Praktische gids. tourisme CDT Comité Départemental du Tourisme -

Praktische gids

0DDƖ

LŨDOOĠYUŌKHLĘ

tourisme CDT Comité Départemental du Tourisme - www.tourisme-meuse.com

/HJHQGHƖHŨSLFWRJUDPPHŨ Deze gids dient als aanvulling op de toeristische kaart. Elke bezienswaardigheid heeft een code (volgens de coördinaten op de kaart) waardoor men deze gemakkelijk kan situeren. Ze zijn gerangschikt per thema en vervolgens op alfabetische volgorde. U vindt er trouwens pictogrammen terug die u toestaan de verschillende troeven van de diensten te visualiseren. Neem voor uw verblijf of uw uitstap contact op met de Toeristische diensten of VVV’s voor een bevestiging van de openingsuren en –dagen.

PICTOS Toeristische diensten / VVV

J3

Ligging op de toeristische kaart

Welkom op de boerderij

“Renaissance”

Streekproducten “Meuse et Merveilles”

Musea

Groen vakantieoord

Opmerkelijke tuinen van Frankrijk

Historische monumenten

Qualité Meuse

WAARSCHUWING: De praktische informatie in deze gids is ingewonnen bij de afzonderlijke dienstverleners, of in samenwerking met de handelskamers en regionale toeristische diensten / VVV’s opgemaakt uit databases met toeristische informatie. Wij hebben dit document met de grootste zorg samengesteld. Het Comité Départemental du Tourisme de la Meuse wijst elke verantwoordelijkheid voor eventuele vergissingen en weglatingen af en ook voor wijzigingen of gewijzigde sluitingstijden die zijn opgetreden na de realisatie van dit document. De niet uitputtende lijst is opgemaakt aan de hand van gegevens van het Comité Départemental du Tourisme de la Meuse in oktober 2013. Wij nodigen u uit uw opmerkingen en suggesties aan ons mee te delen. DANKBETUIGING: Veel dank aan allen die hebben bijgedragen tot de realisatie van dit document (redactie, vormgeving, logistiek…). REDACTIE GENERIEKE TEKST: Claude VAUTRIN - CDT Meuse ONTWERP: Alligatordesign FOTOVERANTWOORDING: Michel PETIT - Laurent LE DEUNFF - Daniel LEROY - Connaissance de la Meuse - Marc PAYGNARD - Ligny©JF GIRAUD - Jean-Marie LECOMTE - André LAGABE - Ben MANKING - FrenchEntrée - Pascal BODEZ - Michel LAURENT - Musée de la Bière Stenay OT Val Dunois - S. PROVOST - Reza A. NADERI - Johann LEIB - Jan Vetter - Editions Le Flohic - Musées de la Meuse - Patrick A. MARTIN - Les Amis de l’église de Mont-devant-Sassey - Philippe LEVEQUE - Guy KLAUS - Paintball Belrupt - M. BABEL - Domaine de Muzy - OT de Vaucouleurs - OT du Pays Verdunois - Centre Culturel et Touristique du Pays d’Etain - OT Bar-le-Duc - OT de Verdun - OT de Ligny-en-Barrois - Guillaume RAMON.

IQWURGXFWLĠ De Meuse is verleidelijk en heeft net dat beetje "extra" dat zelfs de meest doorgewinterde toerist zal verrassen, de meest veeleisende bezoeker zal aantrekken en de meest dromerige zal behoeden voor verdwalen.. Deze bekoring heeft het departement te danken aan zijn natuur en de uitstekende kwaliteit van het milieu, zijn geschiedenis en de gastvrijheid van zijn bevolking. De Meuse wenst u veel genoegen bij het lezen van deze gids, die vol staat met informatie over de geschiedenis, gastronomie, actieve recreatiemogelijkheden, feestdagen en andere festivals… Laat u leiden op uw ontdekkingstocht naar de geheimen van een ongerepte Meuse! Een prettig verblijf in de Maasstreek.

GEMAKKELIJK TE BEREIKEN DE FRANSE MAASSTREEK: ZES DEELGEBIEDEN, ZES BEKORINGEN

BLADZIJDE 2-15

GESCHIEDENIS EN HERINNERING BLADZIJDE 16-41

VRIJE TIJD, UITSTAPPEN EN WANDELINGEN

BLADZIJDE 42-59

BEDRIJVIGHEID EN AMBACHTEN BLADZIJDE 60-63

GASTRONOMIE: MAASSTREEK, PARADIJS VOOR LEKKERBEKKEN

BLADZIJDE 64-76

FESTIVITEITEN IN DE MAAS BLADZIJDE 77 NUTTIGE ADRESSEN AANVRAGEN VAN BROCHURES / WIST U DAT? BLADZIJDE 78-80 >> 1

*HPDNNHOŌś WĠEHUHLNHŨ

AFSTANDENTABEL TUSSEN VERDUN EN BAR-LE-DUC EN DE GROTERE FRANSE EN EUROPESE STEDEN. FRANSE STEDEN

BAR-LE-DUC

VERDUN

TGV Est: de Maasstreek op 1 uur van Parijs

BORDEAUX

833

774

CLERMONT-FERRAND

480

553

DIJON

203

275

LILLE

321

327

De Franse Maasstreek, 2 uur van Parijs en Straatsburg, 3 uren van Brussel, Frankfurt en Maastricht, is op 4 manieren te bereiken: via de autosnelweg natuurlijk, maar ook per trein, het vliegtuig en zelfs met de boot. Deze gemakkelijke bereikbaarheid maakt de stap om de Franse Maasstreek met zijn duizend en één verschillende aspecten eens te bezoeken aanzienlijk kleiner.

LYON

388

462

MARSEILLE

702

776

METZ

103

78

NANCY

88

95

NICE

859

933

PARIS

237

243

RENNES

565

604

STRASBOURG

249

237

TOULOUSE

822

933

EUROPESE STEDEN

BAR-LE-DUC

VERDUN

AMSTERDAM

520

456

BERLIJN

909

859

BRUSSEL

319

256

LUXEMBOURG

153

103

SPOORWEGVERBINDINGEN NAAR BAR-LE-DUC EN VERDUN TGV verbindingen naar Bar-le-Duc en Meuse TGV en regionale treinen naar Verdun en Montmédy. Meuse TGV bevindt zich op 25 km van Verdun, op 30 km van Bar-le-Duc en op 45 km van Commercy. Regelmatige pendeldiensten verzekeren de transfer naar deze 3 steden.

2 <<

Praktische gids

'Ġ)UDQVĠ0DDVVWUHHś ]HƖGHHOJHELHGHŨ]HƖEHNRULQJHŨ BELGIQUE Montmédy Stenay QuincyLandzécourt Marville

Le Ciel de Meuse

MOSELLE (57)

Dun-sur-Meuse

ARDENNES (08)

Damvillers

Spincourt

Doulcon

Amel-sur -l’Étang

Montfaucon-d’Argonne Varennesen-Argonne

Foameix AbaucourtHautecourt

Charnysur-Meuse

Verdun

Watronville

VERDUN

et ses environs

Clermonten-Argonne

Haudainville

Pintheville

Hannonvillesous-les-Côtes Saint-Mauricesous-les-Côtes

L’Argonne

La Woëvre et les Côtes de Meuse

Souilly

Autrécourtsur-Aire

Vigneulles-lèsHattonchâtel

GARE TGV

MARNE (51)

Étain

Seuil-d’Argonne Pierrefittesur-Aire

Vaubecourt

Lac de Madine

Saint-Mihiel Woinville

Les Marats Sampigny Revignysur-Ornain

Vavincourt

BAR-LE-DUC

Le Sud de COMMERCY la Vallée de la Meuse Void-Vacon

Ligny-en-Barrois

Ancerville

La Vallée des Ducs Montierssur-Saulx

MEURTHEET-MOSELLE (54)

Vaucouleurs Montigny-lèsVaucouleurs Gondrecourtle-Château

Maxey-sur-Vaise

HAUTE MARNE (52) VOSGES (88)

>> 3

+HƜ*UHQVODQĘ

In het noorden, de hemel van de Maas De noordelijke Maasstreek, grensgebied, heeft van deze tijd indrukwekkende voorgebergten en citadellen behouden. We vinden deze Spaanse invloed terug in Montmédy, vermengd met de kennis van Vauban, of in Marville, een juweeltje van de Renaissance tijd met prachtige gebouwen die getuigen van deze architecturale bijdrage. Aan de oevers van de Maas blijft het betoverende Stenay met haar Europees museum van het Bier trouw aan de brouwerstraditie. Meer naar het zuiden brengt Dun-sur-Meuse een modern eerbetoon aan de internationaal bekende beeldhouwer Ipoustéguy. En herbeleef tot slot de 19de eeuw in de buurt van Damvillers, in Azannes, op het Domaine des Roises waar 80 beroepen elke zondag van mei weer tot leven komen.

Basiliek van Avioth

De Oude beroepen

4 <<

Boten in Dun-sur-Meuse

Europees biermuseum

© La Lorraine Gaumaise – Michel Laurent – Citadelle de Montmédy

Versterkte kerk in Saint-Pierrevillers

Het kasteel van Louppy-sur-Loison

Kerk in Marville

Cultureel centrum Ipousteguy

>> 5

+HƜODQĘYDŨ.RQLQŁ%RRŢ

De Argonne en het dal van de Aire De Argonne, in het westen van het departement en wiens naam van het Keltische woord "Argoat " komt en "Land van het Bos" betekent, vormt een natuurlijke grens tussen de Champagne streek en Lotharingen. Hier zijn de bomen koning en vloeien de valleien over van pittoreske dorpen met vakwerkhuizen en lemen muren. De Argonne blijft verbonden aan twee grote gebeurtenissen in de geschiedenis: de arrestatie van Lodewijk XVI in Varennes-en-Argonne en de Grote Oorlog. In het zuiden is er de vallei van de Aire dat zich uitstrekt tot aan het Land van Bar en dat het paradijs is voor hengelaars en kunstenaars. De Argonne was eveneens een belangrijke plaats tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Begraafplaats van Romagne

6 <<

Beaulieu-en-Argonne

De Kaiser Tunnel

Praktische gids

Het Bos van Argonne

Toren in Montfaucon-en-Argonne

Kapel in Saint-Rouin

Monument in Vauquois

>> 7

+HƜ5HQDLVVDQFHODQĘ

Het land van Bar en de valleien van de Ornain en de Saulx, de Hertogenvallei

Deo in Mauvages

RenaissanceS straatfestival in Bar-le-Duc

8 <<

Het Land van Bar heeft een buitengewoon erfgoed dat dateert uit de de gouden jaren van het Hertogdom van Bar: de Renaissance. Bar-le-Duc, met het kwaliteitslabel "Ville d’Art et d’Histoire", is met haar oude hertogelijke stad en haar bovenstad getuige van een uitzonderlijke architectuur, voorgevels uit de 16de eeuw, het Justitiepaleis, de Saint-Etienne kerken en Place Saint-Pierre die van de Bovenstad één van de meest opmerkelijke Renaissance steden van Frankrijk maakt! Mis het "Festival RenaissanceS" niet, … elk jaar begin juli! Tussen erfgoed en natuur, wordt de grensstreek tussen Lotharingen en de Champagne uitgetekend door de bochten van de Ornain en de Saulx: pure vormgeving van de lijnen en harmonie van de verhoudingen, de renaissance stijl van de kastelen van Varenne tot Haironville en zijn vakzoldering of nog het kasteel Gilles de Trêvesin in Ville-sur-Saulx. Ligny-en-Barrois "Village étape", toegangspoort tot Bar-leDuc, vertelt u haar ongeloofelijk bestaan met de Hertog van Luxemburg. Het zeer charmante stadje Revigny-sur-Ornain nodigt u van een ontspanning in alle intimiteit en de ontdekking van de laatste rustplaats van André Maginot.

Aalbessengelei van Bar-le-Duc

Kasteel in Haironville

Praktische gids

Renaissance wijk

Kanovaren op de Saulx

« Transi » van Ligier Richier

Valéran toren in Ligny-en-Barrois

>> 9

+HƜODQĘYDŨGĠ*HVFKLHGHQLƖ

Verdun

en omgeving Verdun. Hart van de Maasstreek en Wereldhoofdstad van de Vrede. Dit gebied wordt gewiegd door de kronkelingen van de rustige rivier en gevoed door een rijk maar roemrucht verleden. Verdun heeft, na het Verdrag en de Slag, uiteindelijk definitief voor Herdenking en Vrede gekozen. Het is een verrassende en zeer aangename stad. Op de Quai de Londres langs de Maas is "bootjes kijken" een bezigheid, voor jong en oud en zelfs voor leken!

Ossuarium van Douaumont

Klank- en lichtspel in Verdun

10 <<

« Dragées » of suikerbonen van Braquier

Landschap van het slagveld van Verdun

Praktische gids

Fort van Douaumont

Boot " Mosa "

Fort van Vaux

Kapel van Fleurydevant-Douaumont

Maas rivier in Verdun

Ondergrondse citadel van Verdun

>> 11

+HƜ0LUDEHOOHQODQĘ

De Côtes de Meuse en de vlakte van de Woëvre Boomgaarden waar de beroemde "gouden vrucht", de mirabel, zich ontplooit, maar ook wijngaarden in volle opleving. Het Regionale Natuurpark van Lotharingen strekt zich hier uit en biedt een verblijfplaats voor trekvogels aan. De Woëvre streek, land van water en vijvers, vindt zijn natuurlijke naam terug in "vouivre", magische waterslang. Men vindt hier natuurlijk het Meer van Madine, de vijvers van Lachaussée en het recreatiedomein Colvert waar men talrijke activiteiten rond water, of in het algemeen in de natuur, kan uitoefenen. De benedictijnse stad Saint-Mihiel herbergt werken van de beroemde renaissancebeeldhouwer Ligier Richier. Deze streek was eveneens het theater van zware gevechten tijdens de Grote Oorlog. Mirabellen

Kasteel in Hattonchâtel

12 <<

Heuvel van Montsec

Visfeest in Lachaussée

Praktische gids

Meer van Madine

Museum van kunst en traditie in Hannonville

De wijnoogst

Benedictijnse bibliotheek

>> 13

+HƜODQĘYDŨ-HDQQĠĘƐ$UĊ HŨ6WDQLVODƖ

Het zuiden van de Maasvallei Een streek rijk aan natuur, cultuur en geschiedenis. Commercy, lang de verblijfplaats van de Hertogen van Lotharingen, behoudt de herinnering van de laatste hertog, Stanislas, door zijn kasteel maar ook dankzij de bekende madeleine cakejes. Kom de wereld van de truffel ontdekken door het Maison de la Truffe en de truffelteelt in Boncourt-sur-Meuse te bezoeken. Wat betreft Vaucouleurs, daar ontstond het epos van Jeanne d’Arc. De stad herinnert aan haar roemrijk verleden met trekpleisters als de Porte de France en het museum gewijd aan de heldin. Deze regio is ook die van de natuursteen van Euville. De oude steengroeves leverden natuursteen aan de grootste Parijse en Europese monumenten. "Porte de France" in Vaucouleurs

Jeanne d’Arc in Vaucouleurs

14 <<

Madeleine van Commercy

Jeanne d’Arc museum in Vaucouleurs

Praktische gids

Keramiek en ivoor museum in Commercy

Kasteel van Stanislas in Commercy

"Vent des Fôrets"

Steengroeve van Euville

Kano en kajak

>> 15

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ De geschiedenis drukt al sinds mensenheugenis een zware stempel op de Maasstreek. Van noord naar zuid, van oost naar west, er is geen plaats te vinden waar niet iets gebeurd is dat tot nadenken aanzet, zowel op historisch als op cultureel vlak. De dramatische Eerste Wereldoorlog, die zoveel slachtoffers heeft gemaakt, is nog steeds één van de meest emotionele herinneringen. Verdun, de Forten van Vaux en Douaumont, de Rode Zone, de ‘Voie Sacrée’, de Argonne, de Heuvel van Montfaucon en de Kaiser Tunnel, de hellingen langs de Maas met hun strategische reliëf (waar de schrijver van ‘Le Grand Meaulnes’, Alain Fournier, de dood vond), het front van Saint-Mihiel, de bergkam van Les Eparges, de Duitse achterlinies van Spincourt, Marguerre en Duzey: al deze plaatsen doen beseffen in hoeverre dit gebied een bloedbad was en de slachtoffers helden waren. Was deze opoffering, die zo duidelijk door de Bajonettenloopgraaf en het grote ossuarium van Douaumont gesymboliseerd wordt, het werkelijk waard? Misschien wel. Op deze plaats vond Europa stof tot groeien naar volwassenheid. Dit wordt duidelijk uiteengezet in het Wereldcentrum voor de Vrede (Centre Mondial de la Paix) in Verdun. De diverse gedenktekens (Varennes-en-Argonne, Montfaucon, Montsec, Verdun, Vauquois…), opgericht in herinnering aan de gevallen soldaten, de musea en andere forten kunnen niemand onverschillig laten. 16 <<

Gedenktoerisme

De Slagvelden van Verdun en de Rode Zone [bladzijde 17/19] Les Éparges en Saint-Mihiel [bladzijde 19/21] De Argonne [bladzijde 21/22] Het Franse achterfront [bladzijde 23] De Duitse achterbasissen: Spincourt, Marguerre en Duzey [bladzijde 23] Praktische gids

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ

Herdenking en geschiedenis van het patrimonium Voor aanvullende informatie is een speciale kaart van de herdenkingsplaatsen beschikbaar, waarop ook andere vrij toegankelijke plaatsen staan. Op aanvraag verkrijgbaar...

:: De Slagvelden van Verdun en de Rode Zone E4

FORT DE DOUAUMONT

55100 DOUAUMONT Tel/fax: + 33 (0)3 29 84 41 91 http://www.verdun-meuse.fr E-mail: [email protected]

Beschrijving: Het meest bewapende en verdedigende verdedigingswerk. Bezoek binnen galerijen en bunkers op twee verdiepingen, observatieposten en pantserkoepels voor mitrailleurs en kanonnen van het type 75 mm en 155 mm. Commandopost, slaapzaal, kapel en begraafplaats, munitiedepot. Staat toe de organisatie van een fort, het leven in een fort en het geheel van het Séré de Rivières systeem te begrijpen. CV

E4

CB

OSSUAIRE DE DOUAUMONT

55100 DOUAUMONT Tel: + 33 (0)3 29 84 54 81 http://www.verdun-douaumont.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Het ossuarium, of knekelhuis, verenigt de resten van 130 000 onbekende soldaten. Projectiezaal (ongeveer 20 min), voorstelling elk half uur. Vertoning beschikbaar in het Frans, Duits, Engels, Nederlands, Russisch en Chinees. Bezoek van de toren en zijn museum. Het ossuarium en de necropool maken deel uit van de nationale herinnering van de Eerste Wereldoorlog. Het ossuarium is de beste plaats om de Slag van Verdun te begrijpen. .

CV

CB

E3

DE LOOPGRAAF IN CHATTANCOURT

Rue de Baley - Chemin du Mort Homme 55100 CHATTANCOURT (15 km van Verdun, 8 km van Douaumont) GSM: + 33 (0)6 26 73 05 50 http://histoires.de.france.free.fr E-mail: [email protected] Opening voorzien op 14 juli 2014. Beschrijving: De vereniging "Histoires de France" heeft een loopgraaf van het model van 1915 en een soldatenbivak gereconstrueerd dat al meer dan 30 000 bezoekers heeft ontvangen... Deze is opnieuw samengesteld na talrijke fotografische documenten en volgens de voorschriften toen van kracht. In geval van slechte weersomstandigheden, als ook in september en oktober, gelieve ons te bellen om te weten of de plaats open is. E4

MÉMORIAL DE VERDUN

1 Avenue du Corps Européen 55100 FLEURY-DEVANT-DOUAUMONT Tel: + 33 (0)3 29 84 35 34 http://www.memorialdeverdun.fr Het museum is gesloten voor renovatie- en uitbreidingswerken. De heropening is voorzien voor november 2015. Beschrijving: Het herdenkingsmuseum van de Grote Oorlog bevat een rijke collectie (zwaar materiaal, voertuigen, vliegtuigen, uniformen…) dat zich uitstrekt over de twee verdiepingen, rond een aangrijpende reconstructie van het slagveld. Dit museum, rijk aan geschiedenis en herinneringen, getuigt van de inzet en het lijden van de Franse, Duitse, Overzeese en geallieerde soldaten die van 1914 tot 1918 hebben gevochten op deze belangrijke zone van het westelijke front. De Memorial, een studie- en documentatiecentrum, bezit eveneens een educatieve dienst dat talrijke pedagogische projecten opstelt (Genevoix klassen...). Educatieve dienst, documentatiecentrum en pedagogisch centrum. CV

CB

>> 17

Herdenking en geschiedenis van het patrimonium :: De Slagvelden van Verdun en de Rode Zone MUSÉE DE PLEIN AIR Het openluchtmuseum biedt vrije en bebakende circuits aan over 14,5 km, doorheen het slagveld. Gids van de circuits is te koop in de Memorial. E5

FORT DE VAUX

55400 VAUX-DEVANT-DAMLOUP Tel / fax: + 33 (0)3 29 88 32 88 http://www.verdun-meuse.fr E-mail: [email protected]

Beschrijving: Symbool van de Franse heldenmoed, epos van de Commandant Raynal en zijn laatste postduif. Bezoek binnen: bunker van Bourges, kanon van het type 75 mm, duiventil, telefooncentrale. Staat toe een zicht te hebben op de organisatie van een fort en beter het dagelijkse leven van de frontsoldaten te begrijpen. CV

18 <<

CB

F4

CITADELLE SOUTERRAINE

Avenue du 5e RAP 55100 VERDUN Tel: + 33 (0)3 29 84 84 42 http://www.citadelle-souterraine-verdun.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Onder de citadel van Verdun werden tussen 1886 en 1893 ondergrondse galerijen gegraven. In 1914 was de totale lengte van de galerijen ongeveer 4 km. Op het einde van de oorlog tellen we 7 km aan galerijen. Deze galerijen, georganiseerd om 2 000 man en hun levensonderhoud te herbergen, zijn samengesteld uit 6 kruitmagazijnen, 7 munitiemagazijnen, een bakkerij, een molen, een telefonische en telegrafische centrale, waterhefmachines voor de stad en de forten, keukens en ruime magazijnen. De broodovens draaiden er dag en nacht en maakten 28 000 porties brood per dag. Op 10 november 1920 werd de onbekende soldaat aangewezen die vandaag rust onder de Arc de Triomphe in Parijs. Vandaag kan u een deel van deze ondergrondse galerijen bezoeken in een "wagonnet". Een circuit laat u het leven van de Poilu, de Franse soldaat, ontdekken. >> Bezoek in het Engels, Duits, Nederlands, Spaans en Italiaans. >> Vertrek van de wagons (9 plaatsen) elke 5 minuten. >> Reservaties gewenst. CV

CB

Praktische gids

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ J6

FORT DE JOUY

55200 GEVILLE Tel: + 33 (0)3 29 92 08 87 (Rémi ROUSSELOT) http://www.fortdejouy.fr E-mail: [email protected]

F4

CENTRE MONDIAL DE LA PAIX, DES LIBERTÉS ET DES DROITS DE L’HOMME

Palais Épiscopal (Bisschoppelijk Paleis) Place Monseigneur Ginisty BP 10183 - 55105 VERDUN Cedex Tel: + 33 (0)3 29 86 55 00 http://www.centremondialdelapaix.eu E-mail: [email protected]

Beschrijving: Het Fort van Jouy, gelegen tussen de krachtige vestingen Toul en Verdun, werd gebouwd van 1883 tot 1885. Het is een fort van het Séré de Rivières type, volledig gebouwd in gehouwen natuursteen en niet gemoderniseerd. Het fort, in een vijfhoekige vorm, beschikt over 4 binnenplaatsen en is volledig omringd met een verdedigende sloot door 4 caponnières waarvan één dubbele. De ingang, de ophaalbrug en de gepantserde deur zijn nog aanwezig.

Beschrijving: Het Wereldcentrum van de Vrede is gevestigd in "het grootste en prachtigste bisschoppelijk paleis van Frankrijk" - Saint-Simon, "Mémoires". Dit gebouw werd ontworpen door Robert de Cotte, eerste architect van Lodewijk XV. De toegangsverbinding, het voorplein, de tuinen en de prachtige zalen maken het vandaag tot één van de juwelen van de klassieke Franse kunst. Het Wereldcentrum van de Vrede, een plaats van uitwisselingen, ontmoetingen en het nadenken over de promotiedienst van de Vrede, de Vrijheden en de Mensenrechten, biedt talrijke activiteiten aan gedurende het hele jaar: tentoonstellingen, bijeenkomsten, conferenties, internationale vredesontmoetingen, filmprojecties, concerten… en een permanente tentoonstelling "Van de Oorlog tot de Vrede". Voor de scholen is er een educatieve dienst die de groepen het hele jaar door verwelkomt. Er is eveneens een dienst dat zalen ter beschikking stelt. CV

CB

:: Les Éparges en Saint-Mihiel 55300 MARBOTTE - Tel: + 33 (0)3 29 90 70 20 Inlichtingen: M. COLLARD - Tel: + 33 (0)3 29 91 31 82 M. BOUCHY - Tel: + 33 (0)3 29 90 40 68

type (militair architect uit de 19de eeuw), van het gordijn van de Hauts de Meuse dat de vijandelijke aanval op Apremont en Marbotte heeft gestopt tijdens de Eerste Wereldoorlog. Rondleidingen elke derde donderdag van elke maand, van mei tot oktober.

Reservatie: Versterkt verdedigingswerk, van het Séré de Rivières

>> Duur van het bezoek: 1u30 >> In het laagseizoen op afspraak voor groepen.

I5

FORT DE LIOUVILLE

>> 19

Herdenking en geschiedenis van het patrimonium :: Les Éparges en Saint-Mihiel I5

MUSÉE 14-18

Mairie 55300 MARBOTTE Tel: + 33 (0)3 29 90 70 20 Reservatie: M. COLLARD - Tel: + 33 (0)3 29 91 31 82 M. BOUCHY - Tel: + 33 (0)3 29 90 40 68

I6

SAILLANT DE SAINT-MIHIEL

55300 SAINT-MIHIEL Tel/fax: + 33 (0)3 29 89 06 47 (Office de Tourisme - Toeristische Dienst/VVV ) http://www.coeurdelorraine-tourisme.fr E-mail: [email protected]

Beschrijving: Het museum stelt een collectie van wapens, uitrustingen en voorwerpen uit het dagelijkse leven van Franse en Duitse soldaten voor. Talrijke documenten (kaarten, affiches, aquarellen) halen de grote oorlog in de streek op. >> Duur van het bezoek: 1u.

G5

FORT HISTORIQUE DE TROYON

Op de D964 tussen Lacroix-sur-Meuse en Troyon GSM: + 33 (0)6 83 07 32 12 http://www.premiumorange.com/fort-de-troyon E-mail: [email protected] Beschrijving: Dit fort van het Séré de Rivières type, gebouwd in 1878, en volledig gemetseld en niet gebetonneerd, zal zich zegevierend verzetten tegen de zware bombardementen en de herhaalde aanvallen van het Duitse leger in september 1914, Verdun behouden van insluiting en zo het achterste van de Oostelijke flanken van de Franse troepen die deelnemen aan de Slag van de Marne beschermen. Het fort van Troyon, in de vergetelheid geraakt sinds 80 jaar, wordt nu onderhouden door een handvol vrijwilligers van de Vereniging voor de bescherming van het historische patrimonium, «Ceux de Troyon «. >> Mogelijkheid tot rondleidingen in het fort, rondleiding van het souterrain. Beschrijving: De Saillant van Saint-Mihiel, gecreëerd in september 1914, was een vooruitgang van meer dan 20 km van de Duitse linies in de Franse opstelling. Het was het theater van gewelddadige gevechten waarvan het decor overeind is gebleven (Franse en Duitse loopgraven). Men heeft moeten wachten tot de zegevierende Amerikaanse interventie in september 1918 om deze vooruitgang definitief van de kaart te vegen.

