Programma s...3. Programmabegroting totaal Boarger en bestjoer Jongerein en underwiis Meidwaan en omtinken Mienskip

Inhoudsopgave Programma’s ......................................................................................................................................................3 Programmabegroting totaal ................................................................................................................................5 1 – Boarger en bestjoer ......................................................................................................................................7 2 – Jongerein en underwiis...............................................................................................................................15 3 – Meidwaan en omtinken...............................................................................................................................23 4 – Mienskip .....................................................................................................................................................33 5 – Feiligens .....................................................................................................................................................41 6 – Ûndernimmen .............................................................................................................................................47 7 – Wenjen en omjouwing ................................................................................................................................53 8 – Grien en beheer..........................................................................................................................................61 9 – Ynfra struktuur ............................................................................................................................................69 Algemene dekkingsmiddelen............................................................................................................................75

Versie 02-09-2014

2

Programma’s

3

4

Programmabegroting totaal

Programmabegroting totaal Rekening 2013

2014

Begroting 2016

2015

2017

2018

1 Boarger & bestjoer Baten Lasten Reserveringen Totaal 1 Boarger & bestjoer 2 Jongerein & Underwiis Baten Lasten Reserveringen Totaal 2 Jongerein & Underwiis 3 Meidwaan & Omtinken Baten Lasten Reserveringen Totaal 3 Meidwaan & Omtinken 4 Mienskip Baten Lasten Reserveringen Totaal 4 Mienskip 5 Feiligens Baten Lasten Reserveringen Totaal 5 Feiligens 6 Ûndernimmen Baten Lasten Reserveringen Totaal 6 Ûndernimmen 7 Wenjen & Omjouwing Baten Lasten Reserveringen Totaal 7 Wenjen & Omjouwing 8 Grien & Beheer Baten Lasten Reserveringen Totaal 8 Grien & Beheer 9 Ynfrastruktuer & Foarútgong Baten Lasten Reserveringen Totaal 9 Ynfrastruktuer & Foarútgong Algemiene dekkingsmiddelen Baten Lasten Reserveringen Totaal Algemiene dekkingsmiddelen Onvoorzien Lasten Totaal Onvoorzien

245.569 3.699.648167.601 3.286.478-

231.855 3.979.464116.003 3.631.606-

257.355 3.645.658211.148 3.177.155-

257.355 3.587.868148.990 3.181.523-

257.355 3.547.32088.976 3.200.989-

257.355 3.525.85170.289 3.198.207-

116.849 3.228.757191.0023.302.910-

75.600 3.355.90382.481 3.197.822-

3.530.330 6.682.90888.0323.240.610-

3.574.955 6.614.47351.514 2.988.004-

3.574.786 6.553.41562.932 2.915.697-

3.574.786 6.486.16357.859 2.853.518-

14.946.439 22.369.75348.5637.471.877-

12.118.761 19.277.81095.462 7.063.587-

16.781.345 23.084.3350 6.302.990-

16.412.535 22.757.7990 6.345.264-

16.054.384 22.481.0200 6.426.636-

15.721.815 22.141.5270 6.419.712-

134.003 2.556.957233.708 2.189.246-

149.662 3.243.291897.948 2.195.681-

128.675 2.309.159183.788 1.996.696-

128.328 2.272.065173.732 1.970.005-

127.961 2.279.583176.222 1.975.400-

127.572 2.271.411211.586 1.932.253-

1.100.669 2.233.158303 1.132.186-

84.686 1.376.70457.453 1.234.565-

37.156 1.393.4951.9461.358.285-

37.156 1.398.3984.1951.365.437-

37.156 1.409.5798201.373.243-

37.156 1.417.7629891.381.595-

91.142 494.94890.851 312.955-

48.630 552.525145.290 358.605-

2.000 402.99465.055 335.939-

2.000 442.63269.646 370.986-

2.000 396.68565.055 329.630-

2.000 398.86267.295 329.567-

3.695.022 4.379.7131.122.7921.807.483-

699.611 2.288.598132.160 1.456.827-

779.155 2.320.71649.113 1.492.448-

777.490 2.296.75549.113 1.470.152-

777.230 2.294.46649.113 1.468.123-

777.109 2.297.15952.330 1.467.720-

3.373.146 4.529.308122.512 1.033.650-

3.215.206 4.964.069471.763 1.277.100-

3.293.728 4.859.083197.286 1.368.069-

3.314.583 4.859.342203.796 1.340.963-

3.331.420 4.835.059204.250 1.299.389-

3.349.150 4.846.519197.892 1.299.477-

123.760 2.653.018226.427 2.302.830-

380.243 4.328.7721.549.175 2.399.354-

88.864 2.967.666416.339 2.462.463-

88.864 3.542.3281.067.884 2.385.580-

88.864 3.259.975695.585 2.475.526-

88.864 2.696.426151.732 2.455.830-

23.390.635 508.33537.88722.844.413

23.633.154 734.143163.063 23.062.074

21.954.645 253.151478.80921.222.685

22.148.952 117.246426.00521.605.701

22.244.246 75.519415.65421.753.073

22.030.476 48.956408.09421.573.426

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

0 0

Saldo exclusief reserveringen

563.640

3.463.871-

1.065.912-

1.146.687-

637.218-

164.352-

Reserveringen

558.844-

3.710.798

553.942

1.334.475

925.659

399.900

187.788

288.441

235.548

Saldo inclusief reserveringen

4.796

246.927

511.970-

5

Programmabegroting totaal

Incidentele baten en lasten totaal Incidentele las ten en baten 2015

2016

2017

2018

L as ten 7 - Wen jen en omjou wing BAG Audit

-5.000

8 - Grien en beheer Stelpost frictiekos ten MAD / FUMO

-60.000

-40.000

Divers e grote projecten direct tlv res ultaat

-899.260

-917.000

Inves tering bruggen Renovatie/vervanging van de brug R jochthúss trjitte R insumageas t, Sluis Falomsterfaert, s teiger Lange R eed etc.

-100.000

9 - Ynfra s truktuur -541.551

-58.450

B aten 4 - Mien skip Onttrekking aan algemene reserve vrij bes teedbaar voor kapitaallas ten aanbouw Schiers tins

14.531

14.183

13.834

13.486

50.000

50.000

50.000

50.000

899.260

917.000

541.551

-100.469

-34.267

63.834

7 - Wen jen en omjou wing Onttrekking aan algemene reserve vrij bes teedbaar voor P lans chade

9 - Ynfra s truktuur Onttrekkingen aan res erve Grote Infraprojecten t.b.v. ANNO projecten

S aldo

6

63.486

Programma’s

Programma 1. Boarger en bestjoer Trojka: Programmahouder Donormanager Programmaregisseur

: S. Heldoorn : B. de Bruin : P. Iedema

1.1 Hoofddoelstelling De gemeente Dantumadiel is een resultaatgerichte organisatie binnen Netwerk Noordoost, met gemeenschappelijke focus op klantgerichte dienstverlening, goed toegesneden op de toekomst. Speerpunten zijn participatie, dienstverlening en bestuurskracht.

De kracht en medeverantwoordelijkheid van burgers versterkt de samenleving. Er is een goede balans tussen de eigen verantwoordelijkheid van de inwoners en de gemeentelijke zorgplicht voor een goede bescherming van de rechten en plichten van inwoners. Doelstellingen van alle betrokken bestuursorganen en overige organisaties die gelijkluidend zijn voor Noordoost Fryslan worden gezamenlijk opgepakt. Er wordt nadrukkelijk ingespeeld op de kansen die Europa biedt. Samen met de inwoners wordt interactief beleid gevormd. Er wordt geprofiteerd van kennis en ervaring van inwoners, waarbij nieuwe technologische mogelijkheden benut worden. Inwoners geven zo veel mogelijk zelf invulling aan de eigen leefomgeving, gebruik makend van moderne sociale media als bijvoorbeeld Twitter en Facebook. Door een snelle afstemming is dynamisch optreden van de gemeente mogelijk.

Kerndoelstelling 1.2.1. Participatie De gemeente wil de kwaliteit en het draagvlak van het beleid, democratie en de verantwoordelijkheid van de burgers vergroten; de gemeente zoekt de dialoog en laat de burgers participeren in het beleid.

De gemeente betrekt de samenleving bij het voorbereiden, bepalen, uitvoeren en evalueren van beleid en laat waar mogelijk inwoners zelf invulling geven aan eigen leefomgeving. Zo profiteert de gemeente van kennis en ervaring van inwoners. De rijksoverheid vindt dat burgers meer zelf moeten doen en minder op de overheid moeten leunen. De overheid beperkt zich tot haar kerntaken en voert die taken eenvoudig, efficiënt en effectief uit. De gemeente moet juist in deze omslag een partner van inwoners en strategische partners in de gemeente zijn. Minder voor de mensen bedenken en voor hen uitvoeren, meer naast inwoners staan en belemmeringen wegnemen. Deregulering en de dorpgerichte interactieve aanpak zijn daarom onderdeel van burgerparticipatie. Dit leidt tot een verbeterde kwaliteit van het beleid, versterkte democratie, groter draagvlak voor beleid en meer verantwoordelijkheid van inwoners en instellingen. Steeds vaker zijn bij de aanpak van maatschappelijke vraagstukken meerdere publieke en private organisaties betrokken in de vorm van netwerken en partijen van maatschappelijk actieve burgers en ondernemers, medewerkers van belangengroepen en ondernemende ambtenaren. Dit betekent dat de gemeentelijke organisatie voor een omslag staat. Er wordt een beroep gedaan op het improviserend vermogen van de organisatie. Die moet daarbij verschillende rollen kunnen innemen zoals reguleren, regisseren, stimuleren, faciliteren en loslaten. Ambtenaren moeten maatschappelijke initiatieven in hun ontwikkeling volgen en begrijpen waarom deze ontwikkeling zich op een specifieke manier voltrekt.

7

Programma’s

SMART-doelstellingen  -

 

Burgerparticipatie wordt een integraal onderdeel van het besluitvormingsproces. In elke adviesnota en in alle projectformats wordt beschreven of er mogelijkheden zijn voor burgerparticipatie en hoe dat ingevuld wordt. Bij de inzet van burgerparticipatie moet vooraf duidelijk zijn wat de gewenste uitkomst is. De afdeling communicatie wordt voorafgaand aan het starten van een project of het uitvoeren van beleid betrokken bij het vraagstuk hoe in deze situatie te communiceren met de inwoners. Daarbij wordt aangegeven welke vorm van burgerparticipatie aan de orde is (informeren, dialoog, meebeslissen). Er wordt een vervolg gegeven aan de Pilot placekeeping; de conclusies en aanbevelingen worden doorgevoerd in de werkwijze van de gemeentelijke organisatie. Komen tot een organisatiebrede visie op een gekantelde werkwijze en een bijbehorende visie op communicatie. Hierbij wordt eigen initiatief en de kracht van de inwoners als uitgangspunt genomen. Burgerparticipatie wordt door de inwoners in 2015 positiever ervaren dan in 2012. Indicator: onderzoek “Waar staat je gemeente”. Dit wordt uitgevoerd in 2015. In 2017 wordt in het klanttevredenheidsonderzoek hoger gescoord met betrekking tot de vragen over het meedenken van ambtenaren dan in 2012.

Tevens wordt er een “Ja-Maar” omdenk workshop georganiseerd voor de ambtenaren. In de komende jaren zal worden onderzocht wat er nodig om de nieuwe rolinvulling van de gemeente te realiseren.

Kerndoelstelling 1.2.2. Dienstverlening De gemeente Dantumadiel gaat voor een klantgerichte dienstverlening waarbij de organisatie er op inzet om consistent aan de verwachtingen van klanten en inwoners te voldoen of deze verwachtingen te overtreffen. De gemeentelijke diensten en producten moeten aansluiten op de behoeften van de inwoners van Dantumadiel. De gemeente streeft naar een hogere klanttevredenheid door vraaggericht en efficiënt te werken. Het college en van burgemeester en wethouders en de ambtelijke organisatie moeten doen wat ze beloven. Daarvoor is ook goede samenwerking met inwoners en partners van de gemeente noodzakelijk (zoals woningcoöperatie, scholen, dorpsbelangen, welzijnsinstellingen). Klantgerichte dienstverlening wordt mogelijk door een bedrijfsvoering waarbij op kwaliteit gestuurd wordt. De wijze waarop de bedrijfsvoering van de gemeente is vormgegeven is uitgewerkt in “de paragraaf bedrijfsvoering”, die onderdeel is van de gemeentelijke begroting. Klantgerichte, efficiënte bedrijfsvoering staat onder druk vanwege taakstellingen op bedrijfsvoering en onduidelijkheid over toekomstige duurzame samenwerkingsverbanden. SMARTdoelstellingen 

De gemeente voldoet aan haar servicenormen Het voldoen aan de servicenormen wordt als doelstelling opgenomen in de A3 jaarplannen. Daarmee is het een verantwoordelijkheid voor alle leidinggevenden om hierop te sturen. Indicator: meldingen van burgers en overige partijen wanneer we niet aan de normen voldoen..



De beschikbaarbeid van het aantal digitale formulieren wordt vergroot Alle formulieren worden digitaal beschikbaar en waar mogelijk kan men digitaal aanvragen  De gemeente scoort op klanttevredenheid bij de beste 30% van de deelnemende gemeenten. Indicator: onderzoek “Waar staat je gemeente”. Dit wordt uitgevoerd in 2015. Tevens wordt er onderzocht wat voor de gemeente de mogelijkheden zijn met betrekking tot webcare; in hoeverre willen/kunnen wij reageren op vragen, opmerkingen ed via social media als Twitter en Facebook.

8

Programma’s

Kerndoelstelling 1.2.3. Bestuurskracht De gemeente werkt daar waar mogelijk samen met andere partijen ter versterking van de effectiviteit en de efficiency en om de maatschappelijke veerkracht te vergroten. Op het gebied van strategische samenwerking In Noordoost Fries verband werken de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel, Kollumerland c.a. en Tytsjerksteradiel en de provincie Fryslân samen aan de –uit het Sociaal Economisch Masterplan voortgevloeide- Agenda Netwerk Noordoost (ANNO). In ANNO-verband verbinden de gemeenten en provincie zich tot meerjarige samenwerking in uitvoering van ambitie- en prioritaire projecten voor de regio. Het Europese project Vital Rural Area, waar de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a. in NOFA-verband (GR) leadpartner van zijn, wordt in 2014 afgerond. Na afronding van dit project wordt de GR NOFA geliquideerd. Om in de toekomst in Europa aanspraak te maken op subsidies is meerjarig geprogrammeerde samenwerking in regionaal verband evident. Met de ANNO-samenwerking anticiperen de Noordoost Friese gemeenten hierop. Op het gebied van bedrijfsvoering participeert de gemeente in diverse samenwerkingsverbanden waarbij de gemeenten Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland zich steeds duidelijk als vaste samenwerkingspartners aftekenen. In de raad is de afgelopen periode veel aandacht besteed aan de toekomst van de gemeente in relatie tot intergemeentelijke samenwerking. Juist vanuit het oogpunt om de maatschappelijke veerkracht te versterken is het – naast het inzetten op grotere effectiviteit en efficiëntie – van belang in te zetten op burgerparticipatie. Ambtelijke fusie met Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland c.a. (in DDFK-verband) is het uitgangspunt voor de coalitie. Het streven is een ambtelijke fusie in gang te zetten en die goed af te ronden. Zowel na afronding van de ambtelijke fusie als bij het eventueel niet door gaan daarvan, blijft de coalitie in overleg met de DDFK-gemeenten een open blik naar de toekomst houden, met als criteria: inhoud, kwaliteit, draagvlak en herkenbaarheid. Voor de te kiezen oplossingsrichting moet een duidelijke verbetering aangetoond zijn op het gebied van dienstbaarheid, toegankelijkheid en op het financiële vlak. De oplossingsrichting moet dienstbaar zijn aan het democratisch proces. SMARTdoelstellingen 

Het streven is een ambtelijke fusie met de gemeenten Dongeradeel, Ferderweradiel en Kollumerland c.a. in gang te zetten en deze af te ronden. Voor het realiseren hier van zijn we afhankelijk van de fusiepartners. Er kan dan op dit moment nog geen concreet tijdspad aan worden gekoppeld.



Door deelname aan Europese projecten genereren we 10% meer middelen over de gemeentelijke inverstering in Anno. Inspanning: deelname aan de Masterclasses, de Kenniswerkplaats en actief participeren in Anno.

De cijfers

Baten Lasten Saldo exclusief reserveringen Reserveringen Saldo inclusief reserveringen

Rekening 2013 245.569 3.699.6483.454.079-

Begroting 2016 257.355 3.587.8683.330.513-

2014 231.855 3.979.4643.747.609-

2015 257.355 3.645.6583.388.303-

167.601

116.003

211.148

148.990

3.286.478-

3.631.606-

3.177.155-

3.181.523-

2017 257.355 3.547.3203.289.96588.976 3.200.989-

2018 257.355 3.525.8513.268.49670.289 3.198.207-

9

Programma’s

Specificatie reserveringen 2015 10.000201.148211.148-

Relatie bedrijfsleven Wachtgeld- en pensioenverplichtingen

2016 10.000138.990148.990-

2017 10.00078.97688.976-

2018 10.00060.28970.289-

Begrotingsproducten Juridisch beleid Betreft de juridische advisering en control, behandeling bezwaarschriften, vacatiegelden van de leden ABW, bestuurlijke voorprocedures, bijdrage Nationale Ombudsman. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

0 20.87330.0200 0 50.893-

2014 0 28.15230.6850 0 58.837-

Begroting 2016

2015 0 28.52242.4780 0 71.000-

2017

0 28.52242.3970 0 70.919-

2018

0 28.52242.3430 0 70.865-

0 28.52242.3290 0 70.851-

Herprioriteringen 2015

0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

71.000-

70.919-

70.865-

70.851-

Toelichting: De kosten van 2015 ten opzichte van 2014 zijn met de kosten van bedrijfsvoering met € 12.000 gestegen. De reden hiervan is dat voor de behandeling van bezwaar en beroepschriften meer uren nodig zijn in verband met toename van werk voor de samenwerkende gemeenten.

10

Programma’s

Medezeggenschap Betreft het Gemeenschappelijk Overleg (GO) en de Ondernemingsraad (OR). Binnen de gemeenten functioneren twee organen die zich bezighouden met de arbeid van het personeel, namelijk het GO en de OR. Het GO gaat over alle aangelegenheden van algemeen belang voor de rechtstoestand van ambtenaren. De OR zet zich in voor het gezamenlijk belang van personeel en organisatie, maar legt de nadruk op het personeelsbelang. De OR vertegenwoordigt het collectief van het personeel en komt dus in principe niet op voor individuele belangen, tenzij de specifieke problemen doorwerken in het functioneren van de organisatie. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

0 5.88590.6310 0 96.516-

2014 0 8.57790.1780 0 98.755-

Herprioriteringen 2015 Verlaging kosten medezeggenschap Saldo

2017

2018

0 8.67766.2390 0 74.916-

0 8.67765.9040 0 74.581-

0 8.67765.7350 0 74.412-

0 8.67765.6990 0 74.376-

3.000 3.000

3.000 3.000

3.000 3.000

3.000 3.000

0

0

0

0

Nieuw beleid 2015 Totaal

Begroting 2016

2015

71.916-

71.581-

71.412-

71.376-

Toelichting: De kosten van bedrijfsvoering voor 2015 ten opzichte van 2014 zijn met € 24.000 gedaald. De reden hiervan is dat minder uren van personeel worden ingezet op medezeggenschap

Voorlichting Betreft de productie van gemeentelijk informatiemateriaal, representatie (bijvoorbeeld relatiegeschenken, en voorlichting, inspraak en burgerparticipatie). Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

176 55.20861.2640 10.000 106.296-

2014 0 57.64162.5630 10.000 110.204-

Begroting 2016

2015 0 50.86983.6780 10.000 124.547-

2017

0 50.86983.4090 10.000 124.278-

2018

0 50.86983.2630 10.000 124.132-

0 50.86983.1940 10.000 124.063-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

124.547-

124.278-

124.132-

124.063-

Toelichting: De directe kosten zijn vanaf 2015 € 6.772 lager begroot. Dit hangt samen met besparingen op de posten beurzen/evenementen die niet meer worden uitgevoerd en de post advertentiekosten waarop besparingen zijn gerealiseerd. De kosten van bedrijfsvoering worden vanaf 2015 € 21.000 hoger geraamd en dit wordt veroorzaakt door de inzet van meer uren op de website van de gemeente.

