Rapport Bevindingen Visitatiecommissie Stichting Pensioenfonds GITP

Rapport Bevindingen Visitatiecommissie Stichting Pensioenfonds GITP

DE VISITATIECOMMISSIE Wim de Bruijn Henk Hanneman John Ruben 20 november 2012

VISITATIECOMMISSIE HOLLAND

PAGINA 1 VAN 19

Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Het Fonds (de karakteristieken) 3. Bevindingen A. Follow-up aanbevelingen visitatiecommissie 2009/2010 B. Aandachtsgebieden 1. Algemeen 2. Governance 3. Deskundigheid 4. Beleggingen 5. Risico’s 6. Communicatie Bijlage 1: Lijst met aanbevelingen (beknopte weergave) Bijlage 2: Samenvatting


PAGINA 2 VAN 19

1. INLEIDING Met de invoering van de Pensioenwet zijn nadere eisen gesteld aan het interne toezicht van pensioenfondsen in Nederland. Het interne toezicht heeft betrekking op het kritisch bezien van het functioneren van (het bestuur van) het pensioenfonds door onafhankelijke deskundigen. Het interne toezicht heeft ten minste de volgende taken: -

het beoordelen van beleids- en bestuursprocedures en –processen en de checks en balances binnen het fonds; het beoordelen van de wijze waarop het fonds wordt aangestuurd; het beoordelen van de wijze waarop door het bestuur wordt omgegaan met de risico’s op de langere termijn.

Daarbij heeft het interne toezicht recht op: -

alle informatie die het nodig acht om zijn taak goed te kunnen uitvoeren; overleg met het bestuur over alle bestuurstaken; overleg met de externe accountant en actuaris.

Het interne toezicht door middel van een visitatie dient minimaal eenmaal in de drie jaar plaats te vinden. Het bestuur van de Stichting Pensioenfonds GITP (hierna: het Fonds) heeft in het kader van de wettelijke verplichting om eenmaal in de drie jaar bij pensioenfondsen een visitatie te laten uitvoeren invulling gegeven door op 28 juli 2012 een opdracht te verlenen voor een visitatie. Daartoe heeft het bestuur met VCHolland afspraken gemaakt om een visitatie te starten in het vierde kwartaal van 2012. De eerste visitatie, die begin 2010 heeft plaats gevonden, is in collegiaal verband met een drietal andere pensioenfondsen uitgevoerd. De visitatie in 2012 draagt het karakter van een volledige visitatie. Dat wil zeggen dat alle voor het interne toezicht relevante aandachtsgebieden door de leden van de visitatiecommissie te beoordelen zijn. De werkzaamheden van de visitatiecommissie hebben onder meer bestaan uit een beoordeling van de follow-up van de bij de eerste visitatie door de toenmalige visitatiecommissie gedane aanbevelingen en een beoordeling van de ontwikkelingen binnen het Fonds sinds de visitatie in 2010, mede op basis van binnen het Fonds aanwezige actuele documenten met betrekking tot de voor het interne toezicht relevante aandachtsgebieden. Daartoe heeft het bestuur van het Fonds een uitgebreide vragenlijst van de visitatiecommissie beantwoord met betrekking tot de voor het interne toezicht relevante aandachtsgebieden en heeft een beoordeling plaatsgevonden van de binnen het Fonds aanwezige actuele documenten. De beoordelingsperiode van de visitatiecommissie loopt tot ca. medio 2012. Het Fonds heeft de gevraagde informatie en documenten namens het bestuur en zonder voorbehoud aan de visitatiecommissie ter beschikking gesteld. Daarnaast


PAGINA 3 VAN 19

heeft de visitatiecommissie tijdens het visitatiebezoek op 29 oktober 2012 met de heer B. Rietdijk, voorzitter, de heer H. Hijlkema, bestuurslid en een vertegenwoordiger van de pensioenadministrateur, de heer E. Gokcen, overleg gevoerd, waarbij aanvullende informatie is verkregen over de actuele stand van zaken bij het Fonds alsmede een toelichting op de verstrekte documenten. De visitatiecommissie heeft kennis genomen van de rapportages van de externe accountant en externe actuaris. De visitatiecommissie heeft geen aanleiding gevonden tot nader overleg met voornoemde functionarissen. De visitatiecommissie heeft op 20 november 2012 haar conceptrapport inzake de bevindingen met het bestuur besproken, in een gezamenlijke bijeenkomst met het Verantwoordingsorgaan. De reactie van het bestuur op de bevindingen van de visitatiecommissie is in deze rapportage opgenomen.


