Programmajaarrekening 2013 Gemeente Tytsjerksteradiel

Programmajaarrekening 2013 Gemeente Tytsjerksteradiel

Programmajaarrekening 2013

1.1 Inhoudsopgave 1.2 Inleiding ............................................................................................................................... 5 Balans en resultaat ...................................................................................................................... 7 2.1 Algemene toelichting .............................................................................................................. 9 2.2 Balans ................................................................................................................................... 10

2.3 Begroting en realisatie........................................................................................................... 12

2.4 Toelichting op de balans ....................................................................................................... 14 2.5 Besluit................................................................................................................................... 30 Programma's............................................................................................................................. 31 3.1 Algemeen bestuur ................................................................................................................. 32

3.2 Openbare orde en veiligheid.................................................................................................. 35 3.3 Infrastructuur........................................................................................................................ 38

3.4 Economische zaken............................................................................................................... 43 3.5 Onderwijs ............................................................................................................................. 46 3.6 Welzijn.................................................................................................................................. 48

3.7 Sport..................................................................................................................................... 52

3.8 Werk en Bijstand ................................................................................................................... 54 3.9 Milieu.................................................................................................................................... 58 3.10 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting ............................................................................ 61 3.11 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien ........................................................................ 68

Paragrafen ................................................................................................................................ 73 4.1 Weerstandsvermogen ............................................................................................................ 74

4.2 Onderhoud kapitaalgoederen ................................................................................................ 80 4.3 Bedrijfsvoering ...................................................................................................................... 85

4.4 Verbonden partijen ............................................................................................................... 92 4.5 Grondbeleid .......................................................................................................................... 96 4.6 Treasury................................................................................................................................ 99

4.7 Lokale heffingen ................................................................................................................. 102 4.8 Rechtmatigheid ................................................................................................................... 106 Bijlagen .................................................................................................................................. 111 5.1 Controleverklaring accountant............................................................................................. 112 5.2 Gedetailleerd overzicht bestemming resultaat ..................................................................... 114 5.3 Totaaloverzicht reserves en voorzieningen .......................................................................... 117 Gemeente Tytsjerksteradiel

3


5.4 Overzicht personele sterkte en personeelslasten ................................................................. 119 5.5 Single Information Single Audit (SISA) .................................................................................. 120

5.6 Integriteit ............................................................................................................................ 121

5.7 Dienstverlening ................................................................................................................... 122 5.8 Burgerparticipatie................................................................................................................ 123

5.9 Overzicht overlopende posten ............................................................................................. 126 5.10 Verantwoording Wet Normering Topinkomens................................................................... 127

Gemeente Tytsjerksteradiel

4


1.2 Inleiding Wij bieden u hierbij de programmajaarrekening 2013 aan (verder te noemen 'jaarrekening'). De

jaarrekening 2013 is opgesteld in overeenstemming met de grondslagen van het Besluit, Begroting

en Verantwoording (BBV). Door middel van de jaarrekening leggen wij als college van burgemeester en wethouders verantwoording af aan de raad. Resultaat jaarrekening De jaarrekening over 2013 sluit uiteindelijk met een voordelig saldo van € 656.000. Het resultaat

van de jaarrekening kenmerkt zich door hoofdzakelijk incidentele mee- en tegenvallers voor de lopende jaarrekening en een aantal posten met betrekking tot voorgaande jaren. Kort samengevat is het resultaat over 2013 als volgt samengesteld: 

Uitkeringslasten BUIG

324

V

Lagere bijdrage Caparis NV / GR SW Fryslân

174

V



Vrijval voorziening onderhoud gebouwen

150

V



Kosten voorbereiding en toezicht

489

N

 

   

Schuldhulpverlening

119

Voorziening Megahome

927

N

P-budget

331

V

Algemene uitkering 2012

234

V

Incidentele Aanvullende Uitkering

202


334

Overig

143

Vorige jaren    

V


61

Totaal

656

V

V

V V

V

In de toelichting bij de programma’s is een analyse opgenomen van de belangrijkste afwijkingen van de jaarrekening 2013 ten opzichte van de (bijgestelde) begroting 2013. Oordeel accountant

Door onze accountant PricewaterhouseCoopers is bij deze jaarrekening een goedkeurend oordeel betreffende

de

getrouwheid

en

betreffende

de

rechtmatigheid

afgegeven.

Voor

de

accountantsverklaring verwijzen wij u naar de overige gegevens in deze jaarrekening. Wij stellen u voor deze programmarekening vast te stellen.

Het college van burgemeester en wethouders van Tytsjerksteradiel


Burgum, april 2014

5

Balans en resultaat


2.1 Algemene toelichting Startpunt voor het beleid in 2013 was de politieke termijnagenda 2010-2014 van de raad. Aan het begin van de bestuursperiode 2010-2014 heeft de raad met het opstellen van de politieke termijnagenda aan ons duidelijke politieke prioriteiten meegegeven.

Vervolgens is de politieke termijnagenda meegenomen in de opstelling van het collegeprogramma 2010 – 2014, 'Ta de kearn', waarin een aantal ambities voor de komende periode is meegenomen.

Voor de in de politieke termijnagenda en collegeprogramma genoemde prioriteiten en uitgangspunten verwijzen wij naar de programmabegroting 2013. Hier is tevens de planning voor de komende jaren opgenomen.

Leeswijzer balans De balans geeft een gecomprimeerd overzicht van alle bezittingen (activa) en het eigen en vreemd vermogen (passiva) op een bepaald moment. Anders gezegd: op een balans staat aan de linkerzijde wat je hebt (je bezit) in de vorm van geld, goederen, enzovoort. Aan de rechterzijde staat hoe je bezit gefinancierd is: met eigen vermogen of met vreemd vermogen (leningen). Een balans is een momentopname van bezittingen en van de manier waarop deze zijn betaald. Voor de jaarrekening 2013 is dit moment 31 december 2013. Aan de hand van de balans wordt een indicatie gegeven van het vermogen van onze gemeente. Het verschil tussen de bezittingen en de schulden is het eigen vermogen. Met de term 'balans' bedoelen we het evenwicht tussen enerzijds de bezittingen en anderzijds de schulden plus het eigen vermogen. Een balans is, samen met de winsten verliesrekening en de toelichting op die stukken, een onderdeel van de jaarrekening. In de toelichting op de balans is per onderdeel van de balans een nadere toelichting opgenomen.

Leeswijzer programma's Per programma is op hoofdlijnen een analyse gemaakt van de verschillen tussen de jaarrekening 2013 en de begroting 2013 na wijziging. Deze analyse is per programma opgenomen onder 'Wat heeft het gekost'.

Met nadruk willen wij er op wijzen, dat telkens de belangrijkste ontwikkelingen per programma zijn

genoemd. Deze ontwikkelingen zijn naar ons oordeel voor het maatschappelijk verkeer in het algemeen en de raad in het bijzonder relevant. Het vermelden van diverse (kleine) mee- en tegenvallers is omwille de leesbaarheid van de jaarrekening achterwege gelaten.


9


2.2 Balans Balans per 31 december 2013 (x € 1.000) Activa

31-12-2013

01-01-2013

Vaste activa Materiële vaste activa Investeringen met een economisch nut

Investeringen met een maatschappelijk nut

47.976

48.348

4.609

Totaal materiële activa

4.374

52.585

52.722

Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan:  Deelnemingen

Leningen aan:

 Woningcorporaties

Overige langlopende leningen

Overige uitzettingen met een rentetypische

331

262

14.015

14.076

5.655

5.799

25

25

looptijd >= 1jaar Totaal financiële activa

20.026

20.162

Totaal vaste activa

72.611

72.884

Vlottende activa Voorraden Niet in exploitatie genomen bouwgronden Bouwgronden in exploitatie Overige voorraden

4.643

4.623

9.007

8.445

4

9

Totaal voorraden

13.655

13.077

Uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar

Vorderingen op openbare lichamen Overige vorderingen

3.657

2.972

3.421

2.854

Overige uitzettingen

-

Totaal uitzettingen met een rentetypische

7.078

5.826

looptijd < 1 jaar Liquide middelen

Kas-, banken girosaldo Totaal liquide middelen

-

-

-

Totaal vlottende activa

20.733

18.903

Totaal

93.344

91.787


10


Passiva

31-12-2013

01-01-2013

Vaste passiva Eigen vermogen Algemene reserve

Bestemmingsreserve Resultaat na bestemming

20.428

23.450

656

-2.008

6.496

Totaal eigen vermogen Voorzieningen Voorzieningen

7.048

27.580

6.420

Totaal voorzieningen

28.490

5.371 6.420

5.371

Vaste schulden met een rentetypische looptijd >= 1 jaar

Onderhandse leningen van:

 Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen

 Binnenlandse banken en overige financiële instellingen

 Binnenlandse bedrijven  Binnenlandse sectoren

Waarborgsommen

222

250

46.600

45.755

-

-

113

113

14

14

Totaal vaste schulden met een rentetypische looptijd >= 1 jaar

46.949

46.132

Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rentetypsche looptijd < 1 jaar Bank- en girosaldo

7.664

6.956

Overige schulden

4.731

4.838

Schulden aan openbare lichamen

-

Totaal netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar

12.395

11.794

Totaal vlottende passiva

12.395

11.794

Totaal

93.344

91.787

2.194

2.300

Gewaarborgde leningen (specificatie borgen garantstellingen; zie toelichting balans)


11


2.3 Begroting en realisatie In onderstaande tabel is het saldo van de gerealiseerde baten en lasten per programma opgenomen en vergeleken met de begroting 2013 voor wijziging en de begroting 2013 na wijziging. De jaarrekening 2013 sluit met een positief saldo van € 656.000. De gerealiseerde lasten zijn in een paar programma's hoger dan de geraamde bedragen inclusief begrotingswijzigingen. Deze overschrijdingen in de jaarrekening op programmaniveau moeten op grond van het BBV door de raad worden goedgekeurd bij de vaststelling van de jaarrekening, waardoor de autorisatie op de overschrijdingen alsnog plaatsvindt. De overschrijdingen betreffen de lasten van programma 2; Openbare orde en veiligheid (€ 117.000), programma 3; Infrastructuur (€ 320.000), programma 5; Onderwijs (€ 103.000), programma 7; Sport (€ 35.000), programma 9; Milieu (€ 11.000), programma 10; Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting (€ 642.000) en programma 11; Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien (€ 45.000). In de afzonderlijke programma's is een nadere toelichting op onderstaande tabel opgenomen. Dit is te vinden onder 'Wat heeft het gekost'.


12


Programma (x € 1.000)

Begroting voor wijziging Lasten

Baten

Saldo

Begroting na wijziging Lasten

Baten

Saldo

Rekening Lasten

Baten

Saldo

01

3.871

-447

3.424 N

3.991

-447

3.544 N

3.945

-442

3.503 N

02

1.800

-62

1.738 N

1.936

-115

1.821 N

2.053

-137

1.916 N

03

8.493

-189

8.304 N

7.339

-279

7.060 N

7.659

-488

7.171 N

04

798

-6

792 N

871

-75

796 N

644

-235

409 N

05

4.422

-678

3.744 N

4.230

-539

3.691 N

4.333

-663

3.670 N

06

12.762

-842

11.920 N

12.123

-1.018

11.105 N

11.140

-1.170

9.970 N

07

3.162

-637

2.525 N

3.200

-637

2.563 N

3.234

-630

2.604 N

15.101 -10.487

4.614 N

17.313 -12.404

4.909 N

16.939 -12.939

4.000 N

08

09

6.009

-4.879

1.130 N

6.150

-4.894

1.256 N

6.161

-5.020

1.141 N

10

3.592

-851

2.741 N

5.139

-590

4.549 N

6.034

-948

5.086 N

11

1.726 -39.736 -38.010 V

Saldo voor bestemming Mutaties reserves Saldo na bestemming

61.736 -58.814 74

2.922 N

-3.052

-2.978 V

61.811 -61.866

-55 V

1.308 -39.053 -37.745 V 63.600 -60.051 2.278

3.549 N

-6.059

-3.781 V

65.880 -66.110

-230 V

1.353 -39.911 -38.558 V 63.495 -62.583 2.170

912 N

-3.741

-1.571 V

65.665 -66.321

-656 V

(Door het afronden van bedragen op € 1.000 zijn afrondingsverschillen in de totaaltelling mogelijk.)


13


2.4 Toelichting op de balans Waarderingsgrondslagen Materiële vaste activa

De materiële vaste activa zijn opgenomen tegen verkrijgingsprijs (= inkoopprijs plus bijkomende kosten minus bijdragen van derden). Het nettobedrag van de investering wordt door middel van

afschrijvingen ten laste van de exploitatie gebracht. De afschrijvingen worden op basis van de verwachte levensduur, lineair of annuïtair berekend. Per soort van activa bestaan hiervoor vaste afspraken.

Financiële vaste activa

De financiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. Vlottende activa

De voorraden op de balans bestaan uit onderhanden werken binnen de grondexploitatie en de magazijnvoorraad

van

gemeentewerken.

De

waardering

van

gemeentewerken gebeurt tegen de laatst bekende inkoopprijzen.

de

magazijnvoorraad

van

De voorraad gronden is gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs (= vervaardigingkosten plus exploitatiekosten minus opbrengst verkopen).

Om een verdere cumulatie van risico’s voor de bouwgrondexploitatie in de komende jaren te voorkomen is een aantal maatregelen genomen, waaronder het stoppen met de toerekening van kosten van voorbereiding en toezicht aan de complexen.

Hiermee wordt voorkomen, dat in de komende jaren bij een verdere vertraging van de uitgifte van kavels jaar op jaar een afwaardering op de complexen zou plaatsvinden. Overige activa

De waardering van de overige activa vindt plaats tegen nominale waarde. Reserves en voorzieningen

De waardering van reserves en voorzieningen wordt gevormd door het wettelijk kader van de Wet op de jaarrekening en het Besluit Begroting en Verantwoording 2004 (BBV). In deze voorschriften

wordt een scherp onderscheid gemaakt tussen reserves en voorzieningen. Daarnaast zijn er gemeentelijke kaders, waarvan de hoofdlijnen zijn vastgesteld in de notitie reserves en voorzieningenbeleid. Deze notitie is door de raad op 16 december 2010 vastgesteld.

Reserves zijn vermogensbestanddelen, die als eigen vermogen zijn aan te merken en waar geen

verplichting uit het verleden op ligt. De raad is daardoor vrij om aan de reserves een bestemming te geven. Reserves kunnen worden onderverdeeld in:

a. Algemene reserves (aangehouden t.b.v. de jaarlijkse renteopbrengst);


14


b. Bestemmingsreserves die dienen om ongewenste schommelingen op te vangen in de tarieven die aan derden in rekening worden gebracht, maar die niet specifiek besteed hoeven te worden;

c. Overige bestemmingsreserves (aangehouden t.b.v. een vastgelegde bestemming).

Reserves worden gevormd na de bepaling van het resultaat. Ze worden ingesteld bij de verdeling

van het resultaat. De vorming van reserves heeft daardoor geen invloed op de hoogte van het resultaat, tenzij de raad hier afspraken over heeft vastgelegd. Bij de reserves moet ten minste

eenmaal per jaar worden aangegeven, welke verplichtingen er al zijn aangegaan ten laste van de reserve en in welk jaar zij waarschijnlijk tot uitgaven zullen leiden. De belangrijkste uitgangspunten met betrekking tot het vormen van reserves zijn:   

beperking van het aantal reserves;

structurele uitgaven moeten altijd een structurele dekking hebben;

incidentele uitgaven kunnen gedurende één of een paar jaren ten laste van de reserve worden gebracht via de exploitatierekening;



alle rente wordt als bate verantwoord op de gewone dienst.

Voorzieningen worden gevormd wegens:

a.

b. c.

verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar redelijkerwijs te schatten;

op de balansdatum bestaande risico’s van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen

waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten;

kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die

kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren.

Tot de voorzieningen worden ook gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden. Voorzieningen worden niet gevormd voor de zogenaamde jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume.

Voorzieningen worden gevormd voordat het resultaat wordt bepaald. De instelling van een

voorziening verlaagt het resultaat. Het bepalen van de noodzakelijke omvang van de voorzieningen is niet vrijblijvend. De bevoegdheid tot vorming van voorzieningen ligt daarom bij het college van burgemeester en wethouders. Overige passiva

De waardering van de overige passiva vindt plaats tegen nominale waarde. Algemeen

Alle bedragen zijn afgerond op duizenden euro's.


15


Resultaatbepaling Bij het opstellen van de jaarrekening is het stelsel van baten en lasten gehanteerd. Bij dit stelsel wordt aan het einde van het dienstjaar zoveel mogelijk rekening gehouden met de nog te

ontvangen en nog te betalen bedragen, die betrekking hebben op het dienstjaar. Een uitzondering hierop vormen de rente van de leningen en de vakantietoeslag. Deze posten worden verantwoord in het jaar van betaling.

Specificatie activa en passiva Vaste activa Hieronder volgt een toelichting op de vaste activa. Dit zijn: Materiële vaste activa



Financiële vaste activa



Materiële vaste activa Overzicht materiële vaste activa (x € 1.000) Boekwaarde

per

1-1-2013 a. Gronden en terreinen

d.

Grond-,

weg-

waterbouwkundige

en

Desinves-

Afschrij-

Boekwaarde

ringen

teringen

vingen

per 31-12-2013

5.066

104

293

30

4.847

404

65

-

-

469

24.899

1.914

128

1.336

25.349

14.562

2.101

1.080

619

14.964

b. Woonruimten c. Bedrijfsgebouwen

Investe-

werken e. Vervoermiddelen

2.150

57

316

411

1.480

f. Machines, apparaten

2.956

437

167

407

2.819

2.685

325

81

272

2.657

52.722

5.003

2.065

3.075

52.585

en installaties g.

Overige

activa

materiële

Totaal materiële vaste activa

In 2013 is een groot aantal investeringen gedaan, waaronder realisatie MFC Noardburgum, deel Masterplan

Waterfront

Earnewâld

en

rioolvervangingen

in

Noardburgum.

In

de

kolom

desinvesteringen worden de bijdragen van derden verantwoord, waaronder subsidies van de Provincie Fryslân en Dienst Landelijk Gebied voor het Masterplan Waterfront Earnewâld en een bijdrage van de Nederlandse Aardolie Maatschappij B.V. voor de oevervoorziening Klein Zwitserland. Een volledige specificatie is beschikbaar op de financiële administratie Gemeente Tytsjerksteradiel

16


De materiële vaste activa kunnen worden opgedeeld in:  

Investeringen met een economisch nut

€ 47.976.000

Investeringen met een maatschappelijk nut

€ 4.609.000

Investeringen hebben een economisch nut als ze verhandelbaar zijn en/of ze bijdragen aan het genereren van middelen. Bijvoorbeeld riolering (rioolheffing) en zwembaden (entreegelden). Investeringen met een economisch nut moeten worden geactiveerd.

Investeringen met een maatschappelijk nut betreffen investeringen in de openbare ruimte die geen

economisch nut maar uitsluitend een maatschappelijk nut hebben. In onze situatie voornamelijk

betonwegen, lichtmasten, oeverbescherming en bruggen. Volgens het BBV heeft het de voorkeur activa met een maatschappelijk nut niet te activeren. De keuze is echter aan de gemeente. In 2009 zijn de eenmalige investeringen met een maatschappelijk nut versneld afgeboekt ten laste van de algemene reserve. In 2013 is in totaal € 199.000 aan extra afschrijvingen verricht conform de bepalingen uit het BBV. Het betreft onder andere extra afschrijvingen in verband met de overgang van de brandweer naar

de Veiligheidsregio Fryslân € 130.000 en het afboeken van de boekwaarde van de Wissel in Hurdegaryp € 66.000.

Bij de overgang van de brandweer naar de Veiligheidsregio Fryslân zijn door de deelnemende

gemeenten afspraken gemaakt over het berekenen van de over te nemen boekwaarden. Voor roerende zaken zoals bijvoorbeeld auto's met een boekwaarde van € 10.000 of minder wordt geen

overnamesom betaald. Daarnaast is er een afschrijvingsmethodiek afgesproken die afwijkt van de door ons gebruikte systematiek. De afspraken hebben een negatief financieel gevolg voor onze gemeente.

In verband met de oplevering van Multifunctioneel centrum It Maskelyn in Hurdegaryp wordt de Wissel niet meer gebruikt voor sociaal-culturele activiteiten en is de boekwaarde afgeschreven.

De afschrijvingstermijnen variëren gemiddeld tussen de 10 jaar (auto’s) en 40 jaar (betonwegen). In 2005 hebben wij intern ons afschrijvingsbeleid geactualiseerd. Dit afschrijvingsbeleid is in april

2005 vastgesteld door het college van B&W en ter kennisname aangeboden aan de raad. Doelstelling van het afschrijvingsbeleid is het realiseren van een gelijkmatig verloop van de

kapitaallasten in de administratie. Voor alle investeringen geldt dat de afschrijving is gebaseerd op de historische kostprijs. Dit is het bedrag waarvoor het actief is aangeschaft, of waarvoor de investering is gerealiseerd. Activa

kunnen

lineair

of

op

annuïteitenbasis

worden

afgeschreven.

Voor

(roerende)

bedrijfsmiddelen met een relatief korte afschrijvingsduur (maximaal 10/15 jaar) wordt gekozen

voor annuïtaire afschrijvingen. Juist bij korte looptijden is er een groot verschil tussen de

kapitaallasten in het eerste en het laatste jaar. Wanneer er in die gevallen lineaire afschrijving zou


17


worden toegepast, zou de exploitatie van de desbetreffende taak een onregelmatig beeld te zien geven. De andere activa worden lineair afgeschreven. Financiële vaste activa Overzicht financiële vaste activa (x € 1.000) Boekwaarde

per

1-1-2013 Kapitaalverstrekking(en)

Vermeer-

Vermin-

Aflos-

Boekwaarde

deringen

deringen

singen

per 31-12-2013

262

69

-

-

331

aan

14.076

-

-

61

14.015

langlopende

5.799

-

-

144

5.655

Overige uitzettingen met

25

-

-

-

25

20.162

69

-

205

20.026

aan deelnemingen Leningen

woningbouwcorporaties Overige leningen een

rentetypische

looptijd >= 1 jaar Totaal

financiële

vaste

activa

De term 'uitzetting met een rentetypische looptijd > 1 jaar' sluit aan op de wet Fido. De typering in

looptijd van korter dan één jaar en langer dan één jaar heeft te maken met het onderscheid tussen vlottende uitzettingen (korter dan één jaar) en lange uitzettingen.

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen betreffen aandelen van de gemeente in de Bank Nederlandse Gemeenten, Afvalsturing Friesland, Vitens N.V. en het ter beschikking stellen van werkkapitaal aan de Stichting Kredietbank Nederland (conform overeenkomst is dit in 2013 verhoogd met € 69.000).

De leningen aan woningbouwcorporaties bestaan uit leningen aan Stichting WoonFriesland. 'Overige langlopende leningen' hebben betrekking op het verstrekken van hypothecaire geldleningen aan personeel via de gemeente. De wet Fido (financiering decentrale overheden) is

gewijzigd, waardoor met ingang van 1 januari 2009 de hypotheekverstrekking aan eigen personeel niet meer is toegestaan. De bestaande verstrekkingen van voor 1 januari 2009 blijven bij de gemeente. 'Overige Uitzettingen met een rentetypische looptijd >= 1 jaar' betreffen inschrijvingen in het Grootboek Nationale Schuld.


18


Vlottende activa Hieronder volgt een toelichting op de vlottende activa. Dit zijn: 

Voorraden



Uitzetting met een rentetypische looptijd < 1 jaar



Liquide middelen

Voorraden Overzicht voorraden (x € 1.000) Boekwaarde

Vermeerde-

per 1-1-2013 Niet

in

exploitatie

Verminde-

ringen

Boekwaarde

ringen

per 31-12-2013

4.623

20

-

4.643

8.445

1.192

629

9.008

genomen bouwgronden Bouwgronden exploitatie

in

Overige voorraden Totaal voorraden

9

4

9

4

13.077

1.216

638

13.655

Een nadere toelichting op de mutaties in de bouwgrondexploitatie is hieronder opgenomen. De

voorraad

gronden

wordt

gewaardeerd

tegen

verkrijgingprijs

vermeerderd

met

vervaardigingkosten inclusief bijgeschreven exploitatiekosten verminderd met de opbrengst verkopen en bijdragen.

De totale voorraad nog te verkopen m2 bouwgrond bedraagt 239.557 m², waarvan met betrekking tot woningbouw 105.908 m² en met betrekking tot bedrijven 133.649 m².

De waardering van de bouwgronden in exploitatie is gebaseerd op geactualiseerde berekeningen.

De realisatie van deze berekeningen is sterk afhankelijk van toekomstige gebeurtenissen waaronder het realiseren van begrote verkopen. Hierdoor bestaat een onzekerheid ten aanzien van deze balanspost.


19


Overzicht Grondexploitatie (x € 1.000) Bouwgronden

in

Niet in exploitatie genomen

8.445

4.623

13.068

Grondverwerving

308

-

308

Kosten bouwrijp maken

288

-

288

-

-

-

174

13

187

-

-

-

exploitatie Boekwaarde per 1-1-2013

Storting in voorziening Overige vermeerderingen Winstafdracht Rentelasten

bouwgronden

Totaal

422

7

429

9.637

4.643

14.280

528

-

528

Overige verminderingen

34

-

34

Verliescompensatie

67

-

67

9.008

4.643

13.651

Subtotaal Grondverkopen

Boekwaarde per 31-12-2013 Nog te verkopen m²

239.557

Toelichting: 

De in exploitatie genomen gronden zijn de complexen binnen de bouwgrondexploitatie waar op dit moment daadwerkelijk woningen en/of bedrijfsvestigingen worden gerealiseerd.



De gronden die binnen een termijn van enkele jaren in exploitatie zullen worden genomen, worden geadministreerd bij de voorraden onder de naam nog te openen complexen

bouwgrondexploitatie.

Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar De netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar betreffen kortlopende schulden. Hiervan zijn specificaties aanwezig op de financiële administratie. De afwikkeling van de schulden kent een normaal verloop.

De term 'netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar' sluit aan op de wet Fido.

De typering in looptijd van korter dan één jaar en langer dan één jaar heeft te maken met het onderscheid tussen vlottende schulden (korter dan één jaar) en lange schulden. De looptijd is een goede maatstaf voor het verkrijgen van een indicatie van risico’s.

In bijlage 5.9 is een overzicht opgenomen van vooruit ontvangen (voorschot)bedragen van Provincie en Rijk.


20


Overzicht netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar (x € 1.000) Balans per 1-1-2013

Balans per 31-12-2013

Kasgeldlening

2.500

4.000

Bank- en girosaldi

4.456

3.664

Subtotaal banken girosaldi

6.956

7.664

Nog te betalen bedragen

1.390

1.291

771

1.266

2.629

2.115

48

59

-

-

Vooruitontvangen bedragen Crediteuren Kortlopende schulden Mr. Frankeskoalle Salarissen en premies Subtotaal overige schulden Totaal netto vlottende schulden

4.838

4.731

11.794

12.395

De banken girosaldi bestaan uit een positief (=debet) saldo van € 1.605 en een negatief (=credit) saldo van € 5.269. Wij hebben naast onze hoofdrekening bij de BNG meerdere rekeningen bij diverse banken. Specificaties zijn aanwezig op de financiële administratie. Liquide middelen Wij hebben naast onze hoofdrekening bij de BNG meerdere rekeningen bij diverse banken.

Specificaties zijn aanwezig op de financiële administratie. Vaste passiva

Hieronder volgt een toelichting op de vaste passiva. Dit zijn: 

Eigen vermogen



Voorzieningen



Vaste schulden met een rentetypische looptijd > = 1 jaar

Eigen vermogen Overzicht reserves (x € 1.000) Boekwaarde

Vermeerde-

per 1-1-2013 Algemene reserve

vermogen

per 31-12-2013

89

3.111

20.428

7.048

75

627

6.496

Onverdeeld

-2.008

2.664

-

656

eigen

28.490

2.828

3.738

27.580

rekeningsaldo Totaal

Boekwaarde

ringen

23.450

Bestemmingsreserves Reserve

Verminde-

ringen


21


Volgens het BBV moeten de reserves worden onderverdeeld in algemene reserve(s) en

bestemmingsreserves. Jaarlijks vindt een beoordeling van de reserves plaats. Hierbij wordt ondermeer beoordeeld in hoeverre de reserves toereikend en benodigd zijn. De rente over de

algemene reserve en overige reserves wordt niet bijgeschreven, maar wordt gebruikt als algemeen dekkingsmiddel voor de exploitatie.

De vermeerderingen van de algemene reserve bestaan uit:  Opbrengst diverse inruilen

€

5.000

 Inkomsten werkzaamheden Vijversburg

€

84.000

De verminderingen van de algemene reserve bestaan uit:

 Storting in reserve onverdeeld rekeningresultaat, resultaat rekening 2012 € 2.008.000  Bijdrage herinrichting Alde Feanen

€

291.000

 Vermindering boekwaarde Hurdegaryp it Sud

€

 Bijdrage transitie muziekschool De Wâldsang

 Kosten Vijversburg

€

€

107.000

 Diverse kleinere onttrekkingen

€

64.000

 Omvormen heesters naar gazon

€

252.000

123.000 12.000

Een volledige specificatie is beschikbaar op de financiële administratie. In 2009 is besloten om investeringen met een maatschappelijk nut te dekken uit de Algemene reserve. Het betreft onder andere:  Clustering Hurdegaryp

 Clustering voorzieningen Noardburgum  GVVP

€

107.000

€

71.000

€

76.000

Een volledige specificatie van de investeringen in 2013 is beschikbaar op de financiële administratie.

In 2013 is voor het project Vijversburg € 84.000 ontvangen, dit bedrag is in de Algemene reserve

gestort. De gemaakte kosten voor het project Vijversburg zijn € 12.000, dit bedrag is onttrokken

uit de Algemene reserve. Omdat het rekeningresultaat in 2012 negatief was, is € 2.008.000 vanuit de Algemene reserve in de reserve onverdeeld rekeningresultaat gestort. In 2013 zijn er voor de herinrichting Alde Feanen uitgaven geweest voor de 1e en 2e fase van de 2e uitvoeringsmodule

voor in totaal € 291.000. Deze fasen zijn volledig afgerond en formeel geopend. In de PPN 20122015 is besloten tot het omvormen van heesters naar gazon. Er wordt € 123.000 van deze kosten gedekt uit de Algemene reserve. Onze gemeente draagt € 536.000 bij aan de organisatiewijziging

van de stichting "De Wâldsang". Hiervan is in 2013 € 107.000 betaald. De kleinere onttrekkingen betreffen Gebiedsontwikkeling Zuid en Midden (€ 28.000), bijdrage t.b.v. studiekosten KCC

(€ 8.000), ontwikkeling sportcomplex Sumar (€ 14.000), verkeers- en ruimtelijke aanpassingen HAVO-top (€ 13.000) en onderzoeken waterplan (€ 1.000).


22


De investeringen met een maatschappelijk nut betreffen uitgaven voor de clustering Hurdegaryp, clustering voorzieningen Noardburgum en verkeersmaatregelen in Eastermar, Tytsjerk, Oentsjerk, Jistrum en Noardburgum.

De vermeerderingen van de bestemmingsreserves bestaan uit:  Storting in reserve Kansen in kernen

€

74.000

De verminderingen van de bestemmingsreserves bestaan uit:  Plattelandsvernieuwing

 Dorpsvernieuwing centrum Gystjerk

 Onttrekking reserve BTW compensatiefonds  Onttrekking pensioenen wethouders

 Onttrekking sociaal flankerend personeelsbeleid

€

7.000

€

436.000

€

73.000

€

€

39.000

73.000

Een volledige specificatie is beschikbaar op de financiële administratie. De storting in de reserve Kansen in kernen betreft de reguliere storting, er wordt nog tot en met 2016 een bijdrage in deze reserve gestort. De bijdrage voor plattelandsvernieuwing betreft project Takomst foar in unyk lânskip, project

elektrische sloepen en een bijdrage voor Brommels. De bijdrage voor dorpsvernieuwing centrum Gytsjerk is voor een grondaankoop. De bijdrage voor sociaal flankerend personeelsbeleid heeft betrekking op kosten voor een maatwerkproject en coaching van de HR-adviseurs. De overige onttrekkingen zijn de reguliere bijdragen van deze reserves.

