PROFIELWERKSTUK 2015-2016 Informatie
havo vwo
Huygens College Bergmolen 13 1703 NX Heerhugowaard Tel. (072) 5765700 Fax. (072) 5720737
[email protected] www.huygens.nl
INHOUDSOPGAVE 1.
Inleiding 1.1 Wat is de bedoeling? 1.2 Tijdpad en stappenplan 1.3 Uitgebreid stappenplan
2 3 4
2.
Het werkplan 2.1 Het onderwerp van het profielwerkstuk 2.2 De onderzoeksvraag van het profielwerkstuk 2.3 Het profiel vak en de deelvragen van het profielwerkstuk
6 6 6 6
3.
Informatie verzamelen en verwerken
8
4.
Het schriftelijk verslag
9
5.
Tien tips voor het schrijven van een profielwerkstuk
10
6.
De presentatie
11
7.
De beoordeling Beoordelingsformulier halfwegbeoordeling (stap 2) Beoordelingsformulier werkstuk (stap 3) Beoordelingsformulier presentatie (stap 4) Beoordelingsformulier (EINDBEOORDELING)
`
12 14 15 16 18
8.
Verder lezen: literatuur, voorbeelden en prijzen
19
9.
Het logboek
22
Versie 31-08-2015
1
1. INLEIDING Het profielwerkstuk is een groot werkstuk over één of twee eindexamenvakken dat elke leerling tegen het eind van zijn of haar schoolcarrière maakt. Je werkt daarbij in een tweetal. De studielast bedraagt 80 klokuren per leerling. Het vak of de vakken waarop het werkstuk betrekking heeft, maakt/maken deel uit van je totale vakkenpakket. Ten minste één groot vak moet erbij betrokken zijn. Een groot vak heeft op de havo een omvang van minimaal 320 studielastuur en op het vwo minimaal 400 studielastuur. Becijfering Het cijfer wordt bepaald door de begeleidende docent, op grond van een ‘halfwegbeoordeling’, het werkstuk en de presentatie. Bij de beoordeling wordt niet alleen naar het eindproduct gekeken. Ook het proces speelt een rol. Je begeleider kijkt ook naar de manier waarop het werk tot stand is gekomen, het bijhouden van het logboek en regelmatig overleg over de voortgang. De weging is als volgt: - onderzoek (stap 2) 15% - werkstuk (stap 3) 75% - presentatie (stap 4) 10 % Het profielwerkstuk is onderdeel van het combinatiecijfer. Voor havo-leerlingen bestaat dit naast het profielwerkstuk uit het schoolexamencijfer voor Maatschappijleer; voor vwo-leerlingen bestaat het combinatiecijfer naast het profielwerkstuk uit het schoolexamencijfer voor Maatschappijleer en het schoolexamencijfer voor Algemene Natuurwetenschappen. Het combinatiecijfer telt mee in de uitslagbepaling voor het diploma. De onderdelen van het combinatiecijfer moeten elk minimaal een 4 zijn, zelfs als het gemiddelde (oftewel het combinatiecijfer) een 6 of hoger is. Het profielwerkstuk kan niet tijdens of na het eerste tijdvak van het centraal examen worden afgerond: als onderdeel van het schoolexamen moet het voor het eerste tijdvak zijn afgerond. Vormgeving en werkwijze Dit informatiebulletin is een praktische handleiding bij het maken van het profielwerkstuk. Het beschrijft hoe de keuze, de begeleiding en de beoordeling bij ons op school geregeld zijn en het geeft uitleg hoe je het werk het beste kunt aanpakken. Ook vind je in dit boekje een logboek dat je tijdens het hele proces moet bijhouden, een tijdpad met deadlines en formulieren die bij de beoordeling gebruikt worden. 1.1 WAT IS DE BEDOELING? In het profielwerkstuk worden vakspecifieke vaardigheden getoetst, afhankelijk van het onderwerp dat je kiest. De nadruk ligt echter op de algemene vaardigheden. Dit zijn: Informatievaardigheden (informatie verzamelen en verwerken) Onderzoeksvaardigheden en/of ontwerpvaardigheden Communicatieve of presentatievaardigheden Het onderwerp van een profielwerkstuk kies en bepaal je zelf. De begeleidend docent helpt je daarmee. Het profielwerkstuk is in de meeste gevallen een open onderzoeksopdracht. Het onderzoek kan natuurwetenschappelijk of sociaalwetenschappelijk van aard zijn. Het schrijven van een kritisch literatuuronderzoek is ook mogelijk. In sommige gevallen zal het onderzoek het karakter hebben van een technisch of creatief ontwerp. Je maakt het werkstuk samen met een klasgenoot. Samen voer je de werkzaamheden zo veel mogelijk zelfstandig uit. Het kan echter voorkomen dat je dreigt vast te lopen en dat bijsturing van een docent nodig is. In een dergelijke situatie is het verstandig hulp te vragen aan de begeleidend docent. Het is de bedoeling dat je de begeleidend docent regelmatig op de hoogte houdt van je vorderingen. De beoordeling wordt gegeven door de docent/begeleider. Wanneer je profielwerkstuk op meer dan één vak betrekking heeft, heeft de begeleider overleg met de docent(en) van het (de) andere vak(ken). Je houdt in februari een presentatie voor je docent, de leerlingen van je klas of clustergroep en eventueel aan je ouders. Versie 31-08-2015
