project
0 Know how: 0.1 Het technisch proces 0.2 Materiaal voor techniek 0.3 Werken met de pc
3 3 3 4
1 Probleem of behoefte
7
2 Keuze en ontwerp
7
2.1 Mogelijkheden 2.2 Keuze
7 8
3 Productie 3.1 Materiaal 3.2 Gereedschap en machines 3.3 Technieken 3.4 Stappenplan
9 9 9 10 12
4 Test
16
5 Evaluatie
16
5.1 Productevaluatie 5.2 Procesevaluatie 5.3 Woordzoeker
T een
16 16 17
2013
project T een is samengesteld door de leerkrachten techniek het Heilige-Drievuldigheidscollege in Leuven. Zij zouden het jammer vinden als hun werk zonder hun toestemming zou gebruikt worden.
2
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
0 Know how: In het eerste techniekproject willen we vlug aan de slag gaan: we zoeken een voederbakje voor de vogeltjes in de winter. Het project verloopt volgens de 5 stappen van het technisch proces. In onze mapjes zijn dit steeds de hoofdstukken 1, 2, 3, 4 en 5. In hoofdstuk 0 krijg je alle informatie die vooraf nodig is om het project goed te kunnen uitvoeren.
0.1 Het technisch proces In al onze projecten doorlopen we de 5 stappen van het technisch proces.
0.2. Materiaal voor techniek Voor de lessen techniek heb je nodig: een vulpotlood, een lineaaltje van 15 cm. Buiten de lessen (thuis, eventueel op school) moet je opdrachten op een pc met internetverbinding kunnen uitvoeren. Ook nodig: een eigen emailadres, een geheugenstick (aanbevolen, niet verplicht). _________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
3
0.3. Werken met de pc “Een computer maakt geen fouten, de mens ervoor wel …” 0.3.1 De organisatie van je informatie. Vooraleer met de schoolcomputer te werken, gaan we even op verkenning. Hoe kan je zien wat er allemaal op te computer te vinden is? ……………………………………………………………………………………………………………………………… Uiteindelijk kom je uit op de organisatie van de harde schijf of het bestandsbeheer. Het besturingssysteem Windows gebruikt een mappenstructuur om alle informa tie te ordenen.
Teken hieronder het schema met de mappen die op de schoolcomputer te vinden zijn. Zet een X achter de mappen die niet toegankelijk zijn.
Wil je efficiënt met de computer werken, dan moet je een duidelijke mappenstructuur ontwerpen.
4
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
Je computer thuis is zeker anders georganiseerd.
Teken hieronder in een schema de mappenstructuur van de computer die je thuis gebruikt. Omcirkel de mappen waar jij je documenten, afbeeldingen, spelletjes, … in bewaart. Als de structuur wat te groot is, vermeld dan alleen de mappen die voor jou van toepassing zijn.
0.3.2 Bewaren van gegevens Geef 3 mogelijkheden om een taak te bewaren die je op de schoolcomputer gemaakt hebt:
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
0.3.3 Schermafdruk (print screen of screenshot)
Een schermafdruk kan je niet verder bewerken. Het is ideaal om afbeeldingen te bewaren. Techniek: Druk tegelijk op “shift” en “print screen”. Plak in een worddocument. Je kan eventueel de schermafdruk bijsnijden: o Selecteer de afbeelding, o Klik vervolgens op Bijsnijden op de werkbalk Afbeelding (ev. klik op menu Beeld, dan Werkbalken, dan afbeelding.)
Test uit op de pc.
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
5
0.3.4 Randapparatuur
Invoer
Toetsenbord Muis Scanner Digitale camera
Uitvoer
Monitor Printer Speaker
Opslag
Externe harde schijf Geheugenstick De meeste apparatuur kan aangesloten worden met een USBpoort en een USB-connector. Deze vervangt verschillende oudere Connectoren.
