Programmabegroting Gemeente Tytsjerksteradiel

Programmabegroting 2009 - 2012 Gemeente Tytsjerksteradiel

Programmabegroting 2009 -2012

Inhoudsopgave Foaropwurd ...................................................................................................................................... 3

1.

Visie en programmaplan 1.1.

1.2. 1.3. 1.4.

Politieke termijnagenda ........................................................................................... 12

Uitgangspunten collegeprogramma ......................................................................... 13

Toelichting op de niet-beleidsrelevante ontwikkelingen........................................... 14

1.7.

Voortgang realisatie taakstellingen ‘Oud voor Nieuw’ en ‘bedrijfsvoering’............. 24

1.8.

Ontwikkelingen na vaststelling perspectiefnota 2006 en overige ontwikkelingen..... 15 Besluitvorming ......................................................................................................... 26

Programma’s 2.1.

Algemeen Bestuur .................................................................................................... 28

2.2.

Openbare orde en veiligheid .................................................................................... 32

2.4.

Economische zaken.................................................................................................. 40

2.3. 2.5. 2.6. 2.7.

Infrastructuur ........................................................................................................... 35 Onderwijs................................................................................................................. 44 Welzijn ..................................................................................................................... 47 Sport ........................................................................................................................ 52

2.8.

Werk en bijstand ...................................................................................................... 55

2.9.

Milieu ....................................................................................................................... 62

2.10.

2.11.

3.

Toelichting op inrichting programmabegroting ........................................................ 7

1.5.

1.6.

2.

Inleiding ..................................................................................................................... 6

Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting................................................................. 66

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien ............................................................ 71

Paragrafen 3.1.

Weerstandsvermogen ............................................................................................... 76

3.3.

Bedrijfsvoering ......................................................................................................... 91

3.2. 3.4. 3.5. 3.6.

Onderhoud kapitaalgoederen ................................................................................... 83 Verbonden partijen................................................................................................... 96 Grondbeleid ........................................................................................................... 101

Treasury ................................................................................................................. 106

3.7.

Overzicht lokale heffingen...................................................................................... 110

3.9.

Wet Maatschappelijke Ondersteuning .................................................................... 118

3.8.

Rechtmatigheid ...................................................................................................... 116

Gemeente Tytsjerksteradiel

1


4.

Bijlagen 4A

Saldo lasten en baten per programma ................................................................... 122

4B

Saldo lasten en baten per product ......................................................................... 123

4D

Lijst van verbonden partijen .................................................................................. 145

4E

Samenwerkingsrelaties met andere gemeenten ..................................................... 150

4G

Mutaties reserves per programma .......................................................................... 156

4C

4F

Totaaloverzicht van beleidsnota's c.a. per programma .......................................... 139

Programmabegroting 2007 ................................................................................... 154

4H

Totaaloverzicht reserves en voorzieningen............................................................. 159

4J

Overzichten bouwgrondexploitatie......................................................................... 165

4L

Kerngegevens ........................................................................................................ 168

4I

4K

Gereserveerde posten ............................................................................................ 164

Lastenontwikkeling gemeentelijke belastingen ..................................................... 167

4M

Wat valt er te meten per programma ..................................................................... 169

4O

Taakstelling(en) Oud voor nieuw en bedrijfsvoering ............................................... 184

4N

Planning collegeprogramma en politieke termijnagenda ........................................ 170


2


Foaropwurd Hjirby biede wy jo de begrutting 2009 en de mearjierrerûzing 2010-2012 oan.

Mei op ‘e nij in beheinde útwreiding fan “it assortimint fan ús winkel” foar de komende jierren, lizze wy jim dizze begrutting foar. Hjir lizze wy noch hieltiten op koers foar wat it neistribjen fan

ús oarspronklik doel fan it kolleezjeprogramma oanbelanget, dêr’t uteraard ynspile is op de lêste ûntjouwings.

De tarieding foar dizze begrutting hat by de behanneling fan de Perspektyfnota 2008 op 29 maaie 2008 west.

Dêrby binne ûnder oare de neifolgjende útgongspunten, ambysjes en spearpunten fan it kolleezjeprogram op ‘e nij befêstige en fêstlein:

1. It stimulearjen fan wurkgelegenheid yn de gemeente;

2. Leefberens yn de doarpen stimulearje út de maatskiplike ferantwurdlikens fan boargers wei en it befoarderjen fan maatskiplike partisipaasje;

3. It plannen, bouwen en wenjen yn de doarpen foar ferskate doelgroepen; 4. ‘Wetter’ en ‘duorsumens’ yn al syn hear en fear;

5. Klusterje en it sa optimaal mooglik meitsjen fan foarsjennings;

6. Goed en rjochtfeardich belied op it mêd fan de Wet Maatskiplike Stipe (WMO);

7. It fierder ferbetterjen fan (digitale) tsjinstferliening oan boargers, bedriuwen en ynstellings;

8. It op peil hâlden fan it ûnderhâldsnivo fan ús foarsjennings.

Foar ús bliuwt de boarger sintraal stean; it giet ús om syn of har nivo fan foarsjennings en

perspektyf foar de – neiste – takomst.

Om dat nivo fan foarsjennings en perspektyf wier te meitsjen sil jild frijmakke wurde moatte troch yn ‘âlde’ taken en besteande foarsjennings te skrassen, sil taken beoardield wurde op mooglike

gearwurking mei oare gemeenten of it mooglik ôfstjitten fan taken neist in sa’n beheind mooglike

lestenverheging foar de boarger.

Us útgongspunt by de lêste ûntjouwing foar de boarger bliuwt it sjen nei it totaal fan de lesten en net apart foar eltse belestingsoart.

Foar ús is en bliuwt in goed ynsicht yn it mearjierrenperspektyf in útgongspunt by it gearstallen fan ‘e begrutting. De provinsje hat ek yn syn taak as tafersjochhâlder de beakens ferset en sil by

de beoardieling fan ‘e begrutting fanút in nij tafersjochskader it duorsum finansjeel lykwicht fan ‘e begrutting hifkje.

Wy bliuwe lykwols ‘Mei fleur en faasje’ oan it wurk foar ús boargers. Dêr ‘t dat kin wolle wy de

ambysjes út it kolleezjeprogram sa folle mooglik yntegrearje yn ús mearjierrebegrutting. Tagelyk jouwe wy ynfolling oan ús biedwurden ‘belutsen, tagonklik en ferantwurdlik’. Burgum, oktober 2008.

It kolleezje fan boargemaster en wethâlders fan Tytsjerksteradiel


3



4


VISIE en PROGRAMMAPLAN


5


1.1.

Inleiding

Hierbij bieden wij u de programmabegroting 2009 t/m 2012 aan. In deze programmabegroting wordt in hoofdlijnen het beleid en de daarbij behorende financiële middelen voor de komende jaren per programma gepresenteerd. De programmabegroting is gebaseerd op de kaders en

uitgangspunten van de perspectiefnota 2008. De meerjarenbegroting is opgesteld in het verwachte loon- en prijspeil van 2009.

De programmabegroting 2009 t/m 2012 is mede gebaseerd op de positieve berichtgeving in de mei- en septembercirculaire omtrent de ontwikkeling van de algemene uitkering uit het

gemeentefonds. Deze ontwikkeling geeft ruimte en mogelijkheden om ons meerjarenperspectief op een reële wijze aan u voor te leggen. Daarnaast wordt er voortgeborduurd op het bestaande

beleid, maar er zijn ook nieuwe accenten en nieuwe ambities opgenomen, die in de komende

periode worden gerealiseerd. Voorzover mogelijk blijven wij ons richten op het leveren van een

duurzame bijdrage aan het voorzieningenniveau in de gemeente en willen wij perspectief geven aan de mensen die het nodig hebben. Toch maken wij ons op basis van de gebeurtenissen van de afgelopen weken, samen met vele anderen, zorgen over de situatie in de wereld. De huidige crisis en de voorspellingen van de macro

economische situatie gaan waarschijnlijk niet aan ons voorbij. Zoals President van de Nederlandsche Bank Nout Wellink onlangs zei: “Nederland is een open economie. Als het met de wereldeconomie slecht gaat, dan lijdt Nederland mee.”

Deze zorg willen wij bij het aanbieden van deze begroting met u allen delen. De huidige situatie is een ‘unieke combinatie van omstandigheden’. Extreme olie- en voedselprijsstijgingen naast de kredietcrisis. Vanuit verschillende kanten wordt terecht geopperd,

om niet te paniekerig te reageren op verslechterende omstandigheden in het buitenland, omdat Nederland een begrotingsoverschot heeft. De vraag is of de gevolgen van deze crisis inderdaad beperkt blijven voor Europa, Nederland en onze gemeente.

De toestand in de wereldeconomie en dan met name de kredietcrisis lijkt op de achtergrond roet

in het eten te gooien. De financiële ruimte, die wij via de mei- en septembercirculaire van dit jaar

hebben gekregen lijkt geen vanzelfsprekendheid voor de toekomst. Wij verwachten dat de huidige

situatie van invloed zal zijn op de bestedingsruimte van het rijk en dus op die van de gemeenten. De (eventuele) consequenties en vertaling hiervan zullen wij op zijn vroegst in de meicirculaire

2009 kunnen beoordelen. In het kader van de beoordeling en behandeling van deze meerjarenbegroting vragen wij u hiermee rekening te houden.

In het eerste deel van de programmabegroting, ‘Visie en programmaplan’, wordt in hoofdlijnen de opbouw van de begroting, de gehanteerde uitgangspunten en de ontwikkelingen na vaststelling van de perspectiefnota geschetst, die hebben geleid tot het (financiële) meerjarenperspectief.


6


Hieronder geven wij in het kort de inhoud van de paragrafen van dit eerste deel weer. In paragraaf 1.2. vindt u een toelichting op de verschillende onderdelen van de begroting. Deze paragraaf is daarnaast bedoeld als een leeswijzer.

Paragraaf 1.3. en paragraaf 1.4. geven in het kort respectievelijk de uitgangspunten van de politieke termijnagenda van de raad en van het collegeprogramma weer. Deze vormen de basis voor het opstellen van de programmabegroting.

In paragraaf 1.5. wordt een toelichting gegeven op de niet-beleidsrelevante ontwikkelingen. Dit betreft ontwikkelingen in lasten en baten die te maken hebben met de reguliere bedrijfsvoering, zoals loon- en prijsstijgingen.

Ten opzichte van de uitgangspunten bij de perspectiefnota 2008 zijn er op een aantal onderdelen veranderingen geweest, die wij in paragraaf 1.6. nader toelichten.

In paragraaf 1.7. vindt u een toelichting op het volgen van de voortgang van realisatie van de taakstellingen in het kader van ‘Oud voor Nieuw’ en ‘Bedrijfsvoering’.

De behandeling van de begroting vindt plaats in de raadsvergadering van 6 november 2008. Wij

bevelen u in het kader van uw voorbereiding op de programmabegroting 2008 aan, om uw (technische) vragen zoveel mogelijk voorafgaand aan de raadsbehandeling bij het ambtelijk apparaat te stellen. Wij verzoeken u deze vragen uiterlijk 30 oktober a.s. in te dienen bij A.J. van der Ploeg

(afd. FJS; 0511 – 460 571; e-mail: [email protected]). Dit kan zowel per e-mail, schriftelijk, als

telefonisch. De vragen zullen worden geregistreerd en uitgezet in de organisatie. De beantwoording van deze vragen zal in eerste instantie alleen gericht zijn aan de vraagsteller. De vraagsteller kan aangeven of hij/zij de beantwoording van de vragen ook aan de overige raadsleden wil doen

toekomen. Voor zover naar aanleiding van de vragen sprake is van politieke relevantie dan zullen wij dit meenemen bij de behandeling in de raad.

1.2.

Toelichting op inrichting programmabegroting

De begroting bestaat, op grond van de eisen in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV), uit een beleidsmatig deel en een financieel deel. Het financiële deel dient te bestaan uit een overzicht van lasten en baten per programma. Dit is opgenomen in bijlage 4A. Het beleidsmatige deel van de begroting noemen wij het programmaplan.

Het programmaplan bevat tien beleidsprogramma's die de raad in zijn vergadering van 27 februari

2003 op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) heeft vastgesteld. Een programma is een samenhangend geheel van activiteiten. De programmabegroting is een beleidsbegroting waarbij in elk programma drie belangrijke vragen aan de orde komen:


7


• • •

Wat willen we bereiken?

Wat gaan we daarvoor doen? Wat mag het kosten?

De programmabegroting en -verantwoording (=jaarrekening) zijn instrumenten ter ondersteuning van de sturende en controlerende rol van de gemeenteraad. De (programma)begroting 2009 sluit aan bij de indeling, die bij de programmabegroting 2007 is

gehanteerd. Onder het motto “met respect voor oud, werken aan nieuw” is in 2007 kritisch gekeken naar de inhoud en de gewenste vormgeving van de programmabegroting. Er is toen

gekozen voor een op programmaniveau meer puntige benadering van de actuele ontwikkelingen en nieuw beleid, waarbij zaken die reeds in de perspectiefnota aan bod zijn gekomen niet opnieuw breedvoerig worden toegelicht. Dit past beter bij de status van de programmabegroting in relatie

tot de status van de perspectiefnota. Immers de perspectiefnota zien wij als het belangrijkste instrument binnen onze informatiecyclus.

De met de raad afgesproken structuur en indeling van de verschillende onderdelen blijft gehandhaafd. Uiteraard wordt hierbij voldaan aan het BBV. De wensen en eisen t.a.v. het totale instrumentarium zullen mede uit de discussie met de raad over planning en control blijken.

Nieuw voor de begroting 2009 is de gewijzigde formulering van het programmadoel en van de beoogde maatschappelijke effecten per programma. Naar aanleiding van de wens van de raad is

de afgelopen maanden onderzoek verricht naar het verbeteren van de meetbaarheid van de programmabegroting. Dit onderzoek liep voor een groot deel parallel met het onderdeel verbeteren van de meetbaarheid van ondermeer de programmabegroting uit het interne project planning en control.

Het verbeteren van de meetbaarheid is op verzoek van de raad gesplitst in twee fasen: •

Fase 1; bestaat uit het opstellen van een programmadoel en een aantal beoogde maatschappelijke effecten per programma;

•

Fase 2; bestaat uit het opstellen van meetinstrumenten waarmee de doelen en effecten uit fase

1 kunnen worden gemeten op realisatie.

Wanneer de beoogde maatschappelijk effecten zijn gerealiseerd, mag worden aangenomen dat het programma doeltreffend is uitgevoerd.

In deze programmabegroting is fase 1 uitgewerkt. Met het vaststellen van deze begroting worden ook de nieuwe programmadoelen en beoogde maatschappelijke effecten vastgesteld.

Elk programma begint met een algemene tekst waarin wordt aangegeven wat het programma

omvat. Hierna volgt de kop ‘Wat willen we bereiken’. Hierin wordt doel van het programma compact samengevat als programmadoel. Het programmadoel wordt vervolgens in meerdere

onderwerpen verdeeld in de vorm van beoogde maatschappelijke effecten. De beoogde

maatschappelijke effecten beschrijven welk effect door het uitvoeren van beleid moet zijn gerealiseerd. Of de beoogde maatschappelijke effecten zijn gerealiseerd, zal worden gemeten door gebruik te maken van prestatie- en/of effectdoelen die door middel van indicatoren op


8


realisatie worden gemeten. Hierdoor ontstaat een getrapte opbouw waarmee het mogelijk is om transparant op realisatie te meten. De getrapte opbouw zal in de volgende programmabegrotingen per programma schematisch worden weergegeven door middel van een “doelenboom”.

Het opstellen van prestatie- en/of effectdoelen en de bijbehorende indicatoren, zal plaatsvinden in fase 2. Hiervan zal een uitwerking gepresenteerd worden ten tijde van de perspectiefnota 2009. Hieronder is verkort opgenomen, hoe de programmabegroting is opgebouwd. De programmabegroting bestaat uit vier delen: • • • •

Visie en programmaplan; Programma’s;

Paragrafen; Bijlagen.

Wij lichten de verschillende delen hieronder kort toe:

Visie en programmaplan

Dit onderdeel bevat een inleiding op de programmabegroting, waarin de uitgangspunten voor het samenstellen van de totale programmabegroting worden toegelicht. Hierin wordt tevens aandacht

besteed aan de ontwikkelingen, die zich hebben voorgedaan na vaststelling van de kaders bij de behandeling van de perspectiefnota 2008.

Programma’s

Het tweede deel van de programmabegroting bevat de programma’s. De programmabegroting kent de volgende programma’s: • • • • • • •

Algemeen bestuur

Openbare orde en veiligheid Infrastructuur

Economische zaken Onderwijs

Welzijn Sport

•

Werk en bijstand

•

Milieu

• •

Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

Elk programma binnen de begroting is opgebouwd uit de volgende onderdelen: 1. titel + inleiding

2. wat willen we bereiken? 3. wat doen we daarvoor?


9


4. actuele ontwikkelingen en nieuw beleid 5. wat valt er te meten? 1 6. wat mag het kosten?

Per onderdeel wordt in de onderstaande toelichting in het kort aangegeven uit welke informatie dit onderdeel bestaat:

1. Titel + inleiding

Dit onderdeel bevat de titel van het programma zoals vastgesteld door de gemeenteraad op 27 februari 2003. Daaronder in grijze letters een "slogan", die in het kort aangeeft wat op dit moment voor dit programma belangrijk wordt geacht of wat het programma met name omvat. Daarna volgt een inleiding, waarin wordt ingegaan op de volgende punten: • • •

korte beschrijving van wat het programma omvat; verwijzing naar de koers voor de komende jaren; aandacht voor het ambitieniveau.

2. Wat willen we bereiken?

Op deze plek wordt het programmadoel en de beoogde maatschappelijke effecten van het programma vermeld. Voor de begroting 2009 zijn deze op basis van een verkenning met de raad opnieuw geformuleerd.

3. Wat doen we daarvoor?

Op deze plek wordt verwezen naar de voor het programma relevante beleidsnota's, waarvan een totaaloverzicht is opgenomen in bijlage 4C. Tevens wordt op hoofdlijnen een overzicht gegeven van de beleidsuitgangspunten en de daaraan verbonden activiteiten die worden ondernomen om de beoogde maatschappelijke effecten van het programma te bereiken.

4. Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid

Op deze plek wordt een overzicht van actuele ontwikkelingen en nieuw beleid gegeven. Het gaat met name om de geactualiseerde punten uit de perspectiefnota 2008.

5. Wat valt er te meten?

Voor een aantal programma’s worden meetbare gegevens opgenomen, waarvan de verdere uitwerking in bijlage 4M wordt vermeld 2. In de komende tijd zal dit onderdeel verder worden ontwikkeld.

6. Wat mag het kosten?

In de tabel zijn de lasten en baten opgenomen die verbonden zijn aan het betreffende programma.

Er wordt een nadrukkelijk onderscheid gemaakt tussen beleidsrelevante en niet-beleidsrelevante ontwikkelingen. Onder beleidsrelevante ontwikkelingen verstaan we met name ontwikkelingen als

1

In verband met de gewijzigde formulering van de programmadoelen c.a. dit jaar niet opgenomen.

2

In verband met de gewijzigde formulering van de programmadoelen c.a. dit jaar zowel niet onder de programma’s als in

bijlage 4M opgenomen


10


gevolg van beslissingen van het bestuur. Onder niet-beleidsrelevante ontwikkelingen worden

verstaan ontwikkelingen in aantallen, lonen, prijzen enz. Deze ontwikkelingen behoren bij de bedrijfsvoering en zijn een verantwoordelijkheid van het college.

Van veel programma's zijn de baten lager dan de lasten. De programmatekorten worden bekostigd

uit de algemene dekkingsmiddelen, waarvan de uitkering uit het gemeentefonds en de OZB de belangrijkste

zijn.

programma 11.

Een

overzicht

van

de

algemene

dekkingsmiddelen

is

te

vinden

in

Paragrafen.

Het derde deel van de programmabegroting bevat de paragrafen. De programmabegroting kent zeven verplichte paragrafen (nr. 3.1 t/m 3.7).

De paragraaf rechtmatigheid is op grond van

afspraken met de accountantscommissie toegevoegd aan het instrumentarium. Op die manier kan voortdurend inzicht worden gegeven in de voortgang t.a.v. rechtmatigheid.

De verplichte paragrafen zijn bedoeld om inzicht te geven in zaken die van invloed zijn of kunnen zijn op de (jaarlijkse) lasten. De paragrafen vormen een dwarsdoorsnede van de begroting. De

paragrafen hebben niet allemaal dezelfde vorm omdat de onderwerpen zo verschillend zijn. In de paragrafen wordt ingegaan op bepaalde onderdelen van de begroting die belangrijk worden

geacht door de wetgever. Het lezen van een paragraaf is een manier om een bepaald onderwerp uit de begroting nader te bekijken.

De programmabegroting kent de volgende paragrafen: 1.

Weerstandsvermogen

3.

Bedrijfsvoering

2.

Onderhoud kapitaalgoederen

4.

Verbonden partijen

6.

Treasuryparagraaf

5. 7. 8. 9.

Grondbeleid

Overzicht lokale heffingen Rechtmatigheid WMO

Bijlagen

Het vierde deel van de programmabegroting bevat bijlagen. Het merendeel van deze bijlagen is op grond van het BBV verplicht. In het overzicht van lasten en baten (bijlage 4A) is aangegeven tot welke bedragen de raad het college heeft geautoriseerd op grond van het vaststellen van de begroting.

Tenslotte.

In elke begroting zijn verbeteringen mogelijk. Wij zullen hier blijvend aandacht aan besteden. Alle

aanbevelingen en verbeteringen, die namens de gemeenteraad naar voren komen, zullen zoveel mogelijk bij de opstelling van de volgende begrotingen worden meegenomen.


11


1.3.

Politieke termijnagenda

Op 7 maart 2006 is er een nieuwe gemeenteraad gekozen. In plaats van het opstellen van een raadsprogramma als kaderstelling voor het college heeft de raad gekozen voor het opstellen van een zogeheten politieke termijnagenda, waarmee aan het college duidelijke politieke prioriteiten worden meegegeven. Dit zijn de volgende prioriteiten: • • • • • • •

Deregulering (programma 1)

Informatiebijeenkomsten met ambtelijke afdelingen (programma 1) Informerende notitie over internationale contacten (programma 1); Informatie en werkbezoeken raad aan politie (programma 2)

Nieuw Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP) (programma 3)

Informerende notitie over clustering en multifunctioneel gebruik van gebouwen (programma 6) Notitie over Leefbaarheid in de dorpen en dorpsvisies (programma 6);

•

Notitie over Kunst en cultuur (programma 6);

•

Jaarlijkse notitie Werk en Bijstand (programma 8);

• •

Regelmatige actualisatie en tussenrapportage(s) woonplan i.k.v. woningbouw (programma 10); Startnotitie structuurvisie (programma 10);

Het algemene, integrale uitgangspunt bij de onderwerpen van de politieke termijnagenda en

daarmee voor het gehele algemene beleid is de leefbaarheid van de dorpen en het platteland. Vanuit dat uitgangspunt zal voor de komende periode prioriteit moeten worden toegekend aan de volgende drie onderwerpen: 1. Structuurvisie 2. Woningbouw

3. Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan (GVVP). Bovenstaande prioriteiten zullen interactief, dat wil zeggen in samenspraak met burgers en

instellingen, worden voorbereid, waarbij de procedure, inclusief de taakverdeling tussen raad en college via startnotities zal worden vastgesteld.


12


1.4.

Uitgangspunten collegeprogramma

Op 27 juni 2006 is het collegeprogramma 2006 – 2010, “Mei fleur en faasje”, in de raad gepresenteerd.

De titel geeft aan dat er na een aantal jaren van economische malaise weer vertrouwen is en het college een aantal ambities heeft, dat het in de komende periode wil realiseren.

In dit collegeprogramma wordt voor een groot deel het beleid doorgezet, dat in 2003 onder het motto “Scherp aan de wind” ingezet is. Maar er zijn ook nieuwe accenten en nieuwe ambities.

De kernbegrippen van het collegeprogramma zijn: “belutsen, tagonklik en ferantwurdlik”

De punten uit de politieke termijnagenda van de raad zijn mede als uitgangspunt gekozen voor het opstellen van het collegeprogramma.

“Mei fleur en faasje” aan het werk gaan betekent: minder terughoudendheid en meer ambitie en

enthousiasme. Het college wil projecten en initiatieven ontwikkelen die een duurzame bijdrage

leveren aan het voorzieningenniveau in de gemeente en perspectief geven aan de mensen die het nodig hebben. De voorhoedepositie die de gemeente innam in materiële en immateriële voorzieningen moet tenminste worden behouden en waar mogelijk worden versterkt.

Voor de ambities en de speerpunten voor de komende tijd valt de nadruk vooral op de volgende punten (in willekeurige volgorde):

1. Een impuls voor de werkgelegenheid in de gemeente. Een toegesneden dienstverlening en goede ruimtelijke faciliteiten voor de bestaande bedrijven.

Een scherp oog voor kansrijke nieuwe bedrijfjes en jonge ondernemers;

2. De leefbaarheid in de dorpen. Appelleren aan de maatschappelijke verantwoordelijkheid

van de burgers en het bevorderen van de maatschappelijke participatie. Letten op de samenhang in en de kwaliteit van het vrijwilligerswerk.

3. Het plannen, bouwen en wonen in de dorpen. Bouwen voor de verschillende doelgroepen:

rekening houden met de gevolgen van de vergrijzing, maar ook een inspanning in betaalbare huisvesting voor jongeren en starters op de woningmarkt.

4. “Water” wordt, in al zijn facetten, een belangrijk aspect waarmee in de afwegingen en beslissingen rekening wordt gehouden.

Ook “duurzaamheid” is een aspect, dat deze periode nadruk krijgt.

5. Het clusteren van voorzieningen en het optimaal maken van het gebruik van accommodaties in de dorpen. In Hurdegaryp moeten resultaten worden geboekt. Gytsjerk

zal het nieuwe centrum krijgen. Andere dorpen komen dan aan de beurt; er wordt bepaald, wanneer en hoe.

6. Een goed en rechtvaardig beleid op het gebied van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Het past bij de positie van Tytsjerksteradiel in de kopgroep van Friese gemeenten in de uitvoering van b.v. de WVG daarin mee te doen bij de WMO.


om nu ook de ambitie te hebben

13


7. Het verder verbeteren van de dienstverlening aan de burgers, bedrijven en instellingen. De ambitie richt zich daarbij ook op goede digitale dienstverlening.

8. Het op peil houden van het onderhoudsniveau van onze voorzieningen

1.5.

Toelichting op de niet-beleidsrelevante ontwikkelingen

In een informatievoorziening op maat van college naar raad past een onderscheid in het op programmaniveau vermelden van beleidsrelevante en niet-beleidsrelevante ontwikkelingen.

In de beleidsrelevante ontwikkelingen meldt het college aan de raad hoeveel kosten de nieuwe

wensen van de raad (vaak op basis van eerdere besluitvorming, zoals PPN’s) voor de begroting met zich mee brengen. Deze ontwikkelingen worden per programma expliciet vermeld.

Onder de niet-beleidsrelevante ontwikkelingen vallen al die zaken, die op grond van een normale bedrijfsvoering onontkoombaar zijn, omdat hiervoor afspraken zijn gemaakt. Destijds (vanaf

begroting 2001) is met de raad afgesproken, dat de (prijs)ontwikkeling in de niet-beleidsrelevante onderdelen een zaak voor het college zou zijn. Deze ontwikkelingen worden op programmaniveau

in één niet nader gespecificeerd bedrag genoemd.

Bij de niet-beleidsrelevante ontwikkelingen gaat het om de volgende onderdelen: •

Ontwikkeling lonen en premies; inclusief de consequenties van de lopende CAO; voor

toekomstige en/of niet verwerkte CAO’s wordt op basis van de richtlijnen van de circulaires van het ministerie van BZK een stelpost opgenomen; •

Ontwikkeling

prijzen

septembercirculaire;

op

basis

van

verwachte

prijsontwikkeling

•

Energieprijzen op basis van verwachte prijsontwikkeling;

•

Rente; (het gehanteerde rentepercentage voor investeringen e.d.);

•

uit

de

laatste

Ontwikkeling subsidies; gekoppeld aan het prijsniveau van de circulaire van de algemene uitkering uit het gemeentefonds;

• •

Tarieven, huren en pachten; gebaseerd op septembercirculaire;

Vervangingsinvesteringen m.b.t. de normale bedrijfsvoering meegenomen op basis van de actuele aanschafprijzen.

De verwerking van met name loon- en prijsontwikkelingen en (vervangings)investeringen in de sfeer van de bedrijfsvoering vindt zijn basis in de richtlijnen voor het samenstellen van de begroting. Deze richtlijnen worden in januari namens het college van B. en W. aan de afdelingen verstrekt als uitgangspunt voor de opzet van het bestaande beleid.


14


1.6.

Ontwikkelingen na vaststelling van de perspectiefnota 2008 en overige ontwikkelingen

Ambities collegeprogramma

In het collegeprogramma “Mei fleur en faasje” hebben wij aangegeven, dat wij in de voor ons liggende periode een minder terughoudend beleid willen voeren en meer ambitie aan de dag willen leggen, in het bijzonder ten aanzien van het thema duurzaamheid, mits de (financiële) ontwikkelingen geen noodzakelijke bijstellingen van deze ambities vragen.

Via onze reguliere planning en control cyclus (2e bestuursrapportage 2007, 1e bestuursrapportage 2008; perspectiefnota 2008) hebben wij u geïnformeerd over de ontwikkelingen sindsdien.

Bij de perspectiefnota 2007 hebben wij destijds vastgesteld, dat er onvoldoende dekking was voor

ons ambitieniveau, zoals dat bij de programmabegroting 2007 is vormgegeven in de stelposten

voor nieuw beleid voor Romte en Mienskip. De ruimte voor nieuw beleid is daarom in het kader van de perspectiefnota’s 2007 en 2008 gekoppeld aan de werkelijk beschikbare financiële ruimte.

Om onze belangrijkste ambities te kunnen realiseren moest op basis van de perspectiefnota 2008 binnen de programmabegroting 2009 opnieuw ruimte worden gevonden. Wij denken dat wij hierin (deels) geslaagd zijn, ondanks het feit dat de meerjarenraming nog een tekort laat zien.

Zeker nu de winsten uit de bouwgrondexploitatie niet meer in de begroting als structureel dekkingsmiddel mogen worden opgenomen komt het meerjarenperspectief wel onder een zekere

druk te staan. Hierbij lijkt het wat te eenvoudig om uit te gaan van de gedachte dat het achteraf bij de jaarrekening altijd wel meevalt. Het nieuwe toezichtkader van de provincie is gericht op een

materieel evenwicht voor de meerjarenbegroting. Dit uitgangspunt zal voor ons bij de komende perspectiefnota’s en begrotingen een belangrijke plaats innemen.

Voor de komende periode zijn ondermeer de volgende ontwikkelingen meegenomen: • • • • •

Onderzoek tarieven en kostentoerekening;

Evaluatie duale werkwijze raad, college en organisatie; Rampenpreventie en bestrijding/veiligheidsregio's; Nieuw veiligheidsbeleid;

Ontwikkelingen Centrale As;

•

Ontwikkelingen Skûlenboarch;

•

Halteplan openbaar vervoer;

• • • • • • • • •

Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan; Renovaties park Eeburght; Bedrijvenloket;

Bedrijventerrein Quatrebras; Glasvezelnetwerk;

Vuilwater inzamelvoorzieningen pleziervaart; Alde paden, Nije wegen;

Noordelijke Elfsteden Vaarroute; HAVO-top;


15


• • • •

Maatschappelijk stages; Impulsen voor cultuur;

Project Clustering Noardburgum;

Wonen met zorg en diensten (de omtinker);

•

Preventieprogramma alcohol en drugs voor jongeren;

•

Skûtsjesilen Burgumermar;

•

• •

Uitbreiding sportcomplex Oentsjerk; Extra kleedruimten De Wetterstins;

Herinrichten sportcomplex Sumar;

•

Upgrading openluchtbad vervolgfase;

•

Participatiebudget werk en Bijstand;

• • • • • • •

Stimuleren arbeidsmarkt en reïntegratie in de regio; Nieuw beleid duurzaamheid;

Tytsjerksteradiel Millennium gemeente; Sanering oude olietanks ; Waterplan;

Vervolgambities structuurvisie;

Gebiedsontwikkeling Centrale as (buiten de bebouwde kom);

•

Landinrichting Bûtenfjild;

•

Landinrichting Alde Feanen;

• •

Centrumplannen Gytsjerk;

Masterplan Burgum – centrum

Ontwikkelingen voor de begroting 2009 – 2012 t.o.v. perspectiefnota 2008 Aspecten van milieu en duurzaamheid

In het voorjaar van 2008 is nieuw beleid vastgesteld met betrekking tot duurzaamheid en millenniumbeleid.

Het is de bedoeling om een belangrijke bijdrage te leveren aan het behalen van de doelstellingen op het terrein van duurzaamheid en internationale solidariteit middels bewust inkopen en

aanbesteden. De consequentie is, dat het mee laten wegen van duurzaamheidaspecten, kan leiden tot hogere kosten.

Vanuit de interne projectgroep KIA is voorgesteld om de medewerker duurzaamheid te laten

onderzoeken op welke deelterreinen al min of meer duurzaam wordt ingekocht en waar dit eventueel zou moeten en kunnen veranderen. Hierbij worden dan tevens de bijbehorende financiële consequenties in beeld gebracht. Algemene uitkering uit het gemeentefonds De begroting is gebaseerd op de septembercirculaire 2008. Het verschil tussen de meicirculaire en de septembercirculaire was fors. Het Bestuursakkoord heeft voor de gemeente een aanzienlijk

positief financieel resultaat opgeleverd. Het voordeel wordt met name veroorzaakt door de fors

verhoogde accressen. Op basis van het systeem ‘samen de trap op samen de trap af’ liften wij nu mee op de plannen (en bijbehorende uitgaven) van het rijk.


16


Loonkosten c.a.

In de begroting 2009 is rekening gehouden met een (extra) loonontwikkeling van 2,5%. De begroting was al gebaseerd op de huidige CAO, die tot 1 juni 2009 loopt. Voor de uitkomsten van de nieuwe CAO die vanaf 1 juni 2009 zal worden afgesloten is voorlopig 2,5% meegenomen. Dijkstal II

Naar aanleiding van de eerste twee adviezen van de commissie Dijkstal is voorgesteld het ministersalaris met 30% te verhogen en de salarissen van de andere politieke ambtsdragers procentueel aan dit salaris te koppelen. Hierdoor ontstaat voor alle politieke ambtsdragers één

beloningsstructuur. Op basis van het coalitieakkoord is nu voorgesteld om het ministersalaris met ingang van 2008 met 10% te verhogen en een ‘commissie van wijzen’ over de fasering van de verdere verhoging tot 130% te laten beslissen. Dit voorstel moet nog worden behandeld in de

Tweede Kamer. Voor de begroting 2009 e.v. is al rekening gehouden met een stijging van de loonkosten van politieke ambtsdragers met 10%. AZC

Voor de bewoners van het AZC krijgen wij een gemeentefondsvervangende uitkering. In het perspectief is rekening gehouden met het behoud van het AZC voor de jaren tot en met 2012.

Dit is gebaseerd op de laatste ontwikkelingen, waaronder het generaal pardon, sluiting andere

AZC’s in Fryslân, nieuwe toestroom vluchtelingen, verbouw/uitbreidingsplannen COA in Burgum,

en reeds gevoerd overleg tussen gemeente en COA. Uitstel bij de uitvoering van investeringen

In september 2008 is het moment van uitgeven van investeringskredieten geactualiseerd. Ten opzichte van de structurele stelpost van € 155.000 voor vrijval kapitaallasten (begroting 2008) is voor 2009 nog eens € 322.000 extra aan vrijval kapitaallasten meegenomen. Opbrengst bouwgrondexploitatie

Het toezichtkader 3 van de provincie over winstneming van de bouwgrondexploitatie stelt dat winsten van de bouwgrond niet als structureel dekkingsmiddel mogen worden opgenomen. Ook

ambtelijk overleg met de provincie eerder dit jaar op basis van het bepalen van het toezicht voor de begroting 2008 heeft hierin geen verandering gebracht.

Belangrijk nieuw element in het toezichtskader is het criterium duurzaam evenwicht voor meerdere jaren. In dat licht vinden wij dat wij moeten anticiperen op de toepassing van dit toetsingskader m.i.v. het jaar 2009. Op basis daarvan hebben wij de winstneming structureel uit de begroting gehaald.

Doen wij dit niet dan zal de provincie onze begroting voortaan ieder jaar corrigeren met de voorgenomen

winstneming

en

de

beoordeling

van

het

materieel

evenwicht

van

de

meerjarenbegroting toepassen op de gecorrigeerde cijfers. Dit zal uiteindelijk leiden tot een preventief toezicht.

3

zie ook punt D2 van de ingekomen stukken van 25/09/2008


17


Nieuw contract de Pleats

Zowel van de kant van de huurders van de Pleats als van onze kant was er behoefte om het huidige huurcontract open te breken. Er is nu een nieuwe contractduur afgesproken voor de periode tot en met 2017. Mede op basis van onderzoek van derden is een nieuwe huurprijs overeengekomen. De huurprijs zal in de jaren 2009 t/m 2013 telkens toenemen met € 5.000 per jaar. Vanaf 2014 zal

de huurprijs jaarlijks worden aangepast op basis van CBS-indexering, zoals die berekend wordt voor gezinsconsumptie.

Afschaffing kabinetsplannen BTW (van 19% naar 20%)

Het kabinet ziet af van de plannen om de BTW met ingang van 2009 te verhogen van 19% naar 20% uit vrees voor oplopende inflatie en stijgende loonkosten en prijzen. In onze meerjarenbegroting was al rekening gehouden met de BTW-verhoging. Voor onze begroting treft dit vooral de posten

van onderwijs en sportbeheer. De overige onderdelen van de begroting zijn BTW-compensabel. Wij gaan uit van een voordeel van ongeveer € 13.000 met ingang van 2009. Tegemoetkoming leerlingen Wyns Op 23 september 2008 heeft het college ingestemd met het toekennen van een tijdelijke bijdrage

in de kosten van overblijven en reiskosten voor voormalige leerlingen van basisschool De Winze te Wyns, die worden ingeschreven op een andere basisschool in onze gemeente. Voor de begroting 2009 komt dit neer op een aflopende reeks van € 3.000 in 2009 tot € 1.000 in 2013 WMO

De integratie-uitkering WMO 4 in de begroting 2009 is gebaseerd op de septembercirculaire 2008.

In de begroting 2008 gingen wij uit van een bedrag van € 2.865.000. In de septembercirculaire is de uitkering bijgesteld tot een niveau van € 3.033.000. Oorzaken van deze bijstelling: •

verhoging van de toegepaste index; nominaal en reëel;

•

pakketmaatregel AWBZ; PGB 5 geactualiseerde gegevens;

• •

correctie coördinatie vrijwillige thuiszorg en mantelzorg;

correctie diensten bij wonen met zorg en zorgvernieuwingsprojecten GGZ.

In de begroting blijven wij vooralsnog uitgaan van het principe, dat de middelen die wij voor de WMO ontvangen ook daadwerkelijk worden besteed binnen de kaders van de WMO. Skûtsjesilen Burgumermar

Er zijn initiatieven ontwikkeld om in 2009 skûtsjesilen op het Burgumermar te organiseren. Vooruitlopend op de uitwerking van deze plannen willen wij alvast een eenmalig bedrag reserveren

van € 25.000. In het kader van de perspectiefnota 2009 en de begroting 2010 zal worden bekeken in hoeverre wij hier een jaarlijks terugkerend evenement van maken.

4

WMO = Wet maatschappelijke ondersteuning

5

Persoons Gebonden Budget


18


Evaluatie duale werkwijze raad, college en organisatie

In 2008 heeft de raad de eigen werkwijze geëvalueerd. Afgesproken is om begin 2009 een brede evaluatie te houden over de (duale) werkwijze. Breed in de zin dat dan – naast de raad – ook

college en organisatie in die evaluatie participeren. Die drie partijen vormen immers samen de gemeente en zijn daarbij van elkaar afhankelijk. De raad is volksvertegenwoordiger, stelt de

kaders en controleert het college; daarbij ondersteund door de griffie. Het college bereidt voor,

bestuurt en voert uit; daarbij ondersteund door de ambtelijke organisatie. Het is daarom zinvol dat

deze drie partijen eenmaal per raadsperiode een dag uittrekken om “elkaars nieren te proeven”. Eind 2004, begin 2005 heeft voor het laatste een dergelijke brede evaluatie plaatsgevonden. Voor deze evaluatie is geen budget beschikbaar. In de begroting is voor 2009 een bedrag van € 13.000

opgenomen. De evaluatie zal eenmaal in de vier jaar plaatsvinden. Hiermee zal in de meerjarenraming rekening worden gehouden. Lastenontwikkeling voor de burger

In de opstelling van de begroting 2009 is opnieuw uitgegaan van het principe, dat er bij de beoordeling van de gemeentelijke belastingen moet worden gezien naar het totaal van de lasten. Daarbij

kunnen

verhogingen

bij

de

ene

belastingsoort

geheel

of

gedeeltelijk

worden

gecompenseerd door voordelige ontwikkelingen bij een andere soort. Bij de perspectiefnota heeft

de raad gekozen voor ambitieniveau 3, waarbij een belastingverhoging nodig is om naast het instandhouden van de bestaande voorzieningen ruimte te creëren voor nieuw beleid. De belastingverordeningen komen in de raad van december 2008 aan de orde. Voor een nadere toelichting verwijzen u naar paragraaf 3.7. Overzicht lokale heffingen.

Voor de perspectiefnota 2009 zal op basis van het door ons gehanteerde principe onderzoek worden gedaan naar de lastenontwikkeling voor onze burgers in de afgelopen jaren. Hierbij zullen

wij beoordelen in hoeverre de geformuleerde uitgangspunten voor het verschil in de tarieven

tussen woningen en niet woningen en de verschillen tussen eigenaren en niet-eigenaren in de pas lopen met de werkelijke ontwikkeling in tarieven. Wij zijn van plan om voor het onderzoek naar het

verschil in de tarieven tussen woningen en niet-woningen een doelmatigheidsonderzoek (art. 213a Gemeentwet) op te starten. Voor het onderzoek naar de verschillen in tarieven tussen eigenaren en niet-eigenaren zullen wij contact zoeken met ondermeer woningbedrijven om te achterhalen hoe zij gemeentelijke tarieven doorberekenen in de huurprijzen.

Gewijzigde programmadoelen en beoogde maatschappelijke effecten Naar aanleiding van de wens van de raad en in het kader van het project planning & control is de

afgelopen maanden onderzoek verricht naar het verbeteren van de meetbaarheid van de programmabegroting. Voor de begroting 2009 is het opstellen van nieuwe programmadoelen en de daarbij behorende beoogde maatschappelijke effecten (fase 1) afgerond. Voor de komende

periode staat het opstellen van meetinstrumenten waarmee de doelen en effecten uit fase 1

kunnen worden gemeten op realisatie (fase 2) op het programma. Met het vaststellen van deze

begroting worden ook de nieuwe programmadoelen en beoogde maatschappelijke effecten vastgesteld.


19


Rapportage voortgang onderzoeken ‘Oud voor Nieuw’

Er heeft een actualisatie van de stand van zaken rondom de taakstelling ‘oud voor nieuw’ en de taakstelling voor bedrijfsvoering voor de begroting 2009 en verder plaatsgevonden. In paragraaf 1.7. wordt hier nader op ingegaan. Tweede bestuursrapportage 2008

De meerjarige consequenties van de tweede bestuursrapportage 2008 zijn in de begroting 2009 e.v. verwerkt.

Overige ontwikkelingen

Overige ontwikkelingen betreffen zaken die tussen de totstandkoming van de perspectiefnota en de (concept-) begroting van invloed zijn geweest op het saldo. Over het algemeen betreft dit

autonome ontwikkelingen. Een aantal onderwerpen die van invloed zijn geweest op het saldo

noemen we hier: actualisatie reserves en voorzieningen, verpachte gronden, contributies VNG en

VFG, bluswatervoorzieningen, leerlingenvervoer, schoolzwemmen, sociaal medische indicatie en kinderopvang. Moties Perspectiefnota 2008

Tijdens de behandeling van de perspectiefnota op 29 mei 2008 werden een aantal moties door de raad aangenomen. Op 25 september 2008 is de raad via een ingekomen stuk geïnformeerd over hoe wij in de begroting 2009 met de moties bij de perspectiefnota 2008 willen omgaan.

Wij hebben ons daarbij gericht op het zoveel mogelijk tegemoet komen aan de wensen van de raad

als het gaat om de ruimtevragende moties met daartegenover een verantwoorde financiële dekking. In een aantal gevallen zijn wij anders omgegaan met de moties en in een aantal gevallen zijn de moties niet overgenomen. Hieronder is dit in het kort weergegeven.

Anders omgaan met moties: •

de motie om het project ‘Alde paden, Nije wegen’ met de daarbij behorende kapitaallasten op

te nemen is deels overgenomen. Binnen de begroting is rekening gehouden met een eerste investeringsruimte van € 325.000. Zodra een meer geconcretiseerd meerjarenplan is opgesteld zullen zonodig via volgende perspectiefnota’s aanvullende middelen worden gevraagd; •

motie met het verzoek om voor 1 januari 2009 te komen met een nieuwe opzet voor de

jaarrapportage over handhaving waarbij sprake is van één rapportage en gepresenteerde cijferreeksen minimaal uit vijf jaren bestaan en toepassing met ingang van de rapportage over

het jaar 2008; daadwerkelijke invulling; gezien de werkzaamheden van de projectleider handhaving van september 2008 tot september 2009 zal de nieuwe opzet voor 1 januari 2009 gereed kunnen zijn; de feitelijke toepassing zal dan over het programmajaar 2009 kunnen gaan maar nog niet over het rapportagejaar 2008; •

motie om vanuit het rekeningoverschot 2007 een substantieel bedrag aan de burger terug te geven door middel van een eenmalige uitkering te verrekenen met de belastingaanslag 2009 6;

ons voorstel in eerste instantie is om de motie te heroverwegen en niet door te voeren; reden

hiervoor is de nog steeds zorgelijke meerjarencijfers van de begroting; indien de raad bij deze

6

Zie ook paragraaf 3.7 en bijlage 4G


20


keuze blijft, dan zijn wij wel bereid om de motie uit te voeren, maar dan op basis van een

ander voorstel met betrekking tot de uitwerking; wij zijn van plan aansluiting te zoeken bij de wijze

waarop

de

afvalstoffenheffing

wordt

berekend

(éénpersoons

/

meerpersoons

huishoudens) in plaats van de benadering van ongeveer € 10 per inwoner; wij zijn van mening dat de teruggave dan meer in de lijn ligt van de wijze waarop belasting is betaald en menen op deze wijze de extra perceptiekosten beperkt te kunnen houden. Wij hebben op dit moment

rekening gehouden om vanuit het rekeningoverschot 2007 eenmalig in 2009 een substantieel bedrag van € 330.000 aan de burger terug te geven.

