Toerisme voor iedereen in Picardië: het label “Tourisme et Handicap”
I . Inventaris, context en achtergrond Vrij op vakantie kunnen gaan en sport en recreatie bedrijven is een zeer belangrijke factor voor maatschappelijke integratie en persoonlijke ontwikkeling voor mensen met een gebrek of handicap. Het is een fundamenteel recht dat vervat staat in de wet betreffende de strijd tegen uitsluitingen van 29 juli 1998. Personen met specifieke behoeften en hun naasten wensen een autonoom leven te leiden. Toegang voor deze personen tot toeristische voorzieningen en activiteiten is dus van groot sociaal en economisch belang. Momenteel bedraagt het aantal personen dat lijdt aan een motorisch, zintuiglijk of verstandelijk gebrek bijna 40 % van de Franse bevolking, ofwel 22 miljoen personen (bejaarden, personen met tijdelijke handicaps, personen met hart- en niergebreken en afwijkingen aan de luchtwegen…). De meesten hiervan behoren tot de leeftijdsgroep van 60 jaar en ouder (74 %), gevolgd door de leeftijdsgroep van 20-59 jaar (26,2 %). Gehandicapten en validen kiezen op vergelijkbare wijze hun soort vakantie en culturele of sportactiviteiten: het is vooral een kwestie van leeftijd en inkomsten. In Europa vertegenwoordigt de bevolking met een ziekte, gebrek of handicap die op vakantie wil, een markt van 36 miljoen personen met de mogelijkheid om te reizen. Vijf miljoen hiervan heeft al reizen ondernomen. Alleen in Frankrijk al wenst 20% van deze bevolking vaker op vakantie te gaan. Het is dus van groot belang om het beleid om aan definitief en tijdelijk gehandicapten, op autonome wijze vrij toegang te bieden tot toeristische activiteiten, diensten en voorzieningen, voort te zetten en uit te breiden. In Frankrijk zet de Association Tourisme & Handicaps zich hier sinds 2001 actief voor in. Door aan gehandicapten een aangepaste ontvangst te bieden komt het label Tourisme &
Handicap tegemoet aan de wens van gehandicapten om zelf hun vakantie te kiezen, zich vermaken en cultureel verrijken, en er alleen of samen met gezin of vrienden op uit willen trekken, waarheen ze maar willen, net als iedereen en met iedereen.
II . Belangen •
Op vakantie kunnen gaan en deelnemen aan recreatie is essentieel voor maatschappelijke integratie en persoonlijke ontwikkeling.
•
De doelgroep van het label beperkt zich niet alleen tot gehandicapten maar betreft elke persoon met specifieke behoeften: bijvoorbeeld ouderen, personen met een tijdelijke handicap, gezinnen met kinderen in kinderwagens, zwangere vrouwen…
•
Personen met specifieke behoeften kunnen dankzij het label gebruik maken van betrouwbare en objectieve informatie over de toegankelijkheid van toeristische locaties.
•
Het label moet personeel uit de toeristenbranche hiervoor bewust maken en garanderen dat zij zich op duurzame wijze verbinden tot de ontvangst van deze personen en informatieverstrekking. Zij kunnen op deze manier een voorsprong nemen op hun concurrenten.
Het label behelst meer dan alleen reglementaire verplichtingen:
het garandeert gehandicapten een geheel autonome toegankelijkheid tot de locaties
het houdt rekening met comfort en is een waarborg voor kwaliteit van de toeristische dienstverlening.