De onttrekking uit de reserve BTW compensatiefonds is de laatste bijdrage uit deze reserve. De reserve wordt opgeheven.

De vermeerdering van de reserve onverdeeld rekeningsaldo bestaat uit een storting uit de

Algemene reserve ten behoeve van de dekking van het rekeningresultaat 2012 en de storting van het rekeningresultaat 2013.


23


Voorzieningen Overzicht voorzieningen (x € 1.000) Boekwaarde

Vermeerde-

per 1-1-2013 Verplichtingen

Verminde-

ringen

Boekwaarde

ringen

per 31-12-2013

en

1.760

336

70

2.026

(art.

86

935

52

969

Onderhoudsvoorzieningen

3.212

1.341

1.423

3.130

5

9

10

4

308

291

308

291

5.371

2.912

1.863

6.420

verliezen (art. 44.1a BBV) Risicovoorzieningen 44.1b BBV) (art. 44.1c BBV)

Voorzieningen i.v.m. van derden

verkregen

middelen (art. 44.1d BBV) Voorzieningen belegd

elders

Totaal voorzieningen

Voorzieningen

betreffen

naar

verwachting

onvermijdelijke

uitgaven

ten

aanzien

van

te

kwantificeren financiële verplichtingen en risico's. Het bepalen van de noodzakelijke omvang van de

voorzieningen

is

een

niet

vrijblijvende

zaak

van

het

dagelijks

bestuur

als

verantwoordingsplichtige. Voorzieningen zijn daardoor van invloed op de resultaatbepaling. In het

kader van het bepalen van de noodzakelijke omvang van de voorzieningen is van de bestaande voorzieningen beoordeeld, of de omvang nog voldoende is om er de toekomstige kosten van te kunnen betalen.

Voorzieningen voor verplichtingen en verliezen

De hoogte van de voorziening APPA is gebaseerd op een actuariële berekening en op basis daarvan

is er € 216.000 in deze voorziening gestort. In de CAO gemeenten 2011-2012 is afgesproken dat

ambtenaren met ingang van 2013 recht hebben op een Individueel Loopbaanbudget van € 500 per persoon per jaar. Omdat er in 2013 nog geen uitgaven zijn geweest is er een bedrag van € 96.000 in

de

voorziening

Individueel

Loopbaanbudget

gestort.

De

storting

in

de

voorziening

bindingsgelden betreft de reguliere storting van € 26.000, de onttrekkingen uit deze voorziening betreffen de kosten voor de bindingsdag voor de afdelingen € 20.000 en de bijdrage voor het

personeelsfeest € 18.000. De overige verminderingen zijn de realisatie voor stalling bij locatie Oost (voorziening reconstructie Gytsjerk) € 13.000 en de laatste bijdrage aan de muziekschool

(voorziening gesubsidieerde instelling) € 19.000. De voorziening reconstructie plein Gytsjerk en de voorziening gesubsidieerde instelling komen hiermee te vervallen. Risicovoorzieningen

De vermindering van € 5.000 van de voorziening afwikkeling schades betreft vergoedingen voor diverse kleine schades die onder het eigen risico vallen. De laatste werkzaamheden in de

complexen Gytsjerk Oer de feart en Jistrum It Hege Lân zijn uitgevoerd, de voorziening Gemeente Tytsjerksteradiel

24


afgewikkelde complexen is daarom verminderd met € 39.000. In 2013 is er voor € 8.000 aan

planschades vergoed. Dit bedrag wordt verhaald op de projectontwikkelaars, maar omdat dit

bedrag nog niet is ontvangen was het noodzakelijk om € 8.000 in de voorziening planschades te storten.

Woensdag 8 januari 2014 heeft de rechtbank vonnis gewezen in de procedure die Megahome tegen de gemeente voerde. Megahome claimde een fors geldbedrag wegens te late levering door de

gemeente van bouwkavels in Burgum–West. De kavels moesten (behoudens overmacht) door de gemeente op 1 juli 2008 geleverd worden en konden pas drie jaar later geleverd worden.

Wij zijn van mening dat de te late levering overmacht was. De rechtbank heeft in haar vonnis

anders geoordeeld en ons veroordeeld tot de betaling van € 857.000. Samen met de andere kosten

waarin de gemeente veroordeeld is, moeten wij in totaal een bedrag van € 927.000 aan Megahome betalen. Voor de claim moet ten laste van de jaarrekening 2013 een voorziening worden gevormd. Op dit moment is nog niet duidelijk hoe hoog de voorziening moet zijn, omdat wij hoger beroep

bij het Gerechtshof ingesteld hebben. Op basis van consultatie van externe juridische expertise wordt verwacht dat het bedrag van de claim na beroep lager zal uitvallen. Voorzichtigheidshalve nemen wij in de voorziening het bedrag van het vonnis mee. Onderhoudsvoorzieningen

Van de voorziening onderhoud gebouwen GOW valt € 150.000 vrij. Dit betreft middelen voor

gemeentelijke monumenten die zijn overgedragen aan de Stichting Behoud Monumenten

Tytsjerksteradiel. De bijdragen die deze stichting heeft ontvangen zijn betaald ten laste van de

Algemene reserve. De overige wijzigingen betreffen de reguliere stortingen en onttrekkingen. Hierbij is de voorziening onderhoud gebouwen opgesplitst in de voorziening havens, de voorziening woningen en garageboxen en de voorziening gebouwen buitendienst. De voorziening onderhoud liften en de voorziening onderhoud gevels gemeentehuis zijn samengevoegd met de voorziening onderhoud gemeentehuis.

Voorzieningen i.v.m. van derden verkregen middelen

De stortingen in de voorziening actieplan verkeersveiligheid betreffen de reguliere storting en de ontvangen subsidie Manifest verkeersveiligheid. De verminderingen hebben o.a. betrekking op de

remproef, verkeersbrigadiers, verkeersmarkt, verkeerslessen en aanschaf van een DSD Speed Display.

Voorzieningen elders belegd

Dit betreffen de reguliere mutaties in de voorzieningen betreffende de Master Frankeskoalle. Nieuw ingestelde voorzieningen:     

Voorziening Individueel Loopbaanbudget Voorziening havens

Voorziening woningen en garageboxen Voorziening gebouwen buitendienst Voorziening claim Megahome


25


Vervallen voorzieningen:      

Voorziening reconstructie plein Gytsjerk Voorziening onderhoud gebouwen GOW

Voorziening onderhoud liften

Voorziening onderhoud gevels gemeentehuis Voorziening 2e toplaag busroute Burgum Voorziening gesubsidieerde instelling

Vaste schulden met een rentetypische looptijd >= 1 jaar De vaste schulden met een rentetypische looptijd >= 1 jaar betreffen langlopende geldleningen. De term 'vaste schulden met een rentetypische looptijd >= 1 jaar' sluit aan op de wet Fido. De

typering in looptijd van korter dan één jaar en langer dan één jaar heeft te maken met het onderscheid tussen vlottende schulden (korter dan één jaar) en lange schulden. De looptijd is een goede maatstaf voor het verkrijgen van een indicatie van risico’s.

De aflossingen in 2013 betreffen reguliere aflossingen van de langlopende geldleningen. De

rentelasten van de vaste schulden zijn in het bijlagenboek van deze jaarrekening (bijlage 2.4 'Overzicht kapitaallasten') opgenomen.

Overzicht vaste schulden met een rentetypische looptijd >= 1 jaar (x € 1.000) Boekwaarde

Vermeer-

per 1-1-2013 Onderhandse van

leningen

Vermin-

deringen

Aflos-

deringen

Boekwaarde

singen

per 31-12-2013

250

-

-

28

222

45.755

2.500

-

1.655

46.600

leningen

-

-

-

-

-

leningen

113

-

-

-

113

14

-

-

-

14

46.132

2.500

-

1.683

46.949

binnenlandse

pensioenfondsen

en

verzekeringsinstellingen Onderhandse

leningen

van binnenlandse banken en

overige

financiële

instellingen Onderhandse van

binnenlandse

bedrijven Onderhandse

van overige binnenlandse sectoren

Waarborgsommen Totaal vaste schulden


26


Vlottende passiva Hieronder volgt een toelichting op de vlottende passiva. Dit betreft de netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar.

Vorderingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar De term 'uitzetting met een rentetypische looptijd < 1 jaar' sluit aan op de wet Fido. De typering in looptijd van korter dan één jaar en langer dan één jaar heeft te maken met het onderscheid tussen vlottende uitzettingen (korter dan één jaar) en lange uitzettingen.

Van de uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar (vorderingen) zijn specificaties aanwezig op de administratie. De afwikkeling hiervan kent een normaal verloop.

In bijlage 5.9 is een overzicht opgenomen van nog te ontvangen (voorschot)bedragen van Provincie en Rijk.

Overzicht uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar (x € 1.000) Balans per 1-1-2013 Overheden Vordering BTW-compensatiefonds

Balans per 31-12-2013 416

615

2.483

2.728

Vorderingen werk en inkomen

112

142

Nog te ontvangen omzetbelasting

-39

172

2.972

3.657

559

624

1.453

2019

-711

-709

7

78

-652

-870

270

226

1.783

1.755

144

292

Subtotaal vorderingen op openbare lichamen Particulieren; belasting Particulieren; overig Voorziening dubieuze debiteuren Gemeentepers. (fitness/fietsproj./zonnepanelen) Gemeentepersoneel loonheffing Vooruitbetaalde kosten Nog te ontvangen bedragen Kortlopende leningen Nog af te dragen leges burgerzaken

1

6

Subtotaal overige vorderingen

2.854

3.421

Subtotaal overige uitzettingen

-

-

5.826

7.078

Totaal vorderingen


27


Niet uit de balans blijkende verplichtingen en vorderingen Gewaarborgde leningen en overige garantstellingen

Aan de passiefzijde van de balans wordt buiten de balanstelling het bedrag opgenomen van nog uitstaande geldleningen van andere instellingen, waarvoor de gemeente 100% garant (borg) staat. Van

dit

bedrag

van

2,2

miljoen

heeft

0,6

miljoen

betrekking

op

geldleningen

aan

verzorgingstehuizen, 1,5 miljoen aan Stichting WoonFriesland (de borgstelling van leningen na 1 april 1994 kunnen niet worden overgedragen) en 0,1 miljoen aan diverse overige instellingen. De afname in 2013 wordt veroorzaakt door de jaarlijkse aflossingen. Daarnaast is er een bedrag van 63,2

miljoen aan geldleningen aan woningbouwcorporaties

(waarvan Stichting WoonFriesland 42,3 miljoen), waarbij de borgstelling is overgedragen aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en de gemeente samen met het rijk als tertiaire

achtervanger optreedt. Dit betekent in de praktijk, dat de corporatie in eerste instantie wordt aangesproken (primair), daarna het WSW (secundair) en dan pas de gemeente en het rijk, elk voor

50%. Dit betreft een relatief gering risico. Sinds de oprichting in 1983 is het WSW nog nooit

aangesproken op zijn borgverplichting. Ook niet na de financiële problemen bij woningbouw

corporatie Vestia in Rotterdam. De zekerheidsstructuur is niet aangetast. De rating is in 2013

conform de rating van de Nederlandse Staat gewijzigd van een Triple A-rating in een Triple Arating van Moody's en een AA+ rating van Standard & Poor's. Als gevolg van de 'Vestia-affaire' is

de commissie Vermeulen ingesteld die een aantal aanbevelingen in het rapport 'Herstel van

Vertrouwen' heeft geformuleerd. Het opvolgen van deze aanbevelingen zal resulteren in een betere uitvoering van het toezicht.

Ten opzichte van 2012 is het bedrag aan overgedragen borgstellingen aan het WSW per saldo met

een bedrag van 2,2 miljoen afgenomen (1,9 miljoen reguliere aflossing en 0,3 miljoen vervroegde aflossing).

Het WSW stelt eisen aan de kredietwaardigheid van de deelnemende woningbouwcorporaties. Ieder

jaar wordt bij de deelnemende instellingen een kredietwaardigheidstoets verricht. Dit garandeert financiers, dat zij zaken doen met solide maatschappelijke ondernemingen en beperkt het risico voor de achtervangers. Er zijn tot en met het jaar 2013 geen bedragen betaald inzake de borgen garantstellingen. Dat wil zeggen: de gemeente is niet als borg aangesproken.

In de 'Realisatieovereenkomst inzake de ontwikkeling van Hurdegaryp Centrum' (raad 22 juli 1999)

heeft de gemeente zich garant gesteld voor de tijdige en volledige huurbetalingen gedurende de looptijd van de huurovereenkomst (1 september 2001 tot 1 september 2026) van het pand

Fuormanderij 1 (winkelcentrum 'Easter Omwei' te Hurdegaryp). Het pand wordt gehuurd door

KEaRN (voorheen Stichting Welzijn Tytsjerksteradiel) en gebruikt als inloopcentrum ten behoeve van activiteiten voor ouderen.


28


Niet afgewikkelde investeringen

Tevens willen wij, als niet uit de balans blijkende verplichtingen, de investeringen noemen, waarvan

de definitieve afwikkeling in een later jaar plaatsvindt. Voor de lasten, die uit deze lopende projecten voortvloeien, zijn specificaties op de administratie aanwezig. De dekking is voldoende geregeld binnen de toekomstige exploitatiebegrotingen.

Lease overeenkomsten

Ook lease-overeenkomsten behoren tot de niet in de balans opgenomen belangrijke financiële

verplichtingen. Met Dantuma B.V., Xerox (Nederland) BV, Canon Business Center Groningen, Ricoh Nederland

B.V.

en

Océ

Finance

Nederland

zijn

lease-overeenkomsten

afgesloten

voor

kopieerfaciliteiten inclusief onderhoud voor een bepaald aantal afdrukken. Op jaarbasis betreft dit een bedrag van € 51.000 exclusief btw. Incidentele Aanvullende Uitkering 2013 Het Rijk heeft bepaald, dat eventuele tekorten op het Inkomensdeel tot 10% van het aan de

gemeente toegekende budget voor rekening en risico van de gemeente zijn. Bij een tekort hoger dan 10% kan de gemeente onder voorwaarden een IAU (Incidentele Aanvullende Uitkering) aanvragen voor het meerdere. Omdat ons tekort over 2013 ruim 12% bedraagt, zullen wij evenals

over 2010, 2011 en 2012 de IAU aanvragen. Hoewel de IAU over deze jaren uiteindelijk wél is toegekend is de toekenning over 2013 nog onzeker.

Wij kiezen er daarom weer voor om niet alvast een mogelijke uitkering in het rekeningresultaat 2013 op te nemen, maar om deze post op te nemen onder niet uit de balans blijkende vorderingen. Temeer omdat het totaal aan landelijke IAU deel uitmaakt van het macrobudget

Inkomensdeel waardoor het niet ondenkbaar is dat een mogelijke uitkering (veel) lager uitvalt op het moment dat veel gemeenten de IAU zullen aanvragen.

Op grond van het verschil tussen het toegekende WWB budget inkomensdeel en onze werkelijke

uitgaven, zouden wij op basis van de berekening IAU in theorie kunnen rekenen op een bedrag van

€ 143.000. Het verzoek incidentele aanvullende uitkering wordt door een toetsingscommissie beoordeeld of dit voldoet aan de voorwaarden en deze adviseert vervolgens de minister.


29


2.5 Besluit Wij stellen u voor: 1.

De jaarrekening 2013 vast te stellen.

2.

De overschrijding op de lasten van de programma's 2, 3, 5, 7, 9, 10 en 11 (zie toelichting 2.3 en 4.8) vast te stellen.

3.

Het jaarrekeningresultaat na bestemming van de al geaccordeerde (deels bijgestelde)

mutaties in de reserves vast te stellen op € 656.000 voordelig.

Resultaatsbestemming: 4.

Vanuit het resultaat € 300.000 te storten in de reserve sociaal flankerend beleid.

5.

Het overig vrij te bestemmen saldo van de jaarrekening 2013 van € 356.000 te storten in de

algemene reserve.

Vrijval en temporisering 6.

De niet benutte delen van de Algemene reserve voor een bedrag van € 151.000 beschikbaar

7.

De vrijval van beschikking over reserves als gevolg van temporisering van de initiatieven in

te houden voor de Algemene reserve.

2013 voor het restant bedrag van € 2.313.000 opnieuw beschikbaar te stellen voor de

begroting van 2014 en verder.


30

Programma's


3.1 Algemeen bestuur ‘Aandacht voor kwaliteit’ Het programma Algemeen bestuur omvat zowel de dienstverlening ter ondersteuning van het functioneren van bestuursorganen als de directe dienstverlening aan de burger. Het richt zich op

een effectief, efficiënt en transparant bestuur. Een efficiënte en klantgerichte dienstverlening is ook

een speerpunt evenals kwaliteit van de ambtelijke organisatie met het oog op de toekomst.

Programmapunten die in dit kader de aandacht zullen krijgen zijn: een verbeterslag voor wat betreft de dienstverlening (waaronder KCC), een gestroomlijnd communicatiebeleid, het selectief

toepassen van (nieuwe) vormen van burgerparticipatie en het verder werken aan juridische

kwaliteitszorg in samenhang met de doorontwikkeling van planning en control. Gezien de grenzen van de middelen zijn de ambities hierbij van een gemiddeld niveau. Algemeen bestuur Een helder en duidelijk bestuur met een goed georganiseerde en efficiënte dienstverlening aan burgers en ondernemers, zonder overbodige regelgeving. Beoogd maatsch. effect

Prestatie/effectdoel

De burger is tevreden

De burger is tevreden over

geleverde dienstverlening

gemeente waarbij o.b.v. een

over de door de gemeente

Meting

de dienstverlening van de

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

7.5

7

7

7

95

-

-

> 95%

KTO, het cijfer 7,5 de

minimale waardering moet zijn.

Waarderingscijfer K(lant) T(evredenheids) O(nderzoek)

De burger is tevreden

De gemeente handelt

geleverde dienstverlening

minimaal 95% binnen de

over de door de gemeente

aanvragen tijdig af,

gestelde termijnen.

% Tijdigheid o.b.v. verbijzondering.

Wat hebben we daarvoor gedaan Informatiebijeenkomsten raad (Directie; 001.01) In 2013 zijn er informatiebezoeken gebracht aan de afdeling Mienskip, Werk en Inkomen, de brandweer en zwembad de Wetterstins.

Samenwerking met Achtkarspelen (Directie; 005.01)

In 2013 was de focus gericht op het verder ontwikkelen en inrichten van de samenwerking op basis van het zogenaamde 3c – scenario, waartoe op 27 september 2012 was besloten. Deze koers werd bevestigd naar aanleiding van het op 19 juni 2013 uitgebrachte externe rapport ‘Innovatief samen

verder’. Eerste richtpunt was 1 januari 2014 als datum waarop er een openbaar lichaam moest zijn. Gemeente Tytsjerksteradiel

32


De gemeentesecretarissen/directeuren zijn aan het werk gegaan als kwartiermakers. Op 12 en 19 december

2013

hebben

de

raden

toestemming

gegeven

voor

het

treffen

van

een

gemeenschappelijke regeling door de colleges en de burgemeesters voor een openbaar lichaam, de Werkmaatschappij 8KTD. De onderdelen die voor beide gemeenten werken, zullen geleidelijk hierin worden ondergebracht.

Werkbudget samenwerking (Directie; 005.01)

In 2013 was voor de samenwerking met Achtkarspelen een werkbudget opgenomen van € 50.000. In de periode tussen mei en oktober is een vertraging opgetreden in het samenwerkingsproces.

Hierdoor schuift een deel van de voorbereidende activiteiten door naar 2014 en was in 2013 sprake van een onderbesteding op het beschikbare budget. Het niet benutte deel van het budget maakt deel uit van het exploitatieresultaat van 2013 maar zal nu in 2014 extra nodig zijn. Wij

stellen voor om via de 1e bestuursrapportage 2014 een bedrag van € 20.000 aan het werkbudget

voor 2014 toe te voegen.

Stadsregio (Directie; 005.01)

Eind december is de evaluatie besproken in het bestuurdersoverleg en secretarissenoverleg van de Stadsregio. Bespreking in de raad stond gepland op 20 februari 2014 maar is uitgesteld. Tytsjerksteradiel Millennium Gemeente (Directie; 723.06)

Dankzij de diverse activiteiten die zijn genoemd in de 1e en 2e bestuursrapportage hebben we in 2013 opnieuw de titel Fairtrade Gemeente gekregen. Tytsjerksteradiel behoort volgens de VNG-

internationaal bij de top vijf van de landelijk meest inspirerende millenniumgemeenten. Er zijn in 2013 12 nieuwe fairtrade bedrijven en organisaties aangesloten bij de Fairtrade campagne. In de fairtrade werkgroep is speciale aandacht voor het betrekken van scholen bij de campagne. Deregulering (FJZ; diversen)

Er heeft op incidentele basis beoordeling van de bedoelde aspecten van deregulering

plaatsgevonden. Bij aanpassing en vernieuwing van verordeningen wordt hieraan blijvend aandacht gegeven (zowel via de VNG bij model-verordeningen, als door de eigen organisatie). Bezoldiging bij gesubsidieerde instellingen (FJZ; diversen)

De raad heeft op 21 maart 2013 een besluit genomen over de wijziging van de Algemene

Subsidieverordening naar aanleiding van de aangenomen motie over de bezoldiging bij

gesubsidieerde instellingen. De beide in de motie aangegeven punten zijn verwerkt in de integraal opnieuw vastgestelde Algemene Subsidieverordening Tytsjerksteradiel 2013. Burgerparticipatie (Ruimte; 001.03)

Jaarlijks is er een bedrag van € 40.000 in de begroting opgenomen voor burgerparticipatie. In

2013 hebben wij gekozen voor drie pilots, namelijk naamgeving zandpad Mûnein (€ 500), bankjes centrum Burgum (€ 2.500) en herinrichting kantineplein tot plek met centrumfunctie in Jistrum (€ 15.000). Voor de eerste twee projecten zijn de bijdragen inmiddels uitbetaald. Het zandpad heeft in augustus 2013 de officiële naam Ekkelreed gekregen. Het eerste (mobiele) bankje wordt Gemeente Tytsjerksteradiel

33


gepresenteerd tijdens te algemene ledenvergadering in maart 2014. Het project herinrichting

kantineplein tot plek met centrumfunctie in Jistrum schuift door naar 2014. Na een tweetal

overleggen met een delegatie van Dorpsbelangen is een speciaal ingestelde projectgroep aan de slag gegaan om de plannen verder uit te werken. Voor de jaarrekening 2013 betekent dit een incidenteel voordeel van € 37.000.

Bestuurlijk juridische ondersteuning (FJZ; 002.02)

Het budget voor bestuurlijk-juridische ondersteuning is een budget met een zogenaamd openeind karakter. Het is vooraf moeilijk in te schatten wanneer en in welke mate een beroep moet worden gedaan op externe advisering. Met name in het laatste kwartaal van 2013 zijn er nog kosten gemaakt. Hierdoor kon de raming niet meer via de 2e bestuursrapportage worden bijgesteld. Voor de jaarrekening een eenmalig nadeel van € 11.000. Koningslindes en bordjes (Ruimte; 002.03)

Bij de 1e bestuursrapportage is € 6.000 beschikbaar gesteld voor het plaatsen van een Koningslinde inclusief herinneringsbordje in elk dorp op de dag van de troonswisseling. De werkelijke kosten waren € 12.000. De overschrijding is grotendeels te verklaren, doordat het

nieuwe herinneringsbordjes zijn geplaatst. De in eerste instantie geplaatst bordjes voldeden achteraf niet aan de gewenste kwaliteitseisen. De nieuwe bordjes met Friese tekst hebben een

betere uitstraling en zijn daarnaast duurzaam. Voor 2013 betekent het een eenmalig nadeel van € 6.000.

Wat heeft het gekost Lasten en baten programma (€ x 1.000) Lasten begroting na wijziging c.q. lasten rekening Baten begroting na wijziging c.q. baten rekening Saldo lasten en baten (na wijziging)

Begroting

Rekening

2013

2013

Resultaat

3.991

3.945

-46 V

-520

-515

5 N

3.471

3.430

-41 V

Analyse verschillen rekening - begroting In onderstaande tabel worden de belangrijkste verschillen tussen rekening en begroting verklaard. Verschil rekening - begroting Burgerparticipatie Koningslindes en bordjes

Bedrag

N/V 37

V

6

N

Werkbudget samenwerkingsproces met Achtkarspelen

20

V

Overig

10

N


34


3.2 Openbare orde en veiligheid ‘Veilig en duidelijk, wanneer nodig handhavend met strakke hand’ Het programma openbare orde en veiligheid omvat alle gemeentelijke activiteiten op het gebied van handhaving van de openbare orde, bevordering van de veiligheid en activiteiten rondom de bijzondere wetten. Hieraan wordt op verschillende manieren vorm gegeven door het stellen van regels, het verlenen van vergunningen, het maken van beleid, uitvoering geven aan handhaving, organisatie van de rampenbestrijding, de brandweer en de samenwerking met de politie.

Openbare orde en veiligheid Burgers van de gemeente Tytsjerksteradiel zijn en voelen zich veilig. De openbare orde wordt niet verstoord en de gemeente beschikt over een adequate brandweerzorg en rampenbestrijding.

Beoogd maatsch. effect


De regels binnen de

De gemeentelijke regelgeving is

gemeente worden

toegankelijk, eenduidig en

nageleefd.

Meting

Streefw.

1e berap 2e berap Rekening

7

6.8

6.8

6.8

70

79.1

92.8

85.9

7

7.5

7.5

7.5

begrijpelijk voor de burger.

O.b.v. een KTO waardeert de burger dit met minimaal het cijfer 7.

Waarderingscijfer KTO o.b.v. verbijzondering.

De brandweerzorg en

De opkomsttijd van de brand-

adequaat en berekend op

70% van de gevallen gehaald.

rampenbestrijding zijn

weer van 8 minuten wordt in

haar taken

% Opkomsttijd o.b.v. verbijzondering

Burgers van de gemeente

Het subjectieve veiligheids-

veilig en voelen zich

minimaal het cijfer 7 o.b.v. de

Tytsjerksteradiel zijn veilig.

gevoel bij de burger scoort veiligheidsmonitor.

Waarderingscijfer o.b.v. veiligheidsmonitor o.b.v. verbijzondering.

Wat hebben we daarvoor gedaan BOA-zaken regelen en APV-aanpassen (FJZ; 140.01) Er is een handhavingsprogramma 2013 geschreven, waarin wordt aangegeven waarop toezicht wordt uitgeoefend en hoe wordt opgetreden bij overtredingen c.q. wanneer de openbare orde en veiligheid in het geding is. In het 2e kwartaal 2014 wordt door middel van een jaarverslag verantwoording afgelegd. Gemeente Tytsjerksteradiel

35


Extra afschrijving boekwaarden brandweermateriaal (FJZ; 120.01) In 2013 is het project “Samen naar 1 brandweer” uitgevoerd, waarbij de gemeentelijke

brandweertaak per 1 januari 2014 is overgeheveld naar de Veiligheidsregio (VR). Voor de overname van

de

roerende

en

onroerende

goederen

van

onze

brandweer

was

regionaal

een

berekeningsmethodiek afgesproken, die voor ons nadelig was. Ondanks de protesten van onze gemeente over de afrekening van overname en de daarbij gehanteerde berekeningsmethodiek

heeft het AB van de VR ingestemd met de berekening van de overnamesom. Dit leidt tot een extra afschrijving op de boekwaarden met een nadeel van € 130.000 voor de jaarrekening 2013. Nadeel exploitatie brandweer (FJZ; 120.01) De taakstelling op de budgetten voor middelen en materieel van de brandweer uit de PPN 2012 – 2015 kon in 2013 niet worden gerealiseerd. De overschrijdingen zitten met name in de

onderhoudskosten en brandstofkosten. De verantwoordelijkheid voor de uitoefening van de

brandweertaak eist de aanwezigheid van middelen en materieel dat in goede staat van onderhoud verkeert. Voor de jaarrekening per saldo een nadeel van € 13.000. FUMO (FJZ; 140.01)

Start FUMO

Startdatum is 1 januari 2014. Er is een ontwerpbegroting opgesteld ter vaststelling in februari

2014. Hierop zijn zienswijzen ingediend bij het Dagelijks Bestuur. De begroting is 6% uitgezet ten opzichte van het bedrijfsplan, terwijl een bezuiniging is voorgehouden. Er wordt niet scherp genoeg geraamd.

In het voorjaar 2014 volgt een interne notitie waarin de financiële en personele consequenties definitief inzichtelijk worden gemaakt.

Niet bestede middelen FUMO in 2013

In de PPN 2013–2016 is een bedrag aan meerkosten van € 23.000 meegenomen voor de dienstverlening door de FUMO. Omdat het jaar 2013 is gebruikt om de nieuwe organisatie op te

tuigen, een begroting en een bedrijfsplan op te stellen zijn de exacte gevolgen voor de gemeente nog niet bekend en zijn over 2013 geen kosten in rekening gebracht door de FUMO. Voor de jaarrekening een eenmalig voordeel van € 23.000. (Projecten) veiligheidsbeleid (FJZ; 140.01)

Het gezamenlijke veiligheidsbeleid is zowel in Achtkarspelen als Tytsjerksteradiel vastgesteld en het uitvoeringsprogramma 2014 is door de beide colleges begin 2014 vastgesteld. Vorming veiligheidsregio's (FJZ; 140.01)

In 2013 is het gehele jaar gewerkt aan een blijvend goede implementatie van de crisisbeheersing. Nationale politie (FJZ; 140.01)

In 2013 is besloten dat Tytsjerksteradiel voor de jaren 2014 en 2015 voorzitter is van de politie driehoek van het nieuwe politieteam Noordoost Fryslân.


36



Begroting

Rekening

2013

2013

Resultaat

1.936

2.053

117 N

-115

-137

-22 V

1.821

1.916

95 N

Analyse verschillen rekening - begroting In onderstaande tabel worden de belangrijkste verschillen tussen rekening en begroting verklaard. Verschil rekening - begroting Extra afschrijving brandweermaterieel

Bedrag

N/V 130

N

Niet bestede middelen Fumo

23

V

Nadeel exploitatie brandweer

13

N

Overig

25

V


37


3.3 Infrastructuur ‘Sober en doelmatig’ Het programma Infrastructuur omvat de aanleg, het beheer en onderhoud van (water)wegen en straten c.a., groenvoorzieningen, natuur- en landschapsbescherming, openbare verlichting en verkeersveiligheid. Het programma is gericht op het mogelijk maken van een veilige deelname aan het verkeer en een sober en doelmatig beheer van de openbare ruimte met inachtneming van en respect voor de aanwezige (unieke) kwaliteiten er van, zoveel mogelijk via rationele programma’s. Bij de opstelling/herziening van rationele programma’s zal er overigens op worden toegezien dat het niveau van de uitgaven doorlopend bestuurlijk kan worden getoetst. Infrastructuur Een gemeente waarin het mogelijk is om op veilige wijze aan het verkeer deel te nemen, waar sober, doelmatig en met respect voor de unieke kwaliteiten de openbare ruimte wordt beheerd en tegelijk rekening wordt gehouden met de leefbaarheid van de dorpen.



Onze burgers zijn

Burgers waarderen de

tevreden over de

bereikbaarheid van dorpen,

dorpen, bedrijven en

o.b.v. een KTO met

bereikbaarheid van voorzieningen.

