Programma
SYMP
SIUM
EIGEN REGIE EN GOEDE ZORG Georganiseerd door Stichting Odion
Odion
Notities
SYMP
SIUM
EIGEN REGIE EN GOEDE ZORG Georganiseerd door Stichting Odion
1
10
Plattegrond
Inhoud
Gebouw 1
Ingang Trap naar boven voor grote vergaderzaal
Grote zaal
Inleiding door Henk Steen
4
Programma
5
Sprekers: Mr. dr. Brenda Frederiks; Dr. Maroesjka van Nieuwenhuijzen; Loes den Dulk
6
Piramide
Workshops
7-8
Plattegrond
9
Ruimte voor notities
10
Gebouw 2 De lepelaar
Trap naar boven voor de carrousel
Ingang
9
2
Doel:
Het delen van kennis en ervaring en het opdoen van inspiratie.
Workshops
Langzaam kwamen er barstjes… Hier en daar wat weerstand en tegenzin. Begeleiding moet bij hem regelmatig aandringen om iets te doen. En eigenlijk maakt hij zelden iets af… Dat is hem écht teveel gevraagd… Inmiddels vindt men dat hij zich nauwelijks aanpast aan de omgeving. Is dat nou écht teveel gevraagd? Een workshop waarin aandacht wordt besteed aan het signaleren van overvraging, en het voorkomen van gedragsproblematiek. Door: Colette van Zuilen en Eveline Voetelink 4. ZEGGENSCHAP VAN CLIËNTEN, ONDERSTEUNING IN DE PRAKTIJK Aan de hand van door de deelnemers ingebrachte praktijkvoorbeelden bespreken we de zeggenschap van cliënten. Hoe ondersteun je de zeggenschap van cliënten? Waar liggen de grenzen van de zeggenschap en weegt goede zorg zwaarder? Wat is de plaats van ouders/vertegenwoordigers bij de zeggenschap van cliënten? Waar ligt de verantwoordelijkheid van cliënt, begeleider, vertegenwoordiger? Door: Loes den Dulk. 5. MOTIVERENDE GESPREKSVOERING “Die cliënt van mij is totaal ongemotiveerd!” Motivatie lijkt in de begeleiding die we dagelijks doen het toverwoord. Is de cliënt gemotiveerd om in begeleiding te komen en werkt hij gemotiveerd mee? Dan is er niets aan de hand. Maar er blijkt een categorie mensen te zijn die niet wil, die ongemotiveerd is. “Ik wil die joint ‘s avonds wel laten liggen, maar het helpt me juist om minder stress te hebben!” Blijkbaar is het einddoel vaak wel gewenst, maar wordt er niet overgegaan op gedragsverandering. Er zijn vele motieven om iets wel of niet te veranderen, en er is er uiteindelijk maar één die beslist wat de uitkomst wordt. Hoe kan je iemand helpen in dit proces van komen tot veranderen? Motiverende gespreksvoering houdt zich bezig met de vraag wat motivatie is voor een cliënt en wil daar invloed op uitoefenen. Door: Chris van de Brink
3
8
Workshops
1. JURIDISCHE/ETHISCHE DILEMMA’S BEMOEIZORG Aan de hand van ingebrachte casuïstiek door medewerkers van Odion bespreekt Brenda Frederiks gezamenlijk met de deelnemers van de workshop dilemma’s die zich voordoen rondom bemoeizorg. In de dagelijkse praktijk worstelen hulpverleners met de invulling van de eigen regie van cliënten met een matige tot lichte verstandelijke beperking. Elke cliënt, ongeacht zijn of haar beperking, heeft recht op zelfbeschikking. Dit rechtsbeginsel is nader uitgewerkt in de Grondwet (artikel 10 en 11 Gw.) en staat centraal in de belangrijkste cliëntenwetten (Wgbo, Wbp, Wet Bopz). Het recht op zelfbeschikking betekent dat een cliënt zelf mag bepalen hoe zijn of haar leven eruit ziet. Maar wat doe je als hulpverlener als je ziet dat het niet goed gaat met een cliënt? Mag je dan ingrijpen? Wat zegt de wet daarover en hoe geef je daar in de praktijk invulling aan? Door: Brenda Frederiks 2. KANSEN EN RISICO’S SOCIALE MEDIA Gehandicaptenzorg 2.0, e-inclusie, zorg op afstand, digitale interactie. Mooie termen, maar wat betekenen ze eigenlijk in de praktijk? Welke mogelijkheden bestaan er om cliënten door middel van internet, sociale media en computers te ondersteunen en hun leven te verrijken? Waar staat Odion in vergelijking met andere organisaties? Op deze vragen geven wij antwoord in de Workshop Cliënt en ICT. Hierover willen we vervolgens met jullie brainstormen: Wat vinden we hiervan? Welke mogelijkheden zien we? Waar willen we dat Odion staat over twee jaar? Wat zijn de kansen en risico’s van ICT voor de client. Door: Linda van der Meer en Pim van der Jagt 3. PROBLEEMGEDRAG / OVERVRAGING...WIE HEEFT ER EEN PROBLEEM? Johnny is onlangs bij ons in de woonvorm komen wonen. Vrolijke vent met een vlotte babbel, leuk voorkomen en een f link vaardighedenpakket. ‘Fijn!’ zeiden wij: ’een makkelijke cliënt!’