20 <<

Praktische gids

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ H6

MÉMORIAL AMÉRICAIN DE LA BUTTE DE MONTSEC

55300 MONTSEC Tel: + 33 (0)3 83 80 01 01 (Superintendant Michael COONCE) E-mail: [email protected]

Beschrijving: Dit monument, gelegen op een heuvel dat getuige is van de Côtes de Meuse die men van ver waarneemt, bestaat uit een cirkelvormige zuilenrij waar in het midden een oriëntatietafel in koper staat dat de ligging van de dorpen in reliëf weergeeft en de gevechten van de Saillant van Saint-Mihiel lokaliseert. Het werd opgericht door de Verenigde Staten in 1932, in natuursteen van Euville. Het draagt de naam van de Amerikaanse eenheden die in dit gebied hebben gevochten in 1918. Het is toegankelijk via een zeer brede trap. De Heuvel van Montsec is een geïsoleerde heuvel (375 meter) dat een prachtig, zeer uitgespreid panorama geeft van het Meer van Madine en de Côtes de Meuse.

G5

LA CRÊTE DES ÉPARGES

55160 LES ÉPARGES E-mail: [email protected] http://www.coeurdelorraine-tourisme.fr Beschrijving: De bergkam van de Eparges is één van de bekendste herdenkingsplaatsen in de Franse en Duitse literatuur. Maurice Genevoix, Ernst Junger vochten op deze heuvel, werden er gewond en schreven hun schrijnende getuigenissen neer over hun leven als soldaat. De bergkam van de Eparges, gelegen op 22 kilometers van Verdun, richting Fresnes en Woëvre, was het onderwerp van hevige gevechten in 1915. Om te proberen de aanvallen aan de Saillant de Saint Mihiel terug te drijven in de lente van 1915, vielen de Fransen de bergkam van de Eparges aan, dominerend strategisch punt van het zuiden van de Côtes de Meuse. De Duitsers doen tegenaanvallen. De confrontatie boven de grond wordt voortgezet onder de grond, en een «mijnenoorlog» begint in het hart van de heuvel. Deze zone werd definitief hernomen in 1918. Grote bomkraters zijn de zichtbare getuige van deze «mijnenoorlog», alsook de herdenkingsmonumenten van het 106de RI, het Mémorial du Génie, het Monument Point X, het Monument van het 302de RI, het Monument du Coq en de panorama’s van de punten X en C. Aan de voet van de heuvel ligt een Franse necropool, ook wel «cimetière du Trottoir» genoemd.

>> De site is vrij toegankelijk.

:: De Argonne E1

KAISER-TUNNEL

Site de la Haute Chevauchée - 55120 LACHALADE Tel: + 33 (0)3 29 88 42 22 (Toeristische Dienst/VVV van de Argonne streek) http://www.tourisme-argonne.fr E-mail: [email protected] Op voorhand informeren - Heropening voorzien in 2015.

Beschrijving: De Kaiser-tunnel, gegraven in gaize (ijzerzandsteengesteente), is de getuige van ondergrondse inrichtingen die werden gerealiseerd in de Argonne tijdens de Eerste Wereldoorlog. Binnen werd er een telefonische centrale, stroomgeneratoren en een ziekenhuis voor eerste hulp ingericht. De tunnel stond eveneens het transport toe van alles wat men op het front nodig had. Mogelijkheid tot rondleidingen van de kaiser-tunnel, ontdekkingsdagen van de site Haute Chevauchée met een begeleid bezoek van het historische pad en de Kaiser Tunnel en maaltijd rond de "roulante" (veldkeuken) zoals de soldaten vroeger, op reservatie.

>> 21

Herdenking en geschiedenis van het patrimonium :: De Argonne D2

MONUMENT AMÉRICAIN DE MONTFAUCON

Amerikaans monument van Maas-Argonne 55110 MONTFAUCON-D’ARGONNE Tel: + 33 (0)3 29 85 14 18 E-mail: [email protected]

D2

ROMAGNE 14-18

2 Rue de l’Andon 55110 ROMAGNE-SOUS-MONTFAUCON Tel: + 33 (0)3 29 85 10 14 http://www.romagne14-18.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Informeel museum over het dagelijkse leven van de soldaat tijdens de Grote Oorlog. De passie van Jean-Paul de Vries heeft geleid tot deze immense collectie die u het dagelijkse leven van de soldaat laat ontdekken. M. De Vries organiseert, als aanvulling op een bezoek aan het museum, rondleidingen op de slagvelden rond Romagne-sous-Montfaucon. Bezoeken in verschillende talen en voor scholieren.

D2

CIMETIÈRE MILITAIRE MEUSE ARGONNE

Amerikaanse militaire begraafplaats 55110 ROMAGNE-SOUS-MONTFAUCON Tel: + 33 (0)3 29 85 14 18 E-mail: [email protected] Beschrijving: Met zijn 14 246 kruisen is de Memorial van Romagne de belangrijkste Amerikaanse necropool in Europa. De Amerikaanse soldaten die zijn gestorven tijdens de bevrijdingsgevechten in de Maas-Argonne streek rusten er in vrede. Zijn organisatie en zijn architectuur maken van deze begraafplaats een onvermijdelijke plaats als men wil begrijpen wat de Amerikanen bedoelen met Herdenkingsplicht.

22 <<

Beschrijving: Dit monument werd opgericht door de Commissie van Monumenten van Amerikaanse oorlogen, een regeringsagentschap van de Verenigde Staten van Amerika dat eveneens het onderhoud ervan waarborgt. Op het monument, met een totale hoogte van 60m, is een beeld geplaatst dat de vrijheid symboliseert; ze kijkt naar de frontlinie van het Eerste Amerikaanse Leger, wanneer de aanval begon op de ochtend van 26 september 1918. De bezoekers kunnen toegang hebben tot het observatieplatform (de openingsuren worden buiten aangekondigd) van waar men geniet van een prachtig zicht op het bijna volledige terrein dat werd veroverd tijdens dit offensief dat de grootste veldslag van de Amerikaanse geschiedenis was in die tijd. E2

BUTTE DE VAUQUOIS

Vereniging Les Amis de Vauquois - 55270 VAUQUOIS Tel: + 33 (0)3 29 80 73 15 http://www.butte-vauquois.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Gedenkplaats van de mijnenoorlog in de Argonne. Het is het beste voorbeeld van ondergrondse «levens» inrichting. De aandacht en het onderhoud ervan maken van deze site één van de belangrijkste van het departement. Door de heel goede kwaliteit van de begeleide bezoeken kan men uitstekend de gevechten, die zich hier hebben afgespeeld, begrijpen. >> Duur van het bezoek: 2 uren. Rondleiding op afspraak voor groepen het hele jaar door.

Praktische gids

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ

:: Het Franse achterfront F4

OUVRAGE DE LA FALOUSE

G3

MUSÉE DE LA VOIE SACRÉE

Gehucht "Le plat d’Houillon" 55100 DUGNY-SUR-MEUSE GSM: + 33 (0)6 83 27 13 34 E-mail: [email protected]

22 Voie Sacrée - 55220 SOUILLY GSM: + 33 (0)6 75 82 81 29 http://www.voie-sacree.com E-mail: [email protected]

Beschrijving: Het is een klein modern verdedigingswerk in gewapend beton, gelegen ten zuiden van Verdun en gebouwd op 230 m hoogte op een heuvel langs de oever van de Maas. Het heeft 1 pantserkoepel van van het type 75 mm, 2 gepantserde observatieposten, 1 pantserkoepel voor mitrailleurs en 1 wachthuisje voor de infanterie.

Beschrijving: Het hoofdkwartier van Generaal Pétain en de generalen Guillaumat, Nivelle en Hirschauer. Het hoofdkwartier van Generaal Pershing in 1918. De geschiedenis van de Voie Sacrée tussen Bar-leDuc en Verdun. Souveniers van 1914-1918.

:: De Duitse achterbasissen: Spincourt, Marguerre en Duzey C6/D5

BEZOEK VAN DE DUITSE ACHTERBASISSEN IN HET KANTON VAN SPINCOURT

55230 SPINCOURT Tel: + 33 (0)3 29 85 95 44 http://www.codecom-spincourt.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: De Batterij van Duzey: Duzey werd lang beschouwd als "het grote Bertha kanon". Het gaat hier eigenlijk over de site "Max": een marinekanon van 20 ton met een zeer lange reikwijdte. Met een bezoek aan dit kamp ontdekt men haar indrukwekkende kenmerken, de speciale inrichting om het kanon te ontvangen, de vindingrijke schatten om het te camoufleren en de impact van de schoten op Verdun.

Camp Marguerre: Het Camp Marguerre (1915), een verborgen dorp en gelegen in het kanton van Spincourt, laat zichzelf beetje bij beetje ontdekken wanneer men het pad benadert. Dit kamp, achterbasis van het Duitse achterfront en samengesteld uit betonnen barakkenkampen, werd gebouwd onder het bevel van de Duitse kapitein Hans Marguerre. Deze laatste zal op deze plaats een betoncentrale creëren en een kamp om het gebruik van dit ondenkbare materiaal dat nodig was voor de stellingoorlog te testen. Een bezoek aan deze site staat toe het dagelijkse leven van de Duitse soldaat voor en tijdens de Slag van Verdun te begrijpen.

Ontdek de applicatie "Champ de Bataille de Verdun" 3 meest symbolische etappe parcours van de Slag. Video’s, op basis van reconstructies,… beelden van toen, historische commentaren…. om zich in het hart van de Slag van Verdun te begeven. Een GPS systeem zal u van de ene etappe naar de andere leiden. Gratis downloaden voor IPhone en Androïd. http://connaissancedelameuse.com E-mail: [email protected]

>> 23

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ

Erfgoed

en bouwkunst

Wat de Maasstreek al niet aan herinneringen uit de Renaissance en de Zeventiende Eeuw heeft overgehouden… De Renaissance was het gouden tijdperk van het Hertogdom van Bar, dat sinds 1420 aan Lotharingen verbonden is. Bar-le-Duc staat er nog steeds om bekend, voornamelijk op bouwkundig niveau. Laat u zeker verleiden tot een wandeling in de oude stad, in de "Ville Haute": u ontdekt de meest prachtige woningen uit de 16de, 17de en 18de eeuw. In de Saint-Etienne kerk gaat u een confrontatie aan met de beroemde Transi, een meesterwerk van de beeldhouwer Ligier Richier die overigens ook in Saint-Mihiel, Etain, Hattonchâtel, Clermont-en-Argonne en Génicourt-sur-Meuse (zie ook de brochure "Route Ligier Richier’) zijn sporen heeft nagelaten. Zo welvarend als het hertogdom was, zo weelderig is de nagelaten erfenis. Of het nu om de hoofdstad gaat, of om een stadje als Marville waar de Spaanse Renaissance zo geweldig bewaard is gebleven, of om 24 <<

Saint-Mihiel, het "Florence’ van Lotharingen, met zijn paleis, abdij en benedictijner bibliotheek. Het kasteel van Commercy, waar de laatste Hertog van Lotharingen, de Poolse koning Stanislas, woonde, bevestigt nogmaals de hoogwaardige en nog levende invloed van het bouwkundige verleden, de tijd dat bouwers koning waren. Er zijn ook verrassingen omtrent kastelen en unieke religieuze bouwwerken: een basiliek, een kathedraal, dorps- of stadskerk, al dan niet versterkt, een uitzonderlijke gewijde bibliotheek… en talloze andere juweeltjes die dit gebied typeren. Hier doet een oude brug dichterlijke kwaliteiten ontwaken, daar roept een fontein verlangen op. Verderop legt een museum van bier of aardewerk, vrolijk de nadruk op al dan niet vervlogen vakkennis. De krachtige drijfveer waarmee deze zo omstreden streek het overleefd heeft is zijn scheppende vermogen.

Musea en culturele plaatsen [bladzijde 25/29] Bijzondere religieuze plaatsen en gebouwen [bladzijde 30/33] Te ontdekken [bladzijde 33] Versterkte kerken [bladzijde 33] De kastelen [bladzijde 34/36] Parken en tuinen [bladzijde 36/38] Archeologische vindplaats [bladzijde 39] Bijzondere wasplaatsen, fonteinen en bruggen [bladzijde 40] Art Nouveau [bladzijde 41] Historische Genealogische opzoekingen [bladzijde 41] Praktische gids

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ Laat u leiden! Aarzel niet en ga naar binnen. Een voorwerp, een collectie, een schilderij of een beeld, een opmerkelijk boek, een belangrijke persoon of een specifieke sfeer zullen u zeker en vast kunnen bekoren. Eénmaal binnen ontdekt u kennis, ontmoet u schoonheid, en ervaart u emoties, misschien een soort hartstocht. U ontvlucht even het alledaagse leven, u bent in een museum in de Maasstreek.

:: Musea en culturele plaatsen C2

MAISON DU MIEL ET DES ABEILLES DU VAL DUNOIS

55110 AINCREVILLE Tel: + 33 (0)3 29 80 94 63 of + 33 (0)3 29 80 82 27 http://www.valdunois.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Bijenteeltmuseum (oud en huidig materiaal). Tentoonstelling uiteengezet met foto’s over het leven van de bijen. Conferentiezaal met filmvertoning of dia’s over de bijenteelt. Laboratorium met demonstratie over honingextractie, zichtbaar doorheen een vitrine. Bijenkast binnen, zichtbaar doorheen een raam met een demonstratie van de opening van een bijenkorf door een imker. Workshop: voorstelling van de bewerking van was, geproduceerd door de bijen, en fabricatie van kaarsen door de bezoekers zelf. Degustatie, boetiek.

J3

MUSÉE BARROIS

Esplanade du Château Rue François de Guise 55000 BAR-LE-DUC Tel: + 33 (0)3 29 76 14 67 http://www.barleduc.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Het Musée barrois is gelegen in de Renaissance wijk in Bar-le-Duc - historische stad en kunststad -, in het nieuwe kasteel dat werd gebouwd in 1567 door hertog Karel III. Dit charmante museum leunt op de gebouwen van de oude rekenkamer (1523) en op de "Trésor des chartes" -zaal, dat werd gebouwd op het einde van de 15de eeuw door René II d’Anjou.Het grote voorplein voor het kasteel, bevrijdt vanaf 1794 tijdens de sloop van de Saint-Maxe collegiale, biedt mooie uitzichtpunten op de lagere stad, het Gilles de Trèves college en de versterkte overblijfselen van het kasteel (grote Romaanse poort). De afdeling archeologie, volledig gerenoveerd, hergroepeert de collecties die voor een groot deel uit Naix-aux-Forges (antiek Nasium,

belangrijk stad van de Leuci) en Bar-le-Duc komen. Het Beaux-Arts parcours is chronologisch en gaat van de 15de eeuw tot 1920. De "Trésor des chartes" -zaal dient als gotisch juwelenkist voor de rijke collectie aan Lotharingse sculpturen van de 14de tot de 17de eeuw. De beeldhouwkunst is eveneens vertegenwoordigd in de zalen door een Rodin en een beeldhouwwerk van Ipoustéguy. Het kabinet met de tekeningen bevat werken van Boucher en één van de drie tekeningen van Camille Claudel, bewaard in de musea in de wereld. >> Duur van het bezoek: 1u30 (vrij bezoek) en 2 uren (gids op reservatie).

I5

MAISON DE LA TRUFFE

Rue du 1er Septembre 1944 55200 BONCOURT-SUR-MEUSE Tel: + 33 (0)3 29 91 33 16 http://maisondestruffes.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Een tentoonstelling zal u de geheimen rond de Truffel onthullen: u zal de legendes en de verhalen ontdekken, dankzij een reis doorheen de tijd, maar eveneens zijn gebruiksvormen in de keuken sinds het begin van de XX eeuw. U zal weten hoe ze groeit, in welke omgeving, wat het werk van de truffelhonden inhoudt, hoe men de truffel moet verwerken, proeven en appreciëren. Vervolgens is er een filmvoorstelling van enkele minuten. Met opgewonden papillen wordt u verwacht in de degustatieruimte om te kunnen genieten van het recept met de "truffel"-producten van een topchef, vergezeld met een glaasje Côtes de Meuse! Want de Lotharingse tofchefs hebben besloten deel te nemen aan dit mooie avontuur. Ze hebben heerlijke recepten op basis van de truffel uitgevonden en gecreëerd met kleuren, smaken en veel inspiratie. Culinaire creaties die u zullen toestaan deze "Diamant" te laten ontdekken en proeven, op verschillende momenten van het jaar in "La Maison des Truffes et de la Trufficulture".

>> 25

Erfgoed en bouwkunst :: Musea en culturele plaatsen J5

MUSÉE DE LA CÉRAMIQUE ET DE L’IVOIRE

7 Avenue Carcano 55200 COMMERCY Tel: + 33 (0)3 29 92 04 77 of + 33 (0)3 29 91 02 18 Beschrijving: Dit museum, ingewijd in 1997, is gevestigd in het oude gemeentelijke badcomplex. Het is een gebouw in Art Deco stijl en overvloedig geïnspireerd op het Pavillon Royal, dat werd gebouwd door de architect Emmanuel Heré tussen 1747 en 1754 in het park van het kasteel van Commercy. Het stelt één van de belangrijkste openbare, Franse collecties voor van Europees en Aziatisch ivoor van de 17de tot de 20ste eeuw, alsook een mooi geheel van faience en porselein, karakteristiek voor de grote Europese en Chinese producties van de 17de tot de 20ste eeuw. De voorstelling van de collecties is aangevuld met vitrines die zijn gewijd aan de geschiedenis en het werk van ivoor en keramiek. >> Tijdelijke voorstelling. Duur bezoek: 1 uur.

C2

CENTRE CULTUREL IPOUSTÉGUY

3 Bis Place de la Gare 55110 DOULCON Tel: + 33 (0)3 29 80 82 27 http://www.valdunois.fr E-mail: [email protected]

L3

ÉCUREY, PÔLES D’AVENIR

22 Rue de l’Abbaye - 55290 ÉCUREY Tel: + 33 (0)3 29 75 97 40 http://www.haute-saulx.fr E-mail: [email protected]

Beschrijving: In 1876 werd de oude kunst- en siergieterij van Ecurey opgekocht door de familie Salin en zal zich meteen specialiseren in de fabricatie van gietijzeren kunst en versiering. Het heeft een uitzonderlijke collectie van gietijzeren modellen, kunst en sieraden, zoals beelden, hekken, borstbeelden, religieuze kunstwerken in gietijzer,.. en organiseert verschillende animaties ter plaatse. Tijdens het bezoek kunnen de bezoekers zich weer storten in het hart van de werkmanswijk, ze kunnen de arbeidershuisjes, de school en de kapel waarnemen alsook de oude industriële gebouwen zoals de grote gieterij hal uit 1882, het modelleeratelier en de opslagruimte voor kleine modellen. Door werkzaamheden hebben de bezoekers geen toegang tot bepaalde industriële gebouwen. U kan eveneens de oude cisterciënzer abdij en alle gebouwen daarrond bezoeken. L5

MUSÉE LORRAIN DU CHEVAL

Beschrijving: Het Cultureel Centrum Ipoustéguy, een polyvalente plaats dat werd gewijd aan de culturele expressie onder al zijn vormen, verwelkomt sinds 2001 de belangrijkste collectie ter wereld van werken (brons, marmer, aquarel, houtskool) van Jean Robert Ipoustéguy, beeldhouwer en schilder, internationaal bekend en geboren in Dun-sur-Meuse in 1920. Er worden eveneens tijdelijke tentoonstellingen voorgesteld van regionale en nationale artiesten: schilderijen, sculpturen, foto’s, tekeningen, keramiek… Tijdelijke tentoonstellingen.

La Tour Ronde 55130 GONDRECOURT-LE-CHÂTEAU Tel: + 33 (0)3 29 89 63 38

>> Mogelijkheid tot begeleid bezoek (individueel of in groepen) op reservatie. >> Duur: 45 minuten.

Association Écomusée - 87 Rue Chaude 55210 HANNONVILLE-SOUS-LES-CÔTES Tel/fax: + 33 (0)3 29 87 32 94 http://www.ecomusee-hannonville.com E-mail: [email protected]

26 <<

Beschrijving: De verzamelingen roepen de verschillende methodes op, waaronder de motorische kracht van het paard dat werd gebruikt in de loop van de geschiedenis, alsook de artisanale en militaire activiteiten die zijn gelinkt aan zijn gebruik (reconstructie van ateliers). G6

MAISON DES ARTS ET TRADITIONS RURALES

Praktische gids

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ Beschrijving: Dit museum is gelegen in een dorp aan de voet van de Côtes de Meuse. Ontdekking van een typisch wijnbouwershuisje uit 1850 (meubilair, voorwerpen van het dagelijkse leven, landbouwmateriaal…). Te ontdekken: Eco-tuin en zijn toestellen, respectvol voor het milieu en de gezondheid, die zijn voorbehouden aan de goede vaardigheden voor het tuinieren. Tentoonstellingen over oude beroepen, tijdelijke tentoonstellingen. Eco-boetiek met ambachts– en streekproducten. Ruimte voor lectuur, video en creatief atelier voor de kinderen (op reservatie). De pedagogische oliefabriek is een ruimte waar men de omzettingsmethodes van olieachtige planten kan ontdekken. Animaties voor schoolkinderen, vakantiecentra en het grote publiek.

J6

MUSÉE DE LA BELLE ÉPOQUE

5 Rue du Fort 55200 JOUY-SOUS-LES-CÔTES Tel: + 33 (0)3 29 92 08 09 (Bernard LANEQUE) Beschrijving: Eco museum met het interieur van een Lotharings huis, paardenstal, kruidenierswinkel, bistro van 1900, klasje, broodoven, een smid hoekje, een poppenruimte, een kappers hoekje. F1

LES AMIS DU VERRE D’ARGONNE

64 Rue Bancelin 55120 LES ISLETTES Tel: + 33 (0)3 29 88 20 41 (M. DELINOTTE) http://www.verre-argonne.org E-mail: [email protected] Beschrijving: Deze tentoonstelling is een uitnodiging om in de voetsporen te treden van de archeoloog om een weinig bekend, rijk en lokaal erfgoed te ontdekken. Meer dan 50 jaar opgravingen en onderzoek hebben toegestaan de voorgestelde elementen te verenigen: glasproducten van verschillende plaatsen, gereconstrueerde smeltkroezen, maquettes, oude documenten, foto’s... en niet te vergeten de meest recente pronkstukken van de glasblazerij van de Vallée de la Biesme: flessen, Victorian Bells en bokalen "L’Idéale ". Een andere manier om te reizen in de tijd! Verschillende glasblaas animaties op de oude manier staan geprogrammeerd. Permanente tentoonstelling Onthaal van groepen op afspraak.

B4

CITADEL VAN MONTMÉDY

Citadel – Hoge Stad – 2 Rue de l’Hôtel de Ville 55600 MONTMÉDY Tel: + 33 (03) 29 80 15 90 (Office de Tourisme – Toeristische Dienst/VVV) http://tourisme-montmedy.fr E.mail: [email protected] Museum van het vestingwerk Het museum van het vestingwerk, gecreëerd in 1988, heeft als roeping de rijkdom, de verscheidenheid en het belang van het erfgoed van de Maas, op het gebied van militaire architectuur en deze van op het einde van de 18de eeuw, te laten kennen: maquettes van afwerende verdedigingswerken, oude wapens, luchtbeelden van versterkte sites in de Maas. Museum Jules Bastien Lepage Museum gerenoveerd in 2007. De werken hebben toegestaan dat de plaatsen en de nieuwe voorstelling aan de normen voldoen. De werken die in de laatste jaren werden aangekocht en nooit werden tentoon gesteld werden uit de voorraad gehaald (voornamelijk tekeningen). Bovendien maakten de deposities van het Musée Lorrain in Nancy, alsook het Musée Rodin in Parijs, de collectie compleet. Het museum is samengesteld uit drie verschillende ruimtes: - een algemene inleiding over het leven van de artiest en zijn werk, - een iconografisch vertrek dat toestaat broze tekeningen en voorwerpen tentoon te stellen, - een zaal met schilderijen. Een interactieve paal staat toe de verscheidenheid van de werken van de schilder openbaar te maken door zijn belangrijkste doeken voor te stellen, voor het grootste deel bewaard in het buitenland. Citadel van Montmédy Een bewegwijzerd parcours, voorzien van een geluidsinstallatie. >> Duur van het bezoek: 2 uur. CV

CB

>> 27

Erfgoed en bouwkunst :: Musea en culturele plaatsen D6

MUSÉE DES CRÈCHES

Association Bethléem 6 Rue Forbeuvillers - 55230 MUZERAY Tel/fax: + 33 (0)3 29 85 93 75 http://www.museedelacreche.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Een museumruimte met 300 kerststallen van over de hele wereld dat het evenement in Muzeray, dorp van kerststallen, vereeuwigt. Verschillende thema’s zijn ontwikkeld en in het bijzonder de kerststallen van Europa, in een prachtig en feeëriek decor, een volksverbeelding vanuit de vier hoeken van de wereld. F2

MUSÉE DE LA FAÏENCE

Château de RARÉCOURT 55120 RARÉCOURT Tel/fax: + 33 (0)3 83 56 95 40 Beschrijving: Een versterkt huis uit de 17de eeuw dat meer dan 800 faience stukken en aardewerk van de Argonne herbergt: Islettes, Waly, Lavoye, Salvange, Rarécourt, Froidos en archeologische collecties, perkamenten en muntstukken. Autografen uit de Revolutionaire Tijd waaronder de kalender en de autograaf van Marie-Antoinette en Lodewijk XVI. Postkaarten van de Argonne. Duur van het bezoek: 1u15. H5

MUSÉE D’ART SACRÉ ET BIBLIOTHÈQUE BÉNÉDICTINE

Rue du Palais de Justice 55300 SAINT-MIHIEL Tel/fax: + 33 (0)3 29 89 06 47 (Toeristische Dienst/VVV) http://www.coeurdelorraine-tourisme.fr E-mail: [email protected] Museum voor Heilige Kunst Deze instelling, gevestigd in de zuidelijke vleugel van het oude Palais Abbatial dat eveneens onderdak brengt aan de benedictijnse Bibliotheek uit de 18de eeuw, is aangewezen om het departementale patrimonium van de heilige kunst tot zijn recht te laten komen door de uitleningen van de gemeentes en het departement: edelsmeedkunst maar ook beeldhouwwerken, voorwerpen van populaire aanbidding (kerststal, taferelen met wassen personages, reliekschrijnen). Een zaal in het museum onthaalt tijdelijke tentoonstellingen.

28 <<

Benedictijnse bibliotheek De benedictijnse bibliotheek werd voltooid rond 1775 en bezit bijna 8 783 werken waarvan 74 manuscripten, 86 incunabelen en zeldzame bewaarde waardevolle drukwerken, de oudsten dateren van de 10de eeuw. Deze uitzonderlijke voorraad kan ontdekt worden in de antichambre, rijk gedecoreerd doorheen verschillende thematische tentoonstellingen. Een filmprojectie staat toe de inhoud en de geschiedenis van de bibliotheek te ontdekken.

I5

MUSÉE RAYMOND POINCARÉ

Clos Raymond Poincaré 55300 SAMPIGNY Tel: + 33 (0)3 29 90 70 50 http://www.meuse.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Het departementale museum is gevestigd op het gelijkvloers van het voormalige zomerverblijf van Raymond Poincaré. Het werd gebouwd tussen 1906 en 1913 in de neo-Lodewijk XIII stijl door de architect Bourgon van Nancy. Raymond Poincaré, geboren in 1860 in Bar-le-Duc, was 6 maand minister en vervolgens President van Frankrijk onder de 3de Republiek van 1913 tot 1920. Het museum haalt de verbazingwekkende succesvolle carrière op van deze politieke man, jurist en geletterde die de geschiedenis van de Derde Republiek diep zal markeren. U kan de Jardin du Clos-Poincaré - Chemin rural de la Tuilerie - Castel néo-Louis XIII bezoeken. De residentie van Raymond Poincaré in de Maas beschikt over een tuin met verdiepingen die de Maasvallei domineert. De structuur stelt een geheel van regelmatige bloemperken voor, omboord met buxus. Een ongelooflijke trap in beton dat rondhout imiteert staat de toegang tot de oude volière toe. Plaatsing van een patrimoniale beschrijving op 10 metaalachtige pronktafeltjes die aan de bezoekers de sfeer van de tuin ten tijde van Raymond Poincaré weergeven.

