PWN Jaarverslag Inhoud

Jaarverslag 2012

P W N Jaarve rs lag 2 0 1 2

Inhoud Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bericht van de Raad van Commissarissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Over PWN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . PWN in 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Corporate Governance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Risicomanagement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Financiële resultaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Blik op de toekomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 4 8 12 17 18 21 24

Jaarrekening 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geconsolideerde kerncijfers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geconsolideerde balans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geconsolideerde winsten verliesrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geconsolideerd kasstroomoverzicht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Toelichting geconsolideerd algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grondslagen voor waardering van de balans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grondslagen voor resultaatbepaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grondslagen voor het kasstroomoverzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grondslagen derivaten en hedge accounting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Toelichting op de geconsolideerde balans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niet uit de balans blijkende verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vennootschappelijke balans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vennootschappelijke winsten verliesrekening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Toelichting vennootschappelijk algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Toelichting op de vennootschappelijke balans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niet uit de balans blijkende verplichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bezoldiging en vergoedingen aan bestuurders en commissarissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Overige gegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

25 26 27 28 29 30 31 32 33 33 34 39 40 43 44 45 46 51 51 52

Bijlagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gegevens leden Ondernemingsraad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Personeelsbestand PWN vennootschappelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Drinkwaterkwaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Natuur en Recreatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Global Reporting Initiative . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

54 54 55 57 58 60

www.pwn.nl 2


Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders Hierbij bieden wij u de jaarrekening 2012 aan met het verslag over de gang van zaken van het gevoerde beleid. De controleverklaring van Ernst & Young Accountants LLP en de in artikel 392 lid 1 Boek 2 Burgerlijk Wetboek bedoelde overige gegevens zijn in het verslag opgenomen. In zijn vergadering van 17 april 2013 heeft de Raad van Commissarissen kennis genomen van deze stukken en overeenkomstig het bepaalde in artikel 101, lid 2 Boek 2 Burgerlijk Wetboek de jaarrekening ondertekend. Onder verwijzing naar artikel 2 van de overeenkomst houdende regelingen en bepalingen naar aanleiding van de verzelfstandiging van PWN en conform artikel 24 van de statuten rekening houdend met de uitkering van het dividend aan de aandeelhouders, is het positief resultaat toegevoegd aan de algemene reserve. In overeenstemming met de statutaire dividendbepaling in artikel 24c is € 777.000 aan uit te keren dividend ten laste van de algemene reserve gebracht. Wij adviseren u de jaarrekening 2012 vast te stellen en aan de directie decharge te verlenen voor haar bestuur en aan de Raad van Commissarissen voor zijn toezicht. Velserbroek, 17 april 2013 De directie Ir. M.G.M. den Blanken, directeur

Martien den Blanken

3


Bericht van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen (RvC) houdt toezicht op het beleid van de directie en de algemene gang van zaken bij PWN. Daarnaast staat de RvC de directie bij met advies. De zittingsduur van een RvC-lid bedraagt maximaal acht jaar, verdeeld over twee termijnen van vier jaar. Met betrekking tot de samenstelling van de Raad, streeft de RvC naar een balans tussen kennis, ervaring en achtergrond van de individuele leden naast een ruime mate van affiniteit met de aard en cultuur van het bedrijf. Daarnaast is de aanwezigheid van de volgende vakinhoudelijke kennis belangrijk:

• • • • • •

Financiën, risicobeheersing, treasury en accountantscontrole Affiniteit met de waterketen Ondernemerschap Kennis van en netwerk in het openbaar bestuur Corporate governance ICT

Raad van Commissarissen PWN

Begin 2012 bestond de RvC uit acht leden: Drs. J.H.J. Verburg (president-commissaris) Drs. C. Bozelie Drs. H.S. de Boer Mr. A. van Hall Ir. H. Pluckel Drs. G. Stoffelsen RA Mevrouw Mr. S.J.M. Roelofs Mevrouw C.M. de Lange

Gewijzigde samenstelling

In 2012 is de Raad van Commissarissen flink in samenstelling gewijzigd. Met ingang van 1 juli 2012 zijn vier commissarissen na het aflopen van hun termijn niet meer herbenoemd en één commissaris is op eigen verzoek teruggetreden. Er volgde een zorgvuldig opgezette selectieprocedure, die werd uitgevoerd door de Benoemingsen adviescommissie. Deze benoemingscommissie bestond uit: mevrouw Roelofs, mevrouw De Lange en de heer Van Hall (voorzitter). Om de selectieprocedure zo transparant mogelijk te laten verlopen, heeft PWN het proces laten begeleiden door het Nationaal Register. Het Nationaal Register is een extern werving- en selectiebureau, gericht op commissarissen en toezichthouders in de private en publieke sector. De selectie heeft in nauw overleg met de aandeelhouder plaatsgevonden.

4


De werving heeft ertoe geleid dat drie nieuwe commissarissen zijn aangetreden, te weten: de heer Van Erkelens, mevrouw Van Dam en de heer Van Bruggen. De heer Van Erkelens heeft ‘water’ als expertise, vanuit zijn functie als dijkgraaf. Mevrouw Van Dam is toegetreden als commissaris ‘openbaar bestuur’ vanuit haar functie als wethouder en de heer Van Bruggen is de nieuwe President-Commissaris van de Raad. Hij is lid van de hoofddirectie van de ANWB. Na deze selectieprocedure is de RvC in omvang teruggebracht van acht naar zes leden, conform de wens om de Raad te verkleinen. Eind 2012 bestond de RvC uit zes leden, te weten: Drs. F.J. van Bruggen (president-commissaris) Ir. P.A.E. van Erkelens Mevrouw Ir. A. van Dam (tevens lid van de auditcommissie) Drs. G. Stoffelsen RA (tevens voorzitter van de auditcommissie) Mevrouw Mr. S.J.M. Roelofs Mevrouw C.M. de Lange De maximale zittingstermijn van de heer Stoffelsen loopt op 1 juli 2013 af, als gevolg hiervan is eind 2012 gestart met de werving van een opvolger met een financiële achtergrond. De Benoemings- en Adviescommissie bestaat uit de heren Van Bruggen en Stoffelsen. Ook bij deze procedure is het Nationaal Register betrokken.

Activiteiten in 2012

De RvC heeft in het verslagjaar negen keer plenair vergaderd, in plaats van de reguliere frequentie van zes. Dit verhoogde aantal is ontstaan naar aanleiding van de werving en het inwerkprogramma van de nieuwe commissarissen. • Tarieven Een belangrijk onderwerp was het Beleidsplan 2013 en het daarop gebaseerde voorstel voor de drinkwatertarieven. Na instemming van de Raad is het definitieve voorstel voorgelegd aan de aandeelhouder, de Provincie Noord-Holland. In de Algemene vergadering van Aandeelhouders (AvA) van eind november 2012 heeft de aandeelhouder conform het voorstel van directie en RvC de tarieven van 2013 vastgesteld. De variabele drinkwaterprijs is verlaagd met € 0,01 (inclusief btw). Dit had te maken met de afschaffing van de Grondwaterbelasting, die geheel aan de klant is teruggegeven. Vervolgens is een inflatiecorrectie van 2% toegepast over het gehele tarief en verwerkt in het vastrecht. • Toezicht In 2012 heeft de RvC de corporate governance van PWN en haar dochters zorgvuldig en uitgebreid onder de loep genomen. Daarmee is het toezicht geoptimaliseerd met name op de dochterondernemingen PWN Technologies, Aquanet en De Kennemer Duincampings (KDC). In iedere vergadering van de Raad is PWN Technologies een vast agendapunt. Op deze wijze heeft de Raad de relatie met deze dochter verstevigd. Voorts zijn de statuten gewijzigd op grond van de verplichtingen uit de Drinkwaterwet. In januari 2012 werd de verzelfstandiging van de KDC in een aparte dochtervennootschap goedgekeurd. Door deze verzelfstandiging zijn alle werknemers van de KDC in dienst gekomen van KDC. Het merendeel werd voorheen ingehuurd door een pay-roll bedrijf. Alle KDC-medewerkers vallen nu onder de recreatie CAO. De Raad heeft zich uitgebreid laten voorlichten over de diverse scenario’s die zijn opgesteld voor PWNext, het programma dat PWN inzet om ook in de toekomst een aantrekkelijke werkgever te blijven. Het gaat hierbij om aanpassingen op het gebied van bedrijfscultuur, ICT en de fysieke huisvesting. Na dit proces heeft de RvC ingestemd met het voorstel van de directie. Andere onderwerpen die aan de orde kwamen, waren: de voortgang van de bouw van de nieuwe voorzuiveringsinstallatie in Andijk, de introductie van openbare drinkwatertappunten, duurzaam inkopen, stakeholdermanagement en de uitslag van het interne medewerkertevredenheidonderzoek. De Raad feliciteert PWN met de zevende plaats in de top 10 van de beste werkgevers onder de duizend medewerkers.

5


• Inwerkprogramma Naast het inwerkprogramma in de tweede helft van het jaar heeft de RvC gezamenlijk een workshop Financieel Management gevolgd in verband met de derivatenportefeuille van PWN. Op verzoek van de aandeelhouder is de derivatenportefeuille van PWN onderzocht op risico’s. De conclusie van het onderzoek was dat de huidige financiële risico’s beperkt en aanvaardbaar zijn. Wel zijn er enkele verbeterpunten benoemd en vastgelegd in een hernieuwd Treasury Statuut. Het jaarlijks werkbezoek heeft de RvC doorgebracht bij de N.V. Waterleiding Maatschappij Limburg. Tijdens dit bezoek is met name informatie gedeeld over ontwikkelingen in de waterketen. Na afloop van het werkbezoek is op gepaste wijze afscheid genomen van de vijf vertrekkende commissarissen. De Raad bedankt hen voor hun inzet gedurende meer dan twaalf jaar in het toezicht op PWN.

Jaarverslag

Hierbij leggen wij u het door de directie opgestelde jaarverslag van NV PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland voor, met daarin opgenomen de jaarrekening over 2012. De jaarrekening is door Ernst & Young Accountants LLP na controle goedgekeurd. De RvC heeft het verslag inclusief jaarrekening met de directie besproken in aanwezigheid van de accountant. Het jaarverslag inclusief jaarrekening heeft onze goedkeuring. Wij stellen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor om het jaarverslag en de jaarrekening in de vergadering van 27 juni 2013 vast te stellen. Daarnaast verzoeken wij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders de directie en de leden van de Raad van Commissarissen kwijting te verlenen voor het gevoerde beleid en voor het door de Raad van Commissarissen uitgeoefende toezicht. De RvC heeft in 2012 meerdere keren een overlegvergadering bijgewoond van de Ondernemingsraad (OR) met de directie van PWN.

6


In de Raad hebben de volgende personen zitting: Naam De heer Drs. F.J. van Bruggen, president-commissaris (1959) Lid van de RvC sinds 2012 voor een periode van 4 jaar. De heer Drs. G. Stoffelsen RA, vice-president-commissaris (1955) Lid van de RvC sinds 1999, herbenoemd in 2009 voor 4 jaar. Mevrouw Mr. S.J.M. Roelofs (1957) Lid van de RvC sinds 2002, herbenoemd in 2010 voor 4 jaar.

Mevrouw C.M. de Lange (1953) Lid van de RvC sinds 2010 voor een periode van 4 jaar. Mevrouw Ir A. van Dam (1961) Lid van de RvC sinds 2012 voor een periode van 4 jaar. De heer Ir. P.A.E. van Erkelens (1953) Lid van de RvC sinds 2012 voor een periode van 4 jaar.

Hoofdfunctie

Nevenfunctie(s)

Lid van de Hoofddirectie ANWB

- Voorzitter Pensioen Fonds ANWB - Lid van het Ubbo Emmius Fonds - Bestuurslid Waarborgfonds motorverkeer - President Commissaris UVM/Unigarant/ reis & rechtshulp/KNAC

Consultant

- Voorzitter RvC Vezet

Directeur ICT Office

- Lid Algemeen bestuur AWVN - Lid Formule E Team elektrisch rijden - Lid algemeen bestuur VNO-NCW - Lid van Belangenvereniging commissarissen en toezichthouders Erasmus (VCTE) - Lid van de SER - Lid Raad van Advies ROC Midden-Nederland

DGA van Annapee BV

- Commissaris Hellinga Grafische Bedrijven - Lid bestuur Stichting Strategisch Ondernemerschap Noord Holland - Lid RvT Stichting Heifer - Lid EBC Stichting Innovatie Alliantie

Wethouder van de gemeente Enkhuizen

- Voorzitter RvT Stichting MEE NWH - Voorzitter gewest NH PvdA

Dijkgraaf Wetterskip Fryslân

- Lid College Toelating Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden - Lid RvT Zorgpartners Friesland - lid RvC Rova Zwolle - lid RvT scholengemeenschap Magister Alvinus Sneek

Samenstelling commissies uit de Raad van Commissarissen • Auditcommissie Drs. G. Stoffelsen RA Ir. A. van Dam

• Selectie- en benoemingscommissie Drs. F.J. van Bruggen voorzitter Ad-hoc benoeming

voorzitter lid

• Remuneratiecommissie Deze commissie wordt ad hoc samengesteld.

7


Over PWN Verslag van de directie Organisatie

PWN is een drinkwaterbedrijf en tegelijkertijd beheerder van de Noord-Hollandse duinen. PWN produceert, transporteert en levert zuiver drinkwater voor Noord-Holland. Daarnaast beheert PWN bijna 7400 hectare natuurgebied. PWN is dus water én natuur.

Directie PWN

• Structuur De organisatiestructuur van PWN is gebaseerd op deze twee kerntaken. PWN onderscheidt de sector Drinkwater en de sector Natuur en Recreatie. Daarnaast is er de sector Klant en Markt, met onder meer het Klantencontactcentrum. Ondersteunend aan deze organisatie zijn de stafafdelingen Mensen en Middelen, en Financiën en Informatievoorziening. Daarnaast heeft PWN drie 100-procent dochterondernemingen: PWN Technologies, Aquanet en De Kennemer Duincampings.

Directie Martien den Blanken Directeur

Stafafdeling Financiën en Informatievoorziening Irene Veerkamp Manager

Stafafdeling Mensen en Middelen Anita Wijma-Verhostert Manager

Sector Natuur en Recreatie Sjakel van Wesemael Manager

Sector Klant en Markt Harry Buyten Manager

8

Sector Drinkwater Loet Rosenthal Manager


• Juridische entiteit PWN is een naamloze vennootschap. Alle aandelen van ‘N.V. PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland’ zijn in bezit van de provincie Noord-Holland. Besluitvorming als aandeelhouder vindt doorgaans plaats in het college van Gedeputeerde Staten. De Raad van Commissarissen wordt gevormd door zes personen, allen op voordracht van de Raad benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

Visie

PWN is toonaangevend in het leveren van zuiver water tegen lage maatschappelijke kosten. Dit is te danken aan de combinatie van de natuurlijke zuiveringskracht van de duinen en de innovatieve zuiveringstechnieken van PWN. Om deze belangrijke functie van de duinen te borgen zijn ze wettelijk beschermd gebied voor zowel natuurbeheer (Natura2000) als voor drinkwaterproductie. Het resultaat is een waardevol natuurgebied met een grote rijkdom aan flora en fauna, waar tegelijkertijd iedereen kan recreëren en genieten. PWN investeert in activiteiten die zij, vanuit haar positie als drinkwater- en natuurbedrijf, voor de samenleving kan verrichten. Natuur behouden en beheren voor Noord-Holland past daarbij, maar ook educatie aan scholieren. Duurzaamheid staat hoog in het vaandel. Daarnaast zet zij haar kennis en zuiveringstechnologie in voor ontwikkelingsprojecten en hulp in noodsituaties. Hiermee vervult PWN haar maatschappelijke rol.

Missie

PWN zorgt, nu en in de toekomst, voor de continue beschikbaarheid van zuiver drinkwater en waardevolle natuur voor de Noord-Hollandse samenleving. Als belangrijke maatschappelijke onderneming staat PWN in goede verbinding met haar klanten, partners, medewerkers en stakeholders.