2
1.2
TIJDPAD EN STAPPENPLAN
Het profielwerkstuk bestaat uit 4 stappen: 1. de voorbereiding en het werkplan; 2. het verzamelen en bewerken van informatie; 3. het schriftelijke verslag; 4. de presentatie. Voor elke fase staat in Magister een opdracht klaar. Daar upload je de gevraagde gegevens. Houd daarbij rekening met de volgende planning en deadlines:
Start: week van 31 augustus deadline: 11 september Ontvangst van dit informatiebulletin Profielwerkstuk. Bedenken bij welk(e) vak(ken) je je werkstuk maakt en over welk onderwerp. Nagaan welke docent je begeleidt. Stap meteen zelf op de docent af. Afspraken maken met je begeleider over het te volgen werkschema. Gemaakte afspraken noteren in je logboek. Stap 1 Voorbereiding en opstellen werkplan deadline: 25 september Uploaden - werkplan (onderwerp, motivatie, vraagstelling, hypothese, aanpak en tijdsplanning) - logboek (verantwoording van tijdsinvestering tot nu toe) Stap 2 Informatie verzamelen, onderzoek doen deadline: 6 november (cijfer: 15%) Uploaden - verzamelde gegevens (onderzoeksgegevens, literatuurlijst, samenvattingen) - logboek > Zie hiervoor het formulier ‘halfwegbeoordeling’. Stap 3a Verslag maken: eerste inleverversie Uploaden - werkstuk - logboek
deadline: 16 december
Stap 3b Verslag maken: definitieve inleverversie Uploaden - werkstuk, definitieve versie - logboek
deadline: 27 januari (cijfer: 75%)
Stap 4 Presentatie
deadline: 12 februari (cijfer: 10%)
Versie 31-08-2015
3
1.3
UITGEBREID STAPPENPLAN
STAP 1
VOORBEREIDING EN WERKPLAN
Voorbereiding: Over welk onderwerp zou ik het willen hebben? Welk vak kan ik daarbij betrekken? Met wie wil ik het gaan uitvoeren? Aan welke begeleider denk ik dan? Benader hem of haar direct! Zijn de afspraken vastgelegd? Je maakt een voorstel en een plan van aanpak en bespreekt dit met je begeleider. Je noteert het in het logboek. Werkplan: Wat ga ik onderzoeken? a. Keuze van onderwerp en vak(ken). b. Verkennend bronnenonderzoek (inlezen en vast materiaal zoeken). c. Hoofdvraag formuleren en d. Uitwerken in deelvragen. e. Schrijf zo mogelijk op wat je verwacht dat er uit je onderzoek komt (hypothese). Hoe ga ik dat onderzoeken? a. Activiteitenoverzicht maken. b. Tijdsplanning maken. c. Taakverdeling maken. d. Met begeleider overleggen. e. Aanpak verwerken in logboek. Als je stap 1 hebt afgerond, upload je je werkplan en logboek uiterlijk 25 september op de ELO. STAP 2
INFORMATIE VERZAMELEN EN VERSLAGLEGGING
Informatie verzamelen: Hoe kom ik aan de informatie? a. Bedenken wat je nodig hebt voor je onderzoek. b. Verschillende soorten gegevens of bronnen opzoeken. Hoe verwerk ik mijn informatie? a. Gegevens ordenen, in eigen woorden samenvatten en/ of overzichtelijk noteren zodat je het bij stap 3 in een werkstuk/ onderzoeksverslag kunt verwerken. b. Gegevens met elkaar in verband brengen en/of verklaren. c. Bijhouden waar je wat hebt gevonden (bron + pagina). Wat is het antwoord op mijn vraag? a. Deelvragen beantwoorden. b. Hoofdvraag beantwoorden c. Wat is de conclusie van mijn onderzoek en hoe verhoudt deze zich tot mijn hypothese? Verslaglegging logboek: Wat leert dit onderzoek mij? a. Kan mijn onderzoek verbeterd worden? b. Wat moet er eigenlijk nog uitgezocht worden? c. Wat moet ik leren veranderen in mijn manier van werken?
Versie 31-08-2015
4
Als je stap 2 hebt afgerond, upload je je onderzoeksresultaten en logboek op de ELO. Je krijgt hiervoor een cijfer dat voor 15% in je PWS-cijfer meeweegt. Zie voor de beoordeling van deze stap het beoordelingsformulier ‘halfwegbeoordeling’ STAP 3
VERSLAG
De hierboven genoemde fasen beschrijven op de manier zoals in hoofdstuk 4 staat aangegeven. Stap 3a Als je stap 3 hebt afgerond, upload je je werkstuk en logboek uiterlijk 16 december op de ELO. Je docent beoordeelt jullie eerste versie en geeft je tot de deadline van 27 januari de gelegenheid het werkstuk te verbeteren. Stap 3b Uiterlijk 27 januari upload je de definitieve versie van je werkstuk en je logboek op de ELO, Je krijgt hiervoor een cijfer dat voor 75% in je PWS-cijfer meeweegt. Zie voor de beoordeling van deze stap het beoordelingsformulier ‘beoordeling werkstuk´. STAP 4 a. b.
