Programmabegroting

Programmabegroting 2015

1

16 september 2014 Gemeente Gilze en Rijen Postbus 73 5120 AB Rijen Bezoekadres: Raadhuisstraat 1 5121 JX Rijen Telefoonnummer 14 0161 email [email protected] website www.gilzerijen.nl


2



3


4

Voorwoord De begroting 2015, die voor u ligt, is in belangrijke mate gewijzigd ten opzichte van de begroting 2014. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de drie decentralisaties. Door deze drie decentralisaties hebben wij de programmaindeling aangepast en zijn de totale lasten in de begroting gestegen met € 8,4 miljoen. 2015 wordt een belangrijk jaar om de ontwikkeling van de drie decentralisaties zowel in beleidsmatige als in financiële zin te monitoren en daar waar nodig bij te sturen. Financieel perspectief Voor de komende jaren (2015 tot en met 2018) kunnen wij u een sluitende begroting presenteren. Hierbij hebben wij rekening gehouden met de uitvoering van het coalitieprogramma 2014-2018 en de lastenontwikkeling voor de burgers. Bij de sluitende begroting willen we wel de kanttekening plaatsen, dat wij vanaf 2015 enkele besparingen moeten realiseren en dat wij ook enkele rijkskortingen nog concreet moeten invullen, in de inleiding komen wij hierop terug. Naast de reguliere exploitatie geeft ook het weerstandsvermogen inzicht in onze financiële positie. In de begroting 2015 hebben wij de prognose voor de ontwikkeling van het weerstandsvermogen geactualiseerd. Zoals ook al bij de perspectiefnota 2015 aangegeven, verwachten we dat eind 2016 ons weerstandsvermogen ontoereikend is om onze risico’s af te dekken. Deze ontwikkeling onderschrijft, conform het coalitieprogramma, de noodzaak om toekomstige jaarrekeningsaldi toe te voegen aan ons weerstandsvermogen. Een belangrijke factor die van invloed is op de ontwikkeling van het weerstandsvermogen is de waardering van onze grondvoorraad. Bij de jaarrekening 2013 hebben wij aangegeven, dat wij het advies van de accountant overnemen om onze gronden in 2014 te laten taxeren. Mocht deze taxatie leiden tot afwaarderingen, dan heeft dit direct invloed op ons weerstandsvermogen. De taxaties laten we eind 2014 uitvoeren.

Coalitieprogramma Zoals bij de perspectiefnota 2015 aangegeven, hebben wij het coalitieprogramma 2014-2018 in deze begroting centraal gesteld. In deze begroting hebben wij de voornemens uit het coalitieprogramma 2014-2018 verder uitgewerkt en aangegeven welke prestaties u van ons in 2015 mag verwachten. In 2015 willen wij onder andere uit het coalitieprogramma realiseren: Actief reageren op ernstige overlast situaties; Uitvoering drie decentralisaties; Start woningbouw Centrumplan Gilze (parkdeel); Verdere realisatie Integraal Huisvestings Plan; Voorbereiding realisatie binnensportaccommodaties; Voorbereiding ambtelijke fusie per 1 januari 2016. Lokale lasten ontwikkeling Voor 2015 stellen wij voor om de tarieven voor de afvalstoffen- en rioolheffing gelijk te houden aan die van 2014. Voor de OZB stellen we voor om uit te gaan van een verhoging van de opbrengst met 2,95%. Hierbij hebben wij al rekening gehouden met een boventrendmatige verhoging van 1,95% vanuit de notitie “Financiële doorkijk na 2014”. Wij hebben de verwachting, dat wij met deze beperkte verhoging van de lokale lasten, tot één van de goedkoopste gemeenten van Nederland blijven behoren. Tot slot In de raadsvergaderingen van 29 oktober en 6 november 2014 wordt de begroting 2015 behandeld.

Namens het college van B&W Rolph Dols Wethouder Financiën


5


6

Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 9 Programma’s 17 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Burgers 19 Veiligheid 25 Sociaal Domein 31 Wonen, Werken en Leven 41 Mobiliteit 53 Inkomen en Zorg 59 Onderwijs 63 Vrije tijd 67 Financiën 75

Paragrafen 79 Bedrijfsvoering 81 Grondbeleid 85 Weerstandsvermogen en risicomanagement 89 Financiering 95 Onderhoud kapitaal- en duurzame goederen 99 Lokale heffingen 101 Verbonden partijen 105 Besparingen 111

Bijlagen 113 Recapitulatiestaat 115 Meerjareninvesteringsplan 116 Investerings - en financieringsstaat (financiële positie) 117 Staat van reserves en voorzieningen 118 Incidentele baten en lasten 120 Subsidies 122 Waarderingsgrondslagen 123 Lijst van gebruikte afkortingen 126 Vaststellingsbesluit 129


7


8

Inleiding In juli 2014 heeft de gemeenteraad de perspectiefnota 2015 vastgesteld. Deze nota vormt de basis voor de begroting 2015. In deze inleiding schenken we achtereenvolgens aandacht aan: A. B. C. D.

Aanpassing programmastructuur; Beleidsinformatie / indicatoren programma’s; Aangepast financieel meerjarenperspectief; Lastenontwikkeling OZB, afvalstoffen- en rioolheffing.

A. Aanpassing programmastructuur In het coalitieprogramma hebben we opgenomen, dat wij voor het “Sociaal Domein” een afzonderlijk programma willen inrichten. Wij hebben hiervoor programma 3 gebruikt. Programma 3 (Werk) bestond uit de onderdelen: Markten, Bedrijfsvestigingsklimaat, Werkgelegenheid (Sociale Werkvoorziening) en WWB-werk (Wonen, Zorg en Service in de Wijk). De laatste twee onderdelen maken deel uit van het “Sociaal Domein”. Als we voor het “Sociaal Domein” een nieuw programma op zouden stellen, dan wordt programma 3 behoorlijk “uitgekleed”. Wij hebben daarom programma 3 gebruikt voor het Sociaal Domein en de onderdelen Markten en Bedrijfsvestigingsklimaat overgeheveld naar programma 4. De naam van programma 4 hebben we aangepast van “Wonen en Leven” naar “Wonen, Werken en Leven”. Het programma Sociaal Domein bestaat uit:

Participatie, inclusief Sociale Werkvoorziening (overheveling vanuit programma 6); WMO (nieuwe taken en overheveling vanuit programma 6); Jeugd (nieuwe taken en overheveling vanuit programma 7).

Door de overheveling van onderdelen vanuit programma 6 en 7 naar het programma “Sociaal Domein”, dekken de namen van de programma’s 6 en 7 de lading niet meer. Programma 6 heette “Zorg”. Door de overheveling van de WMO naar het programma Sociaal Domein resteert op dit programma nog WWB inkomen, Armoedebeleid en Volksgezondheid. Wij hebben daarom het programma nu “Inkomen en Zorg” genoemd. Programma 7 heette “Jeugd”. Door de overheveling van het CJG naar het programma Sociaal Domein blijft hier nu over: Onderwijs, Peuterspeelzalen en Kinderopvang. Wij hebben daarom het programma nu “Onderwijs” genoemd. B. Beleidsinformatie / indicatoren programma’s Zoals bij de perspectiefnota 2015 is aangegeven, willen wij het coalitieprogramma leidend laten zijn in de P&C producten. De resultaten uit het coalitieakkoord hebben we één op één terug laten komen in deze begroting. Hierbij hebben we per resultaat aangeven, wat we in 2015 willen realiseren en wat in de jaren daarna. Bij de indicatoren is de laatste jaren gebleken, dat ze als sturingselement een beperkte meerwaarde hebben. Het merendeel van de indicatoren is afkomstig uit “Waar staat je gemeente”. Eens in de twee jaar nemen wij hieraan deel. Dit doen we omdat een termijn van één jaar te kort is om de effecten van beleidswijzigingen te zien. Wij blijven deelnemen aan “Waar staat je gemeente”, zodat wij ons kunnen spiegelen aan en vergelijken met andere gemeenten. De resultaten van “Waar staat je gemeente” nemen we eens in de twee jaar op in de jaarrekening, daarnaast rapporteren we hier afzonderlijk over aan de commissie Middelen. C. Aangepast financieel meerjarenperspectief Het aangepast financieel meerjarenperspectief belichten we vanuit de reguliere exploitatie en vanuit weerstandsvermogen. Alvorens we hierop ingaan geven we de financiële uitgangspunten aan die wij hebben gehanteerd bij het opstellen van de begroting Financiële uitgangspunten Hieronder lichten we in het kort de meerjarige uitgangspunten toe. Inkomsten Voor de indexering van inkomsten hebben we bij de begroting 2014 afgesproken om ook te kijken naar de verwachte indexering in de komende jaren. In het verleden baseerden wij ons vooral op de werkelijke indexeringen. Leidend voor onze prognose is de verwachting van het Centraal Plan Bureau (CPB) over het consumentenprijsindexcijfer (CPI). Programmabegroting 2015

9

In onderstaande tabel zetten we de aannames bij de begroting 2014 af tegen de bijgestelde aannames voor de begroting 2015 en de effecten voor de begroting 2015.

2013 2014 2015 e.v. jaren

Raming begroting 2014 2,50% prognose 1,75% prognose 1,75% prognose

Raming begroting 2015 2,50% werkelijk 1,25% prognose 1,50% prognose

Aanpassing 0,00% -0,50% -0,25%

Op basis van bovenstaande cijfers hoeft er geen correctie plaats te vinden voor het jaar 2013. Over het jaar 2014 wel. Bij de begroting 2014 hebben we een (te hoge) index toegepast van 1,75%, waar het CPB nu uitgaat van 1,25%. Dit betekent dat er een correctie moet plaatsvinden van -0,5%. Dit verwerken we in de begroting 2015 omdat we de tarieven voor 2014 niet meer kunnen wijzigen. De indexering van 2015 komt daarmee uit op 1% (1,5% -/- correctie 2014 0,5%). Voor de jaren na 2015 gaan we uit van een indexering van 1,5%. Uitgaven Voor de out of pocket kosten hebben wij vanaf de begroting 2012 de middelen voor de indexering op één centrale post geraamd. In 2012 gingen wij uit van een indexering van 1,5%. De afgelopen tijd hebben wij dit percentage diverse keren verlaagd. Bij de jaarrekening 2012 hebben wij afgesproken om het percentage te verlagen naar 0,5%. Salarissen Bij de salarissen hebben we rekening gehouden met het CAO akkoord dat voor de zomer van 2014 tot stand is gekomen. De nieuwe CAO loopt tot 1 januari 2016 en voorziet in: 1% structurele loonsverhoging vanaf 1 oktober 2014; Eenmalige uitkering per 1 oktober 2014 van € 350; Structurele uitkering van € 50 per maand vanaf 1 april 2015. In het meerjarenperspectief zijn wij vanaf 1 januari 2016 uitgegaan van een stijging van jaarlijks 1%. In onze huidige begroting waren we uitgegaan van een “0-lijn” voor 2014 en een verhoging van 1% voor 2015 en volgende jaren. Het huidige CAO akkoord levert een financieel nadeel op, waar we verderop in deze inleiding op terugkomen. Resumé Indexering inkomsten Indexering uitgaven Indexering salarissen

2015 1,00% 0,50% € 50 p/maand

2016 1,50% 0,50% 1,00%

2017 1,50% 0,50% 1,00%

2018 1,50% 0,50% 1,00%

Reguliere exploitatie Het vertrekpunt voor de begroting 2015 is de perspectiefnota 2015. De nota is vastgesteld met onderstaand financieel meerjarenperspectief.

Perspectiefnota 2015 (exclusief coalitieakkoord) Meicirculaire 2014 Salarisaanpassingen Vastgestelde perspectiefnota 2015

2015 506 197 -102 601

2016 592 508 -96 1.004

bedragen x € 1.000 2017 2018 569 32 450 501 -98 -95 921 438

Hierbij hebben wij geen rekening gehouden met de effecten van het coalitieakkoord.


10

Aanpassingen Bij het opstellen van de begroting hebben wij enkele aanpassingen op het financieel meerjarenperspectief doorgevoerd. Hieronder geven wij een toelichting. Wij maken hierbij een onderscheid in de aanpassingen vanuit het coalitieprogramma en de overige aanpassingen. Coalitieprogramma Vanuit het coalitieprogramma hebben we onderstaande posten opgenomen in de begroting 2015. bedragen x € 1.000 2015 2016 2017 2018 1. College van Burgemeester en Wethouders -120 -120 -120 -120 2. Sluitende aanpak overlast -125 -125 -125 -125 3. PR en promotie toerisme en recreatie -15 -15 -15 -15 4. Energiebesparing bestaande woningvoorraad -25 -25 -25 -25 5. Beleidsplan openbare verlichting -175 -175 -175 -175 Totaal -460 -460 -460 -460 Toelichting: 1. College van Burgemeester en Wethouders Tijdens de coalitieonderhandelingen is gezamenlijk geconstateerd dat de bestuursopgave voor de komende vier jaar, groot is. We moeten uitvoering gegeven aan diverse lopende projecten op het gebied van werk, onderwijshuisvesting, centrumplannen, verbreding N282, binnensportaccommodaties en zwembad Rijen. Daarnaast wordt uitvoering gegeven aan houdbare gemeentefinanciën en de bezuinigingsopgave door kortingen op het gemeentefonds. Daarenboven werken we de komende bestuursperiode aan de invoering van de drie decentralisaties (zorg, jeugdzorg en participatie), de ambtelijke fusie met de gemeenten Alphen-Chaam en Baarle-Nassau en een betere en concretere samenwerking in de regio Midden-Brabant. Deze ambities en bestuursopgaven vragen ook extra bestuurlijke aandacht. Wij willen daarom voor de komende bestuursperiode een college vormen met vier wethouders. De extra kosten bedragen structureel € 110.000. Door de uitbreiding van het aantal wethouders moet ook de secretariële ondersteuning worden uitgebreid. Op dit moment hebben we 1,67fte beschikbaar voor de ondersteuning van de wethouders. We willen deze formatie met 0,22fte uitbreiden. De kosten bedragen € 10.000. 2. Sluitende aanpak overlast Wij streven naar een veilige gemeente met een eigen politiebureau, efficiënte brandweer en snel ambulancevervoer. We pakken diegene die de regels overtreden aan en we besteden extra aandacht aan notoire overlastgevende gezinnen en jongeren. We willen daarom jaarlijks een bedrag van € 125.000 vrijmaken voor een sluitende aanpak met politie, jeugdzorg en justitie van overlastgevende gezinnen en jongeren. 3. PR en promotie toerisme en recreatie In overleg met de LTA willen we meer doen aan PR en promotie van onze gemeente en alle daarin aanwezige recreatieve en toeristische trekpleisters. Dat willen we onder andere doen via actief adverteren in het werkgebied BreBurg. Tevens willen we meer aandacht voor slow-leisure, (fiets)routes, streekproducten en toegankelijkheid bossen. We ramen de kosten op € 15.000 structureel. 4. Energiebesparing bestaande woningvoorraad De VNG roept gemeenten op meer te gaan doen aan energiebesparing bij de bestaande woningvoorraad. Daartoe bereiden we (regionale) activiteiten voor in overleg met onder andere de Energie Coöperatie GilzeRijen. Voor de ondersteuning van dit alles (organisatie, ondersteuning en maatregelen) is geen budget aanwezig. We verwachten hiervoor vanaf 2015 een budget van € 25.000 nodig te hebben. 5. Beleidsplan openbare ruimte In de raadsvergadering van 17 maart 2014 is het Beleidsplan Openbare Verlichting vastgesteld. In dit beleidsplan staat vermeld hoe wij binnen onze gemeente omgaan met openbare verlichting. In dit plan is het beleid vastgelegd hoe de conventionele verlichting wordt vervangen door duurzame verlichting. Een eerste inschatting van de kosten bedroeg € 145.400 per jaar gedurende 10 jaar. Wij zijn op dit moment bezig het plan verder uit te werken, waarbij de huidige kostenraming uitkomt op circa € 175.000. Overige aanpassingen Programmabegroting 2015

11

Naast het coalitieprogramma hebben we met onderstaande posten de begroting geactualiseerd.

1. 2. 3. 4. 5.

2015 -52 -120 28 -105 138 -28 -139

Indexering inkomsten CAO akkoord Aandeel gesloten financieringen Rijksmiddelen Wet Werk en Bijstand WMO “oude taken” Overigen Totaal

2016 -66 -171 48 78 0 5 -106

bedragen x € 1.000 2017 2018 -84 -93 -180 -188 62 77 261 261 18 18 -2 -25 75 50

Toelichting: 1. Indexering inkomsten De indexeringen vanuit het CPB waar we in de begroting 2014 vanuit waren gegaan, zijn naar beneden bijgesteld. Dit heeft een nadelig effect op onze begroting, omdat we deze indexcijfers gebruiken voor de bepaling van onze tarieven (zie ook de alinea over de meerjarige uitgangspunten). 2. CAO akkoord De nieuwe CAO heeft een nadelig effect op ons begrotingsresultaat. Wij gingen voor 2014 uit van de 0-lijn en voor 2015 van een stijging van 1%. In beide gevallen is de aanname te laag geweest (zie ook de alinea over de meerjarige uitgangspunten). Een deel van de stijging van de salariskosten berekenen we door aan de gesloten financieringen, bijvoorbeeld grondexploitatie. Dit deel heeft geen invloed op het begrotingsresultaat. 3. Rijksmiddelen Wet Werk en Bijstand Vorig jaar ontvingen wij na het opstellen van de begroting de informatie, dat de rijksmiddelen vanuit de Wet Werk en Bijstand aanzienlijk naar boven werden bijgesteld. Mede gelet op de omvang van het bedrag hebben wij toen in het meerjarenperspectief een winstwaarschuwing ingebouwd: 2014: 20%, 2015: 40%, 2016: 60% en 2017: 80%. Deze effecten hadden wij opgenomen in de notitie “Financiële doorkijk na 2014” Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geeft nu aan, dat het budget voor 2014 aanzienlijk lager wordt vastgesteld. De winstwaarschuwing die wij in de begroting 2014 hebben opgenomen blijkt dus een goede inschatting te zijn geweest. De oorzaak van de bijstelling voor 2014 is, dat het aantal uitkeringsgerechtigden in 2013 uiteindelijk lager lag dan voorzien en dat de verwachting over 2014 over het aantal uitkeringsgerechtigden ook naar beneden is bijgesteld. Dit heeft tot gevolg, dat het macrobudget voor 2014 aanzienlijk wordt verlaagd. Het gaat hier om een verlaging van 9%. Over de effecten voor 2014 de informeren wij u bij de 2 tussentijdse rapportage. De neerwaartse bijstelling van 2014 hebben we structureel verwerkt in de begroting 2015, waarbij we de winstwaarschuwing laten vervallen.

Huidige raming inclusief winstwaarschuwing Raming op basis van informatie Ministerie Bijstelling

2015 4.847 4.742 -105

2016 4.664 4.742 78

bedragen x € 1.000 2017 2018 4.481 4.481 4.742 4.742 261 261

4. WMO “oude” taken Wij hebben u al eerder geïnformeerd over de positieve resultaten bij de realisatie van de besparingen op de “oude” taken op het gebied van de WMO. Vanuit het Rijk worden wij geconfronteerd met oplopende bezuinigingen. Structureel hebben wij al een deel van de bezuinigingen via besparingen op kunnen vangen. De de voorlopige resultaten over 2014, waarover wij u informeren via de 2 tussentijdse rapportage 2014, laten zien de wij een groter deel van de besparingen als structureel kunnen oormerken. Voor 2014 verwachten wij een positief resultaat van circa € 1,1 miljoen. Dit resultaat komt overeen met het werkelijke resultaat over 2013. Wij hebben het financieel meerjarenperspectief aangepast. Voor 2015 en 2016 verwachten wij een totale besparing te kunnen realiseren van jaarlijks € 800.000. Voor 2017 en 2018 gaan wij uit van een groei naar € 900.000. Doordat wij in 2013 en 2014 in beperkte mate te maken hebben gehad met grote woningaanpassingen hebben wij het structurele voordeel lager bepaald dan het voordeel dat we hebben gerealiseerd in 2013 en verwachten te realiseren in 2014. Programmabegroting 2015

12

In de begroting opgenomen rijkskorting Al opgenomen besparing in de begroting 2014 Aanvullende besparing begroting 2015 Totale besparing Nog te realiseren besparing Bijstelling

bedragen x € 1.000 2017 2018 -882 -882

2015 -662

2016 -882

525 275 800

525 275 800

525 375 900

525 375 900

0

82

0

0

138

0

18

18

We zijn er telkens vanuit gegaan, dat wij de rijkskorting “in het veld” goed konden maken. Op basis van bovenstaand overzicht blijkt dat wij, met uitzonderling van 2016, verwachten, dat we deze aanname ook kunnen realiseren. Het financieel meerjarenperspectief wijzigt door bovenstaande als volgt:

Saldo vastgestelde perspectiefnota 2015 Coalitieakkoord Overige aanpassingen Totaal

2015 601 -460 -139 2

2016 1.004 -460 -106 438

bedragen x € 1.000 2017 2018 921 438 -460 -460 75 50 536 28

Na de diverse aanpassingen kunnen wij een begroting presenteren die voor alle jaren een positief saldo vertoont. De provincie stelt als eis, dat de begroting structureel in evenwicht dient te zijn. Hiermee wordt bedoeld, dat structurele lasten niet worden gedekt door incidentele inkomsten. Op pagina 120 hebben wij een overzicht opgenomen van de incidentele baten en lasten. Uit dit overzicht blijkt, dat onze structurele lasten worden gedekt door structurele baten. Besparingen In de notitie “Financiële doorkijk na 2014” hebben wij aangegeven, dat wij de komende jaren op een aantal onderdelen besparingen willen gaan realiseren. Vanaf 2015 geven wij verder invulling aan deze besparingen. In de begroting 2015 hebben wij de volgende besparingen opgenomen. bedragen x € 1.000 2015 2016 2017 2018 Salariskosten 150 300 500 500 Bedrijfsvoeringskosten 50 75 100 100 Al gerealiseerd -39 -39 -39 -39 Onderhoudskosten 52 105 174 174 Subsidies 0 144 288 288 Totaal 213 585 1.023 1.023 In de paragraaf besparingen geven wij een toelichting op de besparingen. Zoals gebruikelijk de afgelopen jaren informeren wij u via de producten van de P&C cyclus over de realisatie van de besparingen. Rijkskortingen Vanaf de perspectiefnota 2014 hebben wij u geïnformeerd over rijkskortingen in het huidige regeerakkoord. Wij hebben toen een onderscheid gemaakt in niet beïnvloedbare en beïnvloedbare kortingen. Bij de beïnvloedbare kortingen hanteren wij het standpunt, dat deze kortingen “in het veld” goed gemaakt moeten worden. Het gaat om de volgende kortingen: Onderwijs (Motie Haersma Buma en onderhoudsgelden); Hergebruik scootmobielen; Afschaffen maatschappelijke stages; WMO “oude” taken.


13

De laatste drie kortingen zijn grotendeels gecompenseerd. Alleen bij de WMO moeten we nog een aanvullende besparing van € 82.000 realiseren in 2016 (zie ook de passage die wij eerder in de inleiding hebben opgenomen). Over de korting op onderwijs zijn we in overleg met het onderwijsveld. De korting is in 2015 € 320.000 en loopt in 2018 op naar € 340.000. In de begroting 2015 gaan wij er van uit, dat wij deze korting goed maken “in het veld” en daardoor geen budgettaire gevolgen heeft voor onze begroting. In de gesprekken met het onderwijs betrekken wij ook de overheveling van de onderhoudsgelden naar het onderwijsveld (€ 195.000). Wij zijn er in deze begroting van uitgegaan, dat deze overheveling kostenneutraal verloopt. Enerzijds worden wij gekort anderzijds vervallen ook de taken waardoor wij geen kosten meer maken. Over de uitkomsten met het onderwijsveld informeren wij u afzonderlijk. Weerstandsvermogen Naast de ontwikkeling van de begrotingssaldi van de reguliere exploitatie de komende jaren is ook de ontwikkeling van het weerstandsvermogen van belang om een beeld te vormen van onze financiële positie. Ons weerstandsvermogen ontwikkelt zich de komende jaren als volgt.

Weerstandsvermogen Risico's

2015 2016 2017 2018 2019 2020 15,6 13,4 11,8 12,1 12,4 12,4 14,2 14,1 14,0 13,9 13,8 13,7

Weerstandscapaciteit (absoluut) Weerstandscapaciteit t.o.v. Risico's (relatief)

1,4 110%

-0,6 95%

-2,2 84%

-1,7 87%

-1,4 90%

-1,3 90%

Ten opzichte van andere jaren hebben wij de inschatting van de risico’s niet jaarlijks gelijk gehouden. Door actief risicomanagement kunnen wij het risicobedrag verlagen. Daarnaast verlagen grondverkopen ook het risicobedrag. In bovenstaande berekening hebben wij rekening gehouden met het voorlopige saldo van 2014 (€ 1.004.000), ste zoals verwacht bij de 1 tussentijdse rapportage. De overige verwachte resultaten in de komende jaren hebben wij nog niet in bovenstaande berekening meegenomen. Aan de afspraak dat het weerstandsvermogen en de risico’s zich als 1:1 verhouden, kunnen wij op basis van de huidige inzichten eind 2016 niet meer voldoen. De afgelopen jaren hebben we gezien, dat voornamelijk door ons renteresultaat, wij positieve jaarrekeningsaldi hebben gerealiseerd. De komende jaren hebben we deze saldi nodig om het weerstandsvermogen te versterken. In de paragraaf “weerstandsvermogen en risicomanagement” geven wij een nadere toelichting op de ontwikkeling van het weerstandsvermogen. D. Lastenontwikkeling OZB, afvalstoffen- en rioolheffing Hieronder zetten wij de tarieven voor de OZB, afvalstoffen- en rioolheffing uiteen. OZB De opbrengst van de OZB verhogen wij in eerste instantie met 1,00% (indexering inkomsten begroting 2015). Bij de berekening van dit percentage hebben wij ons gebaseerd op het consumentenindexcijfer (CPI) van het CBS (zie ook de alinea over de meerjarige uitgangspunten). Daarnaast hebben wij de OZB, zoals aangegeven in de notitie “Financiële doorkijk na 2014” met 1,95% boventrendmatig verhoogd. De totale stijging van de OZB tarieven komt daarmee uit op 2,95%. Rioolheffing De tarieven bij de rioolheffing houden wij gelijk. Wij doen dit omdat de hoogte van de reserve aanzienlijk is en wij daarnaast bezig zijn met het opstellen van een nieuw GRP.


14

Afvalstoffenheffing Voor de bepaling van de afvalstoffenheffing hebben we een doorkijk gemaakt tot en met 2022. Voor deze doorkijk hebben we dezelfde uitgangspunten gehanteerd als de afgelopen jaren: 1.

2.

De maximale hoogte van de reserve afvalstoffenheffing is 10% van het saldo van kosten en opbrengsten (exclusief de afvalstoffenheffing). Dit betekent dat de reserve ca. € 250.000 moet bedragen aan het einde van de tijdshorizon (2022); We willen in geen enkel jaar een negatieve reserve hebben.

Aan beide voorwaarden wordt op dit moment voldaan. Voor de tarieven betekent dit, dat we deze in 2015 niet verhogen ten opzichte van 2014. Op dit moment bedragen de lokale lasten voor een reguliere burger € 529,19 per jaar. Als wij bovenstaande tarieven doorvoeren dan stijgen deze lokale lasten met 1,2 %. De lasten bedragen dan € 535,58 per jaar. Voor de komende vier jaar presenteren we u een sluitende begroting, waarbij de stijging van de lasten in 2015 beperkt is. In onze ogen een stabiele basis, om in 2015 het eerste jaar van de drie decentralisaties in te gaan.


15


16

PROGRAMMA’S 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Burgers 19 Veiligheid 25 Sociaal Domein 31 Wonen, Werken en Leven 41 Mobiliteit 53 Inkomen en Zorg 59 Onderwijs 63 Vrije tijd 67 Financiën 75


17


18

Programma 1

Burgers

A. Algemeen Missie Gilze en Rijen wil een laagdrempelige, klanten resultaatgerichte gemeente zijn, die dichtbij de burger werkt volgens de beginselen van de “één loket gedachte”. In dienstverlening aan de verschillende klantgroepen willen we een voorhoedegemeente zijn. Een heldere, open en transparante organisatie draagt bij aan de instandhouding van de democratische bestuursvorm. Belangrijk is, dat de burger weet wat hij meerjarig wel en niet van ons kan en mag verwachten. We ontwikkelen beleid samen met de inwoners en betrekken de burgers en belanghouders zoveel mogelijk bij de uitvoering. Context en achtergronden - Op 23 april 2012 heeft de gemeenteraad de toekomstvisie voor de ontwikkeling van de gemeente vastgesteld met als motto “Wij zijn Gilze en Rijen”. - Begin 2013 heeft het College het Bedrijfsconcept vastgesteld. In dit concept beschrijven we de manier waarop de ambtelijke organisatie werkt bij het realiseren van de toekomstvisie. - De regio Midden-Brabant (Hart van Brabant) is een belangrijk kader en instrument om de positionering van de gemeente vorm en inhoud te geven. - In 2010 hebben we de visie op de gemeentelijke dienstverlening vernieuwd. We sluiten aan op het landelijke programma Antwoord©. We hebben een Klantcontactcentrum ingevoerd. We digitaliseren de dienstverlening via een MidOfficepakket in een samenwerkingsverband met andere gemeenten (Dimpact). In het kader van de ambtelijke fusie stellen we een nieuwe visie op de gezamenlijke dienstverlening op. - We blijven werken aan de verbetering van onze dienstverlening. Wij presenteren onze communicatieuitingen in begrijpelijk Nederlands. We zoeken voortdurend naar mogelijkheden om procedures en regels te vereenvoudigen. - Het communicatiebeleid is er op gericht om de burger in verschillende rollen op een interactieve manier te betrekken en daarbij gebruik te maken van de lokale kracht. Kaderstellende beleidsnota’s/verordeningen - De toekomstvisie voor de ontwikkeling van de gemeente tot 2025: “Wij zijn Gilze en Rijen”; - Het Bedrijfsconcept: “Wij zijn er voor Gilze en Rijen” (2013); - Communicatiebeleidsplan ‘Zes keer beter’ (2009); - Social media richtlijnen (2012); - Implementatieplan Klantcontactcentrum (2011); - Klachtenregeling (2009). - Het Economisch Actieplan (2013).

B. Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? 1.1

Visie

De mensen maken onze gemeente. Niet voor niets heet de in 2012 door de raad vastgestelde toekomstvisie “Wij zijn Gilze en Rijen”. Wij baseren ons beleid op deze visie, en werken het de komende jaren verder uit. Speerpunten zijn het benutten van de lokale kracht in onze samenleving en het versterken en verbeteren van onze dienstverlening, onder andere door samenwerking met andere gemeenten en de regio. Wij houden hierbij nadrukkelijk rekening met de diversiteit van de inwoners van onze gemeente.


19

Resultaat 1 Burgerparticipatie.

Specifieke activiteiten in 2015: Verkennen mogelijkheden inzet en uitrol wijk1. /projectgerichte participatiebudgetten. 2. Verkennen mogelijkheden om burgerinitiatieven te stimuleren. 3. Bijeenkomst met buurtverenigingen in Rijen beleggen over behoefte, opzet en invulling buurtverenigingen in Rijen. Activiteiten na 2015: 1. Afhankelijk van haalbaarheid inzetten/uitrollen participatiebudgetten en stimuleren burgerparticipatie. Onderzoeken haalbaarheid digitaal participatieplatform. 2. Nadere toelichting: We maken plannen en voeren die zoveel mogelijk uit samen met burgers, zeker als het hun eigen leefomgeving betreft. Dit geven we vorm door gebruik te maken van klankbord- en werkgroepen, vrijwilligersorganisaties en spontane particuliere initiatieven. Bij deze burgerparticipatie worden de kaders, verwachtingen en verantwoordelijkheden (wie adviseert en wie uiteindelijk beslist) vooraf duidelijk gemaakt.

Resultaat 2 Optimaliseren van overleg met beroepsgerichte organisaties.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Evalueren bestaande contacten met de organisaties en (eventueel) acties tot verbetering inzetten. 2. Vormgeven aan het ondernemersfonds. Activiteiten na 2015: 1. In het jaarverslag rapporteren over de contacten. Nadere toelichting: Beroepsgerichte organisaties zijn onder andere GRIC, Horeca Nederland, BORijen, winkeliersverenigingen, vereniging Haansberg en vereniging Broekakkers en ZLTO. Met deze organisaties hebben we regelmatig contact, zowel geformaliseerd in periodieke bijeenkomsten als informeel.

Resultaat 3 Ambtelijke fusie in 2016 met AlphenChaam en Baarle-Nassau, zie ook de paragraaf bedrijfsvoering.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Bepalen governance / rechtsvorm. 2. Plaatsing personeel. 3. Opstellen begroting voor nieuwe organisatie. Activiteiten na 2015: 1. Begin 2017: evaluatie na 1 jaar . Nadere toelichting: 1. De raad bepaalt de rechtsvorm en binnen de rechtsvorm de wijze van sturing (governance). Hierbij sluiten we aan bij de rol die de raad heeft in het duale stelsel (bepaling kaders vooraf en controle achteraf) 2. De plaatsing van het personeel is de laatste stap in de vorming van de nieuwe organisatie. Voordat we tot plaatsing over kunnen gaan, moet er duidelijkheid zijn over de organisatiestructuur en het formatieplan. De plaatsing geschiedt op basis van de afspraken met de vakbonden, die zijn vastgelegd in het Sociaal Statuut. 3. In de huidige begrotingsopzet kennen we voor het beleid de programma’s en voor de organisatie de paragraaf Bedrijfsvoering.


20

De programma begroting blijft voor de drie gemeenten bestaan. Iedere gemeente houdt dus een eigen programmabegroting. Daarnaast komt er één nieuwe begroting voor de ambtelijke organisatie, die we baseren op de paragrafen Bedrijfsvoering van de huidige drie organisaties.

Resultaat 4 Versterken samenwerking binnen Hart van Brabant en Midpoint.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Verder ontwikkelen van het Aeroparc. 2. Benutten van de mogelijkheden tot medegebruik van de Vliegbasis. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: De benoemde activiteiten krijgen voortdurend onze aandacht.

