Programmabegroting 2005-2008
Programmabegroting
Programmabegroting 2005 – 2008
Cluster Centrale Staf, Vakteam Strategie & Control
Uitgave Gemeente Delft, juli 2004 Vormgeving Klats publiciteit, Delft Druk Combiwerk, Delft Informatie Gemeente Delft, vakteam Strategie & Control, Postbus 78, 2600 ME Delft T (015) 260 29 60, I www.gemeentedelft.info, E
[email protected]
Woord vooraf
Beste lezer, Deze Programmabegroting geeft u een goed beeld hoe de stand van zaken is met betrekking tot de plannen van het gemeentebestuur en de daarbij behorende financiën. De Programmabegroting bestaat uit drie delen: ten eerste 13 verschillende programmaplannen, ten tweede het (helaas verslechterde) financieel meerjarenbeeld en ten derde de bij de begroting horende paragrafen, waarbij ingegaan wordt op een aantal specifieke beheersmatige en financiële aspecten van de begroting. In deze 2e editie van de Programmabegroting zijn verbeterpunten doorgevoerd door middel van de verdere uitdieping van de drie W-vragen (Wat willen we bereiken?,Wat gaan we er voor doen? Wat mag het kosten?) en een inhoudelijke uitwerking van paragrafen. Zo geeft de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen nu een integraal overzicht van de meerjarige onderhoudsplannen in het kader van de openbare ruimte, zoals bruggen, tunnels, viaducten, rioleringen, gebouwen e.d. Graag gaan wij verder in gesprek met de gemeenteraad om de inhoudelijke kwaliteit van de programmaplannen en de paragrafen nog meer te versterken. Ook deze Programmabegroting 2005-2008 is weer tot stand gekomen na input uit diverse inspraakrondes. Burgers en maatschappelijke instellingen konden hun wensen kenbaar maken tijdens vergaderingen van de commissie Extern.Ter voorbereiding zijn dertien notities opgesteld over de diverse beleidsprogramma’s. Deze wensen resulteerden in adviezen van de raad aan het college. Vervolgens zijn deze aanbevelingen en opmerkingen meegenomen bij de voorbereiding van deze begroting. Bij de vorige programmabegroting hebben wij op het financiële vlak met enig pessimisme vooruitgeblikt. Dit is helaas bewaarheid. De economie herstelt zich moeizaam en het rijk wentelt zijn financiële problemen deels op de gemeentes af. Binnen enkele maanden na vaststelling van de programmabegroting 2004-2007 zijn we een bezuinigingsoperatie gestart ten bedrage van € 4 miljoen. Op basis van de junicirculaire 2004 is een nieuwe bezuinigingsoperatie van € 3 miljoen noodzakelijk geworden, totaal dus € 7 miljoen.Van het totale bezuinigingsprogramma is nu in deze Programmabegroting € 5 miljoen ingevuld. Voor het resterende gedeelte van ca € 2 miljoen willen wij een gelijksoortige bezuinigingsoperatie als eind 2004 starten. Onze inzet daarbij blijft om het voorzieningenniveau zoveel mogelijk in stand te houden. Ondanks het slechte financiële nieuws kan en zal het gemeentebestuur veel waardevolle en duurzame ontwikkelingen voor de stad vormgeven. De programmaplannen laten ons ambitieniveau (gestoeld op het collegeprogramma) zien. In de programmaplannen is uitgebreid aandacht besteed aan het bijbehorende investeringsprogramma. De omvang van de begroting bedraagt € 325 miljoen, het investeringsprogramma 2004-2008 bedraagt € 85 miljoen.Voor nieuw beleid zijn in de Programmabegroting diverse voorstellen gedaan tot een totaal bedrag van € 1 miljoen.We willen met onze plannen de lijn doorzetten om (parallel aan te treffen bezuinigingen) noodzakelijke ontwikkelingen en vernieuwingen te realiseren. De uitvoering van het Collegeprogramma 20020-2006 staat er goed voor. Het motto ‘Voorzetten en doorzetten’ blijft voor ons onverminderd van kracht Burgemeester en wethouders van Delft
Inhoud
Woord vooraf 5 Programma’s 9 Inleiding programma’s 11 Dienstverlening 15 Werk, Inkomen en Zorg 23 Integratie en Activering 33 Jeugd en Onderwijs 37 Wijkaanpak en wonen 45 Welzijn 57 Binnenstad 67 Duurzaamheid 71 Kennisstad en Economie 85 Cultuur 93 Veiligheid 103 Stedelijke projecten 111 Bestuur en organisatie 117
Financieel meerjarenbeeld 123 De hoofdlijn van het financieel meerjarenbeeld 127 Algemene dekkingsmiddelen 128 Het Gemeentefonds en specifieke rijksuitkeringen 130 Overige wijzigingen op de begroting 133 Nieuw beleid 135 Investeringen 137 Het bezuinigingsprogramma 2005-2008 138
Samenvattende overzichten financieel meerjarenbeleid 141 • • • • • • • •
Mee- en tegenvallers bestaand beleid 143 Areaaluitbreidingen 143 Technische correcties op het bestaande beleid 143 Voorstellen nieuw beleid 144 Investeringsplan – Uitbreidingsinvesteringen 145 Investeringsplan – Grote projecten 146 Bezuinigingsprogramma 2004 - 2008 147 Aanvullende bezuinigingen 2005 148
Paragrafen 151 Weerstandsvermogen: reserves en voorzieningen 154 Weerstandsvermogen: risico’s 157 Onderhoud kapitaalgoederen 163 Verbonden partijen 167 Financieringsparagraaf 171 Bedrijfsvoering 176 Grondbeleid 179 Lokale heffingen 182
Bijlagen 187 Stand van zaken uitvoering Collegeprogramma 2002-2006 188 Bijdragen vanuit de Delftse samenleving 199 Portefeuilleverdeling 202 Overzicht baten en lasten programma’s 203 Producten per programma 206
Programma’s
Programma’s
Programma’s
Inleiding programma’s
Het programmaplan bestaat, evenals in de eerste editie van de Programma-begroting uit dertien beleidsprogramma’s die ieder in een afzonderlijk hoofdstuk worden beschreven. Elk hoofdstuk kent bovendien een vaste indeling. Na een algemene inleiding komen de – inmiddels bekende – drie ‘W-vragen’ aan de orde:
• • •
Wat willen we bereiken? Een beschrijving van de beleidsdoelen voor de komende begrotingsperiode. Wat gaan we daar voor doen? Een beschrijving van de activiteiten die worden ontplooid om de gestelde doelen te kunnen bereiken. Wat mag het kosten? Een beschrijving van het investeringsprogramma, en van de begroting van baten en lasten per programma.
Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen, en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. De totale baten en lasten van elk programma zijn opgenomen in een tabel met de volgende standaardopbouw:
Baten volgens lopende begroting 2004 - 2007 Voorgestelde mutaties Programmabegroting 2005 - 2008 Totaal baten (1)
+
________
Lasten volgens lopende begroting 2004 - 2007 Voorgestelde mutaties Programmabegroting 2005 - 2008 Totaal lasten (2)
+
________
+/-
________
Resultaat voor bestemming (1) – (2) Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves Resultaat na bestemming
De baten en lasten in de lopende begroting 2004 - 2007 zijn verwerkt tot en met de 1e ATW1 en de xxe wijziging. Deze opeenvolgende wijzigingen hebben soms aanzienlijke invloed gehad op de totale baten en lasten per programma. De totale baten en lasten wijken in sommige programma’s daarom aanmerkelijk af van de ramingen in de Productenraming 2004 - 2007. Een totaaloverzicht van de baten en lasten per programma treft u aan in de bijlagen. Daar is ook een beknopte toelichting opgenomen op majeure begrotingswijzigingen die na de Productenraming 2004 - 2007 zijn verwerkt. In de programmahoofdstukken worden met name de voorgestelde mutaties in de begroting van een toelichting voorzien. Dit betreft bijvoorbeeld de voorstellen voor nieuw beleid, de mee- en tegenvallers in het bestaande beleid, en de bezuinigingen.
1
Algemene Technische Wijziging
Programmabegroting 2005 - 2008 - 11
Inleiding programma’s
Inleiding programma’s
Nieuwe urenverdeling vakteams
Inleiding programma’s
Een nieuwe mutatieregel in de tabellen per programma betreft de verdeling van de productieve uren. Dit vereist enige toelichting: Ter voorbereiding van de Productenraming 2005 – 2008 hebben de vakteams hun productieve uren opnieuw verdeeld. Deze nieuwe urenverdeling leidt soms tot een andere verdeling van kosten over producten, programma’s en investeringskredieten. Dit leidt dus tot herverdelingseffecten die in de betreffende mutatieregels in de tabellen met baten en lasten per programma zichtbaar worden. Een aantal vakteams heeft in deze begroting meer inzicht aan welke producten en diensten hun uren en kosten moeten worden toegerekend. Bovendien zijn enkele correcties noodzakelijk gebleken omdat in de huidige begrotingsstructuur teveel uren – en daarmee teveel kosten – aan het product Parkeervoorzieningen zijn toegerekend. De nieuwe urenverdeling sluit beter aan op de werkelijkheid en rekent hogere kosten toe aan producten in de sfeer van openbare orde en veiligheid en wijkaanpak en wonen. Het totaaleffect van de nieuwe urenverdeling is budgetneutraal, mede omdat een stelpost is opgenomen in de algemene dekkingsmiddelen. Op dit moment is een nota in voorbereiding om de begroting en kostenstructuur van het Parkeerbedrijf inzichtelijker te maken. De effecten van de nieuwe urenverdeling zullen in deze nota worden meegenomen. In dat kader komt ook de afwikkeling van deze stelpost aan de orde. Bezuinigingstaakstelling 2004-2008 In de vorige editie van de Programmabegroting was sprake van een bezuinigingstaakstelling voor de periode 2004-2007. Deze taakstelling is naar aanleiding van de Gemeentefondscirculaires van september 2003 en juni 2004 verder verzwaard. Dit wordt integraal beschreven in het deel Financieel Meerjarenbeeld. In de programmahoofdstukken treft u een beknopte beschrijving van de afzonderlijke voorstellen aan.
12 - Programmabegroting 2005 - 2008
Inleiding programma’s
Programmabegroting 2005 - 2008 - 13
Dienstverlening
Dienstverlening
Algemeen (inter)nationaal
• • • • • • • •
Het web is voor de (rijks)overheid een steeds belangrijker informatiekanaal richting burgers en bedrijven. Actieve openbaarmaking is leidraad in de communicatie van de rijksoverheid. De komst van Internet - ook als transactiekanaal voor dienstverlening - doet een extra beroep op vindbaarheid, begrijpelijkheid en actualiteit. Beleidsvorming vindt in toenemende mate interactief plaats. Er is een groeiend aantal media dat zich vervolgens ook bij de steeds meer onder druk staande overheid meldt. De burger’ heeft een meer diverse achtergrond gekregen, wat vraagt om een meer doelgroepgerichte benadering. De burger beschouwt de overheid steeds meer vanuit de rol als consument. Vanuit het Rijk wordt steeds meer gestimuleerd tot meer gemeentelijke regie over ICT. Daartoe is een aantal lijnen uitgezet: Ontwikkeling van architectuur, referentiemodellen en standaards; Overdragen van best practices; Bevorderen van samenwerking tussen gemeenten; Advisering aan gemeenten; Bundelen, vermeerderen en verspreiden van kennis.
Regionaal Er is samenwerking met de gemeente Den Haag op het terrein van de ontwikkeling van modulen voor de e-gemeente, ingepast in het rijksbeleid door participatie van projectbureau EGem. Delft
• • • • • • • • •
www.gemeentedelft.info staat sinds kort op de eerste plaats van de webdam-‘ranking’. Er is een campagne rond de promotie van digitale dienstverlening (posters, promotiemateriaal, interviews et cetera). Een substantieel aantal mensen bezoekt de site (500 per dag), ook voor concrete transacties. Er is een toename in het gebruik van digitale producten en diensten (afhankelijk van het product tussen de 2% en 240 %, gemiddeld 47 %). Er is een toename van het aantal digitale producten (inmiddels ruim boven 50) op vele terreinen van verhuisberichten tot grof vuil. Implementatie betalingsmodule op internetsite. Multi-channeling met callcenter als centrale ingang. Meer mogelijkheden burgerparticipatie (Delft Internet Panel, reageren op stellingen, discussiëren en chatten). Vaststelling in februari 2004 van het Meerjarenplan Dienstverlening.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 15
Dienstverlening
Het programma dienstverlening omvat de onderwerpen communicatie, ICT en publieksdienstverlening.Ter inleiding op dit programma geven we een beknopte schets van ontwikkelingen en zaken die in gang zijn gezet of op korte termijn spelen.
Wat willen we bereiken? Dienstverlening
Het hoofddoel van dit programma is de voortdurende verbetering van de dienstverlening.
Beleidskaders Het bestaande beleid is vastgelegd in een aantal beleidsnota’s. Hieronder vindt u een korte beschrijving van de in deze nota’s vastgelegde doelen. Publieksdienstverlening: nota Meerjarenplan Dienstverlening Hierin zijn de volgende doelen bepaald (die eind 2007 moeten zijn bereikt): • Het INK managementmodel wordt gemeentebreed ingevoerd. • Gedifferentieerde klanttevredenheidsonderzoeken (KTO’s) ’s zijn overal een vast onderdeel van de bedrijfsvoering. • Alle clusters hebben hun producten en diensten met een klantcontact voorzien van servicenormen. Alle servicenormen zijn voor klanten terug te vinden op het Internet. • Alle kanalen die de gemeente gebruikt voor de dienstverlening zijn van servicenormen inzake respons en afhandeltijden voorzien en het is bekend welke producten en diensten via welk kanaal worden aangevraagd.
ICT: programma Kennisinfrastructuur fase 2: nota
[email protected] Hierin zijn de volgende doelen bepaald: • Het uitbreiden van het aantal digitale producten en diensten, af te nemen via Internet en de wijkservicepunten. • Het verbeteren van de relatie tussen burger en bestuur, door digitale ondersteuning bij interactieve beleidsontwikkeling. • Het verbeteren van de informatievoorziening, door beschikbare informatie beter toegankelijk te maken, ook via internet.
De doelstellingen van het beleid Ter uitvoering van de hierboven genoemde beleidskaders zijn voor het jaar 2005 de volgende operationele doelstellingen geformuleerd: Doelstellingen Publieksdienstverlening
• • •
Inzicht krijgen in en managen van verwachtingen van de burgers met betrekking tot de dienstverlening. Verantwoording afleggen over de prestaties. Verbeteren van de kanalen van dienstverlening (fysiek, telefonisch, digitaal, schriftelijk).
Doelstellingen Communicatie
• • • • •
De kwaliteit verbeteren van de communicatie over de dienstverlening en het beleid van de gemeente. Garanderen van openbaarheid daar waar mogelijk. Bevorderen van openheid van de communicatie en het actief betrekken van burgers. Vergroten van de bekendheid van (digitale) diensten van de gemeente. De gemeente zoveel mogelijk als één geheel presenteren.
16 - Programmabegroting 2005 - 2008
Doelstellingen ICT
• •
Het verbeteren van de informatievoorziening, door beschikbare informatie beter toegankelijk te maken, ook via internet. Het uitbreiden van het aantal digitale producten en diensten, af te nemen via internet en de wijkservicepunten. Het verbeteren van de relatie tussen burger en bestuur, door digitale ondersteuning bij interactieve beleidsontwikkeling.
Wat gaan we er voor doen? Hierna beschrijven we wat we ondernemen om de hierboven genoemde beleidsprioriteiten te verwezenlijken. Dit zijn mijlpalen waaraan de voortgang kan worden afgemeten. Activiteiten Publieksdienstverlening
•
• • • • • •
Door middel van het uitvoeren van klanttevredenheidsonderzoeken en het monitoren van processen op regelmatige en frequente wijze krijgen we inzicht in de wensen en verwachtingen van burgers en bedrijven en de kwaliteit van de dienstverlening. Hiertoe wordt in 2004 een onderzoeksvoorstel uitgewerkt door O&S dat in 2005 zal worden geïmplementeerd; wordt eind 2004 een permanente ‘servicemeter’ geïnstalleerd op publiekslocaties en worden publieksdiensten via een benchmark vergeleken met andere gemeenten. Door middel van servicenormen voor producten en diensten wordt helderheid verschaft over wat wel en niet kan met betrekking tot de dienstverlening. In de loop van 2004 wordt met alle dienstverlenende vakteams het aantal te ontwikkelen normen voor 2005 bepaald. Medewerkers (intern) en klanten (extern) worden geïnformeerd over servicenormen. De telefonische bereikbaarheid van de Publieksdienstverlening zal worden verbeterd. Het e-mailverkeer wordt gestructureerd. Verbeteringen worden aangebracht in de schriftelijke communicatie met klanten. Versterking van de fysieke publieksbalie.
Activiteiten Communicatie
• • • •
Bij uitbreiding van de digitale dienstverlening aan burgers en bedrijven in de stad, hoort ook continuering van de campagne om deze diensten onder hun aandacht te brengen. Op de website zullen de digitale diensten en producten een prominentere plek krijgen. Dit zal ook communicatief worden begeleid. Dit geldt ook voor het gebruik van de gemeentelijke site. Dit wordt vergemakkelijkt door de bezoekers van de site thema’s aan te bieden, waardoor het vinden van informatie beter moet verlopen. De wijkcommunities – en eventueel ook www.gemeentedelft.info – krijgen naar verwachting in 2005 de mogelijkheid van discussiegroepen en prikborden. Deze nieuwe functionaliteit kan de participatie van de burger helpen vergroten.
Activiteiten ICT
•
Gegevens moeten transparanter worden, up-to-date, éénmalig vastgelegd en veelvuldig gebruikt (ook door burgers).Vanuit het programma KIS wordt deze trend geregisseerd. • Een betere standaardisering, verminderen van eilandautomatisering, verbeteren van de kwaliteit van de gegevens en in de informatievoorziening (niet alleen naar burgers maar ook intern) zijn lijnen die daarin passen. • Deze verschaffen een basis voor een verdere uitbreiding en verbetering van de digitale informatieen communicatievoorziening met de burgers. In het jaarprogramma KIS (dat in het najaar 2004 zal verschijnen) worden deze punten verder uitgewerkt.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 17
Dienstverlening
•
Wat mag het kosten? Dienstverlening
Investeringen in het programma Dienstverlening Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen, en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. In het investeringsprogramma is als groot project is opgenomen: Grote projecten Dienstverlening
2005
2006
2007
2008
>2008
Bedragen x € 1.000
Bestaand investeringsplan KIS II (3jaar)
500
450
Totaal
500
450
KIS II (2002-2006) Voor de uitvoering van de 2e fase van KIS – zie de nota
[email protected] – is een raambudget vereist waarmee projecten kunnen worden gefinancierd op basis van jaarplannen.
Begroting van baten en lasten Dienstverlening
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Baten Meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005-2008 Technische correctie Invulling bezuinigingstaakstelling Totaal baten Lasten Meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005-2008 Prioriteiten/nieuw beleid Invulling bezuinigingstaakstelling Technische correcties Verdeling productieve uren Loon- en prijscompensatie Totaal lasten Resultaat
7.100
7.100
7.100
7.100
-82 65
-82 115
-82 215
-82 215
7.083
7.133
7.233
7.233
9.184
9.177
9.171
9.143
33 -80 0 -117 36
33 -80 0 -117 36
33 -80 0 -116 36
33 -80 0 -116 36
9.057
9.050
9.043
9.016
-1.974
-1.917
-1.810
-1.783
-1.974
-1.917
-1.810
-1.783
Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
18 - Programmabegroting 2005 - 2008
De mutaties, die voortvloeien uit voorstellen in deze Programmabegroting, worden hieronder per categorie toegelicht: • Nieuw beleid • Technische correctie op het bestaande beleid • Invulling bezuinigingstaakstelling. Nieuw beleid Dienstverlening
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Versterking Publieksbalie
33
33
33
33
Totaal
33
33
33
33
Versterken Publieksbalie Om de flexibiliteit van de (inzet van) het baliepersoneel te vergroten en te streven naar een effectievere en efficiëntere dienstverlening wordt het aantal beperkt inzetbare medewerkers afgebouwd en ontwikkelen de meesten zich op termijn naar het profiel allround medewerker dienstverlening. Het profiel basismedewerker dienstverlening komt daarmee te zijner tijd te vervallen. De maatregelen zullen tevens een positief effect hebben op de kwaliteit van de dienstverlening en op het terugdringen van wachttijden bij producten die in de huidige structuur door te weinig mensen kunnen worden afgehandeld. Technische correctie op het bestaande beleid Dienstverlening
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Overige derden (groen)
82
82
82
82
Totaal
82
82
82
82
Overige derden (groen) In het verleden had het vakteam Groen meerdere ‘grotere klanten’, zoals de woningbouwvereniging Volkshuisvesting. In de loop der jaren is het aantal grotere klanten afgenomen. De begroting van de lasten is door de jaren heen wel verlaagd, maar de begroting van de baten niet. Dit is een fout in de raming die moet worden gecorrigeerd. Invulling bezuinigingstaakstelling Het aandeel van dit programma in de totale bezuinigingsoperatie blijkt uit onderstaande tabel: Dienstverlening
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Kostendekkendheid leges en tarieven Werkzaamheden voor derden Aanvullende taakstelling publiekszaken Totaal
50 15 80
100 15 80
200 15 80
200 15 80
145
195
295
295
Programmabegroting 2005 - 2008 - 19
Dienstverlening
Toelichting De baten en lasten van het programma Dienstverlening vloeien hoofdzakelijk voort uit de balieproducten van de gemeente (burgerzaken), het Servicecentrum Bedrijven en de baten en lasten uit werken voor derden.
Dienstverlening
Kostendekkendheid leges/tarieven Voor veel gemeentelijke producten en diensten geldt dat aan gebruikers niet de volledige kostprijs berekend wordt. In een aantal gevallen zijn deze producten gebonden aan een maximumtarief dat bepaald is door het Rijk. Dat beperkt de wens om kostendekkende tarieven te kunnen realiseren. Momenteel wordt onderzocht of voor de overige producten en diensten uit de legesverordening, zoals bijvoorbeeld de verstrekking van bouwvergunningen, verhoging van de tarieven tot het niveau van de kostprijs mogelijk is.
Tariefsverhoging Werkzaamheden voor derden De gemeente Delft verkrijgt inkomsten uit de aanleg van in-/uitritten voor derden en huisaansluitingen op het riool. Het maken van inritten en huisaansluitingen gebeurt nu op basis van tarieven die niet kostendekkend zijn. De laatste wijziging van de tarieven vond plaats in 1996 en de kostendekkendheid is thans circa 75 %. De extra inkomsten door het kostendekkend maken van de tarieven worden ingeschat op circa € 15.000 per jaar.
Aanvullende taakstelling publiekszaken De verslechterde financiële situatie van de gemeente noopt tot een aanvullend bezuinigingspakket (zie het deel ‘Financieel Meerjarenbeeld’).Voor het programma dienstverlening gaan we uit van een taakstellend bedrag van € 80.000. Een nader voorstel wordt nog uitgewerkt.
20 - Programmabegroting 2005 - 2008
Dienstverlening
Programmabegroting 2005 - 2008 - 21
Werk, Inkomen en Zorg
Het aantal mensen in de bijstand stijgt. Een groot deel van deze mensen staat ver af van de arbeidsmarkt.Tegelijk komt nu een groep vanuit de WW en WAO in de bijstand.Wij willen iedere klant een adequate basisinkomenvoorziening bieden en een bij die persoon passend traject naar werk en andere vormen van arbeidsparticipatie of zorg. Het Rijk bezuinigt echter flink op de gemeentelijke middelen voor bijzondere bijstand, het werkbudget en op de oudkomers- en inburgeringsgelden (WIN). Deze lijn zal zich naar verwachting voortzetten. Een blijvende nadruk op het rendement van scholing, trajecten en werkervaringsplaatsen is daarom essentieel. De invoering van het nieuwe werkinstrumentarium zal in 2005 zijn beslag krijgen. Zorg- en dienstverlening worden steeds meer een lokale aangelegenheid. In 2005 zullen wij de voorbereiding van de implementatie van de verwachte Wet maatschappelijke Ondersteuning ter hand nemen. Deze wet integreert onder andere delen van de AWBZ,WVG en de Welzijnswet. De integratie van wonen met zorg en welzijn op lokaal niveau is hierbij cruciaal. Het beleidsveld ‘wonen, zorg en welzijn voor ouderen, mensen met een functiebeperking en/of chronisch zieken’ is ook speerpunt in de stedelijke vernieuwing. Doelstelling is de zelfstandigheid, integratie en actieve participatie van mensen, uitgaande van hun eigen wensen en mogelijkheden Samen met partners uit de Delftse samenleving zullen we het meldpunt voor Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) verder uitbouwen, dat is gericht op het actief opsporen en gericht hulp en zorg aanbieden aan diegenen die zorg mijden.
Wat willen we bereiken? Beleidsvelden Werk, Inkomen,Volwasseneneducatie Beleidsplan Werk en Inkomen 2004-2007 Meer mensen aan het werk en minder mensen in de bijstand door middel van het geven van gerichte ondersteuning met behoud van eigen verantwoordelijkheid van de burger.
Nota Volwasseneneducatie 2002-2004 Het realiseren van maatschappelijke participatie of arbeidsactivering voor inwoners van Delft via het optimaal inzetten van educatie voor inwoners van Delft die op dit moment geen werk of een zwakke positie op de arbeidsmarkt hebben.
Beleidsveld Lokaal gezondheidsbeleid De algemene doelstelling van het lokaal gezondheidsbeleid is het bevorderen van gelijke kansen op gezondheid en gelijke toegang tot de gezondheidszorg voor iedereen. Dit beleid is vertaald naar een aantal deelgebieden. Nota ‘Het versterken van de eerstelijnszorg in Delft’ Het algemene doel is de eerstelijnsgezondheidszorg in zowel kwantitatief als kwalitatief opzicht te verbeteren.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 23
Werk, Inkomen en Zorg
Werk, Inkomen en Zorg
Werk, Inkomen en Zorg
Meerjarennota Integraal gehandicaptenbeleid 2003 – 2007 De grondslag van het gehandicaptenbeleid in Delft is dat alle burgers recht hebben op een volwaardig burgerschap. Het gehandicaptenbeleid is erop gericht actieve participatie van mensen met een functiebeperking en/of chronische ziekte in de samenleving te faciliteren. Subdoel: Het realiseren van optimale integrale toegankelijkheid van openbare gebouwen en openbare ruimte in de gemeente Delft.
Visienota Wonen Zorg en Welzijn De doelstelling is dat iedere burger in 2015 moet kunnen wonen in een woning en leefomgeving die past bij de eigen fysieke en/of mentale omstandigheden en gebruik kan maken van een voldoende kwalitatief aanbod van zorg en welzijnsvoorzieningen: • Voor 2015 zijn 954 woonzorgcombinaties extra gerealiseerd. 740 hiervan zijn geschikt voor 24-uurszorg. • Voor 2015 zijn 612 extra woningen voor bijzondere doelgroepen gerealiseerd. Daarnaast wordt het huidige aanbod opgeplust.
Nota Verslavingszorg 2003-2007 Het ontmoedigen van gebruik van genotmiddelen en het beperken van de risico’s van het gebruik voor de gebruiker zelf, diens omgeving en de maatschappij als geheel.
Nota ‘Voortgangsrapportage huiselijk geweld’ Het gemeentelijk beleid richt zich op het verminderen van huiselijk geweld door in te zetten op: • Het vroegtijdig signaleren van huiselijk geweld. • Een loket waar men terecht kan met huiselijk geweld problematiek. • Een laagdrempelig en samenhangend hulptraject.
Doelstellingen voor het jaar 2005 Beleidsvelden Werk, Inkomen en Volwasseneneducatie Doelen per instrument/doelgroep worden opgenomen in het Prestatieboek 2005. Doelstellingen Werk • Het Beleidsplan Werk en Inkomen 2004-2007 wordt uitgevoerd en is in december 2004 voor de periode 2005-2008 geactualiseerd. Het in deze plannen beschreven nieuwe werkinstrumentarium is in 2005 volledig beschikbaar. • Jongeren die niet op eigen kracht onderwijs kunnen volgen of werk kunnen vinden, worden sluitend in een reïntegratieaanpak opgenomen. Deze aanpak houdt in 2005 voorrang. • De cliënten die in april 2002 in fase-4 zaten, zijn aan het einde van deze collegeperiode voor eenderde deel doorgestroomd naar betaald of gesubsidieerd werk. Een derde is actief als vrijwilliger of verricht ‘beschermd werk’. • Aan het einde van de collegeperiode zijn alle bijstandcliënten in begeleiding of in traject. • De regionale samenwerking rondom arbeidsmarktbeleid is door middel van gemeentelijke inzet gecontinueerd. • De werkketen wordt voor werkgevers beter bekend en toegankelijk gemaakt. • In 2005 komt alle nieuwe instroom fase-2 en -3 in aanmerking voor een proefplaatsing. • In maart 2006 is de helft (129) van het aantal I/D werknemers van mei 2002 uitgestroomd naar reguliere arbeid. • In 2006 is het bestaande WIW-bestand zo goed als afgebouwd. • In 2005 is het nieuwe loket Kinderopvang voor doelgroepen operationeel. Doelstellingen Inkomen • Door bijzondere bijstand, budgetbeheer en schuldhulpverlening in te zetten voor mensen die via het loket-OGGZ gevonden worden, kan armoede gerichter worden bestreden. • Het bereik en het aanbod van de Delftpas wordt verder vergroot.
24 - Programmabegroting 2005 - 2008
Uitbreiding van de collectieve aanvullende ziektekostenverzekering als het Rijk de gelden voor chronisch zieken en gehandicapten structureel beschikbaar stelt.
Doelstellingen Volwasseneneducatie • Het ongeoorloofd verzuim binnen de volwasseneneducatie bedraagt maximaal 5%. • De afdeling educatie van het ROC Mondriaan is eind 2005 gehuisvest in een vernieuwd gebouw en zoveel mogelijk geconcentreerd in dat ene gebouw. • Het aantal autochtone deelnemers aan NT1 cursussen bij het ROC is ten opzichte van 2004 gestegen met 5 %. Beleidsveld Gezondheidsbeleid Doelstelling Gezondheidscentra • In 2004-2007 zullen zeven nieuwe/verbeterde gezondheidscentra met JGZ-teams worden gerealiseerd. Doelstellingen Jeugdgezondheidszorg • Het aantal JGZ-teams wordt uitgebreid met het realiseren van JGZ-teams in 2005 in de wijken Voorhof en mogelijk Tanthof. • Door het beschrijven van de gezondheidssituatie in een wijkprofiel kan per wijk gericht beleid gevoerd worden. • De bereikbaarheid van de centra zal worden verbeterd, onder andere door de realisatie van een integraal spreekuur voor jongeren van 0 tot 19 jaar. Doelstellingen Wonen Zorg en Welzijn • Het uitvoeringsplan 2004-2008 is vastgesteld. • Concrete prestatieafspraken op het gebied van wonen zorg en welzijn met corporaties, zorginstellingen en welzijnsorganisaties zijn gereed en worden gerealiseerd.
Doelstelling Dagopvang • Vervangende huisvesting van een aantal bestaande dag- en nachtlocaties is gerealiseerd. Doelstellingen Openbare Geestelijke Gezondheidszorg • Het meldpunt OGGZ (gericht op het opsporen, begeleiden en aanpakken van zorgmijders) is ingericht. De in te zetten hulp richt zich vooral op zorg (GGZ en maatschappelijk werk), maatschappelijk herstel (activiteiten en activering), wonen (voorkomen huisuitzettingen en overlast) en inkomen (schuld-hulpverlening en budgettering). Doelstellingen Verslavingszorg • Alle VO scholen besteden structureel aandacht aan voorlichting van leerlingen en ouders en ontwikkelen signaleringsbeleid en huisregelbeleid voor genotmiddelengebruik. • Een groot deel van de basisscholen voert voorlichtingsprogramma’s uit in groep 8. • Er is preventiebeleid ontwikkeld binnen de commerciële en paracommerciële horeca. • Er hebben voorlichtingsactiviteiten plaatsgevonden gericht op allochtone jongeren en hun ouders. Doelstellingen Huiselijk geweld • Alle relevante beroepsgroepen zijn voorgelicht over het signaleren, bespreekbaar maken en verwijzen bij huiselijk geweld. • Binnen het inburgeringprogramma wordt structureel aandacht besteed aan huiselijk geweldsproblematiek. Doelstellingen Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) • Samen met betrokken organisaties op het terrein van Wonen, Zorg en Welzijn is de implementatie van de WMO voorbereid.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 25
Werk, Inkomen en Zorg
•
Wat gaan we ervoor doen? Werk, Inkomen en Zorg
Hierna beschrijven we wat we ondernemen om de hierboven genoemde beleidsprioriteiten te realiseren. Dit zijn mijlpalen waaraan de voortgang kan worden afgemeten.
Beleidsvelden Werk, Inkomen en Volwasseneneducatie Activiteiten Werk en Inkomen
• • • • •
Om de inkoopdoelen van reïntegratiediensten en scholingen te realiseren wordt sterk ingezet op de sturing en regie van de prestaties van de reïntegratiebedrijven en scholingsinstituten. Het klantmanagement wordt verder aangescherpt voor een betere toeleiding naar het reïntegratie-instrumentarium. Het nieuwe stelsel van gesubsidieerde arbeid wordt in 2005 in zijn volle omvang ingezet, waarbij, via de proefplaatsingen, een sluitende aanpak voor de nieuwe instroom wordt vorm gegeven. De keten rond schooluitval / jeugdwerkloosheid wordt verder versterkt, mede door inzet van provinciale subsidies. Het beleid rond kinderopvang, gesubsidieerd werk en jeugdwerkloosheid wordt regionaal afgestemd.
Activiteiten Volwasseneneducatie
• •
Met elke deelnemer aan volwasseneneducatie wordt door de gemeente een contract afgesloten met daarin opgenomen rechten en plichten van de deelnemer. Deze contracten worden actief gehandhaafd. Van alle door de gemeente ingekochte volwasseneneducatie wordt de werkelijke doorlooptijd van alle deelnemers in kaart gebracht, zodat zonodig maatregelen kunnen worden genomen om de effectiviteit te vergroten.
Beleidsveld Lokaal Gezondheidsbeleid Activiteiten Gezondheid(szorg)
•
De gemeente neemt als procesregisseur het initiatief en stelt in overleg met ketenpartners een stappenplan op ter voorbereiding van de implementatie van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO).
Activiteiten Verslavingszorg De gemeente maakt nadere afspraken over rapportages op de volgende gebieden: • Implementatie van voorlichting binnen het onderwijs. • Voorlichting aan allochtone jongeren. • Preventieplan jongeren in het Westland. • Bemoeizorg zorgmijdende verslaafden. • Zorgverlening en overlastbestrijding harddrugsgebruikers. • Ontwikkelen van maatschappelijk herstelactiviteiten.
26 - Programmabegroting 2005 - 2008
Wat mag het kosten?
Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen, en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. In het investeringsprogramma is als groot project opgenomen: Grote projecten Werk, Inkomen en Zorg
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Combiwerk
500
5.000
2.500
Totaal
500
5.000
2.500
Combiwerk Dit betreft de nieuwbouw voor Combiwerk, voor de bedrijfsvestiging aan de Buitenwatersloot, op een nader te bepalen locatie. De aangegeven investering in stichtingskosten is gebaseerd op een aanname van het benodigde oppervlakte bouwrijpe grond en het bruto vloeroppervlak voor bouwkosten. Concretisering van het noodzakelijke investeringsbedrag, inclusief bijvoorbeeld kosten voor inrichting gebouwen en terrein, et cetera, is pas mogelijk op basis van een nog te maken programma van eisen. Het aangegeven bedrag van € 8 miljoen betreft de onrendabele top van de verhuizing Uitbreidingsinvesteringen In onderstaande tabel zijn de kapitaallasten van de beschreven investerings-voorstellen verwerkt.
Werk, Inkomen en Zorg
investeringsbedragen 2004 2005 2006 2007
kapitaallasten 2004 2005 2006 2007 2008 Bedragen x € 1.000
Bestaand investeringsplan Zomernota 2003-2006: Huisvesting maatschappelijke opvang 1.111
44
88
87
85
84
Totaal
44
88
87
85
84
1.111
Maatschappelijke opvang De huisvesting van de instellingen voor maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en verslaafdenopvang is een groot knelpunt. In overleg met deze instellingen wordt daarom nu een locatie-onderzoek gestart en wordt bekeken in hoeverre functies huisvestingstechnisch gecombineerd kunnen worden. Daarnaast bestaat de wens tot uitbreiding van de capaciteit. Met het doel verkenning en planvorming te kunnen realiseren is in 2003 een voorbereidingskrediet van € 100.000 begroot. Het krediet in 2004 is bestemd voor de aankoop en verbouwing van nieuwe locaties.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 27
Werk, Inkomen en Zorg
Investeringen in het programma Werk, Inkomen en Zorg
Begroting van baten en lasten Werk, Inkomen en Zorg
Werk, Inkomen en Zorg
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Baten Meerjarenbegroting 2005-2007
88.521
88.265
88.265
88.265
Totaal baten
88.521
88.265
88.265
88.265
Lasten meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005 - 2008 Prioriteiten/nieuw beleid Tegenvallers Invulling bezuinigingstaakstelling Verdeling productieve uren Loon- en prijscompensatie
113.701
113.473
113.485
113.418
80 50 -388 11 229
30 0 -398 11 228
30 0 -408 11 228
30 0 -408 11 228
Totaal lasten
113.684
113.345
113.346
113.280
Resultaat
-25.163
-25.079
-25.081
-25.014
-25.163
-25.079
-25.081
-25.014
Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Toelichting De baten en lasten van dit programma betreffen met name de uitvoering van de wet Werk en Bijstand, de wet Voorzieningen Gehandicapten en regelingen in het kader van maatschappelijke opvang, schuldhulpverlening en gezondheidszorg. Baten betreffen met name bijdragen van het Rijk. De mutaties, die voortvloeien uit voorstellen in deze Programmabegroting, worden hieronder per categorie toegelicht: • Nieuw beleid • Tegenvallers op het bestaande beleid • Invulling bezuinigingstaakstelling. Nieuw beleid Werk, Inkomen en Zorg
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Schoolmaatschappelijk werk / opvoedondersteuning Uitrol JGZ Regionaal platform arbeidsmarktbeleid
30 30 20
30
30
30
Totaal
80
30
30
30
Schoolmaatschappelijk werk JGZ-teams en Uitrol JGZ In het kader van de realisering van gezondheidscentra richten we in de wijk JGZ-teams in. Deze teams krijgen als opdracht om een integraal aanbod te bieden van schoolmaatschappelijk werk en opvoedondersteuning. In 2004 is gestart met pilots in de wijken Wippolder en Voorhof. In 2005 vindt de uitrol plaats naar andere Delftse wijken. Deze uitbreiding vraagt structureel om extra budget van € 30.000 en daarnaast incidenteel in 2005 een zelfde bedrag voor de uitrol.
28 - Programmabegroting 2005 - 2008
Tegenvallers bestaand beleid Werk, Inkomen en Zorg
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Salarisbudget WIZ n.a.v. nota P&N Bijzondere bijstand
50 Pm
Totaal
50
Salarisbudget WIZ naar aanleiding van de nota Planning & Normering In het kader van de jaarcyclus van planning en normering voor de ‘inkomenskant’ van WIZ, is voor de jaarschijf 2005 weer een berekening (en een nota) opgesteld. Deze leidt tot de conclusie dat 1,6 fte extra formatie nodig is, uitgaande van de productie over 2003. 2005 is het laatste jaar dat ook een efficiency-besparing moet worden gerealiseerd (vanaf 2000: 15%). Dankzij een lager ziekteverzuim, wordt ook deze taakstelling nu gerealiseerd. Rekening houdend met geringere administratieve lasten van de uitvoering van de WWB hebben wij de claim verlaagd tot € 50.000.
Bijzondere bijstand Budgetverstrekking 2003 was € 3,2 miljoen. De rijksbezuiniging 2004 (via de Algemene uitkering) was € 1,5 miljoen. Er is door Delft € 3 ton bezuinigd op categorale verstrekkingen, zoals de witgoedregeling. Daar staat wel een toename van individuele aanvragen tegenover. De langdurigheidtoeslag komt nu in plaats van de Bijzondere Bijstand. Er is vooralsnog incidenteel een aanvullend budget van het Rijk ontvangen ( € 6 ton) voor chronisch zieken, ook aan deze groep te besteden. Omstreeks de helft daarvan is wel in te zetten voor het totale tekort op de Bijzondere Bijstand. Gelet op het (vooralsnog) incidentele karakter worden hier ook incidentele bestedingen voor de doelgroep verricht. Het begrotingstekort 2004 komt daardoor dan uit op € 850.000, in eerste aanleg te dekken vanuit de vereveningsreserve WWB.Voor 2005 wordt uitgegaan van € 3,5 ton structurele dekking uit de risicobuffer, voor 2006 en verder € 500.000 uit de risicobuffer. Daarnaast opvang van het tekort via het financieel ‘vangnet’ van de Sociale Reserve en mogelijk compenserende maatregelen van het Rijk. Blijft het begrotingstekort structureel bestaan, dan zou voor 2006 een aanvullende taakstellende bezuiniging ( € 5 ton) overwogen kunnen worden.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 29
Werk, Inkomen en Zorg
Regionaal platform arbeidsmarktbeleid In maart 2001 is het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid Haaglanden (RPA) opgericht. Het convenant hiertoe is ondertekend door de regiogemeenten Haaglanden het MKB, werkgevers- en werknemersorganisaties en het UWV. De onderliggende Rijkssubsidieregeling RPA is vanaf 2004 vervallen. In 2004 wordt het RPA Haaglanden op basis van opgebouwde reserves voortgezet. De vertegenwoordigende bestuurders in het platform onderschrijven de noodzaak van een regionaal overleg inzake arbeidsmarktbeleid en hebben uitgesproken het RPA Haaglanden na deze periode in stand te willen houden. Met name in een tijd van oplopende werkloosheid is een podium voor strategische afstemming en concrete initiatieven onontbeerlijk. De basisfinanciering bedraagt € 200.000. Dit bedrag is naar rato (inwonersaantallen) verdeeld over de Haaglandgemeenten. De gemeente Delft is hierbij ‘aangeslagen’ voor € 20.000. Dit bedrag wordt overigens ruim gecompenseerd door via het RPA verkregen subsidies voor onder andere de bestrijding van jeugdwerkloosheid en analfabetisme.
Bezuinigingsvoorstellen binnen het programma
Werk, Inkomen en Zorg
Het aandeel van dit programma in de totale bezuinigingsoperatie blijkt uit onder-staande tabel: Werk, Inkomen en Zorg
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Lagere subsidiëring sociale zorg Regionaal Indicatie Orgaan
10 378
20 378
30 378
30 378
Totaal
388
398
408
408
Subsidies Sociale Zorg De gemeente verstrekt aan diverse partijen en instellingen subsidies op het gebied van de sociale zorg. Hierbij kan worden gedacht aan bijvoorbeeld: • subsidies voor projecten zoals bijvoorbeeld gehandicaptenbeleid en vrouwengezondheid, waarmee een subsidiebedrag is gemoeid van € 70.000; • subsidies aan grote instellingen zoals bijvoorbeeld verslavingszorg Parnassia en de stichting maatschappelijke opvang, waarmee een subsidiebedrag is gemoeid van € 2.356.000; • subsidies voor de EZH-projecten zoals bijvoorbeeld voor het informatiepunt ouderen en de stichting ouderenwerk Delft, waarmee een subsidiebedrag is gemoeid van € 134.000; • overige subsidies aan bijvoorbeeld panels gehandicaptenbeleid en werk&inkomen en maatschappelijke opvang, waarmee een subsidiebedrag is gemoeid van € 807.000. Met name in het geval van subsidies aan grote instellingen is vaak sprake van specifieke uitkeringen van het Rijk. Deze blijven in het kader van de bezuinigingen bij de gemeente Delft zoveel mogelijk buiten beschouwing. Het bezuinigingsbedrag is gebaseerd op ca 1% in 2005, 2006 en 2007 van het resterende subsidiebudget.
Regionaal Indicatie-orgaan Het Regionaal Indicatieorgaan Delft Westland Oostland (RIO DWO) verzorgt de indicatiestelling op het gebied van ondermeer de AWBZ-voorzieningen en gehandicaptenzorg. De kosten van het RIO DWO worden momenteel betaald door de deelnemende gemeenten. De afgelopen jaren hebben de gemeenten aanzienlijke bedragen uit eigen middelen vrijgemaakt voor de activiteiten van het RIO. In 2005 is sprake van centralisering van de verantwoordelijkheid voor de AWBZ-activiteiten van de RIO’s naar het Rijk. Dit betekent dat de kosten van het RIO DWO voor de gemeente Delft naar verwachting zullen dalen. Inmiddels is bekend welk bedrag bij deze recentralisatie door het rijk uit het gemeentefonds gelicht wordt. Per saldo valt hierdoor een bedrag vrij van € 378.000.
30 - Programmabegroting 2005 - 2008
Werk, Inkomen en Zorg
Programmabegroting 2005 - 2008 - 31
Integratie en Activering
In de Tussenrapportage 2002 stelde het college dat door een aantal politiek maatschappelijke ontwikkelingen een verhoogd risico ontstond dat de verhouding tussen groepen Delftenaren onder druk kwam te staan of dat mensen zich minder welkom voelden in Delft. Mede daardoor zette het college in op de volgende punten:
• • • • • • •
Prioriteit voor stadsgesprekken. Tegengaan segregatie op de woningmarkt. Zelforganisaties zo ondersteunen dat zij meer verantwoordelijkheid nemen voor de integratie van hun achterbannen. Waar mogelijk optreden tegen discriminatie of beledigend gedrag. Kritisch blijven op de resultaten van educatie, activering en onderwijs. Inzetten op een samenhangend aanbod van arbeidsmarktgerelateerde diensten aan werkgevers. Verbeteren positie van allochtonen in de zorg.
Wat willen we bereiken? Hoofddoel Het programma richt zich primair op (groepen) mensen die langdurig in een achterstandssituatie (dreigen te) verkeren. Doel is om deze mensen hier met gerichte, concrete acties en projecten uit te halen en hun kansen op inkomen, werk, participatie, opleiding, vorming, gezondheid, ontspanning en kennismaking te vergroten. Het gaat daarbij om een proces waarin allochtonen en autochtonen actief en respectvol betrokken zijn, waarbij eilandvorming wordt voorkomen of doorbroken en alle Delftenaren goed kunnen wonen, werken en samenleven (Nota: Op weg naar een samenhangend opvang- en integratiebeleid voor allochtonen in de gemeente Delft).
Beleidskaders In de Tussenrapportage 2002 zijn vier beleidskaders geformuleerd: • Kennismaking en participatie • Communicatie • Wonen • Sociale en economische zelfstandigheid Het bestaande beleid is vastgelegd in een aantal beleidsnota´s. Hierna vindt u een korte beschrijving van de in deze nota´s vastgelegde doelen. Nota Kennismaken en Meebesturen Doorbreken eilandvorming Mee dragen van verantwoordelijkheid voor beleid en bestuur
• •
Nota Migrantencommunicatie Bereiken van allochtonen in Delft en hen betrekken bij gemeentelijk beleid in het algemeen en bij specifiek op hen gericht beleid in het bijzonder.
Nota Zelforganisaties Migranten Het bevorderen van de integratie van de achterban van de zelforganisaties in de Delftse samenleving. Het bieden van criteria om als zelforganisaties erkend te worden.
• •
Programmabegroting 2005 - 2008 - 33
Integratie en Activering
Integratie en Activering
Doelstellingen van het beleid Integratie en Activering
•
• • •
• • • • •
Het Rijk kort fors op nauw verweven beleidsterreinen: sociaal beleid (inburgering) en onderwijsbeleid (achterstandenbeleid). Juist onder deze druk is het essentieel om in 2004 - 2005 de samenhangen opnieuw goed neer te zetten en financieel - inhoudelijk nog scherper prioriteiten te stellen. In het vierde kwartaal 2004 wordt op een rij gezet welke middelen in 2005 beschikbaar zijn voor integratiebeleid.Vervolgens wordt in het vierde kwartaal 2004 of het eerste kwartaal 2005 benoemd welke activiteiten in 2005 uitgevoerd zullen worden. De gevolgen van de herziening van het inburgeringstelsel vertalen naar Delft. In 2004 worden de gevolgen van het kabinetsbeleid rondom inburgering vertaald naar een draaiboek voor organisatieverandering. Deze organisatieverandering zal in 2005 uitgevoerd gaan worden. Vergroten betrokkenheid van zelforganisaties, de werkgroep migrantencom-municatie en individuele klanten en voortrekkers bij integratie blijft een prioriteit. In 2003 is de nota ‘Ondersteuning zelforganisaties’ vastgesteld waarbij zelforganisaties die voor een brede achterban gericht aan integratie werken, in aanmerking komen voor erkenning en ondersteuning. In 2004 wordt deze erkenning in overleg met de zelforganisatie voorbereid. In 2005 wordt voor de zelforganisaties de erkenningprocedure doorlopen en volgens de regels gesubsidieerd en ondersteund. Versterking positionering van de Werkgroep Migrantencommunicatie (WMC), als communicatienetwerk. Het doel is om in 2005 90% van alle betrokken zelforganisaties maandelijks actief te laten deelnemen aan de WMC. Ten minste 1/3e van de zelforganisaties werkt aan integratiebevordering in de eigen programmering. Mede met behulp van de nota Kennismaken en Meebesturen wil het college de mensen in Delft (allochtoon en autochtoon) zelf in beweging krijgen. In relatie hiermee staat ook de doelstelling van Kunst in de wijken: uitwisseling van contacten tussen wijkbewoners waardoor de onderlinge betrokkenheid en sfeer in de wijken een positieve impuls krijgt. Verbeteren kwaliteit en communicatie allochtonen in de zorg (Regionale notitie RCG: beleidsadviezen, tips en monitoring). Samen met het CWI,Werkplan, Combiwerk en Mondriaan een bijdrage leveren aan het verbeteren van het functioneren van de lokale arbeidsmarkt via de zogeheten Werkagenda (aanbod zes samenhangende diensten aan bedrijfsleven). Stimuleren allochtoon ondernemerschap door het leveren van een bijdrage aan de Allochtone Bussinessclub Delft en het organiseren van een jaarlijkse multiculturele markt.
Wat gaan we ervoor doen? We beschrijven hierna wat we zullen ondernemen om de hierboven genoemde beleidsprioriteiten te realiseren. Dit zijn mijlpalen waaraan de voortgang kan worden afgemeten. • Er komt in het najaar van 2004 een herzien programmaplan dat rekening houdt met Rijksbezuinigingen en daaraan gekoppeld een sterkere prioritering voor 2004-2006. Het gemeentelijk integratiebeleid wordt, naast bijdragen vanuit regelingen zoals de WIN en het oudkomersbeleid, gedekt uit de egalisatievoorziening Integratiebeleid. Deze voorziening is in 2004 aangevuld met een incidenteel bedrag van € 150.000. • Regels voor erkenning, subsidiering en accommodatiegebruik worden toegepast (uitwerking nota Zelforganisaties). • Minimaal 2x per jaar wordt voorlichting en hulp aan zelforganisaties geboden bij het opzetten van programmering gericht op integratiebevordering. Daarbij wordt de medewerking van de migrantenopbouwwerker gevraagd. • De aanvraagprocedure voor erkenning wordt via duidelijke formats geregeld. Ook worden sommige huisvestingssituaties verbeterd.Vooroverleg met zelforganisaties voor de twee accommodaties in de wijkaccommodatie in Tanthof en/of andere locaties is gestart en wordt in gang gezet zodra overeenstemming is bereikt. • Vier zelforganisaties gaan gebruik maken van welzijnsvoorzieningen aan de Tanthofdreef en in Poptahof • De voortgang producten Kennismaken en Meebesturen wordt beschreven in het prestatieboek (voorjaar 2005) • De voortgang “kwaliteit en communicatie” allochtonen in de Zorg wordt beschreven in het prestatieboek (voorjaar 2005)
34 - Programmabegroting 2005 - 2008
• • • • • • • •
Resultaten uit tweede beleidsonderzoek naar inburgering allochtonen in Delft worden gecommuniceerd met alle relevante actoren en er worden concrete acties geformuleerd. De migrantenportal is sinds december 2003 in de lucht. In 2004 wordt gewerkt aan een zelfstandig functionerende redactie. Begin 2005 vindt een evaluatie plaats. Realiseren van drie nieuwsbrieven (Marokkaans, Iraans en Koerdisch) + evaluatie redactie en ontvangers Deelnemers Onbenut Talent aan een baan op niveau helpen, streefgetal uitstroom: tenminste 25 mensen plaatsen op een reguliere baan op niveau 10 vacatures in besturen/ondernemingsraden worden door allochtonen ingevuld In 2005 is er een integrale aanpak voor 144 inwoners, behorend tot de doelgroep Oudkomers, gericht op het leggen van contact, bieden van duale trajecten, kinderopvang, opvoedingsondersteuning en een logische aansluiting op een vervolgtraject zoals betaald werk. Het project Maatschappelijke Begeleiding voor Niet Vluchtelingen zal in 2004 100 mensen individueel en 50 mensen groepsgewijs begeleiden. Eind 2004 / 2005 vindt een evaluatie plaats gekoppeld aan de impact van de herziening Inburgeringstelsel. In 2005 worden de eerste resultaten in Delft zichtbaar van de inzet van allochtone zorgconsulenten en van de inspanningen om allochtone talenten te plaatsen in een werksetting, bestuur of personeelsvereniging in de zorg (streefgetal: 5). In 2004 / 2005 zullen vier straat- en galerijgesprekken in het kader van kennismaken en meebesturen gekoppeld worden aan het programma kunst in de wijken.
Wat mag het kosten? Begroting van baten en lasten Integratie
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Baten Meerjarenbegroting 2004-2007
1.679
1.679
1.679
1.679
Totaal baten
1.679
1.679
1.679
1.679
2.499
2.467
2.466
2.461
0 21
0 20
0 20
0 20
2.520
2.487
2.486
2.482
-841
-808
-807
-803
-841
-808
-807
-803
Lasten Meerjarenbegroting 2004-2007
Mutaties begroting 2005 - 2008 Verdeling productieve uren Prijscompensatie Totaal lasten Resultaat Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Toelichting De lasten betreffen inburgeringstrajecten en subsidies aan instellingen die zich met opvang en integratie van nieuwkomers bezighouden. Baten betreffen hoofdzakelijk bijdragen van het Rijk.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 35
Integratie en Activering
•
Jeugd en Onderwijs
Wij willen een verdere integratieslag tussen de beleidsterreinen die jongeren raken. Er zijn dus nauwe banden met andere programma’s als Welzijn, Cultuur,Wijkaanpak en Wonen en Integratie. In het ‘Actieprogramma 2003 Jongeren’ is de relatie tussen jongerenwerk en wijkaanpak versterkt. Daarnaast blijkt het Brede schoolprogramma een motor om op wijkniveau (0-12 jaar) en stedelijk vlak (12-18 jaar) een integraal jeugdbeleid te voeren, met een samenhangend activiteitenprogramma van sport, cultuur en welzijn, op de achtergrond ondersteund door een samenhangende jeugdgezondheidszorg. Ons uitgangspunt is dat er – naast het invulling geven aan het grondrecht op onderwijs – voorzieningen en regelingen tot stand komen en benut worden die aansluiten bij de vraag van jongeren.Veel daarvan behoort al tot de basisinfrastructuur van deze stad: het diverse verenigingsleven, sport-, cultuur- en jeugdwerk, kunstzinnige vorming en diverse uitgaansvoorzieningen.Vanuit wijkgericht werken beogen wij een toereikende openstelling van de voorzieningen.Veel voorzieningen zijn algemeen toegankelijk: skatebaan, speel- en trapvelden, jongerenontmoetingsplekken. In tweede instantie stimuleren we voorzieningen om preventief de jeugd te bereiken. Samenhang en toegankelijkheid zijn daarbij sleutelwoorden.
Wat willen we bereiken? Hoofddoel Het doel van het programma Jeugd en Onderwijs is het vergroten van ontwikkelingskansen voor jongeren.
Beleidskaders Het bestaande beleid is vastgelegd in een aantal beleidsnota’s. Hieronder vindt u een korte beschrijving van de in deze nota’s vastgelegde doelen. Brede school plan van aanpak fase 2 Doelen: • De vorming van clusters van scholen en kinderopvang op wijk- of buurtniveau, die nauw met elkaar samenwerken, goed gehuisvest zijn en voor kinderen en ouders een bij die wijk of buurt passend programma van activiteiten aanbieden. • Een samenhangend aanbod gericht op het voorkomen en bestrijden van achterstanden. Gelijkgerichte activiteiten binnen GOA en brede school moeten bij elkaar worden gebracht.
Integrale Jeugdzorg In de jeugdgezondheidszorg willen wij toe naar een stevige ruggengraat in de eerste lijn met als taken: het ondersteunen van scholen, gezinnen en kinderopvang, preventie, kortdurende hulpverlening en doorverwijzing naar de zorg. Die ruggengraat wordt in de wijken gevormd door de JGZ-teams, waarin GGD, consultatiebureaus, schoolmaatschappelijk werk en opvoedadviseurs samenwerken. In de scholen voor voortgezet onderwijs door de ZorgAdviesTeams en voor de groep 12-23 jaar door het werk van het RMC-team.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 37
Jeugd en Onderwijs
Jeugd en Onderwijs
Jeugd en Onderwijs
Onderwijsbeleidsplan 2001-2004 / GOA plan Hierin zijn de volgende doelen bepaald: • Verkleinen van achterstanden op taal- en rekengebied. • Door alle leerlingen behalen van een startkwalificatie. • Moderne en goed onderhouden schoolgebouwen. • Voorkomen van lesuitval door met alle schoolbesturen samen leerkrachten te werven. • Volledige benutting van ICT-mogelijkheden in de lessen. • Impulsen voor personeelsbeleid: gezamenlijk wervingsbeleid met alle schoolbesturen en beschikbaarstelling algemeen schoolmedewerkers. • Opbouw zorgloketten primair onderwijs en voortgezet onderwijs. • Realisatie VSO-ZMOK.
Actieprogramma 2003 Jongeren Het integraal jongerenbeleid heeft als doelen: • Professioneel activiteitenaanbod in alle wijken. • Bevorderen van participatie van jongeren en betrokkenheid bij het beleid. • Het tekort aan woonruimte voor jongeren verminderen. • Versterken van de signalering onder jongeren en jongerengroepen om preventief te kunnen werken.
Toelichting Onderwijsbeleidsplan In het ‘onderwijsbeleidsplan’ worden inkomsten en uitgaven verantwoord, die zijn beschreven in het vierjarig onderwijsbeleidsplan ‘De bakens verzet’ voor de periode 2001 tot en met 2004. Formeel eindigt het plan op 31 december 2004, maar vanwege de schooljarensystematiek van het onderwijs, lopen de activiteiten door tot het eind van het schooljaar 2004-2005. Een nieuw onderwijsbeleidsplan voor de periode 2005 tot en met 2008 is jn voorbereiding en zal volgens de planning, die staat opgenomen in de Startbrief onderwijsbeleidsplan, in januari 2005 door de gemeenteraad vastgesteld kunnen worden.
