LEERMIDDELEN & ACTIVITEITEN
Kleuren mengen 4t Kritisch denken en probleemoplossing De vaardigheden kritisch denken en probleemoplossing (dat wil zeggen: het vermogen om oorzaak en gevolg te begrijpen, uit te zoeken hoe dingen werken en om problemen op te lossen) zijn van wezenlijk belang voor een geslaagde schoolcarrière en later op het werk[7]. Een goede manier om deze vaardigheden te stimuleren, is kinderen laten experimenteren met kleuren mengen. Kleuren mengen helpt kritische denkvaardigheden oefenen, zoals het verkennen van oorzaak en gevolg door te observeren wat er gebeurt als kleuren gemengd worden, en vaardigheden om problemen op te lossen heden door verschillende manieren uit te proberen om een bepaalde kleur te krijgen. Deze activiteit kan ook een introductie vormen voor de eerste wiskundige inzichten, bijvoorbeeld hoe bepaalde delen samen een geheel kunnen vormen[8].
Wat heb je nodig?
Wat moet je doen? STAP 1
Play-Doh klei primaire kleuren (rood, geel en blauw)
Haal 2 (of meer) Play-Doh kleuren uit de potjes en pak kleine stukjes van de verschillende kleuren klei. Rol ze tot balletjes van ongeveer gelijke grootte.
STAP2 De kinderen kneden verschillend gekleurde balletjes met hun vingers om een nieuwe kleur te maken.
Een vlak werkoppervlak
STAP3 Moedig ze aan om te experimenteren! Let op de kleurveranderingen wanneer je meer van één bepaalde kleur toevoegt of probeer nieuwe combinaties van andere kleuren
FUN TIPS Meespelen in plaats van instructies geven, stimuleert kritische denkvaardigheden en maakt het spel leuker voor jezelf en voor het kind. Moedig ontdekken en abstract denken aan zorg voor begrip van oorzaak en gevolg door je samen met het kind hardop dingen af te vragen. Probeer ze te stimuleren met vragen als: • Wat denk jij dat er gaat gebeuren? • Is er nog rood over? • Welke nieuwe kleur heb je gemaakt? • Als we het stukje Play-Doh steeds dunner maken, zou het dan breken? • Zie je iets in de kamer dat dezelfde kleur heeft als die je gemaakt hebt? • Hoeveel stukjes heb je gebruikt om een kleur te maken?
LEERMIDDELEN & ACTIVITEITEN
Potentiële voordelen van deze activiteit "Door mee te doen en door de "Fun Tips" toe te passen, geeft deze activiteit kinderen de gelegenheid om verschillende ideeën uit te proberen en aan waardevolle vaardigheden te werken, zoals:
Kritisch denken en probleemoplossing • • • •
Voorspellingen doen Veranderingen observeren Verband leggen tussen oorzaak en gevolg Vergelijken en tegenstellingen
Fijne motoriek •
Helpt de kleine spieren in de vingers versterken en ontwikkelen, een goede oefening om later pennen en potloden te hanteren
Geïntegreerd gebruik van de zintuigen • •
Zien, voelen en ruiken Ondersteunt praktisch leren door kinderen verschillende manieren aan te bieden om fysiek met materialen om te gaan.
Wiskundige basisinzichten
• Experimenteren met verschillende hoeveelheden Play-Doh klei stimuleert wiskundig denken met betrekking tot hoeveelheden en delen die samen een geheel vormen.
Referenties [7] A Gopnik. 2012. Scientific Thinking in Young Children: Theoretical Advances, Empirical Research, and Policy Implications. Science, 227, 1623-1627. [8] J Sarama, D H Clements. 2009. Building Blocks and Cognitive Building Blocks: Playing to Know the World Mathematically. American Journal of Play, Winter, 314-337.
LEERMIDDELEN & ACTIVITEITEN
De tuin van Play-Doh .�� Samenwerken Samenwerken - inclusief het vermogen tot het sluiten van compromissen en het delen van spullen - wordt steeds belangrijker[13]. Hoewel bij jonge kinderen niet direct gedacht wordt aan personen die samenwerken, blijkt uit onderzoek dat ze 'van nature helpers' zijn[14], die kunnen delen, helpen en samenwerken met andere kinderen als ze samen aan een gemeenschappelijke activiteit werken[15]. Kleine kinderen op een zinvolle manier laten samenwerken met een ander kan een behoorlijke opgave zijn. Maar als je kinderen uitdaagt om samen een eigen tuin van Play-Doh te maken, geef je ze de kans om deel te nemen in een prettig samenwerkingsverband. Kinderen kunnen tijdens deze activiteit samen werken aan het bedenken van een tuin die ze zelf leuk vinden en die vervolgens maken met hun favoriete Play-Doh kleuren.
Wat heb je nodig?
--. �·_.
Wat moet je doen? STAP 1
Play-Doh klei verschillende kleuren
Leg een groot vel papier neer. Vraag de kinderen een tuin te tekenen met de viltstiften. Stel vragen om ze ideeën te geven, zoals "Wat zie je in en om je eigen tuin? Bloemen? Dieren? Een hek? Bloempotten?"