Reputatie

PWN is een bedrijf dat betrouwbaar drinkwater produceert met een hoge leveringszekerheid. Tegelijkertijd staat PWN bekend als een partij die verantwoord omgaat met de natuur. • Klantgerichtheid Uit imago-onderzoek blijkt dat PWN als een deskundige, betrouwbare partij wordt gezien. • Maatschappelijk verantwoord ondernemen PWN is een nutsbedrijf met een maatschappelijke functie. Dankzij de combinatie van water en natuur houdt PWN de maatschappelijke kosten laag en investeert PWN tegelijkertijd in duurzame ontwikkeling van de natuurgebieden. Andere initiatieven op dit gebied zijn: noodhulp en ontwikkelingshulp rond drinkwatervoorziening, de ambitie om vanaf 2015 klimaatneutraal te werken, de introductie van Cultuur Historische Effect Rapportages (CHER), en de succesvolle herintroductie van de in Nederland al eeuwen uitgestorven wisent. Tenslotte investeert PWN veel in opleidingen van haar medewerkers, zodat ze nog beter hun talenten kunnen benutten en zich kunnen ontwikkelen. • De combinatie water en natuur Voor PWN gaan drinkwaterproductie en natuurbeheer hand in hand. De aanwezige expertise op het gebied van natuurbehoud zorgt voor een duurzame benadering van drinkwaterwinning. Tegelijk zorgt de kennis en kunde vanuit de vooruitstrevende drinkwatertechnieken van PWN juist voor efficiënte en rendabele oplossingen voor het beheer van de duingebieden. Deze combinatie van water en natuur draagt bij aan lagere maatschappelijke kosten, meer duurzaamheid, continuïteit, zekerheid en veiligheid. • Innovatie PWN vindt voortdurende vernieuwing belangrijk in haar bedrijfscultuur. PWN loopt voorop met een lange historie van vernieuwingen, zowel in zuiveringstechnologie als in natuurbeheer. Toch is innoveren bij PWN geen doel op zich. Vernieuwen stelt PWN in staat om de lat voortdurend hoger te leggen en te streven naar continue verbetering. De vernieuwingen die PWN zoekt zijn gericht op het blijven bieden van de hoge kwaliteit in water, natuur en dienstverlening tegen lage maatschappelijke kosten.

9


Strategie

De strategie van PWN is voor de komende jaren gebaseerd op zeven belangrijke thema’s. • 1. Drinkwaterkwaliteit en leveringszekerheid handhaven De kwaliteit van het drinkwater is continu van een hoog niveau. Dat wil PWN ook in de toekomst zo houden. Dat is niet eenvoudig, omdat de bron voor 95% uit IJsselmeerwater bestaat, waarin de aanwezigheid van ongewenste stoffen zoals medicijnresten en landbouwgif naar verwachting zal toenemen. PWN investeert in nieuwe zuiveringstechnologie om het kwaliteitsniveau ook in de toekomst te garanderen. Naast drinkwaterkwaliteit vindt PWN ook leveringszekerheid van het grootste belang. PWN wil de kans op storingen in haar waterlevering minimaliseren. Daarom investeert PWN in adequaat beheer en onderhoud van haar installaties en het leidingnet. Voor planmatige vernieuwing van de bedrijfsmiddelen kijkt PWN al vooruit tot na 2020.

De bekkens in Andijk

• 2. Water en natuur horen bij elkaar Drinkwaterproductie en natuurbeheer zijn bij PWN verenigd in één organisatie. Dat is niet alleen praktisch in de uitvoering, het versterkt ook de maatschappelijke waarde. De duinen zijn een natuurlijk filter voor het drinkwater van PWN. Een goed beheer van deze natuur hoort daarbij. Het is bovendien gunstig om beide kerntaken in één organisatie te combineren. Door de natuur te beschermen, beschermt PWN haar water en omgekeerd. Tegelijkertijd vergroot PWN de kwaliteit van recreatie in deze gebieden.

De waterbel in Castricum

• 3. Vernieuwingskracht Ook in de toekomst wil PWN goede prestaties tegen zo laag mogelijke maatschappelijke kosten realiseren. Bedrijfsprocessen kunnen altijd beter op het gebied van kwaliteit, kwantiteit, duurzaamheid, klanttevredenheid en kosten. Daar blijft PWN de komende jaren organisatiebreed in investeren. De financiële resultaten die PWN verwacht uit het vermarkten van haar technologische innovaties door PWN Technologies, zullen worden aangewend voor de versterking van de vernieuwingskracht van PWN.

10


• 4. PWN als merk steviger profileren Steeds meer veranderingen in de maatschappij raken PWN. Dat vraagt van PWN om zich meer als een extern georiënteerd bedrijf op te stellen. PWN kiest voor een actieve communicatiestrategie, met meer aandacht voor de klant en het merk PWN, communicatie rond projecten en actief stakeholdermanagement. • 5. MVO-activiteiten integreren en verankeren De kernactiviteiten van PWN leveren op zichzelf al een belangrijke bijdrage aan de maatschappij. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) zit bij PWN dan ook diep in de genen. Daarnaast werkt PWN op basis van ISO26000 planmatig aan haar MVO-ambities, met thema’s als duurzame innovaties, openbare watertappunten, excellente drinkwatervoorziening en natuurbeheer, en haar bijdrage aan de Millennium Doelen van de Verenigde Naties. • 6. Modern werkgeverschap PWN wil een moderne, flexibele werkgever zijn met relevante producten en diensten. Kortom, een bedrijf waar mensen graag willen werken. Daar geeft PWN concrete invulling aan: met goede interne communicatie, flexibele arbeidsvoorwaarden, een moderne werkomgeving, opleidingsmogelijkheden en de kans om als medewerker van PWN een bijdrage aan de maatschappij te kunnen leveren. • 7. Streven naar een efficiënte waterketen PWN ziet veel logica in samenwerking in de waterketen. Daarom wil PWN zich ook inspannen voor meer samenwerkingsverbanden tussen drinkwaterbedrijven, gemeenten en waterschappen om meer efficiency en synergievoordeel te behalen. Daarnaast volgt PWN de ontwikkelingen in de waterketen op de voet. Ook hier speelt actief stakeholdermanagement een rol.

Medewerkers en cultuur

Veel van de medewerkers van PWN werken met grote inzet aan iets wat voor haar klanten vanzelfsprekend is: 24 uur per dag zuiver en betrouwbaar water uit de kraan. Weer andere medewerkers zetten zich met passie in voor natuurbeheer en recreatie in de duinen. Bij PWN is het verloop laag. Haar medewerkers zijn erg betrokken bij hun werk en de maatschappelijke rol van PWN. Dit blijkt uit het feit dat PWN in de top 10 staat van beste werkgevers bij bedrijven onder 1000 werknemers. PWN-ers werken in een cultuur waarin steeds wordt gezocht naar een goede oplossing voor klanten. Daarnaast heerst er bij PWN ook een cultuur van maatschappelijk bewustzijn en een gerichtheid op vernieuwing. Meewerken aan maatschappelijk ondernemen wordt bij PWN gestimuleerd, net als een innovatieve instelling. Dat laatste kan in de breedste zin van het woord: van technologische vernieuwing, tot nieuwe manieren van samenwerken en natuurbeheer. Wat PWN’ers vooral bindt, zijn de kernwaarden: verbinden, vernieuwen en waarmaken. PWN is betrokken en open, gericht op samenwerken. Tegelijkertijd is PWN ambitieus en vooruitstrevend. En in die gedrevenheid doet PWN ook wat zij zegt; PWN maakt haar ambities waar. Als Naamloze Vennootschap heeft de NV PWN een centrale Ondernemingsraad en diverse OR-teams.

11


PWN in 2012 NV PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland heeft in 2012 een omzet gerealiseerd van 178 miljoen euro met 532 fulltime medewerkers. De medewerkersreductie ten opzichte van vorig jaar bedraagt 8 fte. De medewerkerstevredenheid is met een rapportcijfer van 8,0 onveranderd hoog. Dit geldt ook voor de klanttevredenheid met een rapportcijfer van 7,8. In dit korte overzicht van PWN in 2012 wordt een schets gegeven van de belangrijkste gebeurtenissen in 2012. PWN start met een overzicht van de activiteiten rondom de strategische thema’s. Vervolgens vermeldt PWN nog een aantal belangrijke gebeurtenissen in het verslagjaar. Tenslotte passeren de activiteiten van de drie dochterondernemingen, PWN Technologies, Aquanet en De Kennemer Duincampings de revue. Het jaar 2012 was het eerste jaar van het nieuwe ondernemingsplan. Dit plan omvat, zoals eerder aangegeven, zeven strategische thema’s. Op alle thema’s heeft de organisatie in 2012 grotere of kleine stappen vooruit gezet. Sommige thema’s bouwen voort op speerpunten uit het voorgaande jaar.

PWN stimuleert het drinken van kraanwater

1. Drinkwaterkwaliteit en leveringszekerheid handhaven

PWN heeft in 2012 104,3 miljoen m3 drinkwater geleverd. Hoewel dit 1,2% lager is dan de prognose, valt de daling nog binnen de nauwkeurigheidsmarge. Als gevolg van de achterlopende drinkwaterafzet heeft PWN 1,5% minder water geproduceerd dan gepland (87,36 miljoen m3 versus 88,69 miljoen m3). De vrijwel continue levering van drinkwater is voor haar klanten bijna een vanzelfsprekendheid. Ook dit jaar was het aantal minuten waterstoring erg laag. De tijd dat een klant onverwacht geen water uit de kraan kreeg of met een sterk verminderde druk werd geconfronteerd was gemiddeld nog geen 5 minuten. De kwaliteit van het drinkwater is in 2012 op een hoog niveau gebleven. De doelstelling van de kwaliteitsindex van productie: >90 is ruimschoots gehaald (93,6). Dit geldt ook voor de kwaliteitsindex van distributie: >85. Er werd een index van 91,5 gerealiseerd. In 2012 is fors geïnvesteerd in het moderniseren van de drinkwaterinfrastructuur. Zo is in Hoorn een tweede distributiepompstation met extra opslagcapaciteit gereed gekomen. Na de ingebruikname is PWN gestart met de renovatie van het bestaande distributiepompstation. In Andijk worden flinke vorderingen met de bouw van de nieuwe voorzuivering (Andijk III) gemaakt. Dit project loopt op schema en de ingebruikname ervan is gepland begin 2014. Op het gebied van assetmanagement hebben onderhoud, vervanging en vernieuwing de komende decennia de hoogste prioriteit. Eerst ligt het zwaartepunt de komende jaren nog op de bovengrondse infrastructuur. Gaandeweg zal dit verschuiven naar wat onder de grond ligt, het transport- en distributienet van PWN.

12


De kosten die met het beheer van de assets zijn gemoeid, maken verreweg het grootste deel uit van de totale drinkwaterkosten. Een goed opgezet systeem van assetmanagement is dan ook cruciaal voor de ontwikkeling van de drinkwaterprijs in de komende decennia. Een internationaal erkende systematiek hiervoor is het PAS55-systeem. Om volledig aan de uitgangspunten en voorwaarden van dit systeem te kunnen voldoen, ging in het verslagjaar het programma Waterpas van start. Dit loopt tot 2015 en moet een certificeerbaar systeem van assetmanagement opleveren.

2. Water en natuur horen bij elkaar

De bekostiging van het natuurbeheer in Nederland staat flink onder druk, ook in Noord-Holland. Voor de duingebieden die PWN beheert, speelt deze financiële druk in mindere mate. En dat is juist te danken aan de combinatie van de drinkwateractiviteiten met natuurbeheer.

3. Vernieuwingskracht

Dochterbedrijf PWN Technologies werd in 2012 verder uitgebreid. De vooruitzichten voor dit bedrijf zijn onveranderd goed. Vernieuwing ziet PWN ook gebeuren binnen de natuur- en recreatietak van het bedrijf, dankzij aansprekende projecten als begrazing met wisenten en de Noord-West Natuurkern. Om innovatie nog beter en breder te verankeren is er een workshop gehouden op initiatief van de beoogde innovatiemanager. De resultaten hiervan zullen in 2013 worden besproken en verder uitgewerkt.

4. PWN als merk steviger profileren

Dit thema is relevant vanuit het imago onderzoek dat in 2010 is gehouden, waarbij PWN wordt gezien als een dure, ontoegankelijke organisatie. Met dit thema wil PWN zich als relevante maatschappelijke organisatie voor het voetlicht brengen. Vanuit die visie zijn de volgende zaken in 2012 geïntroduceerd: nieuwe huisstijl, digitale nieuwsbrief voor consumenten en zakelijke klanten, waterpromotieactiviteiten bij diverse evenementen en introductie van het eerste openbare watertappunt in Alkmaar.

5. MVO-activiteiten integreren en verankeren

PWN hanteert de principes van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO): duurzaam, doelmatig, innovatief en transparant. PWN is in 2012 verder gegaan met haar tien MVO-speerpunten. In de eerste plaats zijn dat activiteiten op het gebied van duurzaamheid in het drinkwaterproductieproces: het programma Duurzaam PWN. Daarnaast levert PWN ook een bijdrage aan de realisatie van de Millennium Development Goals van de Verenigde Naties. Tevens werkt PWN onder meer aan duurzaam inkopen, stakeholdermanagement en educatieve projecten. In 2012 heeft PWN de Zelfverklaring ISO 26000 opgesteld. Op verzoek van NEN-Nederland heeft PWN deze ook in het Engels vertaald en heeft PWN haar aanpak gepresenteerd op het wereldcongres ISO 26000 in Genève. Om de MVO-prestaties in beeld te brengen, heeft PWN aansluiting gezocht bij internationale afspraken over duurzaamheidverslaglegging: de Global Reporting Initiative (GRI zie bijlage).

6. Modern werkgeverschap

PWN wist in 2012 de zevende plaats in de top tien van beste werkgevers in de categorie bedrijven kleiner dan duizend fte te bereiken. Het jaarlijkse medewerkeronderzoek leverde opnieuw een waardering op van een 8 voor tevredenheid. In 2012 is het programma PWNext voorbereid voor besluitvorming door de directie in december. PWNext heeft als doel om een aantrekkelijke werkgever te blijven en omvat drie onderdelen: de aanpassing van de werkcultuur, het aanpassen van de ICT en de grondige renovatie van het kantoor in Velserbroek. Begin 2013 heeft de RvC haar goedkeuring gegeven aan de hiervoor vereiste investering van € 19,8 miljoen. Ook heeft PWN het gehele jaar een leiderschapsprogramma uitgevoerd dat erop was gericht op een manier leiding te geven die bij PWNext past. Ook medewerkers kregen in dit kader diverse trainingen. Het programma loopt tot eind 2015.

13


7. Streven naar een efficiënte waterketen

In 2012 is dit thema nog geen speerpunt geweest. Het streven naar een efficiënte waterketen komt later in de Ondernemingsplan periode aan de orde.

Relevante bedrijfsactiviteiten

Naast de speerpunten vanuit het Ondernemingsplan, zijn in 2012 nog de volgende relevante bedrijfsactiviteiten te vermelden. • Natuurbeheer en recreatie De belangrijkste ontwikkeling in natuurbeheer in 2012 was dat PWN daadwerkelijk aan de slag kon gaan voor de Noordwest Natuurkern, dit Europese investeringsproject zal doorlopen in 2013. Ook elders in de duinen heeft PWN gewerkt aan soortenrijkdom, onderhoud en verbetering van de recreatieve waarde. Hierbij zijn een aantal projecten zowel in het Noordhollands Duinreservaat en Nationaal Park Zuid- Kennemerland uitgevoerd. In 2012 verkocht PWN ruim 122 duizend duinkaarten in het Noordhollands Duinreservaat, 7% meer dan vorig jaar. In 2012 heeft de sector Natuur en Recreatie een belangrijke bijdrage geleverd aan het groot onderhoud van de infiltratiegebieden van drinkwater: Castricum en Kieftenvlak. Om besmetting van het drinkwater te voorkomen is er voor de werkzaamheden veel zand nodig. Dit zand kwam eerder vrij bij de uitvoering van natuurontwikkelingsprojecten. Projecten op het gebied van recreatie waren onder andere: opening van het Safaripad in het Kraansvlak, de lustrumeditie van de manifestatie Kunst en Koningsduin en de opening van het Theehuis “Hof van Kijk Uit” in Castricum. • Klanten PWN levert drinkwater aan bijna 777.000 huishoudens en bedrijven. De sector Klant en Markt waakt over de kwaliteit van de dienstverlening en de reputatie in de markt. In 2012 zijn bijna 7 miljoen klantcontacten geweest, 1,3 miljoen facturen zijn verstuurd en 40.000 watermeters zijn vervangen. In het kader van resultaatgericht werken heeft PWN een aantal klantprocessen verbeterd, waarbij per proces KPI’s zijn vastgesteld. Hierdoor is een reductie van 85 fte naar 78 fte gerealiseerd, voornamelijk door natuurlijk verloop. Daarnaast heeft prestatiesturing bij het Klantencontactcentrum geresulteerd in een forse stijging van de productiviteit. Er zijn onder meer normprestaties opgezet en er is een KPI-systeem met informatie voor alle organisatieniveaus. • ICT Wat de ICT betreft, is verder gegaan op de ingeslagen weg. Er kwam een manager Informatievoorziening en PWN werkt met een nieuwe ICT-dienstverlener. Daarnaast zijn tal van software- en hardwareverbeteringen doorgevoerd. De voorgenomen samenwerking met een aantal drinkwaterbedrijven, genaamd Futuro, is na grondig onderzoek en een negatieve business case binnen PWN stopgezet. PWN gaat zelfstandig de beoogde ICT verbeteringen in de komende jaren doorvoeren. • Crisisbeheersing Er zijn in 2012 geen grote crisissituaties geweest. In juni 2012 is er een samenwerkingsoefening gehouden waarbij de Eenheid Planning en Advies-drinkwater (EPA-d)van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Het Waterlaboratorium, de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord en PWN gezamenlijk een oefenscenario doorliepen. Het belangrijkste doel van deze grote oefening was uiteindelijk te komen tot een vorm van samenwerking waarbij de bedreiging van de volksgezondheid z.s.m. geëlimineerd moest worden. Er werd op drie verschillende locaties geoefend: de crisisteams van PWN zaten in Velserbroek, de Veiligheidsregio in Alkmaar en de EPA-d in Den Haag. Uiteraard leverde deze oefening de nodige verbeterpunten op die door de afzonderlijke organisaties zijn opgepakt.