PAGINA 4 VAN 19

2. Het Fonds (de karakteristieken) Het Fonds is een ondernemingspensioenfonds, statutair gevestigd te Nijmegen, dat de pensioenregelingen uitvoert voor de vennootschap GITP B.V. Het paritair samengestelde bestuur van het Fonds bestaat uit zes leden: drie leden voorgedragen door de vennootschap, twee leden voorgedragen door de ondernemingsraad en één lid voorgedragen door de Vereniging van Gepensioneerden van GITP. Het bestuur heeft de statutaire bevoegdheid de voorgedragen leden al dan niet te benoemen. De door de vennootschap voorgedragen voorzitter is een voormalig medewerker van de vennootschap. De zittingsperiode bedraagt vier jaar. De door de werkgever, deelnemers en gepensioneerden voorgedragen bestuursleden mogen maximaal twee aaneengesloten termijnen zitting hebben in het bestuur. Enkel voor de werkgeversbestuursleden afkomstig van buiten de vennootschap geldt geen maximale zittingstermijn. Het bestuur beschikt over een evenwichtig rooster van aftreden. Het bestuur vergaderde in 2011 zes maal. Bij elke vergadering is tevens de bestuursadviseur en een externe deskundige voor actuariaat en risicobeheersing op de lange termijn aanwezig. Met ingang van 1 januari 2008 heeft het bestuur conform de wettelijke bepalingen een Verantwoordingsorgaan ingesteld bestaande uit drie leden. In 2011 vergaderde het bestuur twee keer met het Verantwoordingsorgaan. Het Fonds kent geen Deelnemersraad. Het Fonds heeft het intern toezicht vormgegeven door een visitatiecommissie, die eenmaal per drie jaar het functioneren van het pensioenfonds zal evalueren en toetsen. De taken en de bevoegdheden van de visitatiecommissie zijn in een reglement vastgelegd. Het Fonds voert een pensioenregeling uit, die is vormgegeven als een voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling. Kenmerken: - Opbouwpercentage: 2,25% (over 2012 geldt een lagere opbouw: 1,75%) - Franchise: € 12.898 (ultimo 2011) - Pensioenleeftijd: 65 jaar. De (voorwaardelijke) toeslag op pensioenaanspraken van deelnemers is gelijk aan de algemene loonstijging in de onderneming van de werkgever. De toeslagverlening zal echter nooit meer bedragen dan 8%. Voor ingegane pensioenen, de aanspraken van ex-deelnemers en de eventuele aanspraken op bijzonder partnerpensioen van de ex-partners wordt gestreefd naar een toeslag die gelijk is aan de ontwikkeling van het afgeleide consumentenprijsindexcijfer alle huishoudens. De toeslagverlening zal echter nooit meer bedragen dan 8% per jaar. Op risicobasis is voor deelnemers een nabestaandenpensioen en een tijdelijk nabestaandenpensioen verzekerd.


PAGINA 5 VAN 19

De onderneming heeft over 2011 een toereikende, want hoger dan de gedempte kostendekkende premie, aan het Fonds afgedragen. De pensioenaanspraken worden in eigen beheer opgebouwd. De risico’s met betrekking tot overlijden en arbeidsongeschiktheid heeft het Fonds ondergebracht bij Swiss Re. Er is een taakverdeling binnen het bestuur ingericht: er is een dagelijks bestuur en er zijn een zestal aandachtsgebieden (als ‘weten regelgeving’, ‘communicatie’ enz.) ingesteld, waarvoor elk twee bestuursleden zijn benoemd. Verder heeft het bestuur een tweetal commissies ingesteld: een beleggingsadviescommissie en een communicatieadviescommissie. Het Fonds heeft het pensioenen vermogensbeheer uitbesteed. De pensioenuitvoeringsorganisatie is Syntrus Achmea Pensioenbeheer N.V. te Tilburg. De werkzaamheden betreffen onder meer pensioenadministratie, excasso, financiële verslaglegging en bestuursondersteuning. Robeco Asset Management B.V. is aangesteld als fiduciair vermogensbeheerder. Het bestuur heeft in 2010 een nieuwe ALM-studie laten uitvoeren. Op basis daarvan heeft het bestuur besloten een beleggingsbeleid te voeren dat voorziet in een acceptabele combinatie van netto premieniveau, premievolatiliteit, kansen op onderdekking, en kansen op (volledige) toeslagverlening. Het beleggingsbeleid is vastgelegd in de ‘Investment Beliefs’ en de in de ABTN opgenomen ‘Verklaring inzake de Beleggingsbeginselen’. De strategische (norm) asset allocatie is als volgt (Tussen haakjes de feitelijke allocatie per ultimo 2011): Vastrentende waarden Zakelijke waarden Aandelen Vastgoed Grondstoffen Liquiditeiten Totaal

60,5%

(65,2%)

28% (24,9%) 9% (6%) 2,5% (4,6%) 0% (0,5%) 100% (101,3%) (incl. valuta overlay ca. -1,3%)

