Programmabegroting Gemeente Tytsjerksteradiel

Program m abegroting 2010 - 2013 Gemeente Tytsjerksteradiel

Programmabegroting 2010 - 2013

Inhoudsopgave

Foaropwurd ...................................................................................................................................... 3

1.

2.

3.

Visie en programmaplan 1.1.

Inleiding ..................................................................................................................... 6

1.2.

Toelichting op inrichting programmabegroting......................................................... 9

1.3.

Politieke termijnagenda ........................................................................................... 14

1.4.

Uitgangspunten collegeprogramma.......................................................................... 15

1.5.

Toelichting op de niet- beleidsrelevante ontwikkelingen ........................................... 16

1.6.

Ontwikkelingen na vaststelling perspectiefnota 2009 .............................................. 17

1.7.

Voortgang realisatie ruimtebiedend Oud voor Nieuw en bedrijfsvoering ............ 28

1.8.

Besluitvorming.......................................................................................................... 30

Programma s 2.1.

Algemeen Bestuur .................................................................................................... 32

2.2.

Openbare orde en veiligheid..................................................................................... 35

2.3.

Infrastructuur ........................................................................................................... 39

2.4.

Economische zaken .................................................................................................. 42

2.5.

Onderwijs ................................................................................................................. 45

2.6.

Welzijn...................................................................................................................... 49

2.7.

Sport......................................................................................................................... 54

2.8.

Werk en bijstand....................................................................................................... 57

2.9.

Milieu ....................................................................................................................... 60

2.10.

Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting................................................................. 63

2.11.

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien ............................................................ 68

Paragrafen 3.1.

Weerstandsvermogen ............................................................................................... 76

3.2.

Onderhoud kapitaalgoederen ................................................................................... 85

3.3.

Bedrijfsvoering ......................................................................................................... 94

3.4.

Verbonden partijen................................................................................................. 103

3.5.

Grondbeleid............................................................................................................ 108

3.6.

Treasury ................................................................................................................. 113

3.7.

Overzicht lokale heffingen...................................................................................... 118

3.8.

Rechtmatigheid ...................................................................................................... 127

3.9.

Wet Maatschappelijke Ondersteuning .................................................................... 129

Gemeente Tytsjerksteradiel


4.

Bijlagen 4A

Saldo lasten en baten per programma ................................................................... 134

4B

Saldo lasten en baten per product ......................................................................... 135

4C

Totaaloverzicht van beleidsnota's c.a. per programma .......................................... 150

4D

Lijst van verbonden partijen .................................................................................. 156

4E

Samenwerkingsrelaties met andere gemeenten ..................................................... 161

4F

Programmabegroting 2009 .................................................................................... 165

4G

Mutaties reserves per programma .......................................................................... 168

4H

Totaaloverzicht reserves en voorzieningen ............................................................. 171

4I

Gereserveerde posten ............................................................................................ 176

4J

Overzichten bouwgrondexploitatie ......................................................................... 177

4K

Lastenontwikkeling gemeentelijke belastingen...................................................... 180

4L

Kerngegevens ........................................................................................................ 181

4M

Wat valt er te meten per programma ..................................................................... 182

4N

Planning collegeprogramma en politieke termijnagenda......................................... 185

4O

Ruimtebiedend Oud voor nieuw en bedrijfsvoering ................................................ 199



Foaropwurd Hjirby biede wy jo de begrutting 2010 en de m earjierrerûzing 2011- 2013 oan. It begruttingsjier 2010 is (diels) it lêste jier fan de geande kolleezjeperioade. Dêrby dogge wy kalm oan m ei nije plannen om de nije ried en in nij kolleezje net te folle it gers foar de fuotten wei te m eanen. Wy kinne tagelyk fêststelle dat alle ûnderwerpen út de politike term ynaginda fan de ried en fan it kolleezjeprogram m a yn de ôfrûne jierren wol om tinken krigen hawwe en dat it grutste part dêrfan neffens plan útfierd is. Wy hawwe foar de nije begrutting sa folle m ooglik rekkenskip hâlden m ei de hjoeddeiske ekonom yske ûntjouwings ynklusyf de ynform aasje fan de maaie- en septim ber- sirkulêres fan it regear. De konstatearring by de perspektyfnota 2009 dat der rekkene wurde moat op in tal drege jierren mei in swiere oanslach op de (altyd) krappe rûmte foar nij belied is wierheid wurden. Dochs hawwe wy ús net fan e wiis bringe litten en presintearje jimme no dizze begrutting. De tarieding foar dizze begrutting hat by de behanneling fan de Perspektyfnota 2009 op 3 juny 2009 west. Op 24 septim ber 2009 hat der foar de ried in ynform aasjegearkom ste west dêr t (ûndermear) in tuskenstân fan de begrutting presintearre is. By de behanneling fan de Perspektyfnota 2009 binne ûnder oare de neifolgjende útgongspunten, ambysjes en spearpunten fan it kolleezjeprogram op e nij befêstige en fêstlein: 1. It stimulearjen fan wurkgelegenheid yn de gemeente; 2. Leefberens yn de doarpen stimulearje út de maatskiplike ferantwurdlikens fan boargers wei en it befoarderjen fan maatskiplike partisipaasje; 3. It plannen, bouwen en wenjen yn de doarpen foar ferskate doelgroepen; 4.

Wetter en duorsum ens yn al syn hear en fear;

5. Klusterje en it sa optimaal mooglik meitsjen fan foarsjennings; 6. Goed en rjochtfeardich belied op it mêd fan de Wet Maatskiplike Stipe (WMO); 7. It fierder ferbetterjen fan (digitale) tsjinstferliening oan boargers, bedriuwen en ynstellings; 8. It op peil hâlden fan it ûnderhâldsnivo fan ús foarsjennings. Foar ús bliuwt de boarger sintraal stean; it giet ús om syn of har nivo fan foarsjennings en perspektyf foar de

neiste

takomst mei in realistyske blik op de útfiering van ús taken neist in sa

beheind mooglike (totale) lestenferheging foar de boarger werby t wy sa goed mooglik ynfolling jouwe oan ús biedwurden belutsen, tagonklik en ferantwurdlik . Burgum, 6 oktober 2009. It kolleezje fan boargemaster en wethâlders fan Tytsjerksteradiel


3

VISIE en PROGRAMMAPLAN


1.1.

Inleiding

Hierbij bieden wij u de program m abegroting 2010 t/ m 2013 aan. In deze program m abegroting worden in hoofdlijnen het beleid en de daarbij behorende financiële m iddelen voor de kom ende jaren per program m a gepresenteerd. De program m abegroting is gebaseerd op de kaders en uitgangspunten van de perspectiefnota 2009. De m eerjarenbegroting is opgesteld m et het verwachte loon- en prijspeil van 2010. De programm abegroting 2010 t/ m 2013 is mede gebaseerd op de berichtgeving in de m ei- en septem bercirculaire van 2009 betreffende de ontwikkeling van de algem ene uitkering uit het gem eentefonds. Deze ontwikkeling is behoorlijk negatief ten opzichte van de vorige begroting en gaf voor het presenteren van het m eerjarenperspectief de nodige hoofdbrekens. De financiële ruim te, die wij via de mei- en septem bercirculaire van vorig jaar hebben gekregen is grotendeels teniet gedaan. Bij de behandeling van de begroting 2009 vroegen wij u hiermee rekening te houden. Helaas doet zich deze ontwikkeling inderdaad voor. Bij de begroting 2010 wordt voortgeborduurd op het bestaande beleid, m aar er zijn ook nieuwe accenten en nieuwe am bities opgenom en voor zover deze passen binnen de kaders van onontkoombaar en noodzakelijk. Voor zover m ogelijk blijven wij ons richten op het leveren van een duurzam e bijdrage aan het voorzieningenniveau in de gem eente en willen wij perspectief geven aan de mensen die het nodig hebben. Onze zorg over de economie en de gebeurtenissen van alledag is groot. De werkeloosheid is sinds enkele

m aanden

fors

toegenomen

en

de

verwachting

dat

daarm ee

ook

het

aantal

bijstandsgerechtigden op korte termijn zal stijgen is reëel. In de Miljoenennota 2010 schetst het kabinet de aanpak van de econom ische crisis en neem t het een voorschot op de ongekend forse bezuinigingen die de Rijksbegroting over enkele jaren weer in balans moeten brengen. Het kabinet wil op term ijn 20% op de Rijksuitgaven bezuinigen en dat kan ingrijpende gevolgen hebben voor de gem eenten en voor de am bities in het bestuursakkoord tussen Rijk en gem eenten vraagstukken

in

onze

Sam en aan de slag . Die am bities hebben betrekking op actuele

sam enleving,

zoals

participatie

en

integratie,

klim aat

en

de

jeugdproblem atiek. Veel is afhankelijk van de keuzes die het kabinet naar verwachting in het voorjaar van 2010 zal maken. Desondanks m oeten gem eenten in 2010 blijven investeren; in een toekom st voor werkloze jongeren en bijstandsgerechtigden, in woningbouw en ruim telijke projecten en in een schone en veilige samenleving. Ook gemeenten zien en voelen de gevolgen van de econom ische crisis. Mensen raken hun baan kwijt of krijgen hun huis niet verkocht, bedrijven hebben te m aken m et een dalende vraag en een overschot aan personeel. Gem eenten zien het aantal bijstandsgerechtigden en werkloze jongeren toenem en en bouwprojecten stilvallen. Zij blijven echter niet hangen in sombere bespiegelingen, maar willen en kunnen daar iets aan doen. Gem eenten en kabinet m oeten dan wel sam en optrekken. Als eerste overheid zijn gem eenten in staat om lokaal de juiste keuzes te m aken, waar het gaat om concrete zaken als stim ulering van


6


woningbouw, participatie van kwetsbare groepen en veiligheid op straat. Het Rijk kan de gemeenten daarbij helpen met regelgeving ter voorkoming van langdurige en kostbare procedures en door af te zien van om buigingen die de benodigde financiële arm slag van gem eenten in gevaar brengen. Wettelijke m aatregelen als de Crisis- en herstelwet en de Wet gebiedsontwikkeling en m ilieu zijn zeer welkom . Daarnaast is terughoudendheid in financiële m aatregelen ten laste van gem eenten geboden in een periode, waarin de inkomsten van gem eenten (o.a. uit OZB, grondopbrengsten en bouwleges) zullen dalen. Voor de financiële positie van gem eenten op langere term ijn is de ontwikkeling van het gem eentefonds belangrijk. Het is onzeker in hoeverre gem eenten door bezuinigingen van het kabinet vanaf 2012 financieel worden geraakt. Gem eenten verwachten van het kabinet zo spoedig m ogelijk duidelijkheid over de uitkering uit het gemeentefonds vanaf 2012. Ook volgens de VNG ontkomen de Nederlandse gem eenten niet aan forse bezuinigingen. Als gevolg van de crisis kom en gem eenten knel te zitten tussen dalende inkom sten en stijgende lasten. Die klem zal pas vanaf 2011 echt voelbaar worden, zodat de gem eenten nog twee jaar hebben om zich op m agerder tijden voor te bereiden. Vanaf 2012, als het kabinet in ernst m oet bezuinigen om de overheidsfinanciën weer op orde te brengen, kan de druk verder toenemen. De VNG raam t de benodigde om buiging voor 2011 in de orde van grootte van 1 m iljard euro, op een totaal van 24,6 m iljard euro aan algem ene m iddelen. Die om buiging zal gem eenten zeker raken. De algem ene uitkering van het Rijk, het Gem eentefonds, levert conform een akkoord m et het kabinet

590 m iljoen m inder op dan was begroot. Door lagere bouwleges en dito inkom sten

uit grondex ploitatie lopen de gem eenten 'een paar honderd m iljoen' m is. Aan de andere kant zullen de bijstand, re- integratie en schuldhulpverlening

160 m iljoen meer gaan kosten.

Overigens denkt de VNG, dat een deel daarvan wordt gecom penseerd door loonm atiging van ambtenaren en lagere inflatie, die de stijging van de kosten remmen. Vertalen wij deze macrobenadering van de VNG naar onze gemeente toe, dan zou deze ombuiging van het Rijk om gerekend een korting van

1,9 m iljoen betekenen op onze algem ene uitkering.

Voor opbrengsten van bouwleges en bouwgrondex ploitatie, aantallen bijstandsgerechtigden en schuldhulpverlening zijn wij in de begroting uitgegaan van een bepaalde verwachting. Mochten echter de gevolgen van de crisis zich voor deze onderwerpen in een ernstiger m ate voordoen dan waarm ee wij nu in de begroting rekening hebben gehouden, dan zou dit om gerekend voor onze gem eente nog eens neer kom en op een nadeel van

1,1 m iljoen ex tra. Let wel, de

bovengenoemde bedragen zijn nog niet meegenomen in de huidige meerjarenbegroting. Op basis van alle overige informatie, die ons op dit m om ent ter beschikking staat, presenteren wij een (m eerjaren)begroting m et een fors oplopend nadeel in de kom ende jaren. Wij hebben in afwijking van de perspectiefnota 2009 bewust de keuze gemaakt, om het positieve rekeningssaldo van de jaarrekening 2008 niet eenm alig in te zetten in deze m eerjarenram ing. Op deze m anier geven wij u én ons een beter inzicht in het komend perspectief. Het m ag duidelijk zijn, dat wij in de komende raadsperiode niet kunnen ontkom en aan forse om buigingsoperaties, bezuinigingen en/ of lastenverzwaring voor de burger. Met pijn in het hart hebben wij ook de keuze m oeten maken, om een aantal wenselijke ontwikkelingen, die ook wij graag gerealiseerd hadden niet op te nem en in de begroting 2010. Wij zien het duidelijk als onze verantwoordelijkheid, om als


7


voorbereiding op deze nieuwe raadsperiode in de vorm van een overdrachtsdocum ent vanuit ons gehele takenpakket een doorkijk maken naar het m eerjarenperspectief na 2010. Hierbij willen wij in een evenwichtige sam enhang tussen om buigingen, bezuinigingen en lastenverzwaring voor de burger mogelijkheden schetsen voor het toekomstig perspectief. Met het huidige perspectief voor ogen, is het onverm ijdelijk dat er vanaf 2011 forse, pijnlijke ingrepen noodzakelijk zijn, die onverm ijdelijk gevoeld zullen worden door onze inwoners. Wij vinden het onze verantwoordelijkheid om hier alvast op te anticiperen door u voor te stellen om de OZB m et nog eens 3% ex tra boven de al afgesproken 2% bij de perspectiefnota 2009 te verhogen. Dit levert voor de begroting structureel vanaf 2010 een bedrag op van

169.000 (oplopend tot

181.000 in 2013), zodat wij in de volgende jaren een m inder grote sprong hoeven te m aken in de verzwaring van de lasten bij de burger. Naast het niet opnem en van een aantal wenselijke ontwikkelingen en de ex tra verhoging van de OZB hebben wij ook al de nodige intern gerichte m aatregelen getroffen en die als zodanig in financiële zin zijn opgenomen in de begroting. Wij noemen hier: vooralsnog geen externe vervanging bij vacatures; halvering budget voor vervanging personeel; er wordt sterk aangestuurd op minder ziekteverzuim; toepassing van de nullijn t.a.v. stijging materiële kosten. Gezien het zich zeer ongunstig aandienende financieel perspectief voor de komende jaren voelen wij ons verantwoordelijk nog in deze collegeperiode verdergaande m aatregelen te nem en dan wel in gang te zetten. Dit vanuit de opvatting dat tijdig ingrijpen noodzakelijk is om de problem atiek te kunnen beheersen. Deze m aatregelen richten zich op de begroting van 2011 en volgende jaren en kunnen input vorm en voor de perspectiefnota 2010. Dit wordt dus niet gekoppeld aan de begroting 2010, m aar is te beschouwen als het vervolg daarop. Met de aanpak hiervan zijn wij inmiddels gestart. Hiervoor willen wij een plan van aanpak opstellen, waarbinnen één van de eerste stappen bestaat uit het op korte termijn inventariseren van mogelijk te treffen maatregelen. Met deze m eerjarenbegroting voldoen wij aan de uitgangspunten van het toezicht van de provincie. Wij presenteren een sluitende begroting voor de jaarschijf 2010 en voor de jaren 2011 t/ m 2013 mogen wij op grond van de voorschriften een niet sluitend perspectief aanbieden m its wordt aangegeven welke acties voor de kom ende periode op stapel staan om het perspectief weer sluitend te krijgen. Overigens hebben de provinciale toezichthouders aangegeven enige soepelheid te betrachten ten aanzien van het sluitend zijn van de gemeentelijke meerjarenbegroting. In het eerste deel van de programm abegroting, Visie en program m aplan , worden in hoofdlijnen de opbouw van de begroting, de gehanteerde uitgangspunten en de ontwikkelingen na vaststelling van de perspectiefnota geschetst, die hebben geleid tot het (financiële) meerjarenperspectief. Hieronder geven wij in het kort de inhoud van de paragrafen van dit eerste deel weer.


8


In paragraaf 1.2. vindt u een toelichting op de verschillende onderdelen van de begroting. Deze paragraaf is daarnaast bedoeld als een leeswijzer. Paragraaf 1.3. en paragraaf 1.4. geven in het kort de uitgangspunten van respectievelijk de politieke term ijnagenda van de raad en het collegeprogramm a weer. Deze vorm en de basis voor het opstellen van de programmabegroting. In paragraaf 1.5. wordt een toelichting gegeven op de niet- beleidsrelevante ontwikkelingen. Dit betreft ontwikkelingen in lasten en baten die te m aken hebben met de reguliere bedrijfsvoering, zoals loon- en prijsstijgingen. Ten opzichte van de uitgangspunten bij de perspectiefnota 2009 is er op een aantal onderdelen veranderingen geweest, die wij in paragraaf 1.6. nader toelichten. In paragraaf 1.7. vindt u een toelichting op het volgen van de voortgang van realisatie van de ruimtebiedende maatregelen in het kader van Oud voor Nieuw en Bedrijfsvoering . De behandeling van de begroting vindt plaats in de raadsvergadering van 5 november 2009. Wij bevelen u in het kader van uw voorbereiding op de programmabegroting 2010 aan, om uw (technische) vragen zoveel mogelijk voorafgaand aan de raadsbehandeling bij het ambtelijk apparaat te stellen. Wij verzoeken u deze vragen uiterlijk 30 oktober a.s. in te dienen bij A.J. van der Ploeg (afd. FJS; 0511

460 571; e- mail: ajvanderploeg@t- diel.nl). Dit kan zowel per e- mail, schriftelijk, als

telefonisch. De vragen zullen worden geregistreerd en uitgezet in de organisatie. De beantwoording van deze vragen zal in eerste instantie alleen gericht zijn aan de vraagsteller. De vraagsteller kan aangeven of hij/ zij de beantwoording van de vragen ook aan de overige raadsleden wil doen toekomen. Voor zover naar aanleiding van de vragen sprake is van politieke relevantie dan zullen wij dit meenemen bij de behandeling in de raad.

1.2.

Toelichting op inrichting programmabegroting

De begroting bestaat, op grond van de eisen in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV), uit een beleidsm atig deel en een financieel deel. Het financiële deel dient te bestaan uit een overzicht van lasten en baten per program m a. Dit is opgenom en in bijlage 4A. Het beleidsm atige deel van de begroting noemen wij het programmaplan. Het programmaplan bevat tien beleidsprogramma's die de raad in zijn vergadering van 27 februari 2003 op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) heeft vastgesteld. Een program m a is een sam enhangend geheel van activiteiten. De program m abegroting is een beleidsbegroting waarbij in elk programma drie belangrijke vragen aan de orde komen: Wat willen we bereiken? Wat gaan we daarvoor doen? Wat mag het kosten?


9


De program m abegroting en - verantwoording (= jaarrekening) zijn instrum enten ter ondersteuning van de sturende en controlerende rol van de gemeenteraad. De programm abegroting 2010 sluit aan bij de indeling, die bij de program m abegroting 2007 is gehanteerd. Er is toen gekozen voor een op program m aniveau m eer puntige benadering van de actuele ontwikkelingen en nieuw beleid, waarbij zaken die al in de perspectiefnota aan bod zijn gekom en niet opnieuw breedvoerig worden toegelicht. De m et de raad afgesproken structuur en indeling van de verschillende onderdelen blijft gehandhaafd. Uiteraard wordt hierbij voldaan aan het BBV. Sinds de begroting 2009 is er sprake van een gewijzigde weergave van het program m adoel en van de opnam e van de beoogde m aatschappelijke effecten per program ma. Naar aanleiding van de wens van de raad is er in 2008 en 2009, in het kader van het project Planning en Control, onderzoek verricht naar het verbeteren van de m eetbaarheid van de program m abegroting. Dit project is op verzoek van de raad gesplitst in twee fasen: Fase 1: het opstellen van een program m adoel en een aantal beoogde m aatschappelijke effecten per programma; Fase 2: het opstellen van m eetinstrum enten waarm ee de doelen en effecten uit fase 1 kunnen worden gemeten op realisatie; wanneer de beoogde m aatschappelijk effecten zijn gerealiseerd mag worden aangenomen dat het programma doeltreffend is uitgevoerd. Fase 1 is verwerkt vanaf de begroting 2009. In 2009 heeft de raad, m et inbegrip van een tweetal am endem enten,

ingestem d

m et

de geformuleerde prestatie-

voorgestelde wijzigingen in de beoogde m aatschappelijke

en

effecten 1 .

effectdoelen

en

enkele

Deze zijn verwerkt in de nu

voorliggende begroting. De indicatoren worden momenteel nog verder uitgewerkt; vanaf 2010 kan er gemeten worden. De getrapte opbouw van programm adoel, beoogde m aatschappelijke effecten, prestatie- en/ of effectdoelen en indicatoren m aakt het m ogelijk om op een transparante wijze de realisatie te meten. Per programma is dit in een doelenboom weergegeven.

Hieronder

is verkort

opgenom en, hoe de program m abegroting in hoofdlijnen verder

is

opgebouwd. De programmabegroting bestaat uit vier delen: Visie en programmaplan; Program m a s; Paragrafen; Bijlagen. Wij lichten de verschillende delen hieronder kort toe:

1

raadsvergadering 02- 07- 2009; agendapunt 8


10


Visie en programmaplan Dit onderdeel bevat een inleiding op de program m abegroting, waarin de uitgangspunten voor het samenstellen van de totale program m abegroting worden toegelicht. Hierin wordt tevens aandacht besteed aan de ontwikkelingen, die zich hebben voorgedaan na vaststelling van de kaders bij de behandeling van de perspectiefnota 2009. Program m a s Het tweede deel van de program m abegroting bevat de program m a s. De programm abegroting kent de volgende program m a s: Algemeen bestuur Openbare orde en veiligheid Infrastructuur Economische zaken Onderwijs Welzijn Sport Werk en bijstand Milieu Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Elk programma binnen de begroting is opgebouwd uit de volgende onderdelen: 1. titel + inleiding 2. doelenboom 3. actuele ontwikkelingen en nieuw beleid 4. wat mag het kosten? Per onderdeel wordt in de onderstaande toelichting in het kort aangegeven uit welke informatie dit onderdeel bestaat: 1. Titel + inleiding Dit onderdeel bevat de titel van het program m a zoals vastgesteld door de gem eenteraad op 27 februari 2003. Daaronder in grijze letters een "slogan", die in het kort aangeeft wat op dit moment voor dit programma belangrijk wordt geacht of wat het programma met name omvat. Daarna volgt een inleiding, waarin wordt ingegaan op de volgende punten: korte beschrijving van wat het programma omvat; verwijzing naar de koers voor de komende jaren; aandacht voor het ambitieniveau. 2. Doelenboom


11


De doelenboom bevat de onderdelen Wat willen we bereiken? , Wat doen we daarvoor? en Wat valt er te m eten? . Een doelenboom is als volgt opgebouwd:

Programmadoel

Beoogd maatschappelijk effect

Effect/prestatiedoel

Meting

Een toelichting op de gehanteerde begrippen in de doelenboom vindt u in bijlage 4M. In dit onderdeel wordt ook verwezen naar de voor het programma relevante beleidsnota's, waarvan een totaaloverzicht is opgenomen in bijlage 4C. 3. Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Op deze plek wordt een overzicht van actuele ontwikkelingen en nieuw beleid gegeven. Het gaat met name om de geactualiseerde punten uit de perspectiefnota 2009. 4. Wat mag het kosten? In de tabel zijn de lasten en baten opgenomen die verbonden zijn aan het betreffende programma. Er wordt een nadrukkelijk onderscheid gem aakt tussen beleidsrelevante en niet- beleidsrelevante ontwikkelingen. Onder beleidsrelevante ontwikkelingen verstaan we met nam e ontwikkelingen als gevolg van beslissingen van het bestuur. Onder niet- beleidsrelevante ontwikkelingen worden verstaan ontwikkelingen in aantallen, lonen, prijzen enz. Deze ontwikkelingen behoren bij de bedrijfsvoering en zijn een verantwoordelijkheid van het college. Van veel programma's zijn de baten lager dan de lasten. De programmatekorten worden bekostigd uit de algem ene dekkingsm iddelen, waarvan de uitkering uit het gem eentefonds en de OZB de belangrijkste

zijn.

Een

overzicht

van

de

algem ene

dekkingsm iddelen

is

te

vinden

in

programma 11. Paragrafen. Het derde deel van de program m abegroting bevat de paragrafen. De programm abegroting kent zeven verplichte paragrafen (nr. 3.1 t/ m 3.7). De paragraaf rechtm atigheid (3.8) is op grond van afspraken met de accountantscommissie toegevoegd aan het instrum entarium . Op die m anier kan voortdurend inzicht worden gegeven in de voortgang t.a.v. rechtm atigheid. De paragraaf WMO (3.9) is toegevoegd om een totaalbeeld van alle prestatievelden en producten van de WMO in de begroting weer te geven.


12


De verplichte paragrafen zijn bedoeld om inzicht te geven in zaken die van invloed zijn of kunnen zijn op de (jaarlijkse) lasten. De paragrafen vorm en een dwarsdoorsnede van de begroting. De paragrafen hebben niet allem aal dezelfde vorm omdat de onderwerpen zo verschillend zijn. In de paragrafen wordt ingegaan op bepaalde onderdelen van de begroting die belangrijk worden geacht door de wetgever. Het lezen van een paragraaf is een m anier om een bepaald onderwerp uit de begroting nader te bekijken. De programmabegroting kent de volgende paragrafen: 1.

Weerstandsvermogen

2.

Onderhoud kapitaalgoederen

3.

Bedrijfsvoering

4.

Verbonden partijen

5.

Grondbeleid

6.

Treasuryparagraaf

7.

Overzicht lokale heffingen

8.

Rechtmatigheid

9.

WMO

Bijlagen Het vierde deel van de program m abegroting bevat bijlagen. Het m erendeel van deze bijlagen is op grond van het BBV verplicht. In het overzicht van lasten en baten (bijlage 4A) is aangegeven tot welke bedragen de raad het college heeft geautoriseerd op grond van het vaststellen van de begroting. Tenslotte. In elke begroting zijn verbeteringen m ogelijk. Wij zullen hier blijvend aandacht aan besteden. Met nam e het systeem van de doelenbom en zal verder ontwikkeld moeten worden. Alle aanbevelingen en verbeteringen, die nam ens de gem eenteraad naar voren kom en, zullen zoveel m ogelijk bij de opstelling van de volgende begrotingen worden meegenomen.


13


1.3.

Politieke termijnagenda

Op 7 m aart 2006 is er een nieuwe gem eenteraad gekozen. In plaats van het opstellen van een raadsprogram m a als kaderstelling voor het college heeft de raad gekozen voor het opstellen van een zogeheten politieke term ijnagenda, waarmee aan het college duidelijke politieke prioriteiten worden meegegeven. Dit zijn de volgende prioriteiten: Deregulering (programma 1) Informatiebijeenkomsten met ambtelijke afdelingen (programma 1) Informerende notitie over internationale contacten (programma 1); Informatie en werkbezoeken raad aan politie (programma 2) Nieuw Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP) (programma 3) Informerende notitie over clustering en multifunctioneel gebruik van gebouwen (programma 6) Notitie over Leefbaarheid in de dorpen en dorpsvisies (programma 6); Notitie over Kunst en cultuur (programma 6); Jaarlijkse notitie Werk en Bijstand (programma 8)2 ; Regelmatige actualisatie en tussenrapportage(s) woonplan i.k.v. woningbouw (programma 10); Startnotitie structuurvisie (programma 10); Het algem ene, integrale uitgangspunt bij de onderwerpen van de politieke term ijnagenda en daarm ee voor het gehele algem ene beleid is de leefbaarheid van de dorpen en het platteland. Vanuit dat uitgangspunt is in deze periode prioriteit toegekend aan de volgende drie onderwerpen: 1. Structuurvisie 2. Woningbouw 3. Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan (GVVP). Bovenstaande prioriteiten zullen interactief, dat wil zeggen in sam enspraak m et burgers en instellingen, worden voorbereid, waarbij de procedure, inclusief de taakverdeling tussen raad en college via startnotities zal worden vastgesteld.

2

Met ingang van 2007 is de aanbieding van het beleidsplan en beleidsverslag op basis van de invoering van de WWB

komen te vervallen; dit is in een afzonderlijke sessie met de raad over bevoegdheidsverdeling tussen raad en college afgesproken.


14


1.4.

Uitgangspunten collegeprogramma

Op 27 juni 2006 is het collegeprogram m a 2006

2010,

Mei fleur en faasje , in de raad

gepresenteerd. In dit collegeprogram ma wordt voor een groot deel het beleid doorgezet, dat in 2003 onder het m otto Scherp aan de wind ingezet is. Maar er zijn ook nieuwe accenten en nieuwe ambities. De kernbegrippen van het collegeprogram m a zijn: belutsen, tagonklik en ferantwurdlik De punten uit de politieke term ijnagenda van de raad zijn m ede als uitgangspunt gekozen voor het opstellen van het collegeprogramma. Mei fleur en faasje aan het werk gaan betekent: m inder terughoudendheid en meer am bitie en enthousiasm e. Het college wil projecten en initiatieven ontwikkelen die een duurzam e bijdrage leveren aan het voorzieningenniveau in de gem eente en perspectief geven aan de m ensen die het nodig hebben. De voorhoedepositie die de gem eente innam in m ateriële en im m ateriële voorzieningen moet tenminste worden behouden en waar mogelijk worden versterkt. Het huidige perspectief is m inder rooskleurig dan waar wij van uitgingen bij het begin van deze collegeperiode. Er zullen in de kom ende jaren ingrepen noodzakelijk zijn. Voor de begroting 2010 is op onderdelen al geanticipeerd op de komende ontwikkelingen. Dit vanuit de opvatting dat tijdig ingrijpen noodzakelijk is om de problematiek te kunnen beheersen, maar desondanks zoveel mogelijk uit blijven gaan van de eerder geformuleerde ambities en uitgangspunten. Voor wat betreft de am bities en de speerpunten is ook voor dit laatste jaar van het collegeprogram m a de aandacht gericht op de volgende punten (in willekeurige volgorde), maar m et voldoende oog voor de problem atiek, die als gevolg van de econom ische recessie en de voorgenomen bezuinigingen vanuit het rijk in de komende jaren op ons afkomen: 1. Een im puls voor de werkgelegenheid in de gemeente. Een toegesneden dienstverlening en goede ruimtelijke faciliteiten voor de bestaande bedrijven. Een scherp oog voor kansrijke nieuwe bedrijfjes en jonge ondernemers; 2. De leefbaarheid in de dorpen. Appelleren aan de m aatschappelijke verantwoordelijkheid van de burgers en het bevorderen van de m aatschappelijke participatie. Letten op de samenhang in en de kwaliteit van het vrijwilligerswerk. 3. Het plannen, bouwen en wonen in de dorpen. Bouwen voor de verschillende doelgroepen: rekening houden m et de gevolgen van de vergrijzing, m aar ook een inspanning in betaalbare huisvesting voor jongeren en starters op de woningmarkt. 4.

Water wordt, in al zijn facetten, een belangrijk aspect waarm ee in de afwegingen en beslissingen rekening wordt gehouden. Ook duurzaam heid is een aspect, dat deze periode nadruk krijgt.

5. Het

clusteren

van

voorzieningen

en

het

optim aal

m aken

van

het

gebruik

van

accomm odaties in de dorpen. In Hurdegaryp m oeten resultaten worden geboekt. Gytsjerk zal het nieuwe centrum krijgen. Andere dorpen kom en dan aan de beurt; er wordt bepaald, wanneer en hoe.


15


6. Een

goed

en

rechtvaardig

beleid

op

het

gebied

van

de Wet

Maatschappelijke

Ondersteuning (WMO). Het past bij de positie van Tytsjerksteradiel in de kopgroep van Friese gem eenten in de uitvoering van b.v. de WVG om nu ook de am bitie te hebben daarin mee te doen bij de WMO. 7. Het verder verbeteren van de dienstverlening aan de burgers, bedrijven en instellingen. De ambitie richt zich daarbij ook op goede digitale dienstverlening. 8. Het op peil houden van het onderhoudsniveau van onze voorzieningen.

1.5.

Toelichting op de niet- beleidsrelevante ontwikkelingen

In een inform atievoorziening op maat van college naar raad past een onderscheid in het op programmaniveau vermelden van beleidsrelevante en niet- beleidsrelevante ontwikkelingen. In de beleidsrelevante ontwikkelingen m eldt het college aan de raad hoeveel kosten de nieuwe wensen van de raad (vaak op basis van eerdere besluitvorm ing, zoals PPN s) voor de begroting m et zich mee brengen. Deze ontwikkelingen worden per programma expliciet vermeld. Onder de niet- beleidsrelevante ontwikkelingen vallen al die zaken, die op grond van een norm ale bedrijfsvoering onontkoom baar zijn, om dat hierover afspraken zijn gem aakt. Destijds (vanaf begroting 2001) is m et de raad afgesproken, dat de (prijs)ontwikkeling in de niet- beleidsrelevante onderdelen een zaak voor het college zou zijn. Deze ontwikkelingen worden op program m aniveau in één niet nader gespecificeerd bedrag genoemd. Bij de niet- beleidsrelevante ontwikkelingen gaat het om de volgende onderdelen: Ontwikkeling lonen en prem ies; inclusief de consequenties van de lopende CAO; voor toekom stige en/ of niet verwerkte CAO s wordt op basis van de richtlijnen van de circulaires van het ministerie van BZK een stelpost opgenomen; Ontwikkeling

prijzen

op

basis

van

verwachte

prijsontwikkeling

uit

de

laatste

septembercirculaire; Energieprijzen op basis van verwachte prijsontwikkeling; Rente; (het gehanteerde rentepercentage voor investeringen e.d.); Ontwikkeling subsidies; gekoppeld aan het prijsniveau van de circulaire van de algem ene uitkering uit het gemeentefonds; Tarieven, huren en pachten; gebaseerd op septembercirculaire; Vervangingsinvesteringen m .b.t. de norm ale bedrijfsvoering m eegenomen op basis van de actuele aanschafprijzen. De verwerking van m et nam e loon- en prijsontwikkelingen en (vervangings)investeringen in de sfeer van de bedrijfsvoering vindt zijn basis in de richtlijnen voor het sam enstellen van de begroting. Deze richtlijnen worden in januari nam ens het college van B. en W. aan de afdelingen verstrekt als uitgangspunt voor de opzet van het bestaande beleid. Wij hebben voor de begroting 2010 de loon- en prijsontwikkelingen op onderdelen aangepast aan de laatste ontwikkelingen. Zie voor een nadere toelichting onderm eer paragraaf 1.6. (ontwikkelingen na vaststelling van de perspectiefnota 2009) en paragraaf 3.3. (Bedrijfsvoering).


16


1.6.

Ontwikkelingen na vaststelling van de perspectiefnota 2009

Algemeen In de perspectiefnota 2009 zijn de (voorlopige) kaders voor de begroting 2010 en verder vastgesteld. Daarbij is er voor gekozen de m ogelijke gevolgen van de econom ische recessie voor onze gem eente in de vorm van verschillende bandbreedtes in beeld te brengen. Bij de bespreking van de perspectiefnota 2009 heeft de raad gekozen voor een aangepast risico van twee jaar laag en twee jaar m idden . Op basis van dit uitgangspunt is begonnen met het verder sam enstellen van de begroting 2010. Er is nu m eer zicht op een aantal ontwikkelingen, waaronder Gem eentefonds en Wet Werk en Bijstand, WMO enzovoort. Daarnaast zijn er op tal van terreinen nog ontwikkelingen geweest, die pas na vaststelling van de perspectiefnota naar voren kwamen. In deze paragraaf som men wij de diverse ontwikkelingen na vaststelling van de perspectiefnota 2009 op m et de verwijzing naar het programma waar de verdere informatie is opgenomen. Onze (m eerjaren)begroting heeft een fors oplopend nadeel in de kom ende jaren. Wij hebben daarbij in afwijking van de perspectiefnota 2009 bewust de keuze gem aakt, om het positief rekeningssaldo van de jaarrekening 2008 niet eenm alig in te zetten in deze m eerjarenram ing. Hierdoor ontstaat een reëler beeld van het komend meerjarenperspectief. Daarbij merken wij op, dat volgens verwachtingen van de VNG ook de Nederlandse gemeenten niet zullen ontkom en aan forse bezuinigingen. Deze bezuinigingen zijn overigens nog niet financieel vertaald in deze begroting. Een korting van

1,9 m iljoen op onze algem ene uitkering is daarbij

niet ondenkbaar. Ook op andere onderdelen in de begroting kunnen de gevolgen van de crisis zich in ernstiger m ate voordoen dan waarm ee wij nu in de begroting rekening hebben gehouden. Hanteren wij de berekeningen van de VNG daarbij als uitgangspunt dan zou dit om gerekend voor onze gemeente neer komen op een nadeel van

1,1 m iljoen ex tra.

Wij zijn van m ening dat wij op deze m anier een beter inzicht geven in het kom end perspectief en de

daarbij

behorende

problemen.

Zonder

forse

ombuigingsoperaties,

bezuinigen

en/ of

lastenverzwaring voor de burger zullen wij in de toekom st onze begroting niet sluitend kunnen krijgen. Deze verantwoordelijkheid nem en wij als college. Wij gaan er vanuit, dat u ons hierin kunt volgen. Vanwege het oplopend nadeel in het m eerjarenperspectief hebben wij ook de keuze moeten m aken, om een aantal wenselijke ontwikkelingen, die ook wij graag gerealiseerd hadden, niet op te nem en in de begroting 2010. In deze paragraaf is voor deze onderwerpen aangegeven wat de consequenties zijn van het niet uitvoeren. Met het oog op de nieuwe raadsperiode vinden wij het van belang, dat wij niet alleen een somber, m aar wel een realistisch, m eerjarenperspectief overdragen. Als voorbereiding op de nieuwe raadsperiode willen

wij

in

een

overdrachtsdocum ent

ook een

doorkijk

geven naar

het

m eerjarenperspectief na 2010. Hierbij willen wij in een evenwichtige sam enhang tussen om buigingen, bezuinigingen en lastenverzwaring voor de burger mogelijkheden schetsen voor het


17


toekom stig perspectief. Dit ten behoeve van de keuzes die de nieuwe raad en het nieuwe college voor de nieuwe raadsperiode 2010- 2014 m oeten nem en. Daarvoor gaan wij nu al m ogelijkheden voor om buigingen inventariseren. Wij sluiten daarbij niet uit dat wij uw raad begin volgend jaar ook al bepaalde maatregelen ter besluitvorming zullen voorleggen. Ontwikkelingen na vaststelling van de perspectiefnota 2009 De ontwikkelingen na vaststelling van de perspectiefnota 2009 zijn in deze paragraaf weergegeven in de volgende twee tabellen: Tabel a: Autonome ontwikkelingen; Tabel b: Beleidsmatige ontwikkelingen In deze tabellen wordt verwezen naar het betreffende program m a of de paragraaf, waarin het onderwerp uitgebreider wordt toegelicht. Een aantal onderwerpen is in deze paragraaf afzonderlijk toegelicht. Tussentijdse informatievoorziening raad (FJS; div) Op 24 septem ber jl. is de raad inform eel door de portefeuillehouder financiën geïnform eerd over een aantal verwachtingen over de begroting 2010. De inform atiebijeenkom st werd goed bezocht. Bijna alle fracties waren vertegenwoordigd. Wij gaan er vanuit, dat deze bijeenkomst een belangrijke m eerwaarde gehad voor de raadsleden in hun voorbereiding naar de begroting 2010 toe. Indexering werkbudgetten c.a. (Diversen) Wij hebben in de begroting de index ering voor de werkbudgetten c.a. terug gebracht naar 0%. Dit lijkt enerzijds een ordinaire kaasschaafmaatregel, maar is anderzijds verdedigbaar omdat wij sinds de jaren negentig bij de jaarrekening telkens te m aken hebben met een rekeningoverschot. Weliswaar altijd opgebouwd uit incidentele voordelen, m aar het resultaat zelf lijkt structureel. Uiteraard nem en wij dan m eer risico voor de kom ende begroting, m aar indien nodig kan er altijd bijsturing plaatsvinden via de reguliere planning en control cyclus. Voor de subsidies en overige bijdragen aan derden voor de begroting 2010 hebben wij geen wijziging in de indexering doorgevoerd, omdat met deze partijen reeds afspraken zijn gemaakt. In de voorbereiding op de perspectiefnota 2010 en de begroting 2011 willen wij in een brief richting de gesubsidieerde instellingen en gem eenschappelijke regelingen én onze partnergem eenten bij de verschillende gemeenschappelijke instellingen een duidelijke brief formuleren, waarin aandacht wordt gevraagd voor het som bere financiële perspectief. In deze brief willen wij aangeven, dat de gem eente zich wel zal houden aan de gem aakte afspraken, m aar dat er in de kom ende jaren keuzes moeten worden gem aakt, die ook ingrijpend kunnen zijn voor de gesubsidieerde instellingen en gemeenschappelijke regelingen. Extra verhoging van de OZB (FJS; 931.01 en 932.01) Met het huidige perspectief voor ogen, is het onverm ijdelijk dat er vanaf 2011 forse, pijnlijke ingrepen noodzakelijk zijn, die onverm ijdelijk gevoeld zullen worden door onze inwoners. Wij vinden het onze verantwoordelijkheid om hier alvast op te anticiperen door u voor te stellen om de OZB met 3% ex tra boven de al afgesproken 2% (index + trendmatige verhoging) bij de


18


perspectiefnota 2009 te verhogen. Dit levert voor de begroting structureel vanaf 2010 een bedrag op van

169.000 (oplopend tot

181.000 in 2013), zodat wij in de volgende jaren een m inder

grote sprong hoeven te maken in de verzwaring van de lasten bij de burger. Vervallen inzet rekeningsresultaat 2008 (FJS; 980.01) Wij hebben in afwijking van de perspectiefnota 2009 bewust de keuze gem aakt, om het positieve rekeningssaldo van de jaarrekening 2008 niet eenm alig in te zetten in deze meerjarenram ing. Op deze m anier geven wij u én ons een beter inzicht in het komend perspectief. Deze keuze is mede gebaseerd op de notitie Reserves eindig of vaste basis Terugdraaien inzet rekeningsaldi 2003 en 2004 (FJS; 980.01) Bij de perspectiefnota 2005 is besloten om het overschot van 2003 en 2004 in een aflopende reeks ten gunste van de ex ploitatie te brengen. Wij hebben op basis van de notitie Reserves eindig of vaste basis de keuze gem aakt, om deze reeks uit de meerjarenraming te halen. Op deze manier wordt een beter inzicht in het komend perspectief geboden. Afstorten resultaat jaarschijf 2010 als bufferfunctie meerjarenperspectief (FJS; 980.01) De program m abegroting 2010- 2013 sluit voor het jaar 2010 m et een voordelig saldo van 225.000. Dit saldo wordt gevormd door een aantal zaken. Hierbij moet gedacht worden aan de eenm alige forse vrijval van kapitaallasten als gevolg van fasering van investeringen ( ex tra), een ex tra OZB verhoging van nog eens 3% (

216.000

169.000). Wij stellen voor, om van het

voordeel in het eerste begrotingsjaar over te hevelen naar de algem ene reserve, waardoor dit een bufferfunctie voor het perspectief krijgt. Daardoor kan de lastenontwikkeling voor de burger in het m eerjarenperspectief worden gedempt. Op deze m anier wordt het incidentele voordeel indirect teruggegeven aan de burger. Deze m ethode achten wij verantwoord en passend bij de situatie van ons m eerjarenperspectief, waar in de jaren 2011 en verder op dit mom ent nog steeds sprake is van tekorten. Tabel a: Autonome ontwikkelingen3 Onderwerp Onderzoek tarief rijbewijs en

Progr./Par.

Blz.

2010

2011

2012

2013

Progr. 1

33

16 N

30 N

18 N

18 N

Progr. 2

36

20 N

20 N

20 N

20 N

Progr. 2

36

31 V

42 V

49 V

50 V

Wijziging kredieten baggeren

Progr. 3

40

134 N

84 N

60 N

36 N

Onderwijshuisvesting:

Progr. 5

46

-

-

-

-

kostentoerekening Rechtspositie vrijwillige brandweer Ontwikkelingen Hulpverleningsdienst

3

Financiële consequentie afgerond op duizendtallen. Let op: dit bet reffen de afwijkingen t.o.v. de PPN 2009 en de

bedragen kunnen dus afwijken van de bedragen zoals deze in de program m a s/ paragrafen zijn genoemd.


19


Onderwerp

Progr./Par.

Blz.

2010

2011

2012

2013

regeling opknappen schoolgebouwen Intrekken subsidie-

Progr. 5

47

19 V

19 V

19 V

19 V

Progr. 6

50

36 V

36 V

36 V

36 V

Progr. 6

51

56 N

56 N

56 N

56 N

Progr. 6

51

257 N

257 N

257 N

257 N

Bouwgrondexploitatie

Progr. 10

66

386 V

464 V

325 V

270 V

Algemene uitkering uit het

Progr. 11

69

159 N

502 N

953 N

1.436 N

Progr. 11

72

17 V

17 V

17 V

73 V

2e bestuursrapportage 2009

Progr. 11

72

164 N

66 N

53 N

53 N

Uitstel bij de uitvoering van

Par. 3.3

99

216 V

-

-

-

Dijkstal II

Par. 3.3

101

43 V

43V

-

-

Verwachte

Par. 3.3

102

182 V

182 V

182 V

182 V

verordening godsdienstonderwijs en levensbeschouwelijk vormingsonderwijs Subsidiëring muziekschool de Wâldsang CAO ontwikkelingen welzijnswerk c.a. Raamovereenkomst hulp bij het huishouden (WMO)

gemeentefonds Nieuwe afspraken AZC Burgum

investeringen

Loonontwikkelingen nieuwe CAO


20


Tabel b: Beleidsmatige ontwikkelingen4 Onderwerp

Progr./Par.

Blz.

2010

2011

2012

2013

Voortzetting BOSL

Progr. 1

34

-

84 N

84 N

84 N

Peuterspeelzaalwerk

Progr. 6

52

PM

PM

PM

PM

Investeringen met

Progr. 11

71

403 V

438 V

436 V

422 V

Progr. 11

73

-

325 N

430 N

675 N

Progr. 11

73

303 N

202 N

101 N

-

Project TAKEN

Par. 3.1

78

50 N

-

-

-

Indexering werkbudgetten

Par. 3.3

99/100

113 V

129 V

135 V

143 V

Ontwikkeling bovenformatief

Par. 3.3

103

-

-

103 V

103 V

maatschappelijk nut Vervallen inzet rekeningresultaat 2008 t.b.v. begroting 2010- 2013 Terugdraaien inzet rekeningsaldo vorige jaren

Wenselijke ontwikkelingen De (m eerjaren)begroting ziet er voor de kom ende jaren niet best uit. Zonder m aatregelen zullen wij in de toekom st onze begroting niet sluitend kunnen krijgen. In het meerjarenperspectief hebben wij, m et pijn in het hart, de keuze moeten m aken, om een aantal wenselijke ontwikkelingen, die ook wij graag gerealiseerd hadden, niet op te nem en in de begroting 2010. Hieronder is voor deze onderwerpen aangegeven wat de consequenties zijn van het niet opnem en en uitvoeren. Opkomstbevordering raadsverkiezingen (Griffie; 006.01) Het presidium vraagt de raad om

25.000 beschikbaar te stellen voor opkom stbevordering van

jongeren, die voor het eerst voor de gem eenteraad m ogen stem m en bij de raadsverkiezing in 2010. Via een referendum kunnen aangedragen ideeën/ voorstellen aan jonge kiezers wordt voorgelegd. De te maken kosten zijn bedoeld voor de voorbereidingskosten en de bekostiging van uitvoering van de gekozen ideeën. Ondanks het feit dat het project inclusief het bedrag al informeel in het presidium is afgetikt en het om eenm alige kosten gaat, nem en wij dit bedrag niet mee in de begroting. De afweging had eigenlijk in het kader van de perspectiefnota moeten plaatsvinden. Op dit mom ent vinden wij het opnem en van deze ex tra s in de begroting niet passend. Webcasting raadsvergaderingen en verbeteren raadsuitzendingen via kabel (Griffie; 006.01) Het

presidium

stelt

voor

om

m iddelen

beschikbaar

te

stellen

voor

webcasting

van

raadsvergadering (beeldm ateriaal van raadsvergaderingen op de website) en het verbeteren van raadsuitzendingen op de kabel. De kosten worden geraamd op respectievelijk

4

15.000 en

4.000

Financiële consequentie afgerond op duizendtallen. Let op: dit bet reffen de afwijkingen t.o.v. de PPN 2009 en de

bedragen kunnen dus afwijken van zoals deze in de program ma s/ paragrafen zijn genoemd.


21


structureel. Wij beseffen ons dat de politiek steeds m eer door personen en beelden wordt bepaald en dat burgers zelden m eer de tijd nem en om zich grondig in de politiek te verdiepen. Een m eer visuele m anier van aanbieden van de inform atie is hiervoor een mogelijkheid. Wij kiezen er echter op dit m om ent voor om de genoem de bedragen voor webcasting raadsvergaderingen en verbeteren raadsuitzendingen via kabel niet in de begroting m ee te nem en. Wij pleiten dan ook voor een onderzoek naar nut en noodzaak van deze uitgaven en stellen voor om dit mee te nemen in de afweging van de perspectiefnota van 2010. Extra budget voor raadswebsite (Griffie; 006.01) De toegankelijkheid van de website laat te wensen over. Bovendien is de website nogal een statisch geheel. Daarom is er begin dit jaar voor gekozen om de website van de raad te actualiseren. Deze wordt daardoor beter toegankelijk, wordt dynam ischer (nieuwsberichten e.d.) en wordt klaar gemaakt voor de raadsverkiezingen in 2010 (kandidaten, webforum, weblogs). Voor de eenm alige kosten was binnen het bestaande budget van comm unicatie dekking aanwezig. Dit is echter nog niet het geval voor de jaarlijks terugkerende kosten van

2.500. Het ex tra

budget is in het kader van de perspectiefnota 2009 helaas niet meegenom en en integraal afgewogen. Omdat de uitgaven inm iddels onontkoom baar zijn, stellen wij u voor om de structurele m eerkosten in de begroting 2010 mee te nem en ten laste van de post faciliteiten voor raadsleden. Fractieondersteuning (Griffie; 006.01) Het presidium wil de jaarlijkse fractievergoedingen verhogen van en van

200 per raadslid, naar

extra kosten van

1.000 naar

1.200 per fractie

250 per raadslid. Wij kiezen er echter op dit moment voor om de

2.000 op jaarbasis niet mee te nemen in de begroting.

Millennium: Schoon drinkwater en sanitatie project Zambezi- stroomgebied (Directie: 723.06) Voor de jaren 2009 en 2010 was al een bijdrage geregeld voor het Waterproject Mozam bique, dat is opgegaan in het Zambezi- project. Wij kiezen er op dit m om ent niet voor om onze bijdrage voor de jaren 2011 tot en met 2013 te continueren. De consequentie hiervan is dat wij in mindere mate participeren in dit grootschalige Friese project, waardoor m inder m ensen in het Afrikaanse Zambezi- stroomgebied zullen worden voorzien van schoon drinkwater en minder mensen toegang zullen krijgen tot sanitatie. Millennium: microkrediet (Directie; 726.06) De raad heeft in 2008 gevraagd de m ogelijkheden te onderzoeken voor het verlenen van m icrokrediet. Microkrediet is het beschikbaar stellen van leningen aan ondernemende m ensen in ontwikkelingslanden. Wij kiezen er op dit m om ent niet voor om hiervoor geld beschikbaar te stellen. Dit kan betekenen, dat door het uitblijven van onze bijdrage m inder m ensen in ontwikkelingslanden de gelegenheid krijgen om in hun toekomst te investeren. Subsidiëring evenementen (Samenleving; 540.01) In onze gem eente worden op vele terreinen evenementen georganiseerd, die vaak een bovengem eentelijke uitstraling hebben. Voor som m ige evenem enten is ruim te in de begroting geregeld terwijl andere evenem enten zichzelf prim a kunnen bedruipen. Wij willen op dit m oment


22


geen gericht beleid ontwikkelen voor grotere evenem enten in onze gem eente en nemen het onder wenselijk genoem de bedrag van

10.000 per jaar om het nieuwe beleid te kunnen uitvoeren nu

niet m ee in de begroting. Wij gaan er op dit mom ent vanuit dat het niet opnem en van dit bedrag geen gevolgen heeft voor bestaande evenementen in onze gemeente. Museumbeleid (Samenleving; 541.01) In de raad van 10 septem ber 2009 is ingestem d m et de museumnotitie Festhâlde en Fuortsterkje als kader voor het museum beleid voor de jaren 2009- 2012. Daarbij is besloten om bij de vaststelling van de begroting 2010 integraal te bekijken of er ruim te/ prioriteit is voor een structurele bijdrage in de kosten van een conservator, m arketing, sam enwerking en PR van 15.000 structureel. Gezien het financiële perspectief heeft het college besloten deze wenselijke uitzetting niet op te nem en in de begroting. Wanneer de financiële ruim te bij onze gem eente over een aantal jaren weer aanwezig is, kunnen de taken van conservator, m arketing e.d. als nog worden opgepakt. 2e fase Groot Vijversburg (Mienskip; 550.01) In de 2e fase is sprake van vergroting van het park m et 15 hectare en versterking van de voorzieningen. De kosten zijn begroot op

6.181.000. Voor de cofinanciering is van de

gem eenten Leeuwarden en Tytsjerksteradiel een bijdrage nodig. Wij zien op dit m oment af van deelnam e in dit project. Wij beseffen ons dat op dit m om ent ex terne subsidies nog aanwezig zijn en dat wanneer het kom ende jaar niet m et Vijversburg wordt begonnen, de ex terne subsidies aangewend worden voor groot stedelijke projecten in het Noorden van ons land. Hierdoor zal er voor de uitvoering van fase 2 van Vijversburg geen dekking meer zijn. Voorzieningen Noardburgum (Samenleving; 630.02) Vanuit het dorp is nadrukkelijk de wenselijkheid onderstreept van een nieuwe multifunctionele voorziening. Oftewel sloop van de Balstien en de realisatie van een MFC m et dorpshuisfuncties, jeugdsoos,

peuterspeelzaal,

kinderopvang,

buitenschoolse

opvang

en

ruim te

voor

de

m uziekverenigingen. Gezien het financiële perspectief zijn wij in de begroting alleen uitgegaan van datgene wat noodzakelijk is. Dit houdt in dat wij alleen m iddelen hebben gereserveerd voor noodzakelijke renovatie. Deze variant kost structureel

79.000 vanaf 2012 en houdt in dat het

dorpshuis blijft bestaan en wordt gerenoveerd. Aan of naast het gebouw wordt een ruim te gebouwd voor de kinderen buitenschoolse opvang, evenals de peuterspeelzaal, jeugdsoos en ruimte voor de muziekvereniging. Er zal dus geen sprake van clustering van voorzieningen zijn. Fryske Olympiade (Samenleving; 530.01) Op initiatief van de provincie wordt in het kader van de "Fryske fiersichten" gewerkt aan de voorbereiding van de "Fryske Olym piade". Een jaarlijks sportevenement van de Friese sporten skûtsjesilen, fierljeppen en kaatsen. De provincie heeft gekozen voor onze gemeente voor de uitvoering van dit evenem ent. Realisatie van de Fryske Olym piade in Tytsjerksteradiel zal ook afhangen van de rol van de provincie, de sportbonden en m edefinancierders. De gem eente zou een bijdrage kunnen leveren door o.a. het beschikbaar stellen van de ondergrond. Maar op dit m oment kunnen echter geen concrete toezeggingen worden gedaan. Met inachtnem ing hiervan zou door een voorgenomen op te richten stichting wel verdere planvorming kunnen plaatsvinden.


