PROVINCIE NOORD-HOLLAND
Jaarverslag 2007 Commissaris van de Koningin
Jaarverslag 2007 Commissaris van de Koningin
PROVINCIE NOORD-HOLLAND
Jaarverslag 2007 Commissaris van de Koningin
Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag 2007 waarin ik mijn werkzaamheden als commissaris van de Koningin beschrijf. Met dit verslag leg ik in de eerste plaats verantwoording af aan Provinciale Staten, maar ook voor andere Noord-Hollanders is dit verslag interessant. Zo krijgt u onder meer inzicht in openbare orde en veiligheid en burgemeestersaan gelegenheden. Zoals u van mij gewend bent, verbind ik aan het jaarverslag een actueel thema. Dit jaar is dat handhaving of beter: de tendens dat het bestuur steeds meer instrumenten in handen krijgt die thuishoren in het strafrecht. Denkt u bijvoorbeeld aan cameratoezicht, preventief fouilleren en bestuurlijk ophouden. Recent is daar de strafbeschikking bijgekomen. Hiermee kunnen besturen de burger direct straffen, zonder tussenkomst van de rechter. In mijn inleiding kunt u lezen waarom ik dit een zorgelijke ontwikkeling vindt die de prin cipes van onze rechtsstaat in gevaar brengt. Ook mensen die in hun werk met handhaving en de rechtstaat te maken hebben, heb ik hun mening gevraagd over deze ontwikkeling. Tussen de hoofdstukken door vindt u hun visies. Ik hoop dat de verschillende meningen u aanzetten tot nadenken over de roep steeds meer bevoegdheden aan het bestuur te geven die direct de positie van de inwoners raken. Ik ben benieuwd naar uw reactie op hetgeen ik in 2007 heb gedaan. Via mijn e-mail (
[email protected]) ben ik te bereiken. Ik wens u een aangenaam uurtje lezen toe.
Harry Borghouts, commissaris van de Koningin in Noord-Holland.
Jaarverslag cvdK 2007 – Voorwoord
Inhoudsopgave
VOORWOORD
3
INLEIDING JAARVERSLAG 2007
8
1 ALGEMEEN 1.1 De commissaris van de Koningin en zijn taken 1.2 Voorzitterschap Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten 1.2.1 Provinciale Staten 1.2.2 Gedeputeerde Staten 1.3 Rijksorgaan 1.4 CvdK-Overleg 1.5 Juridische Dienstverlening 1.5.1 Artikel 81 Wet werk en bijstand 1.5.2 Jaarverslag Hoor- en Adviescommissie 1.5.3 Alternatieve geschilbeslechting bij bezwaarschriften 1.6 Ombudsfunctie 1.7 Facilitaire zaken 1.7.1 Huisvesting 1.7.2 Groot Onderhoud 1.7.3 Documentaire Informatie Voorziening (DIV) in de provinciale organisatie 1.7.4 Inkomende post en documentverwerking 1.7.5 DIV in cijfers 1.7.6 E-mail 1.7.7 Registratie en archief van de commissaris 1.7.8 Ontwikkelingssamenwerking
20 20 20 20 21 21 22 22 23 24 24 25 26 26 26
BURGEMEESTERS 2 2.1 Ontwikkelingen en opmerkingen 2.2 Burgemeestersbenoemingen 2.2.1 De procedure 2.2.2 Vacatures 2.2.3 Waarnemend burgemeesters in 2007 2.3 Vrouwelijke kandidaten
36 36 37 37 38 39 39
VEILIGHEID EN RAMPENBESTRIJDING 3 3.1 Plannen voor rampenbestrijding 3.1.1 Kwaliteit rampbestrijdingsplannen 3.1.2 Bestuurlijk Overleg Rampenbestrijding 3.2 Congruentie hulpverleningsregio’s 3.2.1 Beheersplannen 3.3 RTV-NH 3.4 Wetsvoorstel Veiligheidsregio’s 3.5 Watercalamiteiten
46 46 47 47 47 49 49 50 50
Jaarverslag cvdK 2007 – Inhoudsopgave
27 27 28 29 29 29
3.6 Provinciale coördinatie 3.6.1 Provinciaal Coördinatieplan 3.6.2 Provinciaal Coördinatiecentrum 3.6.3 Oefeningen 3.6.4 Rijksheren 3.7 Risicokaart
51 51 51 51 52 53
POLITIE 4 4.1 Politieaangelegenheden 4.1.1 Samenwerking commissaris van de Koningin en procureur generaal 4.1.2 Politiebijstand 4.2 Het politiebestel 4.2.1 Toezicht op noodverordeningen
60 60
5 5.1 5.2 5.3
REPRESENTATIE Mini streekbezoek Ambtsbezoeken Prins Bernhard Cultuurfonds
60 61 62 63 68 68 69 71
KONINKLIJKE ONDERSCHEIDINGEN EN PREDIKATEN 6 6.1 Koninklijke onderscheidingen 6.1.1 Lintjesregen Koninginnendag 6.1.2 Kruis van Verdienste 6.1.3 Onderscheidingen aan gezagvoerders en stuurlieden van zeeschepen 6.2 Predikaten en Erepenningen 6.2.1 Predikaten Koninklijk en Hofleverancier 6.2.2 Koninklijke erepenning
76 76 77 78 78 79 79 80
BIJLAGEN 1 Ontwikkelingssamenwerking 86 1.1 Overzicht afgeronde projecten 2007 86 86 1.2 Overzicht goedgekeurde projecten in 2007 2 Overzicht burgemeestersbenoemingen 88 3 Overzicht crisissituaties in Noord-Holland in 2007 96 Overzicht afspraken 2007 97 4 Lijst van toespraken en interviews 103 5 6 Toespraak, beëdiging van 54 statenleden, donderdag 15 maart 2007, Provinciehuis in Haarlem 106. 7 Toespraak, installatie van mevrouw L. Sipkes als burgemeester van Koggenland, op 21 juni 2007, te Koggenland 108 Toespraak, gezamenlijke informatieve bijeenkomst van de Raden van 8 Anna Paulowna, Schagen en Zijpe, op 16 januari 2007, te Schagen 111 Nevenfuncties commissaris van de Koningin 114 9 Jaarverslagen 2007 provincie Noord-Holland 115 10
COLOFON
116
Jaarverslag cvdK 2007 – Inhoudsopgave
Inleiding jaarverslag 2007 Het thema van het jaarverslag 2006 was democratie, en dan met name de rol van de burger. Democratie geeft de burger namelijk niet alleen rechten, zij geeft hem ook plichten. ‘Goed burgerschap’ is immers een voorwaarde voor een prettig functio nerende samenleving. Dit jaar wijd ik mijn inleiding aan de andere participant in het democratische proces, de overheid. De roep om extra bevoegdheden heeft ervoor gezorgd dat er een steeds verdere verschuiving van strafrechtelijke bevoegdheden in het bestuursrecht plaatsvindt. Deze trend is niet zonder risico’s. Steeds meer instanties bemoeien zich met de handhaving van overtredingen. Dit levert niet alleen juridisch-technisch allerlei problemen op, maar ook – belangrijker – ontstaat er zo voor de burger een dermate onoverzichtelijke situatie dat de vraag gerechtigd is of de rechtsbescherming niet in gevaar komt. Ik zal ingaan op de problematiek rond de bestuurlijk handhaving en de risico’s verbonden aan de invlechting van strafrechtelijke bevoegdheden in het bestuursrecht, voor de rechts staat in zijn algemeen en het bestuur en de burger in het bijzonder. Dit alles aan de hand van het nieuwe handhavingsinstrument, de strafbeschikking. Hoewel niet een nieuw fenomeen, is de roep om meer veiligheid in de politiek een steeds belangrijker item. Burgemeesters ervaren en zien dat politie-optreden soms onvoldoende effect heeft op het terugdringen van ernstige overlast. Zo is er de laatste jaren discussie over de vraag of bijvoorbeeld handhaving van de openbare orde, bestrijding van voetbal vandalisme en huiselijk geweld bestuursrechtelijk of strafrechtelijk moeten worden aan gepakt. Sommigen vinden dat de burgemeester dezelfde bevoegdheden tot strafrechtelijke afdoening moet krijgen als het Openbaar Ministerie (OM). Dit veiligheidsdenken heeft natuurlijk gevolgen voor het openbaar bestuur. Steeds meer bevoegdheden verschuiven van strafrecht naar bestuursrecht. Straffen is tegenwoordig niet meer enkel het domein van de onafhankelijke rechter. Inmiddels kennen zo’n zestig wetten de mogelijkheid van een bestuurlijke boete als afdoeningvorm. Er is een straffend bestuur ontstaan. De afgelopen jaren zijn tal van bevoegdheden aan het arsenaal van de burgemeester toegevoegd op terreinen als cameratoezicht, bestuurlijk ophouden, preven tief fouilleren en sluiting van overlastgevende woningen. En deze bevoegdheden worden nog verder uitgebreid. Momenteel wordt gewerkt aan een wetsvoorstel dat het burge meesters mogelijk maakt een gebiedsverbod op te leggen aan mensen die voortdurend overlast veroorzaken. Natuurlijk aanhoudende pesterijen van buurtbewoners, intimidatie en vernielingen zijn vormen van onaanvaardbaar gedrag. Deze ‘lichte’ vergrijpen leiden vaak tot beperkte sancties die soms weinig indruk maken op de daders. De oplossing moet echter gevonden worden in de strafrechtketen. Net als het Nederlands Genootschap van Burgemeesters sta ik voor een model waarin de burgemeester de tolerantiegrenzen bepaalt en vervolgens de politie en de Officier van Justitie handelend optreden, met uit eindelijk de rechter als sluitstuk van de keten. Immers, hoe lossen we een probleem op als de probleemhouder de oplossing niet wil?
Jaarverslag cvdK 2007 – Inleiding
Zelf heb ik grote bedenkingen bij een soepele en gemakkelijke invlechting van straf rechtelijke bevoegdheden in het bestuursrecht. Het almaar overhevelen van bevoegd heden naar het bestuur – onder invloed van dit veiligheidsdenken – is risicovol. De kans bestaat dat overwegingen van politieke aard het sanctiestelsel insluipen. Ik vind dat ongewenst. Beslissingen van de overheid dienen zich uitsluitend te richten naar de geldende rechtsorde, en mogen niet gebaseerd zijn op publieke druk of op het belang van de staat. Daarmee zeg ik niet dat die rechtsorde een vast gegeven is. Maar op incidenten gebaseerde wijzigingen moeten worden vermeden. Risico’s voor de rechtsstaat We moeten voorkomen dat ieder apart bestuursorgaan of maatschappelijke institutie een eigen strafdoel heeft. Eigen criteria voor strafbaarstelling, eigen procedure en eigen juridische specialismen. Het risico van misbruik is het grootst daar waar de staat de bevoegdheid heeft in te grijpen in het persoonlijke leven van individuele burgers. Deze bevoegdheid komt vooral aan de orde bij de opsporing en vervolging van misdaden (de geweldsmonopolie van de overheid). De geschiedenis leert dat eenmaal gegeven bevoegdheden niet snel worden herroepen. Eerder worden juist de grenzen waarbinnen zij gebruikt kunnen worden, verder opgerekt. Neem de identificatieplicht. Na daarvan veertig jaar gevrijwaard te zijn gebleven, trad in 1994 de wet beperkte ID-plicht in werking. Zwartrijders en voetbalvandalen moeten zich kunnen legitimeren, werknemers moeten kunnen aantonen dat ze niet illegaal in ons land zijn, en werkgevers zijn strafbaar als ze dat niet gecontroleerd hebben. Maar het bleef niet bij die beperkte identificatieplicht. Op 1 januari 2005 trad de uitgebreide identificatieplicht in werking. Inmiddels zijn we gevorderd van geen identificatieplicht, via een bewijsplicht in 1994, tot een draagplicht in 2005. Officieel weliswaar niet, maar het niet onmiddellijk kunnen tonen van een ID is in feite strafbaar. En misschien gaat het nog verder. Zeer recent voorspelde de Amsterdamse korpschef Bernard Welten dat winkeliers klanten over een aantal jaren een identiteitsbewijs zouden vragen voordat zij mogen binnenkomen. Zo zouden zij veelplegers en andere criminelen buiten de deur kunnen houden. Volgens Welten zouden de winkeliers hiertoe toegang mogen hebben tot een systeem van de Amsterdamse politie met gegevens over veelplegers – een nog verdere oprekking van de bevoegdheid. De nieuwe wet lijkt echter niet meer te zijn dan een boetefuik. Uit onderzoek van de Volkskrant 2007 blijkt dat de wet vrijwel uitsluitend wordt gebruikt als boeteverdubbelaar bij kleine delicten. Sinds de invoering zijn meer dan 129.000 boetes uitgedeeld voor het niet tonen van een ID, maar het OM kan geen voorbeelden noemen van ernstige delicten die door de invoering van deze wet zijn voorkomen. Natuurlijk moet de overheid de mogelijkheid en de middelen hebben haar taak naar behoren te vervullen. Maar zeker op een rechtsgebied waar de bevoegdheden om op te sporen en te vervolgen exclusief bij de staat liggen, mogen deze middelen niet onbeperkt
Jaarverslag cvdK 2007 – Inleiding
zijn. Er moet gewaakt worden voor het verleggen van grenzen. En dat risico dreigt bij de strafbeschikking, die bovendien een onnodige bevoegdheid is. Het zou kortzichtig zijn om de invoering van de strafbeschikking te zien als een louter technische ingreep ter bevordering van een grotere efficiëntie in de rechtspleging. Voor het eerst in de geschiedenis van het Nederlandse strafproces krijgt het OM de bevoegdheid zelf straffen op te leggen. Ook bij algemene maatregel van bestuur aangewezen bestuursorganen krijgen de mogelijkheid tot het opleggen van een strafbeschikking. Einde van de onschuldpresumptie Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) bepaalt dat iedereen die verdacht wordt van een strafbaar feit, onschuldig is totdat zijn schuld door de rechter is vastgesteld. Wiens schuld nog niet vaststaat, mag niet gestraft worden. Maar de invoering van de strafbeschikking maakt aan dit fundamentele beginsel een eind. Het uitgangspunt dat alleen de stafrechter een straf mag opleggen, wordt losgelaten met een verwijzing naar het bestuursrecht. In de memorie van toelichting wordt deze verandering als een betrekke lijk neutrale operatie betiteld. Het behelst echter een fundamentele wijziging in ons staats bestel. Tot voor kort kon het OM, indien zij overtuigd is van de schuld van een verdachte deze alleen een transactie aanbieden. Als de verdachte de transactie accepteert, komt de zaak niet voor de rechter. Het betalen van een transactievoorstel is geen schuldbekentenis en de verdachte heeft na het voldoen van het schikkingsbedrag ook geen strafblad. De straf beschikking werkt echter als een rechterlijk vonnis. Bij zaken die door een strafbeschik king worden afgedaan geldt de onschuldpresumptie niet. Er komt geen rechter aan te pas die de schuld van de verdachte vaststelt volgens de bewijsregels van het Wetboek van Strafvordering. Het is een veroordeling die wordt uitgesproken door de Officier van Justitie of een andere uitvoerende macht en doorbreekt het systeem van de scheiding der machten waar alleen een onafhankelijke rechter een oordeel mag vellen over de schuld vraag. Risico’s voor het bestuur Een van de centrale ambities, ook weer van dit Kabinet, is het verhogen van de veiligheid. Dit vraagt aanpassing van de capaciteit van de justitieketen. Efficiency is het sleutelwoord. Hierbij heb ik twee vragen: 1 Weegt het beslag dat op het OM en de andere bestuursorganen wordt gelegd op tegen de voorgespiegelde capaciteitswinst? 2 Kan de strafbeschikking daadwerkelijk zorgen voor een toename van efficiency van het strafproces? Los van het antwoord op deze vragen, vind ik het verkeerd om de werklast van de rechterlijke macht zonder meer te verschuiven naar het bestuur. Dat is daar veelal niet op berekend. De consequenties voor het OM laat ik hierbij verder buiten beschouwing. Voor het bestuur betekent het bijvoorbeeld dat de handhavers ook in staat moeten zijn tot schuldigverklaring en strafoplegging. Als de bestuurlijke handhavers ook strafoplegger moeten worden, trekt dit op hen en op hun functioneren een zware wissel. Het uitoefenen
10
Jaarverslag cvdK 2007 – Inleiding
van gezag is veeleisender geworden. Zelfs de politie heeft al moeite haar gezag te doen gelden. Meer dan eens komen handhavers in escalerende situaties terecht. Dat vereist specifieke vaardigheden. Naast inhoudelijke kennis moeten zij ook het vermogen hebben tussen de verschillende rollen te schakelen. Hierbij rekening houdend met de verwach tingen en consequenties voor de wederpartij. Dit is wel heel veel gevraagd. Het is een grote belasting voor het bestuur en de bestuurlijke handhavers. En bovendien: zijn snelheid en kwantiteit hetzelfde als efficiency? Efficiency = doelmatig heid: het zoveel mogelijk vergroten van het gewenste effect met een gegeven middel. Hoewel cijfertjes goed kunnen dienen als verantwoording, leidt exclusieve aandacht voor cijfers niet tot een verbetering van het strafproces of tot meer veiligheid. Snelheid en kwantiteit verheffen tot het hoogste doel van het strafproces is principieel onjuist en onverantwoord. Bij de invoering van de strafbeschikking komen verschillende taken (opsporing, ver volging en bestraffing) in één hand te liggen. Wanneer de overheid optreedt als bestuurs rechtelijke handhaver is de overheid tegelijkertijd wetgever, toezichthouder en handhaver en (vertegenwoordiger van het) slachtoffer. Maar de strafbeschikking gaat nog een stap verder: het bestuur wordt nu zelf ook nog eens strafrechter – zonder enige vorm van rechtstreekse controle of toezicht. Dus, de normstelling, de strafbaarstelling en de strafnormering zijn nog wel rechtstreeks onder worpen aan de regels van de democratische rechtsstaat, maar door de strafoplegging ook zelf te gaan doen, neemt het bestuur het recht in eigen hand. Het eigenhandig straffen van (vermeende) daders, zonder dat een onafhankelijke rechter de zaak heeft beoordeeld, leidt tot eigenrichting van de overheid. Juist omdat de uitholling van rechtstatelijke beginselen geleidelijk gaat, moet men alert blijven wanneer fundamentele beginselen in het geding zijn. Eigenrichting past niet bij een rechtsstaat. Tot slot is er nog de kwestie van financieel gewin. Via een verdeelsleutel zullen gelden van de opgelegde strafbeschikkingen in de toekomst terugvloeien in de kas van het bestuur. Tegenwoordig zijn politie en justitie gebonden aan prestatiecontracten. De vraag rijst dan of in de toekomst ook aan bestuurlijke handhavers en dus het bestuur een dergelijk contract wordt opgelegd. Risico’s voor de burger Door een overdaad aan regelingen bestaat de kans op een totaal onoverzichtelijke wet gevingssituatie voor burgers. Niet elk bestuursorgaan zal overgaan tot gebruik van de strafbeschikking. Hierdoor zal de handhaving in de openbare ruimte van bijvoorbeeld gemeente tot gemeente sterk verschillen. Niet alleen de veelheid van regelingen, ook het onderling overlappen van deze regelingen kan problemen opleveren. Immers, naast de mogelijkheid van de strafbeschikking via de Wet O.M.-afdoening zal nog enige tijd de huidige wijze van buitenrechterlijke afdoening (transactie en voorwaardelijk sepot) blijven bestaan. Deze overlapping maakt het onduidelijk voor de burger welke stappen hij moet nemen. Is het een transactie die ik kan weigeren, of een strafbeschikking die eenzijdig wordt vastgesteld? Moet ik in bezwaar
Jaarverslag cvdK 2007 – Inleiding
11
gaan of in verzet? Dit kan naar mijn mening leiden tot een situatie waarin burgers hun rechten niet meer weten te effectueren bij een onafhankelijke rechter, waardoor er sprake kan zijn van een onrechtmatige belemmering van de toegang tot een onafhankelijke rechter (schending van artikel 6 EVRM). Allemaal verschillende bevoegdheden, met steeds verschillende uniformen die – voor een burger – niet duidelijk verschillend zijn. Dit alles kan uiteindelijk ten koste gaan van de algehele acceptatie en naleving van wetgeving. Meer regels = meer handhaving Als reden om steeds meer buiten het strafrecht te doen, wordt - naast de algemene behoefte aan meer veiligheid – aangevoerd dat politie en justitie onvoldoende capaciteit hebben om alle handhaving te doen. Dat is ook zo. De geweldige explosie van wetgeving, heeft geleid tot een navenante toename van het verlangen naar handhaving. Iedere sector streeft daarbij naar optimalisering, zo niet maximalisering, van die handhaving. De handhaving is immers direct verbonden met het realiseren van beleidsdoeleinden. Het is daarom ook begrijpelijk dat allerlei bestuurlijke instanties eigen handhavingsinstrumenten willen om hun beleid te helpen verwezenlijken. De roep om meer bevoegdheden lijkt te berusten op een algemeen gevoel dat men meer zou moeten doen aan handhaving, en dat dit wel voor elkaar komt indien men meer middelen ter beschikking zou hebben. Het blijkt echter dat niet zozeer de middelen, of de capaciteit van politie en justitie beslissend is, maar de wil en het vermogen van het bestuur om de situatie daadwerkelijk te veranderen. Dit alles neemt niet weg dat ik wel degelijk vind dat effectiviteit van de handhaving belangrijk is, of het nu gaat om de strafrechtelijke of om de bestuurlijke weg. Ook zie ik dat het nog wel eens schort aan de effectiviteit van beide soorten van handhaving. Zo blijkt uit recent onderzoek door de Rijksuniversiteit Groningen dat, als er in de milieuwet geving alleen bestuurlijk wordt gehandhaafd, er in de helft van de gevallen sprake is van recidive. En waarschijnlijk had die kunnen worden voorkomen als er ook strafrechtelijk was vervolgd. Jarenlange ervaring leert helaas ook dat het Rijk de politie wel middelen geeft voor met name milieuhandhaving, maar dat de bijbehorende capaciteit niet altijd wordt ingezet. De politie en het OM komen nog wel in beweging bij overtredingen in de sfeer van de Wet Milieubeheer en de Wet Bodembescherming, maar veel minder als het gaat om over tredingen in de openbare ruimte. Bestuursrechtelijke handhaving is dus wel degelijk nuttig, effectief en nodig. Uiteraard is het zo dat in het bestuursrecht bij uitstek politieke overwegingen en belangen meespelen. Bestuur is nu eenmaal politiek. Maar daar staat wat tegenover. Het bestuur is in zijn optreden rechtstreeks democratisch gelegitimeerd. Elk bestuur in Nederland legt verant woording af aan een rechtstreeks gekozen vertegenwoordigend lichaam, of zou dit moeten zijn. En juist dit laatste ontbreekt bij de bestuurlijke strafbeschikking. Een veel gehoord punt van kritiek op bestuursrechtelijke handhaving, is het ontbreken van de coherentie in de handhaving. Immers, Nederland kent veel bestuurorganen, zoals gemeenten, provincies, waterschappen en rijksinspecties. Elk met hun specifieke hand havingsbehoeften op deelterreinen van het recht. Maar die diversiteit in bestuursorganen
12
Jaarverslag cvdK 2007 – Inleiding
is onlosmakelijk verbonden met het Huis van Thorbecke, een van de fundamenten van het Nederlandse staatsbestel, vergelijkbaar met de pijler van de machtenscheiding. Ander kritiekpunt: we weten nauwelijks hoe vaak bestuurlijke handhaving voorkomt. Vergelijk dat eens met het Openbaar Ministerie! De werkelijkheid is echter genuanceerder dan deze uitspraak doet vermoeden. In Noord-Holland wordt al sinds 2002 jaarlijks gerapporteerd aan Provinciale Staten over de uitgevoerde handhaving. En elk vertegen woordigend lichaam stelt jaarlijks een Uitvoeringsprogramma voor de handhaving op. Waarover vervolgens weer aan de volksvertegenwoordigers wordt gerapporteerd. Inderdaad, het gaat om een veelheid van programma’s en rapportages. Bovendien vind ik het belangrijk – juist vanwege de democratische legitimiteit en controle – om bij de bestuursrechtelijke handhaving zorgvuldig om te gaan met ambtelijke en bestuurlijke bevoegdheden. De politieke invloed is groter, naarmate de overtreding ernstiger is en de belangen zwaarder zijn. Dus loopt het niveau waarop het besluit genomen wordt op. Democratisch gelegitimeerd en controleerbaar. Ook is het, zoals u weet, mogelijk bezwaar te maken tegen handhavingsbesluiten van het bestuur. Desgewenst met gebruikmaking van de mogelijkheid van voorlopige voorziening. En na de bestuurlijke heroverweging toetst de bestuursrechter als sluitstuk in de keten. Op die manier houdt hij zonodig het bestuur scherp. De zorgvuldig opgebouwde keten van bestuurlijke verantwoordelijkheden en uitvoerende bevoegdheden, democratische controle en rechterlijke toetsing valt uiteen bij het gebruik van meer petten. Namelijk als de bestuurlijke handhaver niet alleen opeens de pet opzet van buitengewoon, maar ook die van strafrechtelijk opsporingsambtenaar, of zelfs die van rechter. Op dat moment raakt het bestuur zijn politieke invloed en democratische controle mogelijkheid volledig kwijt. Want dan is de bestuurlijke handhaver niet meer de onder geschikte van het bestuur: het Openbaar Ministerie is de baas. Dus ook hier komen we weer bij vervaging van de scheiding der machten. Is dat de prijs voor verhoging van de efficiëntie, een soepeler bedrijfsvoering, een oplossing van de capaciteitsproblemen bij de zittende en staande magistratuur? Samenwerking Wat rest ons dan wel? Onderlinge samenwerking tussen de handhavinginstanties (bestuurlijk en strafrechtelijk) blijkt een succesfactor te zijn, of liever: het ontbreken van samenwerking blijkt een faalfactor. De keuze wie in welk geval handhavend zal optreden komt vaak nogal willekeurig tot stand. Afstemming over gezamenlijke handhaving op maat en inhoudelijke samenwerking vinden op zijn best plaats in zware zaken, bij aan houdende recidive of apert milieucriminele bedrijven. Het bestuursorgaan en het OM handhaven elk binnen hun eigen verantwoordelijkheid en voelen zich daarbij niet afhankelijk van of gebonden aan de eventuele handhaving door de andere instantie. In Noord-Holland hebben we daarom krachtig geïnvesteerd in de verbetering van samen werking en afstemming tussen bestuursrecht en strafrecht, juist door het uitwisselen van informatie. En met een mooi resultaat: medio 2007 is de Samenwerkingsovereenkomst informatie-uitwisseling Milieuhandhaving Noord-Holland gesloten tussen de Noord-
Jaarverslag cvdK 2007 – Inleiding
13
Hollandse gemeenten, het Openbaar Ministerie, de Arrondissementsparketten NoordHolland en het Functioneel Parket, de Regionale Politiekorpsen Noord-Holland, en het Provinciaal bestuur van Noord-Holland. De wil boven de wet De rechtsstaat heeft al vaker bewezen snel en adequaat te kunnen reageren op nieuwe vormen van misdaad. Een fundamentele wijziging van het staatsbestel is hiervoor niet nodig geweest. Het strafrecht en het bestuursrecht zijn adequaat genoeg. Laten we voort bouwen op de successen in de bestaande vormen van handhaving en leren van de momen ten waarop het misging. Het nog meer verschuiven van strafrechtelijke bevoegdheden naar het bestuursrecht, zoals de strafbeschikking is niet noodzakelijk. Het is vooral ongewenst omdat het leidt tot eigenrichting van de overheid. Laten we voorkomen dat we vervallen in de instrumentele taal die kenmerkend is geworden voor het huidige veiligheidsbeleid: slagvaardigheid, efficiëntie, korte proce dures, verhoogde pakkans, snel recht en snelle inning. Zoals gezegd, het ligt niet aan de hoeveelheid middelen, maar aan de wil om de situatie daadwerkelijk te veranderen.
14
Jaarverslag cvdK 2007 – Inleiding
Jaarverslag cvdK 2007 – Inleiding
15
Britta Böhler, strafrechtadvocaat en auteur van Crisis in de rechtsstaat
De brave burger denkt mij kan niets gebeuren, maar dat is bedrieglijk Is de strafbeschikking louter een efficiency operatie of verandert er iets wezenlijks? Het is zeker niet puur technisch. Dat een Officier van Justitie een straf kan opleggen is nieuw in Nederland. Er kijkt geen rechter naar, dat baart mij zorgen als advocaat. In mijn ogen is efficiency onvoldoende reden voor zo’n trendbreuk. Het snel afronden van veel zaken is leuk voor de statistieken, maar zorgvuldigheid lijkt me een betere maatstaf in het strafrecht. De burger kan wel in verzet komen. De vraag is hoe vaak gaan de burgers dit doen? En vooral wie gaan dit doen? Goed opgeleide mensen zullen de weg wel weten te vinden, maar meer kwetsbare groepen niet. Bovendien is de sociale advocatuur grotendeels wegbezuinigd, er ontstaat een tweedeling in de maatschappij. Maar als je door rood rijdt is dat toch overduidelijk? Verkeersovertredingen worden nu al zonder rechter afgedaan. Maar straks komen daar winkeldiefstal en andere misdrijven bij. Welke precies, daar krijgen we nog een lijst van. Past dit in de trend dat besturen steeds meer de burger mogen controleren en straffen? Ja, het past in het rijtje bestuurlijke boete waarmee bestuur boetes, in feite dus straffen, kan opleggen en bestuurlijk ophouden waarbij het bestuur mensen kan aanhouden. Veel instrumenten zijn overgeheveld uit het strafrecht naar het bestuursrecht waar je als burger minder rechtsbescherming geniet. En zaken als preventief fouilleren en cameratoezicht? Onder de noemer van preventie is er steeds meer repressie. Identificatieplicht is ook zo’n voorbeeld. Je kunt wel naar de rechter, maar
je hebt de consequenties al voor je kiezen. Er wordt steeds meer beknibbeld op de rechten van de burger. De burger lijkt het niet zo erg te vinden Pas als het de burger persoonlijk raakt, komt hij in actie. Bij de invoering van de identifi catieplicht was er weinig verzet. Maar toen de politie massaal boetes ging uitdelen, ontstonden er allerlei burgerinitiatieven. De gemiddelde burger denkt ik ben een brave burger, mij kan niets gebeuren. Maar dat is bedrieglijk. In de ogen van het bestuur ben je steeds sneller verdacht. Een voorbeeld? De Wet op samenspanning. Studenten spraken in een restaurant over ‘bij Al Quada gaan’. Een grap, maar iemand ving het op en meldde dit bij de politie waarop de studen ten werden aangehouden. Je komt steeds sneller in de molen van het strafrecht. Burgerrechten waar hard voor is gevochten worden beetje bij beetje ingeleverd totdat de rechtsstaat helemaal uitgekleed is. Wanneer is dat punt bereikt? Dat hangt van je politieke oriëntatie af, voor mij is de grens al bereikt. Anderen vinden dat alles wijken moet voor veiligheid. Maar niemand legt uit waarom het veiliger wordt.