Niet overgenomen moties: •

de motie om het kwaliteitsniveau van de openbare verblijfsgebieden te brengen naar onderhoudsniveau R++ en dit met de bijbehorende kosten alsnog op te nemen;

• • •

de motie om de indexering voor het jaar 2009 op 0 % te zetten;

de motie om niet € 100.000 maar € 175.000 scherper te ramen op personeelskosten;

de motie om de bezuiniging ‘oud voor nieuw’ van € 130.000 opnieuw op te nemen met ingang van 2010.

Financieel perspectief: De vertaling van de kaders en uitgangspunten van de perspectiefnota 2008 in samenhang met de

ontwikkelingen na vaststelling van de perspectiefnota 2008 en overige ontwikkelingen leiden tot de volgende saldi voor de jaren 2009 t/m 2012: (tussen haakjes de aanname van de saldi bij de bespreking van de perspectiefnota 2008): • • • •

2009:

€ 168.000 voordelig;

(€ 31.000 voordelig);

€ 403.000 nadelig;

(€ 438.000 nadelig);

2010:

€

2012:

€ 102.000 nadelig;

2011:

23.000 voordelig;

(€ 34.000 nadelig);

(€ 272.000 nadelig);

In de tabel en figuren op de volgende bladzijden wordt u in een oogopslag inzicht verschaft in de

verdeling van de lasten en baten over de verschillende programma’s en de procentuele verdeling van alle inkomsten van onze begroting.


21


Tabel 1: Verdeling lasten en baten van de programma’s in euro’s Programma

Lasten

Baten

Saldo

Percentage

Pr.1 Algemeen bestuur

3.788.000

514.000

3.274.000

9,00%

Pr.2 Openbare orde en

1.734.000

59.000

1.675.000

5,00%

Pr.3 Infrastructuur

7.009.000

172.000

6.837.000

18,00%

820.000

6.000

814.000

2,00%

4.737.000

877.000

3.860.000

10,00%

11.492.000

1.142.000

10.350.000

28,00%

veiligheid

Pr.4 Economische zaken Pr.5 Onderwijs Pr.6 Welzijn Pr.7 Sport

4.291.000

881.000

3.410.000

9,00%

12.792.000

10.157.000

2.635.000

7,00%

Pr.9 Milieu

5.872.000

4.318.000

1.554.000

4,00%

Pr.10 RO en Volkshuisvesting

4.122.000

1.512.000

2.610.000

7,00%

Pr.8 Werk en bijstand

Tabel 2: Verdeling lasten en baten van de programma’s V erdeling l as ten en baten per programma x € 1 .0 0 0 14.000 12.000 10.000 Lasten

8.000

Baten

6.000

Saldo

4.000 2.000 -

Pr. 1


Pr. 2

Pr. 3

Pr. 4

Pr. 5

Pr. 6

Pr. 7

Pr. 8

Pr. 9

Pr. 10

22


Tabel 3: Procentuele verdeling van de lasten en baten van de programma’s 2009. P roce ntue le sa ld i p rogra mma ' s

Pr. 10; 7%

Pr. 9; 4%

Pr. 1; 9%

Pr. 2; 5%

Pr. 8; 7% Pr. 7; 9%

Pr. 3; 18%

Pr. 4; 2% Pr. 5; 10%

Pr. 6; 28%

Tabel 4. Procentuele verdeling van de inkomsten in 2009. P roce ntue le ve rd e ling inkomste n 2 0 0 9

Overige

Bijdrage reserves

rijksuitkeringen 5,10% Doeluitkeringen

5,07%

Ash/rein.rechten Bespaarde rente

4,30%

3,83% Overige inkomsten 7,64%

Rioolrechten 2,34%

18,76% Overig 17,75%

Leges 1,78% Toeristenbelasting

Algemene uitkering 41,85%

Onroerende

0,33%

zaakbelasting 8,93%


23


1.7.

Voortgang realisatie taakstellingen ‘Oud voor Nieuw’ en ‘bedrijfsvoering’.

Voortvloeiend uit toezeggingen bij eerdere perspectiefnota’s en begrotingen is een periodieke voortgangsrapportage over de in de meerjarenbegroting opgenomen taakstelling “Oud voor

Nieuw” opgenomen. Deze taakstelling is sinds de perspectiefnota van 2006 een vast onderdeel van de begroting. Elk jaar wordt bij de opstelling van de perspectiefnota aan dit onderwerp aandacht besteed. Er wordt gerapporteerd over de haalbaarheid van eerder opgevoerde onderwerpen en

bedragen en er wordt gezocht naar nieuwe mogelijkheden voor het inruilen van oude (financiële) beleidsruimte voor nieuw beleid.

Daarnaast is in het kader van de perspectiefnota 2007 een

taakstelling “bedrijfsvoering” opgevoerd vanaf 2010. Wij informeren u nu over de actuele stand van zaken.

Een groot deel van de oorspronkelijk opgevoerde onderwerpen is inmiddels geconcretiseerd en

vertaald naar de feitelijke cijfermatige consequenties voor de meerjarenbegroting. Een aantal andere onderwerpen is op grond van onderzoeken en de vervolgrapportages daarover afgevoerd

en uit nieuwe zoekopdrachten zijn weer nieuwe onderwerpen opgevoerd. Met de maatregelen als

opgevoerd in de perspectiefnota 2008 is de oorspronkelijke taakstelling ruimschoots gerealiseerd. Er werd per saldo zelfs circa € 250.000 aan structurele extra ruimte, bovenop de nog in te vullen

taakstelling, gevonden voor de jaren 2010 en volgende. In het ‘ingevulde’ deel zitten overigens nog wel de in voorbereiding zijnde taakstellingen voor bibliotheek- en welzijnswerk. De feitelijke realisatie daarvan is nog onderwerp van onderhandeling met de betrokken instellingen.

Samengevat ziet een en ander er met betrekking tot de taakstelling ‘Oud voor Nieuw’ voor de begrotingsperiode 2009 e.v. nu als volgt uit:

Taakstelling Oud voor Nieuw: Oud voor Nieuw tbv Begroting 2009 e.v. (specificaties in bijlage 4O) Onderwerp

2009

2010

2011

2012

status

Oud vr Nieuw-taakstelling (vervolg bij start perspectiefnota '08)

160.000

200.000

200.000

200.000

Subtotaal invulling perpspectiefnota '08 t/m sept. '08

325.000-

452.000-

457.000-

462.000- te verminderen op taakstelling

Oud vr Nieuw-taakstelling

-

-

-

-

NOG in te vullen taakstelling (mei. '08)

NOG in te vullen (sept. '08)

Uitgebreidere informatie met betrekking tot de achterliggende detailregels is opgenomen in bijlage 4O van deze programmabegroting.

De in 2007 opgevoerde taakstelling voor bedrijfsvoering blijft, tot het bekend worden van de uitkomsten van het project Taken, ongewijzigd.


24


Samengevat ziet een en ander er voor deze taakstelling als volgt uit:

Taakstelling bedrijfsvoering: Taakstelling bedrijfsvoering (perspectiefnota 2007) Onderwerp

2009

Stelpost bedrijfsvoering (vervolg bij start perspectiefnota '08)

2010 69.000

2011 69.000

2012 69.000

Resultaten project Taken; "zelf doen, samenwerken, uitbesteden" TOTAAL taakstelling bedrijfsvoering


status taakstellende opdracht NOG in onderzoek via project Taken (fase 2 in 2009)

-

69.000

69.000

69.000


25


1.8.

Besluitvorming

Hierbij stellen wij u voor: 1. Akkoord te gaan met het vaststellen van de begroting voor het jaar 2009 en de in bijlage 4G voorgestelde onttrekkingen aan en stortingen in reserves; 2. Kennis te nemen van de meerjarenraming 2010-2012; 3. Akkoord te gaan met de uiteenzetting van de financiële positie van de gemeente, en de daarbij behorende bijlagen, zoals verwoord en opgenomen in de programmabegroting;

4. Akkoord te gaan met de lastenontwikkeling voor de burger, zoals opgenomen in paragraaf 3.7. Overzicht lokale heffingen;

5. Akkoord te gaan met de overige uitgangspunten voor het tarievenbeleid zoals voorgesteld in paragraaf 3.7. Overzicht lokale heffingen; 6. Akkoord te gaan met een verhoging van de grondprijzen voor het jaar 2009 zoals voorgesteld in paragraaf 3.5. Grondbeleid;

7. De in paragraaf 3.1. Weerstandsvermogen beschreven risico’s te bevestigen. 8. De (gewijzigde) formulering van het programmadoel en van de beoogde maatschappelijke effecten per programma vast te stellen

Vastgesteld in de openbare vergadering van de gemeenteraad van 6 november 2008.

De voorzitter,

De griffier,


26


PROGRAMMA’S


27


2.1. Algemeen bestuur ‘Aandacht voor kwaliteit’ Het programma Algemeen Bestuur omvat zowel de dienstverlening ter ondersteuning van het functioneren van bestuursorganen als de directe dienstverlening aan de burger. Het richt zich op een effectief, efficiënt en transparant bestuur. Een efficiënte en klantgerichte dienstverlening is ook een speerpunt evenals kwaliteit van de ambtelijke organisatie met het oog op de toekomst. Programmapunten die in dit kader de aandacht zullen krijgen zijn: een verbeterslag voor wat

betreft de dienstverlening, een gestroomlijnd communicatiebeleid, het selectief toepassen van

(nieuwe) vormen van burgerparticipatie en het werken aan juridische kwaliteitszorg. Gezien de grenzen van de middelen zijn de ambities hierbij van een gemiddeld niveau.

Wat willen we bereiken? Het doel van het programma is:

Een helder en duidelijk bestuur met een goed georganiseerde en efficiënte dienstverlening aan burgers en ondernemers, zonder overbodige regelgeving. De beoogde maatschappelijke effecten van het programma algemeen bestuur zijn: •

Het bestuur is voor de burgers helder in wat het doet, waarom en hoe, en kent een breed draagvlak.

• • •

De burger is tevreden over de door de gemeente geleverde dienstverlening.

Er is geen overbodige regelgeving.

Het bestuur is toegankelijk voor de burger.

Wat doen we daarvoor? Een groot aantal taken, waarvan de belangrijkste: •

representatieve taken van het bestuur binnen en buiten de gemeente;

•

het zorgdragen voor adequate inspraakmogelijkheden voor burgers;

•

bevorderen van goede communicatie in en buiten het gemeentehuis;

• •

ervoor zorgen dat de juridische handel en wandel van de gemeente een goed niveau heeft;

dienstverlenende en andere werkzaamheden ten behoeve van de burger, zoals bijvoorbeeld het

afgeven van reisdocumenten en rijbewijzen en de organisatie van verkiezingen.

In bijlage 4C is een overzicht opgenomen van de relevante beleidsnota's en plannen die betrekking hebben op dit programma.


28


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Juridische scholing (FJS; 002.01)

In het kader van de juridische kwaliteitszorg c.q. control in onze organisatie is er meer structurele

juridische scholing vereist. Dit is duidelijk naar voren gekomen uit een eerder gehouden audit. Naast het verschaffen van de juiste juridische basiskennis bij nieuwe medewerkers gaat het ook om het op

peil houden van deze kennis. De extra scholingskosten zullen binnen de beschikbaar gestelde

middelen bij de perspectiefnota 7 worden opgevangen. Hierdoor zullen juridisch gezien betere

besluiten worden opgesteld en juridische missers en/of procedures worden verminderd. Het

“terugverdieneffect” zit in het verhogen van de kwaliteit, waardoor bij toename van het aantal zaken als gevolg van de maatschappelijke ontwikkelingen relatief minder tijd nodig zal zijn. Publieksonderzoeken (BMO; 002.04)

Eind 2008, begin 2009 zal bepaald worden hoe ‘publieksonderzoek’ in de organisatie structureel

een plaats kan krijgen. Uitgangspunt is dat de bestaande budgetten hiervoor toereikend zijn. De afgelopen jaren heeft o.a. een driedelig onderzoek naar de kwaliteit van dienstverlening in het publiekscentrum plaatsgevonden, hebben we meegedaan aan “waar staat je gemeente” en vinden tweejaarlijks algemene klanttevredenheidsonderzoeken plaats ten behoeve van onder andere het burgerjaarverslag.

Internet en intranet (BMO; 002.04)

In 2009 is de internetmodule feitelijk afgeschreven. In combinatie met het investeringsbudget

voor intranet, dat bij PPN 2007 vanaf 2009 beschikbaar is gesteld, zal worden onderzocht hoe een

verdere professionaliseringsslag kan worden gemaakt. Alle opties, van een totaal nieuwe aanbesteding tot en met het doorontwikkelen van de bestaande site, komen daarbij aan bod. Onderzoek tarieven en kostentoerekening (FJS; 004.01 en andere)

De raad heeft op 21 juni 2007 gevraagd aan te geven hoe en op welke termijn de prijs van het rijbewijs terug kan worden gebracht tot het gemiddelde niveau van Friese gemeenten. Eind

september kwam de "handreiking kostentoerekening leges en tarieven "van het ministerie van Verkeer&Waterstaat met het verzoek het tarief voor het rijbewijs transparanter te maken.

Wij hebben inmiddels besloten om niet alleen te kijken naar het rijbewijs. Wij gaan in de volle

breedte van onze organisatie een herijking van de toerekening van directe en indirecte kosten uitvoeren.

Dit voornemen was er al eerder op FJS, omdat door reorganisatie, verhuizingen en

verbouwingen de verhouding in het gebruik van het gebouw is veranderd én omdat er diverse heroverwegingsoperaties

zijn

geweest

waardbij

de

relatie

tussen

kostentoerekening

en

kostendekkendheid op onderdelen was losgelaten. Het breder oppakken van het onderzoek brengt wel met zich mee, dat dit dit meer tijd vraagt dan eind 2007 voorzien. Het onderzoek zal eind dit

jaar worden afgerond en vervolgens aan de raad worden voorgelegd. Zonodig zullen zaken uit het rekenkameronderzoek omtrent de leges hierin worden betrokken. Voor de begroting van 2009 zal

het onderzoek nog geen consequenties hebben. In de begroting 2010 zullen de uitkomsten van het onderzoek worden verwerkt. 7

Zie perspectiefnota 2008; 12.4


29


Evaluatie duale werkwijze raad, college en organisatie (Griffie; 006.01)

In 2008 heeft de raad de eigen werkwijze geëvalueerd. Afgesproken is om begin volgend jaar een brede evaluatie te houden over de (duale) werkwijze. Breed in de zin dat dan – naast de raad – ook

college en organisatie in die evaluatie participeren. Die drie partijen vormen immers samen de gemeente en zijn daarbij van elkaar afhankelijk. De raad is volksvertegenwoordiger, stelt de

kaders en controleert het college; daarbij ondersteund door de griffie. Het college bereidt voor,

bestuurt en voert uit; daarbij ondersteund door de ambtelijke organisatie. Het is daarom zinvol dat deze drie partijen eenmaal per raadsperiode een dag uittrekken om “elkaars nieren te proeven”.

Eind 2004, begin 2005 heeft voor het laatste een dergelijke brede evaluatie plaatsgevonden. Voor deze evaluatie is geen budget beschikbaar, daarom wordt voorgesteld om met ingang van de begroting 2009 eenmaal in de vier jaar een budget van € 13.000 op te nemen in de begroting 8.

Wat valt er te meten? Naar aanleiding van de wens van de raad en in het kader van het project planning en control, is de

afgelopen maanden onderzoek verricht naar het verbeteren van de meetbaarheid van de programmabegroting.



•

Fase 2; bestaat uit het opstellen van meetinstrumenten waarmee de doelen en effecten uit fase 1 kunnen worden gemeten op realisatie. Wanneer de beoogde maatschappelijk effecten zijn gerealiseerd, mag worden aangenomen dat het programma doeltreffend is uitgevoerd.

In deze programmabegroting is fase 1 uitgewerkt. Het opstellen van prestatie - en effectdoelen en

de bijbehorende indicatoren, zal plaatsvinden in fase 2. Hiervan zal een uitwerking gegeven

worden ten tijde van de perspectiefnota 2009. In deze begroting is om die reden dan ook de bijlage 4M dit jaar niet samengesteld.

8

Het bedrag voor de evaluatie van de duale werkwijze is gereserveerd binnen Programma 11


30


Wat mag het kosten? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die verbonden zijn aan dit

programma. Evenals in voorgaande jaren, wordt onderscheid gemaakt tussen beleidsrelevante- en

niet-beleidsrelevante ontwikkelingen. De vaststelling van de lasten en baten van dit programma zal voor het college het kader vormen, waarbinnen de beoogde maatschappelijke effecten zullen worden nagestreefd. Zie ook de bijlagen 4A en 4B én bijlage 4F voor de (gecorrigeerde) lasten en baten van de programmabegroting 2008.

Lasten en baten programma Algemeen Bestuur (x € 1.000) Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

3.859

3.908

3.788

3.817

3.745

3.703

542

769

514

1.001

504

438

3.317

3.139

3.274

2.816

3.241

3.265

-135

170

-145

339

-80

-76

3.182

3.309

3.129

3.155

3.161

3.189

10 V

10 V

10 V

10 V

(PPN 2007;P12.4)

-

-

12 N

12 N

Vervallen bijdrage stadsregio

-

-

83 V

83 V

Niet-beleidsrelevante ontwikkelingen:

145 N

313 V

183 N

207 N

Totaal:

135 N

323 V

102 N

126 N

Lasten Baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Totaal programma 1

Analyse verschil t.o.v. begroting 2008 Beleidsrelevante ontwikkelingen: Materieel budget communicatie (2e berap 2007) Interne informatievoorziening en voorziening vakkennis


31


2.2. Openbare orde en veiligheid ‘Veilig en duidelijk, wanneer nodig handhavend met strakke hand’ Het programma openbare orde en veiligheid omvat alle gemeentelijke activiteiten op het gebied

van handhaving van de openbare orde, bevordering van de veiligheid en activiteiten rondom de bijzondere wetten. Hieraan wordt op verschillende manieren vorm gegeven door het stellen van

regels, het verlenen van vergunningen, het maken van beleid, uitvoering geven aan handhaving, organisatie van de rampenbestrijding, de brandweer en de samenwerking met de politie.


Burgers van de gemeente Tytsjerksteradiel zijn veilig en voelen zich veilig, de openbare orde wordt niet verstoord en de gemeente beschikt over een adequate brandweerzorg en rampenbestrijding. De beoogde maatschappelijke effecten van het programma openbare orde en veiligheid zijn: • • • •

Burgers van de gemeente Tytsjerksteradiel zijn veilig en voelen zich veilig

De brandweerzorg en rampenbestrijding is adequaat en berekend op haar taken

De regels binnen de gemeente worden nageleefd

De openbare orde binnen de gemeente wordt in principe niet verstoord, bij een verstoring

hebben politie en gemeente volledige controle

Wat doen we daarvoor? Dit programma bevat een groot aantal activiteiten die bijdragen aan het behalen van de doelstellingen voor dit programma. • • •

activiteiten in het kader van de politiezorg

activiteiten in het kader van de brandveiligheid de organisatie van de rampenbestrijding

•

beheersing van de openbare orde (preventief: vergunningen, repressief: handhaving)

•

veiligheidsbeleid

• • • • •

horecabeleid (drank- en horecawet en APV)

ondersteuning van Slachtofferhulp, Halt, steunpunt Huiselijk Geweld etc.

vergunningverlening APV ter voorkoming openbare orde verstoringen

handhaving op vergunningen en op openbare orde en veiligheidskwesties in het algemeen integraliteit van handhaving organisatiebreed

In bijlage 4C is een overzicht opgenomen van de relevante beleidsnota's en plannen die betrekking

hebben op dit programma.


32


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Rampenpreventie en bestrijding/veiligheidsregio's (FJS; 120.01)

Met de komst van de Wet op de Veiligheidsregio's is het noodzakelijk om meer aandacht te besteden aan het adequaat kunnen reageren op een ramp, zowel gemeentelijk als regionaal.

Dit geeft (nog) meer behoefte aan een adequaat oefenbeleid. Oefeningen gericht op het eigen gemeentelijk niveau maar ook op het intergemeentelijk en interbestuurlijk oefenen. De ambtenaar rampenbestrijding zal dit oefenbeleid vorm geven. Het uitgangspunt is om dit versterkte oefenbeleid

vooralsnog binnen het huidige budget te realiseren o.a. door financiële ruimte te creëren door samenwerking.

Nieuw veiligheidsbeleid (FJS; 140.01)

Eind 2007 heeft een toets van het veiligheidsbeleid plaatsgevonden aan de hand van de landelijke methode "kernbeleid veiligheid". Uit dit onderzoek is gebleken dat wij ons veiligheidsbeleid goed op

orde hebben, maar dat er wel zaken zijn die nog aandacht behoeven. Eind 2008 zal een opiniërend voorstel aan de raad worden voorgelegd met als thema: hoe verder met het veiligheidsbeleid,

gevolgd in 2009 door een besluitvormend voorstel. Dit kan consequenties hebben. Vooralsnog gaan

we er van uit dat mogelijk nieuw beleid / nieuwe projecten uit het huidige budget gefinancierd

kunnen worden. Eventueel in combinatie met beëindiging van oud beleid. Bij de PPN 2008 is als ruimtebieder

de

mogelijkheid

tot

beëindiging

van

deelname

aan

het

project

dorpswachten/toezichthouders aangegeven. In verband met de verwevenheid van de onderwerpen

zal een nadere onderbouwing omtrent de financiële en maatschappelijke effecten van het afbouwen van

deze

regeling

veiligheidsbeleid.

worden

meegenomen

in

het

opiniërende

raadsvoorstel

omtrent

het

Veiligheidsmonitor BZK (FJS; 140.01)

Binnenkort wordt de veiligheidsmonitor van het ministerie van BZK geïntroduceerd. Dit houdt in dat wij deel kunnen nemen aan deze veiligheidsmonitor die op lokaal niveau zal plaatsvinden. Bij de

opstelling van deze monitor is rekening gehouden met bestaande rapportageverplichtingen (politie

e.d.). Wanneer we deelnemen aan deze monitor kunnen we onze eigen driejaarlijkse enquête naar veiligheid laten vervallen. Deelname aan de veiligheidsmonitor brengt kosten met zich mee, maar het zelf niet meer uitvoeren van de enquête levert een besparing op. Inmiddels is duidelijk geworden

dat de meeste Friese gemeenten hieraan willen deelnemen. Het gezamenlijk “inkopen” van deze

monitor zal zeker financiële voordelen opleveren. Wij gaan er vooralsnog vanuit dat we deelname

binnen het bestaande budget kunnen realiseren.


33






•








Lasten en baten programma openbare orde en veiligheid (x € 1.000) Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012


1.554

1.654

1.734

1.733

1.737

1.740

58

59

59

59

59

1.475

1.596

1.675

1.674

1.678

1.681

-

-

-

-

-

-

1.475

1.521

1.675

1.674

1.678

1.681

38 V

38 V

38 V

38 V

117 N

116 N

120 N

123 N

79 N

78 N

82 N

85 N

79

Analyse verschil t.o.v. begroting 2008 Beleidsrelevante ontwikkelingen: Integrale handhaving (alleen 2008)

Niet-beleidsrelevante ontwikkelingen: Totaal:


34


2.3. Infrastructuur ‘Sober en doelmatig’ Het programma Infrastructuur omvat de aanleg, het beheer en onderhoud van (water-)wegen en

straten c.a., groenvoorzieningen, natuur- en landschapsbescherming, openbare verlichting en verkeersveiligheid. Het programma is gericht op het mogelijk maken van een veilige deelname aan het verkeer en een sober en doelmatig beheer van de openbare ruimte met inachtneming van en

respect voor de aanwezige (unieke) kwaliteiten er van, zoveel mogelijk via rationele programma’s. Bij de opstelling/herziening van rationele programma’s zal er overigens op worden toegezien dat het niveau van de uitgaven doorlopend bestuurlijk kan worden getoetst.


Een gemeente waarin het mogelijk is om op om veilige wijze aan het verkeer deel te nemen, waar sober, doelmatig en met respect voor de unieke kwaliteiten de openbare ruimte wordt beheerd en tegelijk rekening wordt gehouden met de leefbaarheid van de dorpen. De beoogde maatschappelijke effecten van het programma infrastructuur zijn: • • •

Dorpen, bedrijven en voorzieningen zijn bereikbaar

Een veilige verkeersdeelname is mogelijk

Er is sprake van een prettige en groene leefomgeving, met een adequate staat van onderhoud voor groen en straten

•

De infrastructuur beschikt over voldoende capaciteit om de groei en wijziging in mobiliteit op te kunnen vangen

Wat doen we daarvoor? Een groot aantal taken, waarvan de belangrijkste: •

werken volgens een aantal uitgangspunten welke zijn vastgelegd in diverse plannen, notities en rapporten op het gebied van wegbeheer, infrastructuur, openbare verlichting, baggeren, groenbeheer enz.;

•

de aanleg, het beheer en onderhoud van (water-)wegen, kunstwerken, (voet-)paden en groenvoorzieningen;

• •

het uitvoeren van het actieprogramma verkeersveiligheid Tytsjerksteradiel 2004 – 2009; zorgen voor een voldoende verlichtingsniveau.



35


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Centrale As (Romte; 210.01)

Na een stevige periode van voorbereiding komt het

project De Centrale As in 2009 in een

volgende fase. Meest in het oogspringend is het doorlopen van de benodigde planologische

procedures. Het voornemen is dat eind 2008 het Voorontwerp (Provinciaal) Inpassingsplan ter inspraak en overleg wordt voorgelegd. In een volgende voortgangsrapportage wordt de stand van zaken van de verschillende onderdelen van het project toegelicht. Skûlenboarch (Romte; 210.01)

De provincie Fryslân en de gemeenten Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen trekken het project

Skûlenboarch/Westkern. Binnen dit project spelen 2 trajecten. Het zogenaamde masterplan Skûlenboarch/Westkern, waarin via een integrale gebiedsbenadering enerzijds een oplossing wordt gezocht voor de ontsluitingsproblematiek van industrieterrein Skûlenboarch en anderzijds

kansen moeten worden benut op gebied van ontwikkeling nat industrieterrein, recreatie en toerisme en natuur (EVZ). Op dit moment wordt onderzocht of een m.e.r. nodig is.

Voor de korte termijn speelt de revitalisering van het huidige terrein. Samen met de ondernemers wordt onderzocht hoe het terrein voor de toekomst, met nieuwe bedrijvigheid, het best kan worden ontsloten. Op dit moment is er nog geen zicht op de kosten en kostenverdeling. Herinrichting wegen/ "Kansen voor kernen" (centrale as) (Romte; 210.01) De komende jaren wordt het project “Kansen voor kernen” voorbereid en uitgevoerd. Dit project voorziet in een integrale aanpak voor het herwaarderen van de doorgaande wegen

in

Tytsjerksteradiel (de dorpen Garyp, Hurdegaryp en Burgum) en Dantumadeel, als gevolg van de aanleg van de Centrale As. Deze visie zal op interactieve wijze worden opgesteld. Op dit moment (oktober 2008) worden voorbereidingen getroffen voor het op te stellen Plan van aanpak. De

provincie heeft middelen gereserveerd voor het opstellen van deze visie en voor de uitvoering. Een quick-scan heeft uitgewezen dat de herwaardering van de wegen (exclusief aanpalende

gebiedsontwikkeling) een veelvoud zal gaan kosten van de door de provincie gereserveerde 2 miljoen euro voor elk Tytsjerksteradiel en Dantumadeel. In het kader van het Plan van aanpak

zullen alle mogelijkheden worden onderzocht voor het verkrijgen van aanvullende financiering (provincie en Rijk). Er zal rekening moeten worden gehouden met cofinanciering door de

gemeente(n). Dat kan – afhankelijk van de te maken keuzes – om een zeer behoorlijk bedrag gaan. In komende perspectiefnota’s zal hierop worden teruggekomen.

Overname wegen/uitbreiding areaal a.g.v. aanleg centrale as (MBB; 210.01)

Volgens de planning is (een deel van) de eerste fase van de centrale as in 2011 gereed. Dat betekent dat de gemeente de ‘oude’ wegen moet overnemen. Die areaaluitbreiding is met ingang van 2012 in de begroting verwerkt.

Hoger kwaliteitsniveau verblijfsgebieden (MBB; 210.01) Wij hebben besloten de motie van de raad om een hoger kwaliteitsniveau van de verblijfsgebieden te realiseren niet overgenomen. In de begroting is hiervoor geen geld opgenomen.


36


Halteplan openbaar vervoer (Romte; 210.06)

In 2008 zijn de eerste bushaltes in onze gemeente aangepast om deze beter toegankelijk te

maken voor o.a. gehandicapte burgers. Er wordt naar gestreefd om in 2010 ca. 40-45% van de haltes te hebben aangepast.

Traverse Trynwâlden (Romte; 211.01)

In 2008 is door de plaatselijke werkgroep ‘traverse Trynwâlden’ een eindvisie opgesteld. Feitelijke uitvoering van activiteiten met eventuele gemeentelijke bijdragen worden voor 2009 nog niet verwacht. In de perspectiefnota 2009 zal dit onderwerp opnieuw aan de orde komen. Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (Romte; 211.02)

In de raadsvergadering van 30 oktober 2008 wordt het gemeentelijk verkeers- en vervoerplan (GVVP)

ter

vaststelling

aangeboden.

Na

het

vaststellen

van

het

GVVP

zal

een

uitvoeringsprogramma worden opgesteld , dat met keuzemogelijkheden aan de raad wordt voorgelegd. Hierna zal het uitvoeringsprogramma aan de raad ter vaststelling worden

aangeboden. In het programma zal o.a. de Ypeylaan te Noardburgum worden betrokken. Voor uitvoering van het programma is al een structurele jaarschijf van € 70.000 binnen de begroting gereserveerd (PPN 2006). In 2009 kunnen al uitvoerende werkzaamheden worden opgepakt (waar mogelijk gecombineerd met onderhoudsinvesteringen, zoals bijv. m.b.t. de Ypeylaan). Openbaar vervoeren fietsplan (Romte; 211.02)

Uitgangspunten van de provinciale beleidsnota Fryslân Fytslân worden doorvertaald in het GVVP. In relatie tot de verdere uitwerking van De Centrale As is een goede openbaar vervoerstructuur een relevant onderdeel.

Planmatig baggeren PVVP watergangen (MBB; 221.01) Besloten is om de PVVP 9 watergangen niet meer op ad hoc basis te baggeren, maar onder te

brengen in het planmatig meerjarig baggerprogramma. Met ingang van 2009 zal hier uitvoering aan

worden gegeven.

Renovaties park Eeburght (MBB; 240.0; 560.02)

De raad heeft in een afzonderlijk voorstel ingestemd met de uitvoering van het plan in 2008 en

kennis genomen van het feit dat goedkoper wordt als gevolg van een veel hogere bijdrage van de bodemdalingscommissie. Het werk is inmiddels in uitvoering. Klinze: grondtransacties (Romte; 560.02) Door de bouwplannen voor landgoed De Klinze te Aldtsjerk zal een grondruiling tussen gemeente en

de eigenaar van het landhuis plaatsvinden. Door de grondruiling verkrijgt de gemeente grond voor uitbreiding van het openbare park, waardoor het deel van het park dat verloren gaat door de bouwplannen wordt gecompenseerd.

9

PVVP = Provinciaal verkeers- en vervoersplan


37


Herstel monumentaal prieel landgoed De Klinze (MBB; 560.02)

De monumentale status van de schuilhut en de (bouw)plannen die in het park op stapel staan zijn de

aanleiding geweest om te besluiten tot renovatie van dit monument. De uitvoering van dit werk staat

gepland voor 2009.





•






38





Lasten en baten programma infrastructuur (x € 1.000) Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

18.054

8.270

7.009

8.407

7.337

7.503

84

73

172

80

78

76

17.970

8.197

6.837

8.327

7.259

7.427

-11.089

-1.351

78

-1.245

-

-

6.881

6.846

6.915

7.082

7.259

7.427

1250 V

5V

1250 V

1250 V

8N

18 N

18 N

18 N


Analyse verschil t.o.v. begroting 2008 Beleidsrelevante ontwikkelingen: Vertraging investering Skûlenboarch Extra kosten ivm uitvoering GVVP Verkoop brugwachterswoning in 2011 Hogere dotatie voorziening planmatig onderhoud bewegwijzering (2e berap 2008)

Einde looptijd actiepl. verkeersveiligheid (raad 25-9-2003)

-

-

-

9V

7N

7N

7N

7N

-

4V

4V

4V

Onttrekking uit AR voor maatregelen traverse Trynwâlden

100 V

100 V

100 V

100 V

Storting in voorziening Centrale As

516 V

516 V

516 V

516 V

Extra kosten monitoring baggerslib

5N

5N

5N

5N

Duurzaamheid: ecolog. en techn. advisering PPN 2008 9.3

10 N

10 N

10 N

10 N

Inrichting weiland als park en grondtransactie De Klinze

78 V

-

-

-

17 N

19 N

30 N

35 N

536 N

696 N

859 N

1.033 N

1.360 V

130 N

938 V

770 V

(PPN 2008; 10.1) (storting in AR) jaarschijf 2009

Verhogen investeringen speeltoestellen (BenW 15-7-2008)



39


2.4. Economische zaken ‘Werken aan regionale economie en werkgelegenheid’ Het programma economische zaken behelst activiteiten die een bijdrage leveren aan het in stand

houden en zo mogelijk versterken van de economische en toeristisch-recreatieve structuur in de gemeente Tytsjerksteradiel.

De gemeenteraad heeft in december 2005 besloten om zowel een beleidsplan economische zaken als een beleidsplan recreatie & toerisme op te stellen. Beide plannen zijn naast hun primaire

functie ten behoeve van het beleidsveld ook bedoeld als bouwstenen voor een nieuwe gemeentelijke structuurvisie. In november 2006 heeft de raad ingestemd met het beleidsplan

economische zaken (Oan ’t Wurk; 2006-2010) en in juni 2007 met het beleidsplan toerisme en

recreatie (Alles wat Fryslân moai makket; 2007-2017). De verdere uitwerking van de vastgestelde

beleidskaders is een bevoegdheid van het college. Jaarlijks worden hiervoor uitvoeringsplannen ter informatie aan de raad aangeboden. Via de reguliere planning en control cyclus vindt vervolgens

rapportage over de voortgang van de beleidsplannen en de daaraan gekoppelde jaarplannen plaats.


Op een zo duurzaam mogelijke wijze wordt de economische en toeristisch- recreatieve structuur in stand gehouden en versterkt De beoogde maatschappelijke effecten van het programma economische zaken zijn: • • • • •

Voor ondernemers zijn er voldoende mogelijkheden om zich te vestigen in de gemeente De gemeente kent een groeiende werkgelegenheid

De werkloosheid is constant op een aanvaardbaar laag niveau Het ondernemersklimaat is positief

Binnen de gemeente zijn initiatieven van duurzaam ondernemen

Wat doen we daarvoor? Om de beoogde maatschappelijke effecten van het programma economische zaken te kunnen bereiken, willen we werken met jaarplannen. Ieder jaarplan zal na afloop worden geëvalueerd. Van

invloed zijn daarnaast het ontwerp Streekplan en vervolgens zijn de structuurvisie van de gemeenten en de procedure naar het realisatiebesluit de Centrale As van belang.

Bij activiteiten die bijdragen aan het behalen van de beoogde effecten voor dit programma, valt te denken aan:


40


• •

het stimuleren van activiteiten gericht op het bereiken van een gezond ondernemersklimaat;

ruimte voor werkgelegenheidsontwikkeling door in te spelen op de behoeften van

ondernemers; •

activiteiten gericht op behoud en versterking van gevestigde bedrijven;

•

stimulering van vestiging van nieuwe bedrijven;

•

en het stimuleren van ontwikkelingen in het belang van de werkgelegenheid door middel van

projecten en netwerken en het verbeteren van het toeristisch recreatief product ten behoeve

van het instandhouden en vergroten van de recreatieve mogelijkheden voor eigen inwoners en toeristen, zodat de bestedingen toenemen.



Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Bedrijvenloket (Romte; 320.01) In de gemeentelijke organisatie loopt een traject ‘dienstverlening’. Het in te stellen bedrijvenloket zal geïntegreerd worden in het organisatiebrede traject van dienstverlening. Bedrijventerrein Quatrebras (Romte; 320.01)

Voordat we verder kunnen met de aanleg van een bedrijventerrein bij Quatrebras moet op verzoek van de minister van VROM een nadere verdieping plaatsvinden volgens de zogenaamde SER-ladder methodiek. Hiervoor wordt een onderzoek uitgevoerd. Glasvezelnetwerk (Romte; 320.01)

Er zijn hoge verwachtingen over nieuwe dienstverleningsproducten via de glasvezel. In Fryslân onderzoeken gemeenten, waaronder Tytsjerksteradiel, en een aantal zorginstellingen en scholen de

mogelijkheden voor een hoogwaardig open glasvezelnetwerk. Daarnaast loopt een provinciaal initiatief van vraagbundeling via de Fryslân Ring. Er zijn stappen gezet om beide initiatieven te

bundelen. De gemeente neemt initiatief om de mogelijkheden van glasvezel onder de aandacht te brengen van ondernemers. Op industrieterrein Skûlenboarch wordt ten behoeve van de ondernemers glasvezel aangelegd.

Jaarplan Economische Zaken en Recreatie en Toerisme (Romte; 320.01 en 560.01)

In januari 2009 wordt het jaarplan Economische Zaken en Recreatie en Toerisme voor het jaar 2009 aan de raad voorgelegd. De jaarplannen zijn een uitwerking van de onderliggende beleidsnota’s. De

uitvoerende maatregelen m.b.t. R&T zullen plaats vinden binnen het bestaande budgettaire kader. Vuilwater inzamelvoorzieningen pleziervaart (Romte; 560.01)

Vanaf 2009 geldt er een lozingsverbod van afvalwater van boten. Jachthavens met plaats voor meer dan 50 kajuitboten moeten een vuilwater inzamelvoorziening hebben. Dit betekent dat de haven in

Earnewâld moet worden voorzien met een inzamelvoorziening. De gemeente pakt dit samen op met


41


de Stichting Recreatieve Voorzieningen, die daarvoor voldoende middelen kan vrij maken. Over het beheer/onderhoud zullen goede afspraken moeten worden gemaakt. Uitbreiding haven Aldtsjerk (Romte; 560.01)

In 2008 is een conceptplan opgesteld om de haven in Aldtsjerk op te waarderen. Geprobeerd wordt voor de financiering mee te liften met de Noordelijke Elfstedenvaarroute. Met dorpsbelang Aldtsjerk

vindt overleg plaats over private exploitatie van de voorziening. De eerste aanleg en het groot

onderhoud vergt gemeentelijke investeringen. Alde paden, Nije wegen (Romte; 560.01)

Er zal een plan worden gemaakt waarbij oude paden weer toegankelijk worden gemaakt en oude routes in ere worden hersteld. Voor dit project is binnen de begroting met een eerste investeringsruimte

van

€ 325.000

rekening

gehouden.

Zodra

een

meer

geconcretiseerd

meerjarenplan is opgesteld zullen zonodig via volgende perspectiefnota’s aanvullende middelen worden gevraagd.

Noordelijke Elfsteden Vaarroute (Romte; 560.01)

Door het toekennen van subsidie (uit het Waddenfonds) voor dit project zal de uitvoering van de Noordelijke Elfsteden Vaarroute in een stroomversnelling komen. Niet langer hoeft te worden ingezet op een gefaseerde aanpak van de vaarweg zelf. In de perspectiefnota 2009 zullen we hierop terugkomen.





•






42





Lasten en baten programma Economische zaken (x € 1.000) Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

1.309

664

812

695

675

701

Baten

490

6

6

6

6

6

Saldo lasten en baten

819

658

814

689

669

695

-413

-160

-256

-75

-

-

406

498

558

614

669

695

Lasten

Mutaties reserves Totaal programma 4

Analyse verschil t.o.v. begroting 2008 Beleidsrelevante ontwikkelingen: Glasvezelnetwerk (PPN 2008; P4.2) (bijdrage AR) Bijdrage bezoekerscentrum Alde Feanen (bijdrage AR)

180 N

-

-

-

84 V

84 V

84 V

84 V

Bijdrage plattelandsvernieuwing (bijdrage reserve)

-

-

76 V

76 V

Project Alde paden, Nije wegen (PPN 2008; P4.4)

-

24 N

24 N

24 N

-

25 V

25 V

25 V

58 N

114 N

169 N

196 N

156 N

31 N

11 N

37 N

Nieuwe ambities beleidsplan recr. en toer. (PPN 2007; P4.1) Verhogen bijdrage VTE (BenW 26-8-2008) Niet-beleidsrelevante ontwikkelingen: Totaal:


2N

2N

2N

2N

43


2.5. Onderwijs ‘Ontwikkelen naar brede scholen’ Het

programma

Onderwijs

richt

zich

op

goede

onderwijshuisvesting,

op

de

lokale

onderwijsagenda, op vervoer van leerlingen waar dat nodig is, en op het stimuleren van persoonlijke ontwikkeling van doelgroepen. Onderwijs zelf is primair de verantwoordelijkheid van de

scholen en hun besturen. In deze rolverdeling wordt in onze gemeente door alle betrokkenen werk

gemaakt van een goede en stevige samenwerking. Op diverse plaatsen leidt dit tot ontwikkeling van het “brede school”-concept en tot multifunctioneel accommodatiegebruik. Die goede

samenwerking maakt ook mogelijk dat onderwijs en onderwijsbeleid prominente pijlers zijn in de integrale benadering van kinderen, jeugd en jongeren, en van hun kansen en problemen.

Het programma heeft veel relatie met activiteiten in andere programma’s, zoals Welzijn (WMO,

clustering voorzieningen, Operatie Jong), RO/Volkshuisvesting (planontwikkeling, gebouwen), Werk & Bijstand (startkwalificatie schoolverlaters).


Voor alle groepen inwoners zijn kwalitatieve en kwantitatieve onderwijsmogelijkheden aanwezig, de gemeente beschikt over een samenhangend onderwijsbeleid.

De beoogde maatschappelijke effecten van het programma onderwijs zijn: • •

Scholen in de gemeente Tytsjerksteradiel beschikken over goede onderwijshuisvesting

Iedereen heeft gelijke kansen op onderwijs binnen de gemeente, er bestaat bijzondere

aandacht voor groepen met een achterstand •

Er is sprake van een sluitende leerweg tot en met een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt

•

Er is sprake van een sluitende opvang voor kinderen in de gemeente

•

Jongeren en volwassenen zijn goed voorbereid op actieve deelname aan de samenleving

Wat doen we daarvoor? Een groot aantal verschillende taken, waarvan de belangrijkste zijn: • • • • • • • •

Onderwijshuisvestingsplan;

Projecten clustering van onderwijs- en andere voorzieningen in Eastermar en Hurdegaryp;

Onderwijs Totaal Plan (waarin VVE, Onderwijsachterstandsbeleid, Onderwijskansenplan);

Operatie Jong (zie ook bij programma Welzijn); Leerplichtondersteuning en –handhaving; Leerlingenvervoer; Schoolzwemmen;

Verkeersexamens;


44


• •

Educatie volwassenen en Beroepsonderwijs; Onderwijs aan Asielzoekers;


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Sluiting openbare basisschool in Wyns (Mienskip; 421.01)

Op 22 mei 2008 heeft de raad besloten tot het opheffen van de Winze. Voor het schoolgebouw zal een andere bestemming gezocht worden. Op dit moment is nog niet bekend wat de eventuele financiële gevolgen (baten of kosten) zullen zijn van een gewijzigde bestemming voor dit gebouw. Er wordt

door de gemeente een tijdelijke bijdrage verstrekt in de kosten van overblijven en

reiskosten voor voormalige leerlingen van De Winze, die zijn ingeschreven op een andere basisschool in onze gemeente.

HAVO-top (Mienskip; 441.01 en 443.01)

Wij hebben in de perspectiefnota 2007 de wens uitgesproken dat door de onderwijsinstellingen op termijn de HAVO-top aan het onderwijspakket wordt toegevoegd.

Inmiddels is een gezamenlijke werkgroep van Liudger, Singelland en gemeente ingesteld om de haalbaarheid te onderzoeken van uitbreiding met een (gezamenlijke) havo/vwo-bovenbouw. In maart 2009 zal de werkgroep verslag uitbrengen aan het college. Regionalisering leerplicht (Mienskip; 480.01)

De Staatssecretaris van onderwijs verlangt dat alle RMC 10-regio’s concreet aan de slag gaan met daadwerkelijke regionalisering van de leerplichtaanpak. In de RMC Friese Wouden wordt een

onafhankelijk extern bureau gevraagd te adviseren over de benodigde maatregelen, consequenties en aanpak. In 2009 wordt duidelijkheid verwacht over de consequenties en de planning van

maatregelen.

Maatschappelijke stages (Mienskip; 480.01)

In het kader van een convenant tussen de VNG en de ministeries van OCW en VWS zal de

gemeente, zoals aangegeven in ons WMO-Uitvoeringsplan, samen met de scholen voor voortgezet

onderwijs en SWT extra acties ondernemen ter versterking van vrijwilligerswerk door leerlingen van scholen voor voortgezet onderwijs. Die acties zijn gericht op versterken vrijwilligerswerk,

zoeken van stageplaatsen en het plaatsen van stagiaires. De basis die al door Singelland en SWT met maatschappelijke stages is gelegd wordt hiermee verder uitgebouwd.

