Projectplan 2010
Postbus 129 | 8470 AC WOLVEGA | telefoon 0561 614857 | www.worldservants.nl
Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5
Ontwikkelingen 2009
De projectlanden Nieuwe projectlanden en partners Nieuwe ontwikkelingen betreffende subsidies Werving en training
Hoofdstuk 3 3.1 3.2
World Servants-projecten
World Servants Missie World Servants Nederland Onderdelen van een World Servants-project Motto World Servants Nederland Belangrijke waarden voor World Servants
Hoofdstuk 2 2.1 2.2 2.3 2.4
Inhoudsopgave
Projecten 2010
Partners Projecten
3 3 3 3 4 4
5 5 9 10 11
14 14 14
Staf, vorming en training 2010
16
Verdeling van de deelnemers Deelnemers Opleiding stafleden Plaatselijke groepsleiders Projecten op maat en projecten voor bestaande grote groepen Vrijwilligers Vorming Fondsenwerving Begroting fondsenwerving 2010
16 16 16 16 16 17 17 17 19
Hoofdstuk 5
Samenvatting uitgangspunten
22
Hoofdstuk 6
Bijlagen
24
Hoofdstuk 4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9
6.1 6.2 6.3 6.4 6.5
Overzicht aantal deelnemers sinds 1996 Opbouw van de leeftijdsgroepen Criteria voor projecten Trainingsdata Overzicht begroot / maximaal aantal deelnemers
World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
24 24 25 26 28
2
Hoofdstuk 2 2.1
World Servants-projecten
World Servants
World Servants is een christelijke organisatie die met het bouwen van scholen, klinieken, schoonwatervoorzieningen en huizen wil bijdragen aan duurzame armoedebestrijding. In dertien verschillende ontwikkelingslanden gaan teams van jongeren en volwassenen twee à drie weken lang samen met de plaatselijke bevolking aan de slag. Een World Servants-project is een ervaring die zowel bij de lokale gemeenschap als bij de deelnemers een blijvende indruk achterlaat.
2.2
Missie World Servants Nederland
World Servants Nederland wil, vanuit het geloof in Jezus Christus, mensen enthousiast maken en toerusten om zich dienstbaar in te zetten in deze wereld. World Servants doet dat door het uitsturen van groepen jongeren en volwassenen die bouwprojecten realiseren in ontwikkelingslanden: scholen, klinieken, huizen en waterprojecten. Deze bouwprojecten zijn onderdeel van programma's van lokale partnerorganisaties en dragen bij aan het blijvend verbeteren van de levensomstandigheden van een hele gemeenschap. Zowel het bouwen als het overige programma, waarin thema's als armoede, praktisch geloven en omgaan met cultuurverschillen een rol spelen, vinden plaats in nauwe samenwerking met de plaatselijke bevolking. Deelnemers hebben zo de kans om daadwerkelijk te ervaren wat dienstbaarheid inhoudt.
2.3
Onderdelen van een World Servants-project
Een World Servants-project bestaat uit vier pijlers:
Bouwen Deelnemers helpen bij het realiseren van scholen, klinieken, waterprojecten en huizen. Deze gebouwen zijn onderdeel van programma’s die gericht zijn op de verbetering van de basisgezondheidszorg, het onderwijs en de levensomstandigheden van gemeenschappen. Een gebouw wordt op initiatief van en in samenwerking met de plaatselijke bevolking gerealiseerd. World Servants zorgt voor een zorgvuldige selectie, een goede voorbereiding en evaluatie tot vijf jaar na een project. Cultuur Het leren kennen van het land en de cultuur waar de deelnemers te gast zijn, is een vast onderdeel van het project. De deelnemers maken toeristische en culturele uitstapjes. Ze bezoeken een aantal gezinnen waardoor ze de omstandigheden leren kennen waarin de mensen leven. Soms is het mogelijk dat deelnemers mee werken in een ziekenhuis, winkel, bank of kerk. Geloven World Servants ziet geloven als een werkwoord. Het is het fundament dan wel uitgangspunt van de projecten en alle programmaonderdelen. Tijdens een project zijn er iedere ochtend dagopeningen en bezoeken de deelnemers op zondag de plaatselijke kerk. Dit alles vindt plaats in een open sfeer en met respect voor de verschillende kerkelijke achtergronden. Ook deelnemers die niet geloven, maar daar wel voor open staan, zijn van harte welkom. Persoonlijke ontwikkeling Een World Servants-project biedt deelnemers zowel in het voorbereidingstraject als tijdens de projectperiode de kans om te bouwen aan hun kwaliteiten. De fondsenwervende activiteiten vooraf World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
3
vormen een praktijkschool voor competenties en vaardigheden als samenwerken, communiceren, vergaderen, organiseren en publiciteit genereren. Tijdens het project zijn er volop mogelijkheden voor deelnemers om hun kwaliteiten te ontdekken. De staf stimuleert deelnemers daarin en coacht hen in het ontwikkelen van hun talenten. Voorafgaand aan het project formuleren deelnemers persoonlijke projectdoelen voor elk van de vier pijlers. De projectdoelen helpen de deelnemers om het vormingsaspect van een World Servantsproject te concretiseren en maximaal te benutten. De stafleden ondersteunen de deelnemers bij het invullen van hun persoonlijke doelen en passen ze zodanig in het projectprogramma dat de doelen het groepsproces versterken.
2.4
Motto World Servants Nederland
Het motto van World Servants is ‘Bouwen aan jezelf door te bouwen voor een ander’.
2.5
Belangrijke waarden voor World Servants
Met betrekking tot haar werk zijn er vier waarden essentieel:
Christusgericht Het geloof in Jezus Christus is de basis voor het werk van World Servants. De Bijbel wordt gezien als het Woord van God en als norm voor het leven. Door haar activiteiten wil World Servants een blijvende indruk van de liefde van Jezus Christus in de wereld achterlaten. Dienen In de naam ‘World Servants’ zit het woord dienaar (servant). World Servants wil, in navolging van Jezus Christus, vanuit een dienende levenshouding mensen motiveren en toerusten om ‘World Servants’ te worden. Samenwerking World Servants werkt met, door en voor mensen. Er wordt gestreefd naar optimale samenwerking, met respect voor mensen en cultuurverschillen. Kwaliteit World Servants streeft ernaar om alle aspecten van haar werk voortreffelijk uit te voeren. De stichting hanteert als grondslag de geloofsbelijdenis van de wereldwijde kerk zoals die in het Apostolicum is opgetekend en heeft een interkerkelijk karakter.
Strategische beleidskeuzes 2010-1012 Om een maximale impact van de World Servants projecten te bewerkstelligen, zijn er voor de periode 2010 – 2012 de volgende strategische beleidskeuzes gemaakt: Omdat deze nog moeten worden vastgesteld zullen deze later worden ingevoegd. In dit projectplan zijn een aantal van de punten opgenomen die voortvloeien uit deze strategische keuzes.