14


• Organisatie De organisatiestructuur is in 2012 in grote lijnen dezelfde gebleven als in 2011. De wijzigingen die zijn doorgevoerd zijn de volgende: Op 1 januari ging de afdeling Onderzoek en Innovatie (O&I) over naar de dochteronderneming PWN Technologies. De medewerkers van O&I hebben daarmee een nieuwe werkgever gekregen. Tevens zijn De Kennemer Duincampings, voorheen een afdeling van sector Natuur en Recreatie, in januari 2013 verzelfstandigd in een eigen BV. In 2012 ging met terugwerkende kracht een eenjarige CAO in, met een looptijd tot 1 augustus 2012. In WWbverband levert PWN ook een bijdrage aan een CAO-onderzoek naar salarisgaranties. De onderhandelingen over een nieuwe CAO na 1 augustus 2012 verliepen moeizaam als gevolg van de discussies over de salarisgaranties. De Ondernemingsraad is in het verslagjaar zes keer bijeengekomen. Daarnaast hebben vijf overleggen plaatsgevonden met de directie van PWN. De OR heeft haar adviesrecht uitgeoefend op de volgende dossiers: PWNext, de digitalisering van de HR processen, de gedragscode en de inrichtingskeuze van Windows 7. Voorts heeft de OR ingestemd met het vervallen van de spaarloon- en de levensloopregeling, het rooster van de sector Natuur & Recreatie, het inzetten van de kantoorautomatisering en de risico inventarisatie- en evaluatie van het hoofdkantoor. Dit laatste is een Arbo instrument om risico’s op de werkplek te signaleren. Tenslotte heeft de OR kennisgemaakt met de nieuwe Raad van Commissarissen.

Dochterondernemingen van PWN PWN Technologies

Dochterbedrijf PWN Technologies werd in 2012 verder uitgebouwd. PWN Technologies heeft een positief resultaat van € 338.000 behaald op een omzet van € 26 miljoen. De vooruitzichten voor dit bedrijf zijn onveranderd goed. Zij zijn dicht bij een prestigieuze opdracht voor de bouw van een installatie in Singapore op basis van keramische membranen. Ook is PWN Technologies bezig met pilotinstallaties voor Melbourne (Australië) en voor South West Water (Engeland). De belangrijkste showcase van de nieuwe innovatieve technologie die door PWN is ontwikkeld en door PWN Technologies wordt vermarkt, is echter de nieuwe voorzuiveringsinstallatie voor het eigen productiebedrijf Andijk. Het SIX-Ceramac ontwerp voor Andijk III heeft drie prestigieuze prijzen opgeleverd, waarvan twee internationaal. Door deze successen is PWN Technologies in staat geweest om enkele jonge gekwalificeerde onderzoekers aan zich te binden - een van de belangrijkste randvoorwaarden om de vernieuwingskracht duurzaam in stand te kunnen houden.

Aquanet

Via Aquanet wordt de kennis en expertise van PWN en haar medewerkers ingezet in internationale projecten die gericht zijn op het verbeteren van de lokale drinkwatervoorziening. Deze projecten dragen bij aan de Millennium Development Goals (MDG) van de Verenigde Naties. In 2000 is tijdens het Wereldwaterforum in Kyoto afgesproken dat ten minste 700 miljoen mensen binnen 15 jaar de beschikking krijgen over goed drinkwater en riolering. Dit is 50% van het totale aantal mensen dat het op dat moment zonder deze voorzieningen moest doen. Sinds 1986 levert PWN een bijdrage aan het opzetten van goede drinkwatervoorzieningen in ontwikkelingslanden. Hiervoor werkt PWN nauw samen met diverse partners zoals Aqua for All, Waterfund Holland en niet-gouvernementele organisaties. In 2012 is er extra geld opgehaald voor goede doelen via de volgende acties: kerstmarkt, Wandelen voor Water en de actie voor online watermeterstand doorgeven. In 2012 was Aquanet betrokken bij projecten voor de drinkwatervoorziening aan 2 miljoen mensen. De dochteronderneming voert deze projecten veelvuldig uit in samenwerking met andere partijen (zowel Nederlandse/buitenlandse en lokale partners). Soms biedt Aquanet ondersteuning door kennis in te brengen, soms door een geldbedrag ter beschikking te stellen, en soms beide.

15


Met al haar activiteiten heeft Aquanet in 2012 een netto-omzet behaald van € 1,3 miljoen. Van het door PWN beschikbaar gestelde MDG-budget van € 800.000 werd € 672.533 besteed. Het resterende bedrag blijft beschikbaar voor toekomstige projecten.

De Kennemer Duincampings

De Kennemer Duincampings (KDC) had voor het derde achtereenvolgende jaar te maken met een nat zomerseizoen. Door strak te sturen op de kosten is desalniettemin een positief resultaat behaald van € 305.000 op een totale omzet van € 7,7 miljoen. De Kennemer Duincampings bestaan uit een drietal campings in het PWN-gebied, te weten: camping Bakkum, camping Geversduin en camping De Lakens. Al de campings hebben een Green Key, een internationaal keurmerk voor de toerisme- en recreatiebranche. KDC wil vanaf 2015 zoveel mogelijk CO2-neutraal ondernemen. Bureau Search heeft eind vorig jaar een nulmeting bij de terreinen en gebouwen uitgevoerd.

16


Corporate Governance Algemeen en structuur

N.V. PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland is een naamloze vennootschap waarop het verzwakt structuurregime van toepassing is. De Raad van Commissarissen wordt gevormd door 6 personen, allen op voordracht van de Raad benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Alle aandelen zijn in bezit van de provincie Noord-Holland; besluitvorming als aandeelhouder heeft doorgaans plaats in het college van Gedeputeerde Staten. De Raad heeft drie commissies uit zijn midden ingesteld, een auditcommissie, een remuneratiecommissie en een selectie- en benoemingscommissie. Voor elk van die commissies heeft de Raad een reglement vastgesteld. Het eigen functioneren van de Raad en de relatie met directie, aandeelhouder en externe accountant is eveneens in een reglement vastgelegd. Daarnaast is er ook een reglement voor het functioneren van de directie. In principe worden alle uitgangspunten van de Nederlandse Goverance Code toegepast. Waar dit niet gebeurt, of waar recente aanpassingen van de code nog moeten worden doorgevoerd, wordt dat hieronder aangegeven. In verband met een aantal nieuwe bepalingen in de Drinkwaterwet zijn de statuten aangepast. De statutenwijziging is in een algemene vergadering van aandeelhouders door de aandeelhouder vastgesteld. Tevens heeft PWN in 2012 met een externe adviseur de structuur van de Governance bepaald. PWN is voor 100% aandeelhouder van PWN Technologies B.V., PWN International Projects B.V., Aquanet B.V. en De Kennemer Duincampings B.V. De gekozen constructie via statuten en directiereglement is zodanig dat PWN blijvend invloed kan uitoefenen op de activiteiten van haar dochters. • Bestuur De huidige bestuurder heeft een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. De bepalingen van de WWB-cao zijn voor hem van overeenkomstige toepassing verklaard. De beloning van de directeur bevat geen variabele componenten; bepalingen over opties e.d. zijn niet van toepassing. Bij ontslag geldt voor de bestuurder de WWB-cao. Er is een klokkenluidersregeling vastgesteld die per 1 januari 2011 in werking is getreden. PWN heeft een eenhoofdige mannelijke directeur. Hierdoor kan op dit moment niet voldaan worden aan de 30% eis van de wet Bestuur en Toezicht. • Raad van Commissarissen Alle commissarissen zijn onafhankelijk. Het aantal zittingsperioden is beperkt tot tweemaal vier jaar. Bij iedere mogelijke herbenoeming wordt grondig bekeken of de beoogde commissaris een toegevoegde waarde heeft voor de Raad en de vennootschap. De Drinkwaterwet sluit uit dat een commissaris aandelen PWN bezit. Bepalingen over one-tier bestuursstructuur zijn niet van toepassing. In de Raad van Commissarissen is de verdeling man/ vrouw evenwichtig. • Aandeelhouders De wettelijke bepalingen over financieringspreferente aandelen zijn niet van toepassing. Aangezien er geen certificatie van aandelen heeft plaatsgevonden zijn de bepalingen over certificering niet van toepassing. De bepalingen over informatieverstrekking aan analisten zijn niet van toepassing. Informatieverstrekking aan de enige aandeelhouder gebeurt periodiek. Tweemaal per jaar wordt een algemene vergadering van aandeelhouders gehouden. Daarnaast vindt minimaal vier keer per jaar overleg plaats tussen de bestuurder en de verantwoordelijke gedeputeerde die namens Gedeputeerde Staten de aandeelhoudersrol vervult. Bepalingen over institutionele beleggers zijn niet van toepassing, aangezien de aandelen krachtens de wet slechts in overheidshanden kunnen zijn.

17


Risicomanagement Inleiding

Het stelsel van risicobeheersingmaatregelen is bedoeld om effectiever om te gaan met onzekerheden, zodat bedreigingen worden ingeperkt en kansen optimaal worden benut. Hierdoor wordt een risicoprofiel verkregen dat aansluit op de doelstellingen van PWN. Het risicomanagementsysteem zorgt ervoor dat risico’s van tevoren worden benoemd en van beheersmaatregelen worden voorzien. Absolute zekerheid dat zich geen verrassingen voordoen, kan echter nooit worden gegeven.

Risicoprofiel Strategische risico’s Bescherming van drinkwaterbronnen

De beschikbaarheid van voldoende water voor het produceren van drinkwater is gebaseerd op twee bronnen: het IJsselmeer en de Rijn. Het IJsselmeer is de belangrijkste bron voor het maken van drinkwater. De kwaliteit van het IJsselmeerwater verdient daarom veel aandacht. In VEWIN- en RIWA-verband, maar ook zelfstandig, praat PWN mee over de inrichting en beheer van dit gebied en het achterliggende stroomgeied van de rivier de Rijn. Daarnaast wordt water uit de Rijn en uit het IJsselmeer geïnfiltreerd in het duingebied bij Castricum. Door het beheer van dit gebied zelf uit te voeren, houdt PWN controle over het gedeeld gebruik van dit gebied voor drinkwaterproductie, natuurvorming en recreatie. Tevens heeft het duingebied een functie als watervoorraad voor enkele maanden. Gestructureerd stakeholdermanagement draagt bij aan het behoud van IJsselmeer als zoetwatervoorraad, een van de ankers van de PWN-strategie. • Kwaliteit- en leveringszekerheid drinkwater Om de leveringszekerheid zeker te stellen is een juiste inschatting van de vraag naar drinkwater op de middellange en lange termijn van groot belang. Het is belangrijk voor het tijdig en juist investeren in de leveringscapaciteit van de installaties van PWN. Samen met enkele collega-waterbedrijven voert PWN op dit gebied regelmatig updates uit. Er is een strategisch plan vastgesteld voor het veiligstellen van de leveringszekerheid voor de komende jaren. Dit resulteert in een viertal belangrijke projecten. In 2012 zijn de aanleg van een tweede leiding Hoorn-Purmerend, de renovatie van pompstation Hoorn en de aanpassing van de infrastructuur in het Gooi gereed gekomen. Met de bouw van een nieuwe voorzuivering realiseert PWN een robuust zuiveringsproces voor het productiebedrijf in Andijk. • Beheer assets drinkwater Met een omslag van reactief naar proactief onderhoud voorkomt PWN dat op de lange termijn het onderhoud aan drinkwaterassets zich gaat ophopen. Daarvoor is een systeem van assetmanagement ingericht, dat gebruikt wordt om investeringsplannen te ondersteunen en het onderhoud te sturen. Het assetmanagementproces zal, met behulp van de PAS55-norm, geborgd gaan worden.

Een nieuwe transportleiding wordt in een sleuf geplaatst

18


• ICT-systemen Beheersing van het risico op onbetrouwbare en niet beschikbare ICT-systemen ligt ten grondslag aan de versterking van de ICT-beheerorganisatie in de afgelopen jaren, waarbij niet alleen aan de techniek, maar ook aan informatiemanagement aandacht is geschonken. PWN trekt hiermee nadrukkelijk de regie over uitbesteed werk naar zich toe. • Invloed op de omgeving De politieke ontwikkelingen ten aanzien van het milieu (van invloed op het natuurbeheer) en de toenemende drukte in de ondergrond (van belang voor het leidingnet) maken dat bekendheid bij en invloed op stakeholders van groot belang is. PWN is dan ook gestart met het inrichten van gestructureerd stakeholdermanagement. • Vernieuwingskracht Om drinkwater van hoge kwaliteit tegen acceptabele kosten te kunnen blijven leveren zijn regelmatige vernieuwingen in de interne bedrijfsprocessen noodzakelijk. Daarom zal het versterken van de vernieuwingskracht van de organisatie de komende jaren bijzondere aandacht krijgen. De te verwachten revenuen uit de uitbouw van PWN Technologies zullen bijdragen aan de versterking van ontwikkeling en innovatie bij PWN. • Arbeidsmarkt Om nu en in de toekomst in staat te zijn personeel van voldoende niveau aan te trekken en vast te houden is een HR-strategie ontwikkeld. Er is een verdiepingsslag in de sectoren gaande om te komen tot een concernbrede, strategische personeelsplanning. Parallel daaraan wordt een strategische arbeidsmarktstrategie ontwikkeld. • Relatie blauw-groen Als gevolg van de bezuinigingen op natuurbeheer ontstaat er druk van buiten PWN om het natuurdeel af te splitsen en te laten fuseren met andere natuurorganisaties. De combinatie van drinkwatervoorziening en natuurbeheer heeft echter voor PWN een hoge prioriteit. Niet alleen vanwege de rol die natuurbeheer speelt in de drinkwatervoorziening (zie hierboven), maar ook door de maatschappelijke waarde die het aanbieden van recreatiemogelijkheden biedt.

Operationele risico’s Leveringszekerheid bij calamiteiten

Als gevolg van een calamiteit bestaat de kans dat er niet voldoende betrouwbaar drinkwater geleverd kan worden. Daarvoor is er een “stand-by” crisisorganisatie ingericht die bij calamiteiten kan optreden om de levering van voldoende en betrouwbaar drinkwater zeker te stellen en overlast voor klanten zo veel mogelijk te beperken. Zij oefent regelmatig, samen met crisispartners, zoals gemeenten, regionale brandweer en veiligheidsregio’s. Hiervoor is, met alle betrokkenen, een oefenplan opgesteld. Installaties zijn beveiligd volgens landelijk geldende regels van de brancheorganisatie VEWIN en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid.

Leidingnetvervanging

Om de kwaliteit van het leidingnet te borgen zijn op basis van diverse analyses prognoses gemaakt omtrent de ontwikkeling van de technische staat van het leidingnet. Op basis van deze prognoses is vervolgens een vervangingsprogramma opgesteld. In het meerjareninvesteringsprogramma is voorzien dat jaarlijks het aantal te vervangen kilometers leiding zal worden opgevoerd tot een niveau dat past bij de verwachting. De kennis over de staat van het leidingnet zal de komende jaren worden verdiept, o.a. om de effecten van het vervangingsprogramma te monitoren.

