PROGRAMMABEGROTING 2015

PROGRAMMABEGROTING 2015

PROGRAMMABEGROTING 2015 Inhoudsopgave

blz

Voorwoord 1.

3

Inleiding 1.1 Begroting 2015 1.2 Aandachtspunten provincie 1.3 Leeswijzer

4 7 9

2. 3.

Het programmaplan: Programma 0: Decentralisaties Sociaal Domein Programma 1: Veiligheid Programma 2: Onderwijs Programma 3: Sociale voorzieningen en zorg Programma 4: Cultuur Programma 5: Sport Programma 6: Volksgezondheid en Milieu Programma 7: Landschap, recreatie en toerisme Programma 8: Ruimtelijke ordening en Wonen Programma 9: Verkeer, vervoer en infrastructuur Programma 10: Economie en bedrijven Programma 11: Bestuur Financiering en algemene dekkingsmiddelen

4.

De paragrafen: Paragraaf A Paragraaf B Paragraaf C Paragraaf D Paragraaf E Paragraaf F Paragraaf G Paragraaf H

5.

Lokale heffingen Weerstandsvermogen en risicobeheersing Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid Subsidies

Financiële Begroting Overzicht baten en lasten per programma Overzicht Saldi per programma Overzicht incidentele baten en lasten (Meerjaren)overzicht Reserves en Voorzieningen Overzicht Nieuwe en vervangingsinvesteringen

2

10 11 26 30 35 38 42 45 53 57 61 65 68 72 76 77 84 88 96 101 103 116 120 122 124 125 126 128 129

Voorwoord 2015 is één van de lastigste begrotingsjaren in tijden. Toch is het met forse inspanningen gelukt om een meerjarig sluitende begroting te presenteren waarbij de lastendruk gemiddeld gelijk blijft. Net als in de afgelopen jaren was een nieuwe bezuinigingsronde nodig. Tegelijk waren er de voorbereidingen op de omvangrijke nieuwe taken die voortvloeien uit de decentralisaties op het gebied van welzijn. De decentralisaties van de Jeugdwet, de Wmo en de Participatiewet brengen complexe taken en verantwoordelijkheden met zich mee. Financieel is er sprake van grote impact en is het van belang de risico’s te bewaken. Deze begroting is de eerste nieuwe begroting van deze bestuursperiode. Hierin zijn verwerkt de verwachte financiële stand van zaken tot nu toe en nieuwe richtinggevende inzichten uit het coalitieakkoord. Bij die inzichten kijken we zowel naar de lange als naar de korte termijn. Voor de korte termijn leggen wij een aantal accenten die gebaseerd zijn op het coalitieprogramma. Het opstellen van deze begroting vraagt om een behoedzame, realistische benadering. Dat houdt in dat er geen sprake is van veel nieuw beleid, maar dat er wel de nodige initiatieven genomen worden waarvan onze inwoners direct profijt hebben. Deze begroting is nog op de oude leest geschoeid, maar uitgebreid met de nieuwe taken die op ons afkomen. Voor 2016 en verder willen we in samenspraak met uw raad komen tot een compacte, meer op de kern gerichte begroting, die uw raad in staat stelt om goed te sturen en verantwoording af te leggen. Het Land van Heusden en Altena nodigt uit om samen te werken met de buurgemeenten. Onze inzet hierbij is: één Altena. Wij hopen dat er in 2015 in gezamenlijkheid stevige stappen gezet worden in deze samenwerking. Voor onze verbonden partijen vinden wij het – mede in het licht van bezuinigingen en de decentralisaties - van belang dat wij grip op hen hebben en met hen meesturen. Wij streven hierbij naar duidelijkheid over blijvende zeggenschap en een goede beheersing van financiële en inhoudelijke risico’s.

Woudrichem, 7 oktober 2014 Het college van burgemeester en wethouders

3

1.

Inleiding

1.1 Begroting 2015 Het meerjarensaldo van deze begroting ziet er als volgt uit (- = voordelig): Omschrijv ing Begrotingssaldo 201 5-201 8 Onttrekking Reserv e Zorg, Welzijn en Participatie Begrotingssaldo 201 5-201 8

201 5 1 48.000 -1 50.000 -2.000

201 6 -1 .000 0 -1 .000

201 7 -6.000 0 -6.000

201 8 -1 5.000 0 -1 5.000

Voor het jaar 2015 is het net niet gelukt om de begroting sluitend te krijgen. Daarom wordt – gelet op de verwachte extra aanloopkosten door de decentralisaties op het gebied van welzijn – een onttrekking gedaan aan de Reserve Zorg, Welzijn en Participatie. Het opstellen van deze begroting is gebeurd in een bijzonder jaar voor gemeenten: de verkiezingen van maart 2014 hebben geleid tot nieuwe gemeenteraden, nieuwe colleges en nieuwe ambities. De komst van de decentralisaties op het gebied van welzijn zorgt voor een groot aantal nieuwe taken en verantwoordelijkheden. Ook hebben we nog steeds te maken met de gevolgen van de economische crisis, bijvoorbeeld op het gebied van grondexploitatie, werkgelegenheid en inkomsten vanuit het Rijk. De volgende onderwerpen lichten wij hieronder toe als zijnde relevant voor de context rondom deze begroting: Decentralisaties sociaal domein. Proces opstellen nieuwe indeling begroting. Coalitieprogramma. Bezuinigingen. Onroerende Zaak Belasting (OZB). Algemene uitkering. Kapitaallasten. Uurtarief. Kostendekkendheid begraafplaatsen. Grondexploitatie. Op de aandachtspunten die de provincie heeft aangegeven in haar begrotingsbrief, gaan wij separaat in, in paragraaf 2 van deze inleiding. Decentralisaties Sociaal Domein Zeer bepalend de komende jaren zijn de decentralisaties op het sociaal domein: Jeugdwet, Wmo en Participatiewet. Hiermee komen complexe taken en verantwoordelijkheden naar de gemeente toe, niet alleen omdat de materie nieuw is voor gemeenten, maar ook omdat het beleid en de inzichten vanuit Den Haag voortdurend wijzigen. Nieuw programma De decentralisaties brengen ook financieel impact en risico’s met zich mee. Daarom is er voor gekozen om een nieuw programma, gewijd aan de decentralisaties, in deze begroting op te nemen. Om recht te doen aan het onderwerp, is dit programma als eerste opgenomen, als programma 0 ‘Decentralisaties Sociaal Domein’. Eén integraal sociaal domein In het programma is financieel uitgegaan van de nieuwe Iv3 (informatie voor derden)-systematiek, wat inhoudt dat een groot aantal producten een nieuw functienummer heeft gekregen. Een voorbeeld: het product ‘Wmo’ had voorheen het functienummer 622. In de nieuwe opzet zijn we verplicht het onderwerp te splitsen over een aantal nieuwe functienummers, bijvoorbeeld 662 (maatwerkvoorzieningen natura immaterieel). Onder dit functienummer vallen echter ook nieuwe Wmo-taken. Omdat oude en nieuwe taken door elkaar lopen binnen het sociaal domein, terwijl juist samenhang beoogd wordt, is er bewust voor gekozen om alle met elkaar samenhangende onderwerpen op het sociaal domein onder te brengen onder één programma, hoewel ze financieel niet allemaal onder de decentralisaties vallen. Dat houdt ook in dat onderwerpen als jeugdbeleid en ouderenbeleid (die voorheen onder programma’s als Cultuur en Sociale Voorzieningen vielen) nu onder het programma ‘Decentralisaties Sociaal Domein’ vallen. Overigens valt het onderwerp ‘jeugdgezondheidszorg’ nog steeds onder programma 6 ‘Volksgezondheid en milieu’, omdat dit functienummer hetzelfde is gebleven onder de

4

nieuwe Iv3-systematiek. Ter volledigheid dient vermeld te worden dat de extra gelden in het gemeentefonds voor de decentralisaties zijn opgenomen in programma 12 ‘Financiering en algemene dekkingsmiddelen’. Van geoormerkt Sociaal Deelfonds tot integratie-uitkering In de voorbereiding is landelijk steeds sprake geweest van een geoormerkt budget voor het totale Sociaal Deelfonds, waarbij schuiven binnen de drie decentralisaties is toegestaan. Vlak voor het opstellen van deze begroting werd bekend dat het Sociaal Deelfonds toch een integratie-uitkering zou worden. Stond er eerst dus een ‘hek’ rondom de ‘sociale budgetten’, nu mag er als het ware geld dat voor deze nieuwe taken bestemd is, uitgegeven worden aan andere gemeentelijke taken op een heel ander gebied, bijvoorbeeld openbaar groen of milieu. Bij het opstellen van deze begroting wordt uitgegaan van de uitgangspunten die hierover zijn opgenomen in het coalitieprogramma: Binnen het totale ‘sociale deelfonds’ van de drie decentralisaties is schuiven van budgetten toegestaan. Wanneer de kosten over het totaal van de decentralisaties hoger zijn dan wat we binnen krijgen in het sociaal deelfonds, dan putten wij hiervoor uit de voor de decentralisaties gevormde reserve. Wij treffen beheersmaatregelen om het risico van het ‘open eind’ van de decentralisaties te beperken. De budgetten binnen het Sociaal Domein zien er als volgt uit: Omschrijv ing Jeugd 201 5 WMO taken v oor alle gemeenten Participatiewet Totaal Uitkeringen deelfonds sociaal domein

201 5 2.7 84.000 1 .834.000 1 .345.000 5.963.000

201 6 2.7 29.000 1 .930.000 1 .264.000 5.923.000

201 7 2.648.000 1 .87 6.000 1 .1 88.000 5.7 1 2.000

201 8 2.648.000 1 .87 1 .000 1 .1 26.000 5.645.000

Proces opstellen nieuwe indeling begroting In jaren waarin een nieuwe gemeenteraad geïnstalleerd wordt, verloopt het opstellen van overkoepelende beleidsdocumenten als een gemeentebegroting anders dan in andere jaren. De begrotingen van 2011 tot en met 2014 waren voor een groot deel gebaseerd op het coalitieprogramma 2010-2014. Nu er een nieuw coalitieprogramma is, zal ook de opzet van de begroting mogelijk anders worden. Bovendien is er de wens van uw raad om tot minder lijvige rapportages te komen. Een andere belangrijke factor die tot nieuwe inzichten leidt, zijn de decentralisaties op het gebied van welzijn die naar de gemeente toe komen. Deze ontwikkelingen leiden ertoe, dat een nieuwe opzet en indeling van de begroting in samenspraak met uw raad in het najaar van 2014 wordt voorbereid en wordt geëffectueerd in 2015. Coalitieprogramma Met de komst van een nieuwe gemeenteraad en een nieuw college is er ook een nieuw coalitieprogramma opgesteld. In dit document hebben de coalitiepartners op hoofdlijnen opgeschreven wat zij belangrijke ontwikkelingen vinden voor de gemeente Woudrichem en hoe zij daaraan, samen met inwoners, gemeenteraad, maatschappelijke instanties, ondernemers en andere overheden de komende jaren willen gaan werken. De hoofdlijnen geven de richting aan, er blijft ruimte voor verdere afstemming en voor nieuwe ontwikkelingen. In het verlengde hiervan, is bij de vaststelling van de gemeentelijke jaarrekening 2013 een reserve in het leven geroepen, die ruimte moet bieden aan nieuwe initiatieven vanuit het coalitieakkoord. Ons college heeft hieraan verder uitwerking gegeven via een uitvoeringsagenda. Initiatieven die hieruit voortkomen, zijn opgenomen in deze begroting en worden grotendeels gedekt uit de nieuwe reserve. Hieronder ziet u een overzicht van de initiatieven.

5

Omschrijv ing Incidenteel Onderzoek brede school Almkerk Opstellen nota Cultuurhistorie Inv entarisatie aanwijzen nieuwe gemeentelijke monumenten Opknappen pomp v esting (rijksmonument) Opknappen De Witt's Poortje Onderzoek sport- en spelactiv iteiten locatie tijdelijke MCD Onderzoek kunstgras VV Woudrichem en Sparta '30 Ondersteuning eigen initiatiev en groen maken stoep, straat of wijk Wandelpad Andel Verbeteren parkeerterreinen openbare v oorzieningen Totaal incidentele initiatiev en Dekking DBR: nieuwe initiatiev en (ad € 300.000)

201 4

201 5

201 6

201 7

201 8

25.000 1 0.000 20.000 1 5.000 5.000 5.000 1 0.000 8.000 1 0.000 pm 1 0.000 -1 0.000 0

98.000 -98.000 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

Totaal structurele initiatiev en

0

8.000 1 .000 9.000

8.000 1 .000 9.000

8.000 1 .000 9.000

8.000 1 .000 9.000

Totaal nieuwe initiatiev en

1 0.000

1 07 .000

9.000

9.000

9.000

Structureel Duurzaamheidsleningen Onderhoud wandelpad Andel

Bezuinigingen Als gevolg van de daling van de algemene uitkering, is in de voorbereiding op deze begroting gezocht naar nieuwe bezuinigingen. Die zijn gevonden door binnen en met de gehele organisatie te zoeken naar waar we nog iets zuiniger kunnen zijn. Daarbij zijn alle budgetten doorgelopen, zonder dat er taken geschrapt zijn. Dat heeft een bedrag van ongeveer € 140.000 opgeleverd (inclusief formatiebezuiniging). Tegelijkertijd werden de uitkomsten van de CAO-onderhandelingen bekend, wat meteen een extra kostenpost van bijna € 100.000 opleverde. Duidelijk was dat alleen bezuinigingen niet voldoende waren om tot een sluitende begroting te komen. Omschrijv ing Begrotingssaldo 201 5-201 8 begroting 201 4 Bijstelling Algemene uitkering nav septembercirculaire 201 4 Begrotingssaldo na septembercirulaire Belangrijkste nadelen Mutaties uit coalitieprogramma Ov erdracht VTH-taken v anuit prov incie (zie ook 1 e berap) * Ex tra CAO gev olgen tov coalitieprogramma (totaal € 1 00.000) Saldo na belangrijkste nadelen Belangrijkste v oordelen Gehaalde bezuinigingen genoemd in coalitieporgramma Ex tra aanbestedingsv oordeel leerlingenv erv oer (totaal € 85.000) Verhoging OZB Eigen Bijdrage Wmo Eigen Bijdrage Jeugd Lagere kapitaallasten zwembad Verv allen dotatie v oorziening onderhoud schoolgebouwen Bezuiniging formatie organisatie Onderbrengen uitv oering bestaande taken onder decentralisaties Div erse bezuinigingen door organisatie Eenmalige onttrekking DBR: ZWP Saldo belangrijkste v oordelen Div erse v oor- en nadelen Begrotingssaldo 201 5-201 8

201 5 -47 .000 603.000 556.000

201 6 -1 07 .000 51 3.000 406.000

201 7 -1 8.000 425.000 407 .000

201 8 -1 8.000 465.000 447 .000

1 1 8.000 68.000 62.000 804.000

1 82.000 68.000 62.000 7 1 8.000

1 82.000 68.000 62.000 7 1 9.000

1 82.000 68.000 62.000 7 59.000

-1 06.000 -65.000 -7 1 .000 -50.000 -50.000 -47 .000 -38.000 -43.000 -1 43.000 -97 .000 -1 50.000 -860.000

-1 1 6.000 -65.000 -96.000 -50.000 -50.000 -43.000 -38.000 -43.000 -1 43.000 -97 .000 0 -7 41 .000

-1 26.000 -65.000 -86.000 -50.000 -50.000 -38.000 -38.000 -43.000 -1 43.000 -97 .000 0 -7 36.000

-1 39.000 -65.000 -1 23.000 -50.000 -50.000 -38.000 -38.000 -43.000 -1 43.000 -97 .000 0 -7 86.000

54.000

22.000

1 1 .000

1 2.000

-2.000

-1 .000

-6.000

-1 5.000

* Hier tegenov er staat een ex tra bijdrage in het gemeentefonds.

OZB Om tot een sluitende begroting te komen is het onontkoombaar dat het tarief voor de OZB verhoogd wordt, bovenop het IMOC-percentage van 1,5%. Van belang is dat dit binnen de perken blijft. Voorgesteld wordt een verhoging van 2% in 2015 en 1,5% in 2016. Deze verhoging wordt opgevangen door compensatie via de rioolheffing. De lokale lastendruk blijft daardoor gemiddeld gelijk.

6

Algemene uitkering Sinds de meicirculaire 2013 zijn er diverse wijzigingen geweest in de hoogte van de algemene uitkering. De meest recente is die van de septembercirculaire 2014. Het totale verschil tussen de tot nu toe in de gemeentebegroting opgenomen algemene uitkering en de meest recente opgave, is in onderstaande tabel te zien. Omschrijv ing 201 5 201 6 201 7 201 8 Meicirculaire 201 3 1 0.87 4.000 1 0.923.000 1 0.7 7 2.000 1 0.7 7 2.000 Septembercirculaire 201 4 1 0.27 2.000 1 0.41 0.000 1 0.348.000 1 0.307 .000 Nadelig saldo Algemene Uitkering 602.000 51 3.000 424.000 465.000

Kapitaallasten Jaarlijks na het vaststellen van de jaarrekening wordt de staat van investeringen opnieuw beoordeeld voor het opstellen van de nieuwe begroting. Door het opnieuw beoordelen van de staat van investeringen zijn de kapitaallasten over de hele begroting gezien gewijzigd. Ook andere oorzaken, zoals mutaties als gevolg van de werkelijke cijfers over 2013, zorgen voor aanpassingen in de kapitaallasten. Dat geldt dus voor de kapitaallasten in alle betreffende programma’s. Omdat de verklaring voor elk van deze wijzigingen identiek is, volstaan wij – om het overzicht en de leesbaarheid te bewaren – met deze toelichting in plaats van een toelichting per post per programma. Financieel zijn de gevolgen uiteraard wel opgenomen. Verschuiving van budgetten Door een nieuwe indeling van de Iv3-matrix is er een aantal functienummers gewijzigd. Dit, samen met de komst van de decentralisaties en het opnemen ervan in een apart programma, leidt ertoe dat veel functies van het ene programma zijn verschoven naar het andere programma. Daarom zijn in de betreffende programma’s de tabellen van de financiële analyses opgedeeld in twee delen: een verklaring van de financiële mutatie en een specificatie van de verschillen. Uurtarief Het uurtarief voor de organisatie blijft € 88. Weliswaar zijn er hogere kosten als gevolg van CAO-ontwikkelingen, er zijn ook bezuinigingen gerealiseerd op personeelsgebied. Kostendekkendheid lijkbezorgingsrechten Bij de behandeling van de gemeentebegroting in de raad is een amendement aangenomen om de lijkbezorgingsrechten in 2014 en daarna uitsluitend met het inflatiepercentage te verhogen. Dit amendement is verwerkt in deze begroting. De kostendekkendheid van de begraafplaatsen is in 2018 – zoals het zich nu laat aanzien – 84%. Jaarlijks wordt de mate van indexering herijkt, hierdoor is het kostendekkendheidspercentage in 2018 aan verandering onderhevig. De verwachting is dat de egalisatiereserve op basis van de huidige ontwikkeling van de kostendekkendheid eind 2018 bijna op € 0 staat. 1.2 Aandachtspunten provincie De provincie heeft op 19 mei 2014 een brief gestuurd naar alle gemeenten in Noord-Brabant over een aantal actualiteiten en aandachtspunten in het kader van haar taak als financieel toezichthouder. De provincie heeft ons verzocht om hiermee rekening te houden bij het opstellen van de begroting 2015. Hieronder gaan wij dieper in op die aandachtspunten. Incidentele baten en lasten De provincie verzoekt om in de begroting het overzicht van incidentele baten en lasten te betrekken bij het presenteren van de structurele begrotingssaldi. Dit overzicht maakt structureel onderdeel uit van de begroting van de gemeente Woudrichem en is hieronder in een tabel opgenomen. In het onderdeel ‘financiële begroting’ is een gespecificeerd overzicht van de incidentele baten en lasten opgenomen. Omschrijv ing Begrotingssaldo 201 5-201 8 Incidentele baten en lasten Structureel saldo

7

201 5 -2.000 94.000 92.000

201 6 -1 .000 -42.000 -43.000

201 7 -6.000 -56.000 -62.000

201 8 -1 5.000 -56.000 -7 1 .000

Het saldo van de incidentele baten en lasten is een last. Indien dit saldo een bate zou zijn, zou er in de ogen van de provincie geen sprake zijn van een reëel sluitende begroting. Omdat het hier juist geen bate, maar een last betreft, mag deze worden opgeteld bij het begrotingssaldo en geeft dit het eigenlijke structurele niveau van het begrotingsresultaat. Onderuitputting kapitaallasten Als de meerjarenbegroting sluitend is, kijkt de provincie verder naar de onderuitputting van de kapitaallasten. Hoewel dit een lastig uit te leggen begrip is, willen wij u toch laten zien wat de gevolgen zijn van het doorberekenen van deze onderuitputting. Het meerjarensaldo ziet er dan als volgt uit: Omschrijv ing Begrotingssaldo 201 5-201 8 Incidentele baten en lasten Structureel saldo Onderuitputting kapitaallasten Saldo na onderuitputting kapitaallasten

201 5 -2.000 94.000 92.000 5.000 97 .000

201 6 -1 .000 -42.000 -43.000 40.000 -3.000

201 7 -6.000 -56.000 -62.000 89.000 27 .000

201 8 -1 5.000 -56.000 -7 1 .000 6.000 -65.000

Uit bovenstaand overzicht blijkt dat er – ook na inachtneming van de incidentele lasten en baten en de onderuitputting van de kapitaallasten – meerjarig nagenoeg sprake is van een structureel voordelig saldo. Bezuinigingsmaatregelen / Taakstellingen Taakstellingen kunnen voor 2015 alleen onderdeel zijn van het begrotingssaldo als deze voldoende concreet en haalbaar zijn en zijn gebaseerd op een door de raad vastgesteld besluit. De eis voor een concrete en haalbare onderbouwing is eveneens van toepassing op bezuinigingen en taakstellingen die onderdeel uitmaken van het saldo van de meerjarenraming. De gemeente Woudrichem heeft geen taakstellingen opgenomen in de meerjarenbegroting. Datzelfde geldt voor taakstellingen op het gebied van verbonden partijen c.q. gemeenschappelijke regelingen. Onderhoud kapitaalgoederen Volgens het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) moet er voor de kapitaalgoederen in de gemeente het volgende in de begroting worden aangegeven: Het beleidskader. De uit het beleidskader voortvloeiende financiële consequenties. De vertaling van de financiële consequenties in de begroting. Deze punten maken structureel onderdeel uit van de begroting van de gemeente Woudrichem en zijn te lezen in paragraaf C. De provincie schenkt extra aandacht aan deze paragraaf. Bij het begrotingsonderzoek toetst de provincie niet alleen of voldaan is aan de voorschriften, maar ook of de onderhoudsuitgaven reëel en volledig geraamd zijn, en of er achterstallig onderhoud op de kapitaalgoederen is. Ook landelijk is onderhoud van kapitaalgoederen een toetsingsthema, naast de gebruikelijke aandacht voor de grondexploitatie. Dekkingsreserves kapitaallasten Voor de investeringen waarvoor de amortisatiereserve is gevormd, is voldoende dekking aanwezig. De omvang van de reserve is voldoende om de kapitaallast gedurende de gehele afschrijvingstermijn te dekken. Rente grondexploitatie De provincie stelt een reëel door te berekenen rente aan de grondexploitatie in het algemeen op maximaal 4%. De gemeente Woudrichem hanteert sinds de begroting 2013 een percentage van 4% voor de grondexploitatie. Grondexploitatie De provincie vraagt blijvend aandacht voor het tijdig aanpassen van de exploitatieberekeningen en vooral om daarin realistische parameters te hanteren en uit te gaan van reële planningen van de uit te geven vierkante meters voor de diverse bestemmingen. Binnen de gemeente Woudrichem is er continu speciale aandacht voor grondexploitaties, onder meer via het tweemaal per jaar aanbieden van een Meerjaren Perspectief Grondexploitaties (MPG). Het activeren van de grondexploitatie Bronkhorst is in de meest recente actualisatie meegenomen. En zoals u heeft gelezen in de 2e bestuursrapportage 2014 is de reserve grondexploitaties opgehoogd met een bedrag van € 500.000 ten laste van de algemene dienst.

8

1.3 Leeswijzer Hoofdstuk 2 van de begroting bevat de programmabegroting. Tevens bevat hoofdstuk 2 de financiële begroting met verschillenanalyse. In hoofdstuk 3 worden de paragrafen, waaronder de lokale lasten, het weerstandsvermogen en bedrijfsvoering, nader belicht. Hoofdstuk 4, tenslotte, bevat de samenvattende financiële overzichten. Legenda: N = nadeel V = voordeel I = incidenteel S = structureel - = voordeel + = nadeel De financiële analyses aan het einde van de programma’s betreffen de vergelijking tussen 2015 t.o.v. 2014.

9

2. Het Programmaplan

10

0. DECENTRALISATIES SOCIAAL DOMEIN Functies 482 Volwasseneneducatie 610 Bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen ensubsidies 611 Sociale werkvoorziening

614 Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid 623 Re-integratie- en participatievoorzieningen Participatiewet 661 Maatwerkvoorzieningen Natura materieel Wmo 662 Maatwerkvoorzieningen Natura immaterieel Wmo 663 Opvang en beschermd wonen Wmo 667 Eigen bijdragen maatwerkvoorzieningen en opvang Wmo 670 Algemene voorzieningen Wmo en Jeugd 671 Eerstelijnsloket Wmo en Jeugd 672 PGB Wmo en Jeugd 677 Eigen bijdragen algemene voorzieningen Wmo en Jeugd 682 Individuele voorzieningen Natura Jeugd 683 Veiligheid, jeugdreclassering en opvang 687 Ouderbijdragen individuele voorzieningen en opvang Jeugd

Kaders Wet Werk en Bijstand beleidsregels Re-integratieverordening

incl.

verordeningen

&

Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)/Wet Langdurige Zorg (WLZ)/Ziektekostenverzekeringswet (Zvw) Huisvestingswet Algemene Subsidieverordening gemeente Woudrichem inclusief subsidieregels Wet inburgering Vreemdelingenwet Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Nota jeugd en onderwijs

Wat willen we bereiken? Doel Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt mogelijkheden bieden tot werk en scholing binnen de gemeentelijke organisatie

Effectindicator Aantal personen die werk, of scholing binnen de gemeentelijke organisatie uitvoeren vanuit een uitkeringssituatie.

Ambitie 2015 In 2015 gaat de Participatiewet in. Daarmee komen er nieuwe doelgroepen bij, waaronder mensen met arbeidsbeperkingen. De gemeenten moeten deze personen plaatsen bij werkgevers (waaronder de overheid), waarbij de werkgever een loonkostensubsidie ontvangt. De hoogte daarvan is afhankelijk van de loonwaarde van de werknemer. Indien een passende match mogelijk is, wordt nagegaan of plaatsing binnen de gemeentelijke organisatie mogelijk is. Daarnaast wordt nagegaan in hoeverre er via de regeling Tegenprestatie binnen de gemeentelijke organisatie taken verricht kunnen worden.

Uitkeringsgerechtigden, ook degenen met arbeidsbeperkingen, mogelijkheden bieden tot werk. Voor mensen met arbeidsbeperkingen kan dit met het inzetten van loonkostensubsidie

Het aantal personen dat uitstroomt naar een reguliere baan en het aantal personen dat gaat werken met loonkostensubsidie dan wel gaat werken via beschut werk.

Met de komst van de Participatiewet is het doel om zoveel mogelijk mensen met arbeidsbeperkingen naar een betaalde baan toe leiden, afhankelijk van de bereidheid van werkgevers om vacatures open te stellen. WerkLink zal op zoek gaan naar vacatures en zoveel mogelijk contacten aanknopen met werkgevers.

11

of met het inzetten van beschut werk. Minimaal op het huidige peil houden van de zorgvoorzieningen

Het aantal en de functie van de aanwezige zorgvoorzieningen in de gemeente.

Vergroten bekendheid van Loket Altena en de sociale voorzieningen

Bekendheid uit de jaarlijkse klanttevredenheidsonderzoeken Wmo en 4-jaarlijks WWB. Bekendheid uit (bredere) gemeentelijke onderzoeken.

Voortzetten van de brede aanpak van de Wmo

Uitvoeren van “De kanteling” in het gemeentelijk Wmo-beleid. Integratie en afstemming van de activiteiten verschillende welzijns- en zorginstellingen en woningcorporaties binnen de gemeente (via het zorgnetwerk). Aantal positieve reacties op particuliere initiatieven hiervoor in relatie tot het totale aantal verzoeken.

Open staan voor initiatieven op het gebied van kleinschalige zorgvoorzieningen in de gemeente Voorwaarden scheppen voor ouderen om actief te kunnen deelnemen aan de samenleving

Binnen het jeugd- en jongerenbeleid zijn de preventieve programma’s een belangrijk onderdeel Centrum voor Jeugd en gezin (CJG)/

De invoering van de nieuwe taken onder de Wmo 2015 wordt met zo weinig mogelijk problemen gerealiseerd. In toenemende mate zal de eigen kracht-piramide worden toegepast en wordt een groter beroep gedaan op mantelzorgers en vrijwilligers. Loket Altena blijft de uitvoeringsorganisatie voor de Wmo en de WWB. In het kader van de decentralisaties zal er omtrent de toegang tot de zorg geen wijziging plaatsvinden. De nieuwe doelgroep (mensen met begeleiding, betaald vanuit de AWBZ) die per 2015 onder de Wmo valt zal actief worden benaderd. Daarnaast zal er een steeds groter beroep gedaan worden op de eigen mogelijkheden van de inwoners en hun omgeving. Daar zal vanuit de gemeente een ondersteuning voor komen. Op de ingeslagen weg wordt doorgegaan: investeren in samenwerkingsverbanden met maatschappelijke partners en deze partners wijzen op een ieders verantwoordelijkheid. Daarnaast zal er gewerkt worden aan de samenwerking tussen de decentralisaties Participatiewet, Jeugdwet en de nieuwe Wmo. Indien initiatieven worden ontwikkeld ondersteunen wij dit indien nodig met kennis en beschikbaar stellen van ons netwerk.

Bereikbaarheid, toegankelijkheid en beschikbaarheid van gemeentelijke voorzieningen voor ouderen en minder validen. Aanwezigheid en bereikbaarheid van welzijnsvoorzieningen voor ouderen. Beschikbaarheid van voorzieningen voor ouderen en gehandicapten. Opnemen ouderengezondheid in het gemeentelijk volksgezondheidsbeleid. Actiepunten in vastgestelde beleidsnota’s

De gemeentelijke voorzieningen zijn toegankelijk voor ouderen en minder validen. Bij de ontwikkeling van algemene voorzieningen onder de Wmo 2015 wordt hiermee rekening gehouden.

De realisatie van een front- en backoffice en website CJG

Het CJG is voldoende doorontwikkeld als basis voor de transitie jeugdzorg en in 2014 kan als

12

De toegang tot Wmo-voorzieningen wordt laagdrempelig georganiseerd, met de inzet van een wijkteam. Bij de toekenning van wmovoorzieningen wordt de eigen kracht-piramide toegepast.

90% van de actiepunten is opgepakt of uitgevoerd.

(Risico)jongeren goed in zicht hebben en houden en voorkomen dat kinderen tussen wal en schip vallen.

overgangsjaar gestart worden met de vernieuwde werkwijze.

Wat doen we ervoor? Onderwerp Toelichting 610 Bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen en -subsidies Uitvoering Wet Werk en Op 1 januari 2015 wordt de Participatiewet ingevoerd. Dit betekent een grote Bijstand (WWB) wijziging in het lokale sociaal beleid. De belangrijkste wijzigingen zijn: De instroom in de Wsw stopt per 1 januari 2015. De zittende Wsw-ers blijven hun rechten behouden, maar er kunnen geen nieuwe Wsw-ers meer instromen. De gemeente kan vanaf 2015 mensen een beschutte arbeidsplaats verlenen. Daarvoor dient de betrokkene een indicatie te ontvangen. De gemeente kan de beschutte arbeidsplaats inzetten bij WAVA, maar dat is niet verplicht. Het mag ook op een andere plaats gebeuren. De instroom in de Wajong is vanaf 1 januari 2015 nog slechts mogelijk voor personen die duurzaam en volledig arbeidsongeschikt zijn. Alle overige personen met arbeidsbeperkingen komen onder de Participatiewet te vallen. Werkgevers dienen vacatures open te stellen waarop mensen met arbeidsbeperkingen geplaatst worden. De gemeente dient deze mensen te plaatsen op deze vacatures en hen te begeleiden. Op basis van de vast te stellen loonwaarde ontvangt de werkgever een loonkostensubsidie. Het Participatiebudget is bedoeld voor de bekostiging van de Wsw-ers en voor de uitvoering van re-integratie. Het budget zal de komende jaren jaarlijks worden verlaagd. 611 Sociale werkvoorziening Plan van aanpak aanbieden aan Inwoners die voldoen aan de geldende voorwaarden komen in aanmerking alle uitkeringsgerechtigden voor een maandelijkse uitkering. Met elke uitkeringsgerechtigde wordt een plan van aanpak opgesteld. Er worden vijf soorten onderscheiden en elke uitkeringsgerechtigde wordt ingedeeld in een plan. Er zijn 5 soorten ‘plannen van aanpak’ voor uitkeringsgerechtigden. Dat zijn: arbeidstoeleiding, arbeidsactivering, sociale activering, zorg en inburgering. Personen met arbeidsbeperkingen worden geplaatst op vacatures. De loonwaarde wordt vastgesteld. Op basis daarvan ontvangt de werkgever een loonkostensubsidie. In welke mate de gemeente deze mensen met het inzetten van loonkostensubsidie wil plaatsen, valt op dit moment nog niet concreet aan te geven. Dit is afhankelijk van het beschikbare budget dat het Rijk de gemeente zal toekennen, via het zogenaamde Inkomensdeel. Op dit moment is dit budget voor 2015 nog niet bekend. Werkgeversbenadering, onder In 2015 is het doel om opnieuw via vacaturecafés proberen meer via WerkLink uitkeringsgerechtigden te laten uitstromen. Dit was in 2014 een geslaagd evenement. In 2015 kan het college met het inzetten van structurele loonkostensubsidie mensen met arbeidsbeperkingen aan een betaalde baan helpen. In de reintegratieverordening Participatiewet zal deze mogelijkheid worden opgenomen. In hoeverre de gemeente hier concreet een uitwerking aan gaat geven, valt op dit moment nog niet aan te geven. Het zal afhangen van de omvang van het budget Inkomensdeel. Dit budget wordt pas later in 2014 bekend en daarom zal het college daar pas op een later moment een besluit over kunnen nemen. Op dit moment wordt er van uit gegaan dat er in elk geval met zogenaamde budgetplafonds gewerkt gaat worden. Bij de

13

Inzet Participatiebudget

Uitvoering Wet werkvoorziening (Wsw)

sociale

werkgevers zal met name WerkLink op zoek gaan naar vacatures. De gemeente Woudrichem had in 2014 nog contracten met drie reintegratiebedrijven. Het betreft verlengingen van de lopende contracten die per 2011 zijn ingegaan, na een aanbestedingsprocedure. Het merendeel van de re-integratietaken wordt voortaan door de eigen consulenten van Loket Altena gedaan. Via WerkLink wordt samengewerkt met de andere Dongemond gemeenten, !Go en UWV om zoveel mogelijk vacatures binnen te halen. Een aantal klanten werkt parttime bij bedrijven die hulp bij huishouden verrichten voor de Wmo, of als hulp bij mensen met een pgb-plus indicatie. Bij een PGB-plus indicatie ontvangt een cliënt een PGB, waarvoor Loket Altena de administratie doet. Loket Altena zorgt ook dat mensen als hulp bij het huishouden ingezet worden. Dit kunnen ook inwoners met een WWB-uitkering zijn. In 2014 worden deze verschillende lijnen voortgezet. Bij reintegratiebedrijven wordt steeds minder afgenomen. Vanaf 2015 moeten mogelijk nieuwe diensten worden afgenomen, vanwege de mogelijkheden om mensen in beschut werk te plaatsen of anderszins personen met arbeidsbeperkingen met structurele loonkostensubsidie te plaatsen op vacatures bij werkgevers. Nieuwe diensten zijn bijvoorbeeld het inschakelen van een jobcoach. Op welke schaal hiervan gebruik gemaakt gaat worden, valt op dit moment nog niet te zeggen, voornamelijk omdat de financiële gevolgen nog niet in te schatten zijn. Het Participatiebudget wordt vanaf 2015 grotendeels aangewend voor de betaling van de lopende Wsw-dienstverbanden. Daarnaast kunnen daaruit ook de ondersteunende voorzieningen betaald worden om personen met arbeidsbeperkingen te ondersteunen die gaan werken bij werkgevers. Bijvoorbeeld voor het inzetten van jobcoaches, aanpassingen op de werkplek, no risk-polis etc. Loonkostensubsidie voor werkgevers komt niet uit het Participatiebudget, maar komt ten laste van het Inkomensdeel. De uitvoering van de Wsw wordt voor de gemeente Woudrichem door Wava gedaan. In verband met de komst van de Participatiewet worden scenario’s onderzocht over de rol en taken van Wava onder de Participatiewet. De uitkomsten daarvan zullen vanaf 2015 geïmplementeerd worden.

Door de financiële onzekerheid met betrekking tot de Participatiewet is de begroting 2015 van Wava beleidsarm opgesteld. Op basis van deze begroting is de bijdrage van de gemeente Woudrichem € 145.000. Na bekendwording van de relevante budgetten voor 2015 wordt door Wava een begrotingswijziging opgesteld, die vervolgens voor een zienswijze naar de gemeenteraden verzonden zal worden. 614 Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid Minimabeleid Het minimabeleid wordt in 2015 voortgezet. Op basis van een wetswijziging is het vanaf 2015 niet langer toegestaan categoriale bijzondere bijstand te verstrekken, met uitzondering van de collectieve ziektekostenverzekering. Vanaf 2015 sluit de gemeente daarom aan bij Stichting Leergeld in Oosterhout. Via die manier wordt getracht toch een oplossing te bieden om gerichte ondersteuning te bieden aan kinderen van ouders met een laag inkomen. Schuldhulpverlening Het beleidsplan gemeentelijke schuldhulpverlening vormt de basis voor de uitvoering van de schuldhulpverlening. Uw raad stelde dit vierjarig beleidsplan in 2012 vast. In 2015 zal de nadruk liggen op het in een vroegtijdig stadium aanpakken van huurschulden. 661 Maatwerkvoorzieningen Natura materieel Wmo Zorgvoorzieningen De nieuwe Wmo omschrijft dat er individueel maatwerk moet worden geleverd als blijkt dat de problemen die een inwoner ervaart niet door hemzelf, zijn omgeving of door algemene voorzieningen kunnen worden

14

opgelost. Dit maatwerk zal specifiek op de vraag van de inwoner moeten aansluiten. De aanbieder van de ondersteuning moet flexibel om kunnen gaan met het leveren van ondersteuning. De ondersteuning is minder aan regels gebonden, kwalitatief goed en voldoende om de vraag te beantwoorden. 662 Maatwerkvoorzieningen Natura immaterieel Wmo Brede aanpak Wmo In de nieuwe Wmo wordt er bij inwoners die problemen ervaren nog breder gekeken naar alle leefgebieden. Vanuit de Zelfredzaamheidsmatrix zijn er elf leefgebieden benoemd die bij het gesprek met de inwoner aan bod kunnen komen. Daarmee wordt er direct gekeken naar aanpalende beleidsterreinen zoals Jeugd, Participatie, Zorgverzekeringswet en de Wet Langdurige Zorg. Zo zal er voor de inwoner een efficiëntere aanpak ontstaan om zijn hulpvraag te ondersteunen. Welzijn Nieuwe Stijl In de Wmo 2015 wordt onderscheid gemaakt tussen algemene voorzieningen (die voor iedereen in principe vrij toegankelijk zijn) en maatwerkvoorzieningen, waar een gemeentelijke beschikking voor nodig is. In de doelstellingennotitie voor de Wmo 2015 is vastgelegd dat er nieuwe algemene voorzieningen worden ontwikkeld, zodat minder snel een beroep op de maatwerkvoorziening gedaan zal worden. De Vleet heeft als lokale welzijnsorganisatie een centrale positie bij uitvoering van bestaande algemene voorzieningen (zoals eetprojecten, klussendienst en ouderenadvisering) en de ontwikkeling van nieuwe voorzieningen. Hierbij zal De Vleet nauw samenwerken met Trema, dat het algemeen maatschappelijk werk en de informele zorg uitvoert. Decentralisatie AWBZ 2015 wordt het jaar waarin de nieuwe taak voor het eerst door de gemeente uitgevoerd zal worden. Eerder zijn hiervoor beleidsuitgangspunten en doelstellingen vastgesteld door de gemeenteraad. Voor 1 november worden het beleidsplan 2015 en de verordening voorgelegd aan de gemeenteraad. De transformatie richting de participatiesamenleving die met de invoering van de nieuwe taak beoogd wordt zal vanaf 2015 zijn beslag krijgen. Communicatie met de samenleving als geheel, cliënten, mantelzorgers, vrijwilligersorganisaties (bijv. kerken) enz. is hierbij cruciaal en zal ook een prominente plaats krijgen in 2015. Voor de uitvoering van de nieuwe taken worden nieuwe overeenkomsten gesloten met aanbieders. Gedurende 2015 zal in samenspraak met de aanbieders en de overige Dongemond-gemeenten de voortgang van de uitvoering van deze taak nauw gevolgd worden en indien nodig bijgestuurd worden. Hiervoor is veelvuldig contact met de aanbieders nodig, zowel op het niveau van de individuele cliënt, als op het niveau van (gezamenlijke) aanbieders. Hiervoor zal contractmanagement een belangrijke taak worden. In Dongemond-verband wordt beoordeeld op welke wijze daaraan invulling gegeven kan worden. Uitgangspunt hierbij blijft dat de administratieve lasten zoveel mogelijk beperkt moeten blijven. Voor de toegang is in 2015 een wijkteam operationeel. Het inzetten van de wijkteams dient meerdere doelen. De doelen zijn: 1. het in behandeling nemen van vragen en meldingen van inwoners 2. toegankelijk zijn voor vragen en meldingen van inwoners 3. het verbinden van de maatschappelijke partners in een wijk 4. stimuleren en faciliteren van een goede samenwerking met alle informele en formele zorg en bijbehorende instanties Het wijkteam is daarmee belangrijk voor enerzijds het samenredzaam maken van kernen, en anderzijds het laagdrempelig bereikbaar zijn voor en signaleren van ondersteuningsvragen van inwoners.

15

663 Opvang en beschermd Wonen Wmo Maatschappelijke opvang en Bij maatschappelijk opvang is er een gedeelde verantwoordelijkheid van de beschermd wonen centrumgemeente Breda, die verantwoordelijk is voor de realisatie van voldoende opvangmogelijkheden en alle gemeenten gezamenlijk, die een taak hebben bij preventie en nazorg. Met het oog op preventie wordt samen met de woningcorporaties een plan ontwikkeld om huisuitzettingen te voorkomen en tijdig ondersteuning te kunnen verlenen bij huishoudens. Nazorg wordt uitgevoerd via het Loket en betreft bijvoorbeeld financiële ondersteuning. Naar aanleiding van een rapport van de wmo-adviesraden in het Land van Heusden en Altena, wordt in 2015 een pilot opgezet voor het realiseren van crisisopvang in ons gebied. Gedurende 1 jaar is er crisisopvang en begeleiding voor een korte periode in ons gebied. Op basis van deze pilot wordt bekeken of er een structurele behoefte is aan een dergelijke voorziening. In de Wmo 2015 wordt beschermd wonen voor mensen met GGZproblematiek ook een verantwoordelijkheid voor de gemeenten. Conform een landelijke regeling wordt deze taak, in ieder geval gedurende de eerste vijf jaren door Breda uitgevoerd namens de hele regio. Breda stemt hierbij af met de regio-gemeenten. 670 Algemene voorzieningen Wmo en Jeugd Ouderenbeleid De beleidsdoelen van het ouderenbeleid zijn gericht op het voorkomen van eenzaamheid, het stimuleren van participatie in de samenleving, het behouden van de zelfredzaamheid en het verbeteren, of behouden van de gezondheidsituatie van ouderen. Door de hervormingen in de langdurige zorg, blijven ouderen langer in de eigen woongeving wonen. Dit vereist dat de woningen en voorzieningen in die woningen daarvoor geschikt zijn en dat de vaardigheden van ouderen voldoende zijn. Op basis van de beleidsuitgangpunten van de Wmo wordt hierbij eerst een beroep gedaan op de eigen kracht en het sociaal netwerk van ouderen. De gemeente biedt daarbij ondersteuning in de vorm van voorlichting en advies. Indien aanpassing van een woning, of voorzieningen nodig zijn, kan een beroep worden gedaan op een algemene of maatwerkvoorziening conform de Wet maatschappelijke ondersteuning .