B3

MUSÉE EUROPÉEN DE LA BIÈRE

10 Rue de la Citadelle - 55700 STENAY Tel: + 33 (0)3 29 80 68 78 of + 33 (0)3 29 86 79 07 http://www.musee-de-la-biere.com E-mail: [email protected]

Praktische gids

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ K6

MUSÉE JEHANNE D’ARC

Place de l’Hôtel de Ville 55140 VAUCOULEURS Tel: + 33 (0)3 29 89 51 63 Tel: + 33 (0)3 29 89 51 82 (Toeristische Dienst/VVV) http://www.tourisme-vaucouleurs.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Het Europese biermuseum is gevestigd in het oude levensmiddelenmagazijn van de citadel van Stenay, Gebouwd tussen 1609 en 1615. Het is open sinds 1986 maar gerenoveerd in 2008 en stelt u een nieuw museum voor over een tentoonstellingsoppervlakte van meer dan 2 500 m² om alles te begrijpen over het bier en zijn geschiedenis, dankzij de collecties van meer dan 50 000 voorwerpen. Het museum neemt u mee te midden van de geuren van de biertuin op zoek naar de aromaten en gebruikte specerijen in de brouwerij. Het stimuleert uw zintuigen: het zicht natuurlijk maar ook het taft en de reuk, alvorens u te laten proeven uit een keuze van 50 artisanale en industriële bieren. Het biedt u duizend en één bezoekmogelijkheden naargelang uw interesses: technische, culturele, gastronomische of historische ….in een cultureel programma dat altijd maar vernieuwd. Breng ons een bezoekje! Een bezoekje zonder mate te gebruiken! Mogelijkheid tot begeleid bezoek voor groepen en schoolkinderen, alleen op reservatie. Een parcours voor kinderen maar ook vertalingen in het Duits, Nederlands en Engels. CV

CB

Beschrijving: Dit museum, heringericht in 1997, is volledig gewijd aan de voorstellingen van Jeanne d’Arc, maagdelijke strijdster en martelares, waarvan het tragische lot schrijvers, artiesten en historici nog altijd inspireert sinds meer dan twee eeuwen. Het bezoek aan het museum is de eerste fase van een ontdekkingscircuit van het erfgoed van de stad, in het bijzonder de sites die de tijd van Jeanne d’Arc ophalen inbegrepen (Porte de France, crypte van de castrale kapel). Het museum is gewijd aan Jeanne d’Arc en haar epos doorheen de verbeelding van de 17de - 20ste eeuw. Twee verschillende bezoeken mogelijk: begeleid bezoek van het museum en de stad (min. 5 pers.) - vrij bezoek van het museum. Animatie met museum parcours en animaties over de wapens van de Middeleeuwen voor schoolgroepen. >> Mogelijkheid tot een gekoppeld bezoek met Domrémy.

E4

MUSÉE DE LA PRINCERIE

Tel: + 33 (0)3 29 86 10 62 http://www.musee-princerie-verdun.fr E-mail: [email protected]

Beschrijving: Het museum, gevestigd in een modern gebouw dat werd ingewijd in 1973, biedt drie afdelingen aan die betrekking hebben tot de lokale geschiedenis: arrestatie van de Koninklijke familie, kunst en volkstradities, evocatie van de oorlog van 1914 – 1918 en de gevechten in de Argonne (waaronder de mijnenoorlog). "Marie-Antoinette" zaal: 9 schilderijen stellen de koningin voor tijdens verschillende periodes van haar leven, reliëfplan van Varennes in 1791, revolutionaire gravures.

Beschrijving: Het museum is sinds 1932 gevestigd in het Hôtel de la Princerie, een elegante woning in Renaissance stijl, dat een kloostergang uit de 16de eeuw bewaart en een kleine gotische kapel. De collecties, zeer verscheiden, hergroeperen archeologische collecties afkomstig van de prehistorie en de protohistorie, Gallo-Romeins en Merovingisch. De beeldhouwwerken van de 12de tot de 19de eeuw die uit oude, verdwenen kerken en kloosters uit Verdun komen, faiences van de Argonne, van Franse en Nederlandse keramiekcentra en van de hele wereld, tot werken van schilders van de Maas uit de 19de eeuw, Jules Bastien-Lepage en Hector Leroux uit Verdun die de tweede prijs van Rome heeft gekregen. Een zaal is gewijd aan de geschiedenis van de stad Verdun, een ander aan het meubilair van Lotharingen en nog een ander stelt de militaire uitrusting en wapens voor uit de 16de tot de 20ste eeuw.

>> Duur van het bezoek: 1 uur

>> Duur van het bezoek: 1 uur.

E2

MUSÉE D’ARGONNE

Rue Louis XVI 55270 VARENNES-EN-ARGONNE Tel: + 33 (0)3 29 80 71 14 GSM: + 33 (0)6 14 53 29 96 E-mail: [email protected]

>> 29

Erfgoed en bouwkunst :: Bijzondere religieuze plaatsen en gebouwen Romaanse kunst en flamboyante gotiek In Benoîte Vaux gaan bedevaarten terug tot het Jaar Duizend. In Avioth tot de 12de eeuw. Eerstgenoemde plaats wordt nog steeds in ere gehouden, de tweede heeft één van de parels van gewijde kunst in de Meuse voortgebracht: de gotische basiliek van Avioth en haar "Recevresse". De Romaanse kunst doet daar niet voor onder en komt tot uitdrukking in de kathedraal van Verdun of in de bekoorlijke kerk van Mont-devant- Sassey. Er zijn nog andere plaatsen voor meditatie en stilte. Ook met schatten. Zoals de Benedictijnse bibliotheek van Saint-Mihiel. Hoog tijd om de bladzijden naar de gewijde kunst in de Meuse open te slaan! A4

BASILIEK VAN AVIOTH

J3

SAINT-ÉTIENNE KERK

Mairie (gemeentehuis) 12 Rue de l’Abbé Delhotel 55600 AVIOTH Tel/fax: + 33 (0)3 29 88 90 96 http://www.avioth.fr E-mail: [email protected]

Place Saint Pierre 55000 BAR-LE-DUC Tel: + 33 (0)3 29 79 11 13 (Toeristische Dienst/VVV) http://www.tourisme-barleducetbarrois.com E-mail: [email protected]

Openingsuren en -tijden: Begeleid bezoek op reservatie het hele jaar door voor groepen of particulieren.

Beschrijving: De oude collegiale kerk Saint-Pierre is een zeer mooi voorbeeld van schitterende gotische architectuur. Het gebouw herbergt een rijk meubilair: orgels, altaren, bas-reliëfs en beeldhouwwerken. Twee onder hen zijn toegekend aan de artiest uit de Maas Ligier Richier: de "Calvaire" en de "Transi", meesterwerken van de kunstgeschiedenis in Frankrijk. De glas-in-loodramen zijn getekend door de Maarschalk van Metz en door Champigneulle. >> Begeleide bezoeken in het Frans, Duits en Engels voor groepen, het hele jaar en op reservatie. Duur van het bezoek: 1 uur.

Beschrijving: De bedevaart van het feest "Notre-Dame du MontCarmel" vindt plaats op 16 juli. Avioth is de plaats van een eeuwenoude bedevaart (begin 12de eeuw), oorspronkelijk voor de bouw van de zeer monumentale Notre-Dame kerk van Avioth. De kerk, een kunstwerk van schitterende gotische kunst, werd opgericht vanaf de tweede helft van de 13de eeuw. Het gebouw, een waar kantwerk van steen, is beroemd voor haar "Recevresse" (ontvanger), een klein aedicula dat is gelegen voor de kerk en uniek in zijn soort. De "cathédrale des champs" (veld kathedraal) is geklasseerd als Historisch Monument sinds 1840 en erkend als basiliek sinds 1993. >> Begeleid bezoek (binnen en buiten gedeelte): 45 min. op reservatie of vrij bezoek.

30 <<

G2

SAINT-ROUIN KAPEL

55250 BEAULIEU-EN-ARGONNE Tel: + 33 (0)3 29 70 71 02 (André BRY) Beschrijving: Moderne kapel, kubusvormige en onregelmatige blok van grijs beton dat rust op paalwerk, verzoent de natuur en hedendaagse kunst. Gebouwd door Père Rayssiguier, leerling van Le Corbusier en medewerker van Matisse aan de "Chapelle de Vence". De glas-in-loodramen werden getekend door een jonge Japanse artiest, Kimié Bando.

Praktische gids

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ G4

SITE VAN BENOÎTE-VAUX

Benoîte Vaux Accueil 55220 BENOITE-VAUX Tel: + 33 (0)3 29 80 52 35 http://catholique-verdun.cef.fr/spip E-mail: [email protected] Beschrijving: Benoîte Vaux is een belangrijke bedevaartsplaats, sinds zeer lange tijd gekend in Lotharingen. Deze oude priorij werd opgericht in de 12de eeuw en de kerk die werd gebouwd in de 18de eeuw is rijkelijk gedecoreerd en bezit mooie koorstoelen. Te zien: dichtbij de fontein: een kruisweg waarvan de 14 haltes elk zijn gehouwd in een blok steen.

L5

SAINT-FLORENTIN KERK

55130 BONNET Tel: + 33 (0)3 29 89 62 58 of + 33(0)3 29 89 72 26 (M. Remmele) Beschrijving: Gebouw van eind 13de eeuw dat talrijke verbouwingen heeft ondergaan en dat is voorzien van een uitzonderlijk verdedigingssysteem: kerkhofmuur die de omsluiting vormt, moordgat op ingerichte boog in het bovenste deel van de toegangspoort. Binnenin is er het graf van Saint-Florentin en 21 muurschilderijen waarvan 18 die zijn leven voorstellen.

C3

NOTRE-DAME-DE-BONNE-GARDE KERK

Esplanade des Seigneurs d’Apremont 55110 DUN-SUR-MEUSE Tel: + 33 (0)3 29 80 82 27 http://www.valdunois.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Spitsboogkerk uit de 14de eeuw (geklasseerd als Historisch Monument in 1920) dat werd gebouwd te midden van de oude citadel van Dun-Haut en bevat twee monumentale beeldhouwwerken van Ipoustéguy "Mort de l’Evêque Neumann" en "Christ".

E6

SAINT-MARTIN KERK

55400 ÉTAIN Tel/fax: + 33 (0)3 29 87 20 80 of + 33(0)3 29 87 22 87 (Centre Culturel et Touristique) GSM: + 33 (0)6 78 75 65 06 http://www.tourisme-etain.fr E-mail: [email protected]

Beschrijving: De kerk Saint-Martin (MH), een prachtig gebouw, heeft een schitterend gotisch koor met een uitzonderlijke schoonheid en een belangrijk werk van de Renaissance beeldhouwer Ligier Richier: la Pietà. De kerk bevat eveneens talrijke kunstvoorwerpen die werden geklasseerd als Historisch Monument. Begeleid bezoek: op reservatie.

ABDIJKERK VAN LACHALADE E1

55120 LACHALADE Tel: + 33 (0)3 29 88 20 40 (Robert CHAMPAGNE) Beschrijving: Oude cisterciënzers abdij dat werd gesticht in het begin van de 12de eeuw (geklasseerd als Historisch Monument in 1862). Prachtig rozet, afkomstig van de abdij Saint-Vannes in Verdun.

C2

NOTRE-DAME KERK

55110 MONT-DEVANT-SASSEY Tel: + 33 (0)3 29 80 91 17 of + 33 (0)3 29 74 80 42 http://www.mont-devant-sassey.org Beschrijving: Romaanse kerk, gebouwd vanaf de 11de eeuw (geklasseerd als Historisch Monument in 1869), versierd portiek en portaal met beelden (13de eeuw) en een opmerkelijke crypte (12de eeuw). >> Mogelijkheid tot begeleide bezoeken voor individuele personen of groepen op reservatie. >> Duur: 45 min. minimum.

H3

SAINT-LOUVENT KERK

55250 REMBERCOURT-SOMMAISNE Tel: + 33 (0)3 29 70 67 01 Tel: + 33 (0)3 29 70 70 26 (M. BRIDET) in geval van afwezigheid. Beschrijving: Majestueus monument, één van de mooiste schitterende gotische kerken van het zuiden van het departement. Zijn portaal is karakteristiek voor de Barrois architectuur in het begin van de Renaissance.

>> 31

Erfgoed en bouwkunst :: Bijzondere religieuze plaatsen en gebouwen H5

SAINT-ÉTIENNE KERK

K3

ABDIJ VAN JOVILLIERS

55300 SAINT-MIHIEL Tel/fax: + 33 (0)3 29 89 06 47 (Toeristische Dienst/VVV) http://www.coeurdelorraine-tourisme.fr E-mail: [email protected]

Jovilliers Echanges et Culture 55500 STAINVILLE Tel: + 33 (0)3 29 78 65 81 http://abbayedejovilliers.fr E-mail: [email protected]

Beschrijving: Deze kerk met gekleurde glas-in-loodramen bevat een belangrijk werk van Ligier Richier, het Sepulcrum. "La mise au tombeau" (graflegging), werd onlangs gerestaureerd en is terecht erkend als hoogtepunt in de Lotharingse beeldhouwkunst van de 16de eeuw. Dit geheel van 13 personages, een beetje groter dan natuurlijk en in kalksteen van de Maas met een heel fijne korrel, is de laatste gekende realisatie van de beeldhouwer in Frankrijk.

Beschrijving: Abdij uit de 12de eeuw, van de Prémontrés orde en weer opgebouwd in de 18de eeuw. Ze maakt deel uit van de gemeente Stainville tussen Ménil-surSaulx en Juvigny-en-Perthois. Vandaag blijven de bijgebouwen, de overdekte waterput, de prachtige gewelfde kelders en een deel van de abdijruimtes met mooie vertrekken over. De kerk heeft haar voorgevel, samengesteld uit twee massieve vierkantige torens, bewaard.

>> Begeleid bezoek voor groepen en op reservatie.

H5

SAINT-MICHEL KERK

Tel/fax: + 33 (0)3 29 89 06 47 (Toeristische Dienst/VVV) http://www.coeurdelorraine-tourisme.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: De abdijkerk Saint-Mihiel herbergt de "Pâmoison de la Vierge" (de bezwijming van de Maagd), gebeeldhouwd door Ligier Richier. Niet te missen: de 80 koorstoelen en de prachtige orgelgaris uit de 17de eeuw.

B3

SAINT-DAGOBERT CRYPTE

55700 STENAY Tel/fax: + 33 (0)3 29 80 48 04 Tel: + 33 (0)3 29 80 48 19 E-mail: [email protected] Beschrijving: In de crypte kan men het portaal van de Saint-Dagobert kerk (9de-12de eeuw), de mysterieuze steen van Stenay en het denksteen van de verloren Koning gaan bekijken. In de Saint-Dagobert zaal is er een permanente tentoonstelling over de geschiedenis, de Merovingische archeologie en de geschiedenis en de legende van Saint-Dagobert II.

>> Begeleid bezoek voor groepen en op reservatie. K6

D6

SAINT-LÉONARD KERK

55230 SENON Tel: + 33 (0)3 29 85 95 44 http://www.codecom-spincourt.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: De Saint-Léonard kerk, gebouwd in 1536, is geklasseerd als Historisch Monument sinds 1906. Kom de geschiedenis van deze kerk ontdekken en bewonder de rijkdom van zijn erfgoed waaronder zijn betonnen dakstructuur. Bezoek alleen voor groepen (min. 5 pers./max. 20 pers.) op reservatie.

32 <<

CASTRALE KAPEL IN VAUCOULEURS

Tel: + 33 (0)3 29 89 51 82 (Toeristische Dienst/VVV) http://www.tourisme-vaucouleurs.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Het is van deze historische plaats, dat een uitzicht heeft over de stad, dat Jehanne d’Arc vertrok om haar missie te volbrengen, door op 23 februari 1429 door de "Porte de France" te passeren. De kapel herbergt in haar crypte het beeld van de Notre Dames des Voûtes waarvoor Jehanne graag mediteerde.

Praktische gids

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ F4

NOTRE-DAME KATHEDRAAL VAN VERDUN

7 Place Monseigneur Ginisty - 55100 VERDUN Tel: + 33(0)3 29 86 07 68 http://www.cathedrale-verdun.com.fr E-mail: [email protected]

jlen zich vermengen. Crypte van de 12de eeuw, kloostergang van de 14de-16de eeuw, baldakijn en orgel van de 18de eeuw.

Beschrijving: Prachtig heterogeen gebouw (van de 10de tot de 18de eeuw) waar de Romaanse en Gotische kunststi-

:: Te ontdekken J3

PRESSOIR SEIGNEURIAL

75 Rue des Ducs de Bar 55000 BAR-LE-DUC Tel: + 33 (0)3 29 79 11 13 (Toeristische Dienst/VVV) http://www.tourisme-barleducetbarrois.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Hefboompers, kenmerkend voor de 15de eeuw en doet ons herinneren aan de productie van de "pineau de Bar" wijn, tot begin XX eeuw.

G2

PRESSOIR DE BEAULIEU-EN-ARGONNE

Tel: + 33 (0)3 29 70 72 42 Abdijgalerij - Mme Caroline GRISOLET Beschrijving: De Pers van de Abdij, geplaatst in een bakstenen gebouw, heeft gewerkt tot het einde van de XIX eeuw. De pers, geklasseerd als Historisch Monument, is samengesteld uit een boom en een tegengewicht dat bijna 30 ton weegt en het kan 3 000 kg druiven behandelen.

:: Versterkte kerken De Middeleeuwen waren ruige tijden. De Maasstreek was als grensgebied genoodzaakt zich in te dekken en elk dorp had zijn versterkte kerk met een robuuste klokkentoren, "hourde" genoemd, die dorpelingen, dieren en verdedigers bescherming bood bij aanvallen. Een aantal van deze kerken hebben de tijd en de aanvallers geweldig doorstaan. Ze getuigen van een uitzonderlijke bouwkunst, die kantelen en mezekouwen een heilig aangezicht gaven. De versterkte Saint-Rémi kerk van Saint-Pierrevillers (12de – 16de eeuw) is een uitstekend voorbeeld. Onder de hanenbalken is een permanente tentoonstelling gewijd aan de versterkte kerken van de Maasstreek. C6

VERSTERKTE KERK SAINT-RÉMY

55230 SAINT-PIERREVILLERS Tel: + 33 (0)3 29 85 95 44 http://www.codecom-spincourt.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: De versterkte kerk (12de -16de eeuw) werd ingericht als een museumruimte over het thema "versterkte kerken in de Maas". Vrij bezoek of begeleid bezoek voor individuelen, groepen of scholieren, op reservatie.

>> 33

Erfgoed en bouwkunst :: De kastelen J5

CHÂTEAU STANISLAS

55200 COMMERCY Tel: + 33 (0)3 29 91 33 16 (Toeristische Dienst/VVV) http//www.tourisme-pays-de-commercy.fr E-mail: [email protected]

Beschrijving: Van de vesting van de jonge edelman van Commercy bestaan enkel nog de elementen van de buiten omwalling, hergebruikt op het einde van de 17de eeuw als basis voor een prinselijke residentie. De werken werden gelanceerd door Cardinaal de Retz, laatste gentiluomo, verbannen op zijn gronden van Commercy door Lodewijk XIV. Het is hier dat hij zijn "Memoires" zal schrijven die hem bekend maakten. De Prins van Vaudémont is de werkelijke ontwerper van het kasteel van Commercy. Hij was vertrouwd met de hertog van Orléans en deed beroep op zijn architecten, Germain Boffrand en Nicolas Dorbay. Zij gaven aan het kasteel zijn huidige aanblik en vonden zijn stedelijke verlenging, het Fer à Cheval plein en de Avenue Stanislas uit. De Poolse Koning voegde er de twee onderste vleugels aan toe die werden getekend door Emmanuel Heré. Audioparcours het hele jaar: wandeling rond het Kasteel Stanislas, ontworpen door het gezelschap "La Chose Publique ".

K2

CHÂTEAU VAN VARENNE

9 Rue Victor Pétin 55000 HAIRONVILLE Tel: + 33 (0)3 29 70 21 45 GSM: + 33 (0)6 07 60 02 20 http://www.lorrainedesjardins.com E-mail: [email protected]

charmeerd door de harmonie van de verhoudingen en de zuiverheid van de lijnen. Aan de vier hoeken van het hoofddeel overkoepelen de leistenen daken in peperbusvorm de uitkijktorentjes. Het dak met vier zijden die zijn bedekt met oestgeester pannen is even hoog als de voorgevel. De twee vleugels, die in 1574 zijn gebouwd, bakenen het gesloten voorplein af door een versierde baluster in de vorm van een bloemenvaas in steen, dat dateert uit de 18de eeuw. De duiventil, een koninklijk voorrecht, grenst aan het huis en is trots op zijn 3 000 vogelgaten, een bewijs van de rijkdom van de voormalige eigenaar... Binnenin het voorportaal is er opmerkelijke en zeldzame gebeeldhouwde Renaissance caissonzoldering in steen, met daarnaast een monumentale trap met een trapleuning in smeedijzer van de 18de eeuw. Het park, geschreven in de inventaris van Parken en Tuinen, is omringd door de Saulx en beschermt prachtige bomen en een Franse tuin. Bezoek van "geklasseerde delen buiten" voor groepen en op afspraak.

G6

CHÂTEAU VAN HATTONCHÂTEL

55210 HATTONCHÂTEL - Tel: + 33 (0)3 29 89 31 79 http://www.ritz-resorts.com E-mail:[email protected] Beschrijving: Het kasteel van Hattonchâtel, oude heerlijkheid van de Bisschoppen van Verdun, werd gebouwd door de bisschop van Hatton in de 19de eeuw. Het is één van de belangrijkste plaatsen met een rijke geschiedenis van Lotharingen. Het onderging bestormingen onder verschillende oorlogen en werd vervolgens gerestaureerd door een Amerikaanse vrouw, Mw Skinner. Het geheel, gelegen op een voorgebergte dat de vlaktes van de Woëvre domineert, biedt een impressie van evenwicht, authenticiteit en serene schoonheid.

Beschrijving: Elegant kasteel dat werd gebouwd op een oud versterkt huis in 1506 door Pierre Merlin, accountant van de Hertog van Bar. De architectuur is eenvoudig, zonder gebeeldhouwde versiering: men is ge-

34 <<

Praktische gids

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ J2

LOGIS SEIGNEURIAL

Ancien château de Lisle - 1 Cour du Château 55000 LISLE-EN-RIGAULT Tel: + 33 (0)9 60 40 96 38 http://www.chateaudelisle-en-rigault.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Het oude kasteel van Lisle, gelegen in een bocht van de Saulx rivier, heeft haar gracht en haar gewelfde spitsboogpoort, die dateren uit de Middeleeuwen, behouden. In het begin van de XVIII eeuw voorziet François Le Besgue de Nonsart het kasteel met een opmerkelijke binnendecoratie. Lambrisering in rocaille, open haarden en trumeaux, alsook het uitzonderlijke beschilderde plafond dat de trap bedekt, stellen een mooie homogeniteit voor, uitgevoerd met veel finesse. Van het kasteel, ontmanteld en verkocht per perceel in 1812, werd alleen de "Logis Seigneurial" bewaard met zijn authenticiteit en werd in 1994 verdient geklasseerd als Monument Historique. Dit patrimonium, een lange tijd vergeten, wordt ontsluierd door de eigenaars, alsook zijn geschiedenis, die vanaf XIII eeuw altijd nauw werd gelinkt aan die van Bar-le-Duc.

C4

CHÂTEAU VAN LOUPPY-SUR-LOISON

1 Rue Porte Haute 55600 LOUPPY-SUR-LOISON Tel: + 33 (0)9 65 16 54 65 E-mail: [email protected]

Beschrijving: Renaissance kasteel dat werd gebouwd in de 17de eeuw door Simon II de Pouilly, militair gouverneur van Stenay, voor de Hertog van Lotharingen. Zijn architecturale interesse vindt men vooral terug in zijn met veel fantasie gebeeldhouwde portalen en portieken en in zijn indrukwekkende duiventil.

H4

CHÂTEAU VAN THILLOMBOIS

Connaissance de la Meuse - 55260 THILLOMBOIS Tel: + 33 (0)3 29 75 07 07 http://www.connaissancedelameuse.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Heel mooi architecturaal en majestueus geheel, Engels park. Het kasteel werd vergroot en verfraaid in 1825 en 1873, overblijfselen van een vierkante toren en het centrale deel, delen uit de 16de en 17de eeuw, terras met balustrade. Het hele jaar door zijn er culturele evenementen en animaties. Vrij bezoek van het park van 43ha van april tot oktober, behalve wanneer het kasteel wordt gebruikt voor evenementen en wanneer het is verhuurd. Begeleide bezoeken van het kasteel op reservatie.

J4

TOUR VALÉRAN

Rue de la Tour - 55500 LIGNY-EN-BARROIS Tel: + 33 (0)3 29 78 06 15 http://www.tourisme-lignyenbarrois.com E-mail: [email protected] Beschrijving: De Valéran Toren, 22 m hoog, is een overblijfsel van de versterkingswerken van de omheining dat het kasteel van de Comtes Linéens beschermde en waarin de belangrijkste architecturale getuigenis van de middeleeuwse periode verblijft. Dit verdedigend geheel, waarvan de bouw begon in de 12de eeuw en beëindigde in de 15de eeuw, diende als kantongevangenis van de 18de tot de 19de eeuw. Het bezoek bevat eveneens: de NotreDame des Vertus kerk (XVIe,IMH), het Stadhuis, Wandeling op de vestingmuur, de Valéran Toren (XIIe-XVe, MH), Het Parc des Luxembourg (geklasseerde site).

>> 35

Erfgoed en bouwkunst :: De kastelen

55140 VAUCOULEURS Tel: + 33 (0)9 71 51 77 11 http://www.gombervaux.fr E-mail: [email protected] [email protected]

van de zeldzame middeleeuwse architecturale voorbeelden dat verstandig is behouden. Met de imposante verhevenheid van de voorgevel en zijn donjon, en de decoratieve schoonheid van zijn zalen, spiegelt dit gebouw uit de 14de eeuw in een prachtig valleitje in zijn grachten vol water. Het hele jaar op afspraak.

Beschrijving: Het kasteel van Gombervaux, op 3,5 km ten noordwesten van Vaucouleurs, dicht bij de D964, is één

>> Begeleide bezoeken op reservatie. >> Mogelijkheid tot het ter beschikking stellen van de plaats voor culturele evenementen.

K6

CHÂTEAU VAN GOMBERVAUX

:: Parken en tuinen J5

JARDIN DE BUSSY

8 Chemin de Bussy 55200 COMMERCY GSM: + 33 (0)6 08 34 72 12 http://www.lorrainedesjardins.com Beschrijving: Deze tuin, ontworpen in een landelijke en romantische sfeer, is verdeeld in 9 kamers, elk opgedragen aan een thema dat is verbonden aan een kleur, een ligging of een type beplanting. Het groepeert een rijke collectie van winterplanten, grasachtige planten, oude rozen, clematis en zeldzame struiken.

