uw nummer uw datum
De voorzitter van de gemeenteraad
ons nummer onze datum verzonden
2009/UIT/10124 2 december 2009
inlichtingen bij doorkiesnr.
W. Biermans RU/Beheer Openbare Ruimte 0475 - 359285
bijlage(n) betreffende
Raadsinformatiebrief inzake overdracht N271 en N68
sector/afdeling
Geachte voorzitter,, In het kader van de aanleg van de nieuwe rijksweg A73 (MIT maatregelen) zijn diverse bestuursovereenkomsten afgesloten. In deze bestuursovereenkomsten worden, op hoofdlijnen, nadere afspraken gemaakt over voorbereiding, realisering en de gevolgen van dit infrastructurele project. Één van de gevolgen is dat het eigendom, beheer en onderhoud van een aantal N-wegen (Rijkswegen) wordt overgedragen aan de gemeente Roermond. Het betreft de volgende wegen: • N271 Noord (Swalmen, gedeelte Broekhin Noord tot grens Beesel) • N271 Zuid (Maastrichterweg, gedeelte Mussenberg tot grens Maasgouw) • N68 (Maalbroek) Bestuursovereenkomst Op dit moment is de bestuursovereenkomst de enige ondertekende overeenkomst. Globaal wordt aangegeven hoe om te gaan met de overdrachten, waarbij uitgegaan wordt van een positieve opstelling van beide partijen. Detailafspraken moeten als vervolgstap gemaakt worden. Zaken zoals financiën, overdrachtsdata en revisie worden nader bepaald en in een separate beheerovereenkomst definitief vastgelegd. Deze beheerovereenkomsten zijn inmiddels aangepast naar de betreffende gemeentes worden verzonden. Deze zijn, uiteraard, nog niet bestuurlijk goedgekeurd (met uitzondering van de bestuurlijke goedkeuring is dit traject inmiddels doorlopen). Overdrachtsvoorwaarden: Met name de overdrachtsvoorwaarden zijn aanleiding geweest voor langdurige discussies waarbij Rijkswaterstaat op haar originele standpunt bleef staan. De gemeente Roermond heeft al die tijd volgehouden dat dit niet juist was en heeft het standpunt, in overleg met de afdeling JZE, juridisch laten onderbouwen door advocatenkantoor Boels&Zanders. Het ingenieursbureau DHV te Maastricht ondersteunt het proces op het civieltechnische vlak.
Stadhuis, Markt 31 Postbus 900 6040 AX Roermond Telefoon (0475) 359999 Fax (0475) 336849 Rabobank 1272.86.179
Ons nummer Pagina
2009/UIT/10124
2
Zelfs nadat de vier genoemde gemeenten de samenwerking hebben gezocht bleef Rijkswaterstaat in eerste instantie vasthouden aan het ingenomen standpunt. Aangezien voor Rijkswaterstaat de tijd begon te dringen en de portefeuillehouders van de betrokken gemeenten ook in de discussie betrokken werden heeft Rijkswaterstaat in een bestuurlijk overleg op 16 januari 2009 toegezegd extra middelen te willen vrijmaken om de gemeentes tegemoet te komen in hun wensen. De toezegging door Rijkswaterstaat is gedaan onder voorbehoud van goedkeuring door de Tweede Kamer die dit behandelen in het kader van de eerstvolgende Najaarsnota (december 2009). In dit overleg van 16 januari is tevens overleg gevoerd over de volgende punten: • Overdracht beheergegevens: Gemeentes willen ruim vóór de overdracht inzicht in de beheergegevens. Mogelijk kunnen gegevens zoals vergunningen etc. (financiële en beheersmatige) gevolgen hebben voor het beheer en onderhoud. • Indexering afkoopsom voor beheer en onderhoud: De toegepaste Provinciale rekenmethode voor de bepaling van de afkoopsom voor beheer en onderhoud van de over te dragen wegen kan niet ter discussie staan (advies Boels&Zanders), maar dan wel met indexering van de bedragen. Een indexering volgens de in de branche doorgaans gehanteerde indexen. • Achterstallig onderhoud: Het bepalen van (de financiële vergoeding voor) het achterstallig onderhoud op basis van zowel gebreken aan wegverhardingen alsook gebreken aan overige disciplines zoals beplantingen, wegmeubilair, afrasteringen, verlichting en bewegwijzering. • Teerhoudendheid asfalt: Uit het advies van de advocaat Boels&Zanders blijkt (en dit is ook besproken) dat de teerhoudende kwestie niet haalbaar is! Aanvullende verrekening van milieukwesties zoals teerhoudend asfalt kan onder de huidige omstandigheden en overeenkomsten niet opgevoerd worden. • Koppeling N-wegen en projectwegen: In dit gehele overdrachtsproces willen de gemeenten vasthouden aan de koppeling tussen de projectwegen en de