PROJECTVOORSTEL VIRTUEEEL AANLEREN COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN BIJ SITUATIONEEL LEIDERSCHAP VOLGNUMMER PROJECT:
AVB_1314_02
Academie(s): AVB / i.s.m. LIC Naam projecteigenaar: Pé Lamerigts Naam andere betrokken docenten (die uren maken): Pé Lamerigts; Toon de Jong, Jane Jacobs Datum: 14 maart Primaire doel ViA: het verbeteren van de kwaliteit van de leeromgeving in de economische academies, met gebruikmaking van ICT-middelen. Randvoorwaarden gevorderd project: Het project dient een bijdrage te leveren aan het oplossen van een bestaand probleem of nieuw te ontwikkelen onderwijs; De student dient er in positieve zin iets van te merken binnen het onderwijs. Denk aan: hogere betrokkenheid, betere leerprestaties, efficiënter onderwijs- of leerproces; Kosten en baten van het project moeten acceptabel. Kosten zijn in overeenstemming met uit te voeren activiteiten en/of aan te schaffen middelen (in overleg met ViA-projectleiding. Er wordt ook gekeken naar evenredige verdeling van het ViA-academiebudget binnen het gehele ViA-project; De docent voert een effectmeting en studentevaluatie uit, ondersteund vanuit ViA-projectgroep (LIC).
1. TITEL: VIRTUEEL AANLEREN COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN BIJ SITUATIONEEL LEIDERSCHAP 2. ONDERBOUWING EN BEOOGD RESULTAAT Probleemstelling of ambitie en analyse 2.1 Beschrijf kort de Aanleiding: aanleiding (‘probleem’) die Het verwerven van praktische vaardigheden op het gebied van zakelijke, ten grondslag ligt aan het professionele communicatie en een bijpassende werkhouding is in, uitsluitend, projectvoorstel en de f2f onderwijs lastig te organiseren wat betreft didactische werkvormen en relevantie daarvan in relatie inhoudelijk vormgeving. Het bieden, en qua docenteninzet kosteneffectief tot Virtualiseren in Avans. realiseren door het toepassen, van een eigentijdse webbased trainings- en Hieronder is er gelegenheid testinstrument kan via een vorm van individueel ervarend leren de om aan te geven wat je zelfwerkzaamheid van studenten bevorderen. De opbrengst kan zijn: gaat opleveren en in welke aantoonbare communicatieve een hoger niveau van communicatieve stappen (onderdeel 3). vaardigheden. We willen onderzoeken of het leerrendement van studenten stijgt bij een tegelijkertijd een afname van DBU te realiseren door gebruik te maken van VIP Voorgaande wordt gerealiseerd via een self-service webbased leerpakket met daarin opgenomen zelfstandig op eigen momenten “te spelen” online rollenspellen. Het betreft een bestaand onderwijsleerpakket, de VIP-test: Virtueel Interactie Programma. Studenten krijgen via een webbased programma gespeelde situaties voorgelegd waarin zij benaderd worden door medewerkers of collegea. De gespeelde situaties spelen zich af in de domeinen van arbeidsrelatie, arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden. De student reageert op de vragen vanuit de theorie over Situationeel Leiderschap (Hersey en Blanchard). De reactie wordt opgenomen met een webcam en opgeslagen. De student reflecteert met behulp van een gestandaardiseerd scoringprogramma op zijn eigen gedrag en het gedrag van een aantal medestudenten. De score wordt verwerkt in een rapportage. De gegevens uit de rapportage verwerkt de student in een reflectie op zijn persoonlijk (situationeel) leiderschap. Projectdoelstelling en ambitieniveau Hoofddoelstelling: 2.2 Beschrijf de hoofddoelstelling* van het Studenten bereiken een hoger, professioneler vaardigheidsniveau door een project: wat is de gewenste intensievere en productievere talentontwikkeling. toestand die je met dit project wilt bereiken? 1
*De student dient er in positieve zin iets van te merken. Doelstelling zo SMART mogelijk.
