RAADSVOORSTEL. B en W-besluit nr.: Naam programma: Bereikbaarheid. Onderwerp: Nota herijking fietsroutes , versie 2.0 inspraak verwerkt

RAADSVOORSTEL Rv. nr.:

B en W-besluit d.d.: B en W-besluit nr.:

Naam programma: Bereikbaarheid Onderwerp: Nota herijking fietsroutes 2013-2020, versie 2.0 inspraak verwerkt Aanleiding: Door de groeiende mobiliteitsopgave in en rond Leiden werd een schaalsprong in het fietsbeleid noodzakelijk, die de samenhang tussen kleine lokale en complexe regionale projecten programmeert. Het College van Burgemeester en Wethouders heeft daarom ingezet op een ‘Nota Herijking Fietsroutes Leiden’. De nota moet de ambitie van 10% meer fietsgebruik in de Leidse regio faciliteren door een verbeterd fietsnetwerk en stimulerend beleid. Doel: Het vaststellen van een fietsnetwerk en fietsbeleid op hoofdlijnen.Door het uitbreiden en verbeteren van de kwaliteit van het fietsnetwerk wordt gestreeft naar 10% meer fietsgebruik in 2020 in de Leidse regio Kader: B en W. nr. 13.0304 d.d. 9-4-2013: Aanbieding nota herijking fietsroutes ter inspraak RV 12.0084: Uitvoeringsprogramma Bereikbaar Leiden 12/2012: doelstelling 10% meer fietsgebruik in de Leidse Regio; koppeling van de jaarlijkse investering “fietsvoorziening” (zie perspectiefnota) aan de projecten “regionale fietsroutes” en “fietsknelpunten binnenstad”. 110088/26 motie samenhangend fietsbeleid 11/2011 RV 13.0064 Perspectiefnota 2014-2017: o prestatie opstellen fietsbeleid en uitvoering fietsroutes o verlengen jaarlijkse investering “fietsvoorziening” Overwegingen: Met het vaststellen van de nota wordt het kader vastgelegd waarbinnen routes verder kunnen worden uitgewerkt. Door het beschrijven van de belangrijkste fietscorridors en knelpunten wordt richting gegeven aan de invulling van concrete maatregelen die moeten leiden tot meer fietsgebruik in Leiden. Investeren in de bereikbaarheid per fiets draagt bij aan een duurzame bereikbaarheid van de stad en de omgeving. Concreet: In het uitvoeringsprogramma Bereikbaar Leiden (12/2012) is de doelstelling en de financiering van fietsroutes op hoofdlijnen vastgesteld (zie kader). In de nota herijking fietsroutesworden een fietsnetwerk en beleid voor fietsroutes en flankerende maatregelen vastgesteld. De inspraak hierover is verwerkt

In het uitvoeringsprogramma Fietsroutes zijn maatregelen opgenomen die invulling geven aan het verbeteren/uitbreiden van fietsroutes en flankerende maatregelen in de jaren 2013-2020 die bijdragen aan de kwaliteit van de routes(zie hoofdstuk 5 en bijlage) Het uitvoeringsprogramma zal in 2016 geactualiseerd worden met – zo nodig – een dekkingsvoorstel voor mogelijke tekorten voor de periode 2017 t/m 2020 (zie financiën) Financiën: Het realiseren van alle fietsrouteprojecten en flankerende maatregelen in de periode 2013-2020 is globaal geraamd op een 21 miljoen euro. Om kosten te besparen zal er zoveel mogelijk samenwerking worden gezocht met andere projecten in de stad, zoals grote infrastructuurprojecten als de Rijnlandroute, Bio SciencePark , waarin ook fietsverbindingen zijn opgenomen, beheer en onderhoud, gebiedsontwikkeling. Kijkend naar het meerjarenbeeld 2013-2017 betreft dit voor fietsvoorzieningen investeringen voor een bedrag van ruim € 11 miljoen. Dit bedrag wordt gedekt uit zowel gebiedsontwik-kelingsbudgetten zoals OBSP (€ 3,2 miljoen), fietsmaatregelen als onderdeel van gemeentelijke projecten (€ 1,8 miljoen), externe subsidies (€ 1,2 miljoen) als reeds in het IP opgenomen investeringen (€ 3,4 miljoen). Daarnaast worden er bijdragen voorzien uit het Luchtkwaliteitsplan (€ 0,2 miljoen) en Nuongelden in het kader van de recreatieve stad-land verbindingen (€ 0,7 miljoen). Hierbij resteert er een tekort van een half miljoen waar gedurende het uitvoeringsprogramma nog dekking voor gevonden moet worden, waarbij gedacht kan worden aan Nuon bereikbaarheidsgelden. Zodra deze aanvullende gelden gevonden zijn zal u daarover geïnformeerd worden. Mocht blijken dat het niet mogelijk is een aanvullend budget te vinden zal het ambitieniveau van het Uitvoeringsprogramma fietsroute voor het ontbrekende bedrag naar beneden bijgesteld moeten worden zodat een financieel sluitend geheel ontstaat. Voor de jaren 2018-2020 is voor een bedrag van € 10,5 miljoen aan investeringen voor fietsvoorzieningen voorzien. Vooralsnog wordt circa € 9 miljoen gedekt uit met name gebiedsontwikkelingen, fietsmaatregelingen als onderdeel van gemeente projecten en investeringen uit het IP in het kader van fietsvoorzieningen. Voor de uitvoeringsperiode 2017-2020 wordt nog aanvullende dekking gezocht. Hiervoor wordt een dekkingsvoorstel uitgewerkt die met de actualisatie van het uitvoeringsprogramma in 2016 aan de raad wordt voorgelegd Evaluatie: In 2016wordt de uitvoeringsperiode 2013 t/m2016 geëvalueerd en het uitvoeringsprogramma geactualiseerd (2017 t/m 2020) In 2019 wordt het uitvoeringsprogramma geëvalueerd Hierbij wordt ook onderzocht of het fietsbeleid geactualiseerd moet worden Bijgevoegde informatie: Nota herijking fietsroutes 2013-2020 RAADSBESLUIT De raad van de gemeente Leiden: Gezien het voorstel van burgemeester en wethouders (rv.nr. van 2013), mede gezien het advies van de commissie,

1.

BESLUIT De nota herijking fietsroutes vast te stellen, om de ambitie10% meer fietsgebruik in de Leidse Regio in 2020 te behalen. In deze nota worden de volgende beleidskeuzes op hoofdlijnen vastgesteld: 2. Vaststellen van een nieuw hoofdfietsroutenetwerk, gebaseerd op regionale hoofdroutes en stedelijke hoofdroutes (zie bijlage) 3. Vaststellen van prioritering voor uitvoering van het fietsbeleid, waarbij op basis van potentie een volgorde in de regionale corridors wordt vastgesteld; 4. Per corridor wordt ingezet op: a. realisatie van ontbrekende schakels in het hoofdroutenetwerk; b. aanpak van overige knelpunten binnen de regionale corridor, die aan de doelstelling bijdragen; 5. Ter ondersteuning van de groeiambitie voor het regionale fietsgebruik wordt flankerend beleid uitgevoerd op gebied van fietsparkeren, promotie, bewegwijzering en aantakking op het recreatief fietsnetwerk 6. Binnenstedelijk worden knelpunten op het gebied van fietsveiligheid en doorstroming bij verkeerslichten met prioriteit opgepakt

Gedaan in de openbare raadsvergadering van, de Griffier,

de Voorzitter,

Opsteller: Organisatieonderdeel: Telefoon: E-mail:

TECHNISCHE INFORMATIE Benjamin Schaipp Ruimte- en milieubeleid 5683 [email protected]

Portefeuillehouder:

Bereikbaarheid, Financiën & EconomieB en W. nr. 13.0673 d.d. 9-7-2013

Onderwerp

Nota herijking fietsroutes 2013-2020 voor inspraak

Besluiten:Behoudens advies van de commissie 1. Kennis te nemen van de inspraakreacties op de beleidsnota “Herijking fietsroutes 2013-2020” en de Nota van beantwoording inspraakreacties vast te stellen. 2. De insprekers schriftelijk op de hoogte te brengen van het antwoord en besluit van het college. 3. De raad voor te stellen de nota herijking fietsroutes 2013-2020 vast te stellen, om de ambitie 10% meer fietsgebruik in de Leidse Regio in 2020 te behalen. In deze nota worden de volgende beleidskeuzes op hoofdlijnen vastgesteld: 4. Vaststellen van een nieuw hoofdfietsroutenetwerk, gebaseerd op regionale hoofdroutes en stedelijke hoofdroutes (zie bijlage) 5. Vaststellen van prioritering voor uitvoering van het fietsbeleid, waarbij op basis van potentie een volgorde in de regionale corridors wordt vastgesteld; 6. Per corridor wordt ingezet op: a. realisatie van ontbrekende schakels in het hoofdroutenetwerk; b. aanpak van overige knelpunten binnen de regionale corridor, die aan de doelstelling bijdragen; c. verbetering van de bewegwijzering; 7. Ter ondersteuning van de groeiambitie voor het regionale fietsgebruik wordt flankerend beleid uitgevoerd op gebied van fietsparkeren, promotie en aantakking op het recreatief fietsnetwerk 8. Binnenstedelijk worden knelpunten op het gebied van fietsveiligheid en doorstroming bij verkeerslichten met prioriteit opgepakt

Perssamenvatting: Het college van Burgemeester en wethouders heeft op 9 juli 2013 de “Nota Herijking Fietsroutes 20132020” vastgesteld ter inspraak. Hierin wordt op hoofdlijnen heet fietsbeleid van Leiden en een uitvoeringsprogramma voor de komende jaren vastgesteld. Boven alle maatregelen staat de ambitie, het fietsgebruik in de Leidse regio met tien percent te laten groeien. Deze ambitie heeft de gemeenteraad in het integrale “Uitvoeringsprogramma Bereikbaar Leiden” in december 2012 vastgesteld. De keuze en prioritering van maatregelen zal steeds hierop worden getoetst. Zo wordt het stimuleren van woon-werk fietsen op de (midden-)lange afstanden als meest kansrijk geacht – naar en vanuit Leiden. Hiervoor is het hoofdfietsnetwerk afgestemd op de regionale routes, die de kernen verbinden. Naast fietsnetwerk maatregelen zoals ontbrekende schakels en overige knelpunten, wordt ook flankerend beleid uitgewerkt op het gebied van doorstroming, bewegwijzering, fietsparkeren, fietsveiligheid, promotie en aantakking van het recreatieve fietsnetwerk.

“Nota herijking fietsroutes Leiden 2013-2020” op weg naar meer fietsgebruik in de Leidse Regio

09-07-2013 Gemeente Leiden

Gemeente Leiden afdeling Ruimte- en Milieubeleid 9 juli 2013vaststelling college van Burgemeester en Wethouders Inspraak verwerkt: 17 april t/m 29 mei 2013 2013 behandeling in de Gemeenteraad Leiden

Inhoud 1. Inleiding ................................................................................................................... 8 1.1. Aanleiding ......................................................................................................... 8 1.2. Doelstelling: 10% meer fietsgebruik in de Leidse regio ..................................... 8 1.3. Beleidskeuzes op hoofdlijnen ............................................................................ 9 2. Huidige situatie: beschrijving fietsnetwerk en gebruik ............................................ 10 2.1. Huidig fietsnetwerkIn Leiden ........................................................................... 10 2.2. Belangrijke fietsbestemmingen ....................................................................... 12 2.3. Huidig gebruik: aantal fietsers en afgelegde kilometers .................................. 13 3. Opgave fietsnetwerk .............................................................................................. 15 3.1. Prioritering ....................................................................................................... 15 3.2. Regionalehoofdroutes: op zevencorridors ....................................................... 15 3.3. Stedelijke hoofdroutes ..................................................................................... 16 3.4. “Binnenring” fiets centrum .............................................................................. 16 3.5. Ontbrekende schakels regionaal netwerk ....................................................... 17 3.6. Overige knelpunten ......................................................................................... 18 4. Flankerend beleid .................................................................................................. 19 4.1. Verkeerslichten: meer prioriteit en doorstroming op hoofdroutes .................... 19 4.2. Versterkenfietsparkeervoorzieningen .............................................................. 19 4.3. Fietsveiligheid ................................................................................................. 22 4.4. Bewegwijzering: belangrijk voor gebruik hoofdfietsroutes ............................... 22 4.5. Afstemming met recreatief fietsnetwerk .......................................................... 23 4.6. Promotie fietsgebruik ....................................................................................... 24 4.8. Afstemming met beheer, onderhoud, ruimtelijke investeringen ....................... 26 5. Realisatiemaatregelen: uitvoeringsprogramma fietsroutes .................................... 27 Bijlage 1: uitvoeringsprogramma fietsroutes en flankerende maatregelen 2013 2020 ....................................................................................................................... 28 Bijlage 2: verwachte effecten toename fietsgebruik .............................................. 34 Bijlage 3: ontwerpeisen hoofdroutes fiets .............................................................. 35 Bijlage 4: fietsnetwerk kaarten (A3) ....................................................................... 36

1.

