Persoonlijk Ontwikkelingsplan

Persoonlijk Ontwikkelingsplan Digitale ondersteuning bij loopbaanbeslissingen

Initiatiefnemer Innovatief Aanbesteden

Aanbestedende diensten

Platform Manager

© Addestino Innovation Management 2011 | Gaston Crommenlaan 4 bus 501, 9th Floor Building A, 9050 Gent T: +32 9 296 21 29 | F: +32 9 296 22 00 | E: [email protected] | W: www.addestino.be

POP Persoonlijk Ontwikkelingsplan

Inhoud Inhoud ..................................................................................................................................................... 2 1

Objectieven en werkingskader van POP innovatieplatform ........................................................... 4 1.1

Achtergrond en doelstelling van dit project............................................................................ 4

1.2

Deelnemende partners aan het POP innovatieplatform......................................................... 5

2

Samenvatting................................................................................................................................... 6

3

Positioneren en definiëren van het POP platform .......................................................................... 7 3.1

De initiator: VDAB.................................................................................................................... 7

3.2

Scope van het project .............................................................................................................. 7

3.3

Te integreren VDAB projecten ................................................................................................ 8

3.3.1

Mijn Loopbaan ................................................................................................................. 8

3.3.2

Competent ....................................................................................................................... 8

3.4

4

Proces en methodologische onderbouw gevolgd tijdens het POP voortraject ...................... 8

3.4.1

Fase 1: Doelstellingen en afbakening .............................................................................. 9

3.4.2

Fase 2: Use cases vanuit gebruikersstandpunt ............................................................... 9

3.4.3

Fase 3: Kick-off presentatie ........................................................................................... 10

3.4.4

Fase 4: Workshops met industriepartners en kennisinstellingen ................................. 10

3.4.5

Fase 5: Innovatief aanbesteden: finale document ........................................................ 11

3.4.6

Fase 6: Afsluitende presentatie ..................................................................................... 11

Inschatten innovatiepotentieel vanuit gebruikersstandpunt ....................................................... 12 4.1

Opstellen van de gebruikersvereisten................................................................................... 12

4.2 Inschatten van het innovatiepotentieel van het POP IT platform ten opzichte van alternatieven ..................................................................................................................................... 18

5

4.2.1

Type I use cases: focus op interactie tussen gebruikers en platform ........................... 19

4.2.2

Type II use cases: focus op interactie tussen platform en applicaties .......................... 24

4.2.3

Type III use cases: focus op de functionaliteit van het platform................................... 31

4.2.4

Type IV use cases: focus op een geïntegreerd kennissysteem...................................... 41

4.2.5

Type V use cases: focus op output en rapportering ...................................................... 44

Inschatten innovatiepotentieel vanuit technologisch standpunt ................................................. 50 5.1

Inschatten van het innovatiepotentieel ten opzichte van de state-of-the-art ..................... 50

5.1.1

Innovatiepotentieel op architecturaal niveau ............................................................... 50

5.1.2

Innovatiepotentieel op niveau van functionaliteit ........................................................ 55

5.1.3

Innovatiepotentieel op governance niveau .................................................................. 57

5.1.4

Innovatiepotentieel op andere domeinen .................................................................... 62

03/02/2012

IWT – Innovatief Aanbesteden - 2011

2


6

7

Uitwerken van prototype voor innovatief aanbesteden............................................................... 65 6.1

Algemene observaties ........................................................................................................... 65

6.2

Prioriteiten van het prototype .............................................................................................. 65

6.2.1

Doelstelling van het prototype ...................................................................................... 65

6.2.2

Prioriteren van de vereisten voor het prototype .......................................................... 65

6.2.3

Definiëren van het prototype ........................................................................................ 67

Dankwoord .................................................................................................................................... 73

03/02/2012


3


1 Objectieven en werkingskader van POP innovatieplatform 1.1 Achtergrond en doelstelling van dit project Dit eindverslag beschrijft het gevolgde traject van het innovatieplatform Persoonlijk Ontwikkelingsplan, presenteert de synthese van de resultaten en schetst de vervolgstappen. De doelstelling van dit eindverslag is het vormen van een basis voor het opmaken van een precommercieel en/of commercieel bestek. Hiertoe worden op het innovatieplatform Persoonlijk Ontwikkelingsplan de verschillende projectstakeholders samengebracht met als doel het verzamelen van kennis, inzichten en concrete voorstellen vanuit verschillende invalshoeken. Dit eindverslag formuleert een nauwkeurig antwoord op de volgende vragen: • • •

Wat behelst het project “Het POP IT platform ter ondersteuning van het VDAB project voor Persoonlijk Ontwikkelingsplan”? Waar ligt het innovatiepotentieel van dit project, zowel vanuit gebruikerstandpunt als vanuit technologische invalshoek? Waar liggen de echte noden voor een prototype en een pre-commerciële aanbesteding in het kader van Innovatief Aanbesteden?

Addestino Innovation Management werd door de projecteigenaars, met name VDAB en IWT, aangesteld om het innovatieplatform Persoonlijk Ontwikkelingsplan te coördineren. Addestino heeft als missie om innovatie te leveren aan zijn klanten, end-to-end, vanaf het idee tot het eindresultaat. Deze missie wordt volbracht dankzij drie centrale pijlers: • • •

Addestino omvat een multidisciplinair team dat in staat is om innoverende doorbraken te realiseren doorheen business, strategie, technologie en gebruikerservaring. Addestino beheerst een iteratieve end-to-end methodologie waarmee risico gereduceerd wordt en product- en dienstontwikkeling succesvol versneld wordt. Addestino bezit een diepgaande technologische kennis en past die pragmatisch toe in verscheidende industriesectoren (telecom, gezondheidszorg, energie, transport, elektronica, enz.) en in verscheidene omgevingen (start-ups, kmo’s, multinationals, universiteiten en overheidsinstellingen).

Voor dit project stelt Addestino Dominique Buyse en Bert Callens voor. Dominique is burgerlijk ingenieur in micro-elektronica, met een bijkomende executive MBA opleiding. Hij heeft een brede ervaring in de bedrijfswereld, zowel nationaal als internationaal, in strategie en business development, marketing, R&D management en project management. Bert is master informatica en master geschiedenis en heeft ervaring met softwarearchitectuur, design, ontwikkeling en testen, rapid prototyping, project en process management in de ICT-sector. Addestino kan ook beroep doen op eerdere ervaring met het proces van Innovatief Aanbesteden, zoals het ICIS innovatieplatform en CultuurNet Vlaanderen en het project Complementaire Muntsystemen. In het innovatieplatform Persoonlijk Ontwikkelingsplan neemt Addestino de rol op van platformmanager. Als platformmanager faciliteert en coördineert Addestino het innovatieplatform, begeleidt en modereert de vergaderingen en stimuleert de nodige wisselwerking tussen de verschillende partijen. Als platformmanager treedt Addestino steeds op in het algemeen belang, met

03/02/2012


4


als taak om de deelnemers aan het platform resultaatgericht en op één lijn te krijgen. Daarnaast verschaft Addestino het nodige inzicht en de nodige ervaring in het innovatiegebeuren, mede door het aanwenden van een weldoordacht plan van aanpak voor het innovatieplatform en een methodologie voor de inhoudelijke discussies en denkprocessen tijdens de werksessies. Dit eindverslag is aldus het resultaat van een gestructureerd proces om het innovatiepotentieel van Persoonlijk Ontwikkelingsplan te bepalen met als doel de vraagstelling naar aanbodszijde te verfijnen in het kader van een pre-commercieel of een commercieel bestek. Het innovatieplatform Persoonlijke Ontwikkelingsplan is effectief gestart op 26 augustus 2011 en eindigt op 1 mei 2012. Het beslaat de volgende vijf stappen: 1. Werksessies met medewerkers van de projectinitiator om de scope van het project af te bakenen, het innovatiepotentieel vanuit gebruikerstandpunt te bepalen en een werkpakkettenstructuur op te stellen. 2. Kick-off van het innovatieplatform 3. Werksessies met industriepartners en kennisinstellingen om het innovatiepotentieel vanuit technologisch standpunt te belichten. 4. Eindverslag van het innovatieplatform opgemaakt door Addestino op basis van alle vergaarde informatie tijdens de werksessies. 5. Afsluitende presentatie

1.2 Deelnemende partners aan het POP innovatieplatform In het kader van de transparantie en open karakter van het POP innovatieplatform worden hierbij de deelnemende bedrijven en kennisinstellingen opgelijst. • • • • • • • • • • • •

Accenture Accord Group Actonomy Amodis Cognosis CSF De Sleutel ePower HRDS Humix IBM Identity International

03/02/2012

• • • • • • • • • • • •

IWT Noösfeer Okc SHL Smart Sunday SST Synergetics Talent on Demand TribeForce USG People VDAB Vooruit


5


2 Samenvatting Dit document is het eindverslag van het innovatieplatform persoonlijk ontwikkelingsplan, dat liep van 26 augustus 2011 tot de slotpresentatie op 13 maart 2012 en waarbij Addestino optrad als platformmanager voor het IWT. Het bevat de volledig uitgewerkte resultaten van het traject en schetst de mogelijke prioriteiten en vervolgstappen voor het opmaken van een pre-commercieel bestek. VDAB, Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding, de projectinitiator, wenst door middel van het POP project een persoonlijk ontwikkelingsplan voor elke burger in Vlaanderen ter beschikking te stellen, en daarin ook andere stakeholders zoals werkgevers en professionele begeleiders te betrekken. Deze POP processen dienen ondersteund en gerealiseerd te worden aan de hand van een POP IT platform. De conclusies van het innovatieplatform Persoonlijk Ontwikkelingsplan situeren zich op drie vlakken. Als eerste conclusie: het project persoonlijk ontwikkelingsplan is zeer innovatief vanuit gebruikersstandpunt. De vele uiteenlopende use-cases met hoog ingeschatte toegevoegde waarde voor de eindgebruiker getuigen hiervan. In totaal werden 72 diverse use cases opgesteld, waarvan 40 use cases ofwel 56% bestempeld werden door de deelnemers aan de workshops voor eindgebruikers als “(zeer) belangrijk voor de eindgebruikers”. Het innovatieve karakter van deze use cases werd ook bevestigd door de partners uit de industrie. Het grote aantal use cases vereist wel een verdere prioritering van de lijst. Als tweede conclusie: het project persoonlijk ontwikkelingsplan is zeer innovatief vanuit technologisch standpunt. Uit discussies met experten uit de industrie en kennisinstellingen kwamen in totaal 14 technologische facetten naar voor die elk een bepaald innovatiepotentieel (en dus risico) met zich mee dragen. Vijf facetten en ontwikkelingsdomeinen werden bestempeld als zeer risicovol. Deze zijn de keuze van de architectuur voor het POP IT platform, het governance & authority aspect, de definitie & acceptatie van het autorisatiebeheer, de noodzakelijkheid van standaarden voor uitwisseling van informatie, en het opstellen van een ecosysteem & betaalmodel voor het POP project en het ondersteunende IT platform. Als derde conclusie: het hoge risicogehalte van het project persoonlijk ontwikkelingsplan vereist een pre-commerciële fase. Als een direct gevolg van het hoge innovatiepotentieel, bevat het project persoonlijk ontwikkelingsplan in zijn huidige vorm nog veel onzekerheden en risico’s. Daarom is het uitrollen van het beoogde systeem door VDAB nu nog niet aan de orde. De kans op falen en nodeloze investeringen is immers te groot. Bij een veel goedkoper pre-commercieel traject op basis van de ontwikkeling van prototypes op een beperkte, geprioriteerde scope die alle hoog ingeschatte risico’s omvat; ligt de focus op het realiseren van het maximale innovatiepotentieel, waarbij die risico’s eerst gereduceerd worden. Deze pre-commerciële fase wordt gedetailleerd uitgewerkt in dit document en bestaat uit een fase rond het ontwerp van user interfaces, een fase met de ontwikkeling van prototypes met de focus op architectuur, een een fase van verdere ontwikkeling met de focus op standaarden en connectiviteit. Dit traject wordt voorafgegaan door een initiële scope-fase, en in parallel met het pre-commercieel traject wordt deze initiële scoping fase verdergezet en wordt overgegaan tot het nemen van strategische en beleidskeuzes voor het POP project en IT platform.

03/02/2012


6


3 Positioneren en definiëren van het POP platform 3.1 De initiator: VDAB VDAB is de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding. Ze bestaat sinds 1989 en heeft een specifieke missie en opdracht: “Als loopbaanregisseur scheppen we voor alle Vlaamse burgers de ruimte om maximaal zelf hun loopbaan te ontwikkelen. Dat doen we met het oog op een vlottere arbeidsmarktwerking en welvaart voor iedereen. Als dienstverlener helpen we burgers bij het ontwikkelen van hun loopbaan in wisselwerking met de marktvraag. Daarin spelen wij helder samen met andere dienstverleners. Speciale aandacht hebben we voor burgers uit kansengroepen.” VDAB wil een snelle service aanbieden en de burger (werkzoekende, werkende en werkgever) op een zo efficiënt mogelijke manier benaderen. De nieuwste informaticatoepassingen spelen hier op in, en het POP IT platform ter ondersteuning van het POP project is het nieuwste initiatief tot een nog betere dienstverlening door VDAB.

3.2 Scope van het project Het project Persoonlijk OntwikkelingsPlan (POP) is een initiatief van het department WSE en VDAB ter invulling van de doelstelling van Pact 2020 om doelgericht het levenslang leren bij de burger te stimuleren en te veralgemenen. Om deze doelstelling te verwezenlijken is nood aan een IT-platform dat een specifiek proces aanbiedt, dat afhankelijk van de context (de specifieke situatie waarin de burger zich bevindt), en de fase in het globale POP-proces, de nodige instrumenten aanbiedt ter ondersteuning van en als raadgever voor de volgende stappen in het proces. Deze tekst omschrijft de scope van deze technologische ontwikkeling (het IWT-traject) in het kader van POP. POP heeft als doel elke burger te bereiken en te kunnen ondersteunen, ongeacht diens huidige professionele situatie, loopbaan en opleiding. Het IT-platform dient bijgevolg gebruiksvriendelijk en laagdrempelig te zijn, en voldoende flexibel om alle mogelijke loopbaantransities van een individu te verwerken. Naast werknemers dienen ook werkgevers de mogelijkheid te hebben dit platform aan te wenden om de eigen mensen te ondersteunen. Het IT-platform moet bovendien de activiteiten ondersteunen van de professionele begeleiders en intermediairen (Federgon, CMB, e.a.), en sluit daarom maximaal aan op bestaande begeleidingskaders. In dit perspectief moet het IT-platform kunnen communiceren met de vertrouwde instrumenten van de loopbaanbegeleiders. De VDAB, als ontwerper van het POP-proces, neemt de rol van beheerder en regisseur van het IT-platform op zich. Het IT-platform moet voldoende generiek zijn, om zo elke burger te helpen in het traject van levenslang leren. De resultaten van het POP-proces dienen echter voldoende specifiek te zijn voor elk individu. Naargelang de context van de participant dient het IT-platform instrumenten aan te bieden die het meest geschikt zijn in elke fase van het POP-proces. Het is belangrijk dat tijdens deze verwerking zoveel mogelijk informatie van de participant wordt gebruikt, maar ook enkel de informatie die door deze vrijwillig of met goedkeuring ter beschikking werd gesteld. De burger blijft eigenaar van de informatie die het POP IT-platform verwerkt en aanbiedt.