Meer concreet: studenten leren:
gericht individuele ontwikkelpunten op het gebied van te verwerven hun communicatie in relatie met situationeel leiderschap te onderkennen en te verbeteren; oefenen nieuwe vaardigheden in; maken aantoonbare progressie en groeien in een reeks te verwerven communicatieve vaardigheid bij situationeel leidinggeven; instrueren, delegeren, stimuleren, begeleiden (situationeel leiderschap).
De verbetering wordt bereikt door de actievere inzet en betrokkenheid van de studenten, waarbij zij zelfstandig oefenen met een webbased tool op zelf te bepalen tijdstippen. 2.3 a) Wanneer je de doelstelling bereikt: welke impact heeft dit op de student; wat levert het voor de student op*, en wat wordt er van de student verwacht? *Geef daarbij aan waarom dat het project bijdraagt efficiënter en/of effectiever en/of aantrekkelijker onderwijs voor studenten (=drie factoren onderwijskwaliteit) Bijvoorbeeld: betere leerprestaties, hogere betrokkenheid, in minder tijd gelijke of betere leerprestaties, meer gemotiveerd, meer authentieke leersituatie.
Impact op student:
Wat zijn de inspanningsverplichtingen die je van de student verwacht? Studenten oefenen zelfstandig met een webbased tool op zelf te bepalen tijdstippen. Studenten leveren een actieve inzet en betrokkenheid. Voor het doen van een rolspelscene heeft student laptop, internet en webcam nodig. Waarom is de innovatie voor het leerproces van de student: …? Efficiënter: buiten de face to face-momenten om kunnen studenten (thuis of elders) te verwerven vaardigheden inoefenen en beoordelen elkaars gedrag/opnames. Tijdens de les tijdens f2f contacturen hoeft dit niet meer te gebeuren en kan men gericht aan de slag op basis van de opgedane ervaringen in de web-based onderwijsleeromgeving. Effectiever: door het ervarend leren met behulp van het webbased VIPtestinstrument in te zetten en de bijpassende begeleidingsvormen te hanteren, nemen de kwaliteit en het rendement van het leren toe. Hierdoor is er sprake van een intensievere en productievere talentontwikkeling op communicatiegebied met een aantoonbaar verhoogd vaardigheidsniveau. Aantrekkelijker: in het algemeen neemt het gebruik van multimedia en internet gereedschappen in het onderwijs toe. Daar past de methodiek voor het web based en multimediaal verwerven van communicatievaardigheden goed in. Voor vele studenten is het omgaan met sociale media en multimedia gemeengoed en een ‘way of life’, waarop eigentijds onderwijs via het VIP-test instrument goed kan aansluiten.
2.3 b) Wanneer je de doelstelling bereikt: welke impact heeft dit op de docent; wat verandert er in termen van didactiek, efficiëntie, vakinhoud?
2.3 c) Wanneer je de doelstelling bereikt: welke impact heeft dit op de onderwijsorganisatie, in termen van: facilitering van de docent, (technische) ondersteuning, maar ook: wat betekent het voor het gebruik van de fysieke leeromgeving?
Impact op docent (didactiek, efficiëntie, vakinhoud):
In een les over sitiationeel leidingen Tijdens de les worden de verschillende rollenspel die de VIP studenten zelfstandig thuis hebben bekeken face to face nagespeeld en voortbordurend op de via de VIP-test beschikbaar gekomen videofilmpjes van de uitgevoerde rollenspellen. Impact op onderwijsorganisatie
Welke ondersteuning is nodig? (facilitering van docent, (technische) ondersteuning, etc.): Ondersteuning van Movaview/LIC (incl. Multimedia support). Voor f2f-lessen docenten: beschikbaarheid van een ruimte met een smartboard met internet Wat is het verwachte effect op de fysieke leeromgeving? De druk op rooster gebonden onderwijslocaties vermindert (bijvoorbeeld geen of substantieel minder rooster-gebonden ruimtes voor individueel of het in groepen oefenen met rollenspellen). 2
