Raadsinformatiebrief

Raadsinformatiebrief Onderwerp Aard Portefeuillehouder Datum college Openbaar

: Fraudeonderzoeken Wet Werk en Bijstand : Actieve informatie : Vervoort : 16 april 2013 : Ja

Afdeling Contactpersoon Telefoon E-mail

: ISD : O.M. Poelen : 775 : [email protected]

In te vullen door de griffie

Nummer brief Datum verzending Nummer weekbericht

: 2013-78 : 18 april 2013 : 16

Aanleiding Tussentijdse voortgangsresultaten uit de interne monitoring Fraude onderzoeken. Medio 2012 heeft ons college besloten om voor de uitvoer van Fraude onderzoeken met een nieuwe uitvoerder in zee te gaan. Na een aanbesteding is voor het bedrijf SV-land te Zoetermeer gekozen. Voorheen werden deze onderzoeken voor heel Noordoost Brabant uitgevoerd door het Instituut Sociale Recherche ’s Hertogenbosch. Inhoud In de uitvoer van de Sociale Zekerheidswetgeving wordt hoe langer hoe meer aandacht gevraagd voor fraudebestrijding. Fraude ondermijnt de solidariteit tussen burgers en zet zware druk op de betaalbaarheid van regelingen en voorzieningen. Het kabinet staat voor een harde aanpak van fraude. Fraude mag nooit lonen. Straffen en handhaving spelen een belangrijke rol om normvervaging te voorkomen. Van de straffen dient duidelijk het signaal uit te gaan dat niet-naleving voor de samenleving niet acceptabel en voor de fraudeur onrendabel is. De opdracht welke uitgezet is bij SV-land is meervoudig: oneigenlijk gebruik van de uitkering tegengaan kennisoverdracht aan gemeentelijk klantmanagers Inventarisatie Gedurende de tweede helft van 2012 verstrekte de ISD CGM gemiddeld zo’n 530 uitkeringen waarvan gemiddeld 330 aan Cuijkse inwoners. Door de afstand die voorheen ervaren werd tot het instituut Sociale Recherche ’s Hertogenbosch (fysiek en inhoudelijk) is met de start direct besloten om medewerkers van SV-land werkzaam te laten zijn op de afdeling ISD. Door deze wijziging bleken er direct spontaan meer aanmeldingen te komen vanuit de klantmanagers omtrent potentieel onderzoekwaardige casussen. Het door de medewerkers doorlopen scholingstraject heeft bovendien bijgedragen aan een betere registratie van ter zake doende constateringen (dossieropbouw). Dit gecombineerd met de invoering van juridisch correcte werksjablonen heeft er toe geleid dat uitkeringsbeëindigingen ook in bezwaar en beroep overeind blijven. Resultaten Van de 65 onderzochte dossiers bleek na afhandeling in 64% van de gevallen sprake van fraude (42 keer). Dit leidde : - 28 keer tot een uitkeringsbeëindiging (waarvan 10 met terugvordering) - 1 keer tot terugvordering zonder beëindiging,