03/02/2012


7


VDAB beschikt reeds over een aantal instrumenten ter ondersteuning van de burger en de arbeidsmarkt. Het POP IT-platform dient met deze geïntegreerd te worden. •

•

Mijn Loopbaan (MLB) is een loopbaanvolgsysteem waarin de participant een e-portfolio kan aanleggen, dienend als uitwisselingsplatform tussen de burger en derden. De informatie die de participant ter beschikking stelt aan MLB, moet dienen als bron voor het POP-proces. Competent bevat een index van competenties volgens het Franse Rome-systeem en zal worden aangewend voor automatische matching tussen werkzoekenden en vacatures (cf. VDAB Elise instrument). Dit kennissysteem moet kunnen worden toegepast in de verschillende fases van het POP-proces.

Voor het IWT-traject van het Persoonlijk OntwikkelingsPlan zijn een aantal kritische succesfactoren gedefinieerd. • •

•

Professionele loopbaanbegeleiders bevelen het gebruik van het POP-instrument aan ter ondersteuning van hun eigen activiteiten. Voldoende doelgroepen dienen te worden bereikt. Dit betekent zowel een grote differentiatie aan individuele contexten onder de burgers, als een ruim aantal externe partijen die zich inschrijven in het POP traject. Omwille van de beoogde doelgroep dient de applicatie aantrekkelijk, eenvoudig toegankelijk, makkelijk in gebruik en succesvol in uitkomst te zijn.

3.3 Te integreren VDAB projecten 3.3.1 Mijn Loopbaan Mijn Loopbaan (MLB) is een loopbaanvolgsysteem waarin de participant een e-portfolio kan aanleggen, dienend als uitwisselingsplatform tussen de burger en derden. De informatie die de participant ter beschikking stelt aan MLB, moet dienen als bron voor het POP-proces.

3.3.2 Competent Competent is een dynamische databank die de beroepscompetentieprofielen van de SociaalEconomische Raad van Vlaanderen (SERV) en de Cobra-fiches van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB) vervangt. Op Competent vind je alle nieuwe en geactualiseerde beroepscompetentieprofielen, en de applicatie laat toe om sneller profielen en standaarden te maken en te actualiseren en tegelijk de hele Vlaamse arbeidsmarkt te dekken.

3.4 Proces en methodologische onderbouw gevolgd tijdens het POP voortraject Het proces dat wordt gevolgd tijdens het voortraject van het POP innovatieplatform omvat zes belangrijke fases, geïllustreerd in Figuur 1.

03/02/2012


8


1. Doelstellingen en afbakening

2. Use cases

3. Kick-off presentatie

4. Workshops

5. Eindverslag

6. Afsluitende presentatie

Figuur 1 Proces gevolgd tijdens het POP voortraject

3.4.1 Fase 1: Doelstellingen en afbakening Proces De scope van het project POP – innovatief aanbesteden werd door leden van VDAB en WSE vastgelegd en gecommuniceerd naar de platformmanagers van Addestino, en is de leidraad voor de vervolgstappen in het POP voortraject. Timing De scope werd gecommuniceerd met de platformmanager op 8 september 2011. Deliverable Een beknopte beschrijving van de scope, gevalideerd door leden van VDAB, dient als scopingdocument tijdens het traject.

3.4.2 Fase 2: Use cases vanuit gebruikersstandpunt Proces Tijdens twee intense werksessies met stakeholders van het POP-proces uit de publieke en private sector werd vanuit gebruikersstandpunt het innovatiepotentieel van een IT-platform ter ondersteuning van een persoonlijk ontwikkelingsplan bepaald en besproken wat de huidige beschikbare alternatieven zijn. De eerste werksessie bestond voornamelijk uit professionele begeleiders uit de publieke en nonprofit domeinen, de tweede uit personen van HR-afdelingen uit de private sector. Met deze potentiële gebruikers werd een niet-exhaustieve lijst van use cases opgesteld met de bedoeling het effectieve gebruik van het POP IT-platform in kaart te brengen. Elke use case werd bediscussieerd en de innovatieve waarde ervan geëvalueerd door de deelnemers. Voor elke use case zijn mogelijke huidig beschikbare alternatieven toegelicht, en wat een specifieke use case toevoegt aan dit alternatief. De verzameling van use cases werd ingedeeld in vijf werkpakketten. Die laatste dienen voornamelijk een structurerend doel wegens het grote aantal use cases. Tijdens deze werksessies en de discussies die plaats vonden, gemodereerd door de platformmanager, werd op niet over puur technologische aspecten van het IT-platform gesproken, enkel over louter functionele gebruikersnoden. Bijgevolg wordt op geen enkele manier een bepaalde technologiekeuze gemaakt of voorgesteld. Timing Eén sessie vond plaats op donderdag 13 oktober 2011, de tweede op vrijdag 25 november 2011.

03/02/2012


9


Deliverable Een lijst van geëvalueerde use cases en mogelijke alternatieven, ingedeeld volgens de vijf werkpakketten is de deliverable van deze werksessies. Dit document dient als input voor latere fases in het voortraject.

3.4.3 Fase 3: Kick-off presentatie Proces Tijdens de kick-off receptie/presentatie werden de inhoud van het project, de belangrijkste doelstellingen en het plan van aanpak in grote lijnen geschetst met de voorziene timing. Daarnaast bood dit de mogelijkheid aan de partners om zich voor te stellen en hun engagement in het POPproject te uiten en concreet te maken. Timing De kick-off van het POP innovatieplatform werd georganiseerd op woensdag 26 oktober 2011. Deliverable De deliverable is een presentatie die de projectinhoud, doelstellingen en plan van aanpak in grote lijnen beschrijft.

3.4.4 Fase 4: Workshops met industriepartners en kennisinstellingen Proces Twee workshops, elk bestaande uit twee maal een halve dag, werden georganiseerd. Daarin werd telkens elk werkpakket met bijhorende use cases als input gebruikt voor de diepgaande technologische discussies tijdens de workshops. De industriepartners en kennisinstellingen die wensten deel te nemen aan één of beide workshops, kregen ruim op voorhand de kans om zich in te schrijven via het platform innovatief aanbesteden. Aangezien de deelnemerslijst voor beide workshops grotendeels dezelfde was, werden beide workshops inhoudelijk tot één workshop samengevoegd die drie halve dagen besloeg. In de workshops, gemodereerd door de Addestino platformmanager, werd aan de deelnemers gevraagd om aan de hand van de scope van het POP IT-platform en de use cases opgesteld vanuit gebruikersnoden, gevraagd om na te denken over technologische aspecten voor de implementatie van een dergelijk platform of andere aspecten die een succesvolle implementatie in de weg kunnen staan. Voor elk van de genoemde aspecten werd gevraagd wat het innovatiepotentieel is op technologisch gebied, met andere woorden de uitdaging om deze op te lossen. Hiertoe werd de huidige stand van zaken besproken, de voornaamste verwachte moeilijkheden en risicobronnen op vlak van implementatie toegelicht, en tenslotte het technologische risico ingeschat. Na dit eerste deel van de workshop werd in aanloop van het volgende deel een evaluatie opgemaakt van het innovatiepotentieel uitgaande van technologisch standpunt enerzijds en uitgaande van gebruikersstandpunt anderzijds. Dit resulteert in een aantal aspecten die een toegevoegde waarde genereren voor gebruikers, maar ook een groot risico inhouden om te verwezenlijken. Vertrekkende van deze vaststelling werd een eerste aanzet gegeven tot een eventueel precommercieel traject, waarbij de ontwikkeling van een prototype vereist is om het risico van bepaalde aspecten te reduceren. De partners die deelnamen aan de workshop bespraken wat een

03/02/2012


10


dergelijk prototype dient in te houden, rekening houdende met de aspecten die na de risico-analyse als prioritair worden gezien. Timing De eerste twee delen van de workshop vonden plaats op maandag 12 december 2011, het derde en laatste deel op maandag 19 december 2011. Deliverable De output van deze workshops is enerzijds het resultaat van een risico-analyse in de vorm van een prioriteringsgrid (toegevoegde waarde vs. risico), en anderzijds de verworven inzichten in verband met het te bouwen prototype. Deze inzichten dienen als input voor dit eindverslag.

3.4.5 Fase 5: Innovatief aanbesteden: finale document Proces De platformmanager maakt de synthese van alle vergaarde informatie tijdens de werksessies, en specificeert het POP innovatiepotentieel. Het finale document bevat een duidelijke beschrijving van de aangewende aanpak en methodes, het POP innovatiepotentieel, de prioriteiten van een mogelijk prototype, het actieplan om met dit prototype een reductie van het technologisch risico te realiseren, enz. De platformmanager maakt dit op, en verspreidt dit tijdig naar de projecteigenaars en partners. Timing Het einddocument wordt verspreid naar de partners na de afsluitende presentatie en na officiële goedkeuring door VDAB en IWT. Deliverable Dit verslag is het eindresultaat van deze stap, en dient als basis voor hetzij een commerciële, hetzij een precommerciële aanbesteding.

3.4.6 Fase 6: Afsluitende presentatie Proces Tijdens de afsluitende presentatie wordt het finale document gepresenteerd en worden partners aangezet om mogelijke consortia af te toetsen en op te richten. Timing De afsluitende presentatie en receptie wordt georganiseerd op 13 maart 2012. Deliverable Een presentatie wordt gegeven waarin dit eindverslag wordt gekaderd en toegelicht.

03/02/2012


11


4 Inschatten innovatiepotentieel vanuit gebruikersstandpunt 4.1 Opstellen van de gebruikersvereisten Op basis van de scope van het POP platform werd door professionele begeleiders uit verschillende contexten (schoolverlaters, bijzonder secundair onderwijs, werkzoekenden gedetineerden, …) en HR managers nagedacht over de functionaliteit die het platform moet aanbieden. Dit resulteert in een lijst van use cases die zeker niet exhaustief is, maar wel representatief voor het gebruik van het IT platform ter ondersteuning van persoonlijke ontwikkelingsplannen. In onderlinge discussie werd de toegevoegde waarde ingeschat die elke use case aanbiedt aan de gebruiker. Het gaat om functionele innovativiteit, niet over technologisch innovatief potentieel. Deze lijst schetst dus een algemeen beeld van de geambieerde capaciteiten van het POP platform. Voor elke use case wordt ook gepoogd een aantal alternatieven te bepalen. Dit zijn oplossingen, toepassingen, methodieken die de gestelde use case kunnen oplossen. Tegelijk wordt ook de toegevoegde waarde van een oplossing door het POP IT platform van deze use case ten opzichte van deze alternatieven geïdentificeerd. Dit gebeurt op basis van de expertise van de deelnemers aan de use case sessies, en er wordt bevestiging gezocht door middel van een korte websearch. De 72 opgestelde use cases werden onderverdeeld in een aantal categorieën die vooral overzichtelijkheid bieden aan de lezer, en zijn in onderstaande tabellen opgelijst.

I. User experience & Interfaces Nr.

Als een…

kan ik…

zodat…

I.1

begeleider een klant heeft die niet met de computer kan werken

hem de POP applicatie bijvoorbeeld door middel van een aanraakscherm of spraak of Wii ... laten gebruiken

die persoon zelf zijn acties kan doen

I.2

klant uit het buitengewoon secundair onderwijs

begrijpen hoe de instrumenten gebruikt kunnen worden, zoals beroepsoriënterende testen, dankzij de eenvoudige taal en visuele werkmethode

ik niet voor elke stap mijn begeleider nodig heb

I.3

klant uit het buitengewoon secundair onderwijs

begrijpen hoe de instrumenten gebruikt kunnen worden, zoals beroepsomschrijvingen als cobrafiches ("Competenties en Beroepen Repertorium voor de Arbeidsmarkt), dankzij de eenvoudige taal en visuele werkmethode

ik niet voor elke stap mijn begeleider nodig heb

I.4

klant met een beperkte kennis van het Nederlands zich aanbiedt

woorden (persoonlijke ontwikkeling, gezinssituatie, ...) die ik gebruik met een filmpje ondersteunen

de woorden voor de persoon duidelijk worden

I.5

POP begeleider van een klant in armoede

de POP tool als autonome software-applicatie aanbieden aan de cliënt

personen die geen toegang hebben tot internet er toch gebruik van kunnen maken

03/02/2012


12


I.6

POP begeleider van gedetineerden

de POP tool als autonome software-applicatie, die vooraf geïnstalleerd is op de server van justitie, aanbieden aan de cliënt

personen die geen toegang hebben tot internet er toch gebruik van kunnen maken

I.7

POP begeleider van gedetineerden

de informatie van de autonome software-applicatie ten ex-gedetineerden toch gepaste tijde toch transfereren, naar de centrale POP hun POP kunnen applicatie bijhouden

I.8

gebruiker van de POP applicatie

een eCoach (coach op afstand, bvb via Skype) inschakelen

mijn actieplan meer slaagkansen heeft

I.9

werknemer

mijn POP 24 op 24 en 7 op 7 van eender waar ter wereld raadplegen en aanvullen

ik minimale drempels heb om mijn POP te verrijken

I.10

werknemer

mijn afgesproken ontwikkelacties van tijdens een ontwikkelingsgesprek via eender welke drager neerschrijven, bvb op papier om later te scannen

het gesprek blijft primeren op de tool

I.11

medewerker zonder toegang krijgen tot mijn POP (bvb. My POP Card) IT toegang

ik aan mijn POP kan werken

II. Interoperabiliteit Nr.

Als een…

kan ik…

zodat…

II.1

leidinggevende

via de POP tool snel de inputs (per competentie de score) zien van de gesprekken van vorig jaar bij dezelfde werkgever

ik snel de evolutie kan zien en terugkoppeling kan maken

II.2

werknemer

via de POP tool snel de inputs (per competentie de score) zien van de gesprekken van vorig jaar bij dezelfde werkgever

ik snel de evolutie kan zien en terugkoppeling kan maken

II.3

begeleider

via de POP tool snel de inputs (competentie, voorgaande acties, profiel) zien van de gesprekken van vorige begeleiding bij andere organisaties

ik snel de situatie kan inschatten en erop voortbouwen

II.4

werkzoekende

via de POP tool snel de inputs (competentie, ik dit volledig overzicht voorgaande acties, profiel) zien van alle gesprekken van gericht kan inzetten vorige begeleiding bij alle organisaties

II.5

opleidingscoordinator

de elders verworven competenties (EVK: op basis van ik hem eventueel kwalificaties niet gekoppeld aan leerplan) van de cursist vrijstellingen kan verlenen opvragen

II.6

opleidingscoordinator

de elders verworven competenties (EVC: op basis van ervaring, EVK: obv kwalificaties die gekoppeld zijn aan leerplan of oude kwalificaties) van de cursist opvragen

ik hem eventueel vrijstellingen kan verlenen

II.7


informatie uit Mijn Loopbaan importeren en exporteren naar POP

ik niet alles moet opnieuw typen

03/02/2012


13


II.8

werknemer

informatie uit de database van mijn (sociale) werkplaats importeren naar POP


II.9

begeleider

informatie uit de database van de (sociale) werkplaats van de medewerker importeren naar POP, mits toestemming van de gebruiker (eigenaar van de data)


II.10

begeleider

gebruik maken van een formele omschrijving van competenties (bvb. Rome) of zelf verduidelijken

ik nadien geen spraakverwarring heb met mijn cliënt of andere actoren

II.11

werkgever

medewerkers via een Strengthsfinder test zicht laten krijgen op hun talent

ze kunnen groeien vanuit hun talent

II.12

startende zelfstandige

door middel van tools (bvb. ENTRE-spiegel) zicht krijgen ik weet aan welke ik op ondernemerscompetenties die nodig zijn en waar ik verder moet werken om zelf al sta succesvol te starten