Alles moet wijken voor veiligheid, maar niemand legt uit waarom het veiliger wordt
hoofdstuk 1
Algemeen 1.1 De commissaris van de Koningin en zijn taken Als commissaris van de Koningin ben ik in eerste plaats een vertegenwoordiger en pleit bezorger van de provincie. Ik ben benoemd bij Koninklijk Besluit op voordracht van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De minister baseert zich daarbij op een aanbeveling van Provinciale Staten. Een benoeming geldt voor een periode van zes jaar. Deze periode kan steeds met zes jaar worden verlengd. Ik ben voorzitter van Provinciale Staten en voorzitter en lid van Gedeputeerde Staten. Ook vertegenwoordig ik de provincie bij rechtszaken en bij andere zaken zoals het passeren van aktes bij de notaris. Als ambassadeur van de provincie bezoek ik gemeenten en bedrijven in Noord-Holland en ontvang ik vertegenwoordigers van instanties en organi saties. Zo blijf ik op de hoogte van wat zich in en rond de provincie afspeelt. Bij calami teiten die de gemeente overstijgen, ben ik verantwoordelijk voor de openbare orde en de veiligheid in de provincie. Ik ben echter niet alleen vertegenwoordiger van de provincie (provinciaal orgaan), maar vertegenwoordig ook het Rijk in de provincie (rijksorgaan). 1.2 Voorzitterschap Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten 1.2.1 Provinciale Staten Mijn voorzitterschap van Provinciale Staten is onderdeel van mijn functie waarin ik door de Kroon ben benoemd. Ik ben dus geen lid van de Noord-Hollandse volksvertegen woordiging en heb daarin dan ook geen stemrecht. Wel mag ik als voorzitter meepraten in het debat en statenleden een advies geven. Samen met de griffier onderteken ik de besluiten van de Staten. In 2007 zijn de Staten dertien keer bijeengekomen. De vergadering van 14 maart was de afscheidsbijeenkomst van de oude Staten na de verkiezingen van 7 maart. Tijdens de bijeenkomst van 15 maart, waarin de nieuwe leden benoemd zijn, nam ik de eed af van de 55 gekozen statenleden. Tijdens de elf ‘gewone’ vergaderingen gaven Provinciale Staten een politiek oordeel over in totaal 108 voorstellen van het college van Gedeputeerde Staten. De oude Staten namen daarvan 25 voor hun rekening waarvan zij er één amendeerden. De nieuwe Staten bogen zich over 83 GS-voorstellen. Deze leidden in totaal tot 23 moties en 27 amendementen die werden aangenomen. In 2006 namen de Staten een besluit over in totaal 127 voorstellen. Oude en nieuwe Staten dienden samen 99 schriftelijke vragen in bij Gedeputeerde Staten. In 2006 ging het om 119 vragen, in 2005 waren het er 133. Verkiezingen Op 7 maart waren de verkiezingen voor Provinciale Staten. 55 leden namen de plaatsen in van 83 vertrokken volksvertegenwoordigers. Dit was het gevolg van een wetswijziging die verkleining van de Provinciale Staten tot doel had. In de nieuwe Staten keerden 28 ervaren leden terug terwijl 27 leden aan een nieuwe politieke uitdaging begonnen. Tijdens de eerste Statenvergadering van het verslagjaar werd de oud-gedeputeerde Henry Meijdam weer als Statenlid geïnstalleerd. Hij nam de plaats in van Patricia Remak die eind 2006 was afgetreden. Al direct aan het begin van de bestuursperiode 2003-2007 had zij de VVD fractie verlaten om als Fractie Remak verder te gaan. Eind 2007 nam het CUSGP-fractielid Jan Bezemer eigener beweging ontslag.
20
Jaarverslag cvdK 2007 – Algemeen
1.2.2 Gedeputeerde Staten Na de verkiezingen voor Provinciale Staten op 7 maart 2007 is op 5 april het nieuwe college van Gedeputeerde Staten aangetreden. Het college heeft in haar programma ‘Krachtig, in Balans’ het beleid voor de jaren 2007-2011 aangegeven. Onderdeel daarvan is dat het college zichtbaarder wordt voor zowel burgers als relaties binnen de provincie Noord-Holland. Om op zo’n kort mogelijke termijn kennis te kunnen maken met alle gemeentebesturen, een groot aantal maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven binnen de provincie, heeft het college een kennismakingstour in de provincie georgani seerd. Op zeven dinsdagen werd een bezoek gebracht aan respectievelijk de regio’s Gooi- en Vechtstreek, Amstelland en Meerlanden, Zaanstreek-Waterland, Kop van Noord-Holland, West-Friesland, Noord-Kennemerland, Zuid-Kennemerland en IJmond. Daarnaast bracht het college een bezoek aan de gemeente Amsterdam volgens dezelfde opzet. De bijeenkomsten begonnen telkens met een vergadering van het college op locatie. Aansluitend ontving het college de burgemeesters en wethouders van de gemeenten binnen de regio. Tijdens de bijeenkomsten stelden de collegeleden zichzelf voor. Dat gebeurde door middel van een korte introductiefilm per gedeputeerde, aangevuld met een mondelinge toelichting. Aansluitend vond een lunch plaats waarbij de aanwezigen in informele sfeer verder met elkaar konden kennismaken. Na de bijeenkomst met bestuurders was er in elke regio een programma op maat. Centraal daarbij stonden thema’s en problemen die relevant zijn voor de bezochte regio. Er werden onder meer bezoeken gebracht aan maatschappelijke instellingen en bedrijven, er vonden discussiebijeenkomsten en minisymposia plaats en enkele malen stond een bustour op het programma. De tour werd druk bezocht en goed gewaardeerd door zowel het college van Gedeputeerde Staten als de deelnemers. Een vervolg ligt dan ook in de lijn der verwachting. 1.3 Rijksorgaan
•
• • •
• •
Als commissaris van de Koningin vertegenwoordig ik ook het Rijk in de provincie. Daarnaast ben ik gastheer bij bezoeken van leden van het Koninklijk Huis aan de provincie. Mijn taken als vertegenwoordiger van het Rijk staan in de Ambtsinstructie commissaris van de Koning. Tot die taken behoren: Bevorderen van de samenwerking tussen de rijksambtenaren in de provincie. Het gaat daarbij zowel om de onderlinge samenwerking als de samenwerking met het provincie bestuur, de gemeentebesturen en de waterschapsbesturen. Bezoeken van de Noord-Hollandse gemeenten. Adviezen uitbrengen aan de regering of aan de ministers over onderwerpen die niet de provincie betreffen. Coördinatie van de voorbereiding van de crisisbeheersing. De voorbereiding is een taak van de rijksambtenaren werkzaam in de provincie, het provinciebestuur, de gemeente besturen en de waterschapsbesturen. Bewaren en registreren van de stukken gericht aan de commissaris. Toezien op (her)benoeming en ontslag van burgemeesters en adviseren over een voor nemen daartoe aan de minister. Met de burgemeesters houd ik een gesprek als ze één, drie en vijf jaar in dienst zijn.
Jaarverslag cvdK 2007 – Algemeen
21
• Adviseren over het uitreiken van Koninklijke onderscheidingen. • Adviseren over benoeming korpschefs en andere leidinggevende politiefunctionarissen. • Beslissen op administratieve beroepen op grond van de Politiewet 1993. Dit samen met de procureur-generaal bij het gerechtshof. • Beëdiging van burgemeesters, dijkgraven en korpschefs en het afnemen van de ambtseed of gelofte van provinciale ambtenaren. 1.4 CvdK-Overleg Maandelijks overleg ik, samen met de andere commissarissen van de Koningin, met de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over onder meer de ontwikke lingen op het gebied van de rampenbestrijding, de openbare orde en veiligheid en burge meestersaangelegenheden. Ook bespreken wij actuele problemen of ontwikkelingen waaraan wij mogelijk een bijdrage kunnen leveren. Soms schuiven ook andere ministers bij ons overleg aan. In 2007 stonden de volgende onderwerpen op de agenda: • Verbeteringen van het systeem van de rampenbestrijding en het bij de Tweede Kamer ingediende wetsvoorstel veiligheidregio’s. • De toezichtfunctie van de commissaris en zijn rol als rijksorgaan, naar aanleiding van het kabinetsstandpunt commissaris van de Koningin als rijksorgaan en het advies van de Commissie Doorlichting Interbestuurlijke Toezichtarrangementen (de commissie Oosting). • De benoeming of herbenoeming van burgemeesters en het beleid voor het benoemen van waarnemend burgemeesters. Voor het eerst is de burgemeestersportefeuille in een samenhangende themabijeenkomst besproken, waarvoor ook het Nederlands Genootschap voor Burgemeesters was uit genodigd. Voorafgaand aan het gesprek met de bewindspersonen, is er meestal een overleg van de commissarissen onderling. We bespreken dan de agendapunten, en behandelen ook andere onderwerpen. Het is de bedoeling, dat het fenomeen themabijeenkomst in 2008 enkele vervolgen krijgt. 1.5 Juridische Dienstverlening Juridische aangelegenheden maakt sinds 2003 onderdeel uit van mijn portefeuille. Op 1 januari 2006 is de voormalige afdeling Juridische Zaken opgegaan in de sector Juridische Dienstverlening, waarbinnen nagenoeg alle juridische functies zijn gecentraliseerd. In het Stafoverleg Juridische Dienstverlening heb ik met het Management Team van de sector Juridische Dienstverlening periodiek overleg. Dit overleg heeft twee doelen: • informeren over wat er juridisch gezien in de organisatie speelt; • het afstemmen van juridisch-beleidsmatige aangelegenheden voordat deze aan het college worden voorgelegd. Daarnaast heb ik incidenteel overleg met het management en medewerkers van de sector Juridische Dienstverlening als de actuele juridische situatie daarom vraagt (bijvoorbeeld bij aanbestedingen). Een aantal onderwerpen licht ik in dit hoofdstuk nader toe.
22
Jaarverslag cvdK 2007 – Algemeen
1.5.1 Artikel 81 Wet werk en bijstand Op grond van artikel 81 van de Wet werk en bijstand heeft de voorzitter van Gedeputeerde Staten de mogelijkheid om te besluiten dat een gemeente bijstand moet verlenen als dat naar zijn oordeel noodzakelijk is. Een verzoek kan door een belanghebbende worden ingediend als deze meent dat burge meester en wethouders geen of ontoereikend toepassing hebben gegeven aan de in de wet opgenomen mogelijkheid tot het geven van een voorschot op een bijstandsuitkering. Het spreekt voor zich dat ik hierover snel een besluit neem. In principe binnen een week. Verzoeken om bijstand per gemeente Aantal verzoeken
Aantal verzoeken
per gemeente in 02 03 04 Alkmaar
1
Amsterdam 40 67 105
05 06 07 1 3
1
77 58 33
per gemeente in 02 03 04 Haarlemmermeer
2
1
Heerhugowaard 3
1
1
1
2
2 3
1
Andijk
1
Hilversum
Arnhem
1
Hoorn
Bennebroek
05 06 07
1 2
1
1
Lelystad
1
Bergen 4
Medemblik
1
Beverwijk
Nederhorst den Berg
1
1
Blaricum
1
Purmerend
Castricum
1
Stede Broeck
Den Helder
7
Diemen
1
7 5
Edam/Volendam
1
Enkhuizen
2
1
1 1
1
Enschede
1
Finsterwolde
1
Haarlem
6 3 3 4 10
1 5 3 3 1
Velsen/IJmuiden
1
Wijdemeren
1
1
Wognum
1
Zaanstad
2
1
Zandvoort Totaal
1
1
1
1
1
1
1
1
66 91 130
99 82 41
02 03 04
05 06 07
6
Verzoeken om bijstand per maand Aantal verzoeken per maand in
Aantal verzoeken 02 03 04
05 06 07
per maand in
11 12
augustus 5
januari 3 4
7
februari
6 13
7 8
6 9
1
september 5 12 14
12 5
1
maart 8 3 12 9 5 8
oktober 8
10 10
2
april 4 11 4 4 12
2
november 5 4 11
7 4
december 4 11 13
11 3
Totaal
99 82 41
mei
6
6
7 9 10 4
juni 3
2
7
7 12 9 5 4
juli 8 9 14 9
2
7 13
66 91 130
6 5 4 6
7
Van de 41 in 2007 ontvangen verzoeken zijn er acht doorgezonden naar het bevoegde orgaan. Daarnaast zijn achttien verzoeken afgewezen. Verder zijn er elf verzoeken buiten
Jaarverslag cvdK 2007 – Algemeen
23
behandeling gelaten omdat ik niet (meer) bevoegd was een besluit te nemen. In deze gevallen had de gemeente inmiddels een beslissing genomen over de bijstandsaanvraag, ontbrak een bijstandsaanvraag of een verzoek om een voorschot, of heeft het college van Burgemeesters en Wethouders niet tijdig genoeg een beslissing genomen en is een bezwaarschrift ingediend. Op één verzoek van eind december 2006 heb ik in januari 2007 beslist. Dat verzoek heb ik buiten behandeling gelaten. Ik heb één keer besloten het verzoek toe te wijzen. Tevens is er één keer een verzoek ingetrokken. Twee verzoeken zijn nog in behandeling. Wetswijziging 2007 In mijn verslag van 2006 berichtte ik over de wetswijziging van de Wet werk en bijstand. Burgers die bij de gemeente bijstand aanvragen, hebben sinds 1 januari 2007 recht op een voorschot van minimaal negentig procent van de bijstandsuitkering. Het voorschot moet binnen vier weken na de aanvraag worden uitbetaald en wordt iedere vier weken herhaald totdat de uitkering ingaat. Ik sprak toen de verwachting uit dat door deze wetswijziging er minder vaak een beroep zal worden gedaan op artikel 81 van de Wet werk en bijstand. Mijn verwachting is uitgekomen. Ten opzichte van 2006 is het aantal verzoeken aanzienlijk gedaald. 1.5.2 Jaarverslag Hoor- en Adviescommissie Het jaarverslag van de Hoor- en Adviescommissie (HAC) geeft een overzicht van bezwaar schriften die bij de HAC zijn ingediend tegen besluiten van de provincie (jaarverslag HAC) en van klachten over de handelwijze van provincieambtenaren en -bestuurders (jaar verslag Centraal Meldpunt Klachten). Ook geeft het jaarverslag inzicht in de inhoud van de adviezen die de HAC over de bezwaarschriften en klachten heeft uitgebracht. Het jaar verslag van de HAC wordt jaarlijks vóór 1 juni aan Provinciale Staten aangeboden. 1.5.3 Alternatieve geschilbeslechting bij bezwaarschriften In 2007 is het team bezwaar en beroep van de sector Juridische Dienstverlening begonnen met meer aandacht te besteden aan het alternatief oplossen van geschillen. Onder het alternatief oplossen van geschillen wordt begrepen de beëindiging van een bezwaar procedure anders dan door een beslissing op het bezwaarschrift. Omdat een bezwaar schriftprocedure slechts op twee manieren kan eindigen, door een beslissing op bezwaar of door intrekking van een bezwaarschrift, gaat het hier dus om het aantal ingetrokken bezwaarschriften in 2007. In 2007 zijn 70 bezwaarschriften ingetrokken, terwijl in 2007 226 bezwaarschriften zijn binnengekomen. Van de 226 ingediende bezwaarschriften in 2007 is 26 procent op een alternatieve wijze opgelost. In iets minder dan vijftig procent van de gevallen was een nieuw besluit, waarbij al dan niet gedeeltelijk werd tegemoet gekomen aan de bezwaren, de reden voor intrekking van het bezwaarschrift. In iets meer dan vijftig procent was een nadere toelichting door Gedeputeerde Staten of door het HAC secretariaat reden om het bezwaarschrift in te trekken. Het HAC secretariaat heeft doorgaans als eerste het initiatief genomen om Gedeputeerde Staten dan wel bezwaarde te benaderen na ontvangst van een bezwaarschrift. Dit gebeurde in die gevallen waarin het HAC secretariaat meende dat een nadere toelichting misschien tot intrekking kon leiden en in die gevallen waarin het HAC secretariaat
24
Jaarverslag cvdK 2007 – Algemeen
Bernard Welten, korpschef regiokorps Amsterdam-Amstelland
Ik pleit voor consistentie in regelgeving en handhaving
Jaarverslag cvdK 2007 – Algemeen
De rechtsstaat is in Nederland uitstekend verankerd. We hebben een rechtsstelsel waarin de burger veel garantie wordt geboden op een goede rechtsgang. Dat is een groot goed waar we ook aan moeten vasthouden. Een belangrijk onderdeel van ons rechtsstelsel is dat de regels helder zijn en consistent. Zo is voor de burger inzichtelijk aan welke regels hij onderworpen is en wie belast is met de handhaving. De juiste handhaving van de regels is ook toetsbaar door de rechter. Er is immers een duidelijke meetlat. Verwarring Kijken we nu naar de bestuurlijke boete, dan mis ik de helderheid zoals we die kennen op het gebied van strafrecht. We hebben in Nederland veel gemeenten. Binnen de gemeenten zijn verschillende terreinen waarop de bestuurlijke boete kan worden toegepast. Verschillende instanties zijn belast met de handhaving. In een regio als Amsterdam-Amstelland leidt dat ertoe dat binnen één regio verschillende stelsels van toepassing zijn. Voor de burger is dat niet ideaal, sterker nog: het kan verwarring scheppen. Binnen de ene gemeente geldt een ander stelsel dan bij de andere gemeente. Het wordt echter nog lastiger als we de handhaving erbij betrekken. Veelal is dat verschillend geregeld met verschillende type handhavers. Daarbij kan het dan ook nog voorkomen dat verschillende tolerantiegrenzen worden gehanteerd door de handhavende instanties. Voor de burger is een dergelijke lappen deken aan regels en handhavingsvormen niet te overzien.
Jaarverslag cvdK 2007 – Algemeen
Ingewikkelde afspraken Als politiekorps werken wij samen met andere instanties in de veiligheidsketen. Voor ons is zo’n lappendeken aan stelsels ook erg ingewikkeld, aangezien we binnen de verschillende gemeenten met veel diverse partners te maken hebben, die beschikken over van elkaar verschillende bevoegdheden. Het leidt ertoe dat het maken van afspraken ook ingewikkeld is.
De bestuurlijke boete leidt tot een lappen deken van regels en handhavingsvormen Coherentie onder druk In 2005 heeft de minister van Justitie gewezen op bezwaren die op deelterreinen van het recht verbonden zijn aan bestuurlijke handhaving: “een grote variëteit in sanctiestelsel, sanctiemodaliteiten en tot sanctieoplegging bevoegde organen. Daarmee kan de coherentie in de handhaving onder druk komen te staan.” Ik ben het daar van harte mee eens. Ik pleit dan ook voor een gecoördineerde aanpak, oftewel: consistentie in regelgeving en in handhaving. Voorkom dat de rechtsstaat wordt belast met een gefragmenteerd stelsel op het gebied van bestuurlijke handhaving.
meende dat er kennelijk fouten waren gemaakt door Gedeputeerde Staten. Het HAC secretariaat heeft steeds de voortgang in de alternatieve geschilbeslechting bewaakt. Van de primaire besluiten, waartegen de bezwaarschriften waren gericht, zijn er 59 voor bereid door de directie SHV: 47 door de sector Subsidies, 9 door de sector Vergunningen en 3 door de sector Handhaving. Voorts zijn er 10 primaire besluiten voorbereid door de directie Beleid en 1 door de directie B&U. 1.6 Ombudsfunctie Geregeld richten burgers zich tot mij met een klacht of een verzoek om te bemiddelen. Veelal betreft het onvrede over het functioneren van de lokale overheid, maar ook in andere zaken met uiteenlopende onderwerpen wordt steeds meer een beroep op mij gedaan. In 2007 heb ik wederom ruim 100 bemiddelingsverzoeken ontvangen, waaruit blijkt dat de trend van 2006 zich doorzet. Daarnaast draag ik kennis van brieven die om reden van het onderwerp door de desbetreffende portefeuillehouder binnen het college van Gedeputeerde Staten wordt afgedaan. Bij de beantwoording van de brieven pas ik altijd het principe van hoor en wederhoor toe. Zo nodig vraag ik informatie op bij een derde partij of deskundige. Hoewel ik, in deze, meestal geen formele bevoegdheden heb, leidt mijn aandacht vaak wel tot een gunstige wending. Bijvoorbeeld: Isolatie basisscholen Een burger heeft diverse brieven aan mij gericht over de isolatie (ten gevolge van vliegtuig lawaai) en ventilatie (te weinig door ver doorgevoerde isolatie) van twee basisscholen. Doorverwijzing naar de Inspectie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu en de desbetreffende ministers en het op de hoogte houden van mijn antwoorden aan betrokkene door middel van het sturen van afschriften, hebben ertoe geleid dat zowel de isolatie als de ventilatie van de klaslokalen nu is aangepast. Eigen opgang In een andere situatie werd ik geconfronteerd met een bemiddelingsverzoek van een burger die al meer dan vier jaar zijn eigen erf aan de achterkant alleen via een naast gelegen bakkerij kan verlaten. Na het inwinnen van informatie bij het gemeentebestuur heb ik bijgedragen aan de start van de planologische procedure. Deze procedure moet uiteindelijk leiden tot een oplossing. Hiermee heeft de betrokken inwoner de gelegenheid zijn zienswijze over de oplossing die de gemeente voorstaat, in te dienen waarna het gemeentebestuur tot een afweging kan komen. De ontwikkeling van vorig jaar, het feit dat de burger in toenemende mate reageert op mijn beantwoording, zet zich in 2007 voort.
Jaarverslag cvdK 2007 – Algemeen
25
1.7 Facilitaire zaken 1.7.1 Huisvesting Algemeen In verband met de restauratie van Paviljoen Welgelegen ben ik samen met het college van Gedeputeerde Staten in april 2007 verhuisd naar de villa’s Florapark 5 en 6. Deze villa’s zijn speciaal voor dit doeleinde opgeknapt en opnieuw ingericht. Hiervoor was een apart budget van e 800.000,– beschikbaar en dat is ook in zijn geheel besteed. De vergaderingen van Provinciale Staten vinden tijdens de restauratie plaats in Heiloo. Voor de statencommissies zijn geschikte externe vergaderlocaties gevonden in Haarlem. Nieuwbouw Dreef Na de provinciale verkiezingen in maart 2007 hebben Provinciale Staten besloten een andere richting te kiezen met betrekking tot de nieuwbouw. Daarmee kwam aan een achtjarig project een einde. 1.7.2 Groot Onderhoud Ook in 2007 heb ik groot onderhoud laten plegen aan de panden van de provincie. Hiervoor stond € 375.000,– op de begroting. Daarnaast was er een eenmalig projectbudget van € 300.000,– voor het opknappen van het pand aan de Zijlweg. Dreef en omstreken Aan de Paviljoenslaan 3, 5, 7 en 9 is voor een bedrag van € 10.000,– schilderwerk verricht. Voor het realiseren van de huisvesting van de sector Kabinet aan de Paviljoenslaan 3 is € 25.000,– besteed en zijn voorzieningen getroffen ten behoeve van de verhuizing van het Provinciaal Coördinatie Centrum (PCC), kosten € 45.000,–. Aanpassingen aan de Paviljoenslaan 7 en 9, kosten € 12.500,–. De panden aan Florapark nummer 5 en 6 zijn voorzien van mobiele airconditioning. Deze zijn aangeschaft voor € 35.000,– waarvoor tevens de oude vaste airconditioning is vervangen. Ook zijn CCTV-installaties aangelegd voor € 10.000,–. Houtplein Voor het kantoorpand op het Houtplein worden renovatieplannen voorbereid. Met het oog daarop worden momenteel geen grote ingrepen gedaan. Het winkelpand aan het Houtplein, dat voorheen werd verhuurd aan een uitzendbureau, is weer in gebruik genomen als kantoorruimte. Hierbij is een nieuwe stijl van inrichting toegepast. Verder zijn er onder houdswerkzaamheden verricht aan de hemelafvoerwaterputten op het dak. Deze zijn vervangen, kosten € 15.000,–. Op de begane grond is het buitenhoutwerk geschilderd, kosten € 10.000,–. Diverse installatiewerkzaamheden zijn uitgevoerd voor € 25.000,–. Zijlweg In 2007 zijn de volgende werkzaamheden afgerond: het schilderen van deuren en muren, het leggen van nieuwe vloerbedekking en het opknappen van de grote vergaderzaal. De entree van het gebouw is drastisch vernieuwd. Daarnaast zijn extra schilderwerkzaam heden uitgevoerd in het souterrain en het bedrijfsrestaurant, die niet in het bestek van bovengenoemde activiteiten zaten, kosten: € 20.000,–.
26
Jaarverslag cvdK 2007 – Algemeen
Restauratie Paviljoen Welgelegen In april 2007 is de restauratie van Paviljoen Welgelegen (het provinciehuis) van start gegaan. De aannemer, Koninklijke Woudenberg uit Ameide, is op basis van een Europese aanbestedingsprocedure geselecteerd. De restauratie van het monumentale gebouw kent twee hoofd elementen: een bouwkundige aanpassing én de herinrichting/restauratie van het interieur. De lantaarnkappen die in de 19e eeuw van het dak verdwenen, worden weer opnieuw geconstrueerd. Direct achter de hal komt een nieuwe bezoekerstrap en de sterk verouderde technische installa ties worden vervangen. Kort na de start van de werkzaamheden werd achter een muur in de garderobe de oorspronkelijke oven uit de 18e eeuw blootgelegd. Bij de werkzaamheden worden steeds bijzondere ontdekkingen gedaan. De wanden in de statenzaal zijn bedekt met een imitatie-marmering uit de 18e eeuw. Die marmering wordt weer hersteld. Er worden ook spectaculaire dingen gevonden zoals stukken behang uit de bouwtijd (plus minus 1790). Ze lagen op zolder, tussen de vloeren. Er is een start gemaakt met de aan bestedingen voor de inrichting: daarbij gaat het om de restauratie van de historische meubels, de aanschaf van nieuw meubilair, stoffering en nieuwe kroonluchters voor de Statenzaal en Koffiekamers. Provinciale Staten hebben € 16,5 miljoen beschikbaar gesteld voor deze aanpassingen en restauratie/inrichting. De restauratie is naar verwachting eind 2008 gereed.