PRESENTATIE
Presentatie voorbereiden. Presentatie uitvoeren, zowel voor leerlingen als voor ouders. Uiterlijk op 12 februari presenteer je je werkstuk. De presentatie wordt beoordeeld met een cijfer dat voor 10% meeweegt in je PWS-cijfer.
Versie 31-08-2015
5
2.
HET WERKPLAN
2.1 Het onderwerp van het profielwerkstuk Het bedenken van een boeiend onderwerp lijkt misschien gemakkelijker dan het is. Je moet een onderwerp kiezen waarbij je een vak uit je profiel betrekt. Je kunt eerst je onderwerp kiezen en dan je vak of andersom. Wat als je geen onderwerp weet? Neem een onderwerp waar je al eens les over hebt gehad en diep dat uit of zoek een thema dat aansluit bij je interesses of je toekomstplannen. Raadpleeg kranten of internetsites (o.a. van de diverse universiteiten), brainstorm met medeleerlingen en docenten, of met mensen van buiten de school. Heb je een onderwerp en een vak, schrijf dan in je logboek op waarom je deze keuzes hebt gemaakt. 2.2 De onderzoeksvraag van het profielwerkstuk Het formuleren van een goede onderzoeksvraag is misschien wel het moeilijkste onderdeel van het maken van een profielwerkstuk. Een goede onderzoeksvraag bepaalt echter wel je hele werkstuk. Stel je wilt een profielwerkstuk schrijven over Corus en daar het vak economie of scheikunde bij betrekken. Dat kan. De vraag is dan, wat wil je precies onderzoeken in de beperkte tijd die je hebt? Je kunt alle informatiebronnen raadplegen en je kunt natuurlijk kijken of je het bedrijf kunt bezoeken. Als je geen onderzoeksvraag weet, is het goed om eens te brainstormen over wat je al van het onderwerp af weet. a. Dat kun je doen met behulp van een begrippenschema. b. Schrijf alles op wat je te binnen schiet bij het zoekwoord. Bedenk welke woorden bij elkaar horen en waarom. Zet die woorden bij elkaar en omcirkel ze. Schrijf boven elke cirkel het begrip dat het beste past bij alle woorden in de cirkel. c. Geef met pijlen aan hoe deze begrippen met elkaar verbonden zijn. d. Je hebt nu een begrippenschema gemaakt. Bedenk met behulp van dit schema wat je graag zou willen onderzoeken in je profielwerkstuk. De relatie tussen twee begrippen onderzoeken is meestal meer dan genoeg. e. Formuleer je onderzoeksvraag zo concreet mogelijk. Niet elke vraag is een goede onderzoeksvraag. f. Een andere mogelijkheid is: maak een schema door bij elke deelvraag steekwoorden of een korte samenvatting van wat je op wilt schrijven weer te geven. Een paar tips om tot een goede onderzoeksvraag te komen: 1. Maak een begrippenschema bij je onderwerp. 2. Probeer je vraagstelling altijd zo concreet mogelijk te maken. 3. Definieer de begrippen die in je vraagstelling voorkomen. 4. Bedenken wat voor soort antwoorden op je onderzoeksvraag mogelijk zijn. 5. Laat anderen, docenten en medeleerlingen, kritisch naar je onderzoeksvraag kijken. 2.3 Het vak en de deelvragen van het profielwerkstuk Formuleer altijd deelvragen die aansluiten op de hoofdvraag. Een voorbeeld: Hoofdvraag: “Waarom is er de laatste 5 jaar zoveel geweld in Algerije”. Vak: Aardrijkskunde of geschiedenis. Deelvragen: 1. Welke rol speelt het koloniale verleden bij het geweld in Algerije? 2. Spelen regionale verschillen een rol bij het geweld in Algerije? Het komt nogal eens voor dat je als je bezig bent met het bedenken van de deelvragen, je ook weer je hoofdvraag moet aanpassen. Dat hoort erbij. Het gaat er dus om dat je één hoofdvraag hebt, die je zo concreet mogelijk hebt geformuleerd. Omschrijf de begrippen duidelijk en geef aan welke relatie er tussen de begrippen wordt onderzocht. Maak aan de hand van de deelvragen duidelijk welk vak je bij het werkstuk betrokken hebt.
Versie 31-08-2015
6
Tot zover het WAT, nu is het nog zaak om het HOE van je werkstuk te bepalen. Daarbij kunnen de volgende vragen helpen: Wat ga ik doen om mijn onderzoeksvraag te beantwoorden? Wanneer ga ik wat doen? Hoeveel tijd schat ik dat elke activiteit kost? Hoe verdelen we de taken? Wie begeleidt ons? (De begeleider bewaakt de voortgang van je werkzaamheden en verzorgt de eindbeoordeling).