11

Programma’s

Burgerzaken Betreft de dienstverlening rond burgerlijke stand, identiteitsdocumenten en rijbewijzen.

Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

194.803 70.449142.3120 0 17.958-

2014 188.233 66.185145.6100 0 23.562-

Begroting 2016

2015 218.107 67.178149.0710 0 1.858

2017

218.107 67.178148.7050 0 2.224

2018

218.107 67.178148.4260 0 2.503

218.107 67.178148.2730 0 2.656


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

1.858

2.224

2.503

2.656

Totaal Toelichting: Geen opmerkingen.

Dienstverlening GBKN informatie Betreft de verschaffing van informatie op basis van de GBKN (Grootschalige Basis Kaart Nederland). Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

2.723 37.02827.1080 28.898 32.515-

2014 1.000 155.500132.3400 0 286.840-

Begroting 2016

2015 2.990 57.700126.3500 0 181.060-

2017

2.990 57.700125.4680 0 180.178-

2018

2.990 57.700125.2590 0 179.969-

2.990 57.700125.2030 0 179.913-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal 181.060180.178179.969179.913Toelichting: De piek van de directe kosten in 2014 wordt veroorzaakt door de eenmalige kosten van de invoering van de BGT. Na 2015 is voor de BGT alleen nog sprake van reguliere beheerskosten

12

Programma’s

Gemeentelijke Basis Administratie Betreft de persoonsregistratie en het berichtenverkeer m.b.t. de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA). De GBA bevat persoonsgegevens van iedereen die in Nederland woont of gewoond heeft. De overheid heeft deze gegevens nodig om bijvoorbeeld een paspoort, identiteitskaart (ID-kaart) of rijbewijs te maken, om te weten wie er mogen stemmen bij verkiezingen en om uitkeringen te verstrekken. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

24.191 31.617183.5420 0 190.968-

2014 15.575 22.500187.6080 0 194.533-

Begroting 2016

2015 13.130 22.838192.3770 0 202.085-

2017

13.130 22.838192.0100 0 201.718-

2018

13.130 22.838191.7660 0 201.474-

13.130 22.838191.7040 0 201.412-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

202.085-

201.718-

201.474-

201.412-

Toelichting: Geen opmerkingen.

Bestuur Betreft de raad, commissies en griffie, het college van burgemeester en wethouders (B&W), directie en management, representatie en vergaderingen van het bestuur, uitsteken van vlaggen en plan- en advieskosten. Het gemeentebestuur bestaat uit de drie onderdelen gemeenteraad, college van B&W en de burgemeester. De raad concentreert zich op kaderstelling, controle en volksvertegenwoordiging, terwijl het college het (dagelijks) bestuur voor zijn rekening neemt. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

5.536 1.370.6761.514.41310.133128.703 2.760.983-

2014 3.296 1.316.4761.566.7599.761106.003 2.783.697-

Begroting 2016

2015 3.328 1.380.1091.289.4799.388201.148 2.474.500-

2017

3.328 1.362.8181.282.1839.016138.990 2.511.699-

2018

3.328 1.306.9351.278.0418.64478.976 2.511.316-

3.328 1.295.3531.276.8920 60.289 2.508.628-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

2.474.500-

2.511.699-

2.511.316-

2.508.628-

Toelichting: De ontwikkeling van de directe kosten en de reserveringen wordt op de eerste plaats bepaald door de (geraamde) ontwikkeling van de wachtgeldverplichtingen. Daarnaast zijn er in 2015 extra kosten voor onderhoud van het vergadersysteem van de raad (circa € 10.500 hoger), worden nu werkgeverslasten (van circa € 13.400) meegenomen onder de nieuwe werkkostenregeling en heeft verschuiving van personeel een neerwaarts effect (van circa € 56.000) op de (hier onder de directe kosten vallende) salariskosten. De daling van de vaste kosten bedrijfsvoering vanaf 2015 wordt veroorzaakt door een aangepaste aanrekening van uren van de productgroep Stipe. Op basis van een nieuwe inventarisatie van de inzet van deze uren voor de verschillende producten zijn de uren van deze productgroep die niet rechtstreeks zijn toe te rekenen aan een product omgeslagen over de alle productgroepen. Voorheen werden deze uren direct ten laste van de exploitatie gebracht.

13

Programma’s

Verkiezingen Betreft de presentiegelden voor leden van stembureaus en overige kosten voor de diverse verkiezingen, zoals Europese-, Tweede Kamer-. provinciale en gemeentelijke en waterschapsverkiezingen. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

0 2433.1830 0 33.207-

2014 0 48.34633.7830 0 82.129-

Begroting 2016

2015 0 34.45021.5020 0 55.952-

2017

0 4.00021.4550 0 25.455-

2018

0 24.30021.4200 0 45.720-

0 24.30021.3970 0 45.697-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

55.952-

25.455-

45.720-

45.697-

Toelichting: De variabele kosten zijn geraamd voor de volgende verkiezingen : 18-3-2015: Provinciale staten en waterschap; 15-3-2017: Tweede Kamer; 21-3-2018: Gemeenteraad; 23-5-2019: Europees parlement; Voor de nieuwe verplichting de verkiezingen van de waterschappen te organiseren is bij deze begroting een aanvullend budget geraamd.

Werken voor derden Betreft de kosten voor het aanleggen van inritten en rioolaansluitingen in bestaande situaties, het beheer en onderhoud van het hertenkamp voor de VSS, herstraten in verband met nutswerkzaamheden, kosten voor sociale zaken Schiermonnikoog, etc. Deze kosten worden met betreffende derden verrekend en verlopen zo goed als kostenneutraal. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

18.140 0 15.2820 0 2.858

2014 23.751 3.14913.6510 0 6.951

Begroting 2016

2015 19.800 2.75914.9940 0 2.047

2017

19.800 2.75914.9600 0 2.081

2018

19.800 2.75915.6450 0 1.396

19.800 2.75915.9640 0 1.077


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

2.047

2.081

1.396

1.077

Totaal

Toelichting: Geen bijzonderheden.

14

Programma’s

Programma 2. Jongerein en underwiis Trojka: Programmahouder Donormanager Programmaregisseur

: G. Wiersma : L. Venekamp : A. Visser

2.1 Hoofddoelstelling Het programma Jongerein en Underwiis wil dat de ontwikkelingskansen voor alle jongeren in Dantumadiel toenemen. Jongeren met een goed opleidingsniveau hebben meer kansen op de arbeidsmarkt en meer kansen op een goed inkomen. Dit is van wezenlijk belang omdat in de praktijk van alle dag blijkt dat het welzijn en de gezondheid van deze groep inwoners beter is. Zij maken namelijk veel minder gebruik van de sociale voorzieningen, zoals jeugdzorg en inkomensondersteuning, waar ook de gemeente verantwoordelijk voor is. Investeren in deze levensfase maakt dat jongeren actief en zelfstandig meedoen in de ‘mienskip’ én is voor de gemeente op langere termijn een kostenbesparing. Als we echt iets willen doen aan de verschillen in gezondheid, rijkdom en welbevinden, dan moeten we ervoor zorgen dat iedereen zo veel mogelijk kansen krijgt voor goed onderwijs.

Kerndoelstelling 2.2.1. Vroegsignalering en samenwerking onderwijs gemeente De vroegsignalering en de samenwerking tussen onderwijs en gemeente wordt verbeterd waardoor belemmeringen in de ontwikkeling van de 0 tot 18 jarigen snel worden opgepakt.

Gemeenten hebben te maken met drie decentralisaties in het sociaal domein en het passend onderwijs. Binnen het programma Jongerein en Underwiis is de uitvoering van de Jeugdwet een belangrijk onderdeel samen met het afstemmen van de zorg voor de jeugd met het onderwijs en de voorschoolse voorzieningen (peuterspeelzalen en kinderopvang). Op basis van de Jeugdwet is de gemeente verantwoordelijk voor het preventieve en curatieve jeugdbeleid. Hieronder valt ook de gespecialiseerde zorg, de geestelijke gezondheidszorg voor de jeugd en voor jeugd met een licht verstandelijke beperking. Binnen de ontwikkelingen van de Jeugdwet en het Passend Onderwijs wordt gewerkt met een opschaling van de zorg. In de basis wordt geïnvesteerd in preventie en versterking van de eigen kracht op het gebied van opvoeding en opgroeien. Kinderen krijgen in hun omgeving een aanbod van kwalitatief goede opvang, onderwijs en ontwikkelingsstimulering. De problemen rondom kinderen, jongeren en hun gezin hebben soms een bredere aanpak nodig. Dan wordt in het gebiedsteam van de gemeente of in de commissie leerlingenzorg van het onderwijs (ook Voortgezet Onderwijs) beoordeeld welke extra ondersteuning nodig is voor deze leerling. Het ondersteuningsaanbod voor de leerling wordt zo dichtbij als mogelijk georganiseerd met als uitgangspunt dat ouders keuzevrijheid hebben op het gebied van de identiteit. Dit betekent dat jeugdzorg en het speciaal onderwijs naar de leerling toekomen, thuis en op school. Doel is dat de eigen kracht in de omgeving van de leerling ook versterkt wordt. De professional vanuit jeugdzorg en de professional vanuit het speciaal onderwijs geven advies aan de ouders en de leerkrachten. Met dit advies krijgt de leerling hulp en ondersteuning dichtbij en wordt de eigen kracht van ouders, leerkrachten en leidsters versterkt. Uitgangspunt blijft dat het kind met beperking voorop staat en de juiste begeleiding krijgt of op de juiste school komt. De extra financiële middelen voor de basis scholen mogen hier geen negatieve rol in spelen.

15

Programma’s

SMART-doelstellingen De ontwikkelingskansen nemen toe door de volgende doelstellingen vanaf 1 januari 2018 te realiseren: Door vroegsignalering wordt 75% van de zorgvragen/meldingen in het voorliggend veld (scholen, peuterspeelzalen en kinderopvang) opgelost. Door vroegsignalering en door het versterken van de omgeving van de leerling is het gebruik van de speciale zorg en het speciaal onderwijs met 2% afgenomen ten opzichte van 2013. Met de scholen voor Voortgezet Onderwijs worden afspraken gemaakt over de vroegsignalering en de ondersteuning voor deze leerlingen. De afspraken staan in 2016 opgesteld in een gezamenlijke werknotitie. Samen met het bedrijfsleven traineeplekken aanbieden voor hogeropgeleiden. Kerndoelstelling 2.2.2. Geclusterd aanbod Er is een geclusterd aanbod op het gebied van opvang, ontwikkelingsstimulering en onderwijs voor jonge gezinnen en hun kinderen. Een aantal demografische- en maatschappelijke ontwikkelingen dwingen de gemeente om beleid te maken op het gebied van de onderwijsvoorzieningen en de opvang van het jonge kind. In Dantumadiel zijn momenteel een aantal ingrijpende demografische ontwikkelingen zichtbaar namelijk krimp van inwonersaantal, vergrijzing doordat meer inwoners de leeftijd van de zeer sterken bereiken en ontgroening door minder geboortes en vertrek van jongeren. Scholen en voorschoolse voorzieningen: De gevolgen van deze demografische ontwikkelingen zijn op de scholen en voorschoolse voorzieningen merkbaar. Scholen hebben te maken met leegstand, hun leerlingenaantal neemt af en de kinderopvang heeft amper voldoende aanwas in Dantumadiel. Door de toename van werkloosheid en de afname van de tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang, wordt steeds minder gebruik gemaakt van de drie locaties voor kinderopvang in Dantumadiel. De gemeente is verantwoordelijk voor de peuterspeelzalen. Op dit moment is er een aanbod van peuterspeelzalen op alle dorpen maar staan de locaties voor een groot deel van de week leeg. Door beide voorzieningen te integreren neemt de kans toe dat het aanbod in verschillende dorpen blijft bestaan. Dantumadiel vindt dit belangrijk omdat deze voorschoolse voorzieningen, samen met de scholen, ook de vindplek worden van de jeugdzorg. Doel is om in een vroegtijdig stadium preventief in te zetten op de vraag van de leerling, de ouder en de leerkracht. De werkwijze en de toeleiding naar zorg moeten met de jeugdgezondheidszorg, de scholen en de hulpverlenende organisaties worden afgestemd en vastgesteld. De gemeente heeft er daarom alle belang bij dat de partijen rondom het kind en het gezin goed met elkaar samenwerken. De warme overdracht van kindgegevens en het inzetten van externe expertise zijn daarbij goede instrumenten. Ontwikkelingen arbeidsmarkt: Ouders en met name vrouwen stemmen hun deelname aan de arbeidsmarkt af aan de mogelijkheden voor goede opvang. Veel energie gaat namelijk verloren aan vervoer, overdracht en zoektochten naar de ideale mix van opvang, onderwijs en opvoeding. De Sociaal Economische Raad concludeert in haar onderzoek Tijden van de samenleving dat traditionele school- en opvangtijden niet in de pas lopen met arbeids – en leefpatronen van moderne gezinnen. Belangrijke uitgangspunten voor de raad zijn dat school- en opvangtijden aansluiten op werktijden. Er wordt gewerkt met zogenaamde dagarrangementen. Dit betekent dat aansluitend aan schooltijden kinderen een aanbod krijgen van sporten culturele activiteiten onder verantwoordelijkheid van de kinderopvang en in samenwerking met verschillende verenigingen. Naast deze dagarrangementen willen de scholen een gezamenlijke pedagogische en educatieve visie ontwikkelen voor de 0 tot 13 jarigen. Doel is om de ontwikkelingsstimulering vanaf jonge leeftijd goed op elkaar af te stemmen. De primaire verantwoordelijkheid voor een dergelijk sluitend dagarrangement van onderwijs en opvang ligt bij de overheid. Bovenstaande ontwikkelingen leiden naar de noodzaak voor een nieuw model van opvang, ontwikkeling en onderwijs. Vooral in een krimpgemeente als Dantumadiel is het van groot belang om de voorzieningen voor het jonge gezin zo optimaal mogelijk te maken. De gemeente Dantumadiel wil daarom daar waar mogelijkheden zich voordoen, streven naar het concept van een brede school voor de 0 tot 13 jarigen met dagarrangementen en ruime openingstijden, waarin onderwijs en kinderopvang, naast sport, cultuur en welzijn, belangrijke partners zullen zijn.

16

Programma’s

SMARTdoelstellingen -

Het aanbod van onderwijs, voorschoolse voorzieningen, sport en cultuur wordt, daar waar mogelijkheden zich voordoen, vanaf 1 januari 2015 geclusterd. Alle partijen die verantwoordelijk zijn voor de ontwikkelingsstimulering van kinderen tussen 0 en 12 jaar hebben hun samenwerking op 1 januari 2016 vastgelegd door de ondertekening van een protocol.

Kerndoelstelling 2.2.3. Hoogst haalbare onderwijsniveau In Dantumadiel streven we naar het hoogst haalbare onderwijsniveau. Wat willen we bereiken voor de jeugd in Dantumadiel? Durven wij af en toe het hoofd boven het maaiveld uit te steken en te streven naar scores boven de landelijke of wijst namelijk uit dat het opleidingsniveau een relatie heeft met het inkomen en met de gezondheid. Het is niet zo, dat mensen met een laag inkomen meer problemen ervaren. De stelling is andersom bedoeld; van de categorie mensen met problemen, heeft een groot deel een laag opleidingsniveau en een laag inkomen. Een goede reden dus om in te zetten op het hoogst haalbare opleidingsniveau van leerlingen in Dantumadiel.

SMARTdoelstellingen -

Vanaf 1 januari 2016 scoren jongeren boven het Friese gemiddelde op het gebied van de doorstroom naar HAVO of hoger. Vanaf 1 januari 2016 wordt samen met bedrijfsleven in techniek en zorg gezocht naar meer mogelijkheden voor traineeship

Kerndoelstelling 2.2.4. Voorkomen alcohol en drugsgebruik Het alcohol- en drugsgebruik voorkomen van jongeren tot 18 jaar in Dantumadiel. Belemmeringen in de ontwikkeling worden op basis van doelstelling 1 van dit programma zo vroeg mogelijk opgepakt. Wanneer jongeren echter doorstromen naar het voortgezet onderwijs worden ze geconfronteerd met verleidingen op het gebied van alcohol en drugs. Aan het gebruik van alcohol en drugs zijn grote gezondheidsrisico’s verbonden waarmee ook de kansen op een goed diploma behoorlijk afnemen. Risico’s alcohol en drugsgebruik: Alcohol drinken is schadelijk voor de ontwikkeling van de hersenen en andere organen die in de groei zijn. Uit een onderzoek blijkt een duidelijk verband tussen schoolverzuim en alcoholgebruik. Jongeren lopen sneller het risico alcoholvergiftiging te krijgen. Daarom is het voor jongeren onder de 18 jaar beter om helemaal geen alcohol te drinken. Drugsgebruik levert een gezondheidsrisico op voor de longen, lever, hart- en bloedvaten en hersenbeschadiging. Risico op verslaving, sociale problemen en geldproblemen. Daarnaast spelen alcohol en drugs een grote rol bij agressie, geweld, onveilige seks en ongelukken in het verkeer. Uit diverse onderzoeken (GO-jeugd en GGD) blijkt dat de problematiek in Noordoost Fryslân in de afgelopen jaren is toegenomen, waaronder seksueel grensoverschrijdend gedrag.

-

SMARTdoelstellingen Het percentage jongeren onder de 18 jaar dat alcohol en/of drugs (heeft) gebruikt ligt op of onder het Fries gemiddelde vanaf 1 januari 2018. Het percentage jongeren onder de 18 jaar dat wel eens dronken is geweest ligt op of onder het Fries gemiddelde vanaf 1 januari 2018. Het seksueel grensoverschrijdend gedrag terugbrengen van 15% naar 8% met ingang van 1 januari 2018.

