JAARVERSLAG 2007
Postbus 129 | 8470 AC WOLVEGA | telefoon 0561 614857 | www.worldservants.nl
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
2
Voorwoord Een heel goed jaar ligt achter ons. Net als voorgaande jaren kijken we dankbaar terug en zijn onder de indruk wat er weer een werk is verzet. Het thema van 2007 was ‘Servant Identity’:
Een heel jaar stonden de schijnwerpers daardoor op onszelf. Waarom doen we eigenlijk wat we doen? Waar komt die drang om anderen te dienen uit voort? Hieronder enkele hoogtepunten van het afgelopen jaar: Deelnemers en projecten| 897 deelnemers hebben zich, door deel te nemen aan een World Servants project, in beweging laten zetten om met een ‘servant identity’ aan de slag te gaan; in dertien projectlanden zijn negenentwintig projecten gerealiseerd op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg, huisvesting en schoonwater voorzieningen. Partners in projectlanden | Na de nodige onderzoeken en voorbereidingen zijn dit jaar de activiteiten in Haïti en Sierra Leone van start gegaan. In Haïti wordt samengewerkt met BHM – Baptist Haiti Mission. In Sierra Leone ondersteunde World Servants een team van Woord en Daad bij de uitvoering van een bouwproject in samenwerking met de lokale Cotton Tree Foundation. Organisatie World Servants | Vanaf 2007 wordt het strategisch plan ‘Ontwikkeling door samenwerking’ (2007-2009) geïmplementeerd. Alle projecten zijn bijzonder goed verlopen. Alleen hebben de deelnemers van het laatste project (DR307) hun werkzaamheden moeten staken vanwege een grote overstroming in de Dominicaanse Republiek. Na thuiskomst heeft deze groep zich enorm ingezet om extra fondsen in te zamelen om het Dominicaanse World Servants-kantoor te ondersteunen bij het verlenen van hulp aan de lokale mensen en om een wederopbouwprogramma te starten. Wederom zijn de ticketprijzen en de toeslagen tijdens het projectseizoen gestegen. Vanwege een opgenomen marge in de begroting heeft dit geen negatieve consequenties voor het jaarresultaat. We verheugen ons over een stijgende opbrengst van de fondsenwerving in 2007. Een en ander heeft ertoe geleid dat we het boekjaar met een positief resultaat kunnen afsluiten. Voor alle projecten zijn niet alleen de financiën voor de ruwbouw, maar ook voor de afbouw en inrichting van de gebouwen verstrekt, waardoor deze zo snel mogelijk in gebruik genomen kunnen worden. Het is fantastisch om te zien hoe de missie van World Servants mensen in beweging zet. Door aan die missie mee te werken, kunnen we samen de liefde van Jezus Christus in de wereld laten zien. Wat een grote impact de projecten hebben op mensen en hele gemeenschappen maken we op uit de verhalen en brieven van deelnemers en de partnerorganisaties. Anyke Lont, deelnemer Dominicaanse Republiek: ‘Na een lange reis kwamen we aan in Constanza. Een prachtige stad met een hele mooie omgeving. We gingen zes huizen bouwen voor gezinnen met ieder hun eigen verhaal. Wat waren ze dankbaar dat we er waren. Tijdens het bouwen hielpen ze hard mee. Zo was er een moeder die af en aan een steile helling op en afliep met een grote emmer vol zand op haar hoofd. Ik vind het goed dat de lokale kerk zich inzet voor de mensen van deze wijk. Ze zijn erg arm en het leven in de krotten is zwaar. Door het bouwen van nieuwe woningen krijgen de mensen weer hoop op een betere toekomst voor hun gezin.’
We willen graag dank uitspreken aan alle partners, deelnemers, vrijwilligers, kantoormedewerkers en bovenal aan onze God. Hij maakt het mogelijk dat we met elkaar de missie en doelstellingen van World Servants kunnen realiseren. P. Rozeboom voorzitter
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
Els M. Nijman directeur
3
Inhoudsopgave
1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7
2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10 2.11 2.12 2.13
3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6
4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6
5 5.1 5.2
Visie, missie en strategie
6
Grondslag Visie Missie World Servants internationaal Missie World Servants Nederland Strategie Belangrijke waarden voor World Servants Motto van World Servants
6 6 6 6 6 7 7
Verslag projecten 2007
8
Werkgebieden Partners Sectoren Werkwijze Subsidies Vorming Impactvoorbeeld Overzicht projecten 2007 Verdeling projecten en investering per sector Verdeling deelnemers over de verschillende soorten projecten Vergelijking deelnemersaantallen laatste jaren Projectenoverzicht 2007 Impactvoorbeeld: Malawi
8 8 8 8 9 9 10 11 13 13 13 14 34
World Servants in Nederland
35
Ontwikkelingen in de organisatie Personeel en huisvesting Fondsenwerving Deelnemerswerving Communicatie Vorming en training
35 41 42 43 43 44
Procedures en waarborgen kwaliteit
46
Beleidsproces ISO-traject CBF-Keurmerk Boekenonderzoek loonbelasting Evaluatie activiteiten World Servants Klachtenprocedure
46 46 46 46 46 47
Toekomstplannen
48
Toekomstvisie Voortzetten lijn strategische beleidskeuzes
48 48
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
4
6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9
7 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 7.9
8 8.1
Verslag bestuur
51
De bestuursleden Benoeming bestuursleden Bestuursvergaderingen en rapportage aan het bestuur Directie en functioneren directie Onkostenvergoedingen Mate van betrokkenheid bij het werk Bestuur World Servants Internationaal (WSI) Directie en staf Comité van aanbeveling
51 51 51 52 52 52 52 52 53
Financiële verantwoording
54
Analyse jaarresultaat Balans Resultatenrekening Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Toelichting op de balans Toelichting op de resultatenrekening Toelichting op de uitvoeringskosten Toelichting op de doorgeefgiften Begroting World Servants 2008
54 56 58 60 61 67 70 76 77
Overigen
79
Accountantsverklaring
79
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
5
Hoofdstuk 1
Visie, missie en strategie
De Stichting World Servants Nederland is een christelijke organisatie, opgericht op 15 juni 1988, die projecten organiseert op het gebied van ontwikkelingssamenwerking.
1.1
Grondslag
De basis voor het beleid en de activiteiten van World Servants is het Woord van God, de Bijbel. De stichting hanteert als grondslag de geloofsbelijdenis van de wereldwijde kerk zoals die in het Apostolicum is opgetekend.
1.2
Visie
De geestelijke en materiële nood in de wereld is groot. De liefde van Christus dringt ons in Zijn kracht die wereld in te gaan en aan die nood te doen wat onze hand vindt om te doen.
1.3
Missie World Servants internationaal
“World Servants is a growing global partnership, drawn by the love of Jesus Christ, to facilitate cross-cultural serving and learning opportunities that lead to the transformation of individuals and communities.” In 2005 is, binnen de wijde internationale missie, de missie van World Servants Nederland geformuleerd:
1.4
Missie World Servants Nederland
World Servants wil, vanuit het geloof in Jezus Christus, mensen enthousiast maken en toerusten om zich dienstbaar in te zetten in deze wereld. World Servants doet dat door het uitsturen van teams die bouwprojecten realiseren in ontwikkelingslanden: scholen, klinieken, huizen en waterprojecten. Deze bouwprojecten zijn onderdeel van programma's van lokale partnerorganisaties en dragen bij aan het blijvend verbeteren van de levensomstandigheden van een hele gemeenschap. Zowel het bouwen als het overige programma, waarin thema's als armoede, praktisch geloven en omgaan met cultuurverschillen een rol spelen, vinden plaats in nauwe samenwerking met de plaatselijke bevolking. Deelnemers hebben zo de kans om daadwerkelijk te ervaren wat dienstbaarheid inhoudt.
1.5
Strategie
Om de missie uit te werken heeft het bestuur voor de periode 2007 – 2009 de volgende zes strategische beleidskeuzes vastgesteld: 1. Groei in kwaliteit en kwantiteit
Voortdurende verbetering van de projecten, de processen en van de organisatie. Jaarlijkse groei van (het aantal projecten en) deelnemers van minimaal 5 procent.
2. Integrale aanpak World Servants-projecten
De vorming van de deelnemers en hun achterban(nen) en de ontwikkeling van de projectgemeenschappen vormen een integraal geheel van doelstellingen en activiteiten en worden als zodanig in onderlinge samenhang ontwikkeld, georganiseerd en uitgevoerd.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
6
3. Samenwerking met partners in Noorden en Zuiden
Zowel in de projectlanden (het Zuiden) als in Nederland (het Noorden) gaat World Servants complementaire partnerrelaties aan om maximale impact te bereiken. 4. Inzet van vrijwilligers
World Servants is een organisatie die waar mogelijk vrijwilligers inzet. Zij wil dat doen met een professionele aanpak en ondersteuning en zal er in de komende jaren naar streven dat alle hiermee samenhangende aspecten meer concreet vorm krijgen in de organisatie en het beleid ervan. 5. Ontwikkeling van de ‘vorming’ kant van de World Servants-projecten
De komende jaren wil World Servants de vormende kant van de projecten voor de deelnemers meer gaan ontwikkelen, zowel tijdens de projecten als het voor- en natraject ervan. Hier wordt gedoeld op geloofs-verdieping en bewustwording, motivering en activering t.a.v. de armoede in de wereld. 6. Regionale structuur en plaatselijke groepen
De plaatselijke groepen spelen een grote rol in de deelnemerswerving, de fondsenwerving en de naamsbekendheid. Zij hebben ook grote potentie om een essentiële rol te spelen in de vormende kant van de projecten. Hiervoor is het nodig dat de komende jaren het aantal vaste, gestructureerde groepen flink toeneemt. Hiertoe zal er gewerkt worden aan een integraal pakket (o.a. begeleidings- en trainingsplan) voor de plaatselijke groepsleiders en een passende World Servants structuur. Meer over de strategische beleidskeuzes in hoofdstuk 3 en 5, en in het Strategisch Plan 2007 2009.
1.6
Belangrijke waarden voor World Servants
Met betrekking tot het werk zijn er vier waarden essentieel:
Christusgericht Het geloof in Jezus Christus is de basis voor het werk van World Servants. De Bijbel wordt gezien als het Woord van God en als norm voor het leven. Door haar activiteiten wil World Servants een blijvende indruk van de liefde van Jezus Christus in de wereld achterlaten. Dienen In de naam ‘World Servants’ zit het woord dienaar (servant). World Servants wil, in navolging van Jezus Christus, vanuit een dienende levenshouding mensen motiveren en toerusten om ‘World Servants’ te worden. Samenwerking Mensen zijn voor World Servants de belangrijkste hulpbron. Er wordt gestreefd naar optimale samenwerking, met respect voor mensen en cultuurverschillen. Kwaliteit World Servants streeft ernaar om alle aspecten van haar werk voortreffelijk uit te voeren.
1.7
Motto van World Servants
Het motto van World Servants is ‘bouwen aan jezelf door te bouwen voor een ander’. Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
7
Hoofdstuk 2 Verslag projecten 2007 2.1
Werkgebieden
Om efficiënt te werken concentreert World Servants haar activiteiten in een aantal geselecteerde projectlanden en bij voorkeur in een afgesproken regio. Groei van het aantal projecten vindt in eerste instantie plaats in deze landen. Selectie van projecten en eventuele nieuwe projectlanden gebeurt aan de hand van daarvoor vastgestelde criteria.
2.2
Partners
World Servants werkt in de projectlanden via lokale coördinatoren of partnerorganisaties. Bij voorkeur gaat World Servants een langlopende samenwerking aan met christelijke partnerorganisaties die streven naar een duurzame verandering in de levensomstandigheden van de mensen. Van een partner wordt verwacht dat hij streeft naar kwaliteit en dat de toegepaste werkwijze aantoonbare effecten heeft. De partner dient betrouwbaar te zijn en over voldoende deskundigheid en mogelijkheden te beschikken om zijn plannen uit te voeren. World Servants werkt ernaar toe om met alle partners en coördinatoren een officiële MOU (memorandum of understanding) af te sluiten. Zodra een project aanvaard is, wordt hiervan een overeenkomst gemaakt. Hierin hebben de partner en World Servants vastgelegd wie voor welke fase van de projectcyclus verantwoordelijk is en wat de wederzijdse verplichtingen zijn. World Servants is betrokken bij alle fasen in de projectcyclus van de projecten waarbij zij assisteert.
2.3
Sectoren
Er wordt projectmatige steun gegeven binnen programma’s die bijdragen aan structurele armoedebestrijding. Dit wordt gerealiseerd door het assisteren bij kleinschalige bouwprojecten, die mensen toegang geven tot basisvoorzieningen op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg, schoon water/sanitair en behuizing. Toegang tot deze voorzieningen wordt gerekend tot de primaire mensenrechten. Zie paragraaf 2.9 voor de verdeling van de projecten en investeringen over deze vier sectoren.
2.4
Werkwijze
World Servants stelt zich, binnen de gemaakte afspraken, medeverantwoordelijk voor een project. Primair is de organisatie verantwoordelijk voor het gebouw en de inrichting, zodat het gebruikt kan worden. Dit gebeurt voornamelijk via projectgerichte assistentie (het leveren van financiële middelen en werkkracht). Uiteraard wordt de eigen bijdrage door de doelgroep in acht genomen en wordt er gekeken welke andere beschikbare bronnen er zijn. Hierbij wordt er met name op toegezien dat de werkkracht die World Servants levert niet ten koste gaat van de broodwinning van lokale werklieden. Secundair stelt World Servants zich mede verantwoordelijk voor het lokale programma waarin het project plaatsvindt en de beoogde effecten daarvan door follow-up en evaluatie. Er wordt gewerkt met een meerjarenplanning van drie tot vijf jaar. Hierdoor is er voldoende ruimte voor de projectcyclus die anderhalf tot twee jaar bedraagt. Dit leidt tot een goede projectvoorbereiding waardoor ook de financiering grotendeels gegarandeerd kan worden voordat de implementatiefase van het project start.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
8
2.5
Subsidies
Er zijn verschillende subsidiemogelijkheden waar World Servants ieder jaar gebruik van maakt. De subsidies brengen, zeker met de toenemende rapportage- en kwaliteitseisen van de verstrekkers, veel werk met zich mee. Hoewel het uitgangspunt is om voor elk project slechts bij één subsidieverstrekker een aanvraag in te dienen voor de bouwkosten, zijn in navolging van de pilot van 2006 in 2007 voor het gros van de projecten bij zowel de NCDO als Wilde Ganzen (premieregeling) aanvragen ingediend; deze effectieve combinatie is financieel zeer gunstig. De regeling voor de KPA subsidie is met ingang van 2007 enigszins aangepast omdat de NCDO een plafond hanteert voor World Servants, waardoor bij het jaarlijks toenemen van het aantal projecten een aantal projecten voor deze gunstige regeling niet meer in aanmerking komt. In 2007 heeft World Servants deelname aan het subsidieprogramma Xplore niet voortgezet. World Servants kan in de periode 2007 tot 2010 via Prisma en de ICCO alliantie gebruik maken van gelden die vanuit het MFS (= Mede Financiering Systeem – subsidie van Ontwikkelingssamenwerking) beschikbaar zijn gekomen. Deze gelden zullen besteed worden aan onderwijsen gezondheidheidprogramma’s in Ghana en Malawi. In beide landen wordt samengewerkt met partners uit de alliantie. Dit is voor World Servants een belangrijke ontwikkeling. De infrastructurele projecten van World Servants zijn hier namelijk onderdeel van een breder opgezet programma met interventiestrategieën die directe armoedebestrijding, versterking van het maatschappelijk middenveld en beleidsbeïnvloeding ten doel hebben.
2.6
Vorming
‘Bouwen aan jezelf door te bouwen voor een ander’. Naast het bouwen is de vorming van de deelnemers aan de projecten belangrijk. Deze begint voor World Servants al tijdens de voorbereiding op het project en eindigt na de terugkomdag. De voorbereidingen beginnen voor een groot deel in plaatselijke groepen. In 2007 waren 558 deelnemers betrokken bij een plaatselijke groep (dat is ruim 60 procent van het totale aantal deelnemers). Zij organiseren samen acties en informatiebijeenkomsten om het benodigde geld voor de projecten bijeen te brengen. Per deelnemer was dat dit jaar € 1.995. Een gemiddelde plaatselijke groep (zeven deelnemers) moest dus bijna € 14.000 bijeen brengen. Alle activiteiten ervan dragen bij aan de vorming van de deelnemers, bijvoorbeeld promotie maken, presenteren, acties opzetten, enzovoorts. Hoofdleiders en stafleden, die de projecten leiden, krijgen in maart een training. De vorming ligt hier op het gebied van teambuilding, leidinggeven en geestelijke vorming. Ruim twintig trainers verzorgen de trainingen, ieder vanuit zijn eigen deskundigheid. Tijdens het voorbereidingsweekend in april worden de deelnemers die met een project in de zomer meegaan, getraind. Gedurende dit weekend vindt vorming plaats door middel van teambuilding, lezingen en gesprekken over het geloof in God. De deelnemers aan de voor- en najaarsprojecten en de meeste projecten op maat hebben hun eigen voorbereidingsdagen. Tijdens het project vindt het grootste gedeelte van de vorming plaats. Alle deelnemers krijgen door een World Servants-project een intensieve ervaring op sociaal-cultureel en intercultureel gebied. De deelnemers moeten nauw met elkaar samenwerken. Daarbij komen zij in aanraking met een totaal andere cultuur dan de Nederlandse. De confrontatie met de armoede plaatst de Nederlandse welvaart in een ander licht. Ook biedt een project ruimte voor geloofsverdieping of voor kennismaking met het christelijke geloof. Een World Servants-project is een uitgelezen manier waardoor deelnemers worden aangezet zich te ontplooien en te groeien, sociale vaardigheden te leren en meer zicht te krijgen op wat ze kunnen bijdragen aan de samenleving. Op de terugkomdag worden de deelnemers gestimuleerd om met hun ervaringen aan de slag te gaan en/of opnieuw mee te gaan met een project. Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
9
2.7
Impactvoorbeeld
‘Een belangrijke stap voor mijn toekomst’ Yvonne Boekema ging in de zomer van 2007 mee naar Kadaba, India. Daar werkte ze met een groep van 32 jongeren mee aan de bouw van nieuwe klaslokalen voor de Joachim school. ‘Ik wil World Servants bedanken voor de mogelijkheid om mezelf met een project verder te kunnen ontwikkelen. Ik vind het super dat deze stichting bestaat en dat we daardoor kunnen bijdragen aan het verhelpen van onrecht en armoede in deze wereld. Dit was mijn eerste project en ik moet zeggen dat ik het gewoon jammer vind dat ik niet eerder mee ben geweest, maar altijd op mijn eigen manier vakantie vierde. Nu ik terug ben uit India heb ik een heel tevreden gevoel aan de zomervakantie overgehouden. Ik studeer sociale psychologie en ik ben al heel lang aan het twijfelen wat ik in mijn verdere leven wil doen. Ontwikkelingswerk is altijd een droom van mij geweest en deze drie weken waren dan ook bij uitstek geschikt om te kijken hoe een andere cultuur en andere levenswijze mij zouden bevallen. Om het kort samen te vatten: super! Ik heb het idee dat zoiets precies is wat God van je verlangt tijdens je leven: je inzetten voor de medemens. Ik denk dat deze drie weken een belangrijke stap zijn geweest voor mijn toekomst.’
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
10
2.8
Overzicht projecten 2007
Land Midden Amerika Dominicaanse Rep.
