Project Algemene Vakken
Solliciteren kan je leren! de
3 graad BSO
Naam: …………………………….. Voornaam: …………………………….. Klas: 6 Schilderwerk en Decoratie Schooljaar: 2014-2015
Hoe begin je eraan? In het ideale geval studeer je af van deze school en vind je meteen de job van je leven! Helaas gaat het in de meeste gevallen niet zo vlot. Het is voor pas afgestudeerde jongeren een heuse opdracht om een goede job te vinden. Het vraagt heel wat tijd, inspanning en zelfkennis. Een eerste stap in de goede richting is het opstellen van een stappenplan.
OVUR-schema
Reflecteren
Oriënteren
Ga op jacht naar goede jobs:
Stel jezelf de vraag wie je bent, wat
stuur een cv en
je goede en minder goede
sollicitatiebrief, informeer per
eigenschappen zijn en waar je goed in
telefoon of e-mail, ga op
bent.
gesprek...
Uitvoeren
Voorbereiden
Hou een overzicht van je
Ga via verschillende kanalen op
sollicitaties en de antwoorden
zoek naar vacatures op
die je kreeg. Zorg ervoor dat
opleidingen, bv. via VDAB,
je eerlijk behandeld wordt
interimkantoren, jobbeurzen, ...
door je rechten en plichten te kennen. Weet waar je terechtkan met vragen.
1
1. Ken jezelf! Wie ben ik, wat kan ik?
Je schoolcarrière zit er bijna op. Nog even wachten en dan weet je of je met glans geslaagd bent. Wanneer je afstudeert, kan je jezelf de vraag stellen: “En wat nu?”. Je kan enerzijds gaan verder studeren. Anderzijds kan je aan de slag gaan op de arbeidsmarkt: spannend! Indien je kiest voor een job, is het belangrijk te weten wat je moet doen. Het is ook belangrijk te weten waar je heen moet en wie je moet aanspreken. Maar weet je wel hoe je jezelf moet verkopen aan een nieuwe baas? Het eerste wat een sollicitant moet doen, is een grondige analyse maken van zichzelf. Hij/zij moet zowel zijn/haar mogelijkheden als beperkingen kennen. Dat is al een stap in de goede richting. Verder moet je ook rekening houden met wat je wil. Je interesses spelen een belangrijke rol in het bepalen van je keuze. We gaan samen op zoek…
2
OPDRACHT 1: MIJN TALENTEN, VAARDIGHEDEN EN PERSOONLIJKHEIDSKENMERKEN ZELFKENNIS: HET BEGIN VAN ALLE WIJSHEID Vraag 1: Welke zijn je drie sterkste en je drie minder goede eigenschappen? Omcirkel je sterke eigenschappen in groen en je minder goede eigenschappen in rood.
Flexibiliteit
Enthousiasme
Stressbestendigheid
Consequent zijn Kritische zin
Nauwkeurigheid Discretie
Zelfbeheersing
Objectiviteit
Volgzaam
Doorzettingsvermogen Loyaliteit
Orde
Zelfstandigheid Engagement
Zin voor initiatief
Teamspirit
Concentratie
Dynamisme Ambitie
Efficiënt
Motivatie
Creativiteit
Leidinggeven
Assertiviteit
Luisterbereid
Verantwoordelijkheid Positieve ingesteldheid
3
Vraag 2: Woordverklaring: Versta je alle woorden? Zoek de woorden die je hebt omcirkelt op in een woordenboek of gebruik hiervoor het internet. Woord
Verklaring
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Vraag 3: Zijn nog andere woorden die je niet verstaat? Zoek deze dan ook op en noteer hieronder de verklaring van de woorden. Versta je de woorden wel? Ga dan naar de volgende vraag. Woord
Verklaring
4
Vraag 4: Geef een voorbeeld waarin je elke sterke eigenschap van jezelf aantoont: Vb. Ik ben verantwoordelijk want ik ben reeds jaren leidster in de Chiro en draag elke week de verantwoordelijkheid voor mijn groep. 1.
2.
3. Vraag 5: Compenseer je minder goede eigenschappen. Vb. Ik ben niet ordelijk en werk niet erg gestructureerd. MAAR ik heb wel oog voor detail en ik kan vlot in een drukke omgeving werken. 1.
2.
3.
Vraag 6: Waarvoor zijn deze eigenschappen belangrijk? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Vraag 7: Vind jij het belangrijk dat je je talenten aan je werkgever weergeeft? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Vraag 8: Hoe tracht je deze talenten te tonen? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5
2. Op weg naar een job A.
Het verhaal van Lorenz
Lorenz is 18 jaar en heeft net zijn diploma secundair onderwijs op zak. Hij volgde, net zoals jullie, de richting schilder- en decoratie. Hij wil graag gaan werken en is dus op zoek naar een job. Lorenz is met andere woorden “werkzoekend”. Lorenz weet eigenlijk niet goed wat hij nu precies moet doen. Hij heeft nog geen job gevonden en dat baart hem zorgen. Zijn stiefvader Jos vertelde hem dat hij zich ergens moet laten inschrijven of zoiets. Momenteel woont Lorenz nog bij zijn moeder en stiefvader. Zij betalen het grootste deel van zijn kosten. Toch wil Lorenz ook voor zichzelf kunnen zorgen. Hij vraagt zich af of hij op dit moment een bepaalde uitkering kan krijgen, zodat hij zijn steentje kan bijdragen. Op het nieuws hoorde hij het woord “werkloosheidsuitkering” vallen. “Misschien heb ik hier wel recht op?!”, denkt hij. Hij maakt zich eigenlijk wel wat zorgen. Hij weet niet goed wat hij allemaal moet regelen en waar hij naartoe moet gaan hiervoor. Verder heeft Lorenz totaal geen idee waar hij wil werken. Van zijn vriend Timo hoorde hij dat hij “alleen” of “onder een baas” kan werken. Maar dit begrijpt hij niet helemaal. Lorenz hoopt dat hij snel een toffe job vindt!
6
Opdracht: Lees de tekst in stilte na en los volgende vragen op:
Welke raad geeft Jos hem?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Lorenz zegt dat hij graag voor zichzelf wil zorgen:
Wat vraagt hij zich af?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Wat hoorde hij op het nieuws?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Wat vertelde Timo hem?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Wat zou jij doen als je Lorenz was?
Als ik Lorenz was zou ik… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
7
B.
Waar kan Lorenz terecht als werkzoekende? Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding
Filmfragment VDAB: “Eerste hulp bij afstuderen” Luister naar het filmfragment en vul de ontbrekende woorden in: Studenten kunnen best voordat ze afgestudeerd zijn zich laten inschrijven bij de VDAB. Dit kan op verschillende
manieren:
via
de
……………………………,
via
…………………………………
of
bij
de
………………………………………. Het is de bedoeling dat wij de jongeren …………………………………, dat we de ze voldoende informatie geven, maar het is belangrijk dat de jongeren zelf hun keuzes maken. Eens je ingeschreven bent, gaan we kijken welke ……………… je zoekt en dan gaan we ook zien welke jobs het best voor jou in aanmerking komen. Eerst en vooral leggen we uit hoe de arbeidsmarkt werkt. Vooral wat de jongeren hun ……………………… en ………………………………… zijn. Voornamelijk omdat ze eigenlijk geen centen zouden verliezen door op hun …………………………………… te moeten wachten en dat ze op die manier ook geen voordelen mislopen. Thuis kan je gemakkelijk via de VDAB-website je dossier bekijken, ook je ………… beheren. Je vindt er ook ………………………………… en jobinformatie die interessant kunnen zijn. Zodra je je hebt ingeschreven bij VDAB, nadat je bent afgestudeerd, kan je dat enerzijds helpen om zo snel mogelijk werk te vinden, anderzijds kan je ook gebruik maken van een aantal ………………………………, waarvoor jij je vrijwillig kan inschrijven. Dat zijn bijvoorbeeld opmaak van CV, helpen bij het ……………………………, enz. Als je niet zo’n zicht hebt op de vaardigheden die je hebt, of welk werk je wil doen, kan je jezelf ook
altijd
opschrijven
voor
een
oriëntatieopleiding
binnen
VDAB
of
allerhande
………………………………………… binnen de VDAB zelf.
8
C.
Webquest: Verkennen VDAB-website
Ga nu zelf aan de slag! Je leerkracht deelt een werkblad uit. Lees aandachtig alle vragen vooraleer je op zoek gaat naar informatie. Surf naar de website van de VDAB en beantwoord de vragen in je werkbundel. Je krijgt 20 minuten voor deze opdracht!