Jaarverslag cvdK 2007 – Algemeen
27
Naast de interne restauratie hebben Provinciale Staten het afgelopen jaar ook ingestemd met de restauratie van de buitenkant van het paviljoen. Hiervoor is een extra bedrag van € 1,5 miljoen beschikbaar gesteld. Ook de restauratie aan de buitenkant zal eind 2008 gereed zijn, zodat de provincie begin 2009 over een volledig gerestaureerd bestuurs centrum kan beschikken. 1.7.3 Documentaire Informatie Voorziening (DIV) in de provinciale organisatie Sinds begin 2007 is de sector Documentaire Informatie Voorziening (DIV) bij de Directie Middelen ondergebracht. De taken van de sector DIV zijn daarbij gelijk gebleven aan die van het voormalige bureau Archief & Registratie. Het plaatsen van de sector DIV binnen de Directie Middelen waarborgt de adequate postafhandeling, distributie en registratie van diverse poststukken binnen de provincie. De wijze waarop de werkzaamheden worden uitgevoerd, gaat de komende jaren veranderen. Van DIV wordt verwacht dat zij een bijdrage levert aan het professionaliseren van de organisatie. Dat kan de sector doen door te kijken hoe poststukken sneller bij de behandelend ambtenaar terecht kunnen komen, zodat deze ook eerder een reactie kan geven aan de afzender. Een ander voor beeld is het digitaliseren van aan het archief gerelateerde activiteiten, zoals de minuten stroom. De taken van de sector DIV zijn niet meer alleen gericht op het bijhouden van het archief: de sector DIV levert ook een wezenlijke bijdrage aan verbeteringen van de interne bedrijfsvoering van de provincie. In 2007 zijn de eerste stappen, in de vorm van een projectinitiatief, gezet op weg naar een andere rol van de sector DIV binnen de provincie. Bij het vervullen van die rol, wordt nauw samengewerkt met het Programma E-provincie. 1.7.4 Inkomende post en documentverwerking Medewerkers van de sector DIV scannen inkomende en uitgaande documenten en plaatsen deze in Docman, het Documentair Management Systeem (DMS) van de provincie. Medewerkers van de provincie kunnen Docman gebruiken om documenten digitaal te raadplegen. Momenteel gaan echter ook veel documenten, voornamelijk emails, interne memo’s, nog niet langs de sector DIV en worden daardoor niet in het DMS opgeslagen. Omdat het DMS-systeem door alle ambtenaren gebruikt kan worden om documenten op te zoeken, is het noodzakelijk om de database compleet en actueel te maken. Om dit te bereiken, is in 2007 gestart met het opstellen van een nieuw Documen tair Structuur Plan (DSP) voor de provincie. In dit DSP wordt vastgelegd welke gegevens van een document aanwezig moeten zijn om deze goed terug te kunnen vinden. Daarbij kan men denken aan de naam van de opsteller en ontvangst- en verzend data. Het nieuwe DSP wordt als input gebruikt voor de selectie van een nieuw DMS. Ook voor deze verbetertrajecten wordt samengewerkt met het Programma E-provincie, met budget voor de aanschaf van nieuwe, ondersteunende systemen voor de afhandeling van in- en uitgaande documenten. 1.7.5 DIV in cijfers Het aantal ontvangen poststukken is in 2007 iets gestegen tot ca. 255.000 stuks. De aard van deze stukken loopt uiteen en kan variëren van subsidieverzoeken en informatievragen tot folders en kerstkaarten. Hiervan zijn 43.603 poststukken geregistreerd in ons postregistratiesysteem. De secretariaten van de sectoren versturen in principe binnen twee dagen en maximaal binnen tien dagen
28
Jaarverslag cvdK 2007 – Algemeen
een ontvangstbevestiging, maar gegevens hierover worden niet centraal bijgehouden. De standaard afhandeltermijn voor geregistreerde post is 42 dagen. De wettelijke afdoening termijnen kunnen variëren. Het postregistratiesysteem genereert generieke gegevens over de status van poststukken op het niveau van openstaand of afgesloten. De verantwoordelijkheid voor tijdige afhandeling is decentraal belegd bij de sectoren. Om hierop beter te kunnen controleren is ter ondersteuning van de sectorsecretariaten in 2007 extra functionaliteit ontwikkeld, die het mogelijk maakt een document bij de registratie te koppelen aan de (wettelijke) afhandeltermijn. In 2008 wordt deze functie in gebruik genomen. In 2007 werden binnen de termijn van dertig dagen 16.507 stukken afgedaan, binnen de termijn van dertig tot zestig dagen 4.881 stukken, binnen de termijn van zestig tot negentig dagen 2.799 stukken en de afhandelingtermijn voor 14.111 stukken bedroeg meer dan negentig dagen. In totaal zijn in 2007 38.293 stukken afgehandeld, dit is bijna 88 procent van het aantal geregistreerde stukken, een stijging van twee procent ten opzichte van het jaar 2006. Op 31 december 2007 zijn nog 5.310 stukken uit 2007 in behandeling. Overzicht afgehandelde en openstaande stukken 2007
Geregistreerd
A fgehandeld
Algemene Dienst 47 40 85,1% Algemene Dienst/Kabinet
2.905
Algemene Dienst/Statengriffie
1.093 864
7
14,9%
179
6,2%
229
21,0%
Beleid 5.562 4.617 83,0% 945
17,0%
Beheer en Uitvoering
11.169
2.726 93,8%
Openstaand
79,0%
10.250 91,8% 919 8,2%
Middelen 4.888 4.177 85,5%
711
14,5%
15.207 86,8%
2.309
13,2%
Overig 423 412 97,4%
11
2,6%
5.310
12,2%
Subsidie, Handhaving en Vergunningen Totaal
17.516 43.603
38.293
87,8%
1.7.6 E-mail Op het centrale e-mailadres
[email protected] kwamen in 2007 8.323 e-mails binnen. Een gedeelte van deze e-mails valt onder de criteria voor registratie. Daarna worden de e-mails doorgestuurd naar de betreffende sectoren. De meeste e-mails komen binnen op de adressen van medewerkers. Om ervoor te zorgen dat ook deze e-mails op een juiste manier worden afgehandeld wordt een e-mailprotocol gehanteerd. De verant woordelijkheid voor de juiste afhandeling is gelegd bij de sectoren, daarom is het lastig deze e-mailstroom centraal te monitoren. 1.7.7 Registratie en archief van de commissaris van de Koningin Stukken die aan mij gericht zijn en die verband houden met mijn ambtsinstructie, moet ik registreren. In 2007 heeft mijn kabinet ruim 3.300 poststukken en e-mails ontvangen en geregistreerd. Dit is inclusief de aanvragen voor Koninklijke onderscheidingen. Ik draag zorg voor de archieven, behalve wanneer de archiefbescheiden zijn overgebracht naar een rijksarchief (artikel 182 van de Provinciewet en artikel 23 van de Archiefwet). In 2007 zijn ruim vier meter dossiers, die in dat jaar voor vernietiging in aanmerking kwamen, ook
Jaarverslag cvdK 2007 – Algemeen
29
daadwerkelijk vernietigd. Ook hebben we bepaald welke stukken op termijn voor ver nietiging in aanmerking komen en welke stukken definitief bewaard moeten worden. Daarnaast zijn we begonnen met het definitief maken van de vernietigingslijst voor 2008. In 2008 volgt de officiële vernietigingsverklaring en worden de dossiers vernietigd. 1.7.8 Ontwikkelingssamenwerking In 2007 waren er 23 projecten in uitvoering, de meeste projecten werden uitgevoerd in Afrika en Suriname, maar ook in Midden- en Zuid-Amerika. De projectactiviteiten stonden voornamelijk in het teken van water- en drinkwatervoorzieningen, hygiëne en gezondheidszorg. In december 2006 is de nieuwe deelverordening vastgesteld. Op grond hiervan vond een tenderprocedure plaats voor de verlening van subsidie. Vijftien organisaties dienden een subsidieverzoek in voor de gestelde deadline van 1 april. Omdat het totaalbedrag van de vijftien aanvragen het beschikbare subsidiegeld oversteeg, is er een volgorde gemaakt in de toekenning op basis van het aantal toegekende prioriteitspunten per project. Uiteindelijk zijn de vijf projectaanvragen met de meeste prioriteitspunten gehonoreerd. Hiermee is het budget van 2007 volledig besteed. In het collegeprogramma ‘Krachtig, in Balans’ is het voornemen geformuleerd om de rol van de provincie op het gebied van ontwikkelingssamenwerking om te buigen naar incidentele hulpverlening bij rampen. Als gevolg daarvan is de deelverordening Ontwikkelingssamenwerking 2007 ingetrokken door Provinciale Staten. Een verordening inzake incidentele hulpverlening is in voorbereiding. Bijlage 1 geeft een overzicht van de in 2007 afgeronde en goed gekeurde projecten.
30
Jaarverslag cvdK 2007 – Algemeen
Jaarverslag cvdK 2007 – Algemeen
31
Ybo Buruma, hoogleraar strafrecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen
Als burger heb je geen idee meer wie je waarvoor straft
Vroeger kon je een strafrechtelijke boete niet betalen, de zaak kwam dan vanzelf voor de rechter. De bestuurlijke strafbeschikking daarentegen verklaart de burger per direct schuldig, hij moet zelf naar de strafrechter om zijn onschuld te bewijzen. Wat vindt u hiervan? Principieel is de bestuurlijke strafbeschikking geen mooie weg. Dit instrument is gekozen vanwege efficiency. Maar hoe efficiënt is het? Het aantal mensen dat een boete bewust laat voorkomen is inderdaad kleiner dan het aantal mensen dat gewoonweg niet betaalde. Aan de andere kant die mensen die verstek lieten gaan, kostten de rechtbank ook weer niet heel veel tijd. Ik denk dat de geringe efficiencywinst niet opweegt tegen het nieuwe principe: u bent per direct schuldig aan een criminal charge. Geldt dit ook niet voor de bestuurlijke boete, waarbij het bestuur ook vooraf een straf oplegt en je achteraf bezwaar kunt maken bij de bestuursrechter? Ja, maar bij de strafbeschikking gaat het om winkeldiefstallen, kleine mishandelingen, dingen die mensen ook echt als strafbare feiten ervaren. De bestuurlijke boete betreft het overtreden van regels die de meeste mensen niet als een misdaad beschouwen. Het voelt dan minder erg om per direct schuldig te worden verklaard. Een belangrijk verschil is ook dat een strafbeschikking op je strafblad komt. Een bestuurlijke boete voor afval op straat gooien, een strafbeschikking voor het beledigen van een ambtenaar, een boete volgens de Wet Mulder voor een kapot achterlicht, een fiscale boete omdat je geen parkeerkaartje hebt. Is het nog wel te volgen voor de burger? Niet echt. Er zijn veel verschillende boetes en ze hebben allemaal hun eigen proces. Per geval is dit niet zo erg: je beroepmogelijk
heden staan op de boete. Maar het maakt wel dat je als burger geen idee meer hebt wie je waarvoor straft. Je krijgt het gevoel dat de overheid je altijd wel kan pakken, wat je ook doet. Hoe kijkt u aan tegen de trend dat besturen en politie steeds meer bevoegdheden krijgen om de burgers te controleren en te straffen? Bij straffen is vermeerdering vooral ver fijning. Het is zinvol dat je bij jongeren die overlast geven het gezin kan aanpakken. Anders blijf je maar boetes en taakstraffen geven. Bij controlebevoegdheden ligt het anders. Zo maak ik mij zorgen over het heimelijk controleren. Wat gebeurt er met de foto’s die automatisch van je kenteken worden gemaakt als je Amsterdam binnen rijdt (catch scan). Of met het opgeslagen gegeven dat je ooit met Willem Holleeder hebt gebeld? Waaraan worden deze gegevens gekoppeld? Worden ze op een bepaald moment uit een laatje getrokken en tegen je gebruikt, bijvoorbeeld bij een aan besteding (wet BIBOB)? Maar ook openlijke controles zoals preventief fouilleren of toe zicht in een gezin geven mij een ongemakkelijk gevoel. Preventief fouilleren werkt in de praktijk al snel selectief en wie controleert wat een voogd in een gezin doet? Deze bevoegdheden vragen om betere checks en balances, want wie contro leert de controleurs?
Wat gebeurt er met het gegeven dat je ooit met Willem Holleeder hebt gebeld?
hoofdstuk 2
Burgemeesters 2.1 Ontwikkelingen en opmerkingen In 2007 hebben we een groot aantal nieuwe burgemeesters gekregen. Voornamelijk in de eerste helft van 2007 waren er veel verschuivingen. In totaal zijn er zestien procedures geweest. Een aantal daarvan is grotendeels in 2006 gevoerd en in 2007 afgerond. In het burgemeesterschap zit de laatste jaren veel beweging. Burgemeesters zijn, na de invoering van het dualisme en de mogelijke invoering van de gekozen burgemeester, veel mobieler geworden. En dat is begrijpelijk, want toen eenmaal duidelijk werd dat de toen malige minster De Graaf alle burgemeesters in één keer wilde ontslaan en ze allemaal de zeepkist op wilde sturen, hebben velen zich gerealiseerd dat een of meerdere ambts termijnen uitdienen geen vanzelfsprekendheid meer is. Het ambt vertoont steeds meer gelijkenis met andere beroepsgroepen en burgemeesters zijn zich steeds meer bewust van het belang van een goede loopbaanplanning. Ook lijkt de relatie tussen burgemeester en raad professioneler te worden. In vrijwel alle gemeenten worden tussen raad en burgemeester periodiek evaluatiegesprekken gevoerd. In mijn vorige jaarverslag heb ik hier uitgebreid bij stilgestaan. Hier volsta ik met de opmerking dat in 2008 de provincie een handreiking voor het voeren van dit soort gesprekken zal uitgeven. In het verslagjaar is, in samenwerking met Noord-Hollandse raadsgriffiers, gestart met het opstellen daarvan. Bij de benoemingsprocedure constateer ik dat steeds meer vertrouwenscommissies het instrument van het assessment toepassen. Waar het gebruik van dit instrument in de private sector en bij ambtenaren al veel wordt toegepast, bleven vertrouwenscommissies bij de zoektocht naar de beste burgemeesterskandidaat nog wat afwachtend. In 2007 echter lijkt zich een kentering te hebben voorgedaan. In een tweetal gevallen heb ik onregelmatigheden moeten rechtzetten. Dit heeft ertoe geleid dat ik de Circulaire van Minister strikt ben gaan toepassen. De circulaire schrijft voor dat een vertrouwens commissie zich slechts informatie over kandidaten mag verschaffen door tussenkomst van de commissaris van de Koningin. Dit geldt dus ook voor resultaten van assessments. In de praktijk controleer ik of de opdrachtverlening aan het bureau dat de assessments uitvoert voldoende helder, scherp en afgebakend is. Immers mogen de vertrouwenscommissie en de raad kiezen en niet het ingehuurde bureau. Een assessment dient om, nadat de ver trouwenscommissie met kandidaten heeft gesproken, op een enkel aspect of onderdeel van het gewenste profiel een verscherping of verdieping van het beeld te krijgen. Als het assessment is gedaan bekijk ik, uiteraard pas nadat de kandidaten hiervoor toestemming hebben gegeven, het assessment om te controleren of men binnen de opdracht is gebleven. Deze aanpak werkt in praktijk tot nu zeer tot tevredenheid van alle betrokkenen. Op één aspect van het ambt blijven de burgemeesters nog achter bij andere beroepsgroepen: de rechtspositie. Vrijwel alle werknemers in Nederland, inclusief volksvertegenwoordigers en ministers hebben tegen ontslag een goede rechtsbescherming. Burgemeesters niet of nauwelijks en de rechtspositie van burgemeesters na ontslag laat veel te wensen over. In mijn jaarverslag over 2006 ben ik hier uitgebreid op ingegaan. Ik heb dit onderwerp verschillende keren onder de aandacht gebracht van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en blijf dat doen totdat deze kwestie is geregeld.
36
Jaarverslag cvdK 2007 – Burgemeesters
In voorkomende gevallen benoem ik waarnemend burgemeesters. Mijn beleid hierbij is heel eenvoudig: als het ernaar uitziet dat een gemeente langer dan drie maanden geen burgemeester dan wel geen burgemeester in functie zal hebben, dan benoem ik een waar nemer van buiten. Uiteraard betrek ik hierbij de gemeenteraad. Vooraf vraag ik de fractie voorzitters om een kort profiel en dan ga ik geschikte kandidaten zoeken. Men mag altijd kiezen uit twee kandidaten. Met name bij deze taak kan ik goed invulling geven aan mijn beleid, dat ook rijksbeleid is en van harte door de huidige minister wordt uitgedragen, om geschikte vrouwelijke kandidaten in het openbaar bestuur op dit soort posten te krijgen. Het door mij gevoerde beleid werkt, hetgeen mag blijken uit het feit dat inmiddels drie vrouwelijke kandidaten die ik tot waarnemend burgemeester benoemd heb, inmiddels een ‘reguliere’ burgemeesterspost hebben gevonden. In totaal zijn in de reguliere proce dures in bijna eenderde (5 van de 16) daarvan vrouwen benoemd. In het verslagjaar heb ik acht keer een waarnemend burgemeester benoemd. Drie met elkaar verbonden benoe mingen springen er uit: de burgemeesters van Zijpe, Anna Paulowna en Schagen hebben enkele weken van plek gewisseld. Zij zijn in de buurgemeente tijdelijk tot waarnemer benoemd. Dit alles in het kader van de samenwerking tussen de drie gemeenten. De burgemeesters geven het goede voorbeeld door bij elkaar in de keuken te kijken. Weer een voorbeeld van de steeds eigentijdsere en open manier waarop burgemeesters tegen woordig invulling aan hun professie geven. Alles overziend constateer ik dat zowel de burgemeesters als hun ambt volop in beweging zijn. 2.2 Burgemeestersbenoemingen
•
•
•
•
•
2.2.1 De procedure De benoemingsprocedure duurt onder normale omstandigheden vijf tot zes maanden. Dat lijkt lang, maar deze tijd is noodzakelijk om alle voorgeschreven stappen te doorlopen. De stappen in de procedure garanderen zorgvuldigheid en bieden de gemeenteraad ruimte om de burgemeester te kiezen die de raad wil. De procedure verloopt grofweg als volgt: De gemeenteraad bereidt een profielschets voor, stelt een vertrouwenscommissie in en neemt een besluit om al dan niet een raadplegend referendum te houden. Als de raad geen referendum houdt, worden de inwoners van een gemeente vaak uitgenodigd om mee te denken over het profiel van de nieuwe burgemeester. Dit neemt meestal enkele weken in beslag. Na de bijzondere raadsvergadering waarin de profielschets in mijn aanwezigheid wordt vastgesteld, wordt de vacature opengesteld. In die vergadering stel ik vragen over de profielschets. Zo kan ik sollicitanten meer duidelijkheid geven over de compromisteksten die elke profielschets bevat. De openstelling duurt in de regel drie weken. Nadat de sollicitatietermijn gesloten is, verzamel ik informatie over de kandidaten die hebben gereageerd. Ik doe dit zodat een vertrouwenscommissie, bestaande uit raadsleden, voldoende informatie heeft om een keuze te kunnen maken. Zo ga ik na of kandidaten niet eerder met justitie in aanraking zijn geweest. Dit duurt gemiddeld vier weken. Met kandidaten die interessant lijken en die ik nog niet ken worden door mij en de kabinetschef gesprekken gevoerd. Vervolgens vindt selectie plaats en draag ik hooguit 8 kandidaten aan de vertrouwenscommissie voor. De vertrouwenscommissie kan nog zeggen dat ze meer kandidaten willen spreken, uiteindelijk beslist de vertrouwens commissie. Daarna gaat de vertrouwenscommissie gesprekken voeren met de kandidaten die zij interessant vindt. De vertrouwenscommissie heeft hiervoor doorgaans ook vier weken de
Jaarverslag cvdK 2007 – Burgemeesters
37
tijd. Aan het eind van het selectieproces kan een assessment plaatsvinden. Dit is een ontwikkeling die ik toejuich en stimuleer. • In een besloten (geheime) vergadering kiest de gemeenteraad de kandidaat die men wil hebben. In heel mijn ambtsperiode is de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijks relaties in Noord-Holland nog nooit van een aanbeveling van de gemeenteraad afgeweken. Feitelijk wordt de burgemeester sinds 2001 door de gemeenteraad gekozen. • Nadat de aanbeveling van de raad en mijn advies naar de minister van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties zijn gezonden duurt het gemiddeld vier weken totdat de burgemeester bij Koninklijk Besluit is benoemd en door mij is beëdigd. Dit is een zorgvuldige procedure waarbij, in tegenstelling tot wat door een enkeling nog steeds wordt beweerd, niets in ‘achterkamertjes’ wordt bedisseld, maar waarbij gemeente raden de beste kandidaat kiezen. Omwille van de privacy van de kandidaten die ‘het’ niet worden, maakt de raad de uiteindelijke keuze in een geheime vergadering. Daar is helemaal niets mis mee. De meeste mensen willen niet dat als ze solliciteren en ze de nieuwe baan niet krijgen, dit op straat komt te liggen. Ook dit jaar is weer gebleken dat een bepaalde politieke signatuur van een gemeente geen rol meer speelt in Noord-Holland; raden kiezen steeds vaker de beste man of vrouw voor de baan. Zie voor meer informatie omtrent burgemeestersbenoemingen bijlage 2. De beëdiging van burgemeesters vindt in principe plaats bij mij in het provinciehuis. In 2007 heb ik de beëdiging van de burgemeester in Koggenland, mevrouw Sipkes in de raadszaal gedaan. Dat werd erg gewaardeerd vanwege de openheid van dit toch plechtige en ook feestelijke gebeuren en in het bijzonder de mogelijkheid dat zowel de raad en het college als familie, vrienden en inwoners daarbij aanwezig kunnen zijn.
Eind 2007 heeft de Tweede Kamer bij motie aangegeven dat zij graag wil dat alle beëdigingen plaatsvinden in de raadszaal van de betreffende gemeente. Uiteraard sta ik zeer positief tegenover deze gedachte. Ik beëdig burgemeesters soms ook op het provincie huis in de openbaarheid. In augustus 2007 zijn vier burgemeesters (de dames Blankers en
38
Jaarverslag cvdK 2007 – Burgemeesters
Faber en de heren Van Eijk en Meijer) tegelijkertijd in aanwezigheid van pers in een openbare setting beëdigd. Wel is het zo dat in provincies met veel gemeenten zoals NoordHolland het niet altijd praktisch uitvoerbaar zal blijken om een beëdiging op locatie in de raad te doen. Overigens vind ik, zoals ik ook al eerder in mijn weblog vermeld heb, dat de motie niet volledig is. Ik zou wensen dat als burgemeesters bij voorkeur in een raadsvergadering worden beëdigd, dit ook geldt voor commissarissen van de Koningin en ministers, bijvoorbeeld in de vergaderingen van Provinciale Staten en in een verenigde vergadering van de Eerste en Tweede kamer van de Staten-Generaal. 2.2.2 Vacatures In mijn vorig jaarverslag heb ik al aangegeven dat er veel procedures zijn gestart. In 2007 zijn er in de gemeenten Aalsmeer, Alkmaar, Den Helder, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Koggenland, Medemblik, Ouder-Amstel, Schermer, Uitgeest, Weesp, Wieringermeer, Zaanstad en Zandvoort nieuwe burgemeesters benoemd. Tevens zijn er in 2007 procedures gestart in Beverwijk, Blaricum en Wieringen. In november 2006 had ik een eerste gesprek met de gemeente Bergen in verband met de vervulling van de burgemeestersvacature. Oorspronkelijk zou de vergadering waarin de profielschets wordt behandeld in maart 2007 worden gehouden, maar op verzoek van de gemeente werd deze vergadering verschoven naar september 2007, zodat de benoeming niet in 2007 maar in 2008 wordt afgerond. Deze vier procedures worden afgerond in 2008 en worden besproken in mijn volgend jaarverslag. De namen van de nieuwe burgemeesters en informatie over onder meer het aantal vrouwelijke en mannelijke sollicitanten vindt u in bijlage 2.
Jaarverslag cvdK 2007 – Burgemeesters
39
• • • • • • • •
2.2.3 Waarnemend burgemeesters in 2007 In 2007 zijn waarnemend burgemeesters benoemd in de volgende gemeenten: Anna Paulowna (de heer G. Westerink), uitwisseling met buurgemeente gedurende drie maanden Beverwijk (mevrouw F. Ravestein), vacature Blaricum (de heer W.J. Kozijn), vacature Ouder-Amstel (de heer mr. N. Meijer), vacature Schagen (mevrouw A.M. van Apeldoorn-Pruijt), uitwisseling met buurgemeente, gedurende drie maanden Zaanstad (de heer drs. W.J.A. Dijkstra), vacature Zijpe (de heer A.J. Pennink), uitwisseling met buurgemeente gedurende drie maanden Zijpe (de heer P.H. de Winter), afwezigheid burgemeester door time-out 2.3 Vrouwelijke kandidaten Ik streef in mijn beleid naar meer vrouwelijke burgemeesters. Van het totaal aantal sollici tanten in 2007 was 79 procent man en 21 procent vrouw. Het landelijk percentage vrouwelijke burgemeesters (peildatum 21-12-2007) is ca. 19 procent (18,95 procent, van de 401 burgemeesters zijn er 76 vrouwelijke burgemeesters). De selectie die ik uiteindelijk heb voorgelegd aan de vertrouwenscommissie, bestond voor 67 procent uit mannen en 33 procent uit vrouwen. Dit jaar zijn er van de in totaal zestien vacatures in vijf gemeenten (Heemstede, Koggenland, Ouder-Amstel, Uitgeest en Zaanstad) vrouwelijke burge meesters benoemd. Daarnaast heb ik twee vrouwen als waarnemend burgemeester benoemd. Op 31 december 2007 waren er vijftien vrouwelijke burgemeesters in functie. Vergelijking verdeling burgemeestersposten naar politieke kleur per 31 december 2007 en inzage in vrouw-man 15 12 9 6 3 0 CDA vrouw
40
PvdA man
Jaarverslag cvdK 2007 – Burgemeesters
VVD
D66
GroenLinks
Politieke verdeling gemeenten
Jaarverslag cvdK 2007 – Burgemeesters
41
Job Cohen, burgemeester van Amsterdam
Bij multi-probleem gezinnen wil ik de knoop kunnen doorhakken Zou u graag extra bevoegdheden hebben om Amsterdam veiliger en leefbaarder te maken? De APV biedt al veel mogelijkheden voor het handhaven van de openbare orde en veiligheid. We kunnen bijvoorbeeld over lastgebieden aanwijzen en verwijderings bevelen opleggen. Om overlast van ver slaafden tegen te gaan passen we dit nu al toe in het centrum en in Zuidoost. Jaarlijks leggen we honderden gebiedsverboden op. Zo’n twee jaar geleden hebben we ook de mogelijkheid van een blowverbod in de APV opgenomen. Hiermee is in De Baarsjes met succes het overlastgevend blowen aan gepakt. Bij ernstige overlast biedt de APV ook de mogelijkheid van gebiedsverboden. Dat kan in de vorm van individuele straaten pleinverboden maar je kunt ook denken aan een samenscholingsverbod. Deze maat regelen vergen maatwerk, het gaat veelal om overlast door jongeren die ook in het gebied wonen. Hoe ziet dat maatwerk eruit? In verschillende buurten werken we sinds enige tijd met straatcoaches die de jongeren aanspreken op hun gedrag. Daarnaast gaan gezinscoaches bij de jongeren thuis kijken en met de ouders praten. En we zetten de Vliegende Brigade in: dit is een combinatie van grenzen stellen en optreden tegen wan gedrag, maar aan de andere kant ook kansen en zorg bieden. En het uit huis plaatsen van lastige jongeren? Voor jeugdoverlast richten we ons ook sterk op de aanpak van problematische gezinnen. Toen wij in Slotervaart een aantal multi probleemgezinnen onder de loep namen, waarvan kinderen overlast veroorzaakten op
straat, zagen we dat er soms wel tien hulp verleners in datzelfde gezin bezig waren. Al deze instanties deden hun eigen ding, onder tussen werd de buurt jarenlang lastig gevallen. Komen de partijen samen niet tot een heldere aanpak, dan wil ik in die situaties de knoop kunnen doorhakken. Ik wil dan de bevoegdheid om te kunnen zeggen: en zo gaan we het doen. Dergelijke situaties vereisen één eindverantwoordelijke, óók wanneer het bijvoorbeeld gaat om uithuisplaatsing. Voor dit laatste blijft overigens wat mij betreft de beslissing in handen van de rechter. Echter, er moet één iemand zijn die beslist om een verzoek tot uithuisplaatsing ook daadwerkelijk voor te leggen aan de rechter. En dat gebeurde te weinig en te laat. Inmiddels hebben wij in Amsterdam afspraken gemaakt met alle betrokken instanties, met name Bureau Jeugdzorg en de Raad voor de Kinderbescherming. Maar het is wenselijk dat hierover op rijksniveau afspraken komen. Krijgt het bestuur zo langzamerhand niet te veel macht, teveel greep op de burgers zonder dat er een rechter aan te pas komt? Waar ligt de grens voor u? Burgers vinden veiligheid belangrijk, dat is het ook. Ik ben bereid ver te gaan om maat regelen te treffen. Uiteraard wel binnen de kaders van de wet. Wel heeft de driehoek (burgemeester, korpschef, hoofdofficier van justitie) gezegd dat we gaan overleggen met de wetgever als we meer zouden willen. Bijvoorbeeld als het gaat om technologische vernieuwingen waarmee de politie veel zou kunnen doen op het gebied van toezicht en handhaving (de nodale oriëntatie). Ook hier geldt voor mij: binnen de grenzen van de wet.
