PHet onafhankelijke maandblad dat aanzet tot zelfstandig kritisch denken en handelen jaargang september 2002 nr 371

Het onafhankelijke maandblad dat aanzet tot zelfstandig kritisch denken en handelen • jaargang 26 • 13 september 2002 • nr 371

No Border No Nation Actiekamp kritiek onder tafel blijven vegen en intern houden

pagina 2

Identificatie in de pers is er nog geen kritisch woord over de identifica tieplicht gevallen

pagina 3

De eeuwige antisemiet terwijl het zionisme in de hui dige situatie de belangrijkste bron van antisemitisme is

pagina 4

Autonome mensen Dat betekent dat democratie het einde zou zijn van de ontwikkeling van ons sociaal systeem

pagina 5

P enoze in de stad In iedere stad wonen wel een aantal personen waarvan iedere burger weet dat er een hoop mee aan de hand is. Penoze-achtige figuren waarover fluisterend enge verhalen in omloop zijn: “daar kun je maar beter geen woorden mee hebben” en waarover de lokale krant nooit iets schrijft omdat dat alleen maar gelazer oplever t. Zo viel in Amsterdam de afgelopen tijd geregeld de naam van Willem Endstra (1) en in DenBosch werd in de vroege ochtend van dinsdag 3 september jongstleden Johannes Hendrikus (Hans) van Meesen door de politie opgepakt.

Waarvoor dient de gevangenis? Men beslist zelfs niet over het opendraaien van de verwarming wanneer men het koud heeft of ze te verminderen wanneer men het warm heeft: er is geen knop op de radiatort

pagina 6

Geboren in DenBosch in 1954 groeide Hans van Meesen op tussen gevechtsporten zoals boksen en gokautomaten. Hij schopte het tot Nederlands kampioen teakwondo en was vroeger actief in diverse sportzalen in Antwerpen. Toentertijd kende iedereen hem onder zijn echte naam Hans Spierings, een felle vechtersbaas waarvoor velen zondermeer bang waren. Hij raakte steeds meer betrokken in het penoze-wereldje van DenBosch. Hij runde diverse prostitutiepanden in de stad, waaronder een flink aantal in de Schilderstraat. Pas onlangs zijn deze panden overgenomen door de woningbouwstichting SWH, die met hulp van de gemeente ’s-Hertogenbosch ruim anderhalf miljoen euro heeft neergeteld voor de authentieke, half instortende pandjes. Een paar weken geleden zijn een aantal van deze leegstaande pandjes overigens gekraakt, het lijkt erop dat de krakers kunnen blijven zitten totdat er overgegaan wordt tot renovatie. In de nabijgelegen Hinthamerstraat runt Hans van Meesen sinds een tijdje in een voormalige sexboetiek een “massage-salon” wat vrijwel op hetzelfde

neerkomt. In dezelfde straat op nummer 187 kocht Van Meesen eind vorig jaar het voormalige café “De Stad Oss” en veranderde dit jaar de naam in “Feestcafé Fortuyn, At Your Service” dat nu al bij veel Bosschenaren bekend staat als “De Afwerkplek”. Het café is geopend op 23 mei jongstleden maar Hans Meesen zou de naam vóór de moord op Fortuyn al hebben bedacht, dus wat hem betreft is alle ophef die de familie Fortuyn maakt over de naam onterecht. Samen met zijn advocaat Wim Scheepers is ie ervan overtuigd dat er middels wat euro’s doorschuiven aan de familie Fortuyn een oplossing gevonden zal worden. er bestaat overigens in DenBosch al een pand dat zo heet: Verwerstraat 35 staat al eeuwen bekend als “Het Fortuyn”, maar dat terzijde . Hans van Meesen bezit een hele partij onroerende goederen in deze stad. Naast zijn voormalige bezittingen in de Schilderstraat en eerdergenoemd “feestcafé Fortuyn” gaan we hieronder even in op een paar eigendommen om aan te geven dat we hier van doen hebben met een echt ‘grote’ jongen: - hij runt nog steeds een aantal “massagesalons” en sekswinkels in de Hinthamerstraat - een paar jaar geleden nam Hans van Meesen van Henk Strik het zwembad annex sauna langs de Kooikersweg over. Dat is grondig gerenoveerd en bestaat nu als luxe ’sauna’ annex restaurant Deshima op de Eendenkooi. - Sportschool Spierings (in Orthen) wordt door de zoon van Van Meesen gerund. - Van Meesen lijkt de laatste jaren op te schuiven richting horeca en bezat tot voor kort Broodjeszaak De Draak Expresse aan de Stationsweg, eethuis Jeroen Bosch in de Ridderstraat, restaurant ‘t Voorgerecht in de Molenstraat en het al eerder genoemde café “At Your Service” op de hoek van de Hinthamerstraat en de Sint Jacobstraat. - een tijd geleden was Van Meesen actief om een speelautomatenhal te vestigen in het dorp Haaren. De recente arrestatie van Hans van Meesen veroorzaakt op dit moment een hoop commotie in de stad. Bij vriend en vijand zal er stevig nagedacht worden over mogelijke consequenties van deze arrestatie. In een persbericht van dinsdag 3 september van de Dienst Centrale Recherche, de organisatie die Hans van Meesen heeft opgepakt, staat dat hij “wordt verdacht van betrokkenheid bij een aantal misdrijven en het geven van leiding aan een criminele organisatie (...) De politie vermoedt dat de man, die zowel in Nederland als in België verschillende horecapanden bezit, een deel van zijn bezittingen heeft verkregen door bedreigingen en intimidatie van zakenpartners. De feiten die het afgelopen jaar bekend zijn geworden en waarvan betrokkenheid van de verdachte wordt vermoed zijn onder andere een afpersing van een Engelse zakenman in september van het vorig jaar, mensen-

smokkel en het verschaffen van arbeid aan illegale Chinezen mannen en vrouwen. Ook wordt de man verdacht van valsheid in geschrifte in verschillende bedrijven (...) Politie en justitie denken met de aanhouding van de verdachte een begin te hebben gemaakt met een diepgaand onderzoek naar de strafbare feiten waarvan de man wordt verdacht. Behalve een aantal concrete aangiften zal de recherche zich vooral richten op onroerend goedtransacties en andere zakelijke activiteiten uit het verleden, waarbij bedreiging en intimidatie een rol hebben gespeeld. Op grond van informatie uit de horeca wereld denkt de politie dat verschillende zakenpartners van de hoofdver dachte in het verleden geen aangifte hebben durven doen uit angst voor de reputatie van de Bosschenaar.” Vooral de nadruk op “bedreigingen en intimidatie” in dit politiebericht is opmerkelijk. Al heel lang fluisteren mensen uit de horeca en het bedrijfsleven met elkaar over Van Meesen & Co en de politie roept hier openlijk op om aangifte te doen van dergelijk agressief en intimiderend gedrag. In deze dagen van schaduwboekhoudingen, bouwenquête, omvallende beroepsgroepen zoals rechters, accountants, notarissen en advocaten is deze arrestatie pikant. We hebben in Kleintje Muurkrant al vaker gewezen op de invloed die een aantal grote onroerendgoedspeculanten hebben op een aantal beeldbepalende kroegen en bedrijven in de Bossche Binnenstad. De hierboven genoemde Hans van Meesen werkt daarbij samen met een aantal grote jongens op de onroerendgoedmarkt zoals de Gebroeders Groenewoud, die met een woud van tientallen bv’s veel onroerende goede ren in de stad bezitten en via regelmatige grootschalige huurverhogingen de prijzen en dus hun eigen inkomen opkrikken. Andere veel genoemde namen binnen dit O.G.-circuit zijn beleggingsmaatschappij Van Amelsfoort, Joep van Rooij en Ted de Haas. Er lopen rechtstreekse verbindingen naar de gokautomaten-exploitant Krijco Amusement en vandaar naar de VAN Speelautomaten-branche-organisatie. Dit laatste is een erg interessante link omdat Krijco in de Minderbroedersstraat te DenBosch samen met aannemer Drijvers zojuist is begonnen met het opknappen van de nummers 10 tot en met 14. Er komt daar een aaneengesloten gokhal in een aantal zeer beeld bepalende panden, het is behoorlijk ongelooflijk dat ze daar goedkeuring en toestemming voor hebben gekregen. Er is niks zo fraai om geld te wassen als een gokhal. Lees daar het IRT-rapport nog maar eens op na en ook het verhaal “Koekkie en zijn advocaat” in Kleintje Muurkrant 345 van 2 juni 2000. Wordt gegarandeerd vervolgd.  n o o t 1 k ijk vo o r he e l v e el in fo rma tie o ve r d it h e er s ch a p en zijn c o nt ac te n o p in t ern et ad res w w w .s tellin g.n l/klein tje/a ctu e el.h tml

Studeren op kosten van politie Wat wil Kleintje Muurkrant? Kleintje Muurkrant wil via het openbaar maken van gegevens en feiten, het geven van achtergrondinformatie en het plaatsen van diskussiestukken, het verzet tegen misstanden in de maatschappij aanwakkeren. Wij willen onszelf en anderen aanzetten tot zelfstandig kritisch denken en handelen, en tevens een platformfunktie vervullen voor aktiegroepen in Den Bosch en verre omgeving. Het Kleintje staat open voor een ieder die hieraan een bijdrage wil leveren. Eens in de maand stellen wij –het muurkrantkollektief– een Kleintje samen uit jullie en onze bijdragen. Deadline nr 372 is 30 september. Je kunt ons schrijven via onderstaand adres of bellen met 073-6136927. Een abonnement kost 17,50 euro per jaar. Overmaken op giro 5349231 tnv Muurkrantkollektief Den Bosch Postbus 703, 5201 AS Den Bosch Nederland. E-mail: [email protected] Kleintje op internet: http://www.stelling.nl/kleintje/ ISSN nr: 094-7912

Enkele honderden raver s van GroenFront! hielden eind juni urenlang een snelweg bezet en stuurden daarmee het verkeer in en rond Utrecht flink in de war. Politie, justitie en burgemeester bleken volledig ver rast. Met name de politie kon zich dit aantrekken, haar informatiepositie liet blijkbaar te wensen over. Onlangs probeerde zij een activist voor zich te winnen als informant. Erik Timmerman (Buro Jansen & Janssen)

Martin (niet z’n echte naam) is begi n twintig en actief in het Utrechtse acti ew ezen. B egin juli had hij een gesprek met twee m edewerkers van het pl aatselijke korps. “In eers te i nstant ie benaderden ze een fami lielid van m e. Ze vertelden hem dat ze graag m et m e wilden praten. Ze w ilden meer informatie over demonstraties en acties en ik moest daarover t elefonisch contact met hen onderhouden. Ook vroegen ze naar m’n hobby’s en of ikeen opleiding deed.”Aanvankel ijk wilde Martin ni ets met hen te maken hebben, maar hij raakte nieuwsgierig naar wat ze nou ei genli jk precies van hem w il len. Begin juli had Martin een gesprek met twee ‘heren in vrijeti jds kleding’. “Een van de twee stel de zi ch voor als A d van Veen, de naam van de ander ben ikvergeten. “Ei ndeli jk ontm oeten w e dan kraker Marti n”, zei den ze lachend. Ze waren blij dat i k een gesprek met hen w ilde

aangaan.” Na een korte inleiding kw amen ze al gauw uit op een uit de hand gelopen feestje op de Tractiew eg in Utrecht. In okt ober vorig jaar viel de politie daar m et veel geweld een kraakpand binnen waar op dat moment een afschei dsfeest in verband met de kom ende ontrui ming aan de gang w as . Dit resul teerde in het nodige gooi- en sm ijtwerk en diverse gewonden en arrestanten. Martin: “Ze w isten dat ik daar aanwezig was geweest en vroegen of ik van tevoren wis t dat het uit de hand zou lopen. I k antw oordde daar ontkennend op, en zei dat ik eigenlijk wel eens wilde weten van w elke afdel ing zij waren en wat ze eigenl ijk van me w il den”. De twee bleken van de Regionale Inlicht ingendienst (RID) te zijn. “We zij n gespeciali seerd in grote groepen die dreigen de openbare orde te verstoren, zoals bijvoorbeeld Turken, hooligans, extreem-rechts en radi caal-links ”. Om daar lachend aan toe te voegen: “We zijn niet van de BVD hoor, wees maar niet bang”. RID’ers zijn pol itieagenten di e naast hun openbare orde werkzaamheden ook onderzoek verrichten voor de AIVD, de nieuwe naam van de BVD . De al s geruststel ling bedoelde opmerki ng ‘We zijn ni et van de BVD’ was dus niet geheel waar.

beloning Op de vraag van Mart in wat ze dan precies van hem wilden, kw amen ze vrij snel t er zake. “Wij willen graag informatie. Wij weten echt helem aal niks van de kraaken actiebewegi ng. We houden wel het internet en actieblaadjes in de gat en, maar weten verder nauwelijks wat er gebeurt of leeft. We denken dat jij midden in de scene zit, en mis schien wel eens wat opvangt. We vragen je niet om namen, maar willen dat je ons belt als je naar een demo gaat en een idee hebt hoeveel mensen er ongeveer zul len kom en opdagen”. Martin werd 100 euro per tel efoont je bel oofd. Bovendi en waren ze bereid om z’n opleiding te betalen. “Stel

je voor dat jij bij dat feest op de Tractiew eg had gebel d, dan had de pol it ie misschien niet binnen hoeven vallen m et honden. Dan was het mi sschien heel anders afgel open en had de ME anders op kunnen treden”, aldus de agenten. Mart in liet weten daar niks van te geloven en vroeg waarom die inform atie hun zoveel geld w aard was? “Weet je wat het kost om een peloton ME ergens twee dagen neer te zet ten?” zeiden ze. “We geven dat geld l iever aan iemand die het goed kan gebruiken. We hebben daar een speciaal budget voor”. Martin vroeg t oen of er in Utrecht meer m ensen zijn die dit s oort dingen doorgeven. Een van de twee beves ti gde dit, wat hem overigens op een boze blik van de ander kwam te staan. M artin l iet weten er niets voor t e voelen. De twee benadrukten nogmaal s dat ze geen namen van personen wilden en deden nog een laatste pogi ng: “Je weet wat er met Fortuyn is gebeurd. Ik zou niet op hem zij n gaan s temmen, maar dit had hij niet verdiend. Dit alles had voorkomen kunnen worden. Nogmaals, je bent geen verrader als je dit doet , het is voor jullie eigen veiligheid. Denk er nog m aar een paar dagen over. Je weet waar je ons kunt bereiken”. Martin bl eef echter bij zijn besluit . De twee zagen i n dat verder praten zinloos w as, bedankt en voor de koffie en stapten op. D e benadering doet denken aan de situatie in Amsterdam eind 2000 en begin 2001. De pol itie w erd toen enigszins verrast door het verzet bij de ontrui ming van de gekraakte panden aan het Entrepotdok en de herkraak van de Cineakbioscoop. B lijkbaar was ookdaar haar informatiepositie niet al te goed. In kort e tijd werden er twee mensen benaderd met de vraag om i nform atie over de actiescene in A msterdam .  (dit artikel is ook verschenen in Actieblad Ravage van 30 augustus jl. Mocht je informatie bezitten over “benaderingen” dan kun je contact opnemen met Buro Jansen & Janssen, Postbus 10591, 1001 EN, Amsterdam 020.6123202 [email protected] en/of website www.burojansen.nl)

kleintje MUURKRANT / 13 september 2002, pag 2

➔➔➔➔Eet smakelijk! Bart Eige ma n , d e Bossc he G roe n Lin ks-w e th ou de r va n on de r a nde re sp ortz a ke n, i s in Pa rijs om t e pro be re n te sta rt va n de T ou r de Fra n ce we e r in De n Bo sc h t e kri jge n . Da t w a s a l e e ns e e rde r g e lukt e n o ok de sta rt v a n d e Tour Fe minin (e e n it e mpje a chte rin ie de r spo rtjou rna a l) ha d a l e e n s in G root ’sHe rt og e nb os ch pla a ts ge v onde n. In he t ka de r va n d e st a ds p ro motie ko n me n zo'n sta rt, o f a n de rs de sno od s e e n e ta pp e die de sta d z ou a a nd oe n , w e l w e e r ge b ruike n . D e n Bos c h moe t o p d e ka a rt wo rd e n g e z e t e n da t ma g da n ook w e l e n ige e u ro’s kosten. Va nd a a r da t ' on z e ' G roe n L inks w e th oud e r in e e n c hiqu e Pa rijs hote l loge e rt. N a he t o nt bijt z a l h ij d oor e e n tolk w orde n o pge ha a ld om te tra c hte n de T ou rtop te be w e ge n we e r e e n s rich ting Si nt Ja n te kijke n . Ba rt ne e mt pla a ts i n de ontb ijtz a a l. Eve n la te r ne e m t e e n Fra ns ma n