Veel succes! 9
3. Vacatures 3.1 Waar vind ik een job? Als je voor jezelf hebt uitgemaakt wie je bent en wat je graag wil, wordt het tijd om het jachtterrein te verkennen. Er zijn verschillende wegen naar werk, je moet ze alleen nog zelf ontdekken. Stap naar het interimkantoor, kijk op de website van de VDAB, telefoneer eens naar je school of stageplaats en ga doelgericht te werk.
Opdracht! Via welke wegen kan je opzoek gaan naar vacatures? Vul het spindiagram in.
10
4. Het curriculum vitae Eenmaal je de job van je leven hebt gevonden, ga je de strijd aan om je doel te veroveren. Nu komt het erop aan jezelf zo goed mogelijk te verkopen aan werkgevers. Je doet dit door een portfolio op te stellen waarin je enkele belangrijke documenten verzamelt. De belangrijkste zijn een curriculum vitae en een sollicitatiebrief. Het belangrijkste document in je portfolio is je cv (wat Latijn is voor „levensloop‟). Het is met andere woorden je persoonlijk visitekaartje. Hierin worden je persoonlijk gegevens als adres, geboorteplaats, je werkervaring, je opleiding en je vaardigheden weergegeven. Het is vooral op basis van je cv dat je werkgever een beeld krijgt van wie je ben en hoe je leven eruit ziet. Een aantal tips voor je cv zullen zeker helpen bij het maken ervan.
Gebruik van een cv Waar en wanneer gebruik je je cv? Tips:
Stuur je cv mee met elke sollicitatiebrief. Een goed cv maakt je brief korter.
Verspreid je cv gratis naar duizenden bedrijven via de website van de VDAB; Mijn loopbaan. Werkgevers kunnen je cv in de cv-databank inkijken en rechtstreeks contact met je opnemen.
Geef het mee aan vrienden en kennissen. Zij kunnen het op hun beurt aan geïnteresseerde werkgevers bezorgen.
Neem het mee naar sollicitatiegesprekken.
11
Een cv dat werkt
Maak je cv nooit langer dan twee pagina‟s.
ziekenhuis …) of veel tijdelijke jobs hebt
Beperk je cv tot twee A4‟tjes en link je kennis
gehad, waar je de aandacht niet op wil
en ervaring aan de functie waarvoor je
vestigen?
solliciteert.
functioneel cv. Hierin zet je je kwaliteiten en
Dan
kan
je
kiezen
voor
een
ervaring in relatie tot de job in de verf, en Gebruik
duidelijke
rubrieken,
zoals
persoonlijke gegevens, studies, bijkomende opleidingen,
(relevante)
werkervaring,
vaardigheden en varia. Laat ook voldoende witruimte
tussen
de
bovendien
een
op
cv
rubrieken. dat
geen
Stel vragen
oproept. Verduidelijk je vroegere jobs door taken
te
belichten
die
je
toen
moest
uitvoeren, liefst taken die relevant zijn voor de job waarvoor je solliciteert. Wees
consequent
hoofdletters,
in
het
nummering,
gebruik
van
leestekens
...
Gebruik frisse taal. Probeer bijvoorbeeld je zinnen niet te beginnen met ik of mijn. Laat je cv door iemand anders nalezen. Na de
niet de gewerkte periodes. Als je veel werkervaring hebt, vermeld je het best enkel de jobs die relevant zijn voor de functie.
Zorg
dat
de
competenties
die
gevraagd worden in de vacature in je cv tot uiting komen. In plaats van die competenties klakkeloos over te schrijven, beschrijf je beter een situatie waarin je die eigenschap nodig had. Cv‟s met een creatieve lay-out vallen soms wel
en
soms
niet
in
de
smaak
bij
rekruteerders. De manier waarop de vacature is opgesteld, kan je een idee geven of je je mag uitleven of niet.
derde versie lees je immers niet meer wat er
Overdrijf in ieder geval nooit en doe het enkel
staat, maar wat je denkt dat er staat.
als je zelf creatief bent. En vergeet niet: om op te vallen is een helder cv doeltreffender
Vermeld je studies, bijkomende opleidingen
dan een origineel cv.
en werkervaring in chronologische volgorde. Geef
eerst
de
meest
recente
en
keer
geleidelijk aan terug in de tijd. Voeg er ook telkens de begin- en/of einddatum aan toe.
Overdrijf
niet
in
je
cv.
Het
moet
een
afspiegeling zijn van wat en wie je bent. Het is niet de bedoeling dat de werkgever tijdens het gesprek verbaasd is dat jij de persoon
Is het in jouw geval niet wenselijk om een chronologisch cv op te stellen? Bijvoorbeeld omdat je met „negatieve gaten‟ zit (een bisjaar, een langdurige opname in het
bent achter jouw cv. Voeg geen pasfoto toe aan je cv, tenzij er expliciet naar gevraagd wordt.1 1
Bron: PEIRS, B., Een cv dat werkt, internet,
maart 2004 (www.vdab.be).
12
Opdracht ! Lees de tips van de VDAB voor het maken van een goed cv. Zou jij volgende tips nu nog toepassen? Bespreek met je klasgenoten hoe je het eventueel beter kan doen. Tip
Ja
Nee
1 Je kan best zoveel mogelijk informatie in je cv stoppen. 2 Laat je cv door iemand anders nalezen. Andere mensen hebben een andere kijk op je kennen en kunnen dan jijzelf. 3 In plaats van alle competenties op te noemen die belangrijk zijn voor een job, geef je beter een voorbeeld van een situatie waarin je die eigenschappen nodig had. 4 Je cv is maximaal één pagina lang. 5 Vermeld alleen de ervaring die relevant is voor de job. 6 Stuur naar elke werkgever hetzelfde cv. 7 Vermeld eerst je recente studies en werkervaringen, pas daarna de oudere. 8 Een cv bestaat uit een aantal duidelijke onderdelen, zoals persoonlijke gegevens, studies, werkervaring en vaardigheden. Hoe meer onderdelen, hoe beter! 9 Geef geen taakomschrijving van vorige jobs, dat is onnodige informatie. 10 Begin je zinnen zo vaak mogelijk met ik of mijn.
Zo weet de werkgever
zeker dat het over jou gaat. 11 Geef altijd gedetailleerd, chronologisch overzicht van je studies en werkervaring. 12 Schrijf in heldere zinnen en gebruik leestekens en hoofdletters op de juiste manier. 13 Een lange ziekenhuisopname of vakantie kan je best verzwijgen. 14 Probeer alles zo duidelijk mogelijk weer te geven, zodat je cv geen onnodige vragen oproept. 15 Deel je cv op in duidelijke onderdelen, zoals personalia, talenkennis, werkervaring ... 16 Voorzie je cv van veel kleur, lettertype en foto‟s. 17 Voeg altijd een pasfoto toe aan je cv.
13
Voorbeeldsjabloon CV Je vind hieronder een sjabloon van een cv. Hanteer dit sjabloon tijdens het opstellen van je persoonlijk curriculum vitae. Curriculum vitae Personalia/ Persoonlijke gegevens Naam en voornaam Adres Postcode Gemeente Telefoonnummer E-mailadres Geboortedatum Geboorteplaats Burgerlijke staat Nationaliteit
Onderwijs en opleiding 1. Secundair onderwijs periode
studie
2. Bijkomende opleidingen periode
naam en adres van gevolgde opleiding
behaalde diploma of getuigenschrift
14
Werk en stages 1. Stages periode
stageplaats
taakomschrijving
werkgever
taakomschrijving
2. Studentenjobs periode
Talenkennis luisteren
spreken
lezen
schrijven
voldoende
goed
uitstekend
Nederlands Engels Frans Anders:...
Computervaardigheden onvoldoende MS Word MS Excel MS Access MS PowerPoint
Vaardigheden (Waar ben je goed in? Beschrijf je kwaliteiten in korte zinnen?)
Referenties (Wie kan meer inlichtingen geven over hoe jij in het verleden gewerkt hebt?)
Varia (Alle nuttige informatie in functie van de job zoals: beschikbaarheid, rijbewijs en vervoermiddel, voor welke tewerkstellingsmaatregelen je in aanmerking komt,…)
15
OPDRACHT : Mijn cv Ga nu zelf aan de slag! Neem je vacature erbij en maak nu je persoonlijke cv.
