RAADSVOORSTEL Inhoud Onderwerp : Verzoek om bijdrage voor vervanging van kunstgras hockeyveld HMHC Indiener : College van B&W
d.d. 8-6-2015 Reeds gestelde kaders : Raad d.d.
Overige overheden
Korte inhoud/samenvatting : De HMHC heeft een toekomstbestendig plan gepresenteerd dat met een grote mate van zelfwerkzaamheid van de vereniging tot stand is gekomen. We constateren echter ook dat de gemeente het onderhoud aan de verenigingen heeft overgedragen en dat de gemeente formeeljuridisch geen verplichtingen t.o.v. van de velden van de HMHC heeft. In de begroting ontbreken de middelen voor deze bijdrage en ook heeft de raad ten aanzien van de financiële positie van de gemeente duidelijke kaders gesteld. Een voor de gemeente budget-neutrale variant (een lening van € 100.000) die mogelijk is binnen de financiële kaders van HMHC levert voor de komende 30 jaar een oplossing. Binnen deze oplossing spreekt de gemeente het commitment uit om over 15 jaar een tweede lening te verstrekken. De scope van dit voorstel kent hierdoor een periode van 30 jaar. Op basis hiervan wordt u geadviseerd om de HMHC een voorstel te doen voor de financiering van een deel van de vervanging van het kunstgras (bovenlaag hoofdveld) door middel van een geldlening en dit besluit ter instemming voor te leggen aan de raad. Voorstel (concept besluit) : Het instemmen met het besluit van het college om aan de HMHC een een voorstel te doen voor de financiering van het kunstgras (hoofdveld) door middel van een geldlening, Bijgevoegde bijlagen : 2 Behandelend ambtenaar Klaas Jan Ritzema / Michel Mellink, e-mailadres :
[email protected] paraaf Verantwoordelijk eenheidsmanager Marieke Hulsink,
e-mailadres :
[email protected] paraaf
Aan de Raad van de gemeente Hattem, Onderwerp / problematiek. De HMHC heeft een verzoek gedaan voor een financiële bijdrage voor de vervanging van de bovenlaag van het waterveld. De bovenlaag is inmiddels 16 jaar en vertoont dusdanige gebreken dat het verkrijgen van een nieuwe licentie niet meer mogelijk zou zijn. Daarbij is het onveilig gebleken voor spelers. Er is dan ook een acute behoefte aan een nieuw veld. Om deze reden heeft de vereniging, in afwachting van een besluit van de gemeenteraad, besloten om de toplaag van het veld nu alvast te vervangen en deze voor te financieren. In de onderbouwing van de bijdrage van HMHC geeft HMHC aan dat er naast de huidige investering in de bovenlaag van het hoofdveld, de komende jaren nog meer investeringen in dit veld moeten worden gedaan. Over 11 jaar zal het totale veld (boven- en onderlaag) en over 26 jaar nog weer de bovenlaag moeten worden vervangen. Bij het opstellen van de financiële onderbouwing heeft HMHC de volgende uitgangspunten gehanteerd: - Totale investering toplaag (2015): € 220.000; - Vervanging van het totale veld (boven- en onderlaag) over 11 jaar: € 400.000; - Vervanging van de toplaag over 26 jaar: € 250.000; - Eigen bijdrage door acties, schenkingen en sponsoren: € 120.000; - Om over 11 jaar een investering van € 400.000 te kunnen doen voor de vervanging van het totale veld, dient er jaarlijks 36.363 gereserveerd te worden; - Beschikbare ruimte binnen de exploitatie van HMHC om jaarlijks zelfstandig te reserveren voor vervanging kunstgras: € 18.000; Op basis van deze uitgangspunten heeft HMHC twee varianten onderscheiden: - Variant 1: Gemeente draagt eenmalig € 97.600 (totale investering in toplaag – eigen bijdrage van HMHC) bij aan de investering in de huidige toplaag van. HMHC geeft in hun onderbouwing aan dat in deze variant jaarlijks € 36.363 gereserveerd moet worden om over 11 jaar de het totale kunstgrasveld kan worden vervangen (a € 400.000). Doordat HMHC in staat is om ieder jaar € 18.000 te reserveren en dit te weinig is t.o.v. de benodigde € 36.363, geven zij aan niet in staat te zijn om de