RAADSVOORSTEL. B en W-besluit nr.: Naam programma: Binnenstad en Bereikbaarheid. Onderwerp:

Pagina

1/36

Rv. nr.:

RAADSVOORSTEL B en W-besluit d.d.: B en W-besluit nr.:

Naam programma: Binnenstad en Bereikbaarheid Onderwerp: Kaderbesluit Herinrichting openbare ruimte Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt

en vernieuwen Valkbrug

Aanleiding: De Lammermarkt is een belangrijke entree in de binnenstad. Nabij het station en uitvalswegen is het een plein met enorm veel potentie en stedelijkheid; het gezicht van Leiden naar de regio. Molen de Valk is het iconische middelpunt van een omgeving, die volop in beweging is en de komende jaren enorme veranderingen zal ondergaan. Verandering komt door de realisatie van de nieuwe parkeergarage Lammermarkt, muziekcentrum De Nobel, de uitbreiding van museum de Lakenhal met een gezicht aan de Lammermarkt, de ontwikkeling van het Stationsgebied met het Rijnsburgerblok, de inpassing van hoogwaardig openbaar vervoer ((H)OV) en natuurlijk het Singelpark. Allemaal grote investeringen, die de stad een enorme kwaliteitsimpuls gaan geven. Bovendien moet ook de Valkbrug worden vernieuwd, na twintig jaar gefungeerd te hebben als “tijdelijke” brug. De Nieuwe Beestenmarkt is één van de aanloopstraten tussen het bronpunt Lammermarktgarage en het kernwinkelgebied/ de binnenstad. De huidige inrichting voldoet niet aan de ambities, die de gemeente Leiden heeft voor deze aanloopstraten. Bovendien is de openbare ruimte “versleten” en dient er onderhoud plaats te vinden. Dit is de aanleiding om het profiel aan te pakken. Lange tijd was de Lammermarkt de achterkant van de stad: de groene stadswallen maakten plaats voor infrastructuur en veemarkt en vervolgens voor een parkeerterrein. Uitstekend bruikbaar als kermisterrein tijdens Leidens Ontzet, maar de overige 362 dagen als parkeerterrein “zonder leven”. De dynamiek in de omgeving maakt dit tot het moment om de potentie van de plek uit te buiten. De dichtbebouwde stad heeft een sterke behoefte aan hoogwaardige openbare ruimte tussen het Stationsgebied en het Cultuurkwartier. De Lammermarkt en de Nieuwe Beestenmarkt zijn twee van de achttien ontwikkellocaties van het Programma Binnenstad. Het gaat zowel om de realisatie van de garage als om de inrichting van de openbare ruimte. Het gebied maakt onderdeel uit van het Cultuurkwartier. De nieuwe Lammermarkt is een “parel in het Singelpark” en een visitekaartje van Leiden.

Doel: Doel van het project: samenvatting van de projectopdracht Het doel van het project Herinrichting openbare ruimte Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt is om, na oplevering van de nieuwe ondergrondse parkeergarage, een hoogwaardig cultuur- en evenementenplein in te richten met een hoge verblijfskwaliteit en molen De Valk als icoon. Het plein moet beschikbaar zijn als locatie voor evenementen van verschillende aard en omvang maar er is ook ruimte om elkaar te ontmoeten

Pagina

2/36

en prettig te verblijven als er geen evenementen zijn. De inrichting moet hier rekening mee houden. De uitdaging is om de (doorgaande) verkeersfunctie van de Molenwerf en de Lammermarkt samen te laten gaan met de verblijfskwaliteit van het plein. De Nieuwe Beestenmarkt is één van de aanloopstraten vanuit de parkeergarage naar de binnenstad. De ambitie is om in de aanloopstraten langzaam de sfeer van de binnenstad voelbaar te maken; de uitstraling moet aansluiten bij het historische karakter van de binnenstad en qua functie vormt de Nieuwe Beestenmarkt een inleiding op het winkelprogramma. In de aanloopstraten ligt de nadruk op de voetgangers. Andere gebruikers en modaliteiten zijn welkom zolang dit voor de voetganger geen overlast oplevert. Parkeren, en met name bezoekersparkeren, dient plaats te vinden in de nieuwe parkeergarage. Op het maaiveld kan deze functie in principe verdwijnen. Hierdoor verbetert de verblijfskwaliteit voor de bezoekers aan de winkels en de horeca. De Nieuwe Beestenmarkt is tevens een belangrijke OV-route. Nu rijden de bussen in één richting, maar op termijn is het, vanuit de totale OV-routering door de Leidse binnenstad, gewenst dat bussen in twee richtingen over de Nieuwe Beestenmarkt gaan rijden. Het bevorderen van een onbelemmerde doorgang van de bussen en een hoogwaardige uitstraling van de route en haltes zijn belangrijke ambities voor de (H)OVroutes in Leiden. De huidige Valkbrug moet op de huidige locatie worden vernieuwd; dit is als apart onderdeel toegevoegd aan de opdracht voor de herinrichting van de Lammermarkt. De vervanging van de huidige Valkbrug vraagt specifieke aandacht. De vormgeving van de Valkbrug is immers een belangrijk onderdeel van de te realiseren kwaliteit van de openbare ruimte op de Lammermarkt. Apart doel van het project is het op gang brengen van de dialoog met marktpartijen en “partners in de stad” over ideeën en mogelijkheden voor de functionele invulling op en rond het plein. De invulling van het plein betreft zowel grootschalige evenementen als kleinschalige initiatieven, tijdelijk en/of permanent. De gemeente wil uiteraard zo veel mogelijk meewerken aan het faciliteren van de realisatie van de haalbare plannen. Doel van het kaderbesluit Het doel van het kaderbesluit is het bieden van de inhoudelijke en financiële kaders voor de uitwerking van de definitie-, ontwerpen voorbereidingsfase van het project Herinrichting openbare ruimte Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt. Met dit kaderbesluit worden de volgende doelen bereikt: Vaststelling van de uitwerkingskaders voor de herinrichting van de Lammermarkt. Opdrachtverstrekking aan het college om voor de Lammermarkt een uitvoeringsbesluit voor te bereiden. Vaststelling van het voorbereidingskrediet. Vaststelling van de globale planning. Kader: eerder vastgestelde kaders De opdracht voor het herinrichten van de openbare ruimte van de Lammermarkt e.o. wordt uitgewerkt binnen de volgende vastgestelde kaders: Uitvoeringsprogramma Programma Binnenstad (RV 09.0050) Structuurvisie Leiden 2009 (RV.09.0130)

Pagina

3/36

Programma van Uitgangspunten Lammermarktgarage (RV.11.0041) Kadernota Kwaliteit openbare ruimte (RV.11.0117) Visie Leidse Singels (RV.11.0129) Verder met de Binnenstad (RV.12.0040) Kaderbesluit Parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt (RV.12.0047) Kaderbesluit Herontwikkeling Stationsgebied Leiden (RV 12.0063) Uitvoeringsprogramma Bereikbaar Leiden (RV 12.0084) Handboek Kwaliteit Openbare Ruimte (BW 12.0417) Tracékeuze Hooigracht-Langegracht (BW 12.1236) Notitie Parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt (DIV-2013-7941) Kaderbesluit Kwaliteitsverbetering Breestraat (RV 13.0006) Bestuursovereenkomst HOV Zuid-Holland Noord (RV13.0019) Kaderbesluit Singelpark (RV13.0098) Uitvoeringsbesluit Parkeergarages Garenmarkt en Lammermarkt (RV 13.0100) Beeldkwaliteitsplan Singelpark (BW 14.0138) Brief aan Raad inzake het losknippen van de projecten Lammermarktgarage en Herinrichting openbare ruimte Lammermarkt (BW 13.0577) Brief B&W aan raad dd 11 feb stand van zaken herinrichting openbare ruimte Lammermarkt (2014 Z/14/0943/049888) Beleidsakkoord Samenwerken en innoveren dd 17 april 2014 Begroting 2015 Projectopdracht Herinrichting openbare ruimte Lammermarkt e.o (B&W 14.0965) Deze producten zijn weer een uitwerking van Structuurvisie voor Leiden 2009 – 2025 (RV. 09.0130), waarin het “uitbouwen van de groene gordel langs de singels”, is benoemd. Het Singelpark ondersteunt de hoogwaardige leefomgeving, die bij de kennisstad hoort. Hierdoor kan Leiden de aantrekkelijkheid van de stad vergroten, recreatief medegebruik van de groene singels bevorderen en meer bezoekers trekken. De belangrijkste opdrachten uit deze besluiten voor de Lammermarkt zijn: Geef de Lammermarkt een zo groen mogelijk karakter, waarbij molen De Valk weer zichtbaar wordt. Het “vergroenen van de gaten”, de stenige plekken waar groen het momenteel helemaal laat afweten, hoort daarbij. Pak de verschillende projecten – zoals de bereikbaarheid en (H)OV, garage Lammermarkt, vernieuwing Valkbrug, restauratie en uitbreiding van Museum De Lakenhal en muziekcentrum Gebr. de Nobel – in samenhang op, zodat synergie ontstaat in proces en resultaat. Neem bij de herinrichting de wensen van belanghebbenden mee, zoals de 3 October Vereeniging, Stichting Vrienden van het Singelpark, het Oranjecomité, het Comité 4 en 5 mei, Leiden Culinair, bewoners- en winkeliersverenigingen en jongeren. Neem de ruimtelijke consequenties van het definitieve ontwerp en het beeldkwaliteitplan van de parkeergarage Lammermarkt, zoals de situering en vormgeving van de in- en uitrit en de voetgangersentree, als uitgangspunt voor het inrichtingsplan. Overwegingen: Bij de uitwerking van het plan voor de herinrichting van de Lammermarkt en de Nieuwe Beestenmarkt nemen we de volgende overwegingen als uitgangspunt.

Pagina

4/36

Lammermarkt - schetsontwerp: Oslomodel als basis Voor de herinrichting van de openbare ruimte op en rond de Lammermarkt heeft bureau Sant en Co in 2014 een schetsontwerp gemaakt. Het schetsontwerp beschrijft hoe de Lammermarkt kan worden getransformeerd van “laagwaardig parkeerterrein” tot hoogwaardig cultuurplein, met verwijzingen naar de historische achtergrond van Leiden als vestingstad. Op basis van de inventarisatie van het ruimtelijkfunctioneel programma is een aantal inrichtingsvarianten uitgewerkt. Het “Oslomodel” is als voorkeursmodel benoemd. De volgende elementen uit het Oslomodel dienen als basis voor het uit te werken voorlopig ontwerp en definitief ontwerp voor de Lammermarkt: Molen De Valk is het icoon en het gezichtsbepalend element voor deze plek en moet vanuit alle richtingen zichtbaar zijn. Als interpretatie van het verleden wordt rond molen De Valk in principe “het bolwerk” teruggebracht. Echter: vanwege de functionele eisen die aan het plein worden gesteld zal de maat van “het bolwerk” worden verkleind. In de ontwerpfase wordt dit uitgangspunt uitgewerkt. Het overige deel van het plein wordt ingericht als flexibel verblijfsplein; de uitstraling dient te passen bij de functie en de brede reeks aan evenementen die hier mogelijk zijn. De inrichting is hoogwaardig, met duurzame elementen (verharding, meubilair). De functies van het plein als bronpunt en entree naar het centrum en het winkelgebied worden versterkt. Van en naar de entree van de parkeergarage wordt een heldere en functionele route gerealiseerd. Het plein is goed verbonden met de stad: auto-, wandel- en fietsverbindingen worden integraal en in samenhang met de omgeving ontworpen. Het Oslomodel kent ook een aantal nadelen. Met name de harde kades en de naar de gevel verlegde Molenwerf verkleinen het gebruik en ook de beleving van het water. Het hoge bolwerk levert steile hellingen op met weinig gebruikswaarde. Door de omvang van het bolwerk moet het overige plein worden verhard en ontstaan weinig mogelijkheden voor verdere vergroening. Dit ontwerp voldoet verder op een aantal punten niet aan de wensen van bewoners en belanghebbenden. Dit is in de nieuwe schets van de ambities ondervangen. Valkbrug: vernieuwing op de huidige locatie Als de Valkbrug wordt vernieuwd, doet zich de mogelijkheid voor om deze te verplaatsen en de doorgaande route over de Rijnsburgersingel te leggen. De Rijnsburgersingel moet dan circa 10 meter worden opgeschoven van de woningen af; de ruimte die daardoor ontstaat is deels beschikbaar om uit te geven als voortuinen en kan deels worden ingericht met een vrij liggend fietsen voetpad. Groot voordeel van deze optie is dat het bolwerk rond molen De Valk in volle glorie kan worden hersteld en de kwaliteiten van de Lammermarkt, zowel ruimtelijk als qua gebruik, aanmerkelijk kunnen worden vergroot. Het college van B&W heeft in de zomer van 2014 gevraagd om de “haalbaarheid” van het verplaatsen van de Valkbrug op hoofdlijnen in beeld te brengen. Daarbij is gekeken naar een aantal onderscheidende criteria. Op basis van de variantenafweging heeft het college van B&W geconcludeerd dat het niet zinvol is om de verplaatsing van de Valkbrug nader te onderzoeken vanwege een aantal risico’s. De belangrijkste overwegingen bij deze conclusie waren: Verkeer en geluid: Om de verplaatsing van de infrastructuur naar de noordzijde van de Singel mogelijk te maken is het vanwege de geluidbelasting op de woningen langs de Rijnsburgersingel noodzakelijk om hier een 30 kilometer/uur-regime in te voeren. Vanuit verkeerskundig oogpunt is aangegeven dat het toepassen van bijbehorende inrichtingsmaatregelen als drempels, plateaus en wegversmallingen hier eigenlijk niet kan. Argumenten daarbij zijn de hoge intensiteiten op deze weg