Maatschappelijk werk

De uitvoering van het ouderenwerk wordt gedaan door Stichting De Vleet, die hiervoor een subsidie ontvangt. In 2015 wordt de totale subsidie aan De Vleet, conform een eerder besluit, verlaagd met een bedrag van € 15.000. Hiervan komt ca € 5.000 voor rekening van het ouderenwerk. Na eerdere bezuinigingen op de subsidieverlening, is het budget voor het ouderenwerk verlaagd van € 73.500 in 2012 naar € 61.000 in 2015. Deze bezuiniging is niet met de inzet van vrijwilligers op te vangen. Zonder uitbreiding van taken en bijbehorend budget, noopt dit ons het ambitieniveau van het ouderenwerk bij te stellen. Op het moment dat er knelpunten ontstaan in de activiteiten in relatie tot de subsidie, wordt in gezamenlijkheid bekeken hoe hier mee omgegaan moet worden. In overleg met De Vleet zal beoordeeld worden welke doelen en activiteiten prioriteit hebben. Zie verder ook onder Wmo. Het algemeen maatschappelijk werk (AMW) wordt uitgevoerd door Trema. In de afgelopen jaren heeft Trema de werkwijze “oplossingsgericht werken” geïmplementeerd. Deze werkwijze sluit goed aan bij de beleidsdoelstellingen van de Wmo, om de mogelijkheden en eigen kracht van inwoners centraal te stellen. Oplossingsgericht werken is succesvol ingevoerd en heeft geleid tot kortere wachttijden en snellere doorlooptijden. Het AMW wordt voor de gemeenten Werkendam en Woudrichem uitgevoerd

16

Informele zorg

Vrijwilligersbeleid

in één team; de woongemeente van de cliënt is niet bepalend voor de volgorde van in behandeling nemen. De informele zorg wordt uitgevoerd door Trema en omvat de functies mantelzorgondersteuning en vrijwillige thuiszorg. Onder de Wmo 2015 wordt een groter beroep gedaan op mantelzorgers en vrijwilligers. Hiervoor zijn in de integratie-uitkering voor de gedecentraliseerde taken extra middelen meegenomen voor de ondersteuning van deze groepen. In het beleidsplan Wmo 2015 wordt nader ingegaan op dit onderwerp en hoe deze vorm krijgt onder de nieuwe Wmo. Wel is al duidelijk dat uitbreiding van deze taak nodig zal zijn. De vrijwilligerscentrale koppelt vrijwilligers aan organisaties. (Hierin zit het onderscheid met vrijwillige thuiszorg, waar individuele zorgvragen worden gekoppeld aan vrijwilligers). Daarnaast heeft de vrijwilligerscentrale de taak om het vrijwilligerswerk in den brede te stimuleren en organisaties te ondersteunen in hun vrijwilligersbeleid. De Vleet ontvangt een subsidie voor de uitvoering van deze taak. Met ingang van 2015 vervalt de wettelijke taak, en daarmee vervallen ook de middelen in het gemeentefonds, met betrekking tot de organisatie van maatschappelijke stages. De vrijwilligerscentrale had hierin de rol organisaties en leerlingen te ondersteunen indien nodig. Doordat deze taak komt te vervallen, wordt de subsidie voor de vrijwilligerscentrale verlaagd met € 8.500.

Dementieondersteuning

Gezien het toenemende belang van de inzet van vrijwilligers in het sociale domein, zal ook de rol van de vrijwilligerscentrale onder de Wmo 2015 nader bezien worden, inclusief de financiële consequenties. Op het gebied van dementieondersteuning lopen drie initiatieven. Ten eerste neemt de gemeente Woudrichem deel aan het Regionaal Dementie Ondersteuningsnetwerk (RDO), dat grofweg het Dongemond-gebied omvat. Het convenant dat hierbij gesloten is, loopt eind 2014 af. De meerwaarde van deelname aan het RDO voor Woudrichem is tot nu toe beperkt geweest. Er zal dan ook kritisch beoordeeld worden of voortzetting van deelname noodzakelijk is. Hierbij is er afstemming met de andere gemeenten binnen het RDO. De financiële bijdrage van de gemeente Woudrichem aan het RDO bedraagt € 2.000 per jaar. Ten tweede nemen wij deel aan het convenant Dementieconsulent; samen met de gemeenten Werkendam, Geertruidenberg en zorgaanbieders in de regio. De financiering van deze consulent vindt tot nu toe plaats vanuit de AWBZ. Voor 2015 zal het grootste deel van de financiering nog via het zorgkantoor blijven lopen. Echter een gedeelte van de werkzaamheden van de consulent vallen ook onder de Wmo. Voorbeelden hierbij zijn netwerkopbouw en voorlichting en advies aan organisaties. Daarom wordt er een verzoek aan de gemeenten gedaan voor een financiële bijdrage. Wij zien meerwaarde in de functie van de dementieconsulent en staan positief ten opzichte van dit verzoek. Dekking zal plaatsvinden binnen de bestaande middelen. Ten derde heeft Woudrichem per 2014 het convenant Dementie-vriendelijke gemeente gesloten met de provinciale programmaraad zorgvernieuwing psychogeriatrie. 2014 wordt benut voor het opbouwen van een lokaal netwerk, waarbij samenwerking wordt gezocht met de dementieconsulent. Vanaf 2015 zullen in dit kader activiteiten worden ontwikkeld en uitgevoerd. Dit zal binnen de bestaande middelen plaatsvinden.

17

Koppeling wonen, zorg, welzijn

In 2014 is het rapport met de kengetallen voor wonen, zorg en welzijn beschikbaar gekomen. In overleg met woningcorporaties, zorgaanbieders en welzijnsorganisaties zal bekeken worden hoe daaraan invulling gegeven gaat worden. De trend met betrekking tot dit onderwerp is dat mensen langer in de eigen woonomgeving blijven wonen. Enerzijds is dit de eigen keuze, en ontwikkelen ouderen en ouders van jongeren met een beperking steeds meer eigen initiatieven. Deze initiatieven worden gewaardeerd en ondersteund door inzet van kennis en netwerk.

Sociaal-cultureel werk

Preventief jeugdbeleid

Anderzijds komen mensen minder snel in aanmerking voor een intramurale indicatie. Het is belangrijk deze mensen te ondersteunen om hun zelfredzaamheid op peil te houden en maatschappelijke participatie mogelijk te blijven maken. Dit zijn ook de doelstellingen van de Wmo 2015. Door de onderwerpen wonen, zorg en welzijn te koppelen kunnen deze doelen integraal benaderd worden, zodat ze effectiever zijn. Het beleid gericht op het sociaal cultureel werk (jongerenwerk, straathoekwerk/vindplaats gericht werk, kinderwerk en volwassenenwerk) is onderdeel van diverse beleidsnota’s. Dit zijn de nota jeugd- en onderwijsbeleid, het Wmo-uitvoeringsplan, de nota volksgezondheid, de sportnota en de cultuurnota. Centraal in het sociaal cultureel werk staat de volgende doelstelling: Het zowel collectief als individueel bevorderen van kennis, (sociale) vaardigheden, het bevorderen van het welzijn, de gezondheid en de maatschappelijke participatie, met name inwoners die niet voldoende zijn toegerust om op eigen kracht te kunnen participeren in de samenleving van de inwoners. Stichting De Vleet heeft als welzijnsinstelling een centrale rol in het sociaal cultureel werk en biedt activiteiten aan gericht op de beleidsdoelen, te weten: Activiteiten gericht op leefbaarheid/ontmoeting/ontspanning. Activiteiten gericht op vergroting zelfredzaamheid, sociale vaardigheden, weerbaarheid en welbevinden. Het bieden van voorlichting en ondersteuning in het geval van financiële problemen. Activiteiten gericht op het ondersteunen en stimuleren van inwoners om hun eigen kracht te benutten, talenten te ontwikkelen en hun sociaal netwerk op te bouwen, in te zetten en te onderhouden. Ondersteuning (digitale) jongerenraad. Netwerkontwikkeling, -beheer en deelname. Ambulant werk. Om de genoemde doelen te bereiken is samenwerking met andere professionele en vrijwilligersorganisaties op welzijnsgebied essentieel. De uitvoering van de activiteiten gebeurt daarom, waar mogelijk en nodig, in samenwerking met deze organisaties. Indien nodig ondersteunt De Vleet (ook vanuit de vrijwilligerscentrale) vrijwilligersorganisaties bij hun werkzaamheden. De gemeente Woudrichem zal in 2015 het welzijnswerk voor alle doelgroepen meer vraaggericht organiseren. Het welzijnswerk signaleert ontwikkelingen binnen haar werkgebieden en in de samenleving en vertaalt dit naar beleidsvoorstellen. In 2010 is de nota jeugd en onderwijs vastgesteld, waarin het preventief jeugdbeleid nadrukkelijk is opgenomen. Tevens komt dit punt terug in actiepunten in de nota volksgezondheid, in het voor- en vroegschools (VVE) beleid van de gemeente en is het een belangrijk onderdeel van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Hierin moet het risicogerichte werken plaats gaan maken voor denken in kansen en in de eigen kracht van mensen en/of

18

gezinnen. In 2015 zal hier verder uitvoering aan worden gegeven. De Bus Dus zal in 2015 actief worden ingezet als mobiel informatiepunt voor jongeren (een inlooppunt CJG Werkendam en Woudrichem). De Bus Dus wordt daarnaast ingezet als mobiele hangplek en gaat naar plaatsen waar nieuwe groepen jongeren staan die overlast (dreigen te) veroorzaken of extra aandacht nodig hebben. In de gemeente Werkendam wordt de Bus Dus hiertoe ook steeds vaker ingezet. Daarom betaalt Werkendam mee in de kosten. Daarnaast zal de Bus Dus ook in 2015 als “sportbus” voor sportbuurtwerk gebruikt worden om voorlichting te geven (door onder andere NovadicKentron, Halt en de GGD) aan de jongeren. 671 Eerstelijnsloket Wmo en Jeugd Uitvoering geven aan de brede Voor de realisatie van Centra voor Jeugd en Gezin (CJG), de uitvoering van de zin van de jeugdgezondheidszorg jeugdgezondheidszorg 0-19 en de zorg in het preventieve veld ontvangt de (JGZ) gemeente in voor 2015 een decentralisatie-uitkering Centra voor Jeugd en Gezin (DU CJG). De exacte hoogte voor 2015 is gelijk aan de DU van 2014: € 295.000. Centrum voor Jeugd en Gezin In 2014 is het CJG gestart met wijkteams CJG. Deze teams, bestaand uit competente professionals, zijn breed inzetbaar, gericht op het activeren van de eigen kracht en de zelfredzaamheid van jongeren en ouders en in staat om 80-85% van de jongeren en ouders met een zorgvraag zelf op weg te helpen. Het werken met wijkteams verloopt positief, zodat dit in 2015 gecontinueerd wordt. De teams zullen bovendien versterkt worden, om de extra zorgvragen die met de invoering van de transitie jeugdzorg per 1-1-2015 naar verwachting via het CJG zullen binnenkomen, te kunnen oppakken. Hiervoor zal een deel van het jeugdzorgbudget als dekking worden ingezet. Tevens wordt er net als in 2014, ingezet op deskundigheidsbevordering, PR en voldoende afstemming met het veld, waaronder de politie, de (voor)scholen, de huisartsen, het jongerenwerk, het consultatiebureau en het WMO-loket. Transitie Jeugdzorg Met de transitie van de jeugdzorg komt er een grote en belangrijke taak naar de gemeenten toe. Vanaf 2015 krijgen gemeenten in één keer taken overgedragen op het gebied van de zorg voor jeugd. Het betreft de volgende vormen van jeugdzorg: Provinciale jeugdzorg (indicaties + inkoop jeugdzorgproducten). Jeugdbescherming (onder toezichtstelling, gezinsvoogdij). Jeugdreclassering (schakel tussen straf en zorg). Jeugd-GGZ (geestelijke gezondheidszorg, vergoeding op grond van Zorgverzekeringswet). Zorg voor jeugd met een licht verstandelijke beperking (jeugd-LVB) en de jeugdbescherming en jeugdreclassering. De Bus Dus

De voorbereidingen op deze transitie zijn gestart in 2012. In 2013 zijn de regionale transitiearrangementen opgesteld, waarin de continuïteit van de zorg in 2015 is gewaarborgd. In 2014 worden pilots uitgevoerd over de ontwikkeling van wijkteams, wijk-CJG’ers en wijkcoaches, inkoopafspraken gemaakt met zorgaanbieders en overige wettelijke verplichtingen opgepakt ter voorbereiding op de transitie.

Signalering in Zorg voor Jeugd (ZvJ)

Met ingang van het nieuwe stelsel in 2015 krijgen gemeenten een decentralisatie-uitkering uitvoering jeugdzorg in het Gemeentefonds. Voor 2015 wordt de verdeling gebaseerd op het daadwerkelijke historische gebruik in 2011 en 2012. Voor de gemeente Woudrichem bedraagt het budget € 2.784.000 (septembercirculaire 2014). Vanaf 2016 wordt een objectief verdeelmodel geleidelijk ingevoerd. Gemeenten zijn wettelijk verplicht een aansluiting te hebben op de Landelijke Verwijsindex Risicojongeren (VIR). Deze aansluiting is gerealiseerd via het

19

signaleringssysteem ZvJ. Het contract ZvJ is verlengd met 1 jaar t/m 31 december 2015. Dit geeft de gemeente de gelegenheid om tot 1 juli 2015 (deadline opzeggen contract) te onderzoeken welke aanpassingen er bij de gemeente en de partijen die nu ZvJ gebruiken nodig zijn, om direct via het registratiesysteem van ons CJG de link met de VIR te maken, zonder tussenstap van ZvJ. Xlab, de organisatie achter het registratiesysteem van ons CJG (KeDo), is namelijk sinds medio 2014 ook in staat de aansluiting op de landelijke VIR te realiseren. 682 Individuele voorzieningen Natura Jeugd Jeugdhulpvoorzieningen Een individuele voorziening in natura, is een op de jeugdige of zijn ouders toegesneden voorziening die niet vrij toegankelijk is. Om ervoor in aanmerking te komen is een verwijzing nodig via de lokale toegang (huisartsjeugdarts, medisch specialist of het CJG). Veelal is de verwijzing een door het college afgegeven beschikking. Er zijn individuele ambulante jeugdhulpvoorzieningen (zoals begeleiding bij het dagelijkse leven en persoonlijke verzorging, respijtzorg: gericht op de ontlasting van de persoon die mantelzorg levert aan jeugdigen met een lichamelijke, zintuiglijke en/of verstandelijke beperking, ambulante behandeling van ontwikkelingsproblematiek bij het jonge kind e.a.) en verblijfszorg en pleegzorg. In de verordening jeugdhulp gemeente Woudrichem staan de vormen van hulp onder artikel 2 nader toegelicht.

20

Wat mag het kosten? Decentralisaties Sociaal domein

Rekening

Begroting

Begroting

Mutatie

201 3

201 4

201 5

201 5 tov 201 4

Lasten

5.833.000

6.382.000

1 0.601 .000

Baten

-3.309.000

-3.086.000

-1 .948.000

1 .1 38.000

2.524.000

3.296.000

8.653.000

5.357 .000

Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten

0

0

0

0

2.524.000

3.296.000

8.653.000

5.357 .000

0

0

0

0

2.524.000

3.296.000

8.653.000

5.357 .000

Mutatie Reserv es Totaal Programma 0

Lasten

482 V olwasseneneducatie

4.21 9.000

Rekening

Begroting

Begroting

Mutatie

201 3

201 4

201 5

201 5 tov 201 4

0

0

27 .000

27 .000

61 0 Bijstandsv erlening en inkomensv oorzieningen- en subsidies

1 .7 67 .000

1 .983.000

1 .966.000

-1 7 .000

61 1 Sociale werkv oorziening

1 .41 9.000

1 .409.000

1 .404.000

-5.000

1 81 .000

305.000

21 3.000

-92.000

338.000

332.000

0

-332.000

1 .07 8.000

1 .21 5.000

0

-1 .21 5.000

61 4 Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid 620 Maatschappelijke begeleiding en adv ies 622 Huishoudelijke v erzorging 623 Participatie budget

1 80.000

1 44.000

21 1 .000

67 .000

630 Sociaal-cultureel werk

307 .000

243.000

0

-243.000

652 V oorzieningen gehandicapten

-391 .000

388.000

391 .000

0

661 Maatschappelijke v oorzieningen natura materieel Wmo

0

0

27 6.000

27 6.000

662 Maatschappelijke v oorzieningen natura immaterieel Wmo

0

0

2.1 1 0.000

2.1 1 0.000

663 Opv ang en beschermd wonen Wmo

0

0

35.000

35.000

667 Eigen bijdragen maatwerkv oorzieningen en opv ang Wmo

0

0

0

0

67 0 A lgemene v oorzieningen Wmo en Jeugd

0

0

689.000

689.000

67 1 Eerstelijnsloket Wmo en Jeugd

0

0

1 .226.000

1 .226.000

67 2 PGB Wmo en Jeugd

0

0

626.000

626.000

67 7 Eigen bijdragen algemene v oorzieningen Wmo en Jeugd

0

0

0

0

682 Indiv iduele v oorzieningen natura jeugd

0

0

87 7 .000

87 7 .000

683 V eiligheid, jeugdreclassering en opv ang Jeugd

0

0

941 .000

941 .000

687 Ouderbijdragen indiv iduele v oorzieningen en opv ang Jeugd

0

0

0

0

1 7 5.000

360.000

0

-360.000

5.833.000

6.382.000

1 0.601 .000

4.21 9.000

7 1 6 Centra v oor jeugd en gzin (onderdeel wmo) Totaal lasten

21

Baten

482 V olwasseneneducatie

Rekening

Begroting

Begroting

Mutatie

201 3

201 4

201 5

201 5 tov 201 4

0

0

-27 .000

61 0 Bijstandsv erlening en inkomensv oorzieningen- en subsidies

-1 .561 .000

-1 .384.000

-1 .384.000

-27 .000 0

61 1 Sociale werkv oorziening

-1 .258.000

-1 .250.000

0

1 .250.000

61 4 Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid

-7 .000

-3.000

-1 3.000

-1 0.000

620 Maatschappelijke begeleiding en adv ies

-6.000

-6.000

0

6.000

622 Huishoudelijke v erzorging

-1 89.000

-1 88.000

0

1 88.000

623 Participatie budget

-201 .000

-1 50.000

-1 22.000

28.000

630 Sociaal-cultureel werk

-1 .000

0

0

0

652 V oorzieningen gehandicapten

-3.000

-1 5.000

0

1 5.000

661 Maatschappelijke v oorzieningen natura materieel Wmo

0

0

-8.000

-8.000

662 Maatschappelijke v oorzieningen natura immaterieel Wmo

0

0

0

0

663 Opv ang en beschermd wonen Wmo

0

0

0

0

667 Eigen bijdragen maatwerkv oorzieningen en opv ang Wmo

0

0

-1 98.000

-1 98.000

67 0 A lgemene v oorzieningen Wmo en Jeugd

0

0

-6.000

-6.000

67 1 Eerstelijnsloket Wmo en Jeugd

0

0

-90.000

-90.000

67 2 PGB Wmo en Jeugd

0

0

0

0

67 7 Eigen bijdragen algemene v oorzieningen Wmo en Jeugd

0

0

-1 00.000

-1 00.000

682 Indiv iduele v oorzieningen natura jeugd

0

0

0

0

683 V eiligheid, jeugdreclassering en opv ang Jeugd

0

0

0

0

687 Ouderbijdragen indiv iduele v oorzieningen en opv ang Jeugd

0

0

0

0

-83.000

-90.000

0

90.000

-3.309.000

-3.086.000

-1 .948.000

1 .1 38.000

7 1 6 Centra v oor jeugd en gzin (onderdeel wmo) Totaal baten

De baten uit het gemeentefonds voor de decentralisaties zijn opgenomen in programma 12 ‘Financiering en algemene dekkingsmiddelen’. De baten die in dit programma worden verantwoord, zijn voornamelijk afkomstig uit programma 3.

22

Meerjarenbegroting Decentralisaties Sociaal domein Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es Totaal Programma 0 Lasten

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

1 0.601 .000 -1 .948.000 8.653.000 0 8.653.000 0

1 0.51 1 .000 -1 .940.000 8.57 1 .000 0 8.57 1 .000 0

1 0.250.000 -1 .939.000 8.31 1 .000 0 8.31 1 .000 0

1 0.1 83.000 -1 .939.000 8.244.000 0 8.244.000 0

8.653.000

8.57 1 .000

8.31 1 .000

8.244.000

Begroting 201 5

482 V olwasseneneducatie 61 0 Bijstandsv erlening en inkomensv oorzieningen- en subsidies 61 1 Sociale werkv oorziening 61 4 Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid 620 Maatschappelijke begeleiding en adv ies 622 Huishoudelijke v erzorging 623 Participatie budget 630 Sociaal-cultureel werk 652 V oorzieningen gehandicapten 661 Maatschappelijke v oorzieningen natura materieel Wmo 662 Maatschappelijke v oorzieningen natura immaterieel Wmo 663 Opv ang en beschermd wonen Wmo 667 Eigen bijdragen maatwerkv oorzieningen en opv ang Wmo 67 0 A lgemene v oorzieningen Wmo en Jeugd 67 1 Eerstelijnsloket Wmo en Jeugd 67 2 PGB Wmo en Jeugd 67 7 Eigen bijdragen algemene v oorzieningen Wmo en Jeugd 682 Indiv iduele v oorzieningen natura jeugd 683 V eiligheid, jeugdreclassering en opv ang Jeugd 687 Ouderbijdragen indiv iduele v oorzieningen en opv ang Jeugd 7 1 6 Centra v oor jeugd en gzin (onderdeel wmo) Totaal lasten

23

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

27 .000 1 .966.000 1 .404.000 21 3.000 0 0 21 1 .000 0 0 27 6.000 2.1 1 0.000 35.000 0 689.000 1 .226.000 626.000 0 87 7 .000 941 .000 0 0

27 .000 1 .966.000 1 .423.000 21 3.000 0 0 1 1 2.000 0 0 27 6.000 2.1 22.000 37 .000 0 689.000 1 .235.000 61 9.000 0 864.000 928.000 0 0

27 .000 1 .966.000 1 .346.000 21 3.000 0 0 1 1 1 .000 0 0 27 6.000 2.035.000 36.000 0 689.000 1 .21 5.000 605.000 0 835.000 896.000 0 0

27 .000 1 .966.000 1 .285.000 21 3.000 0 0 1 1 1 .000 0 0 27 6.000 2.031 .000 36.000 0 689.000 1 .200.000 607 .000 0 840.000 902.000 0 0

1 0.601 .000

1 0.51 1 .000

1 0.250.000

1 0.1 83.000

Baten

482 V olwasseneneducatie 61 0 Bijstandsv erlening en inkomensv oorzieningen- en subsidies 61 1 Sociale werkv oorziening 61 4 Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid

Begroting

Begroting

Begroting

Begroting

201 5

201 6

201 7

201 8

-27 .000

-27 .000

-27 .000

-27 .000

-1 .384.000

-1 .384.000

-1 .384.000

-1 .384.000

0

0

0

0

-1 3.000

-1 3.000

-1 3.000

-1 3.000

620 Maatschappelijke begeleiding en adv ies

0

0

0

0

622 Huishoudelijke v erzorging

0

0

0

0

-1 22.000

-1 22.000

-1 21 .000

-1 21 .000

630 Sociaal-cultureel werk

0

0

0

0

652 V oorzieningen gehandicapten

0

0

0

0

-8.000

0

0

0

0

0

0

0

623 Participatie budget

661 Maatschappelijke v oorzieningen natura materieel Wmo 662 Maatschappelijke v oorzieningen natura immaterieel Wmo 663 Opv ang en beschermd wonen Wmo 667 Eigen bijdragen maatwerkv oorzieningen en opv ang Wmo 67 0 A lgemene v oorzieningen Wmo en Jeugd 67 1 Eerstelijnsloket Wmo en Jeugd 67 2 PGB Wmo en Jeugd

0

0

0

0

-1 98.000

-1 98.000

-1 98.000

-1 98.000

-6.000

-6.000

-6.000

-6.000

-90.000

-90.000

-90.000

-90.000

0

0

0

0

-1 00.000

-1 00.000

-1 00.000

-1 00.000

682 Indiv iduele v oorzieningen natura jeugd

0

0

0

0

683 V eiligheid, jeugdreclassering en opv ang Jeugd

0

0

0

0

687 Ouderbijdragen indiv iduele v oorzieningen en opv ang Jeugd

0

0

0

0

7 1 6 Centra v oor jeugd en gzin (onderdeel wmo)

0

0

0

0

-1 .948.000

-1 .940.000

-1 .939.000

-1 .939.000

67 7 Eigen bijdragen algemene v oorzieningen Wmo en Jeugd

Totaal baten

24

Analy se op hoofdlijnen 2015 t .o.v. 2014 na wijzigingen Om schrijv ing

Voordeel

Mut at ies begrot ing 2015 6 1 0 Lagere lasten WWB 6 1 1 Lagere lasten werkgelegenheid (WAVA/!Go) 6 1 1 Verv allen bijdrage werkgelegenheid (WAVA/!Go) (1 ) 6 1 4 Lagere lasten Bijzondere bijstandsv erlening door eenm alige ophoging 2 01 4 6 1 4 Hogere lasten schuldhulpv erlening 6 1 4 Eenm alige koopkrachttegem oetkom ing in 2 01 4 6 2 3 Nieuw begrote uitgav en P-budget (klassiek+ nieuwe doelgroep) 6 2 3 Div erse lasten en baten Re-integratie- en participatiev oorz. participatiewet 6 6 1 Hogere lasten woonv oorzieningen 6 6 1 Lagere ov erige inkom enslasten v oorzieningen gehandicapten 6 6 2 Nieuw begrote uitgav en m aatwerkv oorz. natura im m aterieel Wm o 6 6 2 Eenm alig inv oeringsbudget 2 01 4 Wm o 6 6 2 Meer uren organisatie m aatwerk natura im m aterieel Wm o 6 6 3 Nieuw begrote uitgav en opv ang en bescherm d wonen Wm o 6 6 7 Hogere eigen bijdr.m aatwerkv z en opv ang Wm o 6 7 0 Div erse lasten en baten algem ene v oorzieningen Wm o en Jeugd 6 7 1 Nieuw begrote uitgav en Eerstelijnsloket Jeugd 6 7 1 Nieuw begrote uitgav en Eerstelijnsloket Wm o 6 7 1 Eenm alig inv oeringsbudget 2 01 4 Jeugd 6 7 1 Eenm alige uitgav en 2 01 4 inv oering transitie jeugdzorg (2 ) 6 7 1 Uitgav en restantbudget 2 01 3 Centra v oor Jeugd en gezin/Wm o in 2 01 4 (2 ) 6 7 1 Lagere uitgav en BDU Centra v oor Jeugd en Gezin / Wm o 6 7 2 Hogere lasten bijdrage PGB Wm o 6 7 2 Nieuw decentralisatiebudget PGB Jeugd 6 7 2 Div erse lasten en baten PGB Wm o en Jeugd 6 7 7 Eigen Bijdragen algem ene v oorzieningen Jeugd 6 7 7 Eigen Bijdragen algem ene v oorzieningen Wm o 6 82 Nieuw begrote uitgav en indiv iduele v oorz. natura Jeugd 6 83 Nieuw begrote uitgav en v eiligheid, jeugdrecl. en opv ang jeugd

Nadeel

Saldo

Voordeel/ Nadeel

-1 7 .000 -5.000 1 .2 50.000 -82 .000 5.000 -2 5.000 9 9 .000 -4 .000 1 0.000 7 .000 1 .2 1 8.000 -1 3 9 .000 2 3 .000 3 5.000 -1 0.000 -1 1 .000 502 .000 4 6 1 .000 -3 0.000 -56 .000 -2 5.000 -3 1 .000 2 0.000 4 4 1 .000 3 .000 -50.000 -50.000

-53 5.000 Verschuivingen van andere product en/programma's 6 2 0 Verschuiv ing budget Maatschappelijke dienstv erlening naar functie 6 7 0 6 2 2 Verschuiv ing budget Wet m aatschappelijke ondersteuning naar functie 6 6 2 6 2 2 Verschuiv ing budget Wet m aatschappelijke ondersteuning naar functie 6 6 7 6 2 2 Verschuiv ing budget Wet m aatschappelijke ondersteuning naar functie 6 7 1 6 2 2 Verschuiv ing budget Wet m aatschappelijke ondersteuning naar functie 6 7 2 6 3 0 Verschuiv ing budget Sociaal-cultureel werk naar functie 6 7 0 6 52 Verschuiv ing budget Voorzieningen gehandicapten naar functie 6 6 1 6 52 Verschuiv ing budget Voorzieningen gehandicapten naar functie 6 7 0 6 6 1 Verschuiv ing budget Maatschappelijke v z natura m aterieel Wm o v an functie 6 52 6 6 2 Verschuiv ing budget Maatschappelijke v z natura im m aterieel Wm o v an functie 6 2 2 6 6 7 Verschuiv ing budget Eigen bijdr.m aatwerkv z en opv ang Wm o v an functie 6 2 2 6 7 0 Verschuiv ing budget Algem ene v z Wm o en Jeugd v an functie 6 2 0 6 7 0 Verschuiv ing budget Algem ene v z Wm o en Jeugd v an functie 6 3 0 6 7 0 Verschuiv ing budget Algem ene v z Wm o en Jeugd v an functie 6 52 6 7 1 Verschuiv ing budget Eerstelijnsloket Wm o en Jeugd v an functie 7 1 6 6 7 1 Verschuiv ing budget Eerstelijnsloket Wm o en Jeugd v an functie 6 2 2 6 7 2 Verschuiv ing budget PGB Wm o en Jeugd v an functie 6 2 2 7 1 6 Verschuiv ing budget jeugdgezondheidszorg (m aatwerk deel) naar functie 6 7 1

87 7 .000 9 4 1 .000 5.89 2 .000

5.3 57 .000 N

-3 2 6 .000 -1 .008.000 1 88.000 -4 5.000 -1 6 2 .000 -2 4 3 .000 -2 51 .000 -1 2 5.000 2 51 .000 1 .008.000 -1 88.000 3 2 6 .000 2 4 3 .000 1 2 5.000 2 7 0.000 4 5.000 1 6 2 .000 -2 7 0.000 -2 .6 1 8.000

2 .6 1 8.000

0 V

0

0

0 V

-3 .1 53 .000

8.51 0.000

5.3 57 .000 N

Mut at ies reserves

TOTAAL

(1 ) 6 1 1 Hiertegenov er staat een nieuwe decentralisatie-uitkering v ia de algem ene uitkering op functie 9 2 3 op program m a 1 2 . (2 ) Via jaarrekeningresultaat 2 01 3 eenm alig ov ergehev eld naar 2 01 4 , derhalv e v oordeel in 2 01 5 t.o.v . 2 01 4 .

25

1. VEILIGHEID Functies 120 Brandweer en rampenbestrijding 140 Openbare orde en veiligheid

Kaders Beleidsplan 2011-2015 Verbinden en Versterken, incl. het regionaal risicoprofiel en brandrisicoprofiel Regionaal Crisisplan (RCP) Veiligheidsregio Middenen West-Brabant Wet veiligheidsregio’s en Besluit personeel veiligheidsregio’s GR Veiligheidsregio Midden- en West Brabant Spreidings- en dekkingsplan Regionaal Beleidplan ZWB 2015-2018 Algemeen plaatselijke verordening (APV), Bouwverordening en Bouwbesluit Brandbeveiligingsverordening en Gebruiksbesluit Kadernota Veiligheid 2015-2018 Vergunningenbeleid Bestemmingsplannen Nota jeugd en onderwijs Plan van aanpak Buurtpreventie Drank- en Horecawet

Wat willen we bereiken? Doel Veilig houden van de gemeente: - voorkomen dat politietoezicht minder wordt. - aanwezigheid en inzet van de wijkagent dient optimaal te zijn. - effectief inzetten van de gemeentelijk opsporingsambtenaar. Voorkomen en bestrijden van criminaliteit, overlast en handel in drugs: bestrijding van drugs dient een belangrijk aandachtspunt van de politie te zijn.

Effectindicator % van de bevolking dat zich veilig voelt (objectieve en subjectieve veiligheid)

Ambitie 2015 Gelijkblijvend of toename t.o.v. 2014

- Meldingen en aangiften van criminaliteit. - Productie, in/uitvoer drugs - Aantal coffeeshops.

Gelijkblijvend of afname t.o.v. 2014

- Aantal woninginbraken.

Afname voortzetten (2013: 41 en t/m aug. 2014: 22)

- Aantal meldingen van geweld op straat en bedreigingen.

Afname voortzetten (2013: 26 en t/m aug. 2014: 17 geweld (misdrijven))

Afname (2013: 4 en t/m aug. 2014: 1) 0 coffeeshops

Wat doen we ervoor? Onderwerp Toelichting 120 Brandweer en rampenbestrijding Een goed opgeleide en geoefende In 2015 zullen de volgende opleidingen, trainingen en oefeningen worden gemeentelijke crisisorganisatie gegeven c.q. gehouden: Opleiden:

26

Alle sleutelfunctionarissen krijgen herhalingsopleiding. Basisopleiding voor nieuwe medewerkers binnen de intergemeentelijke crisisorganisatie. Trainen: Taakorganisaties (TO) krijgen taakgerichte trainingen. Hoofden taakorganisatie (HTO) krijgen drie functiespecifieke trainingen. Gemeentelijk Beleidsteam (GBT) krijgt een training. Officieren van Dienst Bevolkingszorg (OvD-Bz) krijgen functiespecifieke trainingen. Oefenen: Alle TO’s worden per TO beoefend. GBT oefening (eventueel in clusterverband). OvD-Bz krijgen functiegerichte oefening (samenwerking met andere diensten). Bereikbaarheidsoefeningen (per kwartaal 1 oefening). 140 Openbare orde en veiligheid Optimale inzet wijkagent en Er wordt uitvoering gegeven aan het jaarlijkse uitvoeringsplan effectief inzetten gemeentelijk veiligheid. opsporingsambtenaar De BOA wordt, ook in de avonduren, ingezet op meldingen, APVproblematiek en kleine ergernissen. Voorkomen en bestrijden van Woninginbraken, voertuigcriminaliteit, jeugd, alcohol en drugs en criminaliteit, overlast en handel georganiseerde criminaliteit zijn benoemd als prioriteiten voor 2015. in drugs: bestrijding van drugs Actief uitvoering geven aan de campagnes en acties van het project dient een belangrijk ‘Think Before You Drink’ en het rapport ‘Overlast en drugs’. aandachtspunt van de politie te Jeugdgroepen en mogelijk drugsgebruik goed in beeld brengen en zijn. inzichtelijk maken en houden (registratie op orde). De gemeente geeft uitvoering aan het beleid op basis van artikel 13b Opiumwet. Het nulbeleid met betrekking tot coffeeshops blijft gehandhaafd. Kadernota Veiligheid 2015-2018 Voor de periode 2015 tot en met 2018 staan de volgende veiligheidsprioriteiten centraal: woninginbraken, voertuigcriminaliteit; jeugd, alcohol en drugs en georganiseerde criminaliteit. Er wordt blijvend uitvoering gegeven aan de acties zoals genoemd in de kadernota veiligheid en de jaarlijkse uitvoeringsplannen veiligheid. Drank- en Horecawet De gemeente Woudrichem zal uitvoering blijven geven aan het vastgestelde Preventie- en Handhavingsplan. De handhavers van de Horeca-pool blijven controles uitvoeren, ook op de leeftijdsgrenzen. Buurtpreventie Buurtpreventie verder voortzetten en hierdoor het gevoel van veiligheid, saamhorigheid en sociale betrokkenheid bevorderen en de criminaliteit en overlast in wijken terugdringen. Een gezamenlijke aanpak met bewoners, politie, gemeente en andere partners staat centraal. De uitbreiding van buurtpreventieteams wordt gefaciliteerd en ondersteund. Bureau Halt Bij Halt worden, naast de alternatieve strafafdoening, de volgende diensten afgenomen: Voorlichtingen aan de groepen 8 op alle scholen voor basisonderwijs over Halt en hoe om te gaan met de groepsdruk, die vaak ten grondslag ligt aan het plegen van strafbare feiten. Het verzorgen van jaarlijkse vuurwerkcampagne voor alle leerlingen van de bovenbouw van het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs en het verzorgen van een ouderavond over een actueel thema; Participatie in het overleg Jeugd en Veiligheid, projectgroep De Bus Dus en ander incidenteel overleg.

27

Consultatie en ondersteuning van jongeren op maat in het kader van de doorontwikkeling CJG en transitie jeugdzorg.

Wat mag het kosten? V eiligheid

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

1 .1 1 6.000 1 .1 95.000 1 .203.000 -1 3.000 -6.000 -27 .000 1 .1 03.000 1 .1 89.000 1 .1 7 6.000 0 0 0 1 .1 03.000 1 .1 89.000 1 .1 7 6.000 -1 9.000 -1 3.000 -1 3.000 Totaal Programma 1 1 .084.000 1 .1 7 6.000

Lasten

8.000 -21 .000 -1 3.000 0 -1 3.000 0 -1 3.000

Begroting 201 5

Mutatie 201 5 tov 201 4

957 .000 1 .031 .000 1 .045.000 1 59.000 1 64.000 1 58.000

1 4.000 -6.000

1 .1 1 6.000 1 .1 95.000 1 .203.000

8.000

1 20 Brandweer en rampenbestrijding 1 40 Openbare orde en v eiligheid

Baten

Mutatie 201 5 tov 201 4

1 .1 63.000

Rekening 201 3

Totaal lasten

Begroting 201 5

Rekening 201 3

1 20 Brandweer en rampenbestrijding 1 40 Openbare orde en v eiligheid Totaal baten

Begroting 201 4

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Mutatie 201 5 tov 201 4

-1 2.000 -1 .000

-6.000 0

-27 .000 0

-21 .000 0

-1 3.000

-6.000

-27 .000

-21 .000

Meerjarenbegroting V eiligheid

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

1 .203.000 -27 .000 1 .1 7 6.000 0 1 .1 7 6.000 -1 3.000

1 .207 .000 -6.000 1 .201 .000 0 1 .201 .000 -1 3.000

1 .21 9.000 -6.000 1 .21 3.000 0 1 .21 3.000 -1 3.000

1 .232.000 -6.000 1 .226.000 0 1 .226.000 -1 3.000

1 .1 63.000

1 .1 88.000

1 .200.000

1 .21 3.000

Lasten

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

1 20 Brandweer en rampenbestrijding 1 40 Openbare orde en v eiligheid

1 .045.000 1 58.000

1 .049.000 1 58.000

1 .061 .000 1 58.000

1 .07 4.000 1 58.000

1 .203.000

1 .207 .000

1 .21 9.000

1 .232.000

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

Totaal Programma 1

Totaal lasten Baten 1 20 Brandweer en rampenbestrijding 1 40 Openbare orde en v eiligheid Totaal baten

28

-27 .000 0

-6.000 0

-6.000 0

-6.000 0

-27 .000

-6.000

-6.000

-6.000

Analy se op hoofdlijnen 2015 t .o.v. 2014 na wijzigingen Om schrijv ing

Voordeel

Mut at ies begrot ing 2015 1 2 0 Eenm alige teruggaaf in 2 01 5 o.b.v . resultaat 2 01 3 v eiligheidsregio 1 2 0 Hogere gem eentelijke bijdrage v eiligheidsregio o.b.v . v astgestelde begroting 1 2 0 Div erse lasten en baten Brandweer en ram penbestrijding 1 40 Div erse lasten en baten Openbare orde en v eiligheid

Nadeel

Saldo

Voordeel/ Nadeel

-2 1 .000 1 6.000 -3 .000 -5.000 -2 9.000

1 6.000

-1 3 .000 V

0

0

0 V

-2 9.000

1 6.000

-1 3 .000 V

Mut at ies reserves

TOTAAL (1 ) Com penseren elkaar.

29

2. ONDERWIJS Functies 420 Openbaar basisonderwijs excl. onderwijshuisvesting 421 Openbaar basisonderwijs, onderwijshuisvesting 422 Bijzonder basisonderwijs excl. onderwijshuisvesting 423 Bijzonder basisonderwijs, onderwijshuisvesting 480 Gemeenschappelijke baten en lasten onderwijs

482 Volwasseneneducatie 650 Kinderopvang

Kaders Wet op het primair onderwijs Wet op het primair onderwijs Wet op het primair onderwijs Wet op het primair onderwijs Wet op het primair onderwijs Leerplichtwet Verordening materiële gelijkstelling onderwijs Verordening Leerlingenvervoer Nota Jeugd en Onderwijs Wet Educatie en Beroepsonderwijs Verordening kwaliteitsregels peuterspeelzalen Wet Kinderopvang en kwaliteitsregels peuterspeelzalen (Wko) Afwegingsmodel handhaving kinderopvang gemeente Woudrichem 2011 Wet Ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie (Oke) Algemene Subsidieverordening gem. Woudrichem incl. subsidieregels WMO Nota Jeugd en Onderwijs

Wat willen we bereiken? Doel Waar mogelijk ontwikkelen van brede scholen De huisvesting van de kinderopvang dient op orde gebracht te worden

Alle kinderen die dat nodig hebben, moeten kwalitatief goede voor- en vroegschoolse educatie (VVE) krijgen

Effectindicator Realisatie Notitie brede scholen gemeente Woudrichem. Huisvesting waar conform de wet kinderopvang en de eisen van de brandweer verantwoord en veilig kinderen kunnen worden opgevangen Uitvoering Wet Oke.

Ambitie 2015 Realisatie eerste brede school in de gemeente Woudrichem. Kinderopvang is een van de participanten bij het MFC.

Voldoende VVE-plaatsen en spraak- en taalondersteuning op de peuterspeelzalen en kinderdagverblijven, een goede registratie hiervan en een warme overdracht naar het basisonderwijs.

Wat doen we ervoor? Onderwerp Toelichting 420 Openbaar basisonderwijs exclusief onderwijshuisvesting 422 Bijzonder basisonderwijs exclusief onderwijshuisvesting Basisonderwijs Onder de Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena vallen alle basisscholen voor openbaar onderwijs in de gemeenten binnen het Land van Heusden en Altena. De raad dient jaarlijks de begroting van de stichting

30

goed te keuren en met de jaarrekening van de stichting in te stemmen. In 2014 heeft uw raad ingestemd met de jaarrekeningen 2013 en de begroting 2014. Tevens zal in 2014 de raden in de gemeenten Aalburg, Werkendam en Woudrichem een voorstel worden gedaan ten aanzien van de toekomst van de Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena. Een besluit hierover zal in 2015 verder worden uitgewerkt. 421 Openbaar basisonderwijs, onderwijshuisvesting 423 Bijzonder basisonderwijs, onderwijshuisvesting Huisvestingsplan onderwijs Het Rijk hevelt met ingang van 1 januari 2015 de verantwoordelijkheid voor het buitenonderhoud van de basisscholen over van de gemeente naar de schoolbesturen. Dit betekent dat in 2014 de Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Woudrichem zal worden aangepast. De financiële gevolgen van dit voornemen zijn nog niet exact bekend. Integraal Huisvestingsplan In 2015 zal uitvoering worden gegeven aan het Integraal Huisvestingsplan 2011-2020 dat in 2011 is vastgesteld, met uitzondering van onderhoudszaken (waar schoolbesturen vanaf 2015 verantwoordelijk voor zijn). In het bijzonder zal de brede school in Giessen-Rijswijk gerealiseerd worden. Onderzoek brede school In het Integraal Huisvestingsplan gemeente Woudrichem is voor 2020 Almkerk. nieuwbouw voor basisschool d'Uylenborch in Almkerk opgenomen. Omdat in het coalitieprogramma 2014-2018 is opgenomen de ontwikkeling van brede scholen voortvarend voort te zetten en de 3 basisscholen in Almkerk hebben aangegeven graag een brede school te realiseren, wordt voorgesteld in 2015 een haalbaarheidsonderzoek c.q. verkenning uit te voeren naar de financiële haalbaarheid van een brede school in Almkerk, de mogelijke partijen en de mogelijke locaties. 480 Gemeenschappelijke baten en lasten v/h onderwijs Onderwijsbegeleiding De subsidieverstrekking ten aanzien van onderwijsbegeleiding zal in het schooljaar 2015-2016 gehalveerd worden om in het schooljaar 2016-2017 helemaal stopgezet te worden. Het leerlingenvervoer wordt gezamenlijk met de gemeente Werkendam Leerlingenvervoer uitgevoerd. In 2014 zal bekeken worden of de huidige Nota Jeugd en Onderwijs 2010Nota Jeugd en Onderwijs 2014 kan worden herijkt of dat er een nieuwe Nota zal worden opgesteld. Dit zal vervolgens in 2015 plaatsvinden. In 2015 zullen de werkzaamheden van de buurtsportcoaches in het kader Combinatiefuncties van de naschoolse activiteiten en het aangepast sporten worden gecontinueerd. 650 Kinderopvang Nieuwe huisvesting Op moment van schrijven wordt de haalbaarheid onderzocht om in het huidige gemeentehuis een multifunctioneel centrum (MFC) te realiseren. In het MFC zullen diverse sociaal-culturele en welzijnsorganisaties gehuisvest gaan worden. Indien dit doorgaat zal Kinderopvang Woudrichem hierin ook gehuisvest worden. Hiertoe heeft Kinderopvang Woudrichem een intentieovereenkomst getekend. Daarnaast heeft Kinderopvang Woudrichem zich in 2014 georiënteerd op de mogelijkheden van samenwerking met andere kinderopvangorganisaties. In 2015 wordt nader bekeken in hoeverre en op welke wijze er uitvoering wordt gegeven aan de samenwerking. VVE-beleid In 2014 is het huidige beleidsplan VVE 2010-2014 geëvalueerd. Op basis van de uitkomst hiervan en de nieuwe (wettelijke) ontwikkelingen op het gebied van de peuterspeelzalen en de kinderopvang (o.a. harmonisatie), zal worden gekeken op welke punten het VVE beleid kan worden gecontinueerd en op welke onderdelen het moet worden aangepast. In 2015 wordt uitvoering gegeven aan het VVE-beleid uitgevoerd volgens het geactualiseerde VVE-beleidsplan.