23


Werkpunt kortdurende WW (W&B; 610.01) Het werkpunt kan worden gezien als een voorbereiding op het landelijke dienstverleningsconcept, waarbij de gemeente in 2015 het loket is voor alle overheidsvragen. De kosten om een werkpunt in te richten mogen voor een deel uit het participatiebudget worden vergoed, maar komen grotendeels ten laste van de gemeentelijke middelen. Er is op dit moment nog geen duidelijkheid over de omvang

van

de

gemeentelijke

kosten.

De

gesprekken

met

het

Werkbedrijf

en

Divosa

vertegenwoordiging zijn nog steeds gaande. Een eventuele start met het Werkpunt zal naar verwachting pas in de tweede helft van 2010 of in 2011 gaan spelen. Wij stellen u dan ook voor om het werkpunt niet mee te nemen in de opstelling van de begroting 2010, maar de verdere ontwikkelingen eerst af te wachten. Op basis hiervan kan onderscheid worden gemaakt tussen de noodzakelijke en wenselijke stappen die wij moeten ondernemen om een dergelijk werkpunt vorm te geven. Bij de perspectiefnota 2010 komen wij op dit onderwerp terug. Aansluiting bij landelijke website (W&B; 610.01) Op de gemeentelijke website kunnen inwoners van onze gemeente ons beleid raadplegen. De landelijke sites www.berekenuwrecht.nl en www.rechtop.nl zijn speciaal ontwikkeld om nog meer zicht op de mogelijkheden te krijgen. Wij hebben inmiddels offertes opgevraagd voor het bepalen van de omvang van de kosten. Hieruit is gebleken, dat dit een behoorlijke inzet van capaciteit vraagt. Wij kiezen er op dit moment voor, om hier niet verder mee te gaan. Innovatiefonds voor duurzame uitzonderlijke nieuwbouwprojecten (MBB; 723.01) Duurzaam heid is een terrein dat volop in ontwikkeling is. Toch zien wij op dit m oment af van het financieel stim uleren van duurzam e initiatieven van verschillende instellingen en particulieren met een kleine financiële bijdrage.


24


Tabel c: Wenselijke beleidsmatige ontwikkelingen5 Onderwerp

Progr./Par.

Opkomstbevordering

Blz.

2010

2011

2012

2013

Progr. 1

21

25

-

-

-

Progr. 1

22

15

15

15

15

Progr. 1

22

10

10

10

10

Extra budget raadswebsite

Progr. 1

22

3

3

3

3

Fractieondersteuning

Progr. 1

22

2

2

2

2

Millenium waterproject

Progr. 1

22

-

6

6

6

Millenium microkrediet

Progr. 1

22

-

1

1

1

Evenementenbeleid

Progr. 6

23

10

10

10

10

Museumbeleid

Progr. 6

23

15

15

15

15

Vijversburg

Progr 6

23

-

16

16

16

Clustering Noardburgum

Progr. 6

23

-

-

70

70

Fryske Olympiade

Progr. 7

23/24

PM

PM

PM

PM

Werkpunt kortdurende WW

Progr. 8

24

PM

PM

PM

PM

Landelijke website W&B

Progr. 8

24

4

4

4

4

Duurzame innovatie

Progr. 9

24

25

25

25

-

raadsverkiezingen Webcasting raadsvergaderingen Verbetering raadsuitzendingen op kabel

Financieel perspectief: De vertaling van de kaders en uitgangspunten van de perspectiefnota 2009 in sam enhang m et de ontwikkelingen na vaststelling van de perspectiefnota 2009 leiden tot de volgende saldi voor de jaren 2010 t/m 2013: 2010:

-

voordelig;

2011:

368.000 nadelig;

2012:

1.000.000 nadelig;

2013:

1.474.000 nadelig;

In de tabel en figuren op de volgende bladzijden wordt u in een oogopslag inzicht verschaft in de verdeling van de lasten en baten over de verschillende program m a s en de procentuele verdeling van alle inkomsten van onze begroting.

5

Financiële consequentie afgerond op duizendtallen.


25


Tabel 1: Verdeling lasten en baten van de program m a s in euro s Programma

Lasten

Baten

Saldo

Percentage

Pr.1 Algemeen bestuur

4.100.000

1.020.000

3.080.000

8,00%

Pr.2 Openbare orde en

1.801.000

52.000

1.749.000

4,00%

7.671.000

250.000

7.421.000

19,00%

885.000

5.000

880.000

2,00%

4.313.000

915.000

3.398.000

9,00%

13.015.000

1.232.000

11.783.000

30,00%

4.199.000

919.000

3.280.000

8,00%

13.089.000

9.894.000

3.195.000

8,00%

Pr.9 Milieu

6.272.000

4.364.000

1.908.000

5,00%

Pr.10 RO en Volkshuisvesting

3.919.000

1.224.000

2.695.000

7,00%

veiligheid Pr.3 Infrastructuur Pr.4 Economische zaken Pr.5 Onderwijs Pr.6 Welzijn Pr.7 Sport Pr.8 Werk en bijstand

Tabel 2: Verdeling lasten en baten van de program m a s V er d el i n g l as t en en b at en p er p r o g r am m a x

1 .0 0 0 14.000 12.000 10.000 8.000

Lasten Baten

6.000

Sald o

4.000 2.000 Pr. 1


Pr. 2

Pr. 3

Pr. 4

Pr. 5

Pr. 6

Pr. 7

Pr. 8

Pr. 9

Pr. 1 0

26


Tabel 3: Procentuele verdeling van de lasten en baten van de program ma s 2010. Pr o ce n t u e l e sa l d i p r o g r a m m a ' s 2 0 1 0

Pr . 10; 7%

Pr . 1; 8%

Pr . 9; 5%

Pr . 2; 4%

Pr . 8; 8% Pr . 3; 19% Pr . 7; 8%

Pr . 4; 2% Pr . 5; 9% Pr . 6; 30%

Tabel 4. Procentuele verdeling van de inkomsten in 2010. Pr o ce n t u e l e ve r d e l i n g i n k o m st e n 2 0 1 0

Bijdr age r eser ves

Bespaar de r ente

9,66%

3,07%

Ash/ r ein.r echten 4,30%

Over ige Over ige inkom sten

r ijksuitker ingen

8,21%

5,01%

Rioolr echten 2,24%

Doeluitker ingen Over ig

17,34%

17,43%

Leges 1,50%

Toer istenbelasting 0,43% Algem ene uitker ing

Onr oer ende

39,28%

zaakbelasting 9,10%


27


1.7.

Voortgang realisatie ruimtebiedend uit Oud voor Nieuw en bedrijfsvoering .

Op grond van eerdere afspraken m et de raad wordt jaarlijks een voortgangsrapportage over de in de m eerjarenbegroting opgenom en ruim tebiedende m aatregelen uit Oud voor Nieuw en uit de bedrijfsvoering opgenom en. Dit is sinds de perspectiefnota van 2006 een vast onderdeel van de begroting. Elk jaar wordt bij de opstelling van de perspectiefnota en de program m abegroting aandacht besteed aan het them a oud voor nieuw . Er wordt gerapporteerd over de haalbaarheid van eerder opgevoerde onderwerpen en bedragen en er wordt gezocht naar nieuwe m ogelijkheden voor het inruilen van oude (m iddelen vragende) beleidsruim te voor nieuw beleid. Daarnaast werd in het kader van de perspectiefnota 2007 een taakstelling bedrijfsvoering opgevoerd vanaf 2010. Wij informeren u nu over de actuele stand van zaken. Ruimtebiedend Oud voor Nieuw: Alle in eerdere jaren opgevoerde beleidsinhoudelijke ruim tebiedende m aatregelen zijn inm iddels geconcretiseerd en verwerkt in de m eerjarenbegroting, of werden afgevoerd op grond van genomen besluiten. In het kader van de perspectiefnota 2009 zijn nieuwe voorstellen gedaan over ruim tebiedende m ogelijkheden uit oud voor nieuw. De stand van zaken hierom trent wordt in bijlage 4O per onderwerp toegelicht. Sam engevat ziet een en ander er m et betrekking tot ruim tebiedend uit Oud voor Nieuw voor de begrotingsperiode 2010 e.v. nu als volgt uit: Tabel ruimtebiedend Oud voor Nieuw: Oud voor Nieuw samengevat Prg Onderwerp

Oud vr Nieuw (voorgaande jaren) onderzoeksopdracht of taakstelling PPN 2009 ruimtebiedend uit Oud vr Nieuw voorstellen 3 juni 2009

(zie bijlage 4O) 2010

2011

2012

2013

-

-

-

805.000

985.000

972.000

950.000 (excl. inzet rekeningsaldo '08 en

805.000

985.000

972.000

950.000

subtotaal: geconcretiseerd ruimtebiedend Oud vr Nieuw

835.000-

1.067.000-

1.062.000-

1.044.000-

Totaal: resterende zoekopdracht ruimtebiedend Oud vr Nieuw

n.v.t.

subtotaal te realiseren ruimtebiedend Oud vr Nieuw REALISATIE:

-

status niet van toepassing

ruimtebiedend ppn na raad 3juni'09

n.v.t.

n.v.t.

excl. deel bedrijfs-voering)

n.v.t.

Totaal verwerkt in begroting 2010 (nieuw) NOG in te vullen (per sept. 2009)

Uitgebreidere inform atie m et betrekking tot de achterliggende detailregels is opgenom en in bijlage 4O van deze programmabegroting.


28


Ruimtebiedend Bedrijfsvoering: In de afgelopen periode zijn onder de noem er optim alisering van bedrijfsvoering verschillende voordelen ontstaan in de sfeer van de bedrijfsvoering. Deze voordelige ontwikkelingen zijn in mindering gebracht op de in 2007 opgevoerde taakstelling voor de bedrijfsvoering vanaf 2010. De inmiddels gerealiseerde voordelige effecten waren groter dan het nog openstaande deel van de oorspronkelijke taakstelling. Deze in 2007 opgevoerde taakstelling was deels gekoppeld aan de uitkom sten van het project Taken/samenwerking en blijft voor dat onderdeel als een PM- post gehandhaafd. De in gang gezette onderzoeken naar samenwerkingsmogelijkheden zullen naar verwachting in de loop van 2010 tot voordelen (moeten) kunnen leiden. De relevante ontwikkelingen rond die onderzoeken zullen via specifieke, en/of gebruikelijke rapportages worden gem eld en cijferm atig in de meerjarenbegroting worden verwerkt. In het kader van de perspectiefnota 2009 is een nieuwe taakstelling opgevoerd op het vervangingsbudget vanwege ziekteverzuim . Deze taakstelling is in de begroting verwerkt door het betreffende budget te verlagen. Sam engevat ziet een en ander er m et betrekking tot ruim tebiedend

bedrijfsvoering

voor de

begrotingsperiode 2010 e.v. nu als volgt uit: Tabel ruimtebiedend bedrijfsvoering: Optimalisering bedrijfsvoering samengevat Onderwerp 12 ppn 2007: bedrijfsvoering,

2010

(zie bijlage 4O) 2011

2012

2013

status

69.000

69.000

69.000

69.000

taakstellende zoekopdracht

80.000

80.000

80.000

80.000

taakstellende opdracht

149.000

149.000

149.000

149.000

subtotaal: geconcretiseerd ruimtebiedend bedrijfsvoering

163.000-

163.000-

163.000-

163.000-

Totaal: resterende zoekopdracht ruimtebiedend bedrijfsvoering

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

restant stelpost (taakstelling) 12 ppn 2009: bedrijfsvoering, halveren vervangingsbudget ziekteverzuim subtotaal te realiseren ruimtebiedend bedrijfsvoering REALISATIE:


Totaal in begroting 2010 (nieuw) NOG in te vullen (per sept. 2009)

29


1.8.

Besluitvorming

Hierbij stellen wij u voor: 1. Akkoord te gaan m et het vaststellen van de begroting voor het jaar 2010 en de in bijlage 4G voorgestelde onttrekkingen aan en stortingen in reserves, inclusief het afboeken van de investeringen met een maatschappelijk nut ten laste van de algemene reserve; 2. Kennis te nemen van de meerjarenraming 2011- 2013; 3. Akkoord te gaan met de uiteenzetting van de financiële positie van de gemeente, en de daarbij behorende bijlagen, zoals verwoord en opgenomen in de programmabegroting; 4. Akkoord te gaan met de lastenontwikkeling voor de burger, zoals opgenomen in paragraaf 3.7. Overzicht lokale heffingen; 5. Akkoord te gaan m et de overige uitgangspunten voor het tarievenbeleid zoals voorgesteld in paragraaf 3.7. Overzicht lokale heffingen; 6. Akkoord te gaan m et een verhoging van de grondprijzen voor het jaar 2010 zoals voorgesteld in paragraaf 3.5. Grondbeleid; 7. De in paragraaf 3.1. Weerstandsvermogen beschreven risico s te bevestigen.

Vastgesteld in de openbare vergadering van de gemeenteraad van 5 november 2009.

De voorzitter,

De griffier,


30

PROGRAMMA S


2.1. Algem een bestuur Aandacht voor kwaliteit Het program m a Algemeen Bestuur om vat zowel de dienstverlening ter ondersteuning van het functioneren van bestuursorganen als de directe dienstverlening aan de burger. Het richt zich op een effectief, efficiënt en transparant bestuur. Een efficiënte en klantgerichte dienstverlening is ook een speerpunt evenals kwaliteit van de ambtelijke organisatie m et het oog op de toekomst. Program m apunten die in dit kader de aandacht zullen krijgen zijn: een verbeterslag voor wat betreft de dienstverlening, een gestroom lijnd comm unicatiebeleid, het selectief toepassen van (nieuwe) vorm en van burgerparticipatie en het verder werken aan juridische kwaliteitszorg in samenhang met de doorontwikkeling planning en control. Gezien de grenzen van de middelen zijn de ambities hierbij van een gemiddeld niveau.

Programmadoel Algemeen bestuur Een helder en duidelijk bestuur met een goed georganiseerde en efficiënte dienstverlening aan burgers en ondernemers, zonder overbodige regelgeving.

Beoogd maatsch.

Beoogd maatsch.

Beoogd maatsch.

Beoogd maatsch.

effect

effect

effect

effect

Beoogd maatsch. effect

Het bestuur is voor de

De burger is tevreden

Er is geen overbodige

Het bestuur is

De vastgestelde

burgers helder in wat

over de door de

regelgeving.

toegankelijk voor de

millenniumdoelen zijn

het doet, waarom en

gemeente geleverde

burgers.

uitgevoerd.

hoe, en kent een

dienstverlening.

breed draagvlak.

Effectdoel

Effectdoel

Effectdoel

Effectdoel

Effectdoel

Effectdoel

Prestatiedoel

De gemeente

De gemeente

De burger is

De gemeente

De gemeente stelt

Het college gaat

De gemeente voert

communiceert

handelt aanvragen

tevreden over de

toetst alle

alle beschikbare

actief naar de

de gestelde

begrijpelijk,

tijdig af, minimaal

dienstverlening

regelgeving in elke

comm.kanalen van

burger toe in de

gemeentelijke millenniumdoelen,

volledig en

95% binnen de

van de gemeente

raadsperiode om

de gemeente open

vorm van

correct. De burger

gestelde

waarbij o.b.v. een

te bezien of

zodat de burger

bedrijfsbezoeken,

zoals

weet wat hij van

termijnen.

KTO, het cijfer 7,5

regelgeving kan

zelf kan bepalen

bezoeken aan

geformuleerd in

de gemeente kan

de minimale

worden geschrapt.

via welk kanaal hij

dorpsbelangen en

het plan

verwachten. De

waardering moet

de gemeente

bezoeken van

Tytsjerksteradiel

comm. wordt,

zijn.

o.b.v. een KTO,

benadert. O.b.v.

openingen etc.

Millennium

een KTO waardeert

Gemiddeld gaat

Gemeente, uit.

door de burger

de burger dit met

het om 130

gewaardeerd met

min. het cijfer 7,5.

bezoeken per jaar.

min. het cijfer 7,5.

Meting

Meting

Meting

Meting

Meting

Meting

Meting

Waarderingscijfer

% tijdigheid.

Waarderingscijfer

% getoetste

Waarderingscijfer

Aantal bezoeken

% uitgevoerde

KTO.

(o.b.v.

KTO.

regelgeving.

wijze van comm.

t.o.v. het

acties t.o.v. totaal

(o.b.v.

verbijzondering

(o.b.v.

(o.b.v.

o.b.v. KTO.

jaargemiddelde.

aantal geplande

verbijzondering)

***)

verbijzondering)

verbijzondering)

(o.b.v.

(o.b.v.

acties.

verbijzondering)

verbijzondering)

(o.b.v. verbijzondering)

***) het betreft hier wettelijke en door onszelf gestelde termijnen


32


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Ontwikkeling baten secretarieleges burgerzaken (FJS; 004.01) Er heeft in 2009 een onderzoek naar kostentoerekening plaatsgevonden. Aanleiding hiervoor was het hoge tarief voor het rijbewijs in onze gemeente ten opzichte van andere gemeenten. Overigens heeft de staatsecretaris tijdens het Bestuurlijk overleg Financiële Verhoudingen van 1 april 2009 al aangekondigd dat zij akkoord gaat m et het verzoek van de Minister van Verkeer en Waterstaat om de leges voor het rijbewijs te m ax im eren. De invoering van het m ax im um tarief wordt m edio 2010 verwacht. Wij gaan vooralsnog uit van een m ax im um tarief van

42. Dit is ongeveer het tarief van

onze identiteitskaart. Daarop vooruitlopend is alvast een lagere opbrengst begroot vanaf 1 juli 2010.

De

gevolgen

van

de

verwachte

inkom stenderving

leges

rijbewijzen

voor

de

meerjarenbegroting is weergeven in onderstaande tabel. Jaarschijf

2010

2011

2012

2013

2014

Effect maximering tarief rijbewijs

16.000

30.000

18.000

18.000

18.000

Bij de raming voor uittreksels in verband met huwelijk, partnerschapregistraties, geboorte en GBA is rekening gehouden met een verminderde opbrengst. Dit als gevolg van een voorgenomen wetsvoorstel, waarm ee de burger bij aangifte van een huwelijk of aangifte van een registratie van een partnerschap kan afzien van het overleggen van stukken indien deze aanwezig zijn in de gem eente of een andere gem eente. Hierm ee vervalt de m ogelijkheid om hiervoor leges te heffen. Dit, in combinatie m et de verm inderde opbrengsten ten gevolge van de voorgenom en m ax im ering leges rijbewijzen, wordt deels gecom penseerd door m et nam e de verwachte opbrengsten met betrekking tot huwelijken op alternatieve locaties. Samenwerking gemeente Achtkarspelen (Directie 005.01) Tytsjerksteradiel heeft zich in januari 2009 (in het kader van het koersdocument Takom st ) uitgesproken voor het

Taak en

onderzoeken van sam enwerkingsm ogelijkheden m et

de

gemeente Achtkarspelen. In juli 2009 werd dat bevestigd, nadat Achtkarspelen zich in het voorjaar richting Tytsjerksteradiel in soortgelijke term en had uitgelaten, in haar rapport Toekom st in de Wâlden . Het gaat nu om het elkaar vinden als preferent partner . Er is am btelijk een plan van aanpak

gem aakt

dat

m oet

uitm onden

in

een

door

beide

raden

te

accorderen

intentieovereenkomst. Op 1 oktober 2009 werden beide raden in een gezam enlijke, informele setting, geïnformeerd over het plan van aanpak. Het sinds het voorjaar m aandelijkse overleg tussen beide colleges wordt gecontinueerd. Beide colleges zullen zich m et nam e bezighouden met de bestuurlijke afstem m ing en besluitvorm ing over het verloop van het samenwerkingsproces. Voor de uitvoering van de verdere uitwerking zijn de beide algemeen directeuren verantwoordelijk. Dit directieteam , ondersteund door twee adviseurs (van beide gem eenten één), draagt zorg voor de procesmatige en inhoudelijke kant van de (plannen voor de) sam enwerking. Het stem t de uitvoeringsgerichte en procesmatige aanpak af met de beide colleges en beide managementteams. Op dit mom ent vindt de voorbereiding plaats voor het kom en tot een vorm van een gemeenschappelijk managementteam en een gemeenschappelijke Ondernemingsraad.


33


Uiterlijk 1 januari 2011 zal een aantal overeengekom en vorm en van sam enwerking moeten functioneren.

In

het

plan

van

aanpak

worden

de

volgende

beleidsterreinen

genoem d:

dienstverlening, mobiliteit, handhaving, beheersfuncties, vergunningen/ handhaving & toezicht en werk en bijstand. Voortzetting BOSL (Romte; 005.01) Op 31 decem ber 2009 eindigt de huidige convenantsperiode van 10 jaar m et betrekking tot het Bestuurlijk Overleg Stadsregio Leeuwarden. Het bestuurlijk overleg stelt de deelnem ende gem eenten voor door te gaan voor een nieuwe periode van 10 jaar onder de naam Stadsregio Leeuwarden . In een visiedocum ent is de opzet voor de nieuwe periode beschreven. Het gaat om een lichte vorm van sam enwerking m et als belangrijkste invalshoeken afstem m ing en promotie. De condities voor samenwerking zijn opgenomen in een nieuw concept- convenant. In het visiedocum ent wordt voorgesteld voor de nieuwe periode uit te gaan van dezelfde verdeelsystem atiek en hetzelfde bedrag. In de begroting is hiervoor een bedrag van

84.000

opgenomen.

Wat mag het kosten? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenom en die verbonden zijn aan dit program m a. Evenals in voorgaande jaren, wordt onderscheid gem aakt tussen beleidsrelevante- en niet- beleidsrelevante ontwikkelingen. De vaststelling van de lasten en baten van dit program m a zal voor het college het kader vormen, waarbinnen de beoogde m aatschappelijke effecten zullen worden nagestreefd. Zie ook de bijlagen 4A en 4B én bijlage 4F voor de (gecorrigeerde) lasten en baten van de programmabegroting 2009. Lasten en baten programma Algemeen Bestuur (x

1.000)

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

3.901

3.856

4.100

4.110

4.055

4.087

964

514

1.020

485

430

435

2.937

3.342

3.080

3.625

3.625

3.652

269

- 145

359

- 81

- 77

- 73

3.206

3.197

3.439

3.544

3.548

3.579

16 N

30 N

18 N

18 N

-

84 N

84 N

84 N

Niet- beleidsrelevante ontwikkelingen:

278 V

169 N

181 N

208 N

Totaal:

262 V

283 N

283 N

310 N

Lasten Baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Totaal programma 1 Analyse verschil t.o.v. begroting 2009 Beleidsrelevante ontwikkelingen: Maximering tarief rijbewijzen Voortzetting BOSL


34


2.2. Openbare orde en veiligheid Veilig en duidelijk, wanneer nodig handhavend m et strakke hand Het program m a openbare orde en veiligheid om vat alle gem eentelijke activiteiten op het gebied van handhaving van de openbare orde, bevordering van de veiligheid en activiteiten rondom de bijzondere wetten. Hieraan wordt op verschillende m anieren vorm gegeven door het stellen van regels, het verlenen van vergunningen, het m aken van beleid, uitvoering geven aan handhaving, organisatie van de rampenbestrijding, de brandweer en de samenwerking met de politie.

Programmadoel Openbare orde en veiligheid Burgers van de gemeente Tytsjerksteradiel zijn en voelen zich veilig. De openbare orde wordt niet verstoord en de gemeente beschikt over een adequate brandweerzorg en rampenbestrijding.





Burgers van de gemeente

De brandweerzorg en

De regels binnen de

De openbare orde wordt in

Tytsjerksteradiel zijn veilig

rampenbestrijding zijn

gemeente worden

principe niet verstoord, bij

en voelen zich veilig.

adequaat en berekend op

nageleefd.

een verstoring hebben

haar taken.

politie en gemeente volledige controle.

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Het subjectieve

De opkomsttijd van

Binnen het

De gemeentelijke

Wij handhaven op de

Op elke klacht /

veiligheidsgevoel bij

de brandweer van 8

rampenplan zijn de

regelgeving is

naleving van regels.

melding i.k.v.

de burger scoort

minuten wordt in

processen op orde

toegankelijk,

Wij controleren 100%

openbare orde /

minimaal het cijfer 7

70% van de gevallen

en kunnen deze

eenduidig en

van het totale aantal

veiligheid wordt

o.b.v. de veiligheids-

gehaald.

optimaal worden

begrijpelijk voor de

verleende

100% actie

toegepast door allen

burger. O.b.v. een

vergunningen voor

ondernomen.

die een rol spelen in

KTO waardeert de

risicovolle

de rampenbestrij-

burger dit met

evenementen per

dingsorganisatie.

minimaal het cijfer 7.

jaar.

monitor.

Alle processen worden periodiek gecheckt door een gemeente uit het brandweercluster.

Meting

Meting

Meting

Meting

Meting

Meting

Waarderingscijfer

% opkomsttijd.

Resultaat periodieke

Waarderingscijfer

% controle van het

% actie.

o.b.v. veiligheids-

(o.b.v. verbijzondering

check.

KTO.

aantal verleende

(o.b.v.

monitor.

***)

(o.b.v.

vergunningen.

verbijzondering)


verbijzondering)


***) de opkomsttijd is de tijd tussen alarmmelding bij 112 en de komst ter plekke van de brandweer. Het gaat hier om zogenaamde prioriteit 1 meldingen, dus bijvoorbeeld niet de kat in de boom etc.


35


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Rechtspositie vrijwillige brandweer (FJS; 120.01) Op landelijk niveau is overeenstem m ing bereikt over de aanpassing van de rechtspositie van vrijwilligers

bij

de

brandweer.

Als

gevolg

hiervan

wijzigt

de

berekening

consignatievergoedingen. Voor onze gemeente betekent dit een structureel nadeel van

van

de

20.000.

Ontwikkelingen Hulpverleningsdienst (FJS; 120.01; 714.01; 716.01) In opdracht van het algemeen bestuur is gezocht naar mogelijkheden voor verlaging van de kosten van de Hulpverleningsdienst vanaf 2010. Inm iddels is deze opdracht uitgevoerd en hebben wij hierover inform atie ontvangen. Er zijn m ogelijkheden voor kostenverlaging gevonden. De (voorlopige) doorrekening van het voordeel voor onze gem eente loopt van het jaar 2010 naar het jaar 2015 op van

31.000 tot

55.000. Wij hebben dit bedrag m eegenomen in de begroting

onder programma 2 en 6. Samenwerking brandweer (FJZ; 120.01) Zoals bekend is er al enige jaren ingezet op een samenwerkingstraject tussen de brandweren van Opsterland, Tytsjerksteradiel en Smallingerland. Inmiddels is het beleidsplan brandweer van de drie gemeenten in gelijkluidende versie vastgesteld door de colleges, elk voor de eigen gemeente. In het beleidsplan worden ook samenwerkingsconstructies geschetst. De commandanten zullen de werkzaamheden zo verdelen dat zij per deelterrein (bv. oefenplannen, arbo etc.) dat niet alleen voor eigen

gemeente

doen,

maar

voor

de

drie

gemeenten.

De

onlangs

ontstane

vacature

plaatsvervangend commandant Smallingerland is vervolgens bekeken in het licht van de toekomstig verdergaande samenwerking. Door andere samenwerkingsconstructies wordt voorkomen dat er een 1 op 1 vervanging van de plaatsvervangend commandant te Smallingerland moet plaatsvinden. Een zware top moet in het licht van toekomstige verdere samenwerking immers worden voorkomen. Dit levert voor Tytsjerksteradiel een besparing op van

8.000 op jaarbasis. De constructie krijgt vorm

door detacheringsovereenkomsten. Er is daardoor geen sprake van verandering in de organisatie. De constructie zal in het najaar van 2009 ingaan. Gemeentelijke antidiscriminatie- voorziening (FJZ; 140.01) In de loop van 2009 treedt het wetsvoorstel over de antidiscrim inatie- voorziening in werking. Dit betreft een streven naar een laagdrem pelige deskundige antidiscrim inatie- voorziening (adv) voor alle inwoners in Nederland, zodat iedere burger in zijn of haar woonplaats terecht kan bij een adv voor bijvoorbeeld bijstand en advies als sprake is van discrim inatie, op welke grond dan ook. Vanaf 2006 stelde het Rijk hiervoor een bedrag beschikbaar via centrumgem eenten en provincies. Dit bedrag werd uitgekeerd aan het antidiscriminatiebureau Tûmba, dat voor de uitvoering zorgde. Per 1 januari 2009 wordt het budget niet m eer via deze overbruggingsregeling, m aar via het wettelijk voorschrift uitgekeerd aan de gem eenten (via de algem ene uitkering). Voor onze gem eente betreft dit een bedrag van gereserveerd

voor

het

faciliteren

12.000 per jaar. In de begroting vanaf 2010 is dit bedrag van

een

laagdrem pelige

deskundige

antidiscrim inatie

voorziening. De inkom st via de algem ene uitkering was al eerder opgenom en in onze begroting. De reservering van de bijdrage nog niet.


36


Veiligheidsbeleid (FJZ; 140.01) In de raadsvergadering van 18 december 2008 is besloten om vroegtijdig uit te treden uit het toezichthoudersproject. Reden hiervoor is dat nut en offer niet langer in verhouding tot elkaar staan. De verwachting is dat deze uittreding per 1 januari 2010 zal plaatsvinden. Vanaf de datum van uittreding zal er structureel

63.000 per jaar vrijvallen.

In dezelfde raadsvergadering zijn door de raad een aantal suggesties gedaan met betrekking tot de inzet van dit bedrag in relatie tot het veiligheidsbeleid. Bij de PPN is hieromtrent een motie ingediend inhoudende dat alle middelen ingezet zouden moeten worden voor het veiligheidsbeleid en de handhaving daarvan. Inzet voor burgernet is daarbij nog expliciet genoemd. Wij hebben deze motie uitgewerkt. In het voorstel bij de strategienota6 is de verdeling van de middelen als volgt opgenomen. Er wordt

25.000 ingezet voor personele versterking van het nieuwe team handhaving

(voor inzet handhaving in het publieke domein); veiligheidsbeleid (raad december 2009),

16.000 voor het uitvoeringsprogramma

10.000 voor participatie aan het fenomeen burgernet,

4.000 voor het meedoen aan de veiligheidsmonitor (PPN 2008) en

8.000 voor begeleiding en

toezicht bij evenementen (ter vervanging van dergelijke werkzaamheden die dorpswachten nu verrichten). De raad heeft bij de behandeling hiervan aangegeven zich hierin te kunnen vinden. In de begroting 2010 is bovenstaande verwerkt. Afkoopsom project toezichthouders (FJZ; 140.01) Voor het vroegtijdig uittreden uit het toezichthoudersproject per 1 januari 2010 dient een afkoopsom te worden betaald. Dit bedrag van

145.000 wordt ten laste van de Algemene Reserve

gebracht.

6

raad: ingekomen stukken 10 september 2009


37


Wat mag het kosten? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenom en die verbonden zijn aan dit program m a. Evenals in voorgaande jaren, wordt onderscheid gem aakt tussen beleidsrelevante- en niet- beleidsrelevante ontwikkelingen. De vaststelling van de lasten en baten van dit program m a zal voor het college het kader vormen, waarbinnen de beoogde m aatschappelijke effecten zullen worden nagestreefd. Zie ook de bijlagen 4A en 4B én bijlage 4F voor de (gecorrigeerde) lasten en baten van de programmabegroting 2009. Lasten en baten programma openbare orde en veiligheid (x

1.000)

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

1.569

1.777

1.801

1.659

1.663

1.663

84

59

52

52

52

52

1.485

1.718

1.749

1.607

1.611

1.611

-

-

- 145

-

-

-

1.485

1.718

1.604

1.607

1.611

1.611

20 N

20 N

20 N

20 N

4V

5V

6V

6V

Baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Totaal programma 2 Analyse verschil t.o.v. begroting 2009 Beleidsrelevante ontwikkelingen:

Consignatie vrijwillige brandweer (raad 25- 8- 2009) Bezuiniging hulpverleningsdienst Veiligheidsbeleid (o.m. PPN 2009; 2.3) Afkoopsom project toezichthouders (BenW 7- 4- 2009) Antidiscriminatie activiteiten (PPN 2009; 2.1) Niet- beleidsrelevante ontwikkelingen: Totaal:


63 N

63 N

63 N

63 N

145 N

-

-

-

12 N

12 N

12 N

12 N

205 V

201 V

196 V

196 V

31 N

111 V

107 V

107 V

38


2.3. Infrastructuur Sober en doelm atig Het program m a Infrastructuur om vat de aanleg, het beheer en onderhoud van (water- )wegen en straten c.a., groenvoorzieningen, natuur- en landschapsbescherm ing, openbare verlichting en verkeersveiligheid. Het programma is gericht op het mogelijk maken van een veilige deelname aan het verkeer en een sober en doelm atig beheer van de openbare ruim te m et inachtnem ing van en respect voor de aanwezige (unieke) kwaliteiten er van, zoveel m ogelijk via rationele programm a s. Bij de opstelling/ herziening van rationele program m a s zal er overigens op worden toegezien dat het niveau van de uitgaven doorlopend bestuurlijk kan worden getoetst.

Programmadoel Infrastructuur Een gemeente waarin het mogelijk is om op veilige wijze aan het verkeer deel te nemen, waar sober, doelmatig en met respect voor de unieke kwaliteiten de openbare ruimte wordt beheerd en tegelijk rekening wordt gehouden met de leefbaarheid van de dorpen.




Onze burgers zijn tevreden over

Een veilige verkeersdeelname is

Er is sprake van een prettige en

de bereikbaarheid van dorpen,

mogelijk.

groene leefomgeving, met een

bedrijven en voorzieningen.

adequate staat van onderhoud voor groen en straten.

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Burgers waarderen de

In 2016 is ons wegennet voor 100%

Wij houden ons wegennet in een

Wij houden groen en wegen in een

bereikbaarheid van dorpen,

ingericht conform de

voldoende staat van onderhoud.

voldoende staat van onderhoud. De

bedrijven en voorzieningen o.b.v.

categorisering in het GVVP.

Voor de totale oppervlakte moet

burger waardeert dit o.b.v. een

min. 84% voldoende zijn en mag

KTO met minimaal het cijfer 6.

max. 8% matig en 8% onvoldoende

(subj. veiligheid)

een KTO met minimaal het cijfer 7.

zijn. (obj. veiligheid)

Meting

Meting

Meting

Meting

Waarderingscijfer KTO.

% passende inrichting.

% voldoende/matig/onvoldoende




conform de CROW- systematiek.



39


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Traverse Trynwâlden (Ruimte; 211.01) Als gevolg van het tussentijds aanpassen van het gebied rond Stania State als onderdeel van de eindvisie, is de totale begroting voor de Traverse Trynwâlden becijferd op

3,3 miljoen. Dit is in

de PPN 2009 als zodanig al aangegeven. Inm iddels hebben de werkgroep Traverse Trynwâlden, de provincie en Staatsbosbeheer ingestem d m et het gem eentelijk ontwerp. Dit ontwerp vraagt echter wel om een (beperkte) planologische aanpassing ten behoeve van de inpassing van een nieuw parkeerterrein. Momenteel wordt onderzocht of hiervoor de benodigde grond kan worden verworven. Met de provincie zijn recentelijk principeafspraken gem aakt over de verdeling van de ex tra kosten en hun aandeel daarin. Staatsbosbeheer heeft aangegeven nog naar dekking van de kosten die voor hun rekening kom en te zoeken. Wij gaan er vooralsnog vanuit dat onze bijdrage van

470.000 aan onderhoudsgeld en bestaande reserveringen toereikend zal zijn. Mocht dit niet

zo blijken te zijn, dan komen wij daar bij de PPN 2010 op terug. Wijziging kredieten baggeren (MBB; 240.01) Bij de jaarrekening 2008 is naar aanleiding van opmerkingen van PWC besloten om met ingang van 2009 voor baggerwerken geen kosten m eer te activeren. De bedragen uit de diverse jaarschijven zijn nu opgenom en als jaarlijkse kosten. Onder- of overschrijdingen worden vervolgens verrekend met de (nieuw te vormen) voorziening baggeren. Voor de begroting heeft dit de volgende consequenties: De bij de 2 e bestuursrapportage 2009 gem elde onttrekking uit de reserve van

770.000 leidt tot een structureel rentenadeel van

39.000. Sam en m et de storting in de voorziening van jaarlijks lasten van

209.000 leidt dat tot jaarlijkse

248.000. Daartegenover staat het vervallen van de kapitaallast van de investeringen

en de gereserveerde last van toekom stige investeringen. Van 2010 tot 2014 een oplopend bedrag van

114.000 naar

236.000. De financiële effecten voor het baggeren staan binnen dit

program m a verm eld en de daarbij behorende rentecom ponent over de eenm alige afboeking van de reserve is vermeld binnen programma 11.


40


Wat mag het kosten? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenom en die verbonden zijn aan dit program m a. Evenals in voorgaande jaren, wordt onderscheid gem aakt tussen beleidsrelevante- en niet- beleidsrelevante ontwikkelingen. De vaststelling van de lasten en baten van dit program m a zal voor het college het kader vormen, waarbinnen de beoogde m aatschappelijke effecten zullen worden nagestreefd. Zie ook de bijlagen 4A en 4B én bijlage 4F voor de (gecorrigeerde) lasten en baten van de programmabegroting 2009. Lasten en baten programma infrastructuur (x

1.000)

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

7.410

6.870

7.671

7.848

6.812

6.865

156

172

250

79

78

78

7.254

6.698

7.421

7.769

6.734

6.787

- 233

78

- 967

- 1.244

- 74

- 74

7.021

6.776

6.454

6.525

6.660

6.713

182 N

694 V

701 V

709 V

95 N

45 N

21 N

4V


446 N

1.720 N

716 N

802 N

Totaal:

723 N

1.071 N

36 N

89 N

Lasten Baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Totaal programma 3 Analyse verschil t.o.v. begroting 2009 Beleidsrelevante ontwikkelingen:

Afboeken investeringen met maatschappelijk nut (PPN 2009; 11.1) Kosten baggeren niet meer activeren maar via (nieuwe) voorziening laten lopen (2e bestuursrapportage 2009)


41


2.4. Econom ische zaken Werken aan regionale econom ie en werkgelegenheid Het program m a econom ische zaken behelst activiteiten die een bijdrage leveren aan het in stand houden en zo mogelijk versterken van de econom ische en toeristisch- recreatieve structuur in de gemeente Tytsjerksteradiel. De gem eenteraad heeft in decem ber 2005 besloten om zowel een beleidsplan econom ische zaken als een beleidsplan recreatie & toerism e op te stellen. Beide plannen zijn naast hun prim aire functie ten behoeve van het beleidsveld ook bedoeld als bouwstenen voor een nieuwe gemeentelijke structuurvisie. In novem ber 2006 heeft de raad ingestem d m et het beleidsplan econom ische zaken (Oan t Wurk; 2006- 2010) en in juni 2007 m et het beleidsplan toerism e en recreatie (Alles wat Fryslân moai m akket; 2007- 2017). De verdere uitwerking van de vastgestelde beleidskaders is een bevoegdheid van het college. Jaarlijks worden hiervoor uitvoeringsplannen ter inform atie aan de raad aangeboden. Via de reguliere planning en control cyclus vindt vervolgens rapportage over de voortgang van de beleidsplannen en de daaraan gekoppelde jaarplannen plaats. Programmadoel Economische Zaken Op een zo duurzaam mogelijk wijze wordt de economische en toeristisch- recreatieve structuur in stand gehouden en versterkt.




Voor ondernemers zijn voldoende

De werkloosheid is constant op

Het ondernemersklimaat is

Binnen de gemeente zijn

mogelijkheden om zich te

een aanvaardbaar laag niveau.

positief.

initiatieven van duurzaam

vestigen, zich te verplaatsen of uit


ondernemen.

te breiden in de gemeente.

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Effectdoel

Wij hebben minimaal 5 ha.

De werkloosheid in onze

Wij behoren altijd tot de acht

Wij richten nieuwe en te

bedrijventerreinen op voorraad

gemeente blijft in 2010 meer dan

meest ondernemingsvriendelijke

revitaliseren bedrijventerreinen in

om aan de vraag van ondernemers

2% onder het Friese gemiddelde.

gemeenten van Noord- Nederland.

onze gemeente duurzaam in en

te kunnen voldoen.

zorgen vervolgens voor een duurzaam beheer.

Meting

Meting

Meting

Meting

Beschikbare bedrijventerreinen in

% werkloosheid t.o.v. Fries

Rangorde (eens per 2 jaren).

Mate van duurzaamheid.

ha.

gemiddelde.





42


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Werkbudget economische zaken (Ruimte 341.01) In het financieel perspectief is rekening gehouden m et een verlaging van het werkbudget voor Econom ische Zaken van structureel

10.000. Dit zal uiteraard een versobering van de activiteiten

op dit gebied m et zich m eebrengen. Uit de behandeling van de PPN 2009 is ons gebleken dat de raad nadrukkelijk hecht aan een blijvende deelnam e aan de bedrijvencontactdagen. Wij onderschrijven het belang van deze dagen en onderzoeken, gelet op het financieel perspectief, m omenteel dan ook de m ogelijkheid om op dit gebied nauw sam en te werken m et andere gemeenten in Noordoost Friesland. Noordelijke elfsteden (vaar)route (Ruimte; 560.01) Voor de afrekening van de noordelijke elfsteden vaarroute (tweede fase) is in de PPN 2009 rekening gehouden m et een aanvullende bijdrage van

100.000. Doordat de provincie besloten

heeft een deel van het verwachte aanbestedingsvoordeel alvast met de deelnemende gemeenten te verrekenen, is onze bijdrage uiteindelijk beperkt tot

63.000. Dit bedrag is in de begroting

verwerkt. Uitbreiding haven Aldtsjerk (Ruimte; 560.01) De haven van Aldtsjerk is nodig aan onderhoud toe en vanuit het project Noordelijke Elfstedenvaarroute is gevraagd

om

ex tra passantenplaatsen

aan

te leggen. Sam en

m et

dorpsbelang en omwonenden is gekeken naar de m ogelijkheden om de bestaande haven op te waarderen. Er is een plan gem aakt om van 19 ligplaatsen te gaan naar 29 vaste ligplaatsen en 8 passantenplaatsen én een vuilwaterinzamelpunt en toiletgebouwtje aan te leggen. De 1e fase van dit plan, de uitbreiding van het aantal ligplaatsen, kan voor de 1 e aanleg gefinancierd worden uit het beschikbare gem eentelijk onderhoudsbudget en subsidies uit de 1 e fase van de Noordelijke Elfstedenvaarroute, plattelandsprojecten en RIA- geld. Om dat op term ijn (vanaf 2021) vervanging van ex tra walbeschoeiing, steigers etc. zal moeten plaatsvinden (zonder subsidies) houden we op onze vervangingslijst rekening m et een hogere kapitaallast oplopend van

1.000 naar

7.000.

Voor de 2 e fase, de aanleg van het vuilwaterinzam elpunt en het toiletgebouwtje is de financiering nog niet helemaal rond. Bij de perspectiefnota 2010 komen we hierop terug.


43


Wat mag het kosten? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenom en die verbonden zijn aan dit program m a. Evenals in voorgaande jaren, wordt onderscheid gem aakt tussen beleidsrelevante- en niet- beleidsrelevante ontwikkelingen. De vaststelling van de lasten en baten van dit program m a zal voor het college het kader vormen, waarbinnen de beoogde m aatschappelijke effecten zullen worden nagestreefd. Zie ook de bijlagen 4A en 4B én bijlage 4F voor de (gecorrigeerde) lasten en baten van de programmabegroting 2009. Lasten en baten programma Economische zaken (x

1.000)

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

506

845

885

827

610

557

16

6

5

5

5

5

Saldo lasten en baten

490

839

880

822

605

552

Mutaties reserves

- 27

- 256

- 333

- 270

- 53

-

Totaal programma 4

463

583

547

552

552

552

Verlaging werkbudget economische zaken (PPN 2009 4.3)

10 V

10 V

10 V

10 V

Bijdrage Noordelijke Elfstedenvaarroute (PPN 2009 4.1)

63 N

-

-

-

145 N

133 N

36 V

36 V

157 V

140 V

188 V

241 V

41 N

17 V

234 V

287 V

Lasten Baten

Analyse verschil t.o.v. begroting 2009 Beleidsrelevante ontwikkelingen:

Afboeken investeringen met maatschappelijk nut (PPN 2009 11.1) Niet- beleidsrelevante ontwikkelingen: Totaal:


44


2.5. Onderwijs Ontwikkelen naar brede scholen Het

program m a

Onderwijs

richt

zich

op

goede

onderwijshuisvesting,

op

de

lokale

onderwijsagenda, op vervoer van leerlingen waar dat nodig is, en op het stim uleren van persoonlijke ontwikkeling van doelgroepen. Onderwijs zelf is prim air de verantwoordelijkheid van de scholen en hun besturen. In deze rolverdeling wordt in onze gemeente door alle betrokkenen werk gem aakt van een goede en stevige sam enwerking. Op diverse plaatsen leidt dit tot ontwikkeling van het

brede school - concept en tot m ultifunctioneel accommodatiegebruik. Die goede

sam enwerking m aakt ook mogelijk dat onderwijs en onderwijsbeleid prom inente pijlers zijn in de integrale benadering van kinderen, jeugd en jongeren, en van hun kansen en problem en (WMOdomein opvoeden en opgroeien). Het program m a heeft veel relatie m et activiteiten in andere program m a s, zoals Welzijn (WMO, clustering voorzieningen, Centrum Jeugd & Gezin), Sport (Buurt- Onderwijs- Sport projecten), Romte (planontwikkeling), MBB (gebouwen), Werk & Bijstand (startkwalificatie schoolverlaters).

Programmadoel Onderwijs Voor alle groepen inwoners zijn kwalitatieve en kwantitatieve onderwijsmogelijkheden aanwezig, de gemeente beschikt over een samenhangend onderwijsbeleid.





Scholen in de

Iedereen binnen de

Er is sprake van een


Beoogd maatsch. effect Jongeren en

gemeente

gemeente heeft gelijke

sluitende leerweg tot

sluitende aanpak van

volwassenen zijn goed

Tytsjerksteradiel

kansen op onderwijs,

en met een

zorg voor kinderen in

voorbereid op actieve

beschikken over goede

er bestaat bijzondere

startkwalificatie voor

de gemeente.

deelname aan de

onderwijshuisvesting.

aandacht voor groepen

de arbeidsmarkt.

samenleving.

met een achterstand.

Effectdoel

Effectdoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Het onderhouds-

Wij stellen alle

De basisscholen in

Het percentage

Ultimo 2010

Vanaf 2010 stellen

Wij realiseren

Jaarlijks nemen

niveau van de

leerlingen in de

de gemeente

vroegtijdige

volgen en

wij een plan van

ieder jaar een

minimaal 20

schoolgebouwen

gemeente in staat

scoren jaarlijks

schoolverlaters

registreren wij in

aanpak op voor

stageplek voor alle

volwassenen deel

voor OPO en PCBO

om beperkingen

met de CITO- toets

zonder start-

de gemeente alle

elk kind bij wie in

leerlingen die een

aan VAVO-

blijft minimaal

in afstand/aard

gelijk of hoger dan

kwalificatie wordt

kinderen van 0- 19

de Verwijsindex

maatschappelijke

opleidingen en

gelijk aan het

volgens verord.

scholen met

jaarlijks met min.

jaar in het

Risicojongeren een

stage binnen de

minimaal 100

niveau van OPO

leerlingenvervoer

vergelijkbare

0,25% terug-

Electronisch Kind

vermoeden op

gemeentegrens

volwassenen aan

(2007) en PCBO

te overbruggen.

populatie elders.

gedrongen (van

Dossier.

risico s wordt

willen doen.

overige cursussen

(2008) door 100%

3,2% in 2006 naar

uitvoering van het

max. 1,9% in

onderhoudsplan.

2011).

geregistreerd.

Volwasseneneducatie.

Meting

Meting

Meting

Meting

Meting

Meting

Meting

% uitvoering

Aantal besluiten

CITO- score.

Kengetal

EKD

Verwijsindex

Gerealiseerde

Aantal

onderhoudsplan.

leerlingenvervoer

(o.b.v.

leerplichtverslag.

(invulling

risicojongeren

stageplekken

VAVO/VWE-

(o.b.v.

(o.b.v.

verbijzondering)

cursussen.

verbijzondering)

verbijzondering)


vooralsnog

(invulling

(invulling

onbekend).

vooralsnog

vooralsnog

(o.b.v.

onbekend).

onbekend).

verbijzondering)

(o.b.v.

(o.b.v.

verbijzondering)

verbijzondering)

Meting

45


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Onderhoudssituatie schoolgebouwen onderwijs (Samenleving; 420.01) In 2007 was in verband m et de aanstaande verzelfstandiging van het openbaar onderwijs een nulmeting gedaan naar de onderhoudssituatie van de schoolgebouwen. In het kader van de herijking van het gem eentelijk accom modatiebeleid is ook voor de schoolgebouwen voor het bijzonder onderwijs in 2009 een nulmeting gedaan. Aan de hand van deze gegevens is beoordeeld welke bedragen in de komende periode nodig zijn voor het onderhoud van de schoolgebouwen. Wij hebben op basis hiervan gekozen om de reserve BBRO in zijn geheel om te zetten in een voorziening ten behoeve van onderwijshuisvesting. Naar verwachting is de eerstvolgende 5- 10 jaar geen aanvullende voeding voor nodig. In enig later jaar zal afhankelijk

van de jaarlijkse actualisatie van de voorziening en

onderhoudsplanningen wel weer overgegaan moeten worden tot het voeden van de voorziening. Binnenmilieu schoolgebouwen (Samenleving; 421.01/423.01) In het kader van het aanvullend coalitieakkoord (crisisbestrijding) heeft het m inisterie van OCW een bedrag beschikbaar gesteld voor verbetering van het binnenm ilieu en het treffen van energiebesparende m aatregelen voor schoolgebouwen. De bijdrage per gem eente is berekend op 23,66 per inwoner van 0- 20 jaar (peildatum 1 januari 2008). Voor onze gem eente is een rijksbijdrage beschikbaar van

189.000. Het rijk betaalt 60 % van de investeringen. Er wordt van

uit gegaan dat de gem eenten (en eventueel de schoolbesturen) voor 40 % bijdragen in de investeringen. Om een aanvraag in te dienen moet een Energie en Binnenm ilieu Advies worden uitgevoerd door een gecertificeerd bedrijf. Gem eenten m ogen aanvragen indienen tot 125 % van het m ax im um (genormeerde) bedrag. Als blijkt dat het genormeerde bedrag niet is uitgeput, dan kan de minister het resterende bedrag herverdelen over de gemeenten. Wij hebben inm iddels een globale berekening gem aakt van de noodzakelijke medefinanciering en deze zou maximaal

158.000 bedragen. Wij gaan er vanuit, dat dit bedrag ten laste van de

(nieuwe) voorziening onderwijshuisvesting kan worden gebracht. Huisvesting Havo- top en initiële kosten (Samenleving; 441.01/443.01) Voor gezam enlijke Havo- top huisvesting wordt prim air ruim te gezocht binnen de bestaande huisvestingscapaciteit van het voortgezet onderwijs. Voor het realiseren van de Havo- top in Burgum moeten initiële kosten worden gem aakt, die in totaal geschat

150.000 zullen bedragen.

Deze kosten komen volgens de eerder afgesproken verdeling voor rekening van de twee betrokken schoolbesturen en de gemeente; ons aandeel in de eenmalige initiële kosten wordt

50.000.

Schoolbegeleiding (Samenleving; 480.01) Voor het nieuw vast te stellen Onderwijs Totaal Plan 2010- 2014 verlagen wij de gem eentelijke bijdrage voor schoolbegeleiding met

20.000. Dit bedrag is als stelpost opgenom en onder

program m a 11. Schoolbegeleiding wordt bekostigd door rijk en gem eente. Er blijft nog

80.000

beschikbaar. Op 17 septem ber 2009 is in het kader van een inform atieve bijeenkom st nadere informatie aan de raad verstrekt.