Afronding stap 1: Upload je werkplan en logboek uiterlijk 25 september op de ELO.
Versie 31-08-2015
7
3.
INFORMATIE VERZAMELEN EN VERWERKEN (STAP 2)
Je weet nu wat je wilt. Nu komt het er op aan informatie te verzamelen om je onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden. Probeer van meet af aan het materiaal dat je verzamelt systematisch en netjes te ordenen, anders weet je later – bijvoorbeeld bij het maken van je literatuurlijst - niet meer wat je waar vandaan hebt. Noteer boek/bron + pagina met wat je hebt gevonden. Vat ook in je eigen woorden samen wat je gevonden hebt en hoe je het bij de beantwoording van je hoofd-/ deelvraag kunt gebruiken. Noteer problemen in je logboek. Onderstaand voorbeeldschema toont je een voorbeeld hoe je je informatie kunt ordenen.
DEELVRAAG Een voorbeeld: Hoe is de verdeling van water en grond op de Westelijke Jordaan Oever sinds 1992?
Bron
Blz.
Gegevens
Trefwoord
1 Henk Donkers (1994) De Witte Olie
p. 87
Kaart grondwater Westelijke Jordaan Oever
aquifer
2 http://www.arij.org (altavista.com)
Juni 1988
Palestijns verhaal over de onteigening van hun grond op de Westelijke Jordaan Oever
by-pass wegen
3
4
Conclusie:
Als je denkt dat je genoeg informatie verzameld hebt om je onderzoeksvraag te beantwoorden, kun je na overleg met je begeleider beginnen met het schrijven van je verslag.
Afronding stap 2: Upload je onderzoeksgegevens en logboek uiterlijk 18 september op de ELO. zie hiervoor het beoordelingsformulier ´halfwegbeoordeling´.
Versie 31-08-2015
8
4. HET SCHRIFTELIJK VERSLAG (STAP 3) Raadpleeg bij het schrijven van je verslag: je werkplan, de informatie die je verzameld hebt en je logboek. Hoe moet het verslag er uit zien? Titelblad Op het titelblad staat de titel van je werkstuk, je naam en klas, de naam en klas van je partner, het vak, de datum van inleveren en de naam van je begeleider. Inhoud Raadpleeg inhoudsopgaven van boeken om te zien hoe een inhoudsopgave er uit kan zien. Voorwoord Een voorwoord kun je gebruiken om mensen te bedanken die je bij je profielwerkstuk geholpen hebben. Je kunt in plaats van een voorwoord ook een slotwoord schrijven. 1 Inleiding Schrijf hier op wat je wilde onderzoeken en waarom. Vermeld de hoofd- en deelvragen en wat de bijdrage van het profielvak is. Schrijf zo mogelijk ook op welke resultaten je verwachtte en vertel hoe je aan het begin van je onderzoek op dit spoor bent gekomen (de hypothese). 2 Onderzoeksmethode Beschrijf hoe je te werk bent gegaan en waarom je voor een bepaalde manier van onderzoek (enquêtes, literatuurstudie, experimenten zoals bijv. bij natuurkunde etc.) gekozen hebt. 3 Resultaten Vermeld hier welke gegevens je gevonden hebt en geef die gegevens ordelijk weer. Maak zo mogelijk gebruik van tabellen en grafieken om je resultaten weer te geven. Zeer uitgebreide overzichten horen thuis in een bijlage. Beschrijf aan de hand van je logboek problemen die je bent tegengekomen. 4 Conclusies en discussie Geef in enkele zinnen een antwoord op de deelvragen en de hoofdvraag. Bespreek in hoeverre je conclusies anders zijn dan je verwachtingen aan het begin van het onderzoek. Bespreek waarom bepaalde uitkomsten al dan niet opvallend zijn. Denk eraan, in een conclusie mag geen nieuwe informatie staan 5 Reflectie/epiloog Raadpleeg je logboek en schrijf op wat de sterke en zwakke kanten van je werkstuk zijn, wat nog verder uitgezocht moet worden en wat je ervan geleerd hebt. Geef je eigen standpunt weer. Literatuurlijst Schrijf alle bronnen die je echt gebruikt hebt bij je werkstuk alfabetisch op: naam, voorletters, jaartal, titel, plaats, uitgever. Ook de internetsites!
Afronding stap 3: Upload je werkstuk en je logboek uiterlijk 16 december op de ELO.
Versie 31-08-2015
9
5.
TIEN TIPS VOOR HET SCHRIJVEN VAN EEN PROFIELWERKSTUK
1.
Streef naar een werkstuk van ongeveer 10 pagina’s exclusief bijlagen en illustraties. Denk er aan: het gaat om de kwaliteit niet om de kwantiteit
2.
Vraag je begeleider om eens een voorbeeld van een werkstuk te mogen inzien.
3.
Probeer zo te schrijven dat een medeleerling je werkstuk begrijpt.
4.
Beschrijf je onderzoek zo dat een doorsnee andere leerling je onderzoek zou kunnen uitvoeren met hetzelfde resultaat.
5.