Het totaal belegd vermogen bedraagt: € 113,8 miljoen (ultimo 2011). Het bestuur dekt – binnen gegeven grenzen - het renterisico voor ca. 60% af door vastrentende waarden en renteswaps. Het valutarisico wordt strategisch voor de belangrijkste valuta’s voor 100% afgedekt. Per maand en per kwartaal worden de beleggingsprestaties en risicoparameters door het bestuur beoordeeld. Jaarlijks wordt een beleggingsplan door het bestuur vastgesteld. De bewaking en uitvoering van het risicomanagement is opgedragen aan Syntrus Achmea. Het Minimaal Vereist Eigen Vermogen van het Fonds bedroeg per ultimo 2011 ca. 104,0%. Het Vereist Eigen Vermogen bedroeg: 116,4%. (2010: 115,1%) De dekkingsgraad van het Fonds bedroeg per eind 2011: 86,2%. Het herstel bleef daarmee achter bij het geprognosticeerde herstelpad als aangegeven in het kortetermijnherstelplan. Het bestuur heeft begin 2012 vastgesteld dat een


PAGINA 6 VAN 19

korting van de aanspraken van 9,8% nodig is om op het herstelpad te geraken. Het bestuur heeft besloten de korting te maximeren op 7% per 1 april 2013 (indien en voor zover nodig) en het opbouwpercentage over 2012 te verlagen van 2,25% naar 1,75% ten einde de premiebijdrage 2012 kostendekkend te laten zijn. De meest actuele nominale dekkingsgraad bedraagt: 87,6% (per eind september 2012). Mede gelet op het pensioenakkoord dat ook een reëel kader kent en de communicatie van de reële toeslagambitie naar de deelnemers beveelt dee visitatiecommissie het bestuur aan periodiek ook de reële dekkingsgraad te bepalen en in de communicatie naar de (gewezen) deelnemers en gepensioneerden daarmee rekening te houden. 3.

BEVINDINGEN A.

Follow-up aanbevelingen visitatie 2009/2010

In 2009, begin 2010 is een eerste visitatie bij het Fonds uitgevoerd door een visitatiecommissie samengesteld in collegiale samenwerking met een drietal andere fondsen. Een samenvatting van de bevindingen van de visitatiecommissie zijn in het Jaarverslag 2009 gepubliceerd. De belangrijkste bevindingen van de visitatie 2009 zijn: 1. Het communicatieplan formaliseren. 2. Bij sociale partners mogelijke alternatieven voor ‘afstempelen’ te bespreken zoals aanpassing van het pensioenreglement. 3. De continuïteit van het Fonds bij de sociale partners onder aandacht te brengen. 4. Deskundigheid verantwoordingsorgaan vergroten. 5. Zelfevaluatie van het functioneren van het bestuur te formaliseren. 6. Vergaderingen van het VO notuleren om transparantie te bevorderen. 7. Inrichting en uitvoering compliance functie nader bezien. (geen dubbelfunctie compliance officer-voorzitter VO; compliance officer een jaarlijkse rapportage m.b.t. naleving gedragsregels aan het bestuur laten uitbrengen deze in het jaarverslag opnemen); 8. De notulen van de beleggingscommissie meer inhoud te geven door de overwegingen van de besluiten beter weer te geven. 9. Het risico van de afhankelijkheid van het bestuur van de deskundigheid van de voorzitter aandacht geven. 10. Met Robeco een SLA afspreken. 11. Een reglement voor de beleggingscommissie opstellen. 12. Een risicoanalyse uit te voeren op alle aspecten. Algemene indruk is dat het bestuur de aanbevelingen op hun merites heeft beoordeeld, zij het dat een eventuele implementatie een lange doorlooptijd vergde. In het verdere rapport komen de bovengenoemde onderwerpen aan de orde.