31

Toezicht kwaliteit kinderopvang

Peuterspeelzaalwerk

Subsidiëring

De GGD inspecteert in opdracht van de gemeente de kinderopvanginstellingen, gastouders, gastouderbureaus en peuterspeelzalen op kwaliteit. Hiervoor worden jaarlijks afspraken gemaakt. De gemeente maakt op basis van de inspectierapporten van de GGD een eigen afweging of er reden is een sanctie op te leggen en zo ja, welke. De uitvoering van de handhavingstaak doet de gemeente aan de hand van een wettelijk verplicht en vastgesteld afwegingsmodel handhaving. De bevindingen m.b.t. de inspectie en handhaving worden geregistreerd in de Gemeenschappelijke Inspectieruimte (GIR), die is gekoppeld aan het Landelijk Register Kinderopvang en Kwaliteitsregels Peuterspeelzalen (LRKP). In 2015 wordt deze werkwijze gecontinueerd. De afgelopen jaren blijkt dat het peuterspeelzaalwerk zowel landelijk als ook in de gemeente Woudrichem steeds meer onder druk is komen te staan. Door diverse ontwikkelingen (verscherpte regelgeving, dalend aantal geboortes, recessie) wordt het financieel gezien steeds moeilijker om in de verschillende kernen een peuterspeelzaal rendabel te exploiteren. Daarnaast wordt landelijk de verplichting opgelegd om de voorschoolse voorzieningen zoveel mogelijk te gaan harmoniseren. Harmonisatie houdt in dat het financieringsstelsel, de kwaliteitseisen en het toezicht van het peuterspeelzaalwerk gelijkgetrokken worden met de kwaliteitseisen van de kinderopvang. Het peuterspeelzaalwerk wordt dan omgevormd tot peuteropvang en ondergebracht bij de Wet Kinderopvang. Vanwege bovenstaande ontwikkelingen is in 2014 gestart om met beide aanbieders van het peuterspeelzaalwerk in de gemeente, de stappen te inventariseren en op te pakken die nodig zijn om van de huidige subsidiëringsystematiek te komen tot geharmoniseerde voorscholen, teneinde hiermee in 2015 te kunnen gaan starten. Daarnaast moet de gemeente er ook in 2015 samen met SPGW en Hoppas op toezien dat SPGW een financieel gezonde stichting blijft. Hierbij ligt de verantwoordelijkheid bij SPGW en Hoppas en ondersteunt de gemeente binnen haar (subsidie)mogelijkheden en (wettelijke) regietaken. Het subsidieplafond 2015 voor het programma Onderwijs bedraagt € 117.000.

32

Wat mag het kosten? Onderwijs

Rekening 201 3

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

1 .867 .000 -46.000 1 .821 .000 0 1 .821 .000 -43.000

1 .1 87 .000 -43.000 1 .1 44.000 0 1 .1 44.000 41 2.000

1 .561 .000 -37 .000 1 .524.000 0 1 .524.000 -27 .000

37 4.000 6.000 380.000 0 380.000 -439.000

1 .7 7 8.000

1 .556.000

1 .497 .000

-59.000

Totaal Programma 2 Lasten

Rekening 201 3

420 Openb.basisonderw.ex cl.huisv esting 421 Basisonderwijs, onderwijshuisv esting 422 Bijz.basisonderw.ex cl.huisv esting 423 Bijz.basisonderw.onderwijshuisv esting 480 Gemeenschappelijke baten en lasten onderwijs 650 Kinderdagopv ang Totaal lasten Baten

Begroting 201 4

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Begroting 201 5

Mutatie 201 5 tov 201 4

Mutatie 201 5 tov 201 4

6.000 1 33.000 34.000 669.000 7 1 7 .000 308.000

6.000 1 1 5.000 36.000 569.000 1 88.000 27 3.000

42.000 7 38.000 0 0 51 6.000 265.000

36.000 623.000 -36.000 -569.000 328.000 -8.000

1 .867 .000

1 .1 87 .000

1 .561 .000

37 4.000

Rekening 201 3

420 Openb.basisonderw.ex cl.huisv esting 421 Basisonderwijs, onderwijshuisv esting 422 Bijz.basisonderw.ex cl.huisv esting 423 Bijz.basisonderw.onderwijshuisv esting 480 Gemeenschappelijke baten en lasten onderwijs 650 Kinderdagopv ang Totaal baten

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Mutatie 201 5 tov 201 4

0 0 0 -1 1 .000 -28.000 -7 .000

0 0 0 -1 1 .000 -25.000 -7 .000

0 -1 1 .000 0 0 -1 9.000 -7 .000

0 -1 1 .000 0 1 1 .000 6.000 0

-46.000

-43.000

-37 .000

6.000

Meerjarenbegroting Onderwijs

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

1 .561 .000 -37 .000 1 .524.000 0 1 .524.000 -27 .000

1 .598.000 1 .57 7 .000 -37 .000 -37 .000 1 .561 .000 1 .540.000 0 0 1 .561 .000 1 .540.000 -2.000 -2.000

1 .553.000 -37 .000 1 .51 6.000 0 1 .51 6.000 -2.000

1 .497 .000

1 .559.000

1 .538.000

1 .51 4.000

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

Totaal Programma 2 Lasten 420 Openb.basisonderw.ex cl.huisv esting 421 Basisonderwijs, onderwijshuisv esting 422 Bijz.basisonderw.ex cl.huisv esting 423 Bijz.basisonderw.onderwijshuisv esting 480 Gemeenschappelijke baten en lasten onderwijs 650 Kinderdagopv ang Totaal lasten Baten 420 Openb.basisonderw.ex cl.huisv esting 421 Basisonderwijs, onderwijshuisv esting 422 Bijz.basisonderw.ex cl.huisv esting 423 Bijz.basisonderw.onderwijshuisv esting 480 Gemeenschappelijke baten en lasten onderwijs 650 Kinderdagopv ang Totaal baten

33

42.000 7 38.000 0 0 51 6.000 265.000

42.000 805.000 0 0 506.000 245.000

Begroting 201 7

Begroting 201 8

42.000 7 94.000 0 0 496.000 245.000

42.000 7 83.000 0 0 483.000 245.000

1 .561 .000

1 .598.000 1 .57 7 .000

1 .553.000

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 8

Begroting 201 7

0 -1 1 .000 0 0 -1 9.000 -7 .000

0 -1 1 .000 0 0 -1 9.000 -7 .000

0 -1 1 .000 0 0 -1 9.000 -7 .000

0 -1 1 .000 0 0 -1 9.000 -7 .000

-37 .000

-37 .000

-37 .000

-37 .000

Analy se op hoofdlijnen 2015 t .o.v. 2014 na wijzigingen Om schrijv ing

Voordeel

Mut at ies begrot ing 2015 42 1 Lagere lasten brede school Giessen-Rijswijk i.v .m . oplev ering eind 2 01 5 42 1 Eenm alig v oorbereidingskrediet brede school G-R in 2 01 4 (1 ) (4) 42 1 Eenm alige onderzoekskosten brede school Alm kerk (2 ) 42 1 Kapitaallasten renov atie De Zaaier iv m start afschrijv ing in 2 01 5 480 Eenm alig hoger budget com binatiefunctionaris in 2 01 4 (4) 480 Eenm alig budget taalachterstand in 2 01 4 (4) 480 Eenm alige v rijv al v oorziening onderhoud schoolgebouwen in 2 01 4 (3 ) 480 Lager budget leerlingenv erv oer a.g.v . aanbesteding 480 Verlaging subsidie schoolbegeleiding 480 Div erse lasten en baten Gem eenschappelijke baten en lasten onderwijs 650 Eenm alig hogere subsidie peuterspeelzalen 2 01 4 650 Eenm alige lasten harm onisatie peuterspeelzalen/kinderopv ang in 2 01 5

Nadeel

Saldo

Voordeel/ Nadeel

1 7 .000 -1 0.000 2 5.000 2 2 .000 -1 0.000 -5.000 42 4.000 -58.000 -1 0.000 -7 .000 -2 8.000 -1 2 8.000

Verschuivingen van andere product en/programma's 42 0 Verschuiv ing budget v an functie 42 2 42 1 Verschuiv ing budget v an functie 42 3 42 2 Verschuiv ing budget naar functie 42 0 42 3 Verschuiv ing budget naar functie 42 1

2 0.000 508.000

3 80.000 N

3 6.000 558.000 -3 6.000 -558.000 -594.000

Mut at ies reserves 980 Eenm alige onttr. VAR a.g.v . v oorbereidingskrediet brede school G-R (1 ) (4) 980 Eenm alige onttrekking DBR nw initiatiev en onderzoek brede school Alm kerk (2 ) 980 Eenm alige storting EBR: schoolgebouwen in 2 01 4 (3 )

TOTAAL

594.000 1 0.000

-2 5.000 -42 4.000 -449.000

1 0.000

-43 9.000 V

-1 .1 7 1 .000

1 .1 1 2 .000

-59.000 V

(1 ) (2 ) en (3 ) Com penseren elkaar. (4) Via jaarrekeningresultaat 2 01 3 eenm alig ov ergehev eld naar 2 01 4, derhalv e v oordeel in 2 01 5 t.o.v . 2 01 4.

34

0 V

3. SOCIALE VOORZIENINGEN EN ZORG Functies 621 Nieuwkomers

Kaders Wet inburgering Vreemdelingenwet

821 Stads- en dorpsvernieuwingen

Wat doen we ervoor? Onderwerp 621 Nieuwkomers Uitvoering Wet inburgering

821 Dorpsvernieuwing Dorpsvernieuwing Andel

Restauratie stadspomp en De Witt’s Poortje

Toelichting Vanaf januari 2013 dienen inburgeringsplichtingen zelf bij DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) een lening aan te vragen voor het bekostigen van hun inburgeringstraject. Uitsluitend de personen die al voor 1 januari 2013 een verblijfsstatus hadden, hebben nog recht op een aanbod van de gemeente. Voor Woudrichem gaat het in 2015 waarschijnlijk nog om een enkele situatie. De gemeente heeft als gevolg van deze wijziging minder bemoeienis met de inburgering. Wel blijft de gemeente de mogelijkheid houden om iemand vrijstelling te verlenen. Vluchtelingenwerk WOBB blijft trajectbegeleiding aanbieden aan inburgeringsplichtigen. De praktijk leert dat dit bijdraagt aan het eerder succesvol afronden van het traject, waardoor de bijstandsuitkering uiteindelijk sneller kan worden beëindigd. De projectgroep Maas (inwoners van de kern Andel) heeft in 2014 gerapporteerd over de mogelijkheden die er zijn om de toeristisch-recreatieve functie van de Maas te versterken. Er zijn twee projecten die kansrijk worden geacht en op relatief korte termijn gerealiseerd kunnen worden. Nog in 2014 wordt het strandje verbeterd. Daarnaast wordt de ontwikkeling van een wandelpad tussen kern Andel en de sluis onderzocht. Realisatie hiervan is afhankelijk van medewerking van de grondeigenaren. Het idee is gerezen om de stadspomp in de Hoogstraat weer op zijn oude locatie te plaatsen. De monumentencommissie juicht dit plan toe maar zou het een meerwaarde vinden als de stadspomp dan ook weer functioneel wordt. Het plan is derhalve om de pomp verder richting de Kerkstraat te verplaatsen om de doorstroming van de Hoogstraat niet in de weg te staan. Verder behelst het plan een voetstuk onder de stadspomp te plaatsen om onnodige beschadigingen te voorkomen en de zichtbaarheid te verbeteren. Er kunnen wellicht diverse materialen worden hergebruikt maar aangezien de waterpomp weer functioneel dient te worden zal dit een kostenpost van ca. € 15.000 met zich meebrengen. Vlak bij de stadspomp staat het zogenaamde De Witt’s Poortje, een poort uit 1611. Ook deze poort is nodig aan onderhoud toe. Er is geen onderhoudsbudget voor dit poortje en de stadspomp. Restauratie van dit poortje wordt geschat op een bedrag van € 5.000.

35

Wat mag het kosten? Sociale v oorzieningen en Zorg

Rekening Begroting Begroting 201 3 201 4 201 5

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

50.000 0 50.000 0 50.000 -1 7 .000

62.000 0 62.000 0 62.000 0

232.000 -34.000 1 98.000 0 1 98.000 -40.000

1 7 0.000 -34.000 1 36.000 0 1 36.000 -40.000

33.000

62.000

1 58.000

96.000

Rekening Begroting Begroting 201 3 201 4 201 5

Mutatie 201 5 tov 201 4

Totaal Programma 3 Lasten 621 V reemdelingen 821 Stads- en dorpsv ernieuwing

37 .000 1 3.000

29.000 33.000

29.000 203.000

0 1 7 0.000

50.000

62.000

232.000

1 7 0.000

Rekening Begroting Begroting 201 3 201 4 201 5

Mutatie 201 5 tov 201 4

Totaal lasten Baten

Mutatie 201 5 tov 201 4

621 V reemdelingen 821 Stads- en dorpsv ernieuwing Totaal baten

0 0

0 0

0 -34.000

0 -34.000

0

0

-34.000

-34.000

Meerjarenbegroting Sociale v oorzieningen en Zorg

Begroting Begroting Begroting Begroting 201 5 201 6 201 7 201 8

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es Totaal Programma 3

232.000 -34.000 1 98.000 0 1 98.000 -40.000

1 91 .000 -34.000 1 57 .000 0 1 57 .000 0

1 89.000 -34.000 1 55.000 0 1 55.000 0

1 87 .000 -34.000 1 53.000 0 1 53.000 0

1 58.000

1 57 .000

1 55.000

1 53.000

Lasten

Begroting Begroting Begroting Begroting 201 5 201 6 201 7 201 8

621 V reemdelingen 821 Stads- en dorpsv ernieuwing

29.000 203.000

29.000 1 62.000

29.000 1 60.000

29.000 1 58.000

Totaal lasten 232.000

1 91 .000

1 89.000

1 87 .000

Baten

Begroting Begroting Begroting Begroting 201 5 201 6 201 7 201 8

621 V reemdelingen 821 Stads- en dorpsv ernieuwing Totaal baten

36

0 -34.000

0 -34.000

0 -34.000

0 -34.000

-34.000

-34.000

-34.000

-34.000

Analy se op hoofdlijnen 2015 t .o.v. 2014 na wijzigingen Om schrijv ing

Voordeel

Mut at ies begrot ing 2015 82 1 Eenm alig budget IDOP Andel in 2 01 4 82 1 Eenm alig budget onderhoud klokkenstoel toren Rijswijk in 2 01 4 (1 ) 82 1 Kap.lst. restauratie toren NH Kerk Woudrichem iv m start afschrijv ing in 2 01 5 82 1 Eenm alig budget restauratie pom p v esting 2 01 5 (2 ) 82 1 Eenm alig budget restauratie De Witt's Poortje 2 01 5 (2 ) 82 1 Inv entarisatie aanwijzen nieuwe gem eentelijke m onum enten 2 01 5 (2 ) 82 1 Div erse lasten en baten Stads- en dorpsv ernieuwing

Nadeel

TOTAAL

1 1 .000 1 5.000 5.000 2 0.000 -4.000 -60.000

51 .000

-9.000 V

0

1 45.000 1 45.000

1 45.000 N

-40.000 -40.000

0

-40.000 V

-1 00.000

1 96.000

96.000 N

(1 ) Via 1 e berap 2 01 4 eenm alig opgenom en in begroting 2 01 4, derhalv e v oordeel in 2 01 5 t.o.v . 2 01 4. (2 ) Com penseren elkaar.

37

Voordeel/ Nadeel

-3 2 .000 -2 4.000

Verschuivingen van andere product en/programma's 82 1 Verschuiv ing budget v an functie 541 Musea/Oudheidkunde (prog.4) Mut at ies reserves 980 Eenm alig onttrekking DBR; nw initiatiev en in 2 01 5 (2 )

Saldo

4. CULTUUR Functies 510 Openbaar bibliotheekwerk 511 Vormings- en ontwikkelingswerk 540 Kunst

Kaders Cultuurnota ‘De weg van de Zalm 2012-2015’ Algemene subsidieverordening incl. subsidieregels Cultuurnota ‘De weg van de Zalm 2012-2015’ Regeling Kunst in de openbare ruimte LvHA Algemene subsidieverordening incl. beleidsregels Bestuursopdracht cultuur LvHA Gemeenschappelijke regeling Streekarchief Beleidsnotitie gemeentelijk monumentenbeleid 1991 Nota ‘Maak ruimte voor spelen’ Visie en uitvoeringsprogramma Toerisme en Recreatie LvA Bestuursopdracht toerisme en recreatie LvHA

541 Musea 580 Overige recreatieve voorzieningen

Wat willen we bereiken? Doel Minimaal op peil houden van gemeentelijke (fysieke) voorzieningen

Stimuleren van kunst en cultuur

Effectindicator Instandhouden bibliotheekfunctie. Instandhouden muziekonderwijs

Verenigingsleven op peil houden middels subsidies. Verbetering cultuureducatie basis- en voortgezet onderwijs. Uitvoering geven aan cultuurbeleid De Weg van de Zalm Bevorderen initiatieven Kunst in de openbare ruimten Bestuursopdracht Cultuur

Ambitie 2015 Uitvoering nieuwe visie Bibliotheek Cultuurpunt Altena Huisvesting Bibliotheek in MFC en Brede school Giessen-Rijswijk Uitvoering en evaluatie muziekwijzer Altena Deelname Basisscholen binnenschoolse > 7 scholen Aantal leerlingen muziekles in vrije tijd > 150 ll Subsidies verstrekken aan verenigingen op gebied van (amateur) kunst en cultuur Uitvoering geven aan programma cultuureducatie met kwaliteit In stand houden cultuurpunt Altena en toename 10% per jaar tov voorafgaand jaar aantal gebruikers (aanbod en vraag) cultuurpunt Altena Uitvoering geven project groepsschuilplaatsen Eerste Wereldoorlog Deelname Symposion 2015 Projecten binnen Vesting3hoek en Nieuwe Hollandse Waterlinie uitvoeren In samenwerking met Aalburg en Werkendam wordt uitvoering gegeven aan gezamenlijke projecten op het gebied van kunst en cultuur.

Wat doen we ervoor? Onderwerp Toelichting Algemeen Subsidiëring Subsidies 2015 worden beschikt binnen het beschikbare subsidieplafond. 510 Openbaar bibliotheekwerk Instandhouding bibliotheek Stichting Bibliotheek Cultuurpunt Altena geeft verder uitvoering aan de nieuwe visie en het beleidsplan. De deelname in het multifunctioneel centrum in Woudrichem en de Brede School in Giessen/Rijswijk wordt uitgevoerd na verkregen toestemming.

38

511 Vormings- en ontwikkelingswerk Instandhouding Muziekwijzer Altena wordt uitgevoerd met, voor en door muziekonderwijs muziekverenigingen, muziekaanbieders en scholen voor het basisonderwijs. Cultuurpunt Altena coördineert en brengt vraag en aanbod bij elkaar. 540 Kunst & cultuur Stimuleren kunst en cultuur Er wordt uitvoering gegeven aan het actieprogramma uit het cultuurbeleid ‘De weg van de Zalm’. Met de continuering van cultuurpunt Altena via de budgetten van het rijk voor combinatiefunctionarissen wordt cultuureducatie verankerd binnen het basisonderwijs. Het programma ‘Cultuureducatie met kwaliteit’ met bijbehorende extra financiering vanuit de provincie en het rijk maakt het ontwikkelen van een doorlopende leerlijn in cultuureducatie mogelijk. In samenwerking met de Vesting3hoek wordt deelname aan het Symposion 2015 vormgegeven. Het project ‘Schuilplaatsen uit de Eerste Wereldoorlog’ wordt verder uitgevoerd. In plaats van een Canon voor Woudrichem wordt per kern een product of project ontwikkeld waaruit de identiteit van de kern blijkt en waarmee de inwoners als ambassadeurs van hun kern hun (im)materieel erfgoed kunnen promoten. Hierbij kunnen de bewoners een thema aandragen en de gemeente faciliteert en stimuleert. 541 Musea Monumentenzorg De monumentencommissie blijft gevraagd en ongevraagd betrokken bij ontwikkelingen in de vesting en wijzigingen van of bij gemeentelijke en rijksmonumenten. De subsidieregeling voor het onderhoud van monumenten blijft in stand. De Molenstichting Land van Heusden en Altena en de Stichting Ontwikkeling Woudrichem blijven financieel gesteund worden, zoals dat reeds jaren gebruikelijk is. De regeling omtrent de financiële bijdragen zal geschaard worden onder de Algemene Subsidieverordening door subsidieregels vast te stellen. Tot slot zal een inventarisatie plaatsvinden voor het aanwijzen van nieuwe gemeentelijke monumenten.

Cultuurhistorie

Archeologie wordt beschermd door de erfgoedverordening en een omgevingsvergunningstelsel in de meeste bestemmingsplannen. Er zal naar gestreefd worden het kasteel van Giessen een monumentale status te geven. De gemeente speelt een actieve rol in de samenwerking binnen het Pact van Loevestein om het nationaal landschap Nieuwe Hollandse Waterlinie verder inhoud te geven. De kandidaatstelling van de Nieuwe Hollandse Waterlinie voor de lijst van Unesco Werelderfgoed wordt actief ondersteund. De waarden van de Nieuwe Hollandse Waterlinie zijn beschermd in het bestemmingsplan Buitengebied Woudrichem. Een aantal gemeenten binnen het Pact van Loevestein gaan aan de slag om de Nieuwe Hollandse Waterlinie te verankeren in hun bestemmingsplannen. Bekeken zal worden aan de hand van dit proces of de regels in Woudrichem aangepast moeten worden. Op basis van het besluit ruimtelijke ordening moet in bestemmingsplannen worden verantwoord hoe wordt omgegaan met cultuurhistorisch erfgoed. Een beleidsnota cultuurhistorie biedt daarvoor een goede basis, zodat in elk bestemmingsplan dezelfde beleidsuitgangspunten worden opgenomen. Op basis van de inventarisatie uit 2010 kan een waardenkaart en vervolgens een beleidskaart worden opgesteld. Vervolgens wordt daar een beleidsnota over geschreven. De drie delen tezamen vormen het beleidskader. De nota wordt samen met de gemeenten Aalburg en Werkendam opgesteld.

39

580 Overige recreatieve voorzieningen Speelplaatsen Het speelvoorzieningenniveau is in alle kernen zoveel mogelijk op het gewenste peil. Eventuele aanpassingen op basis van de leefbaarheid worden in overleg met burgers doorgevoerd en nieuwe initiatieven worden onderzocht op haalbaarheid. Het onderhoudsprogramma wordt uitgevoerd. Er wordt onderzocht om in Den Doorn een speelvoorziening te realiseren.

Wat mag het kosten? Cultuur

Rekening 201 3

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

81 0.000 -52.000 7 58.000 0 7 58.000 -65.000

995.000 -34.000 961 .000 0 961 .000 -1 3.000

636.000 -1 4.000 622.000 0 622.000 -23.000

-359.000 20.000 -339.000 0 -339.000 -1 0.000

693.000

948.000

599.000

-349.000

Totaal Programma 4

Begroting 201 4

Rekening 201 3

51 0 Openbaar Bibliotheekwerk 51 1 V ormings- en ontwikkelingswerk 540 Kunst 541 Oudheidkunde/musea 580 Ov recreatiev e v oorzieningen

21 7 .000 81 .000 223.000 208.000 81 .000

220.000 67 .000 247 .000 362.000 99.000

220.000 7 3.000 1 57 .000 7 7 .000 1 09.000

0 6.000 -90.000 -285.000 1 0.000

81 0.000

995.000

636.000

-359.000

Baten

Rekening 201 3

51 0 Openbaar Bibliotheekwerk 51 1 V ormings- en ontwikkelingswerk 540 Kunst 541 Oudheidkunde/musea 580 Ov recreatiev e v oorzieningen Totaal baten

40

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Mutatie 201 5 tov 201 4

Lasten

Totaal lasten

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Begroting 201 5

Mutatie 201 5 tov 201 4

Mutatie 201 5 tov 201 4

0 0 -1 3.000 -39.000 0

0 0 0 -34.000 0

0 0 -1 4.000 0 0

0 0 -1 4.000 34.000 0

-52.000

-34.000

-1 4.000

20.000

Meerjarenbegroting Cultuur

Begroting Begroting Begroting Begroting 201 5 201 6 201 7 201 8

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es Totaal Programma 4 Lasten

636.000 -1 4.000 622.000 0 622.000 -23.000

61 9.000 -1 4.000 605.000 0 605.000 -1 3.000

61 7 .000 -1 4.000 603.000 0 603.000 -1 2.000

608.000 -1 4.000 594.000 0 594.000 -6.000

599.000

592.000

591 .000

588.000

Begroting Begroting Begroting Begroting 201 5 201 6 201 7 201 8

51 0 Openbaar Bibliotheekwerk 51 1 V ormings- en ontwikkelingswerk 540 Kunst 541 Oudheidkunde/musea 580 Ov recreatiev e v oorzieningen Totaal lasten Baten

220.000 7 3.000 1 57 .000 7 7 .000 1 09.000

220.000 7 3.000 1 52.000 67 .000 1 07 .000

220.000 7 3.000 1 52.000 66.000 1 06.000

220.000 7 3.000 1 52.000 59.000 1 04.000

636.000

61 9.000

61 7 .000

608.000

Begroting Begroting Begroting Begroting 201 5 201 6 201 7 201 8

51 0 Openbaar Bibliotheekwerk 51 1 V ormings- en ontwikkelingswerk 540 Kunst 541 Oudheidkunde/musea 580 Ov recreatiev e v oorzieningen Totaal baten

0 0 -1 4.000 0 0

0 0 -1 4.000 0 0

0 0 -1 4.000 0 0

0 0 -1 4.000 0 0

-1 4.000

-1 4.000

-1 4.000

-1 4.000

Analy se op hoofdlijnen 2015 t .o.v. 2014 na wijzigingen Om schrijv ing

Voordeel

Mut at ies begrot ing 2015 51 1 Hogere subsidie m uziekonderwijs (1 ) 540 Hoger budget v oor uitv oeringsact. cultuur a.g.v . Cultuurnota in 2 01 4 (2 ) 540 Verlaging subsidies m uziekv erenigingen (1 ) 541 Eenm alig budget onderhoud toren Uitwijk in 2 01 4 541 Eenm alig budget opstellen nota cultuurhistorie in 2 01 5 (3 ) 541 Div erse lasten en baten Musea en geschiedenis 580 Div erse lasten en baten Ov erige recreatiev e v oorzieningen Verschuivingen van andere product en/programma's 540 Verschuiv ing budget naar functie 002 Bestuursondersteuning B&W (prog.1 1 ) 541 Verschuiv ing budget naar functie 82 1 Stads- en dorpsv ernieuwing (prog.3 ) Mut at ies reserves 980 Eenm alige onttrekking DBR nieuwe initiatiev en (3 )

TOTAAL

Nadeel

Saldo

Voordeel/ Nadeel

6.000 -8.000 -5.000 -1 2 6.000

-1 3 9.000

1 0.000 1 0.000 1 0.000 3 6.000

-1 03 .000 V

-91 .000 -1 45.000 -2 3 6.000

0

-2 3 6.000 V

-1 0.000 -1 0.000

0

-1 0.000 V

-3 85.000

3 6.000

-3 49.000 V

(1 ) De subsidies v oor de m uziekv erenigingen zijn v erlaagd en deze v erlaging is ingezet om de subsidie v oor m uziekonderwijs te v erhogen. (2 ) Via jaarrekeningresultaat 2 01 3 eenm alig ov ergehev eld naar 2 01 4, derhalv e v oordeel in 2 01 5 t.o.v . 2 01 4. (3 ) Com penseren elkaar.

41

5. SPORT Functies 530 Sport

531 Groene sportvelden en terreinen

Kaders Algemene Subsidieverordening gemeente Woudrichem inclusief subsidieregels Nota Accommodatiebeleid Nota Sport Verordening investeringssubsidies en onderhoudsbijdragen buitensportverenigingen gemeente Woudrichem 2009

Wat willen we bereiken? Doel Stimuleren van sportbeoefening

Realiseren sportpark GiessenRijswijk Beleid aanleg kunstgrasvelden buitensportverenigingen

Effectindicator Uitvoering gecombineerd stimuleringsproject van scholen en sportverenigingen Realisatie nieuw sportpark

Ambitie 2015 Opzetten en uitvoeren activiteitenprogramma’s voor basisschoolleerlingen en ouderen c.q. mensen met een handicap

Opstellen beleid

Opzetten beleidsuitgangspunten voor aanleg kunstgrasvelden bij voetbalverenigingen

Opleveren sportpark Giessen-Rijswijk

Wat doen we ervoor? Onderwerp 530 Sport Stimuleren van sportbeoefening

Toelichting

De buurtsportcoaches zullen worden ingezet voor het stimuleren van de sportbeoefening in de gemeente Woudrichem. Uitvoering Nota Sport In 2015 zal de huidige Nota Sport herzien worden. Uitvoering onderhoudsplannen Ook in 2015 zal het onderhoud aan de sport- en welzijnsaccommodaties sport- en worden uitgevoerd conform de in 2011 door de raad vastgestelde welzijnsaccommodaties onderhoudsplannen. Buurtsportcoaches In 2015 zullen de werkzaamheden van de buurtsportcoaches in het kader van de naschoolse activiteiten en het aangepast sporten worden gecontinueerd. Bovenlokale sporten Met de buurgemeenten Aalburg en Werkendam wordt regelmatig overleg gevoerd over het te voeren sportbeleid in de 3 gemeenten. Een van de onderwerpen is het bovenlokale sporten. Gekeken wordt of de gemeenten hier gezamenlijk in kunnen optrekken. Op dit moment wordt gesproken over de huisvesting van de Altena Road Runners en de mogelijk op te richten hockeyclub in het Land van Heusden en Altena. 531 Groene sportvelden en terreinen Vernieuwing In 2014 zijn de twee kunstgrasvelden aangelegd. Eind 2014 wordt gestart sportaccommodatie met de bouw van de kantine c.q. kleedlokalen. De bouw hiervan zal in 2015 voetbalverenigingen Giessen- worden afgerond. Het derde (gras-)veld zal in het voorjaar van 2015 worden Rijswijk aangelegd. Onderzoek kunstgrasvelden VV In het coalitieprogramma 2014-2018 is een onderzoek naar de haalbaarheid Woudrichem en VV Sparta ‘30 van een kunstgrasveld voor VV Woudrichem en VV Sparta '30 opgenomen. Er zal onderzoek worden gedaan naar de noodzaak van de aanleg van kunstgrasvelden, de kosten, de te verwachten zelfwerkzaamheid van de verenigingen en mogelijke financieringsconstructies.

42

Onderzoek naar gecombineerde sport- en spelmogelijkheden Woudichem

Subsidiëring

Op de locatie in Woudrichem waar de MCD tijdelijk heeft gestaan ligt nu een braakliggend terrein. Het idee is om daar een speel- c.q. sportveldje aan te leggen, dat gebruikt kan worden door de oudere jeugd om te voetballen en door VV Woudrichem om daar met de jongste teams te trainen. Het idee is dat met de realisatie van dit sportveldje de overlast van het sport/speelveldje in de Postweide aanzienlijk verminderd gaat worden. Subsidies 2015 worden beschikt binnen het beschikbare subsidieplafond.

Wat mag het kosten? Sport

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Mutatie 201 5 tov 201 4

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

7 99.000 1 .096.000 1 .1 54.000 -96.000 -230.000 -399.000 7 03.000 866.000 7 55.000 0 0 0 7 03.000 866.000 7 55.000 -33.000 -67 .000 -65.000

58.000 -1 69.000 -1 1 1 .000 0 -1 1 1 .000 2.000

Totaal Programma 5 67 0.000

7 99.000

690.000

-1 09.000

Lasten

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Mutatie 201 5 tov 201 4

530 Sport 531 Groene sportv elden en terreinen

7 32.000 1 .032.000 67 .000 64.000

97 6.000 1 7 8.000

-56.000 1 1 4.000

Totaal lasten 7 99.000 1 .096.000 1 .1 54.000

58.000

Baten 530 Sport 531 Groene sportv elden en terreinen Totaal baten

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Mutatie 201 5 tov 201 4

-96.000 0

-221 .000 -9.000

-390.000 -9.000

-1 69.000 0

-96.000

-230.000

-399.000

-1 69.000

43

Meerjarenbegroting Sport

Begroting 201 5

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

1 .1 54.000 1 .235.000 1 .1 7 2.000 1 .1 57 .000 -399.000 -403.000 -403.000 -403.000 7 55.000 832.000 7 69.000 7 54.000 0 0 0 0 7 55.000 832.000 7 69.000 7 54.000 -65.000 -1 00.000 -47 .000 -47 .000 Totaal Programma 5

Lasten

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

690.000

7 32.000

7 22.000

7 07 .000

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

97 6.000 1 .01 5.000 1 7 8.000 220.000

960.000 21 2.000

949.000 208.000

530 Sport 531 Groene sportv elden en terreinen

Totaal lasten 1 .1 54.000 1 .235.000 1 .1 7 2.000 1 .1 57 .000 Baten

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

530 Sport 531 Groene sportv elden en terreinen

-390.000 -9.000

-394.000 -9.000

-394.000 -9.000

-394.000 -9.000

-399.000

-403.000

-403.000

-403.000

Totaal baten Analy se op hoofdlijnen 2015 t .o.v. 2014 na wijzigingen Om schrijv ing

Voordeel

Mut at ies begrot ing 2015 53 0 Eenm alige aanschaf gy m nastiekm aterialen 't Verlaat in 2 01 4 (1 ) 53 0 Eenm alig budget kleedacc.VV Alm kerk in 2 01 4 (1 ) (2 ) 53 0 Eenm alige lasten opheffen st.Sport en Recreatie Lv H&A in 2 01 4 53 0 Totaal m utaties i.v .m . ov erdracht exploitatie Sporthal De Jager 53 0 Vrijv al kapitaallasten i.v .m . inbreng boekwaarde opstallen in centrum plan G-R 53 0 Lagere kapitaallasten i.v .m . einde afschrijv ingsterm ijn bouw 't Verlaat 53 0 Kapitaallasten renov atie 't Buitenhof iv m start afschrijv ing in 2 01 5 53 0 Hogere kapitaallasten zwem bad iv m start afschrijv ing in 2 01 5 53 0 Eenm alige storting v oorziening sloop zwem bad 2 01 4, daardoor v oordeel in 2 01 5 53 0 Hogere baten en lasten zwem bad 2 01 5 i.v .m . ingebruiknam e half 2 01 4 53 0 Eenm alig budget 2 01 5 onderz. sport/spelactiv iteiten locatie tijdelijke MCD (3 ) 53 0 Div erse lasten en baten Sport 53 1 Eenm alig budget onderzoek kunstgras VV Woudrichem en Sparta '3 0 2 01 5 (3 ) 53 1 Hogere kapitaallasten sportpark Giessen-Rijswijk iv m start afschrijv ing in 2 01 5 53 1 Div erse lasten en baten Groene sportv elden en terreinen

Saldo

Voordeel/ Nadeel

-8.000 -2 2 .000 -1 08.000 -3 7 .000 -8.000 -2 6.000 6.000 1 63 .000 -1 05.000 -7 9.000

-3 93 .000 Verschuivingen van andere product en/programma's 53 0 Verschuiv ing budget naar functie 53 1 53 1 Verschuiv ing budget v an functie 53 0

Nadeel

5.000 3 .000 1 0.000 92 .000 3 .000 2 82 .000

-1 1 1 .000 V

9.000 9.000

0 V

-9.000 -9.000

Mut at ies reserves 980 Eenm alige onttrekking EBR: Welzijn agv kleedacc. VV Alm kerk (1 ) (2 ) 980 Eenm alige onttrekkinm g DBR nieuwe initiatiev en (3 )

1 7 .000

TOTAAL

-1 5.000 -1 5.000

1 7 .000

2 .000 N

-41 7 .000

3 08.000

-1 09.000 V

(1 ) Via jaarrekeningresultaat 2 01 3 eenm alig ov ergehev eld naar 2 01 4, derhalv e v oordeel in 2 01 5 t.o.v . 2 01 4. (2 ) en (3 ) Com penseren elkaar.

44

6. VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU Functies 714 Openbare gezondheidszorg 715 Jeugdgezondheidszorg (uniform deel) 721 Afvalverwijdering en –verwerking 722 Riolering 723 Milieubeheer 724 Lijkbezorging 725 Baten reinigingsrechten en afvalstoffenheffing 726 Baten rioolheffing 732 Baten begraafplaatsen

Kaders GR Openbare Gezondheidszorg West-Brabant GR Regionaal Ambulance Vervoer Brabant MWN Wet publieke gezondheid (Wpg) Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Gezondheidnota 2008-2011 Beleid t.a.v. preventie legionella in gem. accommodaties Wet jeugdhulpverlening Wet op de Lijkbezorging Wet Milieubeheer Milieubeleidsplan 2008-2011 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer Algemeen plaatselijke verordening Afvalstoffenverordening Provinciaal afvalstoffenplan Wet bodembescherming Wet geluidhinder Wet geurhinder en veehouderij Wet ammoniak en veehouderij Besluit bodemkwaliteit Besluit externe veiligheid inrichtingen Wettelijke zorgplicht riolering en afvalwaterzuivering Diverse AMvB’s ingevolge artikel 8.40 Wet milieubeheer Waterwet Europese kaderrichtlijn water Nationale bestuursakkoord Water 2011 Verbreed Gemeentelijk rioleringsplan 2010-2015 Gemeentelijk waterplan Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netwerken Algemene subsidieverordening incl. beleidsregels

Wat willen we bereiken? Doel Zoveel mogelijk duurzaam handelen

Stimuleren gebruik duurzame energiebronnen, maar bovenal het duurzaam bouwen

Effectindicator De mate waarin bij inkopen aandacht is voor duurzaamheid. 20% duurzame energie in 2020. De mate waarin bij Bedrijfsinterne Milieuzorg aandacht wordt besteed aan duurzaamheid. Stimulering komt tot uiting via de Energiemonitor van het West Brabant Huis

45

Ambitie 2015 In 2015 wordt invulling gegeven aan de nog aan te bieden projectenergieagenda tot 2020

Project RWB zonnepanelen is afgerond. Er zijn minder aanmeldingen geweest dan verwacht. Onderzocht wordt de mogelijkheid impulsen te geven aan duurzame mobiliteit,

Verbeteren biodiversiteit

Aantal initiatieven biodiversiteit.

Blijven stimuleren van milieuvriendelijk gedrag door het scheiden van afval

Hoeveelheid/percentage gescheiden afval afgezet t.o.v. de totale hoeveelheid afval.

Terugdringen zwerfafval

van

Definiëren van het begrip ‘zwerfafval’ en hoeveelheid ingezameld zwerfafval.

Eén onafhankelijke en zelfstandige organisatie jeugdgezondheidszorg (JGZ), die verantwoordelijk is voor de uitvoering van een (kniploze) JGZ 0-19 jaar en die het digitaal dossier jeugdgezondheidszorg volledig heeft geïmplementeerd in haar werkwijze. Beschermen van de volksgezondheid, natuur en milieu en het voorkomen of beperken van wateroverlast tot een acceptabel niveau

De realisatie van een rechtspersoon integrale jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar

convenant duurzaam (ver)bouwen, toepassen duurzame energiesystemen gemeentelijke gebouwen. In voorkomende gevallen wordt bloemrijk mengsel gezaaid. Initiatieven van burgers worden positief benaderd Er worden meer kunststof verpakkingen ingezameld, er wordt meer GFT uit het restafval opgehaald, er wordt meer papier ingezameld. Voor zwerfvuil is subsidie aangevraagd en ontvangen. Binnen RWB-verband en gemeentelijk worden projecten aangemerkt voor besteding van de subsidie. Er wordt minder zwerfvuil aangetroffen. De realisatie van een rechtspersoon integrale jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, waar de jgz 0-19 ingekocht kan worden.

Uitvoering geven aan het verbreed gemeentelijke rioleringsplan 2010-2015 en het gemeentelijk waterplan.

In 2015 wordt in het kader van de samenwerking met vijf andere gemeente en twee waterschappen gestart met het raamwerk vGRP. Daarnaast zal in overleg met het waterschap een besluit vallen ten aanzien van een eventuele herziening van het waterplan.

Uitvoering van de nota Volksgezondheid 2008 – 2011, waaronder preventieve activiteiten op het gebied van volksgezondheid. In de Nota volksgezondheid zijn de doelstellingen geconcretiseerd op het gebied van alcohol- en drugsgebruik, overgewicht en depressie. Het meten van de effecten gebeurt onder meer via de monitors van de GGD.

Uitvoering van het gezondheidsbeleid op basis van een uitvoeringsplan 2015.

46

Wat doen we ervoor? Onderwerp Toelichting 714 Openbare gezondheidszorg Nota Volksgezondheid In de nota gezondheidsbeleid 2013- 2016 zijn de volgende prioriteiten bepaald: alcohol, overgewicht en eenzaamheid. Voor het thema alcohol wordt in overleg met de scholen en De Vleet voorlichting gegeven. Daarnaast worden bij evenementen preventieactiviteiten uitgevoerd. Waar mogelijk wordt dit gekoppeld aan het thema drugs. Voor overgewicht wordt in het kader van het driejarige project “expeditie lekker fit!” samen met Hak en de GGD op scholen een programma uitgevoerd. Voor de eenzaamheidsbestrijding worden door De Vleet activiteiten ontwikkeld, en wordt het project Ga Wandelen uitgevoerd, waarmee ouderen via een wandelproject gestimuleerd worden deel te nemen aan gezamenlijke activiteiten.

Ontwikkelingen GGD

In overleg met de seniorenraad wordt bekeken in hoeverre het huidige gezondheidsbeleid gericht op ouderen voldoende is, en (indien nodig) welke aanpassingen mogelijk zijn. Het jaar 2015 staat ook voor de GGD vooral in het teken van de gemeentelijke transities. Gezondheid is een voorwaarde voor het bevorderen van zelfstandigheid en deelname aan de samenleving. De GGD ziet als doel op gezondheid te verbinden met zorg. Daarnaast ondersteunt de GGD bij de uitvoering van het (lokale) gezondheidsbeleid. Tenslotte kan de GGD de eigen informatie uit de gezondheidsmonitor combineren met andere gegevensbronnen om gerichtere beleidsinformatie te genereren (bijv. per combinatie van beleidsgebieden, of doelgroep, of kernen).

Met ingang van 2015 wordt de JGZ 0-19 jaar door de GGD uitgevoerd. Meer informatie hierover staat bij product 715. 715 Jeugdgezondheidszorg (uniform deel) Integrale jeugdgezondheidszorg In juli 2014 heeft gemeente Woudrichem samen met 11 andere (ijgz) 0-19 jaar gemeenten in de regio West-Brabant besloten om de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar te beleggen bij de GGD West-Brabant in de vorm van een (tijdelijke) stichting. Aanleiding was het verzoek van Thebe om de jeugdgezondheidszorg af te stoten en te richten op Verpleging en Verzorging. In de stichting behouden medewerkers van Thebe jeugdgezondheidszorg hun bestaande arbeidsvoorwaarden en rechtspositie. In 2015 zullen in de praktijk medewerkers van de stichting opereren als ‘JGZ-medewerkers 0-19 jaar’ en onderdeel zijn van de GGD West-Brabant. In 2015 wordt de jgz 0-19 jaar op gemeentelijk niveau (of met enkele buurgemeenten) ingekocht bij de GGD, waar Thebe JGZ als (tijdelijke) stichting aan is toegevoegd. Een integrale jgz 0-19 is hiermee gerealiseerd. 721 Afvalverwijdering en –verwerking Milieuvriendelijk gedrag, in In 2015 wordt verder invulling gegeven aan gescheiden inzameling van combinatie met zo laag mogelijk afvalstromen. tarief Terugdringen van zwerfafval Er worden projecten opgesteld. Milieuparkjes Gestuurd wordt op hogere opbrengsten van afvaldeelstromen.

47

722 Riolering vGRP

Afvalwaterzorgplicht

Hemelwaterzorgplicht Grondwaterzorgplicht 723 Milieubeheer Duurzaam handelen

Stimulering duurzame bronnen Biodiversiteit Uitvoeren wettelijke taken vergunningverlening, toezicht, handhaving (vth)

Er wordt uitvoering gegeven aan het verbreed gemeentelijk rioleringsplan 2010-2015 en aan het gemeentelijk waterplan. De voortgang van beide plannen wordt op een aantal momenten gecommuniceerd met ons college en uw raad. De voortgang van het waterplan wordt eveneens minimaal 1 x per jaar besproken met het waterschap in het stuurgroepoverleg. In 2015 start, in het kader van de samenwerking, het project ‘Raamwerk vGRP’. De samenwerking in het kader van de waterketen met een vijftal andere gemeenten en tweetal waterschappen om ‘meer meerkosten’ te voorkomen wordt gecontinueerd, ter verbetering van de kwaliteit en verlaging van de kwetsbaarheid. Het streven is om de – door de visitatiecommissie aangegeven - titel ‘koploper’ te behouden. In 2015 zal naast het streven om de lopende projecten af te ronden, een project opstarten wat moet leiden tot een gezamenlijk vGRP in 2016. Een tweetal voorgenomen projecten uit 2014 uit het vGRP zijn in verband met de samenwerking opgeschoven naar 2015. Tevens is het rioolvervangingsproject van 2014 doorgeschoven naar 2015. Het huidige beheer wordt gecontinueerd. In 2015 wordt het meetnet gerealiseerd. Er zal een nieuwe aanbesteding plaatsvinden voor het preventief en correctief onderhoud van de gemalen en pompunits. Tevens vindt een nieuwe aanbesteding plaats van het reinigen en inspecteren van de riolering. Tijdens deze aanbesteding zullen de resultaten van de projectgroep Doelmatig reinigen en inspecteren worden meegenomen. Eventuele financiële gevolgen zullen in de 1e berap 2015 worden verwerkt. Beide aanbestedingen zullen met de gemeenten uit de samenwerking worden opgepakt. In 2015 start een aantal waterplanprojecten onder andere in Almkerk. Het huidige beheer wordt gecontinueerd. Het huidige beheer wordt gecontinueerd. Het meetnet grondwater is in 2015 geactualiseerd. Door de gemeente worden werkzaamheden ook op duurzaamheid getoetst. Het aspect duurzaamheid wordt meegenomen bij de uitvraag van offertes, maar is ook relevant indien werkzaamheden worden verricht door de gemeente zelf. Zowel in mobiele als stationaire systemen zal de inzet van duurzame energiebronnen worden onderzocht en mogelijk toegepast. Particuliere initiatieven worden met een positieve grondhouding beoordeeld. In 2014 wordt een omgevingsbeleidsplan opgesteld, met als doel te voldoen aan de landelijke kwaliteitscriteria voor vth. In het plan legt de gemeente vast waarvoor formatie en financiën worden ingezet, welke doelstellingen ze met die inzet wil bereiken en hoe dat wordt geborgd. Vaststelling van het plan is voorzien in het eerste kwartaal van 2015. Een belangrijk deel van de wettelijke vth-taken is ondergebracht bij de Omgevingsdienst (OMWB). Deze dienst is nog in ontwikkeling. Ook in 2015 zal door de gemeente(n) de focus worden gelegd op een doelmatige werkwijze van de OMWB en op de beheersing van de kosten daarvan.

