Datum: 12 oktober 2015 Portefeuillehouder: M. Doodkorte Raadsbijeenkomst: 27 oktober 2015 (inloop) Raadsvergadering: 5 november 2015 Programma: Bestuur en Communicatie Opsteller: J. Rau Bijlage(n): Geen.
Raadsvoorstel: 2015 - 1464 Onderwerp: Septembercirculaire 2015
1. Korte samenvatting van de inhoud en voorstel Het Ministerie van BZK heeft op Prinsjesdag, 15 september 2015, de septembercirculaire Gemeentefonds 2015 uitgebracht. Hierin worden gemeenten geïnformeerd over de gemeentefondsontwikkelingen. Deze ontwikkelingen bepalen in belangrijk mate de financiële ruimte van de gemeente. Het bij de meicirculaire gemelde nadeel in 2015 is iets minder nadelig, terwijl de positieve uitkomsten voor de hierna volgende jaren nog positiever zijn dan eerder berekend. Dit komt omdat de Rijksuitgaven dit jaar extra toenemen door de verwachte toestroom van asielzoekers. In de komende jaren worden op Rijksniveau vooral extra uitgaven gemeld voor defensie, beschut werk, opvang van peuters en kinderopvangtoeslag. Volgens het principe van ‘Samen trap op, samen trap af’ heeft dat een positief effect op de algemene uitkering uit het gemeentefonds. In de begroting 2016 is reeds uitgegaan van een herverdeeleffect van het gemeentefonds. In dit voorstel wordt u in kennis gesteld van de uitkomsten van de doorrekening van de septembercirculaire t.o.v. de begroting 2016. Wij stellen u voor: 1. kennis te nemen van de financiële resultaten van de septembercirculaire gemeentefonds; 2. kennis te nemen van de diverse oormerkingen (zie 4.2); 3. de hieronder opgenomen financiële effecten te verwerken en het saldo hiervan te storten in de algemene exploitatiereserve.
2015 2016 2017 2018 2019
Resultaten septembercirculaire € 184.633 (V) € 382.036 (V) € 783.366 (V) € 1.130.576 (V) € 1.177.864 (V)
2. Fase trechter Het betreft de besluitvormingsfase.
3. Inleiding / aanleiding Gemeenten ontvangen op drie momenten in het jaar de informatie over de gemeentefondsuitkeringen: in mei op basis van de Voorjaarsnota, in september op basis van de Miljoenennota en in december, ter afronding van het lopende jaar, op basis van de Najaarsnota. Het gemeentefonds is de grootste inkomstenbron van de gemeenten. De ontwikkeling ervan bepaalt daarom in belangrijke mate de financiële ruimte van gemeenten.
Stadhuisplein 1 Postbus 108 4200AC Gorinchem
T 140183 F 0183-630540
E
[email protected] I www.gorinchem.nl
4. Inhoud / Kaders 4.1 Resultaten Septembercirculaire Jaarlijks ontvangt de gemeente een bedrag van bijna € 60 miljoen aan algemene uitkering. Dat is bijna 40% van onze begroting. De septembercirculaire geeft een relatief kleine verschuiving in de omvang van de algemene uitkering t.o.v. de meicirculaire. In onderstaand figuur is de totale omvang van de algemene uitkering weergegeven als onderdeel van de totale begroting van Gorinchem. De rode lijn laat zien wat de aanpassingen zijn n.a.v. deze circulaire.
Bovenstaande laat zien dat de verschuivingen relatief klein zijn, maar in absolute bedragen zijn de aanpassingen wel significant. In 2018 is het voordeel immers al meer dan € 1 miljoen. De genoemde ontwikkeling van het accres leidt tot onderstaande resultaten (dit is inclusief de in 4.2 genoemde oormerkingen):
2015 2016 2017 2018 2019
Meicirculaire € 1.009.885 (N) € 313.000 (V) € 185.799 (V) € 283.337 (V) € 349.872 (V)
Septembercirculaire € 184.633 (V) € 382.036 (V) € 783.366 (V) € 1.130.576 (V) € 1.177.864 (V)
Het accres in 2015 is minder nadelig dan bij de meicirculaire aangegeven; dit komt m.n. door de verwachte extra toestroom van asielzoekers. De voordelen in de navolgende jaren komen vooral door extra verwachte uitgaven voor defensie/veiligheid, beschut werk, opvang van peuters en kinderopvangtoeslag. Daarnaast heeft er een administratieve correctie plaatsgevonden op de resultaten van de meicirculaire. 4.2 Oormerkingen Overeenkomstig de bestendige gedragslijn stellen wij voor kennis te nemen van de volgende oormerkingen (wijziging van uitgavenramingen als gevolg van de septembercirculaire 2015). Hierbij dient vermeld te worden dat de oormerkingen 1, 2 en 4 één op één worden overgedragen aan de Regionale Sociale Dienst, omdat deze taken daar belegd zijn: Oormerken 1. Taaleis Participatie 2. Lijfrenteopbouw 3. Wmo 2007 4. Jeugdwerkloosheid 5. AWBZ naar Wmo 6. Jeugdzorg 7. Participatie
2015 € 7.512 € 5.753 € 100.000 € 14.688 -€ 40.473 € 87.480
2016 € 4.479 € 12.688 € 8.925 € 100.000 -€ 53144
2017 € 8.869 € 15.893 € 9.245
2018 € 8.869 € 19.071 € 9.245
2019 € 8.869 € 28.322 € 9.245
€ 17.723 € 90.671
€ 27.343 € 61.350
€ 36.683 € 73.868
€ 39.633 € 86.069