19


Financiële risico’s Vermarkten zuiveringstechnieken

PWN vermarkt de ontwikkelde zuiveringstechnieken via haar dochtermaatschappij PWN Technologies. De daarmee gepaard gaande financiële risico’s voor PWN worden beperkt doordat deze activiteiten in een aparte dochtermaatschappij zijn ondergebracht. Hiermee is een scheiding aangebracht tussen commerciële en niet commerciële activiteiten. Daarnaast is ook het toezicht op de dochters versterkt door de inrichting van een heldere governancestructuur.

Compliance

Wijzigingen in weten regelgeving bereiken PWN via de brancheorganisatie VEWIN. Binnen de organisatie is een werkgroep actief van specialisten die veranderingen in weten regelgeving melden, bespreken en communiceren. Op het netwerk is een opsomming van de voor PWN relevante weten regelgeving in een register vastgelegd.

Risicomanagementsysteem Verankering in de organisatie

Zowel de directie (op strategisch niveau), als de sectoren (op tactisch niveau) houden risicoraamwerken bij, waarin bedrijfsrisico’s zijn benoemd, geanalyseerd en geprioriteerd. Acties uit beleidsplan en jaarplannen worden, om de prioriteit te bepalen, getoetst aan de risicoraamwerken. Er is een werkend monitoringssysteem in de vorm van interne en externe audits.

Interne audit

Een vast team van auditors voert volgens een auditprogramma audits uit. Het auditprogramma is geaccordeerd door de auditcommissie van de Raad van Commissarissen en de directie van PWN. Alle bevindingen, niet alleen van de interne audits, maar ook van externe audits (in de vorm van de Management Letter), worden vastgelegd in managementrapportages. Bewaking van de opvolging van acties naar aanleiding van bevindingen is hiermee geborgd. De Raad van Commissarissen krijgt tweemaal per jaar inzage in de bevindingen en de opvolging daarvan.

20


Financiële resultaten Afzet en omzet

De bruto levering van drinkwater over 2012 bedroeg 104,3 miljoen m3 (2011: 104,9 miljoen m3). Dit is 0,6 miljoen m3 (2011: 0,5 miljoen m3) minder dan in 2011. Deze daling wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een koud voorjaar en een slechte zomer. Tegen de afgenomen afzet staat een toegenomen omzet van € 2,5 miljoen. Deze toename wordt met name veroorzaakt door een stijging van het aantal administratieve aansluitingen van 4.333 en een inflatiecorrectie op het vastrechttarief. De totale geconsolideerde drinkwateromzet komt uit op € 179 miljoen. Het percentage niet in rekening gebracht verbruik is gedaald naar 5,3% (2011: 5,65%). De lichte afname is het gevolg van een verder verbeterde berekeningsmethodiek in 2012. Het verloop van het aantal administratieve aansluitingen wordt hieronder weergegeven: 2012

2011

Administratieve aansluitingen

774.195

769.862

Huishoudelijke en kleinzakelijke aansluitingen

766.158

762.308

8.037

7.554

Grootzakelijke aansluitingen

Op basis van het aantal aansluitingen komt de gemiddelde levering van water per aansluiting in 2012 uit op 128 m3 (2011: 129 m3). Per saldo een lichte daling van 1%.

Financieel resultaat

Investeringen zijn en blijven in de toekomst noodzakelijk om gezond en betrouwbaar drinkwater te kunnen blijven produceren en leveren. Om die investeringen te kunnen financieren moet PWN op de kapitaalmarkt geld aantrekken. Om dit tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden te kunnen doen, dient de financiële huishouding van PWN te voldoen aan bepaalde financiële ratio’s zoals de solvabiliteitsratio. Dit is de verhouding tussen het eigen en het vreemd vermogen. Indien de solvabiliteit aan de door de financiers gestelde voorwaarden voldoet, is het voor PWN mogelijk om onder gunstige voorwaarden geld aan te trekken. Als gevolg van ontwikkelingen op de kapitaalmarkt worden de eisen aan de solvabiliteit verscherpt; op middellange termijn wordt een ratio van 30% geëist. De huidige solvabiliteit bedraagt 25,4%. Om de solvabiliteit te verhogen dient PWN ieder jaar het eigen vermogen verder te versterken. Dit proces zal naar verwachting tot en met 2020 duren. PWN zal dit financieel beleid realiseren door enerzijds de geprognotiseerde netto resultaten te gebruiken voor versterking eigen vermogen, anderzijds zal PWN bezuinigen op de bedrijfsvoering. Het netto resultaat over 2012 bedraagt 9 miljoen en ligt in lijn met de prognose. Dit bedrag wordt toegevoegd aan het eigen vermogen. De kostenreductie in 2012 op het vlak van de overige externe kosten bedraagt 12%. De totale operationele kosten liggen nagenoeg op het niveau van 2011.

21


Personeelskosten

De lichte toename van de personeelskosten houdt vooral verband met de mutatie in de personeelsvoorzieningen en de toename van het aantal fte binnen PWN en haar dochterondernemingen. De toename in de personeelsvoorzieningen is deels het gevolg van het eigenrisicodragerschap dat PWN in 2012 is aangegaan. Het aantal fte per ultimo 2012 bedraagt 608 (2011: 549). Deze toename houdt met name verband met de verzelfstandiging van De Kennemer Duincampings. Met de verzelfstandiging zijn de voorheen ingehuurde personeelsleden officieel in dienst getreden (42 fte). De overige toename in fte houdt verband met de groei van PWN Technologies. Dat de salariskosten niet evenredig toenemen in relatie tot de toename van het aantal fte is mede het gevolg van het activeren van loonkosten onder investeringsprojecten. Bij PWN zelf (vennootschappelijk) is het aantal fte in 2012 met 8 afgenomen naar 532 fte.

Solvabiliteit

Al enige jaren streeft PWN qua vennootschappelijke solvabiliteit naar een percentage tussen 20 en 25%. Als gevolg van de ontwikkelingen op de kapitaalmarkt worden de eisen aan de solvabiliteit verscherpt. Versterking van de solvabiliteit naar 30% op middellange termijn is derhalve essentieel. In 2012 komt de vennootschappelijke solvabiliteit uit op 25,4% (2011: 24,9%). De geconsolideerde solvabiliteit bedraagt per einde 2012 22,5% (2011: 22,1%).

Tarievenbeleid

PWN heeft als gevolg van de afschaffing van de grondwaterbelasting in 2012 een daling doorgevoerd in de variabele waterprijs van € 0,02 per m³. In het tarief voor 2013 is de resterende € 0,01 per m³ teruggegeven aan haar klanten. Tegelijkertijd voert PWN voor 2013 een verhoging door in het jaarlijkse vastrechttarief van ongeveer € 3,50 per jaar. Dit resulteert in een vastrechttarief van € 55,36 en een variabele waterprijs van € 1,208 per m³. Voor een gemiddeld gezin betekent dit een waterprijs van € 1,78 per m³. Dit zorgt voor een toename van de gemiddelde waternota van € 2,50 op jaarbasis. De tariefsverhoging houdt verband met de kosten van investeringen die PWN doet in moderne zuiveringstechnieken. Die zijn nodig om in de toekomst de kwaliteit van het drinkwater en de levering daarvan te kunnen blijven garanderen. De investeringen van PWN zijn in vergelijking met de meeste andere waterbedrijven relatief hoog. Dit komt doordat PWN voor het grootste deel van haar klanten oppervlaktewater (in plaats van grondwater) zuivert tot drinkwater. Het zuiveren van oppervlaktewater is ingewikkelder en daardoor duurder. PWN focust daarbij op meerjarenprojecten zoals de renovatie en vervanging van verouderde installaties. Voorbeelden daarvan zijn sinds 2012 zichtbaar bij de pompstations in Laren en Hoorn. Daarnaast werkt PWN in Andijk ook aan een nieuwe voorzuiveringstechniek. Deze nieuwe voorzuivering zorgt voor een uitstekende waterkwaliteit, maar ook voor een lager energieverbruik én een lagere milieubelasting.

22


Treasury

De treasuryfunctie bij PWN richt zich in belangrijke mate op de financiering en de beheersing van de renterisico’s en -lasten. De contouren waarbinnen besluiten worden genomen op het gebied van treasury zijn vastgelegd in het treasurystatuut. Binnen PWN wordt aan de treasuryactiviteiten geen winstverantwoordelijkheid toegekend. De primaire taak van treasurymanagement binnen PWN is het beheren en beheersen van de financiële posities die voortvloeien uit de normale bedrijfsvoering en wel op een zodanige wijze dat • de daaraan verbonden risico’s worden beheerst; • de daarmee gepaard gaande kosten worden beperkt; • de te realiseren opbrengsten worden verhoogd. De treasurer is verantwoordelijk voor de uitvoer van het door de Raad van Commissarissen vastgestelde Treasurybeleid. De beschikbare middelen worden binnen de eigen organisatie aangewend. Het aangaan van transacties en het afnemen van bancaire diensten geschiedt tegen marktconforme voorwaarden. Offertes worden bij meerdere partijen opgevraagd en overeengekomen tarieven worden objectief gebenchmarkt. Transacties, zoals het kopen van rente-instrumenten, worden uitsluitend aangegaan met kredietwaardige partijen. De kredietwaardigheid van de tegenpartij moet door een onafhankelijke ‘rating agency’ zijn vastgesteld.

Financiële instrumenten

PWN hanteert rentemanagement ter beheersing van de renteresultaten en bescherming van balansverhoudingen tegen de nadelige invloed van rentebewegingen. In een periode van 12 maanden mag het relatieve renterisico niet meer bedragen dan 20%. PWN heeft in 2012 de volgende rente-instrumenten toegepast: • Payers swap • Cross-currency swap

23


Blik op de toekomst De komende jaren blijft de aandacht gericht op investeren in behoud van kwaliteit en leveringszekerheid van het drinkwater van PWN. Begin 2014 wordt de nieuwe zuivering van drinkwaterproductiebedrijf Andijk in gebruik genomen. Voor de nieuwe technologie (SIX-Ceramac) die hiervoor wordt toegepast en die in eigen huis werd ontwikkeld, bestaat internationaal veel belangstelling. Voor dochterbedrijf PWN Technologies, die deze technologie op de markt brengt, is en wordt dit project een belangrijke showcase. In 2013 en 2014 zullen ook enkele andere omvangrijke projecten (renovatie distributiepompstation Hoorn en renovatie drinkwaterproductiebedrijf Wim Mensink) worden afgerond. Vervolgens zal de investeringsinspanning verschuiven naar vervanging van het ondergrondse leidingnet. In de afgelopen jaren is flink geïnvesteerd in de noodzakelijke vernieuwing van de bovengrondse infrastructuur: pompstations Laren, Hoorn, Bergen en de nieuwe voorzuivering van Andijk. Als gevolg hiervan nemen de afschrijvingen toe en deze trend zet zich de komende jaren voort. In de jaren die volgen, zullen de investeringen verder verschuiven van de bovengrondse infrastructuur naar de ondergrondse infrastructuur. De 10.000 kilometer leidingen zijn vanaf de jaren ‘30 aangelegd en zullen stapsgewijs in de komende decennia worden vervangen. Deze investeringen zijn wederom essentieel om niet alleen in 2013 maar ook voor de nabije en verre toekomst, om zonder onderbreking betrouwbaar drinkwater te kunnen blijven leveren aan onze klanten. De toegenomen investeringsomvang leidt tot een stijging van de kapitaalslasten. Deze stijging kan voor een deel worden opgevangen door bezuinigingen op de operationele kosten, waaronder de personele lasten. Hiertoe wordt in 2013 een meerjarendoorkijk ontwikkeld. Echter, waarschijnlijk is dit niet voldoende om de stijging van de kapitaalskosten volledig te compenseren naast de reguliere inflatoire kostenstijging. Een mogelijk noodzakelijke stijging van het drinkwatertarief zal echter beperkt worden tot maximaal het inflatieniveau. Dit zal met de aandeelhouder worden besproken, die uiteindelijk de tarieven dient vast te stellen. In 2013 wordt de voorbereiding gestart voor een nieuwe beheernota voor de duingebieden. Dit loopt parallel aan de provinciale planvorming in het kader van Natura 2000. Naar verwachting zal in 2014 het politieke besluitvormingsproces over beide plannen plaatsvinden. Tenslotte bereidt PWN zich de komende jaren voor op nieuwe vormen van werken met PWNext. In 2013 wordt gestart met de uitvoering van dit programma. Het omvat een cultuurprogramma om leidinggevenden en medewerkers hierop voor te bereiden, aanpassingen aan de ICT-infrastructuur en een grondige verbouwing van het hoofdkantoor in Velserbroek. De planning is dat in de loop van 2015 de medewerkers in voldoende mate zijn toegerust en over de juiste middelen beschikken om op de beoogde nieuwe wijze te kunnen werken.

24

Jaarrekening 2012


Geconsolideerde kerncijfers 2012 2011 2010

Klanten

Aantal administratieve aansluitingen 774.195 769.862 765.964 Tarief per m3 kleinverbruik € 1,217 € 1,236 € 1,236 Vastrecht per woning eigen watermeter € 51,95 € 47,83 € 42,69 Vastrecht per woning met centrale watermeting € 41,83 € 38,76 € 34,60 Gemiddeld verbruik per klant (m3) 128 129 130 Personeel Aantal medewerkers in actieve dienst ultimo (FTE) 608 549 532 Niet-financieel Eigen productie drinkwater x 1000 m3 87.364 87.913 88.160 Inkoop reinwater x 1000 m3 16.924 16.985 17.239 Afzet drinkwater in eigen voorzieningsgebied x 1000 m3 104.288 104.898 105.399 Lengte hoofdleidingnet drinkwater in km 10.320 10.285 10.253 Terreinen in beheer in ha 7.334 7.334 7.330 Financieel Netto-omzet (water) (x 1.000) € 178.986 € 176.182 € 171.706 Bedrijfsresultaat (x 1.000) € 28.032 € 29.603 € 25.725 Resultaat voor bijzondere baten en lasten (x 1.000) € 8.966 € 6.451 € 3.931 Winst voor rente, belastingen en afschrijvingen (x 1.000) € 77.289 € 73.338 € 65.548 Winstmarge (% van de bedrijfsopbrengsten) (x 1.000) 5,0% 3,7% 2,3% Rente dekking 4,0 3,1 3,0 Kasstroom uit operationele activiteiten (x 1.000) € 53.586 € 45.102 € 59.286 Eigen vermogen (x 1.000) € 181.156 € 172.928 € 167.309 Werkzaam vermogen (x 1.000) € 638.961 € 592.121 € 613.015 Totaal rentedragende schulden (x 1.000) € 547.812 € 516.421 € 509.052 Investeringsuitgaven (x 1.000) € 69.440 € 72.461 € 48.294 Solvabiliteit 22,5% 22,2% 21,9% Vewin Benchmark* Kosten per m3 afgeleverd drinkwater nnb € 1,67 € 1,60 Kosten per aansluiting: Belastingen nnb €4 €4 Vermogenskosten nnb € 32 € 28 Afschrijvingen nnb € 47 € 43 Operationele kosten nnb € 132 € 133 nnb € 215 € 208 * Benchmark gegevens 2012 zullen in juli extern worden gepubliceerd door de Vewin.