World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
4
Hoofdstuk 3 3.1
Ontwikkelingen 2009
De projectlanden
Het aantal landen waar World Servants in 2009 haar activiteiten uitvoerde bleef stabiel op dertien. De deelnemers assisteerden bij de realisatie van in totaal 28 projecten in: Bolivia, Brazilië, Dominicaanse Republiek, Ecuador, Egypte, Ghana, Haïti, India, Jamaica, Malawi, Oekraïne, Sierra Leone en Zambia. De uitgevoerde projecten in deze landen dragen bij aan EFA goals (Education For All) en de MDG (Millenium Development Goals). Bolivia is een van de armste landen van Zuid-Amerika. Het merendeel van de Boliviaanse bevolking van 9.775.246 inwoners slaagt er niet in te voorzien in zijn basisbehoeften. Volgens gegevens van de Boliviaanse autoriteiten leeft zestig procent (2006) van de bevolking in armoede. Een klein deel van de landeigenaren, slechts 20%, bezit 97% van de voor landbouw geschikte grond. De huidige president Evo Morales wil hier verandering in brengen en komt op voor de rechten van de inheemse bevolking. Omdat de rijke provincies het niet eens zijn met Morales vinden er zowel illegale als legale referenda plaats die de positie van de president doen wankelen. Hierdoor ontstaat er gedurende het hele jaar met name rond de grote steden La Paz en Sucre onrust. World Servants is hiervan op de hoogte en houdt de situatie nauwlettend in de gaten voor de veiligheid van de deelnemers. Hoewel sociale indicatoren –wat betreft levensverwachting, gezondheid, onderwijs en voeding- in het laatste decennium in absolute termen zijn verbeterd, blijft Bolivia laag scoren op de Human Development Index van de UNDP (2006: 111de plaats van 179 landen). De alfabetiseringsgraad van volwassenen is de laatste jaren gestegen tot 87%. Bijna een derde van de plattelandsbevolking, waaronder vooral vrouwen, is echter nog analfabeet. De World Servants activiteiten, met name gericht op onderwijs en basisgezondheidszorg, zijn geconcentreerd in drie gemeenten: Samaipatta, San Julian en Mineros. Met deze gemeenten heeft World Servants een samenwerkingsovereenkomst. De overeenkomst met de lokale coördinator is met twee jaar verlengd en loopt af eind 2010. Op dit moment wordt er druk gezocht naar een passende partnerorganisatie. De verwachtingen in Brazilië waren hooggespannen. Men verwachtte veel van de nieuwe president die ‘een man van het volk’ wordt genoemd. President Lula zette in op meer werkgelegenheid en de strijd tegen de honger onder de arme bevolking. In oktober 2006 werd hij herkozen voor een tweede termijn van vier jaar. De verwachtingen zijn echter enigszins naar beneden bijgesteld. De regering van Lula wordt geteisterd door verschillende schandalen. De kloof tussen arm en rijk in Brazilië is nog steeds groot. De inkomens- en vermogensverdeling in Brazilië is zeer ongelijk. De hoogste tien procent van de huishoudens met een geregistreerd inkomen verdient 45,8% van het nationale inkomen, de laagste tien procent van de huishoudens verdient 0,8% daarvan. De toegang tot gezondheidszorg en basisonderwijs is vooral een probleem in het noorden en het noordoosten van het land. De perioden van droogte die zich regelmatig in het noordoosten voordoen veroorzaken problemen voor de voedselvoorziening. De samenwerking met de OSFA voor het woningbouwprogramma in Ocara, in het noordoosten van Brazilië, wordt in 2010 niet gecontinueerd. In 2009 zijn de laatste huizen van het eerste vijfjarenplan gebouwd. In São Paulo is in 2008 en begin 2009 het gebouw van CBAE afgebouwd met een tweede verdieping. Hiermee wordt het project afgerond. In 2010 zal World Servants een pilotproject uitvoeren in Paulistas in samenwerking met BEM (Bem Estar do Menor). Deze samenwerking is tot stand gekomen door de wederzijdse samenwerking met Tear. World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
5
Hoewel op de Dominicaanse Republiek het inkomen per hoofd van de bevolking een behoorlijke groei liet zien, zelfs 8,5% in 2007, is deze groei vooral ten goede gekomen aan een klein deel van de bevolking. Het armste deel van de bevolking ontvangt slechts 20% van het BNP, terwijl de rijkste 10% van de bevolking 40% van het nationaal inkomen krijgt. Ongeveer dertig procent van de totale bevolking leeft nog steeds op of onder de armoedegrens. De kindersterfte is sterk gedaald en bedraagt nu 25 per 1000 inwoners voor de armste 20% van de bevolking. Desondanks heeft 22% van de bevolking nog steeds geen toegang tot sanitaire voorzieningen. Armoede treft men in de grensstreek, in de sloppenwijken en in de oostelijke regio. Samen met Servidores Munidales continueert World Servants de activiteiten die bijdragen aan het verbeteren van de levensomstandigheden in het gebied rondom Los Anones – San Cristóbal. Hier zullen in 2009 en 2010 de water- en sanitaire voorzieningen verbeterd worden, zoals ook in de afgelopen jaren is gebeurd. TACISAR is de partner die technische ondersteuning levert bij de uitvoering van de projecten. Servidores Munidales brengt een basisgezondheidsprogramma in dat voorziet in een mobiele kliniek die frequent de betreffende gemeenschappen bezoekt. Ook verzorgt zij een leiderschapstraining gericht op het dienstbaar zijn aan je gemeenschap. In 2010 zal verder gegaan worden met het woningbouwproject in de buitenwijk van Constanza. Dit zullen twee zomerprojecten worden waardoor er acht huizen gebouwd kunnen worden. Hierbij maken we gebruik van de ervaring die is opgedaan met het project in Ocara (Brazilië). Ecuador is een van de armere landen van Latijns-Amerika. Het land ging in de jaren negentig door een enorme economische crisis waarbij het failliet ging. De nationale munt, de Sucre, werd vervangen door de Amerikaanse dollar. Ecuador heeft een zeer ongelijke inkomensverdeling en de kloof tussen arm en rijk wordt steeds groter. Volgens de meest recente analyses (2006) leeft ongeveer 38% van de bevolking in armoede, voornamelijk door de diepe economische en politieke crisis van de afgelopen jaren. Het aandeel van de inheemse bevolkingsgroep in die 38% is relatief hoog. Een bijkomend fenomeen zijn de grote aantallen eenoudergezinnen in met name rurale gebieden door de nog steeds stijgende emigratie van Ecuadoranen (meestal jonge mannen) naar de Verenigde Staten, Spanje en Italië. Door de armoede blijft kinderarbeid een veel voorkomend probleem, vooral in de bananensector. In november 2006 won de linkse econoom Rafael Correa de verkiezingen. Op 15 januari 2007 werd hij geïnaugureerd als achtste president in tien jaar tijd. Correa streeft een nieuw constitutioneel model na en hij is voornemens de economie onder grotere controle van de staat te brengen. Sinds 2004 werkt World Servants samen met MCCH, een lokale partnerorganisatie die gericht is op het ondersteunen van kleine boerencoöperaties. Dit doen zij door middel van trainingen en het geven van onderricht in het verbouwen van biologische cacao en door hen te helpen deze cacao voor een goede prijs te verkopen. Samen werken we aan de verbetering van de levensomstandigheden van kleine boerengemeenschappen in de provincie Esmeraldas. Dit doen we door het aanleggen van waterleidingen, het bouwen van scholen en multifunctionele centra die door de lokale coöperatie en de gemeenschap gebruikt worden. In 2010 zullen er drie scholen gebouwd gaan worden in verafgelegen gemeenschappen die door de overheid niet of slechts deels worden gesteund. MCCH helpt de gemeenschappen om hun recht op door de overheid betaalde leraren te verkrijgen. Ghana is een land dat zich positief ontwikkelt; de sociale indicatoren zijn de afgelopen jaren verbeterd. Met name de armoede is over het hele land gezien gedaald. Kijkend naar de afzonderlijke regio’s blijkt echter dat de drie noordelijke provincies nog steeds te kampen hebben met grote armoede. Het verschil in inkomen tussen de noordelijke en zuidelijke regio’s is alleen maar groter is geworden. Indicatoren over gezondheidszorg laten zien dat de toegang tot faciliteiten en diensten is verbeterd. Toegang tot drinkwater op het platteland nam slechts licht toe. De instroom in het World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
6
basisonderwijs voor zowel jongens als voor meisjes is toegenomen. Het lijkt erop dat de ‘gender gap’ langzaam wordt gedicht. Er is nog steeds een groot verschil tussen deelname aan onderwijs in de steden en op het platteland. Met AGREDS, de partner in Ghana, is World Servants actief voor onderwijs- en gezondheidsprojecten in de Upper-East en de Northern Region. De projecten in de periode 2007 - 2010 zullen gefinancierd worden met gelden uit het MFS (Medefinancieringsstelsel), de nieuwe subsidieregeling van de Nederlandse overheid. De partners in Ghana van World Servants en Oikonomos, een ander lid van de ICCO-alliantie, voeren een onderwijs verbeteringsprogramma ‘Education program plan Northern Ghana’ uit. Hierbij wordt programmatisch samengewerkt. Onder andere capaciteitsopbouw, de ontwikkeling van lesmateriaal in de moedertaal, hiv/aids voorlichtingsmateriaal (video) en advocacy en lobby komen aan bod. Bij het (basis)gezondheidszorgprogramma richt AGREDS zich op het verbeteren van de kwaliteit en de toegang in Noord-Ghana. AGREDS is lid van CHAG, Christian Health Association of Ghana. CHAG wordt ondersteund door ICCO bij het verwezenlijken van de National Health Insurance. Ook wordt het programma Human Reources (HR) for Health ontwikkeld.