36 <<

Praktische gids

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ L4

LES JARDINS D’INGRID

22 Rue Ulysse Guinard 55500 Cousances-aux-Bois Tel: + 33 (0)3 29 77 04 54 GSM: + 33 (0)6 27 39 62 03 http://www.jardiningrid.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Bezoek aan de tuin van 40 aren om aromatische, zeldzame, decoratieve, verf-, medische, culinaire en wilde planten te ontdekken. Plaats voor LPO (vogelbescherming). Een tuin rijk aan ontdekking en geschiedenis, een origineel idee voor een uitstap in de Maasstreek, voor zowel nieuwsgierigen, natuurliefhebbers, koks,… U zal een aangenaam en instructief moment beleven. K2

PARC DE LA VARENNE

9 rue Victor Pétin 55000 HAIRONVILLE Tel: + 33 (0)3 29 70 21 45 GSM: + 33 (0)6 07 60 02 20 http://www.lorrainedesjardins.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Het ontwerp van het huidige park is gerealiseerd volgens de regels van kracht in de 19de eeuw: een prairie, benadrukt met bosjes en omringd met een min of meer dichte bosaanplanting. Hier en daar maakt een opmerkelijke soort zich los door zijn

omvang (paarse beuk, plataanbomen,…) of zijn originaliteit (tulpenboom…). Twee uitzichtpunten zijn het tegenovergestelde en vullen elkaar aan, ofwel het gehele zicht van aan het terras, achteraan het kasteel, ofwel het verdeelde maar dynamische beeld dat zich ontrolt vanaf de promenade van de omheining. Stenen banken zijn geordend als evenveel "haltes". Elk van hen bevoorrecht een zicht op het kasteel, op de rivier, op de oude brug van Haironville. Dit park is ingeschreven in de inventaris van Parken en Tuinen van Frankrijk en geklasseerd als "Opmerkelijke Tuin" sinds 2004.

I1

PARC DE LA GRANGE AUX CHAMPS

Château – Route Départementale 994 55800 NETTANCOURT Tel/fax: + 33 (0)3 29 75 13 04 - + 33 (0)1 42 68 06 72 (Angéline MORILLION) http://www.la-grange-aux-champs.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Het domein, oorspronkelijk van monniken, heeft haar naam behouden. Het park, herontworpen naar het Engelse model, bezit twee mooie beelden, een decoratieve grot, vijvers, een meer, een washuis dat behoorde tot de traditionele architectuur van de Argonne en een oude pers in de bijgebouwen in Champagne-stijl.

>> 37

Erfgoed en bouwkunst :: Parken en tuinen I5

JARDIN DU CLOS-POINCARÉ IN SAMPIGNY

>> Zie Musée Raymond Poincaré pagina 28. Chemin rural de la Tuilerie - 55300 SAMPIGNY Tel: + 33 (0)3 29 90 70 50 http://www.meuse.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: De residentie van Raymond Poincaré in de Maas beschikt over een etage tuin die de Maasvallei domineert zonder een direct zicht te hebben op de rivier. De samenstelling van de tuin biedt een geheel van regelmatige bloemperken aan met rozenstruiken, omboord met buksboompjes met een Italiaanse invloed. In de oude moestuin geeft een buitengewone trap in beton dat rondhout nabootst toegang tot de oude volières. De tuin werd tegelijkertijd ontworpen met het kasteel in het begin van de 20ste eeuw. Het is een eclectische tuin dat verschillende architecturale stijlen verenigt. Hij kan evenwel beschouwd worden als een Italiaanse tuin door zijn klein formaat, zijn nauwkeurige compositie en zijn versiering met vijver, grotten en bosje. De beelden die het park verfraaien zijn in terracotta en in gietijzer. U vindt er eveneens een patrimoniale bewegwijzering met 10 panelen die zijn verspreid over de tuin en die het historische leven en de meest opmerkelijke aspecten van deze tuin beschrijven. B3

LES JARDINS D’ARMELLE

7 Rue du Clos - 55700 STENAY Tel: + 33 (0)3 29 80 38 75 E-mail: [email protected] Beschrijving: 65 struikvariëteiten, 40 boomsoorten, droge bloemen. Privé tuin, versierd van juni tot oktober met zijn mooiste troeven: éénjarige planten, tweejarige planten, grasachtige planten, winterharde planten, groenten, cucurbitacee, vreemde planten, exotische, aromatische en magische planten. Gerichte animaties, joert. Vrij of begeleid bezoek op afspraak. Pedagogische bezoeken. B3

JARDIN DU MUSÉE DE LA BIÈRE IN STENAY

>> Zie Musée de la Bière pagina 28.

38 <<

MAAR ER ZIJN OOK ANDERE TUINEN DIE U NIET MAG MISSEN: (Opgelet, sommige tuinen zijn slechts enkele dagen per jaar open, gelieve op voorhand te informeren): Jardin "Sous les Côtes" in Apremont-la-Forêt Tel: + 33 (0)3 29 90 40 90 Le Jardin de Plaisance in Bar-le-Duc Rue du Fond-du-Loup - Tel: + 33 (0)3 29 45 40 43 Le jardin intimiste d’Annie Pétin in Haironville 11, rue Victor-Petin - + 33 (0)3 29 70 22 36 Eco Jardin de l’Écomusée in Hannonville Tel: + 33 (0) 3 29 87 32 94 Parc du Château-Hôtel – Les Monthairons Tel: + 33 (0)3 29 87 78 55 Le parc du château de Jeand’heurs in Lisle-en-Rigault Tel: + 33 (0)3 29 71 31 77 Le Jardin des courtines in Marville GSM: + 33 (0)6 61 61 18 78 Le parc du château de Fresnois in Montmédy Tel: + 33 (0)6 11 17 18 81 Le jardin de l’hôtel de Rouÿn in Saint-Mihiel Tel : + 33 (0)3 29 89 02 27 Le jardin de simples de l’abbaye de Jovilliers in Stainville Tel: + 33 (0)3 29 78 65 81 Le jardin terre de rêves in Saint-Mihiel Tel: + 33 (0)3 29 90 26 99 Le jardin du Centre Mondial de la Paix Tel: 03 29 86 55 00 Parc du Château de Thillombois Tel: + 33 (0)3 29 75 07 07 Le jardin de l’Evêché in Verdun Tel: + 33 (0)3 29 86 55 00 ou + 33 (0)6 75 07 47 21 Parc Gilles de Trèves in Ville-sur-Saulx Tel/fax:+ 33 (0)3 29 70 20 51 ALSOOK DE TUINEN DIE VRIJ TOEGANKELIJK ZIJN: Parcs de Marbeaumont en het Hôtel de Ville in Bar-le-Duc, le Jardin du Breuil in Commercy - Rue de Breuil, Parc municipal van het oude kasteel in Ligny-en-Barrois, promenade du chemin de croix in Benoîte-Vaux, Promenade des Capucins in Saint-Mihiel, Parc des Anciennes Forges en de tuinen van Armelle in Stenay...

Praktische gids

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ

Archeologische vindplaats K4

LE SITE DE NASIUM

Tel: + 33 (0)3 29 70 93 07 http://www.nasium.net E-mail: [email protected] Beschrijving: De oorsprong van de archeologische site Nasium. De Gallo-Romeinse stad Nasium ontwikkelde zich op het einde van de III eeuw voor J.C. beneden aan het oppidum van Boviolles, ter hoogte van de samenvloeiing van de Ornain en de Barboure rivier. Tijdens zijn maximale uitbreiding, werd de agglomeratie voorzien van een belangrijke monumentale pracht en bereikte het in totaal een oppervlakte van 120 ha, wat van haar, samen met Metz, de grootste antieke stad van Lotharingen maakte. In de IIde eeuw betitelde de geograaf Ptolémée Nasium als "Stad van de Leuci". In de streek van de 3 huidige gemeentes Naix-auxForges, Saint-Amand-sur-Ornain en Boviolles, zijn er georganiseerde wandelingen en animaties in één van de belangrijkste archeologische sites van het noordoosten van Gallië.

Het is een passioneel verhaal, een ontmoeting met de lokale en regionale geschiedenis, dat de vereniging "la Cité des Leuques " elke zomer via haar activiteiten aan het publiek voorstelt. Van juni tot eind september zijn er idyllische begeleide bezoeken, wandelingen, op ontdekking van de Romeinse stad, of de Gallische hoofdstad (Afspraak elke zondag, om 15u voor het gemeentehuis van Naix-aux-Forges). Bepaalde weekends in augustus zijn er bezoeken op de sites met archeologische opgravingen, een ontmoeting met onderzoekers en hun laatste vondsten. Kom tijdens de zomer de legioensoldaten van het 22ste legioen van Nasium en hun ambachtslieden ontdekken! Hun voorstelling van costuums, uitrusting en hun gewoontes, nauwkeurig weergegeven volgens de voorwerpen van het museum of archeologische onderzoeken, uniek in de streek. Ze stellen onder andere een Romeins artilleriestuk voor waarvan de nauwkeurigheid van de restauratie uniek is in Frankrijk. Een niet te missen bezoek in het hart van de tijd.

>> 39

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ

Bijzondere wasplaatsen, fonteinen en bruggen

Dit is een andere toeristische "deugd" van de Maasstreek, even zorgvuldig onderhouden. U komt ze tegen op kleine weggetjes, deze schilderachtige en interessante bouwwerkjes. Ze worden nog dagelijks gebruikt en maken integraal deel uit van het landschap van de Maasstreek. Wasplaatsen, fonteinen en bruggen: monumenten die het boerenland een vleugje ouderwetsheid geven. Een herinnering aan het nog zo verse gisteren, de vrucht van plaatselijke vakkennis. Ze zijn beslist de moeite en de omweg waard. De wasplaatsen bestaan uit een combinatie van natuursteen, hout, en staal uit de ontwakende Lotharingse staalindustrie. De diverse watertoevoertechnieken, het gebruik van stromend

40 <<

of bronwater, de Latijnse inscripties en de verschillende voorzieningen voor het gemak van de wasvrouwen maken deze plaatsen extra bijzonder. Het ruikt hier naar leven en naar fantasie. Het grote aantal fonteinen in het departement doet er nog een duit bovenop. In Andernay komt u Neptunus tegen, in Lacroix-sur-Meuse een stelletje kariatiden, in Mauvages een Egyptische god en in Villotte-devant-Louppy een rund op ware grootte. En dan de stenen bruggen uit vervlogen tijden in het dal van de Saulx… Al die scheppende verbeeldingen, origineel dus aantrekkelijk, geeft dorpen en dalen in de Maasstreek beslist een meerwaarde.

Praktische gids

*HVFKLHGHQLƖHŨKHULQQHULQŁ

Art Nouveau in de Maas "École de Nancy" in Commercy: de enige getuigenissen van art nouveau in de Maas zijn het stadhuis van Euville en de apotheek in Commercy, verwezenlijkt door Henri Gutton, Eugène Vallin en andere artiesten en ambachtslieden met faam. Eveneens te bekijken: de overdekte markt in Saint-Mihiel.

Historische en

genealogische opzoekingen

J3

ARCHIVES DÉPARTEMENTALES DE LA MEUSE

26 Route d’Aulnois (richting Montplonne) - BP 514 55012 BAR-LE-DUC CEDEX Tel: + 33 (0)3 29 79 01 89 http://www.meuse.fr - http://archives-meuse.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: De departementale Archieven werden een tijdje na de Revolutie, in 1796, opgericht teneinde de archieven van de religieuze instellingen (abdijen, parochies…) bijeen te brengen en te raadplegen, evenals de administraties van het Oude Regime (balijes, intendances…) die werden geschrapt door de revolutionaire wetten. Sindsdien werden er de archieven toegevoegd van de departementale en de gemeentelijke administraties, de ziekenhuizen of zelfs van privé personen. Bovendien is de bibliotheek, die werd behouden in de Archieven, samengesteld uit de pers van de Maas die teruggaat tot midden XIX eeuw, alsook werken en tijdschriften over de lokale geschiedenis. De Departementale Archieven hebben dus als functie: - De inzameling van openbare archieven alsook privé documenten met een historisch belang. - Het behoud van deze documenten in goede omstandigheden. - De indeling, door inventarissen te maken die een toegang tot research toelaten. - De communicatie tot administraties of tot het publiek (5 500 toegangen voor ongeveer 20 000 communicaties per jaar).

- De culturele en de pedagogische actie, in het bijzonder door tentoonstellingen te organiseren of door activiteiten van de educatieve dienst te ondersteunen. Het geheel van de bewaarde documenten vertegenwoordigt vandaag bijna 18,5 lineaire km; de oudste archieven dateren van 943 en de recentste van het lopende jaar. Het gaat hier over de geschreven archieven van het departement die toegankelijk zijn voor de administraties alsook voor het publiek, voor de rechtvaardiging van de rechten, de administratieve of historische onderzoeken. Door deze archieven te raadplegen, is het mogelijk om bijvoorbeeld de geschiedenis van een huis of een gemeente te kennen, de oude plannen van het grondgebied of kadastrale percelen terug te vinden, het spoor van zijn voorouders terug te vinden door genealogie te doen, de militaire registers van de soldaten van de Eerste Wereldoorlog te raadplegen, enz. >> Voor opzoekingen over de soldaten van Verdun, kan u de dienst van de archieven van de Mémorial de Verdun contacteren, zie pagina 17. >> U kan eveneens historische onderzoeken uitvoeren in het Maison de l’Histoire in Doulcon – Rue de la Prairie, die thematische tijdelijke tentoonstellingen verzorgen (WOI en WOII). Ze beschikken eveneens over een documentaire ruimte van 200 m² waar u boeken, archieven, foto’s,…. kan terugvinden. Op afspraak + 33 (0)3 29 84 24 47 E-mail: [email protected]

>> 41

9UŌĠWŌĘXLWVWDSSHŨ HŨZDQGHOLQJHŨ

Met volle teugen genieten van de vrijheid, dat kan in de Maasstreek in onbeperkte mate. Alles draagt ertoe bij: om te beginnen de natuur, en verder een waaier aan sportieve activiteiten. Wat dacht u van deze: een kanoof kajaktocht op de Marne, de Ornain, de Saulx of de Maas? Of een vlucht boven de zuidelijke Maas? Een duik onder de grond, in de karstreliëfs onder de bossen in het Land van Bar? Of een onschuldig partijtje forelvissen in een rivier, karpervissen in een meer, of jagen in het bos van Verdun? Intens plezier en frisse lucht staan stellig op het programma. De intensiteit van het wegennet en de rust op de wegen lenen zich perfect voor toeren op de motor. Er zijn verschillende circuits voor wandelaars, fietsers en mountainbikers. Soms hebben deze tochten een thema, zoals de kunstwandeling ‘Le Vent des Forêts’, een ander circuit is gewijd aan de mirabel of aan Jeanne d’Arc. Deze tochten zijn zo uitgezet dat u langs alle interessante plaatsen geleid wordt zonder erbij stil te staan dat u al fietsend of lopend… wijzer wordt! De diverse maneges in het departement bieden de gelegenheid om te paard, te pony of te ezel de omgeving te verkennen. Rijdt u niet, maar houdt u wel van aparte vakanties, dan is een tocht in een koets of huifkar misschien wel een goed idee. De Maasstreek biedt ook voor waterliefhebbers genoeg mogelijkheden: het Meer van Madine is niet alleen geschikt voor zeilers, maar biedt ook plaats aan hengelaars, zwemmers en waterfietsers. Ook in het dal van de Othain, bij Verdun of Bonzée komen kleine en grote ‘waterratten’ aan hun trekken. Zelfs met uw eigen of een gehuurde boot kunt u via de kanalen op eigen ritme het departement verkennen. Watersportclubs, zwembaden, golfbanen, … in de Maasstreek vernieuwt u uw energie! 42 <<

Alle energie

is welkom!

Wandel-en ontdekkingstochten [bladzijde 43 t/m 47] De ontdekkingstochten /Wandelpaden en thematische circuits / Paardrijden, paardentochten, ezelwandelingen en uitstappen in een huifkar

Golf [bladzijde 47] Watersporten [bladzijde 48 t/m 50] Waterplassen en recreatiedomeinen / Rondvaart / Kano en kajak / Zeilen

Met de fiets [bladzijde 51] Gemotoriseerde activiteiten [bladzijde 52/53] Vliegvelden en ulm-clubs / 4x4 / Karting / Motorrijden

Ontdekkingsactiviteiten van de natuur en de omgeving [bladzijde 53 t/m 59] Parcours in de bomen / Vissen / Jagen / Reuzenlabyrint in maïsveld / Paintball / Speleo / Sterrenkunde / Milieu

Praktische gids

9UŌĠWŌĘXLWVWDSSHŨHŨZDQGHOLQJHŨ

Wandel-en ontdekkingstochten :: De ontdekkingstochten Het geluk in de buurt Zin in een aangename wandeling? Op ontdekking gaan naar het patrimonium van de Maas? Wat een goed idee! Op het programma: ontspanning, ontdekking van de natuur en het patrimonium. Kortom er valt wat te beleven tijdens een kort verblijf in de Maas, … een onvergetelijk moment. Voor alle wandelliefhebbers van ontdekkingsrijke uitstapjes. Het CDT van de Maas stelt voor: - Twee " balades découvertes ": het Meer van Madine (circuits van 18 en 23 km) en de Verwoeste dorpen van de Slag van Verdun (55 km). - 18 wandelideëen van 1 km tot 20 km, verdeeld over heel het departement: in het hart van Ligny en Barrois, de Arboretum van Varennes, het kalkgrasland van Génicourt sur Meuse, een uitstap rond de vijvers van Lachaussée, de bomkraters van Chevauchée en nog veel meer. Deze circuits kunnen gedownload worden op de website www.toerisme-maas.com of op aanvraag.

:: Wandelpaden en thematische circuits LE VENT DES FORÊTS Meer dan 100 hedendaagse kunstwerken kan men bezichtigen langs het 45 kilometer lange pad, verdeeld in zeven bebakende parcours, voor wandelingen van 1 uur tot 5 uren, met de mountainbike of te paard. Een origineel experiment sinds 1997: de zes dorpen van de Vent des Forêts delen elk jaar hun patrimonium en hun levenskunst met artiesten die hier verblijven voor hun creatie. Van deze verblijver ontstaan kunstwerken in het bos, zowel gedurfd, verrassend als avontuurlijk om te zien, te horen en te dromen. Er is gratis een kaart van deze wandeltochten beschikbaar op aanvraag bij de Vereniging. De wandelingen zijn vrij toegankelijk van maart tot september. De eerste twee weken van juli worden nieuwe werken gerealiseerd die het pad verrijken. Het korte verblijf van de artiesten die hier logeren voor hun creatie zorgt voor een ware hotspot. Om deze nieuwe werken te verwelkomen, wordt het publiek uitgenodigd om de artiesten te ontmoeten, om bijvoorbeeld een concert in een kerk, een bal of een dansspektakel bij te wonen…

CIRCUIT DE LA MIRABELLE Op deze route van 77 km kunt u te paard of per mountainbike de Côtes de Meuse en de Hauts de Meuse ontdekken. Op het programma staan fantastische uitzichten over het middeleeuwse dorp Hattonchâtel en het dal van de Maas. U gaat door wijngaarden en boomgaarden, u bezoekt de kelders van onze wijnproducenten. U ontdekt het boslandschap van de Hauts de Meuse, de kalkgraslanden van Génicourt sur Meuse en het vrije uitzicht op de vlakte van de Woëvre. >> Duur: 2 dagen - overnachting in gîte de randonnée (trekkershut) of hotel mogelijk.

CIRCUIT JEANNE D’ARC Het Circuit Jeanne d’Arc, aangelegd in 1995, staat open voor alle typen trekkers en biedt 80 km paden aan, beladen met geschiedenis. U ontdekt hier het geboortehuis van Jeanne d’Arc, de kapel van Bermont waar ze in stilte kwam bidden, Montigny-lès-Vaucouleurs waar ze haar paard kocht, Vouthon, het geboortedorp van haar moeder Isabelle Romée en natuurlijk Vaucouleurs "de stad die Jeanne d’Arc bewapende”. >> Duur: 2 dagen - overnachting in gîte de randonnée (trekkershut) of hotel mogelijk.

>> Contactadres: Association Le Vent des Forêts 21 Rue des Tassons 55260 FRESNES-AU-MONT Tel: 00 33 (0)3 29 71 01 95 GSM: 00 33 (0)6 61 45 48 93 http://leventdesforets.org E-mail: [email protected]

>> 43

Wandel-en ontdekkingstochten :: Wandelpaden en thematische circuits SAILLANT DE SAINT-MIHIEL De Saillant de Saint-Mihiel, een essentieel strategische zone van 1914 tot 1918, behoudt de littekens van de vreselijke gevechten die zich gedurende 4 jaar hebben afgespeeld. Le Bois d’Ailly, le Bois Brûlé en la Tranchée de la Soif getuigen van het getolereerde lijden door de frontsoldaten. De " Tranchées des Bavarois et de Roffignac ", een uitzonderlijke site waarvan de inrichtingen al 90 jaar intact zijn gebleven, laat, tijdens een bezoekje, het dagelijkse leven van de soldaten in de twee kampen weer tot leven komen. >> Duur: 1 dag - verblijf mogelijk in een gîte de randonnée (trekkershut) of hotel.

LA GRANDE RANDONNÉE (GR) De 800 kilometer bewegwijzerde paden die hier voor u klaarliggen, de GR14, de GR714, de GR 703 en de landelijke GR, geven u volop de gelegenheid de Maasstreek met zijn bossen en onopvallende monu-

menten te verkennen… de kans bestaat dat u een ree verrast aan de rand van het bos, de torenvalk kunt observeren die op zoek is naar voedsel, een vos die een schuilplaats zoekt… maar er is ook de zekerheid dat u ’s avonds een gastvrije tafel en een comfortabel bed vindt!

DE LIGIER RICHIER ROUTE, BEELDHOUWER VAN DE RENAISSANCE (MET DE WAGEN) (AUTOTOCHT) In Saint-Mihiel, in de Maasstreek, werd één van de meest bijzondere beeldhouwers uit de 16de eeuw geboren: Ligier Richier. Zijn werken, van onschatbare waarde, zijn nog altijd te bezichtigen in Saint-Mihiel, Bar-le-Duc, Clermont-en-Argonne, Etain, Génicourt-sur-Meuse en Hattonchâtel. De tocht die speciaal aan hem gewijd is, is de gelegenheid bij uitstek om al rijdend door de Maasstreek de mooiste beelden uit de Lotharingse Renaissance te bezichtigen. Brochure Ligier Richier op aanvraag.

Paardrijden, paardentochten, ezelwandelingen en uitstappen in een huifkar J2

CENTRE ÉQUESTRE LE RANCH

35 Rue des Nonnes 55170 BAUDONVILLIERS Tel: + 33 (0)3 29 71 32 38 (Fabienne Dessaux) http://www.leranch55.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: - Pony- en paardrijlessen - Paardentochten, ponytochten aan de hand. Deelname aan wedstrijden. Galop rijden - Stage paardrijden, kennismaking met pony’s, baby pony, begeleide wandelingen - Onthaal van vakantiecentra en scholen.

Beschrijving: - Lesgeving, voorbereiding en galop rijden in de natuur, begeleide wandelingen. - Begeleide wandelingen met het paard van één of meerdere dagen, verblijf en restauratie inbegrepen. Thematisch circuit "Jeanne d’Arc". Wandeling met bewoonbare, bespannen, overdekte kar. - Speciale paardendag voor kinderen: begeleide wandeling met bespannen kar, verzorging van paarden, leerbewerking of speurtocht. In groepjes van 11 personen - voor wandelingen 8 personen - voor het aanspannen 15 personen. CV

CB

CV

L4 L4

CENTRE DE TOURISME ÉQUESTRE

12 Grande Rue 55290 BIENCOURT-SUR-ORGE Tel/fax: + 33 (0)3 29 75 94 26 (François Sépulchre) http://pagesperso-orange.fr/ctebiencourt E-mail: [email protected]

44 <<

WOZNIAK ATTELAGE

1 Petite Rue 55290 BIENCOURT-SUR-ORGE Tel/fax: + 33 (0)3 29 75 89 44 (Jean-Marc WOZNIAK) GSM: + 33 (0)6 22 08 59 52 http://www.wozniak-attelage.fr E-mail: [email protected]

Praktische gids

9UŌĠWŌĘXLWVWDSSHŨHŨZDQGHOLQJHŨ

Beschrijving: - Privé lessen met uw privé paarden of pony’s. - Lessen in Pony-club voor kinderen van 6 tot 16 jaar. - Aanspannen hobby en/of competitie, alleen of per twee voor beginners of voor ervaren personen. Voorbereiding en toegang tot federale examens. - Stages (1 of 2 pers. max.): een halve dag, volledige dag of meerdere dagen. - Wandelingen in koets, verhuur van pony’s aan de hand voor kinderen. F5

ASSOCIATION TRAIT MEUSE

H6

BUX PONEY

Gehucht "Ville" - 55300 BUXERULLES GSM: + 33 (0)6 10 64 89 33 (Aline RUTH) http://www.bux-poney.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Ponylessen toegankelijk voor ruiters van alle niveau’s, van de beginner tot gevorderde. Voor de allerkleinsten: introductielessen (Baby Poney), wandelingen om het plezier van paardrijden te ontdekken, vanaf 2 jaar. F5

LA FERME DU SONVAUX

9 Rue du Moulin aux Champs 55160 BONZÉE Tel/fax: + 33 (0)3 29 87 30 75 (François BIOCALTI) GSM: + 33 (0)6 83 59 20 73

55160 LES ÉPARGES Tel: + 33 (0)3 29 87 35 69 (Bernard PRUVOST) http://www.cheval-meuse.fr E-mail: [email protected]

Beschrijving: - Onthaal van ruiters en spanruiters: prijs per nacht volgens de prestaties. - Wandeling in een span, aanspannen met 2 paarden - Voor bijzondere aanspan prestaties (demonstratie van afvoer van hout met het paard, project…), ons raadplegen.

Beschrijving: Paardrijschool in de natuur. Pony club. - Wandeling of tocht in span met leider-animator - Wandeling en tocht te paard. Gemengde tocht paard en span. - Animatie dag voor volwassenen, kinderen en scholen: wandeling met paardenspan, bezoek aan de boerderij, workshop leer, paard doop CV

I5

À DOS D’ÂNE

28 Grande Rue 55300 BRASSEITTE Tel: + 33 (0)3 29 90 76 41 (Sylvie BARRE) GSM: + 33 (0)6 20 98 56 92 http://www.bourricot.com E-mail: [email protected] Beschrijving: - Verhuur van ezels. - Organisatie van wandelingen van één of meerdere dagen, mogelijkheid tot ezelrijden en tochten maken met een kar, bezoek aan de ezelfokkerij. - Onthaal van groepen, vakantiecentra (max. 20 pers) vast bedrag van 50 € voor een halve dag. - Mogelijkheid tot verblijf in het vakantiehuis “la ferme aux ânes”.

G2

ÂNES ART’GONNE

Chemin de Brouenne - 55250 ÈVRES Tel/fax: + 33 (0)3 29 70 60 84 http://anesartgonne.free.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: - Verhuur van ezels, van een halve dag tot meerdere dagen. - Artistieke en artisanale showroom - Themadagen - Evenementen: vernissages en spektakels om de 5 weken. Onthaal scholen, 3 voorgestelde workshops. Capaciteit onthaal: 100 personen voor de exposities - Gîte d’étape met 8 plaatsen, het hele jaar open. Animatie voor vakantiecentra en hobbycentra tijdens de schoolvakanties.