Resultaat 5 Proactief opdrachtgeverschap bij regionale samenwerking.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Bij de ambtelijke fusie creëren we een functie die tot taak heeft de regionale samenwerking te ondersteunen en deze ondersteuning binnen de organisatie te coördineren. 2. Zorgdragen voor tijdige voorbereiding van de relevante documenten (vooral de begrotingen). Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: De gemeente neemt deel in de volgende samenwerkingsverbanden: • Regio Hart van Brabant • Veiligheidsregio • Diamantgroep • GGD Hart van Brabant • Omgevingsdienst MWB Daarnaast zijn er nog enkele minder omvangrijke deelnemingen. Zie paragraaf Verbonden partijen voor een compleet overzicht. Via een gedegen en kritische voorbereiding nemen we deel aan de vergaderingen van de besturen van de samenwerkingsverbanden. Hierbij voeren we een actieve lobby naar de kleine gemeentes in de diverse samenwerkingsverbanden. De begrotingen en de belangrijke beleidsdocumenten leggen we voor aan de gemeenteraad. Wij realiseren ons dat de samenwerkingsverbanden een essentiële rol spelen bij het uitvoeren van onze taken. Een aantal van die taken kunnen we als kleinere gemeente niet zelfstandig uitvoeren.

1.2

Dienstverlening

De dienstverlening aan burgers, bedrijven en instellingen is onze kerntaak. Wij ontwikkelen enerzijds de digitale dienstverlening steeds verder, zodat een groot deel van onze producten digitaal beschikbaar kan worden gesteld, terwijl we aan de andere kant dienstverlening op maat organiseren waarbij persoonlijk contact en beschikbaarheid (ook buiten kantooruren) centraal staan. Op deze manier ontwikkelen wij onze gemeente verder als een klantgerichte en vraag gestuurde organisatie die dicht bij de burger staat. Wij verminderen de regeldruk voor de burgers verder en volgen kritisch de kostprijs van onze producten.


21

Resultaat 1 Dienstverlening op locatie en buiten kantoortijd.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Deelnemen aan pilot aan huis leveren van gemeentelijke producten. Activiteiten na 2015: Locatie onafhankelijke persoonlijke dienstverlening. 1. Nadere toelichting: We denken hierbij onder andere aan: - Werken op afspraak op kantoor of bij burgers of bedrijven “thuis”, ook buiten kantoortijd (avondopenstelling). - Daar waar nodig aan huis leveren van gemeentelijke producten zoals paspoorten, rijbewijzen en ID’s, binnen de wettelijke mogelijkheden. - Het houden van spreekuur in verzorgingstehuizen.

Resultaat 2 Verder ontwikkelen digitale dienstverlening.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Toptakensite introduceren en verder operationaliseren. Inspelen op nieuwe mediakanalen, pilot met Whatsapp. 2. Activiteiten na 2015: Doorontwikkeling toptakensite. 1. 2. Inzetten nieuwe mediakanalen. Nadere toelichting: Verbetering van de website (vraaggericht, toptaken methode), toepassen van geschikte app’s en experimenteren met nog niet gebruikte mogelijkheden zoals Skype of Facetime.

Resultaat 3 Evalueren en verbeteren van de afhandeling van klachten.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Klanttevredenheidsonderzoek naar afhandeling klachten en op basis van de uitkomst veranderingen doorvoeren. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

Resultaat 4 Verminderen en vereenvoudigen van regels, terugdringen van het aantal vergunningen.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Vereenvoudigen van aanvraagformulieren voor vergunningen. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:


22

Resultaat 5 Evalueren en heroverwegen tarieven en leges voor gemeentelijke producten op basis van prijs-kwaliteit verhouding en kostendekkendheid.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Wij evalueren en heroverwegen jaarlijks minimaal de tarieven van de afvalstoffenheffing. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

Resultaat 6 Slagvaardig verbeteren van de dienstverlening.

Specifieke activiteiten in 2015: Op alle kanalen (email, internet, post, balie, telefoon) 1. continu de klanttevredenheid meten en direct op de resultaten anticiperen. 2. Inspelen op nieuwe mediakanalen, pilot met Whatsapp. Activiteiten na 2015: 1. Klant contact centrum voert de regie op alle klantcontacten. Nadere toelichting: Vooral door experimenten en pilots en niet op basis van beleidsnota´s.

1.3

Communicatie

Communicatie is de verbinding tussen de gemeente en haar klanten: burgers, bedrijven en instellingen. Communicatie wordt gezien als twee-richting verkeer en is daarom essentieel. We streven naar heldere, uitnodigende en open communicatie. Dit geldt voor alle gemeentelijke taakvelden. Communicatie is ook interactie met onze klanten, en dat gebeurt ook steeds meer via social media zoals Facebook en Twitter. We stellen hoge eisen aan de kwaliteit van communicatie. Resultaat 1 Verder uitbouwen en professionaliseren van communicatie rondom projecten.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Afwegingskader projectcommunicatie laten opstellen. Activiteiten na 2015: Uitrollen afwegingskader projectcommunicatie. 1. Nadere toelichting: We geven tijdig, (pro) actief, uitleg over voorgenomen beleid.

Resultaat 2 De gemeente informeert de burger zo goed mogelijk.

Specifieke activiteiten in 2015: Webcare inrichten bij KCC met als doel naast 1. beantwoorden van vragen, zicht te krijgen op vragen en gevoelens onder inwoners. 2. Vaststellen strategische inzet Linkedin Activiteiten na 2015: 1. Monitoren gebruik (social) media door inwoners en hierop inspelen. Nadere toelichting: We informeren, afhankelijk van de context, via verschillende kanalen en, zo nodig, ook persoonlijk.


23

Resultaat 3 Modernere opzet van raad- en commissievergaderingen, zodat deze interessanter worden voor publiek.

Specifieke activiteiten in 2015: Onderzoek doen naar mogelijkheden en resultaten 1. voorleggen aan gemeenteraad. Activiteiten na 2015: 1. Proef doen met commissie, afhankelijk van uitkomsten definitieve keuzes maken. Nadere toelichting: We denken hierbij onder andere aan: inrichting vergaderruimte, verruimen spreekrecht, audiovisuele middelen, vergaderen op locatie.

C. Wat gaat het kosten? Bedragen x € 1.000

Code

Omschrijving

Rekening 2013 1.200 1 1.015 256 722 367 341 0

Begroting 2014 1.278 0 912 310 828 442 362 0

Begroting 2015 1.434 0 869 528 834 449 317 0

Totaal lasten programma 1

3.278

3.380

3.453

3.419

3.429

3.429

Totaal baten programma 1

624 2.655

751 2.629

977 2.476

1.041 2.378

983 2.446

1.001 2.428

110 Bestuur 120 Dienstverlening vergunningen 130 Dienstverlening burgerzaken 140 Burgerrelaties

Saldo lasten/baten programma 1

L B L B L B L B

Meerjarenbegroting 2016 2017 2018 1.434 1.434 1.434 0 0 0 869 869 869 528 509 519 800 809 809 513 474 481 317 317 317 0 0 0

Toelichting: De belangrijkste verschillen tussen de ramingen in begroting 2015 en begroting 2014 zijn: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Omschrijving Uitbreiding van het college met één wethouder. De geraamde opbrengst bouwleges is in 2014 incidenteel verlaagd met € 240.000. Dit is opgenomen in de Perspectiefnota 2015. In 2012 tot en met 2014 waren extra middelen opgenomen voor de handhaving van de permanente bewoning op campings. De opbrengst principeverzoeken loopt terug door minder aanvragen. Voor 2015 verwachten we € 30.000 minder opbrengst. Met ingang van 2015 is de bijdrage aan Hart van Brabant verhoogd met € 2 per inwoner. Overige afwijkingen. Totaal


L/B L B

Bedragen x € 1.000 Bedrag V/N 110 N 240 V

L

43

V

B

30

N

L L B

52 46 16 153

N V V V

24

Programma 2

Veiligheid

A. Algemeen Missie Veiligheid is een eerste levensbehoefte. De gemeente Gilze en Rijen streeft naar een zo groot mogelijke veiligheid en veiligheidsgevoel voor haar inwoners. De mogelijkheden om burgers te vrijwaren van gevaren zijn echter niet oneindig. Daarom vindt het gemeentebestuur het ook belangrijk om de zelfredzaamheid van burgers te vergroten. Context en achtergronden - Om helderheid te krijgen over de rol die de gemeente neemt in het brede veld van veiligheidpartners is in 2012 het Integraal Veiligheidsbeleid 2013 – 2016 opgesteld. Hierdoor is duidelijk op welke onderwerpen de gemeente de komende jaren regie voert; - De afgelopen jaren zien we dat de drugsproblematiek in onze regio, en ook in onze gemeente, toeneemt. Naast het telen van hennep, zien we ook steeds meer drugslaboratoria voor het produceren van synthetische drugs. Ook het dumpen van het afval van dit productieproces komt steeds vaker voor. We hebben de afgelopen periode veel geïnvesteerd in de aanpak van deze problematiek. Een inzet die we de komende jaren willen voortzetten; - In 2010 hebben we bepaald dat er in onze gemeente slechts één seksinrichting (maximumbeleid) mag worden gevestigd. Gelet op de problematiek die rondom deze inrichting is ontstaan, bekijken we of een 0optie voor een seksinrichting mogelijk is; - In onze gemeente worden we af en toe geconfronteerd met ernstige overlastsituaties. In die gevallen helpt de reguliere aanpak via hulpverlening, toezicht en/of politie niet. Het is dan nodig om op nietconventionele wijze te komen tot een aanpak; - Voor jongeren die een overtreding begaan en die een Halt-straf krijgen is de werkwijze dat zij hun taakstraf in dezelfde kern uitvoeren als waar ze de overtreding hebben begaan. Daar waar mogelijk wordt de straf uitgevoerd op de specifieke plaats van de overtreding, zo mag bijvoorbeeld een jongere de graffiti verwijderen op de plaats waar hij/zij hem zelf gezet heeft; - De aanpak van de rampenbestrijding is de afgelopen jaren geïntensiveerd. In maart 2012 is door het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio Midden- West Brabant het Regionaal Crisisplan vastgesteld. Dit plan verving de gemeentelijke rampenplannen. Door het regionaal maken van het crisisplan wordt de uniformiteit van handelen in geval van een ramp vergroot; - Vanuit onze rol binnen de rampenbestrijding zijn we ook nauw betrokken bij de voorbereidingen van de Luchtmachtdagen die worden georganiseerd op de Vliegbasis Gilze-Rijen. De volgende editie staat in 2019 gepland. Dit betekent dat we hier de komende jaren geen werkzaamheden voor verrichten. Kaderstellende beleidsnota’s/verordeningen - Algemene Plaatselijke Verordening (gemeente 2014); - Beleid Externe Veiligheid (gemeente, 2009); - Bibob-beleid in de gemeente Gilze en Rijen (gemeente, 2007); - Het Brabantse Alcohol- en horecasanctiebeleid (2014); - Integraal Veiligheidsbeleid (gemeente, 2012); - Rampbestrijdingsplan vliegbases Gilze-Rijen en Woensdrecht (veiligheidsregio 2013); - Regionaal Crisisplan (Veiligheidsregio MWB, 2012); - Wet Veiligheidsregio’s (ministerie V&J) oktober 2010; - ‘Zo handhaven wij in Brabant’ (provincie Noord-Brabant, 2011); Programmabegroting 2015

25

-

Handhavingsbeleid artikel 13b Opiumwet (Damocles-beleid) (april 2013); Beleidsregel ter zake een maximumstelsel 2013 (toezicht op smartshops, headshops, growshops e.d. en nulbeleid growshops, headshop, etc.).


Integrale Veiligheid

Veiligheid is een fundamenteel recht van elk mens, een kerntaak van de overheid en een zaak die ons allen aangaat. Veiligheid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Naast de gemeente, politie, justitie en brandweer zijn ook burgers, ouders, horeca, winkeliers en bedrijven verantwoordelijk. Wij streven naar een veilige gemeente met een eigen politiebureau, efficiënte brandweer en snel ambulancevervoer. We pakken diegene die de regels overtreden aan en we besteden extra aandacht aan notoire overlastgevende gezinnen en jongeren. Waarbij we ook de zelfredzaamheid van onze burgers stimuleren. De gemeente heeft een leidende rol als veiligheidscoördinator. We hebben de afgelopen periode veel geïnvesteerd in onze rol binnen het veiligheidsdomein. Het kader waarbinnen we dat doen, is vastgesteld in ons integraal veiligheidsbeleid. Resultaat 1 Terugdringen overlast van notoire overlastgevende gezinnen en jongeren.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Actief reageren op ernstige overlastsituaties en hiervoor een non-conventionele aanpak inzetten. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Hiervoor is jaarlijks een bedrag van € 125.000 vrij gemaakt. Wij gebruiken dit voor het organiseren van een sluitende aanpak met politie, jeugdzorg en justitie en eventuele andere partijen. De inzet van deze middelen laat zich niet voorspellen, omdat het afhankelijk is van de concrete situaties die zich voordoen. De mogelijkheid hebben om snel acties te kunnen inzetten is van wezenlijk belang in deze situaties.

Resultaat 2 Intensiveren handhavingsbeleid illegale bewoning op campings en elders binnen de gemeente.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Voortzetten van de handhaving op de permanente bewoning door een extern bureau. 2. Een onderzoek doen naar de mogelijkheden en noodzakelijke randvoorwaarden voor de handhaving van illegale bewoning op andere plaatsen in onze gemeente. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: We hebben in onze gemeente aangegeven waar gewoond mag worden en waar niet. Toch komt het voor dat er op plaatsen waar dit niet is toegestaan, gewoond wordt. Dit is onwenselijk omdat aan deze plaatsen niet de eisen gesteld worden die wel noodzakelijk zijn om veilig te kunnen wonen. Om een goed inzicht te hebben in de omvang van de problematiek en te kunnen komen tot een werkwijze die realistisch en passend is voor onze gemeente doen we nader onderzoek.


26

Resultaat 3 Evaluatie van horecabeleid alcoholmatigingsbeleid.

Specifieke activiteiten in 2015: Geen specifieke activiteiten in 2015. Activiteiten na 2015: 1. Evaluatie van het horecabeleid - alcoholmatigingsbeleid gepland in 2016. Nadere toelichting:

2.2 Rampenbestrijding De gemeente Gilze en Rijen werkt met 25 andere gemeente samen in de Veiligheidsregio Midden en West Brabant. Een belangrijk onderdeel van deze samenwerking is de gezamenlijke aanpak van de rampenbestrijding. De wijze waarop wij deze rampenbestrijding aanpakken staat verwoord in het Regionaal Crisisplan 2012-2016. De afgelopen periode is de rampenbestrijding verder geprofessionaliseerd en heeft de gemeente middels een aantal grote oefeningen samen met de Luchtmachtbasis weer meer ervaring opgedaan met de organisatie rondom rampenbestrijding. Het vervoer van gevaarlijke stoffen over het spoor vergt onze voortdurende aandacht. Resultaat 1 Optimaliseren van de gemeentelijke processen op basis van het regionaal crisisplan.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Het vormen van één rampenorganisatie voor de gemeenten Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Op 1 januari 2016 gaan we ambtelijk fuseren. Vooruitlopend hierop wordt in 2015 al een gezamenlijke rampenorganisatie ingericht. Dit laatste is afhankelijk van besluitvorming hierover in de drie afzonderlijke gemeenten.

2.3 Veilige woon- een leefomgeving Onze inwoners moeten zich veilig voelen in hun eigen leefomgeving. Mensen voelen zich veilig als er geen overlast is, als de inrichting en beheer van de openbare ruimte goed is (verlichting) en als er geen sprake is van vervuiling of storende graffiti. Het is belangrijk dat wijkagenten en Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA’s) zichtbaar zijn in de wijk, en dat degene die overlast veroorzaken worden gecorrigeerd en zo nodig bestraft. Ook de veiligheid in de leefomgeving is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Burgers zullen hun buurtgenoten moeten aanspreken als zij overlast veroorzaken, de gemeente en de politie (wijkagenten) kunnen hierbij ondersteuning bieden, bijvoorbeeld via mediation. We voeren periodiek overleg met de politie en stemmen problematieken en de inzet van ons personeel met elkaar af. In uitzonderlijke gevallen, denk daarbij aan de uitbreiding van het COA, vragen we hiervoor bijzondere aandacht en laten we waar mogelijk onze wensen vastleggen door de Korpsleiding. Een ander belangrijk punt is de tijdige beschikbaarheid van hulpdiensten in onze gemeente. Voor de inzet van brandweer en ambulance zijn normtijden vastgesteld. Vanuit onze rol in de algemeen besturen van Veiligheidsregio Midden- en West Brabant en de Regionale Ambulance Voorziening volgen we de inzet van deze diensten. Hierin monitoren we ook of de normtijden behaald worden. Daar waar er problemen zijn, treden we in overleg met de diensten en zoeken we een passende oplossing.


27

Resultaat 1 Aanpak van ergernissen door BOA’s, tenminste op het huidige niveau.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. De inzet van de boa continueren, waarbij de inzet wordt aangevuld met boa’s met specifieke competenties en/of aandachtsgebieden. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Onze boa houdt toezicht op de regels rondom kleine ergernissen die onze burgers ervaren (parkeerexcessen, voorkomen van zwerfvuil, illegaal plakken (reclames, vooraankondigingen, enz.), illegale opslag van spullen). Ook heeft hij contact met onze jeugd die op straat is. Wij zoeken hierin actief de samenwerking met de boa van AlphenChaam/Baarle-Nassau. Op die manier is inzet tijdens avonduren en weekend gegarandeerd. Daarnaast kent onze gemeente problematieken die zwaarder zijn. Het gaat dan om ernstige of anderszins overlastgevende situaties. Voor dergelijke situaties huren wij toezichtcapaciteit in, die passend is bij de betreffende problematiek.

Resultaat 2 Aanpakken van overlast door hangjongeren.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Een +aanpak ontwikkelen voor overlastgevende jongeren in de publieke ruimte door het jongerenwerk in samenwerking met politie en gemeente. Er ontstaat zo de mogelijkheid om meteen in te grijpen na de eerste meldingen van overlast. 2. Een +aanpak invoeren voor jongeren die in een toenemende mate criminaliteit plegen, de zogenaamde 'harde kern jongeren' van Gilze en Rijen met een flink justitieel dossier. Deze jongeren in beeld brengen en een plan van aanpak opstellen. Uitvoering geven aan het plan van aanpak in samenwerking met Jongerenwerk, politie, andere betrokken (zorg)organisaties en waar mogelijk met inzet vanuit het netwerk. Activiteiten na 2015: 1. Deze aanpak wordt eind 2015 geëvalueerd en loopt gedurende de hele coalitieperiode door. Nadere toelichting: Wij hebben soms te maken met ernstige en of langdurige overlast veroorzaakt door jongeren in de publieke ruimte. We willen ad hoc in kunnen springen en de jongeren direct aanpakken bij de eerste meldingen van deze overlast. Er zijn enkele jongeren (gemiddeld 10) die in toenemende mate criminele activiteiten plegen. We willen een sluitend netwerk en aanpak om deze hardnekkige processen te doorbreken en de jongeren weer richting het 'normale' leven te sturen.

2.4 Brandweer De brandweertaken van de gemeente zijn overgebracht naar de veiligheidsregio. De vrijwilligers die zich inzetten voor de brandweer verdienen echter nog steeds onze warme aandacht en waardering. Wij houden de kostenontwikkeling bij de veiligheidsregio scherp in de gaten. Wij realiseren ons dat we in een groter verband samenwerken op het veiligheidsterrein. We proberen hierin maximaal invloed te hebben op het beleid en de financiën van de veiligheidsregio. Programmabegroting 2015

28

Resultaat 1 Inventarisatie en oplossen van bluswaterproblematiek in het buitengebied.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Afhankelijk van de uitkomsten van het onderzoek dat door de Veiligheidsregio is verricht, bekijken wij onze bluswaterproblematiek. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Eind 2014 is het onderzoek dat de Veiligheidsregio doet naar bluswatervoorzieningen in de regio, klaar. De verwachting is dat er binnen de Veiligheidsregio een lijn gekozen wordt over hoe we in de hele regio omgaan met bluswatervoorzieningen. In 2015 kijken we wat de consequenties zijn voor de wijze waarop we op dit moment de bluswatervoorzieningen hebben ingericht in onze gemeente.


Code

Omschrijving

Rekening 2013 1.141 10 155 2060 4

Begroting 2014 1.095 19 752 1 72 0

Begroting 2015 1.182 19 391 1 82 0


1.357

1.919

1.655

1.726

1.747

1.770


61.363

21 1.899

21 1.634

21 1.705

21 1.727

21 1.750

210 Brandweer 220 Openbare orde en veiligheid 230 Rampenbestrijding


L B L B L B

Meerjarenbegroting 2016 2017 2018 1.253 1.275 1.298 19 19 19 391 391 391 1 1 1 82 82 82 0 0 0

Toelichting: De belangrijkste verschillen tussen de ramingen in begroting 2015 en begroting 2014 zijn: 1.

2.

3. 4.

Omschrijving De bijdrage aan de Veiligheidsregio is voor 2015 € 84.000 hoger dan in 2014. Dit wordt vooral veroorzaakt door het model duurzaam financieren (€ 36.000), indexering (€ 18.000) en het niet realiseren van de bezuinigingen. De kosten van handhaving en toezicht (onder andere BOA’s) zijn in 2013 geboekt op milieutaken (programma 4). Omdat het taakveld van handhaving en toezicht breder is dan milieu ramen we deze kosten met ingang van 2015 bij overige maatregelen inzake openbare orde. In 2014 hebben we bij de meicirculaire 2014 eenmalige middelen (€ 502.000) ontvangen voor het ruimen van bommen en hebben we de kosten voor het ruimen van bommen geraamd. Overige afwijkingen. Totaal


L/B L

Bedragen x € 1.000 Bedrag V/N 84 N

L

144

N

L

502

V

L

9 265

N V

29


30

Programma 3

Sociaal domein

A. Algemeen Missie De gemeente Gilze en Rijen wil dat ‘iedereen die in deze gemeente woont, mee kan doen aan onze samenleving’. Hierbij moeten inwoners zelf de regie over hun leven in handen nemen én inwoners moeten elkaar daarbij helpen. Inwoners die door omstandigheden tekort schieten in zelfredzaamheid en die kunnen 1 deelnemen aan de samenleving blijven wij uiteraard een helpende hand bieden . De rol van de lokale overheid in de samenleving verandert. Dit heeft onder andere te maken met nieuwe taken en verantwoordelijkheden die wij vanuit het rijk krijgen op het gebied van Wmo, jeugdzorg en participatie. Als gemeente krijgen we een grotere rol bij de ondersteuning van onze inwoners om te kunnen participeren. Met de komst van deze nieuwe taken worden we wel geconfronteerd met een forse bezuinigingsopdracht. Tegelijkertijd zien we dat onze inwoners steeds meer zelf aan zet (willen en kunnen) zijn. Dit willen we bevorderen en ondersteunen. Het belangrijkste is dat we als lokale overheid oog houden voor diegenen die het (even) niet meer of nog niet zelf kunnen. Zij kunnen op onze ondersteuning blijven rekenen. Nieuwe taken jeugdzorg Vanaf 1 januari 2015 wordt de gemeente verantwoordelijk voor de gehele jeugdzorg. De provinciale jeugdzorg (inclusief de jeugdreclassering en jeugdbescherming), de geestelijke gezondheidszorg voor jeugd (jeugd-GGZ) en de voorzieningen voor licht verstandelijke jeugdgehandicapten (LVG) worden overgeheveld naar de gemeenten. De afzonderlijke gemeenten worden direct financieel en inhoudelijk verantwoordelijk voor alle vormen van jeugdzorg. De uitvoering van de jeugdzorgtaken wordt voor het overgrote deel regionaal georganiseerd binnen het samenwerkingsverband Hart van Brabant. Nieuwe taken participatie Gemeenten worden verantwoordelijk voor een grotere groep mensen. Naast de mensen die al in de bijstand zitten, krijgt de gemeente te maken met een nieuwe instroom van mensen uit de Wajong die gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn. De toegang tot de Wajong wordt vanaf 1 januari 2015 beperkt tot volledig en duurzaam arbeidsongeschikten. De sociale werkvoorziening wordt afgesloten voor nieuwe instroom. De gemeente kan vorm geven aan ‘beschut werken’; dit is aangepast werk voor wie geen regulier werk kan verrichten. Nieuwe taken Wmo De nieuwe Wmo kent een uitbreiding van gemeentelijke verantwoordelijkheden ten opzichte van de huidige Wmo. De veranderingen voor de Wmo zijn : • Aanpassen huishoudelijke hulp (HH): HH als onderdeel van breed ondersteuningspakket (25% minder budget per 2015); • Begeleiding (individueel, groeps- en kortdurende verblijf ): bestaande + nieuwe cliënten incl. vervoer naar Wmo (15% minder budget per 2015); • Maatwerkvoorziening: Diverse regelingen als de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg), compensatie eigen risico en de fiscale regeling voor aftrek van specifieke

1

Toekomstvisie Gemeente Gilze en Rijen, vastgesteld op 23 april 2012, pag. 12.


31

• •

zorgkosten, zijn samengevoegd per 2014. De gemeente bepaalt zelf op welke manier zij deze regelingen lokaal vormgeeft; Hulpmiddelen: stimulans tot hergebruik hulpmiddelen en poolbeheer scootmobielen; Extramuraliseren ZZP’s: De ZZP’s 1 en 2 zijn per 1 januari 2013 verdwenen. ZZP 3 verdwijnt per 1 januari 2015. ZZP 4 verdwijnt in 2016. Ten aanzien van de ZZP 4 is er een nuancering in doelgroepen. Voornamelijk de mensen die te maken hebben met regieverlies blijven in aanmerking komen om intramurale zorg te ontvangen.

Naast deze maatregelen vindt er een intensivering plaats van de wijkverpleging en het sociale team. De nieuwe verantwoordelijkheden van de gemeente op het terrein van Jeugd, Participatie en Wmo hangen sterk met elkaar samen. Vandaar dat we in tegenstelling tot eerdere jaren, deze taken hebben gebundeld in een programma, namelijk het programma Sociaal Domein. Kaderstellende beleidsnota’s/verordeningen De kaderstellende nota’s Participatiewet (Implementatienota Participatiebeleid) worden nog in 2014 ter vaststelling aan de raad voorgelegd, evenals de Verordening Cliëntenparticipatie, de Afstemmingsverordening, de Verordening Individuele inkomenstoeslag, de Verordening Individuele studietoeslag en de Verordening Tegenprestatie en de Re-integratieverordening. Verordening individuele voorzieningen Wmo (2012); Regionaal transitieplan Jeugd (collegebesluit 20 maart 2012); Keuzenota Begeleiding (raadsbesluit 8 november 2012); Functioneel Ontwerp jeugdstelsel (ter kennisname cie/raad februari 2013); Keuzenota begeleiding: van AWBZ naar Wmo (2013); Beleidskader Sociaal Domein “Samen doen we het beter” (2014); Beleidskader jeugdhulp (raadsvergadering 17 maart 2014).


Jeugdzorg

In 2015 krijgt de gemeente de verantwoordelijkheid over de gehele jeugdzorg. Concreet worden de huidige taken van de Provinciale jeugdzorg (waaronder jeugdreclassering en jeugdbescherming), de geestelijke gezondheidszorg voor jeugd, en de voorzieningen voor licht-verstandelijke jeugdgehandicapten, aan de gemeente overgedragen. Tegelijkertijd wordt er een bezuiniging op deze zorg doorgevoerd door het Rijk. In het kader van jeugdzorg werken wij nauw samen in de regio Hart van Brabant. Hierbij wordt de informele zorg en de laagdrempelige zorg (nulde - en eerstelijnszorg) zoveel mogelijk lokaal uitgevoerd of begeleid. De complexe zorg wordt regionaal georganiseerd. Hiertoe worden vanuit de regio zorgaanbieders gecontracteerd. Voor de lokale uitvoering wordt ingezet op intensieve samenwerking met netwerkpartners, met als uitgangspunten preventie, vroegtijdige onderkenning, snelle respons en adequate opschaling indien nodig. De nieuwe taken op het gebied van jeugdzorg komen bij de taken die de gemeente reeds op dit gebied heeft, zoals onderwijshuisvesting, leerplicht, leerlingenvervoer en jeugdgezondheidszorg. Ook voor de oudere jongeren is er binnen de gemeente aandacht nodig. Een deel van de zorg voor deze groep zal plaats gaan vinden via de door het Rijk aan de gemeente overgedragen taken op het gebied van jeugdzorg. Daarnaast heeft deze groep behoefte aan plekken om elkaar te ontmoeten, zonder dat dit leidt tot grote overlast voor andere inwoners van onze gemeente. Het is van belang om in contact te blijven met deze groep om steeds te kunnen anticiperen op ontwikkelingen en maatwerk te kunnen bieden om problemen op te lossen. Het jongerenwerk heeft daar de afgelopen periode goed werk in verricht. Het is van belang om te voorkomen dat jongeren vroegtijdig school verlaten, om te zorgen dat er voldoende instroom is in de beroepsopleidingen binnen onze regio en om de infrastructuur van beroepsopleidingen in de regio in stand te houden. Ook is het van belang dat er voldoende stageplekken zijn binnen onze gemeente. Ons streven in het coalitieprogramma naar een actievere communicatie over de veranderingen in de jeugdzorg, onder andere over de veranderingen met betrekking tot het persoonsgebonden budget, hebben we voornamelijk in 2014 gerealiseerd.


32

Resultaat 1 Efficiënt en met zorg uitvoeren van de nieuwe gemeentelijke taken op het gebied van jeugd.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Uitvoeren van de nieuwe werkwijze met het sociaal team op basis van de ervaringen met de pilot Connect en de pilot Integrale Toegang. Opbouw van een krachtig en doortastend netwerk voor 2. jeugd en gezinnen om tijdig hulp te bieden zodat doorverwijzing naar dure jeugdzorg kan worden beperkt, onder andere via de inzet van het sociaal team. 3. De rol van de huisarts verduidelijken. Activiteiten na 2015: 1. Evaluatie van de regionale uitvoering van de jeugdzorgtaken (2017). Ondersteuningsaanbod jeugdzorg nader vastleggen op 2. basis van onderbouwde keuzemogelijkheden (2016). Nadere toelichting: Voorop staat dat de bezuinigingen op het jeugdzorgbudget niet ten koste mogen gaan van de kwaliteit van de ondersteuning aan jeugdigen. Daarom moeten de budgetkortingen opgevangen worden door een efficiëntere uitvoering. Daarbovenop hebben we nog de ambitie om ook kwaliteitsverbeteringen te realiseren. De toeleiding naar jeugdhulp (voornamelijk jeugd GGZ) loopt buiten onze toegang via het sociaal team in veel gevallen ook rechtstreeks via de huisartsen. Om grip te kunnen krijgen op de kosten is het nodig dat we duidelijkheid krijgen over de rol van de huisarts op dit punt. De afspraken over de regionale uitvoering hebben een looptijd van 3 jaar (tot 2018). In 2017 besluiten we op basis van een evaluatie, hoe we verder gaan na 2017.

Resultaat 2 Bestuurlijke aansturing van jeugdzorg bij voorkeur via een aparte gemeenschappelijke regeling in de regio borgen.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Geen specifieke activiteiten in 2015. Activiteiten na 2015: Evalueren van de regionale uitvoering en de governance 1. jeugdzorg (2017). Nadere toelichting: De governance jeugdzorg wordt nog in 2014 vastgesteld. In het regionaal beleidskader is vastgelegd dat de afspraken voor de duur van 3 jaar worden aangegaan. Begin 2017 wordt de samenwerking geëvalueerd en op basis van de uitkomsten hiervan worden er nieuwe regionale afspraken gemaakt.

Resultaat 3 Indien noodzakelijk jongerencentrum in Gilze tot stand brengen

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Evalueren jongerenwerk en bezien of uitbreiding in Gilze nodig is en of alle groepen in Rijen bereikt worden. Activiteiten na 2015: 1. Afhankelijk van uitkomsten evaluatie, realiseren van een jongerencentrum in Gilze. Nadere toelichting: Als uit de evaluatie blijkt dat er in Gilze een jongerencentrum noodzakelijk is, maken we bij voorkeur gebruik van bestaande gebouwen.


33

Resultaat 4 Voorkomen en bestrijden van jeugdwerkloosheid

3.2

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Als gemeente een voorbeeldfunctie vervullen door stageen leerplekken en participatieplaatsen aan te bieden. Blijvende inzet op Talent2Work. 2. Activiteiten na 2015: 1. Sluitende aanpak jongeren inclusief jonggehandicapten tot stand brengen in samenwerking met jongerenwerk, onderwijs en de gemeente. Samenwerking stimuleren met beroepsopleidingen in 2. de regio zoals Savantis en 100% Bouw. Nadere toelichting: Wij vinden het belangrijk dat jongeren gezond opgroeien tot zelfredzame volwassenen. Jongeren die voortijdig hun school afbreken moeten snel worden gesignaleerd en teruggeleid naar school of werk.

Participatie

Door de slechte economische tijd is het aantal werkzoekenden sterk toegenomen. Met de komst van de nieuwe Participatiewet komen er ook nieuwe verantwoordelijkheden naar de gemeente, vooral op het gebied van sociale werkvoorziening en jongeren met een arbeidshandicap (Wajong). Reden te meer om intensieve contacten met onze lokale bedrijven te onderhouden. Wij willen samen met de werkgevers zorgen dat er geen inwoner aan de kant hoeft te staan. Voorbeelden zijn re-integratietrajecten, werkgeversakkoorden, leerwerktrajecten, stageplekken en bedrijfsbezoeken. Wij stimuleren deelname aan Talent2work, en bij aanbestedingen gaan we uit van social return, waarbij ondernemers wordt gevraagd om voor 10% van de in te zetten arbeid gebruik te maken van personen in de bijstand of met een arbeidshandicap. Onze werkzoekenden benaderen we actief om te zorgen dat de afstand tot de arbeidsmarkt zo klein mogelijk wordt. Dat doen we door een tegenprestatie te vragen en door, indien nodig, gerichte sociale activering. Resultaat 1 Integraal aanpakken economisch en sociaal beleid.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Toepassen social return binnen het aanbestedingsbeleid. Regionaal samenwerken met werkgevers, onderwijs, 2. UWV en sociale werkvoorziening en inzetten op lokale werkgeversbenadering. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: In onze contacten met werkgevers vragen we consequent om arbeidsplaatsen, stageplaatsen beschikbaar te stellen voor inwoners met een werkloosheidsuitkering. In ons eigen aanbestedingsbeleid passen we waar dat mogelijk is SROI (social return on investment) toe.