Ik ben bereid ver te gaan, maar wel binnen de kaders van de wet
hoofdstuk 3
Veiligheid en rampenbestrijding 3.1 Plannen voor rampenbestrijding Het bestrijden van een ramp (of een zwaar ongeval; de wet maakt geen onderscheid) is een taak waar veel organisaties bij betrokken kunnen zijn. De meeste hiervan zullen een ieder bekend zijn. De taken van deze diensten worden in rampenplannen vastgelegd. Het afgelopen jaar is vooral veel aandacht besteed aan de rol van de gemeente. Dat betekent niet dat de rol van brandweer, ambulancediensten, politie of anderen buiten beeld is geweest. De ontwikkelingen van de gemeentelijke processen trok afgelopen jaar meer de aandacht. Ontwikkelingen zoals de gemeentelijke draaiboeken en de samenwerking tussen gemeenten op concrete taakvelden bij de bestrijding van een ramp. De gemeentelijke voorbereiding op de bestrijding van rampen bestaat uit het opstellen van een rampenplan en rampbestrijdingsplannen. Vervolgens moeten de betrokkenen worden opgeleid, getraind en beoefend. De burgemeester stelt rampbestrijdingsplannen vast en het college van Burgemeester en Wethouders stelt het rampenplan vast. Tijdens de bestrijding van een ramp in zijn gemeente voert de burgemeester het opperbevel. Tenminste zo liggen de verantwoordelijkheden volgens de huidige wetgeving. Nieuwe wetgeving over de veiligheidsregio’s gaat hier het nodige aan veranderen. De plan vorming wordt een regionale taak. Al eerder constateerde ik dat de voorgenomen wets wijziging soms leidt tot een afwachtende houding bij gemeenten en regio’s in het opstellen en actualiseren van plannen. Ik heb geconstateerd dat desondanks bij veel gemeenten het proces van de voorbereiding op de bestrijding van rampen en de kwaliteitsverbetering hiervan niet stil staat. Sinds het afgelopen jaar zijn door bijna alle gemeenten geactualiseerde rampenplannen bij de provincie ingediend (geactualiseerd sinds de inwerkingtreding van de Wet kwaliteits bevordering rampenbestrijding 2004). Van drie gemeenten moet het plan nog ontvangen worden. Uiteraard dring ik hier bij deze gemeenten op aan. Rampbestrijdingsplannen kennen hun eigen moment van vaststelling. Er zijn enkele ver plichte plannen, zoals voor de luchthaven Schiphol of van de BRZO-bedrijven (Besluit risico’s en zware ongevallen), zoals Corus, BP of Onderzoekslocatie Petten (OLP). Deze plannen zijn alle bij mij ingediend. De gemeente besluit vervolgens zelf voor welke andere risicovolle situaties een rampbestrijdingsplan wordt opgesteld en wanneer dat gereed moet zijn. Dit besluit wordt in het rampenplan vastgelegd. Een veelvoorkomend voor beeld hiervoor zijn de LPG-tankstations in bebouwd gebied. Mijn ervaringen met de getoetste plannen is dat de kwaliteit in de meeste gevallen is verbeterd en dat ze aan de wettelijke eisen voldoen. Op enkele gebieden zijn nog ver beteringen te realiseren. De inzet van menskracht voor de uitvoering van de gemeentelijke taken bij de bestrijding van rampen is niet altijd voldoende gegarandeerd. Wanneer een ramp lang duurt en medewerkers afgelost moeten worden, of wanneer de omvang van een ramp groter is dan waarin de eigen organisatie in bestrijdingsinzet kan voorzien, moet de hulp van buurgemeenten ingezet worden. Deze regionale bijstand is nog niet vol doende in de planvorming vastgelegd. Ook is de afstemming met de calamiteitenplannen
46
Jaarverslag cvdK 2007 – Veiligheid en rampenbestrijding
van de waterbeheerders niet optimaal verzorgd. De actualisering van de gemeentelijke draaiboeken vraagt aandacht. De volledigheid van de preventieve informatievoorziening moet beter. Dit kan enerzijds door het actueel houden van de gegevens voor de provinciale risicokaart. Anderzijds door het geven van informatie over ramptypen die niet in de provinciale risicokaart zijn opgenomen (uitval nutsvoorzieningen, extreme weersomstandigheden, ziektegolf, bedreiging volksgezondheid en ramp op afstand). Ook de preventieve informatievoorziening over hoe te handelen bij rampen kan beter. Hierbij komt de zelfredzaamheid van getroffenen ook in beeld. In één situatie ben ik niet akkoord gegaan met ingediende rampbestrijdingsplannen. Met de gemeente zijn afspraken gemaakt om deze plannen opnieuw op te stellen. 3.1.1 Kwaliteit rampbestrijdingsplannen Mijn beeld over de kwaliteit van de voorbereiding op de bestrijding van rampen en de voortgang van dit proces wordt niet enkel bepaald door de ingediende plannen en de kwaliteit daarvan. Via medewerkers van mijn kabinet onderhoud ik contact met gemeenten en regio’s. Overleggen tussen ambtenaren rampbestrijding van gemeenten worden bijgewoond, rampenoefeningen worden bezocht, evaluaties van oefeningen worden beoordeeld en de aanpassingen binnen de gemeentelijke organisaties worden in beeld gebracht. Het beeld dat ik hierbij heb gekregen is dat er verschillen zijn in de voorbereiding tussen de verschillende regio’s. Dit verschil openbaart zich vooral in de fase waarin de ont wikkeling van de gemeentelijke draaiboeken zich bevindt. Ook het proces dat binnen alle regio’s wordt gevolgd om steeds intensiever samen te werken met de gemeentelijke taken bij rampenbestrijding verloopt niet overal even snel. Deze regionale samenwerking zal ik ook in 2008 nauwlettend in de gaten houden en waar mogelijk bevorderen. 3.1.2 Bestuurlijk Overleg Rampenbestrijding Voor de interregionale afstemming en informatie-uitwisseling rondom rampenbestrijding organiseer ik al enkele jaren een bestuurlijk overleg (Bestuurlijk Overleg Rampen bestrijding). Hiervoor nodig ik de voorzitters van de veiligheidsregio’s, de dijkgraven, de hoofdingenieur van Rijkswaterstaat en de regionale brandweercommandanten uit. Afgelopen jaar heeft dit overleg drie keer plaatsgevonden. Onderwerpen die besproken zijn, zijn ondermeer: hoe te handelen bij grootschalige overstromingen (aansluitend op landelijke projecten op dit gebied), de rol van RTV-NH als rampenzender en de taken en bevoegdheden van de partners bij rampenbestrijding. De voorzitters van de veiligheids regio’s en de dijkgraven hebben mij gevraagd een coördinerende rol te spelen met name met het oog op de landelijke oefening in 2008. In paragraaf 3.6.3 ga ik hier verder op in. 3.2 Congruentie hulpverleningsregio’s Bij de veiligheidsregio’s Kennemerland en Amsterdam-Amstelland heeft het jaar 2007 volop in het teken gestaan van de indeling van de brandweer en de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) in de gemeente Haarlemmermeer. Deze zijn per 1 januari 2008 van de Amsterdamse overgegaan naar de Kennemerlandse regio. Met heel veel inzet, vooral door de ‘ontvangende’ veiligheidsregio Kennemerland en de gemeente Haarlemmermeer is de overgang gerealiseerd. De gemeente Haarlemmermeer
Jaarverslag cvdK 2007 – Veiligheid en rampenbestrijding
47
heeft tot het einde van het implementatietraject haar bezorgdheid gehad. Niet alleen zijn die zorgen uitgesproken in de gemeenteraad, maar ook bij de bestuurlijke overleggen met de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is dit ter sprake gekomen. De gemeente Haarlemmermeer vreesde met name dat het veiligheidsniveau in de gemeente als gevolg van de overgang zou verminderen. Ook was de gemeente geschrokken van het bijbehorende financiële plaatje door de veel hogere inwonerbijdrage die dan aan de regio Kennemerland zou moeten worden betaald. In het overleg in november van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijks relaties met de betrokken burgemeesters heb ik mijn invloed aangewend om de financiële afwikkeling van de overgang op korte termijn op te lossen. Na intensief ambtelijk overleg, waaraan ook mijn kabinet heeft deelgenomen, is het Rijk met de nodige financiële middelen over de brug gekomen. Met de toegekende eenmalige bijdragen voor de kosten van het implementatietraject en structurele bijdragen ten behoeve van de versterking van de regio’s Amsterdam-Amstelland en Kennemerland konden de regio’s en de gemeente Haarlemmermeer instemmen. Daarmee was een grote ‘hobbel’ genomen. De Inspectie Openbare Orde en Veiligheid (OOV) had namelijk in december 2006 nog geconstateerd, dat de veiligheidsregio Kennemerland een achterstand heeft en (nog) niet kon voldoen aan de basisnormen voor een veiligheidsregio. In de loop van 2007 heeft de Inspectie OOV nog twee keer een advies over de voortgang van het overgangsproces uit gebracht. Medio juli kwam de inspectie tot het oordeel, dat ‘er op dat moment geen con crete aanleiding was om te veronderstellen dat de regio Kennemerland niet gereed zou kunnen zijn op 1 januari 2008, de datum van overgang’. Daarbij is wel de voorwaarde door de inspectie gesteld, dat voortvarend en in overeenstemming met de planning wordt gewerkt. Hieraan hebben de betrokken partijen gevolg gegeven. In november 2007 heeft de Inspectie OOV een (afgesproken) toets uitgevoerd. Hieruit is gebleken dat de regio Kennemerland de hoogst mogelijk denkbare ramp, (een vliegtuig crash) kan bestrijden. Ook concludeerde de inspectie dat de implementatie op hoofdlijnen is geslaagd. Wel heeft de inspectie nog op enkele aandachtspunten gewezen. In de periode februari/maart 2008 voert de inspectie een uitgebreide simulatie uit en rapporteert hier over en geeft leermomenten aan. Aangezien geen enkele veiligheidsregio een grootschalig incident of ramp op de luchthaven Schiphol zelfstandig kan afhandelen, hebben de regio’s Amsterdam-Amstelland en Kennemerland een zogenoemde Interregionale brandweer compagnie opgericht om ‘de eerste klap’ op te vangen. Daarnaast zijn de beide regio’s bezig met het opstellen van het gezamenlijk versterkingsplan om de veiligheid in het zuidelijk deel te vergroten. Dit plan is in de eerste helft van 2008 gereed. De positieve uitkomst van de toets van de inspectie van november hebben de zorgen bij de gemeente Haarlemmermeer verminderd. De gemeenteraad heeft vervolgens in decem ber ingestemd met het uittreden uit de veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland en met het toetreden tot de veiligheidsregio Kennemerland. Daarmee hebben de vijf veiligheids regio’s in deze provincie voor wat betreft de politie, de brandweer en de GHOR dezelfde grenzen, en zijn zogezegd territoriaal congruent. Wel blijft men nadenken over de schaal van de veiligheidsregio’s. Tijdens het proces van de implementatie hebben partijen namelijk geconstateerd, dat in verband met de gevaar zetting en de daaraan verbonden risico’s in het hele zuidelijk deel van de provincie, van de havens in IJmuiden en in de Zaanstreek en Amsterdam tot aan de luchthaven Schiphol,
48
Jaarverslag cvdK 2007 – Veiligheid en rampenbestrijding
aanleiding vormen om na te denken over samenvoeging van de veiligheidsregio’s. Dit zou een belangrijke verhoging van het veiligheidsniveau kunnen betekenen. Om die reden heb ik, samen met de burgemeesters van Amsterdam, Haarlem en Haarlemmermeer in juni een brief aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gezonden, waarin wordt voorgesteld om de regionale brandweren én de GHOR in de regio’s Amsterdam-Amstelland, Kennemerland en Zaanstreek-Waterland samen te voegen. Zo zou er een veiligheidsregio op een juiste schaal kunnen ontstaan die voldoende slagkracht kan ontwikkelen. De briefschrijvers berusten er in, dat de drie politieregio’s en de arrondissementen (vooralsnog) in de huidige vorm blijven bestaan. Ik heb dit pleidooi herhaald tijdens het rondetafelgesprek dat in november plaatsvond met de vaste Tweede Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, zie verder paragraaf 3.4 (wetsvoorstel Veiligheidsregio’s). Na overleg met haar ambtgenoot van Justitie heeft de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bericht dat zij bereid is om de mogelijkheden ten aanzien van fusies in het gebied, op basis van volledige congruentie nader te onderzoeken. Het nadenken over de omvang van de veiligheidsregio’s wordt in 2008 niet alleen op provinciaal, maar ook op landelijk niveau voortgezet. 3.2.1 Beheersplannen Het oplossen van de incongruente positie van de gemeente Haarlemmermeer heeft effect gehad op het proces van de voorbereiding op de bestrijding van rampen. Enerzijds heeft deze ontwikkeling het inzicht gegeven dat een vergroting van de regio door samen voeging van twee of meer regio’s de nodige verbeteringen oplevert. Anderzijds heeft dit proces ervoor gezorgd dat voorgenomen acties, zoals vastgelegd in de beheersplannen van deze regio’s, niet zijn uitgevoerd. Ik heb hier kennis van genomen en heb de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties hierover gerapporteerd in mijn jaarlijkse bestuurlijke rapportage rampenbestrijding. 3.3 RTV-NH Vorig jaar heb ik melding gemaakt van een nieuw convenant met RTV-NH als rampen zender. De inzet van de rampenzender is niet altijd goed tot zijn recht gekomen. Bij de brand van de hektrawler te Velsen en bij de drinkwaterleidingbreuk in Hoorn had de communicatie naar de inwoners door gebruik te maken van de rampenzender beter kunnen verlopen. Het nieuwe convenant voorziet in de mogelijkheid om vanuit de regio nale meldkamers direct in te breken in de radio-uitzending van RTV-NH. Zodra de waar schuwings- en alarmeringssirene afgaat, kan de bevolking de eerste berichtgeving ont vangen. Er heeft zich in het afgelopen jaar geen situatie voorgedaan waarbij de rampen zender direct ingezet hoefde te worden bij het afgaan van de waarschuwings- en alarmeringssirene. Het systeem heeft wel een verdere ontwikkeling ondergaan. Uit testen blijkt het systeem goed te functioneren. Gebaseerd op enkele praktijkervaringen heb ik er bij de regio’s op aangedrongen om bij rampen goed te communiceren met de bevolking en daarbij de mogelijkheid om gebruik te maken van de rampenzender weer eens onder de aandacht gebracht.
Jaarverslag cvdK 2007 – Veiligheid en rampenbestrijding
49
3.4 Wetsvoorstel Veiligheidsregio’s Op 21 juli heeft de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties het lang verwachte wetsvoorstel: Wet veiligheidsregio’s, naar de Tweede Kamer gezonden. De eerste commentaren op het wetsvoorstel waren niet zo positief. Het wetsvoorstel breekt namelijk met bestaande regels en verantwoordelijkheden. Dit komt onder meer naar voren uit adviezen van de Raad van State en recent van de Raad voor het Openbaar Bestuur. Het voorstel leidt volgens velen tot regionalisering van de brandweer, terwijl de regionali sering in het coalitieakkoord van deze regering niet meer verplichtend zou worden opgelegd. Het wetsontwerp introduceert de figuur van ‘superburgemeester’ en brengt daarmee een nieuwe rangorde en ongelijkheid tussen burgemeesters en gemeenten in de regio. Met de ‘superburgemeester’ wordt een nieuw bestuurlijk fenomeen gecreëerd, terwijl het uitgangspunt is vast te houden aan de dagelijkse beproefde structuren. In het wetsvoorstel wordt niet ingegaan op de wijze waarop bovenregionale crises worden bestreden. Het wetsontwerp zegt niets over crisisbestrijding en de noodzakelijke afstemming van de veiligheidsregio met andere diensten en partijen (zoals provincie, of waterschap afzonderlijke ministeries, diensten en bedrijfsleven) in geval van een crisis (bijvoorbeeld bij dierziekten). En tot slot noem ik het wegvallen van het toezicht, dat de provincie thans uitoefent op de gemeentelijke rampen- en rampbestrijdingsplannen. Het toezicht wordt op rijksafstand geplaatst. Eind oktober heeft de kamercommissie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in de Tweede Kamer een rondetafelgesprek over het wetsvoorstel georganiseerd. Bij die gelegenheid heb ik, naast de genoemde punten, ook het uitgangspunt van de regering, dat de schaal van de veiligheidsregio altijd een op een gelijk moet zijn met de politieregio, ter discussie gesteld. In mijn optiek is het beter als de regio is afgestemd op de aanwezige risico’s en operatio nele behoeften en niet vastgehouden wordt aan bestaande politieke compromissen die hebben gediend tot 25 politieregio’s. Dan kan gedacht worden om binnen één samen hangend gebied, bijvoorbeeld de haven IJmuiden/Velsen, haven Amsterdam en Schiphol, de brandweer en de geneeskundige hulpdiensten samen te voegen tot één organisatie, terwijl de huidige politieregio’s in dat gebied blijven bestaan. Uit verschillende signalen blijkt dat de vrijwillige brandweer op doordeweekse dagen, met name overdag onder druk staat. ’s Avonds en in het weekeinde doen zich (nog) geen moeilijkheden voor. Ik heb gepleit voor een stapsgewijze groei van het beroepsbrandweer korps en voor de navenante stijging van de rijksuitkering voor de brandweer. Ik wacht af hoe de kamerleden gaan reageren op de verschillende commentaren. De parlementaire behandeling van het wetsvoorstel Wet veiligheidsregio’s wordt naar verwachting in de eerste maanden van 2008 voortgezet. 3.5 Watercalamiteiten De gevolgen van de orkaan Katrina in New Orleans en de stijgende zeespiegel hebben geleid tot een herijking van het beleid in Nederland ten aanzien van overstromingen. De Taskforce Management Overstromingen (TMO) is opgericht om de voorbereiding op de bestrijding van de gevolgen van een overstroming op een hoger peil te brengen. Het meest in het oog springend daarbij is de organisatie van de landelijke oefenweek die november
50
Jaarverslag cvdK 2007 – Veiligheid en rampenbestrijding
2008 gehouden wordt. De voorzitters van de veiligheidsregio’s en de dijkgraven hebben mij gevraagd de interregionale voorbereiding op de bestrijding van overstromingen te coördineren. Concreet betekent dit dat ik voor hen en hun professionals workshops en oefeningen organiseer die zij begin 2008 kunnen volgen. Hieraan nemen de veiligheids regio’s, de waterschappen en de provincie deel. De uitkomsten van die bijeenkomsten worden verwerkt in mijn eigen crisisorganisatie en crisisplannen. 3.6 Provinciale coördinatie 3.6.1 Provinciaal Coördinatieplan Als commissaris van de Koningin heb ik bij de bestrijding van (dreigende) calamiteiten of crises in de provincie bepaalde taken, met name als de calamiteit meer dan één gemeente treft. Deze taken vloeien onder andere voort uit de Wet Rampen en Zware Ongevallen, de Politiewet, de Brandweerwet en mijn Ambtsinstructie. Te denken valt aan het afstemmen met betrokken partners over de bestrijding van de calamiteit, het geven van voorlichting en het verzorgen van politie- en brandweerbijstand. Als commissaris ben ik wettelijk verplicht (artikel 6 Wet Rampen en Zware Ongevallen), ten minste elke vier jaar een Provinciaal Coördinatieplan vast te stellen. In 2007 heb ik mijn plan uit 2005 geactualiseerd. In het Provinciaal Coördinatieplan beschrijf ik de bijzondere taken en rollen die ik bij een calamiteit vervul. Dit plan biedt gemeenten in Noord-Holland en het Rijk inzicht in de werkwijze van mij en het college van Gedepu teerde Staten tijdens calamiteiten. Op advies van de Inspectie van Openbare Orde en Veiligheid heb ik mijn rol en werkwijze ook voor enkele oorlogswetten in het plan toe gelicht. De inspectie heeft mijn Provinciaal Coördinatieplan landelijk als voorbeeld gesteld en een medewerker van mijn kabinet heeft ondersteuning geboden aan de provincies bij het professionaliseren van het Provinciale Coördinatieplan. 3.6.2 Provinciaal Coördinatiecentrum Om mijn rol in een crisissituatie waar te kunnen maken, beschik ik over een Provinciaal Coördinatiecentrum. Eén van mijn medewerkers zorgt ervoor dat het centrum 7 dagen per week 24 uur per dag operationeel is. Zo is het bij een calamiteit of ramp van cruciaal belang dat de communicatieverbindingen bruikbaar zijn, zodat ik mijn coördinerende taak goed kan uitvoeren. Juist in ongewone omstandigheden moet je rekening houden met de kans dat traditionele systemen uitvallen. Vier keer per jaar worden de communicatieverbindingen getest. Dit jaar is een tijdelijk Provinciaal Coördinatiecentrum ingericht vanwege de restauratie van het Paviljoen Welgelegen. Bij het uitvoeren van mijn taken bij rampen, word ik ondersteund door een provinciale rampenstaf bestaande uit ambtenaren met een specifieke deskundigheid. Afhankelijk van de situatie, kunnen ook gedeputeerden deel uitmaken van mijn crisisstaf. Vanwege personeelswijzigingen in de provinciale organisatie heeft mijn sector Kabinet uitleg gegeven over de provinciale crisisorganisatie aan de nieuwe medewerkers. 3.6.3 Oefeningen Alle medewerkers die deel uitmaken van mijn rampenstaf, hebben meegedaan aan een workshop scenariodenken en bestuurlijke advisering. Scenariodenken betekent dat je tijdens een crisis een prognose kan maken van de ontwikkelingen in de komende uren en dagen en op basis daarvan maatregelen neemt. Dit is niet gemakkelijk onder de druk van
Jaarverslag cvdK 2007 – Veiligheid en rampenbestrijding
51
crisisomstandigheden. Zaken die op langere termijn spelen dreigen onder te sneeuwen in datgene wat urgent is. In de workshop werd het scenariodenken geoefend met twee casus: een besmetting van het drinkwater en een dreigende ontploffing op een schip in het Noordzeekanaal. Zelf heb ik als vervolg op de oefening eind 2006 wederom een oefening gehouden met de rijksheren. Dat zijn vertegenwoordigers van de verschillende ministers in de provincie bij de bestrijding van een crisis. Mijn tweede loco, de gedeputeerde Visser, heeft als lococommissaris van de Koningin samen met mijn crisisstaf geoefend. Het scenario was een incident bij CORUS dat leidde tot (mogelijke) luchtverontreiniging. Twee vertegen woordigers van CORUS namen deel aan de oefening. 3.6.4 Rijksheren De rijksheren zijn van oudsher vertegenwoordigers van de verschillende ministers die in bepaalde crisisomstandigheden gebruik kunnen maken van de noodbevoegdheden van hun minister. Zo is de directeur van de Kamer van Koophandel Amsterdam rijksheer voor de minister van Economische Zaken, de directeur Scheepvaart van Haven Amsterdam voor de minister van Verkeer en Waterstaat en ben ik coördinerend rijksheer voor de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In bepaalde gevallen ben ik tevens rijksheer voor de minister van Justitie en de minister van Buitenlandse Zaken. Zowel op rijksniveau als decentraal niveau bleek de rol van de rijksheren onbekend en vooral vanuit de veiligheidsregio’s bestond de wens naar meer helderheid. Mijn rapport: Rijksheren in het moderne crisismanagement, verschaft duidelijkheid. De rol van de rijksheren wordt in dit rapport gekoppeld aan de door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ingezette verbreding van rampenbestrijding naar crisisbeheersing. In 2008 geef ik dit rapport een praktisch vervolg: samen met de provincie Zuid-Holland en een aantal veiligheidsregio’s worden netwerkkaarten ontwikkeld voor alle crisistypen zodat voor iedereen op eenvoudige wijze helder wordt wie wanneer wat doet of wat laat. Ook in 2008 ga ik de rijksheren weer betrekken bij oefeningen en planvorming van de veiligheidsregio’s.
52
Jaarverslag cvdK 2007 – Veiligheid en rampenbestrijding
3.7 Risicokaart
De risicokaart is een topografische kaart met daarop de veiligheidsrisico’s van dertien ramptypen uit de leidraad maatramp.
Jaarverslag cvdK 2007 – Veiligheid en rampenbestrijding
53
De ramptypen op de risicokaart zijn:1 1 ongevallen met brandbare en explosieve stoffen 2 ongevallen met giftige stoffen 3 kernongevallen 4 Vliegvelden 5 Vaarroutes en watergebieden 6 Wegen en spoorwegen 7 Tunnels 8 Geologische structuren in verband met aardbevingen 9 Brand in grote gebouwen waar zich veel personen bevinden of extra kwetsbare groepen (zieken, kinderen) 10 Instorting van grote gebouwen 11 Evenementen- en activiteitenlocaties 12 Overstromingsgebieden 13 Brandbare natuurgebieden De ramptypen: uitval nutsvoorzieningen, extreme weersomstandigheden, ziektegolf, bedreiging volksgezondheid en ramp op afstand zijn geografisch niet op de kaart weer te geven.
De risicokaart van Noord-Holland wordt, in samenwerking met de gemeenten, hulpverleningsdiensten, het Rijk en de Waterschappen gemaakt door de Provincie Noord-Holland. Het primaire doel van de risicokaart is het voor de burger inzichtelijk maken van veiligheidsrisico’s in zijn/haar leefomgeving. Dit valt voor een groot gedeelte samen met de wettelijke taak die gemeenten hebben om hun inwoners te informeren over rampen en zware ongevallen die hen kunnen treffen. De risicokaart is op internet te vinden onder www.risicokaart.nl of www.crisis.nl, bekend van de landelijke campagne ‘Denk Vooruit’. Daarnaast bleek dat ook professionele gebruikers (als hulpverleners, beleidsmakers en plannenmakers) deze informatie goed kunnen gebruiken. Voor deze gebruikers is een kaart beschikbaar waarop meer informatie is weergegeven. Bijkomend voordeel is dat de betrokken partijen gebruik maken van dezelfde informatie. Deze informatie moet dan wel van goede kwaliteit zijn en zinvol zijn. In 2007 zijn er enkele wettelijke besluiten en regelingen van kracht geworden met betrekking tot de risicokaart. In de Wet Rampen en Zware Ongevallen is de bepaling opgenomen dat de provincies een via internet toegankelijke risicokaart moeten maken. Hieraan gekoppeld is de regeling provinciale risicokaart. Het registratiebesluit van 30 maart 2007 verplicht de bevoegde gezagen om risicovolle bedrijven en situaties met gevaarlijke stoffen in te voeren in het Register Risicosituaties Gevaarlijke Stoffen (RRGS). De gegevens worden daardoor zichtbaar op de risicokaart. Ook de informatie over overige ramptypen moet worden ingevoerd. 2007 heeft, naast de aandacht voor de kwaliteit en voorlichting over wettelijke regelingen, voornamelijk in het teken gestaan van verbetering van de functionaliteit van de risicokaart om alle ramptypen overzichtelijk weer te geven. Door ministeries, provincies, VNG en waterschappen is nagedacht over het tonen van overstromingen op de risicokaart.
54
Jaarverslag cvdK 2007 – Veiligheid en rampenbestrijding
Afgesproken is dat begin 2008 de maximale waterdiepten bij een doorbraak van de primaire waterkeringen langs de Noordzee, IJsselmeer en de grote rivieren worden getoond op de risicokaart.
Jaarverslag cvdK 2007 – Veiligheid en rampenbestrijding
55
Geke Faber, burgemeester van Zaanstad
De burger denkt steeds vaker: ik zie wel of ik een boete krijg
Hoe kijkt u naar de trend dat besturen steeds meer bevoegdheden krijgen om in te grijpen in het leven van de burgers? Die trend is onmiskenbaar en deels terecht. Ik heb het idee dat burgers steeds meer doen waar ze zin in hebben en denken: ik zie wel of ik een boete krijg. Ze bouwen bijvoorbeeld een schuurtje anderhalf keer zo groot als in de bouwvergunning staat. Je moet dat strikt handhaven. Liefst in goed overleg maar anders moet je niet schromen om bestuursdwang toe te passen. En als het om veiligheid gaat, maakt u bijvoorbeeld gebruik van samenscholings verboden? Burgers klagen over jongeren die samen scholen bij winkelcentra, alcohol drinken en bedreigend overkomen. Mensen verwachten meer politieoptreden, maar de politie kan niet altijd iets doen. Zij moet eerst een over treding constateren. We kunnen wel een samenscholingsverbod instellen en een alcoholverbod. Ik beperk die maatregel tot extreme overlastgebieden. En het gaat om samenscholing mét hinder. Dat is juist het lastige: wanneer gaat het om een bedreigd gevoel en wanneer om echt intimiderend gedrag. Die grens is bijna niet te trekken. Voorzichtig dus? Ik ben niet zo voorzichtig. De bevoegdheden die je hebt moet je zo nodig ook gebruiken. In Den Helder heb ik gemerkt dat gebieds ontzegging goed kan werken. Iemand die bij herhaling de orde verstoort en het uitgaansplezier van anderen verstiert, mag dan vier zaterdagen niet in de binnen stad komen. Dat doe je niet zomaar, maar in goed overleg met het OM en de politie. Ook het cameratoezicht in de binnenstad van Zaandam bevalt goed. In het begin was er veel weerstand maar mensen merken dat het bijdraagt aan de veiligheid. Als ik de cijfers mag geloven worden er aardig wat opstootjes voorkomen.
En het uit huis plaatsen van lastige jongeren? Je bent dan eigenlijk al te laat. Aan de andere kant heb je ook de zorg voor het welbevinden van de buurt. Maar wat levert het uit huis plaatsen op? Waar ik wel in geloof is maatwerk: praten met ouders en jongeren. Dat doen we nog te weinig. Maar als dat niet helpt en de jongere gaat keer op keer in de fout, dan moet de rechter zwaarder kunnen straffen. Het feit dat iemand voor de vijfde keer een winkel diefstal pleegt, moet zwaarder gestraft worden dan de eerste keer. Weet u al wat u met de bestuurlijke straf beschikking gaat doen? Ik heb ‘m net even gegoogled. Het gaat voor ons pas in 2009 in en is nog niet concreet. Als de strafbeschikking een lik op stuk beleid bespoedigt zou het een nuttig instrument kunnen zijn. Voor een afgerond oordeel wil ik eerst weten om welke overtredingen het gaat, die feitenlijst moeten we nog krijgen. We moeten wel oppassen dat we niet alles te snel criminaliseren. Met de onmiddellijke schuldvaststelling ben je een eind op weg. Geldt dat niet ook voor een gebiedsverbod en een samenscholingsverbod? Dat is formeel geen strafrecht en bovendien, die bevoegdheden hebben we al.