>> 45

Wandel-en ontdekkingstochten Paardrijden, paardentochten, ezelwandelingen en uitstappen in een huifkar D4

LA FERME DU VALLON

1 Rue de la Mairie - 55150 MOIREY Tel: + 33 (0)3 29 85 61 62 - GSM: + 33 (0))6 30 78 84 26 http://www.lafermeduvallon.fr E-mail: [email protected]

E6

ASSOCIATION DE TOURISME ÉQUESTRE

4 Avenue de Gussainville - 55400 GUSSAINVILLE Tel: + 33 (0)3 29 88 39 16 (Jonathan BRICLOT) E-mail: [email protected] Beschrijving: - Wandeling of tocht in span, kennismaking met pony’s, verblijf voor paarden. J2

ÉCURIES DE JEAND’HEURS

Vieux Jeand’Heurs - 55000 LISLE-EN-RIGAULT Tel: + 33 (0)3 29 70 20 61 (Julie BOGAERT) http://www.ecuries-jeandheurs.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: De stallen van Jeand’Heurs, gelegen in een buitengewone en groene omgeving (gebouwen ingeschreven als Historische Monumenten), verwelkomen alle ruiters, beginnelingen of ervaren personen. - Pony- en paardrijlessen, stages, wandelingen, verblijf voor paarden. Restauratie in de buurt. Ter plaatse, vakantiehuis (Gîte de France) voor 6/8 personen. CV

B4

CENTRE ÉQUESTRE

Plan d’eau de la Vallée de l’Othain - 55600 MARVILLE Tel: + 33 (0)3 29 88 13 47 (Marie-Christine MENEAU) Beschrijving: - Hervatting in de indoor en outdoor manege. - Wandeling of tocht van 1, 2 of 3 dagen, begeleid per paard of met de pony (volgens het niveau en vanaf 10 jaar). - Wandeling op de pony, aan de hand (vergezeld van de ouders) = 8 €/1/2 uur.

46 <<

Beschrijving: Alvorens wij u onze paarden toevertrouwen, leggen wij u hun psychologische werking uit en geven wij u raad zodat u de paard attitude heeft. Onze wil om uw aanvraag te bevredigen maar ook om u onze passie voor paarden en onze streek door te geven zodat u uw dromen kan beleven. - Paardentochten, alleen of vergezeld, tochten met de huifkar, ezeltochten voor de kinderen. - Organisatie van tochten, verblijf voor paarden, dressuur, hoefsmederij. - Mogelijkheid tot het verzamelen van de koeien per paard. Onthaal van ruiter wandelaars op de camping, chalet of gastenkamers. - Paardentochten, vergezeld of niet, tochten met de huifkar.

H7

CENTRE ÉQUESTRE DE MADINE

Syndicat Mixte d’Aménagement du Lac de Madine Maison de Madine - 55210 NONSARD Tel: + 33 (0)3 29 89 57 81 - GSM: + 33 (0)6 86 93 76 29 http://www.lacmadine.com Beschrijving: Met zijn paardencentrum, trekt Madine alle paardenliefhebbers aan. Een intense manier om zich nog meer te verzoenen met de natuur. Ponyen paardrijlessen, van de beginnende ruiter tot de competitie. Wandelingen voor iedereen, ponydoop vanaf 3 jaar. Onthaal van paarden: pension en overnachting. Tochten, obstakels, dressuur, horse ball, koets. C6

LES ÉCURIES DU RAILLY

Constantine - 55230 ROUVROIS-SUR-OTHAIN Tel/fax: + 33 (0)3 29 85 96 10 (Sylvie FRANCEQUIN) GSM: + 33 (0)6 32 56 24 78 Beschrijving: Verhuur van paarden, verhuur van pony’s met begeleiders. Tochten, voor een dag. Dressuur van veulens, in de winter: verblijf voor paarden en pony’s.

Praktische gids

9UŌĠWŌĘXLWVWDSSHŨHŨZDQGHOLQJHŨ H4

FERME ÉQUESTRE LE RUPT

7 Rue Haute 55260 RUPT-DEVANT-SAINT-MIHIEL Tel: + 33 (0)3 29 75 07 37 (Wil Vonk) GSM: + 33 (0)6 42 83 81 24 http://www.lerupt.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Pony-club, paardencentrum…om op een andere manier te paardrijden. - Lessen, stage “galop”, paardenverblijf, tochten van 1 tot 5 dagen. - Tochten van 1 tot 2 dagen op het circuit "Vent des Forêts".

H1

CENTRE ÉQUESTRE DU GRAND PRÉ

2 Rue du Grand Pré 55800 SOMMEILLES Tel: + 33 (0)3 29 75 50 64 (Aurélie MEURGEY) GSM: + 33 (0)6 87 47 95 44 http://centreequestredugrandpre.wifeo.com E-mail: [email protected]

Beschrijving: De nieuwe installaties van "le centre équestre du grand pré", in de buurt van het bos van de Argonne, staat u toe de wereld van het paard en de pony te ontdekken of u te verbeteren door te paardrijden in alle veiligheid, onder alle weersomstandigheden, in de gesloten, overdekte manege (piste van 60 x 24 m, verlicht indien nodig). Het club house, volledig nieuw, is toegankelijk voor iedereen. De gebruiksvriendelijkheid en het professionalisme zijn de regels van het huis. >> Mogelijkheid tot begeleide wandeling op een circuit in het bos. CV

F4

ÉTRIER VERDUNOIS

Route d’Étain - Rue Robert Schumann - 55100 VERDUN Tel: + 33 (0)3 29 84 10 56 http://www.etrier-verdunois.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Pony- en paardrijlessen. Verblijf en restauratie in de buurt. Paardrijden. Paardentochten en -stages, inleiding en perfectionering in de manege (paard/pony). CV

Golf J2

GOLF CLUB

H7

GOLF DU LAC DE MADINE

38 Rue Basse 55000 COMBLES-EN-BARROIS Tel: + 33 (0)3 29 45 16 03 http://www.golfdecombles.fr E-mail: [email protected]

Syndicat Mixte du Lac de Madine Maison de Madine - 55210 NONSARD Tel: + 33 (0)3 29 89 56 00 http://www.lacmadine.com E-mail: [email protected]

Beschrijving: - Golfparcours met 18 holes. - Privé lessen, stage, green fee, golfinitiatie en golfschool.

Beschrijving: Golf met 9 holes + 9 holes compact. Privé lessen, stage, initiatie. Practice overdekt met 12 afslagplaatsen.

CB

CB

>> 47

Watersporten :: Waterplassen en recreatiedomeinen F5

BASE DE LOISIRS DU COLVERT

55160 BONZÉE Tel: + 33 (0)3 29 87 31 98 http://www.campings-colvert.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Recreatiedomein, aangelegd over 30 ha, waterplas van 9ha. Voorgestelde activiteiten: - Zwemmen, vissen, verhuur van waterfietsen en kano’s, waterglijbaan, - Tennis, voetbal, basket en petanque, tafeltennis. Huisdieren worden aanvaard. CB

C2

CV

CR

BASE DE LOISIRS DU LAC VERT PLAGE

3 Bis Rue de la Gare - 55110 DOULCON Tel: + 33 (0)3 29 80 90 38 (Christian MATER) http://www.valdunois.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Aangelegde waterplas van 5 ha. Voorgestelde activiteiten: - Zwemmen, vissen, verhuur van waterfietsen en kano’s, waterglijbaan - Spelen voor kinderen, bowling, open voor iedereen. - Elke week muziekanimatie. Talrijke wandelingen en mogelijkheden tot bezoeken in de buurt. Verhuur van chalets (16), uitgerust voor 5 of 6 personen, één chalet (voor 3 personen) is toegankelijk voor personen met een beperkte mobiliteit. CB

48 <<

H7

LAC DE MADINE

Syndicat Mixte du Lac de Madine Maison de Madine 55210 NONSARD Tel: + 33 (0)3 29 89 32 50 http://www.lacmadine.com E-mail: [email protected] Heropening van de site in Nonsard in mei of juni 2014. Beschrijving: Het Meer van Madine, gelegen aan de voet van de Côtes de Meuse en in het hart van het Regionale Natuurpark, is een uitgestrekte wateroppervlakte van 1 100 ha, 250 ha bos en 42 km oevers. Het recreatiedomein biedt u al het aangename van natuur, sport en recreatie: - Zeilschool, paardencentrum, jachthaven, vissen, waterfietsen, aangelegde en bewaakte stranden in juli en augustus. - Bezoek van de site met een treintje, op ontdekking van het meer. - Tennis, mountainbike, tandem, golf… - Verblijf: 20 vakantiehuizen voor 4 personen waaronder 2 voor personen met beperkte mobiliteit, 10 vakantiehuizen voor 6 personen, campings, herberg met 30 twin kamers. CB

CV

Praktische gids

9UŌĠWŌĘXLWVWDSSHŨHŨZDQGHOLQJHŨ

Watersporten :: Rondvaart C3

MEUSE NAUTIC

Le Pont Cassé Chemin de la Perchette 55110 DUN-SUR-MEUSE Tel: + 33 (0)3 29 80 90 48 of + 33 (0)3 29 80 82 27 http://www.valdunois.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: - Verhuur van 3 boten, 4 tot 8 plaatsen per boot. - Vermogen van de motor in paardenkracht: 9.9. - Geen vaarbewijs. - Bevaarbare rivier: de Maas en het Kanaal van de Maas. - Mogelijkheid tot cruise of een tochtje voor een dag of een halve dag. - Initiatie besturing van de boot, verzekering, riviertol en brandstof inbegrepen. CB

CV

F4

BATEAU LE MOSA

Quai de la République - 55100 VERDUN Tel: + 33 (0)3 29 84 55 55 (Toeristische Dienst/VVV) GSM: + 33 (0)6 31 48 63 92 http://www.fluviatours.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: U kan op de Maas aan boord gaan op de passagiersboot “Mosa”, die een capaciteit van 110 passagiers heeft. U geniet tegelijkertijd van een cruise op de rivier en een originele ontdekking van Verdun met unieke zichten op de monumenten. De toelichtingen beschrijven u de nauwe banden tussen de rivier en de stad. Mogelijkheid tot een cruisemaaltijd (diner of lunch). Tocht met commentaar (in drie talen: Frans, Engels, Duits) met vertrek aan de jachthaven, panoramisch uitstapje. CB

:: Kano en kajak K2

BAR-LE-DUC ANCERVILLE CANOË-KAYAK CLUB

La Pointerie - 55170 ANCERVILLE Tel/fax: + 33 (0)3 29 75 38 09 http://kayak.abck.free.fr E-mail: [email protected] [email protected]

Beschrijving: - Initiatie op één van de twee plaatsen met instructeur. - Ontdekking van de natuurlijke omgeving en afdaling van de rivier op een dag of een halve dag. Verplicht kunnen zwemmen. Verzekering is inbegrepen. Activiteit vanaf 8 jaar. Alle prestaties zijn begeleid. Mogelijkheid verhuring kajaks en kano’s. - Initiatie, afdaling van de rivier: op aanvraag. CV

>> 49

Watersporten :: Kano en kajak J3

AFDALING VAN DE SAULX MET DE KANO

Hier geen competitie of een onoverkomelijke doortocht, alleen een tochtje op rustig water! In samenwerking met de club " Ancerville Bar-leDuc Canoë-kayak ", stellen wij het nodige materiaal (kano, peddels en reddingsvesten) en een gediplomeerde begeleider ter beschikking voor een tochtje zonder problemen en volledig onder controle. Met de familie of onder vrienden, kom de charme van deze beschermde rivier waarderen! Een originele tocht tussen Beurey-sur-Saulx en Mognéville, twee uren plezier, of u nu een sportieve amateur of een ervaren persoon bent. Activiteit vanaf 8 jaar. >> Inlichtingen, prijzen en inschrijving: Tel: + 33 (0)3 29 79 11 13 (Toeristische Dienst/VVV) http://www.tourisme-barleducetbarrois.com E-mail: [email protected]

E4

MEUSE CANOË

55100 CHARNY-SUR-MEUSE GSM: + 33 (0)6 80 22 24 18 (Jean-Christophe DROUET) http://www.meusecanoe.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Afdaling van de Maas in een kano van 2 of 4 plaatsen (2 volwassenen en 2 kinderen) of in een kajak. Vertrek in volle natuur met een parcours zonder risico tussen Charny en Régnéville, in de buurt van Verdun. Mogelijkheid tot een maaltijd aan de oever, in Charny. >> Voor de maanden juli en augustus: parcours van 3 km met vertrek aan de Ondergrondse Citadel in Verdun, elke dag behalve op maandag en zondag, vertrek om 11 uur volgens de weersvoorspellingen.

H5

CANOË-KAYAK CLUB DE SAINT-MIHIEL

Promenade des Dragons - 55300 SAINT-MIHIEL GSM: + 33 (0)6 09 87 78 12 of + 33 (0)6 01 78 96 41 (Solange Val) http://canoekayak-saintmihiel55.fr E-mail: [email protected] - [email protected] Beschrijving: - Verhuur van kano of kajak zonder begeleiding, per uur, per dag of per halve dag. - Afdaling van de Maas met boottransport en begeleiding vanaf 5 personen. Afnemende prijs volgens het aantal personen. Verplicht kunnen zwemmen. Verzekering is inbegrepen. CV

K6

CLUB DES "FUNNY’S"

55140 VAUCOULEURS http://www.lesfunnys.com Reservatie op: Office de Tourisme - Toeristische Dienst/VVV Tel: + 33 (0)3 29 89 51 82 http://www.tourisme-vaucouleurs.com E-mail: [email protected] Beschrijving: De hele zomer, op zaterdag en zondag, ontdekkingstochten met begeleider.

:: Zeilen H7

BASE NAUTIQUE DU LAC DE MADINE

Syndicat Mixte du Lac de Madine Maison de Madine - 55210 NONSARD Tel: + 33 (0)3 29 89 36 06 - Tel: + 33 (0)3 29 89 32 50 http://www.lacmadine.com E-mail: [email protected]

50 <<

Beschrijving: Verhuur kano en catamaran. Privé lessen, stages, ons contacteren.

Praktische gids

9UŌĠWŌĘXLWVWDSSHŨHŨZDQGHOLQJHŨ

Met de fiets Praktische informatie: mogelijkheid tot uitstapjes met de mountainbike, begeleid en voorzien van historische toelichtingen over de Slag van 1916, per halve dag of per dag. Inlichtingen bij ASPTT. Tel: + 33 (0)3 29 86 71 23 E-mail: [email protected] K4

MOULIN DE CHANTERAINE

Morlaincourt - 55500 CHANTERAINE Tel/Fax: + 33 (0)3 29 77 05 67 http://www.moulin-de-chanteraine.com E-mail: [email protected] Beschrijving: De " Moulin de Chanteraine ", stelt u uitstapjes op de wegen of op de Voie Verte voor, 30 fietsen staan ter beschikking, type mountainbike en citybike (10 mannen, 10 vrouwen, 5 juniors en 5 kinderen) met helm en veiligheidsslot. J5

TOERISTISCHE DIENST/VVV

D3

VÉLO-RAIL

Meuse Vélo-Rail - Quartier de la Gare 55110 FORGES-SUR-MEUSE GSM: + 33 (0)6 45 02 67 44 (Françoise TESSIER) E-mail: [email protected] Beschrijving: Meuse Vélo-Rail in Forges sur Meuse: Circuit van 1 uur op de spoorweg voor 4 volwassenen of 2 volwassenen en 3 kinderen, jonger dan 10 jaar. Onthaal: oud station van Consenvoye. H7

LAC DE MADINE

55210 NONSARD Tel: + 33 (0)3 29 89 32 50 of + 33 (0)3 29 89 57 09 http://www.lacmadine.com Beschrijving: Verhuur van mountainbike, tandem, elektrische fiets, alle maten om het meer te verkennen. K6

TOERISTISCHE DIENST/VVV

Château Stanislas - BP 81 55200 COMMERCY Tel: + 33 (0)3 29 91 33 16 http://www.tourisme-pays-de-commercy.fr E-mail: [email protected]

15 Rue Jeanne d’Arc 55140 VAUCOULEURS Tel: + 33 (0)3 29 89 51 82 http://www.tourisme-vaucouleurs.com E-mail: [email protected]

Beschrijving: 20 fietsen, volwassen en kinderen, helmen voorzien.

Beschrijving: 5 fietsen.

VOIE VERTE V Een weg van 29 km, in de Ornain vallei, staat toe Fains-les-Sources (in de buurt van Bar-le-Duc) aan Saint-Amand-sur-Ornain te linken. Deze groene, aangelegde weg op de dienstwegen van het Marne-Rijnkanaal is minimum 2,50 m breed, jn gaat langs 29 kanaalvakken en steekt 4 kanaalbruggen over. >> Meer info: Om de Maas per fiets te bezoeken, bestel gratis onze brochure "Meuse à vélo, 30 circuits" op www.tourisme-meuse.com

>> 51

Gemotoriseerde activiteiten :: Vliegvelden en ulm-clubs I3

AÉRODROME DU SUD MEUSIEN

55000 CONDÉ-EN-BARROIS Tel/fax: + 33 (0)3 29 77 18 30 (Jean-Jack FRANCOIS) GSM: + 33 (0)6 87 28 86 90 http://www.aeroclub-sudmeusien.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: - Pilootschool. - Luchtdoop van 15-20 min. - Mogelijkheid tot een rondvlucht van 30 min. - Mogelijkheid tot een pedagogische prestatie voor kinderen op aanvraag. >> Opendeurdagen in juni.

CLUB ULM BAR-LE-DUC EXTRÊMES

55000 FAINS-VÉEL Tel/fax: + 33 (0)3 29 45 15 60 (Gaston THILLEMENT) E-mail: [email protected] GSM: + 33 (0)6 08 25 67 96 (Gérard VILLAUME) Beschrijving: Initiatie besturing ULM. Uitrusting beschikbaar: Club house - Hangar - Piste van 375 m - Trike Multi as.

I6

MADE IN ULM

55210 HEUDICOURT-SOUS-LES-CÔTES GSM: + 33 (0)6 82 67 19 34 (Francis WEBER) Beschrijving: Initiatie vlucht, luchtdoop. B4

ULM CLUB

Vliegbasis - 55600 MARVILLE Tel: + 33 (0)3 82 26 53 30 Beschrijving: Initiatie ULM besturing volgens aanvraag. Uitrusting beschikbaar: 3 assen ULM school, 1 trike, 1 autogiro. F5

CV

I2

H6

AÉRODROME DE VERDUN - LE ROZELIER

55320 SOMMEDIEUE GSM: + 33 (0)6 08 51 72 07 of + 33 (0)6 89 39 63 69 (Jean-Marie GOUTHIERE) http://acrt.free.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: - Initiatie besturing, luchtdoop, luchtacrobatiek - Erkende FFA pilootschool Uitrusting beschikbaar: graspiste, harde piste, onderhoud atelier, bar-restaurant.

CIRRUS AIR ÉVASION

Gehucht: aux Roppes - 55200 GEVILLE Tel: + 33 (0)3 29 91 58 36 - GSM: + 33 (0)6 85 13 53 19 http://cirrusairevasion.free.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: - Uitstap met ULM, hoogtevlucht: ons contacteren. Uitrusting beschikbaar: club house - 2 ULM pistes. - Initiatie besturing: ULM - Trike.

:: 4x4 H5

DOMAINE DE MARSOUPE

Route de Woinville - 55300 SAINT-MIHIEL Tel: + 33 (0)3 29 89 02 70 of + 33 (0)3 29 90 00 71 http://www.domainedemarsoupe.eu E-mail: [email protected]

52 <<

Beschrijving: Verhuur van terreinen voor het uitoefenen van 4x4. Ter uwe beschikking: zaal met keuken, mogelijkheid tot verblijf.

Praktische gids

9UŌĠWŌĘXLWVWDSSHŨHŨZDQGHOLQJHŨ

:: Karting H3

SKLC 55

F4

KARTING 55

55260 CHAUMONT-SUR-AIRE Tel: + 33 (0)3 29 70 62 47 (M. ALBORGHETTI) GSM: + 33 (0)6 07 82 62 09 http://www.sklc55.fr E-mail: [email protected]

Boulevard Stratégique - 55100 VERDUN Tel/fax: + 33 (0)3 29 86 31 83 GSM: + 33 (0)6 07 11 87 15 (Eric SCHWAB) http://www.k55.fr E-mail: [email protected]

Beschrijving: - Verhuur van kartings op een circuit van 713 m, karting Sodikart van 270 cm3. - Animaties voor groepen en bedrijfscomités.

Beschrijving: Verhuur van kartings, animaties voor bedrijfscomités en voor groepen. Restauratie ter plaatse: pizzeria, sandwichbar.

CB

CB

CV

:: Motorrijden H5

MOTO-CLUB DE SAINT-MIHIEL

J3

MOTO ÉVASION

17 Rue des Écoles 55300 DOMPCEVRIN Tel: + 33 (0)3 29 90 13 17 (Mario ROSSI) GSM: + 33 (0)6 11 75 47 02 of + 33 (0)6 89 13 84 71 E-mail: [email protected]

10 Rue Heuillon - 55000 SAVONNIÈRES-DEVANT-BAR Tel: + 33 (0)3 29 45 21 17 (François LEROY) GSM: + 33 (0)6 13 22 49 06 http://moto-evasion.over-blog.com E-mail: [email protected]

Beschrijving: - Begeleide opleiding voor motorrijden op alle terreinen. - Mogelijkheid tot lunch ter plaatse. - Stage van 5 dagen op basis van vol pension: ons contacteren voor de prijs.

Beschrijving: Organisatie van thematochten, met een road book, ter attentie van motorrijders, verzamelaars van oude voertuigen en bedrijfscomités. Onthaal van motorrijders en organisatie van een verblijf in de Maas. CV

Ontdekkingsactiviteiten van de natuur en de omgeving :: Parcours in de bomen D3

FORÊT-VASION

La Gustaville - 55110 SIVRY-SUR-MEUSE GSM: + 33 (0)6 74 06 39 49 http://www.foretvasion.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Verover het bos. De voorgestelde activiteiten: - Acrobatisch parcours in de bomen met talrijke workshops, apenbrug, loopbrug in rondhout, netten, stijgbeugels, snowboard, reuzenschommel en 500 m gejodel. - Blote voeten en sensorisch parcours, dat prikt, het is zacht, dat kietelt, het is koud, het is ruw…

- Super bel, een enorme opblaasbare bel waarin men zich vastgrijpt en van de helling komt, sensatie gegarandeerd! Praktische informatie: - Verplicht sportschoenen of wandelschoenen. - Gidsen aanwezig op het volledige parcours voor raad en toezicht. - Ter plaatse: speelzone, picknick plaats ter beschikking, verkoop van dranken, sandwich… - Toegang via de RD 964, kruispunt Vilosnes en Haraumont. CB

CV

>> 53

Ontdekkingsactiviteiten van de natuur en de omgeving :: Vissen

B3

LES ÉTANGS DE BROUENNES

Sentier du Moulin n°2 - 55700 BROUENNES Tel: + 33 (0)3 29 80 66 74 (Jean-François PIROTTE) E-mail : [email protected] Beschrijving en prijzen: Vliegvissen: - Vijver van 1 ha voor " no kill ". - Twee vijvers voor een oppervlakte van 4 ha (grote stukken) - Beekforel, regenboog stekelmakreel, aanwezigheid van karpers en snoeken - No kill. - 1 vijver van 1 ha met snoek, voor een halve dag of volledige dag. Mogelijkheid tot reservatie voor groepen. Dobbervissen voor een halve dag of een volledige dag. Voor uitstapjes met de familie, in groep of met het bedrijf, mogelijkheid tot verhuur van de vijver van 1 ha. Volledig ingericht met beschutting, barbecue, privé parking (prijzen op aanvraag). I4

LA PÊCHE À LA TRUITE

55500 COUSANCES-AUX-BOIS Tel/fax: + 33 (0)3 29 78 35 95 (Philippe BETTON) http://www.cousancespeche.com Beschrijving: - Privé site, forelkwekerij (mogelijkheid tot levering van forellen). - Vissen volgens het gewicht, verhuur van de vijver voor een halve dag of een volledige dag. - Speeltuin en picknick plaats, groene en bloemrijke ruimte. G7

ÉTANG DE LACHAUSSÉE

Domaine du Vieux Moulin - 55210 LACHAUSSÉE Tel: + 33 (0)3 29 89 36 02 http://www.etang-de-lachaussee.com E-mail: [email protected]

54 <<

Beschrijving: - Sportief vissen: Over een oppervlakte van 360 hectaren, aan boord van een bootje of vanop de ponton, bieden wij u de mogelijkheid te vissen op karper of op roofvissen "no kill". Voor een dag, een weekend of een volledige week, met of zonder verblijf. Mogelijkheid tot restauratie in de Auberge. - Hobby vissen: Kom gedurende een dag of een halve dag genieten van ontspanning en vissen op rivierbaars, voorn, kleine snoeken en kleine karpers, aan de oevers van 2 tot 3 vijvers van piscicultuurs.

G5

DOMAINE PISCICOLE LA PÊCHE À LA TRUITE

Hobby viskwekerij - 55300 LACROIX-SUR-MEUSE Tel: + 33 (0)3 29 90 15 08 http://www.aubergedelapechealatruite.com E-mail: [email protected] Beschrijving: De plaats heeft 2 privé vijvers voor forelvissen waarvan 1 vijver voor “no kill” vissen (vliegvissen) met een vistrofee. - Verblijf en restauratie ter plaatse (Logis de France) - Activiteit forelvissen voor een halve dag of een volledige dag. - Verhuur van de vijver en ter beschikking stellen van een reuzenbarbecue. Wonderbaarlijke visvangst met de familie, per gewicht. Degustatie bezoek. Seminarie met uitgeruste vergaderzaal en restauratie. - Pedagogische piscicultuur. Pedagogisch bezoek voor kinderen, speeltuin, pedagogisch parcours en pedagogisch vissen.

Praktische gids

9UŌĠWŌĘXLWVWDSSHŨHŨZDQGHOLQJHŨ F4

FÉDÉRATION DE LA MEUSE POUR LA PÊCHE ET LA PROTECTION DU MILIEU AQUATIQUE

Moulin Brûlé - 55120 NIXÉVILLE-BLERCOURT Tel: + 33 (0)3 29 86 15 70 http://www.federationpeche.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: - Beheer bescherming, exploiteren en toezicht van de departementale waterbiotoop. - Coördinatie en steun van de activiteiten van " Associations Agréées pour la Pêche et la Protection du Milieu Aquatique (AAPPMA) (visvereniging)". - Begeleiding van informatie en opleiding betreffende de bescherming van de waterbiotoop en de ontwikkeling van het hobby vissen. - De water- en visbelangen en de AAPPMA voorstellen aan de verschillende nationale, regionale en departementale instellingen. - Ondersteunt de ontwikkeling en de studie van toeristische viscircuits in de Maas. - Ondersteunt de opleiding, door scholing, het vissen en de kennis van de waterbiotopen bij jongeren en volwassenen. Begunstigt en stimuleert de jongeren om te vissen in de Maas via jongerenkaarten. Ontwikkelt visproducten (themadagen, roofvis parcours, gidsen).

H7

LAC DE MADINE

Maison de Madine - 55210 NONSARD Tel: + 33 (0)3 29 90 98 42 - GSM: + 33 (0)6 76 90 27 75 http://www.lacmadine.com Beschrijving: Vissen op karper en snoek aan de oevers van het meer of in een bootje op het meer. Viskaart per dag, voor twee weken of per jaar. F5

DOMAINE DE SOMMEDIEUE

1 Rue du Parc 55320 SOMMEDIEUE Tel: + 33 (0)3 29 85 78 70 (Bruno FENAUX) GSM: + 33 (0)6 22 61 17 40 http://www.fly-in-sommedieue.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Eén van de mooiste gebieden in Europa voor vliegvissen. Gesloten parcours van 12 ha waarvan 4 ha water en 3,5 km oevers. Visdag, ’s ochtends, namiddag en ’s avonds. Seminarie dagen met verhuur van uitgeruste zaal (15 pers.), maaltijd, sigaarkelder, biljartzaal. CB

:: Jagen B2

AUBERGE DU FAISAN DORÉ

3 Rue de l’Écluse - 55700 INOR Tel: + 33 (0)3 29 80 35 45 (Jeannine BATAILLE) GSM: + 33 (0)6 07 56 39 35 http://www.aubergedufaisandore.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Een massief van 750 hectaren in het noorden van de Maas, jachtdag op everzwijnen, reeën en hertensoorten. Mogelijkheid tot een weekend jagen voor 2 dagen (everzwijnen, reeën en hertensoorten).