Resultaat 2 Meer uitkeringsgerechtigden doen mee: stromen uit naar werk, ontwikkelen zich naar werk en/of leveren een tegenprestatie

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Blijvende inzet op Talent2Work. 2. Organiseren van de tegenprestatie. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Via het concept Talent2Work proberen we meer uitkeringsgerechtigden ‘in beweging’ te krijgen. Daar waar we nieuwe mogelijkheden zien, ontwikkelen we het concept Talent2Work verder door. De tegenprestatie onderstreept de wederkerigheid van de ondersteuning door de overheid. Inwoners die een beroep doen op


34

de WWB en aanspraak maken op een uitkering, leveren daarvoor ook een tegenprestatie voor in de vorm van ‘op maat gesneden’ activiteiten. We gebruiken het WZSW-concept om vorm te geven aan de tegenprestatie.

Resultaat 3 Meer jongeren gaan aan het werk of terug naar school

Specifieke activiteiten in 2015: Blijvende inzet op Talent2Work. 1. Herijking integrale ondersteuningsaanpak jongeren 2. inclusief jonggehandicapten. 3. Versterken relatie met regionaal jongerenloket. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Betreft prioritaire doelgroep. De versterking van de aanpak ter e voorkoming en bestrijding van jeugdwerkloosheid wordt in de 2 helft van 2014 ter hand genomen.

Resultaat 4 De Diamant-Groep blijft voor inwoners met een WSW-indicatie (oud) de uitvoeringsorganisatie.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Continuering gemeenschappelijke regeling DiamantGroep voor WSW- geïndiceerden met vast dienstverband. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: De regionale opdracht 2015 aan de Diamant-groep moet in de tweede helft van 2014 vorm krijgen. Voor het zittende bestand zal het streven erop gericht blijven hen zoveel als mogelijk bij reguliere werkgevers te plaatsen.

3.3

Wet Maatschappelijke Ondersteuning

De gemeente is verantwoordelijk voor de ondersteuning van zelfstandig wonende inwoners die door beperkingen zelf niet (geheel) in staat zijn om te participeren in de samenleving. De afgelopen periode is de ondersteuningsvraag steeds meer benaderd door de werkwijze te kantelen. In persoonlijke gesprekken bij de mensen thuis zoeken wij samen met de inwoners, naar oplossingen. We betrekken de omgeving van de klant en beschikbare collectieve voorzieningen hier nadrukkelijk bij. Het uitgangspunt is niet meer “waar u recht op heeft” maar wordt: “wat is de beste oplossing voor uw probleem”. Hierbij is de aanvrager altijd eerst zelf verantwoordelijk voor het oplossen van eventuele problemen, maar als dat niet kan, zorgt de gemeente voor goede ondersteuning. In 2014 is deze werkwijze verder doorontwikkeld. We kijken niet meer alleen naar het probleem van de aanvrager, maar we kijken ook naar wat voor effect dit probleem heeft op het huishouden. Ook kijken we meer naar meerdere leefdomeinen. Dit moet resulteren in een plan voor het hele huishouden waar het huishouden zo veel als mogelijk zelf de regie over voert. Door vroegtijdig de vraag van het huishouden integraal te benaderen, verwachten we met name op langere termijn problemen te voorkomen en dus ook minder ondersteuning te moeten geven. Dit is nodig, want met de komst van de nieuwe taken zal een aanzienlijke Rijksbezuiniging worden doorgevoerd. We gaan er van uit dat in het jaar 2015 het efficiencyvoordeel nog niet zal worden gerealiseerd. De gemeente is in 2015 verantwoordelijk voor de continuering van het leveren van zorg van cliënten waarvan de indicatie nog niet is afgelopen. In 2015 zal de herindicatie van deze groep cliënten van start gaan. Daarnaast zal de transformatie in 2015 nog verder vorm moeten krijgen, om de bezuinigingen beter op te kunnen vangen. Een deel van de door het rijk opgelegde bezuinigingen willen we bereiken door efficiency in uitvoering.


35

Resultaat 1 De maatschappelijke structuren in de kernen zijn benut en met elkaar in verbinding gebracht, zodat onze inwoners elkaar (meer) kunnen helpen.

Specifieke activiteiten in 2015: Initiatieven ontplooien om de samenwerking tussen 1. informele organisaties in de sociale basisstructuur te versterken. 2. Ondersteunen van mantelzorgers onder andere door het mantelzorgcompliment nieuwe stijl uit te voeren, evenals het steunpunt mantelzorg. 3. Aanpassen van het subsidiebeleid op basis van een gekantelde werkwijze. Activiteiten na 2015: 1. Uitvoering geven aan het nieuwe subsidiebeleid Heroverwegen van de rol van de seniorenverenigingen, 2. in overleg. Nadere toelichting: Een belangrijke randvoorwaarde voor een stimulerend voorzieningenniveau is de beschikbaarheid van alternatieven voor ondersteuning in de sociale basisstructuur. We stimuleren deze alternatieven onder andere via prikkels in ons subsidiebeleid en door partijen met elkaar te verbinden. Mantelzorgers vormen een zeer belangrijk onderdeel van de informele ondersteuning. Als mantelzorg tijdelijk of definitief niet meer mogelijk is, zorgt de gemeente voor een vangnet. De seniorenverenigingen zijn goed georganiseerd en hebben een groot bereik in alle vier de kernen. We gaan samen met hen bezien in hoeverre we hun kracht nog meer kunnen gebruiken bij de ondersteuning van inwoners.

Resultaat 2 Inwoners vinden de weg naar informatie en ondersteuning die nodig is.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Onderzoeken in hoeverre we de informatievoorziening in de gehele zorgketen kunnen ontsluiten via een centraal zorgportaal. 2. Informeren van inwoners over de nieuwe taken en de toegang tot intensieve ondersteuning in heldere en in begrijpelijke taal. 3. Inrichten van een infrastructuur van inwoners (vrijwilligers) en professionals, zodat de meldingen (bijvoorbeeld over eenzaamheid) over inwoners daadwerkelijk opgepakt kunnen worden. Activiteiten na 2015: Inwoners op een passende wijze blijven informeren. 1. 2. We gaan de informatie voor hulpzoekenden, zoals slechthorenden en slechtzienden ook via andere media aanbieden (beeldmateriaal, filmpjes) Nadere toelichting: We richten onze informatievoorziening zo veel mogelijk in vanuit het perspectief van de inwoner. Nu heeft iedere organisatie zijn eigen informatievoorziening opgebouwd vanuit het eigen aanbod. Door al deze informatie te ontsluiten via één ‘zorgportal’ kunnen onze inwoners de voor hen relevante informatie sneller en beter vinden. Daarnaast willen we meer inzetten op andere mediadragers. Waar nu de informatie nog bijna uitsluitend schriftelijk wordt aangeboden, gaan wij ook gebruik maken van diverse vormen in beeld en geluid.


36

Resultaat 3 Inwoners ontvangen de benodigde ondersteuning vanuit het principe: één huishouden, één regisseur, één plan.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. De werkwijze consequent toepassen in het sociaal team. Dit principe inbedden in de werkwijze van onze 2. organisatie. 3. De ketenpartners stimuleren om deze werkwijze ook toe te passen. Monitoring convenant met de huisartsen en 4. jeugdgezondheidsartsen. 5. Herindiceren van inwoners met overgangsrecht op oude AWBZ-zorg, volgens de principes van de kanteling. Activiteiten na 2015: 1. Toetsen of deze werkwijze in de gehele keten wordt toegepast. Nadere toelichting: Bij meervoudige problematiek is één casemanager de regisseur. Dit vraagt om een goede afstemming in de keten, zodat het aanbod zo veel als mogelijk integraal wordt aangeboden. De belangrijkste ketenpartners zijn vertegenwoordigd in het sociaal team. In dit team worden de complexe hulpvragen behandeld, waarbij vaak meerdere partijen zijn betrokken. Daar waar we zelf de aansturing rechtstreeks in de hand hebben, richten we onze werkwijze daarop in. Bij onze ketenpartners, waar we indirect (via subsidies of anders) aan kunnen sturen, stimuleren we om deze werkwijze ook toe te passen. Met de huisartsen en jeugdgezondheidsartsen hebben we hierover afspraken gemaakt in 2014 via een convenant.

Resultaat 4 De voorzieningen voor inwoners met een ondersteuningsbehoefte, zijn kwalitatief goed en afgestemd op de individuele situatie en ter ondersteuning van de zelfredzaamheid en participatie.

Specifieke activiteiten in 2015: Doorontwikkelen van de gekantelde werkwijze. 1. 2. Inrichten van een toegankelijk en onafhankelijk klachtensysteem Verkrijgen van het label “dementievriendelijke 3. gemeente” 4. Ontwikkelen van een instrument voor monitoring en evaluatie. 5. Inkopen van kwalitatief goede ondersteuning die gebaseerd is op het kunnen leveren van maatwerk in 2016 en daarna. Activiteiten na 2015: 1. Evaluatie van het Wmo voorzieningenniveau (2016/2017) en monitoren van het aantal klachten over de zorg. 2. Uitvoeren van een klanttevredenheidsonderzoek (2016/2017) Nadere toelichting: In 2014 is de zorg voor 2015 ingekocht. Hierbij hebben we kwaliteit en het kunnen leveren van maatwerk voorop gesteld. Om te kunnen beoordelen of de geleverde zorg in de praktijk ook voldoet aan onze uitgangspunten moet er een goed instrument voor monitoring komen. Bij de inkoop van de zorg voor 2015 is uitgegaan van 1 jaar met optie tot verlenging van 2 keer een jaar. In 2015 zal daarom de zorg opnieuw moeten worden ingekocht. Ook wordt nagegaan welke contracten moeten worden verlengd. Tevens willen we een toegankelijk en onafhankelijk klachtensysteem voor onze inwoners.


37

Realisatie binnen de kaders die het Rijk stelt, waarbij verder de volgende uitgangspunten gelden: o niet waar men recht op heeft, maar wat men nodig heeft. o voorziening is niet oneindig; deze kan heroverwogen worden. o ondersteuning zo veel mogelijk in de thuissituatie, met als doel dat mensen zo lang mogelijk thuis (in de eigen leefomgeving) kunnen wonen. o er zijn voldoende keuzemogelijkheden tussen aanbieders voor degenen aan wie een maatwerkvoorziening wordt verstrekt, in het bijzonder voor kleine doelgroepen. We hebben daarbij aandacht voor evenwicht tussen beste oplossing en verantwoord kostenperspectief. In de Wmo-verordening passen we binnen de wettelijke kaders een eigen bijdrage naar draagkracht (inkomen en vermogen) toe. We betrekken de adviesraad sociaal domein nauw bij de voorbereiding en de uitvoering van de Wmo.

Resultaat 5 Inwoners dragen naar financiële draagkracht bij aan de (maatwerk)ondersteuning die zij ontvangen.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Onderzoeken wat de effecten zijn van het heffen van een eigen bijdrage aan algemene voorzieningen. 2. Uitvoering geven aan de Wmo verordening. Activiteiten na 2015: Indien wenselijk aanpassen van de eigen bijdrage 1. regeling. Nadere toelichting: In de Wmo-verordening staat opgenomen dat inwoners die ondersteuning ontvangen een eigen bijdrage naar draagkracht (inkomen en vermogen) moeten betalen, binnen de wettelijke kaders. Dit geldt alleen voor de maatwerkvoorzieningen. We willen nagaan of het wenselijk is deze eigen bijdrage ook te gaan vragen voor andere vormen van ondersteuning.


Code

Omschrijving

Rekening 2013 899 108 3.208 3.012 3.682 585

Begroting 2014 826 9 3.149 2.754 4.346 484

Begroting 2015 5.829 9 3.365 2.754 7.387 485


7.789

8.321

16.580

16.073

15.680

15.658


3.704 4.084

3.247 5.073

3.248 13.333

3.248 12.826

3.248 12.432

3.248 12.410

310 Jeugdzorg 320 Participatie 330 Wet Maatschappelijke Ondersteuning



L B L B L B

Meerjarenbegroting 2016 2017 2018 5.755 5.580 5.557 9 9 9 3.385 3.402 3.413 2.754 2.754 2.754 6.933 6.698 6.688 485 485 485

38

Toelichting: De belangrijkste verschillen tussen de ramingen in begroting 2015 en begroting 2014 zijn: 1. 2.

3.

Omschrijving In 2014 zijn eenmalig extra middelen opgenomen voor de invoeringskosten van de drie decentralisaties. Met ingang van 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de Jeugdzorg en WMO (nieuwe taken). De kosten voor de uitvoering van deze taken worden geraamd op: Jeugdzorg € 5.130.000 WMO (was AWBZ) € 3.865.000 Op basis van de kostenontwikkeling binnen de WMO over het eerste halfjaar 2014 nemen we voor 2015 een voordeel op van € 275.000. Het voordeel wordt veroorzaakt door: o

o o

4.

5.

L/B L

Bedragen x € 1.000 Bedrag V/N 549 V

L

8.995

N

L

275

V

L

100

N

L

11 8.260

V N

het doorvoeren van een gekantelde werkwijze, waarbij we klanten ondersteunen bij het vinden van een oplossing voor hun probleem in de eigen omgeving. De “eigen kracht” van de klant staat hierbij centraal; het verder doorvoeren van het inzetten van Alphahulpverlening in plaats van de duurdere variant waarbij een medewerker van Thebe de zorg komt verlenen; de herindicatie van de bestaande zorgcliënten in 2014. Dat wil zeggen dat we klanten met huishoudelijke verzorging bezocht hebben en gekeken hebben of de indicatie nog wel overeenkomstig de zorgbehoefte is. Ook hierbij hebben wij gekeken naar wat de klant zelf kan organiseren in zijn eigen omgeving.

De verlaging van de kosten is een positieve ontwikkeling. Ook gelet op de kortingen vanuit het Rijk die komende jaren op het gebied van de WMO op ons afkomen. In 2014 hebben we € 350.000 afgeraamd op het participatiebudget. Gelet op onzekerheid rondom de nieuwe participatiewet die op 1 januari 2015 van kracht is, hebben we dit voordeel maar voor € 250.000 structureel ingezet. Overige afwijkingen. Totaal


39


40

Programma 4

Wonen, werken en leven

A. Algemeen Missie De gemeente Gilze en Rijen is een aantrekkelijke woon- en werk gemeente in een groene omgeving tussen twee grote steden. Wij zien het als een belangrijke opgave om die kwaliteit te versterken en in regionaal verband uit te dragen. We zetten in op extra groei door het aantrekken van nieuwe inwoners. We ontwikkelen concrete plannen voor nieuwe woningbouw en maken ook nadrukkelijk werk van kwalitatieve verbetering van de bestaande woningvoorraad. De toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van de kernen leggen we vast in een nieuwe structuurvisie stedelijk gebied. Voor het buitengebied treffen we voorbereidingen voor een partiële actualisatie/herziening van het bestemmingsplan Buitengebied. De gemeente Gilze en Rijen kent relatief veel werkgelegenheid. Wij maken ons er sterk voor om de bestaande werkgelegenheid te behouden en nieuwe werkgelegenheid aan te trekken door het versterken van de lokale economie en door mee te werken aan een sterke regio. De werkgelegenheidsfunctie (het aantal arbeidsplaatsen ten opzichte van de omvang van de beroepsbevolking) moet dus minimaal 1,0 zijn en blijven. Natuurlijk zijn we daarbij afhankelijk van de algemeen economische situatie. Maar we doen al het mogelijke om de aantrekkingskracht van onze gemeente te behouden, te vergroten en uit te dragen.

Context en achtergronden Ruimtelijke ontwikkeling De wettelijke context voor het beleid op het gebied van Ruimtelijke Ordening is vastgelegd in de Wet ruimtelijke ordening (Wro). In deze wet is bepaald dat de gemeente voor het gehele grondgebied over actuele bestemmingsplannen dient te beschikken. Wij hebben dit in 2013 gerealiseerd door actualisatie van alle ‘oude’ bestemmingsplannen. Uiteraard houden we ook in de toekomst onze plannen actueel. Gemeenten zijn verplicht om nieuwe bestemmingsplannen en bijna alle andere ruimtelijke ordeningsbesluiten via een website (www.ruimtelijkeplannen.nl) toegankelijk te maken. We voldoen aan die verplichting. Op onze website hebben we hiervoor een verwijzing gemaakt. Voor toekomstige bestemmingsplannen houden we rekening met de inhoud van de nieuwe structuurvisie stedelijk gebied. Wonen De Raad heeft in 2012 een nieuwe Woonvisie vastgesteld op basis van een eerder uitgevoerd Woon Behoefte Onderzoek. Die Woonvisie is uitgangspunt van ons beleid: bouwen naar behoefte. Dat veronderstelt en maakt noodzakelijk dat meer dan ooit aandacht moet worden gegeven aan de wensen en mogelijkheden van de klant. Plannen moeten dus meer ‘op maat’ worden gemaakt. Dat vereist in de planvorming meer creativiteit en flexibiliteit. Om dit mogelijk te kunnen maken werken we op diverse manieren samen met particuliere ontwikkelaars, corporaties e.d. In het belang van ons milieu en ter beperking van de woonlasten geven we extra aandacht aan duurzaam bouwen. Voor het plan Vliegende Vennen Noord Oost hebben we voor dit doel in 2013 een speciale duurzaam beeldkwaliteitgids opgesteld. Die gids geldt als voorbeeld voor andere toekomstige bestemmingsplannen. Werken Economische ontwikkeling overstijgt grenzen. Ontwikkelingen op wereldniveau, landelijk beleid en ontwikkelingen in de regio bepalen hoe de economie zich binnen onze gemeente ontwikkelt. Als gemeente zullen we de bedrijvigheid en daarmee de werkgelegenheid echter zelf en actief direct en indirect stimuleren en bevorderen. We doen dit door open te staan voor nieuwe kansen en ontwikkelingen en door het bieden van een gunstig vestigingsklimaat en goede begeleiding. We maken ons daarvoor elke dag sterk door open te staan Programmabegroting 2015

41

voor nieuwe initiatieven en door vertragende processen op te sporen en te elimineren. We geven uiteraard ook veel aandacht aan bestaande bedrijven en hun behoeften. Binnen de regio Midden-Brabant pakken we een actieve rol, denk hierbij aan MidPoint en de Werkagenda Hart van Brabant, maar ook aan interregionale projecten als Maintenance Valley. Wij maken hiervoor bestuurlijk en ambtelijk voldoende tijd vrij. Woonomgeving De kwaliteit van de woonomgeving wordt mede bepaald door de manier waarop de gebruikers er mee omgaan. We nemen maatregelen om het gedrag van gebruikers te beïnvloeden (lawaai, rommel, hondenpoep, hard rijden), maar de gemeente blijft daarbij afhankelijk van de inzet en goede wil van haar burgers. We betrekken inwoners en bedrijven nadrukkelijk bij plannen tot herinrichting van het openbaar gebied. We spelen daarbij zo goed mogelijk in op de wensen en ideeën die bij de bewoners en bedrijven leven over de inrichting van hun woon- en werk omgeving. De gemeente is eindverantwoordelijk voor (het behoud van) de kwaliteit van de openbare ruimte en de naleving van vastgesteld beleid en wetgeving. In ieder project geven wij de kaders van tevoren duidelijk aan. Wij stimuleren inwoners en bedrijven een grotere verantwoordelijkheid te dragen bij de realisering van projecten. Landschap De kwaliteit van het buitengebied van Gilze en Rijen is erg divers: een groot deel is in gebruik voor agrarische doeleinden, maar een ander groot deel bestaat uit bos- en natuurgebieden. Die combinatie zorgt voor een aantrekkelijk recreatief aanbod. Wij maken ons sterk voor behoud en versterking van die verscheidenheid en kwaliteiten. We voeren hierover intensief en open overleg met de betreffende organisaties en betrokkenen. Wij ondersteunen de agrarische sector bij toekomstige ontwikkelingen, mits dit in te passen blijft in de totale ontwikkeling van onze gemeente. Ten aanzien van natuur- en landschap zetten wij niet zo zeer in op vergroting van de betreffende gebieden maar veel meer op verbetering van de kwaliteit van de bestaande gebieden. Dat laatste willen we vooral doen samen met alle betrokken partijen en organisaties in projectverband. Goede voorbeelden zijn o.a. vervolgplannen van de EVZ de Boomkikker maar ook ontwikkeling van het gebied rond de Gilzer Wouwerbeek en de zuidflank van Gilze. Samen met Brabants Landschap zullen wij het budget ‘Groen Blauwe Diensten’ vooral daarop richten. Belangrijk uitgangspunt is het vergroten van de biodiversiteit. We hebben hiervoor samen met de NLGR een werkplan opgesteld. Centraal staat daarin het versterken van de biotoop van de steenuil, in 2010 gekozen als ambassadeur voor biodiversiteit in onze gemeente. Onze rol is vooral die van regisseur. We organiseren uit dien hoofde diverse vormen van overleg met onder andere de NLGR, ZLTO, Waterschap, Brabants Landschap Staatsbosbeheer en Defensie.

Kaderstellende beleidsnota’s/verordeningen -

Afvalplan Gilze en Rijen (september 2011); Bestemmingsplan Buitengebied 2010 en vaststellingsbesluit 2013; Gemeentelijk geurbeleid (november 2008); Integraal Kwaliteitsplan Beheer Openbare Ruimte (14 maart 2005); Nota Grondbeleid (september 2010); Nota speelruimtebeleid (september 2011); Regionaal convenant duurzaam bouwen (juli 2008); Verklaring Countdown 2010; Groenstructuurplan (2011); Woonvisie 2012; Werkplan landschapsontwikkeling en biodiversiteit Gilze en Rijen 2012; Nota buurtbeheer nieuwe stijl “Samen de leefbaarheid verbeteren” (april 2013); Welstandsbeleid (2011); Strategische Agenda Hart van Brabant (2013); Bestemmingsplan Midden-Brabant Poort (2011); Ambitiedocument recreatie en toerisme Hart van Brabant; Actieplan Economische Beleid 2013; Contract Groen Blauwe Diensten provincie Noord-Brabant en Brabants Landschap 2014-2017.


42


Wonen

De gemeente Gilze en Rijen is in trek als woongemeente. Volgens de Provinciale bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant, groeit de gemeente Gilze en Rijen nog aanzienlijk. Van circa 26.000 inwoners nu, tot circa 27.500 inwoners in 2025. De afgelopen jaren hebben we veel last gehad van de crisis in de woningbouw. Doordat de verkoop van woningen stil is komen te liggen, konden bouwprojecten niet, of niet volgens planning, tot ontwikkeling komen. Er zijn tekenen dat de woningverkoop (landelijk en regionaal) weer aantrekt. Woningbouw is en blijft daarom belangrijk in de gemeente, waarbij maatwerk nodig is om goed aan te sluiten bij de markt. Daarom komen er meer mogelijkheden voor verkoop van grondkavels in alle kernen, zowel voor individuen, als voor bouwcollectieven (CPO). Om starters te stimuleren om over te gaan tot een woningaankoop, is in 2014 de starterslening verruimd. Nu kunnen ook starters van buiten de gemeente, die hier een huis willen kopen, gebruik maken van de regeling. We brengen deze regeling onder de aandacht op informatiebijeenkomsten bij woningbouwplannen en via onze website. Bij de te realiseren woningbouw besteden we, in samenwerking met woningbouwcorporaties, extra aandacht aan doelgroepen zoals starters en ouderen. De bestemmingsplannen voor woningbouw zijn vraaggericht en flexibel van opzet, zodat ze geen belemmering vormen voor het vereiste maatwerk. Wij handelen principeverzoeken voor bestemmingsplanwijzigingen binnen een redelijke termijn snel en betrouwbaar af. Ook evalueren wij het welstandsbeleid, hierbij nemen wij ervaringen van andere gemeenten mee. Voordat we starten met woningbouwprojecten toetsen we eerst de haalbaarheid ervan, dit doen we onder andere via marktconsultatie. Bij de keuze en invulling van woningbouwprojecten gelden de volgende randvoorwaarden: -

-

We bouwen naar behoefte; Inbreiding gaat voor uitbreiding; We geven ruimte voor Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) en particulier Opdrachtgeverschap (PO); Door middel van PPS constructies en marktconsultatie werken we samen met corporaties en ontwikkelaars; In principe geen nieuwe strategische aankopen van gronden waarvoor, binnen een korte periode, geen concrete bestemming is; Tijdelijke invulling van braakliggende terreinen als gevolg van stagnerende projecten, in samenspraak met eigenaren en omwonenden.

Over de lopende projecten rapporteren we eens per kwartaal in de voortgangsrapportages. We hanteren gedifferentieerde grondprijzen en nemen dit jaarlijks mee in de totstandkoming van het grondprijsbeleid. Tevens nemen wij de differentiatie van grondprijzen op in de benchmark onder gemeenten in Midden-Brabant. Resultaat 1 Uitrollen van de in 2013 vastgestelde Toekomstvisie Spoorzone Rijen.


Specifieke activiteiten in 2015: 1. In het voorjaar van 2015 leggen we een voorstel voor om een subsidieverzoek te doen voor verbetering van de overwegen (LVO). Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Actieve rol van de gemeente bij een realistische ontwikkeling van de spoorzone volgens het vliegwiel model, in samenwerking met ProRail, NS, Provincie en andere stakeholders. De Uitvoeringstrategie wordt eind 2014 vastgesteld.

43

Resultaat 2 Plannen uitwerken voor woningbouw in alle vier de kernen na 2020 en uitgifte van vrije kavels naar behoefte.

Specifieke activiteiten in 2015: Geen specifieke activiteiten in 2015. 1. Activiteiten na 2015: 1. Met het voorbereiden van de concrete woningbouwplannen starten we na 2015. Nadere toelichting: De gemeente heeft voldoende gronden in de kernen Gilze en Rijen in bezit om tot 2030 te voorzien in de behoefte aan nieuwbouw. Daarnaast zijn er initiatieven op particuliere gronden. Voor Molenschot en Hulten gaan wij onderzoeken hoe wij na de ontwikkeling van de huidige projecten in ontwikkeling medewerking kunnen geven aan nieuwe initiatieven.

Resultaat 3 Ontwikkelen van projecten.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Start woningbouw Centrumplan Gilze, parkdeel. Planontwikkeling voor Centrumplan Gilze, centrumdeel. 2. 3. Planontwikkeling Gilze Zuid-West. 4. Onderzoek haalbaarheid Centrumplan Oost in Rijen. Voortzetten woningbouw Vliegende Vennen. 5. 6. Woningbouw Hulten. 7. Woningbouw Molenschot. Activiteiten na 2015: 1. Woningbouwproject bij de Wildschut in Gilze in combinatie met realiseren nieuwbouw school, met financieel gunstigere exploitatie. 2. Voorbereiding van de ontwikkeling dorpsplein Hulten na omlegging N282. Nadere toelichting: 1. Het Centrumplan Gilze bestaat uit twee delen: Het parkdeel: de voormalige sportvelden (gemeentelijk eigendom); Het centrumdeel (diverse particuliere eigenaren). 2. Het bestemmingsplan voor het parkdeel is gereed. Als dit onherroepelijk is kan de woningbouw starten. Voor het centrumdeel starten we met de planontwikkeling als we overeenstemming kunnen bereiken met de diverse particuliere eigenaren. 3. Gilze Zuid-West: eind 2014 verwachten we overeenstemming te bereiken met de provincie over de contouren van het plan. In 2015 kunnen we de plannen verder uitwerken. 4. Het onderzoek naar de haalbaarheid van een plan loopt. Een eventuele “Bypass” maakt onderdeel uit van het onderzoek. 5. Hierbij streven we naar het realiseren van een project met energieneutrale woningen en een CPO-project. 6. In Hulten lopen twee ontwikkelingen: een CPO project en een Ruimte voor Ruimte project. We verwachten dat in 2015 de bouw kan starten. 7. De bouw van woningen aan de Veenstraat is in 2014 gestart en loopt door in 2015.

Resultaat 4 Versoepelen van regelgeving.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Partiële herziening bestemmingsplan Buitengebied, waarbij vraaggerichtheid het uitgangspunt is. 2. Start van actualisatie van het bestemmingsplan Molenschot, waarbij we kijken op welke wijze we het


44

plan zo flexibel mogelijk kunnen inrichten. Evaluatie van het welstandbeleid, waarbij ervaringen van andere gemeenten worden meegenomen. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

3.

Resultaat 5 Maatwerkoplossing voor agrariërs Bolberg op basis van hun eigen initiatief, als dit past in het plangebied en aansluit op de ontwikkelingen in Gilze-Zuid. Geen grootschalige woningbouw.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Volgen van en inspelen op de ontwikkelingen. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: In 2014 is door gebrek aan overeenstemming tussen de betrokkenen de planontwikkeling voor een integraal plan stopgezet. Als de grondeigenaren individueel overgaan tot planontwikkeling, bezien we de mogelijkheden binnen de ruimtelijke ontwikkelingen en de woningbouwprogrammering. Aan de grondeigenaren is aangegeven dat ontwikkeling pas op zijn vroegst kan plaatsvinden in 2018 om concurrentie met project Gilze Zuidwest te voorkomen.

Resultaat 6 In de regelgeving ruimte bieden voor bouwaanpassingen om beter thuis, of als mantelzorger, zorg te kunnen verlenen, waarbij creatieve oplossingen worden gerealiseerd zoals “mantelzorg in de eigen tuin”, “rugzak-of kangoeroe woningen” en meer-generatiewoningen.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. De wetgeving (Besluit Omgevingsrecht) is per 1 november 2014 aangepast waardoor het bouwen van een mantelzorgwoning eenvoudiger is geworden. Wij passen deze wetgeving toe. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

4.2

Wijk- en buurtbeheer en Onderhoud Openbare Ruimte

Wij willen dat onze inwoners tevreden zijn over de kwaliteit van de openbare ruimte in hun directe omgeving. De inwoners van onze gemeente zijn het meest betrokken bij hun eigen wijk, weten het beste wat daar speelt en wat de problemen zijn, en hoe die problemen opgelost kunnen worden. Inrichten en onderhouden van de openbare ruimte in buurten en wijken doen we daarom zoveel mogelijk samen met de bewoners. Uitgangspunt hierbij is dat de openbare ruimte goed toegankelijk is voor senioren en mindervaliden. Bij onze aanpak wijken buurtbeheer gaan we in gesprek met de bewoners en buurtverenigingen om samen plannen te maken. Wij faciliteren daarbij om te komen tot een gedragen oplossing of aanpak in de buurt. Bij conflicten stimuleren wij dat bewoners daar met elkaar over in gesprek gaan, en bieden eventueel ondersteuning aan (zoals overleg en mediation). Samen met inwoners houden we regelmatig een schouw in de gemeente om de staat van het onderhoud te bepalen. Via de BuitenBeter app. kunnen inwoners problemen in de openbare ruimte eenvoudig doorgeven aan de gemeente. Wij handelen meldingen snel en professioneel af. We willen in de hele gemeente breedband internet faciliteren, ook in het buitengebied en op bedrijventerreinen. Het uitgangspunt van de gemeente is om plaatselijke initiatieven van burgers en bedrijven wel te faciliteren en ondersteunen, maar in deze projecten niet te participeren omdat hier geen taak voor de gemeente Gilze en Rijen is weggelegd. We maken daarbij gebruik van externe fondsen (provincie, EU) en private initiatieven.


45

Resultaat 1 Voortzetting Integraal beheer openbare ruimte met verschillende kwaliteitsniveaus.

Specifieke activiteiten in 2015: De haalbaarheid van het hoge ambitie niveau A nader 1. bezien voor de centrumgebieden. Uitvoeren jaarlijkse burgerschouw. 2. Activiteiten na 2015: 1. Uitvoeren van de twee jaarlijkse algemene IBOR schouw Nadere toelichting: 1. Circa 17 % van het onderhoud openbare ruimte ter plaatse van vooral de centrumgebieden voldoet niet aan de hoge kwaliteitscriteria van IBOR. We bezien of de extra benodigde kosten voor het dagelijks beheer in verhouding staan tot de meerwaarde in beeldkwaliteit. 2. Jaarlijks wordt door circa 15 burgers in twee rondes in Gilze en Rijen een burgerschouw uitgevoerd.

Resultaat 2 Tegengaan van zwerfvuil en hondenpoep, onder andere door communicatie en inzet van BOA’s en aanpassing APV.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Extra aanpak zwerfafval in het buitengebied. Activiteiten na 2015: 1. Vervolg aanpak afhankelijk van het mogelijk jaarlijks ontvangen van de extra middelen tot 2022. Nadere toelichting: Vanuit de raamovereenkomst verpakkingen 2013-2022 hebben wij voor 2013 en 2014 financiële middelen ontvangen voor de extra aanpak van zwerfafval in het buitengebied. Naast het ruimen en meten van zwerfafval is de aanpak vooral gericht op het voorkomen van zwerfafval.

Resultaat 3 Realisatie van ommetje in Molenschot en Hulten, in navolging van de ommetjes in Gilze en Rijen.

Specifieke activiteiten in 2015: De realisatie van een ommetje vraagt veel 1. voorbereiding en overleg. We voeren overleg met de NLGR en andere betrokkenen over een ommetje in Hulten en in Molenschot. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

Resultaat 4 Verbeteren en verfraaien entrees van de kernen (met als voorbeeld de dorpsingang Gilze vanaf Nerhoven).

Specifieke activiteiten in 2015: 1. In overleg met betrokkenen (zoals omwonenden, NLGR en/of Kunstcommissie) welkome entrees creëren door toepassen van bv. bomen en kunstuitingen. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:


46

Resultaat 5 Voortzetting speelnota met speelvoorzieningen aangepast aan leeftijdsopbouw wijk.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Op basis van controleoverzicht speeltoestellen 2014 opstellen planning vervanging speeltoestellen 2015. Bij vervanging speeltoestellen gebruik maken van de burgerkracht (gekantelde werkwijze). 2. Bij vervanging speeltoestellen en/of uitbreiding speelruimte gebruik maken van de burgerkracht (gekantelde werkwijze). Hierbij rekening houden met leeftijdsopbouw van de wijk. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

Resultaat 6 Wij overleggen met de schoolbesturen om de speelplaatsen op scholen ook buiten de schooltijden open te stellen.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Schoolspeelplein de Kring realiseren waarbij het schoolspeelplein een openbaar karakter krijgt. 2. In onderwijsplatform opnieuw openbaarheid schoolplein bespreekbaar maken, zodat we schoolpleinen kunnen omzetten naar openbare schoolspeelpleinen. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

4.3

Landschap en Buitengebied

Gilze en Rijen is en blijft een groene gemeente, gelegen tussen twee grote steden. Wij streven naar een goede balans tussen natuur, (verbrede) landbouw en recreatie & toerisme. Het Bestemmingsplan Buitengebied is het ruimtelijk en wettelijk kader waaraan functies, activiteiten en ontwikkelingen getoetst worden. Wij overleggen structureel met ZLTO, Natuur- en landschapsvereniging, Brabants Landschap e.d. over hoe elkaars activiteiten zo optimaal mogelijk op elkaar kunnen worden afgestemd. Daar waar het zich aandient, staan we open voor het verplaatsen van agrarische bedrijven, als er sprake is van een conflict met de leefomgeving. We zoeken dan, binnen de bestaande regelgeving, naar mogelijkheden om deze verplaatsing te faciliteren. Resultaat 1 Landschapsprojecten in samenspraak met ZLTO, NLGR en andere stakeholders.


