RAPPORT JAARLIJKS ONDERZOEK BASISSCHOOL PR.BERNHARD
School Plaats BRIN-nummer Onderzoeksnummer
: : : :
Basisschool Pr.Bernhard Garderen 10QQ 89778
Datum schoolbezoek Datum vaststelling
: 13 februari 2007 : 29 maart 2007
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING ................................................................................................... 5 2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL ................................................. 7 3 OORDEEL OVER DE I NDICATOREN ............................................................. 9 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT................................................................. 13
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Pr.Bernhard - 13 februari 2007
3
1 INLEIDING Het jaarlijks onderzoek Op 13 februari 2007 bezocht de Inspectie van het Onderwijs Basisschool Pr.Bernhard in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten: •
De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs;
•
De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht;
•
De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting.
In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast. U heeft naast de schoolgids 2006/07 en het schoolplan 2003-2007 de volgende documenten ingestuurd die op uw schoolontwikkelings- en/of zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben: • kwaliteitskaarten (WMK) met analyse en verbeteractiviteiten voor: • Contacten met ouders; • Didactisch handelen; • Leerstofaanbod; • Leiderschap, professionalisering en beroepshouding; • Zorg en begeleiding; • Managementrapportage mei-september 2006; • Jaarplan 2006/07; • Zorgplan; • ICT-beleidsplan.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Pr.Bernhard - 13 februari 2007
5
De opzet van het onderzoek Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: • Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken. • Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. • Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein. In het gesprek met de directeur, de adjunct-directeur en de interne begeleider is tevens de invulling van het eerstvolgende periodiek kwaliteitsonderzoek voorbereid. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdstuk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien. In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Pr.Bernhard - 13 februari 2007
6
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL Sinds het vorige schoolbezoek (PKO september 2004) zijn er ontwikkelingen in de context van protestants christelijke basisschool Prins Bernhard te Garderen. Schoolgrootte, leerlingenpopulatie en huisvesting Het totale aantal leerlingen is, zoals verwacht, licht blijven stijgen. Het aantal 1.00-leerlingen is eveneens verder gestegen, naar ruim 80%. Per 1 oktober 2006 telde de school 212 leerlingen, verdeeld over negen groepen. Vanwege de groei van de kleutergroepen (grote tot zeer grote groepen 1, 2 en 3 in de nabije toekomst) overweegt het team komend schooljaar tien in plaats van negen groepen te vormen. De directeur verwacht dat de school de komende jaren negen à tien groepen zal blijven tellen. In 2005 is, volgens afspraak, één lokaal bijgebouwd. Daardoor hebben alle negen groepen momenteel een eigen leslokaal. De tiende groep zal in de onderwijsvernieuwingsruimten, die tot één ruimte kunnen worden omgebouwd, les krijgen. Met passen en meten hebben daarmee in 2007/08 tien groepen een eigen lesruimte. Door alle aan- en verbouw is de indeling van de school langzamerhand echter niet ideaal te noemen, in elk geval niet voor het gebruik van ICT en het bewegingsonderwijs in de onderbouw. In de gemeente Barneveld is men bezig een nieuw meerjaren-huisvestingsplan voor het onderwijs op te stellen. Daarnaast is de voor- en naschoolse opvang en de VVE (Voor - en Vroegschoolse Educatie) onderwerp van gesprek voor gemeente en (school)besturen. Het schoolmanagement gaf aan dat de knelpunten van Garderen in dit overleg zeker meegenomen zullen worden. Bevoegd gezag, directie en team De afgelopen paar jaar zijn er geen personeelswisselingen geweest. Komend schooljaar gaat de interne begeleider (ib'er) met pensioen. Zij blijft echter in 2007/08 nog aan de school verbonden (voor één dag in de week). Haar opvolging is geregeld. De remedial-teacher zal haar taken overnemen en is zich al aan het (bij)scholen. Er is sprake van een stabiel team en management. Directeur en adjunctdirecteur, die tevens de ICT-er is, vormen samen met de ib'er het management van de school.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Pr.Bernhard - 13 februari 2007
7
In 2004 ging de bestuurlijke fusie met twee andere (Hervormde) stichtingen niet door. De directeur van de Prins Bernardschool vormde daarna met de directeur van de beide andere scholen van de Vereniging voor Protestants Christelijk Onderwijs te Stroe, Garderen en Kootwijkerbroek het bovenschools managementteam. Het bevoegd gezag zou een "bestuur op afstand" worden. Dit laatste proces is even stopgezet. Ook omdat begin 2006 de laatstgenoemde directeur een betrekking elders heeft aanvaard, waardoor twee scholen geen directeur hadden en het bovenschools managementteam nog slechts uit één persoon bestond. Op elk van de twee scholen is intussen een directeur aangesteld. Er is regelmatig (bovenschools) overleg tussen het management van de drie scholen en met het bestuur. Dyade geeft daarbij (administratieve) ondersteuning. Ondanks de veranderingen in het (bovenschools) management is er een strategisch (bestuurs)beleidsplan geschreven en verder gewerkt aan een integraal personeelsbeleid (IPB). Een en ander moet nog wel in de praktijk zijn beslag krijgen.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Pr.Bernhard - 13 februari 2007
8
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft. Basisschool Pr.Bernhard Kwaliteitszorg
1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. 1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en personeel. 1.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van sociale integratie en actief burgerschap, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving.