Haïti was ten tijde van de onafhankelijkheid in 1804 nog de rijkste Franse kolonie. Twee eeuwen later is het het armste land van het westelijk halfrond. Het eiland is een ecologisch rampgebied, gekenmerkt door droogte, honger, zware ontbossing (98%) en bodemerosie. Na het aftreden van Aristide in februari 2004 kwam er tot de nieuwe verkiezingen in april 2006 een interim-regering onder leiding van Gerard Latortue. René Préval won deze verkiezingen met 51% van de stemmen, waardoor de (nog altijd fragiele) stabiliteit terugkeerde. Hij ontvangt grote steun van buitenlandse overheden en multilaterale organisaties in het land. Hij heeft voorlopig ook de goodwill van de bevolking, waarbij er een sterke wens is naar verzoening en verbeterde nationale dialoog. De grootste uitdaging voor Préval is het voorkomen van een desillusie bij de bevolking wanneer de levensomstandigheden voor hen niet snel verbeteren. Haïti is op sociaal-economisch gebied het minst ontwikkelde land op het westelijk halfrond. Volgens de meest recente gegevens is tweederde van de beroepsbevolking werkloos of heeft onvoldoende werk, vooral op het platteland. Tachtig procent van de bevolking leeft onder de armoedegrens, 48% van de volwassenen is analfabeet en een achtste van de kinderen sterft voor de leeftijd van vijf jaar. De gemiddelde levensverwachting wordt geschat op 53 jaar. Bijna de helft (46%) van de bevolking heeft geen toegang tot schoon water, terwijl malaria, tuberculose, mazelen, wormen, denguekoorts en chronische ondervoeding, evenals de sterk toenemende hiv/aids en andere STDbesmettingen niet onder controle zijn. World Servants leverde in 2007 een bescheiden bijdrage aan het verbeteren van de omstandigheden in Puit Cousin, en in 2008 in Boulanger. Dit laatste project kon echter niet in samenwerking met de Nederlandse deelnemers gebouwd worden, omdat het gebied door de orkanen onbegaanbaar was geworden. Daarom heeft de lokale aannemer dit samen met de lokale bevolking gebouwd. De World Servants-groep heeft vervolgens, in plaats van in Boulanger aan het werk te gaan, geholpen bij de wederopbouw van een aantal huizen in Fermathe. In 2009 is er een drietal lokalen gebouwd in Atrel, waarop in 2010 een tweede verdieping gebouwd zal gaan worden. Ook zal er in 2010 een school gebouwd worden in Moulin Gouane. World Servants assisteert haar partner BHM bij het onderwijsprogramma waarbij watertanks, klaslokalen en sanitaire voorzieningen gebouwd worden. BHM beheert 350 scholen op Haïti en is een organisatie met een lange staat van dienst. India is er in geslaagd structurele hongersnood uit te bannen, de grote bevolkingsgroei terug te dringen, de sociale indicatoren geleidelijk te verbeteren, de invloed van het kastesysteem op economische kansen enigszins te beperken en een groot reservoir aan hoog opgeleide werkkrachten te creëren. Desondanks blijven de armoede en de inkomensongelijkheid groot. India is, met inmiddels meer dan een miljard inwoners, na China het meest bevolkte land ter wereld. Circa een World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
7
kwart van de bevolking woont in de urbane gebieden. Ongeveer 35% van de bevolking leeft nog onder de armoedegrens van US$ 1 per dag en 80% van de bevolking leeft onder de grens van US$ 2 per dag. Samen met TRACS ondersteunt World Servants kleine christelijke organisaties die zich met name inzetten voor de gemarginaliseerden in de Indiase samenleving, zoals Dalits (mensen die tot geen enkele kaste behoren), gehandicapten, vrouwen, kinderen en mensen die besmet zijn met het hiv/aidsvirus. Op Jamaica wordt onderwijs voor grotendeels publiek gefinancierd. Het wordt gratis of tegen lage kosten verstrekt. De kwaliteit van het onderwijs is echter de laatste twintig jaar verslechterd. Dit komt door afnemende beschikbaarheid van publieke middelen en de scheve verdeling van de middelen ten gunste van hoger onderwijs. Hierdoor stijgt het analfabetisme onder jongeren. Vermoed wordt dat dertig procent van de lagere schoolverlaters analfabeet is. Ook worden steeds meer mensen werkloos, waardoor er meer criminaliteit voorkomt. World Servants werkt inmiddels ruim tien jaar in het St. James district met lokale gemeenschappen. World Servants helpt het onderwijs te verbeteren door te helpen aan basic schools (Pre-school Education). Kinderen die dit onderwijs volgen kunnen beter voorbereid aan de primary school beginnen. Dit is nodig omdat veel kinderen de primary school niet afmaken. Het percentage kinderen dat naar school gaat bleef in de periode 2000 – 2006 gelijk, maar in diezelfde periode daalde het percentage dat de primary school voltooide met 5%. De zoektocht van World Servants en de coördinator naar een lokale partnerorganisatie waarmee samengewerkt zou kunnen worden heeft tot op heden nog geen concreet resultaat opgeleverd. Malawi behoort nog steeds tot de armste landen ter wereld. Dit wordt zichtbaar in de sociale situatie: 70% van de mensen leeft onder de armoedegrens. Minder dan de helft van de totale bevolking beschikt over veilig drinkwater. Daarnaast eist de hiv/aidspandemie haar tol. Malawi heeft te kampen met een hoog percentage AIDS-patiënten. Ongeveer een zevende deel (14,2%) van de bevolking in de leeftijdscategorie van 15 – 49 jaar is geïnfecteerd (seropositief). De gemiddelde levensverwachting is onder meer daardoor 38 jaar (UNAIDS Report on the global AIDS epidemic, 2006). Het basisonderwijs is sinds de overgang naar een meerpartijendemocratie in 1994 kosteloos. Er gaan sindsdien veel meer kinderen naar school. De faciliteiten zijn echter nog steeds ontoereikend. In Malawi zijn de projecten onderdeel van het gezamenlijke programma van de Malawiaanse partners en de alliantie. World Servants werkt hier samen met Edukans en Oikonomos. Hoofdthema is ‘access to basic education’. Het programma zal met gelden uit het MFS gefinancierd worden. World Servants zal zich samen met de ‘Church of Central Africa Presbyterian (CCAP) Synod of Livingstonia’ richten op verbetering van de infrastructuur, zoals klaslokalen, woningen voor leerkrachten en sanitaire voorzieningen. Dit gebeurt op basis van een SIP (School Improvent Plan) waar alle geledingen uit de gemeenschap bij betrokken zijn. Ook een aidsvoorlichting- en bewustwordingsprogramma maakt hier deel van uit. In de periode 2007 – 2010 zullen hierdoor 15 gemeenschappen geholpen worden. Oekraïne is na de toetreding van acht nieuwe landen tot de Europese Gemeenschap een van de ‘nieuwe buren’ van Europa. De problemen in het land zijn op veel terreinen groot. De overheid heeft weinig of geen middelen om de basisvoorzieningen in stand te houden. De armoede, met name onder bejaarde mensen en gezinnen waarvan een lid gehandicapt is, is schrijnend. Na de Oranjerevolutie is er weer enige hoop dat het beter zal worden. Een zorgwekkende ontwikkeling is de snel om zich heen grijpende verspreiding van aids (HIV). Door geldgebrek is de kwaliteit van de gezondheidszorg matig tot slecht. Bovendien wordt het beschikbare geld inefficiënt besteed. Het onderwijs, in het bijzonder op het platteland, lijdt aan tekorten aan geld, lesmaterieel en goede leerkrachten. World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
8
De bevolking in Oekraïne bestaat voor 77% uit Oekraïners. Er is een vrij grote Russische minderheid (17%), die vooral in het oosten en zuiden woont. Andere minderheden zijn onder andere Moldaviërs, Roemenen, Polen,Hongaren, Rutheniërs (vooral in Transkarpathië) en Duitsers. World Servants steunt vooral projecten voor gehandicapten, straat-/ weeskinderen en kleine gemeenschappen bij het opzetten van een Kindergarten (Pre-school Education), omdat met name de overheid op deze gebieden geen voorzieningen aanbiedt. Sierra Leone heeft een periode van grote onrust achter zich gelaten. In 2000 braken nog gevechten uit tussen opstandelingen, regeringstroepen en VN-vredeshandhavers. Vooral door Brits militair ingrijpen kon het vredesproces worden voortgezet. Sinds 2001 is het rustiger in het land. De presidents- en parlementaire verkiezingen in augustus 2007 verliepen vreedzaam. Door de oorlog zijn de economie en sociale structuur van Sierra Leone volkomen ontwricht geraakt. Sierra Leone zakte naar de onderste plaats op de Human Development Index. De gemiddelde levensduur in Sierra Leone was de kortste ter wereld: slechts 27 jaar. Inmiddels is de levensverwachting gestegen naar 41,8 jaar. In Sierra Leone werkte een groot deel van de bevolking voor en tijdens de burgeroorlog in de landbouw. Door de oorlog moesten meer dan 500.000 boerenfamilies vluchten voor het geweld. Een tweede probleem is dat de meeste voormalige soldaten en militieleden geen tot weinig onderwijs hebben gevolgd. Onderzoek van de VN heeft aangetoond dat dit te wijten valt aan het feit dat het schoolgeld veel te hoog was. De uitzichtloze situatie voor deze (jonge) mannen kan voor destabilisering van Sierra Leone gaan zorgen. Het analfabetisme bedraagt in 2008 65% van de totale bevolking. Sanitaire voorzieningen zijn er nauwelijks en ook gezondheidszorg is een probleem. Woord en Daad ondersteunt een onderwijsprogramma in een kamp voor binnenlandse vluchtelingen. Samen met Cotton Tree Foundation, de lokale partner, worden er scholen gebouwd in Grafton Camp waar nog veel van de 30.000 mensen in hutten van plastic zonder voorzieningen wonen. Lager onderwijs in Zambia is sinds 2003 gratis. Net als in buurland Malawi is het aantal leerlingen daardoor fors toegenomen: van 1,8 miljoen in 2000 naar 3,03 miljoen in 2007. Deze enorme toename heeft echter de kwaliteit van onderwijs sterk verminderd. De leerlingen/leraarratio is met 57:1 nog steeds onacceptabel hoog. Daarnaast is het gebrek aan leermiddelen een probleem. Op lagere scholen is het niet ongewoon dat vijf kinderen samen een leerboek moeten delen. De infrastructuur is zowel kwalitatief als kwantitatief onvoldoende. Juist in het onderwijs zijn de effecten van de hiv/aids-epidemie dramatisch voelbaar: het hoge sterftecijfer onder leraren leidt tot afname van het aantal gekwalificeerde onderwijzers. Samen met MCC zet World Servants zich in het Mkushi district in op het verbeteren van het onderwijs, de (basis)gezondheidszorg en de hulp aan weduwen en wezen als gevolg van de hiv/aids-epidemie. Ook wordt er samengewerkt met het ministerie van onderwijs en gezondheidszorg om de hulp zo efficiënt en effectief mogelijk te maken. Daarnaast zijn er gesprekken met een potentiële nieuwe partnerorganisatie om in de oostelijke provincie verder te werken aan het verbeteren van onderwijsvoorzieningen.