velden over 11 en 26 jaar te vervangen. - Variant 2: Gemeente draagt eenmalig € 220.000 bij aan de investering in de huidige toplaag. HMHC doteert vervolgens de eigenbijdrage en jaarlijks 18.000 aan een vervangingsreserve t.b.v. de vervanging van het kunstgrasveld. Hiermee geven zij aan om de komende 30 jaar de exploitatie (inclusief onderhoud) en tweemaal een vervanging van het hoofdveld te realiseren. HMHC heeft nadrukkelijk de voorkeur voor variant 2 en vraagt de gemeente dan ook een eenmalige investering van € 220.000. HMHC committeert zich vervolgens aan de exploitatie van het hoofdveld (inclusief tweemaal vervangen van het veld). Voorgeschiedenis / achtergronden. De Hattemse Mixed Hockey Club (HMHC) heeft een verzoek ingediend voor een financiële bijdrage voor de vervanging van de bovenlaag van het waterveld (hoofdveld). De vervanging van de bovenlaag van het waterveld maakt als fase 1 onderdeel uit van een totaalplan voor de accommodatie van HMHC. Fase 2 betreft de vervanging c.q. verplaatsing van het tweede
2
2
kunstgrasveld (fase 2). HMHC beoogt deze fase in de zomer van 2016 te realiseren. Het huidig verzoek en daarmee ook dit voorstel heeft alleen betrekking op fase 1 (het hoofdveld). Sinds de vervanging van het tweede kunstgrasveld (zandveld) in 1991 heeft de HMHC een recht van opstal op het gehele complex. Het huidige hoofdveld dateert uit 1999 en is door de verenging zonder gemeentelijke bijdrage gerealiseerd. De grond is eigendom van de gemeente. De gemeente is sinds begin van dit jaar in gesprek met de HMHC over de vervanging van de velden. Het verzoek is vervolgens als nieuw initiatief opgenomen in de voorjaarsnota. Het advies aan de raad ten aanzien van nieuwe initiatieven was om deze, gelet op de financiële impact, in relatie te brengen met het uit- of afstellen van in de begroting opgenomen werkzaamheden. Met andere woorden: de nieuwe ontwikkelingen alleen uit te voeren als andere zaken niet worden uitgevoerd. In de commissie Sociaal Domein van 8 juni jl. heeft de raad het college de opdracht gegeven om met een voorstel te komen ten aanzien van het verzoek van HMHC. Naar aanleiding hiervan hebben diverse gesprekken plaatsgevonden tussen HMHC en de gemeente. Dit heeft geleid tot een onderbouwing van de gevraagde bijdrage van HMHC en tot het voorliggende voorstel. Beleids- en formele kaders. Kadernota 2016 Afwegingen. In het voorstel wordt een afweging gemaakt op basis van de volgende onderwerpen: Verzoek HMHC: zelfwerkzaamheid en toekomstbestendigheid Uit de financiële onderbouwing blijkt dat er een substantiële bijdrage (€ 120.000) is toegezegd door leden en sponsoren. Verder heeft de vereniging, door eigen werkzaamheid, een korting bedongen op de investering van het nieuwe veld (€ 30.000). Ook wordt eigen werkzaamheid ingezet om onderhoudskosten van het veld te drukken. Tot slot geven zij aan een substantieel bedrag te reserveren voor de vervangingsinvesteringen die over 11 en 26 jaar moet plaatsvinden en voor het jaarlijkse onderhoud. Wij beoordelen deze inzet dan ook als positief. In de gesprekken heeft de vereniging aangeven dat zij geen mogelijkheden zien in het verhogen van de contributie, omdat zij dit niet vinden passen bij haar breedtesportfunctie. Uit een vergelijking van de contributie van HMHC met andere verenigingen in de regio (Zwolle, Epe en Nunspeet) blijkt dat Hattem de hoogste contributies heeft. HMHC geeft aan dat zij een duidelijke verantwoordelijkheid voor zichzelf in de toekomst zien. Het door HMHC voorgestelde scenario (scenario 2) is toekomstbestendig voorstel, omdat zij zelf de exploitatie en de vervangingsinvestering over 11 en 26 jaar voor haar rekening nemen. Hierdoor kan het veld meer dan 30 jaar in stand worden gehouden. De toekomstbestendigheid van scenario 1, waarbij de gemeente € 97.600 bijdraagt