Inleiding

Leiden is een traditionele fietsstad die inter-/nationaal hoog op de toplijsten van fietsgebruikstaat. Maar de regionale mobiliteitsopgave is veranderd en vraagt opnieuw om aanpassingen in het fietsnetwerk en om aanvullende maatregelen die het fietsgebruik stimuleren. In de Leidse regio zijn woningen en arbeidsplaatsen gerealiseerd of gepland, die op een fietsbare afstand van belangrijke bestemmingen liggen. Met de komst van de elektrische fiets en een goed regionaal netwerk tot een straal van 20km (bv. Den Haag, Alphen aan den Rhijn, Schiphol) kan hierop worden geanticipeerd. Als meer mensen in de Leidse regio de fiets pakken wordt het wegennet ontlast en wordt de kwaliteit van de stad flink verbeterd. Naast deze bereikbaarheidseffecten heeft een hoger fietsgebruik natuurlijk ook positieve effecten voor de Leidenaren en de stad, op de gezondheid, op lucht en geluid en op de openbare ruimte. Hieropgaan diverse beleidsvelden inhoudelijk verder in, zoalsde sport- en de groennota, het luchtkwaliteitsplan, de kadernota Lokaal Gezondheidsbeleid, het programma binnenstad en diverse programma’s. 1.1.

Aanleiding

Het College van Burgemeester en Wethouders heeft ingezet op een ‘Nota Herijking Fietsroutes Leiden’. De nota moet de kwaliteit en de knelpunten van het fietsnetwerk in kaart brengen en de ambitie van 10% meer fietsgebruik in de Leidse regio faciliteren door een verbeterd fietsnetwerk. In december 2012 heeft de raad van Leiden het “Uitvoeringsprogramma Bereikbaar Leiden” vastgesteld, waarin deze ambitie onderdeel uitmaakt van een integrale bereikbaarheidsaanpak. Naast netwerkmaatregelen in Leiden zijn ook flankerende maatregelen verkennend onderzocht, die een vergelijkbaar effect op het fietsgebruik hebben. Zo zijn de regionale fietsroutes opgesteld en regionaal/provinciaal afgestemd en zijn de onderwerpen doorstroming, fietsparkeren, fietsveiligheid, bewegwijzering, afstemming met recreatief netwerk en fietspromotie toegevoegd. Met stedelijke en regionale fietsprojecten kan Leiden weer als aantrekkelijke fietsstad op de landelijke kaart worden gezet ( bv. www.fietsfilevrij.nl/routes of http://fietsstad.fietsersbond.nl ). De analyse van het Leidse fietsnetwerk isbesproken met bewoners, ondernemers, de fietsersbond, de stichting Leiden Fietst, buurgemeenten, het regioverband Holland Rijnland, de provincie Zuid -Holland, diverse vakafdelingen en infrastructuurprojecten.

1.2.

Doelstelling: 10% meer fietsgebruik in de Leidse regio

Deze doelstelling komt voort uit een integrale bereikbaarheidsaanpak (Uitvoeringsprogramma Bereikbaar Leiden 12/2012), waarin het stimuleren van woon-werk fietsen (utilitair) op grote afstanden als meest kansrijk en effectief wordt beschouwd. De komende jaren werkt de gemeente Leiden vooral aan de kwaliteit van hoofdroutes met prioriteit op drukke woon-werk trajecten. Knelpunten op deze routes die de reistijd, comfort en directheid beperken worden prioritair aangepakt.Natuurlijk wordt de fietsinfrastructuur voor alle Leidenaren, bezoekers en werknemers van Leiden verbeterd, maar de belangrijkste doelgroep is de potentiële woon-werk fietser van en naar de regionale kernen binnen de Leidse agglomeratie.Deze aanpak heeft de volgende voordelen: meest verwachte groeipotentieel “nieuwe” fietsritten

Nota herijking fietsroutes Leiden 20132020

p. 8

meeste effect voor de bereikbaarheid van Leiden (zie hieronder) effectieve keuzemogelijkheid voor beperkte gemeentebudgetten en capaciteit regionale samenhang en filemijdend vermogen aantrekkelijk voor provinciale en landelijke subsidies maakt complexe projecten concreet uitvoerbaar (zoals verkeerslicht prioriteit) uitwerking en communicatie van lijnen i.p.v. losse vlekken/schakels bevordert het gebruik (mental map) verbindt de kernen van de Leidse Regio met elkaar en met de grote bestemmingen maakt zowel de hoofdbestemmingen beter bereikbaar als ook de onderliggende bestemmingen via ontsluitende fietspaden Het binnenstedelijke fietsaandeel (ten opzichte van de andere vervoerswijze)ligt op een hoog niveau en heeft hierdoor minder groeipotentie. Voor de komende jaren wordt gestreefd naar consolidatie van dit aandeel en zal de aanpak met name gericht zijn op het oplossen van binnenstedelijke fietsknelpunten. 1.3.

Beleidskeuzes op hoofdlijnen

Om bovenstaande ambitie te behalen worden in deze nota de volgende beleidskeuzes op hoofdlijnenvastgesteld: 1. Vaststellen van een nieuw hoofdfietsroutenetwerk, gebaseerd op regionale hoofdroutesen stedelijke hoofdroutes (zie bijlage) 2.

Vaststellen van prioritering voor uitvoering van het fietsbeleid, waarbij op basis van potentie een volgorde in de regionale corridors wordt vastgesteld;

3.

Per corridor wordt ingezet op: α. realisatie vanontbrekende schakels in het hoofdroutenetwerk; β.

aanpak van overige knelpunten binnen de regionale corridor, die aan de doelstelling bijdragen;

4.

Ter ondersteuning van de groeiambitie voor het regionale fietsgebruik wordt flankerend beleid uitgevoerd op gebied van fietsparkeren, bewegwijzering, promotie en aantakking op het recreatief fietsnetwerk

5.

Binnenstedelijk worden knelpunten op het gebied van fietsveiligheid en doorstroming bij verkeerslichten met prioriteit opgepakt


p. 9

2.

2.1.

Huidige situatie: beschrijving fietsnetwerk en gebruik

Huidig fietsnetwerkIn Leiden

Leiden is een fietsstad door de hoge en redelijk homogene dichtheid(gemiddeld meer dan 2500 omgevingsadressen per km², zie CBS), de kleine afstanden naar de bestemmingen (2-3km tussen de Burcht en grens), weinig grote barrières, door de jonge bevolkingssamenstelling en door de grote hoeveelheid fietsinfrastructuur: 110,3km fietspad; 35,3 km fietsstrook; 39,6 km overige fietsroutes;14.000 fietsparkeerplekken in het stationsgebied en 6.800 in de binnenstad. De fietsroutes verlopen grotendeels langs de radiale historische invalswegen of zijn conform de stedenbouwkundige structuur van uitbreidingswijken toegevoegd: bv. orthogonaalaan weerszijden van de Churchilllaan of slingerend in de ‘bloemkoolwijk’ structuur van de Stevenshof en Merenwijk. In het centrum en langs de invalswegen werden na de oorlog op een aantal hoofdroutes vrij liggende fietspaden aangelegd. De laatste grote wijzigingen aan het fietsnetwerk hebben op het BioSciencePark en in Nieuw Leyden plaats gevonden. Daarnaast worden fietsroutes gewijzigd door grote infrastructuurprojecten zoals het verdiepen van de Willem de Zwijgerlaan.

Figuur 1: kaart fietsvoorzieningen als A3 in de bijlage


p. 10

Kadernota bereikbaarheid: uitbreiding hoofdfietsroutes In de kadernota bereikbaarheid 2009 werd gekozen voor een omvattend fietsnetwerk met een kleine maaswijdte. Het grote voordeel hiervan is de dekking van het netwerk, maar lastig in realisatie omdat er geen duidelijke keuzes gemaakt zijn. Daarom wordt de focus nu gelegd op realisatie per corridor en gericht op de hoofdroutes.

Figuur 2: fietsnetwerk 2009, kadernota bereikbaarheid


p. 11

2.2.

Belangrijke fietsbestemmingen

Om de doelstelling “10% meer fietsgebruik” te halen moeten de fietsroutes tussen de woongebieden en de bestemmingen op orde zijn.Tijdens de analyse van het huidige netwerk is gekeken of de hoofdroutes de grote bestemmingen goed ontsluiten en of de kleinere bestemmingen en de onderliggende fietsinfrastructuur daar goed op aansluiten.Bovendien zijn bij de grote bestemmingen fietsparkeervoorzieningen nodig om de bezoeker te stimuleren met de fiets te reizen (zie ook 4.2). Belangrijke bestemmingen zijn (zie kaart in de bijlage): OV stations (NS en HOV) scholen (middelbare en overige) universiteit/hogeschool/overige kernwinkelgebied, “zwerfmilieu”, winkelcentra overige openbare gebouwen (stadhuis,bibliotheek, zwembaden, toeristische attracties) overige voorzieningen (uitgaan,sport, groen) fietsenstallingen en -zoeklocaties grote werklocaties/kantoren ziekenhuizen/ grote zorginstellingen

Figuur 3: belangrijke fietsbestemmingen. A3 kaart zie bijlage


p. 12

2.3.

Huidig gebruik: aantal fietsers en afgelegde kilometers

Enquêtes Uit de stadsenquête 2010 is berekend dat Leidenaren per dag gemiddeld 350.000 kilometer in 250.000 verplaatsingen afleggen. Als men een afstand van 1 tot 3km aflegt neemt de Leidenaar in 48% van de gevallende fiets, 52% bij een afstand tussen 4-8 km en in 19% bij een afstand van 9-15 km en 3% van de verplaatsingen bij een afstand van meer dan 15 km. Tellingen De gemeente Leiden heeft in oktober 2012 fietstellingen gehouden op circa 50 locaties, waarvan circa 20 op de regionale stadspoorten, 20 op de singelpoorten, en 10 op overige locaties. Hiermee is de fietsintensiteit voor het eerst omvangrijk in kaart gebracht. Samen met modelberekeningen van pendelstromen zijn huidige en potentiele fietsstromen vergeleken en kunnen toekomstige infrastructuurkeuzes beter worden onderbouwd. De drukstelocaties zijn in het centrum: de Breestraat, Valkbrug, Zijlpoortsbrug, Langegracht, Jan vanHoutbrug (Korevaarstraat). Maar ook op aanrijroutes zoals de Broekweg, Haagweg en Voorschoterweg wordt veel gefietst. De tellingen van het regionale fietsgebruik op de stadspoorten vallen gemiddeld relatief laag uit. Dat is deels door koud en slecht weer te verklaren. Hier zijn de verschillen in dagen ook groter, want op de langere afstanden is slecht weer meer demotiverend dan binnen de bebouwde kom en wordt vaker de auto/bus gepakt (zie ook Fietsberaad: “fietsers kijken van dag tot dag” 2010).