10

RMC = Regionaal Meld en Coördinatiepunt


45






•








Lasten en baten programma Onderwijs (x € 1.000) Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

10.297

4.619

4.737

4.641

4.599

4.573

Baten

6.954

825

877

877

877

877


3.343

3.794

3.860

3.764

3.722

3.696

406

-304

-275

-105

-88

-77

3.992

3.490

3.585

3.659

3.634

3.619

17 N

34 N

11 N

1N

-

-

4V

4V


49 N

64 V

79 V

95 V

Totaal:

66 N

30 V

72 V

98 V

Lasten


Analyse verschil t.o.v. begroting 2008 Beleidsrelevante ontwikkelingen: IHP 2009 - 2013 Sluiting AZC school (PPN 2008)


46


2.6. Welzijn ‘Welzijn in de dorpen’ Het programma welzijn omvat inzet en activiteiten om de participatie van burgers in de

samenleving te ondersteunen. Belangrijk deel daarvan is het initiëren en in stand houden van

voorzieningen voor jong én oud, van voorzieningen op het gebied van kunst en cultuur, en van overige gemeenschappelijke voorzieningen ter bevordering van de sociale leefbaarheid in de dorpen.

De ambitie richt zich op zelfstandigheid/zelfredzaamheid van burgers, groepen en organisaties, op preventie, en op multifunctionaliteit van voorzieningen.

In het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) is de gemeente voor burgers de eerst aanspreekbare overheid. In die verantwoordelijkheid heeft de gemeente een actieve regierol in de afstemming met een groot aantal lokaal werkzame instellingen op het gebied van welzijn, ondersteuning en zorg.


Het initiëren en in stand houden van welzijn voor onze burgers door actieve participatie in de samenleving te stimuleren met voldoende zorg voor kwetsbare groepen. De beoogde maatschappelijk effecten van het programma welzijn zijn: • • • •

Burgers zijn sociaal actief en kunnen participeren in de maatschappij Er is een levendig aanbod van kunst en cultuur

De dorpen binnen de gemeente zijn sociaal leefbaar Burgers zijn tevreden met de welzijnsvoorzieningen

Wat doen we daarvoor? Stimuleren,

subsidiëren

muziekonderwijs,

en/of

culturele

realiseren

activiteiten,

van

Friese

onder

taal,

meer

dorpshuizen,

vrijwilligerswerk,

bibliotheken,

peuterspeelzaalwerk,

activiteiten voor de jeugd, dienstverlening aan ouderen. Ook de gemeentelijke activiteiten in het kader van gezondheidsbeleid, maatschappelijke ondersteuning, gehandicapten en zorg voor vluchtelingen vallen onder dit programma.

Om de beoogde maatschappelijke effecten te kunnen bereiken wordt volgens een aantal uitgangspunten gewerkt. Deze zijn vastgelegd in diverse plannen, notities, verordeningen e.d. op het gebied van welzijn. In bijlage 4C is een overzicht opgenomen van de relevante beleidsnota's en plannen die betrekking hebben op dit programma.


47


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Muziekschool de Wâldsang (Mienskip; 511.01)

Samen met drie buurgemeenten wordt muziekschool ‘de Wâldsang’ gefinancierd. Vanwege een

aantal problemen is er momenteel een verbetertraject in gang gezet. Onderdeel van dit traject is

het inschakelen van een extern bureau dat de opdracht krijgt om na onderzoek en advies de

gewenste veranderingen in te voeren. Het gaat vooral om financieel management, bedrijfsvoering en het inspringen op actuele ontwikkelingen binnen het muziekonderwijs. Een ander onderdeel

van het verbetertraject is het overdragen van de extra lesgelden (of gemeentelijke toeslagen) aan de muziekschool. De kosten van het bureau komen voor rekening van de gemeenten. De exacte

hoogte is nog niet bekend, maar naar verwachting kan de bijdrage van Tytsjerksteradiel worden voldaan uit het bedrag dat voor 2009 is begroot voor het muziekonderwijs. Vanwege afname van

het aantal lessen en een nieuwe afrekensystematiek (op basis van recente gegevens i.p.v.

gemiddelden) valt de subsidie aan de muziekschool volgend jaar lager uit. Ook voor 2008 wordt gerekend op een financiële meevaller. Wij willen deze middelen besteden aan de kosten van het verbetertraject. De inschatting is dat dit voldoende zal zijn.

Verhoging structurele geldmiddelen voor cultuur (Mienskip; 540.01)

In de nieuwe cultuurnotitie "Oer de fuotljochten" is voorgesteld nieuw impulsen te geven aan het cultuurbeleid in onze gemeente door middel van het verhogen van de structurele geldmiddelen met € 5.000 voor verschillende culturele activiteiten. Het doel is om met o.a. culturele activiteiten in de

dorpen de leefbaarheid en 'mienskipssin' te bevorderen. De taken worden uitgevoerd door de verschillende culturele instellingen in onze gemeente.

Routes met cultuur-historische objecten (Mienskip; 540.01)

We willen meer bekendheid geven aan cultuur-historische objecten en plaatsen in onze gemeente.

Onderzocht wordt op welke wijze dit het beste gerealiseerd kan worden. Voor de realisatie in 2009 kan (in één keer) een bedrag opgenomen worden van € 5.000. Skûtsjesilen Burgumermar (Mienskip; 540.01) Er zijn initiatieven ontwikkeld om in 2009 skûtsjesilen op het Burgumermar te organiseren.

Vooruitlopend op de uitwerking van deze plannen willen wij alvast een eenmalig bedrag reserveren

van € 25.000. In het kader van de perspectiefnota 2009 en de begroting 2010 zal worden bekeken in hoeverre dit een jaarlijks terugkerend evenement gaat worden. Wonen met zorg en diensten (de omtinker) (Mienskip; 620.01)

Met invoering van de WMO blijkt achteraf dat het zorgkantoor de kosten voor de functie Omtinker

in de Trynwâlden ook nog voor rekening van de gemeente laat komen. Om het gehele gemeentelijk gebied te kunnen bedienen is daar structureel € 38.000 meer voor nodig. Het college zal het Zorgkantoor aanspreken op medeverantwoordelijkheid en middelinzet voor continuering

van deze vorm van Wonen met Zorg en Diensten. Om in afwachting van de resultaten van dit aanspreken de continuïteit van de dienstverlening te kunnen garanderen wordt voor het jaar 2009 eenmalig € 38.000 in de begroting opgenomen.


48


Verwijsindex Risicojongeren (Mienskip; 620.01)

De raad heeft op 25 oktober 2007 besloten per 1 januari 2009 te starten met de implementatie

van de lokale Verwijsindex. Voor 2009 wordt eenmalig maximaal € 5000 beschikbaar gesteld voor

de aanschaf van de Verwijsindex. Vanaf 1 januari 2010 wordt structureel € 0,17 per inwoner per jaar gereserveerd voor de kosten voor technisch onderhoud (€ 6.000).

Preventieprogramma alcohol en drugs voor jongeren (Mienskip; 630.01)

Het preventieprogramma alcohol en drugs voor jongeren zoals uitgevoerd in 2008 zal worden

voortgezet in 2009 en 2010, waarbij een link wordt gelegd met het convenant van gemeenten met de provincie over dit onderwerp.

Project Clustering Noardburgum (Mienskip; 630.02)

Dit jaar is gestart met het project Clustering Voorzieningen Noardburgum. Voor de jaren 2009 t/m 2011 wordt jaarlijks €25.000 begroot voor de projectkosten. Voor de clustering zelf is een drietal

opties in bespreking (maximale, minimale en tussenvariant), met zeer uiteenlopende structurele kostenconsequenties. De consequenties van de uiteindelijk te kiezen optie zullen in de perspectiefnota 2009 moeten worden verwerkt.

Kosten gebouwenschouw dorpshuizen (Mienskip; 630.02)

In 2009 zal een herijking plaatsvinden van de gebouwen- en onderhoudssituatie van de dorpshuizen. Er wordt gestart met een onafhankelijke externe schouw (nulmeting). Mocht de

herijking leiden tot inhoudelijke wijzigingen en beleidskeuzes, dan wordt daarop teruggekomen in de perspectiefnota 2009. Als blijkt dat wijziging van de systematiek nodig is dan zal dat tevens leiden tot aanpassing van de Beleidsnotitie Dorpshuizen die in 2003 door de raad is vastgesteld. De kosten voor de nulmeting van € 10.000 zijn meegenomen in de begroting. Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) (Mienskip; 715.01 en 716.01)

In het regeerakkoord is jeugd en gezin een speerpunt geworden. Het streven daarbij is om de

jeugd in Nederland goed te laten opgroeien. Daarvoor is inzet op vele terreinen nodig. Tegen deze

achtergrond hebben het Rijk en de VNG in het bestuursakkoord “Samen aan de slag” van 4 juni 2007 afgesproken dat gemeenten zich inzetten voor het realiseren van CJG’s en dat het Rijk

daarvoor eerst een specifieke uitkering treft om daarna als sprake is van een landelijke dekking

van CJG’s deze middelen structureel aan het gemeentefonds toe te voegen. Het is de bedoeling dat ouders en jeugdigen bij het CJG terecht kunnen voor vragen en problemen ten aanzien van jeugdgezondheidszorg,

opgroeien

voorziening in de buurt zijn.

en

opvoeden.

Het

moet

daarom

een

laagdrempelige

De raming van de lasten en baten van het CJG (brede doeluitkering) is gebaseerd op de publicatie

in de staatscourant van 15 januari 2008, nr. 10. en is een bundeling van allerlei bestaande middelen en extra middelen via het accres van het gemeentefonds, die onder programma 11 zijn

verantwoord. Daarin is de tijdelijke regeling CJG met toelichting gepubliceerd en een overzicht gegeven van de financiële middelen, die ter beschikking worden gesteld aan elke gemeente. Voor onze begroting is dit budgettair neutraal opgenomen.


49






•






50





Lasten en baten programma welzijn (x € 1.000) Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

10.373

10.419

11.492

11.515

11.583

11.416

Baten

1.686

771

1.142

1.179

1.216

1.088


8.687

9.648

10.350

10.336

10.367

10.328

-3

-93

-

-

-

-

8.684

9.555

10.350

10.336

10.367

10.328

Structureel verhogen budget cultuur (PPN 2008; 6.4)

5N

5N

5N

5N

Routes met cultuurhistorische plekjes (PPN 2008; 6.6)

5N

-

-

-

Lasten


Analyse verschil t.o.v. begroting 2008 Beleidsrelevante ontwikkelingen:

Lesmetoade frysk yn it basisûnderwiis (PPN 2007; 6.3)

-

-

5V

5V

20 V

20 V

20 V

20 V

1V

1V

1V

1V

i.v.m. ontwikkelingen Centrum voor Jeugd en Gezin

59 V

59 V

59 V

59 V

Omtinkerij Trynwâlden (PPN 2008; 6.6)

38 N

-

-

-

PPN 2007; 6.1: Cliëntondersteuning

90 N

90 N

90 N

90 N

-

-

9V

9V

Beheerfunctie streekmus./sterrenwacht (PPN 2007; 6.9) Bijdrage programmaraad

Kosten schoolmaatschappelijk werk over naar functie 716

Culturele actviteiten asielzoekers (PPN 2008; OvN) Preventieprogramma alcohol en drugs (PPN 2008; 6.7)

16 N

16 N

-

-

Clustering voorzieningen Noardburgum (PPN 2008)

-

-

-

25 V

Ambitieniveau peuterspeelzaalwerk (PPN 2007; 6.4)

40 N

40 N

40 N

40 N

Pilotproject gezondheidsbureau (PPN 2006; 6.3)

10 V

10 V

10 V

10 V

Ontwikkelingen m.b.t. centrum Jeugd en Gezin

142 N

182 N

221 N

243 N


456 N

445 N

467 N

431 N

Totaal:

702 N

688 N

719 N

680 N


51


2.7. Sport ‘Blijvend bewegen’ Het programma sport betreft de dienstverlening aan de burgers op het gebied van sportvoorzieningen en het stimuleren van sportbeoefening.

Het voorzieningenniveau en de samenwerking met sportclubs bevindt zich in vergelijking met

andere Friese gemeenten op een hoog niveau. Wij participeren in BOS-impuls-projecten.

Wat de accommodaties betreft richten wij ons bij ontwikkelingen vooral op mogelijkheden tot

concentratie van voorzieningen.


Via actieve en passieve sportdeelname wordt de gezondheid en de sociale participatie verbeterd. De beoogde maatschappelijke effecten van het programma sport zijn: •

De burgers zijn tevreden over het aantal mogelijkheden tot sportbeoefening binnen de gemeente

• •

Het aantal burgers dat deelneemt aan sportactiviteiten, neemt voortdurend toe

Sportverenigingen en individuele sporters kunnen tegen gunstige voorwaarden gebruik maken

van sportaccommodaties

Wat doen we daarvoor? •

Voldoende en kwalitatief goede sportvoorzieningen aanbieden door zaal- en veldsportaccommodaties te exploiteren t.b.v. sportverenigingen en scholen;

•

Zweminstructie,

doelgroepactiviteiten

en

recreatief

gebruik

mogelijk

maken

door

gemeentelijke zwembaden te exploiteren t.b.v. zwemverenigingen, scholen, doelgroepen en individuele gebruikers; • •

Subsidieverlening voor bijzondere activiteiten op het gebied van sport;

Relaties met de gemeentelijke sportwereld onderhouden door geregeld overleg met de

sportfederatie Tytsjerksteradiel.

Hierbij wordt gewerkt volgens een aantal uitgangspunten. Deze zijn vastgelegd in diverse beleidsstukken op het gebied van sport. In bijlage 4C is een overzicht opgenomen van de relevante beleidsnota's en plannen die betrekking hebben op dit programma.


52


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Uitbreiding sportcomplex Oentsjerk (Mienskip; 530.01)

Uitbreiding met een volwaardig speelveld en twee kleedboxen is noodzakelijk gebleken om de verenigingen de komende jaren onderdak te kunnen blijven bieden. Er wordt geïnvesteerd in een nieuw veld (€ 265.000) en twee kleedboxen (€ 85.000). Op grond van bestaand beleid is gekozen voor onttrekking uit de reserves en vervolgens vanaf 2010 € 3.000 aan exploitatielasten op te voeren (bruto € 4.000 minus opbrengst tarieven € 1.000). Extra kleedruimten De Wetterstins (Mienskip; 530.01)

Aansluitend aan de sporthal worden twee extra kleedunits t.b.v. het onderwijsgebruik van de sporthal De Wetterstins voorbereid, te realiseren in 2009.

De meerkosten daarvan ten opzichte van de gecombineerde bouw met Liudger worden begroot op € 40.000. De extra lasten hiervan zijn meegenomen in de begroting. Herinrichten sportcomplex Sumar (Mienskip; 530.01)

Afhankelijk van de ontwikkelingen omtrent het bestemmingsplan en de uitkomsten van de onderhandelingen over de gevolgen van de Centrale As wordt in 2009 met de aanleg begonnen. Upgrading openluchtbad vervolgfase (Mienskip; 530.01)

In de sportnota zal aandacht worden besteed aan de toekomst van het bad op langere termijn in combinatie met een geluidwerende afscherming.





•






53





Lasten en baten programma sport (x € 1.000) Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Lasten

3.472

3.610

4.291

3.966

3.976

3.857

717

733

881

882

882

750

2.755

2.877

3.410

3.084

3.094

3.107

-26

-

-350

-

-

-

2.729

2.877

3.060

3.084

3.094

3.107

8N

8N

8N

8N

265 N

-

-

-

Baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves Totaal programma 7

Analyse verschil t.o.v. begroting 2008 Beleidsrelevante ontwikkelingen: Exploitatiekosten sportcomplex Sumar (PPN 2005; 7.7) Uitbreiding sportcomplex Oentsjerk (PPN 2008; 7.1) Uitbr. sportcompl. Oentsjerk 2 kleedboxen (PPN 2008; 7.1)

85 N

-

-

-

Uitbr. sportcomplex Oentsjerk expl.lasten (PPN 2008; 7.1)

-

3N

3N

3N

Onderzoek duurzaamheid (PPN 2008; 9.3)

-

-

5N

-


175 N

196 N

201 N

219 N

Totaal:

533 N

207 N

217 N

230 N


54


2.8. Werk en Bijstand ‘Werk boven inkomen’ Het programma Werk en Bijstand omvat een uitgebreid activiteitenpakket voor de doelgroep

bijstandsgerechtigden en overige minima in de gemeente. Belangrijke doelstellingen zijn het bewerkstelligen dat zoveel mogelijk inwoners economisch onafhankelijk zijn; het voorkomen van sociaal isolement; het bieden van zorg om sociale, psychische en/of medische blokkades weg te nemen

die

de

weg

naar

maatschappelijke

participatie

en

economische

zelfstandigheid

belemmeren, en het voorkomen dat bijstandsgerechtigden in een neerwaartse spiraal raken ten gevolge van schuldenproblematiek.

In het vorige raadsprogramma is aangegeven dat het op peil houden van het minimabeleid prioriteit heeft. Verder geldt als uitgangspunt dat op de handhaving van regels niet wordt bezuinigd. De beleidslijnen die in 2004 zijn uitgezet worden in deze nog steeds toegepast in de zin dat alle voorzieningen voorzover de Wet Werk en Bijstand (WWB) deze nog toelaat, van kracht

zijn gebleven. Alle mogelijkheden die toegestaan zijn binnen de wettelijke kaders zullen benut

worden. Zo verstrekken wij als gemeente alle uitkeringsgerechtigden bijvoorbeeld een vergoeding voor de aanvullende premie van de ziektekostenverzekering, opdat een ieder toegang heeft tot een juiste verzekering cq behandeling.

Werk gaat boven inkomen: de begeleiding van bijstandsgerechtigden naar betaald werk heeft onverkort de prioriteit. De nadruk op het thema werk/uitstroom zal blijven en staat landelijk ook continue in de belangstelling.


De inwoners van de gemeente Tytsjerksteradiel zijn economisch zelfredzaam en participeren sociaal en maatschappelijk. Wanneer nodig kan een beroep worden gedaan op het sociale vangnet. De beoogde maatschappelijke effecten van het programma werk en bijstand zijn: • • •

Iedere inwoner binnen de gemeente geniet bestaanszekerheid

Bijstandscliënten kunnen snel weer participeren op de arbeidsmarkt

Bijstandscliënten verkeren niet in een sociaal isolement

Wat doen we daarvoor? Om de beoogde maatschappelijke effecten van het programma Werk en Bijstand te kunnen

bereiken, wordt gewerkt volgens een aantal uitgangspunten. Deze zijn vastgelegd in diverse plannen, notities e.d. op het gebied van sociale zaken. In bijlage 4C is een overzicht opgenomen van de relevante beleidsnota's en plannen die betrekking hebben op dit programma.


55


Op hoofdlijnen kunnen de volgende beleidsuitgangspunten en daaraan verbonden activiteiten worden onderscheiden in ons streven om de beoogde maatschappelijke effecten te bereiken: •

het verstrekken van een uitkering voor de kosten van levensonderhoud, zolang men niet zelf in deze kosten kan voorzien, binnen in de daarvoor gestelde wettelijke termijnen;

•

het bieden van een samenhangend en op de persoon toegesneden pakket van maatregelen om te komen tot een zo volledig mogelijke deelname aan de arbeidsmarkt;

•

het plaatsen van personen die door hun handicap niet in staat zijn aan het reguliere arbeidsproces deel te nemen;

• •

het actief bevorderen van uitstroom en het stimuleren van sociale zelfredzaamheid;

het bieden van financiële ondersteuning bij bijzondere noodzakelijke kosten van levensonderhoud;

•

het bieden van een financiële tegemoetkoming aan mensen die moeten rondkomen van een uitkering of inkomen rond het sociale minimum waardoor zij deel kunnen nemen aan sociale activiteiten;

•

het bieden van hulp bij de oplossing van schuldenproblematiek;

•

zorgdragen voor terugvordering ingeval een uitkering onrechtmatig is verstrekt;

•

verstrekte uitkeringen in voorkomende gevallen verhalen op ex-echtgenoten c.q. onderhoudsplichtigen;

•

het voorkomen van het ontstaan van uitkeringsfraude door middel van het geven van voorlichting en de inzet van fraudepreventiemedewerkers. Mensen die geen recht hebben op een uitkering, deze ook niet verstrekken.

Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Landelijke ontwikkelingen Inkomensdeel bijstandsverlening (W&B; 610.01)

Het inkomensdeel van de Wet werk en bijstand (WWB) is voor de periode 2008–2011 in het kader

van de afspraken over meerjarige budgetten vastgezet op basis van de meerjarenraming van het CPB. Het macrobudget wijzigt alleen bij overschrijden van de vooraf vastgestelde conjuncturele

bandbreedte, en/of effecten van rijksbeleid, loon- en prijsgevoeligheid en/of verrekening ex-post inperking 11 over het macrobudget. In 2011 zal het macrobudget worden herijkt. In het

bestuursakkoord en de doelstelling van het VNG is afgesproken om het aantal mensen dat een

beroep doet op de WWB te laten dalen tot een niveau van 227.000 in 2011. Als gemeente zullen

wij de afgesproken daling moeten volgen omdat wij in 2012, als het nieuwe macrobudget wordt vastgesteld op basis van het landelijk dalend aantal bijstandsgerechtigden, hoogstwaarschijnlijk geconfronteerd zullen worden met een aanzienlijke verlaging van het I-deel. Ontwikkelingen n.a.v. prinsjesdag 2008 (W&B; 610.01) Participatiebudget

Onder voorbehoud van goedkeuring door het parlement worden met ingang van 1 januari 2009 het flexibel re-integratiebudget (WWB-werkdeel), de inburgeringsbudgetten voor zover deze

betrekking hebben op de door gemeenten aan te bieden inburgeringsvoorzieningen en de

middelen voor volwasseneneducatie gebundeld in het participatiebudget. Gemeenten kunnen uit 11

dit is een systematiek om de gevolgen van grote afwijkingen in het I-deel voor de individuele gemeente te beperken.


56


dit budget participatievoorzieningen financieren, dat wil zeggen re-integratievoorzieningen, inburgeringsvoorzieningen,

educatieopleidingen

en

combinaties

ervan.

Deze

participatie-

voorzieningen kunnen worden aangeboden aan één breed geformuleerde doelgroep, namelijk aan

iedere Nederlander van achttien jaar en ouder. De financiering daarvan loopt via het gemeentefonds.

Het bedrag dat gemeenten op grond van de meeneemregeling Werkdeel overhouden in 2008 kan worden toegevoegd aan het participatiebudget 2009. Voor zover het maximum van de meeneemregeling is bereikt, vloeien niet bestede gelden terug naar het Rijk. Sollicitatieplicht alleenstaande ouders

De sollicitatieplicht voor alleenstaande ouders met kinderen tot vijf jaar wordt geschrapt per begin

2009. De maximale vrijstellingsperiode voor de sollicitatieplicht is zes jaar. Er komt daarnaast een

scholingsplicht voor deze groep alleenstaande ouders, om na de vrijstelling een baan te kunnen vinden.

Wetsvoorstel investeren in jongeren (Wij)

Er komt een Wetsvoorstel investeren in jongeren (Wij) / Werkleerrecht voor jongeren tot 27 jaar

met als doel een hogere en duurzame arbeidsparticipatie te bevorderen. Werken en/of leren

voorkomt uitkeringsafhankelijkheid. Jongeren krijgen vanaf 1 juli 2009 geen bijstand meer. Gemeenten worden verplicht jongeren van 18 tot 27 jaar die zich melden voor een uitkering, een

persoonlijk aanbod te doen dat bestaat uit werk, scholing of een combinatie van beide. De

regeling voorziet primair in een recht op een werk-leeraanbod; alleen als van de jongere niet kan worden gevergd dat hij of zij zo’n aanbod uitvoert of als een aanbod te weinig inkomen genereert, kan recht bestaan op een inkomensvoorziening met een uitkeringshoogte zoals die van de WWB. Arbeidsmarkt en re-integratie in de regio

Het kabinet wil stimuleren dat op regionaal niveau mensen aan de slag geholpen worden. Het stelt de volgende maatregelen voor: y

Gemeenten en UWV kunnen participatieplaatsen aanbieden aan bijstandsgerechtigden, mensen die minstens een jaar in de WW zitten en (gedeeltelijk) arbeidsongeschikten. Mensen doen zo

twee jaar werkervaring op met behoud van uitkering. Ook krijgen ze scholing en een premie, zodat ze er ook financieel op vooruit gaan.

y

Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) en Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) gaan per 1 januari 2009 samen. Verder komt er in 2009 een landelijk dekkend netwerk van

ongeveer honderd Loketten voor werk en inkomen (LWI’s) waar CWI/UWV en gemeente samen mensen aan de slag helpen. Werkgevers en werkzoekenden hebben dan nog maar met één organisatie te maken. y

Het aantal leerwerkloketten wordt in 2009 uitgebreid van 16 naar 40. Bij de leerwerkloketten

kunnen werkgevers, werkenden en mensen met een uitkering terecht voor advies over scholing en loopbaan. Overig

Administratieve lasten / Integrale dienstverlening

Het Rijk heeft verschillende maatregelen genomen om de overlast van regels voor bedrijven,


57


burgers en andere overheden te verminderen. Het nieuwe Digitaal Klantendossier en de

polisadministratie van de Belastingdienst (ook ten behoeve van het UWV) moeten de uitvoering

effectiever maken en voorkomen dat betrokkenen meerdere keren dezelfde gegevens moeten

aanleveren. De fusie van UWV en CWI en de nauwere samenwerking met gemeenten bij de reintegratie van uitkeringsgerechtigden moet leiden tot betere dienstverlening.

Handhaving

Gemeenten en de Sociale Verzekeringsbank (SVB) krijgen meer mogelijkheden om door middel van huisbezoeken te controleren of bijstandsgerechtigden en AOW’ers terecht hun uitkering krijgen.

Het ministerie van SZW en uitvoerende instanties starten een gezamenlijke campagne om uitkeringsontvangers sollicitatieplicht).

te

wijzen

op

hun

plichten

(bijvoorbeeld

opgeven

inkomsten

of

Langdurigheidstoeslag (W&B; 610.01)

Met ingang van 2009 wordt de langdurigheidstoeslag gedecentraliseerd. De langdurigheidstoeslag wordt dan een bijzondere vorm van categoriale bijzondere bijstand; gemeenten blijven de

langdurigheidstoeslag verstrekken. Hierdoor kunnen ook mensen met een baan die langdurig op het minimum leven en die geen uitzicht hebben op een hoger inkomen, en verder mensen die met een bijstandsuitkering gaan werken voor een minimuminkomen, in aanmerking komen voor de langdurigheidstoeslag. De middelen voor de langdurigheidstoeslag worden uit het I-deel WWB overgeheveld naar het gemeentefonds.

Landelijk is er binnen het I-deel geen apart budget voor de langdurigheidstoeslag. De omvang van de overheveling naar het gemeentefonds is daarom bepaald op basis van de laatst bekende

realisatiecijfers (gemeentelijke uitgaven) gecorrigeerd voor de volumeontwikkeling van de huidige doelgroep (WWB en Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering). Dit betekent dat het I-deel met

ingang van 2009 zal verminderen en de algemene uitkering verhoogd wordt. In principe dus budgettair neutraal. Echter, de uitname uit het I-deel en toevoeging op gemeentelijk niveau zal waarschijnlijk afwijken. Net als bij andere doeluitkeringen die opgenomen worden in het gemeentefonds zijn ook hier de begrote bedragen ter uitvoering van het beleid leidend, en niet de hoogte van de toevoeging aan het gemeentefonds.

In de PPN 2008 (P8.4) hebben wij gemeld dat de uitgaven langdurigheidstoeslag met ingang van 2009 waarschijnlijk zullen verdubbelen tot € 110.000 ten gevolge van uitbreiding van de doelgroep.

Caparis (W&B; 611.01)

Er is in 2008 veel geschreven en gesproken over de WSW en in het bijzonder over Caparis.

Op dit moment is het nog te onduidelijk om een juiste inschatting te kunnen geven van de structurele financiële gevolgen rondom de situatie bij Caparis. Veel hangt ervan af of de ambities in

het transitieplan van Caparis waargemaakt kunnen worden. Speerpunt blijft om als 8 deelnemende gemeenten één koers uit te zetten via de Gemeenschappelijke Regeling. Wij blijven Caparis nauwlettend volgen en zullen de raad regelmatig informeren.

Wij zullen blijven inzetten op een toekomstgericht perspectief van de doelgroep en op de

vernieuwing van de WSW. Waar dat mogelijk is zullen wij, door het verlenen van opdrachten en het plaatsen van mensen, bovendien actief meewerken aan een positief resultaat van Caparis.


58


Schuldhulpverlening preventie (W&B 614.01)

Jaarlijks geeft onze gemeente veel geld uit aan schuldhulpverlening. Om deze kosten in de

toekomst te beperken, is het onder meer noodzakelijk jongeren in onze gemeente voor te lichten over omgaan met geld. In 2007 maakte een middelbare school gebruik van Nibud 12 lesmateriaal

en een voorstelling van Klasse Kunst over schulden. Wij betaalden die kosten vanuit een eenmalige subsidie. De resultaten van deze preventieve actie zijn positief. De school was zeer te spreken en

vroeg aan de gemeente om hiervoor structureel geld beschikbaar te stellen. De exacte pakketkeuze laten we over aan de scholen. Voorwaarde is dat dit binnen de budgettaire kaders past. De uitvoering ligt bij de afdeling Mienskip. Minimabeleid (W&B; 614.01)

In de vergadering van 24 april 2008 stelde de raad de nota Stimulans vast. In de nota Stimulans gaat extra aandacht uit naar gezinnen met schoolgaande kinderen.

Het kabinet legt bij het bestrijden van armoede vooral nadruk op de gezinnen met kinderen. Kinderen zijn immers de toekomst! In 2008 sloten wij met het ministerie het convenant 'Kinderen

doen mee!' af. We verbinden ons daarmee aan het voornemen de participatie van kinderen uit arme gezinnen sterk te verhogen.

Met ingang van 2009 verruimt het Rijk de mogelijkheden voor gemeenten bij armoedebestrijding. Een belangrijk onderdeel van die verruiming betreft het beperken van de kaders waarbinnen

gemeenten vergoedingen kunnen verstrekken die kinderen in staat stellen mee te doen in de samenleving.

De voorwaarden voor deze vergoedingen staan in de 'Regeling schoolgaande kinderen'. Pc-regeling

In 2009 worden pc's verstrekt aan gezinnen waarin voor het eerst een kind naar de middelbare school gaat. Om de armoedeval tegen te gaan is de regeling opengesteld voor gezinnen die leven

van een inkomen tot 125% van de bijstandsnorm. De regeling geldt eerst voor 2009 en 2010. Daarna besluiten we over een vervolg. Schoolkosten

Schoolgaande kinderen kunnen per 2009 een vergoeding voor indirecte schoolkosten van € 250

ontvangen per schoolgaand kind dat in het betreffende schooljaar voor het eerst schoolgaand is. Als voorwaarde stellen wij dat het inkomen van de aanvrager in principe lager dan of gelijk is aan de bijstandsnorm. Ook deze regeling geldt eerst voor 2009 en 2010 waarna wij besluiten over een vervolg. Collectieve zorgverzekering (W&B 614.01)

In 2008 inventariseerden het college en de gemeenteraad het minimabeleid. Het Rijk stelt onder

meer als doel dat werken moet lonen en we de armoedeval moeten tegengaan. Om tegemoet te

komen aan de doelsteling van het Rijk deden wij een aantal voorstellen ter verbetering van ons minimabeleid. De inkomensgrens van de collectieve zorgverzekering is verhoogd van 110% naar

125% van de bijstandsnorm. Deze maatregel beperkt de armoedeval in sterke mate. Deze 12

Nibud = Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting


59


maatregel heeft vooral een positief effect op de groep “working poor” (werkend met inkomen op of rond minimum loon).

Doelgroep chronisch zieken c.a. (W&B 614.01)

In onze gemeente kennen we de 'regeling chronisch zieken, gehandicapten en ouderen met een

zorgbehoefte'. Alleen volwassenen die chronisch ziek zijn komen in aanmerking voor een

vergoeding. Per 2009 mogen we minima met chronisch zieke of gehandicapte kinderen ook in aanmerking laten komen voor de regeling. Een voorstel om hier in onze gemeente uitvoering aan te geven is in voorbereiding.





•



de bijbehorende indicatoren, zal plaatsvinden in fase 2. Hiervan zal een uitwerking gegeven worden ten tijde van de perspectiefnota 2009. In deze begroting is om die reden dan ook de bijlage 4M dit jaar niet samengesteld.


60





Lasten en baten programma werk en bijstand (x € 1.000) Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Lasten

9.460

7.855

12.792

12.620

12.504

11.990

Baten

6.364

5.467

10.157

10.016

9.898

9.421


3.096

2.388

2.635

2.604

2.606

2.569

-378

-48

-40

-

-12

-

2.718

2.340

2.595

2.604

2.594

2.569

50 N

50 N

50 N

50 N

8N

8N

8N

8N


Analyse verschil t.o.v. begroting 2008 Beleidsrelevante ontwikkelingen: Bijdrage Caparis N.V. (PPN 2008; P 8.1) Preventie schuldhulpverlening (PPN 2008; P 8.2.) Verg. schoolkosten (raadsbesluit 24-04-2008; pnt. 8)

3N

3N

-

-

Uitbr. doelgroep coll. ziektenkostenverz. (PPN 2008; P 8.5)

32 N

32 N

32 N

32 N

Wijz. doelgr. chron.zieken c.a. (raad 22-11-2007; pnt. 9)

10 N

10 N

10 N

10 N

8N

8N

-

-

11 V

11 V

11 V

11 V

Niet-beleidsrelevante ontwikkelingen

147 N

116 N

129 N

92 N

Totaal:

247 N

216 N

218 N

181 N

Pc-regeling minima (PPN 2008; P 8.3) Uitvoeringskosten chronisch zieken (PPN 2008; P 8.3)


61


2.9. Milieu ‘Voor een schoon milieu’ Het programma milieu omvat de zorg voor milieu, reiniging, compostering, riolering en de sanering van milieuhinderlijke bedrijven. Het programma is gericht op het bevorderen van een

schone en hygiënische leefomgeving voor de burgers en het verminderen van de belasting voor

het milieu; preventie en hergebruik van afvalstoffen en hergebruik van secundaire grondstoffen (licht verontreinigde grond en bagger) en regenwater zijn hierbij belangrijke uitgangspunten.

Door middel van het gemeentelijke klimaatbeleid wordt een bijdrage geleverd aan het bereiken van de zgn. Kyoto-doelstellingen

De komende periode zal er meer aandacht aan het beleidsveld “water” worden besteed; hiervoor zal een gemeentelijk Waterplan worden vastgesteld.

In de raad van 27 maart 2008 is de Nota Duurzaamheid vastgesteld, waarbij de raad het ambitieniveau met bijbehorend maatregelenpakket heeft bepaald.

De nota vloeit voort uit het collegeprogramma “Mei fleur en faasje” waarbij prioriteit is toegekend aan het thema “Duurzaamheid”.

De financiële vertaling van deze nota is meegenomen in de perspectiefnota 2008.

De externe integratie van het gemeentelijke milieu- en duurzaamheidsbeleid in andere beleidsterreinen, zoals ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, is hierbij van groot belang.

Voor het verkrijgen van draagvlak c.q. het vergroten van het milieubewustzijn vindt gemeentelijke milieucommunicatie plaats.

Binnen de begrensde mogelijkheden wordt gestreefd naar een uitvoering van de wettelijke taken op een kwalitatief bovengemiddeld niveau. Datzelfde geldt voor het serviceniveau.

Op het gebied van de milieuhandhaving is de aanpak pragmatisch en praktisch; naast de “klassieke” rol van controleur, is daarbij ook de rol van adviseur van belang.

Wat willen we bereiken? Het doel van het programma milieu is:

Een gezonde en schone leefomgeving binnen de gemeente Tytsjerksteradiel De beoogde maatschappelijke effecten van het programma milieu zijn: •

Afvalstoffen, secundaire grondstoffen en afvalwater wordt doelmatig verwijderd en hergebruikt

•

Er is sprake van een schone leefomgeving;

• • • •

De gemeente levert een zo groot mogelijk bijdrage aan de Kyoto-doelstellingen;

Burgers zijn tevreden over de inzameling van huisafval;

De inwoners zijn milieubewust en handelen als zodanig; Duurzaamheid is geïntegreerd in het beleid


62


•

De vastgestelde millenniumdoelen zijn uitgevoerd

Wat doen we daarvoor? •

We werken volgens een aantal uitgangspunten welke zijn vastgelegd in diverse plannen,

notities en rapporten op het gebied van milieu, riolering, afvalbeheer enz. In bijlage 4C is een

overzicht opgenomen van de relevante beleidsnota's en verordeningen die betrekking hebben op het programma Milieu. •

We zorgen voor een doelmatige afvalstoffeninzameling en compostering, leggen aan en

onderhouden de gemeentelijke riolering, •

We nemen maatregelen en voeren van voorschriften uit in het kader van de bescherming van

het milieu, •

We handhaven de milieu weten regelgeving en geven milieuvoorlichting.



Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Wijze van afvalinzameling (MBB; 721.01)

In afwachting van de beslissing over de wijze van afvalinzameling is in de begroting logischerwijs uitgegaan van voortzetting van het huidige systeem. De geplande reserveringen zijn op hun

merites getoest en daar waar mogelijk, binnen handhaving van het huidige systeem van inzameling, doorgeschoven naar andere jaren. Nieuw beleid duurzaamheid (MBB; 723.01) In het beleidsplan duurzaamheid is gesproken over mogelijke subsidie (BANS) ter grootte van

€ 153.000. De subsidieregeling BANS is vervangen/opgevolgd door de Stimuleringsregeling Lokale Klimaatinitiatieven (SLOK) en in dat kader is de subsidieaanvraag gedaan. De subsidie is mondeling toegezegd.

Sanering oude olietanks (MBB; 723.02)

Het nieuwe Activiteitenbesluit van 1 januari 2008 maakt dat alle ondergrondse tanks die niet meer in gebruik zijn uit de grond moeten. Besloten is om hiervoor in de jaren 2009 en 2010 € 48.000 beschikbaar te stellen. De bestaande subsidieregeling wordt nog aangepast. Tytsjerksteradiel Millennium gemeente (Directiestaf / MBB; 723.06)

Via onder andere het steunen van een waterproject in Mozambique, het ondersteunen van de werkgroep

Ontwikkelingssamenwerking

en

het

gebruik

van

fairtrade

producten

relatiegeschenken geeft de gemeente uitvoering aan “Tytsjerksteradiel Millenniumgemeente”


en

63


Bijstelling tarieven afvalstoffenheffing (MBB / FJS; 725.01)

De afvalinzameling heeft in 2008 twee incidentele voordelen, uit het verpakkingsbesluit € 70.000 en € 25.000 uit een contractwijziging met Omrin. Deze zullen worden toegevoegd aan de reserve

afvalstoffenheffing. Voor 2008 en 2009 zijn negatieve exploitatieresultaten begroot (=onttrekking aan de reserve). Op grond daarvan wordt een verlaging van het tarief afvalstoffenheffing niet reëel geacht. De trendmatige verhoging van het tarief is doorgevoerd.





•



de bijbehorende indicatoren, zal plaatsvinden in fase 2. Hiervan zal een uitwerking gegeven worden ten tijde van de perspectiefnota 2009. In deze begroting is om die reden dan ook de bijlage 4M dit jaar niet samengesteld.


64





Lasten en baten programma milieu (x € 1.000)

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Lasten

5.639

5.751

5.872

5.727

5.711

5.796

Baten

3.622

3.891

4.318

4.338

4.358

4.378


2.017

1.860

1.554

1.389

1.353

1.418

-156

-112

-167

69

108

87

1.861

1.748

1.387

1.458

1.461

1.505

300 V

300 V

300 V

300 V


Analyse verschil t.o.v. begroting 2008 Beleidsrelevante ontwikkelingen: Verhoging dekkingspercentage rioolrecht Bijdrage IBA's

59 V

59 V

59 V

59 V

Duurzaamheid: subsidie BANS (PPN 2008 9.3)

38 V

38 V

38 V

38 V

Sanering oude olietanks (PPN 2008 9.5) (bijdrage AR)

48 N

48 N

-

-

Stimuleringsregeling energiebesparing woningbouw (PPN

9V

9V

60 V

60 V

Duurzaamheid: jaarlijks voorl. materialen en locale

5N

5N

5N

5N

100 N

-

-

-

Info en communicatie waterproject Mozambique (PPN

1N

1N

-

-

Bijdrage waterproject Mozambique (PPN 2008 9.4a)

7N

7N

-

-

Bijdrage festival “Drylst oer de grins” (BenW 26-8-2008)

1N

-

-

-

61 V

125 V

55 V

10 N

305 V

470 V

507 V

442 V

2007; 9.1)

initiatieven (PPN 2008 9.3)

Duurzaamheid: subsidieregeling innovatieve energie (PPN 2008 9.3) (bijdrage AR) 2008 9.4a)



65


2.10. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting ‘Een aantrekkelijke woon- en leefomgeving’ Het programma ruimtelijke ordening en volkshuisvesting richt zich op een goede ruimtelijke kwaliteit van het gemeentelijk grondgebied, een plezierig, veilig woon- en werkklimaat en een evenwichtige woningmarkt.

De politieke termijn agenda en collegeprogramma tonen ambities binnen dit programma; er zal een nieuwe structuurvisie en een woonvisie worden opgesteld. Bovendien zal het in belang toenemend onderwerp “Water” aandacht krijgen. Het programma heeft ook relatie met binnen

andere programma’s op te stellen beleidsplannen, zoals het economisch beleidsplan; het beleidsplan voor toerisme en recreatie en het gemeentelijk verkeer en vervoerplan. Allemaal plannen die binnen deze raadsperiode tot stand zullen komen.

Wat willen we bereiken? Het doel van het programma ruimtelijke ordening en volkshuisvesting is: De gemeente Tytsjerksteradiel beschikt over een plezierig en veilig woon- en werkklimaat met een evenwichtige

woningmarkt.

De

burgers,

bedrijven

en

instellingen

hebben

voldoende

mogelijkheden om zich te vestigen, om te verhuizen en uit te breiden binnen de gemeente, binnen de vastgestelde kaders De

beoogde

maatschappelijke

volkshuisvesting zijn: • • •

effecten

van

het

programma

ruimtelijke

ordening

en

Bestemmingsplannen zijn adequaat en actueel;

Er is sprake van een evenwichtige woningmarkt met ruimte voor alle categorieën;

Gebruikers

van

inrichtingen

zijn

veilig

doordat

wordt

beschikt

over

actuele

gebruikersvergunningen; • • •

Ontwikkelingsmogelijkheden voor natuur, landschap en recreatie zijn benut;

De esthetische en karakteristieke kant van de gebouwde omgeving is behouden gebleven; Het platteland is vitaal en kenmerkt zich door leefbare dorpen

Wat doen we daarvoor? Om de beoogde maatschappelijke effecten van het programma Ruimtelijke ordening en volkshuis-

vesting te kunnen bereiken, wordt gewerkt volgens een aantal uitgangspunten. Deze zijn

vastgelegd in diverse plannen en beleidsnota's op het gebied van ruimtelijke ordening en volkshuisvesting. In bijlage 4C is een overzicht opgenomen van de relevante beleidsnota's en

plannen die betrekking hebben op dit programma. Bovendien zullen de genoemde nieuwe plannen worden voorbereid.


66


Actuele ontwikkelingen en nieuw beleid Invoering nieuwe wet RO (Romte; 810.02) Als

gevolg

van

de

invoering

van

de

nieuwe

Wet

op

de

ruimtelijke

ordening

lopen

bestemmingsplanprocessen anders dan voorheen. Het aan de gemeenteraad voorleggen en laten

behandelen van de nota Inspraak en Overleg, na de voorontwerpfase, past niet meer in de nieuwe

werkwijze. Hiermee kan de procedure van bestemmingsplannen eenvoudiger worden.

Over de start van een nieuw bestemmingsplan wordt de raad geïnformeerd via een korte startnotitie waarin wordt aangegeven waar en wat met het plan wordt beoogd. Over de voortgang van ruimtelijke plannen vindt jaarlijks terugkoppeling plaats in de verplichte jaarlijkse rapportage aan de raad.

Waterplan (Romte; 810.02)

Eind 2008 zal het maatregelenpakket waterplan ter besluitvorming aan de raad worden voorgelegd. Vanaf 2010 zullen er meerjarig aanzienlijke uitgaven moeten worden gedaan voor afvoer en berging van water. Dekkingsmogelijkheden zullen gezocht worden binnen de in te voeren verbrede rioolheffing.

Vervolgambities structuurvisie (Romte; 810.02)

Begin 2009 zal de structuurvisie door de gemeenteraad worden vastgesteld. Uit de structuurvisie komen ambities voort die tot een uitvoeringsplan zullen leiden, waarvoor bij de perspectiefnota

2008 alvast budget beschikbaar is gesteld. Door aan te sluiten op een bestaand onderzoek van de

gemeente Leeuwarden en de provincie zal in het najaar 2008, vooruitlopend op de vaststelling van de structuurvisie, een onderzoek plaatsvinden naar de ontwikkelingsmogelijkheden op recreatief en toeristisch grensgebied met Leeuwarden.

Gebiedsontwikkeling Centrale as (buiten de bebouwde kom) (Romte; 810.04)

De provincie is hoofdfinancier van het project Centrale As, maar voor aanvullende meer kleinschalige zaken

zoals

fietspaden

zal

de

gemeente

waarschijnlijk

moeten

perspectiefnota’s zal hier zonodig aandacht voor gevraagd worden.

bijdragen.

In

komende

Landinrichting Bûtenfjild (Romte; 810.04)

Voor het landinrichtingsproject Bûtenfjild zijn enkele recreatieve inrichtingsmaatregelen gepland. De gemeente draagt 50% bij in deze kosten.

Landinrichting Alde Feanen (Romte; 810.04)

In het 4e kwartaal 2008 zal een inhoudelijk en financieel voorstel over de 2e uitvoeringsmodule aan

de raad worden voorgelegd. Binnenkort zal worden gestart met de planvoorbereiding van de 3e

module.