Doelstellingen 2005 Ter uitvoering van de hierboven genoemde beleidskaders zijn voor het jaar 2005 de volgende doelstellingen geformuleerd. Doelstellingen Brede school
•
• • •
•
Ook in het schooljaar 2005-2006 worden Brede schoolprogramma’s in alle wijken aangeboden (primair onderwijs). De integrerende werking van de Brede school in Delft hebben wij hoog in het vaandel staan, de programma’s zijn en blijven dan ook toegankelijk voor alle kinderen. Extra aandacht zullen we besteden aan het (waar nodig) begeleiden van kinderen met onderwijsachterstanden. Bij de start van het schooljaar 2005-2006 zal techniek als thema worden opgenomen in het programma. In de loop van 2005 zal er worden gestart met een plusprogramma om de doorstroom te bevorderen naar langduriger deelname in reguliere voorzieningen en verenigingen. Het samenvoegen van onderwijs, kinderopvang, voorscholen en activiteiten in gezamenlijke huisvesting gaat ook in 2005 door.Voor de zomer van 2005 is er op minimaal twee plaatsen in de stad gestart met pilots om de samenwerking tussen scholen en kinderopvang organisatorisch en inhoudelijk te verdiepen. In het schooljaar 2005-2006 zullen er op de VMBO locaties van de drie scholen voor voorgezet onderwijs naschoolse activiteitenprogramma’s voor 12-15 jarigen draaien in het kader van de Brede school VO.
Doelstellingen Brede school/onderwijs/jeugdgezondheidszorg
• • •
Eind 2005 zal het aantal JGZ-teams in wijken zijn uitgebreid tot vier. In de loop van 2005 wordt er samen met JGZ-teams een Brede schoolaanbod gepresenteerd, dat is gericht op ouders en wordt gekoppeld aan de JGZ-teams. Er wordt gestart met het aanbieden van wijkgerichte gezondheidsvoorlichting en mogelijk logopedie.
38 - Programmabegroting 2005 - 2008
Doelstellingen Onderwijs
• • •
In 2005 is het onderwijsbeleidsplan (OBP) 2005-2008 vastgesteld en in werking. Er worden afspraken gemaakt tussen de gemeente en de schoolbesturen over de wijze van samenwerken op die gebieden waar de schoolbesturen meer autonomie hebben gekregen (onderwijsachterstanden en schoolbegeleiding). Eind 2005 is duidelijk hoe de lokale samenwerkingsverbanden en de regionale clusters voor speciaal onderwijs beter kunnen samenwerken en ouders meer transparantie kunnen bieden. Er wordt ingezet om de bovenkant van het VMBO naadloos te laten aansluiten op MBO en beroepspraktijk. De uitval van leerlingen wordt verder tegengegaan door de keten onderwijs-leerplicht-justitie te verbeteren.
Doelstellingen Jeugd en jongeren
•
• • • • • •
Tegen de achtergrond van de bezuinigingen op subsidies en het wegvallen van rijksmiddelen kiezen wij voor het instandhouden van de infrastructuur (formatie jongerenwerk). Daarmee kan het aanbod van tiener- en jongerenwerk in de wijken worden gegarandeerd.Aandachtpunt is het wegvallen van de ID-banen in het jongerenwerk. Op stedelijk niveau wordt, mede onder impuls van het preventiebeleid, de zorgketen voor jongeren van 12 tot 16 jaar (zorgloket en zorgteams op de scholen) en een sluitende aanpak voor 16 tot 23 jarigen (een diploma of een baan) verder ontwikkeld. Eind 2005 zal het Brede schoolconcept zijn verbreed met activiteiten die voorkomen uit het zogenaamde BOS-model: een samenwerkingsverband op wijkniveau tussen partners uit het buurt/wijkwerk, onderwijs, en sport. De Taskforce Interventie in groepen wordt ook in 2005 gecontinueerd. Eind 2005 heeft het BOS-J model, waarbij het jongerenwerk als partner aanhaakt, een activiteitenaanbod gerealiseerd op minimaal drie locaties. Vanaf 2005 wordt het vraagstuk van de jongerenhuisvesting fundamenteel aangepakt op basis van een nota die hierover is uitgebracht. Eind 2005 is de participatie van jongeren rond de totstandkoming van tenminste twee wijkprogramma’s verder versterkt.
Wat gaan we er voor doen? Activiteiten Brede school
• • •
In het voorjaar van 2005 is een nieuw plan van aanpak Brede school fase 3 gemaakt. In het nieuwe plan van aanpak Brede school fase 3 zal met name aandacht worden gegeven aan verdere verdieping en verbreding van de programma’s. In het kader van het BOS model wordt de driehoek Buurt-Onderwijs-Sport programmatisch uitgebouwd (zie ook programma Welzijn). In overleg met de VO-scholen worden Brede schoolprogramma’s voor 12-15 jarigen van het VMBO opgezet. Extra aandacht gaat uit naar het betrekken van jongeren zelf in de (vormgeving en keuze van de) programma’s.Voor het Brede schoolprogramma VMBO worden extra middelen uit nieuw beleid toegekend.
Activiteiten Onderwijs
•
•
Het beleidsplan onderwijsachterstanden wordt onderdeel van het Onderwijsbeleidsplan (OBP). De gemeente blijft verantwoordelijk voor de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) en voor de schakelklassen (bijvoorbeeld de kopklas). Daardoor kan in 2005 het beleid gericht op taal, spelen, ouderparticipatie en opvoedingsondersteuning prioriteit houden. Meer geld is nodig om in alle Delftse wijken schoolmaatschappelijk werk/ opvoedadvies te kunnen bieden.Via nieuw beleid komt € 30.000 beschikbaar. Met de introductie van de leerlinggebonden financiering (rugzakje) in augustus 2003 wordt het belang van een goede schoolinterne zorg verder benadrukt. Daarom willen wij bezien hoe de lokale samenwerkingsverbanden en de regionale clusters voor speciaal onderwijs beter kunnen samenwerken en voor ouders meer transparantie kunnen bieden. Er komt een onderzoeksnotitie naar in hoeverre autisten met behulp van het rugzakjesgeld regulier onderwijs kunnen volgen.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 39
Jeugd en Onderwijs
• •
Jeugd en Onderwijs
•
•
In 2004 is de verrijkingsmodule ‘mechatronica’ in het VMBO gestart. Samen met de schoolbesturen en bedrijven zullen wij verdere stappen zetten om de bovenkant van het VMBO naadloos te laten aansluiten op MBO en beroepspraktijk. De keten onderwijs-leerplicht-justitie wordt verbeterd door vanuit de leerplichtfunctie eerder en frequenter proces-verbaal op te maken.Afspraken hierover worden in 2005 geformaliseerd. Binnen het Basta-project wordt nauw samengewerkt tussen onderwijs, leerplicht, Raad voor de Kinderbescherming en Openbaar Ministerie. Het Basta-project zal in 2005 worden gecontinueerd. Ook wordt de RMC-functie voortijdig schoolverlaten binnen het project ‘Sluitende aanpak 16-23 jarigen’ in 2005 uitgebreid met aspecten van woonbegeleiding. Voor de uitrol in 2005 van de projecten DIA-II (ICT in school), techniek in het onderwijs, de onderwijsmonitor, verbetering schoolmediatheken, behoud algemeen schoolmedewerkers en digitale koppeling scholen-leerplicht, wordt verwezen naar de betreffende plannen en nota’s.
Activiteiten Jeugd en jongeren
•
•
•
• •
•
In het project Sportvisie 2000 + 6 wordt in 2005 het zogenaamde BOS-model verder ontwikkeld, een samenwerkingsverband op wijkniveau tussen partners uit het Buurt/wijkwerk, Onderwijs, en Sport. Het BOS-model is een instrument om tot een gestructureerd activiteitenaanbod voor de jeugd te komen. Een verdere uitwerking van dat instrument voor jeugd tussen 12 en 18 jaar leidt tot het BOS-J Model, waarbij het Jongerenwerk als partner aanhaakt. Dit leidt tot een gebundeld activiteitenaanbod bij scholen voor voortgezet onderwijs, onder de vlag van Brede school (zie ook programma Welzijn). Voor de continuering van de Taskforce Interventie in groepen, bestaande uit het signaleringsoverleg en het interventieteam, komen voldoende middelen beschikbaar om de ambulant jongerenwerker van de BWD te behouden (nieuw beleid € 25.000), die tot nu met rijksgeld was betaald. Daarnaast zullen opnieuw veel energie en middelen gestoken worden in de activiteiten rond oud en nieuw om een rustige viering te garanderen (zie ook programma Veiligheid). Ter compensatie van wegvallende rijksmiddelen onder het Delftse preventiebeleid (€ 0,7 miljoen) wordt in het kader van nieuw beleid structureel € 55.000 uitgetrokken, om met name bestaande projecten gerelateerd aan onderwijs en zorg te continueren. Er wordt een nota voorbereid, die er toe moet leiden, dat vanaf 2005 het vraagstuk van de jongerenhuisvesting fundamenteel wordt aangepakt. In 2004 vindt onderzoek plaats naar knelpunten in de huisvesting van studenten en jongeren. In 2001 is naar aanleiding van het ‘Onderzoek Jongerenhuisvesting’ het experiment ‘Slaagkans’ gehouden. Dit heeft ertoe geleid dat voor starters de reactieduur is ingevoerd en de afspraak is gemaakt om minimaal 55% van het woningaanbod (Woonkrant) te labelen voor starters. De onzelfstandige eenheden van bijvoorbeeld DUWO worden niet via de Woonkrant verhuurd. Het aantal mutaties komt jaarlijks gemiddeld uit op circa 2000 eenheden. Deze eenheden worden bijna volledig verhuurd aan studenten en jongeren. Verdere versterking van de participatie van jongeren wordt geconcentreerd rond de wijkprogramma’s, de jongerencentra en stedelijke initiatieven via de Jongerenraad. Hierover worden met de BWD afspraken gemaakt.
Wat mag het kosten? Investeringen in het programma Jeugd en Onderwijs Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen, en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. In het investeringsprogramma zijn als grote projecten opgenomen:
40 - Programmabegroting 2005 - 2008
Grote projecten 2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Bestaand investeringsplan DIA 2 Techniek Bruidschat verzelfstandiging onderwijs Totaal
500 519
700 389
200 389
384
1019
1089
589
384
DIA-2 / Techniek In het investeringsprogramma zijn bovenstaande bedragen gereserveerd voor de continuering van het Diaproject. Bruidsschat verzelfstandiging openbaar onderwijs Als uitvloeisel van haar verzelfstandiging zal aan het openbaar onderwijs gedurende een overbruggingsperiode van vijf jaar een ‘bruidsschat’ worden meegegeven ter ondersteuning van de nieuwe organisatie. Uitbreidingsinvesteringen
Jeugd en Onderwijs
investeringsbedragen 2004 2005 2006 2007
kapitaallasten 2004 2005 2006 2007 2008 Bedragen x € 1.000
bestaand investeringsplan
Zomernota 2003-2006 Huisvesting Mondriaan & PLC
450
18
36
35
34
34
ICT onderwijs
113
14
28
27
26
24
Subtot bestaande inv.
563
32
64
62
60
58
Zomernota 2000-2003
Huisvesting Mondriaan De verwachting is nu dat Mondriaan en gemeente voor de gewenste centralisatie van de huisvesting van de Mondriaan-Onderwijsgroep in Delft een aanvullend bedrag zullen moeten inbrengen om de totale operatie mogelijk te maken. Daartoe is een krediet opgenomen van € 450.000. ICT in het onderwijs Voor ICT-investeringen onderwijs is een bedrag van € 113.445 opgenomen. Dit bedrag wordt ingezet voor de koppeling van de Delftse scholen onderling en met de gemeente Delft, zodat digitale informatie- en gegevensuitwisseling mogelijk wordt. Hierbij wordt uiteraard aangehaakt bij de reeds gerealiseerde ICT-voorzieningen in het kader van het DIA-traject (Delftse ICT-Afspraak).Verder is met de start van de opzet en ontwikkeling van de Delftse Onderwijsbeleidsmonitor meer duidelijkheid ontstaan over de behoefte aan en knelpunten met betrekking tot de digitale gegevensuitwisseling tussen de gemeente en de scholen. Hierbij gaat het met name om de realisatie van een digitale koppeling tussen de leerplichtadministratie van de gemeente en de leerlingadministraties van de scholen, zodat relevante en benodigde gegevens, zoals leerlinggegevens, in- en uitstroomgegevens, en verzuimgegevens op goede en eenduidige wijze digitaal in- en uitgelezen kunnen worden in genoemde systemen. In het kader van het VVE (Voor- en Vroegschoolse Educatie)-beleid geldt bovendien de behoefte aan een digitale koppeling tussen de scholen in het primair onderwijs en de kinderopvang/peuterspeelzalen enerzijds en de kinderopvang/peuterspeelzalen en de gemeente anderzijds.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 41
Jeugd en Onderwijs
Jeugd en Onderwijs
Begroting van baten en lasten Jeugd en Onderwijs
Jeugd en onderwijs
2005
2006
2007
2008 Bedragen x € 1.000
Baten Meerjarenbegroting 2004-2007 Totaal baten
24.022
24.022
24.022
24.022
24.022
24.022
24.022
24.022
35.878
35.878
35.852
35.880
185 -55 0 152
205 -55 0 152
205 -55 0 152
205 -55 0 152
36.160
36.180
36.154
36.182
-12.138
-12.158
-12.132
-12.160
41
41
41
41
-12.097
-12.117
-12.091
-12.119
Lasten Meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005-2008 Nieuw beleid Invulling bezuinigingstaakstelling Verdeling productieve uren Loon- en prijscompensatie Totaal lasten Resultaat Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Toelichting De baten en lasten van dit programma vloeien voort uit het jeugd- en jongerenwerk en het onderwijs in alle facetten. De mutaties, die voortvloeien uit voorstellen in deze Programmabegroting, worden hieronder per categorie toegelicht: • Nieuw beleid • Invulling bezuinigingstaakstelling. Nieuw beleid Jeugd en Onderwijs
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Voortzetting preventiebeleid Brede school Voortzetting preventiebeleid zorgprojecten Taskforce jongerengroepen Jeugd en Jongerenbeleid BWD Totaal
55 30 25 75
25 30 25 125
25 30 25 125
25 30 25 125
185
205
205
205
Voortzetting preventiebeleid Brede school De rijksbijdrage voor het preventiebeleid vervalt in december 2004.Voorwaarde van de bijdrage is, dat succesvolle projecten worden voortgezet met inzet van eigen gemeentelijke middelen. In het kader van het preventiebeleid wordt een groot aantal onderwijs gerelateerde projecten ondernomen. Voor continuering hiervan wordt incidenteel € 30.000 en structureel € 25.000 toegekend. Brede School - VO betreft een programma van sportieve en culturele activiteiten in combinatie met huiswerkbegeleiding en sociale vaardigheidstrainingen. Voortzetting preventiebeleid zorgprojecten Naast de voortzetting van preventiebeleid Brede school worden ook zorgprojecten uitgevoerd. Het gaat hierbij om ‘Basta’ en de Zomerschool (inclusief vangnet schoolzwemmen). Hiervoor wordt structureel € 30.000 toegekend. Door herschikking van bestaande middelen uit lokaal sociaal beleid wordt het netwerk centrale zorgcommissie gefaciliteerd.
42 - Programmabegroting 2005 - 2008
Jeugd en Jongerenbeleid BWD Bij de programmabegroting 2004 is een meerjarig dekkingsvoorstel goedgekeurd om een uitbreiding van de personeelsformatie bij de BWD te realiseren van 5 fte voor jeugd- en jongerenwerk. Dat vraagt middelen uit nieuw beleidsgeld, te weten in 2005: € 75.000 en vanaf 2006 komt daar nog eens € 50.000 bij. Daarmee is de structurele dekking van de benodigde € 300.000 rond. Bezuinigingsvoorstellen Het aandeel van dit programma in de totale bezuinigingsoperatie blijkt uit onderstaande tabel: Jeugd en Onderwijs
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Aanvullend: kafoperatie onderwijs
55
55
55
55
Totaal
55
55
55
55
Kafoperatie onderwijs Deze nieuwe bezuinigingstaakstelling komt voort uit de recent verslechterde financiële situatie. Het betreft hier een aantal aanpassingen die mogelijk zijn vanwege de verzelfstandiging van het openbaar basisonderwijs, veranderingen in wetgeving en daarnaast het verminderen/beëindigen van enkele stortingen in voorzieningen. Overige relevante bezuinigingen binnen het onderwijsbeleidsveld Bezuinigingen door de Rijksoverheid De Rijksoverheid heeft de scholen uitgezonderd van bezuinigingen, maar impliciet vinden op dit terrein wel bezuinigingen plaats, doordat de Rijksoverheid de onderwijsmiddelen, die de gemeenten krijgen uitgekeerd sterk beperkt. Het betreft voor de gemeente Delft bezuinigingen op: OALT GOA Onderwijskansenscholen Schoolbegeleiding
€ 0,3 miljoen volledige afschaffing per 01-08 -2004 € 0,5 miljoen gaat in per 1 augustus 2005 € 0,2 miljoen gaat in per 1 augustus 2006 € 0,3 miljoen gefaseerde afbouw : 25% 2005 25 % 2006, volledige afschaffing 2008. Deze middelen gaan naar de scholen.
Bij welzijn vallen de rijksmiddelen weg voor: Preventiebeleid Interim maatregel jongeren en veiligheid (ambulant jongerenwerker)
€ 0,7 miljoen per oktober 2005 € 70.000 per 1 januari 2005
Wegvallen van EZH gelden Daarnaast vervallen de volgende zaken als gevolg van het wegvallen van EZH gelden: Beeldvorming ouderen jongeren Beheer skatebaan Sport, spel en cultuur aanbod Speelbal Poptahof
€ 11.345 per 1 januari 2007 € 48.450 per 1 januari 2007 € 137.000 per 1 januari 2006 € 48.000 per 1 januari 2008.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 43
Jeugd en Onderwijs
Taskforce jongerengroepen Met behulp van preventiemiddelen van het Rijk is tijdelijk een ambulant jongerenwerker gesubsidieerd die met politie en verslavingszorg een taskforce vormt om in overlastgevende jongerengroepen te interveniëren. Het college wil deze aanpak voortzetten.
Wijkaanpak en Wonen
In het programma Wijkaanpak en Wonen is sprake van een grote hoeveelheid verschillende activiteiten die voortbouwen op hetgeen in gang is gezet met vijf jaar wijkaanpak.We kunnen de ontwikkeling van de leefbaarheid in de wijken volgen middels de wijkbarometers en de stadsbarometer die sinds begin 2004 verschijnen. Onder het motto ‘samen aan de slag’, en op tal van andere wijzen stimuleren we het verantwoordelijkheidsbesef van bewoners voor de leefbaarheid in hun wijken, eigen initiatief en een andere rolverdeling tussen de gemeente, bewoners en de partners. De informatie en communicatie rondom de wijkaanpak en de samenwerking met de partners is verder geïntensiveerd en voor de betrokken gemeentelijke afdelingen is wijkgericht werken steeds meer een gewone manier van werken. Daarom verloopt het inspelen op vragen, wensen en behoeften vanuit de wijken nu soepeler. Knelpunten in het resultaatgericht werken kunnen worden weggenomen. Bij de programmabegroting 2004-2007 zijn de wijkbudgetten vanaf 2005 structureel geregeld. Wij besteden in 2005 veel aandacht aan beheer en onderhoud van de openbare ruimte en het goed uitvoeren van het in 2004 in gang gezette grofvuilbeleid Het DOP (Delfts Ontwikkelings Programma) bevordert het uitvoeren van een groot aantal stedelijke projecten. En op het gebied van Wonen liggen accenten op het realiseren van woningen voor ouderen en de samenwerking tussen wonen en zorginstellingen alsook op de specifieke woonsituaties van studenten, jongeren en allochtonen.
Wat willen we bereiken? Hoofddoel Het doel van het programma Wijkaanpak en Wonen is: • het met concrete resultaten stimuleren van de leefbaarheid in de wijken en de betrokkenheid van bewoners bij dit alles te bevorderen. • het verhogen van de kwaliteit van het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. • het voortzetten van het stedelijke vernieuwingsprogramma. • het verbeteren van de omvang en kwaliteit van de woningvoorraad.
Beleidskaders Het bestaande beleid is vastgelegd in een aantal beleidsnota’s. Hieronder vindt u een korte beschrijving van de in deze nota’s vastgelegde doelen: Wijkaanpak Nota doorontwikkeling wijkaanpak (2002). Handleiding voor de Delftse wijkaanpak (begin 2004). Doelen: • Evaluatie wijkaanpak en meer zeggenschap voor bewoners en meer initiatieven in de wijk en zichtbare resultaten van verbetering van de leefbaarheid.
Stadsbeheer Nota Grofvuilbeleid (2003). Doelen: • Een schonere stad en een efficiëntere werkwijze.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 45
Wijkaanpak en Wonen
Wijkaanpak en Wonen
Wijkaanpak en Wonen
Stedelijke vernieuwing Delfts ontwikkelingsprogramma 2000-2010 (2000). Doelen: • Het realiseren van de ambities richting 2015 op het gebied van economie en kennis, duurzaamheid en wonen en samenleven.
Wonen Toekomstvisie omvang woningvoorraad in Delft (2003) Wonen, zorg en welzijn (2004). Doelen: • De gewenste woningvoorraad in kwantiteit en kwaliteit in periode 2005-2015.
Doelstellingen Ter uitvoering van de hierboven genoemde beleidskaders zijn voor het jaar 2005 de volgende operationele doelstellingen geformuleerd. Doelstellingen Wijkaanpak
• • • • • •
Bewoners voelen zich verantwoordelijk voor en dragen actief bij aan het verbeteren en onderhouden van de leefbaarheid in hun wijken. Ze nemen allerlei initiatieven, waarbij zij gebruik maken van de mogelijkheden die de wijkaanpak hen biedt. De leefbaarheid in de wijken verbetert op punten waar dat nodig is en blijft voor het overige op niveau, dat wil zeggen: gaat niet achteruit. Belangrijk vertrekpunt hiervoor zijn de wijkprogramma’s 2005. Het systeem dat is ontwikkeld om de resultaten van de wijkaanpak te volgen, functioneert goed. De wijkaanpak in de binnenstad is nu een gewone wijze van werken. Bewoners maken gebruik van de mogelijkheden die de wijkaanpak hen biedt. De stadsetiquette heeft vorm gekregen en wordt uitgevoerd. Er is verder gewerkt aan het realiseren van een volwaardig wijkvoorzieningenniveau. Dat betekent in elke wijk een buurtaccommodatie, een gezondheidscentrum, een jongerenhonk, informatiepunt en (activiteiten) programma’s met relaties naar de Brede school, kinderopvang, sport en sociaalcultureel werk en integratieprojecten.
Doelstellingen Stadsbeheer
• • • • • • • • • •
Doorgaande professionalisering van stadsbeheer. Uitwerken van een strategisch afval-inzamelplan. Oriëntatie op toekomstige regionale samenwerkingsvormen. Verdere uitwerking en invoering van servicenormen voor Stadsbeheer. De in 2004 ingezette grofvuilaanpak begeleiden met voorlichting en toezicht en handhaving. Ontwikkeling veegplannen vanuit kwaliteitsbeeld openbare ruimte. Het project Beheer Openbare Ruimte Delft levert randvoorwaarden voor een betere planning en afstemming van onderhoud- en beheeractiviteiten. Exploitatie zwembad Kerkpolder professionaliseren, maatregelen voor de legionellabestrijding en alternatieven voor desinfectie ontwikkelen. Verbeteren kostendekkendheid begraafplaatsen en voorbereiden nieuwbouw Iepenhof. Implementeren van het vastgestelde bomenbeleid.
46 - Programmabegroting 2005 - 2008
Doelstellingen Stedelijke vernieuwing
Doelstellingen Wonen
•
•
• • • • • •
In 2003 is de ‘Toekomstvisie omvang woningvoorraad Delft’ verschenen. Deze nota geeft duidelijkheid over de gewenste omvang van de woningvoorraad in de marktsector en de sociale sector. Er zijn in Delft relatief veel woningen in de lagere en middenklasse. Hierdoor stagneert de doorstroming. Om alle doelgroepen adequaat in Delft te huisvesten, Delftenaren aan Delft te binden en om de ambitie van Delft Kennisstad te faciliteren, zullen woningen moeten worden gerealiseerd (nieuwbouw en herstructurering) die momenteel beperkt aanwezig zijn. In Delft zijn nog te weinig ‘levensloopbestendige woningen’, terwijl de vergrijzende bevolking daar steeds meer om vraagt.Aanpasbaar bouwen, aanpassen van woningen en opplussen (woning geschikt maken voor mensen met een lichte functiebeperking) van woningen is noodzakelijk. Het langer zelfstandig wonen van ouderen en/of mensen met een functiebeperking wordt hierdoor bevorderd. De mogelijkheid van langer zelfstandig wonen wordt aanmerkelijk vergroot als wonen, zorg en welzijn integraal worden benaderd en gemeente, corporaties, zorg- en welzijnsinstellingen samenwerken. Klantgerichtheid is hierbij het uitgangspunt. In de periode 2004-2008 worden 1158 woningen door corporaties opgeplust. Er moeten meer ‘levensloopbestendige’ woningen worden gebouwd en er moet een groter aanbod aan servicewoningen komen. In diezelfde periode realiseren de corporaties minimaal 206 (‘levensloopbestendige’) servicewoningen. De visienota ‘Wonen, zorg en welzijn’ is gereed. Hierop volgt een uitwerkingsnota die uitmondt in prestatieafspraken met alle betrokken partijen; corporaties, zorg- en welzijnsinstellingen en gemeente. Naar verwachting gereed vóór 1 januari 2005. Er komt in 2004 een onderzoek naar oudere allochtonen in het kader van de nota ‘Wonen, zorg en welzijn’. Eind 2003 besloot het college om de huisvestingssituatie van studenten en jongeren te onderzoeken. Dit onderzoek vindt nog in 2004 plaats. De door de raad vastgestelde ‘Toekomstvisie omvang woningvoorraad Delft’, wordt uitgewerkt in een uitwerkingsnota. Onderdelen hiervan zijn: Afstemmen cijfers nieuwbouw- en herstructureringsplannen van gemeente en woningcorporaties en definities prijsgrenzen woningcategorieën. Onderzoek goedkope scheefheid met beleid ter bestrijding daarvan. Toetsen visies aan regionale visie en resultaten nieuwe WBO. Gewenste woonmilieus in Delft per wijk. Er moet meer keuzevrijheid komen voor alle doelgroepen.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 47
Wijkaanpak en Wonen
De doelen uit het DOP (Delfts Ontwikkelings Programma) moeten bereikt worden via de volgende lopende projecten uit de Meerjarenraming stadsvernieuwing en de Meerjarenraming ISV (Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing). • Op het gebied van Wonen: Doelengebied fase 2a en 2b; Zuidpoort; herstructurering Wippolder; herstructurering Die Delfgaauwse Weye; wijkaandelen Minervaplein; herstructurering Poptahof; nieuwbouw Ceram Boeroestraat; het subsidieprogramma voor ondermeer het opplussen van woningen. • Op het gebied van Leefbaarheid: de uitvoering van het bouwtraject buurtaccommodaties; bijdrage aan de Brede school; bijdrage aan wijkinformatiepunten; bijdrage aan fysieke veiligheidsmaatregelen; bijdrage aan het programma sporthallen/sportzalen en 3 projecten Provinciaal Stedenbeleid. • Op het gebied van Economie: ontwikkeling van het TU-gebied en de aanpak Schie-oevers; herstructurering Lijm en Gelatine terrein, verbeterprogramma buurtwinkelcentra. • Op het gebied van Duurzaamheid: de bijdrage aan het programma Water en Ecologie, waaronder onderzoek grondwateronttrekkingen Binnenstad; de aanleg van natuurvriendelijke oevers; bodemen geluidsaneringen.
Wat gaan we er voor doen? Wijkaanpak en Wonen
Activiteiten 2005 en verder Activiteiten Wijkaanpak
• • •
Voortzetten en uitvoeren van de ingezette werkwijze van de wijkaanpak. Starten met de uitvoering van de wijkaccommodaties in Tanthof en in de Vermeertoren. Uitvoeren van een jaarlijkse wijkschouw met professionals en bepalen van de gewenste en haalbare kwaliteitsniveaus van schoon, heel en veilig in de openbare ruimte.
Activiteiten Stadsbeheer
• • • • •
Verdere efficiency en effectiviteit bij de afvalinzameling. Operatie ‘3-stelen’ uitwerken en uitvoeren. Starten met de uitvoering van de nieuwbouw Iepenhof en het crematorium. Uitwerking en start aanpak graffiti. Opstellen van beheerplannen waarmee efficiënter en doelmatiger onderhoud en beheer van de openbare ruimte mogelijk is.
Activiteiten Stedelijke vernieuwing
• • • •
Het indienen van een geactualiseerd Ontwikkelingsprogramma (DOP2) als basis voor de toekenning van ISV-gelden in de volgende periode. Het opzetten van een nieuw monitorsysteem voor de periode ISV2 op basis van de nieuwe SMART-doelen uit DOP2. Het succesvol verantwoorden richting provincie van ISV1 (qua doelen en bestedingen). Opstellen en start uitvoering van het ISV-programma voor de periode 2005-2009.
Activiteiten Wonen
• • • • •
In de jaren 2004 en 2005 worden door corporaties 512 woningen opgeplust. Vóór 1 september 2005 wordt, in het verlengde van de visienota ‘Wonen, zorg en welzijn’, in Delft een pilot gerealiseerd in de vorm van twee woonservicezones. Vóór 1 januari 2005 zijn op basis van de nota ‘Integratiebeleid’ maatregelen uitgewerkt die ruimtelijke segregatie tegengaan. Vóór 1 januari 2005 zijn met corporaties financiële afspraken gemaakt over de herstructurering gebiedsgerichte aanpak. Uiterlijk 1 juni 2005 wordt gestart met een pilot interactieve beleidsvorming.Wonen sluit aan bij het programma Kennisdelen. Eén van de aspecten hierbij is, dat klanten interactief worden benaderd voor een behoeftepeiling en ook over de dienstverlening, gewenste betrokkenheid en informatie over wonen.
48 - Programmabegroting 2005 - 2008
Wat mag het kosten?
Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen, en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting.Voor het programma Wijnaanpak en wonen speelt in het bijzonder nog de investeringen ten behoeve van de stedelijke vernieuwing (ISV). Het MR-ISV budget De kasreserve van de MR-ISV bedraagt per ultimo 2003 circa € 1,7 miljoen. Het indicatief budget voor het nieuwe MR-ISV tijdvak 2005 t/m 2009 (ISV2) bedraagt afgerond € 9.820.000 (exclusief bodemsanering). Inmiddels is bekend geworden dat het Rijk (ook) op deze indicatieve budgetten via de voorjaarnota alsnog een algehele bezuiniging van 3% zal doorvoeren.Waarschijnlijk zal dit doorwerken in een herziening door Gedeputeerde Staten van het indicatief budget. Het beleid zoals verwoord in de Programmabegroting 2004-2007 moet daarom ook worden aangepast.Allereerst is het staande beleid herijkt. Dit houdt financieel het volgende in:
• • • •
Monumenten en gevelaanpak binnenstad Wordt taakstellend teruggebracht van € 3 ton naar ca € 2,4 ton/jaar Bedrijvenregeling en winkelcentra Wordt taakstellend teruggebracht van € 3,4 ton naar ca € 2,4 ton/jaar Voorbereidingskosten ISV Wordt taakstellend teruggebracht van € 5 ton naar ca € 4,2 ton/jaar Te verschuiven posten vanuit ISV1 Gereserveerde bedragen voor het Aardewerkcentrum ad € 454.000 en verbetering watersysteem Poptahof ad € 150.340 worden geschrapt.
€ 1.200.000 € 1.200.000 € 2.100.000 € 755.000
€ 5.255.000
Totaal staand beleid ISV
Het berekend nadelig saldo aan het eind van ISV1 (per 31-12-04) kan vanwege verwachte meevallende uitgaven naar verwachting met een kleine € 3 ton worden teruggebracht (van € 683.000 naar € 400.000). Daarnaast is het nieuwe beleid ISV2 gezien de beperkte budgettaire ruimte opnieuw bezien. Dit houdt financieel het volgende in:
• • • • •
Herstructurering en Leefbaarheid Wordt taakstellend teruggebracht naar circa € 1,6 ton/jaar Wijkbudgetten Nieuw budget ISV2 op basis voortzetting huidig niveau € 3,6 ton/jaar Geluidsaneringen ISV2 (A-lijst) Nieuw budget voor ISV2 in 2005 en 2006 Binnenstadsmanagement Nieuw budget conform vorige begroting € 6 ton voor 2005 en 2006) Buurtaccommodaties Budget voor intensivering huidige buurtaccommodaties (€ 2 ton/jaar) komt in de plaats van het budget voor nieuwbouw Voorhof.
Totaal nieuw beleid ISV
€ 1.000.000
€ 1.800.000 € 225.000 € 1.200.000 € 1.000.000
€ 5.225.000
Aan de inkomstenkant is in ISV1 gebleken dat de bodemsaneringsgelden aanmerkelijk lager uitvallen dan was voorzien in de raming. Door echter ook aan de kostenkant te bezuinigen in de uitvoering van het bodemprogramma, blijft de nadelige invloed in ISV1 naar verwachting beperkt. Omdat de extra WBB inkomsten in ISV2 nog niet bekend zijn, zijn het programma en bijdragen aan projecten vooralsnog exclusief bodem. Gelet op het totale uitgavenniveau, nog onbekende bodemgelden en op het feit dat de ISV2 inkomsten grotendeels bestaan uit indicatieve budgetberekeningen, is het navolgend overzicht indicatief van aard. Eind 2004 wordt een en ander via de MR-ISV 2004-2009 nader uitgewerkt.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 49
Wijkaanpak en Wonen
Investeringen in het programma Wijkaanpak en Wonen
Bijdragen MR-ISV aan projecten
Wijkaanpak en Wonen
MR-ISV
2005
2006
2007
2008-2009
Totaal
Bedragen x € 1.000; incl. BTW; excl. Bodem
Inkomsten ISV2 Saldo MR-ISV (negatief) Budget ISV2 Provincie ZH Gemeentelijke bijdrage
-400 1.904 0
1.904 0
1.904 0
3.808 0
-400 9.520 0
Totaal beschikbaar
1.304
1.904
1.904
3.808
9.120
240 240 420 755
240 240 420
240 240 420
480 480 840
1.200 1.200 2.100 755
200 360 125 600 200
200 360 100 600 200
200 360
400 720
200
400
1.000 1.800 225 1.200 1.000
3.140
2.360
1.660
3.320
10.480
2005
2006
2007
>2008
Uitgaven ISV2 Staand beleid ISV Monumenten en gevelaanpak Bedrijvenregeling en winkelcentra Voorbereiding ISV Doorschuif posten ISV1 Nieuw beleid ISV Herstructurering en leefbaarheid Wijkbudgetten Geluidsaneringen A-lijst Binnenstadsmanagement Buurtaccommodaties Totaal uitgaven
Overige grote projecten Programma Wijkaanpak en Wonen
Bedragen x € 1.000
Opplussen van woningen Wonen, Zorg en Welzijn
250
636 250
636 500
1.000
Totaal
250
886
1.136
1.000
Opplussen van Woningen In het collegeprogramma 2002-2006 is het beleid rond wonen en zorg voor ouderen en gehandicapten een speerpunt in de stedelijke vernieuwing.Argumentatie hiervoor is, dat de vraag naar geschikte woningen voor ouderen en gehandicapten steeds verder uit de pas loopt met het aanbod. Het opplussen van bestaande woningen naast nieuwbouw, is een prima middel om deze achterstand in te lopen. Bestaande woningen worden met het opplussen geschikt gemaakt voor senioren en licht gehandicapten, waarmee ook het beslag op de Wet Voorzieningen Gehandicapten (WVG) afneemt. Volgens onderzoek van de corporaties kunnen in de periode 2004-2008 1.158 woningen uit hun bezit worden opgeplust, waarvan 30 bestaande woningen worden gewijzigd in zorgwoningen geschikt voor rolstoelgebruik. In het kader van de Prestatieafspraken 2004-2005 is met de corporaties afgesproken binnen deze periode 512 woningen op te plussen. Het ook voor 2005 benodigde bedrag ad € 636.000 wordt voorzien vanuit de reserve vrijvallende middelen BWS. Wonen, Zorg en Welzijn Wonen, Zorg en Welzijn is voor de komende jaren een belangrijke speerpunt van beleid. Kijkend naar 2005 is duidelijk dat in de Delftse woningvoorraad, en in de wijze waarop zorg en welzijn aangeboden worden, veel moet gebeuren om het groeiend aantal ouderen en het vaker zelfstandig wonen van gehandicapten en andere zorgvragers vorm te geven. Daarbij gaat het om het inrichten van woonservicezones en het realiseren van ruim 1.500 woningen extra, waarin verschillende combinaties van wonen en zorg gerealiseerd kunnen worden. In overleg met betrokken partijen heeft de gemeente de regiefunctie op zich genomen. Om het project op te zetten is in 2005 en 2006 tweemaal € 50.000 nodig. Dit is gereserveerd uit de middelen voor nieuw beleid.Voor het gemeentelijk deel van de kosten van de inrichting van woon-
50 - Programmabegroting 2005 - 2008
Uitbreidingsinvesteringen
Wijkaanpak en Wonen
investeringsbedragen 2004 2005 2006 2007
kapitaallasten 2004 2005 2006 2007 2008 Bedragen x € 1.000
Nieuwe investeringen 2005-2008 Crematorium Bestaand investeringsplan Programmabegroting 2004-2007 Warmwaterinstallatie Kerkpolder Zomernota 2003-2006 Plantsoenpost Brasserskade Zomernota 2000-2003 Buurtaccommodaties Restant mjb 99-02 Abtswoude Restant mjb 98-01 Welzijnsaccommodaties Subtot bestaande inv.
3.010 1.000
0
0
120
278
314
0
5
10
10
10
195
8
15
15
15
15
585
23
46
46
45
44
318
15
30
29
28
28
153
6
12
12
12
12
52
108
232
388
423
85
1.251
85 3.010 1.000
Vervanging Iepenhof/Crematorium De gebouwen Iepenhof zijn in zeer slechte staat en moeten vervangen worden. Daarnaast bestaat de wens om de mogelijkheid te bekijken om een crematorium in te richten. Globaal intern onderzoek lijkt de benodigde investeringen voor een crematorium, inclusief nieuwe aula en kantoorruimte, met een investering van circa € 4 miljoen te rechtvaardigen. Om financiële risico’s die het exploiteren van een crematorium met zich mee brengen uit te sluiten, is een extern haalbaar-heidsonderzoek gewenst om de bestaande gegevens te toetsen. Randvoorwaarde voor het project is dat een kostendekkende exploitatie mogelijk moet zijn. Deze voorbereidingskosten worden bij realisatie van het crematorium meegeraamd. Plantsoenpost Brasserskade De plantsoenpost op het sportpark Brasserskade verkeert in een slechte staat van onderhoud.Via deze investering, vanaf 2003, wordt de plantsoenpost opgeknapt c.q. wordt er een nieuwe plantsoenpost neergezet. Het opgeknapte of nieuwe complex zal aan de laatste eisen van de Arbo-wetgeving en de brandveiligheid voldoen. Daarnaast is het mogelijk om de plantsoenpost aan de Korftlaan in deze nieuwbouw onder te brengen. Hierdoor kunnen we de plantsoenpost aan de Korftlaan opheffen. Dit is van belang in de discussie over de uitbreiding van de camping aldaar. Buurtaccommodaties De nieuwbouw van vijf welzijnsaccommodaties vraagt om een investering van € 4,9 miljoen. Deze investering wordt deels gefinancierd uit het MRSV. Het resterende bedrag is opgenomen in het investeringsplan. Abtswoude De gemeentelijke bijdrage in het wegenplan van de reconstructiecommissie Abtswoude is al in de Kadernota 1999-2002 aan de orde geweest. De reconstructiecommissie Midden-Delfland heeft de besteksvoorbereiding voor de aanleg van het verlengde fietspad Rotterdamseweg nagenoeg afgerond. Het fietspad is een voorziening in het kader van ‘wegen van algemeen belang’ en de reconstructieplannen voorzien in een gezamenlijke financiering door belanghebbenden op basis van een percentuele verdeling 60% Rijk - 40% gemeente(n). Binnen dit kader zijn (eveneens op grond van het reconstructieplan (deelplan) Abstwoude) verzoeken van de reconstructiecommissie te verwachten voor renovatie van de wegen Schieweg en Abtswoude en de aanleg van een fietspad langs Abtswoude. De totale investering wordt geraamd op € 0,4 miljoen. Welzijnsaccommodaties De investering betreft de inrichting van de nieuw geplande welzijnsaccommodaties.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 51
Wijkaanpak en Wonen
servicezones, het realiseren van zorgwoningen en een stevig aanbod van zorg en welzijn is in de periode van 2005 tot en met 2008 een bedrag van € 2 miljoen gereserveerd.
Begroting van baten en lasten Wijkaanpak en Wonen
Wijkaanpak en Wonen
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Baten Meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005-2008 Tariefstijging Reiniging Invulling bezuinigingstaakstelling Totaal baten Lasten Meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005-2008 Prioriteiten/nieuw beleid Tegenvallers Areaaluitbreidingen Invulling bezuinigingstaakstelling Verdeling productieve uren Loon- en prijscompensatie Totaal lasten Resultaat Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
28.118
28.119
28.118
28.118
78 20
78 45
78 70
78 70
28.217
28.242
28.266
28.266
44.364
44.159
43.949
43.724
85 62 20 -491 274 150
50 62 20 -521 274 149
62 20 -521 273 148
62 20 -521 272 148
44.464
44.193
43.931
43.705
-16.248
-15.951
-15.665
-15.439
390
504
554
554
-16.638
-16.455
-16.218
-15.993
Toelichting De baten en lasten van dit programma betreffen alle inkomsten en uitgaven die verband houden met de openbare ruimte en volkshuisvesting. Het gaat om posten voor het onderhoud van wegen, straten, pleinen en openbaar groen, het wijkbeheer en de financiering van woningbouw en stads- en dorpsvernieuwing. Ook het ophalen en verwerken van huisvuil is onderdeel van dit programma. In de baten is rekening gehouden met een beoogde tariefstijging van de afvalstoffenheffing en het reinigingsrecht van 0,8 %. De mutaties, die voortvloeien uit voorstellen in deze Programmabegroting, worden hieronder per categorie toegelicht: • Nieuw beleid • Tegenvallers • Areaal • Invulling bezuinigingstaakstelling. Nieuw beleid Wijkaanpak en Wonen
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Inventarisatie monumentale bomen Graffitiaanpak Wonen, Zorg en Welzijn
10 25 50
50
Totaal
85
50
52 - Programmabegroting 2005 - 2008
Graffitiaanpak Eind 2004 vindt besluitvorming plaats over het graffitibeleid in 2005. Dit zal onder andere betrekking hebben op het inzetten van stadsetiquette voor het opstellen van spelregels, het aanwijzen van enkele hot spots die we graffiti-vrij willen hebben en houden, daderaanpak, inzet Halt en mogelijk nog een kunstproject.Verder zal er in 2005 gewerkt worden aan het creëren van draagvlak voor een plan van aanpak voor een graffiti-vrije stad in 2006. Wonen, Zorg en Welzijn Om initiatieven op het gebied van Wonen, Zorg en Welzijn te ondersteunen en te stimuleren is tweemaal een Incidenteel budget toegekend voor projectleiding op afzonderlijke ontwikkelingsprojecten. Het gaat om de regie op concrete samenwerking tussen Delftse corporaties, GGZ, IPSE, Kwadraad, Maatzorg, Stichting Ouderenwerk, ouderenbonden, RPCP en woonbegeleiding. Areaaluitbreidingen Wijkaanpak en Wonen
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Openbaar groen (banken, papierbakken)
20
20
20
20
Totaal
20
20
20
20
Openbaar groen In de afgelopen jaren zijn er op verzoek van Wijkzaken extra banken en papierbakken in het groen geplaatst.Voor het plaatsen was budget beschikbaar gesteld, maar voor het onderhoud niet. Dergelijke areaaluitbreidingen worden eenmaal per jaar aangemeld voor de toevoeging aan het onderhoudsbudget. Hiervoor wordt structureel € 20.000 beschikbaar gesteld. Tegenvallers Wijkaanpak en Wonen
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Correctie begrotingsstructuur Reiniging
62
62
62
62
Totaal
62
62
62
62
Correctie begrotingsstructuur Reiniging Naar aanleiding van de gewijzigde begrotingsstructuur van de Reiniging willen wij de beleidslijn hanteren om het saldo van alle commerciële activiteiten ten gunste te brengen van het gesloten circuit Reiniging. Op dit moment is in de gemeentebegroting voor activiteiten voor derden (vegen en ongediertebestrijding) een positief saldo geraamd van € 62.000. Dit komt nu nog ten goede van de algemene dienst. Door dit saldo nu ten gunste te laten komen van de Reiniging ontstaat dus vanuit het perspectief van de gemeentebegroting een overeenkomstig nadeel.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 53
Wijkaanpak en Wonen
Inventarisatie monumentale bomen Met het vaststellen van de Bomennota en de aangepaste Bomenverordening in 2004 is een stap voorwaarts gezet met goed bomenbeheer. Onderdeel van het beleid is het aanvullen en actueel houden van de lijst met monumentale bomen en monumentale groengebieden, waarmee al in 2004 een begin is gemaakt. Door het nieuwe beleid zullen ook bijdrageaanvragen voor onderhoud van particuliere monumentale bomen ontstaan en verwerkt moeten worden. De uitwerking van het beleid voor vervanging van bomen, waarvan de hoofdlijnen in de bomennota zijn opgenomen, zal ook in 2005 zijn beslag krijgen. Hiervoor wordt eenmalig een bedrag van € 10.000 toegekend.
Bezuinigingen 2005-2008
Wijkaanpak en Wonen
Wijkaanpak en Wonen
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Vooronderzoek bezuinigingen Gemeentelijke bijdrage MISV Verhoging begrafenisrechten (baten) Aanvullende bezuinigingen: Verdere verlaging ISV bijdrage Verdere verhoging begrafenisrechten Bijdrage reiniging aan bezuinigingen Jaarlijkse storting volkshuisvestingfonds Efficiency afstemming IB/SB Totaal
85 20
85 45
85 70
85 70
256 25 100 25
256 25 100 25 30
256 25 100 25 30
256 25 100 25 30
511
566
591
591
Meerjarenraming Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (MISV) Het Rijk stelt aan de gemeenten geld beschikbaar voor stedelijke vernieuwing. Deze middelen worden in Delft in een meerjarig ontwikkelingsprogramma besteed. Dit programma wordt jaarlijks door de gemeenteraad vastgesteld. In het vooronderzoek was de gemeentelijke bijdrage (€ 341.000) aan dit ontwikkelingsprogramma met € 85.000 per jaar verlaagd. Gelet op de inmiddels verslechterde financiële situatie van de gemeente zien wij ons genoodzaakt de gehele structurele bijdrage vanuit de algemene middelen aan de stedelijke vernieuwing te laten vervallen.Wij hebben bij het onderdeel Investeringen de omvang van het totale ISV programma beschreven. Het tekort ten opzichte van de beschikbare budgetten wordt in het totale investeringsprogramma opgevangen. Verhoging begrafenisrechten De kosten van de Delftse begraafplaatsen zijn hoger dan de inkomsten uit begrafenisrechten. De kostendekkendheid van begrafenisrechten is nu circa 80%.Wij stellen voor de komende 3 jaar een extra jaarlijkse stijging van 3% door te voeren voor werkzaamheden op de begraafplaatsen. De kostendekkendheid stijgt hierdoor naar circa 90% in 2007, met een in dat jaar te realiseren bedrag van € 70.000. Bijdrage reiniging aan bezuinigingen Op basis van de Beheersrapportage 2004-I is een aantal maatregelen getroffen om de begrotingsstructuur van de reiniging te versterken. Het wordt hierdoor ook mogelijk (en verantwoord) dat vanuit de exploitatie van de reiniging een bijdrage geleverd wordt aan het gemeentelijk bezuinigingsprogramma. Jaarlijkse storting volkshuisvestingfonds Zowel de gemeente als de corporaties gezamenlijk storten jaarlijks € 25.000 voor nader te bepalen activiteiten/projecten.We stellen voor deze bijdrage nu te laten vervallen. Efficiency afstemming IB/SB Binnen de taken van de sectoren Stadsbeheer en Ingenieursbureau, beide onderdeel van Wijk- en stadszaken, zal er een betere afstemming mogelijk zijn bij het opstellen van meerjarenplanningen en beheersplannen.Vanaf 2006 is een bezuiniging van € 30.000 daarmee mogelijk.
54 - Programmabegroting 2005 - 2008
Wijkaanpak en Wonen
Programmabegroting 2005 - 2008 - 55
Welzijn
Welzijn Welzijn
Wij willen een verdere integratieslag tussen de beleidsterreinen die Welzijn raken. Er zijn dus nauwe banden met andere programma’s als Jeugd en Onderwijs, Cultuur,Wijkaanpak en Wonen en Activering en Integratie. Getracht wordt om onze inzet kwalitatief hoogwaardiger en gerichter op de vraag vanuit de klant in te vullen. Dit betekent dat met name de wijkgerichte aanpak wordt versterkt. Integraal beleid dus in de vorm van enerzijds een samenhangend activiteitenprogramma van sport, onderwijs, cultuur en welzijn, op de achtergrond ondersteund door een samenhangende jeugdgezondheidszorg en anderzijds in de vorm van gericht opbouwwerk. Ons uitgangspunt is dat er voorzieningen en regelingen tot stand komen en benut worden die aansluiten bij de vraag.Veel daarvan behoort al tot de basisinfrastructuur van deze stad: het diverse verenigingsleven sport-, cultuur- en jeugdwerk, onderwijsvoorzieningen (onder meer gymzalen, speelpleinen) kunstzinnige vorming, recreatie en diverse uitgaansvoorzieningen. Ook werken wij aan buurt- en wijkwerk, kinderopvang, zelforganisaties, ouderen en een wijkgericht tiener- en jongerenwerk met voldoende openstelling. Samenhang, samenwerking en toegankelijkheid zijn daarbij sleutelwoorden: alles is er wel zo’n beetje, maar met los zand bouw je geen sculptuur.
Wat willen we bereiken? Hoofddoel De algemene doelstelling van het programma Welzijn is het stimuleren van het lokale welzijnsklimaat. Hierbij worden drie perspectieven centraal gesteld, te weten: • het bevorderen van maatschappelijke participatie; • het bevorderen van leefbaarheid en • het bestrijden van sociaal isolement.
Beleidskaders Het bestaande beleid is vastgelegd in een aantal beleidsnota’s. Hieronder vindt u een korte beschrijving van de in deze nota’s vastgelegde doelen. ‘Knopen in de Wijken’ geeft een kader om uitwerking te doen geven aan de externe oriëntatie in het welzijnswerk door gebruikmaking van de netwerkbenadering en toepassing van de werkwijze van het opbouwwerk. Hierin zijn de volgende doelen bepaald: • Doorbreken van sociaal isolement. • Bevorderen van maatschappelijke participatie. • Bevorderen van leefbaarheid. • Het treffen van basisvoorzieningen in het extern georiënteerde, Delftse welzijnswerk.
In ’Zelforganisaties Migranten’ wordt het gemeentelijk beleid ten aanzien van zelforganisaties herijkt. Doelen: • Het bevorderen van de integratie van de achterban van de zelforganisatie in de Delftse samenleving. • Het bieden van criteria om als zelforganisatie erkend te worden.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 57
Welzijn
Anticiperend op de Wet Basisvoorziening Kinderopvang zijn ‘Kinderopvang in perspectief ’ en ‘Octopus en de gemeente: op weg naar 2004’ verschenen. Doelen: • De vorming van clusters van scholen en kinderopvang op wijk- of buurtniveau, die nauw met elkaar samenwerken, goed gehuisvest zijn en voor kinderen en ouders een bij die wijk of buurt passend programma van activiteiten aanbieden. • Het creëren van maximale keuzevrijheid van ouders m.b.t. kinderopvang. • Het bieden aan ouders van hulp en ondersteuning bij administratieve en financiële handelingen. • Het versterken van de rol van gemeente als regisseur op het gebied van kinderopvang.
In de nota’s ‘Sportvisie 2006’ en ‘Jaar van de Sport’ wordt het gemeentelijke beleid ten aanzien van sport en recreatie als middel voor een breed scala aan maatschappelijke doeleinden nader uitgewerkt. Doelen: • Het aanbrengen van (meer) samenhang in de verschillende activiteiten. • Het stimuleren van samenwerking tussen de verschillende aanbieders van activiteiten. • Het bieden van ondersteuning aan de verschillende aanbieders (bijvoorbeeld verenigingen en migranten).
Doelstellingen Ter uitvoering van de hierboven genoemde beleidskaders zijn voor het jaar 2005 de volgende operationele doelstellingen geformuleerd: Doelstellingen Sociaal Cultureel Werk
• • •
•
Professionalisering van de beheerstaak rond de accommodaties zowel bij de gemeente intern (bijvoorbeeld rolverdeling Vastgoed en Welzijn) als tussen de gemeente en de BWD (zoals professionele invulling beheersfuncties) in 2005. Aanscherping van de rolverdeling en verdeling van de verantwoordelijkheid tussen gemeente en BWD. Dit betreft de nadere uitwerking van onder andere opdrachtgever- en opdrachtnemerschap in 2005. Voortzetting proces van het onderbrengen van de exploitatie, het gebruik en het beheer van welzijnsaccommodaties bij de BWD. Hierbij geldt als randvoorwaarde dat de BWD aan participatie vanuit de wijken een impuls geeft door instelling van programmaraden, samengesteld uit leden van de huidige buurthuisbesturen, vrijwilligers en gebruikers/bewoners: in 2005 voor vier buurthuizen/ wijk-accommodaties en vijf jongerencentra. De bouw van de wijkcentra in Tanthof en Hof van Delft (Kuijperwijk) start in 2005.
Doelstellingen Zelforganisaties
• • •
Versterking positionering van de Werkgroep Migrantencommunicatie (WMC), als communicatienetwerk. Het doel is om in 2005 90% van alle betrokken zelforganisaties maandelijks actief te laten deelnemen aan de WMC. Tenminste 1/3e van de zelforganisaties werkt aan integratiebevordering in de eigen programmering. Invoering van het erkenningbeleid.Alle (zelf-)organisaties die daarvoor in aanmerking komen, hebben in 2005 een aanvraag voor erkenning als zelforganisatie ingediend. Bovendien zullen al deze aanvragen (in potentie 15 organisaties/aanvragen) in 2005 zijn afgehandeld.
Doelstellingen Kinderopvang
• • • •
Definitieve inrichting van een gemeentelijk loket Kinderopvang (nieuwe stijl in het kader van de (tot voor kort zo genoemde) Wet Basisvoorziening Kinderopvang (thans Wet Kinderopvang) per 1 januari 2005. Toename van het aantal locaties waar school/buitenschoolse opvang (BSO)/peuterspeelzalen i.c. voorscholen in één gebouw zijn gehuisvest tot 10. Vaststelling van het nieuwe peuterspeelzaalbeleid in combinatie met de voorscholen . Vormgeving integratie van relevante onderdelen van kinderopvang en Brede school bij tien scholen.
58 - Programmabegroting 2005 - 2008
Doelstellingen Sport
•
• • •
• • •
Doelstellingen Sociale aanpak Verdere ontwikkeling van de Sociale Aanpak Delft als kwaliteitstoets voor het sociale beleid: • In 2005 is er een prestatieboek jeugdbeleid ontwikkeld, er is een voorstel voor het integreren van monitorinstrumenten en een voorstel voor de oprichting van een visitatiecommissie gesubsidieerde instellingen is gedaan. • Onderzocht zijn de mogelijkheden van Integratie van het project D’ruit met andere beleidsinstrumenten die gericht zijn op informatie, hulp en advies: Hiertoe wordt overlegd met de participanten in uitvoering. • In het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning wordt een actieplan gemaakt om te komen tot een lokaal vrijwilligersbeleid. Doelstellingen Recreatie
• • • • •
Maken van een gebiedsvisie Delftse Hout en omstreken, die moet leiden tot betere samenwerking tussen gebiedsbeheerders van natuur- en recreatiegebieden oostelijk van Delft. Er moet een betere afstemming komen tussen beheer en gebruik van de voorzieningen in de Delftse Hout. ‘Boeren voor Natuur’: Duurzame invulling van landelijk gebied door boeren een grotere rol te geven in het beheer van het landschap. Groenfonds Midden-Delfland: Een door de Europese Commissie goedgekeurd systeem van Groene Ondernemers Stimulansen voor Midden-Delfland. Stabiliseren bijdrage gemeente Delft aan het recreatieschap Midden Delfland.
Doelstellingen Dierenwelzijn
• •
Streekdierentehuis ’t Julianalaantje te Rijswijk: Opvang van zwerfdieren (katten en honden) uit onder meer Delft.Vinden van een geschikte locatie mogelijk in Delft. Dierenwelzijnsorganisaties:Verbeteren van het dierenwelzijn in het algemeen.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 59
Welzijn
•
Ontwikkeling Buurt-Onderwijs-Sport-model. Delft heeft zich landelijk een vooraanstaande positie verworven met de ontwikkeling van het zogenaamde BOS-model, een samenwerkingsverband tussen partners op het gebied van buurt/wijkwerk, jongerenwerk, onderwijs en sport. Om sportorganisaties in staat te stellen hun bijdrage daaraan te leveren, werken we in een pilot met drie verenigingen aan de ontwikkeling van die verenigingen tot multifunctionele clubs met dito accommodatie. Daar worden activiteiten op het gebied van kinderopvang, jeugd en jongeren, sport, onderwijs, buurt/wijkwerk, ouderen- en migrantenwerk bij elkaar gebracht. Realisatie Schoolsport op basis van een gemoderniseerd concept, gerelateerd aan het Brede schoolprogramma in 2005. Activering van 20 sportverenigingen in het Brede schoolprogramma in 2005. Realisatie van aanbod van 10 sportverenigingen in de Delftpas in 2005. Verbreden betrokkenheid sportbeleid: Participatie van 10 jongeren in het Sportvisie-project in 2005. Oprichting en positionering van het Platform Sport, Spel en Bewegen als ontmoetingsplaats (klankbord/denktankfunctie) voor beleidsmakers en stedelijke partners op het gebied van Sport, Spel en Bewegen in 2005 Evaluatie van het project Sportvisie 2000 + 6 in 2005. Dit gebeurt mede aan de hand van een onderzoek naar sportparticipatie en tevredenheid; een vervolgproject wordt voorbereid en uitgevoerd in 2004-2008. Uitbreiding ondersteuning sportorganisaties door realisatie van minimaal 10 stageplaatsen voor studenten van Mondriaan College (opleiding sport en Bewegen) en minimaal 8 voor de Haagse Academie voor lichamelijke Opvoeding in 2004. Voorbereiding bouw nieuwe sporthal Buitenhof. De bouw start in 2005. Realisatie van de sporthal Tanthof Zuid met de vastgestelde gemeentelijke bijdrage uit de EZHgelden in 2005.
Doelstellingen jaarprogramma subsidies maatschappelijke activiteiten
Welzijn
Alle subsidies aan maatschappelijke instellingen die vallen onder de subsidieverordening maatschappelijke activiteiten gemeente Delft 2002 worden hiertoe gerekend. Globaal betreft het de producten en diensten van uitvoerende instellingen in de sfeer van leefbaarheid (welzijn, jongeren), cultuur en zorg. De omvang van het jaarprogramma subsidies is €14 miljoen waarbij ruim 150 organisaties en groepen zijn betrokken. • Er wordt met ingang van 2005 bezuinigd op de subsidies. Samenhangend daarmee integreren we subsidiebudgetten bij Welzijn. • Beter uitwerken van de beleidscyclus subsidies voor grote gesubsidieerde instellingen, met als blijvende kern de subsidiebundel en subsidie-verantwoording. • Vergroten van de toegankelijkheid van de subsidiesite.