1
2
3
4
l l l l l l l l
Toelichting: De kwaliteitszorg heeft zich sinds de vorige inspectiebezoeken (zie rapporten JO 2003 en PKO 2004) verder ontwikkeld en wordt nu als voldoende beoordeeld: de wijze waarop de Prins Bernhardschool werkt aan verbeteractiviteiten draagt voldoende bij aan de kwaliteit van het onderwijs.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Pr.Bernhard - 13 februari 2007
9
Het team kent de onderwijsbehoeften van de leerlingen (via onder andere peuterspeelzaalgegevens, inschrijvings-/intakegesprekken, kleutervragenlijsten en een leerlingvolgsysteem vanaf groep 1) en trekt daaruit conclusies voor de inrichting van het onderwijs. De school werkt niet alleen aantoonbaar aan de ontwikkeling van het onderwijs, maar weet ook op basis van systematische (zelf)evaluatie (met behulp van Werken Met Kwaliteitskaarten/WMK en binnenkort ouderenquêtes) haar prioriteiten te stellen en vast te leggen in een (meerjaren)planning. Bij de schoolontwikkeling is in toenemende mate sprake van een systematisch, cyclisch beleid: de afgelopen vier jaar zijn de belangrijkste kwaliteitskaarten verwerkt, is samen met Cees Bos naar de consequenties van de WMK-uitkomsten voor de schoolontwikkeling gekeken en zijn ouders bevraagd. Een uitgebreide ouderenquête staat voor maart 2007 op de planning en men wil ook bovenbouwleerlingen in de toekomst meer systematisch en rechtstreeks over welbevinden gaan bevragen. De borging, de evaluatie van het systeem ontwikkelt zich eveneens steeds meer, zowel op bovenschools als op schoolniveau. Binnen de vereniging hebben de drie directeuren recent een eerste managementrapportage geschreven. Men wil deze jaarverslagen nog meer SMART (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden) formuleren en in toenemende mate met (vergelijkbare) kengetallen onderbouwen. Het zou ook helpen als al bij de planning doelen/verwachtingen in termen van meetbare effecten omschreven worden. In de jaarplanning van de school ontbreken nu nog (afspraken over) borgings-/evaluatiemomenten en verwijzingen naar onderliggende, uitgewerkte plannen zoals het ICT-beleidsplan. Bij kwaliteitszorg wordt sinds kort door de inspectie een tweetal nieuwe indicatoren beoordeeld. Ten eerste wordt het beleid beoordeeld dat de school voert voor de sociale veiligheid van leerlingen en personeel. Wat betreft het waarborgen van de sociale veiligheid heeft de school wel stappen gezet maar nog niet voldoende. Beleid is weliswaar in ontwikkeling (zie de schoolregels, de regel van de week en het pestprotocol). Het welbevinden van leraren komt (soms) in functioneringsgesprekken aan de orde en dat van (bovenbouw)leerlingen bij het bespreken van de sociogrammen. Er is echter nog niet voldoende sprake van één overkoepelend beleid dat zowel aandacht besteedt aan preventie van incidenten als aan de afhandeling ervan. Bovendien worden leerlingen en leraren nog niet systematisch bevraagd over hun veiligheidsbeleving. Het tweede aspect waarnaar de inspectie sinds kort onderzoek doet, is de mate waarin de school actief burgerschap en sociale integratie bevordert. Veel scholen doen al het nodige aan dit onderwerp, maar dit gebeurt nog vaak op een impliciete manier. Zo ook op de Prins Bernhardschool. De inspectie constateert dat op dit onderdeel de school nog geen concrete visie of planmatig aanbod heeft uitgewerkt en vastgelegd. Omdat de school en de inspectie geen waarneembare risico's zien in de houding en vaardigheden van de leerlingen en het onderwerp in het onderwijs nog niet systematisch maar wel aan bod komt, waardeert de inspectie indicator 1.8 echter toch als voldoende.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Pr.Bernhard - 13 februari 2007
10
Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht.
