RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL ANNE FRANK
School Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer
: : : :
Basisschool Anne Frank Arnhem 19WG 90267
Datum schoolbezoek Datum vaststelling
: 11 januari 2007 : 19 maart 2007
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING ................................................................................................... 5 2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL ................................................. 7 3 OORDEEL OVER DE I NDICATOREN ............................................................. 9 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT................................................................. 13
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Anne Frank - 11 januari 2007
3
1 INLEIDING Het jaarlijks onderzoek Op 11 januari 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs Basisschool Anne Frank in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten: •
De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs;
•
De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht;
•
De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting.
In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast. U heeft naast de schoolgids en het schoolplande volgende documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben: • Jaarontwikkelingsplan Anne Frank 2006-2007; • Notitie Vergroten opbrengsten (concept januari 2007); • Voorlopig evaluatieverslag rekenonderwijs Anne Frankschool, november 2006; • Plan van Aanpak "Kinderen hebben voorrang".
De opzet van het onderzoek Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: • Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken. • Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. • Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Anne Frank - 11 januari 2007
5
onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein.
De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien. In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Anne Frank - 11 januari 2007
6
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL In januari 2006 verrichtte de inspectie een uitgebreid onderzoek bij de Anne Frank school. Daarbij concludeerde de inspectie dat de kwaliteit van het onderwijs zwak was. De eindopbrengsten waren voldoende, maar gaven wel aanleiding tot zorg. De tussenopbrengsten beoordeelde de inspectie als onvoldoende. Belangrijke tekortkomingen die de inspectie vaststelde waren: • het aanbod voor Nederlandse taal was niet volledig dekkend voor de kerndoelen (dit betrof in het bijzonder de terreinen stellen en woordenschat); • het onderwijs en de inzet van tijd was onvoldoende afgestemd op de verschillen tussen individuele leerlingen; • de uitvoering van de leerlingenzorg was onvoldoende planmatig en de effecten van zorg werden niet systematisch geëvalueerd. Op grond van deze conclusies is besloten begin 2008 opnieuw een uitgebreid kwaliteitsonderzoek bij de school te verrichten. Op 11 januari 2007 is een beperkt voortgangsonderzoek verricht waarvan de resultaten in dit rapport zijn opgenomen. In de context van de school hebben zich het afgelopen jaar geen belangrijke wijzigingen voorgedaan. De leerlingenpopulatie is in omvang en samenstelling grotendeels gelijk gebleven. Dit is op zich een gunstig teken omdat tijdens het vorige onderzoek er aanwijzingen leken te zijn dat de school verhoudingsgewijs achter zou blijven bij de twee buurscholen en bovendien naar verhouding meer kinderen uit achterstandsgezinnen aantrok. Zowel qua groei als qua samenstelling wijkt de school nu niet af van de twee buurscholen. Er zijn het afgelopen jaar twee leerkrachten vertrokken. Dat wijst op een normale mobiliteit onder het onderwijzend personeel. Het ziekteverzuim is - nog steeds - laag. Het bevoegd gezag van de school berust bij De Basis, waarbinnen het openbaar basisonderwijs in Arnhem is georganiseerd. Weliswaar zijn er recent in de formele positie van De Basis wijzigingen aangebracht, maar dat heeft niet geleid tot een ingrijpende wijzigingen in de dagelijkse relaties tussen school en bevoegd gezag. De school is tevreden over de wijze waarop zij door De Basis is ondersteund in haar vernieuwingsactiviteiten van de afgelopen periode.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Anne Frank - 11 januari 2007
7
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft. Basisschool Anne Frank Kwaliteitszorg
1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving.
1
2
3
4
l l l l l l l l
Toelichting: De kwaliteitszorg van de school is op een meerderheid van de onderdelen voldoende. Om de kwaliteitszorg van de school te beoordelen heeft de inspectie vooral gekeken naar de wijze waarop de school de kritische uitkomsten van het vorige inspectieonderzoek heeft opgepakt om te komen tot kwaliteitsverbetering. Centraal daarbij heeft gestaan de werkgroep opbrengsten. Deze werkgroep had haar werkzaamheden overigens reeds gestart voor het onderzoek van 2006, maar was op dat moment nog niet gekomen tot een operationele aanpak van de problemen. Vastgesteld kan worden dat mede dankzij de genoemde werkgroep een gedegen analyse is gemaakt van de bestaande problemen, dat een duidelijke aanpak is gekozen voor de oplossing daarvan en dat de effecten van de aanpak zorgvuldig in kaart worden gebracht en gewaardeerd. Opvallend in de aanpak is dat de school op verschillende manieren ook deskundigheid van buiten betrekt bij alle onderdelen van het proces (probleemanalyse, uitwerken oplossingsrichtingen en implementatie daarvan). Bij dit op hoofdlijnen positieve oordeel maakt de inspectie ook enkele kritische kanttekeningen: Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Anne Frank - 11 januari 2007
9
• •
•
voor het bewaken van de noodzakelijke continuïteit in het proces is het van belang de verschillende stappen te documenteren en het proces nog wat verder uit te werken in operationele termen; de school heeft er bewust voor gekozen te beginnen met een vernieuwing van het taalonderwijs. Op dat onderdeel zijn inmiddels belangrijke resultaten geboekt (in termen van didactiek, aanbod en inzet van tijd, maar vooral in termen van opbrengsten). Het grootse knelpunt in termen van opbrengsten ligt bij rekenen. Inmiddels is ook voor het rekenonderwijs op vergelijkbare wijze een verbeterproces in gang gezet. Dat betekent echter wel dat de rekenresultaten sterk achter zijn gebleven. de externe verantwoording over inhoud en effect van verbeterprocessen - in het bijzonder naar ouders - behoeft nog meer aandacht.