Figuur 4: overzicht werkdagintensiteiten fiets (tellingen week 41 2012. 8ºC, deels regen)


p. 13

Pendelstromen en relatie regionale kernen Het fietsgebruik op lange afstanden is sterker weersgevoelig dan op binnenstedelijke routes (straal Burcht - gemeentegrens 2-3km). Vooral bij lange afstanden wordt daarom naast tellingen ook gebruik gemaakt van regionale modelberekeningen (in samenwerking met regioverband Holland Rijnland). De kaart toont de pendelstromen tussen de gemeenten (tot 16km afstand)inlijndikte (stippenlijn is niet beschikbaar) het maat van omrijden met de fiets ten opzichte van de hemelsbrede afstand: groen is direct en rood betekent veel omrijden

Figuur 5: pendelstromen en omrijden t.o.v. hemelsbreed (bron: Holland Rijnland) Uit tellingen, enquêtes en modelberekeningen volgt dus dat het fietsgebruik op de korte afstanden al zeer hoog is en dat de meeste winst op de langere afstanden te halen is. Hieruit is ook een prioritering in corridors af te leiden (zie hoofdstuk3.2)Error: Reference source not found


p. 14

3.

Opgave fietsnetwerk

3.1.

Prioritering

De komende jaren wordt prioritair aan ontbrekende schakels en knelpunten op regionale corridors gewerkt, waar de pendelstromen (toekomstig) hoog zijn en de waar de knelpunten het fietsgebruik beperken: veel omrijden, wachten, laag comfort. Volgens deze analysecriteria en in combinatie met de planning van grote infrastructuurprojecten wordt de onderstaande globale volgorde uitgewerkt. Prioriteit 1: regionale fietsroutes – in onderstaande volgorde “afmaken” Prioriteit 2: stedelijke hoofdroutes – niveau verhogen Prioriteit 3: flankerende maatregelen uitvoeren (met oog op doelstelling) Prioriteit 4: basisniveau onderliggend netwerk herstellen 3.2.

Regionalehoofdroutes: op zevencorridors

Corridors In de kaart hieronder zijn de zevenfietscorridors weergegeven, die als stralen vanaf het centrum/CS naar de gemeentekernen rond Leiden tot 20km afstand zijn opgebouwd. Het gaat om de volgendecorridors (volgorde uitvoeringsprogramma): 1. Leiden – Den Haag oost (via Voorschoten, Leidschendam-Voorburg) 2.

Leiden – Den Haag west (via Wassenaar)

3.

Leiden – Katwijk (via BioSciencePark en Locatie-/Valkenburg)

4.

Leiden – Kaag en Braassem (via Leiderdorp)

5.

Leiden – Zoetermeer (via Zoeterwoude-Dorp)

6.

Leiden – Noordwijk (via Oegstgeest/Teylingen/Noordwijkerhout, tot Schiphol)

7.

Leiden – Alphen aanden Rijn (via Zoeterwoude)

Regionale hoofdroutes


p. 15

Binnen deze corridors is een eerste opzet van regionale hoofdroutes (groen) uitgewerkt – in samenwerking met buurgemeenten, Holland Rijnland en de Provincie Zuid Holland. Deze zijn nu nog grotendeels gebaseerd op huidige hoofdroutes met een eerste opzet van inkorten door ontbrekende schakels. De routes zullen regelmatig worden bijgewerkt om de afstanden verder in te kortenen het comfort te verhogen. Hierbij is het streven alternatieve routes uit te werken die minder langs drukke autowegen en verkeerslichten liggen. Daar waar hoofdfietsroutes alsnog hoofdautoroutes kruizen wordt gestreefd naar een ongelijkvloerse oplossing, tenzij andere oplossingen verglijkbare resultaten voor de snelheid, comfort, veiligheid van de fiets kunnen opleveren, zoals rotondes of acceptabele wachttijden bij verkeerslichten. Dit is echter afhankelijk van de intensiteit en kruispuntconfiguratie en mag de autodoorstroming op hoofdwegen niet zwaar belemmeren. De maaswijdte en ligging zijn gebaseerd op de pendelstromen uit het regionale verkeersmodel en, tellingen en de grootte en potentie van fietsstromen tussen de regionale kernen. Door deze keuze op hoofdroutes wordt de subsidie beter gebundeld op de drukke woon-werk fietsroutes. De Provincie Zuid Holland is van plan om naast dit regionale hoofroutenetwerk verder op te schalen naar een beperkt aantal snelfietsroutes op de meest drukke pendelroutes. Dit is een positieve ontwikkeling voor de Leidse en regionale bereikbaarheid en zijn er kansen voor meer provinciale en landelijke subsidie. 3.3.

Stedelijke hoofdroutes

De regionale fietsroutes verbinden de regionale kernen met elkaar. Dit netwerk verbindt ook een groot deel van de Leidse wijken, maar niet volledig. Daarom zijn aanvullende stedelijke hoofdroutes opgenomen, die de grote fietsstromen van de woonwijken naar de topbestemmingen faciliteren. Samen vormen deze het Leidse hoofdfietsnetwerk. Zie bijlage. 3.4.

“Binnenring” fiets centrum

Extra aandacht heeft de fietsinfrastructuur rond het kernwinkelgebied nodig. Een duidelijke ring bevordert het snelle fietsen naar bestemmingen en vermindert het dwarsfietsen door de steegjes. Een deel van de fietsers zal de kortste weg blijven zoeken, maar als de omrijdbewegingen redelijk beperkt zijn en de inrichting het gevoel geeft van makkelijke geleiding, zal het gebruik van deze routes toenemen. De ring bestaat uit Breestraat, Hooigracht, Langegracht en Turfmarkt / Prinsessekade / Kort Rapenburg. Aandachtspunten bij een herinrichting zijn hier aansluitingen vanuit de omliggende routes herinrichten: geleiden naar ringroute tenzij rechtstreeks route naar fietsenstalling herkenbaarheid: wordt in de projecten nog uitgewerkt: bv. fietssymbool op de fietspaden Bovendien worden in het centrum de ongevallen locaties heringericht – in samenwerking met het project transformatie binnenstad en H-/OV corridors.


p. 16

3.5.

Ontbrekende schakels regionaal netwerk

Hieronder is vanuit het regionale netwerk ingezoomd op de gemeente Leiden. De hoofdknelpunten zijn ontbrekende schakels in het regionale netwerk. Deze zijn weergegeven en beschreven in de onderstaande tabel. (concrete maatregelen zie uitvoeringsprogramma bijlage 1)

N Hoofd- Corrid Toelichting R knelpunt or

1 Knoop West

Katwijk

• • •

2 NUON Noordw • terrein ijk • Langegra cht • 3 De Waard

Kaag/B • r.; Alphen • •

regionaal belang (verbinding kernen woonwerk routes. Onderbouwing: verkeersmodel en tellingen) Groot. Zie toelichting en zie pendelstromen RVMK. Met ontwikkeling locatie Valkenburg nog groter.

Snelfietsroute Katwijk-Leiden,via Locatie Valkenburg/ BioSciencePark/ Leiden CS. Aanvulling en/of alternatieve op de Plesmanlaan (verkeerslichten) Wordt in project Rijnlandroute meegenomen (varianten onderzoek provincie Zuid Holland 2013) Ontbrekende schakel regionale route Groot. Nu eindigt de route Sassenheim-Warmond-Leiden op de singel Tussen Maresingel en Langegracht t.h.v. EON (omrijden/oriëntatie) en centrale straks gaat deze door tot Wordt opgepakt door o.a. singelpark en aan het centrum recreatieve routes Route Voorschoten en Leiden-West Groot. Nu omrijden en /Leiderdorp; minder fietsgebruik. Lange Zelfs route Amsterdam-Leiden-Rotterdam afstandfietsers raken op loopt hier vast De Waard de weg kwijt langs de Rijn (Kanaalweg) tussen Hoge


p. 17

Rijndijk en de Surinamestraat/Zijldijkontbreekt een schakel • Zat in project Ringweg Oost, nu LAB071 Route Voorschoten-Leiden Zuid/NS Kaag/B • Groot/midden: nu omrijden. Lammenschans- Leiderdorp via Park Matilo (i.p.v. Route wordt direct en r.; omrijden en VRI Hoge Rijndijk) Alphen aantrekkelijk (via park) • Route Voorschoten-Leiden Zuid/NS Lammenschans Zoeterwoude via Park Matilo (i.p.v. omrijden en VRI Hoge Rijndijk of W.v.d.Madeweg) • Onderzoek/realisatie nieuwe rechtstreekse 5 Spoorrou Zoeter Groot/midden: nu omrijden verbinding Zoetermeer-Zoeterwoude-Dorp –Leiden via drukke binnenstad of te meer Zuid- CS Haagweg via sluiproutes met veel • Onderzoek en afstemming fietsvoorziening terrein hinder. Rooseveltstraat en Zoeterwoudseweg • aanleggen fietspad rond Jan Wolkersstraat tot aan Haagweg; nieuw oversteek Verbind Regionale routes 6 Kikkerpol Noordw • Groot, afhankelijk van Brug Noordwijk/Teylingen/Warmond/ Poelgeest met der ijk Poelgeest BioSciencePark en CS • Tussen nieuwe brug Poelgeest en Houtlaan • Aantakking Oegstgeest op snelfietsroute 7 BioScien Katwijk Groot Leiden-Den Haag cePark • Boerhaven-/Leeuwenhoekpark: tussen Wassenaarsweg en CS/centrum Leiden (verlenging snelfietsroutes Katwijk; zie 1) 4 Park Matilo

3.6.

Overige knelpunten

Naast de ontbrekende schakels is er nog een aantal andere knelpunten op de (hoofd)routes. In de uitwerking en realisatie zullen deze per corridor worden gecombineerd. De verschillende typen knelpunten zijn weergegeven op de kaart in de bijlage: Ontbrekende schakels (routedelen) Nieuwe schakels visie/lange termijn Fietsvoorziening ontbreekt / wenselijk (bv. fietsstraat/-strook) Slechte kwaliteit / verhardingsmateriaal (wordt aan beheer doorgegeven) Lange wachttijden (verkeerslichten) (zie ook 4.1) Fietsongevallen locatie (top 11 2001-2012) (zie ook 4.3) Route of kruispunt onlogisch: ontwerp aanpassen(bv. trottoirband) Bewegwijzering hoofdroute ontbreekt / onlogisch (zie ook 4.4) Zoeklocatie stallingsvoorziening (zie ook 4.2)


p. 18

Figuur 6: Knelpunten fietsnetwerk. A3 zie bijlage 4. 4.1.

Flankerend beleid Verkeerslichten: meer prioriteit en doorstroming op hoofdroutes

Te vaak/lang wachten bij verkeerslichten vormt een grote hinder voor het fietsgebruik en het is de meest genoemde ergernis bij enquêtes. Het stoppen kost de fietser niet alleen tijd maar ook energie. De gemeente Leiden heeft sinds begin 2013 een nieuwe techniek beschikbaar, waarmee de verkeersregelinstallaties (VRI) beter geanalyseerd en geregeld kunnen worden. Volgens een eerste inschatting kan daarmee beter en meer flexibel op wensen van alle modaliteiten dus ook de fiets worden ingegaan. Dit is ook nodig want juist op de kruispunten waar de fietser nu lang moet wachten zijn meestal ook complexe verkeersopgaven te regelen. In de knelpuntenkaart (zie bijlage) zijn de tot nu toe geïnventariseerde “probleem verkeerslichten” met bijzonder lange wachttijden opgenomen. Deze liggen bijna allemaal op de regionale routes. Juist op deze routes zijn kortere wachttijden en betrouwbare doorstroming wenselijk, om de (lange afstand) fietser niet te ontmoedigen en toch weer de auto/bus te laten pakken. Er wordt in onderzoek en pilotlocaties gewerkt aan meer afstanddetectie (meteen doorfietsen bij weinig autoverkeer), beperking van de maximale wachttijd, twee keer groen per regelcyclus, meer prioriteit fiets op onderliggende wegen auto, Hierbij zal alsnog integraal worden afgewogen, om de auto- en bus doorstroming in de spits niet ernstig te belemmeren. 4.2.