No Border No Nation Actiekamp

Van 19 tot en met 28 juli 2002 vond in Straatsburg een grenskamp plaats georganiseerd door het Europese ‘No Border’ netwerk. Het is het meest recente in een reeks van grenskampen (actiekampen) die de afgelopen jaren georganiseerd zijn door dit Europese netwerk van vluchtelingensolidariteitsgroepen die zich met name inzetten voor uitgeprocedeerde vluchtelingen en illegalen. Wij als Autonoom Centrum nemen ook deel in ‘No Border’. Het initiatief tot oprichting van het netwerk werd genomen tijdens de euROTop in Amsterdam in 1997. No Border is een netwerk van actiegroepen. Eén van de activiteiten die ontstaan zijn van uit het netwerk zijn de grens-zomerkampen.

te g e no ve r he m pl a a t s d ie h e m be le e fd " Bon a ppe ti t"

Ed Hollants

toe we ns t. Ba rt kijkt w a t ve rsto ord, ma a r t o ch w e e r n ie t ve rst oo rd g e noe g om b e le e fd te re a ge re n me t "Ba rt Eig e ma n ". Wa nt m a nie re n he bb e n d ie G roe n Links -j onge n s e n -m e isje s inmid de ls w e l ge l e e rd va na f h e t plu ch e . De volge n de morg e n. Z e lfd e o ntbi jtza a l, ze lfde F ra ns ma n . W e e r de "Bon a ppe tit" -w e ns , w e e r h e t "Ba rt Eig e ma n" -a n t-

Terwij l de vorige grens kampen vrij specifie k handelden over migratie en enkele honderden mensen t rokken, w as bi j dit kamp gekozen voor een bredere opzet, die als gevol g had dat ook veel mens en ui t de “ gl obalis eringsbew egi ng van onderop” en het netwerk People’s Gl obal Acti on (PGA)netwerk deel namen. Het was dan ook zonder m eer het groots t e kamp tot nu toe met tussen de twee-, en drieduizend deel nemers. Dit aantal is een groot s ucces , evenals de opgebouwde infras tructuur die het kam p een week lang mogelijk maakte. M aar er is ook kritiek. Kritiek van bel ang voor de toekoms t. De kri tiek is niet nieuw, maar het l eek ons van belang om deze eens wat ui tgebrei der op papi er te zetten.

w o ord. Zo ga a t h e t de h e le P a rijse lob bywe e k doo r. D a n ko mt Ba rt we e r na a r De n

demonstraties

Bo s ch toe (Zo e te Lie ve Ge rrit je ? ). Op ma a nda g op h e t sta d hu is ko mt hij d e e nig e a mbte na a r te g e n die e e n be e tje Fra ns sp re e kt (a a n de Bossc he a mb te na re n wo rde n wa a rsch ijnl ijk ge e n o ple id ingse ise n ge s te ld). Ba rt ve rte lt ove r z ijn Pa rijse a v ontu re n e n is vol lof e n ve rw o nde ring ove r de Fra nse omga ngsvo rm e n . "Ie de re mo rge n st e lt d e ze l fde ma n zic h w e e r he e l be le e fd a a n mij voo r," z e g t Ba rt n ie t z onde r ve rb a z ing. "Ik w e e t int usse n na tuu rlijk w e l da t d ie m a n "Bon Appe t ie t" h e e t. En hij z a l oo k w e l w e te n d a t ik Ba rt Eig e ma n h e e t". D e via e e n c urs us Fra ns vo or Be ginne rs va n he t N e de rla n ds Ta l e n In st itu ut e nig sz in s buite n la nd s s pre ke n de Bossc he a mb te n a a r kijkt z ijn w e thou de r t rio mfa n te lijk a a n : "Bo n a ppe tit is ge e n na a m, m a a r b e te k e nt ' e e t sm a ke lijk' ." Hila rite it a lom , e n Ba rt nodig t de a m bte na a r uit in e e n onde r he t s ta dh uis ge le ge n re st a u ra nt voo r e e n flinke fle s Cha te a u Migraine. De w e e k e rna is Ba rt w e e r in P a rijs voor he rva tt ing va n d e onde rha n de li nge n. In he tz e lfde h ote l in de z e lfde o nt bij tz a a l n e e m t de z e lfd e Fra ns ma n te ge n ove r Ba rt pla a ts. Ba rt, in mid de l s slim ge n oe g om d e Fra ns ma n me t e ige n m idde le n t e ve rs la a n , ne e mt sn e l h e t initia t ie f. "Bon a ppe tit" , z e gt h ij vrie nde lijk te g e n d e Fra nsm a n. Die nie t a nde rs we e t te doe n da n t e a n tw oo rde n "Ba rt Eigeman" (me t da nk a a n Ce e s d e

Eers t een kort e beschrij ving van enkele demonstrati es vanuit het grens kam p. M aandag 22 j uli vindt een geslaagde dem onstratie tegen de res idenzpflicht plaats naar het Europese H of; daarin doen ook veel sans -papiers mee. Diezelf de avond wordt een drietal hotels van de A CC OR -keten bi nnengevall en alw aar verni elingen worden aangeri cht. Op dinsdagavond is er een demons tratie in het centrum van Straats burg naar aanlei di ng van een aantal arrestati es . Een deel van de demonstranten heef t bi vakmut sen op, er wordt op m uren gespoten, er zou een traangasgranaat door de poli tie afgeschoten zijn. Onder leiding en bes cherm ing van de Samba-band weet i edereen vei li g terug te keren in het kamp. Veel m ensen vertellen dat er vanaf di e dinsdag een omslag in sfeer is gekomen als reactie op de gebeurtenis sen tot dan toe. V oor w oens dag 24 jul i was de demonstrati e tegen het detentiecentrum voor i ll egalen gepland. Maar omdat daar op dat mom ent niemand opgesloten zit de vluchteli ngen bli jken overgeplaats t al vanaf het begin vanaf de st art van di t No Borderkamp, di t i s ook bekend bij No Border - trekt de demo ni et naar dit einddoel. Toch wordt een demonstratie gehouden, m aar het doel ervan is echter onduidelij k. Van de vijfhonderd mens en zij n er ongeveer vijfti g m et bivakmuts en op. Er w orden veel leuzen gespoten, aanvankelij k selectief, later ook op reisbureaus , bij advocatenbureaus en artsenpraktijken. Er ont staat een ges pannen sit uatie als de demo een Synagoge passeert. Een deel van het ‘zwarte bl ok’ wil deze bekladden en een deel van de demonstranten houdt dit t egen. Je vraagt je op zo’n mom ent af met wat voor soort mensen je in een demonst rati e l oopt. Je mag aannemen dat het eventuele kalken kri tiek op Israël bet rof. V ol gens ons is het gelijk stellen van de joodse geloofs belijdenis met de politiek van de staat Israël niets anders dan antis em it is me. Later gedurende de demo grij pt de pol itie in met traangas en w orden rui ten van banken ingegooid. Gevolg is dat de prefectuur di ezel fde avond een demons tratie-, en acti everbod afkondigt. De rest van de week l ukt het nauw elijks actie t e voeren. I edereen di e daar toch op bet rapt w ordt, wordt aangehouden en door de politie in een bus naar het grenskam p teruggereden. D e s feer en discussies i n het kamp worden voor een deel bepaal d door de angst voor een inval van de politie. Opm erkel ij k, want er is geen concrete aanw ij zing voor een pol iti e-i nval en gezien de situat ie in het kamp (tweeduizend mensen met tenten, een groot aant al [vracht-]wagens, de groot te van het terrei n en de ligging: ver van het cent rum) lijkt de kans zeer kl ei n dat de politi e er binnen zou val len. Besl ui tvormi ng in het kamp wordt steeds di ffuser en geruchten gaan een rol spelen. Zaterdag 27 juli, de dag waarop de afsluitende demons tratie tegen het SIS zal plaats vinden, w ordt met vrees tegemoet gezien. Een deel van de mensen wil niet meer dem onstreren, de Sambaband met een honderdtal mensen kiest er voor in het centrum van Straatsburg actie te voeren en s tencil s ui t te delen, anderen willen zich houden aan de demo naar het SIS. Na urenlang vergaderen op vrij dag en zaterdagochtend, t ot een uur voor vert rek, is w el dui deli jk dat niemand een conf rontatie wil. Hel aas gaan de vergaderingen weinig over het feit dat veel mens en misschien m inder bang voor de politie zij n dan voor (de consequenties van) het gedrag van een deel van de ‘ei gen’ demonst ranten. Wat in de week opval t is dat vooral de zelf goed georgani seerde groepen als de Sam ba-band en een groep uit Dui tsland i n staat zi jn initiatieven te nem en en acties te voeren.

Lange).

➔➔➔➔ Delfshaven In d e ➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔

structuur V oor het kampement is gekozen voor een structuur van barrio’s. Dat zijn de rond de vijf keukens georganis eerde delen van het kamp, die een ei gen

s tructuur hebben om te vergaderen en in eigen ‘kampregi o’ zaken te regelen. Afgevaardigden ervan houden interbarri o-vergaderi ngen die het hele kamp bes trij ken. Daarnaast functioneerden er apart e groepen zoals Legal Aid en Indymedi a. De bedoel ing was dat vanui t de basis via barri o’ s en interbarrio het kamp gecoördi neerd werd. Al snel bleek dat dit gebrekki g werkte. Communicatie verliep moei zaam . De vers chillende barrio’s dis cus sieerden vaak over vers chillende agendapunten i n plaats van over dezelfde onderw erpen kampwijd. Belangri jkste oorzaak was volgens ons ook dat er geen regie was die de algem ene coördinati e op zich nam. Er was wel een punt waar informatie deel s samenkwam , m aar omdat dit vooral facili tai r was en niet regiss erend bleef het te beperkt. Wat wel vrij goed liep was de facili tai re i nfrastructuur zoals de keukens. Goed georgani seerde groepen die een vaste taak hebben zoals die keukens, radio, i ndym edia zijn wezenlijke voorwaardescheppende onderdeel voor een kam p en weten hun taak redel ijk ui t te voeren. De vraag is echter, hoe er goede samenhang in aan te brengen. Het bl ij ven anders vols trekt autonome acti vi teiten. Volgens ons zal in de toekomst naast een basi sdem ocratische opzet toch ook gekozen moeten worden voor een s oort regiegroep, l ei di nggevende groep of hoe je het ook w il t noem en, di e een mandaat hebben om deel s besl iss ingen te mogen nemen. Ook al lij kt dit een contradicti e met basi sdemocratie. Toch hoeft dit niet zo t e zijn, immers zo’ n groep zit er als praktis ch uitvoerend orgaan voor vooraf gezamenlijk ges t el de uitgangspunten.

discussies De vergaderingen op barrio-niveau waren bij m eerdere keukens vrij goed m aar de algemene kampvergaderingen di e vooral de t weede helft van de w eek plaats vonden waren minder. De wijze w aarop vergaderd werd i s duidelijk beïnvloed door de aanwezigheid van veel mensen die afkoms tig zijn ui t bas isdemocratische groepen act ief in de anti-globaliseringsbeweging en PGA. Er is een gebruik van termen die voor ons en ik neem aan ook veel anderen vri j nieuw is . Als je het ergens m ee eens bent m ag je niet applaudis s eren, maar moet je met je handen wapperen... Er is geen voorzitter maar een facili tat or. Inbreken met een technis che vraag doe je met het symbool voor ‘tim e out’ dat i n de s portwereld gebrui kelij k is . Er mag geen s prake zij n van ‘leidi ng’ geven. Deze vorm en zull en gekozen zijn om te zorgen dat i edereen aan het w oord kan kom en en dat niet degene die het hardst schreeuwt zijn of haar zin kri jgt. Op zich prima om dit te proberen maar het blijkt zoals het nu gebeurt weer andere problemen op te leveren. D e vergaderingen duren veel te lang en zi jn zeer vermoeiend. De vergadervorm zorgt er te weinig voor dat er binnen een bepaal de tijd tot besluit vormi ng kan worden overgegaan. H et een en ander resulteert i n een ’selecti e’ van mens en di e voortijdi g de vergadering verlat en en m ensen die t ot het eind doorzetten; t evens in een aantal mensen die s teeds weer het woord nemen als zij vinden dat de vergadering een niet wens elijke ri chti ng insl aat , de vergadering trachten terug te buigen, in herhal ing val len, eerder genomen bes luit en t rachten terug te draaien. D aarnaas t l ij kt het erop dat er een subcult uur is onts taan met bi jbehorende normen en waarden die als vanzelfsprekend aan i edereen worden opgel egd. Voor iemand di e prakt isch i nges teld is zul len de vergaderingen een ramp zijn en hi j of zi j zal waars chijnli jk na één keer ni et meer deelnemen. De vergaderi ngen zull en hierdoor deels verantwoordelijk zi jn voor het ontbreken van init iatieven tot acties in plaats van dat j ui st te stimuleren. D e i ndruk ontstaat bij ons alsof No B order Straatsburg kamp overvleugeld wordt door act ivisten uit de ‘ant i-gl obalis erings’beweging en PGA. Aan vori ge kampen namen ook veel migranten en vlucht eli ngen deel, dit was nu minimaal. Overigens i s de inpassing van onderwerpen rond migratie binnen ‘globalis eri ng van onderop’ zeer toe te juichen. Problemen kunnen voorkomen worden doordat van te voren dui deli jk i s w at de doel en van het kamp en de program ma-onderdelen zijn en daarin te begrenzen w aarbinnen de dis cussies en acties plaatsvinden. Tevens i s het bet er de vergaderingen niet te laten voorzitten door iemand die zich ter plekke opwerpt . Beter lijkt ons dat een pers oon voorzit die overzicht heeft over eerdere besluitvorming, alle relevant e i nform atie kent, weet wat doelen en grenzen zijn voor de di scussie en daar ook s trak aan vast kan houden. En niet onbelangri jk: deels moeten bes lis singen en beleid gedel egeerd kunnen worden naar een beperkter aantal mens en. A ls i edereen over alles wil meepraten kom je er niet met zoveel mens en. Ook eni ge samenhang kan geen kwaad. Het lijkt er veel op dat er wordt gedacht: als we de facil it aire voorwaarden scheppen komt de rest vanzelf wel ter plekke; of sterker: het moet dan vanzel f kom en want van te voren af bakenen of i nvul len door een beperkte groep is tegen de basis democrat is che principes. W at de inhoudel ijke discuss ies bi j No B order betreft viel op dat er voorafgaand weini g voorbereidende inhoudel ij ke dis cussi e plaatsvond, ter plekke meerdere discussies gecancel d w erden en dat vooral discussi es die door een groep specifiek voorbereid waren en verder niet zoveel met het kamp als geheel van doen hadden, wel goed verliepen.