48

724 Lijkbezorging Begraafplaatsen

732 Baten begraafplaatsen Kostendekkendheid

Subsidieplafond Subsidiëring

Naast de reguliere werkzaamheden (beheer, onderhoud en administratie) wordt gewerkt aan activiteiten die voortvloeien uit het Beleidsplan Begraven in de gemeente Woudrichem, zoals daar zijn Het in beeld brengen van de concrete begraafcapaciteit voor de middellange termijn (5 jaar en verder) voor de gemeentelijke begraafplaats in de kern Woudrichem. Het opstellen van een lijst van historische grafmonumenten. Het verwijderen van de grafbedekking van graven waarvan de uitgiftetermijn is verstreken en afstand is gedaan. Het herzien van de Beheersverordening gemeentelijke begraafplaatsen Woudrichem 2007. Hierbij wordt betrokken de toezegging de plussen/minnen van het bieden van de keuze voor een uitgiftetermijn van een graf voor 20 of 30 jaar in beeld te brengen. Bij de behandeling van de gemeentebegroting in de raad is een amendement aangenomen om de lijkbezorgingsrechten in 2014 en daarna uitsluitend met het inflatiepercentage te verhogen. Dit amendement is verwerkt in deze begroting. De kostendekkendheid van de begraafplaatsen is in 2018 – zoals het zich nu laat aanzien – 84%. Jaarlijks wordt de mate van indexering herijkt, hierdoor is het kostendekkendheidspercentage in 2018 aan verandering onderhevig. De verwachting is dat de egalisatiereserve op basis van de huidige ontwikkeling van de kostendekkendheid eind 2018 bijna op € 0 staat. Subsidies 2015 subsidieplafond.

worden

49

beschikt

binnen

het

beschikbare

Wat mag het kosten? V olksgezondheid en milieu

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

4.1 53.000 -3.256.000 897 .000 0 897 .000 -694.000

4.329.000 -3.303.000 1 .026.000 0 1 .026.000 -625.000

4.1 06.000 -3.289.000 81 7 .000 0 81 7 .000 -525.000

-223.000 1 4.000 -209.000 0 -209.000 1 00.000

203.000

401 .000

292.000

-1 09.000

Totaal Programma 6 Lasten

Rekening 201 3

7 1 4 Openbare gezondheidszorg 7 1 5 Centra v oor jeugd en gzin (jgz) 7 21 A fv alv erwijdering en -v erwerking 7 22 Riolering 7 23 Milieubeheer 7 24 Lijkbezorging 7 25 Baten reinigingsrechten en afv alstoffenheffing 7 26 Baten rioolheffing 7 30 Hemelwater 7 31 Grondwater 7 32 Baten begraafplaatsrechten

339.000 264.000 1 .355.000 1 .57 8.000 295.000 239.000 0 0 35.000 48.000 0

358.000 207 .000 1 .340.000 1 .47 5.000 47 4.000 325.000 0 0 7 4.000 7 6.000 0

331 .000 207 .000 1 .364.000 1 .522.000 41 7 .000 265.000 0 0 0 0 0

-27 .000 0 24.000 47 .000 -57 .000 -60.000 0 0 -7 4.000 -7 6.000 0

4.1 53.000

4.329.000

4.1 06.000

-223.000

Totaal lasten

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Mutatie 201 5 tov 201 4

Mutatie 201 5 tov 201 4

Baten

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

7 1 4 Openbare gezondheidszorg 7 1 5 Centra v oor jeugd en gzin (jgz) 7 21 A fv alv erwijdering en -v erwerking 7 22 Riolering 7 23 Milieubeheer 7 24 Lijkbezorging 7 25 Baten reinigingsrechten en afv alstoffenheffing 7 26 Baten rioolheffing 7 30 Hemelwater 7 31 Grondwater 7 32 Baten begraafplaatsrechten

0 0 -41 2.000 -2.000 -1 6.000 0 -1 .090.000 -1 .51 7 .000 0 0 -21 9.000

0 0 -387 .000 -2.000 -1 0.000 0 -1 .1 36.000 -1 .57 0.000 0 0 -1 98.000

0 0 -347 .000 -2.000 0 0 -1 .1 90.000 -1 .550.000 0 0 -200.000

0 0 40.000 0 1 0.000 0 -54.000 20.000 0 0 -2.000

-3.256.000

-3.303.000

-3.289.000

1 4.000

Totaal baten

50

Mutatie 201 5 tov 201 4

Meerjarenbegroting V olksgezondheid en milieu

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

4.1 06.000 -3.289.000 81 7 .000 0 81 7 .000 -525.000

4.1 27 .000 -3.31 7 .000 81 0.000 0 81 0.000 -47 9.000

3.87 6.000 -3.37 8.000 498.000 0 498.000 -1 38.000

3.839.000 -3.41 7 .000 422.000 0 422.000 -59.000

292.000

331 .000

360.000

363.000

Totaal Programma 6 Lasten

Begroting 201 5

7 1 4 Openbare gezondheidszorg 7 1 5 Centra v oor jeugd en gzin (jgz) 7 21 A fv alv erwijdering en -v erwerking 7 22 Riolering 7 23 Milieubeheer 7 24 Lijkbezorging 7 25 Baten reinigingsrechten en afv alstoffenheffing 7 26 Baten rioolheffing 7 30 Hemelwater 7 31 Grondwater 7 32 Baten begraafplaatsrechten Totaal lasten

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

331 .000 207 .000 1 .364.000 1 .522.000 41 7 .000 265.000 0 0 0 0 0

331 .000 207 .000 1 .362.000 1 .545.000 41 7 .000 265.000 0 0 0 0 0

331 .000 207 .000 1 .261 .000 1 .395.000 41 7 .000 265.000 0 0 0 0 0

331 .000 207 .000 1 .230.000 1 .389.000 41 7 .000 265.000 0 0 0 0 0

4.1 06.000

4.1 27 .000

3.87 6.000

3.839.000

Baten

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

7 1 4 Openbare gezondheidszorg 7 1 5 Centra v oor jeugd en gzin (jgz) 7 21 A fv alv erwijdering en -v erwerking 7 22 Riolering 7 23 Milieubeheer 7 24 Lijkbezorging 7 25 Baten reinigingsrechten en afv alstoffenheffing 7 26 Baten rioolheffing 7 30 Hemelwater 7 31 Grondwater 7 32 Baten begraafplaatsrechten

0 0 -347 .000 -2.000 0 0 -1 .1 90.000 -1 .550.000 0 0 -200.000

0 0 -343.000 -2.000 0 0 -1 .21 3.000 -1 .550.000 0 0 -209.000

0 0 -338.000 -2.000 0 0 -1 .247 .000 -1 .57 3.000 0 0 -21 8.000

0 0 -331 .000 -2.000 0 0 -1 .27 0.000 -1 .596.000 0 0 -21 8.000

-3.289.000

-3.31 7 .000

-3.37 8.000

-3.41 7 .000

Totaal baten

51

Analy se op hoofdlijnen 2015 t .o.v. 2014 na wijzigingen Om schrijv ing

Voordeel

Mut at ies begrot ing 2015 7 1 4 Verv allen bijdrage collectiev e prev entie GGZ 7 1 4 Minder uren organisatie v olksgezondheid 7 1 4 Div erse lasten en baten v olksgezondheid 7 2 1 Bijdrage in GR gesloten stortplaatsen v anaf 2 01 5 7 2 1 Kap.lst. ondergrondse containers m ilieuparken iv m start afschrijv ing in 2 01 5 7 2 1 Hogere lasten inzam eling huishoudelijk afv al 7 2 1 Hogere lasten v erwerken huisv uil 7 2 1 Lagere bijdrage m ilieustation o.b.v . v astgestelde begroting 7 2 1 Div erse lasten en baten Afv alv erwijdering en -v erwerking 7 2 2 Lagere kapitaallasten i.v .m . einde afschrijv ingsterm ijn aantal riolen 7 2 2 Eenm alig budget regentonactie in 2 01 4 (1 ) 7 2 2 Eenm alig hoger budget onderhoud reinigen drainage in 2 01 4 (1 ) 7 2 2 Div erse lasten en baten riolering 7 2 3 Eenm alig hoger budget duurzaam heid in 2 01 4 (1 ) 7 2 3 Eenm alig budget geluidsonderzoek ev enem entenlocaties in 2 01 4 7 2 3 Div erse lasten en baten Milieubeheer 7 2 4 Eenm alig budget ruim ing begraafplaatsen Woudrichem in 2 01 4 (1 ) 7 2 4 Eenm alig budget inrichting m onum ent 3 begraafplaatsen in 2 01 4 (1 ) 7 2 4 Div erse lasten en baten Lijkbezorging 7 2 5 Hogere opbrengsten afv alstoffenheffing agv hoger begroot aantal ledigingen 7 2 6 Lagere opbrengst rioolrechten agv v erlaging tariev en 7 3 2 Hogere opbrengst begrafenisrechten Verschuivingen van andere product en/programma's 7 2 2 Verschuiv ing budget v an functie 7 3 0 7 2 2 Verschuiv ing budget v an functie 7 3 1 7 3 0 Verschuiv ing budget naar functie 7 2 2 7 3 1 Verschuiv ing budget naar functie 7 2 2

Nadeel

Saldo

Voordeel/ Nadeel

-7 .000 -1 8.000 -2 .000 1 6.000 2 0.000 1 9.000 3 1 .000 -2 4.000 2 .000 -83 .000 -1 6.000 -5.000 1 .000 -2 1 .000 -3 2 .000 6.000 -50.000 -1 5.000 5.000 -54.000 2 0.000 -2 .000 -3 2 9.000

1 2 0.000

-2 09.000 V

7 4.000 7 6.000 -7 4.000 -7 6.000 -1 50.000

Mut at ies reserves 980 Hogere onttrekking EBR reiniging 980 Lagere onttrekking EBR riolering 980 Lagere onttrekking EBR begraafplaasten

1 50.000

0

-8.000

TOTAAL

-8.000

47 .000 61 .000 1 08.000

1 00.000 N

-487 .000

3 7 8.000

-1 09.000 V

(1 ) Via jaarrekeningresultaat 2 01 3 eenm alig ov ergehev eld naar 2 01 4, derhalv e v oordeel in 2 01 5 t.o.v . 2 01 4.

52

7. LANDSCHAP, RECREATIE EN TOERISME Functies 341 Landerijen en volkstuinen 560 Openbaar groen en openluchtrecreatie

Kaders Groenstructuurplan Landschapsbeleidsplan Land van Heusden en Altena Bestemmingsplan Buitengebied 2011 Groenbeheersplan 2008 Visie en uitvoeringsprogramma Toerisme en Recreatie LvA

Wat willen we bereiken? Doel Bevorderen van recreatie en toeristische initiatieven passend binnen de identiteit van het Land van Heusden en Altena en de thema’s water, natuur en cultuur.

Herpositionering toeristische organisaties

Het aantrekkelijker maken van de waterkant voor toeristisch-recreatief gebruik

Het bevorderen van overnachtingsmogelijkheden voor toeristen Meer aandacht voor agrariërs die hun activiteiten willen verbreden

Effectindicator Toename aantal toeristen. Groei werkgelegenheid in toeristische sector.

Taken en verantwoordelijkheden promotionele organisaties herzien Uitvoering geven aan beleidsplan Vesting3hoek Meer strandjes inclusief faciliteiten (bankjes, prullenbakken, zwemlijnen). Kwaliteitsverbetering (herinrichting) camping de Mosterdpot. Verbetering bewegwijzering. Verbetering informatievoorziening. Toename verblijfsaccommodaties. Kwaliteitsverbetering camping de Mosterdpot. Via ontheffingsmogelijkheden in het vast te stellen bestemmingsplan Buitengebied ruimere mogelijkheden voor agrariërs om hun activiteiten te verbreden

53

Ambitie 2015 uitvoering en evaluatie integraal toeristisch beleid bijstellen toeristisch beleid en opstellen nieuw uitvoeringsprogramma toeristische groei met 5% dekkend (thematisch) routenetwerk integraal evenementenbeleid in uitvoering aanwezigheid diverse (digitale) bezoekpunten marketing en promotie Biesbosch via Brabant aan de Biesbosch binnen de Streekalliantie eenduidige wijze van promotie en branding van het gebied door alle betrokken actoren projecten en promotie objecten Nieuwe Hollandse Waterlinie binnen Vesting3hoekverband uitvoeren instandhouden, opvoeren en verbeteren zwemwatervoorzieningen vaststelling Visie Woudrichemse Waterkant uitvoering toetsingskader toeristische bewegwijzering uitbreiden digitale informatievoorziening projecten en promotie objecten Nieuwe Hollandse Waterlinie binnen Vesting3hoekverband uitvoeren

verzoeken voor verblijfsaccommodaties waar mogelijk faciliteren uitvoering Visie Woudrichemse Waterkant Geëvalueerd wordt of het nieuwe beleid daadwerkelijk heeft geleid tot verbrede activiteiten van agrariërs.

Ons gebied is ruim, groen en open en dat willen we in samenspraak met de agrarische sector behouden. Nieuwe Landgoederen kunnen een kans zijn voor de vitaliteit van het buitengebied Bescherming tegen het water

Beperkte toename verstening in het buitengebied.

Zorgvuldig omgaan met verzoeken voor ontwikkelingen in het buitengebied. Zo min mogelijk toename van verharding en verstening.

Aantal landgoederenprojecten opgestart, in procedure, qua bestemmingsplan vastgesteld Droge voeten

De gemeente Woudrichem zal pas overwegen om eventueel medewerking te verlenen aan een tweede landgoederenproject nadat een afrondingsdatum van het landgoederenproject Kraaiveld concreet in zicht is. De waterberging in en om Woudrichem is op peil.

Wat doen we ervoor? Onderwerp Toelichting 341 Landerijen en volkstuinen Aandacht voor agrariërs Het bestemmingsplan Buitengebied biedt de mogelijkheden voor agrariërs om activiteiten te verbreden. Initiatieven worden ondersteund. Nieuwe Landgoederen De gemeente staat de ontwikkelpartners van Landgoed Kraaiveld bij met raad en daad. 560 Openbaar groen en openluchtrecreatie Toeristische initiatieven en In samenwerking met Aalburg en Werkendam wordt uitvoering gegeven aan uitvoeren toeristisch beleid de gezamenlijke visie Ongezien, Ongewoon, Ongekend. De visie wordt geëvalueerd, waar nodig bijgesteld en er wordt in samenwerking met de VVV en ondernemers een nieuw actieprogramma opgesteld. De VVV richt een toeristisch ondernemersplatform op waarbij de ondernemers actief en waar mogelijk financieel bij dragen aan de activiteiten van de VVV en de uitvoering van het toeristisch beleid. De digitalisering van de informatievoorziening wordt verder uitgevoerd en er wordt een impuls gegeven aan waterrecreatie. Initiatieven op het gebied van verblijfsrecreatie worden waar mogelijk binnen de ruimtelijke kaders gefaciliteerd. De relatie met het cultuurbeleid ‘De Weg van de Zalm’ wordt gezocht daar waar cultuur als economische drager voor toerisme kan dienen. Promotie is er bijvoorbeeld binnen de Vesting3hoek projecten en evenementen in het kader van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Herpositionering toeristische VVV Altena Biesbosch verzorgt de toeristische en recreatieve promotie van organisaties de regio. Daarnaast leveren zij producten als informatiegidsen, i- punten, itours en themaroutes. Brabant aan de Biesbosch zorgt binnen de Streekalliantie voor afstemming over de promotie en de marketing van de Biesbosch. De Vesting3hoek zorgt voor verbinding en versterking tussen de individuele onderdelen. Het vergroten van de naamsbekendheid, de samenwerking en het beleefbaar maken van cultureel erfgoed zijn hierbij de uitgangspunten. Binnen de Vesting3hoek worden lidmaatschappen als De Nederlandse Vereniging van Vestingsteden, European Walled Towns, Pact van Loevestein en Stichting Liniebreed ondernemen beoordeeld, op waarde geschat en waar nodig beëindigd of gecontinueerd. Waterkant De voorbereiding van de Visie Woudrichemse waterkant met participatie van vele partijen (onder andere Camping de Mosterdpot, Stichting Boven het Gat en de Historische Haven) leidt tot een duidelijke gebiedsvisie en toetsingskaders voor toekomstige initiatieven. De gemeente neemt in principe geen actieve rol in de ontwikkelingen in. Haven Stichting de Historische Haven beheert en exploiteert de Historische Haven en de Maassteiger. Naast het kleinschalige beheer en onderhoud zorgen zij voor de exploitatie waar activiteiten ten behoeve van de beleving van de haven worden ontwikkeld. De haven is betrokken bij de totstandkoming en uitvoering van de visie Waterkant.

54

Onderhoud openbaar groen

Ook in 2015 wordt het openbare groen conform het in 2011 vastgestelde niveau C onderhouden. Getracht wordt middels burgerparticipatie bewoners meer bewust en verantwoordelijk te maken van hun eigen leefomgeving. Initiatieven hierin worden ondersteund. Vanaf 2015 wordt gewerkt met het nieuwe Groenstructuurplan. Het traject ‘Overname van beheer en onderhoud van de watergangen binnen de bebouwde kom’ met het Waterschap Rivierenland kent inmiddels een grote doorlooptijd, maar wordt naar verwachting begin 2015 bestuurlijk afgerond. In 2015 zal het beheer conform afspraken in de overname worden uitgevoerd.

Beheer en onderhoud watergangen bibeko (binnen de bebouwde kom)

Wat mag het kosten? Landschap, recreatie en toerisme

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

1 .61 5.000 -21 1 .000 1 .404.000 0 1 .404.000 -39.000

1 .827 .000 -251 .000 1 .57 6.000 0 1 .57 6.000 -49.000

1 .558.000 -87 .000 1 .47 1 .000 0 1 .47 1 .000 -47 .000

-269.000 1 64.000 -1 05.000 0 -1 05.000 2.000

1 .365.000

1 .527 .000

1 .424.000

-1 03.000

Lasten

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

341 Ov erige agrarische zaken, jacht en v isserij 560 Openbaar groen en openluchtrecreatie

96.000 1 .51 9.000

86.000 1 .7 41 .000

83.000 1 .47 5.000

-3.000 -266.000

1 .61 5.000

1 .827 .000

1 .558.000

-269.000

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Totaal Programma 7

Totaal lasten Baten 341 Ov erige agrarische zaken, jacht en v isserij 560 Openbaar groen en openluchtrecreatie Totaal baten

Mutatie 201 5 tov 201 4

Mutatie 201 5 tov 201 4

Mutatie 201 5 tov 201 4

-1 45.000 -66.000

-92.000 -1 59.000

-7 0.000 -1 7 .000

22.000 1 42.000

-21 1 .000

-251 .000

-87 .000

1 64.000

Meerjarenbegroting Landschap, recreatie en toerisme

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

1 .558.000 -87 .000 1 .47 1 .000 0 1 .47 1 .000 -47 .000

1 .580.000 -7 2.000 1 .508.000 0 1 .508.000 -39.000

1 .57 4.000 -67 .000 1 .507 .000 0 1 .507 .000 -39.000

1 .61 0.000 -67 .000 1 .543.000 0 1 .543.000 -39.000

1 .424.000

1 .469.000

1 .468.000

1 .504.000

Lasten

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

341 Ov erige agrarische zaken, jacht en v isserij 560 Openbaar groen en openluchtrecreatie

83.000 1 .47 5.000

7 4.000 1 .506.000

7 4.000 1 .500.000

7 4.000 1 .536.000

1 .558.000

1 .580.000

1 .57 4.000

1 .61 0.000

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

Totaal Programma 7

Totaal lasten Baten 341 Ov erige agrarische zaken, jacht en v isserij 560 Openbaar groen en openluchtrecreatie Totaal baten

55

-7 0.000 -1 7 .000

-56.000 -1 6.000

-51 .000 -1 6.000

-51 .000 -1 6.000

-87 .000

-7 2.000

-67 .000

-67 .000

Analy se op hoofdlijnen 2015 t .o.v. 2014 na wijzigingen Om schrijv ing

Voordeel

Mut at ies begrot ing 2015 3 41 Eenm alig hogere opbrengst 2 01 4 v erkoop ov erhoeken 3 41 Div erse lasten en baten Landerijen en v olkstuinen 560 Eenm alig budget 2 01 4 kappen bom en Weth. de Joodestraat 560 Verv allen bijdrage derden v oor onderhoud beplantingsm aterialen 560 Eenm alig budget 2 01 4 streefbeeldenonderzoek watergangen 560 Eenm alig extra budget 2 01 4 groen onderhoud wegens zachte winter 560 Eenm alige aanplant nieuwe bom en in 2 01 4 560 Eenm alig hoger budget 2 01 4 v oor uitv oering Toerism e & Recreatie 560 Eenm . budget 2 01 4 onderst. initiatiev en groen m aken stoep/straat/wijk (1 ) 560 Eenm alig budget 2 01 4 wandelpad Andel (1 )

Nadeel

56

Voordeel/ Nadeel

2 2 .000 -3 .000 -3 5.000 -1 4.000 -2 5.000 -1 0.000 -8.000 -3 0.000 8.000 -1 0.000 -1 3 5.000

3 0.000

-1 05.000 V

0

2 .000 2 .000

2 .000 N

-1 3 5.000

3 2 .000

-1 03 .000 V

Mut at ies reserves 980 Eenm alige onttrekking DBR nw initiatiev en (1 )

TOTAAL

Saldo

8. RUIMTELIJKE ORDENING EN WONEN Functies 810 Ruimtelijke Ordening 820 Woningexploitatie/woningbouw 822 Overige volkshuisvesting 823 Bouwvergunningen 830 Bouwgrondexploitatie

Kaders Wet ruimtelijke ordening Bestemmingsplannen DURP Woonvisie Onderhoudscontract gem. gebouwen met Woonlinie Grondexploitatiewet Huisvestingswet Besluit beheer sociale huursector Woningwet Bouwbesluit Bouwverordening Wet Voorkeursrecht Gemeenten WABO

Wat willen we bereiken? Doel Opstellen van een nieuwe woonvisie

Scheppen van voldoende mogelijkheden voor particulier opdrachtgeverschap Verruimen van criteria voor sociale binding Actualiseren bestemmingsplannen

Alle aanvragen omgevingsvergunning afhandelen binnen de wettelijke termijn.

Effectindicator Concrete acties, zoals opgenomen in het uitvoeringsprogramma van de Woonvisie, welke acties jaarlijks in te maken prestatieafspraken zullen worden benoemd. Ruimte bieden aan particulier opdrachtgeverschap in 1 of meer projecten.

Ambitie 2015 Uitvoering geven aan de prestatieafspraken, gekoppeld aan het jaar 2015.

Inschrijvingscriteria.

Nieuwe inschrijvingscriteria geïmplementeerd.

Aantal bestemmingsplannen opgestart (opdracht tot opstellen voorontwerp gegeven). Aantal bestemmingsplannen in procedure (voorontwerp- of ontwerpbestemmingsplan). Aantal bestemmingsplannen vastgesteld. Geen fictief verleende omgevingsvergunningen.

Maximaal 10 “moederplannen”. In 2015 zal een nieuw bestemmingsplan voor het bedrijventerrein De Rietdijk worden vastgesteld. Daarmee zijn dan alle “moederplannen” geactualiseerd.

In 2015 zijn er maximaal 12 woningen verkoopbaar via particulier opdrachtgeverschap.

Zie doel.

Wat doen we ervoor? Onderwerp 810 Ruimtelijke Ordening Particulier opdrachtgeverschap

Toelichting Met name via de projecten worden voldoende mogelijkheden geboden voor particulier opdrachtgeverschap.

57

Bestemmingsplannen

De Wro schrijft, gesanctioneerd, voor dat bestemmingsplannen maximaal 10 jaar oud mogen zijn. Om hieraan te blijven voldoen wordt in 2015 een nieuw bestemmingsplan voor het bedrijventerrein De Rietdijk vastgesteld. Verder zal worden gewerkt aan het bestemmingsplan Kom UitwijkWaardhuizen. Eind 2015 zal worden gestart met de actualisatie van het bestemmingsplan Kom Andel. In 2015 wordt gestart met de integrale herziening van het bestemmingsplan Buitengebied van 2011.

Naast de hiervoor aangegeven bestemmingsplannen zullen er in 2015 diverse wijzigings- en postzegelplannen in procedure zijn. 820 Woningexploitatie / woningbouw Verbeteren onderhoud Uitvoeren meerjarenonderhoudsplanning gemeentelijke gebouwen gemeentelijke gebouwen conform het in 2013 afgesloten contract met Woonlinie. Het aspect duurzaamheid zal hierin een rol krijgen. De kerktoren in Woudrichem zal, met enige vertraging, conform het periodiek instandhoudingsplan worden gerestaureerd. Sportpark Almbos zal worden gebouwd. De panden van de voormalige voetbalverenigingen VV Giessen en Rijswijkse Boys zullen worden gesloopt. Duurzaamheidsleningen Met het invoeren van duurzaamheidsleningen wordt beoogd de energiezuinigheid van de bestaande woningvoorraad voor particuliere woningbezitters te bevorderen door laagrentende leningen te verstrekken aan eigenaar-bewoners. 822 Overige volkshuisvesting Opstellen van een nieuwe In 2015 zal verder uitvoering worden gegeven aan een deel van de woonvisie vastgestelde regionale prestatieafspraken. Bezien zal worden of na 2015 een nieuwe woonvisie moet worden opgesteld. Verruimen van criteria voor sociale Implementatie van de nieuwe inschrijvingscriteria. binding 823 Bouwvergunningen Afhandeling binnen wettelijke De omgevingsvergunningen zullen, dat is de insteek, worden afgegeven termijn binnen de wettelijke termijn; met andere woorden: geen fictief verleende omgevingsvergunningen. Voor 2015 wordt een lichte toename van het aantal aanvragen om omgevingsvergunning verwacht. Een licht herstel in de bouwsector is in zicht. Op de middellange termijn wordt nog wel een verdere beperkte krimp van de utiliteitsbouw verwacht. Door leegstand in de vastgoedmarkt wordt minder nieuwbouw gerealiseerd. De vraag naar nieuwbouw zal pas toenemen bij een krachtig herstel van de economie. De bouw zal zich moeten aanpassen aan andere marktverhoudingen met meer aandacht voor vervanging, energiezuinig en onderhoudsvriendelijk bouwen. 830 Bouwgrondexploitatie Ontwikkelen van bouwplannen Diverse ruimtelijke projecten worden (verder) tot ontwikkeling gebracht, onder andere gericht op het realiseren van bouwplannen. Daarbij is sprake van prioritering en fasering. De financiële vertaling komt tot uiting in het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties (MPG). Een overzicht van de diverse projecten is terug te vinden in paragraaf G van de begroting.

58

Wat mag het kosten? Ruimtelijke Ordening en wonen Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

4.7 92.000 -3.502.000 1 .290.000 0 1 .290.000 -247 .000

9.492.000 -8.290.000 1 .202.000 0 1 .202.000 -457 .000

5.086.000 -5.321 .000 -235.000 0 -235.000 97 9.000

-4.406.000 2.969.000 -1 .437 .000 0 -1 .437 .000 1 .436.000

1 .043.000

7 45.000

7 44.000

-1 .000

Totaal Programma 8

Mutatie 201 5 tov 201 4

Lasten

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

81 0 Ruimtelijke Ordening 820 Woningex ploitatie/woningbouw 822 Ov v olkshuisv esting 823 Bouwv ergunningen (omgev ingsv ergunningen) 830 Bouwgrondex ploitatie

47 8.000 36.000 591 .000 0 3.687 .000

500.000 82.000 561 .000 0 8.349.000

534.000 83.000 51 7 .000 0 3.952.000

34.000 1 .000 -44.000 0 -4.397 .000

4.7 92.000

9.492.000

5.086.000

-4.406.000

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

-1 86.000 -45.000 0 -382.000 -2.889.000

-31 .000 -47 .000 0 -320.000 -7 .892.000

-1 6.000 -45.000 0 -330.000 -4.930.000

1 5.000 2.000 0 -1 0.000 2.962.000

-3.502.000

-8.290.000

-5.321 .000

2.969.000

Totaal lasten Baten 81 0 Ruimtelijke Ordening 820 Woningex ploitatie/woningbouw 822 Ov v olkshuisv esting 823 Bouwv ergunningen (omgev ingsv ergunningen) 830 Bouwgrondex ploitatie Totaal baten

Mutatie 201 5 tov 201 4

Mutatie 201 5 tov 201 4

Meerjarenbegroting Ruimtelijke Ordening en wonen

Begroting 201 5

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

5.086.000 -5.321 .000 -235.000 0 -235.000 97 9.000 Totaal Programma 8

7 44.000

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

3.941 .000 4.21 8.000 4.630.000 -3.1 01 .000 -3.407 .000 -3.829.000 840.000 81 1 .000 801 .000 0 0 0 840.000 81 1 .000 801 .000 -1 1 1 .000 -92.000 -92.000 7 29.000

7 1 9.000

7 09.000

Lasten

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

81 0 Ruimtelijke Ordening 820 Woningex ploitatie/woningbouw 822 Ov v olkshuisv esting 823 Bouwv ergunningen (omgev ingsv ergunningen) 830 Bouwgrondex ploitatie

534.000 83.000 51 7 .000 0 3.952.000

534.000 7 9.000 51 7 .000 0 2.81 1 .000

534.000 7 8.000 51 7 .000 0 3.089.000

534.000 7 8.000 51 7 .000 0 3.501 .000

5.086.000

3.941 .000

4.21 8.000

4.630.000

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

Totaal lasten Baten 81 0 Ruimtelijke Ordening 820 Woningex ploitatie/woningbouw 822 Ov v olkshuisv esting 823 Bouwv ergunningen (omgev ingsv ergunningen) 830 Bouwgrondex ploitatie

-1 6.000 -1 6.000 -1 6.000 -1 6.000 -45.000 -45.000 -44.000 -44.000 0 0 0 0 -330.000 -340.000 -350.000 -360.000 -4.930.000 -2.7 00.000 -2.997 .000 -3.409.000

Totaal baten -5.321 .000

59

-3.1 01 .000 -3.407 .000 -3.829.000

Analy se op hoofdlijnen 2015 t .o.v. 2014 na wijzigingen Om schrijv ing

Voordeel

Mut at ies begrot ing 2015 81 0 Eenm alige baten uit bestuursdwang in 2 01 4 81 0 Hoger structureel budget actualiseren bestem m ingsplannen v anaf 2 01 5 81 0 Div erse lasten en baten Ruim telijke ordening 82 0 Eenm alig budget opstarten sy steem startersleningen in 2 01 4 (1 ) 82 0 Nieuw budget duurzaam heidsleningen 82 2 Eenm alig budget opstellen beleid v oor v ergunningv erlening in 2 01 4 (1 ) 82 2 Minder uren organisatie Bouwv ergunningen 82 3 Hogere baten bouwv ergunningen 83 0 Lagere dotatie in v oorziening grex in 2 01 5 (2 ) 83 0 Lagere storting in am ortisatiereserv e uit grondexploitatie (2 ) 83 0 Afronding grondexploitatie Rietdijk Oost-Oost (2 )

Mut at ies reserves 980 Lagere onttrekking GVAR v oor dotatie in v oorziening grex in 2 01 5 (2 ) 980 Lagere storting in am ortisatiereserv e uit Alm kerk-West (2 ) 980 Storting resultaat project Rietdijk Oost-Oost in GVAR (2 )

Nadeel

Voordeel/ Nadeel

1 5.000 3 0.000 4.000 -5.000 8.000 -1 5.000 -2 9.000 -1 0.000 -486.000 46.000 -995.000 -1 .540.000

1 03 .000

-1 .43 7 .000 V

486.000 -46.000

TOTAAL

-46.000

995.000 1 .481 .000

1 .43 5.000 N

-1 .586.000

1 .584.000

-2 .000 V

(1 ) Via jaarrekeningresultaat 2 01 3 eenm alig ov ergehev eld naar 2 01 4, derhalv e v oordeel in 2 01 5 t.o.v . 2 01 4. (2 ) Com penseren elkaar.

60

Saldo

9. VERKEER, VERVOER EN INFRASTRUCTUUR Functies 210 Wegen, straten, pleinen en verkeersmaatregelen 212 Openbaar vervoer 223 Veerdiensten

Kaders Wegenverkeerswet 1994 Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 Besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer Nota Mobiliteit (landelijk beleid) Duurzaam veilig Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan Structuurvisie Land van Heusden en Altena Regionaal fietsplan Regionaal verkeersveiligheidsplan Regionale beleidsagenda verkeer en vervoer Regionaal goederenvervoersplan Gemeentelijk beheersplan Rationeel wegbeheer 2008 Gemeentelijk Verkeers- en vervoersplan 2011

Wat willen we bereiken? Doel Doorlopend uitvoering geven aan het Meerjareninvesteringsprogramma Wegen Verder verbeteren van de verkeersveiligheid rondom de scholen

Ondersteunen verkeerseducatie

van

Aandringen op een versnelde aanpak van het knooppunt Merwedebrug (A27) Onderzoeken mogelijkheid vrijliggend fietspad Neer Andelseweg Een verkeersveilige verbinding langs de Roef voor (recreatief) langzaam verkeer Het verminderen van het aantal verkeerspaaltjes in de gemeente

Effectindicator MIP

Ambitie 2015 Het MIP wordt geactualiseerd en aan de raad voorgelegd. Na twee jaar zal een nieuwe versie van het MIP worden voorgelegd.

Objectief is er geen indicator mogelijk door gebrek aan ongevallen nabij scholen. Subjectieve indicator vermindering van klachten/ onveiligheidsgevoel. Aantal scholen met Brabants veiligheidslabel Start planjaar obv toezegging minister

Verhogen van de verkeersveiligheid.

Inzicht in mogelijkheden vrijliggend fietspad Aanleg van het Liniepad

Dit doel is reeds bereikt en het pad is aangelegd.

Een vermindering van het aantal paaltjes

Een vermindering van het aantal paaltjes in Woudrichem en Almkerk.

Continueren van het gevoerde beleid.

Voorkomen van verdere vertraging.

Aanleg van het pad (afhankelijk besluitvorming raad, eind 2014).

van

Wat doen we ervoor? Onderwerp Toelichting 210 Wegen, straten, pleinen en verkeersmaatregelen Meerjaren Investerings Programma In 2015 zal het MIP-project Uppelsehoek worden uitgevoerd. Dit (MIP) betreft een volledige reconstructie.

61

Onderhoud verhardingen

Onderhoud kunstwerken

Onderhoud openbare verlichting Straatreiniging

Verkeersveiligheid Verkeerseducatie

Versnelde Merwedebrug Liniepad

aanpak

knooppunt

Veiligheid kruising Neerandelseweg/Parallelweg/Middenweg enParallelweg richting Giessen. Verbeteren parkeerterreinen bij openbare voorzieningen, zoals begraafplaats Zoetelaarssteeg. 212 Openbaar vervoer Openbaar vervoer 223 Veerdiensten Oeververbindingen tussen Woudrichem Gorinchem en Woudrichem - Loevestein

Vanuit de weginspecties en via meldingen vanuit het CMS zal doorlopend klein onderhoud worden uitgevoerd. Voor het groot onderhoud elementen en asfaltverhardingen zullen onderhoudsbestekken worden opgesteld en ten uitvoer worden gebracht. Het onderhoud aan de kunstwerken wordt in 2014 opnieuw aanbesteed en uitgevoerd, mogelijk in combinatie met het onderhoudsprogramma van de Historische Haven. Het onderhoudsbestek van de openbare verlichting is in uitvoering. Vanwege vermindering in de frequentie van de onderhoudsrondes en minder toename van het verhard oppervlak dan verwacht, kan budget worden afgeraamd. Uitvoeren van een analyse van de ongevallen van de afgelopen jaren in samenhang met de klachten over verkeersveiligheid. 10 van de 11 scholen hebben het Brabants Verkeersveiligheids Label (BVL) behaald. Scholen worden gestimuleerd om actief te blijven met verkeerseducatie. Ook andere instanties die verkeerseducatie willen uitvoeren worden gestimuleerd, zoals het Prinsentuin college, VVN en de Soos. Ambtelijk en bestuurlijk wordt actief deelgenomen aan de overlegstructuur bij Rijkswaterstaat. In een intensieve samenwerking tussen de eigenaren van het landgoed, de gemeente Werkendam en Woudrichem wordt de planvorming voorbereid. De verwachting is dat (na positieve besluitvorming in de raad) de uitvoering in 2015 plaats kan vinden. In 2014 wordt onderzoek gedaan naar de verkeersveiligheid op de kruising Neerandelseweg/Parallelweg/Middenweg en Parallelweg (tussen Giessen en Neerandelseweg). Afhankelijk van de uitkomsten volgen hier werkzaamheden uit in 2015 of 2016. In 2015 wordt gekeken waar verbeteringen nodig en mogelijk zijn.

Actief meedenken in het vormen van de nieuwe dienstregeling bij de nieuwe concessie voor openbaar vervoer van de provincie. Subsidiëren van deze oeververbindingen om deze voorzieningen in stand te houden.

62

Wat mag het kosten? V erkeer, v erv oer en infrastructuur

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

2.7 1 2.000 -97 .000 2.61 5.000 0 2.61 5.000 -638.000

2.27 3.000 -92.000 2.1 81 .000 0 2.1 81 .000 -203.000

2.258.000 -43.000 2.21 5.000 0 2.21 5.000 -228.000

-1 5.000 49.000 34.000 0 34.000 -25.000

1 .97 7 .000

1 .97 8.000

1 .987 .000

9.000

Lasten

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

21 0 Wegen, straten, pleinen en v erkeersmaatregelen 21 1 V erkeersmaatregelen te land 21 2 Openbaar v erv oer 223 V eerdiensten

1 .925.000 7 53.000 4.000 30.000

1 .91 2.000 303.000 8.000 50.000

2.1 99.000 0 8.000 51 .000

287 .000 -303.000 0 1 .000

2.7 1 2.000

2.27 3.000

2.258.000

-1 5.000

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Totaal Programma 9

Totaal lasten Baten 21 0 Wegen, straten, pleinen en v erkeersmaatregelen 21 1 V erkeersmaatregelen te land 21 2 Openbaar v erv oer 223 V eerdiensten Totaal baten

Mutatie 201 5 tov 201 4

Mutatie 201 5 tov 201 4

Mutatie 201 5 tov 201 4

-51 .000 -46.000 0 0

-40.000 -52.000 0 0

-43.000 0 0 0

-3.000 52.000 0 0

-97 .000

-92.000

-43.000

49.000

Meerjarenbegroting V erkeer, v erv oer en infrastructuur

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

2.258.000 2.253.000 -43.000 -43.000 2.21 5.000 2.21 0.000 0 0 2.21 5.000 2.21 0.000 -228.000 -228.000

2.290.000 -55.000 2.235.000 0 2.235.000 -228.000

2.268.000 -42.000 2.226.000 0 2.226.000 -228.000

Totaal Programma 9 1 .987 .000 1 .982.000 2.007 .000

1 .998.000

Lasten

Begroting 201 5

Begroting 201 6

21 0 Wegen, straten, pleinen en v erkeersmaatregelen 21 1 V erkeersmaatregelen te land 21 2 Openbaar v erv oer 223 V eerdiensten

2.1 99.000 2.1 93.000 0 0 8.000 8.000 51 .000 52.000

Totaal lasten 2.258.000 2.253.000 Baten

Begroting 201 5

21 0 Wegen, straten, pleinen en v erkeersmaatregelen 21 1 V erkeersmaatregelen te land 21 2 Openbaar v erv oer 223 V eerdiensten Totaal baten

63

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

2.230.000 2.207 .000 0 0 8.000 8.000 52.000 53.000 2.290.000

2.268.000

Begroting 201 7

Begroting 201 8

-43.000 0 0 0

-43.000 0 0 0

-55.000 0 0 0

-42.000 0 0 0

-43.000

-43.000

-55.000

-42.000

Analy se op hoofdlijnen 2015 t .o.v. 2014 na wijzigingen Om schrijv ing

Voordeel

Mut at ies begrot ing 2015 2 1 0 Hogere waterschapslasten wegen 2 1 0 Eenm alig hoger budget klein onderhoud v erhardingen in 2 01 4 (1 ) 2 1 0 Hogere kapitaallasten iv m afgeronde projecten in 2 01 4 2 1 0 Lagere dotatie v oorziening civ iele kunstwerken v anaf 2 01 5 cf onderhoudsplan 2 1 0 Diev sre lasten en baten wegen, straten en pleinen 2 2 3 Div erse lasten en baten Veerdiensten

Saldo

Voordeel/ Nadeel

42 .000 -3 2 .000 50.000 -2 5.000 -2 .000 -59.000

Verschuivingen van andere product en/programma's 2 1 0 Verschuiv ing budget v an functie 2 1 1 2 1 1 Verschuiv ing budget naar functie 2 1 0

Nadeel

1 .000 93 .000

3 4.000 N

2 51 .000

Mut at ies reserves 980 Hogere onttrekking am ortisatiereserv e

TOTAAL

-2 51 .000 -2 51 .000

2 51 .000

0 V

-2 5.000 -2 5.000

0

-2 5.000 V

-3 3 5.000

3 44.000

9.000 N

(1 ) Via jaarrekeningresultaat 2 01 3 eenm alig ov ergehev eld naar 2 01 4, derhalv e v oordeel in 2 01 5 t.o.v . 2 01 4.

64

10. ECONOMIE EN BEDRIJVEN Functies 310 Handel, ambacht en industrie 311 Baten marktgelden 330 Nutsbedrijven

Kaders Programmaplan en uitvoeringsplan Revitalisering Rietdijk Uitgifte- en vestigingsbeleid De Rietdijk Intentieovereenkomst gem. LvA mbt RBT Werkendam Weekmarktverordening Algemene Plaatselijke Verordening (APV) Nota Economische Perspectieven LvH&A Nota Regionaal Bedrijventerreinbeleid

Wat willen we bereiken? Doel Ontwikkelen van een regionaal en subregionaal bedrijventerrein

Realisatie van parkmanagement op de Rietdijk

Vervaardigen van nieuwe nota Economische Zaken LvHA met uitvoeringsprogramma Ondersteunen van initiatieven van marktpartijen voor de aanleg van glasvezelnetwerk in de gemeente

Effectindicator Een als zodanig bestemd en in gebruik genomen subregionaal bedrijventerrein in de gemeente alsmede een regionaal bedrijventerrein binnen het Land van Heusden en Altena. In de praktijk geïmplementeerd volwaardig parkmanagement van voldoende omvang en inhoud op het bestaande bedrijventerrein. Een praktische nota EZ LvHA met uitvoeringsprogramma

Aantal initiatieven van marktpartijen voor de aanleg van glasvezelnetwerk die door de gemeente ondersteund zijn.

Ambitie 2015 De gronden van het Srbt Giessen en RBT zijn overgedragen aan het Regionaal OntwikkelingsBedrijf (ROB). Na de zomer van 2015 wordt het bestemmingsplan Srbt Giessen vastgesteld en kan met uitgifte worden gestart.

De mogelijkheden onderzoeken om naast het beveiligingsplan De Rietdijk andere werkzaamheden in het kader van parkmanagement te ontplooien.

Een nieuwe nota EZ Land van Heusden en Altena inclusief uitvoeringsprogramma is opgesteld in samenspraak met het bedrijfsleven. Met de eerste projecten is een aanvang gemaakt. Verdere ondersteuning van draadloze en glasvezel netwerken. Mogelijk nieuwe locaties ontwikkelen voor draadloze en glasvezel netwerken.

Wat doen we ervoor? Onderwerp Toelichting 310 Handel, ambacht en industrie Subregionaal Aanleveren gewenste informatie aan Waterschap Rivierenland ter goedkeuring van bedrijventerrein het waterhuishoudkundig plan Srbt Giessen en start formele bestemmingsplanprocedure Srbt Giessen. Parkmanagement In overleg met de ondernemersvereniging Den Alm, onderdeel bedrijventerrein Rietdijk, bekijken welke andere werkzaamheden naast beveiliging in het kader van parkmanagement kunnen worden opgepakt. Nota Economische Zaken LvHA

In samenspraak met het bedrijfsleven informatie verzamelen en doelen formuleren voor een gedragen en inspirerende nota Economische Zaken Land van Heusden en Altena. Gesprekken aangaan met economische partners om tot gewenste invulling van de nota te komen.

65

330 Nutsbedrijven Initiatieven van marktpartijen

In overleg met de initiatiefnemers van draadloze en glasvezel netwerken de mogelijkheden voor verdere uitrol netwerken bekijken.