17

Programma’s

De cijfers Baten Lasten Saldo exclusief reserveringen

Rekening 2013 116.849 3.228.7573.111.908-

Reserveringen Saldo inclusief reserveringen

191.0023.302.910-

2014 75.600 3.355.9033.280.30382.481 3.197.822-

2015 3.530.330 6.682.9083.152.57888.032-

Begroting 2016 3.574.955 6.614.4733.039.51851.514

2017 3.574.786 6.553.4152.978.62962.932

2018 3.574.786 6.486.1632.911.37757.859

3.240.610-

2.988.004-

2.915.697-

2.853.518-

2015 87.289 743 88.032

2016 51.989475 51.514-

2017 63.675743 62.932-

2018 58.602743 57.859-

Specificatie reserveringen Kapitaallasten investeringen Onderhoud gebouwen Peuterspeelzalen

Begrotingsproducten Onderwijs Jongerein & Omtinken Uitvoering van het gemeentelijk onderwijs achterstandenbeleid (GOA), het leerlingenvervoer, het bewegingsonderwijs en de volwasseneneducatie. Uitvoering van de wet Ontwikkeling door Kwaliteit en Educatie (OKE) voor 2 tot 4 jarigen. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo Herprioriteringen 2015 Afbouw schoolbegeleiding Saldo Nieuw beleid 2015 Totaal

55.682 651.914165.31418.67569.014 711.207-

2014 18.261 602.869179.62018.2213.000 779.449-

Begroting 2016

2015 18.261 608.676188.18017.7690 796.364-

2017

2018

18.261 605.676187.56817.3160 792.299-

18.261 609.576187.13016.8630 795.308-

18.261 605.676187.07116.4100 790.896-

5.000 5.000

12.667 12.667

20.333 20.333

28.000 28.000

0

0

0

0

791.364-

779.632-

774.975-

762.896-

Toelichting: De directe kosten laten na verwerking van de afbouw van de schoolbegeleiding in het kader van de herprioriteringen meerjarig een afbouw zien.

18

Programma’s

Huisvesting onderwijs Kapitaallasten voor de huisvesting, kosten voor WOZ belastingen en brandverzekeringen. De kapitaallasten betreffen de kosten voor onderhoud en nieuwbouw van schoolgebouwen. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

39.285 135.52832.6671.261.128266.7061.656.745-

2014 39.285 183.06329.0781.305.39931.949 1.446.306-

Begroting 2016

2015 81.751 15.56130.0351.424.31898.2891.486.452-

2017

126.376 27.796 29.8241.442.33740.989 1.277.000-

2018

126.207 10.049 29.7771.389.81552.675 1.230.661-

126.207 10.049 29.7681.355.72947.602 1.201.639-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

1.486.452-

1.277.000-

1.230.661-

1.201.639-

Toelichting: De stijgingen van de externe baten (huurinkomsten), kapitaallasten en de reserveringen hebben allen betrekking op de bouw van de Brede Skoalle De Westereen. De directe kosten zijn vanaf 2015 lager door de verschuiving van de het reguliere onderhoud naar de scholen waarvoor tot dan een last van gemiddeld € 160.000 per jaar is geraamd. Dat de bedragen op vanaf 2016 positief worden heeft een begrotingstechnische reden, op deze regel wordt de de vrijval van kapitaallasten van de oude schoolgebouwen wordt geboekt ter dekking van lasten van de Brede School De Westereen.

Peuterspeelzalen Is subsidie voor het peuterspeelzaalwerk dat is ondergebracht bij de Stichting KEARN in Burgum. De gemeente heeft een taak in onder meer de bewaking van de kwaliteit van de peuterspeelzalen. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

18.054 268.14917.39251.16812.724 305.932-

2014 18.054 302.69618.45754.23710.268 347.068-

Begroting 2016

2015 18.054 302.52219.79748.79210.257 342.800-

2017

18.054 302.79019.72747.54710.525 341.485-

2018

18.054 302.52219.68146.30210.257 340.194-

18.054 302.52219.67645.05710.257 338.944-

Herprioriteringen 2015 Verlaging subsidie peuterspeelzalen Saldo

0 0

9.467 9.467

18.933 18.933

28.400 28.400

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

342.800-

332.018-

321.261-

310.544-

Toelichting: Er is een bezuiniging doorgevoerd waarbij de subsidie aan peuterspeelzalen meerjarig zal worden afgebouwd.

19

Programma’s

Kinderopvang Het betreft de uitvoering van inspecties van kinderopvang door Hulpverleningsdienst Fryslân. Alle aanbieders van kinderopvang in de vorm van kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang en gastouders moeten geregistreerd en geïnspecteerd worden door de gemeente. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

0 31.94018.8370 2.285 48.492-

2014 0 31.00020.0570 0 51.057-

Begroting 2016

2015 0 31.46521.5710 0 53.036-

2017

0 31.46521.5000 0 52.965-

2018 0 31.46521.4430 0 52.908-

0 31.46521.4490 0 52.914-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

53.036-

52.965-

52.914-

52.908-


Jeugdgezondheidszorg Het gaat om de contracten met de Veiligheidsregio Fryslân (VRF) voor uitvoering van de jeugdgezondheidszorg waaronder het maatwerkdeel. En de kosten in verband met het Centrum voor Jeugd en Gezin. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

3.828 513.43162.6130 8.319580.535-

Herprioriteringen 2015 Minder niet verplichte taken jeugdgezondheidszorg Saldo Nieuw beleid 2015 Totaal

2014 0 544.53866.6680 37.264 573.942-

Begroting 2016

2015

2017

2018

0 520.25671.7020 0 591.958-

0 510.25671.4660 0 581.722-

0 510.25671.2970 0 581.553-

0 510.25671.2750 0 581.531-

25.000 25.000

35.333 35.333

45.667 45.667

56.000 56.000

0

0

0

0

566.958-

546.389-

535.886-

525.531-

Toelichting: Er is meerjarig een bezuinigingsdoelstelling doorgevoerd waarbij de niet verplichte taken van de jeugdgezondheidszorg worden afgebouwd.

20

Programma’s

Jeugdzorg Met ingang van 1 januari 2015 zullen taken van de jeugdzorg als onderdeel van de decentralisaties worden overgedragen van het Rijk naar de gemeenten. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

2014 0 0 0 0 0 0

Begroting 2016

2015 0 0 0 0 0 0

3.412.264 3.412.2640 0 0 0

2017

3.412.264 3.412.2640 0 0 0

2018

3.412.264 3.412.2640 0 0 0

3.412.264 3.412.2640 0 0 0


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

0

0

0

0

Toelichting: Uitgangspunt is dat de decentralisatie van taken op het gebied van de jeugdzorg budgetneutraal zal gebeuren.

21

Programma’s

22

Programma’s

Programma 3. Meidwaan en omtinken Trojka: Programmahouder Donormanager Programmaregisseur

: R. Bos : L. Venekamp : R. Meekma

3.1 Hoofddoelstelling Inwoners doen actief mee aan de samenleving. Dantumadiel streeft naar een samenleving waarin inwoners minder leunen op hun overheid (zie coalitieakkoord 2014-2018). Dit streven geldt ook voor het sociale domein. Een overheid ‘die zorgt voor haar burger’ blijkt namelijk dikwijls niet de beste oplossing voor problemen van die burger te kunnen leveren. Bovendien is het stelsel waarin de overheid zorgt voor, vanwege de toenemende vraag naar zorg en ondersteuning, niet meer te financieren. Als een gemeenschap hecht en volwassen is, hoeft zij ook minder op de overheid te leunen. In een hechte en volwassen gemeenschap voelen mensen zich namelijk in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor hun welzijn, en zich medeverantwoordelijk voor dat van anderen. Mensen pakken die verantwoordelijkheid ook op. Zij ‘doppen zelf hun boontjes’ en helpen anderen dat ook te doen. Een beroep op de overheid doen zij pas op de laatste plaats. Wij streven ernaar Dantumadiel zo’n samenleving te laten zijn. Als overheid merken we dat de gemeenschap in Dantumadiel ook hecht en volwassen wil zijn. Veel inwoners willen, ook als het om het eigen welbevinden gaat, zelf hun koers bepalen en zelf keuzes daarin maken. Wij merken bovendien dat er veel bereidheid is anderen te helpen. Als overheid juichen we dit doe. Wij hebben vertrouwen in de kennis en vaardigheden van onze inwoners op dit gebied. Tegelijkertijd zien wij het als onze taak erop toe te zien, dat er geen inwoners of groepen inwoners buiten de boot vallen. Niet iedereen doet vanzelf mee aan de samenleving. Sommige mensen moeten daartoe worden verleid. Anderen hebben zorg en ondersteuning nodig om het te kunnen. Binnen dit programma gaan wij ons inspannen ook deze mensen actief mee te laten doen aan de samenleving.

Kerndoelstelling 3.2.1. Meer participatie Voor ons staat de samenleving centraal. Wij willen dat zoveel mogelijk mensen daar aan mee doen. Dit meedoen kan op allerlei manieren. Bijvoorbeeld door te werken, door als vrijwilliger actief te zijn, door mantelzorg ter verrichten, maar ook door goed contact te hebben met de buren en naar elkaar om te kijken. Wij spannen ons in om onze inwoners meer samen te laten leven en bieden eventueel ondersteuning daarbij.

SMART-doelstellingen -

Het percentage inwoners dat als vrijwilliger actief is, is in 2018 gestegen ten opzichte van 2008 In 2015 kiest minimaal 50% van de WWB-ers vrijwillig voor het doen van een tegenprestatie. Het aantal mantelzorgers dat zegt overbelast te zijn, is in 2018 met minimaal 10% gedaald ten opzichte van 2008. Wij willen dat meer mensen bij de samenleving betrokken raken. Uitingen van betrokkenheid zijn ondermeer het doen van vrijwilligerswerk en het zijn van mantelzorger. In 2009 hebben wij voor het laatst metingen op dit gebied verricht. Hieruit weten we dat 47,3% van onze inwoners in 2008 vrijwilligerswerk heeft verricht. Het percentage mensen wat in 2008 mantelzorg verrichtte lag hier op 34,6%. Van deze mantelzorgers gaf 27,2% aan zich regelmatig of vaak overbelast te voelen.

23

Programma’s

Wij streven ernaar het aantal mensen wat vrijwilligerswerk verricht de komende vier jaar te laten stijgen. Ook WWB-ers willen wij zo meer bij de samenleving betrekken. Dit kan door het vragen van de zogenaamde tegenprestatie. Hoewel wij nog bezig zijn met het ontwikkelen van beleid op dit gebied, willen wij WWB-ers minimaal motiveren als vrijwilliger aan de samenleving gaan deelnemen. Wij zetten erop in dat minimaal de helft van hen dat ook doet. Uit een eerste inventarisatie blijkt overigens, dat een behoorlijk aantal van onze WWB-ers nu al vrijwilligerswerk verricht. Het doen van mantelzorg is voor de meeste mensen geen bewuste keus (eerder iets wat hen overkomt). Wij vinden het daarom niet reëel te streven naar een groter aantal mantelzorgers. Belangrijker vinden wij het, dat mantelzorgers hun rol kunnen blijven vervullen. Overbelasting is hierbij de belangrijkste bedreiging. Daarom spannen wij ons in dit aspect de komende vier jaar behoorlijk te laten dalen. Kerndoelstelling 3.2.2.. Meer zelfredzaamheid In de beoogde hechte en volwassen gemeenschap voelen mensen zich in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor hun welzijn, en voelen zij zich medeverantwoordelijk voor het welzijn van anderen. Wij streven ernaar dat onze inwoners deze verantwoordelijkheid oppakken. Vrijwel al onze inspanningen dienen uiteindelijk dit doel. Het is ook een soort basishouding van waaruit wordt gewerkt; de overtuiging dat zelfredzaamheid (het zelf doen), in welke mate dan ook, wezenlijk bijdraagt aan het welbevinden van mensen.


Het gebruik van individuele voorzieningen binnen de Wmo neemt af in de periode 2015-2018. Het percentage toegekende aanvragen WWB uitkering is in 2018 met minimaal 20% gedaald ten opzichte van 2014. In 2015 stroomt minimaal 20% van de WWB-ers uit naar betaald werk.

Wij streven ernaar dat de samenleving zich meer zelf redt, ofwel minder is aangewezen op directe overheidssteun. Onze inspanningen zijn de komende jaren daarop gericht. Het gekanteld werken past in dit streven. Maar ook het (laten) ontwikkelen van zogenaamde algemene voorzieningen; dit zijn voorzieningen waar burgers zonder indicatie of toelatingseis, eventueel (deels) op eigen kosten, gebruik van kunnen maken (voorbeeld Burenhulpdienst). Al onze inspanningen dienen er uiteindelijk toe te leiden, dat hulpvragen vaker zonder verstrekking van bijvoorbeeld een individuele Wmo voorziening of een WWB uitkering worden opgelost. Bovenstaande doelen hebben wij in die lijn geformuleerd. Overigens tekent zich ook nu al een dalende trend af bij het gebruik van individuele Wmo voorzieningen. En werd in 2013 12% van de WWB aanvragen niet gehonoreerd omdat er alternatieve oplossingen werden gevonden.

Kerndoelstelling 3.2.3. Meer zelfregie In een hechte en volwassen gemeenschap maken inwoners zelf keuzes, ook als het om het eigen welzijn gaat. Inwoners bepalen bijvoorbeeld zelf hoe in een bepaalde ondersteuningsbehoefte wordt voorzien, en accepteren de eventuele consequenties daarvan. Wij zijn er voor, dat inwoners op deze manier hun verantwoordelijkheid nemen. Wij spannen ons in om dit te bevorderen, en doen ons best dit niet in de weg te staan. Ook hier geldt, dat wij ervan overtuigd zijn dat zelfregie (zelf de koers bepalen, zelf keuzes maken) wezenlijk bijdraagt aan het welbevinden van mensen.

24

Programma’s

SMART-doelstellingen Eind 2017 voeren gezinnen/huishoudens vaker dan begin 2015 zelf de regie op hun zorg/welzijnsplan. Het aantal inwoners wat zich meldt met verwijtbare schulden ligt in 2018 lager dan in 2015. Wij willen dat burgers zelf keuzes maken en de verantwoordelijkheid daarvoor dragen. De komende jaren spannen wij ons in dit te bevorderen cq dit niet in de weg te staan. Ons ideaal is dat ieder gezin/huishouden zelf in staat is op een dergelijke manier regie over het eigen leven te voeren. Wij weten echter dat dit, ook op langere termijn, niet haalbaar zal zijn. Er zullen altijd gezinnen/huishoudens zijn die dit niet kunnen (leren) en waarbij het verstandiger is een professional regie over problematiek te laten voeren. Toch is ons streven deze verantwoordelijkheid vaker aan gezinnen/huishoudens zelf over te laten. Uiteraard is het niet de bedoeling deze gezinnen/huishoudens aan hun lot over te laten. Waar nodig blijft in die gezinnen/huishoudens professionele ondersteuning aanwezig, maar minder prominent als nu. Ook wij zien graag dat onze inwoners verstandige keuzes maken. Wij zetten ons in om dat, bijvoorbeeld via voorlichting en advisering, te ondersteunen. Bij schuldenproblematiek komen onverstandige keuzes dikwijls aan de oppervlakte in de vorm van verwijtbare schulden (vorderingen als gevolg van bewust onrechtmatig handelen). Wij streven ernaar, o.a. via voorlichting en advisering, het aantal mensen wat zich met dit soort schulden meldt te verminderen.

De cijfers Baten Lasten Saldo exclusief reserveringen Reserveringen Saldo inclusief reserveringen

Rekening 2013 14.946.439 22.369.7537.423.31448.5637.471.877-

2014 12.118.761 19.277.8107.159.04995.462 7.063.587-

2015 16.781.345 23.084.3356.302.9900 6.302.990-

Begroting 2016 16.412.535 22.757.7996.345.2640 6.345.264-

2017 16.054.384 22.481.0206.426.6360 6.426.636-

2018 15.721.815 22.141.5276.419.7120 6.419.712-

Specificatie reserveringen Geen reserveringen

25

Programma’s

Begrotingsproducten Welzijn Meidwaan & omtinken Het begrotingsproduct welzijn omvat het welzijnswerk en de vrijwilligersverzekering Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

0 325.86943.6370 4.183373.689-

2014 0 334.67246.4630 4.183 376.952-

Begroting 2016

2015 0 320.058108.2710 0 428.329-

2017

0 320.058107.9140 0 427.972-

2018

0 320.058107.6600 0 427.718-

0 320.058107.6260 0 427.684-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

428.329-

427.972-

427.718-

427.684-

Toelichting: De directe kosten komen vanaf 2015 op een lager niveau door het vervallen van de maatschappelijke stage waarmee een bedrag van ruim € 18.000 was gemoeid. De opstap in de vaste kosten vanaf 2015 heeft een begrotingstechnische oorzaak, uren van nog te vervullen vacatures zijn technisch toegerekend aan dit product.

Algemene bijstand De bijstandsuitkeringen voor levensonderhoud (WWB, BBZ, IOAW en IOAZ). Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

7.585.597 8.595.8201.073.1720 0 2.083.395-

2014 5.555.978 5.918.829951.5070 0 1.314.358-

Begroting 2016

2015 6.945.606 7.457.9211.021.2580 0 1.533.573-

2017

6.945.606 7.457.9211.016.1300 0 1.528.445-

2018

6.945.606 7.457.9211.012.2160 0 1.524.531-

6.945.606 7.457.9211.011.5400 0 1.523.855-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

1.533.573-

1.528.445-

1.524.531-

1.523.855-

Toelichting: De externe baten bestaan uit de van het Rijk ontvangen gelden voor de verstrekking van bijstanduitkeringen die de directe kosten bepalen. Feitelijk treedt de gemeente hierbij op als kassier, zij het met een eigen risico van 10% over de door het CPB geraamde uitkeringen in geval van overschrijding van die raming. In juli is het nieuwe budget voor de gebundelde uitkering bekend gemaakt, het budget is gestegen van € 5.198.613 naar € 6.571.185 een stijging van € 1.372.572 en dus een ook een stijging ook van het eigen risico met € 137.257.

26

Programma’s

Minimabeleid Hieruit worden financiële regelingen en ondersteuning voor minima bekostigd. Het gaat hierbij onder meer om de Lauwersregeling en schuldhulpverlening. Het minimabeleid richt zich niet alleen op bijstandsgerechtigden maar op alle mensen met een minimum inkomen. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

2014

382.130 564.201216.0231.0210 399.115-

8.901 324.223197.0891.0210 513.432-

Herprioriteringen 2015 Collectieve ziektekostenverzekering Schuldhulpverlening bedrijven en zelfstandigen stoppen Saldo

2017

2018

362.154 686.948179.6921.8790 506.365-

362.154 686.948178.7901.8790 505.463-

362.154 686.948178.1021.8790 504.775-

362.154 686.948177.9821.8790 504.655-

15.000 10.000 25.000

15.000 10.000 25.000

15.000 10.000 25.000

15.000 10.000 25.000

0

0

0

0


Begroting 2016

2015

481.365-

480.463-

479.775-

479.655-

Toelichting: De ziektekostenverzekering neemt het leeuwendeel van de kosten en baten voor zijn rekening. Voor 2014 is daarbij het saldo van baten en lasten over dat jaar geraamd, in tegenstelling tot de realisatie in de jaarrekening 2013 en de raming vanaf 2015 waarbij de baten en lasten afzonderlijk worden getoond. De baten bestaan uit Rijksbijdragen. De herprioriteringen zijn stofkamacties.

Activering WIZ Via activering wordt bevorderd dat bijstandsgerechtigden zo snel mogelijk weer zelfstandig in het eigen bestaan kunnen voorzien. Activering moet uiteindelijk leiden tot meer uitstroom uit de bijstand. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

1.110.305 763.467340.2740 0 6.565

2014 854.182 525.712325.4420 0 3.028

Begroting 2016

2015 744.708 368.467383.7480 0 7.507-

2017

744.708 368.467381.8200 0 5.579-

2018

744.708 368.467380.3490 0 4.108-

744.708 368.467380.0960 0 3.855-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

7.507-

5.579-

4.108-

3.855-

Toelichting: Het participatiebudget voor re-integratie wordt in het kader van de nieuwe Participatiewet in 2015 door het ministerie van SZW verder naar beneden bijgesteld, hierop zijn de directe uitgaven aangepast.