De grens tussen bedreigend overkomen en echt intimideren is bijna niet te trekken
hoofdstuk 4
Politie 4.1 Politieaangelegenheden Noord-Holland is verdeeld in regionale politiekorpsen: Noord-Holland Noord, ZaanstreekWaterland, Kennemerland, Amsterdam-Amstelland en Gooi en Vechtstreek en het district Schiphol van de Koninklijke Marechaussee. De Politiewet, de Ambtsinstructie van de commissaris van de Koningin en de Gemeentewet geven mij als commissaris van de Koningin taken en bevoegdheden op het gebied van de openbare orde en de werkzaam heden van de politie. Wat de organisatie en het functioneren van de politie in NoordHolland betreft heb ik enkele operationele taken zoals het beoordelen van en het voorzien in politiebijstand van het ene regiokorps aan een ander regiokorps en het toetsen van noodverordeningen. Verder zie ik erop toe dat de regionale politiekorpsen en de Koninklijke Marechaussee hun taak, om de openbare orde in Noord-Holland te hand haven, naar behoren vervullen. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijks relaties adviseer ik bij de benoeming van korpschefs en andere leden van de korpsleiding. Hieronder beschrijf ik mijn werkzaamheden en de voornaamste gebeurtenissen op het gebied van de openbare orde voor zover deze zich in 2007 hebben voorgedaan. 4.1.1 Samenwerking commissaris van de Koningin en procureur generaal De Politiewet geeft mij de taak erop toe te zien dat de politie en de Koninklijke Marechaussee hun taak in Noord-Holland, om de openbare orde te handhaven en hulp te verlenen, naar behoren vervult. Het college van Procureurs Generaal heeft een soortgelijke toezichtstaak wat betreft de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde en de taken ten dienste van Justitie. Om ons over het functioneren en de ontwikkelingen in een regiokorps te informeren bezoek ik samen met de procureur generaal de korpsen. In 2007 heb ik met de procureur generaal een werkbezoek gebracht aan Noord-Holland Noord en Kennemerland. Afgelopen jaren is tijdens deze bezoeken aan de regiokorpsen maar ook tijdens mijn werk bezoeken aan gemeenten aandacht besteed aan de werkwijze van de politie om samen met andere instanties probleemjongeren weer op het goede pad te krijgen. Uit de praktijk blijkt telkens weer dat samenwerking erg effectief is om sneller en beter problemen op te lossen. Aan de andere kant komt samenwerking niet altijd vanzelf tot stand en vergt samenwerken aandacht en onderhoud. Daarnaast zijn er factoren die samenwerking belemmeren. Er is regelgeving die ervoor moeten zorgen dat organisaties zorgvuldig met de belangen van haar inwoners omgaan en dus niet zomaar onderling gegevens mogen uitwisselen. Belangrijker zijn echter de organisatorische belemmeringen. Tussen organi saties verschilt de invalshoek waarop de medewerkers naar een cliënt of verdachte aan kijken. Doelstellingen, cultuur, werkwijzen en inzichten van de betrokken organisaties verschillen en prioriteiten in organisaties verschuiven. Desondanks komt samenwerking op de werkvloer in de dagelijkse praktijk wel tot stand. Het principe van kennen en gekend worden door bijvoorbeeld fysiek bij elkaar gaan zitten is vaak al een eerste goede stap om tot onderling begrip, vertrouwen en samenwerking te komen. Toch blijkt het telkens weer lastig om goede samenwerking structureel te organiseren en in stand te houden en ontstaat er na verloop van tijd dus weer de noodzaak om nieuwe samen werkingsinitiatieven op te zetten. De provincie ondersteunt veel van de projecten waarbij bijvoorbeeld jeugdwerk, politie en gemeenten samenwerken om overlast en criminaliteit
60
Jaarverslag cvdK 2007 – Politie
in de provincie tegen te gaan. In de politieregio Noord-Holland Noord werken de gemeenten, politie, openbaar ministerie, scholen en anderen samen in projecten zoals Veilig Uitgaan, Regionaal Hennepconvenant, de aanpak van overlast door jeugdgroepen en de aanpak van alcoholmisbruik. De gemeenten, ondernemers, politie en brandweer in de regio Kennemerland werken sinds eind 2007 samen in het Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing Kennemerland. Op regionaal niveau maken deze partijen gezamenlijk afspraken om criminaliteit tegen het bedrijfsleven aan te pakken. De provincie heeft op verzoek van de gemeenten het initiatief genomen om de samenwerking op het gebied van milieu te versterken. Hiertoe heeft de provincie samen met de gemeenten, politie en het openbaar ministerie afspraken vastgelegd over de wijze van informatie uit wisseling en over het gezamenlijk oplossen van eventuele knelpunten. 4.1.2 Politiebijstand Als een korpsbeheerder van een politiekorps bijstand bij mij aanvraagt beoordeel ik of de gevraagde bijstand daadwerkelijk noodzakelijk is. Als het korps zelf voldoende eigen mensen inzet en er desondanks extra politie nodig is dan kijk ik welk regiokorps politie mensen kan leveren. Hierbij probeer ik de extra inzet van politiemensen in gelijke mate te verdelen over de Noord-Hollandse korpsen. Ook let ik erop dat de korpsen die mensen uitleveren, zelf over voldoende menskracht blijven beschikken. De bijstands verdeling gebeurt in goed overleg met de regiokorpsen maar waar nodig hak ik de knoop door. Ik beoordeel de bijstandsaanvragen kritisch met het besef dat politiecapaci teit schaars is en de provincie elke dag veilig moet zijn. Afgelopen jaar hebben de Noord-Hollandse korpsen ook bijstand verleend aan politieregio’s buiten de eigen provincie. Voor de bewaking van de heer W. Holleeder tijdens zijn verblijf in het zieken huis in Leiden en ten behoeve van de NAVO-top in Noordwijk hebben de NoordOverzicht bijstandsverlening politie in 2007 Politieregio’s
Geleverde bijstand
Geleverde bijstand
buiten de provincie
binnen de provincie
Amsterdam-Amstelland
Totaal
10 9
19
Gooi en Vechtstreek 4 8
12
Kennemerland
7
17
Noord-Holland-Noord
2 5
7
Zaanstreek-Waterland
2 4
6
Totaal
25
10
36
Politieregio’s
Ontvangen bijstand
Ontvangen bijstand
buiten de provincie
binnen de provincie
Amsterdam-Amstelland
61
Totaal
14
7
0
2
2
Kennemerland 4
6
10
10
16
Gooi en Vechtstreek
21
Noord-Holland-Noord
6
Zaanstreek-Waterland
2 3 5
28
54
Totaal
26
115
Jaarverslag cvdK 2007 – Politie
61
Hollandse korpsen een grote bijstandinzet geleverd aan het regiokorps HollandsMidden in Zuid-Holland. Na een schietincident in de wijk Ondiep in Utrecht leverden Noord-Hollandse politiemensen bijstand om de openbare orde in die wijk te herstellen en handhaven. De wijk werd onder andere voor een beperkte tijd ’s avonds en ’s nachts afgesloten zodat de toegestroomde relschoppers geen kwaad meer konden doen en de rust na enkele dagen weer kon terugkeren. De Noord-Hollandse korpsen ontvingen van de KLPD enkele malen bijstand in de vorm van onder andere ruiters en helikopters voor toezicht tijdens evenementen. De organisatie van de bijstand in Noord-Holland verliep ook dit jaar weer zonder knelpunten en in goed overleg tussen de provincie en de betrokken korpsen. Het aantal bijstandsverzoeken van regiokorpsen voor extra politiemensen uit andere korpsen is in vergelijking met vorig jaar gelijk gebleven. In bijlage 3 vindt u een overzicht van crisissituaties in 2007. 4.2 Het politiebestel Ik heb afgelopen jaren gepleit voor het verminderen van het aantal regionale politie korpsen. De huidige indeling is als politiek compromis tot stand gekomen. Hierdoor zijn er enkele te kleine korpsen ontstaan en sluit de geografische gebiedsindeling niet altijd aan op de operationele politiepraktijk. Ook is het niet efficiënt en effectief gebleken om alle taken op regionaal niveau te organiseren. Iedereen is er ondertussen van overtuigd dat het beter is politiematerieel en bijvoorbeeld informatiesystemen gezamenlijk in te kopen of te ontwikkelen. Hierdoor worden al meer van dit soort zaken op nationaal niveau uitgevoerd. Ook is met de instelling van bijvoorbeeld de nationale recherche een einde gekomen aan de moeizame samenwerking bij de aanpak van criminelen die zich niets van regionale politiegrenzen aantrekken. Uit onderzoek van de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid bleek in 2007 dat de bovenregionale recherche een succes is en op meer gebieden navolging verdient. Hervorming van het politiebestel en de regio-indeling blijft noodzakelijk maar de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft met de korpsbeheerders op 1 juni 2007 afspraken gemaakt om de samenwerking en het gemeenschappelijk functioneren van de politiekorpsen te verbeteren. Eind 2008 bekijkt het Kabinet of de korpsen voldoende voort gang en resultaat boeken op het gebied van bovenregionale samenwerking en gezamenlijke voorzieningen en afspraken op het gebied van ICT, personeel en materieel. Als de korpsen voldoende voortgang boeken blijft hervorming van het politiebestel achterwege. Ik ver wacht dat de korpsen tot de gevraagde samenwerkingsafspraken zullen komen. De korps beheerders en de korpschefs hebben zich derhalve succesvol tegen hervorming van het politiebestel verzet. Verschillende samenwerkingsverbanden met bijbehorende afstemmingen overlegorganen zijn al door de korpsen in het leven geroepen. Die moeten de boven regionale samenwerking en besluitvorming verbeteren. Dit nieuwe politieke compromis betekent verder uitstel van noodzakelijke hervorming om daadwerkelijke verbeteringen in het politiebestel door te voeren. Ondertussen blijft voor politiemensen en afzonderlijke korpsen de behoefte aan betere samenwerking onverminderd bestaan. Ook de NoordHollandse korpsen werken op steeds meer gebieden samen. Het politiekorps Gooi en Vechtstreek werkt bijvoorbeeld steeds intensiever samen met de politieregio’s Flevoland en Utrecht op het gebied van grootschalig en bijzonder politieoptreden en de telefonische dienstverlening. Hetzelfde geldt voor de politieregio’s Noord-Holland Noord, Zaanstreek-
62
Jaarverslag cvdK 2007 – Politie
Waterland en de regio Kennemerland die onder andere hun afdeling Conflict en Crisis beheersing hebben samengevoegd tot één bureau. 4.2.1 Toezicht op noodverordeningen De Gemeentewet geeft de burgemeester de bevoegdheid om bij (vrees voor) ernstige orde verstoringen of gevaarlijke situaties, door het afkondigen van een noodverordening, tijdelijke noodmaatregelen te nemen. Maar uitsluitend in die gevallen dat hij die ver storingen niet met gewone middelen kan voorkomen, beteugelen of opheffen. Om te voorkomen dat deze zeer vergaande bevoegdheden van de burgemeester onzorgvuldig gebruikt worden, dient de noodverordening direct door de burgemeester aan de gemeente raad, de Officier van Justitie en mij overhandigd te worden. De gemeenteraad dient de verordening zo snel mogelijk te bekrachtigen. Zolang de verordening niet door de gemeenteraad besproken is, kan ik de verordening schorsen. Als de gemeenteraad de noodverordeningen niet overneemt kan de burgemeester bij mij in beroep gaan. Dit heeft zich echter evenals voorgaande jaren, nog niet voorgedaan. Wel heb ik afgelopen jaren enkele malen over de inhoud van een noodverordening geadviseerd. Afgelopen jaar zijn vier noodverordening aan mij toegezonden. Het betrof een verordening voor ontruiming van het gebied dat onder de rook van een grote scheepsbrand in Velsen lag en verorde ningen voor maatregelen bij de ruiming van een bom uit de Tweede Wereldoorlog in respectievelijk Berkhout en IJmuiden. Ook werd een noodverordening in Bussum afgekondigd om een mogelijke scholierenactie bij het huis van de minister van Onderwijs in goede banen te leiden. Geen van de toegezonden noodverordeningen gaf mij aanleiding tot opmerkingen.
Jaarverslag cvdK 2007 – Politie
63
Georges Guinau, bestuursrechter bij de rechtbank Haarlem
Bij de bestuursrechter kun je er bekaaid vanaf komen De bestuurlijke strafbeschikking en de bestuurlijke boete keren de bewijslast om. Het bestuur kan iemand schuldig verklaren en straffen. Pas daarna kan de burger naar respectievelijk de strafrechter of de bestuursrechter. Wat vindt u daarvan? Met die omkering van de bewijslast heb ik geen problemen, dat gebeurt nu al bij lichte verkeersovertredingen (Wet Mulder). Je moet het rechterlijk apparaat ook niet belasten met futiliteiten als een kapot achter licht. Echter, als je eenmaal de stap naar de rechter maakt, moeten er wel voldoende waarborgen zijn. En die zijn er niet? Bij de bestuurlijke boete krijg ik vooral te maken met de Wet Arbeid Vreemdelingen. Ondernemers die een boete hebben gekregen omdat ze een vreemdeling aan het werk hebben zonder tewerkstellingver gunning. Die boetes moesten van de Tweede Kamer afschrikken en zijn heel hoog: voor vijf Polen al snel een paar duizend euro. Je kunt in beroep gaan, maar als bestuursrechter heb ik minder mogelijk heden dan de strafrechter. Het beleid staat voorop. Alleen bij zeer uitzonderlijke omstandigheden mag de rechter daarvan afwijken, bijvoorbeeld bij een dreigend faillissement. Vroeger kwamen dit soort zaken als economisch delict voor de straf rechter. Deze hield rekening met de ernst van het delict, de omstandigheden waar onder het delict had plaatsgevonden en de persoonlijke omstandigheden van de ver dachte. De beslissing van de strafrechter was dus maatwerk. De bestuursrechter oordeelt alleen maar of het bestuur de boete oneven redig heeft opgelegd. Als burger kun je er bij de bestuursrechter dus bekaaider vanaf komen.
U kunt dus weinig betekenen in beroeps zaken? De meeste beroepen in zaken van de Wet Arbeid Vreemdelingen worden ongegrond verklaard. Beleid wordt recht? De rechter heeft in ieder geval een andere, meer marginale rol bij het toetsen van de straffen. Ook bij de bestuurlijke straf beschikking worden de straffen bepaald door het beleid. De strafrechter ruilt hier zijn rol als rechtspreker in voor een meer afstandelijke rol. Dat zie je al bij de Wet Mulder: bij lichte verkeersovertredingen moet je met een heel goed verhaal komen, wil je de boete van tafel krijgen. Hoe ernstig is deze ontwikkeling? Het is allemaal nog nieuw, bestuurders zoeken de grenzen op en moeten nog leren om het instrument goed toe te passen. Een voorbeeld: een ambtenaar met bijzondere opsporingsbevoegdheid vraagt bij de uitgang van de supermarkt aan jongeren die bier of bacardi hebben gekocht of de caissière wel naar hun leeftijd heeft gevraagd. Dit moet volgens de Drank- en Horecawet. Zegt de jongere nee, dan krijgt de supermarkt een boete. Maar hoe ziet het proces verbaal eruit? Staat de naam van de jongen erin? Is er een foto? Is er een statement van de caissière? De rechter mag immers niet alleen op het woord van de verbalisant afgaan. Kortom, alle waarborgen die in het strafrecht reeds bestaan, moeten opnieuw worden uitgevonden. Als rechters moeten we hier scherp op toezien. We moeten heel wakker blijven.
De rechter moet wakker blijven
hoofdstuk 5
Representatie 5.1 Mini streekbezoek Noord-Holland is een zeer gevarieerde provincie. Een bijzonder gebied in de provincie is Waterland, een gebied ten noorden van Amsterdam, gelegen aan de IJsselmeerkust en bekend om zijn veenweidelandschappen en droogmakerijen. Wij mogen ons gelukkig prijzen dat van dit gebied, zo nabij de dichtbevolkte Randstad, veel van zijn oor spronkelijke karakter bewaard is gebleven. Dat is niet onopgemerkt gebleven. Van ver buiten onze landsgrenzen bezoeken toeristen de historische plaatsen aan het IJsselmeer; Volendam en Edam. De Unesco, een organisatie van de Verenigde Naties, heeft de Droogmakerij De Beemster het predikaat Werelderfgoed verleend. Het is in de eerste plaats aan de inwoners van de gemeenten Edam-Volendam en Beemster te danken dat zij zo zorgvuldig met hun directe omgeving omgaan. De inwoners hebben enerzijds zorg voor tradities en het historische karakter, maar leven anderzijds wel in de 21e eeuw. Beide gemeenten en hun gemeenschappen laten zien op welke wijze zij omgaan met hedendaagse behoeften en problemen, kansen en oplossingen in een historische regio. Op woensdag 27 juni bracht H.M. de Koningin aan de gemeenten Edam-Volendam en Beemster een mini-streekbezoek. In Edam vond de ontvangst en het gesprek in het Historische Stadhuis, het bezoek aan de Kaasmarkt en de rondgang door de Grote of Sint Nicolaaskerk plaats. In Volendam begaf H.M. de Koningin zich te voet van het Zuideinde naar Hotel Spaander waar zij een gesprek had met jongeren die getroffen zijn door de Nieuwjaarsbrand in café De Hemel op 1 januari 2001 en een gesprek met vertegenwoordigers van de ‘Stichting Moedige Moeders’ van drugsverslaafde jongeren. Aansluitend wandelde H.M. de Koningin door de wijk Doolhoof naar de bus. Met de bus reed het gezelschap naar de Nederlands Hervormde Kerk te Middenbeemster. In deze kerk werd op vijf verschillende plekken een presentatie gegeven over een onderwerp dat betrekking had op het thema van het bezoek. Tijdens de wandeling naar de afsluitende bijeenkomst in Het Heerenhuis maakte H.M. de Koningin kennis met het traditionele Beemster Steenwerpen. Langs de Rijperweg vond de markt met lokale producten de ‘Beemster Lusthof’ plaats. Voor een ieder was het een zeer geslaagde middag. H.M. de Koningin heeft zichtbaar genoten van de diverse onderdelen die haar werden geboden. Na afloop dankte zij een ieder die aan het bezoek heeft bijgedragen. Het was een mooie middag die door de beide gemeenten niet snel zal worden vergeten.
68
Jaarverslag cvdK 2007 – Representatie
5.2 Ambtsbezoeken Om op de hoogte te blijven van ontwikkelingen in de Noord-Hollandse gemeenten, bezoek ik regelmatig gemeenten. Ik spreek dan met de Raad en het college van Burge meesters en Wethouders waarbij zij mij informeren over de ontwikkelingen in de gemeenten. Daarna is er altijd ruim gelegenheid voor het bezoeken van belangrijke projecten waarbij ik ook de gelegenheid krijg om met de mensen zelf – zij die een project bedenken en vormgeven – te praten. Ik kan helaas niet van alle bezoeken een weergave geven. Om u toch een indruk te geven van mijn ambtsbezoeken een korte weergave van drie bezoeken. Overigens kunt u ook op mijn weblog kennisnemen van mijn ervaringen tijdens die bezoeken. In Enkhuizen ben ik geïnformeerd over de wensen en ideeën voor de Westfrisiaweg, het recreatieschap en de berging van een vliegtuigwrak uit de Tweede Wereldoorlog. Ik heb benadrukt dat de samenwerking tussen de GGD’s in de regio Noord-Holland Noord tot stand moet komen. Enkhuizen is een historische stad die veel toeristen trekt. Ik heb kennis gemaakt met jonge en enthousiaste mensen die het Zuiderzeemuseum nieuw elan hebben gegeven en met de Vereniging Oud-Enkhuizen die een toelichting gaf op de restauratie en
Jaarverslag cvdK 2007 – Representatie
69
de fraaie gerestaureerde middeleeuwse plafondschilderingen in de Zuiderkerk. Ook heb ik gesproken met een van de laatste IJsselmeervissers en met de enthousiaste ondernemer en medewerkers van Sprookjeswonderland. Tijdens mijn bezoek aan Slotervaart heeft de heer Marchouch, voorzitter van de deelraad, gedreven vertelt over de aanpak van de jeugdoverlast en -hinder. Sleutelwoorden daarbij zijn: gezinsaanpak, alle instellingen van de hulpverleners werken samen, vroegtijdige interventie, de voordeur is geen beletsel voor ingrijpen. Uiteindelijk zou plaatsing in een streng regiem moeten kunnen plaatsvinden. Het stadsdeel telt zo’n veertigduizend inwoners van wie zo’n tienduizend van allochtone afkomst. Dezen zijn geconcentreerd in het westen van de deelgemeente. Opmerkelijk is de gebezigde terminologie wanneer er gesproken wordt over de centrale stad. Dan is het: ‘Zij van Amsterdam’. Het is mij duidelijk dat Slotervaart zijn rol in het totaal van Amsterdam met verve speelt. Totale duisternis. En in die donkerte de weg vinden. Met stok, schuifelend, tastend, bevreesd ergens tegenaan te stoten. Door een park, op stenen, over houtzaagsel, een bruggetje over, rechts een beeld dat al voelend een kabouter blijkt te zijn. Vervolgens de straat, verkeers lawaai, gelukkig ook een stoep met ribbeltegels. Dat stuk – zo’n 25 meter – gaat ‘snel’, de tegels geven zekerheid. Oversteken. Waar is de paal met de knop? Gevonden, wachten tot de auto’s stilstaan. Op het tikkende geluid van de overkant af, geen muur aan je linker- of rechterhand. Verloren in het niets. Vervolgens een beetje licht, daarna weer de ‘eigen’ wereld, we hebben het gered. Dat was de tentoonstelling: ‘In het donker gezien’ in Velsen. Daarna had ik een ontmoeting met de gemeenteraad. Over Velsen-noord, het Gildenspoor, het vrachtverkeer door de wijk. Over jeugdbeleid, bereikbaarheid (light-rail). Over de lijn Uitgeest-Haarlem met vervoer van gevaarlijke stoffen. Over Oud-IJmuiden, de tweede grote zeesluis en Wijde Weideveld. Er is veel te doen in Velsen. Niet alles kan tegelijk. Ik informeer Gedeputeerde Staten over deze bezoeken, die ik als een belangrijk onder deel van mijn werk beschouw en zonodig neem ik contact op met mijn collega’s in andere provincies. In 2007 heb ik de volgende gemeenten bezocht: Vrijdag 16 februari Vrijdag 9 maart Donderdag 29 maart Vrijdag 15 juni Vrijdag 22 augustus Woensdag 10 oktober Vrijdag 19 oktober Donderdag 25 oktober Donderdag 8 november Vrijdag 16 november Woensdag 28 november Vrijdag 7 december Vrijdag 14 december
70
gemeente Enkhuizen gemeente Hilversum gemeente Den Helder gemeente Haarlem stadsdeel Slotervaart, Amsterdam gemeente Alkmaar gemeente Weesp gemeente Purmerend gemeente Koggenland gemeente Haarlemmermeer gemeente Velsen gemeente Schagen gemeente Huizen
Jaarverslag cvdK 2007 – Representatie
5.3 Prins Bernhard Cultuurfonds Het Prins Bernhard Cultuurfonds bestaat sinds 1 januari 2007 uit het landelijk fonds en twaalf provinciale afdelingen. Deze vormen samen het Cultuurfonds voor Nederland. Op deze datum is ook de laatste grootstedelijke afdeling, te weten Amsterdam, toe gevoegd aan Noord-Holland. Ik vervul qualitate qua het voorzitterschap van het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Holland en het secretariaat daarvan wordt gevoerd door mijn kabinet. Hiervoor ontvangt de provincie een vergoeding van het Prins Bernhard Cultuurfonds. In 2007 ontving het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Holland 432 subsidieverzoeken: 328 subsidieaanvragen zijn toegekend. In totaal hebben we € 936.600,– subsidie verstrekt. De beschikbare gelden worden grotendeels opgebracht door particuliere giften. In 2007 bracht de jaarlijkse collecte in de vijftig deelnemende gemeenten € 159.742,– op. In de verslagperiode is voor de zeventiende maal de Prijs voor Culturele Arbeid uit gereikt. De prijs ter grootte van € 7.500,– wordt in principe jaarlijks toegekend aan een persoon of een instelling, die zich bijzondere verdiensten heeft verworven op cultureel gebied in het algemeen, op het gebied van de amateuristische kunstbeoefening in het bijzonder of op het gebied van natuurbehoud. Op 23 juni 2007 mocht ik de prijs uitreiken aan Stichting Bakkerijmuseum ‘de Oude Bakkerij’ te Medemblik. Met die toekenning werd grote waardering tot uitdrukking gebracht voor de inspanningen die het bestuur en de vele vrijwilligers al vijfentwintig jaar leveren om het museum in stand te houden, onder meer met een interessante collectie, boeiende exposities en speciaal op de jeugd gerichte activiteiten.
Jaarverslag cvdK 2007 – Representatie
71
Ed Langereis, manager Milieuhandhaving bij de provincie Noord-Holland
Een beroep op de emotie is wellicht effectiever dan harde sancties
Wat handhaaft u allemaal? Wij zien erop toe dat bedrijven zich houden aan de milieuvergunning. We controleren bijvoorbeeld of afvalverwerkende bedrijven geen verboden stoffen verwerken, kijken of een bedrijf bodembeschermende maat regelen neemt en letten op stankoverlast en geluidshinder. Daarnaast controleren we zwembaden en handhaven we de Flora- en Faunawet en de Boswet. Daarbij moet je denken aan jagers in het broedseizoen, mountainbiken in het bos en het plukken van beschermde bloemen. Hoe gaat dat in de praktijk in zijn werk? We bekijken bodemonderzoeken, geluids metingen, en informatie over de uitstoot van gevaarlijke stoffen. Maar we gaan ook naar de bedrijven toe. Vooral naar bedrijven waar het risico op overtreding het grootst is. En we gaan natuurlijk het bos in! Boekt u succes? Het gaat de goede kant op. Twee jaar geleden zijn we begonnen met lik op stuk: niet waarschuwen maar bekeuren. Bedrijven weten dat we strenger zijn en houden zich meer aan de regels. In 2006 leefde zestig procent de regels na, in 2007 tachtig procent. Welke sanctiemogelijkheden heeft u? Al onze vijftig handhavers zijn BOA’s (Buitengewoon Opsporings Ambtenaar), zij kunnen iemand een procesverbaal geven. Ook kunnen we een dwangsom opleggen en in ernstige gevallen kunnen we met bestuurs dwang het bedrijf stilleggen. Maar dat gebeurt praktisch nooit. In 2009 komt daar de strafbeschikking bij. Volgens minister Ter Horst kunt u dan beter handhaven. Dat is de vraag. Bekeuren kunnen we nu ook al en we krijgen niet meer handhavers. We
Misschien is de straf beschikking handig in het bos. Dan kun je tegen een mountainbiker zeggen: hup hier heb je je straf gaan kritisch kijken wanneer welk instru ment het beste werkt. Misschien is de straf beschikking handig in het bos. Dan kun je tegen een mountainbiker zeggen: hup hier heb je je straf. Of hij het daardoor minder snel weer zal doen, weet ik niet, maar ik denk wel dat je sneller je boete thuis hebt dan bij een procesverbaal. Maar we bekijken het ook principieel, mag je een handhaver met drie rollen opzadelen: overtreding vaststellen, schuldig verklaren en straffen. Wat krijgen uw handhavers allemaal naar hun hoofd geslingerd? Bij kleine bedrijven tref je mensen direct in hun portemonnee, dus die willen nog wel eens agressief reageren. Vooral in auto sloperijen vallen er wel eens rauwe woorden en ook jagers vinden het niet leuk als je ze aanspreekt. Maar het valt reuze mee, een parkeerwachter in Amsterdam krijgt meer naar zijn hoofd. Denkt u dat de strafbeschikking tot meer agressie leidt? Je beschuldigt immers iemand en de overtreding komt op je strafblad. Dat zou best kunnen. Mensen vinden een bekeuring al niet prettig en een straf beschikking is nog korter door de bocht. Ik ben voorstander van communicatie, Ondernemers moeten gaan beseffen dat een vergunning niet bedoeld is om in de kast te zetten maar om je aan te houden. Omdat een schoon milieu ons allemaal aangaat. Dat sluit ook aan bij de trend van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Een beroep doen op de emotie is wellicht effectiever dan harde sancties.
hoofdstuk 6
Koninklijke onderscheidingen en predikaten Als commissaris van de Koningin breng ik advies uit als voor een inwoner van NoordHolland een Koninklijke onderscheiding wordt aangevraagd. Ook adviseer ik over het toekennen van predikaten ‘Koninklijk’ en ‘Hofleverancier’ aan ondernemingen in NoordHolland en het toekennen van het predikaat of een Koninklijke erepenning aan verenigingen in Noord-Holland. 6.1 Koninklijke onderscheidingen In 2007 zijn 796 decoratievoorstellen ingediend, te splitsen in 264 tussentijdse voorstellen en 532 voorstellen voor de Algemene Gelegenheid, bekend als ‘de Lintjesregen’. Van de 264 tussentijdse voorstellen werden er officieel 260 door de burgemeesters ingediend, twee door de minister en twee door de voorzitter van de Eerste Kamer. In verband met de statenverkiezingen heb ik diverse burgemeesters aangeschreven om de vertrekkende Noord-Hollandse statenleden, op grond van artikel 14, eerste lid, onder c van het Ordereglement, voor een Koninklijke onderscheiding voor te dragen. Dit artikel betreft een automatisme. Zo kunnen statenleden (en raadsleden) op basis van alleen het objectieve criterium van twaalf jaar volksvertegenwoordiging in aanmerking komen voor een benoeming tot lid in de Orde van Oranje-Nassau. Alle aanvragen hiervoor werden gehonoreerd. Van de statenleden die niet defungeerden werd de Koninklijke onder scheiding teruggezonden aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Van de 264 tussentijdse voorstellen zijn er 242 gehonoreerd, negentien voorstellen werden afgewezen en drie voorstellen werden doorgeschoven naar Koninginnedag 2008. De verdeling van de 242 toegekende Koninklijke onderscheidingen is als volgt: Lid in de Orde van Oranje-Nassau 174 Ridder in de Orde van Oranje-Nassau 45 Officier in de Orde van Oranje-Nassau 13 Officier in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden 2 Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw 5 Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau 2 Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw 1 Zelf heb ik het afgelopen jaar ook enige onder scheidingen mogen uitreiken. Zo heb ik onder meer op 7 oktober 2007 na afloop van de Kampioenschappen Zeilen, in Medemblik de zeilsters Lobke Berkhout en Marcelien de Koning de versierselen opgespeld behorende bij de benoeming tot Ridder in de Orde van OranjeNassau. De afgelopen drie jaar hebben beide dames driemaal op rij de Wereldkampioen schappen Zeilen gewonnen, laatstelijk tijdens het WK in Cascais.