Wat gaan we er voor doen? Hierna beschrijven we wat we ondernemen om de hierboven genoemde beleidsprioriteiten te verwezenlijken. Dit zijn mijlpalen waaraan de voortgang kan worden afgemeten. Activiteiten Sociaal Cultureel Werk
• • •
•
Samen met de BWD wordt een bestek gemaakt voor de beheerstaak van accommodaties. De gemeente stelt via nieuw beleid extra middelen beschikbaar om de professionalisering van het beheer gefaseerd aan te kunnen pakken. Er komt een kaderstellende notitie over de rolverdeling tussen gemeente en BWD. Voor het onderbrengen van de exploitatie en programmering van alle centra bij de BWD, worden met de BWD afspraken gemaakt over gefaseerde planning en opzet van programmaraden. Participatie krijgt vorm door middel van afspraken per buurtaccommodatie. De uitwerking van de zakelijke aspecten (subsidie, huurovereenkomsten en dergelijke) wordt daarbij ook geregeld. Via projectaanpak worden de verschillende fasen in het bouwproces van nieuwe wijkcentra doorlopen. Daarbij wordt het overleg met gebruikers en betrokkenen geregeld.
Activiteiten Zelforganisaties
• • •
Deelname van zelforganisaties aan de WMC wordt mede geregeld via subsidievoorwaarden en erkenning van zelforganisaties. Minimaal twee maal per jaar zal voorlichting en hulp aan zelforganisaties geboden worden bij het opzetten van programmering gericht op integratiebevordering. Daarbij wordt de medewerking van de migrantenopbouwwerker gevraagd. De aanvraagprocedure voor erkenning wordt via duidelijke formats geregeld. Ook worden sommige huisvestingssituaties verbeterd.Vooroverleg met zelforganisaties voor de twee accommodaties in de wijkaccommodatie in Tanthof en/of andere locaties is gestart en wordt in gang gezet zodra overeenstemming is bereikt.
Activiteiten Kinderopvang
• • • •
Definitieve realisatie loket kinderopvang. Ouders krijgen ondersteuning vanuit het – nog tijdelijk ingerichte – loket kinderopvang. Het gaat hierbij om de administratieve en financiële handelingen die moeten worden verricht om tot plaatsing te komen. Organiseren van minimaal 2 informatiebijeenkomsten over de nieuwe Wet (Basisvoorziening) Kinderopvang in 2004 en in 2005. Stimuleren van de samenwerking tussen basisscholen en buitenschoolse opvangvoorzieningen in het kader van de brede school geschiedt door ondersteuning en uitvoering van een nieuwe gemeentelijke stimuleringsregeling bso -basisonderwijs. Uitvoering van de nota over de wijzigingen in het peuterspeelzaalbeleid, waarin ingezet wordt gegeven op voorscholen.
60 - Programmabegroting 2005 - 2008
Activiteiten Sport
•
• • • •
Activiteiten Recreatie
• • • •
•
Grenzend aan de Delftse Hout liggen verscheidene natuur- en recreatiegebieden die in beheer zijn bij verschillende instanties. De Provincie initieert een overleg om tot een gebiedsvisie te komen. Voor de betere afstemming tussen beheer en gebruik van de voorzieningen in de Delftse Hout is het Platform Delftse Hout ingesteld waarin belanghebbenden zitting hebben. Het Platform komt enkele keren per jaar bijeen. Gemeente neemt initiatief voor het opstellen van een beheerplan. Het biologische agrarische bedrijf in de polder van Biesland wordt omgevormd tot een natuurgericht agrarisch bedrijf. Dit vraagt een natuurgerichte bedrijfsvoering. Hiervoor wordt een fonds opgericht van waaruit de bedrijfsvoering financieel wordt ondersteund. Het Groenfonds Midden-Delfland is ondergebracht in een stichting, waarin voorlopig participeren de gemeenten Delft, Midden-Delfland en Den Haag. Het Groenfonds is in overleg met de tuinbouworganisatie WLTO en agrarische natuurvereniging Vockestaert om binnen de Europese regelgeving een systeem te ontwikkelen van Groene Ondernemers Stimulansen. De reconstructie van het gebied Midden-Delfland nadert haar voltooiing.Alle recreatiegebieden zijn vrijwel ingericht en in beheer gegeven bij het recreatieschap Midden-Delfland, waarin Delft participeert. De gemeente volgt de financiële ontwikkelingen van het recreatieschap kritisch waar het gaat om kostenbeheersing versus kwaliteit.
Activiteiten Dierenwelzijn
•
•
Delft heeft een overeenkomst met het streekdierentehuis om jaarlijks bij te dragen in de kosten van opvang van honden en katten die uit Delft afkomstig zijn. Dit beleid wordt voortgezet. Het streekdierentehuis kampt met locatie en capaciteitsproblemen. In Delft wordt onderzocht of er een locatie beschikbaar kan komen. In 2003 is gebleken dat dierenwelzijn in Delft goed is gestructureerd. Met name de organisatie Dierenbescherming Delft e.o.vervult op dit gebied een belangrijke rol. Het College heeft er vooralsnog voor gekozen de beschikbare middelen in te zetten voor incidentele projecten. Deze moeten het mogelijk maken dat de vrijwilligersorganisaties op dit gebied hun activiteiten kunnen blijven voortzetten.
Activiteiten Subsidies maatschappelijke activiteiten
• •
Realiseren van de aan instellingen opgelegde bezuinigingen via overleg en beschikkingen. Een voorstel volgt voor een nieuwe integrale stimuleringssubsidieregeling op het gebied van welzijn.
Activiteiten Sociale Aanpak Delft
• • • • •
Er wordt een prestatieboek jeugdbeleid gemaakt. Een pilot jongerenmonitor staat model voor een samenhangende digitale monitor. Er wordt een voorstel gedaan om te komen tot een visitatiecommissie. Die commissie kijkt bij gesubsidieerde instellingen naar de resultaten van het gemeentelijk subsidiebeleid. Overleg met instellingen die bezig zijn met advies, hulp en informatie moet leiden tot inzicht in de vraag of meer samenhang mogelijk is, onder andere rond het project D’ ruit (bestrijden sociaal isolement). Op basis van evaluatie van maatregelen uit de (tweejarige) impuls vrijwilligersbeleid wordt een actieplan gemaakt voor een lokaal vrijwilligersbeleid.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 61
Welzijn
•
Uitvoering van de BOS-pilot (Buurt - Onderwijs - Sport) in Tanthof oost in 2004. In 2005 mogelijk definitief, met uitrol over twee andere wijken van Delft. In overlegverband van het sportvisieproject worden wervingsacties opgezet om verenigingen te laten participeren in Delftpas en het Brede schoolprogramma. Ook worden zo jongeren benaderd voor deelname. Er wordt een voorstel gemaakt voor het Platform Sport, Spel en Bewegen. Uitvoeren van een onderzoek naar sportparticipatie en tevredenheid. Daarna wordt een evaluatierapport sportvisie opgesteld. De ondersteuning van sportorganisaties wordt na het aanstellen van een verenigingsondersteuner, het invoeren van een sportloket en een actuele website Sport in Delft, verder uitgebreid door samenwerkingsafspraken met opleidingsinstituten als HALO en Mondriaan College (stageplaatsen). Nieuwbouw sporthal Buitenhof: na vaststelling van het (bouw)plan volgt het ontwerp. Subsidie- en vergunningverlening voor de sporthal Tanthof-Zuid op basis van in te dienen plannen.
Wat mag het kosten? Investeringen in het programma Welzijn Welzijn
Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen, en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. In het programma zijn als groot project opgenomen: Grote projecten Programma Welzijn
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Bestaand investeringsplan Renovatie Sportpark Tanthof Nieuwe projecten 2005-2008 Zwembaden Totaal
750
250
275
275
1.025
525
Onderhoudsfonds sportpark(en) De renovatie van ondermeer het sportpark Tanthof speelt al geruime tijd. De kwaliteit van de in 1991 op dit sportpark aangelegde velden laat te wensen over. In samenwerking met de verenigingen en de overkoepelende stichtingen willen we een kwaliteitsverbetering realiseren.We onderzoeken ook of het onderhoud van de velden weer in het onderhoudsregime van de gemeente ondergebracht kan worden. Het gaat hierbij om drie (voetbal-)verenigingen en zes sportvelden. Zwembaden In de zwembaden moeten regelmatig vervanging en vernieuwingen doorgevoerd worden, die om extra investering vragen. Op dit moment zijn er drie aanleidingen om in de jaren 2005 tot en met 2006 in de zwembaden te investeren: Per 2006 komt er een wettelijk verbod op chloortransport door steden. Dat vereist per bad een investering in de ombouw van zuiveringsinstallaties. De Sportfondsen Delft bv moet in de contractperiode 2004-2007 renovaties verrichten, waarvoor aanvullende subsidies nodig is.Tenslotte moet het zwembadenbeleid voor de toekomst voorbereid en geformuleerd te worden:Veranderingen van wensen, woningontwikkelingen en kostenaspecten stimuleren deze behoefte. Daarnaast komt de vraag aan de orde of nog verantwoord geïnvesteerd kan worden in gebouwen die bijna afgeschreven zijn.Voor onderzoek en discussie ter voorbereiding van het formuleren van nieuw beleid is een krediet nodig. Uitbreidingsinvesteringen
Welzijn
investeringsbedragen 2004 2005 2006 2007
kapitaallasten 2004 2005 2006 2007 2008 Bedragen x € 1.000
Bestaand investeringsplan Zomernota 2003-2006 Huiskamer zelforganisaties
109
5
10
10
10
10
Subtot bestaande inv
109
5
10
10
10
10
Huiskamer zelforganisaties Voor de komende periode is geld vrijgemaakt om de zelforganisaties te ondersteunen door het realiseren van speciale ontmoetingsruimtes, zogenaamde huiskamers, waar de zelforganisaties binnen bestaande en nieuw te bouwen buurtaccommodaties hun activiteiten kunnen ontplooien. Op deze manier wil de gemeente een gerichte bijdrage leveren aan de verbetering van hun positie in de Delftse samenleving.
62 - Programmabegroting 2005 - 2008
Begroting van baten en lasten Welzijn
2005
2006
2007
2008
Baten Meerjarenbegroting 2004-2007
1.505
1.486
1.488
1.488
Totaal baten
1.505
1.486
1.488
1.488
14.155
14.053
13.992
13.955
175 7 -108 0 86
100 7 -180 0 86
100 48 -245 0 85
100 48 -245 0 85
14.315
14.066
13.980
13.943
-12.810
-12.580
-12.492
-12.455
65
65
65
65
-12.875
-12.646
-12.558
-12.520
Lasten Meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005-2008 Nieuw beleid Tegenvallers Invulling bezuinigingstaakstelling Verdeling productieve uren Loon- en prijscompensatie Totaal lasten Resultaat Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Toelichting. In dit programma zijn lasten opgenomen van buurt- en wijkwerk, maatschappelijk en welzijnswerk en sportvoorzieningen. Baten worden vooral ontvangen uit verhuur van sportvoorzieningen en inkomsten van het zwembad Kerkpolder. De mutaties, die voortvloeien uit voorstellen in deze Programmabegroting, worden hieronder per categorie toegelicht: • Nieuw beleid • Tegenvallers • Invulling bezuinigingstaakstelling. Nieuw beleid Welzijn
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Beheer welzijnsaccommodaties Bureau vrijwilligerswerk
150 25
100
100
100
Totaal
175
100
100
100
Beheer welzijnsaccommodaties De verandering in regelgeving omtrent ID- en WIW- banen en de wens tot professionele aanpak van het beheer van welzijnsaccommodaties (inclusief jongerencentra) vragen om extra middelen voor subsidie aan de BWD. Het betreft 22 locaties waar, volgens de norm van ‘Knopen in de wijk’, 704 uur voor nodig is (22 maal 32uur). De huidige bezetting is ongeveer de helft in een verhouding 1/3 professioneel en 2/3 gesubsidieerd. Voor het beheer van welzijnsaccommodaties heeft de BWD een plan ingediend. Dit plan voorziet in de aanstelling van 7 fte voor operationeel beheer: dat is 1 fte per wijk, aangevuld met participatie- en opstartbanen. Daarnaast zijn ook nog 2 fte nodig voor aansturing en administratieve ondersteuning. In totaal wordt hiervoor structureel € 100.000 beschikbaar gesteld en daarbovenop incidenteel voor 2005 € 50.000. Naast dit nieuw beleidsgeld is ook een herschikking binnen welzijn van € 150.000 nodig om het beheer van de welzijnsaccommodaties gefaseerd op niveau te brengen.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 63
Welzijn
Bedragen x € 1.000
Welzijn
Bureau vrijwilligerswerk Het bureau vrijwilligerswerk van de BWD wordt met tijdelijke middelen ondersteund, uit de tijdelijke stimuleringsmaatregel vrijwilligerswerk. Deze regeling wordt met ingang van 2005 beëindigd. Zonder inzet van gemeentelijke middelen dreigt terugvordering door het ministerie. Incidenteel wordt daarom € 25.000 toegekend. Tegenvaller bestaand beleid Welzijn
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Op peil brengen AMW
7
7
48
48
Totaal
7
7
48
48
Op peil brengen AMW Om het Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW) op peil te brengen is gebruik gemaakt van een rijksstimuleringsregeling. Deze uitkering is met ingang van 2004 met € 7.000 verlaagd.Voorwaarde van de rijksstimuleringsregeling is, dat de gemeente eigen middelen inbrengt ter compensatie van tijdelijke budgetten, die per 2006 vervallen. Het gaat om een bedrag van € 41.000. Bezuinigingsvoorstellen programma Welzijn Het aandeel van dit programma in de totale bezuinigingsoperatie blijkt uit onderstaande tabel: Welzijn
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Vooronderzoek: Lagere subsidies Welzijn Aanvullende taakstelling: Herijking subsidies voor verschillende instellingen Herschikking tbv JIP, ambulant jonge-renwerk
58
130
195
195
114 -64
114 -64
114 -64
114 -64
Totaal
108
180
245
245
Verlaging subsidies Welzijn De jaarlijkse bijdrage aan subsidierelaties in dit programma is € 6,5 miljoen.Vanuit het vooronderzoek bezuinigingen was een bezuiniging opgenomen van 1% in 2005, 2% in 2006 oplopend tot 3% in 2007. Voor 2005 hebben we het basisaccres op 0% gezet. Gelet op de inmiddels verslechterde financiële situatie van de gemeente hebben we het totale subsidiepakket nog eens kritisch onder de loep genomen.We stellen aanvullend een ombuiging voor (onder meer een korting op flexibele budgetten, en een gerichte verlaging van een aantal specifieke subsidies) ten bedrage van € 114.000. Deze ombuiging is ook noodzakelijk voor het vrijspelen van aanvullende middelen (€ 64.000) voor het Jongereninformatiepunt en ambulant jongerenwerk.
64 - Programmabegroting 2005 - 2008
Welzijn
Programmabegroting 2005 - 2008 - 65
Binnenstad
Binnenstad Binnenstad
Uit recent evaluatie-onderzoek blijkt dat de economische ontwikkeling van de binnenstad van Delft nog steeds goed is. Deze trend willen we vasthouden. Het monitoren van de economische positie, de bereikbaarheid en de leefbaarheid van de binnenstad houden we meer in eigen hand. Het accent van het beleid zal in 2005 liggen op het onderhoud, het beheer en de handhaving. Ook besteden we meer aandacht aan het aanhechten van het Zuidpoort-gebied aan de historische binnenstad. Dat gebeurt door aanpak van het tussenliggende In-de-Veste-gebied en de start van de uitvoering van de tweede fase Zuidpoort. Met de uitvoering van het brancheringsbeleid, dat de kwaliteit en samenstelling van het winkelaanbod in de binnenstad moet verbeteren, is in 2004 een begin gemaakt. Dit instrument zal verder worden versterkt door aanpassing van subsidieregelingen en de start van de Vastgoed Ontwikkelingsmaatschappij. In april 2004 is de invoering van fase 2 van de autoluwe binnenstad afgerond met het autovrij maken en herinrichten van de Markt. In oktober 2004 is de Zuidpoortgarage gereed. In 2005 willen we de fases 2 en 3 (Zuidpoortgebied en omstreken) van de invoering van de autoluwe binnenstad evalueren. Daarnaast bereiden we fase 4 voor. In deze fase gaat het met name om de bouw van de Koepoortgarage en de ontwikkeling van de omgeving. Burgers en belanghebbenden blijven betrokken bij plannen en projecten: de interactieve beleidsvorming wordt voortgezet. Overlegstructuren als de Stichting Centrum Management Delft en het Binnenstadsforum blijven gehandhaafd
Wat willen we bereiken? Hoofddoel Het doel van het programma Binnenstad is het creëren van randvoorwaarden en het uitvoeren van projecten voor het verbeteren en stimuleren van het (economisch) functioneren van de binnenstad.
Beleidskaders De kaders van het bestaande beleid met betrekking tot de binnenstad zijn vastgelegd in de navolgende nota’s en plannen.We hebben daarbij samengevat welke beleidsdoelen in deze nota’s en plannen zijn vastgelegd. Nota Binnenstadsmanagement (1998) Nota Kwaliteitsverbetering binnenstad (1993) Een bereikbare binnenstad – Parkeerbeleid sleutel tot autoluw (plus) (2000) Bestemingsplan (2003) Brancheringsnota (2003) Doelen: • Het behouden en versterken van de historische kwaliteit • Het behouden en versterken van het kleinschalig karakter • Het verbeteren van het woon- en leefklimaat • Het bieden van een gastvrije omgeving voor een breed scale aan functies • Het realiseren van een aangenaam verblijfsklimaat • Het versterken van het totale economisch functioneren
Programmabegroting 2005 - 2008 - 67
Doelstellingen
Binnenstad
Ter uitvoering van de bovengenoemde beleidskaders zijn voor het jaar 2005 de volgende operationele doelstellingen geformuleerd: • Opening van de Zuidpoortgarage en definitieve herinrichting bovengronds winkelgebied. • Start van de bouw van de Koepoortgarage. • Upgrading van het ‘In de Veste’-gebied, verbetering inrichting openbare ruimte, mede in samenwerking met locale ondernemers en Verenigingen van Eigenaren. • Uitvoering van fase 1 Zuidpoort: de velden 2, 9 en 10, te weten: start van de nieuwbouw op het huidige parkeerterrein aan de Kruisstraat, nieuwbouw appartementen en dependance van de Oostpoortschool aan de NieuweLaan, nieuwbouw van een woon-zorg complex aan de Ezelsveldlaan. • In 2004-2005 wordt beslist over de Vastgoed Ontwikkelings Maatschappij. • Er komt een aanschrijvingsbeleid voor binnenstadspanden • Verbetering van onderhoudswerkzaamheden op een aantal gesignaleerde knelpunten. Met name het schoon houden van het kernwinkelgebied. • Plan van aanpak gereed voor (integrale) handhaving in de binnenstad. • Uitvoering brancheringsbeleid Noordelijk winkelgebied tot en met de Oude Langendijk. Versterken van het bezoekersmanagement.
• •
In 2004 verschijnt de Welstandsnota, waarmee een duidelijk kader wordt gecreëerd voor de ontwikkelingsmogelijkheden van de gebouwde omgeving in de binnenstad. Een nota evenementenbeleid zal eveneens in 2004 verschijnen, waarmee meer richting zal worden gegeven aan de locaties, het type en de tijdstippen van diverse (mogelijke) evenementen.
Wat gaan we ervoor doen? Hierna beschrijven we wat we ondernemen om de hierboven genoemde beleidsprioriteiten te verwezenlijken. Dit zijn de mijlpalen waaraan de voortgang kan worden afgemeten. • Afronden van het ontwikkelingsplan voor het ‘In de Veste’-gebied (2004). • Opstellen van een gebiedvisie voor de tweede fase Zuidpoort (huidige bibliotheek,Yperdek e.o.). • De toekomstvisie Paardenmarkt wordt ontwikkeld en ter besluitvorming aangeboden. • In de loop van 2004 verschijnt een onderhoudsplan voor de binnenstad, waaruit speerpunten voor een verbeterde uitvoering zullen worden geselecteerd. • Daadwerkelijk verscherpen van de handhaving op diverse fronten (parkeren, afval, terrassen). • Een nota bezoekersmanagement wordt uitgewerkt en operationeel gemaakt in samenwerking met Delft Marketing en Stichting Centrummanagement Delft.
Wat mag het kosten? Investeringen in het programma Binnenstad Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen, en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. In het programma zijn de volgende grote projecten opgenomen: Grote projecten Binnenstad
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Bestaand investeringsplan Binnenstadsmanagement Vestegebied Nieuwe voorstellen 2005-2008 Binnenstadsmanagement Burgwal/Nieuwelangendijk Totaal
68 - Programmabegroting 2005 - 2008
600
600
600 210
350
810
350
Uitbreidingsinvesteringen
Binnenstad
investeringsbedragen 2004 2005 2006 2007
kapitaallasten 2004 2005 2006 2007 2008 Bedragen x € 1.000
Bestaand investeringsplan Zomernota 2003-2006 Verbeteren binnenstad
206
10
19
19
18
18
Totaal
206
10
19
19
18
18
Verbeteren binnenstad Voor het verbeteren van het woon-, verblijf- en economisch klimaat in de binnen-stad, en voor de continuëring en versterking van het binnenstadsmanagement is een extra investering vereist. De oorspronkelijke investeringsclaim heeft betrekking op: afronding fase 1 autoluw maken, (62) extra parkeerplaatsen, het call-centrum, en een tijdelijk parkeerterrein aan De Genestetstraat. Er is nog een restantkrediet beschikbaar van € 206.000.
Begroting van baten en lasten Binnenstad
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Baten Meerjarenbegroting 2004-2007
6
6
6
6
Totaal baten
6
6
6
6
192
192
192
192
0 -1
0 -1
0 -1
0 -1
192
192
192
192
-186
-186
-186
-186
-186
-186
-186
-186
Lasten Meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005 - 2008 Verdeling productieve uren Prijscompensatie Totaal lasten Resultaat Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Toelichting. Onder dit programma vallen de baten en lasten die verband houden met onderhoud van voorzieningen in de binnenstad.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 69
Binnenstad
Binnenstadsmanagement In de Programmabegroting 2004-2007 is voor de voortzetting van het binnenstadsmanagement en uitvoering van het winkelgebied de Veste in totaal € 1,2 miljoen gereserveerd (ISV-2). De fasering van deze bedragen over de jaren is in deze Programmabegroting enigszins gewijzigd. Bovendien stellen wij voor om extra budgetten toe te voegen voor de bekostiging van een projectleider, de algemene projectondersteuning, de monitoring en communicatie en ten slotte voor het project herinrichting autoluwe binnenstad fase 4.
Duurzaamheid
Duurzaamheid
Het klimaatbeleid is vertaald in concrete projecten die in voorbereiding en deels reeds in uitvoering zijn, zoals forse energiebesparingen bij bouwprojecten in het Zuidpoortgebied en de Poptahof, het windmolenplan en de toepassing van restwarmte van DSM Gist.Voor dit laatste, innovatieve, project zal zeer waarschijnlijk een subsidie van de Europese Unie van circa € 2,2 miljoen worden ontvangen. De vorig jaar vastgelegde middelen voor het klimaatbeleidsplan worden hierbij geleidelijk ingezet en sorteren het gewenste ‘multiplier-effect’. Beheersing van waterkwantiteits- en kwaliteitsvraagstukken, vertaald in het lopende Waterplan Delft, zijn deels reeds aangepakt en zullen verder op korte termijn worden aangepakt. Extra aandacht voor de watervraagstukken is echter nodig. Daartoe zal eind 2004, begin 2005 de waterstructuurvisie aan de Raad worden aangeboden. Forse investeringen in verbetering van de waterstructuur en oplossen van het tekort aan waterberging in het stedelijk gebied is één van de majeure duurzaamheidsvraagstukken waaraan – niet alleen in Delft ! – deze jaren hard moet worden gewerkt. Dit is in de onderhavige begroting vertaald in extra kredieten tot een totaal van € 0,75 miljoen voor de komende jaren. Mobiliteit is en blijft de komende jaren een belangrijk, maar ook lastig, thema. Het opstellen van het lokaal verkeer en vervoersplan kost meer tijd dan was voorzien, maar kan naar verwachting nu eind 2004 voor besluitvorming aan de Raad worden voorgelegd. Daaraan voorafgaand worden de geplande richtinggevende discussies met de raadscommissie en belangengroepen in de stad gevoerd. Belangrijke mobiliteitsontwikkelingen ten gevolge van de realisatie van Technopolis, Harnaschpolder en Spoorzone zullen daarin worden onderzocht en een pakket van maatregelen, op alle vervoerswijzen, worden voorgesteld.Voor de uitvoering van het LVVP worden in de onderhavige begroting globaal de beschikbare investeringsmiddelen voor de eerstkomende jaren vastgelegd tot een totaalbedrag van € 2 miljoen. In de tussentijd staat het praktische werken aan duurzame mobiliteit bepaald niet stil. De besluitvorming over tramlijn 19 is in vergevorderd stadium. Deze tram verbindt straks de grote Vinex-locaties Leidschenveen en Ypenburg rechtsreeks met het centrum van Delft en de TU-wijk en krijgt zijn (definitieve) eindpunt in het in ontwikkeling zijnde Technopolis-gebied. De aanleg zal reeds vanaf 2005 plaatsvinden.Volgens planning kan de tram in 2007 rijden. De directe kosten voor deze infrastructuur worden gedragen door het stadsgewest Haaglanden. Een bijdrage van Delft is echter nodig. Daarnaast moeten de nodige middelen voor flankerende maatregelen aan de infrastructuur in het TU-noord- en middengebied worden bekostigd. In het investeringsplan is daartoe voor de jaren 2005 en 2006 een bedrag van € 2,3 miljoen opgenomen. Een laatste concreet voorbeeld van een duurzame mobiliteitsmaatregel is het weren van het sluipverkeer door Midden Delfland. Het uitvoerings- en beheersconvenant zal nog voor de zomer door de betrokken gemeenten worden ondertekend.Voor de structurele beheerskosten wordt in de begroting € 35.000 vrijgemaakt. Het lopende fietsactieplan ‘1’ is vrijwel afgerond en zal nog in 2004 worden geëvalueerd.Vele kleine en grotere fietsprojecten zijn daarin gerealiseerd. In samenhang met het LVVP wordt ook fietsactieplan ‘2’ aan de Raad aangeboden.Voor de komende jaren worden de hiervoor benodigde investeringsmiddelen nu opgenomen voor een totaalbedrag van € 2,8 miljoen. De ambitie om tot de drie beste fietssteden van Nederland te behoren wordt daarmee verder vormgegeven. Een belangrijk nieuw aandachtspunt op het snijvlak van leefbaarheid, onderwijs en duurzaamheid is het project ‘veilige kindroutes’. Daarbij wordt gewerkt aan het veiliger en beter bruikbaar maken voor kinderen van routes van en naar scholen, kinderopvang, sportterreinen en dergelijke. Eén en ander zal beleidsmatig verankerd worden in het LVVP.Voor uitvoering van dit project worden diverse bestaande budgetten gebundeld. Daarnaast wordt in deze begroting een structureel budget van € 20.000 per jaar vrijgemaakt. Met vele bouwprojecten krijgt de ‘compacte stad’ verder vorm, mét alle aandacht voor het in het collegeprogramma geschetste dilemma van de roep om ‘rust en ruimte’. Dit laatste is eveneens Programmabegroting 2005 - 2008 - 71
Duurzaamheid
Het duurzaamheidsbeleid, zoals uiteengezet in het collegeprogramma 2002-2006 heeft intussen over bijna de volle breedte vorm gekregen. In 2005 ligt, net als in 2004, de nadruk sterk op de uitvoering van projecten en plannen.
Duurzaamheid
vertaald in het nieuwe Ecologieplan Delft. In bouw- en infrastructurele projecten wordt rekening gehouden met de ecologische hoofdstructuur. Ecologie is hierin, naast andere gangbare uitgangspunten zoals financiële dekking en ruimtelijke inpassing een leidend principe.Als één van de uitwerkingen hiervan wordt eenmalig € 50.000 beschikbaar gesteld om diverse maatregelen te nemen ter bescherming van amfibieën.Tevens wordt eenmalig € 100.000 beschikbaar gesteld als Delftse bijdrage in de (ecologische) ontwikkeling van de Zwethzone. Daarnaast wordt de discussie over bouwhoogten in de stad nog in 2004 afgerond. Ondanks de huidige financiële situatie blijft de kwaliteit van bouwprojecten, toegespitst op duurzaamheid, gewenste woningdifferentiatie en leefbaarheid op wijkniveau voorop staan, boven andere aspecten zoals kostendekkendheid. Dit vertaalt zich thans in afgewogen projectvoorstellen voor onder meer het Van Dijk Delft (VDD)-terrein, de Harnaschpolder, Spoorzone, Poptahof, de resterende bouwvelden in Zuidpoort, de Koepoortlocatie en de locatie sporthal Buitenhof. Projectvoorstellen voor de locatie Provinciale weg en Voorhofdreef zullen in 2005 worden opgewerkt.Voor een goede ontwikkeling en begeleiding van projecten moet het vakgebied van de ruimtelijke ordening binnen de gemeentelijke organisatie worden versterkt. Daarvoor wordt in deze begroting een bescheiden structureel budget van € 30.000 beschikbaar gesteld, naast de vorig jaar reeds vastgelegde middelen voor de noodzakelijke inhaalslag bestemmingsplannen.
Wat willen we bereiken? Doelstellingen van het beleid De algemene doelstelling van dit programma is, dat de duurzame kennisstad Delft: • zodanig omgaat met ecosystemen en hulpbronnen dat deze veerkrachtig en regeneratief worden dan wel blijven; • een duurzame economische ontwikkeling nastreeft die bijdraagt aan een balans tussen welzijn en welvaart en waar mogelijk ook aan de beperking van negatieve milieueffecten; • de ontwikkeling van de sociale samenhang (met respect voor het individu), leefbaarheid en betrokkenheid behoudt en bevordert; • de kenniseconomie versterkt door innovatie, kennisdiffusie & -toepassing (kennis naar de markt) actief te stimuleren door het vergroten van het organiserend vermogen in de stad (netwerken, promotie, projecten); • ruimtelijke ontwikkelingen die het bovenstaande mogelijk maken, krachtig initieert.
Beleidskaders Het bestaande beleid is vastgelegd in een aantal beleidsnota’s. Hieronder vindt u een korte beschrijving van de in deze nota’s vastgelegde doelen. Ecologieplan Delft 2004-2015 • Realiseren en uitbouwen kwalitatief hoogwaardige ecologische structuur • Handhaven van een evenwichtige verhouding tussen natuur en bebouwing
3E : Klimaatplan Delft 2003-2012 Reductie emissie broeikasgassen Toename gebruik duurzaam opgewekte energie
• •
Waterplan Eigen water vasthouden en water zo lang mogelijk schoon houden Aansluiten en verbeteren van ecologische structuren en waarden Streven naar zuinig gebruik van drinkwater en grondwater
• • •
72 - Programmabegroting 2005 - 2008
PVA Actualiseren en uniformeren Bestemmingsplannen • Binnen een periode van 5 jaar alle bestemmingsplannen van Delft actualiseren • Uniforme en moderne regeling voor alle Delftse burgers • Voldoen aan nieuwe wetgeving
Doelstellingen per thema Doelstellingen Mobiliteit
• • • •
Stimuleren van het gebruik van het openbaar vervoer en de fiets. Bereikbaar maken en houden van diverse delen van de stad. Daarbij wordt de (schaarse) verkeersruimte optimaal toegedeeld aan de verschillende verkeersgebruikers (automobilisten, openbaar vervoer, fietsers, voetgangers), binnen randvoorwaarden van veiligheid, leefbaarheid en milieu. Het nieuwe lokale verkeer- en vervoersbeleid implementeren en meenemen in de nieuwe ontwikkelingen van gebieden in de stad. Starten met de uitvoer van het tweede fietsactieplan.
Doelstellingen Ruimtelijke ordening
• • •
Juridisch en stedenbouwkundig sturen op en faciliteren van gewenste ruimtelijke ontwikkelingen in Delft, gericht op duurzame stedelijke ontwikkeling. Een adequate en actuele set van bestemmingsplannen voor de hele stad maken en onderhouden. Verantwoorde invulling geven aan de ‘compacte stad’.
Doelstellingen Milieu
• • • • • • • •
Bijdragen aan het op duurzame wijze inrichten van Delft. Vergroten van de natuurwaarden in Delft en de regio. Voorkomen van overlast en waar noodzakelijk saneren. Verhogen van de belevingswaarde van natuur en milieu voor de inwoners van Delft. Stimuleren van kennis van natuur en milieu (onder meer via de Papaver, Brede school en onderwijs). Realiseren van integraal waterbeheer, zodat wateroverlast en watertekort in samenhang met verbetering van de waterkwaliteit worden aangepakt. Voldoen aan de doelstelling van de Kyoto-akkoorden op lokale schaal. Verbeteren van de stad/landschaprelatie in samenwerking met de gemeente Midden Delfland, het recreatieschap en anderen.
Bestuurlijke kengetallen Onderwerp
Definitie
Project AUB
Kengetal
B&W geeft de komende vijf jaar drie bestemmingsplannen per jaar vrij. Evaluatie WRO B&W geeft minimaal vier ontwikkelingsplannen per jaar vrij. Ecologieplan Delft Tenminste 10 km strekkende oever is natuurvriendelijk ingericht in 2010. Waterplan Afwatering alle daarvoor geschikte verharde oppervlakken in 2020.Tenminste 20 hectare afkoppelen verhard oppervlak in 2010. Klimaatbeleidsplan Vermindering van CO2-uitstoot in Delft met circa 33.000 ton in 2112 t.o.v. 1999, conform het vastgestelde klimaatbeleidsplan.
3 plannen per jaar 4 plannen per jaar 1,5 km per jaar 3 ha per jaar 3000 ton per jaar
Bron: Bijvoorbeeld Duurzaamheidsmonitor
Programmabegroting 2005 - 2008 - 73
Duurzaamheid
LVVP • Ontwikkelen van een middellange termijn visie voor verkeers- en vervoersbeleid. • Stimuleren van fietsverkeer en gebruik van openbaar vervoer • Afname van het autogebruik met behoud van het functioneren van de stad • Opvangen van de mobiliteitseffecten van de nieuwe stedelijke ontwikkelingen op de interne en externe bereikbaarheid van de stad.
Wat gaan we er voor doen? Duurzaamheid
Activiteiten in 2005 en verder Hierna beschrijven we wat we ondernemen om de hierboven genoemde beleidsprioriteiten te verwezenlijken. Dit zijn mijlpalen waaraan de voortgang kan worden afgemeten. Activiteiten Mobiliteit
• • • • • • • • •
•
Starten met de uitvoering van de conclusies en maatregelen uit het Lokaal Verkeers- en Vervoerplan (LVVP). Starten met de uitvoering van de maatregelen uit Fietsactieplan II. Verbeteren van het hoofdwegenfietsnet, als uitloop van het fietsactieplan I. Afronden van de oost-west hoofdfietsroute (Zuidwal-Westlandseweg). Realiseren van de tweede bewaakte fietsenstalling Binnenstad (Zuidpoort). Uitvoeren maatregelen Veilige Kindroutes. De aanbesteding OV, samen met Haaglanden voorbereiden. Start uitvoering aanleg van tramlijn 19. In 2005 afsluiten van de discussie voor de gehele schil rond de Binnenstad over gereguleerd parkeren. De laatste gebieden worden geëvalueerd.Waar nodig wordt in overleg met bewoners tot (definitieve) invoering van vergunningparkeren besloten. De tarieven groeien vanaf medio 2005 alle tot kostendekkend niveau. Invoeren van een nieuw meerjarig tarievenbeleid voor het betaald bezoekers-parkeren, met per 1 januari 2005 een tariefsverhoging.
Activiteiten Ruimtelijke ordening
• • • •
Afhankelijk van de uitkomsten van het LVVP bebouwing nabij de provinciale weg onderzoeken. Bestemmingsplannen Harnaschpolder, Spoorzone, Noordwest-II en TU-Zuid vaststellen. Ontwikkelingsplannen Gelatineterrein, Reinier de Graafterrein, Bomenwijk en Achterom vaststellen. Visievorming herstructurering Voorhof starten.
Activiteiten Milieu
• • • • • • • •
Continueren van uitvoering om voor langere termijn de grond- en oppervlaktewateroverlast in de binnenstad op te lossen en maatregelen daarvoor uitvoeren. Onderhandelingen over het herpolderen afronden en de beheerstaken medio 2005 aan het Hoogheemraadschap overdragen. Uitvoeren plan van aanpak luchtkwaliteit. Uitvoeren Ecologieplan. Realiseren demonstratieprojecten in het kader van de tweede tranche 100 Delftsblauwe daken. Starten project restwarmtegebruik DSM Gist. De realisatie daarvan vindt gefaseerd plaats. De komende jaren kunnen daarbij geleidelijk meer (woon)gebieden worden aangesloten. Opstellen van een bodemsaneringsprogramma tot 2030 opstellen op basis van het landsdekkend beeld. Het plan van aanpak voor het voortgezet onderwijs natuur- en milieueducatie implementeren.
Activiteiten herontwikkeling TU-gebied
•
•
•
De afgelopen jaren hebben de plannen voor de herontwikkeling van het TU-gebied concrete vormen aangenomen. De gemeentelijke rol bij de realisering van de plannen is het zorgen voor het beschikbaar zijn van het juiste RO-instrumentarium, het aanpassen van de verkeersstructuur en openbare ruimte op gemeentegrond. De afgelopen periode is de Milieu Effect Rapportage (MER) en het Bestemmingsplan Technopolis voorbereid en voor TU-Noord het ontwikkelingsplan en het beeldkwaliteitsplan.Voor het komende jaar staat het bestemmingsplan voor TU-Midden op de planning. De noodzaak voor het maken van een nieuw bestemmingsplan is de verdichting die in dat gebied plaatsvindt door het toevoegen van studentenhuisvesting, het aanleggen van de tram en het intensiveren van het gebruik van de TU gebouwen en de komst van HBO-instellingen. Om te zorgen dat al deze ontwikkelingen zowel binnen de gemeente gecoördineerd worden, als met de diverse ontwikkelaars, de TU en DUWO, is voor de komende periode € 50.000 nodig.
74 - Programmabegroting 2005 - 2008
Activiteiten aanpassen van de verkeersstructuur
De voorstellen ten aanzien van de verkeersstructuur zijn: • Doorgaand verkeer zoveel mogelijk leiden via Kruithuisweg, PW15 en Westlandseweg. • Ontvlechten van het doorgaande en bestemmingsverkeer. • Ontsluiting van nieuwe functies aangeven en herbezien van bestaande ontsluiting. • Herbezien van routes in dit gebied. • Inpassing tramlijn 19. • 30 km straten/gebieden invoeren daar waar mogelijk.
Wat mag het kosten? Investeringen in het programma Duurzaamheid Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. Bij het bestaand investeringsplan zijn diverse bedragen ten opzichte van de oorspronkelijke planning verspreid over meer planjaren. Dit vanwege de zeer hoge investeringsdruk op de jaren 2005 en 2006 volgens het investeringsplan en de thans realistisch geachte feitelijke cashflow. Grote projecten Duurzaamheid
2005
2006
2007
2008
>2008
Bedragen x € 1.000
Bestaand investeringsplan
Koepoort Klimaatplan Groencompensatieplan Bruggen Voorziening inhaalslag RO Nieuwe projecten 2005-2008 Water en ecologie TU Noord verkeerssituatie Fietsactieplan 2 LVVP Aanpassing verkeersstructuur Nijhofflaan/Provinciale weg Bijdrage Zwethzone Herstructurering Schieoevers Totaal
1.100
400
875 400 375 100
1.000 800 500
750 700 875
100 250
100 1.350 400 150
200 950 800 500
200
250
800 600
800 750
75 500
25 500
500
5.425
5.675
4.425
5.400
2.150
5.400
Programmabegroting 2005 - 2008 - 75
Duurzaamheid
Het noordelijk TU-gebied zal de komende jaren van een TU-bestemming naar een voornamelijk woonbestemming wijzigen. Dit leidt tot aanpassingen in de verkeers-structuur omdat : • het gebied TU Noord direct ten zuiden van de Binnenstad is gelegen en een hoog aandeel doorgaand verkeer centrum-A13/Pijnacker/Zoetermeer vice versa kent. • Doorgaand en bestemmingsverkeer van dezelfde wegen gebruik maken. • Er bij bewoners hierdoor een gevoel van subjectieve verkeersonveiligheid bestaat. • Het gebied op bepaalde locaties een matige lucht- en geluidskwaliteit kent. • Tramlijn 19 door dit gebied wordt aangelegd. • De Mekelweg autovrij wordt gemaakt • Riolen op bepaalde locaties moeten worden vervangen.
Duurzaamheid
Koepoort Dit betreft een reservering voor de ontwikkeling van de Koepoortgarage. In tegenstelling tot de eerdere aanname wordt thans als uitgangspunt gekozen dat de garage kostendekkend kan worden geëxploiteerd, eventueel in samenhang met de exploitatie van de overige garages. De reservering is daarom van € 3 miljoen teruggebracht tot € 1,5 miljoen. Dit betreft nu alleen nog een afdekking van het verwachte tekort op de grondexploitatie van het gebied. Klimaatplan Voor de uitvoering van de maatregelen die zijn beschreven in het Klimaatplan wordt in totaal € 3 miljoen gereserveerd, verdeeld over bovenstaande jaarschijven. Groencompensatieplan Ter compensatie van het verlies aan groen door de uitbreiding van IKEA, is uit de verwachte grondopbrengsten een fonds gevormd van in totaal € 2 miljoen. Hiermee zullen compenserende maatregelen worden bekostigd, zowel kwantitatief als kwalitatief, in de hoofd-groenstructuur van de stad. Een nadere invulling hiervan zal te zijner tijd worden vastgesteld. De versterking van de groenstructuur in de directe omgeving van het IKEA gebouw aan de achterzijde, wordt geheel voor rekening van IKEA uitgevoerd en komt niet ten laste van dit fonds. Bruggen Zoals ook is beschreven in de paragraaf ‘Onderhoud Kapitaalgoederen’ is een groot aantal bruggen in Delft in de komende jaren aan groot onderhoud toe.Voor de extra investering die dit vergt reserveren we € 2 miljoen (2005 e.v.). Voorziening inhaalslag RO Om de boven geformuleerde versnelling in het actualiseren van bestemmings- en ontwikkelingsplannen te kunnen uitvoeren moet extra capaciteit worden vrijgemaakt. Hiervoor reserveren we in 2005 € 100.000. Water en ecologie De ambities van het waterplan zijn nog niet gerealiseerd vanwege onvoldoende uitvoeringsgerichte capaciteit. Daarnaast moet de gemeente vanwege de implementatie van de Europese regelgeving op watergebied en de gevolgen van het rijksprogramma Waterbeleid 21e eeuw de komende jaren aanzienlijke extra inspanningen leveren. Het afgelopen jaar zijn inspanningen verricht om een concreet uitvoeringsprogramma te formuleren (watersysteemanalyse en waterstructuurvisie, inclusief gemeentelijk rioleringsplan en oeverplan). Op watergebied wordt toegewerkt naar een integraal maatregelenpakket voor de periode tot 2010. De basis daarvoor is de Watersysteemanalyse Delft en de Waterstructuurvisie Delft, waarin met name gekeken wordt naar de bergingsbehoefte van het watersysteem in verband met de klimaatontwikkelingen. De maatregelen volgend uit de watersysteemanalyse kunnen binnen de reguliere en al toegekende budgetten worden gefinancierd. De waterstructuurvisie is nu in voorbereiding en wordt naar verwachting eind 2004 afgerond en vastgesteld.Voor de uitvoering van de (structuur) maatregelen die uit deze analyse komen is een budget noodzakelijk van gemiddeld € 200.000 per jaar voor de periode 2005-2008. TU-Noord verkeerssituatie Dit betreft aanpassingen aan de hoofd-verkeersstructuur in het TU-Noord en deels het TU-middengebied, alsmede een – in regionaal verband noodzakelijke – bijdrage aan de meerkosten van de aanleg N470. De aanpassingen hangen samen met de herontwikkeling van het TU-noordgebied en de aanleg van tramlijn 19. Het betreft kosten voor flankerende maatregelen die niet ten laste kunnen worden gebracht van de beide bovengenoemde projecten. Fietsactieplan 2 In 1999 is gestart met een fietsactieplan met als doel een kwalitatief goed fietsroutenetwerk te realiseren. Hiervoor zijn de afgelopen jaren forse inspanningen gepleegd en de geformuleerde acties zijn in 2004 vrijwel in zijn geheel uitgevoerd. Om de behaalde resultaten uit de achterliggende periode te consolideren en uit te breiden en om invulling te geven aan de ambitie om weer bij de top-3 van fietssteden in Nederland te behoren, wordt in 2005 gestart met een tweede fietsactieplan.Vanuit de gemeente wordt een bijdrage verwacht voor de uitvoering van concrete acties. Het gaat hierbij om: • verder uitvoeren van fietspaden in rood asfalt; • verbetering van de Oost-West verbinding door de aanleg van onder andere fietsstraten;
76 - Programmabegroting 2005 - 2008
•
•
•
Lokaal Verkeers- en Vervoerplan (LVVP) In de jaren na vaststelling van het huidig Verkeers- en vervoerplan (1998) zijn in de stad voor diverse locaties voorstellen gedaan die afwijken van dit VVP-beleid. Daarnaast waren stedenbouwkundige projecten nog niet bekend en heeft het vorige college reeds het ambitieniveau van de gestelde doelen verhoogd en prioriteiten verschoven. Het gevolg is dat het VVP niet meer aansluit bij de huidige ontwikkelingen en de noodzaak is ontstaan om in 2004 een nieuw plan (inclusief maatregelen en uitvoeringsplanning) te ontwikkelen en vast te laten stellen: het Lokaal Verkeers- en Vervoerplan, LVVP. In het LVVP zullen maatregelen worden opgenomen die moeten bijdragen aan een betere bereikbaarheid en het bereikbaar houden van Delft op alle (schaal)niveaus. Het is op dit moment nog niet mogelijk om concreet aan te geven welke maatregelen dit zullen zijn. Het is echter onomstreden dat noodzakelijke maatregelen de komende jaren een forse investering zullen vergen. Daarbij zal de prioriteit bij de investeringen bij het langzaam verkeer en openbaar vervoer liggen en selectief waar noodzakelijk voor de auto. Bij deze laatste wordt bijvoorbeeld gedacht aan het aanpassen in 2007-2008 van de kruispunt Van Foreestweg - Provinciale weg. Om het nieuwe woongebied (en de nieuwe Delvenaren) in de Harnaschpolder op een directe manier richting Delft te kunnen ontsluiten is een vergroting van de capaciteit (voornamelijk de opstelstroken) noodzakelijk. Aanpassingen verkeersstructuur Nijhofflaan/provinciale weg De werken betreffen het maken van een aansluiting van de Nijhofflaan aan de provinciale weg en de kleinere aanpassingen aan het profiel van de Nijhofflaan. Deze aanpassingen hangen samen met – ondermeer – de herstructurering Poptahof en de gewenste versmalling van de Papsouwselaan/ Voorhofdreef, alsmede de bebouwingsmogelijkheden langs de Voorhofdreef en/of Provinciale weg. Eén en ander zal in het LVVP nader worden onderbouwd en voor besluitvorming voorgelegd. De kosten voor de aansluiting konden slechts voor een beperkt deel ten laste worden gebracht van het krediet herstructurering Poptahof. Het bedrag van € 5,4 miljoen betreft het thans nog niet gedekte deel. In de komende jaren zal dekking gevonden moeten worden in opbrengsten van de genoemde gebiedsontwikkelingen in Voorhof en Buitenhof. Bijdrage Zwethzone Hoewel de Zweth niet op Delfts grondgebied ligt is het een groot groenproject met € 10 miljoen aan uitvoeringskosten. Het ministerie LNV draagt de helft van de kosten. De overige € 5 miljoen wordt betaald door de omliggende gemeenten. De bijdrage vanuit Delft is een minimaal bedrag in vergelijking tot de bijdragen van bijvoorbeeld Rijswijk en Den Haag. De hoogte van de Delftse bijdrage is gerelateerd aan het (beperkte) belang van de groenontwikkeling in de Zwethzone voor het woon- en leefklimaat in de toekomstige woongebieden in het Delftse deel van de Harnaschpolder. Herstructurering Schieoevers De gemeente heeft een studie laten uitvoeren naar de mogelijkheden voor de herstructurering van Schie-oevers. Hieruit blijkt dat het intergraal en middels klassieke actieve grondpolitiek herstructureren van het Schie-oevers gebied (bij het behoud van de bedrijventerreinfunctie) een financieel onhaalbare optie is. Een meer procesmatig georiënteerde innovatie aanpak samen met de aanwezige vastgoedeigenaren, gericht vanuit een integrale visie op het gebied, heeft wel kans van slagen. De gemeente komt dan in de rol van aanjager en faciliteerder van het herstructureringsproces. Hiervoor zijn middelen nodig voor (onder de voorwaarde van cofinanciering) onderzoeken, aanpassingen aan de infrastructuur, en het mede kunnen financieren van onrendabele toppen (bij parkmanagement, waterberging, bodemverontreiniging). De gemeente heeft in het huidige investeringsprogramma nog een krediet van € 0,5 miljoen beschikbaar.Voorgesteld wordt om dit beschikbare budget te verhogen naar € 1,5 miljoen voor de komende vier jaar.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 77
Duurzaamheid
•
verder doorvoeren van verbeteringen op het gebied van fietsparkeren bij zowel herkomst als bestemmingsgebieden; uitvoeren van infrastructurele maatregelen ter verbetering van de veiligheid en het comfort van fietsers; Rijksweg A13 is voor fietsers op een te gering aantal punten te doorkruisen. Door een fietstunnel A13 aan te leggen ter hoogte van Emerald wordt een ontbrekende schakel toegevoegd in de regionale fietsroute die Zoetermeer en Pijnacker-Nootdorp met Delft en het Westland verbindt. Cofinanciering met de gemeente Pijnacker-Nootdorp wordt verondersteld.Tevens worden de subsidiemogelijkheden voor dit project onderzocht; fietstunnel onder spoor bij Delft Zuid als verbinding van (TU Zuid) Schie-oevers en Tanthof.
Uitbreidingsinvesteringen In onderstaande tabel zijn de kapitaallasten van de beschreven investerings-voorstellen verwerkt.
Duurzaamheid
Duurzaamheid
investeringsbedragen 2004 2005 2006 2007
kapitaallasten 2004 2005 2006 2007 2008 Bedragen x € 1.000
Nieuwe investeringen 2005-2008 Maatregelen amfibieën Grondwater Bestaand investeringsplan Zomernota 2003-2006 Project Rotterdamse weg Verzwaren kade Zweth Beheersysteem openbare verlichting Bestrijden wateroverlast Intensivering fietsactieplan Onderhoud bruggen Zomernota 2002-2005 Parkeerregels Olofsbuurt Zomernota 2000-2003 VVP+ Kade Rotterdamse weg Restant mjb 99-02 Bijdrage aan regionale mobiliteitsprojecten Gronddepot Totaal
0 9
2 28
6 47
7 55
7 54
785 51 70 252 262 115
37 2 5 12 12 9
74 5 11 24 25 18
72 5 10 23 24 17
70 5 10 23 23 16
69 4 10 22 23 16
26
1
2
2
2
2
829 184
39 9
78 17
76 17
74 16
72 16
32
96
126
123
120
3
6
6
6
6
170
386
431
430
421
200
681
25 200
25 200
681
68 3.523
906
225
Maatregelen amfibieën In het collegeprogramma 2002-2006 is de doelstelling opgenomen om fysieke beschermingsmaatregelen te nemen voor amfibieën. Inmiddels is in overleg met de KNNV geïnventariseerd op welke locaties maatregelen gewenst zijn.Voor twee van de zeven locaties zijn de kosten begroot op € 175.000. Uitgaande van cofinanciering met het Hoogheemraadschap is een bedrag van € 50.000 van de gemeente noodzakelijk. Dit leidt tot de in de tabel verwerkte kapitaallasten. Project Rotterdamse weg Om te voldoen aan de basisinspanning riolering moet in de Rotterdamseweg de riolering tussen de Julianalaan en de Kluyverweg worden vernieuwd en een bergingsriool worden gerealiseerd. Daarbij wordt er tevens voor gezorgd, om de weg op de vereiste kadehoogte te brengen, waarmee voldaan wordt aan het keur van het Hoogheemraadschap Delfland. Verzwaren kade Zweth Na de wateroverlast van 1997 is een groot gedeelte van de kade gelegen langs de Rotterdamse weg tussen de bebouwde kom en de Zweth verzwaard. De financiële middelen waren niet toereikend om de totale kade te verzwaren, zodat momenteel een lengte van circa 500 m resteert. Hiervoor is nog een bedrag geraamd van € 51.000 ter ophoging van het reeds bij de Zomernota 2000-2003 vastgestelde krediet ‘kade Rotterdamseweg’. Beheersysteem openbare verlichting De overdracht van de openbare verlichting van het energiebedrijf naar de gemeente heeft consequenties voor het beheer en onderhoud. Het aan te schaffen beheersysteem zal inzicht geven in de jaarlijkse kosten voor beheer en onderhoud. Dit systeem zal belangrijke inverdieneffecten hebben op het budget openbare verlichting. Het krediet wordt daarom voor 50% rendabel gemaakt. Bestrijding grondwateroverlast De ambities van het waterplan zijn nog niet gerealiseerd omdat er onvoldoende uitvoeringsgerichte capaciteit is. Daarnaast moet de gemeente vanwege de implementatie van de Europese regelgeving op watergebied en de gevolgen van het rijksprogramma Waterbeleid 21e eeuw de komende jaren aanzienlijke extra inspanningen leveren. Het afgelopen jaar zijn inspanningen verricht om een concreet
78 - Programmabegroting 2005 - 2008
uitvoeringsprogramma te formuleren (watersysteemanalyse en waterstructuurvisie, inclusief gemeentelijk rioleringsplan en oeverplan). Om dit programma voortvarend uit te voeren is structureel extra (uitvoerende) capaciteit noodzakelijk.
Onderhoud bruggen Uit onderhoudsinspectie is gebleken dat een groot aantal bruggen in (zeer) slechte staat verkeert. Dit geldt met name in Voorhof, Buitenhof, Delftse Hout en enkele plekken in de binnenstad. Er is een onderzoeksbudget nodig voor een goede inventarisatie en om een plan van aanpak te maken. Parkeerregels Olofsbuurt Per 1 juli 2004 gaat de parkeerverordening in voor zowel het noordelijk deel van de binnenstad als voor de Olofsbuurt en het Westerkwartier. Over de condities waaronder dit gebeurt, is uitvoerig met een vertegenwoordiging van de wijken gesproken. Hierbij is onder meer toegezegd dat in een tijdsbestek van twee jaar, vanaf 1 juli 2001, circa 120 extra parkeerplaatsen in de woonstraten van de betreffende wijken zullen worden aangelegd. Er staat nog een restantkrediet open van € 26.000. VVP+ Onze ambitie ligt, naast de grote regionale openbaar vervoerprojecten, bij de uitvoering van het VVP+. Hierin is, in vergelijking met het Verkeer en Vervoersplan van 1988 een nadere onderbouwing en aanscherping van de doelstellingen opgenomen en een pakket aan aktieplannen. Deze aktieplannen onderbouwen de haalbaarheid van de doelstellingen. Parallel hieraan wordt een monitorplan opgesteld. De nadruk van het verkeer en vervoerbeleid ligt op de uitvoering. De belangrijkste onderdelen zijn: • Uitvoering van maatregelen die het fietsgebruik in Delft verder verbeteren • Het starten van een reeks acties om de verkeersveiligheid te verbeteren. • Verbetering van het openbaar vervoer in/of naar de binnenstad. • Vaststelling en uitvoering van nieuw beleid. Kade Rotterdamse weg Door het Hoogheemraadschap van Delfland is al eerder opgemerkt dat de Rotterdamseweg op hun legger staat aangegeven als kade. Over de gehele lengte zijn stukken aanwezig, waarin deze kade niet voldoet aan de keur. Met name de hoogteligging voldoet niet aan de eis. Op 23 februari 1999 is door het Hoogheemraadschap een brief geschreven met daarin aangegeven dat de gemeente op korte termijn aan het keur dient te voldoen. Gezien het complexe verhaal zowel technisch, planmatig en financieel zal het Hoogheemraadschap worden verzocht deze eis op te schorten.Voorts zal worden getracht via overleg te komen tot een verlegging van kadefunctie van de weg direct naar de oever van de Schie, zeker ook gezien de grote stukken die reeds zijn volgebouwd tussen de kade en de Schie. Ook als het overleg met het Hoogheemraadschap gunstig verloopt, zullen hoogstwaarschijnlijk toch kosten moeten worden gemaakt om uiteindelijk aan de keur te voldoen. Bijdrage aan regionale mobiliteitsprojecten In 1996 is het Regionaal Verkeers- en Vervoersplan vastgesteld. De projecten hebben vooral betrekking op de ontsluiting van VINEX-locaties, regionaal fietspadenplan, goederenvervoerontsluiting Westland, doorstromingsmaatregelen voor het openbaar vervoer et cetera. Zonder projecten als Randstadrail betreft het een investering van circa € 1,1 miljard, waarvan het Rijk € 1 miljard bijdraagt. Dit zal uit de regio moeten komen. Hiervan wordt € 127 miljoen uit de gebundelde doeluitkeringen betaald en € 9 miljoen uit een reserve. Resteert een eigen bijdrage van de gemeenten. In het huidig voorstel van stadsregio Haaglanden wordt dit betaald door een gemeentelijke bijdrage per inwoner per jaar. Dit komt voor Delft neer op € 681.000 per jaar. Gronddepot In verband met milieu-eisen en de regelgeving met betrekking tot het tijdelijk opslaan van schone (en licht verontreinigde) grond en bouwmaterialen (voornamelijk bestratingsmaterialen en dergelijke) is het noodzakelijk om een opslagterrein in te richten. Een plan is hiervoor in voorbereiding.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 79
Duurzaamheid
Intensivering fietsaktieplan Voor de belangrijke hoofd-fietsroute Oost-West, vanaf de Groenebrug via Zuidpoort en Zuidwal naar de Westlandseweg tot aan de Buitenhofdreef, zijn extra investeringen nodig, die tot heden niet gedekt waren binnen de beschikbare middelen voor het fietsactieplan. Het gaat daarbij met name om aanpassingen op het Westelijk deel Zuidwal en Westlandseweg. Daarnaast zal de fiets-verkeersituatie deel Korftlaan in 2003 worden aangepakt met gebruikmaking van dit krediet. Mogelijkerwijs zal na 2004 nog een extra bedrag nodig zijn. Eén en ander wordt nader onderzocht.
Investeringen in bedrijfsmiddelen In onderstaande tabel zijn de kapitaallasten van het beschreven investeringsvoorstel verwerkt.
Duurzaamheid
Duurzaamheid
investeringsbedragen 2004 2005 2006 2007
kapitaallasten 2004 2005 2006 2007 2008 Bedragen x € 1.000
Nieuwe investeringen 2005-2008 Bedrijfsvoering TOR
64
14
11
11
10
24
Totaal
64
14
11
11
10
24
Bedrijfsvoering TOR Voor een efficiënte bedrijfsuitoefening van het vakteam Handhaving en Toezicht is het noodzakelijk dat het vakteam beschikt over twee auto’s, een busje, twee scooters voor de brede handhaving en tien dienstfietsen. Op dit moment heeft het een bus die economisch niet meer rendabel is. De auto is begin februari afgevoerd, de kosten om deze te repareren en door de APK keuring te krijgen waren hoger dan de waarde van het voertuig. De tabel vermeldt de kapitaallasten die het nieuwe voertuig met zich meebrengt.
