Populair beleggingsplan
versie 22 november 2013
1
Inhoudsopgave Wat belegt het pensioenfonds? 4 Wat is het doel van beleggen? 4 Wat levert beleggen op? 4 Er gaan toch ook risico’s gepaard met beleggen? 4 Ik betaal elke maand premie. Krijg ik uiteindelijk wel meer terug aan pensioen? 5 Hoe belegt het pensoenfonds? Op basis waarvan bepaalt het pensioenfonds hoe wordt belegd? In welk type beleggingen wordt geïnvesteerd? Wat doet het pensioenfonds aan verantwoordelijk beleggen?
6 6 6 8
Wat kost beleggen het pensioenfonds? Wat kost het vermogensbeheer? Wie betaalt die kosten?
9 9 9
2
Inleiding In dit populair beleggingsplan licht Pensioenfonds UWV – in zo gewoon mogelijke taal – toe waarom en hoe het fonds de ingelegde pensioenpremies belegt. Voor uitgebreidere toelichting op het beleggingsbeleid kunt u terecht in het jaarverslag.
3
Waarom belegt het pensioenfonds? Wat is het doel van beleggen? Het kortste antwoord is: om rendement te behalen. Dat is namelijk nodig om nu en in de toekomst alle pensioenen te kunnen uitkeren. De premies op een spaarrekening zetten is niet voldoende. Het overgrote deel van de (toekomstige) pensioenuitkeringen moet namelijk worden gefinancierd uit rendement op het opgebouwde vermogen.
Wat levert beleggen op? Het lastige is, dat je daar nooit harde uitspraken over kunt doen. Je kent de leus: “Rendementen behaald in het verleden bieden geen garanties voor de toekomst.” Wat we wel kunnen aantonen is de recente historie. Sinds de start van ons pensioenfonds in 2003 hebben we een gemiddeld rendement behaald van 7,4%. Na het crisisjaar 2008 (rendement -8,3%) heeft het fonds jaarlijks een rendement behaald van meer dan 10%. Ter vergelijking: sparen levert op dit moment ongeveer 2% per jaar op.
Er gaan toch ook risico’s gepaard met beleggen? Zeker. En dat maakt beleggen ook zo complex. Het draait bij beleggen om het vinden van een optimale balans tussen rendement en risico. In het algemeen geldt: beleggingen waarvan je een hoog rendement kunt verwachten, brengen ook een hoog risico met zich mee. Bij lagere rendementsverwachtingen zijn de risico’s meestal kleiner, maar beleggen is nooit helemaal zonder risico. Om de risico’s zo goed mogelijk te beteugelen en tóch goede rendementen te behalen, wordt een complex en weldoordacht beleggingsbeleid gevoerd. Zie ook de vragen onder het kopje ‘Hoe belegt het pensioenfonds?’.
4
Ik betaal elke maand premie. Krijg ik uiteindelijk wel meer terug aan pensioen? Pensioen is een solidair, collectief systeem. Voor een individu kan je dus nooit garanderen dat meer wordt uitgekeerd dan is ingelegd. Iemand die zeer kort na zijn pensioneren overlijdt, zal niet voordelig af zijn. Maar we kunnen de som wel maken voor de UWV-populatie als geheel. Als je de totale uitkering van een gemiddeld UWV-pensioen afzet tegen de totale premie die daarvoor is ingelegd, blijkt dat je voor elke ingelegde euro ongeveer drie terugkrijgt aan pensioen.
5
Hoe belegt het pensioenfonds? Op basis waarvan bepaalt het pensioenfonds hoe wordt belegd? Het pensioenfonds stelt het beleggingsbeleid vast. Dat is een zeer nauwkeurig en uitvoerig proces dat samen met externe adviseurs wordt vastgesteld. Daarbij wordt gebruik gemaakt van geavanceerde rekenmodellen en gestructureerde onderzoeken. In het kort komt het erop neer dat we vaststellen hoeveel rendement we moeten behalen om alle huidige én toekomstige pensioenen te kunnen betalen. En aan de andere kant welk risico we maximaal willen (kunnen) lopen om dit rendement te realiseren. Uiteindelijk mondt dit uit in een verdeling van ons vermogen over verschillende beleggingscategorieën.