76
Jaarverslag cvdK 2007 – Koninklijke onderscheidingen en predikaten
Van de negentien afgewezen onderscheidingen had een deel betrekking op justitiële gegevens, te weten: verkeersmisdrijven of -overtredingen van betrokkenen. Op grond van artikel 9 van het Ordereglement zijn die voorstellen doorgezonden. Eén persoon overleed voor tekening van het Koninklijk Besluit. Van de 264 tussentijdse voorstellen hadden er 42 betrekking op vrouwen, te weten 16 procent. Uit bovenstaande gegevens kan worden geconcludeerd dat tussentijds 93 procent werd gehonoreerd, 7 procent werd afgewezen, waarvan 5 procent betrekking heeft op de 14 personen die door de burgemeester of mijzelf waren afgewezen. Conform was derhalve 98 procent. 6.1.1 Lintjesregen Koninginnendag De 532 voorstellen voor Koninginnedag 2007 zijn alle door de burgemeesters ingediend. Van de 532 voorstellen zijn er 472 gehonoreerd en 56 afgewezen. Ten aanzien van de 56 afgewezen personen is door de burgemeester dan wel door mijzelf 44 maal negatief geadviseerd. Voor een aantal personen had dit onder meer betrekking op informatie uit de justitiële documentatie. Op grond van artikel 9 van het Ordereglement moesten die voorstellen worden doorgezonden. Daarnaast werden twee voorstellen ingetrokken en overleden drie personen, waarvan één na tekening van het Koninklijk Besluit. Van de 532 voorstellen hadden er 176 betrekking op vrouwen, te weten 30,2 procent. De 472 toegekende Koninklijke onderscheidingen zijn als volgt verdeeld: Lid in de Orde van Oranje-Nassau 409 Lid in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden 1 Ridder in de Orde van Oranje-Nassau 54 Officier in de Orde van Oranje-Nassau 6 Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw 2
Overzicht gehonoreerde voorstellen Koninklijke onderscheidingen 1996-2007 600
500
400
300
200
100 '96
'97
'98
'99
'00
Koninginnedag
'01
'02
'03
'04
'05
'06
'07
Tussentijds
Jaarverslag cvdK 2007 – Koninklijke onderscheidingen en predikaten
77
Geconcludeerd kan worden dat van de Koninklijke onderscheidingen voor Koninginne dag 2007 89 procent is gehonoreerd. Afgewezen werd 11 procent. Rekeninghoudend met het feit dat er 44 voorstellen, zijnde ruim 8 procent door de burgemeester dan wel door mijzelf zijn afgewezen betekend e.e.a. 97 procent conform. 6.1.2 Kruis van Verdienste Het Kruis van Verdienste is bij Koninklijk Besluit van 20 februari 1941, nr. 1 door Koningin Wilhelmina in Londen ingesteld. Het Kruis van Verdienste kan worden toegekend aan Nederlanders en niet-Nederlanders die zich in verband met vijandelijke actie door moedig en beleidvol optreden hebben onderscheiden en daarmee het belang van het Koninkrijk hebben gediend. Deze Dapperheidsonderscheiding kan eveneens postuum worden toegekend. Het Kruis van Verdienste kan alleen door H.M. de Koningin worden toegekend. Het versiersel bestaat uit een rechthoekig, gelijkarmig Kruis, uitgevoerd in brons. De assen van het Kruis hebben elk een lengte van 35 mm. De vier armen zijn gelijk aan een derde deel van de lengte der assen. De voorzijde van het Kruis vertoont in het midden een opgelegde, gekroonde W welke is omringd door twee half cirkelvormige lauwer takken. De achterzijde van het Kruis is glad en vertoont in reliëf in het midden een Nederlandse Leeuw. Op de bovenste arm van het Kruis is in reliëf aangebracht het woord ‘voor’ in letters ter grootte van drie milimeter. Op de onderste arm van het Kruis is in het midden het woord ‘verdienste’ aangebracht, eveneens in letters ter grootte van drie milimeter. Het Kruis is bevestigd aan een zijden lint van Nassausch blauw ter breedte van 37 mm, in het midden voorzien van een zes milimeter brede verticale oranje streep. De toekenning van het Kruis van Verdienste gaat vergezeld van een op naam gestelde oorkonde en een Koninklijk Besluit waarin de overweging wordt vermeld. De heer Jens van der Sman, wonende te Vijfhuizen is bij Koninklijk Besluit van 10 februari 2007, nr. 07.000547 het Dapperheidskruis toegekend, wegens “zijn moedig en beleidvol optreden tijdens een vijandelijke actie waardoor hij zich heeft onderscheiden en het belang van het Koninkrijk heeft gediend”. 6.1.3 Onderscheidingen aan gezagvoerders en stuurlieden van zeeschepen De minister van Verkeer en Waterstaat heeft mij in 2007 viermaal om advies gevraagd aangaande de toekenning van de zilveren medaille, als bedoeld in het Koninklijk Besluit van 10 april 1970, nr. 55, aan inwoners van deze provincie. Deze medaille wordt verleend aan kapiteins van zeeschepen uit erkentelijkheid voor het inzenden van een reeks ver dienstelijk bijgehouden meteorologische journalen en voor het geregeld en prompt doen verzenden van scheepsweerrapporten als bijdrage tot de meteorologische beveiliging van scheep- en luchtvaart. Ik heb deze verzoeken doorgezonden naar de betreffende gemeenten met het verzoek of er binnen de gemeenten feiten of omstandigheden bekend zijn, die een belemmering zouden kunnen vormen tot toekenning van de voorgestelde onderscheidingen. Toekenning hiervan zal wellicht eerst in 2008 plaatsvinden.
78
Jaarverslag cvdK 2007 – Koninklijke onderscheidingen en predikaten
6.2 Predikaten en Erepenningen H.M. de Koningin geeft ieder jaar verschillende Noord-Hollandse ondernemingen en verenigingen het recht tot het voeren van het predikaat ‘Koninklijk’ of het Koninklijk wapen met de toevoeging “Bij Koninklijke Beschikking Hofleverancier’. Ook kent zij Koninklijke erepenningen toe. De Koningin kent deze onderscheidingen persoonlijk toe en uit hiermee haar waardering voor bewezen kwaliteit en/of cultureel en maatschappelijk belang van onderneming of vereniging. Ik breng een eindadvies uit over de aanvragen van ondernemingen of verenigingen aan de Koningin. Ik toets hiervoor de aanvraag aan de richtlijnen van de Koningin. Daarbij baseer ik mij ook op de gegevens van de aan vragende organisatie, het advies van de burgemeester en (voor predikaten) de adviezen van de Kamer van Koophandel en diverse ministeries, met name de ministeries van Economische Zaken en van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. 6.2.1 Predikaten Koninklijk en Hofleverancier Het predikaat ‘Koninklijk’ is voorbehouden aan grote Nederlandse ondernemingen en verenigingen die op hun gebied een vooraanstaande plaats innemen. Ondernemingen die behoren tot het midden- en kleinbedrijf en vooral een lokale of regionale uitstraling hebben, kunnen in aanmerking komen voor het recht tot het voeren van het Koninklijk Wapen met de toevoeging ‘Bij Koninklijke Beschikking Hofleverancier’. De belangstelling voor deze onderscheidingen blijft onverminderd groot. In 2007 heb ik zowel voor het predikaat ‘Koninklijk’ als voor het predikaat ‘Hofleverancier’ wederom veel aanvragen behandeld. Omdat de aanvragende onderneming of vereniging aan strenge criteria moet voldoen, worden deze echter lang niet altijd gehonoreerd. Zo komt een onderneming of vereniging slechts in aanmerking voor een predikaat als ze ten minste honderd jaar bestaat en als er bovendien sprake is van een bijzonder jubileum of zeer bijzondere gebeurtenis. Daarnaast moet de aanvragende instantie in haar branche, maar ook binnen haar geografische werkgebied een vooraanstaande plaats innemen. Daarbij let ik ook op de aard van de activiteiten, de financiële situatie en de bedrijfsvoering, waar onder de zorg voor veiligheid en welzijn van werknemers. Hoewel uitzonderingen op de richtlijnen in beginsel mogelijk zijn, worden deze zelden gemaakt. Zo behouden de predikaten een exclusief karakter. Predikaat Koninklijk Omdat met name voor het predikaat ‘Koninklijk’ de lat erg hoog ligt, leiden aanvragen voor dit predikaat niet vaak tot een positief resultaat. Overigens hoeft dit niet aan de kwaliteit van de onderneming of vereniging te liggen: vaak is de omvang en/of het geo grafisch werkgebied van de betreffende organisatie niet groot genoeg om voor het predi kaat in aanmerking te komen. In 2007 is tweemaal het predikaat ‘Koninklijk’ in de provin cie Noord-Holland verleend en wel aan N.V. Texels Eigen Stoomboot Onderneming (TESO) te Texel en aan het Natuur en Letterkundig Genootschap Physica te Alkmaar. Daarnaast heb ik advies uitgebracht over twee aanvragen die niet zijn gehonoreerd. Een derde aan vraag maakte geen enkele kans op honorering en om die reden is dan ook, na overleg met de desbetreffende gemeente, geen advies uitgebracht. Ik heb nog één aanvraag in behandeling. Eenmaal heb ik advies uitgebracht over een verzoek tot bestendiging van het predikaat ‘Koninklijk’, naar aanleiding van een statutenwijziging bij een onderneming (Koninklijke
Jaarverslag cvdK 2007 – Koninklijke onderscheidingen en predikaten
79
Algemene Nederlandse Kappersorganisatie, ANKO te Huizen). Dit verzoek is gehono reerd. Door drie ondernemingen en één instituut zijn verzoeken tot bestendiging van het predikaat “Koninklijk’ rechtstreeks ingediend bij H.M. de Koningin. Die verzoeken zijn gehonoreerd. Predikaat Hofleverancier In 2007 zijn er acht aanvragen voor de verlening van het recht tot het voeren van het Koninklijk Wapen met de toevoeging ‘Bij Koninklijke Beschikking Hofleverancier’ door mij ontvangen. Van de zeven uitgebrachte adviezen zijn er drie gehonoreerd en vier afgewezen. Eén aanvraag is nog in behandeling. Het predikaat Hofleverancier is verleend aan de volgende bedrijven: • Zaanlandia Bekkers Blik B.V. te Zaandam • Installatiebedrijf A.J. Coppens & Zn te Alkmaar • Bakkerij Putter te Uitgeest Eén verzoek tot bestendiging van het predikaat ‘Hofleverancier’, is niet gehonoreerd. Eén verzoek om bestendiging is nog in behandeling. Op verzoek van de Dienst van het Koninklijk Huis is één onderneming aangeschreven omdat het bij de facturering ten onrechte gebruik maakt van een afbeelding van de Koninklijke Kroon, hetgeen niet behoort tot het verleende predikaat Hofleverancier. De desbetreffende onderneming heeft daarop laten weten de afbeelding op de facturen te hebben aangepast. Tenslotte is één onderneming aangeschreven door tussenkomst van de burgemeester van de desbetreffende gemeente om de oorkonde behorende bij het predikaat ‘Hofleverancier’ terug te sturen. Bij die onderneming is het recht tot het voeren van het Koninklijke Wapen met de toevoeging ‘Bij Koninklijke beschikking Hofleverancier’ komen te vervallen van wege een faillissement. De pogingen bij de gemeente om de oorkonde te achterhalen hebben echter niets opgeleverd. 6.2.2 Koninklijke erepenning Verenigingen en instellingen kunnen in aanmerking komen voor een Koninklijke ere penning. Zij moeten dan wel minstens vijftig jaar bestaan. In 2007 heb ik aanvragen van dertien verenigingen behandeld. De Koningin heeft vijf aan vragen gehonoreerd; twee in 2006 aangevraagde erepenningen werden in 2007 toegekend. Twee aanvragen werden afgewezen. Twee verenigingen hadden bij een eerder jubileum al de Koninklijke erepenning gekregen en één aanvraag werd, na overleg met de betreffende burgemeester, niet in behandeling genomen. Drie aanvragen zijn ingediend voor 2008 en daarvoor loopt de procedure nog. De volgende verenigingen kregen in 2007 de Koninklijke erepenning: Bij het 50-jarig jubileum • Zaandamse Operette Vereniging Czaar Peter • Roeivereniging De Stern in IJmuiden, gemeente Velsen • Bij het 75-jarig jubileum • Watersportvereniging Hoorn
80
Jaarverslag cvdK 2007 – Koninklijke onderscheidingen en predikaten
• Voetbalvereniging DSOV in Vijfhuizen, gemeente Haarlemmermeer • Voetbalvereniging Kagia in Lisserbroek, gemeente Haarlemmermeer Bij het 100-jarig jubileum • IJsclub Nibbixwoud, gemeente Medemblik • Koog Zaandijkse Tennisvereniging
Jaarverslag cvdK 2007 – Koninklijke onderscheidingen en predikaten
81
Guusje ter Horst, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Met de strafbeschikking kan de provincie milieudelicten efficiënter aanpakken Welke problemen lost de strafbeschikking op. Leidt hij voor de provincie bijvoorbeeld tot minder milieudelicten? Met de bestuurlijke strafbeschikking kan het decentraal bestuur zelf strafrechtelijke boetes opleggen voor bepaalde over tredingen. Voor de provincie gaat dit vooral om milieuovertredingen. Deze worden opgelegd door BOA’s, Buitengewoon Opsporings Ambtenaren in dienst van de provincie (of een waterschap of gemeente). De procedure wordt efficiënter en maakt daardoor een betere handhaving mogelijk. De provinciebesturen worden zelf verant woordelijk voor het optreden tegen over tredingen en kunnen dit een hogere priori teit geven. Dit zal ongetwijfeld leiden tot meer handhaving en mogelijk ook tot meer handhavers. Dus minder milieudelicten. Het bestuur krijgt steeds meer bevoegd heden. Preventief fouilleren, identificatie plicht, gebiedsverboden. Waarom? Het zorgen voor veiligheid is één van de belangrijkste taken van de overheid. De afgelopen jaren zijn extra bevoegdheden gecreëerd, ook voor het bestuur. De politie komt niet overal aan toe. Kleinere over tredingen als afval op straat gooien of hondenpoep niet opruimen, kan de gemeente best zelf aanpakken. Ditzelfde geldt voor bijvoorbeeld overlast door junks. De burgemeester is verantwoordelijk voor de openbare orde en hij moet die dan ook kunnen handhaven, bijvoorbeeld door een gebiedsverbod. Kijk je naar preventief fouilleren dan laten de cijfers zien dat de politie hierbij veel (steek)wapens ophaalt. Burgers waarderen de acties positief. Het moet uiteraard wel zorgvuldig en niet discriminerend gebeuren.
Waarom niet gewoon de weg van het strafrecht volgen? Het bestuur kent de lokale omstandigheden beter en kan soms in een eerder stadium al preventief iets doen. Het strafrecht komt pas aan bod als er al een strafbaar feit is gepleegd en is daarom niet altijd even goed toepasbaar. Voor zwaardere overtredingen en bij vrijheidsstraffen blijft het strafrecht uiteraard de aangewezen weg. Bent u niet bang dat besturen politieke of financiële belangen laten prevaleren? De bestuurlijke bevoegdheden zijn ingekaderd in wet- en regelgeving. Bestuurders en ambtenaren kunnen niet zomaar wat doen. Burgers kunnen naar de rechter stappen als ze vinden dat ze onrecht matig zijn behandeld. Het zou veel erger zijn als we het decentrale bestuur in de kou zouden laten staan om de grote maat schappelijke problemen op te lossen. Nu bieden we het bestuur de mogelijkheid om met wettelijk toegestane middelen, gesteund dus door het parlement, de problemen aan te pakken. Waar ligt voor u de grens? Tja, dit is wel een erg algemene vraag. Er moet altijd een maatschappelijke noodzaak zijn om een bepaalde bevoegdheid in het leven te roepen. En je moet niet te makkelijk grijpen naar nieuwe wetgeving en bevoegd heden. Je moet ook kijken of bestaande bevoegdheden goed worden toegepast en of er voldoende wordt samengewerkt. De zorg vuldigheid is erg belangrijk. Maar het is lastig om te zeggen hier is de absolute grens, want de omstandigheden veranderen ook steeds.
We bieden besturen de mogelijkheid om de grote maatschappelijke problemen aan te pakken
Bijlage 1
Ontwikkelingssamenwerking 1.1 Overzicht afgeronde projecten 2007 1. ‘Mas por Menos’ plattelandsapotheekjes en uitbreiding voorzieningen gezondheidszorg Rivas, Nicaragua Met dit project zijn er dertig vrouwen opgeleid tot basis gezondheidsmedewerker, is er een apotheek ingericht in het Vrouwenhuis ‘Rivas’ en is er een echoapparaat in de kliniek van het Vrouwenhuis geïnstalleerd. 2. Noodhulp Java, Indonesië Na de aardbeving zijn in de dorpen Brangkal, Pasung en Melikan 307 duurzame en aard bevingresistente huizen gebouwd, voor de arme en meest kwetsbare gezinnen die hun huis zijn verloren door de aardbeving. 3. Klamboeprojecten, Suriname Op zeven verschillende plekken in Suriname zijn klamboeprojecten gestart om ziekte en sterfte als gevolg van malaria tegen te gaan door: voorlichting; de aankopen en het distribu eren van klamboestof; naaimachines; garen en naalden etc. en trainingssessies voor de lokale bevolking voor het impregneren van de klamboes. 1.2 Overzicht goedgekeurde projecten in 2007 1. Meeting primary needs of cocao farmers Côte d’Ivoire, Ivoorkust Met dit project wordt er voor 33 families een veilig en degelijk onderkomen gebouwd in de vier verschillende dorpen in de oostelijke regio Zanzan van Ivoorkust. De helft van deze families zal een zogeheten ‘woman-headed’ huishouden zijn, om op deze wijze ook de positie van vrouwen en kinderen in de betrokken dorpen te verbeteren. De 33 te bouwen huizen worden voorzien van hygiënisch sanitair en muskietennetten. Naast de bouw van 33 woningen worden er met dit project ook vier waterpompen aangelegd die aan alle circa 8.000 inwoners van de vier dorpen toegang geeft tot veilig en schoon drinkwater. Financiële bijdrage: € 78.748 2. Nakuru 6T, Kenia Met dit project in Kenia, rondom het Nakuru meer, worden er in twee jaar, tweehonderd watertanks gebouwd met een inhoud van 10.000 liter door en voor de bevolking. Via een democratisch systeem wordt lokaal besloten welke familie de volgende tank krijgt. De watertanks voorzien de families van schoon drinkwater. Als onderdeel van het project wordt ook voorlichting gegeven over hygiëne, gezondheidszorg, landbouw en eco-behoud. Financiële bijdrage: € 80.000 3. Sanitiatie Binnenland Suriname - Asindonhopo e.o., Suriname Dit projectvoorstel van Waternet in het binnenland van Suriname, sluit aan op een eerder gesubsidieerd project door de Provincie Noord-Holland. Het voorgaande project stond in het teken van drinkwatervoorzieningen, bij dit project staat de bouw van zestig ecosanitaire-toiletten centraal. Deze eco-sanitaire-toiletten voorkomen vervuiling van het oppervlakte- en grondwater en zorgen voor betere hygiënische omstandigheden. Naast de
86
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
eco-sanitaire-toiletten, voorziet dit project in de bouw van vijftien douches, vijftien was bakken met grinddak en zestig zinkputten t.b.v. de drinkwaterkranen. De bouw vindt plaats met lokale materialen en met behulp van lokale mensen. Hierbij speelt de Nationale Vrouwenbeweging Suriname, een belangrijke rol. Financiële bijdrage: € 95.556 4. Proposal for the completion of Baziya Water and Sanitation Project, phase 2, Zuid-Afrika Met de voltooiing van dit project in Transkei Zuid-Afrika worden alle bestaande water leidingen en watertappunten in twaalf dorpen en tien scholen aangesloten op de hoofd leiding. Deze is in de eerste fase van dit project aangelegd. De werkzaamheden worden verricht door en voor de inwoners van de verschillende dorpen. Tevens wordt het programma uitgevoerd voor het realiseren van sanitaire voorzieningen voor de tien scholen. Deze scholen zijn geselecteerd door Walter Sisulu University. Het subsidie verzoek heeft betrekking op een lopend project dat reeds grotendeels gerealiseerd is met een eerder toegekende subsidie van de provincie Noord-Holland. Door technische en financiële redenen, is voor de voltooiing van het project meer geld noodzakelijk dan aanvankelijk begroot. Financiële bijdrage: € 29.116 5. Water en sanitaire voorzieningen in Kenia, Homa Bay Dit project heeft als doel de gezondheid van de bewoners in Homa Bay te verbeteren door betere toegang, beheer en gebruik van veilige drinkwaterbronnen en sanitaire voorzienin gen. De dorpen Nyakrindi en Nyawade krijgen twee diepe waterputten die de 8.000 bewoners van de dorpen van schoon drinkwater voorzien. Ook kunnen zij dit water gebruiken voor kleinschalige economische activiteiten rond hun huis, zoals het houden van kleinvee en een groentetuintje. Daarnaast worden tien scholen in de regio Ndkiwa (waar ook bovenstaande twee dorpen liggen) voorzien van goede sanitaire voorzieningen (VIP latrines). Hierdoor kunnen de 6.500 leerlingen van deze scholen en hun leraren naar het toilet. Aangevraagd: € 37.000
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
87
Bijlage 2
Overzicht burgemeesterssollicitanten Aalsmeer Politieke kleur VVD
Aantal
Geselecteerd
Percentage
12 52% 5
Percentage
62,5%
CDA 4
17%
1
12,5%
D66 3
13%
1
12,5 %
PvdA GroenLinks
2 9% - 1
12,5 %
Totaal
23
100%
8
100%
Mannen
16
70%
6
75%
7 30%
2
25%
Vrouwen
2 9%
De vorige burgemeester, de heer mr. J.I.M. Hoffscholte heeft gebruik gemaakt van de FPU-regeling. De nieuwe burgemeester, de heer drs. P.J.M. Litjens was wethouder van het Amsterdamse stadsdeel Zuidoost, is lid van de VVD en werd per 15 augustus 2007 benoemd.
Alkmaar Politieke kleur
Percentage
Geselecteerd
Percentage
PvdA 8 47%
Aantal
6
75%
CDA 5
29%
2
25%
VVD
2
12% - -
GroenLinks
1
6% - -
D66
6% - -
Totaal
17
100%
8
100%
Mannen
15 88%
6
75%
2
25%
Vrouwen
2
12%
De vorige burgemeester, mevrouw drs. M. van Rossen maakte gebruik van de FPU-regeling. De nieuwe burgemeester, de heer P.M. Bruinooge, was burgemeester van de gemeente Renkum, is lid van het CDA en werd per 15 januari 2007 benoemd.
88
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
Den Helder Politieke kleur
Aantal
Percentage
Geselecteerd
Percentage
VVD 4 31% 3 50% PvdA 4 31%
2 33%
CDA
2
15% - -
D66
2
15%
Geen
1 8% - -
17%
Totaal
13
6
100%
Mannen
11 85% 4
67%
Vrouwen
2
100%
1
15%
2 33%
De vorige burgemeester, de heer drs. J.M. Staatsen heeft gebruik gemaakt van de FPU-regeling. De nieuwe burgemeester, de heer S. Hulman was wethouder van de gemeente Rotterdam, is lid van de VVD en werd per 15 juni 2007 benoemd
Haarlemmerliede en Spaarnwoude Politieke kleur
Aantal
Percentage
Geselecteerd
Percentage
6
27%
1
12,5%
VVD 5
23%
1
12,5%
PvdA 4
18%
2
25%
GroenLinks 3
14% 3 37,5%
CDA
D66
2 9% - -
Lokale politieke partij:
1 4,5%
Onbekend
1 4,5% - -
12,5%
Totaal
22
8
100%
Mannen
18 82% 5
62,5%
Vrouwen 4
100%
1
18% 3 37,5%
De vorige burgemeester, mevrouw E.J. van Hoogdalem-Arkema maakte gebruik van de FPU-regeling. De nieuwe burgemeester, de heer H.B. Bruijn was oud-wethouder van Haarlem, is lid van de PvdA en werd per 1 februari 2007 benoemd
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
89
Haarlemmermeer Politieke kleur VVD
Aantal
Percentage
Geselecteerd
Percentage
6 50% 3 50%
PvdA 3
25%
1
CDA
17%
2 33%
Onbekend
2
17%
1 8% - -
Totaal
12
Mannen
10 83% 5 83%
Vrouwen
2
100% 17%
6
100%
1
17%
De vorige burgemeester, de heer mr. A.Ph. Hertog heeft zijn ambt als burgemeester ter beschikking gesteld. Aanleiding hiervoor was het onderzoek van de onderzoeksraad voor veiligheid naar de brand in het cellencomplex op Schiphol en dientengevolge het vertrek van de beide betrokken bewindspersonen. De nieuwe burgemeester, de heer drs. Th.L.N. Weterings was burgemeester van Beverwijk, is lid van de VVD en werd per 20 april 2007 benoemd.
Heemskerk Politieke kleur
Aantal
Percentage
Geselecteerd
Percentage
VVD 5 38% 4 57% D66 4 31% 3 43% PvdA
2
GroenLinks
1 8% - -
Onbekend Totaal
15% - -
1 8% - 13
Mannen 9
100%
7
100%
69% 4 57%
Vrouwen 4 31% 3 43%
De vorige burgemeester, de heer mr. B.B. Schneiders werd benoemd tot burgemeester van de gemeente Haarlem. De nieuwe burgemeester, de heer J.R.A. Nawijn was burgemeester van Ouder-Amstel, is lid van de VVD en werd per 1 maart 2007 benoemd.
90
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
Heemstede Politieke kleur VVD
Aantal
Percentage
Geselecteerd
Percentage
14 44%
2
25%
D66 8
25% 4 50%
CDA 4
13%
1
12,5%
Onbekend/geen 3 9% - PvdA
2
GroenLinks
1 3% - -
6%
1
12,5%
Totaal
32
100%
8
100%
Mannen
28 87,5%
6
75%
2
25%
Vrouwen 4
12,5%
De vorige burgemeester van Heemstede, mevrouw T. van der Stroom-van Ewijk, bereikte de pensioen gerechtigde leeftijd. De nieuwe burgemeester, mevrouw drs. M.J.C. Heeremans, was gemeentesecretaris van Utrecht, is lid van de PvdA en werd per 15 april 2007 benoemd.
Koggenland Politieke kleur
Aantal
Percentage
PvdA 4
66%
1 50%
GroenLinks
1
17%
1 50%
VVD
1
17% - -
Totaal
6
100%
Geselecteerd
Percentage
2
100%
Mannen 5 83%
1 50%
Vrouwen
1 50%
1
17%
In de gemeente Koggenland ontstond per 1 januari 2007 een vacature door de samenvoeging van de gemeenten Wester-Koggenland en Obdam tot de nieuw gevormde gemeente Koggenland. De nieuwe burgemeester, mevrouw drs. L. Sipkes-van Zijl was waarnemend burgemeester van de gemeente Koggenland, is lid van GroenLinks en werd per 15 juni 2007 benoemd.
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
91
Medemblik Politieke kleur
Aantal
Percentage
Geselecteerd
Percentage
PvdA 5
29%
1
14%
VVD 4
24%
2
29%
CDA 3
18%
2
29%
Onbekend/geen 3
18% - -
GroenLinks
1 5,5%
1
D66
1 5,5%
1
14%
Totaal
17
7
100%
Mannen
14 82% 5
71%
Vrouwen 3
100%
14%
18%
2
29%
De nieuwe gemeente Medemblik ontstond per 1 januari 2007 doordat de oude gemeente Medemblik werd samengevoegd met de gemeenten Wognum en Noorder-Koggenland tot de nieuw te vormen gemeente Medemblik. De nieuwe burgemeester, de heer Th. van Eijk, was voorzitter van het dagelijks bestuur van de deelgemeente Hoek van Holland, is lid van het CDA en werd per 1 september 2007 benoemd.
Ouder-Amstel Politieke kleur VVD
Aantal
Percentage
Geselecteerd
Percentage
15 54% 4 50%
PvdA 4
14% - -
CDA 3
11%
D66 3
11% - -
2
25%
GroenLinks
2
7%
1
12,5%
SGP
1 4%
1
12,5%
8
100%
Totaal
28
100%
Mannen
17
61% 5
63%
Vrouwen
11 39 % 3
37%
1 D66 kandidaat werd teruggetrokken en 1 CDA kandidaat werd aan de selectie toegevoegd. De vorige burgemeester, de heer J.R.A. Nawijn werd benoemd tot burgemeester van de gemeente Heemskerk. De nieuwe burgemeester, mevrouw M.T.J. Blankers-Kasbergen was oud-wethouder/raadslid van de gemeente Haarlemmermeer, is lid van het CDA en werd per 15 september 2007 benoemd.
92
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
Schermer Politieke kleur
Percentage
Geselecteerd
Percentage
VVD 8 31%
Aantal
1
14%
PvdA
7
27%
1
14%
CDA
6
23%
2
29%
D66 3 Plaatselijke politieke partij
2
11,5 % 3 43% 7,5%. - -
Totaal
26
Mannen
23 88% 4 57%
Vrouwen 3
100%
7
100%
12% 3 43%
De vorige burgemeester, de heer drs. S.W.J.G. Schelberg werd benoemd tot burgemeester van de gemeente Teylingen. De nieuwe burgemeester, de heer P.G. Moeijes was wethouder van Koggenland, is lid van de VVD en werd per 15 april 2007 benoemd.
Uitgeest Politieke kleur
Aantal
Percentage
Geselecteerd
Percentage
D66 5 38%
2 40%
CDA 3
23%
2 40%
PvdA
2
15%
1
VVD
1 8% - -
GroenLinks
1 8% - -
Onbekend
20%
1 8% - -
Totaal
13
5
100%
Mannen
11 85% 3
60%
Vrouwen
2
100% 15%
2 40%
De vorige burgemeester, de heer J. Kroon werd benoemd tot burgemeester van de gemeente Urk. De nieuwe burgemeester, mevrouw drs. A.E.H. Baltus was wethouder van de gemeente Heemskerk, is lid van het CDA en werd per 1 maart 2007 benoemd.