Pagina

5/36

van minimaal 12.000 motorvoertuigen per etmaal, het feit dat deze route onderdeel is van het (H)OV-tracé door de binnenstad, waar in de toekomst circa 1.100 bussen per etmaal overheen rijden, en het feit dat dit een aanrijdroute is voor nood- en hulpdiensten. De (H)OV-verbinding over de Molenwerf – Langegracht – Hooigracht is een belangrijk onderdeel van de afspraken met provincie Zuid-Holland. De provincie draag € 28,- miljoen bij aan het realiseren van maatregelen uit LAB071; voorwaarde daarbij is een hoogwaardig OV-tracé door de binnenstad. Planologisch-juridisch: Voor het verleggen van de weg en het verplaatsen van de brug moet een bestemmingsplanprocedure en een procedure voor een “ontheffing hogere grenswaarde” in het kader van de Wet geluidhinder worden doorlopen. In deze procedures is beroep mogelijk bij de Raad van State. De wet is onduidelijk over de wijze waarop de 30 kilometer/uur-zone fysiek moet worden ingericht en over de wijze waarop moet worden onderbouwd dat de 30 kilometer/uur-zone daadwerkelijk leidt tot de benodigde lagere rijsnelheid en de geluidreductie op de verlegde Rijnsburgersingel. Hier is nog geen/nauwelijks jurisprudentie over. De uitkomst van een beroepsprocedure is, met name door de beschreven risico’s ten aanzien van geluid en verkeer, ongewis. De motivering, dat rondom dit wegdeel sprake is van een verblijfsgebied, zodat sprake kan zijn van de noodzakelijke maximumsnelheid van 30 kilometer/uur, zal een relatief grote inspanning vergen. Met name de zware verkeersbelasting verdient de aandacht. Alles afwegend is de conclusie dat een verkeersbesluit tot instelling van een maximumsnelheid van 30 kilometer/uur, in samenhang met het bestemmingsplan dat hierin voorziet, “kwetsbaar is voor rechterlijke vernietiging”. Planning en kosten: Door de langere voorbereidingstijd, de grotere kans op vertraging door beroepsprocedures en de langere realisatietijd is een gelijktijdige oplevering van het plein, de infrastructuur en de Lammermarktgarage niet realistisch. Voor deze variant een aanvullende dekking nodig van € 1,5 tot € 2 miljoen; de raming kent daarnaast een aantal extra onzekerheden waardoor de kosten verder kunnen stijgen. Nieuwe Beestenmarkt: aanloopstraat naar de binnenstad Voor de Nieuwe Beestenmarkt zijn nog geen ontwerpverkenningen gemaakt. Het is de opgave om een aantrekkelijke looproute te realiseren tussen het bronpunt Lammermarktgarage en de Leidse binnenstad en zo de voetgangers maximaal te faciliteren. Om eenheid te krijgen in de binnenstad is het belangrijk dat wordt aangesloten op de inrichtingsprincipes en –kwaliteiten van de Lammermarkt. Specifiek aandachtspunt is het realiseren van voorzieningen voor blinden en slechtzienden op deze route (in profiel en kleur). Tweede opgave is het realiseren van een OV-route en het – op termijn – inpassen van het tweerichting-OV. Ook worden bushaltes ingepast. De overige opgaven zijn: Het inpassen van een tweezijdige fietsroute. Het terugdringen van het aantal autoverkeersbewegingen en het aantal parkeerplaatsen. Voor bezoekers en bewoners wordt ruim voldoende parkeermogelijkheid gerealiseerd in de Lammermarktgarage. Voor laden- en lossen, en invalidenparkeren worden aparte oplossingen gezocht. Het inpassen van (bestaande) terrassen. HOV over het traject Schuttersveld – Molenwerf – Langegracht – Hooigracht Over het traject Schuttersveld – Molenwerf – Langegracht – Hooigracht wordt een (H)OV-route ingericht. Het langzaam verkeer en het busverkeer hebben daar in principe prioriteit. Randvoorwaarde hierbij is dat de huidige routes voor bussen via de Breestraat, Stationsweg en Steenstraat minder druk worden en deze

Pagina

6/36

straten aantrekkelijker worden voor bezoekers en langzaam verkeer. De herinrichting van de Breestraat is inmiddels afgerond. Op de Molenwerf is geen aparte busstrook voorzien, het (H)OV rijdt hier mee met het overige verkeer. Bushaltes worden ingepast op de Nieuwe Beestenmarkt en op de Lammermarkt/Langegracht ter hoogte van de Nieuwe Mare. Parkeergarage Lammermarkt1 De parkeergarage Lammermarkt vormt letterlijk de bodem van een groot deel van het te herinrichten gebied. De garage stelt eisen aan de openbare inrichting, en vice versa stelt de openbare inrichting eisen aan de constructie van de garage. Alles wat boven het maaiveld uitkomt (in- en uitgangen voor auto’s, stijgpunten voor voetgangers, nooduitgangen, ventilatie) is van invloed op het ontwerp van de openbare ruimte. De plek en de vormgeving van deze elementen zijn grotendeels al vastgelegd in de (contract)stukken van de garage. In de ontwerpfase vindt nauwkeurige afstemming van de scope en de precieze inhoudelijke uitwerking van deze twee projecten plaats. Specifieke aandachtspunten zijn de verkeerskundige inpassing van de in- en uitrit, inclusief het ontwerp van de nieuwe kruising Molenwerf/Lammermarkt en de uitwerking en vormgeving van de voetgangersentree. Vanuit de stijgpunten van de garage moeten logische en directe routes voor voetgangers naar de verschillende bestemmingen worden gerealiseerd. Daarnaast is het van groot belang om deze projecten in de uitvoering op elkaar af te stemmen. De parkeerfunctie van de Lammermarkt is bij de start van de bouw van de garage vervallen; het hele terrein is bouwterrein. In de contracten met de aannemer is een aantal uitgangspunten opgenomen over de bereikbaarheid van de garage, tijdelijke parkeerplaatsen, aan- en afvoer van materieel en de beschikbaarheid van werkterrein tijdens de realisatie. De uitvoeringsplanning van de realisatie van de herinrichting van de openbare ruimte Lammermarkt e.o. en de vernieuwing van de Valkbrug kan hierop ingrijpen. In de ontwerpfase worden deze raakvlakken inzichtelijk gemaakt en worden oplossingen gekozen. Nieuwbouw Lakenhal Museum De Lakenhal wordt fors uitgebreid en krijgt een nieuwe gevel aan de Lammermarkt. De grote raampartijen bevorderen de “interactie tussen museum en plein”; het ontwerp van het plein zal rekening houden met de zichtlijnen, die vanuit het museum ontstaan. Daarnaast wordt gekeken hoe de gevel extra kwaliteit toevoegt aan de Lammermarkt. De Lammermarkt biedt immers mogelijkheden voor de Lakenhal (en Gebr. de Nobel en Scheltema) om zich op het plein te manifesteren en de openbare ruimte te gebruiken voor activiteiten. In de ontwerpen voorbereidingsfase worden de mogelijkheden hiervoor verder verkend. Kwaliteit inrichting Lammermarkt in relatie tot ambities Singelpark Het Singelpark bestrijkt een groot deel van de Leidse binnenstad. Het projectgebied bestaat uit een bonte verzameling van grote en kleinere opgaven, verbonden door één gemeenschappelijk uitgangspunt: de singelrand moet over de hele lengte beloopbaar, doorvaarbaar en beleefbaar zijn. Daarbij is het van belang om voor het hele Singelpark een gevoel van samenhang en eigen identiteit te creëren. Doel van het

1 De precieze scopeafbakening tussen de verschillende projecten en de werkgrenzen worden in onderling overleg bepaald en bewaakt. De projecten zijn verantwoordelijk voor hun eigen scope, waarbij in overleg wordt gezocht naar mogelijke oplossingen of optimalisaties in de voorbereiding en vooral de uitvoering; bouwlogistiek is daarbij een apart aandachtspunt.

Pagina

7/36

Singelpark is om de leefkwaliteit en de aantrekkelijkheid van de stad te vergroten door het toevoegen van park-areaal, het bestaande groen te verbeteren en meer bezoekers te trekken. Zicht op en beleving van het water zijn belangrijke thema’s in het Beeldkwaliteitsplan Singelpark (2014). De rol van het water moet sterker worden gemaakt door onder andere “het zicht op en over het water te verbeteren, de randen te programmeren en te beplanten en de bruggen als blikvangers in te zetten. De meanderende singels vormen het levendige midden van het Singelpark. Het is de ambitie dat het Singelpark een belangrijke verbinding wordt in het fiets-, vaar-en wandelnetwerk van de regio. Naast het aaneensluiten van de zes kilometer lange ring moet worden voorzien in kleinere rondjes. Speerpunt is ook de realisatie van een “promenade” aan de buitenzijde van de singel. De beleving van de singels speelt een belangrijke rol in de routing. Het water helpt bij intuïtieve navigatie.” Het feit dat de Lammermarkt de komende jaren flink op de schop gaat vanwege de realisatie van een ondergrondse parkeergarage biedt dé kans voor een kwaliteitsimpuls. De herinrichting van de Lammermarkt is één van de vastgestelde prioriteiten binnen het Singelpark; de Lammermarkt is specifiek aangemerkt als plek om te “vergroenen”, één van de drie ‘V’s 2 – de principes die belangrijk zijn voor het welslagen van het Singelpark. Omdat op de Lammermarkt verschillende opgaven en projecten samenkomen is de noodzaak van een integrale aanpak evident. Samenhang met overige projecten Het project Herinrichting openbare ruimte Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt en vernieuwen Valkbrug heeft daarnaast raakvlakken met de volgende projecten: 1. Ambitie Cultuurkwartier en bijbehorende projecten 2. Leidse evenementen Deze relaties zijn hieronder kort toegelicht: 1. De ambitie voor “Het Cultuurkwartier” is geformuleerd in de Cultuurnota. Het is nog geen concreet programma of project. De Lammermarkt wordt vanuit het Cultuurkwartier gezien als toegangspoort tot dit kwartier (met o.a. de Lakenhal, Gebr. Nobel en Scheltema). 2. In het verlengde van het Cultuurkwartier is de Lammermarkt ook bij uitstek geschikt voor (grootschalige) evenementen, zoals Leiden Culinair en de Paasmarkt, Armin van Buuren op Koningsdag en de 3 oktober kermis. Naar een nieuw inrichtingsplan: functies en uitgangspunten Bij het uitwerken van het inrichtingsplan voor de openbare ruimte van de Lammermarkt en de Nieuwe Beestenmarkt wordt uitgegaan van het hieronder beschreven ruimtegebruik. Tevens is per thema een aantal uitgangspunten gedefinieerd. Deze uitgangspunten vormen samen het kader voor de integrale ruimtelijke uitwerking. Ruimtegebruik: functies op de Lammermarkt, de Valkbrug en de Nieuwe Beestenmarkt Lammermarkt: verenigen van groen en evenementen Op de Lammermarkt moeten verschillende vormen van ruimtegebruik zo goed mogelijk worden verenigd.

2 De overige V’s zijn het Verbinden van de deelgebieden in de Singelrand tot één Singelpark en het Versterken van de bestaande groenstructuren.