geweld N aar ons gevoel heeft een beperkt e groep mensen er in St raatsburg voor de zoveelste keer hun stem pel op gedrukt. Dit heeft niet te maken m et het al dan niet gebrui k van geweld of met radicali tei t. R adicale praktijk betekent consequenties trekken uit je radicale ideeën. Dit kan ook op een vols trekt pacifisti s che wijze. Een doel op zich zou moeten zijn om radi cali teit ook navolgbaar t e m aken. Binnen de anti-global iseri ngsbewegi ng is er een fragiel bouwsel tussen het wel en of geen gebruik van gewel d. Er w ordt door geweldlozen geaccepteerd dat anderen w el vormen van geweld gebruiken. Maar een terechte vraag is dan wel welk doel er nages treefd wordt , in hoeverre er w ederzi jds respect is en rekening m et el kaar wordt gehouden. In Genua bij de protest en t egen de G8 zull en de mees te mensen wei ni g m oeite hebben gehad met het door m iddel van gew eld proberen het rode sperzonegebied in te kom en, maar wel veel moei te met zinloze vernieling van auto’s, wi nkel s of het i n brand s teken van banken en reisbureaus waar zich drie woonverdiepingen boven bevonden. Wat tevens opvalt is dat het m eestal vermom de ‘zwarte bl ok’ nauwelijks georgani seerd is of een dui delijk plan heeft. In Straatsburg w erden in de loop van de w eek s teeds meer leuzen op allerl ei gebouwen (bli jkbaar onder een motto ‘het maakt niet ui t w aarop’). In de

demonstratie van woens dag werden grote st okken m eegedragen waarop een soort vlag, zeg m aar een doek m et wat kl euren, stokken waarvan iedereen zag dat ze ergens anders voor bedoeld waren. Naam- en bell enbordjes, ook bij een ki ndercrèche, camera’s, bijvoorbeeld op het stati on, werden verni el d. A l deze acties gebeurden m et nam e door een groep die de hele demonstrati e m et bivakmutsen op rondl iep en tot ergernis ook bi nnen de Sam ba-bandspel ers zigzagde. Wat als reactie volgt is een kat -, en muisspel met de politi e, tot één van de bei de kanten de vol gende stap neem t. D e poli ti e door een charge of traangas , of demons tranten door het i ngooien van ruiten wat beperkt bl ij ft tot naar je mag hopen, alleen van banken. Het maakt eigenli jk niet ui t wie de volgende s tap neemt, want het proces is overduidelijk en voorspelbaar. We hebben hier als acti visten een eigen verantwoordelijkheid in. Welke argumenten worden gebruikt pro-bivakm uts en? H et m eest potsierlij ke wat we gehoord hebben is wel “ ze zijn ni et verboden”. Een iets zinniger argum ent i s het niet opgepakt willen worden. Onherkenbaar zijn bij het spui ten van l euzen. I n een sterke demonstratie waar een al gemeen gevoel is dat het goed i s om leuzen t e spui ten, is er weinig kans opgepakt te worden. Je neemt het voor elkaar op om arres taties onm ogelij k t e maken. Maar ook al w ordt je gearrest eerd, is de vraag wat daar zo erg aan is? Naar bui ten toe comm uniceer je veel bet er wanneer je openl ijk duideli jke leuzen op duidelij k obj ecten spuit. Velen hebben er weinig moei te mee om risi co’s te nem en voor goede acties. Het lij kt er eerder op dat mens en in het zwart bl ok di egenen zijn di e de m eest e angs t hebben. Uiteraard kunnen er al tijd mensen zijn die een reden hebben om zich te vermommen (bij voorbeel d omdat ze door de politie gezocht worden). Echter er zi jn vele wijzen waarop j e je kunt vermomm en. Het lij kt er meer op dat er sprake is van uiterlijk vert oon en hef tigheidscultus. Een ander voorbeeld van di e houding i s dat op de vergaderi ng zaterdag over de dem o naar het SIS over mens en di e geen conf rontatie wilden gesproken werd alsof zij bang zijn voor die confrontati e terwijl er jui st al meerdere malen uitgelegd werd dat de niet-confrontatie een st rategische keuze was. Als een migrant daarop zegt laten we als er politi e komt om de dem onstratie tegen te houden al lemaal op st raat gaan zitten en de boel bl okkeren en ons allemaal laten arresteren (waarbij hij meer risico loopt al s vele anderen), een optie die dus juist geen angst voor repres sie uitstraalt, wordt di t voorstel meteen van tafel geveegd. Wat is nu de zi n van het hele gebeuren? Eén van de gevol gen is de toename van onzekerheid bij veel actievoerders. B innen het No Border kamp wordt een groot deel van de discuss ie gevoerd vanuit angstgevoelens over het poli t ieoptreden en een veronderstelde inval op het kamp. De gemeent e stel t een dem onstrat ie verbod in. Uiteraard arrestaties. Onderling w ant rouwen en een bekend plaatje voor medi a en ook de bevolking van Straatsburg. Hoe solidair zijn we eigenlijk onderling? M ensen die bi vakm utsen op willen of bepaalde vormen van gewel d w il len gebruiken s tellen die uits tral ing nauw elijks ter discus sie maar het wordt min of m eer als eis gest el d in de vorm: we doen het toch, wat anderen er ook van mogen vinden. Mensen die acties doen vanuit een demonstratie die een groot risi co in zich houden van een pol itie-reactie, nemen een grot e verantwoordelijkheid op zich voor de demonstratie als geheel. Zeker als ni et duidelijk is of iedereen er wel volledig achter staat . Als gevolg van de arrestaties in St raats burg wordt dan w el energie ges token i n de ook zo voorspelbare zwaaiacties, zelf s 24 uurs pi cket s werden voorgest el d, als uiting van onderl inge soli dari teit terwijl een beetje poli ti ek activist di e i n de cel zit toch vooral zou wi llen dat juist de acties doorgaan vanui t de doel st elli ng van het kamp. D e vraag is w at willen we bereiken? Het l ij kt erop dat een deel van de m ensen al leen maar zichzelf wil bevesti gen in het radicaal zij n. De media zij n toch niet te vertrouwen. Politi e en overheid evenmi n en burgers, tja wat doen je met de burgers? We zullen veel meer eigen verantwoordel ijkheid moet en nem en over wat we zelf organiseren en niet alles afschuiven op de repressie van politi e of de versl aggeving i n de media. In Straatsburg was j ui st sprake van een vooral (aanvankelijk) meewerkend gem eentebes tuur en demonstrati es w erden in eerste instanti e niets in de weg gelegd. H et gaat dan ook veel te ver om nu Straatsburg te zien, zoals s om mi gen doen, als hét voorbeeld van toenem ende repres sie tegen de opkomende ant i-globaliseringsbewegi ng en groepen als de onze die naar open grenzen st reven. Ons komt het eerder over als een doorgaans poli tie-optreden m et een ‘l ogische’ en voorspel bare reacti e op activitei ten ui t het kamp die in de s tad plaats vonden. Als je dit repress ie noemt heb je het over een vorm van repres sie die er al tijd al geweest is bij acties en zi ch dus niet specifie k onderschei dt. Dit verhaal over t oenemende repressi e zie j e in bepaalde kringen steeds weer terugkomen na acties, terw ijl dit vaak nauweli jks onderbouwd kan w orden. In St raatsburg was ook het verhaal dat er enkele ti ent allen ME’ers in het Mercure-hotel naast het kamp zaten met de suggestie dat die er s peciaal voor ons zaten. Volgens het personeel van het hotel zit er al meer dan een hal f j aar pol itie. Als gevolg van de rechtse overwinning vorig jaar moest de belof te voor extra pol iti e ingewilligd worden, er i s poli tie van buiten Straatsburg overgepl aatst, maar daar was nog geen huisvesting voor dus i s een deel van het hotel gehuurd. H et l ijkt er vaak op als of een aantal m ensen vooral repressie wil zien om daarmee een bewijs t e vinden van de eigen radicalitei t en het bees tacht ige karakter van de st aat waardoor er makkel ijk in “goed - f out” gedacht kan worden. Overigens is er in verhouding met zo’n tien jaar t erug in het algemeen wel degelijk sprake van i nperking van demonstrat ievrijheid en een toenemende straf maat bij acti es. Hoe langer we kri tiek onder tafel blijven vegen en int ern houden hoe verder van huis we raken. Er wordt te veel gebruik gemaakt van het argum ent dat het een zwaktebod is open te laten zien dat er verdeeldheid is. Het geeft ons het gevoel dat hi ermee op oneigenlijke manier wordt geprobeerd kri tiek de m ond te s noeren en al les op repres sie te gooien. Concreet zou het voor ons betekenen dat bij een volgende acti ebijeenkomst een duidel ij ke ri chtlijn is tegen het gebruik van bivakmutsen in demonstraties , tenzij dui del ijk wordt afgesproken wanneer en vooral waarom wél . D uidel ij ke af spraken van te voren over wat wel en wat niet m ogeli jk i s vanuit demonstraties bepaald door het doel van de act ie. Gebruik van gew eld blijft m ogelijk als het bedis cus si eerbaar i s en ingekaderd is i n een st rategie met bedis cus sieerbare doelen die ook een positi ef onderdeel zijn van een bewegi ng als geheel m et haar

kleintje MUURKRANT/ 13 september 2002, pag 3

doel en... Ongecont roleerd geweld dat ook nog meestal gepleegd wordt vanuit de ongevraagde rugdekking van een veel grotere groep acti vis ten, die dat op z’n zachts t gezegd niet plezierig vinden, wekt al leen maar onzekerheid en wantrouwen op. Uitzondering kan zi jn een emotionele di recte woede-ui tbarsti ng. We zijn ervan overtuigd dat er momenten kom en dat het onontkoombaar is dat radicali teit op straat gepaard zal gaan m et geweld als l ogis che uit ing van volks woede en verzet (zoals bi jvoorbeeld in Argentini ë) of al s breekpunt in een confrontat ie met de macht (het niet accepteren van het bestaan van een s perzone t ij dens een EU -top). Hier was in Straats burg geen sprake van.

initiatiefloosheid Wat t ij dens het No Border kamp ook opviel is dat een grote groep mens en zich afw achtend ops telde. Het l ij kt erop dat deze mensen wil len dat er dis cussies, acties voor hen georganiseerd w orden waar ze dan wel of niet aan deel nemen. V elen van hen gaan ook niet naar vergaderingen. Di t kun je als negati ef zi en maar dat hoeft het niet te zi jn. Het kan zij n dat veel mens en het m et de opzet van het kamp eens zijn maar geen ti jd of energie hebben om actief mee te organis eren. Wel mag je verwachten dat iedereen zich op zijn minst laat informeren over afspraken di e zijn gemaakt. Het kan ook al leen maar als er ook groepen zijn die wel acti viteit en organis eren en ook het verloop ervan op zich nemen. Een niet goed geplande en georganis eerde dem onstrat ie waarin veel m ensen m eelopen die niet deel hebben genomen aan de voorberei di ngsvergaderi ngen, zorgt ervoor dat ook w einig mensen verantwoordeli jkheid nemen. Het kan dan negati ef uitpakken, zeker als bij demonstrat ies en acti es dingen gebeuren die vel en niet aanstaan. In plaats van iets met de kri tiek te doen en mensen aan te spreken, besluit men een vol gende keer niet mee te doen. H et w as toch al opvallend hoe in het kamp bi jna geen directe krit iek w erd geui t op de groep deelnemers die met hun gedrag op s t raat voor grote onzekerheid bij veel andere deelnemers zorgden, iets dat ons inziens niet past binnen de opzet van het kamp. Zoals al eerder in dit s tuk opgemerkt lij kt onder andere de wij ze van vergaderen en deels de wijze waarop een aantal acties verliepen vooral bedoel d tot het creëren van een eigen werel d. Het li jkt op een eilandje bi nnen de bestaande maats chappij. De vraag is i n hoeverre het water tussen ons ei landje en het vaste land nog overbrugbaar i s. Het gevaar is dat het belang van vorm het doel gaat overs tijgen. Bijvoorbeel d het hoe te vergaderen is belangrijker dan in een beperkte ti jd tot duidelijke besluiten te kom en (het doel ). In de VS wordt veelvuldig gekl apt in vergaderi ngen. Dit is een van de redenen waarom daar geprobeerd i s dat uit te bannen door in pl aats van de klappen met de handen te wapperen. Je kunt niet zomaar m odell en van vergaderi ngen in elke ander land of cul tuur kopi ëren (het zelfde verschij ns el zie je bi j I ndymedia). Een ander voorbeeld van naar ons inziens een te ver doorgevoerde subcultuur is het om gaan met medi a en het verbod op maken van fot o’s zow el in het kamp al s tij dens acti es . Zelfs bij demonstraties werden demonstrant en die foto’s wilden maken agres sief bejegend door andere demonstranten en werd gedreigd de film uit de cam era te trekken. Wat hebben we t e verbergen of t e bes chermen dat er geen foto’ s gem aakt kunnen worden? Pol itie en justitie doen dit toch w el, bi jvoorbeeld met geavanceerde apparatuur vanuit een vliegtuigje. Loop je het kam p uit dan kan iedereen op de openbare weg foto’s maken, l oop j e het kamp in dat kan het ni et. Het is jamm er dat velen geen foto’ s of vi deobeelden mee terug kunnen nemen naar ei gen land en s tad om een indruk van het kamp aan derden te geven. Over vermomming tijdens acti es hebben w e het al eerder gehad. Al deze zaken zijn een insi de-gebeuren, zijn voor velen niet plezierig en schri kken af. Dan is de belangrijke vraag wat j e dan naar buiten toe doet. Voor ons als Autonoom Centrum is bij een kam p i n Straats burg, maar het geldt ei genl ij k voor al onze activi tei ten, één van de bel angrij kst e vragen hoe w e communiceren naar buit en t oe. Demonstraties m oeten dus vooral onze ideeën uitdragen en hoe meer fot o’s er gemaakt worden of verslag ervan gedaan wordt, hoe beter. Wat betreft die communicatie naar buiten toe is Straatsburg deels mis lukt. V an een aantal demonstraties is bij om standers vooral het beeld bli jven hangen van vernielingen en angstaanj agende zwart geklede mensen m et bivakmutsen. Er is weinig gepoogd om op creatieve wij ze i deeën ui t te dragen die natuurl ij k ook zeer hinderl ij k mogen zij n voor de overhei d. Het moet voorkom en worden dat buitens taanders acti es al leen zien als een stri jd tussen actiegroepen en de overhei d. Een s trijd w aar ze zich totaal buit en voelen staan. H et i s vooral nodig om met onze i deeën en kritiek mensen op t e zoeken. Dit verei st ‘ouderwet s’ werk: de buurten i n, de w erkplaats op, universiteiten en scholen in. Er li jkt in toenemende mate sprake van een i nternationaal net werk van activis ten die nauwel ijks lokaal ‘geworteld’ zijn. Ook bi j het No Borderkamp was dit w aarneembaar. Wil len we ruimte creëren waarbinnen we onszelf kunnen zi jn of will en we daarnaast ook de rest van de wereld veranderen? I n geval van het eerst e zul len we vooral bl ij ven steken in een s ubcultureel vers chijnsel. Voor het tweede zal nodig zijn om een meer ‘vol wass en’ open politi eke bew egi ng te w orden. Naar ons idee gebeurt dit veel te w einig vanuit ‘onze’ structuren. Wat vooral gebeurt, i s het afzet ten tegen en afsl ui ten voor al het andere wat zich links politiek uit. Als het pl aatseli jk ATTAC zich distantieert van het kamp wordt het bi jna w elkom geheten en gezegd: zie j e wel. Er lijkt van ons een s oort arrogantie van het geli jk hebben en een politi eke ‘zui verhei d’ van ons uit t e stralen. Ook dit bemoeil ij kt het naar buit entreden. Sterk komt het al lemaal niet over en wat Straat sburg betref t is een s lotdemons trati e tegen het SIS (een belangrij ke reden om het kamp in St raats burg te houden) die slechts uit tw eehonderd van de tweeduizend deelnemers aan het kam p bes taat eigenlijk een zwaktebod. Nog een discuss ie apart die het waard is om te voeren i s in hoeverre we toch vooral rekeni ng zouden m oet en houden met mi granten en vlucht elingen (iets wat vaak binnen het netwerk te horen val t en ook in Straatsburg). Het li jkt of ze een soort nieuwrevolutionair subject zij n, het ultieme slachtoffer van ‘het kapitaal’ zoals vroeger ‘de arbeider’ dat was voor de voorhoede. U it onze ervari ng komt een beeld naar voren dat onder vluchtelingen en migranten een deel niets li ever w il dan s tat us en geld. J e kunt ook zeggen dat ze dan meew erken om een kapi talistis che samenl eving i ns tandhouden. Het zijn nu eenm aal vooral de elites en hoger opgeleiden die het l ukt om hierheen te komen. Wat niets afdoet aan het principe van open grenzen dat we uitdragen en aan het i nzicht van de tweedeling ‘wij ’ en ‘zij’. Wat ‘de arbeider’ betref t is links al eens op zijn bek gegaan, l aten w e dat m et ‘de vluchteli ng/mi grant’

niet nog eens doen. Hoe kritis ch durven we te kijken naar onze eigen ideeën en di e t e toetsen?

conclusies V an t e voren moet m eer dui deli jkheid zij n over de doelen die gestel d worden waaruit randvoorwaarden gesteld worden. Vergaderingen zull en st rakker, praktis cher, effect iever moeten. Inhoudelij k programm eren is mins tens zo belangri jk i n de voorbereiding dan de facili tai re i nfrastructuur neerzetten. Hi erdoor kan ook de discuss ie beperkt w orden tot een behapbaar geheel. V oorwaarden vooraf stellen: duidelijk door degene die i ets organis eren een aantal voorwaarden s tel len en daar verantwoordel ij khei d voor nemen. Er moet een duidel ij ke s trategi e zijn hoe we naar bui ten toe communiceren zowel naar de pers als naar de l okal e bevolking. Hiervoor m oet ook creat ief naar middelen gezocht w orden. A ls l aat ste iets over ons zelf , het A utonoom C entrum. Het kan lijken of we ons buit en de kritiek plaatsen maar we hebben wel degeli jk het één en ander aan ons zel f te verwijten. Eerst aarzelden we te lang of w e met ons allen zouden deelnemen. Dit hi el d onder andere verband met de ondui delijke en summiere inhoudeli jke di scussie in de voorbereiding. Toen we besloten deel te nemen was het te laat een grotere groep te mobiliseren. Ook het AC heeft vervolgens niets voorbereid. Dit terwij l we zelf nu juis t een organi satie zij n die veel informatie en mogeli jkheden heeft om in zo’ n kamp iet s te organiseren. Ten slotte hebben w e eenm aal op het kam p zelf weinig initi ati ef genomen behalve deelname aan discus sies, acti es, vergaderingen en opruimacti e, ons dus ook afwacht end opgestel d. We will en de volgende keer voor ons zelf dui delijker hebben wat we zelf wi llen, hoe we daar actief aan kunnen werken en hoe het pas t in het grot ere verband. Het was voor ons niet zinloos om aan het kamp deel te nemen want al doende leert men! En er waren ook zeker i nspi rerende m om enten en mens en. Het i s zoal s vaker met grote evenement en: de ‘wandelgangen’ zijn heel zinvol!  Ed Hollants (namens Autonoom Centrum, Bilderdij kstraat 165-F, 1053 KP, A ms terdam 020.6126172 [email protected] & w ww.xs4all .nl /~ac)