Meting

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

7

7.3

7.3

7.3

6

6.9

6.9

6.9

bedrijven en voorzieningen minimaal het cijfer 7.

Waarderingscijfer K(lant) T(evredenheids) O(nderzoek) o.b.v. verbijzondering

Er is sprake van een

Wij houden groen en wegen

leefomgeving, met een

onderhoud. De burger

prettige en groene

in een voldoende staat van

adequate staat van

waardeert dit o.b.v. een

straten.

6.(subj. veiligheid)

onderhoud voor groen en

KTO met minimaal het cijfer

Waarderingscijfer K(lant) T(evredenheids) O(nderzoek) groen en wegen o.b.v. verbijzondering

Een veilige

Wij houden ons wegennet in

mogelijk.

onderhoud. Voor de totale

verkeersdeelname is

een voldoende staat van

Voldoende

75

85

85

85

Onvoldoende

7

10

10

10

Matig

18

5

5

5

oppervlakte moet min. 70-

80% voldoende zijn en mag max. 15-20% matig en 5-

7% onvoldoende zijn. (obj. veiligheid)

Percentage conform de CROW-systematiek


38


Wat hebben we daarvoor gedaan Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (Ruimte; 210.01)

De 30 kilometerzone in Tytsjerk is klaar. De Lageweg wordt in 2014 uitgevoerd. In Oentsjerk

worden in 2014 maatregelen getroffen om de verkeersveiligheid rondom CBS De Paadwizer te verbeteren.

Kansen in Kernen (Ruimte; 210.01)

De samenwerkingsovereenkomst tussen de provincie en de gemeenten en het Plan van Aanpak Garyp zijn in concept gereed. Zodra GS een besluit nemen in de Kadernota 2014 over de

provinciale bijdrage (1/3) kan de overeenkomst worden getekend. In maart/april 2014 vindt wel de start plaats van de voorbereiding van het project KIK Garyp (vanuit het dorp betrokkenheid via een Klankbordgroep).

Voor 2013 stond er voor de voorbereiding Kansen in Kernen (KIK) Garyp een bijdrage gepland van

€ 209.000 met een dekking uit de reserve Kansen in Kernen. Er zijn uiteindelijk in 2013 geen kosten gemaakt. De oplevering van de rondweg wordt iets later dan was gepland en daarmee wordt ook de voorbereiding in Garyp verschoven naar 2014. De werkelijke kosten in 2014 zullen naar

verwachting beperkt blijven, omdat de projectvoorbereiding voor het grootste deel in eigen beheer

wordt gedaan. De werkelijke uitvoering van het werk vindt in 2015 plaats. Wij stellen voor het bedrag van € 209.000 door te schuiven naar 2014 (€ 50.000) en 2015 (€ 159.000). Per saldo heeft deze ontwikkeling geen consequenties voor het resultaat. Centrale As (Ruimte; 210.01)

Inmiddels is naast de rondweg Garyp ook het traject Sumar-Quatrebras (waaronder het Leasurepark Burgum) gegund. Dat geldt ook voor het noordelijke deel van De Westereen naar Dokkum. Er zijn vele voorbereidende werkzaamheden (leidingen/ nutsvoorzieningen) gestart. Vrijval voorziening lichtmasten (Ruimte; 210.02)

In het kader van de jaarrekening 2013 is de voorziening lichtmasten beoordeeld. Per 31 december

2012 zit er nog € 53.000 in de voorziening. Hiervan kan € 26.000 vrijvallen ten gunste van het resultaat 2013. Voor de begroting 2014 en verder is de jaarlijkse storting in de voorziening bijgesteld van € 25 per lichtmast naar € 22 per lichtmast. Traverse Trynwâlden (Ruimte; 211.01)

De kruispunten aan de dr. Kijlstraweg en Rengersweg (ingang Stania State) worden nog gewijzigd. De bestekvoorbereiding is door de gemeente gedaan en de provincie zal voor de uitvoering

zorgen. Op verzoek van de provincie wordt de uitvoering een jaar uitgesteld naar 2014. Dan kan werk worden gecombineerd met onderhoudswerkzaamheden in overige weggedeelten. Parkeerproblematiek Stania State (Ruimte; 211.01)

De eerste fase - de aanleg van een overloopparkeerterrein - is gereed. De voorbereidende besprekingen voorde tweede fase - opknappen en uitbreiden bestaande parkeerterrein - zijn opgestart.


39


Machinaal straten (MBB; 210.01)

De werkelijke meerkosten voor 2013 zijn € 91.000. Structureel is nu in totaal € 95.000 opgenomen

in de begroting. Bij een volledige omvang van het verplichte areaal (betonsteen kei- en dikformaat) kunnen de meerkosten stijgen tot jaarlijks circa € 150.000. Onkruidbestrijding op verhardingen (MBB; 210.01)

Het onkruid op de verhardingsoppervlaktes in de waterwingebieden is in 2013 op alternatieve wijze bestreden. Als gevolg van het ontbreken van areaalgegevens van het te bestrijden oppervlak

van de afgekoppelde straten, hebben wij dit deel niet kunnen vermarkten. Wel zijn wij bezig met een verkenning naar de vermarkting van de alternatieve onkruidbestrijding op verharding. Bij de vermarkting zal deelname van Omrin meegenomen worden in het onderzoek. Haalbaarheid prestatiedoel wegen (MBB; 210.01)

De raad heeft op 19 december 2013 de voorkeur uitgesproken voor een ambitieniveau volgens

scenario B (maatschappelijke variant 1). Dit scenario verloopt budgettair neutraal en geeft een

differentiatie in onderhoudsniveau naar gebiedstypen (Centrum / Woon- / bedrijven-terrein en buitengebied). Hogere onderhoudskosten bruggen (MBB; 210.03)

De onderhoudskosten aan bruggen zijn in 2013 € 34.000 hoger dan geraamd. Met name aan de brug in Eastermar is een aantal grote (dure) reparaties uitgevoerd. Deze reparaties waren het gevolg van de leeftijd van de brug, maar betreffen reguliere slijtage. Hogere lasten sneeuwruimen en gladheidsbestrijding (MBB; 210.05)

Als gevolg van de winter van het 1e kwartaal 2013 is er sprake van een overschrijding van

€ 47.000. De hogere lasten bestaan uit meer inhuur derden (23.000 N), meer kosten strooizout (13.000 N) en meer onderhoudskosten materieel (11.000 N).

Bijenbeleidsplan (MBB; 560.02)

Het bijenbeleidsplan is 23 januari 2014 opiniërend in de raad geweest. Hierbij is de raad gevraagd

een keuze te maken uit de aanbevelingen en om aan te geven of ze het convenant Bij-vriendelijk

handelen willen ondertekenen. Dit met als consequentie, het overgaan naar alternatieve

onkruidbestrijding op de verhardingen. De raad heeft aangegeven mee te gaan in de aanbevelingen, zeker die geen geld kosten. Verder afweging vindt plaats bij de PPN.Voor wat betreft de onkruidbestrijding wil de raad de landelijke richtlijnen afwachten. Ombuigingsoperatie (MBB; 560.02)

De omvorming van de heestervakken naar gazon/ extensief gras is afgerond.


40


Strategie beheer openbare ruimte (MBB; 560.02)

Op 19 december 2013 is het Beeldkwaliteitsplan opiniërend behandeld in de raad. De vaststelling staat gepland voor de raadsvergadering van 20 februari 2014. Groenonderhoud binnen de bebouwde kom (MBB; 560.01)

Het groenonderhoud dat door Caparis wordt uitgevoerd, is duurder uitgevallen dan begroot. Voor de jaarrekening betekent dit een nadeel van € 47.000 N. Het onderhoudscontract met Caparis is de

laatste jaren een punt van zorg. Afgelopen jaar is er een proef geweest met Caparis in combinatie met/in samenwerking met een aannemer. Dat zou voor zowel gemeente als aannemer als Caparis voordeel moeten opleveren. Die proef is niet geslaagd.

Groenonderhoud buiten de bebouwde kom (MBB; 560.01)

Het sloothekkelen is in 2013 duurder dan begroot. Het tekort op sloothekkelen van € 27.000 is

ontstaan doordat het budget de laatste jaren is gekort, terwijl de kosten voor de aannemers hoger worden (hogere dieselprijs, afschaffen accijns landbouwdiesel). Dit is een structureel tekort. Daar komt in de komende jaren nog bij dat de eisen van het waterschap voor wat betreft de waterdiepte

ook nog worden aangescherpt, waardoor het tekort de komende jaren naar verwachting nog groter wordt. Wij komen hier in de bestuursrapportage en/of PPN op terug. Stormschade bomen en overig groen najaar 2013 (MBB; 560.01)

De storm van afgelopen najaar heeft ons als gemeente nogal wat gekost. De kosten voor snoeien,

versnipperen, kappen, opruimen enzovoort in 2013 bedragen € 217.000 en zijn meegenomen in

deze jaarrekening. Ook in 2014 zijn in de eerste maanden nog forse kosten gemaakt als gevolg van de stormschade. Inmiddels komen hier de laatste nota's van binnen. Wij nemen deze stand van zaken mee in de 1e bestuursrapportage 2014.

Naast de schade aan bomen en groen is er ook schade aan de wegen c.a. opgetreden. De

herstelwerkzaamheden zullen zoveel mogelijk worden meegenomen in samenhang met de reguliere werkzaamheden. Over de eventuele extra kosten zullen wij u via onze planning en control cyclus informeren.


41



Begroting

Rekening

2013

2013

Resultaat

7.417

7.659

242 N

-802

-682

120 N

6.615

6.977

362 N

Analyse verschillen rekening - begroting In onderstaande tabel worden de belangrijkste verschillen tussen rekening en begroting verklaard. Verschil rekening - begroting

Bedrag

N/V

Vrijval voorziening lichtmasten

26

V

Machinaal straten

91

N

Onderhoud bruggen

34

N

Sneeuwruimen en gladheidsbestrijding

47

N

Groenonderhoud Caparis

47

N

Sloothekkelen Stormschade Overig


27

N

217

N

28

V

42


3.4 Economische zaken ‘Werken aan regionale economie en werkgelegenheid’ Het programma economische zaken omvat activiteiten die een bijdrage leveren aan het in stand houden en zo mogelijk versterken van de economische en toeristisch-recreatieve structuur in de gemeente Tytsjerksteradiel. Voor dit programma wordt zowel een beleidsplan economische zaken als een beleidsplan recreatie & toerisme opgesteld. Jaarlijks worden op basis hiervan uitvoeringsplannen ter informatie aan de raad aangeboden. Via de reguliere planning en control cyclus vindt vervolgens rapportage over de voortgang van de beleidsplannen en de daaraan gekoppelde jaarplannen plaats. Economische zaken Op een zo duurzaam mogelijk wijze wordt de economische en toeristisch-recreatieve structuur in stand gehouden en versterkt. Beoogd maatsch. effect


Ontwikkelingsmogelijkheden

Jaarlijks wordt een

voor natuur, landschap en

uitvoeringsplan Toerisme &

progr. 10)

uitgevoerd.

recreatie zijn benut (zie ook

Meting

Streefw.

1e berap

2e berap Rekening

100

70

70

70

8

-

-

7

Recreatie opgesteld en

Percentage uitgevoerde activiteiten in uitvoeringsprogramma o.b.v. verbijzondering.

Het ondernemersklimaat is

Wij behoren altijd tot de

positief.

acht meest ondernemings-

vriendelijke gemeenten van Noord-Nederland.

Rangorde (eens per twee jaren) o.b.v. verbijzondering

Wat hebben we daarvoor gedaan Werkbudget werkgelegenheid (Ruimte; 320.01)

Voor 2013 was er een werkbudget van € 30.000 beschikbaar. De werkelijke uitgaven waren € 13.000. Voor 2013 levert het een eenmalig voordeel op van € 17.000. Voor een deel is dit

voordeel te verklaren door het wegvallen van deelname aan de Bedrijvencontactdagen en voor een deel door een besparing op het ondernemersmagazine.

Opheffing Stichting Beheer Recreatieve Voorzieningen Earnewâld (Ruimte; 560.01)

De Stichting Beheer Recreatieve Voorzieningen Earnewâld is in liquidatie. Vanaf 1 juni 2013 heeft

de gemeente alle taken van de stichting terug genomen. Het positieve saldo van de Stichting over Gemeente Tytsjerksteradiel

43


2013 van € 88.000 komt ten gunste van de gemeente. Hier zullen de nog openstaande facturen op in mindering gebracht worden. Het restant van € 22.000 komt - zoals afspraak - ten gunste van

het dagrecreatieterrein in Earnewâld. Wij stellen voor dit bedrag via bestemming van het resultaat mee te nemen naar 2014 .

Masterplan Earnewâld (Ruimte; 560.01)

Voor 2013 stond er onttrekking uit de reserve It Wiid gepland van € 58.000 voor de

werkzaamheden in het kader van het Masterplan Earnewâld. Dit was eerst € 109.000, maar hiervan

is € 51.000 gebruikt voor de brug bij het bungalowpark It Wiid. De geplande onttrekking van

€ 58.000 schuift door naar 2014, want deze middelen zijn nodig voor fase 2 van het Masterplan Earnewâld. Dit heeft verder geen consequenties voor het resultaat. Projecten plattelandsvernieuwing (Ruimte; 560.01)

In de reserve plattelandsprojecten was per 1 januari 2010 € 220.000 beschikbaar als dekking voor de

intentieverklaring

Noardlike

Fryske

Wâlden

en

projecten

passend

bij

het

thema

Plattelandsvernieuwing. Voor 2013 was er € 37.000 beschikbaar. Dit is het doorgeschoven restant

van 2012. Uiteindelijk is er € 7.000 uitgegeven. Een specificatie van de uitgaven staan in onderstaande tabel.

Planning projecten Zelfsturen en Profit (fase 1) Zelfsturen en Profit Project Energie uit hout Regiomarketing Regiomarketing - garantstelling Regiomarketing - extra kosten Regiomarketing - structurele bijdrage Sociaal economisch masterplan - visievorming Sociaal economisch masterplan - uitvoeringsplan Sociaal economisch masterplan - uitvoeringsplan Project Takomst foar in unyk lânskip Project elektrische sloepen Bijdrage Brommels Totaal planning projecten

2010 4.000 14.000 6.000 10.000

Begrote onttrekking reserve plattelandsvern. Werkelijke / begrote onttrekking reserve plattelandsvernieuwing

13.000 17.000 12.000

2011 6.000 10.000 17.000 3.000

2012

2013

6.000 10.000 30.000

19.000 3.000

3.000

76.000

58.000

2010 76.000

2011 58.000

Totaal 4.000 14.000 18.000 30.000 17.000 3.000 30.000 13.000 17.000 31.000 9.000 3.000

49.000

3.000 3.000 1.000 7.000

189.000

2012 49.000

2013 37.000

Totaal 220.000

Het voorstel is om het restant van € 30.000 door te schuiven naar 2014, zodat het ingezet kan

worden voor aankomende projecten. Het gaat dan onder andere om het project Energie uit hout van de Noardlike Fryske Wâlden en andere waardevolle plattelandsprojecten, zoals Brommels, NFW, detailhandel in dorpen, etc.

Voorzieningen Earnewâld (Ruimte/MBB; 560.01)

in 2013 is de Stichting Behear Rekreatieve Foarsjennings Earnewâld opgehouden te bestaan. Alle bestaande overeenkomsten, zowel qua uitgaven als inkomsten, zijn overgenomen door de

gemeente. Bovendien komen de bestaande bezittingen van de SBFRE ten gunste van de gemeente. Voor de jaarrekening 2013 betekent dit een eenmalig voordeel van € 144.000.

(Bijdrage) Agenda Netwerk Noordoost (ANNO) (Ruimte; 560.01) Gemeente Tytsjerksteradiel

44


Diverse ontwikkelingen in 2013:  

Ontsluiting Skûlenboarch. De raad is hierover ook separaat ingelicht.

Er is een sterke lobby gevoerd om ook de provinciale bijdrage beschikbaar te krijgen. Voorts wordt projectovereenkomst afgesloten.



Packagedeal Waterfront Burgum is afgesloten en opgenomen in het contract Midden 2 van De Centrale As.



Bewegingscentrum Reset is gerealiseerd.

In verband met exploitatieoverschotten in 2012 en 2013 en de toetreding van Ferwerderadiel tot

heeft onze gemeente een bedrag van € 10.000 retour ontvangen van ANNO. Het college heeft - in afwijkingen van de colleges van de overige gemeenten - besloten deze middelen niet te reserveren,

maar vrij te laten vallen ten gunste van de exploitatie 2013. Voor 2013 levert het een eenmalig voordeel op van € 10.000.

Noordelijke Elfsteden Vaarroute (Ruimte; 560.01)

De route is in 2013 gerealiseerd en open gesteld.


Begroting

Rekening

2013

2013

Resultaat

871

644

-227 V

-299

-242

57 N

572

402

-170 V


Bedrag

N/V

Werkbudget werkgelegenheid

17

V

Vrijval middelen ANNO

10

V

144

V

1

N

Voorzieningen Earnewâld Overig


45


3.5 Onderwijs ‘Ontwikkelen naar brede scholen’ Het

programma

Onderwijs

richt

zich

op

goede

onderwijshuisvesting,

op

de

lokale

onderwijsagenda, op vervoer van leerlingen waar dat nodig is en op het stimuleren van persoonlijke ontwikkeling van doelgroepen. Onderwijs zelf is primair de verantwoordelijkheid van

de scholen en hun besturen. In deze rolverdeling wordt in onze gemeente door alle betrokkenen

werk gemaakt van een goede en stevige samenwerking. Op diverse plaatsen leidt dit tot ontwikkeling van het “brede school”-concept en tot multifunctioneel accommodatiegebruik. Die goede samenwerking maakt ook mogelijk dat onderwijs en onderwijsbeleid prominente pijlers zijn

in de integrale benadering van kinderen, jeugd en jongeren, en van hun kansen en problemen (WMO-domein opvoeden en opgroeien). Het programma heeft veel relatie met activiteiten in

andere programma’s, zoals Welzijn (WMO, clustering voorzieningen, Centrum Jeugd & Gezin), Sport

(Buurt-Onderwijs-Sport projecten), Romte (planontwikkeling), MBB (gebouwen), Werk & Bijstand (startkwalificatie schoolverlaters).

Onderwijs Voor alle groepen inwoners zijn kwalitatieve en kwantitatieve onderwijsmogelijkheden aanwezig, de gemeente beschikt over een samenhangend onderwijsbeleid.



Er is sprake van een

Nieuwe methode van meten

met een startkwalificatie

ontwikkeld; betreft

sluitende leerweg tot en voor de arbeidsmarkt.

Meting

moet nog worden

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

n.n.b.

-

-

n.n.b

voorkomen van vroegtijdige schoolverlaten zonder start-kwalificatie

Kengetal leerplichtverslag; er wordt nog nagedacht over andere manier van meten

Wat hebben we daarvoor gedaan Exploitatiekosten locatie de Winde (Samenleving; 420.01)

De voormalige basisschool “de Winde” was één van de objecten die was opgenomen in het “project

Hurdegaryp”. De school zou met de komst van het nieuwe kindcentrum verdwijnen. Door

huisvestiging van de Havo-top tot en met medio 2012 en vanaf september 2013 het Tjalling

Koopmanscollege (TKC) heeft de school een verlenging van haar levensduur gekregen. In de tussentijd van het vertrek van de Havo-top en de komst van TKC is de school in stand gehouden. De exploitatiekosten (waaronder energiekosten) in deze tussenliggende periode zijn voor de gemeente. Voor de jaarrekening is dit een nadeel van € 9.000.

Onderzoek realisatie gebruik school Earnewâld (Samenleving; 421.01/423.01) Overleg is nog volop gaande. Gemeente Tytsjerksteradiel

46


Uitbreiding Papilio en vergoeding COA (Samenleving; 421.01)

Het AZC te Burgum heeft de status “gezinslocatie” gekregen. Hierdoor is het aantal kinderen dat

onderwijs volgt op de bijbehorende school Papilio aanzienlijk toegenomen. Uitbreiding van de school was noodzakelijk. Van het COA is na onderhandelingen een vergoeding gekregen van € 829.000 voor de periode van 15 jaar voor de exploitatie van de school. Clustering kindvoorzieningen Burgum (Samenleving; div.)

Partijen hebben in overleg met gemeente een alternatieve oplossing gecreëerd. Openbaar gebied Havo-top (Samenleving; 443.01)

In 2012 is het gebouw voor de Havo-top gereed gekomen. Vanaf september 2012 is het gebouw in

gebruik. Met de invulling van het openbare gebied is in 2012 begonnen en heeft in 2013 zijn

vervolg gekregen, maar niet alle werkzaamheden konden in 2013 worden uitgevoerd. In 2014

krijgt dit een vervolg. De bijbehorende middelen schuiven mee. Per saldo heeft deze ontwikkeling geen consequenties voor het resultaat, omdat de dekking vanuit de algemene reserve ook verschuift naar 2014.

Huisvesting Tjalling Koopmanscollege (Samenleving; 443.01)

De huurovereenkomst met betrekking tot de huisvesting van het Tjalling Koopmanscollege is

getekend. Op dit moment wordt de vaststellingsovereenkomst intern nog getoetst. Dit zal op korte termijn afgehandeld worden. De overeenkomst met betrekking tot de doordecentralisatie wordt in samenhang met de huurovereenkomst gelijktijdig afgehandeld.

Harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzaalwerk (Samenleving; 650.01)

De overdracht van peuterspeelzalen van KearnKlein naar Kinderwoud is gerealiseerd. De taakstellende bezuiniging van € 37.000 is daarmee gehaald.


Begroting

Rekening

2013

2013

Resultaat

4.230

4.333

103 N

-587

-676

-89 V

3.643

3.657

14 N


Bedrag

N/V

Instandhouding voormalige basisschool De Winde

9

N

Overig

5

N


47


3.6 Welzijn ‘Welzijn in de dorpen’ Het programma welzijn omvat inzet en activiteiten om de participatie van burgers in de samenleving te ondersteunen. Belangrijk deel daarvan is het initiëren en in stand houden van voorzieningen voor jong én oud, van voorzieningen op het gebied van kunst en cultuur, en van overige gemeenschappelijke voorzieningen ter bevordering van de sociale leefbaarheid in de dorpen. De ambitie richt zich op zelfstandigheid/zelfredzaamheid van burgers, groepen en organisaties, op preventie, en op multifunctionaliteit van voorzieningen. In het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) is de gemeente voor burgers de eerst aanspreekbare overheid. In die verantwoordelijkheid heeft de gemeente een actieve regierol in de afstemming met een groot aantal lokaal werkzame instellingen op het gebied van welzijn, ondersteuning en zorg. Welzijn Het initiëren en in stand houden van welzijn voor onze burgers door actieve participatie in de samenleving te stimuleren met voldoende zorg voor kwetsbare groepen.



Meting

Burgers zijn sociaal actief

Moet i.k.v. meetbaarheid

-

en kunnen participeren in

nieuwe stijl opnieuw vorm

Burgers zijn tevreden met

Moet

de maatschappij.

de welzijnsvoorzieningen.

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

-

-

-

-

-

-

-

-

worden gegeven

i.k.v.

meetbaarheid

nieuwe stijl opnieuw vorm worden gegeven

Wat hebben we daarvoor gedaan Bibliotheekwerk (Samenleving; 510.01)

Alternatief bibliobus In

december

heeft

met

een

aantal

Verenigingen

van

Dorpsbelangen

een

bijeenkomst

plaatsgevonden over alternatieven voor de bibliobus in de dorpen. Initiatieven op dit terrein

worden in de eerste helft van 2014 samen met de Bibliotheken Midden-Fryslân nader uitgewerkt.

Vrijval reserves

Met het bibliotheekbestuur zijn in de loop van 2013 afspraken gemaakt over de hoogte van hun

reserves. Een deel zal worden gebruikt voor toekomstige exploitatietekorten. Dit geldt voor de

jaren 2013, 2014 en 2015. Daarna zal weer sprake moeten zijn van een structureel sluitende

exploitatie. Tevens wordt een bedrag gereserveerd als stimuleringsbijdrage voor een vervangende bibliotheekvoorziening in elk der dorpen. Het restant wat overblijft is gerestitueerd naar de gemeente. Voor de jaarrekening een voordeel van € 28.000.


48


Bijdrage transitiekosten de Wâldsang (Samenleving; 511.01)

De stichting “de Wâldsang” die het muziekonderwijs in de vier gemeenten verzorgt zal in de loop

van 2014 worden opgeheven en het muziekonderwijs zal vanaf dat moment georganiseerd zijn in een coöperatieve vereniging. Deze organisatiewijziging is ingegeven doordat de stichting voorzag dat doorgaan op de huidige manier zou gaan leiden tot structurele tekorten en feitelijk het

faillissement van de stichting. Om de organisatiewijziging mogelijk te maken is van de vier

deelnemende gemeenten een bijdrage gevraagd in de transitiekosten. De vier gemeenten hebben besloten hierin mee te gaan. De bijdrage van onze gemeente bedraagt € 536.000. In 2013 is een

bedrag van € 107.000 betaald. De rest wordt betaald in 2014. De temporisering in 2013 leidt op dit product tot een voordeel van € 429.000. Voor de jaarrekening heeft dit geen gevolgen, omdat

het voordeel hier leidt tot een nadeel van hetzelfde bedrag op product 980. De transitiebijdrage wordt gedekt door een onttrekking aan de algemene reserve. Temporisering bijdrage Vijversburg (Samenleving; 540.01)

In 2013 is geen beroep gedaan op de toegezegde bijdrage van de gemeente voor “Aanpassing

Vijversburg 2e fase”, vanwege de opgetreden vertraging in de procedures. Voor de jaarrekening heeft dit verder geen consequenties.

Dekking kosten sociaal medisch team (Samenleving; 620.01)

Net als in 2012 het geval is geweest konden de kosten van het sociaal medisch team in 2013 opnieuw ten laste van het P-budget worden gebracht. Dit is afhankelijk van de ruimte die het betreffende budget biedt. Kort gezegd komt het erop neer dat de gemeente in 2013 een alternatieve dekkingsbron heeft gehad en dat daardoor het geraamde bedrag vrijvalt. Voor de jaarrekening een incidenteel voordeel van € 23.000.

Onderbesteding diverse budgetten Sociaal Domein (620.03)

Op het gebied van het sociale domein staan grote veranderingen aan te komen, waarbij er een taakoverheveling aan de orde is van rijk naar gemeenten. Vanaf 2013 waren voor de invoering enkele werkbudgetten beschikbaar. In 2013 is hierop niet een volledig beroep op gedaan, omdat

het het zwaartepunt van de werkzaamheden vooral 2014 gaat plaatsvinden. Voor de jaarrekening 2013 betekent dit een eenmalig voordeel van € 36.000. Dorpshuizen (Samenleving; 630.01)

De provincie heeft een subsidie verleend in het kader van samenwerkingsagenda duurzame energieprojecten voor dorpshuizen. Wij hebben hiervoor een voorschot ontvangen van € 69.000. Omdat het gemeentelijk aandeel in dit project via de voorziening onderhoud dorpshuizen loopt is

dit voorschotbedrag in deze voorziening gestort. Voor de jaarrekening heeft dit geen consequenties. Sloop Schalmei c.a. (Samenleving; 630.02)

Met het in gebruik nemen van het multifunctioneel centrum in de Hurdegaryp is er een eind

gekomen aan het bestaansrecht van de Schalmei. Het gebouw is dan ook gesloopt. Hiervoor was in de 2e bestuursrapportage een bedrag geraamd van € 121.000. Uiteindelijk zijn de kosten Gemeente Tytsjerksteradiel

49


meegevallen en zijn uitgekomen op € 101.000. Werkhonger zal hier mede debet aan zijn geweest. Gedurende de tijd dat de Schalmei nog in gebruik was stond op de begroting een bedrag geraamd voor onderhoud. Omdat het onderhoud tot een minimum beperkt bleef is hier ook een voordeel ontstaan. Voor de jaarrekening betekent dit in totaal een eenmalig voordeel van € 25.000. Inrichting openbare ruimte MFC Hurdegaryp en Noardburgum (Samenleving; 630.02)

Voor zowel de inrichting van de openbare ruimte om en nabij het mfc te Hurdegaryp als het mfc te

Noardburgum zijn budgetten geraamd met een dekking ten laste van de algemene reserve. Dit betreft zogenaamde investeringen met maatschappelijk nut die niet worden geactiveerd.

Door temporisering bij de werkzaamheden rond het mfc Noardburgum en vrijval op de budgetten

bij het mfc Hurdegaryp zijn de budgetten niet volledig besteed. Wij stellen voor het budget voor mfc Noardburgum door te schuiven naar 2014 en het budget voor mfc Hurdegaryp af te wikkelen. Per saldo heeft dit geen consequenties voor het resultaat.

WMO voorzieningen/verstrekkingen (Samenleving; 622.01/652.01)

De raad heeft in juni de casuïstiek ontvangen over de effecten van de kanteling. Daarmee heeft de raad een beeld gekregen van de uitwerking van de nieuwe regels in de praktijk.

In 2013 werden elf bezwaarschriften ingediend, waarvan er vijf ongegrond en één gegrond zijn verklaard. De overige vijf zaken zijn ingetrokken door de cliënt (ofwel achteraf instemming met besluit, ofwel herziening vanuit gemeente). Er zijn in 2013 geen officiële klachten ingediend. Transitie AWBZ-begeleiding en persoonlijke verzorging naar WMO (Samenleving; 652.01)

In het late najaar heeft het kabinet besloten dat de Persoonlijke Verzorging niet mee overgaat naar de gemeenten. De definitieve tekst van het wetsvoorstel is pas in januari 2014 naar de Tweede Kamer gestuurd. Ook is er nog geen definitief uitsluitsel over de budgetten.

In deze situatie kan nog geen beleidsplan worden voorgelegd. Wel is aan de raad het beleidskader voor de transities in het sociaal domein voorgelegd. Hierover besluit de raad in februari 2014. De

verdere

concretisering

en

invulling

van

beleidsplan,

uitvoeringsvoorbereidingen zijn gepland voor het jaar 2014.

verordening

en

overige

Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) (Samenleving; 715.01)

De werkgroep zorgstructuur is bezig en ontwikkelt een stroomschema voor de lokale zorgstructuur. Er lopen voorbereidingen voor het proces om het CJG in 2014 ‘transitieproof’ te maken.

De voorbereiding van het project CJG in de buurt heeft meer tijd gekost. De daadwerkelijke start is begin 2014.

WMO individuele voorzieningen (Samenleving; 622.01; 652.01)

Op rekeningbasis is er per saldo op de verstrekking van individuele voorzieningen c.a. sprake van een nadeel van € 15.000. Op de verstrekkingen in het kader van de WMO is sprake van een nadeel van € 47.000. De eigen bijdragen in het kader van de WMO zijn € 17.000 hoger. Daarnaast levert de terugontvangst op de PGB's een voordeel op van € 15.000.


50


Teruggaaf bijdrage veiligheidsregio 2012 (Samenleving; 714.01)

In de loop van het jaar 2012 is een aantal keren van de Veiligheidsregio teruggave verleend op de bijdrage die onze gemeente verschuldigd is. Hiervan is in de betreffende rapportages van jaar

melding gemaakt. Ook op basis van de jaarrekening wordt nog een teruggave gedaan. Dit levert voor de jaarrekening 2013 een eenmalig voordeel op van € 30.000.

Vervallen balanspost lokaal gezondheidsbeleid (Samenleving; 714.01)

Ten laste van het budget voor lokaal gezondheidsbeleid was een bedrag gereserveerd om in samenwerking met de huisartsen te komen tot een zogenaamde HOED (huisartsen onder één dak).