Inleiding
INLEIDING “Eigen regie en goede zorg” is het thema van het symposium. Het is ook de kern van het mooie maar soms ook lastige vak van begeleider. Het motto van Odion is ‘met zorg het gewone leven ondersteunen.’ In die paar woorden is niet alleen die kern maar ook het spanningsveld zichtbaar: het gewone leven aan de ene kant en onze professie aan de andere kant. Het omgaan met die spanning in de dagelijkse ondersteuningspraktijk en de daarmee samenhangende dilemma’s maken het vak zowel boeiend als soms ook vermoeiend. In onze visie is het zo simpel verwoord: Odion ondersteunt mensen met een beperking in het realiseren van hun sociale grondrechten en persoonlijkheidsrechten. Bij die sociale grondrechten valt het nog wel mee: in de loop der jaren hebben wij aangetoond van wanten te weten als het gaat om het realiseren van prachtige huisvesting, prima vormen van dagbesteding en werk en gespecialiseerde kinderzorg in de setting van een brede school. Lastiger is het met die persoonlijkheidsrechten: het recht op eerbiediging van het privéleven, het recht op vrije meningsuiting, het recht op eerbied voor het lichaam. Wat betekenen die rechten fundamenteel voor onze ondersteuning? Hoe coachen wij onze medewerkers in hun worsteling tussen de keuzes die een cliënt maakt en de eigen en/of professionele opvattingen? De ondersteuningsvragen die dit met zich meebrengt bevinden zich veelal op het snijvlak van recht, ethiek en gezondheidszorg. In de praktijk van de dagelijkse ondersteuning zijn we ons niet altijd bewust van het fundamentele karakter van onze afwegingen. Ik vind het heel belangrijk dat wij vandaag wel de tijd nemen om met elkaar stil te staan bij de essentie van ons vak. Ik wens jullie een inspirerende dag toe! Henk Steen
7
4
Programma
Sprekers Mr. dr. Brenda Frederiks,
Dagvoorzitters:
Gerdien Rebel en Jolene van Duin
9.00 - 9.30
Ontvangst met koffie en thee
9.30 - 9.40
Opening door Henk Steen
9.45 - 10.15
Mr. dr. Brenda Frederiks
10.15 - 11.00
Dr. Maroesjka van Nieuwenhuijzen
11.00 - 11.30
Pauze
11.30 - 12.00
Loes den Dulk
12.00 - 13.30
Lunchpauze
13.30 - 14.30
Ronde 1 workshops
14.30 - 15.00
Pauze
15.00 - 16.00 16.15 - 17.15
Ronde 2 workshops
5
Plenaire afsluiting met hapje en drankje en muziek.
is werkzaam als universitair docent gezondheidsrecht en senior onderzoeker gezondheidsrecht. Ze is in 2004 gepromoveerd op de rechtspositie van mensen met een verstandelijke beperking; van beperking naar ontplooiing waarvoor ze in 2005 de ‘Ds Visscherprijs’ heeft ontvangen. Ze heeft meegewerkt aan de tweede en derde evaluatie van de Wet Bopz en is projectleider en co-promotor van diverse (empirisch) juridische projecten in de zorg voor mensen met een (lichte) verstandelijke beperking. Op dit moment is ze senior onderzoeker bij een van de deelstudies van de thematische wetsevaluatie Zelfbeschikking. Ze is werkzaam bij de afdeling Sociale Geneeskunde en het EMGO+ instituut van het VU medisch centrum, afdeling gezondheidsrecht.
Dr. Maroesjka van Nieuwenhuijzen, is in 2004 gepromoveerd bij de vakgroep Orthopedagogiek aan de Universiteit Utrecht op het onderzoek ‘Social information processing in children with mild intellectual disabilities’. Daarna heeft ze als post doctoraal onderzoeker en later als universitair docent onderzoeker gewerkt bij de vakgroep Ontwikkelingspsychologie van de Universiteit Utrecht. Tevens was zij lector Gehandicaptenzorg en Jeugdzorg aan de Hogeschool Leiden. Tegenwoordig is zij als senior onderzoeker verbonden aan de vakgroep Ontwikkelingspedagogiek van de Vrije Universiteit Amsterdam. Zij is expert op het gebied van sociale interacties, sociale informatie verwerking, diagnostiek en interventie bij jongeren met LVB en gedragsproblemen, en is als projectleider en co-promotor betrokken bij diverse onderzoeksprojecten binnen deze thema’s.
Mevrouw Loes den Dulk, is werkzaam bij stichting Raad op Maat waar zij zich bezig houdt met het bevorderen en ondersteunen van de zeggenschap van mensen met een beperking. Zij publiceerde rond dit thema o.a. een viertal boeken, waarvan er een samen met Brenda Frederiks over de rechten van mensen met een beperking als cliënt van een zorginstelling. Tot 1996 bekleedde ze diverse functies in de zorg voor mensen met een beperking waarna ze stichting Raad op Maat heeft opgericht. Sinds de start ondersteunt zij met Raad op Maat het proces van empowerment van mensen met een beperking. Zij geeft cursussen, advies en informatie over zeggenschap van mensen met een beperking aan mensen met een beperking zelf en aan medewerkers van zorginstellingen in het hele land.
6