Versterkenfietsparkeervoorzieningen

Het investeren in fietsparkeervoorzieningen heeft positieve gevolgen voor het fietsgebruik en de openbare ruimte – goed voor de bereikbaarheid en leefbaarheid van Leiden In december 2012 werd het “masterplan fietsparkeren Leiden centrum” vastgesteld door de gemeenteraad. Het masterplan “… heeft als doel om de beleidskaders voor fietsparkeren vast te stellen voor de binnenstad van Leiden: het gebied binnen de singels en de omgeving van het centraal station…”. Aangezien in de voor u liggende nota het stimuleren van fietsgebruik centraal staat worden hier ook aanvullingen op het dossier fietsparkeren uitgewerkt, op de volgende thema’s: fietsparkeren voor bewoners


p. 19

extra zoeklocaties stallingsvoorziening bij grote bestemmingen extra service in fietsenstallingen Uit het boven genoemde fietsberaad onderzoek in Alkmaar (http://goo.gl/jbf2N ) blijkt 10% meer fietsgebruik ook 20% minder autoparkeerdruk in het centrum te kunnen betekenen. Hier bovenop komt het effect van een uitgebreide parkeerrestrictie (betaald parkeren of blauwe zone), die vanaf 2013 gepland is. De vrij gekomen openbare ruimte biedt Leiden de komende jaren de eenmalige kans, fietsparkeren voor bewoners en bezoekers in of dicht bij het centrum aan te bieden, zonder dat hiervoor dure ondergrondse/inpandige stallingen moeten worden gebouwd. Fietsparkeren voor bewoners door makkelijk toegankelijke en veilige fietsparkeervoorzieningen schaffen meer Leidenaren in/rond het centrum een dure (e-)fiets aan die geschikt is voor lange afstanden, neemt de fietsdiefstal af en wordt de openbare ruimte geordend. De bewoners van Leiden kunnen op verschillende manieren hun fiets dicht bij de woning stallen/parkeren. Alleen het niveau verschilt per wijk, blok, straat of woning of er is helemaal geen voorziening aanwezig. Bij woningen/blokken die voor 1960 gebouwd werden (centrum en uitbreidingsschil, zie kaart) is vaak geen opslag, schuur of fietsenstalling geregeld of deze zijn niet makkelijk toegankelijk of te klein voor bv. meerdere gezinsfietsen. Uit deze wijken/ straten komen dan ook de meeste klachten over de beperkte fietsparkeer mogelijkheid (via telefoon, brieven of verbeterdebuurt.nl ) Na 1960 werden woningen grotendeels voorzien van fietsbergingen/-stallingen, deze worden in een vervolg alsnog nader onderzocht.

Figuur 7: 1e quick scan woonblokken voor 1960, grotendeels met (geel) / zonder (blauw) toegankelijke fietsberging Gevolgen van geen/slechte fietsberging er wordt minder vaak of (klein aandeel) helemaal niet gefietst Meer ritten vinden per auto of OV plaats: hogere maatschappelijke kosten en overlast (binnen) stad Er wordt geen dure fiets aangeschaft (dus ook geen e-fiets / racefiets), die voor grotere afstanden geschikt is, of alternatieven biedt voor de (tweede) auto (bv. bakfiets). fietsen worden voor de deur op het trottoir, tegen de gevel of aan borden/palen geplaatst, waardoor de openbare ruimte beperkt wordt en verrommelt fietsen kunnen nergens worden vastgemaakt en (kunnen) worden gestolen


p. 20

Oplossingsrichtingen Uitwerking concepten bewonersparkeren: o Kleinschalig en flexibel: fietstrommels (voorbeeld Den Haag / Rotterdam/Delft) o Grootschalig: buurtstalling zoeklocaties in de openbare ruimte (voorbeeld Morsweg) onderzoek potentiële gebruikers en draagvlak betalen voor stallingsplekken(enquête, wijkorganisaties); onderzoek exploitatieconcepten (aanleg door gemeente, exploitatie door externe partij zoals Biesieklette (Delft) onderzoek flexparkeren in het centrum: fietsen overdag auto’s ’s nachts (voorbeeld Copenhagen) onderzoek inpassing in openbare ruimte in het centrum en beschermd stadsgezicht (TACOR). In het kernwinkelgebied zal de ruimte hiervoor zeer beperkt zijn, maar in woonstraten daaromheen zou de plaatsing per geval onderzocht en afgestemd worden. Extra zoeklocaties stallingsvoorziening bij grote bestemmingen In 2014 wordt verder onderzoek gedaan naar nieuwe fietsenstallingen/ voorzieningen: A) winkelgebied Naast de vastgestelde stalling onder de V&D Breestraat is er behoefte aan fietsparkeren op: de noordzijde van het kernwinkelgebied (tussen Lange Mare en Vollersgracht/ Haarlemmerstraat) de zuidoostzijde van het kernwinkelgebied (Breestraat/Hoogewoerd/Gangetje) de westzijde van het kernwinkelgebied (Beestenmarkt) B) HOV haltes Deze ambities worden met de HOV projectleiding besproken Goede stallingsvoorziening bij HOV eindhaltes (bv. overkapte fietsklemmen) Stimuleert fiets-bus gebruik i.p.v. auto: voor bewoners van kernen rond Leiden en werknemers uit Leiden die daar werken Kleine voorziening bij overige HOV haltes (bv. fietsklemmen) C) bedrijven en onderwijs Voor de stallingbehoefte bij utilitaire gebouwen is in de beleidsregels parkeernormen de eis opgenomen dat er voldaan moet worden aan de landelijke (CROW) kencijfers van fietsparkeervoorzieningen. Aanvullend aan deze norm worden de volgende ambities met mobiliteitsmanagement en programma “beter benutten” besproken: Stimuleren aanleg fietsenstalling / overkapte fietsklemmen (via parkeer-/bouwverordening, eenvoudige vergunningsprocedure) Stimuleren gebruik werknemers via mobiliteitsmanagement (bv. mobiliteitsmakelaar beter benutten) Extra service in fietsenstallingen: opladen elektrische fiets/-scooter; (zie promotie 4.4) park&bike: stimuleren leenfietsen bij parkeergarages/transferia/HOV. kan bij hoge frequentie ook met OV fiets. Verhoogt het gebruik van garages die een grotere loopafstand hebben en vergemakkelijkt het laten staan van de auto aan de rand van de binnenstad OV fietskluizen bij de stations (nu beperkte huurtijd door openingstijden stallingen). Een 24uur stalling bij CS wordt onderzocht in het masterplan fietsparkeren. Bij overige stations zijn kluizen meer geschikt. leenbuggy: gezinnen komen vaker en langer winkelen als ze met fiets/buggy i.p.v. met de auto komen. Deze zijn nu beschikbaar bij de stallingen Kapelstraat en Lange Mare, maar wordt nog uitgebreid op de andere locaties


p. 21

4.3.

Fietsveiligheid

Ongevallenlocaties

In de tweede helft van 2013 wordt een quick scan uitgevoerd naar oorzaak en oplossingen van de top 11 fietsongevallen locaties in Leiden (2001-2011). De voorgestelde maatregelen worden meegenomen met de transformatie binnenstad, onderhoud, of als apart project uitgevoerd. Er is gekozen voor een ongevallenlijst van 10 jaar, omdat de ongevallenregistratie de laatste jaren is verslechterd.Een aantal locaties zullen daarom al deels verbeterd zijn. De onveilige locaties zijn weergegeven in de hierna volgende kaart.Aan een verbetering van de registratie wordt landelijk gewerkt in afstemming met de Leidse alarmdiensten. Gladheidsbestrijding De nieuwe hoofdfietsroutes worden afgestemd met het team vegen en strooien. Hierbij wordt de publicatie van het fietsberaad als aanbeveling voor kwaliteit en frequentie gehanteerd. Fietspalen Fietspalen leiden regelmatig tot eenzijdige ongevallen, verslechteren de (subjectieve) waarneming van de route door bijna ongevallen en reduceren de snelheid door versmalling. Het fietsberaad heeft daarom een handleiding uitgebracht om bij her-/inrichtingen fietspalen te meiden of in ieder geval veiliger aan te leggen. Bovendien zijn aanbevelingen gemaakt over het weghalen van niet (meer) noodzakelijke fietspalen. Hiervoor zal in 2014 een concept worden opgesteld om zo veel mogelijk gevaarlijke palen te saneren of te verwijderen. De sleutelpalen die voor de strooiroutes 2013/2014 worden verwijderd worden prioritair onderzocht en waar mogelijk al na de winter niet meer terug geplaatst. 4.4.

Bewegwijzering: belangrijk voor gebruik hoofdfietsroutes

Leidenaren kennen de stad en de routes naar de bestemmingen goed. In de stadsenquêtes wordt “slechte bewegwijzering” daarom ook nauwelijks als ergernis benoemd (4% t.o.v. 22% verkeerslichten).


p. 22

Voor minder bekende routes – bv. naar een andere stad – zoeken steeds meer mensen de route vooraf thuis op of onderweg via een smartphone. De mobiele fietsrouteplanners/navigatie worden hiervoor steeds beter:zie bijvoorbeeld , www.naviki.org (I-phone/android), http://routeplanner.fietsersbond.nl of routeplanner/navigatie via www.maps.google.com(android) of de ANWB http://route.anwb.nl/routeplanner/ De bewegwijzering van gemeenten middels rode ANWB-borden blijft desondanks belangrijk – voor fietsers zonder navigatie en ter oriëntatie en bevestiging zelfs met smartphone. Deze zullen in de toekomst steeds meer op de regionale routes worden geconcentreerd, omdat deze routes steeds beter worden. Tijdens de fietsrouteanalyse zijn opvallende fouten of ontbrekende borden voor belangrijke routes opgemerkt. In 2014 zal voor de bewegwijzering van de hoofdroutes een aanpak worden uitgewerkt. Bovendien hebben de projectleiders per fietscorridor een flexibel budget om wijzigingen uit te voeren. Om dubbel werk te voorkomen worden de borden aan de onderhoudscycli van wegen en fietspaden gekoppeld. Sommige borden kunnen met snelfietsroute projecten door de provincie worden opgepakt – bv. richting Den Haag of Katwijk. Voor bezoekers van Leiden moet de regionale bewegwijzering aansluiten bij de grote bestemmingen - tot aan de fietsenstallingen: stations, centrum. Aanvullend op deze direct verbindende (utilitaire) routes heeft de provincie vanaf 2001 het recreatieve knoppuntennetwerk uitgebouwd en bewegwijzerd.

4.5. Afstemmi ng met recreatief fietsnetwerk In deze nota wordt het 'utilitaire' fietsnetwerk uitgewerkt en vastgesteld. Door snelle en comfortabele routes op woon-werk trajecten wordt hier het fietsen op werkdagen en in de spits gestimuleerd. Het regionale netwerk verbindt de regionale kernen met elkaar. Het recreatieve fietsnetwerk kan hier grotendeels op aansluiten en waar nodig aanvullen. De 'recreatieve fietser' wil grotendeels ook snel en comfortabel bij de recreatieve bestemmingen, belevingen en routes komen, die vaak in de landschappen rond Leiden liggen.Een uitgebreid programma is vastgelegd in het “Uitvoeringsprogramma Leidse Ommelanden”. In tijden van een krimpend gemeentebudget wordt het bundelen van krachten steeds belangrijker: utilitaire en recreatieve netwerken en knelpunten worden daarom steeds meer samen gevoegd en recreatieve netwerkprojecten vinden grotendeels aanvullend op het regionale netwerk buiten de bebouwde kom plaats.


p. 23

Figuur 8: recreatief fietsnetwerk. conceptversie Kadernota groen 2013.wordt afgestemd met nota fietsroutes 4.6.