Pagina

8/36

De Lammermarkt is het cultuur- en evenementenplein van Leiden. Dit betekent dat er ruimte moet zijn voor evenementen van verschillende aard en omvang, binnen de kaders die daarvoor door de gemeente zijn gesteld. Voor de middelgrote evenementen moet een verhard oppervlak van circa 3250 m 2 beschikbaar zijn. De kermis komt, conform het convenant dat is afgesloten met de 3 October Vereeniging, terug op de Lammermarkt en omgeving. Daarnaast kunnen grote evenementen, zoals een optreden van Armin van Buuren op Koningsdag, op het plein plaatsvinden. De Lammermarkt is een ´Parel in het Singelpark´, met molen De Valk als icoon. Om een aaneengesloten stadspark te realiseren rondom de historische singels van Leiden moeten de fysieke verbindingen met het Singelpark worden versterkt. Deze vormen van gebruik stellen ogenschijnlijk ieder eigen eisen aan de inrichting van het plein. Dit leidt in een aantal gevallen tot een spanningsveld. Het belangrijkste spanningsveld ligt tussen het realiseren van een groot evenementenplein en het creëren van een intieme groene ruimte met optimale verblijfskwaliteit voor bewoners en bezoekers. De vraag staat centraal of de inrichting van het plein volledig gericht moet zijn op het faciliteren van de grootste evenementen in hun huidige omvang – met name de 3 oktoberkermis en het koningsdagfeest – of dat “groen” en “evenementen” op een andere manier te verenigen zijn. Op de Lammermarkt is nadrukkelijk gekozen voor het zo veel mogelijk verenigen van “groen” en “evenementen”, vanuit de volgende principes. De bestaande, intrinsieke waarden van het plein moeten behouden blijven en worden versterkt. Het betreft vooral de groene oevers aan de noordwest- en noordkant van het plein en molen De Valk. Aan de noordzijde krijgt het plein een groen karakter, als onderdeel van het Singelpark. Aan de zuidzijde wordt een meer verhard oppervlak gerealiseerd. Buiten de terp van molen De Valk worden geen hoogteverschillen gerealiseerd. Ook met het situeren van bomen en begroeiing wordt er rekening gehouden met de functies op het plein. Hierdoor is de bruikbare ruimte op het plein maximaal. Voor kleinere en middelgrote evenementen is een aaneengesloten verhard oppervlak beschikbaar. Deze evenementen kunnen op het plein worden georganiseerd, terwijl de parkeergarage bereikbaar blijft en de doorgaande infrastructuur niet afgesloten hoeft te worden. Het verharde oppervlak kan, buiten de evenementen, door bewoners worden gebruikt als speelruimte. Bij grote evenementen, zoals de 3 oktober-kermis, wordt de doorgaande infrastructuur wel afgesloten. Het verharde oppervlakte van het plein, van de plinten en van de wegen zijn beschikbaar voor het plaatsen van de grootste en zwaarste attracties. Om het groene karakter van het plein te versterken, wordt een aantal groene eilanden gerealiseerd met gras. Voor het “dubbelgebruik” van de groene eilanden wordt een technische oplossing uitgewerkt. Gedacht wordt aan het toepassen van speciale funderingstechnieken in combinatie met de juiste grassoorten, (honingraat)systemen in de ondergrond, tijdelijk afdekken of periodiek herplanten. Bij de keuze voor een oplossing of een combinatie van mogelijkheden worden uiteraard beheeraspecten meegewogen. De extra beheerlasten van de verschillende oplossingen worden in beeld gebracht. De Valkbrug: vernieuwing met behoud van de huidige functionaliteiten Uitgangspunt is dat de Valkbrug wordt vernieuwd op de huidige locatie. Dit vraagt om een duidelijke kruisende beweging (haaks) tussen de infrastructuur en het bolwerk/ Singelpark, zodat er een leesbare structuur ontstaat.

Pagina

9/36

De nieuwe brug krijgt 2x1 rijstroken, met vrijliggende fietsen voetpaden. De brug sluit aan op de bestaande infrastructuur aan de kant van het Schuttersveld en op de nieuwe infrastructuur aan de kant van het Molenveld. De brug wordt vormgegeven in relatie tot de Lammermarkt en de omgeving: de Singelstructuur, het oude bolwerk, de beeldkwaliteit en uitstraling van de nieuwe Lammermarkt en het Schuttersveld zijn daarbij bepalend. Het ontwerp van nieuwe Valkbrug gaat uit van een levensduur van minimaal 40 jaar De doorvaarhoogte is ten minste 1,75 meter Nieuwe Beestenmarkt: vormgeving aanlooproute naar de binnenstad De belangrijkste opgave voor de Nieuwe Beestenmarkt is het realiseren van een aantrekkelijke aanlooproute tussen het centraal station/ parkeergarage Lammermarkt en de Leidse binnenstad. Daarnaast is de Nieuwe Beestenmarkt een OV-route, waarbij rekening wordt gehouden met tweerichtingsverkeer. Bij de inrichting van de Nieuwe Beestenmarkt worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: Bussen, fietsers en autoverkeer ten behoeve van het bevoorraden van horeca en winkels kunnen gebruik maken van dezelfde infrastructuur; de oplossingen zoals gekozen in de Breestraat geldt hierbij als referentie. Op termijn moet tweerichting-OV op de Nieuwe Beestenmarkt en de Turfmarkt mogelijk zijn. Hier wordt ruimtelijk op geanticipeerd. Hoewel het aanpassen van de Turfmarktbrug niet tot de projectopdracht behoort, wordt wel met de OV-maatschappijen verkend op welke wijze de Turfmarktbrug geschikt kan worden gemaakt voor passage in twee richtingen en welke aanpassingen dit vraagt bij de inrichting van de openbare ruimte rondom de brug. Ook worden bushaltes ingepast. Het aantal autoverkeersbewegingen en het aantal parkeerplaatsen op de Nieuwe Beestenmarkt moeten worden verminderd. De bereikbaarheid van de 2e Binnenvestgracht en de Sint Aagtenstraat voor auto’s blijft gewaarborgd. Voor bezoekers wordt ruim voldoende parkeermogelijkheid gerealiseerd in de Lammermarktgarage. Voor laden en lossen, en invalidenparkeren wordt een beperkt aantal parkeerplaatsen gerealiseerd. Om voetgangers maximaal te faciliteren wordt een aantrekkelijke looproute tussen het bronpunt Lammermarktgarage en de Leidse binnenstad gerealiseerd. Voor blinden en slechtzienden worden op deze route vanaf de OV-haltes op de Molenwerf en/of de Nieuwe Beestenmarkt specifieke voorzieningen aangebracht (in profiel en kleur). Terrassen en uitstallingsruimtes voor winkels worden ingepast in de voetgangerszones. Langs de Nieuwe Beestenmarkt is in ieder geval ruimte voor één bomenrij; het inpassen van een tweede bomenrij is een belangrijke ambitie. De materialisering en inrichting sluiten aan bij de bepalingen uit het Handboek openbare ruimte. Uitgangspunten per thema Verkeer: auto, fiets en voetganger Het terugdringen van het doorgaand verkeer door de binnenstad, als één van de belangrijkste uitgangspunten van LAB071, is ook hier een uitgangspunt. De mate waarin dit lukt is afhankelijk van meerdere factoren en projecten, die ook elders in de stad zijn gesitueerd. Bij de inrichting van de Molenwerf wordt vooralsnog rekening gehouden met de bestaande intensiteiten en een 50 km/uurregime. De Molenwerf is onderdeel van het HoLa-tracé en dit betekent dat er circa 1.100 bussen per etmaal overheen rijden. De ontwerpuitgangspunten voor het HoLa-tracé worden op de Molenwerf gevolgd, met dien verstande dat op de Molenwerf geen vrijliggende (H)OV-infrastructuur wordt gerealiseerd; de

Pagina

10/36

bussen rijden met het overige verkeer mee. Aan de Molenwerf wordt geen (H)OV-halte gerealiseerd, deze komt “om de hoek” op de Lammermarkt/Langegracht, gerelateerd aan de looproutes van de Korte en Nieuwe Mare. De mogelijkheid om deze haltes in te passen, is inmiddels ruimtelijk onderzocht. De Nieuwe Beestenmarkt is eveneens een belangrijke OV-route. De inrichting van de weg is er op gericht om de doorstroming van het OV maximaal te faciliteren. Op de Nieuwe Beestenmarkt wordt ook een bushalte gerealiseerd. Voor de realisatie van de doorgaande infrastructuur zijn verschillende alternatieven onderzocht 3. Uitgangspunt is het realiseren van een parkway-oplossing, waarbij de weg zo veel mogelijk op de huidige plek blijft liggen. Het profiel van de doorgaande weg (Molenwerf) is ten minste 2 x 3 meter breed. Om de oversteekbaarheid van de weg te vergroten en veiliger te maken worden middeneilanden gerealiseerd. Het kruispunt Molenwerf-Lammermarkt wordt ingericht volgens de richtlijnen van het CROW, duurzaam veilig en passend bij de verkeersintensiteiten ter plaatse (zie ook de uitwerking onder het kopje Kruispunt Molenwerf – Lammermarkt). De relaties met de omgeving (Lammermarkt/Langegracht, Schuttersveld, 2e Binnenvestgracht, Lange Scheistraat en het druk belopen Kiekepad) voor langzaam verkeer worden expliciet gelegd, onder andere door goede oversteekplaatsen. Zo ontstaan logische fietsen looproutes naar het station en naar de binnenstad. o Rond de Lammermarkt wordt een “fietscircuit” gerealiseerd. Aan de westzijde van molen De Valk wordt een vrijliggend fietspad gerealiseerd. Aan de oostzijde wordt een aparte fietsroute gerealiseerd, voor appartementencomplex De Wieck langs, in een “shared space oplossing” (met ventweg en beperkt parkeren). Aan de zuidkant van de Lammermarkt worden fietsstroken gerealiseerd. Op de Nieuwe Beestenmarkt krijgen fietsers alle ruimte; hier wordt fietsen gecombineerd met OV-infrastructuur. De nieuwe Valkbrug krijgt aparte fietsen voetpaden. o Bij de Marepoortkade, tussen de uitgang van de parkeergarage en de Nieuwe Beestenmarkt en naar de Lange Scheistraat worden voetgangersoversteekplaatsen gerealiseerd, als onderdelen van de Singelparkroute en de aanlooproute naar de binnenstad. De bereikbaarheid van met name De Nobel en de Lakenhal voor vrachtverkeer en bevoorrading is uitgangspunt voor het ruimtelijke ontwerp; er worden geen obstakels of barrières gerealiseerd die de bevoorrading bemoeilijken. Parkeren Het gemeentelijk parkeerbeleid gaat uit van het toevoegen van parkeerplaatsen in de binnenstad door het realiseren van enkele grotere parkeergarages aan de randen van het centrum; de Lammermarktgarage is één van deze garages. Het aantal parkeerplaatsen op het maaiveld van de Lammermarkt en de Nieuwe Beestenmarkt kan hierdoor worden gereduceerd. In de ruimte tussen de Molenwerf en appartementencomplex De Wieck wordt een beperkt aantal parkeerplaatsen gerealiseerd. Deze plaatsen zijn beschikbaar voor laden en lossen, kortparkeren en invalidenparkeerplaatsen. Bewoners rond de Lammermarkt en de Nieuwe Beestenmarkt krijgen straks de keuze of zij met een vergunninghoudersvignet in de openbare ruimte willen parkeren of dat zij – tegen hetzelfde tarief – in de Lammermarktgarage willen parkeren. De bestaande parkeervoorzieningen (terrein en inpandige garage) bij appartementencomplex De Wieck blijven veilig bereikbaar. Een aantal bewoners heeft hier een parkeerplaats. 3 De belangrijkste varianten zijn een weg direct langs de Singel met een kadeprofiel of een Leids Singelprofiel en een parkway-oplossing op de bestaande plek.

Pagina

11/36

Voor de winkels langs de zuidzijde (Lammermarkt) worden plaatsen gerealiseerd voor laden en lossen ten behoeve van het bevoorraden van de winkels en horeca en kortparkeren voor klanten. Uitgangspunt is dat rond het voormalige InCasa een aantal fietsparkeerplekken weer terug komt; de hoeveelheid wordt nader bepaald in relatie tot de nieuwe functie in dit pand. Op de nieuwe Lammermarkt is geen ruimte voor het parkeren van touringcars, hiervoor moeten oplossingen elders binnen Leiden beschikbaar zijn. Wel is het mogelijk om bezoekers te laten in- en uitstappen. Hiervoor wordt aan de zuidzijde van de Lammermarkt of op de Nieuwe Beestenmarkt een passende voorziening gerealiseerd. Kruispunt Molenwerf-Lammermarkt Voor het kruispunt Lammermarkt-Molenwerf is een schetsontwerp uitgewerkt volgens de richtlijnen van het CROW. Hierin is specifiek gekeken naar: De doorgaande verkeerstromen tussen het Schuttersveld – de Molenwerf – de Lammermarkt/Langegracht. Het (H)OV richting de Langegracht en het OV richting de Nieuwe Beestenmarkt, met de afslaande bewegingen. De precieze situering van de OV-haltes en de voorrangssituatie van de bussen op het gedeelte Lammermarkt/Langegracht. De in- en uitrit van de parkeergarage en de randvoorwaarden vanuit de eisen “verkeer extern” van de vraagspecificatie deel 1. De belangrijkste eis is dat voor de hellingbaan van de in- en uitrit minimaal 5 meter horizontale bufferruimte aanwezig moet zijn. Daarnaast moet de parkeergarage binnen één uur kunnen worden ontruimd, ook tijdens het drukste avondspitsuur. Uitgangspunt is dat de kruising Molenwerf-Lammermarkt middels een verkeersregelinstallatie (VRI) wordt geregeld. Argumenten hiervoor zijn de hoge verkeersintensiteiten (zeker nog voor de komende jaren), de ontwerpeisen vanuit de parkeergarage4, de verkeersveiligheid, de oversteekbaarheid voor voetgangers en fietsers en de mogelijkheid die een VRI biedt om autoverkeer op de Langegracht te doseren. Alle fietsbewegingen. Het laden en lossen van de Lakenhal en De Nobel: het ruimtelijk faciliteren van de vrachtwagenbewegingen. Een voetgangersoversteekplaats ter hoogte van deze kruising. Plinten op de Lammermarkt Aan de zuidzijde van de Lammermarkt wordt een aantal laad- en losplaatsen gerealiseerd ten behoeve van de bevoorrading van winkels en horeca. De klanten die grotere bestellingen ophalen in de winkels kunnen hier eveneens gebruik van maken; met name de firma Hartwijk & zonen heeft hier behoefte aan. Het bestaande voetpad en de bestaande bomenrij vanaf de Langegracht – Lammermarkt blijven hier gehandhaafd. Aan de oostzijde van de Lammermarkt, voor appartementencomplex De Wieck, wordt een gemengde zone gerealiseerd; hierin krijgen de doorgaande fietsroute, de beschreven parkeervoorzieningen, de entree van de parkeerplaats op het binnenterrein van het complex en de parkeergarage een plek. Om de

4 Daarbij gaat het specifiek om de eis dat de parkeergarage bij volledige bezetting ook tijdens het drukste avondspitsuur binnen één uur moet kunnen leeglopen. Zolang nog geen substantiële reductie van autointensiteiten op het traject Schuttersveld – Molenwerf – Langegracht is bereikt door het realiseren van maatregelen uit het programma LAB071 is het noodzakelijk deze kruising met een VRI ter regelen.