PAGINA 7 VAN 19

B. Aandachtsgebieden B1. Algemeen In het algemeen beoordeelt de visitatiecommissie (het wettelijk kader in aanmerking genomen) het functioneren van het bestuur zowel qua processen en procedures als qua eindresultaat als goed. Het Fonds is eind 2008 in een situatie van een reservetekort terecht gekomen. Het Fonds heeft daarom begin 2009 een lange termijn herstelplan bij DNB ingediend, dat periodiek – voor het laatst in 2012 - is geëvalueerd. De laatst bekende dekkingsgraad van het Fonds is 87,6% (ultimo september 2012) en het Fonds verkeert dus (nog steeds) in een situatie van dekkingstekort. Voorts blijkt dat de dekkingsgraad lager is dan het herstelpad dat in het herstelplan is uitgestippeld. De vennootschap zag geen ruimte voor een extra storting, waardoor het bestuur zich genoodzaakt zag per 1 april 2013 een korting op de pensioenaanspraken en de pensioenen van 9,8% door te voeren. Het bestuur heeft besloten de korting te maximeren op 7%. De in de uitvoeringsovereenkomst overeengekomen maximale premie bleek voor 2012 niet kostendekkend. In overleg met sociale partners en de alternatieven afwegend heeft het bestuur besloten het opbouwpercentage voor de pensioenregeling over 2012 te beperken tot een kostendekkend niveau van 1,75%. De uitvoeringskosten van het Fonds bedroegen in 2011 € 310.000. Dat levert een bedrag per deelnemer/gepensioneerde op van € 790. Voor een fonds van deze omvang ligt dat binnen de bandbreedte van wat gebruikelijk is. De kosten van het vermogensbeheer bedroegen in 2011 0,63% van het gemiddeld belegd vermogen. Dat is aan de bovenkant van de range, maar de performance van het Fonds was eveneens relatief hoog. Het bestuur heeft geen inzicht in de transactiekosten, maar de ‘turnover’ in de portefeuille was beperkt in 2011. De Pensioenfederatie is van mening dat er transparantie dient te worden verschaft op het gebied van pensioenuitvoeringskosten en beleggingskosten. De visitatiecommissie deelt die mening en beveelt het bestuur aan de kosten van zowel pensioenuitvoering als belegging op de door de Pensioenfederatie aanbevolen wijze te rapporteren. De rapportages van de vermogensbeheerder en de custodian zijn voldoende adequaat om het bestuur inzicht te geven in de ontwikkelingen in de beleggingsportefeuille en naar aanleiding daarvan onmiddellijk actie te ondernemen. Periodiek wordt verslag gedaan in de bestuursvergaderingen van de ontwikkelingen met betrekking tot de diverse beleggingscategorieën. De visitatiecommissie doet naar aanleiding van de resultaten van een recent onderzoek van DNB naar de juistheid van de vastgestelde pensioenaanspraken (Quinto P) de aanbeveling middels een steekproef na te (laten)


PAGINA 8 VAN 19

gaan of de administratieve gegevens van de deelnemers overeenkomen met de brongegevens. De vennootschap heeft in een eerder stadium te kennen gegeven de pensioenregeling te willen herzien. Het bestuur heeft aangegeven dat de besluitvorming daaromtrent inmiddels is afgerond en dat naar een CDCregeling wordt overgestapt. B2. Governance De bestaande governance structuur binnen het Fonds maakt een goede aansturing van het Fonds mogelijk. De visitatiecommissie heeft geconstateerd dat hieraan ook daadwerkelijk invulling wordt gegeven. Het bestuur is paritair samengesteld en bestaat uit zes leden. Drie bestuursleden worden voorgedragen door de werkgever, twee door de ondernemingsraad en één lid door de Vereniging van GITP Gepensioneerden. Het dagelijks bestuur van het Fonds bestaat uit de voorzitter en de secretaris, beide afkomstig uit de werkgeversvertegenwoordiging. De visitatiecommissie beveelt het bestuur na te gaan of een paritaire samenstelling wellicht de voorkeur geniet. Binnen het bestuur wordt een taakverdeling gehanteerd waarbij steeds minimaal twee bestuursleden zich specifiek met een bepaald aandachtsgebied bezighouden: · · · · · ·

Administratieve organisatie/interne controle en uitbesteding Communicatie Vermogensbeheer Actuarieel en verslaglegging Wet- en regelgeving Pensioenregeling en -soorten

Voor twee aandachtsgebieden is een bestuursadviescommissie ingesteld namelijk voor vermogensbeheer en voor communicatie. De beleggingsadviescommissie (BAC) bestaat uit drie bestuursleden. Aan de beleggingsadviescommissie zijn externe adviseurs toegevoegd: twee vertegenwoordigers van de fiduciaire vermogens-beheerder (Robeco), één vertegenwoordiger van Avida International en de voormalig bestuursvoorzitter (tot 31-12-2010) van het Fonds. De BAC is uitdrukkelijk een adviesorgaan voor het bestuur. Om de ‘in-control’ taak voor deze belangrijke uitbesteding te borgen brengt de fiduciaire vermogensbeheerder elk kwartaal rechtstreeks aan het bestuur rapport uit. De BAC houdt zich bezig met het voorbereiden van het beleggingsbeleid en de operationele invulling hiervan. De uiteindelijke besluitvorming – mede gevoed door het rechtstreekse contact met de fiduciaire vermogensbeheerder - ligt bij het bestuur. De beleggingscommissie maakt notulen, die ter kennis worden gebracht van het bestuur. Eén bestuurslid houdt zich in het bijzonder bezig met risicomanagement.