Nog deuk in een pakjegeen boter In de jaren 70 van de vorige eeuw gaf professor Priemus colle ge over bovenmatig verrekenen en overwinstdeling bovenop het tot 1992 nog legale gewone verrekenen. Vijftig jaar daarvoor was al algemeen bekend, behalve onder politie en politici, dat de zand- en grindboeren langs de Maas ongemeen sjoemelden met prijzen en concessies. Een jaar of zeventig later bij de recente dijkverhoging leidde dat opnieuw tot stuitende vertoningen. Deze konden echter niet opgemerkt worden omdat pers, politie en politici bij Erwin Krol beter weer en minder overstromingen aan het eisen waren. Woningbouw is in Nederland 15% duurder per kubieke meter bouwvolume dan in Duitsland. Merkwaardig, zeker gelet op het feit dat onze buren met iets duurdere materialen bouwen. Zoveel ellende roept om kordaat optreden. Nederland-gidsland, een land met een extreem lage parlementaire enquête-dichtheid, laat Vos en haar boys uitrukken. Stuitend. Niets geleerd van eerder gestuntel bij bijvoorbeeld IRT en Bijlmer. Geen vraagtechniek, onvoldoende dossierkennis, barokke zelfgenoegzaamheid, enz. Zo’n Duyvestein doet zelfs terug verlangen naar Oudkerk, een van de zwakkere trippers onder Meijer. In letterlijk bijna alle ondervragingen, causerietjes is een betere term, komen strafbare handelingen voorbij. Forse strafbare handelingen zoals het na de start van enquête en opsporing door OM vernietigen van bewijsmateriaal. Bij Enron leidde dat tot nationaal tumult; bij de bouwenquête zappen we naar Goede Tijden Slechte Tijden. Klassiek is dat politie en OM met die strafbare feiten nagenoeg niks doen; erger is dat de enquête commissie geen aangifte doet. Niet om perse parmantig te doen, maar omdat die causerietjes op deze manier kunnen leiden tot vrijstelling van vervolging. Bouwboeren staan bij wijze van spreke te trappelen om bij Vos op de koffie te mogen: daar kom je makkelijk weg [PS: vergeet niet effe te zweten] en vervolgens heeft het OM geen rechten meer. In de ogen van professor Koekoek gaat dit nog een stapje ver der. Omdat de schaduwboekhouding, die drie beroemde Bos/Zembla-ordners, object van de enquête zijn, zijn er, stelt hij, goede argumenten waarom het OM ze niet meer kan gebruiken in de bewijsvoering. Anders gezegd: dat enquête en OM mekaar hier zo in de wielen kunnen rijden, dat die wetgeving amper en verkeerd op elkaar afgesteld is, toont aan dat dit landje geen controletraditie heeft. De controle moet nog ingereden worden; maar ja, polderen en gedogen waren dan ook tot voor kort nationale volkssporten. Het enige echt harde punt dat de enquête commissie tot nu boven tafel gehaald heeft is dat organen als NMa, politie/justitie, FIOD/ECD en AIVD exact passen binnen de Nederlandse traditie. Nederland wereldkampioen weg- en waterbouw, niet in staat om een tunneltje in het Haagse te bouwen, moet er aan wennen, om met Joep te spreken, dat het een vriendenrepubliek is. In ronder Nederlands: dat we meer verwant zijn met de stijl onder Berlusconi dan kabinet en kansel het volk willen doen geloven. Voor echte polderaars: corrupt tot op het bot. Zand

I

ja re n ta c ht ig w e rde n de

dentificatie

Het is de afgelopen weken voldoende duidelijk geworden dat de nieuwe regering er geen frisse ideeën op na houdt. Ongegeneerd werd er gesproken over asfaltaccoord, Borsele blijft open, gesubsidieerde banen staan op de tocht, doorgangskampen voor asielzoekers en een verbod aan kerken en gemeenten om aan uitgeprocedeerden hulp te verlenen. Een algemene identificatieplicht past dan ook volledig in de serie voorstellen. Zoals de oplettende lezer van het vorige Kleintje ongetwijfeld opgemerkt zal hebben was het artikel “Anders en beter” al een paar maanden oud. Een paar dagen na het schrijven ervan was het al gedeeltelijk achterhaald. In de besprekingen over de aanpak van de criminaliteit waren de drie fractievoorzitters in gezelschap van De Wijckerslooth het snel eens, er komt een algemene identificatieplicht en wel een draagplicht. Niet gehinderd door een linkse coalitiepartner en meebewegend op de onveiligheidsgevoelens en nauwelijks verholen racistische tendensen onder de bevolking, hoeven de regeringspartners hun ware intenties niet langer te verhullen. Zelfs in de pers is er nog geen kritisch woord over de identificatieplicht gevallen, men noemt het voorstel hooguit opvallend. Wie de ontwikkelingen rond de identificatieplicht al langer volgt weet dat die term misplaatst is. Als het aan de nieuwe regering ligt heeft straks iedereen van twaalf jaar en ouder een verplicht identiteitsbewijs op zak dat ook ingezet gaat worden als corrigerend instrument. Om de burger te dwingen aan de nieuwe maatregel gevolg te geven willen CDA, VVD en LPF zelfs een extra boete wanneer in geval van een overtreding geen identiteitsbewijs kan worden getoond, bovendien moet de nieuwe maatregel met verhoogde prioriteit door de kamer. Nog voor de inkt van het strategisch regeerakkoord was opgedroogd, waren deze plannen al in een verder stadium. Op 6 mei (inderdaad de dag van de moord op Fortuyn) bracht Atzo Nicolai de identificatieplicht ter sprake in het parlement. Nicolai wil een nieuwe ID kaart voor iedereen met daarop niet alleen naam en foto en uiteraard het Sofi-nummer om te koppelen maar ook het adres en een chip voor een irisscan. Als die chip er eenmaal opzit kan die ook gebruikt worden voor de opslag van justitiële gegevens voor bijvoorbeeld voetbalsupporters. Ook kunnen gegevens van de sociale dienst worden opgeslagen, burger “service” kaart heet dat. Het is duidelijk dat na asielzoekers en voetbalsupporters, uitkeringsgerechtigden aan de beurt zijn voor disciplinering middels een chipkaart en ook voor het openbaar vervoer komt er een chipkaart. Volgens de VVD is de tijd er rijp voor. Dat Nederland nog geen identificatieplicht heeft zou te maken hebben met associaties met de oorlog maar nu mag van de huidige generatie politici dit argument niet meer worden gebruikt. Begrijpelijk want uit de geschiedenis kunnen we veel leren en dan niet alleen van de tweede wereldoorlog. België bijvoorbeeld kent al vanaf de eerste wereldoorlog een identificatieplicht als erfenis van de bezetting door het militaristische Duitse keizerrijk, die nooit meer is afgeschaft. In andere katholieke landen zoals Spanje, Italië, Portugal en ook Frankrijk is het al net zo. Identificatieplicht werd daar door fascistische regimes ingevoerd om de bevolking onder de duim te houden. Het zelfde geldt voor Zuid Amerika en ook in niet katholieke landen met een ondemocratisch regime, is men er toe over gegaan deze maatregel te kopiëren vergezeld van een dominante bureaucratie. Tegenwoordig voegt computerregistratie daar een dimensie aan toe en daarmee is de infrastructuur van een allesomvattend controleapparaat compleet, dat steeds meer preventief wordt ingezet en de mens in zijn vrijheid van handelen beknot. Grondrechten zijn ontstaan vanuit het inzicht dat ieder mens de natuurlijke behoefte heeft zijn of haar leven naar eigen inzicht te ontplooien. Natuurlijk is de persoonlijke vrijheid zoals vastgelegd in de grondwet nooit absoluut de vrijheid van anderen dient gerespecteerd te worden. Wat nu in feite dreigt te gebeuren is dat ieder onder een soort preventieve curatele gesteld wordt Op voorhand moeten we kunnen meewerken aan de eigen veroordeling voor er zelfs maar sprake is van een strafbaar feit. Identificatieplicht en chipkaarten worden ingezet als corrigerend instrument dat evenwel problemen als criminaliteit en illegale immigratie niet oplost zolang er aan de oorzaken niets wordt gedaan. Een algemene identifi catieplicht is “Werken aan Wantrouwen” en is, om in de woordkeus van het CDA te blijven, bovendien onverenigbaar met “goed rentmeesterschap”. 

mu ja he d in in A fg ha n ista n e n h un t oe g e s ne lde Ara b ische g e loo fs g e not e n d oo r de CIA e n de Pa kist a a n se mi lita ire inlic htin ge ndie ns t ISI o pge le id vo or e e n g ue rrilla te ge n de S ovj e tru s sis c he be z e t te rs. T on ne n we ste rs w a p e ntu ig we rde n a a nge s le e p t voor de he ilige oo rlog té g e n d e c ommu nist e n, vóó r Alla h e n vóó r Wa lls tre e t. Tonn e n h e roïne vond e n i n die z e lfd e pe riode h un we g na a r he t w e ste n . Wa nt e e n gu e rrilla i s m o oi m a a r e r mo e t w e l be ta a ld w ord e n vo or de be no digde s pu lle n . De be la n grijk ste A fg ha a n se inte rm e di a ir bij d it fi jne stu kje e c on om ie w a s A yub Ha ji A frid i. Lu llig bijve rsc hij ns e l va n de z e o pe ra tie : he t a a n ta l ju nks in de g rote w e ste rs e st e de n s te e g n e t z o ha rd a l s N a w i jn’ s b loe ddru k in de b uu rt va n e e n moske e . En de c rimin e le ve re n ig ing e n sc hot e n a ls p a ddo’s u it de grond. He t g e ld da t z ij me t de drugs va n de Afgh a a ns e m uja he d in ve rd ie nde n be le g de n z ij vo ora l in onroe re n d goe d. " Wij" d e de n a lle s wa t w e k onde n o m dit a l le s te be s trijde n. E n de junks moe st e n kos te w a t kos t uit h e t stra a tb e e ld ve rd w ijne n. Ee n quote ove r d a t b ijve rs c hijn se l va n Ch a rle s Co ga n , ho ofdc hi rurg va n d e CIA bij de A fg ha a nse ope ra tie in d e ja re n ta c htig : "O ns vo orn a a m ste doe l w a s om de Sovj e ts z o ve e l m oge lijk sc ha d e t e b e rokke n e n. We ha dd e n n oc h de mid de l e n n oc h de tijd om e e n o nd e rz oe k te do e n na a r d e dru gs ha nd e l. Ik ge lo of ni e t da t w e da a rvoo r onz e e xc us e s ho e ve n a a n te bi e de n . El k voord e e l h e e ft z ijn na de e l. In d e z e si t ua tie w a s he t na de e l d rug s. Ma a r on s h oo fd doe l wa s be re ikt : de So vje ts ve rli e t e n A fgha nista n ". Ru im t ie n j a a r la t e r w orde n in de Afgha a ns e re gi o to nn e n we ste rs w a pe n tuig a a n g e s le e pt vo or de oorlo g té g e n d e fun da me n ta liste n, (e e n be e tje ) vó ór Al la h e n vóór W a llstre e t. To nn e n h e ro ïne vind e n n u hun w e g n a a r he t w e ste n. Wa nt e e n oorlo g is m o oi m a a r e r mo e t w e l b e ta a ld w o rd e n voor de be no digde spulle n. D e

(Johan van Someren)

b e la n grijks te in te rme dia ir vo or d e Afgh a a ns e re g io bij dit fi jne s tu kje e c on omie is A yub Ha ji A frid i. Lu llig bijve rs c hij ns e l va n de z e o pe ra tie za l zij n: he t a a n ta l jun ks in de gro te w e s te rs e st e de n z a l o pn ie uw ne t zo ha rd s tijg e n a ls Na w ijn’s b loe ddru k in de buurt va n e e n mo ske e . E n n ie u w e c rimine l e ve re ni g inge n zulle n w e e r a l s p a dd o’ s u it de gron d sc hi e te n . He t g e ld da t z ij me t d e drug s v a n de Afgh a a nse d rug lords v e rdie n e n z u lle n z ij vo ora l be le g ge n in onroe re nd g oe d. " Wij" zulle n a lle s d oe n om dit a lle s te b e st rijde n. De junks moe te n ko st e w a t kost uit he t st ra a tb e e ld

Palestijns mopje

ve rdw ij ne n . He t e e rst in Delfshaven.

Een oude man die helemaal op zichzelf in Palestina woont, moet zijn aardappelveld omspitten. Het werk is echter te zwaar voor hem. Zijn enige zoon, die hem ermee zou kunnen helpen, zit in een Israëlische gevangenis. In een brief aan zijn zoon vertelt hij over dat aardappelveldje. Direct daarop stuurt zijn zoon hem een briefje terug: "Ben je helemaal gek geworden Pa! Blijf weg uit dat veld, ik heb de wapens daar begraven." De volgende dag, vroeg in de ochtend komt er een grote groep Israëlische soldaten bij de vader langs en zijn de hele dag bezig het veld om te ploegen, zonder overigens iets van wapens te vinden. De oude man die helemaal in verwarring is, vertelt in een briefje aan zijn zoon wat er gebeurd is en vraagt wat hij moet doen. Zijn zoon antwoordt: "Beginnen met de aanplant van de aardappels, pa. Dit is alles wat ik op dit moment voor je kan doen." (overgeschreven uit Extra!, het blad voor onderzoek en analyse van de Nederlandse media. Ga eens op hun website kijken: www.extra-media.nl) 

➔➔➔➔Europees Sociaal Forum Het p la tfo rm "D e w e re ld is ni e t te k oop " ga a t me t e e n grot e groe p m e nse n na a r h e t E uro pe e s S oc ia a l Foru m (ESF) in Flore n ce . We hop e n da t z ove e l mo ge l ijk me ns e n m e e g a a n. Ge e f je da a rom o p b ij o nde rst a a n d a dre s. Va n 6 to t 10 nove m be r zu lle n

➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔

kleintje MUURKRANT / 13 septembers 2002, pag 4 tie n du iz e nde n m e nse n uit he e l E uropa sa me n kome n o m z ich te ve rz e tte n te ge n de ne olibe ra le glo ba lise ri ng e n de ne e rsla g di e dit h e e ft op he t Europe e s b e le id e n om a lte rna t i e ve n te ontw ikke le n . He t E uro pe e s Soc ia a l Foru m vind t pla a t s in h e t ka de r v a n h e t Worl d S oc ia l Fo rum da t a fg e lop e n ja a r in P orto Alle g re w e rd g e houde n. Ee n ha lf j a a r ge le de n k w a me n da a r 60. 000 me ns e n bij e lka a r on de r h e t mott o: ' e e n a nde re w e re l d is moge lijk'.

DEEL 2

D e eeuwige antisemiet In het vorige Kleintje reageerde Lia van der Heijden op mijn in Kleintje Muurkrant nummer 369 ver schenen artikel “De eeuwige antisemiet”. Bovendien heeft ze de redactie van Kleintje Muurkrant opgeroepen mijn artikelen over het zionisme niet langer te plaatsen.