3.2
Nieuwe projectlanden en partners
Het aantal projectlanden blijft in 2010 staan op dertien. Er zijn geen projecten in Egypte gepland zodat er ruimte is voor het evalueren van de activiteiten in dit land. Wel zullen in 2010 nieuwe landen onderzocht worden. Het gaat hierbij om Ethiopië en Rwanda waar andere Nederlandse organisaties al actief zijn. In Brazilië zullen de activiteiten die in samenwerking met de OSFA in Ocara en omgeving werden uitgevoerd beëindigd worden. Wel zal er samen met Tear Nederland assistentie geboden worden aan BEM een nieuwe partner die werkt in de omgeving van Sabinópolis. In Zambia wordt een pilotproject uitgevoerd met de CCAP Synod of Zambia. Zij is een zusterorganisatie van de partner CCAP Synod of Livingstonia waarmee World Servants in Malawi mee samenwerkt. CCAP Zambia is actief In de oostelijke provincie van het land en heeft ondersteuning nodig bij het World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
9
onderwijsverbeteringsprogramma wat ze implementeren. In 2009 zijn het nieuwe model voor de administrative & coordination cost en ook het field security plan succesvol geïmplementeerd bij de partners waarmee World Servants samenwerkt.
3.3
Nieuwe ontwikkelingen betreffende subsidies
MFS: vanaf 2007 maakt World Servants gebruik van het Mede-financieringsstelsel een subsidiekanaal van het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking. World Servants is via Oreon lid van Prisma, een vereniging van christelijke ontwikkelingsorganisaties, die armoedebestrijding als een gezamenlijke verantwoordelijkheid beschouwen. Via deze constructie draagt World Servants bij aan twee programma’s die vanuit het MFS gefinancierd worden, namelijk basisgezondheidszorg en onderwijs. Het betreft projecten in Malawi en Ghana; in 2009 ging het om zeven projecten. Bij deze programma’s en het hiv/aidsprogramma werken de leden van Prisma programmatisch samen met de andere deelnemers uit de ICCO-alliantie. Naast ICCO nemen Kerk in Actie (KiA), Edukans, Oikocredit en Sharepeople hieraan deel. Deze alliantie – waarin ICCO de rol van penvoerder richting het Ministerie vervult - heeft namens de genoemde partners de subsidieaanvraag verzorgd. In september 2006 besliste het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking positief op de aanvraag van de alliantie. In 2007-2010 ontvangt de ICCO-alliantie in totaal € 525 miljoen; ruim € 69 miljoen euro is bestemd voor projecten van de leden van Prisma. De gelden die vanuit het MFS worden ontvangen, maken het World Servants mogelijk om ook andere (innovatieve) onderdelen van het programma van de partner te financieren. Hierdoor kan de impact van een bouwproject extra versterkt worden. In Malawi heeft dit geresulteerd in een SIP (School Improvement Plan), een hiv/aids education project en een ‘best school’ competitie. Bij het onderwijsprogramma in Ghana gaat het om het opvangen van regenwater en speciale voorlichtingsprogramma’s voor meisjes. In Malawi en Ghana zijn bouwprojecten binnen het programma van de partner gerealiseerd zonder de inzet van een World Servants-groep. De ervaring heeft inmiddels geleerd dat, als er vooraf is samengewerkt tussen de gemeenschap en een World Servants-groep, zo’n project beter verloopt dan als dat niet het geval is. De afgelopen periode heeft World Servants samen met de partners in Ghana en Malawi geïnvesteerd in het opbouwen van de capaciteit van de lokale partnerorganisatie. Zowel in het Noorden als het Zuiden werden door medewerkers trainingen gevolgd en seminars gezocht. Regelmatig waren er veld- en werkbezoeken die gebruikt zijn om de onderlinge werkwijzen op elkaar af te stemmen en de rapportages aan te laten sluiten om de gestelde doelen uit het bedrijfsplan van de alliantie. Daarnaast is World Servants bezig met het ontwikkelen van een geautomatiseerd management informatiesysteem waardoor veel handelingen geautomatiseerd zullen worden. MFS biedt World Servants mogelijkheden om de samenwerking met andere Prisma- of alliantieleden te ontwikkelen. Het programma kan versterkt worden door waar mogelijk activiteiten te combineren. KPA (Matra)programma NCDO De afgelopen twee jaar lag het Particulier Iniatief (PI) regelmatig onder vuur. Bij de politiek brokkelt het draagvlak voor steun aan het PI af. Minister Koenders heeft ingrijpende veranderingen aangekondigd die behoorlijke gevolgen hebben voor World Servants. Het KPA programma, uitgevoerd door de NCDO, zal na 2010 worden afgebouwd. Deze subsidie (NCDO) en de premie van Wilde Ganzen zijn samen goed voor ongeveer tweederde van de subsidieinkomsten. Helaas zijn er weinig andere vergelijkbare subsidieregelingen waar World Servants gebruik van zou kunnen maken. Wilde Ganzen De samenwerking met Wilde Ganzen is uitgebreid en versterkt. Tot en met 2010 kan World Servants voor de projecten die zijn ondersteund een premie aanvragen bij Wilde Ganzen. De verwachting is dat de mogelijkheden na 2010 bij Wilde Ganzen beperkt zullen zijn.
World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
10
Ontwikkelingen: De kamerbrief van minister Koenders vermeldt dat er een nieuw susidieprogramma komt. Dit nieuwe programma bevat drie onderdelen: een onderdeel gericht op jongeren, een ter ondersteuning van kleine particuliere initiatieven en tot slot een onderdeel gericht op netwerkinitiatieven. Voor het programma wordt in totaal € 19 miljoen per jaar uitgetrokken. World Servants is aan het onderzoeken hoe (b.v. door samenwerking met andere organisaties) hiervan gebruik gemaakt kan worden. Daarnaast wordt er intensief gezocht naar andere financieringsbronnen. Een sector waarin World Servants haar activiteiten wil uitbreiden zijn de zogenaamde WATSAN (water en sanitatie) projecten. Hier wordt nadrukkelijk gezocht naar samenwerking met kennisinstituten en het bedrijfsleven. Met name op de Dominicaanse Republiek is al veel ervaring opgedaan met dergelijke projecten. Dit zou uitgebreid kunnen worden naar andere landen zoals Ecuador en Sierra Leone. Ook zullen de mogelijkheden worden onderzocht voor Europese subsidie met name met betrekking tot thema’s gericht op jongeren, zoals wereldburgerschap en ontwikkelingssamenwerking.
3.4
Werving en training
Deelnemers Het aantal deelnemers voor 2009 was begroot op 1.035 (in 2008 was dat 955). Het aantal deelnemers bedraagt per juni 2009 echter 916 (in 2008 was dit 1.038). In verband met te weinig aanmeldingen zijn de projecten EG209, OE409 en GH209 geannuleerd. Er is 1 project op maat bijgekomen, namelijk DR709 van het bedrijf Hoogendoorn. Voor 2009 waren oorspronkelijk 32 projecten begroot. Dit zijn er 29 geworden (inclusief ambassadeursreis).
Aantal deelnemers begroting versus realisatie 1200
Aantal deelnemers
1000 800 Begroting
600
Aantal dln
400 200 0 2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Jaartal
53% van de deelnemers ging dit jaar voor het eerst mee met een project van World Servants. 62% (566) van de deelnemers was jonger dan 24 jaar (zie tabel hieronder). In 2008 bedroeg dit percentage 66%.
World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
11
# dln Leeftijd 2009 % 16 t/m 20 447 21 t/m 23 119 24 t/m 30 105 > 30 240 Totaal 911
# dln 2008 49% 13% 12% 26% 100%
489 195 130 224 1.038
% 47% 19% 13% 22% 100%
Projecten Het aantal projecten voor 2009 bedroeg 29 (inclusief ambassadeursreis). Het aantal projecten in 2008 bedroeg 32 (2007: 29 projecten). Dit was inclusief het project van Woord en Daad.
Categorie 2009 16-23 jaar 16-30 jaar 21+ 21-30 jaar Bestaande groep POM Ambassadeursreis Totaal
2008 15 0 6 0 3 4 1 29
15 1 5 1 3 7 0 32
Voor 2009 stonden vijf Projecten op Maat gepland, waarvan één naar Ghana voor het Leger des Heils. Er was te weinig animo voor dit project en daarom moest het worden afgelast.