PAGINA 9 VAN 19

Het bestuur erkent haar inspanningsverplichting met betrekking tot de diversiteit in de samenstelling van het bestuur en de overige organen belast met de governance bij het Fonds, zoals verwoord in het Convenant Bevordering Diversiteit Pensioenfondsen. De visitatiecommissie doet de algemene aanbeveling de samenstelling van de fondsorganen op het aspect diversiteit te toetsen. Het Fonds heeft het pensioenen vermogensbeheer volledig uitbesteed. De risico’s van overlijden en arbeidsongeschiktheid zijn herverzekerd. Er is een scheiding tussen de adviserende en certificerende actuariële werkzaamheden. Bijzonder bij het Fonds is dat er naast de vereniging van gepensioneerden ook een Vereniging van Slapers GITP (VSG) is. Het bestuur betrekt deze verenigingen alsmede de OR ook in haar periodieke communicatie-uitingen. Ten minste éénmaal per jaar wordt een rondetafelconferentie gehouden met alle geledingen binnen het Fonds. Het Fonds beschikt over een Verantwoordingsorgaan (hierna: VO). Het bestuur informeert het VO op een goede wijze en de relatie is goed. Het VO ontvangt naast de bestuursnotulen ook de rapportages van de vermogensbeheerder van het Fonds. Het VO heeft een positief kritische houding jegens het bestuur. Het Fonds heeft geen deelnemersraad. De visitatiecommissie heeft kunnen constateren dat er binnen het bestuur een grote saamhorigheid is met betrekking tot de realisering van de primaire doelstelling van het Fonds i.c. het zekerstellen en uitbetalen van de toegezegde pensioenen. Daarbij is sprake van een onafhankelijke opstelling jegens de werkgever. Het bestuur beschikt over voldoende deskundigheden en competenties om het Fonds op adequate wijze aan te sturen. (zie ook onderdeel B3. deskundigheid). Het bestuur wordt bijgestaan door externe bestuursondersteuning door medewerkers van Syntrus Achmea. Zij vervullen onder meer een rol in het notuleren van de bestuursvergaderingen, controle op de voortgang van de actielijst van het bestuur en in de opzet, werking en toetsing van de governancestructuur van het Fonds. Ook de adviserende actuariële taak wordt door SA vervuld. De notulen van de bestuursvergaderingen geven een goed inzicht in de wijze van besluitvorming. De actielijst wordt bewaakt op de voortgang en er is een overzichtelijke besluitenlijst. Sommige acties blijven evenwel lang staan. De visitatiecommissie beveelt het bestuur aan strakker de hand te houden aan de opvolging van de acties. Het bestuur heeft een structurele opzet voor haar zelfevaluatie. Resultaten uit de zelfevaluatie worden meegenomen bij de verdere verdieping van de deskundigheid van de bestuursleden, zowel individueel als collectief. De


PAGINA 10 VAN 19

visitatiecommissie doet daarbij de aanbeveling de relatie met andere organen binnen het Fonds te betrekken in de evaluatie. Het bestuur beoordeelt de kwaliteit van de uitvoeringsorganisaties middels de (SLA-)rapportages en gesprekken met deze organisaties. Specifiek monitoort de beleggingsadviescommissie de performance van de vermogensbeheerder. Bij contractsverlenging evalueert het bestuur de dienstverlening van de organisaties die een adviserende, ondersteunende of certificerende rol vervullen. Het bestuur heeft een gedragscode naar het laatste model van de pensioenfederatie. De compliance-officer verifieert jaarlijks de naleving van de gedragscode en rapporteert schriftelijk daarover aan het bestuur. De compliance officer is (buiten het bestuur) werkzaam bij de werkgever. De visitatiecommissie beveelt het bestuur aan het orgaan ‘compliance officer’ als zodanig in het jaarverslag te vermelden en de bevindingen van de compliance officer in het jaarverslag te rapporteren. Het Fonds kent een klachten- en geschillenregeling. Het bestuur wordt ook op de hoogte gehouden van de binnengekomen klachten. Uit het themaonderzoek ‘goed pensioenfondsbestuur’ van DNB is naar voren gekomen dat pensioenfondsbesturen de nadruk leggen op controle uitoefenen op de werkzaamheden binnen en rondom het fonds. DNB verwacht een meer pro-actieve, een regierol van het bestuur. Regie betekent dat missie, visie en strategie leidend zijn bij het handelen van het bestuur. Zaken als de risico-attitude bij beleggen en de aard van het gewenste pensioencontract zullen daarvan een afgeleide zijn. De visitatiecommissie zou in algemene zin een aanbeveling willen doen voor het Fonds een missie op te stellen. Van die missie zou een visie en strategie kunnen worden afgeleid waaraan het handelen van het bestuur in continuïteit kan worden getoetst. Het bestuur houdt de ontwikkelingen op het gebied van governance en medezeggenschap goed in de gaten. B3. Deskundigheid De visitatiecommissie constateert dat het bestuur aandacht heeft voor de noodzakelijke deskundigheid binnen het bestuur, zowel individueel als collectief. Het heeft de deskundigheid van het bestuur getoetst aan de Aanbevelingen deskundig en competent pensioenfondsbestuur van de Pensioenfederatie. In het deskundigheidsplan van het Fonds van april 2012 is opgenomen dat het bestuur als collectief dient te voldoen aan deskundigheidsniveau 2. In het plan onderscheidt het bestuur zeven aandachtsgebieden voor deskundigheid. Aan elk aandachtsgebied koppelt het bestuur een aantal bestuursleden. Het bestuur legt de lat met betrekking tot haar beoogde deskundigheid hoog: het bestuur acht het wenselijk dat ten minste drie