67


Woningbouw (Romte; 820.01)

Eind dit jaar zal worden overgegaan tot het maken van afspraken over de woningbouw in de periode 2008 t/m 2015 in de stadsregio Leeuwarden. Hiervoor zijn voorstellen door de provincie

gepresenteerd, die zijn besproken in het Bestuurlijk Overleg Stadsregio Leeuwarden (BOSL). Het ziet er naar uit dat op basis van deze afspraken onze gemeente in de genoemde periode gemiddeld zo’n 80 woningen per jaar aan de voorraad kan toevoegen (netto productie).

Er is ruim voldoende

bestemmingsplancapaciteit in deze periode. Dat houdt in dat via het stellen van prioriteiten en door

fasering/temporisering aan de afspraken zal kunnen worden voldaan. De restcapaciteit zal moeten

worden meegenomen in afspraken voor de periode na 2015. Daarnaast zullen afspraken worden gemaakt voor de kwalitatieve invulling van de programma’s. Hiervoor zijn door de ingeschakelde woningbouwregisseur voorstellen aan het BOSL gedaan. Hiermee zal onze gemeente goed uit de

voeten kunnen. Wij zullen in ons programma een hoog aandeel realiseren op inbreidingslocaties. In de woonvisie, die wordt gemaakt na vaststelling van de structuurvisie wordt hierop teruggekomen.

Daarin zal ook aandacht worden besteed aan thema’s als duurzaamheid; strategisch voorraadbeheer van corporaties en doelgroepenbeleid. De woonvisie zal worden benut voor het maken van afspraken met corporaties over de wijze van uitvoering/realisering van de doelstellingen. Centrumplannen Gytsjerk (Romte; 821.02)

Eind 2008 zal het bestemmingsplan worden vastgesteld. Inmiddels is een kostenraming gemaakt van het centrumplan waaruit blijkt dat het gereserveerde bedrag (een niet-geïndexeerde (restant) stelpost van € 1.125.000) niet toereikend is. In de perspectiefnota 2009 zal een voorstel worden opgenomen

voor

aanvulling,

waarbij

ook

de

herinrichting

van

de

ijsbaan

en

de

parkeerproblematiek bij het zwembad worden betrokken. Realisering van het bestemmingsplan is

complex en tijdrovend. Er zal spoedig overeenstemming moeten komen tussen marktpartijen. Indien dat niet lukt, zal de gemeente haar verantwoordelijkheid nemen en tot verwerving van gronden/opstallen over moeten gaan. Hiervoor zal externe deskundigheid worden ingehuurd. Masterplan Burgum – centrum (Romte; 821.02)

Naar verwachting zal het ontwerpplan voor de centrumplannen Burgum in het 1e kwartaal 2009 aan de raad worden voorgelegd. De uitvoering van het Masterplan zal in belangrijke mate moeten

plaatsvinden door marktpartijen (herontwikkeling locaties); de gemeente zal zich in beginsel alleen richten op infrastructurele voorzieningen. De financiële consequenties van het Masterplan zullen in de komende perspectiefnota’s worden meegenomen. Bouwgrondexploitatie (Romte; 830.01)

Het toezichtkader 13 van de provincie over winstneming van de bouwgrondexploitatie stelt dat winsten van de bouwgrond niet als structureel dekkingsmiddel mogen worden opgenomen. Ook

ambtelijk overleg met de provincie eerder dit jaar op basis van het bepalen van het toezicht voor de begroting 2008 heeft hierin geen verandering gebracht.

Belangrijk nieuw element in het toezichtskader is het criterium duurzaam evenwicht voor meerdere

jaren. In dat licht vinden wij dat wij moeten anticiperen op de toepassing van dit toetsingskader

13

zie ook punt D2 van de ingekomen stukken van 25/09/2008


68


m.i.v. het jaar 2009. Op basis daarvan hebben wij de winstneming structureel uit de begroting gehaald. In § 3.5 Grondbeleid wordt ingegaan op de consequenties hiervan.





•


In deze programmabegroting is fase 1 uitgewerkt. Het opstellen van prestatie - en effectdoelen en de bijbehorende indicatoren, zal plaatsvinden in fase 2. Hiervan zal een uitwerking gegeven



69





Lasten en baten programma ruimtelijke ordening en volkshuisvesting (x € 1.000) Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Lasten

3.198

3.188

4.122

4.256

3.437

3.425

Baten

1.599

1.827

1.512

1.408

1.297

1.146


1.599

1.361

2.610

2.848

2.140

2.279

-222

203

-568

-689

49

-1.03

1.377

1.564

2.042

2.159

2.189

2.176


Analyse verschil t.o.v. begroting 2008 Beleidsrelevante ontwikkelingen: Onderhoud houtsingels (2007 t/m 2009) (PPN 2006; P 3.4) Lagere pachtink.a.g.v. verkoop gronden (2e berap 2008) Vervolgambities structuurvisie (PPN2008;P10.6)

-

5V

5V

5V

17 N

12 N

14 N

14 N

50 N

-

-

-

109 N

-

-

-

Bijdrage landinrichting Bûtenfjild (PPN 2008; P10.4)

40 N

36 N

-

-

Duurzaamheid: starterslening (PPN 2008; P9.3)

75 N

75 N

-

-

Bijdrage landinrichting Garyp-Sumar; 2 recr.fietspaden

BLS-gelden (subsidie t/m 2010)

-

-

35 N

35 N

Tijdelijke verhuur dienstencentrum t/m 1-1-2010

-

29 N

29 N

29 N

425 N

700 N

-

-

2V

2V

2V

2V

Herziening exploitatieopzetten (analyse 2e berap 2008)

302 N

371 N

444 N

595 N


233 N

271 N

264 N

252 N

1.249 N

1.487 N

779 N

918 N

Dorpsvernieuwing centrum Gytsjerk Woonwagenschap i.l wordt naar verwachting in 2008 daadwerkelijk opgeheven

Totaal:


70


2.11. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 2.11.1. Inleiding

Dit hoofdstuk behandelt de algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien. Het is geen beleids-

programma in de zin van de programmabegroting, maar het behoort wel bij het programmaplan.

De reden hiervoor is dat een belangrijk deel van de lokale heffingen algemene dekkingsmiddelen zijn en daardoor een plaats in het programmaplan hebben. 2.11.2. Overzicht algemene dekkingsmiddelen

De onderstaande tabel geeft een overzicht van de algemene dekkingsmiddelen. Het betreft met

name de uitkeringen uit het Gemeentefonds en de inkomsten uit OZB. Deze middelen kennen in tegenstelling

tot

heffingen

als

bijvoorbeeld

afvalstoffenheffing

geen

vooraf

bepaald

bestedingsdoel. De niet vrij aanwendbare heffingen worden, evenals de ontvangsten van de specifieke uitkeringen in de programma's onder de baten verantwoord.

In deze tabel wordt een overzicht gegeven van de algemene dekkingsmiddelen. Onder de tabel worden de onderdelen kort toegelicht. Algemene

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

dekkingsmiddelen Rente eigen

3.016.000

2.940.000

2.329.000

2.191.000

2.064.000

2.048.000

531.000

105.000

269.000

93.000

93.000

93.000

reserves Dividend en winstdeling Alg. uitkering OZB

25.315.000 4.755.000

4.943.000

5.436.000

5.567.000

5.701.000

5.836.000

165.000

168.000

198.000

198.000

198.000

198.000

1.533.000

2.423.000

991.000

1.034.000

1.279.000

1.631.000

Toeristenbelasting Overige baten Totaal algemene

25.775.000 28.420.000 28.400.000 28.134.000 28.412.000

35.315.000

36.354.000 37.643.000 37.483.000 37.469.000 38.218.000

dekkingsmiddelen

Dividend en winstdeling

De gemeente Tytsjerksteradiel ontvangt jaarlijks dividend- en winstdelingsuitkeringen op basis van aandelen en obligaties. In 2009 verwachten wij de volgende uitkeringen:

Omschrijving Dividend Bank Nederlandse Gemeenten

Bedrag 261.000

Dividend Omrin

4.000

Overig

3.000

TOTAAL:


268.000

71


Rente eigen reserves

De bespaarde rente van 5% over de reserves wordt als bate toegerekend aan de exploitatie. De verwachte ontwikkeling van de reserves is van invloed op de ontwikkeling van de verwachte bespaarde rente. De sterke daling in 2009 wordt o.a. veroorzaakt door de betaling aan de provincie Fryslân i.v.m. met de aanleg van de Centrale As (€ 12 miljoen). Algemene uitkering

Voor de algemene uitkering uit het gemeentefonds is op basis van de meicirculaire en septembercirculaire 2008 een geactualiseerde berekening gemaakt. OZB en toeristenbelasting

Voor een toelichting op OZB en toeristenbelasting (en de overige belastingen die niet onder dit programma worden verantwoord) wordt verwezen naar paragraaf 3.5 Overzicht lokale heffingen. Lagere kapitaallasten als gevolg van vertraging bij de uitvoering van investeringen. In september 2008 is het moment van uitgeven van investeringskredieten geactualiseerd. Ten opzichte van de structurele stelpost van € 155.000 voor vrijval kapitaallasten (begroting 2008) is voor 2009 nog eens € 322.000 extra aan vrijval kapitaallasten meegenomen. Oud voor nieuw (takendiscussie) en taakstelling bedrijfsvoering

In paragraaf 1.7 en bijlage 4O is de raad van de tussenstand omtrent de invulling van “oud voor nieuw” en de “taakstelling bedrijfsvoering” op de hoogte gebracht. Het is de bedoeling om bij elke perspectiefnota en begroting aandacht te besteden aan deze posten en de voortgang daarop. Onvoorzien Onder de post "onvoorzien" vallen de volgende zaken: •

gereserveerde lasten en baten: het betreft hier de reservering voor uitgaven, die nog niet

functioneel zijn verwerkt (zie bijlage 4I). De reserveringen worden na vaststelling van de begroting door de raad, via een begrotingswijziging naar de functionele post gebracht;

•

onvoorziene eenmalige uitgaven in de bedrijfsvoering: − − − −

• •

knelpuntenpot personeel; structureel € 163.000;

extra bedrag voor onderzoek uitbesteden of zelfdoen (eenmalig 2009 € 50.000);

vervanging OR-leden; € 44.000; zaakschades € 18.000;

onvoorzien eenmalig nieuw beleid: bedrag voor eenmalige onvoorziene uitgaven: € 50.000; "potsje foar putsjes": € 36.000

Verlaagde indexering werkbudgetten

In de begroting 2009 e.v. is rekening gehouden met een indexering van de werkbudgetten van 1% in

plaats van 2% 14. Hiermee wordt binnen de gehele exploitatie wel wat meer risico genomen, maar gezien de resultaten van de jaarrekeningen van de laatste vijf jaren vinden we dit acceptabel.

14

Zie ook perspectiefnota 2008; blz. 17


72


Wat levert het op en wat mag het kosten? In de onderstaande tabel zijn de lasten en baten opgenomen die verbonden zijn aan dit

programma. De vaststelling van de lasten en baten van dit programma zal voor het college het

kader vormen, waarbinnen de beoogde maatschappelijke effecten zullen worden nagestreefd. Zie ook de bijlagen 4A en 4B én bijlage 4F voor de (gecorrigeerde) lasten en baten van de programmabegroting 2007.

Lasten en baten programma algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien (x € 1.000) Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Lasten

2.596

2.822

2.651

2.558

2.499

35.315

36.202

37.643

37.483

37.469

38.219

-33.291

-33.606

-34.821

-34.832

-34.911

-35.720

2.024

Baten Saldo lasten en baten Mutaties reserves

-560

-295

-797

-495

-343

-179

-33.851

-33.901

-35.618

-35.327

-35.254

-35.899

Actualisering Algemene uitkering

883 V -

675 V

118 V

551 V

661 V

WMO uitkering

210 V

210 V

210 V 804 V

210 V

954 V

20 V

20 V

20 V

20 V

-

70 V

70 V

70 V

31 N

31 N

31 N

31 N

165 V

212 V

217 V

222 V

43 N

43 N

43 N

43 N

-

-

105 V

105 V

Totaal programma 11

Ontwikkelingen algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien AZC verlengen tot 2010

Ontwikkelingen septembercirculaire Aanbesteding verzekeringen PPN 2008 11.1 Terug naar de burger PPN 2008

Taakstelling bezuiniging op bedrijfsvoering (PPN 2007; 11.5) (bijlagen 4O)

Taakstelling bedrijfsvoering (realisatie deels in 2008) Taakstelling oud voor nieuw (bijlage 4O)

Feitelijke realisatie oud voor nieuw (bijlage 4O)

Meerjarige consequenties 2e bestuursrapportage 2008

Dijkstal II AZC

Skutsjesilen Evaluatie duale werkwijze raad (zie ook Pr 1)

771 V

330 N

30 V

59 N

25 N 13 N

897 V -

30 V

57 N

-

-

-

-

30 V

41 N

-

-

-

-

30 V

59 N

-

-

Bouwgrondexploitatie

812 N

743 N

670 N

519 N

PPN 2008 OZB

230 V

230 V

230 V

230 V


73



74


PARAGRAFEN


75


§ 3.1. Weerstandsvermogen 3.1.1. Inleiding Volgens

artikel

11

van

het

BBV

moeten

gemeenten

inzicht

verschaffen

in

hun

weerstandsvermogen. Hierbij gaat het om het verband tussen de weerstandscapaciteit en de

risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Met andere woorden, hoe goed ben je als gemeente bestand tegen financiële tegenvallers.

Onder weerstandscapaciteit verstaat het BBV de middelen en de mogelijkheden waarover een

gemeente beschikt om niet begrote kosten te dekken. Naast de aanwezige weerstandscapaciteit en

de ongedekte risico’s zijn ook andere factoren van invloed op het weerstandsvermogen, zoals het aanpassingsvermogen van de organisatie en de kans dat tegenslagen zich gelijktijdig voordoen.

Wanneer als zodanig betrekkelijk kleine risico’s gelijktijdig of vlak na elkaar optreden, kan een groot beroep op de weerstandscapaciteit noodzakelijk zijn. Sommige risico’s kunnen ook samenvallen met andere. Bijvoorbeeld bij het teruglopen van de economische groei valt het risico van een teruglopende algemene uitkering meestal samen met een hogere rentevoet. Bij weerstandscapaciteit van een gemeente gaat het om de samenhang tussen reserves,

voorzieningen, risico’s en weerstandsvermogen. Deze samenhang is hieronder schematisch opgenomen.

Tabel 1: Samenhang tussen reserves, voorzieningen risico’s en weerstandsvermogen Risico’s Alle voorzienbare risico’s waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of die niet tot afwaardering van activa hebben geleid en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot het balanstotaal of het eigen vermogen

Weerstandscapaciteit • Reserves • Ruimte op de begroting • Onbenutte belastingcapaciteit • Post onvoorzien in de begroting • Langlopende voorzieningen

Weerstandsvermogen

Samenloop van risico's

Flexibiliteit

3.1.2. Weerstandscapaciteit

De ruimte die in de vermogenspositie en de begroting zit om niet voorziene tegenvallers op te vangen, wordt de weerstandscapaciteit genoemd. Aandacht voor het weerstandsvermogen kan

voorkomen dat elke financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele weerstandscapaciteit.


76


3.1.3. Structurele weerstandscapaciteit

Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat

van de uitvoering van bestaande taken. In de gemeente Tytsjerksteradiel betreft dit de optelsom van begrotingsoverschot en onbenutte belastingcapaciteit. Onbenutte belastingcapaciteit

De onbenutte belastingcapaciteit geeft de mogelijkheid aan om de belastingtarieven te kunnen

verhogen. In december 2007 is door het rijk besloten om de limitering van de OZB-opbrengsten af te schaffen, waardoor gemeenten met ingang van 2008 weer vrij zijn in de vaststelling van

tarieven en de daarbij behorende opbrengsten. Wel is door de minister van Financiën een macronorm van 6,11% vastgesteld voor 2009 . Dit betekent dat de toename van de opbrengst van alle gemeenten tezamen in 2009 niet meer mag bedragen dan 6,11% ten opzichte van de opbrengst van alle gemeenten in 2008. Een overschrijding van genoemd percentage zou kunnen leiden tot een correctie op de algemene uitkering. Bij de perspectiefnota is naast de reële

verhoging met 1,5% (PPN 2006) en de algemene inflatiecorrectie van 2% gekozen voor verhoging van de opbrengst OZB met nog eens 4%. Per saldo is voor onze gemeente sprake van een verhoging van de OZB met 7,5%. Zolang er per saldo bij de gemeenten geen sprake is van

overschrijding van de macronorm zal er geen correctie plaatsvinden op de algemene uitkering. Gezien de stijging van onze OZB-opbrengst stellen we dat er geen onbenutte belastingcapaciteit binnen de OZB aanwezig is.

De rioolheffing is voor 2009 gesteld op een kostendekkendheid van ca 75%. Voor deze belasting

bestaat er nog wel de mogelijkheid om de tarieven te verhogen. In de onderstaande tabel wordt de structurele weerstandscapaciteit weergegeven.

Binnen onze gemeente is er geen mogelijkheid om de afvalstoffenheffing te verhogen, omdat het kostendekkingspercentage is gesteld op 100%.

Structurele weerstandscapaciteit x € 1.000 2009 Begrotingsoverschot *

2010

2011

2012

168

23

-403

-102

Onbenutte belastingcapaciteit (OZB)

-

-

-

-

Onbenutte belastingcapaciteit (ASH)

-

-

-

-

Onbenutte belastingcapaciteit (Rioolrecht)

393

464

525

569

TOTAAL

561

487

122

467

* saldo van de begroting inclusief meerjarige doorwerking 2e bestuursrapportage 2008

3.1.4. Incidentele weerstandscapaciteit

De incidentele weerstandscapaciteit is het vermogen dat ingezet kan worden om eenmalige tegenvallers op te vangen. In beginsel betreft dit de optelsom van: •

Het vrij aanwendbare deel van de reserves, het deel van de reserves waarvan nog geen bestemming is vastgelegd; binnen onze gemeente is dit de algemene reserve;


77


•

De stille reserves, deze hebben betrekking op activa die op de balans lager zijn gewaardeerd dan de marktwaarde en die op korte termijn verkoopbaar zijn;

•

Langlopende voorzieningen.

Bedacht moet worden dat een onttrekking aan de algemene reserve voor het afdekken van een calamiteit leidt tot rentederving op de exploitatie. Een eenmalige onttrekking van bijvoorbeeld

€ 100.000 leidt tot een structurele rentederving van € 5.000 per jaar. De rente van de reserves wordt namelijk conform de verslaggevingsvoorschriften als bate toegerekend aan de exploitatie.

Dit geldt ook voor de bestemmingsreserves. Ingeval van een calamiteit zou de bestemming van een reserve bij politiek besluit kunnen worden gewijzigd in een andere bestemming. Er moeten dan uiteraard nog geen verplichtingen vastliggen voor de oorspronkelijke bestemming.

Wel is in de exploitatie een aantal stelposten opgenomen voor onvoorziene eenmalige uitgaven. Het betreft de volgende structurele posten: • • • •

onvoorzien eenmalig

€ 50.000

"potsje foar putsjes" :

€ 36.000

knelpuntenpot voor tijdelijk personeel:

€ 163.000

stelpost voor zaakschades:

€ 18.000

Voor 2009 is eenmalig € 50.000 extra beschikbaar voor de knelpuntenpot voor tijdelijk personeel in verband met het onderzoek uitbesteden of zelfdoen 15.

In de onderstaande tabel wordt de incidentele weerstandscapaciteit weergegeven op basis van de vastgestelde programmabegroting 2009 - 2012.

Incidentele weerstandscapaciteit x € 1.000 1-1-2009 Algemene reserve (incl. reserve

1-1-2010

1-1-2011

1-1-2012

35.345

34.308

32.250

31.358

Stille reserves

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

Langlopende voorzieningen

p.m.

p.m.

p.m.

p.m.

317

267

267

267

35.662

34.575

32.517

31.633

bouwgrondexploitatie)

Stelposten TOTAAL 3.1.5. Risico’s

Niet ieder risico is relevant en hoeft ten laste van de weerstandscapaciteit te worden gebracht. In het kader van de paragraaf weerstandsvermogen definiëren we een risico als volgt:

“Risico’s zijn relatief grote bestaande of toekomstige verplichtingen met een buitengewoon karakter, waarbij de omvang en de kans niet is in te schatten (ook niet bij benadering) en die niet worden afgedekt door een voorziening, verzekering of andere beheersmaatregel” 15

Zie bladzijde 19 begroting 2008


78


Risico’s relevant voor de weerstandscapaciteit dienen van materiële betekenis te zijn. Risico’s waarvan de financiële tegenvaller lager dan € 10.000 wordt geschat, wordt gezien als onderdeel van de reguliere bedrijfsvoering. Financiële risico’s groter dan € 10.000 worden opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen.

Voor de paragraaf weerstandvermogen sluiten we de risico’s uit, die samenhangen met de

reguliere exploitatie en die met een grote mate van zekerheid periodiek terugkeren. Deze

reguliere risico’s dienen via de jaarcyclus te worden ingekaderd in bestaand beleid. Het gaat dan bijvoorbeeld om claims van burgers, die de gemeente aansprakelijk stellen voor geleden schade of

het niet op de juiste wijze naleven van de aanbestedingsregels. Of het risico van schade aan eigendommen, waarbij ook achterstallig onderhoud een rol kan spelen. Wij kiezen ervoor waar

mogelijk deze risico’s te verzekeren (verzekeringsbeleid zie 3.1.6. Verzekering van risico’s) of via een voorziening af te dekken.

Begrotingstechnische risico’s mogen evenmin leiden tot een beroep op de weerstandscapaciteit, omdat ze beheersbaar zijn door een goede planning & control. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan open-einde

regelingen

zoals

leerlingenvervoer

en

de

WMO,

ontwikkeling

aantal

bijstandsgerechtigden en bijstelling van rijksbudgetten. Als in het begrotingsjaar sprake is van

materiële afwijkingen van de begroting, dan zal dit in de bestuursrapportages aan bod komen. Dat

geldt ook voor de niet in geld uit te drukken risico’s van bijvoorbeeld vertragingen in processen, het niet realiseren van beleidsdoelstellingen, risico’s met betrekking tot arbo en veiligheid, faillissement van aannemers en het aantreffen van bodemvervuiling bij aankoop van grond. 3.1.6. Verzekering van risico’s

Een deel van de risico’s kan worden afgedekt door het afsluiten van verzekeringen. De vraag of wel of niet een verzekering wordt afgesloten is het resultaat van een afweging tussen de kans op schade en de kosten van de verzekering. Het bestaande beleid wordt periodiek beoordeeld en indien nodig bijgesteld. Rode draad in het beleid van de gemeente is zich in te dekken tegen grote

schades en kleinere risico’s zelf te dragen dan wel te kiezen voor een eigen risico. Het eigen risico

bij uitgebreide gevaren (brand, storm, etc.) is standaard € 2.269 en voor storm daaroverheen een extra eigen risico van € 22.689 per gebeurtenis. Voor aansprakelijkheid bedraagt het eigen risico

€ 25.000 per gebeurtenis. Voor opruimingkosten derden is het eigen risico € 11.500. Deze

verzekering dekt de kosten van maatregelen, die de gemeente moet nemen vanwege het gevaar

voor de volksgezondheid of milieu (bijvoorbeeld opruimingskosten in een woonwijk na een asbest- of chemicaliënbrand). De veroorzaker/eigenaar/belanghebbende is hiervoor niet altijd verzekerd. Het civielrechtelijk verhaal van deze kosten, is zo blijkt uit jurisprudentie, niet gemakkelijk en tot op heden weinig succesvol.

3.1.7. Risico’s ten laste van de weerstandscapaciteit

Op grond van een inventarisatie van risico’s zullen onderstaande risico’s als deze zich voordoen, ten laste van het weerstandsvermogen van de gemeente moeten worden gebracht.


79


Centrale As

De gemeenteraad heeft op 22 februari 2007 ingestemd met het realisatiebesluit van De Centrale

As. De onderliggende afspraken zijn opgenomen in de ‘Overeenkomst inzake De Centrale As’.

Daarin is afgesproken dat de gemeente Tytsjerksteradiel uiterlijk 1 juli 2008 een bedrag van € 11.995.000 overmaakt op een speciaal te openen (derden)rekening. Hieraan is inmiddels

voldaan. De gevolgen voor de grondpositie in het zogenaamde ZW-kwadrant bij Burgum zijn nog niet duidelijk. In december is de gebiedsontwikkelingscommissie geïnstalleerd. Deze commissie heeft de opdracht te komen tot een goede inrichting van het gebied rondom De Centrale As. In de komende jaren wordt het project Kansen voor Kernen gestart. Dit project behelst het op

interactieve wijze maken van een visie voor de herinrichting van de doorgaande wegen in de

dorpen Garyp, Hurdegaryp en Burgum. Deze wegen kunnen worden “afgewaardeerd” vanwege de aanleg van De Centrale As. Uit een quick-scan van het eertijds gemaakte ideeënboek voor herinrichting blijkt dat het door de provincie gereserveerde bedrag lang niet toereikend zal zijn. Er

zal dus in het project Kansen voor Kernen ook aandacht moeten worden besteed aan de wijze van financieren. Het is voorspelbaar dat de gemeente(n) zelf ook fors zullen moeten bijdragen (cofinanciering wordt doorgaans als eis gesteld door externe subsidieverstrekkers). Uitvoeringsrisico’s clustering welzijnsvoorzieningen Hurdegaryp

Op 13 januari 2005 is de raad akkoord gegaan met de Intentieovereenkomst Clustering Voorzieningen Hurdegaryp. Op 22 februari 2007 is door gemeente, WoonFriesland en

dorpsbelangen de Raamovereenkomst ondertekend. De uitwerking en de uitvoering van de plannen strekken zich over een langere periode uit. In het kader van de planuitvoering zullen

verschillende instellingen een nieuw gebouw betrekken. Het kindcentrum zal in 2009 worden opgeleverd. Het MFC naar verwachting in 2011.

Op 19 oktober 2006 is de raad geïnformeerd over de financiële consequenties van de plannen. De daarbij gepresenteerde berekeningen zijn gemaakt op basis van een groot aantal aannames. Veel besluiten over de uitvoering

worden genomen in samenspraak met een groot aantal

maatschappelijke organisaties. Dat er in de loop van het traject nog voordelige en nadelige

afwijkingen kunnen optreden ten opzichte van de genoemde bedragen en dat deze gevolgen

kunnen hebben voor de exploitatie, waarbij een beroep wordt gedaan op de gemeente, is niet uit te sluiten. Op dit moment bestaat nog geen duidelijk beeld. Over de voortgang wordt u geïnformeerd.

Bouwgrondexploitatie Het hebben van een bouwgrondexploitatie brengt financiële risico’s met zich mee. In paragraaf 3.5

grondbeleid worden de financiële risico’s inherent aan een bouwgrondexploitatie en de daarmee annex zijnde reserve bouwgrondexploitatie toegelicht.

Problematiek overstort – zandwinput Hurdegaryp (riolering)

Fortissimo heeft hoger beroep bij het Gerechtshof aangetekend tegen de uitspraak van de

Rechtbank Leeuwarden in het kader van een schadestaatprocedure. In het kader van die

schadeprocedure is de gemeente veroordeeld tot het betalen van een bedrag aan Fortissimo voor

het moeten dulden van de overstortleiding in de zandwinput (€ 620; excl. wettelijke rente), terwijl


80


de vordering van Fortissimo om vergoeding van de schade als gevolg van de lozingen via de leiding is afgewezen. Fortissimo is daarbij veroordeeld tot het betalen van de proceskosten.

In het kader van de behandeling van het hoger beroep heeft Fortissimo tussentijds aan het

Gerechtshof gevraagd een deskundigenonderzoek te gelasten. Het Hof heeft dit verzoek

afgewezen (sept. 2008) op grond van het feit, dat Fortissimo er tot nu toe zelf niets aan heeft gedaan om met bewijzen van schade door de lozingen te komen. Definitieve uitspraak in hoger beroep kan nog enige tijd op zich laten wachten.

Bijdrage gemeenten aan Gemeenschappelijke Regeling SW 'Fryslân'

De financiering van de uitvoering van de WSW geschiedt met de invoering van de nWsw vanaf

januari 2008 alleen nog aan gemeenten. Gemeenten ontvangen voor de uitvoering van de WSW een Rijksbijdrage. Deze wordt één op één doorgesluisd naar de werkvoorzieningsschappen waar WSW-geïndiceerden geplaatst zijn 16.

De GR heeft als doel de WSW uit de voeren voor de deelnemende acht gemeenten. De

daadwerkelijke uitvoering is op basis van een meerjarige overeenkomst uitbesteed aan Caparis N.V. De gemeente verstrekt jaarlijks een bijdrage aan de GR SW ‘Fryslân’ als dekking van de exploitatiekosten van Caparis N.V.

In 2008 is de (financiële) situatie rondom Caparis veelvuldig besproken. Caparis heeft een

Businessplan voor Transitie gepresenteerd om de ontwikkeling van productiebedrijf naar

mensontwikkelbedrijf te kunnen maken. De structurele financiële gevolgen hiervan voor onze gemeente zijn nog niet duidelijk, mede omdat Caparis te maken heeft met een aantal niet/slecht beïnvloedbare externe factoren en bovendien afhankelijk is van het verlenen van opdrachten vanuit de GR-gemeenten.

In de meerjarenbegroting hebben wij vooralsnog rekening gehouden met een structurele bijdrage van € 161.000 aan de GR en een stelpost van € 50.000 per jaar (PPN 2008; P 8.1). Verder is er bij

de jaarrekening 2007 een voorziening getroffen ter grootte van € 527.000 om het negatieve eigen

vermogen van Caparis op te heffen. Afhankelijk van de besluitvorming rondom het transitieplan zullen wij de begroting wijzigen.

Volgens het jaarverslag van de GR 2007 bedraagt het verstrekte vreemd vermogen (leningen) aan

Caparis N.V. ultimo 2007 ruim € 21,0 miljoen. Op basis van de aandelenverhouding staat de gemeente Tytsjerksteradiel daarbij garant voor ruim € 1,5 miljoen. (zie ook paragraaf 3.4; Verbonden partijen). Afvalsturing Friesland NV

Het geschil tussen de gemeente Smallingerland en Afvalsturing Friesland NV omtrent de uittreding van Smallingerland is nog steeds niet uitgegeten. Op dit moment kan nog niet worden aangegeven wat de consequenties voor ons en de andere gemeenten zijn. Gegarandeerde geldleningen

Ter bevordering van het verkrijgen van leningen heeft de gemeente zich in het verleden meerdere

malen garant gesteld voor de verplichtingen van de geldnemers jegens de geldgevers. Per 1 januari 2008 stond € 3.028.000 aan gegarandeerde geldleningen uit aan een tiental partijen. Als één van 16

Per 2009 zijn dat Caparis N.V. en Trion


81


deze partijen niet aan hun verplichtingen kan voldoen dan staat de gemeente hiervoor garant. Daarnaast stond er per 1 januari 2008 nog een bedrag van € 53.865.000 aan gegarandeerde geldleningen uit aan woningbouwcorporaties. Het risico bij deze garantstelling is beperkt, omdat de

borgstelling is overgedragen aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en de gemeente een tertiaire achtervang positie heeft. Dit betekent in de praktijk dat de corporatie in eerste instantie

wordt aangesproken (primair), daarna het WSW (secundair) en dan pas de gemeente en het rijk voor elk 50% . Indien de gemeente zou worden aangesproken behoeft er niet een som geld te worden

betaald maar wordt er een renteloze lening verstrekt aan het WSW. Sinds de oprichting in 1983 is het WSW nog nooit aangesproken op zijn borgverplichting.


82


§ 3.2. Onderhoud kapitaalgoederen 3.2.1. Inleiding

Tytsjerksteradiel heeft een flink aantal vierkante kilometers aan openbare ruimte in beheer. Er wordt gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Daarvoor zijn kapitaalgoederen in de vorm van wegen, riolering, water, groen, verlichting, gebouwen enz. nodig. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en

het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau en uiteraard voor de (jaarlijkse)

lasten. In deze paragraaf wordt ingegaan op het onderhoud van wegen, fietspaden, voetpaden, openbare verlichting, bruggen, waterwegen, kades, riolering, water, groen, woningen, gebouwen

en hard- en software. 3.2.2. Beleidskader

Wegen, fietspaden en voetpaden

Het beheren en onderhouden van de gemeentelijke verhardingen (wegen/straten, fietspaden en

voetpaden) vindt plaats conform een, door de gemeenteraad in 2007, vastgesteld onderzoeksrapport “evaluatie wegbeheer 1995 - 2005”. Er wordt jaarlijks, mede aan de hand van periodiek

uitgevoerde inspecties en na afstemming met andere werkzaamheden en planontwikkelingen, een

onderhoudsprogramma opgesteld. Het gemiddelde onderhoudsniveau van 2006, conform de

nieuwe systematiek, geldt als nieuwe nulsituatie voor de komende vijf jaar als minimaal te

handhaven kwaliteit. De gemiddelde kwaliteitswaarden kennen in de nieuwe systematiek nog een drietal gradaties, namelijk ‘voldoende’, ‘matig’ en ‘onvoldoende’. Met ingang van 2007 is de volgende nulsituatie vastgelegd: totale verhardingsoppervlak 2.266.403 m2, waarvan 78% voldoende, 8% matig en 14% onvoldoende.

De omvang van de onderhoudsbudgetten zijn mede bepalend voor het kwaliteitsniveau. Bezuinigingen op onderhoud leiden vaak tot hogere onderhoudskosten op termijn. Bij een elementenverharding zijn de kosten van herstel minder afhankelijk van de schade aan de weg.

Maar uitstel van het onderhoud aan asfaltwegen leidt tot progressief oplopende herstelkosten.

Omdat uitstel leidt tot verslechtering van de algehele kwaliteit en daardoor mogelijk tot klachten en schadeclaims, willen we dat zoveel mogelijk beperken. Voorts wordt verwezen naar: • • • •

Rapport “evaluatie wegbeheer 1995 – 2005”

Rapport funderingen hoofdinfrastructuur (2000) Notitie “onderhoud naar draagkracht” (2005)

Programma onderhoud wegen, riolering en groen (jaarlijks)

Openbare verlichting

In 2005 werden de lichtmasten in eigendom genomen waarmee de kosten voor lease+onderhoud werden vervangen door onderhoudskosten en (eigen) kapitaallasten. Een en ander op basis van de

gemeenschappelijke regeling met bijbehorende afspraken tussen participerende gemeenten rond de openbare verlichting “ov-pool” met Dynamicon(/Nuon).


83


Beleidsvoornemens:

Er wordt momenteel onder leiding van de VFG de laatste hand gelegd aan de ontvlechting van de samenwerking tussen NUON-dochter Dynamicom en de OV-pool van de Friese gemeenten. Met ingang van 1 januari 2008 is het beheer en onderhoud van de openbare verlichting aanbesteed.

Het administratieve beheer is nu (weer) ondergebracht bij Dynamicom en de technische uitvoering bij Essent. Hiermee is de nieuwe structuur van de OV-Fryslân rond. Bruggen, waterwegen en kades

Met betrekking tot het onderhoud en vervanging van de civieltechnische kunstwerken (bruggen,

tunnels e.d.) is in 2005 het kwaliteitsonderzoek afgerond. De vertaling naar een meerjarig onderhouds- en investeringsprogramma heeft in 2006 plaatsgevonden. De voorlopige conclusie

kan zijn dat er op korte en middellange termijn geen grote vervangingsinvesteringen staan gepland, waarop besloten is de geplande beleidsnotitie over dit punt op te schorten.

Voor wat betreft het onderdeel ‘beschoeiingen’ is in 2005 een start gemaakt met de uitvoering van het vervangingsprogramma. De beschoeiing van het haventje in Wyns en een gedeelte aan weerszijden hiervan zijn in 2007 vervangen. Daarnaast is op een aantal locaties achterstallig onderhoud uitgevoerd.

Voorts wordt ten aanzien van het beleidskader verwezen naar: • •

het Baggerbeleidsplan (2000);

het Bagger uitvoeringsprogramma (jaarlijks)

Groen

Het beheer en onderhoud aan groenvoorzieningen houdt het volgende in: Het beheren en onderhouden van groen gebeurt conform het groenbeheerplan, waarbij onder groen wordt verstaan: bomen, bos(plantsoen), (sier)heesters, hagen, gras en vijvers met bijbehorende paden, bruggen, banken, beschoeiingen en de hertenkamp.

Het beheren van de wegbermen gebeurt volgens het bermbeheerplan, dit houdt in: maaien van

bermen, hekkelen van bermsloten, onderhouden van bomen en singels langs de wegen. Daarnaast beheren wij het park "De Klinze", een gedeelte van Heemstrastate, het geboortebos en het Atsjebosk.

Ontwikkelingen: •

Aanleg van grotere eenheden groen, waardoor een ecologische meerwaarde wordt bereikt. Gevolg minder kleinschalig en onderhoudsintensief groen in de straten.

•

Door omvorming wordt het straatbeeld bepaald door bomen, gazons en hagen; sierheesters worden beperkt tot markante plaatsen.

De tabellen zijn aangepast t.o.v. voorgaande jaren: paden, bruggen en banken zijn verdeeld over

binnen en buiten de bebouwde kom. Beschoeiingen zijn toegevoegd. De aantallen stijgen door de

aanleg van nieuw groen in dorpsuitbreidingen en door nieuwe paden en recreatieve voorzieningen in het buitengebied.


84


Beleidsvoornemens:

Renovatie bestaand groen: Bij bouwplannen, die ten koste gaan van bestaand openbaar groen, zal

ter compensatie nabijgelegen openbaar groen worden gerenoveerd. In de komende jaren wordt de omvorming (omzetten van heesters in gazon en hagen) op beperkte schaal voortgezet waar zich nog mogelijkheden voordoen.

Voorts wordt verwezen naar de volgende beleidsnotities: • • • • • • •

Notitie personeelsplan buitendienst (2001) Groenstructuurplan (1993)

Landschapsbeleidsplan (1993)

Notitie bermbeheerplan (1993) Groenbeheerplan (1996)

Evaluatie groenbeleid (2002)

Programma onderhoud wegen, riolering en groen (jaarlijks)

Riolering

Het beheren en onderhouden van de gemeentelijke rioleringen en gemalen vindt plaats op basis

van een in 1994 door de gemeenteraad vastgesteld gemeentelijk rioleringsplan (grp). In 2005 heeft de evaluatie plaatsgevonden van het rioleringsbeleid over de afgelopen 10 jaar. Gelijktijdig

met deze evaluatie is het nieuwe GRP (Gemeentelijk RioleringsPlan) opgesteld voor een periode van 5 jaar (2006 – 2010). In combinatie met dit plan zijn tevens een tweetal aanverwante zaken onderzocht en/of vernieuwd.

Het onderzoek heeft zich met name gericht op mogelijk niet aangesloten percelen, welke in principe wel aangesloten zouden moeten zijn. Tenslotte is het beleid met betrekking tot het maken van huisaansluitingen volledig vernieuwd en is de tarievenstructuur aangepast.

Uitgangspunt van het rioleringsbeleid is het op een doelmatige wijze beheren en laten

functioneren van het gemeentelijke rioolstelsel, waarbij tevens geprobeerd wordt een optimale

afstemming te bewerkstelligen met de overige gemeentelijke projecten. Daar waar het beheer en

onderhoud verweven is met andere factoren binnen de afvalwaterinzameling wordt gestreefd naar een beheer- en onderhoudsvorm op basis van de laagst maatschappelijke kosten.

Voorts wordt ten aanzien van het onderhoud van riolering verwezen naar de volgende beleidsnotities en plannen: • • • • • •

Rioleringsplan buitengebied (1999)

Waterkwaliteit bij riooloverstorten (1999)

Notitie rioleringszorg - wiens zorg (2000)

Vijf jaar aanvullend rioleringsbeleid: een tussenrapportage (2001) Programma onderhoud wegen, riolering en groen (jaarlijks)

Gemeentelijk RioleringsPlan 2006 – 2010 incl. evaluatie 1e planperiode 1996 – 2005; (aanvullende notities: ‘Onderzoek naar de niet op het gemeentelijk riool aangesloten bouwwerken’ en ‘Beleid huisaansluitingen’).


85


Gemeentelijke monumenten, woningen en gebouwen

Uitgangspunt is het in goede onderhoudsstaat beheren (onderhoudsplanning en -uitvoering) van de eigen gemeentelijke monumenten (torens en molen), van te verhuren gemeentelijke woningen

en garageboxen. Het onderhoud wordt uitgevoerd op een jaarlijks te actualiseren meerjarig onderhoudsplan voor het geheel aan gemeentelijke gebouwen en monumenten. Sport- onderwijs-, welzijnsgebouwen en brandweerkazernes

Bij het onderhoud aan de kapitaalgoederen kan onderscheid gemaakt worden in dagelijks

onderhoud en planmatig onderhoud. Voor het planmatig onderhoud is een voorziening in het leven geroepen en worden onderhoudsactiviteiten die als "vervangingsinvesteringen" kunnen worden aangemerkt geactiveerd. Voor het bepalen van het onderhoudsniveau is gebruik gemaakt

van informatie van derden uit de bouwwereld. Hieruit is intern een bepaalde normering

ontwikkeld, die wordt gebruikt voor het tot stand brengen van het planmatig onderhoud. Voor het bepalen van het budget van het dagelijks onderhoud wordt gebruik gemaakt van ervaringscijfers.

Met ingang van 1 januari 2008 a.s. is het bestuur van het openbaar basisonderwijs verder verzelfstandigd. Gekozen is voor de vorming van een stichting. Hierdoor nemen zij dezelfde positie in als het bestuur van de bijzonder basisscholen. De juridische eigendom van de openbare basisscholen is per deze datum in handen van de stichting gekomen. Dit betekent dat bij het

gepresenteerde budget m.b.t. de onderhoudskosten de situatie gelijk wordt aan die van het bijzonder basisonderwijs.

Onderhoud gemeentehuis

De diverse onderdelen van het gebouw en de installaties van het gemeentehuis zijn ondergebracht in een onderhoudsysteem. Binnen dit systeem wordt op basis van verwachte levensduur c.q. ge-

bruiksduur een continue meerjaren planning in stand gehouden, die inzicht geeft in onderhoud en vervangingscyclus voor het geheel van het complex. Deze planning wordt gebruikt om het niveau van de onderhoudsvoorziening gemeentehuis te bepalen en de jaarlijks uit te voeren activiteiten

inzichtelijk te maken en te kunnen volgen. Voor specifieke zaken zoals de liftinstallatie, is een onderhoudsovereenkomst gesloten, die mede gelet op de keuringsvoorschriften, er voor zorg draagt, dat de installatie aan alle veiligheidseisen blijft voldoen. Onderhoud hard- en software

Voor de software die in de organisatie wordt ingezet, wordt bij de aanschaf een onderhoudsovereenkomst met de leverancier gesloten, waarbij naast de levering van aanpassingen en kleine verbeteringen, de ondersteuning bij het gebruik wordt geregeld.

Het onderhoud van de hardware wordt afgedekt via contracten met de leverancier, die afhankelijk van het type apparatuur er voor moet zorgdragen, dat de uitval bij storing tot een minimum

beperkt kan blijven. Bij de aanschaf van werkplekapparatuur wordt standaard onderhoud voor een

periode van vier jaar meegekocht, zodat gedurende deze gebruiksperiode geen extra kosten voor onderhoud behoeven te worden gemaakt en de apparatuur gedurende deze termijn operationeel

kan blijven. Evenals bij het onderhoud van het gemeentehuis, is ook hier het uitgangspunt dat op

systematische wijze verantwoorde maatregelen kunnen worden genomen ten behoeve van continuering van het bestaande onderhoudspeil.


86


3.2.3. Financiële consequenties voor de rekening ten aanzien van onderhoud van kapitaalgoederen

Onderstaande tabel bevat een overzicht van het budgettaire beslag van het onderhoud, gerubriceerd naar de programma’s.

Lasten onderhoud kapitaalgoederen per beleidsprogramma (x € 1.000) Programma

2009

2010

2011

2012

1.

Algemeen bestuur

73

73

73

73

2.

Openbare orde en veiligheid

44

44

44

44

3.

Infrastructuur

5.931

7.406

6.307

6.464

4.

Economische zaken

12

12

12

12

5.

Onderwijs

278

396

425

468

6.

Welzijn

147

147

147

147

7.

Sport

188

209

214

231

8.

Werk en bijstand

63

63

63

63

9.

Milieu

1.495

1.562

1.620

1.661

10.

R.O. en volkshuisvesting

291

328

328

328

8.522

10.240

9.233

9.491

TOTAAL:

3.2.4. Financiële consequenties voor de begroting ten aanzien van afschrijving en rente van kapitaalgoederen (kapitaallasten)

De kosten van de kapitaalgoederen en het onderhoud hiervan worden in de rekening zowel via kapitaallasten, als specifieke onderhoudsposten in beeld gebracht. Onder kapitaallasten worden

verstaan de jaarlijkse lasten van rente en afschrijving, die voortvloeien uit (vervangings) investeringen. Investeringen die vallen onder nieuw beleid, worden als voorstel aangeboden in de perspectiefnota.

Jaarlijks vindt een actualisering plaats van de bestaande investeringen en de vervangings-

investeringen. In theorie vindt alleen identieke vervanging plaats. De gereserveerde lasten voor vervanging worden ieder jaar verhoogd met een prijsindex ontleend aan de septembercirculaire.

Doordat vanaf 1985 de boekhoudvoorschriften van gemeenten ingrijpend zijn gewijzigd (van

kameraalstijl naar dubbel boekhouden) zal het gedurende een fors aantal jaren nog voorkomen dat bepaalde vervangingsinvesteringen nieuw lijken te zijn ten opzichte van de bestaande situatie.

Dit vindt ondermeer zijn oorzaak in het feit dat in het verleden (voor 1985) investeringen in één

keer werden afgeschreven ten laste van de begroting, of een reserve. Sinds de jaren negentig kennen

wij

in

onze

gemeente

een

systeem,

waarbij

een

meerjarig

overzicht

van

vervangingsinvesteringen wordt opgesteld. Uiteraard komt het ook voor, dat er investeringen in de sfeer van de bedrijfsvoering plaatsvinden, die niet identiek zijn, of zelfs geheel nieuw zijn, maar in het kader van een voortschrijdend inzicht wel nodig zijn voor de normale bedrijfsvoering. Op de afdeling FJS wordt centraal een overzicht van investeringen en de daaruit voortvloeiende


87


kapitaallasten

samengesteld.