Neem functionele illustraties op en geen illustraties ter versiering. Zet een nummer en een titel bij tabellen, kaarten en figuren, b.v. figuur 3.1 “de stolpboerderij” is de eerste figuur in hoofdstuk 3. Verwijs in de tekst naar kaarten, tabellen en figuren.
6.
Bronvermeldingen: Geef middels “…” of cursief gedrukt aan dat je een citaat geeft. Vermeld ook de bron en de pagina. Dit kan d.m.v. een voetnoot of haakjes. Ook bij afbeeldingen dienen noten te staan.
7.
Begin elk hoofdstuk op een nieuwe pagina.
8.
Vergeet niet de bladzijden van je verslag te nummeren.
9.
Gebruik een spellingcontrole en/of laat iemand je werkstuk lezen voordat je de definitieve versie inlevert.
10. Geef je begeleider een exemplaar van je verslag en maak een kopie voor jezelf. Overleg met je begeleider over de vorm en de datum van je eventuele presentatie.
Versie 31-08-2015
10
6.
DE PRESENTATIE (STAP 4)
In de eerste activiteitenweek van het schooljaar krijg je presentatielessen, zodat je in december goed voorbereid je werkstuk aan leerlingen van 4 havo c.q. 5 vwo kunt presenteren. Net als bij een praktische opdracht kan de mondelinge presentatie op verschillende manieren plaats vinden, namelijk in de vorm van: een uiteenzetting of een betoog, een forumdiscussie, een reeks stellingen met onderbouwing, een posterpresentatie met toelichting, een presentatie met gebruik van audiovisuele hulpmiddelen en/of ICT, etc. Denk aan de volgende zaken voordat je je profielwerkstuk presenteert: 1. Het is belangrijk dat je je verhaal goed voorbereidt: vertel alleen de hoofdzaken en zorg voor een afwisselende en vlotte presentatie. 2. Wat weet je “publiek” al van het onderwerp en hoe kun je daar rekening mee houden. 3. Ga je je “publiek” bij je presentatie betrekken? 4. Hoe ziet de ruimte er uit waar je je presentatie houdt? a. Waar zit je publiek en waar sta jij? b. Zijn er hulpmiddelen zoals een bord, een video, een kaart of een beamer aanwezig en ga je die gebruiken? Zo ja, probeer van te voren uit wat je ermee kunt. 5. Hoeveel tijd heb je voor je presentatie? Veelal zal het niet meer dan 10 á 15 minuten zijn. Denk aan de volgende zaken tijdens de presentatie van je profielwerkstuk: 1. De eerste klap is een daalder waard: zorg voor een pakkend begin door een vraag te stellen en daarmee het publiek nieuwsgierig te maken of door iets bijzonders of leuks te vertellen wat verband houdt met jouw profielwerkstuk. 2. Vertel in het begin kort waar je profielwerkstuk over gaat en wat je tijdens de presentatie zult gaan vertellen. 3. Maak daarna het wat en hoe van het profielwerkstuk verder duidelijk: wat heb je onderzocht en hoe ben je te werk gegaan. 4. Vertel kort welke resultaten je onderzoek heeft opgeleverd. Visualiseer zo mogelijk je resultaten aan de hand van kaarten, grafieken, tabellen, tekeningen, schema’s. 5. Vertel welke conclusie je uit je resultaten trekt, welke verklaringen je voor de resultaten hebt en wat er aan het onderzoek verbeterd kan worden. 6. Het is belangrijk dat je uitstraalt dat jij je onderzoek de moeite waard vindt. 7. Praat duidelijk. 8. Kijk je publiek aan en probeer te reageren op reacties. Op de volgende pagina vind je het beoordelingsformulier aan de hand waarvan de beoordeling plaatsvindt.
Versie 31-08-2015
11
7.
DE BEOORDELING
De weging van de te beoordelen onderdelen is als volgt: - onderzoek (stap 2) 15% - werkstuk (stap 3) 75% - presentatie (stap 4) 10 % In het hiernavolgende overzicht is aangegeven op welke zaken er wordt gelet bij de beoordeling. Het is tevens bedoeld als leidraad zodat je telkens jezelf kunt controleren of je op de goede weg bent. Heeft de probleemstelling een voldoende vakinhoudelijk niveau? de duidelijkheid van de vraagstelling de diepgang van de vraagstelling de kwaliteit van de deelvragen de relatie tussen de deelvragen en de probleemstelling Is de kwaliteit van het logboek voldoende? invullen leerling-formulier t.b.v. 1ste contact contacten met vakdocenten formulering probleemstelling Hoe ziet het plan van aanpak eruit? duidelijkheid van het plan uitvoerbaarheid van het plan taakverdeling en tijdsplanning bijstellen probleemstelling Zijn er voldoende gegevens verzameld? niveau van de verzamelde gegevens verscheidenheid van bronnen actualiteit en omvang van bronnen Hoe is de kwaliteit van het logboek? gemaakte keuzes motivering van de keuzes overzichtelijkheid Is de voorlopige inhoud van een voldoende vakinhoudelijk niveau? ingaan op de hoofdvraag niveau van de conclusie wel of geen eigen mening Is het taalgebruik correct? eigen woordgebruik leesbaarheid voor doelgroep Hoe is de kwaliteit van het logboek? gemaakte keuzes motivering van de keuzes overzichtelijkheid Heeft de leerling uit de informatiebronnen de juiste informatie gehaald, c.q. zijn voldoende waarnemingen gedaan en gegevens verzameld? actualiteit van de informatie Versie 31-08-2015
12
-
betrouwbaarheid van de informatie volledigheid van de informatie zijn de metingen in redelijke overeenstemming met de theorie? zijn de conclusies gebaseerd op de verzamelde informatie?