K6

FERME DE FRAICUL

55140 MONTIGNY-LÈS-VAUCOULEURS Tel: + 33 (0)3 29 89 50 17 (Didier GUILLAND) GSM: + 33 (0)6 88 52 70 77 E-mail: [email protected] Beschrijving: Op een gebied van 150 ha, jachtdag op fazanten en op grijze en rode patrijs. 12 prooien worden losgelaten per jager (6 fazanten en 6 patrijzen). Van 3 tot 12 geweren (in samengestelde groepen) per jachtdag.

:: Reuzenlabyrint in maïsveld B4

LE LABYRINTHE DE MAÏS

Rue des Cannes - Iré les Prés - 55600 MONTMÉDY Tel: + 33 (0)3 29 85 42 34 - GSM: + 33 (0)6 08 52 21 20 http://labyrinthedemaismontmedy.blogspot.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Vind de uitgang van dit labyrint terug door ongeveer 1 uur te wandelen in de maïslanen!

Beantwoord de vragen onderweg. Volwassen- en kindniveau! Ideaal voor het hele gezin! Nachtthema’s met animaties, grote speurtocht, vergeet uw zaklampen of uw voorhoofdlampen niet en goede schoenen.

>> 55

Ontdekkingsactiviteiten van de natuur en de omgeving :: Paintball F4

PAINTBALL TEMPLE

I5

LORRAINE PAINTBALL - A.L.S.G.

Fort de Belrupt 55100 BELRUPT-EN-VERDUNOIS GSM: + 33 (0)6 27 26 21 45 E-mail: [email protected]

37 Rue Nationale - 55200 LÉROUVILLE Tel: + 33 (0)3 29 91 17 69 - GSM: + 33 (0)6 12 82 50 00 http://lorrainepaintball.free.fr E-mail: [email protected]

Beschrijving: Gelegen op de heuvels van Verdun, in een fort van 1875 dat is aangepast en speciaal is ingericht voor het uitoefenen van paintball. Een unieke omgeving met verschillende spelopties, binnen en buiten.

Beschrijving: De vereniging ontwikkelt paintball als een spel en het avontuur als een sport. Wij beoefenen paintball op verschillende plaatsen in het zuiden van de Maas (Lérouville, Saint-Mihiel) en het zuiden van Meurthe et Moselle maar wij kunnen ook paintball toepassen op aanvraag op privé terreinen (bossen, grote parken, forten), volledig wettig en met respect van de optimale veiligheidsvoorschriften.

56 <<

Praktische gids

9UŌĠWŌĘXLWVWDSSHŨHŨZDQGHOLQJHŨ

:: Speleo J2

MAISON LORRAINE DE LA SPÉLÉOLOGIE

17 Rue Henry Chevalier - 55000 LISLE-EN-RIGAULT Tel/fax: + 33 (0)3 29 71 30 12 (Luigi GIAMBARRESI) GSM: + 33 (0)6 77 03 43 18 http://maison-lorraine.ffspeleo.fr Beschrijving: Staat ter beschikking tijdens de schoolvakanties en op afspraak, voor vakantiecentra voor verschillende groepen, speleo begeleiding voor ontdekkingsuitstapjes van de ondergrondse wereld voor een halve dag of een volledige dag. - Mogelijkheid tot stages van meerdere dagen. Speleologische ontdekkingsuitstappen voor een halve dag of een volledige dag. - Mogelijkheid om “le petit Musée de la Paléontologie” te ontdekken, over de prehistorie en de speleologie. - Verhuur van de berghut voor een nacht, etappe, verblijf, vergaderzaal en restauratie ter plaatse of in de buurt. Totale capaciteit van 30 personen.

:: Sterrenkunde H5

ASSOCIATION SAMMIELLOISE D’ASTRONOMIE

55300 LES PAROCHES Tel: + 33 (0)3 29 84 22 93 - GSM: + 33 (0)6 88 48 68 43 Beschrijving: Het observatorium "Champ Chipolé " is een sterrenkundige waarnemingsplaats die is gelegen in de natuur, op 5 minuten van Saint-Mihiel. - Bezoek aan het observatorium (‘s nachts): duur 2 uren. - Animatie " Jouons avec le Soleil ": voor scholen en vakantiecentra, duur 2 uren. - Voorstellingen van het Planetarium en projecties: duur 2 uren. G6

OBSERVATOIRE DES CÔTES-DE-MEUSE

8 Place de Verdun- 55210 VIÉVILLE-SOUS-LES-CÔTES Tel: + 33 (0)3 29 89 58 64 - GSM: + 33 (0)6 09 17 03 59 (Marc et Marie-Hélène KASCHINSKI) http://observatoire.t83.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Aan de voet van de Côtes de Meuse, heeft het observatorium één van de grootste Europese telescopen, open voor het publiek. Avondobservaties met de telescoop van 83 cm diameter, en amfitheater met sterren om de hemel met het blote oog te ontdekken. Video projectie. - Bezoek voor kinderen en scholen: dag- en avondobservatie animaties. Duur van het bezoek: 3 uren.

>> 57

Ontdekkingsactiviteiten van de natuur en de omgeving :: Milieu F5

C.P.I.E. WOËVRE CÔTES DE MEUSE

Maison de l’Arsen 14 Rue chaude - 55160 BONZÉE Tel: + 33 (0)3 29 87 36 65 http://www.cpie-meuse.eu E-mail: [email protected] Beschrijving: Toegang voor gehandicapte personen op de eerste verdieping van het gebouw en voor bepaalde animaties. Speciale animaties voor kinderen en volwassenen: - Natuuruitstappen, ponydoop. - Ontdekkingspad. - Pedagogische en ludieke animaties over alle thema’s die zijn verbonden aan het milieu, water, bos, vogel… Onthaal van groepen, scholen, naschoolse groepen, families, wandelaars…in vol pension, een halve dag of vrij bezoek. Begeleiding voor groepen op reservatie: Ontdekkingsuitstap naar het natuurlijke en historische erfgoed. Conferenties. Ontdekking van de natuur per paard. Gepersonaliseerde activiteiten van ecotoerisme voor groepen, voor een dag of een verblijf. CV

G6

VERGER CONSERVATOIRE PRUNES ET MIRABELLE (ASSOCIATION RÉGIONALE D’EXPÉRIMENTATION FRUITIÈRE DE L’EST)

55210 HATTONVILLE Tel: + 33 (0)3 29 89 58 18 http://www.prunes-et-mirabelle-de-lorraine.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Met het bezoek aan het boomgaard conservatorium van Arefe heeft u de mogelijkheid de geschiedenis van de mirabel van Lotharingen te leren kennen (of weer in herinnering te brengen) en de boomgaard te ontdekken in de loop van de seizoenen. Het boomgaard conservatorium organiseert eveneens: - Schoolanimaties, in samenwerking met de Service Éducation du Parc Naturel Régional De Lorraine. - Technische opleidingen over het dirigeren van de boomgaard met respect voor het milieu (beplanting van een boomgaard, snoeien van bomen, strijd tegen ziektes en schadelijke insecten, griffeling, enz…).

58 <<

- Verkoop van fruit dat voortkomt uit de unieke pruimen en mirabellen collectie. - Een verkoop van fruitbomen in de herfst. Duur van het bezoek:1 à 3 uren (volgens het programma dat op voorhand werd bepaald). G7

ÉTANG DE LACHAUSSÉE

Domaine du Vieux Moulin 55210 LACHAUSSÉE Tel: + 33 (0)3 29 89 36 02 http://www.etang-de-lachaussee.com E-mail: [email protected] Beschrijving: De vijver van Lachaussée, te midden van het Regionale Natuurpark van Lotharingen en in het hart van de kleiachtige vlaktes in de Woëvre, is een watervlakte van meer dan 360 hectaren en is gelegen aan de kruising van een ruim netwerk van vochtige zones die biologisch van groot belang zijn. Deze vijver is natuurlijk gecoloniseerd door een watervegetatie dat is samengesteld uit gordels. Deze geven gevolg aan de aanwezigheid van grote rietvelden, delen met struikjes die zijn omringd door vochtige weiden, zeer gunstig voor de fauna. Teneinde de ecologische belangen van deze plaats te bewaren is deze plaats het voorwerp van een indeling in “Espace Naturel Sensible (E.N.S.)” (Gevoelig natuurlijk gebied) alsook van het Regionale Natuurpark.

PARC NATUREL RÉGIONAL DE LORRAINE Maison du Parc Logis Abbatial des Prémontrés Rue du Quai - BP 35 54702 PONT-À-MOUSSON Tel: + 33 (0)3 83 81 67 67 http://www.pnr-lorraine.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Het Regionaal Natuurpark van Lotharingen, gecreëerd in 1974, biedt een mozaïek aan landschappen en natuurlijke omgevingen waar uitzonderlijke fauna en flora zijn. Deze beschermde plaats, bemiddelaar tussen Mens en Natuur, nodigt uit tot het ontdekken van de rijkdom van zijn patrimonium: van thematische huizen tot één groot geheel met het landschap of nog, van het klein gebouwd landelijk patrimonium tot een bepaalde levenskunst! De ontspannings- en hobbygelegenheden zijn talrijk: natuurcentra, ontdekkingspaden, Grande

Praktische gids

9UŌĠWŌĘXLWVWDSSHŨHŨZDQGHOLQJHŨ Randonnées (GR) wegen, ontdekkingsuitstapjes in de natuur of nog, fietstochten met de familie of rondtrekken. Ontdek tot slot een gebied waar men dagelijks levenskunst uitoefent waar men op ontmoeting gaat naar zijn bewoners: de boetieks van het Park staan u toe de talrijke lokale producten te ontdekken alsook de kennis van de ambachtslieden of nog de culturele centra die jaarlijkse plannings, tentoonstellingen of festivals voorstellen… Van het oosten tot het westen, het Park wordt op uw ritme ontdekt!

B3

LIGUE DE PROTECTION DES OISEAUX

54 Grande Rue - 55700 MOUZAY Tel: + 33 (0)3 29 80 25 56 (Thierry FREYTAG) GSM: + 33 (0)6 83 29 25 47 http://meuse.lpo.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Ontdekking van de natuur en ornithologie in de Maasvallei in Mouzay. Tentoonstelling, conferenties over de natuur en haar bescherming. Uitstap begeleid door natuurkenners. Lening van monokijkers.

CONSERVATOIRE D’ESPACES NATURELS DE LORRAINE 7 bis Route de Pont-à-Mousson 54470 THIAUCOURT-REGNIÉVILLE Tel: + 33 (0)3 83 80 70 80 (Nicolas Avril) GSM: + 33 (0)6 77 13 65 01 http://www.cren-lorraine.com E-mail: [email protected] Beschrijving: - Uitstap voor het grote publiek (kalender op de website): naturalistische en landschapachtige ontdekkingen en ter beschikking stellen van materiaal, monokijkers, loepen in de hand, vlindernetten, schepnetjes, terreingidsen,… - Multi-ontdekking: sensorische benadering van planten (erkenning door de smaak, geur), etymologie, fabeltjes en sages; blootsvoets wandelen… Lening van tentoonstellingen (reptielen, amfibieën, Moselle Sauvage…). Diverse tentoonstellingen (foto’s, insekten…).

>> Duur van het bezoek, 3 tot 4 uren.

>> 59

%HGUŌYLJKHLĘHŨDPEDFKWHŨ Beleef de actieve Maas! Rustig…de Maas? Natuurlijk niet !!! maar gewoon kalm, dat is zeker. Ze slaapt in ieder geval niet. Wandelingen in het grensgebied van het noorden tot de heuvels van Barrois, van de vlaktes van de Woëvre tot de Argonne, van de valleien van de Ornain of de Saulx tot aan die van de Maas, de tekens van deze veelvoudige en creatieve activiteit ontbreken niet. Zoveel kennis, ontstaan uit de traditie of ronduit hedendaags, die openstaan voor bezoekers. Deze ontdekkingen, die mogelijk zijn bij een bezoek aan een bedrijf of een atelier, moet u waarmaken. U heeft een waaier van sectoren (agrovoeding, ambacht, textielindustrie, speelgoed en onderzoek) die het nuttige aan het aangename koppelen, de lekkernijen aan de schoonheid, de productie aan vernieuwing. Zo heeft u een goede gelegenheid om de actieve Maas te beleven en te communiceren met zij die sinds altijd zijn boeiende personaliteit bewerken.

:: Open bedrijvendagen Wenst u de geheimen te ontdekken van de bekende suikerbonen van Verdun of de Madeleine van Commercy? De uitnodiging is verstuurd. Wist u dat in Etain… ? De alom bekende pop (beigneur) wordt nog altijd geboren bij het speelgoed van Petitcollin. Een referentie, onder velen, die men kan noteren in zijn agenda; deze kan ook verrijkt worden met futuristische afspraken. In Bure, bijvoorbeeld, waar zich het Agence Nationale pour la Gestion des Déchets Radioactifs (ANDRA) (Nationaal Agentschap voor het Beheer van Radioactief Afval) bevindt, met zijn ondergrondse onderzoekslaboratorium. Eén zekerheid, de bedrijven van de Maas openen hun deuren voor de toeristen. Wat belet ons?

J3

BERGÈRE DE FRANCE

91 Rue Bradfer - 55000 BAR-LE-DUC Tel: + 33 (0)3 29 79 11 13 (Toeristische Dienst/VVV) Beschrijving: Bergère de France, gevestigd in Bar-le-Duc op 40 000 m² ruimte, is één van de grootste en meest concurrerende spinnerijen in Europa. Het begeleide bezoek stelt de verschillende ateliers voor, vanaf de aankomst van het materiaal, de fabricage van de bollen, tot de voorbereiding aan de lopende band van de colli’s. - Mogelijkheid tot aankoop in de fabriekswinkel, op het einde van het begeleide bezoek. Duur van het bezoek: 1u45. Een gids voor 20 personen staat ter beschikking. Verdeling van koptelefoons. - Verplichte reservatie. Begeleid bezoek alleen in het Frans.

60 <<

J3

LE CRITT TJFU

(CENTRE DE RECHERCHE INDUSTRIEL)

2 Avenue de la Grande Terre - 55000 BAR-LE-DUC Tel: + 33 (0)3 29 79 11 13 (Toeristische Dienst/VVV) Beschrijving: "Kennis verkrijgt men door ervaring, al de rest is slechts informatie." Het Critt, Techniques Jet Fluide et Usinage werd gecreëerd in 1985 onder het statuut van een vzw, wet van 1901, en vervolgens kreeg het het label "Centre de Ressources Technologiques" van de minister van onderzoek en hoger onderwijs in 1998. Het ligt natuurlijk aan de oorsprong van de vestiging van de techniek van het waterstraalsnijden onder hoge druk. Het Critt TJFU beschikt over twee voortreffelijke technieken: de fabricage van materialen door het weghalen van de materie (van het traditionele tot de grote vitesse) en de beheersing van niet-vaste stoffen, aan zeer hoge druk en in extreme condities, om af te snijden, af te bijten en voor de behandeling, tewerkgesteld in een technologische ruimte dat is uitgerust met pompen, voor de stikstof en de waterstralen THP,

Praktische gids

%HGUŌYLJKHLĘHŨDPEDFKWHŨ een robot en digitale computer numerical control. Deze techniek wordt veel gebruikt in de industrieën zoals de automobiel, voeding, lucht- en ruimtevaart, luxe, energie, bewapening, mechanica-metallurgie, design-decoratie, hout, openbare gebouwen en werken, plastiek-composiet. L4

ANDRA

RD 960/60 - 55 290 BURE Tel: + 33 (0) 805 107 907 http://www.andra.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Het Andra bestudeert de opslag van radioactief afval in een kleiachtige rots, gelegen op 500 m diepte. In het ondergrondse laboratorium bezoekt u een reconstructie van een ondergrondse galerij en onderzoekt u de geologie van de regio. In de technische ruimte ontdekt u prototypes van afvalcontainers en machines die het principe van diepe opslag verduidelijken. Duur van het bezoek: 2u à 2u30.

E6

VISITE DE LA FABRIQUE PETITCOLLIN ET DE L’ESPACE MUSÉOGRAPHIQUE

Centre Culturel et Touristique Rue des Casernes - 55400 ÉTAIN Tel/fax: + 33 (0)3 29 87 20 80 http://www.petitcollin.com/tourism.php www.tourisme-etain.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Begeleid bezoek van het speelgoed van Petitcollin, een unieke plaats in Frankrijk. Laatste 100 % Frans bedrijf dat speelgoed en poppen maakt. Ontdekking van de verschillende fabricagefases van de poppen en de “baigneurs”. Duik, op twee passen van de fabriek, in het hart van de geschiedenis van deze symbolische onderneming door dit museum met beelden en documenten van vroeger, mythische modellen, baby’s en poppen om mee te spelen… te bezoeken, opdat de droom blijft voortduren. CB

J4

DAIMLER BUSES - EVOBUS FRANCE

55500 LIGNY-EN-BARROIS Tel: +33 (0)3 29 79 11 13 (Toeristische Dienst/VVV) Beschrijving: De fabriek Daimler Buses - EvoBus France, sinds een dertigtal jaar gevestigd in Ligny-en-Barrois na autobussen en autocars te hebben geproduceerd voor de twee merken Setra en Mercedes-Benz, heeft zich gespecialiseerd in de productie van een stedelijke autobus, de Mercedes-Benz Citaro solo, een gelede bus of de korte versie. Deze autobus is de ambassadeur nummer één van Daimler Buses-EvoBus France in onze Franse steden (Bar-le-Duc, Marseille, Metz, Nancy, Paris, …) en overal in Europa. Hij is vervaardigd vanaf een structuur, gefabriceerd in Mannheim. De medewerkers van Ligny-en-Barrois bieden een studie- en raaddienst aan. Hun werk bestaat uit schilderen, de montage, controles en het testen van de kwaliteit. Dankzij de naleving van de kwaliteitsnormen van het moederbedrijf en de kennis van meer dan twintig beroepsgroepen, realiseert de fabriek van Ligny-en-Barrois een product dat beantwoord aan de kwaliteitswetten van Mercedes-Benz en zo ook aan alle verwachtingen van de klanten. In 2012 startte de site van Ligny-en-Barrois met de productie van de nieuwe Mercedes-Benz Citaro, een nieuwe generatie autobus die veiliger en rendabeler is voor onze klanten en een modern design heeft. Wegens veiligheidsredenen is het bezoek niet toegelaten voor kinderen jonger dan 12 jaar die niet begeleid zijn. Verplicht reserveren. J3

CONFITURES À LA LORRAINE

>> Zie pagina 65. J5

SOCIÉTÉ MADELEINES ZINS

>> Zie pagina 65. F4

DRAGÉES BRAQUIER SA

>> Zie pagina 66. J6

CLAIR DE LORRAINE

>> Zie pagina 72.

>> 61

Kennis, industrieel en artisanaal patrimonium :: Ambacht Artiesten, here we come! De rust van de landschappen in de Maas en de verscheidenheid van de natuurlijke bronnen en materialen zijn inspiratie- en creatiebronnen voor talrijke kunsthandwerkers en artiesten. Breng hen een bezoekje en u geeft uzelf een dubbel plezier van ontdekking van de vaak ongewone man en een plaats dat onvermijdelijk aantrekkelijk is. Aarzel niet. Mandenmakerij, glasblazerij, pottenbakkerij, zadelmakerij... er is altijd iets te zien, te begrijpen en om zich te verbazen. F3

ATELIER DE TISSAGE COLINE

55120 BROCOURT-EN-ARGONNE Tel/fax: + 33 (0)3 29 88 45 52 (Mme CHATELET) E-mail: [email protected] Beschrijving: In een dorp in het hart van de Argonne, werkt Colette Châtelet met weefgetouwen, zoals aan die van onze voorlopers wevers. Ze toont, onder de oplettende blik van de bezoekers, de zelfzekere gebaren van een beroep dat verdwijnt. Schietspoel, textieldraad, spoel, kettingdraad en schacht, aanslagkam en weefriet staan toe kwaliteitsvolle stoffen te maken voor het linnengoed in katoen, linnen of wol. - Bezoek van een weefatelier. Van de klos tot de stof. Uitleg wordt gegeven over het begrip weven, vanaf katoen, linnen, wol en soms zijde. M6

FAÏENCERIE "LE SAINT GERVAIS"

25 Grande Rue - 55140 GOUSSAINCOURT Tel: + 33 (0)3 29 90 83 23 (Francis PROFIT) http://www.faiencerie-le-st-gervais.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Francis PROFIT, gelegen in het dorpscentrum in een oud ploegerhuis, is sinds vele jaren pottenbakker. Hij onthaalt u hartelijk het hele jaar door met zijn vervaardigde en gedecoreerde faience, volledig handgemaakt. Unieke stukken op aanvraag, personalisering. Gratis bezoek van het atelier en demonstratie. Tentoonstelling en verkoop. F7

CRÉATEUR VERRIER

7 Grande Rue - 55160 LABEUVILLE Tel: + 33 (0)3 29 80 88 20 (Maude SOUVAY) GSM: + 33 (0)6 86 80 36 18 http://www.maudesouvay.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Hedendaagse creatie van werken in glas, beeldhouwwerken, kunstwerken voor op de muur, voorwerpen.... Realisatie op aanvraag.

62 <<

K3

ATELIER GALERIE MARC ACHARD

9 Rue Grand Fossé - 55500 MAULAN Tel: + 33 (0)9 74 62 57 90 GSM: + 33 (0)6 27 62 43 00 of + 33 (0)6 70 00 19 31 http://www.marc-achard-creation.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Marc Achard, gepasionneerde autodidact van decoratie, creatie en het façoneren met metaal, bewerkt het metaal tot een hedendaags meubilair met een gerafineerd design, beeldhouwwerken en andere decoratieve voorwerpen: metaalvariaties, creaties in metaal, meubilair design, beeldhouwwerken, decoratie voorwerpen,… H4

SCULPTEUR SUR BOIS ORNEMANISTE

35 Rue du Moulin 55260 PIERREFITTE-SUR-AIRE GSM: + 33 (0)6 71 26 02 69 (Jean BERGERON) http://jeanbergeron.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Meubilair beeldhouwer, model van gietkunst, artistieke stukken, restauratie. Beeldhouwwerken met grote dimensies: in hout, ijs, sneeuw met animatie en demonstratie. Atelier animatie (beeldhouwen in zeep) voor scholen. K6

LA SAVONNIÈRE DU MOULIN

Moulin de Chantraine 55140 SAINT-GERMAIN-SUR-MEUSE Tel: + 33 (0)3 29 89 82 60 http://www.la-savonniere-du-moulin.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Bio zepen en cosmetica op basis van verse ezelinnenmelk. Deze zepen worden vervolgens verpakt in kleine houten doosjes (recycleerbaar), artisanaal vervaardigt uit populier.

Praktische gids

%HGUŌYLJKHLĘHŨDPEDFKWHŨ L6

LE MOULIN DE TRAVERON

Hameau de Traveron - 55140 SAUVIGNY Tel: + 33 (0)3 29 90 82 79 (André BABEL - LE BORGNE) Beschrijving: Kunst pottenbakkerij. Magie van de plaats, magie van de materialen! Alle uiteengezette werken zijn een curiositeit en een streling voor de ogen. Elk oeuvre ademt creativiteit en emotie uit en is geïnspireerd op klei en de plaats. Oude molen van begin 1700 waar men de tijd neemt om u te verwelkomen en u de verschillende stappen, van klei tot een uniek kunstwerk, laat ontdekken. U vindt er cloisonné-werk, beelden en raku. J3

ATELIER PIER’ART

135 Rue de Bar 55000 SAVONNIÈRES-DEVANT-BAR Tel: + 33 (0)3 29 76 19 56 GSM: + 33 (0)6 23 78 75 03 (Patricia en Daniel PIERRARD) http://atelierpierrard.e-monsite.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Creatieatelier. Schilderen: tentoonstelling van recente werken. Keramiek: tentoonstelling en bezoek aan het atelier, demonstratie van het boetseerwerk en pottenbakkersschijf. Toelichtingen van de verschillende thema’s dat de artiest benadert. Kracht halen uit de alchemistische mengeling, doorheen de creaties: water, aarde en vuur en de emoties delen met de toeschouwers. Mogelijkheid tot stage: keramische werken.

F4

ALBERTUS CRÉATION

3 Place du Marché Couvert - 55100 VERDUN GSM: + 33 (0)6 88 74 05 50 (Stéphanie COUPADE) http://www.stephaniecoupade.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Beeldhouwkunst in metaal, creatie van meubilair en decoratievoorwerpen in metaal, raku, hars op maat, unieke stukken. Tentoonstelling schuur: 3 Rue de l’Arsenal - 55100 VERDUN

J6

GÉRALDINE DURIAUX - VERRIER D’ART

29 Rue de la Chapelle - 55200 VERTUZEY GSM: + 33 (0)6 45 89 35 00 http///www.geraldine-duriaux.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Kom binnen in de wereld van de glaskunst, van de creatie van dieren in glas (pâte de verre). Sprookjeslicht, kristal,… unieke kunstwerken.

J2

L’ATELIER DU RONCIER

12 Voie des Mares - 55000 VILLE-SUR-SAULX Tel: + 33 (0)3 29 75 44 76 E-mail: [email protected] Beschrijving: Kunstdraaier Eric Henry legt u met passie uit hoe hij voorwerpen vervaardigt in nobele en waardevolle houtsoorten. Elk stuk wordt ambachtelijk bewerkt en wordt nooit meer opnieuw geproduceert, wat het dan ook heel uniek maakt. Voorstelling van zijn beroep, zijn atelier alsook een ruim gamma van houtsoorten waaronder enkele zeldzame soorten.

>> 63

*DVWURQRPLĠ0DDVVWUHHśSDUDGŌƖ YRRUOHNNHUEHNNHŨ Keuze te over, met als neusje van de zalm een toefje originaliteit dat anderen ver achter zich laat. De kookkunst van de Maasstreek speelt de streekkaart: een oude, culinaire en smaakvolle traditie. Alleen al de namen van de specialiteiten spreken voor zich. Had een zekere ‘Madeleine’ niet als inspiratie gediend voor Proust? Was Colbert niet degene die zo gek was op de ‘Dragées’ van Verdun? En dan Hitchcock, die verslaafd was aan de met een ganzenveer ontpitte aalbessengelei van Bar-le-Duc… De gastronomie in de Maasstreek is een uitdaging voor elke smaakpapil. Reden genoeg voor de profs om kwaliteitslabels te ontwikkelen die voor originaliteit en een persoonlijk onthaal staan. Zowel in de ‘Cuisineries Gourmandes’ als in fermes auberges worden de meest verfijnde en toch zo plaatselijke gerechten bereid met kwaliteitsvolle producten uit de streek. De Maasstreek houdt van lekker eten, maar ook van gezelligheid. De wijnproducenten dragen aanzienlijk daartoe bij, evenals de vakkundige brandewijnstokers, en uiteraard de bierbrouwers. De Maasstreek is al eeuwenlang een creatief bierland bij uitstek. Een bezoek aan één van de opkomende kleine brouwerijen geeft een extra feestelijke smaak aan uw verblijf in deze streek, die op culinair niveau beslist afleiding geeft. Truffels, mirabellen en forellen: maak de borst maar nat!

64 <<

Een voortreffelijk

menu

De "Cuisineries Gourmandes" De naam is even doorzichtig als het aanbod: de restauranthouders die zich aangesloten hebben bij het label ‘Cuisineries Gourmandes’ hebben hun kookkunst volledig onder de knie en staan hier graag voor in. Ze zijn bijzonder principieel op verse producten uit de nabije omgeving en gepassioneerd door originele en smaakvolle menu’s die daaruit voortvloeien. Smaak en gezelligheid staan op het menu.