Betere voorbereiding op de training; meer inzicht in communicatieve vaardigheid als onervaren leidinggevende. Beoogd resultaat virtualisering, en afbakening 2.4 Beschrijf wát je Deliverables (gewijzigde onderwijspraktijk, digitale tool gemaakt of oplevert aan deliverables gebruikt, handleidingen, etc.): ((digitale) product(en) of tool(s), gewijzigde Nieuwe onderwijsaanpak op onderdelen van communicatie-onderwijs onderwijsaanpak) om de binnen bestaande curriculum: studenten oefenen meer zelfstandig en doelstelling van het project buiten de f2f-momenten om communicatieve vaardigheden via een te realiseren. webbased tool met daarin online rollenspellen vaardigheden en de mogelijkheid om via een scoringsprogramma en van feedback van medestudenten kunnen leren. Tijdens de f2f contacturen gaan zij gericht aan de slag gaan op basis van de opgedane ervaringen, waarbij de docent een coachende rol heeft (‘flipped classroom’). Producten (door ViA/LIC-ondersteuning): o Een reeks rollenspelscènes die aansluiten bij de leefwereld en onderwijsdomeinen van de student; o Ontwikkeling en realisatie VIP-test supportmateriaal: videoclips, online syllabi/papers, websitesupport pagina’s (LIC-site, ViA-site) om de instrumentele en didactische toepassingsmogelijkheden van dit nieuwe online trainingsinstrument in Avans context te kunnen etaleren; o Enkele korte, op Avans afgestemde, generieke gebruikersinstructieclips (incl. didactische werkvormen voor productief gebruik) met een docentengedeelte en een studentgedeelte. o Aanvullend communicatie-inhoudelijk en didactisch materiaal in overleg met betrokken Avans docenten van verschillende onderwijsdomeinen. o Ontwikkeling en realisatie van enkele evaluatie-instrumenten om de meerwaarde van de inzet van het VIP-test instrumentarium in curriculum communicatie onderdelen te kunnen monitoren en evalueren. 2.5 Beschrijf op welke doelgroepen het project zich richt, en welk belang deze en mogelijk andere doelgroepen (kunnen) hebben bij de resultaten van het project.
Doelgroep(en) (student/docent/ondersteunend medewerker): Groep studenten van opleiding(en): Integrale Veiligheidskunde Aantal studenten: voorkeur allen (99); als dat i.v.m. kosten niet mogelijk is; 33 studenten (één klas)
Van welke opleiding/leerjaar? 3de leerjaar H8
NB Afhankelijk van de positionering in het curriculum kunnen dat alle leerjaren waarin communicatieve vaardigheden aan de orde komen (met name thema’s als leidinggeven, verkoop en solliciteren) of een specifiek leerjaar.
3. PLAN VAN AANPAK Planning 3.1 Beschrijf welke activiteiten je onderneemt om de doelstelling van het project te realiseren.
Activiteiten: Algemeen: uitvoeren van een gerichte pilot met nieuwe communicatie rolspelscenes ter aanvulling van de, binnen Avans curricula bruikbare onderwijsmaterialen, en daarbij passende VIP rollenspellen. A. Door LIC/Movaview: o inregelen van online toegangsrechten tot methodiek VIP: Virtueel Interactie Programma (digitale/online rollenspellen + beoordelingssystematiek) o het vervaardigen van een introductie site/webpagina’s (teksten en illustraties, demo-filmpjes) over de toepassingsmogelijkheden van VIPfaciliteiten en -methodiek voor plaatsing op o.a. de LIC-site. o vervaardigen van enkele korte op Avans afgestemde generieke gebruikersinstructie-clips (incl. didactische werkvormen voor productief gebruik) met een docentengedeelte en een studentgedeelte. 3
o
het ontwikkelen van aanvullend communicatie-inhoudelijk en didactisch materiaal in overleg met betrokken Avans docenten van verschillende onderwijsdomeinen.
B. Door docenten in VIP-pilot (40 uur in totaal per duo): o Instrument leren kennen en hoe toe toesnijden op stukje curriculum bij voorkeur bij een aantal nieuwe werkvormen. Docent-duo wordt ondersteund door Movaview/LIC. o Uitwerken van gebruik van bestaande rolspelscenes in concrete onderwijspraktijk op opdrachtniveau. o Uitvoeren in onderwijs vaardigheden leerlijn o Evalueren.