Specifieke activiteiten in 2015: Uitvoeren van de projecten uit het werkplan 1. landschapsontwikkeling en biodiversiteit 2011. 2. Voortdurend overleg met alle betrokkene organisaties via het zogenaamde ‘Groot Overleg Landschapsontwikkeling’. 3. Ecologisch bermbeheer evalueren. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: 3. De NLGR doet onderzoek en komt met aanbevelingen.

47

Resultaat 2 Verbreding van de landbouw t.b.v. de recreatieve sector mogelijk maken.

Specifieke activiteiten in 2015: Actief inspelen op concrete verzoeken. 1. Activiteiten na 2015: Nadere toelichting:

4.4

Milieu

De gemeente voert een aantal belangrijke taken uit op het gebied van milieu; afvalinzameling, rioolbeheer, vergunningverlening en toezicht van milieuaspecten in het kader van de WABO (de inhoudelijke kennis over deze onderdelen is sinds 2013 georganiseerd binnen de Omgevingsdienst Midden- en West Brabant), bodemonderzoek, sanering van woningen in verband met verkeerslawaai, ondersteuning van Prorail bij de sanering van spoorweglawaai volgens de wet Swung, en diverse activiteiten op gebied van groen en duurzaamheid. Daarnaast heeft de gemeente bij haar eigen bedrijfsvoering een voorbeeldfunctie als het gaat om milieuvriendelijkheid, zoals milieuvriendelijk onkruidbeheer, inzet van elektrische auto’s en duurzame straatverlichting. De luchtmachtbasis is een belangrijke werkgever voor de gemeente, en zet onze gemeente “op de kaart”. Wij zijn er trots op dat vanuit Gilze en Rijen een bijdrage wordt geleverd aan belangrijke vredesmissies in de wereld. De basis heeft ook een keerzijde. Door veel van onze inwoners wordt geluidoverlast ervaren door de vliegbewegingen van de helikopters. Resultaat 1 Terugdringen van de overlast van vliegverkeer waarbij lobby vanuit de gemeente, het COVM en het nieuw Luchthavenbesluit aanknopingspunten zijn.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Actief inspelen op ontwikkelingen met betrekking tot de voorbereiding van het nieuwe Luchthavenbesluit 2016. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

Resultaat 2 Diftar systeem de komende vier jaar handhaven met een jaarlijkse evaluatie. Het systeem waar mogelijk verder verfijnen.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Actief inspelen op de mogelijke ontwikkelingen bij kunststof inzameling zoals afschaffen statiegeld, inzameling drankkartons en het stapsgewijs verminderen van de inzamelvergoeding. 2. Monitoren aanbiedgedrag voor de beoordeling van de juistheid voor de tariefstelling. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: 1. Afhankelijk van de landelijke ontwikkelingen passen wij als gemeente onze reguliere inzameling hierop aan. We overwegen het invoeren van een lagere inzamelfrequentie voor het restafval ter compensatie van de lagere inzamel vergoeding kunststof. 2. We evalueren de hoogte van de tarieven voor de huis aan huis inzameling in vergelijk met tarief grof afval milieustraat.


48

Resultaat 3 Uitvoeren van de onkruidbestrijding op een milieuvriendelijke wijze.

Specifieke activiteiten in 2015: Toets laten uitvoeren voor certificering volgens de 1. barometer duurzaam terrein beheer. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Vanwege het steeds minder beschikbaar zijn van bestrijdingsmiddelen en het minder belasten van het milieu (vanwege drinkwater vervuiling) willen wij streven naar een “gouden” certificaat.

Resultaat 4 Onderzoek naar uitbreiden en flexibiliseren van de openstelling van de milieustraat.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Evalueren verhoogde servicemaatregelen zoals de verruiming openingstijden milieustraat en de hogere ophaalfrequentie van kunststof. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Hierbij maken we een afweging tussen extra service en kosten.

4.5

Water

Gilze en Rijen kent relatief weinig oppervlaktewater. De gemeente heeft wel een belangrijke taak op gebied van rioolbeheer. Dit wordt uitgevoerd conform het (verbrede) Gemeentelijke Rioleringsplan (vGRP) uit 2009. Dit gebeurt de afgelopen jaren steeds meer in samenwerking met buurgemeenten en het waterschap. Hiervoor zijn diverse overeenkomsten getekend. Jaarlijks stemmen we af welke projecten we in regionaal verband gaan uitvoeren. Resultaat 1 Opstellen van een nieuw Verbreed GRP na 2014.

4.6

Specifieke activiteiten in 2015: 1. We stellen een nieuw verbreed gemeentelijk rioleringsplan (vGRP) op en laten het vaststellen. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Het opstellen van het vGRP doen we samen met andere gemeenten.

Duurzaamheid

De gemeente intensiveert haar inzet op duurzaamheid. Omdat duurzaamheid een erg breed begrip is, focust de gemeente zich daarbij op de volgende onderwerpen: energiebesparing bestaande woningvoorraad; hernieuwbare energie (zon-, wind- en biogas e.d.); ecologisch kapitaal (natuur- en landschap); eigen organisatie (inclusief vastgoed en openbare verlichting). De gemeente heeft hierin vooral een stimulerende en regisserende rol. Bovendien een voorbeeldfunctie voor de eigen organisatie. De gemeente werkt nauw samenwerken met bewoners en organisaties. Energie Gilze Rijen (ENGR) is bij de verdere aanpak een belangrijke gesprekspartner. We nemen actief deel aan regionale afstemming van activiteiten.


49

Resultaat 1 Energetisch verbeteren van de bestaande woningvoorraad in overleg met de woningcorporaties, en door het ondersteunen van particuliere initiatieven.

Specifieke activiteiten in 2015: Voorbeeldproject van ENGR (‘Buurkracht’) actief 1. ondersteunen. Voorbeeldproject Leijstromen ontwikkelen. 2. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

Resultaat 2 Verbeteren van de duurzaamheid van woningen.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Bij nieuwbouwwoningen hanteren wij de wettelijke EPC norm. Daarom hanteren wij niet meer de GPRgebouwen. 2. In het plangebied Vliegende Vennen Noord-Oost gaan we voor energieneutrale woningbouw. 3. Wij onderzoeken manieren om ook bij de bestaande woningvoorraad energiebesparingen te realiseren. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

Resultaat 3 Wij stellen energieambitie op in overleg met Energie Gilze en Rijen (ENGR).

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Ontwikkelen van concrete activiteiten met ENGR en het faciliteren daarvan. Energiebesparingen op het gebied van bestaande 2. openbare verlichting. 3. Waar mogelijk toepassen van Led-verlichting bij nieuwe projecten. 4. Verbeteren van de energielabels voor het vastgoed van de gemeente en het opstellen van een projectplan voor alle gebouwen met een nader uit te werken fasering. Activiteiten na 2015: 1. Isoleren van de daken van het gemeentehuis tijdens het vervangen van de dakbedekking. We bekijken dan ook de mogelijkheid om zonnepanelen te plaatsen op deze daken. Nadere toelichting: Hierbij aandacht voor: o Ruimte voor de toepassing van zonne-energie, oplaadpunten, besparingen en isolatie; o Verduurzamen van de openbare verlichting o.b.v. de vastgestelde beleidsvisie; o Verduurzamen van gemeentelijke bouwen en optimaal benutten van duurzame energiebronnen met zonnepanelen e.d.;

4.7

“Groene paragraaf”

In het belang van een goed leef- en werkklimaat koesteren wij de groene leefomgeving van onze gemeente en streven we naar het vergroten van de biodiversiteit. We gaan binnen onze gemeente zorgvuldig om met bestaande groene elementen en bomen, en we zoeken ook hiervoor de samenwerking met onze burgers en de Natuur en Landschapsvereniging Gilze en Rijen (NLGR) en ZLTO (zie ook onderdeel 4.3). Wij streven bij de ruimtelijke inrichting van onze gemeente naar een goede balans tussen bouwen en groen, waarbij we de


50

wensen van de burgers niet uit het oog verliezen. Bij nieuwe projecten proberen we flora en fauna zoveel mogelijk te ontzien. Waar dat niet kan zorgen wij voor voldoende compensatie. In onze openbare ruimte krijgen zo veel mogelijk (inheemse) soorten bomen en planten een kans, als dit past in de omgeving. Uitgangspunt bij onze projecten is het behouden en versterken van het groen in het buitengebied en in de dorpen. We zoeken waar mogelijk “groene” samenwerking met burgers, bedrijven, buurgemeenten en andere overheden. Voor het duurzaam inrichten van het groen in de gemeente stellen we in onze contracten eisen aan duurzaamheid voor de projectrealisatie, toe te passen materialen en planten. Resultaat 1 We maken ons sterk voor de realisatie van ecologische verbindingszones in onze gemeente.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Vervolgfase EVZ de Boomkikker. Voorbereidingen voor project verbetering landschap 2. Gilzer Wouwerbeek. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

Resultaat 2 Wij planten de komende vier jaar 50 potentieel ‘monumentale bomen’ binnen de vier kernen.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. We maken een projectplan in overleg met de NLGR en andere betrokken organisaties en partijen. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:


Code

Omschrijving

Rekening 2013 3.335 101 189 0 37 0 4.175 3.971 358 15 228 55 390 23 125 26 122 167

Begroting 2014 3.504 180 209 0 54 0 4.932 4.006 432 0 169 8 402 40 114 28 90 93

Begroting 2015 3.583 62 209 0 15 0 4.462 3.804 260 0 202 7 404 30 117 28 92 94


8.960

9.906

9.344

9.277

8.822


4.357

4.353

4.025

4.028

4.031

4.034


4.603

5.553

5.319

5.249

4.792

4.787

410 Openbare ruimte 420 Waterbeleid 430 Landschap en reconstructie 440 Milieuaangelegenheden 450 Ruimtelijke ordening 460 Woningbouw en volkshuisvesting 470 Kadaster 480 Ondernemen 490 Gronden /gebouwen algemeen


L B L B L B L B L B L B L B L B L B

Meerjarenbegroting 2016 2017 2018 3.521 3.450 3.448 63 63 64 209 209 209 0 0 0 15 15 45 0 0 0 4.446 4.064 4.037 3.805 3.806 3.807 260 260 260 0 0 0 212 211 208 7 7 7 403 403 403 30 30 30 117 117 117 28 29 29 92 92 92 95 96 97 8.821

51

Toelichting: De belangrijkste verschillen tussen de ramingen in begroting 2015 en begroting 2014 zijn: 1. 2. 3. 4.

5.

6.

7. 8.

9. 10.

11.

Omschrijving In 2014 is de laatste termijn van € 72.500 voor de nieuwbouw van Dierenasiel Breda e.a. geraamd. Het benodigde budget wordt in 2014 eenmalig onttrokken aan de algemene reserve. In 2014 zijn baten en lasten geraamd voor het project Externe veiligheid. In afwachting van een eventuele subsidietoekenning zijn voor 2015 nog geen baten en lasten geraamd. In 2014 zijn eenmalige middelen geraamd voor gevelisolatieprojecten. De projecten worden gefinancierd door subsidies. De kosten van handhaving en toezicht (oa BOA’s) zijn in 2014 geboekt op milieutaken. Omdat het taakveld van handhaving en toezicht breder is dan milieu, ramen we deze kosten met ingang van 2015 bij overige maatregelen inzake openbare orde (programma 2). In het Beleidsplan Openbare Verlichting staat hoe wij binnen onze gemeente omgaan met openbare verlichting. In dit plan is vastgelegd hoe de conventionele verlichting wordt vervangen door duurzame verlichting. De kosten hiervan worden met ingang van 2015 geraamd op € 175.000 per jaar. In 2014 hebben de werkzaamheden voor het aanleggen van glasvezel in onze gemeente plaatsgevonden. We hebben hiervoor in 2014 eenmalig kosten voor toezicht geraamd. Tegenover deze kosten staat een eenmalige opbrengst. In 2014 zijn eenmalig extra middelen opgenomen voor het verfraaien van de entree van de kernen. De regeling Groen Blauwe Diensten 2010-2013 voorzag in een jaarlijkse bijdrage van onze gemeente van € 30.000 per jaar. In 2015 gaan we de nog niet bestede middelen van de afgelopen jaren aanwenden, zodat de jaarlijkse storting vooralsnog kan vervallen. Het project actualiseren bestemmingsplannen is in 2014 afgerond. De VNG roept gemeenten op meer te gaan doen aan energiebesparing bij de bestaande woningvoorraad. Daartoe bereiden we (regionale) activiteiten voor in overleg met onder andere de Energie coöperatie Gilze-Rijen. Voor de ondersteuning van dit alles (organisatie, ondersteuning en maatregelen) ramen wij vanaf 2015 een bedrag van € 25.000. Overige afwijkingen. Totaal


L/B L


L B L B L

22 22 180 180 144

V N V N V

L

175

N

L B

118 118

V N

L L

42 30

V V

L L

154 25

V N

L B

1 9 233

N N V

52

Programma 5

Mobiliteit

A. Algemeen Missie De gemeente Gilze en Rijen is een leefbare, bereikbare en veilige gemeente. Context en achtergronden Het verkeersbeleid in Gilze en Rijen maakt het inwoners en bezoekers mogelijk zich veilig en snel te verplaatsen. Het beleid draagt tevens bij aan een veilige en leefbare omgeving waar het goed wonen, werken en recreëren is. De gedachte achter het concept "Duurzaam Veilig" heeft zich de afgelopen jaren bewezen en blijft de komende jaren de hoeksteen van het verkeersbeleid van de gemeente Gilze en Rijen. In het verkeersbeleid kiezen wij voor de drie pijlers bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid. Er is niet voor gekozen om in één van de drie pijlers te excelleren, maar het in een gezonde onderlinge balans te brengen en te houden. Het gemeentelijke verkeersbeleid sluit aan op het Rijks- en Provinciaal beleid. Om aan de beleidsuitgangspunten invulling te geven voeren we de projecten, die in het meerjaren uitvoeringsprogramma zijn opgenomen, uit. Het uitvoeringsprogramma stellen we jaarlijks bij om goed op de veranderende omstandigheden in te kunnen spelen. Hierbij houden we rekening met de beschikbare middelen zoals die in de meerjarenbegroting zijn opgenomen. Kaderstellende beleidsnota’s/verordeningen/studie’s Verkeer - en Vervoersplan (GVVP) 2009-2015 MER N282


Bereikbaarheid

De gemeente streeft naar een goede verkeersveiligheid en bereikbaarheid. Uitgangspunt is dat we streven naar nul verkeersslachtoffers. De gemeente Gilze en Rijen is goed bereikbaar onder andere via de snelweg A58, de Provinciale weg N282 en het spoor. De goede bereikbaarheid van de gemeente is een belangrijke vestigingsvoorwaarde voor bedrijven en (nieuwe) inwoners. Verder versterken we de structurele regionale lobby voor de verbreding van de A58, vooral het traject Breda – Tilburg. Omdat Gilze en Rijen geen middelbaar onderwijs kent, gaan veel jongeren op de fiets naar een school in Dongen, Oosterhout, Breda of Tilburg. Het is belangrijk dat de fietsverbindingen met die plaatsen veilig zijn. De verbreding van de N282 dient zich aan. Dit heeft veel gevolgen voor Rijen en Hulten. Bij het aanleggen van de weg houden we rekening met de verkeersprognoses uit het nieuwe verkeersmodel. Het huidige gemeentelijke verkeers- en vervoersplan loopt tot 2016, en is de basis geweest voor alle investeringen in wegen en fietspaden in de afgelopen periode. De faciliteiten op en rond het station worden verbeterd overeenkomstig de Toekomstvisie Spoorzone.


53

Resultaat 1 Evaluatie van huidige GVVP in 2015 en vaststellen nieuw GVVP in 2016, met aandacht voor veilige fietsverbindingen.

Specifieke activiteiten in 2015: Evaluatie GVVP. 1. Activiteiten na 2015: 1. Opstellen en vaststellen nieuw GVVP in 2016. Nadere toelichting:

Resultaat 2 Aanpak diverse fietsverbindingen.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Onderzoek naar haalbaarheid fietsvoorziening Molenschot-Gilze. Als het haalbaar blijkt te zijn bereiden we dit in 2015 voor en voeren het uit in combinatie met het asfalt onderhoud in 2015/2016. Fietspad Tilburgsebaan structureel opknappen of 2. herinrichten. In overleg met de bewoners en betrokken partijen leggen we in 2015 een voorstel met de varianten ter besluitvorming voor. Op basis hiervan plannen we de voorbereiding en uitvoering in. 3. Onderzoek haalbaarheid fietspad Gilze naar Riel. In 2015 voeren we hiervoor (fiets)tellingen uit. 4. Onderzoek haalbaarheid/noodzaak fietspad aan Mosstraat vanaf de Sterkenhoeve naar de Hannie Schaftlaan. In 2015 voeren we hiervoor (fiets)tellingen uit. 5. Onderzoek haalbaarheid fietspad Biestraat (grondverwerving). In 2015 voeren we hiervoor (fiets)tellingen uit. Fietsallee Breda-Alphen, in overleg met Staatsbosbeheer. 6. In het overleg willen we komen tot afspraken over het onderhoud en/of de herinrichting van de fietspaden van Staatsbosbeheer. 7. Samen met SBB inzetten voor een parkeerplaats voor mindervaliden aan de noordkant van de Chaamse bossen. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

Resultaat 3 Verbreding N282.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Communicatie met en inspraak voor omwonenden over de aanleg en de gevolgen (bijvoorbeeld Parallelweg) gedurende het hele proces. 2. Bestemmingsplan wijzigen. Activiteiten na 2015: 1. Inrichting autoluw Hulten, met een oplossing voor lokaal landbouwverkeer. De definitieve invulling en reconstructie van Hulten volgt na een definitief bestemmingsplan voor de nieuwe weg. 2. Op basis van de laatste afspraak met de provincie verwachten wij de gemeentelijke bijdrage in 2017 te leveren. 3. Aansluiting van de parallelweg goed uitvoeren in 2018.


54

Nadere toelichting:

Resultaat 4 Voorbereiden aanleg zuidelijke ontsluitingsweg rond Gilze.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. In overleg met de provincie de kruising Langenbergseweg-Alphenseweg aanpassen en geschikt maken voor alle richtingen. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Faseren op basis van de ontwikkeling van woningbouwplannen, en kansen voor grondaankopen benutten.

Resultaat 5 Fiets/voetgangersvoorziening nabij het NS station.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Opnemen in het uitvoeringsprogramma Spoorzone. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: We werken dit integraal uit als onderdeel van de ontwikkeling spoorzone, waarbij we rekening houden met verwijderen 3e spoor en aanleg van zuidelijke toegang en perrons.

Resultaat 6 Zorgen voor goede bereikbaarheid winkelgebieden voor publiek en toeleveranciers.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Bij melding van knelpunten onderzoeken we de mogelijkheden en waar mogelijk passen we de situatie aan. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Het goed inrichten van de winkelgebieden is aandachtspunt bij de ontwikkeling van de nieuwe centrumgebieden.

5.2

Verkeersveiligheid

Verkeersveiligheid is een verantwoordelijkheid van zowel de weggebruiker als van de gemeente. Verkeersdeelnemers moeten zich houden aan de regels en zijn zelf verantwoordelijk om goed op te letten in het verkeer. Wij moeten zorgen voor een veilige infrastructuur, vooral voor kwetsbare verkeersdeelnemers zoals fietsers en voetgangers. Ook verkeersveiligheid rondom scholen en op schoolroutes heeft onze aandacht. Wij bespreken verkeersveiligheid regelmatig in de commissie verkeer, samen met de politie en VVN. Resultaat 1 Aanpakken van straten waar doorstroming of de verkeersveiligheid in het geding is.


Specifieke activiteiten in 2015: 1. Onderzoek/voorbereiding alternatieven Raadhuisplein. 2. Aanpassen verkeerssituaties naar aanleiding van de meldingen bij het fietsmeldpunt. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

55

Resultaat 2 Doorgaand vrachtverkeer weren uit de kernen.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. In samenspraak met de politie handhaving en controle acties (laten) uitvoeren als verbod niet wordt nageleefd. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: In de kernen Gilze en Rijen is het verbod ingesteld.

Resultaat 3 Veiligheid nabij scholen blijvend onder de aandacht houden.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Bij de bouw van de nieuwe scholen de openbare ruimte veilig inrichten volgens de laatste verkeersinzichten. 2. Bij melding van knelpunten onderzoeken we de mogelijkheden en in overleg met de betrokkenen kijken we hoe we de situatie aan kunnen passen. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

Resultaat 4 Verkeersveilig maken van schoolroutes.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Overleg met de scholen over onder andere de veiligheid van de schoolroutes. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Afgelopen jaren is door de uitvoering van het Octopus project de veiligheid rondom de school en schoolroutes al flink verbeterd. We hebben regelmatig overleg met de scholen en besteden hier aandacht aan. Als er knelpunten zijn/ontstaan dan pakken we die aan.

5.3

Openbaar Vervoer

De gemeente heeft maar een bescheiden invloed op het openbaar vervoer. Het is wel van belang dat wij onze beleidsvoornemens verwoorden in het GVVP en deze onder de aandacht brengen bij betrokken partijen. Resultaat 1 Openbaar vervoer tenminste in de huidige staat behouden met oog voor alternatieve vervoersmogelijkheden en buurtbus.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Bij de provincie aandringen op instandhouding van de busverbinding met het AZC gelet op de uitbreidingsplannen. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

Resultaat 2 Station Gilze en Rijen behouden en de kwaliteit daarvan vergroten op basis van de Toekomstvisie Spoorzone (zie ook programma 4).

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Uitvoeringscenario Spoorzone Rijen uitvoeren. 2. Nauw overleg met NS, ProRail en andere organisaties en betrokkenen. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:


56

Resultaat 3 Realisatie geluid beperkende maatregelen Swung.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. We ondersteunen ProRail bij de voorbereiding van het Schermenproject. Activiteiten na 2015: Inrichten openbare ruimte langs de schermen. 1. Nadere toelichting:

Resultaat 4 Blijvende lobby in spoor-overleggen bij Provincie, ministerie en Prorail.

Specifieke activiteiten in 2015: e 1. Actief deelnemen aan provinciale werkgroep aanleg 3 spoor Betuwelijn. 2. Actief deelnemen een provinciale werkgroep taskforce Brabantroute. 3 Inventarisatie laten uitvoeren van de gevolgen van invoering Brabantspoor 2014 (routering gevaarlijke stoffen). 4 Indienen subsidieverzoek tunnel in de plaats van overweg Oosterhoutseweg (samen met provincie). Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: We besteden aandacht aan het terugdringen van vervoer van gevaarlijke stoffen over de Brabantroute, spoorse doorsnijdingen en geluidsoverlast.


Code

Omschrijving

Rekening 2013 1.245 0 535 29

Begroting 2014 1.483 0 558 111

Begroting 2015 1.761 0 526 58


1.780

2.041

2.287

1.769

2.367

556


29 1.752

111 1.931

58 2.229

58 1.711

58 2.309

58 498

510 Infrastructuur 520 Verkeersveiligheid



L B L B

Meerjarenbegroting 2016 2017 2018 1.245 1.843 32 0 0 0 524 524 524 58 58 58

57


Omschrijving Op dit programma zijn diverse investeringen, onder andere vanuit het GVVP, geraamd. Deze investeringen hebben een maatschappelijk nut en worden ineens afgeschreven. De lasten van deze investeringen worden gedekt uit een (bestemmings)reserve. In 2014 bedroeg de raming € 1.428.000. Hierbij zijn o.a. onderstaande projecten in uitvoering cq. uitgevoerd: o Herinrichting Ridderstraat € 403.000; o Aanpassing Statenlaan € 237.000; o Opknappen Versterstraat € 199.000; o Opknappen Gagelrijs € 40.000; o Herinrichting Raadhuisstraat € 147.000; o Parkeerplaats atletiekbaan Spiridon € 137.000.

L/B L


Voor 2015 staan voor een bedrag van € 1.729.000 aan projecten geraamd. Dit betreft o.a. de volgende grote projecten: o Laagstraat € 390.000; o Fietsverbinding Molenschot - Gilze € 417.000; o Fietspaden Tilburgsebaan € 530.000. 2. 3.

In 2014 zijn baten en lasten geraamd voor het project Regionale verkeerstellingen. In afwachting van een eventuele subsidietoekenning zijn voor 2015 nog geen baten en lasten geraamd. Overigen Totaal


L B L B

50 50 5 3 298

V N V N N

58

Programma 6

Inkomen en zorg

A. Algemeen Missie Voor inwoners die (tijdelijk) niet in staat zijn om te voorzien in hun eigen inkomen is er een vangnet in de vorm van een uitkering op grond van de Wet Werk en Bijstand. Wij zorgen ervoor dat inwoners die aanspraak maken op een uitkering integraal, snel en adequaat worden geholpen. Een goede gezondheid vormt de basis voor een gelukkig leven en biedt meer kansen om volwaardig mee te doen aan onze samenleving. Met ons gezondheidsbeleid spelen we hierop in, mede vanuit de invalshoek dat we door preventieve maatregelen een later beroep op dure voorzieningen kunnen beperken. Context en achtergronden Gelijktijdig met de invoering van de Participatiewet wordt de Wet Werk en Bijstand met ingang van 2015 op een aantal onderdelen aangepast. Het doel van deze wetswijzigingen is tweeledig: 1. De socialezekerheidswetgeving moet houdbaar en toegankelijk blijven; 2. Er wordt voorzien in maatregelen voor mensen die het zonder extra steuntje in de rug niet kunnen redden. Het kabinet is van mening dat de bijstand activerender moet, om zo de sociale zekerheid houdbaar en toegankelijk te houden. Om dat te bewerkstelligen is een aantal maatregelen genomen: Samenvoeging van alle regelingen voor mensen die het niet op eigen kracht redden (WSW, Wajong en WWB) tot de Participatiewet; Uniformering van de arbeidsverplichtingen en verzwaring van het maatregelenregime; Invoering van de kostendelersnorm; Overheveling van de toeslag voor alleenstaande ouders naar kindgebonden budget. Maar voor de mensen die het op eigen kracht niet redden is ook een aantal ondersteunende maatregelen genomen: Verruiming van de individuele bijzondere bijstand; Verruiming mogelijkheden categoriale bijzondere bijstand voor zorgverzekeringen en verruiming mogelijkheden stadspassen; Langdurigheidstoeslag wordt een individuele inkomenstoeslag. Landelijk bestaat er veel aandacht voor de armoedeproblematiek. Er is al enige jaren een duidelijke trend waarneembaar, dat steeds meer personen in financiële problemen komen. We houden ontwikkelingen op dat vlak goed in de gaten en bestrijden armoede actief. De doelgroep kinderen geven we daarbij onverminderd speciale aandacht. Kaderstellende beleidsnota’s/verordeningen De kaderstellende nota’s Participatiewet (Implementatienota Participatiebeleid) worden nog in 2014 ter vaststelling aan de raad voorgelegd, evenals de Verordening Cliëntenparticipatie, de Afstemmingsverordening, de Verordening Individuele inkomenstoeslag, de Verordening Individuele studietoeslag, de Verordening Tegenprestatie en de Re-integratieverordening; Nota minimabeleid gemeente Gilze en Rijen (augustus 2010); Nota volksgezondheid Gilze en Rijen (december 2007); Nota gezondheidsbeleid regio Midden-Brabant 2014-2015 (2013);


59


Volksgezondheid

Een goede gezondheid is één van de belangrijkste voorwaarden voor menselijk geluk en welzijn. De gemeente participeert voor de taken op het gebied van volksgezondheid in de GGD Hart van Brabant. De GGD voert namens de deelnemende gemeente een takenpakket uit op het gebied van volksgezondheid. Uitvoering van het takenpakket van de GGD gebeurt op basis van een beleidsplan. Binnen dit beleidsplan bestaat er beperkte ruimte voor gemeente specifieke wensen. In 2015 vindt er een kerntakendiscussie plaats tussen GGD en gemeenten. Resultaat 1 Beleid rondom volksgezondheid in principe continueren en blijven evalueren.

6.2

Specifieke activiteiten in 2015: Opstellen nota gezondheidsbeleid met de regio 1. Midden-Brabant. Activiteiten na 2015: 1. Uitvoeren van de acties uit de nota gezondheidsbeleid. Nadere toelichting: In ons lokaal gezondheidsbeleid zetten we in op preventie om beroep op dure voorzieningen te beperken. Aandachtspunten blijven onverminderd het middelengebruik onder de jeugd, overgewicht en dementie.

Inkomen

Inwoners die rondom het bestaansminimum leven kunnen rekenen op de gemeente voor financiële ondersteuning. Resultaat 1 Klanten worden bij uitkeringsaanvragen integraal, snel en adequaat geholpen .

Specifieke activiteiten in 2015: Invoering toepassing Quick Scan, Integrale 1. Vraagverheldering en persoonlijk actieplan 2. De inzet van het instrument loonkostensubsidie 3.

Controle op rechtmatigheid, inclusief huisbezoeken

Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Met de bestaande klanten voor wie de invoering van de Participatiewet financiële consequenties heeft (alleenstaande ouders, kostendelersnorm) wordt tijdig en persoonlijk gecommuniceerd over de wijzigingen, alternatieven en de mogelijkheden tot ondersteuning.

6.3

Armoedebeleid

Inwoners die rondom het bestaansminimum leven kunnen rekenen op de gemeente voor materiële of financiële ondersteuning of schuldhulpverlening. Via de voedselbank en de stichting Leergeld worden ook veel gezinnen met financiële problemen geholpen. Het huidige armoedebeleid wordt voorgezet. Wij zijn extra alert op problematische situaties waar kinderen bij betrokken zijn. Wij blijven ook inzetten op het verhogen van de maatschappelijke participatie van deze doelgroep, met als uiteindelijk doel het verkrijgen van betaald werk. Resultaat 1 Vergroten van de effectiviteit van het armoedebeleid


Specifieke activiteiten in 2015: 1. Mogelijkheden tot aanvullende inkomensvoorzieningen structureel onderdeel uit laten maken van de gesprekken bij ondersteuningsvragen. 2. Afspraken maken met lokale partners over het vergroten van het bereik van het gemeentelijk minimabeleid. 60

Ondersteuning van de Voedselbank en Stichting Leergeld. Beperken van de wachtlijsten voor schuldhulpverlening en meer nadruk leggen op het voorkomen van schulden (onder andere door budgettrainingen). Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Armoede zorgt ervoor dat mensen niet volwaardig kunnen meedoen in onze samenleving. Ondanks dat landelijke cijfers uitwijzen dat het aantal gezinnen dat onder het niveau van het sociaal minimum leeft de afgelopen jaren is toegenomen, neemt het beroep op en de uitgaven aan bijzondere bijstand niet substantieel toe. Het aantal mensen met problematische schulden is de afgelopen jaren wel toegenomen. We willen bereiken dat deze categorie mensen snel geholpen kan worden via het Meldpunt Schuldhulpverlening en de Kredietbank.

3. 4.


Code

Omschrijving

Rekening 2013 793 0 17 0 698 30 5.903 4.637 392 0

Begroting 2014 812 0 15 0 759 13 6.396 5.270 390 0

Begroting 2015 849 0 17 0 755 13 6.406 4.982 367 0


7.802

8.371

8.394

8.279

8.144


4.667

5.283

4.994

4.994

4.994

4.994


3.135

3.089

3.400

3.285

3.150

3.149

620 Volksgezondheid 630 Opvang asielzoekers 640 Armoedebeleid 650 WWB-Inkomen 660 Maatschappelijk werk

L B L B L B L B L B

Meerjarenbegroting 2016 2017 2018 849 849 849 0 0 0 17 17 17 0 0 0 754 753 752 13 13 13 6.276 6.146 6.146 4.982 4.982 4.982 383 378 378 0 0 0 8.143


2.

Omschrijving De beschikking 2014 liet voor de uitvoering van de Wet werk en bijstand en de Wet participatiebudget een positief beeld zien. Op basis van het neerwaarts bijgestelde budget 2014 is het verwachte budget voor 2015 bijgesteld. Overige afwijkingen. Totaal


L/B B

L


23 311

N N

61


62

Programma 7

Onderwijs

A. Algemeen Missie Jeugdigen in Gilze en Rijen kunnen zich ontwikkelen tot participerende burgers. De gemeente schept daartoe de voorwaarden voor persoonlijke groei. Context en achtergronden Voor het onderwijs hebben wij de verantwoordelijkheid op de terreinen leerplicht, onderwijshuisvesting, onderwijsachterstandenbeleid, zorg om de school en de lokale educatieve agenda. Met de invoering van passend onderwijs (1 augustus 2014) is het de bedoeling dat meer kinderen naar het regulier onderwijs gaan. Grote verantwoordelijkheden komen bij de samenwerkingsverbanden van het onderwijs te liggen. Zij moeten er voor zorgen dat ieder kind geplaatst kan worden. Hierdoor moet het aantal thuiszitters afnemen. De problematiek van voortijdig schoolverlaten hebben we aardig onder controle in onze gemeente. Door een consequente registratie van schoolverzuim, o.a. door uitwisseling met DUO, sporen we voortijdig schoolverlaters relatief snel op. Kaderstellende beleidsnota’s/verordeningen Integraal Huisvestingsplan onderwijs 2010-2020 (februari 2010); Nota onderwijsachterstandenbeleid (najaar 2011); Verordening ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzalen gemeente Gilze en Rijen (november 2010); Nota volksgezondheid 2007-2010 Gilze en Rijen (december 2007); Nota gezondheidsbeleid regio Midden-Brabant, 2014-2015 (oktober 2013); Notitie Brede School (najaar 2011); Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs Gilze en Rijen (2011); Beleidsnotitie Sportstimulering Gilze en Rijen (september 2011); Beleidsnota speelruimte Gilze en Rijen “wie gaat er mee buiten spelen” (september 2011).