27

Programma’s

Onderwijs Volwasseneducatie Vanuit dit product wordt het gedeelte volwasseneducatie van het participatiebudget verantwoord Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

30.364 30.3642.0620 0 2.062-

2014 30.324 30.3242.1960 0 2.196-

Begroting 2016

2015 41.451 41.4512.3610 0 2.361-

2017

41.451 41.4512.3540 0 2.354-

2018

41.451 41.4512.3480 0 2.348-

41.451 41.4512.3470 0 2.347-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

2.361-

2.354-

2.348-

2.347-


Werkgelegenheid WIZ Vanuit dit product worden werkvoorzieningen bekostigd zoals de WSW en bijdragen aan de werkvoorzieningschappen. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

5.314.389 6.142.19562.5460 0 890.352-

2014 5.281.476 6.126.91245.6010 0 891.037-

Begroting 2016

2015 4.809.455 5.406.36162.7220 0 659.628-

2017

4.440.645 5.112.12162.4070 0 733.883-

2018

4.082.494 4.864.68462.1670 0 844.357-

3.749.925 4.546.78362.1250 0 858.983-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

659.628-

733.883-

844.357-

858.983-

Toelichting: De externe baten betreffen de Rijksbijdrage WSW. De variabele directe kosten omvatten naast de doorbetaling van de Rijksbijdrage WSW aan de GR NEF ook de resultaatbijdrage van de gemeente aan NEF. De rijksbijdrage WSW loopt als onderdeel van de nieuwe Participatiewet de komende jaren verder terug (in 2015 met ruim € 470.000), de daling van de doorbetaling is met hetzelfde bedrag verlaagd. De raming van de resultaatbijdrage aan de GR NEF is op basis van de begroting 2015 – 2018 van NEF naar beneden bijgesteld (over 2015 met ruim € 248.000).

28

Programma’s

Maatschappelijk werk Dit zijn de budgetten voor het algemeen maatschappelijk werk Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

0 159.54712.9290 0 172.476-

2014 0 158.75210.8000 0 169.552-

Begroting 2016

2015 0 161.13314.8060 0 175.939-

2017

0 161.13314.7580 0 175.891-

2018

0 161.13314.7230 0 175.856-

0 161.13314.7180 0 175.851-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

175.939-

175.891-

175.856-

175.851-


Nieuwkomers Het gaat hierbij om de uitvoering van de Wet inburgering. Gemeenten hebben hierbij ondermeer als taak inburgeringvoorzieningen aan te bieden en voor begeleiding te zorgen. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

49.158 30.649107.9000 0 89.391-

2014 0 12.897110.4370 0 123.334-

Begroting 2016

2015 2.000 14.89778.6110 0 91.508-

2017

2.000 14.89778.2160 0 91.113-

2018

2.000 14.89777.9150 0 90.812-

2.000 14.89777.8630 0 90.760-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

91.508-

91.113-

90.812-

90.760-

Toelichting: Voor de huurderving nieuwkomers is per 2015 een inkomst en een uitgave geraamd van € 2.000, in 2014 werd dit nog als een saldo geraamd.

29

Programma’s

WMO Sommige inwoners hebben hulp en/of ondersteuning nodig om mee te kunnen doen aan de samenleving. Deze hulp en ondersteuning wordt vanuit dit begrotingsproduct bekostigd. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

2014

474.496 3.119.235656.1530 44.3803.345.272-

Begroting 2016

2015

387.900 3.364.238661.2150 91.279 3.546.274-

Herprioriteringen 2015 Kanteling WMO Saldo

184.077 2.375.289686.2360 0 2.877.448-

184.077 2.375.289683.0200 0 2.874.232-

2018

184.077 2.375.289680.5870 0 2.871.799-

184.077 2.375.289680.1780 0 2.871.390-

60.000 60.000

80.000 80.000

100.000 100.000

120.000 120.000

0

0

0

0


2017

2.817.448-

2.794.232-

2.771.799-

2.751.390-

Toelichting: De reserveringen in 2013 en 2014 hebben betrekking op overgehevelde budgetten van voorgaande jaren. De eigen bijdragen zullen naar verwachting in 2015 dalen omdat minder mensen in aanmerking komen voor een voorziening. Van het Rijk wordt zo’n € 670.000 minder ontvangen voor de WMO huishoudelijke hulp, met dit bedrag zijn ook de geraamde uitgaven verlaagd.

AWBZ naar WMO Het kabinet heeft ingezet op een grootscheepse decentralisatie in het sociaal domein. Een groot deel van de huidige AWBZ taken gaat per 1 januari 2015 naar de gemeenten, Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

2014 0 0 0 0 0 0

Begroting 2016

2015 0 0 0 0 0 0

3.691.894 3.691.8940 0 0 0

2017

3.691.894 3.691.8940 0 0 0

2018

3.691.894 3.691.8940 0 0 0

3.691.894 3.691.8940 0 0 0


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

0

0

0

0

Toelichting: Aan de uitwerking van deze taken wordt gewerkt, daarom is dit budgetneutraal geraamd, de te verwachten inkomsten zijn gelijk geraamd aan de te verwachten uitgaven.

30

Programma’s

Basisgezondheidszorg (excl jeugdgezondheidszorg) Hieruit worden de werkzaamheden bekostigd die de HVD verricht op het gebied van openbare gezondheidszorg. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

0 122.6890 0 0 122.689-

2014 0 129.4800 0 0 129.480-

Begroting 2016

2015 0 105.3320 0 0 105.332-

2017

0 105.3320 0 0 105.332-

2018

0 105.3320 0 0 105.332-

0 105.3320 0 0 105.332-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

105.332-

105.332-

105.332-

105.332-

Toelichting: De stijging van de directe variabele kosten volgt de bijstelling van de bijdrage aan de Veiligheidsregio op basis van een aangepaste verrekensystematiek.

31

Programma’s

32

Programma’s

Programma 4. Mienskip Trojka: Programmahouder Donormanager Programmaregisseur

: E. Peterson : L. Venekamp : I. Boskma

4.1 Hoofddoelstelling Vitale en levendige dorpsgemeenschappen

Dit programma wordt gekenmerkt door minder, minder en meer. Minder gemeente, minder geld en meer mienskip. De gemeente trekt zich op een groot aantal terreinen terug. Inwoners krijgen daardoor meer verantwoordelijkheid voor hun lokale mienskip, voor de organisaties die daarin een rol spelen en voor de accommodaties die nodig zijn om activiteiten te kunnen ontplooien. In Dantumadiel voelen de inwoners zich in de eerste plaats Westereender, Damwâldster en Driezumer enz. en is betrokkenheid op dorpsniveau geen nieuwerwetse ‘participatiefrats’. Dat is aangeboren! Maar ook de Dantumadielse dorpsbewoners zullen moeten wennen aan het feit dat dorps – en gemeentegrenzen in het huidige tijdsgewricht vooral bedoeld zijn om overheen te stappen. Voor een krimpende bevolking, die bovendien vergrijst, kunnen niet alle voorzieningen op het huidige niveau gehandhaafd worden. Samenwerken en delen met de buren in de straat, de buren uit het naburige dorp en buren uit de naburige gemeente is in alle opzichten noodzakelijk. Vitale en levendige dorpsgemeenschappen vormen samen een vitale en levendige gemeente. Vitale inwoners dragen bij aan de ontwikkeling van een levendige dorpsmienskip. Ze zijn betrokken bij elkaar en het dorp. Actieve ( sport- , culturele en dorps-) verenigingen zijn de spil in het dorp

Kerndoelstelling 4.2.1. Meer passend voorzieningenniveau

Gelet op de demografische ontwikkelingen en beperkte financiële middelen zal het geheel van voorzieningen de komende tijd regionaal bekeken moeten worden. Een goed voorzieningenniveau is van groot belang voor de sportparticipatie van de inwoners, al zal dat niet meer voor iedereen in het eigen dorp zijn. Hoewel in het algemeen minder geld beschikbaar is, zal Dantumadiel de komende jaren moeten investeren om de binnensportaccommodaties op een kwalitatief en kwantitatief adequaat niveau te krijgen. Het Voorzieningenspreidingsmodel dat in ANNO – verband is opgesteld, kan hierbij als basis dienen. Ook het multifunctioneel gebruik van gebouwen wordt nadrukkelijk bekeken. De dorpen, gebruikers en de gemeente gaan samen kijken naar het voorzieningenniveau dat past bij de aard en schaal in de betreffende omgeving en bij de financiële mogelijkheden van de deelnemende partijen.

SMART-doelstellingen Het aantal m2 binnensportvoorzieningen voldoet in 2018 aan de landelijke normen. De bezettingsgraad van de sporthallen is in 2018 50%. Het aantal sportvelden voldoet in 2018 aan NOC/NSF/KNVB - normen De kostendekkendheid van de sportaccommodaties is in 2018 10% Toelichting: In de gemeente Dantumadiel is zowel het aantal m2 buitensportaccommodaties als het aantal binnensportvoorzieningen groot in verhouding tot het aantal inwoners. De m2, het aantal en de kosten worden in de komende raadsperiode in nauwe samenwerking met de gebruikers, sportverenigingen en scholen, meer in verhouding met het aantal inwoners en de beschikbare middelen gebracht.

33

Programma’s

Kerndoelstelling 4.2.2. Stimuleren betrokkenheid en vitaliteit van inwoners De voorzieningen in een dorp zullen meer dan in het verleden een verantwoordelijkheid zijn van de dorpsbewoners zelf. Dit geldt voor sportaccommodaties, waarvoor de dorpsbewoners, o.a. verenigd in de voetbal -, volleybal – en tennisverenigingen beheer en exploitatie in eigen hand nemen. Het geldt ook voor het dorpshuis dat letterlijk beheerd en geëxploiteerd moet worden als een ‘ mienskipssintrum’, voor en door de dorpsbewoners. De sportvoorzieningen blijven goed bereikbaar en op acceptabele afstand om de drempel voor deelname aan sportactiviteiten zo laag mogelijk te houden. Er wordt een breed en aantrekkelijk sport - en beweegaanbod ontwikkeld voor de dorpsbewoners dat de vitaliteit bevordert. SMART-doelstellingen -

Het percentage inwoners dat zich als vrijwilliger inzet voor de leefbaarheid van het dorp of de omgeving is in 2018 t.o.v. 2014 met 20% toegenomen. De sportparticipatie van de jeugd tot 12 jaar is in 2018 met 10% toegenomen t.o.v. 2014 De sportparticipatie van inwoners van 65 jaar en ouder is in 2018 met 10% toegenomen t.o.v. 2014 Toelichting: Om vitale inwoners te krijgen moet begonnen worden met de sportieve opvoeding van de jeugd. Door op de basisscholen te werken met gekwalificeerde sportdocenten worden de lessen aantrekkelijker en de kinderen geïnspireerd om ook in de vrije tijd te gaan sporten. Daarnaast worden door de inzet van sportcoaches en bewegingsconsulenten nieuwe doelgroepen aangezet tot meer sporten en bewegen in georganiseerd verband. Hierdoor wordt de vitaliteit bevorderd, maar ook de sociale cohesie in een dorp. In een sociaal coherent dorp is de animo van het individu zich in te zetten voor de mienskip groter.

Kerndoelstelling 4.2..3. Inwoners zijn betrokken bij kunst en cultuur Amateuristische kunstbeoefening heeft een samenbindende rol in een dorpsmienskip. Samen musiceren, zingen, toneelspelen en rondleidingen geven in het plaatselijke museum schept een band en scherpt de menselijke geest. Kinderen worden opgevoed met muziek – , zang - en toneellessen op school. De cultuurhistorie van Dantumadiel en de dorpen leeft bij de inwoners en wordt overgedragen op de volgende generatie. Bibliotheken en schoolmediatheken hebben een belangrijke ondersteunende taak bij het tegengaan van laaggeletterdheid . Geletterdheid is in de huidige kennissamenleving een voorwaarde om mee te kunnen doen. De Friese taal is voor de meeste inwoners heel gewoon en een onderdeel van het dagelijks leven. Voor de instandhouding van de tweede rijkstaal is gemeentelijke stimulering en waardering van activiteiten met dat doel een must. SMART-doelstellingen -

Algemene Muzikale Vorming en Culturele Vorming zijn in 2016 structureel onderdeel van het lesaanbod op de Dantumadielse basisscholen. Het bezoekersaantal van de Schierstins is in 2018 structureel 10% hoger dan in 2014. Toelichting: Muziek maken, lezen, toneel spelen en bekijken zijn vaardigheden die kinderen bijgebracht moeten worden. In veel Dantumadielse gezinnen is het geen vanzelfsprekend onderdeel van de opvoeding. De gemeente ziet het als haar verantwoordelijkheid alle kinderen gedurende twee jaar muzikale vorming aan te bieden en via Uurcultuur een kennismaking met allerhande theatervormen mogelijk te maken. De Schierstins wordt in 2014 verbouwd en krijgt daardoor meer gebruiksmogelijkheden. Er komt in 2014 een provinciaal archeologisch steunpunt in de toren dat nieuwe bezoekers trekt.



34

Programma’s


Rekening 2013 134.003 2.556.9572.422.954-

2014 149.662 3.243.2913.093.629-

2015 128.675 2.309.1592.180.484-

233.708

897.948

183.788

2.189.246-

2.195.681-


Begroting 2016 128.328 2.272.0652.143.737-

2017 127.961 2.279.5832.151.622-

2018 127.572 2.271.4112.143.839-

173.732

176.222

211.586

1.996.696-

1.970.005-

1.975.400-

1.932.253-

2015 14.53157.500117.9427.308 868 2.963 10.878 6.1779.655183.788-

2016 14.18357.500115.8706.659 2.259 4.578 85715.352 14.170173.732-

2017 13.83457.500113.7988.608 6.0394.03410.878 4.3753.872 176.222-

2018 13.48657.500111.7269.907 4.267 13.35638.47015.352 6.574211.586-

Specificatie reserveringen Aanbouw de Schierstins Bijdrage onderhoud De Frosk Kapitaallasten investeringen Onderhoud gebouwen Kerktorens Onderhoud gebouwen Schierstins Onderhoud gebouwen Sporthal Damwâld Onderhoud gebouwen Sporthal De Westereen Onderhoud gebouwen Sporthal Feanwâlden Renovatie sportvelden

Begrotingsproducten Welzijn Mienskip Dit betreft subsidies ontwikkelingssamenwerking, ouderenwerk, lokale initiatieven en multifunctionele accommodaties Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

0 113.26535.925194.42054.169 289.441-

2014 0 134.16437.755261.19097.915 335.194-

Begroting 2016

2015 0 114.63640.180273.454112.407 315.863-

2017

0 114.63640.010268.314110.526 312.434-

2018

0 114.63639.924263.173108.645 309.088-

0 114.63639.911258.033106.764 305.816-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

315.863-

312.434-

309.088-

305.816-

Toelichting: De directe kosten zijn vanaf 2015 ruim 20.000 lager dan eerder geraamd doordat een gedeelte van de subsidies is ingezet als dekking voor de Brede school in De Westereen.

35

Programma’s

Kunst en cultuur Het betreft subsidies voor verenigingen die kunst en cultuur bevorderen, voor bibliotheken, lokale omroep en muziekschool. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo Herprioriteringen 2015 Verlaging budget Fryske naamborden Verlaging subsidie Bibliotheek Verlaging subsidie Muziekschool Verlaging subsidie Schierstins Saldo Nieuw beleid 2015 Totaal

18.805 732.70428.92414.77252.133 705.462-

2014 18.496 1.018.37830.79914.772314.062 731.391-

Begroting 2016

2015

2017

2018

18.169 661.63833.12414.5380 691.131-

17.822 652.64433.01414.5380 682.374-

17.455 652.64432.93614.5380 682.663-

17.066 652.64432.92614.5380 683.042-

5.000 0 60.000 0 65.000

5.000 3.333 60.000 2.583 70.916

5.000 6.667 60.000 5.167 76.834

5.000 10.000 60.000 7.750 82.750

0

0

0

0

626.131-

611.458-

605.829-

600.292-

Toelichting: In 2012 is de regiovisie voor de Bibliotheken vastgesteld waarin wordt aangegeven hoe de komende jaren om te gaan met de Stichting Bibliotheken NOF. Binnen deze visie wordt er in de komende jaren bezuinigd bij de Bibliotheek. Voor de muziekschool is in 2014 rekening gehouden met het sociaal plan (€ 256.633) in verband met het wijzigen van de organisatiestructuur. Verder zijn er nieuwe structurele bezuinigingen van in totaal € 65.000, waarvan via de stofkam op Fryske naamborden en € 60.000 op de Muziekschool (die per 1 september 2014 is gereorganiseerd, er wordt geen subsidie meer verstrekt maar er worden diensten afgenomen).

36

Programma’s

Jeugd en jongerenwerk Hieronder vallen zaken als speelruimte voor de jeugd, jongerenwerk, maar ook de stimulering van de jeugdparticipatie. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

0 45.05540.2153.9654.903 84.332-

2014 0 63.78542.51812.55111.871 106.983-

Begroting 2016

2015 0 42.41445.34041.8180 129.572-

2017

0 42.41445.19850.2780 137.890-

2018

0 42.41445.10249.8260 137.342-

0 42.41445.09049.3740 136.878-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

129.572-

137.890-

137.342-

136.878-

Toelichting: De stijging van de kapitaallasten wordt veroorzaakt door de bouw van het jongerencentrum in de Brede School in de Westereen. Overheveling van circa € 12.000 voor speeltuinonderhoud van 2013 naar 2014 en een eenmalige raming voor de aanpak risicogedrag jongeren van € 9.500 zorgt voor de ‘piek’ in de directe kosten in 2014.

Sport Het gaat hierbij om sportvoorzieningen zoals sporthallen en sportvelden. Deze accommodaties worden voor een groot deel beheert door verenigingen. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

102.543 460.374611.79456.33390.355 935.603-

2014 130.957 456.820580.84162.937147.860 821.781-

Begroting 2016

2015 110.297 312.206508.44978.69665.026 724.028-

2017

110.297 285.797507.45182.29157.941 707.301-

2018

110.297 302.401506.87980.22056.312 722.891-

110.297 341.344506.52556.986105.510 689.048-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

724.028-

707.301-

722.891-

689.048-

Toelichting: Bij de huuropbrengst van de sporthallen en de sportvelden is gekeken naar de realisaties 2013, de geraamde opbrengst voor 2015 is ruim € 20.000 lager dan de opbrengst in 2014. In de kapitaallasten zit een verhoging door de bouw van een sportkantine bij de Brede school De Westereen. De directe kosten zijn in 2014 hoger omdat er een overheveling voor het onderhoudsplan gebouwen heeft plaatsgevonden van € 117.000, deze kosten worden gedekt via de reserves.

37

Programma’s

Gezond in beweging Vanuit dit product worden acties bekostigd om bewegen te stimuleren (o.a. project NASB). Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

12.495 145.7364.4580 46.991 90.708-

2014 0 304.409110.7280 304.409 110.728-

Begroting 2016

2015 0 86.24030.5280 0 116.768-

2017

0 86.24030.3830 0 116.623-

2018

0 86.24030.2740 0 116.514-

0 86.24030.2550 0 116.495-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

116.768-

116.623-

116.514-

116.495-

Toelichting: De piek in de directe kosten en reserveringen in 2014 wordt veroorzaakt door overheveling van budgetten van 2013 naar 2014 voor de impuls brede scholen, sport en cultuur (€ 29.591) en de Impuls NASB (€ 188.500) via de reserve overlopende verplichtingen.