"Meuse et Merveilles",een kwaliteitsgarantie Ambachtslieden en makers van boerenproducten kiezen allebei voor kwaliteit en laten dat weten. Zij hebben speciaal voor dit doel ‘Meuse et Merveilles’, een gemeenschappelijk merk, in het leven geroepen. Het waarborgt de ‘smaken uit de streek’. Dit logo bereidt de weg van goede smaak, smullen, en uniek zijn. Maakt niet uit om welk product het gaat: aalbessengelei, witte wijn, puur appelsap, biersoorten en andere lekkernijen. U komt beslist aan uw trekken. Herkomst en kwalitiet gegarandeerd. Lijst met alle producten "Meuse et Merveilles" beschikbaar op aanvraag of op de website : http://www.meuse-et-merveilles.com

Specialiteiten van de Maas [bladzijde 65/68] De Aalbessengelei van Bar-le-Duc, ontpit met een ganzenveer / De ‘Madeleines’ van Commercy / De ‘Croquets’ en ‘Rochers’ van Saint-Mihiel / De ‘Baisers de Dagobert’ (kusjes van koning Dagobert) en de ‘Crottes de Satan’ (duivelskeutels) van Stenay / De ‘Jeannettes’ van Vaucouleurs / De ‘Dragées’ van Verdun / De Truffel van Lotharingen / De Lorgnon Linéen / Andere lekkernijen

Bieren van de Maas [bladzijde 69] Wijnen van de Maas [bladzijde 70] De Mirabel [bladzijde 71] Lokale producten [bladzijde 71 t/m 76] Praktische gids

*DVWURQRPLĠ0DDVVWUHHśSDUDGŌƖYRRUOHNNHUEHNNHŨ

Specialiteiten van de Maas Niet te weerstaan. Elke stad heeft zijn beroemde lekkernij. Commercy heeft de ‘Madeleine’,Verdun heeft de ‘Dragées’, Bar-le-Duc de ‘kaviaar’ met aalbessensmaak, en Vaucouleurs zijn ‘Jeannettes’… De Maasstreek maakt, met Lorraine, smaak en gaat daar prat op. Was dit gebied niet de grootste truffelproducent van Frankrijk in de 17e eeuw? En wel in het bijzonder de voortreffelijke tuber uncinatum en tuber mesentericum. Beslist het proeven waard!

:: De Aalbessengelei van Bar-le-Duc, ontpit met een ganzenveer J3

À LA LORRAINE

35 Rue de l’Étoile - 55000 BAR-LE-DUC Tel: + 33 (0)3 29 79 06 81 (Anne DUTRIEZ) http://www.groseille.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Dit familiebedrijf produceert en commercialiseert, in een gezellige omgeving, aalbessenconfituur van Bar-le-Duc voor de hele wereld. Na de voorstelling door middel van een film van 10 minuten, gerealiseerd in de jaren 1950, zal u, met een klein lepeltje degusteren van deze zoete jam met een robijnkleurtje en getuige zijn van een ontpitdemonstratie. Boetiek ruimte met talrijke streekproducten. CB

:: De "Madeleines" van Commercy J5

À LA CLOCHE LORRAINE

8 Place Charles de Gaulle - 55200 COMMERCY Tel: + 33 (0)3 29 91 25 16 E-mail: [email protected] http://www.madeleine-commercy.com Beschrijving: De zaak "A la Cloche Lorraine", verkoop van madeleines en andere specialiteiten. De "royales" madeleines zijn op deze plaats vervaardigd en gebakken sinds 1928. Een moderne zaak, een immense muur bestemd voor cadeaukoffers, en dit alles beklemtoont de lokale ster, "de madeleine royale van Commercy".

J5

SOCIÉTÉ MADELEINES ZINS

La Boîte à Madeleines ZAE La Louvière - 55200 COMMERCY Tel: + 33 (0)3 29 91 40 86 http://www.madeleines-zins.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Fabricage en verkoop van artisanale madeleines: madeleines met mirabel, madeleines met chocolade, madeleinettes. Fabricage zichtbaar doorheen een raam. Degustatiesalon.

>> 65

Specialiteiten van de Maas :: "Croquets" en "Rochers" van Saint-Mihiel H5

BOULANGERIE MAGEOT

4 Rue Pershing - 55300 SAINT-MIHIEL E-mail: [email protected] Tel/fax: + 33 (0)3 29 89 01 44 Beschrijving: Patisserie, confiserie, chocolaterie, Croquets, Rochers (rotsjes), Samielloises de Ligier Richier, gedeponeerde merken. Brood, traditioneel Frans.

:: De "Baisers de Dagobert"

:: De "Dragées" van Verdun F4

DRAGÉES BRAQUIER SARL

50 Rue du Fort de Vaux - 55100 VERDUN Tel: + 33 (0)3 29 84 30 00 http://www.dragees-braquier.com E-mail: [email protected] Beschrijving: - Fabrikant van suikerbonen en met suiker omhulde fantasieën. - Fabricage van de ontplofbare obus in chocolade. - Begeleid bezoek + video van het bedrijf (op reservatie). - Verkoop in de fabriekswinkel.

(kusjes van koning Dagobert)

en de "Crottes de Satan" (duivelskeutels) van Stenay

B3

BOULANGERIE BAUMAUX

4 Rue de l’Hôpital - 55700 STENAY Tel: + 33 (0)3 29 80 33 34 http://www.boulangerie-baumaux.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Bakker, patissier, chocolatier. Fabricage van madeleines "Les Délicieuses", koekjes "cochon": gedeponeerde merken. Specialiteiten: bonbon chocolat, crotte de Satan, Baiser de Dagobert, pavé stenaisien. >> Verkoop ter plaatse van producten.

:: De "Jeannettes" van Vaucouleurs K6

BOULANGERIE TOMMASI FABRICE

56 Rue Jeanne d’Arc - 55140 VAUCOULEURS Tel: + 33 (0)3 29 89 43 16 Beschrijving: - Specialiteit "Jeannettes de Vaucouleurs": chocolade, hazelnoten, karamel op basis van honing. - Châtelaines de Gombervaux: framboos, eieren, suiker, kokosnoot.

66 <<

Praktische gids

*DVWURQRPLĠ0DDVVWUHHśSDUDGŌƖYRRUOHNNHUEHNNHŨ

:: De Truffel van Lotharingen I5

FERME TRUFFIÈRE DE NAVI

55300 BISLÉE Tel: + 33 (0)3 29 89 11 34 GSM: + 33 (0)6 85 40 45 57 of + 33 (0)6 84 85 96 94 http://www.fermetruffieredenavi.com E-mail: [email protected] Beschrijving: - Truffels van de Maas en Bourgondië. - Verse truffels tijdens het seizoen, terinnes met truffels, tartinade (pasta) voor het aperitief, olie en zout met truffel, truffel blaadjes met een lange conservering. Culinaire workshop in oktober, november en december, voor een dag of halve dag, op afspraak. Lydie en Marc verwelkomen u om met u hun passie voor truffels te delen. Een jonge chef - Vincent TOMMASI - zal met u zijn kennis delen. Pedagogische boerderij.

L6

LA TRUFFACHUCHU

2 Grande Rue 55140 MAXEY-SUR-VAISE GSM: + 33 (0)6 78 55 84 71 (Pascal SCHUZGER) E-mail: [email protected] Beschrijving: - Potjes met truffels, varkens- of ree- of everzwijnterrine met truffels, kalkoen- of varkens- of kippastei met truffels en met daslook.

- Het zoeken van truffels op uw terreinen met honden. - Zoekdemonstraties met truffelhonden op zoek naar truffels (cavage), minimum 4 personen. - Culinaire raadgevingen betreffende het gebruik van de truffel met een volledige maaltijd op basis van truffel, minimum 6 personen. - De producten zijn ook te koop in de fijne kruidenierswinkel in Vaucouleurs. G6

TRUFFIÈRE DE SAINT-RÉMY

55160 SAINT-RÉMY-LA-CALONNE Tel: + 33 (0)3 29 87 30 63 (M. GARZANDAT) GSM: + 33 (0)6 89 56 52 35 http://www.truffiere.org E-mail: [email protected] Beschrijving: Begeleid bezoek van de truffelplantage: - Demonstratie van het werk van de truffelhond. - Degustatie van specialiteiten op basis van truffels van Lotharingen. - Verkoop van verse lokale truffels en truffelplanten, culinaire raadgevingen. Duur van het bezoek: 1u30 Mogelijkheid tot bezoeken tijdens de week op reservatie.

I5

MAISON DES TRUFFES ET DE LA TRUFFICULTURE

>> Zie pagina 25.

>> 67

Specialiteiten van de Maas :: De Lorgnon Linéen De lorgnon, een zoetigheid uit Lignyen-Barrois, is een chocolaatje, wit of zwart, gevuld met een heerlijke mengeling van bessen. Het is gewikkeld in goud en bedrukt met monocles of lorgnon die verwijzen naar de productie van optische glazen die hier in de stad bestaat sinds de 19de eeuw. J4

PÂTISSERIE VOIRIOT

29 Rue du Général de Gaulle 55500 LIGNY-EN-BARROIS Tel: + 33 (0)3 29 78 41 71 J4

BOULANGERIE DEMÉE

5 Rue de Strasbourg 55500 LIGNY-EN-BARROIS Tel: + 33 (0)3 29 78 40 18 E-mail: [email protected] Beschrijving: Op een avond, de vooravond van Sint-Niklaas, maakte Léonie, een inwoonster van Ligny, zoetigheid die ze graag weggaf aan haar naasten. Wanneer ze deze versierde, verwisselde ze de pot met praliné

voor de pot met aalbessenconfituur. Zonder dat ze haar vergissing besefte, bood ze ook een zakje aan de directeur van de Verening van de Opticiens aan, die net zijn neef had aangeworven! En zo is de "lorgnon linéen" geboren: melkchocolade, wit en zwart, gevuld met een heerlijke ganache op basis van aalbessenpuree, omcirkeld met goud en beslaan met de silhouette van Léonie…uitgedosd met een knijpbril (lorgnon)! De vastberaden animatie van Cyril Demée, bakker-patissier en chocolatier, zal u de legende van Léonie doen herleven. Hij biedt u eveneens een film aan van 10 minuten dat de bereidingswijze weergeeft, gevolgd door een demonstratie "indompelen" van de chocolade. En vervolgens is er natuurlijk de degustatie!

:: Andere lekkernijen J3

DOMINIQUE CORDEL

27 Boulevard de la Rochelle 55000 BAR-LE-DUC Tel: + 33 (0)3 29 79 13 06 http://www.dominiquecordel.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Dominique CORDEL, patissier chocolatier, werd opgeleid door zijn vader en vervolgens door grote namen zoals Lenôtre, Fauchon of nog Pelletier. Dankzij zijn creatief talent wordt de "dragée" of suikerboon van Verdun niet alleen uitgenodigd bij grote gelegenheden zoals huwelijken en dopen, maar ze vindt ook haar plaats bij de dagelijkse lekkernijen als makarons, biscuits, taartjes of "panettones", een nieuwigheid dat onlangs uit zijn ideëendoos kwam! Dominique CORDEL, die zijn ideëen de vrije loop laat, neemt ons mee op een sensorische reis: zijn creaties met zuurtjeskleuren zijn even mooi om naar te kijken als te proeven! De makarons staan model voor de streek en de steden in de Maas:

68 <<

de makaron met aalbessen van Bar-le-Duc, de makaron met suikerbonen van Verdun en de makaron met madeleine van Commercy, de Lotharingse karamels: aalbessen, suikerbonen, mirabel en bergamot. >> Andere winkel: 35 Rue Chaussée - 55100 VERDUN Tel: + 33 (0)3 29 85 29 26 CB

Praktische gids

*DVWURQRPLĠ0DDVVWUHHśSDUDGŌƖYRRUOHNNHUEHNNHŨ

Bieren van de Maas Bieren, de Maastraditie In de 19de eeuw bereikte het bierbrouwen in de Maasstreek zijn hoogtepunt. In deze tijd groeide de bevolking enorm. Zo’n 40 kleine bierbrouwers uit het noorden van de Maasstreek, de Argonne, de Woëvre, het Maasdal en het Land van Bar, verkochten hun bier aan liefhebbers uit steden en dorpen. Vanaf 1870 werd de concurrentie en de fusie van bedrijven tot grote industriële brouwerijen de "kleine" brouwers echter fataal. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd die situatie er zeker niet beter op: na 1918 telde de Maasstreek nog maar zes brouwerijen, waaronder de twee grootsten: de "Brasserie de la Meuse" en die van "La Croix de Lorraine’, beiden in Bar-le-Duc. Beide brouwerijen spraken tot de nationale verbeelding met de wijdverspreide en beroemde reclameposters van de kunstenaars Mucha en Bastard. Ondanks het sluiten van de brouwerijen in Bar-le-Duc in 1949, leven de Maasbieren voort via een grote Europese brouwerij, de S.E.B. (Société Européenne de Brasserie). De laatste twintig jaar groeide het aantal kleine brouwerijen gestaag in de Maasstreek, teken dat er karaktervol bier geproduceerd wordt. L6

B3

MUSÉE EUROPÉEN DE LA BIÈRE >> Zie pagina 28/29. BRASSERIE DE CHARMOIS

Haut Château de Charmois 55700 MOUZAY Tel: + 33 (0)3 29 80 48 19 GSM: + 33 (0) 6 09 90 05 00 http://www.bierecharmoy.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Te midden van het Charmois domein, in het oudste gedeelte ervan, bevindt zich de brasserie waar in het geheim het bier van Charmoy werd gemaakt. Dit blond bewaarbier met een hoge gisting is noch gefilterd, noch gepasteuriseerd en langzaam hergist in flessen met respect voor de traditie van het brouwen van bieren. Er worden twee bieren gebrouwen: De blonde Charmoy zal u verrassen door zijn zachtheid en de overvloed aan subtiele aroma’s. De ambergele Charmoy zal u verbazen door zijn uitstekende bittere smaak die is verfraaid met een aangename fruitige toets. - Verkoop van producten ter plaatse. Mogelijkheid tot bezoeken: Het biermuseum en de brasserie van Charmois op afspraak op + 33 (0)3 29 80 68 78.

I1

BRASSERIE DE NETTANCOURT

7 Rue Leurande - 55800 NETTANCOURT GSM: + 33 (0)7 81 92 60 08 http://www.brasseriedenettancourt.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: De coöperatieve vereniging " La Brasserie de Nettancourt", gevestigd in een traditionele dorpswoning, produceert en commercialiseert haar artisanale bio bieren over korte ketens: directe verkoop op de productieplaats en op de markten. De brouwactiviteiten zijn open op afspraak. De bierbrouwerij stelt, naast de verkoop van haar producten, ook gastvrije evenementen voor (debatten, tentoonstellingen,…). Verkoop van boeken of tijdschriften bestemd voor de promotie van de artisanale bieractiviteiten. F2

FERME DE LA VALLÉE

55120 RARÉCOURT Tel/fax: + 33 (0)3 29 88 41 95 (Jacques FAGOT) http://www.rarecourtoise.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Een landbouwer neemt u mee van "het veld tot het bierglas" en van "de bodem tot de boterham”. - Bezoek van de beplanting, de mouterij, de brasserie en de confituurfabriek. - Degustatie en verkoop van echte gegiste bieren alsook confituren op grootmoeders wijze, geconcentreerd door het langzaam koken in een koperen ketel op een oliebad. - Pedagogische boerderij, erkend door het nationale netwerk “Bienvenue à la ferme”. - Mini-biergolf, parcours in openlucht, plantaardig labyrint, tijdbalk "op ware grote". CB

Alcoholmisbruik is gevaarlijk voor de gezondheid, te consumeren met mate.

>> 69

Alcoholmisbruik is gevaarlijk voor de gezondheid, te consumeren met mate.

Wijnen van de Maas De wijnen van de Maas Of ze nu wit, rood of licht rosé ("gris") zijn, de wijnen die voortkomen uit de wijngaarden van de Maasvlakte en van de Côtes de Meuse, lichtelijk zuur maar eerlijk en fruitig, zijn goedgeefs en uitstekend aangepast aan de gastronomie van dit gebied. Te ontdekken aan de tafels van een restaurant in de Maas en in een kelder van een wijnproducent.

G6

DOMAINE DE MONTGRIGNON

9 Rue des Vignes - 55210 BILLY-SOUS-LES-CÔTES Tel: + 33 (0)3 29 89 35 55 (Mrs PIERSON) of + 33 (0)3 29 89 58 02 http://www.domaine-montgrignon.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Wijnproducent van de Maasstreek: wit, rood, grijs, traditionele methode, brut kers en brut mirabel. - Bezoek aan de kelder en degustatie. Verkoop van producten ter plaatse.

G6

DOMAINE DE MUZY

3 Rue de Muzy - 55160 COMBRES-SOUS-LES-CÔTES Tel: + 33 (0)3 29 87 37 81 (Jean-Marc LIENARD) http://www.domainedemuzy.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Wijnproducent van de Côtes de Meuse: wit, rood, grijs, traditionele “blanc de blancs” methode en rosé. Brandewijn van mirabel van Lotharingen en Williams peer, marc van Côtes de Meuse, mirabel likeur, lirette. Individueel: degustatie. - Verkoop van producten ter plaatse. CB

H6

SCEA DOMAINE DE COUSTILLE

10 Rue Basse - 55210 CREUË Tel: + 33 (0)3 29 89 33 81 E-mail: [email protected] Beschrijving: Wijnproducent van de Côtes de Meuse: wit, rood, grijs, traditionele methode, brandewijn van mirabel van Lotharingen, Williams peer en kwets, marc van Côtes de Meuse. - Bezoek op aanvraag. Degustatie en verkoop van producten ter plaatse. Verkoop op het Domaine de Coustille. 23 Grand’ Rue - 55300 Buxerulles

70 <<

H6

DOMAINE DE GRUY

7 Rue des Lavoirs - 55210 CREUE Tel/fax: + 33 (0)3 29 89 30 67 (Laurent DEGENEVE) GSM: + 33 (0)6 30 03 38 23 E-mail: [email protected] Beschrijving: Wijnproducent van de Maasstreek: wit, rood, grijs, traditionele “blanc de blancs” methode en rosé. Brandewijn van mirabel van Lotharingen, peer, framboos en kwets, marc van Côtes de Meuse, crème van mirabel, kwets, appel en peer, lirette. - Bezoek aan de kelder en degustatie. Verkoop van producten ter plaatse. Duur van het bezoek: 0u30 .

CB

G6

DOMAINE DE LA GOULOTTE

6 Rue de l’Église 55210 SAINT-MAURICE-SOUS-LES-CÔTES Tel: + 33 (0)3 29 89 38 31 (Philippe en Evelyne ANTOINE) Beschrijving: Wijnproducent van de Maasstreek: wit, rood, grijs, traditionele “blanc de blancs” methode. Brandewijn van mirabel van Lotharingen, kwets, Williams peer en sleepruim, marc van Côtes de Meuse, Mirabel van Lotharingen crème, lirette (lokaal aperitief). - Bezoek aan de kelder en degustatie. Verkoop van producten ter plaatse. CB

G6

GAEC DE L’AUMÔNIÈRE

7 Rue Arnay le Duc 55210 VIÉVILLE-SOUS-LES-CÔTES Tel: + 33 (0)3 29 89 31 64 (M. BLANPIED) Beschrijving: Wijnproducent van de Maasstreek: auxerrois, chardonnay, pinot noir, grijs, traditionele “blanc de blancs” methode, rosé, brandewijn, likeurs en artisanale vruchtensappen.

Praktische gids

Alcohol abuse is dangerous for health.

*DVWURQRPLĠ0DDVVWUHHśSDUDGŌƖYRRUOHNNHUEHNNHŨ

De mirabel Vorstelijk fruit Deze ‘koningin van Lorraine’ heeft veel te danken aan de boomgaarden van de Côtes de Meuse langs de Maasvlakte. Hier wordt een sappige en lekker zoete mirabel gekweekt en continu aan de kwaliteit en de reputatie van deze vrucht geschaafd.Te ontdekken in een boomgaard of bij een brandewijnstoker, die gegarandeerd een eeuwenoud recept volgt met zijn mystieke instrumenten. Taarten, jams, soufflés en andere zoete of hartige gerechten, … zo oranje heeft u het ergens anders nog niet gezien! In de rubriek "les vins de Meuse" pagina 70, vindt u de veredelaars van fruit tot brandewijnen.

Lokale producten Puur ‘Meuse’ Een gulle natuur, diepgewortelde tradities en mensenhanden om er vorm aan te geven. In de Meuse is de hoofdrol weggelegd voor de forel en de truffels! Onder de talrijke streekproducten zijn er ook die soms een vloeibare vorm aannemen, bijzonder sappig en dorstlessend.

Leder z’n kaasje Er is geen gebied in Frankrijk dat geen eigen kaassoort heeft. Ook de Maasstreek vormt geen uitzondering op deze traditie en wel door… een eigen interpretatie te geven aan de kaasjes van anderen! 78% van de beroemde Brie de Meaux wordt in de Maasstreek geproduceerd. Als dàt geen erkenning waard is…! Vooraf alle openingstijden checken.

:: Foie gras B3

LA FERME DE BROUENNES

11 Rue du Calvaire - 55700 BROUENNES Tel: + 33 (0)3 29 80 69 00 (Jean-Marc en Ingrid Petit) GSM: + 33 (0)6 80 58 38 04 E-mail: [email protected]

Beschrijving: Foie gras van eend, pluimvee van de boerderij. Vleeswaren, specialiteiten, streekproducten. Aanwezig op de markt van Verdun.

:: Streekproducten: terrines, rillettes, patés… H5

LE PETIT LORRAIN

F5

MAISON DES CÔTES DE MEUSE

36 Rue André Maginot - 55000 BAR LE DUC Tel: + 33 (0)3 29 75 76 42 (Claire en Pascal NOEL) E-mail: [email protected]

11 Rue de Metz - 55160 HAUDIOMONT Tel: + 33 (0)3 29 87 30 78 GSM: + 33 (0)6 84 19 83 04

Beschrijving: - Boetiek met streekproducten: wijnen en sterke alchoholische dranken, terrines met mirabel, siroop op basis van mirabel en madeleine, vruchtensappen… Verkoop van fruit en groenten, vlees,… verkoop van streeksandwiches. - Fabricage door uzelf van degustatiemandjes.

Beschrijving: Verkoop van regionale producten: wijnen van de Côtes de Meuse, "fuseau lorrain", karamel met mirabel, siropen, kazen, fijne vleeswaren en talrijke andere producten. Tijdens het oogstseizoen: verkoop van mirabellen, appels, kersen.

CB

CR

>> 71

Lokale producten B3

BOUCHERIE CHARCUTERIE

Place Jean Ancel - 55700 STENAY Tel: + 33 (0)3 29 80 30 05 (Pascal BASTON) of + 33 (0)3 29 80 39 17 Beschrijving: Vervaardiging van campagne terrines met bier van Charmoy, konijn terrines met mirabel, Lotharingse taart, verrines en conserven… CB

I3

LES TERRINES DU BARROIS

SARL Le Clos de Sarney 4 Rue Henry Estienne - 55000 VAVINCOURT Tel: + 33 (0)3 29 75 79 70 http://www.lesterrinesdubarrois.fr E-mail: lesterrinesdubarrois.fr Beschrijving: Fabrikant van fijne artisanale Lotharingse vleeswaren in conserven (verrine), confituren en mirabellen in siroop en verdeler van Lotharingse streekproducten. - Verkoop aan particulieren, aan bedrijfscomités en winkelverkopers. - Bezoek aan de fabriek op reservatie. CB

I4

FERME DU COLOMBIER

10 Rue du Mont - 55260 VILLOTTE-SUR-AIRE Tel: + 33 (0)3 29 75 00 19 (Families Rimlinger-Leblan) http://www.chez.com/fermeaubergeducolombier E-mail: [email protected] Beschrijving: Verkoop van streekproducten: mirabellen in siroop, confituren, traditionele vleeswaren… CB

72 <<

J6

CLAIR DE LORRAINE EN PASSANT PAR LA LORRAINE…

Place de l’Église - 55190 VOID-VACON Tel: + 33 (0)3 29 89 80 00 http://www.clairdelorraine.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: - Verkoop van gastronomische streekproducten (meer dan 400 specialiteiten). - Bereiding van samenstellingen colli’s. - Producent van de parelvormige aalbes, de mirabel en de framboos. Bezoek-degustatie (op aanvraag) en verkoop ter plaatse. Onthaal van groepen op reservatie. G6

JARDIN DE LORRAINE

32 Rue de la Mirabelle 55210 BILLY-SOUS-LES-CÔTES Tel: + 33 (0)3 29 89 32 24 (Joëlle DEPUISET) GSM: + 33 (0)6 81 67 20 60 http://www.jardin-de-lorraine.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Winkel met regionale producten. - Programma van het bezoek op aanvraag: boomkwekerij in de Côtes de Meuse, productie- en distributiekanaal van de mirabel van Lotharingen, de werking van de coöperatieve vereniging, de transformatie… Alleen voor groepen. - Speciale kinderanimatie over de transformatie van het fruit tot de brandewijn. Bezoeken mogelijk, alleen voor groepen, niet in de zomer. CB

Praktische gids

*DVWURQRPLĠ0DDVVWUHHśSDUDGŌƖYRRUOHNNHUEHNNHŨ

:: Escargots D3

LA COQUILLE SIVROTINE

37 Route Nationale - 55110 SIVRY-SUR-MEUSE Tel: + 33 (0)3 29 85 80 11 (Stéphane GOFFIN) http://www.la-coquille-sivrotine.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: Coquille Sivrotine is een Lotharingse boerderij waar de escargot of wijngaardslak koning is. Stéphane Goffin heeft hier een escargotkwekerij (groot en grijs) in openlucht, op een tapijt van koolzaad, klaverblad, phacelia en zonnebloem vanaf ze uit hun

ei komen tot aan de transformatie van producten, klaar om te degusteren. Zijn objectief is een kwaliteitsvol product voor te stellen door alle etapes van de kwekerij te controleren en door de de ingrediënten die hij gebruikt in zijn recepten nauwkeurig te selecteren. Verkoopspunt in de boerderij, ruim gamma van producten: in bokalen om op te warmen of te smeren, diepgevroren,… Bezoek aan de kwekerij met degustatie.

:: Geitenkaas H6

CHÈVRERIE DE CHAILLON

32 Grande Rue - 55210 CHAILLON Tel: + 33 (0)3 29 90 09 39 (Hélène LEBAS) http://www.chevrerie-chaillon.fr E-mail: [email protected] Beschrijving: - Kwekerij van alpengeiten en Lotharingse geiten. - Fabricage van kaas en verkoop ervan in de boerderij. Specialiteiten: geitenkaas en kaas van koemelk. - Pedagogische boerderij voor de leerlingen van het 1ste, 2de en 3de en 6de. Duur van het bezoek: 1 à 2 uren. - Boetiek van het Park, verkoop van streekproducten. B4

LA CHÈVRERIE - LA GRANGE AUX GAILLES

6 Grand’rue - 55600 FLASSIGNY Tel: + 33 (0)3 29 88 17 58 GSM: + 33 (0)6 31 32 41 42 Beschrijving: Kleine boetiek op de boerderij waar u aangenaam verwelkomd wordt met een heerlijke en mooie kaasschotel. U zal kunnen kiezen tussen een verse en half-verse geitenkaas, geitenkaas met kruiden, peper, lavendel, zwartebessenbladeren, het hart, de kaasstronk.. Vrij bezoek aan de geitenkaasboerderij. F2

FERME JACQUEMIN

5 Rue d’Avocourt 55120 NEUVILLY-EN-ARGONNE Tel/fax: + 33 (0)3 29 87 42 84 http://www.fermedugroseillier.fr E-mail: [email protected]

Beschrijving: Geitenkaas en kaas van koemelk, worst en geitenterrines. Winkel met streekproducten. - Bezoek aan de geitenboerderij. Pedagogische boerderij (het hele jaar open op reservatie). Camping op de boerderij en Meublé de Tourisme (vakantieverblijf). - Onthaal van groepen (op reservatie).

H6

ISABELLE AND GUY HAZARD

2 Rue de l’École - 55300 SENONVILLE Tel: + 33 (0)3 29 90 94 61 E-mail: [email protected] Beschrijving: Boerderij met polycultuur biedt u melkproducten aan op basis van schapen- en koemelk. De boerderij produceert eveneens graangewassen en kweekt schapen en Jersey koeien. Schapenkaas met rauwe melk, Tomme van schapenmelk, yoghurt met schapenmelk. Productie van verse room en boter.