Onderwijshuisvesting

De gemeente heeft de afgelopen jaren haar verantwoordelijkheid voor goede onderwijshuisvesting zeer serieus genomen. Via het integraal onderwijshuisvestingsplan (IHP) is er inmiddels veel geïnvesteerd in kwalitatief goede en gezonde huisvesting voor onze basisschoolleerlingen. De komende periode willen we het IHP voltooien. Daarbij moeten we inspelen op een tweetal ingrijpende (financiële) veranderingen, te weten de motie Van Haersma Buma en wijzigingen financiering van het buitenonderhoud van de basisscholen. Wij gaan ervan uit dat deze kortingen zo veel mogelijk "in het veld" goedgemaakt worden. Hierbij wordt breder gekeken dan alleen naar onderwijshuisvestingsgerelateerde onderwerpen. Hierover zijn wij in overleg met de schoolbesturen.


63

Resultaat 1 Nieuwbouw/renovatie schoolgebouwen.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Realisatie nieuwbouw De Kring. Realisatie nieuwbouw De Brakken. 2. Aanpassing Burgemeester van Mierloschool. 3. 4. Afspraken maken met de schoolbesturen over hun bijdrage in IHP. Activiteiten na 2015: 1. Realisatie nieuwbouw De Wildschut in 2016. Mogelijk uitbreiding Prinsenbosschool. 2 Aanpassingen De Bolster. 3. Nadere toelichting: We realiseren de nieuwbouw en renovatie van de schoolgebouwen volgens hedendaagse eisen (bouwtechnisch, onderwijskundig, gezondheidskundig en milieutechnisch). Omdat de bekostiging van onderwijshuisvesting van rijkswege wordt aangepast, maken we afspraken met de schoolbesturen over hun bijdrage in het IHP.

Resultaat 2 Inzetten op behoud van scholen in Molenschot en Hulten.

Specifieke activiteiten in 2015: In het OOGO maken we met de schoolbesturen 1. afspraken over het behoud van de scholen in Molenschot en Hulten. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Buiten de verantwoordelijkheid voor onderwijshuisvesting hebben we hier geen invloed op. Wel kunnen we in het overleg met de schoolbesturen hier afspraken over maken.

7.2

Lokaal beleid

Via het Brede School concept wordt kinderen de mogelijkheid geboden om ook buiten schooltijd bezig te zijn met hun ontwikkeling, bijvoorbeeld op het gebied van sport, cultuur of milieueducatie. Op het gebied van sport zetten we daartoe buurtsportcoaches in; daarnaast nodigen we lokale verenigingen en organisaties uit aan dit concept deel te nemen. Scholen maken daarin overigens zelf hun keuzes. Het is van belang dat de jeugd ook zelf aangeeft wat zij belangrijk vindt binnen onze gemeente. De jeugdgemeenteraad heeft daarbij in de afgelopen periode een belangrijke rol gespeeld. Resultaat 1 Aandacht voor onderwijs achterstandenbeleid (vroegtijdige signalering, vve-aanbod)


Specifieke activiteiten in 2015: 1. Alle pedagogisch medewerkers van de peuterspeelzalen hebben taalniveau 3F. Om dit niveau te bereiken hebben sommigen scholing nodig. Activiteiten na 2015: 1. Harmonisatie peuterspeelzaalwerk en kinderopvang. Nadere toelichting: Via het Rijk is er geld beschikbaar om te zorgen voor deze scholing. Uit onderzoek is gebleken dat het taalniveau van de persoon op de groep heel belangrijk is voor onder andere de taalontwikkeling van de kinderen. Het is nog niet bekend welke specifieke activiteiten er van de gemeente verwacht worden als de peuterspeelzalen en kinderopvang gaan harmoniseren. We verwachten wel dat bij de harmonisatie een rol voor de gemeente is weggelegd.

64

Resultaat 2 Ondersteuning brede school activiteiten.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Invulling van de activiteiten vindt plaats door het veld, waarbij de scholen steeds beter zorgen dat het schoolse en naschoolse aanbod qua inhoud beter op elkaar aansluiten. Het naschoolse aanbod is een verdieping/verrijking op het schoolse aanbod. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:

Resultaat 3 Bij aanbesteding leerlingenvervoer aandacht voor kwaliteit, lokale ondernemers en kosten.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Onderzoeken mogelijkheden voor samenwerking met de gemeenten Baarle-Nassau en Alphen-Chaam. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting:


Code

Omschrijving

Rekening 2013 209 0 1.150 145 1.218 349 306 0

Begroting 2014 215 0 1.384 8 1.280 374 346 0

Begroting 2015 214 0 1.185 8 1.237 398 384 0


2.884

3.225

3.021

2.960

2.913

2.858


493 2.390

382 2.843

407 2.614

378 2.582

379 2.534

380 2.478

710 Basisonderwijs 720 Onderwijshuisvesting 730 Lokaal onderwijsbeleid 740 Lokaal jeugdbeleid


L B L B L B L B

Meerjarenbegroting 2016 2017 2018 215 214 214 0 0 0 1.217 1.170 1.115 8 8 8 1.208 1.208 1.208 370 371 371 321 320 320 0 0 0

Toelichting: De belangrijkste verschillen tussen de ramingen in begroting 2015 en begroting 2014 zijn: 1. 2.

3.

Omschrijving De kortingen op onderwijsmiddelen via de Algemene uitkering verwachten we goed te maken in het veld. Het gaat hier om de motie Haersma Buma (€ 320.000) en het buitenonderhoud (€ 195.000) De kosten van kapitaallasten zijn in 2015 hoger dan in 2014. Het gaat om de kapitaallasten van de kredieten voor De Kring, Prinsenbosschool, De Brakken en De Wildschut. Deze lasten dekken wij uit de bestemmingsreserve onderwijs. Overige afwijkingen. Totaal


L/B L


L

312

N

L B

2 24 229

V V V

65


66

Programma 8

Vrije tijd

A. Algemeen Missie We willen dat iedereen die in onze gemeente woont ook kan meedoen aan onze samenleving. We willen ervoor zorgen dat alle inwoners op een prettige wijze hun vrije tijd kunnen besteden in onze gemeente. Dat versterkt onze positie als woongemeente tussen twee grote steden. Dit doen wij door: - Een gevarieerd aanbod van vrije tijdsvoorzieningen in stand te houden en te ontwikkelen zoals sportaccommodaties, recreatieve voorzieningen en culturele accommodaties. - Het financieren/subsidiëren van diverse culturele, recreatieve en sportieve activiteiten. - Het stimuleren van onze inwoners om deel te nemen aan sport -, culturele en recreatieve activiteiten. - Het stimuleren van vrijwilligers door ze te waarderen en te faciliteren in het werk dat ze belangeloos doen. Ruimtelijk gezien gaan wij samen met alle belanghebbenden ervoor zorgen, dat de potentie van ons buitengebied voor extensieve recreatie ten volle wordt benut. Samen met andere belanghebbende organisaties en partijen zoeken we naar kansen voor verdere ontwikkeling van het landschap, zowel vanuit natuurbesef als vanuit het besef dat dit landschap de drager is van veel recreatie activiteiten en bedrijven. Vanuit ons economisch beleid onderhouden wij goede contacten met recreatie-ondernemers en waar mogelijk faciliteren we hen. Dat laatste niet alleen in het belang van henzelf, maar ook in het belang van een veelzijdig en kwalitatief hoogstaand aanbod voor de recreant. In regionaal verband ondersteunen wij de ontwikkeling van de ‘Leisure Boulevard’. Onze bijdrage ligt dan vooral op het gebied van realisatie van (korte) verblijfsmogelijkheden voor bezoekers van regionale en lokale voorzieningen in hotels en op campings en het bieden van aantrekkelijke faciliteiten en voorzieningen in het buitengebied. Context en achtergronden Recreatie en toerisme geven - in combinatie met wonen en werken - gezicht aan onze gemeente. Het moet goed vertoeven zijn in Gilze en Rijen! We maken ons daarvoor sterk, niet alleen voor de eigen bewoners, maar ook voor bezoekers uit de omliggende steden en kernen. Wij ondersteunen www.ontdekgilzerijen.nl en daaraan gekoppelde activiteiten. In dit programma neemt ook sport een prominente plaats in. Sport is meer dan vrije tijdsinvulling. Sport kan ook positieve effecten hebben voor gezondheid, persoonlijke ontwikkeling, sociale cohesie, leerprestaties en uiteindelijk voor de positie op de arbeidsmarkt. De gemeente is de regisseur die ervoor zorgt, dat de maatschappij de kansen van sport maximaal kan benutten. Daarvoor hebben wij in de afgelopen jaren een basis gelegd. In de komende periode gaan wij op deze lijn verder. We hebben de afgelopen jaren geïnvesteerd in vernieuwing van onze buitensportaccommodaties. We richten ons vizier nu op de binnensportaccommodaties en we gaan het toekomstplan voor de binnensportaccommodaties verder uitwerken. We hechten aan de veelheid aan culturele activiteiten in onze gemeente. Eind 2009 is een nieuwe cultuurnota opgesteld, waarin wij de koers voor de komende jaren hebben uitgezet. Ook in 2015 krijgt de uitvoering van deze nota nadrukkelijk vorm.


67

Recreatie staat duidelijk op de kaart in onze gemeente. Naast de lokale promotie activiteiten neemt de gemeente in regionaal verband deel aan de gecoördineerde uitvoering van het activiteitenprogramma MiddenBrabant via MidPoint. Kaderstellende beleidsnota’s/verordeningen Algemene subsidieverordening (2009); Cultuurnota (2009); Erfgoedverordening (2010); Notitie Brede School (2011); Recreatie en toerisme 2007 e.v., een bijdrage aan de keten (2006); Toeristisch recreatief actieplan (2013); Beleidsnotitie Sportstimulering Gilze en Rijen (2011); Evaluatie sportstimuleringsbeleid (2013); Toekomstplan accommodaties binnensport Rijen (2012); - Werkplan landschapontwikkeling en biodiversiteit (2012).


Recreatie

“Waar je woont moet het goed zijn”. De gemeente Gilze en Rijen heeft veel te bieden op het gebied van recreatie aan haar inwoners en bezoekers. Er zijn binnen onze gemeente en in de directe omgeving veel bossen, parken, golfterreinen en pleinen, speelterreinen, fiets- en wandelmogelijkheden. In 2014 is daar het recreatiegebied Wolfsweide bijgekomen. Verder is er de afgelopen periode geïnvesteerd in promotie op het toeristisch-recreatief gebied, door onder andere bewegwijzering, aansluiting bij fiets- en wandelnetwerk en het blad “Ontdek Gilze en Rijen”. Ook de ligging tussen grote attractieparken zoals De Efteling en De Beekse Bergen biedt mogelijkheden voor Gilze en Rijen op het gebied van toerisme. Binnen Midpoint is toerisme één van de speerpunten. De aandacht vanuit Gilze en Rijen zal hier ook nadrukkelijk op gefocust moeten zijn. In 2013 hebben we het Economisch Actieplan vastgesteld. Voor het toerisme en de recreatie hebben we de volgende acties benoemd:

Op toeristisch recreatief gebied sluiten we aan op de ontwikkelingen in Midden-Brabant (Leisureboulevard); Ruimte bieden aan nieuwe activiteiten (agrarisch nevengebruik, Bed & Breakfast, ommetjes, slowfood, wandel en fietsroutes e.d.); Faciliteren Lokaal toeristische adviesraad; Site ontdek Gilze en Rijen; Promotie via toeristische brochure; Toeristisch profiel communiceren; Faciliteren evenementen en initiatieven vanuit de detailhandel.

De rol van de gemeente is vooral faciliterend. We ondersteunen en maken ruimte voor initiatieven. Samen met de ondernemers op het gebied van toerisme, recreatie en horeca hebben we voor 2015 een viertal speerpunten benoemd: 1. Toegankelijker maken van de vliegbasis, inclusief Stichting Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht en de Traditiekamer; 2. Kwaliteit verbeteren van de recreatieve fiets- en wandelpaden (vooral onderhoud, parkeervoorzieningen en toegankelijkheid voor mindervaliden); 3. Ontwikkelen van nieuwe routes en arrangementen, verbinden van slow food met streekproducten; 4. Bredere promotie, aanmaak account Facebook, opzet VVV-post en folderkasten.


68

Resultaat 1 Ondersteuning van het particulier initiatief Kinderboerderij in Rijen.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Het initiatief is aan de werkgroep om met een plan te komen. Dit plan moet financieel sluitend zijn. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: De exploitatie en de financiële dekking zijn een verantwoordelijkheid van de werkgroep.

Resultaat 2 Realiseren van concrete projecten in onze gemeente die toegevoegde waarde hebben voor de toeristische sector in de regio.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Overleg met de luchtmacht over het toegankelijk maken van de basis. Overleg met Staatsbosbeheer over het onderhoud en 2. beheer van de fietspaden in de Chaamse bossen. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: De rol van de gemeente is vooral faciliterend. We ondersteunen en maken ruimte voor initiatieven. Dit doen we door overleg met alle betrokkenen op het gebied van recreatie en toerisme. Verder zorgen we voor een goed toegankelijke internetsite en een facebookpagina https://www.facebook.com/ontdekgilzerijen.

8.2

Sport

Sport is belangrijk voor gezondheid, persoonlijke ontwikkeling, sociale cohesie, leerprestaties, en uiteindelijk ook voor kansen op de arbeidsmarkt. De gemeente draagt zorg voor de basisinfrastructuur voor breedtesport in verenigingsverband, en stimuleert sportdeelname via buurtsportcoaches. In de afgelopen periode zijn de buitensportaccommodaties sportpark “Vijf Eiken” , sportpark “Verhoven” en de atletiekbaan van Spiridon gerealiseerd. Het “Toekomstplan Accommodaties Binnensport Rijen” is eveneens in de afgelopen periode vastgesteld. De komende periode nemen we de uitvoering van dit plan ter hand. Resultaat 1 Realisatie van een kunststofatletiekbaan.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Zorgen dat de baan goed in exploitatie wordt genomen. Activiteiten na 2015: 1. Continueren van een goede exploitatie/bedrijfsvoering van de baan. Nadere toelichting: De kunststofbaan heeft een lengte van 400m en leggen wij aan bij Spiridon. Bij aanvang van het begrotingsjaar 2015 is de baan gereed waarna de gemeente een juiste exploitatie ervan zal bevorderen, zodat de financiële uitgangspunten voor de realisatie van de baan tot werkelijkheid komen.

Resultaat 2 Realiseren van binnensportaccommodaties in Rijen.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Opstellen projectplan en kredietaanvraag voor realisatie van een gecombineerde zwembad-/sporthalvoorziening in de wijk Vliegende Vennen. 2. In de tweede helft van 2015 vragen wij een krediet aan voor realisatie sportzaal nabij basisschool De Brakken als onderdeel van een nieuwe pleinwand. 3. De klankbordgroep zwembad vragen wij om advies bij het opstellen van het programma van eisen en de uitwerking daarvan.


69

Activiteiten na 2015: Realisatie van nieuwe zwembad-/sporthalcombinatie. 1. Realisatie van sportzaal nabij basisschool De Brakken als 2. onderdeel van een nieuwe pleinwand. 3. Planvorming voor sportcomplex aan de Mgr.Schaepmanstraat (nieuwbouw/verbouw sporthal en sloop/herbestemming zwembad). Nadere toelichting: De accommodaties verspreiden we volgens het “toekomstplan Accommodaties Binnensport Rijen” over de wijken in Rijen; Het uitgangspunt van de realisatie van een nieuw zwembad is, dat de exploitatiekosten substantieel lager zijn dan de exploitatielasten in de afgelopen periode. Taakstellend moet de maximale subsidie vanuit de gemeente niet hoger worden dan € 200.000 per jaar (inclusief kapitaallasten); De plus-variant, waarin de door de gebruikers gewaardeerde uitgangspunten zijn inbegrepen, realiseren we; De besluitvorming over het zwembad moet zorgvuldig plaatsvinden, indien nodig kunnen wij daarbij kiezen voor fasering als die de besluitvorming en de communicatie ten goede komt; We stellen een gebruikersgroep als klankbord voor planvorming in.

Resultaat 3 Evaluatie buurtsportcoaches.

Specifieke activiteiten in 2015: Geen specifieke activiteiten in 2015. 1. Activiteiten na 2015: 1. De evaluatie vindt plaats in 2016. Nadere toelichting: In de evaluatie belichten we onder meer de bereikte effecten, de wijze waarop de buurtsportcoaches zijn georganiseerd en de rol van de coaches ten opzichte van de gemeente, de scholen en de verenigingen.

Resultaat 4 Deelname aan breedtesport is voor iedereen toegankelijk.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Drempels wegnemen die sportdeelname in de weg staan door kansen voor sportaanbod voor specifieke doelgroepen te initiëren en te stimuleren. Activiteiten na 2015: 1. Uitbouw van de activiteiten uit 2015. Nadere toelichting: De toegankelijkheid van het sportaanbod in de gemeente laat hier en daar te wensen over. Sportdeelname zou hoger zijn, als drempels op het gebied van eigen bijdragen, afstand tot de activiteiten, de kwaliteit en planning van het sportaanbod enz. weggenomen zouden worden. Vooral kwetsbare doelgroepen blijven daardoor nog inactief. De gemeente regisseert de veranderingen in het sportaanbod die moeten leiden tot een hogere sportdeelname waarmee we onze bevolking in lichamelijk en geestelijk opzicht gezonder willen maken.


70

8.3

Vrijwilligers

Wij beseffen heel goed dat veel onderdelen van de samenleving binnen onze gemeente, zoals verenigingen en stichtingen, alleen goed kunnen functioneren dankzij de inzet van vele vrijwilligers. Wij maken ons er zorgen over dat in de huidige tijd het vaak moeilijk is om vrijwilligers te werven. Het belang van vrijwilligers is zeer groot. Hierbij moet zeker ook gedacht worden aan mantelzorgers. Vrijwilligers zien wij als een belangrijk onderdeel van de Lokale Kracht van de gemeente.

Resultaat 1 Adviseren en ondersteunen van organisaties bij de inzet van vrijwilligers.

8.4

Specifieke activiteiten in 2015: Evalueren van het Vrijwilligersinformatiepunt (VIP). 1. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Eind 2013 is het vrijwilligersinformatiepunt van start gegaan. We hebben hiervoor een meerjarige subsidie beschikbaar gesteld die loopt tot en met 2015. In 2015 beoordelen we de effectiviteit van het VIP en op basis van de uitkomsten daarvan nemen we een besluit over de subsidiëring vanaf 2016.

Sociaal Cultureel Werk

In 2013 is de Molenwiek in Molenschot geopend. Wij zijn er trots op dat met de voltooiing van deze schitterende accommodatie alle kernen van de gemeente voorzien zijn van een adequaat sociaal-cultureel centrum (De Boodschap, The Chump, De Schakel en De Molenwiek). Wij zetten ons er voor in dat deze centra optimaal gebruikt worden, en we stimuleren verbeteringen in de bedrijfsvoering om kansen voor efficiency te benutten. Resultaat 1 Zoeken naar exploitatieverbeteringen bij de culturele centra.

8.5

Specifieke activiteiten in 2015: Stimuleren, dat culturele centra zo optimaal mogelijk 1. worden gebruikt. Activiteiten na 2015: 1. Nagaan hoe de bibliotheekfunctie in De Schakel betaalbaar gehouden kan worden. Nadere toelichting: We koesteren de eigenheid (huiskamerfunctie) van elk centrum. Samenwerking kan exploitatievoordelen bieden, maar mag niet ten koste gaan van de eigenheid. De relatieve hoge huurkosten van de bibliotheek in Gilze leiden, mede door de vaste indexering van 2% per jaar, tot steeds grotere problemen in de exploitatie van Theek5.

Kunst en cultuur

Voor veel inwoners van onze gemeente is kunst en cultuur van groot belang. De tijden dat de gemeente een grote rol had, vooral als subsidieverlener, bij het in stand houden van kunst en cultuur, ligt achter ons. De gemeente neemt in dit domein een regisserende en faciliterende rol aan. We gaan bij dit onderdeel uit van de kracht van de lokale bevolking, de verenigingen en instellingen. Ook het bedrijfsleven speelt in diverse gevallen hier een belangrijke rol. De afgelopen jaren heeft de gemeente met de marktplaats cultuur en het begeleiden van kunst- en cultuur evenementen, zoals het WAK festival, de cultuurdeelname gestimuleerd.


71

Resultaat 1 Komen tot een nieuwe invulling van kunst- en muziekonderwijs.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Besluiten over een nieuwe vorm van kunst- en muziekonderwijs. Activiteiten na 2015: Implementeren van het nieuwe beleid (2016). 1. Nadere toelichting:

Resultaat 2 Moderniseren van het subsidiebeleid.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Aanpassen van het subsidiebeleid op basis van een gekantelde werkwijze. 2. Formuleren van beleid voor opstartsubsidie voor vernieuwende initiatieven als onderdeel van het nieuwe subsidiebeleid. Activiteiten na 2015: Evalueren van het geformuleerde beleid (2018). 1. Nadere toelichting: We stimuleren het gebruik van eigen kracht in de samenleving. Goede nieuwe ideeën willen we een kans geven waarbij steeds het uitgangspunt is dat het initiatief na een opstartfase zonder subsidie moet kunnen draaien. Bij aanvragen vragen we ons eerst af wat een aanvrager zelf kan inbrengen en welke aanvulling er echt nodig is.

Resultaat 3 Verbinden van de vraag en aanbod van cultuureducatieve activiteiten.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Evaluatie Marktplaats Cultuur. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: De marktplaats cultuureducatie is de verbinder tussen scholen en culturele veld. Alle scholen in de gemeente Gilze en Rijen nemen deel aan de (subsidie)regeling “cultuureducatie met kwaliteit”. Hier wordt maatwerk geleverd uitgaande van de vraag van de school. In 2013 en 2014 zijn scholen gestart met deelnemen aan deze regeling.

Resultaat 4 Inspannen voor het behoud van erfgoed.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Inspelen op initiatieven die lokaal erfgoed toegankelijk en herkenbaar maken. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Bij erfgoed denken we aan industrieel, religieus of cultureel erfgoed en fanfares en muziekverenigingen. In 2014 hebben we o.a. meegewerkt aan de totstandkoming van de Liberation Route.


72


Code

Omschrijving

Rekening 2013 673 0 1.210 46 212 17 1.327 42 871 190 545 102 251 0 138 36

Begroting 2014 657 0 1.193 74 186 5 1.475 85 874 195 572 88 215 22 138 39

Begroting 2015 601 0 1.142 75 156 5 1.452 101 1.094 196 563 88 167 0 148 40


5.227

5.310

5.324

5.098

4.950


432

507

504

517

520

524

4.795

4.803

4.820

4.582

4.430

4.293

810 Bibliotheek en muziekschool 820 Culturele centra 830 Sociaal cultureel werk 840 Sport buitenaccommodaties 850 Sport binnensportaccommodaties 860 Sport algemeen 870 Kunst en Cultuur 880 Recreatie


L B L B L B L B L B L B L B L B

Meerjarenbegroting 2016 2017 2018 599 597 584 0 0 0 1.148 1.119 1.088 76 77 77 118 118 113 5 5 5 1.277 1.210 1.124 111 113 114 1.076 1.027 1.029 197 198 199 563 563 563 88 88 88 168 167 167 000148 148 148 40 40 41 4.817

Toelichting: De belangrijkste verschillen tussen de ramingen in begroting 2015 en begroting 2014 zijn: 1. 2. 3. 4. 5.

6.

Omschrijving De korting in de meicirculaire 2014 vanwege de centrale inkoop van E-boeken berekenen wij door aan de bibliotheek in de vorm van een lagere subsidie. De muziekschool slaagt er niet in de bezuiniging voor 2014 volledig te realiseren, daarom zijn bij de 1ste tussentijdse rapportage eenmalig extra middelen van € 43.000 geraamd. In 2014 is eenmalig een hoger subsidie verstrekt aan het VrijwilligersInformatiePunt. In 2015 zijn hogere baten geraamd uit gebruikstarieven voor de buitensport. De tariefsverhoging naar kostendekkende tarieven vindt gefaseerd plaats. De lasten voor gymzaal De Brakken en de sporthal Vliegende Vennen zijn in 2015 € 85.000 hoger dan in 2014. Conform het toekomstplan binnensport berekenen we voor de investering in 2014 25% van de kapitaallasten. Voor 2015 berekenen we de kapitaallasten voor 100%. Overige afwijkingen. Totaal


L/B L


L

43

V

L B

13 18

V V

L

85

N

L B

2 21 17

V N N

73


74

Programma 9

Financiën

A. Algemeen Missie De gemeente Gilze en Rijen is een financieel gezonde gemeente, met een goed voorzieningenniveau, gematigde tarieven en voldoende reserves. Kaderstellende beleidsnota’s/verordeningen Financiële verordening gemeente Gilze en Rijen (2007); Mandaatregeling (2010); Nota Investeringsbeleid (2007); Nota reserves en voorzieningen (2010); Nota risicomanagement en weerstandsvermogen (2010); Regeling budgethouderschap en budgetbeheer algemeen en voor projecten (2006); Regeling inkoop en aanbestedingsprocedure (2004); Verordening “drempelbedrag planschade” (2005); Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid van de gemeente Gilze en Rijen (2007); Verordening op de heffing en invordering leges (2006); Rapport “Verbetering projectsturing en beheersing” (2011).


Financiële positie

In de afgelopen bestuursperiode heeft de gemeente een succesvolle bezuinigingsoperatie doorgevoerd. Bijna alle doelen zijn hierbij bereikt. Het resultaat is dat de gemeente aan het einde van de vorige bestuursperiode er goed voorstond, en dat er een sluitende meerjarenbegroting was. Wij komen positief uit de financiële stresstest. De gemeente behoorde volgens het COELO in 2014 op basis van gemeentelijke lasten tot de 6% goedkoopste gemeenten. Er zijn echter nog veel zaken onzeker. Met name de gevolgen van de decentralisaties op de gemeentelijke begroting zijn onduidelijk. Wij willen ons op deze onzekere tijden voorbereiden door een solide financieel beleid te (blijven) voeren. Hierbij gaan wij ook in de komende jaren uit van een sluitende begroting met voldoende reserves die dienen om onverwachte tegenvallers op te vangen. We besteden meer aandacht aan de schuldpositie van de gemeente. Daarvoor hanteren we het model van de VNG “Houdbare gemeentefinanciën”. Om te komen tot een sluitende begroting voeren wij indien nodig extra bezuinigingen door, eventueel stellen wij dan ook projecten uit. Voorzieningen voor burgers worden zo veel mogelijk ontzien. We gaan uit van een trendmatige verhoging van de OZB, tenzij het echt noodzakelijk is om extra verhogingen toe te passen, bijvoorbeeld om bezuinigingen van het Rijk op te kunnen vangen. De bezuinigingen die al in het meerjarenperspectief zijn opgenomen, voeren we onverminderd uit. Het gaat om bezuinigingen op personeelskosten, kosten bedrijfsvoering, onderhoudskosten en subsidies. Wij gaan er van uit dat de ambtelijke fusie met de gemeenten Alphen-Chaam en Baarle-Nassau (zie paragraaf bedrijfsvoering) op den duur ook financiële voordelen oplevert. We verwachten dit echter nog niet in de Programmabegroting 2015

75

komende bestuursperiode. De eventuele investeringen in deze fusie moeten wel binnen 4 tot 6 jaar terugverdiend worden. We zijn niet tevreden over de bijdragen die enkele gemeenschappelijke regelingen hebben geleverd aan de bezuinigingsdoelstelling van de afgelopen periode. Wij verwachten van de betreffende organisaties dat zij alsnog de taakstelling van netto 10% (peiljaar 2010) realiseren in de aanstaande bestuursperiode. Hierbij dient dus ook prijsindexatie te worden gecompenseerd. We bereiden ons intensief voor op de financiële gevolgen van de kortingen die doorgevoerd worden bij de drie decentralisaties. Uitgangspunt is dat we, waar mogelijk, de Rijkskortingen binnen de uitvoering van het betreffende beleid opvangen. We hebben de afgelopen jaren ervaren dat de gekantelde werkwijze bij de WMO, naast een goede klanttevredenheid, financiële voordelen oplevert. We breiden deze werkwijze uit tot alle domeinen van het sociale beleid, zodat we (een deel van) de korting op deze wijze kunnen opvangen. Wij gaan de financiële risico’s van de decentralisaties in kaart brengen en betrekken bij de berekening van ons weerstandsvermogen. Gelet op de belangrijk- en omvangrijkheid van de drie decentralisaties hebben we vanaf de begroting 2015 een apart programma hiervoor opgenomen (programma 3). Risico’s met grondaankopen vermijden we. Wij gaan terughoudend om met de aankoop van grond en vastgoed. Bovendien stellen wij de boekwaardes van de gronden die wij in bezit hebben regelmatig bij, zodat hier een reëel beeld over bestaat. Resultaat 1 Gezonde financiële positie.

Specifieke activiteiten in 2015: Streven naar een meerjarig sluitende en solide 1. begroting. 2. Het weerstandsvermogen houden we op tenminste 100%. Activiteiten na 2015: (Nog) geen specifieke activiteiten na 2015. Nadere toelichting: Ondersteunende aan het realiseren van de specifieke activiteiten zijn: Strakke begrotingsdiscipline; Positieve jaarrekeningresultaten voegen we toe aan de algemene reserve; We wegen nieuwe investeringen altijd integraal af bij de perspectiefnota of begroting; We volgen het BBV en schrijven bij voorkeur bij investeringen met maatschappelijk nut direct af; We voeren actief risicomanagement; Bij grote grondexploitaties berekenen we meerdere scenario’s.

Resultaat 2 Goede schuldpositie.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. In de jaarrekening 2014 rapporteren wij over de schuld quote. Activiteiten na 2015: Jaarlijks in de jaarrekening rapporteren over de schuld 1. quote. Nadere toelichting: De netto schuld quote (aangegane schulden afgezet tegen de gemeentelijke inkomsten) blijft beneden 130% (exclusief ambtenarenhypotheken blijven we onder de 100%); Kengetallen vanuit het model van de VNG “Houdbare gemeentefinanciën” en de stresstest maken we integraal onderdeel van de P&C cyclus; Bij de kengetallen geven we een meerjarige ontwikkeling en zetten we de cijfers af tegen de landelijke normen.


76

Resultaat 3 Behoren tot 25% goedkoopste gemeenten in Nederland.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. OZB, afvalstoffen- en rioolheffing totaal toe laten nemen met maximaal de prijsinflatie van 1,25%, tenzij het echt noodzakelijk is om extra verhogingen toe te passen. Activiteiten na 2015: De prijsinflatie voor 2016 en volgende jaren is op dit 1. moment 1,25%. Bij het opstellen van de begrotingen in de afzonderlijke jaren actualiseren we dit percentage. Nadere toelichting: Voor de bepaling of we bij de 25% goedkoopste gemeenten in Nederland behoren hanteren we de COELO ranglijst voor woonlasten.

Resultaat 4 Tarieven en leges beoordelen op prijskwaliteit en kostendekkenheid.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Jaarlijks beoordelen we minimaal de tarieven van de afvalstoffenheffing. Activiteiten na 2015: Jaarlijks beoordelen we minimaal de tarieven van de 1. afvalstoffenheffing. Nadere toelichting:

Resultaat 5 Opstellen discussie nota gemeentelijke belastingen.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Geen specifieke activiteiten in 2015. Activiteiten na 2015: De nota stellen we in 2016 op. 1. Nadere toelichting:


77


Code

Omschrijving

910 Gemeentelijke belastingen 920 Algemene uitkering uit het gemeentefonds 930 Rente 940 Beleggingen 950 Nog te concretiseren maatregelen 980 Reserves

L B L B L B L B L B L B

Rekening 2013 0 5.161 0 20.183 32 1.610 38 0 0 0 3.331 5.486

Begroting 2014 0 5.398 0 21.473 0 1.606 38 0 64100 5.864 8.017

Begroting 2015 0 5.575 0 27.740 0 1.338 37 0 136 100 0 5.486

Meerjarenbegroting 2016 2017 2018 0 0 0 5.657 5.741 5.825 0 0 0 28.061 27.651 27.445 0 0 0 1.201 1.089 1.017 38 38 38 0 0 0 145 150 512 100 0 0 0 785 807 3.284 3.131 1.139


3.401

5.838

174

183

973

1.356


32.440

36.594

40.240

38.303

37.611

35.425


29.039-

30.756-

40.066-

38.121-

36.638-

34.069-

Toelichting: De belangrijkste verschillen tussen de ramingen in begroting 2015 en begroting 2014 zijn:

6.

Omschrijving De OZB opbrengst is in 2015 naar verwachting € 174.000 hoger dan in 2014. Dit komt vooral door de trendmatige verhoging van 1,0% (€ 50.000 ) en de extra verhoging van 1,95% ter dekking van de wensen/investeringen uit de Notitie doorkijk na 2014 (€ 98.000). De raming van de algemene uitkering in 2015 is lager dan in 2014. De belangrijkste verklaringen zijn: o motie Haersma Buma -/- € 320.000; o korting buitenonderhoud -/- € 195.000; o korting WMO -/- € 662.000; o Bommenregeling (eenmalig 2014) -/- € 502.000. Met ingang van 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de Jeugdzorg, Participatiewet en WMO (nieuwe taken). Vanuit de meicirculaire 2014 zijn de baten voor deze taken geraamd op: Jeugdzorg € 5.130.000 WMO (was AWBZ) €3.265.000 Door een lagere stand van de reserves op 1 januari 2015 ten opzichte van 1 januari 2014 en een lager rentepercentage, is de bespaarde rente lager. We hebben een inschatting gemaakt van de effecten van de invoering van de Participatiewet. Voor 2015 gaan we uit van een toename van het aantal uitkeringsgerechtigden voor een bedrag van € 312.000. Dit is € 156.000 hoger dan in 2014. Reserves (functie 980): saldo mutaties in relatie tot eerdere programma’s.

7.

Overige afwijkingen

1.

2.

3.

4. 5.