Wat betekent USB? ……………………………………………………………………………
0.3.5 Sneltoetsen In plaats van een icoontje aan te klikken of een functie te kiezen op de menubalk, kan je met een in programma’s van Microsoft met een toetsencombinatie vlug een opdracht kiezen. Control + c Control + v Control + p Control + x
Kopiëren Plakken Afrdukken (printen) Knippen
Ken je nog andere sneltoetsen? Noteer er hier onder 2, zoek eventueel op.
………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………
0.3.6 Ding dong …
Wat is Microsoft? ………………………………………………………………………………………………………………………………..
Omcirkel de menubalk.
6
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
1 Probleem of behoefte: We willen een voederbakje voor vogeltjes in de winter. Fijn voor de vogeltjes, maar ook leuk om naar te kijken. Bijkomende eisen: - niet te duur, - natuurlijke materialen, - om op te hangen (veilig tegen katten), - we willen het zelf kunnen maken.
2 Keuze en ontwerp: 2.1 Mogelijkheden: - Zoek zelf een model op internet en schets het hieronder. Geef het ook een naam.
Naam: …………………………………………(a)
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
7
Drink- en voederbak (d): Materiaal: hout, ijzerdraad, vinyl.
Appelhuisje (c): Materiaal: hout, ijzer.
Cilinder (b): Materiaal: hout, ijzerdraad.
2.2 Keuze Welke modellen voldoen aan de eisen uit de probleemstelling? ………………………………….. Welk model krijgt je voorkeur?
………………………..
(Wij hebben materiaal aangekocht voor de productie van de modellen b en c. Hou hiermee rekening bij je uiteindelijke keuze.) Waarom? (Geef minstens 3 redenen)
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
Ga je het voederbakje … kant en klaar kopen, … laten vervaardigen door een vakman (-handel), … zelf maken, …
8
? _________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
3 Productie: 3.1 Materiaal Deze keer werken we vooral met hout. Het is een natuurlijk materiaal. De productie is helemaal niet milieubelastend, integendeel: bomen geven schaduw, verhinderen dat de grond uitdroogt en brengen zuurstof in de lucht. Op een bepaald ogenblik zijn bomen kaprijp en kunnen verzaagd worden tot planken en balken. Met het overschot worden platen gemaakt.
… hout is een leuk materiaal om mee te werken. Verkwist het echter niet: we leven op de aarde met bijna 7 miljard mensen …. China heeft jaarlijks 45 miljard eetstokjes nodig. Een groot gedeelte daarvan wordt gehaald uit de bossen van Mongolië. Die beginnen dan ook gevaarlijk uitgedund te raken. Pogingen om de Chinezen alternatieven voor te schotelen, blijken tot nu toe niet erg veel succes te hebben. De boomkap heeft er in Mongolië echter al voor gezorgd dat de boomgrens omhoog klimt, terwijl in dalen alleen nog afgezaagde stronken uit het gras steken. De zagerijen zorgen echter voor tewerkstelling. "Maar wanneer de bossen gekapt zijn of het belastingsvoordeel is afgelopen, verhuizen ze," aldus locale bewoners. Dan is er volgens hen opnieuw werkloosheid, maar ook kaalgekapte vlaktes en chemische vervuiling. Ook in een woning wordt het vaak gebruikt. Zoek bij je thuis 8 “dingen” waarin hout verwerkt is. Tracht ook te vinden welke soort hout het is, eventueel met de hulp van je ouders.
Wat?
In welke plaats?
Welke houtsoort?
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
9
3.2 Gereedschap en machines Schrijf de juiste naam bij de afbeelding:
……………………
…………………………
…………………………
………………………………
………………………
………………………..
Gereedschap of machine?
…………………………
……………………………
……………………………
……………………………
Weet je ook wat een sturing of robotica is? ……………….…………………………………………………………..