Ook

wordt

in

overleg

met

de

afdelingscontrollers

en

afdelingsmanagers een lijst van toekomstige vervangingsinvesteringen opgesteld, die beide jaarlijks worden geactualiseerd.

Lasten van afschrijving en rente (kapitaallasten) per beleidsprogramma (x € 1.000) Programma

2009

2010

2011

2012

1.

Algemeen bestuur

202

202

231

231

2.

Openbare orde en veiligheid

218

220

223

226

3.

Infrastructuur

1.524

1.658

1.801

1.850

4.

Economische zaken

52

141

193

217

5.

Onderwijs

1.758

1.775

1.752

1.742

6.

Welzijn

330

349

354

354

7.

Sport

836

857

862

879

8.

Werk en bijstand

97

97

97

97

9.

Milieu

1.408

1.500

1.572

1.643

10.

R.O. en volkshuisvesting

604

657

636

636

7.029

7.456

7.721

7.875

TOTAAL 3.2.5. Aantallen en kengetallen Verhardingen

2009 kwaliteit verharding: Voldoende

2010

2011

2012

84 %

84 %

84 %

84 %

Matig

8%

8%

8%

8%

lengte wegen (km)

163

163

163

163

lengte wegen (km)

214

214

214

214

lengte fietspaden (km)

12

12

12

12

lengte fietspaden (km)

50

50

50

50

lengte voetpaden (km)

159

159

159

159

Onvoldoende binnen de bebouwde kom buiten de bebouwde kom

8%

binnen de bebouwde kom buiten de bebouwde kom binnen de bebouwde kom

8%

8%

8%

Openbare verlichting 2009 aantal lichtmasten binnen de gemeente Gemeente Tytsjerksteradiel

4.980

2010 5.020

2011 5.060

2012 5.100 88


Bruggen, waterwegen en kades 2009 vaste bruggen (incl. voetgangers-

2010

2011

2012

68

68

68

68

52

52

52

52

beweegbare bruggen

2

2

2

2

brugwachterswoning

1

1

1

1

aantal loswallen

4

4

4

4

lengte gemeentelijke vaarwegen in km

15,5

15,5

15,5

15,5

te onderhouden PVVP vaarwegen in km

32,5

32,5

32,5

32,5

oevers in m1 met beschoeiing

8.125

8.125

8.125

8.125

waarvan in slechte staat

2.679

2.679

2.679

2.679

bruggetjes)

- waarvan t.b.v. voetgangers/fietsers

Gemeentelijk monumentenbezit 2009

2010

2011

2012

aantal torens

8

8

8

8

aantal molens

1

1

1

1

onderhoudstoestand redelijk tot goed

7

7

7

7

onderhoudstoestand slecht

2

2

2

2

Groenvoorzieningen binnen de bebouwde kom 2009 aantal ha openbaar groen

2010

2011

2012

130

131

132

133

1

1

1

1

• gazon/gras

76

76

77

77

• heesters

19

19

19

19

• bosplantsoen

32

33

33

33

3

3

3

4

hagen (km)

17

17,1

17,2

17,3

bomen (st)

13.760

13.860

13.960

14.000

banken (st)

130

130

130

130

aantal ha aangelegd groen aantal ha groen naar soort:

• vijvers

Groenvoorzieningen buiten de bebouwde kom 2009

2010

2011

2012

wegbermen (ha)

130

131

132

133

sloten en greppels (km)

310

312

314

316

singels/dykswallen (km)

40

40

40

40

5.600

5.650

5.700

5.750

laanbomen (aantal)


89


2009

2010

2011

2012

bos (ha)

20

20

20

20

picknickplaatsen (aantal)

30

30

30

30

banken (aantal)

40

42

44

46

paden (onverhard) (km)

11

11

11

11

Riolering 2009 aantal km jaarlijks te reinigen riool M1

te reconstrueren riool

22

22

2.005

2.005

2.005

2.005

9

9

9

9

200

200

200

200

2

2

2

2

292

292

292

292

aantal opvoergemalen km leiding vrijverval riool aantal kolken

2012

22

frequentie te reinigen kolken aantal minigemalen

2011

22

km gedetailleerd te inspecteren putinspecties (globaal)

2010

50

50

50

50

211

211

211

211

13.950

13.950

13.950

13.950

4

4

4

4

44

44

44

44

bergbezinkbassins aantal km persleiding en drukleiding Woningen en gebouwen 2009 aantal woningen (verhuurd) aantal gebouwen in eigen beheer

2010

2011

2012

10

10

10

10

4

4

4

4

Gebouwenonderhoud Te onderhouden

2009

scholen

2010

2011

2012

13

13

13

13

gymlokalen

6

6

6

6

sportzalen en hallen

5

5

5

5

peuterspeelzalen

5

5

5

5

zwembaden

2

2

2

2

werkplaatsen

4

4

4

4

12

12

12

12

8

8

8

8

22

22

22

22

bijzondere scholen dorpshuizen overige gebouwen Automatisering 2009 werkplekken met computer


230

2010 230

2011 230

2012 230

90


§ 3.3. Bedrijfsvoering 3.3.1. Inleiding

De paragraaf bedrijfsvoering is gericht op de interne dienstverlening die nodig is ter uitvoering van de programma’s.

3.3.2. Financiële vertaling Perspectiefnota

De volgende bedragen zijn als ruimtebieders en ruimtevragers op het gebied van bedrijfsvoering

meegenomen in de Perspectiefnota 2008. Voor de begroting 2009– 2012 betreft het de volgende onderdelen:

Scherper ramen personeelskosten (BMO; kpl 2) Uitgaande

van

bewuster

omgaan

met

vervanging

bij

ziekte,

zwangerschapsverlof

en

ouderschapsverlof, het blijven streven naar een laag ziekteverzuim én het "scherper ramen" van de

personeelskosten op basis van frictieruimte bij invulling van vacatures is het mogelijk om op jaarbasis een bedrag van € 100.000 te besparen. Algemeen personeelsbeleid (BMO; kpl 2)

Omdat het steeds lastiger wordt om optimaal gekwalificeerd personeel aan te trekken is het

noodzakelijk dat Tytsjerksteradiel zich onderscheidt van andere werkgevers. Hiertoe is in 2008

een kadernotitie leeftijdsfasebewust personeelsbeleid vastgesteld. De concrete invulling hiervan vindt grotendeels in 2009 en volgende jaren plaats. Daarnaast zal extra aandacht worden gegeven aan scholing. In de begroting is rekening gehouden met € 40.000 aan kosten voor algemeen personeelbeleid.

Organiseren diensten bode/balie (BMO; kpl 2 en 3) Door het anders organiseren van de diensten bode/balie in combinatie met de aanbesteding van de schoonmaakwerkzaamheden is een besparing van € 20.000 ingeboekt. Conserveren archiefstukken (BMO; kpl 309)

In het kader van de Archiefwet zijn wij verplicht bepaalde archiefstukken in goede staat te bewaren en, waar nodig, te restaureren. De kadastrale leggers van 1832 – 1970 zullen worden

gerestaureerd en worden gedigitaliseerd om te voorkomen dat op termijn opnieuw gerestaureerd moet worden. De kosten bedragen eenmalig € 20.000. Software t.b.v. planning & control (FJS; kpl 305)

Zie voor een nadere toelichting paragraaf 3.3.5. Planning en control (FJS; kpl 2)

Zie voor een nadere toelichting paragraaf 3.3.5.


91


3.3.3. Wat willen we bereiken?

Een zo efficiënt en effectief mogelijke bedrijfsvoering, gericht op de interne dienstverlening, die past bij tegenwoordige ontwikkelingen, met een focus gericht op de (middel) lange termijn,

waardoor de programma’s kunnen worden uitgevoerd en de maatschappelijke doelstellingen daarbinnen kunnen worden gerealiseerd.

Een, binnen de beschikbaar gestelde middelen, zo optimaal mogelijke dienstverlening aan de burgers en een zo efficiënt mogelijke ondersteuning van het bestuur. 3.3.4. Wat doen we daarvoor?

Met een heldere organisatiestructuur, een goed personeelsbeleid, een goede organisatie van de financiële functie en een optimale inzet van bezit en arbeidskrachten, creëren wij een omgeving waarin de ambtelijke professionaliteit en interne dienstverlening zo goed mogelijk tot zijn recht komt en de bedrijfsvoering zo efficiënt en effectief als mogelijk plaatsvindt.

Hierbij valt onder meer te denken aan strategische personeelsplanning, het ontwikkelen van

informatiebeleid en het onderzoeken of er mogelijkheden zijn voor samenwerking of uitbesteding van gemeentelijke taken. 3.3.5. Stand van zaken en beleidsvoornemens

Directie Onderzoek samenwerking / uitbesteding van gemeentelijke taken

Het college van B&W heeft op 4 september 2007 besloten akkoord te gaan met het verrichten van

een onderzoek in projectvorm naar alle gemeentelijke taken waarbij wordt gekeken naar mogelijkheden voor samenwerking, of uitbesteden. Dit onderzoek vindt plaats aan de hand van

een vooraf vastgesteld toetsingskader. Het resultaat van dit onderzoek wordt onderdeel van een koersdocument dat volgens planning in januari 2009 zal worden voorgelegd aan de raad.

In het jaar 2009 krijgt dit project een vervolg (fase 2) waarbij een aantal concreet te benoemen taken nader wordt onderzocht op de meest efficiënte samenwerken of uitbesteden).

wijze van uitvoering (zelf doen,

Dit onderzoek zal worden gekoppeld aan de bestuurlijke

uitspraken over mogelijke en/of wenselijke samenwerkingsgemeenten en aan de resultaten van de eveneens in het voorjaar van 2009 uit te voeren evaluatie van de reorganisatie. Inkoop en aanbesteding In 2007 is een projectgroep “kernteam inkoop en aanbesteding (KIA)” geformeerd. Deze

projectgroep is bezig om de wijze waarop in onze organisatie wordt ingekocht en aanbesteed op een hoger plan te tillen. Dit om te bevorderen dat we organisatiebreed op dezelfde wijze volgens

de regels (Europese en eigen) te werk gaan en om daar waar nodig de eigen regels aan te passen aan nieuwe inzichten etc. In december 2007 is de nieuwe, door KIA voorbereide, beleidsnotitie inkoop en aanbesteding door het college vastgesteld en per 1 januari 2008 in werking getreden.

Er wordt gewerkt aan verdere actualisering van het inkoop en aanbestedingsbeleid wanneer dat nodig is en aan het verhelderen van organisatiebrede werkwijzen en het verkrijgen van draagvlak daarvoor. Hiermee wordt tevens bevorderd dat wordt voldaan aan de eisen van rechtmatigheid.


92


In relatie tot het projectonderzoek “taken” wordt het kernteam tevens betrokken bij een onderzoek

naar mogelijkheden voor samenwerking met omliggende gemeente op het terrein van inkoop en aanbesteding.

Financieel beheer en beleid Rechtmatigheid

Voor het onderdeel rechtmatigheid verwijzen we naar paragraaf 3.8 van deze begroting. Project Planning en control

De projectgroep planning en control doet momenteel een aantal onderzoeken conform de

startnotitie, die is vastgesteld naar aanleiding van de bestuursopdracht. Zo is er organisatiebreed

onderzoek gedaan naar de risico’s, die alle producten en handelingen, die onze organisatie levert,

met zich meebrengen. Op grond van deze risicobepalingen is vervolgens vastgesteld welke gradatie van administratieve organisatie (ao) en interne control (ic)

op deze producten

/handelingen moet worden toegepast. Een plan van aanpak omtrent invoering van administratieve

organisatie is inmiddels vastgesteld. Daarbij is ook rekening gehouden met de eisen vanuit andere invalshoeken, zoals de visie op dienstverlening en het DSP 17. Verder heeft de projectgroep een

voorstel gemaakt omtrent de positionering van de functie/taak van planning en control en financieel adviseurschap binnen de organisatie. Dit is inmiddels door ons vastgesteld. Op basis van deze positionering wordt verder gegaan met andere onderdelen uit de startnotitie.

Zo wordt gewerkt aan het concretiseren van de taakinhoud en –omvang en omschrijving daarvan van de control-gerelateerde functies. Momenteel wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden

om ICT als hulpmiddel in te zetten bij planning en control 18. Verder is in 2008 gewerkt aan het

formuleren van voorstellen voor verbetering van meetbaarheid van gegevens. In samenwerking met een klankbordgroepje uit de raad zijn voorstellen in opiniërende zin op 25 september 2008

aan de raad voorgelegd. De uitkomsten daarvan - algemeen programmadoel per programma en geformuleerde beoogde maatschappelijke effecten – zijn verwerkt in deze begroting. Het vervolg

van dit onderdeel van het project p&c – bepalen prestatie- en effectdoelstellingen en bijbehorende indicatoren – wordt hierna opgepakt. Het streven is dit concreet te kunnen maken voor de perspectiefnota 2009 en in te voeren in de begroting 2010. De overige onderdelen uit de startnotitie – communicatie, educatie - worden in het najaar van 2008 nog opgepakt, zodat er eind 2008 een eindrapportage zal worden opgesteld, waarbij bekend zal zijn hoe planning en

control in al zijn facetten voor onze organisatie op de meest effectieve en efficiënte wijze vorm kan krijgen. Uiteraard blijven er altijd zaken die verdere uitwerking behoeven, met de eindrapportage zijn we dus niet klaar!

Intensivering Planning en control (FJS; bedrijfsvoering)

Bij de reorganisatie is geconstateerd dat een verbetering op het terrein van planning en control noodzakelijk was. Momenteel wordt door de projectgroep planning en control gewerkt aan deze

verbetering in onze organisatie. Eind 2008 komt de projectgroep met een eindrapportage. Het

17

DSP = documentair structuurplan; dit plan stelt eisen aan archivering etc.

18

zie ook onder “software t.b.v. p&c”


93


doorvoeren van een aantal verbeteringen zal wel meerkosten met zich mee zal brengen. Dit is

natuurlijk niet verwonderlijk, willen wij planning en control op het gewenste hogere plan brengen en vooral ook houden, dan betekent dit wel dat daarop geïnvesteerd moet worden.

In de begroting zijn hiervoor alvast middelen gereserveerd. De bedoeling is dat dit met name wordt ingezet op het daadwerkelijke "controllen" op afdelings- en concernniveau.

Bij de eindrapportage p&c zullen wij inzichtelijk maken hoeveel daadwerkelijk nodig is, of dat bijstelling nodig is. Vooropig blijven wij uit gaan van zo'n € 30.000. Als we niet investeren op het

blijvend verbeteren van planning en control dan komt het nagestreefde doel - p&c op een hoger plan brengen - in gevaar.

Software t.b.v. planning & control (FJS; kpl. 305)

In de perspectiefnota 2008 is financiële ruimte gevraagd voor de aanschaf van software ten

behoeve van planning en control in 2008. Dit jaar hebben we tweemaal een presentatie gehad van de softwareleverancier en op basis hiervan is besloten om dit jaar nog niet tot aanschaf over te

gaan, omdat de meerwaarde van het pakket ten opzichte van de huidige situatie niet geheel duidelijk werd. Besloten is om eerst onze eigen behoeften en wensen meer specifiek te

formuleren, zodat we deze kunnen afzetten tegen de mogelijkheden van het pakket. Overigens is

de softwareleverancier bezig met de ontwikkeling van een nieuwe versie, waarbij meer nadruk komt te liggen op het opstellen, bewaken en bijsturen van effecten, doelstellingen en prestaties,

inclusief prestatie-indicatoren en een activiteitenplanning. Ook zullen de budgetterings- en analysemogelijkheden worden uitgebreid. Ook gezien deze ontwikkeling lijkt het ons verstandiger

om de investering nog even uit te stellen. Dit betekent dat de kapitaallasten van de investering in

ieder geval een jaar opschuiven naar 2010 (dit deel is meegenomen in stelpost vrijval kapitaallasten 2008).

Taakstelling bedrijfsvoering

In het kader van de perspectiefnota 2007 is een taakstelling “bedrijfsvoering”

opgevoerd van

structureel € 100.000 vanaf 2010. In paragraaf 1.7 en bijlage 4O is de voortgang weergegeven. Treasury cq financieringsbeleid

In mei 2008 hebben wij het geactualiseerde treasurystatuut c.q. financieringsbeleid vastgesteld. Dit is vervolgens ter informatie aan de raad voorgelegd. Het nieuwe treasurystatuut schetst de uitgangspunten van ons treasurybeleid en tevens de concrete uitvoeringsregels en voorschriften

waarmee het een goed werkbaar document is geworden. De voorschriften rondom de nieuwe wet FIDO 19 zijn hierin meegenomen. Het treasurystatuut is een uitwerking van de financiële beheersverordening (ex. artikel 212 Gemeentewet).

Reservebeleid

Het beleid rondom reserves en voorzieningen ligt vast in de notitie reserves en voorzieningen, zoals vastgesteld in de raad van 29 maart 2007.

19

Wet FIDO = Wet financiering decentrale overheid


94


Organisatie ondersteuning Beveiligingsbeleid (BMO; 003.01)

In de perspectiefnota 2007 is in eerste instantie tijdelijk voor twee jaar capaciteit voor beveiligingsbeleid beschikbaar gesteld. Ten behoeve van de perspectiefnota 2009 verwachten wij

een duidelijk beeld te kunnen geven van het gewenste niveau van informatiebeveiliging en de daarmee gepaard gaande structureel benodigde formatie.

Personeel en organisatie Loonkostenontwikkeling CAO 2007-2009

Begin 2008 is overeenstemming bereikt over de CAO gemeenten. De CAO heeft een looptijd van 1 juni 2007 tot 1 juni 2009. In de begroting 2009 is rekening gehouden met de loonstijging per

1 juni 2007 en per 1 juni 2008 van 2,2%. Ook is rekening gehouden met de verhoging van de

eindejaarsuitkering naar 5% met ingang van 2008. Voor de periode na 1 juni 2009 is rekening gehouden met een loonstijging van 2,5%. Organisatieschema na de reorganisatie per 1 april 2006:

Algemeen directeur + adj.dir./gem. secretaris

Ruimte

Milieu, Bouwen en Beheer


Samenleving

Werk en Bijstand

Bestuur, Management en Organisatie

Financiële en Juridische Zaken

95


§ 3.4. Verbonden partijen 3.4.1. Inleiding

De gemeente Tytsjerksteradiel heeft er voor gekozen om bepaalde processen onder te brengen bij

organisaties die in deze processen zijn gespecialiseerd. Deze vorm van uitbesteding ontslaat de gemeente echter niet van de verantwoordelijkheid voor die processen. Het doel van deze paragraaf

is gemeenteraad en burgers inzicht te verschaffen in beleidsmatige en financiële betrokkenheid van de gemeente Tytsjerksteradiel inzake door derden uit te voeren processen waarvoor de gemeente verantwoordelijk is.

In bijlage 4D van de begroting 2007 zijn ook de kerngegevens per verbonden partij weergegeven. 3.4.2. Wat is een verbonden partij?

Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk- én een financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan dat de

gemeente zeggenschap heeft, hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur hetzij uit

hoofde van stemrecht. Het financiële belang is het bedrag dat ter beschikking is gesteld en dat niet verhaalbaar is, of waarvoor aansprakelijkheid bestaat, indien de verbonden partij failliet gaat of haar verplichtingen niet nakomt.

3.4.3. Overzicht verbonden partijen

De gemeente Tytsjerksteradiel heeft op dit moment met de volgende verbonden partijen een relatie: • • •

Gemeenschappelijke regeling Hulpverleningsdienst Fryslân Servicebureau "De Friese Wouden"

Gemeenschappelijke regeling SW Fryslân

•

N.V. Caparis

•

Bestuursacademie Noord-Nederland

• • • • • •

Welstandszorg "Hûs en Hiem"

Recreatieschap "De Marrekrite" N.V. Afvalsturing Friesland

Openbaar Lichaam Afvalverwijdering Friesland

Gemeenschappelijke regeling Toezichthouders Noordoost-Fryslân Gemeenschappelijke kredietbank Friesland

Het totale financiële belang dat met de verbonden partijen gemoeid is bedraagt bij de samenstelling van deze begroting circa twee miljoen euro. Een overzicht van de partijen waarin de

gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft en nadere gegevens omtrent deze partijen zijn opgenomen bij deze begroting (zie bijlage 4D). 3.4.4. Algemene uitgangspunten van beleid

Met betrekking tot verbonden partijen hanteert het college de volgende uitgangspunten: •

de gemeente Tytsjerksteradiel participeert uitsluitend in verbonden partijen indien daarmee een publieke taak wordt gediend;


96


•

de gemeente Tytsjerksteradiel participeert in principe alleen in privaatrechtelijke rechtsvormen

indien de betreffende taak niet vanuit een publiekrechtelijke rechtsvorm kan worden uitgevoerd; •

omtrent de doelmatigheid en doeltreffendheid van de activiteiten van de verbonden partijen is het de bedoeling te komen tot een vorm van analyse en rapportage ten behoeve van de raad;

•

jaarlijks rapporteert het college aan de raad omtrent de financiële resultaten van de verbonden partijen en de risico’s van de gemeente;

•

frequent wordt in de raadsvergadering de gelegenheid geboden aan gemeentelijke vertegenwoordigers in verbonden partijen om informatie te verstrekken aan college en/of raad over ontwikkelingen in verbonden partijen.

3.4.5. Beleidsvoornemens verbonden partijen Gemeenschappelijke regeling Hulpverleningsdienst Fryslân

Met ingang van 1 januari 2007 zijn de gemeenschappelijke regelingen GGD Fryslân en Brandweer Fryslân opgeheven en zijn beide organisaties ondergebracht in de nieuwe gemeenschappelijke regeling Hulpverleningsdienst Fryslân.

De gemeenschappelijke regeling heeft tot doel het behartigen van de belangen van de gemeenten in Fryslân op de terreinen van: a.

b.

c.

d.

e.

collectieve preventie volksgezondheid en infectieziektenbestrijding;

brandweerzorg;

geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen;

rampen en crisisbeheersing;

het instandhouden van en beheren van een gemeenschappelijke meldkamer.

Hiertoe taken en bevoegdheden overgedragen in het kader van de volgende wetten: Wet

collectieve preventie volksgezondheid en de Infectieziektenwet; de Brandweerwet 1985 en de Wet

rampen en zware ongevallen; de Wet Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen.

Daarnaast overige taken en bevoegdheden, die specifiek aan de gemeenschappelijke regeling zijn, overgedragen.

De gemeenschappelijke regeling Hulpverleningsdienst Fryslân richt zich op de bescherming, het

behoud en de bevordering van de volksgezondheid van inwoners van Fryslân door collectieve preventie, zorg voor risicogroepen, vangnet en uitvoering bij specifieke gemeentelijke wetgeving.

Daarbij wordt aan bepaalde groepen extra aandacht besteed. Uit preventieoogpunt gaat het met name om de jeugd, de ouderen, de gehandicapten en chronisch zieken en de nieuwkomers. Uit het

oogpunt van maatschappelijk vangnet gaat het om illegale immigranten, zorgmijders en daken

thuislozen. Daarnaast worden de Friese gemeenten ondersteund bij het ontwikkelen en uitvoeren van gezondheidsbeleid. Deskundigheid, klantgerichtheid en aandacht voor kwaliteit staan hierbij voorop.

Op grond van het bepaalde in de Brandweerwet 1985 stelt de gemeenschappelijke regeling Hulpverleningsdienst Fryslân zich – met behoud van de zelfstandigheid van de brandweerkorpsen

van de gemeenten - ten doel door samenwerking van de gemeenten een zo doelmatig mogelijk georganiseerde en gecoördineerde, repressieve en preventieve brandbestrijding, alsmede hulpverlening bij ongevallen en rampen te bewerkstelligen.


97


De komende jaren ligt het accent op de realisering van een gemeenschappelijke meldkamer (voor

politie, brandweer en ambulancedienst) en de bemensing en huisvesting daarvan. De koers is gericht op implementatie van deze meldkamer per 1 januari 2009. Servicebureau de Friese Wouden Het servicebureau is een samenwerkingsverband van zeven gemeenten in het oosten/zuidoosten

van Fryslân. De taken liggen met name op het terrein van: geluid en zonebeheer, de coördinatie

van de handhaving van milieuwetgeving en volkshuisvesting (met name de uitvoering van het Besluit Woninggebonden subsidies).

Sociale werkvoorziening en N.V. Caparis

De wettelijke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden met betrekking tot de Wet Sociale

Werkvoorziening zijn door de deelnemende gemeenten ondergebracht in een gemeenschappelijke regeling

(SW

“Fryslân”).

Deze

gemeenschappelijke

regeling

heeft

geen

eigen

uitvoeringsorganisatie: dit wordt uitbesteed/gemandateerd aan de N.V. “Caparis”. De deelnemende gemeenten zijn rechtstreeks aandeelhouder van de N.V.

In 2007 is de nota “Creativiteit in verbondenheid” door de raad vastgesteld. Hierin werd o.a.

afgesproken om de komende 5 à 10 jaar de constructie, zoals hierboven omschreven, te

handhaven en daarnaast werd in een negental overige beslispunten de te varen koers geschetst van Caparis.

Begin 2008 is een onderzoek uitgevoerd naar de levensvatbaarheid van Caparis. Deze rapportage

is maart 2008 uitgebracht. In september 2008 is vervolgens een Businessplan voor Transitie door

Caparis gepresenteerd. De (financiële) gevolgen van dit plan en de besluitvorming daarover vinden plaats in GR-verband.


De kerntaak is het verzorgen van gekwalificeerd bestuursdienstonderwijs in de regio en alles wat daaraan ondersteunend en daarmee annex is, alsmede te fungeren als gespreksplatform voor ontwikkelingen binnen het lokale bestuur die relevant zijn voor het productaanbod van de Bestuursacademie.

We hebben te maken met de Stichting BAONN, die voortaan verantwoordelijk is voor de exploitaties van de bestuursacademies in Noord- en Oost-Nederland, de gemeenschappelijke

regeling BANN, die is omgevormd tot een vangnetregeling voor werkgeversverplichtingen en de

steunvereniging BAONN die is ingesteld tot behoud van de binding van de leden met het bestuursdienstonderwijs. Welstandszorg “Hûs en Hiem” Bouwaanvragen respectievelijk

en wijzigingen

de

aan

Monumentenwet

monumenten

voor

een

moeten

verplicht

op

advies

basis

van

voorgelegd

de

Woningwet

worden

aan

onafhankelijke commissie. De gemeenteraad heeft hiertoe Hûs en Hiem aangewezen als

Welstandscommissie en als Monumentencommissie. De commissies functioneren integraal, waarbij de welstandsaspecten op basis van de Woningwet, en de monumentenaspecten op basis van

Monumentenwet en de Provinciale Monumentenverordening in het integrale advies duidelijk naar voren komen. De Commissie formuleert één gezamenlijke conclusie. De Welstandscommissie


98


hanteert als toetsingskader de door de Raad vastgestelde welstandsnota. Naast bovengenoemde bouwaanvragen en wijzigingen aan monumenten beoordeeld de Welstandscommissie reclameaanvragen op grond van de APV. Daarnaast voert Hûs en Hiem in bepaalde gevallen op verzoek

van het college van burgemeester en wethouders nog een tweetal niet wettelijk verplichte taken uit: het voeren van vooroverleg bij complexe bouwinitiatieven en het uitbrengen van adviezen over planologisch beleid. Recreatieschap De Marrekrite

In het recreatieschap voor het Friese waterland “De Marrekrite” participeren de provincie en aangesloten gemeenten met als het doel het tot stand brengen en in stand houden van

voorzieningen voor de waterrecreatie in het buitengebied. Het gaat o.a. om aanlegplaatsen, kanovoorzieningen, baggeren, betonning en afvalverwijdering. De komende jaren ligt het accent op het realiseren van voorzieningen in het kader van het Friese Meren Project, waaronder de LitsLauwersmeerroute en het Project Oevers en Kaden van het waterschap. N.V. Afvalsturing Friesland en O.L.A.F.

Afvalsturing Friesland is een naamloze vennootschap waar alle 31 Friese gemeenten nu nog aandeelhouder van zijn. De gemeente Smallingerland heeft onlang besloten te stoppen met de leverantie van huishoudelijk afval aan Afvalsturing en is eveneens bezig met de voorbereiding van de verkoop van de in haar bezit zijnde aandelen. De eenzijdige beëindiging van de leverantie van

afval heeft geleid tot een juridische procedure, waarvan de uitkomst nog niet bekend is. Sinds

2005 is Afvalsturing Friesland een onderdeel van Omrin. Daarnaast kent Afvalsturing een Raad van

Commissarissen. Wethouder Rijpstra treedt namens Tytsjerksteradiel op als aandeelhouder en

burgemeester Polderman maakt namens de regio “de Friese Wouden” deel uit van de Raad van Commissarissen. De N.V. Afvalsturing Friesland is feitelijk in de plaats van het Openbaar Lichaam

Afvalverwijdering (OLAF) gekomen. Primaire doelstelling van de N.V. Afvalsturing Friesland is de

verwijdering van huishoudelijk afval op efficiënte en milieuhygiënisch verantwoorde wijze. Als

bedrijf heeft Afvalsturing daarnaast belangen op allerlei terreinen die met “afval” te maken hebben, variërend van een afvalscheidinginstallatie tot een sloopbedrijf. Zusterbedrijf N.V. Fryslân Miljeu verzorgt de inzameling van afvalstoffen in ongeveer de helft van de Friese gemeenten.

Tytsjerksteradiel heeft in 1999 weloverwogen gekozen voor een eigen reinigingsdienst met een door de burgers zeer gewaardeerd hoog serviceniveau. Dit laatste is in 2004/5 nog eens herbevestigd.

Toezichthouders Noordoost-Fryslân

Het huidige project Toezichthouders Noordoost-Fryslân heeft in 2004, voor de duur van 3 jaar,

door middel van een gemeenschappelijke regeling gestalte gekregen, met gemeente Dongeradeel als centrumgemeente. Het project kent een tweeledige doelstelling, te weten: de verbetering van

veiligheid en leefbaarheid en daarnaast het opdoen van werkervaring door werklozen. Per 1 juli

2007 heeft een doorstart plaatsgevonden voor de duur van 5 jaar. Tevens is de gemeente

Boarnsterhim per 1 juli 2007 tot het project toegetreden. In 2008 vindt er een tussentijdse evaluatie plaats met alle betrokken partijen.


99


Gemeenschappelijke kredietbank Friesland

De Gemeenschappelijke Kredietbank (GKB) Friesland is een stichting, opgericht in 1951. Ze houdt

zich bezig met financiële dienstverlening aan personen die om wat voor reden dan ook niet bij een reguliere bankinstelling terecht kunnen. De GKB Friesland verzorgt zowel het minnelijke als het

wettelijke traject (WSNP) in schuldhulpverlening. Een belangrijk onderdeel van schuldhulpverlening is

budgetbeheer.

Budgetbeheer

is

het

beheren

van

de

financiën

van

cliënten.

Bij

schuldhulpverlening is dit beheer curatief. Om schulden te voorkomen kan een cliënt gebruik maken van preventief budgetbeheer. Naast informatie en advies voor mensen in financiële problemen verstrekt de GKB Friesland leningen aan particulieren.

Met ingang van 2007 zijn vernieuwingen in de schuldhulpverlening door de gemeentelijke kredietbanken

doorgevoerd. Als gevolg daarvan is de GKB in 2008 gestart met een virtueel

borgstellingsfonds. Dit betekent dat de gemeente, net als voorheen, borg zal moeten staan voor inwoners uit onze gemeente die aankloppen bij de GKB 20. Nog niet alle gemeenten doen mee met het borgstellingsfonds 21. De gemeenten, die hebben ingestemd met het fonds, staan gezamenlijk

garant voor 67% van het fonds. Aangezien de GKB Friesland wilde starten met het fonds hebben zij besloten om het risico van de overige 33% voor rekening van de GKB te laten komen. Concreet betekent dit het volgende; • •

Het virtueel borgstellingfonds is actief vanaf 1 januari 2008;

Vanaf 1 januari 2008 vraagt de GKB Friesland voor herfinancieringen en saneringskredieten

geen individuele borgstelling meer bij onze gemeente; •

Het “borgpercentage”, waarmee onze gemeente heeft ingestemd, verandert niet nu tien gemeenten (nog) niet meedoen. De GKB Friesland neemt dat risico zelf.

20 21

De GKB heeft, voor zover bekend, de borgstelling nog nooit geëffectueerd.

Begin 2008 hadden 21 gemeenten ingestemd met het fonds, negen gemeenten waren (nog) bezig met de besluitvorming

en één gemeente stemde vooralsnog niet in met het fonds. Onze gemeente heeft in december 2006 ingestemd met het fonds.


100


§ 3.5. Grondbeleid 3.5.1. Inleiding

In de afgelopen jaren is de gemeentelijke bouwgrondexploitatie transparanter geworden, dankzij de invoering van een nieuwe systematiek. Belangrijke onderdelen waren het presenteren van

actuele prognoses van de te verwachten resultaten en het leveren van een onderbouwing van de geraamde winstneming voor het meerjarenperspectief. Met betrekking tot de winstneming werd

een systeem toegepast, dat moest leiden tot voorkoming van grote fluctuaties in het

begrotingsbeeld (egalisatiefunctie van de reserve bouwgrondexploitatie). Dit systeem passen wij

toe tot en met de begroting 2008. De provincie heeft in haar rol van financieel toezichthouder mede op basis van het Gemeenschappelijk Financieel Toezichtkader dat per 1 januari 2009 in

werking treedt kanttekeningen geplaatst bij onze wijze van winstverantwoording en hoewel wij van

de provincie ruim de tijd kregen om hun voorstel in onze meerjarenbegroting te verwerken, hebben wij ervoor gekozen om de wijziging in één keer door te voeren. Op deze manier geven wij inzicht in ons meerjarenperspectief, waarbij wij zoveel mogelijk rekening houden met de (nieuwe) eisen van toezicht op de gemeentelijke begroting.

Vanuit het Gemeenschappelijk Financieel Toezichtkader wordt gesteld, dat de gemeentelijke grondexploitatie wordt gekenmerkt door voorfinanciering met een zekere risicofactor. Dit brengt

een onevenwichtig verloop van inkomsten en uitgaven met zich mee. Het in ontwikkeling nemen

van een complex, het aankopen van gronden en het bouwen woonrijpmaken daarvan lopen veelal niet parallel aan het verkopen van de grond. De betreffende bouwplannen hebben daarnaast vaak een lange looptijd waardoor risico’s bestaan met betrekking tot de (toekomstige) winstgevendheid van het complex.

Deze risico’s zijn van wezenlijke invloed op de financiële positie van de gemeente.

Ten aanzien van winstnemingen grondexploitatie is het algemene uitgangspunt dat verliezen meteen genomen moeten worden zodra deze blijken (voorzichtigheidsprincipe). Winsten mogen eerst worden genomen als ze daadwerkelijk zijn gerealiseerd (realisatieprincipe). Vanuit

deze

visie

beoordeelt

de

provincie

onze

begroting

voor

de

winsten

van

de

bouwgrondexploitatie en deze zullen in overeenstemming met landelijk gemaakte afspraken als incidentele baten worden beschouwd.

Concreet betekent dit dat de provincie het materieel evenwicht in onze begroting zal beoordelen

onder aftrek van structureel opgenomen winsten. Uitgaande van de bedragen van de berekening van gemiddelde winstneming voor de meerjarenbegroting 2008-2011 en de meerjarenbegroting 2009-2012 zou ons meerjarenperspectief met respectievelijk € 851.000 en € 622.000 worden gecorrigeerd. In deze paragraaf wordt puntsgewijs kort aandacht besteed aan: • • • • •

Visie op het grondbeleid (3.5.2.)

De relatie tot programmadoelstellingen (3.5.3.)

De actuele prognose van de te verwachten resultaten (met bijlage 4J) (3.5.4.) De onderbouwing van de geraamde winstneming (met bijlage 4J) (3.5.5.)

De beleidsuitgangspunten m.b.t. de reserve bouwgrondexploitatie (3.5.6.)


101


• •

De omvang van de reserve in relatie tot risico’s (3.5.7.) De reserve sociale woningbouw (3.5.8.)

Hierbij wordt verwezen naar bijlage 4J bij deze begroting, waarin drie overzichten, behorende bij deze paragraaf, zijn opgenomen. 3.5.2. Visie op het grondbeleid

Het gemeentelijk grondbeleid kenmerkt zich in belangrijke mate als een instrument voor het realiseren van ruimtelijke doelstellingen (woningbouw; bedrijventerreinen en voorzieningen). Ten

behoeve van een maximale sturing in de processen wordt een actieve grondpolitiek gevoerd. Een actieve grondpolitiek vergt investeringen in strategisch grondbezit. Dergelijke verwervingen

kunnen bijdragen aan de realisering van langere termijn doelstellingen en ook van belang zijn voor andere verwervingen die voor de kortere termijn van belang zijn. Zodra strategische gronden geen functie meer hebben vindt afstoting plaats. Dit is met name aan de orde met de eigendommen rondom Garyp. Eind 2008 zijn alle eigendommen daar in de markt gezet.

Gemeentelijke exploitatie van gronden heeft (anders dan bij passieve grondpolitiek) als belangrijke nevenvoordelen dat volledige kostendekking kan worden bereikt/nagestreefd; dat verliesgevende

exploitaties kunnen worden gecompenseerd door winstgevende en dat positieve resultaten de gemeenschap (indirect) ten goede komen. Er wordt een marktconform prijsbeleid gevoerd

(afstemming op grondprijzen in de regio), terwijl ter stimulering van sociale woningbouw een prijsdifferentiatie wordt toegepast.

Gemeentelijke gronden worden of rechtstreeks na verwerving of via een administratieve uitname uit het strategisch grondbezit in de bouwgrondexploitatie opgenomen. Het moment van start van

een zgn. complex in de bouwgrondexploitatie (bijv. een dorpsuitbreiding) is bepalend. Voor ieder complex wordt een exploitatieberekening gemaakt, die jaarlijks wordt geactualiseerd. 3.5.3. Relatie tot realisatie van de doelstellingen van de programma’s

Het gemeentelijk grondbeleid is faciliterend ten behoeve van de realisering van de doelstellingen

van relevante programma’s. In de praktijk gaat het doorgaans om de realisering van woningbouw-

en bedrijvenlocaties (zowel uitbreidings- als inbreidingslocaties) en locaties voor voorzieningen (bijv. sport en recreatie). In bepaalde situaties wordt de grondpositie benut voor bijv. natuurontwikkeling, bijv. in het kader van landinrichtingsprojecten.

In de programmabegroting 2006-2009 is aangegeven dat er behoefte blijft om slagvaardig op te

kunnen treden als zich kansen voordoen voor strategische grondaankopen. Vandaar dat in de perspectiefnota 2006 is voorgesteld voor een periode van vier jaren (meerjarenbegroting 2007-

2011) een verhoging van de rentelast met € 150.000 op te nemen. Dit levert een investeringsruimte in strategische gronden op van € 3 miljoen.

Een investering in nieuwe strategische aankopen is nodig om de winstafdracht vanuit de bouwgrondexploitatie in de toekomst op een aanvaardbaar peil te kunnen houden en om als gemeente de regie te kunnen houden bij de ontwikkeling van bestemmingsplannen.


102


3.5.4. Actuele prognose van de te verwachten resultaten

Grondprijzen

Bij het vaststellen van de begroting 2007 is een amendement aangenomen, waarbij de prijzen voor

goedkope koop en sociale huur zijn vastgesteld op respectievelijk € 70 en € 30. Reden hiervan

was om een forse stijging van nieuwbouwprijzen van goedkope koophuizen (waaronder starterwoningen) en huur van sociale woningen te voorkomen. Dit uitgangspunt is voor de begroting 2009 ongewijzigd gebleven. De verkoopprijs van vrije sector bouwterrein is voor 2009

alleen trendmatig verhoogd naar € 137,00. De verkoopprijs van bedrijventerrein is van € 40,00 naar € 45,00 verhoogd.

In onderstaande tabel zijn de aangepaste prijzen vermeld. Tabel: prijzen bouwgrondexploitatie per m2, exclusief BTW woningbouw

2008

2009

134,00

137,00

goedkope koop

70,00

70,00

sociale huur

30,00

30,00

bedrijvenlocaties

2008

2009

bedrijventerreinen

40,00

45,00

kantorenlocaties

45,00

45,00

vrije sector

Medio 2008 zijn de resultaatberekeningen van de complexen uit de bouwgrondexploitatie, geactualiseerd. Hierbij is rekening gehouden met de hiervoor aangegeven verkoopprijzen.

Het totaal van de bouwgrondexploitatie kent een winstverwachting van € 4.785.000 over de gehele looptijd van alle plannen.

Tot en met 2008 was het gebruikelijk om vanuit deze winstcijfers de gemiddelde winst voor de komende 5 jaarsperiode in de meerjarenbegroting op te nemen.

De provincie heeft in haar rol van toezichthouder dit jaar kanttekeningen geplaatst bij onze wijze van verwerken van de winstcijfers. Het argument hierbij is dat wij incidentele baten, wat een

verkoopwinst in feite is, op structurele wijze in de begroting verwerkten. Dat is in strijd met de geldende voorschriften. Niet ter discussie staat de wijze waarop de cijfers tot stand komen. Zij

hebben ons overigens ruim de tijd gegeven om de begroting voor, wat betreft de opgenomen winsten, aan hun wensen aan te passen.

Wij hebben ervoor gekozen om in één keer over te stappen op de door de provincie gewenste

wijze van verantwoorden. Dat betekent dat vanaf 2009 geen winst uit de bouwgrondexploitatie in de begroting wordt geraamd.

De actualisering van exploitatie-opzetten zoals dat nu elk jaar gebeurde wordt wel volgens het huidige systeem onveranderd voortgezet maar de daaruit berekende resultaten worden niet structureel in de begroting verwerkt. Bij de 2e bestuursrapportage wordt vervolgens melding


103


gemaakt van het verwachte incidentele resultaat met een voorstel tot bestemming plus een

eventuele bijstelling van de begroting op basis van de gerealiseerde winst in de vorm van incidentele baten.

3.5.5. Onderbouwing van de geraamde winstneming Winstneming per complex in de oude situatie

De tot nu toe gehanteerde werkwijze was, dat er per complex (jaarlijks) een berekening van te

verwachten kosten en opbrengsten wordt opgesteld voor de volledige looptijd van het complex.

Op grond van de vergelijking van die kosten en opbrengsten wordt een gemiddeld te verwachten resultaat per verkoopbare m2 vastgesteld.

Dat gemiddelde resultaat per te verkopen m2 wordt op begrotingsbasis (en achteraf op basis van de werkelijkheid) afgezet tegen de te verwachten verkopen (c.q. werkelijk verkopen) in m2.

De winst volgt daarmee het tempo van de feitelijke verkoop van grond. De laatste winst (geen verlies) wordt “genomen” in het jaar van laatste verkoop m2.

Een algemeen uitgangspunt is dat binnen een complex ook sociale woningbouw kan worden gerealiseerd met als gevolg een lagere gemiddelde opbrengst per verkoopbare m2.

Als er sprake is van een (reëel te verwachten) negatief resultaat dan wordt dat verlies "genomen" in de jaren dat het verlies zich manifesteert. Winstneming in de nieuwe situatie

In de door de provincie voorgestane methodiek wordt er geen relatie meer gelegd met de

gemiddelde prijs per m2 bouwterrein, maar wordt per complex beoordeeld in hoeverre het verantwoord is om winst uit een complex te halen. Ruwweg komt dat neer op de volgende

vergelijking: is het saldo van een complex hoog genoeg om alle nog maken kosten te betalen zonder dat er nog één euro opbrengst binnenkomt. Pas dan kan er sprake zijn van winst. 3.5.6. Beleidsuitgangspunten omtrent de reserve bouwgrondexploitatie

De reserve bouwgrondexploitatie heeft een bufferfunctie ten behoeve van het opvangen van

financiële risico’s, die nu eenmaal inherent zijn aan het exploiteren van gronden c.q. het voeren van een actieve grondpolitiek. Het beschikken over een reserve heeft als voordeel dat de begroting niet in alle gevallen direct wordt belast met het afboeken van verliezen of tekorten.

Het beschikken over de reserve vindt plaats via raadsbesluit en over het algemeen alleen ten

behoeve van het op voorhand nemen van een verlies binnen een in exploitatie te nemen complex of ter verrekening van een tekort op een jaarresultaat (d.w.z. ten opzichte van de raming in het dienstjaar).

In 2004 is aangegeven dat een reserveomvang van circa 1,1 miljoen euro voorlopig voldoende is. Er is geen reden om met de stelselwijziging ook de gewenste reserveomvang te wijzigen. 3.5.7. Omvang reserve bouwgrondexploitatie in relatie tot risico’s

Zoals gesteld is een reserveomvang van circa 1,1 miljoen euro voorlopig voldoende. De reserve

heeft hierbij een buffer- en een egalisatiefunctie. De stelselwijziging verandert nu eenmaal niets aan de risico’s die inherent zijn aan het exploiteren van gronden.


104


De reserve zal naar verwachting 31 december 2008 uitkomen op een bedrag van € 1.273.000. Het verdere verloop van de reserve in de periode 2009/2013 is in onderstaande tabel opgenomen. Tabel: reserve bouwgrondexploitatie Jaar

Stand per

reservemutatie

reservemutatie

Stand per 31

1 januari

egalisatiefunctie

bufferfunctie

december

(via functie 980)

(via functie 980)

2009

1.273.000

p.m.

327.000 +

1. 600.000

2010

1. 600.000

p.m.

400.000 -

1.200.000

2011

1.200.000

p.m.

400.000 -

800.000

2012

800.000

p.m.

400.000 -

400.000

2013

400.000

p.m.

400.000 -

0

De verwachting is dat door de incidentele winsten uit de grondexploitatie in de periode 2009/2013 de reserve per saldo op het gewenste niveau van 1,1 miljoen euro zal blijven. Er is op dit moment geen aanleiding tot verhoging of verlaging van de reserve, omdat de risico’s in de lopende complexen goed worden beheerst.

Bij nieuwe complexen zal in het besluitvormingsproces het risico, of het berekende negatieve resultaat, altijd een argument zijn om al dan niet tot exploitatie over te gaan. 3.5.8. Reserve sociale woningbouw.