Promotie fietsgebruik

1+1=3fietsinfrastructuur + promotie = meer fietsgebruik Promotie van nieuw beleid en van projecten (plan/uitvoering/opening) is belangrijk om de doelgroep en het gebruik te vergroten. Als bijvoorbeeld een nieuwe snelfietsroute niet langs drukke autowegen ligt, zullen veel automobilisten niet van dit alternatief afweten. Gezien de grote straal van lange afstand routes ook meer communicatie nodig heeft – ook buiten Leiden wordt samenwerking en cofinanciering belangrijk. De gemeente Leiden werkt vanaf 2013 hard aan een betere communicatie over fietsen. Er wordt onderzocht of er regionaal draagvlak voor een brede campagne bestaat die alle projecten en netwerkvoordelen onder één paraplumerk brengt. In diverse steden/regio’s heeft deze “umbrella branding” voor duidelijk meer bekendheid en gebruik kunnen zorgen dan losse of geen communicatie http://goo.gl/pfgIM Voorbeeld Den Haag-Leiden De snelfietsroutes Den Haag-Leiden kunnen hiervoor een goed voorbeeld zijn. De provincie heeft deze samen met de wethouders in mei 2013 geopend en voor diverse communicatie acties daaromheengezorgd. De routes maken een lange afstand rit steeds makkelijker, maar de bekendheid valt nog tegen. afbeelding: Provincie Zuid Holland Promotie door de gemeente Leiden (zie uitvoeringsprogramma) Vernieuwen gemeentewebsite www.leiden.nl/fietsenvanuit service voor de doelgroepen (bv. waar kan ik als bewoner/bezoeker/werknemer mijn fiets stallen?) enwww.elkedagdichterbij.nlen social media (facebook, twitter, linkedin) voor campagnes en acties. éénmalige acties zoals promotie snelfietsroutes op CS, opstellen fietskaart


p. 24

Aansluiten bij de bereikbaarheidscampagne 2013 http://elkedagdichterbij.nl de Omgevingsdienst Midden Holland, luchtkwaliteitsplan: stimuleren (elektrische) fietsgebruik door promotie en mobiliteitsmanagement (bv. e-bikes testen voor bedrijventerreinen / grote bedrijven) Promotie in samenwerking met: regio Holland Rijnland: promotie regionale hoofdfietsroutes, vanaf vaststelling 2013 met de provincie Zuid Holland: promotie en bewegwijzering snelfietsroutes Beter Benutten en mobiliteitsmanagement: stimuleren woon-werk (e-)fietsen via bedrijven met de fietsersbond en de stichting Leiden fietst (en aangesloten fietsverenigingen): acties en communicatie met bedrijvenorganisaties (bv. via mobiliteitsmanagement) samenwerking met kaarten navigatie bedrijven Promotie e-fiets voor woon-werk fietsen informatie en stimuleren gebruik werknemers via mobiliteitsmanagement, bv. proefdagen elektrische fiets bij bedrijven(terreinen) en ondernemersverenigingen Conclusie uit evaluatie ‘Fietsen Loont’ project Noord-Brabant, fietsberaad 6/2013http://goo.gl/HtBeZ o belonen van het gebruik van de e-fiets in het woon-werkverkeer levert gunstige resultaten op voor de mobiliteit en gezondheid van forensen o na proeftijd steeg de acceptabele reisafstand naar gemiddeld 18,9km o

94% van de deelnemers blijven de e-fiets na afloop van het project gebruiken als hoofdvervoermiddel

stimuleren oplaadpalen/-kluizen voor accu’s: o als eis opnemen in alle nieuwe openbare fietsenstallingen o

organiseren en co-financieren in bestaande fietsenstallingen

o

gratis opladen bv. de eerste 2 jaar (financiering bv. via budget fietsvoorzieningen) brochure en stimuleren voor grote bedrijven / partijen

o

o informatie over oplaadpunten via website en apps: www.laad.nl/fietsen


p. 25

4.7. 4.8.

Afstemming met beheer, onderhoud, ruimtelijke investeringen

Het uitvoeringsprogramma fietsroutes is zo veel mogelijk afgestemd met ruimtelijke ambities, investeringen en beheerplannen in de stad. Dit is een groeiend proces aangezien de beheersystemen nog niet volledig digitaal beschikbaar zijn. De jaarlijkse ruimtelijke investeringsagenda biedt hiervoor een platform. Bovendienworden de fietsroutes, -knelpunten en - projecten in de geoinformatiesystemen van de gemeente (GIS) beschikbaar gesteld om ook voor andere projecten en disciplines inzichtelijk te blijven. Aandachtspunten beheer/onderhoud,werkzaamheden: Onderhoud en werkzaamheden aan hoofdroutes altijd met beleid verkeer en stedenbouw afstemmen hinder door (tijdelijke) stukken tegels/klinkers op asfalt fietspaden zo snel mogelijk herstellen en toekomstig voorkomen. Deze worden snel hobbelig of zelfs los. Hierover zijn veel klachten ontvangen inzichtelijk maken van achterstallig onderhoud op hoofdroutes en onderliggende routes (via GIS en toekomstig beheersysteem) en afstemmen met de projectleider fietscorridors bewaken en aanpassen van de onderhoudscycli voor hoofdroutes (vooral onderzoek gladheid klinker-/tegelpaden) het sneeuwvrij houden van de hoofdfietsroutes. Strooiroutes in GIS en op de website tonen (zie ook uitvoeringsprogramma gladheidsbestreiding)


p. 26

5.

Realisatiemaatregelen: uitvoeringsprogramma fietsroutes

Methodiek Het uitvoeringsprogramma is uitgewerkt in zeven regionale corridors. Hierdoor kunnen te nemen maatregelen in samenhang worden beschouwd. Tevens kan hiermee beter op de uitvoering en 'afronding' van volledige routes van Leiden naar de omliggende kernen kan worden gestuurd. Daarnaast zijn in de tabel corridoroverschrijdende maatregelen opgenomen, die betrekking hebben op meerdere corridors, zoals de afstelling van verkeerslichten, of projecten die niet ruimtelijk/fysiek zijn, zoals een promotiecampagne voor meer fietsgebruik. Voor elk project is een uitvoeringsjaar opgenomen. Omdat in veel gevallen de realisatie van de betreffende maatregel gecombineerd moet worden met andere uit te voeren projecten, zijn veel projecten afhankelijk van de planning van deze projecten, bijvoorbeeld infrastructuurprojecten (zoals de Rijnlandroute) en onderhoudsprojecten (bv. herbestrating). Hierdoor is het streven de corridors één voor één na elkaar uit te voeren, niet volledig haalbaar, er zal aan meerdere corridors tegelijk gewerkt worden Meerdere complexe projecten, bijvoorbeeld het invoeren van fietsparkeertrommels of het aanleggen van bruggen bevinden zich nog in de initiatieffase, waardoor zowel bedragen als de planning indicatief zijn. Kostenramingen De kosten van het totaal aan fietsrouteprojecten en flankerende maatregelen in de periode 2013-2020 zijn globaal geraamd op 21,5 miljoen euro. Hierin zijn ook de fietsprojecten van grote infrastructuurprojecten als de Rijnlandroute of Bio SciencePark verwerkt, waar deze onderdeel zijn van het hoofdfietsroutenet. Deze maatregelen moeten betaald worden uit projectbudgetten van deze projecten. De directe en indirecte fietsbudgetten (zie dekkingsmiddelen) worden met rond 6 miljoen euro belast. Dekkingsmiddelen De volgende dekkingsmiddelen zijn opgenomen in het uitvoeringsprogramma: A) directe gemeentelijke fiets budgetten (perspectiefnota / meerjareninvesteringsplan): € 3.800.000 “fietsvoorzieningen” (586.000 jaarlijks, waarvan 75% te besteden aan fietsroutes en 25% te besteden aan fietsparkeren. € 1.029.000 “aanpak black spots” (2014, waarvan 70% voor fietsongevallenlocaties) B) indirecte gemeentelijke fiets budgetten € 200.000 éénmalig 2014 “luchtkwaliteitsplan”, categorieën: stimuleren fietsgebruik, mobiliteitsmanagement voor bewoners, communicatie, elektrisch rijden € 1.000.000 NUON gelden reservering groene stad-land verbindingen (recreatieve projecten zijn met hoofdroutenetwerk afgestemd) (zie College van B&W 6/2013) C) € 5.000.000 Fietsmaatregelen onderdeel van gemeentelijke projecten Gepland beheer wegen, fietspaden, fietsborden Vastgestelde gemeentelijke infrastructuurprojecten met fietsroutes Gebiedsontwikkeling met fietsroutes (bv. Haagwegkwartier) D) € 7.000.000 Fietsmaatregelen onderdeel van projecten van derden (rijk, provincie) (bv. Rijnlandroute) E) € 1.500.000 subsidie Brede doeluitkering (BDU) categorieën fiets, duurzaam veilig, spaarprojecten, verkeersveilige schoolomgeving provinciaal fietsplan Zuid Holland F) € 2.100.000 tekort (2017-2020): dekkingsvoorstel in en separaat voorstel bij de actualisatie van het uitvoeringsprogramma in 2016 Planning en terugkoppeling Op basis van de huidige globale ramingen, uitwerkingsstanden en subsidie inschatting, is in de periode 2013 t/m 2016 dekking beschikbaar om de in het uitvoeringsprogramma opgenomen maatregelen uit te voeren. In de periode 2017 t/m 2020 ontstaat een tekort van rond 2,1 miljoen euro. Hiervoor zal in de actualisatie van het uitvoeringsprogramma in 2016 een dekkingsvoorstel worden opgenomen.


p. 27

Bijlage 1: uitvoeringsprogramma fietsroutes en flankerende maatregelen 2013-2020 jaar uitv oeri ng van af

N project r. (naam/locatie) omschrijving corridor overschrijdende maatregelen communicatie fietsgebruik verbeteren: vanuit mogelijkheden/service voor bewoners, werknemers, communicatie bezoekers, potentiële gebruikers via alle potentiële beleid en mediakanalen. 1e stap verbetering op: 1 projecten www.leiden.nl/fietsen en www.elkedagdichterbij.nl Structurele tellingen op rond 10 stadspoorten. Ter fietstellingen op effectindicator/evaluatie ambitie 10% meer regionaal regionale fietsgebruik (2020 t.o.v. 2014). (hard- en software, uren). 2 hoofdroutes Aanschaf 2013, vanaf 2014 beheer onderzoek (2013) en begin uitvoering verbetering wachttijd "probleem verkeerslichten" op drukke hoofdroutes. verkeerslichten Reductie wachttijd, afstanddetectie, wachttijdvoorspeller.: fase 1: Sumatrastraat/L.Rijndijk; J. Caesarbrug; probleem Haagweg/Rijnzichtbrug; pilot: verkeerslichten fiets verkeerslichten standaard op groen of twee keer groen (bij geen aanvraag 3 hoofdroutes auto op niet hoofdwegen auto en in het centrum) fiets campagne: promotiecampagne regionale fietsroutes en acties woonwoon-werk werk fietsen ook op lange afstand. Samenwerking met fietsen ook op luchtkwaliteitsplan, programma bereikbaarheid, 4 lange afstand mobiliteitsmakelaar elektrisch financieren oplaadkluizen (accu's e-fiets) en oplaadpalen rijden: (e-fiets met vaste accu, e-scooter) in fietsenstallingen en stimuleren eparkeergarages. Proefdagen en info/acties voor bewoners bike / e-scooter (naast werknemers mobiliteitsmanagement), in afstemming gebruik voor met promotie campagne, nota duurzame mobiliteit, lange luchtkwaliteitsplan, beter benutten. Eventueel uitbreiden 5 afstanden naar subsidie aanschaf e-bike/e-scooter fietskaart Leidse regio (20km): website/print/inter-/nationale apps. Hoe kom ik van/naar mijn werk / topbestemming? met routeinformatie, bestemmingen, voorzieningen, handige informatie. Voor VVV, fietscampagne, fietskaart mobiliteitsmanagement ondernemers, bewoners, 6 Leidse regio bezoekers vervolg projectnummer 3: uitvoeren aanbeveling pilot op wachttijd meerdere toepasbare locaties een onderzoek/verbetering verkeerslichten wachttijden op vier specifieke probleem verkeerslichten (zie 7 fase 2 knelpuntenkaart) op aanvraag van georganiseerde verenigingen en bij beschikbare fysieke ruimte, kan een deel van de stallingskosten door de gemeente worden gedragen. Dit stimuleert aanschaf en gebruik van (duurdere) fietsen (zie ook fietstrommels). Nader uit te werken (voorbeeld Den 8 wijkstallingen Haag)


p. 28

effectme ting

201 enquête , 3 feedback 201 3 n.v.t.