Het label heeft betrekking op alle soorten handicaps: • • • •
motorisch verstandelijk auditief visueel
Alle toeristische en recreatieve plaatsen en voorzieningen kunnen in aanmerking komen voor het label:
verblijfsaccommodaties (hotels, accommodaties op het platte land, campings, toeristenresidenties…) restaurants toeristische bezienswaardigheden (musea, monumenten, kastelen, parken en tuinen…) recreatievoorzieningen (toneelzaal, zwembad, themapark, paardenboerderij, pedagogische boerderij…) VVV’s stranden en zwemzones in de open lucht wandelroutes
III . Het aanvragen van het label De aanvraag van het label is een vrijwillig initiatief van ondernemers uit de toeristenbranche en dienstverleners die langdurig een kwalitatief goede ontvangst van gehandicapte klanten willen verzorgen. Wie het label wil krijgen, dient zich te richten tot de regionale instelling tot toekenning van het logo “Tourisme & Handicap”. In deze instelling zijn de toeristenbranche en de gehandicapten gelijk vertegenwoordigd via: een college voor toerisme onder voorzitterschap van een vertegenwoordiger van de Staat, bestaande uit het Comité Régional du Tourisme en de 3 Comités Départementaux du Tourisme; en een college voor gehandicapten bestaande uit leden van verenigingen die de 4 soorten handicaps vertegenwoordigen. Eerst ontvangt de aanvrager een vragenlijst om zelf te beoordelen in welke mate zijn voorziening toegankelijk is voor personen met de verschillende soorten handicaps (motorisch, visueel, auditief, verstandelijk). Als deze zelfevaluatie positief is, kan de aanvrager ofwel zijn voorziening aanpassen, eventueel met steun van bevoegde instanties en gespecialiseerde verenigingen, ofwel de eigenlijke aanvraag van het label in gang zetten. Dit houdt in dat vertegenwoordigers uit de toeristenbranche en gehandicaptenverenigingen de voorziening komen keuren. Zij stellen een evaluatie op aan de hand van een gedetailleerde tabel die is uitgewerkt op grond van een nationaal referentiekader. Op grond van de conclusies geeft de regionale commissie het label “tourisme et handicap” af voor één of meerdere soorten handicaps. De in aanmerking genomen criteria hebben als doel de voorzieningen te identificeren waar gehandicapte toeristen zo autonoom mogelijk en ongeacht het soort handicap, gebruik kunnen maken van de ter beschikking staande dienstverlening. Als de keuring is uitgevoerd, bestudeert de regionale instantie het met redenen omklede rapport van de keuringscommissie, daarbij rekening houdend met de regelgeving maar ook met een menselijke benadering en gezond verstand. De vereniging “Tourisme et Handicaps” kent het label toe en overhandigt een handvest met verbintenissen voor de inrichting die het label heeft gekregen. Dit is een contract met verplichtingen waaraan men zich moet houden om de inrichting permanent geschikt en toegankelijk te houden voor gehandicapten. Het label wordt toegekend voor een maximale duur van vijf jaar, dat verlengd kan worden na controle of de inrichting de criteria voor ontvangst en toegankelijkheid in stand houdt.
IV . De actie van het Comité Régional du Tourisme in het kader van het label Tourisme et Handicap Sinds de invoering hebben 65 locaties een label gekregen in Picardië. Om te zorgen dat ook personen met specifieke behoeften toegang hebben tot toeristische en recreatieve activiteiten, heeft het CRT meerdere taken op zich genomen: 1. via publicaties, opleidingen en informatiebijeenkomsten personeel uit de toeristenbranche bewust te maken voor de noodzaak vakantie en recreatie mogelijk te maken voor deze clientèle, :
Toeristische ontvangstgids voor personen met specifieke behoeften
In partnerschap met de Union Départementale des Offices de Tourisme in de Aisne en de Délégation Régionale au Tourisme en met hulp van talrijke gehandicaptenverenigingen
heeft het Comité Régional du Tourisme van Picardië een gids uitgegeven over de ontvangst van personen met specifieke behoeften. Deze gratis gids, bestemd voor alle professionals uit de streek, is een hulp voor de ontvangst van personen met specifieke behoeften, en heeft tot doel: -
personeel uit de toeristenbranche bewust te maken voor de ontvangst van gehandicapten en personen met specifieke behoeften de ontvangst van gehandicapten “minder dramatisch” te maken het toerisme voor iedereen te ontwikkelen Picardië een plaats te laten innemen op een sector van de toeristische markt waar tot nu toe weinig aandacht voor was.