Begroting van baten en lasten Duurzaamheid
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Baten Meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005-2008 Tariefstijging rioolrechten Tariefstijging parkeren Totaal baten Lasten Meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005-2008 Nieuw beleid Investeringen cat I Investeringen in bedrijfsmiddelen Tegenvallers Areaaluitbreidingen Invulling bezuinigingstaakstelling Verdeling productieve uren Loon- en prijscompensatie Totaal lasten Resultaat Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
23.304
17.391
14.638
14.638
51 2
51 2
51 2
51 2
23.356
17.444
14.690
14.690
33.925
27.957
25.048
24.945
135 28 11 183 10 -635 27 76
85 48 11 233 10 -655 27 75
85 56 10 233 10 -665 27 75
85 56 24 233 10 -625 27 75
33.760
27.791
24.879
24.830
-10.404
-10.347
-10.189
-10.140
84 1.899
233 1.873
352 1.854
352 1.854
-8.589
-8.708
-8.686
-8.637
Toelichting Onder het programma Duurzaamheid verantwoorden wij de baten en lasten van verkeers- en vervoersmaatregelen, parkeervoorzieningen, rioleringen, milieu-maatregelen, duurzaam bouwen en bouwgrondexploitatie.
80 - Programmabegroting 2005 - 2008
De baten en lasten van lopende bouwgrondexploitaties vertonen in de loop van de tijd een dalende lijn, en worden uiteindelijk afgesloten. Dit verklaart ook de dalende tendens in de totale baten en lasten van dit programma.
De mutaties, die voortvloeien uit voorstellen in deze Programmabegroting, worden hieronder per categorie toegelicht: nieuw beleid, tegenvallers, areaal en de invulling van de bezuinigingstaakstelling. Nieuw beleid Duurzaamheid
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Aanpak veilige kindroutes Onderzoeks- en werkbudget RO Beheer en onderhoud sluipverkeervoorzieningen Midden-Delfland Bestemmingsplan TU Midden Totaal
20 30 35
20 30 35
20 30 35
20 30 35
85
85
85
50 135
Aanpak veilige kindroutes Een verkeers- en sociaal veilige omgeving maakt het mogelijk dat kinderen eerder zelfstandig naar school, sportaccommodaties en/of buitenschoolse opvang kunnen fietsen.Vanuit deze gedachte wil de Gemeente Delft, meer nog dan voorheen, aandacht besteden aan de verkeersveiligheid rond en naar deze locaties. Structureel wordt € 20.000 beschikbaar gesteld. Deze middelen zijn dan onder andere noodzakelijk voor: • het (blijvend) faciliteren van de ‘verkeersouders’ op alle basisscholen in Delft; • het aanleggen van aanvullende zogenaamde kindlinten. Dit zijn duidelijk herkenbare routes waarlangs kinderen zelfstandig, veilig en prettig naar allerlei onderwijs-, opvang- en vrijetijdsvoorzieningen kunnen lopen en fietsen; • (kleine) infrastructurele aanpassingen voor het creëren van een (verkeers)veilige schoolomgeving. Onderzoek- en werkbudget RO Het vakterm Ruimtelijke Ordening wordt geregeld gevraagd om de haalbaarheid/wenselijkheid van een ontwikkeling te onderzoeken of een beleidsuitgangspunt te formuleren. In een compacte stad als Delft beschikt het vakteam met vier stedenbouwkundigen en drie ruimtelijke ordening juristen niet altijd over de voor dit specifieke geval juiste expertise c.q. de benodigde tijd om het verzoek in de vaak kort gestelde termijn af te doen. In zo’n geval wordt gericht advies van buiten de gemeente gevraagd, bijvoorbeeld bij de TUD. Beheer en onderhoud sluipverkeervoorzieningen Midden-Delfland In het kader van het terugdringen van sluipverkeer en het verhogen van de verkeersveiligheid en leefbaarheid van overige weggebruikers worden in het gebied Midden Delfland een aantal doseerinstallaties geplaatst; op de Rijksstraatweg (parallelweg A13) een selectieve afsluiting gerealiseerd en aan de Buitenwatersloot een poller geïnstalleerd. Installaties staan in de planning om eind 2004 te worden aangelegd. Het structureel beschikbaar te stellen budget is noodzakelijk om een goede werking en de kwaliteit van de installaties te waarborgen. Bestemmingsplan TU Midden Voor het maken van een bestemmingsplan voor TU-Midden en het aanstellen van een coördinator voor het project wordt in totaal € 50.000 beschikbaar gesteld.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 81
Duurzaamheid
In de baten is tevens de beoogde tariefstijging van verwerkt van 0,8 % op de lokale heffingen, waaronder begrepen de rioolrechten.
Tegenvallers Duurzaamheid
2005
2006
2007
2008
Duurzaamheid
Bedragen x € 1.000
Behandeling planschades Meerkosten afvoer teerhoudend asfalt
33 150
33 200
33 200
33 200
Totaal
183
233
233
233
Behandeling planschades Planologische maatregelen kunnen de gebruiks- en bouwmogelijkheden van een onroerende zaak in sterke mate wijzigen.Als de waarde of de exploitatie van betrokken onroerende zaken door een planologische maatregel in negatieve zin worden beïnvloed, kan sprake zijn van schade als bedoeld in artikel 49 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO), de zogenoemde planschade. Op grond van dit artikel kunnen belanghebbenden die als gevolg van een wijziging in het planologisch regime schade menen te lijden, een verzoek indienen om vergoeding van die schade. De afgelopen jaren is een toenemend aantal verzoeken om toekenning van planschade ingediend, zonder dat hier ooit middelen beschikbaar zijn voor gesteld. Middels de in 2002 vastgestelde verordening heeft de gemeente hiervoor een goed werkende procedure ingevoerd en een kleine drempel voor het indienen opgeworpen. Daarmee is het nu duidelijk dat een normaal aantal te verwerken claims jaarlijks zo’n vier stuks bedraagt, hetgeen aan uitvoeringskosten gemiddeld € 33.000 met zich meebrengt. Nadrukkelijk zij gesteld dat de uit te keren schades niet begroot (te begroten) zijn. De (reparatie) regelgeving en jurisprudentie over dit onderwerp blijven in ontwikkeling. Naar verwachting zal het in de toekomst weer mogelijk zijn om de uit te keren schades weer bij de veroorzakende partij te verhalen. Meerkosten afvoer teerhoudend asfalt In de jaren zeventig en tachtig zijn asfalt-overlagingen aangebracht met een teerhoudend bindmiddel. Deze wegen zijn nu aan onderhoud toe. Door het aanpassen van de milieuwetgeving moeten voor het verwijderen en storten bijzondere maatregelen te worden genomen. Deze maatregelen kosten meer geld dan bij het asfalt zonder teerhoudende bestanddelen.Vorig jaar is gemeld dat bij het Rijk over nut/noodzaak van dergelijke investeringen wordt gesproken. Mogelijk zijn in het kader van de door het kabinet beleden deregulering nadere afspraken te maken. De volgende wegen staan dit jaar voor onderhoud op het programma:Westplantsoen;Westlandseweg; Ruys de Beeren Brouckstraat; Schoemakerstraat; Hof van Delftlaan en Rotterdamseweg (fase 3). Voor de meerkosten van afvoeren en storten van circa 17.500 m2 teerhoudend asfalt wordt extra budget beschikbaar gesteld. Areaaluitbreidingen Duurzaamheid
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Openbare verlichting
10
10
10
10
Totaal
10
10
10
10
Openbare verlichting Uitbreiding van het aantal lichtpunten leidt tot extra onderhoudskosten waarvoor structureel extra budget beschikbaar wordt gesteld.
82 - Programmabegroting 2005 - 2008
Bezuinigingsvoorstellen Duurzaamheid Het aandeel van dit programma in de totale bezuinigingsoperatie blijkt uit onderstaande tabel: 2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Vooronderzoek: Afschaffen Delftpendel Lagere bijdrage Parkeerfonds Aanvullende taakstelling: Extra verlaagde bijdrage Parkeerfonds Kostenverhaal ontwikkelingsplannen 0,5 Fte sectorhoofd Minder verkeersregelinstallaties Subietregeling baggeren Totaal
125 300
125 300
125 300
125 300
50 50 50 10 50
50 50 50 30 50
50 50 50 40 50
50 50 50 50
635
655
665
625
Afschaffen Delftpendel in 2005 Door het in gebruik nemen van de Zuidpoortgarage begin 2005 vervalt de noodzaak voor de Delftpendel. De jaarlijkse last ad € 125.000 valt vanaf 2005 vrij. Verlaging bijdrage aan het Parkeerfonds Het exploitatiesaldo van het Delftse Parkeerbedrijf wordt verrekend met het Parkeerfonds. De gemeentelijke bijdrage aan dit fonds wordt vanaf 2005 structureel verlaagd met € 300.000. Dit is besloten bij vaststelling van de nota parkeervoorzieningen. (Bij het vooronderzoek was dat voor de jaren na 2005 nog pm geraamd.) In aanvulling op het voorstel voor vermindering van de storting in het parkeerfonds van € 300.000 stellen wij thans een extra vermindering van € 50.000 voor. Kostenverhaal ontwikkelingsplannen Er worden leges geheven voor het voeren van een artikel 19 procedure maar niet voor het opstellen van ontwikkelingsplannen. Daarnaast willen we aan private partijen, die een ontwikkeling in een bepaald gebied willen waar de overheid geen deel aan heeft behalve het opstelen van het ontwikkelingsplan, de gehele kosten verhalen. Op basis van verwachte ontwikkelingen schatten we in dat dit € 50.000 zal opleveren. Beperking leidinggevende capaciteit (0,5 Fte sectorhoofd) Wordt onder meer mogelijk door het project ‘De kansenkaart voor een duurzame ontwikkeling’ te schrappen. Minder verkeersregelinstallaties (VRI’s) Enkele verkeersregelinstallaties op niet noodzakelijke plekken zullen worden opgeheven en vanaf 2005 kan deze post in beperkte mate afgebouwd worden. Bij het plaatsen van minder VRI’s zal het onderhoud daarvan ook afnemen. Dit loopt op tot € 50.000 in 2008. Subietregeling baggeren De subietregeling baggeren is de post voor de uitvoering van de baggerwerkzaamheden van de gemeente. Dit jaar is tevens een subsidieaanvraag verzonden voor een bijdrage aan het Rijk, die inmiddels is gehonoreerd voor de jaren 2005-2008 voor € 50.000.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 83
Duurzaamheid
Duurzaamheid
Kennisstaat en Economie
Het concept van netwerkstad en de steeds nauwere samenwerking met het Gewest Haaglanden, de Zuidvleugelgemeenten van de Randstad en de provincie maken dat het gemeentelijk economisch beleid steeds beter ingebed raakt in het regionale economische beleid. Over het economisch beleid zijn regionale bestuurlijke afspraken gemaakt (onder andere in het Regionaal Structuurplan Haaglanden en het streekplan Zuid-Holland West) over het kantoren- en bedrijfsterreinenbeleid, de detailhandel, promotie en acquisitie, de Kenniseconomie (bijvoorbeeld Technopolis en Breedband) en de Leisure voorzieningen. In het programma Kennis en Economie is het stimuleren van de netwerkvorming van en tussen bedrijven in de stad een essentieel onderdeel. Dit geldt niet alleen voor de kennisintensieve bedrijven, maar ook voor bedrijven in andere sectoren.
Wat willen we bereiken? Hoofddoel Het doel van het programma Kennisstad en Economie is de groeimogelijkheden van de lokale en regionale economie optimaal te benutten en te stimuleren. En daarvoor de ruimtelijke en economische randvoorwaarden en maatregelen te treffen zoals: aanleggen van bedrijfsterreinen, ontwikkelen van kantoorlocaties, locaties reserveren en bestemmen voor nieuwe hotels. Een goed werkklimaat waarbij bedrijven en hun werknemers zich thuis voelen in Delft is hierbij van groot belang.
Beleidskaders Het bestaande beleid is vastgelegd in een aantal beleidsnota’s. Hieronder vindt u een korte beschrijving van de in deze nota’s vastgelegde doelen. Kantorenmarktbeleid, Bedrijfsterreinenbeleid, Hotelbeleid en Detailhandelbeleid Hierin zijn de volgende doelen bepaald: • Gemiddelde uitgifte aan bedrijfsterreinen circa 3 hectare netto per jaar tot 2020. • Gemiddelde nieuwbouw van kantoren circa 10.000 m2 per jaar tot 2020. • Circa 300 nieuwe hotelkamers in de periode 2004-2014. • Uitbreiding met ongeveer 31.000 m2 verkoopvloeroppervlak (vvo) tot 2010, waarvan ongeveer 12.000 vvo in Zuidpoort, 16.000 m2 vvo bij Ikea en 3.000 m2 vvo in de binnenstad.
Actieplan DK 2000- 2003 / Bestedingplan DK 2004 en 2005 De Delft Kennisstadstrategie heeft als doelen*: • Versterken van de netwerken. • Intensief samenwerken met Rotterdam aan kennisboulevard. • Realiseren van een goed klimaat voor kennisintensieve starters. • Stimuleren van het proces van uitwisseling tussen Kennis en de Markt. • Het promoten van Delft als ‘centre of technology’ in binnen- en buitenland. * NB. doelen vallen in principe samen met algemeen economisch beleid
Programmabegroting 2005 - 2008 - 85
Kennisstaat en Economie
Kennisstad en Economie
Kennisstaat en Economie
De Economie van Delft: op weg naar 2020 Doelen: • Per saldo 12.000 nieuwe arbeidsplaatsen tot 2020 erbij (huidig aantal arbeidsplaatsen ongeveer 50.000). • Ratio arbeidsplaatsen ten opzichte van Werkzame beroepsbevolking 1,2 (nu 1,1). • Stimuleren van gevarieerd aanbod van werk zo goed mogelijk aansluitend bij de kwaliteiten van de Delftse en regionale beroepsbevolking.
Wijkeconomie/Buurtwinkelcentra Doel: • De aanbevelingen van de ontwikkelingsvisie Aanpak Buurtwinkelcentra voor de 14 buurtwinkelcentra in Delft uitvoeren en indien daar voldoende draagvlak voor is bij bewoners en voldoende investeringsbereidheid bij de ondernemers. Het betreft een meerjarenprogramma voor de periode 2002-2010, waarbij het uitvoeringstempo bepaald wordt door de bereidheid van ondernemers actief aan dit programma mee te doen.
Stadsmarketing De nota voor Stadsmarketing zal in de 2e helft van 2004 gereed zijn.
Doelstellingen 2005 Ter uitvoering van de hierboven genoemde beleidskaders zijn voor het jaar 2005 de volgende operationele doelstellingen geformuleerd: Doelstellingen Delft Kennisstad
• • •
Promoten van Delft als Kennisstad en Center of Technology (bijvoorbeeld door gebruik te maken van billboards, brochures en de reclamemast langs Rijksweg 13). Stimuleren van de kennisintensieve projecten in samenhang met de Kennisalliantie Zuid-Holland (bijvoorbeeld via Competence Centre Life Sciences en Infopunt Technostarter). Effectieve internationale acquisitie (vier internationale bedrijven per jaar).
Doelstellingen Breedband
• •
Uitbreiding van de glasvezelinfrastructuur en het aantal breedbandaansluitingen via de Stichting Breedband Delft. Via de Kennisalliantie het Delftse Breedband-project verbreden tot een provinciaal project: Zuid-Hollandnet.
Doelstellingen Economie
• • •
Voldoen aan de lokale vraag naar (nieuwe en bestaande) bedrijventerreinen; winkeloppervlakte en kantoorruimte, met specifieke aandacht voor de vraagstukken van starters en allochtonen. Een toename van het aantal werkzame personen/arbeidsplaatsen in Delft met 12.000 tot 2020. Revitaliseren van de economie in de wijken samen met de woningbouwcorporaties en ondernemers. Een concreet tijdschema voor de uitvoering is in dit stadium nog niet te geven.
Doelstellingen Stadsmarketing
• • • •
Het jaarlijks realiseren van een boventrendmatige groei van het aantal toeristen dat Delft bezoekt. Het versterken van de identiteit van (zones van) Delft (onderzoek naar de identiteit is gereed in zomer 2004). Stroomlijning van de stadsmarketing om het grote aanbod aan bedrijfsterreinen en kantoren in de markt te kunnen zetten en de centrum- en regiofunctie uit te bouwen (onder andere kooptoerisme). Evenementenbeleid ondersteunt de stadsmarketingstrategie.
86 - Programmabegroting 2005 - 2008
Onderwerp
Definitie
Kengetal
Werkgelegenheid*
Een toename van het aantal werkzame personen / arbeids-plaatsen in Delft. Een toename van het aantal in Delft gevestigde bedrijven. Het realiseren van een boventrendmatige groei van het aantal toeristen dat attracties en bezienswaardigheden in Delft bezoekt.
Per saldo gemiddeld 750 per jaar
Aantal bezoekers /toeristen
Per saldo gemiddeld 50 per jaar
Gemiddelde groei van 3.8% (ongeveer 25.000 bezoekers per jaar)**
* Bron: De economie van Delft 2020 ** Bron: Delftse economie in beeld 2003
Wat gaan we er voor doen? Hierna beschrijven we wat we ondernemen om de hierboven genoemde beleidsprioriteiten te verwezenlijken. Dit zijn mijlpalen waaraan de voortgang kan worden afgemeten.
Activiteiten in 2005 en verder Activiteiten Kennisstad
• • • • • • • •
Ontwikkeling Kennissociëteit in het Meisjeshuis tot innovatie netwerkcentrum. Implementatie van een nieuwe strategie Delft Kennisstad/Delft Center of Technology. Versterking van de internationale component, onder andere via het Technopolicy Network. Verder ontwikkelen en implementeren van concept ICIT en Area 015 voor innovatieve starters. Uitbreiding van de glasvezelinfrastructuur en het aantal breedbandaansluitingen via de Stichting Breedband Delft. Voortgezette ondersteuning van de Kennisalliantie waarbinnen onderzoek, onderwijs, overheid en ondernemers werken aan de versterking van de economische kracht van de regio. Overeenstemming bereiken met de Haagsche Hogeschool en/of TH Rijswijk over de vestigingsmogelijkheden in Delft. Gericht investeren in de Delftse economische structuur in overleg met de partners in Kennisstad (onder andere starterfaciliteiten in combinatie met laboratoria en Clean Room faciliteiten).
Activiteiten Breedband
• • •
Het project Vraagbundeling Breedband Delft wordt in 2005 geïnstalleerd met tenminste tien deelnemende partijen en 150 aansluitingen. De Delftse scholen worden – in samenwerking met Onderwijs – aangesloten op een glasvezelnet. Ten minste vijf woonlocaties/woonblokken worden aangesloten op het glasvezelnet dat dankzij het Vraagbundelingsproject Breedband Delft tot stand komt. Voor Technopolis wordt het project Glasvezel Technopolis uitgerold in overleg met de telecommunicatiebedrijven.
Activiteiten Bedrijventerreinen
• • • • • •
Uitgifte kavel(s) bij Delft Gelatine. Herontwikkeling TNO Zuidpolder-gebied met ruimte voor 20.000 m2 bruto vloeroppervlak bedrijfsruimten, 25.000-40.000 m2 bruto vloeroppervlak TNO functies en 10.000 m2 bruto vloeroppervlak Onderwijs. Revitalisering en herstructurering van het bedrijventerrein Schie-oevers (Noord en Zuid). Voortzetting van de internationale acquisitie in samenwerking met de partners op Technopolis. Z-marketing (de acquisitie-activiteiten van aanbieders van grond en vastgoedbedrijven, zoals projectontwikkelaars, verhuurders, makelaars et cetera) moet aan kracht winnen door Delft te promoten en daarbij promotiemiddelen in te zetten voor een sterkere acquisitie. Ontwikkeling van bedrijfsterrein Harnaschpolder. Programmabegroting 2005 - 2008 - 87
Kennisstaat en Economie
Bestuurlijke kengetallen
Kennisstaat en Economie
Activiteiten Detailhandel
• • • • •
Start van de bouw voor uitbreiding van Ikea met circa 16.500 m2 bruto vloeroppervlak (dit is bijna een verdubbeling). Creatieve herstructurering van een deel van de perifere detailhandelslocatie Leeuwenstein, om de permanente leegstand van10.000 m2 bruto vloeroppervlak in dit winkelgebied tegen te gaan. Voortzetting van de uitvoering van het brancheringsbeleid in het noordelijke deel van de binnenstad. Starten met de uitvoering van het brancheringsbeleid fase 5 en 6 (middengebied:Brabantse Turfmarkt, Molslaan en Nieuwe Langendijk), in aansluiting op de renovatie van het zuidelijk winkelgebied. De oplevering van de winkels in het Zuidpoortgebied.
Activiteiten Wijkeconomie
• •
Verbetering van de buurtcentra; doorgaan met de in 2004 aangewezen buurtwinkelcentra Ternatestraat,Vrijheidslaan en Verdiplein. In 2005 komen daar de Multatuliweg en Hof van Delft bij. Tegelijkertijd moeten maatregelen worden uitgewerkt en uitgevoerd ter verbetering van het parkeren, de bereikbaarheid en andere knelpunten in diverse buurtwinkelcentra.
Activiteiten Stadsmarketing
• • • • •
Stichting Delft Marketing functioneert zelfstandig en naar tevredenheid van betrokken partijen. Maken van samenwerkingsafspraken met het Bedrijfschap Harnaschpolder, de marketingorganisatie van Technopolis,WFIA en Steenworp over het acquisitiebeleid. Plan van aanpak maken voor verbetering bezoekersmanagement. Inrichten van een effectief en servicegericht evenementenloket. Realiseren van een Vermeerbezoekerscentrum.
Wat mag het kosten? Investeringen in het programma Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), de eenmalige uitbreidingsinvesteringen, en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. De grote projecten zijn: Grote projecten Kennisstad en economie
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Bestaand investeringsplan Verplichtingen DK/MTF Buurtwinkelcentra Nieuwe projecten 2005-2008 Wijkeconomie Bereikbaarheid Technopolis
200
50
400 pm
Totaal
600
635
635
400
250
150
450
885
785
Verplichtingen Delft Kennisstad, Milieutechnologiefonds en dergelijke In de Zomernota 2003 is rekening gehouden met semi-structurele uitgaven vanuit de reserve Nutswinsten. Dit betreft vooral bijdragen aan het Delft Kennisstad Fonds, het Milieu Technologie Fonds en aan citymarketing en stadspromotie in de periode tot en met 2006.Voor 2007 wordt bovenstaand bedrag aanvullend gereserveerd. Zie voorts ook in het deel Financiële overzichten het hoofdstuk Algemene dekkingsmiddelen. In genoemde bedragen is ook rekening gehouden met een bijdrage aan het bezuinigingsprogramma van totaal € 115.000.
88 - Programmabegroting 2005 - 2008
Wijkeconomie Voor de huidige plannen van wijkeconomie, vooral de aanpak van de buurtwinkel centra, zijn middelen beschikbaar gesteld in de programmabegroting (reserve nutswinsten / SBS regeling). Een deel van deze investering gaat uit van een bijdrage uit het ISV II. Om de onderdelen Buurtwinkelcentra en de overige twee onderdelen (Stimuleren thuiswerken en allochtoon ondernemerschap) van het programma Wijkeconomie voort te kunnen zetten zijn aanvullende middelen nodig. Bereikbaarheid Technopolis De bereikbaarheid van Technopolis is van levensbelang voor het slagen van de ontwikkeling. Een groot aantal maatregelen is noodzakelijk, zoals het op korte termijn realiseren van tramlijn 19, het aanpassen van de kruising Schoemakerstraat/Kruithuisweg, de brug over de Schie (noodzakelijk als 2e uitvalsroute), het ongelijkvloers maken van een of meerdere kruisingen op de Kruithuisweg en het opwaarderen van de langzaamverkeer-verbinding van Station-Zuid naar Technopolis. Deze investeringen zullen hetzij door andere overheden moeten worden gefinancierd, hetzij door een Delftse bijdrage of een andere vorm van subsidies. Een aanzienlijke reservering voor deze infrastructurele maatregelen is noodzakelijk zonder dat nu de omvang is aan te geven.
Baten en lasten van het programma Kennisstad en economie
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Baten Meerjaren begroting 2004-2007
1.595
1.595
1.595
1.595
Totaal baten
1.595
1.595
1.595
1.595
2.247
2.243
2.231
2.226
-50 18 8
-50 18 8
-50 18 8
-50 18 8
2.223
2.219
2.207
2.202
-628
-625
-613
-608
169
169
169
169
-797
-794
-781
-776
Lasten Meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005-2008 Invulling bezuinigingstaakstelling Verdeling productieve uren Loon- en prijscompensatie Totaal lasten Resultaat Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Toelichting In dit programma worden de baten en lasten van Delft Kennisstad verantwoord, evenals de baten en lasten van straatmarkten, de exploitatie van verhuurde eigendommen en uitgegeven terreinen, evenals van stadspromotie en toeristisch beleid.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 89
Kennisstaat en Economie
Buurtwinkelcentra Voor de revitalisering van de economie in de wijken, spelen de buurtwinkelcentra een belangrijke rol. In overeenstemming met de Ontwikkelingsvisie Buurtwinkelcentra, reserveren wij voor de uitvoering daarvan nu in totaal € 400.000 in de jaren 2004 en 2005.
Kennisstaat en Economie
Bezuinigingen Het aandeel van dit programma in de totale bezuinigingsoperatie blijkt uit onderstaande tabel: Kennisstad en economie
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Kerntaak vastgoed versterken
50
50
50
50
Totaal
50
50
50
50
Kerntaak vastgoed versterken Bij het vastgoedbedrijf zal worden onderzocht of efficiency en effectiviteit van maatregelen verbeterd kan worden, alsmede het verminderen van het aantal vastgoed-objecten. Dat levert naar verwachting een besparing van € 50.000 op.
90 - Programmabegroting 2005 - 2008
Kennisstaat en Economie
Programmabegroting 2005 - 2008 - 91
Cultuur
Cultuur Cultuur
In ons cultuurbeleid ondersteunen wij door subsidies, investeringen, beleidsontwikkeling en advisering een belangrijk onderdeel van de stedelijke ontwikkeling: de culturele infrastructuur. Drie invalshoeken zijn hierbij van belang: pluriformiteit, kwaliteit en betaalbare toegankelijkheid. Een pluriform kunstenaanbod strekt zich uit over een grote verscheidenheid aan kunstdisciplines als muziek, beeldende kunst, letteren, podiumkunsten, media en de audiovisuele kunsten en alle multidisciplinaire vormen die zich aandienen. Het is altijd een simultaan optreden van continuïteit en traditie, diepgang en vernieuwing. Betaalbaar en toegankelijk voor zoveel mogelijk Delftenaren. Binnen het Delfts Ontwikkelingsplan 2010 leveren we een stimulerende bijdrage aan het versterken van de centrumfunctie binnenstad en het cultureel voorzieningenniveau, investeren we in publieksparticipatie en bevorderen we een netwerkgerichte cultuur met ruimte voor vernieuwing en verbinding. Publieksparticipatie betekent aandacht voor vraagstimulering en zichtbaarheid van cultuur in de stad. Verbindingen leggen is de komende periode het sleutelwoord.Via een concentratie op (nieuwe) stedelijke plekken als Gelatine, Bacinol, Zuidpoort en Doelenplein.Via verbindingen met de Delftse wijkaanpak als voorbeeld van een samenwerkingsmodel, dat bewoners, bedrijven, instellingen, gemeente, Brede school en jongeren bindt. Door het vergroten van de participatie tussen Vermeer, cultuurtoerisme en versterking van het erfgoedcluster (musea, archief en archeologie), tussen kunst en openbare ruimte, tussen culturele instellingen, onderwijs en wijken (kunst in de wijken). Door het faciliteren van samenwerkingsverbanden en netwerken van lokale organisaties voor professionele en amateurkunstbeoefening op het gebied van popmuziek, podium-kunsten, cultuureducatie en beeldende kunst. We geven geen recept, maar reiken de benodigde ingrediënten en keukengerei aan.
Wat willen we bereiken? Hoofddoel Het doel van het programma Cultuur is het stimuleren van het lokale culturele klimaat. Kernbegrippen daarbij zijn: vraagstimulering en participatie, het voorzieningenniveau, amateur versus professionele (kunst)beoefening en de in- en extrinsieke waarde van cultuur. Bijzondere aandacht is er voor specifieke doelgroepen waarvan de deelname nog achterblijft, zoals allochtonen (integratie) en jongeren.
Beleidskaders Het bestaande beleid is vastgelegd in een aantal beleidsnota’s. Hieronder vindt u een korte beschrijving van de in deze nota’s vastgelegde doelen. Actieplan Cultuurbereik Hierin zijn de volgende doelen bepaald: • “Cultuurbereik heeft tot doel het cultureel bewustzijn van burgers te versterken door het vergroten van zowel het publieksbereik als de actieve participatie in kunst en cultuur “ (ministerie OCW). • Het cultuurbereik wordt zichtbaar vergroot door het aanbieden van vraag-aanbodcombinaties op culturele stedelijke plekken als Bacinol, Gelatine, Zuidpoort,Agathaplein, Delftzichtplein, en Doelenplein.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 93
Cultuur
Amateurkunstnota De Amateurkunstnota heeft als doelen: • Vergroten van cultuurdeelname door het stimuleren van actieve en passieve participatie. Dit gebeurt door middel van promotie van amateurkunst (de Uitladder, manifestaties, et cetera), maar ook door een productgerichte subsidiëring. • Voldoende accommodatie voor de beoefening van amateurkunst.
Beeldende kunstnota De Beeldende Kunstnota heeft als doelen: • Het aangaan van verbindingen tussen beeldende kunst en andere kunsten en tussen beeldende kunst en andere disciplines als techniek. • Het bieden van een podium voor kunstenaars en kunsthistorici en andere professionals. • Toename van publieksparticipatie bevorderen en registratie van de participatie. • Stimulering cultureel ondernemersschap onder kunstenaars.
Evenementenbeleid In de Evenementennota 2005-2008, die in het najaar van 2004 door de raad wordt behandeld, staat als kerndoelstelling omschreven: • Evenementen zijn om mensen te vermaken en verrijken. • Evenementen inzetten als middel om de stadsmarketingstrategie te versterken.
Delft Gelatine In december 2003 heeft de gemeente het terrein van Delft Gelatine aangekocht, onder andere om tegemoet te komen aan de volgende doelstellingen: • Realisatie van repetitie-, opslag- en presentatieruimte voor amateurkunstgroepen. • Ontwikkeling theaterzaal naar aanleiding van besluitvorming over een vlakke vloertheaterzaal (tweede theaterzaal). • Onderzoek doen naar de mogelijkheden voor een evenemententerrein. • Nieuwe gebiedsontwikkeling. • Culturele bedrijvigheid. • Ontmoetingsplaats voor kunstenmakers en ondernemers. • Nieuwe bestemming voor cultureel erfgoed.
Sector Cultureel Erfgoed Samen werken aan het veiligstellen, verwerven, conserveren, ontsluiten, beschikbaar stellen, presenteren en exploiteren van het Delftse erfgoed.
•
Doelstellingen 2005 Ter uitvoering van de hierboven genoemde beleidskaders zijn voor het jaar 2005 de volgende operationele doelstellingen geformuleerd: Doelstellingen Cultuur algemeen
• •
De verhoging van de deelname aan cultuur en bevordering van het culturele klimaat, zowel op gebied van de professionele als amateurkunst wordt via monitoring van het aantal subsidiebeschikkingen en prestatiecontracten culturele instellingen vastgelegd. Stimuleren van de samenwerking tussen groepen, organisaties en voorzieningen. Ook in niet voor de hand liggende combinaties op gebied van popmuziek,‘urban culture’ in Delft Gelatine, architectuur, beeldende kunst en design in Bacinol, media en letteren in Zuidpoort, in samenwerking met ondermeer erfgoed, cultuureducatie, BWD, wijkaanpak en Brede School.
Doelstellingen Beeldende kunst
• •
Tot stand komen van meer gezamenlijke initiatieven van kunstenaars. Toename bezoekersaantallen bij tentoonstellingen. Een verdubbeling van het aantal bezoekers ten opzichte van 2003 bij tentoonstelling De Plek.
94 - Programmabegroting 2005 - 2008
• •
•
Doelstelling Evenementen De gemeente streeft er met de adviserende Evenementencommissie naar in de komende jaren een kwaliteitsslag te maken. Daarbij gaat kwaliteit boven kwantiteit. Doelstellingen Delft Gelatine
• • •
De gemeente heeft het gedeelte waar de industriële panden blijven staan, doorverkocht aan het Delftse bedrijf Improve. Improve heeft een nieuwe BV opgericht: Lijm & Cultuur. Naast bedrijfsruimte voor Improve wil Lijm & Cultuur BV op het terrein van Delft Gelatine een centrum oprichten voor vele activiteiten op cultureel gebied. Door subsidieafspraken met Lijm & Cultuur BV wil de gemeente bijdragen aan het opstarten van en investeren in een amateurkunstcentrum voor Delft en een vlakke vloertheaterzaal met als doel een levendig centrum voor amateurkunst en theater op een industriële locatie.
Doelstelling Cultuureducatie
•
Versterking van cultuureducatie in het primair onderwijs, met de Vrije Akademie als uitvoerende organisatie.
Doelstellingen Cultureel Erfgoed
• • • •
Positioneren en versterken van het Regionaal Historisch Centrum (RHC) Delft, de organisatie waarin Gemeentearchief en Archeologie zijn samengevoegd. Onderzoeken in welke vorm de samenwerking tussen het RHC en de Musea kan worden uitgebouwd. Binnen de beperkte financiële kaders verder werken aan het gezamenlijk ontsluiten en presenteren van de Collectie Delft. Afhankelijk van de financiële middelen starten met de herinrichting van de vaste presentatie van Museum Het Prinsenhof.
Bestuurlijke kengetallen Onderwerp
Definitie
Kengetal
Cultuurparticipatie
De ontwikkeling in het aandeel Delftenaren van 6 jaar en ouder dat deelneemt of een bezoek brengt aan culturele instellingen, evenementen en projecten.
Van het aantal ondervraagde Delftenaren bezoekt: 83 % 1 of meer 68 % 1 of meer 68 %1 of meer 63 % 1 of meer 54 % 1 of meer 43 % 1 of meer 49 % 1 of meer
voorstellingen bezienswaard. voorzieningen activ. in Delft festivals in Delft informele feesten kunstzinnige activ. of neemt hier aan deel.
Bron: onderzoek Cultuurparticipatie in Delft 2002
Programmabegroting 2005 - 2008 - 95
Cultuur
•
Aantrekken van een groep nieuwe bezoekers door organisatie van thematentoonstellingen (kunst en techniek) en de inzet van gerichte marketing om deze groep aan te trekken. Tentoonstelling ‘De Plek’ en tentoonstellingen in het kader van ‘Verbindingen’ een regionale uitstraling geven. Stimuleren van multidisciplinaire samenwerkingsverbanden, met name op gebied van kunst en techniek. Inhoud geven aan de programmering in Bacinol.
Wat gaan we er voor doen?
Cultuur
Hierna beschrijven we wat we ondernemen om de hierboven genoemde beleidsprioriteiten te verwezenlijken. Dit zijn mijlpalen waaraan de voortgang kan worden afgemeten.
Activiteiten in 2005 en verder Activiteiten Cultuur
• • • • • • • • • • • • • • • •
Verdere ontwikkeling van Gelatine als centrum voor cultuur. Uitvoering van de eerste voorstelling in de theaterzaal het Ketelhuis. Realisatie van het eerste evenement op het evenemententerrein. Verplaatsing van de repetitie- en voorstellingsruimte voor amateurkunst naar het Gelatinecomplex. Realisatie van culturele activiteiten op het Cultuurplein. Realisatie van beeldende kunsttoepassing in Zuidpoort. Voortzetting van de Nieuwe Amateur, de schakel tussen amateur-kunstbeoefening, (allochtone) jongeren, wijken, welzijn en onderwijs. Toegankelijker maken van de Delftse podia door samenwerking met betrokken partijen zoals Speaker en Koornbeurs. Ontwikkelen en (mede)realiseren van een cultuurprogramma voor Brede school en het voortgezet onderwijs. Opzet van een inspirerende programmering voor Bacinol. Voortzetting van Kunst in de wijken. Start van het nieuwe Actieplan 2005-2008. Uitvoering van het pilotproject culturele planologie. Voortzetten van succesvolle beeldende-kunstprojecten en starten van nieuwe. Verruimen van het budget voor onderhoud van kunst in de openbare ruimte. Realisatie van projectateliers Bacinol.
Activiteiten Culturele instellingen
• • • •
Starten met de verbouwing van de Mediatheek. Afronding van de implementatie van het bestuurlijk en managementproces Mediatheek. Sluiten van meerjaren-prestatiecontracten met de Mediatheek. Uitvoering van ‘groot onderhoud’ aan het gebouw van de VAK (dak, schilderen achterzijde, voor een bedrag van circa een half miljoen euro).
Activiteiten Beeldende kunst
• • • • • • • • • •
Openingstijden van tentoonstellingen op zaterdagen en zondagen uitbreiden. Een twintigtal kunstenaars meer bewust maken van hun ondernemerskwaliteiten door het aanbieden van een gerichte training. Realisatie laatste aflevering van project ‘De Plek’. Ingebruikname van ten minste een atelier dat op projectbasis ingezet kan worden. Minimaal twee tentoonstellingen per jaar een meer regionale uitstraling geven door deelname van kunstenaars buiten Delft aan te trekken tot aan een maximum van 50% van het totale aantal deelnemers. Het organiseren van een lezingenreeks voor en door kunstenaars en kunsthistorici. Alle contracten in verband met het verstrekken van nieuwe opdrachten standaardiseren. Bij iedere tentoonstelling het aantal bezoekers registreren. Voortzetting spreekuur voor kunstenaars. Faciliteiten bieden aan kunstenaars of groepen kunstenaars om ondernemersschap te stimuleren.
Activiteiten Evenementen
• •
Implementeren van nieuw beleid ter stimulering van kleinschalige lokale evenementen. In 2005 wordt een begin gemaakt met een drietal evenementen, waarvan de gemeente vindt dat zij onmisbaar zijn in de stad, door een opdracht aan derden (aan de hand van een zogenaamd bestek en maximaal beschikbaar budget) te laten realiseren. Gemeente en Evenementencommissie selecteren uiteindelijk wie de opdracht krijgt.
96 - Programmabegroting 2005 - 2008
Activiteiten Delft Gelatine
Activiteiten Cultureel Erfgoed
• • •
Digitale ontsluiting en presentatie prioriteit geven. Twee nieuwe buurten presenteren op Internet. Stroomlijnen van organisaties en werkprocessen.
Wat mag het kosten? Investeringen in het programma Cultuur Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), en de eenmalige uitbreidingsinvesteringen, en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. De grote projecten zijn: Grote projecten Cultuur
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Bestaand investeringsplan Trekkenwand De Veste Amateurkunstcentrum
1600 3000
Nieuwe projecten Onrendabele top Vermeercentrum Stadshal Bacinol 2 Delfts Aardewerkcentrum Totaal
250
3250
250
1850
150
1000 450
150
1450
Trekkenwand theater De Veste Theater De Veste beschikt over een handbediende trekkenwand. In het kader van de arbeidsomstandighedenwetgeving moet deze trekkenwand op termijn worden gemechaniseerd. Amateurkunstcentrum en evenemententerrein Voor de ontwikkeling van een amateurkunstcentrum, en eventuele infrastructurele aanpassingen aan een terrein dat zo geschikt wordt gemaakt als locatie voor evenementen, reserveren wij bovenstaande bedragen in 2004 en 2005. Onrendabele top Vermeercentrum Delft (marketing) heeft in de toeristische marketing gekozen voor het benutten van het (historische) drieluik: Oranje, Delfts Aardwerk en Vermeer. Met name deze laatste is uniek en onderscheidend, maar ook onderbelicht in Delft.Versterking van deze kant van het product Delft (in relatie tot haar historie) is een must. Het (mede door de gemeente gesteunde) initiatief om te komen tot de oprichting van het Vermeercentrum is in de beslissende fase. Uit het concept bedrijfsplan blijkt een onrendabele top. Hiervoor heeft de Stichting Vermeercentrum Delft een verzoek tot subsidie ingediend bij de gemeente Delft en diverse andere overheden en fondsen. Het geraamde bedrag is de maximale bijdrage van de gemeente in de onrendabele top.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 97
Cultuur
Lijm & Cultuur BV zal: • Ruimte bieden aan amateurkunstgroepen op het terrein van Delft Gelatine. • Het Ketelhuis verbouwen tot een vlakke vloertheaterzaal. • Samen met vakteam CKE een stichting Programmering vlakke vloertheaterzaal oprichten. • Evenementen organiseren. • Met de gemeente afspraken maken over het beheer en eventueel de programmering van het daarnaast gelegen evenemententerrein.
Cultuur
Stadshal Bacinol 2 Bacinol I is in april 2004 onder grote belangstelling geopend. Dit is nu al het Delftse centrum voor kunst, design en architectuur en huisvest diverse ondernemers in deze branche. In de loop van 2008 zal het huidige Bacinol waarschijnlijk moeten wijken voor de ontwikkeling van de Spoorzone. Om deze functie op een andere locatie voort te zetten zijn wederom middelen nodig. Er zal gelijk aan Bacinol I gezocht worden naar een bestaand pand dat geschikt is te maken voor de huisvesting van de doelgroep en over een tentoonstellingsruimte beschikt. Delfts Aardewerkcentrum De gesprekken op directieniveau met het Legermuseum zijn weer opgepakt en hieruit blijkt dat de verhuisplannen medio 2008, ondanks het economische tij, weer actueel zijn. Uitbreidingsinvesteringen
Cultuur
investeringsbedragen 2004 2005 2006 2007
kapitaallasten 2004 2005 2006 2007 2008 Bedragen x € 1.000
Nieuwe investeringen 2005-2008 VAK
500
0
20
40
39
38
6.807
0
0
270
540
531
600
0
0
28
56
55
500 7407
0
20
338
635
624
Bestaand investeringsplan Zomernota 2000-2003 Verhuizing archief Restant mjb 99-02 Aardewerkmuseum Totaal
Aanpassen dak van de Vrije Akademie Door lekkages in het dak van de VAK (Westvest 9) is diverse keren aanmerkelijke schade en gevolgschade opgetreden. Uit onderzoek is gebleken dat structurele problemen aan het dak hieraan ten grondslag liggen. Om deze situatie op te lossen, is een bedrag van € 420.000 nodig. Daarnaast is er sprake van achterstallig schilderwerk voor € 80.000. De kapitaallasten staan in de tabel. Verhuizing archief De investering in een nieuw pand voor het Gemeentearchief was al opgenomen in het indicatieve meerjareninvesteringsplan en is nu gepland voor na 2005, afhankelijk van de vorderingen ten aanzien van het nieuwe stadskantoor. Delfts aardewerkcentrum Haalbaarheidstudies voor de realisering van het aardewerkmuseum zijn inmiddels afgerond voor wat betreft de locatiekeuze en exploitatieopzet. Er zullen definitieve voorstellen worden gedaan waarbij ook de financiering van de onrendabele top aan de orde komt.
98 - Programmabegroting 2005 - 2008
Begroting van baten en lasten Cultuur
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Totaal baten Lasten Meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005-2008 Prioriteiten/nieuw beleid Investeringen cat I Invulling bezuinigingstaakstelling Areaaluitbreidingen Verdeling productieve uren Loon- en prijscompensatie Totaal lasten Resultaat Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
2.401
2.409
2.415
2.415
22
22
22
22
2.423
2.431
2.437
2.437
14.666
14.663
14.616
14.558
25 20 -155 10 -28 88
0 40 -190 10 -28 87
0 39 -225 10 -28 87
0 38 -225 10 -28 86
14.627
14.582
14.499
14.439
-12.204
-12.151
-12.062
-12.003
244
244
244
244
-12.448
-12.395
-12.306
-12.247
Toelichting Het gaat hier om de baten en lasten van gemeentelijke culturele instellingen, zoals musea, gemeentearchief, archeologie en Vrije Akademie. Daarnaast betreft het de gemeentelijke bijdrage aan culturele evenementen, bibliotheek, podium- en beeldende kunsten, evenals het onderhoud en de restauratie van historische gebouwen. De mutaties, die voortvloeien uit voorstellen in deze Programmabegroting, worden hieronder per categorie toegelicht: • Nieuw beleid • Areaal • Invulling bezuinigingstaakstelling. Nieuw beleid Cultuur
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Laagdrempelig podiumbeleid Evenementen Keramiekweekend
15 10
Totaal
25
Laagdrempelig podiumbeleid Afgelopen jaar is de claim voor het Popmuziekbeleid gedeeltelijk gehonoreerd. Uit de vele positieve inspraakreacties blijkt de waarde van dit gemeentelijk initiatief. Met deze claim wordt het beschikbare budget in 2005 voor Speakers en de Koornbeurs op het oude EZH niveau gebracht en wordt ruimte gecreëerd om aanvullende initiatieven die bij voorkeur als doelgroep (allochtonen) jongeren hebben (zoals bijvoorbeeld Orange Sun & Cross Pro (Hip Hop)) op projectbasis te kunnen ondersteunen. Voor 2006-2008 wordt een overeenkomstig bedrag vrijgemaakt uit de reserve nutswinsten.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 99
Cultuur
Baten Meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005-2008 Technische correcties
Cultuur
Evenementen Keramiekweekend Delft (Marketing) heeft in de toeristische marketingstrategie gekozen voor het historische drieluik: Oranje, Delfts Aardewerk en Vermeer. Het aardewerk of keramiek is een uniek en onderscheidend product van Delft dat in de schijnwerpers wordt gezet om zodoende deze kant van Delft in relatie tot haar historie te belichten. Het keramiekweekend is een voorbeeld van een succesvol nieuw evenement met een hoog ambitieniveau, waaraan in 2005 een extra impuls zal worden gegeven. Areaaluitbreiding Cultuur
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Beeldende kunst
10
10
10
10
Totaal
10
10
10
10
Beeldende kunst Op verzoek van bewoners en andere belanghebbende worden steeds meer kunstwerken in de openbare ruimte geplaatst, waarmee de waarde van deze kunstuiting voor de openbare ruimte wordt onderschreven. Deze kunstwerken moeten zorgvuldig onderhouden worden om voor de omgeving waardevol te blijven. De kunstwerken blijken echter ook gevoelig voor vandalisme. Het beschikbare budget is nooit aan de nieuwe omvang qua areaal en benodigde intensiteit aangepast. Daarom wordt voorgesteld het beschikbare budget met € 10.000 per jaar te verhogen. Technische correcties Cultuur
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Gemeentearchief (voordeel)
22
22
22
22
Totaal
22
22
22
22
Gemeentearchief In de vorige editie van de programmabegroting is een bedrag dubbel begroot. Het herstel van deze post levert een structureel voordeel op van € 22.000. Bezuinigingen Cultuur Het aandeel van dit programma in de totale bezuinigingsoperatie blijkt uit onderstaande tabel: Cultuur
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Vooronderzoek: Accres minus 1% Aanvullende taakstelling: Herschikking subsidies Gemeentemusea Archief Totaal
35
70
105
105
75 30 15
75 30 15
75 30 15
75 30 15
155
190
225
225
Verlaging subsidies Cultuur De jaarlijkse bijdrage aan subsidierelaties in dit programma is € 3,5 miljoen. De bezuiniging bedraagt 1% in 2005, 2% in 2006 oplopend tot 3% in 2007. Gelet de noodzaak tot aanvullende bezuiniging hebben wij het totale subsidiepakket kritisch onder de loep genomen.Wij stellen aanvullend een bezuiniging van € 75.000 voor, die onder meer bestaat uit 1% verlaagd accres en een aantal gerichte verlagingen van specifieke subsidies.
100 - Programmabegroting 2005 - 2008
Gemeentemusea Wij gaan er van uit dat vanuit de exploitatie van de gemeentemusea een bijdrage ad € 30.000 geleverd kan worden aan het gemeentelijk bezuinigingsprogramma. Een nader voorstel wordt nog uitgewerkt.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 101
Cultuur
Archief Een nader voorstel voor de taakstellende bezuiniging ad € 15.000 wordt nog uitgewerkt.
Veiligheid
Veiligheid Veiligheid
Uitgangspunt is dat Delft een veilige stad is om te wonen, werken en te recreëren en dat ook in de toekomst moet blijven. Om dit te kunnen bereiken, leveren diverse beleidsterreinen en externe partners inspanningen. Gelet op de signalen uit de samenleving is veiligheid een belangrijk thema en zullen de inspanningen op dit terrein de komende jaren alleen maar toenemen. Het integraal veiligheidsbeleid is eind 2003 verder uitgewerkt in zeven thema’s: wijkveiligheid, huiselijk geweld, veilig uit en thuis, veelplegers/verslaafden, jongerenaanpak, stationsgebied en de veilige school.Aan deze oorspronkelijke thema’s zijn vervolgens de onderwerpen cameratoezicht, graffiti, oud en nieuw en fietsdiefstal toegevoegd. Met betrekking tot de jongerenaanpak is het voorgenomen interventieteam bij groepsoverlast actief. De samenhang met het programma Integraal Jongerenbeleid is duidelijk. Naast de inspanningen binnen het integraal veiligheidsbeleid wordt er ook op het gebied van Toezicht en Handhaving en Brandweer/brandveiligheid een bijdrage geleverd aan een veilige stad.
Wat willen we bereiken? Hoofddoel Het doel van het programma veiligheid is dat Delft een nog veiliger stad wordt om te wonen, te werken en te recreëren.
Beleidskaders Het bestaande beleid is vastgelegd in een beleidsnota. Hieronder vindt u een beschrijving van de in deze nota vastgelegde doelen. Nota “naar een veiliger Delft” (2003) Het doel is om middels elf thema’s een bijdrage te leveren aan een veiliger Delft, waarbij de criminaliteit en overlast afneemt en de onveiligheidsgevoelens van burgers worden teruggedrongen (thema’s: zie inleiding).
Doelstellingen 2005 Doelstellingen Integrale veiligheid Jaarlijks vindt er een tussenevaluatie plaats van het integraal veiligheidsbeleid. Deze evaluatie kan aanleiding zijn om doelstellingen en aanpak voor het volgend jaar bij te stellen. Doelstellingen Wijkveiligheid (veilig wonen in een veilige wijk)
• •
In 2005 worden 21 enge plekken die door bewoners zijn aangegeven, aangepakt. Het project Politie Keurmerk Veilig Wonen wordt voortgezet, bij nieuwbouw wordt de woonomgeving ingericht conform de eisen van het politiekeurmerk. Het pkvw wordt als verplichting opgenomen in grond- en projectovereenkomsten.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 103
Doelstellingen Huiselijk geweld
•
Jaarlijks wordt een evaluatie gehouden van de samenwerkingsovereenkomst ‘stop huiselijk geweld’.
Veiligheid
Doelstellingen Veilig Uit en Thuis
•
In 2005 komt er in aansluiting op de evaluatie en herziening van veilig uit en thuis voor de commerciële horeca, waarbij extra aandacht wordt besteed aan alcoholmatiging, ook een plan voor de niet-commerciële horeca, en zal de implementatie hiervan starten.
Doelstellingen Jongerenaanpak
•
Speciaal voor jongeren die overlast veroorzaken, is een taskforce/interventieteam opgericht. In 2005 wordt via de eind 2004 vastgestelde methodiek gewerkt en zullen minimaal zes groepen worden geanalyseerd.
Doelstellingen Oud en nieuw
• • • •
Er zijn zeven vuurplekken in de stad waar omheen jongerenactiviteiten plaatsvinden. In de kerst en oud nieuw-periode nemen 1500 jongeren en tieners deel aan activiteiten en minimaal 700 jongeren aan oud en nieuw-vieringen in jongerencentra. De vuurwerkafval inzamelactie levert minimaal 150 vuilzakken op door onder meer aangepaste aanlevertijden. Er komt een evaluatie oud en nieuw 2004–2005.
Doelstellingen Graffitibestrijding
•
Eind 2004 vindt de bepaling plaats van de aard van de aanpak van het graffitibeleid in 2005. In 2005 volgt een plan van aanpak voor een graffitivrije-stad in 2006.
Doelstellingen Stationsgebied
•
Het stationsgebied is een voorbeeld van een hotspot waar overlast en criminaliteit samenkomen. Een integrale aanpak is voorbereid om dit gebied aan te pakken. In het projectplan zijn concrete doelstellingen geformuleerd. Besluitvorming over cameratoezicht is in deze aanpak meegenomen. Via het project Stationsgebied wordt in 2004 duidelijk welke beslissing genomen kan worden over cameratoezicht.
Doelstellingen Veelplegers
•
Realiseren effectieve beleidsstrategie met betrekking tot de top 10 van veelplegers.
Doelstellingen Veilige school
•
Continuering van het project veilige school van de drie scholen voor voortgezet onderwijs ter verbetering van de sociale en de fysieke veiligheid.
Doelstellingen Fietsendiefstal
•
Door middel van technische en fysieke maatregelen terugdringen van fietsen-diefstal.
Doelstellingen Toezicht en handhaving
•
•
Het opstellen en uitvoeren van beleid en de daaruit voortvloeiende maatregelen vragen om voldoende toezicht.Alle beschikbare controleurfuncties worden op dit moment vervuld. De controleurs krijgen een breder handhavingspakket. Om strafrechtelijk te kunnen handhaven, is de bevoegdheid van buitengewoon opsporingsambtenaar van justitie nodig. Er wordt nagegaan welke bevoegdheden in de APV overgeheveld kunnen worden naar de toezichthouders. Bij de stadstoezichthouders liggen op dit moment geen bevoegdheden, omdat deze medewerkers in een ID–regeling zitten en bevoegdheden gekoppeld zijn aan regulier werk.
104 - Programmabegroting 2005 - 2008
•
Doelstellingen Brandweer/brandveiligheid
• •
• • • • •
De fusie van de brandweerkorpsen van Delft en Rijswijk moet in 2005 zijn beslag krijgen, als de raden hiertoe besluiten. In de programmabegroting is opgenomen dat de handhavingscapaciteit bij de Brandweer wordt uitgebreid. Dit wordt met de fusie gerealiseerd. De brandveiligheid van zorginstellingen, kinderdagverblijven, horecaverblijven, kamerverhuurbedrijven en scholen wordt gecontroleerd en gehandhaafd, door fysieke controles of door instellingen zelf aan de hand van een checklist. De checklistmethode moet overigens nog ontwikkeld worden. Dit heeft grote voorrang. Bij evenementen en tijdelijke gebruiksvergunningen worden brandveiligheids-controles uitgevoerd. Controles rondom de feestdagen en vuurwerkcontroles worden jaarlijks uitgevoerd. Enkele horeca-inrichtingen worden gecontroleerd op de brandveiligheid; dit in het kader van de integrale handhaving. Bij klachten of opmerkingen wordt zo mogelijk capaciteit vrijgemaakt voor incidentele controles. De afgifte van gebruiksvergunningen wordt in 2005 volledig afgerond.
De sector brandweerzorg en rampenbestrijding is met plannen, opleidingen en oefeningen voorbereid op mogelijke (ernstige) incidenten in Delft.
Wat gaan we er voor doen? Activiteiten integrale veiligheid Activiteiten Wijkveiligheid (veilig wonen in een veilige wijk)
• •
Bewoners dienen enge plekken in, die vervolgens geschouwd worden om te bezien of het werkelijk een sociaal onveilige plek is. Daarna wordt op basis van het Politie Keurmerk Veilig Wonen een advies gegeven over de aanpak van de plek. Op basis van politiecijfers zullen adviezen over het beveiligen van woningen worden gegeven.
Activiteiten Huiselijk geweld
•
Een evaluatie en bijstelling van de acties op basis daarvan.
Activiteiten Veilig uit en thuis
•
Eind 2004 start de werkgroep alcoholmatigingsbeleid in de niet-commerciële horeca (als aansluiting op het project alcoholmatigingsbeleid in commerciële horeca).
Activiteiten Jongerenaanpak
•
De concept-evaluatie geeft aan dat er meer methodisch gewerkt moet worden en meer gebruik moet worden gemaakt van bestaande netwerken. Eind 2004 zal de methode beschreven zijn en in 2005 zal volgens deze methode worden gewerkt waarna weer geëvalueerd wordt. Er zullen zes groepen worden geanalyseerd volgens de nieuwe methode.
Activiteiten Oud en nieuw
•
De stuurgroep Oud en nieuw gaat actief communiceren over de vuurwerk opruimactie. Er worden tijdig vuurplekken aangewezen en de overige activiteiten worden via het nieuwe draaiboek opgepakt, waaronder overleg met en subsidiëring van de BWD over de jongerenactiviteiten.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 105
Veiligheid
•
De minister wil dat gemeenten veroorzakers van overlast in het publieke domein zelf kunnen beboeten. Het gaat hier om bevoegdheden voor de stadstoezichthouders. De geplande invoeringsdatum is 2005. Met het verbeteren van de kwaliteit van de vergunningverlening werken we aan de juiste voorwaarden voor handhaving. Daarvoor zullen wij onder andere de toezichthouders in de binnenstad op één locatie huisvesten, als uitvalsbasis en voor loketfuncties. Opstellen van het integraal toezicht- en handhavingsplan 2005.
Activiteiten Graffitibestrijding
• Veiligheid
Gewerkt wordt aan een plan van aanpak met aandacht voor schoonmaken hotspots, de relatie met stadsetiquette en andere maatregelen die genomen kunnen worden. Daartoe zal ook overleg met derden worden gevoerd.
Activiteiten Stationsgebied
•
Het vastgestelde projectplan wordt uitgevoerd.
Activiteiten Veelplegers
• • •
Maken van een plan van aanpak in overleg met de politie. Inkopen van celcapaciteit in het kader van aanpak stelselmatige daders. Hiervoor worden incidenteel middelen vrijgemaakt. Activiteiten Veilige school Er wordt subsidie beschikbaar gesteld voor het inschakelen van veiligheidscoördinatoren en externe ondersteuning. Met de scholen wordt overlegd over het plan van aanpak.
Activiteiten Fietsendiefstal
•
Aanpak fietsendiefstal wordt meegenomen in het fietsactieplan.
Activiteiten Toezicht en handhaving
• • • •
•
We besteden veel aandacht aan opleiding, scholing en vaardigheden, voor een bredere handhaving en betere doorstroming. Onderzoek naar uitbreiding van taken en bevoegdheden van de stadstoezichthouders. In voorbereiding van de bestuurlijke boete zal de APV worden aangepast conform de modelverordening van de Vereniging van Nederlandse Ggemeenten. Goede samenwerking en overleg met de politie wordt gezocht. Het gemeentelijk toezicht is gericht op de handhaving van bestaande regelgeving.Afstemming tussen de verschillende handhavers is hierbij noodzakelijk conform de in het handhavingsprogramma 2004 vastgestelde doelstellingen. Hierbij worden ook projecten gestart, die de eigen verantwoordelijkheid van burgers/bedrijven/instanties benadrukken en benutten. De handhavingsregisseur stelt het integraal toezicht- en handhavingsplan 2005 op.
Activiteiten Brandweer
• • • •
De checklistmethode met voorrang ontwikkelen voor brandveiligheidscontroles door instellingen. Uitvoering van de verschillende controles. De afgifte van gebruiksvergunningen. Plannen, opleidingen en oefeningen om voorbereid te zijn op mogelijke (ernstige) incidenten in Delft.