Heeft de leerling de informatie / meetresultaten duidelijk geordend? leesbaarheid en volledigheid van bv. diagrammen, grafieken en tabellen zijn de illustraties functioneel Is de definitieve inhoud van een voldoende vakinhoudelijk niveau? het beantwoorden van de probleemstelling diepgang Van welk niveau is de opbouw? de introductie van het onderwerp in de inleiding de formulering van de probleemstelling het ingaan op de hoofdvraag in de hoofdtekst aansluiting van conclusies bij vraagstelling Hoe zijn de lay-out en de uiterlijke verzorging? taalgebruik literatuuropgave overzichtelijkheid van lay-out functioneel gebruik van verschillende lettertypen Van welk niveau is de presentatie? gebruik van presentatiemiddelen contact met het publiek reageren op vragen manier van spreken (tempo, woordkeus, wel of geen haperingen)
Versie 31-08-2015
13
Beoordelingsformulier Profielwerkstuk fase 2: ‘halfwegbeoordeling’ Voorlopige titel:_____________________________________________________________ Leerlingen:
Docenten:
_____________________________________________ klas:
__________
_____________________________________________ klas:
__________
_____________________________________________ vak:
__________
_____________________________________________ vak:
__________
HALFWEGBEOORDELING beoordeling van de voortgang van het werk (een planning maken, je eraan houden, op tijd inleveren, kwaliteit verzamelde onderzoeksgegevens etc.) max. score score Toelichting / Opmerking / Afspraken Oriëntatie: Opstellen van een onderzoeksvraag en deelvragen.
10
Planning: Maken van een plan van aanpak, tijdsplan en taakverdeling.
10
Verzamelde gegevens: Het materiaal is zodanig onderzocht dat het werkstuk nu in een keer geschreven kan worden, op HAVO 5/ VWO 6 niveau.
50
Logboek: Overleg met de begeleider over voortgang, bijhouden en laten aftekenen van het logboek. Kwaliteit logboek.
20
Uitvoering planning: Uitvoering eigen planning. Op tijd inleveren logboek en verzamelde gegevens.
10
Puntentotaal
100
Cijfer halfwegbeoordeling (15% PWS-cijfer):
Datum en handtekening begeleider: ________________________________________________
Versie 31-08-2015
14
Beoordelingsformulier Profielwerkstuk fase 3: ‘beoordeling werkstuk’ Titel: :_____________________________________________________________ Leerlingen:
Docenten:
_____________________________________________ klas:
__________
_____________________________________________ klas:
__________
_____________________________________________ vak:
__________
_____________________________________________ vak:
__________
BEOORDELING PROFIELWERKSTUK: beoordeling van de inhoud van het werk( niveau, originaliteit, afbakening van het onderwerp, logische opbouw, relatie onderzoeksvraag, onderzoek en conclusie. max. score Inhoud: Onderzoeksvraag, theorie, resultaten, conclusie, discussie, etc.
45
Niveau/inzicht: Originaliteit, omvang, diepgang, creativiteit, kwaliteit bronnen.
35
Vormgeving: Titelpagina, lay-out, taal, spelling, verzorging, enz.
10
Logboek Uitvoering eigen planning, kwaliteit logboek, halen deadline.