Musea Subsidie voor musea waaronder De Sûkerei in Damwâld, Markant Friesland en de Oudheidskamer Dantumadeel Financiële ontwikkelingen:

Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

161 19.1252.7871010 21.853-

2014 166 19.8042.967980 22.703-

Begroting 2016

2015 166 19.8043.191940 22.923-

2017

166 19.8043.181910 22.910-

2018

166 19.8043.173870 22.898-

166 19.8043.172830 22.893-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal


38

22.923-

22.910-

22.898-

22.893-

Programma’s

Monumenten Betreft het behoud en in goede staat houden van monumenten. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

0 17.79221.4897.72214.84461.848-

2014 43 45.39521.96221.41821.831 66.901-

Begroting 2016

2015 43 30.10622.74614.9576.355 61.411-

2017

43 29.47722.62914.5915.265 61.389-

2018

43 35.71422.59813.83411.265 60.838-

43 24.10922.59113.48668860.831-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

61.411-

61.389-

60.838-

60.831-

Toelichting: De piek in de directe kosten in 2014 wordt veroorzaakt door onderhoudsuitgaven waarvoor in de komende jaren conform onderhoudsplan lagere bedragen zijn geraamd.

Incidentele lasten en baten 4 - Mienskip

Incidentele lasten en baten

2015

2016

2017

2018

Lasten Baten Onttrekking aan algemene reserve vrij besteedbaar voor kapitaallasten aanbouw Schierstins

14.531

14.183

13.834

13.486

Saldo

14.531

14.183

13.834

13.486

39

Programma’s

40

Programma’s

Programma 5. Feiligens Trojka: Programmahouder Donormanager Programmaregisseur

: S. Heldoorn : L. Venekamp : G. Oldersma

De samenleving is volop in ontwikkeling. Ook in Dantumadiel. Diezelfde samenleving staat elke dag bloot aan bedreigingen en risico’s. Dit programma geeft de richting hoe wij om moeten en willen gaan met deze risico’s, om een zo veilig mogelijke woon- en leefomgeving voor onze burgers te creëren. De gemeente is hierin regisseur. Die regierol betekent niet alleen de beleidsontwikkeling en de beleidsuitvoering te begeleiden, maar ook om betrokken partners aan hun afspraken te houden. Naast deze regiefunctie neemt verder binnen dit programma het coördineren en aanpakken van multi-complexe veiligheidsproblematieken en overlastsituaties een belangrijke plaats in. In de praktijk blijkt dat die regierol van de gemeente bij maatschappelijke onrust en calamiteiten inmiddels is uitgegroeid tot een structurele aanpak die ook structureel aandacht verdiend. In het collegeprogramma is het volgende aangegeven ten aanzien van het programma Feiligens “Dantumadiel staat boven in de top van veiligste gemeenten en dat willen we zo houden. Belangrijke punten daarbij zijn: bestrijden van seksuele intimidatie onder jongeren, geweld in gezinnen en geweld op openbare ruimten en hangplekken en het bestrijden van drank- en drugsmisbruik.” Gelet op het gestelde in het collegeprogramma vinden binnen dit programma diverse aspecten van sociale veiligheid, zoals overlastgevende jeugdgroepen, (huiselijk) geweld en kindermishandeling, aanpak van drugs, een plek. Daarnaast wordt er doorlopend gewerkt aan onderwerpen als rampenbestrijding, crisisbeheersing, brandweer, evenementenveiligheid en georganiseerde criminaliteit. 5.1 Hoofddoelstelling

Dongerade el

Kollumerla nd c.a.

Politieregio Friesland

Nederland

Melding bij de politie

Dantumadi el

%

Achtkarspe len

Een leefomgeving waar inwoners zich veilig voelentekst. In dit hoofdstuk wordt de hoofddoelstelling verder geconcretiseerd. Uitgangspunt hierbij dat zo veel mogelijk aansluiting is gezocht bij het Integraal Veiligheidsbeleid Noordoost Fryslân dat de raad in 2013 heeft vastgesteld. De doelen in die nota zijn niet allemaal smart (concreet uitgewerkt hoe we dat dan gaan bereiken) uitgewerkt. Dat heeft o.a. te maken met het ontbreken van een goed inzicht in de veiligheidsproblematiek. Uit de veiligheidsmonitor van 2010 blijkt dat de aangifte- en meldingsbereid bij de inwoners van Dantumadiel laag is.

23

3

45

22

31

35

De “overall” inspanning die voor alle vier de kerndoelen geldt, is dan ook dat we beter zicht willen krijgen op de veiligheidsproblematiek. Daarvoor is een betere aanmeldings- en aangiftebereidheid noodzakelijk. Binnen het Integraal Veiligheidsbeleid heeft de raad de volgende prioriteiten benoemd en zullen als kerndoel binnen dit programma verder worden uitgewerkt: 1. Jeugd en veiligheid 2. Objectieve veiligheid 3. Sociale kwaliteit woon- en leefomgeving 4. Bestrijden alcohol en drugsmisbruik en drugsoverlast Deze kerndoelen/prioriteiten zijn op verschillende manieren onderling verbonden en overlappen elkaar. Bijvoorbeeld: Een groep jeugd die overlast veroorzaakt zal in het algemeen het gevoel van onveiligheid versterken. Daarbij kan binnen de groep het gebruik van alcohol en drugs de oorzaak zijn van de overlast die de groep veroorzaakt. Deze opsomming maakt al een overlap duidelijk binnen de prioriteiten 1, 3 en 4.

41

Programma’s

Kerndoelstelling 5.2.1. Jeugd en veiligheid : Jeugd kan veilig en gezond opgroeien.


In 2018 zijn er even veel of minder meldingen overlast van jeugd ten opzichte van 2013.. Het terugbrengen van de hinder, de overlast en de criminaliteit veroorzaakt door groepen jongeren die zich ophouden in Dantumadiel. De adequate aanpak hiervan resulteert na een analyse van de situatie in een plan van aanpak dat binnen vier weken beschikbaar is. Het aantal jongeren met ervaringen op gebied van grensoverschrijdende seksuele ervaringen is lager of gelijk aan het provinciaal gemiddelde. Binnen Jeugd en Veiligheid wordt voornamelijk ingezet op de aanpak van jeugdoverlast. Het thema Jeugdoverlast heeft betrekking op jongeren, vaak in groepsverband. Het kan gaan om mildere vormen van overlast (zgn. acceptabele jeugdgroepen), maar ook om de zwaardere vormen, “echte” overlastgevende groepen. Net als in elke andere gemeente zijn er jongeren die rondhangen op straat. Dit sluit ook aan bij hun behoefte en gaat in veel gevallen goed, maar er zijn ook situaties waar rondhangen overlast veroorzaakt. De afgelopen jaren zijn de meldingen van overlast minimaal. Pas nadat een en ander escaleert lopen de meldingen bij de politie op. In Dantumadiel is de aanpak overlast van jeugd uitgewerkt in de aanpak Soesa. Er wordt daarbij samengewerkt met de politie en met de jongerenwerker (intussen mienskipswurker). Indien nodig worden anderen (zoals scholen, dorpsbelangen) bij de aanpak betrokken. De gemeente coördineert de aanpak en aansturing. Soesa werkt vanuit een vijfsporen stappenplan: 1. vroegtijdig signaleren en waar mogelijk en nodig vroegtijdig ingrijpen (proactief en preventief); 2. aanpakken van overlast (proactief, integraal en structureel); 3. bestraffen van overtreders (repressief); 4. betrekken van de ouders; 5. verhogen van de veiligheid. Naast de aanpak van overlastgevende groepen wordt ingezet op preventie van alcohol- en drugsgebruik en geweld. Alcoholgebruik is samen met drugsgebruik vaak dè aanjager van geweld (met name in het uitgaansleven) en overlast door een groep jongeren. indicator

bron

Meldingen ‘overlast’ BVH* Aantallen plannen van aanpak gemeente Percentage grensoverschrijdende ervaringen GO GGD jeugd *BHV= het politieregistratiesysteem “Basis Voorziening Handhaving”

42

waarde 2013

doelstelling 2018

86

Max. 86 5 per jaar Max. 9%

15 % (GO jeugd 2008)

Programma’s

Kerndoelstelling 5.2.2. Objectieve veiligheid; Het verlagen van de criminaliteit en verhogen van het gevoel van veiligheid


Het aantal meldingen van woninginbraken, diefstallen, geweld is in 2018 gelijk gebleven of lager dan in 2013.

Het gaat hier om de diverse veelvoorkomende vormen van criminaliteit in de dorpen en buurten van onze gemeente, waarbij we ons richten op woninginbraken, diefstallen en geweld. indicator

bron

waarde 2013

doelstelling 2018

Aantal aangiften Aantal incidenten

BVH BVH

221 389

Max. 221 Max. 389

Kerndoelstelling 5.2.3. Sociale kwaliteit woon- en leefomgeving: Burgers voelen zichzelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun woon- en leefomgeving


Burgers nemen verantwoordelijkheid voor het eigen gedrag en gaan onderlinge problemen zoveel mogelijk samen oplossen. In 2016 is hiervoor een aanpak ontwikkeld. In 2018 zijn er evenveel meldingen of minder gevallen van woonoverlast t.o.v. 2013 Het oordeel van burgers over veiligheid in de buurt is in 2015 hoger ten opzichte van 2012 De sociale kwaliteit van een buurt, wijk, kern heeft betrekking op de “intermenselijke relaties” in een buurt: tussen bewoners en eventueel andere aanwezig personen. Belangrijke aspecten van de sociale kwaliteit zijn betrokkenheid van bewoners bij de buurt, de kwaliteit van de sociale netwerken, de mate van de informele sociale controle, e.d. Hierbij spelen de dorpsbelangen en hun draagvlak bij de burgers een belangrijke rol. Een “oog en oorfunctie” vanuit de dorpen wordt op dit moment gemist. Voorbeelden zijn onaangepast gedrag van individuele bewoners en hoog oplaaiende burenruzies. indicator

bron

waarde 2013

doelstelling 2018

Incidenten woonoverlast Casussen gebiedsteam Aantal casussen buurtbemiddelingstrajecten Cijfers burgers over veiligheid in de buurt

BVH gebiedsteam gemeente Waarstaatjegemeente.nl

163

Max. 163 5 per jaar 5 per jaar > 6.9

6.9 in 2012

43

Programma’s

Kerndoelstelling 5.2.4. Het bestrijden van alcohol- en drugsgebruik door personen tot 18 jaar en het beperken van alcoholgebruik door personen boven de 18 jaar en het bestrijden van drugsgebruik en in relatie daarmee het tegengaan van de overlast daarvan.

SMART-doelstellingen

-


Rekening 2013 1.100.669 2.233.1581.132.489-


303 1.132.186-

2014 84.686 1.376.7041.292.01857.453 1.234.565-

2015 37.156 1.393.4951.356.339-

Begroting 2016 37.156 1.398.3981.361.242-

2017 37.156 1.409.5791.372.423-

2018 37.156 1.417.7621.380.606-

1.946-

4.195-

820-

989-

1.358.285-

1.365.437-

1.373.243-

1.381.595-

2015 1.946 1.946

2016 4.195 4.195

2017

2018

Specificatie reserveringen Onderhoud gebouwen Brandweer

820 820

989 989

Begrotingsproducten Brandweer Betreft kosten (o.a. personeelslasten, uitgaven voor oefeningen, cursussen, huisvesting en materieel, duikteam) t.b.v. brandweer Noordoost Fryslân. Maar ook de bijdrage aan de regionale brandweer (Veiligheidsregio, voorheen HVD). Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013

Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

1.089.084 568.32752.8211.104.2081.363637.636-

2014 4.354 652.01448.50858.3404.568 749.940-

Begroting 2016

2015 24.447 695.86255.75520.0691.946749.185-

2017

24.447 702.37655.66119.9324.195757.717-

2018

24.447 714.51555.60619.795820766.289-

24.447 723.11055.46519.659989774.776-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

749.185-

757.717-

766.289-

Toelichting: Per 1 januari 2014 zijn de brandweertaken en daarmee brandweermaterieel en vastgoed overgedragen aan de Veiligheidsregio. In de begroting 2015 is de overdracht volledig verwerkt.

44

774.776-

Programma’s

Veiligheid Betreft met name kosten ter bevordering van de sociale veiligheid en rampenbestrijding. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


0 90.235192.2390 1.666 280.808-

2014 1.000 173.470187.4270 52.885 307.012-

Begroting 2016

2015 1.000 127.775219.6070 0 346.382-

2017

1.000 127.775218.8870 0 345.662-

2018

1.000 127.775218.3790 0 345.154-

1.000 127.775218.3040 0 345.079-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

346.382-

345.662-

345.154-

345.079-

Toelichting: De piek van de directe kosten en de reserveringen in 2014 wordt veroorzaakt door de overheveling van budget voor de uitvoering van diverse maatregelen voor alcohol en drugspreventie vanuit 2013 naar 2014.

APV en bijzondere wetten Betreft vooral kosten ten behoeve van de uitvoering en toekenning van vergunningen en de T&H voor bouwen en wonen. Maar ook de kosten t.b.v. de opvang van dieren zijn onderdeel van dit product. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


11.365 25.919175.1100 0 189.665-

2014 13.103 10.127161.7420 0 158.766-

Begroting 2016

2015 11.709 65.139176.4520 0 229.882-

2017

11.709 65.139175.8270 0 229.257-

2018

11.709 65.139175.5890 0 229.019-

11.709 65.139175.5330 0 228.963-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

229.882-

229.257-

229.019-

228.963-

Toelichting: De opstap in de directe kosten vanaf 2015 wordt veroorzaakt door extra inzet T&H i.v.m. de nieuwe Drank en Horecawet. Aanpassing van de raming van de ingezette uren leidt hier tot een verhoging van de vaste kosten bedrijfsvoering.

45

Programma’s

Schadeafhandeling De lasten van dit product betreffen vooral de kosten voor niet verhaalbare schade en afhandeling van aansprakelijkheid. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


220 15.6088.6900 0 24.078-

2014 0 10.0008.8470 0 18.847-

Begroting 2016

2015 0 15.00017.8360 0 32.836-

2017

0 15.00017.8010 0 32.801-

2018

0 15.00017.7810 0 32.781-

0 15.00017.7770 0 32.777-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

32.836-

32.801-

32.781-

32.777-

Toelichting: Op basis van de realisaties zijn de directe kosten van schadegevallen structureel naar boven bijgesteld. Daarmee samenhangend is de raming van de ingezette uren tevens naar boven bijgesteld waardoor de vaste kosten bedrijfsvoering een stijging laten zien.

46

Programma’s

Programma 6. Ûndernimmen Trojka: Programmahouder Donormanager Programmaregisseur

: E. Peterson : R. Heeringa : G. Kraak

6.1 Hoofddoelstelling Een gezond ondernemersklimaat Bedrijvigheid is één van de motoren van de Dantumadielse samenleving. De gemeente staat voor het waarborgen en bevorderen van de bedrijvigheid in die sectoren die dragend zijn voor de Dantumadielse economie: landbouw, bouwnijverheid, detailhandel, zorg en recreatie en toerisme.

Kerndoelstelling 6.2.1. Meer toekomstbestendige, duurzame en innovatieve bedrijvigheid We willen nadrukkelijk het bedrijfsleven ondersteunen en richten ons op versterken van bedrijvigheid in die sectoren en voor die doelgroepen die passen bij de aard en schaal van gemeente en regio. Duurzaamheid en innovatie staan centraal. Inspanningen op dit gebied moeten er mede toe leiden dat ondernemers in staat zijn voldoende mee te bewegen en te anticiperen op een steeds sneller veranderende toekomst. We bevorderen daarom een continue samenwerking tussen overheid, ondernemers en onderwijs. We zijn actief in het verbinden van partijen met elkaar. Ook richten we ons op het concretiseren van een balans tussen de 3 P’s: people, planet en profit.


Op peil houden van het aantal arbeidsplaatsen in de sectoren (…) in de periode 2015-2018; Op peil houden van werkgelegenheid voor laaggeschoolde arbeidskrachten en ouderen in de periode 2015-2018; Op peil houden van het absolute aantal bedrijven in de dorpen in de periode 2015-2018; Verkoop van 75% van het totale aantal kavels op het bedrijventerrein in De Westereen in de periode 2015-2018; Verkrijgen van het predikaat Fairtrade gemeente in 2015.

47

Programma’s

Kerndoelstelling 6.2.2 Een betere uitstraling als toeristische, gastvrije gemeente en regio Dantumadiel heeft voor zowel de eigen inwoners als bezoekers een aantrekkelijk landschap en recreatievoorzieningen. Om meer bezoekers naar onze gemeente te trekken, opereren we nadrukkelijk in regionaal verband. We bevorderen de samenwerking tussen de toeristisch-recreatieve ondernemers zodat er een krachtig collectief ontstaat. Door deze krachtenbundeling zijn we in staat om de regio slim en eigentijds onder de aandacht te brengen, onder andere in provinciale marketingcampagnes en initiatieven rondom culturele hoofdstad LWDN 2018.


Op peil houden van het aantal toeristische overnachtingen in de periode 2014 Op peil houden van het aantal arbeidsplaatsen toeristisch

Kerndoelstelling 6.2.3. Een meer op ondernemers toegesneden gemeentelijke dienstverlening Ondernemen is innoveren en pionieren en betekent vaak afwijken van de gebaande paden. Wij willen ondernemers hierin ondersteunen en zijn kritisch op belemmerende regelgeving. Ondernemers worden actief begeleid in het krijgen van de benodigde informatie uit de gemeentelijke organisatie. Regelgeving en wettelijke voorschriften leggen we op een begrijpelijke en transparante manier uit. SMART-doelstellingen -

Behouden van een top 20 positie op de ranglijst van MKB Behouden van een top 40 positie op het punt “imago bij de ondernemers buiten de gemeente” op de MKB

De cijfers Baten Lasten Saldo exclusief reserveringen Reserveringen Saldo inclusief reserveringen

Rekening 2013 91.142 494.948403.806-

2014 48.630 552.525503.895-

2015 2.000 402.994400.994-

90.851

145.290

65.055

312.955-

358.605-

335.939-

Begroting 2016 2.000 442.632440.632-

2017 2.000 396.685394.685-

2018 2.000 398.862396.862-

69.646

65.055

67.295

370.986-

329.630-

329.567-

Specificatie reserveringen 2015 Onderhoud gebouwen Eeltjemeer Tariefsdifferentiatie OZB

48

890 65.94565.055-

2016 3.70165.94569.646-

2017 890 65.94565.055-

2018 1.35065.94567.295-

Programma’s

Begrotingsproducten Economische zaken en Werkgelegenheid De bedrijvigheid is de motor van de Dantumadielse samenleving. De gemeente staat voor het waarborgen van de bedrijvigheid en het bevorderen daarvan in juist die sectoren die dragend zijn voor de Dantumadielse economie (landbouw, bouwnijverheid, detailhandel, zorg en recreatie/ toerisme). Dantumadiel richt zich op een identiteit als groene gemeente, waar het prettig wonen en goed werken en prima recreëren is. Een goed woonmilieu kan ook een motor voor de sociaal economische ontwikkeling van Dantumadiel zijn. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


81.896 225.51573.3930 122.196 94.816-

2014 3.000 91.36874.4430 39.970 122.841-

Begroting 2016

2015 2.000 118.11476.8890 65.945 127.058-

2017

2.000 118.11476.3520 65.945 126.521-

2018

2.000 118.11476.2330 65.945 126.402-

2.000 118.11476.2090 65.945 126.378-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

127.058-

126.521-

126.402-

126.378-

Toelichting: Externe baten, directe lasten en reserveringen in 2013 zijn eenmalig hoog door een doorloop vanuit 2012 van kosten en subsidie inkomsten met betrekking tot de projecten Revitalisering De Zwette Feanwâlden, Kenniswerkplaats NOF en ambitie projecten ANNO. Doordat in 2014 een deel (€ 25.000) van het budget van het ondernemersfonds dat onder dit product valt eenmalig wordt ingezet voor de Herinrichting Feanwâlden zijn de directe kosten en reserveringen in 2014 eenmalig navenant lager. In 2015 laten ze daardoor t.o.v. 2014 een opstap zien.