Totaal


L/B B


B

2.128

N

B

8.395

V

B

268

N

L

156

N

L B L B

5.864 2.531 44 4 9.310

V N N V V

78

PARAGRAFEN -

Bedrijfsvoering 81 Grondbeleid 85 Weerstandsvermogen en risicomanagement 89 Financiering 95 Onderhoud van kapitaal- en duurzame goederen 99 Lokale heffingen 101 Verbonden partijen 105 Besparingen 111


79


80

Paragraaf

Bedrijfsvoering

A. Algemeen In deze paragraaf gaan we in op de volgende onderdelen van de bedrijfsvoering: • kosten bedrijfsvoering; • organisatieontwikkeling; • ambtelijke fusie. De visie op bedrijfsvoering is gebaseerd op de toekomstvisie van de gemeente tot 2025, onder het motto “Wij zijn Gilze en Rijen” en het Coalitieprogramma 2014-2018. Het gaat hierbij om de kwaliteit van dienstverlening en het streven naar een transparant bestuur en een open organisatie.

B. Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen? 1.

Kosten bedrijfsvoering

In de periode 2010-2014 hebben we in de personele formatie een reductie gerealiseerd van 24,5 fte. Dit is 13% van de formatie. Hiermee hebben wij een forsere bezuiniging gerealiseerd dan de taakstelling (10%). Voor de komende bestuursperiode is er in het meerjarenperspectief al een besparing van in totaal 9 FTE opgenomen, waarmee de formatie zal teruglopen tot 155,3 FTE, bij gelijkblijvende taakomvang. Deze besparing is in het coalitieakkoord overgenomen, zonder daar een aanvullende taakstelling bij op te nemen. Dit geldt ook voor de besparing op de overige bedrijfsvoering kosten met € 100.000. Deze besparingen worden gerealiseerd zonder dat dit de dienstverlening nadelig beïnvloedt. Door toename van de taken als gevolg van de decentralisaties, of indien we besluiten taken uit te besteden, kan dit aanvullend leiden tot mutaties in het personeelsbestand. Als er naast de taakstellende besparingen mogelijkheden zijn om de efficiency verder te verhogen, benutten we die uiteraard. Resultaat 1 Realiseren van een formatieve besparing.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Beperking van de ambtelijke formatie met ongeveer 3 FTE door efficiency verbetering. Activiteiten na 2015: Verdere beperking van de formatie met 6 FTE. 1. Nadere toelichting: De totale doelstelling is om 9 FTE te besparen. In financiële zin vertaalt zich dat als volgt de komende jaren in de begroting: o 2015: € 150.000; o 2016: € 300.000 (cumulatief); o 2017: € 500.000 (cumulatief). De besparing realiseren we via natuurlijk verloop.

Resultaat 2 Besparing op de bedrijfsvoeringskosten realiseren.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Terugbrengen van het budget met € 25.000. Activiteiten na 2015: 1. Verder terugbrengen van het budget met € 25.000 per jaar. Nadere toelichting: De besparing op de bedrijfsvoeringskosten ziet er de komende


81

jaren als volgt uit: o 2015: € 50.000; o 2016: € 75.000; o 2017: € 100.000. In 2014 hebben we een besparing gerealiseerd van € 25.000. De besparing realiseren we door het terugbrengen van de kosten op diverse budgetten als porti, printers, abonnementen enz.

2.

Organisatieontwikkeling

In 2013 hebben we de visie op het functioneren van de ambtelijke organisatie vastgesteld in het bedrijfsconcept “Wij zijn er voor Gilze en Rijen”. Dit bedrijfsconcept is gebaseerd op de gemeentelijke visie “Wij zijn Gilze en Rijen”. Het bedrijfsconcept bevat de volgende hoofdonderdelen: Werken op basis van vertrouwen; Benutten van lokale kracht; Een wendbare organisatie; Waarde(n)volle werkgever. Wij beschouwen dit bedrijfsconcept ook in komende periode als basis voor de organisatieontwikkeling. Wij voegen hier aan toe dat wendbaarheid van de organisatie wordt versterkt als we werken met een robuuste basis, aangevuld met een flexibele schil. Het streven is dat incidentele activiteiten zo veel mogelijk door tijdelijk personeel wordt uitgevoerd. De genoemde aspecten in het onderdeel organisatieontwikkeling beschouwen wij als basis voor de visie op de gefuseerde ambtelijke organisatie, samen met de gemeenten Baarle-Nassau en Alphen-Chaam, zie het volgende onderdeel. Resultaat 1 Een gefuseerde ambtelijke organisatie waarin de uitgangspunten van het Bedrijfsconcept herkenbaar zijn

3.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Vaststellen van een visie op manier van werken van de nieuwe organisatie. 2. Implementeren van deze visie via een training voor het management. Activiteiten na 2015: 1. Organisatiebreed werken volgens de uitgangspunten van de organisatievisie. Nadere toelichting: De organisatievisie (het Bedrijfsconcept) gaat vooral over de manier van werken. Het doel is dat de manier van werken in de praktijk herkenbaar is. Het gaat hierbij om begrippen als het benutten van lokale kracht, de nabijheid en werken op basis van vertrouwen. Daarbij hoort ook dat de organisatie de gewenste kwaliteit levert en slagvaardig reageert.

Ambtelijke fusie

In 2013 hebben de gemeentebesturen van Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen elkaar gevonden in een afspraak om een ambtelijke fusie te realiseren. Het initiatief heeft de steun van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant. De doelstelling is om per 1 januari 2016 een ambtelijke fusie gerealiseerd te hebben die de deelnemende gemeenten rendement oplevert in termen van continuïteit en kwaliteit in bedrijfsvoering en dienstverlening, bestuurskracht, kostenbeheersing en verminderen van kwetsbaarheid van de organisatie. In juli 2014 hebben de raden van de drie gemeenten de kaders voor de ambtelijke fusie vastgesteld. Voor de sturing op het proces hebben we een projectplan vastgesteld. Voorts hebben we een detailplanning opgesteld, met daarin de belangrijke beslismomenten. De detailplanning bevat de volgende onderwerpen:


82

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Sociaal Statuut Dienstverlening Organisatie Functiewaardering Arbeidsvoorwaardenpakket Personele invulling Huisvesting Governance Begroting 2016 Financiële verordening Informatisering en Automatisering

In 2014 ronden we de contouren voor de opzet van de organisatie af. In 2015 ligt het accent op de invulling en de uitwerking van de verschillende onderwerpen. Via tweemaandelijkse voortgangsrapportage informeren we de raad over de voortgang. Resultaat 1 Realisatie ambtelijke fusie.

Specifieke activiteiten in 2015: 1. Bepalen governance / rechtsvorm. Plaatsing personeel. 2. 3. Opstellen begroting voor nieuwe organisatie. Activiteiten na 2015: Begin 2017: evaluatie na 1 jaar. 1. Nadere toelichting: 1. De raad bepaalt de rechtsvorm en binnen de rechtsvorm de wijze van sturing (governance). Hierbij sluiten we aan bij de rol die de raad heeft in het duale stelsel (bepaling kaders vooraf en controle achteraf); 2. de plaatsing van het personeel is de laatste stap in de vorming van de nieuwe organisatie. Voordat we tot plaatsing over kunnen gaan moet er duidelijkheid zijn over de organisatiestructuur en het formatieplan. De plaatsing geschiedt op basis van de afspraken met de vakbonden, die zijn vastgelegd in het Sociaal Statuut; 3. In de huidige begrotingsopzet kennen we voor het beleid de programma’s en voor de organisatie de paragraaf Bedrijfsvoering. De programma begroting blijft voor de drie gemeenten bestaan. Iedere gemeente houdt dus een eigen programma begroting. Daarnaast komt er één nieuwe begroting voor de ambtelijke organisatie, die we baseren op de paragrafen Bedrijfsvoering van de huidige drie organisaties.


Code

Omschrijving

Rekening 2013 2.152 342

Begroting 2014 2.311 604

Begroting 2015 4.246 602

Totaal lasten paragraaf bedrijfsvoering

2.152

2.311

4.246

3.245

3.200

3.178

Totaal baten paragraaf bedrijfsvoering

342 1.811

604 1.707

602 3.643

604 2.640

547 2.653

538 2.640

101 Bestuursapparaat

Saldo lasten/baten par.bedrijfsvoering


L B

Meerjarenbegroting 2016 2017 2018 3.245 3.200 3.178 604 547 538

83

Toelichting: De belangrijkste verschillen tussen de ramingen in begroting 2015 en begroting 2014 zijn: 1. 2. 3.

4. 5.

Omschrijving In 2014 hebben we een rentevoordeel meegenomen in verband met de lage rentestand voor kortlopende financieringen. Als gevolg van de nieuwe CAO hebben we hogere salariskosten in de begroting 2015. In 2014 is het uitvoeringskrediet voor de fusie met de gemeente Alphen en Chaam en de gemeente Baarle-Nassau gevoteerd. De geraamde uitgaven in 2014 bedragen € 294.000 en in 2015 € 1.000.000. Voor 2015 zijn op basis van werkelijke tijdsbesteding meer uren geraamd voor Algemene kosten administratie en bestuursapparaat. Overige afwijkingen Totaal


L/B L


L L

289 706

N N

L

109

N

L B

12 2 1.937

N N N

84

Paragraaf

Grondbeleid

Inleiding Het grondbeleid heeft een duidelijke relatie met de programma’s Wonen, Werken en Leven, Mobiliteit en Vrije tijd. De baten, lasten en risico’s zijn van belang voor de financiële positie van de gemeente. In deze paragraaf schetsen wij de actuele ontwikkelingen.

Wat zijn de bedreigingen van grondexploitatie? -

Vraaguitval. Verlaging inkomen huishoudens. Het aantal huishoudens met een laag inkomen neemt toe. Banken zijn terughoudend met het verlenen van kredieten.

Wat zijn de kansen? -

Door demografische ontwikkelingen groeit het aantal huishoudens tot 2035-2040. De huidige vraaguitval leidt op enig moment tot inhaalvraag. De huurmarkt wint weer aan populariteit. Hoewel er regionaal verschillen zijn, blijft er behoefte aan nieuwbouwwoningen. Behoefte aan starterswoningen in de prijsklasse tot € 160.000 (v.o.n.).

Wat kan de gemeente doen? -

-

Regionaal samenwerken. De gemeente Gilze en Rijen maakt deel uit van het samenwerkingsverband Hart van Brabant. Hierin trachten de aangesloten gemeenten o.a. overprogrammering te beperken. Prioritering van projecten. Gemeente Gilze en Rijen heeft inmiddels locaties/projecten benoemd voor de periode tot 2020 én daarna. Continueren van startersleningen. Aanpassing van het woningbouwprogramma door focus op de lagere en midden inkomensgroepen. Een voorbeeld hiervan is het nieuwe vastgestelde bestemmingsplan voor Vliegende Vennen NoordOost. Op kleine schaal (bijvoorbeeld 15 à 25 woningen) de bouw van starterswoningen stimuleren. Ketensamenwerking in de prijsklasse vanaf € 180.000 (v.o.n.) om te besparen op de proceskosten en stichtingskosten.

Wat is het kader van grondbeleid? Voor de gemeente geldt het volgende kader: - Structuurvisie. - Structuurplannen voor de kernen Gilze en Rijen. - Woonbehoefteonderzoek Gilze en Rijen 2011 – 2015. - Woonvisie gemeente Gilze en Rijen 2011-2021. - Toekomstvisie gemeente Gilze en Rijen 2025. - Nota Grondbeleid.

Welke rol speelt wetgeving? -

De Grondexploitatiewet legt bij planontwikkeling kostenverhaal op. De organisatie moet in haar aanpak en procedures zo zijn uitgerust dat de instrumenten die deze wet geeft juist en tijdig worden benut.


85

-

In het kader van Wro en de grondexploitatiewet werken wij op dit moment aan een structuurvisie en de nota bovenwijkse voorzieningen.

Hoe informeren wij de gemeenteraad? -

Wij informeren de raadscommissie Ruimte tweemaal per jaar via de voortgangsrapportage “Woningbouwontwikkelingen Gilze en Rijen 2012 - 2020”. Elke twee maanden informeren wij de raadscommissie Ruimte in de vorm van voortgangsrapportages van de relevante projecten.

Nota Grondbeleid In september 2012 heeft de gemeenteraad de Nota Grondbeleid vastgesteld. In deze nota komen met betrekking tot grondbeleid o.a. aan de orde: - Doelstellingen. - Beleidskader. - Instrumentarium en strategieën. - Financiële grondslagen. Uitgangspunt volgens de nota is een actief grondbeleid. Het college is echter terughoudend met grondaankopen. Met de huidige mogelijkheden van kostenverhaal en sturing via bestemmingsplan en overeenkomst of grondexploitatieplan, dienen bij elke mogelijkheid van grondaankoop de risico’s en kosten goed in beeld gebracht te worden. Indien marktpartijen het eigendom hebben, zal er meestal sprake zijn van faciliterend grondbeleid. Vanuit de grondexploitatiewet kan de gemeente sturen op de gewenste ontwikkeling. Is de gemeente samen met andere partijen eigenaar, dan zal vaak gekozen worden voor een samenwerkingsvorm. Welke dat is, hangt af van wat partijen wensen, hoe de eigendomsverdeling is en welke ontwikkeling gewenst is.

Financiële positie Het weerstandsvermogen van de grondexploitatie bestaat uit de algemene reserve grondexploitatie en de bestemmingsreserves en dient ter dekking van onvoorzienbare risico’s. Op basis van een periodieke risico-inventarisatie en -analyse verwachten wij dat in 2015 de reserves voldoende zijn om de risico’s te dekken. De raming van de stand van de algemene reserve en bestemmingsreserves van de grondexploitatie bedraagt op 31 december 2014 € 7,2 miljoen. Voor de risico-inventarisatie verwijzen wij naar de paragraaf Weerstandsvermogen en risicomanagement.

Complexen in exploitatie / nieuwe complexen De gemeente Gilze en Rijen maakt onderdeel uit van de regio Hart van Brabant en heeft hierin ook een eigen taak, zoals het bieden van een variatie aan aantrekkelijke woonmilieus en het bijdragen aan een leefomgeving met rust, ruimte en groen. Voor de dorpen staat de ontwikkeling van kwaliteit voorop, zowel in sociaal als ruimtelijk opzicht. Naast de kwalitatieve opgave hebben we tevens een kwantitatieve opgave om woningen te bouwen volgens regionale afspraken. Deze afspraken hebben wij nader geconcretiseerd in de Woonvisie 2011 – 2021. Hierin hebben wij ons ambitieniveau vertaald in een aantal te ontwikkelen projecten. Voor een omschrijving van deze projecten verwijzen wij naar deze notitie. De volgende projecten hebben wij in 2015 in exploitatie: - Vliegende Vennen Noord-Oost te Rijen. - Centrumplan Oost te Rijen. - Centrumplan Gilze (deelgebied voormalige sportvelden). - Bedrijvenpark Midden-Brabant Poort te Gilze. - De Nieuwe Erven te Molenschot. De hieronder genoemde plannen hebben wij in 2015 in voorbereiding: - Centrumplan Gilze (deelgebied Nieuwstaat – Lange Wagenstraat). - Wendel-Zuid te Gilze. - Gilze-Zuid. - Uitbreiding Hulten.


86

Voorzieningen verwachte verliezen Wanneer voor een complex op basis van de jaarlijks geactualiseerde exploitatieopzet een verlies op eindwaarde optreedt, dan treffen wij voor dit verlies een voorziening op basis van de contante waarde. Deze voorziening nemen wij niet op in het overzicht van reserves en voorzieningen, maar brengen wij in mindering op de boekwaarde van het desbetreffende complex.

Winstverwachting Volgens de Nota Grondbeleid is uitgangspunt dat tussentijdse winstnemingen geschieden indien 75% van de opbrengsten en kosten zijn gerealiseerd. In 2015 verwachten wij geen tussentijdse winstnemingen.

Wat gaat het kosten? Bedragen x € 1.000

Code

Omschrijving

Rekening 2013 4.146 3.405

Begroting 2014 6.561 6.661

Begroting 2015 8.593 7.997

Totaal lasten paragraaf grondbeleid

4.146

6.561

8.593

9.056

5.201

5.185

Totaal baten paragraaf grondbeleid

3.405 741

6.661 100-

7.997 595

8.331 725

5.571 370-

5.577 392-

301 Grondexploitatie

Saldo lasten/baten par. grondbeleid

L B

Meerjarenbegroting 2016 2017 2018 9.056 5.201 5.185 8.331 5.571 5.577

Toelichting: De belangrijkste verschillen tussen de ramingen in begroting 2015 en begroting 2014 zijn: 1. 2. 3.

Omschrijving De baten en lasten van de grondexploitatie zijn gebaseerd op de onderliggende exploitaties, het betreft met name de complexen Midden Brabant Poort en Vliegende Vennen Noordoost. In 2015 ramen we een lagere dotatie aan de verliesvoorzieningen van € 425.000 (2014 € 525.000), door bijgesteld rentepercentage. Binnen de grondexploitatie wordt een resultaat verwacht van € 170.000 nadeel (2014 € 625.000 voordeel). Het negatieve saldo wordt onttrokken aan de algemene reserve grondexploitatie. Totaal


L/B L B L B

Bedragen x € 1.000 Bedrag V/N 2.131 N 2.131 V 100 V 795

N

695

N

87


88

Weerstandsvermogen en risicomanagement

Paragraaf

Inleiding Overeenkomstig de financiële verordening van onze gemeente heeft de raad op 12 juli 2010 de beleidsnota “Weerstandsvermogen en Risicomanagement 2010” vastgesteld. In deze nota gaan we vooral in op het risicomanagement, het beleid voor het opvangen van risico’s door verzekeringen/voorzieningen en het beschikbare weerstandsvermogen. In de nota hebben we tevens de gewenste weerstandscapaciteit bepaald. De nota bevat ook de kaders voor deze paragraaf. Tot slot heeft deze nota een relatie met de beleidsnota “Reserves en Voorzieningen 2010”. In december 2013 heeft de Raad de nieuwe systematiek vastgesteld voor het bepalen van het weerstandsvermogen. In de begroting 2015 hanteren wij, net als bij de jaarrekening 2013, deze systematiek. In deze paragraaf proberen we een antwoord te geven op de vraag hoe groot de “weerstandscapaciteit” (weerstandsvermogen minus totaal van alle risico’s) van onze gemeente is. Hiervoor geldt een drietal invalshoeken: 1. 2. 3.

Wat zijn de (stille) reserves van de gemeente? Welke verplichtingen staan hiertegenover en welke risico´s loopt de gemeente? Wat is de vrije capaciteit (belasting en bespaarde rente)?

Reserves en voorzieningen Om inzicht in de reserves en voorzieningen te krijgen is in de voorschriften een onderscheid gemaakt tussen de reserves (algemene reserve en bestemmingsreserves) en voorzieningen. Reserves zijn middelen waaraan de gemeente een bestemming kan geven. Bij bestemmingsreserves heeft de gemeenteraad een besluit genomen over de aanwending. Een algemene reserve heeft, behoudens claims op basis van besluitvorming, geen bestemming en dient als buffer voor algemene, niet kwantificeerbare risico´s. Voorzieningen zijn middelen die gereserveerd zijn voor verplichtingen waarvan de omvang onzeker is, maar die redelijkerwijs te verwachten zijn. Voorzieningen dienen naar beste schatting dekkend te zijn voor de achterliggende verplichtingen (bijvoorbeeld onderhoudsplannen gebouwen). In deze begroting, in de staat van reserves en voorzieningen, is een cijfermatig overzicht opgenomen van alle reserves en voorzieningen, met hun omvang en de (geraamde) mutaties.

Weerstandsvermogen en - capaciteit Als uitgangspunt geldt dat er sprake is van een financieel risico als in de gevolgen niet kan worden voorzien door verzekeringen, specifiek in de balans opgenomen “voorzieningen” (niet te verwarren met reserves) en de lopende begroting / exploitatie. Voor de gemeente betreft het risico’s in de sfeer van calamiteiten, bovenmatige kostenontwikkelingen en mogelijk nadeliger inkomsten, wat een beslag legt op de algemene- en bestemmingsreserves. Hiertoe dient dan een minimale buffer (weerstandsvermogen) aanwezig te zijn om financiële gevolgen op te kunnen vangen. Op grond van het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten) brengt de gemeente op basis van een risicoprofiel de financiële weerstandscapaciteit in beeld. De berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit voor de begroting 2015 is als volgt:


89

Berekening weerstandscapaciteit Algemene reserve Bestemmingsreserves Algemene reserve Grondexploitatie Bestemmingsreserves Grondexploitatie Totaal reserves

Begroting 2015 € 4.027.195 € 22.290.278 € 3.976.832 € 3.224.352 € 33.518.657

Af: reeds op grond van besluitvorming bestemming gegeven aan bestemmingsreserves Bij: stille reserves (marktwaarden > boekwaarden) Totaal reserves na correctie

-€ 22.290.278 € 4.650.034 € 15.878.413

Bij: Onbenutte belastingcapaciteit (t.o.v. art 12 status) Bij: Onbenutte ruimte kortlopende rente WEERSTANDSCAPACITEIT

€ 1.284.498 € 450.000 € 17.612.911

Ten opzichte van de cijfers in de paragraaf Weerstandsvermogen en Risicomanagement van de jaarrekening 2013 is de capaciteit afgenomen met circa € 2 miljoen. Dit wordt vooral veroorzaakt door een lagere stand van de algemene reserve en de algemene reserve grondexploitatie. Dit komt met name door het vormen van de bestemmingsreserve Prinsenbos en de kosten voor de ambtelijke fusie welke beide ten laste van de algemene reserve komen. Voor de algemene reserve grondexploitatie betreft het vooral het uitvoeringskrediet voor TC Gilze, dat ten laste van deze reserve komt.

Risico-inventarisatie Bij de samenstelling van de beleidsnota “Weerstandsvermogen en Risicomanagement 2010” heeft een inventarisatie plaatsgevonden van de mogelijke risico’s die de gemeente in het algemeen kan lopen. De cijfers worden meerdere malen per jaar geactualiseerd. Ook voor de begroting 2015 is hier opnieuw kritisch naar gekeken. De doorkijk op het totaal van alle risico’s geeft een objectief beeld voor een minimaal aan te houden buffer. We merken op dat de gevolgde methode van inschatting (kansberekening) van risico’s, inhoudt dat deze risico’s feitelijk niet te kwantificeren zijn. Zodra de risico’s reëel te kwantificeren zijn, is er sprake van een verplichting en moet een toereikende “voorziening” worden gevormd. Ten opzichte van andere jaren hebben wij de inschatting van de risico’s niet jaarlijks gelijk gehouden. Door actief risicomanagement kunnen wij het risicobedrag verlagen. Daarnaast verlagen grondverkopen ook het risicobedrag. Begroting 2015 Programma 1 Burgers Programma 2 Veiligheid Programma 3 Sociaal Domein Programma 4 Wonen, werken en leven Programma 5 Mobiliteit Programma 6 Inkomen en Zorg Programma 7 Onderwijs Programma 8 Vrije tijd Programma 9 Financiën Paragraaf Bedrijfsvoering Paragraaf Grondexploitatie Totaal programma's

Max. risico € 3.650.000 € 11.100.000 € 1.650.000 € 14.232.000 € 300.000 € 1.140.000 € 415.000 € 1.050.000 € 900.000 € 43.789.500 € 31.519.644

Kans % 11,92% 5,86% 20,15% 9,25% 8,33% 27,02% 25,54% 12,38% 7,33% 7,63% 23,67%

Uitkomst € 435.000 € 650.000 € 332.500 € 1.316.400 € 25.000 € 308.000 € 106.000 € 130.000 € 66.000 € 3.342.100 € 7.460.975

€ 109.746.144 12,91% € 14.171.975

Het "gemiddelde" kanspercentage per programma / paragraaf is het resultaat van de kansberekeningen van alle risico's per (deel)product. Het totaal gemiddelde kanspercentage is 12,91%. Wanneer we hierin een splitsing aanbrengen tussen grondexploitatie en algemene dienst, dan bedraagt het gemiddelde kanspercentage, respectievelijk 23,67% en 8,58%. Ten opzichte van de jaarrekening 2013 is de totale uitkomst van geschatte risico’s afgenomen met € 112.030 (was € 14.284.005). De grootste veranderingen ten opzichte van de jaarrekening 2013 worden hieronder opgesomd:


90

•

•

Risico’s grondexploitatie: deze risico’s zijn in totaal afgenomen met circa € 75.000. Enerzijds is sprake van nieuwe risico’s voor het pand aan de Rijksweg 5 (+ € 550.000) en Nieuwe Erven Molenschot (+ € 15.000). Daarnaast zijn de risicobedragen voor Midden-Brabant Poort (-/- € 145.000), Vliegende Vennen Noord-Oost (-/- € 105.000) en Gilze Zuid-West (-/- € 390.000) afgenomen; Risico’s algemene dienst: deze risico’s zijn in totaal afgenomen met circa € 40.000. Dit wordt met name veroorzaakt door een lager risico voor de hypothecaire geldleningen. Door aflossingen gedurende het jaar is dit risico afgenomen met ca. € 35.000.

Risico’s per programma Binnen dit onderdeel gaan we per programma in op de belangrijkste geïnventariseerde risico’s. Programma 1 Burgers Op dit programma staan de bestuurlijke risico’s (Raad en College van B&W), welke vooral van politiek, juridische en rechtpositionele aard zijn. Programma 2 Veiligheid De risico’s bij openbare orde en veiligheid zijn hoofdzakelijk gelegen in de sfeer van calamiteiten. Hierbij is aansluiting gezocht bij het rampenplan. Daarnaast ligt er een risico zijnde bovenmatige kosten voor de Veiligheidsregio Midden- en West Brabant (VR MWB) die volgen uit incidentele rampen (zoals in het geval van de brand bij Moerdijk). Tot slot is er een risico opgenomen voor de niet verhaalbare kosten die wij als gemeente hebben voor het opruimen van toenemende drugsdumpingen. Programma 3 Sociaal domein Omdat er op dit moment nog veel onzekerheid bestaat rondom de (financiële) gevolgen van de 3 decentralisaties is hiervoor een risico opgenomen. Ook voor de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO, eveneens een openeindregeling, is de bovenmatige kostenontwikkeling onvoorspelbaar. Programma 4 Wonen, werken en leven Belangrijke risico’s binnen dit programma hebben te maken met het dagelijks en geprogrammeerd onderhoud en grote werken op het gebied van bestratingen, asfalt en zandwegen. Het kan hier gaan om bovenmatige kosten, faillissementen van bedrijven of onvoorziene kosten als gevolg van de werkzaamheden, zoals verzakkingen, schades en dergelijke. Daarnaast ligt er een risico zijnde bovenmatige kosten voor de Omgevingsdienst Midden- en West Brabant (OMWB). Ook is bodemverontreiniging meegenomen als belangrijk risico, inclusief de vondst van eventuele explosieven. Tot slot zijn er risico’s opgenomen voor aansprakelijkheidstellingen in ruimtelijke procedures (o.a. planschades). Programma 5 Mobiliteit Er kan sprake zijn van mogelijk hogere kosten bij gladheidbestrijding door een (extreem) strenge winter. Programma 6 Inkomen en Zorg Bij dit programma zijn er grote risico’s bij de uitkeringen voor de bijstand. Fluctuaties zijn mogelijk in aantallen bijstandsgerechtigden met daarnaast consequenties voor de Wet Werk en Bijstand (WWB). Programma 7 Onderwijs Belangrijkste risico is bovenmatige kosten voor leerlingenvervoer, mede omdat dit in principe een openeindregeling is. Programma 8 Vrije tijd Bij dit programma is er voor diverse instellingen en verenigingen rekening gehouden met het risico van aanvullende subsidies en/of liquidaties en faillissementen. Programma 9 Financiën Het risico hier ligt met name in de sfeer van lagere OZB-opbrengsten. Door bijzondere situaties of door minder volumegroei van het aantal woningen dan gedacht, kan de opbrengst achterblijven bij de verwachting.


91

Paragraaf bedrijfsvoering Het hoge risico betreft vooral personele aangelegenheden. Het gaat hierbij om rechtspositionele en arbeidsgerelateerde zaken. Ook is er een risico meegenomen in het geval van kapitaalvernietiging en een risico voor extra kosten op het gebied van externe advisering en juridische aangelegenheden. Tot slot hebben we rekening gehouden met onvoorziene kosten voor het onderhoud van gemeentelijke gebouwen en het risico voor de hypothecaire geldleningen. Paragraaf Grondbeleid Voor de grondexploitatie zijn de risico’s eveneens in beeld gebracht. Per complex is beoordeeld welke mogelijke risico’s er zijn met bovenmatige kosten of minder opbrengsten tot gevolg. Hierbij kan men denken aan tegenvallende kosten in de eindfase van een complex, subsidies, stagnerende verkopen, renteverliezen, afwikkeling van planschades, tegenvallende aanbestedingen, langere doorlooptijden, afwaarderingen, etc.

Risicoprofiel Het totaal van de geïnventariseerde risico’s na kansberekening bedraagt € 14.171.975. Hiervan heeft € 7.460.975 (53 %) betrekking op de grondexploitatie en € 6.711.000 (47 %) op de algemene dienst. Wanneer we de risico’s binnen de algemene dienst nader onder de loep nemen, dan blijkt dat het grootste deel van deze risico’s van incidentele aard is, te weten € 4.503.000 (67 %). Er resteert dus een bedrag van € 2.208.000 (33 %) aan structurele risico’s. Ook kunnen we de risico’s qua omvang verdelen in risico’s onder de € 100.000 en gelijk aan of boven de € 100.000. Hieruit blijkt dat de risico’s onder de € 100.000 gezamenlijk een bedrag vertegenwoordigen van € 2.541.900 (38 %). Hiermee resteert € 4.169.100 (62 %) aan risico’s gelijk aan of boven de € 100.000. Wanneer we de reeks risico’s binnen de algemene dienst schikken op kanspercentage, omvang (< € 100.000 / => € 100.000) en aard (incidenteel/structureel), dan ontstaat het volgende beeld: 2.000.000 1.800.000 1.600.000 1.400.000 1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 0

≥ 100.000

A t/m 5%

B >5% t/m 10%

C >10% t/m 25%

structureel

incidenteel

structureel

incidenteel

structureel

incidenteel

structureel

incidenteel

< 100.000

D >25 %

Dekkingsbron Een onderverdeling naar weging van risico’s geeft het volgende beeld: Categorie Risicobedrag Beperkte incidentele en structurele risico's (*) 3.435.400 Risico's grondexploitatie 7.460.975 Overige incidentele en structurele risico's 3.275.600 Totaal 14.171.975 *) risico’s met een kanspercentage kleiner of gelijk aan 10%


92

Afgezet tegen het beschikbare weerstandsvermogen, verminderd met claims op dit vermogen, ontstaat onderstaand beeld. Hierbij hebben we de beperkte risico’s apart benoemd omdat deze gedekt worden door de stille reserves en de onbenutte rente- en belastingcapaciteit. Dekking Categorie Risicobedrag Beperkte incidentele en structurele risico's (*) 3.435.400 6.384.532 Risico's grondexploitatie 7.460.975 7.201.184 Overige incidentele en structurele risico's 3.275.600 4.027.195 Totaal 14.171.975 17.612.911 *) risico’s met een kanspercentage kleiner of gelijk aan 10%

Algemene conclusie Het totale risicobedrag voor de jaarrekening bedraagt € 14.171.975. Afgezet tegen het weerstandsvermogen van € 17.612.911 betekent dit dat we voldoende weerstandcapaciteit hebben om deze risico’s te dekken (saldo € 3.440.936). Voor de volledigheid schetsen we hieronder een meerjarig beeld van de weerstandcapaciteit ten opzichte van de geïnventariseerde risico’s. Hierbij zijn de jaren 2007-2013 gebaseerd op de jaarrekening en de jaren 2014 en 2015 op de begroting:

Weerstandsvermogen VS Risicobedrag 35 Weerstandsvermogen Berekend risico

Bedrag x 1 miljoen

30

25

20

15

10 2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Ontwikkeling weerstandsvermogen In onderstaand overzicht schetsen wij de ontwikkeling van het weerstandsvermogen. Het betreft een actualisatie van de gegevens die wij bij de Perspectiefnota 2015 hebben gepresenteerd.

2015 Weerstandsvermogen 15,6 Risico's 14,2 Weerstandscapaciteit (absoluut) 1,4 Weerstandscapaciteit t.o.v. Risico's (relatief) 110%

2016 13,4 14,1 -0,6 95%

Bedragen x € 1 mln. 2017 2018 2019 2020 11,8 12,1 12,4 12,4 14,0 13,9 13,8 13,7 -2,2 -1,7 -1,4 -1,3 84% 87% 90% 90%

In bovenstaande berekening hebben wij rekening gehouden met het voorlopige saldo van 2014 (€ 1.004.000), ste zoals verwacht bij de 1 tussentijdse rapportage. De overige verwachte resultaten in de komende jaren hebben wij nog niet in bovenstaande berekening meegenomen. Aan de afspraak dat het weerstandsvermogen en de risico’s zich als 1:1 verhouden, kunnen wij op basis van de huidige inzichten eind 2016 niet meer voldoen. De afgelopen jaren hebben we gezien, dat voornamelijk door ons renteresultaat, wij positieve jaarrekeningsaldi hebben gerealiseerd. De komende jaren hebben we deze saldi nodig om het weerstandsvermogen te versterken. Programmabegroting 2015

93


94

Paragraaf

Financiering

Wet Fido De uitvoering van treasury is geregeld in de wet Financiering Decentrale Overheden (wet Fido). Het doel van deze wet is onder andere om op een verantwoorde, prudente en professionele wijze de inrichting en uitvoering van de treasuryfunctie (financieringsactiviteiten) van de gemeente middels een statuut te regelen.

Financieringsstatuut Het beleid op dit onderdeel is voor onze gemeente vastgelegd in het Financieringsstatuut gemeente Gilze en Rijen 2005 (raad 28 december 2004). De belangrijkste punten uit dit statuut zijn: - Het verzekeren van duurzame toegang tot de financiële markten tegen acceptabele condities, - Het beschermen van gemeentelijke vermogens – en renteresultaten tegen ongewenste financiële risico’s (zoals rente -, koers -, krediet - en liquiditeitsrisico’s), - Het minimaliseren van kosten bij het beheer van de geldstromen en financiële posities, - Het optimaliseren van renteresultaten binnen de aangegeven kaders. Voor het risicobeheer wordt in het statuut nader ingegaan op de algemene uitgangspunten (leningen en garanties), renterisicobeheer (kasgeldlimiet en renterisiconorm), koersrisicobeheer, kredietrisicobeheer, intern liquiditeitsbeheer, en valutarisicobeheer.