Veel succes!
16
CURRICULUM VITAE Personalia Naam: Karel Wouters Adres: H. Vandeveldekestraat 3 Telefoon: 0484 87 23 12 E-mail:
[email protected] Geboortedatum: 25 november 1996 Geboorteplaats: Genk Burgerlijke staat: Ongehuwd Nationaliteit: Belg Onderwijs en opleiding Secundair onderwijs 2014-2015
BSO – Specialisatiejaar Decoratie en Restauratie schilderwerk i-MaS Instituut Mariaburcht Stevoort Hasseltsedreef 115 3512 HASSELT (STEVOORT)
2008-2014
BSO- Schilder en Decoratie i-MaS Instituut Mariaburcht Stevoort Hasseltsedreef 115 3512 HASSELT (STEVOORT)
Werk en stages Stage Secundair onderwijs Schilder 2015
Vertico Schildersbedrijf nv – Herk-de stad Takenpakket: Herstellen van schilderwerk in gebouwen. Bijvoorbeeld woningen, winkels, monumentenzorg en scholen. Voorbeelden van werkzaamheden: ontroesten of ontvetten van oud schilderwerk, verwijderen van oude verflagen, schuren van de ondergronden, plamuren van oneffenheden. Zowel bij particuliere woningen als bedrijven. Schilder
2014
ASLV Schildersbedrijf nv – As Takenpakket: onderhouden en herstellen van schilderwerk in gebouwen. Bijvoorbeeld woningen, monumentenzorg, winkels en scholen. Voorbeelden van werkzaamheden: ontroesten of ontvetten van oud schilderwerk, verwijderen van oude verflagen, schuren van de ondergronden, plamuren van oneffenheden. Zowel bij particuliere woningen als bedrijven.
17
Schilder 2013
Cox Schildersbedrijf nv – Kuringen Takenpakket: Onderhouden en herstellen van schilderwerk in gebouwen bij woningen en winkel. Voorbeelden van werkzaamheden: ontroesten of ontvetten van oud schilderwerk, verwijderen van ouder verflagen, schuren van de ondergronden, plamuren van oneffenheden.
Studentenjobs 2014
Winkelbediende bij A.S Adventure
2013
Horecamedewerker Plopsa Indoor Hasselt
Talenkennis
Taal
Lezen
Spreken
Schrijven
Nederlands
Moedertaal
Moedertaal
Moedertaal
Frans
Matig
Matig
Matig
Engels
Voldoende
Goed
Voldoende
Computervaardigheden -
Microsoft Office; Excel, PowerPoint, Word: voldoende
-
Windows XP: goed
-
Internet: goed
Vaardigheden -
Ik kan zelfstandig allerlei klussen opknappen.
-
Nauwkeurig en veilig werken zijn mijn grootste troeven.
-
Ik ben flexibel in uren en taken, ben leergierig en behulpzaam.
-
Werken in teamverband.
Referenties Pieter Vittens Leerkracht Schilderwerk i-MAS E-mail:
[email protected] Jana Verlingen Stagementor Tel: 04/84 56 98 E-mail:
[email protected] Varia -
Ik ben zeer klantvriendelijk, gemotiveerd en kwaliteitsbewust.
-
Geen probleem met weekendwerk.
-
Rijbewijs: Type B + in bezit van eigen wagen
18
5. De sollicitatiebrief Als je solliciteert, doe je dat niet alleen met een cv. Een goede begeleidende brief maakt indruk en verhoogt je kansen op de job. Je brief moet kort en bondig zijn, de juiste persoon aanspreken, duidelijk vermelden voor welke functie je solliciteert en de werkgever overtuigen waarom jij geschikt bent voor de job. Het is niet zo eenvoudig om een goede sollicitatiebrief te schrijven. Het mogelijkste is om in je brief een heldere schrijfstijl te hanteren. Dit kan je doen door een goede inleiding, een middenstuk en slot. De inleiding is een aandachtstrekker waarin je je motivatie om te werken bij een bedrijf laat zien. In het middenstuk vertel je waarom jij de kwaliteiten bezit om deze job uit te oefenen. Let op! Het is niet de bedoeling om alles wat in je cv staat te herhalen in je brief! In het slotstuk probeer je een afspraak te maken voor een kennismakingsgesprek. Je kan dan je cv en brief persoonlijk toelichten. We bekijken samen hoe je dit het beste kan aanpakken!
19
Tom Bosmans
18 maart 2015
Vlinderstraat 23 3500 HASSELT 04/84 xx xx xx
Kurt Leroy K-DECOR Holleweg 18 3700 TONGEREN
Betreft: Sollicitatie naar de functie van schilder – behanger Geachte heer Leroy Met veel belangstelling las ik op de website van de VDAB de advertentie van uw bedrijf voor de openstaande functie van schilder - behanger. Uw schildersbedrijf spreekt mij aan omdat u bedrijf bekend staat als een kwalitatief goed schildersbedrijf in Limburg. Middels deze sollicitatiebrief wil ik u mijn vergaande interesse laten blijken in de functie van schilder, tevens wil ik u ervan overtuigen dat ik geschikt ben voor de functie. Het opdoen van praktijkervaring nam binnen mijn opleiding, Schilder en Decoratie, een belangrijke plaats in en ik heb dan ook bij verschillende bedrijven stage gelopen. Ik bleek altijd gemakkelijk te integreren in een team en ik heb zeer positieve beoordelingen gekregen van mijn wekgevers, die onder andere mijn systematische en nauwkeurig manier van werken prezen. Orde en samenwerken zijn mijn grootste troeven. Verder kan ik goed schuren en plamuren van verschillende ondergronden. Andere taken zoals afdekken, afplakken en de afwerking van vloerbekleding breng ik tot een goed einde. Ik hoop dat mijn brief voor u aanleiding geeft tot een persoonlijk gesprek, zodat ik mijn sollicitatie kan toelichten. Voor verdere informatie en achtergronden van mij verwijs ik u naar de bijlage waarin mijn curriculum vitae is opgenomen. Met vriendelijke groet
Tom Bosmans
Bijlage: curriculum vitae
20
5.1 De sollicitatiebrief: verdieping inhoud Inhoud In je sollicitatiebrief moet je de werkgever van twee dingen zien te overtuigen: (1) dat de vacature je aanspreekt en (2) dat jij de geschikte kandidaat bent voor de job.
Verstuur nooit dezelfde brief naar verschillende werkgevers! Je moet voor elke sollicitatie uitleggen waarom de bewuste vacature je aanspreekt.
Zeg niet alleen dat de vacature of het bedrijf je aanspreekt, maar leg ook uit waarom. Dooddoeners zoals “Ik zag uw advertentie en ze leek me interessant” of “Ik ben erg gemotiveerd om bij u te komen werken” zijn niet voldoende. Hoe specifieker en persoonlijker, hoe overtuigender.
Vermeld alleen maar troeven in je brief die beantwoorden aan de vereisten in de vacature of die relevant zijn voor de job. Dat kan je ervaring zijn, je studies, een stage, een opleiding die je volgde, een bepaalde eigenschap…
Verkoop jezelf, maar overdrijf niet. Bijvoorbeeld niet: “Ik ben de beste kandidaat voor deze job en hoef niks meer bij te leren!” maar wel: “Ik heb al heel wat ervaring opgedaan in deze sector, maar ben steeds bereid om me verder bij te scholen.”
Sluit je brief af met een korte krachtige zin waarin je je doel duidelijk maakt: namelijk op gesprek komen. Bijvoorbeeld: “Graag licht ik mijn motivatie verder toe in een persoonlijk gesprek.” Vermijd een stijve formulering als “Hopend op een gunstig gevolg, verblijf ik, geachte Mevrouw, geachte Heer”. Een werkgever wil iemand die paraat staat en geen aarzelende sollicitant die „hoopt‟ en „verblijft‟!