1

- 6 keer tot het verlagen van de uitkering - 7 uitkeringsaanvragen werden, na aanvullend onderzoek, afgewezen zodat instroom werd voorkomen. Schatting opbrengsten en kosten SV-land werkt op basis van no-cure – no-pay waarbij enkel bij uitkeringsbeëindiging gefactureerd kan worden. Contractueel is afgesproken dat SV-land een zogenaamde besparingsmatrix bijhoudt waarbij tot 1 jaar na de beëindiging op grond van een door hen geleverd fraudeonderzoek de bespaarde uitkeringslasten worden bijgehouden. Controle hierop vindt plaats door de ISD CGM. Tot op heden is er een besparing gerealiseerd van € 267.901 minus de facturatie ad € 202.703 = een positief rendement van € 65.197. Deze facturatie is inclusief 5 facturen van uitkeringen van de gemeente Grave welke uiteraard uit een Graafs budget zijn voldaan. Cuijk heeft tot januari 2013 € 161.866 uitgegeven aan fraudebestrijding. Het besparingsbedrag van nu reeds beëindigde uitkeringen kan oplopen, als de beëindigde uitkeringen niet opnieuw tot uitkeringsverstrekking komen binnen een jaar na beëindiging, tot € 370.042 (inclusief Grave). Door de lagere uitgaven die de gemeenten aan uitkeringsverstrekking kwijt zijn verdient inzet op fraudebestrijding zichzelf terug. Van de 28 beëindigde uitkeringen is hiertegen 9 keer bezwaar aangetekend. Tot op heden is geen bezwaar gegrond verklaard. In één situatie werd door betrokkene bovendien een procedure voor een voorlopige voorziening in gang gezet welke door de rechtbank is afgewezen. Communicatie Communicatie over dit onderwerp kent twee doelstellingen: enerzijds het informeren van uw raad en andere betrokkenen over het bestaan (en de resultaten) van de fraudeonderzoeken, anderzijds voorlichting verstrekken aan betrokkenen over de regels rond een bijstandsuitkering waarbij het presenteren van de resultaten tevens een waarschuwende werking in zich heeft. Naast deze raadsinformatiebrief wordt een persbericht verzonden, worden klantbrieven verstuurd en zullen er artikelen op de gemeentepagina’s van Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert geplaatst worden. Procedurele informatie Het contract met SV-land loopt tot 31-12-2013. Bijlagen Persbericht Website tekst klantbrief Burgemeester en wethouders van Cuijk mr. R.P. Hoffmann secretaris

mr. W.A.G. Hillenaar burgemeester

2

PERSBERICHT Beëindiging en terugvordering bijstand na fraudeonderzoek uitkeringsgerechtigden Sociale dienst ziet scherper toe op naleven regels WWB Cuijk/Grave/Mill en Sint Hubert, … maart 2013 – De Intergemeentelijke Sociale Dienst van de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert (ISD CGM) heeft in de tweede helft van 2012 opdracht gegeven tot 65 fraudeonderzoeken waarvan 64% heeft geleid tot beëindiging of terugvordering van bijstand. De onderzoeken werden gedaan in het kader van de verscherpte alertheid die vanuit de overheid wordt gevraagd voor fraude met uitkeringen. De ISD CGM neemt vanuit dat oogpunt ook deel aan de landelijke voorlichtingscampagne “Voorkom problemen. Weet hoe het zit.” Bovendien hebben de klantmanagers allen een cursus fraudealertheid gevolgd. Het overgrote deel van de ontvangers van een uitkering houdt zich aan de regels. Een klein deel doet dat niet; zij zullen ervaren dat frauderen niet loont. Voor de tweede helft van 2012 heeft de ISD CGM voor het uitvoeren van fraudeonderzoeken gebruik gemaakt van externe handhavingsspecialisten van een bureau. Aan hen is opdracht gegeven om 65 uitkeringsdossiers te onderzoeken. Het grootste deel hiervan is door de klantmanagers aangereikt omdat zij aanleiding zagen tot verder onderzoek. Het Bureau heeft de overige dossiers op basis van eigen selectie in onderzoek genomen. Van de 65 dossiers bleek na afhandeling in 64% van de gevallen reden om de uitkering te beëindigen (28 stuks, 10 daarvan met terugvordering), terugvordering op te leggen (1), of de uitkering te verlagen (6). Tenslotte zijn 7 uitkeringsaanvragen afgewezen na aanvullend onderzoek. Waar moeten ontvangers van een bijstandsuitkering op letten? De gemeente baseert de hoogte van de uitkering op basis van een aantal gegevens die zij krijgt van de bijstandsgerechtigde. Als deze gegevens onjuist zijn, kan dit betekenen dat er teveel bijstand wordt uitgekeerd. Het is dus heel belangrijk dat wijzigingen in de situatie direct worden doorgegeven aan de gemeente. Neem bij twijfel ook altijd contact op met de gemeente. Zo worden een hoop problemen voorkomen. •

Veranderingen in leefsituatie De hoogte van de uitkering is afhankelijk van de leefsituatie. Voor alleenstaanden gelden andere bedragen dan voor mensen die samenwonen. Soms hebben mensen helemaal geen recht meer op een uitkering. Dus als er iets verandert in de leefsituatie, moet dat direct gemeld worden.

•

Het verrichten van betaald werk Ook al is het maar een dagje werk of een ochtendje in de week, als er geld verdiend wordt, moet dat worden opgegeven. Alle inkomsten moeten worden gemeld bij de gemeente.