201 tellingen 3 en model enquête, feedback 201 website, 4 tellingen

enquête, feedback 201 website, 4 tellingen interview s mm. Feedbac 201 k, 4 website 201 tellingen 4 en model enquête, gesprekk en 201 wijkveren 4 iging

herinrichting 2 van de top fietsongevallenlocaties vanaf 2014. In samenwerking met beheer, herinrichting binnenstad, HOV corridors. (Locaties, zie knelpuntenkaart: Koninginnelaan / Lammenschansweg; Vijf Meilaan / Sweelincklaan; Kort Rapenburg / Noordeinde; Turfmarkt/Blauwpoortsbrug; Sumatrastraat/Lage Rijndijk; Hooigracht/Nieuwstraat; Lammermarkt /Molenwerf; Vrijheidslaan/Zoeterwoudseweg; Zijlsingel/Oosterkerkstraat; De Sitterlaan/Lammenschansweg; Herenstraat / ongevallenlocat Zoeterwoudsesingel; Herenstraat / Koninginnelaan; 9 ies fase 1 Rijnzichtbrug / Morsweg; Rijnzichtbrug/Haagweg) verwijderen gevaarlijke fietspalen en eilandjes, die niet meer aan de huidige normen voldoen of overbodig zijn (bv. 1 aanpak naast bord fietspad en bij geen gevaarlijke sluiproute). 0 fietspalen Afstemming sleutelpalen met gladheidsbestrijding bewegwijzering hoofdroutes (onderzoek 2014: 5 per categorie mal 7 corridors): nieuwe borden (35), wijzigingen 1 bewegwijzering (35), onderhoud (35) . Dit is een aanvullende reservering 1 hoofdroutes bovenop de "quick wins" per corridor. ongevallenlocat 1 ies fase 2 2 (divers) herinrichting 1 kruispunten 4 hoofdroutes verbeteren bewonersparke 1 ren: 5 fietstrommels 1 6 fietsstraten verhogen niveau 1 gladheidsbestr 7 eiding

herinrichting 2 van de top fietsongevallenlocaties herinrichting/-routering 5 locaties, waar de route niet logisch aansluit. Deels met onderhoud of projecten. Zie knelpuntenkaart Uitwerking concept fietstrommels in wijken/blokken zonder eigen (snel toegankelijk) opslag (zie nota). Dit verhoogt het dagelijkse fietsgebruik, aanschaf (e-/) fiets, reduceert autoverkeer centrum, ordent openbare ruimte. herinrichting 2 parallelwegen en 2 woonstraten op hoofdroutes naar fietsstraten met deels asfalt. In samenwerking met onderhoud en projecten sneeuw- en ijsvrij houden van a) meer routes (regionale en stedelijke hoofdroutes) b) op een hoger niveau (bv. Verbeteren wagenpark) en sneller bewerken. Dit verhoogt de betrouwbaarheid van routes en het gebruik in de winter (spitseffect)

201 4

201 4 201 5

201 5

locatieon derzoek; aantal ongevall en minder eenzijdig e ongevall en enquête, campagn e en telling locatieon derzoek; aantal ongevall en

201 locatieon 7 derzoek enquête, 201 wijkveren 9 igingen 202 0 tellingen

201 tellingen 3 winter

corridor 1 Den Haag oost Opgave: verbinden snelfietsroute "Velostrada" (opening 5/2013) met de topbestemmingen van Leiden. Potentiële woon-werk fietsers van/naar Den Haag (9,5km tussen grenzen), Leidschendam (7,2km) en Voorschoten (0km) projectbudget optimaal aansluiten snelfietsroute van gemeentegrens tot topbestemmingen (BSP, centrum, CS): quick wins door middel van bv. extra bewegwijzering, van tegels naar 1 corridor 1 Den asfalt, aansturen achterstallig onderhoud, verwijderen 201 8 Haag scherpe bochten, aanpassen verkeerslichten wachttijden 4 tellingen kruispunten Zoeterwoudseweg, Koninginnelaan, Jan van Houtkade: Aanpassingen gevaarlijke kruispunten stedelijke hoofdroute. Voorrang onduidelijk en ontwerp onveilig (6000 fietsers rechtdoor terwijl voorrang rechtsaf). Klachten tellingen Aanpassing fietsersbond, wijkorganisaties, bewoners. Lokaal maar en 1 kruispunten intensief gebruik, veel scholieren. Afstemming OV 201 locatieon 9 Herenstraat J.v.d.Houtkade 5 derzoek


p. 29

fietsstraat Haagweg (tussen Korte 2 Vliet en 0 Churchilllaan)

herinrichting parallelweg naar fietsstraat met deels asfalt en mogelijk eenrichtingverkeer. Onderdeel snelfietsroute Den Haag oost en regionale route Voorschoten. Nu hobbelig klinkerpad 2 richtingen auto. In samenwerking met onderhoud en subsidie.

201 7 tellingen

corridor 2 Den Haag west Opgave: verbinden snelfietsroute "Via44" (opening 5/2013) met de topbestemmingen van Leiden. Potentiële woon-werk fietsers van/naar Den Haag (10,8km tussen grenzen) en Wassenaar (2,1km) projectbudget optimaal aansluiten snelfietsroute van gemeentegrens tot topbestemmingen (BSP, centrum, CS): quick wins door middel van bv. extra bewegwijzering, van tegels naar 2 corridor 2 Den asfalt, aansturen achterstallig onderhoud, verwijderen 201 1 Haag west scherpe bochten, aanpassen verkeerslichten wachttijden 4 tellingen De snelfietsroute "via 44" Den Haag west gaat in Leiden vanaf de Ommedijkseweg niet direct richting het snelfietsroute centrum/CS en bovendien langs de drukke wegen Haagse 'via 44' groen Schouwweg en Plesmanlaan en heeft een ontbrekende naar schakel rond de Verbeekstraat. De alternatieve route CS/centrum, Rijndijk-Agaatlaan-C.Huygenslaan is rustig, schoon en via Park korter: fase 1 aanpassingen op de korte termijn: bochten, tellingen, 2 Kweeklust. kruispunten, voorziening, bewegwijzering, verbeteren 201 locatieon 2 Fase 1 voorrang. 5 derzoek o.a. - korte wachttijden Haagse Schouw. / Dr. Lelylaan (voorkeur ongelijkvloers) - korte wachttijden Haagse Schouww. / Plesmanlaan OBSP Haagse - oplossen ontbrekende schakel rond Verbeekstraat (bv. Schouw: fietsstraat v.Ravelingenstraat) verbinden route - doorverbinden naar Oegstgeest (Ehrenvestw./Oortweg en Den HaagEinsteinweg / Silviusweg) tellingen, 2 LBSP/Oegstge - samenwerking knoop West (RLR) voor oost-west 201 locatieon 3 est fietsrelaties (N206, N.Bohrweg, Wassenaarseweg) 6 derzoek snelfietsroute 'via 44' groen naar CS/centrum, fase 2 v.project 22): fietsbrug/-tunnel Dr. Lelylaan sluiten via Park niet aan op routes. Bij onderhoud vervangen door 1 nieuwe tellingen, 2 Kweeklust. verbinding in het midden; fietsstraat C.Huygenslaan of 202 locatieon 4 Fase 2 parkroute onderzoeken 0 derzoek corridor 3 Katwijk Opgave: verbinden snelfietsroutes Katwijk (gewenste opening 2017) met de topbestemmingen van Leiden. Potentiële spits fietsers van/naar Katwijk Strand (6,8km vanaf grens) Katwijk Dorp (4km), Valkenburg en Locatie Valkenburg (2km). Afstemming met Rijnlandroute (knoop West), LBSP en HOV projectbudget optimaal aansluiten snelfietsroute van gemeentegrens tot topbestemmingen (BSP, centrum, CS): quick wins door middel van bv. extra bewegwijzering, van tegels naar 2 corridor 3 asfalt, aansturen achterstallig onderhoud, verwijderen 201 5 Katwijk scherpe bochten, aanpassen verkeerslichten wachttijden 5 tellingen Aanleg fietspad Boerhavenpark/Leeuwenhoekpark: BioSciencePar Verbindt snelfietsroutes Katwijk (Wassenaarseweg) en k noord-zuid: centrum Leiden (Plesmanlaan)/ CS (Hippoctratespad). In 2 verbinding via samenwerking met NUON stad-land verbinding en 201 6 parken masterplan LBSP 4 tellingen 2 BioSciencePar Aanleg kennislijn door het Bio Science Park gecombineerd 201 tellingen 7 k oost-west: met lokale bus (wordt nader onderzocht): aanleggen 6


p. 30

kennislijn Snelfietsroute Katwijk en knoop west (RLR) fase 2: Rijnbrug tussen Wassenaarsew 2 eg en Ir.G. 8 Tjalmaweg

verbinding tunnel A44 / Niels Bohrweg, aanleg vrijliggende fiets-/busstraat tussen N.Bohrweg en CS. Aanleggen fietsbrug en fietspad: inkorten reistijd snelfietsroute Katwijk-Leiden; verplaatsen route van groeiende knelpunt, drukke N206/A44/Rijnlandroute (financiering grotendeels RLR); verbindt nieuwbouw locaties N.Valkenburg, Duyvrak; N.Rijngeest, BSP > woonwerk fietsverkeer. In samenwerking met RLR, HOV, gemeenten, PZH.