46


Onderwijsachterstandbeleid (Samenleving; 480.01) Jaarlijks wordt

44.000 ingezet voor Onderwijsachterstandbeleid (OAB) om de beoogde kwaliteit

van onderwijs mogelijk te m aken. Als het aantal VO- leerlingen toeneemt als gevolg van vestiging van HAVO- top in Burgum kan dat leiden tot toenam e van het beroep op de m iddelen voor ex tra zorg zoals we die tot nu toe aan het VO- beschikbaar stellen. Desondanks achten wij het verantwoord de gem eentelijke bijdrage te reduceren tot

34.000. In

april 2010 m aakt het m inisterie bekend of, c.q. hoeveel, OAB- m iddelen het rijk nog beschikbaar zal stellen voor de periode 2010- 2014. Wij hebben hiervoor een stelpost van

10.000

opgenom en onder program m a 11. Op 17 septem ber 2009 is in het kader van een inform atieve bijeenkomst nadere informatie aan de raad verstrekt. Vroeg en voorschoolse educatie (VVE) (Samenleving; 480.01) Tussen gemeenten en rijk is een convenant afgesloten over 100% bereik van de doelgroepkinderen in de voorschoolse situatie. Deze peuters m oeten vier dagdelen naar de Peuterspeelzaal. Op dit m oment geldt dit m aar op voor een heel klein percentage. Ook m oet volgens het convenant de kinderopvang hierbij worden betrokken. Dat gebeurt tot nu toe nu nauwelijks. Wij zullen daarom met een aparte notitie over VVE komen. OTT 2010- 2014 (Onderwijs Totaalplan Tytsjerksteradiel) (Samenleving; 480.01) In vervolg op het huidige OTT (2006- 2010) wordt begin 2010 een nieuw OTT voor de periode 2010- 2014 opgesteld. In dat nieuwe OTT wordt opnieuw een integrale benadering gem aakt van de

Tytsjerksteradielse

onderwijsagenda,

waarin

naast

eigen

onderwijsbeleid

en

onderwijsachterstandbeleid ook de schoolbegeleiding wordt opgenomen. Een verandering zal zijn dat de VVE- aanpak in het OTT wel zal worden aangeduid, m aar niet m eer als zodanig onderdeel van het OTT zal zijn. VVE krijgt, m ede vanwege de sam enhang m et harm onisatie m et kinderopvang, een zodanig eigen dynam iek, dat een aparte notitie over de VVE- aanpak inclusief de besteding van betreffende middelen meer recht doet aan de realiteit. Intrekking subsidieverordening godsdienstonderwijs en levensbeschouwelijk vorm ingsonderwijs (Samenleving; 480.01) Onze

gemeente

vorm ingsonderwijs.

subsidieert Vanaf

het

al

jaren

schooljaar

het

godsdienstonderwijs

2009/ 2010

wordt

het

en

levensbeschouwelijk

godsdienstonderwijs

en

levensbeschouwelijk vorm ingsonderwijs door het Rijk bekostigd. Hierdoor kan de subsidiëring vanuit onze gem eente worden beëindigd en is er geen reden m eer om de Subsidieverordening godsdienstonderwijs en levensbeschouwelijk vorm ingsonderwijs te handhaven. De raad heeft de subsidieverordening daarom ingetrokken. Dit betekent voor de begroting een structureel voordeel van

19.000 per jaar.


47


Wat mag het kosten? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenom en die verbonden zijn aan dit program m a. Evenals in voorgaande jaren, wordt onderscheid gem aakt tussen beleidsrelevante- en niet- beleidsrelevante ontwikkelingen. De vaststelling van de lasten en baten van dit program m a zal voor het college het kader vormen, waarbinnen de beoogde m aatschappelijke effecten zullen worden nagestreefd. Zie ook de bijlagen 4A en 4B én bijlage 4F voor de (gecorrigeerde) lasten en baten van de programmabegroting 2008. Lasten en baten programma Onderwijs (x

1.000)

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

5.839

4.742

4.313

4.193

4.150

4.106

904

877

915

915

915

915

4.935

3.865

3.398

3.278

3.235

3.191

- 1.518

- 275

-

-

-

-

3.417

3.590

3.398

3.278

3.235

3.191

IHP 2010- 2014

61 V

93 V

110 V

130 V

Huisvesting Havo- top (PPN 2009 5.1)

50 N

-

-

-

Intrekken subsidieverordening levensbeschouwelijk onderwijs

19 V

19 V

19 V

19 V


437 V

475 V

501 V

525 V

Totaal:

467 V

587 V

630 V

674 V

Lasten Baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Totaal programma 5 Analyse verschil t.o.v. begroting 2009 Beleidsrelevante ontwikkelingen:


48


2.6. Welzijn Welzijn in de dorpen Het program m a welzijn om vat inzet en activiteiten om de participatie van burgers in de sam enleving te ondersteunen. Belangrijk deel daarvan is het initiëren en in st and houden van voorzieningen voor jong én oud, van voorzieningen op het gebied van kunst en cultuur, en van overige gemeenschappelijke voorzieningen ter bevordering van de sociale leefbaarheid in de dorpen. De am bit ie richt zich op zelfstandigheid/ zelfredzaam heid

van

burgers,

groepen

en

organisaties,

op

preventie,

en

op

m ultifunctionaliteit van voorzieningen. In het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) is de gem eente voor burgers de eerst aanspreekbare overheid. In die verantwoordelijkheid heeft de gem eente een actieve regierol in de afstem m ing met een groot aant al lokaal werkzam e instellingen op het gebied van welzijn, ondersteuning en zorg. Programmadoel Welzijn Het initiëren en in stand houden van welzijn voor onze burgers door actieve participatie in de samenleving te stimuleren met voldoende zorg voor kwetsbare groepen.





Burgers zijn sociaal actief

Er is een levendig aanbod

De dorpen binnen de

Burgers zijn tevreden met

en kunnen participeren in

van kunst en cultuur.

gemeente zijn sociaal

de welzijnsvoorzieningen.

de maatschappij.

leefbaar.

Prestatiedoel

Effectdoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Wij ondersteunen het

Jaarlijks worden

Wij ondersteunen het

Jaarlijks worden i.k.v.

In 2011 is er in alle

In 2011 heeft, van de inwoners die op 01-

vrijwilligerswerk

tenminste 7 groepen

kunstaanbod door

de deelverordening

dorpen een

zodanig dat het aantal

jongeren, verspreid

jaarlijkse aankoop van

incidentele culturele

aantoonbaar initiatief

01- 2009 75 jaar of

gemeentelijk actieve

over de gemeente,

of opdracht te doen

activiteiten minimaal

geweest om te komen

ouder waren, minimaal

organisaties die

ondersteund en

voor een ruimtelijk

25 culturele

tot een

65% een bezoek

werken met

gestimuleerd bij het

kunstwerk of minimaal

activiteiten

dorpsklankbord.

gehad van een vrijw.

vrijwilligers, elk jaar

opzetten en draaiend

5 tweedimensionale

gesubsidieerd.

seniorenbezoeker. Van

gehandhaafd blijft op

houden van

kunstwerken

Daarnaast worden min.

de bezochte ouderen

minimaal 450.

activiteiten/projecten

(schilderijen /etsen).

8 structurele

is minimaal 80%

activiteiten

positief over het

gesubsidieerd.

bezoek.

in de leefomgeving.

Meting

Meting

Meting

Meting

Meting

Meting

Aantal gemeentelijk

Aantal groepen

Aantal aankopen en/of

Aantal culturele

Aantal initiatieven.

% bezocht / % positief.

actieve organisaties

jongeren.

opdrachten.

activiteiten.

(o.b.v.

(o.b.v.

die werken met

(o.b.v.

(o.b.v.

(o.b.v.

verbijzondering)

verbijzondering)

vrijwilligers.

verbijzondering)

verbijzondering)

verbijzondering)



49


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Subsidiëring Muziekschool de Wâldsang (Mienskip; 511.01) In 2008 is voor de subsidiëring van de m uziekschool een nieuwe afrekensystem atiek ingevoerd, die voor onze gemeente voordelig uitpakt. Subsidiering vindt in het vervolg plaats op basis van het werkelijk afgenom en aantal lesuren. In de begroting 2010 en de m eerjarenram ingen 2011- 2013 wordt rekening gehouden m et een bijdrage van eerdere systematiek jaarlijks een voordeel van

430.000. Dit betekent ten opzichte van de

36.000.

Museumbeleid (Samenleving; 541.01) De "Notysje Keunst en Kultuer yn Tytsjerksteradiel 2008 - 2012" spreekt van de wenselijkheid de m useale collecties van de gem eente te behouden door het Streekmuseum/ Volkssterrenwacht in stand te houden. In de m useumnotitie is een basis geform uleerd voor een structurele subsidie voor het Streekmuseum/ Volkssterrenwacht en het stimuleren van samenwerking tussen de musea in de gem eente. In de notitie is een drietal varianten opgenom en van respectievelijk 30.000 en

25.000,

40.000.

De bestaande loonkostensubsidie wordt voor een jaar verlengd om de al gesubsidieerde werknemer te behouden voor het streekmuseum. Vanaf 2011 wordt structureel

25.000 ingezet.

Taalcoaches (Mienskip; 621.01) Het kabinet geeft een ex tra im puls aan de organisatie van taalcoaches voor inburgeraars. Taalcoaches zijn in dit verband vrijwilligers, die de inburgeraar helpen bij het leren van de Nederlandse taal, bijvoorbeeld door het sam en oefenen met de taal en/ of het sam en ondernem en van culturele of sportieve activiteiten. Gem eenten ontvangen m iddelen voor de werving, training en begeleiding van deze vrijwillige taalcoaches. Zij hebben zich daarvoor in kunnen schrijven bij het ministerie van WWI. Ook onze gem eente doet hieraan m ee. De m iddelen hiervoor worden beschikbaar gesteld in de jaren 2009, 2010 en 2011. Voor de jaren 2010 en 2011 is hiervoor een bedrag meegenomen in de begroting. Het gaat hierbij om een bedrag van

7.000, waarvoor naar verwachting tien

zogenaam de koppelingen zullen worden gerealiseerd. De m iddelen van het rijk worden beschikbaar gesteld via de algemene uitkering van het gemeentefonds. WMO verstrekkingen en voorzieningen (Samenleving; 622.01) Wij

hebben

gekeken

op

welke

m anier

het

gem eentelijke

WMO- voorzieningen

en

verstrekkingenbeleid kan worden bijgesteld, omdat het saldo van onvermijdelijke en noodzakelijke uitgaven en de beperking van beschikbare middelen ombuigingen nodig maken. Wij denken hierbij aan: Eigen bijdrage regeling; In 2010 worden ook voor de voorm alige WVG- voorzieningen eigen bijdragen gevraagd. Op voorhand is het lastig aan te geven welke inkomsten dit gaat opleveren; Reduceren bereik vervoersgebied collectief vervoer Het vervoergebied wordt beperkt tot m ax im aal 30 kilom eter. Daarm ee kan iedere inwoner van de gem eente bestem m ingen in Leeuwarden, Dokkum en Drachten bereiken. Voor vervoer


50


buiten de regio kan de aanvrager gebruik m aken van het Valys vervoer (verantwoordelijkheid m inisterie van VWS). Op voorhand is niet aan te geven wat de financiële consequenties van de inperking zullen zijn. WMO; raamovereenkomst hulp bij het huishouden (Mienskip; 622.01) Het fiscale regim e voor hulp bij het huishouden via de zogenaam de Alpha hulpen wordt drastisch aangepast. De tarieven zullen hierdoor fors hoger uitvallen. De cliënt, die deze hulp ontvangt zal m oeten kiezen tussen een PGB, of zorg in natura. De uiteindelijke kosten zullen afhankelijk zijn van de keus die de cliënt straks gaat m aken. Kiezen zij voor een PGB in plaats van zorg in natura dan vallen de kosten voor de gemeente lager uit. Inm iddels hebben de aanbieders in onze gem eente te kennen gegeven dat zij op voorwaarden in kunnen stem m en m et de verlenging van de raam overeenkom st, inclusief de daarbij behorende tarieven. Wij hebben een inschatting m oeten m aken van de ex tra kosten, waarbij wij er van uitgaan dat 75% van alle cliënten zal kiezen voor zorg in natura . De ex tra kosten zullen voor onze gem eente ongeveer

257.000 op jaarbasis bedragen.

Inmiddels is aan de Vereniging van Friese gemeenten namens de portefeuillehouders Zorg in ZuidOost Fryslân een brief verzonden, waarin wordt gevraagd actie te ondernem en in de richting van de VNG over de deal, die de VNG heeft gesloten met het ministerie van VWS betreffende het thema Alphahulpverlening. Imm ers het blijkt dat de financiële en organisatorische gevolgen van het opheffen van de bestaande formule Alphahulpverlening volledig bij de gem eenten terecht komen zonder dat hier enige financiële compensatie tegenover staat. Federatie Christelijk Jeugdwerk (Samenleving; 630.01) In overleg m et KEaRN (voorm alig SWT) en het bestuur van FCJT zal worden gekeken naar een vergaande sam enwerking m et als doel om te kom en tot een besparing op personeels- , huisvesting- en organisatiekosten. De gesprekken zullen de kom ende m aanden plaatsvinden en het is dan op dit moment ook niet mogelijk om met concrete bedragen te komen. CAO ontwikkelingen Welzijnswerk c.a. (Mienskip; 630.01) Op grond van de contractuele afspraken worden wij in de begroting geconfronteerd m et een hogere index ering dan waarm ee in de begroting rekening was gehouden. Het betreft in totaal een bedrag van

56.000.

Onderhoud Dorpshuizen (Samenleving; 630.02) Sinds de invoering van de huidige beleidsnotitie dorpshuizen in 2003 zijn er de nodige invloeden geweest, die het noodzakelijk m aken om het destijds geform uleerde beleid op een aantal onderdelen te herijken. Uit een nulm eting blijkt, dat er op de langere term ijn flinke investeringen nodig zullen zijn. In overleg m et de federatie zal in de loop van dit jaar het dorpshuizenbeleid worden herzien. Hierover wordt in decem ber een raadsvoorstel voorgelegd, waarin ook de financiële gevolgen in beeld worden gebracht. Vanaf 2014 zullen de onderhoudskosten dorpshuizen naar verwachting toenem en. Geprobeerd wordt van de provincie een bijdrage te krijgen.


51


Voorzieningen Noardburgum (Samenleving; 630.02) Op verzoek van Dorpsbelangen Noardburgum zijn mogelijkheden onderzocht voor een clustering van voorzieningen in Noardburgum. Aanleiding was de slechte staat van dorpshuis de Balstien, die niet

m eer

voldoet

aan

de eisen

van

hygiëne. Ook

het gebouw de Heidestee, waarin

peuterspeelzaal, jeugdsoos en een aantal m uziekverenigingen gevestigd zijn, voldoet niet meer aan de eisen. Daarnaast moet Kinderwoud (dagen buitenschoolse opvang) op korte termijn uit de gebouwen van Nieuw Toutenburg. Realisatie van een m ultifunctioneel centrum , waarin naast de dorpshuisfuncties ook de dagen buitenschoolse opvang, de peuterspeelzaal, de jeugdsoos en de m uziekvereniging gevestigd kunnen worden, leidt tot een structurele uitzetting van lasten van 149.000 vanaf 2012. Gezien het financiële perspectief hebben wij in de begroting alleen m iddelen gereserveerd voor noodzakelijke renovatie. Deze variant kost structureel

79.000 vanaf

2012 en houdt in dat het dorpshuis blijft bestaan en wordt gerenoveerd. Aan of naast het gebouw wordt een ruimte gebouwd voor de kinderen buitenschoolse opvang, evenals de peuterspeelzaal, jeugdsoos en ruim te voor de muziekvereniging. Er zal dus geen sprake van clustering van voorzieningen zijn. Peuterspeelzaalwerk en invoering Wet OKE (Mienskip; 650.01) In het wetvoorstel Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (Wet OKE) wordt aangestuurd op m eer en betere voorschoolse educatie in de kinderopvang en peuterspeelzalen. Gem eenten krijgen de wettelijke verantwoordelijkheid om een goed voorschools aanbod te doen aan alle jonge kinderen met een taalachterstand. Daarnaast kom t er een landelijk kwaliteitskader voor peuterspeelzalen.

In

het

nieuwe

Onderwijs

Totaalplan

Tytsjerksteradiel

en

de

peuterspeelzaalnotitie zal er meer duidelijkheid ontstaan. Wij gaan ervan uit dat wij gaan voldoen aan het landelijk kwaliteitskader, omdat dit kwaliteitskader overeen kom t m et de afspraken, die er gemaakt zijn in de notitie peuterspeelzaalwerk om te kom en tot am bitieniveau 1. Met andere woorden: dat wat wij als gemeente in juli 2007 hebben afgesproken wordt nu een wettelijke verplichting. Handhaving kinderopvang (Samenleving; 650.01) Met ingang van 1 januari 2010 wordt een wijziging in de Wet Kinderopvang van kracht. Naast de invoering

van

een

landelijk

registratiesysteem

voor

de

kinderopvanglocaties

(register

Kinderopvang) zijn het toezicht en de handhaving aangescherpt. Het merendeel van de wijzigingen heeft betrekking op de gastouderopvang. Om de kosten van de ex tra inspecties door de GGD (gastouders) te dekken komen er extra middelen voor deze taak in het gemeentefonds. Omdat het tarief van de GGD nog niet bekend is, kunnen we nog geen raming van de kosten maken. Vooralsnog gaan wij ervan uit dat de extra middelen via het gemeentefonds toereikend zijn.


52


Wat mag het kosten? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenom en die verbonden zijn aan dit program m a. Evenals in voorgaande jaren, wordt onderscheid gem aakt tussen beleidsrelevante- en niet- beleidsrelevante ontwikkelingen. De vaststelling van de lasten en baten van dit program m a zal voor het college het kader vormen, waarbinnen de beoogde m aatschappelijke effecten zullen worden nagestreefd. Zie ook de bijlagen 4A en 4B én bijlage 4F voor de (gecorrigeerde) lasten en baten van de programmabegroting 2009. Lasten en baten programma welzijn (x

1.000)

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

11.032

11.413

13.015

12.804

12.423

12.539

Baten

1.300

1.146

1.232

1.280

1.172

1.177


9.732

10.267

11.783

11.524

11.251

11.362

- 32

-

- 482

- 267

-

- 106

9.700

10.267

11.301

11.257

11.251

11.256

Lasten

Mutaties reserves Totaal programma 6 Analyse verschil t.o.v. begroting 2009 Beleidsrelevante ontwikkelingen: Subsidiëring Muziekschool de Wâldsang Museumbeleid (PPN 2009 6.2)

WMO; raamovereenkomst hulp bij het huishouden Taalcoaches Clustering voorzieningen Noardburgum (PPN 2009 6.4) Investeringen maatsch. nut Noardburgum Vervallen kap. lasten investeringen maatsch. nut

36 V

36 V

36 V

36 V

-

25 N

25 N

25 N

257 N

257 N

257 N

257 N

7N

7N

-

-

-

-

90 N

90 N

-

267 N

-

-

64 V

64 V

64 V

64 V

482 N

-

-

106 N

27 V

37 V

43 V

44 V

897 N

838 N

755 N

761 N

1.516 N

1.257 N

984 N

1.095 N

Hurdegaryp Investeringen maatsch. nut Hurdegaryp (bijdr. AR) Bezuiniging hulpverleningsdienst (zie ook programma 2) Niet- beleidsrelevante ontwikkelingen: Totaal:


53


2.7. Sport Blijvend bewegen Het

program m a sport

betreft

de dienstverlening

aan

de burgers

op

het

gebied

van

sportvoorzieningen en het stimuleren van sportbeoefening. Het voorzieningenniveau en de sam enwerking m et sportclubs bevindt zich in vergelijking met andere Friese gemeenten op een hoog niveau. Wij participeren in Buurt- Onderwijs- Sport projecten (BOS- im puls).

Sport

is

steeds

nadrukkelijker

een

factor

in

gezondheid,

opvoeding,

gemeenschapsvorming. Wat de accom modaties betreft richten wij ons bij ontwikkelingen vooral op mogelijkheden tot concentratie van voorzieningen. Het program m a heeft veel relatie m et activiteiten in andere program m a s zoals Welzijn (WMO, clustering voorzieningen), Onderwijs, Romte (planontwikkeling), MBB (gebouwen). Programmadoel Sport Via actieve en passieve sportdeelname wordt de gezondheid en de sociale participatie verbeterd.




De burgers zijn tevreden over het aantal door de

Het aantal burgers dat deelneemt aan

Sportverenigingen en individuele sporters kunnen

gemeente in stand gehouden of gerealiseerde

sportactiviteiten in de gemeentelijke

tegen gunstige voorwaarden gebruik maken van

mogelijkheden tot sportbeoefening.

sportaccommodaties neemt voortdurend toe.

sportaccommodaties.

Effectdoel

Effectdoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Effectdoel

De zwembadgebruikers

De burgers waarderen

Het aantal gebruikers

De bezettingsgraad van

De gebruikers van de

zijn jaarlijks voor 75%

het aantal

van de zwembaden

de sporthallen/zalen

sportaccommodaties

tevreden over het

sportvoorzieningen

blijft jaarlijks minimaal

en velden neemt

waarderen de tarieven

zwembad en de

o.b.v. een KTO met

gelijk t.o.v. het vorige

jaarlijks toe.

zwemlessen.

minimaal het cijfer 7.5.

jaar.

en voorwaarden, o.b.v. een KTO, met minimaal het cijfer 6.

Meting

Meting

Meting

Meting

Meting

% tevredenheid.


% stijging/daling aantal

Bezettingsgraad




zwembadgebruikers

sporthallen/zalen en



velden. (o.b.v. verbijzondering)


54


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Sportnota (Samenleving; 530.01) In 2010 zal de Sportnota, waarin het sportbeleid voor de periode 2010- 2015 wordt beschreven voor vaststelling aan de raad worden aangeboden. Uitbreiding Sportcomplex De Wetterstins (Samenleving; 530.01) De uitbreiding van het sportcom plex De Wetterstins te Burgum m et een tweetal kleed- en doucheruimten zal in 2010 worden voltooid. Daarm ee wordt aan de wens van de onderwijs- en verenigingsgebruikers om over voldoende kleed- en wasgelegenheid te kunnen beschikken tegemoet gekomen. BOS projecten, voortzetting breedtesport en de regeling combinatiefuncties (Samenleving; 530.01) De twee BOS projecten, die gezamenlijk m et vier buurgem eenten worden uitgevoerd zijn zeer succesvol en lopen tot en m et 2011. Met deze BOS projecten wordt gewerkt aan het bevorderen van een gezonde leefstijl bij de jeugd, waarbij sportstim ulering een belangrijk onderdeel is. Hiernaast

worden

er

zowel

gezam enlijk

m et

de

buurgemeenten,

als

gem eentelijk,

breedtesportactiviteiten uitgevoerd voor andere doelgroepen. Het plan is om m et ingang van 2011 (opstartjaar)

samen

m et

de

buurgem eenten

gebruik

te

m aken

van

de

structurele

rijkssubsidieregeling com binatiefuncties. Met deze regeling kunnen de opgestarte BOS- en breedtesport projecten worden voortgezet, vernieuwd en uitgebreid. Bij deelnam e aan de com binatiefuncties in 2011 geldt vanaf 2012 een gem eentelijke cofinanciering. Wij kom en hier in het kader van de perspectiefnota 2010 op terug. Toekomst openluchtbad Gytsjerk (Samenleving; 530.01) Binnen enkele jaren m oeten de bestaande bassins van een nieuwe polyester wand worden voorzien. De investering hiervan bedraagt bedraagt

70.000 en de daaruit voortvloeiende kapitaallast

8.000 per jaar.

In 2010 wordt verder gegaan met energiebesparende m aatregelen. De investering in een afdekking van de baden bedraagt

127.000. Bij een afschrijving over 12 jaar is deze investering

op zijn minst budgettair neutraal door de besparing op gasverbruik van 50%. Tarieven zwembaden (Samenleving; 530.01) De zwem badtarieven zullen gefaseerd m et 20% worden verhoogd, bovenop de trendm atige verhoging. Een 10% verhoging voor recreatief gebruik en les zwemm en in 2010 en 2011 levert in 2012 cumulatief een meeropbrengst op van


48.000.

55


Wat mag het kosten? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenom en die verbonden zijn aan dit program m a. Evenals in voorgaande jaren, wordt onderscheid gem aakt tussen beleidsrelevante- en niet- beleidsrelevante ontwikkelingen. De vaststelling van de lasten en baten van dit program m a zal voor het college het kader vormen, waarbinnen de beoogde m aatschappelijke effecten zullen worden nagestreefd. Zie ook de bijlagen 4A en 4B én bijlage 4F voor de (gecorrigeerde) lasten en baten van de programmabegroting 2009. Lasten en baten programma sport (x

1.000)

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

3.781

4.279

4.199

3.948

3.829

3.843

Baten

1.012

881

919

943

811

811


2.769

3.398

3.280

3.005

3.018

3.032

-3

- 350

- 271

-

-

-

2.766

3.048

3.009

3.005

3.018

3.032

Mutaties reserves Totaal programma 7 Analyse verschil t.o.v. begroting 2009 Beleidsrelevante ontwikkeling: Toekomst zwembad Gytsjerk (PPN 2009 7.1)

Verhogen tarieven zwembad de Wetterstins (PPN 2009 7.3) Verhogen tarieven zwembad de Sawn Doarpen

-

8N

8N

8N

15 V

31 V

31 V

31 V

9V

17 V

17 V

17 V

94 V

353 V

340 V

326 V

118 V

393 V

380 V

366 V

(PPN 2009 7.3) Niet- beleidsrelevante ontwikkelingen: Totaal:


56


2.8. Werk en Bijstand Werk boven inkom en Het program m a Werk en Bijstand om vat een uitgebreid activiteitenpakket voor de doelgroep bijstandsgerechtigden en overige m inim a in de gem eente. Belangrijke doelstellingen zijn het bewerkstelligen dat zoveel m ogelijk inwoners econom isch onafhankelijk zijn; het voorkom en van sociaal isolem ent; het bieden van zorg om sociale, psychische en/ of m edische blokkades weg t e nem en die de weg naar m aatschappelijke participatie en econom ische zelfstandigheid belem m eren, en het voorkom en dat bijstandsgerechtigden in een neerwaartse spiraal raken ten gevolge van schuldenproblematiek. In het vorige raadsprogram m a is aangegeven dat het op peil houden van het m inim abeleid prioriteit heeft. Verder geldt als uitgangspunt dat op de handhaving van regels niet wordt bezuinigd. De beleidslijnen die in 2004 zijn uitgezet worden in deze nog steeds toegepast in de zin dat alle voorzieningen voorzover de Wet Werk en Bijstand (WWB) deze nog toelaat, van kracht zijn gebleven. Alle m ogelijkheden die toegestaan zijn binnen de wett elijke kaders zullen benut worden. Zo verstrekken wij als gem eente alle uitkeringsgerechtigden bijvoorbeeld een vergoeding voor de aanvullende prem ie van de ziektekostenverzekering, opdat een ieder toegang heeft tot een juiste verzekering cq behandeling. Werk gaat boven inkom en: de begeleiding van bijst andsgerechtigden naar betaald werk heeft onverkort de prioriteit. De nadruk op het them a werk/ uitstroom zal blijven en staat landelijk ook continue in de belangstelling. Programmadoel Werk en Bijstand Inwoners zijn economisch zelfredzaam, participeren sociaal en maatschappelijk en doen evt. beroep op sociaal vangnet.




Iedere inwoner geniet

Bijstandscliënten

Bijstandscliënten verkeren

bestaanszekerheid.

participeren snel op de

niet in een sociaal

arbeidsmarkt.

isolement.

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Wij verstrekken een

Wij bieden hulp bij het

Wij bieden elke cliënt

De uitstroom van

Wij zetten proactief in op

uitkering voor de kosten

voorkomen en oplossen

binnen de verschillende

trajecten gericht op werk

het tegengaan van het

van levensonderhoud,

van schuldenproblematiek

doelgroepen een

bedraagt minimaal 50%.

zolang men zelf niet in

door: a. het geven van

trajectplan op maat,

deze kosten kan voorzien,

voorlichting (preventief)

waarvan 80% binnen één

voorlichting en het

binnen de daarvoor

en b. maatwerktrajecten

maand na aanvraag of

begeleiden op maat. Wij

gestelde wettelijke

door inschakeling van de

wijziging van de

streven naar 100% gebruik

termijnen.

GKB (curatief ). De uitval

(bestaande) situatie.

van de regelingen door

niet- gebruik van minimaregelingen d.m.v.

bedraagt max. 20%.

bijstandscliënten.

Meting

Meting

Meting

Meting

Meting

% afhandeling binnen de

% uitval

% trajectplannen binnen

% uitstroom trajectklanten

% gebruik minimaregelingen door

wettelijke termijnen.

schuldhulpverlening.

één maand.

naar werk.





bijstandscliënten. (o.b.v. verbijzondering)


57


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Gemeentelijke ontwikkelingen Inkomensdeel bijstandsverlening (W&B; 610.01) Op dit moment kunnen wij geen goede inschatting maken van de financiële gevolgen van de conjunctuur voor zowel het budget I- deel als de ontwikkeling van het aantal bijstandsgerechtigden. Basis voor de begroting is de afspraak tussen Rijk en gemeenten dat het maximale tekort van de gemeente op het I- budget, onder voorwaarden, beperkt blijft tot 10% van het aan de gemeente toegekende budget. Dit tekort is als stelpost in de begroting 2010 opgenomen. Voor 2010 bedraagt deze stelpost

328.000, waarvan naar schatting

en Bijstand (per saldo

158.000 gedekt kan worden uit de reserve Werk

170.000). Vanaf 2011 bedraagt de stelpost

328.000 vanwege uitputting

van de reserve. Via de bestuursrapportages, en indien nodig vaker, zullen de ontwikkelingen worden gemeld. Introductie WIJ (W&B; 610.01) Per 1 oktober is de Wet investeren in jongeren (Wij) in werking getreden. Het hoofddoel van de Wet investeren in jongeren (WIJ) is werk voor jongeren. Jongeren tot 27 jaar krijgen het recht op een werkleeraanbod van de gem eente. De nieuwe regeling geldt niet voor jongeren die niet kunnen werken of leren. Het kan hierbij bijvoorbeeld gaan om jongeren m et een handicap. Deze groep jongeren kom t wel in aanm erking voor financiële ondersteuning, die aansluit bij de huidige bijstandsnorm. Wetsvoorstel Bundeling van uitkeringen inkomensvoorzieningen aan gemeenten (W&B; 610.01) Per 1 januari 2010 wordt de wet Bundeling van uitkeringen inkom ensvoorzieningen aan gem eenten van kracht. Deze wet bundelt de financiële m iddelen voor de uitvoering van de IOAW7 , de IOAZ8 , de WWIK9 en een klein deel van de Bbz 2004 10 volledig m et het I- deel waardoor het huidige

gecom bineerde

declaratie-

en

budgetsysteem

wordt

vervangen

door

volledige

budgetfinanciering. De IOAW, IOAZ, WWIK en Bbz 2004 blijven als afzonderlijke regelingen bestaan waarbij de verplichtingen voor de gem eenten worden omgezet in bevoegdheden. Dat betekent dat wij ons afstem m ingsbeleid, het aanpassen van de uitkering bij het niet nakom en van verplichtingen door de uitkeringsgerechtigde, bij verordening moeten regelen. Het is op dit m oment onzeker wat de financiële gevolgen voor onze gem eente zijn. Wij zullen de ontwikkelingen zo nodig melden via de bestuursrapportages. Minimabeleid (W&B; 614.01) Op 1 januari 2010 treedt naar verwachting een wet in werking waardoor de m ogelijkheden verruimd worden om kwijtschelding te verlenen van belastingen en heffingen die door gemeenten, provincies of waterschappen worden geheven. De raad kan besluiten al dan niet van deze ruimere

7

IOAW- Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers.

8

IOAZ- Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen.

9

WWIK- Wet werk en inkomen kunstenaars.

10

Besluit bijstandverlening zelfstandigen.


58


m ogelijkheden gebruik te m aken. De financiële gevolgen voor de begroting zijn op dit moment niet

in

te schatten. Ook

hier

zullen

wij

de ontwikkelingen

zo

nodig

m elden

via de

bestuursrapportages.

Wat mag het kosten? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenom en die verbonden zijn aan dit program m a. Evenals in voorgaande jaren, wordt onderscheid gem aakt tussen beleidsrelevante- en niet- beleidsrelevante ontwikkelingen. De vaststelling van de lasten en baten van dit program m a zal voor het college het kader vormen, waarbinnen de beoogde m aatschappelijke effecten zullen worden nagestreefd. Zie ook de bijlagen 4A en 4B én bijlage 4F voor de (gecorrigeerde) lasten en baten van de programmabegroting 2009. Lasten en baten programma werk en bijstand (x

1.000)

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

13.235

12.796

13.089

12.975

12.338

12.338

Baten

11.151

10.157

9.894

9.804

9.204

9.198

2.084

2.639

3.195

3.171

3.134

3.140

12

- 40

- 157

- 12

-

-

2.096

2.599

3.038

3.159

3.134

3.140

Saldo lasten en baten Mutaties reserves Totaal programma 8 Analyse verschil t.o.v. begroting 2009 Beleidsrelevante ontwikkelingen: Stelpost risico ontwikkeling bijstand

170 N

328 N

328 N

328 N

Stelpost transitieplan Caparis (raad 30- 10- 2008 pnt 10)

50 V

50 V

50 V

50 V

Uitbreiding doelgroep regeling chronisch zieken

17 N

17 N

17 N

17 N


419 N

237 N

200 N

206 N

Totaal:

556 N

532 N

495 N

501 N

(raad 18- 12- 08 punt 3)


59


2.9. Milieu Voor een schoon m ilieu Het programma milieu omvat de zorg voor milieu, reiniging, compostering, riolering en de sanering van milieuhinderlijke bedrijven. Het programma is gericht op het bevorderen van een schone en hygiënische leefom geving voor de burgers en het verm inderen van de belasting voor het m ilieu; preventie en hergebruik van afvalstoffen en hergebruik van secundaire grondstoffen (licht verontreinigde grond en bagger) en regenwater zijn hierbij belangrijke uitgangspunten. Door m iddel van het gem eentelijke klim aat beleid wordt een bijdrage geleverd aan het bereiken van de zogenaamde Kyoto- doelstellingen. De kom ende periode zal er m eer aandacht aan het beleidsveld water worden besteed; hiervoor is een gemeentelijk Waterplan vastgesteld. In de raad van 27 m aart 2008 is de Nota Duurzaam heid vastgesteld, waarbij de raad het am bitieniveau m et bijbehorend m aatregelenpakket heeft bepaald. De nota vloeit voort uit het collegeprogram m a

Mei

fleur en faasje waarbij prioriteit is toegekend aan het them a Duurzaam heid . De financiële vertaling van deze not a is m eegenom en in de perspectiefnota 2008. De ex terne integratie van het gem eentelijke milieu-

en

duurzaam heidsbeleid

in

andere

beleidsterreinen,

zoals

ruim telijke

ordening

en

volkshuisvesting, is hierbij van groot belang. Voor het verkrijgen van draagvlak c.q. het vergroten van het m ilieubewustzijn vindt gem eentelijke m ilieucom m unicatie plaats. Binnen de begrensde m ogelijkheden wordt gestreefd naar een uitvoering van de wet telijke taken op een kwalitatief bovengem iddeld niveau. Datzelfde geldt voor het serviceniveau. Op het gebied van de m ilieuhandhaving is de aanpak pragm atisch en praktisch; naast de klassieke rol van controleur, is daarbij ook de rol van adviseur van belang. Programmadoel Milieu Een gezonde en schone leefomgeving binnen de gemeente Tytsjerksteradiel.



Er is sprake van een schone leefomgeving waarbij

Burgers zijn tevreden over de inzameling van

maximaal wordt bijgedragen aan de Kyoto-

huisafval.

doelstellingen.

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

De inwoners zijn milieubewust en handelen als

Wij zorgen voor een grote bijdrage door uitvoering

Wij zorgen voor een optimale inzameling van

zodanig. Het scheidingspercentage bedraagt 69%.

te geven aan de door de gemeenteraad

huisafval. Het aantal klachten bedraagt maximaal

vastgestelde nota duurzaamheid.

3% van het aantal inwoners.

Meting

Meting

Meting

Scheidingspercentage.

% realisatie duurzaamheid.

Aantal klachten huisvuilinzameling.




60


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Afvalinzameling van duobakken naar zijbelading en ontwikkelingen Omrin (MBB; 721.01) Vorig jaar is besloten om de huidige wijze van afvalinzam eling door m iddel van duobakken te vervangen door het zogenaam de zijbeladingssysteem . Hierbij wordt voor zowel restafval als groenafval een aparte container beschikbaar gesteld. Het uitgangspunt was op dat m om ent dat de overgang gefaseerd zou worden doorgevoerd, eerst twee derde deel en twee jaar later de rest. De raad is in de vergadering van 10 septem ber 2009 geïnformeerd over een overgang in één keer. Dit is voor de burger duidelijker en qua bedrijfsvoering ook beter. Verder is inm iddels duidelijk dat de bouw van de REC in Harlingen vertraging oploopt, waardoor Om rin in 2010 nog niet in staat is het uniform tarief m et afgerond

20 per ton te verlagen. De

financiële effecten van deze twee ontwikkelingen heffen elkaar per saldo op. Dat betekent dat het tarief voor de afvalstoffenheffing voor 2010, afgezien van de trendmatige stijging, ongewijzigd blijft. Afvalstoffenheffing (MBB; 721.01) In de begroting tot en m et 2009 gingen wij uit van een kostendekkend tarief voor de afvalinzam eling. Dat wil zeggen dat alle lasten m et betrekking tot de afvalinzam eling worden afgedekt uit het tarief. In de jaren dat er sprake is van over- of onderdekking wordt het m eerdere, of het tekort verrekend m et de egalisatie reserve afvalstoffenheffing. Dit gebeurt zowel op begroting- als rekeningbasis Daarmee is afvalinzameling een begroting binnen onze begroting. Sinds een aantal jaren is het uitgangspunt van het college en de raad om te kijken naar de totale lastendruk van de burger. Tariefsstijgingen van de ene belasting kunnen worden gecom penseerd door tariefsdalingen bij een andere belasting. Daarnaast loopt de stand van de egalisatie reserve afvalstoffenheffing de afgelopen jaren op. Dit betekent dat wij in principe dus meer vragen aan de burger dan we nodig hebben. De vraag is in hoeverre er een verschil moet bestaan tussen de lasten en baten van afvalinzameling en

bijvoorbeeld

riolering.

Bij

riolering

kiezen

wij

ook

voor

een

bepaalde

m ate

van

kostendekkendheid op begrotingsbasis, m aar bij over- of onderdekking van dit bedrag m aken wij geen gebruik van een egalisatiereserve. Wij stellen voor om in de komende begroting(en) uit te gaan van een kostendekkend tarief voor de afvalstoffenheffing van ongeveer 100% (zonder m eetelling van de BTW) onder het gelijktijdig opheffen van de egalisatiereserve afvalstoffenheffing. Bijdrage in realisering aardgastankstation (MBB; 723.01) In het kader van de nota duurzaam heid is in 2008

25.000 gereserveerd voor de aanleg van

voorzieningen bij de gem eentewerf om aardgas te kunnen tanken. Hiervan is

5.000 besteed aan

een slowfill installatie in de Heko- loods. Het resterende bedrag is op grond van de uitkom st van het brandstofkeuzevraagstuk voor het gem eentelijk wagenpark (bij reguliere vervangingen zoveel mogelijk overgaan op aardgas) gereserveerd gebleven. De provincie Fryslân heeft sam en m et Groningen en Drente een plan ontwikkeld waarbij er naar wordt gestreefd dat er in 2015 100.000 voertuigen in Noord- Nederland rijden op een duurzam e


61


brandstof (aardgas, biodiesel, of bio- ethanol). Als uitvloeisel van plan heeft de provincie de subsidie voor vulstations duurzam e transportbrandstoffen opengesteld. In Burgum was een ondernem er bezig m et plannen voor een dergelijk vulstation. Deze plannen kunnen gerealiseerd worden met de provinciale en gem eentelijke subsidie, totaal 21 april jl. hebben wij besloten om

50.000. Op

20.000 beschikbaar te stellen. Inm iddels zijn de benodigde

procedures opgestart. Wij zien m et het beschikbaar stellen van de subsidie een dubbel voordeel. De aanwezigheid van een vulpunt zal de burger snel doen laten besluiten om een m ilieu- vriendelijker auto aan te schaffen, een m ilieuvoordeel. De gem eentelijke organisatie hoeft zelf niet m eer te investeren in het aanleggen en in stand houden van een vulstation voor haar voertuigen.

Wat mag het kosten? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenom en die verbonden zijn aan dit program m a. Evenals in voorgaande jaren, wordt onderscheid gem aakt tussen beleidsrelevante- en niet- beleidsrelevante ontwikkelingen. De vaststelling van de lasten en baten van dit program m a zal voor het college het kader vormen, waarbinnen de beoogde m aatschappelijke effecten zullen worden nagestreefd. Zie ook de bijlagen 4A en 4B én bijlage 4F voor de (gecorrigeerde) lasten en baten van de programmabegroting 2009. Lasten en baten programma milieu (x

1.000)

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

5.474

5.863

6.272

5.895

5.971

6.048

Baten

3.915

4.318

4.364

4.364

4.352

4.372


1.559

1.545

1.908

1.531

1.619

1.676

- 35

- 172

- 327

-

-

-

1.524

1.373

1.581

1.531

1.619

1.676

9V

9V

9V

9V

20 N

-

-

-


352 N

5V

83 N

140 N

Totaal:

363 N

14 V

74 N

131 N

Mutaties reserves Totaal programma 9 Analyse verschil t.o.v. begroting 2009 Beleidsrelevante ontwikkelingen:

Afboeken investeringen met maatschappelijk nut (PPN 2009; 11.1) Bijdrage in realisering aardgastankstation


62


2.10. Ruim telijke ordening en volkshuisvesting Een aantrekkelijke woon- en leefom geving Het program m a ruim telijke ordening en volkshuisvesting richt zich op een goede ruim telijke kwaliteit van het gem eentelijk grondgebied, een plezierig, veilig woon- en werkklim aat en een evenwichtige woningm arkt . De politieke term ijn agenda en het collegeprogram m a tonen am bities binnen dit programma; er zou een nieuwe structuurvisie en een woonvisie worden opgesteld. Bovendien zou het in belang toenem end onderwerp

Wat er

aandacht krijgen. Hiertoe is begin 2009 een Wat erplan

vastgesteld; het m aatregelenpakket dat hier bij hoort, is inm iddels in uitvoering genom en. De structuurvisie en de woonvisie zullen ook nog in deze raadsperiode t er vast stelling aan de Raad worden aangeboden. Het program m a ruim telijke ordening en volkshuisvesting heeft verder relatie m et binnen andere program m a s op te stellen beleidsplannen, zoals het econom isch beleidsplan; het beleidsplan voor toerism e en recreatie en het gem eentelijk verkeer en vervoerplan. Allem aal plannen die binnen deze raadsperiode tot stand zijn gekomen. Programmadoel Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting De gemeente Tytsjerksteradiel beschikt over een plezierig en veilig woon- en werkklimaat met een evenwichtige woningmarkt. De burgers, bedrijven en instellingen hebben voldoende mogelijkheden om zich te vestigen, om te verhuizen en uit te breiden binnen de gemeente, binnen de vastgestelde kaders.

Beoogd maatsch.

Beoogd maatsch.

Beoogd maatsch.

Beoogd maatsch.

Beoogd maatsch.

effect

effect

effect

effect

effect


Bestemmingsplannen


Inrichtingen zijn

Ontwikkelings-

De esthetische en

Het platteland is

zijn adequaat en

evenwichtige

veilig doordat wordt

mogelijkheden voor

karakteristieke kant

vitaal en kenmerkt

actueel

woningmarkt met

beschikt over actuele

natuur, landschap en

van de gebouwde

zich door leefbare

ruimte voor alle

gebruikers-

recreatie zijn benut.

omgeving blijft

dorpen.

categorieën.

vergunningen.

behouden.

Effectdoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Prestatiedoel

Effectdoel

De gemeentelijke

Wij baseren de

Met inachtneming

Jaarlijks wordt

Door actieve

Wij toetsen 100%

De burger is

bestemmings-

woonvisie

van de beleids-

een

participatie in

van de

tevreden over de

Prestatiedoel

plannen zijn niet

hoofdzakelijk op

uitgangspunten

uitvoeringsplan

landschapsin-

gemeentelijke

basisvoorzieningen

ouder dan 10

de demografische

worden voor alle

Toerisme &

richtingsprojecten

planontwikkeling

in zijn woonplaats

jaar.

ontwikkelingen

inrichtingen

Recreatie

behartigen wij de

aan

en waardeert dit

en de daaruit

actuele gebruiks-

opgesteld en

gemeentelijke

stedenbouwkundige

o.b.v. een KTO met

voortvloeiende

vergunningen

uitgevoerd.

belangen op het

waarden.

minimaal het cijfer

vraag in de

verstrekt.

gebied van natuur,

7.5.

landschap en

toekomst.

recreatie. Wij streven naar 100% participatie.

Meting

Meting

Meting

Meting

Meting

Meting

Meting

Aantal

Mate aansluiting

% gebruiks-

% uitgevoerde

% deelname in

Mate van

Waarderingscijfer

bestemmings-

woonvisie op

vergunningen

activiteiten in

landschaps-

toetsing.

KTO.

plannen ouder

demografische

t.o.v. totaal aantal

uitvoerings-

inrichtings-

(o.b.v.

(o.b.v.

dan 10 jaar.

ontwikkelingen.

vergunningsplich-

programma.

projecten.

verbijzondering)

verbijzondering)

(o.b.v.

tige inrichtingen.

(o.b.v.

(o.b.v.

verbijzondering)

verbijzondering

verbijzondering)


63


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Overdracht gemeentelijke monumenten aan een stichting (MBB; 541.03) In juli 2009 heeft de raad ingestem d m et de oprichting van een stichting die het beheer en eigendom van de gem eentelijke monum enten overneem t. Op dit m om ent zijn wij in gesprek m et kandidaat- bestuursleden. De stichting kan na goedkeuring van GS worden opgericht. Daarna kan de overdracht van de m onum enten aan de stichting worden geëffectueerd en kunnen de noodzakelijke reservemutaties in de administratie worden verwerkt. Het effect van deze overdracht is met ingang van 2010 berekend op

10.000 voordelig.

Aangezien de verrekeningen m et de nieuwe stichting nog m oeten worden vastgesteld, stellen wij voor bij de 1e bestuursrapportage verslag te doen van de definitieve overeenkomst en de gevolgen daarvan voor de begroting 2010 en verder. Waterfront Earnewâld (Ruimte; 560.01) Een belangrijk aspect voor de ontwikkeling van de recreatie in Earnewâld is het verbeteren van het waterfront. Ook in het kader van het Friese Merenproject is gebleken dat Earnewâld een verbeteringslag nodig heeft. Naast m ogelijke subsidie in het kader van Plattelânsprojekten en het Friese Merenproject, zijn ook gem eentelijke m iddelen nodig. Deels kunnen die worden gevonden door het onderhoudsbudget voor het herstel van de jachthaven een jaar uit te stellen. De plannen om tot een verbetering te komen van het waterfront zijn nog niet voldoende uitgewerkt. In het kader van de PPN 2010 verwachten wij hierop terug te komen. Gebiedsontwikkeling Zuid en Midden; buiten bebouwde kom (Ruimte; 810.04) In de begroting is ten behoeve van de gebiedsontwikkeling Zuid en Midden rekening gehouden m et een onttrekking uit de algem ene reserve van

1,25 m iljoen over de jaren 2011 t/ m 2015

( 250.000 per jaar) Op dit m om ent is nog niet duidelijk hoe hoog de gem eentelijke bijdrage daadwerkelijk zal blijken te zijn. Zodra dit het geval is, zal de raad via een besluitvormend voorstel worden gevraagd om de benodigde bijdrage beschikbaar te stellen en kan de jaarlijkse onttrekking uit de algemene reserve worden aangepast aan het werkelijk benodigde bedrag. Gytsjerk Centrum (Ruimte; 821.02) De bestaande stelpost voor het centrum plan Gytsjerk is verhoogd tot een bedrag van 2,1 m iljoen euro, ex cl. BTW en eventuele subsidies. Eind 2009 wordt de parkeervoorziening nabij het zwembad, binnen het daartoe bestemde krediet, als onderdeel van het centrumplan aangepakt. Op basis van een apart voorstel zal de raad in de loop van 2010 worden gevraagd een krediet beschikbaar te stellen voor de herinrichting van de ijsbaan. In een later stadium zal de raad een voorstel worden voorgelegd voor de inrichting van de openbare ruim te rond het nieuw te bouwen winkelcentrum . De bijgestelde reeks van onttrekkingen zoals aangegeven in de PPN 2009 is in het financieel perspectief verwerkt. Welstandstoetsing (MBB; 822.01) Na am pele overwegingen heeft de raad tijdens de behandeling van de perspectiefnota aangegeven geen

voorstander

te zijn


van

een

radicale, dan

wel

substantiële aanschaffing

van

de

64


welstandstoets. Het gedeeltelijk afschaffen volgens het Heerenveense model, waarbij nader vast te stellen categorieën en of zones niet m eer getoetst worden, wordt momenteel gezien als een nader uit te werken optie. In de begroting is op basis van deze gedachtegang gerekend m et een jaarlijkse besparing van

5.000. Het is onze bedoeling u nog voor het eind van dit jaar nader te

informeren over de concrete uitwerking van deze optie. Waterplan, maatregelenpakket uitvoering (Ruimte / MBB; diverse producten) De m eeste m aatregelen in het Waterplan betreffen nadere onderzoeken. In de PPN 2009 is aangegeven dat hierm ee al rekening is gehouden binnen de reguliere bedrijfsvoering. Met nam e het budget aanvullende rioleringswerken wordt hiervoor gebruikt. Met het verschijnen van het Waterplan is overigens besloten dit

budget

te hernoem en als

aanvullende uitvoerende

werkzaam heden Waterplan . Hierm ee wordt de lading beter gedekt. Mocht uit de onderzoeken blijken, dat er m aatregelen m oeten worden getroffen, dan komen wij daar uiteraard bij toekom stige PPN s op terug. Kansen in kernen (Ruimte; diverse producten) Na aanleg van de Centrale As zal een aantal wegen overgaan van de provincie naar de gem eente. Deze wegen zullen worden "geherwaardeerd" met een bijzondere aandacht voor de herinrichting van de weggedeelten in de dorpen (het project "Kansen in kernen"). Naast een bedrag van

2

m iljoen (prijspeil m edio 2006) dat wij in het kader van de Centrale As als gem eentelijk startkapitaal bedongen hebben, wordt de kom ende jaren een bedrag van

3 m iljoen (prijspeil

2008) gespaard in de vorm van een bestem m ingsreserve. Wij gaan er vooralsnog vanuit dat het geheel voldoende zal zijn om de gem eentelijke bijdrage aan een sobere uitvoering van dit project te kunnen bekostigen. Zodra m eer zicht is op de werkelijk benodigde bijdrage van de gem eente, kan de onttrekking aan de algemene reserve daarop worden aangepast. Mogelijke bezuinigingen op verlening bouwvergunningen (MBB; 822.01) Bij de behandeling van de perspectefnota 2009 op 3 juni 2009 hebben wij de raad m eerdere m odellen (Box tel, Dalfsen, Heerenveen en Wabo) voorgelegd, die gericht waren op bezuinigingen op de verlening van bouwvergunningen. Wij hebben daarbij de voorkeur uitgesproken voor het Heerenveense m odel. Essentie hiervan is dat het een optim alisatie van de dienstverlening beoogt m et keuzem ogelijkheden voor de burger, zonder dat er sprake is van een kostenstijging. Daar staat overigens tegenover dat er ook geen sprake is van een besparing van kosten. De nu voorliggende begroting is gebaseerd op deze voorkeur. De concrete uitwerking m oet nog plaatsvinden, waarbij wij ook rekening willen houden m et de effecten van de invoering van de Wabo en de kom ende aanpassing van de woningwet. Een integrale aanpak van deze drie onderwerpen bevordert ook een duidelijke communicatie naar de burger toe. Leges bouwvergunningen (MBB; 823.01) De legesinkom sten uit bouwvergunningen staan voor de jaren 2009 en 2010 onder druk. Hieraan liggen een drietal oorzaken ten grondslag, nam elijk de krim p van de bevolking, de econom ische crisis en de verdergaande deregulering (invoering Wabo cs). Het is m oeilijk, om een betrouwbare inschatting voor 2010 te m aken. Er heerst nog steeds onzekerheid over de definitieve invoeringsdatum van de Wabo en ook het verloop van de


65


econom ische

crisis

laat

zich

niet

eenvoudig

voorspellen.

Naast

een

verscherping

van

financieringsregels bij de banken is er sprake van terughoudendheid ten aanzien van het uitvoeren van (ver- )bouwactiviteiten bij zowel de particuliere als professionele opdrachtgevers. Dit laat onverlet dat er een behoefte is, om dat bestaande gebouwen/ woningen niet m eer voldoen aan huidige functionele eisen en behoeften. Deze nu uitgestelde bouwbehoefte zal zich bij een kentering van het tij ongetwijfeld gaan m anifesteren en wellicht leiden tot een inhaalslag. Wij zullen u bij de Perspectiefnota 2010 nader rapporteren over een (nader te bepalen) effect van de krim p van de bevolking en de verdergaande deregulering. Het effect van de econom ische crisis op de legesinkomsten moeten vooralsnog als een incident worden beschouwd. Voor de begroting 2010 gaan wij uit van een (voorlopig eenmalig) nadeel van

71.000.

Bouwgrondexploitatie (Romte; 830.01) Wij gaan ons oude systeem van winstnem ing herintroduceren. Dit betekent dat de gem iddelde winst van de kom ende 5 jaar in de begroting wordt verantwoord. Uit de tabel resultaat in bijlage 4J blijkt dat de totale verwachte winst over die jaren gem iddelde winst op van

in

1.576.000 is. Dit levert een

315.000. In §3.5; Grondbeleid wordt hier uitgebreid aandacht aan

besteed.


66


Wat mag het kosten? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenom en die verbonden zijn aan dit program m a. Evenals in voorgaande jaren, wordt onderscheid gem aakt tussen beleidsrelevante- en niet- beleidsrelevante ontwikkelingen. De vaststelling van de lasten en baten van dit program m a zal voor het college het kader vormen, waarbinnen de beoogde m aatschappelijke effecten zullen worden nagestreefd. Zie ook de bijlagen 4A en 4B én bijlage 4F voor de (gecorrigeerde) lasten en baten van de programmabegroting 2009. Lasten en baten programma ruimtelijke ordening en volkshuisvesting (x

1.000)

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

3.005

4.125

3.919

3.863

5.527

3.701

Baten

1.595

701

1.224

1.125

986

932


1.410

3.424

2.695

2.738

4.541

2.769

254

- 403

- 143

- 239

- 2.018

- 221

1.664

3.021

2.552

2.595

2.523

2.548

Mutaties reserves Totaal programma 10 Analyse verschil t.o.v. begroting 2009 Beleidsrelevante ontwikkelingen:

Overdracht monumenten aan stichting (raad 2- 7- 2009)

10 V

10 V

10 V

10 V

-

250 N

250 N

250 N

45 V

45 V

45 V

45 V

700 V

-

1.700 N

-

5V

5V

5V

5V

386 V

464 V

325 V

270 V


417 N

412 V

448 V

575 V

Totaal:

729 V

686 V

1.117 N

655 V

Gebiedsontwikkeling Zuid en Midden (PPN 2009; 10.2) Afboeken investeringen met maatschappelijk nut (PPN 2009; 11.1) Centrumplannen Gytsjerk (PPN 2009; 10.1) Welstandstoetsing Herinvoering oude systematiek winstberekening bouwgrondexploitatie11

11

Betreft werkelijk te verwachten winst, die onder dit programma is verwerkt. De gemiddelde winst bedraagt

315.000.

Verrekening met reserve bouwgrondexploitatie is vermeld onder programma 11. Zie voor een nadere toelichting § 3.5 Grondbeleid.


