PARKET GENT
PILOOTPROJECT PROEFZORG Karlo Goethals Proefzorgmanager
BELEID Federale beleidsnota Drugs (Januari 2001) : t.a.v. problematische gebruikers
hulpverlening, risicobeperking, reïntegratie
hulpverlening i.p.v. straf
strafrecht = ultimum remedium
WETSWIJZIGING 2003: aanpassing drugwetgeving
casemanager justitie
casemanager hulpverlening
therapeutisch advies
PRIORITEIT VERVOLGINGSBELEID
problematisch druggebruik aanpakken via hulpverlening (reïntegratie)
voorkomen dat gebruikers in gevangenis terecht komen
REALISATIE? In afwachting van realisatie:
praetoriaanse probatie
rechtstreekse dagvaarding met oog op probatiemaatregelen
PRAETORIAANS Praetoriaanse probatie:
vooral urinecontroles soms doorverwijzing naar hulpverlening via kantschriften aan politie (LRD)
PRAETORIAANS Probleem praetoriaanse probatie:
ernstige overbelasting van LRD met taken die niet tot hun takenpakket behoren
opvolging van doorverwijzing quasi onmogelijk
PROBATIE Probleem rechtstreekse dagvaarding met oog op probatiemaatregelen:
specificiteit problematiek versus tijdsverloop
hulpverlening wordt via probatie in laat stadium geactiveerd
IDEE PROEFZORG
realisatie van casemanager justitie/hulpverlening bleek niet voor morgen
via stuurgroep drugcoördinatie stad Gent contacten met Oostvlaamse hulpverlening
concept pilootproject proefzorg eind 2004
FILOSOFIE Uitgangspunt:
druggebruikers op niveau opsporing en vervolging oriënteren naar de hulpverlening
zo snel en efficiënt mogelijk
reïntegratie bevorderen
recidive en druggerelateerde criminaliteit voorkomen
PROEFZORG Na afstemming tussen de actoren (9 maanden) Start 1 augustus 2005 Protocol tussen:
Minister van Justitie
Koepel drughulpverlening Oost-Vlaanderen: Netwerk zorgcircuit middelenmisbruik (Popovggz)
Parket Gent
PRAETORIAANS Bij gebrek aan wetgevend kader
binnen kader van praetoriaanse probatie
STREVEN NAAR RECHTSZEKERHEID In protocol:
beleid gedetailleerd uitgeschreven
bevordert uniformiteit tussen diverse bevoegde parketmagistraten
filter via proefzorgmanager: bewaakt en koppelt terug daar waar nodig
BELEID Proefzorg is mogelijk: •
bij frequent of herhaald cannabisproducten
bezit
van
andere
dan
•
bij problematisch gebruik
•
bij verstoring van de openbare orde
•
in geval van detailhandel enkel om persoonlijk gebruik te financieren
•
bij (geringe) feiten ten aanzien van minderjarigen
BELEID • In geval van criminaliteit die een rechtstreekse link vindt in een
ziekteverschijnsel of een verslaving (drugs, alcohol, medicatie, gokken…) en waarbij geen slachtoffers gekend zijn
• middels proefzorg is de leemte na COL.8/99 (dossiers bis –
216ter Sv: “moeten bij voorkeur over een geïdentificeerd slachtoffer beschikken”) ingevuld.