Deze gids, gepresenteerd per type handicap (auditief, verstandelijk, motorisch, visueel), kan een hulpmiddel zijn voor toeristische bedrijven om elke clientèle zo passend mogelijk te ontvangen. Eenvoudig toe te passen adviezen, waar iedereen baat bij heeft: De lezer zal zich ervan bewust worden dat de adviezen in de gids heel simpel zijn uit te voeren en geen enkele specifieke vaardigheid vereisen. Zo is bijvoorbeeld gebarentaal heel nuttig maar niet per se nodig om te communiceren met een dove: u kunt hem ook pen en papier geven zodat hij kan opschrijven wat hij wil zeggen. Bovendien biedt de gids ook tips voor ontvangst in het algemeen. Een groot aantal adviezen zijn nuttig voor iedereen: goede verlichting, gebruik van schriftelijke supports…
Gids "comment s’ouvrir à tous les publics" [Hoe kan men zich openstellen voor elk soort publiek]
Het doel van deze gids is de toeristische dienstverleners te begeleiden bij hun aanvraag van het label Tourisme et Handicap en tegelijk de toegankelijkheid tot de toeristische en recreatieve voorzieningen in Picardië te verbeteren. De criteria van het label worden vermeld in een tabel met vele illustraties en adviezen voor de aanpassing van de gebouwen (bijvoorbeeld, hoe maakt men een kamer toegankelijk, wat voor borden moeten er aangebracht worden, welke bruikbare technische hulpmiddelen bestaan er…). Deze gids geeft sleutelelementen om een toeristische voorziening aan te passen aan alle soorten handicaps. Dit document is tot stand gekomen in partnerschap met de gehandicaptenverenigingen en de Délégation Régionale au Tourisme, en biedt voor elk type gebrek deskundige adviezen. Aan de hand van de getuigenissen van drie dienstverleners die het label hebben gekregen beseffen we dat het label Tourisme et Handicap nuttig kan zijn voor elk publiek (ouderen, gezinnen, kinderen…) en niet per se inhoudt dat er ingrijpende werkzaamheden nodig zijn.
Opleiding van personen aan wie het label is toegekend
Toeristische bedrijven die zich verbinden tot het label Tourisme et Handicap hebben speciale aandacht voor de toegankelijkheid van hun structuur en dienen bepaalde aan het label verbonden criteria in acht te nemen. Toch constateren we dat er gebrek aan informatie is over de ontvangst van personen met specifieke behoeften.
Het doel van het CRT is dus een bewustwordingscampagne te voeren bij ontvangstpersoneel van de bedrijven met het label “Tourisme et Handicap de Picardie” om: -
-
Hen op te leiden voor het ontvangen van personen met specifieke behoeften, met name door hen op de hoogte te brengen van de problemen die verbonden zijn aan de verschillende soorten handicaps; Hen in staat te stellen hun aangepaste structuur onder de aandacht te brengen bij klanten met specifieke behoeften; Partnerschappen te bevorderen tussen eigenaren van bedrijven met het label om aangepaste toeristische voorzieningen aan te bieden.
In 2006 hebben 15 personen deze opleiding gehad en een sessie voor 60 personen staat gepland voor eind 2007. Deze opleiding wordt jaarlijks herhaald. 2. De locaties met het label promoten De website van het CRT www.Picardietourisme.com bevat een ruimte “Toerisme en Handicap”, waar een overzicht wordt gegeven van alle locaties met het label en informatie over de evenementen die ertoe bijdragen vakantie en recreatie mogelijk te maken voor iedereen. U heeft toegang tot deze ruimte door te klikken op “ontwerp uw verblijf” vanaf de homepage. Ga daarna naar “Toerisme en Handicap”. Bovendien worden op de papieren documenten van de toeristenpartners in de streek de locaties met het label “Tourisme et Handicap” onder de aandacht gebracht door middel van het pictogram van het label.