II.13

werknemer

zelf beslissen of ik mijn POP link aan Facebook of andere sociale media

anderen hierop kunnen reageren en mij helpen

II.14

werknemer

mijn ervaringen en acties in het kader van mijn ontwikkeling onmiddellijk registreren in mijn portfolio

mijn vooruitgang onmiddellijk zichtbaar wordt

II.15

zelfstandig associé in een partnership

de nodige tools specifiek voor partnerships aangereikt krijgen

mijn effectiviteit binnen het partnership hoger wordt

II.16

HR manager

de individuele en groepsontwikkelingsplannen binnenhalen bij bestaande HR systemen (bvb. SAP)

ik geen dubbel werk moet doen en geen fouten maak tijdens het invoeren

II.17

HR manager, medewerker, begeleider

de aanbodzijde van ontwikkelingsacties koppelen met de vraagzijde van ontwikkelingsnoden

POP niet bij een plan blijft maar een actieplan wordt

III. Functionaliteit Nr.

Als een…

kan ik…

zodat…

III.1

werkgever

gap analyse uitvoeren om de ontwikkelingsnoden van mijn medewerkers te bepalen

ik vlug een opleiding kan inplannen

III.2

begeleider

samen met mijn klant competenties scoren en bijhouden

we een degelijke sterkte/zwakte analyse kunnen maken

III.3

begeleider

verschillende POP formaten aangeboden krijgen en heb ik gepersonaliseerde ik ook de mogelijkheid er zelf één te creëren, maar POP’s krijg binnen dezelfde hoofdstructuur

03/02/2012


14


III.4


tips, voorbeelden en feedback krijgen

ik een kwaliteitsvolle POP kan maken

III.5


zelf bepalen op een flexibele manier (bvb. termijn, niveaus) wie toegang heeft tot welk deel van mijn POP

ik zelf in controle ben

III.6


bepaalde delen van mijn historische POP annoteren

ik mijn persoonlijke reflecties kan toevoegen

III.7


autonoom beslissen om bepaalde delen van mijn historische POP verwijderen, met de nodige bevestiging, maar niet wijzigen

ik zelf in controle ben

III.8

werkzoekende

één grote POP onderverdelen in kleine subcategorieën en acties, met elk een eigen tijdslijn

ik mijn overzicht blijf bewaren

III.9


via mijn POP tool de juiste instrumenten (bvb. eigen inschatting vs. inschatting derde van de competenties) selecteren en nadien de resultaten ervan neerschrijven in mijn POP

ik een beter inzicht krijg in mijn functioneren

III.10 gebruiker van de POP applicatie

zien wie een competentie gescoord heeft en waarom, en kan ik er opmerkingen bij noteren

ik weet welke waarde ik aan die competentie kan hechten

III.11 leidinggevende

via het IT platform controleren in welke mate een POP actie al dan niet vervolledigd en gelukt is

ik die POP actie al dan niet kan afsluiten

III.12 werknemer

een middel aangereikt krijgen die me helpt mijn ik mijn POP traject het persoonlijke voorkeursleerstijl te bepalen door : meest effectief kan - automatische detectie van leerstijl starten - knipperlichtfunctie als eenzijdig dezelfde leerstijl gekozen wordt - wervende campagne om bestaande tests te gebruiken (bvb. teasers, testimonials, game) en voor POP in het algemeen - algemeen overzicht te bieden van mogelijke leerstijlen

III.13 werknemer

door middel van tools zicht krijgen op mijn kern- en generieke competenties die nodig zijn voor mijn huidige job

ik meer effectief word in mijn job

III.14 werknemer

door middel van tools zicht krijgen op mijn kern- en generieke competenties die nodig zijn voor mijn toekomstige jobs binnen mijn huidige omgeving

ik meer kansen heb om door te groeien

III.15 werknemer

zelf beslissen voor elke sectie van mijn POP tot welk niveau ik die publiek wens te maken voor anderen (bijvoorbeeld niet voor HR, bijvoorbeeld buiten het bedrijf)

ik meer kansen heb om door te groeien

03/02/2012


15


III.16 werkgever

beslissen in hoeverre de werknemer zijn POP instrument van binnen het bedrijf kan gebruiken voor persoonlijke doeleinden (bijvoorbeeld sollicitatie)

ik maximaal haalbare vrijheid geef aan mijn medewerker

III.17 werknemer

via mijn POP omgeving de nodige competenties voor bepaalde profielen op de arbeidsmarkt consulteren

ik mijn ontwikkelingsplan gericht kan opstellen

III.18 werknemer

via mijn POP omgeving de nodige ontwikkeltips voor bepaalde competenties op de arbeidsmarkt consulteren

ik mijn ontwikkelingsplan gericht kan opstellen

III.19 werkgever

bepalen welke POP informatie uit mijn bedrijf mag meegenomen worden naar de volgende werkgever(bvb. leveranciers van opleiding)

ik mijn concurrentievermogen niet aantast

III.20 HR manager

zien of beide partijen (werknemer en leidinggevende) akkoord gaan met de afgesproken ontwikkelacties in het POP voor alle personeelscategorieën

ik hier later niet moet in tussenkomen

III.21 HR manager

zien of alle betrokken partijen (bvb. werknemer en coach) akkoord gaan met de afgesproken ontwikkelacties in het POP voor alle personeelscategorieën

ik hier later niet moet in tussenkomen

III.22 medewerker

bewust kiezen wie ik betrek in mijn persoonlijk ontwikkelingsgesprek

er een maximale openheid gewaarborgd wordt

III.23 medewerker

andere medewerkers toelaten om inzicht te krijgen in mijn POP

zij mij kunnen helpen mij beter te ontwikkelen

IV. Kennissysteem Nr.

Als een…

kan ik…

zodat…

IV.1

klant uit de textielsector met bijhorende profielinformatie zich aanbiedt

als begeleider inspiratie krijgen naar welke andere sector die persoon kan 'gaan'

ik als begeleider sneller mogelijke richtingen kan aanraden

IV.2

begeleider

een klant die een gap analyse heeft uitgevoerd (van ik gerichter acties kan waar hij naartoe wil vs. waar hij nu staat) automatisch formuleren een aantal mogelijke ontwikkelingstips aanraden zoals het lezen van een boek, of helpen bij het vinden van de juiste informatie

03/02/2012


16


IV.3

burger na opmaak van een POP actieplan (werkzoekende in outplacement begeleiding)

automatisch regelmatig verrassende, prikkelende tips op maat krijgen

mijn vooropgestelde acties kan realiseren als opvolging

IV.4

medewerker van elke organisatie (bvb. VDAB)

er voor zorgen dat er een kennisdatabank aangemaakt wordt door cliëntprofielen (sector, beroep, competenties) en POP doelstellingen en uitkomsten aan elkaar te koppelen

de cliënt of de begeleider per cliëntenprofiel een inspiratiebron krijgt

IV.5

stagebegeleider

competenties gebonden aan een beroep beoordelen ten opzichte van de evoluties van competenties van de cursist gedurende de opleiding

ik kan zien of de cursist effectief naar de juiste competenties van het beroep evolueert

IV.6

werkzoekende

afhankelijk van mijn specifieke loopbaanvraag bvb. heroriëntering, en mijn eigen profiel automatisch relevante vragenlijsten aangeboden krijgen

ik geen tijd verlies met onnodige vragenlijsten of tests

IV.7

werknemer

via het IT platform een overzicht krijgen van mogelijke ontwikkelacties om een bepaalde POP actie te realiseren

ik zelf inspiratie krijg

IV.8

begeleider of leidinggevende

via het IT platform een overzicht krijgen van mogelijke ik zelf inspiratie krijg ontwikkelacties om een bepaalde POP actie te realiseren in functie van de persoonlijke leerstijl van de medewerker

V. Rapportering Nr.

Als een…

kan ik…

zodat…

V.1

werkzoekende

mijn pop openen en afprinten

ik dit aan mijn portfolio of cv kan toevoegen

V.2

werknemer in een inschatten of het nodig is dat ik stilsta bij mijn eigen ik kan overwegen om in sector in loopbaan door middel van een aantal parameters zoals loopbaanbegeleiding te verandering, zoals de financiële toestand van mijn bedrijf gaan metaalsector

V.3

site manager

jaarlijks de evolutie van mijn werknemerspopulatie bekijken

mijn budget voor volgend jaar kan verdedigen

V.4

begeleider

met één klik een duidelijk zicht krijgen over de evoluties op de arbeidsmarkt en de vraag, in functie van klantspecifieke criteria

mijn klant goed kan informeren

V.5

werkzoekende

met één klik een duidelijk zicht krijgen over de evoluties op de regionale arbeidsmarkt en de vraag

goed geïnformeerd ben over de werkgelegenheid in mijn regio

03/02/2012


17


V.6

werknemer

reeds aanwezige loopbaaninformatie en vroegere POP trajecten over mezelf gepresenteerd krijgen

zelf kan beslissen of ik die informatie wens te hergebruiken dan wel de testen opnieuw af te leggen

V.7

werkzoekende

zelf bepalen welke informatie uit de POP er in mijn cv moet komen, en dat er een mogelijkheid is om aan te vullen in het cv

ik een goed cv krijg

V.8

recruiter

POP screening als selectie-instrument gebruiken (maar ik een vollediger beeld heb enkel op de data die vrijgegeven is door de kandidaat) van de sollicitant

V.9

begeleider

zien wie een competentie gescoord heeft en waarom (welke bron en onderbouwing)

ik weet welke waarde ik aan die competentie kan hechten

V.10

werkgever

automatisch een geïntegreerd actuele stand van zaken hebben over de uitvoeringsgraad van een POP (bijvoorbeeld de overblijvende nood aan opleiding, coaching)

ik kan inschatten wat voor budget/middelen ik moet vrijhouden voor de toekomst

V.11

HR manager

van elke werknemer de evoluties zien van de competentie-ontwikkeling (bijvoorbeeld via het aantal vervolledigde acties)

ik de competentiegroei zie binnen mijn organisatie

V.12

HR manager

automatisch zicht krijgen op de gemeenschappelijke acties van al mijn medewerkers

ik een goed ontwikkeld actieplan kan opstellen voor de groep

V.13

HR manager

op bedrijfsniveau mijn KPI's (opleidingstijd, -acties, budget) eruit halen

mijn beleid kan bijsturen

4.2 Inschatten van het innovatiepotentieel van het POP IT platform ten opzichte van alternatieven Voor elke use case werd door de deelnemers van de workshops de innovatieve waarde vanuit gebruikersstandpunt ingeschat ten opzichte van beschikbare alternatieven om de use case te verwezenlijken. Die score wordt uitgedrukt in een getal uit een schaal die sterke gelijkenissen vertoont met de rij van Fibonacci. Een score tot 8 betekent relatief weinig toegevoegde waarde, een score vanaf 13 betekent een hoge innovatieve waarde vanuit gebruikersstandpunt ten opzichte van bestaande alternatieven.

03/02/2012


18


4.2.1 Type I use cases: focus op interactie tussen gebruikers en platform Use-case I.1: Een klant die niet met de computer kan werken Omschrijving Als een begeleider een klant heeft die niet met de computer kan werken kan ik hem de popapplicatie bijvoorbeeld door middel van een aanraakscherm of spraak of Wii ... laten gebruiken, zodat die persoon zelf zijn acties kan doen. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Als het aanwenden van geavanceerde technologie de POP applicatie laagdrempelig maakt, en meer gebruikers kan aantrekken dan in het geval er enkel traditionele computer-interfaces worden aangeboden, dan betekent dit een innovatieve meerwaarde. Welke technologie dit zou zijn, is van ondergeschikt belang. Elke actie die een gebruiker zelfstandig kan doen, zonder enige vorm van persoonlijke begeleiding, is belangrijk. Ondanks deze technologie zullen veel gebruikers in een bepaalde fase wel professionele begeleiding nodig hebben in het POP traject, die niet door deze of andere technologie kan worden opgevangen. Alternatief VDAB biedt enkele van zijn applicaties aan met een touchscreen-interface in kiosken.

Use-case I.2: Een klant uit het buitengewoon secundair onderwijs Omschrijving Als een klant uit het buitengewoon secundair onderwijs kan ik begrijpen hoe de instrumenten gebruikt kunnen worden, zoals beroepsoriënterende testen, dankzij de eenvoudige taal en visuele werkmethode, zodat ik niet voor elke stap mijn begeleider nodig heb. Score van de innovatieve waarde: 8 Toelichting Het beoogde effect is om mensen met een buso profiel over de drempel te krijgen en ze (zelfstandig) met POP te laten werken. Er bestaan al een aantal gebruiksvriendelijke applicaties in dit domein, maar die kunnen niet de gehoopte resultaten voorleggen. Het is niet te vermijden dat bepaalde profielen vroeg of laat persoonlijke begeleiding nodig hebben. In deze use case wordt echter uitgegaan van de situatie dat de gebruiksvriendelijke applicatie buso profielen wel degelijk over de drempel krijgt. Alternatief Applicaties beschikken over gebruiksvriendelijke interfaces, bvb. websites met best UI practices. Het extra element van deze use case is dat de buso profielen wel degelijk zelfstandig de POP applicatie zullen gebruiken omwille van diens toegankelijke interface.

03/02/2012


19


Use-case I.3: Een klant uit het buitengewoon secundair onderwijs Omschrijving Als een klant uit het buitengewoon secundair onderwijs kan ik begrijpen hoe de instrumenten gebruikt kunnen worden, zoals beroepsomschrijvingen als cobrafiches ("Competenties en Beroepen Repertorium voor de Arbeidsmarkt), dankzij de eenvoudige taal en visuele werkmethode, zodat ik niet voor elke stap mijn begeleider nodig heb. Score van de innovatieve waarde: 13 Toelichting Bij deze use case gelden dezelfde opmerkingen als bij de use case I.2. Er bestaan al heel wat gebruiksvriendelijke interfaces, maar bepaalde profielen worden niet bereikt. Als er tools kunnen worden aangeboden die de POP applicatie volledig self-explanatory maken en er in slagen de persoonlijke begeleiding voor bepaalde stappen overbodig te maken, dan heeft dit een grote innovatieve waarde voor de gebruiker. Alternatief Applicaties beschikken over gebruiksvriendelijke interfaces, bvb. websites met best UI practices. Het extra element van deze use case is dat de buso profielen wel degelijk zelfstandig de POP applicatie zullen gebruiken omwille van diens toegankelijke interface.

Use-case I.4: Een klant met een beperkte kennis van het Nederlands Omschrijving Als een klant met een beperkte kennis van het Nederlands zich aanbiedt kan ik woorden (persoonlijke ontwikkeling, gezinssituatie, ...) die ik gebruik met een filmpje ondersteunen, zodat de woorden voor de persoon duidelijk worden. Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting Deze use case moet geïnterpreteerd worden als de beschikbaarheid van ondersteunende filmpjes voor de klant met gebrekkig Nederlands, niet als de mogelijkheid van een begeleider om deze filmpjes te plaatsen. Alhoewel de functionaliteit op zich goed is, zal de toegevoegde waarde beperkt zijn. Een persoon die het Nederlands onvoldoende machtig is om de applicatie te gebruiken, zal sowieso niet zelfstandig een POP traject correct kunnen starten en doorlopen. Het taalgebrek blijft bovendien een barrière in het geval dat persoonlijke begeleiding nodig blijkt te zijn. Alternatief Persoonlijke begeleiding is een alternatief, maar daar stelt het taalgebrek zich net zozeer.

03/02/2012


20


Use-case I.5: Een klant in armoede zonder toegang tot het internet Omschrijving Als een POP begeleider van een klant in armoede kan ik de POP tool als autonome softwareapplicatie aanbieden aan de cliënt, zodat personen die geen toegang hebben tot internet er toch gebruik van kunnen maken. Score van de innovatieve waarde: 13 Toelichting Autonome software biedt meer mogelijkheden en flexibiliteit voor een gebruiker zonder internet dan een POP proces volledig uitgevoerd gebruik makend van papieren documenten. Dezelfde voordelen gelden voor de begeleider. Er bestaat wel enige twijfel over het aantal kansarmen die een voldoende performante computer hebben om de POP applicatie te draaien, maar niet over een toegang tot het internet beschikken. Alternatief Het POP proces wordt via papieren documenten doorlopen, wat de flexibiliteit om wijzigingen aan de POP aan te brengen drastisch vermindert.