Sa ski a Bou ma ns , ve rt e ge nw oord igst e r va n he t p la t -

door Peter Edel

fo rm " de w e re ld is nie t te koo p" : " Ste e ds me e r me ns e n ve rz e tte n zi ch te ge n de me ns on te re nd e a rmoe d e in de we re ld e n d e ve rn ie tigi ng va n m e ns e n mi lie u. Ve rsle t e n a nt woo rd e n a ls v ri jha n de l , fle xibil ise rin g, p riva tis e ring e n e e n kle ine o orlog w e rke n n ie t . H e t ge k noe i va n de we re ldba nk e n IMF bijvoorb e e ld tijde n s de cris e s in Arge n tinië m a a kt oo k w e e r du ide l ijk d a t da t s o ort in stit ut e n ge e n a ntw o ord he e ft . Da a rom ve rz e tt e n wij o ns t e g e n d e ne oli be ra le g lo ba lise ring e n de nke n d a t he t t ijd word t m e t a l te rn a tie ve n t e ko me n. D a t ge d oe me t die b ou wfra ude ge e ft toc h oo k w e e r p re c ie s a a n w a a rom j e je t oe kom st i n e ig e n ha n d m o e t ne me n e n ni e t a a n d e b ove nba z e n kunt o ve rla te n '. " De w e re ld is nie t te koo p" is he t sa me n w e rkingsve rba nd va n org a nisa tie s e n ind ividue n di e zi ch ke re n te ge n de ne o -lib e ra le g lob a lise rin g. H e t is de v oo rtz e tting va n ' d14, voo r e e n a nd e r E uropa ' di e de mo bili sa tie na a r Brus se l in de ce mb e r 20 01 he e ft ge orga nis e e rd. ' De w e re ld is n ie t t e ko op ' w o rdt o nde rme e r on de rst e un d d oo r: Ve re n igi ng Milieudefensie, T ra nsna tio na l Institute , A tta c , E uro ma rse n , SP, Ams te rda m Ande rs/De Gro e ne n . Vo or me e r informa ti e : Ja c ob va n Le nn e pka d e 255, 1054 Z S, Amste rd a m of kijk op inte rn e ta dre s w w w.a nde re we re l d.n l of e ma il m e t n ie tt e koo p@h ot ma il. com

➔➔➔➔ Palestina Vrij O p 28 s e pte m be r orga nis e e rt he t Pl a tform " Stop de O o rl og te ge n de Pa le stijne n" in sa m e nw e rkin g me t Se c o nd G e ne ra ti on Conc e rts e e n m ulti cu lture le ma n ife st a tie in he t O os te rpa rk te Am ste rd a m on de r he t mott o " Pa l e st ina Vrij ". T ijde ns de ma n ife sta t ie zu lle n ve rschille n de Ma rokka a n se ba n ds e n mu zie kgro e pe n uit a nde re la nde n opt re de n , a lsm e de

Dit heeft Lia gedaan omdat links Nederland, “inclusief links joods Nederland”, naar haar mening lang voor mijn artikelen al een standpunt heeft gevormd over de gevolgen van het zionisme. En dat standpunt zou ook nog eens “over het geheel genomen” overeenkomen met mijn opvattingen. Daarom vindt ze dat mijn artikelen niets toevoegen. Waar baseert Lia zich op, vraag ik me af. Toen ik midden jaren negentig begon te schrijven, was het zionisme een vrijwel onbesproken onderwerp binnen links Nederland. Ik heb daar destijds nog wel eens een onderzoekje naar gedaan bij linkse partijen. Toen ik bij de SP en GroenLinks informeerde over het Israëlisch-Palestijns conflict, kreeg ik te horen dat dit geen politiek item was. Laat staan dat men een standpunt over de gevolgen van het zionisme innam dat overeenkwam met mijn inzichten. Dan de linkse joden; ik weet niet wie Lia precies bedoelt, maar de enige organisatie die ik in dit verband kan noemen, is de ’stichting Steuncomité Israëlische Vredesgroepen en Mensenrechtenorganisaties’ (SIVMO). Misschien moet Lia eens vragen of het SIVMO in het verleden standpunten heeft gevormd over de gevolgen van het zionisme die overeenkomen met mijn opvattingen. Men zal daar hard lachen. Lia wil graag een discussie in het Kleintje over antisemitisme. Aangezien ze tegelijk aandringt op het einde van mijn artikelen in dit tijdschrift, neem ik aan dat het zionisme daarbij geen thema mag zijn. Een vreemd voorstel, ook al door de merkwaardige passage: “Niet omdat ik denk dat antisemitisme op dit moment een groot maatschappelijk probleem is ...” Aanvankelijk begreep ik dat antisemitisme geen “groot maatschappelijk probleem” is voor Lia. Maar aangezien dat nogal tegenstrijdig is met de rest van haar betoog, houd ik het er voorlopig maar op dat het allemaal wat anders op papier is komen te staan dan ze heeft bedoeld. Omgekeerd schrijft Lia niet te begrijpen hoe ik over antisemitisme denk. Ook vreemd, want daar lijkt me na al alles wat ik over dit onderwerp heb geschreven toch weinig onduidelijkheid meer over. Lia is het niet me eens, maar dat is een ander verhaal. Lia doet alsof ze het wiel heeft uitgevonden met haar discussie over antisemitisme, maar zoiets is er al lang. Niet alleen in de linkse pers, maar ook in de reguliere media is het laatste jaar heel wat gediscussieerd over dit thema. Bovendien gaat een discussie over het zionisme doorgaans ook voor een belangrijk deel over antisemitisme. Dat is van welke kant je het ook bekijkt logisch. Het moderne zionisme is van huis uit een reactie op antisemitisme, terwijl het zionisme in de huidige situatie de belangrijkste bron van antisemitisme is. Een discussie over antisemitisme waarbij het niet over zionisme mag gaan, is daarom onmogelijk. Toch is Lia niet de enige met een dergelijke discussie op het verlanglijstje. Ook het CIDI en rabbijn Evers willen het zionisme graag buiten schot houden als het over antisemitisme gaat. Daarnaast heeft een stel anticommunisten (van het soort dat in de jaren dertig en veertig de kruistocht van het nationaal-socialisme tegen links mogelijk maakte - en daarmee de holocaust), zich hiertoe uitgesproken. Ik begrijp goed waar men op uit is, want zolang de discussie over antisemitische angstbeelden gaat, ontstaat er vanzelf minder aandacht voor de misdaden van het zionisme. Dat bleek met de affaire Gretta Duisenberg. Door de zionistische hetze stonden de kranten toen vol over antisemitisme in Europa, terwijl de aandacht voor de situatie in het Midden-Oosten terugliep. Een eenzijdige discussie over antisemitisme is daarmee al snel een manoeuvre die de aandacht afleidt van de werkelijke problematiek: de gijzeling van twee volken door een raciale ideologie uit de 19e eeuw. Lia hoopt dat ik deel zal nemen aan haar discussie over antisemitisme. Maar als daarbij alleen op een ideologische en a-historische wijze van gedachten mag worden gewisseld, dan bedank ik. Anders ligt het wanneer het om een discussie op geschiedkundige basis gaat. Zo lijkt het me interessant om de vraag centraal te stellen hoe het komt dat er pas een anti-joodse opstelling onder Arabieren is ontstaan na de komst van de zionisten in het MiddenOosten. Eerder konden joden en moslims in vrede met elkaar samenleven. Dat is een belangrijk gegeven, want natuurlijk is het de bedoeling dat beide volkeren in de toekomst wederom naast elkaar kunnen bestaan zonder dat het tot haat of bloedvergieten komt. Een discussie met het uitgangspunt dat één bevolkingsgroep per definitie slecht is, terwijl de andere boven iedere twijfel verheven is, kan daar nooit toe leiden. Zoiets werkt alleen maar meer haat en separatisme in de hand.

spre ke rs e n stra a tto ne e l. Oo k vindt e r e e n kin de rprog ra m ma pla a ts . H e t be z oe k

zionisten of joden?

va n de ma n ife sta tie i s gra tis ma a r de op bre n gs t va n co ll e cte e n ve rko op is voor de s tic ht in g K ifa ia die z ic h inz e t vo or g e ha ndic a p te kin de re n e n jong e re n in de Ga z a s troo k. Sind s Is ra ë l in m a a rt de ge b ie de n di e kra c hte ns de a kkoorde n va n Oslo d oo r de Pa le s tijn se N a t ion a le A utorit e it b e st uu rd w o rde n bi nn e nvie l is e e n groo t ge d e e lte va n de ma a tsc ha p pe l ijke in fra s truc tu ur va n de Pa le st ijn e n, w a a rond e r oo k me di sc he

➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔

Lia vindt dat ik niet voldoende onderscheid maak tussen zionisten en joden. Ze moet dit verwijt niet aan mij richten, maar aan de zionisten die de traditie van het jodendom voor hun karretje hebben gespannen. Voor degenen die niet inzien dat het zionisme een karikatuur van het jodendom heeft gemaakt, kan het verschil tussen joden en zionisten daardoor behoorlijk vaag zijn. Bovendien zijn zionisten in veel gevallen natuurlijk wel joden. In mijn artikelen probeer ik zo min mogelijk ruimte voor twijfel open te laten, maar het is niet mijn schuld dat beide gebieden elkaar sterk overlappen (1). Lia noemt geen concreet voorbeeld, in de vorm van een passage waar ik aan het onderscheid tussen joden en zionisten voorbij ben gegaan. Dat is typerend voor haar kritiek, waar bewijsvoering een schaars goed is. Lia meet met twee maten. Terwijl ze mij verwijt analyses niet voldoende te onderbouwen, voert ze zelf nauwelijks een bewijsvoering. Dat is vooral opmerkelijk omdat haar beweringen vaak in strijd zijn met de consensus onder historici. Ze noemt welgeteld één bron (waarover later meer). Dat zou op zich geen ramp zijn als het een relevante bron was, maar dat is het niet. Verder moet

de lezer Lia maar op haar woord geloven. Lia permitteert zich nogal het één en ander. Ze meent zelfs een oordeel over Daniel Goldhagen’s “Hitler’s gewillige beulen” te kunnen geven zonder het boek te hebben gelezen! Met deze overmoedige en gemakzuchtige opstelling wekt ze de indruk dat het mogelijk is mijn artikelen onderuit te halen zonder veel kennis van zaken. Maar zo eenvoudig ligt dat allemaal niet. Lia zou een voorbeeld moeten nemen aan Peter Zegers, die mijn artikelen verleden jaar bekritiseerde in het Kleintje. Recentelijk is hij een beetje door zijn argu menten heen en valt hij nogal in herhalingen, zoals op de internet-discussiepagina’s van “Indymedia” (www.indymedia.nl). Maar toen hij in het Kleintje tegen mij van leer trok, deed hij in tegenstelling tot Lia wel degelijk zijn huiswerk. Ondanks het zionistische karakter van haar opvattingen, noem ik Lia geen zionist. De wijze waarop ze tot haar argumenten komt in aanmerking genomen lijkt het me eerder om naïviteit te gaan. Zo te zien heb ik onrust veroor zaakt in haar wereldbeeld waar daders en slachtoffers netjes van elkaar gescheiden zijn. Dat deze visie in strijd is met de geschiedschrijving en zelfs bijdraagt tot onderdrukking, doet er niet toe. Belangrijker voor Lia is dat zij er aan de hand van een ideologisch georiënteerde geschiedschrijving wel in slaagt de wereld te begrijpen. Als het Kleintje ingaat op haar suggestie mijn artikelen niet langer te publiceren, dan kan Lia weer rustig slapen. We zullen zien of het zo ver komt. Voorlopig blijf ik van mening dat er alle reden is om het zionisme te bekritiseren. Zeker in de huidige situatie, waar de door het zionisme gecreëerde haat tussen moslims en joden bijna dagelijks tot slachtoffers leidt.

Fassbinder De door Lia gesuggereerde discussieonderwerpen verbazen me. Terwijl ze mij verwijt niets toe te voegen, wil ze oude koeien uit de sloot halen, zoals het toneelstuk “Het vuil, de stad en de dood” van Rainer Werner Fassbinder. Dat het stuk momenteel weer wordt opgevoerd, verandert niets aan het feit dat deze kwestie talloze malen in de reguliere pers is behandeld, waarbij een groot aantal meningen naar voren is gekomen. Denkt Lia met een herhaling van deze discussie wel iets toe te voegen? Met de affaire Fassbinder moet ik direct denken aan de door zionisten veroorzaakte psychose in dit land toen de opvoering van “Het vuil, de stad en de dood” eind jaren tachtig voor het eerst ter sprake kwam. In die waanzin kon het gebeuren dat de gefl ipte acteur Jules Croiset dreigbrieven naar zijn vrienden stuurde en zijn eigen ontvoering ensceneerde. En dat allemaal onder het motto: als er geen antisemitisme is dan zorgen we daar zelf wel voor. Met deze rampzalige manoeuvre richtte de man in een paar dagen meer kwaad aan dan Fassbinder ooit met zijn toneelstuk voor elkaar had kunnen krijgen - als hij dat al van plan was. Vraag maar aan Freek de Jonge, zijn gezin kan er over meepraten. Als Lia het daar nog eens over wil hebben vind ik het best, al vraag ik me af of ze dat zelf wel wil. Over de roman van Martin Walser hebben de kranten eveneens vol gestaan. En ook nu weer vraag ik me af wat een discussie in het Kleintje daaraan toe kan voegen. De waarde van ‘t Kleintje schuilt voor mij juist in de traditie om onderwerpen en meningen naar voren te brengen die niet in alle kranten staan. Kritiek ervaar ik doorgaans als een stimulans en dat is ook nu weer zo. Als Lia schrijft dat er “behoorlijk wat aan te merken” valt op de onderbouwing van mijn analyses, ben ik zo vrij dit te interpreteren als een verzoek om nadere informatie. Daar wil ik graag op ingaan. Het vervolg van dit deel bestaat daarom uit een toelichting op het historische antisemitisme. Voor het volgende Kleintje een deel over het proces tegen Adolf Eichmann en de kwestie Goldhagen.

Maarten Prak In “de eeuwige antisemiet” legde ik uit waarom zionisten het antisemitisme als een rechte lijn door de geschiedenis weergeven. Verder verzette ik mij tegen het zionistische dogma dat antisemitisme altijd en uitsluitend voort vloeit uit het kwaadaardige karakter van niet-joden en niet veroorzaakt kan zijn door sociaal economische factoren. Dat is in strijd met de geschiedschrijving over de Middeleeuwen, waar extreme excessen van antisemitisme vooral plaatsvinden na verschuivingen in de economische structuur. Lia trekt dit in twijfel. Zij meent dat er wel degelijk sprake was van een rechte lijn, of een constante factor, in het historische antisemitisme. En die heeft voor haar niets te maken met maatschappelijke interactie, maar alles met niet-joodse jaloezie. Kortom: voor Lia is de eeuwige antisemiet realiteit. Voor Lia bestaat de constante factor in het historische antisemitisme uit het verbod voor joden om bepaalde beroepen uit te oefenen. Dat is naar haar mening in tal van historische bronnen en publicaties beschreven. Maar zoals ik eerder al schreef noemt ze maar één bron. Laat ik vooropstellen dat ik de zes pagina’s die Maarten Prak in “Republikeinse veelheid, democratisch enkelvoud” aan antisemitisme heeft gewijd, niet in twijfel kan of wil trekken. Zeker, joden zijn uitgesloten geweest van veel beroepen en ik ben ervan overtuigd dat het in de 18e eeuw in ’s-Hertogenbosch zo zat. Prak toont dat duidelijk aan. Lia wekt de indruk dat ik het daarmee oneens zou zijn, maar waar blijkt dat? Waar ik wel moeite mee heb is het boek van Prak als bewijs te accepteren voor de stelling van Lia. Dat laatste om het simpele feit dat Prak hoofdzakelijk over de periode 1770-1820 in ’s-Hertogenbosch schrijft. Over anti-joodse maatregelen in andere perioden schrijft hij vrijwel niets. Dat valt hem niet te verwijten, want daar gaat zijn boek niet over. Maar als bewijsvoering voor de mening van Lia valt “Republikeinse veelheid, demo cratisch enkelvoud” af.

joden en handel Want hoe zat het bijvoorbeeld in de eerste helft van de Middeleeuwen met de uitsluiting van joden tot de meeste beroepsgroepen? Als dat een constan te factor in het antisemitisme is door de eeuwen heen, dan moeten joden daar destijds ook door zijn getroffen. Maar dat was niet het geval. Al tijdens het Romeinse rijk waren veel joden in de handelssector te vinden. En nee, daartoe werden zij niet door antisemieten gedwongen. In werkelijkheid waren veel (hoewel niet alle) joden al in de handel betrokken voor de val van

Jeruzalem. Dat is niet vreemd, want Palestina bevond (en bevindt) zich op een kruispunt van handelswegen. Andere volken in deze regio waren om dezelfde reden eveneens in de handel betrokken. Dat veel joden na het ontstaan van de diaspora in de handelssector te vinden waren, is dus goed verklaarbaar. Daar kwam nog bij dat in Rome vooral ‘vreemdelingen’ in de handel zaten (2). De Romeinse heersers hoefden de joden niet in een bepaalde beroepsgroep te dwingen, daar bevonden zij zich al. Ook na de val van Rome bleven joden in de handel betrokken. Destijds kenden zij een maatschappelijke positie die ik als ‘natuurlijk’ wil omschrijven. Christenen beschouwden commerciële beroepen als onfatsoenlijk, maar tegelijkertijd hadden zij een dringende behoefte aan oosterse producten. Joodse handelaren voorzagen in deze behoefte door dergelijke producten te importeren. Daarnaast exporteerden zij naar het Oosten; vooral aan de sla venhandel in deze richting werd veel verdiend (3). In deze fase van de geschiedenis was de situatie zonder meer gunstig voor joden. Onder bescherming van de christelijke machtselite maakten zij één van hun meest succesvolle periodes door. De joodse gemeenschap ontwik kelde zich tot een soort kaste tussen de machtselite en de rest van de bevolking. Deze maatschappelijke positie wist men lang vast te houden, al waren er later zeker ook onderbrekingen (4). Vooral naar aanleiding van explosies van jodenhaat, raakte de joodse gemeenschap deze positie vaak kwijt. Maar in de vroege Middeleeuwen leidde de commerciële rol van joden nog niet tot problemen. De relaties met andere bevolkingsgroepen waren toen over het algemeen nog goed. Uitsluiting van beroepsgroepen diende geen doel: joden zaten direct of indirect in de handel en iedereen had daar vrede mee. Zoals ik in “De eeuwige antisemiet” beschreef kwam rond de 11e eeuw een einde aan deze voortvarende situatie door de opkomst van de niet-joodse handel - een ontwikkeling overigens waar joden geen invloed op hadden.