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
93
Weesp Politieke kleur VVD
Aantal
Percentage
7 50%
Geselecteerd
Percentage
2 33%
PvdA 4
29%
1
D66
14%
2 33%
GroenLinks Totaal
2
17 %
1
7%
1
17 %
14
100%
6
100 %
64 % 3
50%
Mannen 9
Vrouwen: 5 36% 3 50%
De vorige burgemeester, mevrouw ing. Ch. Hofkamp maakte gebruik van de FPU-regeling. De nieuwe burgemeester, de heer B. Horseling was burgemeester van de gemeente Reiderland, is lid van de PvdA en werd per 1 januari 2007 benoemd.
Wieringermeer
Politieke kleur VVD
Aantal
Percentage
10 38%
Geselecteerd Percentage 1
14%
CDA 9 35% 4 58% D66 3
11%
1
14%
PvdA
2 8% - -
Christen-Unie
1 4%
GroenLinks
1 4% - -
Totaal
26
Mannen
22 85%
Vrouwen 4
100% 15%
1 7
14% 100%
6 86% 1
14%
De vorige burgemeester, de heer F.J. Spekreijse werd benoemd tot burgemeester van Lochem. De nieuwe burgemeester, de heer P.F. Leegwater was directeur van een agrarisch bedrijf en was wethouder/loco-burgemeester van Schermer en is lid van het CDA en werd benoemd per 15 februari 2007.
94
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
Zandvoort Politieke kleur
Aantal
Percentage
Geselecteerd
Percentage
VVD 8 40% 4 57% PvdA
6 30%
CDA
2
10% - -
GroenLinks
2
10%
Lokale politieke partij
1 5% - -
Onbekend
29%
1
14%
1 5% - -
Totaal
20
Mannen
14
Vrouwen
2
100%
7
100%
70% 4 57%
6 30% 3 43%
De vorige burgemeester, de heer M.R. van der Heijden heeft gebruik gemaakt van de FPU-regeling. De nieuwe burgemeester, de heer mr. N. Meijer was waarnemend burgemeester van de gemeente Ouder-Amstel, is lid van de VVD en werd per 15 september 2007 benoemd.
Zaanstad Politieke kleur
Aantal
Percentage
Geselecteerd
Percentage
PvdA 4 44% 4 57% VVD
2
22%
2
29%
CDA
2
22%
1
14%
GroenLinks
1
11% - -
Totaal
9
7
100%
Mannen
7
100%
78% 5
71%
Vrouwen
2
22%
29%
2
De vorige burgemeester, de heer mr. H.M. Meijdam heeft in 2005 zijn functie neergelegd. De nieuwe burgemeester, mevrouw mr. G. H. Faber, is oud-burgemeester van Den Helder, is lid van de PvdA en werd per 1 oktober 2007 benoemd.
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
95
Bijlage 3
Overzicht crisissituaties in Noord-Holland in 2007 15 januari Rijkswaterstaat heeft een verkeersalarm afgekondigd. De zeer zware windstoten die over Noord-Holland razen zorgen voor veel overlast en ongevallen 30 januari Brand hektrawler te Velsen 14 februari Verscherpte toezicht rondom Schiphol vanwege een dreigbrief. Tevens bleek er dreiging te zijn voor Amsterdam en werd gezocht naar een auto met een Duits kenteken, welke later op de dag is aangehouden. 29 maart Breuk in een persleiding van de riolering op de waterzuivering in Wervershoof, waardoor een groot deel van West-Friesland geen rioolwater kwijt kon. 2 april Aanslag op ‘gerechtsbunker’ in Osdorp. Daar wordt die dag het proces tegen W. Holleeder gehouden. 9 april tot 17 april Bewaking van W. Holleeder in ziekenhuis in Leiden. 27 april Bom gevonden bij graafwerkzaamheden aan het sluizencomplex (Middensluisweg) in IJmuiden. 15 mei In Kennemerland in het (drink)waterdistributiestation van (waterleidingbedrijf) PWN is de bacterie E. Coli gevonden. 17 september Drinkwaterleidingbreuk in Hoorn. 8 oktober Aanvaring draagvleugelboot van Connexxion met een vaartuig van de Koninklijke Marechaussee (KMAR) in Westelijk Havengebied te Amsterdam. 14 oktober tot 21 oktober Veel onrust in het Amsterdamse stadsdeel Slotervaart naar aanleiding van het schiet incident in het politiebureau aan het August Allebéplein. 8/9 november Noordwesterstorm resulteert in dijkbewaking langs de gehele kust. 26 tot 30 november Onrust, vernielingen en ongeregeldheden door stakende scholieren.
96
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
Bijlage 4
Overzicht afspraken 2007 Januari 1 Nieuwjaarsbijeenkomst gemeente Amsterdam 2 Concert in Concertgebouw Amsterdam op uitnodiging van de NUON 3 Nieuwjaarsbijeenkomst KvK-Amsterdam 4 Nieuwjaarsreceptie KvK-Noordwest-Holland 5 Nieuwjaarsbijeenkomst Provincie Noord-Holland voor externe relaties 5 Nieuwjaarsdiner burgemeesters Noord-Holland 7 Openingsceremonie 650 jarig jubileum Edam-Volendam 8 375ste Dies Natalis UvA-Amsterdam 8 Beëdiging van de heer P.M. Bruinooge tot burgemeester van Alkmaar 9 Nieuwjaarsontvangst H.M. de Koningin-Paleis Noordeinde 10 Beëdiging van de heer W.J. van V. Vemde-Korpschef Gooi en Vechtstreek 10 Beëdiging van de heer M.J. Cohen wegens herbenoeming burgemeester van Amsterdam 11 Afscheid van de Secretaris Generaal Economische Zaken, de heer Oosterwijk 12 Nieuwjaarsreceptie Bisdom Haarlem 12 Werkbezoek NRG Petten 16 Bijwonen Raadsvergadering en beëdiging van de heer G. Westerink tot burge meester van de gemeente Schagen 17 Bijeenkomst Nieuwspoort inzake Holland8 17 Nieuwjaarsbijeenkomst Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in Den Haag 18 Nieuwjaarsbijeenkomst Boer & Croon in Amsterdam 19 Kennismakingsgesprek Koreaanse Ambassadeur, de heer J.M. Choi 19 Spreken tijdens de Lustrumviering Areopagus 22 Spreken tijdens het Europadebat in Haarlem 24 Bezoek van de ambassadeur van Zweden, de heer H. Magnusson 25 Bijwonen VIP-diner Siemens 28 Toespraak houden bij de herdenking Nederlands Auschwitz-Wertheimpark Amsterdam 31 Officiële opening van de Bolbloemshow in Egmond Binnen 31 Beëdiging van de heer H.B. Bruin tot burgemeester van Haarlemmerliede Februari 1 Spreken en uitreiken Koninklijke onderscheiding tijdens afscheidsreceptie heer H. Aanstoot AD-London Verzekeringen 1 Beëdiging van de heer P.F. Leegwater tot burgemeester van Wieringermeer 5 Symposium Gelijke Behandeling-Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in Den Haag 7 Boekpresentatie ‘Het Opgeblazen Bestuur’ van Klaartje Peters in Den Haag 9 Bezoek aan ambassadeur China, mevrouw Xue Hanqiun 11 Spreken tijdens finale Prinses Christina Concours in Haarlem 15 Beëdiging van de heer N. Meijer tot waarnemend burgemeester van Ouder-Amstel 16 Ambtsbezoek gemeente Enkhuizen 21 Dubbelinterview Parool met gedeputeerde T. Hooijmaijers 21 Beëdiging mevrouw A.E.H. Baltus tot burgemeester van Uitgeest
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
97
21 Opening Jongerenparlement Provinciehuis in Haarlem 21 Beëdiging van de heer J.R.A. Nawijn tot burgemeester van Heemskerk 22 Spreken tijdens Ridderzaaldebat-Gemeentelijke Herindeling Slot Schagen 22 Spreken tijdens ontvangst Europarlementariërs Provinciehuis in Haarlem 23 Welkomstwoord plenaire start Lagerhuis en Jongerenparlement Provinciehuis in Haarlem Maart 5 Afscheid minister Kamp van Defensie in Den Haag 5 Interview BNR Radio-discussieprogramma 5 Interview Regio22 TV-interview 6 Straatinterview SBS 6 6 Medewerking aan programma KRO-IN-ALLE-STATEN in Haarlem 7 Afscheid mevrouw H. Maij als waarnemend burgemeester van Zandvoort 8 Afscheidsreceptie minister Hoogervorst-VWS in Den Haag 9 Ambtsbezoek gemeente Hilversum 13 Uitreiking prijs Geuzenverzet in Vlaardingen 13 Afscheid Provinciale Staten oude samenstelling 18 Arubadag op uitnodiging van Gevolmachtigd. Minister, de heer F.W. Croes in Amsterdam 19 Beëdiging van de heer P.H. de Winter als waarnemend burgemeester gemeente Zijpe 19 CvdK diner met ambassadeur USA in Den Haag 20 Interview voor magazine Carriere en Overheid 21 Nationale Boomfeestdag in aanwezigheid van H.M. De Koningin in Amsterdam 22 Spreken op conferentie Hartman Studiekring ‘Huis van Thorbecke’ 23 Interview Terugblik op Ministerie van Justitie 23 Spreken tijdens het afscheid van burgemeester, mevrouw T. van der Stroom-van Ewijk van de gemeente Heemstede 26 Spreken tijdens uitreiking prijzen Kern met Pit, Provinciehuis in Haarlem 27 Officiële Opening Auto RAI in Amsterdam 28 Spreken tijdens afsluitende bijeenkomst ‘exposities in Provinciehuis’ 29 Ambtsbezoek gemeente Den Helder 30 Werkbezoek Scheringa Museum April 2 Diner met min. Eurlings inzake urgentieprogramma Randstad in Den Haag 6 Bezoek Matthäuspassion in Naarden 7 Spreken tijdens opening van het Herdenkingsjaar 400 jaar Michiel de Ruyter in Hoorn 10 Beëdiging van mevrouw M.J.C. Heeremans tot burgemeester van Heemstede 10 Beëdiging van mevrouw F. Ravestein tot waarnemend burgemeester van Beverwijk 11 Beëdiging van de heer P.G. Moeijes tot burgemeester van Schermer 23 Afscheidsdiner oud-minister Remkes Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in Den Haag 24 Willem Arondeuslezing 2007 Teylers Museum in Haarlem 25 Beëdiging van de heer T.L.N. Weterings tot burgemeester van Haarlemmermeer 25 Afscheid gedeputeerden oud college in Santpoort-Noord 27 Beëdiging van de heer W.J.A. Dijkstra tot waarnemend burgemeester van de gemeente Zaanstad
98
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
27 Spreken en uitreiken van prijzen Nationale Beroepenwedstrijden in Heerhugowaard Mei 2 Spreken tijdens het congres InHolland in Haarlem 4 Nationale Doden Herdenking 5 Nationale Viering Bevrijding 11 Werkbezoek aan project N242 11 132ste Assaut Korps Adelborsten 11 Officiële opening van de gerestaureerde bibliotheek UVA in aanwezigheid van H.M. de Koningin 12 Toespraak houden bij de Wetenschapsbeurs ‘Stichting Witte Tulp’, Beurs van Berlage in Amsterdam 13 Opening van de 15e WCDEM door Prinses Margriet, RAI in Amsterdam 14 Israels 50th Independence Day in Den Haag 16 Opening 10e Fotofestival door Prinses Margriet in Naarden 23 Bezoek met procureur generaal aan Bureau Alkmaar 23 Spreken en openen tentoonstelling van de Jozefschool in Halfweg 24 75 jaar Afsluitdijk in aanwezigheid van Z.K.H. de Prins van Oranje 24 Spreken bij Benefietdiner nieuwe school Panta Rhei in Amstelveen 25 Werkbezoek De Onderlinge 1719 in Haarlem 26 Surinaams buffet bij Erewedstrijd Suriprofs in het Olympisch Stadion in Amsterdam 29 Holland Festival in aanwezigheid van H.M. de Koningin, Muziektheater in Amsterdam 31 Afscheid van de heer Monod de Froideville, Ceremoniemeester van H.M. de Koningin 31 Spreken tijden de Toogdag Stadhuis in Haarlem Juni 1 Algemene Ledenvergadering Vereniging Noord-Hollandse Gemeenten 2 Aanwezig bij de Landmachtdagen in Wezep 4 Opening tentoonstelling Euromedlab2007 door H.M. de Koningin, RAI in Amsterdam 7 Spreken tijdens Opening N-H Archief in Haarlem 7 Holland Festival in aanwezigheid van H.M. De Koningin, Muziekgebouw aan ‘t IJ in Amsterdam 7 Uitreiking Zilveren Anjer in aanwezigheid van H.M. de Koningin, Paleis Noordeinde in Den Haag 8 Rondetafelgesprek Holland in 2040, Kasteel De Wittenburg in Wassenaar 8 Uitreiking INK-verbetercertificaat aan het Alkmaars Medisch Centrum in Alkmaar 9 Bespreken Bruine Vloot met de ambassadeur van Denemarken tijdens Vlaggetjesdag 10 Botterevenement, Afsluitdijk 13 Beëdiging van de heer S. Hulman tot burgemeester van de gemeente Den Helder 13 Debat Reuring Café in Den Haag 13 Spreken tijdens presentatie van het boek: Holanders en het water, Hoofdkantoor Rijnland in Leiden 13 Spreken tijdens de officiële opening van de Zerkenvloer in Graft de Rijp 15 Gastles op school inzake Project Dialoog te Zaanstad
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
99
15 Ambtsbezoek gemeente Haarlem 18 Ondertekening overdracht Beelden Welgelegen aan het Rijksmuseum 20 Urgentieprogramma Randstad minister V&W in Den Haag 21 Beëdiging van mevrouw L. Sipkes tot burgemeester van de gemeente Koggenland 23 Uitreiken prijs Prins Bernhard Cultuurfonds aan Bakkerijmuseum ‘de oude Bakkerij’ in Medemblik 24 Feestelijke zomeravond van Amsterdam, Zuidas en Hollands Festival 25 Uitreiken certificaten aan Allochtone vrouwen actief in Hoorn 27 Mini-streekbezoek van H.M. de Koningin aan Edam-Volendam en Beemster 29 Spreken tijdens het afscheid van burgemeester M.R. van der Heijden van de gemeente Zandvoort 29 Provincieconcert Opera aan ‘t IJ in Amsterdam 30 Concert Carmen meets Carmen, Concertgebouw in Amsterdam Juli 4 231ste Independence Day USA in Den Haag 5 Spreken tijdens het afscheid van burgemeester J.I.M. Hoffscholte van de gemeente Aalsmeer 6 Vaardag CZSK Ms Johan de Witt in Scheveningen 9 Werkbezoek Stichting De Nollen 11 Werkbezoek Bezoekerscentrum IJburg 12 Opening Karavaan, Schouwburg in Hoorn 13 Introductiebijeenkomst Incidentenplan Haven Amsterdam 18 Spreken tijdens Mijzenfestival, Grote Kerk in Schermerhorn 18 Werkbezoek Melkveehouderij A. Hooijer in Weesp 24 Werkbezoek Schapenbedrijf ‘De Waddel’/Texel 25 Werkbezoek gemeente Zijpe 26 Werkbezoek Melkveebedrijf M. Mooij in Castricum 27 Werkbezoek Biologisch Bedrijf G. Spruijt in Abbenes 30 Werkbezoek Biologisch bedrijf Natuurlijk Genoegen in Driehuizen 31 Vaartocht cvdK´s Statenjacht-Skutsjesilen in Elahuizen Augustus 6 Landbouwtentoonstelling Opmeer 7 Beëdiging van de heer P.J.M. Litjens tot burgemeester van de gemeente Aalsmeer 14 Herdenkingsplechtigheid Nederlands Indië, Broersepark in Amstelveen 15 Aanwezig bij de opening van Haarlem Jazz 16 Kennismakingsbezoek ambassadeur van Tunesië 19 European Youth Orchestra in aanwezighei van H.M. de Koningin, Concert gebouw in Amsterdam 21 Afscheidreceptie van de ambassadeur van Japan, mr. Komachi in Den Haag 22 Beëdiging van de heer E.F. Jongmans wegens herbenoeming burgemeester van de gemeente Waterland 22 Ambtsbezoek Stadsdeel Slotervaart 26 Viering 160-jr. bestaan Koninklijke Nederlandse Zeil & Roeivereniging te Muiden 27 Beëdiging van de heer W.J. Kozijn tot waarnemend burgemeester van de gemeente Blaricum 27 Beëdiging van vier burgemeesters, gemeente Ouder Amstel, mevrouw M.T.J. Blankers, gemeente Medemblik, de heer Th. Van Eijk, gemeente Zaanstad, mevrouw G.H. Faber en gemeente Zandvoort, de heer N. Meijer
100
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
September 18 Aanwezig bij Prinsjesdag in Den Haag 26 H.K.H. Prinses Máxima aanwezig bij SIRE Jubileum in Hilversum 27 Bezoek aan de ambassadeur van China 27 Bezoek aan de ambassadeur van Cszech Republic Oktober 3 Aanwezig bij IPO-jaarconferentie, provincie Noord-Brabant 3 Overhandiging kunstwerk door burgemeester G.J.A.M. Nijpels namens consulaat Noorderkwartier Michiel de Ruyter 4 Spreken tijdens Bestuursrechtendag, Passenger Terminal in Amsterdam 5 Bezoek Politieregio Kennemerland met de procureur generaal 5 H.M. de Koningin woont musical bij van Ciske de Rat, Theater Carré in Amsterdam 7 Slotdag Nederlands Kampioenschappen Zeilen, Medemblik 8 Symposium coördinatie Rampenbestrijding Waddenzee 9 Afscheid mevrouw A. Dubbeldam als directeur Rutgers Nisso Groep in Utrecht 10 Randstadontbijt met minister Eurlings in Den Haag 10 Ambtsbezoek gemeente Alkmaar 11 Diner Corps Consulaire in Amsterdam 13 Spreken op forum ‘ontwikkelingshulp en integratie als thema’ in Hoogkarspel 15 Symposium Clingendael Instituut in Den Haag 16 Spreken bij boekpresentatie Intercoach in Den Haag 16 Vergadering Holland8 in Rotterdam 16 Spreken en onthullen beeld Marken 17 Opening Nederlands Spellenfabriek in aanwezigheid van H.K.H. Prinses Máxima in Medemblik 18 Bijeenkomst ICT Office-captains Dinner in Wasssenaar 19 Ambtsbezoek gemeente Weesp 20 Opening Kunst10Daagse in Bergen 22 100-jarig bestaan Shell in aanwezigheid van Prinses Margriet en prof. mr. P. van Vollenhoven 22 Bijeenkomst Rijksheren in Santpoort-Noord 24 Interview BNR Nieuws Radio 24 Werkbezoek aan de gemeente Zeevang 25 Ambtsbezoek gemeente Purmerend 26 Interview KvK Nederland 26 Provincie concert, Philharmonie in Haarlem 27 Stichting Muiderkring-lezing, Muiderslot in Muiden 29 Werkbezoek Lab Alg. Klinische Chemie, AMC in Amsterdam 29 Transportdiner in Den Haag 30 Bijeenkomst Neprom-Ruimtelijke Kwaliteit in Den Haag 31 Rondetafelconferentie Veiligheidsregio’s in Den Haag November 2 Uitreiken prijzen PBC door Prinses Margriet, Muziekgebouw aan ‘t IJ in Amsterdam 6 Admiraalslezing, afsluiting Michiel De Ruyterjaar in aanwezigheid van Z.K.H. de Prins van Oranje 7 Feestelijke Drievoudige Doop 3 Kerkscheepjes, Oude Kerk in Amsterdam 8 Ambtsbezoek gemeente Koggenland
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
101
10 Concert en aansluitend receptie op uitnodiging van de ambassadeur UK 13 14e Balletgala in aanwezigheid van H.M. de Koningin, Muziektheater in Amsterdam 13 Kennismakingsgesprek met de heer Jatautas, Europese School in Bergen 14 Spreken bij presentatie van het boek: Over Noord-Holland, Stichting Achterland in Lisserbroek 15 Gastles-Dag van het respect, basisschool De Evenaar in Heemstede 16 Ambtsbezoek gemeente Haarlemmermeer 17 Officiële opening trein, bus, metrostation in aanwezigheid van H.K.H. Prinses Máxima, Bijlmer Arena 22 Spreken tijdens Topconferentie Noordvleugel in Amsterdam 24 Benefiet Galaconcert SIMAVI in aanwezigheid van Z.K.H. de Prins van Oranje in Zaandam 27 Verkiezing Overheidsmanager van het jaar in Noordwijk aan Zee 28 Ambtsbezoek gemeente Velsen 29 60 jarig bestaan Radio Nederland Wereldomroep in aanwezigheid van H.K.H. Prinses Máxima, Concertgebouw Amsterdam 29 Spreken en uitreiken Paswerk Prijs, Cruquius 30 Afscheid van de heer N.A.M. Schipper als President Gerechtshof Amsterdam 30 Werkbezoek Brijderstichting, Bureau Hoorn December 3 Holiday reception op uitnodiging van de ambassadeur USA 6 Spreken tijdens feest 10-jarig bestaan De Witte Tulp in de Mozes en Aaronkerk in Amsterdam 6 Spreken en in ontvangst nemen van de catalogus Verzetsmuseum in Amsterdam 7 Ambtsbezoek gemeente Schagen 11 Hour of power Kerstconcert, Grote Kerk in Naarden 12 Uitreiking Prins Claus Prijzen in aanwezigheid van de Koninklijke Familie, Muziekgebouw aan ‘t IJ 13 Opening tentoonstelling ‘Blik achter het kijkglas’ in Hilversum 14 Ambtsbezoek gemeente Huizen 16 Bijwonen Telegraaf Kerstconcert, Groenmarktkerk in Haarlem 20 Opening door Z.K.H. de Prins van Oranje van de wintertentoonstelling, Nieuwe Kerk in Amsterdam 23 Aanwezig bij 11e Unive Gymgala in Amsterdam
102
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
Bijlage 5
Lijst van toespraken en interviews Toesprakenlijst 2007 Januari 5 Nieuwjaarstoespraak 2007 te Haarlem 16 Toespraak t.g.v. de gezamenlijke informatieve bijeenkomst van de raden van Anna Paulowna, Schagen en Zijpe 24 Welkomstwoord tijdens het debat ‘Europa dat zijn wij’ 28 Toespraak tijdens de herdenking van het Nederlands Auschwitz Comité, Holocaust Memorial Day in Amsterdam Februari 1 Toespraak t.g.v. de uitreiking van een Koninklijke onderscheiding aan de heer H.K.H. Aanstoot in Bussum 21 Toespraak t.g.v. de plenaire start provinciale voorronde Lagerhuis 22 Toespraak t.g.v. het Ridderzaaldebat over Gemeentelijke herindeling en samenwerking in Schagen 22 Toespraak t.g.v. het bezoek van Europarlementariërs aan Noord-Holland in Haarlem 23 Toespraak t.g.v. de plenaire start provinciale voorronde Nationaal Jeugddebat in Haarlem Maart 9 Toespraak t.g.v. afscheid en uitreiking Bronzen Penning aan de heer R. Wiersma in Haarlem 13 Toespraak t.g.v. de uitreiking van de Geuzenpenning als voorzitter van de Stichting Geuzenverzet 1940-1945 aan Human Rights Watch in Vlissingen 14 Toespraak t.g.v. het afscheid van 54 leden van Provinciale Staten in Haarlem 15 Korte toespraak voorafgaande aan de beëdiging van de leden van Provinciale Staten 22 Toespraak t.g.v. het afscheid en uitreiking van de Zilveren Penning aan de heer H. Vermeren in Haarlem 22 Toespraak t.g.v. het Tweede Lustrum van de Hartmans Studiekring in Utrecht 23 Toespraak t.g.v. het afscheid van mevrouw T. van der Stroom-van Ewijk als burgemeester van Heemstede 26 Toespraak tijdens de prijsuitreiking leefbaarheidswedstrijd ‘Kern met Pit’ in Haarlem 27 Toespraak t.g.v. de uitreiking van de Bronzen Penning aan de heer J. van den Berg in Haarlem 28 Toespraak bij de ‘finissage’ van de expositie met werk van Aart Roos in Haarlem April 7 Toespraak t.g.v. de herdenking van het 400ste geboortejaar van Michiel de Ruijter in Hoorn 11 Toespraak t.g.v. de uitreiking van een Bronzen Penning aan de heer Th. Van der Weiden, mevrouw M. Uitendaal en mevrouw V. Verkooij in Haarlem 11 Welkomstwoord tijdens de bijeenkomst t.g.v. de ondertekening van de uitbestedingsovereenkomst met Thieme.