•

Het hebben van eigen vermogen Voor mensen met een bijstandsuitkering geldt dat de waarde van hun bezittingen niet boven een bepaald bedrag mag uitkomen. Het gaat hierbij om zaken als spaargeld, aandelen maar ook zaken als dure apparatuur, een auto, sieraden of een huis of grond in het buitenland. Voor het bezit van een eigen (koop)woning gelden aparte regels.

Landelijke campagne ‘Voorkom problemen. Weet hoe het zit.’ Veel mensen in Nederland hebben te maken met het sociale stelsel, bijvoorbeeld als uitkeringsgerechtigde, als gepensioneerde of als werkgever. Het ministerie van SZW voert in samenwerking met UWV, de SVB en gemeenten landelijk campagne om mensen te informeren over de strengere straffen die dus niet alleen gelden voor mensen met een bijstandsuitkering, maar bijvoorbeeld

ook voor mensen die een WW-uitkering of een AOW-pensioen ontvangen. Ook voor werkgevers worden de boetes bij overtredingen fors verhoogd. Meer informatie is te vinden op weethoehetzit.nl; dé wegwijzer in regels bij uitkeringen. Noot voor de redactie (niet voor publicatie): Voor meer informatie over de inhoud van dit persbericht kunt u contact opnemen met Floor de Graaf, team Communicatie, gemeente Cuijk (telefoon (0485) 396 655, e-mail [email protected]:[email protected]).

Brieftekst t.b.v. een DM in combinatie met de flyer ‘Overtredingen strenger bestraft’ – Deze brief kunt u printen op uw eigen briefpapier Overtredingen van de uitkeringsregels worden strenger bestraft. Hoe zit dat? Geachte XXX, U ontvangt een bijstandsuitkering. Misschien heeft u al gehoord dat de straffen bij overtredingen van de uitkeringsregels sinds 1 januari strenger worden bestraft. Het overgrote deel van de ontvangers van een bijstandsuitkering houdt zich aan de regels. Een klein deel doet dat niet, voor dat deel worden de boetes verhoogd. Wij vertellen u hier graag wat meer over. De hoogte van uw uitkering wordt bepaald op basis van een aantal gegevens. Zo is het belangrijk om te weten of u alleenstaand bent of samenwoont, of u (zo nu en dan) geld verdient en of u eigen bezittingen heeft. U bent zelf verantwoordelijk voor het geven van de juiste informatie. Wij controleren regelmatig of u zich aan uw plichten houdt. Zo zijn wij aangesloten op een digitaal informatiebestand waarin gegevens van UWV, Belastingdienst, RDW, de SVB en andere publieke organisaties zitten. Door de koppeling van verschillende bestanden, beschikken we over veel gegevens van u. Als deze gegevens anders zijn dan de gegevens die u heeft opgegeven is dat vaak een reden voor de start van een onderzoek. Soms door de Sociale Recherche. In de laatste 6 maanden van 2012 heeft de ISD CGM opdracht gegeven tot het uitvoeren van 65 fraudeonderzoeken. Hiervan heeft 64% (42 stuks) geleid tot beëindiging van de uitkering/ terugvordering of afwijzing. Zorg er dus voor dat u alle veranderingen in uw situatie altijd direct aan ons doorgeeft. Anders loopt u de kans dat u teveel bijstand ontvangt en kunt u een boete krijgen. Wilt u precies weten hoe het zit? Lees in bijgaande flyer meer over de strengere straffen bij het overtreden van de uitkeringsregels. Als u twijfelt aan uw eigen situatie, of nog vragen heeft neem dan vooral even contact op met uw klantmanger bij de ISD Cuijk Grave Mill: 0485 – 396 700. Meer informatie is ook te vinden op weethoehetzit.nl, dé wegwijzer in regels bij uitkeringen. Met vriendelijke groet,