Stafleden De kwaliteit van een World Servants-project is voor een groot deel afhankelijk van een goed getrainde en op elkaar ingespeelde staf. World Servants toetst de kwaliteit van de stafleden met een selectieprocedure bij aanmelding. Hoe eerder staven compleet gevormd zijn, hoe beter de teams zich kunnen voorbereiden. In 2009 is het gelukt om alle stafvacatures in te vullen voor het staftrainingsweekend aan het eind van maart. Voor de projecten van 2010 kunnen stafleden zich al voor de officiële start van het seizoen inschrijven. Door deze vervroegde inschrijving hopen we de staven nog eerder compleet te hebben. Plaatselijke groepen In november 2006 is er gestart met een meer intensieve begeleiding van de plaatselijke groepen. Er werden vier kantoormedewerkers als groepscoach aangesteld om de plaatselijke groepen vanaf vijf deelnemers te begeleiden. De groepscoaches hebben bijna al hun groepen kunnen bezoeken. Alle groepen kunnen verder gebruik maken van de helpdesk, het kantoormanagement van World Servants. Na een eerste positieve evaluatie is besloten deze werkwijze met enkele wijzigingen voort te zetten. De plaatselijke groepen vormen de basis van het werk van World Servants in Nederland. De lokale activiteiten creëren op uiteenlopende manieren draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking. Integrale aanpak en aanbod De integrale aanpak en aanbod van World Servants-projecten werd in 2008 gecontinueerd. Als ‘lerende organisatie’ worden de uitgevoerde activiteiten organisatiebreed geëvalueerd. Dit gebeurt jaarlijks tijdens de projectevaluatiedag in september met alle betrokkenen: hoofdleiders, stafleden, set-up medewerkers, bestuursleden, kantoormedewerkers en de voorzitters van de verschillende vrijwilligersteams. De uitkomsten hiervan worden in de afzonderlijke teams opgepakt World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
12
en op elkaar afgestemd in de vergaderingen van de World Servants Project Raad (WSPR). De World Servants Project Raad functioneert ook als klankbord bij de ontwikkeling van nieuw beleid.
Samenwerking Zowel in het Zuiden als in het Noorden zoekt World Servants naar complementaire partnerrelaties. World Servants werkt reeds samen met het Leger des Heils en Time to Turn en is lid van het samenwerkingsverband Oreon en de vereniging Prisma. Andere relaties die zich ontwikkelen, zijn die met Tear, ICCO, Oikonomos, Edukans (de laatste drie binnen het MFS),‘Woord en Daad’ (Project Op Maat) en ROC Friese Poort (Project Op Maat).
World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
13
Hoofdstuk 4 4.1
Projecten 2010
Partners
Partners zijn cruciaal voor de programma’s die World Servants wil ondersteunen. In de periode 2007 tot 2009 is het aantal partnerorganisaties waarmee een Memorandum of Understanding (MOU) is getekend toegenomen van 1 tot 6. De komende jaren zal dit aantal toenemen tot 10. Bij een partner in Brazilië, de OSFA, eindigt de MOU in december 2009. De samenwerking zal vooralsnog niet verlengd worden. In die landen waar nog geen geschikte partnerorganisatie is gevonden, blijven we samen met de projectlandcoördinator zoeken naar geschikte kandidaten.
4.2
Projecten
In 2010 staan 31 projecten gepland, waaronder 4 Projecten Op Maat en 4 projecten voor Grote Groepen en 1 nieuw soort project in samenwerking met TEAR (Kenia Indepth). Daarnaast zijn er nog 4 projecten ten behoeve van de programma - ondersteuning van de partner gepland (IN409, GH409, MA309 en MA409) Soort
Aantal
16-24
13
0
13
0
21-40
2
0
2
0
21+
2
1
0
1
25-75
5
2
0
3
POM
4
1
2
1
Grote Groepen
4
0
4
0
Kenia Indept
1
0
1
0
31
4
22
5
Totaal
Voorjaar
Zomer
Najaar
World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
14
In de onderstaande tabel zijn de 31 projecten inclusief Kenia Indept met hun begrote bouwkosten opgenomen (bestaande uit vaste bouwkosten, afbouw en inrichting, de kosten voor coördinatie, setup kosten en onvoorzien). Daarnaast zijn er 4 projecten die of zonder World Servants groep worden gerealiseerd of het programma van de partner / aanvrager ondersteunen. Dit zijn GH410, IN410 MA310 en MA410. Project
Code
Kosten
4 lerarenwoningen in San Jose 2 klaslokalen voor volwassenenonderwijs in San Julian Lokalen voor semi internaat in Paulistas 2 lokalen en eetzaal in Evenecer 2 lokalen en eetzaal in Valle de Patere
BO110 BO210 BR110 EC110 EC210
€ 25.790 € 25.773 € 28.717 € 26.121 € 26.093
Waterleiding en latrines in El Ramón 4 woningen in Constanza 4 klaslokalen in Cotui – Samenwerking Leger des Heils 4 woningen in Constanza Waterleiding en latrines in El Ramón Basic school in Sunderland, 1ste fase - klaslokalen Basic school in Springfield, 2de fase – keuken, eetzaal, toiletten 3 klaslokalen voor middelbare school in Atrel 6 klaslokalen voor de basisschool in Moulin Gouane
DR110 DR210 DR310 DR410 DR510 JA110 JA210 HA110 HA210
€ 27.199 € 22.571 € € € € € €
22.602 25.251 25.184 26.277 22.010 22.010
Uitbreiding kliniek in Nakpunduri 2de fase 4 woningen voor staf kliniek in Datuko 3 woningen voor leerkrachten in Langbinsi Ondersteuning programma partner AGREDS in Najon Kenia Indepth in samenwerking met Tear 2 klaslokalen, 2 woningen en latrines in Matipa 2 klaslokalen, 2 woningen en latrines in Mfuphizi Ondersteuning programma partner CCAP in Kakwale Ondersteuning programma partner CCAP in Lusito PKN Leek – Vakschool met internaat in Umbwe Village Woningen in Handeni PKN Leek – Vakschool met internaat in Umwe Village 3 klaslokalen en lerarenwoning in Chijemu (CCAP Zambia) Klaslokalen in omgeving Chipata (Woord en Daad) 3 klaslokalen en lerarenwoning in Mwishala (MCC)
GH110 GH210 GH310 GH410 KE110 MA110 MA210 MA310 MA410 TA110 TA210 TA310 ZA110 ZA210 ZA310
€ € € €
35.512 35.402 34.035 56.167
€ € € €
28.760 28.808 28.749 29.715
2de fase nieuwbouw ziekenhuis in Sankeshwar 3de fase nieuwbouw ziekenhuis in Sankeshwar 1ste fase klaslokalen in Vijayadka
IN110 IN210 IN310
€ 31.501 € 30.747 € 32.786
fase keuken, eetzaal en medische voorziening, Perechrestje OE110 fase centrum voor kinderen met een beperking in Rativci OE210 fase Kindergarten in Jasinja OE310 fase basisschool in Jalivci OE410 Totaal bouwkosten:
€ 27.269 € 22.077 € 26.262 € 24.970 € 907.473
Zuid – Amerika
Bolivia Brazilië Ecuador Midden-Amerika
Dom.Rep.
Jamaica Haïti Afrika
Ghana
Kenia Malawi
Tanzania
Zambia
€ 22.144 € 3.000 € 21.581
Azië
India
Oost-Europa
Oekraïne
3de 2de 2de 2de
World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
15
Hoofdstuk 5 5.1
Staf, vorming en training 2010
Verdeling van de deelnemers
In de tabel in bijlage 2 staat de verdeling van de deelnemers over de verschillende perioden in de afgelopen jaren. Daarnaast is een overzicht gegeven wat het aantal deelnemers per leeftijdscategorie is in 2009. Meer informatie over de benadering van de verschillende groepen met de daarbij geformuleerde doelstellingen wordt beschreven in het strategisch plan 2010 – 2012.
5.2
Deelnemers
Voor 2010 is de doelstelling gesteld op 960 deelnemers. Elk project heeft een uitvoerig trainingsprogramma. De deelnemers worden in een weekend (zomerprojecten) of twee zaterdagen (voor- en najaarsprojecten) getraind. Er is aandacht voor kennismaking, project- en landinformatie, cultuurverschillen, gezondheid en regels.
5.3
Opleiding stafleden
In 2007 is begonnen met een leiderschapstraining voor potentiële stafleden. Deelnemers die door hoofdleiders aangemerkt worden als potentiële stafleden, worden voor deze training uitgenodigd. Ook krijgen andere belangstellende leiders (zoals plaatselijke groepsleiders) de kans deel te nemen aan deze training. Het uiteindelijke doel is om stafleden op te leiden. In juni 2009 deden 35 cursisten mee aan de training, 8 van hen sloten hiermee de cyclus van drie jaar af. De opzet van de cursus wordt in 2010 iets aangepast: de onderdelen worden meer modulair en in twee parallelle programma’s aangeboden. Hierdoor is de capaciteit van de cursus vergroot tot 50 deelnemers.
5.4
Plaatselijke groepsleiders
In 2010 wordt er opnieuw gewerkt met groepscoaches. Nieuwe plaatselijke groepen worden standaard bezocht. Ervaren groepen worden bezocht indien daar aanleiding toe is. Ook in 2010 zullen plaatselijke groepen intensief begeleid worden door een groepscoach. Bovendien is er in november een training voor plaatselijke groepsleiders.