PAGINA 11 VAN 19

bestuursleden per aandachtsgebied over niveau 2 beschikken. Uit de door het bestuur uitgevoerde inventarisatie blijkt dat thans gemiddeld twee bestuursleden niveau 2 bezitten, waardoor er wordt voldaan aan de geldende weten regelgeving. De visitatiecommissie beveelt het bestuur aan in het opleidingsplan aan te geven op welke wijze en op welke termijn deze ambitie gerealiseerd gaat worden. Een externe toets op deskundigheid is voorzien bij de aanvang van het bestuurslidmaatschap of 6 maanden daarna (’niveau 1’) of periodiek - elke twee jaar - voor alle bestuursleden. De visitatiecommissie beveelt het bestuur aan dit voornemen te concretiseren. Recentelijk heeft DNB de eisen, die gesteld worden aan bestuurders, verruimd. Naast kennis dient ook rekening te worden gehouden met de gewenste competenties en houding en gedragskenmerken van de bestuursleden. Naar aanleiding hiervan heeft het bestuur in het deskundigheidsplan de algemene, door de Pensioenfederatie gesuggereerde, competentieprofielen opgenomen. Het bestuur is van mening dat het over voldoende competenties beschikt, zodat het op dat gebied geen directe maatregelen nodig acht. Echte profielschetsen zijn nog niet geformaliseerd. De visitatiecommissie beveelt het bestuur aan het gewenste competentieprofiel te verbijzonderen voor het Fonds en vanuit een totaalprofiel van het bestuur een profielschets op te stellen voor kandidaten bij vacatures. Het bestuur schenkt in het deskundigheidsplan ook aandacht aan het bevorderen van de deskundigheid van de leden van het Verantwoordingsorgaan. De leden van het VO worden ook uitgenodigd voor de kwartaalbijeenkomsten deskundigheidsbevordering. In overeenstemming met de principes voor goed pensioenfondsbestuur heeft het bestuur in de statuten een procedure opgenomen teneinde zijn eigen functioneren, zowel van het bestuur als geheel als van de individuele bestuursleden, periodiek te evalueren. Het verslag van de voorzitter over de zelfevaluatie 2011 is door het bestuur besproken en de belangrijkste conclusies en aanbevelingen zijn in het Jaarverslag 2011 gepubliceerd. B4. Beleggingen Jaarlijks stelt het bestuur na advies van de beleggingsadviescommissie een beleggingsplan op. De visitatiecommissie heeft kunnen constateren dat bij het gehele proces van de totstandkoming van het beleggingsplan sprake is van een zorgvuldige voorbereiding en afweging van de voor- en nadelen van bepaalde beleidsbeslissingen. De beleggingsportefeuille van het Fonds bestaat (ultimo 2011) naast staatsen bedrijfsobligaties (ca. 65%) uit een aandelenportefeuille (ca. 25%), indirect vastgoed (ca. 6%) en commodities (ca. 4%). Bij alle beleggingscategorieën is sprake van belegging in fondsen. Via een tweetal


PAGINA 12 VAN 19

liability driven fondsen is eind 2011 ca. 60% van het bestaande renterisico ten opzichte van de verplichtingen afgedekt. Ten opzichte van de normwegingen worden in beperkte zin bepaalde bandbreedtes getolereerd. Er is zowel sprake van actief als passief beheer. De benchmarks worden door het bestuur vastgesteld na advies van de beleggingsadviescommissie. De complexiteit van de verschillende vermogenstitels is beperkt en in ieder geval in overeenstemming met de deskundigheid binnen het bestuur. Het bestuur hanteert daarbij het principe “wat men niet snapt, doen we ook niet”. Met de vermogensbeheerder is een fiduciaire beheerrelatie aangegaan. Daarbij maakt de vermogensbeheerder gebruik van een dochteronderneming die als taak heeft op basis van een onafhankelijke managersselectie de portefeuille in te richten conform de gewenste strategische normallocatie. Het bestuur beslist uiteindelijk bij de definitieve managersselectie. De visitatiecommissie acht het positief dat het bestuur extra kritisch is als het om fondsen van de vermogensbeheerder zelf gaat. Een keuze hiervoor vergt een apart bestuursbesluit. Het Fonds heeft een eerste aanzet gedaan om tot meer transparantie in de kostenstructuur voor het vermogensbeheer te komen. De visitatiecommissie zou hierbij de aanbeveling willen doen de aanbevelingen van de Pensioenfederatie zo veel mogelijk te volgen. Een vergelijking van de kosten met het gemiddelde van alle pensioenfondsen zou daarbij niet misstaan. De rapportages met betrekking tot het vermogensbeheer hebben een grote frequentie. De visitatiecommissie heeft kunnen constateren dat de rapportages transparant van aard zijn. Binnen de beleggingsadviescommissie wordt de performance van de vermogensbeheerders op maandbasis nauwlettend gevolgd. Er is in sommige gevallen sprake van een performancevergoeding waarbij ook een eventuele underperformance in de voorafgaande periode betrokken wordt. De visitatiecommissie acht dit een goede zaak. Securities lending is inmiddels uitgesloten. Het bestuur heeft de mandaten van de verschillende vermogensbeheerders getoetst op het voorkomen van onbedoelde vrijheden. Het contract met de fiducaire vermogensbeheerder is per jaar opzegbaar. De mandaten met de verschillende vermogensbeheerders zijn direct opzegbaar. Het Fonds heeft een beperkt percentage (6%) indirect onroerend goed beleggingen. De visitatiecommissie zou daarbij de algemene aanbeveling willen doen in hoeverre hierbij voldaan wordt aan de Beleidsregel Integriteitsbeleid voor zakelijke vastgoedactiviteiten van DNB.