en de rest wordt ingebracht door HMHC kent een doorlooptijd van 11 jaar en is daarmee veel minder toekomstbestendig. Uitgangssituatie onderhoud hockeyvelden Op verzoek van de hockey heeft de gemeente de afgelopen jaren bijgedragen in de aanleg van 2 kunstgrasvelden. In 1980 heeft de gemeenteraad besloten om fl. 150.000 (€ 67.243) bij te dragen aan de aanleg van het eerste kunstgrasveld. Deze bijdrage was opgebouwd uit twee onderdelen, t.w.: de kosten van het niet verder uitbreiden van het complex met een 4e veld en de gekapitaliseerde onderhoudskosten van 1 hockeyveld. Vervolgens heeft de gemeenteraad in 1991 besloten om een bijdrage van fl. 100.000 (€ 45.139) te verstrekken aan HMHC t.b.v. de aanleg van een tweede kunstgrasveld (het huidige zandveld). Hiervoor is een overeenkomst opgesteld waarin onder meer als
3
3
voorwaarde is opgenomen dat het onderhoud van het complex van de hockey (excl. de groensingel) is overgedragen aan HMHC. Tegelijkertijd is er een recht van opstal voor onbepaalde tijd afgesloten op het hele complex waarbij de instandhouding en het onderhoud van de accommodatie voor rekening van de vereniging is gekomen. Aangezien het eigendom van de opstallen (kantine, kleedkamers en velden) bij de vereniging ligt, hebben wij als gemeente juridisch gezien geen verplichting om bij te dragen aan de realisatie van een nieuw veld. Huidige beleidslijn Er wordt niet alleen naar de formeel juridisch verhoudingen gekeken, maar ook naar de manier waarop de gemeente met vergelijkbare verzoeken is omgegaan. Er is geen sportaccommodatiebeleid en daarmee geen vastgesteld inhoudelijk afwegingskader voor dergelijke verzoeken. De afgelopen jaren heeft de gemeente daar waar mogelijk ingezet op het overhevelen van beheer en onderhoud van sportaccommodaties naar particulier initiatief. Op basis van deze lijn zijn de volgende eenmalige bijdragen verstrekt ten behoeve van de aanleg van kunstgras en kunststofbanen: - HMHC: In 1991 heeft de HMHC een eenmalige bijdrage van € 45.139 ontvangen voor de aanleg een tweede kunstgrasveld (het huidige zandveld). In deze constructie is de hoogte van de bijdrage gebaseerd op de kapitalisatie van het onderhoud (10 jaar). - Tennisclub Hattem: In 2002 heeft de Tennisclub Hattem een eenmalige bijdrage van € 32.801 ontvangen voor de aanleg van 3 kunststofbanen. In deze constructie is onderhoud voor deze banen overgeheveld naar de tennis en is de hoogte van de bijdrage gebaseerd op de kapitalisatie van het onderhoud (10 jaar). - Voetbal (Hatto Heim / Hattem): In 2010 en 2012 heeft de gemeenteraad besloten om vv Hattem en Sv Hatto Heim een eenmalige bijdrage te verstrekken van respectievelijk € 178.500 en € 190.000 t.b.v. de aanleg van een kunstgrasveld. In deze constructies is het onderhoud voor de periode van 30 jaar aan de verenigingen uitbesteed en is de besparing op het onderhoud gekapitaliseerd (30 jaar). De rest van de voetbalvelden worden nog door de gemeente onderhouden. Uit het bovenstaande blijkt dat de gemeente zoveel mogelijk het onderhoud heeft overgeheveld naar de verenigingen en als compensatie hiervoor een eenmalige bijdrage beschikbaar heeft gesteld t.b.v. investering in de velden. Ook valt op dat bij de voetbal is afgeweken van de lijn die is ingezet bij de hockey en de tennis en dan m.n. op de aspecten duur van overdracht onderhoud en het aantal jaren dat is gebruikt bij de berekening van de afkoop van het onderhoud. Er is in het dossier geen onderbouwing aangetroffen om van deze lijn af te wijken. Niet alleen via de afkoop van groot onderhoud heeft de gemeente bijgedragen aan de accommodaties van verenigingen. Diverse verenigingen hebben namelijk een gemeentelijke bijdrage ontvangen in de kosten van hun eigen 1e accommodatie (zoals Smash, st. Hippisch centrum, Pétanque, Ons Genoegen en de biljartvereniging). Deze