49

Programma’s

Stimulering bedrijvigheid Op dit begrotingsproduct is tot 2014 de bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling NOFA geraamd. Via die bijdrage heeft Dantumadiel bijgedragen aan het ANNO project regiomarketing, de organisatiekosten ANNO en het project Steenmeel. Vanaf 2014 gaat het om budget voor subsidieverwerving en regiomarketing. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


18.630 49.9870 0 0 31.357-

Begroting 2016

2015

2017

2018

0 11.1650 0 0 11.165-

0 11.1650 0 0 11.165-

0 11.1650 0 0 11.165-

0 11.1650 0 0 11.165-

11.165 11.165

11.165 11.165

11.165 11.165

11.165 11.165

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

0

0

0

0

Herprioriteringen 2015 Bijdrage aan NOFA vervalt Saldo

9.246 22.6410 0 0 13.395-

2014

Toelichting: Het budget voor subsidieverwerving komt met ingang van 2015 te vervallen. Het project Steenmeel is beëindigd in 2014.

50

Programma’s

Recreatie en toerisme Recreatie & toerisme is een kans voor Dantumadiel, als een prachtige groene gemeente. Dit product omvat verschillende projecten die tegemoet komen aan de veranderende vraag van de toeristen en recreant. De werkgelegenheid kan hier positief door worden beïnvloed. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

0 86.02387.3760 31.345204.744-

Herprioriteringen 2015 Afbouw reserve recreatieve voorzieningen Saldo Nieuw beleid 2015 Totaal

2014 27.000 248.18788.5400 105.320 204.407-

Begroting 2016

2015

2017

2018

0 116.65591.3360 30.890238.881-

0 187.42490.7420 3.701 274.465-

0 141.73390.6050 890233.228-

0 143.97390.5660 1.350 233.189-

30.000 30.000

30.000 30.000

30.000 30.000

30.000 30.000

0

0

0

0

208.881-

244.465-

203.228-

203.189-

Toelichting: De daling in de directe kosten in 2015 ten opzichte van 2014 heeft betrekking op zaken die in 2014 in uitvoering zijn. Dit betreft: Realisatie wandeltracé Singel Joh Durksloane € 45.000, Heroverweging grootschalige dag verblijfsrecreatie e € 17.000 en de uitvoering van de 2 uitvoeringsmodule Butefjild € 69.000. De structurele storting in de reserve recreatieve voorzieningen van € 30.000 wordt met ingang van 2015 als onderdeel van de herprioriteringen bij deze begroting beëindigd.

51

Programma’s

52

Programma’s

Programma 7. Wenjen en omjouwing Trojka: Programmahouder Donormanager Programmaregisseur

: R. Bos : R. Heeringa : P. Braam

7.1 Hoofddoelstelling Een duurzame en aantrekkelijke woongemeente. De gemeente Dantumadiel staat voor een grote opgave. De woningmarkt krimpt. In deze situatie is het noodzaak dat op een inventieve manier wordt gewerkt aan het in stand houden en verbeteren van de kwaliteit van wonen en leven in de dorpen. Krimp heeft een actieve benadering nodig en geen krampachtige houding. Krimp biedt kansen en kan benut worden als aanjager in de kwaliteitsverbetering van woningen en woonomgeving.

Kerndoelstelling 7.2.1. (Tegen de achtergrond van krimp) realiseren van een divers en aantrekkelijk woningaanbod voor zowel de huidige bevolking als voor nieuwe inwoners.

De gemeente daagt (lokale) ondernemers uit om te komen tot kleinschalige inbreidingsinitiatieven. Daarin wordt sterk ingezet op levensloopbestendig bouwen en op in/aanwonen tussen generaties. Ten behoeve van deze initiatieven, het verbouwen aan het bestaande woningbestand en nieuwe oplossingen voor behoeften van georganiseerde burgerinitiatieven, moet belemmerende regelgeving zo veel mogelijk worden teruggedrongen. In de strategische visie ‘Dantumadiel gewoan bysunder’ is opgenomen dat in Dantumadiel wordt gestreefd naar een mix van woningtypen, zoveel mogelijk toegesneden op aard en omvang van de verschillende doelgroepen. De gemeente voert de regie en bevordert de samenwerking met onder andere woningcorporaties en zorginstellingen. Wonen is voor een ieder betaalbaar en de vrije keus voor een woning wordt behouden. Dit wordt in de volgende subdoelstellingen uiteengezet: 7.2.1a. De bestaande woningvoorraad moet dusdanig worden aangepast dat de woningen ook in de toekomst voldoen aan de woonwensen van de consument. Omvorming van woningtypen en vergroting van woningen zijn kenmerken van de aanpassingen in de woningvoorraad aan de woonwensen van deze tijd. 7.2.1.b. De consument wordt in staat gesteld om zijn of haar woonwensen optimaal te vervullen Bij senioren wordt gestreefd naar doorstroming en diversiteit en integraliteit van wonen, welzijn en zorg; De doelgroep starters worden beter bereikbaar gemaakt door prijsdifferentiatie bij nieuwbouw. Voor de lage inkomens wordt het betaalbare huursegment vergroot. Zelfbouw wordt gefaciliteerd door het uitgeven van vrije kavels. Vergroting van de voorraad koopwoningen in de goedkope sector (< € 150.000,-). Vergroting aandeel appartementen

53

Programma’s

SMART-doelstellingen Ad 7.2.1a aanpassing woningvoorraad Omvorming van woningtypen Meten: overzichten per dorp in Woonprogramma 2010-2020 -

Vergroting van woningen zijn kenmerken van de aanpassingen in de woningvoorraad aan de wooneisen van deze tijd. Meten: omgevingsvergunningen Bouwen

Ad 7.2.1.b optimalisering woonwensen Tijdig signaleren van ontwikkelingen met betrekking tot de kwantitatieve– en kwalitatieve woningbehoefte door een op te zetten monitoringssysteem (door de provincie Fryslân). Op basis hiervan kan het woonprogramma worden aangepast. Meten: selectie trends woonwensen uit monitoringssysteem provincie

Kerndoelstelling 7.2.2. Realiseren van ruimtelijke kwaliteit in de leefomgeving ten bate van een aantrekkelijke woongemeente

In herstructureringsgebieden levert de openbare ruimte een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van de leefomgeving, zowel op buurt- als op dorpsniveau. Een nieuwe invulling van functies in deze gebieden vraagt om een hernieuwde afstemming van de inrichting van de openbare ruimte op deze functies en op de dorpsstructuur. Verder wordt de kwaliteit van de leefomgeving in de dorpen in belangrijke mate negatief beïnvloed door braakliggende terreinen en openbaar terrein dat een laag onderhoudsniveau kent in zowel de verhardings- als de groensfeer. Het tijdelijk of definitief herinrichten van deze gebieden draagt bij aan de beeldkwaliteit van de leefomgeving en daarmee aan de positieve beeldvorming over de dorpsgebieden. 7.2.2.b. Uitvoering geven aan en actueel houden van de "Routekaart naar vitale dorpen". De "Routekaart naar vitale dorpen" is vastgesteld en in dit plan zijn de ontwikkelingsmogelijkheden voor de dorpen in de gemeente weergegeven. Door een integrale benadering wordt de samenhang tussen de verschillende projecten en activiteiten in een dorp versterkt. De "Routekaart naar vitale dorpen" is tot stand gekomen en zal actueel gehouden worden in samenwerking met de verenigingen van dorpsbelangen en de strategische partners van de gemeente. De Routekaart is ontwikkeld naar aanleiding van het traject om te komen tot een woonakkoord met Thus Wonen en ook om een antwoord te geven op de dorpsvisies waarin de dorpen hun wensen kenbaar hebben gemaakt. Met de "Routekaart naar vitale dorpen" zijn alle projecten per dorp in beeld gebracht en geprioriteerd. Meerdere raadsprogramma's zijn verantwoorde/ijk voor de uitvoering van de projecten uit de Routekaart. De uitvoering is afhankelijk van financiële middelen van de gemeente binnen de programma's en de medewerking van strategische partners. De Routekaart is een middel om intern en extern in gesprek te blijven en om de onderlinge afspraken vast te leggen.


Een jaarlijkse integrale schouw van de openbare ruimte. Hiermee ontstaat een beeld van het onderhoudsniveau van de woonomgeving. Meten: een jaarlijks “cijfer” voor de omgevingskwaliteit Ad 7.2.2.b Uitwerken "Routekaart naar vitale dorpen" Meten: Aantal uitgevoerde projecten en/of de mate waarin.

54

Programma’s

Kerndoelstelling 7.2.3. Vergroten zeggenschap bewoners in de woonomgeving. In het coalitieakkoord “ Ien mei de Mienskip” (mei 2014). is aandacht voor een terugtredende overheid en meer nadruk op een participatiesamenleving. Inwoners krijgen meer ruimte om zelf invulling te geven aan de eigen leefomgeving. De rol van de overheid in dit proces is om open en flexibel in te spelen op behoeftes en initiatieven uit de “mienskip”, met oog voor het algemeen belang. -7.2.3a. Herziening van het welstandsbeleid in de richting van de maatwerkvariant. In dit maatwerk wordt per gebied bepaald hoe nadrukkelijk welstandsbeleid van toepassing is. Zo kunnen welstandsluwe of mogelijk ook welstandsvrije gebieden worden benoemd waar bewoners een grotere bouwvrijheid hebben, naast gebieden waar welstand meer uitgebreid voorwaarden stelt aan nieuwe bouwactiviteiten. -7.2.3.b.Schouw van de woonomgeving met groep burgers In de gemeente wordt jaarlijks een integrale schouw van de openbare ruimte gehouden. -7.2.3c Zwerfafvalactiviteiten jeugd/vrijwilligers Door een groep vrijwilligers wordt twee keer per maand de woonomgeving vrij gemaakt van zwerfafval.

SMART-doelstellingen Ad 7.2.3a herziening welstand-beleid Vermindering regelgeving voor bouwen door het opstellen van nieuw welstandsbeleid met een vereenvoudigd toetsingskader, waardoor beter maatwerk kan worden geboden bij bouwplannen. Meten: vergelijken oud en nieuw beleid Ad 7.2.3b deelname bewoners aan schouw woonomgeving In de gemeente wordt jaarlijks een integrale schouw van de openbare ruimte gehouden. Deze meting heeft een beeld gegeven van de vervuilingsgraad van de gemeente. Het aantal burgers dat mee gaat om te schouwen in de gemeente bestaat uit gemiddeld 6-8 personen. Meten: aantal bewoners en bewonersgroepen die de schouw uitvoeren Ad 7.2.3c meer particuliere deelname tegengaan zwerfafval Momenteel zijn er 18 mensen die zwerfafval opruimen in de eigen leefomgeving. Deze mensen zetten zich circa 2 maal per maand in om hun eigen buurt schoon te houden. Meten: toename van aantal deelnemers en intensiteit schoonmaak

Kerndoelstelling 7.2.4 Energiebesparing en benutten van duurzame vormen van energie Gebruik van zonne-energie, geothermiek en aardwarmte wordt gestimuleerd. Uitgangspunt is dat initiatieven van onderop komen, dat daar lokaal draagvlak voor is en dat vooral lokale inwoners moeten kunnen profiteren van deze initiatieven. Dit wordt in de volgende subdoelstellingen uiteengezet: -7.2.4a Minder beperkingen door regelgeving. Meer aandacht voor mogelijkheden voor duurzame bouw en duurzame energieopwekking. Bij de start van de ontwikkeling van een plan wordt al over duurzaamheid nagedacht. Bij de planvorming wordt rekening gehouden met de plaatsing van zonnepanelen door een goede oriëntatie en hellingshoek van de dakvlakken. Regenwater wordt afgekoppeld en in het gebied gebracht (tuin, wadi) met het oog op een vertraagde afvoer. Verharding van wegen wordt geminimaliseerd en er wordt meer open verharding toegepast. -7.2.4b. Bevorderen van het gebruik van biobrandstof en energie afkomstig uit de regio. Hout uit de aanwezige houtsingels wordt verwerkt tot pelletkorrels die als biobrandstof kunnen worden gebruikt. De gemeente zal het gebruik promoten ten behoeve van het creëren van een lokale markt (project “Energie uit hout”).

55

Programma’s

Samen met Dongeradeel is het project “Energie uit mestraffinage” opgezet. Door voorlichting en een informatienetwerk wordt deze vorm van energieopwekking gestimuleerd. De daken van de eigen gemeentelijke gebouwen worden beschikbaar gesteld voor de opwekking van zonne-energie. Ook binnen bedrijventerreinen en bij semi-openbare gebouwen (MFC’s, scholen) wordt deze vorm van energie-opwekking voorgestaan. Energiebesparende maatregelen: -7.2.4c. Bij nieuw te plaatsen of te vervangen straatverlichting wordt gekozen voor de meest energiezuinige verlichting (LED). Het energieverbruik van de straatverlichting in nieuwe plannen wordt gecompenseerd door het toepassen van zonnepanelen op de gemeentelijke gebouwen. -7.2.4d. In een lokaal samenwerkingsverband van aannemers en installateurs energiebesparing stimuleren in wijken bij particuliere woningbezitters. Er wordt vanuit de gemeente meegedeeld in de kosten van een advies om de energieprestatie van een woning te verbeteren. Dit project heeft een relatie met de landelijk actie Meer Met Minder-premie. Bestaande subsidieregelingen van rijk en provincie zullen worden gebruikt bij dit project. SMART-doelstellingen Ad 7.2.4a duurzame bouw en duurzame energieopwekking Bij bouwinitiatieven zijn aandachtspunten: orientatie dakvlak,afkoppeling regenwater en verhardingskarakter aandachtspunten in de planbegeleiding en –uitvoering Meten: nieuwe plannen uitgevoerd met en zonder duurzaamheidsaspecten door inventarisatie uitgevoerde bouwprojecten en –plannen Duurzame maatregelen in gemeentelijke gebouwen Meten: eens in de 5 jaar rapportage van de vorderingen van de energiebesparing Duurzame maatregelen in huurwoningenbestand Meten: renovaties door Thus Wonen Ad 7.2.4b biobrandstof en energie uit de regio De jaarlijkse resultaten van het project “Energie uit hout” vertonen een stijgende lijn. Meten: resultaten per jaar Het project Energie uit mestraffinage komt van de grond Meten: Vorderingen project en aantal deelnemers/hoeveelheid mest Daken van gemeentelijke gebouwen komen beschikbaar voor de opwekking van zonneenergie Meten: aantal m² zonnecollectoren Ad 7.2.4c led-verlichting LED-verlichting realiseren in sporthallen en gemeentehuis Meten: aantal vervangen eenheden LED-verlichting als vervanging van SOX-verlichting van straatlantaarns Meten: aantal vervangen eenheden gerelateerd aan vervangingsplan Ad 7.2.4.d energiebesparing bij particuliere woningbezitters Scherpe EPC-normen in nieuwbouwplannen Meten: 25 woningen in Hoeksterloane, 27 woningen in De Westereen-east, ?? woningen in Feanwâlden De Bosk Bevorderen energiebesparing bij particuliere woningbezitters. Subsidie op advisering door middel van Energieprestatie-advies. Meten: aantal adviezen Duurzaamheidslening via gemeente Meten: aantal leningen Energiebesparing bij bedrijven Meten: -

56

Programma’s

De cijfers Rekening 2013 3.695.022 4.379.713684.691-

2014 699.611 2.288.5981.588.987-

Reserveringen

1.122.792-

132.160

Saldo inclusief reserveringen

1.807.483-

1.456.827-

Baten Lasten Saldo exclusief reserveringen

2015 779.155 2.320.7161.541.56149.113

Begroting 2016 777.490 2.296.7551.519.26549.113

2017 777.230 2.294.4661.517.236-

2018 777.109 2.297.1591.520.050-

49.113

52.330

1.492.448-

1.470.152-

1.468.123-

1.467.720-

2015 50.00022.689 22.689887 49.113-

2016 50.00022.689 22.689887 49.113-

2017 50.00022.689 22.689887 49.113-

2018 50.00022.689 22.6892.33052.330-

Specificatie reserveringen Budget planschade Storting in reserve leefbaarheid Ontrekking reserve leefbaarheid Onderhoud gebouwen Woningen

Begrotingsproducten Ruimtelijke ontwikkeling Dit betreft de gemeentelijke planontwikkeling met inbegrip van planschades en de uitvoering van de Wet op de ruimtelijke ordening. De baten en lasten van het grondbedrijf maken hier deel van uit. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


26.196 130.322568.22934.40615.480 691.281-

Herprioriteringen 2015 Bijdrage Dienst Volkshuisvesting afgeschaft Saldo Nieuw beleid 2015 Totaal

2014 57.044 150.158593.62834.40678.980 642.168-

Begroting 2016

2015 56.090 120.130606.69335.00050.000 655.733-

2017

56.090 120.130602.52635.00050.000 651.566-

2018

56.090 120.130601.58835.00050.000 650.628-

56.090 120.130601.40035.00050.000 650.440-

6.300 6.300

6.300 6.300

6.300 6.300

6.300 6.300

0

0

0

0

649.433-

645.266-

644.328-

644.140-

Toelichting: De externe baten betreffen leges voor WABO vergunningen. De directe kosten zijn in 2014 relatief hoog door de budgetoverhevelingen vanuit 2013 (actualiseren welstandsnota voor € 15.000 en onderzoek duurzaamheid bestaande bouw voor € 15.000). De overige structurele directe kosten zijn stedenbouwkundige kosten die tenderen te dalen naar jaarlijks € 63.000, naast fluctuerende planschadevergoedingen (geraamd op jaarlijks € 50.000 ten laste van de algemene reserve vrij besteedbaar). Bij de reserveringen is sprake van onttrekkingen die in 2014 relatief hoog zijn als gevolg van de overheveling van budgetten vanuit 2013.

57

Programma’s

Kwaliteit leefomgeving De lasten (en baten uit de reserve) betreffen onder andere subsidies (woningen, infrastructurele wensen dorpsvisies) ten behoeve van de leefomgeving. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


19.800 34.1948.6130 14.394 8.613-

2014 4.950 52.3918.7360 46.941 9.236-

0 23.18929.2860 0 52.475-

Herprioriteringen 2015 Schouw openbare ruimten Saldo Nieuw beleid 2015 Totaal

Begroting 2016

2015

2017

0 23.18929.1850 0 52.374-

2018

0 23.18929.1450 0 52.334-

0 23.18929.1360 0 52.325-

500 500

500 500

500 500

500 500

0

0

0

0

51.975-

51.874-

51.834-

51.825-

Toelichting: De ontwikkeling van externe baten, directe kosten en reserveringen in 2013 en 2014 kan als volgt worden toegelicht. De externe baten in 2013 en 2014 zijn de provinciale ANNO bijdrage aan het project Placekeeping dat in 2013 van start is gegaan. De verdere uitvoering zal nog doorlopen in het jaar 2014. Daarom is voor € 24.587 aan budget overgeheveld naar 2014, samen met de bijbehorende beschikking over de reserve grote infrastructurele projecten van € 19.636 en een nog te verwachten ontvangst op de toegekende ANNO bijdrage van € 4.950. De opstap van de vaste kosten bedrijfsvoering vanaf 2015 wordt veroorzaakt doordat meer uren aan dit product worden toegerekend.