21
Een sollicitatiebrief volgens de BIN-normen Persoonlijke gegevens Voornaam en naam Straat en nummer Postcode en GEMEENTE Telefoon of gsm
dd-mm-jjjj
(5 witregels) Voornaam en naam van de contactpersoon Naam bedrijf Straat en nummer Postcode en GEMEENTE (2 witregels) Onderwerp Betreft: Sollicitatie … (functie waarnaar je solliciteert + eventueel het referentienummer) (2 witregels) Aanspreking Geachte mevrouw … / Beste heer … (familienaam van de contactpersoon+ geen komma) (1 witregel) Eerste alinea Leg uit naar welke vacature je solliciteert, waar je ze gevonden hebt en waarom ze je aanspreekt. (1 witregel) Body van de brief/midden Hier ga je in op de kennis en ervaring. Je legt uit waarom jij de gepaste persoon bent voor de job. Leg ook uit wat je aantrekt in de functie, bedrijf,... (1 witregel) Laatste alinea Vermeld dat je je kandidatuur graag wil komen toelichten in een gesprek. (1 witregel) Afsluiter Sluit af met hoogachtend of met vriendelijke groet, zonder komma! (2 witregels) Voornaam en naam (2 witregels) Bijlage: cv (enkel indien je je sollicitatie via de post verstuurt)
BIN: Belgisch Instituut voor Normalisatie
22
OPDRACHT 1: Sollicitatiebrief Verbeter deze brief. Let hierbij op de spelling, zinsopbouw, structuur en inhoud! De Heer F. Vandenheede
12 januari 2015
Read me- a content company Kortrijksesteenweg 19 9051 Gent
Betreft: uw advertentie voor Senior redacteur-copywriter op Jobat.be Geachte heer, Na het lezen van de jobadvertentie voor Senior redacteur-copywriter was ik laaiend enthousiast. Ik voelde me onmiddellijk aangesproken en wil dan ook mijn kandidatuur stellen voor deze functie. Journalistiek en schrijven hebben me altijd erg geintereseert. Daarom heb ik als opleiding Germaanse Talen aan de Universiteit in Gent gevolgt. Tijdens mijn studie aan de Universiteit Gent heb ik nederlandse Taalkunde als hoofdvak gevolgd. In deze lessen lag de nadruk op een grondige beheersing van de Nederlandse taal. Naast grammatica en literatuur werden ook een aantal algemeen vormende vakken gegeven zoals filosofie, kunstgeschiedenis en historische kritiek Momenteel volg ik de voortgezete opleiding Journalistiek aan de Universiteit van Gent. Daar wil ik mijn Nederlandse taalvaardigheid optimaliseren en een diepere kijk krijgen in de maatschappij en vooral in de media. Ik heb nog geen profesionele ervaring maar tijdens de maand april loop ik stage op de redactiedienst van de krant De Morgen. Daar krijg ik de hopelijk de gelegenheid om mijn zwakke punten om te zetten in sterke punten. Hoopvol wachtend op een positief antwoord van u sluit ik mijn brief. Veel groetjes Mieke Tavernier Groenstraat 33
[email protected] 0472478996
23
OPDRACHT 2: Mijn sollicitatiebrief Ga nu zelf aan de slag! Neem je vacature en je cv erbij. Maak a.d.h.v. je gekozen vacature je persoonlijke sollicitatiebrief op de computer. Maak hierbij gebruik van de tips en BIN-normen die je net hebt geleerd. Gebruik het voorbeeld in je werkbundel als inspiratie! Geef vooral een persoonlijke toets aan je sollicitatiebrief zodat je niet één van de velen wordt. Vergeet niet je brief tijdig op te slaan! Anders moet je het telkens opnieuw schrijven. Zo kan je je brief aanpassen afhankelijk van de gevonden vacature.
Veel succes!
24
6. Het sollicitatiegesprek De werkgever heeft je sollicitatiebrief en je cv. Hij nodigt je uit voor een gesprek. De werkgever vindt je dus een mogelijk geschikte kandidaat. Een sollicitatiegesprek is zeker geen examen want de werkgever heeft een nieuwe werknemer nodig. Een goede voorbereiding is nodig om die job te krijgen. Tijdens het gesprek zal de rekruteerder je vooral vragen stellen over je cv en ook proberen om een beeld te krijgen van je persoonlijkheid. Videofragmenten sollicitatiegesprek Bekijk de volgende videofragmenten en beantwoord nadien de onderstaande vragen.
1. Gaan de sollicitanten goed voorbereid naar het sollicitatiegesprek? Motiveer je antwoord. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Wat ging er tijdens het gesprek goed en wat ging er minder goed? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. Hoe zou jij het gesprek aangepakt hebben? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
6.1 De voorbereiding Een goede voorbereiding bestaat uit 3 fases: 1. De voorbereiding voor het gesprek 2. De voorbereiding tijdens het gesprek 3. De voorbereiding na het gesprek
25
Voorbereiding sollicitatiegesprek Voor het gesprek 1. Verzamel informatie Verzamel zoveel mogelijk informatie over het bedrijf waar je gaat solliciteren. Je vindt die informatie: op het internet, in de vacature zelf, bedrijfsbrochures, enz. Daarnaast is het belangrijk dat je een juist beeld hebt van de job waarnaar je solliciteert. Bevat de advertentie niet voldoende informatie, telefoneer dan gerust de personeelsdienst van het bedrijf om meer vragen te stellen. Lees voor je vertrekt je cv en brief na, en neem deze ook mee naar je gesprek. 2. Stippel de route uit Stippel je route uit en ga na hoeveel tijd je nodig hebt om op de plaats van bestemming te geraken. Hou rekening met het spitsuur, slecht weer, omleidingen enz. Neem een telefoonnummer mee van de persoon bij wie je zijn moet, zodat je deze kan verwittigen bij onvoorziene omstandigheden. 3. Kies je outfit De indruk die een werkgever van jou krijgt, hangt ook samen met hoe je je presenteert.
Draag kledij waar je je goed in voelt, die aansluit bij je functie én bij de stijl van het bedrijf. 1. Een schilder die in maatpak gaat solliciteren, wordt niet aanzien als iemand die de handen uit de mouwen steekt. Dit wilt niet zeggen dat een schilder mijn zijn schilderschort gaat solliciteren. Een verzorgde look is een must! 2. Een manager die in sportschoenen en trainingspak gaat solliciteren zal bezwaarlijk au sérieux genomen worden.
Let op met geurtjes (te veel parfum, alcohol, onfrisse adem, piercings, decolleté,..)
Zorg dat je fris en verzorgd op je gesprek verschijnt.
4. Bereid het gesprek voor Je weet nooit precies wat een werkgever zal vragen, maar je kan je wel voorbereiden op een aantal veelgestelde vragen. Deze veelgestelde vragen worden ook wel FAQ genoemd 5Frequently Asked Questions°. Als je hier op voorhand al eens over nagedacht hebt, kom je een pak zelfverzekerder over.
26
Groepsopdracht: Typische vragen tijdens een sollicitatiegesprek.
Je weet op voorhand niet exact welke vragen een werkgever zal stellen. De rekruteerder zal je vooral vragen stellen over je cv en ook proberen om een beeld te krijgen van je persoonlijkheid. Er zijn een aantal „FAQ‟ (Frequently Asked Questions) waar je je op kan voorbereiden. Je denkt hier dus best op voorhand over na.
Stappenplan: 1. Je werkt in groepjes van 2. 2. Lees de vragen in stilte. 3. Zoek nu naar een gezamenlijk antwoord op de volgende vragen; iedereen in je groep moet met dit antwoord akkoord gaan. 4. Noteer het antwoord op je blad. 5. Jullie hebben 30 minuten voor deze opdracht.
27
Typische vragen op een sollicitatiegesprek VRAAG 1: Vertel eens iets meer over jezelf.
Ons antwoord (welke gegevens zou jij vertellen?)
VRAAG 2 : Wat was de reden waarom u bij dat bedrijf bent weggegaan?
Ons antwoord
VRAAG 3: Waarom wil u bij ons komen werken als …
Ons antwoord
VRAAG 4: Hoeveel wil u verdienen?
Ons antwoord
VRAAG 5: Waarom zouden we u nemen en niet een andere kandidaat?
Ons antwoord
28
VRAAG 6: Wat zijn uw sterke en zwakke kanten voor deze functie?
Ons antwoord
VRAAG 7: Welke relevante ervaring hebt u?
Ons antwoord
VRAAG 8: Bent u niet te jong voor deze job?
Ons antwoord
VRAAG 9: Ben je bereid om overuren te doen?
Ons antwoord
VRAAG 10: Wat als de werkgever je een persoonlijke vraag stelt?
Ons antwoord
VRAAG 11: Hebt u nog vragen?