26


1 Geconsolideerde balans Activa

bedragen x € 1.000

(na resultaatbestemming)

Noot:

31-12-2012 31-12-2011

Vaste activa

Materiële vaste activa 9.1 763.489 746.036 Financiële vaste activa 9.2 4.791 5.792 768.280 751.828 Vlottende activa 9.3 Voorraden 2.657 1.818 Debiteuren 17.605 20.773 Vorderingen en overlopende activa 4.094 5.496 Liquide middelen 9.4 12.664 281 37.020 28.368 Totaal 805.300 780.196

Passiva


31-12-2012 31-12-2011

Eigen vermogen 9.5

Aandelenkapitaal 6.795 6.795 Algemene reserve 174.361 166.133 181.156 172.928 Aandeel van derden 81 23 Totaal groepsvermogen 181.237 172.951 Voorzieningen 9.6 14.008 16.358 Langlopende schulden 9.7 443.716 402.812 Kortlopende schulden 9.8 166.339 188.075 Totaal 805.300 780.196

27


2 Geconsolideerde winsten verliesrekening bedragen x € 1.000

2012 2011

Noot:

Netto-omzet 11.1 178.986 176.182 Geactiveerde produktie voor het eigen bedrijf 2.752 2.611 Overige bedrijfsopbrengsten 11.2 20.594 17.142 Som der bedrijfsopbrengsten 202.332 195.935 Inkoop water 11.3 7.251 7.553 Kosten uitbesteed werk, materiaalkosten en andere externe kosten 11.4 77.836 77.545 Personeelskosten 11.5 39.956 37.499 Afschrijvingen 11.6 49.257 43.735 Som der bedrijfslasten 174.300 166.332 Bedrijfsresultaat 28.032 29.603 Financiële baten en -lasten 11.7 (19.168) (23.396) Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 8.864 6.207

Vennootschapsbelasting 16 0 Resultaat uit deelnemingen 86 244 Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 8.966 6.451

Resultaat aandeel derden 39 0 Netto resultaat 9.005 6.451

28


3 Geconsolideerd kasstroomoverzicht bedragen x € 1.000

2012 2011

Bedrijfsresultaat 28.032 29.603 Afschrijvingen 49.257 43.735 Mutatie aandeel derden 97 0 Amortisatie financiële vaste activa 92 121 Mutatie voorzieningen (2.350) (2.904) 47.096 40.952 Veranderingen in werkkapitaal (6.486) (2.569) (6.486) (2.569) Kasstroom uit bedrijfsoperaties 68.642 67.986 Ontvangen interest (3.347) (1.073) Betaalde interest (18.419) (23.957) Betaalde belastingen (16) (0) Kasstroom uit operationele activiteiten (53.586) (45.102) Desinvesteringen in financiële vaste activa 995 191 Investeringen in materiële vaste activa (70.040) (72.797) Ontvangen bijdragen van derden 3.330 7.172 Kasstroom uit investeringsactiviteiten (65.715) (65.434) Ontvangsten uit langlopende schulden 145.000 90.000 Aflossingen langlopende schulden (113.609) (82.631) Ontvangsten uit bankkrediet 0 6.046 Aflossingen bankkrediet (6.046) 0 Betaald dividend (833) (838) Kasstroom uit financieringsactiviteiten 24.512 12.577

0 0 Mutatie geldmiddelen 12.383 (7.755) Stand geldmiddelen ultimo boekjaar 12.664 281 Stand geldmiddelen primo boekjaar 281 8.036 12.383 (7.755) Kasstroom uit niet-operationele activiteiten

29


4 Toelichting geconsolideerd algemeen 4.1 Algemeen

De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. De jaarrekening is opgesteld in euro’s. De vennootschappelijke winsten verliesrekening is opgesteld met inachtneming van artikel 402 BW2 titel 9.

4.2 Grondslagen voor consolidatie

In de geconsolideerde jaarrekening worden opgenomen de financiële gegevens van PWN en haar groepsmaatschappijen waarin PWN direct of indirect een beslissende invloed uitoefent voor wat betreft het bestuur en het financiële beleid. Consolidatie vindt plaats volgens de integrale methode. Voor het deel van het eigen vermogen van de N.V. Watertransportmaatschappij Rijn-Kennemerland en Ceramac Services B.V. dat niet aan PWN behoort, is in de balans een aandeel derden opgenomen. In januari 2012 is De Kennemer Duincampings B.V. verzelfstandigd van PWN. PWN houdt een 100% belang in De Kennemer Duincampings B.V. Tevens is in 2012 de joint venture CeraMac Services BV formeel opgericht. Naast PWN zijn de volgende deelnemingen meegenomen in de consolidatie:

• • • • •

PWN Technologies B.V., te Andijk (100%) • PWN PTE Ltd, te Singapore (100%) • PWN Technologies Personnel B.V., te Velserbroek (100%) • Ceramac Services B.V., te Almelo (51%) PWN International Projects B.V., te Velserbroek (100%) Aquanet B.V., te Velserbroek (100%) De Kennemer Duincampings B.V., te Velserbroek (100%) N.V. Watertransportmaatschappij Rijn-Kennemerland (WRK), te Nieuwegein (50%)

De deelneming Aquavirunga Limited (51%) wordt op grond van artikel 2:407 lid 1 BW niet meegeconsolideerd.

4.3 Verbonden partijen

PWN kent meerdere verbonden partijen. Het begrip ‘verbonden partij’ wordt gedefinieerd als een partij met beleidsbepalende invloed dan wel invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid van de onderneming. Transacties zijn onder normale marktvoorwaarden aangegaan. In dit kader is er in het verslagjaar sprake geweest van transacties met: • Provincie Noord-Holland Buiten de jaarlijkse dividenduitkering zijn er in het verslagjaar geen transacties met de Provincie Noord-Holland geweest. • Directie en commissarissen Buiten de jaarlijkse beloning zijn er in het verslagjaar geen transacties met directie en commissarissen geweest.

4.4 Omrekening van buitenlandse valuta

Liquide middelen, die luiden in een andere valuta dan de functionele valuta, worden omgerekend tegen de per balansdatum geldende wisselkoers. Valutakoersverschillen die ontstaan uit de afhandeling van zulke transacties evenals uit de omrekening van liquide middelen, worden in de winsten verliesrekening verantwoord. Valutakoersverschillen worden begrepen in de financiële baten en lasten.

30


5 Grondslagen voor waardering van de balans 5.1 Algemeen

Activa en passiva zijn, voor zover niet anders vermeld, gewaardeerd tegen nominale waarde. De eerste waardering van financiële vaste activa en schulden vindt plaats tegen reële waarde.

5.2 Materiële vaste activa

De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs verminderd met de lineaire afschrijvingen en eventuele subsidies. De van derden ontvangen bijdragen in aanleg leidingen worden geamortiseerd overeenkomstig de afschrijvingstermijn van de aangelegde leiding. Onder aanschaffingsprijs wordt verstaan de verkrijgingsprijs hetzij de vervaardigingsprijs inclusief toegerekende financieringskosten tijdens de bouwperiode. De afschrijving op de overige materiële vaste activa vindt plaats volgens het lineaire systeem en is gebaseerd op bedrijfseconomisch verantwoord geachte gebruiksduren. Over terreinen en gronden vindt geen afschrijving plaats. Over een deel van de activa van de WRK wordt op basis van de annuïteitenmethode afgeschreven. De niet aan het productieproces dienstbare materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen directe opbrengstwaarde.

5.3 Financiële vaste activa • 5.3.1 Deelnemingen Groepsmaatschappijen waarop geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. De netto-vermogenswaardemethode wordt gehanteerd voor deelnemingen waarin een invloed van betekenis bestaat op het zakelijke en financiële beleid. • 5.3.2 Vorderingen op deelnemingen Vorderingen, inclusief verstrekte leningen, worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. • 5.4 Voorraden De voorraden gronden hulpstoffen worden gewaardeerd tegen de voortschrijdende gemiddelde inkoopprijs, verminderd met afwaardering wegens incourantheid. • 5.5 Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, voorzover nodig rekening houdend met mogelijke oninbaarheid. • 5.6 Liquide middelen De liquide middelen bestaan uit kas en banktegoeden met een looptijd korter dan 1 jaar. Rekeningcourantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. • 5.7 Voorzieningen De voorziening uitkeringen aan post-actieven wordt gedeeltelijk berekend tegen de contante waarde van de toekomstige betalingsverplichtingen, waarbij rekening is gehouden met de verwachte salarisstijgingen. Voor het subonderdeel WW en WGA verplichtingen wordt de voorziening nominaal bepaald aan de hand van de ontvangen beschikkingen. De voorziening jubileumuitkeringen wordt berekend tegen de contante waarde van de toekomstige betalingsverplichtingen verbonden aan het aanwezig zijn van een langjarig dienstverband waarbij tevens de verwachting over natuurlijke uitstroom is verdisconteerd, waarbij rekening is gehouden met de verwachte salarisstijgingen. Vanwege de gewijzigde CAO vervalt in 2016 de voorziening jubileumuitkeringen van werknemers die in 2016 jonger zijn dan 55 jaar. De overige voorzieningen worden nominaal bepaald. • 5.8 Lang- en kortlopende schulden De lang- en kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

31


6 Grondslagen voor resultaatbepaling Winsten worden verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn geleverd, c.q. de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn.

6.1 Netto-omzet

Onder de netto-omzet wordt verantwoord het gefactureerde vastrecht en het gefactureerde waterverbruik met betrekking tot het verslagjaar tot aan de laatste opnamedatum van de individuele watermeters, evenals de raming van het nog te factureren vastrecht en het verbruik over de periode vanaf de laatste opnamedatum van deze meters tot en met het einde van het verslagjaar. De afwijkingen op de ramingen worden in het volgende verslagjaar verantwoord.

6.2 Geactiveerde productie voor het eigen bedrijf

Onder de geactiveerde productie voor het eigen bedrijf worden de eigen bedrijfskosten en de toeslag op de verbruikte materiaalkosten opgenomen ten dienste van de vervaardiging van materiële vaste activa.

6.3 Overige bedrijfsopbrengsten

Onder overige bedrijfsopbrengsten worden verantwoord de opbrengsten vanuit de door de provincie Noord-Holland in beheer gegeven duinterreinen en andere provinciale natuur- en recreatieterreinen, de opbrengsten van De Kennemer Duincampings en overige opbrengsten van nevenactiviteiten.

6.4 Overige kosten

Dit zijn kosten die PWN maakt t.b.v. haar exploitatie en bestaan onder meer uit kosten uitbesteed werk, materiaalkosten, en overige externe kosten. Deze kosten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben.

6.5 Afschrijvingen

De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van de verwachte economische levensduur. De afschrijvingen vangen aan op het moment van ingebruikname. De van derden ontvangen bijdragen in aanleg leidingen worden geamortiseerd overeenkomstig de afschrijvingstermijn van de aangelegde leiding.

6.6 Financiële baten en lasten

De financiële baten en lasten omvatten de rentebaten en –lasten, de kosten die samenhangen met het aantrekken van vreemd vermogen evenals de eventuele koersverschillen hierop.

6.7 Resultaat deelnemingen

Het resultaat deelnemingen bestaat uit de resultaten van het boekjaar van de in de balans weergegeven deelnemingen.

6.8 Belastingen

Als gevolg van artikel 2 van de Wet op de vennootschapsbelasting zijn waterbedrijven vrijgesteld voor de heffing van vennootschapsbelasting. De weergegeven vennootschapsbelasting heeft volledig betrekking op de deelnemingen van PWN Technologies B.V.

6.9 Resultaat aandeel derden

Het resultaat aandeel derden bestaan uit de resultaten van het boekjaar van de in de balans weergegeven deelnemingen voor het deel waar PWN geen aandeel in houdt.

32


7 Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de tegoeden op de bankrekeningen. Ontvangen en betaalde rente zijn opgenomen onder kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.

8 Grondslagen derivaten en hedge accounting PWN maakt gebruik van afgeleide financiële instrumenten zoals renteswaps ter afdekking van de gelopen risico’s betreffende de renteschommelingen. Met betrekking tot de financiële instrumenten voldoet PWN aan de voorwaarden van kostprijshedge-accounting in overeenstemming met RJ 290. Op basis hiervan wordt de afgedekte post niet in de balans verwerkt. De marktwaarde van de hedge-instrument wordt weergegeven in de niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa.

33


9 Toelichting op de geconsolideerde balans 9.1 Materiële vaste activa

Voor de balanswaardering zijn de volgende afschrijvingstermijnen gehanteerd. Categorie Bedrijfsgebouwen en terreinen: Machines en installaties: Leidingen: Andere bedrijfsmiddelen:

aantal jaren

Bedrijfsgebouwen Gebouwen pompstations Waterwinningsmiddelen en filterinrichtingen Overige machines en installaties Leidingnet distributieleidingen en transportleidingen Leidingnet aansluitleidingen Watermeters Inventaris

40 30 25 5 t/m 10 60 40 4 t/m 20 5

bedragen x € 1.000 Bedrijfsgebouwen Machines en Leidingen Andere vaste en terreinen installaties bedrijfsmiddelen Boekwaarde per 1 januari 2012 Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen

167.669 5.424 (3.238) (8.861)

63.879 19.649 (494) (9.659)

494.010 26.522 0 (17.926)

39.132 10.578 (4.452) (7.596)

Bijdragen derden

Totaal

(86.696) 677.995 (3.330) 58.843 0 (8.184) 2.969 (41.073)

Boekwaarde per 31 december 2012 160.994 73.375 502.606 37.662 (87.057) 687.581 Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2012 99.611 221.891 318.055 64.588 (54.775) 649.370 Aanschafwaarde per 31 december 2012 260.605 295.266 820.661 102.250 (141.832) 1.336.951 Materiële vaste activa in uitvoering (onderhanden werk) In uitvoering per 1 januari 2012 17.407 20.395 25.566 4.673 0 68.041 Investeringsuitgaven 2012 11.087 11.651 37.303 9.399 0 69.440 Gereed 2012 (5.424) (19.649) (26.522) (10.578) 0 (62.173) In uitvoering per 31 december 2012 23.070 12.397 36.347 3.494 0 75.308 Niet aan het productieproces dienstbare materiële vaste activa 600 600 Totaal boekwaarde materiële vaste activa 184.664 85.772 538.953 41.156 (87.057) 763.489

De investeringsuitgaven van € 69 miljoen hebben met name betrekking op de bouw van een nieuwe voorzuivering op het productiebedrijf in Andijk, op de renovatie van twee drinkwaterkelders in Hoorn en Laren en op de aanleg van een 800mm stalen watertransportleiding van Hoorn-Noord naar Purmerend. De per balansdatum gerealiseerde interne netto winstmarge op het project Andijk is geëlimineerd. Onder de materiële vaste activa zijn sinds 1998 activa opgenomen waarvan de beschikbaarheid berust op een beperkt genotsrecht op een ultra-/hyperfiltratie-installatie. De boekwaarde van deze activa per 31 december 2012 bedroeg € 5 miljoen. Alle betalingsverplichtingen uit hoofde van de hiervoor afgesloten Vamillease-overeenkomst (sale and leaseback transactie) zijn middels een defeasanceovereenkomst aan een derde partij overgedragen. Met deze defeasanceovereenkomst zijn de leaseverplichtingen afgekocht.

34


9.2 Financiële vaste activa Deelnemingen

Overige Vorderingen op Overige effecten deelnemingen vorderingen

Totaal

bedragen x € 1.000 Boekwaarde per 1 januari 2012 1.646 1.410 2.736 0 5.792 Desinvesteringen (859) (451) (1.310) Amortisatie (92) (92) Verstrekte leningen 60 60 Aflossingen leningen (136) (40) (176) Mutatie voorziening 431 431 Resultaat deelnemingen 86 86 Boekwaarde per 31 december 2012

1.732

459

2.600

31-12-2012


0

4.791

Mutaties 31-12-2011

Deelnemingen en participaties Gewaardeerd tegen kostprijs: KWR te Nieuwegein (9,7%) 533 0 Reststoffenunie Waterleidingbedrijven B.V. te Nieuwegein (10,5%) 38 0 Futuro B.V. (25%) 5 0

533 38 5

Gewaardeerd tegen netto-vermogenswaarde: Het Waterlaboratorium N.V te Haarlem (33,3%) 716 167 549 Aquavirunga (51%) 0 0 0 Water Fund Holland B.V. te Nieuwegein (29,9%) 440 (81) 521 1.732 86 1.646 Overige effecten Aandeel in afvoerleiding Wieringermeer 459 (92) 551 Beheersovereenkomst Wimmenummerduinen 0 (859) 859 Totaal deelnemingen en participaties 2.191 (865) 3.056 Vorderingen op deelnemingen en participaties Leningen Het Waterlaboratorium N.V. 2.600 (136) 2.736 2.600 (136) 2.736 Overige vorderingen Vorderingen op deelnemingen uit hoofde van MDG activiteiten 749 (40) 789 Vorderingen op niet deelnemingen uit hoofde van MDG 660 (451) 1.111 Vorderingen op niet deelnemingen 60 60 0 Voorziening voor oninbaarheid (1.469) 431 (1.900) 0 0 0 Totaal vorderingen op deelnemingen en participaties 2.600 (136) 2.736 De mutaties in de deelnemingen en participaties betreft het resultaat boekjaar voor het deel waarvoor PWN aandelen houdt. Voor de entiteiten met geringe liquiditeiten waarop PWN een vordering heeft, heeft PWN voor deze vorderingen een voorziening gevormd. De vorderingen op deelnemingen hebben een looptijd langer dan 1 jaar. De vorderingen op deelnemingen met een looptijd korter dan 1 jaar zijn verantwoord onder de vlottende activa. De vorderingen op deelnemingen uit hoofde van MDG activiteiten betreffen vorderingen op Aquavirunga en Water Fund Holland. De mutatie betreft aflossingen op verstrekte leningen aan Aquavirunga. Voorzichtigheidshalve was de vordering wel volledig voorzien. De vorderingen op niet deelnemingen uit hoofde van MDG activiteiten betreffen vorderingen op KDTP, te Pekanbaru, Indonesië. De mutatie betreft de afwaardering tot een bedrag ter hoogte van het gestelde vonnis door de rechter. Voorzichtigheidshalve was deze voorziening in voorgaande jaren reeds voorzien. De vorderingen op niet deelnemingen betreft een vordering van PWN Technologies bv op Pernam, Vietnam betreffende activiteiten terzake de Perfector Technologie. Voorzichtigheidshalve is deze voorziening eveneens volledig voorzien. 35


9.3 Vlottende activa 31-12-2012 31-12-2011


Voorraden

Materialen 2.657 1.818 Totaal voorraad 2.657 1.818 Debiteuren Waterdebiteuren 14.994 14.230 Handelsdebiteuren 5.137 8.462 Af: Voorziening (2.526) (1.919) Totaal debiteuren 17.605 20.773 Vorderingen Vorderingen op personeel 94 67 Te vorderen belastingen, pensioen- en sociale premies 3.275 2.625 Lening u/g 0 243 Overige vorderingen 261 467 Totaal vorderingen 3.630 3.402 Overlopende activa Vooruitbetaalde kosten 256 660 Overige overlopende activa 208 1.434 Totaal overlopende activa 464 2.094 Er zijn geen vorderingen in onderpand gegeven als zekerheid voor verplichtingen.