bijdrage bedroeg maximaal fl. 35.000 (€ 15.880). Een ander voorbeeld is geldlening die verstrekt is Stichting Beheer MFC De Marke, waardoor door herfinanciering de rentelasten van deze stichting zijn verminderd. Financiële afwegingen De begroting van de gemeente Hattem biedt op dit moment geen ruimte om financieel bij te dragen. Als de gemeente wil overgaan tot een bijdrage, dan kan deze bijdrage worden geactiveerd en op basis van 1e-aanleg van het veld af te schrijven. Dit betekent een extra jaarlast in de begroting 2016 en verder, terwijl er al een forse bezuinigingsopdracht ligt. Voor deze jaarlast is op dit moment geen
4
4
dekking. Eenmalig dekken uit de algemene reserve vrij aanwendbaar is gelet op de stand van de reserve geen optie. Daarbij heeft de raad bij het vaststellen van de Kadernota 2016 een zestiental (financiële) kaders meegegeven. Op deze bijdrage is punt 3 van toepassing: “We behandelen alleen voorstellen die zijn voorzien van een deugdelijke financiële dekking”. De variant van de gemeente waarbij de hockey een lening van € 97.600 wordt aangeboden is budget neutraal. Indien het college besluit het verzoek van de HMCH in te willigen, dan is de financieel gunstigste methode om deze bijdrage (in variant 1: € 97.600 en variant 2: € 220:000) te activeren en af te schrijven. Door het bedrag te activeren en af te schrijven bedraagt de jaarlast voor de gemeentebegroting in het eerste jaar voor variant 1: € 9.142 en voor variant 2: € 20.607 (bij lineair afschrijven in 15 jaar tegen een percentage van 2,7%). In de bijlage is een volledig overzicht van de financiële vertaling te vinden voor de periode van de looptijd van 15 jaar. Uit de beoordeling van de door HMHC aangeleverde stukken is gebleken dat er een budget-neutrale variant mogelijk is (zie bijlage voor berekening die door bedrijfsvoering is gemaakt). Hierbij zou HMHC in 2015 via de gemeente een lening van € 100.000 kunnen ontvangen. De jaarlasten van de HMHC zouden hierdoor € 7.947 bedragen (komende 15 jaar aflopend tot € 6.752). Dit zou HMHC kunnen dekken uit de € 18.000 die zij binnen hun exploitatie beschikbaar hebben voor de reservering van vervanging van het kunstgrasveld. De rest van deze € 18.000 wordt gereserveerd. Over 15 jaar, wanneer HMHC een investering moet doen van € 400.000 (deel bovenlaag en deel onderlaag) kunnen zij deels deze reservering dekken uit de reservering (€ 159.760) en deels door een nieuwe lening (€ 240.240). Deze lening bestaat dan uit twee delen: € 60.240 (bovenlaag) en € 180.000 (onderlaag), waarbij de bovenlaag in 15 jaar en de onderlaag in 30 wordt afgeschreven. De jaarlasten die dit oplevert kunnen uit de € 18.000 die in de jaarexploitatie beschikbaar is worden gedekt. Na 30 jaar ontstaat er dan een probleem omdat de investering die dan gedaan moet worden niet meer gedaan kan worden uit het bedrag dat beschikbaar is binnen de jaarexploitatie (er is € 27.656 nodig en er is € 18.000 beschikbaar). Uitkomst gesprek; In de gesprekken met de HMCH heeft de gemeente gevraagd om dan ook het commitment uit te spreken om na 15 jaar weer via de gemeente een lening te kunnen krijgen. In de leenconstructie t.b.v. Stichting Beheer MFC De Marke is in de leenovereenkomst ook deze mogelijkheid opgenomen. Om een duurzame oplossing te creëren voor de HMHC wil de gemeente het commitment uitspreken om na de looptijd van de lening (15 jaar) een nieuwe lening aan te gaan en dit in een leningsovereenkomst op te nemen. De scope van dit voorstel kent hierdoor een periode van 30 jaar. Juridisch Bij variant 1 van de hockey hoeft de hockey niet te voldoen aan ons aanbestedingsbeleid. Bij variant 2 moeten zij dat wel aangezien in deze variant meer dan 50% van de voorziening gefinancierd wordt door de gemeente. Echter de hockey heeft echter het veld al aangeschaft en kan