In maart 2004 werd de Reserve Sociale Woningbouw als een aparte reserve ingesteld, met een

aanvangssaldo van bijna € 500.000, om onrendabele projecten in de sfeer van de sociale

woningbouw mogelijk te maken. Alleen ten behoeve van de realisering van een woonvorm voor ouderen te Jistrum is een beroep op deze reserve gedaan. Het saldo per 1 januari 2009 bedraagt € 402.000.

Wij hebben besloten uw raad voor te stellen de reserve te gaan benutten voor de invoering van een

regeling ter bevordering van het kopen van een eigen woning door starters. Deze zogenaamde “Startersregeling” willen wij koppelen aan ons duurzaamheidsbeleid. Wij komen hierop in een afzonderlijk voorstel terug.


105


§ 3.6. Treasury 3.6.1. Inleiding

Deze paragraaf wordt voorgeschreven in de Wet financiering decentrale overheden (Wet FIDO). Deze wet bepaalt dat gemeenten een treasurystatuut moeten vaststellen. Op 27 mei 2008 heeft

het college op grond van artikel 13 in de financiële verordening ex art. 212 gemeentewet een nieuw treasurystatuut vastgesteld, welke met ingang van deze datum in werking is getreden. In dit

treasurystatuut zijn kaders opgenomen die er voor moeten zorgen dat financiering van beleid tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden gebeurt en dat eventuele risico’s worden afgedekt. De door de raad op 11 oktober 2001 vastgestelde notitie treasurybeleid is hiermee komen te vervallen.

De Wet Fido geeft de decentrale overheden ook concrete richtlijnen voor het beheersen van renterisico's. Het gaat hierbij om de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. 3.6.2. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet is het maximum van de kortlopende schuld. De wetgever wil dat de gemeenten

de omvang van hun kortlopende schuld beperkt houden. Wanneer gemeenten een te groot deel

van hun financieringsbehoefte regelen met kortlopende schuld, dan wordt het risico van een snelle kostentoename bij een stijging van de rentestand te groot.

De omvang van de kasgeldlimiet wordt bepaald aan de hand van een bij ministeriële regeling vastgesteld rentepercentage (8,5%) van de omvang van de jaarbegroting per 1 januari 2009. Voor het jaar 2009 betekent dit een toegestane kasgeldlimiet van € 5.100.000 (8,5% van het

begrotingstotaal van € 60 miljoen). Bij de uitvoering van het financieringsbeleid wordt er op gelet, dat de kasgeldlimiet niet wordt overschreden. 3.6.3. Renterisiconorm

De wetgever streeft ernaar, dat de gemeenten het opnemen van langlopende leningen (leningen met een looptijd, langer dan één jaar) over de jaren spreiden. Wanneer het opnemen van vaste leningen te veel in één jaar zou zijn geconcentreerd, zou de gemeente een groot nadeel hebben, wanneer de rentestand in dat jaar toevallig hoog is.

Het criterium is de renterisiconorm. Deze is bepaald op een bij ministeriële regeling vastgesteld percentage (20%) van de stand van de vaste schuld per 1 januari. Wanneer gemeenten zien

aankomen, dat ze in één jaar meer zullen moeten financieren, dan kunnen ze dit risico op verschillende manieren afdekken, bijvoorbeeld door termijntransacties.

Voor het jaar 2009 is de berekende renterisiconorm voor onze gemeente € 8.360.000 (20% van € 41,8 miljoen).

In bijlage 4H is een beeld gegeven van de verwachte ontwikkeling van de reserves en de financiering.


106


De gemiddelde rente op leningen, die tot nu toe ten behoeve van de gemeentelijke bedrijfsvoering zijn opgenomen, zal als volgt verlopen: Peildatum

Gemiddelde rente

01-01-2009

5,06 %

01-01-2010

5,05 %

01-01-2011

5,04 %

01-01-2012

5,04 %

01-01-2013

5,05 %

In de begroting 2009-2012 is voor te verwachten aan te trekken financiering rekening gehouden met de volgende rentepercentages: Soort lening

Percentage

Kortlopende leningen

4,15 %

Leningen op lange termijn

5,10 %

3.6.4. Saldo financieringsfunctie Totale behoefte per 01-01-2009 (verwacht)

107.432.000

Daarvan: budgettair neutrale leningverstrekking aan

17.879.000

corporatieholding Fryslan Netto t.b.v. de gemeentelijke bedrijfsvoering

89.553.000

Gefinancierd met eigen reservemiddelen

47.720.000

Gefinancierd met langlopende leningen (> 1 jaar)

35.533.000

Gefinancierd met kortlopende leningen (< 1 jaar)

6.300.000

De rentelasten worden omgeslagen over de intern gefinancierde objecten. Daarbij wordt (ten

behoeve van een goede vergelijkbaarheid van exploitatie-uitkomsten tussen de jaren) een rentevoet gehanteerd, die gekoppeld is aan de objecten en die voor langere tijd ongewijzigd blijft.

Zo kan het voorkomen, dat er een verschil is tussen de geraamde rentelasten en de toegerekende rentelasten. In de begroting 2009 is er op de financieringskostenplaats sprake van een voordelig/nadelig calculatieverschil van bijna € 274.000. Dit wordt verrekend met programma 11. 3.6.5. Medeverantwoordelijkheid EMU-saldo In het bestuurlijk akkoord “Beheersen EMU-saldo lokale overheid” is vastgelegd dat met ingang van de begroting 2006 het EMU-saldo van jaar t-1, t en t+1 in de begrotingsstukken van de lokale

overheid moet worden opgenomen. Gemeenten worden medeverantwoordelijk voor het halen van de nationale taakstelling met betrekking tot het EMU-saldo. Volgens het Verdrag van Maastricht mogen lidstaten geen tekort hebben van meer dan 3% van het Bruto Binnenlands Product. Het tekort of overschot van de decentrale overheden maakt daar


107


onderdeel vanuit. Om die reden heeft de minister van Financiën op basis van de wet FIDO de mogelijkheid in te grijpen bij een dreigende overschrijding van de EMU-norm.

Om het EMU-saldo te bepalen moeten we op een andere manier kijken naar de gemeentelijke

uitgaven (uitgaven/ontvangsten in plaats van lasten/baten). Het EMU-saldo wordt bepaald door twee factoren:

1. Het overschot of het tekort op de gemeenterekening. 2. Het saldo van investeringen -/- afschrijvingen.

Gezien deze definitie is het mogelijk dat gemeenten een sluitende begroting hebben, maar dat er

in EMU-termen toch sprake is van een tekort. Daarvan kan sprake zijn als er relatief veel wordt geïnvesteerd (gemeenten sturen op de kapitaallasten en niet op het investeringsbedrag als zodanig) of als er veel bestedingen ten laste van de reserves zijn.

In onderstaande tabel is het verwachte EMU-saldo over de jaren 2008 t/m 2010 van onze gemeente weergegeven. Omschrijving

1

Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)

2

2008 x € 1000,-

2009 x € 1000,-

2010 x € 1000,-

Volgens realisatie tot en met sept. 2008, aangevuld met raming resterende periode

Volgens begroting 2009

Volgens meerjarenraming in begroting 2009

-1.204

-2.199

-2.700

Afschrijvingen ten laste van de exploitatie

3.153

3.211

3.080

3

Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie

1.067

547

539

4

Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd

9.256

9.695

6.987

5

Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4

747

1.316

6

Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voorzover niet op exploitie verantwoord

7

Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)

7.572

4.290

2.625

8

Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord

2.682

5.172

6.470

13.705

775

383

9

Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen

10

Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten

11 a b

Verkoop van effecten: Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?

Berekend EMU-saldo


ja

nee

-24.088

ja

nee

-6.713

ja

nee

-2.606

108


Het berekende EMU-tekort moet worden afgezet tegen de referentiewaarde. Voor onze gemeente is deze referentiewaarde in 2005 gesteld op € 3.054.000. Recentere referentiewaarden zijn ons

niet bekend en wij gaan ervan uit dat de referentiewaarden voor de komende jaren in dezelfde orde van grootte liggen.

Uit bovenstaande tabel blijkt dat onze bijdrage aan het EMU-tekort voor de jaren 2008 t/m 2010 hoger is dan de voor onze gemeente vastgestelde referentiewaarde van € 3.054.000. Het relatief hoge EMU-tekort in 2008 kan als volgt worden toegelicht: • • •

Strategisch grondbezit; Uitgaven Centrale As;

In de praktijk zijn de investeringsuitgaven op rekeningbasis doorgaans veel lager dan op begrotingsbasis. Er zijn vaak omstandigheden, die bij de uitvoering leiden tot vertraging

Consequenties te hoge bijdrage gemeente aan EMU-saldo: Voor het feitelijke tekort van de gehele overheid hanteert het kabinet een signaalwaarde van 2,5%

van het Bruto Binnenlands Product. Zolang het feitelijk tekort van de gehele overheid onder de

signaalwaarde blijft heeft een overschrijding van de referentiewaarde voor individuele gemeenten geen consequenties. Bij een dreigende overschrijding van het EMU-tekort van de gehele overheid

zullen gemeenten maatregelen moeten nemen om hun EMU-saldi terug te brengen naar hun individuele referentiewaarde. Gemeenten krijgen op dat moment te maken met een dubbel slot op de begroting, enerzijds een structureel sluitende begroting op baten- en lastenbasis, anderzijds een individuele referentiewaarde voor het toelaatbare EMU-tekort.

Maatregelen die een gemeente kan nemen om het EMU-tekort terug te brengen, zijn: • • • •

Uitstel van EMU-relevante grondaankopen; Temporiseren van investeringen;

Activiteiten grondbedrijf onderbrengen in private contracten; Huren/leasen in plaats van kopen.


109


§ 3.7. Overzicht lokale heffingen 3.7.1 Inleiding

In het begrotingsjaar zal 17,75% (t.o.v. 18,26% in 2008) van de inkomsten van de gemeente

Tytsjerksteradiel afkomstig zijn uit lokale heffingen. De lokale heffingen vormen een belangrijke inkomstenbron voor de gemeente, welke door burgers en bedrijven worden opgebracht.

Deze paragraaf geeft een overzicht van de diverse lokale heffingen en belastingen op hoofdlijnen.

Hiermee ontstaat inzicht in de lokale lastendruk, wat van belang is voor de integrale afweging tussen enerzijds beleid en anderzijds inkomsten. Tevens wordt weergegeven welk beleid de ge-

meente in het begrotingsjaar zal voeren ten aanzien van de lokale heffingen en de kwijtschelding hiervan.

Heffing

2009

2010

2011

2012

Onroerende zaakbelasting

5.436.000

5.567.000

5.701.000

5.836.000

Afvalstoffenheffing

2.448.000

2.455.000

2.462.000

2.469.000

Rioolheffing

1.421.000

1.434.000

1.447.000

1.460.000

Reinigingsrechten

215.000

215.000

215.000

215.000

Bouwleges

512.000

512.000

512.000

512.000

-

-

-

-

Toeristenbelasting

198.000

198.000

198.000

198.000

Leges burgerzaken

514.000

514.000

504.000

438.000

9.000

9.000

9.000

9.000

31.000

31.000

31.000

31.000

8.000

8.000

8.000

8.000

24.000

24.000

24.000

24.000

3.000

3.000

3.000

3.000

10.819.000

10.970.000

11.114.000

11.203.000

Leges brandpreventie

Begrafenisrechten Overige leges Marktgelden en staangelden kermissen

Leges planologisch onderzoek Leges historisch onderzoek Totaal

3.7.2. Uitgangspunten tariefbeleid

In de opstelling van de begroting 2009 is opnieuw uitgegaan van het principe, dat er bij de

beoordeling van de gemeentelijke belastingen moet worden gezien naar het totaal van de lasten. Daarbij

kunnen

verhogingen

bij

de

ene

belastingsoort

geheel

of

gedeeltelijk

worden

gecompenseerd door voordelige ontwikkelingen bij een andere soort. Bij de perspectiefnota heeft

de raad gekozen voor ambitieniveau 3, waarbij een belastingverhoging nodig is om naast het instandhouden van de bestaande voorzieningen ruimte te creëren voor nieuw beleid.


110


In de perspectiefnota 2008 zijn voor de lokale heffingen de volgende uitgangspunten geformuleerd, welke zijn verwerkt in de begroting 2009: -

Verhoging van de OZB-opbrengst met 1,5% trendmatig (PPN 2006), een algemene

inflatiecorrectie van 2% en 4% extra (macro opbrengst € 200.000) voor realisatie van de ambities t/m ambitieniveau 3; -

Verhoging van de afvalstoffenheffing op basis van de toe te passen indexering van 2%;

Verhoging van de rioolheffing met macro € 300.000, waarbij de kostendekkendheid bij benadering 75% bedraagt;

-

Verhogen van de toeristenbelasting met € 0,10 per overnachting.

Bij het behandelen van de perspectiefnota 2009 is een motie aangenomen om vanuit het rekeningoverschot 2007 eenmalig in 2009 een substantieel bedrag van € 330.000 aan de burger terug te geven. Het college heeft deze motie verwerkt in de begroting.

Voor de perspectiefnota 2009 zal op basis van het door ons gehanteerde principe onderzoek worden gedaan naar de lastenontwikkeling voor onze burgers in de afgelopen jaren. Hierbij zullen

wij beoordelen in hoeverre de geformuleerde uitgangspunten voor het verschil in de tarieven

tussen woningen en niet woningen en de verschillen tussen eigenaren en niet eigenaren in de pas lopen met de werkelijke ontwikkeling in tarieven. 3.7.3. Ontwikkeling van de lokale lasten Onroerende zaakbelasting

Met betrekking tot de onroerende zaakbelasting is er een aantal onderwerpen die in deze paragraaf nader worden toegelicht. Het betreft: -

toegepast stijgingspercentage OZB

-

macronorm 2009

-

OZB als percentage van de waarde

gevolgen nieuw WOZ-tijdvak op OZB heffingspercentage

Toegepast stijgingspercentage OZB

In de begroting 2009 is rekening gehouden met een verhoging van de OZB-opbrengst van 7,5 % ten opzichte van 2008. Deze verhoging bestaat uit een trendmatige verhoging die meerjarig is

opgenomen in onze begroting op basis van de perspectiefnota 2006, een algemene inflatiecorrectie van 1,5% en een belastingverhoging van 4% die nodig is om naast het instandhouden van de bestaande voorzieningen ruimte te creëren voor nieuw beleid. OZB als percentage van de waarde

De OZB wordt met ingang van 1 januari 2009 berekend naar een percentage van de waarde van de

onroerende zaak. De Eerste Kamer heeft dit wetsvoorstel op 1 juli 2008 aanvaard. Tot nu toe werd

gewerkt met een OZB-tarief per waarde-eenheid van € 2.500. De nieuwe berekeningswijze maakt duidelijk dat de OZB slechts over een klein percentage van de waarde wordt geheven. De

wetswijziging heeft gevolgen voor de verordening OZB, de informatievoorziening en de


111


heffingssoftware. Naar verwachting zal de wetswijziging in 2009 zonder problemen kunnen worden ingevoerd. Macronorm 2009

In december 2007 is door het rijk besloten om de limitering van de OZB-opbrengsten af te schaffen, waardoor gemeenten met ingang van 2008 weer vrij zijn in de vaststelling van tarieven en de daarbij behorende opbrengsten. Wel is door de minister van Financiën een macronorm van

6,11% vastgesteld voor 2009. Dit betekent dat de toename van de opbrengst van alle gemeenten tezamen in 2009 niet meer mag bedragen van 4,99% ten opzichte van de opbrengst van alle

gemeenten in 2008. Een overschrijding van genoemd percentage zou kunnen leiden tot een correctie op de algemene uitkering. Per saldo is voor onze gemeente sprake van een verhoging

van de OZB met 7,5 %. Zolang er per saldo bij de gemeenten geen sprake is van overschrijding van de macronorm zal er geen correctie plaatsvinden op de algemene uitkering. Gevolgen nieuw WOZ-tijdvak op OZB heffingspercentages De waardering van onroerende zaken wordt periodiek opnieuw vastgesteld, volgens de regels in de Wet waardering onroerende zaken (wet WOZ). De waarde van de onroerende zaak vormt de basis voor het te betalen bedrag aan onroerende zaakbelasting.

De periode tussen

waardepeildatum en begin van het belastingjaar is per 1 januari 2008 verkort van twee naar één jaar. Dit houdt in dat de waardepeildatum voor 2009 ligt op 1 januari 2008.

Op dit moment is de taxatie van de woningen en niet-woningen op basis van de waardepeildatum van 1 januari 2008 nog gaande. Wij verwachten eind november begin december voldoende zicht te

hebben op de waardeontwikkeling als gevolg van de taxatieronde, zodat bij de vaststelling van de OZB heffingspercentages voor 2009 de tariefsstijging gecorrigeerd kan worden met de gemiddelde

waardeontwikkeling. In de raad van december 2008 zullen de definitieve OZB heffingspercentages 2009 bij het behandelen van de belastingverordeningen worden vastgesteld.

In bijlage 4K over de lastenontwikkeling voor een aantal voorbeeldhuishoudens, gaan we voor de OZB uit van een gemiddelde lastenstijging voor de burger (woningen eigenaren) van 7,5%.

Afvalstoffenheffing

De afvalstoffenheffing wordt geheven van alle huishoudens als dekking in de kosten van het ophalen van het huishoudelijk afval (een wettelijk verplichte taak). Het is een algemene heffing; dat wil zeggen, dat elke huishouding afvalstoffenheffing betaalt, ook al zou men beweren dat men

niet gebruik maakt van de dienstverlening van de gemeente. Het kostendekkingspercentage bedraagt 100%. Om deze 100% kostendekkendheid gemiddeld over de jaren te kunnen realiseren

is een reserve egalisatie afvalstoffenheffing ingesteld. Als de werkelijk kosten van afvalinzameling lager zijn dan de werkelijke opbrengst uit afvalstoffenheffing, dan vindt een dotatie aan de egalisatiereserve plaats en omgekeerd.


112


Voor 2009 wordt voorgesteld om de tarieven voor afvalstoffenheffing met 2 % te verhogen voor inflatiecorrectie.

Afvalstoffenheffing

2008

2009

Mutatie

Meerpersoonshuishoudens

199,20

203,40

2,11 %

Eénpersoonshuishoudens

139,20

142,20

2,16 %

In

bijlage

4H

“Totaaloverzicht

reserves

en

voorzieningen”

wordt

weergegeven

wat

de

consequenties van het voorgestelde tariefbeleid voor de hoogte van de reserve egalisatie afvalstoffenheffing zijn. Rioolheffing

De gemeente heeft zelf een grote mate van beleidsvrijheid om de heffingsmaatstaf en

belastingplichtige voor de rioolheffing te bepalen. Bij de invoering van rioolheffing in 2006 zijn de volgende uitgangspunten voor het tariefbeleid geformuleerd: -

Heffing op basis van vaste tarieven bij gebruiker en eigenaar; Voor

gebruikers

een

meerpersoonshuishoudens afvalstoffenheffing);

differentiatie

in

de

in

verhouding

tarief

70:100

tussen

eenpersoons-

(conform

de

en

verhouding

Bij de perspectiefnota is een verhoging van de rioolheffing met macro € 300.000 voorgesteld, waarbij de kostendekkendheid bij benadering 75% bedraagt. In de begroting is dit voorstel

conform perspectiefnota verwerkt.

In onderstaande tabel wordt de kostendekkendheid van riolering weergegeven, zoals deze meerjarig is verwerkt in de begroting.

2009

2010

2011

2012

Opbrengst rioolheffing

1.421.000

1.434.000

1.447.000

1.460.000

Kosten riolering

1.814.000

1.898.000

1.972.000

2.029.000

78,33 %

75,56 %

73,38 %

71,96 %

Kostendekkendheid

Toepassing van de uitgangspunten voor de rioolheffing leidt tot de volgende tarieven voor 2009: Tarieven Rioolheffing

2008

2009

Mutatie

Gebruikers eenpersoonshuishouding

33,00

42,00

27,27 %

Gebruikers meerpersoonshuishouding

46,80

60,00

28,21 %

Eigenaren

42,00

54,00

28,57 %


113


Teruggave rekeningoverschot 2007

Bij het behandelen van de perspectiefnota 2009 is een motie aangenomen om vanuit het rekeningoverschot 2007 eenmalig in 2009 een substantieel bedrag van € 330.000 aan de burger terug te geven. Ons voorstel in eerste instantie is om de motie te heroverwegen en niet door te

voeren. De reden hiervoor is de nog steeds zorgelijke meerjarencijfers van de begroting. Indien de raad bij deze keuze blijft, dan zijn wij wel bereid om de motie uit te voeren, maar dan op basis van

een ander voorstel met betrekking tot de uitwerking. Wij zijn van plan aansluiting te zoeken bij de wijze waarop de afvalstoffenheffing wordt berekend (éénpersoons / meerpersoonshuishoudens) in plaats van de benadering van € 10 per inwoner. Wij zijn van mening dat de teruggave dan meer in

de lijn ligt van de wijze waarop belasting is betaald en menen op deze wijze de extra perceptiekosten beperkt te kunnen houden. In de praktijk is een directe koppeling aan het exacte aantal inwoners uitvoeringstechnisch vrijwel niet te realiseren (op één adres kunnen wel drie

volwassenen / financieel zelfstandigen wonen waarvan de gemeente niet over alle afzonderlijke bankrekeningnummers beschikt). Onderzocht wordt hoe een en ander te realiseren valt tegen zo laag mogelijke perceptiekosten. Wij hebben op dit moment rekening gehouden om vanuit het

rekeningoverschot 2007 eenmalig in 2009 een substantieel bedrag van € 330.000 aan de burger terug te geven.

Verbrede rioolheffing

De wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken treedt in werking op 1 januari 2008.

Gemeenten hebben vanaf die dag de zorgplicht voor stedelijk afvalwater, hemelwater en structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand. Om deze zorgplicht te bekostigen creëert de wet verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken per diezelfde datum een nieuwe belastingbevoegdheid. De nieuwe rioolheffing kan vanaf 1 januari 2008 toegepast worden.

Gemeenten hebben twee jaar de tijd om over te schakelen van het oude naar het nieuwe systeem. Gedurende 2008 en 2009 kan de gemeente kiezen voor de “oude” rioolheffing of de nieuwe heffing instellen. Vanaf 2010 kunnen gemeenten uitsluitend de nieuwe belasting toepassen. Effecten voor de huishoudens

De inwoners van onze gemeente hebben ten aanzien van de gemeentelijke belastingen in 2008 te maken

met

een

aantal

ontwikkelingen.

In

bijlage

voorbeeldhuishoudens het effect op de lastendruk zien.

4K

laten

wij

voor

een

aantal

Toeristenbelasting De toeristenbelasting wordt in 2009 verhoogd van € 0,55 naar € 0,65 per persoon per

overnachting. Omdat wij ons als gemeente nadrukkelijk profileren als gemeente die zich inzet voor

recreatief/toeristisch beleid en hiervoor ook ruimte vrijmaken (vaarwegen, fietspaden e.d.) is dit goed verdedigbaar. Kwijtschelding

Voor mensen met de laagste inkomens bestaat de mogelijkheid van een gehele of gedeeltelijke

kwijtschelding van de geheven belasting. Dit is het geval als aan de voorwaarden voor kwijtschelding van de invorderingswet is voldaan.


114


Tot nu toe is in onze gemeente maximaal gebruik gemaakt van de mogelijkheden voor kwijtschelding. Zo is bij ons ook kwijtschelding voor het eigenaarsdeel mogelijk. In een deel van

de gevallen (langdurige bijstandscliënten, ouderen met een laag inkomen) wordt automatische kwijtschelding verleend. Kwijtschelding

Voorlopig 2008

Jaarrekening 2007

Automatische kwijtschelding

128

122

Toekenning op aanvraag (volledig)

220

227

10

2

358

351

64

57

70.000

71.000

Toekenning op aanvraag (gedeeltelijk) Totaal aantal kwijtscheldingen Aantal afgewezen aanvragen Kwijtgescholden belastingbedragen

In de begroting 2009 is rekening gehouden met een bedrag van € 94.000 aan kwijtschelding. De

raming is gebaseerd op de geraamde aantallen uit de begroting 2008 tegen de tarieven. Zoals deze in de begroting 2009 zijn meegenomen. Deze tarieven zijn de tarieven behorend bij het ambitieniveau 3 uit de perspectiefnota 2008.


115


§ 3.8. Rechtmatigheid In deze paragraaf informeren we u over het plan van aanpak voor de rechtmatigheidscontroles over 2008 en bij de jaarrekening wordt u geïnformeerd over de uitkomsten van de uitgevoerde controles.

Controleplan 2007-2010

Op basis van de controle 2006 zijn per proces de risico’s, kwetsbaarheden en onzekerheden

inzichtelijk gemaakt. Onze gemeente heeft (met instemming van de accountant) gekozen voor een roulerende controleaanpak en daartoe is een controleplan opgesteld voor de periode 2007

t/m 2010. Het controleplan 2007-2010 is zodanig ingericht dat elk proces minimaal eens in de vier jaar bij de interne controle is betrokken.

Op basis van de interne controle 2006 zijn de processen geprioriteerd naar mate van de bedreiging (mogelijke invloed op een afkeurend rechtmatigheidsoordeel). In beginsel heeft prioritering plaatsgevonden op basis van de financiële omvang van het proces. Daarnaast zijn ook

de mate van weten regelgeving en de controlebevindingen over 2006 betrokken bij de keuze hoe vaak een proces gecontroleerd moet worden. Prioriteit

Financiële omvang van het proces

1 Jaarlijks controleren

> € 2.500.000

2 Om het jaar controleren

€ 500.000 - € 2.500.000

3 Elke drie jaar controleren

€ 100.000 - €

4 Eens in de vier jaar controleren

< € 100.000

500.000

Op basis van de genoemde uitgangspunten zullen meerjarig 22 de volgende processen cyclisch worden gecontroleerd: Proces

2007

2008

2009

2010

Subsidies

X

X

X

X

Wet Maatschappelijke Ondersteuning

X

X

X

X

Arbeidsvoorwaarden en personeelsbeleid

X

Leerlingenvervoer

X

Werk en Bijstand

X

X X

Belastingen X

Inkoop en aanbesteding

X

Leges – secretarie en leges APV

X

Leges – bouwleges en overige leges

22

X

X

Belastingen – toeristenbelasting

Huisvesting onderwijs

X

X

X

X X

X

X

X X

Periode is gelijk aan periode collegeprogramma en politieke termijnagenda


116


Proces

2007

2008

2009

2010

Kinderopvang

X

Rekenkamercommissie

X

Inspraak

X

Haven-, kade- en opslaggelden

X

Ambtelijke bijstand

X

Bruggen

X

Financieel beheer (verordening 212, 213 en 213a)

X

Treasury Hypotheken

X

X

X

X X

X

Planschade

X

Grondbedrijf

X

Staatssteun

X

Bij uitvoering van dit controleplan ligt er voor onze accountant een voldoende basis om een oordeel over de rechtmatigheid te kunnen geven, waarbij zij zullen steunen op de door ons intern

uitgevoerde werkzaamheden. Dit controleplan garandeert geen goedkeurend oordeel over de

rechtmatigheid, het uiteindelijke oordeel zal afhangen van de uitkomsten van de intern uitgevoerde rechtmatigheidscontroles. Bij belangrijke wijzigingen in weten regelgeving met financiële beheershandelingen of uitkomsten van rechtmatigheidscontroles zal het controleplan indien nodig tussentijds worden bijgesteld. In 2010 zal een nieuw controleplan voor de periode 2011-2014 worden opgesteld.


117


§ 3.9. Wet Maatschappelijke Ondersteuning Per 1 januari 2007 is de W.M.O. in werking getreden. De welzijnswet, de Wet voorzieningen gehandicapten, de huishoudelijke verzorging uit de Algemene wet bijzondere ziektekosten en een

aantal subsidieregelingen zijn in de WMO opgegaan. De gemeenten zijn verantwoordelijk geworden voor de uitvoering van de wet, waarbij het voornaamste doel is dat iedere burger kan

deelnemen aan de maatschappij. Daartoe zijn in de wet een negental 23 prestatievelden genoemd waarop de gemeenten beleid dienen te ontwikkelen. De

met

de

prestatievelden

samenhangende

gemeentelijke

producten

zijn

in

de

programmabegroting onder verschillende programma’s opgenomen. De oorzaak hiervan is, dat de gemeente

volgens

de

comptabiliteitsvoorschriften

gebruik

moet

maken

van

verplicht

voorgeschreven functies. In verband hiermee is een paragraaf opgenomen waarbij alle producten die te maken hebben met de uitvoering van de WMO zijn verzameld inclusief de lasten die hiermee samenhangen. Hiermee wordt de raad inzicht geboden in de totale “omzet” van de WMO. Progr.

02

03

06

23

WMO omschrijving WMO WMO kosten soorten prestatievelden Beleidsontwikkeling openbare orde en veiligheid 1 en 7 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Dorpswachten / toezichthouders 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Preventieve activiteiten 1 en 2 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Repressieve activiteiten 1 en 7 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Verlening van vergunningen en handhaving 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Speelplaatsen 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Bibliotheekwerk 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Clustering Hurdegaryp (incl. Schalmei) 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Clustermar 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten

Begr_2009

Begr_2010

Begr_2011

Begr_2012

45.716 39.590 2.943

45.716 39.590 2.943

45.716 39.590 2.943

45.716 39.590 2.943

4.310 6.526 81.075

4.310 6.526 81.075

4.310 6.526 81.075

4.310 6.526 81.075

7.026 11.192 19.971

7.026 11.192 19.971

7.026 11.192 19.971

7.026 11.192 19.971

2.347 3.560 7.119

2.347 3.560 7.119

2.347 3.560 7.119

2.347 3.560 7.119

67.176 104.022 -

67.176 104.022 -

67.176 104.022 -

67.176 104.022 -

13.946 23.201 69.936

13.946 23.201 77.781

13.946 23.201 93.084

13.946 23.201 103.383

3.410 6.285 723.920

3.410 6.285 723.920

3.410 6.285 723.920

3.410 6.285 723.920

29.527 48.991 40.603

29.527 48.991 14.656

29.527 48.991 14.656

29.527 48.991 14.656

196.006

196.006

196.006

196.006

Uitvoering negende presentatieveld ambulante verslavingszorg ligt bij de gemeente Leeuwarden (centrumgemeente)


118


Progr.

WMO omschrijving WMO prestatievelden Dienstverlening aan ouderen 1

Begr_2009

Begr_2010

Begr_2011

Begr_2012

Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten

12.256 20.495 425.382

12.256 20.495 425.382

12.256 20.495 425.382

12.256 20.495 425.382


7.635 3.428 101.542

7.635 3.428 108.606

7.635 3.428 108.606

7.635 3.428 108.606


5.497 9.912 115.933

5.497 9.912 115.933

5.497 9.912 115.933

5.497 9.912 115.933

1 t/m 5


6.921 5.214 77.952

6.921 5.214 77.952

6.921 5.214 82.803

6.921 5.214 82.803

6


28.582 48.692 215.935

28.582 48.692 215.935

28.582 48.692 215.935

28.582 48.692 215.935

Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Integratie gehandicapten: eigen beleid 6 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Jeugd en Gezin (CJG – WMO deel) 6 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Jeugd- en jongerenwerk 1 t/m 5 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Kosten WMO loket/adm/beleid 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Maatschappelijk werk prot. christelijk 2 en 5 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Maatschappelijke dienstverlening 2 en 5 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Muziekonderwijs 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Muziekverenigingen 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Openluchttheater 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Peuterspeelzaalwerk: gebouwen 1 en 2 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten

2.832 4.571 15.624

2.832 4.571 10.624

2.832 4.571 10.624

2.832 4.571 10.624

6.314 10.284 19.338

6.314 10.284 19.338

6.314 10.284 19.338

6.314 10.284 19.338

10.515 17.638 160.659

10.515 17.638 236.015

10.515 17.638 317.033

10.515 17.638 219.498

9.098 15.353 29.484

9.098 15.353 29.484

9.098 15.353 13.484

9.098 15.353 13.484

77.052 127.512 4.145

77.052 127.512 4.145

77.052 127.512 4.145

77.052 127.512 4.145

15.288

15.288

15.288

15.288

7.405 11.999 212.476

7.405 11.999 212.476

7.405 11.999 212.476

7.405 11.999 212.476

7.361 7.428 569.672

7.361 7.428 569.672

7.361 7.428 569.672

7.361 7.428 569.672

35.861

35.861

35.861

35.861

10.218

10.218

10.218

10.218

5.305 4.870 45.347

5.305 4.870 56.911

5.305 4.870 56.911

5.305 4.870 56.911

Dorpshuis De Pleats 1

Dorpshuizen Federatie 1

WMO kosten soorten

Huisvestingszaken

Hulpmiddelen

Incidentele subsidiering 1


119


Progr.

07

WMO omschrijving WMO WMO kosten soorten prestatievelden Specifieke indicering gehandicapten 6 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Subsidie peuterspeelzalen 1 en 2 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Subsidie Welzijnswerk 1 t/m 5 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Vaste verplichtingen 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Vervoersvoorzieningen 6 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Vrijwilligersbeleid c.a 1 t/m 5 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten WMO huishoudelijke verzorging 6 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten WMO overig, prestatievelden 1, 3 en 5 1, 3 en 5 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Woonvoorzieningen 6 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Zanggroepen 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Sportaccommodaties 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Sportactiviteiten 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Sportbeleid en breedtesport 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Veldsport 1 Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Indirecte kosten Loonkosten Materiele kosten Totaal WMO


Begr_2009

Begr_2010

Begr_2011

Begr_2012

4.336 7.427 138.500

4.336 7.427 138.500

4.336 7.427 138.500

4.336 7.427 138.500

347.824

347.824

347.824

347.824

8.070 13.623 594.100

8.070 13.623 594.100

8.070 13.623 594.100

8.070 13.623 594.100

3.923 6.285 24.678

3.923 6.285 19.678

3.923 6.285 24.678

3.923 6.285 19.678

27.343 45.149 916.912

27.343 45.149 916.912

27.343 45.149 916.912

27.343 45.149 916.912

2.505 3.999 28.736

2.505 3.999 31.320

2.505 3.999 43.654

2.505 3.999 11.758

116.989 190.268 3.181.988

116.989 190.268 3.181.988

116.989 190.268 3.181.988

116.989 190.268 3.181.988

1.418 2.285 254.603

1.418 2.285 216.603

1.418 2.285 216.603

1.418 2.285 216.603

40.500 73.052 441.977

40.500 73.052 441.977

40.500 73.052 437.143

40.500 73.052 429.614

2.920

2.920

2.920

2.920

540.033 1.282.931 1.258.441

540.033 1.282.931 1.278.807

540.033 1.282.931 1.288.674

540.033 1.282.931 1.301.134

4.899 8.000 5.190

4.899 8.000 5.190

4.899 8.000 5.190

4.899 8.000 5.190

20.018 34.209 274.628

20.018 34.209 274.628

20.018 34.209 274.628

20.018 34.209 143.348

73.148 122.179 667.707 1.203.413 2.320.170 11.334.633 14.858.216

73.148 122.179 322.120 1.203.413 2.320.170 11.039.878 14.563.461

73.148 122.179 322.120 1.203.413 2.320.170 11.147.417 14.671.000

73.148 122.179 322.120 1.203.413 2.320.170 10.896.936 14.420.519

120


BIJLAGEN


121


Saldo lasten en baten (x € 1.000)

Bijlage 4A

In deze bijlage zijn op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording de lasten en baten voor de programmabegroting 2009 in totaal weergegeven.

De vertaling van de kaders en uitgangspunten van de perspectiefnota 2008 in samenhang met de

ontwikkelingen na vaststelling van de perspectiefnota 2008 en overige ontwikkelingen leiden tot de volgende saldi van lasten en baten voor de jaren 2009 t/m 2012: Totaal programma’s: Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Lasten Baten

Resultaat voor bestemming Reserves Resultaat na bestemming

2007

2008

2009

2010

2011

2012

69.240

52.534

59.480

60.029

57.862

57.205

-57.454

-50.622

-57.281

-57.329

-56.644

-56.458

11.786

1.912

2.199

2.700

1.218

747

-12.577

-1.989

-2.367

-2.723

-815

-645

791

77

168

23

-403

-102

Procentuele verdeling van de lasten en baten van de programma’s 2009: P roce ntue le sa ld i p rogra mma ' s 2 0 0 9

Pr. 9; 4% Pr. 8; 7%

Pr. 10; 7%

Pr. 1; 9%

Pr. 2; 5%

Pr. 7; 9%

Pr. 3; 18%

Pr. 4; 2% Pr. 6; 28%


Pr. 5; 10%

122


Saldo lasten en baten per product (x € 1.000)

Bijlage 4B

In deze bijlage zijn op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording de lasten en baten voor de programmabegroting 2009 onderscheiden naar producten per programma weergegeven. Programma 1. Algemeen bestuur Product 001.01

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

1.738

1.755

1.590

1.597

1.591

1.595

Baten

9

303

-

481

-

-

Saldo

1.729

1.452

1.590

1.116

1.591

1.595

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

15

15

15

15

15

15

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

15

15

15

15

15

15

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

361

361

374

374

374

374

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

361

361

374

374

374

374

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

169

103

138

138

138

138

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

169

103

138

138

138

138

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Bestuursorganen Lasten

Product 001.02 Inspraak Lasten

Product 002.01 Bestuursondersteuning B. en W. Lasten

Product 002.02

Bestuurlijk-juridische ondersteuning Lasten

Product 002.03 Representatie college Lasten

2007

2007

2007

2007

2008

2008

2008

2008

2009

2008

2009

2009

2010

2009

2010

2010

2011

2010

2011

2011

2012

2011

2012

2012

25

27

26

26

26

26

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

25

27

26

26

26

26


123


Product 002.04

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

403

437

394

398

427

427

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

403

437

394

398

427

427

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

549

587

604

612

604

604

Baten

16

-

-

5

-

-

Saldo

533

587

604

607

604

604

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

54

32

56

56

65

31

Baten

2

-

-

-

-

-

Saldo

52

32

56

56

65

31

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

133

139

152

152

150

139

Baten

515

466

514

514

504

438

Saldo

-382

-327

-362

-362

-354

-299

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

145

145

153

151

68

68

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

145

145

153

151

68

68

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

267

307

284

297

284

284

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

267

307

284

297

284

284

Communicatie Lasten

Product 003.01 Burgerzaken

Lasten

Product 003.02 Verkiezingen Lasten

Product 004.01 Baten secretarieleges burgerzaken

Product 005.01

Bestuurlijke samenwerking Lasten

Product 006.01 Bestuursondersteuning raad en rekenkamercie. Lasten


2007

2007

2007

2007

2007

2007

2008

2008

2008

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2009

2009

2009

2010

2010

2010

2010

2010

2010

2011

2011

2011

2011

2011

2011

2012

2012

2012

2012

2012

2012

124


Programma 2. Openbare orde en veiligheid Product 120.01

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

823

862

879

880

884

887

Baten

14

13

13

13

13

13

Saldo

809

849

866

867

871

874

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Gemeentelijke brandweer Lasten

Product 120.02 Rampenbestrijding en regionale brandweer Lasten

2007

2008

2009

2010

2011

2012

230

257

295

293

293

293

Baten

5

-

-

-

-

-

Saldo

225

257

295

293

293

293

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

392

416

419

419

419

419

Baten

48

30

31

31

31

31

Saldo

344

386

388

388

388

388

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

78

84

86

86

86

86

Baten

5

5

5

5

5

5

Saldo

73

79

81

81

81

81

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Product 140.01 Openbare orde en veiligheid Lasten

Product 140.02 Bijzondere wetten Lasten

Product 140.03 Politie

2007

2007

2008

2008

2009

2009

2010

2010

2011

2011

2012

2012

Lasten

6

7

25

25

25

25

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

6

7

25

25

25

25

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

25

28

29

29

29

29

Baten

7

9

9

9

9

9

Saldo

18

19

20

20

20

20

Product 310.01 Markten en kermissen Lasten


2007

2008

2009

2010

2011

2012

125


Programma 3. Infrastructuur Product 210.01

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2.992

3.905

2.993

4.338

3.195

3.318

Baten

27

22

28

28

28

28

Saldo

2.965

3.883

2.965

4.310

3.167

3.290

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Verhardingen Lasten

Product 210.02 Openbare verlichting Lasten

2007

2008

2009

2010

2011

2012

356

373

430

435

440

445

Baten

4

5

5

5

5

5

Saldo

352

368

425

430

435

440

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

102

168

178

178

179

169

Baten

4

3

3

3

2

-

Saldo

98

165

175

175

177

169

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

215

203

199

200

200

200

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

215

203

199

200

200

200

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

133

135

121

125

133

133

Baten

2

2

2

2

2

2

Saldo

131

133

119

123

131

131

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

141

153

165

169

174

174

Baten

1

2

2

2

2

2

Saldo

140

151

163

167

172

172

Product 210.03 Bruggen Lasten

Product 210.04 Straatreiniging Lasten

Product 210.05 Sneeuwruimen en gladheids-

2007

2007

2007

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2010

2010

2010

2011

2011

2011

2012

2012

2012

bestrijding Lasten

Product 210.06 Straatmeubilair Lasten


2007

2008

2009

2010

2011

2012

126


Product 211.01 Verkeers-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

99

185

100

96

96

96

Baten

1

-

-

-

-

-

Saldo

98

185

100

96

96

96

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

11.604

630

117

117

117

117

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

11.604

630

117

117

117

117

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

24

25

24

24

24

24

Baten

12

12

12

12

12

12

Saldo

12

13

12

12

12

12

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

138

197

228

263

288

315

Baten

7

1

1

1

1

1

Saldo

131

196

227

262

287

314

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

56

61

70

70

70

70

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

56

61

70

70

70

70

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2.125

2.144

2.240

2.241

2.253

2.265

Baten

12

17

109

17

17

17

Saldo

2.113

2.127

2.131

2.224

2.236

2.248

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

veiligheid Lasten

Product 211.02 Verkeer en vervoer Lasten

Product 221.01 Waterwegen c.a.

Product 240.01 Waterkering en kades Lasten

Product 550.01 Natuur- en landschapsbescherming Lasten

Product 560.02 Groenvoorzieningen Lasten

Product 580.02 Speelplaatsen Lasten

2007

2007

2007

2007

2007

2007

2008

2008

2008

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2009

2009

2009

2010

2010

2010

2010

2010

2010

2011

2011

2011

2011

2011

2011

2012

2012

2012

2012

2012

2012

55

65

107

115

130

141

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

55

65

107

115

130

141


127


Product 724.01 Begraaf-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

14

28

37

37

37

37

Baten

14

9

9

9

9

9

Saldo

-

19

28

28

28

28

Product 320.01 Ontwik-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

keling werkgelegenheid

2007

2008

2009

2010

2011

2012

plaatsen

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Programma 4. Economische zaken

Lasten

205

231

427

247

247

247

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

205

231

427

247

247

247

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Product 560.01 Recreatie en toerisme Lasten

1.104

433

393

448

428

454

Baten

490

6

6

6

6

6

Saldo

614

427

387

442

422

448

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

19

20

19

19

19

19

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

19

20

19

19

19

19

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2.045

2.150

2.188

2.204

2.182

2.171

Baten

36

34

27

27

27

27

Saldo

2.009

2.116

2.161

2.177

2.155

2.144

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

6.471

804

825

720

714

707

Baten

6.309

372

396

396

396

396

Saldo

162

432

429

324

318

311

Programma 5. Onderwijs Product 211.03 Verkeersexamens Lasten

Product 420.01 Onderwijshuisvesting Lasten

Product 420.02 Openbaar basisonderwijs (best.cie)


2007

2007

2007

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2010

2010

2010

2011

2011

2011

2012

2012

2012

128


Product 422.01 Over-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

44

45

37

29

21

13

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

44

45

37

29

21

13

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

624

699

711

711

711

711

Baten

99

100

106

106

106

106

Saldo

525

599

605

605

605

605

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

557

587

614

614

614

614

Baten

19

16

16

16

16

16

Saldo

538

571

598

598

598

598

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

305

303

331

331

331

331

Baten

299

297

324

324

324

324

Saldo

6

6

7

7

7

7

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

232

11

11

11

7

7

Baten

192

7

7

7

7

7

Saldo

40

4

4

4

-

-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

703

716

734

734

734

734

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

703

716

734

734

734

734

schrijdings uitkering basisonderwijs Lasten

Product 480.01 Eigen

gemeentelijk onderwijs en

2007

2007

2008

2008

2009

2009

2010

2010

2011

2011

2012

2012

achterstandenbeleid Lasten

Product 480.02 Vervoeren verzorgingskosten Lasten

Product 482.01 Educatie-

en beroepsonderwijs (WEB)

Product 621.02 Onderwijs Asielzoekers

2007

2007

2007

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2010

2010

2010

2011

2011

2011

2012

2012

2012

Programma 6. Welzijn Product 510.01

Bibliotheekwerk Lasten


2007

2008

2009

2010

2011

2012

129


Product 511.01 Muziek-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

571

572

584

584

584

584

Baten

86

63

55

55

55

55

Saldo

485

509

529

529

529

529

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

16

16

14

14

14

14

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

16

16

14

14

14

14

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

112

127

122

112

117

112

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

112

127

122

112

117

112

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

35

50

52

52

47

47

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

35

50

52

52

47

47

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

25

46

27

27

27

27

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

25

46

27

27

27

27

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

onderwijs Lasten

Product 511.02 Ont-

wikkelingssamenwerking Lasten

Product 540.01 Culturele activiteiten Lasten

Product 540.02 Fries Lasten

Product 541.01 Musea en oudheidk. instellingen Lasten

Product 580.01 Lokale omroep Lasten

2007

2007

2007

2007

2007

2008

2008

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2009

2009

2010

2010

2010

2010

2010

2011

2011

2011

2011

2011

2012

2012

2012

2012

2012

20

21

20

20

20

20

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

20

21

20

20

20

20

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

318

303

247

247

247

247

Baten

17

-

-

-

-

-

Saldo

301

303

247

247

247

247

Product 620.01

Maatschappelijk werk Lasten


2007

2008

2009

2010

2011

2012

130


Product 620.02 Ouderen-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

440

451

458

458

458

458

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

440

451

458

458

458

458

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

172

128

467

429

429

429

Baten

8

-

-

-

-

-

Saldo

164

128

467

429

429

429

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

220

214

173

173

164

164

Baten

126

147

114

114

114

114

Saldo

94

68

59

59

50

50

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

3.100

2.930

3.489

3.489

3.489

3.489

Baten

367

-

400

400

400

400

Saldo

2.733

2.930

3.089

3.089

3.089

3.089

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

914

816

795

798

799

767

Baten

47

41

-

-

-

-

Saldo

867

775

795

798

799

767

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

werk

Lasten

Product 620.03 WMO-ov. prest.velden 1, 3 en 5 Lasten

Product 621.01 Vluchtelingenhulp

Product 622.01 W.M.O.