Pagina

12/36

verblijfskwaliteit aan de oostzijde van het plein te verbeteren wordt de plint daarnaast groen ingericht, eventueel met demontabele elementen en meubilair. Molen De Valk Molen De Valk is een beeldbepalend icoon op de Lammermarkt. Het zicht op de molen wordt, vanuit alle richtingen, zo veel mogelijk versterkt door onder andere het weghalen van bosschages en het respecteren van de ruimte rond de molen. Zo wordt de molen meer een onderdeel van het plein. In overleg wordt bepaald of het realiseren van een hek rond de molen noodzakelijk is, zodat het terrein rond de molen buiten bezoekuren kan worden afgesloten in verband met veiligheid. Cultuur op het plein De relatie met de nieuwbouw van De Lakenhal wordt nadrukkelijk gelegd. Door de nieuwe gevel, met de grote raampartijen, opent de Lakenhal zich naar het plein. Het zicht vanuit De Lakenhal op de Lammermarkt en molen De Valk is een belangrijk aandachtspunt bij de inrichting van het plein. Op de Lammermarkt en in de aanlooproutes naar het Cultuurkwartier wordt alle ruimte geboden aan (tijdelijke) cultuuruitingen vanuit de verschillende musea en cultuurinstellingen. Gedacht wordt aan het faciliteren van beeldenexposities, fototentoonstellingen en andere manifestaties. Randvoorwaarde is altijd dat de voorzieningen op het plein demontabel zijn. Om evenementen te faciliteren wordt in het entreegebouw van de parkeergarage een evenementenaansluiting gerealiseerd (water, elektriciteit). Groene oevers De groene oevers langs de west- en noordzijde van het plein blijven behouden. De bereikbaarheid van het water is een belangrijke kwaliteit. Er worden in principe geen harde kades gerealiseerd. De mate waarin natuurlijke oevers kunnen worden gemaakt is onderwerp van nadere studie. De kwaliteit van de oevers wordt versterkt door het behoud en het terugplanten van bomen en het realiseren van voet- en fietspaden. Biodiversiteit, flora en fauna Bij de inrichting van met name de groene oevers, de molenbiotoop, de plinten en de groene eilanden op de Lammermarkt doen zich mogelijkheden voor die de flora en fauna ten goede komen. Deze mogelijkheden worden geïnventariseerd en uitgewerkt zodat de biodiversiteit in het gebied wordt versterkt. Daar waar mogelijk worden maatregelen doorgevoerd die gunstig zijn in het kader van de BREEAM-certificering van de parkeergarage. Inrichtingselementen en meubilair In verband met de grote evenementen op het plein wordt op de Lammermarkt terughoudend omgegaan met het plaatsen van inrichtingselementen en straatmeubilair, anders dan het noodzakelijke. Het plaatsen van verplaatsbare of tijdelijke inrichtingselementen is uiteraard wel mogelijk. De bestaande zonnewijzer wordt niet teruggeplaatst. Voor het monument, waar ieder jaar de 4-mei dodenherdenking plaatsvindt, wordt naar een betere plek gezocht. De huidige plek is ongelukkig vanwege de grote toeloop bij de herdenking. Materialisering De doorgaande rijloper van de Molenwerf wordt in asfalt gerealiseerd. Voor de overige weginfrastructuur wordt uitgegaan van klinkerverharding. De keuze voor asfalt of klinkers op de rijloper van de Nieuwe

Pagina

13/36

Beestenmarkt hangt af van de uiteindelijke intensiteit van het busverkeer en de kwaliteit van de omliggende bebouwing in relatie tot trillingen. Voor het groenontwerp en de overige pleininrichting van de Lammermarkt is het beeldkwaliteitsplan Singelpark leidend, met name de richtlijnen ten aanzien van de parkpleinen. De overige materialisering van de Nieuwe Beestenmarkt is conform het Handboek Inrichting Openbare Ruimte. Sociale veiligheid De inrichting van het plein is open en transparant. Sociale veiligheid wordt vergroot door het toepassen van inrichtingsprincipes, waarbij donkere hoeken, onoverzichtelijke ruimtes en halfhoge struiken worden vermeden. Met bewoners worden daarnaast afspraken gemaakt over gebruiks- en handhavingsaspecten. Het betreft de hernieuwing van een bestaand convenant. Een bijlage bij dit kaderbesluit is een schets waarin de ambities voor de Lammermarkt, Valkbrug en Nieuwe Beestenmarkt zijn verbeeld. Deze schets is de basis voor verdere planvorming. Financiën Kostenraming, behorende bij het schetsontwerp Voor het schetsontwerp van Sant en Co is een kostenraming opgesteld op basis van een inschatting van de hoeveelheden/vierkante meters, eenheidsprijzen die de gemeente hanteert bij de verschillende kwaliteitsniveaus en standaard opslagen conform de SSK-systematiek. Bij de ramingen geldt in dit stadium conform de SSK-systematiek en vanwege de gevolgde werkwijze een onzekerheidsmarge van ± 30%. Deze kostenraming is afgestemd met team Stadsingenieurs van de gemeente. Vanwege het (aanvankelijk beperkte) gemeentelijke budget is een aantal versoberingen in het ontwerp van het plein doorgevoerd, zonder op kwaliteit in te leveren. De kostenraming van het bijgestelde ontwerp van Sant en Co sluit op € 7,2 miljoen exclusief BTW prijspeil 2013 (en exclusief herinrichting Nieuwe Beestenmarkt en vernieuwing van de Valkbrug). In deze raming van € 7,2 miljoen is tevens de onzekerheidsmarge van ± 30% opgenomen. De hoogte van de investering wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de grootte van het projectgebied (22.785 m2 voor alleen het plein). Daarnaast is sprake van een aantal soms schijnbaar tegenstrijdige uitgangspunten voor het gebied. Ook het meervoudig gebruik (groene verblijfsruimte moet bijvoorbeeld ook bestand zijn tegen gebruik tijdens evenementen) leidt tot extra voorzieningen en meerkosten. De vierkante meterprijs wordt daardoor uiteindelijk € 315 per m 2. Budget Aanvankelijk was er een bedrag van € 3,6 miljoen gereserveerd voor het inrichten van de Lammermarkt. Dit bedrag is als volgt opgebouwd: In de programmabegroting 2013 is € 2,2 miljoen geoormerkt binnen de reserve Groene singels. In het uitvoeringsbesluit van de Parkeergarage Lammermarkt is € 1,4 miljoen voor de herinrichting van de openbare ruimte beschikbaar gesteld. Dit bedrag is specifiek bedoeld voor het inrichten van de straat Lammermarkt, inclusief aansluitingen op nieuwe Beestenmarkt en Molenwerf conform het Handboek inrichting openbare ruimte (exclusief bomen en straatmeubilair), het plaatsen van een VRI en beperkte aanpassing van de kruising Lammermarkt/Molenwerf. Om aanspraak te kunnen maken op dit budget, moet de definitieve inrichting van de openbare ruimte direct aansluiten op de werkzaamheden van de garage. Meest waarschijnlijke scenario is dat er in de openbare ruimte faseringskosten en tijdelijke

Pagina

14/36

maatregelen getroffen moeten worden, die ten laste van dit budget van de parkeergarage worden gebracht. Op basis van de kostenraming behorende bij het schetsontwerp, dat door bureau Sant en Co is gemaakt, was aanvankelijk sprake van een fors tekort. Tijdens de vorming van het nieuwe college van burgemeester en wethouders in 2014 is een aanvullend budget van € 4 miljoen toegezegd aan de herinrichting van de openbare ruimte Lammermarkt en de Nieuwe Beestenmarkt, zodat ook daadwerkelijk kan worden gestart met het realiseren van de gedefinieerde ambities. Deze € 4 miljoen is in de reserve Groene singels gestort. Vanuit de reserve Onderhoud kapitaalgoederen en beheer openbare ruimte is € 0,6 miljoen geoormerkt voor de herinrichting van de Nieuwe Beestenmarkt. Het totaal geoormerkte budget voor de inrichting van de openbare ruimte op de Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt is daarmee € 8,2 miljoen. Voor de vernieuwing van de Valkbrug is vanuit het beheerplan Bruggen een budget van € 3,1 miljoen (uitgaande van een levensduur van 25 jaar) in het MIP 2015-2018 opgenomen. Opgemerkt wordt dat dit alleen de “kale brug” betreft; maatregelen voor verbindingen herinrichting van het Schuttersveld en Molenwerf zijn hierin niet begroot. Aangezien er een geheel nieuwe brug wordt aangelegd zal bij de begroting 2016 voorgesteld worden om de afschrijvingstermijn overeen te laten komen met de maximum afschrijvingsduur van 40 jaar conform het beleidskader Investeringen. Bij een gelijkblijvende kapitaallast van € 236.000 zal daarmee de investeringsruimte wijzigen in € 3,9 miljoen. In totaal is voor het gecombineerde project Herinrichting openbare ruimte Lammermarkt - Nieuwe Beestenmarkt en het vernieuwen van de Valkbrug een budget van € 11,3 miljoen geoormerkt in reserves en het MIP. Budget 1

Onderdeel

Dekkingsbron

Lammermarkt

Reserve groene singels

6,2

Lammermarkt (parkeergarage)

Reserve parkeren

1,4

Nieuwe Beestenmarkt

Reserve onderhoud kapitaalgoederen en herinrichting openbare ruimte

0,6

Valkbrug 2

Meerjareninvesteringsplan 2015-2018

Totaal

3,1 11,3

1

Bedragen * € 1.000.000

2

Bij de programmabegroting 2016 zal worden voorgesteld om de afschrijvingstermijn te verlengen tot 40 jaar. Bij gelijkblijvende kapitaallast in het eerste afschrijvingsjaar wordt het investeringsvolume € 3,9 miljoen.

BTW Uitgangspunt is dat de gemeente Leiden bij het herinrichten van de Lammermarkt - Nieuwe Beestenmarkt en het vernieuwen van de Valkbrug optreedt als ”overheid” en dat uitgaven worden gedaan om de openbare ruimte opnieuw in te richten. De investeringen dienen een maatschappelijk nut. Dat betekent dat de BTW op de uitgaven kan worden verrekend met het BTW-compensatiefonds. Voorbereidingskrediet ontwerpfase tot aan investeringsbeslissing Bij het vaststellen van de projectopdracht is door B&W een besluit genomen dat het project tot € 50.000 aan externe planvoorbereidingskosten mag maken. Hiervan is tot aan dit kaderbesluit € 15.000 besteed. Bij de projectopdracht is tevens binnen het krediet Plankosten definitiefase een budget vrijgemaakt van € 156.000. Hiervan is tot aan dit kaderbesluit circa € 60.000 besteed. Dit bedrag zal worden teruggestort in de reserve Bedrijfsvoering plankosten.

Pagina

15/36

Na vaststelling van het kaderbesluit worden de kosten voor de ontwerpfase ten laste van de post VAT (voorbereiding, administratie en toezicht) van het investeringsproject gebracht. Hieruit worden de kosten voor de inzet van personeel (vast en inhuur), advieskosten en inzet externe bureaus, procedurekosten en overige kosten voor bij voorbeeld communicatie, faciliteiten en excursies betaald. Voor de ontwerpen voorbereidingsfase is als referentie gesteld dat circa 7% van het totale budget beschikbaar moet zijn, hetgeen neerkomt op een benodigd budget van € 726.000. Dit budget is onderbouwd op basis van het overzicht van de uit te werken producten en de verwachte ambtelijke inzet ten behoeve van de begeleiding. Na vaststelling van het kaderbesluit, wordt een nauwkeurige begroting van de kosten opgesteld, als kader voor verantwoording en voortgangsrapportages. Uitvoeringskosten: samenhang met realisatie parkeergarage Lammermarkt In verband met de samenhang met de realisatie van de parkeergarage Lammermarkt, kan het noodzakelijk blijken om, vooruitlopend op het uitvoeringsbesluit Herinrichting Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt, alvast een aantal werkzaamheden uit te voeren, bijvoorbeeld met betrekking tot het verleggen van kabels en leidingen. Om deze werkzaamheden te kunnen uitvoeren wordt bij het kaderbesluit een uitvoeringsbudget aangevraagd van € 100.000. Beheerkosten Bij de uitwerking van de kostenraming bij het uitvoeringsbesluit zal tevens een raming worden opgesteld van de extra beheerkosten als gevolg van de herinrichting en vernieuwingen die gerealiseerd gaan worden. Bij het kaderbesluit Singelpark is er extra budget in de exploitatie geregeld voor de hoger geraamde beheerkosten van de geprioriteerde onderdelen. De Lammermarkt maakt ook onderdeel uit van de geprioriteerde projecten. In de reserve Onderhoud kapitaalgoederen en herinrichting openbare ruimte wordt jaarlijks € 250.000 gestort ter dekking van extra beheerlasten als gevolg van projecten die gedekt zijn uit de NUON-middelen. Hiervan resteert op dit moment nog structureel € 215.500. Bij het uitvoeringsbesluit zal een dekkingsvoorstel ingediend worden voor de beheer- en onderhoudskosten. Planning Bij de planning zijn de volgende uitgangspunten relevant: Randvoorwaarde vanuit de planning is dat “de 3-oktober festiviteiten van 2016 kunnen plaatsvinden op de Lammermarkt”. Het uitdrukkelijk streven daarbij is, vanuit zowel het project Parkeergarage als het project Herinrichting openbare ruimte, om meerkosten voor tijdelijke maatregelen zo veel mogelijk te beperken. De parkeergarage en het plein zijn gelijktijdig gereed. Voorkomen moet worden dat de garage na oplevering beperkt bereikbaar is omdat wordt gewerkt aan de toeleidende infrastructuur. Op basis van de kennis van nu wordt een indicatieve planning van de doorlooptijd opgesteld. Hierin zijn de belangrijkste mijlpalen aangegeven, met zo mogelijk een tijdindicatie. In hoofdlijnen ziet de planning er als volgt uit: Q1 2015: Kaderbesluit Herinrichting openbare ruimte Lammermarkt in het college en aansluitend in de raad. Q2 2015: Inrichtingsplan Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt op VO-niveau, kostenraming en dekkingsvoorstel Referentieontwerp brug gereed