Use-case I.6: Gedetineerde zonder toegang tot het internet Omschrijving Als een POP begeleider van gedetineerden kan ik de POP tool als autonome software-applicatie, die vooraf geïnstalleerd is op de server van justitie, aanbieden aan de cliënt, zodat personen die geen toegang hebben tot internet er toch gebruik van kunnen maken. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Autonome software biedt meer mogelijkheden en flexibiliteit voor een gebruiker zonder internet dan een POP proces volledig uitgevoerd gebruik makend van papieren documenten. Dezelfde voordelen gelden voor de begeleider. Gedetineerden hebben geen internettoegang, maar kunnen wel over performante computers beschikken. De innovatieve waarde is hoog ten opzichte van bestaande alternatieven, maar het betreft een heel kleine doelgroep. Alternatief Het POP proces wordt via papieren documenten doorlopen, wat de flexibiliteit om wijzigingen aan de POP aan te brengen drastisch vermindert.

Use-case I.7: Ex-gedetineerden die hun POP proces willen verder zetten Omschrijving Als een POP begeleider van gedetineerden kan ik de informatie van de autonome softwareapplicatie ten gepaste tijde toch transfereren, naar de centrale POP applicatie, zodat exgedetineerden toch hun POP kunnen bijhouden.

03/02/2012


21


Score van de innovatieve waarde: 40 Toelichting De innovatieve waarde van deze use case ligt vooral in het feit dat begeleiders maar vooral gedetineerden na het verlaten van de strafinstelling kunnen blijven verder werken op hetzelfde POP, zonder alle gegevens opnieuw te moeten invoeren en zonder alle stappen van het proces opnieuw te moeten doorlopen via de POP applicatie. De innovatieve waarde is hoog ten opzichte van bestaande alternatieven, maar het betreft een heel kleine doelgroep. Alternatief Bij het verlaten van de strafinstelling beschikt de ex-gedetineerde over een papieren rapport met de huidige status van zijn POP proces.. Het extra element van de use case ten opzichte van het alternatief, is dat de ex-gedetineerde zijn initieel POP proces dat gestart werd tijdens de detentie, nadien kan voortzetten zonder extra inspanning.

Use-case I.8: Persoonlijke begeleiding op afstand via een eCoach Omschrijving Als een gebruiker van de POP applicatie kan ik een eCoach (coach op afstand, bvb via Skype) inschakelen, zodat mijn actieplan meer slaagkansen heeft. Score van de innovatieve waarde: 8 Toelichting Tijdens POP trajecten kan de noodzaak blijken aan persoonlijke begeleiding. Het aanbieden van persoonlijke begeleiding op afstand (ecoach) kan een aantal drempels wegnemen om de stap naar persoonlijk contact te verkleinen. Alternatief Persoonlijke begeleiding op locatie is het alternatief, maar vereist meer inspanning van klant en begeleider dan een coach op afstand.

Use-case I.9: Constante beschikbaarheid van de POP applicatie Omschrijving Als een werknemer kan ik mijn POP 24 op 24 en 7 op 7 van eender waar ter wereld raadplegen en aanvullen, zodat ik minimale drempels heb om mijn POP te verrijken. Score van de innovatieve waarde: 0 Toelichting Dit wordt als vanzelfsprekend beschouwd, en met het huidige technologische landschap is dit geen probleem om te verwezenlijken. Alternatief Elke webapplicatie op internet is constant beschikbaar en toegankelijk indien zo gedefinieerd.

03/02/2012


22


Use-case I.10: Geen rechtstreeks gebruik van de POP applicatie tijdens een geprek Omschrijving Als een werknemer kan ik mijn afgesproken ontwikkelacties van tijdens een ontwikkelingsgesprek via eender welke drager neerschrijven, bvb op papier om later te scannen, zodat het gesprek blijft primeren op de tool. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Tijdens een persoonlijk gesprek tussen werknemer en begeleider kunnen bepaalde loopbaanopties besproken worden en daarbij acties (bvb. opleiding) worden opgesteld. Dit moet nadien door de werknemer kunnen toegevoegd worden via de POP applicatie en niet tijdens het gesprek om het disruptief effect gedurende het gesprek te vermijden. Dit kan bijvoorbeeld door de op papier neergepende acties in te scannen en zo digitaal toe te voegen aan de POP. Alternatief Enerzijds kan de de werknemer of de begeleider de besproken zaken nadien manueel invoeren, met het risico op foutieve informatie ; anderzijds kan de begeleider tijdens het gesprek gebruik maken van de POP applicatie, met het risico dat de begeleider wordt afgeleid tijdens het gesprek, of het gesprek teveel laat sturen door de interface van de POP applicatie.

Use-case I.11: Een werknemer zonder toegang tot het internet op de werkvloer Omschrijving Als een medewerker zonder IT toegang kan ik toegang krijgen tot mijn POP (bvb. My POP Card), zodat ik aan mijn POP kan werken. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting In een bedrijfscontext heeft niet elke medewerker toegang tot een computer of toegang tot het internet, waardoor deze geen toegang heeft tot de POP applicatie. Indien de medewerker specifiek voor de POP applicatie wel toegang mag krijgen, dan kan die aan zijn POP werken. Dit zou bijvoorbeeld met een identificatiemiddel kunnen gebeuren, een MyPOP Card. Alternatief De werknemer kan binnen het bedrijf niet aan de POP applicatie, en moet extra inspanningen leveren buiten de bedrijfscontext om zijn POP te raadplegen en aan te passen.

03/02/2012


23


4.2.2 Type II use cases: focus op interactie tussen platform en applicaties Use-case II.1: Een leidinggevende herbekijkt gescoorde competenties binnen de organisatie Omschrijving Als een leidinggevende kan ik via de POP tool snel de inputs (per competentie de score) zien van de gesprekken van vorig jaar bij dezelfde werkgever, zodat ik snel de evolutie kan zien en terugkoppeling kan maken. Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting Het beschikbaar zijn van competentiescores van vorig jaar bij dezelfde werkgever buiten de context van een POP-traject of begeleidingsproces, biedt geen meerwaarde aan een leidinggevende. Het scoren van een competentie gebeurt niet volgens een uniforme schaal, maar is een persoonlijke interpretatie van de persoon die het gesprek afnam. Een leidinggevende die het gesprek zelf niet heeft afgenomen heeft bijgevolg weinig informatie aan de score. Alternatief Scores registreren kan aan de hand van bestaande programma’s, bijvoorbeeld Excel.

Use-case II.2: Een werknemer herbekijkt gescoorde competenties bij de huidige werkgever Omschrijving Als een werknemer kan ik via de POP tool snel de inputs (per competentie de score) zien van de gesprekken van vorig jaar bij dezelfde werkgever, zodat ik snel de evolutie kan zien en terugkoppeling kan maken. Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting Het beschikbaar zijn van competentiescores van vorig jaar bij dezelfde werkgever buiten de context van een POP-traject of begeleidingsproces, biedt geen meerwaarde aan een medewerker. Het scoren van een competentie gebeurt niet volgens een uniforme schaal, maar is een persoonlijke interpretatie van de persoon die het gesprek afnam. Een werknemer heeft bijgevolg weinig informatie aan een score, zonder bijkomende toelichting. Alternatief Scores registreren kan aan de hand van bestaande programma’s, bijvoorbeeld Excel.

Use-case II.3: Een begeleider bekijkt gesprekken afgenomen bij andere organisaties Omschrijving Als een begeleider kan ik via de POP tool snel de inputs (competentie, voorgaande acties, profiel) zien van de gesprekken van vorige begeleiding bij andere organisaties, zodat ik snel de situatie kan inschatten en erop voortbouwen.

03/02/2012


24


Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting De meerwaarde van deze use case is dat er vrij volledige en contextgebaseerde informatie kan worden aangeboden uit gesprekken die de gebruiker in andere trajecten of in een vroegere fase van het POP-traject heeft gevoerd. Deze informatie is inhoudelijk veel uitgebreider dan wat vandaag beschikbaar is over vroegere trajecten. Het beschikbaar zijn van deze informatie verhindert niet dat er met een wit blad kan begonnen worden aan een nieuw traject. Alternatief CVS (Competentie VolgSysteem) bevat een historiek van competenties. Deze use case omvat echter informatie die inhoudelijk uitgebreider is, en bovendien toegankelijker dan CVS.

Use-case II.4: Een werkzoekende bekijkt zijn gesprekken afgenomen bij eender welke organisatie Omschrijving Als een werkzoekende kan ik via de POP tool snel de inputs (competentie, voorgaande acties, profiel) zien van alle gesprekken van vorige begeleiding bij alle organisaties, zodat ik dit volledig overzicht gericht kan inzetten. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting De gebruiker van de POP-applicatie kan hiermee uitgebreide informatie terugvinden van voorgaande trajecten bij alle organisaties, en niet enkel een historiek binnen VDAB opvragen. De informatie is net zoals in vorige use case inhoudelijk uitgebreider dan wat vandaag kan worden aangeboden. Alternatief Bestaande VDAB-tools laten toe informatie van voorgaande gesprekken te bekijken, maar deze use case laat toe gesprekken te bekijken afgenomen bij andere organisaties.

Use-case II.5: Een opleidingscoördinator kan EVK’s van cursisten opvragen Omschrijving Als een opleidingscoördinator kan ik de elders verworven competenties (EVK: op basis van kwalificaties niet gekoppeld aan leerplan) van de cursist opvragen, zodat ik hem eventueel vrijstellingen kan verlenen. Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting De innovatieve waarde van deze situatie wordt heel laag ingeschat, omdat kwalificaties niet gekoppeld aan een leerplan of diploma in een schoolse context niet zullen leiden tot vrijstellingen voor de cursist.

03/02/2012


25


Alternatief De Vlaamse Leer- en Ervaringsdatabank is in ontwikkeling waardoor behaalde diploma’s automatisch in het VDAB dossier terechtkomen. Deze use case kan ook eerder verworven diploma’s en andere types van kwalificatie aan de POP koppelen.

Use-case II.6: Een opleidingscoördinator kan EVC’s en EVK’s van cursisten opvragen Omschrijving Als een opleidingscoördinator kan ik de elders verworven competenties (EVC: op basis van ervaring, EVK: obv kwalificaties die gekoppeld zijn aan leerplan of oude kwalificaties) van de cursist opvragen, zodat ik hem eventueel vrijstellingen kan verlenen. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting In tegenstelling tot voorgaande use case, biedt deze wel een ruime meerwaarde aan de opleidingscoördinator. De kwalificaties zijn in dit geval gekoppeld aan een leerplan en bovendien kunnen oudere kwalificaties ook worden aangeleverd. Deze gegevens kunnen leiden tot vrijstellingen in het opleidingstraject van de cursist. Alternatief De Vlaamse Leer- en Ervaringsdatabank is in ontwikkeling waardoor behaalde diploma’s automatisch in het VDAB dossier terechtkomen. Deze use case kan oudere diploma’s en andere types van kwalificatie aan de POP koppelen, en is gekoppeld aan een leerplan van de cursist.

Use-case II.7: De POP-applicatie wisselt informatie uit met Mijn Loopbaan (MLB) Omschrijving Als een gebruiker van de POP-applicatie kan ik informatie uit Mijn Loopbaan importeren en exporteren naar POP, zodat ik niet alles moet opnieuw typen. Score van de innovatieve waarde: 8 Toelichting “Mijn Loopbaan” is een elektronisch loopbaanvolgsysteem van VDAB met een e-portfolio van de gebruiker. Een e-portfolio bevat informatie die nuttig kan zijn in een POP-traject. Omgekeerd kan een POP-traject relevante informatie voor een e-portfolio opleveren. Als in beide richtingen automatisch informatie kan uitgewisseld worden, bespaart dit werk voor de POP-gebruiker en is er geen risico op foutief kopiëren. Alternatief Relevante informatie wordt in beide applicaties afzonderlijk ingegeven, met een risico op foutieve invoer en informatie in een databank.

03/02/2012


26


Use-case II.8: Een werknemer importeert informatie van zijn werkplaats naar POP Omschrijving Als een werknemer kan ik informatie uit de database van mijn (sociale) werkplaats importeren naar POP, zodat zodat ik niet alles moet opnieuw typen. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting In tegenstelling tot de vorige use case wordt hier informatie geïmporteerd naar het POP-platform vanuit een aantal externe (niet-VDAB) toepassingen met hun eigen type informatie. Deze informatie is nu niet snel en eenvoudig te raadplegen vanuit een VDAB-applicatie, maar levert wel een meerwaarde in een POP-traject van een werknemer. Alternatief Printen van de gegevens uit de database van de sociale werkplaats, en manueel invoeren in de POPapplicatie. Dit alternatief is tijdsintensief met tevens een grote kans op fouten in de ingevoerde informatie.

Use-case II.9: Omschrijving Als een begeleider kan ik informatie uit de database van de (sociale) werkplaats van de medewerker importeren naar POP, mits toestemming van de gebruiker (eigenaar van de data), zodat zodat ik niet alles moet opnieuw typen. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Deze use case biedt dezelfde meerwaarde aan een begeleider, als de vorige use case aan een werknemer. Een extra functionaliteit is dat de eigenaar van de originele gegevens (werknemer of werkgever) al dan niet de toestemming kan geven aan een begeleider om die te importeren in de POP-applicatie, zodat de privacy van de eigenaar gegarandeert blijft. Alternatief Printen van de gegevens uit de database van de sociale werkplaats, en manueel invoeren in de POPapplicatie. Dit alternatief is tijdsintensief met tevens een grote kans op fouten in de ingevoerde informatie.

Use-case II.10: Een begeleider maakt gebruik van de Rome-omschrijving van competenties Omschrijving Als een begeleider kan ik gebruik maken van een formele omschrijving van competenties (bvb. Rome) of zelf verduidelijken, zodat ik nadien geen spraakverwarring heb met mijn cliënt of andere actoren.

03/02/2012


27


Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Het gebruik van een formeel en uniform systeem zoals het “Rome”-systeem en de extra toelichting die kan worden ingevoerd, laat toe dat binnen een POP-traject, of over verschillende POP-trajecten heen, verschillende professionele begeleiders snel een volledig en eenduidig beeld kunnen krijgen over de klant. De klant kan met deze informatie ook overal terecht waar men kennis heeft van dit formele systeem. Alternatief Een informele, niet gestandaardiseerde omschrijving laat meer ruimte voor persoonlijke interpretatie, waardoor de kans op informatieverlies of verkeerde interpretatie vergroot.

Use-case II.11: Werknemers gebruiken de Strengthsfinder test Omschrijving Als een werkgever kan ik medewerkers via een Strengthsfinder test zicht laten krijgen op hun talent, zodat ze kunnen groeien vanuit hun talent. Score van de innovatieve waarde: 5 Toelichting Het concept van “Strengthsfinder”-tests bestaal al ruime tijd en is gericht op talent management. In de praktijk worden deze testen niet vaak gebruikt, en zijn deze niet voor elke doelgroep geschikt. Men keert zich vaak tot andere methodoligieën, bijvoorbeeld op basis van gaps. Alhoewel de integratie van Strengths Finder in POP het gebruik van de tests kan stimuleren, werd deze use case toch niet hoog ingeschat. Alternatief Internet heeft veel testen die vergelijkbaar zijn, maar ook dit wordt in de praktijk weinig gebruikt in de context van POP. Deze use case zou een dergelijke test wel integreren in een POP-applicatie, wat drempelverlagend kan werken.