joden als bankiers Door de economische ontwikkelingen kon de christelijke machtselite de joden in een primitief bankwezen manipuleren. Het heffen van uitzonderlijk hoge rente - oplopend tot 86% (5) - leidde tot verontwaardiging onder de bevolking, met anti-joods geweld als consequentie. Lia werpt mij tegen dat woekerpraktijken niet specifiek waren voor joden en daarom geen verklaring kunnen zijn voor antisemitisme. Zoals vaker heeft Lia een beetje gelijk, maar kent haar redenatie geen diepgang. Ze heeft gelijk in zoverre dat woekerpraktijken niet alleen bij joden voorkomen in de geschiedenis. Woekeraars speelden bijvoorbeeld een belangrijke rol in de Griekse en Romeinse samenleving (6). Waar Lia aan voorbij gaat is de specifieke situatie geduren de de Middeleeuwen in Europa, toen het christenen lang verboden was rente te heffen. Dit voorschrift was - zoals in iedere encyclopedie staat - niet alleen op christenen onderling van toepassing, want ook aan niet-christenen mochten zij geen rente berekenen. Tijdens Karel de Grote werd dit verbod zelfs een offi ciële wetgeving. De joden kenden een andere benadering. Volgens de wetgeving van het klassieke judaïsme mochten zij evenmin rente aan elkaar in rekening brengen. Maar ten aanzien van niet-joden was dit voorschrift niet van toepassing, want dezelfde wetten legden de verplichting op rente te eisen van niet-joden (7). De middeleeuwse samenleving was gebaseerd op een kastenstructuur. De heersers zorgden ervoor dat iedereen zijn maatschappelijke positie behield. Algemeen bekend is dat de joden aldus aan het bankwezen verbonden raakten. Minder bekend is dat deze sector voor niet-joden verboden terrein was. Er zijn gevallen bekend van niet-joodse woekeraars die een straf (doorgaans verbanning uit een stad) kregen opgelegd omdat zij zich ’schuldig’ maakten aan het uitoefenen van het ‘joodse beroep (8). Met dergelijke maatregelen maakte de machtselite het bankwezen in de eerste helft van de Middeleeuwen hoe dan ook tot een exclusief joodse aangelegenheid. Woekeren bleef een joods gegeven tot de opheffing van het christelijke verbod op rente later in de Middeleeuwen, waardoor ook christenen zich als bankier konden vestigen. Ook nu weer kwamen veel joden in de verdrukking door het verval van hun economische functie. Als bankiers van de machtseli te was hun rol een gepasseerd station, waardoor alleen het uitlenen van geld aan de straatarme bevolking overbleef. Dit leidde niet alleen tot een toename van geweld tegen joden, maar ook tot wettelijke maatregelen tegen hen. Tevens is dit de periode waarin de joodse getto’s ontstonden (9). In West-Europa kwam deze ontwikkeling tussen de 14e en de 16e eeuw op gang, maar in Oost-Europa pas veel later. Daarom trokken veel joden naar landen als Polen en Rusland, waar het feodalisme tot het einde van de 19e eeuw stand hield. Joden konden hier nog eeuwen in hun traditionele economische positie functioneren. Dat wil zeggen: tot het verval van het feodalisme en de opkomst van het kapitalisme ook hier veranderingen teweeg brachten. Eens te meer werden joden toen het slachtoffer van discriminatie en geweld. Maar ook nu weer kwam het verband tussen antisemitisme en sociaal economische factoren nadrukkelijk naar voren.

Abram Leon Dat de joden door christelijke leiders gedwongen werden tot woekerpraktij ken betekent niet in alle gevallen dat zij gelijk ook waren uitgesloten van de meeste beroepsgroepen. In de 12e en 13e eeuw bijvoorbeeld hadden joden in een aantal Duitse steden dezelfde rechten als christenen. Dat laatste is nauwkeurig beschreven door de Belgische antizionist Abram Leon, die ik in Kleintje Muurkrant 369 al als bron noemde: “In talloze geschriften over het economische leven van joden in de Middeleeuwen, staat dat zij vanaf het vroegste begin werden uitgesloten, van ambachten, van handel in goederen en dat het hen verboden was land te bezitten. Dat is niet meer dan een fabel. In feite leefden joden, tijdens de 12e en 13e eeuw, in praktisch alle grote steden van westelijk Duitsland tussen christenen en genoten zij dezelfde burgerrechten (...) Het is ook verkeerd om te beweren dat joden niet toe konden treden tot de ambachtsgilden. Zeker, verschillende gilden accepteerden als leerlingen geen ‘joodse kinderen’, zoals dat destijds werd uitgedrukt. Maar dat gold niet voor alle gilden. Het bestaan van joodse goud- en zilversmeden, zelfs in de perioden waarin de regels van de gilden het zwaarst werden nageleefd, zijn hiertoe afdoende bewijs. Er bevonden zich zeker niet veel joodse ijzersmeden, metselaars en timmerlieden onder de middeleeuwse ambachtslieden, maar joodse ouders die hun kinderen in deze beroepsgroepen lieten opleiden waren erg zeldzaam. De gilden die joden uitsloten

kleintje MUURKRANT/ 13 september 2002 pag 5

A

v oorz ie ning e n, ve rnie ti gd.

WISSELENDE MINDERHEDEN

D e org a nisa t ore n va n de

utonome mensen

Het nieuwe regeerakkoord stelt de plichten van burger s centraal. Plichten zijn verbonden met regels en regels beperken de vrijheid van de burger en dus diens invloed op zijn of haar eigen leven. In een democratie heeft de burger niet veel mogelijkheden zijn mening kenbaar te maken, laat staan dat de burger macht heeft om zijn mening te laten overheersen over de mening van bestuurders. Via verkiezingen waarbij de kiezer zijn macht overdraagt aan gekozenen kan de burger nooit direct invloed uitoefenen op die zaken die hem na liggen.

Montesquieu alleen voorbehouden aan mensen die beschikking over geld hebben. De massa heeft niet veel aan de democratie. De invloed van de burger blijft klein en zijn leven wordt sterk beïnvloed door de democratische wetgeving. De getrapte machtsverhoudingen maken directe invloed vrijwel onmogelijk. De massamens is ook weinig geïnteresseerd in politiek want het is hem niet toegestaan om onafhankelijk te denken en te handelen. Alles wordt van bovenaf gecontroleerd. Ik wens dat de massamens zelfstandig gaat controleren of hogergeplaatsten goed regeren.

door Joost van Steenis

Democratie beperkt door het groeiend aantal wetten de vrijheid van de burger. Die formidabele stijging van het aantal wetten is begonnen rond 1945 toen in Europa de sociaal-democratie het idee van een maakbare (en dus gereguleerde) maatschappij propageerde. Zij wilde de maatschappij beter maken voor de massa zonder dat die massa daar enige inspraak in had. Het is opvallend dat die wetten de vrijheid van de massamens meer inperken dan de vrijheid van elitemensen. De reden van de wetten is dan ook niet de maakbaarheid van de maatschappij maar het onder controle houden van de massa die vanwege het hogere opleidingsniveau mondiger is geworden. Want in een toekomstige maatschappij met vrije, autonome mensen is er geen plaats meer voor elites. Om haar bevoorrechte positie en haar macht te behouden moet de elite dus de vrijheid van de massamens inperken.

De invoering van de democratie in de tijd van de Franse Revolutie was een stap vooruit. Het systeem van de rijke graaf van Montesquieu was echter bedoeld om conflicten binnen de elite op te lossen. De massa werd hoogstens gebruikt als voetvolk in oorlogen tussen delen van de bevoorrechte klasse en had in die tijd - en ook nu nog - vrijwel niets in te brengen. Voor de invoering van de democratie werden conflicten tussen elitaire groepen opgelost door middel van oorlogen. De oorlogsheren gebruikten Machiavelliaanse methodes die berustten op list, bedrog en geweld. De Montesquieu maakte voor een deel een eind aan de onderlinge elitaire strijd door het instellen van de Trias Politica, de scheiding tussen de wetge vende, de uitvoerende en de rechterlijke macht. Een controlerende macht, de mogelijkheid dat de burger direct controle kan uitoefenen op het bestuur, ontbrak echter. Conflicten binnen de elite werden voortaan op een vreedzame manier opgelost. Maar na tweehonderd jaar is democratie alleen binnen de grenzen van een land een zeker succes, tussen verschillende landen worden nog steeds Machiavelliaanse methodes gebruikt (en veel geweld) en de invloed van supranationale organen blijft gering, zoals we nu weer zien bij de commotie rond het Internationale Strafhof. Gezien de juridificatie van onze maatschappij en het prijskaartje dat aan juridische procedures hangt, is de conflictoplossende methode van De

deden dat niet uit religieuze animositeit of raciale haat, maar omdat woekerpraktijken en handel omgeven waren met een reputatie van ‘oneerlijkheid’ (...) De gilden sloten kinderen van joodse zakenmensen uit die betrokken waren bij woeker en handel, op dezelfde manier uit zoals zij de zonen van eenvoudige arbeiders, voermannen, scheepslieden, kappers en linnenwevers uitsloten” (11). Omdat ik eraan gewend ben geraakt dat een tweede fase van kritiek doorgaans uit de verdachtmaking van mijn bronnen bestaat, kan het geen kwaad hier een indruk te geven van de in 1918 geboren Abram Leon. Dat laatste mede omdat zijn historische inzichten de basis vormen van het artikel “De eeuwige antisemiet” uit het vorige Kleintje. Er is voor mij één doorslaggevende reden om de woorden van Leon serieus te nemen en dat is zijn ideologische overtuiging. Want door zijn marxisme is Leon de aangewezen figuur om de economische rol van de joden door de eeuwen heen te analyseren. Ik weet wel dat we ondertussen zo ver zijn in links Nederland dat Marxistische denkbeelden een schaars goed zijn geworden, maar ik ben wat dat betreft nog van de oude stempel. Als ik de keuze moet maken tussen de historische overwegingen van een rechtse zionist (waar mijn tegenstanders nog wel eens mee komen), of een linkse antizionist, dan is mijn keuze in ieder geval duidelijk. Verder wijst niets in de antecedenten van Leon erop dat hij te kwader trouw was. Hij was actief bij het verzet tegen de nazi’s betrokken en kwam na te zijn gearresteerd in 1944 om in Auschwitz. “The Jewish Question, a Marxist Interpretation” schreef hij aan de vooravond van de holocaust. Voor Leon was het zionisme geen oplossing voor de problematiek van de joden. Bovendien begreep hij -ver voor de stichting van de staat Israël en het proces tegen Eichmann- dat zionisten de mythe van het eeuwige antise mitisme gebruiken voor hun politieke doelstellingen: “Al deze ideologische concepten van het zionisme zijn natuurlijk onafscheidelijk van het dogma over het eeuwige antisemitisme. Zo lang de joden in de diaspora leven, zullen zij gehaat worden door de ‘autochtone bevolking’”. Deze essentiële visie van het zionisme breidt het moderne antisemitisme naar de rest van de geschiedenis uit; het neemt niet de moeite om de verschillende vormen van antisemitisme en hun ontwikkeling te bestuderen. (11)”  noten: 1 . O ve rig e n s is d it o n d ers ch eid h ie r n ie t zo n ad ru k kelijk v an to e p as s in g . D e v r o eg e Is ra ëlie te n h ie ld en al r ek en in g met e en v ijan d ig e b u ite n w e r eld . O md at zij me en d e n d o o r G o d t e zijn uit ve rk ore n , w as d e jalo e zie v an a n d er e n a tie s een van zelfs p re ken d e zaa k v oo r h en . D e s p o ren v an d e ee u w ig e a n tis e miet zijn d u s zek er in d e Is ra ë lit is ch e g e s ch ied en is t eru g te v in d en . O verig en s w il ik d aar me e n iet b e w er en d at ied e r jo o d t eg e n w o o rd ig u itg aa t v an h et kw aad a ard ig e ka r akt er van n iet-jo d e n . G e lu kkig d en k en velen o n d e r h e n e e n s tu k g en u an ceer d er d an in vr o eg e r t ijd en . M aa r me t zion is ten is h e t h elaas no g an d ers g es teld . Zie v erd er: M a xime Ro d ins o n , “De jo o d s e n atie in d r o om e n d aa d ”, A n tw e r pe n , U itg ev erij EPO , 1 98 8 ( p ag in a 1 85 ) 2 . Ab ram Leo n , “Th e Je w is h Q u es tio n , a M ar x is t In terp r etatio n ” , N e w Y o rk, P ath fin d er P re s s , 1 97 0, ( pa g in a 1 02 ) 3 . Ib id e m, p ag in a 1 24 4 . Ro d in s o n , o .c., p a g in a 17 0 5 . Leo n , o .c ., p ag ina 1 45 6 . Ib id e m, p ag in a 1 40 7 . Is rae l S h ah a k, “J ew is h His t ory , Je w is h Re lig io n , th e W eig h t o f Th r ee Th o u s a n d Year s ”, Lo n de n , P lut o Pre s s , 19 9 4 (p a g in a 8 9) 8 . Le o n , o .c ., p a g ina 1 42 9 . Ib id e m, p ag in a 1 53 1 0 . Ib id e m, p a g ina 1 41 -1 42 1 1 . Ib id e m, p a g ina 2 47

De meeste mensen op invloedrijke posities worden zelfs niet gekozen maar gecoöpteerd. Voor de stembus is dan ook steeds minder belangstelling. Bij gemeenteraadsverkiezingen of referenda is die opkomst soms kleiner dan 50 procent. Zei iemand dat democratie was gebaseerd op beslissingen van meerderheden? Ik wil de democratie niet alleen analyseren maar ook een alternatief geven. Want als je zegt dat je geen democraat ben, wordt je vaak gevraagd wat je dan wel wilt, of je de voorkeur geeft aan een dictatuur. En de opmerking wordt gemaakt dat alle andere systemen veel slechter zijn dan onze democratie. Waarom zou je dit mooie stelsel willen veranderen? Inderdaad leven wij in een relatief prettig land waarin we echter niet veel invloed hebben op de dingen die ons leven beïnvloeden. Zou het niet beter kunnen, zouden mensen niet meer vrijheid kunnen krijgen om hun eigen leven te leiden?

Een filosofisch bezwaar is de stelling dat democratie het best denkbare systeem is dat hoogstens een paar verbeteringen behoeft, bijvoorbeeld door het invoeren van referenda (die overigens onderhevig zijn aan manipulatie en het beschikbaar zijn van reclamegelden). Dat betekent dat democratie het einde zou zijn van de ontwikkeling van ons sociaal systeem, dat democratie een systeem is dat in het heden gerealiseerd is maar ook in de verre toekomst nog zal bestaan. Wij beslissen dus nu al over de wijze waarop de toekomstige mens zal moeten leven. Dat vind ik onjuist. Ik breng een paar ideeën naar voren over de weg naar een andere toekomst. Het is vanzelfsprekend dat op deze weg al een aantal kenmerken van de nieuwe maatschappij zichtbaar worden bijvoorbeeld dat de burger zich vrijer gaat voelen doordat hij meer invloed op zijn eigen leven en op het alge mene beslissingsproces kan uitoefenen. Pas dan wordt de mens vrijer. Maar hoe die nieuwe maatschappij er precies uit zal zien is zaak van de mensen die dan leven. Ik stel voor dat er tijdelijke maar wisselende minderheden van actieve, geïnteresseerde en betrokken burgers ontstaan die in tegenstelling staan tot de democratische organen waarin besluitvorming gebaseerd is op meerderheden van deels ongeïnteresseerde of gemanipuleerde burgers die vaak stemmen in het vertrouwen dat leiders het wel goed zullen doen. Het verschijnsel Fortuyn is daarbij erg verduidelijkend. Fortuyn verwoordde deels de ontevredenheid van de massa hoewel hij weinig oplossingen gaf. Ik verwachtte ook niet dat de maatschappij ingrijpend veranderen zou, ware hij blijven leven. Maar na zijn dood zeiden veel mensen dat “hun Fortuyn vermoord was, Fortuyn die het voor hen beter zou maken”. De verschrikkelijk opvatting dat anderen het wel beter zullen maken is niet in overeenstemming met vrije mensen die zelf beslissen. Ontevredenheid kan nooit opgelost worden door nieuwe leiders die over en voor maar nimmer samen met de massa beslissen. Dat is typisch democratie, je stemt en dan zullen gekozenen de zaken wel regelen. Die opvatting blijft zelfs gehandhaafd als blijkt dat die gekozenen het helemaal niet zo goed regelen, dat de moeilijkheden zich opstapelen en dat de vrijheid steeds kleiner wordt, gezien ook de opmerking in het regeerakkoord dat de plichten van de burger (en niet de vrijheid) centraal worden gesteld. Besluiten van democratische leiders worden zeer zwaar beïnvloed door de mening die leeft in de naaste omgeving van de beslissers. Omdat hun wereld voornamelijk bestaat uit elitemensen uit de bovenlaag van de maat schappij zijn vele besluiten ten faveure van die elite. De lik-op-stuk maatre gelen tegen de kleine misdaad worden niet toegepast op de witte-boorden misdaad, omdat hooligans verschrikkelijke mensen zijn (in de ogen van de leiders) en die andere misdadigers toch meestal zo aardig zijn. Politieke beslissers vormen een geïsoleerde groep die hun besluitvorming in de eerste plaats laten afhangen van de gedachten van mensen in hun directe omgeving en niet van de massa die zij nauwelijks kennen. Dat geldt natuurlijk ook voor industriële en fi nanciële bazen, zodat het begrijpelijk is dat de miljoenen die weggesluisd zijn door Brink of Boonstra niet leiden tot echte verontwaardiging bij mede-leiders. Want Brink en Boonstra zijn toch zulke nette mensen (behalve dan dat ene foutje van de miljoenenfraude). De wereld is opgesplitst in een wereld voor elitemensen en een andere voor massamensen. Beslissingen worden genomen in de elitewereld en de massa ondergaat de beslissingen. Dit is natuurlijk een behoorlijke zwart-wit tekening maar nuances kunnen later wel worden aangebracht. Het is echter niet te ontkennen dat beslissingen voor een groot deel worden genomen ten voordele van de eigen groep van reeds geprivilegeerden. Pensioenvoorzieningen voor Kamerleden zijn veel beter dan die voor de rest van de bevolking. Het geloof van Kamerleden dat ze bijzonder werk doen en dus anders behandeld moeten worden wordt bevestigd in de eigen kring, die voor een groot deel uit diezelfde Kamerleden bestaat. Ik stel een methode voor waardoor de afstand tussen de wereld van de elite en die van de massa verkleind wordt doordat massamensen doordringen in de wereld van de beslissers zodat deze in de praktijk merken dat er ook nog