PAGINA 13 VAN 19

B5. Risico’s Het bestuur besteedt op evenwichtige wijze aandacht aan de te onderscheiden risicogebieden, die in het jaarverslag op adequate wijze worden toegelicht. Er is sprake van risicomanagement voortvloeiende uit een risicomatrix. De risicomatrix is geactualiseerd in samenhang met de ontwikkeling van het DNB-model Focus. Uit deze actualisering zijn geen nieuwe inzichten met betrekking tot het risicobeleid naar voren gekomen. Het Fonds communiceert op toereikende wijze over de risico’s. Zo is een crisisplan opgesteld en toegankelijk gemaakt via de website. Het bestuur besteedt op goede wijze aandacht aan de uitbesteding van werkzaamheden, zowel betreffende de pensioenregeling als het vermogensbeheer. Het bestuur heeft recent de meest relevante risico’s, te weten het actuariële risico, het beleggingsrisico, alsmede het rente- en valutarisico, aangepakt. Dit heeft er ondermeer toe geleid dat het Fonds actuarieel uitgaat van Fondsspecifieke ervaringssterfte en niet langer leeftijdsterugstelling toepast. De visitatiecommissie stelt vast dat het bestuur op vereiste wijze omgaat met het risicobeheer en op toegankelijke manier daarover met belanghebbenden communiceert.

B6. Communicatie. Het communicatiebeleid van het Fonds is er op gericht dat alle betrokkenen op elk gewenst moment kunnen beschikken over actuele informatie. Het Fonds beschikt over een actueel en gedetailleerd communicatieplan. Bij de communicatie maakt het Fonds gebruik van correspondentie/brieven, een Website inclusief pensioenplanner, kwartaalberichten alsmede een verkort (populair) jaarverslag. Bij bijeenkomsten van de Vereniging van Gepensioneerden en de Vereniging van Slapers is het bestuur vertegenwoordigd. In 2011 is een self-assessment uitgevoerd ten behoeve van de AFM. Aan de informatieverstrekking heeft de AFM een score toegekend van 95%, wat ruim boven het gemiddelde van de sector en eveneens van de ondernemingspensioenfondsen ligt. De visitatiecommissie stelt vast dat het Fonds, mede door de instelling van een communicatiecommissie, op toereikende wijze het communicatiebeleid uitvoert.


PAGINA 14 VAN 19

Utrecht, 20 november 2012 De visitatiecommissie,

Wim de Bruijn

Henk Hanneman

John Ruben

Beperking verspreiding Het visitatierapport is uitsluitend opgesteld voor gebruik door de Stichting Pensioenfonds GITP en mag zonder onze toestemming vooraf niet aan derden worden verstrekt, behoudens aan de externe toezichthouders. Als gevolg hiervan accepteren wij geen verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid tegenover ieder andere persoon die dit verslag in handen krijgt of ter inzage krijgt.