Wat mag het kosten? Investeringen in het programma Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), en de eenmalige uitbreidingsinvesteringen en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. De grote projecten zijn: Grote projecten Veiligheid
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Mobiele camera’s in de stad
200
200
Totaal Veiligheid
200
200
106 - Programmabegroting 2005 - 2008
Uitbreidingsinvesteringen
Veiligheid
investeringsbedragen 2004 2005 2006 2007
kapitaallasten 2004 2005 2006 2007 2008 Bedragen x € 1.000
Bestaand investeringsplan
Zomernota 2003-2006 Brandweerkazerne Zomernota 2002-2005 Brandweerkazerne Totaal
423
20
40
39
38
37
850
40
80
78
76
74
60
120
117
114
111
1.273
0
0
0
Brandweerkazerne De huidige brandweerkazerne zal worden vervangen door een nieuwe kazerne, eventueel inclusief een ambulancepost en zendmast voor het nieuwe hulpverleningsnetwerk.Voor deze ontwikkeling is 28 september 2000 een eerste krediet beschikbaar gesteld van € 5,9 miljoen.Als gevolg van de aanzienlijke bouwkostenstijgingen en autonome groei van het brandweerapparaat in opeenvolgende jaren is een forse toename van de kosten ontstaan. In opeenvolgende zomernota’s zijn daarvoor aanvullende kredieten beschikbaar gesteld.
Begroting van baten en lasten Veiligheid
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Baten Meerjarenbegroting 2004-2007
1.266
1.266
1.266
1.266
Totaal baten
1.266
1.266
1.266
1.266
7.476
7.474
7.480
7.455
155 252 46
100 -2 252 46
100 -5 251 46
100 -7 251 46
7.929
7.870
7.872
7.845
-6.663
-6.603
-6.606
-6.578
63
63
63
63
-6.600
-6.541
-6.543
-6.516
Lasten Meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005 - 2008 Nieuw beleid Bezuinigingsvoorstellen Verdeling productieve uren Loon- en prijscompensatie Totaal lasten Resultaat Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Toelichting. In dit programma worden baten en lasten verantwoord van brandweer en rampenbestrijding, alsmede de kosten van het handhaven van de openbare orde en veiligheid. De mutaties, die voortvloeien uit voorstellen in deze Programmabegroting, worden hieronder per categorie toegelicht: • Nieuw beleid • Invulling bezuinigingstaakstelling. Programmabegroting 2005 - 2008 - 107
Veiligheid
Mobiele camera’s in de stad Uiterlijk in 2004 nemen we een beslissing over mobiel cameratoezicht. Op dit moment wordt, samen met TNO-FEL en de politie Haaglanden, onderzoek gedaan naar technische en beheeraspecten van mobiel cameratoezicht. Het politiekorps Haaglanden neemt dit jaar een centrale in gebruik waar alle toezichtscamera’s in de regio op monitoren worden bekeken.
Nieuw beleid Veiligheid
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Veiligheid
Integraal veiligheidsbeleid en veilige school Piketregeling geluidsmeten Opvang overlastgevende verslaafden
100 30 25
100
100
100
Totaal
155
100
100
100
Integraal veiligheidsbeleid en veilige school In de nota ‘Integraal Veiligheidsbeleid’ is het project de ‘Veilige school’ opgenomen voor een bedrag van € 17.000. Dit project is een lopend project, dat door de scholen voor voortgezet onderwijs als zinvol en noodzakelijk wordt ervaren.Tot en met 2003 vond dit project plaats op basis van een rijksbijdrage van € 45.000. De nu toegekende bijdrage vanuit het Integraal veiligheidsbeleid is onvoldoende om het project te laten voortbestaan. De rectoren van de scholen voor voortgezet onderwijs hebben aangedrongen op een verhoging van het budget. Zij zijn zelf ook bereid € 4.000 per school te investeren. Voor de voortzetting van integraal veiligheidsbeleid, dus inclusief het project Veilige school, wordt voorgesteld om structureel € 100.000 toe te kennen. Piketregeling geluidsmeten In 2003 heeft het college de nota Piket geluid vastgesteld. De in deze notitie beschreven werkwijze draagt in belangrijke mate bij aan de stelling uit het collegeprogramma, met betrekking tot de aanpak van overlastgevende horeca. Deze nieuwe werkwijze kost meer geld.Voor 2004 is incidenteel geld beschikbaar gesteld (€ 44.052) voor uitvoering van deze regeling, voor 2005 en verder is dit nog niet gebeurd en daarom wordt hierbij voorgesteld om € 30.000 beschikbaar te stellen. Uit de uitvoering van de regeling tussen 1/7/03 en heden blijkt dat de regeling een belangrijke bijdrage levert aan genoemde doelstelling.Voor muziekgeluid vanuit inrichtingen is de piketdienst naar aanleiding van geluidsklachten twintig maal uitgerukt en dit heeft geresulteerd in negen ernstige overtredingen en dwangsommen. Opvang overlastgevende verslaafden Het is zeer moeilijk om verslaafde veelplegers vrijwillig in de zorg te krijgen en te houden. Politie en Verslavingsreclassering geven aan dat een dwang- of drangtraject de enige weg is die (in een aantal gevallen) tot succes kan leiden. Daarbij is het wel van belang een onderscheid te maken tussen het puur van de straat houden van betrokkene (waardoor hij ook geen delicten kan plegen) en afkicken en vervolgens reïntegreren. Delft heeft bij de gemeente Den Haag aangegeven dat zij graag gebruik maakt van de celcapaciteit die Den Haag heeft in het kader van het SOV traject. Na de justitiële opvang is de gemeente verplicht het natraject te bekostigen. Een alternatief is dat gebruik wordt gemaakt van nieuwe ontwikkelingen bij Parnassia gericht op verslaafde veelplegers. Bezuinigingsvoorstellen Veiligheid
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Hulpverleningsregio Haaglanden
2
5
7
Totaal
2
5
7
Hulpverleningsregio Haaglanden Betreft een efficiencykorting van circa 1% op de jaarlijkse bijdrage voor de periode 2005-2007.
108 - Programmabegroting 2005 - 2008
Veiligheid
Programmabegroting 2005 - 2008 - 109
Stedelijke projecten
Stedelijke projecten
Stedelijke projecten
Spoorzone De verwachte besluitvorming op rijksniveau is uitgebleven, omdat het ministerie het voor Delft gereserveerde geld inmiddels voor onderhoud op het spoor bestemde. De discussie over het opnieuw beschikbaar stellen van rijksmiddelen via het Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport (MIT) mondde in december uit in een unaniem aangenomen Tweede Kamermotie, die uitzicht biedt op € 344 miljoen na 2010. Met voorfinanciering kan de nu opgelopen vertraging wellicht beperkt blijven tot 1 à 1,5 jaar. Inmiddels bereidden de regionale partners (provincie, stadsgewest, partners in de Zuidvleugel) samen met Delft een aanbesteding voor om de financiële haalbaarheid binnen het kader van de motie te toetsen.
Poptahof Door het bureau Palmboom Van der Bout is een stedenbouwkundig plan gemaakt, op basis van het masterplan. Er wordt een samenwerkingsovereenkomst gesloten met Delftwonen (of de fusiepartner Woonbron-Maasoevers). Betrokken partijen richten een grondexploitatie maatschappij op die een gezamenlijke grondexploitatie zal voeren en zorgdraagt voor de verwervingen, de productie en uitgifte van bouwrijpe grond en het woonrijp maken. Met Van der Vorm Vastgoed is een intentieovereenkomst gesloten om te onderzoeken onder welke voorwaarden het winkelcentrum geherstructureerd kan worden.
Harnaschpolder Per 1 januari 2004 is de grenswijziging een feit. Het bedrijvenschap Harnaschpolder (een samenwerking tussen Den Haag, Midden-Delfland en Delft) is op 1 januari 2004 opgericht. De grondexploitatie voor het bedrijventerrein kent een tekort van circa € 2.700.000, het Delftse aandeel (1/3) hierin komt ten laste van de reserve grondbedrijf. Voor het masterplan is een inspraakprocedure gevolgd. Het plan met de inspraakreacties is in april 2004 door de raad goedgekeurd. Het college heeft besloten de woningdifferentiatie aan te passen ten gunste van het aandeel sociale huur- en koopwoningen. Ondanks planverbeteringen, onder andere door verhoging van het aantal woningen tot 1300, ontstaat hierdoor een negatief saldo op de grondexploitatie van € 2.400.000. Dit geldt als inspanningsverplichting, waarbij als doel een financieel neutrale situatie gesteld is.Als dit niet mogelijk blijkt, door bijvoorbeeld marktomstandigheden, dan zal dit ten laste van de reserve grondbedrijf worden gebracht. Het voorontwerp bestemmingsplan wordt medio juli 2004 ter inzage gelegd. Na afronding van het vooroverleg zal het ontwerp bestemmingsplan, voorzien van een inspraaknota, aan de raadscommissie worden voorgelegd, waarna het ontwerp bestemmingsplan opnieuw ter visie wordt gelegd. Ook wordt in de tweede helft van 2004 een onteigeningsplan voorbereid, dat gelijktijdig met het ontwerp bestemmingsplan ter visie wordt gelegd. Het stedenbouwkundig plan wordt uitgewerkt tot een definitief ontwerp, dat als onderlegger voor de uitwerkingsplannen wordt gebruikt en tijdens de ontwikkeling van het gebied als toetsingskader zal worden gehanteerd. Het minnelijk overleg over verwerving van particuliere eigendommen wordt voortgezet.Van het plangebied is nu bijna 50 procent in eigendom van de gemeente. Een communicatieplan is opgesteld, waarin per planfase wordt aangegeven hoe bewoners en belanghebbenden bij het planproces worden betrokken.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 111
Reinier de Graaf Stedelijke projecten
De architectenselectie voor de nieuwbouw is afgerond. Momenteel wordt een (deels gezamenlijke) projectorganisatie opgezet. De haalbaarheid van een gebouwde parkeervoorziening wordt onderzocht.
Wat willen we bereiken? Hoofddoel Het doel van het programma Stedelijke Projecten is het stimuleren van duurzame stedelijke vernieuwing met als uitgangspunten • integrale planuitwerking • duurzame kwaliteit • participatie van betrokkenen en belanghebbenden • intensief ruimtegebruik én versterking van ‘rust en ruimte’.
Beleidskaders Het bestaande beleid is vastgelegd in een aantal beleidsnota’s. Hieronder vindt u een korte beschrijving van de in deze nota’s vastgelegde doelen.
MasterplanSpoorzone In oktober 2003 heeft de gemeenteraad een definitief Masterplan Spoorzone vastgesteld. Daarmee heeft de gemeenteraad als standpunt vastgelegd te willen komen tot een 2300 meter lange tunnel, volgens het oostelijke tracé, met een noordelijk gelegen stationslocatie (globaal ter hoogte van het huidige station), de opname van een parkgebied, ca. 1.500 woningen, ca. 50.000 m2 kantoorruimte, inclusief een nieuw stadskantoor, een compact knooppunt voor het openbaar vervoer en het terugbrengen van water in de Phoenixstraat. Het Masterplan is onderdeel van een pakket studies naar de bouw van een spoortunnel. Dit gehele pakket is nu beschikbaar en door bijna alle betrokken publieke partijen goedgekeurd. De directe gemeentelijke bijdrage “cash” aan de spoorzone bedraagt de in juni 2001 vastgelegde € 45 miljoen Deze wordt betaald uit de toekomstige extra OZB-inkomsten en andere inkomsten ten gevolge van de nieuwbouw. Daarnaast wordt de volledige grondwaardevermeerdering van de in te brengen gemeentelijke gronden als bijdrage ingebracht.
Masterplan Poptahof In 2003 is het masterplan Poptahof vastgesteld. Belangrijke kenmerken van dit masterplan zijn: • combinatie van voldoende betaalde huur- en koopwoningen; • toevoeging van woningen in de marktsector, deels voor specifieke doelgroepen zoals ouderen; • terugkeergarantie voor de huidige bewoners naar de buurt, maar niet naar dezelfde woning; • bij de duurzame aanpak staan de thema’s energie en water centraal; • versmalling Papsouwselaan en aansluiting Provinciale weg op de M. Nijhofflaan. In de programmabegroting 2004 is € 6.000.000 gereserveerd als bijdrage in het onrendabele deel van het masterplan. Delftwonen heeft voor ditzelfde doel € 15.000.000 gereserveerd; thans wordt bij de Europese Unie aanvullende subsidie voor het project aangevraagd.
Structuurvisie Harnaschpolder In hoofdzaak betreft het de transformatie van een kassengebied naar een woonwijk. Het woningbouwgebied omvat de deelplannen Lookwatering-West en Voordijkshoorn. Deze deelgebieden vormen de basis voor de bouw van circa 1.300 woningen, gevarieerd in type en bouwvorm. De woningdifferentiatie is globaal 75% laagbouw en 25% appartementen, waarvan in totaal 30% in de sociale sector. De volgende uitgangspunten zijn hierbij gehanteerd: • duurzame ontwikkeling in brede zin, programma, openbare ruimte, architectuur en gebruik; • handhaven van het bestaande lint; • waterrijke woonomgeving;
112 - Programmabegroting 2005 - 2008
•
Doelstellingen 2005 Voor de Spoorzone en de Poptahof zijn de doelstellingen vastgelegd in de bovenstaande beleidskaders. Voor de overige projecten zijn de volgende doelstellingen geformuleerd. Doelstellingen Harnaschpolder
• • •
In de deelgebieden in de Harnaschpolder die sinds 1 januari 2004 Delfts grondgebied zijn geworden, zullen ongeveer 1300 woningen worden gebouwd. 30% hiervan zal worden gerealiseerd in de sociale sector, gelijkelijk verdeeld over huur- en koopwoningen. Groen en water zijn belangrijke structurerende elementen bij de inrichting van het gebied. De gemeente streeft een actief grondbeleid na, waarbij wordt ingezet op verwerving van alle gronden in het plangebied. De gemeente geeft vervolgens onder marktconforme voorwaarden bouwrijpe kavels uit.
Doelstellingen Reinier de Graaf Gasthuis Het Reinier de Graaf Gasthuis wil in 2006 starten met nieuwbouw. Daarvoor is een grootschalige herschikking van gebouwen op het eigen terrein van het ziekenhuis nodig. Functies in het gebied zijn: • een ziekenhuis • (zorg)woningen • eerste lijnsgezondheidszorg • commerciële activiteiten voor het ziekenhuis en omringende woongebieden.
Wat gaan we er voor doen? Onderstaand beschrijven we wat we ondernemen om de hierboven genoemde beleidsprioriteiten te verwezenlijken. Dit zijn mijlpalen waaraan de voortgang kan worden afgemeten.
Activiteiten in 2005 en verder Activiteiten Spoorzone
• • • • • • • •
Het aanbesteden van het tunnelproject in nauwe samenwerking met regionale partners (provincie, stadsgewest, bestuurlijk platform Zuidvleugel) en volgens afspraken met het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Het samen met het bestemmingsplan in procedure brengen van de Milieu Effect Rapportage. Vaststelling van het bestemmingsplan door de raad. Uitwerking van het stedenbouwkundig plan en opstellen van een beeldkwaliteitsplan. Vastleggen van de financieringsconstructie van de infrastructuur en de vastgoedontwikkeling. Bepleiten van een loyale uitvoering van de motie Mastwijk door het departement van V&W, door verwerking van de gevraagde bedragen in de rijksbegroting. Bevorderen van een positief projectbesluit door de minister van V&W, ultimo 2004. Totstandkoming van realisatieovereenkomsten met de publieke en private partijen. Oprichting van een Gemeentelijke Ontwikkelingsmaatschappij.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 113
Stedelijke projecten
• • • • • • • •
gevarieerd aanbod van woonsferen met wisselnde dichtheden en relatief compact voor een ‘buitenwijk’; goede, veilige fietsverbindingen en goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer; groene, recreatieve schakel tussen Hof van Delftpark en het zogenaamde Scharnier; hoge ecologische kwaliteit van de oevers; differentiatie in architectuur; goede bereikbaarheid van voorzieningen; veilige woonomgeving; diversiteit van bewoners ( gezinssamenstelling, leeftijd en inkomen); de ontwikkeling zal doorlopen tot circa 2012.
Activiteiten Poptahof
Stedelijke projecten
• • •
Volledige uitwerking van fase 1 tot een haalbaar bouwplan. Vaststelling van bestemmingsplan Poptahof. Uitvoering van het beheerplan.
Activiteiten Harnaschpolder
• • • • • •
Vaststelling bestemmingsplan door de gemeenteraad, gevolgd door de goedkeuringsprocedure door de provincie. Bestuurlijk traject onteigeningsplan. Voorbereiding 1ste Uitwerkingsplan. Uitwerking en voorbereiding bouwrijpmaken. Aanleg van het eerste gedeelte van de hoofdinfrastructuur. Ontruiming en bouwrijp maken van de 1e fase van zowel de woningbouw als het bedrijfsterrein.
Activiteiten Reinier de Graaf
•
Vaststellen van het ontwikkelingsplan.
Wat mag het kosten? Investeringen in het programma Stedelijke projecten Het gemeentelijk investeringsprogramma is onderverdeeld naar grote projecten (waarvoor uit het algemene reservevermogen bedragen zijn gereserveerd), en de eenmalige uitbreidingsinvesteringen en de investeringen in bedrijfsmiddelen, die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. De grote projecten zijn: Grote projecten Stedelijke projecten
2005
2006
2007
2008
>2008
Bedragen x € 1.000
Bestaand investeringsplan Poptahof Spoorzone Harnaschpolder
1.300 Pm Pm
1.900 Pm Pm
1.200 Pm Pm
Pm Pm
1.000 Pm Pm
Totaal
1.300
1.900
1.200
Pm
1.000
Poptahof Voor de ontwikkeling van de Poptahof is in totaal € 6 miljoen gereserveerd, verdeeld. In de jaarschijf 2004 was reeds een bedrag van € 6 ton opgenomen.Voor de jaarschijven 2005/2007 wordt rekening gehouden met € 4,4 miljoen en na 2008 nog met € 1 miljoen. Spoorzone De directe gemeentelijke bijdrage “in cash” aan het spoorzoneproject bedraagt de in juni 2001 vastgestelde € 45 miljoen Deze wordt betaald uit de toekomstige extra OZB-inkomsten en andere inkomsten ten gevolge van de nieuwbouw. Daarnaast is vanuit het door de raad in 2000 vastgestelde EZH-budget resp. de ingestelde voorziening grondbedrijf nog een bedrag van ca € 9 miljoen beschikbaar. Dit is in eerste aanleg voor de eigen voorbereidingskosten bestemd. Het restant is beschikbaar voor de directe gemeentelijke bijdrage aan het project. Harnaschpolder De grondexploitaties voor het bedrijventerrein en het deel woningbouw zijn geopend.Voor beide onderdelen tezamen wordt rekening gehouden met een nadelig saldo van ca € 3,3 miljoen. Eventuele tekorten worden verrekend met de algemene reserve van het Grondbedrijf.
114 - Programmabegroting 2005 - 2008
Uitbreidingsinvesteringen investeringsbedragen 2004 2005 2006 2007
kapitaallasten 2004 2005 2006 2007 2008 Bedragen x € 1.000
Nieuwe investeringen 2005-2008 Reinier de Graaf
100
0
4
8
7
7
Totaal
100
0
4
8
7
7
Reinier de Graaf Gasthuis Ter voorbereiding op de nieuwbouw van het traject Reinier de Graaf Gasthuis is een investering nodig voor het maken van een Ontwikkelingsplan, onderzoek, projectorganisatie en leiding.
Begroting van baten en lasten Stedelijke projecten
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Baten Meerjarenbegroting 2004-2007 Totaal baten Lasten Meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005 - 2008 Investeringen cat I Verdeling productieve uren Loon- en prijscompensatie Totaal lasten Resultaat
29.491
27.174
27.975
27.975
29.491
27.174
27.975
27.975
29.501
27.184
27.985
27.983
4 0 3
8 0 3
7 0 3
7 0 3
29.508
27.195
27.995
27.993
-17
-21
-20
-19
-17
-21
-20
-19
Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Toelichting. In dit programma worden baten en lasten verantwoord van grote stedelijke projecten, zoals de Harnaschpolder en de Spoorzone.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 115
Stedelijke projecten
Stedelijke projecten
Bestuur en organisatie
Externe oriëntatie is het leidend principe voor de Delftse organisatie, zowel ambtelijk als bestuurlijk. De beschrijvingen in de overige programma’s geven daar blijk van.Voor de realisatie van de daar genoemde doelstellingen vervullen de raad, het college en de ambtelijke organisatie hun eigen rol: van kaderstellend, controlerend en vervolgens uitvoerend. Met de invoering van het duaal stelsel in 2002 zijn de verhoudingen tussen het college en de raad gewijzigd. De raad stelt kaders vast en controleert het college, dat bestuurt binnen deze kaders. College en raad zijn nog steeds bezig om binnen de nieuwe verhoudingen een optimale vorm te vinden voor het (ver)delen van de verschillende verantwoordelijkheden. Delft staat hierin niet alleen, overal in het land is deze zoektocht gaande. De toenmalig verantwoordelijk minister voor de invoering van het duaal stelsel voor gemeenten en provincies heeft indertijd al voorzien dat het ontwikkelings- en invoeringsproces meerjarig van aard zal zijn: de landelijke evaluatie vindt plaats in 2006. De gemeenteraad heeft een werkgroep bestuurlijke vernieuwing ingesteld die zich bezighoudt met de kaderstellende en controlerende taken van de raad en daarnaast ook met het betrekken van de burger bij het bestuur. Op dit moment is de kwestie van de gekozen burgemeester volop in discussie. Naar verwachting zal in de loop van dit jaar meer duidelijkheid komen of en zo ja, in welke vorm de gekozen burgemeester zijn intree zal doen in gemeenteland. In het kader van de bezuinigingen wordt onder andere gekeken naar de efficiency van het ambtelijk apparaat. Maar ook los hiervan is er voortdurende aandacht voor een efficiënte bedrijfsvoering. Zo wordt in delen van de organisatie met het benchmarking-instrument kritisch gekeken naar de prestaties in relatie tot de inzet van middelen. Ook de inhuur van extern personeel wordt voortdurend kritisch beoordeeld en gevolgd.
Wat willen we bereiken? Hoofddoel Het doel van het programma Bestuur en organisatie is drieledig: • Een democratisch bestuur, dat effectief, doelmatig, transparant en betrouwbaar is. • Betrokkenheid van de burger bij de gemeentelijke beleidsvoorbereiding. • Een effectief en doelmatig werkende organisatie voor de burger.
Beleidskaders Het bestaande beleid is vastgelegd in een aantal beleidsnota’s. Hieronder vindt u een korte beschrijving van de in deze nota’s vastgelegde doelen. Collegeprogramma 2002-2006 Delft als een stad waar het prettig is om te wonen, met bewoners die betrokken zijn bij hun buurt en hun buren. Een stad die sociaal en economisch gezond is. En een stad die investeert in haar toekomst. Dat zijn de doelen die ons college zich stelt voor deze periode. Doelen die we willen bereiken met bewoners en partners in de stad, met de gemeenteraad en met een gemeentelijke organisatie die stevig inzet op dienstverlening.
NEON (organisatiemodel) De missie/visie van de Gemeente Delft: Delft is een extern georiënteerde, flexibele organisatie die daardoor gekende kwaliteit aan burgers en bedrijven levert. Zij treedt de organisatie tegemoet als één organisatie en doet dat door competente medewerkers die samenwerken met anderen.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 117
Bestuur en organisatie
Bestuur en organisatie
Doelstellingen 2005 Bestuur en organisatie
• •
Een verdere verbetering van de efficiency van het ambtelijke apparaat. Het realiseren binnen het programma van een bezuiniging van € 965.000.
Wat gaan we er voor doen? Onderstaand beschrijven we wat we ondernemen om de hierboven genoemde beleidsprioriteiten te verwezenlijken. Dit zijn mijlpalen waaraan de voortgang kan worden afgemeten. Een verbetering van de efficiency van het ambtelijk apparaat, resulterend in een bezuiniging van € 1.100.000. De basis hiervoor ligt in een door de organisatie te realiseren opdracht voor een efficiëntere taakuitvoering. Daarbij komen ook zaken aan de orde als het vergroten van de productiviteit, een verdere beperking inhuur derden, en een lager ziekteverzuim. Daarnaast wordt ook binnen de automatisering een aantal efficiencymaatregelen genomen. Een overdracht van taken, die een bezuiniging van € 1.500.000 moet opleveren. In de komende periode zal de gemeente kritisch bezien of ze op een aantal taakvelden nog de verantwoordelijkheid wil dragen om deze taken zelf uit te voeren dan wel dat of er mogelijkheden zijn voor overdracht van taken aan andere organisaties. Dit onderzoek vindt in 2004/2005 plaats. De nadere concretisering wordt in de Programmabegroting 2006-2009 bij de desbetreffende programma’s ondergebracht. Een verlaging van de gemeentelijke bijdrage aan het stadsgewest Haaglanden van netto € 15.000. Bij de programmabegroting 2004-2007 heeft de gemeenteraad aangegeven de discussie over de hoogte van de gemeentelijke bijdrage aan Haaglanden te willen openen. De inzet is dat Haaglanden gaat bijdragen aan de rijksbezuinigingen, die op de gemeenten zijn afgewenteld. De aangeven bezuiniging betreft voor 2005-2007 circa 1% korting per jaar.
Wat mag het kosten? Investeringen in het programma Bestuur en organisatie Hieronder volgt een beknopte toelichting op de investeringen die in dit programma aan de orde zullen komen. De investeringen zijn reguliere investeringen die worden gefinancierd uit de ruimte voor kapitaallasten in de lopende meerjarenbegroting. Investeringen categorie 1
Bestuur en organisatie
investeringsbedragen 2004 2005 2006 2007
kapitaallasten 2004 2005 2006 2007 2008 Bedragen x € 1.000
Bestaand investeringsplan Restant mjb 98-0 Conversie persoons inf.syst GBA
95
12
24
23
22
21
Totaal
95
12
24
23
22
21
Conversie persoonsinformatiesysteem Afdeling Burgerzaken wordt momenteel ondersteund door de geautomatiseerde toepassing GBA370 via het computerservicebureau CIOB. Deze software is verouderd. Inmiddels is bij CIOB een nieuwe applicatie ontwikkeld (PIV4U) die beantwoord aan de gestelde eisen. In de begroting is wel rekening gehouden met de kosten van vervanging en gegevensverwerking, maar voor de conversie is een aanvullend bedrag benodigd.
118 - Programmabegroting 2005 - 2008
Begroting van baten en lasten 2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Baten Meerjarenbegroting 2004-2007
152
152
152
152
Totaal baten
152
152
152
152
7.224
7.289
7.294
7.255
185 23 -992 -13 33
95 23 -2.147 -13 34
95 23 -2.652 -13 34
95 23 -2.657 -13 34
6.461
5.281
4.781
4.738
-6.309
-5.130
-4.629
-4.586
-6.309
-5.130
-4.629
-4.586
Lasten Meerjarenbegroting 2004-2007 Mutaties begroting 2005-2008 Tegenvallers Technische correcties Invulling bezuinigingstaakstelling Verdeling productieve uren Loon- en prijscompensatie Totaal lasten Resultaat Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Resultaat na bestemming
Toelichting. Dit betreft de kosten van bestuursorganen, alsmede van GMT, centrale staf en rekenkamer. Daarnaast worden hier kosten verantwoord in het kader van representatie en van internationaal beleid. De mutaties, die voortvloeien uit voorstellen in deze Programmabegroting, worden hieronder per categorie toegelicht: • Tegenvallers, technische correcties • Invulling bezuinigingstaakstelling. Tegenvallers Bestuur en organisatie
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Hogere kosten Griffie Rechtsbeschermingsbedrijf Totaal
95 90
95
95
95
185
95
95
95
Hogere kosten Griffie Totaal is er een tegenvaller van circa € 95.000 structureel. Deze wordt veroorzaakt doordat • een vergoeding voor het RIS aan raadsleden ten onrechte niet In de begroting van de salariskosten voor raadsleden is meegenomen. (€ 33.000); • de kosten van stenografische verslaglegging als gevolg van de vergadertijd en de uitkomst van de laatste jaarrekeningen tot structureel hogere lasten leiden (€ 12.000); • in de begroting de vergaderkosten (personeelskosten, catering en dergelijke) bij raads- en commissievergaderingen tot nu toe niet werden begroot (op rekeningbasis € 50.000). Rechtsbeschermingsbedrijf Besloten is om voor 2005 eenmalig een bedrag van € 90.000 beschikbaar te stellen voor het wegwerken van de achterstand in de afhandeling van beroep en bezwaarschriften.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 119
Bestuur en organisatie
Bestuur en organisatie
Technische correcties
Bestuur en organisatie
Bestuur en organisatie
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
ICT onderzoek en statistiek
23
23
23
23
Totaal
23
23
23
23
ICT onderzoek en statistiek Bij de opbouw van de primaire begroting in 2002 is van het werkbudget Onderzoek en Statistiek € 20.321 ingeleverd door het vakteam ICT ten behoeve van het ophogen van de formatie. Het werkbudget is wel verlaagd, maar de ophoging heeft abusievelijk niet plaatsgevonden. Bezuinigingsvoorstellen Bestuur en organisatie De bezuinigingsoperatie heeft voor een substantieel deel betrekking op het Programma Bestuur en Organisatie. Dit blijkt uit onderstaande tabel: Bestuur en organisatie
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Vooronderzoek: Efficiency Overdracht van taken Lagere bijdrage aan Stadsgewest Haaglanden Aanvullende taakstelling: Efficiency (ICT) Totaal
700 250
1.100 1.000 5
1.100 1.500 10
1.100 1.500 15
40
40
40
40
990
2.145
2.650
2.655
Efficiency De basis hiervoor is gelegen in een door de organisatie te realiseren opdracht voor een efficiëntere taakuitvoering, waarbij ook zaken aan de orde komen als vergroten productiviteit, een verdere beperking inhuur derden en een lager ziekteverzuim. Daarnaast wordt een aantal efficiencymaatregelen genomen met betrekking tot automatiseringsfaciliteiten van de organisatie. Bij de aanvullende taakstelling wordt hiervoor een extra bedrag ad € 40.000 ingeboekt. Overdracht van taken In de komende periode zal door de gemeente voor een aantal taakvelden weer eens kritisch worden bezien of de gemeente nog de verantwoordelijkheid wil dragen om deze taken zelf uit te voeren dan wel dat of er mogelijkheden zijn voor overdracht van taken aan andere organisaties. Dit onderzoek zal in 2004 plaatsvinden, de nadere concretisering zal in de Programmabegroting 2006-2009 bij de desbetreffende programma’s ondergebracht worden. Verlaging gemeentelijke bijdrage aan stadsgewest Haaglanden Bij de programmabegroting 2004-2007 heeft de gemeenteraad aangegeven de discussie over de hoogte van de gemeentelijke bijdrage aan Haaglanden te willen openen. De inzet is dat Haaglanden gaat bijdragen aan de rijksbezuinigingen, die op de gemeenten zijn afgewenteld. De bijdrage van Delft aan Haaglanden bedraagt € 435.000.We denken aan een taakstellende bezuiniging van € 15.000.
120 - Programmabegroting 2005 - 2008
Bestuur en organisatie
Programmabegroting 2005 - 2008 - 121
Financieel meerjarenbeeld 122 - Programmabegroting 2005 - 2008
Financieel meerjarenbeeld
Financieel meerjarenbeleid
Programmabegroting 2005 - 2008 - 123
Financieel meerjarenbeeld
Het financieel meerjarenbeeld
Deze omvangrijke bezuiniging leek voldoende antwoord te zijn op de rijksbezuinigingen. Echter vanuit de voorjaarsnota van het rijk (met een totaal bezuinigingspakket van € 3 miljard) komt er een nieuwe financiële strop aan. De krimp in de rijksuitgaven vertaalt zich in een verlaging van het gemeentefonds. Na de eind 2004 opgelegde bezuiniging van € 250 miljoen gaat het nu dubbel zo hard, de junicirculaire laat een aanvullende bezuiniging van € 475 miljoen zien. In een half jaar tijd € 725 miljoen oftewel circa € 5 miljoen voor Delft. Daarnaast voert het rijk ook bezuinigingsmaatregelen door op andere terreinen, zo wordt bijvoorbeeld het Delftse MISV-2 programma getroffen door een bezuiniging van ruim 20%, een teruggang met circa € 3 miljoen op een totaal ‘normaal’ te achten budget van € 15 miljoen. Deze ontwikkeling geeft een zorgwekkend beeld. Dit vraagt een herbezinning op de financiële kaders van de afzonderlijke beleidsvelden. In deze programmabegroting treft u daartoe een eerste aanzet aan. Het resultaat van de financiële doorrekeningen laat zien dat in de periode 2005 t/m 2007 en 2006 ten gevolge van deze rijksbezuinigingen tekortsaldi in het meerjarenbeeld ontstaan.Voor een sluitende meerjarenbegroting is een aanvullende bezuinigingsoperatie noodzakelijk van structureel € 3 miljoen, waarvan € 1 miljoen voor 2005 en ingaande 2006 het volledige structurele bedrag van € 3 miljoen. In het financieel meerjarenbeeld komen achtereenvolgens aan de orde: De hoofdlijn van het financieel meerjarenbeeld Algemene dekkingsmiddelen Het gemeentefonds en specifieke rijksuitkeringen Overige wijzigingen op de begroting Nieuw beleid Investeringen Het bezuinigingsprogramma 2004-2008
• • • • • • •
Programmabegroting 2005 - 2008 - 125
Financieel meerjarenbeeld
Het financieel meerjarenperspectief is verder verslechterd. De economische recessie leidt tot rijksbezuinigingen die deels op de gemeentefinanciën worden afgewenteld. Zo werden de gemeentes eind vorig jaar (nadat de begrotingen voor het nieuwe jaar in de regel al opgesteld waren) geconfronteerd met een forse rijksbezuiniging op het gemeentefonds. Het gemeentefonds werd ten opzichte van de meerjarige cijfers van de junicirculaire aangeslagen voor € 250 miljoen.Voor Delft betekende dit de start van een bezuinigingsoperatie van € 4 miljoen.
Hoofdlijn meerjarenbeeld 126 - Programmabegroting 2005 - 2008
De hoofdlijn van het financieel meerjarenbeeld
Ontwikkeling financieel meerjarenbeeld 2004-2008
2005
2006
2007
2008
-22
-22
-22
-22
-921 768 -29
-915 -1.109 - 159
-662 -40 -83 1.000
-452 -40 -83 3.000
-913 -609 -109 -500 -493 -40 -83 3.000
-913 -109 -109 -1.000 -493 -40 -83 3.000
Totaal saldo mutaties financieel meerjarenbeeld
33
242
253
253
Meerjarig begrotingssaldo
11
220
231
231
Bedragen x € 1.000
Tabel: Financieel Meerjarenbeeld 2005-2008
Zoals blijkt uit deze tabel is het gepresenteerde meerjarenbeeld meerjarig sluitend. Hierbij dient wel aangetekend te worden dat in dit meerjarenperspectief rekening gehouden wordt met een bezuinigingstaakstelling van € 7 miljoen, gefaseerd te realiseren in de periode 2004-2008. Deze bezuinigingstaakstelling bestaat uit de lopende bezuinigingsopdracht voor de periode 2004-2007 ad € 4 miljoen, aan te vullen met een extra bezuinigingspakket van structureel € 3 miljoen. Dit wordt verder toegelicht in het hoofdstuk ‘Het Bezuinigingsprogramma 2004-2008’.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 127
Hoofdlijn meerjarenbeeld
Beginsaldo Programmabegroting 2005 - 2008 (1e ATW) Mutaties financieel meerjarenbeeld Loon- en prijscompensatie Mutaties algemene dekkingsmiddelen Per saldo nieuw beleid t.l.v. begroting Vrijmaken budgetruimte nieuw beleid Mee- en tegenvallers bestaand beleid Areaaluitbreidingen Technische correcties Aanvullende bezuinigingstaakstelling 2005-2008
Algemene dekkingsmiddelen
De raming voor de algemene dekkingsmiddelen in de programmabegroting 2005-2008 is als volgt opgebouwd.
Algemene dekkingsmiddelen
Algemene dekkingsmiddelen
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Lokale heffingen (OZB) Gemeentefonds (Algemene uitkering) Dividenden Saldo rentebaten en rentelasten Overige algemene dekkingsmiddelen Toevoegingen aan reserves Totaal Algemene dekkingsmiddelen
17.585 79.164 1.049 11.340 -829 -3.793
17.709 79.703 1.049 8.310 161 -3.788
17.737 80.136 1.049 7.970 -1.050 -3.813
17.737 80.636 1.049 7.970 -2.070 -3.813
104.515
103.144
102.029
101.509
De belangrijke mutaties met doorwerking naar het financieel meerjarenbeeld zijn: Mutaties Algemene dekkingsmiddelen
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Mutaties bij deze begroting: Lokale heffingen (OZB) 164 Daling Gemeentefonds (Algemene uitkering) - 1.796 Reële groei gemeentefonds (cumulatief) Rentebijschrijving reserves op algemene dienst 2.400 Totaal opgenomen in tabel Financieel Meerjaren Beeld
768
164 - 1.773 500
164 - 1.773 1.000
164 - 1.773 1.500
-1.109
-609
-109
Toelichting op de raming van de Algemene dekkingsmiddelen: Lokale heffingen In de tabel ‘Algemene dekkingsmiddelen 2005-2008’ zijn de geraamde opbrengsten meegenomen uit lokale heffingen, met name bestaande uit OZB en toeristenbelasting, onder aftrek van uitvoeringskosten en kwijtschelding. Overigens zijn de netto geraamde inkomsten uit de OZB vermeld in de paragraaf over de lokale heffingen. In de inkomsten die uit lokale heffingen worden verkregen is rekening gehouden met een tariefstijging voor 2005 van 0,8 %. Gemeentefonds De algemene uitkering Gemeentefonds is verlaagd naar aanleiding van recente bezuinigingsmaatregelen van het Rijk. Dit wordt in het vervolg van dit hoofdstuk nog uitvoerig toegelicht. Dividenden De geraamde dividenden hebben betrekking op het aandelenbezit van de gemeente Delft in met name de nutssector (zie ook de paragraaf verbonden partijen). Saldo rentebaten en rentelasten Dit saldo bestaat uit het renteresultaat op reserves en voorzieningen en het finan-cieringsresultaat. Omdat voor 2005 sprake is van een lage inflatie wordt er in dat jaar geen rente toegeschreven aan de reserves. Deze rente komt dan dus ten gunste van de gemeentelijke exploitatie. Per saldo betekent dit een voordeel van € 2.4 miljoen. In deze berekening is ook het effect verdisconteerd van de verlaging van de renteomslag van 6,0% naar 5,5%.
128 - Programmabegroting 2005 - 2008
Overige algemene dekkingsmiddelen Deze regel bestaat hoofdzakelijk uit een aantal stelposten, zowel aan de kant van de baten als bij de lasten. De lasten betreffen onder andere de stelpost kapitaallasten, de stelpost nominale ontwikkelingen en de stelpost onvoorzien. Deze stelposten dienen ter dekking van nog te verwachten uitgaven op de verschillende programma’s, die in dit stadium nog niet zijn geconcretiseerd. Het nog te realiseren deel van de bezuinigingstaakstelling is als batenstelpost opgenomen.
Bijdrage aan het bezuinigingsprogramma 2004-2007 Ook vanuit de algemene dekkingsmiddelen wordt een bijdrage gegeven aan de te realiseren bezuinigingen. Het aandeel van de Algemene Dekkingsmiddelen aan het bezuinigingsprogramma 2004-2007 blijkt uit onderstaande tabel: Algemene middelen
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Vooronderzoek: Rente verzilverd kapitaal Lagere bijdragen aan fondsen Incidenteel treasuryresultaat Aanvullend: Lagere storting reserve DK Totaal
890 100 300
700 100
500 100
500 100
15
15
15
15
1.305
815
615
615
Rente verzilverd kapitaal De aandelen EZH (‘bakstenen’) hebben eind 2004 € 18 miljoen meer opgebracht dan in de programmabegroting 2004-2007 nog geraamd was.Als resultaat van het vooronderzoek bezuinigingen is voor 2004 € 890.000 als opbrengst geraamd.Voor de jaren daaropvolgend vindt slechts een gedeeltelijke besteding van dit extra vermogen plaats. Lagere bijdragen aan fondsen De jaarlijkse dividenden van de deelnemingen in onder meer Eneco en WBE (zie paragraaf verbonden partijen) worden nu gestort in de reserve nutswinsten met een jaarlijkse voeding ad € 750.000 ten behoeve van reserve Delft Kennisstad, Milieu Technologiefonds, stadspromotie en het Energiefonds. Deze storting wordt met € 1 ton verlaagd, met een overeenkomstig lagere bijdrage aan de genoemde subcircuits.Ten behoeve van de aanvullende bezuinigingstaakstelling wordt er een extra bedrag (€ 15.000) bezuinigd op de storting in de reserve Delft Kennisstad. Incidenteel treasuryresultaat Door gebruikmaking van het lage renteniveau wordt – incidenteel – voorzien in een extra voordelig treasuryresultaat.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 129
Algemene dekkingsmiddelen
Toevoeging aan reserves In de sfeer van de algemene dekkingsmiddelen is eveneens sprake van stortingen in enkele reserves. De belangrijkste daarvan zijn de storting in de reserve Nutswinsten (circa € 6 ton), en de reserve Toerisme (circa € 4 ton).Voorts zijn hier stortingen verantwoord in enkele voorzieningen, zoals voor de gemeentelijke huisvesting, het basispakket ICT, prépensioenuitkeringen en het wachtgeldfonds. Het gezamenlijke bedrag van deze stortingen bedraagt circa € 1,4 miljoen.
Het Gemeentefonds en specifieke rijksuitkeringen
De medio juni ontvangen junicirculaire laat een aanvullende bezuiniging van € 475 miljoen op de gemeentes zien. Doorrekening van deze junicirculaire maakt het structurele nadeel voor Delft pijnlijk duidelijk. Ook de specifieke uitkeringen worden door de rijksbezuinigingen getroffen, met name heeft dit betrekking op de beleidsvelden stedelijke vernieuwing en sociale zorg.
Gemeentefonds
Het accres op het Gemeentefonds Sinds de begroting 2004 heeft het Gemeentefonds een aantal aderlatingen ondergaan. Chronologisch zijn de volgende ontwikkelingen te noemen: • de daling van het Gemeentefonds, zoals te zien in de september- en de novembercirculaire (eind 2003) • de prognose van de bezuiniging op het Gemeentefonds zoals verwerkt in de eind 2003 uitgebrachte startnotitie bezuinigingen • de nieuwe bezuinigingen op basis van de voorjaarsnota van het rijk zoals deze zich nu vertalen in de junicirculaire 2004. Bij de september-/novembercirculaire 2003 is (naast een aantal overige effecten) rekening gehouden met een structureel nadeel in de accresontwikkeling van € 615.000. In de startnotitie bezuinigingen is dit structureel nadeel op het Gemeentefonds verhoogd met € 450.000. Beide bedragen zijn opgenomen in de berekening van de bezuinigingstaakstelling 2004-2007. Daarnaast werd er ook rekening mee gehouden, dat er € 620.000 aan het Gemeentefonds toegevoegd zou worden in verband met de beëindiging van de voorfinanciering aan Den Haag. Per saldo een toename van € 170.000. De recente bezuinigingen van het rijk laten ten opzichte van de september- en de novembercirculaire 2003 een daling van de algemene uitkering zien van € 2.241.500, waarin het effect van de startnotitie bezuinigingenbeëindiging van de voorfinanciering aan Den Haag inbegrepen is, bruto is de bezuiniging dus € 170.000 hoger: per saldo € 2.450.000. Bij een structurele doorwerking van een behoedzaamheidsreserve van 50% is dat te corrigeren met circa € 250.000. Daarnaast is de stelpost nominale ontwikkelingen van circa € 200.000 nog beschikbaar. In meerjarig perspectief wordt naar huidig inzicht de ontwikkeling verwacht, dat de Algemene Uitkering in reële termen stijgt met 1 tot 1,5% per jaar, maar wel met het voorbehoud dat nadere besluitvorming over de rijksbegroting bij de Miljoenennota dit beeld nog kan veranderen. 1% reële stijging per jaar zou uitkomen op € 800.000 per jaar. Het reële accres is voor Delft de dekkingsbron voor de ruimte nieuw beleid en areaaluitbreidingen. Gelet op dit gegeven zou er rekening mee gehouden kunnen worden dat in de begroting opgenomen structurele ruimte voor nieuw beleid in 2006-2008 gecompenseerd wordt: € 5 ton in 2006, 2007 en 2008, cumulatief dus € 1,5 miljoen. Uitkering Gemeentefonds
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Verlaging Algemene Uitkering Startnotitie bezuinigingen voor 2005 Correctie Behoedzaamheidsreserve Inzet stelpost nominale ontwikkelingen
2.250 170 -450 -174
2.250 170 -450 -197
2.250 170 -450 -197
2.250 170 -450 -197
Daling per saldo:
1.796
1.773
1.773
1.773
-500
-1.000
-1.500
Reële groei
130 - Programmabegroting 2005 - 2008
De doorwerking van de regeringsplannen naar de miljoenennota respectievelijk de komende septembercirculaire voor het Gemeentefonds zal weer actueel zicht (plus dan wel min) bieden op het meerjarenperspectief van het Gemeentefonds.
De behoedzaamheidsreserve Het Rijk houdt jaarlijks bij de verstrekking van de voorschotten voor het Gemeentefonds zo’n € 200 miljoen in. Dit bedrag dient als bufferfonds (de behoedzaamheidsreserve) om te voorkomen dat gemeenten dit bedrag al structureel inzetten, terwijl men dit na afloop van een jaar als gevolg van onderuitputting bij het Rijk mogelijk weer terug zou moeten betalen. In de meerjarenbegroting 2005-2008 wordt de behoedzaamheidsreserve voor de helft geraamd: € 675.000.
Fonds Werk en Inkomen (FWI) Met de komst van het objectieve verdeelmodel ingaande 2004 heeft het Rijk toegezegd te onderzoeken op welke wijze het model verbeterd kan worden om (onverklaarbare) herverdeeleffecten te voorkomen. Recent is een aantal onderzoeken afgerond en op deze basis stelt de Staatssecretaris een aantal aanpassingen voor.Volgens het Rijk wordt met een budget bestaand uit 73% objectief verdeelmodel en 27% historisch het meest gunstige herverdeeleffect bereikt. Binnen dit model wordt tevens een aantal verdeelmaatstaven aangepast wat wel eens zeer nadelig voor Delft zou kunnen uitpakken. Overleg met het ministerie en acties richting de Tweede Kamer lijken effect te sorteren. In de commissiebehandeling van de Tweede Kamer werd er terecht veel kritiek op het verdeelmodel 2005 geuit. Opvallend is, dat de gemeenten die zich in het RPA Haaglanden zo ingezet hebben voor reïntegratie, er in de herverdeling naar het nieuwe model voor 2005 er zo slecht vanaf komen. En ook onze eigen Delftse inspanningen op dit vlak (ook aan te tonen aan de hand van de benchmarkresultaten) verhouden zich slecht met een negatief herverdeeleffect. Uiteraard zullen we de nodige stappen blijven ondernemen om inrichting en werking van het objectief verdeelmodel in de komende jaren te beïnvloeden.Al met al blijft het (objectief) verdeelmodel vooralsnog een risicodossier.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 131
Gemeentefonds
In de lopende bezuinigingsperiode is logischerwijs niet te verwachten dat de ministeries onderuitputting zullen hebben. In de afgelopen jaren was het ook praktijk dat de behoedzaamheidsreserve volledig tot uitkering kwam, zij het met uitzondering van 2003, toen slechts 4% van de behoedzaamheidsreserve werd uitgekeerd. De provincie Zuid-Holland gaat als vuistregel uit van maximaal 50%. Deze vuistregel is dus nu ook voor deze Programmabegroting gehanteerd.
Begroting overig 132 - Programmabegroting 2005 - 2008
Overige wijzigingen op de begroting
Behalve door mutaties op onder meer het Gemeentefonds of in het rentehoofdstuk ondergaat de begroting ook wijzigingen door:
• •
De totaalbedragen voor elk van deze categorieën zijn verwerkt in de tabel van het financieel meerjarenbeeld. De afzonderlijke mutaties zijn ook hier per programma beschreven in de betreffende hoofdstukken. Afzonderlijke vermelding verdienen de bedragen voor loon- en prijscompensatie die in deze begroting zijn verwerkt. Op basis van de prognoses van het CPB is voor de ontwikkeling van lonen en salarissen een compensatie van 1,5 % meegenomen. Hierin is niet alleen rekening gehouden met een stijging van de CAO-lonen, maar ook van de werkgeverspremies (met name de pensioenpremies).Voor de prijsontwikkeling is rekening gehouden met – 0,8% inflatie.Voor de reserves en voorzieningen is de bijschrijving van rente (op basis van de inflatiecorrectie) op 0% gehouden. De stijging van subsidies en tarieven is een gewogen gemiddelde van de loon- en prijscompensatie en komt daarmee uit op 0,8 %. Op basis van deze percentages stijgen de uitgavenbudgetten per saldo met circa € 0,9 miljoen2. Normaliter worden deze reële kostenstijgingen gedekt vanuit de stijging van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds en de tariefstijging OZB (€ 164.000). Echter, zoals aangegeven bij de toelichting op de Algemene Uitkering daalt de Algemene Uitkering aanzienlijk. Het niet gedekte deel wordt daardoor onderdeel van het begrotingstekort, waarvoor via het bezuinigingsprogramma structurele dekking gezocht wordt.
2
In deze bedragen zijn de uitgavebudgetten van m.n. het parkeerbedrijf, de riolering en de reiniging nog buiten beschouwing gebleven, omdat deze worden gedekt uit afzonderlijke tarieven. Uiteindelijk wordt het exploitatiesaldo daarvan verrekend met een afzonderlijke egalisatiereserve.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 133
Begroting overig
• • •
Mee- en tegenvallers op de uitvoering van het bestaande beleid Areaaluitbreidingen, waaronder ook is verstaan de extra kosten van nieuwe voorzieningen op het bestaande grondgebied van onze gemeente Technische correcties op de bestaande begroting Nieuw beleid Investeringen (exclusief de grote projecten).
Nieuw beleid 134 - Programmabegroting 2005 - 2008
Nieuw beleid
In het Collegeprogramma 2002-2006 zijn de financiële kaders neergelegd waarbinnen we onze beleidsvoornemens hebben uitgewerkt. Dit komt erop neer dat jaarlijks een bedrag beschikbaar is van € 0,5 miljoen voor structureel nieuw beleid en eveneens € 0,5 miljoen voor incidenteel nieuw beleid.Voor deze programmabegroting hebben wij derhalve zowel in 2007 als in 2008 € 0,5 miljoen aan nieuwe budgetruimte toegevoegd.
Uitgaven voor nieuw beleid Invulling ruimte voor nieuw beleid
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Ruimte incidenteel nieuw beleid jaarschijf 2005 Voorstellen incidenteel nieuw beleid jaarschijf 2005 Verschil Ruimte structureel nieuw beleid jaarschijf 2005 Verhoging ruimte structureel nieuwbeleid in 2007 en 2008 Voorstellen structureel nieuw beleid jaarschijf 2005
500
0
0
0
-470
-50
0
0
30
-50
0
0
494
494
494
494
-500
-1.000
-553
-603
-603
-603
Verschil
- 59
-109
-609
-1.109
Per saldo ten laste van meerjarenbeeld
-29
-159
-609
-1.109
De voorstellen nieuw beleid die in deze begroting zijn verwerkt, zijn toegewezen aan de programma’s en in de betreffende hoofdstukken afzonderlijk toegelicht. Een totaaloverzicht van de voorstellen nieuw beleid treft u aan in bijgevoegde samenvattende overzichten.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 135
Nieuw beleid
In onderstaande tabel is aangegeven welke bedragen in de lopende begroting voor nieuw beleid waren gereserveerd en welk deel daarvan in deze voorliggende Programmabegroting 2005-2008 is ingevuld.
Investeringen 136 - Programmabegroting 2005 - 2008
Investeringen
In aanvulling hierop kan ook de reguliere investeringsruimte via stelposten kapitaallasten (voor onderwijs, voor categorie 1-3 investeringen) dekkingsruimte bieden. De toelichting op de afzonderlijke investeringen voor 2005-2008 is opgenomen in de desbetreffende programma’s. De investeringen vanaf 2007 hebben daarbij een indicatief karakter. In vergelijking met de vorige programmabegroting heeft de omvang van het reservevermogen zich positief ontwikkeld. Zo is het restantbedrag van de EZH-aandelen ad € 18 miljoen ter beschikking gekomen, waarvan overigens (zie het hoofdstuk van de bezuinigingsoperatie) een gedeelte wordt ‘vastgezet’ waardoor de rente ten gunste komt van de exploitatiebegroting. Daarnaast is de derde tranche van de zogenaamde bouwfondsgelden ad € 3,6 miljoen ontvangen (in verband met verkoop van de aandelen in 2000) vrij, en is er door de getemporiseerde besteding van restantkredieten EZH weer een rentebuffer in 2003 opgebouwd van € 0,8 miljoen. In aanvulling hierop resteert er nog een bedrag aan TZH-aandelen van € 0,6 miljoen, dat niet meer nodig blijkt te zijn voor de bij de begroting 2004 afgesproken omzettingsoperatie van routinematige investeringen in de openbare ruimte naar jaarlijkse onderhoudsbudgetten. Daarnaast is sprake van een aantal tegenvallers van in totaal circa € 7,5 miljoen: dit betreft de brandweer, de beschikbare middelen voor ISV-2 (minus € 3,1 miljoen) en een lichte afname van het af te romen bedrag uit de algemene reserve van het grondbedrijf. Het investeringsplan voor 2005 en 2006 is gebaseerd op basis van het huidige inzicht in het beschikbare reservevermogen.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 137
Investeringen
In het kader van deze programmabegroting is het investeringsprogramma voor grote projecten herijkt. Bij dit soort investeringen is in de regel aanvullende financiering benodigd in de vorm van dekkingsbronnen als: • De Algemene Reserve van het grondbedrijf • De reserve nutswinsten • Het extra vermogen dat de gemeente heeft opgebouwd bij verkoop van aandelen in de nutssector • De via de provincie te verkrijgen gelden MR-ISV voor de periode 2005-2009.
Het bezuinigingsprogramma 2005-2008 Bezuinigingsoperatie 2004-2007 De bezuinigingstaakstelling van € 4 miljoen is ingevuld op basis van het in het voorjaar verrichte vooronderzoek bezuinigingen. Deze resultaten zijn in februari besproken in de gemeenteraad. De gemeenteraad is akkoord gegaan met de voor 2004 voorgestelde bezuinigingen ten bedrage van € 1,5 miljoen als een eerste fase in de te realiseren bezuinigingstaakstelling.
Bezuinigingsprogramma
Volgens afspraak met de gemeenteraad is het gehele bezuinigingsprogramma van het Vooronderzoek Bezuinigingen opgenomen in de basisdocumenten Programmabegroting 2005-2008.Via de commissies extern en de vakcommissies is er vervolgens gelegenheid geweest om te reageren op de bezuinigingsplannen. De voor 2005-2008 voorgenomen bezuinigingsmaatregelen zijn thans voor de formele besluitvorming opgenomen in deze Programmabegroting. In dit bezuinigingsprogramma zijn (op basis van de in de raad gevoerde discussie over scenario’s) maatregelen opgenomen in de sfeer van: Bezuinigingsprogramma 2004-2007
(In 2008) € 1.500.000 € 500.000 € 730.000 € 1.100.000 € 600.000 € 285.000
Overdracht van taken Budgetverlagingen Verlaging van subsidies en bijdragen Bezuinigingen op de organisatie Financieel technische oplossingen Prijzen en tarieven
€ 4.725.000
In dit bezuinigingsprogramma is benoemd waar en welke maatregelen getroffen moeten worden om de taakstelling meerjarig te realiseren. In de bij dit gedeelte van de programmabegroting gevoegde bijlagen treft u het volledig overzicht van te realiseren bezuinigingen aan.Ten opzichte van het bezuinigingsprogramma bij het vooronderzoek zijn de te realiseren bedragen volgens huidig inzicht enigszins gewijzigd. Een nadere toelichting op de afzonderlijke bezuinigingen treft u aan bij de desbetreffende programma’s. Per saldo wordt het beeld van het vooronderzoek bevestigd. Het totaal bezuinigingsprogramma heeft daardoor enige marge om eventuele besparingsverliezen gaandeweg het bezuinigingstraject op te kunnen vangen. Onderstaand schema geeft dit samengevat weer: Taakstelling 2004-2007
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Taakstelling Stand vooronderzoek bezuinigingen Bezuinigingsprogramma Risicomarge voor besparingsverliezen
3.000 2.962 3.316
4.000 4.005 4.175
4.000 4.542 4.718
4.000 4.542 4.725
316
175
718
725
Een nieuwe bezuinigingstaakstelling Het resultaat van de financiële doorrekeningen laat zien dat in de periode 2005 t/m 2008 een extra bezuiniging noodzakelijk is van € 3 miljoen, circa € 1 miljoen in 2005 zelf en vanaf 2006 het volledige bedrag van € 3 miljoen. Er zal derhalve een traject voor aanvullende bezuinigingen in gang gezet moeten worden, in omvang weliswaar iets minder dan de bestaande bezuinigingstaakstelling 2004-2007, maar ook door de cumulatie in de praktijk ingrijpender om te realiseren. Wij onderscheiden twee fasen voor deze nieuwe bezuinigingsronde: Fase I: de bezuinigingstaakstelling 2005 (€ 1 miljoen) structureel invullen bij de Programmabegroting 2005-2008. • Fase II: de bezuinigingstaakstelling voor 2006 e.v. (€ 2 miljoen) structureel invullen bij de Programmabegroting 2006-2009.
•
138 - Programmabegroting 2005 - 2008
Inmiddels hebben wij voorstellen uitgewerkt voor de reeds in 2005 al te realiseren bezuinigingen. U bent dit al in de voorafgaande teksten van de diverse programma’s tegen gekomen. Om tot een zorgvuldige afweging en invulling te komen hebben wij zoals bekend de publicatie van de Programmabegroting met enkele weken vertraagd. In deze time-out hebben we ons beraden op mogelijkheden om enkele versoberingen in het gemeentelijk takenpakket aan te brengen. Dubbelingen met het al lopende bezuinigingsplan moesten daarbij uiteraard vermeden worden. Zo loopt er al een efficiency-/personeelstraject, waar op termijn mogelijk nog wel extra mogelijkheden liggen, maar dat zal zich eerst nog verder op basis van het lopende efficiencytraject moeten uitkristalliseren. Onze primaire invalshoek was het maken van inhoudelijke keuzes, die dan overigens wel gevolgen kunnen hebben voor de formatie. Ook de noodzaak voor het door ons voorgenomen nieuwe beleid hebben wij nog eens kritisch onder de loep genomen.