Wat mag het kosten? Economie en bedrijv en

Rekening Begroting Begroting 201 3 201 4 201 5

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es Totaal Programma 1 0 Lasten

92.000 -1 7 .000 7 5.000 0 7 5.000 0

1 40.000 -1 8.000 1 22.000 0 1 22.000 0

1 46.000 -1 8.000 1 28.000 0 1 28.000 0

6.000 0 6.000 0 6.000 0

7 5.000

1 22.000

1 28.000

6.000

Rekening Begroting Begroting 201 3 201 4 201 5

31 0 Handel, ambacht en industrie 31 1 Baten marktgelden 320 Industrie 330 Nutsbedrijv en Totaal lasten Baten

Totaal baten

Mutatie 201 5 tov 201 4

1 8.000 0 49.000 25.000

1 4.000 0 90.000 36.000

1 1 5.000 0 0 31 .000

1 01 .000 0 -90.000 -5.000

92.000

1 40.000

1 46.000

6.000

Rekening Begroting Begroting 201 3 201 4 201 5

31 0 Handel, ambacht en industrie 31 1 Baten marktgelden 320 Industrie 330 Nutsbedrijv en

Mutatie 201 5 tov 201 4

Mutatie 201 5 tov 201 4

-2.000 -5.000 0 -1 0.000

-3.000 -5.000 0 -1 0.000

-3.000 -5.000 0 -1 0.000

0 0 0 0

-1 7 .000

-1 8.000

-1 8.000

0

66

Meerjarenbegroting Economie en bedrijv en

Begroting Begroting Begroting Begroting 201 5 201 6 201 7 201 8

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es Totaal Programma 1 0 Lasten

1 46.000 -1 8.000 1 28.000 0 1 28.000 0

1 46.000 -1 8.000 1 28.000 0 1 28.000 0

1 46.000 -1 8.000 1 28.000 0 1 28.000 0

1 46.000 -1 8.000 1 28.000 0 1 28.000 0

1 28.000

1 28.000

1 28.000

1 28.000

Begroting Begroting Begroting Begroting 201 5 201 6 201 7 201 8

31 0 Handel, ambacht en industrie 31 1 Baten marktgelden 320 Industrie 330 Nutsbedrijv en Totaal lasten Baten

1 1 5.000 0 0 31 .000

1 1 5.000 0 0 31 .000

1 1 5.000 0 0 31 .000

1 1 5.000 0 0 31 .000

1 46.000

1 46.000

1 46.000

1 46.000

Begroting Begroting Begroting Begroting 201 5 201 6 201 7 201 8

31 0 Handel, ambacht en industrie 31 1 Baten marktgelden 320 Industrie 330 Nutsbedrijv en Totaal baten

-3.000 -5.000 0 -1 0.000

-3.000 -5.000 0 -1 0.000

-3.000 -5.000 0 -1 0.000

-3.000 -5.000 0 -1 0.000

-1 8.000

-1 8.000

-1 8.000

-1 8.000

Analy se op hoofdlijnen 2015 t .o.v. 2014 na wijzigingen Om schrijv ing

Voordeel

Mut at ies begrot ing 2015 3 1 0 Eenm alig v erv allen budget sociaal econom ische adv iezen in 2 01 4 3 1 0 Div erse lasten en baten Handel en am bacht 3 3 0 Div erse lasten en baten Nutsbedrijv en

Nadeel

Saldo

Voordeel/ Nadeel

1 0.000 1 .000 -5.000 -5.000

Verschuivingen van andere product en/programma's 3 1 0 Verschuiv ing budget v an functie 3 2 0 3 2 0 Verschuiv ing budget naar functie 3 1 0

1 1 .000

6.000 N

90.000 -90.000 -90.000

90.000

0 V

0

0

0 V

-95.000

1 01 .000

6.000 N

Mut at ies reserves

TOTAAL

67

11. BESTUUR Functies 001 Bestuursorganen 002 Bestuursondersteuning B&W 003 Burgerzaken 004 Baten secretarieleges burgerzaken 005 Bestuurlijke samenwerking 006 Bestuursondersteuning Raad en rekenkamer

Kaders Wet openbaarheid van Bestuur (WOB) Algemene wet bestuursrecht Inspraakverordening Wet Gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens Kieswet Wet basisregistraties adressen en gebouwen

Wat willen we bereiken? Doel Dienstverlening Gemeentelijke dienstverlening op een niveau brengen waarin inwoners en ondernemers centraal staan.

Effectindicator

Ambitie 2015

Waarstaatjegemeente.nl Score Klanttevredenheid minimaal 7

Gemeente Woudrichem wil haar dienstverlening continu blijven verbeteren en aanpassen aan de wensen en behoeften van burgers, bedrijven en organisaties. Van de dienstverlening moet gezegd kunnen worden dat er samen hard gegroeid is, vooruit is gegaan, (zeer) tevreden inwoners en ondernemers zijn en dat deze nog steeds gericht op hoe het toch nog elke dag beter kan. Gemeente Woudrichem wil blijven luisteren naar wat burgers, bedrijven en organisaties vinden van de dienstverlening en ongetwijfeld zullen er dan weer nieuwe wensen en verwachtingen zijn.

Werken aan beter controleerbaar zaken doen met de gemeente voor inwoners en ondernemers.

De servicenormen worden in 75% van de gevallen gehaald.

De gemeente heeft in 2015 een Klant Contact Centrum (KCC).

Normenkader voor bedrijven toepassen om dienstverlening aan ondernemers zichtbaar te maken

Digitaal en zaakgericht werken Er is sprake van een centraal Document Management Systeem (DMS). De organisatie werkt zaakgericht.

Naar aanleiding van alle meldingen wordt binnen 5 dagen informatie verstrekt over de wijze waarop de melding wordt opgepakt. 60% van de klantvragen worden beantwoord in het eerste contact

Woudrichem heeft Antwoord© ingevoerd. 60% van de vragen kan in het KCC worden afgehandeld.

Wat doen we ervoor? Onderwerp 001 Bestuursorganen Tevredenheid van inwoners en ondernemers Dienstverlening aan inwoners en ondernemers

Toegankelijkheid

Toelichting Het streven is het voortdurend op peil houden van de klanttevredenheid en daar waar mogelijk gebruik maken van en lering trekken uit initiatieven die door derden worden ontplooid. In het streven om een klantgerichte organisatie te zijn, is aangehaakt bij het Nationaal Uitvoeringsprogramma (I-NUP). De regiegroep dienstverlening waarin de gemeenten Aalburg en Woudrichem samenwerken, regisseert de implementatie van de I-NUP bouwstenen en bewaakt de voortgang. Dienstverlening moet over alle kanalen goed zijn en consistent. De voorkeursvolgorde is “click-call-face”. Dit betekent dat de dienstverlening bij voorkeur eerst via het kanaal internet (click) wordt benaderd

68

Zaken doen met de gemeente bevorderen

(e-formulieren/werken op afspraak/FAQ/producten- en dienstencatalogus), vervolgens per telefoon (call) en pas daarna aan de balie (face). De Nederlandse Vereniging van Burgerzaken werkt aan de opzet en inrichting van een Dashboard Dienstverlening. De verwachting is dat dit instrument meer management- en stuurinformatie kan verschaffen als input voor de dagelijkse bedrijfsvoering en de interactie tussen inwoner/bedrijf/gemeente. Een light versie is naar verwachting per 1 januari 2015 beschikbaar. Woudrichem blijft geïnformeerd worden over de de ontwikkeling van dit Dashboard Dienstverlening. Op de rol staat fase 3 van het project digitaal en zaakgericht werken. Deze houdt in dat medewerkers zaakgericht werken. In welke vorm deze ambitie gerealiseerd wordt is afhankelijk van de toekomst van Woudrichem. Tevens ligt het vraagstuk uit fase 2 voor of hierbij de aanschaf van een zaaksysteem noodzakelijk is. Per werkproces zal inzichtelijk gemaakt worden welke output uiteindelijk in het DMS terecht moet komen.

In 2014 is een evenementenbeleid in concept gereed gekomen. In het kader van de administratieve lastenverlichting draait er in 2015 een pilot om een evenementenvergunning voor twee jaar te verstrekken. Voor de pilot organisatoren van 1 C-evenement en meerdere B-evenementen worden uitgenodigd. Controleerbaar De omslag van het werken met papier naar het digitaal werken zal bijdragen aan het controleerbaar zijn van de documentenstroom in de organisatie. Klant Contact Centrum De gemeente heeft in 2015 een Klant Contact Centrum. De ambitie is fase 3 van het concept Antwoord© te bereiken. Hiertoe wordt het werkplan KCC gevolgd. De klant centraal “Ons werk is dienstverlening”. In onze visie zijn inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties er het beste bij gebaat als de gemeente zo efficiënt mogelijk haar werk organiseert. Deze visie wordt uitgewerkt in een leidraad dienstverlening gemeente Woudrichem met als doel het aspect dienstverlening vroegtijdig en nadrukkelijk aandacht te geven en in beeld te brengen welke weerslag deze visie heeft op bijvoorbeeld de gemeentelijke processen en digitalisering. 002 Bestuursondersteuning B&W Burgerparticipatie De dorpsraden in de diverse kernen zijn belangrijke gesprekspartners voor de leefbaarheid in de dorpen. Relevante ontwikkelingen worden indien nodig ook met hen besproken. Van de dorpsraden wordt verwacht dat ze draagvlak hebben onder de inwoners. Waar mogelijk worden nieuw beleid of projecten samen met belanghebbenden en inwoners ontwikkeld. Het niveau waarop participatie mogelijk wordt gemaakt (raadplegen, adviseren, coproductie) wordt per geval bepaald. Voor lokale initiatieven van inwoners die bijdragen aan de sociale cohesie of leefbaarheid is subsidie beschikbaar tot maximaal € 500 per initiatief. 003 Burgerzaken Uitbreiding serviceniveau Na verkregen toestemming zal, met het oog op de eventuele overstap van frontoffice een team van medewerkers van het gemeentehuis (backoffice) naar een naastgelegen kantoorgebouw, het accent in 2015 liggen op het optimaliseren van de afstemming tussen front- en backoffice. Met de komst van de Wet BRP is de GBA audit vervangen door een Betrouwbare basisregistraties zelfevaluatie die gemeenten jaarlijks moeten invullen in de Kwaliteitsmonitor van het Ministerie van BZK. Eerder was deze Kwaliteitsmonitor al beschikbaar gesteld om een zelfevaluatie uit te voeren voor uitgifte van reisdocumenten. De zelfevaluatie toetst gemeenten op het op een adequate wijze implementeren en uitvoeren van informatiebeveiliging met als doelstelling om informatiebeveiliging als een integraal proces, gemeentebreed, te implementeren en te borgen.

69

Organiseren verkiezingen

Gemeenten moeten nu jaarlijks de kwaliteitsmonitor invullen om het beveiligingsproces beter onderhouden en de aandacht te geven die het verdient. Voorheen gebeurde dit om de drie jaar, hetgeen meer inspanning van de ambtelijke organisatie betekent. De waterschapsverkiezingen gaan vanaf maart 2015 plaatsvinden op de dag van de verkiezingen voor de Provinciale Staten. Dit is om precies te zijn 18 maart 2015. De verwachting is dat het combineren van de stemmingen de opkomst bij beide verkiezingen zal verhogen. De gemeente is verantwoordelijk voor de organisatie van deze verkiezingen.

Wat mag het kosten? Bestuur

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

2.462.000 -1 95.000 2.267 .000 0 2.267 .000 0

2.681 .000 -21 9.000 2.462.000 0 2.462.000 0

2.7 28.000 -225.000 2.503.000 0 2.503.000 0

47 .000 -6.000 41 .000 0 41 .000 0

2.267 .000

2.462.000

2.503.000

41 .000

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Totaal Programma 1 1 Lasten 001 Bestuursorganen 002 Bestuursondersteuning B&W 003 Burgerzaken 004 Baten en lasten secretarieleges burgerzaken 005 Bestuurlijke samenwerking 006 Bestuursondersteuning Raad en rekenkamer Totaal lasten Baten 001 Bestuursorganen 002 Bestuursondersteuning B&W 003 Burgerzaken 004 Baten en lasten secretarieleges burgerzaken 005 Bestuurlijke samenwerking 006 Bestuursondersteuning Raad en rekenkamer Totaal baten

70

Mutatie 201 5 tov 201 4

Mutatie 201 5 tov 201 4

541 .000 956.000 538.000 65.000 99.000 263.000

545.000 968.000 7 1 5.000 99.000 68.000 286.000

563.000 1 .044.000 67 4.000 1 00.000 62.000 285.000

1 8.000 7 6.000 -41 .000 1 .000 -6.000 -1 .000

2.462.000

2.681 .000

2.7 28.000

47 .000

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Mutatie 201 5 tov 201 4

0 0 0 -1 95.000 0 0

0 0 0 -21 9.000 0 0

0 0 -4.000 -221 .000 0 0

0 0 -4.000 -2.000 0 0

-1 95.000

-21 9.000

-225.000

-6.000

Meerjarenbegroting Bestuur

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

Lasten Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es

2.7 28.000 2.7 1 3.000 2.7 32.000 2.7 34.000 -225.000 -224.000 -227 .000 -232.000 2.503.000 2.489.000 2.505.000 2.502.000 0 0 0 0 2.503.000 2.489.000 2.505.000 2.502.000 0 0 0 0 Totaal Programma 1 1 2.503.000 2.489.000 2.505.000 2.502.000

Lasten

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

001 Bestuursorganen 002 Bestuursondersteuning B&W 003 Burgerzaken 004 Baten en lasten secretarieleges burgerzaken 005 Bestuurlijke samenwerking 006 Bestuursondersteuning Raad en rekenkamer

563.000 563.000 563.000 564.000 1 .044.000 1 .044.000 1 .044.000 1 .044.000 67 4.000 659.000 67 6.000 67 6.000 1 00.000 1 01 .000 1 03.000 1 05.000 62.000 62.000 62.000 62.000 285.000 284.000 284.000 283.000

Totaal lasten 2.7 28.000 2.7 1 3.000 2.7 32.000 2.7 34.000 Baten

Begroting 201 5

001 Bestuursorganen 002 Bestuursondersteuning B&W 003 Burgerzaken 004 Baten en lasten secretarieleges burgerzaken 005 Bestuurlijke samenwerking 006 Bestuursondersteuning Raad en rekenkamer Totaal baten

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

0 0 -4.000 -221 .000 0 0

0 0 0 -224.000 0 0

0 0 0 -227 .000 0 0

0 0 0 -232.000 0 0

-225.000

-224.000

-227 .000

-232.000

Analy se op hoofdlijnen 2015 t .o.v. 2014 na wijzigingen Om schrijv ing

Voordeel

Mut at ies begrot ing 2015 001 Verhoging WKR i.v .m . wettelijke v erhoging v ergoedingen raad en B&W 001 Div erse lasten en baten bestuursorganen 002 Eenm alig budget 2 01 4 uitwerken organisatiev isie 003 GBA-audit in 2 01 5 003 Eenm alig budget 2 01 4 aanschaf apparatuur opnem en v ingerafdrukken 003 Eenm alig budget 2 01 4 digitaliseren aktes burgerlijke stand 003 Eenm alig hoger budget 2 01 4 v erkiezingen 003 Minder uren organisatie kadaster 003 Div erse lasten en baten burgerzaken 004 Div erse lasten en baten secretaieleges burgerzaken 005 Verhoging bijdrage RWB i.v .m . bijdrage Regiofonds 005 Bestuurlijke sam enwerking 006 Eenm alig budget v erkiezingskosten raad in 2 01 4 006 Div erse lasten en baten bestuursondersteuning raad en rekenkam er

Nadeel

Voordeel/ Nadeel

2 5.000 6.000 -1 5.000 4.000 -5.000 -1 0.000 -1 9.000 -2 6.000 1 1 .000 -1 .000 9.000 -1 5.000 -1 5.000 1 .000 56.000

-50.000 V

-1 3 .000

91 .000 1 3 .000 1 04.000

91 .000 N

0

0

0 V

-1 1 9.000

1 60.000

41 .000 N

-1 06.000 Verschuivingen van andere product en/programma's 001 Verschuiv ing budget naar functie 006 002 Verschuiv ing budget v an functie 540 Kunst (prog.4) 006 Verschuiv ing budget v an functie 001

Saldo

-1 3 .000

Mut at ies reserves

TOTAAL

71

Overzicht financiering en algemene dekkingsmiddelen

72

Wat m ag het kosten? Financiering en algemene dekkingsmiddelen Lasten (1 ) Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es Totaal A lgemene dekkingsmiddelen

Rekening 201 3 47 6.000 -1 4.67 2.000 -1 4.1 96.000 0 -1 4.1 96.000 -840.000 -1 5.036.000

Begroting 201 4 27 8.000 -1 4.7 38.000 -1 4.460.000 0 -1 4.460.000 -98.000 -1 4.558.000

Begroting 201 5 1 21 .000 -1 9.7 51 .000 -1 9.630.000 25.000 -1 9.605.000 -235.000 -1 9.840.000

Mutatie 201 5 tov 201 4 -1 57 .000 -5.01 3.000 -5.1 7 0.000 25.000 -5.1 45.000 -1 37 .000 -5.282.000

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Mutatie 201 5 tov 201 4

Lasten 1 . Lokale heffingen 930 Uitv oering wet WOZ 931 Baten OZB gebruikers 932 Baten OZB eigenaren 933 Baten roerende woon- en bedrijfsruimte belastingen 934 Baten baatbelasting 936 Baten toeristenbelasting 937 Baten hondenbelasting 939 Baten precariobelasting 940 Lasten heffing en inv ordering gemeentelijke belastingen

1 5.000 0 0 0 0 0 0 0 7 0.000

0 0 0 0 0 0 0 0 47 .000

0 0 0 0 0 0 0 0 47 .000

0 0 0 0 0 0 0 0 0

2. A lgemene uitkering 921 Uitkeringen gemeentefonds 923 Uitkeringen deelfonds sociaal deelfonds

0 0

0 0

0 0

0 0

3. Div idend 91 3 Div idend

0

0

0

0

3.000 0

3.000 0

3.000 0

0 0

293.000 95.000 47 6.000

0 228.000 27 8.000

0 7 1 .000 1 21 .000

0 -1 57 .000 -1 57 .000

4. Saldo financieringsfunctie 91 3 Ov financiele middelen ex cl. div idend 91 4 Geldleningen en uitzettingen langer of gelijk aan 1 jaar 5. Ov erige dekkingsmiddelen 922 A lgemene baten en lasten (2) 960 Saldo v an de kostenplaatsen Totaal lasten Baten

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

0 -356.000 -1 .841 .000 0 -4.000 -55.000 -49.000 -1 5.000 0

0 -338.000 -1 .900.000 -6.000 -4.000 -53.000 -51 .000 -1 1 .000 0

0 -349.000 -2.004.000 -6.000 -4.000 -54.000 -52.000 -1 1 .000 0

0 -1 1 .000 -1 04.000 0 0 -1 .000 -1 .000 0 0

-1 1 .01 9.000 0

-1 1 .363.000 0

-1 0.27 2.000 -5.963.000

1 .091 .000 -5.963.000

-1 6.000

-1 6.000

-1 6.000

0

0 -1 .204.000

0 -950.000

0 -995.000

0 -45.000

-1 1 3.000 0 Totaal baten -1 4.67 2.000

0 -46.000 -1 4.7 38.000

0 -25.000 -1 9.7 51 .000

0 21 .000 -5.01 3.000

1 . Lokale heffingen 930 Uitv oering wet WOZ 931 Baten OZB gebruikers 932 Baten OZB eigenaren 933 Baten roerende woon- en bedrijfsruimte belastingen 934 Baten baatbelasting 936 Baten toeristenbelasting 937 Baten hondenbelasting 939 Baten precariobelasting 940 Lasten heffing en inv ordering gemeentelijke belastingen 2. A lgemene uitkering 921 Uitkeringen gemeentefonds 923 Uitkeringen deelfonds sociaal deelfonds 3. Div idend 91 3 Div idend 4. Saldo financieringsfunctie 91 3 Ov financiele middelen ex cl. div idend 91 4 Geldleningen en uitzettingen langer of gelijk aan 1 jaar 5. Ov erige dekkingsmiddelen 922 A lgemene baten en lasten 960 Saldo v an de kostenplaatsen

(1 ) ex clusief onv oorzien (2) ex clusief onv oorzien

73

Mutatie 201 5 tov 201 4

Meerjarenbegroting Financiering en algemene dekkingsmiddelen Lasten (1 ) Baten Subtotaal lasten en baten Onv oorzien Resultaat lasten en baten Mutatie Reserv es Totaal Programma 1 2 Lasten

Begroting 201 5 1 21 .000 -1 9.7 51 .000 -1 9.630.000 25.000 -1 9.605.000 -235.000 -1 9.840.000 Begroting 201 5

1 . Lokale heffingen 930 Uitv oering wet WOZ 931 Baten OZB gebruikers 932 Baten OZB eigenaren 933 Baten roerende woon- en bedrijfsruimte belastingen 934 Baten baatbelasting 936 Baten toeristenbelasting 937 Baten hondenbelasting 939 Baten precariobelasting 940 Lasten heffing en inv ordering gemeentelijke belastingen

Begroting Begroting 201 6 201 7 1 05.000 94.000 -1 9.989.000 -1 9.7 7 0.000 -1 9.884.000 -1 9.67 6.000 25.000 25.000 -1 9.859.000 -1 9.651 .000 -69.000 -59.000 -1 9.928.000 -1 9.7 1 0.000 Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8 98.000 -1 9.697 .000 -1 9.599.000 25.000 -1 9.57 4.000 -64.000 -1 9.638.000 Begroting 201 8

0 0 0 0 0 0 0 0 47 .000

0 0 0 0 0 0 0 0 47 .000

0 0 0 0 0 0 0 0 47 .000

0 0 0 0 0 0 0 0 47 .000

2. A lgemene uitkering 921 Uitkeringen gemeentefonds 923 Uitkeringen deelfonds sociaal deelfonds

0 0

0 0

0 0

0 0

3. Div idend 91 3 Div idend

0

0

0

0

3.000 0

3.000 0

3.000 0

3.000 0

0 7 1 .000 1 21 .000

0 55.000 1 05.000

0 44.000 94.000

0 48.000 98.000

4. Saldo financieringsfunctie 91 3 Ov financiele middelen ex cl. div idend 91 4 Geldleningen en uitzettingen langer of gelijk aan 1 jaar 5. Ov erige dekkingsmiddelen 922 A lgemene baten en lasten (2) 960 Saldo v an de kostenplaatsen Totaal lasten Baten 1 . Lokale heffingen 930 Uitv oering wet WOZ 931 Baten OZB gebruikers 932 Baten OZB eigenaren 933 Baten roerende woon- en bedrijfsruimte belastingen 934 Baten baatbelasting 936 Baten toeristenbelasting 937 Baten hondenbelasting 939 Baten precariobelasting 940 Lasten heffing en inv ordering gemeentelijke belastingen 2. A lgemene uitkering 921 Uitkeringen gemeentefonds 923 Uitkeringen deelfonds sociaal deelfonds

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

0 -349.000 -2.004.000 -6.000 -4.000 -54.000 -52.000 -1 1 .000 0

0 -359.000 -2.064.000 -7 .000 -4.000 -54.000 -53.000 -1 1 .000 0

0 -365.000 -2.095.000 -7 .000 -4.000 -55.000 -53.000 -1 1 .000 0

0 -37 0.000 -2.1 26.000 -7 .000 -4.000 -56.000 -54.000 -1 1 .000 0

-1 0.27 2.000 -1 0.41 0.000 -5.963.000 -5.923.000

3. Div idend 91 3 Div idend 4. Saldo financieringsfunctie 91 3 Ov financiele middelen ex cl. div idend 91 4 Geldleningen en uitzettingen langer of gelijk aan 1 jaar 5. Ov erige dekkingsmiddelen 922 A lgemene baten en lasten 960 Saldo v an de kostenplaatsen Totaal baten (1 ) ex clusief onv oorzien (2) ex clusief onv oorzien

74

-1 0.348.000 -1 0.307 .000 -5.7 1 2.000 -5.645.000

-1 6.000

-1 6.000

-1 6.000

-1 6.000

0 -995.000

0 -1 .053.000

0 -1 .067 .000

0 -1 .044.000

0 0 -35.000 -37 .000 -1 9.989.000 -1 9.7 7 0.000

0 -57 .000 -1 9.697 .000

0 -25.000 -1 9.7 51 .000

Analy se op hoofdlijnen 2015 t .o.v. 2014 na wijzigingen Om schrijv ing

Voordeel

Mut at ies begrot ing 2015 9 1 4 Voordeel rondrekening rente 2 01 5 t.o.v . 2 01 4 (1 ) 9 2 1 Lagere algem ene uitkering t.o.v . 2 01 4 9 2 2 Verlaging budget onv oorzien 2 01 5 9 2 2 Ingezet budget onv oorzien in 2 01 4 9 2 3 Uitkeringen decentralisaties Jeugd 9 2 3 Uitkeringen decentralisaties WMO taken 9 2 3 Uitkeringen decentralisaties P-budget (klassiek+ nieuwe doelgroep) 9 2 3 Uitkeringen decentralisaties WSW 9 3 1 Hogere baten OZB gebruikers 9 3 2 Hogere baten OZB eigenaren 9 3 6 Hogere baten (Water)toeristenbel. 9 3 7 Hogere baten hondenbelasting 9 6 0 Saldo salarislasten organisatie agv CAO-v erhoging en bezuinigingen form atie 9 6 0 Minder urendoorberekening naar exploitatie/projecten/grexen 9 6 0 Eenm alig budget 2 01 4 onderzoek telefonische bereikbaarheid 9 6 0 Lager budget lopende autom atiseringskst 9 6 0 Eenm alig hoger budget 2 01 4 studietoelagen (2 ) 9 6 0 Lagere lasten autom atisering in afwachting v an nieuw inform atiseringsplan (3 ) 9 6 0 Eenm alig budget m edewerkerstev redenheidsonderzoek in 2 01 5 (4 ) 9 6 0 Hogere salarislasten buitendienst o.a. a.g.v . CAO 9 6 0 Hogere doorberekening uren buitendienst i.v .m . stijging uurtarief 9 6 0 Eenm alige aanschaf aanhanger 2 01 4 (5) 9 6 0 Eenm alige aanschaf aanhanger 2 01 5 (6 ) 9 6 0 Hogere kapitaallasten i.v .m . aanschaf div erse auto's 9 6 0 Div erse lasten en baten organisatie

Mut at ies reserves 9 80 Storting jaarrekeningsaldo in DBR: ZWP 9 80 Storting jaarrekeningsaldo in DBR: Initatiev en Coalitieprogram m a 9 80 Eenm alig storting GWAR in 2 01 4 9 80 Eenm alig storting GVAR in 2 01 4 9 80 Lagere onttrekking EBR autom atisering o.b.v . inform atiseringsplan (3 ) 9 80 Eenm alige beschikking VAR agv m edewerkertev redenheisonderzoek 2 01 5 (4 ) 9 80 Verv allen beschikking VAR agv aanschaf aanhanger in 2 01 4 (5) 9 80 Eenm alige beschikking VAR agv aanschaf aanhanger in 2 01 5 (6 ) 9 80 Beschikking DBR: ZWP agv v erlaging integratie uitkering WMO 9 80 Jaarrekeningsaldo 2 01 3

TOTAAL

Nadeel

Saldo

-4 5.000 1 .09 1 .000 -2 5.000 50.000 -2 .7 84 .000 -1 .83 4 .000 -9 9 .000 -1 .2 4 6 .000 -1 1 .000 -1 04 .000 -1 .000 -1 .000 1 9 .000 2 7 .000 -5.000 -1 1 .000 -2 9 .000 -1 2 7 .000 -7 .000 2 0.000 -2 0.000 -2 .000 5.000 9 .000 -1 5.000 -6 .3 6 6 .000

1 .2 2 1 .000

-5.1 4 5.000 V

-3 00.000 -3 00.000 -3 3 7 .000 -500.000 1 2 7 .000 7 .000 2 .000 -5.000 -1 50.000 -1 .59 2 .000

1 .3 1 9 .000 1 .4 55.000

-1 3 7 .000 V

-7 .9 58.000

2 .6 7 6 .000

-5.2 82 .000 V

(1 ) T.o.v . de begroting 2 01 4 kan er m eer rente toegerekend worden aan de projecten a.g.v . hogere boekwaarden en kom t er t.o.v . 2 01 4 m inder rente in de exploitatie (2 ) Via jaarrekeningresultaat 2 01 3 eenm alig ov ergehev eld naar 2 01 4 , derhalv e v oordeel in 2 01 5 t.o.v . 2 01 4 . (3 ) (4 ) (5) en (6 ) Com penseren elkaar.

75

Voordeel/ Nadeel

3. De Paragrafen

76

Paragraaf A

Lokale heffingen

Inleiding In deze paragraaf informeren wij u over het beleid, de uitgangspunten, de tariefstructuur en het doel van de verschillende gemeentelijke heffingen. Gemeenten zijn beperkt in de belastingen die ze mogen heffen. Deze zijn limitatief opgenomen in de wet. In de gemeente Woudrichem worden de onderstaande belastingen geheven: Algemene heffingen 1. Onroerendezaakbelastingen (OZB); 2. Hondenbelasting; 3. Toeristen- en watertoeristenbelasting; 4. Precariobelasting; Bestemmingsheffingen 5. Marktgelden; 6. Secretarieleges burgerzaken; 7. Afvalstoffenheffing; 8. Rioolheffing; 9. Lijkbezorgingsrechten; 10. Leges omgevingsvergunningen; 11. Leges brandveilig gebruik Voor de belastingen genoemd onder 1, 2, 3, 7 en 8 wordt de heffing en inning per 1 januari 2013 verzorgd door de gemeenschappelijke regeling SVHW in Klaaswaal. SVHW staat voor Samenwerkingsverband Vastgoedinformatie Heffing en Waardebepaling. De belastingen genoemd onder 4, 5, 6, 9, 10 en 11 heft en int de gemeente Woudrichem zelf. De belastingen genoemd onder 1, 2, 3 en 4 hebben het karakter van een algemeen dekkingsmiddel. Dat wil zeggen dat de opbrengst vrij aanwendbaar is ter dekking van de algemene gemeentelijke kosten en aanvullend is op de algemene uitkering uit het gemeentefonds. De belastingen genoemd onder 5 t/m 11 worden geheven ter volledige of gedeeltelijke compensatie van de kosten die de gemeente maakt bij de realisering en het onderhoud van die voorzieningen of verleende diensten. Uitgangspunten voor de begroting 2015 Als uitgangspunten voor 2015 hebben gediend de afspraken die in het coalitieakkoord 2014-2018 zijn gemaakt. Dit alles is geformaliseerd in de Kaderbrief 2015. De uitgangspunten zijn vertaald in de begrotingsopzet van 2015, waarbij rekening is gehouden met de doorberekening van een inflatiecorrectie van 1,5% prijs overheidsconsumptie, netto materieel (IMOC) ten opzichte van 2014. Bovenop de IMOC, zoals met uw raad afgesproken, is rekening gehouden met een extra stijging van 2% van de OZB. Deze extra stijging wordt gecompenseerd met een verlaging van de rioolrechten. Geraamde inkomsten In de begroting 2015 zijn de volgende opbrengsten geraamd:

77

Jaarrekening 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Mutatie €

Mutatie %

Algem ene heffingen Onroerende zaakbelasting Hondenbelasting Toeristenbelasting Precariobelasting Subtotaal Algem ene heffingen

-2.1 97 .000 -49.000 -55.000 -1 5.000 -2.31 6.000

-2.244.000 -51 .000 -53.000 -1 1 .000 -2.358.000

-2.359.000 -52.000 -54.000 -1 1 .000 -2.47 6.000

-1 1 5.000 -1 .000 -1 .000 0 -1 1 8.000

5% 2% 2% 0% 5%

Bestem m ingsheffingen Marktgelden A fv alstoffenheffing Rioolheffing Secretarieleges burgerzaken Lijkbezorgingsrechten Leges Wabo-v ergunningen Leges brandv eiliggebruik Subtotaal bestem m ingsheffingen

-5.000 -1 .090.000 -1 .51 7 .000 -1 91 .000 -21 9.000 -382.000 -7 .000 -3.41 0.000

-5.000 -1 .1 36.000 -1 .57 0.000 -207 .000 -1 98.000 -320.000 -6.000 -3.442.000

-5.000 -1 .1 90.000 -1 .550.000 -209.000 -200.000 -330.000 -6.000 -3.490.000

0 -54.000 20.000 -2.000 -2.000 -1 0.000 0 -48.000

0% 5% -1 % 1% 1% 3% 0% 1%

T otaal heffingen

-5.7 26.000

-5.800.000

-5.966.000

-1 66.000

3%

De geraamde inkomsten zijn tot stand gekomen door de primaire begroting 2014 als uitgangspunt te gebruiken. Er is gemiddeld rekening gehouden met een inflatiecorrectie van 1,5% (IMOC) ten opzichte van 2014. Bij de OZB is er daarnaast rekening gehouden met een uitbreiding van het areaal. Bij de afvalstoffenheffing is er rekening gehouden met een hoger aantal ledigingen dan in 2014 begroot. Het aantal ledigingen is gebaseerd op de jaarrekening 2013 en de gegevens over het eerste half jaar 2014. De toename van de Wabo-vergunningen is gebaseerd op de verwachting dat er een kleine toename is in het aantal aanvragenWabo-vergunningen bouwen. 1. Onroerendezaakbelastingen (OZB) Onder de naam 'onroerendezaakbelastingen' worden met betrekking tot binnen de gemeente gelegen onroerende zaken twee directe belastingen geheven. Het betreft hier een gebruikersbelasting van degene die bij het begin van het kalenderjaar een onroerende zaak (enkel niet-woningen) al dan niet krachtens eigendom, bezit, beperkt recht of persoonlijk recht gebruikt. Daarnaast een eigenarenbelasting van degene die bij het begin van het kalenderjaar van een onroerende zaak (zowel woningen als niet-woningen) het genot heeft krachtens eigendom, bezit of beperkt recht. De raad stelt bij uw begrotingsbehandeling vast in welke mate de OZB-opbrengst kan of moet bijdragen in de financiële ruimte die nodig is om de beleidsvoornemens van de gemeente Woudrichem uit te voeren. Voor de begroting 2015 is als OZB-opbrengst het volume uit 2014 geraamd, verhoogd met de inflatiecorrectie IMOC van 1,5% (conform kaderbrief 2015), daarnaast is er rekening gehouden met een extra stijging van 2% bovenop het IMOC percentage. De macronorm OZB is vastgesteld op 3% voor 2015. De landelijke overschrijding van de OZB stijging die is ontstaan door overschrijdingen in het verleden wordt niet op de 3% in mindering gebracht en wordt kwijtgescholden. Met ingang van 2016 wordt door het kabinet gedacht aan een woonlastennorm. Die norm betreft meerdere gemeentelijke belastingen (OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing). Dit betekent een verdere beperking van de fiscale beleidsvrijheid. De raad stelt de tarieven van de OZB vast als de verwachte totale WOZ-waarde bekend is. Dit gebeurt in de verordening onroerendezaakbelastingen 2015, die in de decemberraad van 2014 wordt aangeboden. De WOZwaarde dient zo als verdeelsleutel voor de benodigde opbrengst van de OZB. De gewenste opbrengst wordt gedeeld door de totale WOZ-waarde en de uitkomst is het OZB-tarief. De jaarlijkse OZB-aanslag is de uitkomst van de WOZ-waarde vermenigvuldigd met het geldende OZB-tarief. Het is dus niet zo dat de jaarlijkse OZB-aanslag één op één mee beweegt met de stijging of de daling van de WOZwaarde. Als waardepeildatum wordt 1 januari 2014 gehanteerd.

78

2. Hondenbelasting Onder de naam 'hondenbelasting' wordt een directe belasting geheven met betrekking tot het houden van honden binnen de gemeente. De belasting wordt geheven naar het aantal honden dat binnen de gemeente wordt gehouden. Er is sprake van een stabiel aantal honden dat in bezit is. De opbrengst in de jaarrekening van 2013 was € 49.000. De baten 2015 worden met de inflatiecorrectie IMOC 1,5% verhoogd (conform kaderbrief 2015). Voor 2015 is vooralsnog geprognosticeerd om € 52.000 aan baten te realiseren. 3. Toeristen- en watertoeristenbelasting De toeristenbelasting is een directe belasting en wordt geheven ter zake van het houden van verblijf met overnachting binnen de gemeente in hotels, pensions, vakantieonderkomens, mobiele kampeeronderkomens, niet-beroepsmatig verhuurde ruimten en op vaste standplaatsen tegen een vergoeding in welke vorm dan ook door personen die niet als ingezetene met een adres in de gemeente in de basisregistratie personen zijn ingeschreven. Belastingplichtig is degene die gelegenheid biedt tot verblijf in hem ter beschikking staande ruimten dan wel op hem ter beschikking staande terreinen. De belastingplichtige is bevoegd de belasting als zodanig te verhalen op degene die verblijf houdt. De baten 2014 worden met de inflatiecorrectie IMOC 1,5% verhoogd (conform kaderbrief 2015). Voor 2015 is vooralsnog geprognosticeerd om € 54.000 aan baten te realiseren. 4. Precariobelasting Organisatiebreed heeft men met precariobelasting te maken, denkend aan vergunningen voor standplaatsen, terrassen, bouwmaterialen etc. De burger heeft een actieve plicht om zelf aangifte te doen. Voor 2015 is vooralsnog geprognosticeerd om € 11.000 aan baten te realiseren. 5. Marktgelden Onder de naam 'marktgeld warenmarkt' wordt een recht geheven voor het ter beschikking stellen van een standplaats op een markt als bedoeld in de marktverordening, daaronder begrepen de diensten welke in verband hiermee door de gemeente worden verleend. Het recht wordt geheven van degene aan wie een standplaats ter beschikking is gesteld. De baten 2015 worden met de inflatiecorrectie IMOC 1,5% verhoogd (conform kaderbrief 2015). Daarnaast is rekening gehouden met de werkelijke inkomsten 2013. Voor 2015 is vooralsnog geprognosticeerd om € 5.000 aan baten te realiseren. 6. Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing wordt geheven van degene die in de gemeente gebruik maakt van een perceel ten aanzien waarvan ingevolge de artikelen 10.21 en 10.22 van de Wet milieubeheer een verplichting tot het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen geldt. De hoogte van de heffing is afhankelijk van het formaat van de huisvuilcontainers, het aantal containers en het aanbiedgedrag. De afvalstoffenheffing bestaat uit een vast deel en een variabel deel. De wijze van afvalinzameling is vastgelegd in de A.P.V. Hierin is geregeld wie het afval mag aanbieden, wat mag worden aangeboden, wie het afval inzamelt en onder welke condities deze inzameling plaatsvindt. Met betrekking tot de afvalstoffenheffing is het onderliggende beleid dat de tarieven kostendekkend dienen te zijn. Om grote fluctuaties in de tarieven te voorkomen wordt gebruik gemaakt van een egalisatiereserve. De baten 2015 worden met de inflatiecorrectie IMOC 1,5% verhoogd (conform kaderbrief 2015). Voor 2015 is geprognosticeerd om € 1.190.000 aan baten te realiseren. 7. Rioolheffing De Wet verankering en bekostiging gemeentelijke watertaken is op 1 januari 2008 in werking getreden. Gemeenten hebben vanaf die dag de wettelijke zorgplicht voor stedelijk afvalwater, hemelwater en grondwater. Naar aanleiding van deze wetgeving is in 2010 de rioolheffing (ter vervanging van de rioolrechten) al ingevoerd. De verordening rioolheffing is gebaseerd op de modelverordening van de VNG inclusief de daarbij behorende toelichting. Om de zorgplichten te bekostigen wordt de nieuwe rioolheffing op grond van artikel 228a van de Gemeentewet toegepast. Op 23 november 2010 zijn het vGRP (verbreed gemeentelijk rioleringsplan) 2010-2015 en het waterplan vastgesteld. In het vGRP is voorgesteld de tarieven naast de inflatiecorrectie IMOC 1,5% met 2,5% jaarlijks te verhogen. Na actualisatie van de financiële gegevens blijkt dat de egalisatiereserve hoger uitvalt dan de prognose uit het vGRP. Hierop is besloten om voor het jaar 2014 de rioolheffing te laten stijgen tegen het IMOC-

79

percentage. Om de extra stijging op de OZB te compenseren worden de tarieven van de rioolheffing verlaagd, na verwerking van het IMOC-percentage een verlaging van 2,85%. Bij de rioolheffing is er sprake van een verbreding van het begrip aansluiting. Dit betekent dat panden die niet zijn aangesloten maar wel water ter verwerking aanbieden ook kunnen worden aangeslagen. Denk daarbij aan garageboxen, loodsen en dergelijke. Hiervoor dient de heffing te worden gesplitst in afvalwater- en hemelwaterdeel. In het vGRP is besloten om in de planperiode de mogelijkheden te beschouwen om de grondslag voor de heffing te verbeteren. Binnen de gemeente Woudrichem wordt de rioolheffing geheven van zowel eigenaren als gebruikers van op de riolering aangesloten panden. Van eigenaren wordt een vast bedrag per object geheven: de rioolheffing eigenaar (rioolaansluitheffing). Gebruikers worden aangeslagen voor de rioolheffing gebruiker (rioolafvoerheffing), dat afhankelijk is van het waterverbruik. In onderstaande tabel worden de tarieven weergegeven, waarbij voor gebruikers een verbruik van < 500 m³ als uitgangspunt is genomen.

Tarieven rioolheffing

Verschillen in gemeentelijke rioolheffingen zijn vooral toe te rekenen aan de beleidskeuzes die de gemeenten maken bij het verhalen van de kosten van diensten en taken. In het vGRP is geïnventariseerd welke kosten kunnen worden verhaald via de rioolheffing. De rioolheffing mag (dat was ook bij het rioolrecht al het geval) maximaal 100% kostendekkend zijn. Een eventueel tekort of overschot wordt verrekend via de egalisatiereserve rioleringen. 8. Secretarieleges burgerzaken Onder de naam 'leges' worden rechten geheven voor het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten en het verrichten van handelingen ten behoeve van een aanvraag van een Nederlandse identiteitskaart of een reisdocument, genoemd in de legesverordening en de daarbij behorende tarieventabel. Belastingplichtig is de aanvrager van de dienst, de Nederlandse identiteitskaart of het reisdocument, dan wel degene ten behoeve van wie de dienst is verleend of de handelingen zijn verricht. Voor 2015 is vooralsnog geprognosticeerd om € 209.000 primitieve begroting 2014 naar boven bijgesteld.

aan baten te realiseren. Dit bedrag is t.o.v. de

9. Lijkbezorgingsrechten Op basis van de Verordening lijkbezorgingsrechten worden rechten geheven voor het gebruik van de gemeentelijke begraafplaatsen en voor het door de gemeente Woudrichem verlenen van diensten in verband met de gemeentelijke begraafplaatsen. De rechten worden geheven van degene op wiens aanvraag dan wel ten behoeve van wie de dienst wordt verricht of van degene die van de bezittingen, werken of inrichtingen gebruik maakt. Uitgangspunt voor de begroting 2015 is dat de tarieven 2015 ten opzichte van 2014 met uitsluitend het inflatiepercentage zullen stijgen. Dit is conform het amendement dat de raad heeft aangenomen bij de behandeling van de gemeentebegroting 2014. De baten 2015 worden daarnaast met de inflatiecorrectie IMOC 1,5% verhoogd (conform kaderbrief 2015). Voor 2015 is geprognosticeerd om € 200.000 aan baten te realiseren.

80

Toelichting op prognose baten begraafplaatsen 2015 Er komen lijkbezorgingsrechten binnen hoofdzakelijk voor het uitgeven van eigen enkele- en dubbelgraven, begrafenisrechten, uit te geven algemene graven en het verlengen van verlopen graven. Op basis van een gemiddeld aantal uitgegeven graven in de periode 2007 t/m 2013 en een ervaringspercentage van graven die na het verlopen van de grafrusttermijn verlengd worden, worden de baten begraafplaatsen ingeschat op € 200.000. 10. Leges Wabo-vergunningen De opbrengsten bouwleges blijven ongeveer op het niveau waarop deze geraamd waren. Het mogelijk lichte herstel van de markt voor nieuwbouwhuizen is te broos om grote opbrengststijgingen te verwerken. De toename in de opbrengst bestaat uit het IMOC-percentage (€ 5.000,-) en een kleine stijging in de bouwactiviteiten (€ 5.000,-). 11. Leges brandveilig gebruik Ingevolge artikel 229, eerste lid, onderdeel b, van de Gemeentewet kunnen gemeenten onder andere rechten heffen ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten. Voor de brandweerrechten is derhalve van belang dat er sprake is van een dienst. Deze dienst moet worden verleend door of vanwege het gemeentebestuur. Niet alle werkzaamheden van de brandweer zijn aan te merken als een dienst. Er moet een onderscheid gemaakt worden in de verrichtingen van de brandweer in enerzijds hulpverlening en anderzijds dienstverlening. Voor verrichtingen in het kader van hulpverlening kunnen géén rechten worden geheven; voor verrichtingen in het kader van dienstverlening kunnen wél rechten worden geheven. Als belangrijk criterium voor het onderscheiden van de werkzaamheden van de brandweer in hulpverlenings- en dienstverleningstaken wordt aangegeven dat hulpverlening op afroep moet worden verleend. De baten 2015 worden met het inflatiecorrectie IMOC 1,5% verhoogd (conform kaderbrief 2015). Daarnaast is rekening gehouden met de werkelijke inkomsten 2013. Voor 2015 is vooralsnog geprognosticeerd om € 5.000 aan baten te realiseren. 12. Kwijtschelding Het gemeentelijk kwijtscheldingsbeleid is van toepassing op de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Voor de hondenbelasting geldt de kwijtscheldingregeling niet, omdat deze belasting vermeden kan worden. De uitvoering van de kwijtschelding, die betrekking heeft op een doelgroep bestaande uit globaal 80 personen/gezinnen, is gebonden aan de wetgeving van het rijk. Daartoe worden 2 maal per jaar normbedragen van het rijk ontvangen, die worden gebruikt bij de beoordeling van de kwijtscheldingsverzoeken door het SVHW in Klaaswaal.