67


2.11. Algem ene dekkingsm iddelen en onvoorzien 2.11.1. Inleiding Dit hoofdstuk behandelt de algemene dekkingsm iddelen en onvoorzien. Het is geen beleidsprogramm a in de zin van de program m abegroting, m aar het behoort wel bij het program m aplan. De reden hiervoor is dat een belangrijk deel van de lokale heffingen algem ene dekkingsmiddelen zijn en daardoor een plaats in het programmaplan hebben. 2.11.2. Overzicht algemene dekkingsmiddelen De onderstaande tabel geeft een overzicht van de algemene dekkingsm iddelen. Het betreft m et nam e de uitkeringen uit het Gem eentefonds en de inkom sten uit OZB. Deze m iddelen kennen in tegenstelling

tot

heffingen

als

bijvoorbeeld

afvalstoffenheffing

geen

vooraf

bepaald

bestedingsdoel. De niet vrij aanwendbare heffingen worden, evenals de ontvangsten van de specifieke uitkeringen in de programma's onder de baten verantwoord. In deze tabel wordt een overzicht gegeven van de algemene dekkingsm iddelen. Onder de tabel worden de onderdelen kort toegelicht. Algemene

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

dekkingsmiddelen Rente eigen

3.058.000

2.329.000

2.001.000

1.860.000

1.726.000

1.575.000

94.000

269.000

94.000

94.000

94.000

94.000

reserves Dividend en winstdeling Alg. uitkering

26.732.000

OZB

5.028.000

5.436.000

5.927.000

6.057.000

6.200.000

6.357.000

180.000

198.000

279.000

279.000

279.000

279.000

1.498.000

991.000

1.992.000

2.070.000

2.022.000

2.180.000

Toeristenbelasting Overige baten Totaal algemene

28.420.000 28.686.000 28.184.000 27.686.000 27.168.000

36.590.000

37.643.000 38.979.000 38.544.000 38.007.000 37.653.000

dekkingsmiddelen

Rente eigen reserves De bespaarde rente van 5% over de reserves wordt als bate toegerekend aan de ex ploitatie. De verwachte ontwikkeling van de reserves is van invloed op de ontwikkeling van de verwachte bespaarde rente. Dividend en winstdeling De gemeente Tytsjerksteradiel ontvangt jaarlijks dividend- en winstdelingsuitkeringen op basis van aandelen en obligaties. In 2010 verwachten wij de volgende uitkeringen:


68


Omschrijving

Bedrag

Dividend Bank Nederlandse Gemeenten

86.000

Dividend Omrin

4.000

Overig

3.000

TOTAAL:

93.000

Algemene uitkering (FJS; 921.01) De begroting is gebaseerd op de uitkom sten van de m ei- en septem bercirculaire 2009. Ten opzichte van de verwachting bij de perspectiefnota 2009 liggen de uitkomsten ongunstiger dan bij bandbreedte hoog (zie ppn2009; blz. 13). In het Aanvullend Bestuursakkoord van april 2009 zijn afspraken gem aakt over de groei van het gem eentefonds (het accres) in de periode 2009- 2011. In die jaren is de norm eringssystem atiek sam en de trap op en sam en de trap af

buiten werking gesteld. In 2010 en 2011 groeit het

gem eentefonds niet. Voor de jaren na 2011 zijn geen afspraken gem aakt. Er is daarvoor volgens het kabinet sprake van te veel onzekerheden. Voor gem eenten is niet duidelijk waarm ee zij in hun meerjarenbegroting kunnen rekenen. Het kabinet wil geen afspraken met de VNG maken over de ontwikkeling van de accressen 2012 en 2013. De Miljoenennota 2010 en de Septem bercirculaire 2009 bieden gemeenten dus geen nieuwe inzichten in de nom inale en reële ontwikkeling van het gemeentefonds in de jaren 2012 en 2013. Het kabinet verwijst naar de brief van de staatssecretaris van BZK uit juli 2009. In deze brief laat het kabinet de gem eenten een bandbreedte zien voor de ontwikkeling van het gem eentefonds. Gem eenten kunnen in hun m eerjarenbegroting m et die bandbreedte rekening houden. Verder wordt in de brief verm eld dat de provinciale toezichthouders enige soepelheid zullen betrachten ten aanzien van het sluitend zijn van de gemeentelijke meerjarenbegroting. In onze begroting hebben wij rekening gehouden m et datgene wat binnen de bandbreedtes past. Helaas laat verwerking hiervan zien, dat wij geen sluitende m eerjarenbegroting kunnen aanbieden en vrezen wij dat wij in de kom ende jaren gedwongen zullen worden om forse bezuinigingen door te voeren. OZB en toeristenbelasting (FJS; diversen) Voor een toelichting op OZB en toeristenbelasting en de overige belastingen die niet onder dit program m a worden verantwoord, wordt voor een nadere toelichting verwezen naar paragraaf 3.7; Overzicht lokale heffingen. Voor de begroting 2010 is een OZB- stijging van 5% m eegenom en. Dit levert voor de begroting 2010

278.000 op.

Voor de begroting 2010 is een stijging van

0,15 voor het tarief van de toeristenbelasting

meegenomen. Dit levert voor de begroting 2010

52.000 op.

Oud voor nieuw (takendiscussie) en taakstelling bedrijfsvoering (FJS; 922.01) In paragraaf 1.7 en bijlage 4O is de raad van de tussenstand om trent de invulling van oud voor nieuw en de taakstelling bedrijfsvoering op de hoogte gebracht. Het is de bedoeling om bij elke perspectiefnota en begroting aandacht te besteden aan deze posten en de voortgang daarop.


69


Onvoorzien (FJS; 922.01) Onder de post "onvoorzien" vallen de volgende zaken: gereserveerde lasten en baten: het betreft hier de reservering voor uitgaven, die nog niet functioneel zijn verwerkt (zie bijlage 4I). De reserveringen worden na vaststelling van de begroting door de raad, via een begrotingswijziging naar de functionele post gebracht; onvoorziene eenmalige uitgaven in de bedrijfsvoering: knelpuntenpot personeel; structureel

86.000;

extra bedrag voor onderzoek samenwerking met Achtkarspelen (eenmalig 2010 vervanging OR- leden; structureel; zaakschades

50.000);

45.000;

18.000;

onvoorzien eenmalig nieuw beleid: bedrag voor eenmalige onvoorziene uitgaven: "potsje foar putsjes":

51.000;

36.000

Verlaagde indexering werkbudgetten (FJS; diverse producten) In verband met de financiële druk op de rijksbegroting is de indexering van de algemene uitkering van het gemeentefonds, onze grootste inkomstenbron, voor de jaren 2010 en 2011 bevroren op een niveau van 0,5%. Omdat de druk op onze begroting eveneens sterk oploopt kiezen wij er voor om in het verlengde van de verlaagde index voor het jaar begrotingsjaar 2009, nu te kiezen voor een gedeeltelijke indexering. Dit betekent dat wij voor de vrij besteedbare budgetten waar geen meerjarige contracten of prijsafspraken gelden geen index toepassen. Wij beschouwen dit als een noodzakelijke maatregel in de zoektocht naar de grenzen binnen het bestaande begrotingsregiem. Versneld afboeken oude investeringen van maatschappelijk nut (FJS; diverse producten) In het kader van de noodzaak tot het vinden van ruim tebieders is onderzoek gedaan naar mogelijke financieel- technische maatregelen. In 2004 zijn nieuwe boekhoudvoorschriften ingevoerd, het Besluit Begroting en Verantwoording voor Provincies en Gem eenten (het BBV). Hierin is een aantal nieuwe regels opgenom en hoe om te gaan m et investeringen. Eén van de nieuwe regels was dat er bij investeringen onderscheid wordt gem aakt tussen investeringen m et een econom isch nut en investeringen met een m aatschappelijk nut. Dit onderscheid is m ede gebaseerd op de regels voor bedrijven. Voor investeringen m et een econom isch nut geldt dat ze moeten worden geactiveerd en dat er op m oet worden afgeschreven. Voor investeringen met een maatschappelijk nut geldt dat ze mogen worden geactiveerd. Voor ons is dit in 2004 de reden geweest dat wij onze bestendige gedragslijn van activeren en afschrijven voor (vervangings)investeringen konden voortzetten. Im m ers, niet m eer afschrijven op investeringen m et een m aatschappelijk nut zou betekenen dat wij voor dergelijke investeringen in één keer een groot beslag zouden m oeten leggen op de financiële ruim te van een begroting. Daarom zijn wij op de oude investeringen m et een m aatschappelijk nut blijven afschrijven en vanaf 2004 kiezen we bij investeringen m et een m aatschappelijk nut selectief voor afschrijving ineens of in meerdere jaren. Waarom dan nu toch een voorstel om hiervan af te wijken? Het antwoord ligt voor de hand. Er m oet financiële ruim te worden gezocht. Onderzoek heeft uitgewezen, dat het zinvol is om het


70


uitgangspunt van 2004 voor investeringen m et een m aatschappelijk nut (vooral in de openbare ruim te) te heroverwegen. Het gaat hierbij vooral om investeringen die in principe eenm alig van karakter zijn, zoals wegreconstructies. Deze investering vindt eenm aal plaats en daarna wordt het onderhoud voor de daarop volgende jaren meegenomen in de begroting. De techniek hierachter is dat al deze investeringen in één keer worden afgeschreven ten laste van de algem ene reserve, waardoor de afschrijvingslast uit de begroting verdwijnt. Uiteraard staat hier een rentederving tegenover. Immers, de algemene reserve wordt lager. Op de korte en m iddellange term ijn levert dit een voordeel voor de begroting op, doordat de jaarlijkse afschrijvingslast vervalt. Op de lange term ijn betekent deze methode een nadeel, om dat de rentederving eeuwigdurend is en de afschrijvingslasten na verloop van tijd eindig zijn. Deze handelswijze past bij ons huidige beleid, waarin we vanaf 2004 bij investeringen met een maatschappelijk nut al selectief voor afschrijving ineens of in meerdere jaren kozen. Het effect voor de begroting is dat een afnemende en eindige reeks van kapitaallasten wordt om gezet in een lagere m aar vaste en structurele rentederving door de lagere stand van de algemene reserve. Samengevat gebeurt er nu het volgende: in 2009 besluit de raad tot het versneld afboeken van een reeks (oude) boekwaarden uit vroegere investeringen met een maatschappelijk nut; om dit te kunnen doen wordt in 2009 beschikt over een substantieel deel van de algem ene reserve (ca. 6,35 miljoen); door de in 2009 uitgevoerde actie ontstaat in 2010 een voordelig effect op de ex ploitatie van 403.000; dit is het verschil tussen de weggevallen kapitaallast en de lager wordende renteopbrengst van de reserve; vanaf 2010 worden eenm alige investeringen met een m aatschappelijk nut zoveel m ogelijk in het jaar van uitvoering ten laste van de ex ploitatie gebracht m et een bijbehorende onttrekking uit de reserve, tenzij de lasten ten laste van het begrotingsresultaat kunnen blijven; door het consequent blijven vasthouden aan het uitgangspunt dat toekom stige eenm alige voordelen, inclusief positieve rekeningssaldi, worden toegevoegd aan de algem ene reserve wordt de reserve steeds aangevuld zodra daar mogelijkheden voor zijn. In de onderstaande tabel is bovenstaande samengevat:

Boekwaarden t.l.v. reserves Voordelig effect begroting

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

6.346.000

1.525.000

510.000

74.000

181.000

74.000

-

403.000

438.000

436.000

422.000

413.000

395.000

Inzet rekeningsresultaat in komende jaren (FJS; 980.01) In de perspectiefnota werd nog gedacht aan het geheel of gedeeltelijk inzetten van het rekeningresultaat in de probleem jaren van het financieel meerjarenperspectief 2010- 2013. Op grond van de inform atie uit m ei- en septem bercirculaire en de inform atie om trent de toe te passen provinciale toezichtscriteria zijn wij van mening veranderd.


71


Deze

veranderde

opvatting

is

gebaseerd

op

een

aantal

verschillende

afwegingen

en

omstandigheden: er bestaan momenteel (grote) onzekerheden over de ontwikkelingen van het gemeentefonds in de jaren na 2011; op grond van de nu bekende cijfers kunnen wij de begroting voor het jaar 2010 sluitend aan u voorleggen; in de paragraaf weerstandsverm ogen (3.2) doen wij u voorstellen m .b.t. een andere wijze van omgaan met reserves in relatie tot weerstand; het provinciale toezicht zal bij een sluitende begroting voor het jaar 2010 m inder zware eisen stellen aan de vervolgjaren van het financieel perspectief; in m aart volgend jaar vinden verkiezingen plaats waarna een nieuwe en raad zich moet bezinnen op de beleidslijnen voor een nieuwe raadstermijn. De m eerjarige saldoreeks van een m eerjarenbegroting is het prim aire signaal m et inform atie over de te verwachten financiële ontwikkelingen en daarm ee een eerste duiding van m ogelijkheden en onmogelijkheden. Wij zijn van m ening dat het in deze contex t verstandig is om de zorgwekkende reeks van nadelige saldi van het financiële meerjarenperspectief in volle omvang te laten zien. Nieuwe afspraken AZC Burgum (Romte/FJS; 340.01/921.01;) Er zijn m et het COA nieuwe afspraken gem aakt over uitbreiding van de huidige capaciteit van het AZC12 met 50 mensen. Eerder werden al afspraken gemaakt over de nieuwe jaarlijkse huurprijs van de grond. De verwachting is dat het AZC zeker tot en met 2013 in onze gemeente zal blijven. In de vorige begroting gingen wij uit van een periode tot en m et 2012. Voor de begroting levert de uitbreiding van capaciteit ongeveer

17.000 op jaarbasis op. Voor 2013 m ag daarbij nog worden

gerekend op een extra huuropbrengst van

56.000.

Tweede bestuursrapportage 2009 (FJS; diverse producten) De m eerjarige consequenties van de tweede bestuursrapportage 2009 zijn in de begroting 2010 e.v. verwerkt. In de tabel hieronder vindt u een overzicht van deze structurele consequenties. Om sch r i j vi n g

Prog.

Pr od u ct

Ki n dcent ru m Hu deg aryp

6

630.02

40.000

N

-

Ver voer svo or zi eni n gen m.b .t . ver zo rg i ng st ehu i zen

6 6 7 8 8

652.01 652.01 531.01 614.01 614.01

7.000 50.000 10.000 25.000 9.000

N

7.000 50.000 10.000 25.000 9.000

N

8 10 11 11

614.01 823.01 Kp l . 3 0 5 Kp l . 3 0 5

9.000 71.000 11.000

V

V

N

9.000 13.000 11.000

N

66.000

Hu lp mi d del en On d erh ou d sp or tvel den Schu l dh u lp ver l eni n g Col lecti eve ziek teko st enver zeker i ng Kwi j tsch eld i ng Leg es b ou wverg u nn i ng Pr o ject d ien stverl en in g ; o pl ei di n gsbu d get Tel ewerk en

2010

164.000

12

N/ V

N N V N N

2011

N/V

2012

N/V -

2013

N/V -

7.000 50.000 10.000 25.000 9.000

N N N V N

7.000 50.000 10.000 25.000 9.000

N N N V N

V

N

9.000 11.000

V

N

9.000 11.000

N

53.000

N

53.000

N

N N V N

N

N

zie ook raad 2 juli 2009; punt C2


72


Inzet rekeningsresultaat 2008 t.b.v. begroting 2010- 2013 (FJS; 980.01) In de perspectiefnota 2009 is ten behoeve van de m eerjarenbegroting 2010- 2013 een voorstel opgenomen met betrekking tot de inzet van het rekeningsresultaat voor deze begroting. Inmiddels is zowel vanuit het m inisterie, VNG als provincie een nadere duiding over het financieel toezicht voor de kom ende begroting aangegeven. Op dit m om ent is een sluitende begroting voor het jaar 2010 het toetsingskader voor het toekennen van repressief toezicht vanuit de provincie. Tekorten in het meerjarenperspectief mogen. Om dat vooral voor de jaren 2012 en verder nog volstrekt onduidelijk is wat er op ons af kom t stellen wij voor om de nadelige saldi van de meerjarenraming voorlopig niet af te dekken vanuit het rekeningresultaat 2008. Hierm ee wordt zowel voor de huidige, als de toekom stige raad een beter inzicht gegeven in de werkelijke problematiek van de meerjarenraming. Benodigde omvang reserves (FJS; 980.01) Wij hebben onderzoek gedaan naar de benodigde omvang van de reserves. De notitie, die hierover is gem aakt onder de titel Reserves eindig of vaste basis is inm iddels aan de raad verstrekt. De hoofdlijnen van deze notitie zijn opgenomen in de paragraaf Weerstandsvermogen (§ 3.1).


73


Wat levert het op en wat mag het kosten? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenom en die verbonden zijn aan dit program m a. De vaststelling van de lasten en baten van dit program m a zal voor het college het kader vormen, waarbinnen de beoogde m aatschappelijke effecten zullen worden nagestreefd. Zie ook de bijlagen 4A en 4B én bijlage 4F voor de (gecorrigeerde) lasten en baten van de programmabegroting 2009. Lasten en baten programma algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien (x

Lasten

1.000)

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

1.470

2.915

2.022

2.095

1.933

1.867

36.590

38.429

38.979

38.544

38.007

37.653

- 35.120

- 35.514

- 36.957

- 36.449

- 36.074

- 35.786

- 313

- 797

33

- 141

- 78

- 39

- 35.433

- 36.311

- 36.924

- 36.590

- 36.152

- 35.825

Bespaarde rente

199 N

208 N

320 N

458 N

Algemene uitkering

Baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Totaal programma 11

Ontwikkelingen algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 266 V

236 N

734 N

1.252 N

OvN bezuiniging onderwijsbeleid OTT (PPN 2009; 5.3)

20 V

20 V

20 V

20 V

Onderwijs achterstandenbeleid (PPN 2009; 5.3)

10 V

10 V

10 V

10 V

Personele stelposten

82 V

128 V

113 V

98 V

Kortingsregeling BTW compensatiefonds

132 V

132 V

132 V

132 V

Terug naar de burger

330 V

330 V

330 V

330 V

OZB opbrengst autonoom

213 V

343 V

486 V

643 V

OZB opbrengst extra

278 V

278 V

278 V

278 V

52 V

52 V

52 V

52 V

Tarief toeristenbelasting (PPN 2009)


74

PARAGRAFEN


§ 3.1. Weerstandsverm ogen 3.1.1. Inleiding Volgens

artikel

11

van

het

BBV

m oeten

gem eenten

inzicht

verschaffen

in

hun

weerstandsverm ogen. Hierbij gaat het om het verband tussen de weerstandscapaciteit en de risico s waarvoor geen m aatregelen zijn getroffen en die van m ateriële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Met andere woorden, hoe goed ben je als gem eente bestand tegen financiële tegenvallers. Onder weerstandscapaciteit verstaat het BBV de m iddelen en de mogelijkheden waarover een gemeente beschikt om niet begrote kosten te dekken. Naast de aanwezige weerstandscapaciteit en de ongedekte risico s zijn ook andere factoren van invloed op het weerstandsverm ogen, zoals het aanpassingsverm ogen van de organisatie en de kans dat tegenslagen zich gelijktijdig voordoen. Wanneer als zodanig betrekkelijk kleine risico s gelijktijdig of vlak na elkaar optreden, kan een groot beroep op de weerstandscapaciteit noodzakelijk zijn. Somm ige risico s kunnen ook sam envallen m et andere. Bijvoorbeeld bij het teruglopen van de econom ische groei valt het risico van een teruglopende algemene uitkering meestal samen met een hogere rentevoet. Bij weerstandscapaciteit van een gem eente gaat het om de sam enhang tussen reserves, voorzieningen, risico s en weerstandsverm ogen. Deze samenhang is hieronder schematisch opgenomen. Tabel 1: Sam enhang tussen reserves, voorzieningen risico s en weerstandsverm ogen Risico s Alle voorzienbare risico s waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of die niet tot afwaardering van activa hebben geleid en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot het balanstotaal of het eigen vermogen

Weerstandscapaciteit Reserves Ruimte op de begroting Onbenutte belastingcapaciteit Post onvoorzien in de begroting Langlopende voorzieningen

Weerstandsvermogen

Samenloop van risico's

Flexibiliteit

3.1.2. Weerstandscapaciteit De ruim te die in de verm ogenspositie en de begroting zit om niet voorziene tegenvallers op te vangen, wordt de weerstandscapaciteit genoem d. Aandacht voor het weerstandsverm ogen kan voorkomen dat elke financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen. Er wordt onderscheid gem aakt tussen structurele en incidentele weerstandscapaciteit.


76


3.1.3. Structurele weerstandscapaciteit Met de structurele weerstandscapaciteit worden de m iddelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende ex ploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande taken. In de gem eente Tytsjerksteradiel betreft dit de optelsom van begrotingsoverschot en onbenutte belastingcapaciteit. Onbenutte belastingcapaciteit De onbenutte belastingcapaciteit geeft de m ogelijkheid aan om de belastingtarieven te kunnen verhogen. In december 2007 is door het rijk besloten om de limitering van de OZB- opbrengsten af te schaffen, waardoor gem eenten m et ingang van 2008 weer vrij zijn in de vaststelling van tarieven en de daarbij behorende opbrengsten. De m inister van Financiën stelt nu jaarlijks een macronorm vast. Voor 2010 bedraagt deze norm 4,3%. Dit betekent dat de toenam e van de opbrengst van alle gem eenten tezam en in 2010 niet m eer m ag bedragen dan 4,3% ten opzichte van de opbrengst van alle gem eenten in 2009. Een overschrijding van genoem d percentage zou kunnen leiden tot een correctie op de algem ene uitkering. Bij de perspectiefnota 2009 is voor verhoging van de opbrengst OZB naast de reële verhoging m et 1,5% (PPN 2006) gekozen voor een algem ene inflatiecorrectie van 0,5%. Hierm ee kom t de verhoging van de OZB op 2% uit. Zolang er per saldo bij de gem eenten geen sprake is van overschrijding van de m acronorm zal er geen correctie plaatsvinden op de algem ene uitkering. Gezien de stijging van onze OZB- opbrengst stellen we dat er geen onbenutte belastingcapaciteit binnen de OZB aanwezig is. De afvalstoffenheffing is voor 2010 gesteld op een kostendekkendheid van ongeveer 100%, waarbij de tarieven op basis van de kaderbrief zijn verhoogd met 1,75%. De rioolheffing is voor 2010 gesteld op een kostendekkendheid van ongeveer 75%, waarbij de tarieven op basis van de kaderbrief zijn verhoogd m et 1,75%. Voor deze belasting bestaat er nog wel de mogelijkheid om de tarieven te verhogen. In de onderstaande tabel wordt de structurele weerstandscapaciteit weergegeven. Binnen onze gem eente is er geen mogelijkheid om de afvalstoffenheffing te verhogen, om dat het kostendekkingspercentage is gesteld op 100%.

Structurele weerstandscapaciteit x

1.000 2010

2011

2012

2013

Begrotingsoverschot *

-

- 368

- 1.000

- 1.474

Onbenutte belastingcapaciteit (OZB)

-

-

-

-

Onbenutte belastingcapaciteit (ASH)

-

-

-

-

487

491

496

500

487

123

- 504

- 974

Onbenutte belastingcapaciteit (Rioolrecht) TOTAAL

* saldo van de begroting inclusief meerjarige doorwerking 2 bestuursrapportage 2009 e


77


3.1.4. Incidentele weerstandscapaciteit De incidentele weerstandscapaciteit is het vermogen dat ingezet kan worden om eenmalige tegenvallers op te vangen. In beginsel betreft dit de optelsom van: Het vrij aanwendbare deel van de reserves, het deel van de reserves waarvan nog geen bestemming is vastgelegd; binnen onze gemeente is dit de algemene reserve; De stille reserves, deze hebben betrekking op activa die op de balans lager zijn gewaardeerd dan de marktwaarde en die op korte termijn verkoopbaar zijn; Langlopende voorzieningen. Bedacht m oet worden dat een onttrekking aan de algem ene reserve voor het afdekken van een calam iteit leidt tot rentederving op de ex ploitatie. Een eenm alige onttrekking van bijvoorbeeld 100.000 leidt tot een structurele rentederving van

5.000 per jaar. De rente van de reserves

wordt nam elijk conform de verslaggevingsvoorschriften als bate toegerekend aan de ex ploitatie. Dit geldt ook voor de bestem m ingsreserves. Ingeval van een calam iteit zou de bestem m ing van een reserve bij politiek besluit kunnen worden gewijzigd in een andere bestem m ing. Er m oeten dan uiteraard nog geen verplichtingen vastliggen voor de oorspronkelijke bestemming. Wel is in de ex ploitatie een aantal stelposten opgenom en voor onvoorziene eenm alige uitgaven. Het betreft de volgende structurele posten: onvoorzien eenmalig

51.000

"potsje foar putsjes" :

36.000

knelpuntenpot voor tijdelijk personeel:

86.000

stelpost voor zaakschades:

18.000

Voor 2010 is eenmalig

50.000 ex tra beschikbaar voor verder onderzoek naar samenwerking met

de gem eente Achtkarspelen. Hiervoor schakelen wij sam en m et Achtkarspelen onderm eer een derde in voor de begeleiding van het onderdeel dienstverlening. In de onderstaande tabel wordt de incidentele weerstandscapaciteit weergegeven op basis van de vastgestelde programmabegroting 2010 - 2013.

Incidentele weerstandscapaciteit x

1.000 1- 1- 2010

Algemene reserve (incl. reserve

1- 1- 2011

1- 1- 2012

1- 1- 2013

28.436

23.821

21.846

21.380

Stille reserves

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Langlopende voorzieningen

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Stelposten

287

237

237

237

28.723

24.058

22.083

21.617

bouwgrondexploitatie)

TOTAAL


78


3.1.5. Weerstandscapaciteit in relatie tot de hoogte van de algemene reserve In het voorjaar van 2009 is in het kader van de behandeling van de perspectiefnota gesproken over de relatie tussen weerstandsvermogen en reserveposities. Aanleiding voor deze vragen was ons voorstel in de perspectiefnota m et betrekking tot het versneld afboeken van boekwaarden van oude investeringen uit het verleden vallend onder de noem er investeringen m et een m aatschappelijk nut . Dit voorstel betreft ondermeer het in 2009onttrekken van ca

6,3 m iljoen aan de algem ene reserve, om daarm ee in totaal een jaarlijkse

kapitaallast van circa

720.000 te kunnen laten vervallen (voordelig) en een optredende

rentederving van circa

317.000 (nadelig) te accepteren.

De hiervoor beschreven m aatregel m et betrekking tot investeringen met een m aatschappelijk nut wordt ook voor lopende en nieuwe investeringen toegepast. Dit houdt wel in dat er m eer dan voorheen sprake is van uitnam es uit de reserves, om dat het veelal niet mogelijk is om de betreffende investeringen direct ten laste van de exploitatie te laten komen. In com binatie m et andere genom en en te nemen besluiten om trent het gebruik maken van de reserves ontstaat een meerjarige lijn met een afnemende omvang van reserves. De raad heeft ons gevraagd om te kom en met inform atie en voorstelen om trent de benodigde m inim ale om vang van de algem ene reserve in relatie tot de weerstand en om trent de benodigde omvang van reserves in relatie tot het (rente- )effect voor de jaarlijkse exploitatie. Over

dit

onderwerp

is de notitie

Reserves eindig

of

vaste basis,

Grenzen

van

ons

weerstandsverm ogen opgesteld. Deze notitie is de raad in de vorm van toegezegde tussentijdse informatieverstrekking toegestuurd in septem ber 2009 en is door ons gebruikt als basis voor het formuleren van een tweetal voorstellen. Het gaat hierbij om een aanvulling op het bestaande beleid m et betrekking tot weerstand en reserves. Met de raad worden nu afspraken gem aakt over een m inimale grens voor de algemene reserve in het kader van weerstandscapaciteit en over een wenselijke om vang van de algem ene reserve (signaalniveau) om ook op term ijn ruim te in de begroting vrij te houden voor het inzetten van reserves ten behoeve van eenmalige investeringen of projectbijdragen. De twee aanvullende handelwijzen zijn de volgende: Benodigde minimale omvang reserves in relatie tot weerstandscapaciteit 1. wij kiezen niet voor toepassing van een arbitrair rekenmodel om te kom en tot theoretische risicobedragen voor de in de weerstandsparagraaf benoem de risico s; 2. er is geen aanwijsbare reden om voor de gem eente Tytsjerksteradiel een bovengem iddeld of onder- gemiddeld risicoprofiel te veronderstellen; 3. wij beschouwen onze gemeente daarom als een gemeente met een gemiddeld risicoprofiel; 4. op

basis van

een

vergelijkend

onderzoek

naar

gem iddeld

gehanteerde waarden

en

berekeningsm ethoden bij andere gem eenten m et een gem iddeld risicoprofiel stellen wij vast dat bij een uitgangspunt van

150 per inwoner de norm voor een m inim ale weer-

standscapaciteit voor onze gem eente zou liggen bij 4,8 m iljoen en bij toepassing van een norm van 10% van het begrotingstotaal zou dit circa 6 miljoen zijn;


79


5. gelet op het voorgaande stellen wij vast dat voor onze gemeente de minimale weerstandscapaciteit kan worden vastgesteld op 10% van het begrotingstotaal (niveau uitgaven zonder rentemutaties); in 2010 is dit ca. 6 miljoen. Benodigde om vang reserves in relatie tot incidentele investeringen en rente- opbrengsten in de exploitatie Toe te passen richtlijn m et betrekking tot een benodigde (m inim ale)om vang van de algem ene reserve: 1. In de m eerjarenbegroting wordt zo reëel mogelijk rekening gehouden m et kosten van bestaand en nieuw beleid, hiervoor is het nodig dat: a. de kwaliteit van de m eerjarenplanningen m .b.t. onderhoud en vervangingen wordt bewaakt/versterkt; b. het formuleren van nieuwe beleidsambities plaats vindt in een kader van integrale afweging en rekening houdend met (toekomstige) dekkingsmogelijkheden voor nieuwe uitgaven; c. het werken m et indicatieve stelposten voor nieuw beleid de voorkeur verdient boven het werken met PM- posten (indicatief reserveren is realistischer dan niet- reserveren); 2. Door consequent toepassen van het m eenem en van de structurele rentederving in de begroting als gevolg van reservemutaties, houden we zicht op de m eerjarige ontwikkeling van zowel de reserve, als op de mate, waarin rente- opbrengsten meetellen in de exploitatie. Hierbij geldt dat: a. het m eerjarig begrotingssaldo als prim aire signaallijn geldt voor het eventueel nodig zijn van maatregelen in volgende begrotingen; b. de stand van de algemene reserve als een secundair signaal wordt beschouwd voor het eventueel nodig zijn van maatregelen in volgende begrotingen. 3. De stand van de algemene reserve kent een signaalniveau waarbij geldt dat: a. het signaalniveau van de algem ene reserve ligt op zo n niveau dat er op het m om ent van bereiken van dat niveau nog voor drie (gem iddelde) jaren speelruim te is voor uitnames ten behoeve van eenm alige investeringen en/ of projectbijdragen voordat de m inim ale reservestand in het kader van de weerstandscapaciteit is bereikt. Wanneer het afnemen van de algem ene reserve tot op of onder het signaalniveau in een m eerjarenbegroting in beeld kom t, betekent dit dat er in de voorliggende begroting of in een eerstvolgende, actie m oet worden ondernom en om de reserve op term ijn op of boven het signaalniveau te kunnen houden; b. er op grond van de ervaringscijfers uit het verleden en van de in de m eerjarenbegrotingen opgenom en reservem utaties ten behoeve van incidentele investeringen en uitgaven een gem iddelde wordt vastgesteld van te verwachten jaarlijkse onttrekkingen uit de algem ene reserve. In deze berekening worden de naar om vang ex ceptionele reservem utaties buiten beschouwing gelaten;


80


c. het conform b. berekende gemiddelde geldt als basis voor het bepalen van het signaalniveau van de algem ene reserve (= m inim ale streef- om vang t.b.v. eenm alige investeringen EN t.b.v. de aan de exploitatie toe te rekenen rente- opbrengsten). 4. Het signaalniveau van de algemene reserve: a. bestaat uit de optelsom van de gedefinieerde m inim ale stand in het kader van de weerstandscapaciteit en drie m aal het gem iddelde niveau aan jaarlijkse onttrekkingen als berekend conform 3; b. geldt als alarm bel voor de noodzaak om in deze of een eerstvolgende begroting, concrete m aatregelen op te nem en om het vastgestelde signaalniveau van de reserve op de middellange termijn te blijven behouden of herstellen. 5. Voor de meerjarenbegroting 2010- 2013 wordt het signaalniveau van de algemene reserve dan: a. t.b.v. de minimale weerstandscapaciteit

ca.

6 miljoen;

b. t.b.v. toekomstige onttrekkingen buiten het financieel perspectief en t.b.v. de continuïteit in rente- opbrengsten voor exploitatie 3x het gemiddelde als berekend conform 3 (= 2 mlj.) ca. Opgeteld

6 miljoen

ca. 12 miljoen

De minimale stand van de algemene reserve in de perspectiefperiode van deze meerjarenbegroting ligt met een niveau van meer dan 18 miljoen ruim boven de geformuleerde signaallijn. 3.1.6. Risico s Niet ieder risico is relevant en hoeft ten laste van de weerstandscapaciteit te worden gebracht. In het kader van de paragraaf weerstandsvermogen definiëren we een risico als volgt: Risico s zijn relatief grote bestaande of toekom stige verplichtingen met een buitengewoon karakter, waarbij de omvang en de kans niet is in te schatten (ook niet bij benadering) en die niet worden afgedekt door een voorziening, verzekering of andere beheersmaatregel Risico s relevant voor de weerstandscapaciteit dienen van m ateriële betekenis te zijn. Risico s waarvan de financiële tegenvaller lager dan

10.000 wordt geschat, wordt gezien als onderdeel

van de reguliere bedrijfsvoering. Financiële risico s groter dan

10.000 worden opgenom en in de

paragraaf weerstandsvermogen. Voor de paragraaf weerstandverm ogen sluiten we de risico s uit, die sam enhangen m et de reguliere ex ploitatie en die m et een grote m ate van zekerheid periodiek terugkeren. Deze reguliere risico s dienen via de jaarcyclus te worden ingekaderd in bestaand beleid. Het gaat dan bijvoorbeeld om claims van burgers, die de gemeente aansprakelijk stellen voor geleden schade of het niet op de juiste wijze naleven van de aanbestedingsregels. Of het risico van schade aan eigendom men, waarbij ook achterstallig onderhoud een rol kan spelen. Wij kiezen ervoor waar m ogelijk deze risico s te verzekeren (verzekeringsbeleid zie 3.1.6. Verzekering van risico s) of via een voorziening af te dekken.


81


Begrotingstechnische risico s mogen evenm in leiden tot een beroep op de weerstandscapaciteit, omdat ze beheersbaar zijn door een goede planning & control. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan open- einde

regelingen

zoals

leerlingenvervoer

en

de

WMO,

ontwikkeling

aantal

bijstandsgerechtigden en bijstelling van rijksbudgetten. Als in het begrotingsjaar sprake is van materiële afwijkingen van de begroting, dan zal dit in de bestuursrapportages aan bod komen. Dat geldt ook voor de niet in geld uit te drukken risico s van bijvoorbeeld vertragingen in processen, het niet realiseren van beleidsdoelstellingen, risico s met betrekking tot arbo en veiligheid, faillissement van aannemers en het aantreffen van bodemvervuiling bij aankoop van grond. 3.1.7. Verzekering van risico s Een deel van de risico s kan worden afgedekt door het afsluiten van verzekeringen. De vraag of wel of niet een verzekering wordt afgesloten is het resultaat van een afweging tussen de kans op schade en de kosten van de verzekering. Het bestaande beleid wordt periodiek beoordeeld en indien nodig bijgesteld. Rode draad in het beleid van de gemeente is zich in te dekken tegen grote schades en kleinere risico s zelf te dragen dan wel te kiezen voor een eigen risico. Het eigen risico bij uitgebreide gevaren (brand, storm , etc.) is standaard aansprakelijkheid bedraagt het eigen risico risico

2.500 per gebeurtenis en voor

25.000. Voor opruim ingkosten derden is het eigen

11.500. Deze verzekering dekt de kosten van m aatregelen, die de gem eente m oet nem en

vanwege het gevaar voor de volksgezondheid of m ilieu (bijvoorbeeld opruim ingskosten in een woonwijk na een asbest- of chem icaliënbrand). De veroorzaker/ eigenaar/ belanghebbende is hiervoor niet altijd verzekerd. Het civielrechtelijk verhaal van deze kosten, is zo blijkt uit jurisprudentie, niet gemakkelijk en tot op heden weinig succesvol. 3.1.8. Risico s ten laste van de weerstandscapaciteit Op grond van een inventarisatie van risico s zullen onderstaande risico s als deze zich voordoen, ten laste van het weerstandsvermogen van de gemeente moeten worden gebracht. Centrale As De gem eenteraad heeft op 22 februari 2007 ingestem d m et het realisatiebesluit van De Centrale As. De onderliggende afspraken zijn opgenom en in de Overeenkomst inzake De Centrale As . Op basis van deze overeenkom st is voor 1 juli 2008 een bedrag van

11.995.000 overgem aakt op

een speciaal geopende (derden)rekening. De gevolgen voor de grondpositie in het zogenaam de ZW- kwadrant

bij

Burgum

zijn

nog

niet

duidelijk.

In

decem ber

2008

is

de

gebiedsontwikkelingscom m issie geïnstalleerd. Deze comm issie heeft de opdracht te kom en tot een goede inrichting van het gebied rondom De Centrale As. In de kom ende jaren wordt het project Kansen in Kernen gestart. Dit project behelst het op interactieve wijze m aken van een visie voor de herinrichting van de doorgaande wegen in de dorpen Garyp, Hurdegaryp en Burgum. Deze wegen zullen worden hergewaardeerd vanwege de aanleg van De Centrale As. Uit een quick- scan van het eertijds gem aakte ideeënboek voor herinrichting blijkt dat het door de provincie gereserveerde bedrag lang niet toereikend zal zijn. In de begroting 2010 (zie ook program m a 10) sparen we de kom ende jaren een bedrag van

3 m iljoen in de vorm van een bestemmingsreserve

gebaseerd op een sobere uitvoering van het project. Zodra m eer zicht is op de werkelijk benodigde bijdrage zullen we dit melden.


82


Uitvoeringsrisico s clustering welzijnsvoorzieningen Hurdegaryp Jaarlijks wordt de raad geïnform eerd over de voortgang van de realisering van de clustering van voorzieningen te Hurdegaryp. Het project vordert gestaag. Met ingang van januari 2010 zal het Kindcentrum in gebruik worden genom en. De realisering van het Kindcentrum gebeurt binnen de daarvoor gestelde (financiële) kaders. Naar verwachting zal het MFC gerealiseerd worden in 2011. Voor wat betreft de risico s wordt de vinger aan de pols gehouden door het uitoefenen van projectcontrol. Overigens zijn de risico s voor de gem eente beperkt, doordat de risico s m et betrekking tot de investeringen bij Woonfriesland zijn neergelegd. Dit zou alleen gevolgen kunnen hebben voor de gem eente in de vorm van een hogere huurprijs. Bouwgrondexploitatie Het hebben van een bouwgrondex ploitatie brengt financiële risico s met zich mee. In paragraaf 3.5 grondbeleid worden de financiële risico s inherent aan een bouwgrondex ploitatie en de daarm ee annex zijnde reserve bouwgrondexploitatie toegelicht. Problematiek overstort

zandwinput Hurdegaryp (riolering)

Na de uitspraak van de Rechtbank in de schadestaatprocedure d.d. 14- 11- 2007 heeft Fortissimo hoger beroep aangetekend bij het Gerechtshof. In het kader van de behandeling van dit hoger beroep heeft Fortissim o tussentijds aan het Hof gevraagd om een deskundigenonderzoek te gelasten, om aldus de schade als gevolg van de lozingen aan te tonen. Het Gerechtshof heeft dit verzoek afgewezen (sept. 2008) op grond van het feit, dat Fortissim o er tot nu toe zelf niets aan heeft gedaan om met bewijzen van schade door de lozingen te komen. De hoger beroepsprocedure is daarna vervolgd m et het uitwisselen door partijen van de conclusies. Aanvankelijk was een inhoudelijke zitting vastgesteld op 25 juni 2009, maar die zitting is voor onbepaalde tijd uitgesteld. Vervolgens is door (de advocaat van) de gem eente op een rolzitting van 21 juli 2009 aan het Gerechtshof gevraagd vonnis te wijzen. Het hof heeft aangegeven dat op 29 septem ber vonnis zal worden gewezen, m aar de praktijk leert dat m et aanhouden van het arrest rekening moet worden gehouden. Bijdrage gemeenten aan Gemeenschappelijke Regeling SW 'Fryslân' De uitvoering van de WSW voor de deelnem ende gem eenten wordt gerealiseerd door de Gem eenschappelijke Regeling SW Fryslân . De daadwerkelijke uitvoering is op basis van een meerjarige overeenkomst uitbesteed aan Caparis N.V. De gem eente verstrekt jaarlijks een bijdrage aan de GR SW Fryslân als dekking van de ex ploitatiekosten van Caparis N.V. De financiering van Caparis N.V. is vastgelegd in het Businessplan voor Transitie, zoals door de raad aangenomen op 30- 10- 2008. In de meerjarenbegroting hebben wij vooralsnog rekening gehouden m et een structurele bijdrage van

164.000 aan de GR. Wij handhaven dit en we beoordelen per

jaar of de bijdrage uitgekeerd wordt of kom t vrij te vallen. Deze beslissing wordt vooral bepaald door het ex ploitatieresultaat van Caparis over het betreffende jaar in sam enhang m et de solvabiliteit.13

13

Raadsbesluit 30- 10- 2008; punt 4


beslispunt 5

83


Verder resteert van de bij de jaarrekening 2007 getroffen voorziening nog een bedrag ter grootte van

165.000. Conform het raadsbesluit blijft dit in stand om eventuele tegenvallers op te vangen

in de periode tot 2012 en valt dit vrij op het m om ent dat Caparis in 2012 een positieve ex ploitatie heeft met een overschot op de meerjarenbegroting.

14

Dit alles laat onverlet dat ook Caparis de gevolgen van de econom ische ontwikkelingen in alle hevigheid begint te voelen. De gevolgen hiervan voor de deelnem ende gemeenten zijn op dit m oment niet bekend. Vooralsnog verwachten wij dat de hiervoor genoemde voorziening voldoende is om eventuele tegenvallers op te vangen. Volgens het jaarverslag van de GR 2008 bedraagt het verstrekte vreem d verm ogen (leningen) aan Caparis N.V. ultim o 2007 ruim

18,0 m iljoen. Op basis van de aandelenverhouding staat de

gemeente Tytsjerksteradiel daarbij garant voor ruim

1,4 m iljoen.

(zie ook paragraaf 3.4; Verbonden partijen). Afvalsturing Friesland NV De rechter heeft onlangs geoordeeld dat de gemeente Smallingerland weliswaar het recht heeft om uit te treden m et een in acht te nem en redelijke opzegterm ijn, m aar dat dit wel leidt tot het betalen van een nader te bepalen schadevergoeding aan Afvalsturing gegeven het specifieke karakter van de verhouding tussen partijen. Omtrent de hoogte van de schadevergoeding is er nog geen overeenstemming. Gegarandeerde geldleningen Ter bevordering van het verkrijgen van leningen heeft de gemeente zich in het verleden meerdere malen garant gesteld voor de verplichtingen van de geldnemers jegens de geldgevers. Per 1 januari 2009 stond

2.917.000 aan gegarandeerde geldleningen uit aan een tiental partijen. Als één van

deze partijen niet aan hun verplichtingen kan voldoen dan staat de gemeente hiervoor garant. Daarnaast stond er per 1 januari 2009 nog een bedrag van

50.190.000 aan gegarandeerde

geldleningen uit aan woningbouwcorporaties. Het risico bij deze garantstelling is beperkt, omdat de borgstelling is overgedragen aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en de gemeente een tertiaire achtervang positie heeft. Dit betekent in de praktijk dat de corporatie in eerste instantie wordt aangesproken (primair), daarna het WSW (secundair) en dan pas de gemeente en het rijk voor elk 50% . Indien de gemeente zou worden aangesproken behoeft er niet een som geld te worden betaald maar wordt er een renteloze lening verstrekt aan het WSW. Sinds de oprichting in 1983 is het WSW nog nooit aangesproken op zijn borgverplichting. Ontwikkeling Tjalling Koopmanscollege (Mienskip; 443.01) Wij gaan er vanuit dat het Tjalling Koopmanscollege (TKC) hier niet komt. Ook binnen het Integraal Huisvestingsplan (IHP) en de begroting is hierm ee geen rekening. Omdat wij niet zeker weten dat het TKC hier komt brengen wij dit als onzekerheid onder in de risicoparagraaf.

14



beslispunt 4

84


§ 3.2. Onderhoud kapitaalgoederen 3.2.1. Inleiding Tytsjerksteradiel heeft een flink aantal vierkante kilom eters aan openbare ruim te in beheer. Er wordt gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Daarvoor zijn kapitaalgoederen in de vorm van wegen, riolering, water, groen, verlichting, gebouwen enz. nodig. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau en uiteraard voor de (jaarlijkse) lasten. In deze paragraaf wordt ingegaan op het onderhoud van wegen, fietspaden, voetpaden, openbare verlichting, bruggen, waterwegen, kades, riolering, water, groen, woningen, gebouwen en hard- en software. 3.2.2. Beleidskader Wegen, fietspaden en voetpaden Het beheren en onderhouden van de gem eentelijke verhardingen (wegen/ straten, fietspaden en voetpaden) vindt plaats conform een, door de gem eenteraad in 2007, vastgesteld onderzoeksrapport evaluatie wegbeheer 1995 - 2005 . Er wordt jaarlijks, m ede aan de hand van periodiek uitgevoerde inspecties en na afstemm ing m et andere werkzaam heden en planontwikkelingen, een onderhoudsprogram m a opgesteld. Het gem iddelde onderhoudsniveau van 2006, conform de nieuwe system atiek, geldt als nieuwe nulsituatie voor de kom ende vijf jaar als m inim aal te handhaven kwaliteit. De gem iddelde kwaliteitswaarden kennen in de nieuwe systematiek nog een drietal gradaties, nam elijk voldoende , m atig en onvoldoende . Met ingang van 2007 is de volgende nulsituatie vastgelegd: totale verhardingsoppervlak 2.266.403 m 2, waarvan 78% voldoende, 8% matig en 14% onvoldoende. De om vang van de onderhoudsbudgetten zijn mede bepalend voor het kwaliteitsniveau. Bezuinigingen op onderhoud leiden vaak tot hogere onderhoudskosten op term ijn. Bij een elementenverharding zijn de kosten van herstel m inder afhankelijk van de schade aan de weg. Maar uitstel van het onderhoud aan asfaltwegen leidt tot progressief oplopende herstelkosten. Om dat uitstel leidt tot verslechtering van de algehele kwaliteit en daardoor m ogelijk tot klachten en schadeclaims, willen we dat zoveel mogelijk beperken. Voorts wordt verwezen naar: Rapport evaluatie wegbeheer 1995

2005

Rapport funderingen hoofdinfrastructuur (2000) Notitie onderhoud naar draagkracht (2005) Programma onderhoud wegen, riolering en groen (jaarlijks) Openbare verlichting In 2005 werden de lichtm asten in eigendom genom en waarm ee de kosten voor lease+ onderhoud werden vervangen door onderhoudskosten en (eigen) kapitaallasten. Een en ander op basis van de gem eenschappelijke regeling m et bijbehorende afspraken tussen participerende gem eenten rond de openbare verlichting ov- pool m et Dynam icon(/ Nuon).


85


Met ingang van 1 januari 2008 is het beheer en onderhoud van de openbare verlichting aanbesteed. Het adm inistratieve beheer is nu (weer) ondergebracht bij Dynam icom en de technische uitvoering bij Essent. Hiermee is de nieuwe structuur van de OV- Fryslân rond. Beleidsvoornemens: In het najaar 2009 zal een nieuw beleidsplan voor Openbare Verlichting aan de raad worden voorgelegd. In dit plan zullen ook ontwikkelingen op het gebied van duurzaam heid worden meegenomen. Bruggen, waterwegen en kades Met betrekking tot het onderhoud en vervanging van de civieltechnische kunstwerken (bruggen, tunnels e.d.) is in 2005 het kwaliteitsonderzoek afgerond. De vertaling naar een meerjarig onderhouds- en investeringsprogram m a heeft in 2006 plaatsgevonden. De conclusie is dat er op korte en middellange termijn geen grote vervangingsinvesteringen staan gepland, waarop besloten is de geplande beleidsnotitie over dit punt op te schorten. Voor wat betreft het onderdeel beschoeiingen is in 2005 een start gem aakt m et de uitvoering van het vervangingsprogramma. De beschoeiing in het park Ee- burgt is in 2008 vervangen, als ook de vissteiger nabij de Earnewarrepoel. Daarnaast is op een aantal locaties achterstallig onderhoud uitgevoerd. Verder wordt ten aanzien van het beleidskader verwezen naar: het Baggerbeleidsplan (2000); het Bagger uitvoeringsprogramma (jaarlijks) Groen Het beheer en onderhoud aan groenvoorzieningen houdt het volgende in: Het beheren en onderhouden van groen gebeurt conform het groenbeheerplan, waarbij onder groen wordt verstaan: bom en, bos(plantsoen), (sier)heesters, hagen, gras en vijvers met bijbehorende paden, bruggen, banken, beschoeiingen en de hertenkamp. Het beheren van de wegberm en gebeurt volgens het berm beheerplan, dit houdt in: m aaien van bermen, hekkelen van berm sloten, onderhouden van bom en en singels langs de wegen. Daarnaast beheren wij het Roodbaardpark "De Klinze", het bosgedeelte van Heemstrastate, het geboortebos en het Atsjebosk. Ontwikkelingen: Aanleg van grotere eenheden groen, waardoor bestaande landschapselem enten kunnen worden

geïntegreerd

en

een

ecologische m eerwaarde wordt

bereikt. Gevolg: m inder

kleinschalig en onderhoudsintensief groen in de straten. Door om vorm ing wordt het straatbeeld bepaald door bomen, gazons en hagen; sierheesters worden beperkt tot markante plaatsen.


86


Beleidsvoornemens: Renovatie bestaand groen: Bij bouwplannen, die ten koste gaan van bestaand openbaar groen, zal ter com pensatie nabijgelegen openbaar groen worden gerenoveerd. In de kom ende jaren wordt de om vorm ing (om zetten van heesters in gazon en hagen) op beperkte schaal voortgezet waar zich nog mogelijkheden voordoen. Voorts wordt verwezen naar de volgende beleidsnotities: Groenstructuurplan (1993) Landschapsbeleidsplan (1993) Bermbeheerplan (1993) Groenbeheerplan (1996) Evaluatie groenbeleid (2002) Programma onderhoud wegen, riolering en groen (jaarlijks) Riolering Het beheren en onderhouden van de gem eentelijke rioleringen en gemalen vindt plaats op basis van een in 1994 door de gem eenteraad vastgesteld gem eentelijk rioleringsplan (GRP). In 2005 heeft de evaluatie plaatsgevonden van het rioleringsbeleid over de afgelopen 10 jaar. Gelijktijdig met deze evaluatie is het nieuwe GRP (Gemeentelijk RioleringsPlan) opgesteld voor een periode van 5 jaar (2006

2010).

Met ingang van 1 januari 2008 is de Wet Gemeentelijke Watertaken in werking getreden. Dit houdt in dat de gem eente de zorgplicht krijgt voor overtollig gronden hemelwater (loketfunctie). Het geheel vindt zijn uitwerking in een toekom stig op te stellen verbreed GRP, waarm ee het rioolrecht zal wijzigen in een rioolheffing. Binnen deze rioolheffing kunnen de kosten worden verhaald, welke betrekking hebben op alle onderdelen van de (afval)waterketen. Uitgangspunt van het rioleringsbeleid is het op een doelm atige wijze beheren en laten functioneren van het gem eentelijke rioolstelsel, waarbij tevens geprobeerd wordt een optimale afstem m ing te bewerkstelligen m et de overige gem eentelijke projecten. Daar waar het beheer en onderhoud verweven is m et andere factoren binnen de afvalwaterinzameling wordt gestreefd naar een beheer- en onderhoudsvorm op basis van de laagst maatschappelijke kosten. Verder wordt ten aanzien van het onderhoud van riolering verwezen naar de volgende beleidsnotities en plannen: Rioleringsplan buitengebied (1999) Waterkwaliteit bij riooloverstorten (1999) Notitie rioleringszorg - wiens zorg (2000) Vijf jaar aanvullend rioleringsbeleid: een tussenrapportage (2001) Programma onderhoud wegen, riolering en groen (jaarlijks) Gemeentelijk RioleringsPlan 2006

2010 incl. evaluatie 1e planperiode 1996

2005;

(aanvullende notities: Onderzoek naar de niet op het gem eentelijk riool aangesloten bouwwerken en Beleid huisaansluitingen ).