1
2
3
4
5
l l
Toelichting: De Prins Bernhardschool brengt de cognitieve resultaten aan het einde van de schoolperiode in kaart met behulp van de Cito-Eindtoets. Om tot een valide oordeel te komen bekijkt de inspectie de behaalde resultaten van de laatste drie achtereenvolgende schooljaren. Op basis hiervan komt de inspectie tot het oordeel 'voldoende'. De resultaten op grond van de kenmerken van de leerlingen en ook de gemiddelde schoolscores liggen namelijk op het verwachte niveau. Over het niveau van de sociale vaardigheden van leerlingen kan geen goed onderbouwd oordeel gegeven worden, omdat de meeste scholen nog niet al meerdere jaren werken met een landelijk genormeerd volgsysteem voor de sociaal emotionele ontwikkeling. Ook de Prins Bernhardschool heeft hier geen genormeerd instrument voor in gebruik. Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de verwachte periode van 8 jaar.
1
2
3
4
5
l l
Toelichting: Voor het waarderen van de opbrengsten gedurende de schoolperiode maakt de inspectie gebruik van landelijk genormeerde toetsen op cruciale momenten in de schoolloopbaan van leerlingen: technisch lezen in de groepen 3 en 4, rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. De resultaten liggen op het verwachte niveau: voldoende. Ze ondersteunen het beeld dat de eindresultaten van de afgelopen jaren geven. Het aantal leerlingen dat een jaar overdoet (intern rendement) valt binnen de landelijke norm. Het percentage leerlingen dat tussen oktober en Kerst als vierjarige op school komt en niet twee jaar later naar groep 3 gaat, is eveneens laag (kleuterverlenging). De school blijkt ook zorgvuldig om te gaan met de overgang van groep 1 naar 2, en van groep 2 naar 3. Het aantal tussentijdse verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs ligt onder het landelijke gemiddelde. Kortom: leerlingen doorlopen de school doorgaans binnen de verwachte periode van acht jaar.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Pr.Bernhard - 13 februari 2007
11
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Bij het vorige schoolbezoek in 2004 zijn enkele opmerkingen bij de schoolgids en het schoolplan gemaakt (zie het desbetreffende rapport). Die voor het schoolplan blijven staan. Daarnaast zal een beleid voor 'sociale veiligheid' en 'actief burgerschap en sociale integratie' geformuleerd moeten worden. Een aantal opmerkingen over de schoolgids is intussen in de nieuwe schoolgids verwerkt. Wat nog ontbreekt zijn doelen voor 'actief burgerschap en sociale integratie', gronden voor vrijstelling van het onderwijs en de vervangende onderwijsactiviteiten, regels voor ouderhulp, en een verantwoording besteding sponsorbijdragen. De schoolgids 2007-2008 en het schoolplan 2007-2011 moeten voor 1 augustus 2007 geschreven en ingediend zijn bij de inspectie. Afspraken over de invulling van het eerstvolgende PKO Het volgende bezoek van de inspectie zal in beginsel bestaan uit een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Op basis van de gegevens die de inspectie heeft verkregen bij dit jaarlijks onderzoek is in overleg met de school afgesproken om in de groepen te kijken naar veranderingsonderwerpen van de afgelopen tijd als het taal-/leesonderwijs en het zelfstandig en coöperatief leren, maar ook de zorgverbreding in de klas zoveel mogelijk mee te nemen. Daarnaast zal een gesprek gevoerd worden met de leraren van wie de groep bezocht is, met het management en met de ib'er. Aan het eind van het schoolbezoek vindt een afsluitend gesprek met het team plaats, waarbij ook (een vertegenwoordiging van) het bevoegd gezag uitgenodigd kan worden.
Afspraken over de voorbereiding van het eerstvolgende PKO Vooraf zal de school nieuwe stukken die bijdragen aan het krijgen van een goed beeld van (de kwaliteit van) het onderwijs op de school en de tevredenheid van de betrokkenen daarover, zoals leerling- en ouderenquêtes, (analyses van) recent ingevulde kwaliteitskaarten, (evaluaties van) verbeteractiviteiten en jaarverslagen, het nieuwe zorg- en ICT-plan naar de inspectie opsturen. Deze informatie zal voorafgaand aan het onderzoek worden geanalyseerd en bij het onderzoek worden betrokken.
Rapport jaarlijks onderzoek Basisschool Pr.Bernhard - 13 februari 2007
13