10
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
3.3 Technieken Zagen: 1. Bevestig het hout stevig met een lijmklem of in een bankschroef. 2. Trek een lijntje waar je precies wil zagen. 3. Zet je linkerhand op het hout, de duim tegen je zaag om te starten. (of omgekeerd) 3. De zaag vormt een hoek van ong. 30 graden t.o.v. het hout. 4. Beweeg de zaag over de gehele lengte, zonder hard te drukken. 5. Aandacht voor het laatste stukje, dit breekt gemakkelijk af: hou het afgezaagde stuk eventueel vast. Test uit: Zaag een strookje van 5 cm. De zaagsnede vormt een hoek van 90 graden tegenover het plankje.
Beitelen: 1. Een houtbeitel die niet vlijmscherp is, snijdt niet goed. Neem hem vast met 1 hand, de andere hand moet weg uit de buurt van de punt. 2. Zorg ervoor dat de punt in de juiste positie staat. () 3. Klop (als het nodig is) zachtjes met de hamer op de kop van het handvat. Nieten: Dit is niet zo moeilijk. Druk wel stevig de nietmachine tegen het hout zodat het nietje stevig vastzit. Boren: 1. Bevestig de juiste boor en controleer of ze goed vastzit. 2. Stel de boormachine in: juiste draairichting (gewoon boren = richting klok) gewoon boren (niet klopboren vb. voor steen) 3. Bevestig je werkstuk stevig (ev. met een lijmklem). 4. Leg een plankje onder het werkstuk (zodat je niet in de tafel boort). 5. Bind loshangende haren bij mekaar. Vermijd al te losse kleren. Draag zeker een veiligheidsbril als je metaal boort. 6. Druk op de schakelaar en boor in het werkstuk. Als je diep genoeg geboord hebt, blijf dan op de schakelaar drukken tot de boor uit het werkstuk is. 7. Grijp niet naar een werkstuk dat losgeraakt is en rondslingert.
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
11
3.4 Stappenplannen 3.4.1. Cilinder Materiaal: ronde dennenhouten balk, 200 mm lang, 60 doorsnede, geïmpregneerd, kippengaas, 150 x 150, nietjes, 2 schroefogen. Gereedschap: bankschroef, lijmklem, handzaag, houtbeitel, hamer, nietapparaat, priem, handboormachine met vlinderboor doorsnede 26.
Werkplan: Vink elke stap aan die uitgevoerd is.
O
1. Teken op de balk de 2 zijlijnen af. Gebruik hiervoor een mal.
O
2. Teken op de voorkant van de balk de 3 lijnen van de ene tot de andere zijlijn. De lijnen staan op 30 van de bovenkant, op 60 en 30 van de onderkant.
O
3. Teken op de achterkant een kruisje. De maten staan op de tekening hiernaast.
12
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
O
4. Zagen: a. Klem de balk in de bankschroef of mal. b. Zaag steeds opnieuw tot in de helft van de balk, ongeveer 20 van mekaar. (tekening) c. Zaag als laatst het schuine stuk weg. d. Klop met de beitel deel na deel weg.
O
5. Bewerk met een houtrasp de binnenzijde tot ze bijna vlak is.
O
6. Boor met een vlinderboor een opening van 26 mm waar je het kruisje hebt aangebracht op de achterkant van de balk. Boren met een vlinderboor is niet zo gemakkelijk. Doe dit zeker onder toezicht van de leerkracht.
O
5. Knip met een metaalschaar een stukje kippengaas af van 150 x 150.
O
7. Niet dit over de voorkant van het voederbakje zodat het geheel afgesloten is.
O
8. Priem 2 keer in het bovenvlak voor de schroefoogjes. Draai ze daarna vast.
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
13
3.4.2. Appelhuisje Materiaal: een plank in dennenhout (18 mm dik, ong. 117 breed, 210 lang), een plank in dennenhout (12 mm dik, ong. 69 breed, 205 lang), 4 spijkers van 30 mm, 2 schroeven van 40 mm, 1 ijzeren staafje van 13,4 mm, 1 schroefoog.