C. Docenten in VIP-pilot (extra 40 uur in totaal per duo): o Uitwerken van gebruik van zelf te ontwikkelen domeinspecifieke rolspelscenes in concrete onderwijspraktijk op opdrachtniveau. o Het vervaardigen van een reeks rollenspelscènes (bijv. slecht nieuwsgesprek), die aansluiten bij de leefwereld en onderwijsdomeinen van de student. Dit wordt ondersteund door Movaview/LIC(incl. multimediasupport). o Uitvoeren in onderwijs derde jaar Management Vaardigheden Blok 3; omgaan met agressie o Evalueren. 3.2 Benoem, zo concreet mogelijk, de digitale tools of toepassing(en) die je gaat gebruiken om het onderwijs te virtualiseren. Voorbeelden van digitale tool of toepassing: Smartboard, Wiki, Camtasia/screencast, specifieke toetssoftware, open educational resources (bijv. instructievideo’s), fysieke opstelling, Blackboardcourse, Blackboard discussion board, digitale game, video-opname, Twitter, Powerpoint/Prezi, etc. NB Voor ondersteuning bij maken van screencasts, video’s, filmpjes: neem contact op met Multimedia Support van Avans.
3.3 Geschatte doorlooptijd, onderwijsperiode(n) en studiejaar.
Digitale tool of – toepassing: Het online trainingsinstrument Virtueel Interactie Programma (VIP), met: online rollenspellen (zo’n 90 scenes over allerlei onderwerpen) online scoringsprogramma: mogelijkheid om eigen gedrag en dat van medestudenten te beoordelen elkaar feedback geven De docent kan in de VIP-tool een coachende rol vervullen en tijdens de f2f-les, met een enkele klik, de opnames tonen en nabespreken in de les (in lesruimte met Smartboard en internet).
Studiejaar: 2013/2014
Geschatte doorlooptijd:
3. 1 B: Leidinggeven onderwijsperiode H8 (2014); start april – eind juni 2014 3.4 Beschrijf de projectbegroting: uren, namen, materialen. Ook invullen ivm vrijhouden/roosteren van docent door resourcemanager/inzetplanner/ roosteraar.
NB ook studenten kunnen worden ingezet.
Uren (door wie (namen) en voor welk deel/activiteit):
Pé Lamerigts: evaluatie, instrument leren kennen, opzet, ontwikkeling inpassingen in bestaande lescyclus en opzetten leermodule BlackBoard voor de studeten die de VIPmodule volgen. Toon de Jong: instrument leren kennen Jane Jacobs: instrument leren kennen.
Afspraak: 40 uur: instrument leren kennen en organisatie 40 uur: ontwikkelen en inpassen in leermodule Persoonlijk Leiderschap 4
2013-2014** Naam
P.Lamerigts J.Jacobs T.de Jong
P1
P2
P3 (H7)
P4 (H8)
40
30 5 5
Overige kosten (materiaal, studenteninzet): geen
Ter info: Kosten voor ViA Techniek (acties LIC etc.) die al gedekt zijn: Inzet Bert Frissen: 40 uur per periode t/m einde studiejaar. Licentiekosten (beschikbaarheid VIP, ondersteuning) (totale licentiekosten: 6000 euro te verdelen over ViA-techniek en ViAeconomie) op basis van eenjarige individuele gebruikslicentie voor gebruik de VIP-test in een vijftal pilotdeelprojecten. Daarbij geldt de mogelijkheden een afgebakend aantal rollenspelscenes (de scènebundels) te spelen en via een webcam te registreren ( totaal aantal van 10 scènerolspelspel. Deze videofilmpjes worden geplaatst op een serveromgeving en zijn gedurende de geldende licentieperiode online te raadplegen door geautoriseerde gebruikers. Ontwikkeling en realisatie VIP-test supportmateriaal (m.n. in de vorm van videoclips, online syllabi/papers, website-support pagina’s) om de instrumentele en didactische gebruiksmogelijkheden van dit nieuwe online trainingsinstrument in Avans context te kunnen etaleren. Ontwikkeling en realisatie enkele evaluatie-instrumenten om de meerwaarde van de inzet van het VIP-test instrumentarium in curriculum communicatie onderdelen te kunnen monitoren en evalueren. Evaluatie en kwaliteitsbewaking 3.5 Beschrijf hoe het project door