Pagina

16/36

Q4 2015: Inrichtingsplan Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt op DO-niveau, kostenraming en dekkingsvoorstel NB: afhankelijk van de gekozen aanbestedingstrategie en doorlooptijd: uitvoeringsbesluit Valkbrug Q2 2016: Uitvoeringsbesluit Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt Q2 2016 of zoveel eerder als mogelijk: Start uitvoering Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt Q4 2016 (met uitloop naar 2017) Uitvoering gereed, oplevering mogelijk in fases Deze planning is op hoofdlijnen en geldt als referentie. De uitvoeringsplanning moet nauwkeurig worden afgestemd met de uitvoeringsplanning van de parkeergarage. De herinrichting van het plein kan pas starten als de parkeergarage bouwkundig is opgeleverd. Daarnaast zijn er mogelijk nog randvoorwaarden met betrekking tot de bereikbaarheid van de plek en de beschikbaarheid van het bouwterrein, die beperkingen kunnen opleggen aan de herinrichting van het plein. Het tijdstip waarop het uitvoeringsbesluit voor de Valkbrug ter besluitvorming wordt aangeboden, hangt vooral af van de nog te kiezen aanbestedingstrategie. De realisatie wordt mogelijk losgekoppeld van de inrichting van het maaiveld, waarbij altijd randvoorwaarden zullen worden gesteld aan de bereikbaarheid van de Molenwerf (bijvoorbeeld door een tijdelijke brug gedurende de uitvoeringsperiode). Risico’s en kansen In februari 2015 is een risicoanalyse opgesteld en een groot aantal risico’s geïnventariseerd. Hierbij zijn de belangrijkste risico’s gedestilleerd. Voor de komende fase zijn dit: De wijze waarop de verschillende functies op het plein kunnen worden gecombineerd. Met name de combinatie groen en evenementen vraagt om innovatieve oplossingen. Ook de doorgaande verkeersfunctie zal de verblijfskwaliteit op het plein sterk beïnvloeden. De veelheid aan actoren en belangen en de verschillen in ambitie en eindbeeld voor het plein. Hierdoor bestaat het risico dat geen consensus ontstaat over één gezamenlijk eindbeeld. De samenhang met andere projecten, met name in de uitvoering, kan leiden tot inefficiency, vertraging en hogere uitvoeringskosten. Risicomanagement is een belangrijk beheersaspect. Tijdens de ontwerpfase worden nieuwe (kwantitatieve) risicoanalyses opgesteld en is het risicomanagement een belangrijke activiteit. Daarbij wordt nadrukkelijk gekeken naar “kansenmanagement” en de mogelijkheden om in de voorbereiding en uitvoering meerwaarde te creëren door slimme koppeling van inrichtingselementen en activiteiten. Inspraak/participatie: Het bestuur van de gemeente Leiden heeft de ambitie om de projecten in de stad in grotere samenwerking met de stad vorm te geven. Samenwerking leidt immers tot draagvlak en betere plannen. Bij het uitwerken van het ontwerp voor de openbare ruimte op en rond de Lammermarkt, als één van de parels in het Singelpark, wordt samengewerkt met de omringende bewonersverenigingen, de Vrienden van het Singelpark en andere betrokken stakeholders. Communicatie tot nu toe Bij de voorbereiding van het kaderbesluit heeft overleg plaatsgevonden met de verschillende belanghebbenden en bewoners van het gebied. Specifiek is gesproken met:

Pagina

17/36

De stichting Vrienden van het Singelpark, met name over “vergroening” van het plein en verbindingen met het Singelpark. Bewoners en ondernemers rond de Lammermarkt, verenigd in de klankbordgroep Lammermarkt (voor zowel de uitvoering van de garage als het ontwerp van het maaiveld). Zij hechten vooral belang aan de vergroening en het versterken van de verblijfskwaliteiten van de Lammermarkt. Daarbij pleiten zij voor een parkachtige inrichting. Bewoners en ondernemers van de Nieuwe Beestenmarkt: aandachtspunten zijn inpassing terrassen, (fiets)parkeren en ruimtelijke kwaliteit. De 3 October Vereeniging. Zij pleiten voor behoud van de kermis in de huidige omvang op en rond de Lammermarkt. ExposeYour jongerenvereniging, over het betrekken van jongeren bij de planvorming. 4/5 mei-comité over de wenselijkheid van het verplaatsen van het monument naar een andere plek op de Lammermarkt of elders in de binnenstad. Culturele instellingen: De Nobel en Museum de Lakenhal. In deze gesprekken ligt het accent op de wijze waarop deze instellingen het plein kunnen “gebruiken en exploiteren” De molenaar van molen De Valk over de wijze waarop we de kwaliteiten van de molen nog meer kunnen gebruiken. In deze gesprekken zijn de specifieke belangen en standpunten van de verschillende groepen geïnventariseerd en zijn oplossingsrichtingen besproken. Ook zijn afspraken gemaakt over de wijze waarop zij bij de planvorming in de ontwerpen voorbereidingsfase worden betrokken. De bewoners van de appartementengebouwen ‘de Wieck’ en de Marepoortkade/Rijnsburgersingel hebben bovendien in een petitie over de herinrichting van het Lammermarktplein, hun standpunten en zorgen nog eens verwoord. Zij vragen specifiek aandacht voor: Behoud van parkeergelegenheid in de plint voor de appartementengebouwen. Behoud van de huidige afstand tussen de Molenwerf en de appartementen. Een groene buffer in de plint tussen de appartementen en de Molenwerf. Geen bushalte op de Molenwerf. Het waarborgen van de bereikbaarheid van de bestaande parkeerfaciliteiten in het blok (parkeerkelder en parkeren op het binnenterrein). Het waarborgen van de sociale veiligheid en het vastleggen van afspraken daarover in een convenant over handhaving. Garantie dat de verkeersintensiteiten op de Molenwerf niet toenemen. Garantie dat de bestaande normen voor geluid, fijnstof en trillingen niet worden overschreden. In de beschreven kaders voor de herinrichting van de openbare ruimte en de bijbehorende ambitieschetsen zijn alle standpunten en belangen meegenomen; alle wensen kunnen (in meer of mindere mate) worden gehonoreerd. Om de afstand tussen bewoners, ondernemers en belanghebbenden verder fysiek te verkleinen is op de Lammermarkt het Informatiecentrum Lammermarkt geopend. Dit centrum is 3 middagen per week en 1 zaterdag per maand bemand. Iedereen kan daar terecht voor informatie over alle projecten (parkeergarage Lammermarkt, herinrichting openbare ruimte Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt, vernieuwing van de Valkbrug, nieuwbouw van De Lakenhal, infrastructuur en (H)OV). Communicatie in de ontwerpen voorbereidingsfase

Pagina

18/36

De aanpak voor de communicatie borduurt voort op de huidige gang van zaken. Daarbij wordt zo veel mogelijk aangesloten bij bestaande overlegstructuren en klankbordbijeenkomsten. De basis voor deze aanpak is gelegd door het organiseren van een “Factor C-bijeenkomst” waarin het krachtenveld in beeld is gebracht, de kernboodschap is geformuleerd en een gerichte aanpak per actor is opgesteld. Om jongeren te betrekken bij de planvorming is de Lammermarkt één van de casus geweest voor het project Stadstijgers, dat Stadslab Leiden in januari 2015 voor de tweede keer heeft georganiseerd. Tijdens de Stadstijgerweek ontvangen verschillende organisaties groepen scholieren. De scholieren gaan vervolgens aan de slag om een probleem van deze organisatie op te lossen. Voor de Lammermarkt wordt hen de volgende vraag gesteld: “Als jullie het zouden mogen zeggen, wat zou dan voor jullie de ultieme inrichting voor de Lammermarkt zijn, als plek om te ontmoeten, spelen, sporten, hangen, chillen, of…? De resultaten van deze stadstijgerweek worden tentoongesteld in het Informatiecentrum Lammermarkt; elementen kunnen worden meegenomen in de planvorming. Specifieke opgave is het uitwerken met marktpartijen en “partners in de stad” van ideeën en mogelijkheden voor de functionele invulling op en rond het plein en het faciliteren van de realisatie van de haalbare plannen. De gemeente gaat in de aanpak uit van een actieve samenwerking met en inbreng van de “partners in de stad” in zowel de planvormingsfase, tijdens de realisatie en vooral ook in de exploitatiefase van het plein, uiteraard binnen de kaders die de gemeente hier zelf aan stelt. Naast participatie is sprake van informatie en communicatie naar veel bredere doelgroepen. Met gerichte communicatie wil de gemeente informeren over het doel van het project, de planvorming en de mogelijkheden om informatie te halen of te participeren. Hiervoor worden de geëigende middelen ingezet: Interne communicatie vindt plaats door middel van de ingestelde overlegstructuren, via de website, Leidse Plein, lunchlezingen etc. Formele rapportages zijn aan de orde bij de reguliere gemeentelijke rapportagemomenten, zoals bij de begroting en de jaarrekening, bij het afdelingsjaarplan en bij de capaciteitsramingen. Externe communicatie vindt plaats via de website, nieuwsbrieven, bewonersbrieven, berichten in de krant, informatieavonden en formele inspraakmomenten. In het op te stellen communicatieplan besteden we aparte aandacht aan de inzet van sociale media. Het informatiecentrum “Lammermarkt” is drie middagen per week en één zaterdagochtend per maand open. Belangstellenden kunnen hier binnenlopen voor informatie over de verschillende projecten op en rond de Lammermarkt. Evaluatie Niet van toepassing. Bijgevoegde informatie: Presentatie Lammermarkt Risicoanalyse

Pagina

19/36

RAADSBESLUIT: De raad van de gemeente Leiden: Gezien het voorstel van burgemeester en wethouders (Raadsvoorstel van 2011), mede gezien het advies van de commissie,

BESLUIT 1.

Het college van burgemeester en wethouders opdracht te geven om voor de Herinrichting van de openbare ruimte van de Lammermarkt en de Nieuwe Beestenmarkt en het vernieuwen van de Valkbrug de ontwerpen voorbereidingsfase te doorlopen. Daarbij krijgt het college van burgemeester en wethouders als belangrijkste opgaven mee: Lammermarkt a. Van de Lammermarkt een hoogwaardig plein voor evenementen te maken, met een hoge verblijfskwaliteit en molen De Valk als icoon. De relaties met het aanliggende cultuurkwartier (De Lakenhal, Gebr. De Nobel, Scheltema) te leggen. b. Te zorgen voor “vergroening” van het plein, zodat dit een “parel in het Singelpark” wordt. Daarbij is versterking van de fysieke verbindingen met het Singelpark en het benutten van de intrinsieke waarden van het plein, zoals de groene oevers, essentieel. c. Het plein geschikt te maken voor Leidse evenementen van verschillende aard en omvang en dit gebruik met een groene inrichting te verenigen. Voor de kleinere en middelgrote evenementen moet een aaneengesloten verhard oppervlak van ten minste 3.250m 2 beschikbaar zijn. Voor de grote evenementen als de 3 oktoberkermis en de viering van Koningsdag is de hele Lammermarkt inclusief groene vlakken en aanliggende infrastructuur en plinten beschikbaar. d. De inrichting hoogwaardig en duurzaam (meubilair, verharding) te maken en ervoor te zorgen dat inrichtingselementen demontabel en verplaatsbaar zijn. e. De doorgaande verkeersfunctie van de Molenwerf voor auto en (H)OV dient behouden te blijven. De parkeergarage Lammermarkt moet goed bereikbaar zijn. Voor langzaam verkeer moeten er goede en veilige routes komen. f. De functie van het plein als bronpunt van de binnenstad moet worden versterkt. De parkeergarage dient optimaal toegankelijk te zijn en de bewegwijzering dient aan te sluiten op de behoeften van de bezoekers. g. Parkeren dient in de nieuwe Lammermarktgarage plaats te vinden. Op maaiveld kan het parkeren voor bezoekers (auto’s, touringcars) worden geminimaliseerd en het aantal parkeerplaatsen voor vergunninghouders en invaliden en het aantal laad- en losplaatsen wordt beperkt tot de plinten. Bewoners rond de Lammermarkt en de Nieuwe Beestenmarkt krijgen straks de keuze of zij met een vegunninghoudersvignet in de openbare ruimte willen parkeren of dat zij – tegen hetzelfde tarief – in de Lammermarktgarage willen parkeren. Voor het parkeren voor touringcars dient een andere oplossing te worden gezocht. Wel wordt een in- en uitstaphalte voor touringcars gerealiseerd. Nieuwe Beestenmarkt

Pagina

20/36

De Nieuwe Beestenmarkt in te richten als één van de aanloopstraten van en naar de binnenstad. De voetgangers en fietsers worden hier maximaal gefaciliteerd. Voor blinden en slechtzienden worden aparte voorzieningen gerealiseerd (bestrating met een afwijkende kleur en profiel). i. Op de Nieuwe Beestenmarkt een OV-route met een halte te realiseren, waarbij wordt geanticipeerd op tweerichting OV. j. Het aantal autoverkeersbewegingen en parkeerplaatsen voor bezoekers terug te dringen. Voor laad- en losplaatsen en parkeerplaatsen voor invaliden worden aparte oplossingen gezocht. k. De terrassen in te passen in de trottoirs. Valkbrug l. De Valkbrug op de huidige locatie te vernieuwen en aan te sluiten op de bestaande infrastructuur. Uitgangspunt is een brug van 2x1 rijstroken met vrijliggende voet- en fietspaden. m. De brug met zorg te ontwerpen, in relatie tot de kwaliteiten van het Singelpark, de Lammermarkt en de omgeving. n. Uitgangspunt is een levensduur van minimaal 40 jaar. o. Uitgangspunt is een doorvaarhoogte van ten minste 1,75 meter. h.