Haïti Jamaica Zuid-Amerika Brazilië Bolivia
Ecuador Afrika Egypte Ghana
Malawi
Sierra Leone Zambia Azië India Oost-Europa Oekraïne
Plaats
Soort project
Sector
La Cuchilla del Higo Constanza Boca de Nigue Puit Cousin White Hill Copper Wood
waterleiding en latrines woningen waterleiding en latrines watertank en kantoor/opslag basic school basic school
Water huisvesting Water Water onderwijs onderwijs
Ocara Ocara Litoral Litoral Monte Rico Las Maravillas Palma Real de Viche
woningen woningen slaapzaal slaapzaal lerarenwoningen agrarisch coöperatief centrum waterleiding en latrines
huisvesting huisvesting huisvesting huisvesting huisvesting huisvesting Water
Beni Suef Nangodi Nakpanduri Wiamoase Saboba Mkanakhothi Chamkango Katundu Grafton Camp Nsalu Nsalu Matuku
noodopvang daklozen klaslokalen moeder & kind-kliniek polikliniek woningen verplegend personeel klaslokalen, woningen en latrines woningen, klaslokalen en latrines klaslokalen, woningen en latrines school school en woning kliniek en woning
huisvesting onderwijs gezondheidszorg gezondheidszorg huisvesting onderwijs onderwijs onderwijs onderwijs onderwijs gezondheidszorg
Kadaba Bangalore
klaslokalen trainingscentrum
onderwijs onderwijs
Patobųi Benuka NanaДb Patobųi
woonhuis straatkinderen kleuterschool woonhuis straatkinderen
huisvesting onderwijs huisvesting
Ten opzichte van het projectplan zijn de volgende wijzigingen opgetreden: De samenwerking met Woord en Daad was eerst gericht op het uitvoeren van een project in Tsjaad. Dit is was vanwege de ontwikkelingen in Tsjaad (Darfur) niet mogelijk. In onderling overleg is daarna gekozen voor het ondersteunen van een Woord en Daad partner in Sierra Leone. Twee projecten hebben we fundamenteel moeten wijzigen: Een van de projecten in Bolivia (BO207 - klaslokalen in Cuatro Cañadas). Er was een nieuwe burgemeester aangetreden die de geplande school door een andere organisatie liet bouwen. Bij de school in Constanza op de Dominicaanse Republiek (DR207), deed zich een vergelijkbaar probleem voor. World Servants had al ruim een jaar van te voren besloten voor de uitvoering van de school. In Constanza was echter in de tussentijd een andere organisatie bereid de school te financieren. In overleg met de aanvrager is er toen voor Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
11
gekozen om te starten met een meerjarenproject: het verbeteren van de woonomstandigheden in een krottenwijk in Constanza. Op Haïti overstegen de kosten het beschikbare budget. Een deel van het plan, het bouwen van latrines, zal nu in een ander jaar gerealiseerd worden. In Ghana kreeg bij nader inzien de huisvesting voor de verpleegkundigen prioriteit. In plaats van een woning voor een arts worden er nu drie aan elkaar geschakelde woningen gebouwd. Het Leger des Heils Nederland kon zelf geen team werven voor het geplande project in Wiamoase. De uitvoering is gedaan door een team van World Servants.
Bijzonderheden Van 2 tot 12 maart heeft een reis met ondernemers plaatsgevonden naar de projecten op de Dominicaanse Republiek (8 deelnemers). Het project in Mkanakhoti, in Malawi, was een project op maat voor leerlingen van het ROC Flevoland. Voor het koor One Voice uit Ridderkerk was een project op maat georganiseerd in Patobųi, Oekraïne. Het project in Bangalore, India, is gerealiseerd door een groep van de kerk 'de Pijler' in Lelystad. Leden van de PKN uit Burum voerden het project uit in Beni Suef, Egypte. De Basic School van White Hill in Jamaica werd mede gerealiseerd door een team van de Christelijke Gereformeerde Kerk uit Groningen. Dit jaar deden zich geen grote problemen voor bij de tickets. Een aantal bestemmingen waren door de gestegen taxen iets duurder dan begroot. Omdat er in de begroting een buffer was ingebouwd kon dit worden opvangen. Eind oktober werden de Dominicaanse Republiek en Haïti overvallen door Noël. Deze tropische storm zorgde in het land voor enorme overstromingen en vernielingen. Onder andere in het Los Anones-district waar World Servants sanitatieprojecten ondersteunt. Ondanks dat World Servants geen noodhulporganisatie is, is toch besloten om onze partnerorganisatie ter plekke, Asociacion Servidores Mundiales, te ondersteunen bij het lenigen van de eerste nood en zo snel als mogelijk te beginnen met de wederopbouw. Over het algemeen zijn de projecten van 2007 heel goed verlopen. Echter, het laatste project, dr307, heeft met veel tegenslag te maken gekregen. In het weekend voorafgaande aan de laatste werkweek kregen ze te maken met de gevolgen van Noël, waardoor de werkplek niet meer bereikbaar was. Hierdoor kon men het project niet afmaken en werd hetgeen gedaan was door de enorme watermassa voor een groot deel teniet gedaan.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
12
2.9
Verdeling projecten en investering per sector
Sector
Projecten
Onderwijs | pre-schools, basis- en beroepsonderwijs
11
462.870
(Basis-) gezondheidszorg | klinieken
3
95.610
Huisvesting | woningen voor onderwijs-/medisch personeel, huisvesting straatkinderen, wezen of gehandicapten, woningverbeteringsprogramma voor de armsten
11
370.338
Water en sanitair | waterleidingssystemen en latrines
4
138.239
Totaal
2.10
29
1.067.057
Verdeling deelnemers over de verschillende soorten projecten
Werkgebied
16-23 jaar
21-30 jaar
Midden-Amerika
78
12
Zuid-Amerika
214
92
Afrika
209
42
Oost-Europa
33
Azië
66 Totaal
2.11
Investeringen
30 jaar en ouder
Projecten op maat 8 (ondernemersreis)
Totaal
98 306
27
51
329
40
25
98 66
600
146
67
84
897
Vergelijking deelnemersaantallen laatste jaren
aantal deelnemers
Totaal aantal deelnemers 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 okt. nov. dec.
jan. febr. mrt. apr.
mei
jun.
eind
stand eind v.d. maand
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
13
2.12
Projectenoverzicht 2007
Midden-Amerika | Dominicaanse Republiek De Dominicaanse Republiek is, naast een prachtig vakantieland, nog steeds een land waar mensen in armoede leven. World Constanza Servants ondersteunt sinds 1987 verschillende projecten in het La Cuchilla del Higo land. Voorheen betrof het de bouw van kerken en multifunctionele gebouwen, nu richt World Servants zich Boca de Nigue voornamelijk op waterprojecten. Asociacion Servidores Mundiales (ASM) is de partnerorganisatie van World Servants op de Dominicaanse Republiek. ASM is betrokken bij het verbeteren van het onderwijs en de toegang tot schoon water en sanitaire voorzieningen. Daarnaast runnen zij Projecto Niños, een programma dat door middel van mobiele klinieken basisgezondheidszorg voor met name kinderen en moeders in afgelegen gebieden en sloppenwijken verzorgt. DR107 Doel
Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
La Cuchilla del Higo – waterleiding en latrines Het verbeteren van de levensomstandigheden van 34 gezinnen (170 personen) in La Chuchilla del Higo door het aanleggen van een betrouwbare drinkwatervoorziening en degelijk sanitair. Los Anones district – provincie San Christóbal Bij 34 huizen zijn goed functionerende kranen gemaakt met een betonnen vloertje. Daarnaast zijn er 33 latrines gebouwd. Dit heeft als direct resultaat dat kinderen en vrouwen geen uren meer hoeven lopen om water te halen. Op de lange termijn dragen deze voorzieningen bij aan minder ziekte (diarree en uitdroging) en een daling van de kindersterfte. De ervaring van voorgaande projecten is dat door betrouwbaar water en goede sanitaire voorzieningen de kindersterfte vrij snel met 50% te verminderen is. Er was een goede samenwerking tussen de 28 Nederlandse vrijwilligers, TACISAR – voor de technische uitvoering en Servidores Mundiales, de lokale partner. Daarnaast hebben de 8 deelnemende ondernemers van de ondernemersreis, die voor het eerst georganiseerd was vanuit WSN, twee dagen meegewerkt in het project. Begroting 25
Realisatie 28
€ 35.055 € 8.099 € 43.154
€ 33.806 € 8.131 € 41.937
€ 31.314 - € 11.840
€ 43.071 € 1.133
217082
Werkgroep
Hoogeveen
€ 13.101
Premie-bijdrage Wilde Ganzen
€ 7.991,91
21 jaar en ouder
Projectopbrengsten Resultaat KPA-projectnummer
KPA-subsidie
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
14
DR207 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Constanza - woningverbeteringsproject Het verbeteren van de leefomstandigheden van zes gezinnen (31 personen) in een krottenwijk. De krottenwijk El Gajito in Constanza De World Servants-groep heeft vijf huizen opgeleverd en het zesde huis op hoogte gebracht, zodat de gemeenschap dit met hulp van de lokale aannemer zelf kon afbouwen. Dit is inmiddels gerealiseerd en alle zes huizen zijn overgedragen aan de desbetreffende familie. Ook zijn er latrines in de wijk gekomen, wat op termijn effect zal hebben op de gezondheid van de 31 bewoners. De zes woningen zijn tot stand gebracht door de goede samenwerking tussen de 32 Nederlandse vrijwilligers, Servidores Munidales en de plaatselijke bevolking die een grote bijdrage leverde aan het bouwen van hun eigen huis. Begroting Realisatie 35
32
€ 24.151 € 9.822 € 33.973
€ 23.161 € 10.694 € 33.855
€ 29.108 - € 4.865
€ 30.936 - € 2.919
16 – 23 jaar
Projectopbrengsten Resultaat KPA-projectnummer
217021
Werkgroep
Alphen a/d Rijn
KPA-subsidie
€ 8.504
Premie- bijdrage Wilde Ganzen
€ 5.110,97
DR307 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Boca de Nigue | waterleiding en latrines Het verbeteren van de levensomstandigheden van 40 gezinnen (200 personen). Los Anones district – provincie San Cristóbal Vanwege de tropische storm Noël die eind oktober over het Caribisch gebied raasde, heeft de World Servants-groep het project niet kunnen afmaken. Het deel van de waterleiding dat de groep voor de storm had aangelegd, is weggespoeld. Desondanks werd al snel door de bevolking, met de hulp van Servidores Mundiales en de technische ondersteuning van Tacisar, de waterleiding met de latrines alsnog aangelegd en afgebouwd. Hierdoor zijn uiteindelijk toch de levensomstandigheden van de veertig gezinnen verbeterd. De realisatie gebeurde door een samenwerking met de plaatselijke bevolking, Tacisar (technische uitvoering), Servidores Mundiales (logistiek en medische kliniek) en een team van 27 vrijwilligers uit Nederland. Realisatie 27
€ 21.676 € 8.370 € 30.046
€ 20.744 € 8.725 € 29.469
€ 24.718 - € 5.326
€ 25.876 - € 3.593
Werkgroep
Hoogezand
21 jaar en ouder
Projectopbrengsten Resultaat KPA-projectnummer
Begroting 30
-
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
15
KPA-subsidie
Premie- bijdrage Wilde Ganzen
-
€ 7.581,06
Midden-Amerika | Haïti Haïti is het buurland van de Dominicaanse Republiek op het Caribische eiland Hispaniola. Haïti telt ruim acht miljoen inwoners en is op sociaal-economisch Puit Cousin gebied het minst ontwikkelde land op het westelijk halfrond. Volgens de meest recente gegevens is zeventig procent van de beroepsbevolking werkloos of heeft onvoldoende werk, met name op het platteland. Ongeveer 55 procent van de volwassenen is analfabeet en een achtste van de kinderen sterft voor de leeftijd van vijf jaar. World Servants ondersteunt het programma van BHM, de Baptist Haiti Mission. BHM startte meer dan vijftig jaar geleden haar werk dat voornamelijk gericht is op het ondersteunen van het nog groeiende netwerk van circa driehonderd scholen. HA107 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Puit Cousin | watertank, kantoor/opslag en latrines Het verbeteren van de toegang tot onderwijs en de hygiënische omstandigheden op school. Puit Cousin – Atrel district Met het beschikbare budget is een ondergrondse watertank van 38.000 liter gebouwd die via het schooldak met regenwater gevuld kan worden. Op de tank is een kantoor voor de hoofdmeester en de opslag voor het schoolmaaltijdprogramma gebouwd. De geplande latrines zullen in een later stadium gemaakt worden. Er is nu permanent water beschikbaar voor de 285 kinderen en 9 leerkrachten van de school waardoor de hygiënische omstandigheden zullen verbeteren. Ook de gemeenschap kan in de droge tijd van de watertank gebruik maken. Met het beschikbaar komen van een ‘veilige’ opslagplaats voor het voedsel kan het maaltijdprogramma gecontinueerd worden. Na ruim twee jaar van voorbereiding was dit voor World Servants het eerste project op Haiti. Het project is naar tevredenheid uitgevoerd. De samenwerking tussen BHM, World Servants, de aannemer en de gemeenschap verliep goed. Begroting
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Realisatie 35
40
€ 27.630 € 8.532 € 36.162
€ 29.150 € 4.284 € 33.434
€ 24.229 - € 11.933
€ 30.458 - € 2.976
16 – 23 jaar
Projectopbrengsten Resultaat KPA-projectnummer
217066
Werkgroep
Diever/Dwingelo
KPA-subsidie
€ 9.391
Premie-bijdrage Wilde Ganzen
€ 5.664,36
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
16
Midden-Amerika | Jamaica Er zijn beroemde kustplaatsen op Jamaica die paradijselijk Copper Wood aandoen voor toeristen. Ga je het binnenland in dan zie je dat een White Hill groot deel van de Jamaicanen nog steeds in armoede leeft. World Servants bouwt sinds 1988 zogeheten basic schools in het district ‘St. James’. Inmiddels zijn er achttien van dergelijke pre-schools gerealiseerd waardoor de kinderen die doorstroomden naar primary schools, daar goed presteerden. JA107 White Hill | basic school Doel Verbetering van de onderwijsomstandigheden van jonge kinderen. Projectgebied White Hill - Parish of St.Elisabeth Resulta(a)t(en) Een groep van de Christelijk Gereformeerde Kerk uit Groningen assisteerde bij dit project. Door hun inzet kon er een compleet nieuwe school worden gebouwd die bestond uit twee ruime klaslokalen en facilitaire ruimten zoals een keuken, opslag, toiletten, een speelterrein e.d. Dertig kinderen in de leeftijd van drie tot zes jaar krijgen hier onderwijs van twee leerkrachten. Samenwerking De aanvraag is gedaan door de Parents Teachers Association van White Hill. De lokale World Servants-coördinator assisteerde de aanvrager bij de voorbereiding van het project en de World Servants-groep bij de uitvoering. Begroting Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
35
40
€ 22.540 € 9.822 € 32.362
€ 52.341 € 12.450 € 64.791
€ 27.143 - € 5.219
€ 67.586 € 2.795
Werkgroep
Groningen
Premie- bijdrage Wilde Ganzen Meeropbrengsten maakten dat het project in 1 jaar gerealiseerd werd
€ 12.050,03
16 – 23 jaar
Projectopbrengsten Resultaat KPA-projectnummer
KPA-subsidie Toelichting JA207 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Realisatie
216982 € 20.046,70
Copper Wood | basic school Het verbeteren van de onderwijssituatie van jonge kinderen. Copper Wood - Parish of St.James Een World Servants-groep heeft de in 2006 gerealiseerde klaslokalen afgebouwd. Ook zijn de verplichte facilitaire ruimten gerealiseerd, zoals toiletten (met septic tank) en een keuken. De dertig kinderen en de twee leerkrachten kunnen nu gebruik maken van de nieuwe, veilige school met een goede lucht- en lichttoetreding. De aanvraag werd gedaan door de Parents Teachers Association van Copper Wood in samenwerking met een lokale kerk. De lokale World Servantscoördinator assisteerde de aanvrager bij de voorbereiding van het project en de World Servants-groep bij de uitvoering. Begroting 35
Realisatie 38
€ 22.487 € 9.822 € 32.309
€ 25.777 € 12.647 € 38.424
16 – 23 jaar
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
17
Projectopbrengsten Resultaat KPA-projectnummer
KPA-subsidie
€ 27.110 - € 5.199
- € 2.055
€ 36.368
216982
Werkgroep
Almen
€ 7.594,10
Premie- bijdrage Wilde Ganzen
€ 4.564,80
Zuid-Amerika | Bolivia Bolivia is nog steeds het armste land van Zuid-Amerika. Veel mensen zijn vanuit het hoogland weggetrokken op zoek naar een beter bestaan; deels zijn dit vroeger ook gedwongen verhuizingen geweest. Met name de Indiaanse bevolking had haar hoop gevestigd op president Evo Morales, maar nu is het land verdeeld over de hervormingen die hij ten uitvoer brengt. World Servants ondersteunt sinds 1994 kleine gemeen-schappen bij de realisatie van onderwijs- en basisgezondheidszorgprojecten. Dit doet zij in twee gemeenten in de provincie Santa Cruz: San Julian en Mineros. BO107 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
San Julian - Litoral
Litoral – San Julian | Slaapzaal voor meisjes Het verbeteren van toegang tot middelbaar onderwijs voor meisjes en jongens uit Litoral en de omliggende regio. Litoral – gemeente San Julian – rovincia Santa Cruz De slaapzaal, die plaats zal bieden aan veertig meisjes, is tot en met het dak afgebouwd. Doordat er tijd over was, de slaapzaal was in ruwbouw af, is de groep begonnen met het bouwen van de tweede slaapzaal. De lokale bevolking en overheid zijn nu verantwoordelijk voor de afbouw en inrichting van de slaapzaal en voor het bouwen van een eetzaal en toiletten. De slaapzaal is gebouwd in samenwerking met de lokale aannemer en de plaatselijke bevolking. Dit alles heeft plaatsgevonden onder leiding van de lokale World Servants-coördinator, de lokale World Servants-coördinator Florencio Segovia Vargas. Begroting 30
Realisatie 35
€ 25.340 € 9.392 € 34.732
€ 24.449 € 10.583 € 35.032
€ 27.639 - € 7.093
€ 42.972 € 7.941
16 – 23 jaar
Projectopbrengsten Resultaat KPA-projectnummer
216939
Werkgroep
Gieterveen
KPA-subsidie
€ 9.027
Premie- bijdrage Wilde Ganzen
€ 8.618,02
BO207 Doel
Monte Rico
Litoral – San Julian | Slaapzaal voor jongens Het verbeteren van toegang tot middelbaar onderwijs voor meisjes en jongens
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
18
Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
uit Litoral en de omliggende regio. Litoral – gemeente San Julian – provincie Santa Cruz De tweede slaapzaal, met veertig bedden, is tot aan het dak gebouwd. Evenals de eerste slaapzaal wordt ook de tweede slaapzaal afgebouwd door de lokale bevolking in samenwerking met de lokale overheid. De World Servants-coördinator voor Bolivia, Florencio Segovia Vargas, heeft dit project, in samenwerking met de lokale aannemer, de plaatselijke bevolking en overheid en de World Servants-groep (bestaande uit 24 deelnemers), uitgewerkt. Begroting Realisatie 35 24 16 – 23 jaar € 25.340 € 25.015 € 9.822 € 7.570 € 35.162 € 32.585
Projectopbrengsten Resultaat
€ 29.665 - € 5.497
€ 37.270 € 4.684
KPA-projectnummer
-
Werkgroep
Oudehorne
KPA-subsidie
-
Premie- bijdrage Wilde Ganzen
€ 8.000
BO307 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Monte Rico | Lerarenwoningen Het verbeteren van de leefomstandigheden van de leerkrachten, met als gevolg een verbetering van het onderwijs in Monte Rico. Monte Rico – gemeente Cuatro Cañadas – provincie Santa Cruz De vijf woningen zijn tot aan de dakspanten afgebouwd. Het is de bedoeling dat de lokale aannemers, in samenwerking met de lokale bevolking, de huizen voor augustus 2008 helemaal afgebouwd hebben. De lokale World Servants-coördinator Florencio Segovia Vargas zorgde voor de bouwmaterialen. 37 deelnemers hebben geholpen bij de bouw van de woningen onder leiding van twee lokale aannemers. Begroting 35
Realisatie 37
€ 21.126 € 8.640 € 29.766
€ 21.358 € 11.335 € 32.693
€ 26.067 - € 3.699
€ 29.711 - € 2.983
21 jaar en ouder
Projectopbrengsten Resultaat KPA-projectnummer
-
Werkgroep
Ureterp
KPA-subsidie
-
Premie- bijdrage Wilde Ganzen
€ 7.289,58
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
19
Zuid-Amerika | Brazilië Brazilië is een land van grote verschillen. Arm en rijk wonen hier naast elkaar. Er zijn welvarende staten, maar er zijn er ook staten waar extreme Ocara armoede voorkomt en mensen honger lijden. World Servants is sinds 1993 actief in Brazilië. Sinds 1999 bouwt World Servants woningen voor de allerarmste gezinnen van de gemeente Ocara in de staat Ceará. Inmiddels zijn er in samenwerking met de lokale partner OSFA 74 woningen gerealiseerd. Daarnaast onderzoekt World Servants de mogelijkheid tot het ondersteunen van pre-school education projecten voor kinderen in de sloppenwijken van São Paulo. BR107/207 Ocara | woningen voor de allerarmsten Doel Het verbeteren van de gezondheid en de sociale situatie van de allerarmste gezinnen van Ocara. Projectgebied gemeente Ocara – Ceará Resulta(a)t(en) In 2007 zijn er in totaal twaalf huizen gebouwd in de omgeving van Ocara. Twee van deze huizen zijn door de lokale overheid gebouwd en gefinancierd. Daarnaast heeft de lokale overheid geholpen met het regelen van transport en gezondheidszorg. Voor de twaalf gezinnen is inmiddels een nieuwe fase in hun leven begonnen. Alle lemen huizen zijn afgebroken en de stenen huizen zijn in gebruik genomen. Naast de nieuwe woning met meubilair krijgen de families ondersteuning en begeleiding van de OSFA. Samenwerking Onder leiding van een lokale aannemer, met hulp van de families en jaarlijks twee teams van World Servants, worden de woningen met regenopvangbakken gebouwd. Het geheel wordt gecoördineerd door de staf van de Braziliaanse stichting OSFA.