Uiteindelijk hebben de huisartsen zelf een HOED gerealiseerd. Tegenover de genoemde reservering staan geen verplichtingen meer. Voor de jaarrekening een eenmalig voordeel van € 28.000. Onderbesteding budgetten algemene gezondheidszorg (Samenleving; 714.01)

In de loop van het jaar is de aandacht binnen de afdeling Mienskip verlegd naar de voorbereiding

op de komende decentralisatie van rijkstaken. Dit heeft geleid tot een incidentele onderbesteding op de budgetten voor de algemene gezondheidszorg. Voor de jaarrekening betekent dit een eenmalig voordeel van € 34.000.

Wat heeft het gekost Lasten en baten programma (€ x 1.000)

Begroting

Rekening

2013

2013

Resultaat

Lasten begroting na wijziging c.q. lasten rekening

12.237

11.224

-1.013 V

Baten begroting na wijziging c.q. baten rekening

-2.198

-1.473

725 N

Saldo lasten en baten (na wijziging)

10.039

9.751

-288 V


Bedrag

N/V

Vrijval reserves bibliotheek

28

V

Kosten sociaal medisch team

24

V

Onderbesteding diverse budgetten WMO overig

36

V

Vergoeding begeleiding vluchtelingen

14

V

Verstrekkingen WMO

47

N

Eigen bijdragen WMO

17

V

Terugontvangst PGB

15

V

Vrijval balanspost hulpmiddelen

11

V

Sloop Schalmei c.a.

25

V

Teruggave bijdrage 2012 Veiligheidsregio

30

V

Vrijval balansposten openbare gezondheidszorg

28

V

Onderbesteding materiële budgetten openbare gezondheidszorg

34

V

Overig

73

V


51


3.7 Sport ‘Blijvend bewegen’ Het

programma

sport

betreft

de

dienstverlening

aan

de

burgers

op

het

gebied

van

sportvoorzieningen en het stimuleren van sportbeoefening. Het voorzieningenniveau en de samenwerking met sportclubs bevindt zich in vergelijking met andere Friese gemeenten op een hoog

niveau.

Sport

is

steeds

nadrukkelijker

een

factor

in

gezondheid,

opvoeding,

gemeenschapsvorming. Wat de accommodaties betreft richten wij ons bij ontwikkelingen vooral op mogelijkheden tot concentratie van voorzieningen. Het programma heeft veel relatie met activiteiten in andere programma’s zoals Welzijn (WMO, clustering voorzieningen), Onderwijs, Romte (planontwikkeling), MBB (gebouwen). Sport Via actieve en passieve sportdeelname wordt de gezondheid en de sociale participatie verbeterd. Beoogd maatsch. effect


De burgers zijn tevreden

De burgers waarderen het

gemeente in stand

(sporthallen c.a en zwem-

gerealiseerde

minimaal het cijfer 7.5.

over het aantal door de gehouden of

mogelijkheden tot

Meting

aantal sportvoorzieningen

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

7.5

-

-

-

baden) o.b.v. een KTO met

sportbeoefening.

Waarderingscijfer K(lant) T(evredenheids) O(nderzoek) o.b.v. verbijzondering

Wat hebben we daarvoor gedaan Toekomst gymzaal Jistrum (MBB; 530.01)

De gymzaal in Jistrum heeft een lage bezetting en komt volgens het sportbeleid hierdoor in

aanmerking voor sluiting. Stichting Joost Wiersma heeft aangegeven de zaal te willen overnemen en ook de sport- en onderwijsfunctie te willen behouden. Doarpsbelangen Jistrum is er vanuit de inwoners van Jistrum bij betrokken. In 2014 verwachten we een besluit over het wel of niet overnemen van de zaal door de stichting.

Renovatie zwembad de Wetterstins (MBB; 530.01)

De renovatie staat gepland voor in de zomer van 2015. Er is een bedrijfsplan opgesteld om ook enige extra's zoals een tribune en een aanpassing aan de entreehal uit te voeren. Dit bedrijfsplan is

in de raad van 19 december informerend aan de orde geweest. In 2014 wordt het project verder ingericht en uitgevoerd.


52


Energievoorziening zwembad de Wetterstins (MBB; 530.01)

Samen met de raad is besloten om een onderzoek te doen naar de mogelijkheden om de levering van duurzame warmte in de markt te zetten. Dit onderzoek zal in 2014 uitgevoerd worden. Incidenteel voordeel werkbudgetten sporthallen c.a. (MBB; 530.01)

Voor de jaarrekening is er een incidenteel voordeel op de werkbudgetten ontstaan met name

doordat er minder vervangingen van sportattributen nodig was. Vervanging van deze attributen vindt plaats op basis van inspectierapporten van een gecertificeerd bedrijf. Het meeste voldeed aan de minimumeisen. Voor de jaarrekening een eenmalig voordeel van € 20.000. Hogere energielasten sporthallen c.a. (MBB; 530.01)

De lasten voor energieverbuik vielen voor onze sporthallen c.a. in 2013 per saldo € 44.000 hoger uit dan verwacht. De koude winter van begin 2013 is hier debet aan.


Begroting

Rekening

2013

2013

Resultaat

3.200

3.234

34 N

-652

-644

8 N

2.548

2.590

42 N

Analyse verschillen rekening - begroting In onderstaande tabel worden de belangrijkste verschillen tussen rekening en begroting verklaard. Verschil rekening - begroting Voordeel op werkbudgetten c.a.

Bedrag

N/V 20

V

Hogere energielasten sporthallen c.a.

44

N

Overig

18

N


53


3.8 Werk en Bijstand ‘Werk boven inkomen’ Het programma Werk en Bijstand omvat een uitgebreid activiteitenpakket voor de doelgroep bijstandsgerechtigden en overige minima in de gemeente. Belangrijke doelstellingen zijn het bewerkstelligen dat zoveel mogelijk inwoners economisch onafhankelijk zijn en meedoen (participeren) in de samenleving op allerlei niveaus. Waar nodig bieden wij de helpende hand. Binnen de participatie heeft de begeleiding van bijstandsgerechtigden naar betaald werk overigens onverkort de prioriteit. Er is een integraal kader vastgelegd voor het brede scala van beleidsvelden waarop de gemeente werk maakt van participatiebevordering. Werk en Bijstand Inwoners zijn economisch zelfredzaam, participeren sociaal en maatschappelijk en doen evt. beroep op sociaal vangnet. Beoogd maatsch. effect


Bijstandscliënten

De uitstroom van trajecten

arbeidsmarkt.

minimaal 50%.

participeren snel op de

Meting

gericht op werk bedraagt

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

50

-

-

-

80

-

-

-

100

94

99

100

Percentage uitstroom trajectklanten naar werk o.b.v. verbijzondering (fulltime)

Bijstandscliënten

Wij bieden elke cliënt

arbeidsmarkt.

doelgroepen een trajectplan

participeren snel op de

binnen de verschillende op maat, waarvan 80% binnen één maand na

aanvraag of wijziging van de (bestaande) situatie.

Percentage trajectplannen binnen één maand o.b.v. verbijzondering (WWB)

Bijstandscliënten verkeren

Wij zetten proactief in op

isolement.

gebruik van minima-

niet in een sociaal

het tegengaan van het nietregelingen d.m.v.

voorlichting en het

begeleiden op maat. Wij

streven naar 100% gebruik van de regelingen door bijstandscliënten.

Percentage gebruik minimaregelingen door bijstandscliënten o.b.v. verbijzondering

Wat hebben we daarvoor gedaan Bijstand WWB, IOAW, IOAZ en startende zelfstandigen (BUIG) (W&I 610.01; 611.01)

Bij de start van het jaar 2013 waren er rijksmiddelen (Inkomensdeel - BUIG) beschikbaar voor gemiddeld 460 cliënten. BUIG is de Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Gemeenten, bedoeld voor de uitkeringslasten van de WWB, Bbz-starters, IOAW en IOAZ.


54


Bij het vaststellen van de begroting 2013 in november 2012 werden wij geconfronteerd met een

sterke stijging van het aantal cliënten. Begin 2013 waren er 528 cliënten en eind 2013 568 cliënten. Halverwege 2013 veranderde de stijging in een daling waardoor het gemiddelde aantal cliënten dat in 2013 gebruik maakte van een uitkering BUIG uiteindelijk 569 cliënten bedroeg.

Voor het verschil tussen de rijksmiddelen en de te verwachten uitkeringen hadden wij in de

begroting een stelpost van € 1 mln. opgenomen. Uiteindelijk bedraagt het verschil tussen

begroting en rekening voor wat betreft de uitkeringslasten BUIG, inclusief stelpost, € 400.000 voordelig. Dit is vooral te danken aan het bijgestelde Rijksbudget in augustus 2013, waarin aan onze gemeente € 620.000 meer werd toegekend. De ontwikkeling van het aantal cliënten wordt hieronder weergeven in de grafiek. Voor de volledigheid is ook de ontwikkeling in aantallen voor 2010-2012 erbij geplaatst.

Overzicht verloop aantal cliënten BUIG (gemiddeld)

600 550 500

aantallen

450 400 350 300

jan

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

aug

sep

okt

nov

dec

2010

348

350

353

359

364

367

372

373

375

377

377

379

2011

411

413

416

416

418

420

422

424

426

429

431

433

2012

450

449

454

457

462

467

472

477

481

484

487

490

2013

528

536

541

546

550

556

561

566

568

569

569

569

budget BUIG 2013

460

460

460

460

460

460

502

502

502

507

507

507

maanden 2010

2011

2012

2013

budget BUIG 2013

Uit de grafiek wordt duidelijk dat het verschil tussen het aantal cliënten tegenover het beschikbare budget in de loop van 2013 door de bijstelling van het Rijksbudget is verkleind.

Het Rijk heeft bepaald dat eventuele tekorten op het Inkomensdeel tot 10% van het aan de gemeente toegekende budget voor rekening en risico van de gemeente zijn. Bij een tekort hoger dan 10% kan de gemeente onder voorwaarden een IAU (Incidentele Aanvullende Uitkering)

aanvragen voor het meerdere. Omdat ons tekort over 2013 12,13% bedraagt, zullen wij ook nu weer de IAU aanvragen. Op grond van het verschil tussen het toegekende WWB budget

inkomensdeel en onze werkelijke uitgaven, zouden wij op basis van de berekening IAU in theorie kunnen rekenen op een bedrag van € 143.000.


55


Per saldo is het verschil tussen de begrote uitkeringslasten en de werkelijke uitkeringslasten BUIG voordelig (€ 324.000 V).

Incidentele lasten en baten (W&I; 610.01)

In 2012 is de Incidentele Aanvullende Uitkering (IAU) 2012 toegekend conform onze aanvraag

(€ 202.000 V). Verder viel de jaarrekening van Caparis NV / GR SW Fryslân over 2012 per saldo beter dan begroot waardoor een aantal opgenomen balansposten kon vrijvallen (€ 45.000 V).

De afwikkeling over voorgaande dienstjaren resulteerde uiteindelijk in een voordeel van € 23.000. Wetswijzigingen Wet Werk en Bijstand (Samenleving; 610.01)

De diverse protocollen en beleidsregels worden in eerste kwartaal 2014 in behandeling genomen door de cliëntenraad. Aansluitend volgt behandeling door het college. Wet huisbezoeken (Samenleving; 610.01)

Het protocol met betrekking tot huisbezoeken wordt in eerste kwartaal 2014 in behandeling

genomen door de cliëntenraad. Aansluitend volgt behandeling door het college. Wet uniformering arbeidsverplichtingen (Samenleving; 610.01)

In november is het wetsvoorstel Maatregelen WWB ingediend bij de 2e Kamer. In februari 2014 heeft de 2e Kamer hierover besluiten genomen. De wet zal ingaan per 1 januari 2015. In de loop van 2014 zal de Afstemmingsverordening worden aangepast. Participatie (W&I; 611.01)

Ook in 2013 zijn wij erin geslaagd het uitstroombeleid te realiseren binnen de daarvoor

beschikbaar gestelde middelen. Door terugontvangsten van debiteuren ontstaat bij de jaarrekening een positief resultaat ( € 9.000).

Sociale werkvoorziening (Samenleving; 611.01)

De jaarrekening van Caparis NV / GR SW Fryslân over 2013 sluit per saldo veel beter dan begroot waardoor de bijdrage van de gemeente ook lager uitvalt (€ 174.000 V). Sociale werkvoorziening (Samenleving; 611.01)

De afbouw van de Wet sociale werkvoorziening heeft een directe relatie met de Participatiewet. De

GR

SW

Fryslân

heeft

eind

2013

een

ambtelijke

begeleidingscommissie,

bestaande

uit

beleidsmedewerkers, financiële mensen en vertegenwoordigers van Caparis, de opdracht gegeven om dit onderwerp uit te werken. In het sociaal akkoord is afgesproken dat sociale partners en

gemeenten 35 Werkbedrijven gaan vormen om mensen met een arbeidsbeperking aan de slag te helpen bij reguliere werkgevers of via beschut werk. De Werkbedrijven hebben onder andere als

doel om werkgevers die mensen met een arbeidsbeperking in dienst nemen te ‘ontzorgen’.

Gemeenten hebben de leiding bij de vorming van de Werkbedrijven en werken daarbij nauw samen met sociale partners en UWV.

De opbouw van een nieuwe voorziening beschut werken onder de vlag van de Participatiewet moeten we in 2015 provinciaal (werkbedrijf arbeidsmarktregio Fryslân) voorbereiden. Gemeente Tytsjerksteradiel

56


Plicht tot tegenprestatie (Samenleving; 611.01)

Aan het einde van dit eerste jaar staan er 300 mensen ingeschreven. In totaal hebben 50 mensen een klus geaccepteerd. In 2014 gaan we de tegenprestatie door ontwikkelen. Armoede- en minimabeleid (W&I; 614.01)

Onderstaand worden opvallende zaken toegelicht. Schuldhulpverlening (W&I; 614.01)

Het beroep op Schuldhulpverlening in 2013 was nagenoeg gelijk aan de begroting. Omdat er

ruimte was om deze uitgaven ten laste van het Participatiebudget konden brengen is er op dit product een voordeel ontstaan (€ 119.000). Sociaal vangnet (Samenleving; 614.01)

Na de behandeling van de notitie sociaal vangnet is in oktober de notitie minimaregelingen opiniërend voorgelegd aan de raad. Uit de behandeling is naar voren gekomen dat de raad

vooralsnog geen ingrijpende wijzigingen wenst. In de loop van 2014 zullen zaken met betrekking tot de Klijnsmagelden en de minimaregelingen verder worden uitgewerkt. Uitvoering schuldhulpverlening (Samenleving; 614.01)

In 2014 meldden zich 81 inwoners voor ondersteuning bij het oplossen van schulden. Dit aantal

ligt iets lager dan het voorgaande jaar. De evaluatie van de pilots vindt – wegens uitloop van de

pilots - in het eerste kwartaal van 2014 plaats. Een uitgebreide evaluatie van de gestelde doelen vindt jaarlijks plaats en dit rapport wordt ook de raad aangeboden.


Begroting

Rekening

2013

2013

Resultaat

17.313

16.939

-374 V

-12.404

-12.939

-535 V

4.909

4.000

-909 V

Analyse verschillen rekening - begroting In onderstaande tabel worden de belangrijkste verschillen tussen rekening en begroting verklaard. Verschil rekening - begroting Uitkeringslasten BUIG

Bedrag

N/V 324

V

Incidentele Aanvullende Uitkering

202

V

Lagere bijdrage Caparis NV / GR SW Fryslân

174

V

Schuldhulpverlening

119

V

90

V

Overig Gemeente Tytsjerksteradiel

57


3.9 Milieu ‘Voor een schoon milieu’ Het programma milieu omvat de zorg voor milieu, reiniging, compostering, riolering en de sanering van milieuhinderlijke bedrijven. Het programma is gericht op het bevorderen van een schone en hygiënische leefomgeving voor de burgers en het verminderen van de belasting voor het milieu. Preventie en hergebruik van afvalstoffen en hergebruik van secundaire grondstoffen (licht verontreinigde grond en bagger) en regenwater zijn hierbij belangrijke uitgangspunten. Door middel van het gemeentelijke klimaatbeleid wordt een bijdrage geleverd aan het bereiken van de zogenaamde Kyoto-doelstellingen. De komende periode zal er meer aandacht aan het beleidsveld 'water' worden besteed. Hiervoor is een gemeentelijk Waterplan vastgesteld. In het kader van duurzaamheid is de Nota Duurzaamheid vastgesteld, waarbij de raad het ambitieniveau met bijbehorend maatregelenpakket heeft bepaald. De externe integratie van het gemeentelijke milieu- en duurzaamheidsbeleid in andere beleidsterreinen, zoals ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, is hierbij van groot belang. Voor het verkrijgen van draagvlak c.q. het vergroten van het milieubewustzijn vindt gemeentelijke milieucommunicatie plaats. Binnen de begrensde mogelijkheden wordt gestreefd naar een uitvoering van de wettelijke taken op een kwalitatief bovengemiddeld niveau. Datzelfde geldt voor het serviceniveau. Op het gebied van de milieuhandhaving is de aanpak pragmatisch en praktisch. Naast de 'klassieke' rol van controleur is daarbij ook de rol van adviseur van belang. Milieu Een gezonde en schone leefomgeving binnen de gemeente Tytsjerksteradiel. Beoogd maatsch. effect


Burgers zijn tevreden over

Wij zorgen voor een

huisafval.

huisafval.

de inzameling van

optimale inzameling van

Meting

Streefw.

1e berap

2e berap

Rekening

-

-

-

-

Meting moet nog nader worden gedefinieerd.

Aantal klachten huisvuilinzameling o.b.v. verbijzondering; meting moet nog nader worden gedefinieerd


58


Wat hebben we daarvoor gedaan Duurzaamheid (Ruimte; 723.03)

Voor 2013 was er een werkbudget beschikbaar van € 32.000. Hiervan is € 29.000 benut. Daarnaast is in 2013 de verantwoording met betrekking tot de subsidie in het kader van de samenwerkingsagenda duurzame energieprojecten afgerond. Doordat de uitgaven van sommige projecten in eerder jaren heeft plaatsgevonden, heeft dit een voordeel opgeleverd van € 24.000. Per saldo een voordeel van € 27.000 voor duurzaamheid. Energie(k) loket (Ruimte/MBB; 820.02)

Activiteiten

Ook in 2013 (inclusief winter 2013/2014) is er veel tot stand gekomen dankzij de aanpak van het Energie(k)loket. Nieuw bij de aanpak was het actief zijn in de dorpen. Vier maal werd er een

(drukbezochte) bijeenkomst georganiseerd, te weten in Eastermar, Garyp, Burgum en Hurdegaryp.

De actie om een Quick Scan voor € 25 uit te laten voeren, is buitengewoon succesvol geweest. Voor in totaal 200 woningen werd voor ‘duurzaamheids’ zaken verkregen geld van de provincie gereserveerd, dat aantal werd begin maart 2014 bereikt. Dankzij het Energie(k)loket zijn er in 2013

weer enkele honderden particuliere eigenaren overgegaan tot het treffen van energiebesparende maatregelen aan hun woning. Op grond van informatie van de provincie blijkt Tytsjerksteradiel opnieuw de grootste afnemer te zijn van de provinciale Energiepremies voor bestaande eigen woningen. Een

verdienste

van het

Energie(k)loket.

plaatsvinden over (de formule van) het Energie(k)loket.

Halverwege 2014 zal besluitvorming

Subsidie

In het kader van de samenwerkingsagenda duurzame energieprojecten is er onder andere subsidie

ontvangen voor het Energie(k) loket. Doordat de uitgaven deels in eerdere jaren hebben plaatsgevonden, heeft dit een eenmalig voordeel voor 2013 opgeleverd van € 14.000. Afvalinzameling (MBB; 721.01)

Deelstromen

Alle deelstromen (hout, puin, bedrijfsafval, huishoudelijk afval, gft, papier, glas, etc) bij elkaar hebben een voordeel opgeleverd van € 13.000. Bij elke deelstroom is er sprake van een hoeveelheid- en prijsverschil. Behalve bij huishoudelijk afval en gft want hier is de prijs ruim van te voren door Omrin voor een jaar vastgesteld.

Opvallend is dat de netto vergoeding voor oud papier voor de inzamelende verenigingen dusdanig laag is dat dit jaar sinds lange tijd weer een beroep is gedaan op de subsidieregeling oud papier.

Kunststofscheiding

Omrin haalt aanmerkelijk meer kunststof uit het door de gemeenten aangeleverde huisvuil dan

door ons begroot. Na aftrek van de gemaakte kosten levert dit uiteindelijk een voordeel op van zo'n € 39.000.

Vervanging containers

Voor de kosten van vervanging van groene en grijze containers was in 2013 een extra bedrag van € 30.000 nodig.


59


Onderzoeken Waterplan (Ruimte/MBB; 729.01)

Voor 2013 was € 19.000 beschikbaar in de algemene reserve voor de onderzoeken in het kader

van het Waterplan. Bij de 2e bestuursrapportage 2013 is hiervan € 10.000 doorgeschoven naar 2014 en € 3.000 naar 2016. Hierdoor was er uiteindelijk nog € 6.000 beschikbaar voor 2013.

De uitgaven in 2013 bedroegen € 1.000. Acht projecten zijn inmiddels afgerond en drie projecten lopen door naar 2014 en latere jaren. Voorstel is om het restant van 2013 (€ 5.000) door te

schuiven naar 2014 en dit in te zetten voor het nog lopende project in Burgum. Per saldo heeft deze ontwikkeling geen consequenties voor het resultaat.


Begroting

Rekening

2013

2013

Resultaat

6.150

6.161

11 N

-4.900

-5.020

-120 V

1.250

1.141

-109 V


Bedrag

N/V

Energieprojecten duurzaamheid

27

V

Subsidie energie(k) loket

14

V

Voordeel opbrengst deelstromen

13

V

Kunststofscheiding

39

V

Vervanging containers

30

N

Overig

46

V


60


3.10 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting ‘Een aantrekkelijke woon- en leefomgeving’ Het programma ruimtelijke ordening en volkshuisvesting richt zich op een goede ruimtelijke kwaliteit van het gemeentelijk grondgebied, een plezierig, veilig woon- en werkklimaat en een evenwichtige woningmarkt. Inmiddels is een structuurvisie en een woonvisie opgesteld. De komende periode zal er meer aandacht aan het beleidsveld “water” worden besteed; hiervoor is een gemeentelijk Waterplan vastgesteld. Het programma ruimtelijke ordening en volkshuisvesting heeft verder relatie met binnen andere programma’s op te stellen beleidsplannen, zoals het economisch beleidsplan, het beleidsplan voor toerisme en recreatie en het gemeentelijk verkeer en vervoerplan. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting De gemeente Tytsjerksteradiel beschikt over een plezierig en veilig woon- en werkklimaat met een evenwichtige woningmarkt. De

burgers, bedrijven en instellingen hebben voldoende mogelijkheden om zich te vestigen, om te verhuizen en uit te breiden binnen de gemeente, binnen de vastgestelde kaders.



Het platteland is vitaal en

De burger is tevreden over

kenmerkt zich door leefbare

de

dorpen.

Meting

basisvoorzieningen

zijn

woonplaats

Streefw.

1e berap

7.5

7

2e berap Rekening 7

7

in

en

waardeert dit o.b.v. een KTO

met

minimaal

het

cijfer 7.5.

Waarderingscijfer K(lant T(evredenheids) O(nderzoek) o.b.v. verbijzondering

Wat hebben we daarvoor gedaan Inkomsten verpachting gronden (Ruimte; 341.01)

Voor 2013 was een inkomst van € 165.000 geraamd voor de verpachting van gronden. De werkelijke

inkomsten

waren

€

176.000.

Dit

is

grotendeels

te

verklaren

door

nieuwe

pachtovereenkomsten. Voor 2013 levert het een eenmalig voordeel op van € 11.000. Bestemmingsplannen incl. leges (Ruimte; 810.02)

Per 31 december 2013 beschikt de gemeente over 100% dekking met geactualiseerde

bestemmingsplannen. Het op grond van de wettelijk vereiste actualiseringsplicht maakt dat is gestart met de voorbereiding voor de plannen voor Burgum en Jistrum.

Voor 2013 was er een bedrag van € 42.000 beschikbaar voor bestemmingsplannen. De werkelijke

uitgaven waren € 51.000. De overschrijding is te verklaren, doordat de juridische bijstand voortvloeiende uit de handhavingszaak in Earnewâld aanzienlijk hoger uitgevallen is.

Voor de leges met betrekking tot wijzigingen en (partiële) herzieningen bestemmingsplannen was voor 2013 een inkomst geraamd van € 14.000. De werkelijke inkomsten waren € 7.000. Voor twee

projecten heeft het college op verzoek van de aanvrager uiteindelijk gekozen voor een uitgebreide Gemeente Tytsjerksteradiel

61


procedure omgevingsvergunningen in plaats van de bestemmingsplanprocedure (ca. 8.000). De

inkomsten naar aanleiding van de uitgebreide procedure omgevingsvergunningen zijn op het product leges omgevingsvergunningen verantwoord.

Per saldo een eenmalig nadeel van € 16.000 voor het product bestemmingsplannen. Beleid erfgoed / karakteristieke panden (Ruimte; 810.02)

In de raadsvergadering van oktober is een budget ter hoogte van €70.000 vastgesteld voor het opstellen van redengevende beschrijvingen in 2014. In de loop van 2014 zullen de eerste gemeentelijke monumenten worden aangewezen. Structuurvisie en Woonvisie (Ruimte; 810.02) Een voorstel voor evaluatie van de Structuurvisie, gecombineerd met de evaluatie van de Woonvisie, was geagendeerd voor de raadsvergadering van februari 2014. De raad heeft in deze vergadering ingestemd met ons voorstel om de evaluaties eind 2017 te houden. Project visie Waterfront Burgum (Ruimte; 810.02)

Op het ontwerpbestemmingsplan zijn geen zienswijzen ingediend en is in de raad van 20 februari 2014 vastgesteld. De packagedeal met de provincie is rond. De basiswerkzaamheden voor aanleg

van het Wille en Wetterpark (leisurezone) zijn meegenomen bij de gunning van De Centrale As met aquaduct

en

brug

en

de

kanaalverlegging

aan

een

aannemerscombinatie.

Samen

met

Dorpsbelangen Burgum, AZC, Talant en Berchhiem is met groot enthousiasme gewerkt aan de verplaatsing van de dierweide naar de tijdelijke locatie tegenover Berchhiem. Zodra het terrein droog genoeg is worden de dieren binnenkort overgeplaatst.

Om een zo functioneel mogelijke invulling van het gehele parkgebied te krijgen is in oktober

gestart met een aantal creatieve bijeenkomsten waarin toekomstige gebruikers ideeën voor het parkgebied op papier zetten. Onder andere vertegenwoordigers van jeugd, (water)sporters,

gehandicapten en ouderen. NHL-studenten hebben een plan gemaakt voor herbestemming zuivelfabriek.

Storting voorziening planschade (Ruimte; 810.02)

Op grond van het Besluit, Begroting en Verantwoording mag het saldo van een voorziening niet

negatief zijn. Per 31 december 2013 is het saldo van de voorziening planschade negatief in verband met nog te verhalen planschadevergoedingen op projectontwikkelaars. Daarom is er een storting in de voorziening nodig. Voor 2013 levert dit een eenmalig nadeel op van € 8.000. Dit zal (waarschijnlijk) in 2014 weer gecompenseerd worden. Herinrichting Alde Feanen (Ruimte; 810.04)

Voor 2013 stond er voor de werkzaamheden in het kader van de herinrichting Alde Feanen een

onttrekking uit de algemene reserve gepland van € 351.000. Dit bedrag is doorgeschoven naar 2013 bij de jaarrekening 2012.

In 2013 zijn er uitgaven geweest voor de 1e en 2e fase van de 2e uitvoeringsmodule voor in totaal € 291.000. Deze fasen zijn volledig afgerond en formeel geopend.


62


De 3e fase is nagenoeg afgerond. Mogelijk wordt nabij het dorp nog een vaarduiker in het voorjaar

van 2014 aangelegd. Wel moet de laatste verhardingslaag op de Ds. v/d Veenweg nog worden

aangebracht en daarmee is de ophoging met bijbehorende werkzaamheden afgerond. De afrekening van fase 3 zal waarschijnlijk (deels) in 2014 plaatsvinden. Wij stellen voor het restant van € 60.000 door te schuiven naar 2014. Per saldo heeft deze ontwikkeling geen consequenties

voor het resultaat. Over de inhoud en financiering van de 3e uitvoeringsmodule is nog steeds geen exacte duidelijkheid.

Gebiedsontwikkeling Bûtenfjild (Ruimte; 810.04)

Voor 2013 stond er voor de werkzaamheden in het kader van de gebiedsontwikkeling Bûtenfjild

een onttrekking uit de algemene reserve gepland van € 67.000. Dit bedrag is doorgeschoven naar 2013 bij de jaarrekening 2012. In 2013 zijn er geen uitgaven geweest.

Financiering is inmiddels geregeld. In het voorjaar van 2014 volgen de gesprekken over het programma van eisen per voorziening, zodat na het broedseizoen gestart kan worden met de werkzaamheden. Wij stellen voor het bedrag van € 67.000 door te schuiven naar 2014. Per saldo heeft deze ontwikkeling geen consequenties voor het resultaat. Gebiedsontwikkeling Zuid en Midden (Ruimte; 810.04)

Voor 2013 stond er voor de werkzaamheden in het kader van de gebiedsontwikkeling Zuid en Midden een onttrekking uit de algemene reserve gepland van € 844.000. Hiervan is € 530.000

doorgeschoven naar 2013 bij de jaarrekening 2012. In 2013 waren de totale uitgaven € 28.000. Het fietspad nabij Noardburgum is bijna gereed. Het is wachten op gunstig weer om het beton aan te brengen. De realisatie / uitvoering van wandelpaden nabij Garyp volgen later in 2014.

Wij stellen voor het bedrag van € 816.000 door te schuiven naar 2014. Per saldo heeft deze ontwikkeling geen consequenties voor het resultaat. Volkshuisvesting (Ruimte; 820.01) De raad heeft op 20 februari 2014 de Evaluatie van de Structuur- en Woonvisie besproken.

De Woonmarkten in de dorpen en het Woonoffensief van 15 februari 2014 moeten bijdragen aan lokale oplossingen en stimulans.

Leges Leegstandswet (MBB; 820.01)

Voor 2013 stond er een inkomst van € 9.000 geraamd voor de leges op basis van de

Leegstandswet. Dit was gebaseerd op 80 vergunningen en 20 verlengingen. In werkelijkheid zijn er 24 vergunningen en 6 verlengingen verstrekt. Het nadeel voor 2013 bedraagt € 6.000.

De geraamde inkomst staat voor de jaren 2013 tot en met 2016 in de begroting. Er is vanuit gegaan dat tegen die tijd de economie weer is aangetrokken.

Op dit moment is de verwachting, dat de geraamde inkomst voor 2014 tot en met 2016 al naar

beneden kan worden bijgesteld. Verlengingen worden niet meer afgegeven, want een nieuwe vergunning is geldig voor vijf jaar. Daarnaast krabbelt de woningmarkt weer iets op, het Woonoffensief zal hier naar verwachting ook aan bijdragen, waardoor er minder leges aangevraagd zullen worden. Op basis hiervan zal de geraamde inkomst voor de jaren 2014 tot en met 2016 worden gehalveerd. Dit levert per jaar een nadeel op van € 4.500. Gemeente Tytsjerksteradiel

63


Vrijval voorziening onderhoud gebouwen GOW (Ruimte/MBB; 820.01 c.a.)

Met ingang van 2014 zal de voorziening onderhoud gebouwen GOW worden opgeheven. In de plaats hiervan zullen drie nieuwe voorzieningen worden gevormd:   

voorziening havens

voorziening woningen en garageboxen voorziening gebouwen buitendienst.

Per 31-12-2013 valt er € 150.000 vrij. Dit betreffen voornamelijk de middelen in de voorziening, die

nog

beschikbaar

waren

voor

het

gemeentelijk

monumentenbezit.