Ons antwoord
29
Vergelijk nu je antwoorden met de verbetersleutel. Los de onderstaande vragen op! Vraag 1: Heb je alle vragen kunnen invullen? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Vraag 2: Bij welke vragen vond je het moeilijk om een antwoord te formuleren en waarom? Motiveer je antwoord. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Vraag 3: Bij welke vragen vond je het makkelijk om een antwoord te formuleren en waarom? Motiveer je antwoord. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Vraag 4: Komen je antwoorden overeen met de verbetersleutel? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Vraag 5: Bij welke vraag/vragen heb je iets bijgeleerd? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
30
Tijdens het gesprek Een goede eerste indruk maken tijdens een interview is belangrijk. Zorg dat je ontspannen bent wanneer je de rekruteerder ontmoet. Als je hem zenuwachtig de hand schudt, maak je geen beste beurt. Hoe bereid je je voor? 1. Kom op tijd Meld je minstens 10 minuten voor je afspraak aan bij de receptie. Op die manier krijg je de kans om de werkomgeving in je op te nemen en de sfeer op te snuiven. Geraak je er niet op tijd door omstandigheden? Breng het bedrijf op de hoogte. 2. Let op je houding Je sollicitatie begint van zodra je een voet op het bedrijfsterrein zet. Let op je houding en gedrag van begin tot einde.
Zet je gsm stil;
Zorg dat je de naam kent van diegene met wie je een afspraak hebt;
Let op je lichaamstaal: de handdruk die je geeft, de manier waarop je op de deur klopt, je houding tijdens het gesprek. 3. Zenuwen
Probeer je zenuwen onder controle te houden. Dus niet: spelen met je pen, op je handen gaan zitten, nagelbijten… Blijf zoveel mogelijk jezelf, maak oogcontact en spreek duidelijk. 4. Stel zelf ook vragen Tijdens het interview mag je zelf ook verduidelijking vragen over jobinhoud, vragen die de rekruteerder stelt, verdere selectieprocedure, … Het is een wederzijds gesprek. Enkele voorbeelden:
Hoe word ik ingewerkt?
Wat was de aanleiding van de vacature?
Zijn er mogelijkheden om bij te scholen / door te groeien?
Kan ik een rondleiding krijgen?
Hoe verloopt de verdere procedure? Zijn er nog testen of gesprekken?
Op welke termijn zal er een beslissing genomen worden?
31
Na het gesprek Het is niet omdat je gesprek achter de rug is, dat daarmee de kous af is. We vertellen je wat je te doen staat zodra je de deur achter je dichttrekt. 1. Overloop het gesprek Stelde de werkgever vragen waar je moeilijk kon op antwoorden? Noteer ze en neem de tijd om een antwoord te bedenken. Sta ook stil bij antwoorden waar je minder tevreden over was. 2.
Ga verder
Blijf niet wachten tot de werkgever je contacteert om aan een volgende sollicitatie te beginnen. Zorg dat je een aantal sollicitaties tegelijk hebt lopen. Dit zal sneller tot resultaat leiden. 3.
Neem initiatief
Als de werkgever beloofd heeft om jou binnen een bepaalde termijn te contacteren en hij doet dit niet, neem dan zelf initiatief. Doe dit niet via mail, maar telefoneer. Anders zit de kans erin dat je weer geen reactie krijgt. Informeer vriendelijk en beleefd naar de uitkomst van het gesprek. Ben je geselecteerd of niet?
Er zijn een aantal mogelijkheden:
1. Je wordt aangenomen en mag je contract gaan ondertekenen. Proficiat! Zorg dat je voor het zetten van je handtekening alle nodige informatie hebt, zodat je achteraf niet voor onaangename verrassingen komt te staan.
2. Je mag naar de tweede ronde. Dit kan gaan om testen, een tweede gesprek, een proef of een medisch onderzoek.
3. Je wordt niet weerhouden. Dit wil zeggen dat je niet geselecteerd bent en dat deze sollicitatie voor jou eindigt. Is dit het geval, vraag dan gerust meer uitleg.
32
OPDRACHT: HET SOLLICITATIEGESPREK Ga nu zelf aan de slag! Je werkt in groep van 2. Neem terug je opgezochte vacature. Bereid samen 2 sollicitatiegesprekken voor: één waarin je de werkgever bent en één waarin je de sollicitant bent. Jullie hebben dus 2 verschillende vacatures. De leerkracht deelt aan elke groep een omslag uit. In deze omslag vind je de vragen terug die de werkgever zal stellen. Let op je taal en houding en probeer je zo goed mogelijk in te leven in het gesprek. Jullie krijgen 20 minuten om het stukje in te oefenen vanaf het begin dat de sollicitant binnenkomt tot hij de deur weer uit is. Hierna speel je je ingeoefende stuk voor de klas. Je voert een sollicitatiegesprek van max. 5 minuten. Let op! Je wordt op deze opdracht beoordeeld. Bekijk de beoordelingscriteria op volgende pagina. Houd hier dus zeker rekening mee!
Succes! 33
Mondelinge opdracht: Het sollicitatiegesprek BEOORDELINGSCHECKLIST VOOR HET OEFENGESPREK Zet een kruisje volgens de waardering: “onvoldoende”, “voldoende”, “goed” NAAM: sollicitant criterium
onvoldoende
voldoende
taal Spreektempo: antwoorden op een vlotte manier Kort en bondig, to the point Articulatie Stemgebruik: spreek duidelijk en luid genoeg Gepast reageren: -
goede antwoorden op vragen
-
niet liegen
-
durven zeggen als je iets niet weet
OPMERKINGEN: .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... houding Binnen komen: hand geven en groeten Zitpositie: rechte rug, benen gesloten en niet wiebelen Voorkomen: netjes verzorgde kleding, haar en handen Oogcontact Open lichaamshouding: armen niet gekruist en luistervaardigheid Beheersing van de zenuwen Toont oprechte belangstelling voor deze job Beleefd en zelfverzekerd OPMERKINGEN: .......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... ..........................................................................................
34
goed
7. Selectietesten Bedrijven vragen je soms om een test af te leggen wanneer je bij hen solliciteert. Deze test onderzoekt wat je weet en kan. Werkgevers willen op deze manier meer te weten komen over jou. Meestal moet je hiervoor of hierna nog op gesprek. Er zijn natuurlijk verschillende soorten testen. Bekijk samen met de leerkracht enkele voorbeelden van testen. Hierna ga je zelf aan de slag!
35
Numerieke intelligentietest: Plannen Duid telkens het juiste antwoord aan. 1. Drie bedienden werken in dezelfde firma. Er moet steeds iemand aanwezig zijn. Bediende A werkt twee hele dagen per week. Zij kan niet op dinsdag en vrijdag en werkt liefst twee dagen achter elkaar. Bediende B werkt twee halve dagen per week. Bediende C werkt één hele dag per week en twee halve. Maak een weekplanning voor deze bedienden waarbij je rekening houdt met voorgaande informatie. Je krijgt al een begin van oplossing.
О Woensdag: VM A, NM C / donderdag: VM A, NM C / vrijdag VM A, NM A О Woensdag: VM C, NM C / donderdag: VM A, NM A / vrijdag: VM A, NM A О Woensdag: VM A, NM A / donderdag: VM A, NM A / vrijdag: VM C, NM C
2. Aan een ronde tafel zitten vijf personen. Kiana zit naast Evelien, maar niet naast Chiel. Chiel zit aan de rechterzijde van Timo. Lorenz zit naast Chiel, maar niet naast Kiana. Arnaud, de vriend van deze groep, zit niet met hun aan tafel. Hij zit bij zijn vriendin aan tafel. Wat is de juiste volgorde waarin de personen zitten?
О Kiana, Evelien, Lorenz, Chiel, Timo О Kiana, Evelien, Chiel, Timo, Lorenz О Kiana, Lorenz, Chiel, Timo, Evelien
3. De afstand om van A naar B, van B naar C, C naar D, D naar E en E naar A te gaan is steeds 15 minuten. Je vertrekt om 14 u op punt A. Je moet zeker vóór 15 u op punt D zijn, waar je een kwartier blijft. Je moet stipt om 15 u op punt C zijn. Welke weg neem je?
О A, E, D, C О A, B, C, D О A, D, C
36
Figuratieve test
1. Elke opgave bestaat uit een aantal figuren. Deze vormen een reeks, dat wil zeggen dat ze een logisch verband hebben. Je vult elke reeks aan met één van de mogelijke antwoorden.