Twee bijzondere aandachtspunten van de inspectie binnen het terrein van de kwaliteitszorg betreffen de sociale veiligheid en de aandacht voor sociale integratie en actief burgerschap. Op het gebied van de sociale veiligheid blijft het inspectieoordeel gelijk aan dat van het vorige onderzoek: er is geen reden aan te nemen dat er zich ernstige problemen voordoen op dit terrein, maar de school zou haar preventieve beleid op dit punt nog moeten aanscherpen. Bij dat laatste denkt de inspectie in het bijzonder aan een regelmatige, anonieme bevraging van de leerlingen teneinde een goed inzicht te verkrijgen in de door hen ervaren sociale veiligheid. Daarnaast verdient het aanbeveling een systeem op te zetten voor registratie van incidenten op dit gebied. Wat betreft sociale integratie en actief burgerschap heeft de school belangrijke uitgangspunten vastgelegd in haar schoolgids en schoolplan. In de dagelijkse praktijk wordt ook daadwerkelijk aandacht besteed aan deze uitgangspunten, bijvoorbeeld in regelmatige bezoeken aan het Anne Frank huis. Het verdient aanbeveling de uitgangspunten nader te operationaliseren en de resultaten daarvan in kaart te brengen. Er zijn geen aanwijzingen dat de school heeft te maken met ernstige incidenten van discriminatie of aantasting van algemeen aanvaarde normen en waarden. Op grond daarvan komt de inspectie tot een positief oordeel over de aandacht voor actief burgerschap op de school. Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht.
1
2
3
4
5
l l
Toelichting: De eindopbrengsten van de school zijn voldoende.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Anne Frank - 11 januari 2007
10
De school laat haar leerlingen deelnemen aan de CITO-eindtoets. De afgelopen drie jaar lagen de opbrengsten daarbij onder het gemiddelde van de groep van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie. Wanneer de opbrengsten evenwel worden gecorrigeerd voor leerlingen die zijn doorgestroomd naar Leerwegondersteunend Onderwijs dan liggen de resultaten rond het gemiddelde van de schoolgroep. Daarbij heeft de inspectie verder vastgesteld dat er de afgelopen drie jaren sprake is van een stijgende tendens in de resultaten. Wanneer gekeken wordt naar specifieke onderdelen van de CITO-eindtoets is er toch nog steeds aanleiding tot zorg. De resultaten voor taal en studievaardigheden zijn over het algemeen voldoende, waarbij opvalt dat de resultaten op het onderdeel woordenschat in negatieve zin afwijken. Echt zorgelijk zijn de resultaten bij Rekenen en Wiskunde; daar liggen de resulaten nog steeds aanzienlijk onder het niveau dat past bij deze leerlingenpopulatie. Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar.
1
2
3
4
5
l l
Toelichting: De tussenopbrengsten van de school beoordeelt de inspectie nu als voldoende. De inspectie baseert dat oordeel op de resultaten bij een vijftal methodeonafhankelijke toetsen, die voor technisch lezen in de groepen 3 en 4, die voor rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6 en die voor begrijpend lezen in groep 6. Alleen het resultaat voor Rekenen en Wiskunde in groep 6 ligt onder de norm. In het vorige rapport moest nog worden vastgesteld dat 3 van de 5 resultaten onvoldoende waren, hetgeen resulteerde in een onvoldoende voor de tussenopbrengsten. Uit meer gedetailleerde gegevens van de school blijkt dat het laatste jaar aanzienlijke vooruitgang is geboekt bij de resultaten voor het technisch lezen. Ook bij de tussenopbrengsten lijken de problemen zich derhalve te concentreren bij het rekenonderwijs. Voor een beoordeling van de doorstroom van leerlingen kijkt de inspectie naar gegevens over het zittenblijven, de verblijfsduur in de kleutergroepen, en de verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs en het Leerwegondersteunend Onderwijs. Op al deze aspecten zijn de resultaten van de school bevredigend.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Anne Frank - 11 januari 2007
11
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet.
Afspraken over de invulling van het eerstvolgende PKO Op basis van de gegevens die de inspectie heeft verkregen bij dit jaarlijks onderzoek worden geen veranderingen aangebracht in het toezichtsarrangement. Het eerstsvolgende onderzoek zal zijn een Periodiek Kwaliteitsonderzoek rond de jaarwisseling 2007-2008. De school heeft aangegeven zich nog te zullen beraden op de vraag of zij bij het PKO specifieke onderdelen nader belicht wil hebben.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Anne Frank - 11 januari 2007
13