De

gemeentelijke

monumenten zijn overgedragen aan de Stichting Behoud Monumenten Tytsjerksteradiel. De

bijdrage die de Stichting Behoud Monumenten Tytsjerksteradiel hiervoor ontvangen heeft, is destijds betaald ten laste van de algemene reserve. Gytsjerk centrum (Ruimte; 821.02)

De raad is geïnformeerd over de door ons gekozen (gewijzigde) aanpak in de vergadering van

20 februari 2014. Het bestemmingsplan blijft leidraad en de lokale ondernemers krijgen de ruimte voor eigen initiatieven. Dorpsbelangen en gemeente stemmen de communicatie af.

Voor 2013 stond er voor de werkzaamheden voor Gytsjerk centrum een onttrekking uit de reserve Gytsjerk centrum gepland van € 444.000. Dit is inclusief de onttrekking van € 400.000 voor een

grondaankoop. Dit bedrag is bij de 2e bestuursrapportage 2013 naar voren gehaald van 2014 naar 2013.

De werkelijke uitgaven waren € 436.000. Wij stellen voor het restant van € 8.000 door te schuiven naar 2014. In 2014 zullen er onderhandelingen en voorbereidingen plaatsvinden, zoals

grondaankoop en planologische voorbereiding. De kosten hiervoor zijn geraamd op € 75.000. Voor 2014 staat er een onttrekking uit de reserve gepland van € 559.000 (inclusief het restant van

2013). Hiervan kan € 484.000 doorschuiven naar 2015. Per saldo hebben deze ontwikkelingen geen consequenties voor het resultaat. Masterplan Burgum centrum (Ruimte; 821.02)

De bouw op de locatie v.m. Dienstencentrum start in het voorjaar 2014, met de eerste oplevering

eind 2014 (Jumbo). Dankzij een provinciale subsidie kan de Markt geheel opnieuw worden ingericht. De Evaluatie van het Masterplan is op 23 januari 2014 in de raad besproken. Identiteitstudie Noardburgum (Ruimte; 821.02)

In de raadsvergadering van 20 februari 2014 is dit onderwerp als onderdeel van het bestemmingplan Noardburgum behandeld.

Afkoopsom i.v.m. uittreding uit GR hus en hiem (MBB; 822.01)

De raad heeft eind 2013 ingestemd met het voorstel om uit de GR hus en hiem te treden. Hiervoor

moet op grond van de statuten een afkoopsom worden betaald. Deze afkoopsom is door ons berekend op € 90.000. Hus en hiem heeft een andere berekening voorgelegd, met een hogere


64


afkoopsom. Wij gaan echter uit van de juistheid van onze eigen berekening. Voor de afkoopsom wordt een voorziening ten laste van de jaarrekening gevormd. Leges bouwvergunningen (MBB; 823.01)

Bij de 2e bestuursrapportage is een verwacht nadeel op de legesopbrengsten van vergunningen

gemeld van € 85.000. Nadien zijn meer vergunningen aangevraagd dan verwacht, waarvan de bouw van de nieuwe supermarkt in Burgum met € 67.000 aan leges de opvallendste is. Voor de jaarrekening 2013 bedraagt het totale voordeel € 89.000. Bouwgrondexploitatie (Ruimte; 830.01)

Inleiding

Voor de bouwgrondexploitatie was 2013 opnieuw een teleurstellend jaar. De economische omstandigheden brengen met zich mee dat er weinig beweging in de koop en verkoop van onroerend goed zit, waardoor er mede weinig belangstelling is voor nieuwbouw.

Per saldo is er op het product bouwgrondexploitatie voor de jaarrekening sprake van een nadeel van € 479.000. De opbouw hiervan laat zich als volgt verklaren.

Vermijden verdere risicocumulatie

Voor de komende jaren is onze insteek voor de bouwgrondexploitatie dat wij verdere cumulatie

van risico’s zoveel mogelijk willen voorkomen. Hiervoor is inmiddels een aantal maatregelen genomen, waaronder geen verdere toerekening van kosten van voorbereiding en toezicht vanaf

2014 aan de complexen, het voorlopig niet verhogen van de prijzen voor uitgifte van bouwgrond (inclusief bestaande prijsafspraken) en de opbrengst van de verkochte kavels te verlagen op de boekwaarde.

Op basis van de doorrekening van de complexen voor de jaarrekening 2013 komen wij tot de conclusie dat het verstandig is om de kosten van voorbereiding en toezicht ook al voor 2013 niet toe te rekenen aan de complexen. Wel toerekenen zou betekenen dat op enkele complexen als nog

een afwaardering zou moeten plaatsvinden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een groot complex zoals Hurdegaryp Sud. Voor de jaarrekening levert dit wel een nadeel op van € 489.000 (toerekening

directe kosten voorbereiding en toezicht; € 237.000 en toerekening indirecte kosten waaronder vastgoed informatie; € 252.000.

Afwaardering complex Fugelflecht Hurdegaryp

Op basis van een innovatief plan voor de inrichting van het complex Fugelflecht in Hurdegaryp was een inschatting gemaakt van de uitgifte van de kavels binnen dit complex. De verwachting was dat de

kavels

in

de

jaren

2013

t/m

2015

zouden

worden

verkocht.

Op

basis

van

de

marktomstandigheden zijn deze verwachtingen bijgesteld en gaan we nu uit van een uitgifte in de jaren 2015 t/m 2017. In verband met een relatief hoge boekwaarde voor dit complex en de latere

uitgifte van kavels betekent dit dat er een afwaardering moet plaatsvinden van € 67.000. Deze nemen wij als nadeel mee in de jaarrekening 2013

Inzet risicoreserve complex Burgum centrum niet nodig


65


Op begrotingsbasis waren we er vanuit gegaan dat voor complex Burgum centrum nog een bedrag van € 40.000 nodig zou zijn in verband met vertraging in de verkoop van de grond en de te

berekenen rente over de boekwaarde. Dit bedrag kon conform de begroting 2013 worden afgedekt uit de risicoreserve bouwgrondexploitatie. Omdat ook de geplande werkzaamheden voor de infrastructuur als gevolg van het indienen van dit project voor de zogenaamde Quick Wins op

provincie niveau niet zijn uitgevoerd, is het niet nodig om deze middelen in te zetten. Ook voor 2014 zal dit niet nodig zijn, omdat inmiddels bekend is dat de opbrengst van de grond hoger is

dan waar destijds in de bijgestelde berekening van is uitgegaan. Per saldo heeft deze ontwikkeling geen consequenties voor het resultaat van de jaarrekening 2013.

Vrijval voorziening afgewikkelde complexen

Voor de afgewikkelde complexen Gytsjerk Oer de Feart en Jistrum It Hege Lân stonden in de voorziening nog een bedrag gereserveerd voor de allerlaatste werkzaamheden. De werkzaamheden

zijn afgerond, waardoor het resterende bedrag in de voorziening vrij kan vallen. Voor de jaarrekening levert dit een voordeel op van € 37.000.

Verkochte kavels diverse complexen in de bouwgrondexploitatie

In 2013 zijn in totaal vier kavels verkocht (Eastermar (2x), Oentsjerk en Hurdegaryp) en één bedrijventerrein in Burgum. Bij de tweede bestuursrapportage is besloten om de verkoopprijzen van de desbetreffende kavels te verlagen op de boekwaarde van de desbetreffende complexen. Dit

in het kader van het vermijden van verdere risicocumulatie voor de toekomst binnen de bouwgrondexploitatie. De totale verkoopopbrengst van de kavels bedroeg € 515.000. Voorziening claim Megahome (Ruimte; 830.01) Woensdag 8 januari 2014 heeft de rechtbank vonnis gewezen in de procedure die Megahome tegen de gemeente voerde. Megahome claimde een fors geldbedrag wegens te late levering door de

gemeente van bouwkavels in Burgum–West. De kavels moesten (behoudens overmacht) door de gemeente op 1 juli 2008 geleverd worden en konden pas drie jaar later geleverd worden.

Wij zijn van mening dat de te late levering overmacht was. De rechtbank heeft in haar vonnis

anders geoordeeld en ons veroordeeld tot de betaling van € 857.000. Samen met de andere kosten

waarin de gemeente veroordeeld is, moeten wij in totaal een bedrag van € 927.000 aan Megahome betalen. Voor de claim moet ten laste van de jaarrekening 2013 een voorziening worden gevormd. Op dit moment is hoger beroep ingesteld.


66



Begroting

Rekening

2013

2013

Resultaat

5.214

6.108

894 N

-2.335

-1.955

380 N

2.879

4.153

1.274 N


Bedrag

N/V

Meer inkomsten verpachtingen

11

V

Bestemmingsplannen

16

N

Voorziening planschade

8

N

Leges leegstandswet

6

N

150

V

Afkoopsom Hus en hiem

90

N

Leges bouwvergunningen

89

V

Bouwgrondexploitatie

479

N

Voorziening Megahome

927

N

2

V

Vrijval voorziening onderhoud gebouwen

Overig


67


3.11 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Inleiding Dit

hoofdstuk

behandelt

de

algemene

dekkingsmiddelen

en

onvoorzien.

Het

is

geen

beleidsprogramma in de zin van de programmabegroting, maar het hoort wel bij het

programmaplan. De reden hiervoor is dat een belangrijk deel van de lokale heffingen algemene dekkingsmiddelen zijn en daardoor een plaats in het programmaplan hebben.

De belangrijkste algemene dekkingsmiddelen staan in onderstaande tabel. Het betreft voornamelijk

de uitkeringen uit het Gemeentefonds en de inkomsten uit OZB. Deze middelen kennen in

tegenstelling tot heffingen als bijvoorbeeld afvalstoffenheffing en rioolheffing geen vooraf bepaald bestedingsdoel. De inkomsten uit afvalstoffenheffing en rioolheffing worden evenals de ontvangsten van de specifieke uitkeringen verantwoord binnen de programma's, waar ook de bijbehorende kosten worden verantwoord. Algemene dekkingsmiddelen

Bespaarde rente Dividend Algemene uitkering Onroerende zaakbelasting Toeristenbelasting Overige baten Totaal algemene dekkingsmiddelen

Begroting

Rekening

2013

2013

Verschil

1.678.000

1.678.000

-

80.000

81.000

1.000

V

28.754.000

29.390.000

636.000

V

6.972.000

6.928.000

44.000

N

282.000

232.000

50.000

N

1.287.000

1.602.000

315.000

V

39.053.000

39.911.000

858.000

V

Begroting en realisatie algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Toename aantal verstrekte kwijtscheldingen (FJZ: 614.02)

In de 2e bestuursrapportage hadden wij al rekening gehouden met een toename van het aantal aanvragen voor kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen als gevolg van de economische crisis en de toenemende werkeloosheid. Op rekeningbasis blijkt uiteindelijk dat er nog meer

aanvragen voor kwijtschelding zijn gehonoreerd. Met name de kwijtschelding van de OZB is beduidend meer dan vorige jaren. Voor de jaarrekening een (extra) nadeel van € 10.000.

In de begroting 2014 is met de toename van het aantal kwijtscheldingen nog geen rekening gehouden. Op dit moment is er sprake van een herstellende economie. In hoeverre dit invloed zal

hebben op een eventuele afname van het aantal kwijtscheldingen is moeilijk te voorspellen, temeer dat er meestal nog sprake is van een na-ijleffect. Toch willen wij vooreerst uitgaan van een incidentele ontwikkeling die zich mogelijk ook nog zal voordoen in 2014. Zodra meer bekend is daarover zullen wij via de gebruikelijke weg (bestuursrapportage) hiervan melding maken.


68


Algemene uitkering (FJZ; 921.01)

Algemeen

De berekening van de algemene uitkering voor 2013 is gebaseerd op de verwachtingen zoals beschreven in de decembercirculaire 2013. Een analyse van de algemene uitkering voor de jaarrekening 2013 geeft ten opzichte van de stand van de 2e bestuursrapportage (basis:

septembercirculaire 2013) per saldo een positief resultaat van € 334.000. Hiervan zijn het financieel effect van de toename van het aantal bijstandscliënten en het bijgestelde accres uit de decembercirculaire de grootste posten.

Uitkering 2013:     

Effect toename aantal bijstandscliënten

Mutatie accres 2013; decembercirculaire (7 pnt)

Uitdeling verdeel reserve 2013; decembercirculaire (1 pnt) Actualisering WOZ waarden

Actualisering maatstaven bebouwing c.a.



Diversen



Totaal

141.000 V

132.000 V 19.000 V

60.000 N

89.000 V

13.000 V

334.000 V

Uitkering vorige dienstjaren (2011 en 2012):

In 2013 zijn nog diverse mutaties over de jaren 2011 en 2012 doorgevoerd. Voor 2011 levert dit een eenmalig voordeel op van € 61.000 en voor 2011 een eenmalig voordeel van € 234.000. De nabetaling voor 2011 bestaat uit:

Actualisering aantal lage inkomens

21.000 V



Ontwikkeling uitkeringsbasis ( 1 punt extra)

18.000 V



Actualisering WMO

 

Actualisering WOZ waarden



Diversen



Totaal

12.000 V 5.000 V

5.000 V

61.000 V

De nabetaling voor 2012 bestaat uit:   

Actualisering aantal lage inkomens

Ontwikkeling uitkeringsbasis ( 1 punt minder)

Vervallen balanspost mbt winstwaarschuwing 2012 (verrekend in algemene uitkering 2013)

 

Actualisering maatstaven bebouwing c.a.

Actualisering WMO



Diversen



Totaal


27.000 V

19.000 N

113.000 V 104.000 V

8.000 V

1.000 V

234.000 V 69


Hogere kosten bezwaar en beroep bij WOZ (FJZ; 930.01)

In de 2e bestuursrapportage gingen wij uit van 51 dossiers. Uiteindelijk kwamen we in 2013 uit op 122 dossiers. De kosten bedroegen € 41.000. Dit is € 20.000 meer dan waar we bij de 2e bestuursrapportage van zijn uitgegaan. De kosten zijn ongeveer net zo hoog als in 2012. Lagere opbrengst toeristenbelasting (FJZ; 936.01)

De opbrengst van de toeristenbelasting is in 2013 lager dan waarmee in de begroting rekening was

gehouden. Waarschijnlijk speelt de economische situatie hierin een grote rol. Voor de jaarrekening brengt dit een nadeel van € 40.000 met zich mee.

Omdat de economie een licht herstel laat zien en verwacht mag worden dat de bestedingen op het gebied van recreatie en toerisme weer zullen toenemen gaan wij er vanuit dat de toeristenbelasting in de komende jaren weer op het begrotingsniveau uitkomt. Financieringsbeleid algemeen (FJZ; diversen)

In de laatste maanden van 2013 is uitvoering gegeven aan de inventarisatie van de beïnvloedbare

ruimte in de begroting. Deze inventarisatie wordt afgerond in de 1e maanden van 2014. De in

november 2013 vastgestelde programmabegroting 2014 is gebaseerd op de septembercirculaire. In grote lijn bleef het meerjarenperspectief voor de jaren 2015 en verder gelijk aan het bij de PPN geschetste beeld.

Reclamebelasting (FJZ/Ruimte; diversen)

In de raadsvergadering van december 2013 is besloten tot het invoeren van een reclamebelasting voor het centrum van Burgum ingaande 2014. De verordening reclameheffing 2014 is door de raad

vastgesteld. De opbrengst zal in het ondernemersfonds vloeien na aftrek van gemeentelijke (perceptie)kosten. Na drie jaar zal een evaluatie worden gehouden met alle betrokken partijen. Personeelslasten (Directie; BMO; kpl. 2) Het resultaat op de personeelskosten bedraagt over 2013 per saldo € 120.000 nadelig, bestaande

uit respectievelijk een voordeel van € 159.000 op formatiebeheer (stuurbare/beïnvloedbare

component) en een nadeel van € 279.000 op de component betreffende CAO-ontwikkelingen, premieverschillen en overige prijsontwikkelingen (niet beïnvloedbaar).

Incidenteel voordeel benutting ruimte P-budget (Samenleving; W&I; 922.01)

De kosten van de werkconsulenten van Werk en Bijstand maken deel uit van de geraamde personeelskosten in de begroting. In principe kunnen de kosten van de werkconsulenten van Werk en Bijstand worden gedeclareerd uit het P-budget zolang daarvoor ruimte resteert binnen het participatiebudget. Gelet op het sterk onder druk staan van dit budget afgezet tegen de actuele cliëntenaantallen bepalen wij na afloop van het boekjaar bij de verantwoording van het Participatiebudget

aan

het

Rijk,

of

er

daadwerkelijk

financiële

ruimte

is

binnen

het

participatiebudget om deze kosten te declareren. Voor 2013 hebben wij uiteindelijk € 331.000 kunnen declareren. Deze incidentele bate maakt geen deel uit van het bovenstaande nadeel op de

personeelslasten en vormt daardoor een op zichzelf staand incidenteel voordeel voor de jaarrekening dat uiteraard wel gerelateerd is aan de personeelskosten. Gemeente Tytsjerksteradiel

70


Wat heeft het gekost Lasten en baten programma (€ x 1.000) Lasten begroting na wijziging c.q. lasten rekening

Begroting

Rekening

2013

2013

Resultaat

3.321

3.365

44 N

Baten begroting na wijziging c.q. baten rekening

-41.298

-42.038

-740 V

Saldo lasten en baten (na wijziging)

-37.977

-38.673

-696 V


Bedrag

N/V


334

V


234

V


61

V

Hogere kosten bezwaar en beroep WOZ

20

N

Lagere opbrengst toeristenbelasting

40

N

Resultaat personeelskosten

120

N

Incidenteel voordeel P-budget

331

V

84

N

Overig


71

Paragrafen


4.1 Weerstandsvermogen Inleiding De paragraaf weerstandsvermogen brengt de risico’s in beeld en geeft ook aan hoe de eventueel daaruit voortvloeiende tegenvallers opgevangen kunnen worden. Wij hanteren de volgende driedeling:   

Risico’s, die samenhangen met de reguliere exploitatie Begrotingsrisico’s

Risico’s in relatie tot weerstandscapaciteit

Weerstandsvermogen De ruimte die in de vermogenspositie en de begroting zit om niet voorziene tegenvallers op te vangen, wordt de weerstandscapaciteit genoemd. Aandacht voor het weerstandsvermogen kan

voorkomen dat elke financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen incidentele en structurele weerstandscapaciteit. Incidentele weerstandscapaciteit De incidentele weerstandscapaciteit is het vermogen dat ingezet kan worden om eenmalige

tegenvallers op te vangen. In beginsel betreft dit de optelsom van het vrij aanwendbare deel van de reserves en de stille reserves. 

Het vrij aanwendbare deel van de reserves is dat deel van de reserves waarvan nog geen bestemming is vastgelegd. Binnen onze gemeente is dit de algemene reserve.



De stille reserves hebben betrekking op activa die op de balans lager zijn gewaardeerd dan

de marktwaarde en die op korte termijn verkoopbaar zijn. Voor zover op dit moment bekend,

heeft onze gemeente geen stille reserves.

Daarnaast is in de exploitatie een aantal stelposten opgenomen voor onvoorziene eenmalige

uitgaven. De werkelijke uitgaven op deze stelposten zijn in onderstaande tabel weergegeven. Omschrijving

Begroting 2013

Rekening 2013

Onvoorzien eenmalig

50

32

Knelpuntenpot voor tijdelijk personeel *

88

122

Stelpost voor zaakschades

18

-

156

154

(x € 1.000)

TOTAAL


74

Programmajaarrekening 2013 * Het saldo op de knelpuntenpot moet worden beoordeeld in samenhang met het resultaat op de personeelskosten in totaliteit; voor een nadere toelichting verwijzen naar de paragraaf bedrijfsvoering.

Structurele weerstandscapaciteit Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet

kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen zonder dat dit ten koste

gaat van de uitvoering van bestaande taken. In de gemeente Tytsjerksteradiel betreft dit de

optelsom van het begrotingsoverschot en de onbenutte belastingcapaciteit. De onbenutte

belastingcapaciteit heeft onder meer betrekking op de mogelijkheid de OZB-tarieven te verhogen. Binnen onze gemeente is er geen mogelijkheid om de afvalstoffenheffing en de rioolheffing te verhogen. Het kostendekkingspercentage is hier al (ongeveer) 100%. Structurele weerstandscapaciteit

Begroting

Begroting na

Rekening

wijziging 2013 Begrotingsoverschot

2013

2013

53

231

656

Onbenutte belastingcapaciteit (OZB)

-

-

-

Onbenutte belastingcapaciteit (ASH)

3

27

-

Onbenutte belastingcapaciteit (Rioolrecht)

-

-

-

56

258

656

Totaal

Risico's Niet ieder risico is relevant en hoeft ten laste van de weerstandscapaciteit te worden gebracht. Wij definiëren een risico als volgt:

'Risico’s zijn relatief grote bestaande of toekomstige verplichtingen met een buitengewoon karakter, waarbij de omvang en de kans niet is in te schatten (ook niet bij benadering) en die niet worden afgedekt door een voorziening, verzekering of andere beheersmaatregel.' Risico’s, waarvan de financiële tegenvaller lager dan € 100.000 wordt geschat, worden gezien als onderdeel van de reguliere bedrijfsvoering. Financiële risico’s groter dan € 100.000 worden opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen. Voor de paragraaf weerstandsvermogen sluiten we de risico’s uit, die samenhangen met de reguliere exploitatie en die met een grote mate van zekerheid periodiek terugkeren. Wij kiezen ervoor waar mogelijk deze risico’s te verzekeren of via een voorziening af te dekken. Begrotingstechnische risico’s mogen ook niet leiden tot een beroep op de weerstandscapaciteit, omdat ze beheersbaar zijn door een goede planning & control. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan Gemeente Tytsjerksteradiel

75


openeinde regelingen, aantallen bijstandsgerechtigden en bijstelling van rijksbudgetten. Als in het begrotingsjaar sprake is van materiële afwijkingen van de begroting, dan zal dit in de bestuursrapportages aan bod komen. Dat geldt ook voor de niet in geld uit te drukken risico’s van bijvoorbeeld vertragingen in processen, het niet realiseren van beleidsdoelstellingen, risico’s met betrekking tot arbo en veiligheid, faillissement van aannemers en het aantreffen van bodemvervuiling bij aankoop van grond.

Verzekering van risico's Een deel van de operationele risico’s kan worden afgedekt door het afsluiten van verzekeringen. De vraag of wel of niet een verzekering wordt afgesloten, is het resultaat van een afweging tussen de kans op schade en de kosten daarvan enerzijds en de verzekeringspremie anderzijds. Het bestaande beleid wordt periodiek beoordeeld en indien nodig bijgesteld. Wat betreft het eigen risico is gekozen voor het standaard eigen risico per gebeurtenis.

Risico's ten laste van de weerstandscapaciteit Op grond van een inventarisatie van risico’s zullen onderstaande risico’s als deze zich voordoen, ten laste van het weerstandsvermogen van de gemeente moeten worden gebracht. Ontwikkelingen budget Inkomensdeel Werk en Bijstand

Per 31 december 2013 ontvangen 530 personen/huishoudens in onze gemeenten een WWB-

uitkering en 38 personen /huishoudens een Ioaw-uitkering. Ten opzichte van 1 juli 2013 betekent dit een daling van 3,8% voor het WWB-bestand en een stijging van 5,6% van het Ioaw-bestand. Ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar is er sprake van een stijging van 7,9%, respectievelijk 22,6%.

Het tekort op het BUIG-budget voor 2013 bedraagt € 813.000 (12,3%). Over 2013 zullen wij daarom opnieuw de IAU (Incidentele Aanvullende Uitkering) aanvragen.

Beheersmaatregel: Berichtgeving over de ontwikkelingen Inkomensdeel en Participatiebudget Werk en Bijstand nauwlettend volgen via maandelijkse rapportages aan het management. Zodra meer informatie bekend is, de eventuele verschillen inbrengen via de reguliere planning en controlcyclus en daar waar nodig de raad vooraf informeren. Bijdrage gemeenten aan Gemeenschappelijke Regeling SW Fryslân / Caparis N.V.

De wettelijke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden met betrekking tot de Wet Sociale

Werkvoorziening zijn door de deelnemende gemeenten ondergebracht in een gemeenschappelijke regeling (SW Fryslân), hierna te noemen GR. De GR heeft geen eigen uitvoeringsorganisatie: dit wordt uitbesteed/gemandateerd aan Caparis NV De deelnemende gemeenten zijn rechtstreeks aandeelhouder van de NV.


76


Actuele ontwikkelingen

Door het uitstel van de Participatiewet is de financiering van de Sociale Werkvoorziening in 2014 ongewijzigd ten opzichte van 2013. Intussen wordt er ambtelijk doorgewerkt aan te treffen maatregelen om de bedrijfsresultaten van Caparis NV zoveel mogelijk te verbeteren. Waar wij in de

begroting 2013 nog een aanvullende bijdrage raamden ter dekking van het bedrijfsresultaat van Caparis NV, blijkt er op rekeningbasis een positief resultaat geboekt te zijn. Het susbsidieresultaat

blijft, zoals verwacht en onontkoombaar, negatief. De definitieve jaarrekeningen van GR SW Fryslân en Caparis NV zijn nog niet vastgesteld. 2015 en verder

Voor de (meerjaren)begroting zijn een aantal variabelen van belang: • Of er een taakstelling is vanaf 2015 en zo ja, de omvang daarvan.

• Het rijksbudget per SE (standaard eenheid). Naar verwachting is dat in 2015 per SE € 500 lager.

Het verschil van ruim € 80.000 zal óf uit eigen middelen óf uit het Participatiebudget gedekt moeten worden.

• Het bedrijfsresultaat van Caparis NV en het subsidieresultaat van GR SW Fryslân voor 2015 en de jaren daarna.

De meerjarenbegroting 2014-2017 is gebaseerd op de aannames in de (concept)begroting 2014

van GR Fryslân. Daarin, en ook landelijk, wordt rekening gehouden met een jaarlijkse afname van het rijksbudget van € 500 per SE per jaar in combinatie met een natuurlijke jaarlijkse afname van het aantal SE met 5%. Vooralsnog houden wij in de meerjarenbegroting vast aan de koppeling

tussen het aantal SE x het rijksbudget per SE. Het verschil tussen de werkelijke kosten per SE en het rijksbudget (‘subsidietekort’) is opgenomen in de begroting, alles uiteraard gebaseerd op aannames en voorlopige gegevens.

De precieze toekomst van de SW in combinatie met de Participatiewet hangt af van het regeringsbeleid, de sociale partners en de koers die de gemeenten in de Gemeenschappelijke

Regeling willen varen. Voorlopig is de enige overeenstemming dat de ‘oude SW’ op een verantwoorde wijze gezamenlijk wordt afgebouwd.

In de begroting 2014 is vooralsnog rekening gehouden met een aanvullende gemeentelijke bijdrage van € 642.000 (€ 592.000 subsidieresultaat GR – niet-beïnvloedbaar en € 50.000

bedrijfsresultaat - beïnvloedbaar), alles gebaseerd op voorlopige gegevens. Veel hangt af van de bijdrage per SE die door het Rijk ter beschikking wordt gesteld en, uiteraard, het bedrijfsresultaat van Caparis. We benoemen dit onderdeel daarom als risico.

Beheersmaatregelen: Vanuit de deelnemende gemeenten beoordelen en volgen de aangewezen controllers als financiële werkgroep de (financiële) informatie en overige ontwikkelingen kritisch door middel van frequent gezamenlijk overleg bij Caparis NV. Het overleg wordt bovendien in verslagvorm vastgelegd. Het resultaat van dit overleg wordt gedeeld met de manager van Mienskip en de portefeuillehouder. Indien nodig worden passende acties ondernomen. Dat kan zijn intern, richting Gemeenschappelijke Regeling en in voorkomende gevallen rechtstreeks naar Caparis NV De maandrapportages worden frequent door de financiële werkgroep beoordeeld. De


77


kwartaalrapportages worden voorzien van uniforme aanbiedingsdocumenten voor college en raad. De raad voorziet de rapportage zo nodig van een zienswijze. Binnen GR verband worden de ontwikkelingen bij Caparis bovendien in diverse werkgroepen gevolgd en onderzocht, zoals de ABC (Ambtelijke BegeleidingsCommissie), de al eerder genoemde financiële werkgroep en de AAG (Ambtelijke AdviesGroep). Bouwgrondexploitatie

Het hebben van een bouwgrondexploitatie brengt financiële risico’s met zich mee. In programma 10

en

de

paragraaf

bouwgrondexploitatie toegelicht.

Grondbeleid

worden

de

financiële

risico’s

van

de

Beheersmaatregel: Ontwikkelingen op de voet volgen en de raad tijdig informeren via de reguliere P&C cyclus. Gegarandeerde geldleningen

Ter bevordering van het verkrijgen van leningen heeft de gemeente zich in het verleden meerdere malen garant gesteld voor de verplichtingen van de geldnemers tegenover de geldgevers. Per 31

december 2013 stond € 2.194.000 aan gegarandeerde geldleningen uit aan vier partijen. Als één

van deze partijen niet aan zijn verplichtingen kan voldoen dan staat de gemeente hiervoor garant. Daarnaast stond er per 31 december 2013 nog een bedrag van € 63.230.000 aan gegarandeerde

geldleningen uit aan woningbouwcorporaties. Het risico bij deze garantstelling is beperkt, omdat de gemeente een tertiaire achtervang positie heeft.

Beheersmaatregel: Voor wat betreft de gegarandeerde geldleningen aan vier partijen volgen wij de actualiteit op de voet en nemen wij daar waar mogelijk onze verantwoordelijkheid. Voor wat betreft de gegarandeerde geldleningen aan woningbouwcorporaties is het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) ook onze waarborg voor het goed volgen van mogelijke risico’s. Het WSW stelt eisen aan de kredietwaardigheid van de deelnemende woningbouwcorporaties. Ieder jaar wordt bij de deelnemende instellingen een kredietwaardigheidstoets verricht. Dit garandeert financiers dat zij zaken doen met solide maatschappelijke ondernemingen en beperkt het risico voor de achtervangers. Er zijn tot en met het jaar 2013 geen bedragen betaald inzake de borgen garantstellingen. Dat wil zeggen: de gemeente is niet als borg aangesproken. Sinds de oprichting in 1983 is het WSW nog nooit aangesproken op zijn borgverplichting. Ook niet na de financiële problemen bij woningbouw corporatie Vestia in Rotterdam. De zekerheidsstructuur is niet aangetast. De rating is in 2013 conform de rating van de Nederlandse Staat gewijzigd van een Triple A-rating in een Triple A-rating van Moody's en een AA+ rating van Standard & Poor's. Als gevolg van de 'Vestia-affaire' is de commissie Vermeulen ingesteld die een aantal aanbevelingen in het rapport 'Herstel van Vertrouwen' heeft geformuleerd. Het opvolgen van deze aanbevelingen zal resulteren in een betere uitvoering van het toezicht.


78


Classificatie risico's Met het door ons ingevoerde classificatiesysteem voor risico’s brengen wij de volgende zaken in beeld: 

Kans optreden van het risico.



Effect van risico op uitvoering bestaand beleid.



Financiële impact van het risico.



Is er sprake van een adequate beheersmaatregel.



Is er sprake van een verwacht beslag op weerstandscapaciteit,



Verwacht beslag op weerstandscapaciteit in euro’s.