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Begroting 60
Realisatie 66
€ 48.094 € 18.784 € 66.878
€ 48.494 € 20.570 € 69.064
€ 52.668 - € 14.210
€ 64.175 - € 4.890
16 – 23 jaar
Projectopbrengsten Resultaat KPA-projectnummer
217092
Werkgroep
Strijen
KPA-subsidie
€ 2.986
Premie-bijdrage Wilde Ganzen
€ 16.607,48
Zuid-Amerika | Ecuador
Las Maravillas
Ondanks de prachtige natuur en vele vruchtbare gebieden heerst er grote armoede in Ecuador. World Servants ondersteunt sinds 1988 verschillende Palma Real projecten in dit land. Voorheen waren dat projecten in het hoogland. Nu richt de Viche World Servants zich op het laagland, de kustprovincie Esmeraldas, waar wordt samengewerkt met Maquita Cushunchic (MCCH). Hier worden gemeenschappen geassisteerd bij de realisatie van scholen, klinieken, waterprojecten en projecten die de kleine boeren helpen om hun afzet te vergroten. De programma’s van MCCH zijn onder andere gericht op de organisatieopbouw van coöperaties en het verbeteren van de oogst van kleine boeren. MCCH promoot het verbouwen van ecologische, organische producten (cacao) en het certificeren van de boeren. Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
20
EC107 Doel
Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Las Maravillas | agrarisch coöperatief centrum Het versterken van de gemeenschap door voorlichting en training. Het bevorderen van de onderlinge samenwerking tussen de kleine boeren waardoor meer inkomen kan worden gegenereerd. Las Maravillas - provincie Esmeraldas Het gebouw is tot aan het dak gerealiseerd. Daarnaast is de buitenmuur gestukadoord en is er een waterleiding en een riolering aangelegd. De 39 families, leden van de lokale coöperatie, zullen het gebouw afwerken en inrichten. Onder leiding van een lokale aannemer is het project door de World Servantsgroep van 37 deelnemers en de lokale bevolking uitgevoerd. De coördinatie was voor rekening van de lokale partner MCCH. Begroting 35
Realisatie 37
€ 24.486 € 9.822 € 34.308
€ 24.309 € 11.131 € 35.440
€ 28.405 - € 5.903
€ 37.333
€ 1.893
16 – 23 jaar
Projectopbrengsten Resultaat KPA-projectnummer
217089
Werkgroep
‘s Gravenzande
KPA-subsidie
€ 8.291
Premie-bijdrage Wilde Ganzen
€ 4.984
EC207 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Palma Real de Viche | waterleiding en latrines Het verbeteren van de gezondheid van de circa 400 inwoners door schoon drinkwater en latrines, waardoor ook de hygiëne wordt verbeterd. Provincie Esmeraldas, dorpsgemeenschap Palma Real de Viche In navolging van het project van 2006 is de waterleiding verder aangelegd en zijn er 35 latrines gebouwd, waarvan er 20 gestuukt zijn. De overige latrines zijn door de bevolking afgemaakt. De lokale partner MCCH en de gemeenschap werken nog aan de waterleiding met 65 aansluitingen omdat deze nog niet naar behoren functioneert. In een samenwerking van MCCH, de aannemer,de lokale bevolking en de World Servants-groep met twintig deelnemers, is dit tweejarig project afgemaakt. Begroting 35
Realisatie 20
€ 23.907 € 9.822 € 33.729
€ 23.678 € 6.475 € 30.153
€ 28.037 - € 5.692
€ 29.253
16 – 23 jaar
Projectopbrengsten Resultaat
-€
900
KPA-projectnummer
216935
Werkgroep
Rotterdam
KPA-subsidie
€ 8.255
Premie-bijdrage Wilde Ganzen
€ 4.962,51
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
21
Afrika | Egypte Ondanks het feit dat de economie in Egypte zich sinds 1996 positief ontwikkelt, zijn er nog veel gezinnen die van een paar euro per dag rond moeten komen. Op het platteland in de omgeving van Beni Suef is dit ook het geval. World Servants assisteert bij programma’s van de Koptisch Orthodoxe Kerk die ondersteuning bieden aan vrouwen, kinderen en gehandicapten. EG107 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Beni Suef | noodopvang daklozen Het bieden van onderdak aan (eenouder-)gezinnen die op straat zijn gezet. Bayad, een buitenwijk van Beni Suef. In het tweede jaar dat World Servants bij de realisatie van dit project assisteerde werd de tweede verdieping in ruwbouw opgetrokken. Na vertrek van de groep heeft de afbouw tijdelijk stilgelegen. Inmiddels is de aannemer met zijn medewerkers aan de afbouw begonnen. In juni 2008 zal het gebouw zover klaar zijn dat het onderdak kan bieden aan drie gezinnen. Indien alles gereed is kan er opvang geboden worden aan vijftien gezinnen. De lokale aannemer kreeg opnieuw ondersteuning van een World Servantsteam. De World Servants-coördinator begeleidde het team en het bisdom van de Koptische Orthodoxe Kerk zorgde voor een nadere kennismaking met de Egyptische cultuur. Begroting
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Beni Suef
Realisatie 25
30
€ 17.879 € 8.812 € 26.691
€ 18.233 € 9.020 € 27.253
€ 19.719 - € 6.972
€ 24.511
- € 2.743
16 – 23 jaar
Projectopbrengsten Resultaat KPA-projectnummer
216983
Werkgroep
Burum
KPA-subsidie
€ 6.296
Premie-bijdrage Wilde Ganzen
€ 3.785,29
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
22
Afrika | Ghana Het Noorden van Ghana staat te boek als het minst ontwikkelde deel van het Saboba land. Uit onderzoek blijkt dat de armoede in Ghana over de gehele linie met 8,2 Kabreya procent is gedaald. Tegelijkertijd wordt vastgesteld dat in sommige regio’s de armoede slechts zeer marginaal is gedaald en in andere regio’s zelfs licht is Wiamoase gestegen. Vooral op het platteland in de drie noordelijke provincies (Upper Accra West Region, Upper East Region en de Northern Region), nam de armoede toe. World Servants is sinds 1991 actief in Ghana. De komende vier jaar worden de projecten, die onderdeel zijn van het onderwijs- en basisgezondheidszorgprogramma van de ICCO alliantie, gefinancierd met gelden uit het MFS (Mede Financierings Stelsel). World Servants is via Oreon lid van Prisma, dat participeert in de ICCO alliantie. AGREDS (Assemblies of God Development and Relief Services) is de partner waarvan World Servants de programma’s op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg ondersteunt. GH107 Nangodi | klaslokalen Doel Het verbeteren van de toegang tot basisonderwijs Projectgebied Nangodi - Talensi Nabdam District - Upper East Region Resulta(a)t(en) Er zijn drie klaslokalen met kantoor/opslag en toiletten voor de JSS Junior Secondary School gebouwd. Hierdoor kunnen ruim 120 kinderen na het voltooien van de Primary School verder leren. De afbouw werd vertraagd door de grote overstromingen in het Noorden van Ghana, waardoor de bevolking hun oogst verloor. Om hen enigszins te helpen, organiseerden de deelnemers een spontane inzamelingsactie die ruim € 2.500 opbracht. Van dit bedrag is met name voedsel en zaaigoed gekocht. Samenwerking Het World Servants-team werkte samen met de lokale aannemer. De lokale bevolking assisteerde de aannemer bij de voorbereidingen, onder andere bij het maken van de fundering en betonblokken. AGREDS, zorgde voor de logistieke ondersteuning. Vanuit de ICCO Alliantie zijn initiatieven gestart om in de periode 2007 – 2010 tot het vormen van (programmatisch) samenwerken te komen (World Servants met Oikonomos en haar partners). Begroting Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Samenwerking
35
40
€ 48.658 € 9.822 € 58.480
€ 47.460 € 11.952 € 59.412
€ 44.516 - € 13.964
€ 62.237 € 2.824
16 – 23 jaar
Projectopbrengsten Resultaat
GH207 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Realisatie
Nakpanduri | moeder en kindkliniek Verbeteren van de toegang tot kwalitatief goede basisgezondheidszorg Nakpanduri – Bunkpurugu-Yunyoo district – Northern Region Het gebouw met vier (onderzoeks-)kamers, een wachtruimte en tweetoiletten is gerealiseerd. Door deze nieuwbouw kan AGREDS haar programma voor (zwangere) moeders en kinderen verder verbeteren en uitbreiden. In 2006 werd de moeder- en kindkliniek 1736 keer geconsulteerd. Op de kraamafdeling werden 442 kinderen geboren. Alle vrouwen en kinderen overleefden de bevalling. Voorlichtingsactiviteiten werden door 1302 vrouwen bezocht. Er is samengewerkt met een lokale aannemer en zijn medewerkers. De lokale bevolking produceerde de betonblokken en verzamelde zand en grind. AGREDS verzorgde de logistiek.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
23
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Resultaat
Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Realisatie 36
€ 32.031 € 9.822 € 41.853
€ 31.775 € 10.857 € 42.632
€ 33.907
€ 41.123
- € 7.946
- € 1.509
16 – 23 jaar
Projectopbrengsten
GH307 Doel
Begroting 35
Wiamoase| kliniek Het verbeteren van de accommodatie van de bestaande kliniek waardoor meer en kwalitatief betere zorg geboden kan worden. Wiamoase - Brong Ahafo district In de zomer van 2006 is het Out Patient Department (OPD) met vier (onderzoeks-) kamers gebouwd. Dit jaar (oktober) werd de kliniek verder uitgebreid met onder andere twee ziekenzalen, een wachtruimte, apotheek, laboratorium en toiletten. Samen met het World Servants-team werd de ruwbouw gerealiseerd en de aannemer is nu bezig met de afbouw. De Salvations Army in Ghana contracteerde de aannemer en verzorgde het onderdak van het team van World Servants Nederland, daarbij geadviseerd door AGREDS.
Begroting Realisatie Aantal deelnemers 35 27 Leeftijdscategorie 30 jaar en ouder Bouwkosten € 25.695 € 10.471 Uitvoeringskosten € 9.392 € 10.298 Totale kosten € 35.087 € 20.769 Bedrag besteed aan bouwkosten is hoger door toevoeging reservering van € 9.941,-- die in 2006 verantwoord is én extra bijdragen van het Leger des Heils van € 8.500. Projectopbrengsten € 27.992 € 18.807 Resultaat - € 7.095 - € 1.962 GH407 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Saboba | woningen voor verplegend personeel Verbeteren van de toegang tot basisgezondheidszorg door het aantrekken en behouden van gekwalificeerd medisch personeel. Saboba – Saboba-Cherponi District – Northern Region Door de hevige regenval die het noorden van Ghana teisterde waren de voorbereidingen veel minder ver dan gepland. Het World Servants-team assisteerde de lokale aannemer bij het voltooien van de fundering en het optrekken van de muren. Zodra de woningen gereed zijn kunnen deze onderdak bieden aan drie verpleegkundigen en hun gezin. Hierdoor kan het Saboba Medical Center haar zorg verder verbeteren en uitbreiden. In 2007 waren er in het Medical Center 22.450 consulten, 3.597 opnames, 647 operaties en 318 bevallingen. De staf van AGREDS coördineert de bouwwerkzaamheden waarvoor lokale vakmensen worden ingehuurd. Bij dit project werd er samengewerkt met een team van de lokale technische school. Het team van World Servants assisteerde de docenten en leerlingen tijdens de ruwbouw. Dit was een echt leerproject waardoor met name de school nu beter begrijpt hoe je samenwerkt en waarvoor een planning dient.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
24
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Begroting 30
Realisatie 14
€ 31.400 € 8.370 € 39.770
€ 32.161 € 5.332 € 37.493
€ 30.658 - € 9.113
€ 34.639 - € 2.855
21 jaar en ouder
Projectopbrengsten Resultaat
Afrika | Malawi Malawi heeft 12,7 miljoen inwoners waarvan 60% onder de armoedegrens leeft. Het scoort daarom zeer laag bij de verschillende indexen en behoort tot de groep van de minst ontwikkelde landen van de wereld (de zogenaamde MOL’s). World Food Program moet de bevolking van Malawi regelmatig ondersteunen om de honger te bestrijden. Lusito Daarnaast is het land hevig getroffen door aids/Hiv. De levensverwachting voor mannen en vrouwen ligt gemiddeld rond de veertig jaar. In Malawi worden de komende vier jaar de projecten die onderdeel zijn van het onderwijsprogramma van de ICCO alliantie, gefinancierd met gelden uit het MFS (Mede Financierings Stelsel). World Servants is via Oreon lid van Prisma, dat participeert in de ICCO alliantie. World Servants werkt samen met het Education Department van de Church of Central Africa Presbyterian Synod of Livingstonia (CCAP SoL). CCAP Sol heeft 537 Primary Schools onder haar beheer. MA107 Doel
Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
land
Mkanakhoti | Klaslokalen, woningen voor leerkrachten en latrines Kinderen toegang bieden tot scholen met een veilige en leervriendelijke omgeving. Belangrijk is dat meisjes de school afmaken en doorstromen naar het middelbaar onderwijs. Mkanakhoti - Kasungu District Leerlingen en docenten van het ROC-Flevoland hebben geassisteerd bij de bouw van twee nieuwe klaslokalen, twee latrines en een verschoningsruimte voor de oudere meisjes. Ook werd een begin gemaakt met de renovatie van twee woningen voor de leerkrachten. De school heeft 435 leerlingen en 7 leerkrachten waarvan er 5 in het dorp wonen. Dertig Leerlingen slaagden in 2007 voor het eindexamen, zeven van hen (waaronder vijf meisjes) werden toegelaten tot een middelbare school. Er is verder een School Improvement Plan (SIP) gestart met als doel om de betrokkenheid en de verantwoordelijkheid van de ouders, leerkrachten en dorpsgemeenschap bij de school te vergroten. CCAP SoL is daarnaast begonnen met een aidsvoorlichtingprogramma. Het doel hiervan is dat er in de gemeenschap en op school vrijmoediger over de aids-problematiek gesproken kan worden. Bij het onderwijsprogramma voor Malawi zijn ook Edukans (programmatrekker), Oikonomos en diverse lokale organisaties betrokken. De gemeenschap, onder leiding van de ‘group village heads’, heeft de voorbereiding van het project gedaan onder supervisie van een aannemer. Het onderwijsdepartement van de CCAP ondersteunde de gemeenschap en het World Servants-team dat bij de bouwwerkzaamheden assisteerde.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
25
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Realisatie 36
€ 35.942 € 8.427 € 44.369
€ 47.901 € 14.016 € 61.917
€ 34.452 - € 9.917
€ 59.206 - € 2.711
POM
Projectopbrengsten Resultaat
MA207 Doel
Begroting 30
Chamkango | Woningen en klaslokalen Kinderen toegang bieden tot scholen met een veilige en leervriendelijke omgeving. Belangrijk is dat meisjes de school afmaken en doorstromen naar het middelbaar onderwijs. Chamkango - Kasungu District Het World Servants-team assisteerde bij de bouw van twee klaslokalen met een kantoor/opslag, twee latrines en een verschoningsruimte voor de oudere meisjes. De school telde in 2007 1138 leerlingen die les kregen van 6 leerkrachten (allemaal woonachtig in het dorp). Voor de leerkrachten worden twee nieuwe woningen gebouwd. Het afgelopen schooljaar slaagden 36 leerlingen voor het eindexamen. 23 van hen werden toegelaten tot het middelbaar onderwijs. Ook in deze gemeenschap is een School Improvement Plan gestart en wordt er gewerkt aan het beter en breder bespreekbaar maken van de aidsproblematiek. Er zijn onder andere zogenaamde Aids Toto clubs voor de leerlingen. Voor de deelnemers en de gemeenschap werden activiteiten georganiseerd die de ontmoetingen met de gemeenschap diepgaander maakte. Ook dit project is onderdeel van het onderwijsprogramma van de ICCO alliantie. De lokale gemeenschap was intensief betrokken bij de voorbereidingen en de uitvoering van het project. Het onderwijsdepartement van de CCAP ondersteunt de gemeenschap en begeleidt hen bij het School Improvement Plan. Begroting 35
Realisatie 35
€ 35.327 € 9.822 € 45.149
€ 32.047 € 10.583 € 42.630
€ 36.180 - € 8.969
€ 38.962 - € 3.667
16 – 23 jaar
Projectopbrengsten Resultaat
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
26
MA307 Doel
Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Katundu | Woningen en klaslokalen Kinderen toegang bieden tot scholen met een veilige en leervriendelijke omgeving. Belangrijk is dat meisjes de school afmaken en doorstromen naar het middelbaar onderwijs. Katundu - Kasungu District In deze gemeenschap werden de onderwijsvoorzieningen verbeterd door de bouw van twee nieuwe klaslokalen met kantoor/opslag, latrines en de verschoningsruimte. Er werd bovendien begonnen met de renovatie van twee woningen voor de leerkrachten. Ook bij deze school werken de leerkrachten ’s morgens en ’s middags om de 776 leerlingen les te geven in de nu beschikbare vier lokalen. Van de zes leerkrachten, waaronder een vrouw, wonen er twee in het dorp. Zij zorgden ervoor dat het afgelopen jaar zeven meisjes slaagden voor het eindexamen. Zes meisjes werden toegelaten op de middelbare school. De betrokkenheid van de gemeenschap bij de school is verhoogd door het School Improvement Plan. Deze school doet mee aan de competitie voor de beste school. Ook bij dit project werd goed samengewerkt door de gemeenschap, CCAP en het World Servants-team waardoor de gebouwen in ruwbouw gereed kwamen. Begroting 30
Realisatie 28
€ 39.375 € 9.392 € 48.767
€ 41.004 € 9.366 € 50.367
€ 36.721 - € 12.045
€ 47.213 - € 3.157
21 – 30 jaar
Projectopbrengsten Resultaat
Afrika | Sierra Leone Van 1991 tot 2001 woedde er in Sierra Leone een burgeroorlog tussen de regering en het rebellenleger waardoor de levensomstandigheden nog meer verslechterden.
http://foto.worldservants.nl/projecten/sl/SL107_grafton camp_WD_018.jpgDe gemiddelde levensverwachting van de mensen in Sierra Leone is met 40,58 jaar nog steeds een van de laagste ter wereld. Dit komt met name door de slechte medische omstandigheden. Ziektes als malaria zijn een belangrijke oorzaak van overlijden. Gevolg is dat Sierra Leone ook één van de hoogste kindersterfte van de wereld heeft: 1 op de 3 kinderen sterft voor het vijfde jaar. Het onderwijs in Sierra Leone heeft te maken met grote problemen. De overheid stelt niet voldoende financiële middelen beschikbaar en er zijn te weinig getrainde leerkrachten waardoor circa 300.000 kinderen niet naar school gaan. Ontwikkelingsorganisatie Woord en Daad ondersteunt diverse onderwijsprojecten in Grafton Camp. Grafton Camp is ontstaan als vluchtelingenkamp tijdens de burgeroorlog en heeft zich inmiddels ontwikkeld tot een arme buitenwijk van de hoofdstad Freetown. Woord en Daad helpt in samenwerking met World Servants vanaf 2007 mee aan de ontwikkeling van het onderwijs. Dit gebeurt door de realisatie van een aantal schoolgebouwen in de wijk. SL107 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Grafton Camp | school Het verbeteren van de toegang tot basisonderwijs. Grafton Camp – Freetown De toegang en kwaliteit voor 370 kinderen en 11 leerkrachten is verbeterd door de bouw van een school met 6 lokalen, een lerarenkamer, kantoor en opslag.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
27
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Daarnaast zijn er toiletten voor de leerlingen en leerkrachten gebouwd. World Servants faciliteerde dit project voor jongeren uit de achterban van Woord en Daad. Het project was onderdeel van het programma van Cotton Tree Foundation, de partner van Woord en Daad in Sierra Leone. Begroting 30
Realisatie 15
€ 2.100
€ 2.113 € 4.163 € 6.276
POM
Projectopbrengsten Resultaat Toelichting
€ 6.345 € 69 Kosten van de logistieke en technische voorbereiding. Woord en Daad financierde het bouwproject.