Het juiste antwoord is:
Het juiste antwoord is:
Het juiste antwoord is:
Het juiste antwoord is:
Het juiste antwoord is:
37
8. Je rechten en plichten Het is niet altijd schone schijn op de werkvloer. Soms voelen werknemers en werkgevers zich door elkaar misgegrepen of raken ze het niet eens en ontstaat er onenigheid. Het rechtssysteem is vandaag zo geëvolueerd dat veel onenigheid kan worden uitgesloten als iedereen zich aan de wet houdt. Het arbeidsrecht schrijft voor hoe elke detail van arbeid moet worden geregeld. Bekijk nu het voorbeeldmodel van een arbeidscontract en beantwoord de volgende vragen. Vraag 1: Leg met eigen woorden uit wat een arbeidscontract is. Wat is het nut van dit document? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Vraag 2: Moet een arbeidscontract altijd schriftelijk worden opgesteld? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
38
Model arbeidscontract Tussen de ondergetekende partijen:
enerzijds..., met zetel te., vertegenwoordigd door de heer/mevrouw/juffrouw (1),
anderzijds de heer/mevrouw/juffrouw (1), wonende te ..., hierna genoemd de werknemer,
wordt overeengekomen als volgt: Artikel 1 De werknemer treedt in dienst vanaf ... in de hoedanigheid van ... Zijn taak zal voornamelijk bestaan in ... De functiecategorie van de werknemer is (2) ... Artikel 2 Deze overeenkomst vangt aan met een proefperiode van ... maanden (3). Artikel 3 De brutomaandwedde is vastgesteld op ... euro en zal betaald worden (1)
in de hand,
door middel van postassignatie,
door middel van circulaire cheque,
door overschrijving op een bank- of postchequerekening.
Er wordt uitdrukkelijk overeengekomen dat elke andere bezoldiging of gratificatie, die de werkgever bij uitzondering of periodiek aan de werknemer mocht toekennen, buiten het in hoger lid vermeld loon, en behoudens tegenstrijdige bepaling, een gift zal uitmaken en derhalve nooit rechten kan doen ontstaan voor de toekomst. Artikel 4 De uurregeling wordt als volgt vastgesteld:
Maandag: van ... u. tot ... u. en van ... u. tot ... u.
Dinsdag: van ... u. tot ... u. en van … u. tot ... u.
Woensdag: van ... u. tot ... u. en van … u. tot ... u.
Donderdag: van ... u. tot ... u. en van ... u. tot ... u.
Vrijdag: van ... u. tot ... u. en van ... u. tot ... u.
Zaterdag: van ... u. tot ... u. en van ... u. tot .. .u.
39
Artikel 5 In geval van ziekte of ongeval is de werknemer verplicht de werkgever of zijn aangestelde onmiddellijk, en zo mogelijk telefonisch uiterlijk op het normale aanvangsuur van de prestaties, te verwittigen, en hem de duur van de ongeschiktheid mee te delen. Daarenboven zal de werknemer het medisch attest versturen of afgeven binnen de twee arbeidsdagen na aanvang van de ongeschiktheid. Dezelfde verplichtingen rusten op de werknemer in geval van verlenging van de ongeschiktheid. Artikel 6 De werknemer verbindt zich er toe noch de fabrieks- of zakengeheimen van de werkgever aan derden bekend te maken, noch enige daad van oneerlijke concurrentie te stellen of hieraan deel te nemen, noch de naam en de faam van de werkgever in het gedrang te brengen. Artikel 7 De werknemer erkent hierbij een afschrift van het arbeidsreglement ontvangen te hebben. Artikel 8 Onderhavige overeenkomst is bovendien onderworpen aan de volgende bijzondere bepalingen: ... Artikel 9 Deze individuele arbeidsovereenkomst geldt onverminderd de bepalingen voorzien in de wet en in de algemeen verbindend verklaarde collectieve arbeidsovereenkomsten. Artikel 10 Alleen de rechtbanken in het arrondissement van de plaats van tewerkstelling zijn bevoegd om uitspraak te doen over de geschillen in verband met onderhavige overeenkomst. In dubbel opgemaakt te ... op ... waarvan ieder van de partijen erkent een exemplaar ontvangen te hebben. De werknemer Voor akkoord (4) Handtekening De werkgever Voor akkoord (4) Handtekening
40
(1) Het overbodige schrappen. (2) In sommige paritaire comités (bv. 302.00/121.00/...) zijn de functieomschrijving of functiecategorie verplicht in te vullen rubrieken. (3) Het aantal maanden van de proefperiode invullen: de duur van de proefperiode bedraagt:
minimum 1 maand,
maximum 6 maanden ingeval de brutojaarwedde lager is dan 35 638 euro (vanaf 01/01/2009)
maximum 12 maanden ingeval de brutojaarwedde hoger is dan 35 638 euro (vanaf 01/01/2009)
Opmerking: deze loongrens is gekoppeld aan het indexcijfer van de conventionele lonen voor de bedienden en wordt jaarlijks per 1 januari aangepast. (4) De woorden 'voor akkoord' moeten eigenhandig geschreven worden door de partijen.
41
Vraag 3: Zijn deze stellingen waar of niet waar? stelling
waar
niet waar
1. De arbeidsovereenkomst wordt ondertekend door alle rechtstreeks betrokken partijen. 2. In de arbeidsovereenkomst worden de datum van indiensttreding en een taakomschrijving opgenomen. 3. De duur van de proefperiode is vrij te onderhandelen tussen de betrokken partijen. 4. De nettomaandwedde wordt vermeld in het arbeidscontract. 5. Het loon of de wedde mag in de hand worden betaald. 6. Er wordt ruimte voorzien voor het afspreken van een uurregeling. 7. Bij ziekte moet de werknemer binnen 24 uur na aanvang van ongeschiktheid een medisch attest bezorgen aan de werkgever. 8. De werknemer moet (als gewenst) zelf een kopij van het arbeidsreglement vragen bij de personeelsdienst. 9. In het arbeidscontract wordt ruimte voorzien om bijkomende afspraken te maken in het voordeel van de werknemer. 10. Geschillen2 over arbeidsovereenkomst worden besproken voor een arbeidsrechtbank naar keuze van de werkgever. 11. De duur van de proefperiode is afhankelijk van de hoogte van het brutoloon.
2
Een meningsverschil
42
Vraag 4: In een arbeidsovereenkomst komen heel wat moeilijke woorden voor. Verbind de woorden telkens met de juiste omschrijving. 1. Je bevindt je in deze toestand wanneer je niet in staat bent om te
a. bezoldiging
werken, bijvoorbeeld na ziekte of een ongeval. 2. Je loon wordt bij je thuis door de postbode betaald.
b. bepaling
3. Een andere benaming voor de sector en het type beroep uit de
c. paritair comité
sector waarin je wordt tewerkgesteld. 4. Een ander woord voor een rondgaande cheque.
d. postassignatie
5. Op bepaalde tijdstippen terugkerend.
e. cao
6. Het startloon waarvan nog geen bedrijfsvoorheffing en sociale
f. gratificatie
zekerheidsbijdrage werden afgehouden. 7. Een overzicht van alle regels en bepalingen op de werkvloer.
g. afschrift
8. De ene betrokkene treedt op in de rol van werkgever, de andere in
h. onderhavig
de rol van werknemer. Hoe noem je dit „optreden in de rol van...‟? 9. In deze gezamenlijke overeenkomst worden alle regels en
i. arbeidsongeschiktheid
bepalingen die van toepassing zijn op een bepaalde sector verzameld. 10. Een andere naam voor de „voorliggende‟ arbeidsovereenkomst,
j. brutoloon
diegene waarover nu sprake is. 11. Soms krijg je deze voordelen als extra bij je loon of wedde.
k. in hoedanigheid van
12. Een Belgische overlegorgaan tussen werkgever en
l. partijen
werknemersafgevaardigden waarin wordt onderhandeld over de collectieve arbeidsovereenkomst. 13. Een tweede en identiek hetzelfde exemplaar van de
m. circulair
arbeidsovereenkomst. 14. Een andere benaming voor loon of wedde.
n. periodiek
15. De betrokkenen bij het afsluiten van de arbeidsovereenkomst
o. arbeidsreglement
worden aangesproken met deze benaming. 16. In de overeenkomst vind je heel wat regels terug. Deze regels
p. functiecategorie
worden voorgeschreven door de wet.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11
12
13
14
15
16
43
Wettelijke feestdagen Wanneer je het hebt over rechten en plichten, wil je vast graag weten wanneer je recht hebt op vakantie. Normaal wordt er op een feestdag niet gewerkt, behalve door werknemers die wettelijk gezien op zondag mogen werken. In sommige sectoren kunnen deze dagen worden vervangen door andere data. Vraag 5: Zijn de volgende feestdagen wettelijke feestdagen? Kruis de wettelijke feestdagen aan! Nieuwjaar
Dag van de Vlaamse Gemeenschap
carnaval
nationale feestdag
Pasen
Onze Lieve Vrouw Hemelvaart
paasmaandag
Allerheiligen
Dag van arbeid
Allerzielen
Hemelvaartsdag
Wapenstilstand
Pinksteren
Kerstmis
pinkstermaandag
tweede kerstdag
44
9. Werk vroeger en nu Je hoort je ouders en grootouders af en toe wel vertellen over hun jeugd. „vroeger was alles anders‟, zeggen ze dan soms smalend. Het is inderdaad zo dat tijden veranderen. Alle verhalen die ze vertellen over werken, geld verdienen en de organisatie van het dagelijkse leven moet je dan ook bekijken van hun geschiedenis, bijvoorbeeld de geschiedenis van een arbeidsgezin uit de jaren 70.