BELEID Niet:
inbreuken op drugwetgeving die voorheen geseponeerd werden (cfr bezit/invoer/teelt van geringe hoeveelheden voor persoonlijk gebruik)
drugdealers uit louter winstbejag
OPTIES Proefzorg realiseert 2 alternatieven voor de vervolging:
korte proefzorg
lange proefzorg
PROEFZORG GUNSTIG Bij gunstige evaluatie proefzorg sepot
PROEFZORG CONCREET Eenvoudig concept - Duidelijkheid voor elke actor - Respect voor elk zijn rol - Inspraak cliënt/verdachte - Verantwoordelijkheid bij cliënt/verdachte -
CREATIE PROEFZORGMANAGER (PZM)
nood van parketmagistraten: tussenpersoon die de doorverwijzing naar de hulpverlening realisteert
brugfunctie tussen justitie en hulpverlening
zijde justitie
justitieassistent – gedetacheerd vanuit het justitiehuis sinds 1/8/5, toegvoegd aan de drugsectie van het parket
SAMENWERKING JUSTITIE / HULPVERLENING JUSTITIE M A G I S T
R A T E N
* * * * * * * * * * * * * * * *
HULPVERLENING
PZM
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
H U L P V E R L E N I N G S N E T W E R K
POSITIONERING PZM = MEDEWERKER PARKET
invalshoek pzm = strafbaar feit
verboden gedrag waarop de samenleving (alternatief) straft ter beveiliging en bevordering van het algemeen welzijn
<=>
invalshoek hulpverlener = psychosociaal probleem een individu met een individueel probleem helpen ter bevordering van diens persoonlijk welzijn
PZM ALS MEDEWERKER VAN HET PARKET
focus op controle
# met begeleidend mandaat (bvb. door justitieassistent)
impliceert locatie in gerechtsgebouw nabij pdK = opdrachtgever waaraan pzm is toegevoegd -
duidelijke profilering tav verdachte
-
directe communicatie met opdrachtgever (1 beleid & 1 instructie)
-
efficiëntie (bvb. voorleidingen)
STRAFBAAR FEIT
strafbaar feit wordt „gebruikt‟
creatie van een (bijkomend) „probleem‟
Inspelen op balans van voor- en nadelen van gebruik gebruiken is niet langer een individueel gegeven maatschappij moeit zich, ondervindt last
CONTACTFASE moeilijkste onderdeel, 88 % daagt op
-
brief herinneringsbrief telefonisch contactname met externe ocmw raadsman … hulpverleningsnetwerk
CONTACTFASE Grootste uitval => 12 %
Contactgegevens verzamelen, hoe meer hoe beter!! Verbalisanten bevragen coördinaten diepgaand Anticiperend op specificiteit doelgroep
EERSTE CONTACT PZM
Verhaal verdachte
Informeren justitiële situatie confrontatie: feiten ten laste mogelijke justitiële & andere consequentie
Probleemstelling justitieel conflict responsabiliserend zijn probleem die hij dient op te lossen
Onderhandelingssituatie niet-verlies onderhandeling win-win situatie
KORTE HETZIJ LANGE PROEFZORG Oriëntatie vanuit justitieel oogpunt
primair: beleid (= protocol)
secundair: zwaarwichtigheid feiten hetzij problematisch karakter gebruik
PROBLEMATISCH Oordeel gebruiker zelf maar na confrontatie met beschikbare gegevens
Eerdere feiten
Connectiecriminaliteit
„Overlast‟ (derden)
Disfunctie levensdomeinen Financiën, huisvesting, familiale en sociale contacten, tijdsbesteding, e.a.
Gebruikersgegevens, vooral Soort middel(en), gebruiksmotieven, gebruiksgeschiedenis, gebruiksfrequentie, gebruikswijze, gebruiksomstandigheden
KORTE PROEFZORG
Overeenkomst = 1 contact met hulpverleningsinstantie
Bewijs sepot
Functie kpz tav verdachte inwinnen begeleidingsadvies = vroeghulp
Functie kpz parket afsluiten dossier nieuwe interventie is voorbereid => justitiële info werd gegeven => formele intentieverklaring verdachte => weg richting vrijwillige hulpverlening werd geduid
LANGE PROEFZORG EERSTE CONTACT PZM
probleemstelling: justitieel conflict en hoe dit richting geven
responsabiliserend
niet-verlies onderhandeling
LANGE PROEFZORG EERSTE CONTACT PZM
Verwijzing meldpunt hulpverlening ± 3 contacten met hulpverlener ± binnen 1 maand na het 1ste contact met pzm
Doel: behandelvoorstel ontwikkelen voor komende ½ jaar inhoudelijk diverse programma‟s afwegen haalbaar versus verwachting van justitie gedragen voorstel versus opgelegd realistische termijn vanuit oogpunt gebruiker “‟t is te doen” voldoende termijn om externe, negatieve motivatie om te buigen naar interne, positieve motivatie Slaagkans traject stijgt!