Werkelijk 2013

Begroting 2014

Begroting 2015

Afvalstoffenheffing

€

12.654

€

24.000

€

24.000

Rioolheffing

€

11.439

€

10.000

€

10.000

13. Kostendekkendheid Binnen de gemeentelijke begroting is een aantal producten opgenomen waarvan is bepaald dat deze niet meer dan kostendekkend mogen zijn. Voorbeelden hiervan zijn de producten riolering, reiniging en begraafplaatsen. Voor deze 3 producten is onderstaand een toelichting opgenomen ten aanzien van de wijze waarop de kostendekkendheid wordt bepaald. In de berekeningen van de kostendekkendheid is rekening gehouden met de verwachte ontwikkeling in aantallen, tevens is bij de opbrengst de inflatiecorrectie meegenomen. In de hieronder gebruikte tabellen staat per functie aangegeven hoeveel kosten / opbrengsten meegenomen worden in de bepaling van de kostendekkendheid. De bepaling van de mate van kostendekkendheid wordt berekend door de baten te delen door de lasten.

81

Riolen Functie

Omschrijv ing

Jaarrekening

Begroting

Begroting

201 3

201 4

201 5

Lasten 7 22 Onderh.plan riolen

1 .57 7 .000

1 .47 3.000

1 .392.000

7 22 Hemelwater

35.000

7 4.000

58.000

7 22 Grondwater

48.000

7 6.000

7 1 .000

7 30 Hemelwater

35.000

7 4.000

58.000

7 31 Grondwater

48.000

7 6.000

7 1 .000 1 0.000

61 4 Minimabeleid

1 1 .000

1 0.000

560 Oh openbaar groen

44.000

42.000

43.000

560 V ijv ers & watergangen biko

37 .000

33.000

37 .000

21 0 Onderhoud wegen straten en pleinen

97 .000

40.000

82.000

21 0 Onderhoud bermen&sloten

37 .000

20.000

20.000

21 0 Straatreiniging

55.000

69.000

7 1 .000

934 Baatbelasting BTW T otaal lasten

-4.000

-4.000

-4.000

1 7 5.000

1 47 .000

1 39.000

2.1 95.000

2.1 30.000

2.048.000

-1 .51 7 .000

-1 .57 0.000

-1 .550.000

-1 .51 7 .000

-1 .57 0.000

-1 .550.000

67 8.000

560.000

498.000

69%

7 4%

7 6%

Baten 7 26 Baten rioolrechten T otaal baten 980 Beschikking EBR: riolering % Kostendekkendheid

Het product riolering ontwikkelt zich tot 90% kostendekkendheid in 2018 Jaarlijks wordt de mate van indexering herijkt, hierdoor is het kostendekkendheidspercentage in 2018 aan verandering onderhevig.

Reiniging Functie

Omschrijv ing

Jaarrekening

Begroting

Begroting

201 3

201 4

201 5

Lasten 7 21 A fv alstoffenbeleid

21 .000

68.000

1 07 .000

7 21 Inzameling huishoudelijk afv al

61 6.000

603.000

621 .000

7 21 V erwerking huishoudelijk afv al

1 83.000

1 41 .000

1 7 1 .000

7 21 Milieustation

1 1 6.000

1 22.000

98.000

7 .000

1 9.000

20.000

1 3.000

24.000

24.000

7 21 Zwerfafv al 61 4 Minimabeleid BTW T otaal lasten

220.000

21 0.000

209.000

1 .1 7 6.000

1 .1 87 .000

1 .250.000

Baten 7 25 Rein.&afv alst.hef.

-1 .090.000 -1 .1 36.000 -1 .1 90.000

T otaal baten heffing 980 Beschikking EBR: reiniging % Kostendekkendheid

-1 .090.000 -1 .1 36.000 -1 .1 90.000 86.000

51 .000

60.000

93%

96%

95%

Het product reiniging ontwikkelt zich tot een kostendekkend product in het jaar 2018. Het percentage komt in 2018 neer op 115%. Jaarlijks wordt de mate van indexering herijkt, hierdoor is het kostendekkendheidspercentage in 2018 aan verandering onderhevig. Het omslagpunt qua kostendekkendheid ligt in het jaar 2017. Het omslagpunt qua kostendekkendheid ligt relatief ver in de toekomst. Het is daarom aan

82

te raden om een toekomstig verwacht overschot op de kostendekkendheid voor nu in stand te houden. Dit bezien in het licht van de afname van de egalisatiereserve tot aan 2017.

Begraafrechten Functie

Omschrijv ing

Jaarrekening Begroting Begroting 201 3

201 4

201 5

Lasten 7 24 Begraafplaatsen

239.000

960 Kpl A utomatisering T otaal lasten

325.000

265.000

1 .000

1 .000

1 .000

240.000

326.000

266.000

Baten 7 32 BatenBegraafplaatsen T otaal baten 980 Beschikking EBR: begraafplaatsen % Kostendekkendheid

-21 9.000

-1 98.000 -200.000

-21 9.000

-1 98.000 -200.000

21 .000

1 28.000

66.000

91 ,25%

60,7 4%

7 5,1 9%

Het product begraafplaatsen ontwikkelt zich tot een percentage kostendekkendheid van 84% in het jaar 2018. Jaarlijks wordt de mate van indexering herijkt, hierdoor is het kostendekkendheidspercentage in 2018 aan verandering onderhevig. De verwachting is dat de egalisatiereserve op basis van de huidige ontwikkeling van de kostendekkendheid eind 2018 bijna op € 0 staat. Dit in combinatie bezien van de ontwikkeling van de kostendekkendheidpercentage is een aanpassing van het tarief aan te raden.

83

Paragraaf B Weerstandsvermogen en risicobeheersing Inleiding De paragraaf weerstandsvermogen geeft een indicatie in welke mate het vermogen van de gemeente Woudrichem toereikend is om financiële tegenvallers op te vangen zonder dat het beleid moet worden aangepast. Door de financiële risico’s te beheersen en het weerstandsvermogen hierop af te stemmen, dient te worden voorkomen dat elke nieuwe financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigingen. In het Besluit Begroting en Verantwoording Gemeenten (BBV) is de wettelijke grondslag voor deze paragraaf weergegeven. Ook is daarin opgenomen, dat het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de weerstandscapaciteit en alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. De paragraaf betreffende het weerstandsvermogen bevat ten minste: 1. een inventarisatie van de weerstandscapaciteit; 2. een inventarisatie van de risico’s; 3. het beleid betreffende de weerstandscapaciteit en de risico’s. A. Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten, die onverwachts en substantieel zijn, af te dekken. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de incidentele en structurele weerstandscapaciteit. Incidentele weerstandscapaciteit De incidentele weerstandscapaciteit is het vermogen dat ingezet kan worden om eenmalige tegenvallers op te vangen. In beginsel betreft dit de optelsom van het vrij aanwendbare deel van de algemene reserves (VAR) en de stille reserves. De VAR bedraagt naar verwachting ultimo 2014 € 3.001.000 (inclusief € 336.000 VAR grondexploitatie). De WAR bedraagt ultimo 2014 € 2.220.000 (inclusief € 1.221.000 WAR grondexploitatie). De stille reserves staan op de balans gewaardeerd tegen de nominale waarde (deelnemingen) of verkrijgings- of vervaardigingsprijs (onroerend goed). Medio 2014 is de marktwaarde niet bepaald. Derhalve kunnen de stille reserves niet in euro’s worden uitgedrukt. Daar komt bij dat de waarde afhankelijk is van de markt en hierdoor fluctueert. De VAR is dat deel van de reserves waarvan de rente niet ten goede komt aan de algemene middelen als structureel dekkingsmiddel. De bestemmingsreserves worden niet tot het weerstandsvermogen gerekend, want aanwending hiervan zou een aanpassing van het voorgenomen beleid meebrengen. De weerstandscapaciteit geeft het vermogen weer dat ingezet kan worden zonder het voorgenomen beleid te wijzigen. De stille reserves hebben betrekking op activa die op de balans lager zijn gewaardeerd dan de marktwaarde en op korte termijn verkoopbaar zijn. De stille reserves betreffen thans: 1) deelnemingen: a) aandelen Bank Nederlandse Gemeenten; b) aandelen Brabant Water; c) aandelen RWI. 2) overige stille reserves: a) overwaarde van panden en gronden. Structurele weerstandscapaciteit De structurele weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van bestaande taken over meerdere jaren. De structurele weerstandscapaciteit bestaat uit de post onvoorzien, de onbenutte belastingcapaciteit en het begrotingsoverschot.

84

De onbenutte belastingcapaciteit bedraagt voor 2015 € 119.000 en de post onvoorzien € 25.000. Het structurele begrotingsoverschot is € 56.000. De structurele weerstandscapaciteit is daarmee € 200.000. B. Inventarisatie van de risico’s Wij hebben de belangrijkste risico’s, zoals hieronder benoemd, gerangschikt en gekwantificeerd. Door het kwantificeren van de risico’s kan bepaald worden of de weerstandscapaciteit toereikend is om de risico’s af te dekken. Uitgangspunten Om tot een kwantificering van de risico’s te komen, zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: Kans De kans dat een risico zich daadwerkelijk voordoet is afhankelijk van meerdere factoren waaronder de frequentie. De frequentie is op zich moeilijk te bepalen. Om toch te komen tot een schaalverdeling is bij de risicoanalyse binnen de gemeente Woudrichem gekozen voor vijf categorieën, te weten: o Zeer klein (5-10%) o Klein (25%) o Niet klein/niet groot (50%) o Groot (70%) o Zeer groot (90%) Financiële impact De impact geeft de financiële invloed aan die een risico kan hebben op de gemeentelijke exploitatie. De financiële impact wordt berekend door het percentage kans te vermenigvuldigen met het maximale risicobedrag. Risico's begroting 2015 Program m a/paragraaf/balans

Om schrijv ing

Max im aal risico

Kans Financiële in % im pact

Ru im t elijke or den in g en w on en

T eg en v a llen de bou w leg es

1 0 0 .0 0 0

5 0%

Ru im t elijke or den in g en w on en

Ha n dh a v in g en v er g u n n in g v er len in g

1 0 0 .0 0 0

25%

2 5 .0 0 0

Div er se pr og r a m m a 's

Flex ibilit eit m eer ja r en beg r ot in g

4 5 0 .0 0 0

25%

1 1 2 .5 0 0

Div er se pr og r a m m a 's

Open ein de-r eg elin g en

7 0 0 .0 0 0

5 0%

3 5 0 .0 0 0

Pa r a g r a a f on der h ou d ka pit a a lg oeder en

On der h ou d g em een t elijke a ccom m oda t ies

4 0 .0 0 0

25%

1 0 .0 0 0

Pa r a g r a a f bedr ijfsv oer in g

Kw et sba a r h eid bedr ijfsv oer in g

2 5 0 .0 0 0

5 0%

1 2 5 .0 0 0

Pa r a g r a a f bedr ijfsv oer in g

Kw et sba a r h eid g em een t elijk ICT -or g a n isa t ie

Div er se pr og r a m m a 's

Im plem en t a t ie n ieu w e r eg elg ev in g

Pa r a g r a a f ka pit a a lg oeder en Pa r a g r a a f v er bon den pa r t ijen

5 0 .0 0 0

1 0 0 .0 0 0

5 0%

5 0 .0 0 0

1 .0 0 0 .0 0 0

5 0%

5 0 0 .0 0 0

V er v a n g in g g em een t elijke bedr ijfsm iddelen

1 0 0 .0 0 0

25%

2 5 .0 0 0

V er bon den pa r t ijen

9 2 0 .0 0 0

5 0%

4 6 0 .0 0 0

Pr og r a m m a v olksg ezon dh eid en m ilieu

Milieu a a n spr a kelijkh eid

2 0 0 .0 0 0

5 0%

1 0 0 .0 0 0

Pr og r a m m a v olksg ezon dh eid en m ilieu

4 0 0 .0 0 0

7 0%

2 8 0 .0 0 0

Pa r a g r a a f on der h ou d ka pit a a lg oeder en

Con a ctbeh A t teer er opla n n en (g r oen , open ba r e A ct ut rele v er lich t in g )

5 0 0 .0 0 0

25%

1 2 5 .0 0 0

Pr og r a m m a v olksg ezon dh eid en m ilieu

St or t pla a t s Ba v el

7 0 .0 0 0

5 0%

3 5 .0 0 0

Div er se pr og r a m m a 's

Con t r a ct r isico's

5 0 0 .0 0 0

5 0%

2 5 0 .0 0 0

5.430.000

2.497.500

Leges bouwvergunningen Voor de aanvragen van omgevingsvergunningen activiteit bouwen zijn leges verschuldigd. Woudrichem heeft gekozen voor een proportioneel tarief; dit wil zeggen een percentage van de bouwsom. Als gevolg van de voortdurende stagnatie in de bouw, kunnen de legesopbrengsten beduidend geringer van omvang zijn. Daarnaast is voor bepaalde bouwwerkzaamheden geen vergunning meer noodzakelijk en worden daarvoor dan ook geen legesopbrengsten gerealiseerd. Dit risico wordt gewaardeerd op € 0,05 miljoen. Handhaving en vergunningverlening De gemeente en verbonden partijen lopen kans op risico-aansprakelijkheid van derden voor de schade die ontstaat in de gemeente Woudrichem doordat de gemeente en verbonden partijen tekort zijn geschoten in hun handhavingstaken. Dit risico wordt gewaardeerd op € 0,025 miljoen.

85

Flexibiliteit meerjarenbegroting Het achterblijven van de economische groei heeft gevolgen voor het risico betreffende de hoogte van de algemene uitkering. Het anticiperen hierop in de gemeentebegroting vergt tijd en het risico is aanwezig dat er sprake is van frictiekosten. In de meerjarenbegroting is een aantal aannames gedaan over de ontwikkeling van de algemene uitkering. Er is een risico dat de algemene uitkering lager uitvalt dan nu al verondersteld wordt. Dit risico wordt gewaardeerd op € 0,1125 miljoen. Open einde-regelingen en decentralisaties De gemeente ontvangt in toenemende mate vaste budgetten voor de uitvoering van wettelijke taken zoals WWB, Wmo en leerlingenvervoer. Daar komen vanaf 2015 de decentralisaties Jeugdwet, Wmo en Participatiewet. De gemeente heeft weinig beleidsvrijheid en er is risico aanwezig dat incidenten ontstaan waardoor de gemeente aansprakelijk gesteld kan worden. Dit risico wordt gewaardeerd op € 0,35 miljoen, maar wordt ook afgedekt door de hiervoor ingestelde reserve, waar inmiddels bijna € 0,8 in gestort is. Onderhoud gemeentelijke accommodaties Omdat nagenoeg voor alle gemeentelijke accommodaties begin 2011 een meerjarenonderhoudsplanning opgesteld is en er – op basis van die meerjaren onderhoudsplanningen – in principe voldoende budget beschikbaar is/wordt gesteld, is het risico verwaarloosbaar. Het risico wordt gewaardeerd op € 0,01 miljoen. Kwetsbaarheid bedrijfsvoering Een relatief kleine gemeente is kwetsbaar. Bij ziekte en vertrek van medewerkers is het risico aanwezig dat de continuïteit van de uitvoering van activiteiten in gevaar komt. Inhuur van derden leidt vaak tot hogere kosten. Dit risico is gewaardeerd op € 0,125 miljoen. Kwetsbaarheid gemeentelijke ICT-organisatie Dit risico is, door de ICT-samenwerking met Aalburg en het aanschaffen van nieuwe kantoorautomatisering en nieuwe platforms, afgenomen. Dit risico is gewaardeerd op € 0,05 miljoen. Implementatie nieuwe regelgeving Steeds meer taken gaan van het rijk naar gemeenten. Een kleine gemeente heeft een beperkte beleidscapaciteit voor adequate invoering van nieuwe regelgeving en de uitvoeringsbudgetten zijn vaak ontoereikend. Dit risico is gewaardeerd op € 0,5 miljoen. Vervanging gemeentelijke bedrijfsmiddelen in relatie tot meerjarenbegroting Voor de bedrijfsmiddelen is een vervangingsschema aanwezig. De vervangingsinvesteringen worden zo lang mogelijk uitgesteld. Dit risico wordt gewaardeerd op € 0,025 miljoen. Verbonden partijen Een aantal (wettelijke) taken is uitbesteed aan gespecialiseerde organisaties en/of wordt in samenwerking met andere gemeenten uitgevoerd. Het beperken van uitvoeringsrisico’s vergt onder andere een adequate sturing op de verbonden partijen. Hierover zijn in 2010 binnen de West-Brabantse gemeenten spelregels vastgesteld. In paragraaf F wordt inzicht gegeven in de risicoaansprakelijkheid van de verbonden partijen. Het risico blijft echter aanwezig dat de gemeente extra kosten moet maken als er geen duidelijke afspraken over financiële verantwoordelijkheid van de verbonden partijen voor de uitvoering en kwaliteit van de door de gemeente overgedragen activiteiten zijn gemaakt. Dit risico, inclusief risicobepaling voor het ROB, wordt gewaardeerd op € 0,46 miljoen. Milieuaansprakelijkheid De gemeente kan op basis van haar overheidstaak aansprakelijk worden gesteld voor milieuschades. Dit kan het geval zijn wanneer er vervuiling wordt aangetroffen waarbij geen verhaal mogelijk is bij de veroorzaker. Dit risico wordt gewaardeerd op € 0,1 miljoen. Contract Attero Op dit moment loopt een procedure waarbij een eiser de rechtsgeldigheid van het addendum op het contract met Attero betwist. Onduidelijk is wanneer hier een uitspraak over wordt gedaan. Dit risico wordt gewaardeerd op € 0,28 miljoen.

86

Actuele beheerplannen (groen, openbare verlichting) In 2012 zijn de laatste beheerplannen geactualiseerd. Riolering, wegen, groen, openbare verlichting, civiele kunstwerken en gebouwen zijn daarmee actueel. Alle beheerplannen zijn weliswaar vastgesteld, maar meerdere op een laag kwaliteitsniveau waardoor een klein risico wordt gelopen dat er meer vervangen dient te worden dan voorzien. Dit risico wordt gewaardeerd op € 0,125 miljoen. Stortplaats Bavel Vanuit de GR Gesloten Stortplaatsen is een memo uitgezet naar de deelnemende gemeenten inzake de afwerking stortplaats Bavel. Voor de afwerking is door de deelnemende gemeenten in de loop der jaren een voorziening gevormd van 13,8 miljoen euro. Gebleken is dat deze de omvang van deze voorziening vermoedelijk toereikend is voor de afwerking. Het geschatte tekort bedraagt op dit moment 2,1 miljoen euro. Er zal vanuit de GR Gesloten Stortplaatsen indien noodzakelijk een navordering worden gedaan bij de deelnemende gemeenten. Op basis van een voorlopige interne berekening bedraagt het risico € 35.000. Contractrisico’s Bij het aangaan van (meerjarige) contracten met afnemers/leveranciers kan het zijn door gewijzigde omstandigheden dat een eerder afgesloten contract niet passend is voor de huidige situatie. Het kan daardoor gebeuren dat er meer kosten gemaakt worden dan strikt noodzakelijk. Het risico wordt gewaardeerd op € 0,25 miljoen. C. Beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico’s Om de genoemde risico’s te kunnen opvangen, is het van belang dat hiervoor een buffer beschikbaar is. Hieronder wordt verstaan het vermogen van een gemeente om haar taken ook onder minder gunstige voorwaarden naar behoren te kunnen voortzetten. Om dit te kunnen toetsen, geldt het volgende kader: -

Het weerstandsvermogen wordt jaarlijks getoetst aan de aanwezige risico’s. De ratio van het weerstandsvermogen is gezond als deze minimaal ligt tussen de 1,0 en 1,4. Wij hanteren een ratio van 1,2 als ondergrens.

Conclusie weerstandscapaciteit Uit de bovenstaande inventarisatie van de risico’s schatten wij op dit moment in dat de weerstandscapaciteit toereikend is om genoemde risico’s op te vangen.

201 5 Totaal risico's algemene dienst

201 6

201 7

201 8

2.497 .500

2.497 .500

2.497 .500

2.497 .500

Reserv e WAR

999.000

999.000

999.000

999.000

Reserv e V AR

2.600.000

2.597 .000

2.604.000

2.606.000

Totaal weerstandscapaciteit

3.599.000

3.596.000

3.603.000

3.605.000

Ov erschot

1 .1 01 .500

1 .098.500

1 .1 05.500

1 .1 07 .500

1 ,44

1 ,44

1 ,44

1 ,44

Ratio weerstandsv ermogen

De ratio van het weerstandsvermogen is daarmee 1,44. Binnen gemeenten is het gebruikelijk om een norm tussen de 1,0 en 1,4 te hanteren. Het weerstandsvermogen van de gemeente Woudrichem is daarmee dus voldoende.

87

Paragraaf C Kapitaalgoederen De kapitaalgoederen van de gemeente Woudrichem welke worden onderscheiden zijn: 1. Wegen; 2. Watergangen; 3. Riolering; 4. Groen; 5. Gebouwen; 6. Openbare verlichting; 7. Sportvelden; 8. Begraafplaatsen; 9. Civiele kunstwerken; 10. Historische Haven; 1. Wegen Datum vaststelling beheersplan: 17 mei 2011 Financiële effecten verwerkt: € 500.000 Vastgesteld kwaliteitsniveau: Onderhoudsniveau basis volgens Woudrichems Model Achterstallig onderhoud: Sinds de vaststelling van het beheersplan wegen in 2011 is er een kwaliteitsslag gemaakt qua onderhoudsniveau van de wegen. In het kader van het opstellen van een nieuwe onderhouds- en investeringsplan wegen worden de wegen opnieuw beoordeeld. Bij het vaststellen van beide documenten door de raad zal blijken welk kwaliteitsniveau de wegen behaald hebben. Er wordt voldaan aan alle eisen van wet- en regelgeving en het door de raad vastgestelde beleid. De financiële effecten zijn verwerkt in de begroting. Beleidskader De gemeente heeft de ambitie om haar wegennet op een verantwoord veilig niveau te behouden. Er is de mogelijkheid te kiezen uit de kwaliteitsniveaus A, B, C en D. De gemeente heeft in 2011 een keuze gemaakt voor het "Woudrichems Model" op basis van (het oude) niveau basis. Maatregelen 2015-2018 In 2008 is een Beheersbeleidsplan Wegen vastgesteld. Onderdeel van dit plan is het Meerjaren Investerings Programma (MIP). Op 17 mei 2011 is de Rapportage Wegbeheer 2011-2020 vastgesteld. Het Beheersbeleidsplan Wegen 2008 ligt aan deze rapportage ten grondslag. Het MIP is in het voorjaar van 2011 geactualiseerd en door de raad vastgesteld op 17-05-2011. Er wordt een jaarlijkse storting van € 500.000 in de voorziening gedaan. Hiervan wordt het groot onderhoud betaald. Voor het uitvoeren van klein onderhoud is jaarlijks een bedrag beschikbaar van € 73.000. In 2015 wordt zowel klein als groot onderhoud uitgevoerd. In 2014 wordt gewerkt aan een nieuw onderhoud- en investeringsplan. De verwachting is dat deze in 2015 wordt vastgesteld.

88

Financiële vertaling Exploitatie

2015

2016

2017

2018

Onderhoud Storting voorziening

73.000 500.000

73.000 500.000

73.000 500.000

73.000 500.000

Totaal exploitatie

573.000

573.000

573.000

573.000

84.000

64.000

44.000

24.000

500.000 -520.000

500.000 -520.000

500.000 -520.000

500.000 -520.000

64.000

44.000

24.000

4.000

Voorziening Stand voorziening 01-01 Storting Onttrekking Stand voorziening 31-12 Investeringen Rietdijk Giessen Strooier hoofdrijbaan gemeente Totaal investeringen

136.000 38.000 0

136.000

0

38.000 2.

Watergangen Datum vaststelling beheersplan: Er is geen sprake van een vastgesteld beheersplan. Financiële effecten verwerkt:jaarlijks wordt een vast bedrag opgenomen in de begroting. Dit bedrag is gebaseerd op ervaringscijfers. Vastgesteld kwaliteitsniveau: er is geen vastgesteld kwaliteitsniveau, uitgangspunt bij het beheer en onderhoud is dat de watergangen moeten functioneren voor het doel waarvoor ze bestemd zijn. Achterstallig onderhoud: Er is sprake van minimaal achterstallig onderhoud. In de huidige begroting 2014 is rekening gehouden met het wegwerken van het achterstallig onderhoud. In het kader van de overname van het stedelijke water is de gemeente verplicht om het achterstallig onderhoud weg te werken voordat de watergangen over gaan naar het waterschap. In januari 2015 gaan de watergangen over naar het waterschap. Dit betekent dat het achterstallig onderhoud voor januari 2015 weggewerkt dient te worden. De verwachting is dat dit gerealiseerd gaat worden. Er wordt voldaan aan alle eisen van wet- en regelgeving en het door de raad vastgestelde beleid. De financiële effecten zijn verwerkt in de begroting. Beleidskader Gemeente Woudrichem heeft geen vastgesteld beleidskader voor het beheer van haar watergangen. Hier wordt op een praktische manier invulling aan gegeven. Belangrijk is dat de watervoerende en waterbergende functie van de watergangen intact blijft. Om dit te bereiken worden sloten regelmatig gemaaid en incidenteel gebaggerd. In 2015 zal het definitieve besluit vallen ten aanzien van de overname van stedelijk water en zal duidelijk zijn welke watergangen worden overgedragen en welke in eigendom van de gemeente blijft. Maatregelen 2015-2018 In 2015-2018 wordt alleen het reguliere maaiwerk uitgevoerd.

89

Ex ploitatie

2015

2016

2017

2018

Onderhoud

1 07 .000 1 07 .000 1 07 .000 1 07 .000

T otaal ex ploitatie

1 07 .000 1 07 .000 1 07 .000 1 07 .000

3. Riolering Datum vaststelling beheersplan: 23 november 2010. Financiële effecten verwerkt: er vindt jaarlijks een actualisatie plaats van de onderhoudsbudgetten en vervangingsinvesteringen. De hoogte van de budgetten is voldoende om het vastgelegde kostendekkendheidsberekening, waarin de nieuwe inzichten zijn verwerkt. Vastgesteld kwaliteitsniveau: De eisen waaraan de gemeente vindt dat het rioolstelsel dient te voldoen, zijn uitgewerkt conform de zogenaamde DoFeMaMe-systematiek (Doelen, functionele eisen, maatstaven en meetmethoden) welke zijn vastgelegd in het vGRP 2010-2015. Achterstallig onderhoud: Geen. Er wordt voldaan aan alle eisen van wet- en regelgeving en het door de raad vastgestelde beleid. De financiële effecten zijn verwerkt in de begroting. Beleidskader Het gemeentelijk beleidskader van riolering en waterhuishouding ligt vast in het vGRP 2010-2015 en waterplan 2010-2015. In het vGRP zijn de beleidsdoelen geformuleerd ter invulling van de wettelijk verplichte zorgtaken ten aanzien van afval-, hemel- en grondwater. Het waterplan bevat de gezamenlijke visie van de gemeente en het waterschap op het gewenste waterbeheer binnen de kernen van de gemeente en het landelijk gebied. In het waterplan is een pakket aan maatregelen opgenomen die het waterbeheer in Woudrichem moet verbeteren. Beide plannen zijn in de raadsvergadering van november 2010 vastgesteld. De middelen voor de uitvoering van deze plannen worden jaarlijks geactualiseerd en liggen vast in de meerjarenbegroting. Maatregelen 2015-2018 Elk jaar wordt een jaarplan vGRP/waterplan geschreven of over de voortgang gecommuniceerd. Een van de onderdelen is het uitvoeringsprogramma waterplan, dat jaarlijks in de stuurgroep met het waterschap wordt vastgesteld. De actuele plannen zijn/worden verwerkt in de (meerjaren)begroting.

Exploitatie

2015

2016

2017

2018

Onderhoud

230.000

232.000

235.000

235.000

Totaal exploitatie Investeringen

230.000

232.000

235.000

235.000

Plan-en onderzoekkst afkoppelbeleid Plan-en onderzoekkst klimaat-risico's Vervanging regulier afvalwater Maatregelen waterplan Maatregelen waterplan (waterschap) Opstellen Nieuw GRP Actualiseren waterplan Vervanging regulier afvalwater Vervanging regulier afvalwater Vervanging regulier afvalwater

18.000 18.000 110.000 290.000 11.000

Totaal investeringen

447.000

30.000 10.000 83.000 16.000 29.000

90

123.000

16.000

29.000

4. Groen Datum vaststelling beheersplan: maart 2012 Financiële effecten verwerkt: Ja Vastgesteld kwaliteitsniveau: C Achterstallig onderhoud: Door de weersomstandigheden in 2014 is er op het moment van opstellen begroting een beperkte mate van achterstallig onderhoud. Hiervoor zijn in de 2e bestuursrapportage 2014 aanvullende middelen opgenomen. Deze middelen zijn voldoende om de in 2014 opgelopen achterstand in te halen. Er wordt voldaan aan alle eisen van wet- en regelgeving en het door de raad vastgestelde beleid. De financiële effecten zijn verwerkt in de begroting. Beleidskader In 2014 wordt het door de gemeenteraad gekozen C-kwaliteitsniveau voortgezet. Getracht wordt via burgerparticipatie bewoners meer bewust en verantwoordelijk te maken van hun eigen leefomgeving. Initiatieven hierin worden ondersteund. In 2014 wordt het groenstructuurplan geactualiseerd. Maatregelen 2015-2018 Onderhoud van het gemeentelijk groen vindt plaats op het vastgestelde niveau C.

5. Gebouwen sport- en welzijnsaccommodaties Datum vaststelling beheersplan: September 2011 Financiële effecten verwerkt:Ja Vastgesteld kwaliteitsniveau:Normale instandhouding(basis) Achterstallig onderhoud:Geen Gebouwenonderhoud vindt planmatig plaats aan de hand van de door uw raad in september 2011 vastgestelde meerjarenonderhoudsbegrotingen (MJOB) voor wat betreft de gemeenschapsgebouwen, de horecagebouwen, het gemeentehuis, de gemeentewerf / brandweerkazerne en een peuterspeelzaal. Er wordt voldaan aan alle eisen van wet- en regelgeving en het door de raad vastgestelde beleid. De financiële effecten zijn verwerkt in de begroting. Beleidskader Accommodatienota gemeente Woudrichem. Maatregelen 2015-2018 In juli 2014 is zwembad AquaAltena in Andel opgeleverd en geopend. In augustus/september 2014 is zwembad De Kikvors gesloopt. Na de oplevering van zwembad AquaAltena en de overgang van het personeel naar de nieuwe exploitant heeft de Stichting Sport en Recreatie Land van Heusden en Altena sporthal De Jager en het toen nog niet gesloopte

91

zwembad De Kikvors met bijbehorende gronden overgedragen aan de gemeente Woudrichem. Sporthal De Jager wordt nu geëxploiteerd door een commerciële exploitant. Voor alle sport- en welzijnsaccommodaties in de gemeente Woudrichem zijn meerjaren onderhoudsbegrotingen (MJOB) beschikbaar. Deze zijn eind 2010/begin 2011 opgesteld. Sporthal De Jager en zwembad AquaAltena zullen in 2015 ook worden opgenomen in de gemeentelijke meerjarenonderhoudsbegroting. Ex ploitatie

2015

2016

2017

2018

Onderhou d

7 3.000

7 3.000

7 3.000

7 3.000

Storting v oorziening

7 1 .000

7 1 .000

7 1 .000

7 1 .000

1 44.000

1 44.000

1 44.000

1 44.000

605.000 57 4.000

636.000

525.000

7 1 .000

7 1 .000

T otaal ex ploitatie Voorziening Stand v oorziening 01-01 Storting Onttrekking Stand v oorziening 31-12

7 1 .000 -1 02.000

7 1 .000

-9.000 -1 82.000 -323.000

57 4.000 636.000

525.000

27 3.000

6. Openbare verlichting Beleidskader De gemeente heeft de ambitie de gehele verlichtingsinstallatie op een verantwoord veilig niveau te houden. De kwaliteitsnorm scenario 4 (Model Woudrichem), zijnde continueren huidig beleid ('in stand houden') zonder jaarlijkse vervanging, is door uw raad vastgesteld. Het onderhoud aan de verlichting en het verhelpen van storingen kost jaarlijks € 77.000. Daarnaast zijn er nog kosten voor beheer, interne uren en stroomlevering. Maatregelen 2015-2018 Er is een Beheers- en Beleidsplan Openbare Verlichting 2011-2015 opgesteld. Er vindt conform het beheer- en beleidsplan openbare verlichting jaarlijks het reguliere onderhoud plaats en vervanging waar nodig.

Exploitatie

2015

2016

2017

2018

Onderhoud

77.000

77.000

77.000

77.000

Totaal exploitatie

77.000

77.000

77.000

77.000

7. Sportvelden Beleidskader Renovatieschema sportvelden 2012. Maatregelen 2015-2018 De voetbalverenigingen en korfbalvereniging onderhouden hun eigen velden. De gemeente verleent hiervoor op grond van de Verordening investeringssubsidies en onderhoudsbijdragen buitensportverenigingen gemeente Woudrichem 2009 een onderhoudsbijdrage aan de verenigingen. De gemeente renoveert de velden eens in de 15 tot 20 jaar. Hiervoor is een meerjaren renovatieschema door ons college vastgesteld dat jaarlijks wordt uitgevoerd. De uitvoering van het renovatieschema loopt op schema.

92

In 2014 is gestart met de realisatie van een nieuw sportpark voor VV Giessen en VV Rijswijkse Boys, nu GRC’14. In 2014 zijn de eerste twee kunstgrasvelden aangelegd. Eind 2014 wordt gestart met de bouw van de kantine c.q. kleedlokalen. De bouw hiervan zal in 2015 worden afgerond. Het derde (gras-)veld zal in het voorjaar van 2015 worden aangelegd.

Exploitatie

2015

2016

2017

2018

Onderhoud

0

0

0

0

Totaal exploitatie

0

0

0

0

8. Begraafplaatsen Beleidskader Aan het beheer van de gemeentelijke begraafplaatsen liggen diverse beleidsplannen ten grondslag: Beleidsplan “Begraven in de gemeente Woudrichem”(24 april 2007) Beheersverordening gemeentelijke begraafplaatsen 2007 De gemeente voorziet in het algemene beheer en onderhoud van de gemeentelijke begraafplaatsen en het onderhoud van winterharde gewassen op de graven. Rechthebbenden van een eigen graf of gebruikers van een algemeen graf zijn verplicht de grafbedekking op het graf behoorlijk te onderhouden of te herstellen. Groenstructuurplan van de gemeente Woudrichem (november 2001) Voor de begraafplaatsen wordt uitgegaan van Beheerniveau 1, hetgeen overeenkomt met zeer intensieve verzorging. Notitie ruimen van graven In deze notitie worden procedureafspraken vastgelegd met betrekking tot het ruimen van graven. In zijn algemeenheid geldt dat wanneer het grafrecht is verlopen of de uitgifteduur van het graf is verstreken en er geen verlenging of wijziging van het graf plaatsvindt, de grafbedekking wordt verwijderd en dat de vrijkomende grond zal worden ingezaaid met gras. Rapportage onderzoek beheerkosten begraafplaatsen Conclusie van dit rapport is dat de gemeente haar begraafplaatsen beheert op een basis- tot hoog niveau. Om de gezamenlijke begraafplaatsen op het kwaliteitsniveau basis in stand te houden is een totaal budget nodig van circa € 92.000. Dit betreffen de kosten van onderhoud en dienstverlening. De beschikbare middelen zijn hiermee in overeenstemming. Maatregelen 2015-2018 In 2014-2017 wordt het reguliere onderhoud uitgevoerd conform het groenstructuurplan. Op ambtelijk niveau is een overzicht meerjarenonderhoud begraafplaatsen beschikbaar. Hierin wordt de vervanging van het materiaal, waaronder bekisting, rijdende baar en graflift geregeld. Ook het schilderen van de monumentale baarhuisjes is hierin opgenomen. Uitgangspunt is eenmaal in de vier jaar. Voor het laatst heeft dit in 2011 plaatsgevonden. Het beheer en onderhoud van de uitbreiding van de begraafplaats Zoetelaarssteeg is in de organisatie ingebed. Het aantal m² gras op de gemeentelijke begraafplaatsen is toegenomen om een nettere uitstraling op de begraafplaatsen te realiseren ten opzichte van grind. Dit heeft consequenties voor het aantal uren maaien en de kosten die daarmee samenhangen.

93

Exploitatie

2015

2016

2017

2018

Onderhoud Uren buitendienst

23.000 76.000

23.000 76.000

23.000 76.000

23.000 76.000

Totaal exploitatie

99.000

99.000

99.000

99.000

9. Civiele kunstwerken Beleidskader De gemeente heeft de ambitie alle civiele kunstwerken op een verantwoord veilig niveau te brengen en te houden. Als kwaliteitsnorm is door de gemeenteraad gekozen voor het Middenscenario. Dit scenario houdt in het continueren van het huidige beleid ('in stand houden') zonder jaarlijkse vervanging. Deze onderhoudslasten komen ten laste van de voorziening civiele kunstwerken. Jaarlijks vindt er een dotatie plaats aan deze voorziening overeenkomstig het vastgestelde onderhoudsplan. Maatregelen 2015-2018 Er is een Beheers- en Beleidsplan Civiele Kunstwerken 2012-2022 opgesteld. Er vindt conform het beheer- en beleidsplan civiele kunstwerken jaarlijks regulier onderhoud plaats. Er wordt nader onderzoek gedaan naar de staat van Koepoortbrug. In de begroting 2015 is rekening gehouden met het vervangen van de Koepoortbrug.

Exploitatie

2015

2016

2017

2018

Storting voorziening

27.000

27.000

27.000

27.000

Totaal exploitatie

27.000

27.000

27.000

27.000

22.000

20.000

13.000

6.000

Voorziening Stand voorziening 01-01 Storting Onttrekking Stand voorziening 31-12

27.000 27.000 27.000 27.000 -29.000 -34.000 -34.000 -31.000 20.000

13.000

6.000

2.000

Vervanging Koepoortbrug

0 240.000

0

0

Totaal investeringen

0 240.000

0

0

Investeringen

10. Historische Haven Beleidskader In 2012 zijn alle ‘natte’ kunstwerken in de Historische Haven geïnspecteerd. Deze inspectie is verwerkt in een rapport waarin aanbevelingen zijn gedaan voor een meerjarig vervanging- en onderhoudprogramma. Er is een beheersplan opgesteld dat tevens geïmplementeerd is in een beheerssysteem. De inspectie is uitgevoerd voor de

94

‘natte’ kunstwerken. Omdat er een integraal beheersprogramma beoogd is zijn de kosten voor groen, wegen en nutsvoorzieningen uit het oude onderhoudsprogramma toegevoegd aan de rapportage. In het integrale beheers- en onderhoudsprogramma wordt uitgegaan van een redelijk onderhoudsniveau. Met onderhoud op dit niveau zal ervoor worden gezorgd dat een onderdeel zijn functie niet zal verliezen. In de onderhoudsafspraken met de stichting Historische Haven wordt uitgegaan van ambitieniveau B van de kwalitatieve criteria op basis van de CROW kwaliteitscatalogus openbare ruimte 2013, publicatie 323. Dit om de wederzijdse verwachtingen te visualiseren en gezamenlijk een zelfde beeld- kwaliteitsniveau na te streven. Maatregelen 2015 – 2018 Van 2015 tot 2018 wordt samen met de stichting uitvoering gegeven aan de beheers- en onderhoudsmaatregelen zoals gesteld in het integrale beheers- en onderhoudsprogramma.

95

Paragraaf D Financiering Kader Sinds 1 januari 2001 is de Wet Financiering Decentrale Overheden (FIDO) van kracht, die met name tot doel heeft de renterisico's die een gemeente loopt zoveel mogelijk te beperken. Met renterisico wordt bedoeld het risico dat een gemeente gedurende het boekjaar geld aan moet trekken tegen een onbekend (hoog) rentepercentage. FIDO verplicht gemeenten om een treasurystatuut vast te stellen. Op 17 december 2001 heeft de raad dit statuut vastgesteld. Hierin is de “beleidsmatige infrastructuur” van de treasuryfunctie vastgelegd in de vorm van uitgangspunten, doelstellingen, richtlijnen en limieten. Eind 2011 heeft een actualisering plaats gevonden van het treasurystatuut. De treasuryfunctie wordt gedefinieerd als: het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op: De financiële vermogenswaarden. De financiële geldstromen. De financiële posities. en de hieraan verbonden risico’s. Een belangrijk element van FIDO is de regelgeving rond treasury-activiteiten. Zo is er sprake van een wettelijke begrenzing van het oogmerk van de treasury-activiteiten tot de publieke taakuitoefening en een wettelijke regeling voor het risicomijdend uitzetten van overtollige middelen. In FIDO is opgenomen dat het aantrekken van leningen, evenals het verstrekken van leningen en garanties, uitsluitend dient te geschieden ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak. Het in- en doorlenen van middelen met als doel hiermee inkomsten te genereren (near-banking) wordt niet tot de publieke taak gerekend. Bankachtige activiteiten zijn daarmee verboden. In het verlengde hiervan is in het voorstel opgenomen dat bij uitzettingen (beleggingen en aan derden verstrekte leningen) en bij het gebruik van financiële derivaten sprake dient te zijn van een prudent beheer. Voor treasury is het tijdig, juist en volledig beschikbaar hebben van financiële informatie van wezenlijk belang om de treasuryfunctie naar behoren uit te voeren. Een goede liquiditeitsplanning is hiervoor essentieel. Met behulp van een liquiditeitsplanning op korte termijn ontstaat er een beter beeld van de te verwachten inkomsten en uitgaven. Belangrijke onderdelen hierbij zijn de investeringen en grondexploitaties. Schatkistbankieren De landelijke overheid heeft schatkistbankieren geïntroduceerd. Dit betekent voor gemeenten dat zij al hun overtollige middelen aanhouden in de schatkist bij het ministerie van Financiën. Geld en vermogen mogen niet langer bij bijvoorbeeld banken buiten de schatkist worden aangehouden. Overtollige middelen mogen alleen in rekening-courant via deposito’s bij de schatkist worden aangehouden of onderling worden uitgeleend aan andere decentrale overheden. Deelname van de decentrale overheden aan schatkistbankieren draagt bij aan een lagere EMU-schuld van de collectieve sector (Rijk en decentrale overheden gezamenlijk). Iedere euro die decentrale overheden aanhouden in de schatkist, vermindert de externe financieringsbehoefte van het Rijk. Dat het Rijk minder hoeft te financieren op de markt vertaalt zich direct in een lagere staatsschuld. Interne ontwikkelingen De treasury-activiteiten zijn ondergebracht bij de werkeenheid Financiën van de afdeling Middelen. In 2011 is het treasurystatuut geactualiseerd. Renterisicobeheer In dit onderdeel wordt via enkele modellen inzicht gegeven in de renterisico’s voor de gemeente Woudrichem. Achtereenvolgens worden behandeld: 1. Het renterisico op korte termijn, c.q. de kasgeldlimiet. 2. Het renterisico op het lang vreemd vermogen, c.q. de renterisiconorm. 3. De kredietrisico’s op de verstrekte gelden.

96

Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet is het maximumbedrag waarvoor de gemeente middelen mag aantrekken op de geldmarkt. De kortlopende middelen worden aangetrokken in de vorm van daggeld, kasgeldleningen en kredietlimiet op rekening courant. De middelen worden aangetrokken bij de huisbankier van de gemeente, de NV Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). De grootte van de kasgeldlimiet is afhankelijk van het begrotingstotaal van de gemeente aan het begin van het dienstjaar. De netto vlottende schuld mag de kasgeldlimiet niet overschrijden. De onderstaande tabel geeft de verwachte kasgeldlimiet weer. Verwachte kasgeldlimiet 2015 (x € 1.000)

Omv ang begrotingstotaal per 1 januari 201 5 T oegestane kasgeldlim iet (a) - in procenten - in geld Vlottende schuld - opgenomen gelden < 1 jaar - totaal schuld in rekening-courant - gestorte gelden door derden < 1 jaar Totaal v lottende schuld (b) Vlottende kasgeldm iddelen - contante gelden in kas - totaal tegoeden in rekening-courant - ov erige uitstaande gelden < 1 jaar Totaal v lottende kasgeldmiddelen (b) T oets kasgeldlim iet Totaal netto v lottende schuld (b) -/- (c) Toegestane kasgeldlimiet (a) Ruim te (positief)

31 .244 8,50% 2.656 0 904 31 935 3 1 .27 8 0 1 .281 -346 2.656 3.002

De cijfers voor de prognose 2015 van de vlottende middelen zijn gebaseerd op de realisatie 1e half jaar 2014. Het renterisico op het lang vreemd vermogen en de renterisiconorm De renterisico’s op de vaste schuld worden ingekaderd door de renterisiconorm. De renterisiconorm heeft als doel het renterisico bij herfinanciering te beheersen. Hoe meer de aflossing van de schuld in de tijd wordt gespreid, hoe minder gevoelig de begroting wordt voor renteschokken bij herfinanciering. De renterisiconorm houdt in, dat de jaarlijks verplichte aflossingen en de renteherzieningen niet meer mogen bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. De onderstaande tabel brengt de renterisico’s voor het begrotingstotaal in relatie tot de renterisiconorm in beeld voor de jaren 2015 tot en met 2018. De renterisiconorm voor 2015 bedraagt € 3,2 miljoen. Uit de tabel blijkt dat het bedrag waarover de gemeente een renterisico loopt ruim onder de toegestane norm blijft en dat in 2015 de renterisiconorm niet zal worden overschreden.