Hieronder vind je een korte samenvatting van de film Groeten uit Balen. 1971 - In het arbeidersgezin van Jan en Clara Debruycker gaat het leven zijn gewone gang, tot een wilde staking uitbreekt in de fabriek waar Jan werkt. Jan moet noodgedwongen aan de staking deelnemen en het gezin komt in financiële moeilijkheden. Gelukkig zijn er nog het pensioen van de inwonende opa en het loon van dochter Germaine die in de GB van Mol werkt. Maar dan raakt Germaine in verwachting van Luc, een universiteitsstudent die de stakingsbeweging is komen steunen. Wanneer na negen weken de staking eindelijk afloopt, zal het leven van de Debruyckers nooit meer hetzelfde zijn. 1. Beantwoord nu de volgende vragen! 1.1
Wat is volgens jou de betekenis van de titel „Groenten uit Balen‟? ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………
1.2
Wat betekent staken en waarom staakt men? ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………
We bekijken nu samen de film, Groeten uit Balen. Veel kijkplezier!
45
10.
Het loon a. Wat is loon?
Wanneer je het hebt over werk, moet je het ook hebben over loon. Je werkt immers niet zomaar. Met je loon betaal je de rekeningen en spaar je voor later. Een goede vraag is dan ook: „hoeveel zal ik verdienen?‟ Het is niet altijd eenvoudig om op deze vraag te antwoorden. Loon is immers meer dan de centen die aan het einde van de maand op je rekening worden gestort. Opdracht! Lees deze tekst en beantwoorde de vragen.
Wat is loon (niet)? Loon
omvat
meer
dan
een
stapeltje
van de werknemer waakt) en ga zo maar
bankbiljetten en wat munten. Als je over loon
door.
spreekt, dan bedoel je daar doorgaans het
voordelen
geld mee dat een werkgever uitbetaalt als
voordelen die niet of niet helemaal financieel
tegenprestatie
zijn.
werknemer
voor
verricht.
het
werk
In
die
dat
een
is
het
zin
Naast
deze
in
bestaat
geld
het
waardeerbare
loonpakket
uit
belangrijk dat het om een tegenprestatie
Een werknemer die flexibiliteit krijgt om elke
gaat. De werknemer moet er „iets‟ voor doen.
middag een uurtje te sporten, heeft daar
als er geen arbeid is, is er ook geen loon.
financieel geen voordeel bij, maar het is dan
Daarom is vakantiegeld strikt gezien loon.
ook een onderdeel van het zogenaamde
Een werknemer die enkele weken ziek thuis
loonpakket,
zit, krijgt wel een vergoeding die even hoog
voordelen die je krijgt in ruil voor arbeid. Het
is als zijn loon, maar dit is geen loon. Een
loonpakket overkoepelt meer dan loon in de
onkostenvergoeding of extralegale voordelen
strikte zin.
een
grote
verzameling
van
zijn evenmin loon. Het loonpakket wordt samengesteld uit een geldsom, zogenaamde
eventueel „in
aangevuld geld
met
waardeerbare
voordelen‟. Een loonpakket kan dus naast een basisloon ook heel wat extra‟s bevatten. Dat varieert van helemaal geen extra‟s tot bijvoorbeeld
maaltijdcheques,
een
bedrijfswagen of een gsm. Naast klassieke aanvullende zogenaamde
voordelen
bestaan
newagevoordelen:
er
ook een
kappersbeurt, een fitnessabonnement, kid
DECROOS,
sitting (een oppas die tuis over het zieke kind
Borgerhoff en Lamberights, Gent,2010,256p.
B
en
DE
WITTE,I.
Uw
verdiende
loon,
46
Beantwoord nu de volgende vragen! 1. Wat is loon in de strikte zin?3 Markeer de definitie in de tekst. 2. Wat is loon in de ruime zin van het loonpakket? Onderstreep de definitie in de tekst. 3. Geef drie voorbeelden van newagevoordelen. 1. ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. Wat zou jij graag in je loonpakket zien? Geef drie voorbeelden. 1. ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
3
In de strikte zin: in de meest eenvoudige betekenis
47
10.2 Mijn loonbrief Wanneer je werkt, krijg je een loon of een wedde en wanneer je een loon krijgt, ontvang je een loonbrief. Je loonbrief vermeldt alle informatie met betrekking tot jouw werk. Het bedrijf waar je werkte, wanneer je er werkte, hoe lang je werkte, wat je verdiende en welk bedrag uiteindelijk op jouw bankrekening terechtkwam. Hou je loonbrieven goed bij. Ze bieden een overzicht van je geleverde prestaties en verworven inkomen. Ze kunnen op verschillende manieren van pas komen: om te bewijzen dat je actief op zoek bent naar werk en gewerkt hebt, om te controleren hoeveel je hebt gewerkt als jobstudent, om na te gaan of sociale bijdragen correct werden ingehouden enzovoort. 4
Een maatje meer
Tel. 03 20 00 02
Gespecialiseerde kledingzaak
Fax 03 20 00 20
Dorplei 8 3500 HASSELT Werknemer
Amber Anthonissen
Geboren
15/01/1990
Adres
Pekeldreef 122c
Plaats
Tienen
Postcode
3440
Nationaliteit
Belgische
Gemeente
Zoutleeuw
Statuur
Bediende
Code
Omschrijving
Dagen
Aantal
Bedrag
Totaal
1,0
4,60
10,2500
47,15
1,00
1,0600
1,06
1,00
7,0000
7,00
zaterdag 32/06/2015 Prestaties Kosten woonwerk Maaltijdcheque MC bijdrage
1,00
interimaris 1,0
4,60 uur
-1,0900
Brutoloon
Brutoloon
47,15
Socialezekerheidsbijdrage
1,29
-1,09 47,15
(2,71%) Bruto belastbaar loon
45,86
Bedrijfsvoorheffing
0,00
Nettoloon
45,86
4
Bron: PAV- atelier: Afstuderen, Werk aan de winkel, 2013 Uitgevrij De Boeck nv, Berchem, 1ste druk, p.46.
48
Opdracht! Amber werkt elke zaterdag als studente bij de kledingwinkel Een maatje meer. Haar contract wordt beheerd door het plaatselijke interimkantoor. Vandaag ontving ze haar loonbrief en ze heeft jouw raad nodig om die te ontcijferen. Dit schema geeft weer hoe je het nettoloon berekent op basis van het brutoloon. Vul de berekening aan. Kies uit de volgende woorden: nettoloon – socialezekerheidsbijdrage – brutoloon – bedrijfsvoorheffing – bruto belastbaar loon Dit is het loon dat je krijgt van je werkgever, .........................................................
zonder afhouding van socialezekerheidsbijdragen en bedrijfsvoorheffing. Voor een arbeider is dit meestal per uur, voor een bediende per maand. Deze aanhoudingen bedragen voor een
.........................................................
werknemer 13,07% van het brutoloon en worden
.
door de overheid gebruikt om de sociale zekerheid te financieren. Iedereen heeft hier baat bij: het geld wordt gebruikt voor ziekte-uitkeringen, werkloosheidsuitkeringen, pensioenen, vakantiegeld, enzovoort. Dit is het brutoloon dat je overhoudt na de
.........................................................
afhouding van de socialezekerheidsbijdragen. Op dit loon betaal je bedrijfsvoorheffing. De bedrijfsvoorheffing is een voorschot op de
.........................................................
inkomensbelasting en is vastgelegd in schalen. De omvang van deze belasting is ook afhankelijk van het aantal personen ten laste en de hoogte van je loon. Dit is niet van toepassing voor studenten: die vallen onder de speciale regeling voor studentenarbeid. Dit is het loon dat je uiteindelijke op jouw
.........................................................
bankrekening verschijnt.