87


Gemeentelijke monumenten, woningen en gebouwen Uitgangspunt is het in goede onderhoudsstaat beheren (onderhoudsplanning en - uitvoering) van de eigen gem eentelijke m onum enten (torens en m olen), van te verhuren gem eentelijke woningen en garagebox en. Het onderhoud wordt uitgevoerd op basis van een jaarlijks te actualiseren meerjarig onderhoudsplan voor het geheel aan gemeentelijke gebouwen en monumenten. In de raadsvergadering van 2 juli 2009 heeft de raad ingestem d m et het voorgenom en besluit van het college om een stichting op te richten voor het behoud van m onum enten in Tytsjerksteradiel. De gemeentelijke monumenten (torens en molen) zullen worden overgedragen aan deze stichting. Sport- onderwijs- , welzijnsgebouwen en brandweerkazernes Bij het onderhoud aan de kapitaalgoederen kan onderscheid gemaakt worden in dagelijks onderhoud en planm atig onderhoud. Voor het planm atig onderhoud is een voorziening in het leven geroepen en worden onderhoudsactiviteiten die als "vervangingsinvesteringen" kunnen worden aangem erkt geactiveerd. Voor het bepalen van het onderhoudsniveau is gebruik gemaakt van informatie van derden uit de bouwwereld. Hieruit is intern een bepaalde norm ering ontwikkeld, die wordt gebruikt voor het tot stand brengen van het planm atig onderhoud. Voor het bepalen van het budget van het dagelijks onderhoud wordt gebruik gemaakt van ervaringscijfers. Eind 2008 is een ex terne nulm eting voor de onderhoudsplanning van de dorpshuizen uitgevoerd. De uitkom sten van deze nulm eting zijn naast de interne planning gelegd en uit die vergelijking kom t naar voren dat gedurende de eerste vijf jaar het in de begroting 2010 en volgende jaren opgenomen budget voldoende is om de verwachte onderhoudsuitgaven te kunnen doen. Onderhoud gemeentehuis De diverse onderdelen van het gebouw en de installaties van het gemeentehuis zijn ondergebracht in een onderhoudsysteem . Binnen dit systeem wordt op basis van verwachte levensduur c.q. gebruiksduur een continue meerjaren planning in stand gehouden, die inzicht geeft in onderhoud en vervangingscyclus voor het geheel van het complex . Deze planning wordt gebruikt om het niveau van de onderhoudsvoorziening gemeentehuis te bepalen en de jaarlijks uit te voeren activiteiten inzichtelijk te m aken en te kunnen volgen. Voor specifieke zaken zoals de liftinstallatie, is een onderhoudsovereenkomst gesloten, die m ede gelet op de keuringsvoorschriften, er voor zorg draagt, dat de installatie aan alle veiligheidseisen blijft voldoen. Onderhoud hard- en software Voor de software die in de organisatie wordt ingezet, wordt bij de aanschaf een onderhoudsovereenkomst m et de leverancier gesloten, waarbij naast de levering van aanpassingen en kleine verbeteringen, de ondersteuning bij het gebruik wordt geregeld. Het onderhoud van de hardware wordt afgedekt via contracten m et de leverancier, die afhankelijk van het type apparatuur er voor m oet zorgdragen, dat de uitval bij storing tot een m inimum beperkt kan blijven. Bij de aanschaf van werkplekapparatuur wordt standaard onderhoud voor een periode van vier jaar gekocht, zodat gedurende deze gebruiksperiode geen ex tra kosten voor onderhoud behoeven te worden gem aakt en de apparatuur gedurende deze term ijn operationeel kan blijven. Evenals bij het onderhoud van het gem eentehuis, is ook hier het uitgangspunt dat op


88


system atische wijze verantwoorde m aatregelen kunnen worden genom en ten behoeve van continuering van het bestaande onderhoudspeil. 3.2.3. Financiële consequenties voor de rekening ten aanzien van onderhoud van kapitaalgoederen Onderstaande tabel bevat een overzicht van het budgettaire beslag van het onderhoud, gerubriceerd naar de program m a s. Lasten onderhoud kapitaalgoederen per beleidsprogramma (x Programma

2010

1.000) 2011

2013

2012

1.

Algemeen bestuur

74

74

74

74

2.

Openbare orde en veiligheid

50

50

50

50

3.

Infrastructuur

5.515

6.773

5.740

5.789

4.

Economische zaken

9

9

9

9

5.

Onderwijs

222

222

222

222

6.

Welzijn

167

167

167

167

7.

Sport

302

302

302

302

8.

Werk en bijstand

70

70

70

70

9.

Milieu

1.331

1.390

1.436

1.481

10.

R.O. en volkshuisvesting TOTAAL:

288

288

288

288

8.028

9.345

8.358

8.452

3.2.4. Financiële consequenties voor de begroting ten aanzien van afschrijving en rente van kapitaalgoederen (kapitaallasten) De kosten van de kapitaalgoederen en het onderhoud hiervan worden in de rekening zowel via kapitaallasten, als specifieke onderhoudsposten in beeld gebracht. Onder kapitaallasten worden verstaan de jaarlijkse lasten van rente en afschrijving, die voortvloeien uit (vervangings) investeringen. Investeringen die vallen onder nieuw beleid, worden als voorstel aangeboden in de perspectiefnota. Jaarlijks vindt een actualisering plaats van de bestaande investeringen en de vervangingsinvesteringen. In theorie vindt alleen identieke vervanging plaats. De gereserveerde lasten voor vervanging worden ieder jaar verhoogd met een prijsindex ontleend aan de septem bercirculaire. Doordat vanaf 1985 de boekhoudvoorschriften van gemeenten ingrijpend zijn gewijzigd (van kam eraalstijl naar dubbel boekhouden) zal het gedurende een fors aantal jaren nog voorkomen dat bepaalde vervangingsinvesteringen nieuw lijken te zijn ten opzichte van de bestaande situatie. Dit vindt onderm eer zijn oorzaak in het feit dat in het verleden (voor 1985) investeringen in één keer werden afgeschreven ten laste van de begroting, of een reserve. Sinds de jaren negentig kennen

wij

in

onze


gem eente

een

systeem ,

waarbij

een

m eerjarig

overzicht

van

89


vervangingsinvesteringen wordt opgesteld. Uiteraard komt het ook voor, dat er investeringen in de sfeer van de bedrijfsvoering plaatsvinden, die niet identiek zijn, of zelfs geheel nieuw zijn, maar in het kader van een voortschrijdend inzicht wel nodig zijn voor de norm ale bedrijfsvoering. Op de afdeling FJS wordt centraal een overzicht van investeringen en de daaruit voortvloeiende kapitaallasten

samengesteld.

Ook

wordt

in

overleg

m et

de

afdelingscontrollers

en

afdelingsmanagers een lijst van toekom stige vervangingsinvesteringen opgesteld, die beide jaarlijks worden geactualiseerd. In het kader van de begrotingsvoorbereidingen heeft de raad op 3 juni 2009 ingestem d m et het versneld afboeken van restantboekwaarden van oude investeringen met een m aatschappelijk nut. In het verleden werden deze investeringen m et een afschrijvingsterm ijn van tientallen jaren in de adm inistratie verwerkt. Onder de recentere voorschriften wordt gesteld dat de investeringen met een maatschappelijk nut in principe ineens ten laste van de exploitatie worden afgeschreven. Het afschrijven over meerdere jaren is nog wel toegestaan als dat nodig is om te voorkomen dat er in het geheel niet geïnvesteerd kan worden door het ontbreken van benodigde m iddelen voor afschrijving ineens. Door het m et terugwerkende kracht toepassen van het beginsel dat investeringen m et een m aatschappelijk nut ineens worden afgeboekt en daarvoor gebruik te m aken van een deel van de reserves, ontstaat in de m eerjarenbegroting voor de korte tot m iddellange term ijn een aanzienlijk voordelig effect. Door de uit te voeren maatregel verdwijnt een belangrijk deel van de boekwaarden en de daarbij horende kapitaallasten uit de gem eentelijke begroting. Het grootste effect treedt op binnen program m a 3 (infrastructuur) en daarnaast zijn er effecten voor de program m a s 4 (economische zaken) en 10 (ruimtelijke ordening). Als uitgangspunt

voor

de komende jaren

geldt

vanaf

nu

ook

dat

investeringen

met

m aatschappelijk nut zoveel mogelijk ineens ten laste van de ex ploitatie worden gebracht met daar tegenover m ogelijk (niet standaard noodzakelijk) een onttrekking uit een reserve. Als bijkom ende voorwaarden gelden hiervoor: dat de geldende voorwaarden van het BBV voor maatschappelijk nut van toepassing zijn; dat het moet gaan om een eenmalige investering; dat wanneer er sprake is/ kan zijn van noodzakelijke onderhoudskosten dat dit afdoende is geregeld c.q. financieel afgedekt;


90


Lasten van afschrijving en rente (kapitaallasten) per beleidsprogramma (x

Programma

2010

2011

1.000) 2013

2012

1.

Algemeen bestuur

119

152

153

153

2.

Openbare orde en veiligheid

218

222

226

227

3.

Infrastructuur

726

774

793

824

4.

Economische zaken

92

118

118

118

5.

Onderwijs

1.742

1.689

1.661

1.633

6.

Welzijn

365

336

371

371

7.

Sport

791

808

825

840

8.

Werk en bijstand

110

110

110

110

9.

Milieu

1.452

1.637

1.694

1.752

10.

R.O. en volkshuisvesting

563

502

502

452

6.178

6.378

6.453

6.480

TOTAAL

3.2.5. Aantallen en kengetallen Verhardingen

2010

2011

2012

2013

kwaliteit verharding: Voldoende

85 %

85 %

85 %

85 %

Matig

6%

6%

6%

6%

Onvoldoende

9%

9%

9%

9%

lengte wegen (km)

164

164

164

164

214

214

214

214

12

12

12

12

50

50

50

50

159

159

159

159

binnen de bebouwde kom lengte wegen (km) buiten de bebouwde kom lengte fietspaden (km) binnen de bebouwde kom lengte fietspaden (km) buiten de bebouwde kom lengte voetpaden (km) binnen de bebouwde kom

Openbare verlichting

2010 aantal lichtmasten binnen de gemeente


5.050

2011 5.090

2012 5.130

2013 5.170

91


Bruggen, waterwegen en kades

2010 vaste bruggen (incl. voetgangersbruggetjes)

2011

2012

2013

73

73

73

73

57

57

57

57

beweegbare bruggen

2

2

2

2

brugwachterswoning

1

1

1

1

aantal loswallen

4

4

4

4

15,5

15,5

15,5

15,5

- waarvan t.b.v. voetgangers/fietsers

lengte gemeentelijke vaarwegen in km te onderhouden PVVP vaarwegen in km

32,5

32,5

32,5

32,5

oevers in m1 met beschoeiing

8.475

8.475

8.475

8.475

waarvan in slechte staat

1.787

1.787

1.787

1.787

Gemeentelijk monumentenbezit

2010

2011

2012

2013

aantal torens

8

8

8

8

aantal molens

1

1

1

1

onderhoudstoestand redelijk tot goed

8

8

8

8

onderhoudstoestand slecht

1

1

1

1

Groenvoorzieningen binnen de bebouwde kom

2010 aantal ha openbaar groen

2011

2012

2013

137,5

138

138,5

139,5

0,5

0,5

0,5

0,5

gazon/gras

83

84

84

84

heesters

15

15

15

15

bosplantsoen

33

33

33

33

3

3

3

3

hagen (meter)

17.000

17.000

17.000

17.000

bomen (st)

14.100

14.400

14.800

15.000

aantal ha aangelegd groen

aantal ha groen naar soort:

vijvers

Woningen en gebouwen 2010

2011

2012

2013

aantal woningen (verhuurd)

9

9

9

9

aantal gebouwen in eigen beheer

3

3

3

3


92


Groenvoorzieningen buiten de bebouwde kom

2010

2011

2012

2013

wegbermen (ha)

125

125

125

125

sloten en greppels (km)

308

308

308

308

singels/dykswallen (km)

41

41

41

41

5.555

5.555

5.555

5.555

bos (ha)

20

20

20

20

picknickplaatsen (aantal)

22

22

22

22

194

194

194

194

laanbomen (aantal)

Banken en picknicksets buiten de bebouwde kom

Riolering 2010 aantal km jaarlijks te reinigen riool

2011

2012

2013

21

21

21

21

0

0

0

0

13

13

13

13

putinspecties (globaal)

0

0

0

0

frequentie te reinigen kolken

2

2

2

2

295

295

295

295

50

50

50

50

M1 te reconstrueren riool km gedetailleerd te inspecteren

aantal minigemalen aantal opvoergemalen km leiding vrijverval riool aantal kolken

212

212

212

212

14.024

14.024

14.024

14.024

4

4

4

4

45

45

45

45

bergbezinkbassins aantal km persleiding en drukleiding

Automatisering 2010 werkplekken met computer

2011 220

2012 220

2013 220

220

Gebouwenonderhoud

Te onderhouden scholen

2010

2011

2012

2013

14

14

14

14

gymlokalen

7

7

7

7

sportzalen en hallen

5

5

5

5

peuterspeelzalen

6

6

6

6

zwembaden

2

2

2

2

werkplaatsen

3

3

3

3

13

13

13

13

bijzondere scholen dorpshuizen overige gebouwen


7

7

7

7

21

21

21

21

93


§ 3.3. Bedrijfsvoering 3.3.1. Inleiding De paragraaf bedrijfsvoering is gericht op de interne dienstverlening, die nodig is voor de uitvoering van de program m a s. 3.3.2. Financiële vertaling Perspectiefnota De volgende bedragen zijn als ruim tebieders en ruim tevragers op het gebied van bedrijfsvoering meegenom en in de Perspectiefnota 2009. Voor de begroting 2010 2013 betreft het de volgende onderdelen: 2010 Dienstverlening Digitalisering facturen Verlaging vervangingsbudget personeel Uitbreiding taken binnen bestaande

2011

2012

2013

110.000 N

188.000 N

163.000 N

138.000 N

-

-

-

-

80.000 V

80.000 V

80.000 V

80.000 V

-

-

-

-

formatie Een nadere toelichting op deze onderdelen is opgenomen in paragraaf 3.3.5. 3.3.3. Wat willen we bereiken? Een zo efficiënt en effectief m ogelijke bedrijfsvoering, gericht op de interne dienstverlening, die past bij tegenwoordige ontwikkelingen, met een focus gericht op de (m iddel)lange term ijn, waardoor de programm a s kunnen worden uitgevoerd en de m aatschappelijke doelstellingen daarbinnen kunnen worden gerealiseerd. Een, binnen de beschikbaar gestelde m iddelen, zo optimaal m ogelijke dienstverlening aan de burgers en een zo efficiënt mogelijke ondersteuning van het bestuur. 3.3.4. Wat doen we daarvoor? Met een heldere organisatiestructuur, een goed personeelsbeleid, een goede organisatie van de financiële functie en een optim ale inzet van bezit en arbeidskrachten, creëren wij een om geving waarin de am btelijke professionaliteit en interne én ex terne dienstverlening zo goed mogelijk tot zijn recht komt en de bedrijfsvoering zo efficiënt en effectief als mogelijk plaatsvindt. Hierbij valt onder m eer te denken aan strategische personeelsplanning, het ontwikkelen van informatiebeleid en het onderzoeken of er mogelijkheden zijn voor samenwerking of uitbesteding van gemeentelijke taken.


94


3.3.5. Stand van zaken en beleidsvoornemens Directie Samenwerking gemeente Achtkarspelen (Directie 005.01) Tytsjerksteradiel heeft zich in januari 2009 (in het kader van het koersdocument Takom st ) uitgesproken voor het

Taak en

onderzoeken van sam enwerkingsm ogelijkheden m et

de

gemeente Achtkarspelen. In juli 2009 werd dat bevestigd, nadat Achtkarspelen zich in het voorjaar richting Tytsjerksteradiel in soortgelijke term en had uitgelaten, in haar rapport Toekom st in de Wâlden . Het gaat nu om het elkaar vinden als preferent partner . Er is am btelijk een plan van aanpak gem aakt dat m oet uitm onden in een door beide raden te accorderen intentieovereenkom st. Op 1 oktober 2009 werden beide raden in een gezam enlijke, inform ele setting, geïnform eerd over het plan van aanpak. Het sinds het voorjaar m aandelijkse overleg tussen beide colleges wordt gecontinueerd. Beide colleges zullen zich m et nam e bezighouden met de bestuurlijke afstem m ing en besluitvorm ing over het verloop van het samenwerkingsproces. Voor de uitvoering van de verdere uitwerking zijn de beide algemeen directeuren verantwoordelijk. Dit directieteam , ondersteund door twee adviseurs (van beide gem eenten één), draagt zorg voor de procesmatige en inhoudelijke kant van de (plannen voor de) sam enwerking. Het stem t de uitvoeringsgerichte en procesmatige aanpak af met de beide colleges en beide managementteams. Op dit mom ent vindt de voorbereiding plaats voor het kom en tot een vorm van een gemeenschappelijk managementteam en een gemeenschappelijke Ondernemingsraad. Uiterlijk 1 januari 2011 zal een aantal overeengekom en vorm en van sam enwerking moeten functioneren.

In

het

plan

van

aanpak

worden

de

volgende

beleidsterreinen

genoem d:

dienstverlening, mobiliteit, handhaving, beheersfuncties, vergunningen/ handhaving & toezicht en werk en bijstand. Financiële en juridische zaken Inkoop en aanbesteding In 2007 is een projectgroep

kernteam inkoop en aanbesteding (KIA)

geform eerd. Deze

projectgroep heeft de wijze waarop in onze organisatie wordt ingekocht en aanbesteed onder de loep genomen. Dit om te bevorderen dat we organisatiebreed op dezelfde wijze volgens de regels (Europese en eigen) te werk gaan en om daar waar nodig de eigen regels aan te passen aan nieuwe inzichten etc. In december 2007 is de nieuwe, door KIA voorbereide, beleidsnotitie inkoop en aanbesteding door het college vastgesteld en per 1 januari 2008 in werking getreden. Deze beleidsnotitie is verder uitgewerkt en aangescherpt en in herziene vorm opnieuw vastgesteld. Tevens is er een zogenaam de gereedschapskist

gem aakt m et instrum enten en hulpmiddelen

voor de inkopers en aanbesteders in onze organisatie. Het kernteam heeft een groot deel van zijn taak volbracht en gaat verder als klankbordgroep om de vinger aan de pols te houden en waar nodig verdere verbeteringen door te laten voeren. In het kader van de sam enwerking met Achtkarspelen is inkoop en aanbesteding één van de them a s die als eerste zullen worden opgepakt om te onderzoeken.


95


(Project) Planning en control De projectgroep planning en control heeft haar eindrapportage uitgebracht. Daarin is weergegeven wat de projectgroep heeft uitgewerkt en wat inm iddels is doorgevoerd. Daarbij is eveneens aangegeven wat nog de aandacht verdient in de toekomst. Er is een onderzoek naar de risico s, die alle producten en handelingen, die onze organisatie levert, m et zich m eebrengen gerealiseerd. Op grond van deze risicobepalingen is vervolgens vastgesteld welke gradatie van adm inistratieve organisatie (ao) en interne control (ic) op deze producten / handelingen m oet worden toegepast. De invoering van de adm inistratieve organisatie via Cosa (workflowsysteem ) wordt in 2010 uitgerold. Verder hebben wij naar aanleiding van een voorstel van de projectgroep betreffende de positionering van de functie/ taak van planning en control en financieel adviseurschap binnen de organisatie een besluit genomen. Op basis van deze positionering is gewerkt aan het concretiseren van de taakinhoud en

om vang en om schrijving van de control- gerelateerde functies. De

herinrichting van deze functies/ functiegroep heeft inm iddels plaatsgevonden en per 1 november 2009 is de nieuwe situatie van start gegaan. Hierm ee denken we p&c op een hoger plan te kunnen brengen conform de wensen die hierover in de bestuursopdracht zijn geform uleerd. De eerder beschikbaar gestelde middelen worden toereikend geacht. Verder is intensief gewerkt aan het project m eetbaarheid. De uitkom sten daarvan - algemeen programm adoel per program ma en geform uleerde beoogde m aatschappelijke effecten

zijn voor het eerst verwerkt in de begroting

2009 en de uitkom sten uit de 2 e fase van het project

prestatie- en effectdoelstellingen

verwerkt in deze begroting 2010. De laatste fase van het project m eetbaarheid

zijn

zoals het

formuleren van indicatoren - zal in 2009 plaatsvinden. Per 2010 zal vervolgens worden gemeten. Verder wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om ICT als hulpm iddel in te zetten bij planning en control15. Het project planning en control is qua tijdsperiode afgerond. Dit betekent niet dat er een punt wordt gezet achter de doorontwikkeling van p&c. Planning en control is im m ers niet eindig in een steeds veranderende en zich ontwikkelende organisatie. De doorontwikkeling van p&c is organisatorisch ondergebracht bij de afdeling FJS. Tevens wordt er een klankbordgroep in het leven geroepen die organisatiebreed wordt samengesteld. Onderwerpen die in 2010 zullen worden opgestart in het licht van planning en control zijn: een nadere verdieping om trent de rolinvulling van de controlfuncties en bijbehorende gedragscomponent en werkwijze; verdere verbetering van het p&c instrumentarium (qua inhoud, omvang, aansluiting etc.); het m aken van een educatieen scholingsplan op dit terrein. Het is nam elijk nodig om aan draagvlakvergroting en kennisverbreding te werken; m eer

aandacht

voor

de

brede- scope- gedachte

(eenduidige aanpak

van

de diverse

controlterreinen, juridisch, financieel, communicatie, personeel etc.); betrekken van ICT bij p&c (zie ook hierna).

15

zie ook onder ICT omt rent p&c


96


ICT omtrent planning & control (FJS; kpl. 305) a) Software ten behoeve van verbeteren totstandkoming p&c instrumentarium In de perspectiefnota 2008 is financiële ruim te gevraagd voor de aanschaf van software ten behoeve van planning en control in 2008. Deze software is m et nam e bedoeld voor de totstandkom ing van de diverse onderdelen van het p&c instrum entarium. Op basis van presentaties door de softwareleverancier is besloten om nog niet tot aanschaf over te gaan, omdat de m eerwaarde van het pakket ten opzichte van de huidige situatie niet geheel duidelijk werd. Bovendien is de softwareleverancier bezig m et de ontwikkeling van een nieuwe versie, waarbij meer nadruk komt te liggen op het opstellen, bewaken en bijsturen van effecten, doelstellingen en prestaties,

inclusief

prestatie- indicatoren

en

een

activiteitenplanning.

Ook

zullen

de

budgetterings- en analysem ogelijkheden worden uitgebreid. Onlangs is deze nieuwe versie in grote lijnen m et ons besproken. Gelet op deze bespreking ligt het in de lijn der verwachting dat in 2010 een voor ons geschikt pakket beschikbaar zal zijn. De kapitaallasten van de investering staan opgenomen voor 2010 (meegenomen in stelpost vrijval kapitaallasten 2008). b) Digitalisering facturen In het kader van het verder ontwikkelen van planning en control worden op dit m oment de m ogelijkheden van het digitaliseren van de facturenstroom bekeken. Voor zowel de organisatie in zijn geheel als de financiële adm inistratie biedt dit zonderm eer voordelen. Afhankelijk van het onderzoek, genoem d in de perspectiefnota, naar het gezam enlijk aanschaffen van een financieel pakket m et de buurgem eenten zou worden gekeken naar het tijdstip van invoering van de digitalisering van de facturen. Dit onderzoek heeft inm iddels aangetoond dat het voor onze gem eente niet verstandig is om per 2011 van systeem te wijzigen. Een belangrijke factor om tot dit besluit te komen is de afwijkende integrale werkwijze van onze financiële administratie met het waarderings- en belastingsysteem ten opzichte van de buurgem eenten. Het streven is nu om per 1 januari 2010 te starten m et het scannen van facturen. Vervolgens is het de bedoeling om per 1 januari 2011 te gaan werken m et een volledig geïntegreerd proces van digitale facturering, dus m et een workflow, gekoppeld aan het financiële systeem . Op dit m om ent gaan wij er vanuit dat de investering in het digitaliseren van facturen binnen de bestaande m iddelen kan worden gerealiseerd. Uiteraard zal bij het m aken van keuzes in pakketten en dergelijke rekening worden gehouden m et verbindingen tussen a en b en andere software in de organisatie. Rechtmatigheid Voor het onderdeel rechtmatigheid verwijzen we naar paragraaf 3.8 van deze begroting. Taakstelling bedrijfsvoering In het kader van de perspectiefnota 2007 is een taakstelling structureel

bedrijfsvoering

opgevoerd van

100.000 vanaf 2010. In de perspectiefnota 2009 is een nieuwe taakstelling

opgevoerd op het vervangingsbudget vanwege ziekteverzuim. Deze taakstelling is in de begroting verwerkt door het betreffende budget te verlagen. In paragraaf 1.7 en bijlage 4O is de voortgang weergegeven.


97


Uitstel bij uitvoering van investeringen (FJS; § 3.3) Wij hebben de uitvoering van de investeringskredieten beoordeeld en op basis daarvan een prognose gem aakt voor de te verwachten om vang van de eenm alige vrijval voor 2010. Deze vrijval is ontstaan door fasering van uitvoering van investeringen. Dit fenom een treedt jaarlijks op. In de begroting is voor de fasering structureel een bedrag van

159.000 opgenom en. Ieder jaar bij de

tweede bestuursrapportage wordt deze verwachting voor het eerst volgende begrotingsjaar geactualiseerd. Voor de begroting 2010 is de vrijval berekend op voordeel van

216.000 ten opzichte van de reeds opgenomen

375.000. Dit betekent een

159.000.

Treasury cq financieringsbeleid Het treasurystatuut is per 28 februari 2009 enigszins gewijzigd in verband m et de gewijzigde mogelijkheden/regels binnen de wet FIDO en de problematiek rond de kredietcrisis. De wijzigingen betreffen de m ogelijkheid om in ieder geval drie kwartalen de kasgeldlim iet te m ogen overschrijden en dat gemeenten voortaan hun overtollige kasm iddelen alleen mogen uitzetten bij financiële instellingen m et m inim aal een A- rating, die is afgegeven door tenm inste één gezaghebbende rating- agency. Reservebeleid Het beleid rondom reserves en voorzieningen ligt vast in de notitie reserves en voorzieningen, zoals vastgesteld in de raad van 29 m aart 2007. In de notitie Reserves eindig of vast basis zijn een aantal aanvullende uitgangspunten opgenom en. Deze notitie is als tussentijdse inform atie in septem ber 2009 aan de raad verzonden. De hoofdlijnen uit deze notitie zijn in deze begroting opgenomen in paragraaf 3.1; Weerstandsvermogen. Indexering werkbudgetten (BMO; § 3.3) Wij kennen in de begroting naast de personeelslasten de volgende soorten budgetten: Werkbudgetten; materiële kosten; Kapitaallasten; Gereserveerde lasten van investeringen: o

Gereserveerde lasten overig;

o

Subsidies en overige bijdragen aan derden;

Voor de werkbudgetten, gereserveerde lasten overig, subsidies en overige bijdragen aan derden is in eerste instantie uitgegaan van een index ering van 1,5%; voor de gereserveerde lasten van investeringen is uitgegaan van een index ering van 2,5%; voor kapitaallasten vindt uiteraard geen indexering plaats. De

verwachtingen

van

de

perspectiefnota

2009

en

de

uitkom sten

van

de

mei-

en

septembercirculaire 2009 laten een m eerjarenperspectief zien, waar we niet echt vrolijk van worden. Eerdere pogingen om binnen de begroting taken te schrappen om daarm ee financiële ruim te te creëren, leverden tot nu toe te weinig bijdrage(n) in het oplossen van het begrotingsprobleem. Daarom hebben wij de index ering van de diverse begrotingsposten afgeroomd. Dit lijkt enerzijds een ordinaire kaasschaafm aatregel, m aar is anderzijds verdedigbaar om dat wij sinds de jaren negentig bij de jaarrekening telkens te maken hebben met een rekeningoverschot. Weliswaar altijd


98


opgebouwd uit incidentele voordelen, m aar het resultaat zelf lijkt structureel. Uiteraard nem en wij dan m eer risico voor de komende begroting, m aar indien nodig kan er altijd bijsturing plaatsvinden via de reguliere planning en control cyclus. Om u enig inzicht te geven in de rekeningsresultaten van de afgelopen jaren hebben wij hieronder de resultaten over 2004 t/m 2008 gepresenteerd: Jaarrekening 2004:

2.194.000;

Jaarrekening 2005:

1.483.000;

Jaarrekening 2006:

1.719.000;

Jaarrekening 2007:

792.000;

Jaarrekening 2008:

2.091.000

Wij hebben de index ering van de werkbudgetten c.a. voor de werkbudgetten, gereserveerde lasten van investeringen en overig terug gebracht naar 0%. Voor de subsidies en overige bijdragen aan derden voor de begroting 2010 hebben wij geen wijziging in de indexering doorgevoerd, omdat met deze partijen reeds afspraken zijn gemaakt. In de voorbereiding op de perspectiefnota 2010 en de begroting 2011 willen wij echter de ontvangende instellingen alvast wel op de hoogte te stellen van mogelijke bijstelling van de budgetten voor de komende jaren op basis van de bezuinigingen, die op ons afkomen.

Organisatie ondersteuning Dienstverlening (BMO; kpl 305) Onze gem eente werkt al langere tijd aan het verbeteren van de dienstverlening. Twee belangrijke landelijke ontwikkelingen m aken het onontkoom baar om hier nu nog m eer aandacht aan te schenken.

Dat

zijn

het

dienstverleningsconcept

Antwoord©

en

het

Nationaal

uitvoeringsprogramma (NUP). Antwoord© is het door de rijksoverheid vastgestelde concept, waarbij de gem eente het eerste aanspreekpunt voor vrijwel alle overheidsorganisaties wordt. Dat houdt in dat burgers zich altijd eerst bij de gem eente m elden als ze iets van de overheid willen, ongeacht of dat nu de gem eente zelf is of bijvoorbeeld de belastingdienst. Onderdeel van dit concept is de vorm ing van KCC s16 bij de gem eenten; klantcontactcentra die regie m oeten gaan voeren over al deze klantcontacten. Dat betekent concreet dat gem eenten nu als eerste de regie over de eigen processen moeten verkrijgen dan wel optim aliseren. Wij hebben op dit onderdeel de sam enwerking gezocht m et Achtkarspelen. Doelstelling is om in dit onderdeel van het totale proces samen op te trekken. Het Nationaal uitvoeringsprogramm a m oet de overheid in staat stellen een betere dienstverlening te bieden. Burgers en bedrijven vragen om een overheid die snel, efficiënt en klantgericht werkt en niet steeds naar de bekende weg vraagt; dus betere dienstverlening met m inder adm inistratieve

16

Klant Cont act Centra s


99


lasten. Om dat te bereiken, brengen de overheden focus en samenhang aan in de ontwikkeling van de basisinfrastructuur van de e- overheid. De basisinfrastructuur om vat: elektronische toegang tot de overheid, e- authenticatie, inform atienum mers, basisregistraties en elektronische inform atieuitwisseling. Afgesproken is dat de overheden deze basisinfrastructuur tot stand brengen en gezamenlijk in gebruik gaan nemen. In onze gemeente hebben we ons op beide onderdelen grondig voorbereid. In het Uitvoeringsplan dienstverlening is beschreven hoe we op een goede m aar ook pragmatische m anier de gestelde doelen kunnen bereiken. Dit uitvoeringsplan is op 26 m aart aan de raad gepresenteerd. Daar is ook gezegd dat de kosten voor de realisatie ervan via de perspectiefnota zouden worden aangevraagd. Hoewel het om veel geld gaat, is het toch een relatief laag bedrag. De rijksoverheid heeft onderzocht wat beide program m a s de gem eenten gem iddeld genom en kosten. Voor een gem eente van onze omvang blijken de kosten relatief laag. Dit wordt deels veroorzaakt doordat we in het verleden al veel werk verzet hebben, en deels ook door de pragmatische aanpak. Van belang is verder dat er geen uitstel m ogelijk is; er gelden voor alle onderdelen deadlines, die niet al te ver in de toekom st liggen. Er is dus veel werk aan de winkel! Sam enwerking m et andere partijen zal verder de kosten niet beïnvloeden doordat de meeste leveranciers hun prijs baseren op het aantal inwoners. Om gekeerd is het wel zo dat sam enwerking

m et welke partij dan ook

beter m ogelijk is als we de genoemde doelen bereikt hebben. Als processen goed georganiseerd zijn en basisinform atie volgens landelijke standaarden is opgeslagen is veel m ogelijk. In de huidige situatie zou het neerkom en ook het aan elkaar knopen van (georganiseerde) chaos. Dat brengt in de praktijk meestal hoge kosten met zich mee. In deze perspectiefnota houden we rekening met de volgende kosten voor dienstverlening: 2009 110.000, 2010

188.000, 2011 163.000 en vanaf 2012

138.000 structureel. Hierbij dient

opgemerkt te worden dat ten aanzien van de basisregistraties een deel van de kosten nog onbekend is, om dat ontwikkelingen nog niet ver genoeg zijn om een goede inschatting te m aken. Ook is nog geen rekening gehouden met de kosten van invoering van onder meer MijnOverheid.nl, de webrichtlijnen en het dienstenloket, omdat deze nog niet bekend zijn. Personeel en organisatie Dijkstal II (BMO; 001.01) Naar aanleiding van de eerste twee adviezen van de com m issie Dijkstal is voorgesteld het m inistersalaris m et 30% te verhogen en de salarissen van de andere politieke am btsdragers procentueel aan dit salaris te koppelen. Hierdoor ontstaat voor alle politieke am btsdragers één beloningsstructuur. Op basis van het coalitieakkoord was voorgesteld om het m inistersalaris m et ingang van 2008 m et 10% te verhogen en een com m issie van wijzen over de fasering van de verdere verhoging tot 130% te laten beslissen. Dit voorstel m oet nog worden behandeld in de Tweede Kam er. In de m eicirculaire 2009 is aangegeven dat in het licht van de huidige econom ische situatie het kabinet besloten heeft deze kabinetsperiode niet tot verhoging van het salaris van politieke ambtsdragers over te gaan (Dijkstal II).


100


De verkiezingen zijn in 2011. Vervolgens moet het kabinet nog geform eerd worden. Pas daarna zal m en verder gaan m et Dijkstal II . De in de begroting opgenomen stelpost voor Dijkstal II van 43.000 per jaar kan voor de jaren 2010 en 2011 komen te vervallen. Klanttevredenheidsonderzoeken (BMO 002.04) De gemeente maakt steeds meer gebruik van resultaten van onderzoeken als benchmarks, klanttevredenheidsonderzoeken en kwaliteitsmonitors. Er is behoefte om meer structuur in het houden van dit soort onderzoeken aan te brengen. Ook, omdat er relaties liggen met andere ontwikkelingen, zoals het project meetbaarheid en de inspanningen van de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) die met de oprichting van het KING (KwaliteitsInstituut Nederlandse Gemeenten) standaarden voor onderzoeken wil gaan invoeren. De gedachten gaan in de richting van het opzetten van een centraal coördinatiepunt in de organisatie m .b.t. gehouden en te houden onderzoeken. Dit punt zal een coördinerende en afstemmende rol krijgen. Loonontwikkelingen (BMO; § 3.3) De huidige CAO voor am btenaren loopt tot 1 juni 2009. In de begroting 2009 was al rekening gehouden m et een verwachte loonsverhoging vanaf 1 juni 2009 voor de jaarschijf 2010 uit de meerjarenbegroting 2009- 2012. Gezien de recessie en de voorlopige uitkom sten van overleg tussen werkgevers en vakbonden verwachten wij dat de uiteindelijke verhoging van de CAO voor am btenaren lager zal uitvallen. De onderhandelingen hierom trent zijn nog gaande17. Wij zijn in de begroting uitgegaan van een verwachte loonontwikkeling van 1,0% vanaf 1 juni 2009 tot en met eind 2010. Verlaging vervangingsbudget personeel (BMO; kpl. 2) Het vervangingsbudget voor personeel (= knelpuntenpot) is verlaagd. Wij gaan uit van een halvering van het ziekteverzuim . Dit betekent tevens een halvering van het budget voor de knelpuntenpot met

80.000.

Algemeen personeelsbeleid (BMO; kpl 2) Eén van de onderdelen van een levensfasebewust personeelsbeleid is aandacht schenken aan de instroom van jongeren. Belangrijk om dat er de kom ende jaren een grote uitstroom van oudere am btenaren is voorzien. Meerdere gem eenten in Fryslân hebben elkaar gevonden in het gezam enlijk oppakken van een traineeproject. De intentie van dit project is dat de deelnem ers door begeleiding en aanvullende opleidingen als gekwalificeerde medewerkers de nieuwe instroom kunnen gaan vormen. De kosten van een trainee zijn ongeveer bij

de begroting

2009

structureel

40.000 per jaar en kunnen worden gefinancierd uit de

toegekende m iddelen

van

40.000

per

jaar

voor

personeelsbeleid.

17

De begroting is op 6 oktober 2009 door het college vastgesteld; op dat moment was nog geen onderhandelingsresult aat

bekend.


101


Bovenformatief (BMO; kpl 260.01) Wij hebben de reorganisatie van 2006 inmiddels geëvalueerd. Binnenkort ontvangt u hierover meer inform atie.

Vooruitlopend

op

dit

evaluatierapport

willen

wij

het

werkbudget

voor

bovenform atieven m et ingang van 2012 volledig afvoeren. Dit levert vanaf dat m om ent een voordeel van

103.000 op jaarbasis op.

Uitbreiding taken binnen bestaande formatie Binnen de bestaande form atie is ruim te gevonden voor het structureel m aken van de functie beveiligingsbeleid voor 1 fte (via PPN 2007 alleen voor 2008 en 2009 geregeld) en uitbreiding voor taken leerplichtadministratie. Met de komst van de basisregistraties is bewaking en beveiliging van deze registraties noodzakelijk. De uitbreiding voor de leerplichtadm inistratie is het gevolg van de uitbreiding

van

de

leerplicht

in

2007.

In

het

kader

van

de

regionalisering

van

de

leerplichthandhaving is uitbreiding van de handhavingstaken op regionaal niveau opgepakt; registratie kan uitsluitend in de gemeenten zelf gebeuren. Gebaseerd op de aantallen leerlingen in onze gemeente komt dat neer op een noodzakelijke inzet van 10 uur p/week. Gevonden en verloren voorwerpen (BMO; kpl 309.01) Vanaf 1 m aart 2009 heeft de gem eente de taak gevonden en verloren voorwerpen overgenomen van de politie. Volgens het burgerlijk wetboek is de gem eente verantwoordelijk voor het beheren van gevonden voorwerpen. De afdeling BMO is de uitvoerende afdeling voor het beheren van de gevonden/ verloren voorwerpen. Afgesproken was, dat deze taak zonder form atieve uitbreiding, binnen de bestaande capaciteit, gerealiseerd zou worden. Over een jaar zou geëvalueerd worden of de nu gekozen werkwijze goed is of dat deze moet worden aangepast. Na vijf m aanden blijkt dat de gem eente veel laagdrem peliger is dan de politie voor het m elden van gevonden of verloren voorwerpen. In een heel jaar kwamen er bij de politie gem iddeld 50 m eldingen binnen. Bij de gem eente staat de teller na vijf m aanden al op 180! Om dat er per m elding behoorlijk wat tijd nodig is, levert dit veel ex tra werk op bij afdeling BMO. Wanneer in de komende m aanden blijkt dat deze aantallen structureel van aard zijn, dan zullen we m oeten kijken of het op een andere wijze kan worden georganiseerd. Organisatieschema na de reorganisatie per 1 april 2006:

Algemeen directeur + adj.dir./gem. secretaris

Ruimte

Milieu, Bouwen en Beheer


Samenleving

Werk en Bijstand

Bestuur, Management en Organisatie

Financiële en Juridische Zaken

102


§ 3.4. Verbonden partijen 3.4.1. Inleiding De gem eente Tytsjerksteradiel heeft er voor gekozen om bepaalde processen onder te brengen bij organisaties die in deze processen zijn gespecialiseerd. Deze vorm van uitbesteding ontslaat de gemeente echter niet van de verantwoordelijkheid voor die processen. Het doel van deze paragraaf is gem eenteraad en burgers inzicht te verschaffen in beleidsm atige en financiële betrokkenheid van de gem eente Tytsjerksteradiel inzake door derden uit te voeren processen waarvoor de gemeente verantwoordelijk is. In bijlage 4D van de begroting 2007 zijn ook de kerngegevens per verbonden partij weergegeven. 3.4.2. Wat is een verbonden partij? Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk- én een financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan dat de gem eente zeggenschap heeft, hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur hetzij uit hoofde van stem recht. Het financiële belang is het bedrag dat ter beschikking is gesteld en dat niet verhaalbaar is, of waarvoor aansprakelijkheid bestaat, indien de verbonden partij failliet gaat of haar verplichtingen niet nakomt. 3.4.3. Overzicht verbonden partijen De gem eente Tytsjerksteradiel heeft op dit m om ent m et de volgende verbonden partijen een relatie: Gemeenschappelijke regeling Hulpverleningsdienst Fryslân Servicebureau "De Friese Wouden" Gemeenschappelijke regeling SW Fryslân N.V. Caparis Bestuursacademie Noord- Nederland Welstandszorg "Hûs en Hiem" Recreatieschap "De Marrekrite" N.V. Afvalsturing Friesland Openbaar Lichaam Afvalverwijdering Friesland Gemeenschappelijke kredietbank Friesland Stichting Openbare Verlichting Fryslân Het totale financiële belang dat m et de verbonden partijen gemoeid is bedraagt bij de sam enstelling van deze begroting circa twee m iljoen euro. Een overzicht van de partijen waarin de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft en nadere gegevens omtrent deze partijen zijn opgenomen bij deze begroting (zie bijlage 4D). 3.4.4. Algemene uitgangspunten van beleid Met betrekking tot verbonden partijen hanteert het college de volgende uitgangspunten: de gem eente Tytsjerksteradiel participeert uitsluitend in verbonden partijen indien daarm ee een publieke taak wordt gediend;


103


de gem eente Tytsjerksteradiel participeert in principe alleen in privaatrechtelijke rechtsvorm en indien de betreffende taak niet vanuit een publiekrechtelijke rechtsvorm kan worden uitgevoerd; om trent de doelm atigheid en doeltreffendheid van de activiteiten van de verbonden partijen is het de bedoeling te komen tot een vorm van analyse en rapportage ten behoeve van de raad; jaarlijks rapporteert het college aan de raad omtrent de financiële resultaten van de verbonden partijen en de risico s van de gem eente; frequent wordt in de raadsvergadering de gelegenheid geboden aan gem eentelijke vertegenwoordigers in verbonden partijen om inform atie te verstrekken aan college en/ of raad over ontwikkelingen in verbonden partijen. 3.4.5. Beleidsvoornemens verbonden partijen Gemeenschappelijke regeling Hulpverleningsdienst Fryslân Met ingang van 1 januari 2007 zijn de gemeenschappelijke regelingen GGD Fryslân en Brandweer Fryslân opgeheven en zijn beide organisaties ondergebracht in de nieuwe gemeenschappelijke regeling Hulpverleningsdienst Fryslân. De gem eenschappelijke regeling heeft tot doel het behartigen van de belangen van de gem eenten in Fryslân op de terreinen van: a.

collectieve preventie volksgezondheid en infectieziektenbestrijding;

b.

brandweerzorg;

c.

geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen;

d.

rampen en crisisbeheersing;

e.

het instandhouden van en beheren van een gemeenschappelijke meldkamer.

De gemeenschappelijke regeling hulpverleningsdienst Fryslân zal in de toekomst overgaan in de Veiligheidsregio Fryslân. In juli 2008 is een convenant ondertekend door de veiligheidsregio Fryslân en het ministerie van BZK. Het convenant is bedoeld als aanvulling op de Wet veiligheidsregio s en het Besluit veiligheidsregio s en wil de regio s de mogelijkheid bieden zich voor te bereiden op de wettelijke eisen die straks van kracht worden bij de inwerking treden veiligheidsregio s. Eind 2008 heeft de hulpverleningsdienst Fryslân een aantal plannen van aanpak vastgesteld. Deze plannen bevatten projecten om in de toekom st te voldoen aan de wettelijke eisen die straks in de veiligheidsregio gelden. In 2009 worden de plannen van aanpak uitgevoerd. Bij deze uitvoering zal naar voren komen welke taakverschuiving er komt tussen de gemeente en de veiligheidsregio. Servicebureau de Friese Wouden Het servicebureau is een sam enwerkingsverband van zeven gem eenten in het oosten/ zuidoosten van Fryslân. De taken liggen m et nam e op het terrein van: geluid en zonebeheer, de coördinatie van de handhaving van m ilieuwetgeving en volkshuisvesting (m et nam e de uitvoering van het Besluit Woninggebonden subsidies).


104


Sociale werkvoorziening en N.V. Caparis De wettelijke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden m et betrekking tot de Wet Sociale Werkvoorziening zijn door de deelnem ende gem eenten ondergebracht in een gemeenschappelijke regeling

(SW

Fryslân ).

Deze

gem eenschappelijke

regeling

heeft

geen

eigen

uitvoeringsorganisatie: dit wordt uitbesteed/ gemandateerd aan de N.V. Caparis . De deelnem ende gem eenten zijn rechtstreeks aandeelhouder van de N.V. Onze gem eente heeft hierin een belang van 7,65%. In 2007 is de nota Creativiteit in verbondenheid

door de raad vastgesteld. Hierin werd o.a.

afgesproken om de kom ende 5 à 10 jaar de constructie, zoals hierboven om schreven, te handhaven en daarnaast werd in een negental overige beslispunten de te varen koers geschetst van Caparis. Begin 2008 is een onderzoek uitgevoerd naar de levensvatbaarheid van Caparis en vervolgens een Businessplan voor Transitie door Caparis opgesteld 18. De uitvoering daarvan vindt plaats in GRverband. Bestuursacademie Noord- Nederland De kerntaak is het verzorgen van gekwalificeerd bestuursdienstonderwijs in de regio en alles wat daaraan ondersteunend en daarm ee annex is, alsm ede te fungeren als gespreksplatform voor ontwikkelingen binnen het lokale bestuur die relevant zijn voor het productaanbod van de Bestuursacademie. We hebben te m aken m et de Stichting BAONN, die voortaan verantwoordelijk is voor de ex ploitaties van de bestuursacadem ies in Noord- en Oost- Nederland, de gem eenschappelijke regeling BANN, die is om gevorm d tot een vangnetregeling voor werkgeversverplichtingen en de steunvereniging BAONN die is ingesteld tot behoud van de binding van de leden m et het bestuursdienstonderwijs. Welstandszorg Hûs en Hiem Bouwaanvragen respectievelijk

en de

wijzigingen

aan

Monum entenwet

m onumenten voor

een

moeten

verplicht

op

advies

basis

van

voorgelegd

de

Woningwet

worden

aan

onafhankelijke comm issie. De gem eenteraad heeft hiertoe Hûs en Hiem aangewezen als Welstandscommissie en als Monumentencommissie. De commissies functioneren integraal, waarbij de welstandsaspecten op basis van de Woningwet, en de m onumentenaspecten op basis van Monum entenwet en de Provinciale Monum entenverordening in het integrale advies duidelijk naar voren kom en. De Comm issie formuleert één gezam enlijke conclusie. De Welstandscomm issie hanteert als toetsingskader de door de Raad vastgestelde welstandsnota. Naast bovengenoemde bouwaanvragen en wijzigingen aan m onum enten beoordeeld de Welstandscom m issie reclameaanvragen op grond van de APV. Daarnaast voert Hûs en Hiem in bepaalde gevallen op verzoek van het college van burgem eester en wethouders nog een tweetal niet wettelijk verplichte taken uit: het voeren van vooroverleg bij complexe bouwinitiatieven en het uitbrengen van adviezen over planologisch beleid.

18



105


Recreatieschap De Marrekrite In het recreatieschap voor het Friese waterland

De Marrekrite

participeren de provincie en

aangesloten gem eenten m et als het doel het tot stand brengen en in stand houden van voorzieningen voor de waterrecreatie in het buitengebied. Het gaat o.a. om aanlegplaatsen, kanovoorzieningen, baggeren, betonning en afvalverwijdering. De komende jaren ligt het accent op het realiseren van voorzieningen in het kader van het Friese Meren Project, waaronder de LitsLauwersmeerroute en het Project Oevers en Kaden van het waterschap. N.V. Afvalsturing Friesland en O.L.A.F. Afvalsturing Friesland is een naamloze vennootschap waar alle 31 Friese gemeenten nu nog aandeelhouder van zijn. De gem eente Sm allingerland heeft in 2007 besloten te stoppen m et de leverantie van huishoudelijk afval aan Afvalsturing De eenzijdige beëindiging van de leverantie van afval heeft geleid tot een juridische procedure. De rechter heeft onlangs geoordeeld dat de gem eente weliswaar het recht heeft om uit te treden m et een in acht te nem en redelijke opzegterm ijn, m aar dat dit wel leidt tot het betalen van een nader te bepalen schadevergoeding aan Afvalsturing gegeven het specifieke karakter van de verhouding tussen partijen. Om trent de hoogte van de schadevergoeding is er nog geen overeenstem m ing. Sinds 2005 is Afvalsturing Friesland een onderdeel van Om rin. Daarnaast kent Afvalsturing een Raad van Com m issarissen. Wethouder Rijpstra treedt namens Tytsjerksteradiel op als aandeelhouder en burgem eester Polderm an m aakt nam ens de regio de Friese Wouden deel uit van de Raad van Com m issarissen. De N.V. Afvalsturing Friesland is feitelijk in de plaats van het Openbaar Lichaam Afvalverwijdering (OLAF) gekom en. Prim aire doelstelling van de N.V. Afvalsturing Friesland is de verwijdering van huishoudelijk afval op efficiënte en m ilieuhygiënisch verantwoorde wijze. Als bedrijf heeft Afvalsturing daarnaast belangen op allerlei terreinen die m et

afval

te m aken hebben. Om rin

bouwt m omenteel in Harlingen een zogenaam de Reststoffen Energie Centrale. Zusterbedrijf N.V. Fryslân Miljeu verzorgt de inzameling van afvalstoffen in ongeveer de helft van de Friese gemeenten. Onze gemeente zamelt met eigen mensen onze afvalstoffen in. Gemeenschappelijke kredietbank Friesland De Gem eenschappelijke Kredietbank (GKB) Friesland is een stichting, opgericht in 1951. Ze houdt zich bezig met financiële dienstverlening aan personen die om wat voor reden dan ook niet bij een reguliere bankinstelling terecht kunnen. De GKB Friesland verzorgt zowel het m innelijke als het wettelijke traject (WSNP) in schuldhulpverlening. Een belangrijk onderdeel van schuldhulpverlening is

budgetbeheer.

Budgetbeheer

is

het

beheren

van

de

financiën

van

cliënten.

Bij

schuldhulpverlening is dit beheer curatief. Om schulden te voorkom en kan een cliënt gebruik m aken van preventief budgetbeheer. Naast inform atie en advies voor m ensen in financiële problemen verstrekt de GKB Friesland leningen aan particulieren. Met ingang van 2007 zijn vernieuwingen in de schuldhulpverlening door de gem eentelijke kredietbanken

doorgevoerd. Als gevolg daarvan is de GKB in 2008 gestart met een virtueel

borgstellingsfonds. Dit betekent dat de gem eente, net als voorheen, borg zal m oeten staan voor inwoners uit onze gem eente die aankloppen bij de GKB19. Nog niet alle gem eenten doen m ee m et

19

De GKB heeft, voor zover bekend, de borgstelling nog nooit geëffectueerd.


106


het borgstellingsfonds20. De gem eenten, die hebben ingestem d m et het fonds, staan gezam enlijk garant voor 67% van het fonds. Aangezien de GKB Friesland wilde starten met het fonds hebben zij besloten om het risico van de overige 33% voor rekening van de GKB te laten kom en. Concreet betekent dit het volgende; Het virtueel borgstellingfonds is actief vanaf 1 januari 2008; Vanaf 1 januari 2008 vraagt de GKB Friesland voor herfinancieringen en saneringskredieten geen individuele borgstelling meer bij onze gemeente; Het borgpercentage , waarm ee onze gem eente heeft ingestem d, verandert niet nu tien gemeenten (nog) niet meedoen. De GKB Friesland neemt dat risico zelf. Stichting Openbare Verlichting Fryslân De stichting Openbare Verlichting Fryslân is form eel op 12 juli 2008 opgericht door de Vereniging van Friese gem eenten op verzoek van de OV- partijen. De stichting OV Fryslân fungeert als uitvoerende dienst voor 26 Friese gem eenten en de provincie, die betrokken zijn bij de sam enwerking op het gebied van openbare verlichting en inkoop van energie. Het doel van de sam enwerking is het voorbereiden en doen uitvoeren van gem eenschappelijk beleid voor het beheren en in stand houden van de openbare verlichting en inkoop van energie en aanverwante producten. De sam enwerking tussen de stichting en de 27 deelnem ende OV- partijen is in een overeenkomst van samenwerking vastgelegd en ondertekend op 6 november 2008.

20

Begin 2008 hadden 21 gemeenten ingestemd met het fonds, negen gemeenten waren (nog) bezig m et de besluitvorming

en één gemeente stemde vooralsnog niet in met het fonds. Onze gemeent e heeft in december 2006 ingestemd met het fonds.


107


§ 3.5. Grondbeleid 3.5.1. Inleiding De afgelopen jaren was de bouwgrondex ploitatie volop in beweging. In eerste instantie m et het presenteren van actuele prognoses van de te verwachten resultaten en het leveren van een onderbouwing van de geraam de winstnem ing voor het m eerjarenperspectief. Met betrekking tot de winstnem ing werd een systeem toegepast, dat moest leiden tot voorkom ing van grote fluctuaties in het begrotingsbeeld (egalisatiefunctie van de reserve bouwgrondex ploitatie). Dat systeem is bij de begroting 2009 in eerste instantie afgeschaft om dat de provincie in haar rol van financieel toezichthouder m ede op basis van het Gem eenschappelijk Financieel Toezichtkader kanttekeningen had geplaatst bij onze wijze van winstverantwoording. Vanuit het Gem eenschappelijk Financieel Toezichtkader wordt gesteld, dat de gem eentelijke grondexploitatie wordt gekenmerkt door voorfinanciering met een zekere risicofactor. Dit zou een onevenwichtig verloop van inkom sten en uitgaven m et zich m eebrengen. Ten aanzien van winstnemingen grondex ploitatie is het algemene uitgangspunt dat verliezen m eteen genomen m oeten worden zodra deze blijken (voorzichtigheidsprincipe). Winsten m ogen eerst worden genomen als ze daadwerkelijk zijn gerealiseerd (realisatieprincipe). Vanuit

deze

visie

beoordeelt

de

provincie

onze

begroting

voor

de

winsten

van

de

bouwgrondex ploitatie en deze m oeten in overeenstem m ing m et landelijk gem aakte afspraken als incidentele baten worden beschouwd. Echter een onderzoek in het kader van artikel 213a (doeltreffendheid en doelm atigheid) naar het grondbeleid (inclusief bouwgrondexploitatie) dat op 17 m aart 2009 door ons is vastgesteld, heeft ons doen besluiten om opnieuw met de provincie in overleg te treden over onze m ethodiek. Op am btelijk nivo heeft dit niet tot wijziging van de verschillende standpunten geleid. Inm iddels is dit overleg in septem ber 2009 op bestuurlijk nivo vervolgd. Ook dit overleg heeft niet geleid tot wijziging

van

standpunten.

Wij

m aken

ten

aanzien

van

de

verantwoording

van

de

bouwgrondex ploitatie op basis van de uitkomsten van het artikel 213a onderzoek m et u een principiële

keuze,

om

m et

ingang

van

2010

terug

te

keren

naar

de

m ethode

van

winstverantwoording in de begroting. In deze paragraaf wordt puntsgewijs kort aandacht besteed aan: Visie op het grondbeleid (3.5.2.) De relatie tot programmadoelstellingen (3.5.3.) De actuele prognose van de te verwachten resultaten (met bijlage 4J) (3.5.4.) De onderbouwing van de geraamde winstneming (met bijlage 4J) (3.5.5.) De beleidsuitgangspunten m.b.t. de reserve bouwgrondexploitatie (3.5.6.) De om vang van de reserve in relatie tot risico s (3.5.7.) De reserve sociale woningbouw (3.5.8.) Hierbij wordt verwezen naar bijlage 4J bij deze begroting, waarin drie overzichten, behorende bij deze paragraaf, zijn opgenomen.