tellingen; pendelstr omen; 202 effectond 0 erzoek

corridor 4 Kaag en Braassem / Leiderdorp Opgave: verbinden regionale kernen met de topbestemmingen van Leiden. Potentiële spits fietsers van/naar Leiderdorp (3,5km tussen kernwinkelgebieden), Roelofarendsveen(8km tussen grenzen), tot aan Schiphol (23km). De fietsopgave met de grootste pendelrelatie Leiderdorp wordt samen met LAB071 verder uitgewerkt. projectbudget optimaal aansluiten snelfietsroute van gemeentegrens tot topbestemmingen (BSP, centrum, CS): door middel van bv. extra bewegwijzering, van tegels naar quick wins asfalt, aansturen achterstallig onderhoud (bv. Fietstunnel 2 corridor 4 Kaag P.Snoepweg/H.Rijndijk), verwijderen scherpe bochten, 201 9 en Braassem aanpassen verkeerslichten wachttijden. 5 tellingen fietsstraat inrichting parallelwegen als fietsstraten met (deels) asfalt. parallel (meer snelheid en duurzaam glad; hoofdroute Leiderdorp, 3 W.d.Zwijgerlaa t.o.v. klinkers). Reeds aangelegde delen (klinker) bij 201 0 n onderhoud vervangen. 4 tellingen Oplossen omrijden en oriëntatie: langs de Rijn (Kanaalweg) tussen Hoge Rijndijk en de Surinamestraat/Zijldijk ontbreekt een schakel (nu omrijden en onduidelijke route); Variantenonder route Voorschoten - Leiden-West - Leiderdorp; zelfs route zoek route Amsterdam-Leiden-Rotterdam loopt hier vast; zat in project RijnRingweg Oost, nu LAB 071; variantenonderzoek: minimaal: Schiekanaal verbeteren huidige aansluitingen houtbrug, maximaal: tellingen, 3 (Kanaalweg / nieuwe fietsbrug; of eventueel meeliften variant auto 201 pendelstr 1 De Waard) ontsluiting de Waard-Rijndijk 8 omen 2 richting fietspad Hoge Rijndijk zuid, onderzoek haalbaarheid tweerichtingfietspad. Er wordt veel tussen gefietst op het smalle 1 richting fietspad tussen 3 Kanaalweg en Leiderdorp/Meerburg en het Bonaventuracollege. Dit is ook 201 2 Verdamstraat een knelpunt op de regionale route naar Alphen 5 tellingen corridor 5 Zoetermeer Opgave: verbinden regionale kernen met de topbestemmingen van Leiden. Potentiële spits fietsers van/naar Zoeterwoude-dorp (2km vanaf Lammenschansplein) en Zoetermeer (8km tussen de grenzen). Uitwerkingen zijn afhankelijk van aanpassing Europaweg en Lammenschansplein regionale hoofdroute en schoolverkeer; door Zoeterwoude als gevaarlijk genoemd i.v.m. busverkeer, regiotaxi. Opritten onveilig. + route naar groene hart. Aangezien de Europaweg herinrichting Europaweg en HOV corridor nog onzeker zijn, viaduct A4: wordt alleen een minimale variant uitgevoerd: fietsstrook 3 aanleg rood bij opritten bus. Onderzoek lange termijn: vrijliggend 201 3 fietsstroken fietspad. 3 tellingen projectbudget optimaal aansluiten snelfietsroute van gemeentegrens tot topbestemmingen (BSP, centrum, CS): quick wins door middel van bv. extra bewegwijzering, van tegels naar 3 corridor 5 asfalt, aansturen achterstallig onderhoud, verwijderen 201 4 Zoetermeer scherpe bochten, aanpassen verkeerslichten wachttijden 6 tellingen


p. 31

fietsstraat parallelweg 3 Lammenschan 5 s west

3 6

3 7

Aanleggen route Lammenschan splein- CS, fase 1 Aanleggen route Lammenschan splein- CS, fase 2

onderzoek fietsstraat tweerichting fietsen op de parallelweg Lammenschans westzijde. Bestemmingen sneller en veiliger bereikbaar (vanuit Lammenschansplein en Koninginnelaan) en minder oversteken/wachttijd bij Gerenstraat Nieuwe directe route langs het spoor Haagwegkwartier tussen Lammenschansplein en CS, sneller en veiliger dan via Breestraat. Deels meeliften met projecten Haagwegkwartier, Morsweg, brugsanering, Lammenschansplein. Variantenonderzoek en afstemming rond bedrijventerrein Rooseveltstraat / Zoeterwoudseweg

201 6 tellingen

201 6 tellingen

201 7 tellingen

uitvoering fase twee (project 36):

corridor 6 Noordwijk Opgave: verbinden regionale kernen met de topbestemmingen van Leiden. Potentiële spits fietsers van/naar Warmond (1km vanaf Merenwijk) , Voorhout/Sassenheim (4km), Noordwijk (7,6km), Noordwijkerhout (8,9km), Lisse (9,2km), Hillegom (13km), Hoofddorp/Nieuw Vennep/ Schiphol (22km). Uitwerking potentiele snelfietsroutes in samenwerking met de provincie Zuid Holland, de gemeenten en Holland Rijnland Aanleggen fietsverbinding Nieuw fietspad een aanpassing kruispunten. verbindt NUON terrein: regionale en stedelijke route (Merenwijk) met het centrum, tussen via het nieuwe ecoduct Willem de Zwijgerlaan. eindigt nu 3 Langegracht en op de singel. Uitvoering na bodemsanering parkeerterrein 201 8 Maresingel eind 2014. 4 tellingen projectbudget optimaal aansluiten snelfietsroute van gemeentegrens tot topbestemmingen (BSP, centrum, CS): zoals extra bewegwijzering, van tegels naar asfalt, aansturen achterstallig onderhoud, verwijderen scherpe quick wins bochten, aanpassen verkeerslichten wachttijden. Vooral de 3 corridor 6 route in de Merenwijk heeft nog een aantal kleine 201 9 Noordwijk knelpunten (tussen grens en W.d.Zwijgerlaan 7 tellingen Verbindt Regionale routes Noordwijk/Teylingen/Warmond/ Poelgeest met BioSciencePark en CS; ontsluit recreatiegebieden. Tussen nieuwe brug Poelgeest en 4 Houtlaan (fietspad en bruggen). Deels dekking BDU, 201 0 Kikkerpolder NUON recreatieve routes 5 tellingen corridor 7 Alphen aan den Rijn Opgave: verbinden regionale kernen met de topbestemmingen van Leiden. Potentiële spits fietsers van/naar Zoeterwoude-Rijndijk (0km), bedrijventerreinen Grote Polder, Barrepolder (1km vanaf grens), Hazerswoude-Rijndijk (5km), Alphen aan den Rijn (8km). Deelaspecten in samenwerking met LAB071 projectbudget optimaal aansluiten snelfietsroute van gemeentegrens tot topbestemmingen (BSP, centrum, CS): door middel van bv. extra bewegwijzering, van tegels naar asfalt, aansturen achterstallig onderhoud, verwijderen quick wins scherpe bochten, aanpassen verkeerslichten wachttijden corridor 7 (bv. J.Caesarbrug, wordt in 2013 al onderzocht); onderzoek 4 Alphen aan aanpassing fietsroute Oude Rijn zuid en noord (met 201 1 den Rijn gemeentes) 9 tellingen 4 Park Matilo: Route Voorschoten-Leiden Zuid/NS Lammenschans201 tellingen 2 twee schakels Leiderdorp via Park Matilo (i.p.v. omrijden en 6 verkeerslichten Hoge Rijndijk) • Route Voorschoten-Leiden Zuid/NS Lammenschans


p. 32

Opwaarderen stedelijke hoofdroute 4 centrum3 Meerburg

Zoeterwoude via Park Matilo (i.p.v. omrijden en verkeerslichten Hoge Rijndijk of W.v.d.Madeweg). Samenhang recreatieve routes tussen de drie bruggen: Van Disselbrug, J.Caesarbrug, Fortunaweg/A4: In samenwerking met beheer worden de kruispunten op deze route verbeterd en waar nodig ook een extra fietsvoorziening aangebracht (bv. De Laat de Kanterstraat als fietsstraat). Na aanleg van de nieuwe brug A4 (Fortunaweg) wordt de fietsintensiteit via Roomburg en de conflicten met auto' s onderzocht. Mogelijke aanpassingen bv. fietsstraat J.Caesarlaan/Fortunaweg.


p. 33

tellingen, 201 wijkorgan 7 isaties

Bijlage 2: verwachte effecten toename fietsgebruik Modelmatig Een goede fietsinfrastructuur en meer fietsgebruik heeft positieve effecten op ernstige ongevallen, lucht en geluid, parkeerdruk, openbare ruimte, tijdverlies en infrastructuurkosten In Alkmaar werd dit deels modelmatig berekend ( bron: publicatie fietsberaad http://goo.gl/jbf2N ) Fiets MKBA Uit recent onderzoek over de maatschappelijke kosten en baten (MKB) van fietsinfrastructuur en fietsgebruik kan geconcludeerd worden dat het maatschappelijk rendement daarvan meestal zwaar wordt onderschat. Een quick scan van het Ministerie van I&M (zie fietsberaad http://goo.gl/bTv6I ) heeft de volgende uitkomst: een overstap van auto naar fiets kan de maatschappij 10-41 cent per gereden kilometer opleveren (bebouwde kom / stedelijke omgeving) die van bus naar fiets tot 51 cent bovenop komen enorme baten voor de regiobewoner door o.a. tijdwinst (voor fietsers EN automobilisten) en minder reiskosten hierdoor wordt bv. een “dure” fietsbrug maatschappelijk snel rendabel

Figuur 9: maatschappelijke kosten/baten van overstap naar fiets per gereden km (binnen/omgeving bebouwde kom) Deze OEI-methodiek (Overzicht Effecten Infrastructuur) wordt voor autoprojecten vaak gehanteerd maar voor fietsprojecten nog nauwelijks - gezien de kleine investeringskosten. Daarom laat het Ministerie van I&M in 2013 een webtool ontwikkelen, waarmee gemeenten de MKB van fietsprojecten kunnen toetsen. De gemeente Leiden zal de geplande en toekomstige fietsprojecten hiermee grotendeels verder analyseren.


p. 34

Bijlage 3: ontwerpeisen hoofdroutes fiets Algemeen Afwijkingen van ontwerpeisen dienen in overleg met verkeer en stedenbouw en aan de hand van recente ontwerpaanbevelingen van CROW en fietsberaad worden afgestemd De ontwerpeisen worden in de actualisaties van het handboek openbare ruimte herzien. Regionale hoofdroutes Grootschalige samenhang en leesbaarheid/oriëntatie Herkenbare route tussen regionale kernen en topbestemmingen die zo min mogelijk van de oriëntatie (hemelsbreed) afwijkt. De route dient zo veel mogelijk ‘vanzelf’ te gaan. Zo veel mogelijk fysiekegeleiding (bv. materiaal / trottoirband) en alleen waar nodig aanvullend bewegwijzering Maaswijdte netwerk: o 500m bij hoge dichtheid (herkomst bestemming), bundeling waar mogelijk Directheid en snelheid Gestrekt en geen scherpe bochten (snelheid 30km/h), geen hoge hellingen geen/ zo min mogelijk verkeerslichten. Maximale reductie wachttijd (zie hoofdstuk 4.1) max. 10%omrijden t.o.v. hemelsbreed tussen kernen / topbestemmingen zo veel mogelijk voorrang bij kruispunten bij kruizen autohoofdroute: voorkeur ongelijkvloers of vergelijkbaar snelle/veilige oplossing: rotonde met voorrang, prioriteit verkeerslicht Comfort en beleving vrijliggend fietspad, waar mogelijk afstandgroen tussen drukke wegen (>8.000 voertuigen/etmaal) rood asfalt (afwijking beschermd stadsgebied in overleg, zie binnenstad) 4,5m breedte (2 richtingen met scooters); 2,5m breedte (1richting) (mits afwijking nieuw CROW) Veiligheid midden markering en markering op kruispunten, opritmarkering (rood), bushaltes: geen scherpe bochten rond bushaltes en voldoende afstand van wachtruimte rekening houden met verhoogde snelheid: breedte, bochten (30km/h elektrische fiets/scooter) Verlichting en sociaal veilige inrichting tunnels sociale veiligheid: op zichtafstand naar woningen of bereden straten gladheid: (zie gladheidsbestrijding) geen (gladde) putdeksels in bochten Stedelijke hoofdroutes Zijn volledig binnen de bebouwde kom en deels binnen beschermd stadsgezicht. Hier zijn maatwerk toepassingen nodig, die in overleg met verkeer en stedenbouw plaats vinden. Voor fietsstraten op parallelwegen en stedelijke wegen zonder fietsvoorziening worden de eisen nog verder uitgewerkt en in de actualisatie van het handboek openbare ruimte meegenomen. Binnenstad De boven omschreven eisen kunnen in een historisch centrum grotendeels niet worden gerealiseerd, vooral op de thema’s breedte, materiaalgebruik en gestrektheid. Dit heeft te maken met een beperkte ruimte (straatprofielen en –ontwerp), historisch of bijzonder materiaalgebruik voor een aantrekkelijk centrum en veel lagen van belangen en programma’s/projecten. De wegen en fietsroutes zullen grotendeels volgens het handboek openbare ruimte worden heringericht en dat voorziet bijvoorbeeld gebakken materiaal (klinker). Dat betekend een lagere fietssnelheid voor een aantal routedelen die nu in asfalt zijn uitgevoerd. gezien de historische omgeving kan hier van rood asfalt worden afgeweken, mits: gebakken materiaal duurzaam gelegd wordt (goed ondergrond) met garantie gladheid (geen hobbels of losse tegels) risicoreservering voor versneld onderhoud bij hobbels