10
Totaal:
100
score
Toelichting / Opmerking / Afspraken
Datum en handtekening begeleider: ________________________________________________
Versie 31-08-2015
15
Beoordelingsformulier fase 4: Presenteren Profielwerkstuk (versie docenten) Titel:
_______________________________________________________________
Leerling:
_______________________________________________________________
Juryleden:
______________________________ en _____________________________
Inhoud
max. score
Logische opbouw
10
Heldere formulering
10
Diepgang
10
Originaliteit
10
Proces
10
Presentatie
max. score
Taalgebruik
10
Interactie
10
Materiaal gebruik
10
Houding/ stemgebruik
10
Tijdsmanagement
10
Totaal
max. score
Inhoud + presentatie
100
score
Toelichting
score
toelichting
score
toelichting
Algemene opmerking: _________________________________________________________ __________________________________________________________________________ Datum: Handtekening juryleden
Versie 31-08-2015
_________________________________________________________ ___________________________________________________
16
Beoordelingsformulier fase 4: Presenteren Profielwerkstuk (versie medeleerlingen) Titel:
_______________________________________________________________
Leerling:
_______________________________________________________________
Jurylid :
_______________________________________________________________
1
Het verhaal is voor iedereen goed te volgen (dus ook voor de “leken”) 0 pt 1 pt 2 pt
2
Presentatie van jezelf wat betreft: houding, mimiek, lichaamstaal 0 pt 1 pt 2 pt
3
De PowerPoint (of andere vorm van presentatie) qua: opmaak, opbouw, fantasierijk en voegt iets toe 0 pt 1 pt 2 pt
4
De interactie met het publiek 0 pt 1 pt 2 pt
5
Tijdsduur, goed gebruik gemaakt van de 10 minuten 0 pt 1 pt 2 pt
Algemene opmerking: _________________________________________________________ __________________________________________________________________________ Datum:
Handtekening jurylid:
Versie 31-08-2015
_________________________________________________________
___________________________________________________
17
Beoordelingsformulier Profielwerkstuk Titel:
_______________________________________________________________
Leerlingen:
_____________________________________________ klas:
__________
_____________________________________________ klas:
__________
_____________________________________________ vak:
__________
_____________________________________________ vak:
__________
Docenten:
EINDBEOORDELING weging Halfwegbeoordeling (stap 2)
15%
Beoordeling werkstuk (stap 3)
75%
Presentatie (stap 4)
10%
EINDCIJFER,
100%
cijfer
Toelichting / Opmerking / Afspraken
Datum en handtekening begeleider: ________________________________________________ Versie 31-08-2015
18
8.
VERDER LEZEN
Beljaars, K. et al (red.) (1996) Van ABN tot zelfportret. Het handboek voor iedere leerling die een scriptie schrijft, een werkstuk maakt of een spreekbeurt voorbereidt over een alfaonderwerp. Utrecht: Faculteit Letteren Universiteit Utrecht. Boer, E. de et al. (red.) (1997) Handboek Vaardigheden Tweede Fase leerlingenboek. Loenen aan de Vecht: Edumedia. Wijgerinck, M. (1998) Vaardigheden Compact leerlingenboek. Loenen aan de Vecht: Edumedia. Wubbels, Th. (1991) Presenteren. Aulapocket studievaardigheden. Utrecht: Het spectrum. APS: Het mes snijdt aan zes kanten.
Versie 31-08-2015
19
ONDERWERP - VOORBEELDEN Hieronder vind je een kleine greep uit de variatie aan onderwerpen om een profielwerkstuk over te schrijven. Tevens vind je in onderstaand overzicht voorbeelden van onderwerpen en de vakken die je erbij kunt betrekken. ONDERWERP
VAKKEN
Alternatieve energiebronnen
biologie, natuurkunde, scheikunde biologie, scheikunde of economie, aardrijkskunde
Afval De bio-boerderij
biologie, scheikunde of aardrijkskunde, economie
Batterij
scheikunde, natuurkunde
Chaos en orde
CKV, wiskunde
Cijferkunst: de reeks van Fibonacci
CKV, wiskunde
Drinkwater
biologie, scheikunde
Economische crisis in de jaren '30
geschiedenis, economie
Epidemiologie
biologie, wiskunde
Gilde systeem
geschiedenis, economie
Gifstoffen
biologie, scheikunde
Hergebruik
biologie, scheikunde of aardrijkskunde, economie
Vergrijzing
aardrijkskunde, wiskunde, economie
Racisme
geschiedenis, aardrijkskunde, economie
Betaalbare gezondheidszorg
economie, aardrijkskunde of biologie, wiskunde
Voeding
biologie, scheikunde, of aardrijkskunde, geschiedenis, economie
Afvalverwerking
economie, aardrijkskunde, of scheikunde, biologie
Milieuvervuiling
biologie, scheikunde, of economie, geschiedenis
Verkeersproblemen
aardrijkskunde, economie, geschiedenis, wiskunde
Versie 31-08-2015
20