108


3.5.2. Visie op het grondbeleid Het gem eentelijk grondbeleid kenm erkt zich in belangrijke m ate als een instrum ent voor het realiseren van ruim telijke doelstellingen (woningbouw; bedrijventerreinen en voorzieningen). Ten behoeve van een m ax im ale sturing in de processen wordt een actieve grondpolitiek gevoerd. Een actieve grondpolitiek vergt investeringen in strategisch grondbezit. Dergelijke verwervingen kunnen bijdragen aan de realisering van langere termijn doelstellingen en ook van belang zijn voor andere verwervingen die voor de kortere term ijn van belang zijn. Zodra strategische gronden geen functie meer hebben vindt afstoting plaats. Gemeentelijke exploitatie van gronden heeft (anders dan bij passieve grondpolitiek) als belangrijke nevenvoordelen dat volledige kostendekking kan worden bereikt/ nagestreefd; dat verliesgevende ex ploitaties kunnen worden gecompenseerd door winstgevende en dat positieve resultaten de gem eenschap (indirect) ten goede kom en. Er wordt een m arktconform prijsbeleid gevoerd (afstem m ing op grondprijzen in de regio), terwijl ter stim ulering van sociale woningbouw een prijsdifferentiatie wordt toegepast. Gem eentelijke gronden worden òf rechtstreeks na verwerving, òf via een adm inistratieve uitnam e uit het strategisch grondbezit in de bouwgrondex ploitatie opgenom en. Het m om ent van start van een zgn. com plex in de bouwgrondex ploitatie (bijv. een dorpsuitbreiding) is bepalend. Voor ieder complex wordt een exploitatieberekening gemaakt, die jaarlijks wordt geactualiseerd. 3.5.3. Relatie tot realisatie van de doelstellingen van de program m a s Het gem eentelijk grondbeleid is faciliterend ten behoeve van de realisering van de doelstellingen van relevante program ma s. In de praktijk gaat het doorgaans om de realisering van woningbouwen bedrijvenlocaties (zowel uitbreidings- als inbreidingslocaties) en locaties voor voorzieningen (bijv. sport en recreatie). In bepaalde situaties wordt de grondpositie benut voor bijv. natuurontwikkeling, bijv. in het kader van landinrichtingsprojecten. Investeringen in nieuwe strategische aankopen zijn nodig om de winstafdracht vanuit de bouwgrondex ploitatie in de toekomst op een aanvaardbaar peil te kunnen houden en om als gem eente de regie te kunnen houden bij de ontwikkeling van bestem m ingsplannen. Leidend daarvoor zijn de doelstellingen van de Structuurvisie. Opgem erkt wordt dat voordat tot grondaankopen wordt overgegaan een risico- analyse wordt gem aakt, waarbij de effecten op de begroting en op de bouwgrondexploitatie in beeld worden gebracht. 3.5.4. Actuele prognose van de te verwachten resultaten Grondprijzen Bij het vaststellen van de begroting 2007 is een amendement aangenomen, waarbij de prijzen voor goedkope koop en sociale huur zijn vastgesteld op respectievelijk

70 en

30. Reden hiervan

was om een forse stijging van nieuwbouwprijzen van goedkope koophuizen (waaronder starterwoningen) en huur van sociale woningen te voorkomen. In de huidige woningm arktsituatie is het van belang de grondprijzen stabiel te houden. Daarom wordt voorgesteld op de grondprijzen voor de vrije sector alleen de inflatiecorrectie toe te passen en de grondprijzen voor de sociale sector en de bedrijventerreinen te bevriezen. De in de tabel verm elde grondprijzen voor de bedrijfsterreinen en kantorenlocaties zijn van toepassing op oudere com plex en. Voor nieuwe com plex en wordt een op de locatie en de omstandigheden toegesneden grondprijs vastgesteld (vgl. Oentsjerk Sanjesreed).


109


In onderstaande tabel staan de huidige en voorgestelde grondprijzen. Tabel: prijzen bouwgrondexploitatie per m2, exclusief BTW 2009

2010

137,00

140,00

goedkope koop

70,00

70,00

sociale huur

30,00

30,00

bedrijvenlocaties

2009

2010

bedrijventerreinen

45,00

45,00

kantorenlocaties

45,00

45,00

woningbouw vrije sector

Medio 2009 zijn de resultaatberekeningen van de com plex en uit de bouwgrondex ploitatie, geactualiseerd. Hierbij is rekening gehouden met de hiervoor aangegeven verkoopprijzen. Het totaal van de bouwgrondex ploitatie kent een winstverwachting van

2.831.000 over de

gehele looptijd van alle plannen. Zoals in § 3.5.1 is uitgelegd wordt het

oude systeem van winstverantwoording weer in de

begroting opgenomen. Voor de komende begrotingsperiode 2010- 2014 komt uit de berekeningen een gemiddelde winst van Voor 2009 is bij de

2e

315.000. Dit bedrag is in de meerjarenbegroting opgenomen.

bestuursrapportage besloten om het resultaat toe te voegen aan de reserve

bouwgrondex ploitatie. Dat heeft tot gevolg dat de stand van de reserve op 31 decem ber 2009 1.768.000 zal bedragen. De acceptabele stand van de reserve is in het verleden vastgesteld op

1,1 m iljoen. Wij stellen

voor om het overschot van deze reserve, conform het bestaande beleid in de algemene reserve te storten. 3.5.5. Onderbouwing van de geraamde winstneming Winstneming per complex Zoals eerder is gesteld keren we terug naar de oude situatie van winstnem ing. De werkwijze daarbij is als volgt: per com plex wordt jaarlijks een berekening van te verwachten kosten en opbrengsten opgesteld voor de volledige looptijd van het com plex . Op grond van de vergelijking van die kosten en opbrengsten wordt een gem iddeld te verwachten resultaat per verkoopbare m2 vastgesteld. Dat gem iddelde resultaat per te verkopen m 2 wordt op begrotingsbasis (en achteraf op basis van de werkelijkheid) afgezet tegen de te verwachten verkopen (c.q. werkelijk verkopen) in m2. De winst volgt daarm ee het tem po van de feitelijke verkoop van grond. De laatste winst (geen verlies) wordt genom en in het jaar van laatste verkoop m 2. Een algem een uitgangspunt is dat binnen een com plex ook sociale woningbouw kan worden gerealiseerd met als gevolg een lagere gemiddelde opbrengst per verkoopbare m2.


110


Als er sprake is van een (reëel te verwachten) negatief resultaat dan wordt dat verlies "genomen" in de jaren dat het verlies zich manifesteert. Van het totaal van de uitkom sten per complex voor de jaren 2010

2014 wordt het gem iddelde

bepaald en dit bedrag wordt in de begroting opgenom en. De jaarlijkse afwijkingen ten opzichte van het gemiddelde worden verrekend met de reserve bouwgrondexploitatie. 3.5.6. Beleidsuitgangspunten omtrent de reserve bouwgrondexploitatie De reserve bouwgrondex ploitatie heeft een bufferfunctie ten behoeve van het opvangen van financiële risico s, die nu eenm aal inherent zijn aan het ex ploiteren van gronden c.q. het voeren van een actieve grondpolitiek. Het beschikken over een reserve heeft als voordeel dat de begroting niet in alle gevallen direct wordt belast met het afboeken van verliezen of tekorten. Het beschikken over de reserve vindt plaats via raadsbesluit en over het algemeen alleen ten behoeve van het op voorhand nem en van een verlies binnen een in ex ploitatie te nem en com plex of ter verrekening van een tekort op een jaarresultaat (d.w.z. ten opzichte van de ram ing in het dienstjaar). In 2004 is aangegeven dat een reserveomvang van circa 1,1 miljoen euro voorlopig voldoende is. Er is geen reden om de gewenste reserveomvang te wijzigen. 3.5.7. Om vang reserve bouwgrondex ploitatie in relatie tot risico s Zoals gesteld is een reserveom vang van circa 1,1 m iljoen euro voorlopig voldoende. De reserve heeft hierbij een buffer- en een egalisatiefunctie. De reserve zal naar verwachting 31 december 2009 uitkomen, na toevoeging van de gerealiseerde winst op verkopen van 2009, op een bedrag van

1.768.000. Zoals al voorgesteld in 3.5.4 kan de

reserve bouwgrondex ploitatie ten gunste van de algem ene reserve worden afgeboekt tot circa 1.100.000. Het verloop van de reserve in de periode 2010 - 2014 is in onderstaande tabel opgenomen. Tabel: reserve bouwgrondexploitatie Jaar

Stand per

reservemutatie

Stand per 31

1 januari

egalisatiefunctie

december

(via functie 980) 2010

1. 094.000

71.000 +

1.165.000

2011

1.165.000

149.000 +

1.314.000

2012

1.314.000

9.000 +

1.323.000

2013

1.323.000

2014

1.278.000

45.000 184.000

1.278.000 1.094.000

Er is op dit m oment geen aanleiding tot verhoging of verlaging van de gewenste m inimum stand van de reserve, omdat de risico s in de lopende com plex en goed worden beheerst. Bij nieuwe com plex en zal in het besluitvorm ingsproces het risico, of het berekende negatieve resultaat, altijd een argument zijn om al dan niet tot exploitatie over te gaan.


111


3.5.8. Reserve sociale woningbouw. In m aart 2004 werd de Reserve Sociale Woningbouw als een aparte reserve ingesteld, m et een aanvangssaldo van bijna

500.000, om onrendabele projecten in de sfeer van de sociale

woningbouw mogelijk te m aken. Alleen ten behoeve van de realisering van een woonvorm voor ouderen te Jistrum is een beroep op deze reserve gedaan. Wij hadden in 2008 het plan de reserve te benutten voor de invoering van een regeling ter bevordering

van

het

kopen

van

een

eigen

woning

door

starters.

Deze

zogenaam de

Startersregeling is gekoppeld aan ons duurzaam heidsbeleid. De Startersregeling is echter op een andere wijze in de begroting verwerkt, zonder onttrekking aan de reserve sociale woningbouw. Daarm ee is de reserve weer volledig beschikbaar voor de oorspronkelijke doelstelling. Wij zullen aan de hand van concrete projecten bezien waar de inzet nuttig en wenselijk is. Het saldo van de reserve sociale woningbouw bedroeg per 1 januari 2009

402.000. Hier wordt,

conform de besluitvorm ing van de 2 e bestuursrapportage 2009, de uitbetaling van (een deel van) de BWS reserves, ad januari 2010 op

225.000, aan toegevoegd. Het saldo van deze reserve kom t daarm ee op 1

627.000.


112


§ 3.6. Treasury 3.6.1. Inleiding Deze paragraaf wordt voorgeschreven in de Wet financiering decentrale overheden (Wet FIDO). Deze wet bepaalt dat gem eenten een treasurystatuut m oeten vaststellen. Op 27 m ei 2008 heeft het college op grond van artikel 13 in de financiële verordening ex art. 212 gemeentewet een nieuw treasurystatuut vastgesteld, dat m et ingang van deze datum in werking is getreden. In dit treasurystatuut zijn kaders opgenom en die er voor moeten zorgen dat financiering van beleid tegen zo gunstig m ogelijke voorwaarden gebeurt en dat eventuele risico s worden afgedekt. De door de raad op 11 oktober 2001 vastgestelde notitie treasurybeleid is hierm ee komen te vervallen. Het treasurystatuut is per 28 februari 2009 enigszins gewijzigd in verband m et de gewijzigde mogelijkheden/regels binnen de wet FIDO en de problematiek rond de kredietcrisis. De wijzigingen binnen de wet FIDO biedt gem eenten voortaan de m ogelijkheid om in ieder geval drie kwartalen de kasgeldlim iet te m ogen overschrijden. Hierdoor krijgen wij meer speelruim te om op een gunstig tijdstip te besluiten tot om zetting van korte financiering in het het aantrekken van langlopende leningen. Binnen ons huidige treasurystatuut is het voorgeschreven steeds binnen de kasgeldlim tiet te blijven. Om een zo optim aal mogelijk resultaat te kunnen behalen is het statuut hierop aangepast. Gemeenten mogen voortaan alleen hun overtollige kasmiddelen uitzetten bij financiële instellingen m et m inim aal een A- rating, die is afgegeven door tenm inste één gezaghebbende rating- agency. Om toch met zo weinig m ogelijk risico s te kunnen handelen m et financiële instellingen m et een A- rating is het treasurystatuut zo aangepast dat banken m et deze rating hun hoofdvestiging in Nederland m oeten hebben. Op deze m anier wordt in ieder geval voorkom en, dat er bij iedere willekeurige onbekende bank met de A- rating geld kan worden uitgezet. Bij de gem eente Tytsjerksteradiel is overigen altijd een behoudend uitzettingsbeleid gevoerd en zijn er geen risico s genom en. Het treasurystatuut is een uitwerking van de financiële beheersverordening (ex. artikel 212 Gemeentewet). De Wet Fido geeft de decentrale overheden ook concrete richtlijnen voor het beheersen van renterisico's. Het gaat hierbij om de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. 3.6.2. Kasgeldlimiet De kasgeldlim iet is het m ax im um van de kortlopende schuld. De wetgever wil dat de gem eenten de om vang van hun kortlopende schuld beperkt houden. Wanneer gemeenten een te groot deel van hun financieringsbehoefte regelen met kortlopende schuld, dan wordt het risico van een snelle kostentoename bij een stijging van de rentestand te groot. De om vang van de kasgeldlim iet wordt bepaald aan de hand van een bij m inisteriële regeling vastgesteld rentepercentage (8,5%) van de om vang van de jaarbegroting per 1 januari 2010. Voor het jaar 2010 betekent dit een toegestane kasgeldlimiet van begrotingstotaal van

5.525.000 (8,5% van het

65 m iljoen). Bij de uitvoering van het financieringsbeleid wordt er op gelet,

dat de kasgeldlimiet niet wordt overschreden.


113


3.6.3. Renterisiconorm De wetgever streeft ernaar, dat de gem eenten het opnem en van langlopende leningen (leningen m et een looptijd, langer dan één jaar) over de jaren spreiden. Wanneer het opnemen van vaste leningen te veel in één jaar zou zijn geconcentreerd, zou de gem eente een groot nadeel hebben, wanneer de rentestand in dat jaar toevallig hoog is. Het criterium is de renterisiconorm. Deze is bepaald op een bij m inisteriële regeling vastgesteld percentage (20%) van de stand van de vaste schuld per 1 januari. Wanneer gem eenten zien aankom en, dat ze in één jaar m eer zullen moeten financieren, dan kunnen ze dit risico op verschillende manieren afdekken, bijvoorbeeld door termijntransacties. Voor het jaar 2010 is de berekende renterisiconorm voor onze gemeente

9.320.000 (20% van

46,6 miljoen). In bijlage 4H is een beeld gegeven van de verwachte ontwikkeling van de reserves en de financiering. De gemiddelde rente op leningen, die tot nu toe ten behoeve van de gemeentelijke bedrijfsvoering zijn opgenomen, zal als volgt verlopen: Peildatum

Gemiddelde rente

01- 01- 2010

5,03 %

01- 01- 2011

5,02 %

01- 01- 2012

5,02 %

01- 01- 2013

5,02%

01- 01- 2014

5,04 %

In de begroting 2010- 2013 is voor te verwachten aan te trekken financiering rekening gehouden met de volgende rentepercentages: Soort lening

Percentage

Kortlopende leningen

3,00 %

Leningen op lange termijn

5,00 %

3.6.4. Saldo financieringsfunctie Totale behoefte per 01- 01- 2010 (verwacht) Daarvan: budgettair neutrale leningverstrekking aan

102.085.000 16.101.000

corporatieholding Fryslan Netto t.b.v. de gemeentelijke bedrijfsvoering

85.984.000

Gefinancierd met eigen reservemiddelen

40.572.000

Gefinancierd met langlopende leningen (> 1 jaar)

38.557.000

Gefinancierd met kortlopende leningen (< 1 jaar)

6.855.000


114


De rentelasten worden om geslagen over de intern gefinancierde objecten. Daarbij wordt (ten behoeve van een goede vergelijkbaarheid van ex ploitatie- uitkom sten tussen de jaren) een rentevoet gehanteerd, die gekoppeld is aan de objecten en die voor langere tijd ongewijzigd blijft. Zo kan het voorkomen, dat er een verschil is tussen de geraam de rentelasten en de toegerekende rentelasten. In de begroting 2010 is er op de financieringskostenplaats sprake van een voordelig calculatieverschil van

654.000 Dit wordt verrekend met programma 11.

3.6.5. Medeverantwoordelijkheid EMU- saldo In het bestuurlijk akkoord Beheersen EMU- saldo lokale overheid is vastgelegd dat m et ingang van de begroting 2006 het EMU- saldo van jaar t- 1, t en t+1 in de begrotingsstukken van de lokale overheid moet worden opgenom en. Gem eenten worden m edeverantwoordelijk voor het halen van de nationale taakstelling met betrekking tot het EMU- saldo. Volgens het Verdrag van Maastricht m ogen lidstaten geen tekort hebben van m eer dan 3% van het Bruto Binnenlands Product. Het tekort of overschot van de decentrale overheden m aakt daar onderdeel vanuit. Om die reden heeft de m inister van Financiën op basis van de wet FIDO de mogelijkheid in te grijpen bij een dreigende overschrijding van de EMU- norm. Om het EMU- saldo te bepalen m oeten we op een andere m anier kijken naar de gemeentelijke uitgaven (uitgaven/ ontvangsten in plaats van lasten/ baten). Het EMU- saldo wordt bepaald door twee factoren: 1. Het overschot of het tekort op de gemeenterekening. 2. Het saldo van investeringen - / - afschrijvingen. Gezien deze definitie is het mogelijk dat gem eenten een sluitende begroting hebben, m aar dat er in EMU- term en toch sprake is van een tekort. Daarvan kan sprake zijn als er relatief veel wordt geïnvesteerd (gem eenten sturen op de kapitaallasten en niet op het investeringsbedrag als zodanig) of als er veel bestedingen ten laste van de reserves zijn. In onderstaande tabel is het verwachte EMU- saldo over de jaren 2009 t/m 2011 van onze gemeente weergegeven.


115


Omschrijving

x

2009 1000,-

x

Volgens realisatie tot en met sept. 2009, aangevuld met raming resterende periode

2010 1000,-

x

Volgens begroting 2010

2011 1000,-

Volgens meerjarenraming in begroting 2010

1

Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)

1.270

-2.434

-2.622

2

Afschrijvingen ten laste van de exploitatie

3.293

2.934

2.823

3

Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie

2.016

877

644

4

Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd

7.669

5.484

3.001

5

Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4

823

1.239

6

Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voorzover niet op exploitie verantwoord

47

54

3

3.555

4.054

2.024

2.783

4.505

4.873

828

1.905

1.124

7

Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)

8

Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord

9

Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen

10

Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten

11 a b

Verkoop van effecten: Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?

ja

Berekend EMU-saldo

nee

-1.820

ja

nee

-4.268

ja

nee

-428

Het berek ende EMU- t ek ort m oet worden af gezet t egen de ref erent iewaarde. Voor onze gem eent e is deze ref erent iewaarde in 2 0 05 gest eld op

3 .05 4.00 0. Recent ere ref erent iewaarden zijn ons

niet bek end en wij gaan ervan uit dat de ref erent iewaarden voor de k om ende jaren in dezelfde orde van grootte liggen. Consequenties te hoge bijdrage gemeente aan EMU- saldo: Voor het feitelijke tekort van de gehele overheid hanteert het kabinet een signaalwaarde van 2,5% van het Bruto Binnenlands Product. Zolang het feitelijk tekort van de gehele overheid onder de signaalwaarde blijft heeft een overschrijding van de referentiewaarde voor individuele gem eenten geen consequenties. Bij een dreigende overschrijding van het EMU- tekort van de gehele overheid zullen gemeenten m aatregelen m oeten nem en om hun EMU- saldi terug te brengen naar hun individuele referentiewaarde. Gem eenten krijgen op dat m om ent te m aken m et een dubbel slot op


116


de begroting, enerzijds een structureel sluitende begroting op baten- en lastenbasis, anderzijds een individuele referentiewaarde voor het toelaatbare EMU- tekort. Maatregelen die een gemeente kan nemen om het EMU- tekort terug te brengen, zijn: Uitstel van EMU- relevante grondaankopen; Temporiseren van investeringen; Activiteiten grondbedrijf onderbrengen in private contracten; Huren/leasen in plaats van kopen.


117


§ 3.7. Overzicht lokale heffingen 3.7.1 Inleiding In het begrotingsjaar zal 17,43% (t.o.v. 17,75% in 2009) van de inkom sten van de gem eente Tytsjerksteradiel afkomstig zijn uit lokale heffingen. De lokale heffingen vorm en een belangrijke inkomstenbron voor de gemeente, welke door burgers en bedrijven worden opgebracht. Deze paragraaf geeft een overzicht van de diverse lokale heffingen en belastingen op hoofdlijnen. Hierm ee ontstaat inzicht in de lokale lastendruk, wat van belang is voor de integrale afweging tussen enerzijds beleid en anderzijds inkom sten. Tevens wordt weergegeven welk beleid de gem eente in het begrotingsjaar zal voeren ten aanzien van de lokale heffingen en de kwijtschelding hiervan.

Heffing

2010

2011

2012

2013

Onroerende zaakbelasting

5.928.000

6.057.000

6.200.000

6.357.000

Afvalstoffenheffing

2.515.000

2.522.000

2.530.000

2.537.000

Rioolheffing

1.460.000

1.474.000

1.487.000

1.500.000

Reinigingsrechten

195.000

195.000

195.000

195.000

Bouwleges

400.000

471.000

471.000

471.000

Toeristenbelasting

279.000

279.000

279.000

279.000

Leges burgerzaken

514.000

485.000

430.000

430.000

Begrafenisrechten

10.000

10.000

10.000

10.000

Overige leges

31.000

31.000

31.000

31.000

8.000

8.000

8.000

8.000

14.000

14.000

14.000

14.000

3.000

3.000

3.000

3.000

11.357.000

11.549.000

11.658.000

11.835.000

Marktgelden en staangelden kermissen Leges planologisch onderzoek Leges historisch onderzoek Totaal

3.7.2. Uitgangspunten van leges en tarieven beleid Algemeen Op basis van het onderzoek naar kostentoerekening in Tytsjerksteradiel21 en het onderzoek van de rekenkam ercom m issie Tytsjerksteradiel naar het legesbeleid,

Wie haalt betaalt

22,

worden met

ingang van de begroting 2010 de uitgangspunten van ons legesbeleid in hoofdlijnen ex pliciet opgenomen in paragraaf 3.7.; Overzicht Lokale heffingen. Met het opnieuw formuleren van de uitgangspunten (op hoofdlijnen) voor het legesbeleid en het ex pliciet opnem en hiervan in de paragraaf Lokale heffingen binnen onze planning en control

21

Notitie Kiezen en verdelen over kostentoerekening in T- diel; ingekomen stuk raad 15 oktober 2009; punt 14 (C8)

22

Rapport rekenkamercommissie; raad 18 december 2008


118


cyclus blijft deze informatie jaarlijks zichtbaar. Op basis hiervan kan jaarlijks de discussie worden gevoerd over deze uitgangspunten, zowel bij de kaderstelling van de perspectiefnota, als de definitieve vaststelling bij de begroting. Door het eenduidig opnem en van inform atie over tarieven en heffingen in de verschillende jaarstukken en het daarbij verstrekken van inzicht in de m ate van kostendekkendheid op hoofdlijnen krijgt de raad sturingsm ogelijkheden aangereikt, om op een verantwoorde wijze keuzes te m aken ten aanzien van de gewenste en benodigde hoogte van tarieven c.a.. Basis van het beleid Per 1 januari 1994 is de nieuwe Gem eentewet en de wet Materiële belastingbepalingen van kracht geworden. Hierbij zijn alle verordeningen, waaronder de legesverordening voor zover nodig aangepast. Hoewel niet alle verordeningen hierdoor ingrijpend veranderd moesten worden, is dat moment wel gebruikt om de verordeningen aan te passen aan de nieuwe wet en bepalingen en het daarbij behorende begrippenkader. Overigens zijn in de verordening, die afgeleid is van de m odelverordening van de VNG, op m arginale wijze uitgangspunten opgenomen over kosten, kostentoerekening, kostendekkendheid en kostprijs23. Er is m eer in algem ene termen gesproken over de m ate van kostendekkendheid. Hierbij worden algem ene begrippen als belastbaar feit en belastingplicht genoemd. Uitdrukkelijk wordt in de toelichting bij de modelverordening benoem d dat er geen voorbeelden van tarieven zijn opgenom en. Dit heeft een aantal redenen. Allereerst kunnen de te m aken kosten voor de verschillende diensten sterk verschillen per gem eente. Bovendien is het afhankelijk van het beleid van de raad van iedere gem eente of al of niet kostendekkende tarieven worden gehanteerd. Ten slotte zouden voorbeelden van tarieven zeer tijdgebonden bedragen kunnen zijn, die snel aan veroudering onderhevig zijn. Met andere woorden: de huidige legesverordening kent nog steeds zijn basis vanuit de wetswijziging van 1994. Bij de jaarlijkse vaststelling van deze verordening is telkens vanuit deze kaders verder gewerkt. Uitgangspunten van beleid voor begroting 2010 Bij het sam enstellen van de begroting 2010 en de m eerjarenram ingen is op grond van de kaderbrief van februari 2009, de perspectiefnota 2009 en aanvullende besluitvorm ing van het college rekening gehouden met de volgende uitgangspunten: Verhoging van de OZB- opbrengst m et 5% voor 2010 ten opzicht van 2009 (PPN 2009; inflatiecorrectie: 0,5%; PPN 2006; trendm atig; 1,5%; College oktober 2009; 3% ex tra i.v.m . begrotingssituatie) Verhoging van de afvalstoffenheffing op basis van de toe te passen index ering van 1,75%; waarbij kostendekkendheid ongeveer 100% bedraagt; Verhoging van de rioolheffing met 1,75%, waarbij de kostendekkendheid ongeveer 75% bedraagt; Verhogen van de toeristenbelasting met

0,15 per overnachting;

Daar waar dat mogelijk was zijn de tarieven verhoogd met een inflatiecorrectie van 1,75%.

23

Met andere woorden: ook de modelverordening van de VNG bevatte marginale uitgangspunten hieromtrent


119


Kostendekkendheid van onze tarieven c.a. Sam engevat hebben de uitgangspunten voor de gem eentelijke belastingen, heffingen, leges en tarieven

geleid

tot

de volgende kostendekkendheids percentages voor

de verschillende

onderdelen. Hieruit blijkt dat nergens sprake is van overdekking.

Bat en

Last en

Saldo

Ko stend ek kenh eid in %

Belast ingen: Onro erende zaakb elas ting ( = alg emeen dek king smiddel) Af valstof f en hef f ing/ reinigingsr echt en Rioolhef f ing Toerist enbelast ing ( = algemeen dekk in gsmidd el) To taal belast ingen

5.94 6.000 2.83 1.000 1.46 4.000 27 9.000 10.52 0.000

1 44.00 0 2.8 53.00 0 1.9 06.00 0 9.00 0 4.9 12.00 0

5 .802. 000 22. 000442. 000270. 000 5 .608. 000

n.v.t . 9 9,23 % 7 6,81 % n.v.t .

Leges/ verg unn ingen: Bou wleges Leg es hist orisch onderzo ek Leg es bu rger zak en Begraaf plaat srech ten Sec ret arieleges Markt gelden en staan geld kermissen Leg es planologisch onderzoek Tot aal leg es/ vergu nningen TOTAAL BELASTINGEN EN LEGES/ VERGUNNINGEN

40 0.000 3.000 51 9.000 1 0.000 3 1.000 1 0.000 1 4.000 98 7.000 11 .50 7.0 00

1.0 70.00 0 1 83.00 0 8 22.00 0 34.00 0 2 85.00 0 30.00 0 2 77.00 0 2.7 01.00 0 7.6 13. 000

670. 000180. 000303. 00024. 000254. 00020. 000263. 0001 .714. 0003. 894 .00 0

3 7,38 % 1,64 % 6 3,14 % 2 9,41 % 1 0,88 % 3 3,33 % 5,05 % 36,54 %

Wanneer de bedragen i n de k olom 'bat en' afw ijk en van de bedragen i n de t abel in 3.7. 1 is er , naast de legesopbr engst en, nog sprak e van andere opbrengs ten (bij voorbeeld op brengst aanmaningen en dwangbevelen bij de O ZB)

In het vervolg van deze paragraaf geven wij een nadere toelichting op de verschillende uitgangspunten van ons leges en tarievenbeleid.

3.7.3. Ontwikkeling van de lokale lasten Onroerende zaakbelasting Met betrekking tot de onroerende zaakbelasting willen wij een aantal onderwerpen in deze paragraaf nader toelichten, te weten: toegepast stijgingspercentage OZB; OZB als percentage van de waarde; macronorm 2010; gevolgen nieuw WOZ- tijdvak op OZB heffingspercentage Toegepast stijgingspercentage OZB In de begroting 2010 is rekening gehouden m et een verhoging van het OZB tarief en daardoor de OZB- opbrengst van 5% ten opzichte van 2009. Voor de jaren daarna is per jaar een trendm atige verhoging van 1,5% opgenomen in de meerjarenbegroting op basis van de perspectiefnota 2006. OZB als percentage van de waarde De OZB wordt met ingang van 1 januari 2009 berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. Daarvoor werd gewerkt m et een OZB- tarief per waarde- eenheid van

2.500. De

nieuwe berekeningswijze m aakt duidelijk dat de OZB slechts een klein percentage van de waarde van het object omvat.


120


Macronorm 2010 In decem ber 2007 is door het rijk besloten om de lim itering van de OZB- opbrengsten af te schaffen, waardoor gem eenten m et ingang van 2008 weer vrij zijn in de vaststelling van tarieven en de daarbij behorende opbrengsten. Wel is door de m inister van Financiën voor 2010een macronorm van 4,3% vastgesteld. Dit betekent dat de toename van de opbrengst van alle gem eenten sam en in 2010 niet m eer m ag bedragen van 4,3% ten opzichte van de opbrengst van alle gem eenten in 2009. Een overschrijding van genoem d percentage zou kunnen leiden tot een correctie op de algem ene uitkering. Het kabinet verzoekt de gem eenten om in deze crisistijd terughoudend om te gaan met de ruim te die de m acronorm voor 2010 biedt. Per saldo is voor onze gem eente sprake van een verhoging van de OZB m et 5%. Zolang er per saldo bij alle gem eenten geen sprake is van overschrijding van de m acronorm , zal er geen correctie plaatsvinden op de algemene uitkering. Gevolgen nieuw WOZ- tijdvak op OZB heffingspercentages De waardering van onroerende zaken wordt periodiek opnieuw vastgesteld, volgens de regels in de Wet waardering onroerende zaken (wet WOZ). De waarde van de onroerende zaak vorm t de basis

voor

het

te

betalen

bedrag

aan

onroerende

zaakbelasting.

De

periode

tussen

waardepeildatum en begin van het belastingjaar is per 1 januari 2008 verkort van twee naar één jaar. Dit houdt in dat de waardepeildatum voor 2010 ligt op 1 januari 2009. Op dit m oment is de tax atie van de woningen en niet- woningen op basis van de waardepeildatum van 1 januari 2009 nog gaande. Wij verwachten eind november begin december voldoende zicht te hebben op de waardeontwikkeling als gevolg van de tax atieronde, zodat bij de vaststelling van de OZB heffingspercentages voor 2010 de tariefsstijging gecorrigeerd kan worden met de gemiddelde waardeontwikkeling. In de raad van decem ber 2009 zullen de definitieve OZB heffingspercentages 2010 bij het behandelen van de belastingverordeningen worden vastgesteld. Wij gaan bij de waardeontwikkeling tussen twee peildata altijd uit van het principe, dat de waardestijging wordt vertaald in een verlaging van het uiteindelijk OZB- tarief en een waardedaling wordt vertaald in een verhoging van het uiteindelijke OZB- tarief. In beide gevallen zal de totale opbrengst van de OZB voor en na de peildatum van waardebepaling hetzelfde zijn. In bijlage 4K over de lastenontwikkeling voor een aantal voorbeeldhuishoudens, gaan we voor de OZB uit van een gem iddelde lastenstijging voor de burger (woningen eigenaren) van 5%. Hierbij is nog geen rekening gehouden m et de waardeontwikkeling tussen peildatum 1 januari 2008 en 1 januari 2009. Afvalstoffenheffing In de begroting tot en m et 2009 gingen wij uit van een kostendekkend tarief voor de afvalinzam eling. Dat wil zeggen dat alle lasten m et betrekking tot de afvalinzam eling worden afgedekt uit het tarief. In de jaren dat er sprake is van over- of onderdekking wordt het m eerdere, of het tekort verrekend m et de egalisatie reserve afvalstoffenheffing. Dit gebeurt zowel op begroting- als rekeningbasis Daarmee is afvalinzameling een begroting binnen onze begroting.


121


Sinds een aantal jaren is het uitgangspunt van het college en de raad om te kijken naar de totale lastendruk van de burger. Tariefsstijgingen van de ene belasting kunnen worden gecom penseerd door tariefsdalingen bij een andere belasting. Daarnaast loopt de stand van de egalisatie reserve afvalstoffenheffing de afgelopen jaren op. Dit betekent dat wij in principe dus meer vragen aan de burger dan we nodig hebben. De vraag is in hoeverre er een verschil moet bestaan tussen de lasten en baten van afvalinzameling en

bijvoorbeeld

riolering.

Bij

riolering

kiezen

wij

ook

voor

een

bepaalde

m ate

van

kostendekkendheid op begrotingsbasis, m aar bij over- of onderdekking van dit bedrag m aken wij geen gebruik van een egalisatiereserve. Er waren dus m eerdere redenen om het standpunt ten aanzien van onze tarieven voor de afvalstoffenheffing nog eens onder de loep te nemen. Wij stellen voor om in de komende begroting(en) uit te gaan van een kostendekkend tarief voor de afvalstoffenheffing van ongeveer 100% onder het gelijktijdig opheffen van de egalisatiereserve afvalstoffenheffing. In het jaar 2010 zullen er in het kader van de overstap op zijbelading nog eenm alige kosten worden gemaakt. Wij stellen u daarom voor om in 2010 de incidentele kosten af te dekken uit de egalisatiereserve. Aan het einde van 2010 kan dan het resterende saldo uit de egalisatiereserve aan de algemene reserve worden toegevoegd. De m iddelen worden daarm ee algem een dekkingsm iddel en dragen daarm ee op andere wijze bij aan de belangen van onze inwoners, waaronder het (indirect) beperkt houden van de lastendruk voor de burger). In onderstaande tabel is de kostendekkendheid van de afvalstoffenheffing weergegeven, zoals deze m eerjarig is verwerkt in de begroting. Voor 2010 zijn de lasten ex clusief de eenm alige kosten in het kader van de overstap naar zijbelading opgenomen. 2010

2011

2012

Baten

2.831.000

2.842.000

2.850.000

2.857.000

Lasten

2.853.000

2.801.000

2.816.000

2.832.000

99,2%

101,5%

101,2%

100,8%

Kostendekkendheid

2013

De baten bestaan uit: afvalstoffenheffing, reinigingsrechten, inkomsten oud papier, metaal, textiel en glas

Voor 2010 wordt voorgesteld om de tarieven voor afvalstoffenheffing met 1,75 % te verhogen voor inflatiecorrectie.

Afvalstoffenheffing

2010

2009

Mutatie

Meerpersoonshuishoudens

203,40

207,00

1,77%

Eénpersoonshuishoudens

142,20

144,60

1,69%

In

bijlage

4H

Totaaloverzicht

reserves

en

voorzieningen

wordt

weergegeven

wat

de

consequenties van het voorgestelde tariefbeleid voor de hoogte van de reserve egalisatie afvalstoffenheffing zijn.


122


Rioolheffing De gem eente heeft zelf een grote m ate van beleidsvrijheid om de heffingsm aatstaf en belastingplichtige voor de rioolheffing te bepalen. Bij de invoering van rioolheffing in 2006 zijn de volgende uitgangspunten voor het tariefbeleid geformuleerd: Heffing op basis van vaste tarieven bij gebruiker en eigenaar; Voor gebruikers een differentiatie in tarief tussen eenpersoons- en meerpersoonshuishoudens in de verhouding 70:100 (conform de verhouding afvalstoffenheffing); In onderstaande tabel wordt de kostendekkendheid van riolering weergegeven, zoals deze meerjarig is verwerkt in de begroting. 2010

2011

2012

2013

Baten rioolheffing

1.460.000

1.474.000

1.486.000

1.500.000

Lasten riolering

1.906.000

1.981.000

2.042.000

2.103.000

76,60%

74,41 %

72,77 %

71,33%

Kostendekkendheid

Toepassing van de uitgangspunten voor de rioolheffing leidt tot de volgende tarieven voor 2010: Tarieven Rioolheffing

2009

2010

Mutatie

Gebruikers eenpersoonshuishouding

42,00

43,20

2,85%

Gebruikers meerpersoonshuishouding

60,00

61,20

2,00%

Eigenaren

54,00

55,20

2,22%

De stijgingspercentages wijken aanzienlijk af van de in hoofdstuk 3.7.2 (uitgangspunten tarievenbeleid) genoemde 1,75%. Dit wordt veroorzaakt doordat het incassobeleid stappen van 0,60 noodzakelijk m aakt. De totaalbedragen m oeten deelbaar zijn door 12. Verhoging m et één stap van

0,60 in plaats van de voorgestelde twee stappen heeft een m utatie in de tarieven van

respectievelijk: 1,43%, 1,00% en 1,11% tot gevolg en dat is aanm erkelijk lager dan het uitgangspunt van 1,75% stijging. De kostendekkendheid voor 2010 kom t dan op 75,81% in de jaren daarna daalt de kostendekkendheid (in absolute zin) met iets meer dan 0,7% en zal daardoor ver onder de gewenste 75% komen. Gelet op het m eerjarig perspectief wordt daarom de bovenstaande (zie tabel) verhoging voorgesteld. Bij

het

opstellen

van

de begroting

is

rekening

gehouden

m et

het

uitgangspunt

van

belastingneutrale verwerking van de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Dit betekent dat de rioolheffing pas m eer dan trendm atig kan worden verhoogd als de afvalstoffenheffing, m et 100% dekking als uitgangspunt, wordt verlaagd. Dat is nu niet aan de orde en daarom is van beide heffingen hun vastgestelde dekkingsgraad van 100 resp. 75 procent ongewijzigd gehandhaafd.


123


Invoeren verbrede rioolheffing. Op grond van de wet is de gemeente verplicht tot het invoeren van een verbrede rioolheffing. Dit moet uiterlijk per 1 januari 2010. Hierbij moet het huidige rioolrecht 24 worden vervangen door een rioolheffing25. Onder de naam rioolheffing kan een belasting worden geheven voor bestrijding van de kosten, die voor de gemeente verbonden zijn aan de inzameling en het transport van huishoudelijk afvalwater en bedrijfsafvalwater en de zuivering van huishoudelijk afvalwater en voor bestrijding van de kosten voor inzameling van afvloeiend hemelwater en de verwerking van het ingezamelde hemelwater en voor het treffen van maatregelen om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. Het aantal belastingplichtigen zou kunnen stijgen, omdat nu ook percelen in het buitengebied zonder rioolaansluiting kunnen worden aangeslagen voor de nieuwe rioolheffing, omdat ze baat hebben bij een adequate gronden hemelwaterafvoer. Echter, daarvoor moet de heffing en dus ook de toerekening worden gesplitst. Van diverse kanten, waaronder de VNG, wordt geadviseerd om nu nog geen gesplitste heffing in te voeren. De kans dat een rechter de heffing of een deel daarvan afkeurt is reëel aanwezig. De beste keus is op dit moment in afwachting van jurisprudentie het rioolrecht één op één om te zetten in een rioolheffing zonder aanpassing van de belastingplichtigen. Hiervoor dient de raad in de loop van dit jaar de nieuwe verordening vast te stellen. In 2012 moet het nieuwe Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) worden vastgesteld. In dit GRP wordt duidelijk welke zorgplichten erbij komen en de daarmee gemoeide kosten. Daarmee ontstaat de juiste basis voor het dan al niet invoeren van een gesplitste heffing. Effecten voor de huishoudens De inwoners van onze gem eente hebben ten aanzien van de gem eentelijke belastingen in 2010 te m aken

met

een

aantal

ontwikkelingen.

In

bijlage

4K

laten

wij

voor

een

aantal

voorbeeldhuishoudens het effect op de lastendruk zien. Toeristenbelasting De toeristenbelasting wordt in 2010 verhoogd van

0,65 naar

0,80 per persoon per

overnachting. Om dat wij ons als gem eente nadrukkelijk profileren als gem eente, die zich inzet voor recreatief/ toeristisch beleid en hiervoor ook (investerings)ruim te vrijm aken (vaarwegen, fietspaden e.d.) is dit goed verdedigbaar. Een (beperkte) verhoging van de toeristenbelasting is goed verdedigbaar, omdat wij veel goede voorzieningen in de recreatief- toeristische sfeer in onze gemeente hebben, die ook goed worden onderhouden. Het verhogen van de toeristenbelasting met begroting een voordeel op van er

ook

nog

een

0,15 naar een tarief van

0,80 levert voor de

46.000. Naast dit voordeel dat ontstaat door de tariefsverhoging, is

voordelige

ontwikkeling

in

verband

met

de

toename

van

overnachtingsmogelijkheden binnen onze gemeentegrenzen zoals in Eastermar en Zwartkruis en de toename van de bed en brôchjeaccommodaties. Dit levert een extra bedrag op van

24

op basis van art. 229 van de Gemeentewet

25

op basis van art 228a van de Gemeentewet


6.000.

124


Wij beschouwen een eventuele verhoging van de toeristenbelasting niet als een algem ene belastingmaatregel, die de burger treft, m aar als een m aatregel die door betrokken ondernemers verdisconteerd zal worden in de door hen te hanteren tarieven. Kwijtschelding Voor m ensen met de laagste inkomens bestaat de mogelijkheid van een gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de geheven belasting. Dit is het geval als aan de voorwaarden voor kwijtschelding van de invorderingswet is voldaan. Tot nu toe is in onze gem eente m ax im aal gebruik gem aakt van de mogelijkheden voor kwijtschelding. Zo is bij ons ook kwijtschelding voor het eigenaarsdeel van de OZB m ogelijk. In een deel van de gevallen (langdurige bijstandscliënten, ouderen m et een laag inkom en) wordt automatische kwijtschelding verleend. Kwijtschelding

Begroting 2010

Voorlopig 2009

Jaarrekening 2008

Automatische kwijtschelding

110

111

129

Toekenning op aanvraag (volledig)

240

248

209

8

8

7

358

367

345

70

80

64

96.000

73.000

70.000

Toekenning op aanvraag (gedeeltelijk) Totaal aantal kwijtscheldingen Aantal afgewezen aanvragen Kwijtschelding in bedrag

In de begroting 2010 is rekening gehouden met een bedrag van

96.000 aan kwijtschelding. De

raming is gebaseerd op de geraamde aantallen uit de begroting 2009 tegen de tarieven, zoals deze in de begroting 2010 zijn meegenomen. In de 2e bestuursrapportage 2009 is rekening gehouden m et een verlaging van het benodigde bedrag in verband m et de ontwikkeling van de laatste jaren. Er is ook rekening gehouden m et een toename van het aantal aanvragen in verband m et de groei van het aantal bijstandscliënten, zodat het uiteindelijke voordelig structureel effect berekend is op een bedrag van

9.000.

Lastenontwikkeling voor de burger Wij hebben in verband m et de zorgwekkende situatie, waarin ons huishoudboekje zich bevindt het uitgangspunt van de perspectiefnota 2009 (geen onnodige ex tra belastingdruk bij de burger), verlaten en de tarieven van de omzetbelasting met 5% verhoogd. Naast deze verhoging blijft op grond van de besluitvorm ing bij de perspectiefnota 2006 en de begroting 2007 een jaarlijkse verhoging van 1,5% per jaar als reële verhoging bestaan. Bij de lastenontwikkeling voor de burger willen we, m ede gezien de financiële situatie van nu, uitgaan van het adagium sam en de trap, sam en de trap af . Concreet betekent dit dat een daling van de WOZ waarden tot gevolg kan hebben dat de tarieven dan bijgesteld zullen moeten worden naar boven om de geraam de opbrengsten te kunnen halen. In het verleden hebben we deze regel


125


ook gehanteerd in het geval van een waardestijging. Wanneer hier sprake van was dan werden de tarieven neerwaarts bijgesteld.


126


§ 3.8. Rechtm atigheid In deze paragraaf inform eren we u over het plan van aanpak voor de rechtm atigheidscontroles over 2009 en bij de jaarrekening wordt u geïnform eerd over de uitkom sten van de uitgevoerde controles. Controleplan 2007- 2010 Op basis van de controle 2006 zijn per proces de risico s, kwetsbaarheden en onzekerheden inzichtelijk gem aakt.

Onze gemeente heeft (m et instemm ing van de accountant) gekozen voor

een roulerende controleaanpak en daartoe is een controleplan opgesteld voor de periode 2007 t/ m 2010. Het controleplan 2007- 2010 is zodanig ingericht dat elk proces m inimaal eens in de vier jaar bij de interne controle is betrokken. Op basis van de interne controle 2006 zijn de processen geprioriteerd naar m ate van de bedreiging (m ogelijke invloed op een afkeurend rechtmatigheidsoordeel). In beginsel heeft prioritering plaatsgevonden op basis van de financiële om vang van het proces. Daarnaast zijn ook de mate van weten regelgeving en de controlebevindingen over 2006 betrokken bij de keuze hoe vaak een proces gecontroleerd moet worden. Prioriteit

Financiële omvang van het proces

1 Jaarlijks controleren

>

2.500.000

2 Om het jaar controleren

500.000 -

2.500.000

3 Elke drie jaar controleren

100.000 -

500.000

4 Eens in de vier jaar controleren

<

100.000

Op basis van de genoem de uitgangspunten zullen meerjarig 26 de volgende processen cyclisch worden gecontroleerd: Proces

2007

2008

2009

2010

Subsidies

X

X

X

X

Wet Maatschappelijke Ondersteuning

X

X

X

X

Arbeidsvoorwaarden en personeelsbeleid

X

Leerlingenvervoer

X

Werk en Bijstand

X

X X

Belastingen Belastingen

X

X toeristenbelasting

X

Inkoop en aanbesteding

X

Leges

secretarie en leges APV

X

Leges

bouwleges en overige leges

Huisvesting onderwijs

26

X

X

X

X X

X

X

X X

Periode is gelijk aan periode collegeprogramma en politieke termijnagenda


127


Proces

2007

2008

2009

2010

Kinderopvang

X

Rekenkamercommissie

X

Inspraak

X

Haven- , kade- en opslaggelden

X

Ambtelijke bijstand

X

Bruggen

X

Financieel beheer (verordening 212, 213 en 213a)

X

Treasury Hypotheken

X

X

X

X X

X

Planschade

X

Grondbedrijf

X

Staatssteun

X

Bij uitvoering van dit controleplan ligt er voor onze accountant een voldoende basis om een oordeel over de rechtm atigheid te kunnen geven, waarbij zij zullen steunen op de door ons intern uitgevoerde werkzaamheden. Dit controleplan garandeert geen goedkeurend oordeel over de rechtm atigheid, het uiteindelijke oordeel zal afhangen van de uitkom sten van de intern uitgevoerde rechtmatigheidscontroles. Bij belangrijke wijzigingen in wet-

en regelgeving m et financiële beheershandelingen of

uitkom sten van rechtmatigheidscontroles zal het controleplan indien nodig tussentijds worden bijgesteld. In 2010 zal een nieuw controleplan voor de periode 2011- 2014 worden opgesteld.


128


§ 3.9. Wet Maatschappelijke Ondersteuning Per 1 januari 2007 is de WMO in werking getreden. De welzijnswet, de Wet voorzieningen gehandicapten, de huishoudelijke verzorging uit de Algem ene wet bijzondere ziektekosten en een aantal subsidieregelingen zijn in de WMO opgegaan. De gemeenten zijn verantwoordelijk geworden voor de uitvoering van de wet, waarbij het voornaam ste doel is dat iedere burger kan deelnemen aan de m aatschappij. Daartoe zijn in de wet een negental 27 prestatievelden genoemd waarop de gemeenten beleid dienen te ontwikkelen. De

m et

de

prestatievelden

sam enhangende

gemeentelijke

producten

zijn

in

de

program m abegroting onder verschillende program m a s opgenom en. De oorzaak hiervan is, dat de gem eente

volgens

de

com ptabiliteitsvoorschriften

gebruik

m oet

m aken

van

verplicht

voorgeschreven functies. In verband hierm ee is een paragraaf opgenomen waarbij alle producten die te maken hebben met de uitvoering van de WMO zijn verzameld inclusief de lasten die hiermee sam enhangen. Hierm ee wordt de raad inzicht geboden in de totale omzet van de WMO. Progr WMO omschrijving _nr Beleidsontwikkeling openbare orde en veiligheid

WMO prestatievelden 1 en 7

Dorpswachten / toezichthouders

1

Preventieve activiteiten

1 en 2

Repressieve activiteiten

1 en 7

Verlening van vergunningen en handhaving

1

03

Speelplaatsen

1

06

Bibliotheekwerk

1

Clustering Hurdegaryp (incl. Schalmei)

1

Clustering Noardburgum

1

Clustermar

1

Dienstverlening aan ouderen

1

Dorpshuis De Pleats

1

Dorpshuizen Federatie

1

Huisvestingszaken

1 t/m 5

02

27

WMO kosten soorten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten

Begr_2010

Begr_2011

Begr_2012

Begr_2013

39.799 43.275 50.157 3.576 7.126 145.000 5.941 11.660 14.478 2.610 5.183 7.190 56.493 134.342 13.205 24.067 70.664 3.651 6.485 734.779 27.772 50.745 850.786 5.619 10.022 25.375 200.580 11.559 21.246 168.378 7.717 3.537 104.583 5.727 10.380 111.824 7.033 4.895 73.730

39.799 43.275 50.157 3.576 7.126 5.941 11.660 14.478 2.610 5.183 7.190 56.493 134.342 13.205 24.067 81.116 3.651 6.485 734.779 27.772 50.745 283.042 5.619 10.022 291.875 200.580 11.559 21.246 168.378 7.717 3.537 104.583 5.727 10.380 111.824 7.033 4.895 78.661

39.799 43.275 50.157 3.576 7.126 5.941 11.660 14.478 2.610 5.183 7.190 56.493 134.342 13.205 24.067 86.983 3.651 6.485 734.779 27.772 50.745 283.042 5.619 10.022 65.638 200.580 11.559 21.246 168.378 7.717 3.537 104.583 5.727 10.380 111.824 7.033 4.895 78.661

39.799 43.275 50.157 3.576 7.126 5.941 11.660 14.478 2.610 5.183 7.190 56.493 134.342 13.205 24.067 94.176 3.651 6.485 734.779 27.772 50.745 389.159 5.619 10.022 65.638 200.580 11.559 21.246 168.378 7.717 3.537 104.583 5.727 10.380 111.952 7.033 4.895 78.661

Uitvoering negende presentatieveld ambulante verslavingszorg ligt bij de gemeente Leeuwarden (centrumgemeente)


129


Progr WMO omschrijving _nr

07

Hulpmiddelen

WMO prestatievelden 6

Incidentele subsidiering

1

Integratie gehandicapten: eigen beleid

6

Jeugd en Gezin (CJG

6

WMO deel)

Jeugd- en jongerenwerk

1 t/m 5

Kosten WMO loket/adm/beleid

1

Maatschappelijk werk prot. christelijk Maatschappelijke dienstverlening

2 en 5 2 en 5

Muziekonderwijs

1

Muziekverenigingen

1

Openluchttheater Operatie Jong

1 1 t/m 5

Peuterspeelzaalwerk: gebouwen

1 en 2

Specifieke indicering gehandicapten

6

Subsidie peuterspeelzalen

1 en 2

Subsidie Welzijnswerk

1 t/m 5

Vaste verplichtingen

1

Vervoersvoorzieningen

6

Vrijwilligersbeleid c.a

1 t/m 5

WMO huishoudelijke verzorging

6

WMO overig, prestatievelden 1, 3 en 5

1, 3 en 5

Woonvoorzieningen

6

Zanggroepen Sportaccommodaties

1 1

Sportactiviteiten

1


WMO kosten soorten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten

Begr_2010

Begr_2011

Begr_2012

Begr_2013

26.166 43.671 269.174 2.610 4.716 10.783 5.941 10.613 19.825 25.804 46.618 224.626 26.885 106.135 191.123 4.152 15.517 6.944 12.381 235.354 7.212 7.664 531.076 36.399 10.310 5.598 5.064 59.671 5.133 7.665 139.081 650.579 7.549 12.987 673.805 3.651 6.485 19.973 20.906 33.627 973.666 2.290 4.127 50.263 103.271 184.676 3.435.037 1.287 2.359 219.283 36.608 66.955 433.424 2.964 484.626 1.339.012 1.203.902 4.654 8.254 5.268

26.166 43.671 269.174 2.610 4.716 10.783 5.941 10.613 19.825 25.804 46.618 307.597 10.885 106.135 191.123 4.152 15.517 6.944 12.381 235.354 7.212 7.664 531.076 36.399 10.310 5.598 5.064 59.217 5.133 7.665 139.081 650.579 7.549 12.987 673.805 3.651 6.485 25.048 20.906 33.627 973.666 2.290 4.127 62.783 103.271 184.676 3.435.037 1.287 2.359 219.283 36.608 66.955 433.424 2.964 484.626 1.339.012 1.226.225 4.654 8.254 5.268

26.166 43.671 269.174 2.610 4.716 10.783 5.941 10.613 19.825 25.804 46.618 206.409 10.885 106.135 191.123 4.152 15.517 6.944 12.381 235.354 7.212 7.664 531.076 36.399 10.310 5.598 5.064 55.966 5.133 7.665 139.081 650.579 7.549 12.987 673.805 3.651 6.485 19.973 20.906 33.627 973.666 2.290 4.127 30.408 103.271 184.676 3.435.037 1.287 2.359 219.283 36.608 66.955 433.424 2.964 484.626 1.339.012 1.238.562 4.654 8.254 5.268

26.166 43.671 269.174 2.610 4.716 10.783 5.941 10.613 19.825 25.804 46.618 206.409 10.885 106.135 191.123 4.152 15.517 6.944 12.381 235.354 7.212 7.664 531.076 36.399 10.310 5.598 5.064 59.478 5.133 7.665 139.081 650.579 7.549 12.987 673.805 3.651 6.485 25.048 20.906 33.627 973.666 2.290 4.127 32.800 103.271 184.676 3.435.037 1.287 2.359 219.283 36.608 66.955 433.424 2.964 484.626 1.339.012 1.253.043 4.654 8.254 5.268

130

Programmabegroting 2010 - 2013 Progr WMO omschrijving _nr Sportbeleid en breedtesport

WMO prestatievelden 1

Veldsport

1

Totaal

Eindtotaal


WMO kosten soorten

Begr_2010

Begr_2011

Begr_2012

Begr_2013

Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten

19.467 35.395 278.928 96.636 119.320 603.984 1.163.190 2.475.675 12.691.453 16.330.318

19.467 35.395 275.928 96.636 119.320 332.799 1.163.190 2.475.675 12.092.842 15.731.707

19.467 35.395 144.648 96.636 119.320 332.799 1.163.190 2.475.675 11.611.640 15.250.505

19.467 35.395 144.542 96.636 119.320 332.799 1.163.190 2.475.675 11.750.432 15.389.297

131

BIJLAGEN


Saldo lasten en baten (x

1.000)

Bijlage 4A

In deze bijlage zijn op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording de lasten en baten voor de programmabegroting 2009 in totaal weergegeven. De vertaling van de kaders en uitgangspunten van de perspectiefnota 2008 in sam enhang m et de ontwikkelingen na vaststelling van de perspectiefnota 2008 en overige ontwikkelingen leiden tot de volgende saldi van lasten en baten voor de jaren 2009 t/m 2012: Totaal program m a s: Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

57.223

59.480

61.286

60.217

59.310

57.615

Baten

57.688

57.259

58.852

57.595

56.010

55.627

- 465

2.221

2.434

2.622

3.300

1.988

- 1.626

- 2.359

- 2.434

- 2.254

- 2.300

- 514

2.091

138

-

- 368

- 1.000

- 1.474

Resultaat voor bestemming Reserves Resultaat na bestemming

Procentuele verdeling van de lasten en baten van de programma s 2010:

Pr o ce n t u e l e sa l d i p r o g r a m m a ' s 2 0 1 0

Pr . 9; 5%

Pr . 10; 6%

Pr . 1; 8% Pr . 2; 4%

Pr . 8; 8% Pr . 3; 19%

Pr . 7; 8%

Pr . 4; 2% Pr . 5; 9% Pr . 6; 30%


134


Saldo lasten en baten per product (x

1.000)

Bijlage 4B

In deze bijlage zijn op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording de lasten en baten voor de programmabegroting 2009 onderscheiden naar producten per programma weergegeven. Programma 1. Algemeen bestuur Product 001.01 Bestuursorganen Lasten

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

1.701

1.633

1.713

1.694

1.701

1.714

Baten

301

-

501

-

-

-

Saldo

1.400

1.633

1.212

1.694

1.701

1.714

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 001.02 Inspraak Lasten

15

15

15

15

15

15

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

15

15

15

15

15

15

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 002.01 Bestuursondersteuning B. en W. Lasten

355

374

396

396

396

396

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

355

374

396

396

396

396

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 002.02 Bestuurlijk- juridische ondersteuning Lasten

167

139

145

145

145

145

Baten

123

-

-

-

-

-

Saldo

44

139

145

145

145

145

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 002.03 Representatie college Lasten

27

27

27

27

27

27

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

27

27

27

27

27

27

Product 002.04

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Communicatie

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

382

395

418

451

452

449

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

382

395

418

451

452

449


135


Product 003.01 Burgerzaken Lasten

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

610

604

668

660

660

668

Baten

-

-

-5

-

-

-5

Saldo

610

604

663

660

660

663

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 003.02 Verkiezingen Lasten

26

56

50

76

24

24

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

26

56

50

76

24

24

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 004.01 Baten secretarieleges burgerzaken Lasten

149

152

154

151

140

140

Baten

540

514

514

485

430

430

Saldo

- 391

- 362

- 360

- 334

- 290

- 290

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 005.01 Bestuurlijke samenwerking Lasten

148

153

153

154

154

151

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

148

153

153

154

154

151

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 006.01 Bestuursondersteuning raad en rekenkamercie. Lasten

316

298

315

302

302

321

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

316

298

315

302

302

321

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 723.06 Millenium gemeente Lasten

8

9

46

38

38

38

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

8

9

46

38

38

38


136


Programma 2. Openbare orde en veiligheid Product 120.01 Gemeentelijke brandweer Lasten

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

820

881

870

874

878

878

Baten

33

13

13

13

13

13

Saldo

787

868

857

861

865

865

Product 120.02 Rampen-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

best. en reg. brandweer

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

231

295

219

218

217

217

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

231

295

219

218

217

217

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 140.01 Openbare orde en veiligheid Lasten

401

459

561

416

416

416

Baten

38

31

24

24

24

24

Saldo

363

428

537

392

392

392

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 140.02 Bijzondere wetten Lasten

84

86

94

94

94

94

Baten

5

5

5

5

5

5

Saldo

79

81

89

89

89

89

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 140.03 Politie Lasten

7

25

28

28

28

28

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

7

25

28

28

28

28

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 310.01 Markten en kermissen Lasten

27

29

30

30

30

30

Baten

8

9

10

10

10

10

Saldo

19

20

20

20

20

20

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Programma 3. Infrastructuur Product 210.01 Verhardingen Lasten

2.809

2.841

3.094

3.582

2.530

2.543

Baten

56

28

- 28

- 28

- 28

- 28

Saldo

2.753

2.813

3.066

3.554

2.502

2.515


137


Product 210.02 Openbare verlichting Lasten

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

355

432

480

485

490

495

Baten

5

5

-5

-5

-5

-5

Saldo

350

427

475

480

485

490

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 210.03 Bruggen Lasten

387

179

180

179

168

170

Baten

3

3

3

2

-

-

Saldo

384

176

177

177

168

170

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 210.04 Straatreiniging Lasten

209

199

203

203

203

203

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

209

199

203

203

203

203

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 210.05 Sneeuwruimen en gladheidsbestrijding Lasten

140

121

134

146

145

148

Baten

7

2

2

2

2

2

Saldo

133

119

132

144

143

146

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 210.06 Straatmeubilair Lasten

152

165

261

174

174

174

Baten

1

2

2

2

2

2

Saldo

151

163

259

172

172

172

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 211.01 Verkeersveiligheid Lasten

116

100

164

70

70

70

Baten

1

-

-

-

-

-

Saldo

115

100

164

70

70

70

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 211.02 Verkeer en vervoer Lasten

625

117

133

133

133

133

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

625

117

133

133

133

133


138


Product 221.01 Waterwegen c.a.