m a nife s ta tie wille n juist d a a rom nu s te un g e ve n a a n h e t w e rk va n Kifa ia . H e t

andere mensen bestaan. Beslissers zullen direct in aanraking komen met andere mensen en door de druk die op hen uitgeoefend wordt anders gaan denken (en beslissen). Blijven ze voornamelijk rekening houden met de ideeën en wensen van hun eigen kring dan zal de druk aanhouden. Massamensen zullen tegelijkertijd meer zelfvertrouwen krijgen omdat ze zien dat de druk die zij uitoefenen meer resultaat heeft dan zij ooit door democratische middelen kunnen verkrijgen. Zij zien dat ook zij een zekere macht hebben. Ik stel de vorming voor van wisselende groepen onafhankelijke, autonome mensen die geïnteresseerd zijn in of betrokken zijn bij een bepaald onderwerp en die actief beslissers benaderen door zodanig in hun omgeving aanwezig te zijn dat de beslissers rekening met hen gaan houden. De gedachtenwereld van beslissers wordt dan mede bepaald door deze actieve massamensen. En de activisten kunnen actief worden op die tijd en die plaats die zij zelf bepalen en over die onderwerpen waarin zij geïnteresseerd zijn. Nu bepaalt de politiek hoe geageerd wordt. Maar de politiek van politieke partij en wordt bepaald door de partij-elite. Uiteindelijk geeft de burger door het trapsgewijze verkiezingssysteem zijn macht af aan mensen op wie hij buiten de verkiezingstijd vrijwel geen invloed heeft. Als actievoerders zich indringend in de omgeving van beslissers bewegen zullen besluiten anders uitvallen. In mijn lang geleden verschenen boek “De Macht van de Autonome Mens” heb ik verschillende acties omschreven en ook de (kleine) successen die behaald zijn. De mensen die aan de acties hebben meegedaan hebben ervaren dat het niet nodig is je zelfstandigheid op te geven door je stem over te dragen aan iemand die beslissingen neemt die in de eerste plaats ten voordele zijn van het soort mensen dat in de omgeving van de beslisser aanwezig is.

P la t fo rm "S to p de Oo rlog t e g e n d e P a le s tijne n " i s e e n s a me nw e rkin gsve rba nd v a n e e n vijftigta l org a nis a tie s die va n me ni ng zij n da t vre de in h e t M idd e n-Oo st e n sle c ht s b e re ikt ka n w orde n do or h e t o nre c ht d a t d e Pa le stijn se be vol king sind s de s tic ht in g va n d e sta a t I sra ë l is a a ng e da a n goe d te m a ke n . Hi e rto e d ie ne n de VN -re s ol utie s 242 e n 194 te w ord e n uit ge voe rd. H e t pla tform o rga n ise e rde op 13 a pril in A mst e rda m e e n s uc c e svo lle d e mon st ra tie te ge n de Isra ë li sc he a g re s sie t e ge n he t Pa le stijns e vo lk, w a a ra a n z o' n 30.000 me ns e n d e e ln a m e n . Se c on d G e ne ra tio n Co nc e rts is e e n be la ngrijke orga n is a tor va n M a ro kka a nse jo ng e re nc o nc e rt e n in N e d e rla nd e n wil doo r zi jn m e d e w e rkin g a a n dit c on ce rt d e be tro kke n he id bij h e t Pa le stijn s e vol k zo a ls

Acties moeten gericht zijn tegen de elite, de min of meer gesloten leidende groep die de eigen geprivilegeerde positie beschermt en versterkt en later overdraagt aan haar afstammelingen. De geïsoleerde positie van de mach tigste groep op aarde moet doorbroken worden wil de massamens meer vrij heid krijgen. Mijn methode geeft daar een aanzet toe, over wat de toekomst daarna zal brengen laat ik me niet uit. Het is nimmer de bedoeling dat de tijdelijke autonome minderheden van actieve burgers op de stoel van bestuurders gaan zitten. Dat zijn vaak capabele mensen die om een veelvoud van redenen - voor een groot deel bepaald door de omgeving waarin zij verkeren - verkeerde beslissingen nemen. Het is niet de bedoeling dat massagroepen gaan regeren maar dat zij aan de drie elitaire machten van de Trias Politica een vierde massamacht toevoegen die controleert of beslissers wel rekening houden met het belang van allen. De macht van de massa zal zich onder meer uiten in een actievorm die ik politiek stalken genoemd heb. Overal waar beslissers komen zullen ze mensen ontmoeten van massagroepen. De media zijn daarbij van minder belang. Media zijn wel belangrijk bij een onder linge elitestrijd maar bij een confl ict tussen massa en elite kiezen zij veelal de zijde van de elite. Het gaat bij de door mij voorgestelde acties in de eerste plaats om een psychologische verandering in de denkwijze van beslissers en daarbij zijn stukjes in de pers van minder belang dan directe druk van actieve burgers. De door mij voorgestelde massagroepen zijn tijdelijke verbanden tussen mensen met eenzelfde belangstelling. De groepen mogen dus nimmer ver worden tot politieke partijen omdat die, zoals Roberto Michels al honderd jaar geleden vastgesteld heeft, onderhevig zijn aan de wet van de ijzeren oligarchie, organisaties zullen na een zekere tijd altijd geleid worden door een elite. Als het doel bereikt is heffen de groepen zich op en de leden gaan zich weer met hun persoonlijke zaken bezig houden of met andere mensen een nieuwe massagroep vormen. De dynamiek van deze schuivende groepen zal de maatschappij op den duur ingrijpend veranderen.

d ie ond e r Ma ro kka a n se jon -

Dit idee is deels ontleend aan ideeën over patriottische verenigingen die vlak na de tijd van De Montesquieu naar voren zijn gebracht door Jean-Paul Marat, de leider van de ’sans-culottes’ (de ‘zonder-broeken’), de armste en meest machteloze burgers van de Franse hoofdstad. Tijdens de Franse Revolutie gaf hij “L’Ami du peuple” (De Vriend van het Volk) uit. Onderstaande citaten heb ik ook opgenomen in mijn boek over “De Macht van de Autonome Mens”: “Nooit heeft de ‘Vriend van het Volk’ zich tegen gewone burgers gericht. Zij heeft alleen maar mensen in openbare ambten aangevallen, agenten van de autoriteiten die het volk onderdrukken, onbetrouwbare administrateurs, magistraten die hun plicht verzaken, afgevaardigden van het volk die hun verplichtingen vergeten om hun lastgevers te verraden (...). De patriottische verenigingen, welke vorm ze ook aannemen, welke zaken ze ook zullen behandelen of welke besluiten ze ook nemen, dienen alleen maar om op mensen in openbare functies te letten, om de krachten te verenigen, om de grieven van de burgers weer goed te maken, om de schuldige agenten van de autoriteiten te bestraffen, om het verder gaan van hun slechte daden te stoppen en te waken over het welzijn van het volk (...) maar we kunnen en willen geen verenigingen zijn die meebeslissen. Dat zou een stomme fout zijn: geen enkele vrije vereniging van burgers heeft het recht zich in openbare zaken te mengen, ze te besturen of te administreren, dat moet duidelijk zijn. Zij hebben alleen het eenvoudige en zuivere recht om voorstellen te doen, raad te geven en verzoeken te doen. Maar als het gaat om zich teweer te stellen tegen aanslagen op de vrijheid en de veiligheid van het volk (...) dan zijn het niet alleen raadgevende verenigingen, maar ook opruiende, berispende, bestraffende...”

Ka n de a lou de t ra d itie va n

g e re n i n N e de rl a nd be st a a t z ic htb a a r ma ke n. M e e r inform a tie o p int e rn e ta dre s se n w w w .pa le stina -ko mit e e .nl & www.xs4all.nl/~kifaia

➔➔➔➔Keer het Tij! Z oa l s a l uitvo e rig in h e t vori ge Kle int je b e sc hre ve n vindt d e m a nife s ta t ie "K e e r he t T ij" 17 s e pte mb e r va n 12 uur (da t is e e n u urtje la te r e e rde r we rd ge m e ld) t ot 15 u ur o p h e t t e rre in la ngs d e Ho fvij ve r (a a n d e La n ge Vijve rb e rg) in De n H a a g p la a t s. In mi dde ls he bb e n a l me e r da n ho nde rd o rga n isa tie s zic h a a ng e s lote n bi j he t p la t form "K e e r h e t Ti j", z ie hun w e bs ite www.keerhettij.nl "HAA L DIE CAM ERA’s WE G BIJ VOLKE RT!"

➔➔➔➔Valsche Munters Society va l se m unte rij i e ts d oe n vo or d e a rm e n i n d e hu idi ge w e re ld? He t klink t w e lli ch t o nw a a rsc h ijnli jk, ma a r h e t a n tw o ord is JA! I n ve e l la nd e n, zo w e l ve r we g a ls di ch tb ij, le e ft d e ze tra ditie v oort e n ve le n di e he t a a n o ffic ie e l g e ld on tb re e kt, g e bru ike n z e lfge ma a kt g e ld. De a rme n h oe ve n n ie t me e r ge h ol pe n te w ord e n, de a rme n he lp e n z ic hz e lf! En wij , de ri jke n, o ok nie t o nb e ke nd me t fina n c ië le prob le m e n, k unn e n da a r ve e l va n l e re n. Wa a r e e rlijk o ne e rl ijk is g e wo rde n , is on e e rlijk w e e r e e rl ijk: va ls e mu nte rij a l s l e gitie m e me t hod e om h e t hu idi g e , ' va lse ' mun tsy ste e m te h e rvorme n . Da t z e lfge ma a kt ge ld da a rt oe e e n be la ngrijk mid de l is, be w ijz e n o nd e r me e r d e miljo e ne n be we gin g ro nd he t T rue q ue -ge l d in

Mijn idee bevindt zich nog in de kinderschoenen maar de groeiende ontevre denheid onder de massa, die zich onder meer tijdens de laatste verkiezingen uitte in de 17 procent stemmen voor nieuwkomer Fortuyn, het groeiende gevoel van machteloosheid tegenover bestuurders en de steeds groter wordende inperking van de vrijheid van de individuele mens, eisen een ander soort acties. De democratie heeft zijn hoogtepunt bereikt en loopt op een eind. De mensheid zal een stap voorwaarts moeten maken om de directe participatie van de massamens in het besluitvormingsproces mogelijk te maken. 

A rg e nti nië e n d e M ovime nt o M one t á rio M osa ic o, e e n n e twe rk va n be d rijve n e n o rga n is a tie s in de s oli da ire e c on omie va n Bra z ilië . Hie rove r o rga n ise e rt S tro ha l m o p 1 n ove m b e r 2002 de c onfe re ntie "Do orb ra a k in de V a ls ch e M u nte rs Soc ie ty" . Ee n c onfe re n tie o ve r ta lloz e pra ktijk-

(Op internet heeft Joost van Steenis een enorme hoeveelheid teksten gepubliceerd die vrijwel allemaal over het bovenstaande handelen. Nieuwe wegen om de macht van de elite te breken. Kijk maar eens op members.ams.chello.nl/jsteenis Op deze voornamelijk engelstalige website is ook zijn boek “De Macht van de Autonome Mens” te vinden)

vo orb e e lde n in z uid e n w e s t va n w a t w e s ol ida ire ge ldsyste m e n noe m e n . Sys te me n d ie in mid de ls de

➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔➔

kleintje MUURKRANT / 13 september 2002, pag 6 kinde rsc hoe n e n zijn ontg ro e id e n die voor s te e d s me e r me n se n e e n e sse ntië le a a nvullin g be te ke ne n o p hu n re gulie re in komen , e n voo r st e e ds me e r be drijve n h e t ve rschil tu ss e n ba n kro e t e n ove rle ve n. De c on fe re ntie is vo or ie de re e n d ie nie uw s gie rig is na a r nie u w e vooruit zic ht e n op he t ge bie d va n de a rmoe de pro ble m a tie k, ma a r oo k voor o nde rne m e rs die voor hu n be drijf e e n duu rz a m e to e komst w ille n cre ë re n. Sp re ke rs op d e con fe re ntie

W

aarvoor dient de gevangenis?

Op het moment dat ik dit artikel schrijf, ben ik in mijn elfde jaar gevangenschap. Maar, de lezer mag er gerust in zijn, ik zal me niet beperken tot de gedachten van een man waarvan het intellectuele en biologische universum sinds zo lange tijd wordt bepaald door vier muren van twee meter op vier!

z ijn on de r a nde re : * He lois a Prima ve ra , lichte nd voo rb e e ld

Jean-Paul Depouhon

voor de La tijn s-Amerika a nse nie uw -ge ldb e w e ging. * Ste ph e n De M e ule na e re , w e re ldbu rg e r in de w a re z in va n he t w oord, die o p ve le pla a tse n in de w e re ld d e va lse munte rij be lijdt. * Ca m ilo Ra ma da , U rugua ya a n va n ge b oorte die n ame ns Stroha lm Latijn s-Ame rika rond re is t. * He nk va n Arke l, dire c te ur va n Stroh a lm. Kijk voor h e t vo lle dige p ro gra mm a va n de co nfe re nt ie op int e rne t a dre s w w w .st roha lm.nl o f ne e m con ta ct op me t Stro ha lm via 030.2343986

➔➔➔➔Joseph en de prins Al e e n t ijd je n iks me e r ve rno me n va n he t ge st e gge l rond he t a rch ie f va n de vorige ma a nd ove rle de n Jos e ph Lu ns. D e voorm a lige ho uw de ge n va n d e NAVO h a d in 2001 a l la te n va stle gge n da t de he le be nd e na a r de Le ids e histo ric us K e rst e n moe st wo rde n ge ë xp e die e rd in ve rba nd me t e e n n og te sch rijve n biografie . Ma a r jou rn a list Wille m Oltm a ns he e ft o ok a l va n z ijn be la n gste llin g la t e n blijken me t h e t o og op de g eh e ime o orlog die Luns tie n ta lle n ja re n te g e n he m he e ft ge voe rd e n he m da a rme e e rns tig in z ijn c a rriè re h e e ft ge scha a d. Ve rde r he e ft ook e x-pre m ie r D e J ong zic h in he t strijdg ew oe l ge me ng d. Piet je is na m e lijk ba ng da t de z oon va n Lun s, d ie ooit la nd e lijke be ke nd he id kre e g door e e n zwe n de l me t g oud e n munt e n, he t a rchief za l g a a n verko pe n a a n de hoo gs te b ie de r. En mo ch t d a t e e n 'fou te ' me ne e r zijn da n is de ka ns groo t da t de re puta t ie va n a lle rle i me ns e n die Lu ns in zijn la n ge loo pba a n he e ft