9.4 Liquide middelen

De liquide middelen staan ter vrije beschikking aan de vennootschap. Voor de toelichting inzake de aangetrokken swaps en verstrekte garanties wordt verwezen naar de niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa.

36


9.5 Eigen vermogen Voor een specificatie en toelichting van het eigen vermogen wordt verwezen naar de vennootschappelijke balans per 31 december 2012.

9.6 Voorzieningen bedragen x € 1.000 Voorziening uitkeringen post-actieven Voorziening jubileumuitkeringen Overig Totaal bedragen x € 1.000 Voorziening uitkeringen post-actieven Voorziening jubileumuitkeringen Overig Totaal

31-12-2012 31-12-2011 10.015 1.801 2.192 14.008 31-12-2012 10.015 1.801 2.192 14.008

12.194 1.955 2.209 16.358 Dotatie Onttrekking Vrijval 31-12-2011 2.627 90 64 2.781

4.604 244 81 4.929

202 0 0 202

12.194 1.955 2.209 16.358

De aangegane verplichtingen inzake uitkeringen aan post-actieven betreffen afspraken met medewerkers op grond van het sociaal plan, dan wel de geactualiseerde en toekomstige verplichtingen van de medewerkers die gebruikmaken van de FUR-suppletieregeling. De voorziening wordt opgenomen tegen de op actuariële grondslag bepaalde contante waarde (op basis van een rekenrente van 5%). In de berekening van de verplichtingen is rekening gehouden met toekomstige salarisstijgingen. De dotatie aan de voorziening post-actieven bestaat met name uit rentekosten, eigenrisicodragerschap inzake de WGA, verplichtingen inzake het uittredingsverlof en verwante verwachte verplichtingen uit hoofde van de gewijzigde CAO. De voorziening jubileumuitkeringen heeft betrekking op de toekomstige jubileumuitkeringen van het actieve personeel. Als gevolg van wijziging in de CAO komt de jubileumverplichting vanaf 2016 te vervallen voor werknemers die in 2016 jonger zijn dan 55 jaar. De jubileumuitkeringen worden dan maandelijks verdisconteerd in het loon. De dotatie aan de voorziening jubileumuitkeringen bestaat met name uit rentekosten. De overige voorzieningen bestaan uit een voorziening inzake verwachte verplichtingen uit hoofde van de CAO alsmede het risico inzake renteverplichtingen uit hoofde van lopende en afgewikkelde verplichtingen. De verwachte onttrekking voor de totale post voorzieningen zal voor het komende boekjaar € 3,5 miljoen. bedragen. Een bedrag van € 1,7 miljoen heeft een looptijd van meer dan 5 jaar.

37


9.7 Langlopende schulden bedragen x € 1.000

31-12-2012 31-12-2011

Langlopende schulden 402.812 426.421 Aflossingsverplichting lopend boekjaar 113.609 82.631 Totaal begin periode 516.421 509.052 Mutaties Opgenomen leningen 145.000 90.000 Aflossingen (113.609) (82.631) Aflossingsverplichting volgend boekjaar (104.096) (113.609) Totaal mutaties (72.705) (106.240) Totaal 443.716 402.812 Totaal langlopende schulden (incl. kortlopend deel) 547.812 516.421

De gemiddelde resterende looptijd is 4,48 jaar (2011: 3,65). Het gemiddelde rentepercentage over de resterende looptijd van deze leningen beloopt 4,09% (2011: 4,44%). Een bedrag van € 334 miljoen (2011: € 265 miljoen) heeft een resterende looptijd van meer dan 5 jaar. De marktwaarde van de langlopende schulden bedraagt € 599 miljoen (2011: € 556 miljoen).

9.8 Kortlopende schulden bedragen x € 1.000 31-12-2012 31-12-2011 Aflossingsverplichting langlopende schulden 104.096 113.609 Schulden aan kredietinstellingen 0 6.046 Voorschotten watergelden 14.773 14.876 Te betalen belastingen, pensioen- en sociale premies 3.418 3.361 Schulden aan leveranciers 26.914 25.194 Overlopende passiva 17.138 24.989 Totaal 166.339 188.075 Voor de toelichting op de mutatie van de schulden aan kredietinstellingen wordt verwezen naar de mutaties in het geconsolideerde kasstroomoverzicht.

38


10 Niet uit de balans blijkende verplichtingen 10.1 Financiële verplichtingen

Meerjarige financiële verplichtingen voor de totale looptijd van de verplichtingen ad € 136 miljoen zijn aangegaan uit hoofde van het onderhoud/beheer van installaties, uit hoofde van investeringen en overige activiteiten. De totale looptijd van deze verplichtingen is korter dan 5 jaar. De verplichting korter dan 1 jaar bedraagt € 47 miljoen. In bovenstaande verplichting is een meerjarige financiële verplichting inbegrepen voor de afname van reinwater. De jaarlijkse verwachte last bedraagt € 11 miljoen. De totale leaseverplichting bedraagt € 3 miljoen, met de volgende onderverdeling: Korter dan 1 jaar : € 1 miljoen Tussen 1 en 5 jaar : € 2 miljoen PWN is ultimo 2012 een verplichting aangegaan inzake het afnemen van een geldlening ad € 25 miljoen per februari 2013.

10.2 Renterisico

Om haar renterisico’s te beheersen, maakt PWN gebruik van financiële instrumenten zoals renteswaps en cross-currency swaps. Deze instrumenten worden gebruikt om renterisico’s op financieringen met een variabele rente af te dekken, dan wel om een rentevoordeel te behalen. Zij worden niet speculatief gebruikt. De marktwaarde van de financiële instrumenten is bepaald aan de hand van de waarde in het economische verkeer. Het betreft het bedrag dat de PWN zou ontvangen of betalen wanneer de contracten beëindigd zouden worden. • 10.2.1 Renteswaps Per 31 december 2012 heeft PWN tien payers swaps met een totale hoofdsom van € 197 mln (2011: € 97 mln). Door koppeling aan leningen met een variabele rente zijn hiermee effectief vaste rentepercentages gecreëerd. De marktwaarde van de swaps bedraagt per 31 december 2012 € 34,7 mln negatief (2011: € 16,8 mln. negatief). • 10.2.2 Cross-currency swap PWN heeft een cross-currency swap afgesloten. Dit betreft een contract waarmee een Britse ponden lening ter grootte van GBP 24,5 mln. tegen 4,86% is omgezet naar een lening in euro’s ter grootte van € 35 mln. tegen 3,81%. Deze constructie is afgesloten omdat de per saldo te betalen euro-rente met deze constructie lager uitkwam dan bij rechtstreeks in euro’s lenen. De marktwaarde van de cross-currency swap bedraagt per 31 december 2012 € 4,4 mln negatief (2011: € 5,6 mln. negatief).

10.3 Valutarisico • Forex forward swap PWN Technologies heeft in 2012 een valutatermijncontract afgesloten. Hiermee wordt het valutarisico voor de aankoop van membranen in Japan afgedekt. De swap dekt het valutarisico van 114,4 miljoen Japanse YEN af. De marktwaarde van deze swap bedraagt per 31 december 2012 € 0,07 miljoen negatief.

39


11 Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening 11.1 Netto-omzet

bedragen x € 1.000 2012 2012 2011 2011 m3 € m3 € Verkocht drinkwater 98.761 163.211 98.974 160.730 Definitieve afrekening voorgaand jaar 523 570 Verkocht ruwwater WRK 74.692 14.153 75.220 13.917 Lek- en meetverschillen 5.527 5.924 Totaal 178.980 177.887 180.118 175.217 Vastrecht brandkranen 1.099 965 Netto-omzet 178.980 178.986 180.118 176.182 Voor een toelichting op de ontwikkeling van de omzet wordt verwezen naar het directieverslag.

11.2 Overige bedrijfsopbrengsten bedragen x € 1.000

2012 2011

Opbrengsten verblijfsrecreatie 7.735 7.469 Opbrengsten natuurbeheer 4.206 2.506 Doorberekende werkzaamheden en diensten 5.424 4.103 Doorberekende administratie- en inningskosten 3.229 3.064 Totaal 20.594 17.142 De toegenomen opbrengsten inzake natuurbeheer houden verband met de ontvangen en toegekende subsidies over 2012. Onder de overige aan derden doorberekende werkzaamheden en diensten zijn voornamelijk begrepen de opbrengsten van derden die worden verkregen uit hoofde van o.a. werkzaamheden aan distributie- en aansluitleidingen en de opbrengsten uit overige nevenactiviteiten.

40


11.3 Inkoop water bedragen x € 1.000

2012 2011

Inkoop reinwater Inkoop ruwwater Totaal

7.251 7.553 0 0 7.251 7.553

11.4 Kosten uitbesteed werk, materiaalkosten en andere externe kosten 2012 2011


34.426 18.955 24.455 77.836

Uitbesteed werk Materiaalkosten Overige externe kosten Totaal

31.955 17.820 27.770 77.545

11.5 Personeelskosten

2012 2011


Salarissen (incl. vakantiegeld) 33.129 32.314 Pensioenkosten 4.447 4.204 Overige sociale lasten 3.740 3.240 41.316 39.758 Mutaties voor de voorzieningen (2.167) (3.025) Mutatie voor de reservering verlofdagen 807 766 Totaal 39.956 37.499 Het gemiddeld aantal actieve personeelsleden omgerekend naar een volledige dagtaak per ultimo van het jaar bedroeg 608 549 De bezoldiging van de directie en commissarissen wordt vermeld in de toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening.

41


11.6 Afschrijvingen

2012 2011


52.226 46.588 (2.969) (2.853) 49.257 43.735

Afschrijving op materiële vaste activa Amortisatie van bijdragen in aanleg Totaal

11.7 Financiële baten en -lasten

bedragen x € 1.000 2012 2011 Rentelasten 21.751 21.955 Rentetoerekening aan voorzieningen 570 804 22.321 22.759 Doorberekend aan investeringswerken (3.063) (802) Ontvangen interest leningen u/g derden (161) (159) 19.097 21.798 Overige interestbaten en -lasten 194 1.710 Koersresultaat (123) (112) Totaal 19.168 23.396

42


12 Vennootschappelijke balans Activa


(na resultaatbestemming)

Noot:

31-12-2012 31-12-2011

Vaste activa

Materiële vaste activa 15.1 612.500 586.483 Financiële vaste activa 15.2 67.041 73.972 679.541 660.455 Vlottende activa 15.3 Voorraden 1.813 1.680 Debiteuren 15.206 17.460 Vorderingen en overlopende activa 17.212 14.787 Liquide middelen 109 253 34.340 34.180 Totaal 713.881 694.635

Passiva


31-12-2012 31-12-2011

15.4 Aandelenkapitaal 6.795 6.795 Algemene reserve 174.361 166.133 181.156 172.928 Voorzieningen 13.979 16.358 Langlopende schulden 15.5 375.015 340.543 Kortlopende schulden 15.6 143.731 164.806 Totaal 713.881 694.635 Eigen vermogen

43


13 Vennootschappelijke winsten verliesrekening 2012 2011


Bedrijfsresultaat 21.032 22.672 Financiële baten en -lasten (12.766) (16.722) Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 8.266 5.950 Resultaat uit deelnemingen 739 501 Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 9.005 6.451 Aangezien de resultaten van de vennootschap zijn betrokken in de consolidatie, is de vennootschappelijke winsten verliesrekening in verkorte vorm opgenomen (conform art. 402 BW 2 titel 9). De kosten van de externe accountant Ernst & Young Accountants LLP en de daaraan gelieerde entiteiten, begrepen in het bedrijfsresultaat, bedragen: Controle van de jaarrekening Adviesdiensten op fiscaal terrein Overige controle werkzaamheden Totaal

2012 2011 83.403

98.085

163.348

170.671

42.372

5.210

289.123 273.966

De overige werkzaamheden hebben met name betrekking op de controle van subsidieafrekeningen en organisatorische adviezen.

44


14 Toelichting vennootschappelijk algemeen 14.1 Algemeen

De grondslagen van waardering en resultaatbepaling voor de vennootschappelijke jaarrekening zijn gelijk aan de grondslagen die worden vermeld in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening. Geconsolideerde vennootschappen worden gewaardeerd op de netto-vermogenswaarde. Het resultaat uit deelnemingen komt overeen met het aandeel in het resultaat van het boekjaar van de desbetreffende vennootschappen. De vennootschappelijke winsten verliesrekening is opgesteld met inachtneming van artikel 402 BW2 titel 9. Voor zover toelichting ontbreekt, wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening.

45


15 Toelichting op de vennootschappelijke balans 15.1 Materiële vaste activa

Voor de balanswaardering zijn de volgende afschrijvingstermijnen gehanteerd. Categorie Bedrijfsgebouwen en terreinen: Machines en installaties: Leidingen: Andere bedrijfsmiddelen:

aantal jaren

Bedrijfsgebouwen Gebouwen pompstations Waterwinningsmiddelen en filterinrichtingen Overige machines en installaties Leidingnet distributieleidingen en transportleidingen Leidingnet aansluitleidingen Watermeters Inventaris

40 30 25 5 t/m 10 60 40 4 t/m 20 5

bedragen x € 1.000 Bedrijfsgebouwen Machines en Leidingen Andere vaste en terreinen installaties bedrijfsmiddelen Boekwaarde per 1 januari 2012 Investeringen Verzelfstandiging De Kennemer Duincampings Desinvesteringen Afschrijvingen

122.924 51.121 410.188 4.740 19.232 26.522 (1.356) (3.238) (494) (5.227) (6.872) (12.008)

Bijdragen derden

Totaal

26.115 (86.696) 523.652 10.133 (3.330) 57.297 (794) (2.150) (4.452) (8.184) (5.780) 2.969 (26.918)

Boekwaarde per 31 december 2012 117.843 62.987 424.702 25.222 (87.057) 543.697 Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2012 95.282 218.907 312.137 60.394 (54.775) 631.945 Aanschafwaarde per 31 december 2012 213.125 281.894 736.839 85.616 (141.832) 1.175.642

Materiële vaste activa in uitvoering (onderhanden werk) In uitvoering per 1 januari 2012 17.394 17.093 23.794 4.550 0 62.831 Investeringsuitgaven 2012 10.304 10.221 36.704 8.770 0 65.999 Gereed 2012 (4.740) (19.232) (26.522) (10.133) 0 (60.627) In uitvoering per 31 december 2012 22.958 8.082 33.976 3.187 0 68.203 Niet aan het productieproces dienstbare materiële vaste activa 600 600 Totaal boekwaarde materiële vaste activa 141.401 71.069 458.678 28.409 (87.057) 612.500

Voor de tekstuele toelichting wordt verwezen naar de geconsolideerde jaarrekening.