Gereedschap: boormachine met boren van 80 en van 4 mm, hamer, zaag.
Tekeningen:
14
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
Werkplan:
Vink elke stap aan die uitgevoerd is.
O
1. Neem het plankje van 18 mm. Teken de lijnen over van de tekening hiernaast. Zet een kruisje in het midden van de cirkel die je gaat uitboren.
O
2. Bevestig het plankje stevig en boor met de hulp van je leerkracht een grote opening in het midden van het plankje. Het kruisje is je middelpunt.
O
3. Zaag waar je de lijnen hebt getekend.
O
4. Neem het plankje met punt. Boor links en rechts, op 58 van de onderkant horizontaal een gaatje (doorsnede 4 mm)
O
5 . Knip het staafje af op 134, plooi een hoekje om op 7 mm en steek het staafje door de gaatjes.
O
6. Zaag het plankje van 12 mm als op de tekening hiernaast.
O
7. Trek een lijn in het midden van plankje van 18 mm (70 x 117) en boor 2 x een gaatje als aangegeven op te tekening bij 1.
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
15
O
8. Schroef dit plankje op de onderkant van het appelhuisje.
O
9. Bouw het dak met de overige 2 plaatjes. Gebruik hiervoor spijkertjes van 3 cm.
O
10. Boor in het midden van het dak een gaatje van 2 mm recht naar beneden en draai hierin een schroefoog.
4 Test: Wat ga je met het voederbakje doen? Zelf in een boom hangen. Cadeau geven aan …. …
Geef de katten geen vrij spel. Hang de voederbakjes aan een tak: minstens 50 cm van de boomstam, minstens 50 cm onder een tak.
5 Evaluatie: 5.1 Productevaluatie Vink aan in hoeverre je je voederbakje geslaagd vindt. Schitterend Mooi Maar matig resultaat Absoluut niet goed Wat was GOED
NIET GOED
……………………………………………….
……………………………………………….
……………………………………………….
……………………………………………….
……………………………………………….
……………………………………………….
Kan je de minder goede eigenschappen verbeteren? ……………………
5.2 Procesevaluatie Vond je het leuk een voederhuisje te bouwen?
…………………..
Waarom (niet)? ……………………………………………………………………………………………………………
16
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
5.3 Extra: Zoek de antwoorden in de woordzoeker 1. Geef de vijf stappen van het technisch proces: 1) ……………………………………………………………. 2) ……………………………………………………………. 3) ……………………………………………………………. 4) ……………………………………………………………. 5) ……………………………………………………………. 2. Hoe kan je zien wat er op je computer allemaal te vinden is? …………………………………………………………… 3. Geef een ander woord voor USB-stick: …………………………………………………………… 4. Geef een ander woord voor Print screen: …………………………………………………………… 5. Zoek 4 invoerapparaten voor de computer in de woordzoeker en noteer ze hieronder: 1) ……………………………………………………………. 2) ……………………………………………………………. 3) ……………………………………………………………. 4) ……………………………………………………………. 6. Zoek 3 uitvoerapparaten voor de computer in de woordzoeker en noteer ze hieronder: 1) ……………………………………………………………. 2) ……………………………………………………………. 3) ……………………………………………………………. 7. Bestanden kan ik op de …………………………………………………… van een computer opslaan. 8. Met de sneltoets control + p kan ik: …………………………………………………………… Met de sneltoets control + c kan ik: …………………………………………………………… Met de sneltoets control + x kan ik: …………………………………………………………… 9. Geef de naam van een bedrijf dat software ontwikkeld: …………………………………………………………… _________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven
17
10. Wat is de correcte naam van de onderstaande gereedschappen en machines?
………………………………………
………………………………..…
……………………………………
………………………………
………………………………
Woordzoeker:
18
_________________________________________________________________________ e TECHNIEK 1 jaar: project T een Heilige-Drievuldigheidscollege, Leuven