Afrika | Zambia Zambia behoort ook tot de armste landen van de wereld. De levensverwachting in het land is inmiddels gedaald tot 33,3 jaar (dit was nog 37 jaar in 2002) door de enorme impact van hiv/aids. Hiv/aids veroorzaakt een nationale crisis en heeft een verwoestend effect op ontwikkelingsprocessen in alle sectoren. Miloso Daarnaast zijn voorzieningen voor onderwijs en gezondheidszorg in veel gebieden slecht. World Servants ondersteunt sinds 1999 projecten in Zambia. World Servants werkt in Zambia samen met de Mkushi Christian Community (MCC). Dit is een samenwerkingsverband van een tiental zwarte en blanke kerken. Naast ‘kerk’ zijn voeren zij projecten uit die levensomstandigheden in de gemeenschappen verbeteren. Men richt zich op onderwijs en basisgezondheidszorg. Daarnaast is er een programma dat de capaciteit van gemeenschappen probeert te versterken zodat zij zelf kunnen zorgen voor de weduwen en wezen die een zwaar bestaan hebben als gevolg van de aids pandemie. ZA107 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten
Nsalu Nsalu | school en woning Het verbeteren van de toegang tot basisonderwijs. Nsalu Nsalu – Serenje district In dit nauwelijks ontwikkelde gebied aan de grens van de Democratische Republiek Congo werd een nieuwe school met drie klaslokalen en een woning voor de leerkracht gebouwd. Hiervoor kregen de circa vijftig leerlingen les in een hutje. Door de uitbreiding kunnen er nu meer kinderen naar school. Het Ministerie van Onderwijs heeft toegezegd te zorgen voor meubilair, leermiddelen en op termijn extra leerkrachten. Dit was het eerste project van World Servants in een ander district (gelegen naast het Mkushi district). De projectlandcoördinator van MCC heeft de lokale gemeenschap gemobiliseerd en ervoor gezorgd dat de fundering en de vloer gereed waren. Het World Servants-team assisteerde de lokale voorman en zijn zes medewerkers bij de ruwbouw van de school en de woning. Begroting 35
Realisatie 37
€ 19.226 € 9.822
€ 24.317 € 11.131
16 – 23 jaar
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
28
Totale kosten Projectopbrengsten Resultaat
€ 29.048
€ 35.448
€ 25.660 - € 3.388
€ 33.192 - € 2.255
KPA-projectnummer
217068
Werkgroep
Heino
KPA-subsidie
€ 6.539
Premie-bijdrage Wilde Ganzen
€ 3.930,48
ZA207 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Matuku | kliniek en woning Het verbeteren van de toegang tot basisgezondheidszorg. Matuku - Mkushi district Met hulp van de plaatselijke bevolking en het World Servants-team werden een kliniek en een woning voor de verpleegkundige gerealiseerd. Hierdoor krijgen de ruim 2.000, verspreid wonende, inwoners toegang tot basisgezondheidszorg. Tot nu toe was er alleen een vrijwilliger met een doosje aspirine en moesten de mensen twaalf kilometer of meer lopen naar een kliniek. Inmiddels is door voorgaande projecten een goede relatie opgebouwd met het Ministerie van Gezondheidszorg die voor de inrichting, medicijnen en de bemensing van de kliniek verantwoordelijk is. Het kan soms even duren, maar de verwachting is dat de kliniek op een redelijke termijn operationeel kan zijn. In het Mkushi district zijn al een tiental projecten gerealiseerd. Hierdoor is er een goede samenwerking ontstaan tussen MCC, het district en de Ministeries van Onderwijs en Gezondheidszorg. De projectlandcoördinator had het project met de plaatselijke bevolking goed voorbereid en de samenwerking ermee was plezierig en leerzaam. Begroting 35
Realisatie 31
€ 22.229 € 9.822 € 32.051
€ 21.722 € 9.488 € 31.210
€ 27.565 - € 4.486
€ 27.702 - € 3.507
217067
Werkgroep
Culemborg
€ 7.605,60
Premie-bijdrage Wilde Ganzen
€ 4.571,66
16 – 23 jaar
Projectopbrengsten Resultaat KPA-projectnummer KPA-subsidie
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
29
Azië | India India is, met inmiddels meer dan een miljard inwoners, na China het dichtst bevolkte land ter wereld. De inkomensverdeling is scheef en de acute sociale nood onder brede lagen van de bevolking is groot. India telt meer Bethamangala ondervoede mensen dan heel Sub-Sahara Afrika en bijna de helft van de Bangalore kinderen onder de vijf jaar is matig tot zwaar ondervoed. De ontwikkeling van onderwijs en gezondheidszorg blijft achter bij de snelle economische ontwikkeling die het land de laatste jaren doormaakt. In het algemeen zijn de zwakke groepen en individuen in de samenleving (vrouwen, kastelozen, stamleden, migrantenarbeiders, etnische minderheden) kwetsbaar voor mogelijke discriminatie of mishandeling. Hoewel het bij de wet verboden is, komt in India kinderarbeid voor. World Servants is sinds 1997 in India actief en ondersteunt kleine projecten van diverse organisaties in de staat Karnataka. Deze organisaties worden begeleid door TRACS India, de partner van World Servants in India. Hun projecten ondersteunen met name de zwakkere groepen in de Indiase samenleving. IN107 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Kadaba | klaslokalen De onderwijsmogelijkheden uitbreiden, zodat meer kinderen basis- en middelbaar onderwijs kunnen volgen. Kadaba - Puttur Taluk - South Kenara district - Karnataka State De ruwbouw van opnieuw vier klaslokalen (net als in 2006) op de tweede verdieping is met hulp van het World Servants-team gerealiseerd. Door de zware regenval gedurende het project was dat een hele opgave. De Indiase aannemer en zijn medewerkers werken nu aan de afbouw van deze verdieping die uit acht lokalen bestaat. De Primary School had begin 2007 acht klassen (met 600 leerlingen) en de High School twee (met 137 leerlingen). Er gaan iets meer meisjes (51%) dan jongens (49%) naar school. De begane grond van de nieuwbouw was in juli, tijdens de verdere uitvoering, al in gebruik. Ondanks dat de nieuwbouw nog niet klaar is, is de middelbare school al uitgebreid tot een compleet pre – University College. De partner van World Servants is ‘TRACS India’, wat staat voor Training, Resources & Consultancy Services. Deze organisatie faciliteert het project voor het World Servants-team en de aanvragers: het schoolbestuur. De bouw wordt uitgevoerd onder leiding van een lokale aannemer en werklieden. Begroting 30
Realisatie 33
€ 26.460 € 9.392 € 35.852
€ 26.446 € 10.036 € 36.482
€ 28.201 - € 7.651
€ 33.439 - € 3.042
216879
Werkgroep
Wolvega
€ 9.233,30
Premie-bijdrage Wilde Ganzen
€ 5.550,14
16 – 23 jaar
Projectopbrengsten Resultaat KPA-projectnummer KPA-subsidie
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
30
IN207 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Bangalore | Huis voor gehandicapten / trainingscentrum Het integreren van mensen met een beperking in de samenleving en het verminderen van de stigmatisering. Kothanur Post – Bangalore - Karnataka State Dit jaar is met hulp van een team van de evangelische kerk de Pijler uit Lelystad de eerste verdieping van dit multifunctionele gebouw gerealiseerd. Het biedt onderdak aan zowel jonge als oudere mensen met een beperking. Daarnaast zijn er in het gebouw een keuken, eetzaal, klaslokalen en trainingsruimten ondergebracht. 190 kinderen uit de omgeving maken van de school en de naschoolse opvang gebruik. Van deze kinderen hebben er 54 een beperking, 26 van hen wonen in het centrum. De trainingsruimten worden gebruikt door verschillende vrouwengroepen. De staf van Ashalaya en TRACS India verzorgde de logistiek van het project. Er werd gebouwd onder leiding van een Indiase aannemer en zijn medewerkers. Het World Servants-team verzorgde diverse programma’s voor o.a. de kinderen en de vrouwen uit de omgeving van het project. Hierdoor werd de band met het werk van Ashalay versterkt. Begroting 30
Realisatie 33
€ 26.039 € 9.392 € 35.431
€ 26.035 € 10.036 € 36.071
€ 27.933 - € 7.498
€ 1.375
16 – 23 jaar
Projectopbrengsten Resultaat
€ 37.445
KPA-projectnummer
216878
Werkgroep
Joure
KPA-subsidie
€ 9.166
Premie-bijdrage Wilde Ganzen
€ 5.510,08
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
31
Oost-Europa | Oekraïne Oekraïne is geworden tot een van de armste landen in Europa. Door de Patobųi economische recessie in de periode van 1991 tot 1996 is de werkloosheid toegenomen en zijn de inkomens sterk gedaald. Het verlies aan Ъotap staatsinkomsten heeft geleid tot aantasting van de sociale voorzieningen, met name de pensioenen en uitkeringen van de circa 14,5 miljoen ouderen en gehandicapten. Ook op onderwijsgebied bestaat een achterstand door een geringe toewijzing van financiën door de overheid (5 procent van het BNP), een tekort aan lesmateriaal en gebrek aan goede leerkrachten. De leerkrachten staken bovendien veelvuldig, uit protest tegen hun salariëring die eenderde bedraagt van de lonen in de industrie. World Servants is sinds 2001 actief in Oekraïne. De projecten in Oekraïne worden financieel ondersteund door het Programma Maatschappelijke Transformatie (KPA/Matra) Midden- en OostEuropa van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. OE107 / OE307 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Patobųi | woonhuis straatkinderen Het bieden van onderdak aan kinderen die op straat leven of niet door hun ouders verzorgd kunnen worden. Patobui - MYKAЧEBE (Munkács) district Het eerste woonhuis in Patobųi (Rát) dat met hulp van andere donoren werd gerealiseerd is reeds operationeel. Hier woont een echtpaar dat vier jongens en twee meisjes opvangt. Het tweede woonhuis, waar twee teams van World Servants in 2006 aan meewerkten, is gereed. Dit wordt bewoond door een gezin met twee eigen kinderen en vier (wees)kinderen. De ruwbouw van het derde woonhuis is door twee teams, waaronder een team van het koor One Voice uit Ridderkerk, gerealiseerd. In het voorjaar van 2008 gaat men verder met de afbouw van dit woonhuis, waarna het in gebruik genomen kan worden. De World Servants-coördinator assisteerde de lokale stichting (aanvrager) en de teams. Er is een lokale aannemer ingehuurd onder wiens leiding de bouwactiviteiten plaatsvinden. De supervisie is in handen van de architect die het plan voor dit opvangcentrum maakte. Begroting Realisatie 65 65 30 jaar en ouder (OE107) / Project Op Maat (OE307) € 49.603 € 53.745 € 17.077 € 13.176 € 66.680 € 66.921
Projectopbrengsten Resultaat KPA-projectnummer KPA-subsidie
€ 43.676 - € 23.004
€ 70.252 € 3.331
216886
Werkgroep
Ridderkerk
€ 16.976,--
Premie-bijdrage Wilde Ganzen
€ 10.239,3
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
32
OE207 Doel Projectgebied Resulta(a)t(en)
Samenwerking
Aantal deelnemers Leeftijdscategorie Bouwkosten Uitvoeringskosten Totale kosten
Benuka NanaДb | kleuterschool Het aanbieden van kleuteronderwijs in Benuka NanaДb (Palad). Benuka NanaДb - BИHOГPAдB (Vinohradov) District De kleuterschool (Kindergarten) en de keuken zijn operationeel. Inmiddels gaan 77 kinderen, in de leeftijd van vier tot zeven jaar, hier naar school en er is werkgelegenheid voor een tiental vrouwen. De lokale overheid betaalt mee aan de lopende kosten van de kleuterschool. Dankzij de aanwezigheid van de kleuterschool hebben meer vrouwen de gelegenheid om te werken in de twee plaatselijke fabrieken. Hierdoor kunnen zij het vaak bescheiden inkomen van de gezinnen aanvullen. De kleuterschool wordt gerealiseerd in samenwerking met de gemeenschap van Benuka NanaДb. De coördinator van World Servants in de Oekraïne, Ildiko Margitics, assisteerde bij de aanvragen en uitvoering. Begroting 25
Realisatie 33
€ 26.619 € 8.477 € 35.096
€ 24.671 € 6.382 € 31.053
€ 21.785 - € 13.311
€ 28.042 - € 3.011
217014
Werkgroep
Apeldoorn
€ 9.266,--
Premie-bijdrage Wilde Ganzen
€ 5.448,88
16 – 23 jaar
Projectopbrengsten Resultaat KPA-projectnummer KPA-subsidie
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
33
2.13
Impactvoorbeeld: Malawi
‘Samenwerken aan verbeteren onderwijs’ Malawi is voor World Servants een tamelijk nieuw projectland. In 2005 ging voor het eerst een World Servants-groep naar Malawi om daar klaslokalen te bouwen. De Church of Central Africa Presyterian (CCAP), Synod of Livingstonia, is de partner waarmee World Servants samenwerkt. Het onderwijsdepartement van de CCAP is verantwoordelijk voor 510 basis- en enkele middelbare scholen in het genoemde gebied. Het hoofdkantoor is gevestigd in Mzuzu. CCAP werkt nauw samen met het Ministerie van Onderwijs. Het programma wordt mede ondersteund door ICCO, Edukans en partnerkerken uit Amerika, Canada, Ierland en Engeland. Vincent Sichinga is vanuit CCAP coördinator van de World Servants-projecten. ‘De situatie van de schoolkinderen in Lusito is enorm veranderd sinds de komst van World Servants vorig jaar. Eerst kregen kinderen les in lokalen zonder dak en met zwakke muren. Sommige leerlingen moesten zelfs onder een boom zitten. Nu zijn er goede klaslokalen met een dak, ramen en goede vloeren. Maar met mooie lokalen ben je er nog niet. Voor goed onderwijs moeten er ook gemotiveerde leraren voor de klas staan. Zij woonden eerst een heel eind lopen van de school. Dat kostte een hoop tijd. Daarom zijn drie lerarenhuizen gerenoveerd. Door activering van de gemeenschap heeft het project ervoor gezorgd dat de mensen in Lusito steeds meer bewust worden van het nut van onderwijs. Ook hebben mensen geleerd om elkaar te helpen. Dit laatste kwam vooral toen ze hoorden dat de deelnemers zelf hun geld bij elkaar hadden gebracht met sponsoring. Kinderen krijgen nu goed onderwijs, de houding richting meisjes is veranderd en mensen zijn meer gemotiveerd om zelf iets te doen voor hun gemeenschap.’
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
34
Hoofdstuk 3 World Servants in Nederland 3.1
Ontwikkelingen in de organisatie
Hier volgen in het kort bereikte resultaten en belangrijke ontwikkelingen tijdens 2007 in het kader van de strategische beleidskeuzes.
1. Groei in kwaliteit en kwantiteit Kwaliteit (Kritische) Succesfactor
Taakgebied
Prestatie indicator
Norm
Tijdraam
1.
Staf – Vorming Training
Tijd tussen aanmelding staflid en project
4 maanden voor project
2008
Vroegtijdige bekendheid vrijwillige stafleden
Realisatie 2007 128/157 = 82%
Meting op het stafweekend. Percentage bekende Stafleden / eind totaal stafleden. 2.
Hoge waardering voor WS projecten
Staf – Vorming Training
1. Aantal waarderingen 2. Waarderings getal
Meer dan 50 % van deelnemers 80 % hoger dan 8 (goed)
2009
Respons deelnemers 27 %. Gemiddelde score is 8,2
3.
Organisatiehandboek is leidraad werkprocessen
Organisatie
Controle (extern en/of intern)
ISO certificering
2009
Proces om ISO certificering te realiseren is doorlopen
4.
Optimale inzet automatisering
Organisatie
Waardering medewerkers, vrijwilligers en deelnemers
90 % waardeert als goed (8)
2009
Inventarisatie gedaan en eerste opzet systeem
5.
Tijdige verwerking van aanmeldingen
Kantoormanagement
Tijd tussen aanmelding en verwerking
1 week
2009
Normaal 1 week – in piekdrukte nog 2 weken
6.
Tijdige binnenkomst deelnemersbijdrage
Financieel beheer
Aantal betalingen binnen betalingstermijn
90 %
2009
Niet gemeten
7.
Capabele partnerorganisaties (ook kwantiteit)
Projectmanagement
Het aantal partnerorganisaties dat aan partnercriteria voldoet
14
2009
9
(Kritische) Succesfactor
Taakgebied
Prestatie indicator
Norm
Tijdraam
Realisatie 2007
1.
Groei deelnemers
MKT - werving
Aantal deelnemers
910 955 1010
2007 2008 2009
897
2.
Groei aantal projecten
Projectmanagement
Aantal projecten
29 30 32
2007 2008 2009
29
3.
Toename algemene fondsen
Fondsenwerving
Hoeveelheid inkomsten
€ 305.000,-
2009
€ 279.086
Kwantiteit
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
35
4.
Toename projectmatige inkomsten
Fondsenwerving
Hoeveelheid inkomsten
€ 265.000,-
2009
€ 249.000
5.
Groei aantal vrijwillige stafleden
Staf - Vorming Training
Aantal vrijwillige stafleden
100 % van stafleden is vrijwilliger
2008
100 %
6.
Groei van netwerk van internationale WS entiteiten
Directie
Aantal nieuw ontstane WS entiteiten
1 of 2
2009
Directeur YfC ZA mee geweest met project in Malawi
Beleidsmatig
Het Strategisch plan 2007 – 2009 met een meerjarenbegroting, ‘Ontwikkeling door Samenwerking’, is goedgekeurd door het bestuur op 25 januari 2007. Als pilot zijn er in 2007 in Ghana en Malawi 2 zogenaamde “Self Help” projecten gestart. Dit zijn projecten die wel door World Servants worden gefinancierd maar zonder een team in hetzelfde gebied gerealiseerd worden. Nieuwe ontwikkeling: er is veel interesse voor projecten op maat en voor deelname van grote groepen aan een World Servants project.
Structureel (voorwaardenscheppend)
Automatisering: Om het systeem KRIS zo gebruiksvriendelijk en efficiënt mogelijk te maken zijn er aanpassingen gemaakt op het bestaande datasysteem. Projectmanagement heeft de voorstudies voor het projectmanagementinformatiesysteem (Promis) afgerond. Op basis van de wensen is een schets voor functionele specificaties opgesteld. ISO traject: Een traject om tot certificering te komen is in 2007 doorlopen en op 22 februari 2008 heeft World Servants het NEN-EN-ISO 9001:2000 certificaat ontvangen. Er is een RI&E uitgevoerd en een plan van aanpak opgesteld. Verschillende kantoormedewerkers volgen een opleiding of hebben een cursus gevolgd, onder andere: - HBO kantoormanagement (medewerkster kantoormanagement) - Management teamtraining (Managementteam) - Project cycle management (projectmanagers, fondsenwerving, directeur en vrijwilligers) - Spaanse conversatie (nieuwe projectmanager) Daarnaast is een toerustingplan voor de kantoormedewerkers (met betrekking tot World Servants) ontwikkeld en in gang gezet. Op 30 november is een samenwerkingscontract getekend met ATP voor drie jaar (ticketvoorziening). World Servants heeft de beschikking ontvangen dat zij geregistreerd staat als ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling). Vanaf 1 mei tot 15 oktober is er een vacature geweest voor de functie van coördinator financieel beheer. Dit heeft consequenties gehad voor de tijdigheid van de financiële rapportages tijdens 2007.