Opdracht: Groepswerk Ga nu zelf aan de slag! Jullie werken per 2. In deze bundel vind je 3 oefeningen5.
-
Groep 1: oefening 1
-
Groep 2: oefening 2
-
Groep 3: oefening 3
Elke groep berekent telkens het nettoloon van zijn oefening. Stel gerust vragen indien je iets niet begrijpt. Je krijgt voor deze opdracht 20 minuten voorbereidingstijd. Als je klaar bent, roep je de leerkracht. De leerkracht bekijkt of je de oefening juist hebt. Het volgende lesuur spelen jullie leerkracht! Instructie volgt ...
5
Bron: PAV- atelier: Afstuderen, Werk aan de winkel, 2013 Uitgevrij De Boeck nv, Berchem, 1ste druk, p.48-50.
1. Evelien is werkloos en op zoek naar een job. De VDAB bezorgt haar een vacature voor een fulltimeverkoopster (m/v) bij Kruidvat. Als verkoopster verdient Evelien ongeveer € 1 200 bruto per maand. Omdat Kruidvat op 5,5 km van huis is, komt Evelien iedere dag met de fiets naar het werk. Zij krijgt hiervoor een extra vergoeding van € 0,15 per gefietste km. Wat is het nettomaandloon van Evelien rekening houdend met het woon-werkverkeer (als je weet dat zij drie dagen per week werkt en dat zij 13,07% socialezekerheidsbijdragen en €86,91 bedrijfsvoorheffing betaalt)? a
Welke informatie kan je uit de probleemstelling halen?
Hoeveel zal Evelien bruto per maand verdienen?
...........................................
Hoeveel procent socialezekerheidsbijdrage moet ze daarop betalen?
...........................................
Hoeveel bedrijfsvoorheffing zal Evelien moeten betalen?
...........................................
Hoeveel dagen per week zal Evelien werken?
...........................................
Hoeveel km zal Evelien per reis fietsen?
...........................................
Hoeveel euro zal Evelien per gefietste km krijgen?
...........................................
b
Welke informatie kan je uit de probleemstelling halen?
Hoeveel zal de socialezekerheidsbijdrage bedragen in euro?
...........................................
Hoeveel euro kilometervergoeding zal Evelien op een maand
...........................................
krijgen, vanuit de veronderstelling dat een maand vier
...........................................
werkweken bevat?
...........................................
c
Bereken het nettomaandloon van Evelien.
brutomaandloon socialezekerheidsbijdrage bruto belastbaar loon bedrijfsvoorheffing nettomaandloon fietsvergoeding totale loon met voordelen d
Formuleer je antwoord in een zin. ............................................................................................................................... ...............................................................................................................................
2. Timo werkt sinds januari 2009 als bediende in een fabriek. Omdat hij als bediende werkt, wordt hij betaald met een maandloon. Zijn eerste brutomaandloon bedroeg €1 526. Ieder jaar dat Timo in de fabriek blijft werken, krijgt hij daarvoor een beloning. Zijn brutomaandloon stijgt elk jaar met 2%. In 2015 betaalt Timo 13,07% socialezekerheidsbijdrage en € 266,34 bedrijfsvoorheffing. Wat is het nettomaandloon van Timo in juni 2015? a
Welke informatie kan je uit de probleemstelling halen?
Sinds wanneer werkt Timo als bediende in de fabriek?
.........................
Hoeveel bedroeg het eerste brutomaandloon van Timo?
.........................
Met hoeveel procent stijgt het brutomaandloon van Timo per jaar dat hij in
.........................
de fabriek werkt? Hoeveel procent socialezekerheidsbijdrage betaalt Timo?
..........................
Hoeveel bedraagt de bedrijfsvoorheffing van Timo in 2015?
..........................
b
Welke informatie kan je uit de probleemstelling halen?
Hoeveel volledige jaren werkt Timo in de fabriek?
............................................................
Hoeveel bedraagt het brutomaandloon van
............................................................
Timo in 2015?
............................................................ ............................................................ ............................................................ ............................................................ ............................................................ ............................................................
Hoeveel bedraagt de socialezekerheidsbijdrage in 2015? c
Bereken het nettomaandloon van Timo.
brutomaandloon socialezekerheidsbijdrage bruto belastbaar loon bedrijfsvoorheffing nettomaandloon d
Formuleer je antwoord in een zin. ........................................................................................................................
3. Iedere weekdag vertrekt Arnaud met zijn team om 6u. naar een bouwwerf. Het werk eindigt stipt om 17u. Hij krijgt steeds anderhalf uur pauze. Arnaud krijgt €14,05 bruto per gepresteerd uur. Stel dat hij in de maand januari 20 dagen werkt, 13,07% socialezekerheidsbijdrage betaalt en een bedrijfsvoorheffing van € 316,27 betaalt. Wat is dan zijn nettomaandloon voor deze maand? Stel dat Arnaud voor iedere gewerkte dag een maaltijdscheque van €7,00 ontvangt. Per maaltijdscheques betaalt Arnaud een werknemersbijdrage van €1,06. Hoeveel euro verdient hij netto, rekening houdend met dit extralegale voordeel? a
Welke informatie kan je uit de probleemstelling halen?
Wanneer begint de werkdag van Arnaud? Wanneer eindigt de werkdag van Arnaud? Hoeveel uur pauze krijgt Arnaud per dag? Hoeveel dagen werkt Arnaud in de maand januari? Wat is het bruto-uurloon van Arnaud? Hoeveel bedraagt de socialezekerheidsbijdrage? Hoeveel bedraagt de bedrijfsvoorheffing? Wat is het bedrag van de maaltijdcheques? b
Welke informatie kan je uit de probleemstelling halen?
Hoeveel uur per dag werkt Arnaud? Hoeveel uur per maand werkt Arnaud? Hoeveel bedraagt het brutomaandloon van Jos in januari? Hoeveel bedraagt de socialezekerheidsbijdrage in 2015? Hoeveel euro aan maaltijdcheques krijgt Arnaud na 20 werkdagen? c
Bereken het nettomaandloon van Arnaud.
brutomaandloon socialezekerheidsbijdrage bruto belastbaar loon bedrijfsvoorheffing nettomaandloon totale loon met voordelen d
Formuleer je antwoord met een zin.
.......................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................
Bibliografie ACV-online, ‟Mik op een job‟, internet,2015, (http://acv-transcom.acv-online.be) DE BEUCKER,M., ROSIUS, H., Praktisch inspiratieboek, De Boeck, Antwerpen, 2011, 432 p. DE BEUCKER,M., ROSIUS, H., PAVaardig – Werkwijzers voor PAV, De Boeck, Antwerpen, 2010, 191 p. DOYEN, G., LAMBERTS, M., Hoe zoeken werkzoekenden?, HIVA-K.U Leuven, Leuven 2001, 214 p. Folders van de CM, VDAB, ACV en ABVV. MR, „4 droomjobs + hoe ze te bereiken‟ internet, (http//www.jobat.be) „Meer info over onze beroepenfisches‟, CO.BR.A, internet, (http://www.vdab.be) PAV- atelier: Afstuderen, 2013 Uitgevrij De Boeck nv, Berchem, 1ste druk. PEIRS, B., Een cv dat werkt, internet, maart 2004, (http://www.vdab.be) „Start van een loopbaan‟, internet, (http://www.vdab.be) VACATURE.COM,
“Hoelang
duurt
de
wachttijd?”.
Internet,
20
februari
2013.
(http://www.vacature.com/carriere/je-wachttijd) VAN DEN BROECK, W., Groenten uit Balen, BEZIGE Bij, Amsterdam, 2011, 144 p. VDAB, Instanties. Internet, 20 februari 2013. (http://www.vdab.be/wegwijs/instanties.shtml) VDAB, Wegwijs. Internet, 22 februari 2013. (http://www.vdab.be/wegwijs/) VDAB, internet, (http://www.vdab.be) VVKSO, D/2012/7841/026 YOUTUBE,
“Eerste
hulp
bij
afstuderen”.
(http://www.youtube.com/watch?v=wtPdjjyQJGg)
Internet,
21
februari
2013.