STAP2 Spoor ze aan om samen aan één tuin te werken, in plaats van ieder een eigen tuintje te maken. • Een groot vel papier • Viltstiften • Een vlak werkoppervlak
STAP3
•. , ;.• a ··
. !:.� �
Laat de kinderen tot slot de dingen in hun tekening namaken van Play-Doh klei. Kijk toe hoe ze hun vlakke ontwerp omtoveren in een kleurrijke tuin in 3D.
FUN TIPS Stimuleer de kinderen gedurende het hele project om elkaars gedachten en ideeën te gebruiken. Help ze met hun werk tijdens het verzinnen en tekenen door ze de ruimte, de taken en de materialen te laten delen. Benadruk de voordelen van de samenwerking aan het einde van de activiteit, en het plezier en herinner ze eraan dat dit nooit gelukt was als ze niet allemaal hadden meegeholpen!
LEERMIDDELEN & ACTIVITEITEN
Potentiële voordelen van deze activiteit Door mee te doen en door de "Fun Tips" toe te passen, geeft deze activiteit kinderen de gelegenheid om verschillende ideeën uit te proberen en aan waardevolle vaardigheden te werken, zoals: Samenwerking
• • •
Taken uitvoeren, gericht op een gemeenschappelijk doel Rollen herkennen in een groepsactiviteit Het vermogen ontwikkelen om van nature een helper te zijn bij alledaagse interactie
Delen
• •
Ervaren hoe het voelt om samen aan een gemeenschappelijk doel te werken Om de beurt materialen gebruiken
Emoties begrijpen
•
Herkennen hoe anderen denken en voelen door te praten over wat elke persoon wil doen en waarom
Referenties [13] Hanover Research. 2011. A Crosswalk of 21st Century Skills. Hanover Research - District Admin istration Practice. [14] R Rende, J Prasek. 2015. Raising Can-Do Kids: Giving Children the Tools to Thrive in a Fast-Changing World. New York: Perigee I Penguin [1 S]N White et al. 2014. "It's Mine!" Does Sharing with Siblings at Age 3 Predict Sharing with Siblings, Friends, and Unfamiliar Peers at Age 6? Early Education and Development, 25, 185-201.
LEERMIDDELEN & ACTIVITEITEN
Letters leren Communicatie Communicatieve vaardigheden variëren van basisvaardigheden als het leren van letters en woorden om hun spreekvaardigheid te vergroten. Deze vaardigheden zijn van wezenlijk belang voor zowel succes op school, als later in hun carrière[9]. Activiteiten die kinderen aansporen om fysiek letters te maken, helpen de lees- en schrijfvaardigheid stimuleren[10] en de gesprekken tussen ouder en kind tijdens de gezamenlijke activiteiten kunnen tot een grotere woordenschat leiden[11]. Het alfabet is een belangrijk onderdeel van het onderwijspakket en het is soms moeilijk om het idee van schrijven leuk en interessant te maken. Bij deze activiteit heb je geen lastig schrijfgerei nodig en er komt niets onuitwisbaars op papier te staan; kinderen kunnen hun alfabet op een vrijere en meer praktische manier oefenen door gebruik te maken van Play-Doh klei. Een gesprek tijdens de activiteit kan de woordenschat van het jonge kind vergroten en gespreksvaardigheden, zoals op je beurt wachten en ideeën uitwisselen, bevorderen[12].
Wat heb je nodig?
Wat moet je doen? STAP 1
Duidelijke afbeeldingen van letters en/of woorden
Geef de afbeelding aan je kind en beslis samen welke letter jullie gaan ontdekken
• Schrijf bijvoorbeeld enkele letters op papier of zoek iets in huis met duidelijke grote letters of woorden
STAP2 Spoor ze aan om de lijnen van de letter na te maken met hun favoriete kleur Play-Doh
,
Play-Doh klei
STAP3 Probeer bekende woorden of hun naam te maken. Blijf tijdens de activiteit praten; hieronder volgen enkele gespreksideetjes •
Een vlak werkoppervlak
LEERMIDDELEN & ACTIVITEITEN
FUN TIPS Praat veel en gebruik 'volwassen' woorden om je kind te helpen bij het begrijpen van nieuwe woorden. Stimuleer gespreksvaardigheden door verschillende kleuren, texturen en vormen te bespreken waaruit de letters bestaan. Stimuleer kinderen door ze positief commentaar te geven en stel vragen die stimuleren tot nadenken, bijvoorbeeld: • Heeft de letter gebogen of rechte lijnen? • Welke letters hebben gaten en welke hebben dat niet? • "Kijk! Je ziet rood, blauw, geel en wit!" • "Wow! Je hebt een rondje gemaakt!" • "Hé! Dat lijkt wel een slang!" Probeer zinvolle verbanden te leggen door het ontdekken van de letters persoonlijk te maken. Leg de link tussen de activiteit en hun naam, lievelingsdingen, of familieleden.