2.

Bij het doorlopen van de ontwerpen voorbereidingsfase krijgt het college van burgemeester en wethouders de opdracht om de schets, waarin de ambitie voor de Lammermarkt/Nieuwe Beestenmarkt is verbeeld, en de beschreven functies en uitgangspunten als basis voor verdere planuitwerking te nemen. Specifieke uitgangspunten zijn: a. Het realiseren van een groene verbinding met het Singelpark aan de noordzijde en een verhard gedeelte voor evenementen aan de zuidzijde van de Lammermarkt. De groene vlakken op het plein hebben zowel een kijk- als gebruiksfunctie. Hoogteverschillen, opgaand groen en bomen blijven op het plein beperkt tot de plinten en de terp rond molen De Valk. Hierdoor kunnen ook de grote evenementen een plek krijgen. Op de Nieuwe Beestenmarkt wordt ten minste één bomenrij gerealiseerd. b. Het realiseren van een parkway-oplossing voor de Molenwerf. De groene inpassing versterkt de ruimtelijke kwaliteit en de scheiding van rijbanen verbetert de oversteekbaarheid van de weg. De Molenwerf blijft min of meer op de huidige locatie liggen. De kruising met de Lammermarkt/uitrit parkeergarage wordt geregeld met een verkeersregelinstallatie (VRI). c. het realiseren van een “fietscircuit” met een eenzijdige fietsvoorziening langs de Molenwerf en een vrijliggend fietspad aan de westzijde van molen De Valk. Op de Valkbrug wordt een tweezijdige fietsroute gerealiseerd en op de Nieuwe Beestenmarkt worden fietsen en OV gecombineerd, zoals op de Breestraat. Met de omgeving (Schuttersveld, Langegracht, 2 e Binnenvestgracht) worden goede fietsverbindingen tot stand gebracht. d. Het realiseren van veilige oversteekplaatsen op vier plekken voor voetgangers. Hierdoor worden alle belangrijke looproutes en de gevraagde verbinding met het Singelpark tot stand gebracht. e. De “plinten” aan de zuid- en oostzijde van de Lammermarkt inrichten als gemengde zones met groen, een bomenrij aan de zuidkant, laden- en lossen voor de winkels en horeca, ruimte voor fietsers en voorzieningen voor fietsparkeren. In de gemengde zone worden tt; de bestaande parkeervoorzieningen voor appartementencomplexen De Wieck en

Pagina

21/36

f.

g.

h.

i.

3.

4.

Marepoortkade/Rijnsburgersingel (inpandig en op het binnenterrein) blijven uiteraard goed bereikbaar. De kleinere en middelgrote evenementen op het verharde gedeelte van het plein te concentreren; de oppervlakte van de verharding á circa 3.250 m2 is hier groot genoeg voor. De combinatie van groen en de echt grootschalige evenementen vraagt om technische oplossingen en aanvullende beheermaatregelen. In de ontwerpfase worden deze oplossingen en maatregelen uitgewerkt en afgewogen. Tweezijdige bushalte op de Nieuwe Beestenmarkt te realiseren. Geen bushaltes op het plein maar op de Lammermarkt/Langegracht, ter hoogte van de Korte Mare. Voor touringcars wordt een in- en uitstaphalte gerealiseerd. Brede voetpaden, terrassen en een laad- en loszone op de Nieuwe Beestenmarkt te realiseren. Op de rijbaan is ruimte voor vooral OV en fietsers. De (doorgaande) verkeersfunctie is zeer beperkt. De Valkbrug op de huidige locatie te vernieuwen, aansluitend op het “parkway-ontwerp” van de Molenwerf. De scheiding van de rijbanen zorgt voor licht en ruimte op en rond de brug.

Bij het doorlopen van de ontwerpen voorbereidingsfase krijgt het college van burgemeester en wethouders de volgende opgaven voor het proces: a. Er voor te zorgen dat de wensen en ideeën van de verschillende doelgroepen (bewoners, ondernemers, Vrienden van het Singelpark, jongeren) worden meegenomen in de planontwikkeling. b. De verschillende belanghebbenden in een open dialoog bij de planvorming te betrekken, bijvoorbeeld door het organiseren van klankbordbijeenkomsten en werksessies.

Dat voor het gecombineerde project Herinrichting openbare ruimte Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt en vernieuwing Valkbrug een kaderstellend budget van € 11,3 miljoen is geoormerkt waarbij de dekking uit de volgende bronnen bestaat: a. Lammermarkt: € 2,2 miljoen in de reserve Groene singels vanuit de programmabegroting 2013; b. Lammermarkt: € 1,4 miljoen binnen de reserve Parkeren vanuit het uitvoeringsbesluit parkeergarage Lammermarkt; c. Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt: € 4 miljoen NUON-middelen in de reserve Groene singels vanuit de begroting 2015 ; d. Nieuwe Beestenmarkt: € 0,6 miljoen in de reserve Onderhoud kapitaalgoederen en beheer openbare ruimte; e. Valkbrug: € 3,1 miljoen in het Meerjareninvesteringsplan (MIP) met een kapitaallast van € 236.000 binnen programma 5. Omgevingskwaliteit voor prestatie 5A1.7 Beheren bruggen en viaducten; 5.

Voor de ontwerpen voorbereidingsfase tot aan het uitvoeringsbesluit van het gecombineerde project Herinrichting openbare ruimte Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt en vernieuwing Valkbrug een bedrag van € 726.000 beschikbaar te stellen;

6.

Vanwege de samenhang met de realisatie van de parkeergarage Lammermarkt vooruitlopend op het uitvoeringsbesluit Herinrichting Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt en de vernieuwing van de

Pagina

22/36

Valkbrug voor de uitvoering van conditionerende werkzaamheden een uitvoeringsbudget van € 100.000 beschikbaar te stellen; 7.

Beide kredieten te dekken vanuit de reserve Groene singels;

8.

Conform de Nota Plankosten (RB 12.0153) € 60.000 aan de reserve bedrijfsvoering plankosten te doteren, zodat deze reserve weer wordt aangevuld volgens het revolving fund mechanisme en deze dotatie te dekken uit de reserve Groene singels;

9.

De begrotingswijziging voor de jaren 2015-2019 vast te stellen zoals hieronder weergegeven;

Programma Bedragen in € (+ = nadeel, -/= voordeel)

2015

2016 2019

Lasten

Baten

2017

2018

1 - Bestuur en Dienstverl ening

-

-

-

-

-

-

2– Veiligheid

-

-

-

-

-

-

3Economie en Toerisme

-

-

-

-

-

-

4– Bereikbaar heid

-

-

-

-

-

-

5Omgeving skwaliteit

826.000

-

-

-

-

-

6Stedelijke Ontwikkeli ng

-

-

-

-

-

-

7 - Jeugd en Onderwijs

-

-

-

-

-

-

8 - Sport, Cultuur en Recreatie

-

-

-

-

-

-

9 - Welzijn en Zorg

-

-

-

-

-

-

10- Werk

-

-

-

-

-

-

Pagina

23/36

en Inkomen Algemene Dekkings middelen

-

-

-

-

-

-

Saldo van baten en lasten

826.000

-

-

-

-

-

60.000

886.000

-

-

-

-

Mutatie reserves Resultaat

0 neutraal

0

de Voorzitter,

TECHNISCHE INFORMATIE Opsteller: Philippine van der Schuyt Organisatieonderdeel: Projectmanagementbureau Telefoon: 7053 E-mail: [email protected]

Portefeuillehouder: Bouw en Openbare Ruimte

0

0

neutraal neutraal neutraal neutraal

Gedaan in de openbare raadsvergadering van, de Griffier,

0

Pagina

24/36

B en W-nummer 15.0179; Onderwerp

besluit d.d. 17-2-2015

Kaderbesluit Herinrichting openbare ruimte Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt en vernieuwing Valkbrug

Besluiten: Het college van burgemeester en wethouders opdracht te geven om voor de Herinrichting van de openbare ruimte van de Lammermarkt en de Nieuwe Beestenmarkt en het vernieuwen van de Valkbrug de ontwerpen voorbereidingsfase te doorlopen. Daarbij krijgt het college van burgemeester en wethouders als belangrijkste opgaven mee: Lammermarkt a. Van de Lammermarkt een hoogwaardig plein voor evenementen te maken, met een hoge verblijfskwaliteit en molen De Valk als icoon. De relaties met het aanliggende cultuurkwartier (De Lakenhal, Gebr. De Nobel, Scheltema) te leggen. b. Te zorgen voor “vergroening” van het plein, zodat dit een “parel in het Singelpark” wordt. Daarbij is versterking van de fysieke verbindingen met het Singelpark en het benutten van de intrinsieke waarden van het plein, zoals de groene oevers, essentieel. c. Het plein geschikt te maken voor Leidse evenementen van verschillende aard en omvang en dit gebruik met een groene inrichting te verenigen. Voor de kleinere en middelgrote evenementen moet een aaneengesloten verhard oppervlak van ten minste 3.250m 2 beschikbaar zijn. Voor de grote evenementen als de 3 oktoberkermis en de viering van Koningsdag is de hele Lammermarkt inclusief groene vlakken en aanliggende infrastructuur en plinten beschikbaar. d. De inrichting hoogwaardig en duurzaam (meubilair, verharding) te maken en ervoor te zorgen dat inrichtingselementen demontabel en verplaatsbaar zijn. e. De doorgaande verkeersfunctie van de Molenwerf voor auto en (H)OV dient behouden te blijven. De parkeergarage Lammermarkt moet goed bereikbaar zijn. Voor langzaam verkeer moeten er goede en veilige routes komen. f. De functie van het plein als bronpunt van de binnenstad moet worden versterkt. De parkeergarage dient optimaal toegankelijk te zijn en de bewegwijzering dient aan te sluiten op de behoeften van de bezoekers. g. Parkeren dient in de nieuwe Lammermarktgarage plaats te vinden. Op maaiveld kan het parkeren voor bezoekers (auto’s, touringcars) worden geminimaliseerd en het aantal parkeerplaatsen voor vergunninghouders en invaliden en het aantal laad- en losplaatsen wordt beperkt tot de plinten. Bewoners rond de Lammermarkt en de Nieuwe Beestenmarkt krijgen straks de keuze of zij met een vegunninghoudersvignet in de openbare ruimte willen parkeren of dat zij – tegen hetzelfde tarief – in de Lammermarktgarage willen parkeren. Voor het parkeren voor touringcars dient een andere oplossing te worden gezocht. Wel wordt een in- en uitstaphalte voor touringcars gerealiseerd. Nieuwe Beestenmarkt h. De Nieuwe Beestenmarkt in te richten als één van de aanloopstraten van en naar de binnenstad. De voetgangers en fietsers worden hier maximaal gefaciliteerd. Voor blinden en slechtzienden worden aparte voorzieningen gerealiseerd (bestrating met een afwijkende kleur en profiel). i. Op de Nieuwe Beestenmarkt een OV-route met een halte te realiseren, waarbij wordt geanticipeerd op tweerichting OV.

1.

Pagina

25/36

Het aantal autoverkeersbewegingen en parkeerplaatsen voor bezoekers terug te dringen. Voor laad- en losplaatsen en parkeerplaatsen voor invaliden worden aparte oplossingen gezocht. k. De terrassen in te passen in de trottoirs. Valkbrug l. De Valkbrug op de huidige locatie te vernieuwen en aan te sluiten op de bestaande infrastructuur. Uitgangspunt is een brug van 2x1 rijstroken met vrijliggende voet- en fietspaden. m. De brug met zorg te ontwerpen, in relatie tot de kwaliteiten van het Singelpark, de Lammermarkt en de omgeving. n. Uitgangspunt is een levensduur van minimaal 40 jaar. o. Uitgangspunt is een doorvaarhoogte van ten minste 1,75 meter. j.