daarmee niet meer voldoen aan onze regels. Een keuze voor variant 2 zal dan strijd opleveren met het geldende aanbestedingsbeleid. Er zal dan door het college beargumenteerd van dit beleid moeten worden afgeweken. De bevoegdheid voor het aangaan van een lening met HMHC ligt bij het college. Echter gezien het verzoek van de raad aan het college om een voorstel m.b.t. de hockey aan hen voor te leggen is er voor gekozen om aan het besluit van het college de voorwaarde te koppelen dat de raad hiermee moet instemmen. Risico's De HMHC is reeds overgegaan tot aanschaf en aanleg van het veld. Hiermee is zij een verplichting aangegaan en neemt hiermee bewust een financieel risico.De HMHC heeft aangegeven dat als de
5
5
gemeente niet meewerkt het bestaansrecht van de vereniging in het geding komt. Een goede accommodatie is voor de vereniging een noodzakelijke randvoorwaarde voor continuïteit. Dit risico wordt op basis van de beschikbare informatie door de gemeente niet herkend. De leningsvariant maakt het namelijk mogelijk dat de komende 30 jaar er geïnvesteerd kan worden in het kunstgrasveld. Door het aangaan van een lening met de HMHC komt het risico hiervoor bij de gemeente te liggen. Dit risico wordt echter als beperkt beschouwd, omdat de rente en aflossing die door HMHC betaald moet worden minder dan helft bedraagt dan de beschikbare budgettaire ruimte. Precendent werking Bij het verstrekken van een eenmalige bijdrage, zoals de HMHC heeft gevraagd, wordt afgeweken van de lijn zoals die bij de hockey en tennis is ingezet. De kans bestaat dan dat er andere verenigingen zoals de tennis ook aanvullende aanvragen zullen doen. Verder heeft dit voorstel betrekking op de acute urgentie van de vervanging van het hoofdveld om de activiteiten van de vereniging te kunnen continueren en de veiligheid van spelers te kunnen garanderen. De HMHC zal volgend jaar ook het tweede veld (een zandveld aangelegd in 1981) moeten vervangen. Er zal in de loop van 2016 derhalve nog een verzoek richting het college en de raad komen. Dit heeft echter ook een relatie met het grotere gebied rondom de Konijnenbergerweg en het parkeren aldaar. Communicatie De mogelijkheid om de financiering van het kunstgras via een geldlening vorm te leggen is in een gesprek voorgelegd aan de HMHC. In reactie op deze mogelijkheid geeft de HMHC aan dat zij dit voorstel niet positief kunnen ondersteunen. In de argumentatie geven zij aan dat zij een oplossing voor de komende 30 jaar willen zien en dat zij zijn van mening dat zij door dit voorstel een afwijkende behandeling krijgen t.o.v. de afspraken van de voetbal. Conclusie en advies. De HMHC heeft een toekomstbestendig plan gepresenteerd dat met een grote mate van zelfwerkzaamheid van de vereniging tot stand is gekomen. We constateren echter ook dat de gemeente het onderhoud aan de verenigingen heeft overgedragen en dat de gemeente formeeljuridisch geen verplichtingen t.o.v. van de velden van de HMHC heeft. In de begroting ontbreken de middelen voor deze bijdrage en ook heeft de raad ten aanzien van de financiële positie van de gemeente duidelijke kaders gesteld. Een voor de gemeente budget-neutrale variant (een lening van € 100.000) die mogelijk is binnen de financiële kaders van HMHC levert voor de komende 30 jaar een oplossing. Binnen deze oplossing spreekt de gemeente het commitment uit om over 15 jaar een tweede lening te verstrekken. De scope van dit voorstel kent hierdoor een periode van 30 jaar. Op basis hiervan wordt u geadviseerd om de HMHC een voorstel te doen voor de financiering van een deel van de vervanging van het kunstgras (bovenlaag hoofdveld) door middel van een geldlening en dit besluit ter instemming voor te leggen aan de raad. Hattem, Het College van Burgemeester en Wethouders van Hattem,
6
6
de secretaris,
7
de burgemeester,
7