p. 35

Bijlage 4: fietsnetwerk kaarten (A3) o o o o

Kaart fietsroutevoorzieningen (hoofdstuk 2.1) Kaart fietsbestemmingen (hoofdstuk 2.2) Kaart ontbrekende schakels en knelpunten (hoofdstuk 3.6) Kaart uitvoeringsprogramma fietsroutes en flankerende maatregelen 20132020 (hoofdstuk 5)


p. 36


p. 37


p. 38


p. 39


p. 40


p. 41

Beantwoording inspraakreacties Voorstel aan burgemeester en wethouders van Leiden betreffende de beantwoording van de inspraakreacties inzake “Nota herijking fietsroutes”,B en W. nr. 13.0304 d.d. 9-42013. Inleiding De Nota Herijking Fietsroutes 2013-2020 werd op 16 april gepubliceerd via de stadskrant (extra pagina bereikbaarheid www.leiden.nl/stadskrant , de gemeente website www.leiden.nl/fietsen , via de bereikbaarheidscampagne www.elkedagdichterbij.nl en via een persbericht. Vervolgens was er zes weken lang de mogelijkheid om een inspraak te sturen naar de gemeente. Conclusie Er zijn veel positieve en vooral constructieve inspraakreacties van algemene opmerkingen tot op detailniveau ontvangen, die aan het verbeteren van deze nota, van de beleidskeuzes en oplossingen in het uitvoeringsprogramma (UVP)hebben bijgedragen. Vervolg procedure De inspraak werd verwerkt in de nota en in het uitvoeringsprogramma. Na vaststelling in het college van B&W ontvangen de insprekers een brief over de beantwoording van hun inspraakreactie. Bovendien zullen de partijen opnieuw worden uitgenodigd voor aanvullende gesprekken, als het bv. gaat om complexe projecten, projecten waarbij lokale-of vakkennis een rol speelt, of inspraken die vanwege de krappe planning voor de zomer niet uitgebreid beantwoord zijn. De gemeente zal ook toekomstig open staan voor input van bewoners en stadspartners om het fietsgebruik te stimuleren en de uitvoering te verbeteren. Deze kan tussendoor worden afgehandeld via de contactpersonen fietsbeleid en uitvoering fietsroutes, of formeel in de actualisatie van het uitvoeringsprogramma in 2016. Thematisch overzicht van de inspraakreacties - Beleidskeuzes op hoofdlijnen - Knelpunten op en rond het fietsnetwerk - Overige aanvullingen Ingekomen reacties Ingebracht door / samenvatting reactie

1

2

3

Reactie van het college

Gevolgen voor het voorge-stelde besluit

Thema: Beleidskeuzes op hoofdlijnen Fietsersbond Leiden/ Wordt opgenomen in de kaarten en beleidskeuzes: 1e Adviesraad WMO: naast prioriteit regionale hoofdroutes, 2e prioriteit stedelijke regionale routes ook meer hoofdroutes en flankerende maatregelen, 3e prioriteit aandacht voor stedelijke basisniveau overig netwerk hoofdroutes Stichting Leiden fietst: zie 1. Zie 1 Voorbeeld Vijf-MeilaanHerenstraat Milieuraad: met aanpak Zie inleiding uitvoeringsprogramma. Als de gemeente knelpunten niet wachten op alle fietsprojecten in één keer zou willen uitvoeren infrastructuurprojecten maar dan was er een extra krediet van rond 10 miljoen snel en onafhankelijk nodig en zou 1,5miljoen euro aan subsidie vervallen. uitvoeren. Staat ook in verhouding met totaal bereikbaarheidsprogramma


p. 42

Ja: wijziging netwerk en indeling prioriteiten Zie 1 geen

Ingebracht door / samenvatting reactie

4

Stichting Leiden fietst / Adviesraad WMO: de inrichtingseisen kunnen nog worden uitgebreid. voorstel ingediend Stichting Leiden fietst: locatie hoofdfietsroutes meer op afstand van autoroutes. incl. voorbeelden.

5

6

7

Stichting Leiden fietst: meer communicatie ook in samenwerking Leidse Milieuraad: inzetten op midden-/lange afstanden positief, ambitie 10% meer regionaal fietsgebruik zou nog hoger kunnen liggen Dirk van den Berg: Wat is het beleid vwb het repareren van (zeer) hobbelige fietspaden?

8

9

10

11

12

13

Wijkvereniging Roomburg: afstemming met LAB071 en AGGLOLAB


Gevolgen voor het voorge-stelde besluit De inrichtingseisen worden nog uitgebreid in de nota Ja: (ook n.a.v. inspraak 1). Deze worden ook bijt de uitbreiding herziening handboek openbare ruimte meegenomen. inrichtingsei De voorgestelde aanzet wordt hierbij meegenomen sen Deze keuze wordt deels al toegepast (bv. Geen Wassenaarseweg ipv. Plesmanlaan, Park Kweeklust ipv. Plesmanlaan, Park Matilo ipv.H.Rijndijk; Kikkerpolder/Trekvaart ipv. Rijnsburgerweg/Warmonderweg; Zoeterwoudseweg/Haagwegkwartier ipv. Lammenschans Breestraat of Churchilllaan; Tuin van Noord ipv. Ijsselmeerl./Gooimeerl.) en is genoemd in de ontwerpeisen Uitbreiding communicatie en samenwerking met Geen diverse stadspartners gewenst. Dit een belangrijk onderdeel van het uitvoeringsprogramma Deze ambitie wordt vanaf 2014 gemeten en jaarlijks Geen als streefwaarde in de perspectiefnota opgenomen. Bijde actualisatie van het UVP in 2016 kan de ambitie eventueel bijgesteld worden Er zijn kwaliteitsniveaus geformuleerd voor Geen regionale/stedelijke hoofdroutes en basisniveau overig netwerk (zie 1). De routes zijn met beheer afgestemd en worden mee genomen in de onderhoudsplanning. De projectleider fietscorridors heeft een flexibel budget voor het (versneld) oplossen van knelpunten. Urgente (nog niet bekende) klachten worden via verbeterdebuurt.nl en de nieuwe meldpunt.fietsersbond.nl ontvangen en ingepland De uitkomsten van LAB071 / aggloLAB zullen geen meegenomen worden in het uitvoeringsprogramma en in de actualisatie 2015

Thema: Knelpunten op en rond het fietsnetwerk De (regionale) fietsroute Zoetermeer-ZoeterwoudeLeiden wordt nog onderzocht. Hierbij wordt op de Fietsersbond Leiden: hele corridor naar de meest geschikte route gezocht. Rooseveltstraat en De Rooseveltstraat en de Zoeterwoudseweg worden Zoeterwoudseweg hierbij nader onderzocht in afstemming met de onderzoeken ondernemersvereniging Fietsersbond Leiden: Lammenschansweg Knelpunt bekend. 2richting fietsstraat wordt Noordzijde verbeteren 2 onderzocht, kan vooral bij het noordelijke gedeelte richtingen fietsen voordelen opleveren. Fietsersbond Leiden: Rotonde Stevenshofdreef / Ommedijkseweg (via 44): voorrang en veiligheid nog duidelijker maken en in RLR wordt onderzocht in het kader van de regionale route waarborgen via Park Kweeklust. Wordt ook aan RLR mee gegeven Fietsersbond Leiden: W.d.Zwijgerlaan/Sumatrastraat : 3 fietsoversteken (i.p.v.4) is voldoende Wordt onderzocht


p. 43

Geen

geen

Geen

geen


14 15

16

17

18

19

20

21

22

23

24 25

Fietsersbond Leiden: korte afrit Oude Spoorbaan / Zijldijk, nu ver omrijden (ook naar Baanderij) Fietsersbond Leiden: klachten rotondes Sandifortdreef Wijkcommité TuinstadStaalwijk/fietsersbond Leiden: kruispunten Herenstraat zijn onveilig, voorrang onduidelijk: Jan van Houtkade, Koninginnelaan, Zoeterwoudseweg Wijkvereniging Roomburg: route Park Matilo gedeeld met voetgangers. Voorstel bord gemengd verkeer Milieuraad: route Noordwijk meer aandacht, veel omrijden


Gevolgen voor het voorge-stelde besluit geen

wordt met Leiderdorp besproken in het LAB071 en aanpak regionale fietsroutes herinrichting tussen Wassenaarseweg en centrum/CS worden onderzocht knelpunten staan al in de knelpuntenkaart en worden in het UVP opgenomen. Maatregelen moeten nog worden uitgewerkt en met verkeer/stedenbouw/onderhoud, wijkvereniging afgestemd wordt onderzocht en toekomstig zo veel mogelijk gescheiden (zie aanleg fietspad).

Het inkorten van de route tussen Oegstgeest en Noordwijk/Noordwijkerhout wordt geprogrammeerd in het UVP fiets van Holland Rijnland en in vervolg van de provincie. De routedelen in Leiden staan in het UVP: kikkerpolder, NUON terrein, Merenwijk. Wijkveren.Roomburg: route Hieraan wordt gewerkt in het kader van de brug over door Roomburg moet ook na de A4 en aanpassingen J.Caesarbrug (zie volgende). uitbreiding Meerburg veilig Afhankelijk van de toekomstige fietsintensiteit en blijven conflicten met autoverkeer kan overwogen worden de J.Caeasarlaan bij herbestrating als fietsstraat uit te voeren. (actualisatie UVP) Wijkveren.Roomburg/Meerburg Zie UVP. Er wordt gewerkt aan een verbeterde en : Julius Caesarbrug aanpassen veilige fietsdoorstroming vanaf de brug (doorfietsen middels afstanddetectie en verkeerslichtkoppeling) en koppeling brugopeningstijden (geen onveilige opstoppingen meer aan de noordkant) Wijkveren.Roomburg: wat Zie UVP: aanpassingen kruispunten en onderzoek gebeurd met de route fietsstraten (afstemming beheer en stedenbouw) Roomburg/Meerburg binnenstad Wijkveren. De Waard: fietsbrug Beide oplossingen zijn als te onderzoeken tussen H.Rijndijk en de Waard minimaal/maximaal variant opgenomen in het UVP. voegt weinig toe, beter huidige wordt met LAB071 verder uitgewerkt verbinding verbeteren Thema: overige aanvullingen Milieuraad: verkeerslichten wachttijd met 50% reduceren, behalve waar dat algehele opstoppingen veroorzaakt. verkort reistijd en verhoogt veiligheid Milieuraad / Adviesraad WMO: veiligheid: betere fietsongevallenregistratie en uitbreiding gladheidsbestrijding Milieuraad: fietsenstallingen en –klemmen en opruimen

geen Geen

Geen

Geen

geen

geen

geen

Geen

Er wordt veel onderzoek verricht en al in 2013 worden de eerste pilots gehouden voor meer fietsprioriteit op hoofdroutes. Dit moet echter per kruispunt worden onderzocht (vandaar 2 fases), waardoor een algemene wijziging niet mogelijk is.

Geen

Betere ongevallenregistratie wordt met alarmdiensten besproken; uitbreiding gladheidsbestrijding is opgenomen in UVP.

Geen

Zie masterplan fietsparkeren. Het aanleggen van bewonersparkeren (zie UVP) maakt ook meer ruimte

geen


p. 44

26



weesfietsen uitbreiden voor werknemers en bezoekers; Milieuraad: behoefte aan fiets(parkeer)trommels peilen in stadsenquête

voor bezoekersparkeren

Gevolgen voor het voorge-stelde besluit

Wordt opgenomen in stadsenquête of stadspanel en besproken met organisaties in /rond centrum (zie kaart nota)


p. 45

geen

RAADSVOORSTEL. B en W-besluit nr.: Naam programma: Bereikbaarheid. Onderwerp: Nota herijking fietsroutes , versie 2.0 inspraak verwerkt

Recommend Documents