R.M.H.A. Rongen Hoofd Intergemeentelijke Sociale Dienst

Tekst t.b.v. publicatie op gemeentepagina/website

Overtredingen van de uitkeringsregels worden strenger bestraft. Hoe zit dat? Sinds 1 januari worden overtredingen van de uitkeringsregels strenger bestraft. De overheid en het Nederlandse publiek vinden het belangrijk dat geld bestemd voor uitkeringen alleen terecht komt bij mensen die hier recht op hebben. Daarnaast is het moeilijk om uitkeringen in stand te houden als geld bij de verkeerde mensen terechtkomt. Het overgrote deel van de ontvangers van een uitkering houdt zich aan de regels. Een klein deel doet dat niet, voor dat deel worden de boetes verhoogd. In welke situaties moet u extra alert zijn? Een bijstandsuitkering is een uitkering die uw eigen inkomsten aanvult tot het normbedrag dat in uw persoonlijke situatie geldt om rond te kunnen komen. Het is dus heel belangrijk om wijzigingen in uw situatie direct door te geven. Het kan gebeuren dat mensen onbewust de uitkeringsregels overtreden, dus wees alert op de volgende situaties. Zo voorkomt u een hoop problemen. •

Veranderingen in uw leefsituatie De hoogte van uw uitkering is afhankelijk van uw leefsituatie. Bent u alleenstaand, of woont u samen? Als u samenwoont kan uw uitkering namelijk lager uitvallen. Soms heeft u zelfs helemaal geen recht meer op een uitkering. Dus als er iets verandert in uw leefsituatie moet u dat melden.

•

Het verrichten van betaald werk Klust u zo nu en dan bij? Werkt u af en toe een dagje voor een uitzendbureau? Past u regelmatig op de kinderen van uw buurvrouw? Als u daar geld voor krijgt dan bent u aan het bijverdienen. U bent verplicht al uw inkomsten te melden.

•

Het hebben van eigen vermogen Als u een bijstandsuitkering ontvangt mag de waarde van uw bezittingen niet boven een bepaald bedrag uitkomen. Denk hierbij aan spaargeld, aandelen maar ook zaken als dure apparatuur, een auto, sieraden of een huis of grond in het buitenland. Voor het bezit van een eigen (koop)woning gelden aparte regels.

Controle Wij controleren regelmatig of u zich aan uw plichten houdt. Zo zijn wij aangesloten op een digitaal informatiebestand waarin gegevens van UWV, Belastingdienst, RDW, de SVB en andere publieke organisaties zitten. Door de koppeling van verschillende bestanden, beschikken we over veel gegevens van u. Als deze gegevens anders zijn dan de gegevens die u heeft opgegeven is dat vaak een reden voor de start van een onderzoek. Soms door de Sociale Recherche. Wat houden de strengere straffen in? Bij het overtreden van de uitkeringsregels moet u het teveel ontvangen geld volledig terugbetalen. Daar bovenop krijgt u hetzelfde bedrag als boete. Als u opnieuw in de fout gaat, wordt de boete nog hoger, namelijk 150%. Daarnaast kan na de tweede overtreding uw uitkering maximaal drie maanden worden stopgezet. Een voorbeeld Mevrouw A. ontvangt een bijstandsuitkering. Zij verdient al zes maanden bij met het oppassen op haar buurmeisje. Zij heeft daarmee in totaal € 500,- verdiend. Dit heeft ze niet

gemeld bij haar gemeente. Mevrouw A. heeft dus de regels overtreden. Zij moet het teveel ontvangen bedrag terugbetalen aan de gemeente. Daarnaast moet zij hetzelfde bedrag als boete betalen. Dus in totaal: € 500,- + € 500,- = € 1.000,Geen recht op schuldhulpverlening De terugvordering en de boete die u moet betalen als u de regels heeft overtreden hebben grote financiële gevolgen. U heeft een schuld bij de gemeente. Deze schuld moet u helemaal terugbetalen. Schulden die door het overtreden van de regels zijn ontstaan worden in principe uitgesloten van schuldhulpverlening. Kijk voor meer informatie op de site van de WSNP. Zo voorkomt u problemen Het is dus belangrijk om wijzigingen in uw situatie direct door te geven. Neem bij twijfel altijd contact met ons op. Alle gemeentelijk uitkeringsgerechtigden uit de gemeenten Cuijk, Grave, Mill en Sint Hubert krijgen deze week een brief met informatie Wij informeren u graag over uw situatie. U kunt contact opnemen met de ISD Cuijk Grave Mill. Telefoon 0485–396 700. Of kijk op www.weethoehetzit.nl