Aanvullende Taakstelling 2005-2008
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
Taakstelling 2005 structureel (fase I)
1.000
1.000
1.000
1.000
Bezuinigingsvoorstellen Risicomarge voor besparingsverliezen
1.151 151
1.051 51
1.061 61
1.021 21
2.000
2.000
2.000
3.000
3.000
3.000
Taakstelling 2006-2008 structureel (fase II) Totale aanvullende taakstelling
1.000
Voor fase II van de bezuinigingsoperatie stellen we ons een vergelijkbare aanpak voor als bij de bezuinigingsoperatie 2004-2007. Belangrijke stappen daarin zijn: Fase II van de bezuinigingsoperatie 2005-2008
Door
Globale planning
Herijken financiële positie: . september circulaire, miljoenennota Startnotitie over de inzet van de bezuinigingsoperatie Bezuinigingsvoorstellen Besluitvorming gemeenteraad Opname in basisdocumenten programmabegroting Inspraak Vaststelling Programmabegroting 2006-2009
B&W
Oktober 2004
Commissie en raad College Commissie en raad College Commissies extern Raad
November Januari 2005 Februari Maart April September 2005
Bij de behandeling van de Programmabegroting in de gemeenteraad kunnen nadere afspraken gemaakt worden over deze tweede fase in het bezuinigingstraject.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 139
Bezuinigingsprogramma
Het eindresultaat leggen wij graag door middel van deze Programmabegroting aan u voor. Onderstaand schema geeft samengevat de te realiseren taakstelling en het resultaat van de voorgestelde bezuinigingen 2005 weer.
Samenvattende overzichten 140 - Programmabegroting 2005 - 2008
Programmabegroting 2005 - 2008 - 141
Samenvattende overzichten
Samenvattende overzichten financieel meerjarenbeleid
Samenvattende overzichten 142 - Programmabegroting 2005 - 2008
Mee- en tegenvallers bestaand beleid Product
2005 2006 2007 2008
Programma Bedragen x € 1.000
Salarisbudget WIZ n.a.v. nota P&N Op peil brengen AMW Correctie begrotingsstructuur Reiniging Behandeling planschades Meerkosten afvoer teerhoudend asfalt Hogere kosten Griffie Rechtsbeschermingsbedrijf Bijstelling reclamebelasting BTM Tegenvallende inkomsten buitenreclame
50 7 62 33 150 95 90 55 120
Totaal mee- en tegenvallers
662
7 62 33 200 95
48 62 33 200 95
48 62 33 200 95
55
55
55
452
493
493
Werk, Inkomen en Zorg Welzijn Wijkaanpak en Wonen Duurzaamheid Duurzaamheid Bestuur en organisatie Bestuur en organisatie Alg. dekkingsmiddelen Alg. dekkingsmiddelen
Areaaluitbreidingen Product
2005 2006 2007 2008
Programma’s Bedragen x € 1.000
20 10 10
20 10 10
20 10 10
20 10 10
Totaal mee- en tegenvallers
40
40
40
40
Wijkaanpak en Wonen Duurzaamheid Cultuur
Technische correcties op het bestaande beleid Product
2005 2006 2007 2008
Programma’s Bedragen x € 1.000
Overige derden (groen) ICT onderzoek en statistiek Minus voordeel correctie: Gemeentearchief Totaal
82 23
82 23
82 23
82 23
- 22
- 22
- 22
- 22
83
83
83
83
Dienstverlening Bestuur en organisatie Cultuur
Programmabegroting 2005 - 2008 - 143
Samenvattende overzichten
Straatmeubilair, banken, papierbakken Openbare verlichting, lichtpunten Beeldende Kunst
Voorstellen nieuw beleid Product
2005 2006 2007 2008
Programma’s Bedragen x € 1.000
Samenvattende overzichten
Regionaal platform arbeidsmarktbeleid Uitrol JGZ Inventarisatie momumentale bomen Graffiti-aanpak Wonen, Zorg en Welzijn Preventiebeleid Brede school Beheer welzijnsaccommodaties Bureau Vrijwilligerswerk Bestemmingsplan TU Midden Laagdrempelig podiumbeleid Evenementenbeleid (keramiekweekend) Piketregeling geluidsmeten Opvang overlastgevende verslaafden Inhaalslag gevelreclame
20 30 10 25 50 30 50 25 50 15 10 30 25 100
Subtotaal nieuw beleid incidenteel
470
50
Versterken publieksbalie Schoolmaatschappelijk werk Voortzetting preventiebeleid brede school Voortzetting preventiebeleid zorgprojecten Taskforce jongerengroepen Jeugd en Jongerenbeleid BWD Beheer welzijnsaccommodaties Aanpak veilige kindroutes Onderzoeks- en werkbudget budget RO Beheer en onderhoud sluipverkeer voorzieningen Midden-Delfland Integraal veiligheidsbeleid en veilige school Gevelreclame nieuwe stijl
33 30 25 30 25 75 100 20 30 35
33 30 25 30 25 125 100 20 30 35
33 30 25 30 25 125 100 20 30 35
33 30 25 30 25 125 100 20 30 35
Dienstverlening Werk, Inkomen en Zorg Jeugd en Onderwijs Jeugd en Onderwijs Jeugd en Onderwijs Jeugd en Onderwijs Welzijn Duurzaamheid Duurzaamheid Duurzaamheid
100 50
100 50
100 50
100 50
Veiligheid Alg. dekkingsmiddelen
Subtotaal nieuw beleid structureel
553
603
603
603
1.023
653
603
603
Totaal generaal
144 - Programmabegroting 2005 - 2008
Werk, Inkomen en Zorg Werk, Inkomen en Zorg Wijkaanpak en Wonen Wijkaanpak en Wonen Wijkaanpak en Wonen Jeugd en Onderwijs Welzijn Welzijn Duurzaamheid Cultuur Cultuur Veiligheid Veiligheid Alg. dekkingsmiddelen
50
Investeringsplan – Uitbreidingsinvesteringen investeringsbedragen 2004 2005 2006 2007
nr Omschrijving
kapitaallasten 2004 2005 2006 2007 2008 Bedragen x € 1.000
Nieuwe investeringen 2005-2008 Grondwater Crematorium (rendabel) Reinier de Graaf Maatregelen amfibieën VAK
200
200
9 0 0 0 0
28 0 4 2 20
47 120 8 6 40
55 278 8 7 39
54 314 8 7 38
9
54
221
387
421
0
5
10
10
10
785 51 1.111 206 70 252 195 423 262 450 109 115 50
37 2 44 10 5 12 8 20 12 18 5 9 6
74 5 88 19 11 24 15 40 25 36 10 18 12
72 5 87 19 10 23 15 39 24 35 10 17 12
70 5 85 18 10 23 15 38 23 34 10 16 11
69 4 84 18 10 22 15 37 23 34 10 16 11
850 26
40 1
80 2
78 2
76 2
74 2
585 113 829 184
23 14 39 9 0 0
46 28 78 17 0 0
46 27 76 17 270 0
45 26 74 16 540 0
44 24 72 16 531 0
32
96
126
123
120
318
3 0 15
6 0 30
6 28 29
6 56 28
6 55 28
33 Welzijnsaccommodaties 153 34 Conversie persoons inf.syst GBA 95
6 12
12 24
12 23
12 22
12 21
100 25 500
A Tot. nwe investeringen
200
Bestaand investeringsplan Programmabegroting 2004-2007 1 Warmwaterinstallatie Kerkpolder
200 3.010 1.000 25
825 3.235 1.000
85
Zomernota 2003-2006
Project R’damse weg Verzwaren kade Zweth Huisvesting maats. opvang Verbeteren binnenstad Beh.syst. openb. verlicht.. Bestrijden wateroverlast Plantsoenpost Brasserskade Brandweerkazerne Intensivering fietsaktieplan Huisvesting Mondr. & PLC Huiskamer zelforganisaties Onderhoud bruggen Inrichting sociale database Zomernota 2002-2005
20 Brandweerkazerne 21 Parkeerreg. Olofsbuurt, Zomernota 2000-2003
23 24 25 26 27 28
Buurtaccommodaties ICT onderwijs VVP+ Kade R’damse weg Verhuizing archief Bibliotheek*
6.807 4.133
Restant mjb 1999-2002
29 Bijdrage aan regionale mobiliteitsprojecten 30 Gronddepot 31 Aardewerkmuseum 32 Abtswoude
681
681
68 600
Restant mjb 1998-2001
B Subtotaal bestaande inv.
12.114
0
382
801 1.118 1.394 1.368
A+B Totaal nieuw+bestaand
12.314 1.50610.642 1.000
391
855 1.339 1.781 1.789
Rendabele investeringen 21 Renov. schoolgebouwen 22 Uitbr. schoolgebouwen 23 Rec.Vrijebanseln (rend)
681 7.407
2.632 2.632 908 908
*) Ten laste van afroming reserves Grondbedrijf **) Ten laste van reservering bij het Grondbedrijf
Programmabegroting 2005 - 2008 - 145
Samenvattende overzichten
1 2 5 6 7 8 9 10 11 15 16 18 19
Investeringsplan – Grote projecten Grote projecten( herijkt) Totaal
2004 2005 2006 2007 2008
>08 Programma Bedragen x € 1.000
Samenvattende overzichten
Bestaand investeringsplan Groenfonds Poptahof Koepoort Klimaatplan Trekkenwand de Veste Groencompensatieplan Renovatie sportp.Tanthof Bruggen 7 gezondheidscentra Verplichtingen DK/MTF etc. DIA 2/Techniek KIS II (3 jaar) Buurtwinkelcentra Amateurkunstcentrum/ evenemententerrein Bruidschat verzelfstandiging onderwijs ARBO investeringen Voorziening integratie voorziening inhaalslag RO Mobiele camera’s Totaal bestaand plan
4.500 5.000 1.500 3.000 1.600 2.000 1.000 2.000 3.800 1.270 1.400 1.450 400 3.000
4.500 600 1.300 1.900 1.200 1.100 400 375 875 1.000 750 1.600 400 800 700 750 250 375 500 875 770 970 950 890 635 500 700 200 500 500 450 150 200 50 3.000
1.816
519
575 150 250 400
575 150 150
519
100 200
389
389
100 250 220 635
Duurzaamheid 1.000 Duurzaamheid Duurzaamheid Duurzaamheid Cultuur Duurzaamheid Welzijn Duurzaamheid Werk, Inkomen en Zorg Kennisstad en Economie Jeugd en Onderwijs Dienstverlening Kennisstad en Economie Cultuur
384
Jeugd en Onderwijs Bestuur en organisatie Integratie Duurzaamheid Veiligheid
200
35.111 11.289 7.789 9.189 5.639 1.589 1.000
Nieuwe projecten Programmabegroting 2005-2008
t.l.v. overige dekkingsbronnen Water en ecologie TU Noord, verkeersituatie fietsactieplan 2 LVVP Masterplan/herstructurering Poptahof Binnenstadsmanagement Bijdrage Zwethzone Combiwerk Opplussen van woningen Onrendabele top Vermeercentrum Herstructurering Schieoevers Wijkeconomie Zwembaden Bereikbaarheid Technopolis Stadshal Bacinol 2 Delfst Aardewerkcentrum Voortzetting ISV-2 Herstructurering en leefbh. Wijkbudgetten Binnenstadsmanagement Buurtaccommodaties A-lijst Geluid WZW
750 2.300 2.800 2.000
560 100 8.000 1.272 500 1.500 1.200 550 0 1.000 600 5.255 1.000 1.800 1.200 1.000 225 2.000
Totaal nieuwe voorstellen 35.612 Totaal bestaand + nieuw
100 1.350 400 150
75
250
250
275 pm
500 400 275 pm
1.655 200 360 200 500 125 250
200 950 800 500
200 800 600
250
Duurzaamheid Duurzaamheid 800 Duurzaamheid 750 Duurzaamheid 5.400 Duurzaamheid
210 350 25 500 5.000 2.500 636 636
Binnenstad Duurzaamheid Werk, Inkomen en Zorg Wijkaanpak en Wonen Cultuur
500 400
500 250
pm
pm
Duurzaamheid Kennisstad en Economie Welzijn Kennisstad en Economie Cultuur Cultuur Wijkaanpak en Wonen Wijkaanpak en Wonen Wijkaanpak en Wonen Binnenstad Wijkaanpak en Wonen Wijkaanpak en Wonen Wijkaanpak en Wonen
900 200 360 200 500 100 250
900 200 360 200
150
150 900 200 360 200
1.000 450 900 200 360 200
500 1.000
0 6.890 7.646 10.506 8.910 7.060
70.702 11.289 14.679 16.835 16.145 10.499 8.060
146 - Programmabegroting 2005 - 2008
Bezuinigingsprogramma 2004 - 2008 Bezuinigingsprogramma Herijken gemeentelijk taakniveau Overdracht van taken Afschaffen Delftpendel in 2005 Verlagen bijdrage in Parkeerfonds Verlagen bijdrage in MISV Subtotaal
2004
300
300
Herijken financiële relaties met derden Lagere subsidies: a. welzijn b. cultuur c. beleid & projecten sociale zorg Lagere bijdragen: a. RIO b. Stadsgewest Haaglanden c. Hulpverleningsregio Haaglanden Subtotaal
2005
2006
2007
2008
250 125 300 85
1.000 125 300 85
1.500 125 300 85
1.500 125 300 85
760
1.510
2.010
2.010
58 35 10
130 70 20
195 105 30
195 105 30
378
378 5 2
378 10 5
378 15 7
481
605
723
730
310
100 600
100 1.000
100 1.000
100 1.000
Subtotaal
310
700
1.100
1.100
1.100
890
890 pm 100 300
700 pm 100
500 pm 100
500 pm 100
890
1.290
800
600
600
Kostendekkende tarieven a. Leges burgerzaken b. Begrafenisrechten c.Werken voor derden stadsbeheer
50 20 15
100 45 15
200 70 15
200 70 15
Subtotaal
85
160
285
285
3.316
4.175
4.718
4.725
Financiële techniek Rente verzilverd kapitaal Temporiseren investeringsprogramma Lagere bijdragen aan fondsen Incidenteel treasuryresultaat Subtotaal
Totaal
1.500
Programmabegroting 2005 - 2008 - 147
Samenvattende overzichten
Efficiency en personeelsmaatregelen Applicatiebeheer/licenties/servers Personeelsbeheersplan
Aanvullende bezuinigingen 2005 Aanvullende bezuiniging
2005 2006 2007 2008
Programma’s Bedragen x € 1.000
Samenvattende overzichten
Taakstelling Publiekszaken Verlaging ISV bijdrage Bijdrage reiniging aan bezuinigingstaakstelling Efficiency afstemming IB/SB Jaarlijkse storting volkshuisvestingsfonds Kafoperatie onderwijs Bijzondere bijstand Kerntaak vastgoed versterken Delft Kennisstad Kostenverhaal ontwikkelingsplannen Half sectorhoofd inleveren (afvoeren kansenkaart, wel integrale gebiedsvisies) Extra vermindering storting Parkeerfonds Minder verkeersregelinstallaties Subietregeling baggeren Efficiency ICT Herijking subsidies cultuur Herijking subsidies voor verschillende instellingen Herschikking tbv JIP, ambulant jongerenwerk etc. Gemeentemusea Archief Totaal
148 - Programmabegroting 2005 - 2008
80 256 100
80 256 100 30 25 55
80 256 100 30 25 55
80 256 100 30 25 55
50 15 50 50
50 15 50 50
50 15 50 50
50 10 50 40 75 114
50 30 50 40 75 114
50 40 50 40 75 114
50 50 40 75 114
Duurzaamheid Duurzaamheid Duurzaamheid Bestuur en organisatie Cultuur Welzijn
-64
-64
-64
-64
Jeugd en Onderwijs
30 15
30 15
30 15
30 15
25 55 150 50 15 50 50
1.151 1.051 1.061 1.021
Dienstverlening Wijkaanpak en Wonen Wijkaanpak en Wonen Wijkaanpak en Wonen Wijkaanpak en Wonen Jeugd en Onderwijs Werk, Inkomen en Zorg Kennisstad en Economie Kennisstad en Economie Duurzaamheid Duurzaamheid
Cultuur Cultuur
Samenvattende overzichten
Programmabegroting 2005 - 2008 - 149
Paragrafen 150 - Programmabegroting 2005 - 2008
Paragrafen
Paragrafen
Programmabegroting 2005 - 2008 - 151
Paragrafen 152 - Programmabegroting 2005 - 2008
Paragrafen
Dit onderdeel van de programmabegroting geeft een dwarsdoorsnede van de beheersmatige en financiële aspecten van de begroting bezien vanuit een bepaald perspectief. Relatie programma’s en paragrafen
Paragraaf
Paragraaf
Weerstands-
Onderhoud
vermogen
kapitaal
Enzovoorts Programma Dienstverlening
goederen Programma Werk, Inkomen en Zorg
Enzovoorts
De paragrafen geven een eigen invalshoek van de begroting die los staat van de programma’s. Het is dus niet zo dat in de paragraaf over de bedrijfsvoering dit onderwerp per programma wordt beschreven. Het gaat daarbij om het bedrijfsvoeringsbeleid voor de gehele gemeente. Dit geldt evenzeer voor de overige paragrafen.
Paragrafen
Programmabegroting 2005 - 2008 - 153
Weerstandsvermogen: reserves en voorzieningen
Het weerstandsvermogen is de mate waarin de gemeente in staat is om financiële tegenvallers op te vangen om haar taken te kunnen voortzetten. Het gaat daarbij dus om een beoordeling van de aanwezige financiële risico’s in het licht van de ruimte in begroting en vermogen om deze op te kunnen vangen. Het tweede gedeelte van deze paragraaf geeft dan ook een inventarisatie van de risico’s waarmee de gemeente Delft in de voorliggende begrotingsperiode te maken heeft. In het eerste deel gaan wij nu in op de ontwikkeling van de positie van de gemeentelijke reserves en voorzieningen. De weerstandscapaciteit maakt daarvan deel uit. Dit zijn de middelen die beschikbaar zijn om eventuele financiële tegenvallers te bekostigen.
De ontwikkeling van de gemeentelijke reservepositie In de jaarrekening 2003 is reeds toegelicht dat de reservepositie van de gemeente in dat jaar is verbeterd. Dit hing samen met de afrekening van de Escrow Standard Cost EZH en de opbrengst van de TZH-aandelen. In de onderstaande grafiek is de verwachte ontwikkeling van de reserves en voorzieningen in de komende jaren weergegeven.
Prognose ontwikkeling reserves en voorzieningen
200 180 160
Weerstandsvermogen
x € 1 miljoen
140
104 81
78
73
120
79 voorzieningen
100 80
75
27
26
28
51
overige reserves 29
30
58
56
algemene reserve
60 40 20
66
73
66
42
Bedragen x € 1.000.000
0 2003
2004
2005
2006
2007
2008
De meeropbrengst EZH wordt in 2004 voor een bedrag van € 18 miljoen overgeheveld van de reserve Nutswinsten naar de Algemene reserve. Dit betreft ‘gelabeld’ geld, waarvan de renteopbrengst in het kader van de bezuinigingstaakstelling 2004-2007 wordt ingezet, voor 100% in 2005, 80% in 2007 afnemend tot 55% in 2007 en latere jaren. De algemene reserve neemt in 2004 nog verder toe met circa € 6,5 miljoen door de 2e en 3e tranche uit de verkoop van Bouwfondsaandelen. Ook dit is gelabeld geld waarvan de renteopbrengst voor de algemene dienst wordt ingezet ter compensatie van wegvallende dividenden. In de algemene reserves in de grafiek is ook begrepen de algemene reserve van het Grondbedrijf. De ontwikkeling daarvan is beknopt beschreven in de paragraaf Grondbeleid in deze begroting en uiteraard uitvoerig in het Meerjarenprogramma Vastgoed 2004-2007.
154 - Programmabegroting 2005 - 2008
Tegenover de toename van de algemene reserve(s) in 2004 staat een verwachte daling van de bestemmingsreserves. In de reserve Nutswinsten zijn de opbrengsten gestort van de verkoop van de TZH-aandelen en de ‘bakstenen’ EZH. Boven is reeds toegelicht dat het gelabelde deel daarvan (ad € 18 miljoen) is overgeheveld naar de algemene reserve. Dit is dus niet van invloed op het totale reservevermogen. Met ingang van 2005 is een daling van het totale reservevermogen voorzien. Dit hangt samen met de geplande uitvoering van een aantal grote investeringsprojecten die elders in deze Programmabegroting zijn beschreven. Deze daling heeft vooral betrekking op de algemene reserve van de gemeente, de afroming van de algemene reserve Grondbedrijf en enkele nutsreserves. Ook het bedrag aan voorzieningen zal naar verwachting de komende jaren een daling te zien geven. Het bedrag in de voorziening Opbrengst verkoop EZH bedroeg begin 2004 nog ruim € 21 miljoen. Er staan echter nog bijdragen gepland aan (restant) EZH-kredieten waardoor het saldo zal tot eind 2005 naar verwachting zal dalen tot enkele miljoenen.Van de voorziening Opbrengst verkoop bouwfonds is boven reeds toegelicht dat daaruit de 2e en 3e tranche van de verkoop aan de Algemene reserve wordt toegevoegd. Over het saldo van de reserves wordt in principe prijscompensatie vergoed In de begroting 2005 is echter geen sprake van prijscompensatie. Enerzijds vloeit dit voort uit de verwachte geringe inflatie voor dat jaar, anderzijds uit het feit dat de inflatieverwachting over 2004 op basis van de meest recente ramingen van het CPB naar beneden is bijgesteld.
De weerstandscapaciteit Zoals boven opgemerkt bestaat de weerstandscapaciteit uit de middelen die beschikbaar zijn om eventuele financiële tegenvallers te bekostigen. In de Delftse begroting kunnen in elk geval de post onvoorzien en het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve tot de weerstandscapaciteit worden gerekend. In sommige publicaties worden ook de langlopende voorzieningen tot het weerstandsvermogen gerekend. De post onvoorzien is in de Programmabegroting 200-2008 bedraagt jaarlijks € 5 ton. Deze post wordt ingezet voor incidentele tegenvallers, waarbij een structurele tegenvaller in het volgende begrotingsjaar op een andere wijze moet worden gedekt.
Het saldo van de algemene reserve (exclusief het grondbedrijf) bedraagt per 1 januari 2005 naar verwachting circa € 68 miljoen. Een aanzienlijk deel daarvan is echter verplicht in die zin dat ofwel de renteopbrengst wordt ingezet voor de algemene dienst ofwel bijdragen zijn gepland aan investeringsprojecten. Het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve laat zich globaal als volgt berekenen. Prognose saldo algemene reserve per 1-1-2005 Verplichte bedragen: Dekking incidenteel nieuw beleid Dekking structurele kosten EZH-projecten Meeropbrengst EZH Bouwfonds Bijdragen krediet brandweerkazerne/bibliotheek Subtotaal verplichte bedragen Prognose vrij aanwendbaar deel per 1-1-2005
€ 68,9 mln
9,0 mln 8,0 mln 18,0 mln 6,5 mln 10,5 mln
Rente-opbrengst
0,5 mln 0,4 mln 0,9 mln 0,3 mln
52,0 mln € 16,9 mln
Programmabegroting 2005 - 2008 - 155
Weerstandsvermogen
Het vrij aanwendbare deel van de algemene reserve
Over het vrij aanwendbaar deel van de Algemene Reserve wordt in principe prijscompensatie vergoed. Over 2005 is daarvan echter geen sprake, zoals hierboven reeds is toegelicht. Het verschil tussen de renteopbrengst (ad 5,0%) en de prijscompensatie (voor 2005 0 %) komt ten gunste van de algemene dienst. Dit heeft bijvoorbeeld als consequentie, dat indien voor de bestrijding van een calamiteit € 1 miljoen aan de Algemene Reserve moet worden onttrokken het renteresultaat in 2005 daalt met € 50.000. Theoretisch moet hiervoor in de begroting alternatieve dekking worden gevonden.
Langlopende voorzieningen Het vrije deel van de algemene reserve is vooral bedoeld voor de opvang van de algemene risico’s. Het BBV3 2004 schrijft expliciet voor in welke gevallen voorzieningen kunnen worden gevormd. Dit betreft onder andere specifieke risico’s of verplichtingen en verliezen waarvan de omvang nog onbekend is maar wel kan worden geschat. In Delft zijn de voorzieningen in het kader van het BBV opnieuw gerubriceerd. Het totale saldo bedroeg per 1 januari 2004 circa € 104 miljoen. Ongeveer € 30 miljoen daarvan heeft betrekking op risico’s van verplichtingen en verliezen binnen de exploitaties van het Grondbedrijf. Een ander deel van de voorzieningen heeft betrekking op een gelijkmatige verdeling van de lasten over een aantal jaren.Voorbeelden hiervan zijn voorzieningen in het kader van Reiniging en Riolering, maar ook een aantal onderhoudsvoorzieningen behoort tot deze categorie. Het totale saldo van dit type voorzieningen bedraagt circa € 20 miljoen. Ook de voorziening verkoop opbrengst EZH – saldo per 1 januari 2004 ruim € 21 miljoen – dient ter afdekking van kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt. Deze middelen zijn immers verplicht in het kader van de EZH-projecten. Tenslotte is sprake van een groep voorzieningen die is gevormd uit middelen die van derden, veelal het Rijk, zijn verkregen en dienen voor uitgaven met een specifieke bestemming. De voorzieningen Stedelijke Vernieuwing MRISV behoort tot deze categorie. Hetzelfde geldt voor voorzieningen in het kader van werk en inkomen, klantmanagement en integratiebeleid. Het totale saldo van de voorzieningen in deze rubriek bedroeg per 1 januari 2004 circa € 27 miljoen.
Weerstandsvermogen 3
Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten
156 - Programmabegroting 2005 - 2008
Weerstandsvermogen: risico’s
Er bestaan onzekerheden in de vorm van macro-economische ontwikkelingen en daarnaast is sprake van specifieke risico’s voor de diverse programma’s.Waar dat mogelijk en zinvol is, werd bij deze risico’s een boven- en ondergrens in euro’s vermeld.
Macro-economische ontwikkelingen In de toelichting op het financieel meerjarenbeeld is al ingegaan op de rijksbezuinigingen op het Gemeentefonds en specifieke uitkeringen. Nederland komt slechts moeizaam uit het economisch dal. Ook op lokale schaal ondervinden we problemen ten gevolge van de recessie. In de afgelopen jaren is het aantal werklozen gestegen en is de bedrijvigheid teruggelopen. Zo zijn in de grote ontwikkelingsprojecten van de gemeente aanzienlijke contingenten voor kantoorbouw voorzien. Maar de kantorenmarkt stagneert nu. De mogelijkheid om de betreffende locaties rendabel te ontwikkelen komt daardoor onder druk te staan. Stagnatie in de bedrijvigheid doet zich ook voor in de toeristische sector, zo hebben de gemeentelijke musea ook al enkele jaren te kampen met achterblijvend bezoek en dus ook achterblijvende inkomsten.
Programma Werk, Inkomen en Zorg Beleidsveld Inkomen
In het ‘Beleidsplan Werk en Inkomen 2004-2007’ is het financiële risico verder toegelicht. Mogelijke tekorten worden gedekt uit het vereveningsfonds Werk en Inkomen. De monitoring op het proces wordt versterkt. Een recente ontwikkeling betreft de voorstellen van het Rijk voor de aanpassing van het Objectief Verdeelmodel, dit geeft voor de komende jaren een extra risico. Bovengrens: € pm
Ondergrens: € pm
Programmabegroting 2005 - 2008 - 157
Weerstandsvermogen
De gemeente is met ingang van 01-01-2004 volledig verantwoordelijk voor het budget op het gebied van inkomen (uitkeringen) en loopt hiermee een financieel risico. De gemeente ontvangt van het Rijk een budget dat deels is gebaseerd op historie en deels op basis van objectieve kenmerken. Bij de invoering van de wet Werk en Bijstand was aangekondigd, dat vanaf 2007 het budget geheel toegekend zal worden op basis van objectieve kenmerken.Tekorten (tot een maximum van 15%) en overschotten komen dan voor rekening van de gemeente. Het Rijk wil hiermee gemeenten een financiële prikkel geven, waardoor zij zullen streven naar zo weinig mogelijk mensen in de bijstand. Het is de bedoeling dat zij gestalte geven aan het principe ‘werk boven inkomen’. Hoe minder uitkeringsgerechtigden de gemeente heeft, hoe lager het financiële risico van de gemeente. Door de economische laagconjunctuur stijgt het aantal werklozen en bijstandsgerechtigden echter gestaag. Het Rijk verwacht in 2005 een stijging met 19%. In september van het lopende jaar stelt het Rijk het budget voor dat jaar definitief vast. Het Rijk heeft recent reeds meegedeeld dat het budget in 2004 met 8% naar beneden wordt bijgesteld, omdat de werkloosheid op macroniveau minder hard stijgt dan verwacht. Hiermee wordt pas in een laat stadium duidelijk welk budget de gemeente krijgt en kunnen financiële risico’s ook pas op dat moment definitief worden ingeschat.
Bijzondere Bijstand Als gevolg van de economische laagconjunctuur neemt het aantal minima en hiermee de vraag naar bijzondere bijstand toe.Aan de andere kant wordt de gemeente vanuit rijkswege geconfronteerd met een structurele bezuiniging van circa 1,0 miljoen op het gebied van minimabeleid. Zoals reeds weergegeven in de discussienotitie ‘Invoering van de Wet Werk en Bijstand’ wordt het minimabeleid van de gemeente met ingang van 01-01-2004 geconfronteerd met een structurele bezuiniging van € 1,6 miljoen. Naar aanleiding van het recent gevoerde debat in de Tweede Kamer heeft de Minister toegezegd het bijzondere bijstandsbudget (eenmalig) met € 50 miljoen te verhogen. Daarnaast is er speciaal voor chronisch zieken en gehandicapten nog sprake van een eenmalige verhoging met € 50 miljoen.Voor Delft zal dit naar verwachting ongeveer € 600.000 bedragen, waarmee de bezuiniging teruggebracht wordt tot € 1,0 miljoen. Dit geeft een structureel tekort op de begroting Bijzondere Bijstand. Mede gezien de te verwachte stijging van het aantal bijstandsgerechtigden in 2005, wordt het tekort op de Bijzondere Bijstand een nog groter structureel probleem.Voor 2004 is voorgesteld om tekorten op het gebied van Bijzondere Bijstand te dekken uit het Vereveningsfonds Werk en Inkomen.Voor 2005 wordt uitgegaan van € 3,5 ton structurele dekking uit de risicobuffer, voor 2006 en verder € 500.000 uit de risicobuffer. Daarnaast opvang van het tekort via het financieel ‘vangnet’ van de Sociale Reserve en mogelijk compenserende maatregelen van het Rijk. Blijft het begrotingstekort structureel bestaan, dan zou voor 2006 een aanvullende taakstellende bezuiniging € 5 ton) overwogen kunnen worden. Bovengrens: € pm
Ondergrens: € pm
WVG
Weerstandsvermogen
De gemeente verstrekt aan burgers met een functiebeperking in het kader van de Wet Voorziening Gehandicapten (Wvg) voorzieningen in bruikleen, die tot en met januari 2004 werden gehuurd. Sinds februari 2004 is een nieuw contract van kracht en kopen wij zelf Wvg-voorzieningen in. In de Meerjarenbegroting 2005-2008 zijn we ervan uitgegaan dat het uitgeleende huurbestand in 5 jaar wordt omgezet in een uitgeleend koopbestand.Als over de omzetting van huur- naar koopvoorzieningen langer wordt gedaan, zullen de kosten van deze voorzieningen hoger zijn (er moet meer huur worden betaald). Een andere onzekerheid is dat in de koop van voorzieningen is uitgegaan van een herverstrekking (de voorziening komt uit het gemeentelijk depot) in 30% van de toegekende aanvragen.Als dit niet wordt gerealiseerd zullen meer voorzieningen moeten worden gekocht. De termijn waarin het uitstaande huurbestand wordt omgezet in een uitstaand koopbestand en het percentage herverstrekkingen is gebaseerd op ervaring van de leverancier. Bovengrens: € 1.609.000
Ondergrens: € 280.000
Programma Integratie en Activering Integratie nieuwkomers Bij gelijkblijvend beleid ontstaat als gevolg van rijksbezuinigingen op de Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN) een tekort. De gemeente krijgt jaarlijks een bijdrage vanuit het Rijk voor de uitvoering van de Wet Inburgering Nieuwkomers. Het beleid voor Inburgering Nieuwkomers wordt de komende jaren herzien en er komt nieuwe wetgeving voor. De definitieve beschikking WIN 2005 zal pas in oktober/november 2004 bekend zijn. Nog in 2004 zal een nieuw beleidsplan integratiebeleid gemaakt worden. In dit plan zal worden beschreven hoe Delft omgaat met het nieuwe rijksbeleid . Dit is sowieso noodzakelijk omdat ook een relatie gelegd moet worden tussen de WWB en de WIN. Bovengrens: € 582.322
158 - Programmabegroting 2005 - 2008
Ondergrens: € pm
Programma Jeugd en Onderwijs Bijdrage preventiebeleid De gemeente Delft ontvangt van het ministerie van Binnenlandse zaken en koninkrijkrelaties een stimuleringssubsidie van € 1.428.368 voor ‘Bijdrage preventiebeleid 2001-2004 voor jongeren uit etnische minderheidsgroepen’. De inhoudelijke en financiële eindverantwoording is uiterlijk 1 oktober 2005. Het project dient voor nieuwe voorzieningen en mag niet aan bestaande voorzieningen worden toegevoegd. De gemeente moet zelf in deze periode € 715.500 in het project investeren.Als wij afzien van het structureel maken van middelen voor bepaalde projecten of onderdelen om inhoudelijke dan wel budgettaire redenen, dan voldoen wij niet aan de eisen om zelf te investeren en bestaat de kans dat we stimuleringsgelden moeten terugbetalen.Het project is momenteel in volle gang. De tussentijdse accountantsverklaring over 2004 wordt medio maart 2005 verwacht. De definitieve inhoudelijke en financiële verantwoording moet op 1 oktober 2005 bij het ministerie aangeleverd zijn. De uiteindelijke afrekening is afhankelijk van de doorlooptijd bij het ministerie. Bovengrens: € 1.050.050
Ondergrens: € 0
Programma Wijkaanpak en Wonen Professionalisering handhaving
Bovengrens: € 60.000
Ondergrens: € 30.000
Programma Duurzaamheid Onderhoud en vernieuwen riolen en gemalen Vervangingsplan persleiding Omdat in het huidige investeringsplan met de vervanging van de gemeentelijke gemalen en 160 kilometer persleiding geen rekening is gehouden, zal een vervangingsplan worden opgesteld. Bovengrens: € pm
Ondergrens: € pm
Programmabegroting 2005 - 2008 - 159
Weerstandsvermogen
Er is extra juridische capaciteit nodig voor het uitvoeren van het project ‘Professionalisering van de Handhaving’.Voor het aandachtsveld ‘Gebouw en Gebruik’ loopt een project ‘Professionalisering van de Handhaving’. Het project heeft tot doel een zodanige werkwijze te ontwikkelen dat de deelnemende vakteams in het laatste kwartaal van 2004 voldoen aan landelijk vastgestelde kwaliteitscriteria. Doorvoering van de nieuwe werkwijze zal op redelijke termijn efficiencywinst kunnen opleveren, maar de omschakeling van ‘oud’ naar ‘nieuw’ zal in eerste aanleg juist extra werk opleveren. Daarnaast zal extra aandacht voor handhaving tot meer zaken leiden dan tot dusverre het geval was, vooral daar waar procedures moeten worden ingezet in het kader van bestuursdwang. Dit heeft direct gevolgen voor de benodigde capaciteit van juridische ondersteuning, met name bij Bouw- en woningtoezicht. Of de benodigde formatie-uitbreiding terugverdiend kan worden, doordat later efficiencywinst gerealiseerd wordt staat nu nog niet vast. Wanneer de eerstelijns capaciteit bij de Brandweer op het vereiste niveau is gebracht valt ook daar een stijging van het juridische werkaanbod te verwachten. Gezien de verschillende implicaties die handhaving kan hebben op het vlak van de bouwvergunning enerzijds en de gebruiksvergunning anderzijds, met name in financiële zin, zal de invloed op juridische werkzaamheden bij de Brandweer echter minder zijn, omdat daar minder bezwaar- en beroepsprocedures zijn te verwachten.
Claim Hoogheemraadschap Delfland Er ligt een claim van het Hoogheemraadschap Delfland voor een bijdrage van € 1,7 miljoen van de gemeente Delft voor het transportsysteem van de nieuwe afvalwaterzuiveringsinstallatie Harnaschpolder. De claim is gezamenlijk met de Haagland-gemeenten afgewezen. Hierover wordt met Delfland gecorrespondeerd. Overleg met de betrokken gemeenten vindt nog plaats. Bovengrens: € 1.700.000
Ondergrens: € 0
Bezwaarschrift rioolrecht Bij de invoering van het rioolrecht in 2002 hebben enkele grote lozers bezwaar aangetekend. Uitspraak over dit bezwaar is nog niet gedaan. Bovengrens: € 700.000
Ondergrens: € 0
Afschaffen precario Waterleidingbedrijf Europoort (WBE) Delft maakt gratis gebruik van het leidingnet (eigendom WBE) voor aanvoer van bluswater (behoudens een vergoeding voor onderhoud en beheer van het bluswaterdeel), maar brengt aan het WBE wel kosten (ad € 963.000) in rekening voor het leidingnet dat in gemeentegrond ligt.WBE wil hierover nieuwe afspraken maken. Bovengrens: € pm
Ondergrens: € 0
Bouwgrondexploitatie veranderende marktomstandigheden
Weerstandsvermogen
Binnen de actieve bouwgrondexploitaties en strategisch vastgoedexploitaties doen zich ontwikkelingen voor die een negatief effect hebben op de uiteindelijke exploitatie-uitkomsten van de projecten. Hiervoor worden ten laste van de algemene reserve van het Grondbedrijf voorzieningen getroffen. Door de lange tijdslijnen per exploitatiecomplex is het marktgegeven een duidelijke. Bij de start van het proces wordt op basis van de dan geldende waarden met een zeker doorzicht naar de toekomst, de verhouding prijs-volume bepaald. Dit in het licht van een realisatietijdstip, dat veelal ruim verder in de tijd gelegen is.Veranderende markten als uitkomst van veranderende algemene economische omstandigheden zijn daarmee in principe risicodragend. Bovengrens: € pm
Ondergrens: € pm
Programma Cultuur Gemeentemusea Bij een gelijkblijvende begroting zullen de inkomsten van entree, winkelverkoop, zaalverhuur en sponsoring achterblijven. Dit is een risico, waarvoor in het nieuwe voorstel Ondernemingsplan 2005-2008, op basis van de evaluatie van het Ondernemingsplan 2000-2003, beheersmaatregelen zullen moeten worden opgesteld. De Gemeente Musea verwachten in het nieuwe Ondernemingsplan 2005-2008 met voorstellen te komen, zodanig dat er een meerjarenbegroting 2005-2008 ligt die beheersbaar is. Hetzij doordat bij gelijkblijvende taken extra middelen aan het huidige kader worden toegevoegd, hetzij doordat door taakvermindering en door andere maatregelen een sluitende rekening wordt bereikt binnen het huidige middelenkader. Bovengrens: € 150.000
160 - Programmabegroting 2005 - 2008
Ondergrens: € 0
Programma Veiligheid Fusie Brandweer De nieuwe brandweerorganisatie die ontstaat door de fusie van de brandweren Rijswijk en Delft zal binnen het huidige financiële kader van beide brandweren een aantal knelpunten oplossen. Als deze fusie niet zou doorgaan, dan heeft dit tot gevolg dat huidige knelpunten binnen de brandweer Delft alsnog ten laste van de gemeente Delft komen. Definitieve besluitvorming heeft nog niet plaatsgevonden en daarom is dit een risico. Het betreft de volgende knelpunten: • Het afsluiten van een nieuw Convenant Samenwerkingsverband DSM / TU / TNO per 1 januari 2005. • Voor het controleren van de door de Brandweer afgegeven gebruiksvergunningen is geconcludeerd, dat als alle vergunningen zijn afgegeven en de gemeente Delft aan de handhavingnorm van het ministerie van Binnenlandse Zaken wil voldoen, de komende jaren een uitbreiding van in totaal 3 fte noodzakelijk is. • Structurele verhoging kosten opleiden en oefenen van het brandweer-personeel. • De zogeheten specialistische toeslagen (Hoofdstuk 3A van de CAR / UR / NUR, art. 3a.1.1.13a) zijn niet in het genormeerde salariskostenbudget opgenomen. Bovengrens: € pm
Ondergrens: € pm
Programma Stedelijke projecten Uitvoering spoortunnel Het niet nemen van een projectbesluit tot uitvoering van de spoortunnel op korte termijn en daarmee het niet beschikbaar komen van rijksmiddelen voor de realisering van het project brengt het risico met zich mee, dat de projectvoorbereidingskosten (masterplan, bestemmingsplan, MER, et cetera) niet kunnen worden ingebracht in het project. Daarnaast bestaat het risico van de marktafhankelijke vastgoedontwikkelingen, waardoor de hoogte en fasering van de PPS-opbrengsten een onzekerheidsmarge kennen.
Bovengrens: € 3.500.000
Ondergrens: € 0
Programmabegroting 2005 - 2008 - 161
Weerstandsvermogen
Eind 2004 zal de Kamer zich opnieuw buigen over het Infrastructuurfonds van het ministerie van Verkeer & Waterstaat. De minister kan in 2004 bij de aanbieding van de begroting MIT 2005-2009 voorstellen doen voor het MIT na 2010. Deze voorstellen worden bekend op de 3e dinsdag van september en worden onderworpen aan besluitvorming in december 2004. Om een gunstiger uitslag te bewerkstelligen, worden de volgende acties ondernomen: • In samenwerking met Haaglanden proberen een innovatieve aanbesteding te starten in 2004 om van het bedrag genoemd in de motie Mastwijk aan te tonen dat het tot uitvoering kan leiden. • Lobby bij Tweede Kamer voor uitvoering motie Mastwijk. • Voorbereiden van alle planologisch, juridische procedures tot vóór definitieve vaststelling (waarvoor het projectbesluit noodzakelijk is.)
Programma Bestuur en organisatie Aanbesteding accountantscontrole Met ingang van 2004 is het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV), voorheen de Comptabiliteitsvoorschriften, ingegaan. Dit brengt verschillende veranderingen met zich mee. Eén van deze veranderingen is de manier waarop de accountant zijn controletaak uitvoert. De accountant schenkt vanaf 2004 primair aandacht aan de rechtmatigheidcontrole. In welke mate dit zal leiden tot meer werkzaamheden (en dus hogere kosten) is op dit moment nog niet helder. Bovengrens: € pm
Ondergrens: € pm
Regeling kinderopvang Sinds 2003 is in de CAO geregeld, dat een ieder die werkzaam is bij de gemeente (als ambtenaar) gebruik kan maken van de regeling kinderopvang. Er mogen geen wachtlijsten worden aangelegd. Dat betekent dat het een open eind regeling is geworden, waarvan de kosten toenemen. De reserve Kinderopvang waaruit tegenvallers werden gedekt, is in 2004 leeg. Begin 2004 is de eigen bijdrage verhoogd voor de medewerkers waardoor het tekort is teruggedrongen. Omdat de fiscus 30% van de kosten bijdraagt en de kosten zijn toegenomen is ook de bijdrage van de fiscus omhoog gegaan waardoor het tekort verder is teruggedrongen. Er wordt een tekort van € 300.000 verwacht in 2004. Op dit moment wordt nieuwe wetgeving door de Tweede Kamer behandeld die uitgaat van een evenredige verdeling van de kosten tussen werknemer, fiscus en werkgever. De werkgever kan hierbij de helft van de eigen bijdrage delen met de eventuele werkgever van de partner.Als die werkgever dat weigert, wordt de eigen bijdrage van de werknemer met dat werkgeversdeel verhoogd. De schatting is dat het effect zal zijn dat de gemeente vanaf 2005 maximaal 25% van de huidige kosten zal bijdragen. Dat is dus een structurele bijdrage van € 250.000 op jaarbasis. In de begroting staat nu een post van € 247.000 gereserveerd (saldo van begrote uitgaven en baten). Daarmee zou dan de begroting weer in balans zijn met de uitgaven vanaf 2005. Omdat het een open einde regeling blijft, is er nog steeds een risico aanwezig (het gebruik kan niet beperkt worden), zeker nu er geen reserve meer is om tegenvallers op te vangen. Bovengrens: € pm
Weerstandsvermogen 162 - Programmabegroting 2005 - 2008
Ondergrens: € pm
Onderhoud kapitaalgoederen
Delft kenmerkt zich door een hoge bebouwingsgraad. De gemeente onderscheidt zich door de historische binnenstad en de Technische Universiteit Delft. Beide leggen een grote gebruiksdruk op delen van de stad waardoor relatief intensief onderhoud noodzakelijk is. Ook het groen wordt veelvuldig gebruikt omdat grotere groenelementen in de nabije omgeving ontbreken.Voor de inrichting van de binnenstad is het ‘Handboek Openbare ruimte Binnenstad’ uit 1993 leidend. Het college draagt zorg voor meerjarige beheerplannen in het kader van onderhoud van de openbare ruimte, rioleringen en gebouwen. In deze plannen wordt op basis van de gewenste kwaliteit (technische, gebruiks- en belevingswaarde) de instandhoudingscyclus (klein onderhoud) en de (her)inrichtingscyclus (vervanging/renovatie) gepresenteerd met de daarvoor benodigde budgetten. Bij de voorbereiding van de beheerplannen is gekozen voor een gefaseerde aanpak, waarbij de prioriteit bepaald wordt door de reeds aanwezige kaders (water, kunstwerken, riolering) en de impact van de discipline op de openbare ruimte. Per onderdeel wordt aangegeven wat de stand van zaken is.
Kunstwerken (Bruggen en tunnels) De gemeente Delft beheert meer dan driehonderd kunstwerken, te weten bruggen, tunnels, viaducten en geluidsschermen (zie tabel). Hiervan bevinden zich achtenzeventig stuks in de binnenstad. Areaal kunstwerken Functie
Aantal
Vaste Beweegbrug bare brug
Tunnel/ Viaduct
Geluidsscherm
Gemiddelde levensduur 25 jr 25-50 jr 50-100 jr
41 148 114
41 139 106
1 2
8 2
4
Totaal
303
286
3
10
4
Het beheer van de kunstwerken vindt plaats conform het in 2004 vastgestelde meerjaren ‘Beheerplan Kunstwerken’. Hierin is voor de komende 3 jaar aangegeven welke middelen worden ingezet voor instandhouding en (her)inrichting. Het na te streven kwaliteitsniveau blijft het standaardniveau, waarbij alleen voor wat betreft beeldkwaliteit in de binnenstad een hogere standaard wordt aangehouden. Het standaardniveau wordt daarbij gedefinieerd als het niveau van onderhoud dat een functioneel gebruik van de betreffende kunstwerken mogelijk maakt tegen de laagst maatschappelijke kosten. Het standaardniveau is in feite de minimale norm waaraan kunstwerken moeten voldoen. Kosten onderhoud kunstwerken Onderhoud Klein onderhoud en administratieve posten Groot onderhoud Kostenraming uitvoering onderhoud kunstwerken
2004
2005
2006
>2007
€ 927.388
€ 930.939
€ 876.283
€ 877.035
€ 970.000
€ 890.000
€ 575.000
n.t.b.
€ 1.897.388 € 1.820.939 € 1.451.283
n.t.b.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 163
Onderhoud kapitaalgoederen
Voetgangers Fietser en voetgangers Verkeer
Klein onderhoud ‘Klein onderhoud’ richt zich op het in goede staat houden van kunstwerken. Daaronder wordt onder meer verstaan: het herstellen van kleine schades, het schoonmaken en schilderen van leuningen, het reinigen en het aanbrengen of vervangen van slijtlagen op brugdekken, het vernieuwen van enkele planken in brugdekken. De maatregelen zijn in het algemeen klein van omvang en worden in het lopende budgetjaar uitgevoerd. Direct onderhoud dat om veiligheidsredenen onmiddellijk moet worden uitgevoerd en ook het inspecteren, verwerken en onderhouden van de gegevens in het beheerssysteem en het bedienen van de beweegbare bruggen behoort tot het klein onderhoud. Graffiti wordt niet verwijderd, met uitzondering van racistisch getinte leuzen. Groot onderhoud en herinrichting ‘Groot onderhoud’ richt zich op het weer in goede staat brengen van kunstwerken. Daaronder wordt verstaan het renoveren of vervangen van kunstwerken, zodat deze voor een lange tijd weer voldoen aan hun functionele eisen. Het betreft grootschalige maatregelen die planmatig worden uitgevoerd. In de komende jaren is een relatief groot aantal kunstwerken toe aan groot onderhoud. Hiervoor is de komende 3 jaar in totaal € 2 miljoen incidenteel extra uitgetrokken.
Wegen (Wegen, straten en pleinen) De omvang van het Delftse wegennet is circa 307 hectare, waarvan 83 hectare (27%) asfalt. Een aantal projecten is in de afgelopen jaren uit de onderhoudsbegroting gefinancierd, waardoor het aantal wegen met achterstallig onderhoud is gestegen. Op de middellange termijn wordt dit met de beschikbare middelen weggewerkt. Door de Raad is vastgesteld dat het gewenste gemiddeld onderhoudsniveau, volgens de CROW systematiek4 (technische waarde), voor de binnenstad 2,5 (redelijk tot matig) en voor de rest van de stad 3,2 (matig/slecht) moet zijn. Het wegenareaal wordt jaarlijks geïnspecteerd. De inspectiegegevens worden ingevoerd in een beheerprogramma waarmee de actuele technische onderhouds-toestand van de verharding wordt gegenereerd. Na inventarisatie van andere projecten in de openbare ruimte leidt dit tot een meerjaren onderhoudsplanning waarin wordt aangegeven in welke straten groot onderhoud moet worden uitgevoerd. Eind 2004 moet voor de wegen in Delft de huidige onderhoudsplanning uitgewerkt zijn tot een meerjaren beheerplan waarin de relatie met de begroting zichtbaar wordt. De begroting bedraagt circa € 7 miljoen. Hiervan is 34% toebedeeld aan klein onderhoud, 30% aan groot onderhoud en 36% aan kapitaalslasten.
Onderhoud kapitaalgoederen
Klein onderhoud Klein onderhoud betreft calamiteitenonderhoud en de serviceteams. Klein onderhoud richt zich op het oplossen van klachten en herstel van kleine schades. Klein onderhoud heeft betrekking over een beperkt deel van het wegvak. Groot onderhoud wegen en herinrichting Bij het groot onderhoud wordt afgewogen of de weg in dezelfde functionaliteit moet terugkomen en een combinatie met bijvoorbeeld rioolvervanging zinvol is. In veel gevallen kan een wegvak gewoon in zijn geheel van een nieuw wegdek voorzien worden. In andere gevallen wordt het onderhoud gecombineerd met andere wensen en vindt een herinrichting plaats. Ongeveer de helft van alle Delftse asfaltverhardingen is nu nog teerhoudend of teerverdacht. Het rijksbeleid is om uiteindelijk alle teer uit de keten te halen. Het bij onderhoudswerk of reconstructies vrijkomende teerhoudend asfaltgranulaat (TAG) moet nu worden gereinigd in speciale installaties, waarna het vrijkomende granulaat weer kan worden hergebruikt. In het onderhoudsbudget 2005 is rekening gehouden met de extra kosten voor het verwijderen en reinigen van TAG. Jaarlijks is gemiddeld ruim € 200.000 nodig maar dit kan vrij fors fluctueren, omdat dit afhangt van de vraag of de wegen die aan onderhoud toe zijn daadwerkelijk teerhoudend zijn. De afgelopen twee jaar is ongeveer 5% van de teerhoudende wegen gesaneerd.
4
De kwaliteitsbeoordeling voor de verharding geschiedt volgens de systematiek van het CROW (Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-,Water- en Wegenbouwen de Verkeerstechniek, een kenniscentrum voor verkeer, vervoer en infrastructuur).
164 - Programmabegroting 2005 - 2008
Water (Havens, grachten en waterwegen) De uitgangspunten voor het waterbeleid zijn vastgelegd in het waterplan Delft ‘Het blauwe netwerk’ dat door de gemeente Delft en het Hoogheemraadschap van Delfland in 2001 is vastgesteld. Doel van het beleid is te komen tot meer natuurlijke watersystemen. Eén van de acties uit het waterplan is de overdracht van de verantwoordelijkheden en taken aan het Hoogheemraadschap Delfland (project Herpolderen). Delfland is hierin leidend. Delft kent in totaal 151 kilometer watergangen (90 hectare). Klein onderhoud water Het klein onderhoud water bestaat uit het zuiveren en krozen met een frequentie van 1 à 2 maal per jaar, afhankelijk van de zogenaamde ‘Legger en keur’ van het Hoogheemraadschap van Delfland. Daarnaast valt het onderhoud en de bediening van poldergemalen onder het ‘klein onderhoud’. Groot onderhoud en herinrichting water Dit bestaat uit baggerwerk volgens het Baggerbeleidsplan dat ook de basis vormt voor de subsidieaanvraag bij de provincie5 voor de Regeling eenmalige uitkering baggerwerkzaamheden in het bebouwd gebied (SUBBIED-regeling). Tijdvak
Hoeveelheid (m3)
Totale kosten
Gevraagde subsidie
Klasse baggerspecie* 0, 1 2 3
4
* 0 = schoon, 4 = ernstig verontreinigd
2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007
5.938 6.989 7.367 6.909
323.203 333.854 287.859 264.850
107.734 111.285 95.953 88.283
2557 2650 5000 5048
2119 4006 2016 1532
979
283 333 351 329
Oeververdedigingen (Havens, grachten en waterwegen en Openbaar groen)
Klein onderhoud oevers Het ‘klein onderhoud oevers’ bestaat uit het vernieuwen van een enkele plank of het vervangen van de rollaag op een kademuur. Groot onderhoud en herinrichting oevers Het ‘groot onderhoud oevers’ bestaat uit het vervangen van de volledige oeververdediging door een nieuwe. Hierbij wordt afgewogen of dezelfde functionaliteit moet worden gehandhaafd of dat een aanpassing van het type oeververdediging moet plaatsvinden.
Groen (Openbaar groen) Het groenbeleid van Delft is verwoord in de nota ‘Juiste groen op de juiste plaats’ uit 1997. In 2004 is het beleid voor de bomen aangescherpt (nota ‘Juiste boom op de juiste plaats’). De gemeente is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de circa 35.000 bomen in parken en plantsoenen, de drie begraafplaatsen en natuurlijk het recreatiegebied De Delftse Hout. Eind 2004 wordt een meerjaren beheerplan afgerond waarin voor het openbare groen de arealen, activiteiten en de budgetten inzichtelijk worden gemaakt. 5
De subsidieaanvraag is gegaan naar Senter/Novem te Utrecht, beleidsuitvoerend orgaan voor deze regeling van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 165
Onderhoud kapitaalgoederen
Het beleid voor de oeververdedigingen op hoofdlijnen is vastgelegd in het Waterplan Delft en de Ecologienota uit 2004. In het boezemgebied bestaan de oevers voornamelijk uit harde kades (155 km); in het poldergebied veelal uit beschoeiingen (141 km), die waar mogelijk vervangen worden door meer natuurvriendelijke oevers (6 km). Eind 2004 wordt een meerjaren beheerplan afgerond waarin de arealen, activiteiten en de budgetten van de oevers inzichtelijk worden gemaakt.
Riolering (Onderhoud en vernieuwen riolen en gemalen) Delft heeft circa 370 km vrijverval riolering en zeven hoofdrioolgemalen. Onderhoud en verbetering van het rioolstelsel vindt plaats conform het op 21 december 2000 vastgestelde Gemeentelijk Rioleringsplan Delft 2001-2005 (GRP) en de op 3 oktober 2002 vastgestelde Nota Actualisatie Gemeentelijk Rioleringsplan 2003. De kwaliteitseis is een goed functionerend rioolstelsel zonder hydraulische knelpunten dat het milieu zo min mogelijk belast. In 2004 wordt begonnen met de voorbereiding van een nieuw GRP dat eind 2005 ter vaststelling aan de gemeenteraad zal worden voorgelegd. De begroting bedraagt circa € 5,6 miljoen. Hiervan is 28% toebedeeld aan klein onderhoud, 53% aan groot onderhoud en 19% aan de aflossing van kapitaalslasten. Klein onderhoud riolering Onder het ‘klein onderhoud’ valt het reinigen en inspecteren en het uitvoeren van kleine reparaties aan riolen, kolken en gemalen. Door areaaluitbreiding (toename rioollengte en kleine rioolgemalen) zullen de kosten voor het klein onderhoud licht stijgen. Groot onderhoud en herinrichting riolering Gemiddeld wordt 4 km vrijverval riolering per jaar vervangen. In 2003 was dit slechts 1,5 km, omdat een betere afstemming met wensen van herinrichting en wegonderhoud had plaatsgevonden. De achterstand wordt de komende jaren weer ingelopen. De schommelingen in de uitgaven worden opgevangen in de voorziening Egalisatie gemeentelijk rioleringsplan. Het saldo op 1 januari 2004 was € 1,05 miljoen. Investeringen Naast het onderhoud aan de riolering is in het GRP ook een meerjaren investeringsplan vastgesteld om te voldoen aan de landelijke milieu-eisen voor rioolstelsels (basisinspanning en waterkwaliteitsspoor). Delft voldoet in 2008 aan de basisinspanning.
Straatmeubilair
Onderhoud kapitaalgoederen
Het areaal aan straatmeubilair omvat circa 40.000 objecten (exclusief zitbanken, afvalbakken, fietsenstallingen, beugels en rekken), 27.500 palen, ondergrondse inzamelcontainers (531 stuks begin 2004) en 8 pollers. Het systematisch inzicht in de kwaliteit ervan is beperkt. De beschikbare middelen zijn over diverse producten in de begroting verspreid. Eind 2004 wordt een meerjaren beheerplan afgerond, waarin voor het straatmeubilair de arealen, activiteiten en de budgetten inzichtelijk worden gemaakt.
Gebouwen Het jaarlijks gemiddeld beschikbare budget voor het technisch beheer en onderhoud van de gemeentelijke eigendommen, is onvoldoende. Het planmatig bouwkundig en installatietechnisch beheer en onderhoud van alle gebouwen in gemeentelijk eigendom is daardoor in hoofdlijn beperkt tot: • het uitvoeren van wettelijk verplichte werkzaamheden (keuringen); • het voorkomen en verhelpen van onveilige situaties en; • het op incidentele technische indicatie voorkomen van gevolgschade. In 2004/2005 vindt een actualisering plaats van de beheergegevens om te komen tot een nieuw meerjaren beheerplan waarbij de onderhoudsplanning, de beschikbare budgetten en het daarbij horend onderhoudsniveau in samenhang inzichtelijk gemaakt worden. Groot onderhoud of renovatie vindt nu veelal op projectbasis plaats. Schoolbesturen zijn juridisch eigenaar van schoolgebouwen. De gemeente heeft slechts het economisch claimrecht op het moment dat een schoolgebouw de onderwijsbestemming blijvend verliest. De gemeente heeft wel de – wettelijke vastgelegde – zorgplicht voor de huisvesting van het primair en voortgezet onderwijs. Dit is uitgewerkt in de ‘Verordening voorzieningen onderwijshuisvesting gemeente Delft’. Het betreft hoofdzakelijk investeringen in nieuwbouw, uitbreiding, aanpassing, renovatie, buitenkant onderhoud en eerste inrichting.
166 - Programmabegroting 2005 - 2008
Verbonden partijen
Verbonden partijen zijn derde rechtspersonen waarmee de gemeente een bestuurlijke én financiële band heeft. Dat zijn deelnemingen (vennootschappen), gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen. Uit deze definitie vloeit voort dat niet hoeft te worden gerapporteerd over alle partijen waarmee de gemeente op enigerlei manier verbonden is. Relaties waarbij alleen sprake is van een financieel of een bestuurlijk belang vallen buiten het criterium. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur van een deelneming of het hebben van stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij worden verhaald op de gemeente. Deze definitie betekent ook dat er relaties met derde partijen zijn die niet onder de verbonden partijen vallen en dus niet in deze paragraaf moeten worden opgenomen. Het gaat dan om relaties waarbij alleen sprake is van een bestuurlijk of financieel belang. Dat deze relaties niet in deze paragraaf komen wil niet beteken dat ze niet in de begroting of de jaarstukken thuishoren, maar wellicht op een nadere plek worden opgenomen. Zo worden relaties in PPS6-constructies, waarbij aanzienlijke financiële risico’s bestaan, in de paragraaf Weerstandsvermogen opgenomen. Hieronder volgt een korte omschrijving van de verbonden partijen van de gemeente Delft, onderverdeeld naar gemeenschappelijke regelingen en deelnemingen.