Use-case II.12: Een startende zelfstandige wil zicht krijgen op zijn ondernemerscapaciteiten Omschrijving Als een startende zelfstandige kan ik door middel van tools (bvb. ENTRE-spiegel) zicht krijgen op ondernemerscompetenties die nodig zijn en waar ik zelf al sta, zodat ik weet aan welke ik verder moet werken om succesvol te starten. Score van de innovatieve waarde: 13 Toelichting Testen waarmee je de ondernemerscapaciteiten kan aftoesten zoals ENTRE-spiegel bestaan en worden gebruikt. Als deze via de POP-applicatie en zonder ondersteuning van een begeleider kunnen afgelegd worden, dan verlaagt dit de drempel tot die testen aanzienlijk.

03/02/2012


28


Alternatief De zelfstandige kan zelf op zoek gaan naar testen, of onder begeleiding de testen afnemen. Indien deze echter via de POP-applicatie beschikbaar zijn, zal de startende zelfstandige eenvoudiger en sneller dergelijke testen kunnen afnemen.

Use-case II.13: Een werknemer kan zijn POP koppelen met sociale media zoals Facebook Omschrijving Als een werknemer kan ik zelf beslissen of ik mijn POP link aan Facebook of andere sociale media, zodat anderen hierop kunnen reageren en mij helpen. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Het linken van een POP aan een populair sociaal medium zoals facebook zal de zichtbaarheid van een werknemer en diens ambities en de kans op nuttige feedback verhogen. Door het ‘fun’-gehalte kan dit de werknemer bovendien stimuleren om meer inspanningen te doen in zijn POP. De werknemer moet natuurlijk vrij zijn om de link met sociale media al dan niet te leggen. Alternatief De POP is enkel zichtbaar via de POP-applicatie en eventuele geïntegreerde tools, en dus enkel zichtbaar voor personen die actief met POP bezig zijn en toegang hebben tot de POP van de werknemer. Een POP linken aan sociale media laat meer personen toe om nuttige informatie te verstrekken voor de gebruiker van POP.

Use-case II.14: Een werknemer neemt de uitgevoerde acties van POP mee in zijn portfolio Omschrijving Als een werknemer kan ik mijn ervaringen en acties in het kader van mijn ontwikkeling onmiddellijk registreren in mijn portfolio, zodat mijn vooruitgang onmiddellijk zichtbaar wordt. Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting De acties die genomen worden in de context van een POP zijn vooral van nut indien deze kunnen gedeeld en gebruikt worden in een professionele omgeving, vandaar dat de POP-resultaten best in een portfolio van de werknemer komen. De scope van het project houdt een koppeling in tussen de POP-applicatie en Mijn Loopbaan (MLB). Deze use case wordt daarmee sowieso vervuld. Alternatief Mijn Loopbaan (MLB) is in ontwikkeling en zal e-portfolio’s van gebruikers bijhouden. De POPapplicatie moet hier sowieso mee gekoppeld worden, dus deze use case is min of meer vanzelfsprekend.

03/02/2012


29


Use-case II.15:Een zelfstandig associé in een partnership wil POP effectief gebruiken Omschrijving Als een zelfstandig associé in een partnership kan ik de nodige tools specifiek voor partnerships aangereikt krijgen, zodat mijn effectiviteit binnen het partnership hoger wordt. Score van de innovatieve waarde: 2 Toelichting Deze use case en de beoogde doelgroep worden als extreem specifiek beschouwd, en betekent voor de deelnemers weinig toegevoegde waarde. Alternatief Er zijn geen alternatieve applicaties bekend die deze use case kunnen invullen.

Use-case II.16: Een HR manager importeert POP’s in zijn HR systeem. Omschrijving Als een HR manager kan ik de individuele en groepsontwikkelingsplannen binnenhalen bij bestaande HR systemen (bvb. SAP), zodat ik geen dubbel werk moet doen en geen fouten maak tijdens het invoeren. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting HR-diensten maken gebruik van tools die veel aspecten van HR omvatten, maar bijvoorbeeld niet of weinig rond persoonlijke ontwikkelingsplannen. Opdat POP veelvuldig zou gebruikt worden in een bedrijfscontext, is een importfunctie tussen de POP-applicatie en HR pakketten noodzakelijk. HR diensten hebben niet de middelen om dezelfde informatie in meerdere keren in te vullen. Alternatief Apart houden van HR pakketten en de POP applicatie betekent dat gegevens over persoonlijke ontwikkelingsplannen dubbel dienen te worden ingevoerd in verschillende systemen. Dit zal door HR diensten in de praktijk niet gebeuren, en men zal het breder ingezette HR pakket van de organisatie verkiezen boven de specifieke POP applicatie.

Use-case II.17: De aanbodzijde van acties en de vraagzijde behoeften worden gekoppeld Omschrijving Als een HR manager, medewerker, begeleider kan ik de aanbodzijde van ontwikkelingsacties koppelen met de vraagzijde van ontwikkelingsnoden, zodat POP niet bij een plan blijft maar een actieplan wordt.

03/02/2012


30


Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Persoonlijke ontwikkelingsplannen omvatten acties die moeten uitgevoerd worden. Voor bepaalde acties moet er beroep gedaan worden op een aanbod dat die acties kan invullen (bvb. opleiding). De POP-applicatie zou de bestaande vraag moeten kunnen koppelen aan de acties, zodat die acties kunnen ingevuld worden op de meest efficiënte manier. Een gemeenschappelijk vraag binnen verschillende ontwikkelingsplannen kunnen dan gezamenlijk ingevuld worden. Alternatief Voor elke actie moet manueel of afzonderlijk naar een invulling worden gezocht, wat een tijdsintensief proces is en waardoor de drempel om acties in te vullen en de POP applicatie efficiënt te gebruiken hoger wordt.

4.2.3 Type III use cases: focus op de functionaliteit van het platform Use-case III.1: Een werkgever voert een gap analyse uit bij zijn werkgevers Omschrijving Als een werkgever kan ik gap analyse uitvoeren om de ontwikkelingsnoden van mijn medewerkers te bepalen, zodat ik vlug een opleiding kan inplannen. Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting Een echte gap-analyse is een individueel gebeuren per werknemer en wordt op regelmatige basis opgevolgd met als doel te bepalen waar de werknemerspopulatie staat. Het is niet duidelijk hoe een POP-applicatie in dit proces kan bijdragen. Alternatief ERP pakketten kunnen hiervoor gebruikt worden.

Use-case III.2:Een begeleider kan een sterkte/zwakte analyse maken met zijn cliënt Omschrijving Als een begeleider kan ik samen met mijn klant competenties scoren en bijhouden, zodat we een degelijke sterkte/zwakte analyse kunnen maken. Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting Competenties worden toegekend na een assessment procedure en competenties an sich bevatten geen objectief meetbaar gegeven. Het scoren van een competentie is dus weinig relevant, en bovendien vooral een persoonlijke interpretatie. De toegevoegde waarde van competentiescores in POP context is dus heel klein.

03/02/2012


31


Alternatief “Competent”, een VDAB-toepassing in ontwikkeling, zal toelaten competenties van werkzoekenden te matchen aan vacatures. In deze context zal ook geen sprake zijn van scoren van individuele competenties.

Use-case III.3: Een begeleider kan een POP formaat kiezen voor gepersonaliseerde POP’s Omschrijving Als een begeleider kan ik verschillende POP formaten aangeboden krijgen en heb ik ook de mogelijkheid er zelf één te creëren, maar binnen dezelfde hoofdstructuur, zodat ik gepersonaliseerde POP’s krijg. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Er bestaan al veel POP-formats met verschillende specifieke kenmerken, maar de mogelijkheid om die aan te passen, startend vanaf een aantal basisformats, is noodzakelijk om uitgebreide functionaliteit gericht naar zwakkere doelgroepen te kunnen aanbieden, en van de POP applicatie een flexibele doch gebruiksvriendelijke toepassingen te maken. Alternatief Dit is niet van toepassingen voor deze use case

Use-case III.4: De POP gebruiker krijgt via de applicatie tips, voorbeelden en feedback Omschrijving Als een gebruiker van de POP applicatie kan ik tips, voorbeelden en feedback krijgen, zodat ik een kwaliteitsvolle POP kan maken. Score van de innovatieve waarde: 13 Toelichting De toegevoegde waarde van deze use case is dat een gebruiker zelfstandig de kwaliteit van zijn POP kan verhogen, dankzij de vormen van advies van de POP-applicatie, zonder dat daarvoor persoonlijke begeleiding van derden nodig is. Alternatief De gebruiker van POP doet beroep op persoonlijke begeleiding. Het extra van deze use case is dat de persoon zelfstandig tracht zijn POP te verbeteren.

Use-case III.5: De gebruiker kan bepalen wie toegang heeft tot zijn POP en hoe Omschrijving Als een gebruiker van de POP applicatie kan ik zelf bepalen op een flexibele manier (bvb. termijn, niveaus) wie toegang heeft tot welk deel van mijn POP, zodat ik zelf in controle ben.

03/02/2012


32


Score van de innovatieve waarde: 13 Toelichting De gebruiker is sowieso eigenaar van zijn gegevens en moet toestemming tot inzage verlenen. Dit gebeurt nu door of via de begeleider. Als de gebruiker dit zelfstandig kan doen, zonder tussenkomst van een begeleider, en bovendien op een flexibele manier kan bepalen tot welke gegevens hij inzage verleent, dan is de gebruiker niet alleen eigenaar maar ook beheerder van zijn gegevens. Alternatief De JES C-Stick applicatie bevat mogelijkheden om toegang al dan niet te verlenen, maar enkel “alles of niks”, zonder enige flexibiliteit.

Use-case III.6: Een gebruiker kan persoonlijke reflecties toevoegen aan zijn POP Omschrijving Als een gebruiker van de POP applicatie kan ik bepaalde delen van mijn historische POP annoteren, zodat ik mijn persoonlijke reflecties kan toevoegen. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting De bedoeling van een POP voor een gebruiker is dat hij zelf stilstaat bij en reflecteert over zijn loopbaan en traject. Deze functionaliteit laat toe die reflecties als deel van de POP op te nemen, en wordt bijgevolg erg gewaardeerd. Alternatief De begeleider reflecteert en rapporteert over de loopbaan van de klant, terwijl van de klant zelf geen denkoefening vereist is. Dit in tegenstelling tot een persoonlijke POP, waar de gebruiker zelf initiatief moet nemen.

Use-case III.7: Een gebruiker kan delen van zijn POP verwijderen Omschrijving Als een gebruiker van de POP applicatie kan ik autonoom beslissen om bepaalde delen van mijn historische POP verwijderen, met de nodige bevestiging, maar niet wijzigen, zodat ik zelf in controle ben. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting De functionaliteit laat de gebruiker toe om bepaalde zaken uit zijn POP te verwijderen indien hij wenst dat bepaalde informatie (door zichzelf of door derden ingevoerd) geen deel uitmaakt van de POP. Gegevens wijzigen kan echter niet, aangezien informatie in zijn POP van de hand van de POP applicatie of een derde kan zijn. Het feit dat de gebruiker dit zelf kan doen in plaats van beroep te doen op de begeleider, zet de gebruiker aan tot nadenken over zijn POP. Het verwijderen zelf moet eenvoudig zijn, maar beschermd door een bevestigingsmechanisme.

03/02/2012


33


Alternatief De begeleider reflecteert en verwijdert, eventueel na overleg met de gebruiker. De gebruiker zal dus minder zelfstandig zijn POP beheren.

Use-case III.8: Een werkzoekende kan een POP onderverdelen in sub POP’s Omschrijving Als een werkzoekende kan ik één grote POP onderverdelen in kleine subcategorieën en acties, met elk een eigen tijdslijn, zodat ik mijn overzicht blijf bewaren. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Een volledige POP van een werkzoekende kan heel veel informatie bevatten, waarvan een deel niet meer relevant is, of enkel relevant in bepaalde contexten. Als de gebruiker de POP zelf kan onderverdelen, dan stimuleert dit het nadenken over zijn POP. Een voorwaarde is dat de POP niet opgaat in een aantal sub POPs, maar in zijn geheel blijft behouden om geen verlies aan informatie te hebben. Alternatief De werkzoekende kan verschillende POP’s aanmaken, maar verliest daardoor globale context.

Use-case III.9: De gebruiker kan zijn eigen inschatting van competenties aftoetsen met derden Omschrijving Als een gebruiker van de POP applicatie kan ik via mijn POP tool de juiste instrumenten (bvb. eigen inschatting vs. inschatting derde van de competenties) selecteren en nadien de resultaten ervan neerschrijven in mijn POP, zodat ik een beter inzicht krijg in mijn functioneren. Score van de innovatieve waarde: 8 Toelichting Het overleg bij deze use case handelde voornamelijk over de functionaliteit dat als voorbeeld werd gegeven, niet over het feit dat de gebruiker de “juiste” instrumenten (welke deze zijn is afhankelijk van het profiel en de doelstellingen van de gebruiker) kan kiezen en neerschrijven. De voorbeeldfunctionaliteit laat toe om een dialoog tussen de gebruiker en derden te starten. Alternatief DE JES C-stick applicatie laat toe een dialoog over competenties te houden.

03/02/2012


34


Use-case III.10: De gebruiker kan opmerkingen toevoegen bij acties van een derde Omschrijving Als een gebruiker van de POP applicatie kan ik zien wie een competentie gescoord heeft en waarom, en kan ik er opmerkingen bij noteren, zodat ik weet welke waarde ik aan die competentie kan hechten. Score van de innovatieve waarde: 13 Toelichting Het scoren van competenties is een interpretatie eerder dan een exact scoresysteem, en is zonder verdere informatie van weinig waarde. Als de gebruiker echter kan zien wie een competentie heeft gescoord, dan kan die voor zichzelf bepalen wat de autoriteit is van die derde, en zelf nadenken over de waarde van de gegeven score. Alternatief De JES C-stick applicatie laat een dialoog over competenties.

Use-case III.11: Een leidinggevende kan POP acties van zijn medewerkers opvolgen Omschrijving Als een leidinggevende kan ik via het IT platform controleren in welke mate een POP actie al dan niet vervolledigd en gelukt is, zodat ik die POP actie al dan niet kan afsluiten. Score van de innovatieve waarde: 5 Toelichting Deze functionaliteit laat toe een persoonlijk ontwikkelingsplan op te volgen en ingevulde POP-acties af te sluiten. De leidinggevende kan daardoor actief de POP opvolgen en de evolutie van zijn werknemers volgen. Alternatief Een Excel-sheet of papier exemplaar kan een overzicht bieden, maar het afsluiten van een POP-actie moet de leidinggevende doen in de applicatie.

Use-case III.12: Een werknemer kan zijn voorkeursleerstijl bepalen Omschrijving Als een werknemer kan ik een middel aangereikt krijgen die me helpt mijn persoonlijke voorkeursleerstijl te bepalen, zodat ik mijn POP traject het meest effectief kan starten.

03/02/2012


35


Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Deze use case werd globaal gescoord, en ook afzonderlijk voor een aantal mogelijke middelen om de voorkeursleerstijl te bepalen. Het innovatieve aspect is dat werknemers die een persoonlijk ontwikkelingsplan wensen op te stellen de verschillende leerstijlen kennen. a. Automatische detectie van leerstijl. Score: 20. Veel mensen zijn zich niet bewust dat er iets anders bestaat. Een automatisch detectie kan voor een woweffect zorgen. b. Alarmfunctie indien te eenzijdig dezelfde leerstijl wordt gekozen. Score: 20. c. Wervende campagne om bestaande tests te gebruiken (bvb. aan de hand van teasers, testimonials, game) en voor POP in het algemeen. Score: 13. Het informatieve aspect is innovatief, omdat mensen zich niet bewust zijn van de verschillende mogelijkheden om POP-acties in te vullen. d. Algemeen overzicht van mogelijke leerstijlen. Score: 8. Het informatieve aspect is innovatief, omdat mensen zich niet bewust zijn van de verschillende mogelijkheden. Alternatief Er bestaan voldoende tests op het internet om voorkeursleerstijl te bepalen, alleen zijn die onvoldoende gekend en worden ze niet gebruikt. Alles wat informatie hierover kan verstrekken betekent een innovatie.