2.

Bij het doorlopen van de ontwerpen voorbereidingsfase krijgt het college van burgemeester en wethouders de opdracht om de schets, waarin de ambitie voor de Lammermarkt/Nieuwe Beestenmarkt is verbeeld, en de beschreven functies en uitgangspunten als basis voor verdere planuitwerking te nemen. Specifieke uitgangspunten zijn: a. Het realiseren van een groene verbinding met het Singelpark aan de noordzijde en een verhard gedeelte voor evenementen aan de zuidzijde van de Lammermarkt. De groene vlakken op het plein hebben zowel een kijk- als gebruiksfunctie. Hoogteverschillen, opgaand groen en bomen blijven op het plein beperkt tot de plinten en de terp rond molen De Valk. Hierdoor kunnen ook de grote evenementen een plek krijgen. Op de Nieuwe Beestenmarkt wordt ten minste één bomenrij gerealiseerd. b. Het realiseren van een parkway-oplossing voor de Molenwerf. De groene inpassing versterkt de ruimtelijke kwaliteit en de scheiding van rijbanen verbetert de oversteekbaarheid van de weg. De Molenwerf blijft min of meer op de huidige locatie liggen. De kruising met de Lammermarkt/uitrit parkeergarage wordt geregeld met een verkeersregelinstallatie (VRI). c. het realiseren van een “fietscircuit” met een eenzijdige fietsvoorziening langs de Molenwerf en een vrijliggend fietspad aan de westzijde van molen De Valk. Op de Valkbrug wordt een tweezijdige fietsroute gerealiseerd en op de Nieuwe Beestenmarkt worden fietsen en OV gecombineerd, zoals op de Breestraat. Met de omgeving (Schuttersveld, Langegracht, 2 e Binnenvestgracht) worden goede fietsverbindingen tot stand gebracht. d. Het realiseren van veilige oversteekplaatsen op vier plekken voor voetgangers. Hierdoor worden alle belangrijke looproutes en de gevraagde verbinding met het Singelpark tot stand gebracht. e. De “plinten” aan de zuid- en oostzijde van de Lammermarkt inrichten als gemengde zones met groen, een bomenrij aan de zuidkant, laden- en lossen voor de winkels en horeca, ruimte voor fietsers en voorzieningen voor fietsparkeren. In de gemengde zone worden tt; de bestaande parkeervoorzieningen voor appartementencomplexen De Wieck en Marepoortkade/Rijnsburgersingel (inpandig en op het binnenterrein) blijven uiteraard goed bereikbaar. f. De kleinere en middelgrote evenementen op het verharde gedeelte van het plein te concentreren; de oppervlakte van de verharding á circa 3.250 m2 is hier groot genoeg voor. De combinatie van groen en de echt grootschalige evenementen vraagt om technische oplossingen en aanvullende beheermaatregelen. In de ontwerpfase worden deze oplossingen en maatregelen uitgewerkt en afgewogen.

Pagina

26/36 g.

h.

i.

Tweezijdige bushalte op de Nieuwe Beestenmarkt te realiseren. Geen bushaltes op het plein maar op de Lammermarkt/Langegracht, ter hoogte van de Korte Mare. Voor touringcars wordt een in- en uitstaphalte gerealiseerd. Brede voetpaden, terrassen en een laad- en loszone op de Nieuwe Beestenmarkt te realiseren. Op de rijbaan is ruimte voor vooral OV en fietsers. De (doorgaande) verkeersfunctie is zeer beperkt. De Valkbrug op de huidige locatie te vernieuwen, aansluitend op het “parkway-ontwerp” van de Molenwerf. De scheiding van de rijbanen zorgt voor licht en ruimte op en rond de brug.

3.

Bij het doorlopen van de ontwerpen voorbereidingsfase krijgt het college van burgemeester en wethouders de volgende opgaven voor het proces: a. Er voor te zorgen dat de wensen en ideeën van de verschillende doelgroepen (bewoners, ondernemers, Vrienden van het Singelpark, jongeren) worden meegenomen in de planontwikkeling. b. De verschillende belanghebbenden in een open dialoog bij de planvorming te betrekken, bijvoorbeeld door het organiseren van klankbordbijeenkomsten en werksessies.

4.

Dat voor het gecombineerde project Herinrichting openbare ruimte Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt en vernieuwing Valkbrug een kaderstellend budget van € 11,3 miljoen is geoormerkt waarbij de dekking uit de volgende bronnen bestaat: a. Lammermarkt: € 2,2 miljoen in de reserve Groene singels vanuit de programmabegroting 2013; b. Lammermarkt: € 1,4 miljoen binnen de reserve Parkeren vanuit het uitvoeringsbesluit parkeergarage Lammermarkt; c. Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt: € 4 miljoen NUON-middelen in de reserve Groene singels vanuit de begroting 2015 ; d. Nieuwe Beestenmarkt: € 0,6 miljoen in de reserve Onderhoud kapitaalgoederen en beheer openbare ruimte; e. Valkbrug: € 3,1 miljoen in het Meerjareninvesteringsplan (MIP) met een kapitaallast van € 236.000 binnen programma 5. Omgevingskwaliteit voor prestatie 5A1.7 Beheren bruggen en viaducten;

5.

Voor specifieke investeringen die nog onderdeel gaan vormen van de herinrichting en de vernieuwing zal onderzocht worden of er voor dit project aanvullende middelen beschikbaar kunnen worden gesteld vanuit de volgende dekkingsbronnen: a. Programma Binnenstad kwaliteit openbare ruimte: voor het opwaarderen van de openbare ruimte conform het Handboek kwaliteit openbare ruimte, specifiek voor het gebruik van duurzame en/of duurdere materialen; b. Parkeerreserve: voor het verwijderen van parkeerplaatsen; c. MIP fietsvoorzieningen: voor de realisatie van fietsroutes; d. Project HOV: voor diverse (H)OV-maatregelen;

6.

Voor de ontwerpen voorbereidingsfase tot aan het uitvoeringsbesluit van het gecombineerde project Herinrichting openbare ruimte Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt en vernieuwing Valkbrug een bedrag van € 726.000 beschikbaar te stellen;

Pagina

27/36 7.

Vanwege de samenhang met de realisatie van de parkeergarage Lammermarkt vooruitlopend op het uitvoeringsbesluit Herinrichting Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt en de vernieuwing van de Valkbrug voor de uitvoering van conditionerende werkzaamheden een uitvoeringsbudget van € 100.000 beschikbaar te stellen;

8.

Beide kredieten te dekken vanuit de reserve Groene singels;

9.

Conform de Nota Plankosten (RB 12.0153) € 60.000 aan de reserve bedrijfsvoering plankosten te doteren, zodat deze reserve weer wordt aangevuld volgens het revolving fund mechanisme en deze dotatie te dekken uit de reserve Groene singels;

10.

De begrotingswijziging voor de jaren 2015-2019 vast te stellen zoals hieronder weergegeven;

Programma Bedragen in € (+ = nadeel, -/= voordeel)

2015

2016 2019

Lasten

Baten

2017

2018

1 - Bestuur en Dienstverl ening

-

-

-

-

-

-

2– Veiligheid

-

-

-

-

-

-

3Economie en Toerisme

-

-

-

-

-

-

4– Bereikbaar heid

-

-

-

-

-

-

5Omgeving skwaliteit

826.000

-

-

-

-

-

6Stedelijke Ontwikkeli ng

-

-

-

-

-

-

7 - Jeugd en Onderwijs

-

-

-

-

-

-

8 - Sport, Cultuur en Recreatie

-

-

-

-

-

-

9 - Welzijn

-

-

-

-

-

-

Pagina

28/36

en Zorg 10- Werk en Inkomen

-

-

-

-

-

-

Algemene Dekkings middelen

-

-

-

-

-

-

Saldo van baten en lasten

826.000

-

-

-

-

-

60.000

886.000

Mutatie reserves Resultaat

0 neutraal

0

0

0

0

neutraal neutraal neutraal neutraal

Perssamenvatting: De gemeenteraad wordt voorgesteld om in te stemmen met het kaderbesluit Herinrichting openbare ruimte Lammermarkt, Nieuwe Beestenmarkt en vernieuwing van de Valkbrug. De belangrijkste opgave is om de Lammermarkt in te richten als een hoogwaardig cultuur- en evenementenplein met een groene aansluiting op het Singelpark. Het moet het een prettige plek zijn om te verblijven en elkaar te ontmoeten. De Molenwerf blijft onderdeel van de hoofdroute voor het verkeer van en naar het centrum en voor (hoogwaardig) openbaar vervoer. De Nieuwe Beestenmarkt is één van de aanloopstraten vanuit de parkeergarage naar de binnenstad en moet een uitstraling krijgen die aansluit bij het historische karakter van de binnenstad en zo een inleiding vormen op het winkelprogramma. De Valkbrug wordt vernieuwd.

Pagina

29/36

Pagina

30/36 Aan

Van

Werkgroep Risicomanagement Philippine van der Schuyt Onderwerp: Risicoanalyse Lammermarkt, Nieuwe Beestenmarkt en Valkbrug

Doorkiesnummer

(071) 516 70 53 Datum

en Nieuwe Beestenmarkt en vervaning Valkbrug

9-2-2015

Inleiding Als onderdeel van het Kaderbesluit Herinrichting openbare ruimte Lammermarkt, Nieuwe Beestenmarkt en vernieuwing Valkbrug is een kwalitiatieve risicoanalyse uitgevoerd. Deze risicoanalyse richt zich op de risico’s die zich in het planproces kunnen voordoen en die leiden tot stagnatie van de planontwikkeling. Kern van de aanpak was een risicosessie met de meest betrokken ambtenaren in de werkgroep risicomanagement. In deze sessie zijn de belangrijkste risico’s voor de ontwerpen voorbereidingsfase in kaart gebracht, geclassificeerd en voorzien van beheersmaatregelen. De gehanteerde aanpak is erop gericht om snel en doeltreffend inzicht te krijgen in de belangrijkste “top of mind” risico’s en in de mogelijke beheersmaatregelen. Daarbij is er dus niet naar gestreefd om een uitputtende lijst van risico’s op te stellen; het is van belang om zicht te hebben op de risico’s, die een grote kans van optreden hebben en/of grote gevolgen voor kwaliteit, tijd en geld. De analyse heeft geresulteerd in een top 8 van risico’s. Deze risico’s zijn in deze notitie uitgewerkt. Voor de top 8 risico’s zijn beheersmaatregelen geformuleerd, die tijdens de ontwerpen voorbereidingsfase worden uitgevoerd; de uitvoering van de afzonderlijke beheersmaatregelen wordt neergelegd bij die partij of afdeling die ze het beste kan beheersen. De overall projectmanager is eindverantwoordelijke voor de uitvoering van het risicomanagement. Daarbij is het van belang dat dit risicomanagement een “levend onderdeel” van het overall projectmanagement is. De risicoanalyse en de managementmaatregelen worden tijdens de ontwerpen voorbereidingsfase periodiek geëvalueerd, aangevuld en vernieuwd. In de tabel in de bijlage bij deze notitie zijn alle genoemde risico’s kort omschreven. Gedurende de ontwerpen voorbereidingsfase worden ook deze risico’s in beschouwing genomen om na te gaan of er sprake is van een verschuiving in prioritering. Zodra meer inzicht is in de kostenramingen van de projectonderdelen en de planning van de doorlooptijd is uitgewerkt worden de risico’s gekwantificeerd – uitgedrukt in extra doorlooptijd en extra kosten. De effecten worden zichtbaar gemaakt in de planning en de kostenraming, als basis voor de probabilistische planning, de probabilistische raming en als onderbouwing van de post “onvoorzien” in de op te stellen kostenramingen. Top 8 risico’s Onderstaande risico’s zijn vanuit de kwalitatieve prioritering door de deelnemers aangemerkt als het meest belangrijk. De risico’s zijn gerangschikt in een aantal thema’s. Per risico hebben de deelnemers beheersmaatregelen voorgesteld, die de kans dat de risico’s optreden of het effect van de risico’s beperken.