Gemeenschappelijke regelingen Het gemeentebestuur van twee of meer gemeenten kunnen een gemeenschappelijke regeling treffen ter behartiging van één of meer belangen van die gemeenten. Deze regelingen kunnen aanzienlijk verschillen in aard en omvang. Delft kent een aantal kleinere gemeenschappelijke regelingen met omliggende gemeenten, die weliswaar de juridische vorm van een gemeenschappelijke regeling hebben, maar materieel gezien overeenkomsten zijn, waarbij Delft diensten levert aan de andere gemeenten op het gebied van archeologie, archief en dergelijke. Deze worden hier dan ook buiten beschouwing gelaten. Ook buiten beschouwing worden gelaten brede regelingen met een gering belang zoals de IZA (ziektekostenverzekeraar), en belangenbehartiging voortgezet onderwijs.
Stadsgewest Haaglanden De regeling is gebaseerd op de Kaderwet. Stadsgewest Haaglanden voert taken uit op het gebied van ruimtelijke ordening/grondbeleid, volkshuisvesting, verkeer en vervoer, milieu, jeugdhulpverlening en volwasseneneducatie. Betrokken zijn negen gemeenten: Delft, Den Haag, Leidschendam-Voorburg, Midden Delfland, PijnackerNootdorp, Rijswijk,Wassenaar,Westland en Zoetermeer. In het Algemeen Bestuur zijn alle gemeenten vertegenwoordigd. De burgemeester van Delft is lid van het Dagelijks Bestuur. Financieel belang De bijdrage van Delft over 2004 is € 4,60 per inwoner.Voor het jaar 2005 is een bijdrage van € 4,67 voorgesteld.
6
Publiek Private Samenwerking
Programmabegroting 2005 - 2008 - 167
Verbonden partijen
De belangrijkste gemeenschappelijke regelingen, in de zin van het daaraan verbonden bestuurlijk en financieel belang, waaraan de gemeente Delft deelneemt zijn:
Ontwikkelingen De Kaderwet zou per 2003 aflopen, maar is verlengd in afwachting van de totstandkoming van de Wet Bestuur in Stedelijke Regio’s. De inhoud van deze wet komt grotendeels overeen met de Kaderwet. Op grond van de nieuwe wet zullen de gemeenschappelijke regelingen Haaglanden te zijner tijd opnieuw moeten worden afgesloten. In verband hiermee vindt binnen Haaglanden een discussie plaats over taken en bestuursstructuur.
Hulpverleningsregio Haaglanden De Hulpverleningsregio Haaglanden (HRH) is een gemeenschappelijk samenwerkingsverband van de tien gemeenten in de regio Haaglanden. Deze gemeenten werken samen op het gebied van de rampenbestrijding, brandweerzorg, en de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen. De burgemeester heeft zitting in het Algemeen Bestuur. Financieel Belang De bijdrage van Delft bedraagt voor het jaar 2004 € 238.510. Ontwikkelingen Brandweerzorg en rampenbestrijding staan hoog op de politieke en bestuurlijke agenda, zowel landelijk, provinciaal/regionaal als lokaal. Er is een ontwikkeling gaande van vorming van veiligheidsregio’s op de schaal van de politieregio’s, waarbinnen de samenwerking op het gebied van brandweer, geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampenbestrijding vorm moet krijgen. De Tweede Kamer heeft er bij de regering op aangedrongen om uiterlijk met ingang van 2004 te zorgen voor de bestuurlijke inbedding van de veiligheidsregio’s. Dit laat overigens onverlet dat elke gemeente binnen haar verzorgingsgebied uitvoering moet blijven geven aan de wettelijke basistaken op het gebied van de brandweer, geneeskundige hulp en rampenbestrijding. Naar verwachting zal deze ontwikkeling binnen de komende vijf jaar gestalte krijgen, waarbij vanaf eind 2003 politie, brandweer en geneeskundige hulpverlening volgens dezelfde regioindeling gaan werken en vanaf mogelijk 2006 ook de bestuurlijke aansturing wordt gelijkgetrokken.
G.G.D. Zuid-Holland West Doel van deze gemeenschappelijke regeling is de instandhouding en exploitatie van een Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD). De GGD voert taken uit die vermeld staan in de Wet collectieve preventie volksgezondheid en de taken die bij of krachtens andere wetten aan de GGD worden opgedragen. Betrokken gemeenten zijn Delft,Westland, Pijnacker-Nootdorp, Midden Delfland, Rijswijk, LeidschendamVoorburg,Wassenaar en Zoetermeer. Elke deelnemende gemeente heeft een zetel in het Algemeen Bestuur.
Verbonden partijen
Financieel Belang Delft heeft in 2004 € 1.553.468 bijgedragen.
Recreatieschap Midden-Delfland Het Recreatieschap behartigt de belangen van de openluchtrecreatie in het gebied Midden-Delfland, voor zover mogelijk onder handhaving van het landelijke karakter van het gebied. Onder behoud van het landelijke karakter wordt begrepen: het bewaren en bevorderen van de natuur- en landschappelijke waarden, het in stand houden van flora en fauna, en het verlenen van medewerking aan en het bevorderen van de totstandkoming van een natuurlijk biologisch evenwicht in het gebied. Betrokken zijn het Rijk, de provincie Zuid-Holland en de gemeenten Delft,Westland, Midden Delfland, Rotterdam, Schiedam, en Vlaardingen. Delft heeft twee vertegenwoordigers in de Midden-Delflandraad. Daarvan heeft één van deze vertegenwoordigers tevens zitting in het Dagelijks Bestuur. Financieel belang De gemeentelijke bijdrage voor 2005 bedraagt € 244.182. Ontwikkelingen Het nieuwe beleidsplan voor de jaren 2004-2007 is in uitvoering.
168 - Programmabegroting 2005 - 2008
Deelnemingen Vanuit het oogpunt van het behartigen van het publieke belang is de gemeente Delft geheel of gedeeltelijk in het bezit van de volgende aandelen:
Eneco Holding BV Het aandeelhoudersschap Eneco is ontstaan door inbreng van de aandelen in het voormalige energiebedrijf Delfland in Eneco in 2000. Per 1 juli 2004 is de energiemarkt geliberaliseerd. Daarmee is een verdere impuls gegeven aan de discussie over de toekomst van de energiebedrijven in een geprivatiseerde omgeving. De energiebedrijven worden gedwongen het handels- en productiegedeelte af te splitsen van het netwerk (unbundling). Er is forse discussie in hoeverre er nog een de rol is voor de nu nog publieke aandeelhouders van Eneco. Delft is lid van de aandeelhouderscommissie Eneco en praat daarin mee over de toekomst van de onderneming waarbij de insteek is uiteindelijk de aandelen van Eneco te kunnen vervreemden. Het dividend van de aandelen Eneco wordt gestort in de Reserve nutswinsten. Uit deze opbrengsten worden bepaalde semi-structurele uitgaven gedaan zoals de storting in het Delft Kennisstadfonds en het Milieutechnologiefonds en bijdragen aan stadspromotie en citymarketing. Daarnaast is sprake van incidentele uitgaven. Bij de mogelijke verkoop op termijn van de aandelen zal een gedeelte van de voeding van deze reserve komen te vervallen. Daarnaast staat de gemeente garant voor circa € 20,8 miljoen aan door Eneco aangetrokken geldleningen. Deze garantiestelling wordt in de komende vijf jaar afgebouwd. Het in 2004 uitgekeerde dividend 2003 bedraagt: € 1.155.2332 (inclusief winstbewijs).
NV Waterbedrijf Europoort (na fusie in 2004 nu Evides geheten) In 2004 is het waterbedrijf Europoort, dat geheel in handen was van publieke aandeelhouders in de regio (waaronder Delft), gefuseerd met het Zeeuwse waterbedrijf van Delta NV. Per juni 2004 is er een nieuw waterbedrijf ontstaan dat de naam Evides heeft gekregen. Door de fusie kan het nieuwe bedrijf forse kostenbesparingen realiseren. Door de fusie is Evides nu de 2e speler op de binnenlandse markt met een marktaandeel van 13, 2%. De oude aandelen van Delft in Europoort zijn in zijn geheel ingebracht in het nieuwe fusiebedrijf Evides. Het aandelenbezit in Europoort was 5,76%. Bij de effectuering van de fusie in medio 2004 wordt een eenmalige extra uitkering gedaan aan de aandeelhouders
NV Bank voor Nederlandsche Gemeenten - BNG
NV Afvalverwerking Rijnmond - AVR Delft heeft een aandeelhouderschap in de vorm van B-aandelen. Jaarlijks is sprake van een bescheiden dividend, dat als opbrengst geboekt wordt op de begrotingspost afvalinzameling en afvalverwijdering.
Combiservices BV De gemeente Delft is enig aandeelhouder. Combiservices BV is in 1997 opgericht, in eerste instantie (met ondersteuning van het Rijk) op experimentele basis. In deze gemeentelijke BV werd een schoonmaakbedrijf opgezet met zowel gehandicapte als niet-gehandicapte medewerkers. Inmiddels is sprake van een viertal werkverbanden: schoonmaak, beveiliging, reïntegratieprojecten en detachering van personeel. In overeenstemming met de statuten wordt het jaarresultaat aan de algemene reserve van Combiservices BV toegevoegd met een minimum van € 226.890.Als de Algemene Reserve hoger is dan 1/4 deel van de bruto jaaromzet, kan het meerdere ten gunste komen van de exploitatie van Combiwerk.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 169
Verbonden partijen
Aandelen in de BNG zijn voor gemeentes een vrij traditionele belegging, voortkomend uit de tijd dat deze bank het monopolie bezat voor de gemeentelijk bancaire dienstverlening. Het Delftse aandelenbezit bedraagt 47.385 aandelen. Het in 2004 uitgekeerde dividend 2003 bedraagt circa € 150.000.
Parking BV Parking BV is door Delft opgericht in verband met de bouw van de Parkeergarage Zuidpoort. Het geplaatst kapitaal bedraagt € 18.000. Parking BV is opdrachtgever voor de bouw van de parkeergarage. Parking BV valt onder de paraplu van de Stichting Parkeervoorziening.Voor de financiering van de bouw heeft de gemeente een garantie afgegeven voor een bedrag van € 26,7 miljoen.Aan deze garantstelling zijn de gebruikelijke voorwaarden verbonden.Voor de aflossing van de lening is een plan van rente en aflossing opgesteld. De parkeergarage zal naar verwachting eind 2004 opengesteld worden.Additionele financiering voor het bouwproject is vrijgemaakt uit de zogenaamde SVN-gelden.
SVN Delft heeft zijn aandelen Bouwfonds Nederlandse Gemeenten eind 1999 verkocht voor een totaal bedrag van € 12.950.000.Van de opbrengst is een bedrag van € 6,5 miljoen ingebracht in het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten voor toekomstige financieringen in de volkshuisvesting. De gemeenteraad heeft hiervoor zes projecten aangewezen. Door de constructie met het SVN (het is een revolving fund) vallen op termijn weer financieringsmiddelen vrij voor nieuwe investeringsprojecten. Het resterende gedeelte van de totale opbrengst van de Bouwfondsgelden wordt gereserveerd om de begrotingseffecten van het wegvallend jaarlijks dividend te compenseren.
Enkele kleinere participaties Bij deze participaties (in Zuid-Hollands Investeringsfonds en Blossom) gaat het primair om het maatschappelijk rendement: startende ondernemers worden op weg geholpen. Zij zullen mogelijk op langere termijn een bijdrage aan de werkgelegenheid leveren.
Verbonden partijen 170 - Programmabegroting 2005 - 2008
Financieringsparagraaf
Organisatie en verantwoording De wet FiDO vormt het wettelijk kader voor de financiering. Het doel van de wet is het bevorderen van de kredietwaardigheid en de transparantie van het financieringsbeleid.Voor de beheersing daarvan is een aantal instrumenten geformuleerd zoals: • Het stellen van een kwantitatieve kasgeldlimiet en een renterisiconorm over de vaste schuld. • Het verplichten van een treasurystatuut, met onder meer het stellen van kwalitatieve uitgangspunten voor uitzettingen en rente-instrumenten. • Het verplichten van een verantwoordingsrapportage in de jaarrekening en begroting, evenals het per kwartaal rapporteren over het kasgeldlimiet aan de toezichthouder (GS). Daarnaast gaat de Gemeente Delft nog een stap verder. Het bouwwerk van het financieringsbeleid is in onze perceptie gegrondvest op het financieel beleid van de gemeente. Het treasurystatuut en het treasuryjaarplan vormen vervolgens de kaders waarbinnen de uitvoering van alle activiteiten op het gebied van treasury plaatsvinden. Door vaststelling van het jaarplan ontstaat hierdoor het mandaat en tegelijkertijd de taakopdracht. Het besluitvormingsproces en het toezicht op de uitvoering wordt vormgegeven door het Treasuryberaad. Dit beraad staat onder voorzitterschap van de wethouder Financiën. In het Treasuryberaad vindt afstemming plaats over het te voeren beleid en over de realisatie, voortgang en ontwikkeling van de transacties die volgen uit de uitvoering van dat beleid. Ook zorgt het beraad voor de informatievoorziening naar het gemeentebestuur. In onderstaand figuur wordt de samenhang beknopt vormgegeven.
Treasury statuut
Uitvoering
Voorts heeft Delft de treasury organisatie ingericht op het zogenaamde front office / back office model. Hierdoor is de treasuryfunctie voor de gemeente qua besluitvorming, uitvoering en control van elkaar gescheiden.
Financieringsbeleid De treasury houdt zich bezig met risico’s die samenhangen met alle toekomstige kasstromen. Deze risico’s komen zowel voort uit de financieringsbehoefte, als uit de modaliteiten van de bestaande portefeuilles (onder meer: vervroegde aflossingen, herfinanciering, herbeleggingen, renteaanpassingen en dergelijke). Het treasurybeleid is primair gericht op het waarborgen van financiële continuïteit door het resultaat en vermogen te beschermen tegen financiële risico’s en de organisatie financierbaar te houden. Deze bescherming vindt plaats door de renterisico’s en risico’s uit financiële posities te
Programmabegroting 2005 - 2008 - 171
Financieringsparagraaf
Treasury jaarplan
vermijden en te spreiden. Deze twee soorten risico’s zijn binnen de Gemeente Delft leidend en gaan in de uitwerking verder dan de wettelijke kaders. In principe zijn de uitgangspunten als volgt: • Zorgdragen voor voldoende financierbaarheid op korte en lange termijn. • Bewerkstelligen van passende financieringslasten. • Beheersen van wettelijke en feitelijke rente- en of financieringsrisico’s. • Risicomijdend uitzetten van gelden en afgeven van garanties. • Zorgdragen voor een effectief, veilig en efficiënt betalingsverkeer. • Actief onderhouden van contacten met marktpartijen om toegang tot de financiële markten open te houden. Deze uitgangspunten leiden in ieder geval tot het zo nauwkeurig mogelijk toepassen van de ‘matching’ tussen opgenomen en uitgezette gelden. Dit principe wordt ook in de komende planperiode doorgezet. Voorts wordt actief gebruik gemaakt van de wettelijke mogelijkheden om passende financieringslasten te bewerkstelligen. Dit resulteert onder meer in het zo maximaal mogelijk betrekken van de kasgeldlimiet bij financieringsbeslissingen. In geen geval wordt of zal de limiet onnodig worden overschreden. Expliciet zijn de doelstellingen gericht op het versterken van de financierings- en vermogenspositie. Door de financiering (duur en aflossingswijze) af te stemmen op de kasstroomontwikkeling wordt gestreefd naar balansverkorting en het minimaal houden of vergroten van de daarmee gepaard gaande financierbaarheid. Door het feitelijke rendement op de leningportefeuille terug te dringen wordt eveneens een impuls gegeven aan het positief beïnvloeden van de exploitatie. Om dit voornemen te consolideren mag het renterisico profiel niet worden overschreden; wordt het gebruik van kortlopende leningen beperkt tot de kasgeldnorm en moet de match tussen opgenomen geld/uitgezet geldniet in gevaar te worden gebracht. De genoemde doelstellingen wijken feitelijk niet af van die uit het vorige boekjaar.
Financieringsbehoefte Vanaf 2004 wordt de Gemeente Delft geconfronteerd met omvangrijke investeringsopgaven. Een deel van deze investeringen worden gefinancierd door de opbrengsten uit verkoop (des-investeringen). Dan nog resteert een behoorlijke vraag naar nieuw geld. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door de genoemde investeringen, anderzijds door de afbouw van de leningenportefeuille. De behoefte aan geld is voor de komende jaren als volgt geprognosticeerd: Indicatie geldbehoefte
2004
2005
2006
2007
2008
Financieringsparagraaf
Bedragen x € 1.000.000
Stand gecum. Behoefte Investeringsprogramma Financiering(zie lang geld) Desinvesteringen Eindaflossingen o/g Eindaflossingen u/g Totaal mutatie Verloop gecum. Behoefte Invulling kort geld Invulling lang geld
-26 -35 45 10 -22 5
-23 -19
-62 -21
-83 2
3
-38
-21
2
21
-23
-62 28 34
-83 28 21
-81 28 -2
-60 28 -4
3 -22
-81 23
-2
Doordat de geldbehoefte hoger is dan het kasgeldlimiet van circa € 28 mijloen zullen ook in 2005 langlopende leningen worden aangetrokken. Zoals eerder genoemd zal de invulling van de lange leningen worden afgestemd op de kasstroomontwikkeling in een meerjaren perspectief. Met ander woorden; de duur van de lange leningen vanaf 2005 kunnen relatief beperkt worden gehouden.Voornoemde strategie wordt onderstreept door de huidige renteontwikkelingen. Met het oog op de hogere economische groei, aanwakkerende inflatie en het grotere beroep van overheden en bedrijven op de kapitaalmarkt, kan de rente de komende
172 - Programmabegroting 2005 - 2008
tijd mogelijk nog verder oplopen met 0,25% tot 0,50%. Naar huidige verwachting zal de ECB na de zomer 2004 tot renteverhogingen overgaan, om gelijke tred te houden met de verwachte economische groei en hogere renteniveaus in de Verenigde Staten, eerder in het jaar 2004. Doordat het verschil tussen de korte en lange rente relatief groot is (momenteel 2,25%), wordt zo lang mogelijk gewacht met het aantrekken van lange leningen. Door lange leningen pas aan te trekken op het moment dat het daadwerkelijk nodig is, wordt geprofiteerd van een mogelijke tussentijdse daling van de lange rente en tijdelijk geprofiteerd van de lage korte renteniveaus. De verwachting is dat de korte rente pas over drie tot vier jaar het huidige niveau van de lange rente zal doorkruisen.
Renterisico Met de invoering van Wet FiDO geldt een renterisiconorm. Deze norm is maximaal 20% van de omvang van de vaste schuld. Het risico in enig jaar bestaat uit de componenten:‘netto renteherzieningen en netto aflossingen’. Voor de komende periode wordt rekening gehouden met de volgende bedragen: Renterisiconorm en renterisico’s 2005 2005-2008 Mutaties 1a Renteherziening op vaste schuld o/g 0 1b Renteherziening op vaste schuld u/g 0,2 2 Netto renteherziening op vaste schuld (1a-1b) -0,2 3a Nieuw aangetrokken vaste schuld 34,0 3b Nieuwe verstrekte leningen 4 Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a-3b)34,0 5 Betaalde aflossingen 15,4 6 Herfinanciering (laagste van 4 en 5) 15,4 7 Renterisico op vaste schuld (2+6) 15,2
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000.000
0 0 0 21
0 0 0 0
0 0 0 0
21,0 4,7 4,7 4,7
0 4,9 0 0
0 0,9 0 0
193,5 20% 38,7
211,9 20% 42,4
228,2 20% 45,6
223,2 20% 44,6
Toets renterisiconorm 10 Renterisiconorm 7 Renterisico op vaste schuld 11 Ruimte (+) Overschrijding (-) ; (10-7)
38,7 15,2 23,5
42,4 4,7 37,7
45,6 0 45,6
44,6 0 44,6
Naar het zich laat aanzien is er zelfs voldoende ruimte om de renterisico’s die voortkomen uit de vermogensbehoefte te kunnen dragen.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 173
Financieringsparagraaf
Renterisiconorm 8 Stand van de schulden per 1-1 9 Her bij ministeriele regeling vastgesteld 10 Renterisiconorm (8*9)
De prognose voor het kasgeldlimiet 2005 wordt in onderstaand tabel weergegeven: Kasgeldlimiet 2005
1e kwartaal
2e kwartaal
3e kwartaal
4e kwartaal
Bedragen x € 1.000.000
Toegestane kasgeldlimiet in procenten van de grondslag in bedrag
8,50% 27,6
8,50% 27,6
8,50% 27,6
8,50% 27,6
Omvang vlottende korte schuld Opgenomen gelden < 1 jaar Schuld rekening courant Gestorte gelden door derden < 1 jaar Overige geldleningen niet zijnde vaste schuld
27,6 -
27,6 -
27,6 -
27,6 -
Totaal
27,6
27,6
27,6
27,6
Vlottende middelen Contante gelden in kas Tegoeden in rekening courant Overige uitstaande gelden < 1 jaar
-
-
-
-
Totaal
-
-
-
-
27,6 27,6
27,6 27,6
27,6 27,6
27,6 27,6
0
0
0
0
Toets kasgeldlimiet Totaal netto vlottende schuld Toegestane kasgeldlimiet Ruimte (+) / overschrijding (-)
Kredietrisico u/g portefeuille en garanties Naast het renterisico moet ook het kredietrisico van de uitzettingen worden bepaald. Dit laatste geldt ook voor de garantieportefeuille. Doordat Delft geen derivatentransacties is aangegaan, is de bepaling van het rente- en kredietrisico niet van toepassing. Uitzettingen
Financieringsparagraaf
De samenstelling van de portefeuille bestaat in aanvang van het boekjaar voor 99,99% uit leningen aan locale woningcorporaties. De overige leningen zijn aan instellingen van de zorg- en sportsector. De uitzetting aan de woningcorporaties staan onder garantie van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Dit fonds kent door de twee toonaangevende ‘rating agencies’ de hoogste typering van kredietwaardigheid. Uit voornoemde kan worden opgemaakt dat het risico is te verwaarlozen.
174 - Programmabegroting 2005 - 2008
Garanties De huidige omvang van de garantieportefeuille bedraagt circa € 1,3 miljard. De opbouw over de segmenten waar garantie is verleend, kan als volgt worden weergeven: Verdeling garantieportefeuille overig
2,0 %
nutbedrijven
13,6 %
particuliere woningen
3,9 %
kinderopvang
0,0 %
sport
0,2 %
zorg (verpl, reval en zorg)
1,6 %
cultuur
0,2 %
woningbouw
23,5 % 0%
5%
10 %
15 %
20 %
25 %
Bedrijven komen niet in aanmerking voor gemeentegarantie. Uitzonderingen betreffen onder meer de garantieverlening aan Eneco en Parking Delft BV. De garantie van geldleningen aan Eneco is vanuit historische omstandigheden ontstaan en wordt in de komende twee jaar afgebouwd. Daarnaast maakt Parking Delft B.V. (waarvan de aandelen in bezit zijn van de stichting parkeervoorzieningen, waar de gemeente in vertegenwoordigd is) voor ruim € 26,4 miljoen deel uit van het totaal.
Hoewel de risico’s relatief beperkt lijken, wordt momenteel een nieuwe nota (verordening) opgemaakt om de garantieverstrekkingen transparant, eenduidig en toetsbaar te maken.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 175
Financieringsparagraaf
In de totale garantieverstrekking nemen de (Delftse) woningcorporaties een dominante positie in. De garanties worden niet als risicovol aangemerkt. Hiertegenover staat een op voorhand een zeer solide sectorale waarborgfonds met een ‘triple A rating’. Dit waarborgfonds (Waarborgfonds voor Sociale Woningbouw) heeft een vergelijkbare kredietwaardigheid als bijvoorbeeld de decentrale overheden in Nederland. Als we de bedrijfsgaranties en de garanties waar wij slechts in de achtervang risico lopen (eigen woningen, sociale woningbouw) op het totaal corrigeren, dan bedraagt het risicovolume afgerond € 20 miljoen.Tegenover deze garanties staan hypothecaire inschrijvingen en of een contra garantie van de ‘non rated’ waarborgfondsen sport en kinderopvang.
Bedrijfsvoering
De bedrijfsvoering heeft als reikwijdte de gemeentelijke organisatie: niet alleen de ambtelijke organisatie, maar ook de ‘bestuurlijke’ organisatie. De bedrijfsvoering ondersteunt de uitvoering van de programma’s. Het welslagen van de programma’s is voor een belangrijk deel afhankelijk van de kwaliteit van de bedrijfsvoering. De paragraaf Bedrijfsvoering heeft expliciete relaties met het programma Bestuur en Organisatie en het programma Dienstverlening, die zich vooral op de relatie tussen de burger en de gemeente respectievelijk digitale dienstverlening en communicatie richt.Vanuit het perspectief van de bedrijfsvoering is het van belang dat aan de belangrijkste randvoorwaarden voor het welslagen van deze programma’s kan worden voldaan. Het van buiten naar binnen denken (‘de burger centraal’) en de één-gemeente-gedachte zijn sinds 1999 bepalende uitgangspunten voor de bedrijfsvoering (operatie NEON, Naar Externe Oriëntatie Negenennegentig). Dit komt onder meer tot uitdrukking in het bestaan van één cluster waar alle middelenfuncties zijn samengebracht (‘Facilitaire Dienstverlening’) dat de andere clusters ondersteunt in het uitvoeren van hun primaire taken. De aard en de kwaliteit van de ondersteuning is omschreven in jaarlijks geactualiseerde dienstverleningsafspraken die periodiek op kwaliteit van uitvoering worden gemeten. Deze (NEON-) bedrijfsvoeringsfilosofie zal ook in de komende programmaperiode als uitgangspunt gelden. Andere belangrijke uitwerkingen van de bedrijfsvoeringsfilosofie zijn de verdere ontwikkeling en invoering van het besturingsconcept Integraal Management, het gemeentebrede personeelsbeleid MMC (Menselijke Mogelijkheden Centraal) en het streven naar een gezamenlijke huisvesting voor de medewerkers van de gemeente. In 2005 komt nadruk te liggen op de verdere integratie van de onderscheiden bedrijfsvoeringsdisciplines, het versterken van het klantgericht denken en werken en het verbeteren van de kwaliteit van de managementinformatie en advisering. Daarnaast zal in 2005 het accent komen te liggen op het ondersteunen van het management bij het invulling geven aan de integrale verantwoordelijkheid voor externe dienstverlening èn bedrijfsvoering.
Bedrijfsvoering
Kwaliteitsverbetering wordt gemeentebreed al enkele jaren gestructureerd en professioneel opgepakt aan de hand van het INK7-managementmodel, waarin verschillende fasen zijn te onderscheiden. Niet alle clusters zijn op dit moment in fase even ver. Ieder cluster kiest een tempo dat het beste aansluit bij het eigen ontwikkelingsstadium.Aan de hand van het model wordt de voortgang op het terrein van kwaliteitsverbetering bewaakt. Het streven is om op het terrein van bedrijfsvoering in 2005 de focus te leggen op klantoriëntatie en op het versterken van de samenhang tussen primaire processen en integrale bedrijfsvoering. Daarnaast zal in 2005 de nadruk liggen op evaluatie van planvorming en het op basis hiervan inventariseren van leerpunten en eventuele bijsturing door het management. In 2004 heeft voor alle bedrijfsvoeringsdisciplines van het cluster Facilitair een benchmark plaatsgevonden. Deze benchmark geeft inzicht in de verbetermogelijkheden met betrekking tot kwaliteit en doelmatigheid.Verbeteringen zullen in 2005 verder worden ingevoerd
7
Instituut Nederlandse Kwaliteit
176 - Programmabegroting 2005 - 2008
Informatievoorziening De interne informatievoorziening over de bedrijfsvoering komt in 2005 op een hoger peil. De beheersing en sturing van de organisatie zijn daarmee gediend. Het accent zal liggen op toegankelijke en geïntegreerde managementinformatie, waarbij de informatie vanuit de verschillende bedrijfsvoeringsdisciplines zoveel mogelijk samenhangend beschikbaar komt. Het gemeentebestuur heeft bij de Zomernota 2002-2005 een krediet beschikbaar gesteld voor de aanschaf van een Documentair Informatiesysteem (DIS). In 2005 zullen alle binnenkomende documenten worden gescand, digitaal opgeslagen en intern gedistribueerd. Ook interne en uitgaande documenten zullen gedigitaliseerd worden.Verder zal in 2005 de voorbereiding starten om DIS te koppelen aan de werkprocessen van de gemeentelijke bedrijfsonderdelen. Een en ander is met name gericht op het verhogen van de beschikbaarheid en toegankelijkheid van informatie en het verbeteren van de doelmatigheid. Het DIS is daarnaast een belangrijk instrument voor het meerjarenplan dienstverlening.
Personeel De modernisering van het personeelsbeleid heeft in de afgelopen jaren een vernieuwd beleids- en beheersinstrumentarium opgeleverd. Hierbij gaat het met name om competentiemanagement, Management Development, ziekteverzuimbeleid/ARBO, opleiding en ontwikkeling, reïntegratie, personeelsbeoordeling, werving & selectie en het werken met persoonlijke ontwikkelingsplannen. In 2005 zal veel aandacht worden geschonken aan het verder invoeren en verankeren van deze instrumenten in de gemeentelijke organisatie. Personeelsbeheersplan In het kader van de ook door de gemeente Delft te realiseren bezuinigingen (structureel € 1 miljoen) is een zogenaamd personeelsbeheersplan opgesteld en ingevoerd. In dit plan zijn maatregelen opgenomen om de situatie en uitgaven met betrekking tot werving en selectie, vacaturevervulling, ziekteverzuim en ziekte-vervanging, en vervroegde uittreding nog beter te kunnen monitoren. Daarnaast zijn verantwoorde maatregelen opgenomen die zijn gericht op reductie van personele kosten. Ziekteverzuim
Inschakeling interims/ inhuur derden In 2004 zijn in het gemeentelijk managementteam nadere afspraken gemaakt over het monitoren van de uitputting van personeelsbudgetten en de inhuur van derden. De inhuur van derden is inzichtelijk en nagenoeg volledig genormeerd (inhoudelijke criteria en financiële dekkingscriteria). In de beheersrapportages wordt de voortgang gerapporteerd en vindt eventuele bijsturing plaats. Diversiteit Het uitvoeringsplan diversiteitsbeleid is geëvalueerd en de maatregelen ter bevordering van de in- en doorstroom van etnische minderheden, vrouwen en gehandicapten zijn voortgezet en aangescherpt. Er wordt vooral gezocht naar praktische mogelijkheden, zoals het bieden van stagemogelijkheden aan allochtonen. Het streefcijfer voor de deelname van allochtonen binnen de Delftse organisatie is conform het regionale streefcijfer van het CWI 14%.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 177
Bedrijfsvoering
Werknemers en werkgevers hebben een zwaardere verantwoordelijkheid gekregen om verzuim en uitstroom naar de WAO tegen te gaan.Afgelopen jaren is de ARBO-organisatie binnen de gemeentelijke organisatie versterkt en geprofessionaliseerd. Hierbij heeft de gemeente ervoor gekozen om ARBO volledig in eigen beheer te nemen. Een en ander heeft er ondermeer toe geleid dat het ARBO-klimaat is verbeterd, het ziekteverzuimpercentage is afgenomen en er sprake is van succesvolle reïntegratie van uitvallers.Voor 2005 is de volgende doelstelling geformuleerd: Het ziekteverzuimpercentage (inclusief langdurig verzuim, exclusief zwangerschap) bedraagt voor de gemeentelijk organisatie gemiddeld 6,1 %. Het betreft hier een streefpercentage (realisatie 2002: 11%, streefcijfer 2003: 7,6%, streefcijfer 2004: 6,6%).
ICT en Automatisering De inspanningen op het terrein van ICT worden vooral gevoed vanuit het meerjarenplan
[email protected] waarin ook voor 2005 programma’s zijn opgenomen om de dienstverlening aan de burger verder te digitaliseren (meer digitale producten, één-loket-gedachte). De ambities op het gebied van digitale dienstverlening zijn groot (Delft staat medio 2004 op de eerste plaats van Webdam, de landelijke ranglijst van sites van gemeenten). Daarnaast wordt ICT ook ingezet om de tevredenheid van de burger te monitoren en de burger actiever te betrekken bij de beleidsvorming. Hierbij gaat het ondermeer om de inzet van het Delft Internet Panel en de monitoring en inzet van ICT in het kader van wijkgericht werken. Een belangrijke randvoorwaarde voor het slagen van een groot aantal programma’s betreft een goed functionerende ICT-infrastructuur en -organisatie en verdere standaardisatie. Ondanks voortdurende wijzigingen van werkplekken, servers, applicaties en software en een steeds grotere druk op de ICTorganisatie, zal er in 2005 sprake zijn van een stabiele en betrouwbare ICT-infrastructuur. De gebruikelijke vervangings- en verbeteringsacties worden ook in de komende jaren volgens planning uitgevoerd. Tenslotte krijgt het aspect ‘beveiliging’ de benodigde aandacht.
Financiën In 2005 zal het financieel administratieve systeem (Eagle) worden vervangen. Directe noodzaak hiervoor is het gegeven dat de leverancier van Eagle stopt met het ontwikkelen en onderhouden van dit pakket. Daarnaast biedt een nieuw systeem de mogelijkheid om diverse wensen die in de organisatie leven te honoreren. Deze wensen hebben met name betrekking op een betere financiële informatievoorziening, een betere koppeling met andere (bijvoorbeeld personele) gegevens en het digitaal kunnen aanleveren van de gegevens. Mede naar aanleiding van de behandeling van de jaarrekening 2003, zijn op het terrein van financiën in 2004 maatregelen voorbereid om de werking van het model van budgethouder-budgetbeheerder te verbeteren, de administratieve structuur transparanter te maken en te vereenvoudigen, de budgetdiscipline te verbeteren en de adviesfunctie verder te professionaliseren. In 2005 zal de invoering van daadwerkelijke verbeteringen op deze terreinen worden doorgezet.
Inkoop en aanbesteding Op basis van de in 2004 geaccordeerde nota Inkoop en Aanbestedingsbeleid is in eerste instantie een top 5 opgesteld van risico’s op dit terrein. In 2005 wordt voorrang gegeven aan het minimaliseren van deze risico’s.Verder zal energie worden besteed aan het uitdragen van het gemeentelijk inkoopen aanbestedingsbeleid, de procedures en richtlijnen en het vergroten van kennis op dit terrein.
Bedrijfsvoering
Huisvesting Op het punt van de gemeentelijke huisvesting wordt in 2005 ingezet op het verkrijgen van duidelijkheid over de bouw van een nieuw stadskantoor in de Spoorzone. Indien deze nieuwbouw onduidelijk blijft, zal een verkenning plaatsvinden van eventuele andere mogelijkheden om te komen tot gezamenlijke huisvesting van de medewerkers. In 2005 zal ook de nieuwbouw van de Brandweerkazerne een aanvang nemen. Oplevering is gepland in 2006.
Juridische Zaken In 2005 zal het mogelijk zijn om sneller en overzichtelijker management- en stuurinformatie aan te leveren waar het betreft de procedurele en inhoudelijke afhandeling van klachten en bezwaren in het kader van het rechtsbeschermingsbedrijf. In 2004 is hiertoe een speciaal project opgestart. Tweede helft 2004 zijn de resultaten van een fundamentele herbezinning van de werkwijze en inrichting van de bewaarschriftenafhandeling en het rechts-beschermingsbedrijf bekend. Deze resultaten kunnen in 2005 daar waar nodig tot aanpassingen in werkwijze, inrichting en organisatie leiden.
178 - Programmabegroting 2005 - 2008
Grondbeleid
Het grondbeleid is facilitair beleid dat is gericht op een evenwichtige en verantwoorde stedelijke ontwikkeling. Dit facilitaire karakter impliceert dat wij werken op basis van de gewenste ruimtelijke ontwikkelingen. Hierbij kan de fase van planvorming zeer verschillend van aard zijn. In vroege stadia zal er sprake zijn van globale haalbaarheidsstudies (vastgelegd in zogenaamde vlekkenplannen), terwijl er in de uitvoerende fase productiemonitoring en sturing plaatsvindt. Het grondbeleid kent evenwel ook een eigen dynamiek. Om tot realisatie van de doelstellingen te kunnen komen zijn er meerdere modellen van ontwikkeling mogelijk. Een goede interactie met marktpartijen is essentieel om successen te behalen. Zo kan in dit verband ondermeer het benutten van kennis en risicospreiding worden genoemd. Daarbij kan de gemeente optreden als regisseur. Een overzicht van de lopende bouwgrond- en vastgoedexploitaties is hieronder in totalen weergegeven (ultimo 2003) : Bouwgrond- en vastgoedexploitaties Omschrijving
Aantal
Actieve exploitaties Grondbedrijf Stadsvernieuwing Algemene dienst
10 2 1
Subtotaal actief
13
Boekwaarde ultimo 2003
-11.583.282 V 0 1.350.636 N
Verwachte Voorzieningen saldo einde ultimo 2003 eploitatie -10.391.402 V
Verwachte vrijval
11.621.987
22.647.000
11.621.987
22.647.000
-1.301.653 V
-10.232.646 V -11.693.055 V
Niet actieve exploitaties In voorbereiding Ontwikkeling derden Strategisch vastgoed Overige Rest
5 4 3 8 -
1.415.033 N 10.164.165 N 11.558.702 N 18.193.632 N -62.471 V
P.M. P.M. P.M. P.M.
931.000 8.171.759 2.000.000
Subtotaal niet actief
20
41.269.061 N
n.v.t.
11.102.987
86.536
-
75.031 N
33
31.111.446 N
n.v.t.
22.724.746
22.733.536
Totaal generaal
Om administratieve redenen zijn voordelige bedragen weergegeven als negatief getal (met een min- teken). De voordelige bedragen zijn aangegeven met V, nadelige bedragen met N.
We maken onderscheid tussen actieve en niet actieve exploitaties. De actieve exploitaties zijn ingedeeld naar de risicodrager (financieringsbron).Voor actieve exploitaties zijn meerjarige kostprijsberekeningen vastgesteld. De niet actieve exploitaties zijn ingedeeld naar soort.Voor niet actieve exploitaties zijn (nog) geen meerjarige kostprijsberekeningen vastgesteld. De tot en met 2003 per saldo gedane investeringen (aan- en verkopen, bouwrijp- en woonrijpmaken, financieringslasten et cetera) van de te onderscheiden exploitaties zijn weergegeven in de kolom boekwaarde ultimo 2003. De verwachte resultaten van de exploitaties zijn weergegeven in de kolom verwacht saldo einde exploitatie. Deze moeten in principe dekking geven aan de gedane investeringen (boekwaarde) van deze plannen. Het verwacht saldo is de resultante van de getroffen voorzieningen (nadelige saldi en onderkende specifieke risico’s) en de verwachte vrijval (voordelige saldi). De beschikbare voorzieningen zijn weergegeven in de kolom voorzieningen ultimo 2003. De voordelige saldi zijn weergegeven in de kolom verwachte vrijval.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 179
Grondbeleid
Afgesloten
86.536
Binnen het strategisch vastgoed is een drietal exploitaties actief. De gedane investeringen moeten worden terugverdiend via verhuur.Waar deze exploitaties naar verwachting (al of niet op korte termijn) niet rendabel kunnen worden geëxploiteerd, wordt ten laste van de algemene reserve van het Grondbedrijf een voorziening getroffen. In de post ‘overige’ zijn exploitaties opgenomen die elders niet zijn onder te brengen. Momenteel worden voorstellen voorbereid om zo nodig te komen tot een nadere invulling van de dekking van de gedane investeringen.Vooralsnog zijn geen voorzieningen getroffen. Hieronder zijn ook de gedane investeringen verantwoord in de verwervingen voor het project Spoorzone.Voorlopig wordt dit vastgoed geëxploiteerd binnen het Grondbedrijf, waarvoor de dekking van de investeringen in dit vastgoed geen voorzieningen zijn getroffen. Risicodrager voor dit project is de algemene dienst. Uitgangspunt daarbij is dat binnen de algemene dienst de eventuele benodigde voorzieningen aanwezig zijn. Per 1 januari 2004 zijn er van de 53 panden 40 aangekocht. Hiervoor is reeds € 17,8 miljoen betaald en er is voor € 6,1 miljoen aan verplichtingen aangegaan. Begin 2004 zal bekeken worden hoe, financieel en maatschappelijk gezien, deze panden zo goed mogelijk kunnen worden beheerd. De verwervingskosten zullen te zijner tijd worden ingebracht in de Gemeentelijke Ontwikkelingsmaatschappij (GOM), die opgericht zal worden in het kader van de PPS8 Spoorzone.Wij benadrukken hier nogmaals dat de rentecomponent over alle aangekochte panden aanzienlijk is. Het risico dat hiermee gepaard gaat ligt niet bij het Grondbedrijf, want hiervoor is het EZH-krediet beschikbaar. In hoofdzaak kan er gesproken worden van: • Actief grondbeleid; bouwrijpe grond wordt door en voor rekening (en risico) van de gemeente ontwikkeld. Hierbij speelt een grote rol dat de gemeente het gehele proces en de te behalen exploitatieresultaten zelf wil sturen. • Faciliterend (‘passief ’) grondbeleid; de ‘markt’ maakt de grond bouwrijp bebouw die vervolgens. Hierbij is een vereiste dat de gemeente haar kosten kan verhalen. De keus voor dit beleid wordt veelal ingegeven door het niet of nauwelijks hebben van een grondpositie, en daarnaast de geringe mogelijkheden om het onteigeningsinstrument te kunnen inzetten. • Een samenwerkingsverband met marktpartij(en); het gezamenlijk ontwikkelen van bouwlocaties met een gedeeld risico. In alle gevallen betreft het een privaatrechtelijke gemeentelijke opstelling met aan de andere kant de ‘publieke taak’ vanuit bijvoorbeeld de ruimtelijke ordening. Het te voeren grondbeleid wordt vormgegeven door het te kiezen ontwikkelingsmodel. Zo zal bij het (van oudsher gevoerde) actieve grondbeleid de nadruk liggen op het tijdig en financieel-economisch verantwoord verwerven van de benodigde gronden, het bouw- en woonrijpmaken (afbouw openbare ruimte) en het verzorgen van de uitgifte van de kavels.
Grondbeleid
Bij het facilitair grondbeleid zorgen we ervoor dat we tijdig betrokken zijn bij particuliere initiatieven, om zodoende te komen tot een juiste afstemming met gemeentelijke uitgangspunten en om de mogelijkheden van kostenverhaal optimaal te kunnen benutten. Delft kiest voor al deze beleidsvarianten, waarvoor binnen de organisatie een gedegen kennis en vaardigheden op het gebied van locatie ontwikkeling en op de vastgoedmarkt in het algemeen een vereiste is.
Financiële positie Grondbedrijf Sinds 2002 wordt jaarlijks het Meerjarenprogramma Vastgoed (MPV, voorheen MPG) opgesteld en ter vaststelling aan het gemeentebestuur vastgelegd. Het MPV 2004-2007 is op 18 mei 2004 behandeld in de raadscommissie Middelen en Bestuur en zal naar verwachting op 1 juni 2004 door de gemeenteraad worden vastgesteld. Het MPV geeft een uiteenzetting van de activiteiten van het Grondbedrijf en het Erfpachtbedrijf van de gemeente Delft. Daarbij wordt een doorzicht gegeven in de tijd naar de ontwikkeling van de projecten, in zowel financieel-economische zin alsook het bijbehorende risicoprofiel. Het MPV is bedoeld om het gemeentebestuur een goede basis te bieden voor beoordeling en besluitvorming. In het MPV van 2003 is het voornemen gemeld om ook het vastgoeddeel (gebouwen voor de huisvesting van gemeentelijke taken en beleidsvelden) in het meerjarenprogramma te betrekken.Voor het onderdeel ‘strategisch bezit’ is dit nu geëffectueerd, waardoor het overgrote deel van de risico’s op dit vlak ook in het meerjarenprogramma is verwerkt. Door deze toevoeging ontstaat een integraal en compleet beeld van alle gemeentelijke vastgoedactiviteiten. 8
Publiek Private Samenwerking
180 - Programmabegroting 2005 - 2008
In het najaar van 2004 volgt de jaarlijkse tussenrapportage MPV. Hierin worden de belangrijkste ontwikkelingen en wijzigingen ten opzichte van het MPV 2004-2007 behandeld. Enkele specifieke aspecten uit het MPV 2004-2007 zijn : • De opbouw van de reserve ‘Weerstandvermogen Grondbedrijf’ van alle nog te maken kosten bouw- en woonrijpmaken is per ultimo 2003 aangepast van 10% naar 7,5 %. De keus voor de verlaging is gebaseerd op het feit dat de meeste civieltechnische activiteiten (bouw- en woonrijpmaken) in de actieve exploitaties al zijn uitgevoerd. Wat resteert, is een betrekkelijk overzichtelijk geheel aan nog uit te voeren werkzaamheden, waardoor de risicofactor kan worden verlaagd. Met ingang van 2004 wordt ook 10% van de boekwaarden in aankoop van strategisch vastgoed in deze reserve als weerstand aangehouden. • Het verwachte beginsaldo van de algemene reserve in het MPG 2003-2006 was op 1 januari 2004 nog € 3,3 miljoen. De werkelijke stand per 1 januari 2004 bedroeg € 3,0 miljoen en is uitgangspunt voor het MPV 2004-2007. In onderstaande tabel is het verwachte verloop van de algemene reserve gedurende de te beschouwen periode weergegeven. De te verwachten stortingen (totaal € 22,7 miljoen) zijn de verwachte voordelige saldi betreffende de bouwgrondexploitaties, die of aan het einde van de exploitatieduur worden afgesloten en of tussentijds worden afgeroomd. De te verwachten onttrekkingen zijn enerzijds (totaal € 5,3 miljoen) de ten laste van de algemene reserve te treffen voorzieningen ter dekking van verwachte risico’s (nadelige saldi en andere voorziene kosten).Anderzijds (totaal € 3,2 miljoen) wordt het restant van de in 2003 reeds besloten gedeeltelijke afroming van de algemene reserve voor de verplichtingen tot stortingen in het Groenfonds Midden-Delfland (€ 4,5 miljoen) en de bouw van de Koepoortgarage (€ 0,2 miljoen) verrekend. De rentebijschrijvingen zijn gebaseerd op een jaarlijkse inflatievergoeding van 2%. Per saldo muteert in de te beschouwen periode de reserve voor een bedrag van circa € 15,1 miljoen, waardoor eind 2007 het saldo naar verwachting circa € 18,1 miljoen zal bedragen. In de programmabegroting 2004-2007 was rekening gehouden met de voorgenomen (voor)afromingen van € 23,2 miljoen Als we rekening houden met de voorafroming van € 4,7 miljoen, ligt het saldo van € 18,1 miljoen in de lijn van deze verwachting.Uiteraard wordt daarbij een aantal veronderstellingen gehanteerd, zoals geen vertraging in de uitvoering van de exploitaties, een rentecompensatie van jaarlijks minimaal 2% over de reserves en voorzieningen en geen tussentijdse afroming in de periode 2004-2007. MPV 2004-2007: verloop van de Algemene reserve Grondbedrijf. Verloop Algemene reserve Grondbedrijf
In euro’s
Saldo algemene reserve ultimo 2003 beschikbaar
3.014.93
Omschrijving Te verwachten stortingen
2004
2005
2006
2007
8.646.536
13.482.000
605.000
0
22.733.536
Te verwachten onttrekkingen 5.601.454 3.178.000
Totaal onttrekkingen
8.779.454
Per saldo mutaties exclusief rente
-132.918
Bij: rentebijschrijvingen
Saldo mutaties inclusief rente
-46.000
-241.000
5.314.454 3.178.000
-46.000
-241.000
0
8.492.454
13.528.000
846.000
0
14.241.082
60.299
58.846
330.583
354.115
804.843
-72.619
13.586.846
1.176.583
564.115
15.044.925
Saldo algemene reserve ultimo 2007 beschikbaar In programmabegroting opgenomen afroming*
3.160.000
18.059.86 7.075.000
3.075.000
5.075.000
18.385.000
* De afroming 2004 is exclusief de reeds in 2003 besloten afroming groenfonds € 4.540.000 en koepoortgarage € 250.000 , totaal € 4.790.000
Per saldo staat het Grondbedrijf er financieel gezond voor. Een specifiek aspect van het grondbeleid betreft de periodieke afroming van de Algemene Reserve van het Grondbedrijf voor de gemeentelijke investeringen, bijvoorbeeld voor de onrendabele toppen van herstructurering van wijken.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 181
Grondbeleid
- risico afdekking - voorafromingen
Lokale heffingen
Voor het totaalbeeld van de lokale lasten zijn met name de onroerende zaakbelastingen (OZB), rioolrechten en reinigingsheffingen van belang. In het onderstaande wordt een overzicht gegeven van de geraamde inkomsten uit verschillende belastingen en heffingen. Ook wordt het voorgestelde beleid voor tarieven en kwijtschelding beschreven.Tenslotte wordt de lastendruk in Delft in enkele voorbeelden uitgewerkt.
Begroting en inkomsten belastingen en kwijtschelding Overzicht inkomsten woonlastenheffingen vanaf 2001 Belastingsoort
Realisatie 2001
Realisatie 2002
Realisatie 2003
Begroot 2004
Begroot 2005
Bedragen x € 1.000.000
OZB Afvalstoffenheffing Reinigingsrechten Rioolrechten kleinverbruik Rioolrechten grootverbruik Rioolafvoerrecht Rioolaansluitrecht
16.72 7.54 0.35 4.02 1.74
Totaal
30.37
19.60 9.09 0.32 5.33 0.21
34.55
19.36 9.08 9 0.48 9
20.30 9.14 9 0.61 9
20.47 9.21 9 0.62 9
1.38 4.38
1.55 4.79
1.56 4.83
34.68
36.39
36.69
Begroot 2005
Overzicht kwijtschelding woonlastenheffingen vanaf 2001 Belastingsoort
Realisatie 2001
Realisatie 2002
Realisatie 2003
Begroot 2004
OZB Afvalstoffenheffing Rioolrechten
0.32 0.62 0.08
0.31 0.71 0.09
0.38
0.52
0.53
Zie voetnoot 9
Zie voetnoot 9
Zie voetnoot 9
0.11
0.11
0.11
Totaal
1.02
1.11
0.49
0.63
0.64
Bedragen x € 1.000.000
Lokale heffingen
Toelichting: Bij de begrote bedragen voor 2005 is rekening gehouden met het in de begroting opgenomen stijgingspercentage voor gemeentelijke tarieven en belastingen van 0,8 %. Voor reinigingsrechten en rioolrechtgrootverbruik voor bedrijven wordt geen kwijtschelding verleend. Per 2003 is in de begroting voor de rioolrechten een onderscheid gemaakt tussen enerzijds het afvoerrecht en anderzijds het aansluitrecht. Daarnaast is beter dan voorheen rekening gehouden met verminderingen en oninbaar verklaren.
9
Bedrag is netto (opbrengst minus kwijtschelding)
182 - Programmabegroting 2005 - 2008
Uitgangspunten tariefbeleid In de collegeprogramma’s van 2001 t/m 2004 is voor de lokale heffingen een tariefsverhoging volgens de geldende inflatiecorrectie als uitgangspunt gehanteerd. (Leges en tarieven behoren in principe echter wel kostendekkend te zijn. In de programma’s Dienstverlening en Wijkaanpak en Wonen wordt een beperkte extra tarievenstijging vermeld.) Voor de rioolrechten en de reinigingsheffingen zijn de tarieven in deze periode soms met een hoger percentage vastgesteld, zoals in het GRP en de nota afvalstoffenheffing is beschreven. De tariefstijging van de afvalstoffenheffing/reinigingsrechten voor 2005 moet nog bepaald worden. Deze tariefstijging is mede afhankelijk van externe kostenontwikkelingen (AVR, brandstoffen). Met betrekking tot het gemeentelijk belastingengebied is van belang dat het gebruikersdeel van de OZB naar verwachting (in 2006?) wordt opgeheven. Het gemeentelijk belastingengebied wordt daardoor ernstig beperkt. Mogelijk dat er compensatie gevonden kan worden in een andersoortige uitbreiding van een gemeentelijk belastingengebied. De VNG werkt hiertoe voorstellen uit. Daarnaast wordt thans op nationaal niveau concreet gediscussieerd over de bekostiging van het waterbeheer. Deze ontwikkelingen zullen door het gemeentebestuur nauwlettend worden gevolgd. Kwijtschelding Belastingplichtigen met een laag inkomen kunnen in aanmerking komen voor gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de geheven belastingen. De in Delft geldende kwijtscheldingsnorm is 100% van het bijstandsniveau. Kwijtschelding kan aangevraagd worden voor: OZB-gebruik, afvalstoffenheffing, rioolen afvoerrecht. Sinds 2001 wordt geautomatiseerde kwijtschelding toegepast voor AOW’ers en uitkeringsgerechtigden van WIZ met profiel 4 of 5. Lastenverlichting De zogenaamde ‘Zalmsnip’ is ingesteld door de rijksoverheid om de steeds stijgende gemeentelijke lasten te verlichten. Per huishouden wordt € 45,38 beschikbaar gesteld.Vanaf 2004 wordt de Zalmsnip niet meer individueel of via de aanslag afvalstoffenheffing verrekend. Tariefsontwikkeling In onderstaande tabel is de tariefsontwikkeling van belastingjaar 2001 t/m 2005 weergegeven. OZB (tarief per eenheid van € 2268) Eigenaren woningen
2001 2002 2003 2004 2005
€ 3,22 € 3,41 € 3,61 € 3,72 € 3,75
Gebruikers Tariefstijging Eigenaren Gebruikers Tariefstijging woningen niet-woningen niet-woningen € 2,58 € 2,98 € 2,89 € 2,98 € 3,00
- 53% 5,9-5,8% 5,8% 3,2% 0,8%
€ 4,45 € 4,71 € 4,99 € 5,13 € 5,17
€ 3,57 € 3,77 € 3,99 € 4,11 € 4,14
- 35% 5,8- 5,6% 5,99-5,8% 3,2% 0,8%
Afvalstoffenheffing Jaar 2001 2002 2003 2004 2005
Meerpersoonshuishouden € 226,74 € 262,44 € 295,25 € 304,70 n.t.b.
1-persoons huishouden € 152,31 € 176,28 € 188,62 € 194,66 n.t.b.
Tarief-stijging 10 % 15,7% 7% 3,2% n.t.b.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 183
Lokale heffingen
Jaar
Reinigingsrechten> 2 hl. (niet-woning) Jaar
Tarief per hl.
Tariefstijging
2001 2002 2003 2004 2005
€ 274,61 € 290,40 € 310,44 € 320,37 n.t.b.
28 % 5,7% 6,9% 3,2% n.t.b.
Rioolrechten Jaar Afvoerrecht <=500 m3
Afvoerrecht >500 m3
€ 25,18 € 26,63 € 29,56 € 30,51 € 30,75
€ 0,19 € 0,19 € 0,21 € 0,22 € 0,22
2001 2002 2003 2004 2005
Afvoerrecht Afvoerrecht Aansluitrecht >500.000 m3 >3.500.000 m3 eigenaren € 0,11 € 0,11 € 0,12 € 0,12 € 0,12
€ 0,11 n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t.
€ 87,70 € 92,74 € 99,23 € 104,46 € 105,30
Tariefstijging
Niet vergelijkbaar 5,75% 6,99% 3,2 / 5,2% 0,8%
Lastendruk belastingjaar 2005 Het OZB-bedrag wordt berekend door de waarde te delen door de waarde-eenheid van € 2.268 x het geldende OZB-tarief. Het definitieve tarief voor 2005 per waarde-eenheid wordt in het najaar bepaald, omdat de totale waarde van de woningen en niet-woningen per 1-1- 2005 nog niet bekend is. De taxatie van deze objecten is in het najaar afgerond, waarna in de OZB-verordening het tarief per waarde-eenheid zal worden vastgesteld. Uitgangspunt blijft echter, dat de totale OZB-opbrengst niet meer dan met 0,8% in 2005 mag stijgen. In onderstaande grafiek zijn de lokale lasten getoond per 2005 voor vier basistypen huishoudens, uitgaande van de huidige waarden woningen en nietwoningen.
• • • •
Een gezin met een pand in eigendom met een waarde van € 160.000 Een gezin dat een pand huurt met een waarde van € 160.000 Een alleenstaande met een pand in eigendom met een waarde van € 160.000 Een alleenstaande die een pand huurt met een waarde van € 160.000
Lokale lasten per huishouden in 2005
Lokale heffingen
€ 1.000 900 800
€ 30,75 € 105,30
€ 30,75 € 105,30
700 600
€ 307,14 € 30,75
€ 196,22
500
€
400
€ 307,14
€ 262,50
€ 262,50
300
30,75
€ 196,22
200 100
€ 210,00
€ 210,00
€ 210,00
gezin eigenaar
gezin huurder
eigenaar
€ 210,00
€0
alleenst. huurder
alleenst.
OZB-gebruik
OZB-eigenaar
184 - Programmabegroting 2005 - 2008
afvalstoffenheffing
riool aansluitrecht
riool afvoerrecht
Tenslotte is ook een vergelijking mogelijk van de lokale lasten van Delft met die van enkele regiogemeenten. Het betreft hier overigens een vergelijking van de lasten in 2004. Bruto woonlasten per huishouden in regiogemeenten in 2004
bruto-woonlasten per huishouden in regiogemeenten in 2004
800 736 696
750
726 683
700 626
600
600
597
600 520 500
€ 400
300
200
100
0 Delft 1 persoonshuishoudens
Zoetermeer
Leiden
Dordrecht
Pijnacker/Nootdorp
meerpersoonshuishoudens
bron: COELO;Atlas van de lokale lasten 2004.
Onder de bruto-woonlasten wordt in dit verband verstaan: het gemiddelde bedrag dat een huishouden in een gemeente betaalt aan OZB, rioolrecht en reinigingsheffing.
Lokale heffingen
Programmabegroting 2005 - 2008 - 185
Bijlagen 186 - Programmabegroting 2005 - 2008
Bijlagen
Bijlagen
Programmabegroting 2005 - 2008 - 187
Stand van zaken uitvoering Collegeprogramma 2002-2006
Doelstelling
Stand van zaken Maart 2004
Opmerkingen
Gerealiseerd
De nota Meerjarenplandienstverlening vierjarenplan dienstverlening is februari 2004 vastgesteld. Reeds per oktober 2002 zijn de verruimde openingstijden ingevoerd.
Dienstverlening Doeltreffende dienstverlening 1 Uiterlijk in 2003 verschijnt een als leidraad voor de organisatie. 2 Er komt uiterlijk in 2003 een aanpassing van de openingstijden van de publieksbalies en burgers krijgen de mogelijkheid om een afspraak te maken voor een bezoek aan de publieksbalie. 3 Aanvraagformulieren worden in deze periode ook toegankelijk via internet gemaakt.
ICT en dienstverlening 4 Informatie, producten en diensten die horen bij het vraagpatroon van een klant bieden we in deze periode aan vanuit één digitaal loket (vraaggericht en geïntegreerd).