Voor de risico’s in deze jaarrekening is op basis van bovenstaande classificatie een analyse gemaakt. Hierbij is tevens een te verwachten beslag op de weerstandscapaciteit berekend. De conclusie is, dat de financiële impact van de risico’s kan worden opgevangen binnen de weerstandscapaciteit van onze begroting. In de onderstaande tabel is dit classificatiesysteem opgenomen. Classificatie risico's § 3.1 Weerstandsvermogen Risico's begroting/rekening 2013

Ontwikkeling budget Inkomensdeel W&B Bouwgrondexploitatie Bijdrage gemeenten aan GR SW/Caparis Gegarandeerde geldleningen


H(oog) / M(iddel) / L(aag) G(een) Kans optreden van het risicio

Effect van risico op uitvoering bestaand beleid

Financiële impact van het risico

Valt het risico te kwantificeren (€)

hoog laag hoog laag

geen laag laag geen

hoog midden midden laag

ja ja ja nee

Adequate beheersmaatregel vereist en aanwezig

• • • •

Verwacht Te Te verwachten beslag op verwachten beslag op weerstandsca beslag op weerstandscap paciteit weerstandsca aciteit (€) paciteit (€) max. min.

• • •

800.000 300.000 450.000

1.600.000 600.000 900.000 200.000

1.550.000

3.300.000

79


4.2 Onderhoud kapitaalgoederen Inleiding Tytsjerksteradiel heeft een flink aantal vierkante kilometers aan openbare ruimte in beheer. Er wordt gewoond, gewerkt en gerecreëerd. Daarvoor zijn kapitaalgoederen in de vorm van wegen, riolering, water, groen, verlichting, gebouwen enz. nodig. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau en uiteraard voor de (jaarlijkse) lasten. In deze paragraaf gaan wij hier verder op in. 'Kapitaalgoederen' zijn goederen waarvoor investeringen nodig zijn. Het gaat om zaken die daarna regelmatig onderhoud vergen. Deze paragraaf is belangrijk, omdat de blik vaak op de nieuwe investeringen is gericht. Maar onderhoud van de bestaande kapitaalgoederen is wenselijk, voor de huidige gebruikers en om de voorziening in stand te houden voor toekomstige generaties. Het financieel belang van onderhoud is groot, vaak vijftien procent van de begroting.

Beleidskader Voor onze planning en controlcyclus gelden voor de kapitaalgoederen twee belangrijke aandachtspunten, namelijk:  

zijn van alle kapitaalgoederen goede en actuele beheerplannen aanwezig; zijn plannen en beschikbare gelden met elkaar in evenwicht.

Daarom stellen wij beheerplannen op. De beheerplannen geven inzicht in de werkzaamheden en kosten die nodig zijn om de goederen in goede staat te houden. Soms geven ze ook inzicht in de diverse kwaliteitsniveaus die mogelijk zijn.

Nu zijn goede plannen prachtig, maar niet zonder geld. Een belangrijke vraag is dus of er in de begroting ruimte is voor uitvoering van de plannen. De raad heeft voor de verschillende kapitaalgoederen kaderstellende uitspraken gedaan, die gelden als kader voor de verschillende beheerplannen. In de onderstaande tabel zijn deze samengevat opgenomen. Om de kapitaalgoederen op langere termijn in stand te houden zijn er voldoende (structurele) middelen in de begroting opgenomen. De provincie Fryslân ziet hier als financieel toezichthouder op toe en vanuit de BBV zijn er richtlijnen opgesteld. Met deze paragraaf geven wij op hoofdlijnen inzicht in de omvang en de staat van het onderhoud van de kapitaalgoederen in Tytsjerksteradiel.


80


Kapitaalgoed

Beheerplannen aanwezig

Kwaliteitsniveau

door raad bepaald

Voldoende

Jaar

middelen

door raad

financiële

vaststelling

beschikbaar Wegen,

fiets-

en

Ja

Ja

Ja

2007

Kunstwerken

Ja

Ja

Ja

2005

Baggeren

Ja

Ja

Ja

2000

Riolering

Ja

Ja

Ja

2012

Openbare verlichting

Ja

Ja

Ja

2010

Groen

Ja

Ja

Ja

2007

Woningen en gebouwen

Ja

Ja

Ja

2011

Integraal huisvestingsplan

Ja

Ja

Ja

2011

van

voetpaden

Onderwijs

Toelichting kapitaalgoederen Hieronder volgt een toelichting op de verschillende kapitaalgoederen. Wegen, fiets- en voetpaden Het beheren en onderhouden van de gemeentelijke verhardingen (wegen/straten, fietspaden en voetpaden) vindt plaats op basis het door de raad vastgestelde (onderzoek)rapport. Er wordt jaarlijks, mede aan de hand van periodiek uitgevoerde inspecties en na afstemming met andere werkzaamheden en planontwikkelingen, een onderhoudsprogramma opgesteld. Voor de gewenste kwaliteit van de verhardingen zijn op basis van de CROW-systematiek de volgende afspraken gemaakt. Kengetal Staat

van

Streefwaarde onderhoud

conform

wegennet

CROW-systematiek

(objectieve veiligheid)

Voldoende: 70 – 80 % Matig: 15 – 20 % Onvoldoende: 5 – 7 %

Gemeten waarde jaarrekening Voldoende 85 % Matig 5% Onvoldoende 10%

Bruggen, waterwegen en kades (kunstwerken) Met betrekking tot het onderhoud en vervanging van de civieltechnische kunstwerken (bruggen, tunnels e.d.) is in 2005 het kwaliteitsonderzoek afgerond. Op basis hiervan heeft een meerjarig onderhouds- en investeringsprogramma plaatsgevonden, waarin onder andere alle bruggen zijn opgenomen.


81


Baggeren In het jaar 2000 is door de raad een baggerbeleidsplan vastgesteld met bijbehorend kader. Hierop is het jaarlijkse baggeruitvoeringsprogramma gebaseerd. Riolering Met de invoering van de Wet Gemeentelijke Watertaken is de gemeente ook zorgplichtig geworden voor overtollig gronden hemelwater (loketfunctie). Dit is uitgewerkt in het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2012-2019. Hierin is ook het rioolrecht gewijzigd in een rioolheffing. Binnen deze rioolheffing kunnen de kosten verhaald worden, welke betrekking hebben op alle onderdelen van de (afval)waterketen. Uitgangspunt van het rioleringsbeleid is het op een doelmatige wijze beheren en laten functioneren van het gemeentelijke rioolstelsel, waarbij ook geprobeerd wordt een optimale afstemming te bewerkstelligen met de overige gemeentelijke projecten. Daar waar het beheer en onderhoud verweven is met andere factoren binnen de afvalwaterinzameling wordt gestreefd naar een beheeren onderhoudsvorm op basis van de laagst maatschappelijke kosten. Openbare verlichting In de raadsvergadering van 18 februari 2010 heeft de raad het beleidsplan openbare verlichting 2010-2015 vastgesteld. Het dagelijks beheer en onderhoud is Europees aanbesteed door de stichting Openbare Verlichting Fryslân. Het vervangingsonderhoud moet door de gemeente zelf opgezet worden. In het beleidsplan is het vervangingsbeleid voor de komende vijf jaren opgenomen en zijn de beleidsuitgangspunten aangescherpt op het gebied van veiligheid, energieverbruik, duurzaamheid en begrotingssystematiek. Groen Het beheren en onderhouden van groen gebeurt conform het groenbeheerplan, waarbij onder groen wordt verstaan: bomen, bos(plantsoen), (sier)heesters, hagen, gras en vijvers met bijbehorende banken en een hertenkamp. Het beheren van de wegbermen gebeurt conform het bermbeheerplan. Dit houdt in: maaien van bermen, hekkelen van bermsloten, onderhouden van bomen en singels langs de wegen. Daarnaast beheren wij het Roodbaardpark 'De Klinze', het bosgedeelte van Heemstrastate en het geboortebos. Met de raad is een afspraak gemaakt over het minimale niveau van onderhoud. In 2013 zijn de omvormingen uitgevoerd van heesters naar gazon. Dit als gevolg van de bezuinigingen. Daarnaast zijn we overgegaan naar een nieuw beheerpakket.


82


Kengetal Waarderingscijfer staat

van

burger

onderhoud

m.b.t. groen

Streefwaarde

Gemeten waarde jaarrekening

Minimaal 6,0

6,9

(subjectieve veiligheid)

Woningen en gebouwen Uitgangspunt voor al onze woningen en gebouwen is dat wij deze in een goede onderhoudsstaat beheren. Dat wil zeggen, dat het minimale niveau van het onderhoud passend is bij het

noodzakelijke gebruik van het object. De diverse onderdelen van de gebouwen en de installaties zijn ondergebracht in een onderhoudssysteem. Binnen dit systeem wordt op basis van verwachte levensduur c.q. gebruiksduur een continue meerjarenplanning in stand gehouden. Wij kennen een aantal groepen van gemeentelijke woningen en gebouwen: 

woningen en garageboxen



sport- en welzijnsgebouwen en brandweerkazernes



gemeentehuis

Voor specifieke zaken zoals de liftinstallatie, is een onderhoudsovereenkomst gesloten, die mede

gelet op de keuringsvoorschriften, er voor zorg draagt, dat de installatie aan alle veiligheidseisen blijft voldoen.

Integraal Huisvestingsplan Onderwijs Ieder jaar wordt het integraal huisvestingsplan Onderwijs door de raad vastgesteld. Onderhoud hard- en software Voor

de

software

die

in

de

organisatie

wordt

ingezet,

wordt

bij

de

aanschaf

een

onderhoudsovereenkomst met de leverancier gesloten, waarbij naast de levering van aanpassingen en kleine verbeteringen, de ondersteuning bij het gebruik wordt geregeld. Het onderhoud van de hardware wordt afgedekt via contracten met de leverancier, die afhankelijk van het type apparatuur er voor moet zorg dragen, dat de uitval bij storing tot een minimum beperkt kan blijven. Bij de aanschaf van werkplekapparatuur wordt standaard onderhoud voor een periode van vier jaar gekocht, zodat gedurende deze gebruiksperiode geen extra kosten voor onderhoud behoeven te worden gemaakt en de apparatuur gedurende deze termijn operationeel kan blijven. Evenals bij het onderhoud van het gemeentehuis, is ook hier het uitgangspunt dat op systematische wijze verantwoorde maatregelen kunnen worden genomen ten behoeve van continuering van het bestaande onderhoudspeil.


83


Gemeentelijke monumenten De gemeentelijke monumenten zijn overgedragen aan de Stichting Behoud Monumenten in de gemeente Tytsjerksteradiel. Hoewel het eigendom van de monumenten, acht torens en de molen in Sumar, is overgedragen bestaat nog wel de verplichting om een bijdrage te verlenen in (onderhouds-) exploitatie van die monumenten.


84


4.3 Bedrijfsvoering Inleiding Onze bedrijfsvoering is gericht op de interne dienstverlening, die nodig is voor de uitvoering van de programma’s. In deze paragraaf informeren wij u over de onderwerpen, die in 2013 hebben bijgedragen aan de kwaliteit van de bedrijfsvoering of die speciale aandacht hebben gekregen.

Directie Voorbereiden feitelijke samenwerking met Achtkarspelen (Directie, 005.01) Tot half mei 2013 heeft er een projectgroep met daaronder een structuur van werkgroepen, met deelnemers uit beide organisaties en met een externe projectleider, gewerkt aan het voorbereiden van de feitelijke samenwerking. Na ingewonnen extern advies (leidend tot het op 19 juni 2013 uitgebrachte advies 'Innovatief samen verder') stond de verdere ontwikkeling van de feitelijke samenwerking het tweede halfjaar van 2013 onder directe aansturing van de beide secretarissendirecteur, die daartoe ook expliciet als kwartiermaker voor de samenwerking werden aangewezen. Een

formeel

resultaat

hiervan

was

het

treffen

van

de

Gemeenschappelijke

Regeling

Werkmaatschappij 8KTD per 1 januari 2014, waartoe de raden in december 2013 toestemming gaven. Ombuigingsoperatie (Directie; diversen) Over

de

ombuigingsoperatie

2011-2014

2e bestuursrapportage geen nieuws te melden.

is

ten

opzichte

van

de

informatie

bij

de

Wel is in de laatste maanden van 2013 een begin gemaakt met het voorwerk voor de nieuwe bezuinigingsronde voor 2014 en verder, namelijk het inventariseren van de beïnvloedbare ruimte voor de jaren na 2014.

Personeelslasten (Directie; BMO; kpl. 2)

Het resultaat op de personeelskosten bedraagt over 2013 per saldo € 120.000 nadelig, bestaande

uit respectievelijk een voordeel van € 159.000 op formatiebeheer (stuurbare/beïnvloedbare

component) en een nadeel van € 279.000 op de component betreffende CAO-ontwikkelingen, premieverschillen en overige prijsontwikkelingen (niet beïnvloedbaar).

Incidenteel voordeel benutting ruimte P-budget (Samenleving; W&I; 922.01)

De kosten van de werkconsulenten van Werk en Bijstand maken deel uit van de geraamde personeelskosten in de begroting. In principe kunnen de kosten van de werkconsulenten van Werk en Bijstand worden gedeclareerd uit het P-budget zolang daarvoor ruimte resteert binnen het participatiebudget. Gelet op het sterk onder druk staan van dit budget afgezet tegen de actuele cliëntenaantallen bepalen wij na afloop van het boekjaar bij de verantwoording van het Participatiebudget

aan


het

Rijk,

of

er

daadwerkelijk

financiële

ruimte

is

binnen

het 85


participatiebudget om deze kosten te declareren. Voor 2013 hebben wij uiteindelijk € 331.000 kunnen declareren. Deze incidentele bate maakt geen deel uit van het bovenstaande nadeel op de

personeelslasten en vormt daardoor een op zichzelf staand incidenteel voordeel voor de jaarrekening dat uiteraard wel gerelateerd is aan de personeelskosten.

Afdeling Milieu, Bouwen en Beheer Subsidies oud papier (MBB; 721.01)

Er wordt gestreefd naar het beëindigen van inzameling oud papier via een brengsysteem. In

overleg met de betrokken inzamelaars zijn de mogelijkheden van samenwerking met een andere

inzamelaar of de gemeente aangegeven. Door de garantieprijzen voor de beide haalsystemen te verhogen en die voor het brengsysteem juist te verlagen zal bij een dalende marktprijs samenwerking een logische stap worden. Wij blijven in gesprek met papierinzamelaars.

Afdeling Bestuur, Management en Organisatie (BMO) Energiekosten gemeentehuis (BMO; kpl. 304)

In 2013 waren de energiekosten voor het gemeentehuis hoger dan waarmee rekening was gehouden. Naast een langere koude periode in de eerste maanden van 2013 was het gemeentehuis

in eerste instantie niet meegenomen in het contract met Eneco, waardoor voor een deel van het jaar hogere tarieven zijn betaald. Voor 2013 levert het een eenmalig nadeel op van € 21.000. (Mobiele) telefoonkosten (BMO; kpl. 304)

Voor (mobiele) telefoonkosten was in 2013 een budget beschikbaar van € 63.000. De werkelijke

uitgaven waren € 74.000. De overschrijding is grotendeels te verklaren door een toename voor het aantal aansluitingen. Voor 2013 levert het een nadeel op van € 11.000. Vanaf 2014 verwachten wij een structureel nadeel op van € 7.000. Automatisering (BMO; kpl. 305) In het kader van de samenwerking met Achtkarspelen wordt gewerkt aan de harmonisatie van automatisering. In verband hiermee hebben er in 2013 geen aanpassingen en vernieuwingen in

diverse applicaties plaatsgevonden. Voor 2013 levert dit een eenmalig voordeel op van € 131.000. In verband met de samenwerking zullen er in 2014 frictiekosten ontstaan. Hoe hoog deze frictiekosten zijn, is nog onduidelijk. Duidelijk is wel, dat dit voor 2014 een nadeel op zal leveren. BAG (BMO; kpl. 305)

De uitbouw verloopt volgens plan. Wel moet de infrastructuur rondom de basisregistraties zodanig

aangepast worden, dat ook voor Achtkarspelen een snelle toegang mogelijk is. Dit staat op de planning voor 2014.

Beveiligingsbeleid (BMO; kpl. 305)

De VNG heeft een motie aangenomen waarin de Baseline Informatiebeveiliging Gemeenten (BIG) de basis wordt voor de informatiebeveiliging. Op gemeentelijk niveau moet uitvoering aan deze Gemeente Tytsjerksteradiel

86


resolutie worden gegeven. Een voorstel daarvoor is in januari 2014 voorgelegd aan het college.

Zodra Achtkarspelen ook uitvoering aan de motie geeft, kan de BIG als gezamenlijke basis gebruikt worden voor beleid en de beschrijving van de procedures. Voor een deel is dit afhankelijk van de inrichting van de werkmaatschappij. Audit websites (BMO; kpl. 305)

De audit is afgerond. We hebben als een van de eerste gemeenten de rapportage aangeleverd bij

Logius. Het is nu nog wachten op een bevestiging dat we voor de audit geslaagd zijn. Wifi-voorzieningen gemeentehuis (BMO; kpl. 305)

Wifi is gereed en beschikbaar. Bezoekers kunnen gebruik maken van een zogenaamde dagcode. Wervingskosten (BMO; kpl. 307)

Voor 2013 was er een budget beschikbaar van € 22.000 voor wervingskosten. Dit budget is

bedoeld voor advertenties, assesments en reiskosten. In 2013 zijn er geen uitgaven geweest in verband met weinig vacatures. Voor 2013 levert het een eenmalig voordeel op van € 22.000. Mobiliteitsbeleids (BMO; kpl. 307)

De contacten met de provincie zullen vaker aangehaald worden om op een breder gebied mobiliteit op gang te brengen.

Studiefaciliteiten (BMO; kpl. 307) De regeling studiefaciliteiten is opgesteld en ligt ter instemming bij de OR. Sociaal flankerend personeelsbeleid (BMO; kpl 307)

Bij de jaarrekening 2010 is besloten om de reserve sociaal flankerend personeelsbeleid voor de

jaren 2011 t/m 2014 aan te vullen tot € 799.000. Voor 2013 stond er een onttrekking uit de

reserve sociaal flankerend personeelsbeleid gepland van € 113.000. De werkelijke uitgaven waren € 65.000. Wij stellen voor het restant van € 48.000 door te schuiven naar 2014. De totale geplande onttrekking uit de reserve voor 2014 komt daarmee op € 164.000.

Met het oog op de reorganisatie van de dragende organisatie en de inrichting van de werkmaatschappij voorzien wij ook voor de komende jaren een behoefte aan extra middelen voor sociaal flankerend personeelsbeleid. Wij stellen voor om € 300.000 vanuit het resultaat 2013 te

storten in de reserve sociaal flankerend personeelsbeleid. Er volgt nog een planning met activiteiten waar de middelen voor ingezet zullen worden. Kopieerkosten (BMO; kpl. 308)

Voor 2013 kon het contract met Canon worden verlengd onder gunstige condities. Voor de jaarrekening levert dit een eenmalig voordeel op van € 17.000. In 2014 zal in combinatie met

Achtkarspelen een nieuwe aanbesteding plaatsvinden.


87


Speciaal drukwerk (BMO; kpl. 308)

Voor 2013 was er een budget beschikbaar van € 13.000 voor visitekaartjes, briefpapier, enveloppen, enzovoort. De werkelijke uitgaven waren € 5.000. Het voordeel is te verklaren, doordat er minder visitekaartjes zijn aangeschaft en doordat papier en enveloppen goedkoper ingekocht worden. Dit wordt nu ingekocht bij Caparis. Voor 2013 levert het een eenmalig voordeel op van € 8.000. Het structurele voordeel is al verwerkt in de begroting 2014 en verder. Portikosten (BMO; 309)

Voor 2013 was er een budget beschikbaar van € 47.000 voor portikosten. De werkelijke uitgaven

waren € 34.000. Naast de goedkopere tarieven van Caparis is er door de economische crisis veel minder post verstuurd. Voor 2013 levert het een eenmalig voordeel op van € 13.000. Papiervisjes (BMO; kpl. 309)

Voor de documentaire informatievoorziening (DIV) zijn in verband met de nasleep van de papiervisjes nog een aantal kosten gemaakt. Voor 2013 levert het een eenmalig nadeel op van € 9.000.

Vrijval voorziening paternosterkasten (BMO; kpl. 309)

In verband met de digitalisering van archiefstukken worden de paternosterkasten niet meer

vervangen. De onderhoudskosten van de paternosterkasten worden met ingang van 2014 opgenomen in de begroting in plaats van dat er een bedrag in de voorziening wordt gestort. De

voorziening kan daarom worden opgeheven. Voor 2013 levert het een eenmalig voordeel op van € 24.000. Advertentiekosten (BMO; kpl. 311)

Door het kritisch kijken naar wat wel en wat niet gepubliceerd moet worden en op welke manier, is de gemeentepagina in Actief een stuk kleiner geworden en de kosten navenant lager.

Daarnaast is het per 1 januari 2014 wettelijk verplicht om besluiten digitaal te publiceren. Dit moet

via de Gemeenschappelijke Voorziening Officiële Publicaties (GVOP). In 2012 hebben wij

meegedraaid in een pilot. Wij zijn de besluiten daarom al vanaf 1 juni 2013 gedeeltelijk en vanaf

1 oktober 2013 volledig digitaal (gaan) publiceren. Door het digitaal publiceren van besluiten, dalen de advertentiekosten. Voor 2013 levert het een eenmalig voordeel op van € 14.000. Daarnaast kan het budget vanaf 2014 jaarlijks met € 10.000 worden verlaagd.

Afdeling Financiële en Juridische Zaken (FJZ) Meetbaarheid (alle afdelingen; diversen)

In april heeft er een bijeenkomst plaatsgevonden met de accountantscommissie. Aan de hand van één programma zal een voorbeeld worden uitgewerkt. De accountantscommissie zal dit verder

oppakken. Verdere uitwerking vindt plaats in de nieuwe raads- en collegeperiode vanaf voorjaar 2014.


88


Kredietenrapportage (FJZ: diversen)

Door de raad worden ten behoeve van de investeringen kredieten beschikbaar gesteld ter dekking van de uitgaven. Onderstaand een rapportage in hoofdlijnen.

De rapportage is gebaseerd op de stand van zaken per 31 december 2013. Laatstgenoemde rapportage was gebaseerd op de gegevens per 27 augustus en een inschatting voor de resterende maanden tot en met december.

Indien een investering wordt opgeschoven, of nog niet is afgewikkeld heeft dit gevolgen voor de

kapitaallasten in het daaropvolgende jaar. Wij hanteren immers de systematiek om de

kapitaallasten te berekenen volgend op het jaar van investering (investering 2013 lasten ingaande 2014, investering 2014 lasten ingaande 2015, et cetera). Bij de tweede bestuursrapportage 2013 hebben wij u hierover geïnformeerd.

Overzicht kredieten 2013

Bedrag

Overgebrachte lopende kredieten uit 2012

4.620.000

Nieuwe in 2013 opgestarte kredieten

2.601.000

Gereserveerde nog niet opgestarte kredieten

3.005.000

Totaal Uitgaven -/- inkomsten 2013 Gerealiseerde voordeel afgewikkeld kredieten Verwachte uitgaven -/- inkomsten 2014 e.v. Verwacht voordeel op nog niet afgewikkelde kredieten Totaal

10.226.000 4.102.000 359.000 5.218.000 547.000 10.226.000

Toelichting in hoofdlijnen:

Niet afgewikkelde kredieten en reden doorschuiven naar 2014 e.v.

Onderwijs

Diverse investeringen zoals renovatie It Partoer, vervangen plafonds De Arke en kozijnen Immanuël.

Riolering

Conform planning looptijd over meerdere jaren (definitieve herbestrating in 2014 en afloop onderhoudstermijnen in 20143).

€ 919.000

€827.000

Aanvullende werkzaamheden Waterplan

€ 560.000

Lichtmasten en armaturen

€ 470.000

MFC Noardburgum

€ 466.000

Anticiperen op update Waterplan in samenwerking met onder andere Wetterskip Fryslân. Conform beleidsplan openbare verlichting 2010-2015.

Betreft financiële afwikkeling. Het gebouw is opgeleverd en afgewikkeld

met een aanbestedingsvoordeel. De financiële afwikkeling heeft betrekking op het

betalen van nota's na afloop van de onderhoudstermijn en de afdracht van de btw.

Diverse hard- en software


€ 428.000

89


Deels opgeschoven in verband met ontwikkelingen basisregistraties, onderlinge koppelingen,

technische problemen, nader onderzoek en opschuiven in afwachting van ontwikkelingen in de samenwerking met Achtkarspelen.

Verwarming c.a. gemeentehuis

€ 150.000

Recreatietrefpunt Suwâld

€125.000

Alde Paden, Nije Wegen

€ 100.000

Inventarisatie en aanbesteding in 2013. Realisatie 2014. Conform planning realisatie 2013 en 2014..

Uitvoering doarpskuierkes fase 3 Suwâld in combinatie met recreatietrefpunt Suwâld en

samenhang met werkzaamheden Centrale As. Gerealiseerde en verwachte voordeel

Het gerealiseerde en verwachte voordeel is een gevolg van aanbestedingsvoordelen.

Afdeling Ruimte Centrale vastgoedinformatie (Ruimte; kpl. 404)

Voor de centrale vastgoedinformatie is voor 2013 een eenmalig voordeel van € 11.000 te melden.

Hiervan is € 2.000 gerealiseerd door een besparing op de mutaties van de kadastrale registraties, doordat deze mutaties sinds 2013 via internet worden gedaan.

De overige € 9.000 is een voordeel op de vergoedingen van derden betreffende het bijhouden van de mutaties in Grootschalige Basiskaart Nederland (GBKN). In verband met de overgang naar de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) was de raming voor 2013 fors naar beneden gebracht. Uiteindelijk zijn de werkelijke vergoedingen toch hoger uitgekomen. Project Vijversburg (Samenleving/Ruimte; 540.01/kpl. 405)

Voor de 2e fase van het project Vijversburg neemt ons eigen ingenieursbedrijf (afdeling Ruimte) de technische component voor haar rekening. Wij brengen hiervoor € 253.000 in rekening bij de

Stichting op Toutenburg. Dit bedrag is verdeeld over de jaren 2013 en 2014 in de begroting. In verband met het project Vijversburg is het mogelijk, dat andere projecten op de afdeling Ruimte

blijven liggen. Hiervoor zouden dan derden ingeleend moeten worden. Daarnaast hebben we voor

het project Vijversburg niet alle specialistische kennis in huis. Hiervoor is inhuur noodzakelijk. In totaal is € 114.000 geraamd voor eventuele inhuur. Deze raming is ook verdeeld over de jaren 2013 en 2014 in de begroting.

De stand van zaken van het project is dat de besteksvoorbereiding gereed is. Hiervoor is inmiddels

€ 120.000 bij Vijversburg in rekening gebracht. De afdeling Ruimte heeft verreweg het meeste

werk aan de voorbereiding zelf kunnen doen. Wel moest er daarvoor in de laatste maanden van 2013 worden overgewerkt. Een tweetal medewerkers heeft daardoor ook uren moeten verkopen om binnen de afgesproken urenregistratie te blijven. De kosten voor deze urenverkoop (ca €

8.000) zijn ten laste gebracht van de begrotingspost voor inhuur. Ook zijn er kosten gemaakt voor inhuur van specialistische kennis. Tot en met de besteksvoorbereiding is hiervoor ca. € 4.000 uitgegeven.


90


Het bestek is inmiddels aanbesteed en gegund. De aannemer start in de tweede week van maart met de werkzaamheden. Een deel van de beplantingen uit het Ooievaarsnest is buiten het bestek

gehouden omdat de kunstenaar dit eerst nog verder moet (laten) uitwerken. In 2014 zal nagenoeg

al het werk uitgevoerd moeten worden. Dat geldt dus voor de aannemer, maar ook voor het door de afdeling Ruimte te houden toezicht. Waarschijnlijk zal een klein deel van de werkzaamheden in

het Ooievaarsnest nog in 2015 moeten plaatsvinden. Ook zal er een jaar onderhoud aan de beplantingen moeten worden geleverd. Hoe we die doorloop in 2015 administratief gaan uitwerken, moet de opdrachtgever nog met de subsidiegevers overeenkomen.

Ook tijdens de uitvoering zal er nog enige specialistische kennis moeten worden ingehuurd. Of er

externe krachten moeten worden ingehuurd om capaciteitsproblemen op te lossen hangt uiteraard van meerdere factoren af. Op dit moment lijkt dat nog niet nodig te zijn.

Van het budget voor inleen derden is € 42.000 niet benut. Dit schuift door naar 2014. Wat betreft

de inkomsten is er € 30.000 minder binnen gekomen dan waarmee rekening was gehouden. Deze raming schuift door naar 2014. Per saldo hebben deze ontwikkelingen geen consequenties voor het resultaat.


91


4.4 Verbonden partijen Inleiding De gemeente Tytsjerksteradiel heeft er voor gekozen om bepaalde processen onder te brengen bij organisaties die in deze processen zijn gespecialiseerd. De gemeente blijft verantwoordelijk voor

deze processen. In deze paragraaf willen wij u inzicht geven in deze uitbestede processen en de betrokkenheid van de gemeente hierin.

Algemene uitgangspunten van beleid Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan dat de

gemeente zeggenschap heeft door vertegenwoordiging in het bestuur of door stemrecht. Het

financiële belang is het bedrag dat ter beschikking is gesteld door de gemeente en dat niet verhaalbaar is, of waarvoor aansprakelijkheid bestaat. Dit laatste is van toepassing als de verbonden partij failliet gaat of haar verplichtingen niet nakomt.

Met betrekking tot de verbonden partijen hanteert het college de volgende uitgangspunten: 

De gemeente Tytsjerksteradiel neemt alleen deel in verbonden partijen als daarmee een publieke taak wordt gediend.



De gemeente Tytsjerksteradiel neemt in principe alleen deel in privaatrechtelijke rechtsvormen als de betreffende taak niet vanuit een publiekrechtelijke rechtsvorm kan worden uitgevoerd.



Over de doelmatigheid en doeltreffendheid van de activiteiten van de verbonden partijen is het de bedoeling te komen tot een vorm van analyse en rapportage ten behoeve van de raad.



Jaarlijks rapporteert het college aan de raad over de financiële resultaten van de verbonden partijen en de risico’s van de gemeente.



Frequent wordt in de raadsvergaderingen de gelegenheid geboden aan gemeentelijke vertegenwoordigers in verbonden partijen om informatie te verstrekken aan college en/of raad over ontwikkelingen in verbonden partijen.

Overzicht verbonden partijen De gemeente Tytsjerksteradiel heeft op dit moment met de volgende verbonden partijen een relatie: 

Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Fryslân



Servicebureau "De Friese Wouden"

     

Gemeenschappelijke regeling SW Fryslân N.V. Caparis

Welstandszorg "Hûs en Hiem"

Recreatieschap "De Marrekrite" N.V. Afvalsturing Friesland

Openbaar Lichaam Afvalverwijdering Friesland


92


 

Kredietbank Nederland

Stichting Openbare Verlichting Fryslân

Uitgangspunten van beleid per verbonden partij Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Fryslân

Per 1 januari 2012 is de gemeenschappelijk regeling Veiligheidsregio Fryslân van kracht. De

gemeenschappelijke regeling heeft tot doel het behartigen van de belangen van de gemeenten in Fryslân op de terreinen van: a.

collectieve preventie volksgezondheid en infectieziektenbestrijding

b.

brandweerzorg

c.

geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen

e.

het in standhouden van en beheren van een gemeenschappelijke meldkamer.

d.

rampen en crisisbeheersing

Door de komst van de veiligheidsregio zijn er nieuwe wettelijke basisvereisten van toepassing. Servicebureau de Friese Wouden

Het servicebureau is een samenwerkingsverband van zeven gemeenten in het oosten/zuidoosten

van Fryslân. De taken liggen voornamelijk op het terrein van: geluid (metingen, berekeningen,

controle van rapportages, zonebeheer), luchtkwaliteit, volkshuisvesting (voornamelijk de uitvoering

van het Besluit Woninggebonden subsidies) en overleg facilitering / kennisoverdracht. Per 1 januari 2014 zijn de werkzaamheden overgeheveld naar de FUMO. Sociale werkvoorziening en N.V. Caparis

De wettelijke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden met betrekking tot de Wet Sociale

Werkvoorziening zijn door de deelnemende gemeenten ondergebracht in een gemeenschappelijke regeling (SW Fryslân). Deze gemeenschappelijke regeling heeft geen eigen uitvoeringsorganisatie, maar heeft de taken uitbesteed/gemandateerd aan de NV Caparis. De deelnemende gemeenten zijn rechtstreeks aandeelhouder van de NV. Onze gemeente heeft hierin een belang van 7,08%.