5.5
Projecten op maat en projecten voor bestaande grote groepen
In de afgelopen jaren is het beleid ten aanzien van projecten op maat verder ontwikkeld en is er onderscheid gekomen tussen projecten op maat (POM) en projecten voor grote groepen (GG). Voor 2009 is het aantal geplande POM op vier uitgekomen en drie GG. Hiervan is echter één POM niet doorgegaan vanwege te weinig deelnemers. De mogelijkheid om in 2010 meer POMs en GGs te doen is vanwege het mindere aantal deelnemers in 2009 een goede manier om het aantal deelnemers en projecten niet te veel te laten dalen. Aangezien de interesse hiervoor stijgt is dat voor de komende jaren een lijn die we zullen voortzetten. World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
16
5.6
Vrijwilligers
World Servants kiest er bewust voor om meer met vrijwilligers te werken. Het enthousiasme van vrijwilligers en hun capaciteiten heeft een enorme impact op het werk van World Servants. In de figuur op pagina veertien is te zien welke teams de staf ondersteunen. Daarnaast zijn er nog teams die het algemene werk van World Servants dienen: Het webteam, zij verzorgen de website van World Servants. Het belteam: zij werven nieuwe donateurs middels telefonische acquisitie. Promoteam: zij vertegenwoordigen World Servants tijdens evenementen bij de stand. Daarnaast zijn er vrijwilligers actief in onder andere het combo, in geluid en organisatie tijdens het voorbereidingsweekend en het World Servants Festival. Ook zijn er regelmatig vrijwilligers die op het kantoor meehelpen met administratieve taken.
5.7
Vorming
Zoals de missie aangeeft, wil World Servants mensen enthousiasmeren en toerusten om dienstbaar te worden. Het aanleren van dienstbaarheid is de kern van het vormingsaspect van een World Servants-project. Deelnemers, stafleden, hoofdleiders en vrijwilligers leren om een dienende houding te ontwikkelen; doen wat Christus ons vraagt: niet heersen maar dienen. Deelnemers leren dit in de voorbereiding van het project, door het voeren van acties en tijdens het project door zich drie weken in te zetten voor de lokale gemeenschap. Een World Servants-project vormt zo deelnemers tot betrokken wereldburgers.
5.8
Fondsenwerving
De fondsenwerving richt zich op verschillende doelgroepen. De inkomsten uit fondsenwerving worden als volgt gerangschikt: Opbrengsten vaste donateurs Mailingacties Algemene giften (bedrijven, kerken, particulieren, scholen, collectes en stichtingen en fondsen) Projectmatige giften (stichtingen en fondsen, set-up inkomsten, bedrijven, particulieren) Extra opbrengsten van deelnemers Speerpunten voor 2010 zijn: Op zoek gaan naar nieuwe stichtingen en fondsen. In 2009 is gebleken dat dit een goede manier van fondsenwerving is. Het betrekken van de doelgroep bedrijven bij het werk van World Servants. Het onder de aandacht brengen van fondsenwerving en bewustwording van de gezamenlijke verantwoordelijkheid onder de deelnemers, vrijwilligers, plaatselijke groepen, collega’s en het bestuur. Met elkaar hebben we een groot netwerk aan contacten en relaties. Hierin kunnen en moeten we elkaar versterken.
Werving vaste donateurs Momenteel bestaat de achterban van World Servants uit ruim 1.600 vaste donateurs. Zij dragen ongeveer € 80.000 per jaar bij aan het werk van World Servants. Begin 2009 hebben twee plaatselijke groepen (Bodegraven en Voorthuizen) een belactie gedaan om nieuwe donateurs te werven. Hierbij werd als tegenprestatie een tegemoetkoming in de deelnemersbijdrage gehanteerd. Daarnaast is in het voorjaar een belactie gedaan door het belteam en het callcenter Christal. Het aantal donateurs is desondanks sinds november 2008 met (slechts) 35 gestegen. In 2010 worden wederom plaatselijke groepen ingeschakeld om nieuwe donateurs te werven.
World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
17
Mailingacties De mailingacties zijn bedoeld om de achterban van World Servants op de hoogte te houden van de laatste ontwikkelingen. Bij iedere mailingactie zit ook een acceptgiro waarmee men een gift kan overmaken. Momenteel zijn er gemiddeld 7.500 mensen die deze mailing thuisgestuurd krijgen. Komende tijd zal de nadruk liggen op het vergroten van het aantal abonnees. Per jaar worden er zes mailingen verstuurd, waarvan vier keer met het informatieblad de Worldserver en twee keer zonder. De doelstelling voor 2010 ten aanzien van de mailingen wordt in vergelijking tot 2009 naar beneden bijgesteld (van € 45.000 naar € 30.000). Hiervoor is een aantal redenen: De achterban wordt ook benaderd om vaste donateur te worden zodat de inkomsten uit mailingen naar alle waarschijnlijkheid zullen dalen. Er is een daling waar te nemen op het bedrag aan giften dat via mailingen binnenkomt (wellicht als gevolg van de kredietcrisis). Een deel van de doelstelling wordt verschoven naar projectmatige giften. De twee extra mailingen betreffen namelijk een concrete aanvraag voor specifieke projecten.
Algemene giften De algemene giften die World Servants binnenkrijgt komen van diverse doelgroepen, namelijk: particulieren kerken scholen bedrijven collectes stichtingen en fondsen Bedrijven vormen een belangrijke doelgroep (speerpunt) voor de komende jaren. Doelstelling is om ondernemers meer te betrekken bij het werk van World Servants. Dit kan op verschillende manieren (inzetten van hun kapitaal, expertise of een project voor de medewerkers). Als bedrijven het financieringsdoel van een project voor hun rekening nemen, kunnen verschillende vormen van publiciteit worden aangeboden (foto van de vlag van het bedrijf tijdens het project, logo op de website bij het betreffende project, publicatie in de Worldserver). In 2010 wordt geen ambassadeursreis georganiseerd. In 2008 stonden er twee gepland. Deze zijn vanwege capaciteitsproblemen geannuleerd. In 2009 stond een ambassadeursreis gepland. Op dit moment zijn er nog te weinig aanmeldingen om deze reis door te kunnen laten gaan. Er is op verschillende manieren geprobeerd deelnemers te werven, maar dit heeft tot dusverre weinig opgeleverd (redenen zijn dat ondernemers niet zo’n lange tijd weg willen, het bedrag te hoog vinden en vaak nog helemaal geen binding hebben met World Servants). De totale inkomsten van algemene giften zijn voor 2010 begroot op € 50.000. De algemene giften laten in 2009 een behoorlijke daling zien t.o.v. 2008. Wellicht als gevolg van de recessie (?)
Projectmatige giften Projectmatige giften zijn met name de giften die binnenkomen op de financieringsverzoeken die World Servants stuurt naar stichtingen en fondsen en bedrijven. In 2009 zijn er een aantal grote nieuwe stichtingen en fondsen geacquireerd. Continuïteit hierin is erg belangrijk. Voor 2010 is een bedrag begroot van € 230.000. Ook blijft World Servants de plaatselijke groepen stimuleren om extra acties te voeren voor de projecten. Hiervoor is een bedrag begroot van € 35.000.
World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
18
5.9
Begroting fondsenwerving 2010
Algemeen
Vaste donateurs Opbrengsten mailingacties Collectes Nieuwe subsidies Diverse inkomsten Algemene giften Giften projecten Opbrengsten 20-jarig jubileum Totaal Extra deelnemersbijdragen Totaal incl. extra dln. bijdragen
Begroting 2010
Begroting 2009
Realisatie 2008
€ 80.000 € 30.000 €0 €0 € 10.000 € 50.000 € 230.000
€ 70.000 € 45.000 €0 €0 € 12.500 € 75.500 € 261.243
€ 81.627 € 34.101 € 5.546 €0 - € 4.387 € 76.736 € 189.170
n.v.t
n.v.t
€ 14.723
400.000 € 35.000 435.000
464.243 € 60.000 524.243
398.056 € 40.581 438.637
World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
19
Overzicht herkomst inkomsten World Servants en opbouw kostenstructuur van de projecten Begroting inkomsten 2010 Deelnemersbijdragen 12%
1% Extra deelnemersbijdragen
3%
Subsidies 13% Mailingacties en vaste donateurs
2% 70%
Algemene giften en giften projecten Overig
Opbouw kostprijs projecten
22% 29%
Bouwkosten Reiskosten deelnemers Overige deelnemerskosten Uitvoeringskosten project
15%
34%
Fondsenwervingsacties deelnemers Iedere deelnemer is verantwoordelijk voor een vastgestelde bijdrage aan het project. In 2009 was dat voor de meeste projecten € 2.275. Voor 2010 moet de prijs nog worden bepaald. Ruim 65% van de deelnemers verkrijgt de deelnemersbijdrage via fondswervingsacties zoals: oliebollenverkoop, sponsortochten, rommelmarkten, etc. Op de website worden allerlei ideeën aangedragen (en onderling uitgewisseld) om acties te organiseren.