de Evaluatie tijdens uitvoering en na afloop: docent wordt geëvalueerd, tijdens de Alle VIP-pilotprojecten worden gezamenlijk geëvalueerd. uitvoering en na afronding, en hoe de Expertteam LIC ontwikkelt en voert, i.s.m. de docentenduo’s, de kwaliteitsbewaking wordt vormgegeven. evaluatie en effectmeting uit. Door middel van interviews, vragenlijsten en kengetallen tijdens toepassing methodiek (aanpak, inhoud) bij: - studenten - docenten En: docent-peer review (gefaciliteerd door LIC/ViA): duo’s delen elkaars ervaringen. (mogelijk tegelijkertijd met End Reviewmoment) (gezamenlijke sessie). Evaluatie op instrumentniveau: technische en functionele werking VIP-test instrument. Evaluatie op gebruiksniveau: beleefde kwaliteit rollenspellen, beleefde kwaliteit gebruiksgemak. Vragen aan student: - neemt de zelfwerkzaamheid van studenten toe? - hoe wordt de werkwijze via VIP door studenten ervaren: - als meer eigentijds? - levert toegevoegde waarde? Vragen aan docent: - hoe ervaart de docent de eigen, gewijzigde / begeleidende rol bij inzet VIP in “communicatie-onderwijs”? - welke lesformats met inzet VIP methodiek en instrumentarium zijn goed didactisch succesvol inzetbaar? - welke inhoudelijke “communicatie of content” informatie is verder zinvol ter ondersteuning van het leerproces en de 5
zelfwerkzaamheid van studenten? - welke ondersteunende informatieve (kennisclipjes, support webpagina’s e.d.) is verder zinvol ter bevordering van de leerprocessen en het verwerven van beoogde communicatie vaardigheden? Bv. theoretische modellen, vragenlijsten, demofilms, enz. - zijn dichter bij student staande (domein gerelateerde) rolscènes gewenst/vereist? - is het gewenst om de VIP methodiek ook als formeel toetsinstrument in te zetten? - welke technische en functionele aanpassingen aan de VIP-test als instrument zijn gewenst? - op welke wijze kunnen m.b.v. VIP-test opgenomen video opnames duurzaam in e-portfolio’s toegevoegd worden? -welke omgangsspelregels zijn noodzakelijk om proactief en afdoende veilig met opgenomen video opnamen van studenten om te gaan in relatie tot VIP test als digitaal systeem? 3.6 Beschrijf op welke manier je gaat meten of hoofddoelstelling (gewenst effect) is gerealiseerd en met behulp van welke indicatoren je dat gaat meten en wanneer.
Effectmeting: op instrumentniveau, op gebruiksniveau en op vaardigheidsniveau: via vragenlijsten en interviews.
-
Indicatoren: op vaardigheidsniveau bepalen: bewustzijn van effecten eigen communicatiegedrag, gedragsindicatoren zijn: assertiviteit, empathie, hanteren conflicten, omgaan met kritiek, instrueren, delegeren (op gebied van leidinggeven).
Concreet, hoe: docentoordeel over progressie bij studenten op vaardigheidsniveau van de vaardigheid die in de doelstelling staat genoemd door interview met betrokken studenten Wanneer: na afloop programmagebruik van de pilot. Effectmeting gebeurt in samenwerking met het LIC (expertteam Onderzoek) en de VIA projectorganisatie. Het expertteam Onderzoek houdt zich bezig met onderwijskundige ontwikkelingen en praktijk gericht onderzoek (opzet evaluatie onderzoek, ontwikkelen vragenlijsten, verwerken vragenlijsten, evaluatie rapportage, voeren f2f evaluatiegesprekken). Kennisdeling 3.7 Beschrijf welke activiteiten georganiseerd worden voor kennisoverdracht om de uitkomsten en ervaringen met anderen te delen, en wanneer.
Activiteiten kennisdeling binnen eigen opleiding/academie: Docent(en) presenteert over de ervaringen met de VIP-test als online trainingsinstrument op communicatiegebied tijdens opleidings/academieoverleg. De opbrengsten van de pilot worden gepubliceerd (website ViA en website LIC) en zijn zo openbaar toegankelijk.
Wanneer: juni 2014
6