Anticiperend op de komst van de Participatiewet zal de GR een (principe)besluit moeten nemen over de afbouw van de bestaande SW en de invulling van de Participatiewet. Aan de invulling hiervan wordt gewerkt maar over de concrete uitwerking valt nu nog niets te zeggen. Welstandszorg 'Hûs en Hiem'

De wetgeving is gewijzigd. Aanvragen voor een omgevingsvergunning voor de activiteiten 'bouwen'

en 'slopen', moeten voor een welstandstoets niet langer verplicht worden voorgelegd aan een

onafhankelijke commissie. Gemeenten mogen dit nu zelf doen op basis van een AMvB die 1 maart 2013 in werking is getreden. Onze gemeente gaat in 2015 zelf de welstandstoetsing verzorgen.

De raad heeft daarom in november 2013 besloten dat Tytsjerksteradiel per 1 januari 2015 uit de gemeenschappelijke regeling Hûs en Hiem stapt.


93


Voor het verstoren of in enig opzicht wijzigen van een beschermd monument, is op basis van de Monumentenwet nog wel een verplicht advies van een onafhankelijke commissie nodig. Voor de

monumentenadviezen (circa 5 per jaar) moet de gemeente een nieuwe commissie in het leven roepen, die per 1 januari 2015 operationeel moet zijn. Recreatieschap De Marrekrite

In het recreatieschap voor het Friese waterland “De Marrekrite” participeren de provincie en 21

gemeenten met als doel om - in evenwicht met de natuur - een goede infrastructuur voor de watersport in het buitengebied in stand te brengen en te houden. Het gaat met name om aanlegplaatsen, kanovoorzieningen, baggeren, betonning en afvalverwijdering. De komende jaren ligt de nadruk op het op kwaliteit houden van de voorzieningen. Daarnaast richt De Marrekrite zich

sinds 2012 ook op landrecreatie (fietsknooppunten). In juli 2012 is het onderhoud en beheer van de fietsknooppunten in Zuidoost-Fryslân overgenomen. Per 1 januari 2015 is het complete

fietsroutenetwerk in Fryslân in beheer en onderhoud bij De Marrekrite, met uitzondering van het netwerk in de gemeente Ooststellingwerf. Deze gemeente heeft het beheer en onderhoud

ondergebracht bij Recreatieschap Drenthe. Het is de bedoeling dat in de toekomst ook het beheer van

andere

routenetwerken

ondergebracht.

(m.n.

wandelknooppunten)

bij

De

Marrekrite

kan

worden

N.V. Afvalsturing Friesland en O.L.A.F.

Afvalsturing Friesland is een naamloze vennootschap waar alle 27 Friese gemeenten nu nog

aandeelhouder van zijn. Sinds 2005 is Afvalsturing Friesland een onderdeel van Omrin. Daarnaast kent

Afvalsturing

een

Raad

van

Commissarissen.

Wethouder

Rijpstra

treedt

namens

Tytsjerksteradiel op als aandeelhouder. De N.V. Afvalsturing Friesland is feitelijk in de plaats van

het Openbaar Lichaam Afvalverwijdering (OLAF) gekomen. Primaire doelstelling van de N.V. Afvalsturing Friesland is de verwijdering van huishoudelijk afval op efficiënte en milieuhygiënisch verantwoorde wijze. Als bedrijf heeft Afvalsturing daarnaast belangen op allerlei terreinen die met

“afval” te maken hebben. In Harlingen is inmiddels een zogenaamde Reststoffen Energie Centrale in

bedrijf. Zusterbedrijf N.V. Fryslân Miljeu verzorgt de inzameling van afvalstoffen in ongeveer de helft van de Friese gemeenten. Onze gemeente zamelt met eigen mensen onze afvalstoffen in. Kredietbank Nederland (KBNL)

De dienstverlening van de KBNL is gebaseerd op samenwerkingsafspraken met diverse gemeenten. De bank houdt zich bezig met financiële dienstverlening, waaronder schuldhulpverlening en het verstrekken van leningen, aan personen die om wat voor reden dan ook niet bij een reguliere

bankinstelling terecht kunnen. (Meerderjarige) inwoners van die gemeenten kunnen een beroep doen op de dienstverlening van de KBNL. Stichting Openbare Verlichting Fryslân

De stichting Openbare Verlichting Fryslân is formeel op 12 juli 2008 opgericht door de Vereniging

van Friese gemeenten op verzoek van de OV-partijen. De stichting OV Fryslân fungeert als uitvoerende dienst voor 26 Friese gemeenten en de provincie, die betrokken zijn bij de Gemeente Tytsjerksteradiel

94


samenwerking op het gebied van openbare verlichting en inkoop van energie. Het doel van de samenwerking is het voorbereiden en doen uitvoeren van gemeenschappelijk beleid voor het

beheren en in stand houden van de openbare verlichting en inkoop van energie en aanverwante producten. De samenwerking tussen de stichting en de 27 deelnemende OV-partijen is in een overeenkomst van samenwerking vastgelegd en ondertekend op 6 november 2008. Het is de

bedoeling om per 1 januari 2014 uit de stichting te stappen voor wat betreft het beheer en onderhoud van de openbare verlichting. Voor het onderdeel energie blijven wij bij de stichting.


95


4.5 Grondbeleid Inleiding Grond is schaars, ruimte is een breed goed. Het aanwenden van ruimte voor de één heeft direct consequenties voor het ruimtegebrek van de ander. Omdat grond en ruimte schaars zijn, heeft de

overheid een taak met betrekking tot het inzetten en aanwenden van deze ruimte. Een zekere bemoeienis van de gemeente met het ruimtegebrek is logisch en wenselijk. In het grondbeleid wordt de mate van bemoeienis tot uitdrukking gebracht.

De vraag is, waarom je als gemeente zou ingrijpen in de grondmarkt en welke doelstellingen daarmee worden beoogd. In de notitie Grondbeleid, die in de raadsvergadering van 21 oktober

2010 is behandeld, wordt hier dieper op ingegaan. De doelstellingen liggen op de volgende terreinen: 

Volkshuisvesting (bijvoorbeeld het realiseren van betaalbare woningen en het realiseren van woningen voor ouderen/senioren);

  

Economische zaken ( bijvoorbeeld het behoud van werkgelegenheid); Milieu (bijvoorbeeld zorg voor de bodemkwaliteit en waterkwaliteit);

Financiën (grondbeleid kan worden ingezet om winsten in bepaalde grondexploitaties aan te

wenden voor ontwikkelingen, die verliesgevend zijn, maar die vanuit uit oogpunt van volkshuisvesting, economische zaken en milieu wenselijk zijn).

Daarnaast bevat het BBV kaders en regels, waaraan de inrichting en verantwoording van ondermeer begroting en rekening moeten voldoen. Het grondbeleid moet volgens het BBV meer inzichtelijk worden gemaakt. Dit is om twee redenen van belang. Op de eerste plaats gezien het grote

financiële belang en de risico’s, die hieraan verbonden zijn en op de tweede plaats vanwege de

relatie met de doelstellingen, zoals aangegeven in de programma’s. Het grondbeleid kan tot extra

baten, of extra lasten leiden en het grondbeleid moet het uitvoeren van programma’s ondersteunen. De raad heeft dus meerdere verantwoordelijkheden en beide verantwoordelijkheden moeten door de raad goed in de gaten worden gehouden.

Op basis van de afspraken met de provincie is de volgende afbouw van structurele winstneming in begroting 2011 en verder verwerkt. Afbouw winstneming in 8 jaar

Winstneming

2011

2012

2013

2014

2015

2016

315.000

300.000

250.000

200.000

150.000

100.000

2017

50.000

2018

-

Verder wordt verwezen naar de bijlage Overzichten bouwgrondexploitatie (bijlagenboek), waarin drie overzichten behorende bij deze paragraaf zijn opgenomen.

Visie grondbeleid Het gemeentelijke grondbeleid is een instrument om ruimtelijke doelstellingen te behalen. Het gaat dan bijvoorbeeld om woningbouw en bedrijventerreinen. Daarnaast wordt het gemeentelijk Gemeente Tytsjerksteradiel

96


grondbeleid

soms

gebruikt

voor

natuurontwikkeling.

Het

gaat

dan

bijvoorbeeld

om

landinrichtingsprojecten. Voor een zo goed mogelijk resultaat wordt een actieve grondpolitiek

gevoerd. Om een actieve grondpolitiek te voeren, zijn investeringen in strategisch grondbezit nodig. Deze investeringen dragen bij aan het behalen van de doelstellingen op de lange termijn. Daarnaast kunnen ze ook van belang zijn voor investeringen, die voor de korte termijn nodig zijn. Als een strategische grond geen functie meer heeft, wordt deze weggedaan. Een actieve grondpolitiek heeft de volgende voordelen ten opzichte van een passieve grondpolitiek:  

Er kan volledige kostendekking worden bereikt.

Verliesgevende investeringen in gronden kunnen gecompenseerd worden door winstgevende investeringen in gronden.



Positieve resultaten komen (indirect) ten goede aan de gemeenschap.

Investeringen in nieuwe strategische aankopen zijn nodig om de winstafdracht vanuit de

bouwgrondexploitatie in de toekomst op een aanvaardbaar peil te kunnen houden en om als

gemeente de regie te kunnen houden bij de ontwikkeling van bestemmingsplannen. Leidend daarvoor zijn de doelstellingen van de Structuurvisie. Opgemerkt wordt dat voordat tot

grondaankopen wordt overgegaan een risicoanalyse wordt gemaakt, waarbij de effecten op de begroting en op de bouwgrondexploitatie in beeld worden gebracht.

Resultaat bouwgrondexploitatie Voor de bouwgrondexploitatie was 2013 opnieuw een teleurstellend jaar. De economische omstandigheden brengen met zich mee dat er weinig beweging in de koop en verkoop van

onroerend goed zit, waardoor er mede weinig belangstelling is voor nieuwbouw. Er heeft in 2013

geen winstneming plaatsgevonden. In 2013 zijn in totaal vier kavels verkocht (Eastermar (2x),

Oentsjerk en Hurdegaryp) en één bedrijventerrein in Burgum. Bij de tweede bestuursrapportage is besloten om de verkoopprijzen van de desbetreffende kavels te verlagen op de boekwaarde van de

desbetreffende complexen. Dit in het kader van het vermijden van verdere risicocumulatie voor de toekomst binnen de bouwgrondexploitatie. De totale verkoopopbrengst van de kavels bedroeg € 515.000. Voor meer informatie verwijzen wij naar de analyse bij programma 10

Nog in exploitatie te nemen gronden De nog in exploitatie te nemen gronden zijn gronden waarvoor het stellig voornemen bestaat om

ze in de toekomst te ontwikkelen als bouwgrond. Op dit moment gaat het om gronden voor uitbreiding Burgum De Warren en de vervolguitbreiding van Sumar.

Strategisch grondbezit Het strategisch grondbezit is de voorraad grond bestemd voor de langere termijndoelstellingen van

het grondbeleid. In de jaarrekening is een stand van zaken opgenomen voor wat betreft het strategisch grond bezit. Met het oog op de aanstaande verkopen en wat er verder nog in de pijplijn

zit kunnen we concluderen dat de omvang van het bezit significant afneemt en dat de gemiddelde


97


boekwaarde zeer acceptabel is. Er zijn geen grote aankopen te verwachten ten behoeve van strategisch grondbezit.

Risicoreserve bouwgrondexploitatie Met ingang van 2012 kennen wij de risicoreserve bouwgrondexploitatie. Deze is ingesteld op basis van een risico-inventarisatie. De omvang van deze reserve is € 444.000.

Op begrotingsbasis waren we er vanuit gegaan dat voor complex Burgum centrum nog een bedrag van € 40.000 nodig zou zijn in verband met vertraging in de verkoop van de grond en de te

berekenen rente over de boekwaarde. Dit bedrag kon conform de begroting 2013 worden afgedekt uit de risicoreserve bouwgrondexploitatie. Omdat ook de geplande werkzaamheden voor de infrastructuur als gevolg van het indienen van dit project voor de zogenaamde Quick Wins op

provincie niveau niet zijn uitgevoerd, is het niet nodig om deze middelen in te zetten. Ook voor 2014 zal dit niet nodig zijn, omdat inmiddels bekend is dat de opbrengst van de grond hoger is

dan waar destijds in de bijgestelde berekening van is uitgegaan. Per saldo heeft deze ontwikkeling geen consequenties voor het resultaat van de jaarrekening 2013.


98


4.6 Treasury Inleiding Treasurybeleid betekent het beheren van het geld binnen de gemeente. Dit houdt in het lenen en uitzetten van geld. Het Rijk heeft regels opgesteld over hoe gemeenten hun geld moeten beheren. Deze regels staan in de Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido). Deze wet bepaalt ook,

dat gemeenten een treasurystatuut moeten hebben. Het treasurystatuut van de gemeente

Tytsjerksteradiel is vastgesteld door het college van B&W op 29 maart 2011. In dit treasurystatuut

staan de uitgangspunten, die wij hanteren voor het aantrekken en het uitzetten van geld. De Wet Fido geeft gemeenten ook concrete richtlijnen voor het beheersen van renterisico’s. Het gaat hierbij om de kasgeldlimiet en de renterisiconorm.

Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet is het maximum van de kortlopende schuld. Dit zijn schulden die binnen één jaar

betaald moeten worden. Het Rijk wil dat gemeenten de hoogte van hun kortlopende schuld beperkt houden. Wanneer gemeenten een te groot deel van hun financieringsbehoefte regelen met kortlopende schuld, dan wordt het risico van een snelle kostentoename bij een stijging van de rentestand te groot.

De hoogte van de kasgeldlimiet bedraagt 8,5% van de totale begrote lasten per 1 januari. Dit percentage is vastgelegd in de Uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden.

Voor de gemeente Tytsjerksteradiel bedroegen de totale begrote lasten per 1 januari 2013

€ 5.257.000. Voor 2013 betekent dit een toegestane kasgeldlimiet van € 61.850.000. De wettelijke voorschriften bieden de mogelijkheid om de kasgeldlimiet drie achtereenvolgende kwartalen te overschrijden.

Renterisiconorm Het Rijk wil dat gemeenten het opnemen van langlopende leningen zoveel mogelijk over de jaren

spreiden. Langlopende leningen zijn leningen met een looptijd langer dan één jaar. Wanneer er

teveel langlopende leningen in één jaar worden opgenomen, dan kan dit een nadeel opleveren voor de gemeente wanneer de rentestand in dat jaar hoog is. Het Rijk heeft daarom de renterisiconorm

ingevoerd. De hoogte van de renterisiconorm bedraagt 20% van de totale begrote lasten per 1

januari. Dit percentage is vastgelegd in de Uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden. Uit de onderstaande tabel blijkt dat in de komende jaren op basis van de huidige beschikbare

gegevens inclusief de verwachte nieuw aan te trekken financiering aan de renterisiconorm wordt voldaan.


99


Renterisiconorm (x € 1.000)

2013

1

Begrotingstotaal

2

Vastgesteld percentage

3

Renterisiconorm ((1 x 2) / 100)

4

Aflossingen

5

Ruimte onder renterisiconorm (3 - 4)

(in wet FIDO)

2014

2015

2016

61.850

65.639

59.753

59.382

20%

20%

20%

20%

12.370

13.128

11.951

11.876

1.683

1.785

2.803

1.752

10.687

11.343

9.148

10.124

Leningen Voor de volledigheid is hieronder relevant cijfermateriaal opgenomen met betrekking tot uitgezette en opgenomen leningen. Tabel 1

: Opgenomen kortlopende leningen

Datum

Periode

Bedrag

Rentepercentage

16 januari 2013

maand

2.500.000

0,06

21 januari 2013

maand

3.000.000

0,08

30 januari 2013

maand

1.000.000

0,08

1 februari 2013

maand

1.000.000

0,12

18 februari 2013

maand

2.000.000

0,10

20 februari 2013

maand

3.500.000

0,10

28 februari 2013

maand

1.500.000

0,10

18 maart 2013

maand

2.000.000

0,10

20 maart 2013

maand

2.500.000

0,10

18 april 2013

maand

3.000.000

0,10

17 mei 2013

maand

3.000.000

0,10

17 juni 2013

maand

3.500.000

0,10

17 juli 2013

maand

2.000.000

0,10

19 augustus 2013

maand

2.000.000

0,10

23 september 2013

maand

2.000.000

0,11

23 oktober 2013

maand

2.000.000

0,12

25 november 2013

maand

2.500.000

0,12

23 december 2013

2 weken

4.000.000

0,50

Uitgezette kortlopende leningen

In 2013 zijn er geen gelden uitgezet. Opgenomen langlopende leningen In augustus 2013 is een langlopende lening aangetrokken van € 2.500.000 (looptijd 25 jaar en een rentepercentage 3,02%).


100


Tabel 2

: Overzicht opgenomen langlopende leningen (excl. woningbouw)

Schuld per 1-1-2013

Schuld per 31-12-2013

Rentepercentage

1.089.072

907.560

4,17

113.445

113.445

0,00

2.280.000

2.160.000

3,86

3.200.000

3.040.000

4,46

2.520.000

2.400.000

4,85

10.080.000

9.600.000

4,95

3.360.000

3.200.000

5,00

3.520.000

3.360.000

4,77

2.880.000

2.760.000

4,70

3.000.000

2.880.000

3,20

0

2.500.000

32.042.517

32.921.005

3,02 Totaal

Uitgezette leningen gemeenteambtenaren

Het saldo aan uitgezette hypotheken bedraagt op:  

31-12-2012

31-12-2013

: € 5.799.314 : € 5.655.025

EMU saldo jaarrekening In het Besluit Begroting en Verantwoording voor provincies en gemeenten (artikelen 71 t/m 74) en

de Ministeriële Regeling Informatie voor derden (Iv3) staan de consequenties van het BBV voor de

gegevenslevering aan het CBS beschreven. Volgens deze voorschriften moet onze gemeente op

begroting-, kwartaal- en jaarbasis financiële gegevens aan het CBS sturen in de vorm van een verdelingsmatrix en een overzicht van balansstanden.

De verstrekte informatie geeft naar ons oordeel een getrouw beeld van de baten en lasten en de balanspositie. De onderstaande toets uit de gegevenslevering aan het CBS geeft aan dat het eindoordeel voldoende is.

EMU-saldo

toets saldo niet-financiële rekening - saldo financiële rekening

EMU-saldo berekend uit niet-financiële rekening (cat. 1 EMU-saldo berekend uit financiële rekening (categorie 5) afwijking Afwijking_1 (%) oordeel


-324 -321 3 0,0%

voldoende

101


4.7 Lokale heffingen Inleiding Deze paragraaf geeft een overzicht van de diverse lokale heffingen en belastingen op hoofdlijnen. Hiermee ontstaat inzicht in de lokale lastendruk. Dit is van belang voor de integrale afweging tussen enerzijds beleid en anderzijds inkomsten. Ook wordt weergegeven welk beleid de gemeente in 2013 heeft gevoerd ten aanzien van de lokale heffingen en de kwijtschelding hiervan.

De lokale heffingen vormen een belangrijke inkomstenbron voor de gemeente. De heffingen worden voor het grootste deel opgebracht door burgers. In het jaar 2013 is 18,83% van de totale inkomsten van de gemeente Tytsjerksteradiel afkomstig uit lokale heffingen. Lokale heffingen

Begroting

Rekening

2013

2013

Verschil

Onroerende zaakbelasting

6.972.000

6.928.000

44.000

N

Afvalstoffenheffing

2.069.000

2.079.000

10.000

V

Rioolheffing

2.201.000

2.175.000

26.000

N

Reinigingsrechten

146.000

145.000

1.000

N

Bouwleges

293.000

382.000

89.000

V

Toeristenbelasting

282.000

232.000

50.000

N

Leges burgerzaken

441.000

436.000

5.000

N

Begrafenisrechten

13.000

18.000

5.000

V

Secretarieleges

60.000

42.000

18.000

N

Marktgeld en staangeld kermissen

11.000

10.000

1.000

N

3.000

1.000

2.000

N

12.491.000

12.448.000

43.000

N

Leges historisch onderzoek Totaal heffingen

Uitgangspunten leges- en tarievenbeleid Voor de jaarrekening zijn de ongewijzigde uitgangspunten van de programmabegroting 2013 gehanteerd. Hiervoor verwijzen wij u naar de paragraaf Lokale heffingen van de begroting.

Opbrengst lokale heffingen Onroerende ZaakBelasting (OZB) De onroerende zaakbelasting (OZB) genereert de hoogste belastingopbrengst. De OZB kan gesplitst

worden in een eigenarenbelasting en een gebruikersbelasting. De gebruikersbelasting voor woningen is met ingang van 2006 door de regering afgeschaft. Gemeente Tytsjerksteradiel

102


De gemeente bepaalt het bedrag dat de belastingplichtigen moeten betalen op basis van de waarde van de onroerende zaak. In 2013 was voor de OZB de waarde van de onroerende zaak op waardepeildatum 1 januari 2012 de basis voor de aanslag OZB.

Onderstaande tabel geeft de OZB-tarieven voor 2013 weer zoals deze zijn vastgesteld door de raad op 20 december 2012. Tarieven OZB

(percentage van de waarde)

2013

Woningen 

Gebruikers

-



Eigenaren

0,1771%

Niet-woningen 

Gebruikers

0,2333%



Eigenaren

0,2717%

Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing wordt geheven van alle huishoudens als dekking in de kosten van het ophalen van het huishoudelijk afval (een wettelijk verplichte taak). Het is een algemene heffing. Dat wil zeggen, dat elke huishouding afvalstoffenheffing betaalt, ook al zou men beweren dat men niet gebruik maakt van de dienstverlening van de gemeente.

Voor het tarievenbeleid zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd:  

Heffing op basis van vaste tarieven bij eenpersoons- en meerpersoonshuishoudens.

Voor gebruikers een differentiatie in tarief tussen eenpersoons- en meerpersoonshuishoudens

in de verhouding 70:100. 

De kostendekkendheid van de afvalstoffenheffing stellen op 100%.

Onderstaande tabel geeft de tarieven voor de afvalstoffenheffing voor 2013 weer zoals deze zijn vastgesteld door de raad op 20 december 2012. Tarieven afvalstoffenheffing

2013

2012

Mutatie t.o.v. 2012

Eenpersoonshuishouden

€ 123,00

€ 129,60

-5,09%

Meerpersoonshuishouden

€ 175,80

€ 185,40

-5,18%

De werkelijke kosten van de afvalinzameling bedroegen in 2013 € 2.794.000. De opbrengsten bedroegen € 2.794.000. Het kostendekkingspercentage komt daarmee op 100%


103


Rioolheffing De gemeente heeft zelf een grote mate van beleidsvrijheid om de heffingsmaatstaf en belastingplichtige voor de rioolheffing te bepalen. Voor het tarievenbeleid zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd:  

Heffing op basis van vaste tarieven bij gebruiker en eigenaar.

Voor gebruikers een differentiatie in tarief tussen eenpersoons- en meerpersoonshuishoudens in de verhouding 70:100 (conform de verhouding afvalstoffenheffing).



De kostendekkendheid van rioolheffing, in meerjarig perspectief, stellen op 100%.



Basisheffing voor alle percelen.

De werkelijke kosten van riolering bedroegen in 2013 € 2.065.000. De opbrengsten bedroegen € 2.181.000. Het verschil € 116.000 is gestort in de voorziening riolering. Dit is in overeenstemming met beleid zoals dat is afgesproken bij de vaststelling van het vGRP in 2012.

Onderstaande tabel geeft de tarieven voor de rioolheffing voor 2013 weer zoals deze zijn vastgesteld door de raad op 20 december 2012. Tarieven rioolheffing

2013

Niet aangesloten percelen

€ 50,40

2012

Mutatie t.o.v. 2012 -

100%

Eigenaar/bewoner Eenpersoonshuishouden

€ 145,20

€ 126.60

14,69%

Meerpersoonshuishouden

€ 162,60

€ 150,00

8,40%

Eenpersoonshuishoudens

€ 91,20

€ 54,60

67,03%

Meerpersoonshuishoudens

€108,60

€ 78,00

39,23%

Bedrijf

€ 191,40

€ 150,00

27.60%

Huurder

Toeristenbelasting Het tarief van de toeristenbelasting bedroeg in 2013 € 0,90.


104


Kwijtschelding Voor mensen met de laagste inkomens bestaat de mogelijkheid van een gehele of gedeeltelijke

kwijtschelding van de geheven belasting. Dit is het geval als aan de voorwaarden voor kwijtschelding van de invorderingswet is voldaan.

Kwijtschelding

2013

2012

Aantal toegewezen aanvragen

433

389

Aantal afgewezen aanvragen

155

106

Totaal aantal aanvragen

588

495

Automatische kwijtschelding

226

184

Toekenning op aanvraag (volledig)

145

150

62

55

433

389

102.000

82.000

Toekenning op aanvraag (gedeeltelijk) Totaal aantal kwijtscheldingen Kwijtgescholden belastingbedragen


105


4.8 Rechtmatigheid Controleplan en normenkader In 2013 is gezamenlijk met Achtkarspelen het interne controleplan 2013-2016 opgesteld. Hiermee

zijn er gezamenlijk kaders beschreven, waarbinnen de interne controle wordt uitgevoerd. Het interne controleplan is op 26 februari 2013 vastgesteld door het college en op 25 april 2013 ter kennisname aangeboden aan de raad.

Op basis van het interne controleplan wordt er jaarlijks een uitvoeringsplan opgesteld. Dit uitvoeringsplan bevat onder andere de aandachtspunten van de raad en het normenkader. Het uitvoeringsplan 2013 is op 15 oktober 2013 vastgesteld door het college en ter kennisname aangeboden aan de raad op 7 november 2013.

Rechtmatigheidsoordeel accountant In het interne controleplan 2013-2016 zijn de te hanteren goedkeuringstoleranties voor getrouwheid en rechtmatigheid als volgt vastgesteld: Goedkeuringstolerantie

Goedkeurend

Beperking

Oordeelonthouding

Afkeurend

Fouten

de

≤ 1%

> 1% < 3%

-

≥ 3%

de

≤ 3%

> 3% < 10%

≥ 10%

-

in

jaarrekening (% van de lasten)

Onzekerheden

in


De werkelijke lasten (vóór bestemming) in de jaarrekening bedragen € 63.495.000. Hierdoor zijn de goedkeuringstoleranties in euro’s voor 2013 als volgt: Goedkeuringstolerantie Fouten

in

Goedkeurend

de

≤ € 635.000

de

≤€


Onzekerheden

in


1.905.000

Beperking

Oordeelonthouding

Afkeurend

> € 635.000

-

≥ € 1.905.000

> € 1.905.000

≥ € 6.350.000

-

< € 1.905.000

< € 6.350.000

De geconstateerde fouten zijn minder dan 1% en de geconstateerde onzekerheden zijn minder dan 3%,

daarom

is

een

goedkeurende

verklaring

accountantsverklaring is opgenomen in de bijlagen.


afgegeven

door

de

accountant.

De

106


Toelichting oordeel rechtmatigheidscontrole Hieronder worden de bevindingen van de rechtmatigheidscontrole weergegeven, uitgesplitst naar: 

Voorwaardencriterium



Begrotingscriterium



Criterium misbruik en oneigenlijk gebruik

Voorwaardencriterium In overleg met de accountant is een controleplan opgesteld. Het controleplan is zodanig ingericht dat elk proces minimaal eens in de drie jaar bij de interne controle is betrokken. Bij de uitvoering van het controleplan heeft onze accountant een goede basis om een oordeel over de rechtmatigheid te kunnen geven. Zij zullen daarbij gebruik maken van de door ons intern uitgevoerde controles. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de geëxtrapoleerde financiële fouten en onzekerheden weer naar aanleiding van de uitgevoerde rechtmatigheidscontroles. Proces Subsidies

Financiële fout

Financiële onzekerheid €-

€ 28.000

€ 6.000

€ 6.000

Leerlingenvervoer

€-

€ 2.000

Werk en bijstand

€-

€-

Belastingen

€-

€ 11.000

€ 4.000

€ 1.000

€ 57.000

€-

Secretarieleges

€-

€-

Leges APV

€-

€-

€ 16.000

€ 258.000

Kinderopvang

€-

€-

Rekenkamercommissie

€-

€-

Haven- kade- en opslaggelden

€-

€-

Hypotheken

€-

€-

Planschade

€-

€-

Grondbedrijf

€-

€-

€ 83.000

€ 306.000

WMO

Toeristenbelasting Inkoop en aanbesteding

Huisvesting onderwijs

Totaal

De toelichting op de grootste financiële fouten en onzekerheden volgt hieronder. Gemeente Tytsjerksteradiel

107


Subsidies

Bij één dossier is onduidelijkheid over een teruggevorderd bedrag. WMO

In één dossier ontbreekt de beschikking. Dit heeft geleid tot een fout. In één dossier ontbreekt de

handtekening voor de machtiging. Hierover is wel overleg geweest en de achtergrond van de cliënt is bekend. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een onzekerheid. Belastingen

Bij één dossier is de aanslag verminderd van een meerpersoonshuishouden naar een eenpersoonshuishouden. Volgens het GBA wonen er echter twee personen op het betreffende adres.

Inkoop en aanbesteding

Een driejarig contract is stilzwijgend met drie jaar verlengd. Hierdoor heeft de overeenkomst een waarde, die uitkomt boven de Europese drempelwaarde van € 200.000. De oorspronkelijke overeenkomst had Europees aanbesteed moeten worden. Huisvesting onderwijs

Bij één dossier is er meer uitbetaald dan vooraf was toegekend. Dit heeft geleid tot een financiële

fout. Bij twee van de drie dossiers vallen de kosten niet onder de reikwijdte van de verordening. Er is niet gemotiveerd waarom is afgeweken van de verordening. Dit heeft geleid tot een financiële onzekerheid. Begrotingscriterium Voor het begrotingscriterium is het van belang dat de baten, lasten en balansmutaties tot stand

komen binnen de grenzen van de vastgestelde begroting en de hiermee samenhangende

programma’s. Volgens de kadernota rechtmatigheid zijn bestedingen boven het begrotingsbedrag strikt genomen onrechtmatig.

Het kan voorkomen, dat er meer is uitgegeven dan begroot, maar dat het college wel binnen het door de raad uitgezette beleid is gebleven. In deze gevallen is het niet de bedoeling, dat de accountant deze overschrijdingen betrekt bij de beslissing om wel of niet een goedkeurende

accountantsverklaring af te geven. De accountant moet deze overschrijdingen wel opnemen in het

verslag van bevindingen. Jaarlijks toetsen we de overschrijdingen per programma aan de soort begrotingsoverschrijding uit de kadernota rechtmatigheid om vast te stellen of sprake is van een begrotingsoverschrijding die mee moet tellen voor het rechtmatigheidsoordeel.