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

23

24

37

37

37

37

Baten

11

12

13

13

13

13

Saldo

12

12

24

24

24

24

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 240.01 Waterkering en kades Lasten

169

228

514

347

350

361

Baten

3

1

170

1

1

1

Saldo

166

227

344

346

349

360

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 550.01 Natuur- en landschapsbescherming Lasten

66

70

70

70

70

70

Baten

3

-

-

-

-

-

Saldo

63

70

70

70

70

70

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 560.02 Groenvoorzieningen Lasten

2.285

2.250

2.258

2.270

2.282

2.295

Baten

55

109

17

17

17

17

Saldo

2.230

2.141

2.241

2.253

2.265

2.278

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 580.02 Speelplaatsen Lasten

62

107

108

118

124

131

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

62

107

108

118

124

131

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 724.01 Begraafplaatsen Lasten

12

37

34

34

34

34

Baten

11

9

10

10

10

10

Saldo

1

28

24

24

24

24


139


Programma 4. Economische zaken Product 320.01 Ontwik-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

keling werkgelegenheid

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

214

427

221

221

221

196

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

214

427

221

221

221

196

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 560.01 Recreatie en toerisme Lasten

292

418

664

607

390

362

Baten

16

6

5

5

5

5

Saldo

276

412

659

602

385

357

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Programma 5. Onderwijs Product 211.03 Verkeersexamens Lasten

20

19

19

19

19

19

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

20

19

19

19

19

19

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 420.01 Onderwijshuisvesting Lasten

2.014

2.192

2.171

2.067

2.039

2.010

Baten

20

27

- 27

- 27

- 27

- 27

Saldo

1.994

2.165

2.144

2.040

2.012

1.983

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 420.02 Openbaar basisonderwijs (best.cie) Lasten

2.144

825

430

424

417

411

Baten

418

396

421

421

421

421

Saldo

1.726

429

9

3

-4

- 10

Product 422.01 Over-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

schrijdings uitkering

2008

2009

2010

2011

2012

2013

basisonderwijs Lasten

45

37

30

21

13

4

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

45

37

30

21

13

4


140


Product 480.01 Eigen gemeentelijk onderwijs en

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

achterstandenbeleid Lasten

703

711

739

739

739

739

Baten

116

106

125

125

125

125

Saldo

587

605

614

614

614

614

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 480.02 Vervoeren verzorgingskosten Lasten

568

614

585

585

585

585

Baten

14

16

17

17

17

17

Saldo

554

598

568

568

568

568

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 482.01 Educatieen beroepsonderwijs (WEB) Lasten

337

331

327

327

327

327

Baten

330

324

320

320

320

320

Saldo

7

7

7

7

7

7

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 621.02 Onderwijs Asielzoekers Lasten

9

11

10

10

10

10

Baten

7

7

5

5

5

5

Saldo

2

4

5

5

5

5

Product 510.01

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Bibliotheekwerk

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Programma 6. Welzijn

Lasten

719

734

745

745

745

745

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

719

734

745

745

745

745

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 511.01 Muziekonderwijs Lasten

579

584

546

546

546

546

Baten

82

55

56

56

56

56

Saldo

497

529

490

490

490

490

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 511.02 Ontwikkelingssamenwerking Lasten

15

14

14

14

14

14

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

15

14

14

14

14

14


141


Product 540.01 Culturele activiteiten Lasten

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

117

122

113

118

113

118

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

117

122

113

118

113

118

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 540.02 Fries Lasten

39

52

51

46

46

46

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

39

52

51

46

46

46

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 541.01 Musea en oudheidk. instellingen Lasten

54

27

28

53

53

53

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

54

27

28

53

53

53

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 580.01 Lokale omroep Lasten

20

20

21

21

21

21

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

20

20

21

21

21

21

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 620.01 Maatschappelijk werk Lasten

292

247

270

270

270

270

Baten

17

-

-

-

-

-

Saldo

309

247

270

270

270

270

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 620.02 Ouderenwerk Lasten

453

458

201

201

201

201

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

453

458

201

201

201

201

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 620.03 WMO- ov. prest.velden 1, 3 en 5 Lasten

129

467

524

524

524

524

Baten

17

-

-

-

-

-

Saldo

112

467

524

524

524

524


142


Product 621.01 Vluchtelingenhulp

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

135

173

241

232

225

225

Baten

105

114

166

166

166

166

Saldo

30

59

75

66

59

59

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 622.01 W.M.O. Huish. hulp voorzieningen Lasten

3.572

3.409

3.723

3.723

3.723

3.723

Baten

414

400

400

400

400

400

Saldo

3.158

3.009

3.323

3.323

3.323

3.323

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 630.01 Welzijnswerk Lasten

798

795

864

865

833

835

Baten

24

-

-

-

-

-

Saldo

774

795

864

865

833

835

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 630.02 Dorpshuizen Lasten

554

600

1.415

1.113

887

993

Baten

113

50

55

60

65

70

Saldo

441

550

1.360

1.053

822

923

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 650.01 Kinderopvang Lasten

35

47

37

37

37

37

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

35

47

37

37

37

37

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 650.02 Peuterspeelzaalwerk Lasten

344

403

721

720

717

721

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

344

403

721

720

717

721

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 652.01 Gehandicaptenzorg Lasten

2.186

2.025

2.092

2.092

2.092

2.092

Baten

110

20

6

6

6

6

Saldo

2.076

2.005

2.086

2.086

2.086

2.086


143


Product 714.01 Openbare

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

gezondheidszorg Lasten

991

1.235

1.410

1.483

1.376

1.374

Baten

451

507

549

592

479

479

Saldo

540

728

861

891

897

895

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Programma 7. Sport Product 530.01 Sport Lasten

3.781

4.279

4.199

3.948

3.829

3.843

Baten

1.012

881

919

943

811

811

Saldo

2.769

3.398

3.280

3.005

3.018

3.032

Product 610.01 Inkomens-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

voorziening en uitkeringen

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Programma 8. Werk en bijstand

Lasten

4.839

4.657

5.052

5.086

4.480

4.480

Baten

4.118

3.600

3.744

3.755

3.183

3.183

Saldo

721

1.057

1.308

1.331

1.297

1.297

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 611.01 Uitstroombeleid Lasten

7.532

7.140

6.940

6.828

6.797

6.797

Baten

7.010

6.542

6.135

6.034

6.006

6.000

Saldo

522

598

805

794

791

797

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 614.01 Armoede en minimabeleid Lasten

863

999

1.098

1.061

1.061

1.061

Baten

23

15

15

15

15

15

Saldo

840

984

1.083

1.046

1.046

1.046

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Programma 9. Milieu Product 721.01 Afvalinzameling (incl. afvalstoffenheffing) Lasten

2.417

2.431

2.731

2.428

2.443

2.459

Baten

2.591

2.672

2.741

2.752

2.760

2.767

Saldo

- 174

- 241

- 10

- 324

- 317

- 308


144


Product 721.02 Afval deelstroom

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

340

430

371

370

370

370

Baten

194

168

86

86

86

86

Saldo

146

262

285

284

284

284

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 722.01 Riolering Lasten

1.743

1.819

1.906

1.981

2.042

2.103

Baten

1.115

1.424

1.464

1.477

1.490

1.503

Saldo

628

395

442

504

552

600

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 723.01 Uitvoering milieuwetgeving Lasten

774

731

903

903

903

903

Baten

-

38

58

33

1

-

Saldo

774

693

845

870

902

903

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 723.02 Bodemsanering en bescherming Lasten

42

190

183

107

107

107

Baten

15

3

3

3

3

3

Saldo

27

187

180

104

104

104

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 723.03 Milieuvoorlichting Lasten

119

232

151

79

79

79

Baten

-

12

12

12

12

12

Saldo

119

220

139

67

67

67

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 723.04 Overig milieubeheer Lasten

32

16

20

20

20

20

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

32

16

20

20

20

20

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 723.05 Groene energie Lasten

7

13

7

7

7

7

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

7

13

7

7

7

7


145


Programma 10. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Product 120.03 Toezicht brandpreventie Lasten

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

163

164

189

189

189

189

Baten

7

-

-

-

-

-

Saldo

156

164

189

189

189

189

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 341.01 Verpachte gronden Lasten

162

280

283

261

261

261

Baten

63

56

154

152

152

152

Saldo

99

224

129

109

109

109

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 541.02 Particuliere monumenten Lasten

25

28

31

31

31

31

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

25

28

31

31

31

31

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 541.03 Gemeentelijke monumenten Lasten

69

118

109

109

109

109

Baten

-

2

2

2

2

2

Saldo

69

116

107

107

107

107

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 810.01 Bovengem. ruimtelijke beleid Lasten

44

37

42

42

42

42

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

44

37

42

42

42

42

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 810.02 Gemeentelijke planontwikkeling Lasten

885

1.081

1.105

1.072

1.072

1.072

Baten

4

-

-

-

-

-

Saldo

881

1.081

1.105

1.072

1.072

1.072

Product 810.03 Vergun-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

ningverlening en hand-

2008

2009

2010

2011

2012

2013

having Lasten

306

296

277

277

277

277

Baten

20

28

19

19

19

19

Saldo

286

268

258

258

258

258


146


Product 810.04 Landinrichting

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

76

241

264

510

474

349

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

76

241

264

510

474

349

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 820.01 Volkshuisvestingsbeleid Lasten

62

169

101

102

102

102

Baten

40

36

204

-

-

-

Saldo

22

133

- 103

102

102

102

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 820.02 Woningen en gebouwen Lasten

127

137

128

88

88

88

Baten

109

67

59

19

19

19

Saldo

18

70

68

69

69

69

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 821.01 Particuliere woningverbetering Lasten

13

12

13

13

13

13

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

13

12

13

13

13

13

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 821.02 Dorpsvernieuwing Lasten

118

520

260

60

1.760

60

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

118

520

260

60

1.760

60

Product 822.01 Bouw- ,

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

woningen welstands-

2008

2009

2010

2011

2012

2013

toezicht Lasten

955

1.041

1.116

1.107

1.107

1.107

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

955

1.041

1.116

1.107

1.107

1.107

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 823.01 Bouwvergunningen Lasten

-

-

-

-

-

-

Baten

558

512

400

471

471

471

Saldo

- 558

- 512

- 400

- 471

- 471

- 471


147


Product 830.01 Bouwgrondexploitatie

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

-

-

-

-

-

-

Baten

794

-

386

464

324

270

Saldo

- 794

-

- 386

- 464

- 324

- 270

Programma 11. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Product 913.01 Overige financiële middelen

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

15

15

18

22

26

26

Baten

94

269

94

94

94

94

Saldo

- 79

- 254

- 76

- 72

- 68

- 68

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 914.01 Geldleningen en uitzettingen > 1j Lasten

1.057

1.000

904

850

819

787

Baten

4.389

3.612

3.558

3.432

3.009

2.857

Saldo

- 3.332

- 2.612

- 2.654

- 2.582

- 2.190

- 2.070

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 921.01 Algemene uitkering Lasten

-

-

-

-

-

-

Baten

26.732

28.420

28.686

28.183

27.686

27.168

Saldo

- 26.732

- 28.420

- 28.686

- 28.183

- 27.686

- 27.168

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 922.01 Reserveringen lasten en baten Lasten

8

1.243

526

478

478

487

Baten

-

477

416

481

720

880

Saldo

8

766

110

-3

- 242

- 393

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 930.01 Uitvoering wet WOZ Lasten

390

393

406

406

406

406

Baten

147

-

-

-

-

-

Saldo

243

393

406

406

406

406

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 931.01 Baten OZB gebruikers Lasten

-

-

-

-

-

-

Baten

629

678

758

774

793

817

Saldo

- 629

- 678

- 758

- 774

- 793

- 817


148


Product 932.01 Baten OZB eigenaren

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

-

-

-

-

-

-

Baten

4.399

4.758

5.169

5.283

5.406

5.540

Saldo

- 4.399

- 4.758

- 5.169

- 5.283

- 5.406

- 5.540

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 936.01 Baten toeristenbelasting Lasten

-

-

-

-

-

-

Baten

180

198

279

279

279

279

Saldo

- 180

- 198

- 279

- 279

- 279

- 279

Product 940.01 Lasten

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

heffing en invordering

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Lasten

99

131

152

152

152

152

Baten

21

18

18

18

18

18

Saldo

78

113

134

134

134

134

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 960.01 Saldi van kostenplaatsen Lasten

- 99

132

15

188

51

9

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

- 99

132

15

188

51

9

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

465

- 2.221

- 2.434

- 2.622

- 3.300

- 1.988

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

465

- 2.221

- 2.434

- 2.622

- 3.300

- 1.988

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 970.01 Resultaat voor bestemming Lasten

Product 980.01 Reserve mutaties Lasten

2.401

720

3.862

194

63

80

Baten

4.027

3.079

6.296

2.448

2.363

594

Saldo

- 1.626

- 2.359

- 2.434

- 2.254

- 2.300

- 514

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Product 990.01 Resultaat na bestemming Lasten

2.091

138

-

- 368

- 1.000

- 1.474

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

2.091

138

-

- 368

- 1.000

- 1.474


149


Totaaloverzicht van beleidsnota s c.a. per programm a

Bijlage 4C

Deze bijlage bevat een jaarlijks bijgewerkt overzicht van alle plannen, beleidsnotities en verordeningen op basis waarvan de activiteiten uit de beleidsprogramma's en de paragraaf bedrijfsvoering plaatsvinden. Het gaat hier zowel om zaken die door de raad zijn vastgesteld als om zaken die tot de bevoegdheid van het college van burgem eester en wethouders behoren. Het jaartal betreft het jaar van vaststelling of wijziging van de verordening of beleidsnotitie. 1. ALGEMEEN BESTUUR Verordening Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (2006) Verordening naamgeving en adressering (2009) Verordening rechtspositie wethouders, raadsleden en commissieleden (2008) Reglement burgerlijke stand (2008) Rechtspositieregeling buitengewoon ambtenaar burgerlijke stand (2000; laatstelijk gewijzigd in 2003) Vergoedingsregeling voor het verrichten van wacht- ,consignatie- en bewakingsdiensten (2006) Verordening op het burgerinitiatiefvoorstel (2002) Verordening op de ambtelijke bijstand en de fractieondersteuning (2006) Verordening op de rekenkamercommissie (2006) Reglement van orde van de gemeenteraad (2005) Reglement van orde van het college (2002) Algemene inspraakverordening gemeente Tytsjerksteradiel (2004) Mandaatbesluit 2009 (2009) Vertegenwoordigingsbesluit (2004) Delegatiebesluit (2006) Verordening commissie bezwaarschriften (2006) Regeling Kamer Sociale en Welzijnstaken (2003) Communicatieplan 2007- 2010 Algemene Plaatselijke Verordening (2008) Notitie raad in beeld (2009) Nota misbruik en oneigenlijk gebruik van gemeentelijke regelingen (2008) Verordening op de herbenoemingscommissie burgemeester (2008) Speelautomatenverordening (1995) Beleidsnotitie "inkoop en aanbesteding" (2008) 2. OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID Beleidslijn horeca (2006) Notitie evenementenbeleid (1999) Notitie evaluatie evenementenbeleid (2003) Notitie uitritten (2009) Notitie prostitutiebeleid (2000) Notitie standplaatsenbeleid (2008) Notitie coffeeshopbeleid (1997)


150


Notitie evaluatie nulbeleid coffeeshops (2001) Notitie aanplakken van aankondigingen en reclame (2003) Verordening brandveiligheid en hulpverlening (2003) Beleidsplan brandveiligheid en hulpverlening (2002) raad Beleidsplan brandweerzorg en rampenbestrijding 2008- 2011 (2009) Regeling brandweerzorg en rampenbestrijding (2009) Instructie voor de commandant brandweer Tytsjerksteradiel (2009) Brandbeveiligingsverordening (2009) Verordening regelende de vergoeding aan vrijwilligers van de gemeentelijke brandweer (1994; daarna diverse keren gewijzigd) Regeling Brandveiligheid en hulpverlening (2006) Rampenplan met diverse deelprocessen Veiligheidsplan (2009) Verordening inzake de Winkeltijden (1996) Verordening op de veerponten in Tytsjerksteradiel (1998) Veemarktverordening (1995) Verordening op de warenmarkten (2002) Destructieverordening (1996) Subsidieverordening oudejaarsactiviteiten (2008) Wegsleepverordening (2007) Handhavingsprogramma (2009) Verordening tot het binnentreden in het kader van de openbare orde en veiligheid (2008) Beleidsnotitie hangketen (2008) Notitie (ongeadresseerde) handelsreclame (1992) Notitie niet functioneel gebonden commerciële aanduidingen in het buitengebied (2001) Tent- en schuurfeestenbeleid (2006) Notitie rookbeleid (2005) Besluit caravans (2004) Besluit voertuigen (2004) 3. INFRASTRUCTUUR Evaluatie wegbeheer 1995- 2005 Verordening op opening en sluiting van bruggen (2007) Rapport funderingen hoofdinfrastructuur (2000) Programma onderhoud wegen, riolering en groen (jaarlijks) Gemeentelijke verkeer- en vervoersplan 2009- 2016 (2008) Programma gladheidbestrijding (jaarlijks) Notitie bedrijfsverwijzingen (1989) Notitie kabels en leidingen (1993) Beleidsplan openbare verlichting (1997) Baggerbeleidsplan (2000) Bagger uitvoeringsprogramma (jaarlijks) Rapport rationeel beheer damwanden en beschoeiingen (2004) Onderzoeksrapport beheer openbare ruimte (2001)


151


Groenstructuurplan (1993) Landschapsbeleidsplan (1990) Bermbeheerplan (1993) Evaluatie bermbeheer (2002) Groenbeheerplan (1996) Evaluatie groenbeleid (2002) Onderzoek naar natuurwaarden (2004) Notitie speelplaatsenbeleid (2004) Onkruidbeheer op verhardingen (2003) Notitie onderhoud naar draagkracht (2005) Verordening begrafenisrechten 2009 (2008) Verordening haven- , kade- en opslaggelden 2009 (2008) Verordening schutgelden (2001) Bouwverordening (2001; laatstelijk gewijzigd in 2007) Welstandsbeleid (jaarlijkse aanpassingen v.a. 2005) Formuleren handhavingsbeleid bouwvergunningen (verplichting o.g.v. nieuwe Woningwet 2005) Formuleren toetsingsbeleid van bouwaanvragen (verplichting o.g.v. nieuwe Woningwet 2005) Formuleren handhavingsbeleid gebruiksvergunningen (verplichting 2005) Asbestverwijderingsbeleid (protocollen in kader rampenplan) 4. ECONOMISCHE ZAKEN Ruimtelijk- economische ontwikkelingsvisie Kanaalzone Burgum - Sumar (REOV) (2003) Ruimtelijk- economische visie detailhandel Burgum (DPO) (2002) Aanvulling ruimtelijk- economische visie detailhandel Burgum (DPO) specifiek voor bouwmarkten (2003) Beleidsplan Economische zaken (2006) Beleidsplan Recreatie en Toerisme 2007- 2017 (2007) Notitie werken in combinatie met wonen (2009) 5. ONDERWIJS Verordening overleg lokaal onderwijsbeleid (2009) Onderwijstotaalplan Tytsjerksteradiel 2006- 2010 (2006) Notitie clustering voorzieningen Hurdegaryp (2002) Verordening bestuurscommissie Master Frankeskoalle (2009) Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs (2008) Notitie onderwijshuisvestingsbeleid Tytsjerksteradiel (2006) Verordening leerlingenvervoer (2008) Integraal Huisvestingsplan 2010- 2013 (IHP) 6. WELZIJN Verordening kinderopvang (2008) Notitie toezicht en handhaving kwaliteit kinderopvang (2009) Nota kinderopvang (2008)


152


Algemene Subsidieverordening (2008) Verordening incidentele activiteiten op het gebied van cultuur (2008) Beliedsplan Frysk Fitaal (2002) Beliedsplan Frysk Fitaal 2 (2007) Oardering Frysk yn it skriftlik ferkear fan de gemeente (2001) Notitie vrijwilligersbeleid (1996) Notitie Dorpshuizen (2003) Notitie Ontmoetingsplaatsen (2003) Verordening wet inburgering Tytsjerksteradiel (2007) Notitie inburgering (2009) Subsidieverordening voor amateur muziekbeoefening in Tytsjerksteradiel (2008) Notitie peuterspeelzaalwerk (2007) Herziening jongerenparticipatie (2008) Uitvoeringsprogramma Operatie Jong 2006- 2010 (2006) Verordening voorzieningen Tytsjerksteradiel (WMO) (2008) Notitie jeugdketen (2008) Notitie Keunst en Kultuer (2008) Beleidskader en uitvoeringsnotitie WMO- gezondheidsbeleid 2008- 2011 (2008) Verordening openluchtrecreatie (1997) Museumnotitie 2009- 2012 (2009) 7. SPORT Sportnota (1998 ) Subsidieverordening sportactiviteiten (2008) 8. WERK EN BIJSTAND Nota Bijzondere Bijstand (2007) Reductieregeling (2006) Toeslagenverordening gemeente Tytsjerksteradiel (2008) Afstemmings- en fraudeverordening gemeente Tytsjerksteradiel (2008) Verordening langdurigheidstoeslag gemeente Tytsjerksteradiel (2008) Reïntegratieverordening (2007) Beleidsregels Terugvordering (2003) Verordening cliëntenparticipatie (2008) Beleidsregels WWB en eigen woning (2007) Handhavingsplan 2004- 2005 Controleplan WWB (2007) Controleplan overig (2007) Beleidsregels reïntegratie (2005) Beleidsregels verhaal (2009) Nota Kinderopvang (2008) Notitie loonkostensubsidies (2005) Regeling chronisch zieken, gehandicapten en zorgbehoeftige ouderen (2006) Regeling collectieve ziektekostenverzekering (2008)


153


Regeling schoolgaande kinderen (2008) Richtlijnen heimelijke waarnemingen (2004) Protocol huisbezoek (2008) Nota "klaar terwijl u wacht" (2007) 9. MILIEU Gescheiden inzameling groente- , fruit- en tuinafval (1990) Discussienota afval (1996) Notitie takken inzameling en compostering (1997) Notitie grofvuil (1997) Notitie textielinzameling (1997) Verordening oud papier (2008) Notitie oud papier (2000) Notitie bouwen sloopafval (1998) Notitie bedrijfsafval (1998) Subsidieverordening Tanksanering (2008) Notitie KCA (1999) Subsidieverordening Natuur- en milieueducatie (2008) Gemeentelijk rioleringsplan 2006- 2010 (2005) Rioleringsplan buitengebied (1999) Waterkwaliteit bij riooloverstorten (1999) Notitie rioleringszorg - wiens zorg (2000) Milieu uitvoeringsprogramma (jaarlijks) Notitie hondenpoep (2005) Raadsbesluit Kringloopwinkel (1996) Raadsbesluit destructieverordening (1997) Notitie bouwstoffenbesluit (1999) Verordening afvalstoffenheffing 2009 (2008) Verordening reinigingsrechten 2009 (2008) Verordening rioolheffing 2009 (2008) Verordening riool aansluitrechten 2009 (2008) Subsidieverordening energiebesparende maatregelen (2009) Nota duurzaamheid (2008) Bodembeheerplan + bodemkwaliteitskaart (in 2008 verlengd voor vijf jaar) Beleidsnotitie hobbymatig houden van landbouwhuisdieren (2006) Beleid verbranden afvalstoffen buiten inrichtingen (2007) 10. RUIMTELIJKE ORDENING EN VOLKSHUISVESTING Procedureverordening voor advisering tegemoetkoming in planschade (2008) Monumentenverordening (2007) Exploitatieverordening (1996) Woonplan (2002) Evaluatie woonplan (2008) Handhaving permanent wonen op recreatieterreinen (2008)


154


Bestemmingsplannen Verordening VROM starterslening (2009) Waterplan (2009) Telecommunicatieverordening (2008) Notitie paardenhouderij (2008) Beleid omtrent gedenktekens langs de weg (2003) BEDRIJFSVOERING Arbeidsvoorwaardenregeling gemeente Tytsjerksteradiel (1996; sindsdien diverse keren gewijzigd) Notitie reserves en voorzieningen (2007) (voortvloeiend uit de Financiële Beheersverordening) Doelmatigheidsverordening (2003) op basis van art. 213a Gemeentewet Controleverordening (2003) op basis van art. 213 Gemeentewet Verordening uitgangspunten financieel beleid op basis van art. 212 Gemeente wet Treasurystatuut (2008) Notitie bevorderingsbeleid (2003) Bezoldigingsverordening (2002; gewijzigd in 2005) Organisatiebesluit (2004) Uitvoeringsplan dienstverlening (2009) Financieringsregeling huisvesting ambtenaren 2000 Algemene voorwaarden hypothecaire geldleningen ambtenaren (2000; laatstelijk gewijzigd in 2006) Sociaal statuut (2003) Verordening behandeling bezwaarschriften en klachten personeelsaangelegenheden (2004) Archiefverordening (2007) Rechtspositieregeling bij organisatieveranderingen (1995) Regeling organieke functiewaardering (2004) vanaf oktober 2007 Regeling met betrekking tot functiebeschrijven, functiewaarderen en functie- indelen (2007) Vertegenwoordigingsbesluit (2004) Handboek voor personeel (2009) Cafetariaregeling (2009) LOKALE HEFFINGEN Verordening OZB 2009 (2008) Verordening leges 2009 (2008) Verordening toeristenbelasting 2009 (2008)


155


Lijst van verbonden partijen

Bijlage 4D

Naam

Gemeenschappelijke regeling Hulpverleningsdienst Fryslân.

Vestigingsplaats

Leeuwarden

Rechtsvorm

gemeenschappelijke regeling (openbaar lichaam)

Activiteiten

Met ingang van 1 januari 2007 zijn de gemeenschappelijke regelingen GGD Fryslân en Brandweer Fryslân opgeheven en zijn beide organisaties ondergebracht in de nieuwe gemeenschappelijke regeling Hulpverleningsdienst Fryslân. Behartigen preventieve taken op het gebied van de volksgezondheid en infectieziektenbestrijding; Ondersteuning van de Friese gemeenten bij het ontwikkelen en uitvoeren van gezondheidsbeleid; Zo doelmatig mogelijk georganiseerde en gecoördineerde brandbestrijding, alsmede hulpverlening bij ongevallen en rampen bewerkstelligen.

Programma(s)

Programma 2. Openbare orde en veiligheid Programma 6. Welzijn

Financieel belang gemeente Bestuurlijk belang

structurele bijdrage

138.995 (2010 e.v.)


1.014.437 (2010 e.v.)

1 lid in het algemeen bestuur

Kerncijfers verbonden partij eigen vermogen per 31- 12- 2008 vreemd vermogen per 31- 12- 2008 jaarresultaat 2008

3.304.795 14.837.394 910.053

begroot resultaat 2010

0

Naam

Servicebureau De Friese Wouden

Vestigingsplaats

Drachten

Rechtsvorm

gemeenschappelijke regeling (7 gemeenten)

Activiteiten

advisering op het gebied van geluid en zonebeheer coördinatie van de handhaving milieuwetgeving coördinatie regionale projecten volkshuisvesting, m.n. uitvoering Besluit woninggebonden subsidies

Programma(s)

Programma 9. Milieu

Financieel belang gemeente


Bestuurlijk belang


72.414 (2010 e.v.)

Kerncijfers verbonden partij eigen vermogen per 31- 12- 2008

4.737.397

vreemd vermogen per 31- 12- 2008

3.060.283

jaarresultaat 2008 begroot resultaat 2010


77.206 0

156


Naam

Sociale werkvoorziening Fryslân

Vestigingsplaats

Drachten

Rechtsvorm

gemeenschappelijke regeling

Activiteiten

uitvoering van de wettelijke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden die voortvloeien uit de Wet Sociale Werkvoorziening

Programma(s)

Programma 8. Werk en Bijstand



Bestuurlijk belang

3 leden in het algemeen bestuur en 1 lid in dagelijks

163.986 (2010 e.v.)

bestuur Kerncijfers verbonden partij eigen vermogen per 31- 12- 2008

0


28.372.000

jaarresultaat 2008

0


0 (saldo wordt doorberekend aan Caparis)

Naam

Caparis N.V.

Vestigingsplaats

Drachten

Rechtsvorm

naamloze vennootschap

Activiteiten

uitvoeringstaken Sociale Werkvoorziening Fryslân

Programma(s)

8. Werk en Bijstand


structurele bijdrage via Sociale Werkvoorziening Fryslân

Bestuurlijk belang

1 vertegenwoordiger in de algemene vergadering van aandeelhouders


186.000


35.108.000

jaarresultaat 2008

5.185.000


Nog niet bekend28

Naam

Bestuursacademie Noord- Nederland

Vestigingsplaats

Assen

Rechtsvorm


Activiteiten

vangnetregeling werkgeversverplichtingen t.b.v. Stichting BAONN en Steunvereniging BAONN kerntaak: bestuursdienstonderwijs

Programma(s)

Paragraaf 3 Bedrijfsvoering



Bestuurlijk belang


2.336 (2010 e.v.)


375.771


341.201

jaarresultaat 2008 begroot resultaat 2010

28

- 835 0

Zie businessplan voor Transitie 2009-2012 van Caparis


157


Naam

Welstandszorg "Hûs en Hiem"

Vestigingsplaats

Leeuwarden

Rechtsvorm


Activiteiten

advisering bij aanvragen tot bouwvergunning

Programma(s)

Programma 10. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting



Bestuurlijk belang

1 lid in het algemeen bestuur; 1 lid dagelijks bestuur

47.266 (2010 e.v.)

Kerncijfers verbonden partij eigen vermogen per 31- 12- 2008 vreemd vermogen per 31- 12- 2008 jaarresultaat 2008 begroot resultaat 2010

282.318 43.243 3.714 - 57.000

Naam

Recreatieschap "De Marrekrite"

Vestigingsplaats

Grou

Rechtsvorm


Activiteiten

tot stand brengen en in stand houden van voorzieningen voor de waterrecreatie in het buitengebied

Programma(s)

Programma 4. Economische zaken


structurele bijdrage 54.737 (2010 e.v.)

Bestuurlijk belang



4.234.713 372.622 418.047 - 265.093

Naam

N.V. Afvalsturing Friesland

Vestigingsplaats

Leeuwarden

Rechtsvorm

naamloze vennootschap

Activiteiten

verwijdering van huishoudelijk afval op efficiënte en milieuhygiënische wijze

Programma(s)

Programma 9. Milieu


structurele bijdrage via tarieven afvalinzameling

Bestuurlijk belang

1 vertegenwoordiger in de algemene vergadering van aandeelhouders 1 lid van de raad van commissarissen



34.802.000 114.047.000 3.229.000 705.000

158


Naam

Openbaar Lichaam Afvalverwijdering Friesland

Vestigingsplaats

Leeuwarden

Rechtsvorm


Activiteiten

geen; alle taken zijn overgenomen door Afvalsturing opheffing van het OLAF wordt onderzocht

Programma(s)

Programma 9. Milieu


structurele bijdrage via Afvalsturing

Bestuurlijk belang

1 lid in het algemeen bestuur 1 lid in het dagelijks bestuur


Zie N.V. Afvalsturing Friesland



jaarresultaat 2008




Naam

Gemeenschappelijke kredietbank (GKB) Friesland

Vestigingsplaats

Leeuwarden

Rechtsvorm

Stichting

Activiteiten

De GKB houdt zich bezig met financiële dienstverlening aan personen die om wat voor reden dan ook niet bij een reguliere bankinstelling terecht kunnen. De dienstverlening is gebaseerd op samenwerkingsafspraken met diverse gemeenten. (Meerderjarige) inwoners van die gemeenten kunnen een beroep doen op de dienstverlening van de GKB. De GKB staat onder toezicht van de overheid. Tevens is de GKB lid van de NVVK (Vereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren). Deze branchevereniging biedt door middel van de "Gedragscodes Schuldregeling, Budgetbeheer en Sociale Kredietverlening" een vorm van garantie dat belangen op een verantwoorde wijze worden behartigd. De GKB Friesland verzorgt zowel het minnelijke als het wettelijke traject (WSNP) in schuldhulpverlening. Een belangrijk onderdeel van schuldhulpverlening is budgetbeheer. Budgetbeheer is het beheren van de financiën van cliënten. Bij schuldhulpverlening is dit beheer curatief. Om schulden te voorkomen kan een cliënt gebruik maken van preventief budgetbeheer. Naast informatie en advies voor mensen in financiële problemen verstrekt de GKB Friesland leningen aan particulieren.

Programma(s)

Programma 8. Werk en Bijstand


Borgstelling via virtueel borgstellingsfonds

Bestuurlijk belang

Vertegenwoordiging via VFG in Raad van Advies

Kerncijfers verbonden partij


159


Naam

Gemeenschappelijke kredietbank (GKB) Friesland

eigen vermogen per 31- 12- 2008 vreemd vermogen per 31- 12- 2008

1.145.131 11.243.335

jaarresultaat 2008

18.350


Nog niet bekend

Naam

Stichting Openbare Verlichting Fryslân

Vestigingsplaats

Heerenveen

Rechtsvorm

Stichting

Activiteiten

Voorbereiden en uitvoeren van gemeenschappelijk beleid voor beheren en in stand houden van openbare verlichting en inkoop energie en aanverwante producten

Programma(s)

Programma 3. Infrastructuur


Structurele bijdrage

Bestuurlijk belang

Wethouder lid van de Raad van Toezicht

8.650 (2010 e.v.)


174.000


105.000

jaarresultaat 2008

173.912 ( 164.000 a.g.v. storting restant vermogen OV pool)



0

160


Samenwerkingsrelaties met andere gemeenten

Bijlage 4E

In deze bijlage volgt een overzicht van de relaties die er op allerlei niveaus en in gradaties zijn met andere gemeenten. Daarnaast kom t een aantal keren ook de provincie en andere instanties aan de orde. Concernbreed / Meerdere afdelingen Stadsregio

(gem eenten

Boarnsterhim ,

Leeuwarden,

Leeuwarderadeel,

Littenseradiel,

Menaldumadeel, Tytsjerksteradiel) overleg volkshuisvesting overleg bereikbaarheid overleg economische zaken overleg landschapsvisie overleg recreatief terrein Coördinatieoverleg met nutsbedrijven Samenwerking/uitbesteding werkzaamheden aan Caparis Plattelansprojekten Midden- Fryslân (geldt ook voor de afdeling MBB) Onderzoek naar samenwerkingsmogelijkheden met gemeente Achtkarspelen op meerdere terreinen Afdeling Romte Overleg centrale as met Dongeradeel, Dantumadeel, provincie: projectgroep werkgroep verkeersstudie werkgroep gebiedsstudie kansen in kernen Overleg ontwikkeling Skûlenboarch met Achtkarspelen, provincie en bedrijfsleven Overleg

ruim telijke

ordening

Regio

de

Friese

Wouden

(Achtkarspelen,

Heerenveen,

Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel, Weststellingwerf) Trajectstuurgroep Lits- Lauwersm eerroute: sam enwerking met zes gem eenten in N.O.- Fryslân, waterschap en provincie Overlegorgaan

Nationaal

Park

Alde

Feanen

i.o.:

sam enwerking

m et

Boarnsterhim ,

Smallingerland, provincie, Rijk, waterschap, Fryske Gea en andere particuliere organisaties Sam enwerking m et Leeuwarden, Menaldum adeel, Leeuwarderadeel, Ferwerderadiel en Het Bildt in kader van noordelijke elfstedenvaarroute Recreatieschap

De Marrekrite , gem eenschappelijke regeling aantal gem eenten en de

provincie Afdeling Milieu, Bouwen en Beheer Overleg Afvalsturing Milieu- overleg

Regio

de Friese Wouden

(Achtkarspelen,

Heerenveen,

Ooststellingwerf,

Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel, Weststellingwerf)


161


Afstem m ingsoverleg

via

het

bodem platform

Fryslân

t.a.v.

actief

bodem beheer

en

bodeminformatiesystemen Overleg

sam enwerking

reiniging

c.a.

m et

Achtkarspelen,

Boarnsterhim ,

Dantum adeel,

Dongeradeel, Kollumerland, Smallingerland, Ameland Samenwerkingsverband inzameling k.c.a. met Smallingerland en Boarnsterhim overeenkomst

beheer

en

onderhoud

vacuüm rioleringssysteem

Veenwoudsterwal

m et

Dantumadeel Periodiek overleg met buurgemeenten inzake beheer- en onderhoudsaangelegenheden Sam enwerking gladheidbestrijding (o.a. gebruik m eldpunten) m et Boarnsterhim , Dantum adeel, Dongeradeel, Kollumerland. Gezamenlijke inhuur hoogwerker met Ferwerderadiel, Dantumadeel, Boarnsterhim Regio- overleg groen met Achtkarspelen, Dantumadeel, Kollumerland, Boarnsterhim In het kader van het Nationaal Landschap De Noordelijke Wouden een landschapsvisie m aken m et de vijf betrokken gem eenten. De Provincie, de landbouwvereniging Noardlike Fryske Wâlden en anderen worden hierbij betrokken. Lidmaatschap Iepenwacht Friesland met ca. 20 andere gemeenten Samenwerking met VEL, Eastermar, betreffende onderhoud zandpaden Sam enwerking m et Sm allingerland t.a.v. ongediertebestrijding (in vakanties voor elkaar waarnemen) Afdeling Mienskip Am btelijk overleg welzijn & zorg Fryslân. Samenstelling: gem eenten, provincie, zorgkantoor, Vereniging Friese Gemeenten, Partoer CMO Fryslân. Doel: afstemming beleid en uitvoering. Regio- overleg WMO met Achtkarspelen, Heerenveen, Skarsterlan, Ooststellingwerf, Opsterland, Sm allingerland

en

Weststellingwerf.

Doel:

inform atieuitwisseling

en

(waar

gewenst)

afstemming beleid en uitvoering. Preventieve volksgezondheid: overleg m et Achtkarspelen, Heerenveen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland en Weststellingwerf. Doel: afstemming beleid en uitvoering Volksgezondheid: samenwerking binnen GGD- Fryslân (gemeenschappelijke regeling) Maatschappelijke opvang (M.O.; inclusief verslavingszorg) in de Friese Wouden: overleg m et Achtkarspelen, Heerenveen, Ooststellingwerf, Opsterland, Sm allingerland en Weststellingwerf. Doel: afstemming beleid en uitvoering met centrumgemeente Leeuwarden. Volwasseneneducatie: afstemming/coördinatie met gemeenten in Z.O.- Fryslân Bibliotheekwerk: afstem m ing m et Leeuwarden en Boarnsterhim over contract m et Stichting Bibliotheken Midden- Fryslân Leerplicht RMC: samenwerking met de gemeenten in Z.O.- Fryslân en Leeuwarden Leerlingenvervoer: adhoc (niet geform aliseerd) in voorkomende gevallen samenwerking m et één of m eer gem eenten in Oost- Fryslân ( van Dongeradeel tot Opsterland). Doel; waar mogelijk combinatie van ritten voor zo goedkoop mogelijk en doelmatig vervoer Muziekonderwijs: sam enwerking m et Achtkarspelen, Dantum adeel en Kollum erland c.a.; samen budgetfinancieringsovereenkomst met streekmuziekschool De Wâldsang Sport: sam enwerking met Achtkarspelen, Dantum adeel, Dongeradeel en Kollum erland c.a. in de twee BOS projecten en in het vervolg van het breedtesportproject. Onderwijs: afstemming Lokale Onderwijs Agenda met de Friese Woudengemeenten.


162


Algem een onderwijs, ook ter voorbereiding VFG- vergaderingen, provinciaal overleg, een keer per zes weken. Mediabeleid/programmaraad UPC: overleg met Achtkarspelen, Boarnsterhim , Heerenveen, Smallingerland, Leeuwarden, Leeuwarderadeel, Menaldumadeel, Ferwerderadiel Afdeling Werk en Bijstand Samenwerking met Friese gemeenten op het gebied van het Besluit Bijstand Zelfstandigen (BBZ) en

de Wet

Inkom ensvoorziening

Oudere en

gedeeltelijk

Arbeidsongeschikte gewezen

Zelfstandigen (IOAZ); Leeuwarden is uitvoerende gemeente Uitvoering algemeen: afstemming met diverse Friese gemeenten (ad hoc) Sociale Werkvoorziening: samenwerking via SW- bedrijf Caparis (gemeenschappelijke regeling) Afdeling Bestuur, Management en Organisatie Jaarlijks overleg met de provincie en andere gemeenten over koninklijke onderscheidingen Jaarlijkse netwerkbijeenkomst bestuurssecretaresses gemeenten in Fryslân Lid netwerk Noordelijke Vereniging voor Publiciteit en Reclam e ( com m unicatiem ensen

uit

Groningen, Fryslân en Drenthe); vergaderen zo n vijf keer per jaar. Lid Logeion (vereniging voor communicatie) Overleg, twee keer in het jaar, over actuele zaken/ algem ene thema s op het gebied van interne zaken. Deelnemers: grote en middelgrote gemeenten in Fryslân Overleg, twee keer in het jaar, van Friese archiefmedewerkers Deelname Fries Archiefnet Overleg personeelsfunctionarissen gemeenten Fryslân (± vier keer per jaar) Arbo- overleg met NOVA- gemeenten en Smallingerland (één keer per zes weken) RAET:

gebruikersoverleg

m et

Wym brits,

Harlingen,

Bolsward,

Lem sterland,

Oost-

en

Weststellingwerf, Menaldumadeel en Heerenveen Gezamenlijke aanbesteding uitzendkrachten met Achtkarspelen, Gaasterlân- sleat, Heerenveen, Lem sterland, Nijefurd, Ooststellingwerf, Opsterland, Sneek en Weststellingwerf. Contracten met Start People, P- flex en AB- Fryslân Werken

in

Friesland.nl

m et

bijna

alle

Friese

gem eenten,

Provincie,

Wetterskip

en

Milieuadviesdienst. Website wordt uitgebreid met warber wisselwerk en warber academie. Lid

netwerk

voor

raadsvoorlichters

en

raadscom municatieadviseurs;

aantal

themabijeenkomsten per jaar en kennisuitwisseling. Afdeling Financiële en Juridische Zaken Politie: structureel overleg gem eente Boarnsterhim , politie en Openbaar Ministerie in het Team Wâld en Wetter. Brandweer: samenwerking met de andere gemeenten in Fryslân in kader Regionale Brandweer Brandweer: ondercom mandant 28 uur sam en met de Regionale Brandweer; com m andant voor klein deel in Sm allingerland, ondersteuning voor klein deel vanuit Sm allingerland in Tytsjerksteradiel (alles op detacheringsbasis). Sam enwerking om liggende gemeenten t.a.v. ram penplanoefeningen en in voorkom ende gevallen uitwisselingen personeel


163


Sam enwerking t.a.v. Calam iteiten

en Ram pbestrijdingsplan Hoofdvaarwegen Fryslân door

aan/rond hoofdvaarwegen gelegen gemeenten en provincie Contacten via de VFG over algem ene financiële/ bestuurlijke them a s Deelname aan VFG- werkgroepen Regelmatige informele contacten over vakgebied met Smallingerland (dezelfde accountant) Overleg leidinggevenden burgerzaken Fryslân Structureel overleg fryslân breed over integrale veiligheid Structureel overleg breedwater toezicht Frysân Structureel overleg groepschef team wald en wetter Structureel jeugdoverleg met politie en jongerenwerk (kearn) Overleg

met

brandweer, politie ter

voorbereiding

op

structureel

terugkerende grote

evenementen Jaarlijks overleg met verenigingen van dorpsbelangen, politie, brandweer over oud en nieuw


164


Programmabegroting 2009

Bijlage 4F

Deze bijlage is opgenomen ter verduidelijking van de opgenomen cijfers voor het begrotingsjaar 2009 binnen de program m a s van de begroting 2010. De jaarschijf 2009 bevat de bedragen van de programmabegroting 2009 na verwerking van amendementen, stelposten, salarissen en indirecte kosten.

Programma 1: Algemeen

Begroting 2009

bestuur

Primitief

Lasten

Wijzigingen

Begroting 2009

3.788

68

3.856

Baten

514

-

514

Saldo

3.274

68

3.342

- 145

-

- 145

3.129

68

3.197

Reservemutaties Saldo

Programma 2: Openbare orde

Begroting 2009

en veiligheid

Primitief

Lasten

Wijzigingen

Begroting 2009

1.734

43

1.777

Baten

59

-

59

Saldo

1.675

43

1.718

-

-

-

1.675

43

1.718


Programma 3: Infrastructuur

Begroting 2009

Wijzigingen

Begroting 2009

Primitief Lasten

7.009

- 139

6.870

Baten

172

-

172

Saldo

6.837

- 139

6.698

78

-

78

6.915

- 139

6.776


Programma 4: Economische

Begroting 2009

zaken

Primitief

Lasten

Wijzigingen

Begroting 2009

820

25

845

Baten

6

-

6

Saldo

814

25

839

- 256

-

- 256

558

25

583



165


Programma 5: Onderwijs

Begroting 2009

Wijzigingen

Begroting 2009

Primitief Lasten

4.737

5

4.742

Baten

877

-

877

Saldo

3.860

5

3.865

- 275

-

- 275

3.585

5

3.590


Programma 6: Welzijn

Begroting 2009

Wijzigingen

Begroting 2009

Primitief Lasten

11.492

- 79

11.413

Baten

1.142

4

1.146

Saldo

10.350

- 83

10.267

-

-

-

10.350

- 83

10.267


Programma 7: Sport

Begroting 2009

Wijzigingen

Begroting 2009

Primitief Lasten

4.291

- 12

4.279

Baten

881

-

881

Saldo

3.410

- 12

3.398

- 350

-

- 350

3.060

- 12

3.048


Programma 8: Werk en

Begroting 2009

bijstand

Primitief

Wijzigingen

Begroting 2009

Lasten

12.792

4

12.796

Baten

10.157

-

10.157

Saldo

2.635

4

2.639

- 40

-

- 40

2.595

4

2.599

Reservemutaties Saldo Programma 9: Milieu

Begroting 2009

Wijzigingen

Begroting 2009

Primitief Lasten

5.872

-9

5.863

Baten

4.318

-

4.318

Saldo

1.554

-9

1.545

- 167

-5

- 172

1.387

- 14

1.373



166


Programma 10: Ruimtelijke

Begroting 2009

ordening en volkshuisvesting

Primitief

Wijzigingen

Begroting 2009

Lasten

4.122

3

4.125

Baten

1.512

- 811

701

Saldo

2.610

814

3.424

- 568

165

- 403

2.042

979

3.021

Reservemutaties Saldo Programma 11: Alg. dek.mid.

Begroting 2009

en onvoorzien

Primitief

Lasten

Wijzigingen

Begroting 2009

2.822

93

2.915

Baten

37.643

786

38.429

Saldo

- 34.821

- 693

- 35.514

- 797

-

- 797

- 35.618

- 693

- 36.311



167


Mutaties reserves per programma Stortingen in de reserves

Bijlage 4G

2010

2011

2013

2012

Mutaties reserves programma 1 Storting in reserve pensioenen

500.677

-

-

-

-

16.385

-

-

124.991

-

-

-

184.500

-

-

-

2.750.000

23.500

48.250

74.250

71.006

148.477

9.366

-

5.851

5.851

5.851

5.851

224.782

-

-

-

3.861.807

194.213

63.467

80.101

wethouders Storting in AR; vrijval res. OKL Mutatie reserves programma 9 Storting in AR opheffen reseve egalistatie afvalstoffenheffing Mutaties reserves programma 10 Storting in AR bijdrage bodemdalingcie Burgum/Sumar Storting in reserve Kansen in kernen Storting in reserve bouwgrondexploitatie Mutaties reserves programma 11 Storting in reserve Lokaal arbeidsvoorwaardenbeleid Storting in AR begrotingsresultaat 2010 Totaal stortingen in de reserves Onttrekkingen uit de reserves

2010

2011

2013

2012

Mutaties reserves programma 1 Bijdrage Reserve pensioenen weth.