Renterisicobeheer Het beheersen van de risico’s (uitgangspunt van de wet Fido) uit zich verder in de jaarlijkse berekening van een kasgeldlimiet en het bepalen van de renterisiconorm. De kasgeldlimiet geeft het renterisico op korte termijn weer. Hieronder vallen alle kortlopende financieringen met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar. Het doel van deze limiet is om te voorkomen dat bij herfinanciering van de leningen bij (aanzienlijk) hogere rente grote verschillen optreden in de hoogte van de rente die de gemeente moet betalen. Het niveau van de kasgeldlimiet is beperkt tot 8,5% van het totaal van de begroting. Voor onze gemeente is dit € 4,3 miljoen. Het verschil tussen de rente van kasgeldleningen (geldmarktrente) en vaste geldleningen (kapitaalmarktrente) bedraagt op dit moment ongeveer 2%. Het is dus financieel interessant om met kasgeldleningen het financieringstekort af te dichten. Elk kwartaal rapporteren wij de positie van de kasgeldlimiet aan de provincie. Zolang er een wezenlijk verschil is tussen de rente van kasgeldleningen en vaste geldleningen, opteren wij voor overschrijding van de kasgeldlimiet. De renterisiconorm is ingesteld als instrument om de renterisico’s voor de vaste schuld te beheersen en wordt gebruikt in relatie tot het aangaan van vaste geldleningen. Het betreft de norm die het feitelijk renterisico op de vaste schuld met een looptijd van langer dan één jaar bepaalt. Jaarlijks mogen de renterisico’s door renteherziening en herfinanciering niet hoger zijn dan 20% van het begrotingstotaal. Op basis van de nu bekende gegevens (vaste schulden, renteherziening, aflossingen en nieuwe geldleningen) stellen wij het renterisico in 2015 op nihil.

Rentebeleid De rente, die betaald wordt voor langlopende leningen, komt voor 2014 gemiddeld uit op 4,3%. De huidige lange rente schommelt rond de 2%. Voor de eigen bespaarde rente wordt uitgegaan van 4,25%. Deze bespaarde eigen rente (berekend over de reserves en voorzieningen) is als last begrepen in de


95

kapitaallastenberekening en komt ten gunste van de exploitatie (programma 9). Voor de kapitaallastenberekening hanteren we een omslagpercentage. Voor 2015 is dit berekend op 4,14%. Aangezien de rente voor kort financieren beduidend lager is dan de rente voor lang financieren is in 2014 gefinancierd met kasgeldleningen. Afhankelijk van de renteontwikkelingen, willen wij dit voortzetten.

Financieringstekort Op basis van de investerings- en financieringsstaat van de begroting 2014 hebben wij een geprognosticeerde situatie bepaald per 1 januari 2015. Uitgangspunt bij de investeringen is een boekwaarde van ongeveer € 97 miljoen, waarbij voor een bedrag van € 36 miljoen met reserves en voorzieningen wordt gefinancierd. Het saldo (op 1 januari 2015) van de vaste (langlopende) geldleningen bedraagt volgens de staat van vaste geldleningen ongeveer € 16 miljoen. Wij ramen een financieringstekort van € 45 miljoen. De afname van de schuldpositie en de toename van het financieringstekort komt doordat de reguliere uitgaven (exploitatie en investeringen) boven het niveau van de verwachte opbrengsten uitkomen. Het financieringstekort van de begroting 2015 bedraagt op basis van het bovenstaande dus: € 45 mln. (- € 97 mln. + € 36 mln. + € 16 mln.)

Houdbare overheidsfinanciën Rijk en decentrale overheden Nederland moet zijn begrotingstekort terugdringen. Daar zijn de Rijksoverheid en de decentrale overheden (gemeenten, provincies en waterschappen) samen verantwoordelijk voor. In Europa zijn regels afgesproken over de overheidsfinanciën. Deze Europese begrotingsregels staan in het Stabiliteits- en Groeipact (SGP). Zij bepalen de normen voor hetbegrotingstekort (EMU-saldo) en de overheidsschuld (EMU-schuld). De regels gelden voor de gehele collectieve sector. Dus ook voor de decentrale overheden, zoals gemeenten en provincies. De Europese regeringsleiders hebben afgesproken de eisen uit het SGP te verankeren in nationale wetgeving. Nederland doet dat met de Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet HOF). Deze wet is op 1 januari 2014 in werking getreden. De Wet houdbare overheidsfinanciën (Wet Hof) bevat het benodigde wettelijke instrumentarium voor het bereiken en in stand houden van houdbare overheidsfinanciën. De kern van de wet is verankering van de Europese begrotingsafspraken en de bepaling dat het Rijk en de decentrale overheden (gemeenten, provincies en waterschappen) een gelijkwaardige inspanning moeten leveren om aan deze afspraken te voldoen. De meest in het oog springende daarvan is het bereiken van begrotingsevenwicht op middellange termijn. Met deze afspraak wordt uitdrukking gegeven aan de noodzaak van structurele reductie van het EMU-tekort en het garanderen van een houdbare EMU-schuld. De beheersing van het EMU-saldo is een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het Rijk en de decentrale overheden. Immers, de inkomsten en uitgaven van de gehele collectieve sector zijn relevant voor de bepaling van het EMU-saldo. De gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de beheersing van het EMU-saldo komt tot uitdrukking in de Wet Hof door de bepaling dat Rijk en decentrale overheden gehouden zijn een gelijkwaardige inspanning te leveren aan het voldoen aan de Europese begrotingsafspraken. De eindverantwoordelijkheid voor de overheidsfinanciën als geheel ligt bij het Rijk. Gemeenten dienen hun tekort te houden onder de af te spreken percentages. Het Rijk wil gemeenten een boete opleggen via een korting op het Gemeentefonds wanneer zij de aan hen toegewezen EMU-norm overschrijden. Op basis van de begrotingscijfers 2015 is de conclusie, dat wij ons in eerste instantie niet direct zorgen hoeven te maken over een overschrijding van de norm. Het is echter wel belangrijk om dit continu te blijven volgen. Grote investeringen kunnen het beeld snel veranderen.

Schatkistbankieren Schatkistbankieren houdt in dat tegoeden worden aangehouden in de Nederlandse schatkist. Hierdoor zal de Nederlandse staat minder geld hoeven te lenen op de financiële markten en zal de staatsschuld dalen. Schatkistbankieren is ingevoerd voor gemeenten, provincies, waterschappen, en gemeenschappelijke regelingen. Dit heeft een positief effect op de omvang van de EMU-schuld. Depositotarieven en inleentarieven Programmabegroting 2015

96

worden geharmoniseerd. Decentrale overheden, waaronder gemeenten, krijgen op de deposito’s een rente vergoed die gelijk is aan de rentes die de Nederlandse staat betaalt op leningen die ze op de markt aangaat. Gemeente Gilze en Rijen heeft in 2015 geen hoge tegoeden, waardoor de invloed van schatkistbankieren beperkt is.


97


98

Paragraaf

Onderhoud van kapitaal- en duurzame goederen

Inleiding Het beheer van kapitaalgoederen zoals wegen, openbaar groen, riolering, openbare verlichting en gebouwen kost veel geld, in de lopende en de toekomstige exploitatie. Om een goed oordeel te kunnen vormen over de financiële positie van een gemeente is inzicht in de (toekomstige) onderhoudsverplichtingen noodzakelijk. Dit inzicht wordt verkregen met behulp van diverse beheerplannen. De hiervoor aanwezige “Voorzieningen” geven de verplichtingen weer op basis van betreffende plannen en / of aanvullende inventarisaties. Zie het overzicht Voorzieningen (Staat van reserves en voorzieningen). Onderstaand volgt een uiteenzetting over de opgenomen verplichtingen voor kapitaalgoederen.

Openbaar groen Voor deze begroting geldt het meerjarenprogramma Groenvoorziening 2009-2020. Jaarlijks stellen we een uitvoeringsprogramma op. Voor het uitvoeren van het jaarprogramma is een voorziening ingesteld, welke we voeden uit het beschikbare jaarbudget voor groenvoorzieningen. In 2015 storten we € 176.700 in de voorziening Groen.

Wegen Voor deze begroting geldt het gemeentelijk verkeers- en vervoersplan (GVVP 2009-2015) met bijbehorend uitvoeringsplan. Hieruit blijkt welke investeringen er de komende jaren noodzakelijk zijn. Ten aanzien van het onderhoud wordt tweejaarlijks een inspectie uitgevoerd. In 2015 zal een inspectie plaatsvinden. Deze stond gepland voor 2014, maar voeren we in het kader van de ambtelijke fusie samen met Baarle-Nassau uit in 2015. Op basis van de meest recente weginspectie stellen we een jaarprogramma op voor het onderhoud. Hierbij maken we onderscheid tussen open verharding (klinkers en tegels) en gesloten verharding (asfalt). Op basis van het GVVP storten we in 2015 een bedrag van € 626.000 in de voorziening Wegen.

Riolering In de vergadering van 20 april 2009 heeft de raad het (verbreed) gemeentelijke rioleringplan (GRP) voor de planperiode 2009–2014 vastgesteld. De financiële consequenties zijn in de begroting 2015 verwerkt. In 2015 actualiseren we het GRP. Op basis van het GRP onttrekken we in 2015 een bedrag van € 92.600 aan de reserve riolering.

Gebouwen Op 27 mei 2014 hebben we de Nota Gebouwenbeheer 2014 vastgesteld. In deze nota geven we o.a. een financiële doorkijk weer van de onderhoudswerkzaamheden voor de periode 2014-2022. Uit deze doorkijk blijkt dat de jaarlijkse storting € 36.000 hoger moet zijn dan de huidige raming van € 241.900. Echter door werkzaamheden efficiënter te doen, kritisch te kijken naar de aard van de werkzaamheden, keuzes te maken en gunstige aanbestedingen, gaan we ervan uit dat een extra storting niet nodig is. Het onderhoud van de onderwijsgebouwen is tot en met 2014 een taak van de gemeente. Vanaf 2015 is elke school zelf verantwoordelijk voor het onderhoud van het schoolgebouw. De gemeente blijft verantwoordelijk voor nieuwbouw, verbouw en uitbreiding.

Openbare verlichting Voor het onderhoud van lichtmasten is ter egalisatie van de kosten een voorziening in het leven geroepen. Jaarlijks wordt het geprogrammeerd onderhoud aan de lichtmasten vastgesteld. Voor 2015 is € 24.800 in de begroting opgenomen. Programmabegroting 2015

99


100

Paragraaf

Lokale heffingen

Inleiding De gemeentelijke heffingen zijn na de doeluitkeringen en de algemene uitkering uit het Gemeentefonds de belangrijkste bron van inkomsten. In de paragraaf Lokale heffingen doen wij verslag van: de opbrengsten per lokale heffing; het volume en bedrag aan kwijtscheldingen; de kostendekkendheid van de rioolrechten en de afvalstoffenheffing; de (historische ontwikkeling van de) lokale lastendruk. De paragraaf bevat tevens informatie over het rijks- en gemeentelijk beleid met betrekking tot de gemeentelijke belastingen en beschrijft de consequenties voor de belastingplichtigen.

Lokale heffingen Binnen de lokale heffingen wordt onderscheid gemaakt tussen heffingen die: het gevolg zijn van wettelijke taken, die we als gemeente moeten uitvoeren (de gebonden heffingen); onderdeel uitmaken van het gemeentelijke belastingbeleid (de vrij besteedbare heffingen). Bij de gebonden heffingen is kostendekkendheid het uitgangspunt. De gebruiker betaalt in principe de integrale kosten van de geleverde producten en diensten. In de praktijk blijkt het bepalen van kostendekkendheid een lastig onderwerp. Wettelijk is bijvoorbeeld een aantal onderdelen bepaald, die niet in een uiteindelijk tarief mogen worden meegenomen. Jaarlijks worden met de begroting de mogelijkheden om een hogere mate van kostendekking te realiseren bekeken. Tevens wordt ieder jaar onderzocht of nieuwe inkomstenbronnen kunnen worden aangeboord. Randvoorwaarde hierbij is uiteraard dat deze gebonden heffingen doelmatig worden ingezet. De vrij besteedbare heffingen zijn een belangrijk politiek instrument en maken integraal onderdeel uit van het gemeentelijk (belasting-)beleid. Het uitgangspunt bij deze onderwerpen is dat de eventuele stijging niet hoger is dan de landelijke inflatieontwikkeling. Dit is ook voor het jaar 2015 het uitgangspunt geweest.

% leges van totale opbrengst

44% I Gebonden heffingen II Vrij besteedbare heffingen 56%


101

In de onderstaande tabel zijn de belangrijkste gemeentelijke heffingen weergegeven: Heffingen

Begroot

Begroot

Realisatie

Realisatie

2015

2014

2013

2012

I Gebonden heffingen Secretarieleges

449.493

441.596

366.701

406.777

Rioolheffing

1.512.000

1.512.000

1.512.915

1.511.282

Afvalstoffenheffing

1.878.305

1.878.305

2.110.917

2.154.275

446.167

199.228

204.476

374.137

Marktgelden

26.985

26.652

24.954

24.986

Principeverzoeken

59.464

88.360

6.090

18.000

Overige leges:

26.808

26.477

62.914

12.729

0

0

7.479

2.466

Kansspelbelasting

8.478

8.373

9.653

7.137

Kabels / leidingen

17.199

16.987

45.782

2.996

1.131

1.117

0

130

4.399.222

4.172.618

4.288.967

4.502.186

4.492.585

Bouwleges

Gebruiksvergunningen

Bodemonderzoeken Totaal I Gebonden heffingen: II Vrij besteedbare heffingen Onroerende zaakbelastingen

5.246.063

5.072.548

4.873.939

Toeristenbelasting

209.891

207.300

180.844

200.130

Hondenbelasting Kermisgelden

119.374 36.426

117.900 35.976

105.925 33.252

104.908 32.684

5.611.754

5.433.724

5.193.960

4.830.307

10.010.976

9.606.342

9.482.927

9.332.493

Totaal II Vrij besteedbare heffingen: Totaal opbrengsten:

% leges van totale opbrengst

2% 1% 1% 4%

15%

53%

19% 1% 4%

Secretarieleges Rioolheffing Afvalstoffenheffing Bouwleges Principeverzoeken Onroerende zaakbelastingen Toeristenbelasting Hondenbelasting Overige leges

Volume en bedrag aan kwijtscheldingen Zoals binnen onze gemeente gebruikelijk bestaat de mogelijkheid om voor de aanslagen rioolheffing en afvalstoffenheffingen jaarlijks een verzoek om kwijtschelding in te dienen. Personen die binnen de daarvoor geldende regels vallen (betrokkenen hebben geen vermogen en de betalingscapaciteit is te laag om de aanslag te betalen), kunnen door het indienen van een dergelijk verzoek voor één of meerdere opgelegde belastingen (rioolheffing / afvalstoffenheffing) kwijtschelding ontvangen. Op basis van vastgestelde rijksnormen en richtlijnen zijn de ingediende verzoeken beoordeeld. Over de jaren 2010 tot en met 2015 is het volgende overzicht te geven:


102

Kwijtscheldingen gemeentelijke belastingen Jaar Begroot Werkelijk 2010 € 143.135 € 97.649 2011 € 132.276 € 104.259 2012 € 103.708 € 112.382 2013 € 111.109 € 114.970 2014 € 111.109 NTB 2015 € 111.109 NTB

Kwijtschelding per jaar begroot versus werkelijk € 160 € 140 € 120

bedragen x € 1.000

€ 100 € 80

Begroot

€ 60 Werkelijk € 40 € 20 €0 2010

2011

2012

2013

2014

2015

Kostendekkendheid rioolrecht en afvalstoffenheffing Jaarlijks worden bij de opstelling van de (meerjaren-)begroting op basis van het principe van 100% kostendekkendheid de tarieven van de rioolheffing en de afvalstoffenheffing bepaald. In de kosten van de riolering wordt voorzien door rioolheffing. Bij gemeentereiniging worden de kosten gedekt uit de afvalstoffenheffing. Bij de jaarrekening vindt de nacalculatie afvalstoffenheffing en rioolheffing plaats en worden eventuele vooren nadelen verrekend met daarvoor bedoelde bestemmingsreserve (egalisatiereserve afvalstoffenheffing en bestemmingsreserve riolering). Voor de begroting 2015 is onderstaand overzicht te geven, waarbij de cijfers zijn afgezet tegen de actuele begroting 2014: Riolering 2015 Kosten exploitatie Verevening BTW

1.494.151

Reiniging 2014

1.499.505

2015 2.331.793

2014 2.315.352

162.254

159.779

282.782

280.393

Totaal lasten

1.656.405

1.659.284

2.614.575

2.595.745

Totaal baten

1.563.824

1.562.951

2.202.311

2.202.311

Resultaat

92.581-

96.333-

412.264-

393.434-

Uit bovenstaand overzicht blijkt dat: we verwachten dat de reservepositie van het onderdeel riolering, na verwerking van de begroting 2015, afneemt met € 92.581. Dit resultaat wordt verrekend met de reserve riolering; we verwachten dat de reservepositie van het onderdeel reiniging, na verwerking van de begroting 2015, afneemt met € 412.264. Dit resultaat wordt verrekend met de egalisatiereserve afvalstoffenheffing.


103

Ontwikkelingen van de lokale lastendruk Jaarlijks brengt het Coelo (het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden) een Atlas van de lokale lasten uit. Daarin is op het vlak van de lokale lastendruk een vergelijking van alle Nederlandse gemeenten gemaakt. De volgende tabel geeft de meerjarige ontwikkeling van de lokale woonlasten weer voor de jaren 2008 - 2014: Jaar

Bruto-woonlasten

Brutowoonlasten

éénpersoons

meerpersoons

Rangnummer (nummer 1 heeft laagste lasten)

2008

€ 484

€ 555

51

2009

€ 485

€ 557

35

2010

€ 481

€ 553

25

2011

€ 491

€ 563

23

2012

€ 490

€ 568

16

2013

€ 500

€ 578

22

2014

€ 487

€ 581

22 e

Met bovenstaande woonlasten neemt onze gemeente in 2014 de 22 positie in van de in totaal 403 (deel-) gemeenten (per 01-01-2014). Op de Coelo-lijst heeft de nummer 1-gemeente de laagste woonlasten (bij meerpersoonshuishoudens). Nummer 403 is de gemeente met de hoogste woonlasten.


104

Paragraaf

Verbonden partijen

Inleiding Vanwege de bestuurlijke en / of financiële belangen en de eventuele risico´s die daarmee samenhangen wordt in deze paragraaf jaarlijks bij de begroting en de jaarrekening aandacht geschonken aan derde rechtspersonen, waarin de gemeente een bestuurlijk én een financieel belang heeft. Definitie Onder bestuurlijk belang wordt een zetel in het bestuur dan wel het hebben van stemrecht verstaan. Van een financieel belang is sprake wanneer de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die zij kwijt is in het geval van faillissement en / of als er financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente.

Belang paragraaf De verbonden partijen voeren beleid uit dat de gemeente in principe ook zelf kan doen. Om diverse redenen heeft zij dit echter ten uitvoer gelegd bij de verbonden partij. De verantwoordelijkheid voor het realiseren van beoogde doelstellingen van de programma´s waarvan de verbonden partijen deel uitmaken blijft echter wel bij de gemeente liggen. In dit kader heeft de gemeenteraad nog steeds een kaderstellende en controlerende taak. Daarbij richt zij zich met name op de vraag of een verbonden partij de beste manier is om deze doelstellingen te behalen. Een andere reden van het belang van een paragraaf Verbonden partijen is het feit dat de gemeente kosten maakt voor de verbonden partij(en) en daardoor financiële risico´s loopt.

Overzicht Voor onze gemeente kan het volgende overzicht van verbonden partijen over 2015 gegeven worden. Daarbij is ook het openbare belang, het financiële belang en de wijze van zeggenschap van de gemeente in de verbonden partij weergegeven. Regio Hart van Brabant Vestigingsplaats: Aard verbonden partij: Bestuurlijke vertegenwoordiger: Openbaar belang: Financieel belang: Wijziging belang: Zeggenschap:

Tilburg Gemeenschappelijke regeling Burgemeester dr. A.J.W. Boelhouwer Samenwerking deelnemende gemeenten Bijdrage naar rato van het aantal inwoners (bijdrage 2015: € 88.753) n.v.t. Vertegenwoordiging in het algemeen bestuur

Financiële positie: Eigen Vermogen: Vreemd Vermogen: Resultaat:

31-12-2012: € 790.000 € 284.000 € 129.000 (2013)


31-12-2013: € 696.000 € 205.000

105

N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) Vestigingsplaats: Den Haag Aard verbonden partij: Participatie in aandelenkapitaal Bestuurlijke vertegenwoordiger: Wethouder R.W.F. Dols Openbaar belang: De BNG is een belangrijke bankier in de non-profit-sector Financieel belang: 10.179 aandelen “BNG”; jaarlijkse uitkering van dividenden (bate 2015: € 20.358) Wijziging belang: n.v.t. Zeggenschap: Gemeente is aandeelhouder Financiële positie: Eigen Vermogen: Vreemd Vermogen: Resultaat:

31-12-2012: € 2.752.000.000 € 139.476.000.000 € 282.000.000 (2013)

31-12-2013: € 3.430.000.000 € 127.744.000.000

Politie Regio Midden-/ West-Brabant Vestigingsplaats: Tilburg Aard verbonden partij: Wettelijke taak politie Bestuurlijke vertegenwoordiger: Burgemeester dr. A.J.W. Boelhouwer Openbaar belang: Openbare veiligheid Financieel belang: Geen Wijziging belang: n.v.t. Financiële positie: Eigen Vermogen: Vreemd Vermogen: Resultaat: Veiligheidsregio MWB Vestigingsplaats: Aard verbonden partij: Bestuurlijke vertegenwoordiger: Openbaar belang: Financieel belang:

31-12-2012: n.v.t. n.v.t.

31-12-2013: n.v.t. n.v.t.

n.v.t.

Wijziging belang: Zeggenschap:

Tilburg Gemeenschappelijke regeling Burgemeester dr. A.J.W. Boelhouwer Samenwerking op het terrein van openbare veiligheid Bijdrage 2015 in de gemeenschappelijke regeling: Veiligheidsregio € 1.117.280 n.v.t. Vertegenwoordiging in het algemeen bestuur


31-12-2012: € 17.819.000 € 33.863.000 € 1.725.064 (2013)

Diamant Groep Vestigingsplaats: Aard verbonden partij: Bestuurlijke vertegenwoordiger: Openbaar belang: Financieel belang: Wijziging belang: Zeggenschap:

Tilburg Gemeenschappelijke regeling Wethouder R.W.F. Dols Uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening Bijdrage in het (mogelijk) nadelig resultaat n.v.t. Zitting in bestuur gemeenschappelijke regeling


31-12-2012: € 10.200.000 € 24.100.000 € 900.000 (2013)


31-12-2013: € 21.428.000 € 44.351.000

31-12-2013: € 11.100.000 € 19.400.000

106

GGD Hart voor Brabant Vestigingsplaats: Aard verbonden partij: Bestuurlijke vertegenwoordiger: Openbaar belang: Financieel belang: Wijziging belang: Zeggenschap:

‘s Hertogenbosch Gemeenschappelijke regeling Wethouder W.H. Starreveld Leveren van een bijdrage aan de openbare gezondheidszorg Bedrag per inwoner (bijdrage 2015: € 386.496) n.v.t. Zitting in bestuur gemeenschappelijke regeling


31-12-2012: € 9.808.000 € 10.007.000 € 210.000 (2013)

Natuurmuseum Brabant Vestigingsplaats: Aard verbonden partij: Bestuurlijke vertegenwoordiger: Openbaar belang: Financieel belang: Wijziging belang: Zeggenschap:

Tilburg Participatie Wethouder A. van der Veen Inwoners voorzien van milieu-educatie Subsidieverstrekking in activiteiten (bijdrage 2015: € 9.351) n.v.t. Sturing door middel van subsidieverlening


31-12-2012: € 227.000 € 306.000 € 138.000 -/- (2013)

31-12-2013: € 9.978.000 € 7.487.000

31-12-2013: € 89.000 € 467.000

Stichting Inkoopbureau West-Brabant Vestigingsplaats: Etten-Leur Aard verbonden partij: Deelname in stichting Bestuurlijke vertegenwoordiger: Wethouder R.W.F. Dols Openbaar belang: Efficiëncy ten aanzien van gemeentelijke inkopen Financieel belang: Afname van inkoopdiensten (bijdrage 2015: € 63.739) Wijziging belang: n.v.t. Zeggenschap: Zitting in algemeen bestuur Financiële positie: Eigen Vermogen: Vreemd Vermogen: Resultaat:


31-12-2012: € 5.000 -/€ 458.000 € 47.000 (2013)

31-12-2013: € 47.000 € 459.000

107

NV Brabant Water Vestigingsplaats: Aard verbonden partij: Bestuurlijke vertegenwoordiger: Openbaar belang:

Wijziging belang: Zeggenschap:

‘s Hertogenbosch Participatie in aandelenkapitaal Burgemeester dr. A.J.W. Boelhouwer De gemeente is aandeelhouder; veiligstellen van belangen van de eigen inwoners in het verzorgingsgebied 36.071 aandelen van € 0,10; er wordt (vooralsnog) geen dividend uitgekeerd (bate 2015: nihil) n.v.t. Via aandeelhoudersvergadering


31-12-2012: € 437.682.000 € 392.639.000 € 38.585.000 (2013)

Financieel belang:

31-12-2013: € 476.267.000 € 384.487.000

Bestuursacademie Zuid-Nederland in liquidatie (BAZN) Vestigingsplaats: Tilburg Aard verbonden partij: Gemeenschappelijke regeling Bestuurlijke vertegenwoordiger: Wethouder R.W.F. Dols Openbaar belang: Opleidingen voor medewerkers van gemeenten Financieel belang: Aandeel in vermogen na liquidatie Wijziging belang: n.v.t. Zeggenschap: Geen; na afvloeiing van het personeel wordt het resterende vermogen onder de deelnemers verdeeld (naar rato). Financiële positie: Eigen Vermogen: Vreemd Vermogen: Resultaat:

31-12-2011: € 530.000

31-12-2012: € 501.000

€ 29.000 -/- (2012)

Stichting Midpoint Brabant (voorheen Stichting De ideale Connectie) Vestigingsplaats: Tilburg Aard verbonden partij: Samenwerkingsverband Bestuurlijke vertegenwoordiger: Wethouder R.W.F. Dols Openbaar belang: Samenwerking deelnemende gemeenten, onderwijs en ondernemers Financieel belang: Bijdrage 2015: € 77.237 Wijziging belang: n.v.t. Zeggenschap: Vertegenwoordiging in bestuur van de stichting Financiële positie: Eigen Vermogen: Vreemd Vermogen: Resultaat:


31-12-2011: € 89.000 € 10.727.000 € 334.000 (2012)

31-12-2013: € 423.000 € 9.929.000

108

Midden-Brabant Poort CV / BV Vestigingsplaats: Aard verbonden partij: Bestuurlijke vertegenwoordiger: Openbaar belang: Financieel belang: Wijziging belang: Zeggenschap:

Gilze Participatie in aandelenkapitaal Wethouder R.W.F. Dols Ontwikkeling van bedrijventerrein Midden-Brabant Poort te Gilze. Aandeel in vermogen Midden-Brabant poort BV. Vanuit samenwerkingsconstructie is het financiële risico geminimaliseerd n.v.t. Vanuit samenwerkingsovereenkomst


31-12-2012: 31-12-2013 (concept): CV € 100.000 / BV € 18.000 CV € 100.000 / BV € 18.000 CV € 980.000 / BV € 380.000 CV € 1.234.000 / BV € 397.000 CV € 0 (2013 concept) / BV € 0 (2013 concept)

Stichting Deelnemingen gemeente Gilze en Rijen Vestigingsplaats: Rijen Aard verbonden partij: Deelname in stichting Bestuurlijke vertegenwoordiger: Wethouder R.W.F. Dols Openbaar belang: Zeggenschap in Beheer BV Midden-Brabant Poort Financieel belang: Aandeel in vermogen Midden-Brabant poort BV (90 aandelen á € 100) Wijziging belang: n.v.t. Zeggenschap: Vanuit samenwerkingsovereenkomst 31-12-2012: n.v.t. n.v.t.

31-12-2013: n.v.t. n.v.t.


n.v.t.

Gate 2 BV Vestigingsplaats: Aard verbonden partij: Bestuurlijke vertegenwoordiger: Openbaar belang: Financieel belang: Wijziging belang: Zeggenschap:

Tilburg Participatie in aandelenkapitaal Wethouder R.W.F. Dols Stimuleren luchtvaartgerelateerde bedrijvigheid € 9.000 gestort als aandelenkapitaal n.v.t. Aandeelhouder (49,4 %)


31-12-2012: € 18.000 € 561.000 € 233.000 (2013 concept)

Coöperatie Dimpact u.a. Vestigingsplaats: Aard verbonden partij: Bestuurlijke vertegenwoordiger: Openbaar belang: Financieel belang: Wijziging belang: Zeggenschap:


31-12-2013 (concept): € 251.000 € 5.762.000

Enschede Lid van vereniging Wethouder R.W.F. Dols Beschikken over en aanbieden van gemeentelijke digitale dienstverlening Bijdrage 2015: € 104.000 (bijdrage per inwoner) n.v.t. Via algemene ledenvergadering Lidmaatschap opgezegd m.i.v. 1 januari 2017

109

Omgevingsdienst Midden- en West Brabant Vestigingsplaats: Tilburg Aard verbonden partij: Gemeenschappelijke regeling Bestuurlijke vertegenwoordiger: Wethouder A. Zwarts Openbaar belang: Samenwerking op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving Financieel belang: Bijdrage 2015 in de gemeenschappelijke regeling: Omgevingsdienst Midden - en West- Brabant € 297.559 Wijziging belang: n.v.t. Zeggenschap: Vertegenwoordiging in het algemeen bestuur Financiële positie: Eigen Vermogen: Vreemd Vermogen: Resultaat:


31-12-2012: €0 €0 € 308.000 (2013)

31-12-2013: € 444.000 € 13.318.000

110

Paragraaf

1.

Besparingen

Besparing formatie

Voor de komende bestuursperiode 2014-2018 is er in het meerjarenperspectief al een besparing opgenomen van in totaal 9 FTE. Hiermee zal de formatie teruglopen tot 155,3 FTE, bij gelijkblijvende taakomvang. De besparing loopt op van € 150.000 in 2015 tot € 500.000 in 2017. Wij verwachten deze besparing te gaan realiseren.

2.

Besparing bedrijfsvoeringskosten

In de notitie “Financiële doorkijk na 2014” hebben we een besparing op de bedrijfsvoeringskosten opgenomen van € 25.000 in 2014 tot € 100.000 in 2017. In onderstaand overzicht geven we weer, welke structurele besparing we gaan realiseren of al hebben gerealiseerd: Onderdeel Te realiseren besparing

2014 25.000

2015 50.000

2016 75.000

2017 2018 100.000 100.000

3.200 750

3.200 750

3.200 750

3.200 750

3.200 750

5.000

5.000

5.000

5.000

5.000

5.500 0 5.000 4.000

5.500 7.500 5.000 4.000

5.500 7.500 5.000 4.000

5.500 7.500 5.000 4.000

5.500 7.500 5.000 4.000

Vervallen digitale ledigingsgegevens Diftar. Vervallen gebruik acceptgiro's. Door de nieuwe technologie van de plotter kunnen we met goedkoper papier dezelfde kwaliteit tekeningen maken. Minder ruimte voor niet geraamde aanschaf van kleine duurzame goederen. Minder printers door verdere digitalisering. Energiebesparing door zonnepanelen en Led-verlichting. Aanbestedingsvoordeel bij de kantoorartikelen. Door gebruik te maken van de Diamant groep en digitalisering wordt er minder post verstuurd. Aframen krediet Klimaatinstallatie met € 50.000, doordat minder aanpassingen nodig waren dan vooraf verwacht. Totaal gerealiseerde besparingen

4.000

4.000

4.000

4.000

4.000

4.400 31.850

4.400 39.350

4.400 39.350

4.400 39.350

4.400 39.350

Restant te realiseren besparing

6.850-

10.650

35.650

60.650

60.650

De besparing voor 2014 is meer dan gerealiseerd. Het positieve resultaat van € 7.000 hebben we gemeld bij de ste 1 tussentijdse rapportage 2014. Voor 2015 en volgende jaren moeten we nog besparingsvoorstellen aandragen. Wij verwachten deze besparing te gaan realiseren.

3.

Besparing onderhoudskosten

In de notitie “Financiële doorkijk na 2014” hebben we een besparing opgenomen op de onderhoudskosten van 10% in 2017 (€ 174.000). Deze besparing kunnen we niet direct realiseren. Wij hanteren daarom een groeimodel van 3% in 2015, 6% in 2016 en 10% in 2017. Bij dit groeimodel hebben we nadrukkelijk gekeken naar onderliggende langdurige contracten. Ook hebben we het onderhoud aan gebouwen buiten beschouwing gelaten, omdat we bij de laatste actualisatie (Nota Gebouwenbeheer) hebben aangegeven dat we al jaarlijks € 36.000 moeten besparen om het onderhoudsplan uit te kunnen voeren. Dit leidt tot onderstaand overzicht:


111

Onderdeel Wegen – groot onderhoud Wegen – dagelijks onderhoud Groen – groot onderhoud Groen – dagelijks onderhoud Openbare verlichting – groot onderhoud Openbare verlichting – dagelijks onderhoud Totaal

2014 0 0 0 0 0 0 0

2015 19.000 6.000 5.000 18.000 1.000 3.000 52.000

2016 39.000 11.000 11.000 35.000 2.000 7.000 105.000

2017 64.000 19.000 18.000 59.000 3.000 11.000 174.000

2018 64.000 19.000 18.000 59.000 3.000 11.000 174.000

Wij verwachten deze besparing te gaan realiseren. Over de concrete invulling van de besparing informeren wij u in een later stadium.

4. Besparing subsidies In de notitie “Financiële doorkijk na 2014” hebben we een besparing opgenomen op de subsidies van 10% in 2017 (€ 288.000). Deze besparing kunnen we niet direct realiseren. Wij hanteren een groeimodel van 5% in 2016 en 10% in 2017. Bij de subsidies willen we nadrukkelijk niet de kaasschaafmethode hanteren. Naar onze mening moeten andere keuzes gemaakt worden. Dit leidt tot onderstaand overzicht: Onderdeel Totaal

2014 0

2015 0

2016 144.000

2017 288.000

2018 288.000

Wij verwachten deze besparing te gaan realiseren. Over de concrete invulling van de besparing informeren wij u in een later stadium.