In de jaarrekening 2013 is sprake van overschrijdingen voor de volgende programma’s:   

Programma 2 Openbare orde en veiligheid

€ 117.000

Programma 5 Onderwijs

€ 103.000

Programma 3 Infrastructuur


€ 320.000

108


Programma 7 Sport



Programma 9 Milieu

€ 35.000



Programma 10 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting

€ 642.000





Programma 11 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

€ 11.000 € 45.000

Wij vinden dat bovenstaande overschrijdingen behoren tot het kader waarbinnen het college van de

raad mandaat heeft gekregen om uitvoering te geven aan het vastgestelde beleid. Voor een toelichting op de overschrijdingen verwijzen wij u naar het betreffende programma. Criterium misbruik en oneigenlijk gebruik Het Platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten (PRPG) adviseert om voor het voeren van het

Misbruik & Oneigenlijk gebruikbeleid een overkoepelende nota vast te stellen. In onze financiële beheersverordening ex. art. 212 van de Gemeentewet is opgenomen dat het college regels vastlegt

voor het voorkomen van misbruik en oneigenlijk gebruik van gemeentelijke regelingen en eigendommen. Onze nota misbruik en oneigenlijk gebruik is op 22 december 2008 vastgesteld

door het college van B&W en ter informatie aan de raad aangeboden in de vergadering van 29 januari 2009.

Voor de jaarrekening 2013 zijn er met betrekking tot dit criterium geen bijzonderheden te melden.


109

Bijlagen


5.1 Controleverklaring accountant

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Gemeenteraad van de gemeente Tytsjerksteradiel Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2013 van gemeente Tytsjerksteradiel gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2013 en de programmarekening over 2013 met de toelichtingen, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen, alsmede de SiSa-bijlage.

Verantwoordelijkheid van het College van Burgemeester en Wethouders Het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Tytsjerksteradiel is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de ‘Beleidsregels toepassing Wet Normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT)’ alsmede voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de relevante weten regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen. Het College van Burgemeester en Wethouders is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden het Besluit accountantscontrole decentrale overheden en de ‘Beleidsregels toepassing WNT’, inclusief het Controleprotocol WNT. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Badweg 2, 8934 AA Leeuwarden, Postbus 321, 8901 BC Leeuwarden T: 088 792 00 58, F: 088 792 94 24, www.pwc.nl ‘PwC’ is het merk waaronder PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (KvK 34180285), PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. (KvK 34180284), PricewaterhouseCoopers Advisory N.V. (KvK 34180287), PricewaterhouseCoopers Compliance Services B.V. (KvK 51414406), PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK 34180289) en andere vennootschappen handelen en diensten verlenen. Op deze diensten zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin onder meer

aansprakelijkheidsvoorwaarden zijn opgenomen. Op leveringen aan deze vennootschappen zijn algemene inkoopvoorwaarden van toepassing. Op www.pwc.nl treft u meer informatie over deze vennootschappen, waaronder deze algemene (inkoop)voorwaarden die ook zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam.

Originele accountantsverklaring ligt ter inzage


112


Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, alsmede voor de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de gemeente. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1 % en voor onzekerheden 3 % van de totale lasten en toevoegingen aan reserves. Deze goedkeuringstolerantie is door de Gemeenteraad vastgesteld. Voor de in de toelichting opgenomen verantwoording uit hoofde van de WNT zijn de in de ‘Beleidsregels toepassing WNT’, inclusief het controleprotocol WNT opgenomen controletoleranties gehanteerd. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van de gemeente Tytsjerksteradiel een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2013 als van de activa en passiva per 31 december 2013 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en de ‘Beleidsregels toepassing WNT’. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties over 2013 in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de relevante weten regelgeving, waaronder gemeentelijke verordeningen.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 213 lid 3 onder d Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Leeuwarden, 1 mei 2014 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.

Origineel getekend door C.R. Alserda AA


113


5.2 Gedetailleerd overzicht bestemming resultaat Saldo van de rekening van baten en lasten Reserves programma:

Begroting

-912.887,11 Jaarrekening

Temp./vrijval

01

-72.958,00

-72.958,45

-0,45

02

,00

0,00

0,00

03

-445.045,00

-194.168,24

250.876,76

04

-224.182,00

-7.000,00

217.182,00

05

-47.839,00

-12.957,25

34.881,75

06

-1.065.646,00

-218.522,06

847.123,94

07

-15.000,00

-13.551,37

1.448,63

08

,00

0,00

0,00

09

-5.641,00

-710,00

4.931,00

10

-1.671.139,00

-933.302,72

737.836,28

11

-233.116,00

-115.312,22

117.803,78

-3.780.566,00

-1.568.482,31

2.212.083,69

Saldo reserves

Saldo mutaties reserves (jaarrekening)

-1.568.482,31

Resultaat van de rekening van baten en lasten

655.595,20

Vrij te bestemmen resultaat Bestemming vrij te bestemmen saldo

Storting in reserve sociaal flankerend pers.beleid Algemene reserve

Totaal bestemming

655.595,20 300.000,00

355.795,20

655.595,20 -

Nadere toelichting: Doordat op grond van de BBV de bijdragen van reserves niet in het resultaat voor bestemming zijn opgenomen, maar de kosten van de projecten die een bijdrage uit de reserves krijgen wel, kan hier een nadelig resultaat ontstaan. Voor de jaarrekening 2013 betekent dit dat er per saldo € 1.316.042,31 aan uitgaven in het nadelig resultaat voor bestemming is opgenomen, waarvoor nog dekking plaatsvindt uit de reserves. Hierdoor ontstaat een voordelig resultaat na bestemming.


114


Vrijval: Vrijval ontstaat doordat projecten niet doorgaan of dat de kosten lager uitvallen. De niet benutte reserves worden opgeheven en worden overgeheveld naar de algemene reserve. De niet benutte gedeelten worden, als het niet de algemene reserve betreft, overgeheveld naar de algemene reserve. Prog. 3 GVVP algemeen

€

17.000 N

Prog. 3 GVVP 30 km zone Tytsjerk

€

2.000 N

Prog. 6 Clustering Hurdegaryp

€

20.000 N

Prog. 6 Clustering Noardburgum

€

110.000 N

Prog. 7 Sportcomplex Sumar

€

1.000 N

Temporisering: Doordat de uitvoering van projecten niet (geheel) volgens planning plaatsvindt in het rekeningjaar, maar in het jaar daarop of later, ontstaan er als gevolg van temporisering voordelen/nadelen in de exploitatie en nadelen/voordelen op het onderdeel mutaties in de reserves (product 980.01). Om de benodigde stortingen in/onttrekkingen uit de reserves in het volgende jaar plaats te laten vinden is een besluit van de raad nodig. Prog. 3 GVVP algemeen

€

8.000 N

Prog. 3 Reconstructie hoofdinfrastructuur

€

8.000 N

Prog. 3 Grondtransactie De Klinze

€

78.000 V

Prog. 3 Kansen in kernen

€

209.000 N

Prog. 3 Lageweg Burgum

€

84.000 N

Prog. 4 Recreatietrefpunt Suwâld

€

105.000 N

Prog. 4 Alde paden nije wegen

€

24.000 N

Prog. 4 Plattelandsvernieuwing

€

30.000 N

Prog. 4 Situatie It Wiid

€

58.000 N

Prog. 5 Verkeers- en ruimtelijke aanpassingen HAVO-top

€

35.000 N

Prog. 6 Clustering Noardburgum

€

100.000 N

Prog. 6 Vijversburg inkomsten verricht werk

€

30.000 V

Prog. 6 Vijversburg kosten inhuur personeel

€

42.000 N

Prog. 6 Vijversburg bijdrage

€

175.000 N

Prog. 6 Transitie muziekschool

€

429.000 N

Prog. 9 Onderzoeken waterplan

€

5.000 N

Prog. 10 Gebiedsontwikkeling Zuid en midden

€

815.000 N

Prog. 10 Landinrichting Bûtenfjild

€

67.000 N


115


Prog. 10 Bijdrage risicoreserve bouwgrondexploitatie

€

40.000 N

Prog. 10 Landinrichting Alde Feanen

€

61.000 N

Prog. 10 Gytsjerk centrum

€

8.000 N

Prog. 11 Sociaal flankerend personeelsbeleid

€

48.000 N

Prog. 11 Bijdrage KCC

€

70.000 N


116


5.3 Totaaloverzicht reserves en voorzieningen Rekeningnr.

Naam reserve/voorziening

01-01

Vermeer

Vermin-

23.450

89

3.111

20.428

23.450

89

3.111

20.428

2013

-dering

dering

31-12 2013

Algemene reserve 0.410.10.00.00

Algemene reserve

Totaal Algemene reserve Bestemmingsreserves 0.410.35.07.00

0.410.35.15.00 0.410.40.32.00

Res. plattelandsvernieuwing

Res. dorpsvernieuwing centrum Gytsjerk Res. BTW compensatiefonds

0.410.40.34.00

Res. pensioenen wethouders

0.410.40.39.00

Res. situatie It Wiid

0.410.40.41.00

Res. Sociaal flankerend personeelsbeleid

0.410.40.40.00 0.410.40.43.00

Res. kansen in kernen

Risicoreserve grondexploitatie

Totaal bestemmingsreserves Resultaat na bestemming 0.410.50.00.00

Onverdeeld rekeningsaldo

37

1.946

38

1.459 58

-

-

-

7

436

38

-

73

30

1.510

-

1.386

2.822

75

-

-

-

2.897

244

-

73

171

7.048

75

627

6.496

444

-

58

-

444

-2.008

2.664

-

656

Totaal resultaat na bestemming

-2.008

2.664

-

656

Totaal reserves

28.490

2.828

3.738

27.580

13

-

13

154

-

-

Voorzieningen 0.510.60.00.00

Voorz. recontructie plein Gytsjerk

0.511.30.00.00

Voorz. spaarvariant ADV

0.511.60.00.00

Voorz. onderhoud onderwijshuisvesting

0.510.70.00.00

0.511.80.00.00 0.512.10.00.00

Voorz. afwikkeling schades

48

634

87

585

101

178

Voorz. onderhoud gebouwen GOW

300

33

333

-

Voorz. onderwijshuisvesting leerlingen AZC

0.513.30.00.00

Voorz. onderhoud liften

0.513.90.00.00

Voorz. onderhoud gevels gemeentehuis

56

0.514.50.00.00

Voorz. 2e toplaag busroute Burgum

58

0.514.80.00.00

Voorz. ongevallen personeel

0.514.60.00.00

154

145

0.513.10.00.00

0.514.00.00.00

43

134

Voorz. planschades

0.513.50.00.00

38

-

5

Voorz. onderhoud gemeentehuis

0.512.50.00.00

0.513.20.00.00

-

Voorz. sportvelden

Voorz. APPA

Voorz. inrichting rondom sportterreinen Voorz. aktieplan verkeersveiligheid

-

14

91

24

1.547 38

8 -

8 2

43

74

5

29

9

65

216 10

-

-

12

60

-

1.763 -

-

48

4

9

-

58

10

3

-

-

-

-

-

40

0.515.80.00.00

Voorz. onderhoud paternosterkasten

24

2

26

0.516.10.00.00

Voorz. planmatig onderhoud bewegwijzering

33

881

8

72

1 -

953

0.516.60.00.00

Voorz. bindingsgelden

26

26

37

15

0.516.90.00.00

Voorz. baggeren

0.516.30.00.00 0.516.70.00.00

Voorz. onderhoud wegen

Voorz. lichtmasten

0.517.00.00.00

Voorz. taxaties opstallen en inventaris

0.517.20.00.00

Voorz. gesubsidieerde instelling


-

9

133

116

26

436

363

351

448

19

-

19

-

30

-

10

20

117


0.517.30.00.00 0.517.40.00.00

Voorz. onderhoud bruggen Voorz. dorpshuizen

20

4

48

85

-

24

36

97

0.517.50.00.00

Voorz. onderhoud sportgebouwen

142

0.517.60.00.00

Voorz. onderhoud welzijnsgebouwen

158

0.517.80.00.00

Voorz. individueel loopbaanbudget Voorz. havens

-

30

-

30

0.518.00.00.00

Voorz. woningen en garageboxen

-

30

-

30

0.518.30.00.00

Voorz. MEGAhome

-

927

-

-

39

927

5.063

2.623

1.554

6.132

33.553

5.451

5.292

33.712

0.517.70.00.00 0.517.90.00.00 0.518.10.00.00 0.520.20.00.00

Voorz. riolering

Voorz. gebouwen buitendienst

Voorz. afgewikkelde complexen

Totaal voorzieningen Totaal reserves en voorzieningen

83 -

-

39

89

111

120

34

25

167

116 95

93

-

199

-

95

-

93 -

Voorzieningen elders belegd 0.513.72.00.00

0.513.75.00.00

Voorz. bestuurscommissie Mr. Frankeskoalle Voorz. vermogen Mr. Frankeskoalle

Totaal voorzieningen elders belegd Totaal voorzieningen inclusief elders belegd Totaal reserves en voorzieningen inclusief elders belegd


34

37

34

37

273

254

273

254

307

291

307

291

5.370

2.914

1.861

6.423

33.860

5.742

5.599

34.003

118


5.4 Overzicht personele sterkte en personeelslasten Toegestane formatie Ult. 2012

Ult. 2013

Gemiddelde bezetting 2012

2013

Gemeenteraad Rekenkamercommissie

Loonsom (x € 1.000) Rek 2012

Rek 2013

307

313

5

4

Burgemeester en wethouderw

4,00

4,00

4,00

4,00

435

418

Totaal bestuursorganen

4,00

4,00

4,00

4,00

747

735

Griffie c.a.

2,29

2,57

2,29

2,55

179

193

Directie

2,00

2,00

2,00

2,00

246

289

Directiestaf

2,67

2,17

2,67

2,17

205

163

Ruimte

27,72

28,85

26,88

27,48

1.181

1.958

Milieu, Bouwen en Beheer

98,44

97,60

91,61

90,68

4.843

4.869

Samenleving

20,45

20,15

19,94

18,82

1.216

1.216

Werk en Inkomen

20,34

18,99

18,01

17,99

1.001

1.051

Bestuur, Management en Organisatie

32,79

33,16

30,88

29,85

1.842

1.758

Financiële en Juridische Zaken

42,71

42,43

39,39

38,95

2.445

2.543

249,41

247,92

233,67

230,49

13.805

14.040

Voormalig BenW

34

34

Ondernemingsraad

89

Totaal huidig personeel

Brandweer (vrijwilligers)

460

19

14

Bijzondere ambtenaren burgelijke stand Commissie bezwaarschriften Kamer sociale- en welzijnszaken Stagiares Bovenformatief Bestuurscommissie Mr. Frankeskoalle Detachering ANNO

86

275

4

4

10

10

9

13

38

9

5

4

222

170

102

Totaal overig

146

807

950

15.359

15.725

Toename loonsom: Premies ABP (incl. herstelpremie

€

Sociale lasten, herwaardering, toelagen, keuzepakket e.d.

€

89.000

Correctie salarissen en uitbetaalde opgespaarde overwerkvergoeding

€

45.000

Lagere gemiddelde bezetting

€

-180.000

Vergoeding vrijwillige brandweer (incl. ontslagvergoeding)

€

185.000

ANNO (kosten worden bij derden in rekening gebracht)

€

44.000

Detachering (kosten worden bij derden in rekening gebracht)

€

-52.000

€

366.000


235.000

119


5.5 Single Information Single Audit (SISA) Basisidee bij het principe Single Information Single Audit (SISA) is dat het Rijk bij het vragen van

informatie zoveel mogelijk aansluit bij de informatiebehoeften en verantwoordingsmomenten van de

medeoverheden

zelf.

Bij

'Single

Information'

hoeft

de

gemeente,

provincie

of

gemeenschappelijke regeling niet speciaal een aparte verantwoording voor het Rijk op te stellen,

maar kan het eigen jaarverslag worden gebruikt. In een bijlage bij de jaarrekening wordt de verantwoordingsinformatie opgenomen over specifieke uitkeringen die het Rijk nodig heeft om de

specifieke uitkeringen te kunnen beoordelen. Met 'Single Audit' wordt bedoeld dat voor de controle

door de accountant gebruik wordt gemaakt van de reguliere controle van de jaarrekening door de accountant.

In de onderstaande tabel zijn de specifieke uitkeringen in 2013, die onder de SISA werking vallen, opgenomen. Nr.

Specifieke uitkering

Fout

of

onzekerheid

Financiële

Toelichting

omvang in €

fout

onzekerheid

of

A1

Verzameluitkering Veiligheid en Justitie

€0

N.v.t.

N.v.t.

C7C

Investering Stedelijke Vernieuwing (ISV) II

€0

N.v.t.

N.v.t.

D9

Onderwijsachterstandenbeleid 2011-2014

€0

N.v.t.

N.v.t.

E27B

Brede doeluitkering Verkeer en Vervoer

€0

N.v.t.

N.v.t.

G1

Wet Sociale Werkvoorziening 2013

€0

N.v.t.

N.v.t.

G1A

Wet Sociale Werkvoorziening 2012

€0

N.v.t.

N.v.t.

G2

Gebundelde uitkering

€0

N.v.t.

N.v.t.

G3

Besluit bijstandsverlening zelfstandigen

€0

N.v.t.

N.v.t.

G5

Wet Participatiebudget

€0

N.v.t.

N.v.t.

De verantwoordingsbijlage SISA is beschikbaar op de financiële administratie.


120


5.6 Integriteit In het collegeprogramma voor de periode 2010 – 2014, ‘Ta de Kearn’, staat de integriteit van het bestuur en de organisatie als aandachtspunt aangegeven (programmapunt 1.8).

Een van de basisnormen was, dat het politiek verantwoordelijk of vertegenwoordigend orgaan wordt betrokken bij de ontwikkeling en de evaluatie/verantwoording van het integriteitbeleid.

In het kader van de verantwoording m.b.t. het integriteitbeleid doen wij uw raad, in het kader van de jaarstukken, een rapportage toekomen over de uitvoering van het integriteitbeleid over 2013. Afleggen ambtseed/-belofte

Voor ambtenaren die vanaf 1 maart 2006 bij de gemeente in dienst zijn gekomen is het afleggen van de ambtseed of ambtsbelofte via een wetswijziging in de Ambtenarenwet verplicht gesteld.

Voor het afleggen van de eed of belofte door nieuwe medewerkers is er in principe een keer in de twee maanden een gelegenheid. In 2013 hebben in totaal 15 nieuwe medewerkers/medewerksters de belofte afgelegd, 8 in het Fries, 7 in het Nederlands. Onder de nieuwe medewerkers worden ook

stagiaires, medewerkers in een leerwerktraject en medewerkers die in het ANNO verband werkzaam zijn, verstaan. Workshop integriteit raadsleden en bestuurders

Op donderdag 28 november 2013 vond de workshop integriteit voor raad en bestuur plaats. Tijdens deze workshop werd ingezoomd op het herkennen van belangenverstrengeling en de afwegingen daarbij van de raad. Uitvoeringsregelingen

In 2013 is een start gemaakt met de inventarisatie van alle regelingen en wordt samen met Achtkarspelen bekeken welke mogelijkheden er zijn om dit beleidsterrein voor de ambtelijke organisatie gezamenlijk op te pakken. Landelijke ontwikkelingen

De tweede druk van de ‘Handreiking integriteit van politieke ambtsdragers bij gemeenten, provincies en waterschappen’ is verschenen in oktober 2013. Deze versie is een actualisering van

de eerste versie die dateert van april 2011. Een exemplaar hiervan is door de VNG verstuurd naar uw raad.

Meldingen schending integriteit

In 2013 zijn er geen integriteitsschendingen gemeld.


121


5.7 Dienstverlening In 2013 is samen met Achtkarspelen het dienstverleningsconcept 2.0 opgesteld en vastgesteld. Hierin zijn de volgende uitgangspunten vastgelegd: -

We hanteren drie afhandelingsniveaus voor producten: de frontoffice omvat een 1e en een 2e

-

Welke taken waar binnen die afhandelingsniveaus worden afgehandeld hangt af van de

-

lijn , de backoffice omvat de 3e lijn.

complexiteit, de interpretatiebehoefte en tijd

De frontoffice voert altijd regie over het proces van de aanvraag

-

Producten worden zoveel mogelijk digitaal aangeboden en afgehandeld

-

Het werken op afspraak wordt verder uitgebreid

-

Persoonlijk contact met de klant vindt plaats indien gewenst of vereist

En we vinden klanttevredenheid erg belangrijk en hebben daar onder de noemer hostmanship aandacht voor

-

Bij de inrichting volgen we de landelijke opzet en standaarden (Het gemeentelijk fundament, de

-

We

-

-

GEMMA-architectuur) gaan

zaakgericht

informatiesystemen

werken

en

gaan

gebruik

maken

van

daarvoor

benodigde

8K en Td gaan gezamenlijk dezelfde software inzetten voor front- en midoffice 8K en Td gaan software waar mogelijk harmoniseren

Alle acties in het kader van dienstverlening en ICT worden in gezamenlijkheid opgepakt en

uitgewerkt. ICT is randvoorwaardelijk voor een verdere ontwikkeling van de dienstverlening, maar ook voor de inrichting van de backoffice. Dit vraagt nog wel de nodige aandacht. De ICT-inrichting (hardware en met name software) is namelijk op tal van terreinen verschillend. Er is op een aantal terreinen al wel geharmoniseerd (zoals mobiele en vaste telefonie, websites en contentbeheer,

kennisbanken). In 2014 zal de harmonisatie van ICT verder worden uitgewerkt en waar nodig en mogelijk uitgevoerd. Onderzoeken

In 2013 hebben we meegedaan aan ‘waar staat je gemeente’ en heeft het tweejaarlijkse algemene klanttevredenheidsonderzoek plaatsgevonden. De algemene conclusie was dat burgers over het

algemeen een positief beeld hebben van de gemeente. Daarnaast is er ook onderzoek gedaan naar

de afhandeling van brieven en e-mails en deed de Kamer van Koophandel onderzoek naar de vraag hoe de gemeenten omgingen met ondernemers. Van het MKB ontvingen we het rapport “MKBvriendelijkste gemeente van Fryslân.


122


5.8 Burgerparticipatie Ook in 2013 stond het onderwerp ‘burgerparticipatie’ politiek-bestuurlijk geregeld op de agenda. Jaarlijks is er € 40.000 opgenomen in de begroting voor burgerparticipatie. Wij kozen voor drie

pilots, namelijk naamgeving zandpad Mûnein (€ 500), bankjes centrum Burgum (€ 2.500) en herinrichting kantineplein tot plek met centrumfunctie in Jistrum (€ 15.000). De raad stemde hier op 23 mei 2013 mee in.

Voor de eerste twee projecten zijn de bijdragen inmiddels uitbetaald. Het zandpad heeft in

augustus 2013 de officiële naam Ekkelreed gekregen. Het eerste (mobiele) bankje wordt gepresenteerd tijdens te algemene ledenvergadering in maart 2014.

Het project herinrichting kantineplein tot plek met centrumfunctie in Jistrum schuift door naar

2014. Na een tweetal overleggen met een delegatie van Dorpsbelangen is een speciaal ingestelde projectgroep aan de slag gegaan om de plannen verder uit te werken.

Wij hebben voorgesteld om in de plaats hiervan bijdragen te leveren aan twee andere projecten, namelijk burgerinitiatief Groenkerk (€ 6.000) en burgerinitiatief Garyp (€ 2.000). De raad is hier op 23 januari 2014 over geïnformeerd. Wij stellen voor om een deel van het resultaat 2013 (€ 8.000) te bestemmen voor deze twee bijdragen. Hier komt verder een aantal voorbeelden aan de orde van het informeren, raadplegen en betrekken

van inwoners, vertegenwoordigers van belangengroepen en instanties over of bij een aantal zaken, die in 2013 in de gemeente speelden.

Op 18 januari 2013 werd er bij Autoschat in Burgum een ‘Ervaringsmiddag Rijden op Groengas’ gehouden: een initiatief van AutoSchat, gemeente en provincie.

Op 28 januari 2013 werd er door de gemeente samen met vijf ondernemers in ‘De Pleats’ in Burgum

een

Koplopersymposium

Ondernemend

Tytsjerksteradiel

georganiseerd.

Op

dit

symposium vertelden de ondernemers over hun ervaringen met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.

Op 28 januari 2013 was er ook een vergadering van de Wmo-Adviesraad. Die kwam regelmatig bijeen in 2013, in totaal zeven keer.

Het hele jaar door, in een frequentie van ongeveer een keer in maand, stond er in ‘Actief’ een

rubriek ‘Oars’ (eerder Miljeukoer), met mededelingen en tips over het milieu, afvalinzameling, duurzaamheid e.d.

Ook in ‘Actief’ verschenen regelmatig de ‘Meidielings fan de Centrale As’; weliswaar een project van de provincie, maar waarbij ook de gemeente betrokken is. Daarin stond informatie over en rond de plannen voor en de aanleg van (gedeelten van) de Centrale As.


123


Op 4 maart 2013 werd er in het gemeentehuis een Informatiemarkt over het Waterfront Burgum, het park en De Centrale As gehouden.

Op 5 maart 2013 ging er een cursus Gemeentepolitiek voor inwoners van start. Op een vijftal avonden konden geïnteresseerden hun kennis over de gemeentepolitiek vergroten, leerden zij debatteren en kwamen zij meer te weten over de politiek in het algemeen.

Op 28 maart startte een Verkeerscursus Bijtanken en Oppoetsen, bestemd voor iedereen met een

rijbewijs, maar ook voor fietsers en voetgangers die hun weggezakte kennis wilden ophalen. Vijf

bijeenkomsten van 2 à 2,5 uur op donderdags om 14.00 uur. Georganiseerd door KEaRN Welzijn en de gemeente, i.s.m. Stichting Bevordering Verkeerseducatie.

Er werden in de regio ook weer Startersmarkten ‘Ondernemen, iets voor u?’ georganiseerd, op 16

april 2013 in het Innovatiehuis Lauwersdelta in Buitenpost, en op 21 mei 2013 in het gemeentehuis in Dokkum.

Op 18 april 2013 was er een Achterbanbijeenkomst van de Cliëntenraad Werk en Bijstand.

Op zaterdag 20 april 2013 vond rondom ‘De Pleats’ de vierde editie plaats van de duurzame

Lifestyle Fair Oars! Het thema van de fair was nu ‘Wiis mei Wetter’. Oars! is een initiatief van de gemeente. In 2013 haakte ook de gemeente Achtkarspelen aan.

Er werd in het voorjaar een wedstrijd voor het maken van een portret van koning Willem-Alexander georganiseerd. Er kwam een oproep aan (amateur-)kunstenaars uit Tytsjerksteradiel. Iedere

kunstuiting was welkom. Op 14 september 2013 was de prijsuitreiking. De uiteindelijke winnaar

was Carine van der Woude uit Oentsjerk, die een portret van koning Willem-Alexander maakte van schaapswol. Haar kunstwerk kwam in de raadszaal van het gemeentehuis te hangen.

Vanaf 1 juni 2013 ligt er in de havens van Burdaard en Aldtsjerk een elektrische sloep ter verhuur. In het kader hiervan startten de gemeenten Ferwerderadiel en Tytsjerksteradiel een project elektrisch varen.

Op 14 september 2013 werd ’s middags in het gemeentehuis de Dag van de democratie gehouden. Deze dag was ook de aftrap voor de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen. Door middel

van een markt presenteerden de politieke partijen in de gemeente zich. Er was o.a. een lezing van Foppe de Haan, en een ‘jeugdgemeenteraad’.

Er werden in september 2013 ouderbijeenkomsten jeugdzorg georganiseerd, op 19 september in Burgum, op 25 september in Ryptsjerk en op 30 september in Eastermar. Alle ouders (met

kinderen 0-18 jaar) in Tytsjerksteradiel werden uitgenodigd om mee te denken en te praten over jeugdzorg.

Op 10 oktober 2013 werd er aandacht besteed aan de Dag van de duurzaamheid. Wethouder

Rijpstra deed mee aan de wedstrijd ‘duurzaamste burgemeester of wethouder’, er werd een Gemeente Tytsjerksteradiel

124


klimaatneutrale lantaarnpaal in werking gezet op de gemeentewerf, er was een uitnodiging voor alle vrijwilligers die zwerfafval opruimen, er was aandacht voor ‘Tytsjerksteradiel op ‘e trapers’ (het fietsproject van de medewerkers van de gemeente) en het landelijke verhaal over duurzaamheid werd voorgelezen op de Wrâldpoarte in Garyp.

Op 19 oktober 2013 vertrok uit Leeuwarden de Millennium Eco Rally naar Rosso in Mauretanië, met ook een team Tytsjerksteradiel – Achtkarspelen (met als teamlid medewerker Jaap Melessen). Door

middel van de verkoop van de auto’s waarmee de rally werd gereden werd geld ingezameld voor de bouw van een centrum bij een agrarisch project in Rosso. De gemeenten Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen sponsorden mee. Op 2 november 2013 was er, mee in het kader van de aanleg van de Centrale As, een open dag archeologie bij de archeologische opgraving bij Burgum, op de plaats waar het aquaduct in de Centrale As komt.

In het Energie(k)loket hebben de gemeente en een aantal bedrijven en instellingen de krachten gebundeld m.b.t. het geven van advies over energie(-verbruik en -besparing). Het loket, dat is

gevestigd in Gytsjerk, was hiervoor op donderdagmiddagen in de oneven weken open. Er waren ook inloopavonden, in november en december, in Eastermar, Garyp en Gytsjerk.

Het Energie(k)loket was ook aanwezig op woningmarkten. Op 14 november 2013 werd er in “De Pleats’ een Starterscafé gehouden voor ‘starters’ op zoek naar een mooie en betaalbare koopwoning. Op 19 november 2013 was er een woningmarkt in ‘Yn ‘e Mande’ in Tytsjerk. Drie

nieuwbouwprojecten stonden er centraal, één in Ryptsjerk en twee in Tytsjerk. De markt werd georganiseerd door Dorpsbelangen van beide dorpen, samen met de gemeente.

Op 20 november 2013 organiseerden de gemeenten Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel in het gemeentehuis in Buitenpost een interactieve bijeenkomst over burgerkracht. Men kon met enkele experts in discussie gaan over de rol van de burger binnen het sociaal domein.

Op 28 november 2013 was in ‘De Pleats’ het eerste Sportcafé van Tytsjerksteradiel, georganiseerd door KEaRN Welzijn en de gemeente. Er kon worden meegepraat over de veranderende rol van (sport)verenigingen, samenwerking met andere organisaties en het tekort aan vrijwilligers.

Er werd vanuit de organisatie van de Centrale As op 4 december 2013 een algemene informatieavond gebiedsontwikkeling belegd in ‘De Pleats’. Er konden vragen worden gesteld of ideeën worden besproken over gebiedsontwikkeling met gedeputeerde Johannes Kramer.


125


5.9 Overzicht overlopende posten


126


5.10 Verantwoording Wet Normering Topinkomens Toelichting bij het samenstellen van de WNT verantwoording Bij de samenstelling van de in deze paragraaf opgenomen verantwoording uit hoofde van de Wet Normering Topinkomens (WNT) zijn de Beleidsregels toepassing WNT d.d. 27 februari 2014,

inclusief de wijziging van 12 maart 2014, van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties als uitgangspunt gehanteerd.

De gemeente Tytsjerksteradiel herkent de door de Minister van BZK in zijn kamerbrief d.d. 27 februari

2014

onderkende

uitvoeringsproblemen

met

betrekking

tot

externe

niet-

topfunctionarissen. In lijn met paragraaf 6 van de (gewijzigde) Beleidsregels toepassing WNT legt de gemeente geen verantwoording af over externe niet-topfunctionarissen.

Naam

O. de Jager

S.K. Dijkstra

functie(s)

(gewemet zen) diensttopfunc- betrekkin tionag ris (ja/nee) (ja/nee)

beloning

belast- voorzienin bare gen ten vaste en behoeve variabele van beloningen onkoste nbetaalbaar vergoedi op termijn ngen

Totale bezoldiging

duur van het dienstverband in het jaar (in dagen)

omvang van het dienstverband in het jaar (fte)

(herrekende) WNT norm

Gemeentesecretaris/Algemeen directeur

ja

ja

€

97.022

nee

n.v.t.

€

97.022

365

1,0 €

228.599

Grifiier

ja

ja

€

64.507

nee

n.v.t.

€

64.507

365

0,89 €

203.453


127

Programmajaarrekening 2013 Gemeente Tytsjerksteradiel

Recommend Documents