58.744

80.840

76.798

72.958

Bijdrage Reserve OKL : bijdrage fonds

83.126

16.385

-

-

145.000

-

-

-

-

1.170.000

-

-

stadsregio Mutaties reserves programma 2 Bijdrage AR; afkoopsom toezichthouder project Mutaties reserves programma 3 Bijdrage AR; economische structuur Skûlenboarch


168


Onttrekkingen uit de reserves Bijdrage AR; maatregelen traverse

2010

2011

2013

2012

94.000

-

-

-

31.914

-

-

-

Trynwâlden Bijdrage AR; reconstructie Oentsjerk Bijdrage AR; Halteplan OV

87.404

-

-

-

679.651

-

-

-

74.466

74.466

74.466

74.4666

75.781

75.781

28.000

-

Bijdrage AR; bijdr. glasvezelnetwerk

25.000

25.000

25.000

-

Bijdrage AR; Noordelijke elfsteden

63.000

-

-

-

169.130

169.130

-

-

-

226.500

-

-

482.000

-

-

106.117

271.302

-

-

-

157.408

12.000

-

-

76.000

-

-

-

50.000

-

-

-

23.746

-

-

-

115.000

-

-

-

50.000

-

-

-

12.700

-

-

-

Bijdrage AR; Bermen erftoegangswegen Bijdrage AR; GVVP aanpassen wegprofiel Mutaties reserves programma 4 Bijdrage reserve plattelandsvernieuwing

vaarroute Bijdrage AR; Alde paden, nije wegen Mutaties reserves programma 6 Bijdrage AR; Clustering voorzieningen Noardburgum Bijdrage AR; Clustering Hurdegaryp Mutaties reserves programma 7 Bijdrage AR; ontwikkeling sportcomplex Sumar Mutaties reserves programma 8 Bijdrage reserve W. en B. Mutatie reserves programma 9 Bijdrage AR; bijdrage sanering oude olietanks Bijdrage egalisatieres. afvalst.heffing; boekwaardeverlies reinigingsauto s Bijdrage egalisatieres. afvalst.heffing; boekwaardeverlies div. investeringen Bijdrage egalisatieres. afvalst.heffing; aanpassen opstelpl. in woonwijken Bijdrage egalisatieres. afvalst.heffing; aanpassen container wisselplaatsen Bijdrage egalisatieres. afvalst.heffing; netto kosten ophalen duobakken


169


2011

2013

Onttrekkingen uit de reserves

2010

2012

Bijdrage egalisatieres. afvalst.heffing;

124.991

-

-

-

200.000

-

1.700.000

-

125.270

125.270

125.270

-

40.000

36.000

-

-

-

250.000

250.000

250.000

2.750.000

-

-

-

-

-

-

45.303

155.932

116.949

77.966

38.964

5.851

5.851

5.851

5.581

35.520

24.260

-

-

6.295.936

2.448.432

2.363.351

593.659

storten in AR ivm opheffen reserve Mutaties reserves programma 10 Bijdrage reserve dorpsvernieuwing centrum Gytsjerk Bijdrage AR; Alde Feanen Bijdrage AR; landinrichting Bûtenfjild Bijdrage AR; Gebiedsontwikkeling Zuid en Midden Bijdrage AR; Vervolgambities

33.000

structuurvisie Bijdrage AR; st. in res Kansen in Kernen Bijdrage reserve bouwgrondexploitatie Mutaties reserves programma 11 Bijdrage reserve BTW compensatiefonds Bijdrage uit reserve lokaal arbeidsvoorwaardenbeleid Bijdrage uit AR t.b.v. kosten i.v.m. reorganisatie Totaal onttrekkingen uit de reserves


170


Totaaloverzicht reserves en voorzieningen Rekeningnr.

Naam reserve/voorziening

Algemene reseve 0.410.10.00.00 Algemene resrerve Totaal Algemene reserve

Bijlage 4H

Saldo begin dienstjaar 2009

Vermeerderingen

Vermin-deringen

Saldo einde dienstjaar 2009

33.300 33.300

3.358 3.358

9.316 9.316

27.342 27.342

Bestemmingsreserves 0.410.21.00.00 Bijzondere bestemmingsreserve onderwijs 0.410.30.70.00 Reserve egalisatie afvalstoffenheffing 0.410.30.90.00 Reserve gehandicaptenbeleid 0.410.33.00.00 Reserve lokaal arbeidsvoorwaardenbeleid 0.410.35.02.00 Reserve landinrichting Jistrum 0.410.35.03.00 Reserve OKL 0.410.35.07.00 Reserve plattelandsvernieuwing 0.410.35.11.00 Reserve Lits- en Lauwersmeerroute 0.410.35.13.00 Reserve actualisering bestemmingsplannen 0.410.35.15.00 Reserve Dorpsvernieuwing centrum Gytsjerk 0.410.40.30.00 Reserve Grondexploitatie 0.410.40.31.00 Reserve sociale woningbouw 0.410.40.32.00 Reserve BTW compensatiefonds 0.410.40.33.00 Reserve onverdeeld Rekeningsaldo VD 0.410.40.34.00 Reserve Pensioenen wethouders 0.410.40.35.00 Reserve Voormalig personeel 0.410.40.37.00 Reserve Werk en Bijstand 0.410.40.38.00 Res.bevordering werkgel.heid(vm.Wekker) 0.410.40.39.00 Reserve situatie It Wiid 0.410.40.40.00 Reserve Kansen in kernen 0.410.40.41.00 Reserve Sociaal flankerend beleid

1.109 396 62 18 16 183 227 136 68 1.127 1.537 402 585 1.011 1.237 8 97 57 109 -

174 973 232 225 178 168

1.109 19 62 24 16 83 48 136 68 200 674 195 404 62 8 33 45 -

376 168 100 180 1.900 1.094 627 390 607 1.175 242 11 109 168

Totaal Bestemmingsreserves

8.385

1.950

3.186

7.147

Resultaat na bestemming 0.410.50.00.00 Onverdeeld rekeningsaldo Totaal Resultaat na bestemming

2.091 2.091

-

2.091 2.091

-

43.776

5.308

14.593

34.489

10 13 12 405 67 98 257 201 25 4 9 1.462 46 35 88 13 15 9 264 185 519 3 14 1.273 100 5.127

1.154 124 57 70 43 5 192 7 10 6 5 10 26 307 2.016

9 113 57 65 5 43 5 10 8 5 3 23 392 90 828

10 13 12 396 1.154 77 98 262 201 20 4 9 1.655 53 35 88 10 15 16 264 185 519 6 14 881 218 100 6.315

48.903

7.324

15.421

40.804

140 105 245

32 32

-

172 105 277

5.372

2.048

828

6.592

49.148

7.356

15.421

41.081

Totaal reserves Voorzieningen 0.510.20.00.00 Voorziening liquidatie WWS 0.510.60.00.00 Voorziening reconstructie plein Gytsjerk 0.510.70.00.00 Voorziening afwikkeling schades 0.511.30.00.00 Voorziening spaarvariant ADV 0.511.60.00.00 Voorziening onderhoud onderwijshuisvesting 0.511.70.00.00 Voorziening onderhoud sporten welzijnsgebouwen 0.511.80.00.00 Voorziening onderhoud gemeentehuis 0.512.10.00.00 Voorziening onderhoud gebouwen GOW 0.512.50.00.00 Voorziening planschades 0.513.10.00.00 Voorziening onderwijshuisvesting leerlingen AZC 0.513.20.00.00 Voorziening sportvelden 0.513.30.00.00 Voorziening onderhoud liften 0.513.50.00.00 Voorziening APPA 0.513.90.00.00 Voorziening onderhoud gevels gemeentehuis 0.514.00.00.00 Voorziening inrichting rondom sportterreinen 0.514.50.00.00 Voorziening 2e toplaag busroute Burgum 0.514.60.00.00 Voorziening aktieplan verkeersveiligheid 0.514.80.00.00 Voorziening ongevallen personeel 0.515.80.00.00 Voorziening onderhoud paternosterkasten 0.516.10.00.00 Voorz. planm. onderhoud bewegwijzering 0.516.30.00.00 Voorziening onderhoud wegen 0.516.40.00.00 Voorziening bodemsanering 0.516.50.00.00 Voorziening Caparis 0.516.60.00.00 Voorziening bindingsgelden 0.516.70.00.00 Voorziening lichtmasten 0.516.80.00.00 Voorziening bruidschatregeling OBO 0.516.90.00.00 Voorziening baggeren 0.520.20.00.00 Voorziening afgewikkelde complexen Totaal voorzieningen Totaal reserves en voorzieningen Voorzieningen elders belegd 0.513.72.00.00 Voorziening bestuurcommissie Mr Frankeskoalle 0.513.75.00.00 Voorziening vermogen Mr. Frankeskoalle Totaal voorzieningen elders belegd Totaal voorzieningen incl. elders belegd Totaal reserves en voorzieningen incl. elders belegd


171


Rekeningnr.




Vermeerderingen

Vermin-deringen


27.342 27.342

534 534

5.220 5.220

22.656 22.656


376 168 100 180 1.900 1.094 627 390 607 1.175 242 11 109 168

6 71 501 2.750 -

376 6 83 76 200 156 59 157 -

168 16 104 1.700 1.165 627 234 607 1.617 85 11 109 2.750 168


7.147

3.328

1.113

9.361

-

-

-

-

34.489

3.862

6.333

32.017

10 13 12 396 1.154 77 98 262 201 20 4 9 1.655 53 35 88 10 15 16 264 185 519 6 14 881 218 100 6.315

124 57 70 43 5 178 7 10 2 5 10 26 132 209 878

9 249 113 57 65 5 43 5 501 10 2 5 5 32 132 294 378 1.905

10 13 12 387 905 87 98 267 201 15 4 9 1.332 60 35 88 10 15 20 264 185 519 14 587 48 100 5.285

40.804

4.740

8.238

37.302

172 105 277

32 32

-

203 105 308

6.592

910

1.905

5.593

41.081

4.772

8.238

37.610

Resultaat na bestemming 0.410.50.00.00 Onverdeeld rekeningsaldo Totaal Resultaat na bestemming Totaal reserves Voorzieningen 0.510.20.00.00 Voorziening liquidatie WWS 0.510.60.00.00 Voorziening reconstructie plein Gytsjerk 0.510.70.00.00 Voorziening afwikkeling schades 0.511.30.00.00 Voorziening spaarvariant ADV 0.511.60.00.00 Voorziening onderhoud onderwijshuisvesting 0.511.70.00.00 Voorziening onderhoud sporten welzijnsgebouwen 0.511.80.00.00 Voorziening onderhoud gemeentehuis 0.512.10.00.00 Voorziening onderhoud gebouwen GOW 0.512.50.00.00 Voorziening planschades 0.513.10.00.00 Voorziening onderwijshuisvesting leerlingen AZC 0.513.20.00.00 Voorziening sportvelden 0.513.30.00.00 Voorziening onderhoud liften 0.513.50.00.00 Voorziening APPA 0.513.90.00.00 Voorziening onderhoud gevels gemeentehuis 0.514.00.00.00 Voorziening inrichting rondom sportterreinen 0.514.50.00.00 Voorziening 2e toplaag busroute Burgum 0.514.60.00.00 Voorziening aktieplan verkeersveiligheid 0.514.80.00.00 Voorziening ongevallen personeel 0.515.80.00.00 Voorziening onderhoud paternosterkasten 0.516.10.00.00 Voorz. planm. onderhoud bewegwijzering 0.516.30.00.00 Voorziening onderhoud wegen 0.516.40.00.00 Voorziening bodemsanering 0.516.50.00.00 Voorziening Caparis 0.516.60.00.00 Voorziening bindingsgelden 0.516.70.00.00 Voorziening lichtmasten 0.516.80.00.00 Voorziening bruidschatregeling OBO 0.516.90.00.00 Voorziening baggeren 0.520.20.00.00 Voorziening afgewikkelde complexen Totaal voorzieningen Totaal reserves en voorzieningen Voorzieningen elders belegd 0.513.72.00.00 Voorziening bestuurcommissie Mr Frankeskoalle 0.513.75.00.00 Voorziening vermogen Mr. Frankeskoalle Totaal voorzieningen elders belegd Totaal voorzieningen incl. elders belegd Totaal reserves en voorzieningen incl. elders belegd


172

Programmabegroting 2010 - 2013 Rekeningnr.




Vermeerderingen

Vermin-deringen


22.656 22.656

16 16

2.141 2.141

20.532 20.532


168 16 104 1.700 1.165 627 234 607 1.617 85 11 109 2.750 168

6 148 24 -

6 16 76 117 81 12 -

168 28 1.700 1.314 627 117 607 1.536 73 11 109 2.774 168


9.361

178

308

9.232

-

-

-

-

32.017

194

2.449

29.764

10 13 12 387 905 87 98 267 201 15 4 9 1.332 60 35 88 10 15 20 264 185 519 14 587 48 100 5.285

124 57 69 43 5 152 7 10 2 5 10 26 135 645

4 275 113 57 64 5 43 5 10 80 2 5 9 23 135 294 1.124

10 13 12 383 630 97 98 272 201 11 4 9 1.483 67 35 8 10 15 21 264 185 519 3 14 294 48 100 4.806

37.302

839

3.573

34.570

203 105 308

32 32

-

235 105 340

5.593

677

1.124

5.146

37.610

871

3.573

34.910



173





Vermeerderingen

Vermin-deringen


20.532 20.532

-

475 475

20.057 20.057


168 28 1.700 1.314 627 117 607 1.536 73 11 109 2.774 168

6 9 48 -

6 28 1.700 78 77 -

168 1.323 627 39 607 1.459 73 11 109 2.822 168


9.232

63

1.889

7.406

-

-

-

-

29.764

63

2.364

27.463

10 13 12 383 630 97 98 272 201 11 4 9 1.483 67 35 8 10 15 21 264 185 519 3 14 294 48 100 4.806

124 57 69 43 5 164 7 10 5 10 26 137 657

9 221 113 57 64 5 43 5 50 10 5 16 519 23 137 294 1.571

10 13 12 374 409 107 98 277 201 6 4 9 1.647 25 35 8 10 15 15 264 185 6 14 48 100 3.892

34.570

720

3.935

31.355

235 105 340

32 32

-

267 105 372

5.146

689

1.571

4.264

34.910

752

3.935

31.727



174





Vermeerderingen

Vermin-deringen


20.057 20.057

-

431 431

19.627 19.627


168 1.323 627 39 607 1.459 73 11 109 2.822 168

6 74 -

6 45 39 73 -

168 1.278 627 607 1.386 73 11 109 2.896 168


7.406

80

163

7.323

-

-

-

-

27.463

80

594

26.950

10 13 12 374 409 107 98 277 201 6 4 9 1.647 25 35 8 10 15 15 264 185 6 14 48 100 3.892

124 57 69 43 5 177 9 10 5 10 26 140 675

222 113 57 64 6 43 5 10 5 14 32 140 711

10 13 12 374 187 118 98 281 201 4 9 1.824 33 35 8 10 15 10 264 185 14 48 100 3.853

31.355

755

1.305

30.803

267 105 372

32 32

-

298 105 403

4.264

707

711

4.256

31.727

787

1.305

31.206



175


Gereserveerde posten

Bijlage 4I

Lasten Stelpost tussentijdse aanvullingen vervangingsinvesteringen Verlaging indexering werkbudgetten Reservering taxaties en aanvulling op standaardcontract verzekeringen Stelpost loonontwikkeling (afronding) BTW van 19% naar 20% Stelpost BTW investeringen van 19 naar 20% Verlaging indexering werkbudgetten Beveiliging platte daken gem gebouwen Personele stelposten Kosten ivm reorganisatie (bijdrage uit AR)

2010 13.914 14.6965.000 416 20.582 20.73041.841 157.518 35.520 239.365

2011 14.614 31.8435.000 416 20.582 600 19.05241.841 184.075 24.260 240.493

2012 14.614 37.0345.000 416 20.582 650 20.36941.841 215.961 241.661

2013 14.614 41.9635.000 416 20.582 700 21.69441.841 230.163 249.659

Baten Fasering investeringen Vrijval Incidentele bate diverse inruilen OvN bezuiniging onderwijsbeleid OTT (PPN 2009; P 5.3) Onderwijs achterstandenbeleid (PPN 2009; P 5.3)

2010 158.655216.34511.00020.00010.000416.000-

2011 158.655279.99712.00020.00010.000480.652-

2012 158.655518.44213.00020.00010.000720.097-

2013 158.655677.60314.00020.00010.000880.258-


176


Overzichten bouwgrondexploitatie

Resultaat ( ) 5 16 23 27 32 37 39 43 44 46 47 48 49

Burgum West Sumar 1e fase Eastermar Noardburgum West Hurdegaryp It Súd II (fase 1 & 2) Hurdegaryp It Súd II (fase 3) Gytsjerk nieuwe uitbreiding Wyns Munein 3e fase Oentsjerk Kaetsjemouiwei Oentsjerk Van Haersmasingel Jistrum De Geasten Tytsjerk Jistrum It Hege Lân Ryptsjerk De Opslac h-noard Sumar 2e fase

28 62 63 73 75

Hurdegaryp Rietlandsvaart-noord Sumar bedrijventerrein Oentsjerk Sanjesreed Jistrum bedrijventerrein Burgum West bedrijventerrein Burgum AZC terrein 77 Noardburgum bedrijventerrein Burgum Pr. Bernhardstraat Garyp Zuid bedrijventerrein

2010

Bijlage 4J

2011

2012

2013

2014

11.661 43.487 44.450

16.766 43.566 45.599

17.592 0 32.647

3.754 0 0

10.560 0 0

13.019 0 1.508 23.572 0 24.721

13.411 0 0 0 60.898 5.162

12.287 0 0 22.812 44.639 0

11.603 0 0 0 38.935 0

3.698 0 0 20.379 0 0

85.741 0 22.505 0 0

0 0 0 -10.602 0

0 0 0 -11.111 0

0 146.071 0 -5.964 0

0 0 0 -11.774 0

7.547 0 0 32.439 30.206 0 0 45.286 0

0 214.764 4.500 0 41.473 0 0 28.077 0

7.858 111.858 5.250 39.198 41.473 0 0 0 0

0 0 5.250 35.465 34.561 0 0 0 161

0 0 5.250 42.609 34.561 25.903 0 0 409

386.143

463.614

324.503

269.834

131.594

Afgewikkelde complexen 36 Munein 38 Suwald 72 Garyp bedrijventerrein


177


Verkopen (m²) 5 16 23 27 32 37 39 43 44 46 47 48 49

Burgum West Sumar 1e fase Eastermar Noardburgum West Hurdegaryp It Súd II (fase 1 & 2) Hurdegaryp It Súd II (fase 3) Gytsjerk nieuwe uitbreiding Wyns Munein 3e fase Oentsjerk Kaetsjemuoiwei Oentsjerk Van Haersmasingel Jistrum De Geasten Tytsjerk Jistrum It Hege Lân Ryptsjerk De Opslac h-noard Sumar 2efase

28 62 63 73 75


2010

2011

2012

2013

2014

4.660 1.099 2.900

6.700 1.101 2.975

7.030 0 2.130

1.500 0 0

4.220 0 0

11.125 0 719 775 0 5.397

11.460 0 0 0 2.135 1.127

10.500 0 0 750 1.565 0

9.915 0 0 0 1.365 0

3.160 0 0 670 0 0

2.075 0 1 0 0

0 0 0 1.040 0

0 0 0 1.090 0

0 2.870 0 585 0

0 0 0 1.155 0

1.455 0 0 2.520 4.370 0 0 1.000 0

0 5.950 6.000 0 6.000 0 0 620 0

1.515 3.099 7.000 3.045 6.000 0 0 0 0

0 0 7.000 2.755 5.000 0 0 0 5.500

0 0 7.000 3.310 5.000 3.000 0 0 14.000

38.096

45.108

43.724

36.490

41.515

Afgewikkelde complexen 36 Mûnein 38 Suwald 72 Garyp bedrijventerrein


178


Opbrengst verkopen ( ) 5 16 23 27 32 37 39 43 44 46 47 48 49

Burgum West Sumar 1e fase Eastermar Noardburgum West Hurdegaryp It Súd II (fase 1 & 2) Hurdegaryp It Súd II (fase 3) Gytsjerk nieuwe uitbreiding Wyns Munei 3e fase Oentsjerk Kaetsjemuoiwei Oentsjerk Van Haersmasingel Jistrum De Geasten Tytsjerk Jistrum It Hege Lân Ryptsjerk De Opslac h-noard Sumar 2e fase

28 62 63 73 75


2010

2011

2012

2013

2014

540.278 164.564 294.547

896.836 167.941 370.143

823.096 0 330.971

98.700 0 0

540.796 0 0

1.475.698 0 82.685 0 0 647.961

1.323.646 0 0 0 304.312 418.748

1.279.503 0 0 0 227.528 0

1.127.376 0 0 0 421.240 0

381.776 0 0 0 0 0

242.464 1.250 179.496 0 0

0 1.250 0 148.236 0

0 1.250 0 158.470 0

0 621.316 0 86.752 0

0 0 0 89.265 0

96.161 0 10.350 162.588 200.583 0 0 180.000 0

0 278.567 454.655 5.972 328.766 0 0 179.800 0

94.315 147.991 527.420 194.228 335.342 0 0 0 75.740

0 0 537.969 183.986 243.547 0 0 0 446.503

0 0 548.728 215.241 248.418 199.839 0 0 1.004.714

4.278.625

4.878.873

4.195.854

3.767.389

3.228.776

Afgewikkelde complexen 36 Mûnein 38 Suwald 72 Garyp bedrijventerrein


179


Lastenontwikkeling gemeentelijke belastingen

Bijlage 4K

In deze bijlage wordt de ontwikkeling van de gem eentelijke belastingen weergegeven voor een aantal voorbeeldhuishoudens. De lastenplaatjes zijn gebaseerd op de voorstellen, zoals gedaan in de perspectiefnota 2008 (am bitieniveau 3) m et betrekking tot gem eentelijke belastingen. De uitgangspunten zijn genoemd in paragraaf 3.7 Overzicht lokale heffingen. Voor vier voorbeeldhuishoudens zijn de lastenplaatjes in de onderstaande tabellen weergegeven. Lastenplaatjes voor vier voorbeeldhuishoudens: Tarieven gemeen t elijk e b elast ingen OZB eig enaren wo ningen OZB gebruik ers niet - wo ningen OZB eig enaren niet - wo ningen rio olhef f ing gebruikers EPH rio olhef f ing gebruikers MPH rio olhef f ing eig enaren Af valstof f en hef f ing EPH Af valstof f en hef f ing MPH

2 009 0 ,1347 % 0 ,1931 % 0 ,2334 % 4 2,00 6 0,00 5 4,00 14 2,20 20 3,40

Rijt jeshuis / h uur der waarde wonin g 95 .000 / EPH OZB eig enaren Af valstof f en hef f ing Rioolhef f ing eigen aren Rioolhef f ing gebru ikers Tot aal

2 009

Rijt jeshuis / h uur der waarde wonin g 95 .000 MPH OZB eig enaren Af valstof f en hef f ing Rioolhef f ing eigen aren Rioolhef f ing gebru ikers Tot aal

2 009

Twee on der één kap / eig en aar- bewoner waarde wonin g 16 0.00 0 / MPH OZB eig enaren Af valstof f en hef f ing Rioolhef f ing eigen aren Rioolhef f ing gebru ikers Tot aal

2 009

Vrij staand / eigenaar - bewon er waarde wonin g 30 0.00 0 / MPH OZB eig enaren Af valstof f en hef f ing Rioolhef f ing eigen aren Rioolhef f ing gebru ikers Tot aal

2 009

14 2,20 4 2,00 1 84, 20

20 3,40 6 0,00 2 63, 40

21 5,52 20 3,40 5 4,00 6 0,00 5 32, 92

40 4,10 20 3,40 5 4,00 6 0,00 7 21, 50

20 10 0,1 414% 0,2 028% 0,2 451% 43 ,20 61 ,20 55 ,20 144 ,60 207 ,00 20 10 144 ,60 43 ,20 18 7,80 20 10 207 ,00 61 ,20 26 8,20 20 10 226 ,24 207 ,00 55 ,20 61 ,20 54 9,64 20 10 424 ,20 207 ,00 55 ,20 61 ,20 74 7,60

% st ijg ing 4 ,97% 5 ,02% 5 ,01% 2 ,86% 2 ,00% 2 ,22% 1 ,69% 1 ,77%

absolut e st ijgin g 0,006 7% 0,009 7% 0,011 7% 1 ,20 1 ,20 1 ,20 2 ,40 3 ,60

% st ijg ing 1 ,69% 2 ,86% 1,9 5%

absolut e st ijgin g 2,40 1,20 3, 60

% st ijg ing 1 ,77% 2 ,00% 1,8 2%

absolut e st ijgin g 3,60 1,20 4, 80

% st ijg ing 4 ,97% 1 ,77% 2 ,22% 2 ,00% 3,1 4%

absolut e st ijgin g 10,72 3,60 1,20 1,20 16, 72

% st ijg ing 4 ,97% 1 ,77% 2 ,22% 2 ,00% 3,6 2%

absolut e st ijgin g 20,10 3,60 1,20 1,20 26, 10

EPH = Eenpersoonshuishouden MPH = Meerpersoonshuishouden


180


Kerngegevens Sociale structuur Aantal inwoners

Bijlage 4L 2009

2010

32.301

32.275

8.140

8.025

18.961

18.835

5.200

5.415

Aantal periodieke uitkeringsgerechtigden per 1 januari, waarvan

294

358

WWB

Waarvan: van 0

19 jaar

van 20

64 jaar

van 65 jaar en ouder

266

315

IOAW

18

23

IOAZ

5

9

BBZ

5

11

186

179

Arbeidsplaatsen sociale werkgemeenschappen (AJ s) Fysieke structuur Oppervlakte gemeente in ha.

2009

2010

16.142

16.142

1.183

1.183

14.428

14.487

377

378

binnen de bebouwde kom

163

164

buiten de bebouwde kom

214

214

62

62

binnen de bebouwde kom

12

12

buiten de bebouwde kom

50

50

159

159

16

16

Lengte van de watergangen in km (bermsloten e.d.)

308

308

Aantal ha. openbaar groen (binnen de kom excl. sportvelden)

114

114

Waarvan: binnenwater Aantal woningen/woonruimten Lengte wegen in km Waarvan:

Lengte fietspaden in km Waarvan:

Lengte trottoirs in km Lengte van de waterwegen in km (vaarten e.d.)


181


Wat valt er te meten per programma

Bijlage 4M

Nieuw voor de programm abegroting 2010 is de weergave van het program m adoel, de beoogde m aatschappelijke effecten (wat willen we bereiken), de doelstellingen (wat doen we daarvoor) in combinatie met de metingen (wat valt er te meten) in de vorm van een doelenboom. In hoofdstuk 1.2. Toelichting op inrichting program m abegroting is hierover al het nodige toegelicht. Ter verduidelijking is een toelichting op de doelen per programm a en een begrippenlijst opgenomen. (toelichting en begrippenlijst alleen voor college) Ter verduidelijking is een begrippenlijst opgenomen.

Begrippenlijst doelenboom en overig Hieronder vindt u, naast overige begrippen, ook de begrippen uit de doelenboom nogm aals kort weergegeven. Doelenboom Een doelenboom is als volgt opgebouwd.

Programmadoel

Beoogd maatschappelijk effect (BME)

Effect/prestatiedoel

Effect/prestatie indicator/kengetal (meting)

Programmadoel

Hierin wordt aangegeven wat het doel is van het program m a. Het program m adoel m ag een hoge mate van abstractie bevatten.

Beoogd maat-

Dit beschrijft de beoogde effecten die zich voordoen in de maatschappij doordat

schappelijk

vooraf opgesteld beleid is uitgevoerd. Omdat niet altijd het causale verband

effect (BME)

tussen beleid en effect kan worden hard gem aakt, kan/ m oet som s sim pelweg worden aangenom en

dat

beleid

zorgt

voor

het

tot

stand

kom en

van

een

beoogd

maatschappelijk effect. Effectdoel

Dit is een SMART opgesteld doel waarin wordt aangegeven wat het gewenst e m aatschappelijke effect van het uitvoeren van het beleid is. Het effectdoel m eet m eestal een deel van het beoogde m aatschappelijke effect. Een effectdoel kan worden gebruikt wanneer buiten de gem eentelijke invloed op de realisatie, m arginale of geen


182


overige

invloeden

van

toepassing

zijn.

Met

een

effectdoel

wordt

nam elijk

verondersteld dat het gem eentelijke beleid direct zorgt voor de m ate waarin een effectdoel is gerealiseerd, er is een causaal verband aanwezig. Prestatiedoel

Dit is een SMART opgest eld doel waarin wordt aangegeven welke prestatie aan het einde van een vooraf bepaalde periode door gem eentelijk beleid m oet zijn geleverd. Wanneer de vooraf opgestelde prestatie is gerealiseerd, wordt aangenom en dat het leveren van de prestatie bijdraagt aan het realiseren van het beoogde maatschappelijke effect. Deze aannam e wordt toegepast wanneer buiten de gemeentelijke invloed ook andere invloeden m eewerken. Wanneer de andere invloeden m instens even veel invloed hebben op de realisatie van het beoogde m aatschappelijke effect, dan kan niet worden vastgesteld in welke m ate het gem eentelijke beleid voor het tot stand kom en van het effect heeft gezorgd. Door het realiseren van een vooraf opgesteld prestatiedoel wordt evenwel aangenom en dat dit zorgt voor een positieve invloed op het beoogde maatschappelijke effect.

Indicator

Meetinstrument. Een indicator m eet in hoeverre de vooraf opgestelde doelen al of niet zijn gerealiseerd. Door m iddel van een prestatie- of effectdoel wordt vooraf een gewenste waarde op een gewenst tijdstip geform uleerd. Achteraf wordt een m eting uitgevoerd, de uitkom st van de m eting is de indicatorwaarde. Door de waarde van een indicator te vergelijken m et het vooraf opgestelde doel kan geconcludeerd worden of het doel is gerealiseerd. Wanneer de waarde van de indicator gelijk aan of beter is dan de vooraf vastgestelde gewenste waarde, is er sprake van succes. Er wordt voor het program m a een nieuw doel opgesteld of het beleid wordt gecontinueerd. Wanneer uit de vergelijking blijkt dat de gerealiseerde waarde achterblijft bij de vooraf opgestelde wens, zal een onderzoek m oeten plaatsvinden. Met behulp van de bevindingen uit het onderzoek kan de doelstelling worden aangepast. Meerdere indicatoren kunnen samen een kengetal vormen. Er zijn effecten/of prestatie- indicatoren.

Effect- indicator

Hierm ee wordt gemeten of een vooraf opgesteld beoogd effect ook tot stand gekom en is. De effectindicator meet de realisatie van een effectdoelstelling.

Prestatie- indicator

Hierm ee wordt gem eten of een vooraf opgestelde gewenste prestatie is gerealiseerd. De prestatie- indicator meet de realisatie van een prestatiedoelstelling.

Kengetal

Dit is sam engesteld uit m eerdere prestatie- en/ of effectindicatoren. In de doelenboom wordt dit aangegeven m et de aanduiding o.b.v. verbijzondering .

OVERIGE BEGRIPPEN Beroepsbevolking

Dat deel van de bevolking dat in staat is om betaald werk te doen. (bron: Van Dale)

CROW

CROW is een afkorting van Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond- , Water-

en

Wegenbouw

en

de Verkeerstechniek.

Deze volledige naam

wordt

tegenwoordig bijna nooit m eer gebruikt. CROW noem t zichzelf liever kennisplatform voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruim te . In de verkeerskundige wereld is CROW m et nam e bekend van de ASVV (Aanbevelingen Stedelijke Verkeersvoorzieningen). Hét handboek met aanbevelingen voor de inrichting van wegen binnen de bebouwde kom . Hierin is onder andere opgenom en in welke situaties bepaalde m aatregelen effectief zijn en hoe ze het beste uitgevoerd kunnen worden. (bron: Wikipedia) GKB

Gemeentelijke kredietbank.


183


GVVP

Gemeentelijk verkeers- en vervoersplan. De looptijd GVVP is van 2009- 2016.

KTO

Klanttevredenheidsonderzoek; enquete om de m ening van burgers en/ of bedrijven te peilen.

SMART

Wil men effectief kunnen meten of de doelen bereikt zijn en van de uitkomsten kunnen leren, dan m oeten de doelen (de norm ) waarm ee wordt vergeleken, zoveel mogelijk voldoen aan het bekende SMART- principe. SMART staat voor Specifiek: concreet en ondubbelzinnig geformuleerd; Meetbaar: m eting van het desbetreffende verschijnsel m oet feitelijk uitvoerbaar zijn; Aanwijsbaar: de voor het voldoen eraan verantwoordelijke m anager/ m edewerker moet bekend zijn; Realistisch: voldoende realiteitsgehalte, dus niet te am bitieus, niet te bescheiden, blijkend uit voldoende onderbouwing, d.w.z. m et controleerbare en navolgbare argumenten; Tijdgebonden: heeft betrekking op een bepaald tijdstip of op een bepaalde periode. Bij com plex e processen, die m oeilijk t e beschrijven zijn, zal het SMART- formuleren niet volledig m ogelijk zijn. In die situatie kan gedetailleerde sturing de stuurbaarheid juist verm inderen, om dat de gedetailleerde opdrachten waarschijnlijk de verkeerde zijn. In zo n situatie kan het beter zijn de doelen m eer algem een te form uleren. De m anager kan dan m eer handelen in de geest van de program m adoelen en BME s. Het is de uitdaging om hier de balans in te vinden.

Werkgelegenheid

Mogelijkheid tot betaald werk in een bepaald land of gebied. (bron: Van Dale)


184


Planning collegeprogramma29 en politieke termijnagenda

Bijlage 4N

Programma 1

2010

2009

Realisering: 2008

Omschrijving activiteiten :

2007

Nummer:

X

X

X

X

X

X

doorlichtingen.

X

X

X

Onderzoek naar aparte

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Meer: 1.1

Doorlichten regels gemeente

Inventariserend overzicht gemeentelijke regelgeving. Doorlichten op vermindering administratieve lasten burgers, bedrijven, instellingen. Doorlichten interne voorschriften, procedures en formulieren Aanpassingen n.a.v. bovenstaande

1.2

Verdere

inzet

op

dienstverlening

afdeling publiekszaken. Verbetering dienstverlening;

X

daarbij in acht te nemen aspecten: bereikbaarheid, openingsuren, mogelijkheden website, vraagsturing 1.3

Toegankelijkheid

leden

college

Uitwerken laagdrempelige

X

en vernieuwende vormen burgercontacten leden college Systematisch bezoek burgers, bedrijven, instellingen

1.4

Sam enwerking gem eenten

m et en

andere

Regelmatig beoordelen mogelijkheden

instanties 1.5

Integriteit

bestuur

organisatie 29

en

Uitvoeren nieuwe wettelijke verplichtingen

Periode betreft de jaren 2007 -2010


185


2010

2009

Realisering: 2008


2007

Nummer:

X

X

X

X

X

X

m.b.t. o.a. vergunningen

X

X

X

X

Gericht inzetten capaciteit

Vaststellen prioriteiten team

X

medewerkers communicatie.

communicatie X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Minder: 1.6

Vermindering regels

Onderzoek mogelijkheden certificering, algemene regels Evt. aanpassingen n.a.v. bovenstaande

X

Scherp volgen ontwikkelingen omgevingsvergunning Benutten mogelijkheden ICT

1.7

Kritisch kijken naar veel tijd vragende en niet

Bij inzetten instrumenten

noodzakelijke procedures op

burgerparticipatie expliciet

gebied burgerparticipatie

tijd- /capaciteitsaspect meewegen

1.8

Nulfoutensyndroom : Inzet

Aandacht hebben voor inzet

op goede, niet maximale

op goede kwaliteit

kwaliteit beslissingen

beslissingen en niet maximaal kwaliteit nastreven

Politieke

Informatiebijeenkomsten

Opstellen en uitvoeren

termijn

raad met ambtelijke

schema jaarlijkse,

agenda

afdelingen (sommige

tweejaarlijkse, vierjaarlijkse

afdelingen/onderwerpen

bijeenkomsten raad met

jaarlijks, b.v. Werk en

afdelingen

Bijstand,WMO; andere tweejaarlijks of eenmaal per raadsperiode; per keer de status beoordelen; soms als voorbereiding op besluitvorming, soms als stand van zaken)


186


Programma 2

X

X

X

X

X

2010

2009

Realisering: 2008

Omschrijving activiteiten:

2007

Nummer:

Meer: 2.1

Verdere verbetering integrale

Verbetering planning,

handhaving en handhaving in de

verslaglegging en

afzonderlijke beleidsvelden

samenwerking tussen de beleidsvelden

2.2

Samenwerking in veiligheidsregio

Scherp volgen verwezenlijking

Doel regio: beste veiligheid tegen

doel veiligheidsregio

X

laagste kosten 2.3

Bestuurlijke boete

Afwegen, of instrument

X

X

X

X

bestuurlijke boete moet worden ingezet en zo ja, hoe. Minder: 2.4

Project toezichthouders

Beoordelen, hoe wordt

(dorpswachten)

doorgegaan met het project.

Politieke

Informatie/contacten politie

Opstellen en uitvoeren schema

termijn

(1xper jaar schriftelijke informatie;

informatie- verschaffing en

agenda

2xper raadsperiode werkbezoek

werkbezoeken politie

X

politie; 2006 en 2008)

Programma 3

2009

2010

Realisering: 2008


2007

Nummer:

X

X

X

Meer: 3.1

Komst Centrale As

Scherp zijn op kansen en

X

ontwikkelingsmogelijkhede n Inzet op afwaarderen wegen en het krijgen van voldoende middelen bij het overnemen van wegen door de gemeente 3.2

Onderhoudsbudgetten (

In (afweging bij) PPN s en

m.n. voor wegen,paden,

begrotingen rekening

technische kunstwerken,

houden met uitgangspunt

onkruidbestrijding en

m.b.t.

houtsingels) op peil

onderhoudsbudgetten

X

brengen/houden


187


Zuinig omspringen met

In beeld brengen

natuurwaarden. Relatie

bedreigingen

m et them a s water en

natuurwaarden en daarmee

duurzaam heid

2010

3.3

2009

Realisering: 2008


2007

Nummer:

X

X

X

bij besluiten rekening houden

3.4

Herziening Gemeentelijk

In gang zetten herziening

Verkeers- en Vervoersplan

GVVP

(GVVP)

In het plan in ieder geval

(Prioriteit politieke

aandacht besteden aan:

termijnagenda raad)

wegen buitengebied,

X

fietsstroken; dorpscentra autoluw; sociaal veilige routes; verkeersveiligheid, doorstroming dorpen; openbaar vervoer: plaats en rol; Plan informerend en opiniërend in de raad aan de orde stellen 3.5

Goede ontsluiting

Inzet op verwezenlijking

Skûlenboarch

ontsluiting en regelen

X

X

X

X

middelen voor investering Minder: 3.6

Sobere opzet plannen en

Plannen en projecten

projecten,

kritisch tegen het licht

in participatie: kort en

houden op de aspecten

efficiënt

participatie en papier

in papier: bondig en helder


188


Programma 4

2010

2009

Realisering:

activiteiten:

2008

Omschrijving

2007

Nummer:

Meer: 4.1

Opstellen

Opstellen plannen

beleidsplannen

(duidelijke keuzes,

econom ische zaken en

X

prioriteiten, middelen)

recreatie en toerism e Bij het beleidsplan voor

X

economische zaken het aspect landbouw betrekken Bij het beleidsplan voor

X

recreatie en toerisme de punten cultuurtoerism e en een sam enhangend wandel en fietspadennet meenemen Doelgericht uitvoeren

X

X

X

X

X

X

X

X

plannen 4.2

Ontwikkeling

Inzet op verwezenlijking

bedrijventerreinen

bedrijventerreinen Trynwâlden en Burgum/Quatrebras Onderzoeken

X

mogelijkheden watergebonden bedrijventerreinen bij Burgum en/of Skûlenboarch 4.3

bedrijvenloket

In kader verbetering

X

dienstverlening ontwikkelen goed bedrijvenloket Minder: 4.4

Doorlichten regels

Bij het doorlichten van

gemeente

regels extra letten op de

X

winst hiervan voor ondernemers


189


Programma 5

2010

2009

Realisering: 2008


2007

Nummer:

Meer: 5.1

Onderwijshuisvesting

Realiseren

richten op de echt

uitbreidingen van

noodzakelijke

X

Liudger en De Arke

uitbreidingen 5.2

In plannen tot clustering

(aanvang met)

van voorzieningen

realiseren clustering in

inspelen op

Hurdegaryp

X

mogelijkheden voor een breed onderwijsaanbod Minder: 5.3

Verdere verzelfstandiging

Evalueren

van het Openbaar Primair

samenwerking

Onderwijs naar een

secretariaten.

X

stichtingsvorm inclusief een afbouw van

Follow up van

de financiering van de

onderzoek naar

extra kosten voor beheer

verdere

en bestuur

verzelfstandiging

Politieke

Clustering:

Informerende notitie

termijn

multifunctionele

in de raad aan de orde

agenda

gebouwen en multi-

stellen

X

X

functioneel gebruik van gebouwen (geldt ook voor de program m a s 6 en 7)


190


Programma 6

2010

:

2009

Realisering: 2008

Omschrijving activiteiten

2007

Nummer:

X

X

X

X

X

X

X

X

Meer: 6.1

Invoering Wet

Doorvoeren principes van

Maatschappelijke

ondersteunen m ienskipssin in

Ondersteuning (WMO)

samenleving en adequaat vangnet aan voorzieningen Uitdrukking geven aan belang

X

X

vrijwilligerswerk 6.2

Jeugdbeleid

Inzet op sluitende aanpak en

X

X

doorvoeren variant optimaal integraal jeugdbeleid 6.3

Leefbaarheid van en in

Opstellen notitie, met daarin visie

de

op dorpsvisies, heldere

dorpen:

een

belangrijk thema

X

procedures en spelregels en (eventuele) actualisering bestaande notitie Notitie hierover in de raad

X

brengen 6.4

Minder

terughoudend

beleid cultuur

Bij het bepalen van de bestemming

X

van rekeningoverschotten beslissen over het bestemmen van een gedeelte voor doeleinden van kunst en cultuur Overkoepelende notitie m.b.t.

X

cultuur in de raad , waarin zijn opgenomen: Informatie over bestaand klimaat; In ieder geval prioriteiten,financiën, rendement, gemeentelijke bijdrage, effecten bezuinigingen 6.5

Weer m eer nadruk geven

Ontwikkelen en gebruikmaken

aan het Fries

instrumenten om positie Fries in

X

beleid en uitvoering een duidelijke plaats te geven


191


6.6

Openbare

2007 ruim te

en

Opstellen en uitvoeren plan

X

Notitie in de raad met elementen:

X

2010

Realisering:

:

2009

Omschrijving activiteiten

2008

Nummer:

accommodaties gemeente (fysiek) goed toegankelijk m aken voor alle doelgroepen 6.7

Internationale contacten

inventarisatie mogelijkheden en financiën, incl. externe geldstromen/subsidies Minder: 6.8

Multifunctioneel

Informerende notitie in de raad

gebruik,combinaties en

over de wijze waarop

clustering voorzieningen

mogelijkheden multifunctioneel

en accommodaties in de

gebruik, combinaties en

dorpen

clustering zullen worden benut

X

(zie ook Realisering programma 5) Bij ter sprake komen van

X

X

X

X

X

X

aanpassing, uitbreiding of vernieuwing voorzieningen en accommodaties expliciet de mogelijkheden van multifunctioneel gebruik, combinaties en clustering meenemen; daarbij ook opties bundeling en concentratie in beeld brengen 6.9

Doorlichten regels

Beoordelen noodzaak (administratieve) voorwaarden subsidies en andere besluiten


192


Programma 7

2010

activiteiten :

2009

Realisering: 2008

Omschrijving

2007

Nummer:

Meer: 7.1

Toegankelijkheid

Onderzoeken maatregelen om

sportvoorzieningen

toegankelijkheid

voor bepaalde groepen

sportvoorzieningen voor

(o.a. minima)

bepaalde groepen overeind te

X

houden (in samenhang met verhoging sporttarieven) Minder: 7.2

Verhoging tarieven

Onderzoeken mogelijkheden

sporttarieven

verhoging tarieven

X

sportvoorzieningen 7.3

Bundeling en

Bij ter sprake komen van

concentratie

aanpassing, uitbreiding of

sportvoorzieningen

vernieuwing

X

X

X

X

sportvoorzieningen expliciet de optie van bundeling en concentratie in de afweging meenemen. Het kan dan ook gaan om het afwegen t.o.v. andere voorzieningen dan die voor de sport


193


Programma 8

X

X

X

X

X

2010

X

2009

Realisering: 2008


2007

Nummer:

X

X

X

X

Meer: 8.1

Evalueren minimabeleid

In kaart brengen, evalueren en m ogelijk

bijstellen

m inim abeleid;

van

daarbij

huidig ook

de

effecten m eenem en van andere gem eentelijk WMO

beleid,

zoals

de

en

het

kwijtscheldingsbeleid 8.2

Nieuwe

opzet

schuldhulpverlening

Nieuwe

opzet

schuldhulpverlening,

waarbij

m inder uitval dan in de huidige opzet het doel is. 8.3

8.4

Gebruikmaken

Inzet

subsidiemogelijkheden ESF en

subsidiebronnen, waaronder het

op

m eer

gebruikm aken

andere subsidiebronnen

ESF

Benutten

Het onderzoek tot het aangaan

samenwerkingsmogelijkheden

van

m et

Boarnsterhim doorzetten

Boarnst erhim

en

m ogelijk

sam enwerking

n.v.t

m et

andere gemeenten Na dit onderzoek samenwerkingsmogelijkheden met andere gemeenten onderzoeken Minder: 8.5

Doorlichten regels en procedures

Onderzoek toetsingsprocessen

X

X

X

X

Werk en Bijstand op mogelijkheden versobering Politieke

Jaarlijkse notitie Werk en Bijstand

termijn agenda

Elk jaar notitie in de raad brengen waarin aan de orde komen: terug- en vooruitblik; evaluatie,cijfers, lessen


194


Programma 9

2009

2010

Realisering: 2008


2007

Nummer:

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Meer: 9.1

Meer aandacht beleidsveld water

In beleidsafwegingen het aspect water uitdrukkelijk meenemen

9.2

Accent geven aan aspect duurzaam heid

In het kader van het gemeentelijk klimaatbeleid het beleid m.b.t. duurzaamheid extra aandacht geven. Onderzoeken, in welke andere beleidsvelden het aspect duurzaam heid naar voren moet worden gehaald. Daarbij letten op de relatie m et de them a s water en natuur

Minder: 9.3

Komst

Scherp volgen

omgevingsvergunning

ontwikkelingen

X

omgevingsvergunning Benutten mogelijkheden

Benutten mogelijkheden

ICT bij vergunningen

ICT m.b.t. vergunningen,

X

meldingen etc.


195


Programma 10

2009

2010

Realisering: 2008


2007

Nummer:

X

X

X

X

X

X

Meer: 10.1

Nieuwe structuurvisie

Ontwikkelen nieuwe

(Prioriteit politieke

structuurvisie

termijnagenda raad)

Startnotitie in de raad

X X

brengen; 10.2

Ontwikkelingsfunctie

Inzet op totstandkomen en

gemeente

tot uitvoering brengen van

X

bestemmingsplannen met nadruk op realiseren bouwmogelijkheden 10.3

Bij

de

tijd

brengen

woonplan (Prioriteit

polit ieke

-

Actualiseren woonplan;

X

Rapportage tijdig in de raad

X

brengen

termijnagenda raad) 10.4

Strategisch grondbezit

Alert zijn op tijdig innemen

10.5

Clustering voorzieningen,

Inzet op zichtbare resultaten

centrumplannen dorpen

plannen clustering

X

grondposities X

voorzieningen Hurdegaryp Inzet op zichtbare resultaten centrumplan Gytsjerk

X

Inzet op planvorming centra Burgum en Noardburgum X Minder: 10.6

Komst

Scherp volgen

omgevingsvergunning en

ontwikkelingen

benutten mogelijkheden

omgevingsvergunning

ICT bij vergunningen

Benutten mogelijkheden ICT

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

m.b.t. vergunningen, meldingen etc. 10.7

Sobere opzet plannen en

Plannen en projecten kritisch

projecten

tegen het licht houden op de aspecten participatie en papier


196


Programma 11

2010

activiteiten :

2009

Realisering: 2008

Omschrijving

2007

Nummer:

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Dekkingsmogelijkheden Bedrijfsvoering 11.1

Randvoorwaarden

Ontwikkelen

voor (financiering)

afwegingsmogelijkheden

beleid

oud- voor- nieuw Bewaken onnodige aantasting reserves Ontwikkelen criteria voor

X

toepassing belastingverhoging 11.2

In relatie t ot oud-

In kader ontwikkelen

voor- nieuw

afwegingsmogelijkheden

mogelijkheid vermindering taken.

oud- voor- nieuw vermindering taken aan de orde stellen

Daarnaast zijn

(verder) ontwikkelen en

doelmatigheid en

toepassen instrumenten

doeltreffendheid

toetsing doelmatigheid en

gemeentelijke

doeltreffendheid

organisatie duidelijk

organisatie

item. Aan beide onderwerpen is aanpassen personele capaciteit verbonden. 11.3

Mogelijkheden

Systematisch onderzoek

verwerving inkomsten

naar mogelijkheden

OZB, andere

verwerving meer inkomsten

belastingen, leges, tarieven, prijzen bouwkavels en toepassing profijtbeginsel 11.4

Optimaliseren

Onderzoek naar

planning- en control

optimalisering planning- en control + implementatie


197


2009

2010

Realisering:

activiteiten :

2008

Omschrijving

2007

Nummer:

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

mogelijke veranderingen 11.5

11.6

Verdere toepassingen

Inzet op verdere

ICT in de organisatie

toepassingen ICT

en de ontwikkeling

organisatie en ontwikkeling

van elektronische

elektronische

dienstverlening

dienstverlening

Herijking

Onderzoek actualiseren

personeelsbeleid

personeelsbeleid, met o.a. componenten: leeftijdsbewust personeelsbeleid; verhouding leeftijdsopbouw/ continuïteit organisatie

11.7

Innoverend en

Onderzoek naar capaciteit

vernieuwend

en aanwezigheid

vermogen organisatie

competenties op gebied van innovatie en vernieuwend vermogen


198


Ruimtebiedend uit Oud voor nieuw en bedrijfsvoering

Bijlage 4O

Totaal overzicht Oud voor Nieuw Oud voor Nieuw totaaloverzicht begroting 2010 Prg Onderwerp

Oud vr Nieuw (voorgaande jaren) onderzoeksopdracht of taakstelling PPN 2009 ruimtebiedend uit Oud vr Nieuw voorstellen 3 juni 2009

2 5 9 10 10 10 10 4 5 5 6 6 6 7 10 11 11

subtotaal te realiseren ruimtebiedend Oud vr Nieuw REALISATIE: ppn 2009: samenwerking brandweer ppn 2009: onderwijshuisvesting van BBRO naar voorziening ppn 2009: afvalinzameling - afgeleid gevolg overstap op zijbelading ppn 2009: minder strategisch grondbezit ppn 2009: projectvoordeel uit maatregelen bodemdaling Brg/Sumar ppn 2009: overdracht gemeentelijke monumenten aan stichting ppn 2009: terugvloeien reserves BWS naar gemeente ppn 2009: minder activiteiten in jaarprogramma EZ ppn 2009: minder onderwijsbeleid schoolbegeleiding ppn 2009: minder onderwijsbeleid OAB ppn 2009: WMO eigen bijdrage m.b.t.voormalige wvg voorzieningen ppn 2009: WMO beperken bereik collectief vervoer ppn 2009: minder subsidie tbv federatie chr. jongerenwerk T-diel ppn 2009: verhogen tarief zwembaden met 2 x 10% ppn 2009: welstandstoetsing taakstellende vermindering ppn 2009: voordeel uit afboeken investeringen Maatsch. Nut ppn 2009: toeristenbelasting verhogen naar tarief 0,80

2010

bijlage 4O 2011

2012

-

-

-

805.000

985.000

972.000

2013 -

status niet van toepassing

ruimtebiedend ppn na raad 3juni'09 950.000 (excl. inzet rekeningsaldo '08 en

excl. deel bedrijfs-voering) 805.000

985.000

972.000

950.000

8.000-

8.000-

8.000-

8.000- - gerealiseerd in begr. 2010 e.v.

189.000-

194.000-

191.000-


120.000-

120.000-


143.000-

143.000-


9.000-

9.000-

10.000-

10.000-

incl. ihp c.a.

104.000-

9.000- - realiseerbaar na afwikkeling

project 10.0002e rapp

2e rapp

2e rapp

10.000- - gerealiseerd in begr. 2010 e.v. 2e rapp

- verwerkt via 2e best.rapportage

10.000-

10.000-

10.000-


20.000-

20.000-

20.000-

20.000- - nadere informatie verstrekt

10.000-

10.000-

10.000-

10.000- - nadere informatie verstrekt

pm

pm

pm

pm

aan raad op 17 sept. - nog geen bedragen aan te geven

pm

pm

pm

pm

- nog geen bedragen aan te geven

pm

pm

pm

pm

24.000-

48.000-

48.000-

5.000-

5.000-

5.000-

403.000-

438.000-

436.000-

- resultaat besprekeningen afwachten 48.000- - realiseerbaar door tijdige vaststelling nieuwe tarieven 5.000- - als taakstellend bedrag verminderd 422.000- - gerealiseerd in begr. 2010 e.v.

52.000-

52.000-

52.000-


subtotaal: geconcretiseerd ruimtebiedend Oud vr Nieuw

835.000-

1.067.000-

1.062.000-

Totaal: resterende zoekopdracht ruimtebiedend Oud vr Nieuw

n.v.t.


aan raad op 17 sept.

n.v.t.

n.v.t.

1.044.000-

Totaal in begroting 2010 (nieuw)

n.v.t.

199


Totaaloverzicht bedrijfsvoering Optimalisering bedrijfsvoering totaaloverzicht begroting 2010 Onderwerp

2010

2011

bijlage 4O 2012

2013

status

12 ppn 2007: bedrijfsvoering,

69.000

69.000

69.000

69.000

taakstellende zoekopdracht

restant stelpost (taakstelling) 12 ppn 2009: bedrijfsvoering, halveren vervangingsbudget ziekteverzuim

80.000

80.000

80.000

80.000

taakstellende opdracht

149.000

149.000

149.000

149.000

subtotaal te realiseren ruimtebiedend bedrijfsvoering REALISATIE: 12 ppn 2009: bedrijfsvoering, halveren

vervangingsbudget ziekteverzuim 12 optimaliseren bedrijfsvoering: voordeel uit aanbesteding verzekeringen 5 optimaliseren bedrijfsvoering: voordeel uit aanbesteding vervoer leerlingen (incl. zwem/gymvervoer) 12 optimaliseren bedrijfsvoering: voordeel

80.000-

80.000-

80.000-

80.000- - realiseerbaar: als taakstellend

14.000-

14.000-

14.000-

14.000- - gerealiseerd

57.000-

57.000-

57.000-


bedrag verminderd op budget verwerkt in begr. 2010 e.v. verwerkt in begr. 2010 e.v. 12.000-

12.000-

12.000-


uit aanbesteding leasecontracten voor kopieer-apparatuur

verwerkt in begr. 2010 e.v.

div oppakken nieuwe deeltaken binnen

bestaande kaders/budgetten: mbt gevonden voorwerpen, leerplicht, beveiligingsbeleid, coördinatietaak tbv onderzoeken/benchmarks c.a.. 12 Resultaten project Taken; "zelf doen, samenwerken, uitbesteden"

-

-

-

- - gerealiseerd

verwerkt in begr. 2010 e.v. dmv interne-verschuivingen

pm

pm

pm

pm

subtotaal: geconcretiseerd ruimtebiedend bedrijfsvoering

163.000-

163.000-

163.000-

163.000-

Totaal: resterende zoekopdracht ruimtebiedend bedrijfsvoering

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.


NOG in onderzoek project Taken / samenwerking (fase 2 in 2009 e.v.) Totaal in begroting 2010 (nieuw) NOG in te vullen (sept. 2009)

200

Programmabegroting Gemeente Tytsjerksteradiel

Recommend Documents