In welk type beleggingen wordt geïnvesteerd? In het beleggingsbeleid wordt de verdeling beschreven tussen de verschillende beleggingscategorieën. De mix aan beleggingen die zo ontstaat, heet de Strategische Asset Allocatie. In de cirkeldiagrammen op de volgende pagina zijn de Strategische Asset Allocatie (boven) en de feitelijke beleggingsmix per 31 december 2012 (onder) weergegeven. Twee zaken vallen op: 1. Het pensioenfonds belegt overwegend defensief. Een groot deel van onze beleggingen bestaat uit vastrentende waarden. Dit zijn staatsobligaties (leningen aan stabiele landen zoals Duitsland en Nederland) en leningen aan multinationals. Deze leningen leveren een vaste jaarlijkse rente op. En de waarschijnlijkheid dat de lening wordt terugbetaald is zeer groot. Dit betekent dat het fonds relatief weinig risico loopt over de gehele beleggingsportefeuille. 2. De daadwerkelijke beleggingsmix en de Strategische Asset Allocatie lopen uiteen. Vanwege koersontwikkelingen, lopen beide grootheden altijd een stukje uit elkaar, maar deze verschillen zijn groter dan gebruikelijk. Reden hiervoor is dat de inrichting van de alternatieve portefeuille nog in volle gang is. Het bestuur is er van overtuigd dat alternatieve beleggingen op lange termijn een extra rendement kunnen opleveren.
6
Strategische Asset Allocatie 2012 2%
2% 3% Vastrentende waarden (waaronder staatsobligaties) Vastgoed
13,7%
Aandelen
10%
Grondstoffen
69,3%
Private equity Infrastructuur
Beleggingsmix 2012 2,1%
Vastrentende waarden (waaronder staatsobligaties)
16,2%
1,3%
Vastgoed
4,8%
Aandelen Grondstoffen
75,6%
Liquide middelen
7
Wat doet het pensioenfonds aan verantwoord beleggen? Pensioenfonds UWV besteedt veel aandacht aan maatschappelijk verantwoord beleggen. We voeren een zogeheten ESG-beleid (Environmental, Social and Corporate Governance). Het komt erop neer dat het fonds niet wil beleggen in bedrijven die mensenrechten niet respecteren, die bij hun productie kinderarbeid inzetten of die bepaalde typen van wapens produceren. Om dit beleid te kunnen uitvoeren, heeft Pensioenfonds UWV een zogeheten uitsluitingenlijst opgesteld. Op deze lijst staan bedrijven en landen waar het pensioenfonds niet in belegt, omdat deze bedrijven of landen actief zijn in de productie en/of verkoop van (controversiële) wapens of bijvoorbeeld mensenrechten schenden. Onderzoek (2013) onder UWV-ers heeft overigens aangetoond dat 88% van onze achterban deze aanpak steunt.
8
Wat kost beleggen het pensioenfonds? Wat kost het vermogensbeheer? Om via beleggen een goed rendement te halen, moet het pensioenfonds kosten maken. Daarover wordt scherp onderhandeld met vermogensbeheerders, maar het vermogen beleggen voor onze bijna 52.000 werknemers, oud-werknemer en pensioengerechtigden blijft zeer kostbaar. De totale kosten voor het vermogensbeheer bedroegen over 2012 ruim 15 miljoen euro. Hoe hoog de kosten zijn, hangt echter ook af van de keuzes die wij maken. De kosten zijn hoger als onze vermogensbeheerders continu op zoek moeten naar extra rendement. Het is aan het bestuur van het pensioenfonds om steeds de afweging te maken of de verwachte (over) rendementen opwegen tegen de (extra) kosten van vermogensbeheer.
Wie betaalt die kosten? De kosten van vermogensbeheer worden betaald uit het pensioenvermogen. Daar betalen we dus indirect allemaal aan mee. Daarbij moet wel de kanttekening worden gemaakt dat – als we de historie bekijken – de kosten ruimschoots opwegen tegen de rendementen die daar tegenover staan. We krijgen er dus een stuk meer voor terug dan dat het kost. Dat neemt niet weg dat het bestuur zich hard blijft inzetten om (overbodig) hoge vermogensbeheer kosten te voorkomen.
9