Operationeel
Het begrote aantal projecten (29) in dertien landen is uitgevoerd. Hiervan waren er drie een project op maat (POM). Het geplande POM met het Leger des Heils is niet doorgegaan, maar het betreffende project is door een gewone World Servants-groep uitgevoerd. Het begrote aantal deelnemers (910) is bijna gehaald (897). Voor het eerst waren op het staftrainingsweekend alle hoofdleiders bekend. Alle set-up-reizen zijn in het eerste kwartaal uitgevoerd. De informatieoverdracht door SUM-ers aan de projectstafleden tijdens het staftrainingsweekend wordt steeds beter. De fondsenwerving voor algemene inkomsten heeft, ondanks hogere inkomsten dan in 2006, niet voldoende opgeleverd om de begroting te realiseren.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
36
De ondernemersreis was succesvol. De resultaten betreffen niet alleen de fondsenwerving, maar ook andere aspecten van de organisatie. Daarom is besloten in 2008 twee van dit soort reizen op het programma te zetten en deze reizen ‘ambassadeursreizen’ te noemen. Youth for Christ Zuid-Afrika is erg enthousiast voor de World Servants missie. Dit kan grote potentie hebben om verder uit te groeien tot een World Servants entiteit in Zuid Afrika. In mei en december 2007 hebben de eerste trainingen ‘Leiderschap in Dienstbaarheid” voor stafleden en plaatselijke groepsleiders plaatsgevonden. Een groeiend aantal vrijwilligers neemt er aan deel. Er was een snellere start met het werven van hoofdleiders: half juni is naar vijftig hoofdleiders van de afgelopen jaren een brief gestuurd met het verzoek in 2008 weer mee te gaan.
2. Integrale aanpak1 en aanbod World Servants-projecten (Kritische) Succesfactor 1. Integrale aanpak van a. Het World Servantsproject plan en jaarbegroting b. De projectbrochure c. De website d. Het strategische beleidsplan e. De evaluaties van de projecten (= projectenevaluatie in september) f. De verwerking van de evaluaties g. Het jaarverslag
Taakgebied
Prestatie indicator
Norm
Tijdraam
Realisatie 2007
Controle door bestuur
100 %
Jaarlijks
OK
Organisatie (PM/FB)
MKT – Communicatie MKT – Communicatie Organisatie Staf- Vorming -Training
Staf – Vorming-Training Organisatie
2. Goede interne communicatie
Organisatie
Waardering kantoormedewerkers, bestuur en vrijwilligers
Meer dan 8 (goed)
2009
Nog niet gemeten
3. Vroegtijdige operationele planning
Organisatie
Tijdstip van presentatie operationele jaarplannen
Eind mei in voorafgaande jaar
2009
15 oktober 2007
4. Geconsolideerd proces van planning, uitvoering, controle en evaluatie.
Organisatie
Interne controle van lopende projecten
Alle interne projecten lopen volgens vastgestelde procedures
2009
Naar ISO certificering toegewerkt
De integrale aanpak van de World Servants-projecten wordt mede vormgegeven door de vergaderingen van de World Servants Project Raad (WSPR). Hierin zitten vertegenwoordigers van de meeste vrijwilligersteams die bijdragen aan de voorbereiding van de projecten. Er zijn twee vergaderingen geweest en er heeft een visiedag plaatsgevonden met WSPR, kantoormedewerkers en het bestuur. Met de uitkomst van deze visiedag, over cultuur en identiteit, is het profiel van de cultuur van World Servants op papier gezet. De integrale aanpak kwam tot uiting in de volgende publicaties: Het jaarverslag 2006, het projectplan 2008, de projectbrochure 2008 en de website. Ook de projectenevaluatie in september werd integraal aangepakt.
1
Onder integraal wordt verstaan: Alle aspecten van de World Servants-projecten worden voldoende belicht of in aanmerking genomen. Alle betrokkenen die input moeten leveren zijn geconsulteerd en/of van informatie voorzien. De procedures om de verschillende stukken samen te stellen zijn inzichtelijk.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
37
3. Samenwerking met partners in Noorden en Zuiden (Kritische) Succesfactor
Taakgebied
Prestatie indicator
Norm
Tijdraam
Realisatie 2007
1.
Onderzoek naar samenwerkingsmogelijkheden
Directie
Aantal onderzochte samenwerkingsmogelijkheden
12
2007
6 mogelijke partners geselecteerd
2.
Samenwerking met andere organisaties in een verscheidenheid aan vormen
Directie
Aantal samenwerkingsverbanden (voorkeur voor meerdere vormen van samenwerking met 1 partner)
5
2009
-Positionpaper met Tear. -Driejarencontract met Leger des Heils -Samenwerking Woord en Daad (Sierra Leone)
3.
Langdurige samenwerking met partnerorganisaties in het Zuiden
Projectmanagement
Aantal afgesloten MOU’s (Memorandum of Understanding)
8
2009
6
4.
Groeiend aantal projectlanden
Projectmanagement
Aantal nieuwe projectlanden
3
2009
2
5.
Capabele partnerorganisaties
Projectmanagement
Het aantal partnerorganisaties dat aan partnercriteria voldoet
14
2009
9
Noorden
World Servants legt zich er op toe om met veel christelijke organisaties en koepelorganisaties in Nederland contacten te onderhouden. Daarbij wordt ook overwogen op welk gebied er samengewerkt kan worden.
World Servants is lid van OREON; deze koepel is lid van de vereniging PRISMA. Leden van PRISMA participeren in de ICCO alliantie. In 2007 is in dit verband veel tijd besteed aan activiteiten die gericht waren op de verdere uitwerking van het programatisch (samen)werken in zowel het Noorden als het Zuiden. World Servants is deelnemer aan het Nederlandse deel van het MICAH-netwerk en tevens aan de Michacampagne, die in 2006 is gestart. Een medewerker van World Servants heeft meegewerkt in de stuurgroep hiervan. World Servants is lid van het Genootschap van Fondsenwervende Instellingen en het Instituut voor Sponsoring en Fondsenwerving (ISF). World Servants is voor drie jaar participant in ‘Time to Turn’. Met Tear heeft World Servants een positionpaper opgesteld over het traject naar een mogelijke samenwerking. Beide besturen hebben dit in mei ondertekend, waarna het vervolgtraject naar een businessplan is gestart. De samenwerking met Woord en Daad richtte zich eerst op een project op maat in Tsjaad. Vanwege de situatie in Tjaad is dit project echter verplaatst naar Sierra Leone. In 2008 staat een volgend project gepland. Met het Leger des Heils is een overeenkomst voor drie jaar afgesloten voor projecten op maat in diverse landen. Time to Turn heeft materiaal geschreven voor vergaderingen van plaatselijke groepen. Zij kunnen dit gebruiken wanneer de deelnemers na een project weer terug zijn in Nederland.
Zuiden
In het kader van MFS hebber er diverse consulaties en bijeenkomsten in Malawi en Ghana plaatsgevonden. In Malawi is de programmaontwikkeling goed op gang gekomen. In Ghana gaat dit wat langzamer. De samenwerking met de partnerorganisaties wordt sinds drie jaar vastgelegd in een MOU (Memorandum of Understanding). Inmiddels zijn er zes MOU’s getekend en drie overeenkomsten met projectlandcoördinatoren.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
38
Op termijn zou de partner van Woord en Daad, Cotton Tree Foundation, in Sierra Leone (waarmee we in 2007 een eerste project hebben gedaan) een partner van World Servants kunnen worden voor de reguliere projecten.
4. Vrijwilligers (Kritische) Succesfactor
Taakgebied
Prestatie indicator
Norm
Tijdraam
Realisatie 2007
1.
Optimale inzet van vrijwilligers
Staf - Vorming - Training
Aantal vrijwilligers in de organisatie
310
2009
133 vrijwilligers + 157 stafleden/hoofdleiders = 290
2.
Toename van de inzet van stagiaires
Staf - Vorming - Training
Aantal stagiaires in de organisatie
1 trainings activiteiten 1 deelnemersadministratie
2006
1 stagiaire op SVT
2007
3.
Optimale inzet van vrijwilligers bij de set-up reizen
Projectmanag ement
Aantal set-upreizen die door alleen vrijwilligers worden gedaan
60%
2008
69 %
4.
Zelfstandige vrijwilligersteams
Staf - Vorming - Training
Percentage van teams dat met gedelegeerde verantwoordelijkheid met eigen voorzitter draait
90 %
2009
Niet zelfstandig: - Trainers - Webteam
5.
Geconsolideerde taken, bevoegdheden en verantwoordelijkhed en vrijwilligersteams
Staf - Vorming – Training
Aantal vrijwilligersteams dat eigen document gebruikt met taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden
100 %
2007
70 %
6.
Er wordt gewerkt met vrijwilligersovereenk omsten
Staf - Vorming – Training
Aantal van de vaste vrijwilligers, dat werkt met een vrijwilligersovereenkomst
100%
2009
Ongeveer 40 %
De rol van de set-up medewerkers (= SUMmers) is uitgewerkt en vastgesteld. In de World Servants Project Raad (WSPR) wordt een project in z’n geheel besproken vanuit diverse disciplines zoals: het World Servants-festival van 2008 en nieuwe type projecten (bijvoorbeeld de ambasadeursreis en de verdiepingsprojecten). Ook wordt de werkwijze van de teams op elkaar afgestemd. Er zijn momenteel twaalf vrijwilligersteams. Het automatiseringsteam bestaat, op een vrijwilliger na, uit kantoormedewerkers en is daarom geen vrijwilligersteam meer. Ieder team krijgt de komende jaren een eigen teamleider. Daarnaast werken ieder jaar tientallen vrijwilligers op incidentele basis mee. De training tijdens het staftrainingsweekend wordt voor het overgrote deel gegeven door de vrijwilligersteams, als onderdeel van hun werkcyclus (plannen maken, materiaal klaarmaken, trainen, project en evaluatie). Er is een evaluatieformulier voor kantoorvrijwilligers in gebruik genomen voor de jaarlijkse functioneringsgesprekken. Er is een vrijwilliger gevonden die het stafweekend, het voorbereidingsweekend en de terugkomdag organiseert (voorheen werd dit gedaan door een stagiair). Het technisch team heeft een ‘risicoinventarisatie’ van de bouwsituaties gedaan en is bezig om de uitkomsten hiervan te verwerken in de training en de informatiematerialen.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
39
De teams:
Naam
Functie
Belteam Createam Cultuurteam
Werven via telefonische acquisitie Voorbereiding deelnemersweekend en terugkomdag Ondersteuning cultuur stafleden
Kinderwerkteam
Ondersteuning kinderwerk stafleden
Medisch team
Ondersteuning medische stafleden
Promoteam
Promoten van World Servants middels stands Verantwoordelijk voor Worldserver en teksten op de website Projecten in de landen en overdracht aan stafleden Ondersteuning technische stafleden Ondersteuning stafleden op geestelijke gebied Ondersteuning stafleden in teambuilding en leidinggeven Verantwoordelijk voor internetsite
Redactieteam Setup-team Technisch team Toerustingsteam Trainers Webteam
Taakgebied (z=zelfstandig) Werving Staf, vorming en training (z) Staf, vorming en training (z) Staf, vorming en training (z) Staf, vorming en training (z) Communicatie Communicatie Projectmanagement Projectmanagement Staf, vorming en training (z) Staf, vorming en training Communicatie
Zes trouwe vrijwilligers zetten zich structureel in op het kantoor in Wolvega. Alle hoofdleiders van de projecten waren vrijwilligers.
5. Ontwikkeling van de vormende kant van de World Servants-projecten (Kritische) Succesfactor
Taakgebied
1.
Goed doordacht, inzichtelijk en uitgekristalliseerd vormingstraject m.b.t. de WSprojecten
Staf Vorming – Training
2.
De impact van de World Servantsprojecten op de deelnemers wordt gemeten.
3.
Prestatie indicator
Realisatie 2007
Norm
Tijdraam
Vormingsmodule WS projecten
Projectstaf werkt met vormingsmodule
2008
Nog niet af
Materialen aangepast t.a.v. dienstbaarheid
Alle
2008
Huidige materialen aangepast
Staf Vorming – Training
Vragenlijst t.a.v. vorming
In gebruik
2008
Vragenlijst nog niet klaar
De leiders van de World Servantsprojecten worden getraind in ‘dienend leiderschap’
Staf Vorming – Training
Module dienend leiderschap voor stafleden
In gebruik
2008
Twee trainingen geweest
4.
Toerusting van plaatselijke groepen m.b.t. vorming deelnemers
Staf Vorming – Training
Toerustingsmateriaal
Continue beschikbaar
2008
Huidige materialen worden verstrekt
Het logboek voor de deelnemers is herzien en aangepast. Het is onderdeel van het materiaal dat aan deelnemers wordt uitgereikt tijdens het voorbereidingsweekend. Als pilot heeft er een ‘verdiepingsproject’ plaatsgevonden in Malawi voor meer ervaren deelnemers. Dit krijgt in 2008 een vervolg met twee verdiepingsprojecten: in Brazilië (São Paulo) en in Malawi.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
40
6. Regionale structuur en plaatselijke groepen (Kritische) Succesfactor
Taakgebied
Prestatie indicator
Norm
Tijdraam
Realisatie 2007
1. Verbreding taken plaatselijke groepen
Staf – Vorming - Training
Aantal getrainde plaatselijke groepsleiders dmv leiderschapstraining
10 getrainde leiders
2009
Twee trainingen hebben plaatsgevonden
2. Continuïteit van de plaatselijke groepen
Staf – Vorming - Training
Percentage plaatselijke groepen
50 % (t.o.v. vorige jaar)
2009
Meer dan 50 %
3. Groei van het aantal plaatselijke groepen
Staf – Vorming - Training
Aantal plaatselijke groepen
80
2009
73 plaatselijke groepen vanaf 3 deelnemers
4. Tijdige medewerking van plaatselijke groepen in subsidieaanvragen
Projectmanag ement
Tijdstip indienen subsidieaanvragen
2 mnd voor aanvang project
2008
Stuk verbeterd doordat groepen zich vroegtijdig aanmelden
5. Integrale benadering plaatselijke groepen
MKT communicatie
Communicatie plan plaatselijke groepen
Plan geïmplementeerd
2007
Gerealiseerd. Volgende fase (stappenplan) zal in 2008 worden gemaakt
6. Verhoogde inkomsten uit plaatselijke groepen
Fondsenwervi ng
Extra inkomsten plaatselijke groepen
€ 70.000,- per jaar
2009
47.000
De nieuwe structuur voor plaatselijke groepen is in gebruik genomen: de groepscoaches hebben elk contact met de groepen in een hun toegewezen deel van Nederland. Naast de begeleiding die de groepen hierdoor krijgen met betrekking tot de begeleiding van deelnemers en het voeren van hun acties, komt dit systeem ook ten goede aan de draagvlakversterking door plaatselijke groepen (belangrijk voor subsidie NCDO) en het vroeg starten van de subsidieaanvragen. Alhoewel tijdsintensief, blijkt het systeem erg goed te werken en de plaatselijke groepen zijn enthousiast. In 2008 gaan we er in een wat aangepaste vorm mee verder. Het supportpakket voor plaatselijke groepen is uitgebreid, onder andere met ‘actieshirts’, wat veel positieve reacties heeft opgeleverd. De plaatselijke groepen worden beter ondersteund om binnen de huisstijl van World Servants te communiceren. Hierdoor is ook de kwaliteit van de informatie op hun websites een stuk verbeterd.
3.2
Personeel en huisvesting
Buiten de dertien stafmedewerkers op het kantoor in Wolvega zijn er geen betaalde krachten actief. Het kantoorteam is dit jaar met twee medewerkers (in totaal 1,2 FTE) uitgebreid. Het jaar werd afgesloten met 10,4 FTE. Om het werken goed mogelijk te maken is in de kantine een extra werkkamer gecreëerd. Op basis van een analyse in 2006 van de werklast van het projectmanagement is in juli 2007 een derde projectmanager aangesteld. In mei is er een vacature voor de functie ‘coördinator financieel beheer’ ontstaan. Deze functie is opgesplitst in financieel beheer HBO en applicatieontwikkeling. Beide vacatures werden pas in oktober opgevuld. Echter de functie financieel beheer kwam aan het eind van het jaar weer vacant. Per januari 2008 is deze vervuld met een medewerkster financieel beheer MBO, ondersteund door een vrijwilliger (controller). Het werk van World Servants kan alleen maar tot stand komen door de grote groep vrijwilligers die erbij ingeschakeld is. Hierdoor komt er ook meer knowhow de organisatie in, waardoor de organisatie minder kwetsbaar is. Er zijn, naast de deelnemers, ongeveer 290 vrijwilligers (stafleden en hoofdleiders meegerekend) die regelmatig activiteiten uitvoeren voor World Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
41
Servants. Hieronder vallen bijvoorbeeld ook plaatselijke groepsleiders en vrijwilligers die in de projectlanden de projecten voorbereiden (set-up medewerkers). Er werken veel vrijwilligers in verschillende teams met een speciale taak of als vaste vrijwilliger op kantoor. Tijdens 2007 hebben er vier stagiaires voor verschillende taakgebieden op het World Servantskantoor gewerkt.
3.3
Fondsenwerving
In 2007 heeft World Servants, naast de financiering voor de ruwbouw van de gebouwen, ook alle benodigde gelden voor het niet-gegarandeerde deel van de begroting (de afbouw en inrichting van gebouwen) uit kunnen betalen. Het is in 2007 dan ook geheel gelukt om de begroting van 2007 te dekken.
3.3.1
Inkomsten uit deelnemersbijdragen Al jaren zijn de deelnemers voor World Servants actief op fondswervinggebied. Naast hun eigen bijdrage leveren met name de plaatselijke groepen veel extra geld op voor de verschillende projecten. Dit bedrag is voor 2007 maar liefst € 50.745,--. Zo is dankzij deze extra bijdrage het mogelijk om ook alle afbouw en inrichting te kunnen garanderen.
3.3.2
Vaste donateurs Dankzij vaste donateurs kunnen er op langere termijn toezeggingen gedaan worden aan partners van World Servants in de diverse projectlanden. Er is op verschillende manieren geprobeerd om het aantal vaste donateurs te vergroten. Zo is een professioneel callcenter ingeschakeld om 1.000 incidentele giftgevers (respons 10%) en 1.000 oud-deelnemers (2003-2005/ respons 16,5%) te benaderen. Dit heeft geresulteerd in 270 nieuwe vaste donateurs. In het najaar heeft een eigen belteam een belactie gehouden, waardoor er 200 vaste donateurs bijkwamen. Mede dankzij het welkomstcadeau zijn er verder nog donateurs bijgekomen via de website, de Worldserver en de Terugkomdag. Het aantal vaste donateurs lag eind 2007 op 1470 (in 2006 was het aantal 920).
3.3.3
Worldserver Het informatieblad de Worldserver wordt vier keer per jaar naar ongeveer 6.800 lezers per keer verstuurd. Het doel van de Worldserver is enerzijds om te informeren over de ontwikkelingen binnen de organisatie, de projecten en over de activiteiten van de deelnemers. Anderzijds wordt de mailing gebruikt om fondsen te werven. De inkomsten uit de mailingen zijn sterk teruglopen, met name de kerstmailing. Na onderzoek onder de grotere giftgevers bleek dat velen ook al aan de noodactie op de Dominicaanse Republiek hebben gegeven. Dit kan dus een nadelig effect hebben gehad op de inkomsten van de kerstmailing. Er zijn twee extra mailingen verstuurd om het aantal nieuwe incidentele giftgevers te vergroten. De eerste extra mailing stond in teken van vorming en de tweede in teken van de projecten in Malawi. Op deze laatste is twee keer zoveel gegeven. Door deze extra actie bleken de inkomsten uit de mailingen toch nog positief ten opzichte van 2006.
3.3.4
Fondsen en stichtingen Ieder jaar worden stichtingen en fondsen benaderd die in hun doelstelling een link hebben met het werk van World Servants. De respons is al jaren wisselvallig. Vergeleken met voorgaande jaren is 2007 een goed jaar geweest. Door de groei van het aantal projecten moesten er verscheidene nieuwe fondsen en stichtingen gevonden worden. Gelukkig waren er tien nieuwe stichtingen en fondsen die een of meerdere projecten van World Servants financieel zijn gaan ondersteunen. Door de verschillende bijdragen, aangevuld door algemene inkomsten, is voor ieder project van 2007 de afbouw en inrichting gegarandeerd. Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
42
3.3.5
Bedrijven De eerste ondernemersreis was in 2007 en feit. Een groep van acht ondernemers heeft verschillende projecten in de Dominicaanse Republiek bezocht. Men heeft ook twee dagen meegeholpen met een World Servants-team die daar een waterleiding aan het aanleggen was. Dit initiatief heeft geresulteerd in een hogere betrokkenheid; in 2008 wordt hier dan ook mee doorgegaan. Over heel 2007 genomen is het aantal bedrijven dat World Servants financieel ondersteunt toegenomen. De inkomsten lagen dan ook beduidend hoger dan in 2006.