Use-case III.13: Een werknemer kan de noodzakelijke competenties zien voor zijn huidige job Omschrijving Als een werknemer kan ik door middel van tools zicht krijgen op mijn kern- en generieke competenties die nodig zijn voor mijn huidige job, zodat ik meer effectief word in mijn job. Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting De benodigde competenties voor een job zijn niet altijd gekend, maar dergelijke overzichten bestaan. Alternatief Competent van VDAB bevat beroepscompetentieprofielen.

03/02/2012


36


Use-case III.14: Een werknemer kan de noodzakelijke competenties zien voor een andere job Omschrijving Als een werknemer kan ik door middel van tools zicht krijgen op mijn kern- en generieke competenties die nodig zijn voor mijn toekomstige jobs binnen mijn huidige omgeving, zodat ik meer kansen heb om door te groeien. Score van de innovatieve waarde: 2 Toelichting De benodigde competenties voor een job zijn niet altijd gekend, maar dergelijke overzichten bestaan. Het verlaagt wel de drempel voor werknemers om zelf initiatief te nemen om door te groeien binnen het bedrijf. Alternatief Competent van VDAB bevat beroepscompetentieprofielen.

Use-case III.15: De werknemer bepaalt zelf de zichtbaarheid tot zijn POP Omschrijving Als een werknemer kan ik zelf beslissen voor elke sectie van mijn POP tot welk niveau ik die publiek wens te maken voor anderen (bijvoorbeeld niet voor HR, bijvoorbeeld buiten het bedrijf), zodat ik meer kansen heb om door te groeien. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting De werknemer blijft eigenaar en beheerder van zijn eigen POP. Om een POP naar eigen wens te kunnen invullen moet de werknemer de mogelijkheid hebben om bepaalde zaken bijvoorbeeld te verbergen voor de eigen werkgever, maar niet voor anderen die toegang hebben tot de POP. Dit garandeert de privacy van de gebruiker zoals hij dat wil. Alternatief Inzage door niemand of door iedereen. Dit betekent veel minder flexibiliteit voor de gebruiker.

Use-case III.16: De werkgever beslist hoe de POP’s gemaakt binnen het bedrijf worden gebruikt Omschrijving Als een werkgever kan ik beslissen in hoeverre de werknemer zijn POP instrument van binnen het bedrijf kan gebruiken voor persoonlijke doeleinden (bijvoorbeeld sollicitatie), zodat ik maximaal haalbare vrijheid geef aan mijn medewerker.

03/02/2012


37


Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Het innovatieve aspect is het feit dat de werkgever kan beslissen hoe de eigen POP instrumenten gebruikt worden door zijn werknemers. Alternatief De werkgever kan niet beslissen waardoor de werknemer alle informatie kan delen, of de werkgever beslist van niks te laten delen waardoor het nut van POP voor de werknemer sterk vermindert.

Use-case III.17: Een werknemer kan arbeidsprofielen consulteren voor een gerichte POP Omschrijving Als een werknemer kan ik via mijn POP omgeving de nodige competenties voor bepaalde profielen op de arbeidsmarkt consulteren, zodat ik mijn ontwikkelingsplan gericht kan opstellen. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Om dit als werknemer te kunnen raadplegen binnen de POP-applicatie moeten beroepscompetentieprofielen geïntegreerd zijn. Dit kan bijvoorbeeld door het integreren van Competent van VDAB. Alternatief Er bestaan voldoende overzichten die afzonderlijk kunnen geraadpleegd worden, maar buiten de context van de POP-applicatie.

Use-case III.18: Een werknemer kan ontwikkeltips voor competenties verkrijgen Omschrijving Als een werknemer kan ik via mijn POP omgeving de nodige ontwikkeltips voor bepaalde competenties op de arbeidsmarkt consulteren, zodat ik mijn ontwikkelingsplan gericht kan opstellen. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Het verschil met use case III.17 is dat er nu ontwikkelingstips moeten worden geconsulteerd. Daarvoor moeten met de POP-applicatie bestaande repertoria geïntegreerd worden, of in de applicatie opgebouwd worden. Alternatief Algemene en minder waardevolle ontwikkelingstips kunnen worden aangericht. Aangezien deze niet gericht zijn op bepaalde competenties, dragen die minder bij tot een gerichte POP.

03/02/2012


38


Use-case III.19: De werkgever bepaalt welke informatie uit POP’s publiek kan worden gemaakt Omschrijving Als een werkgever kan ik bepalen welke POP informatie uit mijn bedrijf mag meegenomen worden naar de volgende werkgever(bvb. leveranciers van opleiding), zodat ik mijn concurrentievermogen niet aantast. Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting De POP is eigendom van de gebruiker, en een werkgever heeft dus niks te beslissen hierrond. Alternatief Als de restricties van deze use case gelden, wordt de werknemer sterk beperkt in de mogelijkheid om uitgebreide informatie toe te voegen aan zijn POP.

Use-case III.20: Een HR manager kan zien hoe twee partijen een POP hebben opgesteld Omschrijving Als een HR manager kan ik zien of beide partijen (werknemer en leidinggevende) akkoord gaan met de afgesproken ontwikkelacties in het POP voor alle personeelscategorieën, zodat ik hier later niet moet in tussenkomen. Score van de innovatieve waarde: 13 Toelichting De HR manager moet de afgesproken acties in een POP, die door anderen besproken is kunnen zien, zodat hij inzicht krijgt in de manier waarop een POP is opgesteld. Vooral wat betreft arbeiders biedt deze functionaliteit een meerwaarde voor de HR manager, om ‘on top’ te blijven van afgesproken ontwikkelingsacties binnen het bedrijf. Alternatief De HR manager krijgt geen inzage in de manier waarop ontwikkelingsacties afgesproken worden, en kan geen beeld vormen over de besluitvorming hierrond en de beleving ervan door de werknemers. Bovendien kan hij zich geen beeld vormen van de efficiëntie van dit proces.

Use-case III.21: Een HR manager kan zien hoe alle partijen een POP hebben opgesteld Omschrijving Als een HR manager kan ik zien of alle betrokken partijen (bvb. werknemer en coach) akkoord gaan met de afgesproken ontwikkelacties in het POP voor alle personeelscategorieën, zodat ik hier later niet moet in tussenkomen.

03/02/2012


39


Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting De HR manager moet de afgesproken acties in een POP, die door anderen besproken is kunnen zien, zodat hij inzicht krijgt in de manier waarop een POP is opgesteld. Als er meerdere partijen betrokken zijn krijgt de HR manager een volledig overzicht van de besproken ontwikkelingsacties. Vooral wat betreft arbeiders biedt deze functionaliteit een meerwaarde voor de HR manager, om ‘on top’ te blijven van afgesproken ontwikkelingsacties binnen het bedrijf. Alternatief De HR manager krijgt geen inzage in de manier waarop ontwikkelingsacties afgesproken worden, en kan geen beeld vormen over de besluitvorming hierrond en de beleving ervan door de werknemers. Bovendien kan hij zich geen beeld vormen van de efficiëntie van dit proces.

Use-case III.22: Een medewerker kan kiezen wie hij in zijn gesprek betrekt Omschrijving Als een medewerker kan ik bewust kiezen wie ik betrek in mijn persoonlijk ontwikkelingsgesprek, zodat er een maximale openheid gewaarborgd wordt. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting De medewerker kan kiezen wie betrokken wordt in zijn persoonlijk ontwikkelingsgesprek en dus wie kan bijdragen of meewerken aan het opstellen van zijn POP. Op die manier kan hij meerdere invalshoeken en percepties betrekken in zijn POP, waardoor hij een beter beeld heeft over volgende stappen. Alternatief De medewerker voert het persoonlijk ontwikkelingsgesprek met de aangewezen begeleider of verantwoordelijke. Daardoor is de input van derden in de POP beperkt tot die ene persoon. Indien diezelfde verantwoordelijke dat ook doet voor andere medewerkers is de kans groot op eenzijdige POP’s die mogelijk minder effectief en gepersonaliseerd zijn.

Use-case III.23: Een medewerker laat anderen toe om inzicht te krijgen in zijn POP Omschrijving Als een medewerker kan ik andere medewerkers toelaten om inzicht te krijgen in mijn POP, zodat zij mij kunnen helpen mij beter te ontwikkelen. Score van de innovatieve waarde: 2 Toelichting De medewerker kan kiezen wie inzicht krijgt in zijn POP. Een andere medewerker heeft echter zijn persoonlijke ervaring vanuit zijn eigen POP. De vraag is dus in hoeverre dit een nuttige bijdrage kan zijn aan de POP van een andere medewerker.

03/02/2012


40


Alternatief Dit is niet van toepassing voor deze use case.

4.2.4 Type IV use cases: focus op een geïntegreerd kennissysteem Use-case IV.1: Een begeleider krijgt inspiratie over mogelijke richtingen voor zijn klant Omschrijving Als een klant uit de textielsector met bijhorende profielinformatie zich aanbiedt kan ik als begeleider inspiratie krijgen naar welke andere sector die persoon kan 'gaan', zodat ik als begeleider sneller mogelijke richtingen kan aanraden. Score van de innovatieve waarde: 3 Toelichting Het voordeel dat een begeleider heeft door automatisch richtlijnen te krijgen over de mogelijkheden per profiel, wegen niet op tegen de nadelen. Het profiel van een klant bepaalt niet de richting die hij uit wil, maar eerder de motivatie van de klant. Er zijn een aantal tests beschikbaar (motivatietests, beroepsoriënterende tests) waaruit dan mogelijke richtingen kunnen aangeraden worden, maar dit heeft mogelijk weinig te maken met het initiële profiel van de klant. De eerste kleine stap in een POPtraject, aan de hand van profielinformatie, zou eventueel wel automatisch kunnen. Alternatief Bij persoonlijke begeleiding telt de kennis en ervaring van de professionele begeleider meer dan automatisch opgestelde richtlijnen. De vrees bestaat dat automatische suggesties te algemeen zijn en te weinig rekening kunnen houden met de individuele situatie van de klant.

Use-case IV.2: De begeleider krijgt automatisch ontwikkelingstips voor de acties van zijn klant Omschrijving Als een begeleider kan ik een klant die een gap analyse heeft uitgevoerd (van waar hij naartoe wil vs. waar hij nu staat) automatisch een aantal mogelijke ontwikkelingstips aanraden zoals het lezen van een boek, of helpen bij het vinden van de juiste informatie, zodat ik gerichter acties kan formuleren. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Deze use case beschrijft een ondersteuning van de begeleider in zijn taken naar de klant toe. Een POP omvat na de analysefase een aantal actiepunten, en de POP applicatie kan hiertoe bijdragen aan de hand van een aantal tips op maat van de klant, zodat hij sneller gevolg kan geven aan de gedefinieerde acties in de POP. In tegenstelling tot use case IV.1 worden deze tips gegeven in een fase waarin er reeds concrete acties en een concrete richting is vastgelegd.

03/02/2012


41


Alternatief Bij gebrek aan deze tips bestaat de mogelijkheid dat acties niet voldoende goed worden ingevuld, waardoor de POP van de klant een lege doos blijft. Deze use case zal voor een stuk de repetitieve taken van de professionele begeleider wegnemen.

Use-case IV.3: De gebruiker van POP krijgt automatisch prikkelende tips om zijn POP op te volgen Omschrijving Als een burger na opmaak van een POP actieplan (werkzoekende in outplacement begeleiding) kan ik automatisch regelmatig verrassende, prikkelende tips op maat krijgen, zodat mijn vooropgestelde acties kan realiseren als opvolging. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Net zoals in de vorige use case ondersteunt de POP applicatie het POP proces door automatisch tips op maat te geven, die de gebruiker moet aanzetten om de acties uit te voeren, en te verhinderen dat na de analysefase er geen gevolg wordt gegeven aan de POP. Deze tips moeten voldoende persoonlijk, gericht en concreet zijn zodat de gebruiker deze niet als spam begint te ervaren. Alternatief Hiervoor bestaat geen alternatief, behalve dan persoonlijke begeleiding of een grote motivatie van de burger om zijn POP ten volle in te vullen.

Use-case IV.4: Een kennisdatabank aan de hand van cliëntenprofielen fungeert als leidraad in POP Omschrijving Als een medewerker van elke organisatie (bvb. VDAB) kan ik er voor zorgen dat er een kennisdatabank aangemaakt wordt door cliëntprofielen (sector, beroep, competenties) en POP doelstellingen en uitkomsten aan elkaar te koppelen, zodat de cliënt of de begeleider per cliëntenprofiel een inspiratiebron krijgt. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Een lerend kennissysteem dat via alle beschikbare profielgegevens, en via alle POPs die werden gestart en uitgevoerd, nieuwe POP-processen beter kan sturen, draagt bij tot de kwaliteit van de POP-trajecten. Bepaalde profielen zullen echter dermate specifiek zijn, dat er geen generieke informatie uit hun POP-traject kan worden uit afgeleid. Alternatief Een dergelijk lerend kennissysteem bestaat vandaag niet in de context van persoonlijke ontwikkeling.

03/02/2012


42


Use-case IV.5: De stagebegeleider kan de evolutie van de cursist beoordelen Omschrijving Als een stagebegeleider kan ik competenties gebonden aan een beroep beoordelen ten opzichte van de evoluties van competenties van de cursist gedurende de opleiding, zodat ik kan zien of de cursist effectief naar de juiste competenties van het beroep evolueert. Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting Deze use case houdt een visie in eerder dan een functionaliteit van de POP applicatie. De stagebegeleider moet het stage-traject van de cursist kennen om dit te kunnen beoordelen. Dit is geen inhoud van een POP traject. Alternatief Dit is niet van toepassing voor deze use case.

Use-case IV.6: De werkzoekende krijgt automatisch relevante vragenlijsten aangeboden Omschrijving Als een werkzoekende kan ik afhankelijk van mijn specifieke loopbaanvraag bvb. heroriëntering, en mijn eigen profiel automatisch relevante vragenlijsten aangeboden krijgen, zodat ik geen tijd verlies met onnodige vragenlijsten of tests. Score van de innovatieve waarde: 13 Toelichting De werkzoekende kan zelfstandig een antwoord trachten te zoeken op zijn loopbaanvraag, zonder nood aan persoonlijke begeleiding. De POP-applicatie moet aan de hand van beschikbare informatie kunnen afleiden wat de juiste tests zijn voor de gebruiker,voor diens specifieke vraag. Alternatief Een persoonlijke begeleider kan de werkzoekende relevante vragenlijsten aanbieden. Een applicatie die dit automatisch kan, verlaagt de drempel tot actie van de werkzoekende.

Use-case IV.7: Een werknemer krijgt automatisch inspirerende tips voor zijn POP acties Omschrijving Als een werknemer kan ik via het IT platform een overzicht krijgen van mogelijke ontwikkelacties om een bepaalde POP actie te realiseren, zodat ik zelf inspiratie krijg.

03/02/2012


43


Score van de innovatieve waarde: 5 Toelichting Deze use case leunt heel dicht aan bij use case IV.2, waar een begeleider automatisch tips krijgt voor de invulling van de acties van zijn klant. In deze use case krijgt de gebruiker, in dit geval een werknemer, automatische tips rechtstreeks via het systeem. Dit werkt alleszins drempelverlagend tot het uitvoeren van ontwikkelingsacties. In dit geval gaat het echter om een overzicht van mogelijke ontwikkelingsacties, terwijl in use case IV.2 er sprake is van heel gerichte tips voor specifieke acties van een klant. Alternatief Quintessence en mogelijk nog andere tools kunnen een overzicht aanbieden.