46


15.2 Financiële vaste activa Deelnemingen

Overige Vorderingen op Overige effecten deelnemingen vorderingen

Totaal

bedragen x € 1.000 Boekwaarde per 1 januari 2012 2.526 1.410 70.036 0 73.972 Investeringen 1.517 1.517 Desinvesteringen (859) (451) (1.310) Amortisatie (92) (92) Aflossingen leningen (8.236) (40) (8.276) Mutatie voorziening 491 491 Resultaat deelnemingen 739 739 Boekwaarde per 31 december 2012

4.782

459


61.800 31-12-2012

0 Mutaties

67.041 31-12-2011

Deelnemingen in groepsmaatschappijen

Aquanet B.V. (100%) 267 11 256 PWN International Projects BV (100%) 14 (4) 18 PWN Technologies B.V. (100%) 1.014 340 674 De Kennemer Duincampings B.V. (100%) 1.823 1.823 0 N.V. WRK (50%) 23 0 23 Totaal deelnemingen in groepsmaatschappijen 3.141 2.170 971 Overige deelnemingen en participaties Gewaardeerd tegen kostprijs: KWR te Nieuwegein (9,7%) 533 0 533 Reststoffenunie Waterleidingbedrijven B.V. te Nieuwegein (10,5%) 38 0 38 Futuro B.V. (25%) 5 0 5 Gewaardeerd tegen netto-vermogenswaarde: Het Waterlaboratorium N.V te Haarlem (33,3%) 716 167 549 Aquavirunga (51%) 0 0 0 Water Fund Holland B.V. te Nieuwegein (29,9%) 349 (81) 430 1.641 86 1.555 Overige effecten Aandeel in afvoerleiding Wieringermeer 459 (92) 551 Beheersovereenkomst Wimmenummerduinen 0 (859) 859 Totaal overige deelnemingen en participaties 2.100 (865) 2.965 Vorderingen op deelnemingen en groepsmaatschappijen Leningen Het Waterlaboratorium N.V. 2.600 (136) 2.736 Leningen N.V. WRK 58.700 (8.100) 66.800 Lening PWN Technologies B.V. 500 0 500 61.800 (8.236) 70.036 Overige vorderingen Vorderingen op deelnemingen uit hoofde van MDG activiteiten 749 (40) 789 Vorderingen op niet deelnemingen uit hoofde van MDG activiteiten 660 (451) 1.111 Voorziening voor oninbaarheid (1.409) 491 (1.900) 0 0 0 Totaal vorderingen op deelnemingen en groepsmaatschappijen

61.800

(8.236)

70.036

Voor de aan de WRK verstrekte leningen zijn garanties afgegeven. Deze zijn opgenomen in de niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa. 47


15.3 Vlottende activa 31-12-2012 31-12-2011


Voorraden

Materialen 1.813 1.680 Totaal voorraad 1.813 1.680 Debiteuren Waterdebiteuren 14.994 14.230 Handelsdebiteuren 2.736 5.149 Af: Voorziening (2.524) (1.919) Totaal debiteuren 15.206 17.460 Vorderingen Vorderingen op personeel 94 67 Te vorderen belastingen, pensioen- en sociale premies 2.378 2.004 Lening u/g 8.100 6.237 Vorderingen op groepsmaatschappijen 2.261 3.189 Overige vorderingen 262 473 Totaal vorderingen 13.095 11.970 Overlopende activa Vooruitbetaalde kosten 210 488 Overige overlopende activa 3.907 2.329 Totaal overlopende activa 4.117 2.817 Liquide middelen 109 253

48


15.4 Eigen vermogen bedragen x € 1.000

Geplaatst kapitaal

Algemene reserve

Totaal

Saldo per 1 januari 2012 6.795 166.133 172.928 Resultaat boekjaar 0 9.005 9.005 Dividend 0 (777) (777) Saldo per 31 december 2012 6.795 174.361 181.156

Alle aandelen van N.V. PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland worden gehouden door de Provincie Noord-Holland.

15.5 Voorzieningen bedragen x € 1.000

31-12-2012 31-12-2011

Voorziening uitkeringen post-actieven 10.015 12.194 Voorziening jubileumuitkeringen 1.773 1.955 Overig 2.191 2.209 Totaal 13.979 16.358 bedragen x € 1.000 31-12-2012 Dotatie Onttrekking Vrijval 31-12-2011 Voorziening uitkeringen post-actieven 10.015 2.627 4.604 202 12.194 Voorziening jubileumuitkeringen 1.773 90 272 0 1.955 Overig 2.191 64 82 0 2.209 Totaal 13.979 2.781 4.958 202 16.358

49


15.6 Langlopende schulden bedragen x € 1.000

31-12-2012 31-12-2011

Langlopende schulden 340.543 350.500 Aflossingsverplichting lopend boekjaar 84.957 70.894 Totaal begin periode 425.500 421.394 Mutaties Opgenomen leningen 120.000 75.000 Aflossingen (84.956) (70.894) Aflossingsverplichting volgend boekjaar (85.529) (84.957) Totaal mutaties (50.485) (80.851) Totaal 375.015 340.543 Totaal langlopende schulden (incl. kortlopend deel) 460.544 425.500

De gemiddelde resterende looptijd is 4,61 jaar (2011: 3,72). Het gemiddelde rentepercentage over de resterende looptijd van deze leningen beloopt 4,10% (2011: 4,46%). Een bedrag van € 314 miljoen (2011: € 250 miljoen) heeft een resterende looptijd van meer dan 5 jaar. De marktwaarde van de langlopende schulden bedraagt € 503 miljoen (2011: € 459 miljoen).

15.7 Kortlopende schulden bedragen x € 1.000 31-12-2012 31-12-2011 Aflossingsverplichting langlopende schulden 85.529 84.957 Schulden aan kredietinstellingen 2.490 6.809 Voorschotten watergelden 14.773 14.876 Te betalen belastingen, pensioen- en sociale premies 3.162 3.353 Schulden aan leveranciers 20.498 20.837 Schulden aan groepsmaatschappijen 4.334 3.709 Overlopende passiva 12.945 30.265 Totaal 143.731 164.806

50


16 Niet uit de balans blijkende verplichtingen 16.1 Garanties

PWN heeft een drietal direct gegarandeerde leningen aan de BNG afgegeven. Dit betreffen uitgegeven leningen aan de WRK met een totale waarde van € 58 miljoen per 31 december 2012.

16.2 Financiële verplichtingen

In 2011 heeft PWN aan haar dochter PWN Technologies de opdracht verstrekt tot de realisatie van een nieuwe voorzuivering in Andijk. Ultimo 2012 bestaat hiervoor een resterende financiële verplichting van € 25 miljoen. De geplande oplevering is begin 2014. Voor de toelichting op de overige financiële verplichtingen wordt verwezen naar de toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening.

17 Bezoldiging en vergoedingen aan bestuurders en commissarissen 17.1 Specificatie van de bezoldiging van de bestuurders van N.V. PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland Ir. M.G.M. den Blanken, Directeur Periodieke beloningen € 192.474, waarvan pensioenpremie € 23.910. De totstandkoming van bovenstaande beloning is getoetst aan de wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens. Aan de directeur zijn in het verslagjaar geen leningen, voorschotten en garanties verstrekt.

17.2 Specificatie van de bezoldiging van de Raad van Commissarissen van N.V. PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland Naam

Functie

Drs. J.H.J. Verburg

President-commissaris

Drs. F.J. van Bruggen

President-commissaris

Drs. C. Bozelie

Van

Tot

Bezoldiging

1-1-2012

1-7-2012

€ 6.681

1-7-2012

31-12-2012

€ 6.078

Commissaris

1-1-2012

1-7-2012

€ 5.500

Drs. H.S. de Boer

Commissaris

1-1-2012

1-7-2012

€ 5.500

Mr. A. van Hall

Commissaris

1-1-2012

1-7-2012

€ 5.500

Ir. H. Pluckel

Commissaris

1-1-2012

1-7-2012

€ 5.500

Drs. G. Stoffelsen

Commissaris

1-1-2012

31-12-2012

€ 12.113

Mr. S.J.M. Roelofs

Commissaris

1-1-2012

31-12-2012

€ 11.578

C.M. de Lange

Commissaris

1-1-2012

31-12-2012

€ 11.578

Ir. P.A.E. van Erkelens

Commissaris

1-7-2012

31-12-2012

€ 6.078

Ir. A. van Dam

Commissaris

1-7-2012

31-12-2012

€ 6.613

51


18 Overige gegevens 18.1 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant • Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2012 van NV PWN te Velserbroek gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2012 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. • Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. • Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit, Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. • Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van NV PWN per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. • Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Amsterdam, 17 april 2013 Ernst & Young Accountants LLP w.g. R. Ellemeijer RA

52


18.2 Statutaire resultaatbestemmingsregeling

De resultaatbestemming vindt plaats overeenkomstig artikel 2 van de overeenkomst houdende regelingen en bepalingen naar aanleiding van de verzelfstandiging van het Provinciaal Waterleidingbedrijf van Noord-Holland. Op basis hiervan is het resultaat boekjaar verwerkt in de algemene reserve. In overeenstemming met de statutaire dividendbepaling in artikel 24c is € 777.000 aan uit te keren dividend ten laste van de algemene reserve gebracht. Dit dividend zal na goedkeuring door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden uitgekeerd.

18.3 Belangrijke gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen belangrijke gebeurtenissen te melden na balansdatum.

53


Bijlagen

Gegevens leden Ondernemingsraad John Hollenberg, voorzitter Nico Spaarkogel, secretaris Remco Kanne Nico Otte Marjolein de Haas Johan Schol Raymond Soechit Fabiënne van der Vis Hans Spaans

54


Personeelsbestand PWN vennootschappelijk Personeelsbestand Totaal aantal medewerkers

2012

2011

2010

600

580

2011

2010

549 9 540

532 13 519

Voltijdmedewerkers 2012

2011

2010

304 67

317 66

319 66

Deeltijdmedewerkers 2012

589 Totaal aantal fte 2012 Aantal fte in administratie 536 Aantal fte doorverloond 4 Aantal fte enkelvoudig 532 Man Vrouw

2011

2010

50 168

46 171

39 156

Gemiddeld aantal dienstjaren 2012

2011

2010

15

15

15

29 167 89 27 32 92 80 45 28

46 174 57 20 41 84 89 47 42

Man Vrouw

Dienstjaren

Dienstjaren in aantal medewerkers <1 jaar 1 t/m 5 jaar 6 t/m 9 jaar 10 t/m 14 jaar 15 t/m 19 jaar 20 t/m 24 jaar 25 t/m 29 jaar 30 t/m 34 jaar 35 > jaar

69 131 48 21 61 85 81 47 37

51,61 % van de medewerkers is 10 jaar of langer in dienst bij PWN

Verzuim Gemiddeld verzuimpercentage PWN

2012

2011

2010

4,2 4,0 4,4

Leeftijdsopbouw medewerkers Gemiddelde leeftijd

2012

2011

2010

46 45 45 Leeftijd in aantallen

Man

Vrouw

Totaal

<19 jaar 19 t/m 24 jaar 25 t/m 29 jaar 30 t/m 34 jaar 35 t/m 39 jaar 40 t/m 44 jaar 45 t/m 49 jaar 50 t/m 54 jaar 55 t/m 59 jaar 60 t/m 64 jaar Totaal

0 1 15 23 24 38 63 85 66 39 354

0 9 33 34 32 27 46 31 13 10 235

0 10 48 57 56 65 109 116 79 49 589

55


In- en uitstroom naar leeftijd in aantallen Leeftijd

instroom

uitstroom

< t/m 18 jaar 19 t/m 24 jaar 25 t/m 29 jaar 30 t/m 34 jaar 35 t/m 39 jaar 40 t/m 44 jaar 45 t/m 49 jaar 50 t/m 54 jaar 55 t/m 59 jaar 60 t/m 64 jaar 65 jaar

0 2 8 4 4 3 4 2 0 1 0

0 6 3 3 3 9 6 4 4 1 0

Totaal 2012

28

39

Totaal 2011 Totaal 2010

48 72

28 19

Schaalindeling naar geslacht in aantallen Schaal

2/B 3/C 4/D 5/E 6/F 7/G 8/H 9/I 10/J 11/K 12/L 13/M 14/N 15/O 16/P Functiecontract Niet ingedeeld Totaal

Mannen

Vrouwen

0 2 10 35 47 86 34 39 55 23 2 6 4 4 1 4 1

0 0 0 0 132 32 12 21 21 9 1 5 2 1 0 0 0

353

236

56


Drinkwaterkwaliteit Jaaroverzicht 2012 Rein water

Omschrijving

Eenheid

Andijk

Bergen

Mensink

Laren

Leiduin

Weesperkarspel

gemiddelde

gemiddelde

gemiddelde

gemiddelde

gemiddelde

gemiddelde

norm Waterleidingbesluit min

max

Aluminium

µg/l

<1

1

<1

3

3

5

200

Arseen

µg/l

<0.5

0,7

0,7

0,6

1,6

<0.5

10

Boor

mg/l

0,06

0,05

0,06

0,02

0,05

0,03

0,5

Calcium

mg/l

38

46

42

49

43

49

-

Chloride

mg/l

125

76

99

37

85

67

150 **

Koolstofdioxide

mg/l

2,1

2,9

2,3

2,6

n.b.

n.b.

-

EGV (elek. geleid.verm. 20°C)

mS/m

77,0

50,0

60,1

35,5

57,3

47,8

<125

Fluoride

mg/l

0,11

0,09

0,11

0,06

0,12

0,06

1,1

IJzer

mg/l

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

0,2

Troebeling

FTU

0,03

<0.03

<0.03

<0.03

<0.03

<0.03

1

0,1

0,0

afwezig

afwezig

afwezig

afwezig

****

Geur (kwalitatief) Waterstofcarbonaat

mg/l

145

148

151

145

172

195

Kwik

µg/l

<0.02

<0.02

<0.02

<0.02

<0.02

<0.02

Totale hardheid

mmol/l

1,46

1,43

1,48

1,41

1,48

1,50

>60 1 1,0

2,5

Totale hardheid

°Duits

8,2

8,0

8,3

7,9

8,3

8,4

Kleurgetal

mg/l Pt

<1

2

2

<1

<1

1

20

Magnesium

mg/l

12,4

7,0

9,9

4,2

9,8

6,5

-

Mangaan

mg/l

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

<0.01

0,05

Natrium

mg/l

116

56

77

26

74

52

150

Ammonium

mg/l NH4

<0.02

<0.02

<0.02

<0.02

<0.02

<0.02

0,2

Nitriet

mg/l NO2

<0.007

<0.007

<0.007

<0.007

<0.007

<0.007

0,1

Nitraat

mg/l NO3

4,63

2,75

3,88

5,49

3,39

5,73

50

Zuurstof, opgelost

mg/l

10,7

10,3

10,0

6,3

8,9

8,6

>2

pH berekend

pH

8,11

7,98

8,07

8,00

8,15

8,04

7,0

Seleen

µg/l

<0.5

<0.5

<0.5

<0.5

<0.5

<0.5

Verzadigingsindex S.I. berekend

pH

Smaak (kwalitatief)

9,5 10

0,12

0,12

0,20

0,20

0,34

0,34

0,1

0,0

afwezig

afwezig

afwezig

afwezig

> -0.2 ****

Sulfaat

mg/l

101

38

51

18

45

4

150

Temperatuur

°C

11,7

11,4

12,3

10,9

12,2

11,8

25

Totaal organisch koolstof

mg/l

1,3

1,1

1,3

1,1

1,1

3,2

****

Aeromonas

kvd/100 ml

1

1

0

3

5

14

1000

Clostridium Perfringens

kvd/100 ml

0

0

0

0

0

0

0

Coli 37°C

kvd/100 ml

0

0

0

0

0

0

0

Enterococcen

kvd/100 ml

0

0

0

0

0

0

0

Koloniegetal 22 °C *

kvd/ml

3

1

3

3

2

9

100 ***

Legionella

kvd/l

<8

<8

<8

<8

<8

<8

<100

Koloniegetal 22°C, geometrisch jaargemiddelde

kvd/ml

1,4

1,3

1,2

2,0

1,6

2,2

100

** norm jaargemiddelde *** norm geometrisch jaargemiddelde **** geen abnormale verandering

57


Natuur en Recreatie Overzicht kaartverkoop

2012 2011 2010

Dagkaarten

47.840 50.566 49.140

Jaarkaarten

68.949 61.058 46.677

Ruiterkaarten

3.539 2.661 2.508

Seizoen-/weekkaarten

3.255 3.447 3.504

Wandel-/fietskaarten

2.451 2.976 4.985

Kaartautomaten (in €)

137.644

58

131.153

127.958


Oppervlakte natuurterreinen (ha)

2012

2011

2010

Totaal PWN-terreinen

7334 7334 7330

Noordhollands Duinreservaat (NHD)

5187 5187 5187 288 288 288 88 88 88 101 101 101 6 6 6 18 18 18 24 24 24 28 28 28 20 20 20 3 3 3

Overige terreinen Noord-Kennemerland

Bergerbos Marquette 1) Krengenbosch weilanden 2) Driehoek van Boreel 3) Tussenduin Noordlob Egmond aan Zee 4) Duinen Wijk aan Zee Vinkenkrocht Terreinen Zuid-Kennemerland Kennemerduinen Kraansvlak/Noordduinen/Wurmenveld Visscherspad Het Vlakje Vafamil Blondduin Sleutelbosje Pompstation Overveen v.m. terrein camping De Duinrand 5) Zusterduin (v.m. PZ-terrein)

1816 1816 1812 1253 1253 1253 438 438 438 33 33 33 22 22 22 38 38 38 1 1 1 5 5 4 6 6 6 8 8 5 12 12 12 43 43 43 8 8 8 21 21 21 14 14 14

Overige terreinen PWN Bussum Laren Den Helder

1) Eigendom PNH 89 ha, LNH 12 ha 2) Eigendom LNH 4,81 ha, PNH 1,10 ha 3) Gedeelte verpacht aan agrariërs, gedeelte wordt ontwikkeld als natuurgebied (nog in te meten) 4) Eigendom over te dragen aan PNH door gem. Bergen 5) Eigendom door gem. Zandvoort aan PNH overgedragen

59


Global Reporting Initiative Bedrijfsprofiel Indicator Verslaggevingselement volgens GRI Bladzijde in Jaarrapport Visie en strategie

MVOZelfverklaring

1.1.