SAMENWERKING JUSTITIE / HULPVERLENING JUSTITIE M A G I S T
R A T E N
* * * * * * * * * * * * * * * *
HULPVERLENING
PZM
Meldpunt HV
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
H U L P V E R L E N I N G S N E T W E R K
MELDPUNT HULPVERLENING Netwerk Zorgcircuit Middelenmisbruik Oost-Vlaanderen (Popovggz)
centraal aanmeldpunt (te Gent in schoot van zowel De Kiem als De Sleutel)
aanspreekpunt hulpverlening voor justitie
zoekt in samenspraak met cliënt de meest geschikte hulpverleningsvorm
gedeeltelijke subsidiëring via GAM
LANGE PROEFZORG TWEEDE CONTACT PZM
behandelvoorstel in ruggenspraak met het meldpunt hulpverlening
indien ongeloofwaardig terugkoppeling meldpunt hulpverlening
indien geloofwaardig formalisering (proeftijd 6 maanden)
maandelijks bewijs
LANGE PROEFZORG ANDERE VOORWAARDEN
recidive
regularisatie adresgegevens
overeenkomst overtuigingsstuk
overeenkomst vermogensvoordeel
LANGE PROEFZORG - TIJDSLIJN
1
2
3
4
5
±1m 6m
5 jaar
1. Datum feiten 2. 1ste contact P2M 3. 2de contact P2M 4. Einde proeftijd 5. Einde verjaringstermijn
SAMENWERKING JUSTITIE / HULPVERLENING JUSTITIE M A G I S T
R A T E N
* * * * * * * * * * * * * * * *
HULPVERLENING Beperkt en duidelijk afgesproken communicatiepatroon
Meldpunt
PZM
HV Verdachte
STRAFBAAR FEIT
wordt
Cliënt/patiënt
HULPVRAAG
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
H U L P V E R L E N I N G S N E T W E R K
BEROEPSGEHEIM HULPVERLENING
concrete inhoud van behandeling = beroepsgeheim
rapportage beperkt tot aanwezigheid en correcte houding t.a.v. begeleiding
verantwoordelijkheid rapportage => verdachte
EFFECTEN Onderzoek (De Ruyver e.a., 2007) alternatieve afhandeling t.a.v. druggebruikers:
merkbare vooruitgang in levensdomeinen recidivebeperking
vroeginterventie rendeert recidivebeperkend effect neemt af naargelang het alternatief verder in de keten van de strafrechtsbedeling wordt opgelegd
AANBEVELINGEN ONDERZOEKERS
verdere toepassing van alternatieve afhandeling
handhaven doorverwijzingen naar hulpverlening op niveau parket
vergroten kennis bij actoren hulpverleningjustitie
ANTICIPERENDE JUSTITIE
zes fasen van verandering volgens Prochaska en Diclemente – 1984
DYNAMIEK
opleiding Drugs in 3D – samenwerking tussen Opac, Popovggz, Fod Justitie
bezoeken hulpverlening aan gerechtsgebouw
buitenstage gerechtelijk stagiairs
proefzorgdag parketmagistraten sectie drugs
3D-treffen
KWANTITEIT 1 augustus 2005 – 31 juli 2007
464 personen = oriëntatie proefzorg door pdK 88 % wordt bereikt 32 dossiers in voorbereiding d.d. 31/07/07 Wachtlijst nihil d.d. 31/07/07 380 gebruikers = oriëntatie drughulpverlening Slaagkans traject = 82 % 40 % KPZ Slaagkans traject = 97 % 60 % LPZ Slaagkans traject = 64 %
Evaluatie Proefzorg: dossier van pdK nr pzm 500 400
280 in 2006
300
218 in 2007
200
338 in 2008 424 in 2009 (extrapol.)
100 0 1
Evaluatie Proefzorg: dossier effectief opgestart door pzm 350 300 250
210 in 2006
200
158 in 2007
150
198 in 2008
100
316 in 2009 (extrapol.)
50 0 1
Op te volgen personen
Evolutie workload 500
462
400 300 236
229
200
269
100 0 '06
'07
'08 Jaar
'09
100 90 80 70 60 % 50 40 30 20 10 0
17
28
30
48
83
72
KPZ 70
52
2006
2007
2008 jaar
2009
LPZ
EVALUATIE aanbevelingen onderzoekers (DSB & IRCP, 2008)
Creëren randvoorwaarden justitie: Implementatie justitiële casemanagers
Creëren randvoorwaarden hulpverlening : - Gevarieerd en uitgebreid = afgestemd op de vraag & met capaciteit - Netwerksturing - Adequate financiering
CEL PROEFZORG Annemie Serlippens, Substituut procureur des Konings Tel 09 234 45 09 - Gsm 0485 53 23 40 - Fax 09 234 45 10
Ilse Vandenbroucke, Substituut procureur des Konings Tel 09 234 44 89 - Gsm 0486 28 93 35 - Fax 09 234 43 02 Wim Onderdonck, Substituut procureur des Konings Tel 09 234 43 52 - Gsm 0485 53 90 16 - Fax 09 234 43 02 Karlo Goethals, Proefzorgmanager Tel 09 234 43 58 - Gsm 0473 81 69 05 - Fax 09 234 43 68 Kelly Hellemonds, Medewerkster Tel 09 234 43 25 - Gsm 0497 53 55 05 - Fax 09 234 43 02 Parket van de procureur des Konings Opgeeistenlaan 401b, B-9000 GENT