Pagina

31/36

Planvorming en ruimtelijk ontwerp Risico 1: Groen en evenementen Voor de combinatie “groen en evenementen” kunnen geen goede technische oplossingen in combinatie met beheermaatregelen worden gevonden. Beheersmaatregelen: Tijdens de planvorming wordt extra aandacht besteed aan het vinden van voorbeeldprojecten elders. De combinatie groen/gras en grotere evenementen wordt immers op meerdere plaatsen in Nederland gemaakt. Daarbij zijn verschillende soorten oplossingen gekozen. Het projectteam, uitgebreid met de ambtenaren van betrokken afdelingen, gaat actief naar deze voorbeeldprojecten toe, voor een (kritische) analyse van gekozen oplossingen op alle relevante aspecten. Daarbij leggen we nadrukkelijk de relatie tussen investeringen en beheerlasten. In overleg komen we tot een voorkeur/ advies voor een oplossing. In de kostenraming wordt een extra post toegevoegd voor “nazorg”; na oplevering kan het immers noodzakelijk zijn om nog aanvullende investeringen te doen. Ook worden de beheerlasten vooraf duidelijk inzichtelijk gemaakt en worden, zo nodig, bij het uitvoeringsbesluit extra beheerbudgetten aangevraagd. Risico 2: Geen levendig plein Met het ontwerp kunnen we het gewenste gebruik als “cultuur- en evenementplein” onvoldoende faciliteren. De Lammermarkt wordt geen levendig plein. Beheersmaatregel: Vanuit het project is slechts beperkt invloed op het uiteindelijke gebruik van het plein. We kunnen evenementen faciliteren door de wijze van inrichten en het aanbieden van voorzieningen (zoals evenementenaansluitingen voor elektriciteit en water). Daarbij gaat het projectteam actief in gesprek met de partners in de stad, die verantwoordelijk zijn voor de organisatie van de evenementen, over hun wensen en met bewoners, die de Lammermarkt als hun “voortuin” zien. Het gebruik zal vooral ontstaan na oplevering. Het is van belang om de verwachtingen bij het publiek en de politiek, over de invloed die de gemeente daadwerkelijk heeft op het gebruik van het plein, te managen. Risico 3: “niet gewenste” functies Op de Lammermarkt/ Nieuwe Beestenmarkt moeten toch functies een plek krijgen die in het kaderbesluit als “niet gewenst” zijn aangemerkt. Beheersmaatregel: In het kaderbesluit is duidelijk aangegeven dat een aantal functies niet op de Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt terugkomt. Het betreft met name het parkeren op maaiveld – behoudens beperkt laden en lossen/kortparkeren en invalidenparkeren – van auto’s en touringcars. Ook is aangegeven dat op de Lammermarkt geen plek is voor een HOV-halte; deze kan worden ingepast op de Langegracht ter hoogte van de Korte Mare. Deze uitgangspunten worden overgenomen in het Programma van Eisen, als basis voor de planvorming, en duidelijk met alle raakvlakprojecten gecommuniceerd. Met bewoners worden afspraken gemaakt over het parkeren voor vergunninghouders in de Lammermarktgarage. Raakvlakken tussen projecten Risico 4: wijzigingen in de uitgangspunten van andere projecten Voor een aantal projecten, met name op het gebied van bereikbaarheid/LAB071, busroutes en het HoLatracé, zijn de scope en uitgangspunten nog onvoldoende uitgekristalliseerd. De precieze verkeersbelasting op de Molenwerf is mede afhankelijk van deze projecten. Hierdoor kan de planvorming voor de Lammermarkt in een laat stadium met wijzigingen in uitgangspunten of aanvullende wensen worden geconfronteerd.

Pagina

32/36

Beheersmaatregel: De wijzigingen vanuit andere projecten zullen vooral gevolgen hebben voor het wegontwerp. De dimensionering van de Molenwerf is zodanig dat hier voldoende capaciteit is voor de verkeerstromen. De kruising van de Molenwerf – Lammermarkt – uitgang parkeergarage wordt, om verschillende redenen, met een VRI geregeld. Het ontwerp van de Nieuwe Beestenmarkt houdt rekening met tweezijdige busroutes, zodat deze kunnen worden ingepast; voor de haltes wordt ruimte gereserveerd, maar deze worden pas aangelegd als de bussen daar ook gaan rijden. Bij het te nemen verkeersbesluit en de aanvraag van de vergunningen wordt in overleg een realistische verkeersintensiteit aangehouden. Planning – financiering Risico 5: Veelheid aan activiteiten leidt tot suboptimale uitvoering Binnen het gebied moeten meerdere projecten volgtijdelijk of tegelijkertijd in uitvoering: Lammermarktgarage, herinrichting openbare ruimte, vervangen Valkbrug, Nieuwbouw Lakenhal, HoLa-tracé. Daarnaast mag de Molenwerf niet voor langere tijd worden afgesloten voor doorgaand verkeer. Dit maakt de uitvoering extra complex waardoor het risico op hogere kosten en vertragingen groter wordt. Beheersmaatregel: De projectleiders van de verschillende projecten stemmen de tijdens de planvorming de uitvoeringsplanningen al op elkaar af. Daarbij wordt gekeken naar wederzijdse afhankelijkheden, fasering tussen projecten en de mogelijkheden om de interactie tussen verschillende aannemers binnen een klein gebied te beperken. De projectleiders maken gezamenlijk een uitvoeringsdraaiboek, gericht op het zo veel mogelijk faciliteren van elkaars projecten. De noodzaak om de herinrichting van de openbare ruimte en de vervanging van de Valkbrug “met de winkel open” te realiseren is een gegeven; binnen de kostenramingen worden voldoende budgetten opgenomen voor het nemen van tijdelijke maatregelen. Risico 6: onvoldoende budget voor uitvoering en beheer De bijzondere opgaven op de Lammermarkt en de kwaliteitsambities ten aanzien van de Valkbrug vragen om hoogwaardige oplossingen. Bijzondere inrichtingselementen of de combinatie van groen en evenementen vragen om intensief beheer of leiden tot hogere vervangingskosten. Het risico bestaat dat de reguliere budgetten voor inrichting en beheer niet toereikend zijn. Beheersmaatregel: De kosten voor aanleg en beheer zijn een integrale onderdeel van de planontwikkeling. Als blijkt dat de beschikbare budgetten worden overschreden dan worden er alternatieve, goedkopere scenario’s uitgewerkt. Daarnaast wordt gekeken of er, zo nodig, extra budgetten er kunnen worden vrijgemaakt of dat er budgetten voor inrichting naar beheer kunnen worden overgeheveld. Keuzen hierover worden in de sturingsdriehoek en in het college van burgemeester en wethouders gemaakt. Capaciteit – interne organisatie Risico 7: Onvoldoende capaciteit voor planontwikkeling en plantoetsing De plannen voor de Lammermarkt en de Nieuwe Beestenmarkt worden door de eigen organisatie gemaakt. Voor de nieuwe Valkbrug wordt (waarschijnlijk) een architect aangetrokken, die moet worden begeleid. Daarnaast is bij een aantal lijnafdelingen capaciteit nodig voor advies, toetsing, vergunningaanvragen of specifieke (juridische) vraagstukken. De capaciteit binnen de eigen organisatie is beperkt, zowel in menskracht als in kwaliteit. Beheersmaatregel: De ontwerpers van de gemeente kennen de Lammermarkt en de Nieuwe Beestenmarkt goed en weten welke opgaven en belangen daar spelen. De capaciteit (qua menskracht) bij die afdelingen is gewaarborgd doordat het project binnen de organisatie op alle niveaus prioriteit heeft. Door het (periodiek) toevoegen van externe ontwerpers, onder andere vanuit de Vrienden van het Singelpark en vanuit externe bureaus, worden de ontwerpen kwalitatief getoetst en aangescherpt, wat een extra waarborg is voor kwaliteit. In het proces van kaderbesluit naar uitvoeringsbesluit wordt in het stappenplan precies uitgewerkt welke adviezen, toetsmomenten en vergunningen er nodig zijn. Vooraf worden met de lijnmanagers afspraken gemaakt over de inzet van specialisten. Daarbij wordt voldoende doorlooptijd gereserveerd voor advisering. Binnen het voorbereidingskrediet is budget gereserveerd om, voor specifieke onderdelen, externe adviseurs in te huren.

Pagina

33/36

Risico 8: “Het konijn” De gemeente Leiden is een dynamische organisatie. Op meerdere fronten worden beleidsregels ontwikkeld en ingevoerd, worden initiatieven en projecten uitgevoerd en worden beheer- en handhavingsacties uitgevoerd. Hierdoor kunnen activiteiten plaatsvinden die de planvorming voor de Lammermarkt – Nieuwe Beestenmarkt – Valkbrug niet ondersteunen of zelfs frustreren. Beheersmaatregel De plannen voor de herinrichting van de openbare ruimte en het vervangen van de Valkbrug worden breed gecommuniceerd binnen de gemeentelijke organisatie. Alle mogelijke beleidsafdelingen worden in vroeg stadium geïnformeerd en betrokken. De projectorganisatie is in staat om flexibel in te spelen op actuele ontwikkelingen. De projectplanning en aanpak zijn niet rigide opgesteld maar laten ruimte voor improvisatie. Daarbij wordt altijd gezocht naar synergie tussen acties.

Pagina

34/36

Bijlage 1 Risicomatrix: overzicht van alle genoemde risico’s Planvorming – ruimtelijk ontwerp Eisen van de verschillende stakeholders zijn te rigide waardoor geen compromis tussen partijen mogelijk is. Voor de combinatie “groen en evenementen” kunnen geen goede technische oplossingen in combinatie met beheermaatregelen worden gevonden. De Lammermarkt wordt geen levendig plein. Op de Lammermarkt / Nieuwe Beestenmarkt moeten toch functies een plek krijgen die in het kaderbesluit als “niet gewenst” zijn aangemerkt. Techniek Het verplaatsen van het 4/5 mei monument blijkt complex en duur. De parkeergarage zorgt voor problemen met de grondwaterstand. Verkeer Verkeersaanduidingen, bewegwijzering en bebording domineren het plein en dat bevordert “de beleving” niet. Het voorgestelde fietscircuit is in praktijk niet te realiseren. Op de Nieuwe Beestenmarkt komt toch geen tweezijdig busverkeer. Raakvlakken projecten Fysieke afstemming tussen de projecten garage en plein verloopt niet goed waardoor en “gaten” in de voorbereiding (en uitvoering) of vervelende verrassingen ontstaan. Wijzigingen in uitgangspunten van andere projecten (busroutes, HoLatracé) kunnen in een laat stadium leiden tot wijzigingen in uitgangspunten of aanvullende wensen. De uitvoeringsplanningen van de Lammermarkt-zuidzijde en de Lakenhal leiden tot wederzijdse verstoringen. De ontwikkeling in verkeersintensiteiten op de Molenwerf, als gevolg van maatregelen vanuit LAB071 elders in de regio, is onduidelijk waardoor bij modelberekeningen verkeerde input wordt gebruikt. De realisatie van de Lammermarktgarage loopt uit, waardoor de herinrichting van het plein later begint en de gestelde oplevertermijnen niet kunnen worden gehaald. Aanbesteding en contractering Fouten in de aanbestedingsstukken leiden tot discussies over meerwerk/claims achteraf. De gekozen aanbestedingsstrategie is onvoldoende onderbouwd (te weinig onafhankelijk onderzoek, te snelle keuzes). De gekozen aanbestedingsstrategie is achteraf onjuist. Bij gunning werkzaamheden aan DVB via een meerwerkcontract: bezwaren van andere aannemers en procedures. Door meerdere aannemers en twee contracten binnen een relatief klein gebied is sprake van dubbelingen en kunnen optimalisaties niet worden doorgevoerd. Vergunningen en procedures Bewoners/belanghebbenden maken met succes bezwaar tegen het verkeersbesluit/ vergunningen. Vanuit de lijnorganisatie worden vergunningen uitgegeven die niet stroken met de plannen voor de Lammermarkt en Nieuwe Beestenmarkt. Door hogere verkeersintensiteiten moeten extra procedures worden gevoerd (hogere grenswaarden geluid) waardoor de kans op succesvol bezwaar en beroep toeneemt. Draagvlak – omgeving Bewoners en ondernemers voeren met succes een lobby tegen het weghalen van het maaiveldparkeren bij de gemeenteraad waardoor het Kaderbesluit / Uitvoeringsbesluit niet wordt genomen. De Vrienden van het Singelpark vinden het ontwerp van de Lammermarkt niet “groen/parkachtig” genoeg en voeren met succes een lobby hiertegen bij de gemeenteraad.

Pagina

35/36

De 3 October Vereeniging vindt dat de voorgestelde inrichting van de Lammermarkt de kermis schaadt en komt met een financiële claim. De belangen van de verschillende stakeholders lopen dermate uiteen dat het plan nooit recht kan doen aan al deze standpunten. Het “compromis” heeft onvoldoende kwaliteit. Capaciteit, kennis en kunde, interne organisatie De interne capaciteit is onvoldoende (kwantiteit en kwaliteit) voor planontwikkeling en plantoetsing. De afdeling beheer is niet voldoende aangehaakt en maakt in laat stadium bezwaar tegen de ontwerpkeuzen. Vanuit andere delen van de gemeentelijke organisatie worden acties ondernomen die de planvorming frustreren. De projectscope wordt steeds verder uitgebreid (onder andere met de Turfmarktbrug) waardoor het uitvoeringsbesluit naar achteren schuift. Er komt “een konijn” uit de hoge hoed. Politiek en besluitvorming Binnen de politiek laait de discussie over de plek van de Valkbrug weer op. De gemeenteraad stelt het kaderbesluit niet vast na een succesvolle lobby van belangengroeperingen. Het college van B&W valt en het nieuwe college heeft geen prioriteit voor dit project. Financiering en planning De voorkeursplannen zijn te duur: er is onvoldoende budget voor uitvoering. Er kunnen geen aanvullende beheerbudgetten worden gevonden. De planvorming verloopt dermate moeizaam/traag dat niet op tijd een uitvoeringsbesluit kan worden genomen en de garage en het plein niet gelijktijdig kunnen worden opgeleverd. Veelheid aan activiteiten in een relatief klein gebied leidt tot suboptimale uitvoering.

Pagina

36/36

RAADSVOORSTEL. B en W-besluit nr.: Naam programma: Binnenstad en Bereikbaarheid. Onderwerp:

Recommend Documents