Vergunningverlening Het gaat hierbij ondermeer om de behandeling van aanvragen van de Wabo vergunningen, welstandsadvisering, maar ook bijvoorbeeld om de kosten van huisnummering. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


128.469 68.329723.4590 0 663.318-

2014 169.688 123.473630.5200 0 584.305-

Begroting 2016

2015 214.594 146.564637.0270 0 568.997-

2017

214.594 131.564634.1730 0 551.143-

2018

214.594 131.564633.2730 0 550.243-

214.594 131.564633.0730 0 550.043-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

58

568.997-

551.143-

550.243-

550.043-

Programma’s

Toelichting: De externe baten betreffen opbrengsten leges, waaronder bouwleges (onderdeel van de WABO vergunningen). De opbrengst bouwleges is na een dieptepunt in 2013 gestabiliseerd op het niveau van € 145.000 waarmee ook al in de begroting 2014 is gerekend. De opstap in 2014 van de directe kosten wordt veroorzaakt door de vanaf dan aangepaste aanrekening door de nieuw gevormde Veiligheidsregio voor een breed scala aan activiteiten op het gebied van toezicht en handhaving, advisering en vergunningverlening. De vaste kosten bedrijfsvoering nemen in 2015 verder af door een verder aangepaste inzet van uren.

Eigendommen niet voor de openbare dienst De lasten van dit product betreffen o.a. kosten voor het onderhoud van landerijen, gebouwen en installaties. De baten zijn vooral opbrengsten van erfpachten, verhuur van woningen en landerijen. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


3.520.557 2.100.850292.351418.9611.152.665444.271-

Herprioriteringen 2015 Onderhoud waterwegen Saldo Nieuw beleid 2015 Totaal

2014 467.929 32.074253.527409.6856.239 221.118-

Begroting 2016

2015 508.471 27.139272.739432.610887224.904-

2017

506.806 27.139270.900432.610887224.730-

2018

506.546 27.139270.489432.610887224.579-

506.425 30.356270.362432.6102.330 224.573-

2.861 2.861

2.861 2.861

2.861 2.861

2.861 2.861

0

0

0

0

222.043-

221.869-

221.718-

221.712-

Toelichting: De fluctuaties van baten en lasten hebben administratief-technische oorzaken. In het algemeen is er vaak een groot verschil tussen realisatie (2013) en begroting (vanaf 2014) doordat verkopen van gronden etc. niet goed zijn te ramen en er voorzichtigheidshalve geen stelpost voor wordt opgenomen in de begroting.

Incidentele lasten en baten 7 - Wenjen en omjouwing

Incidentele lasten en baten 2015

2016

2017

2018

Lasten BAG Audit Baten Onttrekking aan algemene reserve vrij besteedbaar voor Planschade Saldo

-5.000

50.000 45.000

50.000 50.000

50.000 50.000

50.000 50.000

59

Programma’s

60

Programma’s

Programma 8. Grien en beheer Trojka: Programmahouder Donormanager Programmaregisseur

: G. Wiersma : R. Heeringa : P. Westra

8.1 Hoofddoelstelling Samen met de burgers zorgen voor een kwalitatief goede fysieke leefomgeving (bodem, water & lucht) De komende 4 jaar willen wij samen met de burgers (burgerparticipatie is een speerpunt) zoeken naar een goede balans tussen duurzaamheid en een goed beheer van de openbare ruimte. Wij willen zorgen voor een kwalitatief goede fysieke leefomgeving. (Openbaar Groen, Landschapsbescherming, Milieuhandhaving, Afvalstoffen, Begraafplaatsen, Water & Riolering)

Kerndoelstelling 8.2.1 Realiseren van (meer balans tussen duurzaamheid en een) beter beheer van de openbare ruimte In het kader van de betere balans worden met buurten afspraken gemaakt om beheer en onderhoud over te nemen SMART-doelstellingen -

Met alle plaatselijke belangen in contact gaan over de overname van het onderhoud en beheer van groen. Met 50% van de buurtverenigingen/ Plaatselijk belang afspraken maken over de overname van het onderhoud en beheer van groen. Het maken van 3 afspraken met sociale werkbedrijven over de overname van het beheer van groen (inclusief begraafplaatsen).

Kerndoelstelling 8.2.2. Het beheer van de openbare ruimte wat opgenomen is in het Groenbeheerplan en het beheer van de begraafplaatsen verbeteren en het groen mooier maken volgens het groenstructuurplan. Gemeente Dantumadiel heeft het Groenstructuurplan in 2013 vastgesteld. Het Groenstructuurplan geeft een visie voor de structuur en kwaliteit van het openbaar groen voor de lange termijn. Alle vervangingen in het groen zullen volgens dit plan aangepakt worden. SMART-doelstellingen -

De noodzakelijke aanpassingen in het groen worden uitgevoerd volgens het Groenstructuurplan.

Kerndoelstelling 8.2.3 De kwaliteit van het landschap verbeteren en versterken volgens het landschapsbeleidsplan

De gemeenteraad heeft in 2003 het Landschapsbeleidsplan vastgesteld. Dit plan schept een kader voor alle maatregelen die betrekking hebben op de cultuurhistorie, natuur en het landschap in de gemeente Dantumadiel. De gemeenteraad heeft met dit plan de visie aangenomen die gericht is op het behoud en versterking van deze karakteristieke landschappen en de ontwikkeling van nieuwe landschapskwaliteiten.

61

Programma’s


Versterking van de belangrijkste karakteristieken van de verschillende landschappen. Behouden en verder ontwikkelen van de randen, contrasten en overgangssituaties.

-

De noodzakelijke aanpassingen in het landschap uitvoeren volgens het landschapsbeleidsplan.

Kerndoelstelling 8.2.4 Het realiseren van een meer doelmatige en meer duurzame waterketen in Friesland.

De kosten in de waterketen stijgen. In 2011 is het bestuursakkoord Water ondertekend door VNG, UvW, IPO, VeWin en het ministerie van I&M. In het akkoord is vastgelegd dat vanaf 2020 er landelijk € 450 miljoen minder uitgegeven moet worden per jaar in de waterketen. Voor gemeenten betekent dit een besparing van € 380 miljoen per jaar. In navolging van dit akkoord is het Fries Bestuursakkoord Waterketen (FBWK) opgesteld. Alle Friese ketenpartners hebben in het uitvoeringsplan FBWK 2010-2015 hun doelen en ambities vastgelegd. Friesland staat voor de uitdaging om vanaf 2020 jaarlijks € 12,1 miljoen te besparen op de waterketen. Het aandeel van de gemeente Dantumadiel betreft een besparing van €233.000. Vanuit de ondertekening van het FBWK en de uitvoering ervan wordt Friesland gezien als koploper. De uitvoering van het FBWK dient door de regio zelf te worden gedaan. Dantumadiel heeft daarvoor gezamenlijk met de omliggende gemeenten Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland c.a. een Plan van aanpak opgesteld. waarin de ambities wordt omgezet in concrete maatregelen en resultaten. SMART-doelstellingen -

De besparing op de waterketen binnen Dantumadiel realiseren van € 233.000 per jaar voor 2020. Samenwerking met de DDFK gemeenten binnen de waterketen vormgeven.

Kerndoelstelling 8.2.5 Doelmatige inzameling van stedelijk afvalwater, (overtollig) hemelwater, (overtollig) grondwater en doelmatige transport van het ingezamelde afvalwater naar een geschikt lozingspunt en hierbij overlast voorkomen voor milieu en leefomgeving. Daarnaast het voeren van een efficiënter en doelmatiger rioleringsbeheer en daarbij het verbeteren van de communicatie met burgers om zo de betrokkenheid van de burgers bij de riolering te vergroten.

Gemeente Dantumadiel heeft samen met gemeente Dongeradeel een vGRP (verbeterd Gemeentelijk Rioleringsplan) opgesteld en vastgesteld voor de periode 2014-2017. Het plan bevat een 7-tal doelen waarbij bovenstaande doelstelling als speerpunten zijn benoemd.


Voortzetten en uitbreiden van de intergemeentelijke samenwerking tussen de gemeente Dongeradeel en Dantumadiel en met de gemeente Ferwerderadiel en Kollumerland c.a. In DDFK verband ontwikkelen en uitvoeren van monitoring in het rioolstelsel. Verbeteren van communicatie met burgers met als doel de betrokkenheid van burgers bij de riolering te vergroten.

Kerndoelstelling 8.2.6. Het realiseren van een beter evenwicht tussen licht en donker in het buitengebied van de gemeente. Om onnodige lichtuitstoot in het buitengebied zoveel mogelijk te voorkomen en terug te dringen en om de natuur rust te gunnen, zal gemeente Dantumadiel hier beleid voor moeten ontwikkelen. Hierbij kan gedacht worden aan het terugdringen van de openbare verlichting, maar ook aan het terugdringen van de verlichtvervuiling vanuit ligboxstallen.

62

Programma’s

-

SMART-doelstellingen De lichtuitstoot in het buitengebied terugbrengen met 15%. Het aantal lantaarnpalen in het buitengebied terugbrengen met 15%.


Rekening 2013 3.373.146 4.529.3081.156.162-

2014 3.215.206 4.964.0691.748.863-

2015 3.293.728 4.859.0831.565.355-

122.512

471.763

197.286

1.033.650-

1.277.100-


Begroting 2016 3.314.583 4.859.3421.544.759-

2017 3.331.420 4.835.0591.503.639-

2018 3.349.150 4.846.5191.497.369-

203.796

204.250

197.892

1.368.069-

1.340.963-

1.299.389-

1.299.477-

2015 200.0001.18044 106 955 19831 1.240 737 197.286-

2016 200.0001.15844 106 4.01419831 237 177 203.796-

2017 200.0001.13744 106 955 193.7301.240 1.709204.250-

2018 200.0001.11644 106 620 19496 1.240 737 197.892-

2017

2018

Specificatie reserveringen Gemeentelijk rioleringsplan Kapitaallasten investeringen Onderhoud gebouwen Begraafplaats Broeksterwâld Onderhoud gebouwen Begraafplaats Dantumawoude Onderhoud gebouwen Begraafplaats De Westereen Onderhoud gebouwen Begraafplaats Driezum Onderhoud gebouwen Begraafplaats Feanwâlden Onderhoud gebouwen Begraafplaats Murmerwoude Onderhoud gebouwen Openbaar Groen

Begrotingsproducten Begraafplaatsen Kosten en opbrengsten van begraafplaatsen Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


137.476 30.612171.95431.6701.88798.647-

2014 169.259 45.504167.22030.9602.985 71.440-

Begroting 2016

2015 167.601 41.141167.20629.6241.97772.347-

166.244 47.113166.85028.1633.973 71.909-

162.936 45.702166.75525.1492.541 72.129-

160.666 41.811166.58723.6071.37172.710-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal 72.34771.90972.12972.710Toelichting: Het aantal begrafenissen en daarmee de externe opbrengsten fluctueren van jaar op jaar en zijn moeilijk precies te ramen. Voor de begroting wordt uitgegaan van een inschatting van het meerjarig gemiddelde. Dat is licht naar beneden bijgesteld. De ontwikkeling van de directe kosten volgt uit de onderhoudsplanning.

63

Programma’s

Milieuhandhaving Bij milieuhandhaving gaat het om de handhaving van de wet milieubeheer. Daarbij kan het gaan om:  preventieve handhaving (plantoetsing/ toezicht);  repressieve handhaving (aanschrijvingen/hercontroles/klachten);  sancties (beschikkingen/bezwaar en beroepenprocedures/ effectuering van bestuurlijke sancties). Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


21.412 90.247214.7200 0 283.555-

2014 4.091 153.931217.8220 7.565 360.097-

Begroting 2016

2015 8.181 187.263223.0110 0 402.093-

2017

8.181 166.963221.4820 0 380.264-

2018

8.181 126.363221.1400 0 339.322-

8.181 126.363221.0690 0 339.251-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

402.093-

380.264-

339.322-

339.251-

Toelichting: De piek in de externe baten in 2013 wordt veroorzaakt door een incidentele betaling i.v.m. verhaal van incidentele kosten milieuhandhaving. De tijdelijke opstap van de directe kosten in de jaren 2014 – 2016 wordt veroorzaakt door het begroten van frictiekosten i.v.m. de overgang van de MAD naar de FUMO (aflopend van € 80.000 in 2014, € 60.000 in 2015 naar € 40.000 in 2016). De reservering in 2014 betreft de overheveling van budget vanuit 2013 m.b.t. de evaluatie van het verbeterplan milieuhandhaving en MAD.

Landschapsbescherming Het landschapsbeleidsplan 2003 is de basis voor ontwikkelen van plannen, projecten en uitvoering van het behoud van het landschap met door elzensingels gevormde coulissen en waardevolle bomen. Dit maakt Dantumadiel tot een attractief woongebied en geschikt voor toerisme en recreatie. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


2.117 20.20812.98710.6000 41.678-

2014 991 317.69113.05010.279300.284 39.745-

Begroting 2016

2015 990 17.63713.3229.9580 39.927-

2017

990 17.63713.2909.6370 39.574-

2018

990 17.63713.2759.1110 39.033-

990 17.63713.2508.8000 38.697-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

39.927-

39.574-

39.033-

38.697-

Toelichting: De structurele directe kosten betreffen voornamelijk het onderhoud van monumentale bomen en de iepziektebestrijding. De piek van directe kosten en reserveringen in 2014 wordt veroorzaakt door de gebiedsontwikkeling Centrale As ten laste van de bestemmingsreserve grote (infrastructuur)projecten.

64

Programma’s

Openbaar groen Het onderhoud van het openbaar groen wordt uitgevoerd volgens vastgesteld groenbeleid 2010-2014. Het onderhoudsniveau is vastgesteld met een hieraan gekoppelde begroting. Door monitoring wordt de kwaliteit van het groen bewaakt en gestuurd. Verder zijn naast de kosten voor het onderhoudsplan specifieke projecten en vervangingen opgenomen. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


26.604 276.542594.1517.20776.833 774.464-

2014 24.493 197.678588.9156.9588.987778.045-

Begroting 2016

2015 693 196.779619.5726.733737823.128-

2017

693 197.339617.6376.509177820.969-

2018

693 199.225616.8416.2841.709 819.948-

693 196.779615.4876.060737818.370-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

823.128-

820.969-

819.948-

818.370-

Toelichting: In 2013 zijn de externe baten incidenteel hoog door tijdelijke werkzaamheden voor het Wetterskip Fryslân, terwijl de directe kosten en reserveringen dat jaar hoog zijn door overheveling van budget vanuit 2012. In 2014 is sprake van hogere externe baten door een provinciale subsidie voor de bosbeplanting van het recreatiegebeid De Westereen, waarvan de werkzaamheden doorlopen vanuit 2013.

Riolering Het beleid ten aanzien van het beheer en onderhoud van de riolering is een component van dit product. Het merendeel van de financiële middelen wordt uitgegeven aan het beheer en onderhoud van het riool en de gemalen. Daarnaast zijn ook het meten van waterkwaliteit achter overstorten en randvoorzieningen een aspect. De rioolrechten zijn gebaseerd op 100% kostendekkendheid. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

1.433.868 365.141536.886365.55043.941 210.232

2014 1.463.558 617.303537.346429.131138.430 18.208

Begroting 2016

2015 1.506.931 776.525556.542381.597200.000 7.733-

2017

1.529.206 807.102554.836374.940200.000 7.672-

2018

1.551.823 808.895554.468396.080200.000 7.620-

1.574.787 772.126553.794456.428200.000 7.561-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

7.733-

7.672-

7.620-

7.561-

Toelichting: Vanaf 2015 zijn de opbrengsten en lasten gebaseerd op de nieuwe rekensystematiek voor het vaststellen van lasten en kostendekkende tarieven op basis van het nieuwe Gemeentelijk Riolering Plan (GRP). Het houdt in dat de tarieven conform door de raad vastgesteld voorstel de komende jaren met 1,5% worden verhoogd. Wat betreft de reserveringen houdt de nieuwe systematiek in dat de bestaande bestemmingsreserve wordt ingezet om de stijging van de heffing in de komende jaren te temperen.

65

Programma’s

Milieu De lasten van dit product betreffen onder andere de kosten, grotendeels uren, voor de behandeling van vergunningaanvragen in het kader van de Wet milieubeheer en de beoordeling van geluid– en bodemonderzoeken. Ook de kosten voor natuur- en milieueducatie en de bijdrage aan de Milieuadviesdienst en de dienst volkshuisvesting vallen hieronder. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

0 40.63995.1199.7993.625 141.932-

2014 33.400 105.29977.2910 31.486 117.704-

Begroting 2016

2015 100 40.94278.9450 0 119.787-

2017

100 40.94278.5340 0 119.376-

2018

100 40.94278.4200 0 119.262-

100 40.94278.3970 0 119.239-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

119.787-

119.376-

119.262-

119.239-

Toelichting: De voor 2014 begrote incidentele externe baten betreffen een subsidie voor het Koploperproject. Overheveling van budget van 2013 naar 2014 dat is gevormd door een uitbetaling uit een duurzaamheidsfonds van de Milieu Advies Dienst (MAD) leidt tot de piek in de reservering. Het draagt bij aan de piek in 2014 van de directe kosten die verder wordt veroorzaakt door incidentele kosten van het Koploperproject.

66

Programma’s

Afvalstoffen Het betreft de ophaal en verwerking van huishoudelijk afval met bijbehorende voorzieningen. De afvalstoffenheffing is gebaseerd op 100% kostendekkend. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013 Bestaand beleid Externe baten Directe kosten Vaste kosten bedrijfsvoering Kapitaallasten Reserveringen Saldo

1.751.669 1.186.718433.70734.8520 96.393

Herprioriteringen 2015 Maatregelen hondenpoep Opruimen hutten Verlaging budget zwerfafval Saldo Nieuw beleid 2015 Totaal

2014 1.519.414 924.757433.47789.4570 71.723

Begroting 2016

2015 1.609.232 1.024.332474.23830.7270 79.935

2017

1.609.169 1.024.332473.37529.6720 81.790

2018

1.606.697 1.024.332473.24028.2110 80.914

1.603.733 1.024.332472.92627.1350 79.340

1.956 55 15.000 17.011

1.956 55 15.000 17.011

1.956 55 15.000 17.011

1.956 55 15.000 17.011

0

0

0

0

96.946

98.801

97.925

96.351

Toelichting: De externe opbrengsten uit de kostendekkende afvalstoffenheffing volgen de geraamde ontwikkeling van de toe te rekenen netto lasten. De kapitaallasten worden in de nieuwe begroting lager geraamd als gevolg van het schrappen van de geplande vervanging van minicontainers.