Use-case IV.8: Ontwikkelingsacties worden aangeboden in functie van voorkeursleerstijl Omschrijving Als een begeleider of leidinggevende kan ik via het IT platform een overzicht krijgen van mogelijke ontwikkelacties om een bepaalde POP actie te realiseren in functie van de persoonlijke leerstijl van de medewerker, zodat ik zelf inspiratie krijg. Score van de innovatieve waarde: 13 Toelichting Bij veel mensen leeft de perceptie dat ontwikkelingsacties uitsluitend opleidingen zijn. Er bestaan echter meerdere vormen, bvb. stages. De begeleider of leidinggevende kan volgens deze use case een overzicht van mogelijke ontwikkelingsacties krijgen in functie van de persoonlijke voorkeursleerstijl van zijn klant of medewerker. Alternatief Het alternatief is dat de POP gebruikers steeds globale overzichten krijgen met alle mogelijke leerstijlen. De kans bestaat dan dat er te eenzijdig voor een vorm van opleiding wordt gekozen om ontwikkelingspunten in te vullen.

4.2.5 Type V use cases: focus op output en rapportering Use-case V.1: Een werkzoekende print zijn POP af om bij zijn portfolio of cv te voegen Omschrijving Als een werkzoekende kan ik mijn POP openen en afprinten, zodat ik dit aan mijn portfolio of cv kan toevoegen. Score van de innovatieve waarde: 0,5 Toelichting Dit is basisfunctionaliteit.

03/02/2012


44


Alternatief Elke bestaande toepassing bezit deze functionaliteit.

Use-case V.2: Een werknemer kan argumenten krijgen om loopbaanverandering te overwegen Omschrijving Als een werknemer in een sector in verandering, zoals de metaalsector kan ik inschatten of het nodig is dat ik stilsta bij mijn eigen loopbaan door middel van een aantal parameters zoals financiële toestand van mijn bedrijf, zodat ik kan overwegen om in loopbaanbegeleiding te gaan. Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting De financiële toestand van een bedrijf is gevoelige informatie, en tevens niet de enige parameter om de situatie van de sector in te schatten. POP is niet het kanaal om deze informatie ter beschikking te stellen. Alternatief Deze informatie kan gevonden worden langs een aantal andere kanalen, zoals “Trends top 30.000”, Graydon, en Kruispuntbank der ondernemingen.

Use-case V.3: Een site manager kan de evolutie van zijn werknemerspopulatie bekijken Omschrijving Als een site manager kan ik jaarlijks de evolutie van mijn werknemerspopulatie bekijken, zodat mijn budget voor volgend jaar kan verdedigen. Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting Deze functionaliteit vereist dat de werknemers een POP traject lopen hebben, en daar ook inzage in toelaten. Deze functionaliteit hoort beter thuis bij bestaande HR softwarepakketten. Alternatief PeopleSoft is zo’n HR software-pakket die deze use case kan vervullen.

Use-case V.4: Een begeleider heeft zicht op de arbeidsmarkt in functie van de klant Omschrijving Als een begeleider kan ik met één klik een duidelijk zicht krijgen over de evoluties op de arbeidsmarkt en de vraag, in functie van klantspecifieke criteria, zodat mijn klant goed kan informeren.

03/02/2012


45


Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting Deze functionaliteit zou kunnen dienen om objectief te bekijken of de vraag van de klant realistisch is. De criteria kunnen heel divers zijn, bvb. geografisch, profielgebaseerd. Voor de begeleider in een POP traject biedt dit echter weinig toegevoegde waarde. Alternatief Cobra-fiches laten een dergelijk overzicht toe, maar enkel voor knelpuntberoepen. Ze laten bovendien geen evoluties zien.

Use-case V.5: Een werkzoekende krijgt eenvoudig een overzicht van de regionale arbeidsmarkt Omschrijving Als een werkzoekende kan ik met één klik een duidelijk zicht krijgen over de evoluties op de regionale arbeidsmarkt en de vraag, zodat goed geïnformeerd ben over de werkgelegenheid in mijn regio. Score van de innovatieve waarde: 13 Toelichting Informatie over de arbeidsmarkt is onmisbaar voor een werkzoekende. Alhoewel er voldoende kanalen zijn om zich hierover te informeren, biedt een toepassing die op een heel eenvoudige wijze evoluties kan laten zien in de regionale arbeidsmarkt duidelijke meerwaarde voor de werkzoekende. Alternatief “Vacature” en “Job@t” zijn twee websites die dergelijke informatie bevatten. Om een duidelijk overzicht van de regionale arbeidsmarkt te krijgen moet de bezoeker van die sites verschillende operaties uitvoeren, met mogelijk nog een onvolledig beeld. Use-case V.6: Een werknemer krijgt een overzicht van elk POP traject, eender waar. Omschrijving Als een werknemer kan ik reeds aanwezige loopbaaninformatie en vroegere POP trajecten over mezelf gepresenteerd krijgen, zodat zelf kan beslissen of ik die informatie wens te hergebruiken dan wel de testen opnieuw af te leggen. Score van de innovatieve waarde: 8 Toelichting Deze use case beschrijft een overzicht dat snel aan de werknemer kan geboden worden. Het is voor een werknemer vandaag moeilijk zo’n overzicht op te vragen, want de informatie is vaak erg gefragmenteerd en verspreid over verschillende toepassingen naargelang het verleden van de werknemer. Dit overzicht vermijdt bovendien dat er in verschillende POP trajecten dezelfde tests worden afgelegd.

03/02/2012


46


Alternatief Bestaande toepassingen bevatten informatie over voorgaande POP trajecten ,onder meer toepassingen van VDAB. Vroegere POP trajecten bij werkgevers zijn echter niet beschikbaar via de VDAB toepassing.

Use-case V.7: Een werkzoekende kan informatie van POP in zijn cv brengen Omschrijving Als een werkzoekende kan ik zelf bepalen welke informatie uit de POP er in mijn cv moet komen, en dat er een mogelijkheid is om aan te vullen in het cv, zodat ik een goed cv krijg. Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting Het is handig voor een werkzoekende om een uitgebreid cv bijna kant-en-klaar ter beschikking te hebben. Een POP kan echter veel informatie bevatten die afkomstig is uit verschillende bronnen, en het is heel belangrijk om te bepalen welke informatie er best wel en niet in je cv komt. De POP applicatie kan in deze context weinig betekenen. Alternatief Bestaande of in ontwikkeling zijnde applicaties zoals Mijn Loopbaan (MLB) of C-Stick laten dit tie.

Use-case V.8:Een recruiter gebruikt POP als een screening en selectie-instrument Omschrijving Als een recruiter kan ik POP screening als selectie-instrument gebruiken (maar enkel op de data die vrijgegeven is door de kandidaat), zodat ik een vollediger beeld heb van de sollicitant. Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting POP wordt in deze use case voornamelijk als cv gebruikt. Dit is een mogelijkheid, maar enkel indien de sollicitant heel flexibel kan kiezen welke informatie hij wel en niet ter inzage aanbiedt. Alternatief “Mijn Loopbaan” is een loopbaanvolgsysteem voor de burger, dat voldoende informatie aan recruiters moet geven.

Use-case V.9: Een begeleider ziet wie competenties scoort en dit interpreteren Omschrijving Als een begeleider kan ik zien wie een competentie gescoord heeft en waarom (welke bron en onderbouwing), zodat ik weet welke waarde ik aan die competentie kan hechten.

03/02/2012


47


Score van de innovatieve waarde: 1 Toelichting Het scoren van competenties is een interpretatie eerder dan een exact scoresysteem, en is zonder verdere informatie van weinig waarde. De begeleider kan echter vanuit zijn kennis een competentie anders interpreteren en doet in veel gevallen toch zelf een assessment om de competenties te beoordelen. Alternatief Een alternatief is niet van toepassing voor deze use case

Use-case V.10: Een werkgever ziet een actuele stand van zaken over de uitvoering van een POP Omschrijving Als een werkgever kan ik automatisch een geïntegreerd actuele stand van zaken hebben over de uitvoeringsgraad van een POP (bijvoorbeeld de overblijvende nood aan opleiding, coaching), zodat ik kan inschatten wat voor budget/middelen ik moet vrijhouden voor de toekomst. Score van de innovatieve waarde: 13 Toelichting Dergelijke overzichten worden nu bekomen via Excel worksheets, maar deze use case stelt een automatische actuele stand van zaken vanuit de POP applicatie. De POP applicatie kan dit sneller en minder foutgevoelig dan manuele operaties in digitaal worksheet of op papier. Alternatief De POP applicatie kan dit sneller en minder foutgevoelig dan manuele operaties in een digitaal worksheet of op papier.

Use-case V.11: Een HR manager kan de competentie-ontwikkeling van zijn werknemers volgen Omschrijving Als een HR manager kan ik van elke werknemer de evoluties zien van de competentie-ontwikkeling (bijvoorbeeld via het aantal vervolledigde acties), zodat ik de competentiegroei zie binnen mijn organisatie. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Deze use case is mogelijk precies de reden waarom privé-organisaties de stap naar de POP applicatie zullen zetten. Als de competentie-ontwikkeling van de werknemerspopulatie kan gevisualiseerd worden, schept dit een duidelijk en zeer nuttig overzicht voor de gebruiker. Alternatief Deze use case zou kunnen vervuld worden door manuele operaties op papier of in een digitaal worksheet, maar vereist meer werk en is fouten interpretatiegevoelig.

03/02/2012


48


Use-case V.12: Een HR manager krijgt zicht op de gemeenschappelijke acties van zijn werknemers Omschrijving Als een HR manager kan ik automatisch zicht krijgen op de gemeenschappelijke acties van al mijn medewerkers, zodat ik een goed ontwikkeld actieplan kan opstellen voor de groep. Score van de innovatieve waarde: 20 Toelichting Deze use case laat toe aan de HR manager om de uitvoering van POP trajecten binnen de organisatie zo efficiënt mogelijk te laten verlopen, door ze op elkaar af te stemmen. Alternatief Deze use case zou kunnen vervuld worden door manuele operaties op papier of in een digitaal worksheet, maar vereist meer werk en is fouten interpretatiegevoelig.

Use-case V.13: Omschrijving Als een HR manager kan ik op bedrijfsniveau mijn KPI's (opleidingstijd, -acties, -budget) eruit halen, zodat mijn beleid kan bijsturen. Score van de innovatieve waarde: 8 Toelichting Deze use case laat toe aan de HR manager om de efficiëntie van de POP uitvoering te evalueren en mogelijk stappen te ondernemen om dit te verbeteren. De use case V.12 kan dit laatste zeker dienen. Alternatief Deze use case zou kunnen vervuld worden door manuele operaties op papier, in een digitaal worksheet of met bestaande HR softwarepakketten. Als dit overzicht rechtstreeks vanuit de context van POP kan verkregen worden, zal dit beeld duidelijker zijn.

03/02/2012


49


5 Inschatten innovatiepotentieel vanuit technologisch standpunt In het kader van Innovatief Aanbesteden wordt niet enkel aandacht besteed aan de innovatieve waarde vanuit gebruikersstandpunt, maar ook vanuit technologisch standpunt. Aan de hand van workshops die gezamelijk anderhalve dag in beslag namen, werd met experts uit de technologische sector nagegaan wat de meest risicovolle technologische aspecten zijn om een succesvolle POP toepassing te implementeren. In het eerste deel van de workshop werden de experts uit de technologische sector ingeleid tot de scope en doelstellingen van het POP platform. Vervolgens werd hun de verzameling van use cases voorgelegd, zoals die werden opgelijst in vorig hoofdstuk. Aan de deelnemers van de workshop werd gevraagd om na te denken wat de technologische obstakels en risico’s zijn om deze use cases met succes te implementeren. Elke deelnemer kreeg de kans zijn of haar mogelijke risico’s te delen en toe te lichten. Eens alle volgens de deelnemers risicovolle aspecten waren opgesomd, kregen zij de kans om onderling het eigenlijke risico en innovatiepotentieel op technologisch gebied van elk facet in te schatten en wat de uitdagingen zijn om deze te kunnen oplossen. Hiertoe werd de huidige stand van zaken besproken, werden de voornaamste verwachte moeilijkheden en risicobronnen op vlak van implementatie toegelicht, en werd tenslotte concreet het technologische risico ingeschat.

5.1 Inschatten van het innovatiepotentieel ten opzichte van de state-of-the-art Volgende aspecten werden door de experts uit de industrie geïdentificeerd als mogelijke risico’s tot implementatie van het POP platform met de functionaliteit zoals gedefinieerd in de doelstellingen en de use cases vanuit gebruikersstandpunt.

5.1.1 Innovatiepotentieel op architecturaal niveau User interfaces & formaat Omschrijving De toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid van die mogelijke interfaces zullen een belangrijke invloed hebben op de mate waarin en de manier waarop het systeem zal worden gebruikt. Het POP project kent uitgebreide doelstellingen omtrent doelpubliek (de burger als werkzoekende, werknemer, schoolverlater, gedetineerde, andersvalide, zelfstandige, …; de gebruiker in de vorm van burger, professionele begeleider, werkgever, HR manager, …;) en functionaliteit (aangepaste tools tijdens elke fase van het POP proces, en integratie met bestaande applicaties). Een kwaliteitsvolle user interface toegankelijk voor elk type gebruiker is een vereiste voor het platform. Observaties Bij het ontwerp van user interfaces moeten met verschillende factoren rekening gehouden worden, zodat de functionaliteit van het platform toegankelijk en gebruiksvriendelijk kan worden aangeboden.

03/02/2012


50


•

•

•

Het POP platform heeft als doel elke burger een POP traject aan te bieden. Die burger is een verzamelbegrip en omvat personen met een heel gevarieerd profiel. De POP functionaliteit moet worden aangeboden aan werknemers, werkzoekenden, zelfstandigen, gedetineerden, schoolverlaters, probleemjongeren, etc. Daaronder bevinden zich hooggeschoolde en laaggeschoolde burgers, burgers met veel ervaring in het werken met informaticasystemen en burgers die nauwelijks in contact komen met een computer, anderstalige burgers, mindervalide burgers, en dergelijke meer. Naast gebruikers die het POP platform gebruiken om een eigen POP traject te beheren, zijn er ook gebruikers die het POP platform in hun professionele omgeving zullen aanwenden. Professionele begeleiders, HR manager, werkgevers, jeugbegeleiders, begeleiders van gedetineerden, etc. zullen het POP platform gebruiken om anderen bij te staan in hun POP traject, of om informatie te halen uit POP trajecten van hun werknemers, cliënteel of doelgroep. Bestaande softwaretoepassingen moeten kunnen interageren met het POP platform, en de gebruikers van die externe toepassingen hebben eventueel nood aan de mogelijkheid om die interactie met het POP platform te sturen.

Bij de implementatie van user interfaces zijn ook een aantal aspecten van belang . •

•

Het POP platform moet zo breed mogelijk beschikbaar zijn. Er moet daarom nagedacht worden over de portabiliteit van user interfaces op een verscheidenheid aan technologische platformen, zoals de traditionele personal computer, het kioskformaat, de smart phone en tablet pc’s. De eigenlijke architectuur van het POP platform en de manier waarop de back-end functionaliteit wordt geïmplementeerd zal een grote invloed hebben op de manier waarop de user interfaces kunnen geïmplementeerd worden.