Prijs
2010
2009
2008 nieuw + €98
t.o.v. 2008 t.o.v. 2008 t.o.v. t.o.v. 2008 oud nieuw 2008 oud nieuw
Zomerprojecten
€ 2.275
€ 2.143
€ 180
€ 82
9%
4%
Zomerprojecten verdieping
€ 2.325
€ 2.193
€ 180
€ 82
9%
4%
Zomerproject Egypte
€ 1.900
€ 1.793
€ 155
€ 57
9%
3%
Zomer Oekraïne Na/voorjaars projecten (Haiti € 2.185)
€ 1.215
€ 1.163
€ 100
€ 2
9%
0%
€ 2.135
€ 2.013
€ 170
€ 72
9%
4%
Na-voorjaarsprojecten Oekraine
€ 1.135
€ 1.083
€ 100
€2
10%
0%
World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
20
Financiering en subsidies Ook in 2010 zal World Servants subsidie- en premie aanvragen indienen bij de NCDO en de Wilde Ganzen. Per project kan zowel een aanvraag voor subsidie als premie ingediend worden. Het gaat hierbij om de onderstaande mogelijkheden: subsidie van de NCDO (KPA subsidie) en Wilde Ganzen (premie) – projecten in alle landen behalve de Oekraïne, Malawi en Ghana. de KPA–Matra subidieregeling van het Ministerie van Buitenlandse Zaken – ook in combinatie met Wilde Ganzen voor de projecten in de Oekraïne. Om de doelstellingen van Wilde Ganzen en de NCDO, voorlichting en draagvlakversterking, zoveel mogelijk onder de aandacht te brengen worden de plaatselijke World Servants groepen actief begeleid en getraind. Elke plaatselijke groep van vijf of meer deelnemers heeft een groepscoach. Deze coach heeft frequent telefonisch contact en komt op bezoek. De activiteiten worden gestart tijdens een zogenaamde kick-off activiteit waar promotie, fondsenwerving, draagvlakversterking, publiciteit en de beschikbare materialen onder de aandacht gebracht worden. Ook worden de plaatselijke World Servants groepen geadviseerd hoe bepaalde groepen uit de Nederlandse samenleving bereikt kunnen worden. Dit gebeurt met hulp van het door de NCDO beschikbaar gestelde Mentality Milieus tool. via PRISMA mee te doen in apart door MFS gefinancierde programma’s in Malawi (onderwijs) en Ghana (onderwijs en basisgezondheidszorg). Deze regeling bestrijkt de periode van 2007 – 2010.
World Servants Nederland | concept projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
21
Hoofdstuk 6
Samenvatting uitgangspunten
Projecten 1. Het aantal projecten met een groep is (ten opzichte van de projectplanning 2009) met één toegenomen: van 30 naar 31. In 2010 is, vanwege de geringe belangstelling in 2009 geen ambassadeursreis gepland. Ten opzichte van 2009 is het aantal reguliere projecten in de zomer met één project afgenomen. Het aantal volwassenprojecten (leeftijdscategorie 21+ en 25-75 jaar) is met 2 toegenomen. De reden voor de aanpassing/stijging van het aantal is gebaseerd op: 2. doelstellingen 2010-2012 uit het strategisch plan waaronder de toename van projecten voor volwassenen; 3. waarschijnlijk als gevolg van de recessie een terugloop van het aantal deelnemers in de leeftijdsgroep 16-23 jaar; 4. de verhouding van het aantal Projecten Op Maat en Grote Groepen wordt bepaald volgens een vastgesteld model. 5. Voor 7 projecten zijn de projectgelden gegarandeerd (MFS). Aantal reguliere projecten: Aantal ‘Projecten Op Maat’: Aantal Grote groepen:
23 4 4
Bouwkosten Het onderstaande overzicht laat de totale bouwkosten zien van de afgelopen jaren. Opmerking (zie ook voetnoot 4) In 2010 zullen de gemiddelde begrote bouwkosten per project iets hoger zijn aan die van 2009. Het te hanteren aantal is 30 projecten die gemiddeld € 28.358 kosten. Begrote totale bouwkosten:
€ 887.097
De ontwikkelingen over de afgelopen jaren waren als volgt: Projectjaar 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Bouwkosten Begroot € 437.837 € 509.994 € 537.004 € 576.539 € 760.409 € 862.212 € 852.362 € 887.097
Werkelijk € 376.174 € 569.509 € 498.911 € 630.525 € 793.509 € 869.645
# Projecten Begroot1 Werkelijk 21 20 24 23 25 25 26 26 3 29 28 31 32 30 30 4 35
Gemiddeld Begroot Werkelijk € 20.849 € 18.800 € 21.299 € 24.7612 € 21.480 € 19.956 € 22.175 € 24.251 € 27.157 € 28.340 € 27.813 € 27.176 € 28.412 € 29.570
Deelnemers In hoofdstuk 6.5 is per project aangegeven voor welke leeftijdscategorie het project bestemd is en de geplande periode. Het totaal aantal deelnemers is begroot op 960 (inclusief Kenia Indepth).
1 Bij het begrote aantal projecten in 2003 en 2004 is het ‘Regresamos - Wij gaan terug’ project niet meegeteld. Voor dit type projecten worden geen relevante bouwkosten begroot. 2 Het werkelijke bedrag per project is hoger uitgevallen omdat er in 2004 door een positief resultaat van de fondsenwerving €60.000 extra kon worden uitgegeven. 3 Er zijn 29 projecten begroot. Echter, van 1 project, het POM in Sierra Leone, zullen de bouwkosten door Woord en Daad bijeengebracht worden. De gemiddelde bouwkosten voor 2007 komen uit op € 28.340 per project. 4 Werkelijk aantal projecten waarmee gerekend kan worden in 2010 is 32. Excl. SL110, KE110, IN410 en inclusief GH410, MA310 en MA410. Wat de gemiddelde begrote bouwkosten per project doet uitkomen op € 28.358.
Daarnaast ondersteunt World Servants de PKN-gemeente in Leek bij twee projecten in Tanzania. Het gaat hierbij om circa 60 deelnemers vanuit de PKN-gemeente Leek.
Aantal deelnemers reguliere projecten: Aantal deelnemers ‘Projecten Op Maat’: Aantal deelnemers Grote groepen:
720 120 120
Deelnemersbijdrage De deelnemersbijdrage voor 2010 moet nog worden vastgesteld. Onderstaande tabel geeft de verhoging per jaar weer. Het jaar 2002 (invoering van de Euro) is in dit overzicht als basisjaar genomen. Deze verhogingen liggen onder het inflatiepercentage in Nederland.
Jaar 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 + € 98 2009
Deelnemersbijdrage India Ghana DR Bolivia zomer zomer zomer najaar fl. 3.400 87 fl. 3.500 90 fl. 3.500 90 fl. 3.400 € 1.588 € 1.543 € 1.543 € 1.588 € 1.775 100 € 1.775 100 € 1.775 100 € 1.650 € 1.875 106 € 1.875 106 € 1.875 106 € 1.750 € 1.915 108 € 1.915 108 € 1.915 108 € 1.790 € 1.940 109 € 1.940 109 € 1.940 109 € 1.810 € 1.950 109 € 1.950 109 € 1.950 109 € 1.820 € 1.995 112 € 1.995 112 € 1.995 112 € 1.865 € 2.045 115 € 2.045 115 € 2.045 115 € 1.915 € 2.143 121 € 2.143 121 € 2.143 121 € 2.013 € 2.275 132 € 2.275 132 € 2.275 132 € 2.135
94 100 106 109 110 110 113 116 122 122
Oekraïne voorjaar fl. 1.500 91 € 681 € 750 100 € 800 107 € 835 111 € 850 113 € 860 113 € 925 123 € 985 131 € 1.083 144 € 1.135 52
World Servants Nederland | projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
23
Hoofdstuk 7 7.1
Overzicht aantal deelnemers sinds 1996
Jaar
Deelnemers Projectplan 600 700 700 640 670 695 665 665 750 780 810 910 1072 1.035
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
7.2
Bijlagen
Projecten Gepland 16 17 15 20 21 23 24 22 25 25 26 29 35 32
Werkelijk 515 566 490 663 641 684 688 679 752 753 791 897 1038 914
Werkelijk 15 18 15 18 21 20 21 20 23 25 26 28 32 29
Opbouw van de leeftijdsgroepen
In de onderstaande tabel staat de verdeling per periode van de deelnemers over de afgelopen vijf jaar. Verdeling deelnemers Periode:
2005 Voorjaar Zomer Najaar POM Totaal:
2006
2007
2008
2009
61 552 99 41
60 564 92 75
68 640 105 84
60 700 82 196
61 650 110 90
753
791
897
1.038
911
Dit overzicht geeft de verdeling van het aantal deelnemers per leeftijdscategorie in 2009. Situatie in 2009
16-23
21+
POM
15 526
6 199
4 90
Per 25 mei 2009
Aantal projecten Aantal deelnemers
29 911
Bestaa nde groep 3 93
Amb. Reis
1 3
World Servants Nederland | projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
24
7.3
Criteria voor projecten
De projectaanvragen die opgenomen worden in het projectplan zijn beoordeeld aan de hand van de criteria zoals deze door World Servants vastgesteld zijn. Daarnaast worden bij het samenstellen van het projectplan de volgende uitgangspunten en criteria gebruikt.