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
103
25 Toespraak t.g.v. het afscheid van gedeputeerde, de heer H. Schipper in Haarlem 25 Toespraak t.g.v. het afscheid van gedeputeerde, de heer P. Poelmann in Haarlem 27 Toespraak t.g.v. de uitreiking prijzen ‘Bouwberoepenwedstrijden’ in Heerhugowaard Mei 2 Toespraak t.g.v. de opening van ‘The Intellectual Capital Congres’ in Haarlem 12 Toespraak tijdens de Wetenschapsbeurs in Amsterdam 23 Toespraak t.g.v. de opening van de tentoonstelling ‘Droge voeten in de polder’ in Hoofddorp 24 Toespraak tijdens het benefietdiner voor VMBO school ‘Panta Rhei’ in Amstelveen 31 Toespraak tijdens de provinciale werkgroependag ‘Het verleden van ‘Nederland’ in Haarlem Juni 7 Toespraak t.g.v. de opening nieuwe publiekscentrum van het Noord-Hollands Archief in Haarlem 8 Toespraak t.g.v. de uitreiking van het INK-verbetercertificaat aan het MCA in Alkmaar 13 Toespraak t.g.v. de presentatie van het boek ‘Holanders en het water’ in Leiden 13 Toespraak t.g.v. de opening van de gerestaureerde en vernieuwde Zerkenvloer van Graft in Graft 21 Toespraak t.g.v. de installatie van mevrouw L. Sipkes als burgemeester van de gemeente Koggenland 23 Toespraak t.g.v. de uitreiking van de ‘Prijs voor culturele arbeid 2007’ in Medemblik 25 Toespraak t.g.v. de afsluiting van het project ‘Allochtone vrouwen actief’ in Hoorn 26 Toespraak t.g.v. de uitreiking van penningen bij het vertrek van provincie ambtenaren in Haarlem 29 Toespraak t.g.v. het afscheid van burgemeester M.R. van der Heijden van Zandvoort Juli 5 Toespraak t.g.v. het afscheid van burgemeester mr. J.I.M. Hoffscholte van Aalsmeer 18 Toespraak t.g.v. de opening van het Mijzenfestival in Schermerhorn Augustus 3 Toespraak t.g.v. de uitreiking van een bronzen penning aan mevrouw Yvonne Garrelts en mevrouw Anja Penninkhof in Haarlem 13 Toespraak t.g.v. de uitreiking van een bronzen penning aan de heer Dick Jacobs in Haarlem 13 Toespraak t.g.v. de uitreiking van bronzen penningen aan vertrekkende provincieambtenaren in Haarlem 24 Toespraak t.g.v. de ontvangst van oud-GS in IJmuiden September 27 Toespraak t.g.v. de themabijeenkomst ‘Regio Amsterdam’ van de Nederlandsche Maatschappij voor Nijverheid en Handel (departement Zaanstreek-Waterland) in Purmerend Oktober 4 Toespraak t.g.v. de ‘Bestuursrechtersdag 2007’ in Amsterdam 7 Toespraak t.g.v. de uitreiking van een Koninklijke Onderscheiding aan de
104
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
zeilsters Marcelien de Koning en Lobke Berkhout, tijdens de Nederlandse Zeilkampioenschappen in Medemblik 13 Toespraak tijdens het forum ‘Ontwikkelingssamenwerking dichterbij’ in Hoogkarspel 16 Toespraak t.g.v. de overhandiging van het eerste exemplaar van ‘Coachen als tweede beroep’ in Den Haag 17 Toespraak t.g.v. ‘50 jaar dijk van Marken’ in Marken 24 Toespraak t.g.v. het bezoek aan de gemeente Zeevang in Oosthuizen 26 Kort welkomstwoord bij het Provincieconcert in Haarlem November 9 Toespraak t.g.v. de uitreiking van acht bronzen penningen aan vertrekkende Provincieambtenaren in Haarlem 14 Toespraak t.g.v. de presentatie van het boek ‘Noord-Holland, woordkunst in waterlicht’ in Lisserbroek 15 Gastles in het kader van ‘respect’ op basisschool de Evenaar in Heemstede 21 Toespraak t.g.v. het afscheid van Provinciale Staten van de heer Jan Bezemer in Haarlem 22 Toespraak tijdens de 2e Topconferentie Noordvleugel te Amsterdam Airport 29 Toespraak t.g.v. de uitreiking van een bronzen penning aan provincieambtenaar de heer Peter Snel in Haarlem 29 Toespraak t.g.v. de uitreiking van de Paswerk Prijs, Cruquius December 6 Toespraak t.g.v. de opening van de tentoonstelling ‘Sporen van Oorlog’ en inontvangstneming catalogus Verzetsmuseum in Amsterdam 6 Toespraak tijdens het jubileum van de Stichting Witte Tulp in Amsterdam 13 Toespraak t.g.v. de opening van de fototentoonstelling ‘Achter het kijkglas’ in Hilversum 21 Toespraak t.g.v. de uitreiking van een bronzen penning aan de heer Frank Geradts in Haarlem 21 Toespraak t.g.v. de uitreiking van een bronzen penning aan provincieambtenaar de heer Tim Duyff in Haarlem Een aantal toespraken is na te lezen via www.noord-holland.nl zoekfunctie speeches Diverse bijdragen Inleiding Groen Links bijeenkomst te Osdorp Voorwoord Notitie Rijksheren in het moderne crisismanagement Voorwoord Boekje Stichting Achterland Interview Bundel ‘Terugblik op de toekomst van Justitie’ Welkomstwoord Ondertekening contract dat ICT/activiteiten worden verzorgd door Siemens Nederland NV Bijdrage Voor het Jaarboek van de Vereniging voor Overheids Management Voorwoord Programmaboekje voor het mini-streekbezoek van H.M. de Koningin aan de gemeenten Edam-Volendam en Beemster
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
105
Bijlage 6
Toespraak, beëdiging van 54 statenleden, donderdag 15 maart 2007, Provinciehuis in Haarlem Dames en heren, leden van Provinciale Staten Allereerst gefeliciteerd met uw installatie tot lid van Provinciale Staten. Ik wens u toe dat u de komende vier jaren met evenveel plezier naar het werk gaat als 97 procent van de Nederlanders (voor de vergelijking: Belgen 61 procent - Fransen 71 procent) wat een blij landje zijn we toch. U gaat de komende vier jaren uw werk als volksvertegenwoordiger doen op grond van de keuze die de stemgerechtigde inwoners van Noord-Holland voor u gemaakt hebben. Dat is eervol en schept de verplichting zo veel als mogelijk te doen wat in het programma van uw partij vermeld staat. De kiezers kenden u en uw kwaliteiten en ze hebben bovendien de partijprogramma’s bestudeerd en op grond daarvan hun stem uit gebracht. Of werkt het niet zo? Misschien niet. In de eerste plaats is daar de opkomst van de kiezer. Die was niet zo groot. 44,7 procent van de kiesgerechtigden nam de moeite van een stembusgang. Landelijk was dit 46,3 pro cent. Kenden de thuisblijvers u niet? Hebben ze niets met de provincie en haar bestuur? Inderdaad. Dat roept natuurlijk als vanzelf de vraag op of degenen die wèl hun stem hebben uitgebracht wèl goed op de hoogte waren van alle provinciale ins en outs en met hun stem de ontwikkelingen in Noord-Holland daadwerkelijk willen sturen. Natuurlijk zitten er in het electoraat burgers die op deze wijze de Noord-Hollandse politiek volgen maar enige nuchterheid is op z’n plaats. Talrijk en breed gedragen door vrijwel alle Haagse partijen waren immers de oproepen uit de residentie vooral te stemmen ivm met de verkiezingen voor de leden van de Eerste Kamer. Uit kiezersonderzoek is bekend dat velen de gang naar de stembus ook inderdaad uitsluitend uit die overweging hebben gemaakt. En op zichzelf is het ook een volstrekt oirbare reden om je stem uit te brengen. Het gaat immers ergens om: houdt het Kabinet z’n meerderheid in de Eerste Kamer of niet? Dat vastgesteld hebbend ga ik even terug naar de afwezige kiezers van 7 maart en de geringe interesse voor de provincie die wij bij hen veronderstellen. Wie zal het de door snee burger die het hele jaar, vier jaar lang, geen enkel contact met de provincie heeft gehad, kwalijk nemen dat ie dat contact op verkiezingsdag ook niet zoekt? Ik in ieder geval niet ‘What’s in it for me?’ is in de reclamewereld een staande uitdrukking. Als het reclamebureau in een productcampagne het antwoord op die vraag niet overtuigend kan beantwoorden, geldt de ijzeren wet dat het product flopt. En zo is het bij ons eigenlijk ook. In alle eerlijkheid, wij hebben, behoudens incidentele gevallen waarin belangen van groepen burgers in het geding zijn, denkt u aan streekplanuitwerkingen, noodwaterberg gebieden, kustbeschermingsbijeenkomsten, herindeling van gemeenten, niet zodanig geïnstitutionaliseerd contact met groepen inwoners dat daaruit een vorm van kiezers
106
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
binding kan ontstaan. De provincie is, hoe je het ook wendt of keert, hoofdzakelijk partij tussen intermediairen. De provincie wordt gekend en zeker ook gewaardeerd door en doet zaken met hogere en lagere overheden, belangenorganisaties, bedrijven. Natuurlijk, we leggen voor de anonieme inwoners wegen aan, we doen van alles op het gebied van recreatie, milieuzorg, waterkwaliteit, natuurbeheer, jeugdzorg noemt u alles maar op én we doen het goed. Het rijtje is vele malen tijdens de verkiezingscampagne uitgedragen. Maar bij de uitvoering van al die heilzame taken komen wij nauwelijks burgers tegen. Wij opereren in het veld van gemeentebesturen, directies van elektriciteitsbedrijven, de aan nemerij, milieuorganisaties, Kamers van Koophandel, boeren, besturen van jeugdzorg instellingen – de Beldriedaagse jeugdzorg heeft het soms pijnlijk aangetoond – besturen van gemeenschappelijke regelingen en gewesten, de ministers, enz. En dat is ook niet erg. We zijn er goed in en de begroting laat nog steeds toe dat wij onze bestuurlijke taken richting deze intermediairen ruimhartig kunnen verrichten en zaken tot stand kunnen brengen die de inwoners uiteindelijk ten goede komen. Daar ligt dan ook onze legitimiteit, in de wijze waarop wij onze taak vervullen, niet een opkomstcijfer. Dames en heren, Dat neem niet weg dat het onze taak is de inwoners op de hoogte stellen van onze activi teiten en van het doel ervan. Wij hebben een informatieplicht over het provinciale reilen en zeilen die wat mij betreft niet ver genoeg kan gaan. In mijn optiek dienen daarbij alle denkbare, maar wel oirbare middelen te worden ingezet. U heeft daarin als volksvertegen woordigers naar mijn overtuiging ook een belangrijke taak. Het zou mogelijk moeten zijn in de informatie aan inwoners te laten zien wat de politieke afwegingen bij bepaalde belangrijke beslissingen zijn geweest. Wat wilden wij en waar zit het compromis? In een communicatieplan zou duidelijk gemaakt moeten worden, niet alleen welke taken de provincie vervult maar ook wie zij daarbij op welke manier nodig heeft en waar en hoe de inwoners invloed hebben. Die inwoners kunnen en zullen zodoende ook wel eens op andermans spoor gezet worden, dat hoeft niet altijd de provincie te zijn. Belangrijk is wel dat wij de inwoners duidelijk maken wat in het grote geheel het belang, de toegevoegde waarde van de provincie is. Daarin immers ligt het antwoord op de vraag ‘what’s in it for me’. Dames en heren, ik pretendeer geen panacee te hebben voor het probleem van de geringe belangstelling voor de Statenverkiezingen. Hooguit heb ik een relativerende kanttekening willen plaatsen over de ernst van de geringe opkomst en heb ik het belang van goede informatie aan de inwoners willen schetsen. U gaat vier jaren volksvertegenwoordiger schap tegemoet. Neem het daarin mee zou ik zeggen.
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
107
Bijlage 7
Toespraak, installatie van mevrouw L. Sipkes als burgemeester van Koggenland, op 21 juni 2007, te Koggenland Burgemeester, leden van de gemeenteraad van Koggenland, wethouders van die gemeente, dames en heren, Voetbalclubs doen het ook wel eens: ze nemen een speler eerst op proef voordat ze hem eventueel definitief contracteren. Ook komt het voor dat een speler aan een club wordt verhuurd, en vervolgens zo goed bevalt dat de club de speler graag wil kopen. Nu zijn voetballers en burgemeesters natuurlijk maar matig vergelijkbaar. Al zijn er wellicht ook verrassende overeenkomsten. De onvoorspelbaarheid van de uitverkiezing wellicht, ook het deel zijn van een team. Hoe dan ook: wat overeenkomt, is in dit geval dat ook hier partijen eerst aan elkaar hebben kunnen wennen. Leoni Sipkes heeft voor de FC Koggenland verschillende proefwedstrijden gespeeld, en dat is van beide kanten heel goed bevallen. Behalve dat ze goed speelde, bracht ze ook veel ervaring mee – altijd belangrijk bij wedstrijden op het hoogste niveau. En dus was er de intentie om met elkaar door te gaan. Vandaag bekrachtigen we dat voornemen. Als gemeente heeft Koggenland ruimschoots aan haar nieuwe burgemeester kunnen wennen, en omgekeerd. Want mevrouw Sipkes was eerst al vanaf 1 mei 2004 tot eind 2006 waarnemend burgemeester van Wester-Koggenland. Toen werd die gemeente per 1 januari jongstleden samengevoegd met Obdam tot de nieuwe gemeente Koggenland. En ook van die nieuwe gemeente was zij waarnemend burgemeester. Raad en medewerkers zijn positief en zeggen: dit is een prettige burgemeester om mee te werken. En ook mevrouw Sipkes gaf aan dat zij graag burgemeester van Koggenland zou worden. Die wederzijdse interesse is een punt dat meeweegt als er gekozen moet worden. Maar het gaat natuurlijk vooral om de kwaliteiten en de ervaring van de kandidaat, en met name om de voorkeur van de raad. Ik zeg dat nog maar eens nadrukkelijk, omdat dit kennelijk tot op het hoogste niveau nog niet in alle consequenties wordt aanvaard. Anders kan ik de wens van de minister van Binnenlandse Zaken, dat het burgemeesterskorps een afspiegeling zou moeten zijn van de politieke verhoudingen in Nederland, niet uitleggen. Leden van de raad, u heeft nu uw nieuwe burgemeester. De persoon die u wilde hebben, is het geworden. Zo gaat dat vanaf 2001, feitelijk kiest de raad de nieuwe burgemeester, de minister benoemd slechts de kandidaat die de raad voordraagt.
108
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
De minister wil – net als ik overigens – graag meer vrouwen in dit ambt benoemd zien. In dit geval wordt zij door u op haar wenken bediend. U installeert nu officieel uw nieuwe burgemeester en daarmee is de procedure afgelopen. Of niet. Wat bedoel ik met die laatste twee laatste woorden? Het werken aan een professionele samenwerkingsrelatie tussen burgemeester, raad, college en ambtelijke top begint nu pas. Helemaal in uw geval: een nieuwe gemeente, een nieuw elan en veel veranderingen. De gemeente Koggenland zal zich de komende jaren verder ontwikkelen. En u zult hierin mee moeten groeien. Dat betekent dat ook de samenwerking tussen de bestuursorganen van deze gemeente mee moet ontwikkelen. En dat vereist een zakelijke, professionele en gestructureerde aanpak, waarbij reguliere evaluatiegesprekken een vast onderdeel zijn. In elke normale arbeidsrelatie wordt door werkgever en werknemer continue gesproken en gewerkt aan het maken van duidelijke afspraken over de verwachtingen over en weer. Dat moet ook gelden voor de burgemeester en de gemeenteraad. En als u dat gezamenlijk goed oppakt dan kan dat na 6 jaar resulteren in een herbenoeming. “Wat zegt hij nu?”, hoor ik u denken. De burgemeester is net benoemd en nu al over de herbenoeming gaan praten? Waar het mij om gaat is dat men zich in Noord-Holland realiseert dat “het leven van een burgemeester” pas begint met een benoeming en via noodzakelijk functie-onderhoud kan resulteren in een herbenoeming. Met enige regelmaat word ik geconfronteerd met situaties waarin raadsleden een her benoeming van een burgemeester ter discussie willen stellen, terwijl de gehanteerde argumenten ‘flinterdun’ zijn. En nog ernstiger, terwijl de functioneringsgesprekken daar niet op duiden. Er is mij weleens gevraagd: “maar het is toch een aanstelling voor bepaalde tijd, te weten zes jaar?” Nee dus. Een gemeenteraad heeft het recht te adviseren bij de benoeming en de herbenoeming van de burgemeester. Met dit recht komt ook een zware verantwoordelijkheid bij de raad en dus de individuele raadsleden te liggen. De wijze waarop met deze verantwoordelijkheid wordt omgegaan is, gelet op wat ik hier voor heb geschetst, in voorkomende gevallen soms veel te lichtvaardig. Het op een verantwoorde wijze invulling geven aan deze bestuurlijke verantwoordelijk heid is in mijn beleving ook een indicatie van bestuurskracht van een gemeente, van vol wassenheid van een raad. Een besluit, een burgemeester niet her te benoemen moet worden gedragen door de feiten. Ontbreken deze of zijn deze onvoldoende dan zou mijns inziens moeten worden afgeweken van de regel dat de raad beslist dan wel zou het zo moeten zijn dat een ordentelijke afvloeiingsregeling mogelijk is. Wat is mijn rol hierbij? Ik heb als taak toe te zien dat dit hele proces, van benoeming, via evaluatiegesprekken tot herbenoeming zowel inhoudelijk als procedureel goed en ordelijk verloopt.
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
109
Daarom is het bijvoorbeeld ook noodzakelijk dat ik de beschikking heb over alle in dit proces relevante stukken. Het gaat hierbij dus ook om de verslagen van de evaluatie gesprekken. Want in wat ik net noemde “het leven van een burgemeester”, kunnen en zullen ook moeilijke momenten zijn. Er zijn niet zoveel mensen bij wie een burgemeester dan terecht kan. In elk geval kan een burgemeester wel bij de commissaris van de Koningin terecht en kan hij of zij er op vertrouwen dat die commissaris van de Koningin er op toe ziet dat in elk geval iedereen zich aan de regels en ‘fair play’ houdt. Dat is de enige inhoudelijke reden dat alle stukken in het burgemeestersdossier bij mij moeten zijn. Er zijn gemeente raden die dat weigeren, er is zelfs een enkele burgemeester die dat weigert. Ik vraag deze nog eens goed na te denken. Misschien kan bij dat nadenken dan ook een rol spelen de gedachte dat het niet alleen gaat om de eigen gemeente, maar om ons hele bestuurlijk stelsel en de personen die daarin acteren. Dat stijgt uit boven individueel of gemeentelijk belang. Gelet op mijn ervaringen van de afgelopen jaren is het nodig dat er een steviger regie op het hele proces mogelijk is. De commissaris van de Koningin zou meer ruimte en instrumenten moeten krijgen om ervoor te zorgen dat de gehele evaluatiecyclus van het begin van de benoemingsprocedure tot en met de herbenoeming op een professionele wijze ter hand wordt genomen. Tegelijk zou de rechtspositie van de burgemeester sterker moeten worden gemaakt. Als een minister om politieke redenen opstapt, gaat de volgende dag zijn wachtgeld in. Als een burgemeester dat doet, moet hij/zij de gemeenteraad vragen een wachtgeld toe te kennen. Ook de wettelijke regeling dat bij ontslag tussen raad en de burgemeester geen som geld kan worden overeengekomen als afvloeiingsregeling lijkt mij te star. De burgemeester zit dan met gebonden handen te onderhandelen, ook bij een kennelijk onredelijk ontslag. Leoni, heb je nu nog trek in het ambt? Raden en colleges hebben al veel tijd en energie geïnvesteerd om binnen de duale ver houdingen hun weg te vinden. Ook ik signaleer dat binnen de duale verhoudingen zaken zijn veranderd die mijn aandacht behoeven. Daarom benut ik deze gelegenheid om deze zaken onder de aandacht te brengen. Wat is nu een betere gelegenheid om bij de installatie van de allereerste burgemeester van een nieuwe gemeente te praten over vernieuwing en verandering? Want u belichaamt dat met z’n allen. En daarmee zijn we aangeland bij de allerbelangrijkste zaak van vandaag: Leoni Sipkes wordt en blijft voor eens en voor altijd de allereerste burgemeester van de nieuw gevormde gemeente Koggenland. En ik feliciteer haar en de gemeente daar van harte mee. Ik wens je veel succes toe Leoni. En met Karin een gelukkige tijd in dit fraaie deel van onze provincie.
110
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
Bijlage 8
Toespraak, gezamenlijke informatieve bijeenkomst van de Raden van Anna Paulowna, Schagen en Zijpe, op 16 januari 2007, te Schagen Dames en heren, Mij is gevraagd om op deze historische locatie, in het stadje Schagen, mijn mening te geven over het voornemen om één ambtelijke organisatie tot stand te brengen voor de drie gemeenten Anna Paulowna, Schagen en Zijpe – en dat per 1 januari 2010. Ik doe dat graag. Wat bij die nieuwe bestuurlijke ontwikkelingen opvalt, is dat ze nogal eens tot stand komen in historische gebouwen. Zo spraken de raden van Wognum, Noorder-Koggenland en Medemblik bijvoorbeeld over een fusie in Kasteel Radboud. En zo was het Muiderslot locatie voor gesprekken over fusie in de Gooi en Vechtstreek. En nu spreekt u over het oprichten van één ambtelijke organisatie in het Slot van Schagen. Praten over vernieuwing op historische locaties – een soort compensatiedrang, zullen we maar zeggen… Overigens is de renovatie van dit slot mede mogelijk gemaakt door de provincie NoordHolland. In september 2002 mocht ik de opening ervan verrichten. Dames en heren, bestuurlijke herindelingen, samenwerkingsverbanden, discussies over het middenbestuur in de Randstad – u weet: er is veel gaande in bestuurlijk Nederland. Over al die ontwikkelingen wordt dan ook volop gepraat. Gelukkig zien we dat er her en der ook volop gewerkt wordt aan versterking van de bestuurskracht. Want dat is hard nodig. Ontwikkelingen van de laatste decennia vereisen nu eenmaal een krachtig (gemeente)bestuur, dat nieuwe taken aankan. Ik noem in dat verband bijvoorbeeld de Wet maatschappelijke ondersteuning. Maar ook op het gebied van milieu staat de overheid – provincies en gemeenten – het nodige te doen. Milieu is terug op de politieke agenda. Over het belang van duurzaamheid heb ik in mijn nieuwjaarspeech al een en ander gezegd. En om het verhaal vandaag niet te lang te houden, verwijs ik voor die nieuwjaarsspeech naar de webpagina van de provincie Noord-Holland. Ik noem nu alleen het symposium over Duurzame Energie dat de provincie op 22 februari aanstaande organiseert. Bij die gelegenheid willen we de deel nemende partijen uitdagen om in hun toekomstige programma’s en investeringen ruimte op te nemen die nodig is om duurzame energie een stevige impuls te geven. Hier is namelijk nog een wereld te winnen. Ik neem aan dat het nieuwe collegeprogramma – de verkiezingen zijn 7 maart a.s. – er de nodige aandacht aan zal geven. Vandaag is het van belang vast te stellen dat de samenwerking tussen provincie en gemeenten steeds belangrijker wordt. Gemeenten en provincies krijgen van het rijk meer verantwoordelijkheden bij de uitvoering van het nationaal ruimtelijk beleid. Alleen dit al
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
111
vraagt om een heldere taakafbakening. Het zal het nodige van de gemeenten vergen. Ook al daarom is voldoende bestuurskracht van gemeenten zo belangrijk. Ook hier is nog een wereld te winnen. U beseft dit ook. Vandaar de voorstellen om de ambtelijke organisatie – op diverse terreinen – in elkaar te schuiven. Waarom doet u dit overigens pas per 1 januari 2010? Dat is wel een langdurig traject! En wat is uw eindbeeld? Heeft u die of is deze beperkt tot deze stap? In oktober 2006 heeft minister Remkes een rapport uitgebracht: ‘De toekomst van het decentrale bestuur, het decentrale bestuur van de toekomst’. In dit rapport wordt beargumenteerd dat gemeenten minimaal een omvang nodig hebben van 20.000 inwoners om in zekere mate zelfstandig hun taken te kunnen uitvoeren. Een flink aantal gemeenten in Noord-Holland heeft minder dan 20.000 inwoners, te weten 31. Voor een deel beseffen de gemeenten zelf al dat ze sterker (en dus minder kwetsbaar) moeten worden. Soms ook moet de provincie ze hiervan bewust maken. Op dit punt heeft de provincie naar mijn idee nog het nodige te doen. Om dit goed te kúnnen doen, is het wel nood zakelijk dat de rijksoverheid de verantwoordelijk daarvoor bij de provincie neerlegt, en dat het nieuwe provinciale collegeakkoord een hiervoor toereikende passage bevat. Nog een punt van aandacht voor de collegeonderhandelingen. U kiest niet voor een fusie, maar voor het zogenaamde SETA (Samen en Toch Apart) model van professor Korsten. Overigens zijn ook de gemeenten Blaricum, Eemnes en Laren hiermee bezig. Zij verwachten op 1 januari 2008 te kunnen beginnen met het facili tair bedrijf. Ik heb daar gezegd, en ik zeg dat hier ook, dat samenwerking in de vorm van interbestuurlijke shared services kán, maar dat daarbij dan wel – naar mijn mening – het eindbeeld fusie zal zijn. Ik zeg niet: moet zijn. Dat is aan u, maar ik zie het wel als een stap die daartoe leidt. De democratie is gebaat bij sterke gemeenten. Dat betekent niet alleen een sterk ambtelijk apparaat, maar vooral ook een bijbehorend sterk bestuur. ‘Ja, maar’, zegt u nu misschien: het voordeel van het SETA-concept is juist dat de afstand burger-bestuur niet groter wordt. Ik denk dat het groter worden van een gemeente niet per se betekent dat de afstand burger-bestuur groter wordt. Want via concepten als wijk gericht werken en interactief overheidsbeleid kan een gemeente zijn burgers bij het beleid betrokken houden en gebruik maken van de plaatselijke kennis van bewoners. De uit daging is ook dat gemeenten in het krachtenspel met andere (overheids)organisaties een belangrijke partij zijn en blijven. Daarvoor is dan wel nodig dat het bestuur bestuurt. Dat kan en mag de ambtelijke organi satie niet overnemen. Dat risico is wel aanwezig bij het SETA-model. Wie bepaalt welke prioriteit vóór gaat? Of gaat Schagen altijd vóór op Zijpe? Dames en heren, u staat vandaag aan het begin van een belangrijke ontwikkeling. Ondanks mijn kritische kanttekeningen, wens ik u veel succes en wijsheid toe in de komende periode. Succes, omdat ik u dit gun. U steekt immers uw nek uit. Wijsheid, omdat dit een proces is dat nieuw is en behalve successen ook mindere momenten zal kennen. De provincie zal u steunen, ook financieel. Dat heeft de provincie al twee keer gedaan.
112
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
U weet de weg. Van uw externe kosten kan in beginsel 50% tot een maximum van € 50.000,-worden vergoed. In beginsel, want de pot met geld is niet onuitputtelijk. Op = op. U hebt al een heel proces achter de rug. Begonnen met z’n vijven, even met z’n zevenen, toen ook Wieringermeer en Wieringen aan de deur rammelden, en nu gaat u met z’n drieën verder. Met z’n drieën heeft u er vertrouwen in dat het gaat lukken. Laat het echter niet alleen afhangen van vertrouwen. Geef aan welke gemeente u wilt zijn, waar u naar toe wilt, en leg uw afspraken vast. Neem hierbij de lessen van de gemeenten Beemster, Graft-De Rijp, Schermer en Zeevang ter harte. Belangrijk is in ieder geval om een goed voorbeeld te geven en successen te vieren. Een goed voorbeeld geven in ieder geval de burgemeesters door alle schijn van mogelijke vrijblijvendheid nu achter zich te laten. Zij zullen namelijk veertien dagen stage lopen in elkaars gemeenten. Een goede en opmerkelijke stap en een duidelijk signaal! Dames en heren, ik dank u voor uw aandacht en wens u voor de toekomst veel succes. En dan ga ik nu graag over tot de beëdiging van de burgemeesters van Anna Paulowna, Schagen en Zijpe tot waarnemend burgemeester voor twee weken van respectievelijk Zijpe, Anna Paulowna en Schagen.
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
113
Bijlage 9
Nevenfuncties commissaris van de Koningin Functies aan het ambt verbonden: Voorzitter Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Holland Lid Algemeen Bestuur Regio Randstad Lid IPO-commissie Strategisch Beraad Veiligheid (SBV) Lid van het Dagelijks en Algemeen Bestuur van de Kenniskring Amsterdam Functies ten behoeve van de Overheid: Voorzitter Raad van Toezicht Expertisecentrum Forensische Psychiatrie Voorzitter Bestuur/Stichting Bijzondere Leerstoel ‘De overheid als arbeidsorganisatie’ Lid college voor geschillen medezeggenschap Defensie Lid van Bestuur Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) Lid Raad van Advies Nederlands Genootschap van Burgemeesters Lid Raad van Advies Intercoach Voorzitter strategische klankbordgroep voedsel- en warenautoriteit (VWA) Overige functies: Voorzitter bestuur Stichting Administratiekantoor Transcoop Voorzitter bestuur van de Stichting Geuzenverzet 1940-1945 Voorzitter Raad van Toezicht IJsselmeerziekenhuizen Lid van de Commissie van Advies van de NIOD (Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie)
114
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
Bijlage 10
Jaarverslagen 2007 provincie Noord-Holland De provincie Noord-Holland publiceert in 2008 een aantal jaarverslagen over het jaar 2007. De verschillende jaarverslagen hebben een andere invalshoek en behandelen verschillende activiteiten van de provincie. Burgerjaarverslag Ik breng jaarlijks een burgerjaarverslag uit over de kwaliteit van de dienstverlening en over de kwaliteit van de burgerparticipatie bij de provincie. Daarnaast leg ik in het burger jaarverslag verantwoording af over de afhandeling van klachten en bezwaarschriften. Het burgerjaarverslag biedt bovendien stof voor een fundamentele discussie over deze thema’s. Hierdoor kunnen contacten tussen de burger en het provinciebestuur verbeteren. Het burgerjaarverslag is verplicht op basis van artikel 175 van de Provinciewet. Jaarverslag commissaris van de Koningin Het is niet verplicht om een eigen jaarverslag uit te brengen. Echter, evenals mijn voor gangers, heb ik toch de behoefte om zo volledig mogelijk informatie te geven over mijn functioneren als bestuurder van de provincie en vertegenwoordiger van het Rijk. Met het verslag leg ik ook verantwoording af aan Provinciale Staten over mijn bestuur. Het verslag is dan ook in de eerste plaats bedoeld voor de leden van Provinciale Staten. Daarnaast beoog ik met dit verslag ook anderen te informeren over mijn taken en bevoegdheden én over mijn opvattingen en beleid bij een aantal kwesties. Die anderen zijn zowel de geïn teresseerde Noord-Hollandse inwoners, als de burgemeesters, dijkgraven, korpschefs, brandweercommandanten, regionaal geneeskundig functionarissen, de in de provincie werkzame rijksfunctionarissen en de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijks relaties. Jaarverslag provincie Noord-Holland Met het jaarverslag, leggen Gedeputeerde Staten verantwoording af aan Provinciale Staten over hun bestuur. Zij doen dit conform artikel 201 van de Provinciewet. Het jaarverslag geeft inzicht in onze inspanningen en de mate waarin we onze doel stellingen hebben bereikt. Het sociaal jaarverslag vormt een onderdeel van het jaarverslag. Jaarverslag Hoor- en Adviescommissie Het jaarverslag van de Hoor- en Adviescommissie (HAC) geeft een jaaroverzicht van de bezwaarschriften die bij deze commissie zijn ingediend tegen besluiten van de provincie. Ook staan in dit verslag de klachten die het Centraal Klachten Meldpunt ontving over de handelwijze van provincieambtenaren en bestuurders en de administratieve beroepen bij de Commissie Administratief Beroep tegen besluiten van lagere overheden. Het jaarverslag geeft ook inzicht in de inhoud van de adviezen van de Hoor- en Advies commissie en de besluiten over de beroepen. Jaarverslag Statengriffie Het jaarverslag van de Statengriffie doet verslag van de werkzaamheden van Provinciale Staten en de assistentie van de Statengriffie daarbij.
Jaarverslag cvdK 2007 – Bijlagen
115
Colofon
Uitgave Provincie Noord-Holland Postbus 123 2000 MD Haarlem Tel.: (023) 514 31 43 Fax: (023) 514 40 40 Internetadres: www.noord-holland.nl E-mailadres:
[email protected] Redactie FUNCKE communications & design, Haarlem Redactie interviews Helen van den Broek, Amsterdam Eindredactie Sector Kabinet Provincie Noord-Holland, Haarlem Fotografie omslag Beeldnet Provincie Noord-Holland Fotografie binnenwerk Foto-documentaire ‘De laatste boeren van Amsterdam’ In dit jaarverslag zijn foto’s opgenomen uit de serie ‘De laatste boeren van Amsterdam’. De foto’s werden in opdracht van het provinciaal bestuur van Noord-Holland gemaakt door de Amsterdamse fotografe Rachel Corner. De documentaire omvat 27 foto’s; de serie maakt deel uit van de Provinciale Atlas van Noord-Holland. Rachel Corner (Amsterdam, 1969) volgde opleidingen aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam en aan de Koninklijke Academie voor de Kunst in Den Haag. Na haar opleiding heeft ze gekozen voor de documentaire fotografie. Dat kunnen repor tages zijn, maar ook portretten. Of haar werk onder kunst valt of onder journalistiek houdt haar nauwelijks bezig. Ze vindt het trekken van die grenzen discutabel. Ze maakte onder andere een documentaire over ‘De dwaze moeders van Algiers’ en legde het lot vast van vluchtelingen uit Darfur. In 2005 werd tijdens een tentoonstelling in het Historisch Museum van Amsterdam haar boek gepubliceerd over de boeren in Amsterdam. In 2006 kreeg ze de derde prijs bij de Zilveren Camera 2005 in de categorie dagelijks leven met ‘De boeren van Amsterdam’. Fotografie commissaris van de Koningin, Fotostudio Honing Fotografie geïnterviewden, Fotejo Haarlem Vormgeving FUNCKE communications & design, Haarlem Grafische verzorging Thieme GrafiMedia Groep Papier Hello matt, houtvrij MC Oplage 650 exemplaren Haarlem, maart 2008
116
Jaarverslag cvdK 2007
PROVINCIE NOORD-HOLLAND
Jaarverslag 2007 Commissaris van de Koningin
Jaarverslag 2007 Commissaris van de Koningin
PROVINCIE NOORD-HOLLAND