De gevangenis is geen straf, het is slechts eenontnemi ng van de vrijheid, zeggen de juristen. Men kan moei lijkschijnheiliger zijn dan dit! Het is alsof ikmijndocht er zou zeggen: Aangezien je niet braaf bent geweest, zal je dessert wordenontnomen, maar pas op, het is geenstraf, het is enkel een ontneming van het dessert. Persoonlijk, naast de foltering, zie ik niet wat mennog verschrikkelijker als st raf aaneen mens kan geven. Overigens, zeggen dat de gevangenis een ontneming van de vrijheid is, is extreem reducerend. Teneerste is vrijheidineen kapi tal istische enrepressieve sam enleving iets heel relatief. Mijn woordenboekgeeft de volgende definitie van vrijheid: “vermogen om zonder dwangte handel en”. Wanneer je 40.000f rank per maand verdient, heb je de vrijheid om 40.000 frank uit te geven en geen frankmeer. Als je werkloos bent met 25.000frank per maand, is je ‘vrijheid’ volledig bet eugeld door die 25.000 frank. Ineen samenlevingw aar je voor alles geld nodig hebt: om te eten, te drinken, zich te kleden, te wonen, te ontspannen, ... zelf s omte pissen w ant de waterplaatsenzij nniet gratis, zal geld altijd een fameuze hinderpaal zijn voor uwvrijheid. Daarentegen heeft de rijke de meeste vrijheden en is het minst onderhevig aan dwang. Gilbert Cesbron schreef: Hoe kanmen gelukkig zijn als men alleen leeft in zevenkamers terwijl de buren met zeven in één plaats leven? Aan de andere kant, je hebt niet de vrijheid om 130 km/u te rijden opeen verlaten autosnelweg, want je zaleen verbaal oplopen. Je hebt zelfs niet de vrijheid om verstrooid te zijn, als je vergeet geld in de parkingmeter te steken, zal je ook een PV krijgen! Dat is iets wat mij niet zal overkomen in de gevangenis! Het is waar dat mijn lichaam niet zovrij is, maar mijn geest is het wel. Bijvoorbeel d, ikheb de vrijhei dnaar de t.v. te kijkenom tien uur ’s morgens, terwijl jull ie die werkendie vrijheid niet hebben! De gedeti neerde heef t zelfs vrijhedendie jullie buiten niet hebben. Het is dus niet de vrijheiddie ze ons hebben ontnomen, m aar het leven! Men wordt van alles wat het leven menselijk maakt envanalle geneugtenvanhet leven beroofd, het leven ontnomen dus! Ikdenk dat het grootste genot van het leven de vrouwis, seks, liefde, tederheid. Dat bestaat niet in de gevangenis. Het tweede genot vanhet leven, dat is waarschijnl ijkde gastronomi e. Welnu, in de gevangenis eet je stront . Wijn en bier bestaan niet. Men krijgt geen drankbijde m iddagmaaltijd. In sommige gevangenissen is er geen wc in de cel - men heeft alleen een stinkende emmer, er is zelfs geen kraan: men drinkt er brakwater ui t een kruik, die ook dient voor de afwas en als toilet . ’s Morgens en ’s avonds krijgt men koffie, maar die is ondrinkbaar voor mij. Een vogel op eent ak zien, of een zonsondergang bewonderen, dat bestaat niet i nde gevangenis. Eenkameraadopmerkenop het terras van een café en met hem een glas gaan pakken, dat bestaat niet. De menselijke relaties bestaan niet in de gevangenis. In SintGilles bleef ik24uur op 24 in een smeri ge cel (gedetineerden die de gevangenissenin Frankrijk, in Nederland, in Duitsl and hebbengekend, vertelden mij dat de strafcellen er comfortabeler zijn dan de cellenhier), ikging nooit naar de wandeling: zich steendood vervelendoor rondjes te draaien gedurende tw ee uren, opkijkend tegen tien met er hoge muren afgezet met prikkeldraad, is erger dan zich dood te vervel en in de cel al zappend voor de t.v. of een kaartje te leggen. De gevangenis is dus w elzeker een ont nem ing van het leven en niet van vrijheden. Men wordt zelfs beroofd van levensplannen. Geen sprake van een dagje aan zee te plannen,of een filmvoorstelling, of een avondbij vrienden... De gevangeni s is met kleine beetjes sterven, zich vervelen, nog meer vervelen, zich alt ijd vervelen. Alleen tussen vier m uren. Of met twee in een cel, wat nog erger is. Voor sommigenis de gevangenis zelfs beroofd zijn van hoop: als men eruit komt , dan is het zonder iets: geenhuis meer, geen meubel s, geenauto, geen geld, geenwerk, geen vrouw . Integendeel, menheef t miljoenen schulden (burgerlijke parti jen, gerechtskosten, boetes...) en, behalve voor de zeldzame gepri vilegieerden, zal men het moeten doen met 21.000 frankper maand, op het OCMW tot de dood. Wie durft nu nog zeggen dat de gevangenis louter vrijheidsontnemingis? Een kameraad zei ooit: “de gevangenis, dat is levendbegraven zijn”.

le re n ke n ne n e rns tige e ros ie ve rsc hijns e le n z a l ve rt on e n. Bijvo orbe e ld d ie va n de a l

volgens de specialisten

la n ge tijd a a n e e n nie t na de r omsc hre ve n virus zie kte lijde n de p rin s Cla us. Volg e ns u its pra ke n va n de goe d g e ïnfo rme e rde Lu ns tijd e ns e e n inte rvie w me t he t Vla a mse bla d De Mo rg e n he e ft d e prins e e n he e l be t w istb a a r privé -le ve n ge le id, wa a rva n " de me n se n " ge e n w e e t he bbe n. Wa a r Lun s op doe lde is z ond e r twijfe l ge re la te e rd a a n de ma te rie die bijvoo rbe e ld in h e t artike l "Va n ou de koe ie n en troe be l w a t e r" u it Kle intje M uurkra nt nu mm e r 336 ond e r h e t ko pje "hofc ha n ta g e " a a n de orde ko mt. He t w a s ove rige ns nie t d e e e rst e ke e r d a t Luns da a ra a n re fe re e rde . Al in 1980, bij he t a a ntred e n va n Be a tri x a ls vors tin , sp ra k hij te g e nove r Te le gra a fjourna lis t Ja n He itin k zijn be zo rgdhe id uit ove r de m oge lijke c ha n ta b ilite it va n de p rins. He t is dus ge e n wo nde r da t e e n o orve rdove nde stilte is g e va lle n o ve r d e a rc hie ve n va n Luns. We d de n dat e r a l e e n de a l is gesloten?

“De gevangenissen zijn broedplaat sen waar m en gevaarlijker voor de openbare veilighei duit komt dan men er is bi nnengekomen “ volgens Philippe Toussaint, gerechtsverslaggever in Journal des Procès. “De opsluit ing, paradoxaal, is geen middel ter bestrijding van de misdaad, maar draagt bij tot de verbreiding ervan”, Georges Kellens in Le Journal des Tribunauxnr.5888). De specialisten, zij wel, hebben begrepen waarvoor de gevangenis dient. Maar ik zou één enkel voorbeeld willen geven, zodat ookde l eek begri jpt waarom men tien keer gevaarlijker voor de publieke veiligheid uit de gevangenis kom t dan men er is binnengekomen. Een inbreker vert elde m e zijnverhaal, ikverander de details zodat men hem niet herkent: Mijn liefje en ikwildeneen gezi nstichten maar wij werden beiden tegelij kertijd enbrutaal werkloos. Ik liet m e overhal en door een kameraad die me voorstelde met hem een inbraak te doen. Gedurende een tijd heb ik goedgeleefd maar ik heb overdreven enik werdgepakt door de flikken. Mijn advocaat zei me dat ikdrie jaar zou krijgenmaar i kkreeger vijf. Hij raadde me aan in beroep te gaan. Ik kreeg er zeven! Het geld dat ikopzij had gezet verdw een in de zakken van de advocaat. Hij had me gezegd dat ikslechts twee en een half jaar van de zeven zou moeten doen, maar ikben in mijn vierde jaar gevangenis ende voorwaardelijke vrijlat ing is nog steeds niet in zicht. Mijnli efj e is er sinds langvandoor met een ander. Als ik buiten kom, zal het naakt zijn als een babyen het zal zeker niet den dezen hier zijn die allerlei jobkes zal gaan doen voor 35.000 f rank per maand voor een baas die miljoenen winst in zijn zakken steekt. Ik zaldus geen andere oplossinghebben danopnieuw te gaan stelen. Maar deze keer zal ikveelsl immer zijn. D e andere inbrekers hebben mij al hun tips doorgespeeld. Mijn medeplichtige hadteveelschrikt ijdens het werk, nuheb ik een goede maat gevonden. Ik had maar een slechte hel er, nu heeft men mij het adres van een goeie doorgegeven. Als ikin Brussel woon, zal ik inbreken in Lui kof vice versa. Men zal nooit meer gestolen mat eriaalbijm ij vinden. Het moeten al heel sli mme flikken zijn die me nog pakken. Toen ikinbrak was ik nooit gewapend, want ik wouwel enkele jaren riskeren voor diefstal maar niet levenslang voor moord. Nuzalhet het tegendeel zijn, ikzal altijd gewapend zijn als ik inbreek. En als ikme laat verrassen door een eigenaar, m aak ikhemgewoon af, zodat hij er niet meer zal zijn omme t e identificeren.

Ziedaar het effect veroorzaakt door de gevangenis op eeni nbreker die, onder ons gezegd, nooit i nzij nleven zou hebbeningebroken indien hi jni et brutaalw erkloos was gewordenj uist op het moment dat hij alles regelde om eengezin t e stichten. En praat niet over berouw, over geweten, over democratie of over respect voor het leven t egen een gedetineerde: dat zijn noties die amper bestaan inde gevangenis. In uwkl... maatschappij bestaat er geen enkel “respect voor het leven”, want het l even van een menselijk leven respecteren, dat is niet iemands bi ologische best aanrespecteren, maar de kwaliteit van zijn leven. Een baas die het recht heeft om, met één pennetrek, 3.000 mensen werkl oos te maken en om zijn fabriek aan de andere kant van de wereld weer op te bouw en, daar waar de arbeiders honderdkeer minder kosten dan in België, die baas heeft geen enkel respect voor het menselijk leven. Een rijke eigenaar die het recht heeft politie endeurwaarders op te roepenomeen arme huurder die zijn huur niet langer kan betal en uit te zetten, heeft geen respect voor het menselijk leven. Dit gezegdzij nde, de “rechtsstaat” is niets anders dan de legalisatie van het recht van de sterkste omde zwakste te “pakken”. Zolang er geeneconomische en social e democratie is, zal de politieke dem ocratie een leugen bl ijven, schreef M. Bakoenin. Heb je nu ookbegrepen, lezer, waarom men de gevangenis tienmaal “gevaarlijker” verlaat dan voordien?

volgens de gedetineerden Dat i s simpel samen te vatten: elke gedetineerde w eet dat men in de gevangenis vooraltwee rechten heeft: het recht omzich te vervelen en het recht om zijn mond te honden. Zoniet , de st rafcel . We hebben gezien dat de gevangeni s vooral de ontneming van het leveni s, m aar voor een gedetineerde is het nog iets anders: naast het zich vervelen, is het de vernietiging van zichzelf, het afbreken van zijn concentratie- en besli ssingsvermogen, af breken van zijn fysieke conditie, af breken vanzij ngevoelsleven, afbreken van zijn seksualiteit... In fei te beslist men in de gevangenis nooit over iets: men beslist noch wat men eet, noch het uur w aarop men eet. Men beslist noch over het uur noch over de dag waarop men een douche neemt . Om water te hebben onder de douche moet men op de knop duwen. Maar aangezien de meeste knoppen stukzijn,m oet men permanent de vinger op de knop houden en het water is vaakij skoud of te heet. Men beslist niet over het uur dat het licht uitgaat ’s avonds noch over het uur waarophet ’s morgens aangestoken wordt. Er is geen schakelaar in de cel. Het i s de bewaker di e het doet van buiten. Men beslist zelfs niet over het opendraaien van de verw arming wanneer men het koud heeft of ze te verminderen wanneer men het w arm heeft: er is geen knop op de radiator. Men beslist niet over de vervanging van het beddegoed als die vuil is. De lakens worden elke veertien dagenvervangen. Sinds zevenj aar beslis iknooit over de kleren die ik zal dragen: ik heb steeds dezelfde broekuit grijs linnen, dezelfde donkerblauwe trui, dezelfde vest uit grij ze stof , dezelfde kousen, dezelfde zwarte schoenen, dezelfde te grote of te kleine onderbroeken. In een wereld voor altijd ingekapseldt ussenvier muren van twee meter opvier, gebeurt er nooit iets aangenaam. Deze nacht heb ikniet veelgeslapen. Menheef t eenverslaafde aangehouden die nu zijn dope mist. H eel de nacht heeft hij geschreeuwd: Ik heb pijn, ik ga sterven. Deze morgen wordt een andere plaat opgelegd. Ikheb een heftige woordenwisseling gehoord tussen eengedetineerde eneen bewaker. De gedetineerde w erd naar het cachot gesleept enregelmatig hoor ikhemroepen: Kwartierchef, kl...zak. Zonder ophouden hoor ik een luidspreker tegenover mijn cel: Terugkeer binnenplaats, Doorgangarbeiders, 214 voor de sociale assistente, 128 naar spreekkamer advocaat, mannen voor de fouill ering (dat laat ste is na elk bezoek, bewakers die worden opgeroepen om naaktf ouill es vande gedetineerden te gaan doen). Gisteren werd ik geroepen ommijndozen met persoonlijke bezitt ingen te recupereren die kwamen van de gevangenis van Huy waar ik per vergissing gedurende vi jf dagen get ransfereerd w erd. Ik const ateerde dat er een doos met voor mij belangrijke dingenontbrak. Zij i s “verdwaald”, i kzal ze nooit recupereren.Enkele weken geledenheeft men mijnkanti ne afgeschaft. Na klacht ingediend te hebben, heeft de boekhouding gemerkt dat er een andere Depouhon was en toen die werd getransfereerdnaar een andere gevangenis, heeft menhem al mijn geldgegeven! H et werdterug gestort, maar aangezien men maar éénkeer per week bij de kantine kanbestellen, zit ikzonder tabak en zonder koffie voor een week. In de gevangenis van H uyweigerde eenmoslim, wiens religie verbiedt zich naakt te tonen, zijn onderbroekuit te trekken tijdens de reglementai re fouil lering na het bezoek. Resultaat: naar de strafcel. Ikpreciseer dat hij niet heeft gevochten en dat hij geendrugs smokkelde. Hij heeft gewoon geweigerd zijn onderbroekuit te doen om religieuze redenen. Leve de mensenrechten! Men zoukrantenkunnen vullen met gelijkaardige details. Maar aangezien er in de cellen nooit iets gebeurd, krijgen de details de dimensie vanw are gebeurtenissen. En de gebeurtenissen zijn zonder veel uitzonderingen ergerlijk, vernederend, degraderend, klotig, afstompend, inf antiliserend... Moet het nog gezegd worden dat als een gedetineerde gedurende jaren in zo’n helgevegeteerd heeft, hij niet meer normaalis en soms de gevangenis verlaat als een razende hond. Ikheb juist een zeer int eressant werk gelezen, “De agressieve mens” van P. Karli (neurobioloog) verschenen bij uitgeverij Odi le Jacob in 1989. De auteur toont met name aandat als men een perfect gesoci aliseerde volwassen kat neemt enmen die maar veertien dagen isoleert , men reeds na veerti en dagen neuro-chemische veranderingen in de hersenen constateert. Kunt u zichinbeeldenw at zich afspeelt in de hersenen van een mens die gedurende tienj aren geïsoleerd is in de hel? Niet alleen is deze mens ni et langer normaal, maar, gerevolteerd, gaat hij meestal veel‘gevaarl ijker’ voor de openbare veilighei dnaar buiten.

conclusie Zo, waarvoor dient de gevangenis, als men er veel gevaarlijker uitkomt? Ik zal het u zeggen: de gevangenis dient vooral om de goederenvande ri jken te beschermen tegen de af gunst van de armen. Natuurlijk beschermt het hen niet tegen de bijna 9000 die in de gevangenis zitten en die geen schrik hebbengehad. Maar het beschermt de rijken tegen de miljoenen werklozen, uitgeslotenen, kleinverdieners,achtergestelden... die welschrikhebbenom naar de gevangenis te gaan. Zoniet zou het kapitalism e al langniet meer bestaan. Het is evident niet voor de af schaffing van de gevangenissen dat men moet ageren, het kapitalisme is onm ogelijkzonder repressie, het zou onmiddel lijkburgeroorlog zijn. Men moet ageren tegen de oorzaken en niet tegen de symptomen van de ziekte: het kapi tal isme, en in de eerste plaats voor de transf ormatie van aandeelhoudersmaatschappijen in coöperatieve maatschappijen. In die economische organisatie, waar sociale rechtvaardigheid praktijk zou zijn in plaats van het “repressieve recht”’, zul je zien hoe de gevangenissenbegi nnenleeg te lopen, terwijl ze nubarstensvol zijn. (Dit art ikel is oorspronkelijk verschenen in “Alternative Libertaire” van f ebruari1999, vertaald door ABC-Gent met enige kleine wijzigingen -actualiseringen vooral- door Jean-Paul Depouhon zelf injuli 2002)

H

et bedrijfsleven e.o.