3.3.6
Kerken Naast het feit dat uit veel kerken deelnemers komen, is het ook een belangrijke groep van waaruit World Servants financiële ondersteuning krijgt. Op steeds meer diaconale lijsten prijkt de naam van World Servants. Dit heeft geresulteerd in maar liefst 150 giften (97 in 2006). Daarnaast heeft World Servants een preekpakket ‘Dienstbaarheid’ dat wordt verzonden naar geïnteresseerde kerken. Het pakket wordt ook vaak gebruikt door deelnemers. Een groot aantal kerken en deelnemers hebben het preekpakket aangevraagd (meer dan tweehonderd). Het aantal kerken dat World Servants heeft ondersteund met een gift lag iets hoger dan het voorgaande jaar. Betrokkenheid van World Servants bij de Micha Campagne heeft hier waarschijnlijk een rol in gespeeld.
3.4
Deelnemerswerving
In 2007 gingen 897 deelnemers met een World Servants-project mee. Dit zijn er 106 meer dan in 2006. Ongeveer zestig procent van deze deelnemers gaf aan tot een PKN-gemeente te behoren. Vijf procent van de deelnemers had geen kerkelijke achtergrond. Er was zowel een toename van deelnemers in de leeftijdscategorie 30 jaar en ouder als van deelnemers in de leeftijdscategorie van 16-23 jaar. Met name deze laatste groep nam flink toe. Maar liefst 42 procent van de deelnemers is al een of meerdere keren met World Servants mee geweest. Werving van deelnemers gebeurt via de brochure en met name door de website. Ook worden er door het hele land, met behulp van vrijwilligers, presentaties gegeven. De werving komt met name tot stand door mond-tot-mond reclame.
3.5
Communicatie
De communicatie van World Servants is gericht op het verkrijgen van meer naamsbekendheid, de werving van deelnemers en het werven van fondsen. In 2007 had de afdeling communicatie twee stagiairs: Yvonne van Zwieten (HBO Communicatie) en Maaike Pheifer (MBO Grafisch Vormgeven).
3.5.1
Internet De website is een belangrijk communicatiemiddel voor World Servants. Bezoekers kunnen algemene informatie vinden over de organisatie en de projecten. De deelnemers maken op het meetingpoint kennis met hun projectgenoten. Stafleden kunnen op een speciale pagina specifieke informatie over het project kwijt voor de deelnemers. De site is een belangrijk medium geworden voor de communicatie tussen staven en hun groepen. Nagenoeg alle staven gebruikten de mogelijkheden van de website als primair medium. Het aantal bezoeken aan de World Servants website is in 2007 opnieuw licht gestegen. Het aantal lag op 356.360, dat is een stijging van 20.000 bezoeken ten opzichte van 2006.
3.5.2
Media Er wordt in de nieuwsbladen, regionale kranten, kerkbladen en huis-aan-huisbladen ruim aandacht besteed aan de activiteiten van de plaatselijke groepen. Het is een goede Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
43
ondersteuning bij hun fondsenwervingsactiviteiten. Opnieuw constateren we in 2007 een groei van de aandacht in landelijke media voor World Servants. De lancering van de projecten voor 2008, in het najaar, werd voornamelijk ondersteund door de plaatsing van advertenties in diverse christelijke media. Er is in 2007, naast de algemene media, gekozen voor een speciale focus op media in het veld NGK/GKV/CGK, om de wervingsdoelstellingen in dit specifieke segment te ondersteunen.
3.5.3
Deelname evenementen World Servants was met een stand aanwezig op de meeste christelijke landelijke evenementen. Vele enthousiaste vrijwilligers hebben het werk van World Servants bij de bezoekers goed onder de aandacht kunnen brengen. Ten opzichte van 2006 is het aantal stands gedaald; in 2006 was een piek doordat World Servants een concerttour van Kees Kraayenoord sponsorde. Een bijzonder evenement was een jongerenreis naar de G8-top in Duitsland. In het kader van de Micha Campagne organiseerden Time to Turn, Tear en World Servants een bijeenkomst, waar ongeveer 90 Nederlandse en Duitse jongeren met elkaar spraken en baden over en voor de effecten van globalisering. Ook werd er deelgenomen aan het vreedzame protest van de gezamenlijke Duitse kerken.
3.5.4
Publicaties Er zijn diverse nieuwe publicaties gemaakt, waaronder het logboek waarin deelnemers aan de hand van projectdoelen hun ervaringen kwijt kunnen. Er is eind september een Worldserver verstuurd op posterformaat. Op deze poster stonden alle projecten van 2008 vermeld met hun financieringsdoel. Met de lancering van de projecten is ook een nieuwe projectbrochure uitgegeven.
3.6
Vorming en training
In 2007 was het thema ‘Servant Identity’. Dienen is niet een uiterlijke vorm maar zit van binnen: een dienende houding. Het is een vervolg op het thema van 2006 ‘Dienkracht 12’. Dit thema is uitgewerkt in de trainingen en materialen.
3.6.1
Staftraining In maart werden ruim honderd stafleden voorbereid met teambuilding, lezingen en het uitwerken van opdrachten. Een vast onderdeel is de outdoor teambuilding. De stafleden krijgen een opdracht die ze met elkaar moeten uitvoeren terwijl een trainer observeert. Tijdens deze oefening wordt snel duidelijk hoe de samenwerking verloopt in het team en waar nog aan gewerkt kan worden. Verder vinden er workshops plaats over o.a. het leiden van een dagopeninggroepje, krijgen stafleden projectinformatie van de setup-medewerker en krijgt ieder staflid specifieke taakinformatie. Dit jaar is alle schriftelijke informatie in één stafhandboek samengevoegd.
3.6.2
Voorbereiding deelnemers Hoogtepunt van de voorbereiding voor de zomerdeelnemers is het trainingsweekend in april. Ruim 700 deelnemers kwamen zaterdag en zondag naar de Bron in Dalfsen om hun andere projectgenoten en stafleden te ontmoeten. Bijzonderheden dit jaar waren de filmpjes van mensen uit de projectlanden die vertelden wat volgens hen ‘Servant Identity’ is. Zaterdagavond was het poppentheater van Aad Peters een groot succes en het bijzondere was dat voorganger Peter Kos uit Utrecht op zondagochtend daar met zijn preek naadloos op aansloot. In juni en september hadden de ruim honderd deelnemers van de najaarsprojecten hun voorbereidingsdagen in de Pijler in Lelystad. Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
44
3.6.3
Projecten op maat In 2007 is met het ROC Flevoland, Woord en Daad en het jongerenkoor ‘One Voice’ uit Ridderkerk een project op maat gedaan. Ook waren er een aantal grote groepen die in z’n geheel een heel project vulden. Het aantal groepen wat hiervoor kiest stijgt ieder jaar.
3.6.4
Nieuw: cursus leiderschap in dienstbaarheid Voor het vinden van voldoende goede stafleden heeft World Servants de visie nieuwe leiders op te leiden. Ieder jaar benoemen hoofdleiders potentiële stafleden uit de deelnemersgroep, aan hen wordt de cursus leiderschap in dienstbaarheid aan geboden. De theorie van deze cursus zijn de lessen en boeken van John Maxwell; de basis voor de praktijkcomponent zijn de oefeningen van de staftrainingsweekenden. De cursus is begonnen met 8 deelnemers en aan het einde van het jaar waren dat er 20. Het aantal groeit gestaag.
3.6.5
Terugkomdag In 2007 werd de terugkomdag voor het eerst gehouden in Veenendaal. Op deze dag wordt teruggekeken naar de projecten en worden deelnemers gestimuleerd om met de opgedane ervaring dienstbaar te zijn in de eigen omgeving. Bovendien wordt iedereen aangemoedigd weer mee te gaan met een project. Deze dag is namelijk ook de start van de inschrijvingen voor het nieuwe seizoen.
3.6.6
Jubileum World Servants In 2008 zal World Servants DV twintig jaar bestaan. Tijdens 2007 zijn daarvoor de plannen ontwikkeld. Onderdeel van de plannen is het uitnodigen van de partnerorganisaties en projectlandcoördinatoren van World Servants. Zij zullen participeren in acties van plaatselijke groepen en krijgen tevens een training aangeboden. Een vrijwilliger is ingeschakeld om de tour van deze bezoekers te organiseren in en rondom het voorbereidingsweekend van april 2008.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
45
Hoofdstuk 4 Procedures en waarborgen kwaliteit 4.1
Beleidsproces
Binnen het proces van verdere professionalisering is in 2006 het derde strategische beleidsplan ‘Ontwikkelen door Samenwerking’ (2007–2009) opgesteld. Op basis hiervan wordt door ieder taakgebied een operationeel jaarplan gemaakt, dat jaarlijks verwerkt wordt in het gezamenlijk operationeel jaarplan, gekoppeld aan de strategische beleidskeuzes. Ieder jaar wordt in juni het World Servants-projectplan van het daaropvolgende jaar aan het bestuur ter goedkeuring voorgelegd. Op basis hiervan wordt dan een conceptbegroting van het volgende jaar opgesteld, waarna de deelnemersprijs wordt vastgesteld. Nadat ook het operationele jaarplan definitief is, wordt de begroting afgemaakt en aan het bestuur ter goedkeuring en vaststelling voorgelegd.
4.2
ISO-traject
Vanuit de interne behoefte om de processen in de organisatie inzichtelijker te krijgen en te stroomlijnen, is in 2006, onder leiding van een extern deskundige, gestart om organisatieschema’s op papier te zetten en een kwaliteitshandboek te maken. Deze moeten tevens als basis dienen voor de verdere automatisering van de organisatie. Op 22 februari 2008 heeft de organisatie het ISO-certificaat ontvangen.
4.3
CBF-Keurmerk
Het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) heeft in 1999 het CBF-keurmerk aan World Servants toegekend. Hiermee verklaart het CBF dat World Servants voldoet aan de normen voor verantwoorde fondsenwerving en -besteding. In 2004 heeft het CBF gevraagd een proeftoetsing met World Servants te mogen doen ten aanzien van de aangescherpte criteria van het CBF die vanaf juli 2005 zijn gaan gelden. Dit werd door World Servants als een goede kans gezien om weer een audit te doen. Er kwamen leerpunten uit op het gebied van het procesmatig werken, het stellen van doelstellingen en het werken met indicatoren. In 2005 is aan deze punten gewerkt. Op basis van de tussentijdse (toen nog gangbare) toetsing is in 2004 het CBF-keurmerk weer toegekend tot 1 juli 2009.
4.4
Boekenonderzoek loonbelasting
Tijdens 2005 is er door de loonbelasting een boekenonderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek gaf geen aanleiding tot het voorstellen van grote correcties.
4.5
Evaluatie activiteiten World Servants
World Servants evalueert regelmatig haar activiteiten: De deelnemers aan trainingen en projecten vullen evaluatieformulieren in. De verschillende stafleden van de projecten vullen voor hun taakgebied (bijvoorbeeld: hoofdleider, technisch leider, medisch leider, enz.) een rapport in. Ieder jaar in september is er een projectenevaluatiedag waar vrijwilligers, staf en bestuur aan deelnemen. De projecten worden jaarlijks bezocht door een van de drie projectmanagers en/of door daarvoor getrainde vrijwilligers. Zij bereiden nieuwe projecten voor, geven follow-up aan vorige projecten en doen van ieder project na vijf jaar een eindevaluatie. In de eindevaluatie wordt getoetst of de doelstellingen voor dat project en de hoofddoelstellingen van de Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
46
organisatie zijn gehaald. Ook wordt beoordeeld of de samenwerking met de partnerorganisatie aan bepaalde criteria voldoet. De punten die uit evaluaties voortkomen worden teruggespeeld naar de verschillende taakgebieden. De directeur en de World Servants Project Raad (WSPR, zie ook 3.1 onder punt 2) zien erop toe dat de punten ook werkelijk worden behandeld. Alle taakgebieden houden maandelijks, jaarlijks of per kwartaal afgesproken data bij, zodat resultaten geanalyseerd kunnen worden.
4.6
Klachtenprocedure
World Servants beschikt over een klachtenprocedure. Alle klachten worden beantwoord en geregistreerd. De klachtenprocedure is beschreven op de internetsite, waar via een reactieformulier klachten direct kenbaar gemaakt kunnen worden. In 2007 zijn dertien officiële klachten geregistreerd. Daarvan hadden er negen betrekking op het functioneren van de leiding van het project. De andere klachten betroffen annulering van projectdeelname van een deelnemer, het gedrag van deelnemers tijdens het projecten en een mailing via e-mail waarop een ontvanger geen prijs stelde.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
47
Hoofdstuk 5 Toekomstplannen 2007 is het eerste jaar van het meerjaren strategisch plan 2007-2009 ‘Ontwikkeling door Samenwerking’. Dit plan is de verwoording van de ontwikkelde visie op de strategie voor de komende jaren. Hieronder volgt de samenvatting. Voor meer over de strategie en de uitwerking ervan verwijzen we naar het strategisch plan 2007-2009.
5.1
Toekomstvisie
Om de missie te verwezenlijken wil World Servants een organisatie zijn: Die christelijke dienstbaarheid en zorg voor de armen in de wereld actueel maakt in Nederland en die, zowel in Nederland als in de projectlanden, doelgerichte impulsen tot ontwikkeling geeft. Die binnen christelijk Nederland een leidende plaats inneemt als aanbieder van diaconale groepsreizen. Die er zich van bewust is dat door de toegenomen transport- en communicatiemiddelen de ‘wereld een dorp’ wordt. Hier sluit zij bij aan door jongeren uit te dagen om zich in ontwikkelingslanden dienstbaar in te zetten. Die toonaangevend wil zijn in activiteiten en programma’s om christelijke jongeren te motiveren, te betrekken bij en te activeren voor ontwikkelingssamenwerking. Die inspeelt op de brede aandacht in Nederland voor de combinatie van internationale samenwerking en jongeren. Die projecten organiseert met hoge kwaliteit en maximale impact, zowel hier (in het Noorden) als daar (in het Zuiden). Die in alle fasen van het primaire proces (de WS projecten) samenwerkt met andere complementaire organisaties, groepen en kerken**. Die professioneel, flexibel en innovatief functioneert. Die in al haar activiteiten maximaal vrijwilligers inzet. Die een ondersteunend en faciliterend kantoor heeft ten dienste van de vrijwilligers die binnen de organisatie werkzaam zijn.
5.2
Voortzetten lijn strategische beleidskeuzes
In 2004 werd de lijn ingezet om een aantal (vier) strategische beleidskeuzes neer te leggen in het beleidsplan van drie jaar (2004-2006). In het huidige plan (2007-2009) wordt die lijn voortgezet. De keuzes werden uitgebreid tot zes strategische beleidskeuzes. De zes strategische keuzes met de gewenste situatie in 2009 zijn als volgt:
1. Groei in kwaliteit en kwantiteit Voortdurende verbetering van de projecten, de processen en van de organisatie; Jaarlijkse groei van (aantal projecten en) deelnemers van minimaal 5 %. 1a Kwantiteit
World Servants organiseert 32 projecten waarin 1010 deelnemers participeren; Fondsenwerving werft € 305.000 aan algemene fondsen; De projectmatige inkomsten zijn toegenomen tot € 265.000; Het aantal vrijwillige stafleden is toegenomen tot 100%; Het aantal partners dat aan de partnercriteria voldoet is gegroeid tot 14 (ook kwaliteit).
**
dus niet door zelf meer te doen.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
48
1b kwaliteit
Vier maanden voor aanvang van de projecten zijn alle vrijwillige stafleden bekend; 50% van alle deelnemers neemt deel aan een evaluerend onderzoek van de projecten in de vorm van een vragenlijst. 80% van deze deelnemers waardeert de projecten als goed (8 of hoger); 90% van de medewerkers, vrijwilligers en deelnemers waardeert de inzet van automatisering in de organisatie als goed (8 of hoger); Het kantoormanagement verwerkt de aanmeldingen van deelnemers binnen een week; Het aantal betalingen van de deelnemersbijdragen binnen de betalingstermijn is 90%; Het aantal partners dat aan de partnercriteria voldoet is gegroeid tot 14; De kwaliteit van werken binnen World Servants voldoet aan de ISO normen (ISO = International Standards Organization).
2. Integrale aanpak en aanbod World Servants-projecten De vorming van de deelnemers en hun achterban(nen) en de ontwikkeling van de projectgemeenschappen vormen een integraal geheel van doelstellingen en activiteiten en worden als zodanig in onderlinge samenhang ontwikkeld, georganiseerd en uitgevoerd. Jaarlijks worden het World Servants project plan en jaarbegroting, de projectbrochure, de website, het strategische beleidsplan, de evaluaties en het jaarverslag integraal aangepakt en dit wordt gecontroleerd door het bestuur; De medewerkers, vrijwilligers en deelnemers waarderen de interne communicatie binnen de organisatie als goed (8 of hoger); De operationele jaarplannen worden vroegtijdig ( = eind mei voorafgaand jaar) gepresenteerd; Alle interne projecten lopen volgens vastgestelde procedures. 3. Samenwerking met partners in het Noorden en het Zuiden Zowel in de projectlanden (het Zuiden) als in Nederland (het Noorden) gaat World Servants complementaire partnerrelaties aan om maximale impact te bereiken. De directie heeft twaalf mogelijkheden voor samenwerking onderzocht; Naar aanleiding van dit onderzoek zijn vijf samenwerkingsverbanden onderzocht (voorkeur voor meerdere vormen van samenwerking met 1 partner); In het kader van langdurige samenwerking zijn acht MOU's (MOU = Memorandum of Understanding) afgesloten met partners in het Zuiden; Het aantal projectlanden is uitgebreid met drie nieuwe landen; Het aantal partners dat aan de partnercriteria voldoet is gegroeid tot veertien. 4. Inzet van vrijwilligers World Servants is een organisatie die waar mogelijk vrijwilligers inzet. Zij wil dat doen met een professionele aanpak en ondersteuning en zal er in de komende jaren naar streven dat alle hiermee samenhangende aspecten meer concreet vorm krijgen in de organisatie en het beleid ervan. Het aantal vrijwilligers dat actief is binnen de organisatie is gestegen tot 310; Jaarlijks wordt er 1 stagiair voor deelnemersadministratie en 1 stagiair voor trainingsactiviteiten aangetrokken; 60% van de set-upreizen wordt alleen door vrijwilligers gedaan; 90% van de zelfstandige vrijwilligersteams draait met een eigen teamleider; 100% van de vaste vrijwilligers maakt gebruik van eigen documenten waarin taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden beschreven zijn; 100% van de vaste vrijwilligers werkt met een vrijwilligersovereenkomst.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
49
5. Ontwikkeling van de vormende kanten van de World Servants-projecten De komende jaren wil World Servants de vormende kant van de projecten voor de deelnemers meer gaan ontwikkelen, zowel tijdens de projecten als het voor- en natraject ervan. Hier wordt gedoeld op geloofsverdieping en bewustwording, motivering en activering ten aanzien van de armoede in de wereld. Alle projectstafleden werken met de vormingsmodule; Ten aanzien van het meten van de impact van de World Servants-projecten op deelnemers is een vragenlijst met betrekking tot vorming in gebruik; Ten aanzien van het trainen van de projectstaf is een module dienend leiderschap voor stafleden in gebruik; Ten aanzien van de toerusting van plaatselijke groepen met betrekking tot de vorming deelnemers wordt continue gezorgd voor toerustingmateriaal. 6. Regionale structuur en plaatselijke groepen De plaatselijke groepen spelen een grote rol in de deelnemerswerving, de fondsenwerving en de naamsbekendheid. Zij hebben ook grote potentie om een essentiële rol te spelen in de vormende kant van de projecten. Hiervoor is het nodig dat de komende jaren het aantal vaste, gestructureerde groepen flink toeneemt. Hiertoe zal er gewerkt worden aan een integraal pakket (o.a. begeleidings- en trainingsplan) voor de plaatselijke groepsleiders en een passende World Servants structuur. Ten aanzien van de verbreding van het takenpakket van de plaatselijke groepen zijn 10 plaatselijke groepsleiders getraind door middel van leiderschapstraining; 50% (ten opzichte van het voorgaande jaar) van de plaatselijke groepen heeft een blijvend karakter; Het aantal plaatselijke groepen is gegroeid tot 80; Alle subsidieaanvragen worden 2 maanden voor aanvang van een project ingediend; Ten aanzien van de integrale benadering van de plaatselijke groepen is een communicatieplan geïmplementeerd; Fondsenwerving werft € 70.000 extra inkomsten uit plaatselijke groepen.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
50
Hoofdstuk 6 Verslag bestuur In het afgelopen jaar zijn er drie nieuwe bestuursleden benoemd en is er een bestuurslid afgetreden. Het jaar werd afgesloten met geen vacatures in het bestuur (zeven leden).