Potentiële voordelen van deze activiteit Door mee te doen en door de "Fun Tips" toe te passen, geeft deze activiteit kinderen de gelegenheid om verschillende ideeën uit te proberen en aan waardevolle vaardigheden te werken, zoals: Essentiële communicatievaardigheden • Een boeiend gesprek met een ouder tijdens een gezamenlijke activiteit
Woordenschat • Door naar een op het kind gericht gesprek te luisteren, wordt het begrip van nieuwe woorden opgebouwd • Het gebruik van nieuw ontdekte woorden oefenen Lezen • Letters van het alfabet herkennen • De letters in hun eigen naam en in veel gebruikte woorden herkennen Schrijven • Bekende letters vormen en namaken.
Referenties [9] 5 P Morreale &JC Pearson. 2008. WhyCommunication Education is Important: TheCentrality of the Discipline in the 21stCentury. Communication Education, 57, 224-240. [1O] K H James, L Engelhardt. 2012. The Effects of Handwriting Experience on Functional Brain Development in Pre-literateChildren. Trends in Neuroscience and Education, 1, 32-42. [11] M L Rowe. 2012. A Longitudinal Investigation of the Role of Quantity and Quality of Child-Directed Speech in Vocabulary Development. Child Development, 83, 1762-1774. [12] LB Adamson et al. 2014. From Interaction toConversations: The Development of Joint Engagement During EarlyChildhood. Child Development, 85, 941-945.
LEERMIDDELEN & ACTIVITEITEN
Verhalen verzinnen
• Creativiteit
Het bevorderen van creativiteit - het vermogen is om buiten de lijntjes te denken, te brainstormen, nieuwe ideeën te verzinnen en bestaande ideeën te verbeteren - is een van de kernvaardigheden[16]. Het jonge brein aanzetten om je 'wat als' en 'wat zou kunnen' in te beelden[17], staat aan de basis van creatief denken. Ouders kunnen dit bevorderen door begeleiding in plaats van instructies te bieden en jonge kinderen te helpen om flexibel na te denken als ze nieuwe ideeën ontdekken en verzinnen.
Wat heb je nodig? Play-Doh klei
Wat klein speelgoed, zoals plastic beestjes of autootjes
Wat moet je doen? STAP 1 Zet de potjes Play-Doh en het andere speelgoed op tafel
STAP2 Vraag de kinderen om een paar stukjes speelgoed te kiezen en laat ze met de Play-Doh klei een omgeving maken of andere dingen die bij het gekozen speelgoed horen.
STAP3 Een vlak werkoppervlak
Stimuleer de kinderen om alle dingen die ze verzinnen te bouwen, met zo min mogelijk uitleg of begeleiding. Je zult versteld staan van de dialogen, verhalen en ideeën die ze bedenken!
Veel kinderen voelen intuïtief aan wat de bedoeling is zonder instructies, maar als ze wat hulp nodig hebben om een begin te maken, is dat ook prima. Je kunt de bal aan het rollen brengen door Play-Doh grotten of andere elementen voor een verhaal te maken. Zorg dat ze zelf beslissen hoe het avontuur verder gaat!
LEERMIDDELEN & ACTIVITEITEN
FUN FACTS Laat de creativiteit stromen door niet-vastomlijnde activiteiten aan te moedigen, die kinderen helpen om 'buiten de lijntjes te denken' en met nieuwe ideeën te komen. Spoor ze aan om hun ideeën te blijven uitproberen, totdat ze het leukste idee hebben gevonden. Onthoud: voor wat creatieve jonge breinen betreft, is de realiteit absoluut niet belangrijk, dus alles kan!
Bijvoorbeeld:
Stimuleer ontdekken, inspiratie en langdurig speelplezier door dingen te zeggen als: • •
"Ik ben benieuwd wat je verder nog gaat maken!" "Dus die boom van je blijft maar omvallen? Wat kun je doen om te zorgen dat de boom blijft staan?"
Vermijd sturen en zeg geen dingen als: • •
"Ik denk dat je hier een meer nodig hebt voor de ijsbeer om uit te kunnen drinken." "Dat lijkt niet echt op een boom."
Potentiële voordelen van deze activiteit Door mee te doen en door de "Fun Tips" toe te passen, geeft deze activiteit kinderen de gelegenheid om verschillende ideeën uit te proberen en aan waardevolle vaardigheden te werken, zoals: Creativiteit
• •
Eerdere informatie en ervaringen toepassen in een nieuwe context Ontdekkingen doen en nieuwe dingen maken
Doen alsof
• • •
Begrip van fantasie en realiteit ontwikkelen. Niet-vastomlijnde 'wat als' gedachten stimuleren. Het creëren van die 'aha'-momenten wanneer nieuwe ideeën en oplossingen voor problemen worden ontdekt.
Referenties [16] T Wagner. 2012. Creating Innovators: The Making of Young People Who Will Change the World. New York: Scribner. [17] D S Weisberg & A Gopnik. 2013. Pretense, Counterfactuals, and Bayesian Causal Models: Why What Is Not Real Really Matters. Cognitive Science, 37, 1368-1381. [18] C Cook et al. 2011. Where Science Starts: Spontaneous Experiments in Preschoolers' Exploratory Play. Cognition, 120, 341-349.