Gerealiseerd
Gerealiseerd
Het aantal formulieren dat via internet beschikbaar is, wordt steeds verder uitgebreid.Dit is echter een continu proces. In KIS 2 zijn doelen gesteld m.b.t. het aantal te digitaliseren aanvraagformulieren.
Gerealiseerd
De website van de gemeente functioneert als het digitale loket van Delft.Aan de site wordt doorlopend gewerkt aan verbeteringen.Webdam heeft de site van de gemeente uitgroepen tot beste gemeentesite van Nederland (juni 2004). Nadere analyse van vraagpatronen leidt gaandeweg tot steeds beter aanbieden van producten en diensten. Bij enkele producten, zoals paspoorten en rijbewijs, wordt dit reeds gedaan. Het aantal producten dat op deze manier wordt ondersteund zal gaandeweg nog verder worden uitgebreid. Dit is een continu proces.
5 Op basis van de kennis die de gemeente heeft over de klant bieden we producten en diensten pro-actief aan in de komende collegeperiode.
Gerealiseerd
6 Zoveel mogelijk diensten en transacties moeten in deze periode direct kunnen worden afgehandeld.
Gerealiseerd
Communicatie, bestuur en organisatie 7 We gaan burgers actief informeren over bestaande regelingen.
Gerealiseerd
8 Vorm, inhoud en verspreiding van de Stadskrant worden in 2002 geëvalueerd en desgewenst aangepast.
Gerealiseerd
Bij enkele producten, zoals paspoorten en rijbewijs, en verlenging van parkeervergunningen wordt dit reeds gedaan. Er wordt verder onderzocht of meer producten en diensten in aanmerking komen voor de pro-actieve benadering, zie punt 5. De belangrijkste conclusies waren een eigen plek in de krant voor de raad en de oprichting van de redactieraad.
Samen leven 9 Besluitvorming over huisvesting van alle gemeentelijke publieksdienstverlening op één locatie, gecombineerd met onder andere het Centrum voor Werk en Inkomen en het Zorgloket, vindt plaats in deze collegeperiode. 10 Naar alle producten van de sector Werk, Inkomen en Zorg om de twee jaar een onafhankelijk onderzoek naar de tevredenheid van klanten. Doelstelling is telkens een stijging van de tevredenheid.
Bijlagen
Integratie 11 Voorjaar 2003 verschijnt de nota ’Integratie: kennismaken en meebesturen’. Deze bereiden we in 2002 interactief voor, met autochtonen én allochtonen. 12 In 2006 hebben we de huidige trend van verregaande concentratie van allochtone bewoners in een beperkt aantal buurten gekeerd.
188 - Programmabegroting 2005 - 2008
In voorbereiding
Mede afhankelijk van besluitvorming Spoorzone.
In uitvoering
Gerealiseerd
Tweede kwartaal 2004 vastgesteld. De voorgestelde activiteiten zoals ‘club van 100’ lopen nu.
In voorbereiding
Tweede helft 2004 nota Wonen en segregatie.
Doelstelling 13 In de tweede helft van 2002 ligt er een ondersteuningsplan voor de zelforganisaties van migranten en vluchtelingen waarin de basissubsidiëring, gebruik van ruimtes en de subsidiëring van op integratie gerichte projecten wordt geregeld. Activering 14 Aan het einde van de collegeperiode zijn alle bijstandcliënten in begeleiding of in traject.Van de huidige cliënten in fase 4 is een derde uitgestroomd naar betaald of gesubsidieerd werk en een derde is actief als vrijwilliger of in de sfeer van beschermd werk. 15 Van de huidige groep werknemers in gesubsidieerde banen is in 2006 de helft uitgestroomd naar een doorstroombaan dan wel regulier werk. 16 Het verzuim in de educatie neemt jaarlijks met een procent af. 17 Aan het einde van de collegeperiode is in nauwe samenwerking met de Mondriaan-onderwijsgroep centrale huisvesting van de educatie gerealiseerd. Inkomen 18 Het bereik van de bijzondere bijstand groeit jaarlijks zowel onder bijstandsklanten als onder overige bevolkingsgroepen. Gezondheid 19 Start, uiterlijk 2003, van een experiment met persoonsgebonden budgetten in de WVG voor rolstoelen. 20 In 2006 zijn de bestaande gezondheidscentra verbeterd of uitgebreid. In wijken waar zich nu geen centra bevinden zijn gezondheidscentra in aanbouw of gerealiseerd. 21 Eind 2002 verschijnt de nota Integraal gehandicaptenbeleid. 22 Begin 2003 ligt er een akkoord met woningcorporaties, zorgvragers en -aanbieders over het inlopen van de achterstand aan geschikte woningen voor ouderen en voor mensen met een functiebeperking.
Opmerkingen
Gerealiseerd
In uitvoering
In uitvoering
Gerealiseerd In voorbereiding
Aantal ID-werknemers per mei 2004: 214.Aantal WIWwerknemers: per 1-1-2004 waren dat er 153. Per 1 juli zijn dat er 103.WIW eind 2005 alles uitgestroomd en 11 onbepaald contract. Van 27% (medio 2003) naar 15% (eind 2003), waarvan 7 % ongeoorloofd Overeenstemming met Mondriaan.
Gerealiseerd
Gerealiseerd In uitvoering
Gerealiseerd Gerealiseerd
In 2003 gerealiseerd, tweede deel nota gehandicapten beleid komt tweede helft 2004. Er is een akkoord met alle betrokken partijen over de opgave wonen, zorg en welzijn tot 2015. Prestatieafspraken zijn nu in voorbereiding.
In uitvoering
In 2004 uitgerold naar alle zeven wijken.
Gerealiseerd
Bijlagen
Onderwijs 23 Het programma van de brede school draait uiterlijk 2006 in alle wijken. 24 Met ingang van het schooljaar 2003-2004 start een lesplaats voor voortgezet onderwijs voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen (ZMOK) in Delft.We bekijken hoe de spijbelopvangplaats De Wissel daarbij kan worden betrokken. 25 De taal- en rekenprestaties van kinderen met een onderwijsachterstand komen ieder jaar dichter bij het algemeen gemiddelde.
Stand van zaken
Gerealiseerd
Programmabegroting 2005 - 2008 - 189
Doelstelling 26 In 2002/2003 onderzoeken we met de werkgeversorganisaties of in Delft een technieklab voor leerlingen uit de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs en uit de klassen 1 en 2 van het voortgezet onderwijs kan komen. Daarnaast onderzoeken we of uit de samenwerking van nieuwe technische Mbo-opleidingen in Delft, het VMBO en het Praktijk Leercentrum een Delfts Techniekcentrum kan ontstaan.
Stand van zaken
Opmerkingen
In voorbereiding
De verrijkingsmodule mechatronica voor het VMBO draait, er zijn ca. 10 pilot-basisscholen gevonden voor het techniekeducatieprogramma en de voorbereiding van het gehele programma verloopt volgens planning.
Gerealiseerd
Notitie ‘Doorontwikkeling wijkaanpak’ (cie leefbaarheid 3-12-2002). Resultatenboekje 5 jaar wijkaanpak (cie leefbaarheid 15-5-03). Nadere uitwerkingen vanuit de handleiding De Delftse wijkaanpak zijn verricht. Structurele dekking vanaf 2004. Medio 2004 volgt (inhoudelijke) evaluatie wijkbudgetten Handleiding de Delftse wijkaanpak.
Leefomgeving Wijkaanpak 27 De wijkplancyclus wordt in 2002 geëvalueerd en per 2003 waar nodig bijgesteld.
28 In 2004 zijn de wijkbudgetten structureel geregeld en op niveau gebracht 29 In 2002 ontwikkelen we een protocol rond het wijkgericht werken, wat kan worden ingepast in een stedelijke participatieverordening. Wijkbeheer 30 Vanaf 2002 stimuleren we het melden van overlast en klachten over de buitenruimte. Het meldpunt van Stadsbeheer krijgt meer bekendheid. 31 We zetten in op duidelijker handhaven van regels bij overlast rond hondenpoep, grof/zwerfvuil, parkeren en graffiti vanaf 2003. 32 In 2003 is er voor elke wijk een wijkcoördinator. Sociaal-cultureel werk 33 Bij het productenboek BWD 2003 leggen we een duidelijke vraag neer en we maken met de BWD duidelijke afspraken over de te leveren diensten. 34 Vanaf productenboek BWD 2004 werken we met resultaatgerichte subsidiëring Vanaf productenboek BWD 2004 werken we met resultaatgerichte subsidiëring. Sport 35 In 2003 realiseren we vormen van samenwerking tussen sport, buitenschoolse opvang en de Brede school.
Bijlagen 190 - Programmabegroting 2005 - 2008
Gerealiseerd Gerealiseerd
Gerealiseerd
In uitvoering
Meldpunt “2200” sinds 2002. Gebleken dat jaarlijks ruim 40.000 meldingen langs het meldpunt (e-mail/telefonisch) komen: 30 duizend grofvuil en 10 duizend openbare ruimtemeldingen. Aanpassing APV (aanhangwagens, honden) zomer 2003 Extra inzet (integrale) handhaving
Gerealiseerd
Per 1-1-2003
Gerealiseerd
Vanaf 2003 van gemeentezijde duidelijkere vraag naar BWD-diensten neergelegd (cie leefbaarheid 16-1-03). In productenboek zijn vraag en aanbod beter op elkaar afgestemd en per wijk uitgesplitst. Resultaatgerichte subsidiëring nog niet voldoende uitgewerkt in productenboek.Wel jaarlijks verdere concretisering en scherpere formulering doelstellingen.
Vertraagd
Gerealiseerd
Er zijn inmiddels 6 sport-bso’s gerealiseerd (samenwerking tussen sportverenigingen en professionele kinderopvangorganisaties). Er zijn verkennende gesprekken geweest met de Brede school over intensievere samenwerking.Ingezet wordt op (nog bredere) samenhang in de in 2004 te ontwikkelen BOS (Buurt Onderwijs Sport) driehoek. Intentieverklaringen met Fortuna en Vitesse Delft zijn op 8 december 2003 getekend, waarmee onderzocht wordt hoe deze clubs met hun aanbod passen in het BOS-traject. Inmiddels is er een derde sportclub bijgekomen: Hudito, binnenkort volgt de ondertekening van de intentieverklaring. Tevens intentieverklaringen met drie Tanthof Oost scholen (Carmiggelt,Ark en Regenboog) getekend op 8 december 2003 om mee te denken en werken aan het ontwikkelen van het BOS model.
Doelstelling
Stand van zaken
Opmerkingen
36 Er komt in deze periode een opleidings- en een ondersteuningsprogramma voor kader en vrijwilligers.
In uitvoering
37 In 2002 onderzoeken we de subsidiestromen in de sport en bezien we of een herijking wenselijk is.
Gerealiseerd
Voortvloeiend uit de samenwerking tussen sportverenigingen en kinderopvangorganisaties hebben twintig vertegenwoordigers vanuit deze organisaties deelgenomen aan een opleiding tot Recreatie Sportleider (twaalf geslaagden). Een breder vorming- en opleidingsprogramma wordt in 2004 ontwikkeld in het kader van de verenigingsondersteuning (per 1 januari 2004 gestart) (cie leefbaarheid 10-4-03). Met Mondriaan is een intentieverklaring getekend (8 december 2003) over de inzet van studenten van de opleiding Sport en Bewegen bij opzet en begeleiding van sportactiviteiten. Het onderzoek Geldstromen in de sport is afgerond. De rapportage gaf geen aanleiding om tot herijking van subsidies in de sport te komen (cie leefbaarheid 12-06-03).Als gevolg van de discussie over de onroerende zaakbelasting is een Sportfonds ingesteld, dat bestemd is voor verenigingsondersteuning en jeugdparticipatie in de vorm van verenigingskader (cie leefbaarheid 16-1-03).
Kinderopvang 38 In 2003 volgt onderzoek naar behoefte aan kinderopvang en worden de randvoorwaarden gecreëerd voor uitbreiding in die wijken waar voldoende vraag blijkt. 39 In 2004 realiseren we een ‘loket kinderopvang’. 40 Peuterspeelwerk en doelgroepen- en achterstandenbeleid worden inhoudelijk afgestemd in 2003. 41 We streven ernaar om uiterlijk in 2004 op een aantal basisscholen te werken met vormen van geprofessionaliseerde voor-schoolse en tussenschoolse opvang. Jongeren 42 Voor eind 2002 zijn in Delft drie legale spuitplekken voor graffiti beschikbaar. 43 We bevorderen dat eerstejaarsstudenten voor 1 november een kamer vinden. 44 Er komt een vorm van overleg met de Jongerenraad. 45 Het Jongerenpanel wordt binnen het jongerenbeleid toegepast. 46 Het netto saldo van sloop en nieuwbouw van woonruimte voor studerenden blijft in de komende periode ten minste gelijk.Vanwege de afname van het aantal particulier verhuurde kamers en de groei van het aantal (buitenlandse) studenten, streven we naar een toename van ten minste 500 eenheden in 2006. De te vervallen woonruimte voor deze groep in de Spoorzone, wordt binnen het plangebied gecompenseerd. Dierenwelzijn 47 We stellen deze periode een structureel ‘dierenwelzijnbeleid’ op. 48 Een rampenplan voor dieren wordt ontwikkeld.
Behoefteonderzoek afgerond. Nog geen formele besluitvorming.
Gerealiseerd Vertraagd
Januari 2004. Beleid in voorbereiding afgestemd.Wegens rijksbezuinigingen (nog) geen besluitvorming mogelijk. Er vindt geen geprofessionaliseerde vroegschoolse opvang meer plaats. Dit blijkt niet haalbaar/rendabel voor kinderopvangondernemers. Op, of voor een enkele basisschool vindt geprofessionaliseerde tussenschoolse opvang plaats. Dit is autonoom tot stand gekomen.
Deels gerealiseerd
In uitvoering In uitvoering
Irenetunnel, twee plekken (beide zijden) Border (z.s.m. na 1/1/2004). Onderzoek studenten en jongeren huisvesting, afgerond in najaar 2004.
Gerealiseerd Gerealiseerd In voorbereiding
Er komt een nota studenten-/jongerenhuisvesting waarbij ontwikkelingen in vraag en aanbod in beeld worden gebracht. Nota gereed: commissie september 2004.
In voorbereiding
Vanaf 2003 structureel €10.000
In voorbereiding
De Dierenbescherming, afdeling Delft e.o. werkt momenteel aan de voorbereiding van een dierenrampen-plan. Met het bestuur is afgesproken de resultaten hiervan af te wachten en deze in een later stadium als basis te gebruiken voor het te ontwikkelen gemeentelijk beleid. Jaarlijkse steun in de vorm van fysieke steun (wegen afzetten, hekken faciliteren).
Gerealiseerd
Programmabegroting 2005 - 2008 - 191
Bijlagen
49 We nemen fysieke maatregelen ter bescherming van de paddentrek.
In uitvoering
Doelstelling Volkshuisvesting 50 In de prestatieafspraken die we eind 2002, begin 2003 maken met de woningcorporaties leggen we de afspraken vast over categorieën en doelgroepen. De feitelijk benodigde extra wooncapaciteit voor jongeren, ouderen en grote gezinnen is dan onderzocht. 51 De lopende herstructurering van Wippolder / Die Delfgaauwse Weije is in de loop van deze periode voltooid. 52 Er komt in 2003 een onderzoek naar de mogelijkheden van waterwoningen in Delft.
Stand van zaken
Opmerkingen
Deels gerealiseerd
De prestatieafspraken zijn gemaakt met de corporaties. Begin 2005 worden prestatieafspraken gemaakt met zorgen welzijnsinstellingen.
In uitvoering
Onlangs akkoord ontwikkeling laatste deel DDW. Uitvoering DDW gereed in 2006.
Gerealiseerd
Onderzoek is verschenen. Een nader locatieonderzoek voor de woongebieden in de Harnaschpolder loopt mee in de planvorming voor het gebied. Vindt plaats in Haaglandenverband. Nieuwe huisvestingsverordening vastgesteld door DB-Haaglanden, inspraak loopt.Aangepast woonruimteverdeelsysteem per 1-1-2005 in werking. Tot nu toe zijn er 618 woningen aangepast. In de periode tot 2008 zullen nog 1.158 woningen worden opgeplust.
53 Het Delftse woningverdeelsysteem uiterlijk 2003 evalueren en zonodig bijstellen.
Vertraagd
54 In de komende periode worden ten minste 2000 woningen aangepast en/of opgeplust voor ouderen en mensen met een functiebeperking.
In uitvoering
Toezicht en veiligheid 55 Uiterlijk 2003 komt een onderzoek naar de technische en beheersaspecten van mobiel cameratoezicht. 56 Uiterlijk in 2003 onderzoeken we de mogelijkheden om de toezichthouders in de stad (stadswachten, parkeerwachten) zichtbaar op één locatie in de binnenstad te concentreren. 57 Elk nieuw beleidsplan rond regelgeving voorzien van een paragraaf met aandacht voor de handhaafbaarheid. 58 We onderzoeken welke taken in de APV kunnen worden overgeheveld naar toezichthouders. 59 Jaarlijks bespreekt de gemeenteraad een integraal toezicht- en handhavingsplan en de stand van zaken op dat vlak binnen de gerelateerde beleidsterreinen (prestatieboek handhaving). 60 Er komt een handhavingsregisseur voor samenwerking en coördinatie tussen alle instanties die te maken hebben met veiligheid, handhaving en controle.
Gerealiseerd
In 2004
Vertraagd
De mogelijkheden zijn onderzocht en per juli 2004 wordt het meldpunt TOR in gebruik genomen.
In uitvoering
Heeft permanente aandacht.
In voorbereiding
Naar verwachting zal dit in de tweede helft van 2004 verder vorm krijgen. Handhavingsprogramma 2004 is in werking en in maart ’04 met Cie Leefbaarheid besproken. Uitbreiding naar andere aandachtsvelden dan ‘gebouw en gebruik’ is gepland voor Handhavingsprogramma 2005. Handhavingsprogramma 2004 is in werking en in maart ’04 met Cie Leefbaarheid besproken. Uitbreiding naar andere aandachtsvelden dan ‘gebouw en gebruik’ is gepland voor Handhavingsprogramma 2005.
Gerealiseerd
Gerealiseerd
Binnenstad
Bijlagen
61 We streven naar de oprichting van een ‘ontwikkelingsbedrijf binnenstad’ in 2002. 62 Uitwerken en vaststellen aanschrijvingsbeleid voor binnenstadspanden, uiterlijk in 2003.
Nog niet gerealiseerd Vertraagd
63 Ontwikkeling subsidie-instrument, gericht op vestiging/verplaatsing van (winkel)bedrijven in kader van gewenste branchering in 2002. 64 Vaststelling van het nieuwe bestemmingsplan binnenstad en actief gebruik en handhaving daarvan in 2002. 65 Plan van aanpak (integrale) handhaving binnenstad is uiterlijk gereed in 2003 66 Januari 2003: evaluatie fase 1 autoluw, vaststelling mogelijke bijstellingen van beleid. 67 De Markt is eind 2003 heringericht 68 Realisatie Koepoortgarage in jaren 2004-2006. 69 70 tot 80 extra mix- en vergunningparkeerplaatsen in de binnenstad in 2002.
Gerealiseerd
192 - Programmabegroting 2005 - 2008
Gerealiseerd Vertraagd
Eindstadium onderhandelingen, oprichting najaar 2004. Planning nota: september 2004. Komende wijziging Woningwet (in behandeling bij Tweede Kamer) bevat stroomlijning aanschrijfinstrumentarium. Daarop zal nota anticiperen. Brancheringsbeleid, inclusief subsidie-instrumentarium.
BP vastgesteld in raad van oktober 2002.Goedgekeurd door RvS oktober 2003. Zie punt 59.
Gerealiseerd Gerealiseerd In uitvoering Gerealiseerd
Mei 2004 Planning op schema. Start realisatie begin 2005.
Doelstelling
Stand van zaken
70 We realiseren circa 85 compenserende parkeerplaatsen ten behoeve van de Markt in de eerste helft van 2003. 71 Vaststellen korte termijnplan van aanpak verbetering kwaliteit parkeren in 2002. . 72 Medio 2003 vaststellen langere termijn toekomstvisie op het gebied Paardenmarkt en omgeving, in samenspraak met bewoners en belanghebbenden. 73 We onderzoeken mogelijkheden van toeristisch vervoer over water, medio 2003-2004.
Gerealiseerd
74 In 2003 komt er een nieuw integraal beleidsplan toerisme.
Gerealiseerd
Opmerkingen
Uitvoering in 2002-2003 In uitvoering
Eerste versie discussienotitie besproken met binnenstadsforum. Najaar 2004 vervolg en vaststelling.
In uitvoering
Een onderzoek naar de verbindingen tussen de KPF en het Prinsenhof is bijna afgerond en er wordt nu al geëxperimenteerd met deze verbinding. Het strategisch beleidsplan Delft Marketing is gereed. In zomer 2004 volgt het bedrijfsplan.
Duurzaamheid Mobiliteit 75 Realisatie van de belangrijkste fietsrouteverbeteringen, met name realisatie van de oost-west hoofdroute (Zuidwal-Westlandseweg) in de jaren 2003-2005, en voorbereiding van de route van Schipluiden via Tanthof en TU-Zuid naar Emerald. 76 Realiseren van twee bewaakte stallingen in de binnenstad, in 2003 en 2005. 77 Realisatie tramlijn 19 naar de TU-wijk en Technopolis, uiterlijk medio 2006. De gemeente behoudt ten aanzien van de tracékeuze haar oorspronkelijke voorkeur voor het tracé Mekelweg. In goed overleg met de TU wordt nader bezien in hoeverre alsnog hieraan tegemoet gekomen kan worden. 78 Opzetten tarievenbeleid en -acties en eventueel aanpassing van de rijtijden van het openbaar vervoer.We starten uiterlijk in 2003 met een onderzoek waarbij we als maximale variant het geheel gratis maken van het stedelijk openbaar vervoer meenemen. Daarnaast beschouwen we verschillende andere, minder vergaande, opties. 79 Afspraken met het bedrijfsleven en – in deze periode – binnen de eigen gemeente over vervoermanagement. Ruimtelijke ordening, bouwen en wonen, grond 80 In deze collegeperiode worden de plangebieden Doelengebied, Zuidpoortgebied, station Delft Zuid,Van Dijk Delft-terrein en Rotterdamseweg-Noord volledig tot ontwikkeling gebracht.Tezamen met enkele kleinere invullocaties betekent dit de oplevering van ten minste circa 1000 woningen en circa 20.000 m2 kantoren.
In uitvoering In voorbereiding
Deel Ezelsveldlaan-Zuidwal gereed tot aan fietstunnel. Feitelijke uitvoering 2004-begin 2005. Doortrekking westelijke richting in 2005-2006 voorzien. Route Schipluiden via Tanthof gereed en TU-Zuid naar Emerald start realisatie eind 2005. Fietsenstalling Oude Langendijk: zomer 2004. Zuidpoort: 2005. Planning besluitvorming juni 2004 in Haaglanden en augustus in de commissie Duurzaamheid.Tracé over Mekelweg.
Gerealiseerd
Discussie geheel of gedeeltelijk gratis OV afgerond. Tariefsacties (korting op abonnementen en dalurenkaartje) gerealiseerd.Vervolgacties en afronding discussie najaar 2004.
Niet gerealiseerd
Ligt thans stil.Wordt opgepakt in de uitvoering van het LVVP.
In uitvoering
Doelen: realisatie bijna af Zuidpoort: centrale deel in aanbouw en rest in voorbereiding Station Delft Zuid: overeenkomst gesloten, GOM opgezet. Start realisatie 2005/2006 VDD: ontwikkelingsplan gereed. Start realisatie begin 2005 Rotterdamseweg/Koningsveld: in uitvoering, realisatie conform planning Er is minder m2 kantoor opgeleverd wegens het inkrimpen van de kantorenmarkt. Het aantal woningen opgeleverd tot nu toe is ruim 200.VDD-terrein en Zuidpoort volgen met ca 600 woningen. In 2003 geen projectbesluit wegens herprioritering van het MIT door min V&W. Met PZH, Haaglanden en bestuurlijk platform zuidvleugel wordt het project aanbesteedt wat eind 2004 duidelijkheid moet opleveren over een haalbare realisatie.
In uitvoering
Programmabegroting 2005 - 2008 - 193
Bijlagen
81 Voor de Spoorzone nemen we tijdens de planstudiefase in 2002 – in nauwe samenspraak met de andere betrokken overheden – een definitieve keuze voor tunnelvariant, ruimtelijke/stedenbouwkundige inrichting van het gehele gebied en locatie van het station. Medio 2003 verwachten we een definitief projectbesluit van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Medio 2005 is de start van de uitvoering van fase 1 voorzien.
In uitvoering
Doelstelling
Stand van zaken
Opmerkingen
82 In (her)ontwikkeling zijn per 2006 de gebieden Technopolis,TU-Noord, bedrijventerrein Harnaschpolder,TNO-terrein, Koepoortgebied, Poptahof en Schieoevers.Voor de plangebieden Zuidpoort ‘2’ (bibliotheek,Yperdek en omgeving), Reinier de Graafterrein, Joristerrein en Voordijkshoornsepolder kan in 2006 de planvorming zijn afgerond.
In uitvoering
83 We willen in 2003 starten met de planvorming voor de Provinciale weg. Uiterlijk in 2005 willen we een uitgewerkt plan voorleggen aan de gemeenteraad. 84 We willen uiterlijk in 2003 een zoveel mogelijk geobjectiveerd welstandsbeleid vaststellen als kader voor het werk van de welstandscommissie. 85 We streven naar de inrichting van een goed uitgerust informatiecentrum over de grote stedelijke projecten, medio 2003. 86 In 2002 wordt het plan voor de ecologische hoofdstructuur (EHS) vastgesteld. 87 In 2002 wordt de ‘kansenkaart’ voor duurzame ontwikkeling vastgesteld. Deze gaat dienen als onderlegger voor ruimtelijke plannen en planologische procedures.
In uitvoering
Technopolis, bestemmingsplanproce-dure loopt; voorontwerp bestemmings-plan, conform planning. TNO idem Harnaschpolder idem TU-Noord ontwikkelingsplan vastgesteld Koepoort ontwikkelingsplan vastgesteld Schieoeversproject: scenario’s uitgewerkt en eind dit jaar besluitvorming raad. Poptahof voorbereiding kost meer tijd. Stedenbouwkundig plan bijna afgerond. 1e bouwactiviteiten naar verwachting 2005, looptijd 10 jaar Zuidpoort 2: ontwikkelingsplan medio 2005 in besluitvorming RdGG: idem Joris: voortgang GGZ onbekend Voordijkhoornsepolder: zie Harnaschpolder. Discussie quick scan provinciale weg gevoerd.Verder PvA in 2005 zal worden voorgelegd volgens planning.
Milieu 88 In 2006 zal de grond- en oppervlaktewateroverlast in de meeste delen van de stad met een te hoge grondwaterstand voor langere termijn zijn opgelost.
Gerealiseerd
Niet gerealiseerd
Vertraagd Vervalt
In uitvoering
Bijlagen
89 Het gebiedseigen watersysteem in Tanthof-West wordt in de jaren 2002-2004 verder uitgebreid.Vergelijkbare initiatieven worden voorbereid voor TU-Midden en Zuid, Poptahof en Harnaschpolder. 90 De gemeente gaat als grote stroomverbruiker over op de inkoop van groene stroom. Een aanbestedingsprocedure daarvoor starten we in 2002. In de aanbestedingsprocedure maken we een nadere keuze uit verschillende varianten. 91 Gemeentelijke interne milieuzorg wordt per 2003 opnieuw vormgegeven en geïntensiveerd.
In uitvoering
92 Er komt een systeem van ‘belonen’ van goed afvalscheidingsgedrag, in combinatie met een sterke uitbreiding van inzamelpunten voor gescheiden afval. Een studie naar verschillende varianten wordt in 2002 uitgevoerd. Invoering van het systeem is voorzien medio 2004-2005.
Vertraagd
194 - Programmabegroting 2005 - 2008
Welstandsbeleid is mei 2004 vastgesteld en gaat per 1 juli 2004 in.Voorlichting en handhaving krijgen t/m eind 2005 extra aandacht. Ligt thans stil. Collegebrede presentatie plus tentoonstelling in voorbereiding voor september en daarna volgt verder besluitvorming.
Grondwater: Kansen worden nu benut door werk met werk te maken. Kerngebied in de oostelijke binnenstad in zomer 2004 gereed.Oppervlaktewater: tijdelijke maatregelen rietveld/ Vlamingstraat gerealiseerd. Overige afsluiting gehele oostelijke binnenstad: realisatie 2006.
Gerealiseerd
Gerealiseerd
Het ARBO milieuhandboek is gereed. Daarmee is de basis gelegd.Thans wordt gewerkt aan de implementatie op clusterniveau. Notitie wijkbrengpunten in ontwikkeling. Strategisch inzamelplan in ontwikkeling (najaar 2004) Het diftarprincipe is in o.a. Zoetermeer en Rotterdam niet haalbaar gebleken. Deze resultaten zullen bij de ontwikkeling van wijkbrengpunten van richtinggevende invloed zijn.
Doelstelling 93 Medio 2002 stellen we het lokaal klimaatbeleidsplan vast. Het plan is onder meer gericht op mogelijkheden van restwarmtegebruik van DSM-Gist in Poptahof en Spoorzone, uitbreiding warmte-opslagproject Zuidpoort, windmolens in het Schieoeversgebied. Het plan omvat ambities en keuzes voor alle in de komende jaren te (her)ontwikkelen grote gebieden en de bestaande woningvoorraad. Prioriteitstelling vindt plaats op basis van klimaatrendement.
Stand van zaken
Opmerkingen
Gerealiseerd
Vastgesteld voorjaar 2003.Voor project restwarmte DSM projectleider aangesteld en subsidieaanvraag EU ingediend. In Zuidpoort is het gerealiseerd voor het centrale deel. Uitbreiding naar veld 9 vindt separaat plaats. Windmolens: planvoorbereiding in 2005, realisatie 2006. Locatiekeuze gewijzigd. Bij alle (her-) ontwikkelingen loopt de energieambitie mee in de planvorming.
Formeel is de start van de ontwikkeling van Technopolis 31 maart 2004.Ambitie m2 wordt niet gehaald en is naar beneden bijgesteld. De 1e uitgifte is geschied. Het bestemmingsplan is in procedure.
Kennisstad
Cultuur 94 We onderzoeken de mogelijkheden voor de inrichting van een voldoende groot circus- en evenemententerrein.We verwoorden een nieuw beleid rond circussen en kermissen, met aandacht voor kwaliteit en diversiteit. 95 We maken in 2002 nieuwe contractafspraken met de bibliotheek. 96 Om te komen tot een oplossing voor de behoefte aan een bruikbare tweede zaal voor het theater starten we een variantenonderzoek. Dit onderzoek koppelen we in ieder geval aan exploitatieprognoses. Het gebruik als een amateurkunstcentrum nemen we als één van de varianten in dit onderzoek mee, evenals het gebruik van de reeds bestaande tweede zaal. Kennis en economie 97 Technopolis: in 2006 minimaal 75.000 m2 bruto vloeroppervlak uitgegeven. 98 WFIA: in 2006 minimaal 20 bedrijven naar Delft gehaald. 99 In 2002 oprichting Breedband Ontwikkelingsmaatschappij, in 2006 25% adressen in Delft aangesloten, inclusief alle gemeentelijke gebouwen.
Gerealiseerd
Eind 2004 komt een nota evenementenbeleid waarin ook het beleid voor de evenementen op het Gelatine terrein wordt behandeld.
Gerealiseerd Gerealiseerd
Onderzoek is afgerond en in commissie CKE maart 2003 besproken. De raad heeft een motie ingediend om nog een aanvullend onderzoek in te stellen. Op het Gelatine terrein wordt presentatieruimte gerealiseerd die een oplossing biedt voor een (klein) deel van de behoeften.
In voorbereiding
Formeel is de start van de ontwikkeling van Technopolis 31 maart 2004. Realisatie heeft nauwe samenhang met ontwikkeling van Technopolis. Medio 2004 wordt de Stichting Breedband Delft opgericht. Project vraagbundeling gaat dan naar verwachting van start. Realisatie van de kwantitatieve doelstelling in 2006 is nog mogelijk. Meisjeshuis verkocht, RO-procedure in uitvoering, aanbestedingstraject is aangevangen; opening is gepland per januari 2005. Op dit moment overleggen de deelnemers in SDK over de positie van de Stichting in relatie tot Delft als center of Technology en de activiteiten van de Kennisalliantie.
In voorbereiding Vertraagd
Vertraagd
101In 2004 volgt weer een evaluatie van de bereikte resultaten van de Stichting Delft Kennisstad.
In voorbereiding
102In 2002 begint de uitvoering van een gezamenlijk promotieplan van Delft Kennisstad (inclusief TU en TNO). 103In 2006 is er Hoger Technisch Onderwijs in Delft met ten minste 2000 studenten.
Gerealiseerd
104Schieoevers: in 2002 masterplan gereed, in 2006 minimaal 25% gerealiseerd.
Vertraagd
105Harnaschpolder: in 2002 bedrijfschap opgericht, in 2006 eerste kavel uitgegeven.
In uitvoering
In uitvoering
Er is een principe akkoord bereikt tussen de TU Delft en de Haagse Hogeschool over een vestiging in Delft. De Hogeschool INHOLLAND hevelt vanaf 2003 een aantal opleidingen die aansluiten bij de opleidingen van de TU Delft over naar de vestiging Delft. Herstart: projectopzet wordt gewijzigd, Masterplan maken vervalt vanwege onhaalbare financiële aspecten. Onderzocht wordt nu het maken van gebiedsvisies die mogelijk tot ruimtelijke reserveringen leiden. Handhavingsproject is gestart en succesvol afgerond.Voor Schieoevers zuid is handhaving nu ingebed in de organisatie. Bedrijfschap (Den haag, Delft en Midden Delfland) is opgericht per 1 januari 2004. De eerste kavels kunnen naar verwachting eind 2006 worden uitgegeven.
Programmabegroting 2005 - 2008 - 195
Bijlagen
100In 2003 opent Kennissociëteit het Meisjeshuis haar deuren.
Doelstelling 106Station Zuid: in 2003 start nieuwbouw eerste kantoor, in 2006 20.000 m2 kantoor gerealiseerd. 107Ikea: in 2006 nieuwbouw afgerond.
Stand van zaken
Opmerkingen
Vertraagd
Nog niet gestart.
In uitvoering
Enigszins vertraagd, voorontwerp bestemmingsplan in cie duurzaamheid augustus 2004. start realisatie 2005. In 2003 heeft een begeleidings-commissie vanuit Delftse organisaties een actieve rol gespeeld in het tot stand komen van een strategisch rapport over de Delftse economie 2005-2010. Deze zomer wordt het rapport afgerond. Er is inmiddels tevens regulier overleg ingesteld met enkele brancheorganisaties en belangenclubs. Deze visie heeft ertoe geleid dat een subsidie is verstrekt aan de Allochtone Business Club.
108We willen intensievere afstemming van het economisch beleid met Delftse organisaties met ingang van 2002.
Gerealiseerd
109We komen uiterlijk 2003 met een visie op het stimuleren van allochtoon ondernemerschap, mede door een betere inzet van het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz).
Gerealiseerd
110Vermindering administratieve rompslomp rondom vergunningen en heffingen voor bedrijven. Dit streven in 2003 concretiseren door aanpassingen in procedures. 111Er komt in 2003 een algemene nadeelcompensatieregeling.
In uitvoering
Gerealiseerd
Aan dit voornemen wordt o.a. vorm gegeven door de pilot van het Horecaloket. Daarnaast wordt gekeken naar de reclamebelasting-verordening. In 2004.
Bestuur en organisatie 112Wij willen toe naar een gemeentebreed V&O-budget van circa 2% van de loonsom.
Gerealiseerd
In 2002 en ook in 2003 is gemeentebreed ruim 2% van de loonsom besteed aan Opleiding en Ontwikkeling van medewerkers op alle functieniveaus van de organisatie.
Gerealiseerd
Continu proces dat loopt.
Financiën 113De beleidscyclus zal in 2002 verder verbeterd worden en aangevuld met betere control-instrumenten. 114Een volledig digitale begroting kan een oplossing zijn voor de vraag naar een productbegroting, een duale begroting, een programmabegroting etc.Wanneer het huidige boekhoudsysteem is afgeschreven in 2004 zal met deze wensen rekening gehouden worden bij de vervanging.
Bijlagen
Nieuwe doelstellingen In 2005 wordt een nieuwe basisstructuur gerealiseerd in de openbare geestelijke gezondheidszorg met één loket voor huiselijk geweld, huisuitzettingen, verwaarlozing, sociaal isolement en problematische zorgmijders, van waaruit mensen met problemen gecoördineerd worden toegeleid naar (schuld)hulpverlening. De Brede school draait in het voortgezet onderwijs, biedt voor kinderen in de basisschoolleeftijd een plusprogramma (gericht op bijvoorbeeld echt ergens lid worden of echt een instrument gaan spelen) en voor ouders opvoedingsondersteunende activiteiten en realiseert met 2 of 3 clusters van scholen en kinderopvang een inhoudelijke en organisatorische verdiepingsslag. Aan het einde van de collegeperiode wordt iedere nieuwe instromer fase 2/3 in de bijstand geplaatst op een werkstageplaats (max. 2x3 maanden).
196 - Programmabegroting 2005 - 2008
In voorbereiding
In uitvoering
In uitvoering
Pilot gedraaid in het Grotiuscollege. In oktober start een najaarscursus. In het voorjaar 2005 volgt wederom een cursus.
Bijlagen
Programmabegroting 2005 - 2008 - 197
Bijdragen vanuit de Delftse Samenleving
Bijlagen
Partij(en)
Reflecties m.b.t. de discussienota’s Kennis en Economie, Cultuur, Binnenstad
Portefeuille houder
Inspreker
1
GroenLinks/VVD/ChristenUnieSGP
Bijdragen in de oprichtingskosten Vermeercentrum.
Baljé
v. Leeuwen
2
GroenLinks/VVD/Stadsbelangen/ ChristenUnie-SGP
Subsidie-aanvraag Henri Bergson opnemen bij de reguliere subsidiesystematiek (A-evenementen).
Mooiweer
Droog
3
GroenLinks
Extra overleg voor overleg met ondernemers noordelijk winkelgebied (m.n. inzake beheers- en onderhoudszaken).
Baljé en Grashoff
Geen
4
GroenLinks
Meer informatie over de stand van zaken musea. (ondernemersplan / toekomstplannen).
Mooiweer
Geen
5
GroenLinks
Steun van gemeente bij aanpassing uitgaans- en culturele gelegenheden in de binnenstad, als voorgeschreven geluidsnormen voor exploitanten niet haalbaar zijn.
Baljé en Mooiweer
OVJ De Koornbeurs
6
GroenLInks
Onderdeel reclamebelasting opnemen in discussienota.
Baljé en Mooiweer
Geen
7
PvdA
Onderzoek naar personeelsproblemen Delftse Komedie (verbeteren arbeidsvoorwaarden / aansluiting bij VAK)
Mooiweer
P. Landman
8
Leefbaar Delft
Toekennen gevraagde financiële middelen Delftse Komedie en Nieuwe Amateur indien dit past binnen het beleid v.d. gemeente.
Mooiweer
Geen
9
CDA/VVD/Stadsbelangen
Delftse Komedie en de Nieuwe Amateur betrekken bij Lijm en Cultuur
Mooiweer
Geen
10 Stadsbelangen/ ChristenUnie-SGP
Integrale nota van alle instellingen die met cultuur bezig zijn / meerjarenperspectief (Cultuurbeleidsplan).
Mooiweer
Geen
11 Stadsbelangen/D66
Toekennen subsidie aan Speakers.
Mooiweer
Kelpin
12 STIP
Onderzoek naar uitbreiding horecaroute richting Zuidpoortgebied.
Mooiweer Grashoff
Geen
13 D66
Eerst onderbouwing van de Omroep Delft.
Mooiweer
Bonthuis
14 GroenLinks/PvdA/Leefbaar Delft/ CDA/VVD/Stadsbelangen/ ChristenUnie-SGP / D66
Omroep Delft moet eerst zelf met een goed ondernemingsplan komen
Idem
Idem
15 Leefbaar Delft/GroenLinks/PvdA
Allochtonenradio betrekken bij Omroep Delft.
Idem
Ganner
198 - Programmabegroting 2005 - 2008
Bestaand beleid
overnemen
binnen huidige begroting
nieuw beleid
Nee
Ja
Nee
€ 500.000 in concept investeringsprogramma
Nee
Aanvraag opnemen in reguliere subsidiesystematiek
Ja
Nee
Nee
Ja, beheersafspraken gemaakt. Met de ondernemers zal jaarlijks overleg worden gevoerd.
N.v.t.
N.v.t.
Ja,in het najaar verschijnt een nieuw ondernemingsplan.
Ja
Ja
Nee
Nee
Ja, er komt een voorstel en een inventarisatie van knelpunten.
Nee
Ja, in het kader van de te verschijnen nota reclamebeleid nieuwe stijl.
Nee
€ 50.000 structureel en € 100.000 incidenteel
N.v.t.
Binnenkort bestuurlijk overleg. Cie cke wordt geïnformeerd.
Ja
Nee
Ja, valt binnen reguliere subsidiesystematiek.
N.v.t.
Ja
Nee
Nee
Ja
Ja
Nee
Ja, in najaar verschijnt de verantwoording subsidies 2003 met volledig overzicht.
N.v.t.
Ja
Nee
Nee
Ja
Nee
Ten behoeve van laag drempelig podiumbeleid is € 15.000 opgenomen.
Ja, staat in horecanota.
N.v.t.
Ja
Nee
Nee
Overleg met bestuur Omroep Delft loopt
Ja
Nee
Idem
Idem
Idem
Idem
Idem
Idem
Idem
Idem
Ja
Nee
Bijlagen
Programmabegroting 2005 - 2008 - 199
Partij(en)
Reflecties m.b.t. de discussienota’s Wijkaanpak & Wonen,Welzijn,Veiligheid
Portefeuille houder
Inspreker
1
VVD/Stadsbelangen/ChristenUnie-SGP/STIP/D66/GroenLinks/ PvdA/CDA
Onveiligheidsgevoel burgers rondom station Delft-Zuid (evt. betrekken bij definitieve nota cameratoezicht).
Burgemeester
Klootwijk
2
VVD/Stadsbelangen/ChristenUnie-SGP/STIP/D66/GroenLinks/ PvdA/CDA
Rolverdeling gemeente – BWD bespreken in door het college georganiseerde workshop.
Torenstra
Geen
3
CDA / STIP
Veiligheid rondom station Zuid.
Burgemeester
Klootwijk
4
Stadsbelangen
Onderhoud wegen opnemen als onderdeel van programma Duurzaamheid.
Grashoff
geen
5
Stadsbelangen
Meer bezuinigen op programma Duurzaamheid.
Grashoff
geen
6
GroenLinks
Handhaven parkeerbeleid.
Baljé
De Vette
7
PvdA
Voorkomen overlast bij de aanleg van de A4
Grashoff
Klootwijk
Partij(en)
Reflecties m.b.t. de discussienota’s Werk, Inkomen& Zorg, Integratie en Activering, Jeugd en Onderwijs
Portefeuille houder
Inspreker
1
Leefbaar Delft/PvdA
Korte notitie over autisten in Delft.
Rensen
Mol
2
GroenLinks
Informeren belanghebbenden over bestaande regelingen om de armoedeval te voorkomen.
Rensen
Van de Wetering
3
GroenLinks
Stimulerende rol college bij het tegengaan van concentraties allochtone kinderen op scholen.
Rensen
Nia
4
GroenLinks
Ondersteuning WMC.
Rensen
Ansari
Bijlagen 200 - Programmabegroting 2005 - 2008
Bestaand beleid
overnemen
binnen huidige begroting
Ja
Locatie bij aanpak Enge Plekken Wordt meegenomen in plan van aanpak Station Delft en omgeving (sociale veiligheid). NB. Lange termijn.
Nee
Ja, gepland op 1 september 2004.
Ja
Nee
Zie boven
Zie boven
Zie boven
Zie boven
Ja, is opgenomen in programma
N.v.t.
Ja
Nee, geen intensivering voorgesteld, wel tegenvaller verwijderen teerhoudend afval.
Nee
Nee, college ziet geen mogelijkheden.
Ja
Nee
Ja
Nee
Ja
Nee
Nee
Nee, gemeente niet bevoegd, ligt . buiten gemeentegrenzen
Nvt
Nee
Bestaand beleid
overnemen
binnen huidige begroting
nieuw beleid
Nee
Ja
Ja
Nee
Ja, gebeurt al.
Nee
Ja
Nee
Nee
Nee
N.v.t.
Nee
Ja, gebeurt al.
Nee
Ja
Nee
Ja
nieuw beleid
Nee
Bijlagen
Programmabegroting 2005 - 2008 - 201
Portefeuilleverdeling College van Burgemeester en wethouders
Burgemeester mr. drs. G.A.A.Verkerk Regiozaken/Haaglanden Internationaal beleid Openbare orde en veiligheid Juridische zaken Gemeentelijke huisvesting Wethouder J.P.Torenstra (PvdA) Wijkzaken Stadsbeheer Welzijn Sport en recreatie Personeel en organisatie Project: Delfts Ontwikkelingsprogramma (DOP) Wethouder M.C. Mooiweer (STIP) Kennisstad Cultuur Jongeren Financiën Belastingen Nutsbedrijven Bestuurlijke vernieuwing Projecten TU/TNO en Technopolis Wethouder ir. H.J. Grashoff (GroenLinks) Ruimtelijke Ordening Verkeer en vervoer Binnenstadsmanagement (parkeren en vastgoed) Milieu Grondzaken Ingenieursbureau Projecten: Spoorzone, Zuidpoort, Poptahof en Reinier de Graafgebied Wethouder drs. J.D. Rensen (PvdA) Sociale zaken en werkgelegenheid Onderwijs Integratie Volksgezondheid en zorg Jeugdhulpverlening Combiwerk
Bijlagen
Wethouder C.L. Baljé (VVD) Economische zaken Binnenstadsmanagement (economie en toerisme) Volkshuisvesting Publieksdienstverlening Digitale dienstverlening ICT Communicatie en citymarketing Projecten: Harnaschpolder, Schieoevers
202 - Programmabegroting 2005 - 2008
Overzicht baten en lasten programma’s Begrotingswijzigingen Sinds de Productenraming 2004-2007 is een aantal begrotingswijzigingen verwerkt. Dit leidt ertoe dat de beginstand van de Programmabegroting 2005 afwijkt van de stand in de genoemde Productenraming . De verschillen zijn voor het begrotingsjaar 2005 in onderstaande tabel samengevat.
Programma
Lasten
Baten
Onttr.
Stort.
Saldo
Bedragen x € 1.000
1 Dienstverlening 2 Werk, inkomen en zorg 3 Integratie 4 Jeugd en onderwijs 5 Wijkaanpak en wonen 6 Welzijn 7 Binnenstad 8 Duurzaamheid 9 Kennisstad & Economie 10 Cultuur 11 Veiligheid 12 Stedelijke projecten 13 Bestuur en organisatie 14 Algemene dekkingsmiddelen Totaal
-2.049 -4.845 -22 -174 306 -70
1.168 4.482
-1.109 25 -325 51
314
-55 11.399 3.132
19 -635 2
431
-881 -363 -22 -155 102 -68
238
146
-5 -8.942
78
-564
-60 1.971
-3.483
316
13
-22
114
-411 25 -211 51
De voornaamste wijzigingen zijn hierna toegelicht:
• • • •
Programma Dienstverlening: de gevolgen van het verwerken van het prestatieboek van de reiniging zijn hier zichtbaar. Het saldo wordt gecompenseerd in programma’s Wijkaanpak & Wonen en Duurzaamheid. Programma Werk, inkomen en zorg: hier zijn de verhoging van de ontvangsten van het Rijk en bijbehorende lasten verwerkt (1e ATW) die betrekking hebben op de budgetontwikkeling voor 2005 in het kader van de wet Werk en Bijstand. Programma Duurzaamheid: hier zijn de effecten van omzetting van onderhoudskredieten in budgetten. Deze vloeien voort uit besluitvorming in het kader van de Programmabegroting 2004-2007. Algemene dekkingsmiddelen: als gevolg van de invoering van het BTW compensatiefonds is de algemene uitkering Gemeentefonds met circa € 7 miljoen verlaagd. De lasten van de programma’s waren reeds eerder verlaagd, in verband met de omzetting van bruto- naar netto-budgetten. Hiertegenover stond een uitgavenstelpost in de algemene dekkingsmiddelen die eveneens is geëlimineerd.Verder is de algemene uitkering Gemeentefonds verlaagd met betrekking tot minimabeleid en kinderopvang.
Bijlagen
Programmabegroting 2005 - 2008 - 203
De totale baten en lasten van de programma’s, na verwerking van de voorstellen in deze Programmabegroting, staan in onderstaand schema:
programma
b/l/o/s
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
1 1 1 1
2 2 2 2
3 3 3 3
4 4 4 4
5 5 5 5
6 6 6 6
7 7 7 7
Bijlagen
8 8 8 8
Dienstverlening Dienstverlening Dienstverlening Dienstverlening
Werk, Inkomen en Zorg Werk, Inkomen en Zorg Werk, Inkomen en Zorg Werk, Inkomen en Zorg
Integratie en Activering Integratie en Activering Integratie en Activering Integratie en Activering
Jeugd en Onderwijs Jeugd en Onderwijs Jeugd en Onderwijs Jeugd en Onderwijs
Wijkaanpak en Wonen Wijkaanpak en Wonen Wijkaanpak en Wonen Wijkaanpak en Wonen
Welzijn Welzijn Welzijn Welzijn
Binnenstad Binnenstad Binnenstad Binnenstad
Duurzaamheid Duurzaamheid Duurzaamheid Duurzaamheid
204 - Programmabegroting 2005 - 2008
baten lasten toevoeging onttrekking
baten lasten toevoeging onttrekking
baten lasten toevoeging onttrekking
baten lasten toevoeging onttrekking
baten lasten toevoeging onttrekking
baten lasten toevoeging onttrekking
baten lasten toevoeging onttrekking
baten lasten toevoeging onttrekking
7.080 -9.054 0 0
7.155 -9.047 0 0
7.280 -9.040 0 0
7.280 -9.013 0 0
-1.974
-1.892
-1.760
-1.733
88.521 -113.652 0 0
88.265 -113.463 0 0
88.265 -113.464 0 0
88.265 -113.398 0 0
-25.131
-25.197
-25.199
-25.132
1.679 -2.520 0 0
1.679 -2.487 0 0
1.679 -2.486 0 0
1.679 -2.482 0 0
-841
-808
-807
-803
24.022 -36.160 0 41
24.022 -36.180 0 41
24.022 -36.154 0 41
24.022 -36.182 0 41
-12.097
-12.117
-12.091
-12.119
28.220 -44.495 -390 0
28.220 -44.224 -504 0
28.219 -43.912 -554 0
28.219 -43.686 -554 0
-16.666
-16.508
-16.246
-16.021
1.505 -14.308 -65 0
1.486 -14.066 -65 0
1.488 -13.980 -65 0
1.488 -13.943 -65 0
-12.868
-12.646
-12.558
-12.520
6 -192 0 0
6 -192 0 0
6 -192 0 0
6 -192 0 0
-186
-186
-186
-186
23.356 -33.760 -84 1.899
17.444 -27.791 -233 1.873
14.690 -24.879 -352 1.854
14.690 -24.830 -352 1.854
-8.589
-8.708
-8.686
-8.637
programma
b/l/o/s
2005
2006
2007
2008
Bedragen x € 1.000
9 Kennisstad en Economie 9 Kennisstad en Economie 9 Kennisstad en Economie 9 Kennisstad en Economie
10 Cultuur 10 Cultuur 10 Cultuur 10 Cultuur
11 Veiligheid 11 Veiligheid 11 Veiligheid 11 Veiligheid
12 Stedelijke projecten 12 Stedelijke projecten 12 Stedelijke projecten 12 Stedelijke projecten
13 Bestuur en organisatie 13 Bestuur en organisatie 13 Bestuur en organisatie 13 Bestuur en organisatie
14 Algemene dekkingsmiddelen 14 Algemene dekkingsmiddelen 14 Algemene dekkingsmiddelen 14 Algemene dekkingsmiddelen
totaal totaal totaal totaal
baten lasten toevoeging onttrekking
baten lasten toevoeging onttrekking
baten lasten toevoeging onttrekking
baten lasten toevoeging onttrekking
baten lasten toevoeging onttrekking
baten asten toevoeging onttrekking
baten lasten toevoeging onttrekking
1.595 -2.208 -169 0
1.595 -2.204 -169 0
1.595 -2.192 -169 0
1.595 -2.187 -169 0
-782
-779
-766
-761
2.423 -14.626 -244
2.431 -14.581 -244
2.437 -14.498 -244
2.437 -14.438 -244
-12.447
-12.394
-12.305
-12.246
1.266 -7.929 0 63
1.266 -7.870 0 63
1.266 -7.872 0 63
1.266 -7.845 0 63
-6.600
-6.541
-6.543
-6.516
29.491 -29.508 0 0
27.174 -27.195 0 0
27.975 -27.995 0 0
27.975 -27.993 0 0
-17
-21
-20
-19
152 -6.461 0 0
152 -5.281 0 0
152 -4.781 0 0
152 -4.738 0 0
-6.309
-5.130
-4.629
-4.586
116.207 -9.202 -2.568 78
115.430 -9.785 -2.576 76
114.528 -9.988 -2.585 74
114.561 -10.542 -2.585 74
104.516
103.144
102.030
101.509
325.524 -324.075 -3.521 2.081
316.325 -314.366 -3.792 2.053
313.603 -311.435 -3.969 2.032
313.636 -311.469 -3.969 2.032
10
219
232
231
Bijlagen
Programmabegroting 2005 - 2008 - 205
Producten per programma Programmaomschrijving
Productnr
Productomschrijving
Dienstverlening
1001 1002 1004 1005 1006 1007 1008 2001 2002 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 3001 4001 4003 4005 4007 4008 4009 4010 4011 4012 4013 4014 4015 4016 5001 5002 5003 5004 5005 5006 5008
Burgerzaken overig Overige derden (wegen, straten pleinen) Servicecentrum bedrijven Overige derden (groen) Overige derden (afvalverwerking) Overige derden (riolering) Overige derden (milieu) Volwasseneneducatie algemeen Centraal infopunt volwasseneneducatie Algemene bijstand Minimabeleid Vrijlatingsbeleid Overige bijstand Opvang asielzoekers Bijzondere bijstand Combiwerk Inschakeling werkzoekenden Loonkostensubsidies In- en doorstr. langdurig werkzoekenden Uitstroomverbetering Stichting werkplan IOAW IOAZ Algemeen maatschappelijk werk Schuldhulpverlening Maatschappelijke voorzieningen Maatschappelijk advies en informatie Maatschappelijke begeleiding Voorziening gehandicapten Indicatiestelling Verslavingszorg Gezondheidszorg Ambulancedienst GGD Delft Oostland Maatzorg JGZ Subsidies voor rekening van het Rijk Werkgelegenheidsimpuls Integratie nieuwkomers Openbaar basisonderwijs Bijzonder basisonderwijs Bijzonder speciaal onderwijs Openbare scholengemeenschappen Bijzondere scholengemeenschappen Gemeentelijk Onderwijs Achterstandsplan Onderwijs allochtone levende talen Onderwijsbegeleiding Gemeensch. baten en lasten gymlokalen Schoolgebouwen geen onderwijsfunctie Ov. gemeensch. baten en lasten onderwijs Jeugd- en jongerenwerk Kapitaallasten schoolgebouwen Huisnummering en straatnaamborden Wegen, straten en pleinen Gladheidsbestrijding Straatreiniging Openbaar groen Recreatieve evenementen Speeltuinen
Werk, Inkomen en Zorg
Integratie en Activering Jeugd en Onderwijs
Bijlagen
Wijkaanpak en Wonen
206 - Programmabegroting 2005 - 2008
Programmaomschrijving
Welzijn
Binnenstad Duurzaamheid
Productomschrijving
5009 5010 5011 5012 5013 5014 5015 5016 5018 5019 5020 5021 5022 6001 6002 6003 6004 6005 6006 6007 6008 6009 6010 6011 6012 6013 6014 6015 6016 6017 7001 7004 8001 8002 8003 8004 8005 8006 8007 8008 8009 8010 8011 8012 8013 8014 8015 8016 8017 8018 8019 8020 8021 9001 9002 9003 9004 9005
Ophalen huisvuil Exploitatie afvaloverlaadstation Vuilverwerking Inning afvalst. heffing en reinig. recht Botulismebestrijding Begraafplaatsen en lijkbezorging Financiering woningbouw Subsidies voor rekening gemeente Coördinatie wijkbeheer Stedelijke vernieuwing MR-ISV Stads- en dorpsvernieuwing Bouwen en wonen Overige volkshuisvesting Streekdierentehuis Emancipatiebeleid Sociaal pedagogisch werk Sociaal beleid Buitensport Binnensport Zwembad Kerkpolder Sportbevordering Sport overige Recreatiegebied Delftse Hout Recreatiegebied Midden Delfland Recreatieve voorzieningen Sportfonds Alg. maatschapp. werk voor spec. groepen Buurt- en wijkwerk Welzijn Ondersteuning welzijnswerk Kinderopvang Bereikbare binnenstad Binnenstad doelgebied fase 2B Verkeersmaatregelen Bruggen en tunnels Openbare verlichting Beleidsvoorb. en uitvoering verkeer Verkeersvoorzieningen Verkeersmaatregelen overig Binnengemeentelijk vervoer Parkeervoorzieningen Havens, grachten en waterwegen Milieu de Papaver Exploitatie wit- en bruingoedhal Exploitatie KCA-depot Onderh. en vernieuwen riolen en gemalen Rioolrechten grote afvoeren Milieuzorg Maatregelen openbare hygiëne Overige openbare hygiëne Overige derden Ruimtelijke ordening Subsidies duurzaam wonen Bouwgrondexploitatie Delft Kennisstad Straatmarkten Exploitatie uitgegeven terreinen Exploitatie verhuurde eigendommen Stadspromotie
Programmabegroting 2005 - 2008 - 207
Bijlagen
Kennisstad en Economie
Productnr
Programmaomschrijving
Cultuur
Stedelijke projecten
Bestuur en organisatie
Productnr
Productomschrijving
9006 10001 10002 10003 10004 10005 10006 10007 10008 10009 10010 10011 10012 10013 11001 11002 11003 11004 11005 11006 11007 11008 12001 12002 12003 13001 13002 13003 13004 13005 13006 13007 13008 13009 13010 13011 13012
Toeristisch beleid Openbare bibliotheek Vrije Akademie Podiumkunst Beeldende kunst Culturele evenementen Cultuur overige Gemeentemusea Onderhoud historische gebouwen Restauratie historische gebouwen Archeologisch onderzoek Gemeentearchief Radio, televisie en pers Cultuurhistorie Delft Veiligheid Rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid Verkeersbrigadiers Brandweer algemeen Regionale brandweer Wegsleepregeling Havendienst Brandpreventie Spoortunnel Harnaschpolder Spoor centraal Raad en raadscommissies College van B&W Representatie gemeentebestuur Beheer en exploitatie stadhuis Stadsgewest Haaglanden Gemeentelijk Management Team Centrale staf Delftse rekenkamer Internationaal beleid Behandeling beroep- en bezwaarschriften Uitvoeringskosten TRM Stelpost personele sfeer
GR/04.344/300
Bijlagen 208 - Programmabegroting 2005 - 2008