Incidentele lasten en baten 8 - Grien en beheer


2015

2016

2017

2018

Lasten Stelpost fric tiekosten MAD / FUMO

-60.000

-40.000

-60.000

-40.000

Baten Saldo

0

0

67

Programma’s

68

Programma’s

Programma 9. Ynfrastruktuer en Foarútgong Trojka: Programmahouder Donormanager Programmaregisseur

: R. Bos : R. Heeringa : A. Dorenbos

9.1 Hoofddoelstelling Een veilige, aantrekkelijke en duurzame bereikbaarheid van alle mogelijke bestemmingen voor bewoners, ondernemers en gasten van onze gemeente. Met een digitale bereikbaarheid volgens de nieuwste technologie.

Kerndoelstelling 9.2.1. Verkeer en vervoer Een veilig en doelmatig verkeers- en vervoersysteem in de gemeente met aandacht voor de kwetsbare deelnemers, t.w. fietsers en voetgangers.

Verkeersstructuur In 2012 is het Verkeersstructuurplan (VSP) vastgesteld waarin de kaders worden aangegeven hoe de gemeente in de periode tot 2030 wil werken aan een veilig en duurzaam verkeerssysteem. Daarnaast gaat het niet alleen om een goede bereikbaarheid en doorstroming van autoverkeer, maar ook om voldoende aandacht voor de kwetsbare verkeersdeelnemers. Daarnaast geeft het VSP duidelijke kaders en structuren voor het grootschalige landbouwverkeer, bevoorradingsverkeer, openbaar vervoer, fietsverkeer en voetgangersverkeer. Het VSP geeft aan welke categorisering aan de gemeentelijke wegen wordt toegekend, de verkeerstructuur wordt hiermee afgestemd op het gebruik. Om tot de gewenste structuur te komen is in het plan een aantal projecten gedefinieerd. Aan de hand van de in het VSP opgenomen fasering worden deze projecten opgevoerd op de programmabegroting. Tevens dient het VSP als richtinggevend voor de (her)inrichting van wegen. De principes van Dielde Romte (Shared Space) zijn in het VSP opgenomen om deze bij een (her)inrichting toe te passen. De wijze en mate voor het toepassen van Dielde Romte wordt per project onderzocht, dit betekend dat niet per definitie Dielde Romte wordt toegepast. Een Dielde Romte inrichting van de weg heeft invloed op het gedrag van de verkeersdeelnemers. Hierdoor is de kans op een (zwaar) ongeval veel kleiner. Een oude spreuk: "Een mens is het meest in gevaar als deze zich veilig voelt". Verkeersveiligheid In het VSP is de verkeersfunctie maatgevend voor de categorisering van wegen, de bijbehorende weginrichting geeft een blijvende verkeersveiligheid van het wegennet. Een 2e aanpak van de verkeersveiligheid is gedragsbeïnvloeding van verkeersdeelnemers. Daarvoor hebben gemeenten en provincie een afspraak gemaakt in het “Manifest verkeersveiligheid Fryslân” dat in 2011 door de gemeente Dantumadiel is ondertekend. Dit manifest is gericht op continuering en verbetering van verkeerseducatie. De doelstelling is om het aantal verkeerslachtoffers in 2025 met de helft te reduceren ten opzichte van 2007-2009 door gedragsbeïnvloeding van verkeersdeelnemers. Verder is de doelstelling ten aanzien van verkeersveiligheid concreet gemaakt door een cijfermatige benadering van verkeersongevallen. Een streven van de gemeente is om gevaarlijke verkeerssituaties waar regelmatig ongevallen plaatsvinden aan te pakken. Momenteel zijn er geen gevaarlijke verkeerssituaties. Bekende knelpunten zijn eenzijdige ongevallen van fietsers door o.a. obstakels, hobbels, etc. en verspreid voorkomende ongevallen. De daadwerkelijke uitvoering van verkeerseducatie is onderdeel van het programma Feiligens.

69

Programma’s


-

-

50 % minder verkeersslachtoffers in 2025 ten opzicht van het gemiddelde in 2007-2009 volgens het Verkeersmanifest verkeersveiligheid Fryslân. Dit betekent voor Dantumadiel gemiddeld minder dan één verkeersslachtoffer per drie jaar en minder dan vijf ernstige gewonden per jaar in de periode tussen 2007 en 2025. Met ingang van 2016 zijn de gemeentelijke vaarwegen bevaarbaar voor de recreatievaart. Onderhoud en aanleg van de infrastructuur volgens met de raad overeengekomen kwaliteitsnormen van het VSP en wegenbeheersplan, zodanig dat de wegen etc. kunnen worden gebruikt overeenkomstig hun functie. Dielde Romte toepassen bij nieuwe aanleg van wegen en projecten die in aanmerking komen bij een herinrichting, conform het VSP.

Kerndoelstelling 9.2.2. Infrastructuur Een betrouwbaar en duurzaam net van wegen, vaarwegen, paden, kunstwerken en openbare verlichting op het gewenste kwaliteitsniveau volgens de ‘Onderhoudsplannen Wegen, Kunstwerken en Openbare verlichting en het Baggerplan’. Het beheren van de verkeersinfrastructuur met betrekking tot wegen, kunstwerken en de openbare verlichting. Aan het beheren van de verkeersinfrastructuur liggen de volgende door de raad vastgestelde beheerplannen ten grondslag voor de technische kwaliteit; wegbeheer; kunstwerken beheer; openbare verlichting beheer; In de bovengenoemde plannen is het niveau van beheer nauwkeurig omschreven. Dit niveau wordt gegarandeerd door het uitvoeren van dagelijks- en grootonderhoud. Daarnaast is in de Duurzaamheidvisie het materiaalgebruik beschreven. Renovatie of reconstructie zijn volgens het genomen besluit van de raad van deze plannen uitgezonderd. De projecten die hier betrekking op hebben worden afzonderlijk opgevoerd in de programmabegroting. In de beheerplannen zijn de budgetten voor dagelijks onderhoud gedefinieerd en vastgesteld. Middelen voor groot onderhoud zijn vastgelegd in reserves of in de programmabegroting. De onderhoudsplannen worden periodiek (gemiddeld eens in de vijf jaar) geëvalueerd en herzien. Tussentijdse monitoring vindt plaats op basis van technische inspectie en schouwen. Bij het schouwen worden burgers en bestuur actief betrokken. De schouw dient als toetsing voor het dagelijks onderhoud en de technische inspectie dient als leidraad voor het uitvoeren van groot onderhoud. SMART-doelstellingen

Kerndoelstelling 9.2.3. Digitale infrastructuur Een betere beschikbaarheid van breedbandinfrastructuur voor digitale gebruikers tot en met het buitengebied en een beter vestigingsklimaat voor bedrijven creëren door middel van digitale infrastructuur in onze gemeente volgens de nieuwste technologie. Met het project “Verglazingsplan Kabel Noord” wil de gemeente breedbandinfrastructuur beschikbaar stellen aan alle bewoners en bedrijven in de gemeente, ook in de onrendabele gebieden in samenwerking met steakholder Kabel Noord. Met deze digitale infrastructuur volgens de nieuwste technologie hebben alle inwoners, bedrijven en gasten in Dantumadiel in 2018 een optimale digitale bereikbaarheid op onze globe. Tevens realiseren we met deze digitale infrastructuur een optimaal vestigingsklimaat voor ondernemers die voor hun bedrijf een digitale breedbandverbinding nodig hebben, zelfs tot in het buitengebied. SMART-doelstellingen Alle inwoners en bedrijven in Dantumadiel hebben in 2018 een optimale toegang tot de digitale bereikbaarheid via breedbandinfrastructuur (glasvezel).

70

Programma’s


2014 380.243 4.328.7723.948.529-

2015 88.864 2.967.6662.878.802-

Begroting 2016 88.864 3.542.3283.453.464-

2017 88.864 3.259.9753.171.111-

2018 88.864 2.696.4262.607.562-

226.427

1.549.175

416.339

1.067.884

695.585

151.732

2.302.830-

2.399.354-

2.462.463-

2.385.580-

2.475.526-

2.455.830-

2015 220.834 667.00034.245 4.418416.339-

2016 181.339917.00030.455 0 1.067.884-

2017 181.339541.55127.305 0 695.585-

2018 181.3390 29.607 0 151.732-

2017

2018

Rekening 2013 123.760 2.653.0182.529.258-


Specificatie reserveringen Onderhoud wegen Onttr.Grote Infra.Werken-SEM-maatregelen Openbare verlichting reserve omschrijving invullen

Begrotingsproducten Verkeersmaatregelen Betreft verkeerseducatie en kapitaalslasten a.g.v. de uitvoering van het schoolveiligheidsplan. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


6.426 10.07264.3856.7340 74.766-

2014 3.752 12.21662.48811.9660 82.918-

Begroting 2016

2015 3.752 12.28664.4846.4230 79.441-

3.752 12.28664.0396.2670 78.840-

3.752 12.28663.9416.1110 78.586-

3.752 12.28663.9215.9550 78.410-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

79.441-

78.840-

78.586-

78.410-

Toelichting: De externe baten zijn provinciale subsidies. De piek in de kapitaallasten in 2014 houdt verband met de begrote investering in het schoolverkeersveiligheidsplan die in één keer wordt afgeschreven.

71

Programma’s

Verkeer Het begrotingsproduct verkeer omvat onder andere het beleid ten aanzien van verkeersregelingen, het onderhoud van verkeersborden en plattegronden en ook straatnaamgeving. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


167 9.759120.8423.5760 134.011-

2014 450 27.432115.2333.4630 145.678-

Begroting 2016

2015 450 27.456118.2713.3510 148.628-

2017

450 27.456117.7023.2380 147.946-

2018

450 27.456117.5863.1260 147.718-

450 27.456117.5213.0130 147.540-


0

0

0

0

Nieuw beleid 2015

0

0

0

0

Totaal

148.628-

147.946-

147.718-

147.540-

Toelichting: De directe kosten zijn onderhoudsuitgaven. Het incidenteel lagere bedrag voor 2013 wordt veroorzaakt doordat de uitgaven voor de vervanging van de plaatsen straatnaamborden in dat jaar lager zijn uitgevallen dan gepland.

Infrastructuur Het Wegbeheersplan en Kunstwerkenbeheersplan 2010-2014 zijn de basis voor de uitvoering en activiteiten met betrekking tot de infrastructuur. Dit betreft onder andere het groot en klein onderhoud aan deklagen, tunnels, bruggen e.d. Daarnaast het onderhoud en activiteiten aan voorzieningen met betrekking tot openbare verlichting, wegmarkering en spoorwegovergangen. Verder de uitvoering van grote infrastructurele projecten. Andere activiteiten zijn de (seizoensgebonden) gladheidbestrijding en de verkeerstellingen. Voor zover het de recreatieve infrastructuur betreft wordt daarmee bijgedragen aan de primaire doelstellingen van het programma “Ondernemen in Dantumadiel” m.b.t. recreatieve ontwikkelingen. Financiële ontwikkelingen: Rekening 2013


117.167 1.383.655841.083212.911226.427 2.094.054-

Herprioriteringen 2015 Onderhoud wegmarkeringen Schaalvergroting bij nieuw hekkelcontract Verlaging budget onderhoud openbare verlichting Versobering onderhoud kleine deklagen Saldo Nieuw beleid 2015 Totaal

72

2014 376.041 3.050.738808.363236.8731.549.175 2.170.758-

Begroting 2016

2015 84.662 1.674.125854.482240.862416.339 2.268.468-

2017

84.662 2.258.002851.985240.4271.067.884 2.197.868-

2018

84.662 1.984.396858.530230.617695.585 2.293.296-

84.662 1.459.771860.714194.863151.732 2.278.954-

3.074 0 25.000 6.000 34.074

3.074 5.000 25.000 6.000 39.074

3.074 10.000 25.000 6.000 44.074

3.074 15.000 25.000 6.000 49.074

0

0

0

0

2.234.394-

2.158.794-

2.249.222-

2.229.880-

Programma’s

Toelichting: Overheveling van budget van 2013 naar 2014 draagt voor circa € 370.000 bij aan de piek in de directe kosten en reserveringen in 2014. Het betreft werk aan het verkeersplan De Westereen, waarvan een deel in 2014 plaatsvindt. De piek van de externe baten wordt veroorzaakt door de begrote ontvangst van een provinciale subsidie voor het Centrumplan Feanwâlden. De ontwikkeling van de directe kosten en de reserveringen worden sterk bepaald door geplande uitgaven aan grote projecten, waarvan voor een groot deel wordt gedekt ten laste van de bestemmingsreserve grote (infrastructuur)projecten.

Incidentele lasten en baten 9 - Ynfra struktuur


2015

2016

2017

2018

Diverse grote projecten direct tlv resultaat

-899.260

-917.000

-541.551

Investering bruggen Renovatie/vervanging van de brug Rjochthússtrjitte Rinsumageast, Sluis Falomsterfaert, steiger Lange Reed etc.

-100.000

Lasten

-58.450

Baten Onttrekkingen aan reserve Grote Infraprojecten t.b.v. ANNO projecten Saldo

899.260

917.000

541.551

0

-100.000

-58.450

0

0

73

Programma’s

74

Programma’s

Algemene dekkingsmiddelen De algemene dekkingsmiddelen van de gemeente zijn die inkomsten van de gemeente waartegenover geen directe bestedingsverplichtingen staan en die ook niet zijn aan te merken als betaling voor een product of dienst. De algemene dekkingsmiddelen bestaan uit: • • • • •

de algemene uitkering die de gemeente uit het gemeentefonds ontvangt; de opbrengst van de onroerende zaakbelasting; de opbrengsten uit deelnemingen; eventuele bancaire resultaten van de kostenplaatsen lange en korte financiering; eventuele afdrachten van bijvoorbeeld het grondbedrijf (winstneming).

De lokale heffingen of belastingopbrengsten die vallen onder de algemene dekkingsmiddelen van de gemeente Dantumadiel bestaan uitsluitend uit de Onroerende Zaak Belasting (OZB). Vanaf 1 januari 2005 kent onze gemeente geen woonforensenbelasting en hondenbelasting meer. De opbrengsten van de rioolrechten en de afvalstoffenheffing zijn opgenomen onder de programma’s en het zijn kostendekkende opbrengsten. Het zijn dus geen algemene dekkingsmiddelen. Van de algemene dekkingsmiddelen vormt de algemene uitkering uit het gemeentefonds met een aandeel van 85% de hoofdmoot, daarna komt de opbrengst van de onroerende zaakbelasting met een aandeel van circa 10,5%. Algemene uitkering gemeentefonds De voor deze begroting gemaakte raming van de algemene uitkering uit het gemeentefonds is bijzonder onzeker door de onzekerheid over de te verwachten ingrijpende verdere bezuinigingen door het Rijk in de komende jaren. De aangehouden raming is gebaseerd op de meicirculaire 2013 van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Belastingen De rioolheffing wordt in 2015 met 3% verhoogd, waarvan 1,5% een indexering voor inflatie betreft en 1,5% een extra verhoging die volgt uit het nieuwe GRP zoals dat door de raad is vastgesteld. De afvalstoffenheffing wordt met 9% verhoogd op basis van de gebruikelijke kostencalculatie. Bijzondere componenten daarin zijn een aangekondigde nieuwe Rijksheffing op afvalverbranding en een correctie in de kostentoerekening van kosten van de verwerking van kunstsoffen die per abuis niet is meegnomen in de heffing in 2014. De OZB woningen wordt in 2015 verlaagd met 2,4%. Deze verlaging is ter compensatie van 1) de verhoging van de rioolheffing met 1,5% bovenop de inflatie indexering die volgt uit het nieuwe GRP en 2) het deel van de verhoging van de afvalstoffenheffing dat het gevolg is van de hiervoor vermelde correctie voor een fout in de kostentoerekening aan de afvalstoffenheffing in 2014. De totale woongerelateerde lasten per huishouden stijgen hierdoor met 2,7%. Verder wordt een tariefdifferentiatie toegepast voor woningen en niet-woningen (met een bedrijfsfunctie) die wat betreft de al vanaf 2007 bestaande en door de raad vastgestelde differentiatie ten gunste komt van het Ondernemersfonds (bestemmingsreserve tariefdifferentiatie). Daarbij is voor de periode 2015 – 2017 een fasegewijze verhoging van de OZB niet-woningen voorzien waarvan de eerste fase in 2015 5,6% bedraagt en die ten gunste van de algemene middelen komt. Opbrengst deelnemingen De opbrengst deelnemingen betreft de dividenden die de gemeente ontvangt vanwege haar aandelen in het aandelenkapitaal van een aantal bedrijven. In de begroting zijn, in lijn met de dividend uitkeringen in de afgelopen jaren, opbrengsten opgenomen uit dividendopbrengsten BNG en Kabel Noord. Bancair resultaat Hierbij is de rente over de eigen financieringsmiddelen (reserves) meegenomen. Deze staan bij de begrotingsstukken nader toegelicht (in het boekje ‘financiële positie’).

75

Programma’s

Afdrachten Er is in de begroting geen rekening gehouden met positieve saldi van het grondbedrijf. Verkoop aandelen Omrin Conform amendement van de raad op 6 november 2012 is voor de periode 2013 – 2017 een inkomst uit de verkoop van aandelen Omrin ten gunste van de ‘overige algemene dekkingsmiddelen’ begroot. Het betreft de verkoop van de aandelen Omrin in bezit van Dantumadiel aan Omrin in vijf jaarlijkse stappen vanaf 2013. Deze verkoop wordt momenteel in DDFK verband nader bezien. Mocht worden besloten af te zien van de mogelijkheid tot verkoop dan leidt dit in de jaren t/m 2017 tot een € 100.000 lagere toevoeging aan de algemene middelen dan nu begroot.

De cijfers Rekening 2013 Bestaand beleid Lokale heffingen Algemene uitkeringen Dividend Saldo financieringsfunctie Rente eigen financieringsmiddelen Overige algemene dekkingsmiddelen Saldi van kostenplaatsen Reserveringen Saldo

2.266.519 18.557.229 71.305 324.914 775.761 383.717 502.855 37.88722.844.413

2014 2.254.440 19.705.762 58.000 403.974 790.709 125.618 439.492163.063 23.062.074

Herprioriteringen 2015 Besparing bedrijfsvoering door verkleining overhead Besparing bedrijfsvoering in relatie met besparing op producten OZB niet woningen naar regionaal gemiddelde Saldo

2.311.870 17.850.055 68.225 511.014 789.407 52.546 13.377 478.80921.117.685

2017

2.312.251 18.031.995 68.225 546.325 749.840 97.413 10.842426.00521.369.202

2018

2.312.505 18.119.417 68.225 573.936 692.612 101.544 7.489 415.65421.460.074

2.312.569 17.993.264 68.225 608.340 654.384 1.544 23.696 408.09421.253.928

75.000 0 30.000 105.000

150.000 26.499 60.000 236.499

150.000 52.999 90.000 292.999

150.000 79.498 90.000 319.498

0

0

0

0

21.222.685

21.605.701

21.753.073

21.573.426


Begroting 2016

2015

Specificatie reserveringen Bespaarde rente Kapitaallasten investeringen Tariefsdifferentiatie OZB Wachtgeld- en pensioenverplichtingen Onderhoud gebouwen Gemeentehuis Onderhoud gebouwen Moarrewei

76

2015 311.737 62.462 75.945 14.941 17.447 3.723478.809

2016 255.603 95.333 75.945 9.355 16.990 27.221426.005

2017 221.891 105.099 75.945 5.466 17.447 10.194415.654

2018 203.571 101.791 75.945 3.260 17.447 6.080 408.094

Programma s...3. Programmabegroting totaal Boarger en bestjoer Jongerein en underwiis Meidwaan en omtinken Mienskip

Recommend Documents