1. Taaleis participatie Op 1 januari 2016 treedt de Wet taaleis Participatiewet in werking. Deze wet regelt dat bijstandsgerechtigden die onvoldoende de Nederlandse taal beheersen en daardoor worden belemmerd bij hun inschakeling op de arbeidsmarkt, de verplichting wordt opgelegd om de Nederlandse taal te leren. De verplichting geldt vanaf 1 januari 2016 voor de nieuwe instroom in de bijstand en vanaf 1 juli 2016 voor alle bijstandsgerechtigden. Zoals aangekondigd in de septembercirculaire 2014 ontvangen gemeenten vanaf 2016 een compensatie voor de uitvoeringskosten. 2. Lijfrenteopbouw Gemeenten ontvangen een compensatie voor de uitvoeringskosten die voortvloeien uit het wetsvoorstel Vrijlating lijfrenteopbouw en inkomsten uit arbeid en bevordering vrijwillige voortzetting pensioenopbouw. 3. WMO 2007 Dit betreft een aanpassing van het macrobudget. Deze is over alle gemeenten verdeeld naar rato van de historische verdeling (2015) en het objectieve verdeelmodel (2016). 4. Jeugwerkloosheid Zoals aangekondigd in de meicirculaire 2015 ontvangen gemeenten in het kader van de Aanpak Jeugdwerkloosheid middelen voor de uitvoering van regionale plannen om meer jongeren met een kwetsbare arbeidsmarktpositie actief naar werk te bemiddelen. De cijfermatige uitwerking is voor deze circulaire aangekondigd. Alle centrumgemeenten van de 35 arbeidsmarktregio’s hebben hun plannen tijdig ingediend en ontvangen in 2015 en 2016 elk een bedrag van € 100.000 per jaar. 5. AWBZ naar Wmo Dit betreft een aanpassing van het macrobudget. Deze is over alle gemeenten verdeeld naar rato van de historische verdeling (2015) en het objectieve verdeelmodel (2016). 6. Jeugdzorg Hier gaat het om een bestuurlijk overeengekomen correctie in verband met het woonplaatsbeginsel. 7. Participatie Dit betreft een actualisatie van de maatstafgegevens voor de uitkering 2016. 4.3 Effecten op het meerjarig begrotingsaldo en de Algemene Reserve Bij de meicirculaire zijn de effecten op het begrotingssaldo en de algemene reserve grafisch gepresenteerd. Omdat het onderhavige voorstel gelijktijdig met de Begroting 2016 en de Tweede tussenrapportage 2015 wordt aangeboden, is er voor gekozen om het gecombineerde begrotingseffect van het opwerken van de Begroting 2016, de Tweede tussenrapportage 2015, de Septembercirculaire 2015 en andere actuele inzichten op te nemen in een aparte oplegnotitie. Deze notitie ontvangt u vóór de Begrotingsraad van 5 november 2015.
5. Bestaand beleid, raadskaders en –besluiten Septembercirculaire gemeentefonds 2015.
6. Betrokkenheid derden Niet van toepassing. . 7. Beoogd effect Niet van toepassing.
8. Risico’s of kansen Diverse deskundigen op het vakgebied houden rekening met een daling van het accres 2016 in volgende circulaires. Bij de meicirculaire 2016 moeten de herverdeeleffecten van de tweede fase herijking Gemeentefonds bekend worden. De tweede fase kent een overgangsregeling van twee jaar, waarbij tevens de effecten van de eerste fase een rol spelen. De overgangsregeling kent een maximaal nadeel van € 15 per inwoner.
9. Financiële consequenties De uitkomsten van de septembercirculaire hebben financiële consequenties voor de begroting van de gemeente Gorinchem. De belangrijkste effecten zijn de in 4.3 genoemde, maar niet verder uitgewerkte effecten op het meerjarig begrotingssaldo en het meerjarig verloop van de algemene reserve (en daarmee op het weerstandsvermogen van de stad). In de genoemde oplegnotitie wordt een integraal en actueel inzicht gegeven.
10. Vervolgproces Bij positieve besluitvorming door uw raad worden de resultaten verwerkt in de eerste wijziging op de begroting.
11. Communicatie Niet van toepassing.
12. Uitkomsten raadsbijeenkomst Niet van toepassing.
13. Nadere standpuntbepaling college Niet van toepassing.
14. Definitief voorstel raad Wij stellen u voor: 1. kennis te nemen van de financiële resultaten van de septembercirculaire gemeentefonds; 2. kennis te nemen van de diverse oormerkingen (zie 4.2); 3. de hieronder opgenomen financiële effecten te verwerken en het saldo hiervan te storten in de algemene exploitatiereserve.
2015 2016 2017 2018 2019
Resultaten septembercirculaire € 184.633 (V) € 382.036 (V) € 783.366 (V) € 1.130.576 (V) € 1.177.864 (V)
Burgemeester en wethouders van Gorinchem, de secretaris, de burgemeester,
15. Besluit De gemeenteraad van Gorinchem, Gelet op het raadsvoorstel van het college d.d. 12 oktober 2015, Gelet op de wettelijke bepalingen,
Besluit: 1. kennis te nemen van de financiële resultaten van de septembercirculaire gemeentefonds; 2. kennis te nemen van de diverse oormerkingen (zie 4.2); 3. de hieronder opgenomen financiële effecten te verwerken en het saldo hiervan te storten in de algemene exploitatiereserve.
2015 2016 2017 2018 2019
Resultaten Septembercirculaire € 184.633 (V) € 382.036 (V) € 783.366 (V) € 1.130.576 (V) € 1.177.864 (V)
Aldus besloten in de vergadering van de raad van Gorinchem van 5 november 2015, De griffier,
De voorzitter,