PAGINA 15 VAN 19

Bijlage 1 Aanbevelingen (korte samenvatting) B.1 Algemeen a. De kosten van zowel pensioenuitvoering als beleggingen op de door de Pensioenfederatie aanbevolen wijze rapporteren. b. Middels een steekproef na te (laten) gaan of de administratieve gegevens van de deelnemers overeenkomen met de brongegevens. B.2 Governance a. Aandacht voor de paritaire samenstelling van het Dagelijks Bestuur. b. Strakker de hand te houden aan de opvolging van de acties. c. De relatie met andere organen binnen het Fonds te betrekken in de zelfevaluatie van het functioneren van het bestuur. d. De visitatiecommissie beveelt het bestuur aan in het opleidingsplan aan te geven op welke wijze en op welke termijn deze ambitie gerealiseerd gaat worden. e. Het orgaan ‘compliance officer’ als zodanig en de bevindingen van de compliance officer in het jaarverslag te rapporteren. f. Voor het Fonds een missie, visie en strategie op te stellen. B.3 Deskundigheid a. De samenstelling van de Fondsorganen (bestuur, verantwoordingsorgaan) op het aspect diversiteit toetsen. b. In het opleidingsplan aan te geven op welke wijze en op welke termijn de deskundigheidsambitie gerealiseerd gaat worden. c. Een externe toets op deskundigheid is voorzien bij de aanvang van het bestuurslidmaatschap of 6 maanden daarna (’niveau 1’) of periodiek elke twee jaar - voor alle bestuursleden. De visitatiecommissie beveelt het bestuur aan dit voornemen te concretiseren. d. Het gewenste competentieprofiel te verbijzonderen voor het eigen Fonds en vanuit een totaal-profiel van het bestuur een profielschets op te stellen voor kandidaten bij vacatures. B.4 Beleggingen a. Een vergelijking van de beleggingskosten met andere pensioenfondsen uitvoeren. b. Nagaan in hoeverre voor zakelijke vastgoedactiviteiten wordt voldaan aan de Beleidsregel Integriteitsbeleid van DNB. B.5 Risico’s Geen aanbevelingen.


PAGINA 16 VAN 19

B.6 Communicatie Geen aanbevelingen.


PAGINA 17 VAN 19

Bijlage 2 Samenvatting van het Rapport bevindingen Visitatiecommissie Stichting Pensioenfonds GITP Met de invoering van de Pensioenwet zijn nadere eisen gesteld aan het interne toezicht bij pensioenfondsen. Zo is bepaald dat tenminste één maal in de drie jaar een visitatie bij een pensioenfonds moet plaatsvinden. Het bestuur van de Stichting Pensioenfonds GITP (het Fonds) heeft in verband daarmee met VCHolland een afspraak gemaakt voor de uitvoering van een visitatie in 2012. De eerste visitatie – in collegiaal verband - vond plaats in 2009/2010. De visitatiecommissie heeft op 20 november 2012 haar conceptrapportage met het bestuur van het Fonds besproken. De reactie van het bestuur is in het definitieve rapport verwerkt. De visitatiecommissie beoordeelt - het wettelijk kader in aanmerking genomen - het functioneren van het bestuur zowel qua processen en procedures als qua eindresultaat als goed. De belangrijkste aanbevelingen van de visitatiecommissie zijn als volgt. De visitatiecommissie beveelt het bestuur aan de kosten van zowel pensioenuitvoering als beleggingen op de door de Pensioenfederatie aanbevolen wijze rapporteren en een vergelijking van de beleggingskosten met andere pensioenfondsen uit te voeren. De visitatiecommissie beveelt het bestuur aan aandacht voor de paritaire samenstelling van het Dagelijks Bestuur. De visitatiecommissie beveelt het bestuur ook aan strakker de hand te houden aan de opvolging van de acties. De visitatiecommissie beveelt het bestuur aan de relatie met andere organen binnen het Fonds te betrekken in de zelf-evaluatie van het functioneren van het bestuur en de samenstelling van de Fondsorganen (bestuur, verantwoordingsorgaan) op het aspect diversiteit te toetsen. De visitatiecommissie beveelt het bestuur aan in het opleidingsplan aan te geven op welke wijze en op welke termijn de opleidingsambitie gerealiseerd gaat worden. Het Fonds beschikt over een compliance officer. De visitatiecommissie beveelt het bestuur aan het orgaan ‘compliance officer’ als zodanig en de bevindingen van de compliance officer in het jaarverslag te rapporteren. Bij wijze van overkoepelend beleidskader beveelt de visitatiecommissie aan voor het Fonds een missie, visie en strategie op te stellen. Op het gebied van deskundigheid beveelt de visitatiecommissie het bestuur aan: in het opleidingsplan aan te geven op welke wijze en op welke termijn de deskundigheidsambitie gerealiseerd gaat worden. in een externe toets op deskundigheid te voorzien bij de aanvang van het bestuurslidmaatschap of 6 maanden daarna (’niveau 1’) of periodiek elke twee jaar - voor alle bestuursleden en dit voornemen te concretiseren.


PAGINA 18 VAN 19

het gewenste competentieprofiel te verbijzonderen voor het eigen Fonds en vanuit een totaal-profiel van het bestuur een profielschets op te stellen voor kandidaten bij vacatures. Tenslotte beveelt de visitatiecommissie het bestuur aan na te gaan in hoeverre voor zakelijke vastgoedactiviteiten wordt voldaan aan de Beleidsregel Integriteitsbeleid van DNB. De visitatiecommissie, Wim de Bruijn Henk Hanneman John Ruben


PAGINA 19 VAN 19

Rapport Bevindingen Visitatiecommissie Stichting Pensioenfonds GITP

Recommend Documents