6.1
De bestuursleden
In 2007 is de heer K. Vliegenthart (penningmeester) afgetreden. Er werden geen leden herbevestigd als bestuurslid. Als nieuwe bestuursleden werden aangesteld: de heer J. Bosman (penningmeester), de heer T. Eilander en de heer P. Rozeboom. Vanwege ziekte van de heer H. Wilts is de voorzittersfunctie ad interim vervuld door mevrouw A. Van Harten-Tip. Bij het afsluiten van het boekjaar waren de volgende bestuursleden in functie: Anja van Harten-Tip voorzitter a.i. (predikant) Jan Bosman penningmeester (managing consultant) Anja van Dorp-Eisses secretaris (manager) Mr Arie Damminga algemeen lid (jurist) Gerda Rechtuijt algemeen lid (bedrijfsmaatschappelijk werker) Henk Wilts algemeen lid (oud organisatieadviseur) Timen Eilander algemeen lid (cons. fondswerving, fondsbesteding en IT) Ds. Piet Rozeboom algemeen lid (predikant)
6.2
Benoeming bestuursleden
Op basis van het profiel voor bestuursleden wordt, bij het vacant worden van een bestuursfunctie, binnen het netwerk van de verschillende bestuursleden en van de organisatie, gezocht naar potentiële kandidaten om de positie in te vullen. Na een positief uitvallend gesprek van een kandidaat met twee bestuursleden en de directeur wordt hij/zij genomineerd voor benoeming en vervolgens bij goedkeuring door het bestuur in de bestuursvergadering aangesteld. Behalve de voorzitter, penningmeester en secretaris hebben de bestuursleden geen specifieke portefeuilles. Wel hebben de bestuursleden zo veel mogelijk gespreide relevante expertise waarmee zij de directeur ten dienste staan voor advies.
6.3
Bestuursvergaderingen en rapportage aan het bestuur
Tijdens 2007 hebben er vijf bestuursvergaderingen plaatsgevonden en een visiedag van bestuur, kantoorstaf en betrokken vrijwilligers. Voor 2008 staan er vier bestuursvergaderingen gepland (en een extra om de begroting vast te stellen). Meestal zijn tijdens de bestuursvergaderingen, behalve de directeur, ook een of meerdere kantoormedewerkers aanwezig om relevante onderdelen van de agenda toe te lichten. Tijdens bestuursvergaderingen komen documenten op tafel die voor het bestuur van belang zijn voor inhoudelijke kennisname van het werk en de invulling van haar bestuurlijke rol. Het bestuur van World Servants bestuurt op hoofdlijnen. De directeur rapporteert naar het bestuur per kwartaal met betrekking tot de implementatie van het operationele jaarplan. In de tussenliggende maanden wordt er maandelijks, om betrokkenheid te houden, gerapporteerd over de lopende gang van zaken. De voorzitter en penningmeester ontvangen maandelijks een financiële rapportage. In de beleidscyclus wordt jaarlijks in de tweede bestuursvergadering het afgelopen jaar ten aanzien van de strategie geëvalueerd en eventueel bijgesteld. Regelmatig heeft de directeur, alleen en soms met het managementteam, overleg met de bestuursvoorzitter over lopende zaken en met betrekking tot visie en beleid.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
51
6.4
Directie en functioneren directie
De directeur heeft een beleidsvoorbereidende, beleidsadviserende en beleidsuitvoerende taak en geeft tevens leiding aan de uitvoerende organisatie van World Servants. De directie wordt gevoerd door mevrouw E. Nijman. Het bestuur evalueert jaarlijks het functioneren van de directeur. Daartoe maakt zij gebruik van de jaarresultaten en de eigen waarneming van de bestuurders over het functioneren van de directeur. De directeur vervult geen nevenfuncties.
6.5
Onkostenvergoedingen
Bestuursfuncties bij World Servants zijn onbezoldigd. Wel kunnen bestuursleden bepaalde onkosten declareren die gemaakt zijn voor de bestuursfunctie.
6.6
Mate van betrokkenheid bij het werk
Om de betrokkenheid van bestuursleden bij het werk van World Servants te vergroten, wordt van bestuursleden verwacht dat zij aan een aantal deelnemers- en evaluatiebijeenkomsten deelnemen. Tevens worden ze geënthousiasmeerd om een keer een World Servants-project mee te maken.
6.7
Bestuur World Servants Internationaal (WSI)
De eerste World Servants-organisatie is in 1986 in de Verenigde Staten ontstaan. In 1988 is World Servants Nederland opgericht. Inmiddels bestaan er ook World Servants-organisaties in de Dominicaanse Republiek en Canada. Jaarlijks of tweejaarlijks was er in een van de vier World Servants-landen een internationale bestuursvergadering, waaraan de bestuursvoorzitters en de directeuren van de World Servantskantoren deelnemen. Hier komen hoofdzakelijk zaken aan de orde die raken aan internationale kwaliteitscriteria, het driejaarlijkse re-chartering proces, het vergroten van het globale netwerk en het imago van World Servants. In 2006 is een internationale bestuursvergadering gehouden in Minneapolis, USA. In deze vergadering is besloten dat de in 2005 voorlopig benoemde executive director zijn taak niet zal voortzetten. Tevens is er een vernieuwde internationale missie vastgesteld en besloten het World Servants logo te vervangen. Alle vier World Servants-organisaties hebben zich gecommitteerd om een strategie en werkplannen te ontwikkelen voor de groei van het internationale netwerk. De eerstvolgende WSI vergadering zal zijn in 2008.
6.8
Directie en staf
Gedurende dit boekjaar zijn er een paar wijzigingen geweest binnen de kantoorstaf. Er is een derde fulltime projectmanager aangesteld en de functie coördinator financieel beheer is gesplitst in twee functies: medewerker financieel beheer en medewerker applicatieontwikkeling. Het boekjaar werd afgesloten met de volgende kantoormedewerkers in hun respectievelijke taakgebieden (10,4 FTE): FTE Els Nijman directie 1 Jan van der Leest projectmanagement 1 Derrick Rustema projectmanagement 0,9 Linda Augustinus projectmanagement 1 Harry van Wieren staf, vorming en training 1 Jakob Sijbersma werving 1 Thea van der Meer financieel beheer 0,8 Joop Muijs applicatieontwikkeling 0,4 Jettie Buitenhuis communicatie 0,5 Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
52
Willem-Jan van der Ven Henriëtte Broekema Frederika Oppewal Elise Elzinga
6.9
communicatie kantoormanagement kantoormanagement kantoormanagement
1 0,5 0,7 0,6
Comité van aanbeveling
J.S. van den Bosch M.L.O. de Bruijne F.M. Huurman Drs. A.G. Knevel Mevrouw Drs. M.J.T. Martens Mr. B.J. van Putten
directeur Beter-uit Reizen internationaal diaconaat directeur Ferney Group programmamaker Evangelische Omroep CDA-fractie Europarlement burgemeester van Putten
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
53
Hoofdstuk 7 Financiële verantwoording 7.1
Analyse jaarresultaat
De verschillen tussen het resultaat en de begroting over 2007 zijn als volgt: (alle bedragen zijn afgerond op Euro 1.000,-): Begroot:
Werkelijk:
Verschil:
2007
2007
€
€
€
392.500
383.835
8.665
Reis- en verblijfkosten
30.700
26.102
4.598
Huisvestingskosten
42.000
39.550
2.450
Kantoorkosten
40.650
50.597
(9.947)
7.800
4.823
2.977
59.800
54.508
5.292
-23.750
731
(24.481)
16.300
12.117
4.183
566.000
572.263
(6.263)
Vaste bouwkosten
513.765
518.201
(4.436)
Variabele bouwkosten
129.856
149.396
(19.540)
1.282.773
1.217.579
65.194
1.926.394
1.885.177
41.217
Set-up kosten
34.450
40.053
(5.603)
Inzet landcoördinator
82.338
85.858
(3.520)
116.788
125.911
(9.123)
2.609.182
2.583.351
25.831
Uitvoeringskosten Personeelskosten
Kosten bestuur, commissies en vrijwilligers Publiciteitskosten Subsidie opbrengsten (uitvoering) Algemene kosten
Structurele hulp
Deelnemerskosten
Uitvoeringskosten ter plaatse
Totaal kosten
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
54
Begroot:
Werkelijk:
Verschil:
2007
2007
€
€
€
1.746.750
1.744.690
(2.060)
149.761
168.089
18.328
Opbrengsten mailingacties
70.000
50.482
(19.518)
Opbrengsten vaste donateurs
65.000
73.112
8.112
Opbrengsten giften en schenkingen Correctie "acties derden"
121.000
109.059
(11.941)
0
-198.353
(198.353)
Subsidies
481.670
458.387
(23.283)
Overige resultaten
5.500
197.440
191.940
Resultaat verkoop artikelen
4.500
2.401
(2.099)
2.644.181
2.605.307
(38.874)
35.000
21.956
(13.044)
Opbrengsten Contributies/deelnemersbijdragen Giften projecten
Totaal opbrengsten Generaal Totaal
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
55
7.2
Balans
Activa
Balans per 2007
2006
€
€
1.111 46.619 2.617 11.312 61.659
1.636 51.554 3.664 18.989 75.843
39.630
45.601
2.662 2.645 7.187 96.382 410.425 519.301
3.450 5.105 8.985 62.656 138.832 219.027
Banken Kas
172.246 782 173.027
430.887 2.496 433.383
Totaal
793.618
773.854
Vaste activa Materiële vaste activa Kantoorapparatuur Kantoorinrichting Telefooninstallatie Computerapparatuur
Financiële vaste activa Verstrekte leningen
Vlottende activa Voorraden Debiteuren Belastingen Vooruitbetaalde bedragen Overige vorderingen
Liquide middelen
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
56
31 december
Passiva 2007
2006
€
€
217.973 9.421 21.956 249.349
203.789 49.112 -39.691 213.210
61.659
75.843
16.998 28.199 340.851 96.562 0 482.610
8.776 34.204 315.477 123.695 2.651 484.801
793.618
773.854
Eigen vermogen Besteedbaar vermogen Continuïteitsreserve Bestemmingsfonds Onverdeeld resultaat boekjaar
Vastgelegd vermogen Fonds vaste activa voor de bedrijfsvoering
Kortlopende schulden Crediteuren Sociale lasten Vooruitvangen opbrengsten Overige schulden Kruisposten
Totaal
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
57
7.3
Resultatenrekening
Beschikbaar voor doelstelling Eigen fondsenwerving
Begroting
Resultaat
Begroting
Resultaat
2007
2007
2006
2006
€
€
€
€
1.746.751 149.761 70.000 65.000 121.000 0 2.152.512
1.744.690 168.089 50.482 73.112 109.059 -198.353 1.947.079
1.426.425 245.624 58.000 67.000 89.000 0 1.886.049
1.493.538 111.465 47.488 51.967 50.018 -168.626 1.585.851
151.997 151.997
155.811 155.811
118.657 118.657
105.161 105.161
7,06% 2.000.515
8,00% 1.791.268
6,29% 1.767.392
6,63% 1.480.689
4.500 4.348 152
2.401 4.619 -2.218
4.500 3.702 798
789 3.425 -2.636
481.670 14.922 0 466.748
458.387 16.034 0 442.353
267.070 14.803 0 252.267
442.690 13.018 36.393 393.279
5.500
197.440
5.500
142.994
2.472.915
2.428.843
2.025.958
2.014.327
Opbrengsten eigen fondsenwerving deelnemersbijdragen Giften projecten Opbrengsten mailingacties Vaste donateurs Giften en schenkingen Correctie “acties derden”
Kosten eigen fondsenwerving Uitvoeringskosten eigen fondsenwerving
(% kosten/opbrengsten eigen fondsenwerving) Netto opbrengsten eigen fondsenwerving Resultaat verkoop artikelen Brutowinst verkoop artikelen Uitvoeringskosten verkoop artikelen
Subsisies overheden en anderen Ontvangen subsidies Uitvoeringskosten subsidies overheden Overige kosten subsidies overheden
Overige resultaten Totaal beschikbaar voor doelstelling
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
58
Besteed aan doelstelling Voorlichting en bewustmaking Uitvoeringskosten voorlichting en bewustmaking
Begroting
Resultaat
Begroting
Resultaat
2007
2007
2006
2006
€
€
€
€
168.222
172.693
165.555
154.292
1.926.394 226.512 0 116.788
1.885.177 223.106 0 125.911
1.542.136 207.283 0 80.983
1.600.172 201.133 20.748 77.674
2.269.694
2.234.194
1.830.402
1.899.726
2.437.916
2.406.887
1.995.958
2.054.018
2.437.916 2.472.915
2.406.887 2.428.843
1.995.958 2.025.958
2.054.018 2.014.327
35.000
21.956
30.000
-39.691
Structurele hulp Kosten eigen projecten Uitvoeringskosten structurele hulp (NL) Overige kosten structurele hulp (NL) Uitvoeringskosten ter plaatse
Totaal besteed aan doelstelling
Resultaat uit normale activiteiten Totaal besteed aan doelstelling Totaal beschikbaar voor doelstelling Resultaat
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
59
7.4
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
Algemeen | Alle activa en passiva zijn voor de nominale waarde opgenomen, tenzij anders is vermeld. De Richtlijn Fondswervende Instellingen zijn gevolgd. Materiële vaste activa | De materiële vaste activa die nodig zijn voor de bedrijfsvoering worden gewaardeerd tegen de boekwaarde die is berekend door de aanschaffingswaarde te verminderen met de afschrijving. De afschrijvingen komen lineair tot stand op basis van de verwachte levensduur van het bedrijfsmiddel. De materiële vaste activa die direct gebruikt worden voor de doelstelling, worden ineens afgeboekt in het jaar van aanschaf, aangezien deze bij verkoop geen waarde hebben. Voorraden | De aanwezige voorraden worden gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs. Er zijn alleen voorraden opgenomen die verkoopbaar zijn. Liquide middelen | Vreemde valuta worden op de balansdatum gewaardeerd tegen de dan geldende dagkoers. Koersverschillen worden gemuteerd in het resultaat. Eigen vermogen | Het eigen vermogen wordt gedefinieerd als de som van de activa minus de som van de verplichtingen. Vrij besteedbaar vermogen | Dit betreft de door het bestuur vastgelegde reserves ten behoeve van specifieke doelstellingen en activiteiten om de continuïteit en groei van World Servants te waarborgen. Continuïteitsreserve | Het beleid was om in zeven jaar (2001 tot en met 2007) een continuïteitsreserve te vormen uit de vrijkomende middelen. Het doel hiervan is om deze reserve een dusdanige omvang te laten krijgen dat hieruit de vaste uitvoeringskosten gedurende een jaar, bij het stilvallen van projectactiviteiten, doorbetaald kunnen worden. Om dit doel te kunnen bereiken wordt in de begroting naar redelijkheid rekening gehouden met de vorming van deze reserve. Vanwege de goede resultaten van de afgelopen projectjaren is door het bestuur besloten de opbouw geleidelijker te laten plaatsvinden; de periode voor het opbouwen van de reserve is dan ook verlengd tot en met 2009. Vastgelegd vermogen | Dit betreffen fondsen waarin bedragen zijn opgenomen die niet vrijelijk te besteden zijn. Fonds vaste activa voor bedrijfsvoering betreft de tegenwaarde van de activa ten behoeve van de bedrijfsvoering. Reserves | Het saldo van onverdeelde winst na mutaties reserves wordt hieraan toegevoegd. Resultatenrekening | De baten en lasten zijn gerubriceerd conform de richtlijnen van het Centraal Bureau Fondsenwerving. Ontvangsten en uitgaven worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Alle posten zijn bepaald op basis van historische kostprijs. Correctie ‘acties derden’ | De subsidieverstrekker Wilde Ganzen geeft aan dat zij de deelnemersbijdrage verantwoorden als eigen fondsenverwerving en dat World Servants dit dus niet ook nog eens kan doen. Hierdoor zal vanaf boekjaar 2006 de post opbrengsten eigen fondsenwerving worden gecorrigeerd met de inleg van de deelnemers als actieopbrengst voor de Wilde Ganzen premie. Voor 2007 geldt een correctie van € 198.353,-. In 2006 heeft World Servants deelgenomen aan de Xploresubsidie. Dit is een subsidie die bijdraagt aan de draagvlakversterking door jongeren aan hun achterban. De afwikkeling van deze subsidie heeft deels in 2007 plaatsgevonden. In 2007 is er niet via World Servants deelgenomen aan Xplore. Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
60
7.5
Toelichting op de balans
Vaste activa
2007
2006
€
€
2.546 910 1.636
5.935 4.021 1.914
250 775 0
662 -4.051 940 -4.051
-525
-278
2.796 1.685 1.111
2.546 910 1.636
54.268 2.714 51.554
0 0 0
547 5.482 0
54.268 0 2.714 0
Saldo
-4.935
51.554
Aanschafprijs Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
54.815 8.196 46.619
54.268 2.714 51.554
Kantoorapparatuur Aanschafprijs Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari Mutaties in de boekwaarde: Investeringen Aanschafwaarde desinvesteringen Afschrijvingen Cumulatieve afschrijvingen desinvesteringen Saldo Aanschafprijs Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
Kantoorinrichting Aanschafprijs Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari Mutaties in de boekwaarde: Investeringen Aanschafwaarde desinvesteringen Afschrijvingen Cumulatieve afschrijvingen desinvesteringen
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
61
Telefooninstallatie
2007
2006
Aanschafprijs Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari
4.187 523 3.664
0 0 0
0 1.047 0 -1.047
4.187 0 523 0 3.664
4.187 1.570 2.617
4.187 523 3.664
32.550 13.561 18.989
16.419 5.419 11.001
3.077
Mutaties in de boekwaarde: Investeringen Aanschafwaarde desinvesteringen Afschrijvingen Cumulatieve afschrijvingen desinvesteringen Saldo Aanschafprijs Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
Computerapparatuur Aanschafprijs Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari Mutaties in de boekwaarde: Investeringen Aanschafwaarde desinvesteringen Afschrijvingen Cumulatieve afschrijvingen desinvesteringen Saldo
10.754 0 -7.677
17.639 -1.508 9.650 -1.508 7.988
Aanschafprijs Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
35.627 24.315 11.312
32.550 13.561 18.989
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
62
Direct in gebruik voor de doelstelling In het kader van de doelstelling is dit jaar een bedrag van € 6.542,- geïnvesteerd in gereedschappen. Deze investeringen zijn meteen afgeschreven, omdat deze geen verkoopwaarde hebben. 2007 € Financiële vaste activa
2006 €
Verstrekte leningen Leningen aan medewerker Aflossing: € 100,- per maand Hoofdsom lening: € 4.000,Leningen aan verhuurder Rente: 5% voor looptijd van 10 jaar Aflossing: € 397,30 per maand Hoofdsom lening: € 47.646,-
-100
1.500
39.730
44.101
39.630
45.601
Voorraad foldermateriaal Voorraad verkopen
1.957 705 2.662
2.595 855 3.450
Debiteuren Een voorziening voor dubieuze debiteuren is niet noodzakelijk.