N-wegen. De bestuurovereenkomsten bieden, volgens advocatenkantoor Boels&Zanders, wel mogelijkheden de koppeling te handhaven. Over diverse zaken is op korte termijn een conceptakkoord bereikt. Verder is dit jaar overleg geweest over de bodemverontreiniging aan de Rijksweg Zuid. • Bodemverontreiniging N271 ter hoogte van Rijksweg Zuid 7 te Swalmen Het college is onlangs geïnformeerd over een ernstige bodemverontreiniging onder de N271 ter hoogte van Rijksweg Zuid 7 te Swalmen. Naar aanleiding van deze informatie heeft u aan Rijkswaterstaat schriftelijk bericht dat u met het opgestelde saneringsplan kunt instemmen mits in de bestuursovereenkomst met betrekking tot de overdracht van de N271 van de Staat naar de gemeente het volgende artikel opgenomen wordt: “Op het moment dat er grondwerkzaamheden verricht moeten worden zal de Staat de volgende kosten voor zijn rekening nemen: • meerkosten van bijzondere voorschriften verbonden aan grondverzet van verontreinigde grond; • afvoer- , acceptatie- en verwerkingskosten van de verontreinigde grond; • kosten voor de aanvoer en toepassing van aanvulgrond;
Ons nummer Pagina
2009/UIT/10124
3 •
kosten voor milieukundige begeleiding en het laten opstellen van het evaluatierapport; • het verwijderen en aanbrengen van verharding”. Bij brief van 29 september 2009 deelt Rijkswaterstaat u mede dat bovenstaand artikel m.u.v. het 5e gedachtebolletje in de bestuursovereenkomst zal worden opgenomen. RWS geeft aan dat er bij een noodzaak tot het verwijderen en aanbrengen van verharding op zijn minst sprake zal zijn van een bestemmingswijziging dan wel een andere specifieke reden (leggen riolering) waarbij het reëel is het standpunt te hanteren dat deze kosten door de feitelijke veroorzaker worden gedragen. Het standpunt van RWS kan in deze worden onderschreven mede gelet op het gegeven dat de aanwezige verharding boven de verontreiniging niet is verontreinigd. Het verwijderen van de bestaande verharding en aanbrengen van een nieuwe verharding zal dan ook niet leiden tot extra kosten als gevolg van de aanwezige bodemverontreiniging. In de beheerovereenkomst zijn door de opname van bovenstaand artikel (zonder het 5e gedachtebolletje) voldoende waarborgen opgenomen met betrekking tot het kostenverhaal als gevolg van de aanwezige bodemverontreiniging. Op 24 maart 2009 heeft het college ingestemd met het aanbod van Rijkswaterstaat en is dit schriftelijk met Rijkswaterstaat gecommuniceerd per brief van 31 maart 2009. Tijdens de diverse overlegmomenten is door de gemeenten te allen tijde gecommuniceerd dat een eventueel akkoord behoudens bestuurlijke goedkeuring is en dat een bestuurlijke traject gevolgd diende te worden. NB: Rijkswaterstaat doet deze aanbieding onder voorbehoud van goedkeuring door de Tweede Kamer middels de behandeling van de najaarsnota in december 2009. Roermondse goedkeuring door het college én goedkeuring door de tweede kamer zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Bereikte resultaten en gevolgen. Financiële gevolgen. De overdracht van Rijkswaterstaat naar de gemeente Roermond betreft plm. 7 normkilometers. De afkoopsommen die toegepast worden zijn naar aanleiding van het voorstel van Rijkswaterstaat verhoogd. De bestaande overdrachtskosten, voor rekening Rijkswaterstaat, waren voor de gemeente Roermond rond de € 1.700.000,00. Deze zijn uiteindelijk met ongeveer € 600.00,00 verhoogd. Een en ander heeft te maken met de uiteindelijke verdeling van de toegezegde verhoging van € 1.300.000,--, verdeeld over de vier betrokken gemeenten. De overdrachtskosten zijn opgebouwd uit de volgende onderdelen: A. Afkoopsom voor dagelijkse kosten van beheer en onderhoud. B. Afkoopsom/bijdrage voor het zogenaamd periodiek onderhoud. C. Afkoopsom voor achterstallig onderhoud. Sub A. Er is bepaald welke begrotingsposten toegerekend worden naar het totale wegennet. Gerekend wordt met o.a. kosten verkeerstechniek, jaarlijks terugkerend onderhoud (functioneel beheer) en het constructief beheer. Op basis van een afkooptermijn van 10 jaar en het geldende rentepercentage voor langlopende leningen van 6% resulteert dit in een totaalbedrag van € 86.218,24 per normkilometer (incl. BTW).