1. Groei: Een groei van rond de 3 – 5% per jaar. Groei van het aantal projecten wordt bij voorkeur in de bestaande landen gerealiseerd. Door samen te werken met verschillende partners in het betreffende projectland is dit mogelijk. Een nieuw projectland wordt dan toegevoegd als een van de bestaande landen afvalt of als het aantal deelnemers/projecten dusdanig toeneemt dat het bestaande aantal landen niet toereikend is; Door de samenwerking met andere organisaties bijvoorbeeld bij een Project Op Maat kunnen projecten gerealiseerd worden in een nieuw land. 2. Continuïteit: Projecten worden bij voorkeur gepland in de bestaande landen/regio met dezelfde partner/coördinator. 3. Spreiding: Er wordt gestreefd naar een evenwichtige spreiding van het aantal landen per werkgebied; Projecten worden gespreid over het jaar uitgevoerd waarbij het hoofdaccent op de zomer ligt; De projecten worden over de verschillende leeftijdsgroepen gespreid; Projecten zijn verdeeld over de vier sectoren: onderwijs, gezondheidszorg, huisvesting en schoon water. 4. Projecten: De aanvraag uit het land zelf is de basis voor een project; Voorkeur heeft een aanvraag die onderdeel is van een langlopend programma; Het aantal projecten in een land wordt bepaald door de capaciteit van de partner/coördinator en door de wervingsmogelijkheden in Nederland. 5. Veiligheid: De veiligheid in een land wordt 2 maal per jaar getoetst aan de reisadviezen van het Ministerie van Buitenlandse zaken en de adviezen van de lokale partner / coördinator. Van ieder land is een veldveiligheidsplan dat jaarlijks tijden de voorbereidingsreizen met de partner wordt besproken en aangepast daar waar nodig. De hoofdleider van het World Servants project wordt op basis van dit veldveiligheidsplan geïnstrueerd. De omstandigheden ter plaatse kunnen verschillen, (klimaat, primitiviteit, criminaliteit e.d.); ten aanzien van de selectie van een project voor een bepaalde leeftijdscategorieën wordt hiermee rekening gehouden. 6. Uitvoering: De omvang van het project en de hoeveelheid bouwwerkzaamheden zijn gerelateerd aan de beschikbare financiële middelen. De bouwkosten (bestaande uit vaste bouwkosten en de kosten van afbouw en inrichting) zullen niet meer dan € 25.000 per World Servants team mogen bedragen; World Servants Nederland | projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
25
De omvang van de groep is passend bij de omgeving waarin gewerkt gaat worden; Een groep bestaat uit minimaal 20 en maximaal 40 deelnemers. Het minimum van twintig deelnemers heeft te maken met de beschikbaar komende financiële middelen voor de uitvoering van het bouwproject. Het maximum van veertig deelnemers heeft o.a. te maken met de hanteerbaarheid van het team door de hoofdleider en zijn staf.
7. Deelnemers: 66% van de deelnemers zijn jongeren. 8. Type projecten: jongeren: 16 – 24 jaar; midden groep: 21 – 40 jaar; volwassenen: 21+ en 25-75 jaar; Projecten op maat voor scholen / bedrijven / kerken en grote groepen. 9. Criteria voor landenkeuze: het percentage armen – BNP behoort bij voorkeur tot de groep van de minst ontwikkelde landen; de hoeveelheid buitenlandse steun die het land ontvangt; kosten niveau (bouwen en levensonderhoud); veiligheid – geen projecten in fragiele staten; logistiek. 10. Sectoren onderwijs gezondheidszorg huisvesting schoon water
7.4
Trainingsdata
september 2009 12: voorbereidingsdag BO209, MA309, DR409, DR509, DR709 18-20: World Servants-festival 18: stafevaluatie 19: hoofdleidersevaluatie oktober 2009 17: training presentatieteam 27: World Servants Project Raad november 2009 7: training plaatselijke groepsleiders 7: voorbereidingsdag DR709 december 2009 12: voorbereidingsdag DR110 18-19: Leiderschap in dienstbaarheid januari 2010 9: voorbereidingsdag DR110 World Servants Nederland | projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
26
februari 2010 2: visiedag 13: staftraining HA110, OE110, OE210 maart 2010 13-14: voorbereidingsweekend HA110, OE110, OE210 26-28: staftrainingsweekend april 2010 7: trainingsavond kinderwerkstafleden mei 2010 1-2: voorbereidingsweekend zomerprojecten 29: verdiepingsdag HA210 & ZA210 juni 2010 4-5: training HIV-Aids-voorlichtingsprogramma 5: training TL/TS 5: training schrijvers 5: bijeenkomst setup-medewerkers 7: trainingsavond medisch stafleden Noord 8: trainingsavond medisch stafleden Midden 10: hoofdleidersoverdrachtavond juli-projecten 11-12: Leiderschap in dienstbaarheid 14: World Servants Project Raad 19: voorbereidingsdag BO210, DR410, GH310, IN310 19: verdiepingsdag HA210 & ZA210 29: hoofdleidersoverdrachtavond augustus-projecten september 2010 17-19: festival 17: stafevaluatie 18: hoofdleidersevaluatie 25: voorbereidingsdag BO210, DR410, GH310, IN310
World Servants Nederland | projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
27
Overzicht begroot / maximaal aantal deelnemers Achter de kolommen van het land en het project staan vermeld: projectcode; voor welke leeftijdscategorie het project bestemd is; deelnemerswerving begrote aantal deelnemers; door projectmanagement vastgestelde maximum aantal deelnemers; de periode waarin het project gepland staat. Land
Project
Code Leeft. Aantal dln.
Zuid – Amerika
Bolivia Brazilië Ecuador
4 lerarenwoningen in San Jose 2 klaslokalen voor volwassenenonderwijs in San Julian Lokalen voor semi internaat in Paulistas 2 lokalen en eetzaal in Evenecer 2 lokalen en eetzaal in Valle de Patere
Perio Bestaande de groep
begr.
max
(week nr.)
BO110 BO210 BR110 EC110 EC210
21-40 25-75 16-24 16-24 25-75
35 30 35 35 30
40 35 35 35 35
29-32 40-42 29-32 27-30 31-34
Waterleiding in El Ramón 4 woningen in Constanza Cotuí – Klaslokalen samen met Leger des Heils 4 woningen in Constanza Waterleiding in El Ramón Basic school in Sunderland, 1ste fase - klaslokalen Basic school in Springfield, 2de fase – keuken, eetzaal, toiletten 3 klaslokalen voor middelbare school in Atrel 6 klaslokalen voor de basisschool in Moulin Gouane*
DR110 DR210 DR310 DR410 DR510 JA110 JA210 HA110 HA210
25-75 16-24 16-24 16-24 25-75 16-24 16-24 21+ 16-24*
25 30 30 30 30 30 35 30 30
35 35 35 35 35 35 35 35 35
6-8 27-29 28-31 LdH 30-33 43-45 27-30 Rijnsburg 30-33 14-16 28-31
Uitbreiding kliniek in Nakpunduri 2de fase 4 woningen voor staf kliniek in Datuko 3 woningen voor leerkrachten in Langbinsi Ondersteuning programma partner AGREDS in Najon Kenia Indepth in samenwerking met Tear 2 klaslokalen, 2 woningen en latrines in Matipa 2 klaslokalen, 2 woningen en latrines in Mfuphizi Klaslokalen – samenwerking met Red een Kind Ondersteuning programma partner CCAP in Lusito Vakschool met internaat Umbwe Village Woningen Handeni Vakschool met internaat Umbwe Village 2 klaslokalen en woning in Chijemu (CCAP)* Klaslokalen in Chipata (Woord en Daad) 2 klaslokalen in Mwishala
GH110 GH210 GH310 GH410 KE110 MA110 MA210 MA310 MA410 TA110 TA210 TA310 ZA110 ZA210 ZA310
16-24 16-24 21+
35 35 30 0 15 30 35 0 0
40 40 35 0 15 35 40 0 0
27-30 30-33 41-43
2de fase nieuwbouw ziekenhuis in Sankeshwar 3de fase nieuwbouw ziekenhuis in Sankeshwar Klaslokalen in Vijayadka
De Pijler
Midden – Amerika
Dom.Rep.
Jamaica Haïti Afrika
Ghana
Kenia Malawi
Tanzania
Zambia
Indepth
16-24 21-40
Tear 27-30 30-33 ReK PKN Leek
16-24
35
16-24*
30
30-33 PKN Leek 30
30-33 Woord en Daad
16-24
35
35
29-32
IN110 IN210 IN310
16-24 16-24 25-75
35 30 30
40 35 35
27-30 31-34 43-45
OE110 OE210 OE310 OE410
25-75 25-75 16-24 16-24
30 30 30 30 Totaal: 960
35 35 35 35
16-18 19-21 28-30 31-34
Azië
India
Oost – Europa
Oekraïne
Opvanghuis in Perechrestje 2de fase opvanghuis in Rativci Klaslokalen in Jasinja Kleuterschool in Jalivci
* verdiepingsproject voor ervaren deelnemers World Servants Nederland | projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
28
Bethel Ureterp
World Servants Nederland | projectplan 2010 | alle rechten voorbehouden aan World Servants
29