112

Bijlagen Recapitulatiestaat 115 Meerjareninvesteringsplan 116 Investerings - en financieringsstaat (financiële positie) 117 Staat van reserves en voorzieningen 118 Incidentele baten en lasten 120 Subsidies 122 Waarderingsgrondslagen 123 Lijst van gebruikte afkortingen 126 Vaststellingsbesluit 129


113


114

Recapitulatiestaat Bedragen x € 1.000

Rekening 2013

Begroting 2014

Begroting 2015


3.278

3.380

3.453

3.419

3.429

3.429


Saldo programma 1

624 2.655

751 2.629

977 2.476

1.041 2.378

983 2.446

1.001 2.428


1.357

1.919

1.655

1.726

1.747

1.770


Saldo programma 2

61.363

21 1.899

21 1.634

21 1.705

21 1.727

21 1.750


7.789

8.321

16.580

16.073

15.680

15.658


3.704

3.247

3.248

3.248

3.248

3.248

Saldo programma 3

4.084

5.073

13.333

12.826

12.432

12.410


8.960

9.906

9.344

9.277

8.822

8.821


Saldo programma 4

4.357 4.603

4.353 5.553

4.025 5.319

4.028 5.249

4.031 4.792

4.034 4.787


1.780

2.041

2.287

1.769

2.367

556


Saldo programma 5

29 1.752

111 1.931

58 2.229

58 1.711

58 2.309

58 498


7.802

8.371

8.394

8.279

8.144

8.143


Saldo programma 6

4.667 3.135

5.283 3.089

4.994 3.400

4.994 3.285

4.994 3.150

4.994 3.149


2.884

3.225

3.021

2.960

2.913

2.858


Saldo programma 7

493 2.390

382 2.843

407 2.614

378 2.582

379 2.534

380 2.478


5.227

5.310

5.324

5.098

4.950

4.817


432

507

504

517

520

524

Saldo programma 8

4.795

4.803

4.820

4.582

4.430

4.293


3.401

5.838

174

183

973

1.356


32.440 29.039-

36.594 30.756-

40.240 40.066-

38.303 38.121-

37.611 36.638-

35.425 34.069-

Totaal lasten paragraaf bedrijfsvoering

2.152

2.311

4.246

3.245

3.200

3.178

Totaal baten paragraaf bedrijfsvoering

Saldo paragraaf bedrijfsvoering

342 1.811

604 1.707

602 3.643

604 2.640

547 2.653

538 2.640

Totaal lasten paragraaf grondbeleid

4.146

6.561

8.593

9.056

5.201

5.185

Totaal baten paragraaf grondbeleid

3.405

6.661

7.997

8.331

5.571

5.577

741

100-

595

725

370-

392-

Totaal baten programma’s en paragrafen

48.776 50.487

57.183 58.514

63.071 63.073

61.085 61.523

57.426 57.963

55.771 55.800

Saldo programma’s en paragrafen

1.711-

1.331-

2-

438-

537-

29-

Saldo programma 9

Saldo paragraaf grondbeleid Totaal lasten programma’s en paragrafen


Meerjarenbegroting 2016 2017 2018

115

Meerjareninvesteringsplan 2015-2018 Omschrijving van de investering

Aard investering

Strat.(S)/ operat.(O) 2013

2015

Bedrag investering 2016 2017

2018

Afschr. duur 9 5 5

Kapitaallast (rente en afschrijving) 2015 2016 2017

2018

5.932 4.599 3.303

6.656 4.858 3.489

6.449 4.686 3.365

6.242 4.513 3.241

13.834

15.003

14.500

13.996

Prisma Bestelauto LMD VW Caddy 1-VFJ-27 GPS-apparatuur Totalstation landmeetkundige dienst

economisch economisch economisch

o o o

Totaal Automatisering

45.000 20.840 14.966

-

-

-

80.806

0

0

0

economisch

o

85.000

70.000

200.000

25.000

7

15.927

28.819

65.370

70.331

economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch

o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

26.932 6.000 10.161 100.232 14.552 10.000 -

25.000 26.114 9.491 -

49.154 12.237 17.889 5.043 11.015 19.324 17.459 7.500

48.764 8.865 22.200 28.703 5.043 9.384 -

15 15 15 20 20 10 15 15 20 20 20 20 15 15 20 60 30 60 36 18 20 15 3

2.339 521 883 4.859 1.110 869 -

2.811 626 1.061 2.172 971 511 6.819 1.377 1.044 -

2.738 610 1.033 3.451 859 2.610 1.563 441 779 1.498 696 719 6.703 1.344 1.234 1.017 2.652

2.666 594 1.006 4.344 1.082 2.542 1.884 531 3.448 627 1.570 2.029 441 820 984 1.480 683 1.104 6.588 1.310 1.560 990 2.702

167.877

60.605

139.621

122.959

10.581

17.392

29.947

40.985

1

1.729.000

1.213.000

1.811.000

9 9 10 10 10 6 7 10 9 9 9 9 9 10 7 9

4.613 5.404 1.328 1.086 21.726 33.351 1.456

5.177 6.064 1.510 1.235 24.707 35.808 1.587

5.016 5.876 1.464 1.198 23.962 34.579 1.535

4.855 5.687 1.419 1.161 23.216 33.351 1.482

3.380

Facilitaire Zaken / Gebouwenbeheer Gemeentehuis - noodverlichtingsarmatuur Gemeentehuis - brandmeldinstallatie algemeen Gemeentehuis - CO2 en poederblusser Gemeentehuis - atmosferische gaskachel Gemeentehuis -split-unit (binnen + buiten) Gemeentehuis - uurwerk Werkplaats en stalling Rijen - inbraaksignaleringsinstallatie Werkplaats en stalling Rijen - hek/schuifpoort elektr.bewogen Werkplaats en stalling Rijen - rol/overheaddeur buiten Werkplaats en stalling Rijen - rol/overheaddeur buiten Werkplaats en stalling Rijen - direct gestookte heater Werkplaats en stalling Rijen - verlichtingsarmaturen Beheerdersruimte KCA depot - hek/schuifpoort electr.bewogen Beheerdersruimte KCA depot - slagboom electr.bediend vm Bibliotheek - schuifdeur buiten elektrisch Gymzaal Biezelaar - kozijnwerk binnenwerk hout Gymzaal Biezelaar - bekleding tegelwerk Gymzaal Biezelaar - dakbekleding pannen Sporthal Achter de Tuintjes - bekleding sportvloer Sporthal Achter de Tuintjes - sportvloerbelijning VVRijen kleedruimten 11-12 - hekwerk spijlen Aanschaf meubilair raadszaal Vervanging besturing carillon

Totaal Verkeersplan (GVVP 2009-2016) Uitwerking GVVP

maatschapp.

s

1.729.000

1.213.000

1.811.000

-

economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch economisch

o o o o o o o o o o o o o o o o

35.000 41.000 11.000 9.000 180.000 178.000 8.900 28.000 -

41.000 25.000 25.000 45.000 4.500 12.000 21.500 -

25.000

-

490.900

174.000

25.000

0

302.000 2.284.837 2.200.000 1.378.851 -

100.000

-

-

6.165.688

100.000

0

0

104.100

319.150

113.400

0

8.823.371

1.936.755

2.289.021

147.959

-

Beheer Openbare Ruimte (BOR) Bestelwagen Nissan 80-BL-NL Jeep Ad Bestelwagen Nissan 94-BV-ZK Jeep gladheid Rijen Rioolreinigingsapparaat Rioned HD50 Wegenschaaf DAF vrachtauto BR-DX-02 (zwaardere kraan haakarm) Straatveegmachine Cleango 400 Fietspadmotorbezem / sneeuwploeg Perscontainer Bestelwagen Nissan 31-BL-LS Henk v. Baal Bestelwagen Renault 69-VDK-4 (Schoon Gilze en Rijen) Bestelwagen Renault 68-VDK-4 (Schoon Gilze en Rijen) Bestelwagen Peugeot 31-BX-VS Rijen Aanhang wagen bij Bestelwagen Citroën 44-VDJ-9 Rijen Houtversnipperaar Heftruck (nieuwe zwaarder tbv verplaatsen compacter) Bestelwagen Citroën 44-VDJ-9 Rijen

Totaal

-

3.843 5.404 3.295 3.295

3.727 6.064 3.698 3.698

3.611 5.876 3.583 3.583

5.932 593 1.448 3.516 -

6.656 666 1.647 3.834 3.295

6.449 645 1.597 3.707 3.698

72.344

103.416

106.915

103.920

13.801 104.417 100.540 63.013 -

19.740 149.348 143.803 90.129 4.685

19.428 146.984 141.526 88.701 6.761

19.115 144.619 139.249 87.274 6.652

281.772

407.705

403.399

396.909

9.095

36.978

46.885

46.885

2.132.553 1.822.313 2.478.017

673.027

Integraal huisvestingsplan (IHP2010-2020) Burg van Mierlo De Brakken De Kring De Wildschut* De Bolster

economisch economisch economisch economisch economisch

o o o o o

Totaal

40 40 40 40 40

* € 1.550.000 gedekt vanuit de exploitatie

Gemeentelijk rioolplan (GRP 2009-2014) Totaal


economisch

o

div

116

Investerings- en financieringsstaat

Verwachte Oms chri jvi ng

Verwa chte

Muta ti es

boekwa a rde Vermeer- Vermi n-

boekwa a rde

per 1-1-2015 deri ngen deri ngen per 31-12-2015

Ma teri ël e en fi na nciël e va s te acti va

62.708.977 4.900.000 2.764.718

64.844.259

i nzake grondexpl oi tati e

34.968.488

PM

34.968.488

Totaal activa

97.677.465 4.900.000 2.764.718

99.812.747

Onderhanden werken PM

Al gemene res erve

4.027.195

3.458.820

568.375

Bes temmi ngs res erves

25.514.630

1.857.185

23.657.445

3.976.832

170.000

3.806.832

33.518.657

0 5.486.005

28.032.652

2.559.908 1.295.732 2.031.945

1.823.695

Res erves grondexpl oi tati e Ei gen vermogen Voorzi eni ngen La ngl opende gel dl eni ngen

16.309.657

PM 1.087.983

15.221.674

Totaal passiva

52.388.222 1.295.732 8.605.933

45.078.021

Financieringstekort


-45.289.243

-54.734.726

117

9.941.684

Totaal algemene reserves


24.108.256

34.049.940

Totaal generaal reserves

582.200

Revitalisering buitengebied

Totaal bestemmingsreserves

523.406

Revitalisering bedrijventerreinen

Bovenwijkse voorzieningen

Bestemmingsreserves grondexploitatie

3.330.633

873.572

73.924

172.219

97.000

3.419.790

1.038.485

215

0

90

257.524

2.977.092

33.960.783

23.943.343

655.909

695.625

1.872.817

0

1.775.907

47.225

175.498

4.137.943

4.553.973

225.382

285.409

3.958

778.503

6.101.734

1.397.473

10.017.441

0

0

226.457

5.389.458

4.627.982

Prinsenbosschool

3.152.590

537.814

218.032

0

59.611

0

0

0

0

2.381.305

762.123

1.619.182

Atletiekbaan Spiridon

MFA Molenschot

78.292

4.675.757

Sportpark Verhoven tennis

0

4.772.005

Sportpark Vijfeiken

Sportpark Verhoven

0

0

225.382

0

345.020

3.053

111.849

Oostelijke Ontsluitingsweg Rijen (OOR)

905

161.491

27.578

2.457.061

161.418

2.295.643

Bestemmingsplannen

Cultuurfonds

Basisonderwijs

666.654

5.940.243

Riolering

Overige bestemmingsreserves

1.369.895

Afvalstoffenheffing

Egalisatiereserves

B. Bestemmingsreserves

4.712.997

5.228.687

Algemene reserve grondexploitatie

5.864.139

3.399.195

1.134.000

989.000

1.276.195

2.464.944

625.045

1.839.899

6.306.265

1.827.908

32.850

73.256

77.559

109.939

384.378

219.963

100.000

343.713

92.816

393.434

4.478.357

1.276.195

3.202.162

33.518.657

25.514.630

655.909

695.625

1.872.817

1.101.150

915.744

2.899.533

1.423.780

3.753.565

4.334.010

125.382

285.409

3.958

434.790

6.008.918

1.004.039

8.004.028

3.976.832

4.027.195

0

0

0

5.486.005

1.857.185

63.000

48.960

44.406

55.049

120.325

362.975

222.835

434.790

92.581

412.264

3.628.820

170.000

3.458.820

28.032.652

23.657.445

655.909

695.625

1.809.817

1.052.190

871.338

2.844.484

1.303.455

3.390.590

4.111.175

125.382

285.409

3.958

0

5.916.337

591.775

4.375.208

3.806.832

568.375

1.250.749

0

1.250.749

1.250.749

4.534.826

1.165.506

48.960

44.406

55.049

120.325

181.433

222.835

86.138

406.360

3.369.320

1.550.196

1.819.124

24.748.575

22.491.939

655.909

695.625

1.809.817

1.003.230

826.932

2.789.435

1.183.130

3.209.157

3.888.340

125.382

285.409

3.958

0

5.830.199

185.415

2.256.637

2.256.636

0

3.160.866

0

3.160.866

785.264

2.375.602

5.506.307

755.103

48.960

44.406

55.049

120.325

154.567

222.835

70.003

38.958

4.751.204

2.375.602

2.375.602

22.403.134

21.736.836

655.909

695.625

1.809.817

954.270

782.526

2.734.386

1.062.805

3.054.590

3.665.505

125.382

285.409

3.958

0

5.760.196

146.457

666.298

666.298

0

1.278.410

0

1.278.410

806.579

471.831

1.610.646

666.984

48.960

44.406

55.049

61.071

154.567

222.835

79.521

575

943.662

471.831

471.831

22.070.898

21.069.852

655.909

695.625

1.809.817

905.310

738.120

2.679.337

1.001.734

2.900.023

3.442.670

125.382

285.409

3.958

0

5.680.675

145.882

1.001.047

1.001.046

0

RESERVES 2013 Vermeerderingen Verminderingen RESERVES 2014 Vermeerderingen Verminderingen RESERVES 2015 Vermeerderingen Verminderingen RESERVES 2016 Vermeerderingen Verminderingen RESERVES 2017 Vermeerderingen Verminderingen RESERVES 2018 Vermeerderingen Verminderingen RESERVES 2019 Saldo begin Saldo begin Saldo begin Saldo begin Saldo begin Saldo begin Saldo begin van het van het van het van het van het van het van het dienstjaar dienstjaar dienstjaar dienstjaar dienstjaar dienstjaar dienstjaar 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Algemene reserve (algemene dienst)

A. Algemene reserves

Naam van de reserve

OVERZICHT RESERVES begroting 2015

Staat van reserves en voorzieningen

118


119

719.189

386.440

Wegen

Groen

6.492.991

6.504.992

3.363.700

9.856.692

Verliesvoorzieni ng grondexpl oitatie

Totaal

Totaal voorzieningen excl. VVZ grondexploitatie

Totaal voorzieningen

Afgewi kkel de complexen

12.001

183.397

C. Voorzieningen grondexploitatie

183.397

Totaal

3.168.302

12.250

1.178.655

Water a/d Warande

B. Verkregen middelen van derden ter besteding

Totaal

Voormalig personeel / FPU-regeling

Pensi oen en wachtgelden bestuur

80.037

613.620

Openbare verlichting

178.112

Cycli sch onderhoud basisscholen

1.843.128

1.318.128

525.000

525.000

0

0

0

1.318.128

0

0

25.819

181.708

644.942

148.756

316.903

2.121.920

2.121.920

0

0

0

20.000

20.000

2.101.920

12.250

262.464

25.819

310.521

884.672

271.480

334.714

9.577.900

2.559.908

7.029.992

7.017.991

12.001

163.397

163.397

2.384.510

0

916.191

80.037

257.626

479.459

490.896

160.301

1.826.732

1.295.732

531.000

531.000

0

0

0

1.295.732

0

0

24.819

176.708

625.942

151.360

316.903

2.031.945

2.031.945

0

0

0

20.000

20.000

2.011.945

0

207.135

24.819

305.521

865.672

274.084

334.714

9.372.686

1.823.695

7.560.992

7.548.991

12.001

143.397

143.397

1.668.297

0

709.056

80.037

128.813

239.730

368.172

142.490

1.682.380

1.197.380

485.000

485.000

0

0

0

1.197.380

0

0

23.819

171.708

605.942

154.008

241.903

1.855.693

1.855.693

0

0

0

20.000

20.000

1.835.693

0

129.235

23.819

300.521

845.672

276.732

259.714

9.199.373

1.165.382

8.045.992

8.033.991

12.001

123.397

123.397

1.029.984

0

579.821

80.037

0

0

245.448

124.679

1.649.075

1.166.075

483.000

483.000

0

0

0

1.166.075

0

0

22.819

163.708

580.942

156.703

241.903

1.448.745

1.448.745

0

0

0

20.000

20.000

1.428.745

0

122.135

22.819

163.708

580.942

279.427

259.714

9.399.703

882.712

8.528.992

8.516.991

12.001

103.397

103.397

767.314

0

457.686

80.037

0

0

122.724

106.867

1.651.818

1.168.818

483.000

483.000

0

0

0

1.168.818

0

0

22.819

163.708

580.942

159.446

241.903

1.451.488

1.451.488

0

0

0

20.000

20.000

1.431.488

0

122.135

22.819

163.708

580.942

282.170

259.714

9.600.033

600.042

9.011.992

8.999.991

12.001

83.397

83.397

504.644

0

335.551

80.037

0

0

0

89.056

VOORZIENINGEN 2014 Vermeerderingen Verminderingen VOORZIENINGEN 2015 Vermeerderingen Verminderingen VOORZIENINGEN 2016 Vermeerderingen Verminderingen VOORZIENINGEN 2017 Vermeerderingen Verminderingen VOORZIENINGEN 2018 Vermeerderingen Verminderingen VOORZIENINGEN 2019 Saldo begi n Sal do begi n Saldo begin Saldo begin Saldo begin Saldo begi n van het van het van het van het van het van het dienstjaar dienstjaar di enstjaar di enstjaar dienstjaar dienstjaar 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Gemeenteli jke gebouwen

A. Voorzieningen voor gelijkmatige spreiding van lasten

Naam van de voorziening

OVERZICHT VOORZIENINGEN begroting 2015

Incidentele baten en lasten Wij zijn er in geslaagd om u een sluitende begroting 2015 te presenteren. Onze baten en lasten zijn dus met elkaar in evenwicht (begrotingsevenwicht). Bij de beoordeling van onze begroting is het voor de Provincie van belang dat er ook sprake is van materieel begrotingsevenwicht. Dit houdt in dat de structurele lasten minimaal worden gedekt door structurele baten. Hierbij mogen dus incidentele lasten wel door structurele baten worden gedekt, maar structurele lasten niet door incidentele baten. Posten worden als incidenteel aangemerkt als ze een looptijd hebben van maximaal drie jaar. Posten met een looptijd van vier jaar en langer worden als structureel aangemerkt. Uit onderstaand overzicht blijkt, dat onze begroting 2015 materieel in evenwicht is. Onze incidentele lasten zijn hoger dan onze incidentele baten. Per programma geven wij u op de volgende pagina een overzicht van de totale baten en lasten, de incidentele baten en lasten, en een specificatie van de incidentele baten en lasten.


120

Bedragen x € 1.000 Omschrijving programma

2015 Totaal

Programma 1: Burgers Lasten Ambtelijke fusie Verkiezingen waterschap Baten Programma 2: Veiligheid Lasten Baten Programma 3: Sociaal Domein Lasten Lopende zorgverplichtingen WMO (contracten) Baten Programma 4: Wonen, werken en leven Lasten Baten Programma 5: Mobiliteit Lasten Investeringen op het gebied van infrastructuur Baten Programma 6: Inkomen en zorg Lasten Baten Programma 7: Onderwijs Lasten Speelbos Gilze Baten Programma 8: Vrije tijd Lasten Baten Programma 9: Financiën Lasten Baten Verkiezingen waterschap (via Alg.uitkering) Onderuitputting kapitaallasten Investeringen infrastructuur t.l.v. reserve Speelbos Gilze t.l.v. reserve Fusietraject gemeenten t.l.v. reserve Paragraaf Bedrijfsvoering Lasten Baten Paragraaf Grondbeleid Lasten Grondexploitatie ten gunste van reserve Resultaat grondexploitatie Baten Grondexploitatie ten laste van reserve Resultaat grondexploitatie Totaal Lasten: Totaal Baten:


2016

Incidenteel

3.453

Totaal

2017

Incidenteel

Totaal

2018

Incidenteel

Totaal

3.419

3.429

3.429

977

1.041

983

1.001

1.655 21

1.726 21

1.747 21

1.770 21

16.073

15.680

15.658

3.248

3.248

3.248

3.248

9.344 4.025

9.277 4.028

8.822 4.031

8.821 4.034

Incidenteel

1.000 38

16.580 600

2.287

1.769 1.729

2.367 1.213

556 1.811

58

58

58

58

8.394 4.994

8.279 4.994

8.144 4.994

8.143 4.994

2.960

2.913

2.858

407

378

379

380

5.324 504

5.098 517

4.950 520

4.817 524

174 40.240

183 38.303

973 37.611

1.356 35.425

3.021 63

38 100 1.729 63 1.000

1.213

1.811

4.246 602

3.245 604

3.200 547

8.593

9.056

5.201

3.178 538 5.185 785

595 7.997

8.331 170

63.071 63.073

4.025 3.700

807

724 5.571

5.577

299 61.085 61.523

1.937 1.512

57.426 57.963

370 2.596 2.181

121

55.771 55.800

392 807 392

Ontvangen subsidies Met dit onderdeel van de begroting 2015 informeren we u over (toegezegde) subsidiebijdragen. In de exploitatiesfeer zijn binnen de diverse programma’s / paragrafen nagenoeg geen concrete subsidiebijdragen geraamd. Vanuit het meerjareninvesteringsplan van deze begroting wordt een aantal strategische investeringen voorzien. Hierbij spelen de projecten vanuit het GVVP een belangrijke rol. Op een aantal van deze projecten (wegen en verkeersmaatregelen) is cofinanciering (vanuit de provincie Noord-Brabant) van toepassing. Op termijn wordt echter pas duidelijk welke (bij de provincie aangemelde) projecten richting 2015 en volgende jaren subsidiabel zijn en tot welke bedragen. Een concreet voorbeeld is de verbreding van de N282. Waar mogelijk worden, vanuit de diverse gemeentelijke taakvelden, subsidieaanvragen ingediend. Op basis van nacalculatie is bij tussentijdse rapportages en/of jaarrekening exact aan te geven wat aan subsidie is ontvangen c.q. wordt ontvangen.


122

Waarderingsgrondslagen Inleiding De gemeentebegroting 2015 is opgesteld volgens het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten. Dit besluit is van kracht met ingang van het jaar 2004. Daarnaast is gehandeld volgens de door de gemeenteraad in de vergadering van 12 november 2007 vastgestelde “Financiële verordening gemeente Gilze en Rijen 2007”. Deze verordening is opgesteld op grond van artikel 212 van de Gemeentewet. In deze verordening zijn de kaders aangegeven voor de samenstelling van de begroting. Hieronder zijn de grondslagen aangegeven waarop de gemeentebegroting 2015 is gebaseerd. De grondslagen hebben betrekking op zowel de bepaling van de financiële positie (activa en passiva) als ook voor de geraamde lasten en baten. De vermelding van de grondslagen helpt bij een juiste interpretatie van de diverse financiële overzichten. Financiële positie Immateriële vaste activa Onder de immateriële vaste activa worden begrepen die vaste activa die niet stoffelijk van aard zijn en niet onder de financiële vaste activa worden gerekend. De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs of aanschafprijs verminderd met afschrijvingen, eventuele investeringsbijdragen en eventuele beschikkingen over reserves. De afschrijvingstermijnen zijn volgens de “Financiële verordening gemeente Gilze en Rijen 2007”. Sinds de invoering van het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten is het niet langer toegestaan om, onder de immateriële vaste activa, lasten te activeren die niet leiden of hebben geleid tot een materiële investering. Materiële vaste activa met economisch nut Investeringen die verhandelbaar zijn dan wel op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De waardering van de materiële vaste activa met economisch nut is gebaseerd op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of duurzaam lagere marktwaarde (rekening houdend met de notitie van de commissie BBV over waardering vastgoed) en is verminderd met afschrijvingen en eventuele investeringsbijdragen. De afschrijving van materiële vaste activa met economisch nut is gebaseerd op de economische levensduur dan wel de verwachte nuttigheidsduur en is vastgelegd in de “Financiële verordening gemeente Gilze en Rijen 2007” op grond van artikel 212 van de Gemeentewet. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. Op investeringen gedaan vóór 2004, zijn in voorkomende gevallen bijdragen uit reserves in mindering gebracht. Materiële vaste activa met maatschappelijk nut Onder activa met een meerjarig maatschappelijk nut worden onder andere verstaan investeringen in aanleg en renovatie van: (inrichting) wegen, waterwegen, civiele kunstwerken, groen en kunstwerken. Tenzij bij raadsbesluit anders is bepaald, worden deze investeringen onder aftrek van bijdragen van derden en (bestemmings)reserves, ten laste van de exploitatie gebracht. In geval van activering, op grond van een raadsbesluit, wordt het activum lineair afgeschreven over de verwachte levensduur of in een kortere, door de raad aangegeven tijdsduur. Financiële vaste activa De financiële vaste activa betreffen deelnemingen en verstrekte langlopende geldleningen. De deelnemingen in het aandelenkapitaal van N.V.’s en B.V.’s zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. De verstrekte leningen zijn opgenomen tegen nominale waarde. Voorraden De voorraden bouwgronden zijn opgenomen tegen de historische kostprijs, inclusief overige exploitatiekosten(waaronder rente) en zijn verminderd met de opbrengsten wegens grondverkopen en de voorziening verwachte verliezen grondexploitatie.


123

Voor grondexploitatie specificeert het BBV het bezit van grond naar de volgende activa: - Niet in exploitatie genomen grond. - Ruilgronden. - Bouwgrond in exploitatie. Wij verklaren deze begrippen hierna. Niet in exploitatie genomen grond Niet in exploitatie genomen (bouw)grond is meestal anticiperend of strategisch aangekocht. Er is dan nog geen grondexploitatiebegroting, maar de grond past wel in gedachten (verwachtingen) over gemeentelijke bebouwingsuitbreiding. Voor deze grond bestaat een reëel en stellig voornemen dat deze in de nabije toekomst wordt bebouwd. Deze verwachting kan zijn gebaseerd op interne besluitvorming of op de bestaande structuurvisie die aan een bestemmingsplan voorafgaat. Niet in exploitatie genomen (bouw)grond bevindt zich dan als het ware op de startlijn van de “vervaardigingsfase” vanwege de intenties met de grond. Ruilgronden Tot de voorraden behoren ook de ruilgronden. Dit zijn gronden met eventuele opstallen om op afzienbare termijn te ruilen voor gronden waarop een toekomstige bouw is/wordt voorgenomen. Deze gronden zijn dus niet aangekocht met het stellige voornemen tot toekomstige bouw. Omdat er voor deze ruilgronden geen vervaardigingsproces plaatsvindt, kan er geen sprake zijn van activeerbare vervaardigingskosten. Bouwgrond in exploitatie Bouwgrond nemen we in exploitatie als we voor deze gronden een exploitatieopzet hebben opgesteld en/of een startnotitie hebben vastgesteld. We onderscheiden actieve en passieve complexen. Bij actief grondbeleid exploiteert de gemeente voor eigen rekening en risico gronden. Bij passieve complexen heeft de gemeente geen of een kleine grondpositie. Begeleiding van de activiteiten vindt plaats vanuit de gemeente. Het uitgangspunt bij de passieve projecten is dat de geactiveerde kosten via een exploitatieovereenkomst bij de initiatiefnemer verhaald worden. Bouwgrond in exploitatie geeft vervaardigingskosten van bouwrijp en woonrijp maken van de locatie. Die kosten worden geactiveerd ofwel bijgeschreven op het balansactief. Activering van de gemaakte kosten is acceptabel omdat grondexploitatie geen eenjarig proces is. Is er sprake van een gepland tekort dan wordt dat verlies onmiddellijk genomen in de vorm van een voorziening. Is er echter sprake van een gepland overschot dan wordt het resultaat gewoonlijk genomen voor zover dat met voldoende zekerheid gerealiseerd is of bij voortdurende onzekerheid pas geheel aan het einde van het proces. Eigen vermogen (passiva) Het eigen vermogen bestaat uit algemene en bestemmingsreserves. Een nadere uiteenzetting over de reserves is opgenomen in de staat van reserves en voorzieningen. De reserves worden gevormd volgens door de gemeenteraad genomen besluiten. Ook de onttrekkingen aan deze reserves gebeuren volgens daartoe strekkende raadsbesluiten. Voorzieningen (passiva) Voorzieningen worden gevormd om fluctuaties in de exploitatiekosten en bestaande risico's op te kunnen vangen. De voorzieningen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde en zijn toereikend voor de exploitatiekosten en risico’s waarvoor ze zijn gevormd. Een nadere uiteenzetting over de diverse voorzieningen is opgenomen in de staat van reserves en voorzieningen. Langlopende schulden (passiva) De langlopende schulden zijn tegen nominale waarde gewaardeerd. Onder de langlopende schulden zijn alle door de gemeente aangegane langlopende geldleningen opgenomen. Bij het aangaan van langlopende schulden wordt gehandeld volgens het financieringsstatuut.


124

Paragraaf Weerstandsvermogen en risicomanagement In deze paragraaf is aandacht besteed aan de specifieke risico´s voor onze gemeente en is het beschikbare weerstandsvermogen bepaald. Grondslagen voor de programmabegroting (exploitatie van lasten en baten / programma's / producten) In de begroting 2015 worden de lasten en baten per product geraamd en weergegeven per programma. De lasten en baten worden opgenomen voor de aan het begrotingsjaar toe te rekenen bedragen. De rubricering van de lasten en baten is volgens het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten. De lasten en baten worden tegen nominale waarde toegerekend aan de perioden waarop ze betrekking hebben. Verliezen worden verantwoord op het moment dat deze voorzienbaar zijn. Winsten worden verantwoord nadat deze daadwerkelijk zijn gerealiseerd. De afschrijvingen worden berekend volgens de in de “Financiële verordening gemeente Gilze en Rijen 2007” genoemde afschrijvingstermijnen. De rentelasten worden via de rente-omslagmethode ten laste van de exploitatie gebracht. De rentelasten over de vaste activa worden berekend over de boekwaarde per 1 januari van het begrotingsjaar. Voor een aantal activaposten geldt, op grond van raadsbesluit, een afwijkend rentepercentage. In het eerste jaar van activering wordt de rente over een periode van een half jaar berekend. De bespaarde rente, berekend over stand van de reserves en voorzieningen per 1 januari van het begrotingsjaar, wordt ten gunste van de exploitatie gebracht. De verdeling en toerekening van de kosten van (hulp)kostenplaatsen aan overige kostenplaatsen en aan programma’s gebeurt op basis van productieve uren (tijdregistratie personeel) en vastgestelde verdeelsleutels. Het uitgangspunt voor de kostenverdeling is dat directe kosten zoveel mogelijk rechtstreeks worden verantwoord op de producten.


125

Lijst van gebruikte afkortingen APV AWBZ BBV BIBOB BOA BORijen CAO CBS CJG COA COELO COVM CPB CPI CPO Diftar DUO EMU ENGR EPC EU EVZ FIDO Fte GGD GGZ GPR GRIC GRP GVVP HOF IBOR ICT IHP KCC LTA LVG LVO MER MFA MWB NLGR OOGO OZB P&C PN PPS PR ROM SBB SVn Swung UWV vGRP V&J

Algemene Plaatselijke Verordening Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten Wet Bevordering Integriteitbeoordelingen door het Openbaar Bestuur Buitengewoon opsporingsambtenaar Betrokken Ondernemers regio Rijen Collectieve Arbeidsovereenkomst Centraal Bureau voor de Statistiek Centrum voor Jeugd en Gezin Centraal Orgaan opvang asielzoekers Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden Commissie Overleg en Voorlichting Milieuhygiëne Centraal Plan Bureau Consumentenprijsindex Collectief Particulier Opdrachtgeverschap Gedifferentieerde tarieven voor afval Dienst uitvoering onderwijs Europese en Monetaire Unie Energie Gilze en Rijen Energieprestatiecoëfficiënt Europese Unie Ecologische verbindingszone Financiering Decentrale Overheden Fulltime equivalent Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Geestelijke Gezondheidszorg Gemeentelijke Praktijkrichtlijn Gilze en Rijens Industrieel Contact Gemeentelijk Rioleringsplan Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan Wet Houdbare Overheidsfinanciën Integraal Beheer van de Openbare Ruimte Informatie- en communicatietechnologie Integraal onderwijshuisvestingsplan Klant Contact Centrum Lokaal Toeristische Adviesraad Licht verstandelijke jeugdgehandicapten Levensduur Verlengend Onderhoud Milieueffectrapportage Multifunctionele accommodatie Midden- en West Brabant Natuur- en Landschapsvereniging Gilze en Rijen Op overeenstemming gericht overleg Onroerende zaakbelastingen Planning & Control Perspectiefnota Publiek-Private Samenwerking Public Relations Regionaal Overleg Midden Brabant (stichting) Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (wet) samen werken aan de uitvoering van nieuw geluidbeleid Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Veiligheid en justitie (ministerie)


126

VNG VVE VVN Wabo Wajong WAK WMO WOZ Wro WSW Wtcg WWB WZSW ZLTO ZZP

Vereniging Nederlandse Gemeenten Voor- en vroegschoolse educatie Veilig Verkeer Nederland Wet algemene bepalingen omgevingsrecht Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten Week van de Amateur Kunst Wet Maatschappelijke Ondersteuning Waardering Onroerende Zaken Wet ruimtelijke ordening Wet sociale Werkvoorziening Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten Wet Werk en Bijstand Wonen Zorg en Service in de Wijk Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie Zorg zwaarte pakketten


127


128

Vaststellingsbesluit Gelet op het bepaalde in artikel 191, lid 1 van de Gemeentewet is hierbij opgemaakt het VASTSTELLINGSBESLUIT van de Programmabegroting 2015. Aldus vastgesteld in de openbare vergaderingen van 29 oktober 2014 en 6 november 2014.

DE RAAD VOORNOEMD, , de voorzitter dr. A.J.W. Boelhouwer , de griffier mr. J.W. Timmermans


129

Programmabegroting

Recommend Documents