Visie en strategie, relevantie duurzame ontwikkeling

9/13

10

1.2

Belangrijke gevolgen, risico's en mogelijkheden

18.19

11

3

Organisatieprofiel

2.1

Naam

9

2.2

Merken, producten, diensten

11

2.3

Operationele structuur

8

2.4

Locatie Hoofdkantoor

52

2.5

Aantal landen waar actief

2.6

Eigendomsstructuur en rechtsvorm

17

2.7

Afzetmarkten

8

2.8

Omvang van de organisatie

55

2.9

Veranderingen in omvang, structuur of eigendom

15

3 4

2.10 Onderscheidingen

3

4, 13

Verslagprofiel

3.1

Verslagperiode

3

3.2

Datum meest recente verslag

27 juni 2012

3.3

Verslaggevingscyclus

3.4

Contactpunt voor vragen

Eerste versie 20

Jojanneke van Mourik (MC)

Reikwijdte en afbakening van het verslag

3.5

Proces bepalen inhoud

12 t/m 16

20

3.6

Afbakening verslag

3

3.7

Beperkingen in reikwijdte

3

3.8

Basis voor verslaglegging

19

3.9

Technieken en berekeningsgrondslagen

Standaarden GRI 3.1

3.10 Herformulering eerder verstrekte informatie

n.v.t.

3.11 Veranderingen t.o.v. vorige verslagperiode

n.v.t.

3.12 GRI-inhoudsopgave

60

3.13 Beleid rond externe assurance van het verslag

13

60

25


Indicator Verslaggevingselement volgens GRI

Bladzijde in Jaarrapport

MVO-

Zelfverklaring

Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid

4.1

Bestuursstructuur van de organisatie

17

4.2

Heeft voorzitter van hoogste bestuurslichaam een leidinggevende functie?

17

4.3

Aantal onafhankelijke en/of niet-leidinggevende leden van hoogste bestuurslichaam

17

4.4

Mechanismen om aanbevelingen/medezeggenschap uit te oefenen op hoogste bestuurslichaam

17

4.5

Koppeling tussen vergoedingen en prestaties van de organisatie

17

4.6

Processen waarborging vermijden strijdige processen

17

4.7

Bepalen kwalificaties en expertise van leden hoogste bestuurslichaam

17

4.8

Intern ontwikkelde missie- of beginselverklaringen, gedragscodes en uitgangspunten

9

4.9

Procedures hoogste bestuurslichaam om economische, milieugerelateerde en sociale prestaties te overzien

20

8

17 4.10 Evaluatie processen ter evaluatie eigen prestaties van hoogste bestuurslichaam

20 13

4.11 Toepassing voorzorgsprincipe

17

4.12 Extern ontwikkelde economische, milieugerelateerde en sociale initiatieven

13

4.13 Lidmaatschap van verenigingen en/of internationale belangenorganisaties

5

4.14 Groepen belanghebbenden die de organisatie heeft betrokken

6

4.15 Basis voor selectie belanghebbenden

6

4.16 Benadering van belanghebbenden

6

4.17 Onderwerpen en vraagstukken n.a.v. betrokkenheid belanghebbenden

6

61


Prestaties Indicator Omschrijving Eenheid

Waarde 2012

Verwijzing

Blz.

Toelichting of opmerking

(indien toelichtende tekst in andere rapportage staat)

Economische prestaties

EC 1 Directe economische waarden die zijn gegenereerd en gedistribueerd, waaronder inkomsten, operationele kosten, personeelsvergoedingen, donaties en overige maatschappelijke investeringen, ingehouden winst en betalingen aan kapitaalverstrekkers en overheden

€

Zie Jaarverslag 2012 28 Jaarverslag 2012

Onder: “Geconsolideerde winsten verliesrekening”

EC 3 Dekking van de verplichtingen in verband met het vastgestelde uitkeringenplan van de organisatie

% 22,5 solvabiliteit

Jaarverslag 2011 26

EN 1 Totale hoeveelheid gebruikte materialen (naar gewicht of volume)

Ton

26.218

Grond- & hulpstoffen + leidingmateriaal 2012

EN 3 Direct energieverbruik door primaire energiebron

G Joules

42.479

Gas, olie & wagenpark (benzine & diesel)

conversiefactoren obv Indicator Protocols Set Environment (EN), 2000-2011 GRI, version 3.1

EN 4 Indirect energieverbruik door primaire bron

G Joules

299.568

Stroomverbruik PWN 2012

conversiefactoren obv Indicator Protocols Set Environment (EN), 2000-2011 GRI, version 3.1

EN 6 Initiatieven energie-efficiënte of duurzame producten of diensten (samengevat)

Aantal lopende initiatieven

11

Programma Duurzaam PWN & project Andijk3

Projecten energiemanagement, energiemonitoring, renovatie pompinstallaties, duurzaam inkopen, duurzaam bouwen (huisvestingsplan PWNext, Breeam Zandwaaier), technologische besparingsopties (Pump as Turbine, gebruik restwarmte TATA, netdrukverlaging), windplan Andijk & Andijk3

EN 7 Initiatieven ter verlaging van het indirecte energieverbruik en reeds gerealiseerde verlaging

kwalitatief, kwantitatief

EN 8 Totale wateronttrekking per bron

miljoenen m3/jaar

Onder “Kerncijfers”

Milieuprestaties

Terugregelen van de plafondverwarming boven open water in WPJ (Andijk); Besparing 200.000 m3 gas. (zie grafiek onder tabblad EN 7). 110.426

62

Tabel

Bronnen gedocumenteerd in tabel


Indicator Omschrijving Eenheid

Waarde 2012

Verwijzing

Blz.



Vervolg Milieuprestaties

EN 11

Locatie en oppervlakte van land km2 dat eigendom is, gehuurd wordt, beheerd wordt in of grenst aan beschermde gebieden, en gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde buiten beschermde gebieden.

EN 12

Beschrijving van significante gevolgen van activiteiten, producten en diensten op de biodiversiteit in beschermde gebieden en gebieden met een hoge biodiversiteitswaarde buiten beschermde gebieden.

kwalitatief (tekst in laatste kolom Toelichting)

EN 13

Beschermde of herstelde habitats

hectares

EN 14

Strategieën, huidige maatregelen en toekomstige plannen voor het beheersen van de gevolgen van/ voor de biodiversiteit.


74,18

Zie overzicht in tabblad EN 11

Effectstudies: MER-studie flexibele infiltratieen onttrekkingsvergunning; Windplan Andijk en de effecten op vogels; Toets Flora&Faunawet renovatie pompstation Laren. 50,09

Diverse herstelprojecten (zie tabblad EN 13), waaronder: Noord-West Natuurkern (27 ha) Bosomvorming en zoombeheer naaldbos (6 ha) Natuurherstel vochtige duinvalleien (5,8 ha) Bestrijding invasieve exoten (3,25 ha) Natuurherstel infiltratiepanden (compensatie; 3 ha) Diepe Sloot (vervangen baggerlaag door schoon zand; onderdeel klimaatbufferproject Schoonwatervallei; 2 ha) Herstel duingrasland Meeuwenduin (2 ha). Aanwijzingsbesluiten Natura 2000; Beheerplannen Natura 2000 (in voorbereiding bij provincie); Beheerovereenkomst met provincie Noord-Holland; Beheernota PWN; Gebiedsplan Noord-Hollands Duinreservaat; Beheer- en Inrichtingsplan Zuid-Kennemerland; diverse natuurherstelprojecten. Zie Bijlage EN14

63



Waarde 2012

Verwijzing

Blz.



Vervolg Milieuprestaties

EN 15

Aantal op de rode lijst van de aantal IUCN vermelde soorten en soorten soorten op nationale beschermingslijsten met habitats in gebieden binnen de invloedssfeer van bedrijfsactiviteiten (ingedeeld naar hoogte van het risico van uitsterven)

We gaan hier een vertaling van maken voor PWN. PWN houdt 35 soorten bij die het best aansluiten bij de beheerdoelen waar PWN voor staat. Dit zijn bijna allemaal Rode Lijst soorten. Deze analyse staat echter pas gepland voor mei 2013, dus dat kunnen we pas met ingang van 2013 (meetjaar) rapporteren.

EN 16

Totale directe en indirecte emissie van broeikasgassen (naar gewicht)

ton CO2 eq.

2.758

Footprint PWN 2012

Scope 1 (incl. compensatie Wind Power Project, Turkey) & 2 GHG. Hydroelectricity from Trollheim Power Station

EN 17

Andere relevante indirecte emissie van broeikasgassen (naar gewicht)

ton CO2 eq.

15.116

Footprint PWN 2012

Scope 3 GHG, Incl.EN1

EN 18

Initiatieven ter verlaging van de emissie van broeikasgassen en gerealiseerde verlagingen

Aantal lopende initiatieven

13

Programma Duurzaam PWN & project Andijk3

Projecten energiemanagement, energiemonitoring, renovatie pompinstallaties, duurzaam inkopen, duurzaam bouwen (huisvestingsplan PWNext, Breeam Zandwaaier), technologische besparingsopties (Pump as Turbine, gebruik restwarmte TATA, netdrukverlaging), windplan Andijk & Andijk3, toepassing CO2 HHNK, compensatie.

EN 22

Totaalgewicht afval (naar type en verwijderingsmethode)

ton

248

Jaaroverzicht Adrichem

Zie tabblad EN22: uitsplitsing per Euralnummer. (nog aan te vullen voor projectafval)

64



Waarde 2012

Verwijzing

Blz.



Arbeidsomstandigheden, volwaardig werk

LA 1 Totale personeelsbestand naar type werk, arbeidsovereenkomst en regio

aantal personen

589

Jaarverslag 2012 55

LA 2 Totaal aantal en snelheid personeelsverloop per leeftijdsgroep, geslacht en regio

aantal personen

28 in 39 uit

Jaarverslag 2012 56

LA 4 Percentage medewerkers dat onder een collectieve arbeidsovereenkomst valt

%

100%

LA 7 Letsel- beroepsziekte- en uitvaldagen- en verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde sterfgevallen per regio

LA 11

Programma’s voor competentiemanagement en levenslang leren die de blijvende inzetbaarheid van medewerkers garanderen en hen helpen bij het afronden van een loopbaan

IR = 0,00 ODR = 1,63 AR = 1,473,98

regio hier niet relevant. M 354; V 235

IR (Injury rate): Ongevallen Frequentie Index IR (Injury rate): Ongevallen Frequentie Index ODR (Occupational disease rate): Beroepsziekte Index AR (absentee rate): Verzuim Index PWN streeft naar een duurzame inzetbaarheid van haar medewerkers en stimuleert een leven-lang-leren. Dit impliceert continu werken aan opleiding en ontwikkeling. In 2011 is gestart met een leiderschapsprogramma en een medewerkersprogramma. De medewerker is verantwoordelijk voor de eigen ontwikkeling en krijgt steun van de manager. Een breed scala aan leervormen stimuleert hen richting zelfbewustzijn, authenticiteit en autonomie. Er zijn 5 ontwikkelgebieden benoemd: (Feiten)kennis en vaardigheden, Gezondheid en gezinsgeluk, Persoonlijke ontwikkeling, Samenwerken, en PWN in de samenleving. Van leidinggevenden wordt een sectoroverschrijdende blik verwacht in het herkennen en benutten van talenten, resultaatgericht werken (los van plaats en tijd) en het bevorderen van vitaliteit en duurzame inzetbaarheid. Zie Bijlage LA11


65



Waarde 2012

Verwijzing

Blz.



Mensenrechten

HR 2

Percentage belangrijke leveranciers en aannemers die getoetst zijn op naleving van de mensenrechten en op getroffen maatregelen

%

cijfer in ontwikkeling; in de periode van 1-7-2012 tot en met 31-12-2012 is van 19,4% van de belangrijke leveranciers een gedragscode geregistreerd

Inkoopbeleid op basis van MVO-criteria is vastgesteld. Minimaal 50% van aanbestedingen moeten hieraan voldoen, oplopend naar 100% in 2015 (start per juli 2012). Toepassen gunningscriteria Agentschap.NL : 50% van de aanbestedingen in 2015. Leveranciersomzet in 2015 voor 75% bij bedrijven die aantoonbaar aan MVO doen. Zie MVO-Zelfverklaring, blz. 11.

Maatschappij

SO 1 Aard, reikwijdte en effectiviteit van alle programma’s en methoden die de effecten van de activiteiten op gemeenschappen bepalen en beheren, waaronder vestiging, activiteiten en vertrek.

kwalitatief

Drinkwater en natuur zijn bij uitstek maatschappelijke producten, waarover met alle stakeholders regelmatig wordt afgestemd. De effecten van uitval van drinkwaterlevering kunnen ingrijpend zijn. PWN en haar omgeving zijn hier goed op voorbereid door calamiteitenplannen, voorzieningen (nooddrinkwater) en een crisisorganisatie die samenwerkt en geregeld oefent met veiligheidspartners. PWN ondersteunt de Millennium Development Goals van UN met deelnemingen en projecten in het buitenland (ondermeer Rwanda, Vietnam, Senegal, Niger; zie MVO-Zelfverklaring, blz. 14). Daarnaast wordt op afroep noodhulp geboden in rampgebieden (Atjeh, Haïti). 400 vrijwilligers ondersteunen de beheertaken van PWN in de duinen. Door sponsoring ondersteunt PWN diverse initiatieven op gebied van gezondheid en educatie. 66



Waarde 2012

Verwijzing

Blz.



Productverantwoordelijkheid

PR 1 Levensduurstadia waarin de gevolgen van producten en diensten voor gezondheid en veiligheid worden beoordeeld met het oog op verbetering en het percentage van belangrijke producten dienstencategorieën die aan dergelijke procedures onderhevig zijn


WKI productie: 93,6

PR 5 Beleid ten aanzien van klanttevredenheid, met inbegrip van resultaten van onderzoeken naar de klanttevredenheid

kwalitatief, Rapportkwantitatief cijfer particuliere klant: 7,8; zakelijke klant 7,5.

WKI distributie: 91,5

67

De drinkwaterkwaliteit wordt in een continu meetprogramma getoetst aan wettelijke normen (Drinkwaterbesluit). Binnen de branchevereniging VEWIN is hiervoor een nog hogere maatstaf afgesproken, uitgedrukt in de Waterkwaliteitsindex (WKI). De VEWIN versie (benchmark) kijkt alleen naar de kwaliteit van ruw en reinwater. PWN kijkt daarnaast ook nog naar indicatoren in de processen tussen bron (ruw) en tap (rein). Onderzoek naar klanttevredenheid wordt jaarlijks uitgevoerd als vast onderdeel van de marketing intelligence. Onderscheiden worden de zakelijke en particuliere klanten. In 2013 wordt het klanttevredenheidonderzoek zakelijk herhaald, het onderzoek naar de particuliere tevredenheid zal in 2014 plaatsvinden.

PWN Jaarverslag Inhoud

Recommend Documents