2.645
5.105
7.187 0 0 7.187
8.985
65.649 24.307 482 181 5.550 213 96.382
40.503 14.224 394 1.974 5.213 348 62.656
Vlottende activa Voorraden
Belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting Premies bedrijfsvereniging Pensioenpremies
8.985
Vooruitbetaalde bedragen Projectkosten volgend projectjaar Set-up kosten volgend projectjaar Huisvestingskosten Kantoorkosten Publiciteitskosten Verzekeringen
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
63
Overige vorderingen
Toezeggingen Xplore-traject Toezeggingen NCDO/ICCO subsidies Toezeggingen Wilde Ganzen Toezeggingen Subsidies 2007 Rente banktegoeden Overige te ontvangen bedragen Deelnemersbijdragen vorig jaar Toegezegde giften/sponsoring Voorschotten PC-privé regeling Voorschotten projectlandcoördinatoren Voorschot Subsidie Wilde Ganzen
2007
2006
0 12.489 0 233.578 5.106 7 4.887 11.000 0 25.250 118.108 410.425
42.375 30.925 3.767
138.832
28.121 100.000 1.554 33.942 6.132
33.178 320.000 8.627 20.676 2.438
2.497 0 172.246
39.862 6.105 430.887
7.369 19.121 3.056 2.080 139 30.000
Liquide middelen Banken Rekeningen in Euro's Rabobank rekening courant 30.35.64.466 (Kredietlimiet € 50.000) Rabobank telerekening 14.67.780.057 Frieslandbank rekening courant 29.63.10.905 Postbank rekening courant 2135 Visacard Rekeningen in vreemde valuta Rabobank USD-rekening 30.35.64.466 UBS-bank 245-44553400.0
Saldo banken per 31 december, conform afschriften. De spaartegoeden waren ultimo 2006 direct opeisbaar en droegen gemiddeld circa 2,6% rente. Kas Kas, conform kasboek
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
782
2.496
64
2007
2006
€
€
203.789 14.184 217.973
221.527 -62.928 45.190 203.789
49.112 0 -39.691 9.421
0 0 49.112 49.112
-39.691 39.691 21.956 21.956
94.302 -94.302 -39.691 -39.691
75.843 -14.184 61.659
12.915 62.928 75.843
16.998 0 16.998
17.414 -8.639 8.776
Eigen vermogen Besteedbaar vermogen Continuïteitsreserve Stand per 1 januari Mutaties ten goede van fonds activa voor bedrijfsvoering Winstbestemming Stand per 31 december
Bestemmingsfonds (Ondersteuning projecten) Stand per 1 januari Mutaties Winstbestemming Stand per 31 december
Onverdeeld resultaat boekjaar Stand per 1 januari Winstbestemming Resultaat boekjaar Stand per 31 december
Vastgelegd vermogen Fonds vaste activa voor bedrijfsvoering Stand per 1 januari Mutaties Stand per 31 december
Kortlopende schulden Crediteuren Crediteuren Vooruitontvangen facturen
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
65
2007 €
2006 €
12.001 0 16.198 28.199
17.921 934 15.348 34.204
336.607 4.244 340.851
296.532 18.945 315.477
69.909
78.592 23.507 240
Sociale lasten Loonbelasting/premieheffing Pensioenpremies Reservering Vakantiegeld
Vooruitontvangen opbrengsten Deelnemersbijdragen Giften projecten
Overige schulden Projectkosten vorig projectjaar Te verstrekken deelnemerskorting Explore 2006 Doorgeefgiften Uitvoeringskosten Personeelskosten Reis-/verblijfskosten Kantoorkosten Bestuurskosten Publiciteitskosten Algemene kosten Bankkosten Tegoed deelnemers Zwitserland Personeelsfonds
21.509 1.531 0 137 1.811 0 0 121 1.563 0 -20 96.562
206 600 755 1.539 5.593 5.397 1.014 6.105 148 123.695
Kruisposten Restitutie deelnemersbijdragen Sluitrekeningen dagboeken Te betalen loonkosten
0 0 0 0
2.651
2.651
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Huur- en leaseverplichtingen De gebouwen en terreinen zijn gehuurd. De huurovereenkomst is ingegaan op 1 mei 2006 en loopt tot 1 mei 2016. De huurprijs inclusief servicekosten bedraagt op jaarbasis € 25.577, jaarlijks te wijzigen op 1 januari. Door Stichting World Servants Nederland zijn verder verplichtingen aangegaan inzake leasing van een kopieermachine. Het leasecontract bedraagt 60 maanden, welke eindigt in het jaar 2009. De jaarlijkse leaseverplichting bedraagt circa € 2.700.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
66
7.6
Toelichting op de resultatenrekening Begroting 2007
Resultaat 2007
Begroting 2006
Resultaat 2006
€
€
€
€
1.746.750
1.744.690
1.426.425
1.493.538
149.761
168.089
245.624
111.465
Opbrengsten mailingacties
70.000
50.482
58.000
47.488
Vaste donateurs
65.000
73.112
67.000
51.967
21.000 15.000 5.000 10.000 15.000 5.000 50.000 121.000
33.340 26.240 1.697 20.649 12.426 1.116 13.590 109.059
20.000 17.000 15.000 20.000 10.000 7.000
19.197 14.396 1.085 3.641 10.349 1.350
89.000
50.018
0 0
0 -198.353
0 0
-44.357 -124.269
0
-198.353
0
-168.626
Totaal opbrengsten eigen fondsenwerving 2.152.511
1.947.079
1.886.049
1.585.851
Beschikbaar voor doelstelling
Opbrengsten eigen fondsenwerving Deelnemersbijdragen Giften projecten
Giften en schenkingen Giften particulieren Giften kerken Giften scholen Giften bedrijven en sponsors Giften stichtingen/fondsen Algemene schenkingen Collecten lokale groepen ( 50% )
Correctie "acties derden" Verstrekte kortingen Xplore-traject Netto-actieopbrengst Wilde Ganzen premie
Uitvoeringskosten eigen fondsenwerving Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de toelichting op de uitvoeringskosten. Resultaat verkoop artikelen Brutowinst verkoop artikelen Omzet verkoop artikelen Opbrengsten presentaties Verkoopkosten (inclusief inkoopprijs)
5.000 500 -1.000 4.500
2.251 150 0 2.401
5.000 500 -1.000 4.500
1.686 109 -1.006 789
Uitvoeringskosten verkoop artikelen Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de toelichting op de uitvoeringskosten.
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
67
Begroting 2007
Resultaat 2007
Begroting 2006
Resultaat 2006
€
€
€
€
0
173.270
0
193.408
0 0 0
0 173.270
0 0 0
-69.000 0 124.408
0 0 267.070
233.532 84.750 442.690
Subsidies overheden en anderen Ontvangen subsidies Prisma/ICCO-subsidie Projectfinanciering Bijdrage World Servants (% van projectfinanciering) AKV bijdrage Oreon Ontvangen Prisma/ICCO-subsidies
Ontvangen NCDO / Wilde Ganzen premies Ontvangen Xplore-traject premie
0 0 481.670
285.117 458.387
Uitvoeringskosten subsidies overheden Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de toelichting op de uitvoeringskosten. Overige kosten subsidies overheden Organisatiekosten inzake Xplore-traject 0 0 0 36.393 Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de toelichting op de uitvoeringskosten.
Overige resultaten Giften projecten vorige boekjaren Kosten projecten vorige boekjaren Rente (minus bankkosten) Koersverschillen Provisie doorgeefgiften Correctie "acties derden" Incidentele opbrengsten
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
0 0 2.500 2.500 500 0 0 5.500
5.890 -8.948 2.413 -4.227 3.014 198.353 945 197.440
0 0 2.500 2.500 500 0 0 5.500
19.197 -7.183 5.666 142 905 124.269 0 142.994
68
Voorlichting en bewustmaking Uitvoeringskosten voorlichting en bewustmaking Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de toelichting op de uitvoeringskosten. Besteed aan doelstelling Begroting 2007
Resultaat 2007
Begroting 2006
Resultaat 2006
€
€
€
€
513.765 129.856 643.621
518.201 149.396 667.598
360.580 134.976 495.556
413.305 139.547 552.852
894.700 63.270 122.496 93.916 99.291 9.100
817.783 53.454 129.659 85.346 107.871 23.467
712.385 48.900 105.653 90.125 81.418 8.100
732.681 52.329 100.617 68.410 82.717 10.566
1.282.773
1.217.579
1.046.580
1.047.320
1.926.394
1.885.177
1.542.136
1.600.172
Structurele hulp Kosten eigen projecten Bouwkosten Vaste bouwkosten Variabele bouwkosten
Deelnemerskosten Reiskosten Overige verblijfskosten Verblijfskosten Deelnemersvoorzieningen Vorming en training Varia
Totaal kosten eigen projecten
Uitvoeringskosten structurele hulp (NL) Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de toelichting op de uitvoeringskosten. Overige kosten structurele hulp (NL) Investeringen structurele hulp (NL) 0 0 0 20.748 Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de toelichting op de uitvoeringskosten.
Uitvoeringskosten ter plaatse (Projectlanden) Set-up kosten Kosten inzet landcoördinator
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
34.450 82.338 116.788
40.053 85.858 125.911
30.900 50.083 80.983
32.354 45.319 77.674
69
7.7
Toelichting op de uitvoeringskosten
Totaal
Verkoop artikelen
Voorlichting
Eigen fondsenwerving
Structurele hulp
Voor de toerekening van de uitvoeringskosten van de brutolonen voor het boekjaar 2007 zijn de onderstaande verdeelsleutels gehanteerd:
Bruto lonen
%
%
%
%
€
Directie Projectmanagement Staf, Vorming en Training Fondsenwerving en communicatie Financieel beheer Kantoormanagement gemiddelde
33 10 0 70 20 8 27
33 80 20 10 40 65 43
33 10 80 20 40 22 29
1 0 0 0 0 5 1
100 100 100 100 100 100 100
De toerekening van de brutolonen aan de kostendragers vormen de basis voor de verdeelsleutels van de overige loonkosten, de overige personeelskosten en reis- en verblijfkosten. Het gemiddelde van de verdeelsleutel van de brutolonen werd hiervoor gehanteerd. Voorts worden nog de volgende verdeelsleutels gebruikt: Huisvestingskosten 33 33 33 Kantoorkosten 33 33 33 Kosten bestuur, commissies en vrijwilligers 33 33 33 Publiciteitskosten 45 20 35 Subsidie opbrengsten (uitvoering) 33 33 33 Algemene kosten 33 33 33
1 1
100 100
1 0 1 1
Begroting Realisatie 2007 2007 Gemiddeld aantal medewerkers Totaal bezoldiging bestuurders en toezichthouders Aan bestuurders en toezichthouders
100 100 100 100 100 Begroting Realisatie 2006 2006
9,6 0
10,4 0
8,5 0
0
0
0
9,2 0 0
De gehanteerde verdeelsleutels zijn gebaseerd op: - de verantwoordlijkheid voor het betreffende onderwerp binnen het takenpakket of het een bijdrage leveren aan; - de tijdsbesteding aan het betreffende onderwerp binnen het takenpakket; - de mate van belangrijkheid van het betreffende onderwerp binnen de organisatie; - de algemene kosten zijn gelijkelijk verdeeld over eigen fondsenwerving, structurele hulp en voorlichting en bewustwording
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
70
Door het hanteren van onderstaande verdeelsleutels worden de volgende uitvoeringskosten toegerekend: Begroting Realisatie Begroting Realisatie 2007 2007 2006 2006 €
€
€
€
376.152 16.348 30.700 42.000 40.650 7.800 59.800 -23.750 16.300
364.068 19.767 26.102 39.550 50.597 4.823 54.508 731 12.117
310.854 10.646 31.650 25.000 36.700 19.250 59.600 0 16.300
332.212 5.899 24.961 48.269 47.914 3.331 57.175 -2.431 16.839
566.000
572.263
510.000
534.169
Uitvoeringskosten Salariskosten Overige personeelskosten Reis- en verblijfkosten Huisvestingskosten Kantoorkosten Kosten bestuur, commissies en vrijwilligers Publiciteitskosten Subsidie opbrengsten (uitvoering) Algemene kosten
De gehanteerde verdeelsleutels zijn gebaseerd op: - de verantwoordelijkheid voor het betreffende onderwerp binnen het takenpakket of het een bijdrage leveren aan; - de tijdsbesteding aan het betreffende onderwerp binnen het takenpakket; - de mate van belangrijkheid van het betreffende onderwerp binnen de organisatie; - de algemene kosten zijn gelijkelijk verdeeld over eigen fondsenwerving, structurele hulp en voorlichting en bewustwording;
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
71
Structurele hulp
Voorlichting
Verkoop artikelen
€ 132.409
€ 88.487
€ 2.655
€ 307.315
Overige loonkosten Overige personeelskosten Reis- en verblijfskosten
15.469
24.453
16.341
490
56.754
5.388
8.517
5.692
171
19.767
7.115
11.246
7.516
225
26.102
Huisvestingskosten Kantoorkosten Kosten bestuur, commissies en vrijwilligers Publiciteitskosten Subsidie opbrengsten (uitvoering) Algemene kosten
13.051 16.697
13.051 16.697
13.051 16.697
395 506
39.550 50.597
1.592 24.529
1.592 10.902
1.592 19.078
48 0
4.823 54.508
241 3.999
241 3.999
241 3.999
7 121
731 12.117
Bruto lonen
Totaal
Eigen fondsenwerving € 83.764
Door het hanteren van deze verdeelsleutels worden de uitvoeringskosten als volgt toegerekend: Begroting Realisatie Begroting Realisatie 2007 2007 2006 2006 € € € € Eigen fondsenwerving Uitvoeringskosten eigen fondsenwerving Uitvoeringskosten subsidies overheden
151.997 14.922
155.811 16.034
118.657 14.803
105.161 13.018
226.512
223.106
207.283
201.157
168.222
172.693
165.555
154.292
4.348
4.619
3.702
3.400
0 0
0 0
0 0
20.748 36.393
566.000
572.263
510.000
534.169
Doelstelling Uitvoeringskosten structurele hulp (Nederland) Uitvoeringskosten voorlichting en bewustmaking Verkoop artikelen Project 2006: Investeringen Project 2006: Xplore-traject
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
72
Specificatie uitvoeringskosten
Begroting 2007
Resultaat 2007
Begroting 2006
Resultaat 2006
€
€
€
€
317.902 1.000 25.000 17.500 14.000 750 1.750 0 1.500 2.000 0 9.500 0 0 0 0 1.598 392.500
307.315 1.308 24.237 17.063 13.392 773 1.356 139 3.000 223 275 10.247 750 -1.575 1.945 -20 3.408 383.835
310.854 0 0 0 0 0 0 0 0 2.000 0 8.500 0 0
284.546 1.751 25.098 15.940 13.525 754 1.740 416 1.500 1.827 652 2.682 375 -4.050
0 146 321.500
-9.401 756 338.111
21.000 3.250 0 2.450 0 4.000 30.700
20.570 2.036 328 1.304 6 1.858 26.102
15.000 5.000 0 2.650
19.561 2.061 405 990
9.000 31.650
1.944 24.961
30.000 6.000 0 6.000 42.000
28.363 4.999 706 5.482 39.550
21.000 0 0 4.000 25.000
26.241 3.836 15.478 2.714 48.269
Personeelskosten Bruto lonen Reservering vakantiegeld Werkgeversdeel werkn.verz. ZVW Vergoedingen Werkgeversdeel pensioenpremies Werkgeverslasten spaarloon Vergoeding reis-/ziektekosten Aflossing PC-Privé Verhuiskostenvergoeding Ziekteverzuimregeling Kosten arbodienst Opleiding personeel Stagevergoedingen Uit-/inhuur medewerkers Kosten werving/afvloeing Ziekengelduitkeringen Overige kosten
Reis- en verblijfkosten
Reiskosten medewerkers Reiskosten vijwillgers Kantinekosten Representatiekosten Relatiegeschenken Uitbouw relaties partnerlanden
Huisvestingskosten Huurkosten Onderhoud en verzekering Overige huisvestingskosten Afschrijving huisvesting
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
73
Begroting 2007 €
Resultaat 2007 €
Begroting 2006 €
Resultaat 2006 €
4.000 4.500 8.000 2.500 4.500 2.900 11.000 2.000 1.250 0 40.650
5.657 3.985 13.716 4.744 3.867 5.025 10.754 1.822 847 180 50.597
6.650 1.000 8.500 1.500 4.500 2.300 10.000 1.000 1.250 0 36.700
4.058 3.676 8.891 4.060 3.574 11.074 9.650 1.463 1.121 347 47.914
1.500 3.000 3.300
2.000 24.000 5.250
1.831 5.663 2.607
7.800
834 350 3.640 0 4.823
31.250
10.101
5.000 24.000 0 4.700 10.000 2.500 500 5.700 900 6.500 59.800
5.128 21.918 0 3.652 8.391 0 79 3.694 262 11.384 54.508
7.500 27.000 0 500 11.000 0 300 5.800 0 7.500 59.600
5.595 21.618 0 1.500 8.812 5.894 80 2.753 550 10.374 57.175
Kantoorkosten Kantoorbenodigdheden Kopieerkosten Porti Drukwerk Telefoonkosten Automatiseringskosten Afschrijving automatisering Afschrijving overige kantoorapparatuur Verzekering Inventaris Overige kantoorkosten
Kosten bestuur, commissies en vrijwilligers Bestuurskosten WS Europe Bestuurskosten WS International Vrijwilligers (incl. training) Subsidie AKV (app.kosten vergoeding)
Publiciteitskosten Projectbrochure Mailingen Audio-visuele producties Publiciteitsmateriaal Advertentiekosten Materialen subsidies Presentaties Beurzen/festivals Kosten vrijwilligers Fondsenwervingskosten
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
74
Subsidie opbrengsten (uitvoering) Bijdrage deelnemers in uitvoeringskosten
-23.750 -23.750
731 731
-12.000 -12.000
-9.202 -9.202
7.300 7.500 1.000 500 16.300
8.013 7.810 2.854 -6.559 12.117
5.750 7.000 2.500 1.050 16.300
5.249 11.577 0 13 16.839
Algemene kosten Abonnementen/contributies Accountants- en administratiekosten Advieskosten Overige algemene kosten
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
75
7.8
Toelichting op de doorgeefgiften 2007
2006
240
3.088
10.741 8.847 389
10.745 12.688 905
1.745
240
Doorgeefgiften Stand per 1 januari Nog te betalen doorgeefgiften Mutaties Ontvangen doorgeefgiften Betaalde doorgeefgiften Provisie doorgeefgiften Stand per 31 december Nog te betalen doorgeefgiften
Doorgeefgiften zijn giften bestemd voor derden die via World Servants worden doorgegeven.
Extra acties 2007 Stand per 1 januari
Nog te betalen doorgeefgiften
Dominicaanse Ghana Republiek wateroverNoodhulp last 0
0
48.656 28.000 2.433
2.742 1.000 192
18.223
1.550
Mutaties Ontvangen doorgeefgiften Betaalde doorgeefgiften Provisie doorgeefgiften Stand per 31 december Nog te betalen doorgeefgiften
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
76
7.9
Begroting World Servants 2008 Opgesteld Goedgekeurd Uitdraai
31-05-2007 06-02-2008 10-03-2008
Begroting 2007 €
Begroting 2006 €
383.835 26.102 39.550 50.597 4.823 54.508
392.500 30.700 42.000 40.650 7.800 59.800
321.500 31.650 25.000 36.700 31.250 59.600
731 12.117
-23.750 16.300
-12.000 16.300
640.392 572.263 2.390.185 2.011.088
566.000 2.043.181
510.000 1.623.119
Totaal project- en uitvoeringskosten 3.030.577 2.583.351
2.609.181
2.133.119
2.010.900 1.693.944 50.000 50.746 496.805 458.387 2.557.705 2.203.077
1.696.750 50.000 461.670 2.208.420
1.426.425 40.000 267.070 1.733.495
-869 -3.058
5.000 4.500
5.000 4.500
500 90.000 63.000 20.000 35.000
2.401 3.014 73.112 50.482 0 13.590
500 65.000 70.000 20.000 50.000
500 67.000 58.000 0 0
33.500
0
Periode: 1 januari 2008 t/m 31 december 2008 Begroting Realisatie 2008 2007 €
Uitvoeringskosten Loonkosten Reis- en verblijfkosten Huisvestingskosten Kantoorkosten Kosten bestuur en commissies Publiciteitskosten 20-jarig jubileum Subsidie opbrengsten Overige algemene kosten Totale uitvoeringskosten Directe projectkosten
420.907 33.850 42.000 37.450 12.800 55.900 32.500 -20.015 25.000
Deelnemersbijdragen/subsidieopbrengsten Deelnemersbijdragen Extra deelnemersbijdragen Subsidie bijdragen Totaal dln.bijdragen / Subsidieopbrengsten Andere opbrengsten: Rente en koersverschillen minus bankkosten Resultaat voorgaande jaren Diverse inkomsten (verkoop/presentaties) Provisie Doorgeefgiften Vaste donateurs Opbrengsten mailingakties Nieuwe subsidies Collecteopbrengsten Opbrengsten i.v.m. 20-jarig jubileum
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
5.000
77
Begroting Realisatie 2008 2007
Begroting 2007
Begroting 2006
Algemene giften en schenkingen Giften particulieren Giften kerken Giften scholen Giften bedrijven Giften stichtingen/fondsen Algemene legaten/schenkingen Giften projecten (voorgaande jaren) Giften projecten Totaal andere opbrengsten Resultaat
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
21.000 19.500 4.000 20.000 16.000 5.000 0 174.025
33.340 26.240 1.697 20.649 12.426 1.116 0 168.089
21.000 15.000 5.000 10.000 15.000 5.000 0 149.761
20.000 17.000 15.000 20.000 10.000 7.000 0 205.624
506.525
402.230
435.761
429.624
33.653
21.956
35.000
30.000
78
Hoofdstuk 8 Overigen 8.1
Accountantsverklaring
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
79
Stichting World Servants Nederland | Jaarverslag 2007
80