G6

CIE DES FROMAGES & RICHESMONTS

Route de Saint-Benoît 55210 VIGNEULLES-LÈS-HATTONCHÂTEL Tel: + 33 (0)3 29 91 42 66 Beschrijving: Bedrijf in Vigneulles dat 500 000 liters melk behandeld en herleid tot 70 ton kaas. Directe verkoop in een gerenoveerde ruimte dat vervolgens werd omgevormd tot een zuivelhandel. U heeft een ruime keuze aan kazen, bries, camemberts,…

>> 73

Lokale producten :: Honing J5

MIEL DRONET

77 Rue des Capucins - 55200 COMMERCY Tel/fax: + 33 (0)3 29 91 05 19 http://www.mieldronet.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Bijenteelt bestaande uit 500 bijenkorven. De bijenkorven grazen in de weide van verschillende departementen als de Vogezen, Moselle, Meurthe et Moselle, Marne en Hérault, naargelang de jaren en de beschikbare bloemen voor de bijen. De honing en de bijenproducten worden voorbeeldig verpakt in Commercy en behouden zo alle natuurlijke eigenschappen. - Producten: honing van alle bloemen, van acacia, van linde, van bos, van spar, stuifmeel van bloemen, kruidkoek, propolis, bijenwas, honingwater. - Degustatie en verkoop ter plaatse.

H4

LES RUCHERS DE LAHAYMEIX

1 Grande Rue - 55260 LAHAYMEIX Tel/fax: + 33 (0)3 29 75 08 72 (Christophe DUFRAIGNE) E-mail: [email protected] Beschrijving: Honingproductie van de Maas, honing van acacia, honing van linde, honing van alle bloemen...

K4

GAEC DES BUSSIÈRES

16 Rue de Menaucourt - 55500 NANTOIS Tel: + 33 (0)3 29 78 08 27 (Sébastien BURNEL) GSM: + 33 (0)6 81 91 36 73 E-mail: [email protected] Openingsuren en -periodes: Informeren. Beschrijving: Honing van de streek van Bar-le-Duc. GAEC des Bussières stelt drie verschillende honingsoorten voor: honing van acacia, lentehoning en zomerhoning. 80 bijenkorven worden geëxploiteerd en de omzetting gebeurt in de Miellerie waar de honing wordt geëxtraheerd en rijpt. Dit product is samengesteld uit 100 % honing, er wordt geen enkel additief noch synthetische producten eraan toegevoegd. Er is eveneens een productie van groenten, bloem en bio eieren.

:: Fruit, appelsap, siropen, confituren... K2

LES VERGERS DE COUSANCELLES

2 Allée des Pommiers 55170 COUSANCES-LES-FORGES Tel: + 33 (0)3 29 70 80 71 (Véronique en Philippe PROT) E-mail: [email protected] Beschrijving: Productie van biologisch fruit: appelen, peren, pruimen, kersen, noten, hazelnoten, jostabessen, aalbessen. Pure sappen van appel, kweepeer, appel-aalbessen, aalbessen, peren. Puree en compotes van appel, peer, perzik en van wijnstokken, appel-blauwe bes, appel-abrikoos, appel-kaneel,

74 <<

appel-vanille en appel-rubarber. Nectar van jostabessen, aalbessen, perzik, peer, kers en abrikoos. Schuimwijn van appel, appel-peer, appel-aalbes (zonder alcohol), cider, confidoux (zoete confituur zonder saccharose), sorbetijs. Productie van biodynamische landbouw: Vermelding ”Demeter” en “Nature et Progrès”. - Begeleid bezoek voor individuelen en groepen: boomgaard met uitleg over de wijze van biologische teelt + degustatie. - Verkoop van producten ter plaatse. Duur van het bezoek: 1u30.

Praktische gids

*DVWURQRPLĠ0DDVVWUHHśSDUDGŌƖYRRUOHNNHUEHNNHŨ D6

L’ATELIER DE CLOTILDE

15 Rue de la Mairie - 55230 LOISON GSM: + 33 (0)6 63 28 81 75 (Clotilde THOMAS) of + 33 (0)6 83 40 79 80 E-mail: [email protected] Beschrijving: Fabricatie van vruchtensap (appelsap, appel-kweepeersap, nektar van kers), siropen (met een doorlopend gamma en 2 siroopseries zijn beschikbaar in bepaalde periodes voor de eindejaarsfeesten en in de lente), azijnen (van fruit volgens de seizoenen en het hele jaar door azijn van rode wijn met anijs en gember, look en piment, ajuin en sjalot), kruiden in zakjes en in mini-bokalen als munt, laurier, en kruiden voor vruchtensappen. 3 siropen rond het thema van Lotharingen: Bergamot, Mirabel, Madeleine. Aanwezig op beurzen en streekmarkten (op voorhand informeren). CB

L5

SARL LES CONFITURES DE LORRAINE LES CONFITURES STANISLAS

8 Rue de l’Église - 55130 HOUDELAINCOURT Tel/fax: + 33 (0)3 29 89 72 65 (Céline en Jean-Marie RIVIÈRE) GSM: + 33 (0)6 82 92 63 63 of + 33 (0)6 81 36 86 20 http://www.lesconfituresdestanislas.com E-mail: [email protected] Beschrijving: De bergamot (citrus bergamia) is een citrusvrucht dat in Sicilië en Calabrië groeit. Zijn speciale parfum zit in de zeste, terwijl het vruchtvlees wordt gebruikt zoals ze is, wrang en smakeloos. Er is een speciale techniek nodig om het geheel van het fruit te veranderen in confituur. Productie van confituur of gelei wordt alleen gemaakt met fruit en suiker: bijzondere confituur van Bergamot, pompoen/citrusvruchten, aardbei/ananas, zure kersen van Lotharingen, meloen, rabarber…. 600 verschillende parfums worden u aangeboden.

K5

FERME LA CLÉ DES CHAMPS

1 Chemin Île-de-France 55190 MÉLIGNY-LE-PETIT Tel: + 33 (0)3 29 90 50 04 (Famille BOUCHOT) GSM: +33 (0)6 08 04 77 96 http://www.confituresdelacledeschamps.com Email: [email protected] Beschrijving: Rozenbottels, vlierbessen, sleepruimen, braambessen, kornoeljebessen, mispelbessen, lampionplant… zijn klein wild fruit die vaak onrechtvaardig zijn verwaarloost, soms zelfs uitstervend. Om ze opnieuw te laten ontdekken, worden ze geteeld op enkele ares in Méligny-le-Petit waar ze worden herleid tot heerlijke confituren en andere specialiteiten. Het gamma evolueert naargelang de seizoenen en wordt regelmatig verrijkt met nieuwe recepten en fantastische mengelingen. Pedagogische en ontdekkingsboerderij. CB

F5

LES VERGERS D’ARIFONTAINE

1 Rue d’Arifontaine 55160 MONT-VILLERS Tel: + 33 (0)3 29 88 80 87 E-mail: [email protected] Beschrijving: Rechtstreekse verkoop aan particulieren. Het fruit komt exclusief van onze boomgaarden. Appels (meer dan 20 variëteiten), peren (Williams, Conference en Comice), abrikozen, witte en gele perzikken, bloedsinaasappelen, nectarines. Talrijke variëteiten, het fruit wordt rijp geplukt. De onderneming draagt het label "Agriculture Raisonnée". Het is een bewuste keuze dat niet ongedwongen is, maar dat ons elk jaar stimuleert om door te gaan.

>> 75

Lokale producten :: Fruit, appelsap, siropen, confituren... B2

GAEC DE LA RUELLETTE

7 Grande Rue 55700 POUILLY-SUR-MEUSE Tel: + 33 (0)3 29 80 60 88 (Marie-Claude GUICHARD) GSM: + 33 (0)6 83 41 24 93 E-mail: [email protected] Beschrijving: Familielandbouwbedrijf dat melk en graangewassen produceert en dat zich varieert door de productie van confituren " Les confiplaisirs " dat wordt verdeeld in 3 gamma’s: confituren: klassieke (abrikoos, aardbei, mirabel…) of originele (Aphrodite, pompoen met bier van Charmoy, pompoen met roquefort en abrikoos, oranje pompoen en chocolade,..); geleien: kweepeer, mirabel, appel met kaneel, delice van Saint-Nicolas, Madeline; en konfijten van: laurier, peterselie, salie, rozemarijn, tijm of nog ui, bier van Charmoy, Cramaillotte (paardenbloem), aardappel met honing en kruiden, pompoen met gember en cider, wijn van de Maas,... Zeer originele recepten die kunnen dienen als specerij en als garnituur in de keuken, voor gerechten met verfijnde parfums.

I1

SAVEUR D’ORNAIN

4 Rue André Maginot 55800 REVIGNY-SUR-ORNAIN Tel/fax: + 33 (0)3 29 75 61 61 (M. Guillaume) Tel/fax: + 33 (0)3 26 60 02 32 http://www.saveurdornain.com E-mail: [email protected] Beschrijving: Producent van aardbeien, frambozen, asperges, “moelleux de fraises” (wijn van aardbeien): “Revigny” aardbeicider, “Revigny” schuimwijn en “Revigny” gerijpt in eiken vaten, “moelleux de framboises” (wijn van framboos). Siropen en jam van aardbeien en frambozen.

G6

LES VERGERS DE LA CÔTE MARION

3 Chemin des Fossés 55210 VIGNEULLES-LÈS-HATTONCHÂTEL Tel: + 33 (0)3 29 89 34 70 (Gérard HENRY) GSM: + 33 (0)6 76 04 10 54 Beschrijving: De streek van de Côtes de Meuse, van mirabelboomgaarden tot gekleurde wijnstokken, langs de kalkachtige grasvelden met orchideeën, biedt u prachtige en gevarieerde landschappen aan. Gérard Henry, die zich in deze uitzonderlijke regio heeft gevestigd sinds 1981, teelt er fruit. Kersen, mirabellen en appels zijn een deel van zijn producten die hij u aanbiedt. Al het fruit, geoogst door kwaliteitsvol personeel, wordt verkocht als het rijp is teneinde hun optimale smaak aan de verbruikers te kunnen aanbieden. Deze kwaliteitsvolle productie kan u eveneens waarnemen door uw dorst te lessen met één van zijn verschillende sappen met 100 % fruit. Bezoek op afspraak.

Lijst met alle producten «Meuse et Merveilles" beschikbaar op aanvraag of op de website : http://www.meuse-et-merveilles.com

76 <<

Praktische gids

)HVWLYLWHLWHŨLŨGĠ0DDƖ Zoveel toeristische troeven, zoveel aanleidingen om te feesten… het is daarom dat de Maas het hele jaar door leeft met duizend en één feesten. De grote evenementen benadrukken deze kalender, allen geschikt voor een uitwisseling, een ontdekking, een genot voor de zintuigen en de emoties. Aarzel niet de lijst met de evenementen te vragen die wordt aangeboden door het Comité Départemental du Tourisme (CDT) de la Meuse, om de juiste waarde te bepalen van de grote hoeveelheid aanbiedingen. Geen enkel perceel van het territorium, noch onderwerp, ontsnapt eraan.

)HVWLYLWHLWHŨLŨGĠ0DDƖ

Feesten

met hart en ziel

LES DIMANCHES DE MAI EN MEUSE AZANNES "De zondagen van mei" : 400 gecostumeerde vrijwilligers herbeleven voor u 80 beroepen uit de 19de eeuw (wasvrouw, kantwerkster, molenaar,…). Inlichtingen: Les Vieux Métiers Tel: + 33 (0)3 29 85 60 62 http://www.vieuxmetiers.com

KLANK- EN LICHTSPEL "VAN DE VLAMMEN TOT HET LICHT" VERDUN OP VRIJDAG- EN ZATERDAGAVOND IN JUNI EN JULI Het evenement-spektakel "Des flammes… à la lumière" is een bijzondere, historische, ontroerende oproeping van de Slag van Verdun. Het is een pijnlijke hulde aan zijn honderdduizenden strijders waarvan meer dan 300 000 omkwamen in een tragische confrontatie op deze grond van de Maas. Inlichtingen: Connaissance de la Meuse Tel: + 33 (0)3 29 84 50 00 http://www.connaissancedelameuse.com

" RENAISSANCES " STRAAT- EN CIRCUSFESTIVAL BAR-LE-DUC BEGIN JULI RenaissanceS biedt meer dan 200 voorstellingen en een 40-tal spektakels. Inlichtingen: Stadhuis - Patrimonium dienst Tel: + 33 (0)3 29 79 32 65 http://www.festivalrenaissances.com

VISFEEST LACHAUSSÉE EIND OKTOBER / BEGIN NOVEMBER 32ste editie van "Fête du Poisson". Elk jaar leegt men in de maand november de vijver en zo ontdekt men de voorouderlijke visgewoontes. Inlichtingen: Les Étangs de Lachaussée Tel: + 33 (0)3 29 89 36 02 http://www.domaineduvieuxmoulin.com

DORPEN EN STEDEN VAN DE MAAS VIEREN SINT-NIKLAAS ROND 6 DECEMBER Sint-Niklaas, patroonheilige van de kinderen en scholieren, verwent de brave kinderen met chocolade en peperkoek en wie niet gehoorzaamt krijgt de roe van Père Fouettard (de boeman).Talrijke stoeten in de straten van de dorpen en de steden van de Maas trekken een grote menigte aan.

FESTIVAL VAN DE KERSTSTALLEN MUZERAY IN DECEMBER Een wereldtentoonstelling van de kerststal, waar meer dan 500 kerststallen uit de hele wereld uitbundig schitteren voor de huisramen, in de schuren en in het museum CRECCHIO. Inlichtingen: Association Bethléem Tel: +33 (0)3 29 85 93 75 - www.museedelacreche.com Aarzel niet ons de lijst met alle evenementen te vragen.

>> 77

1XWWLJĠ$GUHVVHŨ De volgende instanties kunnen u meer informatie verstrekken over alle genoemde plaatsen en bezienswaardigheden:

:: Toeristische diensten VVV’s en andere informatiepunten BAR-LE-DUC

DOULCON

Office de Tourisme 7 Rue Jeanne d’Arc - 55000 BAR-LE-DUC Tel: + 33 (0)3 29 79 11 13 - Fax: + 33 (0)3 29 79 21 95 http://www.tourisme-barleducetbarrois.com E-mail: [email protected]

Office de Tourisme 3 bis Avenue de la Gare - 55110 DOULCON Tel: + 33 (0)3 29 80 82 27 http://www.valdunois.fr E-mail: [email protected]

BRAS-SUR-MEUSE

LIGNY-EN-BARROIS

Office de Tourisme 14 bis Rue Raymond Poincaré - 55100 BRAS-SUR-MEUSE Tel: + 33 (0)3 29 85 41 52 http://www.tourisme-pays-verdunois.eu E-mail: [email protected]

Bureau d’Information 7 Rue de l’Asile Espace Saint-Charles 55500 LIGNY-EN-BARROIS Tel: + 33 (0)3 29 78 06 15 Fax: + 33 (0)3 29 77 02 27 http://www.tourisme-lignyenbarrois.com E-mail: [email protected]

CLERMONT-EN-ARGONNE Office de Tourisme 6 Place de la République 55120 CLERMONT-EN-ARGONNE Tel: + 33 (0)3 29 88 42 22 http://www.tourisme-argonne.fr E-mail: [email protected]

COMMERCY Office de Tourisme Château Stanislas - 55200 COMMERCY Tel: + 33 (0)3 29 91 33 16 - Fax: + 33 (0)3 29 91 75 87 http///www.tourisme-pays-de-commercy.fr E-mail: [email protected]

DAMVILLERS Office de Tourisme 23 Rue Carnot - 55150 DAMVILLERS Tel: + 33 (0)3 29 85 57 01 http://www.tourisme-damvillers.com E-mail: [email protected]

MONTMÉDY Office de Tourisme Citadelle - Ville Haute 2 Rue de l’Hôtel de Ville 55600 MONTMÉDY Tel: + 33 (0)3 29 80 15 90 http://www.tourisme-montmedy.fr E-mail: [email protected] Point d’information Touristique d’Avioth Mairie - 12 rue de l’abbé Delhotel 55600 AVIOTH Tel: + 33 (0)3 29 88 90 96 http://www.avioth.fr E-mail: [email protected] Point d’information Touristique de Marville Place Saint-Benoît - 55600 MARVILLE Tel: + 33 (0)3 29 88 19 98 http://www.tourisme-montmedy.fr

DIEUE-SUR-MEUSE

REVIGNY-SUR-ORNAIN

Office de Tourisme 43 Rue du Rattentout - 55320 DIEUE-SUR-MEUSE Tel: + 33 (0)3 29 87 60 75 http://www.tourisme-val-de-meuse.eu E-mail: [email protected]

Office de Tourisme Rue du Stade - 55800 REVIGNY-SUR-ORNAIN Tel/fax: + 33 (0)3 29 78 73 34 http://www.ot-revigny-ornain.fr E-mail: [email protected]

78 <<

Praktische gids

1XWWLJĠ$GUHVVHŨ

SAINT-MIHIEL Office de Tourisme Rue du Palais de Justice - 55300 SAINT-MIHIEL Tel/fax: + 33 (0)3 29 89 06 47 http://www.coeurdelorraine-tourisme.fr E-mail: [email protected]

SPINCOURT Syndicat d’Initiative 3 Place Louis Bertrand - 55230 SPINCOURT Tel: + 33 (0)3 29 85 95 44 - Fax: + 33 (0)3 29 85 99 30 http://www.codecom-spincourt.fr E-mail: [email protected]

STENAY Office de Tourisme 5 Place Raymond Poincaré - 55700 STENAY Tel: + 33 (0)3 29 80 64 22 (in het centrum) of + 33(0)3 29 80 62 59 (aan de haven) http://www.tourisme-stenay.com E-mail: [email protected]

VAUCOULEURS Office de Tourisme 15 Rue Jeanne d’Arc - 55140 VAUCOULEURS Tel: + 33 (0)3 29 89 51 82 - Fax: + 33 (0)3 29 89 27 43 http://www.tourisme-vaucouleurs.com E-mail: [email protected]

ZELFSTANDIGE GIDSEN (in deze lijst staan alleen de gidsen die Engels spreken) Om u te begeleiden tijdens uw bezoeken in de Maasstreek, voor individuelen en groepen.

FLORENCE LAMOUSSE 7 Rue Basse - 55300 RANZIÈRES Tel: + 33 (0)3 29 85 21 83 - GSM: + 33 (0)6 89 22 10 43 http://www.lorrainetouristique.fr E-mail: [email protected]

CAROLE ANDRIEUX 11 Rue de la pitié - 52300 JOINVILLE Tel: + 33 (0)3 25 56 61 02 - GSM: + 33 (0)6 70 12 63 27 E-mail: [email protected]

SOFIE VAN HERREWEGHE 2 Rue de la Grande Jeune Vaux 55140 MAXEY SUR VAISE Tel: +33 (0)9 50 16 12 13 - GSM: +33 (0)6 76 01 35 74 E-mail: [email protected] >> Nederlandstalige gids.

ACCOMMODATIE RELAIS DES GÎTES DE FRANCE

Stadswandelingen met een MP4 met vertrek aan het kantoor van de toeristische dienst /VVV.

Tel: + 33(0)3 29 45 79 76 http://www.gites-de-meuse.fr E-mail: [email protected]

VERDUN

COMITÉ RÉGIONAL DU TOURISME DE LORRAINE

Office de Tourisme Pavillon Japiot- 1 bis Avenue du Général Mangin 55100 VERDUN Tel: + 33 (0)3 29 84 55 55 - Fax: + 33 (0)3 29 84 85 80 http://www.tourisme-verdun.fr E-mail: [email protected]

Abbaye des Prémontrés - BP 97 54704 PONT-À-MOUSSON CEDEX Tel: + 33 (0)3 83 80 01 80 http://www.tourisme-lorraine.fr E-mail: [email protected]

>> 79

:LVƜƥGDƜ" %HODQJUŌNĠSHUVRQHŨXLƜGĠ0DDƖ LIGIER RICHIER (1500-1567): geboren in een steenhouwersfamilie, groeide op tot de meest vermaarde beeldhouwer uit de Renaissance. De meeste werken zijn in de Maasstreek gebleven, zoals de beroemde Transi in Bar-le-Duc, het Graf en de Bezwijming van de Maagd in Saint-Mihiel… >> Zie ook bladzijde 31. JULES BASTIEN LEPAGE (1848-1884): deze portrettist en naturalistische schilder werd in Damvillers geboren en vertegenwoordigde een stijl die impressionisme en de traditionele schilderkunst verenigde. Er is in Montmédy een museum aan hem gewijd. Zijn vriend Rodin heeft een beeld van Jules Bastien Lepage gemaakt dat in Damvillers te zien is. >> Zie ook bladzijde 27. In Verdun is een ander werk van Rodin te zien. Het origineel van dit beeld dateert uit 1879. Deze kopie werd in 1916 door de Nederlandse regering aangevraagd één jaar voor het overlijden van de kunstenaar. Nederland heeft het beeld in 1920 aan de stad Verdun geschonken. Eerst stond het beeld op de esplanade, later verhuisde het naar het Place Saint-Paul. JEAN BERAIN, geboren in Saint-Mihiel in 1639, was de ornamentist van Lodewijk XIV. Hij maakte de kostuums voor de opera’s van Lully en voor andere ontspanningsmomenten in het Hof. De schrijver MAURICE BARRÈS gaf de "Voie Sacrée" haar naam. Een paar cijfers: per 14 seconden reed in beide richtingen, dag en nacht, een vrachtwagen met manschappen, munitie, kanonnen, gewonden, levensmiddelen, enz. langs. Ofwel, per week werd er 50.000 ton materiaal en proviand aangevoerd en 90.000 soldaten. 900.000 ton grind was nodig voor het onderhoud van deze weg. De "Voie Sacrée" is de enige route nationale in Frankrijk die geen nummer draagt. De kilometerpaaltjes zijn voorzien van een soldatenhelm en gesierd met een martelaarskroon. >> Zie ook bladzijde 23. In Sampigny, enkele kilometers ten zuiden van Saint-Mihiel, bevindt zich "Le Clos’, het zomerverblijf van RAYMOND POINCARÉ. Dit huis is tegenwoordig ingericht als museum en geheel gewijd aan deze man die in de Maasstreek geboren en getogen is en die van 1913 tot 1920 president van Frankrijk was. >> Zie ook bladzijde 28. PIERRE MICHAUX, werd in 1813 in Bar-le-Duc geboren. Hij vond in 1861, met zijn zoon Ernest, het rijwiel uit en vervolgens in 1870 het gemotoriseerde rijwiel. RÉMI-ISIDORE EXELMANS werd in 1775 in Bar-le-Duc geboren. Hij was Maarschalk van Frankrijk en held van de Cavalerie van het Empire. Hij leverde zijn laatste strijd in 1815 in Rocquencourt tegen de Pruisen.

80 <<

NICOLAS-CHARLES OUDINOT geboren in Bar-le-Duc in 1775, Pair en Maarschalk van Frankrijk, Hertog van Reggio en Gouverneur van Les Invalides. Hij speelde een belangrijke rol in onder meer Austerlitz en Wagram. ALAIN FOURNIER en zijn kameraden rusten in Saint-Rémy-la-Calonne. De schrijver van Le Grand Meaulnes kwam in 1914 om in de strijd. Zijn lichaam werd echter pas in 1991 in het bos van Saint-Rémy teruggevonden. Zijn graf is te bezoeken. JEAN IPOUSTEGUY (1920-2006). Zijn echte naam is Jean ROBERT. IPOUSTEGUY, naar de meisjesnaam van zijn moeder hij werd in 1920 geboren in Dunsur-Meuse. Eerst hield hij zich voornamelijk bezig met de schilderkunst waarvoor hij in 1938 avondlessen volgde in Parijs, vervolgens richtte hij zich in 1953 op tekeningen en aquarellen en nog later op schrijven. Maar vooral in het beeldhouwen kon hij zich volledig ontplooien. Al snel weken zijn werken af van de zuivere lijnen geïnspireerd door Henri-Georges ADAM en neigden ze naar de abruptere stijl waaraan hij zijn wereldfaam te danken heeft. Op het einde van zijn leven keerde hij terug naar de Maas, terug naar zijn roots, waar hij op 8 februari 2006 stierf in Doulcon. ANDRÉ MAGINOT (1877 - 1932). Hoewel hij geboren is in Parijs, was André Maginot afkomstig van een familie waarvan de sporen teruggaan naar de geschiedenisboeken van Revigny-sur-Ornain (Meuse) uit het begin van de 18de eeuw. In 1909 begon hij op 33 jarige leeftijd aan zijn politieke carrière door verkozen te worden tot Algemeen Adviseur van het Canton van Revigny-sur- Ornain en vervolgens tot afgevaardigde van Bar-le-Duc. Dit bleef hij tot aan zijn dood. FERNAND BRAUDEL (1902 - 1985). In 1923 behaalde Fernand Braudel zijn aggregaatsdiploma geschiedenis, maar hij kreeg geen plaats aan het lyceum van Bar-le-Duc. Het toeval van de administratieve benoemingen bracht hem naar het Franse Algerije. Nadien gaf hij ook nog les in Brazilië. Na de Tweede Wereldoorlog stond hij aan het hoofd van het historische tijdschrift Annales, Économies, Sociétés, Civilisations en vanaf 1949 gaf hij les aan het collège de France. Hij onderzocht de geschiedenis aan de hand van de studie van grote ruimten en verschijnselen van lange duur en was geïnteresseerd in de economie van het pre-industriële Europa. Op 14 juni 1984 werd hij verkozen aan de Académie Française. Op 27 november 1985 stierf hij in de Savoie. Fernand Braudel wordt internationaal erkend als één van de grootste historici van zijn tijd.

Praktische gids

2QWYDQŁGĠWRHULVWLVFKĠEURFKXUHƖ

Documentatie aanvraag terug te sturen naar het: Comité Départemental du Tourisme Hôtel du Département - BP 514 - 55012 BAR-LE-DUC Cedex - France Tel.: +33 (0)3 29 45 78 40 - Fax: +33 (0)3 29 45 78 45 E-Mail : [email protected] - Site : www.meusetourism.com Voornaam: Adres:

......................................................................................

Naam: ...........................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................

Stad: Tel.:

.......................................................................

Land:

......................................................................................................

E-mail:

......................................................................................................

.........................................................................................

.........................................................................................

Postcode:

Ik wens de nieuwsbrief van het Comité Départemental du Tourisme de la Meuse te ontvangen. Ik wens gratis de volgende documentatie te ontvangen: Toeristische kaart (FR) Gids Route Ligier Richier (NL) Praktische fietsgids – 30 routes (NL) Gids logies en horeca (FR) Welkom op het platteland (FR) Gids Gîtes de France (FR) Meuse camping-car (FR) Renaissance gids (FR, GB, D) Kaart met de herdenkingsplaatsen (FR, GB, D) Vakantiegids voor families (FR)

Uitstappen Rond het Meer van Madine (23 km) Met de fiets, te voet Verwoeste dorpen (55 km) Met de fiets, wagen Brochures 14/18 in de Maasstreek De onvermijdelijke sites (FR) De stad Verdun (FR, D) Slagveld van Verdun (FR, D) Saillant de Saint-Mihiel (FR, D) Argonne (FR, D) Het Franse achterfront (FR, D) Wandelideëen (FR) 14/18 De honderdjarige herdenking in de Maas

tourisme

CDT Comité Départemental du Tourisme 33 Rue des Grangettes Postadres : Hôtel du Département - Place Pierre-François Gossin C.S. 50514 - 55012 BAR-LE-DUC Cedex - France Tel.: +33 (0)3 29 45 78 40 - Fax: +33 (0)3 29 45 78 45 E-mail: [email protected] Website: www.toerisme-maas.com