Huish. hulp voorzieningen Lasten

Product 630.01 Welzijnswerk

Lasten

Product 630.02 Dorpshuizen

2007

2007

2007

2007

2007

2008

2008

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2009

2009

2010

2010

2010

2010

2010

2011

2011

2011

2011

2011

2012

2012

2012

2012

2012

Lasten

426

602

600

581

581

556

Baten

372

45

46

46

46

46

Saldo

54

557

554

535

535

510

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

20

13

47

47

47

47

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

20

13

47

47

47

47

Product 650.01 Kinderopvang Lasten


2007

2008

2009

2010

2011

2012

131


Product 650.02 Peuter-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

263

360

403

415

415

415

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

263

360

403

415

415

415

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2.013

2.018

2.024

2.024

2.020

2.012

Baten

195

24

20

20

15

8

Saldo

1.818

1.994

2.004

2.004

2.005

2.004

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

1.005

1.033

1.235

1.311

1.392

1.294

Baten

468

451

507

543

585

465

Saldo

537

582

728

768

807

829

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

3.472

3.610

4.291

3.966

3.976

3.857

Baten

717

733

881

882

882

750

Saldo

2.755

2.877

3.410

3.084

3.094

3.107

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

5.457

4.586

4.656

4.656

4.690

4.207

Baten

4.149

3.516

3.600

3.598

3.609

3.160

Saldo

1.308

1.070

1.056

1.058

1.081

1.047

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

3.183

2.413

7.139

6.967

6.827

6.797

Baten

2.211

1.936

6.542

6.403

6.274

6.246

Saldo

972

477

597

564

553

551

speelzaalwerk

2007

Lasten

Product 652.01

Gehandicaptenzorg

2007

Lasten

Product 714.01 Openbare gezondheidszorg

2007

Lasten

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2010

2010

2010

2011

2011

2011

2012

2012

2012

Programma 7. Sport Product 530.01 Sport

2007

Lasten

2008

2009

2010

2011

2012

Programma 8. Werk en bijstand Product 610.01 Inkomensvoorziening en uitkeringen

Product 611.01 Uitstroombeleid


2007

2007

2008

2008

2009

2009

2010

2010

2011

2011

2012

2012

132


Product 614.01 Armoede

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

820

855

997

997

987

987

Baten

4

15

15

15

15

15

Saldo

816

840

982

982

972

972

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

en minimabeleid Lasten

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Programma 9. Milieu Product 721.01 Afvalinzameling (incl.

afvalstoffenheffing) Lasten

2.649

2.421

2.431

2.304

2.321

2.350

Baten

2.755

2.614

2.672

2.679

2.686

2.694

Saldo

-106

-193

-241

-375

365

-344

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

385

432

430

427

426

426

Baten

147

151

168

168

168

168

Saldo

238

281

262

259

258

258

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

1.697

1.859

1.817

1901

1.975

2.032

Baten

707

1.112

1.424

1.437

1.450

1.463

Saldo

990

747

393

464

525

567

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Product 721.02 Afval deelstroom

Product 722.01 Riolering Lasten

Product 723.01 Uitvoering milieuwetgeving Lasten

2007

2007

2008

2008

2009

2009

2010

2010

2011

2011

2012

2012

679

797

739

741

741

741

Baten

-

-

38

38

38

38

Saldo

679

797

701

703

703

703

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

122

59

190

190

142

142

Baten

5

3

3

3

3

3

Saldo

117

56

187

187

139

139

Product 723.02 Bodem-

sanering en bescherming Lasten


2007

2008

2009

2010

2011

2012

133


Product 723.03 Milieu-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

67

134

227

127

76

76

Baten

8

12

12

12

12

12

Saldo

59

122

215

215

64

64

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

33

37

16

16

16

16

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

33

37

16

16

16

16

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

7

13

13

13

13

13

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

7

13

13

13

13

13

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

-

-

9

8

-

-

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

-

-

9

8

-

-

voorlichting Lasten

Product 723.04 Overig milieubeheer Lasten

Product 723.05 Groene energie

Product 723.06 Millenium gemeente

2007

2007

2007

2007

2008

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2009

2010

2010

2010

2010

2011

2011

2011

2011

2012

2012

2012

2012

Programma 10. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Product 120.03 Toezicht

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

151

161

164

164

164

164

Baten

2

8

-

-

-

-

Saldo

149

153

164

164

164

164

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

185

258

280

324

303

303

Baten

81

73

56

60

58

58

Saldo

266

185

224

264

245

245

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

25

27

28

28

28

28

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

25

27

28

28

28

28

brandpreventie Lasten

Product 341.01 Verpachte gronden Lasten

Product 541.02 Particuliere monumenten Lasten


2007

2007

2007

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2010

2010

2010

2011

2011

2011

2012

2012

2012

134


Product 541.03 Gemeente-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

71

89

117

121

121

121

Baten

2

1

2

2

2

2

Saldo

69

88

115

119

119

119

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

33

48

37

37

37

37

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

33

48

37

37

37

37

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

929

964

1.093

1.027

1.027

1.027

Baten

19

-

-

-

-

-

Saldo

910

964

1.093

1.027

1.027

1.027

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

183

243

296

296

296

296

Baten

20

28

28

28

28

28

Saldo

163

215

268

268

268

268

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

120

99

241

128

92

92

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

120

99

241

128

92

92

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

104

67

172

172

94

94

Baten

84

35

36

36

-

-

Saldo

20

32

136

136

94

94

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

132

121

137

127

127

127

Baten

65

66

67

27

27

27

Saldo

67

55

70

100

100

100

lijke monumenten Lasten

Product 810.01 Bovengem. ruimtelijke beleid Lasten

Product 810.02 Gemeentelijke planontwikkeling Lasten

Product 810.03 Vergunningverlening en handhaving Lasten

Product 810.04 Landinrichting Lasten

Product 820.01 Volkshuisvestingsbeleid Lasten

Product 820.02 Woningen en gebouwen Lasten


2007

2007

2007

2007

2007

2007

2007

2008

2008

2008

2008

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2009

2009

2009

2009

2010

2010

2010

2010

2010

2010

2010

2011

2011

2011

2011

2011

2011

2011

2012

2012

2012

2012

2012

2012

2012

135


Product 821.01 Particuliere

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

11

12

12

12

12

12

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

11

12

12

12

12

12

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

279

131

520

795

95

95

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

279

131

520

795

95

95

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

971

967

1.027

1.026

1.039

1.027

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

971

967

1.027

1.026

1.039

1.027

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

-

-

-

-

-

-

Baten

586

502

512

512

512

512

Saldo

-586

-502

-512

-512

-512

-512

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

4

-

-

-

-

-

Baten

902

1.114

812

743

670

519

Saldo

-898

-1.114

-812

-743

-670

-519

woningverbetering Lasten

Product 821.02 Dorpsvernieuwing Lasten

Product 822.01 Bouw-,

woningen welstandstoezicht Lasten

Product 823.01 Bouwvergunningen

2007

2007

2007

2007

Lasten

Product 830.01

Bouwgrondexploitatie

2007

Lasten

2008

2008

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2009

2009

2010

2010

2010

2010

2010

2011

2011

2011

2011

2011

2012

2012

2012

2012

2012

Programma 11. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Product 913.01 Overige

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

14

15

15

15

15

15

Baten

534

105

269

93

93

93

Saldo

-520

-90

-254

-78

-78

-78

financiële middelen Lasten


2007

2008

2009

2010

2011

2012

136


Product 914.01 Geldlenin-

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

1.111

1.057

1.000

947

892

861

Baten

4.400

4.457

3.603

3.392

3.195

3.134

Saldo

-3.289

-3.400

-2.603

-2.445

-2.303

-2.273

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

-

-

-

-

-

-

Baten

25.315

25.927

28.420

28.400

28.134

28.412

Saldo

-25.315

-25.775

-28.420

-28.400

-28.134

-28.412

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

204

882

1.269

1.119

982

997

Baten

-

473

-301

-185

130

527

Saldo

204

409

1.568

1.304

852

470

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

337

378

393

393

393

393

Baten

139

142

-

-

-

-

Saldo

198

236

393

393

393

393

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

-

-

-

-

-

-

Baten

585

599

678

692

705

719

Saldo

-585

-599

-678

-692

-705

-719

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

2007

2008

2009

2010

2011

2012

gen en uitzettingen > 1j

Product 921.01 Algemene uitkering

2007

2007

Lasten

Product 922.01 Reser-

veringen lasten en baten Lasten

Product 930.01 Uitvoering wet WOZ

Product 931.01 Baten OZB gebruikers

2007

2007

2007

Lasten

Product 932.01 Baten OZB eigenaren Lasten

2008

2008

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2009

2009

2010

2010

2010

2010

2010

2011

2011

2011

2011

2011

2012

2012

2012

2012

2012

-

-

-

-

-

-

Baten

4.170

4.306

4.758

4.875

4.996

5.117

Saldo

-4.170

-4.306

-4.758

-4.875

-4.996

-5.117

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

-

-

-

-

-

-

Baten

165

168

198

198

198

198

Saldo

-165

-168

-198

-198

-198

-198

Product 936.01 Baten toeristenbelasting Lasten


2007

2008

2009

2010

2011

2012

137


Product 940.01 Lasten

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

93

99

131

131

131

131

Baten

23

17

18

18

18

18

Saldo

70

82

113

113

113

113

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Lasten

265

165

14

47

145

102

Baten

-16

6

-

-

-

-

Saldo

281

159

14

47

145

102

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

11.786

-1.912

-2.199

-2.700

-1.218

-747

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

11.786

-1.912

-2.199

-2.700

-1.218

-747

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

3.479

1.260

720

793

336

309

Baten

16.056

3.249

3.087

3.516

1.151

954

Saldo

-12.577

-1.989

2.367

2.723

815

645

Rekening

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

791

77

168

23

-403

-102

Baten

-

-

-

-

-

-

Saldo

791

77

168

23

-403

-102

heffing en invordering

Product 960.01 Saldi van kostenplaatsen

Product 970.01 Resultaat voor bestemming Lasten

Product 980.01 Reserve mutaties Lasten

Product 990.01 Resultaat na bestemming Lasten


2007

2007

2007

2007

2007

2008

2008

2008

2008

2008

2009

2009

2009

2009

2009

2010

2010

2010

2010

2010

2011

2011

2011

2011

2011

2012

2012

2012

2012

2012

138


Totaaloverzicht van beleidsnota’s c.a. per programma

Bijlage 4C

Deze bijlage bevat een jaarlijks bijgewerkt overzicht van alle plannen, beleidsnotities en verorde-

ningen op basis waarvan de activiteiten uit de beleidsprogramma's en de paragraaf bedrijfsvoering plaatsvinden. Het gaat hier zowel om zaken die door de raad zijn vastgesteld als om zaken die tot de bevoegdheid van het college van burgemeester en wethouders behoren. 1. ALGEMEEN BESTUUR • • • • • • • •

Verordening Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (2007) Verordening rechtspositie wethouders, raadsleden en commissieleden Reglement burgerlijke stand (1998; laatstelijk gewijzigd in 2005) Verordening op het burgerinitiatiefvoorstel (2002)

Verordening op de ambtelijke bijstand en de fractieondersteuning (2002)

Verordening op de rekenkamercommissie (2007)

Reglement van orde van de gemeenteraad (2005) Reglement van orde van het college (2003)

•

Algemene inspraakverordening gemeente Tytsjerksteradiel (2004)

•

Mandaatbesluit 2007

• • •

Vertegenwoordigingsbesluit (2004)

Delegatiebesluit (2004; laatstelijk gewijzigd in 2006)

Verordening commissie bezwaarschriften en klachten (2003; laatstelijk gewijzigd in 2006)

•

Besluit tot instelling kamer voor de bezwaarschriften op het terrein van sociale en

•

Communicatieplan 2003-2008

welzijnsaangelegenheden

•

Verordening op het raadgevend correctief referendum (2004)

•

Algemene Plaatselijke Verordening

•

Organisatiebesluit

2. OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID • • • • • •

Algemene Plaatselijke Verordening gemeente Tytsjerksteradiel (2007) Beleidslijn horeca-exploitatievergunningen

Notitie evenementenbeleid alsmede evaluatie daarvan (1999+2003) Beleid omtrent gedenktekens langs de weg (2003)

Uitritvergunningenbeleid (2002) Notitie prostitutiebeleid (2000)

•

Notitie standplaatsenbeleid (2003)

•

Notitie coffeeshopbeleid alsmede evaluatie daarvan (1997 + 2002)

• • • • • •

Aanplakbordenbeleid (2004)

Organisatie- en beheersverordening gemeentelijke brandweer (1987) Beleidsplan Brandveiligheid en Hulpverlening (2002) Rampenplan met diverse deelprocessen

Drank- en Horecaverordening Tytsjerksteradiel (2000)

Verordening inzake de Winkeltijden (1996)


139


• • • •

Verordening op de veerponten in Tytsjerksteradiel (1998) Veemarktverordening (1995)

Verordening op de warenmarkten (2002) Veiligheidsplan (2007)

•

Brandbeveiligingsverordening (2001)

•

Destructieverordening (1997)

• • •

Verordening regelende de rechtspositie van de vrijwilligers van de gemeentelijke brandweer Verordening regelende de vergoeding aan vrijwilligers bij de gemeentelijke brandweer Regeling Brandveiligheid en hulpverlening (2006)

3. INFRASTRUCTUUR • • •

Evaluatie wegbeheer 1995-2005

Verordening op opening en sluiting van bruggen (1995)

Verordening inzake werkzaamheden in verband met de aanleg, instandhouding en opruiming van telecommunicatiekabels (1999)

• • • • • • • • •

Rapport funderingen hoofdinfrastructuur (2000)

Programma onderhoud wegen, riolering en groen (jaarlijks) Gemeentelijk verkeer- en vervoerplan (2002) Programma gladheidbestrijding (jaarlijks)

Notitie bedrijfsverwijzingen (1989) Notitie kabels en leidingen (1993)

Beleidsplan openbare verlichting (1997)

Notitie personeelsplan buitendienst (2001) Baggerbeleidsplan (2000)

•

Bagger uitvoeringsprogramma (jaarlijks)

•

Rapport rationeel beheer damwanden en beschoeiingen (2004)

• • • • • • •

Onderzoeksrapport beheer openbare ruimte (2001) Groenstructuurplan (1993)

Landschapsbeleidsplan (1990) Bermbeheerplan (1993)

Evaluatie bermbeheer (2002) Groenbeheerplan (1996)

Evaluatie groenbeleid (2002)

•

Onderzoek naar natuurwaarden (2004)

•

Notitie speelplaatsenbeleid (2004)

• • • • • • • •

Onkruidbeheer op verhardingen (2003)

Notitie onderhoud naar draagkracht (2005)

Verordening begrafenisrechten (2007)

Verordening haven-, kade- en opslaggeld 2007 Verordening bruggelden (2002)

Verordening schutgelden (2002)

Bouwverordening (2001; laatstelijk gewijzigd in 2007) Welstandsbeleid (jaarlijkse aanpassingen v.a. 2005)


140


•

Formuleren handhavingsbeleid bouwvergunningen (verplichting o.g.v. nieuwe Woningwet 2005)

• • •

Formuleren toetsingsbeleid van bouwaanvragen (verplichting o.g.v. nieuwe Woningwet 2005)

Formuleren handhavingsbeleid gebruiksvergunningen (verplichting 2005) Asbestverwijderingsbeleid (protocollen in kader rampenplan)

4. ECONOMISCHE ZAKEN • • • • • •

Ruimtelijk-economische ontwikkelingsvisie Kanaalzone Burgum - Sumar(REOV) (2003)

Regiovisie Stadsregio Leeuwarden en Westergozone (2003

Uitvoeringprogramma Lits-Lauwersmeerroute

Uitvoeringsprogramma recreatie en toerisme 2007-2016 (2007)

Ruimtelijk-economische visie detailhandel Burgum (DPO) (2002)

Beleidsplan EZ (2006)

5. ONDERWIJS • • • • • • •

Verordening overleg lokaal onderwijsbeleid (1997)

Verordening Bestuurscommissie Openbaar Basisonderwijs Tytsjerksteradiel (2005) Notitie onderwijshuisvesting: een risico? (2001)

Onderwijstotaalplan Tytsjerksteradiel 2006-2010 (2006) Notitie clustering voorzieningen Hurdegaryp (2002)

Verordening bestuurscommissie "Master Frankeskoalle" (2003)

Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs Gemeente Tytsjerksteradiel (2003; laatstelijk gewijzigd in 2006)

• •

Notitie onderwijshuisvestingsbeleid Tytsjerksteradiel (2006)

Notitie verdergaande vermogensrechtelijke verzelfstandiging openbaar basisonderwijs Tytsjerksteradiel (2002) (heeft vervolg gekregen: stichting per 1-1-2008; raad okt. 2007)

• •

Verordening godsdienstonderwijs en levensbeschouwelijk vormingsonderwijs (2003) Verordening leerlingenvervoer (2006)

6. WELZIJN • • •

Verordening kinderopvang (2005)

Uitvoeringsprogramma Welzijnsnota (1997) Algemene Subsidieverordening (1998)

•

Deelverordening Incidentele Culturele Activiteiten (1998)

•

Beliedsplan Frysk Fitaal (2002)

• • • • • • • • •

Beliedsplan Frysk Fitaal 2 (2007

Oardering Frysk yn it skriftlik ferkear fan de gemeente (2001) Startnotitie Verzorgingsgebied Burgum (2003) Notitie vrijwilligersbeleid (1996)

Verordening voorzieningen gehandicapten (2002)

Notitie Dorpshuizen (2003)

Notitie Ontmoetingsplaatsen (2003) Nota gezondheidsbeleid (2003)

Verordening wet inburgering Tytsjerksteradiel (2007)


141


• • • •

Regeling subsidieverdeling muziekverenigingen (2005)

Notitie peuterspeelzaalwerk (2007)

Notitie TJAC jeugdparticipatie (2002)

Uitvoeringsprogramma Operatie Jong 2006-2010 (2006)

7. SPORT • • • • •

Sportnota 1993 en actualisering 1998

Projectaanvraag Breedtesportproject 2002-2008 (2001) Notitie Opgefrist de toekomst in (2003)

Deelverordening voor activiteiten op het gebied van sport (2002) Projectaanvraag bosprojecten (2006) Start uitvoering in 2008

8. WERK EN BIJSTAND • • • • • • • • • • •

Nota Bijzondere Bijstand (2007) Nota reductieregeling (2007)

Toeslagenverordening Wet Werk en Bijstand gemeente Tytsjerksteradiel (2006)

Afstemmings- en fraudeverordening Wet Werk en Bijstand gemeente Tytsjerksteradiel (2006)

Notitie langdurigheidstoeslag (2006) Reïntegratieverordening (2007)

Beleidsregels Terugvordering (2004)

Verordening cliëntenparticipatie (2004)

Beleidsregels bijstand en eigen woning onder de WWB (2007) Beleidsregels afstemming WWB Tytsjerksteradiel (2006) Handhavingsplan 2004-2005

•

Controleplan WWB (2007)

•

Controleplan overig (2007)

• • • • • •

Beleidsregels reïntegratie (2004) Beleidsregels verhaal (2006)

Beleidsnota Wet Kinderopvang (2005)

Notitie loonkostensubsidie (2005)

Notitie chronisch zieken, gehandicapten en zorgbehoeftige ouderen (2006) Regeling collectieve (aanvullende) ziektekostenverzekering (2007)

9. MILIEU • • • • • • • • • •

Gescheiden inzameling groente-, fruit- en tuinafval (1990) Discussienota afval (1996)

Notitie takken inzameling en compostering (1997) Notitie grofvuil (1997)

Notitie textielinzameling (1997) Verordening Oud papier (1998)

Notitie bouwen sloopafval (1998) Notitie bedrijfsafval (1998)

Deelverordening Tanksanering (1998)

Notitie KCA (1999)


142


• • • •

Inzameling huishoudelijk afval: zelf doen of uitbesteden (1999) Deelverordening Natuur- en Milieu-educatie (1999) Notitie oud papier (2000)

Gemeentelijk rioleringsplan 2006-2010

•

Rioleringsplan buitengebied (1999)

•

Waterkwaliteit bij riooloverstorten (1999)

• • • • • • • •

Notitie rioleringszorg - wiens zorg (2000) Milieu uitvoeringsprogramma (jaarlijks) Notitie hondenpoep (2005)

Raadsbesluit Kringloopwinkel (1996) Communicatienota Milieu (1997)

Raadsbesluit destructieverordening (1997) Energiebeleidsplan (1997)

Subsidieverordening duurzaam bouwen (1999)

•

Notitie bouwstoffenbesluit (1999)

•

Notitie duurzaam bouwen (2001)

• • • • • •

Notitie actief bodembeheer (2001)

Deelverordening systemen voor hergebruik regenwater en zonneboilers (2002) Klimaatbeleid (2004)

Verordening afvalstoffenheffing 2007

Verordening reinigingsrechten 2007 Verordening rioolheffing 2007

10. RUIMTELIJKE ORDENING EN VOLKSHUISVESTING •

Procedureverordening planschadevergoeding (2003)

•

Monumentenverordening (1995)

• • • • •

Exploitatieverordening (1996)

Woonplan (2002)

Bestemmingsplannen

Formuleren handhavingsbeleid WRO (waarschijnlijk verplichting v.a. 2008) Besluit vaststelling grondprijzen (2002)

BEDRIJFSVOERING •

Arbeidsvoorwaardenregeling gemeente Tytsjerksteradiel (1997)

•

Financiële Beheersverordening (2007) (op basis van art. 212 Gw)

• • • • • • • • •

Notitie reserves en voorzieningen (2007) (voortvloeiend uit de Financiële Beheersverordening)

Delegatiebesluit (2004; laatstelijk gewijzigd in 2006)

Doelmatigheidsverordening (2003) op basis van art. 213a Gw Controleverordening (2003) op basis van art. 213 Gw Treasurystatuut (2001)

Notitie bevorderingsbeleid (2003) Bezoldigingsverordening (2003) Organisatiebesluit (2004)

Automatiseringsplan (geactualiseerd in 2001)


143


• • • •

Hypotheekverordening (2000; laatstelijk gewijzigd in 2006) Sociaal statuut (2003)

Verordening behandeling bezwaarschriften en klachten personeelsaangelegenheden (2004) Archiefverordening (1996)

•

Rechtspositieregeling bij organisatieveranderingen (1995)

•

Regeling organieke functiewaardering (2004) Vanaf oktober 2007 en verder: Regeling met betrekking tot functiebeschrijven, functiewaarderen en functie-indelen (2007)

• • • •

Vergoedingsregeling privé telefoonaansluiting (1995) Vertegenwoordigingsbesluit (2004) Handboek voor personeel (2007) Mandaatbesluit 2007

LOKALE HEFFINGEN •

Verordening OZB 2007

•

Verordening leges 2007

•

Verordening toeristenbelasting 2005


144


Lijst van verbonden partijen

Bijlage 4D

Naam

Gemeenschappelijke regeling Hulpverleningsdienst Fryslân.

Vestigingsplaats

Leeuwarden

Rechtsvorm

gemeenschappelijke regeling (openbaar lichaam)

Activiteiten

Met ingang van 1 januari 2007 zijn de gemeenschappelijke regelingen GGD Fryslân en Brandweer Fryslân opgeheven en zijn beide organisaties ondergebracht in de nieuwe

gemeenschappelijke regeling Hulpverleningsdienst Fryslân. •

Behartigen preventieve taken op het gebied van de

•

Ondersteuning van de Friese gemeenten bij het

volksgezondheid en infectieziekten-bestrijding;

ontwikkelen en uitvoeren van gezondheidsbeleid; •

Zo doelmatig mogelijk georganiseerde en

gecoördineerde brandbestrijding, alsmede hulpverlening bij ongevallen en rampen bewerkstelligen. Programma(s)

Programma 2. Openbare orde en veiligheid

Financieel belang gemeente

structurele bijdrage € 187.750 (2008 e.v.)

Bestuurlijk belang

1 lid in het algemeen bestuur

eigen vermogen per 31-12-2007

€ 2.730.802

Kerncijfers verbonden partij vreemd vermogen per 31-12-2007 jaarresultaat 2007

Programma 6. Welzijn


€ 15.502.064 €

420.029

begroot resultaat 2009

€

0

Naam

Servicebureau De Friese Wouden

Vestigingsplaats

Drachten

Rechtsvorm

gemeenschappelijke regeling (7 gemeenten)

Activiteiten

•

advisering op het gebied van geluid en zonebeheer

•

coördinatie van de handhaving milieuwetgeving

•

coördinatie regionale projecten

•

volkshuisvesting, m.n. uitvoering Besluit woninggebonden subsdies

Programma(s)

Programma 9. Milieu

Bestuurlijk belang



€ 4.497.401

vreemd vermogen per 31-12-2007

€ 3.840.086 €

121.804


€

0

Financieel belang gemeente Kerncijfers verbonden partij

jaarresultaat 2007



145


Naam

Sociale werkvoorziening Fryslân

Vestigingsplaats

Drachten

Activiteiten

uitvoering van de wettelijke taken, verantwoordelijkheden

Rechtsvorm

Programma(s) Financieel belang gemeente Bestuurlijk belang

Kerncijfers verbonden partij eigen vermogen per 31-12-2007

gemeenschappelijke regeling en bevoegdheden die voortvloeien uit de Wet Sociale Werkvoorziening

Programma 8. Werk en Bijstand structurele bijdrage € 161.000 (2008)

3 leden in het algemeen bestuur en 1 lid in dagelijks bestuur


€

0

€ 25.319.000

jaarresultaat 2007

€

0


€

0

(saldo wordt doorberekend aan Caparis) Naam

Caparis N.V.

Vestigingsplaats

Drachten

Activiteiten

uitvoeringstaken Sociale Werkvoorziening Fryslân


structurele bijdrage via Sociale Werkvoorziening Fryslân

Rechtsvorm

Programma(s) Bestuurlijk belang

Kerncijfers verbonden partij

naamloze vennootschap 8. Werk en Bijstand

1 vertegenwoordiger in de algemene vergadering van aandeelhouders


€ - 4.999.000


€ 35.349.000


Nog niet bekend 24

Naam


Vestigingsplaats

Assen

Rechtsvorm

gemeenschappelijke regeling

Activiteiten

vangnetregeling werkgeversverplichtingen t.b.v. Stichting

jaarresultaat 2007



€ - 2.349.000

BAONN en Steunvereniging BAONN kerntaak: bestuursdienstonderwijs

Paragraaf 3 Bedrijfsvoering structurele bijdrage € 2.772 (2008 e.v.) 1 lid in het algemeen bestuur


€


€ 1.310.713


€

jaarresultaat 2006

24

€

929.171 4.439 (tekort) 0

Zie businessplan voor Transitie 2009-2012 van Caparis


146


Naam

Welstandszorg "Hûs en Hiem"

Vestigingsplaats

Leeuwarden

Rechtsvorm


Activiteiten

advisering bij aanvragen tot bouwvergunning



Programma(s) Bestuurlijk belang


Programma 10. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 1 lid in het algemeen bestuur; 1 lid dagelijks bestuur


€ 278.604


€ 34.614


€ 55.000

jaarresultaat 2007

€ 66.659

Naam

Recreatieschap "De Marrekrite"

Vestigingsplaats

Grou

Rechtsvorm


Activiteiten



tot stand brengen en in stand houden van voorzieningen voor de waterrecreatie in het buitengebied Programma 4. Economische zaken

structurele bijdrage 41.000 (2008 e.v.) 1 lid in het algemeen bestuur


€ 3.816.666


€ 2.205.167


€

Naam

N.V. Afvalsturing Friesland

Vestigingsplaats

Leeuwarden

Activiteiten

verwijdering van huishoudelijk afval op efficiënte en

Programma(s)

Programma 9. Milieu

Bestuurlijk belang

1 vertegenwoordiger in de algemene vergadering van

jaarresultaat 2007

Rechtsvorm



€ 2.761.757 54.768

naamloze vennootschap milieuhygiënische wijze

structurele bijdrage via tarieven afvalinzameling aandeelhouders

1 lid van de raad van commissarissen € 29.395.000


€ 92.079.000

jaarresultaat 2007

€



€

1.538.000 981.000

147


Naam

Openbaar Lichaam Afvalverwijdering Friesland

Vestigingsplaats

Leeuwarden

Rechtsvorm


Activiteiten

geen; alle taken zijn overgenomen door Afvalsturing

Programma(s)

Programma 9. Milieu


structurele bijdrage via Afvalsturing

Bestuurlijk belang


opheffing van het OLAF wordt onderzocht

1 lid in het dagelijks bestuur


Zie N.V. Afvalsturing Friesland



jaarresultaat 2006




Naam

Gemeenschappelijke regeling Toezichthouders Noordoost- Fryslân

Vestigingsplaats Rechtsvorm

Gemeenschappelijke regeling

Activiteiten

• •

Verbetering van veiligheid en leefbaarheid Opdoen van werkervaring door werklozen

Programma(s)

Programma 2. Openbare orde en veiligheid


Structurele bijdrage € 79.000 (2008)

Bestuurlijk belang


Programma 8. Werk en Bijstand


€-


€-


€0

jaarresultaat 2007

€0

Naam

Gemeenschappelijke kredietbank (GKB) Friesland

Vestigingsplaats

Leeuwarden

Rechtsvorm

Stichting

Activiteiten

De GKB houdt zich bezig met financiële dienstverlening aan personen die om wat voor reden dan ook niet bij een reguliere bankinstelling terecht kunnen. De dienstverlening is gebaseerd op

samenwerkingsafspraken met diverse gemeenten. (Meerderjarige) inwoners van die gemeenten kunnen een beroep doen op de dienstverlening van de GKB.

De GKB staat onder toezicht van de overheid. Tevens is de GKB lid van de NVVK (Vereniging voor

schuldhulpverlening en sociaal bankieren). Deze branchevereniging biedt door middel van de

"Gedragscodes Schuldregeling, Budgetbeheer en Sociale


148


Naam

Gemeenschappelijke kredietbank (GKB) Friesland Kredietverlening" een vorm van garantie dat belangen op een verantwoorde wijze worden behartigd.

De GKB Friesland verzorgt zowel het minnelijke als het wettelijke traject (WSNP) in schuldhulpverlening. Een belangrijk onderdeel van schuldhulpverlening is

budgetbeheer. Budgetbeheer is het beheren van de

financiën van cliënten. Bij schuldhulpverlening is dit beheer curatief. Om schulden te voorkomen kan een

cliënt gebruik maken van preventief budgetbeheer. Naast informatie en advies voor mensen in financiële

problemen verstrekt de GKB Friesland leningen aan particulieren. Programma(s)

Programma 8. Werk en Bijstand

Bestuurlijk belang

Vertegenwoordiging via VFG in Raad van Advies

eigen vermogen per 31-12-2007 (x € 1.000)

€ 1.127

Financieel belang gemeente Kerncijfers verbonden partij vreemd vermogen per 31-12-2007 jaarresultaat 2007



Borgstelling via virtueel borgstellingsfonds

€ 9.981 €

174

€ (cijfers nog niet bekend)

149


Samenwerkingsrelaties met andere gemeenten

Bijlage 4E

In deze bijlage volgt een overzicht van de relaties die er op allerlei niveaus en in gradaties zijn met

andere gemeenten. Daarnaast komen een aantal keren ook de provincie en andere instanties aan de orde.

Concernbreed / Meerdere afdelingen •

Stadsregio

(gemeenten

Boarnsterhim,

Leeuwarden,

Menaldumadeel, Tytsjerksteradiel)

Leeuwarderadeel,

Littenseradiel,

overleg volkshuisvesting overleg bereikbaarheid

overleg economische zaken overleg landschapsvisie

overleg recreatief terrein • • •

coördinatieoverleg met nutsbedrijven

samenwerking/uitbesteding werkzaamheden aan Caparis

Plattelansprojekten Midden-Fryslân (geldt ook voor de sector G.O.W. en stafafdelingen)

Afdeling Romte •

overleg centrale as met Dongeradeel, Dantumadeel, provincie:

projectgroep

werkgroep verkeersstudie werkgroep gebiedsstudie • •

overleg ontwikkeling Skûlenboarch met Achtkarspelen overleg

ruimtelijke

ordening

Regio

de

Friese

Wouden

(Achtkarspelen,

Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel, Weststellingwerf) •

Trajectstuurgroep Lits-Lauwersmeerroute: samenwerking met zes gemeenten in N.O.-Fryslân,

waterschap en provincie •

Heerenveen,

Overlegorgaan

Nationaal

Park

Alde

Feanen

i.o.:

samenwerking

met

Boarnsterhim,

Smallingerland, provincie, Rijk, waterschap, Fryske Gea en andere particuliere organisaties •

Samenwerking met Leeuwarden, Menaldumadeel, Leeuwarderadeel, Ferwerderadiel en Het Bildt

in kader haalbaarheidsonderzoek noordelijke elfstedenroute •

Regionaal

verkeersoverleg

(gebiedsgerichte

Kollumerland, Achtkarspelen en de Provincie •

aanpak)

met

Dantumadeel,

Dongeradeel,

Recreatieschap “De Marrekrite”, gemeenschappelijke regeling aantal gemeenten en de

provincie •

Samenwerking met gemeenten binnen VVV Noordoost-Fryslân.

Afdeling Milieu, Bouwen en Beheer • •

overleg Afvalsturing

milieu-overleg Regio de Friese Wouden (Achtkarspelen, Heerenveen, Ooststellingwerf,

Opsterland, Smallingerland, Tytsjerksteradiel, Weststellingwerf)


150


•

Afstemmingsoverleg

via

bodeminformatiesystemen •

overleg

samenwerking

het

bodemplatform

reiniging

c.a.

met

Fryslân

t.a.v.

Achtkarspelen,

actief

bodembeheer

Boarnsterhim,

Dongeradeel, Kollumerland, Smallingerland, Ameland •

samenwerkingsverband inzameling k.c.a. met Smallingerland en Boarnsterhim

•

overeenkomst

Dantumadeel • •

beheer

en

onderhoud

vacuümrioleringssysteem

en

Dantumadeel,

Veenwoudsterwal

met

periodiek overleg met buurgemeenten inzake beheer- en onderhoudsaangelegenheden

samenwerking gladheidbestrijding (o.a. gebruik meldpunten) met Boarnsterhim, Dantumadeel,

Dongeradeel, Kollumerland. • • •

gezamenlijke inhuur hoogwerker met Ferwerderadiel, Dantumadeel, Boarnsterhim

regio-overleg groen met Achtkarspelen, Dantumadeel, Kollumerland, Boarnsterhim

In het kader van het Nationaal Landschap De Noordelijke Wouden een landschapsvisie maken

met de vijf betrokken gemeenten. De Provincie, de landbouwvereniging Noardlike Fryske Wâlden en anderen worden hierbij betrokken. • • •

lidmaatschap Iepenwacht Friesland met ca. 20 andere gemeenten

samenwerking met VEL, Eastermar, betreffende onderhoud zandpaden

samenwerking met Smallingerland t.a.v. ongediertebestrijding (in vakanties voor elkaar

waarnemen)

Afdeling Mienskip •

Regio-overleg

zorg,

met

Achtkarspelen,

Heerenveen,

Ooststellingwerf,

•

Lokaal loket: overleg met de andere gemeenten in Fryslân in het kader van Foar Elkoar. Doel:

Smallingerland en Weststellingwerf. Doel: afstemming beleid en uitvoering

Opsterland,

afstemming beleid en uitvoering

•

Algemeen Maatschappelijk werk: overleg met Achtkarspelen, Heerenveen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland en Weststellingwerf. Doel: afstemming beleid en uitvoering

•

Preventieve volksgezondheid: overleg met Achtkarspelen, Heerenveen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland en Weststellingwerf. Doel: afstemming beleid en uitvoering

• •

Volksgezondheid: samenwerking binnen GGD-Fryslân (gemeenschappelijke regeling)

Maatschappelijke opvang (M.O.; inclusief verslavingszorg) in de Friese Wouden: overleg met

Achtkarspelen, Heerenveen, Ooststellingwerf, Opsterland, Smallingerland en Weststellingwerf. Doel: afstemming beleid en uitvoering met centrumgemeente Leeuwarden.

•

Volwasseneneducatie: afstemming/coördinatie met gemeenten in Z.O.-Fryslân

•

Inburgering: afstemming/coördinatie met gemeenten in Z.O.-Fryslân

•

Bibliotheekwerk: afstemming met Leeuwarden en Boarnsterhim over contract met Stichting Bibliotheken Midden-Fryslân

• •

Leerplicht RMC: samenwerking met de gemeenten in Z.O.-Fryslân en Leeuwarden

Leerlingenvervoer: ad hoc (niet geformaliseerd) in voorkomende gevallen samenwerking met één of meer gemeenten in Oost-Fryslân ( van Dongeradeel tot Opsterland). Doel; waar mogelijk combinatie van ritten voor zo goedkoop mogelijk en doelmatig vervoer

•

Muziek: samenwerking met Achtkarspelen, Dantumadeel en Kollumerland c.a.; samen

budgetfinancieringsovereenkomst met streekmuziekschool De Wâldsang


151


•

Sport: samenwerking met Achtkarspelen, Dantumadeel, Dongeradeel en Kollumerland c.a. in het breedtesportproject “Geef me de vijf” en in het vervolgproject BOS-impuls.

• •

Onderwijs: afstemming Lokale Onderwijs Agenda met de Friese Woudengemeenten.

Algemeen onderwijs, ook ter voorbereiding VFG-vergaderingen, provinciaal overleg, een keer per zes weken.

•

Mediabeleid/programmaraad UPC: overleg met Achtkarspelen, Boarnsterhim, Heerenveen, Smallingerland, Leeuwarden, Leeuwarderadeel, Menaldumadeel, Ferwerderadiel

Afdeling Werk en Bijstand •

Additioneel werk: voor de uitvoering van de WIW en ID-regelingen wordt op onderdelen samengewerkt met Smallingerland via de Stichting Banenplan

•

Samenwerking met Friese gemeenten op het gebied van het Besluit Bijstand Zelfstandigen (BBZ) en de Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte gewezen Zelfstandigen (IOAZ); Leeuwarden is uitvoerende gemeente

•

uitvoering algemeen: afstemming met diverse Friese gemeenten (ad hoc)

•

Sociale Werkvoorziening: samenwerking via SW-bedrijf Caparis (gemeenschappelijke regeling)

Afdeling Bestuur, Management en Organisatie • • • •

jaarlijks overleg met de provincie en andere gemeenten over koninklijke onderscheidingen jaarlijkse netwerkbijeenkomst bestuurssecretaresses gemeenten in Fryslân

halfjaarlijks overleg/netwerkbijeenkomst gemeentelijke en provinciale voorlichters in Fryslân

lid netwerk Noordelijke Vereniging voor Publiciteit en Reclame (“communicatiemensen” uit Groningen, Fryslân en Drenthe); vergaderen zo’n vijf keer per jaar.

• •

lid Vereniging voor Overheidscommunicatie (VVO)

overleg, twee keer in het jaar, over actuele zaken/ algemene thema’s op het gebied van interne zaken. Deelnemers: grote en middelgrote gemeenten in Fryslân

• • •

overleg, twee keer in het jaar, van Friese archiefmedewerkers deelname Fries Archiefnet

convenant met Start-uitzendbureau, samen met Achtkarspelen, Heerenveen, Ooststellingwerf, Skarsterlân, Weststellingwerf (momenteel bezig met aanbesteding)

•

collectief contract m.b.t. klachtencommissie, samen met Achtkarspelen, Boarnsterhim,

Dantumadeel, Dongeradeel, Heerenveen, Lemsterland, Smallingerland en Wetterskip Fryslân.

•

Samenwerking

op

het

gebied

van

website

en

mobiliteit

met

Leeuwarden,

Sneek,

Smallingerland, Wymbritseradiel, Weststellingwerf, Nijefurd en Heerenveen. Andere gemeenten

kunnen in een later stadium aanhaken.

•

HPZ-overleg (hoofdenoverleg P&O-afdelingen) aantal Friese gemeenten (waaronder de grotere) en Meppel

• • •

expertisedeling (intervisie, consulentengroep) met de vier andere OGP-gemeenten expertisedeling met Skarsterlân, Sneek en Weststellingwerf Provinciaal

loopbaanplatform

overheidsorganisaties


met

gemeenten,

provincie

en

andere

(semi-)

152


Afdeling Financiële en Juridische Zaken •

Politie: structureel overleg gemeente Boarnsterhim, politie en Openbaar Ministerie in politiedistrict Noord-Oost-Fryslân

•

Brandweer: samenwerking met de andere gemeenten in Fryslân in kader Regionale Brandweer

•

Brandweer: ondercommandant 28 uur samen met de Regionale Brandweer

•

Dorpswachten:

gemeenschappelijke

samenwerking met politie N.O.-Fryslân •

regeling

met

de

gemeenten

in

N.O.-Fryslân

en

Samenwerking omliggende gemeenten t.a.v. rampenplanoefeningen en in voorkomende gevallen uitwisselingen personeel

•

Samenwerking t.a.v. “Calamiteiten – en Rampbestrijdingsplan Hoofdvaarwegen Fryslân” door aan/rond hoofdvaarwegen gelegen gemeenten en provincie

• • • •

contacten via de VFG over algemene financiële/bestuurlijke thema’s deelname aan VFG-werkgroepen

regelmatige informele contacten over vakgebied met Smallingerland (dezelfde accountant)

overleg leidinggevenden burgerzaken Fryslân


153


Programmabegroting 2008

Bijlage 4F

Deze bijlage is opgenomen ter verduidelijking van de opgenomen cijfers voor het begrotingsjaar

2008 binnen de programma’s van de begroting 2009. De jaarschijf 2008 bevat de bedragen van de programmabegroting 2008 na verwerking van amendementen, stelposten salarissen en indirecte kosten.

Programma 1: Algemeen bestuur

Begroting 2008

Wijzigingen

Primitief

Lasten

Begroting 2008

3.780

128

3.908

Baten

768

-

768

Saldo

3.012

128

3.140

Programma 2: Openbare orde en veiligheid

Begroting 2008 Primitief

Lasten

Begroting 2008

Wijzigingen

1.573

81

1.654

Baten

52

6

58

Saldo

1.521

75

1.596

Programma 3: Infrastructuur

Begroting 2008

Begroting 2008

Wijzigingen

Primitief Lasten

8.078

192

8.270

Baten

73

-

73

Saldo

8.005

192

8.197

Programma 4: Economische zaken


Lasten

Begroting 2008

Wijzigingen

576

88

664

Baten

6

-

6

Saldo

570

88

658

Programma 5: Onderwijs Lasten


Begroting 2008

Wijzigingen

4.605

14

4.619

Baten

825

-

825

Saldo

3.780

14

3.794


154


Programma 6: Welzijn


Lasten

Begroting 2008

Wijzigingen

10.277

142

10.419

Baten

763

8

771

Saldo

9.514

134

9.648

Programma 7: Sport

Begroting 2008

Begroting 2008

Wijzigingen

Primitief Lasten

3.582

28

3.610

Baten

733

-

733

Saldo

2.849

28

2.877

Programma 8: Werk en bijstand


Begroting 2008

Wijzigingen

Lasten

7.826

29

7.855

Baten

5.467

-

5.467

Saldo

2.359

29

2.388

Programma 9: Milieu


Begroting 2008

Wijzigingen

Lasten

5.683

69

5.752

Baten

3.854

37

3.891

Saldo

1.829

32

1.861

Programma 10: Ruimtelijke

ordening en volkshuisvesting


Begroting 2008

Wijzigingen

Lasten

3.007

180

3.187

Baten

1.712

115

1.827

Saldo

1.295

65

1.360

Programma 11: Alg. dek.mid. en onvoorzien Lasten


Begroting 2008

Wijzigingen

3.875

-1.279

2.596

Baten

36.354

-152

36.202

Saldo

32.479

1.127

33.606


155


Mutaties reserves per programma Stortingen in de reserves

Bijlage 4G

2009

Mutaties reserves programma 1

2010

2011

2012

Storting in reserve pensioenen

-

481.008

-

-

Storting in AR; vrijval res. OKL

-

-

16.385

-

78.000

-

-

-

117.000

189.000

206.000

217.000

-

117.169

108.018

86.647

343.000

-

-

-

5.851

5.851

5.851

5.851

Storting in AR extra dividend BNG

175.712

-

-

Totaal stortingen in de reserves

719.563

793.028

336.254

309.408

Onttrekkingen uit de reserves

2009

2010

2011

2012

wethouders

Mutaties reserves programma 3 Storting in AR; grondtransactie De Klinze

Mutaties reserves programma 5 Storting in BBRO

Mutatie reserves programma 9 Storting in reseve egalistatie afvalstoffenheffing

Mutaties reserves programma 10 Storting in reserve bouwgrondexploitatie


Storting in reserve Lokaal arbeidsvoorwaardenbeleid


Bijdrage Reserve pensioenen weth.

Bijdrage Reserve OKL : bijdrage fonds stadsregio


Bijdrage AR; economische structuur Skûlenboarch


61.836

58.744

79.857

75.864

-

83.126

83.126

16.385

-

1.245.000

-

-

156


Onttrekkingen uit de reserves Mutaties reserves programma 4 Bijdrage reserve plattelandsvernieuwing

Bijdrage AR; bijdr. glasvezelnetwerk Mutaties reserves programma 5

Bijdrage AR; verzelfstandiging OBO Mutaties reserves programma 7 Bijdrage AR; uitbreiding

sportcomplex Oentsjerk veld

Bijdrage AR uitbreiding sportcomplex Oenstjerk 2 kleedboxen

2009

2010

2011

2012

75.781

75.781

-

-

180.000

-

-

-

391.638

293.728

293.728

293.728

265.000

-

-

-

85.000

-

-

-

Mutaties reserves programma 8 Bijdrage reserve W. en B.