Renterisiconorm (x € 1.000) 1 a Renteherziening op v aste schuld o/g 1 b Renteherziening op v aste schuld u/g 2 Nettorenteherziening op v aste schuld (1 a -/- 1 b)

2015

2016

2017

2018

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

3 Aflossingen

3.054

3.057

3.061

2.81 6

4 Renterisico op v aste schuld (2 +/+ 3)

3.054

3.057

3.061

2.81 6

5 Begrotingsomv ang per 1 januari 201 5 6 Het n0rmpercentage 7 Renterisiconorm (5 x 6)

31 .268 20% 6.254

30.27 4 20% 6.055

30.007 20% 6.001

30.307 20% 6.061

8 Ruim te (positief) (7 -/- 4)

3.200

2.998

2.940

3.245

97

Renteomslag De gemeente hanteert het principe van integrale financiering. Dit betekent dat aan alle reeds gedane investeringen hetzelfde rentepercentage van 4% wordt toegerekend. Dit zogenaamde omslagpercentage is gebaseerd op de gemiddelde rente die de gemeente betaalt over externe leningen, c.q. toerekent aan haar eigen financieringsmiddelen (lees: reserves en voorzieningen). Leningenportefeuille opgenomen geld (x € 1.000)

Gemeente Woudrichem Woningbouwcorporaties T otaal

Saldo 1 -1 -201 5 21 .391 633 22.024

Aflossingen 2.37 6 11 2.387

Saldo 31 -1 2-201 5 1 9.01 5 622 19.637

Voor de woningbouwcorporaties Woonlinie en Land van Altena is één geldlening bij de n.v. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) afgesloten. Deze annuïteitenlening wordt met een opslag van 0,2% in rekening gebracht bij de desbetreffende woningbouwcorporaties. De opslag wordt jaarlijks gestort in de Vrije Algemene Reserve (VAR), waarmee het kredietrisico gedeeltelijk wordt afgedekt. Kredietrisico op verstrekte geldleningen (x € 1.000)

Woningbouwcorporaties St.Historische Stadshav en St.Ontwikkeling Woudrichem T otaal

Saldo 1 -1 -201 5 635 369 41 1 1.415

Aflossingen 10 13 12 35

Saldo 31 -1 2-201 5 625 356 399 1.380

Bovenstaand overzicht geeft een beeld van de leningen die de gemeente heeft verstrekt aan derden. De gemeente heeft in het verleden leningen verstrekt aan woningbouwcorporaties zonder borging van de stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Dergelijke leningen worden op dit moment uitsluitend verstrekt onder borging van het WSW. Het aandeel niet-geborgde leningen zal in de komende jaren hierdoor dalen. Garantstelling De gemeente staat garant voor leningen aan derden. Hieronder volgt een overzicht van de uitstaande garantstellingen. Categorie Woningbouwborgstellingen door WSW achterv ang gemeente Stichting Stromenland Woningstichtingen Tennisv ereniging Woudrichem Bibliotheek Giessen Kampeerv ereniging De Mosterdpot ROB Heusden en Altena Totaal

Aandeel borgstelling 50%

Saldo 1 -1 -201 5 44.7 88

1 00% 1 00% 1 00% 1 00% 1 00% 30%

4.644 2.41 0 49 16 29 4.320 56.256

Aflossing Saldo 201 5 31 -1 2-201 5 1 .496 43.292 232 21 9 20 16 10 0 1 .993

4.41 2 2.1 91 29 0 19 4.320 54.263

Gemeentefinanciering De gemeente streeft er naar de benodigde leningen tegen zo laag mogelijke kosten aan te trekken en tegelijkertijd de risico’s zoveel mogelijk uit te sluiten. Onderstaand overzicht geeft een indicatie van de verwachte financieringsbehoefte voor het begrotingsjaar 2015 en volgende.

98

De financieringsbehoefte van de gemeente (bedragen x € 1.000) Omschrijv ing Financieringsresultaat: Boekwaarde inv esteringen per 1 -1 Vermeerderingen in dienstjaar Inv esteringen in dienstjaar Financiering met eigen kapitaal Financiering met langlopende leningen Financieringstekort

201 5 49.504 17 7 432 -20.354 -29.1 57 602

201 6 47 .829 -1 .1 00 490 -1 9.81 6 -26.1 04 1 .299

201 7 44.930 -2.1 08 648 -1 8.304 -23.046 2.1 20

201 8 41 .1 34 -2.407 99 -1 7 .523 -1 9.984 1 .31 9

Bankrelaties De financiële instellingen waarmee de gemeente een relatie heeft voldoen aan de voorwaarden zoals gesteld in het treasurystatuut. Hierin staat dat zij alle minimaal een zogenaamde A-rating moeten hebben. Ingevolge de kredietcrisis wordt er echter nu voor een triple A-rating gekozen. De relaties zijn de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG), Rabobank en de Waterschapsbank. EMU-saldo en de Wet HOF Het begrip EMU-saldo heeft betrekking op het gezamenlijke begrotingssaldo van het Rijk, lokale overheden en sociale fondsen zoals gehanteerd door de EU om te beoordelen of landen aan de 3% norm van het verdrag van Maastricht voldoen. Heel eenvoudig gesteld is het EMU-saldo het verschil tussen inkomsten en uitgaven in een jaar. Indien een gemeente bijvoorbeeld veel onttrekt aan reserves of veel netto investeert ontstaat al snel een EMU-tekort zonder dat dit ook een begrotingstekort betekent. Een investering is namelijk wel een uitgaaf maar geen last, en afschrijvingen zijn geen uitgaven maar wel lasten. Om het inzicht in dit EMU-saldo te vergroten wordt dit saldo sinds enkele jaren opgenomen in de gemeentebegroting. Sinds in 2003 geconstateerd is dat het toen opgetreden Nederlandse EMU-tekort mede was veroorzaakt door een tekort bij de lokale overheden, wordt hier al aandacht voor gevraagd. Op basis van de Wet Fido behoort Rijksingrijpen tot de mogelijkheden bij een dreigende overschrijding van het 3% EMU-tekort voor zover dit wordt veroorzaakt door een ongewenste ontwikkeling van het EMU-saldo van de lokale overheid. Doordat als gevolg van de kredietcrisis en de eurocrisis de 3-procentsnorm flink onder druk staat zijn eind 2011 door de Europese regeringsleiders afspraken gemaakt om financiële stabiliteit in de eurozone te bereiken. De Wet Houdbaarheid Overheidsfinanciën (HOF) is vernieuwing in de financiële verhoudingen tussen het Rijk en decentrale overheden. Het doel van de Wet HOF is te zorgen dat Nederland voldoet aan de EMU norm van maximaal 3% tekort op de begroting. Bij het relevant EMU tekort horen ook de tekorten van de lokale overheden. De Rijksoverheid kan beboet worden als de 3% norm overtreden wordt en daarom wil zij grip krijgen op de lokale EMU-saldi. De Wet HOF stelt heel simpel dat in een jaar een overheid niet meer geld mag uitgeven dan ze aan geld binnenkrijgt. De wet maakt het de decentrale overheden onmogelijk hun reserves te gebruiken om investeringen te financieren. Met andere woorden, geld dat keurig is gespaard voor het doen van grote uitgaven kan niet langer worden uitgegeven. Doet een vermogende gemeente dat bijvoorbeeld toch, dan riskeert die een boete. Door een verschil in het boekhoudstelsel van het rijk en de decentrale overheden – het rijk werkt met een kasstelsel, de rest met een baten en lastenstelsel – wordt zowel het investeren als het gebruik van reserves gezien als een begrotingstekort. Dat werkt negatief door in het landelijke begrotingstekort, het EMUsaldo. Daarnaast is in het Begrotingsakkoord 2013 afgesproken dat decentrale overheden vanaf 2013 verplicht moeten gaan schatkistbankieren. Dit betekent verplicht spaargeld bij het Rijk stallen. Statistisch daalt de overheidsschuld dan, maar de feitelijke omvang van de schulden daalt hiermee niet. Intussen lopen decentrale overheden wel rendement mis. In onderstaande tabel is EMU-saldo van de gemeente Woudrichem opgenomen (bedragen x € 1.000).

99

Omschrijv ing Resultaat v oor bestemming Afschrijv ingen t.l.v . ex ploitatie Dotaties aan v oorzieningen In- en desinv esteringen Onttrekkingen aan de v oorzieningen EMU-saldo EMU-saldo in % v an de totale lasten

100

201 4 1 .627 -1 .7 1 0 -1 .41 1 3.1 85 1 .588 3.27 9 1 0,27 %

201 5 222 -1 .835 -7 85 609 1 .099 -690 -2,20%

201 6 1 .053 -1 .7 87 -7 43 -61 0 1 .201 -886 -2,93%

Paragraaf E

Bedrijfsvoering

Organisatieontwikkeling Algemeen Eind 2012 is gestart met het ontwikkelen van een organisatievisie. Hierin wordt beoogd de richting aan te geven waarin de gemeentelijke organisatie van Woudrichem zich in de nabije toekomst zal ontwikkelen. Het doel is om een gezamenlijke lijn uit te zetten aan de hand waarvan het management ook zelf sturing kan geven aan het proces van veranderingen in het takenpakket en de wijze van uitvoering van dat takenpakket. Daarbij staan actuele ontwikkelingen en thema’s centraal. In 2013 en 2014 is het uit de organisatievisie voortvloeiende proces van organisatieontwikkeling verder concreet uitgelijnd en vertaald in deeltrajecten. Op basis hiervan zijn werkgroepen ingesteld, die deels ook zijn voortgekomen uit het Medewerkerstevredenheidsonderzoek van 2012. De deeltrajecten zijn: Personeelsplanning en personeelsmanagement. Cultuurverandering. Analyse takenpakket en wijze van uitvoering. Samenwerking binnen het Land van Heusden en Altena. Versterken opdrachtgeverschap en projectmatig werken. Actualiseren dienstverleningsconcept en loketfunctie. Analyse werkprocessen / verbeteren en slim organiseren van werkprocessen. Digitalisering. Introductie van het nieuwe werken. Eind 2014 wordt – zoals opgenomen in de 1e bestuursrapportage 2014 - door een externe partij een document ontwikkeld dat een logisch vervolg vormt op de organisatievisie, waarbij gebruik gemaakt wordt van de deelproducten die zijn opgeleverd door de werkgroepen. In het document wordt ingegaan op vragen als wat de stand van zaken is in de gewenste ontwikkelingen, wat er nog ontwikkeld dient te worden en welke stappen nog gezet moeten worden in welke volgorde om het einddoel te bereiken, voorzien van een planning, inclusief traject met bewustwording bij medewerkers. Op basis hiervan wordt in 2015 verder uitvoering gegeven aan het traject, dat moet resulteren in een uitvoeringsagenda. Personeel en Organisatie Medewerkersbestand De personeelsformatie (exclusief college en griffie) in de begroting 2015 bedraagt 80,7 fte. Ten opzichte van de personeelsformatie in de begroting van 2014 van 81,2 betekent dit een daling van 0,5 fte. Deze daling is het gevolg van lichte bezuinigingen. Ontwikkelingen P&O AWW In maart 2014 is de bestuursopdracht P&O formeel beëindigd. De samenwerking met de gemeente Aalburg wordt op P&O terrein ondermeer gecontinueerd op het gebied van de PSA (personeels- en salarisadministratie.) Personeelsbeleid/beheer In het kader van de verdere ontwikkeling van het personeelsbeleid binnen de gemeente Woudrichem zal in 2014 en in 2015 aandacht worden geschonken aan de volgende (beleids)onderwerpen: een verdere doorontwikkeling van de PSA (personeels- en salarisadministratie); de jaarlijkse onderhoudsronde van de generieke functie-inpassingen; afhankelijk van de definitieve besluitvorming met betrekking tot de Rabobank/MFC zal een nieuwe Risicoinventarisatie en -evaluatie (RI&E) worden uitgevoerd c.q. zal verdere uitwerking plaatsvinden van de reeds uitgevoerde RI&E; de uitvoering van een nieuw Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO); het blijven monitoren van de effecten als gevolg van de invoering van de Werkkostenregeling; de uitvoering van de nieuwe Cao gemeenten 2013-2015. Het totaalbedrag aan jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen is € 5.086.000.

101

Informatisering en Automatisering Om verder gestructureerd invulling te geven aan landelijke ontwikkelingen en te voldoen aan wettelijke verplichtingen, is in 2011 een Informatiebeleidsplan voor de gemeenten Aalburg en Woudrichem opgesteld. In 2015 wordt een nieuw informatiebeleidsplan gemaakt, dat op hoofdlijnen de richting, aanpak en de daaruit voortvloeiende projecten die in de komende jaren moeten worden uitgevoerd, beschrijft. In dit plan wordt ingegaan op de volgende onderwerpen: De technisch-organisatorische aspecten van ICT op korte en lange termijn. Antwoord-concept/I-NUP (Implementatie Nationaal Uitvoerings Programma). Voor zover noodzakelijk informatiemanagement van de decentralisaties op het gebied van Jeugdwet, Wmo en Participatiewet. Er wordt een separaat integraal beveiligingsplan opgesteld waarin opgenomen DigiD-assessment en zelfevaluatie (voorheen GBA-audit) op grond van de Wet BRP plus aansluiting bij de landelijke veiligheidsrichtlijnen (Baseline Informatieveiligheid Gemeenten (BIG)). Deze zelfevaluatie toetst gemeenten op het op een adequate wijze implementeren en uitvoeren van informatiebeveiliging met als doelstelling om informatiebeveiliging als een integraal proces, gemeentebreed, te implementeren en te borgen. Accountantscontrole Ook voor 2013 heeft de gemeente Woudrichem een goedkeurend oordeel op rechtmatigheid ontvangen. Voor het verkrijgen van die goedkeuring is het van belang dat aanbevelingen uit de managementletter steeds opgevolgd worden. In 2013 zijn veel van de aanbevelingen uit eerdere managementletters opgevolgd. Van de aanbevelingen uit de managementletter 2013 is een groot deel inmiddels gerealiseerd.

102

Paragraaf F: Overzicht Verbonden Partijen 1.1 Uitleg verbonden partijen Volgens het Besluit begroting en verantwoording (Bbv) zijn verbonden partijen samenwerkingsverbanden (rechtspersonen) waarin de gemeente een direct bestuurlijk én financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan dat de gemeente zeggenschap heeft, bijvoorbeeld als een wethouder, raadslid of ambtenaar zitting heeft in het bestuur of namens de gemeente stemrecht heeft. Het financiële belang is het bedrag dat ter beschikking is gesteld en dat niet verhaalbaar is, of waarvoor aansprakelijkheid bestaat, indien de verbonden partij failliet gaat of haar verplichtingen niet nakomt. Binnen deze definitie van een verbonden partij vallen ondermeer gemeenschappelijke regelingen, NV’s, en BV’s, stichtingen, verenigingen en Publiek Private Samenwerkingen (PPS). 1.2 Diverse rollen Binnen de gemeente worden in de relatie tot een verbonden partij een aantal rollen onderscheiden: 1.2.1 Raad of college In het duale stelsel is een scheiding aangebracht tussen raad en college. De raad heeft een kaderstellende en controlerende taak en het college bestuurlijke en uitvoerende. Wij hebben naar de verbonden partijen een vergelijkbare rol als de raad heeft ten opzichte van ons college. Dus kaderstellend en controlerend en meer afstand bij de uitvoering. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering betekent dat de wethouders ‘in control’ moeten zijn met betrekking tot de werkzaamheden door verbonden partijen. Zij managen de risico’s voor publieke taken en zorgen voor toezicht op hoog niveau. 1.2.2 Werkgroepen gemeenschappelijke regelingen De drie gemeenten in het Land van Heusden en Altena hebben gezamenlijk werkgroepen ingesteld met vertegenwoordigers van raadsleden uit de drie gemeenten. Deze werkgroepen hebben als doel om de uitgangspunten die geformuleerd zijn ten aanzien van de gemeenschappelijke regelingen te toetsen en advies uit te brengen aan de raden. De raden stellen vervolgens mede op basis van dit advies hun zienswijzen vast. 1.3 Overzicht verbonden partijen Op de volgende pagina’s ziet u een overzicht van de verbonden partijen van de gemeente Woudrichem.

103

Vestigingsplaats Portefeuillehouder Bestuurlijke verhouding Deelnemers

Doelstelling Reden aangaan verbinding Huidige Activiteiten

Is de begroting 2015 vastgesteld / wat is er gedaan met de ingediende zienswijze van de Woudrichemse Raad Uittredingsbepaling

Financieel belang

Vermogenspositie (verwacht)

Regio West-Brabant Etten-Leur Burgemeester A. Noordergraaf (wethouder R. Bergsma) AB Noordergraaf DB Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tholen, Werkendam, Woudrichem, Woensdrecht, Zundert Op doelmatige wijze bewerkstelligen van beleidsinhoudelijke afstemming en samenwerking op verschillende beleidsterreinen. Behartigen van regiobelangen op diverse beleidsterreinen . Uitwisseling van informatie tussen samenwerkende gemeenten Onderlinge afstemming van gemeentelijk beleid Behartigen v.d. gezamenlijke gemeentegrens overschrijdende belangen Procesbewaking van gezamenlijk te nemen acties Ja, de zienswijze is daarin meegenomen.

Opzegtermijn is 1 jaar. Eerste 3 jaar na uittreding: respectievelijk 100%, 66% en 33% van laatste bijdrage verschuldigd aan overige deelnemers. Bijdrage gemeente € 233.000 (incl. REWIN) Kapitaalverschaffing Geen 01-01-2015 31-12-2015 Eigen vermogen 269.000 248.000 Vreemd vermogen Totaal vermogen Solvabiliteit (o.b.v. EV/TV)

299.000 568.000 0,47

Resultaat 2015 (verwacht) Risico's

299.000 547.000 0,45 €0

Geen, behoudens het meedragen van een eventueel negatief financieel resultaat.

104

Nazorg gesloten stortplaatsen Zevenbergen en Bavel-Dorst Vestigingsplaats Breda Portefeuillehouder Wethouder I. Koedoot (Wethouder P. Jorritsma) Bestuurlijke verhouding AB Koedoot DB Deelnemers Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Breda, Drimmelen, EttenLeur, Geertruidenberg, Moerdijk, Oosterhout, Werkendam, Woudrichem en Zundert. Doelstelling Bewerkstelligen van doelmatige afstemming tussen gemeenten op beleidsterreinen milieu en afval en de uitvoering van gemeenschappelijke taken op gebied van afval. Daarnaast : behartigen belangen van deelnemende gemeenten bij nazorg regionale stortplaats Zevenbergen en Bavel/Dorst. Reden aangaan verbinding Door samenwerking en afstemming zijn zowel het beheer als de fysieke omgeving van de stortplaatsen alsmede ook het stortfonds dat gereserveerd is voor de afwerking efficiënter georganiseerd. Huidige Activiteiten Beheren van gesloten stortplaatsen en aanwezige voorzieningen, beheren van het stortfonds en verantwoordelijkheid inzake uiteindelijke afwerkingsniveau van de stortplaatsen. Is de begroting 2015 Ja, de zienswijze is hierin meegenomen. vastgesteld / wat is er gedaan met de ingediende zienswijze van de Woudrichemse Raad Uittredingsbepaling Opzeggingstermijn is één jaar. 2/3 van aantal deelnemende gemeenten dient in te stemmen. Financieel belang Bijdrage gemeente € 16.000 Kapitaalverschaffing Geen Vermogenspositie 01-01-2015 31-12-2015 (verwacht) Eigen vermogen 1.673.000 1.101.000 Vreemd vermogen Totaal vermogen Solvabiliteit (o.b.v. EV/TV)

23.004.000 24.677.000 0,07

Resultaat 2015 (verwacht) Risico's

23.711.000 24.812.000 0,04 € 0

De risico’s zijn benoemd in de begroting van de GR.

105

GGD (Openbare Gezondheidszorg West-Brabant GROGZ) Vestigingsplaats Breda Portefeuillehouder Wethouder R. Bergsma (Wethouder P. Jorritsma) Bestuurlijke verhouding AB Bergsma DB Deelnemers Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem, Zundert. Doelstelling Inhoud geven aan de voor de deelnemende gemeenten noodzakelijke en door deelnemende gemeenten gewenste samenwerking op het terrein van de openbare gezondheid. Reden aangaan verbinding Schaalgrootte, efficiency. Huidige Activiteiten Instellen, instandhouden en beheren van:

Is de begroting 2015 vastgesteld / wat is er gedaan met de ingediende zienswijze van de Woudrichemse Raad Uittredingsbepaling Financieel belang Vermogenspositie (verwacht)

Gemeenschappelijke gezondheidsdienst West-Brabant (GGD). Andere vormen van organisatie op terrein van openbare gezondheidszorg. Ja, de zienswijze is daarin meegenomen.

Opzegtermijn is één jaar. Eerste 3 jaar na uittreding is boete verschuldigd van respect. 100%, 66% en 33%. Bijdrage gemeente € 484.000 Kapitaalverschaffing Geen 01-01-2015 31-12-2015 Eigen vermogen 3.166.000 3.040.000 Vreemd vermogen Totaal vermogen Solvabiliteit (o.b.v. EV/TV)

12.901.000 16.067.000 0,20

Resultaat 2015 (verwacht) Risico's

12.477.000 15.517.000 0,20 € 0

De risico’s zijn benoemd in de begroting van de GR OGZ.

106

Streekarchivariaat Land van Heusden en Altena Vestigingsplaats Portefeuillehouder Bestuurlijke verhouding Deelnemers Doelstelling

Reden aangaan verbinding Huidige Activiteiten

Is de begroting 2015 vastgesteld / wat is er gedaan met de ingediende zienswijze van de Woudrichemse Raad Uittredingsbepaling

Financieel belang Vermogenspositie (verwacht)

Heusden Burgemeester A. Noordergraaf (Wethouder R. Bergsma) AB Noordergraaf DB Aalburg, Heusden, Waalwijk, Werkendam en Woudrichem 1. Zorg voor en beheer van de naar archiefbewaarplaatsen overgebrachte archiefbescheiden. 2. Toezicht op beheer van nog niet overgebrachte archiefbescheiden, alsmede werkzaamheden verbonden aan voorbereiding van overbrenging van nog niet overgebrachte archiefbescheiden. 3. Bevorderen van lokaal en streekhistorisch onderzoek. Schaalgrootte, efficiency. Naast genoemde doelstellingen (zie 3e tabel) houdt het streekarchief zich bezig met de volgende kerndoelen: 1: digitale ontsluiting 2: digitaal informatiebeheer 3: cultureel ondernemerschap 4: toegang voor een breed en divers publiek Ja, de zienswijze is daarin meegenomen.

Uittreding geschiedt bij besluiten van de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders. Het besluit dient tenminste 6 maanden voor de beoogde datum van uittreding kenbaar zijn gemaakt aan het algemeen bestuur. Een uittredende gemeente is gehouden na uittreding bij te dragen in het begrote nadelig saldo van het laatste volledige jaar van deelname, en wel in het eerste kalenderjaar na uittreding het volledige aandeel, in het tweede jaar na uittreding 75% van het aandeel, in het derde jaar 50% van het aandeel en in het vierde jaar na uittreding 25% van het aandeel. De uittreding treedt niet in werking dan na opname in de registers bedoeld in artikel 27, eerste en tweede lid, van de wet. Bijdrage gemeente € 91.000 Kapitaalverschaffing Geen 01-01-2015 31-12-2015 Eigen vermogen Niet bekend Niet bekend Vreemd vermogen Totaal vermogen Solvabiliteit (o.b.v. EV/TV)

Niet bekend Niet bekend Niet bekend

Resultaat 2015 (verwacht) Risico's

Niet bekend Niet bekend Niet bekend € 0

De risico’s zijn opgenomen in de begroting van de GR.

107

Vestigingsplaats Portefeuillehouder Bestuurlijke verhouding Deelnemers Doelstelling

Reden aangaan verbinding

Huidige Activiteiten

Is de begroting 2015 vastgesteld / wat is er gedaan met de ingediende zienswijze van de Woudrichemse Raad Uittredingsbepaling

Financieel belang Vermogenspositie (verwacht)

WAVA/!Go Oosterhout Wethouder P. Jorritsma (R. Bergsma) AB Wethouder R. Bergsma/Wethouder P. Jorritsma DB Wethouder P. Jorritsma Aalburg, Drimmelen, Geertruidenberg, Oosterhout, Werkendam, Woudrichem Uitvoeren van de Wet Sociale Werkvoorziening door op zo doelmatige wijze de taken en bevoegdheden op het terrein van de gesubsidieerde arbeid en bevordering ervan re-integratie gehandicapten. Uitvoeren van de Wet Sociale Werkvoorziening door op zo doelmatige wijze de taken en bevoegdheden op het terrein van de gesubsidieerde arbeid en bevordering ervan re-integratie gehandicapten. In dienst nemen van personen die op grond van Wsw daarvoor in aanmerking komen; aanbieden van passende arbeid en bevordering van reïntegratie gehandicapten en uitkeringsgerechtigden; Uitvoering van alle overige in de WSW aan gemeente opgedragen taken. Ja, de zienswijze is daarin meegenomen.

Uittreding per raadsbesluit. AB stelt in overleg met uittredende gemeente uiterlijk 3 maanden vóór uittreding een bindende regeling vast met alle gevolgen. Gemeente kan pas uittreden als aan alle verplichtingen is voldaan. Bijdrage gemeente € 145.000 Kapitaalverschaffing Geen 01-01-2015 31-12-2015 Eigen vermogen 976.000 976.000 Vreemd vermogen Totaal vermogen Solvabiliteit (o.b.v. EV/TV)

8.813.000 9.789.000 0,10

8.413.000 9.389.000 0,10

Resultaat 2015 (verwacht) Risico's

€0 De risico’s zijn opgenomen in de beleidsbegroting 2015 van Wava.

108

Veiligheidsregio Midden - en West Brabant Vestigingsplaats Portefeuillehouder Bestuurlijke verhouding Deelnemers

Doelstelling

Reden aangaan verbinding Huidige Activiteiten

Is de begroting 2015 vastgesteld / wat is er gedaan met de ingediende zienswijze van de Woudrichemse Raad Uittredingsbepaling Financieel belang Vermogenspositie (verwacht)

Tilburg Burgemeester A. Noordergraaf (wethouder R. Bergsma) AB Noordergraaf DB Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Dongen, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goirle, Halderberge, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tilburg, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem, Zundert. Samenwerking bij de voorbereiding en de uitvoering van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde hulpverlening en crisisbeheersing in het werkgebied Midden- en West-Brabant, alsmede het vergroten van de bestuurlijke en operationele slagkracht. Op doelmatige wijze invulling geven aan de Wet Veiligheidsregio’s. Voorkomen, beperken en bestrijden van brand, beperken van brandgevaar. Beperken en bestrijden van gevaar bij ongevallen en rampen. Betere hulpverlening en nazorg bieden bij rampen en crisis. Vervoer van zieken en ongevalslachtoffers. Geneeskundige hulpverlening bij rampen. Houden van bestuurlijke - en operationele oefeningen crisisbeheersing. Ja, de zienswijze is daarin meegenomen.

Uittreden kan alleen na instemming van AB, dat de gevolgen van uittreding regelt. Bijdrage gemeente € 688.000 Kapitaalverschaffing Geen 01-01-2015 31-12-2015 Eigen vermogen 14.284.000 8.984.000 Vreemd vermogen Totaal vermogen Solvabiliteit (o.b.v. EV/TV)

Resultaat 2015 (verwacht) Risico's

45.271.000 59.555.000 0,24

59.000.000 67.984.000 0,13 €0

Onduidelijkheid over financiële toekomst. Weinig zeggenschap als individuele gemeente (P&C). Door kwaliteitsslag kostenstijging (verplichting WKR). Open einde regeling. Organisatorisch complex, waardoor controlling risico’s met zich meebrengt. Invulling gemeentelijke kolom nog niet geheel gerealiseerd.

109

Regionaal Ambulance vervoer (RAV) Vestigingsplaats Portefeuillehouder Bestuurlijke verhouding Deelnemers

Doelstelling

Reden aangaan verbinding

Huidige Activiteiten Is de begroting 2015 vastgesteld / wat is er gedaan met de ingediende zienswijze van de Woudrichemse Raad Uittredingsbepaling Financieel belang Vermogenspositie (verwacht)

‘s-Hertogenbosch Wethouder R. Bergsma (Wethouder P. Jorritsma) AB Bergsma DB Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Bernheze, Boekel, Boxmeer, Boxtel, Breda, Cuijk, Dongen, Drimmelen, EttenLeur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goirle,, Grave, Haaren, Halderberge, 's-Hertogenbosch, Heusen, Hilvarenbeek, Landerd, Lith, Loon op Zand, Maasdonk, Mill en Sint Hubert, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Oss, Roosendaal, Rucphen, Schijndel, Sint Anthonis, Sint-Michielsgestel, Sint-Oedenroode, Steenbergen, Tilburg, Uden, Veghel, Vught, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem, Zundert Inhoud geven aan de voor de deelnemende gemeenten noodzakelijke en door deelnemende gemeenten gewenste samenwerking op het terrein van de ambulancevoorziening. Inhoud geven aan de voor de deelnemende gemeenten noodzakelijke en door deelnemende gemeenten gewenste samenwerking op het terrein van de ambulancevoorziening. Ambulancevervoer Ja, de zienswijze is daarin meegenomen.

Opzegtermijn van 2 jaar, financiële gevolgen hiervan worden door het algemeen bestuur bepaald. Bijdrage gemeente €0 Kapitaalverschaffing Geen 01-01-2015 31-12-2015 Eigen vermogen 8.922.000 8.922.000 Vreemd vermogen Totaal vermogen Solvabiliteit (o.b.v. EV/TV)

20.600.000 29.522.000 0,30

Resultaat 2015 (verwacht) Risico's

18.440.000 26.762.000 0,33 €0

De risico’s zijn opgenomen in de begroting van de GR.

110

Milieustation Aalburg en Woudrichem Vestigingsplaats Portefeuillehouder Bestuurlijke verhouding Deelnemers Doelstelling

Reden aangaan verbinding

Huidige Activiteiten

Is de begroting 2015 vastgesteld / wat is er gedaan met de ingediende zienswijze van de Woudrichemse Raad Uittredingsbepaling Financieel belang Vermogenspositie (verwacht)

Giessen, gem. Woudrichem Wethouder I. Koedoot/Wethouder R. Bergsma (Weth. P. Jorritsma) AB Koedoot DB Aalburg en Woudrichem Een zo doelmatig mogelijke uitvoering van de samenwerking tussen de deelnemende gemeenten op het gebied van het accepteren en verwijderen van huishoudelijke afvalstoffen, welke door de inwoners van de deelnemende gemeenten worden achtergelaten op een daartoe gezamenlijk te exploiteren milieustation. Een zo doelmatig mogelijke uitvoering van de samenwerking tussen de deelnemende gemeenten op het gebied van het accepteren en verwijderen van huishoudelijke afvalstoffen, welke door de inwoners van de deelnemende gemeenten worden achtergelaten op een daartoe gezamenlijk te exploiteren milieustation. Realiseren en exploiteren van gezamenlijk milieustation, onderhouden van het milieustation, stimuleren van afvalscheiding, overleg voeren omtrent optimale exploitatie milieustation, voeren van deugdelijke administratie. Ja, de zienswijze is daarin meegenomen.

1 jaar voor uittreding kenbaar maken; financiële gevolgen van uittreding zijn voor rekening uittreder. Bijdrage gemeente € 98.000 Kapitaalverschaffing Geen 01-01-2015 31-12-2015 Eigen vermogen Niet bekend Niet bekend Vreemd vermogen Totaal vermogen Solvabiliteit (o.b.v. EV/TV)

Niet bekend Niet bekend Niet bekend

Niet bekend Niet bekend Niet bekend

Resultaat 2015 (verwacht) Risico's

€ 0 De deelnemende gemeenten zijn verantwoordelijk voor het exploitatietekort.

111

CV / BV ROB Land van Heusden en Altena Vestigingsplaats Portefeuillehouder Bestuurlijke verhouding Deelnemers Doelstelling Reden aangaan verbinding

Huidige Activiteiten Is de begroting 2015 vastgesteld / wat is er gedaan met de ingediende zienswijze van de Woudrichemse Raad Uittredingsbepaling Financieel belang Vermogenspositie (verwacht)

Werkendam Wethouder R. Bergsma (CV) AB DB Aalburg, Werkendam, Woudrichem Het aanleggen van een regionaal bedrijventerrein en 3 subregionale terreinen. Door het gezamenlijk ontwikkelen van 4 bedrijventerreinen in het land van Heusden en Altena worden kansen geboden voor economische groei, meer werkgelegenheid, versterken van de huidige bedrijvigheid en verbreden van de economische structuur. Daarnaast wordt door de concentratie het landelijke karakter van het gebied zoveel mogelijk gewaarborgd. Ontwikkelen bedrijventerreinen. Nee

Bijdrage gemeente Kapitaalverschaffing Eigen vermogen Vreemd vermogen Totaal vermogen Solvabiliteit (o.b.v. EV/TV)

N.v.t. Geen 01-01-2015 Niet bekend

31-12-2015 Niet bekend

Niet bekend Niet bekend Niet bekend

Niet bekend Niet bekend Niet bekend

Resultaat 2015 (verwacht) Risico's

n.n.b. Deze zijn benoemd in de notitie risico-analyse.

112

Regionaal Bureau Leerplicht West-Brabant Vestigingsplaats Portefeuillehouder Bestuurlijke verhouding Deelnemers

Doelstelling Reden aangaan verbinding

Breda Wethouder R. Bergsma (Wethouder P. Jorritsma) AB Bergsma DB Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Oosterhout, Roosendaal, Ruchpen, Steenbergen, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Creëren en bijhouden van een volledige en sluitende leerplicht en RM administratie van 5 tot 23 jaar voor de gehele regio West-Brabant. Terugdringen van het aantal registraties, waarbij op een gelijkwaardig kwaliteitsniveau gegevens kunnen vastleggen, toepassen en rapporteren.

Huidige Activiteiten Is de begroting 2015 vastgesteld / wat is er gedaan met de ingediende zienswijze van de Woudrichemse Raad Uittredingsbepaling

Financieel belang Vermogenspositie (verwacht)

Ja, de zienswijze is daarin meegenomen.

Uittreding vind plaats op 1 januari van het tweede jaar na besluit tot uittreding in de registers is ingeschreven. De kosten welke veroorzaakt worden door de uittreding komen voor rekening van de uittredende partij. Bijdrage gemeente € 10.000 Kapitaalverschaffing Geen 01-01-2015 31-12-2015 Eigen vermogen Niet bekend Niet bekend Vreemd vermogen Totaal vermogen Solvabiliteit (o.b.v. EV/TV)

1.000.000 Niet bekend Niet bekend

1.000.000 Niet bekend Niet bekend

Resultaat 2015 (verwacht) Risico's

€ 0 Geen, behoudens het meedragen van een eventueel negatief financieel resultaat.

113

Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant (OMWB) Vestigingsplaats Portefeuillehouder Bestuurlijke verhouding Deelnemers

Doelstelling

Reden aangaan verbinding Huidige Activiteiten

Is de begroting 2015 vastgesteld / wat is er gedaan met de ingediende zienswijze van de Woudrichemse Raad Uittredingsbepaling

Financieel belang Vermogenspositie (verwacht)

Tilburg Wethouder I. Koedoot (Burgemeester A. Noordergraaf) AB Koedoot DB Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Dongen, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goirle, Halderberge, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tilburg, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem, Zundert, Provincie Noord-Brabant. De zorg voor door deelnemers opgedragen milieutaken en in voorkomende gevallen taken, waarbij een duurzame ontwikkeling wordt bevorderd. Wettelijke verplichting. Voert voor de gemeente de wettelijke basistaken uit. Daarnaast verricht de OMWB een aantal BOA-werkzaamheden en werkzaamheden op het gebied van externe veiligheid. Ja, de zienswijze is daarin meegenomen.

Uittreding is mogelijk op 1 januari van het jaar volgend op dat waarin de voor uittreding noodzakelijke wijziging van de regeling in werking is getreden. Het Algemeen Bestuur regelt na overleg met de gemeente de financiële verplichtingen en overige gevolgen van de uittreding. Bijdrage gemeente € 123.000 Kapitaalverschaffing Geen 01-01-2015 31-12-2015 Eigen vermogen Niet bekend Niet bekend Vreemd vermogen Totaal vermogen Solvabiliteit (o.b.v. EV/TV)

Niet bekend Niet bekend Niet bekend

Resultaat 2015 (verwacht) Risico's

Niet bekend Niet bekend Niet bekend € 0

Een eventueel negatief financieel resultaat. Taken niet of niet tijdig uitgevoerd.

114

SVHW Vestigingsplaats Portefeuillehouder Bestuurlijke verhouding Deelnemers

Doelstelling

Reden aangaan verbinding Huidige Activiteiten

Is de begroting 2015 vastgesteld / wat is er gedaan met de ingediende zienswijze van de Woudrichemse Raad Uittredingsbepaling

Financieel belang Vermogenspositie (verwacht)

Klaaswaal Wethouder R. Bergsma (Wethouder I. Koedoot) AB Bergsma DB Aalburg, Alblasserdam, Albrandswaard, Barendrecht, Bergambacht, Bernisse, Binnenmaas, Boskoop, Brielle, Cromstrijen, HardinxveldGiessendam, Hellevoetsluis, Korendijk, Lansingerland, Nederlek, Nieuwkoop, Oud-Beijerland, Ouderkerk, Schoonhoven, Strijen, Vlist, Werkendam, Woudrichem, Zederik, RAD, Waterschap Hollandse Delta, Goeree-Overflakkee, Molenwaard. Een zo doelmatig mogelijke uitvoering van werkzaamheden met betrekking tot: heffing en invordering van belastingen, uitvoering van de wet WOZ, administratie van vastgoedgegevens, verstrekken van vastgoedgegevens aan deelnemers en derden. Borging van de continuïteit van de uitvoering en kostenreductie. Heffing en invordering van belastingen. Uitvoering van de wet WOZ. Administratie van vastgoedgegevens. Verstrekken van vastgoedgegevens aan deelnemers en derden. Ja, de zienswijze is daarin meegenomen.

Opzegtermijn is 1 jaar. Minimaal 3 jaar na datum van toetreding. Hoogte van de kosten worden bepaald aan de hand van een liquidatieplan. Bijdrage gemeente € 122.000 Kapitaalverschaffing Geen 01-01-2015 31-12-2015 Eigen vermogen Niet bekend Niet bekend Vreemd vermogen Totaal vermogen Solvabiliteit (o.b.v. EV/TV)

Niet bekend Niet bekend Niet bekend

Niet bekend Niet bekend Niet bekend

Resultaat 2015 (verwacht) Risico's

€ 0 Geen, behoudens het meedragen van een eventueel negatief financieel resultaat.

115

Paragraaf G 1.

Grondbeleid

Inleiding

Het grondbeleid heeft grote invloed op en samenhang met de realisatie van de diverse programma’s genoemd in de programmabegroting. Het grondbeleid dient te worden ingezet om de doelstellingen van de diverse beleidsterreinen binnen de gemeente te realiseren. Genoemd kunnen worden de beleidsterreinen ruimtelijke ordening, volkshuisvesting, verkeer, sport, onderwijs, recreatie en dergelijke. De laatste jaren, in tegenstelling tot de jaren daarvoor, zijn de projectontwikkelaars voorzichtiger geworden om grondposities in te nemen ter realisering van woningbouw en bedrijvigheid. Dit betreft zowel uitbreidings- als inbreidingslocaties. Exploitatie van gronden door derden dan wel een samenwerking tussen derden en gemeente bij de exploitatie van gronden zal in toenemende mate aan de orde zijn. De gemeente staat zoals aangegeven in de nota grondbeleid, voor actieve grondpolitiek, maar in de praktijk wordt per project bezien of daadwerkelijk wordt gekozen voor actieve grondpolitiek of wordt geopteerd voor een faciliterende rol. In ieder geval wil de gemeente de regie voeren bij de programmatische invulling.

2. Ontwikkelingen in 2015 voor projecten met woningbouw Onderstaand een overzicht van de geprioriteerde woningbouwlocaties in de diverse kernen: Kern Woudrichem Giessen Rijswijk Andel

Almkerk Uitwijk/Waardhuizen

Locatie Postweide II Groenendijk Locatie Dorpshuis Starterswoningen Rijswijk West I Bron Bronkhorst I Bronkhorst II Notenhoff Almkerk West Landgoed Kraaiveld Schouten Waardhuizen Landgoed Uitwijkseveld

Ontwikkelende partij gemeente en projectontwikkelaar gemeente en corporatie (bouwclaim) projectontwikkelaar gemeente projectontwikkelaar projectontwikkelaar gemeente en projectontwikkelaars (bouwclaim & zelfrealisatie) gemeente en ruimte voor ruimte corporatie gemeente en corporatie particulier gemeente particulier

Met betrekking tot de activiteiten in 2015 op deze locaties kan het volgende worden gemeld: Postweide II te Woudrichem Uitgangspunt is dat in 2015 een deel van het restant van de vrije kavels wordt verkocht. Voor de ontwikkeling van de zuid-west hoek zal een bestemmingsplan worden opgesteld. Het bestemmingsplan zal naar verwachting in 2014 worden opgestart en in 2015 worden afgerond. Groenendijk te Woudrichem Het project bestaat uit het op korte termijn realiseren van een park van circa 3 hectare, de uitvoerig hiervan vindt thans plaats en zal doorlopen in het 1e en 2e kwartaal van 2015. Hiervoor zullen er kosten worden gemaakt voor projectleiding en toezicht. Van de corporatie wordt een bijdrage verwacht in de aanleg van het park. Na 2018 worden drie blokjes met rijwoningen (totaal 17 woningen) gerealiseerd. Locatie Dorpshuis te Giessen De woningen zijn opgeleverd en het gebied is woonrijp gemaakt. Het project wordt per 31-1-2014 afgesloten.