PRIJZEN VOOR PROFIELWERKSTUKKEN Als je veel aandacht aan je profielwerkstuk hebt besteed wil je daar natuurlijk de bijpassende waardering voor oogsten, en het mooist is natuurlijk wanneer je werkstuk genomineerd wordt voor een prijs, of nog veel leuker: wanneer je zelf in de prijzen valt. Hiervoor zijn allerlei mogelijkheden, waarvan hierbij een overzicht wordt toegevoegd. Indien het je leuk lijkt om voor een dergelijke prijs in aanmerking te komen, dan kun je je het beste van te voren oriënteren op de eisen die aan de inzending worden gesteld, zodat je hier bij de uitvoering van je onderzoek rekening mee kunt houden. Bovendien moet je dit ook bespreken met je begeleidend docent. 1. De Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen looft jaarlijks een prijs uit voor het beste werkstuk. Hiervoor mag elke school per schooltype één werkstuk voordragen. 2. De Universiteit van Twente looft jaarlijks een prijs uit voor de beste ontwerpopdracht. 3. International conference for young Scientists ICYS De universiteiten die bij het Platform Landelijke Bètasteunpunten zijn aangesloten loven prijzen uit voor de beste werkstukken. Deze prijzen houden in dat de 1e-prijswinnaars zullen worden uitgezonden naar een internationale wedstrijd 4. Van Melsenprijs (Katholieke Universiteit van Nijmegen) De Van Melsen Prijs, wordt elk jaar uitgereikt aan leerlingen die op het gebied van eigen experimenteel onderzoek een bijzondere prestatie hebben geleverd. 5. Jan Kommandeurprijs (Rijks Universiteit Groningen) Ook dit schooljaar organiseert het Bètasteunpunt weer de verkiezing van de best uitgewerkte praktische opdracht in de exacte vakken. Wanneer je het lopende schooljaar een praktische opdracht of profielwerkstuk hebt gemaakt in één van de exacte vakken kun je meedoen aan de wedstrijd. Per school kunnen in totaal maximaal twee verslagen voor het vwo worden opgestuurd in de vakken scheikunde, biologie, natuurkunde, ANW, wiskunde of informatica 6. UvA Werkstuklab voor profielwerkstukken De UvA biedt leerlingen werkplekken aan voor uitvoering van profielwerkstukken. Leerlingen N&T en N&G uit kunnen zich hiervoor inschrijven via de site. Op de site zijn opdrachten te vinden, die door partnerscholen getest zijn. Ook is er een vraagbaak voor leerlingen en docenten. Leerlingen kunnen zichzelf via hun inschrijving inroosteren voor een van de labplaatsen. 7. Nederlandse vereniging van docenten Nederlands en moderne vreemde talen Het sectiebestuur Duits biedt leerlingen en hun begeleidende docenten de mogelijkheid om meer met hun profielwerkstuk te doen en wel in het kader van de prijsvraag 'Profielwerkstuk Duits van het jaar'. Criteria voor de toekenning zijn de gebruikelijke eisen die aan een PWS gesteld worden: heldere vraagstelling, diepgang van de uitwerking, correctheid van het Duits. 8. Aarde Nu Aarde Nu is een samenwerking tussen de aardwetenschappelijke opleidingen van: UU, UvA, VU, Universiteit Wageningen en de TU Delft. 9. Ruimte voor leven De prijsvraag is bedoeld voor leerlingen van het vwo die eindexamen doen in 2004. Alle profielwerkstukken die betrekking hebben op het elders op deze site beschreven thema "Ruimte voor leven in de toekomst" in de Groene Ruimte komen in aanmerking. 10. Dutch Junior Water Prize looft jaarlijks een prijs uit voor het beste werkstuk over water- en milieu vraagstukken. Voor alle prijsvragen geldt dat de school de nominatie voor inzending coördineert, na de laatste presentatie worden de uiteindelijke nominaties bekend gemaakt en hierbij wat sites, waarin de voorwaarden en eisen te vinden zijn voor deelname aan de wedstrijden. http://www.schoolsite.utwente.nl/ct/nieuws/profielwerkstuk.doc/index.html http://www-exo.sci.kun.nl/prijs/prijs.html http://www.rug.nl/fwn/informatievoor/scholieren/betasteunpunt/ http://www.science.uva.nl/profielwerkstukken/ http://www.aarde.nu/Aarde/Aarde.html http://www.ruimtevoorleven.nl/prijsvraag/prijsvraag.html http://www.ywat.org/
Versie 31-08-2015
21
9
HET LOGBOEK
In het logboek (of wel: dagboek/labjournaal) staat wat je gedaan hebt bij je profielwerkstuk: Waarom je een bepaald onderwerp en een bepaalde vraagstelling hebt gekozen en hoe je daartoe bent gekomen. De verschillende activiteiten die je hebt ondernomen, bijvoorbeeld naar de bibliotheek geweest. Hoeveel tijd elke activiteit gekost heeft. Wanneer je alleen hebt gewerkt en samen. Wat je activiteiten opleverden aan vragen en resultaten. Welke problemen je bent tegengekomen en hoe je die problemen hebt aangepakt. Wat je van elke fase van je werk aan het profielwerkstuk geleerd hebt over je onderwerp, over onderzoek doen, over samenwerken met anderen. Maar vooral ook: wat je over jezelf hebt geleerd! Aan de hand van je logboek kunnen jij en je partner, maar ook jullie begeleider het proces volgen. LOGBOEK Stap 1: voorbereiding en oriëntatie, opstellen werkplan Leerling naam: _____________________________________________
Klas: ___________
Leerling naam: : _____________________________________________ Klas: ___________ Activiteit
Versie 31-08-2015
Uren
Wie
Problemen en oplossingen
22
LOGBOEK Stap 2: informatie verzamelen en verwerken Leerling naam: : _____________________________________________ Klas: ___________ Leerling naam: : _____________________________________________ Klas: ___________ Activiteit
Uren
Wie
Problemen en oplossingen
Contactafspraken met begeleider: Datum
Versie 31-08-2015
Paraaf begeleider
23
LOGBOEK Stap 3: schrijven verslag Leerling naam: : _____________________________________________ Klas: ___________ Leerling naam: : _____________________________________________ Klas: ___________ Activiteit
Uren
Wie
Problemen en oplossingen
Contactafspraken met begeleider: Datum
Versie 31-08-2015
Paraaf begeleider
24