Ons nummer Pagina
2009/UIT/10124
4
Sub B. Naast de onder A genoemde kosten spelen bij de bepaling van afkoop- en overdrachtsommen de investeringskosten van constructief beheer een rol. Dit komt neer op een bedrag van € 52.184,72 per normkilometer (incl. BTW). Sub C. Voorwaarde van overdracht is dat er geen achterstallig onderhoud aanwezig mag zijn. Indien achterstallig onderhoud aan de wegverharding wordt geconstateerd, geldt dat een dergelijke zaak in alle gevallen volledig door de overdragende wegbeheerder wordt weggenomen of afgekocht. In het geval Roermond heeft Rijkswaterstaat voorgesteld om het achterstallig onderhoud af te kopen. De beoordeling van de onderhoudstoestand vindt in deze regeling plaats per individuele weg of wegvak. Afkoopsommen sub A en sub B. De afkoopsommen zijn bedoeld voor de dekking van de onderhoudskosten voor infrastructurele onderhoudswerken aan groen, grijs,verkeer enz. en tevens gerelateerd aan de gevolgen van de aanleg van de A73. Gezien de hoge kosten die met het onderhoud zijn gemoeid is het derhalve ook logisch om deze afkoopsommen te storten in een bestemmingsreserve voor infrastructurele werken (onderhoud en beheer) gerelateerd aan de realisatie van de A73. Deze afkoopsommen worden uitgesplitst naar de diverse onderdelen en opbouw van de gemeentelijke begroting. Voorgesteld wordt om deze afkoopsommen te storten in een bestemmingsreserve voor infrastructurele beheer- en onderhoudswerken gerelateerd aan de aanleg van de A73. In een separaat voorstel zal dit nader worden uitgewerkt en in overleg met de afdeling financiën, sector BMO, ter goedkeuring aan de raad worden voorgelegd. Van de afkoopsommen die door RWS aan de gemeente Roermond worden betaald is al een bedrag van minimaal € 190.000,-- gereserveerd voor groot onderhoud aan de N-271 Noord, gedeelte tussen Broekhin Noord en de bebouwde kom Swalmen. Dit groot onderhoud wordt gecombineerd uitgevoerd met de herinrichting van een groot gedeelte van de bebouwde kom Swalmen. De werkelijk benodigde bijdrage voor het groot onderhoud is pas bekend als de gegevens van de nog uit te voeren weginspecties vertaald worden naar kosten in regulier en achterstallig onderhoud. Achterstallig onderhoud sub C. Het achterstallig onderhoud werd al in 2007 vastgesteld. Eén van de bespreekpunten waar akkoord over is bereikt is het opnieuw, op een door de gemeente voorgestelde technische wijze en een door de gemeente aangewezen adviesbureau, vaststellen van het achterstallige onderhoud. Bovendien is afgesproken dat, in verband met de huidige extra tunnelsluiting, na definitieve openstelling van de A73 er een extra opname komt van mogelijke schade. Dit betreft de wegvakken die in gebruik zijn als omleidingroute tijdens de genoemde tunnelsluiting. Rijkswaterstaat heeft, in overleg met betrokken gemeentes, een extern bureau opdracht gegeven het mogelijke achterstallig onderhoud opnieuw in beeld te brengen en hiervoor een verrekening op te stellen. Resultaten hiervan zijn inmiddels bekend en beschikbaar. In overleg met de afdeling financiën, sector BMO, zal dit nader worden uitgewerkt en op de gebruikelijke wijze aan het bestuur worden voorgelegd. De bijdrage aan de reconstructiewerkzaamheden van de N-271 Noord, zoals afgesproken met de voormalige gemeente Swalmen, is ongewijzigd en vastgelegd in een tweetal bestuursovereenkomsten (N280 Oost/Verkeersveiligheid N271 Noord).
Ons nummer Pagina
2009/UIT/10124
5
Belangrijk aandachtspunt, mede ter sprake gebracht door de gemeente Roermond, is dat Rijkswaterstaat heeft aangegeven, in afwachting van de verdere voortgang en afwikkeling van het overdrachtproces, dat RWS als formele eigenaar en beheerder van deze weg zich positief zal opstellen ten aanzien van nieuwe ontwikkelingen die de gemeenten willen uitvoeren en/of toepassen in relatie tot de over te dragen N-wegen. Dit onder voorbehoud dat de huidige functie van de weg niet in het geding komt en als voorwaarde dat er een principeovereenstemming per gemeente op B&W-niveau voorligt. Voorbeelden hiervan zijn de ontwikkeling van de zuidelijke stadsrand Roermond, voortgang herinrichting N271 Noord (Rijksweg voormalige gemeente Swalmen) en handhaving van een oversteekplaats bij de nieuwe Brede Maatschappelijke Voorziening (Martin Giessen) te Swalmen. Samenvattend kan gesteld worden dat op vele essentiële zaken een goed resultaat is behaald. Veel tijd en moeite, zowel bestuurlijk als ambtelijk, is gestoken in overleg, overleg dat uiteindelijk samen met drie collega-gemeenten is voortgezet. Concept beheerovereenkomsten zijn door Rijkswaterstaat opgesteld en aan de gemeentes verzonden. De overeenkomsten zijn door ons technisch en juridisch getoetst, waar nodig aangepast en teruggestuurd naar Rijkswaterstaat. Uiteindelijk heeft al het overleg geresulteerd in de voorliggende beheerovereenkomst. Discussies over beheertechnische en financiële zaken zijn hiermee afgerond en het vervolg van het overdrachtsproces kan, na bestuurlijk goedkeuring over de beheerovereenkomst, opgepakt worden. Wij verzoeken u deze brief door te leiden naar de leden van de raad. Hoogachtend,
Burgemeester en wethouders van Roermond, De secretaris, De burgemeester,