40.000

-

-

12.000 -

-

48.000

48.000

-

-

100.000

-

-

-

19.131

-

-

-

425.000

700.000

-

-

60.000

-

-

-

108.500

40.000

-

36.000

-

-

Bijdrage AR; vervolgambities

50.000

-

-

-

Bijdrage reserve Sociale woningbouw;

75.000

75.000

-

-

-

400.000

400.000

400.000

Bijdrage res. bevordering werkgelegenheid (vm. St. Wekker)

Mutatie reserves programma 9

Bijdrage AR; bijdrage sanering oude olietanks

Bijdrage AR; subsidieregeling inovatieve energie

Bijdrage reserve egalisatiereserve

-

-

afvalstoffenheffing Mutaties reserves programma 10

Bijdrage reserve dorpsvernieuwing centrum Gytsjerk

Bijdrage reserve actualisering bestemmingsplannen

Bijdrage AR; landinrichting Sumar

Bijdrage AR; landinrichting Bûtenfjild structuurvisie

starterslening

Bijdrage reserve

bouwgrondexploitatie


-

-

157


Onttrekkingen uit de reserves

2009

2010

2011

Bijdrage reserve BTW

194.915

155.932

116.949

77.966

Bijdrage uit reserve rekeningsaldo

404.332

303.249

202.166

101.092

8.244

-

-

-

330.000

-

-

-

Mutaties reserves programma 11 compensatiefonds tbv dekking

Bijdrage uit reserve voormalig personeel

Bijdrage AR; Terug naar burger

Bijdrage uit reserve lokaal arbeidsvoorwaardenbeleid

Bijdrage uit AR t.b.v. kosten i.v.m. reorganisatie

Totaal onttrekkingen uit de reserves


2012

5.851

5.851

5.851

5.851

35.520

35.520

24.260

-

3.086.874

3.415.931

1.151.196

954.501

158


Totaaloverzicht reserves en voorzieningen Rekeningnr.

Naam reserve/voorziening

Algemene reseve 0.410.10.00.00 Algemene resrerve Totaal Algemene reserve

Saldo begin dienstjaar 2008

Bijlage 4H Vermeerderingen

Vermin-deringen

Saldo einde dienstjaar 2008

33.899 33.899

1.393 1.393

1.484 1.484

33.808 33.808

Bestemmingsreserves 0.410.21.00.00 Bijzondere bestemmingsreserve onderwijs 0.410.30.70.00 Reserve egalisatie afvalstoffenheffing 0.410.30.90.00 Reserve gehandicaptenbeleid 0.410.33.00.00 Reserve lokaal arbeidsvoorwaardenbeleid 0.410.35.02.00 Reserve landinrichting Jistrum 0.410.35.03.00 Reserve OKL 0.410.35.07.00 Reserve plattelandsvernieuwing 0.410.35.11.00 Reserve Lits- en Lauwersmeerroute 0.410.35.13.00 Reserve actualisering bestemmingsplannen 0.410.35.15.00 Reserve Dorpsvernieuwing centrum Gytsjerk 0.410.40.30.00 Reserve Grondexploitatie 0.410.40.31.00 Reserve sociale woningbouw 0.410.40.32.00 Reserve BTW compensatiefonds 0.410.40.33.00 Reserve onverdeeld Rekeningsaldo VD 0.410.40.34.00 Reserve Pensioenen wethouders 0.410.40.35.00 Reserve Voormalig personeel 0.410.40.36.00 Reserve Wachtgeld en boventalligen (AGD) 0.410.40.37.00 Reserve Werk en Bijstand 0.410.40.38.00 Res.bevordering werkgel.heid(vm.Wekker)

962 367 75 58 16 266 227 162 150 1.130 1.273 402 819 1.516 994 29 12 45 117

261 6 263 293 -

53 75 64 16 83 76 162 90 5 75 234 505 50 21 12 33 65

1.223 314 183 152 60 1.125 1.537 327 585 1.011 1.237 8 12 51

Totaal Bestemmingsreserves

8.620

823

1.619

7.825

791 791

-

791 791

-

Totaal reserves

43.310

2.216

3.894

41.633

Voorzieningen 0.510.20.00.00 Voorziening liquidatie WWS 0.510.60.00.00 Voorziening reconstructie plein Gytsjerk 0.510.70.00.00 Voorziening afwikkeling schades 0.511.30.00.00 Voorziening spaarvariant ADV 0.511.60.00.00 Voorziening onderhoud onderwijshuisvesting 0.511.70.00.00 Voorziening onderhoud sport- en welzijnsgebouwen 0.511.80.00.00 Voorziening onderhoud gemeentehuis 0.512.10.00.00 Voorziening onderhoud gebouwen GOW 0.512.50.00.00 Voorziening planschades 0.513.10.00.00 Voorziening onderwijshuisvesting leerlingen AZC 0.513.20.00.00 Voorziening sportvelden 0.513.30.00.00 Voorziening onderhoud liften 0.513.50.00.00 Voorziening APPA 0.513.90.00.00 Voorziening onderhoud gevels gemeentehuis 0.514.00.00.00 Voorziening inrichting rondom sportterreinen 0.514.50.00.00 Voorziening 2e toplaag busroute Burgum 0.514.60.00.00 Voorziening aktieplan verkeersveiligheid 0.514.80.00.00 Voorziening ongevallen personeel 0.515.30.00.00 Voorziening kinderopvang 0.515.40.00.00 Voorziening uitvoeringsplan klimaatbeleid 0.515.50.00.00 Voorziening bijdrage ontsluiting 't Sûd Hurdegaryp 0.515.80.00.00 Voorziening onderhoud paternosterkasten 0.515.90.00.00 Voorziening meeneemregeling werkdeel WWB 0.516.10.00.00 Voorz. planm. onderhoud bewegwijzering 0.516.20.00.00 Vooziening Centrale as 0.516.30.00.00 Voorziening onderhoud wegen 0.516.40.00.00 Voorziening bodemsanering 0.516.50.00.00 Voorziening Caparis 0.516.60.00.00 Voorziening bindingsgelden 0.520.20.00.00 Voorziening afgewikkelde complexen Totaal voorzieningen

10 42 28 369 17 114 87 248 245 32 20 5 1.621 39 26 94 14 395 63 375 11 1.339 11.480 384 196 527 87 17.868

24 30 124 57 70 43 5 142 7 10 6 6 5 10 515 26 1.080

42 97 32 113 57 65 7 43 5 317 15 10 8 375 5 10 11.995 252 527 23 13.998

10 28 296 15 124 87 253 245 25 20 5 1.446 32 26 94 12 395 70 11 1.339 132 196 3 87 4.951

Totaal reserves en voorzieningen

61.178

3.296

17.892

46.584

523 1.651 217 2.391

12 12

523 1.651 2.174

228 228

Resultaat na bestemming 0.410.50.00.00 Onverdeeld rekeningsaldo Totaal Resultaat na bestemming

Voorzieningen elders belegd 0.513.70.00.00 Spec. voorziening bestuurscommissie O.B.O. 0.513.71.00.00 Alg. voorziening bestuurscommissie OBO 0.513.72.00.00 Voorziening bestuurcommissie Mr Frankeskoalle Totaal voorzieningen elders belegd Totaal voorzieningen incl. elders belegd

20.259

1.092

16.172

5.179

Totaal reserves en voorzieningen incl. elders belegd

63.569

3.308

20.066

46.812


159


Rekeningnr.




Vermeerderingen

Vermin-deringen


33.808 33.808

254 254

1.634 1.634

32.428 32.428


1.223 314 183 152 60 1.125 1.537 327 585 1.011 1.237 8 12 51

117 6 343 -

19 6 83 76 60 425 75 195 404 62 8 40

1.340 295 100 76 700 1.880 252 390 607 1.175 12 11


7.825

466

1.453

6.838

-

-

-

-

41.633

720

3.087

39.266

10 28 296 15 124 87 253 245 25 20 5 1.446 32 26 94 12 395 70 11 1.339 132 196 3 87 4.951

30 124 57 70 43 5 141 7 10 6 5 10 26 534

9 30 113 57 65 7 43 5 10 8 395 5 3 23 773

10 28 288 15 134 87 258 245 18 20 5 1.587 39 26 94 9 70 11 1.339 6 132 196 6 87 4.710

46.584

1.254

3.860

43.976

228 228

14 14

-

242 242

Resultaat na bestemming 0.410.50.00.00 Onverdeeld rekeningsaldo Totaal Resultaat na bestemming Totaal reserves Voorzieningen 0.510.20.00.00 Voorziening liquidatie WWS 0.510.60.00.00 Voorziening reconstructie plein Gytsjerk 0.510.70.00.00 Voorziening afwikkeling schades 0.511.30.00.00 Voorziening spaarvariant ADV 0.511.60.00.00 Voorziening onderhoud onderwijshuisvesting 0.511.70.00.00 Voorziening onderhoud sport- en welzijnsgebouwen 0.511.80.00.00 Voorziening onderhoud gemeentehuis 0.512.10.00.00 Voorziening onderhoud gebouwen GOW 0.512.50.00.00 Voorziening planschades 0.513.10.00.00 Voorziening onderwijshuisvesting leerlingen AZC 0.513.20.00.00 Voorziening sportvelden 0.513.30.00.00 Voorziening onderhoud liften 0.513.50.00.00 Voorziening APPA 0.513.90.00.00 Voorziening onderhoud gevels gemeentehuis 0.514.00.00.00 Voorziening inrichting rondom sportterreinen 0.514.50.00.00 Voorziening 2e toplaag busroute Burgum 0.514.60.00.00 Voorziening aktieplan verkeersveiligheid 0.514.80.00.00 Voorziening ongevallen personeel 0.515.30.00.00 Voorziening kinderopvang 0.515.40.00.00 Voorziening uitvoeringsplan klimaatbeleid 0.515.50.00.00 Voorziening bijdrage ontsluiting 't Sûd Hurdegaryp 0.515.80.00.00 Voorziening onderhoud paternosterkasten 0.515.90.00.00 Voorziening meeneemregeling werkdeel WWB 0.516.10.00.00 Voorz. planm. onderhoud bewegwijzering 0.516.20.00.00 Vooziening Centrale as 0.516.30.00.00 Voorziening onderhoud wegen 0.516.40.00.00 Voorziening bodemsanering 0.516.50.00.00 Voorziening Caparis 0.516.60.00.00 Voorziening bindingsgelden 0.520.20.00.00 Voorziening afgewikkelde complexen Totaal voorzieningen Totaal reserves en voorzieningen Voorzieningen elders belegd 0.513.70.00.00 Spec. voorziening bestuurscommissie O.B.O. 0.513.71.00.00 Alg. voorziening bestuurscommissie OBO 0.513.72.00.00 Voorziening bestuurcommissie Mr Frankeskoalle Totaal voorzieningen elders belegd Totaal voorzieningen incl. elders belegd Totaal reserves en voorzieningen incl. elders belegd


5.179

548

773

4.952

46.812

1.268

3.860

44.218

160

Programmabegroting 2009 -2012 Rekeningnr.




Vermeerderingen

Vermin-deringen


32.428 32.428

-

1.658 1.658

30.770 30.770


1.340 295 100 76 700 1.880 252 390 607 1.175 12 11

189 117 6 481 -

6 83 76 700 400 75 156 303 59 -

1.529 412 16 1.480 177 234 303 1.597 12 11


6.838

793

1.858

5.771

-

-

-

-

39.266

793

3.516

36.541

10 28 288 15 134 87 258 245 18 20 5 1.587 39 26 94 9 70 11 1.339 6 132 196 6 87 4.710

30 124 57 70 43 5 137 7 10 2 5 10 26 526

9 30 113 57 65 7 43 5 481 10 2 5 5 32 864

10 28 279 15 144 87 263 245 11 20 5 1.243 46 26 94 9 70 11 1.339 11 132 196 87 4.371

43.976

1.319

4.380

40.912

242 242

14 14

-

255 255



4.952

540

864

4.626

44.218

1.333

4.380

41.167

161





Vermeerderingen

Vermin-deringen


30.770 30.770

16 16

318 318

30.468 30.468


1.529 412 16 1.480 177 234 303 1.597 12 11

206 108 6 -

6 16 400 117 202 80 12 -

1.735 520 1.080 177 117 101 1.517 11


5.771

320

833

5.258

-

-

-

-

36.541

336

1.151

35.726

10 28 279 15 144 87 263 245 11 20 5 1.243 46 26 94 9 70 11 1.339 11 132 196 87 4.371

30 124 57 69 43 5 119 7 10 2 5 10 26 507

4 30 113 57 64 11 43 5 10 80 2 5 9 23 456

10 28 274 15 154 87 268 245 20 5 1.362 53 26 13 9 70 11 1.339 11 132 196 3 87 4.418

40.912

843

1.607

40.144

255 255

14 14

-

269 269

4.626

521

456

4.687

41.167

857

1.607

40.413



162





Vermeerderingen

Vermin-deringen


30.468 30.468

-

294 294

30.175 30.175


1.735 520 1.080 177 117 101 1.517 11

217 87 6 -

6 400 78 101 76 -

1.952 606 680 177 39 1.441 11


5.258

310

661

4.906

-

-

-

-

35.726

310

955

35.081

10 28 274 15 154 87 268 245 20 5 1.362 53 26 13 9 70 11 1.339 11 132 196 3 87 4.418

30 124 57 69 43 5 128 7 10 5 10 26 514

9 30 113 57 64 43 5 50 10 5 16 23 425

10 28 266 15 164 87 272 245 20 5 1.490 10 26 13 9 70 11 1.339 5 132 196 6 87 4.506

40.144

824

1.380

39.587

269 269

14 14

-

283 283

4.687

528

425

4.789

40.413

838

1.380

39.870



163


Gereserveerde posten

Bijlage 4I

Reserveringen (lasten) Clustering Hurdegaryp BTW van 19% naar 20% Stelpost loonontwikkeling (afronding) Afronding 1e berap 2008 Areaal Kortingsregeling BTW compensatiefonds Aanbesteding verzekering PPN 2008 11.1 Terug naar de burger tlv resultaat 2007 PPN 2008 Server RO online (7.305.10.00.00) Correctie huishoudelijk budget indicering (3.622.01.01.01) Afdekken zwembad Gytsjerk (3.530.01.04.02) Evaluatie duale werkwijze raad, college en organisatie Meerjarige consequenties 2e bestuursrapportage 2008 PPN 2008 Dijkstal II AZC BTW niet naar 20% Tegemoetkoming leerlingen Wyns Skutsjesylen Beveiliging platte daken gem gebouwen Personele stelposten Kosten ivm reorganisatie (bijdrage uit AR)

2009 156.715 6.723 406 1128.520 20.000330.000 2.988 80.39313.20013.000 59.150 17.180 43.000 13.0003.000 25.000 41.841 171.756 35.520 908.205

2010 370.513 6.723 406 1.13330.000 128.520 20.0002.988 80.39313.20056.500 3.000 43.000 13.0003.000 41.841 213.962 35.520 808.247

2011 325.885 6.723 406 9060.000 128.520 20.0002.988 80.39313.20041.200 9.63443.000 105.00013.0002.000 41.841 236.182 24.260 671.688

2012 325.885 6.723 406 1.03290.000 128.520 20.0002.988 80.39313.20059.000 33.64743.000 105.00013.0002.000 41.841 252.508 686.599

Reserveringen (baten) Fasering investeringen PPN 2006 11.6 en actualisatie sept'06 Vrijval Bibliotheekwerk Taakstelling bezuiniging op bedrijfsvoering (PPN 2007; 11.5) Aanpassing huurcontract de Pleats (3.630.02.01.02/32.101) Bouwgrondexploitaite tbv materieel evenwicht (3.830.01.01.01/33.103)

2009 154.785322.00030.0004.000811.825 301.040

2010 154.785295.26430.00069.0009.000743.379 185.330

2011 154.785531.82030.00069.00014.000669.922 129.683-

2012 154.785773.08830.00069.00019.000518.620 527.253-


164


Overzichten bouwgrondexploitatie Verkopen in m² 5 16 23 27 32 37 39 43 44 46 47 48 49

Burgum West Sumar Eastermar Noardburgum West Hurdegaryp It Súd II Gytsjerk nieuwe uitbreiding Wyns Munein 3e fase Oentsjerk Kaetsjemuoiwei Oentsjerk Van Haersmasingel Jistrum De Geasten Tytsjerk Jistrum It Hege Lân Ryptsjerk De Opslach-noard

28 62 63 73 75 77

Hurdegaryp Rietlandsvaart-noord Sumar bedrijventerrein Oentsjerk Sanjesreed Jistrum bedrijventerrein Burgum West bedrijventerrein Noardburgum bedrijventerrein Burgum Pr. Bernhardstraat

Afgewikkelde complexen 36 Mûnein 38 Suwald 72 Garyp bedrijventerrein


2008

Bijlage 4J 2009

2010

2011

2012

2.724 8.120 719 -

4.910 4.950 2.480 11.065 570 700 4.890 2.085 -

7.295 3.920 13.915 2.365 12.210 1.220 2.000 -

10.190 18.520 810 1.000 1.100 2.390 1.640

1.120 12.500 1.000 2.310 1.650

212 20.685 2.520 2.734 2.410 -

5.950 3.045 8.925 620

1.455 5.439 6.500 2.755 11.000 -

6.000 11.500 1.000

1.515 6.000 3.310 14.070 -

-

-

-

-

-

40.124

50.190

70.074

54.150

43.475

165


Opbrengst verkopen (€) 5 16 23 27 32 37 39 43 44 46 47 48 49

Burgum West Sumar Eastermar Noardburgum West Hurdegaryp It Súd II Gytsjerk nieuwe uitbreiding Wyns Munei 3e fase Oentsjerk Kaetsjemuoiwei Oentsjerk Van Haersmasingel Jistrum De Geasten Tytsjerk Jistrum It Hege Lân Ryptsjerk De Opslach-noard

28 62 63 73 75 77


Afgewikkelde complexen 36 Mûnein 38 Suwald 72 Garyp bedrijventerrein

Resultaat (€)

2008

2009

2010

2011

2012

393.483 1.088.640 82.685 900 -

512.338 534.802 149.648 1.274.146 77.908 95.676 501.204 239.608 132.051 -

832.360 585.701 1.505.742 288.529 1.245.275 170.085 298.827 -

1.255.607 2.071.733 115.184 142.202 156.422 265.537 233.211

73.696 1.776.930 541.216 280.221 166.483

9.540 620.550 147.800 195.560 143.400 -

238.000 550.000 185.156 541.248 140.533

96.920 244.755 413.039 175.281 613.774 -

434.034 690.846 235.824

88.875 442.715 209.397 829.847 -

-

-

-

-

-

2.682.558

5.172.317

6.470.288

5.600.600

4.409.380

2008

2009

2010

2011

2012

5 16 23 27 32 37 39 43 44 46 47 48 49

Burgum West Sumar Eastermar Noardburgum West Hurdegaryp It Súd II Gytsjerk nieuwe uitbreiding Wyns Munein 3e fase Oentsjerk Kaetsjemouiwei Oentsjerk Van Haersmasingel Jistrum De Geasten Tytsjerk Jistrum It Hege Lân Ryptsjerk De Opslach-noard

13.231 214.245 34.735 63.011-

23.850 130.605 44.343 153.009 36.484 16.957 11.665 101.898 39 -

35.435 70.090 192.419 57.289 29.127 59.624 26.284 -

49.497 256.098 51.846 24.224 53.759 31.410 11.508

5.440 172.852 72.767 30.359 11.578

28 62 63 73 75 77


1.248 353.360 41.975 31.697 4.485-

101.643 50.719 103.472 37.141

8.565 92.914 1.78645.889 127.529 -

1.648133.325 59.904

8.918 1.64855.133 163.121 -

Afgewikkelde complexen 36 Munein 38 Suwald 72 Garyp bedrijventerrein


-

-

-

-

-

622.995

811.825

743.379

669.922

518.520

166


Lastenontwikkeling gemeentelijke belastingen

Bijlage 4K

In deze bijlage wordt de ontwikkeling van de gemeentelijke belastingen weergegeven voor een aantal voorbeeldhuishoudens. De lastenplaatjes zijn gebaseerd op de voorstellen, zoals gedaan in de perspectiefnota 2008 (ambitieniveau 3) met betrekking tot gemeentelijke belastingen. De uitgangspunten zijn genoemd in paragraaf 3.7 Overzicht lokale heffingen.

Voor vier voorbeeldhuishoudens zijn de lastenplaatjes in de onderstaande tabellen weergegeven. Lastenplaatjes voor vier voorbeeldhuishoudens: Rijtjeshuis / huurder waarde woning € 95.000 / EPH OZB eigenaren Afvalstoffenheffing Rioolheffing eigenaren Rioolheffing gebruikers Totaal Rijtjeshuis / huurder waarde woning € 95.000 MPH OZB eigenaren Afvalstoffenheffing Rioolheffing eigenaren Rioolheffing gebruikers Totaal Twee onder één kap / eigenaar-bewoner waarde woning € 160.000 / MPH OZB eigenaren Afvalstoffenheffing Rioolheffing eigenaren Rioolheffing gebruikers Totaal Vrijstaand / eigenaar-bewoner waarde woning € 300.000 / MPH OZB eigenaren Afvalstoffenheffing Rioolheffing eigenaren Rioolheffing gebruikers Totaal

2008 € € € € €

139,20 33,00 172,20

2009 € € € € €

2008 € € € € €

199,20 46,80 246,00

2009 € € € € €

2008 € € € € €

203,52 199,20 42,00 46,80 491,52

381,60 199,20 42,00 46,80 669,60

203,40 60,00 263,40 2009

€ € € € €

2008 € € € € €

142,20 42,00 184,20

218,24 203,40 54,00 60,00 535,64 2009

€ € € € €

409,20 203,40 54,00 60,00 726,60

% stijging 2,16% 27,27% 6,97%

absolute stijging € € 3,00 € € 9,00 € 12,00

% stijging 2,11% 28,21% 7,07%

absolute stijging € € 4,20 € € 13,20 € 17,40

% stijging 7,23% 2,11% 28,57% 28,21% 8,98%

absolute stijging € 14,72 € 4,20 € 12,00 € 13,20 € 44,12

% stijging 7,23% 2,11% 28,57% 28,21% 8,51%

absolute stijging € 27,60 € 4,20 € 12,00 € 13,20 € 57,00

EPH = Eenpersoonshuishouden

MPH = Meerpersoonshuishouden


167


Kerngegevens Sociale structuur Aantal inwoners

Bijlage 4L 2008

2009

32.402

32.301

Waarvan: van 0 – 19 jaar van 20 – 64 jaar van 65 jaar en ouder

8.120

8.140

19.082

18.961

5.200

5.200

Aantal periodieke uitkeringsgerechtigden, waarvan

323

294

WWB

306

266

IOAW

10

18

IOAZ

7

5

BBZ

5

Arbeidsplaatsen sociale werkgemeenschappen (AJ’s) Fysieke structuur Oppervlakte gemeente in ha.

176 2008

186 2009

16.142

16.142

1.183

1.183

14.300

14.428

372

377

binnen de bebouwde kom

161

163

buiten de bebouwde kom

211

214

52

62

binnen de bebouwde kom

10

12

buiten de bebouwde kom

42

50

150

159

16

16

Lengte van de watergangen in km (bermsloten e.d.)

308

308

Aantal ha. openbaar groen (binnen de kom excl. sportvelden)

114

114

Waarvan: binnenwater Aantal woningen/woonruimten Lengte wegen in km Waarvan:

Lengte fietspaden in km Waarvan:

Lengte trottoirs in km Lengte van de waterwegen in km (vaarten e.d.)


168


Wat valt er te meten per programma De

(programma)begroting

2009

sluit

Bijlage 4M

grotendeels

aan

bij

de

indeling,

die

bij

de

programmabegroting 2007 is gehanteerd. Nieuw voor de begroting 2009 is de gewijzigde opzet van het programmadoel en de beoogde maatschappelijke effecten per programma. Naar

aanleiding van de wens van de raad is de afgelopen maanden onderzoek verricht naar het

verbeteren van de meetbaarheid van de programmabegroting. Dit onderzoek liep voor een deel parallel

met

het

onderdeel

verbeteren

van

de

meetbaarheid

programmabegroting uit het interne project planning en control.

van

ondermeer

de



•


In deze programmabegroting is fase 1 uitgewerkt. Of de beoogde maatschappelijke effecten zijn gerealiseerd, zal worden gemeten door gebruik te maken van programma- en effectdoelen die door middel van indicatoren op realisatie worden gemeten. Hierdoor ontstaat een getrapte

opbouw waarmee het mogelijk is om transparant op realisatie te meten. De getrapte opbouw zal in de volgende programmabegrotingen per programma schematisch worden weergegeven door

middel van een “doelenboom”. Het opstellen van programma- en effectdoelen en de bijbehorende indicatoren, zal plaatsvinden in fase 2. Hiervan zal een uitwerking gegeven worden ten tijde van de perspectiefnota 2009.

In deze begroting is om die reden dan ook de bijlage 4M dit jaar niet samengesteld.


169


Planning collegeprogramma 25 en politieke termijnagenda

Bijlage 4N

Programma 1

2010

2009

Realisering: 2008

Omschrijving activiteiten :

2007

Nummer:

X

X

X

X

X

X

doorlichtingen.

X

X

X

Onderzoek naar aparte

X

Verbetering dienstverlening;

X

X

X

X

X

X

X

Regelmatig beoordelen

X

X

X

X

Uitvoeren nieuwe wettelijke

X

X

X

X

Meer: 1.1

Doorlichten regels gemeente

Inventariserend overzicht

gemeentelijke regelgeving. Doorlichten op vermindering administratieve lasten burgers, bedrijven, instellingen. Doorlichten interne

voorschriften, procedures en formulieren Aanpassingen n.a.v. bovenstaande 1.2

Verdere

inzet

dienstverlening

op

afdeling publiekszaken.

daarbij in acht te nemen

aspecten: bereikbaarheid, openingsuren,

mogelijkheden website, vraagsturing 1.3

Toegankelijkheid

leden

college

Uitwerken laagdrempelige

X

en vernieuwende vormen burgercontacten leden college Systematisch bezoek burgers, bedrijven, instellingen

1.4

Samenwerking

gemeenten

en

met

andere

mogelijkheden

instanties 1.5

Integriteit

bestuur

organisatie 25

en

verplichtingen

Periode betreft de jaren 2007 -2010


170


2010

2009

Realisering: 2008


2007

Nummer:

X

X

X

X

X

X

m.b.t. o.a. vergunningen

X

X

X

X

Gericht inzetten capaciteit

Vaststellen prioriteiten team

X

medewerkers communicatie.

communicatie

vragende en niet

Bij inzetten instrumenten

X

X

X

X

gebied burgerparticipatie

tijd-/capaciteitsaspect

“Nulfoutensyndroom”: Inzet

Aandacht hebben voor inzet

X

X

X

X

op goede, niet maximale

op goede kwaliteit

X

X

X

X

Minder: 1.6

Vermindering regels

Onderzoek mogelijkheden certificering, algemene regels

Evt. aanpassingen n.a.v. bovenstaande

X

Scherp volgen

ontwikkelingen omgevingsvergunning Benutten mogelijkheden ICT

1.7

Kritisch kijken naar veel tijd

noodzakelijke procedures op

1.8

kwaliteit beslissingen

burgerparticipatie expliciet meewegen

beslissingen en niet maximaal kwaliteit nastreven

Politieke

Informatiebijeenkomsten

Opstellen en uitvoeren

agenda

afdelingen (sommige

tweejaarlijkse, vierjaarlijkse

jaarlijks, b.v. Werk en

afdelingen

termijn

raad met ambtelijke

afdelingen/onderwerpen Bijstand,WMO; andere

schema jaarlijkse,

bijeenkomsten raad met

tweejaarlijks of eenmaal per raadsperiode; per keer de

status beoordelen; soms als voorbereiding op

besluitvorming, soms als stand van zaken)


171


X

X

X

X

X

2010

Realisering:

2009

Omschrijving activiteiten:

2008

Nummer:

2007

Programma 2

Meer: 2.1

Verdere verbetering integrale

Verbetering planning,

handhaving en handhaving in de

verslaglegging en

afzonderlijke beleidsvelden

samenwerking tussen de beleidsvelden

2.2

Samenwerking in veiligheidsregio

Doel regio: beste veiligheid tegen

Scherp volgen verwezenlijking doel veiligheidsregio

X

laagste kosten 2.3

Bestuurlijke boete

Afwegen, of instrument

bestuurlijke boete moet

X

X

X

X

worden ingezet en zo ja, hoe. Minder: 2.4

Project toezichthouders

Beoordelen, hoe wordt

(dorpswachten)

doorgegaan met het project.

Politieke

Informatie/contacten politie

Opstellen en uitvoeren schema

agenda

2xper raadsperiode werkbezoek

werk-bezoeken politie

termijn

(1xper jaar schriftelijke informatie; politie; 2006 en 2008)

informatie-verschaffing en

X

2010

Realisering:

2009


2008

Nummer:

2007

Programma 3

X

X

X

Meer: 3.1

Komst Centrale As

−

Scherp zijn op kansen en

ontwikkelingsmogelijkhede

X

n −

Inzet op afwaarderen wegen en het krijgen van

voldoende middelen bij het overnemen van wegen door de gemeente 3.2

Onderhoudsbudgetten (

m.n. voor wegen,paden,

−

In (afweging bij) PPN’s en begrotingen rekening

technische kunstwerken,

houden met uitgangspunt

houtsingels) op peil

onderhoudsbudgetten

onkruidbestrijding en brengen/houden


X

m.b.t.

172

Zuinig omspringen met

−

In beeld brengen bedreigingen

natuurwaarden. Relatie

2010

3.3

Realisering:

2009


2008

Nummer:

2007


X

X

X

natuurwaarden en daarmee

met thema’s “water” en

bij besluiten rekening

“duurzaamheid”

houden 3.4

Herziening Gemeentelijk

−

X

GVVP

Verkeers- en Vervoersplan (GVVP)

In gang zetten herziening

−

In het plan in ieder geval aandacht besteden aan:

(Prioriteit politieke

wegen buitengebied,

termijnagenda raad)

fietsstroken;

dorpscentra autoluw; sociaal veilige routes; verkeersveiligheid,

doorstroming dorpen;

openbaar vervoer: plaats en rol;

−

Plan informerend en opiniërend in de raad aan de orde stellen

3.5

Goede ontsluiting

−

Skûlenboarch

Inzet op verwezenlijking

X

X

X

X

ontsluiting en regelen

middelen voor investering

Minder: 3.6

Sobere opzet plannen en projecten,

in participatie: kort en efficiënt

−

Plannen en projecten

kritisch tegen het licht houden op de aspecten

“participatie” en “papier”

in papier: bondig en helder


173


activiteiten:

2010

Realisering:

2009

Omschrijving

2008

Nummer:

2007

Programma 4

Meer: 4.1

Opstellen

Opstellen plannen

beleidsplannen

(duidelijke keuzes,

“economische zaken”en “recreatie en toerisme”

X

prioriteiten, middelen) Bij het beleidsplan voor

X

economische zaken het aspect “landbouw” betrekken

Bij het beleidsplan voor

X

recreatie en toerisme de punten

“cultuurtoerisme” en een “samenhangend wandel – en fietspadennet” meenemen

Doelgericht uitvoeren

X

X

X

X

X

X

X

X

plannen 4.2

Ontwikkeling

bedrijventerreinen

Inzet op verwezenlijking bedrijventerreinen Trynwâlden en

Burgum/Quatrebras Onderzoeken

X

mogelijkheden watergebonden bedrijventerreinen bij Burgum en/of Skûlenboarch 4.3

“ bedrijvenloket”

In kader verbetering dienstverlening

X

ontwikkelen goed bedrijvenloket Minder: 4.4

Doorlichten regels

Bij het doorlichten van

gemeente

regels extra letten op de

X

winst hiervan voor ondernemers


174


2010

Realisering:

2009


2008

Nummer:

2007

Programma 5

Meer: 5.1

Onderwijshuisvesting

Realiseren

richten op de echt

uitbreidingen van

noodzakelijke

X

“Liudger” en “De Arke”

uitbreidingen 5.2

In plannen tot clustering

(aanvang met)

van voorzieningen

realiseren clustering in

inspelen op

X

Hurdegaryp

mogelijkheden voor een breed onderwijsaanbod Minder: 5.3

Verdere verzelfstandiging

Evalueren

van het Openbaar Primair

samenwerking

Onderwijs naar een stichtingsvorm

secretariaten.

inclusief een afbouw van

Follow up van

extra kosten voor beheer

verdere

de financiering van de en bestuur

verzelfstandiging

Clustering:

Informerende notitie

termijn

multifunctionele

in de raad aan de orde

gebouwen en multi-

X

onderzoek naar

Politieke agenda

X

X

stellen

functioneel gebruik van

gebouwen (geldt ook voor de programma’s 6 en 7)


175


Programma 6

2009

2010

:

Realisering: 2008

Omschrijving activiteiten

2007

Nummer:

X

X

X

X

Uitdrukking geven aan belang

X

X

Inzet op sluitende aanpak en

X

X

Meer: 6.1

Invoering Wet

Doorvoeren principes van

Maatschappelijke

ondersteunen “mienskipssin” in

Ondersteuning (WMO)

samenleving en adequaat vangnet aan voorzieningen

vrijwilligerswerk 6.2

Jeugdbeleid

X

X

X

X

doorvoeren variant optimaal integraal jeugdbeleid 6.3

Leefbaarheid van en in

Opstellen notitie, met daarin visie

de

op dorpsvisies, heldere

dorpen:

belangrijk thema

een

X

procedures en spelregels en (eventuele) actualisering bestaande notitie

X

Notitie hierover in de raad brengen 6.4

Minder

terughoudend

beleid cultuur

Bij het bepalen van de bestemming

X

van rekeningoverschotten

beslissen over het bestemmen van een gedeelte voor doeleinden van kunst en cultuur

X

Overkoepelende notitie m.b.t. cultuur in de raad , waarin zijn opgenomen:

Informatie over bestaand klimaat; In ieder geval

prioriteiten,financiën, rendement, gemeentelijke bijdrage, effecten bezuinigingen 6.5

Weer meer nadruk geven aan het Fries

Ontwikkelen en gebruikmaken

instrumenten om positie Fries in

X

beleid en uitvoering een duidelijke plaats te geven


176


Openbare

2007

Realisering:

ruimte

accommodaties

en

Opstellen en uitvoeren plan

X

Notitie in de raad met elementen:

X

2010

6.6

:

2009

Omschrijving activiteiten

2008

Nummer:

gemeente (fysiek) goed toegankelijk maken voor alle doelgroepen 6.7

Internationale contacten

inventarisatie mogelijkheden en financiën, incl. externe

geldstromen/subsidies Minder: 6.8

Multifunctioneel

Informerende notitie in de raad

clustering voorzieningen

mogelijkheden multifunctioneel

gebruik,combinaties en en accommodaties in de dorpen

X

over de wijze waarop

gebruik, combinaties en

clustering zullen worden benut

(zie ook Realisering programma 5) Bij ter sprake komen van

X

X

X

X

X

X

aanpassing, uitbreiding of

vernieuwing voorzieningen en accommodaties expliciet de mogelijkheden van

multifunctioneel gebruik,

combinaties en clustering meenemen; daarbij ook opties bundeling en concentratie in beeld brengen 6.9

Doorlichten regels

Beoordelen noodzaak (administratieve) voorwaarden subsidies en andere besluiten


177


2010

activiteiten :

Realisering:

2009

Omschrijving

2008

Nummer:

2007

Programma 7

Meer: 7.1

Toegankelijkheid

Onderzoeken maatregelen om

sportvoorzieningen

toegankelijkheid

(o.a. minima)

bepaalde groepen overeind te

voor bepaalde groepen

X

sportvoorzieningen voor houden (in samenhang met verhoging sporttarieven)

Minder: 7.2

7.3

Verhoging tarieven

Onderzoeken mogelijkheden

sporttarieven

verhoging tarieven

Bundeling en

Bij ter sprake komen van

concentratie

aanpassing, uitbreiding of

sportvoorzieningen

X

sportvoorzieningen X

X

X

X

vernieuwing

sportvoorzieningen expliciet de optie van bundeling en

concentratie in de afweging

meenemen. Het kan dan ook gaan om het afwegen t.o.v.

andere voorzieningen dan die voor de sport


178


X

X

X

X

X

X

2010

Realisering:

2009


2008

Nummer:

2007

Programma 8

X

X

X

X

Meer: 8.1

Evalueren minimabeleid

In kaart brengen, evalueren en mogelijk

bijstellen

minimabeleid;

van

daarbij

huidig

ook

de

effecten meenemen van andere gemeentelijk WMO

beleid, en

zoals

de

het

kwijtscheldingsbeleid 8.2

Nieuwe

opzet

schuldhulpverlening

Nieuwe

schuldhulpverlening,

opzet

waarbij

minder uitval dan in de huidige opzet het doel is. 8.3

Gebruikmaken

Inzet

subsidiemogelijkheden ESF en

subsidiebronnen, waaronder het

Benutten

Het onderzoek tot het aangaan

andere subsidiebronnen 8.4

samenwerkingsmogelijkheden met

Boarnsterhim

andere gemeenten

en

mogelijk

op

meer

gebruikmaken

ESF

van

samenwerking

n.v.t

met

Boarnsterhim doorzetten Na dit onderzoek

samenwerkingsmogelijkheden met andere gemeenten onderzoeken Minder: 8.5

Doorlichten regels en procedures

Onderzoek toetsingsprocessen

X

X

X

X

Werk en Bijstand op

mogelijkheden versobering Politieke termijn

Jaarlijkse notitie Werk en Bijstand

agenda

Elk jaar notitie in de raad

brengen waarin aan de orde komen:

terug- en vooruitblik; evaluatie,cijfers, lessen


179


2010

Realisering:

2009


2008

Nummer:

2007

Programma 9

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Meer: 9.1

9.2

Meer aandacht beleidsveld

In beleidsafwegingen het

“water”

aspect “water”

Accent geven aan aspect

In het kader van het

“duurzaamheid”

uitdrukkelijk meenemen gemeentelijk

klimaatbeleid het beleid m.b.t. duurzaamheid

extra aandacht geven. Onderzoeken, in welke

andere beleidsvelden het aspect “duurzaamheid”

naar voren moet worden gehaald. Daarbij letten op de relatie met de thema’s “water” en “natuur” Minder: 9.3

Komst

Scherp volgen

omgevingsvergunning

ontwikkelingen

Benutten mogelijkheden

Benutten mogelijk-heden

ICT bij vergunningen

ICT m.b.t. vergunningen,


X

omgevingsvergunning X

meldingen etc.

180


2010

Realisering:

2009


2008

Nummer:

2007

Programma 10

X

X

X

X

X

X

Meer: 10.1

Nieuwe structuurvisie

−

(Prioriteit politieke

Ontwikkelen nieuwe structuurvisie

termijnagenda raad)

Startnotitie in de raad

X X

brengen; 10.2

Ontwikkelingsfunctie

−

gemeente

Inzet op totstandkomen en

X

tot uitvoering brengen van bestemmingsplannen met nadruk op realiseren bouwmogelijkheden

10.3

Bij

de

woonplan (Prioriteit

tijd

brengen

-

Actualiseren woonplan;

X

−

Rapportage tijdig in de raad

X

Alert zijn op tijdig innemen

X

Inzet op zichtbare resultaten

X

politieke

brengen

termijnagenda raad) 10.4

Strategisch grondbezit

−

10.5

Clustering voorzieningen,

−

grondposities

centrumplannen dorpen

plannen clustering

voorzieningen Hurdegaryp −

Inzet op zichtbare resultaten centrumplan Gytsjerk

−

Inzet op planvorming centra

X

Burgum en Noardburgum

X

Minder: 10.6

Komst

−

omgevingsvergunning en

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

ontwikkelingen

benutten mogelijkheden ICT bij vergunningen

Scherp volgen omgevingsvergunning

−

Benutten mogelijkheden ICT m.b.t. vergunningen, meldingen etc.

10.7

Sobere opzet plannen en projecten

−

Plannen en projecten kritisch tegen het licht houden op de aspecten “participatie” en “papier”


181


2010

activiteiten :

Realisering:

2009

Omschrijving

2008

Nummer:

2007

Programma 11

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Dekkingsmogelijkheden

Bedrijfsvoering 11.1

Randvoorwaarden

Ontwikkelen

voor (financiering)

afwegingsmogelijkheden

beleid

“oud-voor-nieuw” Bewaken onnodige

aantasting reserves Ontwikkelen criteria voor

X

toepassing

belastingverhoging 11.2

In relatie tot “oud-

In kader ontwikkelen

voor-nieuw”

afwegingsmogelijkheden

mogelijkheid

“oud-voor-nieuw”

vermindering taken.

vermindering taken aan de orde stellen

Daarnaast zijn

(verder) ontwikkelen en

doelmatigheid en

toepassen instrumenten

doeltreffendheid

toetsing doelmatigheid en

gemeentelijke

doeltreffendheid

organisatie duidelijk

organisatie

item.

Aan beide onderwerpen is

aanpassen personele capaciteit verbonden. 11.3

Mogelijkheden

Systematisch onderzoek

verwerving inkomsten

naar mogelijkheden

OZB, andere

verwerving meer inkomsten

belastingen, leges, tarieven, prijzen bouwkavels en toepassing

profijtbeginsel 11.4

Optimaliseren

Onderzoek naar

planning- en control

optimalisering planning- en


control + implementatie

182

Realisering:

Verdere toepassingen

Inzet op verdere

ICT in de organisatie

toepassingen ICT

van elektronische

elektronische

Herijking

Onderzoek actualiseren

personeelsbeleid

personeelsbeleid, met o.a.

2010

11.5

activiteiten :

2009

Omschrijving

2008

Nummer:

2007


X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

mogelijke veranderingen

en de ontwikkeling dienstverlening 11.6

organisatie en ontwikkeling dienstverlening

componenten:

leeftijdsbewust

personeelsbeleid; verhouding

leeftijdsopbouw/ continuïteit organisatie 11.7

Innoverend en

Onderzoek naar capaciteit

vermogen organisatie

competenties op gebied van

vernieuwend

en aanwezigheid

innovatie en vernieuwend vermogen


183


Taakstelling(en) Oud voor nieuw en bedrijfsvoering

Bijlage 4O

Totaal overzicht Oud voor Nieuw (Basis: perspectiefnota 2006) Oud voor Nieuw - taakstelling: historie en verloop t/m april 2008 Nr

Onderwerp Oorspronkelijke Stelpost Oud voor Nieuw (sept. '06)

2009 351.000

2010 551.000

2011 551.000

2012

status

551.000

actualisatie op pakket 2006 bij PPN '07

18.000-

18.000-

18.000-

gerealiseerd (reeds in cijfers begroting 2008 e.v.)

329.000-

333.000-

333.000-

333.000- - gerealiseerd (sept. '07) detailinfo in bijlage 4O Begr.2008

benoemd, nog in onderzoek

160.000-

160.000-

160.000-

160.000- = in te vullen taakstelling (sept.'07) detailinfo in bijlage 4O Begr.2008

40.000-

40.000-

40.000- = in te vullen taakstelling (sept. '07)

nog te benoemen Oud vr Nieuw-taakstelling (start perspectiefnota 2008)

160.000

200.000

200.000

18.000-

200.000

NOG in te vullen (mei. '08)

Voortgang realisatie taakstelling: Oud voor Nieuw - invulling: stand van zaken (t/m sept. '08) Nr

2009

2010

2011

1

Bibliotheekwerk

Onderwerp

30.000-

30.000-

30.000-

2

Welzijnswerk

40.000-

40.000-

40.000-

4.000-

4.000-

20.000-

20.000-

118.000-

118.000-

11.000-

11.000-

11.000-

100.000-

100.000-

100.000-

100.000- - gerealiseerd in begr. '09 e.v.

100.000-

100.000-

100.000-


20.000-

20.000-

20.000-


4.000-

9.000-

14.000-

19.000- - gerealiseerd in begr. '09 e.v. (ogv nieuw contract) - ogv motie nog in onderzoek

325.000-

452.000-

457.000-


3

uit grondtransacties mb.t. park landgoed De Klinze 4 uit nieuwe aanbesteding pakket verzekeringen 5 inkomst uit AZC - verlengde huurovereenkomst 6 uitvoeringskosten collect. ziektekostenverzekering 7 minder indexering op werkbudgetten (1%) 8 vermindering op budgetten personele kosten 9 anders organiseren bode/balie diensten 10 herziening huurovereenkomst cultureel centrum "de Pleats" 11 afbouw of einde dorpswachten/toezichthouders Subtotaal invulling

20.000-

2012

status

30.000- - realiseerbaar in voorbereiding (in begr. verwerkt - stelpost) 40.000- - realiseerbaar in voorbereiding (in begr. verwerkt - op functie) 4.000- - gerealiseerd in begr. '09 e.v. 20.000- - gerealiseerd in begr. '09 e.v. 118.000- - realiseerbaar, verwerkt in begr.'09 (cijfers nog geactualiseerd sept.) 11.000- - gerealiseerd in begr. '09 e.v.

Vervolg realisatie taakstelling: Oud voor Nieuw -samengevat: tbv Begroting 2009 e.v. Onderwerp

2009

2010

2011

2012

status

Oud vr Nieuw-taakstelling (vervolg bij start perspectiefnota '08)

160.000

200.000

200.000

200.000

Subtotaal invulling perpspectiefnota '08 t/m sept. '08

325.000-

452.000-

457.000-


Oud vr Nieuw-taakstelling


-

-

-

-

NOG in te vullen taakstelling (mei. '08)


184


Taakstelling bedrijfsvoering (perspectiefnota 2007) Taakstelling bedrijfsvoering (perspectiefnota 2007) Nr

Onderwerp Stelpost Bedrijfsvoering gerealiseerd (reeds in cijfers begroting 2008 e.v.) Resultaten project Taken; "zelf doen, samenw, uitbest." TOTAAL bedrijfsvoering


2009 31.000-

2010 100.000 31.000-

2011 100.000 31.000-

2012 100.000

status taakstellende opdracht

31.000- - gerealiseerd (sept. '07) - NOG in onderzoek via project Taken (fase 2 in 2009)

-

69.000

69.000

69.000


185

Programmabegroting Gemeente Tytsjerksteradiel

Recommend Documents