116

Starterswoningen te Giessen Uitgangspunt is dat in 2015 werkzaamheden plaatsvinden om de kavel bouwrijp te maken; inclusief projectleiding en toezicht. Ook is uitgangspunt dat de kavel in 2015 wordt verkocht. Momenteel wordt getracht om tot overeenstemming te komen voor de verkoop van de kavel binnen de planologische mogelijkheden. Rijswijk West I te Rijswijk In 2015 worden voornamelijk kostengemaakt voor gemeentelijke projectleiding en toezicht. Tevens worden bijdragen per woning ontvangen voor de woningen waarvoor een onherroepelijke omgevingsvergunning inzake bouwen is afgegeven. Op verzoek van de ontwikkelaar wordt een aanpassing van het bestemmingsplan bezien. Bron te Rijswijk Op de locatie Bron aan de Nieuwstraat te Rijswijk zullen het voormalige garagebedrijf en de bijbehorende benzinepomp door een projectontwikkelaar worden herontwikkeld naar woningbouw. De gemeente vervult een faciliterende rol. In 2015 zullen alleen kosten worden gemaakt voor gemeentelijke projectleiding en toezicht. Bronkhorst I te Andel Uitgangspunt is dat in 2015 een deel van de vrije kavels, welke momenteel in verkoop staan, worden verkocht en overgedragen. In 2015 worden ook kosten gemaakt voor het bouwrijp maken van de tweede fase. Tevens is beoogd om het bestemmingsplantraject in 2015 te doorlopen en af te ronden. Bronkhorst II te Andel Het plan betreft de ontwikkeling van maximaal 13 woningen. Op dit moment worden met zowel Ruimte voor Ruimte als met andere partijen gesprekken gevoerd om de mogelijkheden voor de ontwikkeling van dit gebied te bezien. Uitgangspunt voor de grondexploitatie is dat in 2015 alleen plankosten worden gemaakt. Notenhoff te Andel Dit project omvat de herontwikkeling van een plangebied in het centrum van Andel. De gewijzigde uitgangspunten worden getoetst wat zal leiden tot het doorlopen van een nieuwe ruimtelijke procedure. Dit zal voor het grootste gedeelte in 2015 plaatsvinden. Almkerk-West te Almkerk Na de bouw van de nieuwe Rabobank en de bioscoop in 2011 en 2012 zijn in 2013 de nieuwe sportvelden opgeleverd. Medio 2014 heeft de oplevering van de eerste 21 woningen plaatsgevonden. Er wordt verwacht dat in 2014 de volgende 20 woningen in de verkoop zullen worden gebracht. In 2015 zullen er voor de gemeente kosten voor projectleiding en toezicht worden gemaakt. Daarnaast worden door Woonlinie namens de gemeente gronden verkocht en ontvangt de gemeente de bijdragen. Landgoed Kraaiveld te Almkerk Dit project omvat de ontwikkeling van een zorgboerderij en 13 (landgoed)woningen. De zorgboerderij is in 2012 opgeleverd. Ook zijn er reeds enkele woningen opgeleverd. Het betreft een particuliere ontwikkeling. Hiervoor zullen door de gemeente in 2015 alleen kosten voor projectleiding en toezicht worden gemaakt. In 2015 wordt een bijdrage van de ontwikkelende partij verwacht, ten behoeve van de gemeentelijke plankosten. Schouten Waardhuizen te Waardhuizen Dit project omvat de bouw van 21 woningen in Waardhuizen. Verwacht wordt dat in 2015 het bouwrijp zal starten. Zodra er voldoende woningen zijn verkocht zal de ontwikkelaar starten met de bouw. De gemeente kosten worden gemaakt voor projectleiding en toezicht op de ontwikkeling. 3. Ontwikkelingen in 2015 voor overige projecten Onderstaand een overzicht van de geprioriteerde “niet-woningbouw”-locaties in de diverse kernen: Kern Woudrichem Giessen

Locatie Buitendijks Bedrijventerrein Rietdijk Oost Subregionaal Bedrijventerrein

Ontwikkelende partij Projectontwikkelaar Gemeente Regionaal ontwikkelbedrijf (ROB)

117

Buitendijks Bedrijventerrein te Woudrichem Zowel Rijk als provincie delen onze mening, dat een herstructurering van het buitendijks bedrijventerrein wenselijk is. Aangezien het niet duidelijk is hoe de ontwikkeling zal verlopen, zijn slechts de planontwikkelingskosten begroot in 2015 voor de initiatieffase (kosten tot het moment dat duidelijk is of het project doorgang zal vinden). Rietdijk Oost te Giessen Dit gedeelte van het bedrijventerrein is in de afrondende fase. De laatste kavel van de reguliere verkoop is verkocht. In Rietdijk Oost worden nog een extra strook grond verkocht aan de eigenaren van de belendende percelen. Verwacht wordt dat deze gronden in 2014 zullen worden verkocht en medio 2015 geleverd zullen worden. Nadat de levering heeft plaatsgevonden kan het project worden afgesloten. Subregionaal bedrijventerrein te Giessen Uitgangspunt is dat in 2014 de boekwaarde van het Subregionaal bedrijventerrein wordt overgenomen door het ROB (regionaal ontwikkelingsbedrijf). In 2014 zullen kosten die de gemeente maakt (advies en toezicht) worden doorberekend aan het ROB. Het project zal dan in 2014 worden afgesloten. 4. Financiële positie De financiële positie binnen de grondexploitatie wordt bepaald door:  de voorraad aan gronden  de investeringen in plankosten / gemeentelijke apparaatskosten  de investeringen voor fysieke uitvoering (bouw- en woonrijp maken);  de opbrengsten uit gronduitgifte;  bijdragen van derden (inclusief subsidies);  de risico’s op kosten en opbrengsten. Voor de begrote financiële positie wordt verwezen naar hoofdstuk 9 van de Meerjaren Prognose Grondexploitaties (MPG). Voorraad Per 31 december 2014 wordt voor het gemeentelijke grondbezit, ten behoeve van de grondexploitatie, een gezamenlijke boekwaarde begroot van € 9.827.000 (voorraad grond en reeds gedane investeringen). De verwachting is dat deze boekwaarde gedurende 2015 verminderd tot € 9.237.000, doordat er meer inkomsten binnen komen (€ 3.534.000) dan dat er kosten worden gemaakt (€ 1.950.000) en verder wordt een positief project afgesloten (Rietdijk Oost € 995.000), waardoor de opbrengsten ‘vrijvallen’ naar de reserve grondexploitatie. Het financiële verloop van de boekwaarde per project vindt u in onderstaande tabel: Complex

boekwaarde mutaties afronding boekwaarde inv esteringen inkomsten afronding boekwaarde einddatum 31 -1 2-201 3 201 4 project 31 -1 2-201 4 201 5 201 5 project 31 -1 2-201 5 project Almkerk West 606.000 207 .000 0 81 2.000 1 48.000 -1 64.000 0 7 96.000 31 -3-2025 Complex Bronkhorst I 3.885.000 -933.000 0 2.952.000 953.000 -1 .21 1 .000 0 2.694.000 31 -1 2-2023 Complex Bronkhorst II 1 .001 .000 43.000 0 1 .044.000 7 5.000 0 0 1 .1 1 9.000 31 -1 2-2020 Notenhoff Andel 1 2.000 38.000 0 51 .000 41 .000 0 0 91 .000 31 -1 2-201 8 Complex Bronkhorst 1 C 0 7 1 5.000 0 7 1 5.000 0 0 0 7 1 5.000 31 -1 2-2027 CPO Giessen 7 01 .000 51 .000 0 7 52.000 1 69.000 -37 9.000 0 542.000 31 -1 2-201 6 Dorpshuis Giessen -2.000 1 08.000 -1 05.000 0 0 0 0 0 31 -1 2-201 4 Complex Rietdijk Oost -1 8.000 -41 3.000 0 -431 .000 64.000 -628.000 995.000 0 31 -1 2-201 5 Complex Subregionaal bedrijv enterrein (R-Oost) 3.033.000 -3.033.000 0 0 0 0 0 0 31 -1 2-201 4 Landgoed Kraaiv eld 57 .000 33.000 0 90.000 40.000 -1 5.000 0 1 1 5.000 31 -1 2-2020 Groenendijk -1 80.000 27 4.000 0 94.000 91 .000 -46.000 0 1 39.000 31 -1 2-201 8 Complex uitbr. Rijswijk West I 80.000 40.000 0 1 1 9.000 62.000 -40.000 0 1 41 .000 30-9-201 8 Bron Rijswijk 3.000 28.000 0 31 .000 21 .000 0 0 52.000 31 -1 2-201 7 Complex locatie Schouten Waardhuizen 406.000 -258.000 0 1 49.000 42.000 0 0 1 91 .000 30-6-201 9 Complex Postweide II 3.7 1 4.000 -266.000 0 3.449.000 244.000 -1 .051 .000 0 2.642.000 31 -1 2-201 9 Buitendijksbedrijv enterrein/De Klerk 55.000 8.000 -63.000 0 0 0 0 0 31 -1 2-201 4 T otaal 13.353.000 -3.358.000 -168.000 9.827 .000 1.950.000 -3.534.000 995.000 9.237 .000

Actualisatie grondexploitaties Op basis van een financiële actualisatie van de diverse projecten zijn de actuele saldi op Netto Contante Waarde bekend. Op basis van deze saldi worden de reeds getroffen verliesvoorzieningen aangepast. De hoogte van de voorzieningen wordt per 1 januari 2015 begroot op € 2.662.000. De mutaties in de voorziening laten het volgende beeld zien:

118

Complex Almkerk West Complex Bronkhorst I Complex Bronkhorst II Notenhoff Andel Complex Bronkhorst 1 C CPO Giessen Dorpshuis Giessen Complex Rietdijk Oost Complex Subregionaal bedrijv enterrein (R-Oost) Landgoed Kraaiv eld Groenendijk Complex uitbr. Rijswijk West I Bron Rijswijk Complex locatie Schouten Waardhuizen Complex Postweide II Buitendijksbedrijv enterrein/De Klerk T otaal

stand VZ 31 -1 2-201 3 0 290.000 449.000 1 07 .000 0 495.000 1 23.000 0 7 1 .000 1 48.000 28.000 1 1 6.000 63.000 204.000 0 1 42.000 2.236.000

mutatie mutatie rente v rijv al VZ rente 201 4 herz. grex 201 4 0 0 0 1 2.000 27 4.000 0 1 8.000 50.000 0 4.000 28.000 0 0 0 0 20.000 20.000 0 5.000 -23.000 -1 05.000 0 0 0 3.000 -7 4.000 0 6.000 5.000 0 1 .000 0 0 5.000 63.000 0 3.000 4.000 0 8.000 4.000 0 0 237 .000 0 6.000 -84.000 -63.000 91.000 504.000 -168.000

stand VZ 31 -1 2-201 4 0 57 6.000 51 7 .000 1 39.000 0 535.000 0 0 0 1 59.000 29.000 1 84.000 7 0.000 21 6.000 237 .000 0 2.662.000

mutatie v rijv al VZ stand VZ rente 201 5 201 5 31 -1 2-201 5 0 0 0 23.000 0 599.000 21 .000 0 538.000 6.000 0 1 44.000 0 0 0 21 .000 0 556.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.000 0 1 65.000 1 .000 0 30.000 7 .000 0 1 91 .000 3.000 0 7 3.000 9.000 0 225.000 9.000 0 246.000 0 0 0 106.000 0 2.7 67 .000

Risico’s De gemeente Woudrichem heeft voor dekking van eventuele verliezen voortvloeiend uit de grondexploitatie een risicoreserve gevormd. Deze reserve wordt bepaald op basis van een inschatting van de algemene en projectspecifieke risico’s. Voor de begrote risico’s wordt verwezen naar hoofdstuk 9 van de Meerjaren Prognose Grondexploitaties (MPG).

119

Paragraaf H: Subsidies Su bsi di epr ogr a m m a 2015

T e v er l en en i n 2015

Pr ogr a m m a 0 Decen t r a l i sa t i es Soci a a l Dom ei n A NBO G eh a n dica pt en Pla t for m W ou dr ich em H OOM PCOB A lm k er k PCOB A n del PCOB G iessen /Rijsw ijk St . Spor t en Spel G eh a n dica pt en St ich t in g De V leet (ou der en w er k ) St ich t in g De V leet (v r ijw illig er scen t r a le) St ich t in g De V leet (k lu ssen dien st ) T r em a W elzijn BV T r em a W elzijn BV Zon n ebloem A lm k er k -Nieu w en dijk Subto taal = s ubs idieplafo nd Pr ogr a m m a 1 V ei l i gh ei d Nieu w ja a r sa ct iv it eit en Subto taal = s ubs idieplafo nd Pr ogr a m m a 2 On der wi js Kin der opv a n g W ou dr ich em St ich t in g peu t er speelza len g em een t e W ou dr ich em Subto taal = s ubs idieplafo nd Pr ogr a m m a 3 Soci a l e v oor zi en i n gen en zor g V lu ch t elin g en w er k Subto taal = s ubs idieplafo nd Pr ogr a m m a 4 Cu l t u u r A lt en a Br a ss A n dels fa n fa r ecor ps A r ch eolog isch e V er . La n d v a n H eu sden en A lt en a Bibliot h eek A lt en a Cu lt u u r pu n t A lt en a , m a r k t pla a t s Cu lt u u r pu n t A lt en a , cu lt u u r edu ca t ie Ku n st n a st r ijd Mon u m en t en Mu ziek k iosk en (Mu ziek t en t A lm k er k ) Mu ziek t en t A n del Mu ziek t en t Uit w ijk Mu ziek v er en ig in g Ju lia n a Mu ziek v er en ig in g Ku n st en v r ien dsch a p Mu ziek v er en ig in g Nooit G eda ch t Or a n jev er en ig in g A lm k er k Or a n jev er en ig in g A m a lia W ou dr ich em Or a n jev er en ig in g Bea t r ix , Uit w ijk , W a a r dh u izen Or a n jev er en ig in g Je Ma in t ien dr a i, G iessen Or a n jev er en ig in g Ju lia n a Or a n jev er en ig in g Rijsw ijk Or a n jev er en ig in g W ilh elm in a , Ou den dijk RT V A lt en a Sen ior en or k est Da Ca po, La n d v a n H eu sden en A lt en a Sin t er k la a s St ich t in g "De Ou de V isser h a v en " St ich t in g De V leet (socia a l cu lt u r eel w er k ) St ich t in g Er fg oed A lt en a St ich t in g Fest iv a l Com it é W ou dr ich em St ich t in g G eden k t ek en Oor log ssla ch t offer s St ich t in g h et Noor dbr a ba n t s La n dsch a p St ich t in g Ku n st , beelden d Mu ziek on der w ijs St ich t in g Ku n st r ou t e W ou dr ich em St ich t in g Mu ziek podiu m W ou dr ich em V et er a n en com it é V V V A lt en a Biesbosch In ciden t ele su bsidies Subto taal = s ubs idieplafo nd

120

V er l een d i n 2014

1 .000 0 0 800 1 .000 1 .000 640 6 2 .8 8 8 1 1 .9 1 1 8 .3 08 1 6 8 .1 3 3 3 1 .5 00 250 287. 430

1 .000 0 0 800 1 .000 1 .000 640 6 6 .000 2 1 .000 8 .8 5 0 1 6 5 .6 4 8 3 1 .03 4 250 297. 222

1 8 .000 18. 000

1 9 .000 19. 000

0 1 1 6 .7 2 5 116. 725

0 1 1 5 .000 115. 000

2 7 .06 8 27. 068

2 7 .8 6 8 27. 868

1 .05 0 1 .7 5 0 150 2 1 4 .7 00 2 7 .5 00 2 1 .08 0 1 .5 00 1 0.000 5 00 5 00 5 00 1 .7 5 0 1 .5 00 1 .5 5 0 1 .06 2 984 332 47 8 716 570 462 7 .5 00 1 .7 5 0 1 .000 0 1 3 7 .4 9 7 1 .5 00 1 .000 2 .000 290 8 .000 7 0.6 00 1 .5 00 2 .000 1 .000 3 5 .6 2 5 4 .000 563. 896

1 .05 0 2 .4 5 0 150 2 1 4 .7 00 2 7 .5 00 2 1 .08 0 2 .7 5 0 1 0.000 5 00 5 00 5 00 1 .5 00 2 .2 5 0 2 .2 5 0 1 .07 8 1 .04 2 312 494 7 02 480 454 7 .5 1 4 2 .5 00 1 .000 1 .000 1 4 4 .3 00 1 .4 4 5 1 .000 2 .000 140 8 .000 6 4 .6 00 1 .5 00 2 .000 1 .000 3 5 .6 2 5 2 .000 567. 366

Pr ogr a m m a 5 Spor t Ba dm in t on v er en ig in g Hu n t er s Ba sket ba ll Clu b W a ldr ic Br idg eclu b A lt en a C.G.V . A n delo/Zilv er m eeu w Gy m n a st iekv er en ig in g E.M.S. Kor fba lv er en ig in g A CKC (v eld) Kor fba lv er en ig in g A CKC (za a l) Kor fba lv er en ig in g A CKC (v eld) on der h .bijdr a g e LT V A lm ker k LT V A lm ker k, on der h ou dsbijdr a g e Sch a a kv er en ig in g W a t er t or en Scou t in g Loev est ein St . Spor t en Recr ea t ie/De Ja g er St . Spor t en Recr ea t ie/De Kikv or s Spor t fon dsen St ich t in g Spor t en W elzijn A lm ker k-W est , on der h ou dsbijdr a g e T en n isv er en ig in g LT C A lt en a T en n isv er en ig in g LT C A lt en a , on der h ou dsbijdr a g e T en n isv er en ig in g W ou dr ich em T en n isv er en ig in g W ou dr ich em , on der h ou dsbijdr a g e v v A lm ker k v v A lm ker k, on der h ou dsbijdr a g e v v Giessen v v Giessen , on der h ou dsbijdr a g e v v Rijsw ijkse Boy s v v Rijsw ijkse Boy s, on der h ou dsbijdr a g e v v Spa r t a '3 0 v v Spa r t a '3 0 , on der h ou dsbijdr a g e v v W ou dr ich em v v W ou dr ich em , on der h ou dsbijdr a g e Zw em v er en ig in g Den Door n Subtotaal = s ubs idieplafond

7 00 4 .3 5 0 267 7 .2 5 0 2 .9 0 0 318 5 .9 6 3 3 .0 0 0 2 00 1 .5 0 0 983 2 .1 0 0 0 0 2 8 3 .5 5 0 8 .5 0 0 460 2 .2 5 0 7 60 1 .5 0 0 1 .7 1 0 4 .0 0 0 930 4 .0 0 0 750 3 .5 0 0 1 .5 0 0 4 .0 0 0 1 .9 3 0 5 .0 0 0 4 .9 0 0 358.770

7 68 5 .8 5 0 534 3 .8 0 0 3 .9 5 0 3 05 6 .2 0 0 3 .0 0 0 230 1 .5 0 0 1 .4 0 0 1 .8 7 5 4 2 .3 0 0 6 0 .9 0 0 1 8 9 .0 3 3 8 .5 0 0 430 2 .2 5 0 550 1 .5 0 0 1 .5 0 0 4 .0 0 0 910 4 .0 0 0 81 0 3 .5 0 0 1 .6 8 0 4 .0 0 0 2 .0 0 0 5 .0 0 0 4 .5 0 0 366.775

Pr ogr a m m a 6 V ol ksgezon dh eid en m il ieu A lzh eim er Neder la n d EHBO A lm ker k EHBO A n del EHBO Giessen - Rijsw ijk EHBO Uit w ijk/W a a r dh u izen EHBO W ou dr ich em Sla ch t offer h u lp Neder la n d M-W est -Br a ba n t /Zeela n d Subtotaal = s ubs idieplafond

5 00 1 .3 7 5 1 .6 7 5 990 1 .3 7 5 1 .3 7 5 2 .5 0 0 9.790

5 00 1 .3 7 5 1 .6 7 5 955 1 .3 7 5 1 .3 0 5 2 .5 0 0 9.685

Pr ogr a m m a 11 Best u u r Bu r g er pa r t icipa t ie Subtotaal = s ubs idieplafond

5 .0 0 0 5.000

5 .0 0 0 5.000

1.386.679

1.407.916

T ot a a l

121

4. Financiële begroting

122

De begroting van de gemeente bestaat uit een aantal onderdelen: de programmabegroting, de paragrafen en de financiële begroting. In de financiële begroting komen aan bod een aantal verplichte (BBV) overzichten en onderwerpen. Dit met als doel om de uitgangspunten van de (meerjaren) begroting zoals deze nu voorligt te verduidelijken. Aangezien een deel van de verplichte onderwerpen elders in de begroting wordt behandeld, wordt voor deze onderwerpen volstaan met het noemen en verwijzen naar de locatie elders in de begroting waar deze informatie aangetroffen kan worden. De financiële begroting bestaat uit: Overzicht baten en lasten per programma Overzicht Saldi per programma Overzicht incidentele baten en lasten (Meerjaren)overzicht Reserves en Voorzieningen Overzicht Nieuwe en vervangingsinvesteringen De hierna genoemde onderwerpen dienen ook onderdeel te zijn van de financiële begroting. Aangezien deze onderwerpen reeds elders in de begroting behandeld worden, wordt volstaan met het noemen van het onderwerp en de verwijzing naar het onderdeel in de begroting waar dit opgenomen is. Onderwerp Toelichting opgenomen ramingen Belangrijkste ontwikkelingen Ontwikkeling financiële positie Emu-saldo Jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume Overzicht financieringsbronnen

Locatie Inleiding begroting Inleiding begroting Paragraaf D Paragraaf D Paragraaf E Paragraaf D

123

Overzicht baten en lasten per progamma TOTA A L

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

Lasten Baten Saldo lasten en baten Mutatie Reserv es

26.7 7 7 .000 -25.466.000 1 .31 1 .000 -2.635.000

31 .937 .000 -30.31 0.000 1 .627 .000 -1 .1 1 3.000

31 .41 5.000 -31 .1 93.000 222.000 -224.000

30.251 .000 -29.1 98.000 1 .053.000 -1 .054.000

29.97 9.000 -29.355.000 624.000 -630.000

30.27 0.000 -29.7 35.000 535.000 -550.000

-1.324.000

5 14.000

-2.000

-1.000

-6.000

-15 .000

T OT AAL

Totaal lasten Programma 0: Decentralisatie sociaal domein Programma 1 : V eiligheid Programma 2: Onderwijs Programma 3: Sociale v oorzieningen en Zorg Programma 4: Cultuur, recreatie en toerisme Programma 5: Sport Programma 6: V olksgezondheid en milieu Programma 7 : Landschap Programma 8: Ruimtelijke ordening en Wonen Programma 9: V erkeer, v erv oer en infrastructuur Programma 1 0: Economie en bedrijv en Programma 1 1 : Bestuur Financiering en algemene dekkingsmiddelen T otaal

Totaal baten Programma 0: Decentralisaties sociaal domein Programma 1 : V eiligheid Programma 2: Onderwijs Programma 3: Sociale v oorzieningen en Zorg Programma 4: Cultuur, recreatie en toerisme Programma 5: Sport Programma 6: V olksgezondheid en milieu Programma 7 : Landschap Programma 8: Ruimtelijke ordening en Wonen Programma 9: V erkeer, v erv oer en infrastructuur Programma 1 0: Economie en bedrijv en Programma 1 1 : Bestuur Financiering en algemene dekkingsmiddelen T otaal

Rekening 201 3 5.833.000 1 .1 1 6.000 1 .867 .000 50.000 81 0.000 7 99.000 4.1 53.000 1 .61 5.000 4.7 92.000 2.7 1 2.000 92.000 2.462.000 47 6.000 26.7 7 7 .000

Rekening 201 3 -3.309.000 -1 3.000 -46.000 0 -52.000 -96.000 -3.256.000 -21 1 .000 -3.502.000 -97 .000 -1 7 .000 -1 95.000 -1 4.67 2.000 -25 .465 .000

Mutatie reserv es

Rekening 201 3

Programma 0: Decentralisaties sociaal domein Programma 1 : V eiligheid Programma 2: Onderwijs Programma 3: Sociale v oorzieningen en Zorg Programma 4: Cultuur, recreatie en toerisme Programma 5: Sport Programma 6: V olksgezondheid en milieu Programma 7 : Landschap Programma 8: Ruimtelijke ordening en Wonen Programma 9: V erkeer, v erv oer en infrastructuur Programma 1 0: Economie en bedrijv en Programma 1 1 : Bestuur Financiering en algemene dekkingsmiddelen T otaal

0 -1 9.000 -43.000 -1 7 .000 -65.000 -33.000 -694.000 -39.000 -247 .000 -638.000 0 0 -840.000 -2.635 .000

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Begroting 201 6

6.382.000 1 .1 95.000 1 .1 87 .000 62.000 995.000 1 .096.000 4.329.000 1 .827 .000 9.492.000 2.27 3.000 1 40.000 2.681 .000 27 8.000 31.937 .000

1 0.601 .000 1 .203.000 1 .561 .000 232.000 636.000 1 .1 54.000 4.1 06.000 1 .558.000 5.086.000 2.258.000 1 46.000 2.7 28.000 1 46.000 31.415 .000

1 0.51 1 .000 1 .207 .000 1 .598.000 1 91 .000 61 9.000 1 .235.000 4.1 27 .000 1 .580.000 3.941 .000 2.253.000 1 46.000 2.7 1 3.000 1 30.000 30.25 1.000

Begroting 201 4

Begroting 201 5

Begroting 201 6

-3.086.000 -6.000 -43.000 0 -34.000 -230.000 -3.303.000 -251 .000 -8.290.000 -92.000 -1 8.000 -21 9.000 -1 4.7 38.000 -30.306.000

Begroting 201 4 0 -1 3.000 41 2.000 0 -1 3.000 -67 .000 -625.000 -49.000 -457 .000 -203.000 0 0 -98.000 -1.113.000

124

-1 .948.000 -27 .000 -37 .000 -34.000 -1 4.000 -399.000 -3.289.000 -87 .000 -5.321 .000 -43.000 -1 8.000 -225.000 -1 9.7 51 .000 -31.188.000

Begroting 201 5 0 -1 3.000 -27 .000 -40.000 -23.000 -65.000 -525.000 -47 .000 97 9.000 -228.000 0 0 -235.000 -224.000

-1 .940.000 -6.000 -37 .000 -34.000 -1 4.000 -403.000 -3.31 7 .000 -7 2.000 -3.1 01 .000 -43.000 -1 8.000 -224.000 -1 9.989.000 -29.196.000

Begroting 201 6 0 -1 3.000 -2.000 0 -1 3.000 -1 00.000 -47 9.000 -39.000 -1 1 1 .000 -228.000 0 0 -69.000 -1.05 4.000

Begroting 201 7 1 0.250.000 1 .21 9.000 1 .57 7 .000 1 89.000 61 7 .000 1 .1 7 2.000 3.87 6.000 1 .57 4.000 4.21 8.000 2.290.000 1 46.000 2.7 32.000 1 1 9.000 29.97 9.000

Begroting 201 7 -1 .939.000 -6.000 -37 .000 -34.000 -1 4.000 -403.000 -3.37 8.000 -67 .000 -3.407 .000 -55.000 -1 8.000 -227 .000 -1 9.7 7 0.000 -29.35 3.000

Begroting 201 7 0 -1 3.000 -2.000 0 -1 2.000 -47 .000 -1 38.000 -39.000 -92.000 -228.000 0 0 -59.000 -630.000

Begroting 201 8 1 0.1 83.000 1 .232.000 1 .553.000 1 87 .000 608.000 1 .1 57 .000 3.839.000 1 .61 0.000 4.630.000 2.268.000 1 46.000 2.7 34.000 1 23.000 30.27 0.000

Begroting 201 8 -1 .939.000 -6.000 -37 .000 -34.000 -1 4.000 -403.000 -3.41 7 .000 -67 .000 -3.829.000 -42.000 -1 8.000 -232.000 -1 9.697 .000 -29.7 33.000

Begroting 201 8 0 -1 3.000 -2.000 0 -6.000 -47 .000 -59.000 -39.000 -92.000 -228.000 0 0 -64.000 -5 5 0.000

Overzicht saldi per programma Saldi per programma Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo

programma 0: Decentralisaties sociaal domein programma 1 : V eiligheid programma 2: Onderwijs programma 3: Sociale v oorzieningen en Zorg programma 4: Cultuur, recreatie en toerisme programma 5: Sport programma 6: V olksgezondheid en milieu programma 7 : Landschap programma 8: Ruimtelijke ordening en Wonen programma 9: V erkeer, v erv oer en infrastructuur programma 1 0: Economie en bedrijv en programma 1 1 : Bestuur T otaal program m a 0 t/m 11 Saldo financiering en algemene dekkingsmiddelen Saldo onv oorzien Totaal resultaat saldo programma's baten en lasten Totaal toev oeging / onttrekking aan reserv es Totaal saldo Saldi per programma Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo Saldo

Rekening 201 3

Begroting 201 4

Begroting 201 5

2.524.000 1 .1 03.000 1 .821 .000 50.000 7 58.000 7 03.000 897 .000 1 .404.000 1 .290.000 2.61 5.000 7 5.000 2.267 .000 15 .5 07 .000 -1 4.1 96.000 0 1 .31 1 .000 -2.635.000 -1 .324.000

3.296.000 1 .1 89.000 1 .1 44.000 62.000 961 .000 866.000 1 .026.000 1 .57 6.000 1 .202.000 2.1 81 .000 1 22.000 2.462.000 16.087 .000 -1 4.460.000 0 1 .627 .000 -1 .1 1 3.000 51 4.000

8.653.000 1 .1 7 6.000 1 .524.000 1 98.000 622.000 7 55.000 81 7 .000 1 .47 1 .000 -235.000 2.21 5.000 1 28.000 2.47 8.000 19.802.000 -1 9.605.000 25.000 222.000 -224.000 -2.000

Begroting 201 6

Begroting 201 7

Begroting 201 8

programma 0: Decentralisaties sociaal domein 8.57 1 .000 8.31 1 .000 8.244.000 programma 1 : V eiligheid 1 .201 .000 1 .21 3.000 1 .226.000 programma 2: Onderwijs 1 .561 .000 1 .540.000 1 .51 6.000 programma 3: Sociale v oorzieningen en Zorg 1 57 .000 1 55.000 1 53.000 programma 4: Cultuur, recreatie en toerisme 605.000 603.000 594.000 programma 5: Sport 832.000 7 69.000 7 54.000 programma 6: V olksgezondheid en milieu 81 0.000 498.000 422.000 programma 7 : Landschap 1 .508.000 1 .507 .000 1 .543.000 programma 8: Ruimtelijke ordening en Wonen 840.000 81 1 .000 801 .000 programma 9: V erkeer, v erv oer en infrastructuur 2.21 0.000 2.235.000 2.226.000 programma 1 0: Economie en bedrijv en 1 28.000 1 28.000 1 28.000 programma 1 1 : Bestuur 2.464.000 2.480.000 2.47 7 .000 T otaal program m a 0 t/m 11 20.887 .000 20.25 0.000 20.084.000 Saldo financiering en algemene dekkingsmiddelen -1 9.859.000 -1 9.651 .000 -1 9.57 4.000 Saldo onv oorzien 25.000 25.000 25.000 Totaal resultaat saldo programma's baten en lasten 1 .053.000 624.000 535.000 Totaal toev oeging / onttrekking aan reserv es -1 .054.000 -630.000 -550.000 Totaal saldo -1 .000 -6.000 -1 5.000

125

Overzicht Incidentele baten en lasten per programma Omschrijv ing

begroting 201 5

begroting 201 6

begroting 201 7

begroting 201 8

Totaal programma 1

-21 .000 -21 .000

0 0

0 0

0 0

Totaal programma 2

25.000 20.000 45.000

0 0 0

0 0 0

0 0 0

Opknappen pomp v esting (1 ) Opknappen De Witt's Poortje (1 ) Inv entarisatie aanwijzen nieuwe gemeentelijke monumenten (1 ) Totaal programma 3

1 5.000 5.000 20.000 40.000

0 0 0 0

0 0 0 0

0 0 0 0

V erbetering structuur muziekonderwijs Opstellen nota cultuurhistorie (1 ) Totaal programma 4

5.000 1 0.000 1 5.000

0 0 0

0 0 0

0 0 0

Totaal programma 5

5.000 1 0.000 0 4.000 1 9.000

0 0 50.000 0 50.000

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

Ex tra inhuur v oor v erkoop ov erhoeken Ex tra opbrengst v erkoop ov erhoeken Ondersteuning eigen initiatiev en groen maken stoep, straat of wijk (1 ) Ex tra budget v oor onderhoud Historische Hav en Totaal programma 7

9.000 -9.000 8.000 0 8.000

0 0 0 6.000 6.000

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

Totaal programma 8

1 06.000 -995.000 -90.000 -97 9.000

1 1 1 .000 0 0 1 1 1 .000

92.000 0 0 92.000

92.000 0 0 92.000

Totaal programma 9

0 0 0

0 0 0

1 5.000 -1 2.000 3.000

0 0 0

Totaal programma 1 1

4.000 8.000 -4.000 4.000 36.000 48.000

0 0 0 0 36.000 36.000

0 0 0 0 53.000 53.000

0 0 0 0 53.000 53.000

Totaal programma 1 2

25.000 0 0 0 5.000 0 30.000

0 7 .000 7 .000 0 0 0 1 4.000

0 0 0 3.000 0 0 3.000

0 7 .000 0 0 0 3.000 1 0.000

Beschikking DBR: Reserv e nieuwe initiatiev en (1 ) Beschikking GV AR v oor storting in v oorziening GREX (2) Storting in GV AR agv afsluiten grondex ploitatie (3) Storting in amortisatiereserv e uit grondex ploitatie (4) Onttrekking EBR: frictiekosten outsourcing belastingen (5) Beschikking V AR agv medewerkertev redenheidsonderz (6) Beschikking V AR agv v erv anging aanhanger Saris alg (7 ) Beschikking V AR agv v erv ang.aanh.v oor 2-wielige tractor Almbos (8) Beschikking V AR agv v erv anging aanhanger Anssems alg (9) Beschikking V AR agv aanleg 2 kleedkamers V V Woudrichem (1 0) Beschikking DBR: ZWP agv v erlaging integratie uitkering WMO Totaal mutaties reserv es

-98.000 -1 06.000 995.000 90.000 -25.000 0 0 -5.000 0 0 -1 50.000 7 01 .000

0 -1 1 1 .000 0 0 0 -7 .000 -7 .000 0 0 -50.000 0 -1 7 5.000

0 -92.000 0 0 0 0 0 0 -3.000 0 0 -95.000

0 -92.000 0 0 0 -7 .000 0 0 0 0 0 -99.000

T otaal incidentele baten en lasten

-94.000

42.000

56.000

56.000

Eindafrekening 201 3 regiobrandweer

Onderzoek brede school Almkerk (1 ) Harmonisatie peuterspeelzalen

Onderzoek sport- en spelactiv iteiten locatie tijdelijke MCD (1 ) Onderzoek kunstgras V V Woudrichem en Sparta '30 (1 ) Subsidie aanleg 2 kleedkamers V V Woudrichem (1 0) Eenmalig lagere pacht 't Buitenhoff

Storting in v oorziening grondex ploitaties (2) Afsluiten project grondex ploitatie (3) Storting in amortisatiereserv e (4)

Ex tra lasten v erkeerseducatie BV L Subsidie Prov incie v erkeerseducatie BV L

Eenmalige aankoop bev olkingsadministratie GBA audit Bijdrage v an het Rijk GBA-audit Eenmalige aankoop burgerlijke stand V erkiezingen

Frictiekosten outsourcing belastingen (5) Medewerkerstev redenheidsonderzoek (6) V erv anging aanhanger Saris algemeen (7 ) V erv anging aanhanger Anssems algemeen (8) V erv ang.aanh.v oor 2-wielige tractor Almbos (9) V erv anging aanhanger algemeen

(1 ) t/m (1 0) compenseren elkaar a.g.v . onttrekking reserv e.

126

Overzicht structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves Omschrijv ing

begroting 201 5 begroting 201 6 begroting 201 7 begroting 201 8

Structurele toev oegingen reserv es Mutaties Vrije Algemene Reserv e Mutaties Amortisatiereserv e Mutaties Bestemmingsreserv e Reiniging Mutaties Bestemmingsreserv e Riolering Mutaties Bestemmingsreserv e Begraafplaatsen Mutaties Bestemmingsreserv e Automatisering Totaal structurele toev oegingen reserv es

1 1 .000 0 0 0 0 0 1 1 .000

1 0.000 0 0 0 0 0 1 0.000

1 0.000 0 1 1 2.000 0 0 0 1 22.000

9.000 0 1 65.000 0 0 0 1 7 4.000

Structurele onttrekkingen reserv es Mutaties Vrije Algemene Reserv e Mutaties Amortisatiereserv e Mutaties Bestemmingsreserv e Reiniging Mutaties Bestemmingsreserv e Riolering Mutaties Bestemmingsreserv e Begraafplaatsen Mutaties Bestemmingsreserv e Automatisering Totaal structurele onttrekkingen reserv es

0 -37 0.000 -60.000 -405.000 -60.000 -41 .000 -936.000

0 -37 0.000 -38.000 -389.000 -52.000 -41 .000 -890.000

0 -366.000 0 -208.000 -42.000 -41 .000 -657 .000

0 -360.000 0 -1 82.000 -42.000 -41 .000 -625.000

Structurele toev oegingen en onttrekkingen reserv es Mutaties Vrije Algemene Reserv e Mutaties Amortisatiereserv e Mutaties Bestemmingsreserv e Reiniging Mutaties Bestemmingsreserv e Riolering Mutaties Bestemmingsreserv e Begraafplaatsen Mutaties Bestemmingsreserv e Automatisering T otaal structurele toev oegingen en onttrekkingen reserv es

1 1 .000 -37 0.000 -60.000 -405.000 -60.000 -41 .000 -925.000

1 0.000 -37 0.000 -38.000 -389.000 -52.000 -41 .000 -880.000

1 0.000 -366.000 1 1 2.000 -208.000 -42.000 -41 .000 -535.000

9.000 -360.000 1 65.000 -1 82.000 -42.000 -41 .000 -451.000

127

5.396.000

Totaal V AR T otaal algem ene reserv e

128 5.01 8.000 20.1 46.000

T otaal v oorzieningen

T OT AAL RESERVES EN VOORZIENINGEN

0 605.000 93.000 84.000 22.000 91 7 .000 250.000 253.000 1 27 .000 0 0 0 2.660.000 7 .000

1 5.1 28.000

T otaal reserv es

V Z: Technisch onderhoud onderwijsgebouwen V Z: Onderhoud gemeentelijke gebouwen V Z: Indiv idueel Loopbaan Budget V Z: Onderhoud Wegen V Z: Civ iele kunstwerken V Z: pensioenen wethouders V Z: onderzoek belastingdienst V Z: dubieuze debiteuren V Z: dubieuze debiteuren belastingen V Z: Salarissen V Z: Wachtgeld V Z: 't Rond V Z: Grex V Z: Onderhoudsv oorziening Historische Hav en

9.7 32.000

T otaal bestem m ingsreserv es

4.420.000 1 05.000 2.97 5.000 58.000 205.000 401 .000 0 0 7 7 7 .000 0 7 7 .000 290.000 424.000

2.595.000 81 3.000 3.408.000

V rije Algemene Reserv e (V AR) V rije Algemene Reserv e GREX (GV AR)

Amortisatiebestemmingsreserv e EBR: Reiniging EBR: Riolering EBR: Frictiekosten EBR: Begraafplaatsen EBR: Automatisering DBR: Welzijn DBR: Reserv e Bov enwijkse V Z EBR: ZWP DBR: Wegen DBR: Groen v oor Rood DBR: Nieuwe initiatiev en EBR: technisch oh onderwijs

999.000 989.000 1 .988.000

Stand op 31 -1 2-201 4

Weerstandsv ermogen Algemene Reserv e (WAR) Weerstandsv ermogen Algemene Reserv e GREX (GWAR) Totaal WAR

Financieringsstaat : Reserv es en v oorzieningen Naam reserv e/v oorziening

-537 .000

-31 3.000

0 -32.000 -93.000 -20.000 -2.000 -41 .000 -250.000 0 0 0 0 0 1 06.000 1 9.000

-224.000

-1 .1 1 9.000

-280.000 -60.000 -405.000 -25.000 -60.000 -41 .000 0 0 -1 50.000 0 0 -98.000 0

895.000

6.000 1 .201 .000 1 .207 .000

0 -31 2.000 -31 2.000

Mutaties 201 5

1 9.605.000

4.7 05.000

0 57 3.000 0 64.000 1 9.000 87 6.000 0 253.000 1 27 .000 0 0 0 2.7 67 .000 26.000

1 4.900.000

8.61 1 .000

4.1 40.000 45.000 2.57 0.000 33.000 1 44.000 359.000 0 0 627 .000 0 7 7 .000 1 92.000 424.000

6.289.000

2.600.000 2.01 3.000 4.61 3.000

999.000 67 7 .000 1 .67 6.000

Stand op 31 -1 2-201 5

-1 .51 0.000

-457 .000

0 62.000 0 -20.000 -8.000 -42.000 0 0 0 0 0 0 -468.000 1 9.000

-1 .053.000

-890.000

-37 0.000 -38.000 -389.000 0 -52.000 -41 .000 0 0 0 0 0 0 0

-1 63.000

-53.000 -49.000 -1 02.000

0 -61 .000 -61 .000

Mutaties 201 6

1 8.094.000

4.248.000

0 635.000 0 44.000 1 2.000 833.000 0 253.000 1 27 .000 0 0 0 2.299.000 45.000

1 3.846.000

7 .7 21 .000

3.7 7 0.000 7 .000 2.1 81 .000 33.000 92.000 31 8.000 0 0 627 .000 0 7 7 .000 1 92.000 424.000

6.1 25.000

2.547 .000 1 .964.000 4.51 1 .000

999.000 61 5.000 1 .61 4.000

Stand op 31 -1 2-201 6

-7 80.000

-1 50.000

0 -1 1 2.000 0 -20.000 -7 .000 -43.000 0 0 0 0 0 0 1 3.000 1 9.000

-630.000

-545.000

-366.000 1 1 2.000 -208.000 0 -42.000 -41 .000 0 0 0 0 0 0 0

-85.000

7 .000 1 1 0.000 1 1 7 .000

0 -202.000 -202.000

Mutaties 201 7

1 7 .31 1 .000

4.096.000

0 523.000 0 24.000 4.000 7 90.000 0 253.000 1 27 .000 0 0 0 2.31 2.000 63.000

1 3.21 5.000

7 .1 7 5.000

3.404.000 1 1 8.000 1 .97 3.000 33.000 50.000 27 7 .000 0 0 627 .000 0 7 7 .000 1 92.000 424.000

6.040.000

2.554.000 2.07 4.000 4.628.000

999.000 41 3.000 1 .41 2.000

Stand op 31 -1 2-201 7

-1 .231 .000

-681 .000

0 -252.000 0 -20.000 -4.000 -44.000 0 0 0 0 0 0 -31 9.000 -42.000

-550.000

-460.000

-360.000 1 65.000 -1 82.000 0 -42.000 -41 .000 0 0 0 0 0 0 0

-90.000

2.000 1 1 1 .000 1 1 3.000

0 -203.000 -203.000

Mutaties 201 8

1 6.083.000

3.41 6.000

0 27 1 .000 0 4.000 0 7 46.000 0 253.000 1 27 .000 0 0 0 1 .994.000 21 .000

1 2.667 .000

6.7 1 7 .000

3.045.000 284.000 1 .7 91 .000 33.000 8.000 236.000 0 0 627 .000 0 7 7 .000 1 92.000 424.000

5.950.000

2.556.000 2.1 85.000 4.7 41 .000

999.000 21 0.000 1 .209.000

Stand op 31 -1 2-201 8

Overzicht mutaties reserves en voorzieningen

Kostenplaatsen Kostenplaatsen Kostenplaatsen Kostenplaatsen Kostenplaatsen Kostenplaatsen Kostenplaatsen Kostenplaatsen Kostenplaatsen Kostenplaatsen Kostenplaatsen

129

1 1 Bestuur

NIEUWE INVEST ERINGEN 2013-2017 6 V olksgezondheid en milieu 6 V olksgezondheid en milieu 6 V olksgezondheid en milieu 6 V olksgezondheid en milieu 6 V olksgezondheid en milieu 6 V olksgezondheid en milieu 6 V olksgezondheid en milieu

kpl kpl kpl kpl kpl kpl kpl kpl kpl kpl kpl

Aanschaf laptops/tablets iod

Plan-en onderzoekkst afkoppelbeleid Plan-en onderzoekkst klimaat-risico's Maatregelen waterplan Maatregelen waterplan Maatregelen waterplan (waterschap) Opstellen Nieuw GRP Actualiseren waterplan

Tractor Kubota met aanhanger Renault Master dubbele cabine 93-BZ-JD Renault Master dubbele cabine 95-BZ-JD Kopieerapparaat OW Cadstations Pick up Piaggio Porter 34-V NP-2 V olkswagen Crafter V olkswagen Crafter dubbele cabine V rachtauto Iv eco Stralis met toebehoren Tractor John Deere met aanhanger Telefooncentrale

0

20.000

1.984.824 67 4.424 0 0 1.310.400

Ten laste v an ex ploitatie

T OT AAL NIEUWE/VERVANGINGSINVEST ERINGEN Ten laste v an EBR Riolering Ten laste v an EBR Reiniging Ten laste v an EBR Begraafplaatsen

Onderuitputting kapitaallasten 1 00%

T en laste v an ex ploitatie

0 0 0

436.200 0 0

21 .890

0

0

0 0 0

456.200

0

0

0 0 0

0

Ten laste v an EBR Riolering Ten laste v an EBR Reiniging Ten laste v an EBR Begraafplaatsen

201 4

Totaal nieuwe inv esteringen

201 4

1 7 .500 1 7 .500 60.000 290.000 1 1 .200 30.000 1 0.000

1 .290.400

Ten laste v an ex ploitatie

1 1 50 50 50 1 1

238.224 0 0

Ten laste v an EBR Riolering Ten laste v an EBR Reiniging Ten laste v an EBR Begraafplaatsen

201 5 201 5 201 4 201 5 201 5 201 6 201 6

1 .528.624

Totaal v erv angingsinv esteringen

60.000 38.000 1 36.000 240.000 32.000 38.000

31 6.400

1 1 0.026 82.61 8 1 6.280 29.300

Inv estering ex cl. BTW

23.000 20.000 20.000 21 .000 1 6.000 1 5.000 45.000 25.000 1 80.000 25.000 40.000

25 8 25 25 8 8

15

50 50 50 50

afschrijv ing in jaren

10 8 8 5 5 8 8 8 8 8 5

201 4 201 4 201 4 201 5 201 6 201 6 201 7 201 7 201 7 201 7 201 7

201 4 201 4 201 6 201 6 201 8 201 8

201 7

201 5 201 6 201 7 201 8

Jaar v an inv estering

20.000

Economisch nut

Economisch nut Economisch nut Economisch nut Economisch nut Economisch nut Economisch nut Economisch nut

Economisch nut Economisch nut Economisch nut Economisch nut Economisch nut Economisch nut Economisch nut Economisch nut Economisch nut Economisch nut Economisch nut

Maatschappelijk nut Economisch nut Maatschappelijk nut Maatschappelijk nut Economisch nut Economisch nut

Economisch nut

Economisch nut Economisch nut Economisch nut Economisch nut

Activ asoort

4

V erv anging Koepoortbrug (v oorbereidingskrediet) Strooier hoofdrijbaan aannemer Rietdijk Giessen V erv anging Koepoortbrug Strooier fietspaden Strooier hoofdrijbaan gemeente

9 9 9 9 9 9

V erkeer, v erv oer en infrastructuur V erkeer, v erv oer en infrastructuur V erkeer, v erv oer en infrastructuur V erkeer, v erv oer en infrastructuur V erkeer, v erv oer en infrastructuur V erkeer, v erv oer en infrastructuur

V erv anging aanlegsteigers

V erv anging regulier afv alwater V erv anging regulier afv alwater V erv anging regulier afv alwater V erv anging regulier afv alwater

Project

7 Landschap, recreatie en toerisme

VERVANGINGSINVEST ERINGEN 2013-2017 6 V olksgezondheid en milieu 6 V olksgezondheid en milieu 6 V olksgezondheid en milieu 6 V olksgezondheid en milieu

nummer Projectenlijst programma Programma

OVERZICHT PROJECT EN 2014/2018

Nieuwe/v erv angings Inv esteringsstaat

4.358

21.890

37 .7 93 0 0

59.683

5.800

37 .7 93 0 0

43.593

5.800

1 7 .500 1 7 .500 2.7 93

1 6.090

0 0 0

1 6.090

3.220 3.300 3.300

6.27 0

201 5

40.099

26.248

61 .936 0 0

88.184

5.600

56.81 4 0 0

62.41 4

5.600

2.7 93 1 3.500 521 30.000 1 0.000

20.648

5.1 22 0 0

25.7 7 0

3.1 28 3.200 3.200 5.040

6.080

5.1 22

201 6

87 .1 01

66.347

25.7 82 0 0

92.129

5.400

1 6.81 4 0 0

22.21 4

5.400

2.7 93 1 3.500 521

60.947

8.968 0 0

69.91 5

3.036 3.1 00 3.1 00 4.87 2 3.594 2.47 5

4.800 5.890 1 0.880 1 9.200

5.1 22 3.846

201 7

7 .389

153.448

26.540 0 0

17 9.988

5.200

1 6.81 4 0 0

22.01 4

5.200

2.7 93 1 3.500 521

1 48.248

9.7 26 0 0

1 57 .97 4

2.944 3.000 3.000 4.7 04 3.594 2.400 7 .425 4.1 25 29.7 00 4.1 25 9.600

4.7 04 5.7 00 1 0.662 1 8.81 6

33.7 49

5.1 22 3.846 7 58

201 8

160.838

27 .904 0 0

188.7 42

5.000

1 6.81 4 0 0

21 .81 4

5.000

2.7 93 1 3.500 521

1 55.838

1 1 .090 0 0

1 66.928

2.852 2.900 2.900 4.536 3.594 2.325 7 .200 4.000 28.800 4.000 9.280

4.608 5.51 0 1 0.445 1 8.432 5.280 6.27 0

32.906

5.1 22 3.846 7 58 1 .364

201 9

Overzicht nieuwe en vervangingsinvesteringen