Strategische aanbevelingen Het succes van het POP IT platform hangt zeer sterk af van de user interfaces die voor het systeem zullen voorzien worden. Volgens de experts uit de workshop beschikt de Vlaamse industrie over uitgebreide kennis en ervaring in het domein van ontwerp en ontwikkeling van user interfaces. Gezien de uitgebreide doelstellingen en het gevarieerde doelpubliek dat moet worden gefaciliteerd, achten zij het wenselijk om in meerdere user interfaces te voorzien die elk gericht zijn op bepaalde functionaliteiten of een delen van het doelpubliek. Eén globale interface die iedereen de correcte funtionaliteit aanbiedt op een gebruiksvriendelijke en kwaliteitsvolle manier is een heel moeilijke opdracht. Score van de innovatieve waarde vanuit technologisch standpunt: 8 Risicoscore en analyse Het succes en de buy-in van het POP IT platform staat of valt met de user interfaces die ervoor beschikbaar worden gesteld. De technologie en methodologie om user interfaces te bouwen is gekend genoeg en Vlaamse ondernemers kunnen over veel expertise beschikken. Het is de uitgebreide scope van het project dat voor dit facet het risico betekent. Standaarden voor gegevensuitwisseling, of het gebrek daaraan, aanwezig in het POP platform bepalen voor een deel de vrijheidsgraden en de moeilijkheidsgraad bij het implementeren van de user interfaces.

03/02/2012


51


Voorbeelden van relevante use cases met hoge toegevoegde gebruikerswaarde Als een werknemer kan ik mijn afgesproken ontwikkelacties van tijdens een ontwikkelingsgesprek via eender welke drager neerschrijven, bvb op papier om later te scannen, zodat het gesprek blijft primeren op de tool. Als een begeleider een klant heeft die niet met de computer kan werken kan ik hem de popapplicatie bijvoorbeeld door middel van een aanraakscherm of spraak of Wii ... laten gebruiken, zodat die persoon zelf zijn acties kan doen.

Keuze van de architectuur Omschrijving De keuze van de architectuur heeft invloed op zowat alle aspecten van het POP IT platform. Zoals in vorige paragraaf beschreven heeft het zeker een grote invloed op de manier waarop user interfaces worden geïmplementeerd. Daarnaast zal de integratie van externe softwaretoepassingen sterk afhankelijk zijn van de aangenomen architectuur van het platform. Ook de manier waarop de privacy van de gebruikers en de bescherming van gegevens kan verwezenlijkt worden is afhankelijk van de architectuur van het POP platform. De keuze van architectuur zal niet enkel veel technologische en implementatie-aspecten bepalen, het zal ook belangrijk zijn in het succes van het POP platform. Het zal veel invloed hebben op het ecosysteem dat kan worden gelanceerd rond POP en de buy-in bij burgers en professionelen. Observaties Volgende vaststellingen werden gemaakt in verband met de keuze van de architectuur. •

•

•

Het POP platform zal bestaan uit verschillende bouwblokken en verschillende functionele domeinen. Sommige van die blokken zijn nu reeds geheel of gedeeltelijk beschikbaar, anderen moeten nog volledig ontworpen en geïmplementeerd worden. Er zal voldoende aandacht moeten besteed worden aan de schaalbaarheid van het platform, gezien de ambitie om een POP voor elke burger, met heel gevarieerde profielen, te voorzien, en professionele begeleiders uit zowel profit als non-profit sectoren toe te laten het POP platform voor professionele doeleinden te gebruiken. De duurzaamheid van het POP platform is belangrijk. Gezien de snelheid van de technologische ontwikkelingen in IT moet heel goed geëvalueerd worden welke architectuur geschikt is om het POP platform gedurende geruime tijd efficiënt aan te bieden en te onderhouden op een efficiënte manier.

De verschillende doelgroepen zullen mogelijk andere ideeën en wensen hebben tot de architectuur en de manier waarop POP informatie wordt bewaard en aangeboden. Professionele gebruikers uit de profit-sector zullen sowieso de eindcontrole over gegevens waarvan zij het ownership dragen willen behouden, zoniet zullen zij niet geneigd zijn hun gegevens te delen op een publiek platform. Strategische aanbevelingen Aan de keuze van de architectuur moet veel aandacht worden besteed, aangezien de gemaakte keuze sterk zal bijdragen aan de manier waarop de meeste use cases kunnen geïmplementeerd

03/02/2012


52


worden. De architectuur waarvoor gekozen wordt moet vooral bijdragen aan de gedragenheid van het platform bij de gebruikers, en moet de schaalbaarheid en duurzaamheid van het project garanderen. De keuze van de architectuur zal ook in zekere mate het risicogehalte van de andere genoemde facetten bepalen. Men stelt dat de VDAB in eender welke architectuur een ruim aantal afspraken zal moeten vastleggen met andere stakeholders uit publieke en private sector. Score van de innovatieve waarde vanuit technologisch standpunt: 20 Risico en analyse De keuze van de architectuur is uitermate belangrijk volgens de deelnemers van de workshop. De eigenlijke technologische implementatie is in dit verhaal niet de grootste risicofactor. De nodige kennis en expertise is volgens de experts aanwezig, zowel in het geval men bijvoorbeeld kiest voor één centrale mainframe als platform, als in het geval men bijvoorbeeld kiest voor een sterk gedecentraliseerd platform. Omdat de gekozen architectuur in grote mate de manier van alle andere ontwikkelingen bepaalt moet dit zeker in een vroeg stadium behandeld worden. Naast een invloed op ontwikkeling zal de architectuur ook de mogelijkheden voor een ecosysteem rond POP beïnvloeden. Er zullen afspraken moeten gemaakt worden tussen VDAB, ontwikkelaars en andere stakeholders, en dergelijke publiekprivate samenwerking brengen gewoonlijk moeilijkheden met zich mee. Voorbeelden van relevante use cases met hoge toegevoegde gebruikerswaarde Als een begeleider kan ik via de POP tool snel de inputs (competentie, voorgaande acties, profiel) zien van de gesprekken van vorige begeleiding bij andere organisaties, zodat ik snel de situatie kan inschatten en erop voortbouwen. Als een begeleider kan ik informatie uit de database van de (sociale) werkplaats van de medewerker importeren naar POP, mits toestemming van de gebruiker (eigenaar van de data), zodat zodat ik niet alles moet opnieuw typen.

Complexiteit en capaciteit Omschrijving De scope van het POP platform stelt dat elke burger, met gevarieerde profielen, over een POP moet kunnen beschikken, met een uitgebreid aanbod aan functionaliteit doorheen het volledige POP proces. Daarnaast zijn er verschillende types van gebruikers die het platform voor professionele doeleinden zullen gebruiken. Dit leidt onvermijdelijk tot een massa gegevens die ergens moeten worden opgeslagen en flexibel beschikbaar kan worden gesteld. Observaties Volgens de deelnemers vormt de hoeveelheid aan gegevens en gebruikers, en de uitgebreide reeks aan functionaliteit geen probleem. De technologie is dermate ver gevorderd dat de schaal en scope van het POP platform geen obstakel mag zijn voor de performantie en beschikbaarheid ervan. De deelnemers leggen echter wel de nadruk op het feit dat dit aspect onlosmakelijk verbonden is met vorige beschreven paragraaf, namelijk de keuze van de architectuur.

03/02/2012


53


Strategische aanbevelingen Dit risicofacet moet als onderdeel van de keuze van de architectuur beschouwd worden. Score van de innovatieve waarde vanuit technologisch standpunt: 3 Risico en analyse Technologisch gezien vormt dit aspect geen risicofactor voor het project. Gezien de nauwe verwevenheid van dit aspect met de keuze van de architectuur, moet vooral aan dit laatste aspect veel aandacht worden besteed en moeten er voldoende vroeg beslissingen worden genomen. Voorbeelden van relevante use cases met hoge toegevoegde gebruikerswaarde Als een medewerker van elke organisatie (bvb. VDAB) kan ik er voor zorgen dat er een kennisdatabank aangemaakt wordt door cliëntprofielen (sector, beroep, competenties) en POP doelstellingen en uitkomsten aan elkaar te koppelen, zodat de cliënt of de begeleider per cliëntenprofiel een inspiratiebron krijgt. Als een HR manager kan ik automatisch zicht krijgen op de gemeenschappelijke acties van al mijn medewerkers, zodat ik een goed ontwikkeld actieplan kan opstellen voor de groep.

Constante beschikbaarheid Omschrijving De constante beschikbaarheid van het POP platform en de functionaliteit en gegevens die het aanbiedt, moeten de toegankelijkheid van de applicatie garanderen voor de gebruikers. Die constante beschikbaarheid moet kunnen gegarandeerd worden in de situatie die in vorige paragraaf werd beschreven, dus met een massa aan gebruikers en gegevens, en complexe functionaliteit. Observaties Net zoals het vorige risicofacet hangt ook dit heel nauw samen met de keuze van de architectuur. Indien de ‘juiste’ keuze wordt gemaakt, is de constante beschikbaarheid een logisch gevolg. Strategische aanbevelingen Dit risicofacet moet als onderdeel van de keuze van de architectuur beschouwd worden. Score van de innovatieve waarde vanuit technologisch standpunt: 2 Risico en analyse Net zoals het risico rond de complexiteit en capaciteit, vormt de constante beschikbaarheid van de applicatie geen risico op zich. Ook hier hangt volgens de experten in de workshop de discussie nauw samen met de keuze van de architectuur en moet de ‘constante beschikbaarheid’ ook daarin worden meegenomen. Voorbeelden van relevante use cases met hoge toegevoegde gebruikerswaarde Als een medewerker zonder IT toegang kan ik toegang krijgen tot mijn POP (bvb. My POP Card), zodat ik aan mijn POP kan werken.

03/02/2012


54


Als een POP begeleider van een klant in armoede kan ik de POP tool als autonome softwareapplicatie aanbieden aan de cliënt, zodat personen die geen toegang hebben tot internet er toch gebruik van kunnen maken.

5.1.2 Innovatiepotentieel op niveau van functionaliteit Automatische conclusies Omschrijving Het POP platform beschikt over een massa gegevens over een enorm uitgebreid en gevarieerd publiek. Op basis van die gegevens kan het systeem een kennissysteem opbouwen die automatisch het POP traject van een burger kan begeleiden. Een dergelijk systeem moet gegarandeerd correcte informatie leveren. Observaties De experts waarschuwen voor een kennissysteem van automatische conclusies. Volgens hen is het gebruik maken van automatische conclusies niet geschikt in een domein zoals POP, waar het profiel, de achtergrond en de toekomstwensen van het individu te specifiek zijn om een kennissysteem op te bouwen dat het POP proces van een individu zal sturen. Het gevaar bestaat dat dit systeem individuen teveel naar een gelijkaardig POP traject zal leiden, waardoor dit kennissysteem een selffulfilling prophecy zal worden. Strategische aanbevelingen Men stelt daarom dat men deze automatische conlusies eerder als suggesties moet beschouwen, eerder dan bindende acties. Vooral in het geval van zelfbegeleiding, waarin de burger een POP traject volgt zonder persoonlijke begeleiding, moet heel omzichting worden omgegaan met automatische conclusies. In het geval van persoonlijke begeleiding zijn deze automatische conclusies hoogstens suggesties, en is de persoonlijke expertise van de professionele begeleider veel belangrijker dan wat een kennissysteem kan aanbieden. Score van de innovatieve waarde vanuit technologisch standpunt: 3 Risico en analyse Zij zien het risico van dit aspect niet zozeer op technologisch niveau, maar eerder op semantisch niveau. Het eigenlijke risico van een kennissyteem dat automatisch conclusies trekt, is recht evenredig met het gewicht en het vertrouwen dat men (de begeleider of het individu met een POP traject) aan deze conclusies geeft. Het technologisch innovatiepotentieel van een dergelijk kennissysteem werd daarom gescoord met de randvoorwaarde dat deze conclusies eerder als suggesties worden beschouwd die eventueel kunnen bijdragen aan een POP traject, en niet als bindende acties, zoals bij de strategische aanbevelingen werd gesteld. Voorbeelden van relevante use cases met hoge toegevoegde gebruikerswaarde Als een gebruiker van de POP applicatie kan ik tips, voorbeelden en feedback krijgen, zodat ik een kwaliteitsvolle POP kan maken.

03/02/2012


55


Als een begeleider kan ik een klant die een gap analyse heeft uitgevoerd (van waar hij naartoe wil vs. waar hij nu staat) automatisch een aantal mogelijke ontwikkelingstips aanraden zoals het lezen van een boek, of helpen bij het vinden van de juiste informatie, zodat ik gerichter acties kan formuleren. Als een medewerker van elke organisatie (bvb. VDAB) kan ik er voor zorgen dat er een kennisdatabank aangemaakt wordt door cliëntprofielen (sector, beroep, competenties) en POP doelstellingen en uitkomsten aan elkaar te koppelen, zodat de cliënt of de begeleider per cliëntenprofiel een inspiratiebron krijgt.

Integratie met Mijn Loopbaan (MLB) en de grens tussen MLB en POP Omschrijving Mijn Loopbaan is een applicatie in ontwikkeling in opdracht van VDAB dat een e-portfolio voor burgers bevat, met informatie over de loopbaan. Het POP platform bevat informatie over de persoonlijke ontwikkelingsplannen voor een burger. In de scope van het POP project wordt het feit benadrukt dat MLB en het POP platform moeten geïntegreerd worden. Het feit dat beide applicaties soms heel dicht bij elkaar aanleunen wat functionaliteit betreft, verdient de nodige aandacht in de realisatie van het POP platform en de integratie met MLB. Observaties Er bestaat vandaag nog veel onduidelijkheid over de grens tussen MLB en het POP platform. MLB bevindt zich al in de fase van ontwikkeling terwijl POP nog in de ontwerpfase zit. In het vorige hoofdstuk werd bij een aantal use cases ook expliciet vermeld dat de functionaliteit van MLB die in zijn geheel of voor een gedeelte zal invullen. Beide applicaties overlappen dus elkaar voor een gedeelte, en dat is misschien wel onvermijdelijk gezien de gelijklopende onderwerpen. Strategische aanbevelingen Het is volgens de deelnemers de taak van VDAB om de grens tussen Mijn Loopbaan en het POP platform. Bij de eigenlijke integratie van beide applicaties zal ook de keuze van de architectuur en de user interfaces een rol spelen, dus moet dit risicofacet ook in die discussies worden meegenomen. Score van de innovatieve waarde vanuit technologisch standpunt: 8 Risico en analyse De vraagtekens die bestaan rond de grens tussen POP en MLB vormen op technologisch gebied weinig risico volgens de deelnemers. Dit aspect kan worden opgelost door heel duidelijk de scope te bepalen van het POP platform en de applicatie Mijn Loopbaan. In dat laatste ligt dan ook het eigenlijke risico van dit facet. Voorbeelden van relevante use cases met hoge toegevoegde gebruikerswaarde Als een gebruiker van de POP-applicatie kan ik informatie uit Mijn Loopbaan importeren en exporteren naar POP, zodat ik niet alles moet opnieuw typen. Als een werknemer kan ik reeds aanwezige loopbaaninformatie en vroegere POP trajecten over mezelf gepresenteerd krijgen, zodat zelf kan beslissen of ik die informatie wens te hergebruiken dan wel de testen opnieuw af te leggen.

03/02/2012


56


5.1.3 Innovatiepotentieel op governance niveau De opgesomde aspecten verzameld onder deze noemer vertonen onderling een grote afhankelijkheid. Zo zal de privacy heel nauw samenhangen met het autorisatiebeheer waarvoor gekozen wordt, en het wettelijk kader dat daarvoor wordt aangenomen sterk de governancediscussie beïnvloeden.

Governance & authority Omschrijving De gegevens die worden geregistreerd via het POP platform zijn persoonlijke gegevens met mogelijk gevoelige informatie over de burger. Anderzijds is de toegankelijkheid van deze data een voorwaarde tot het succesvol vervullen van de gewenste functionaliteit. Er is daarom een nood aan een organisatie die als autoriteit acteert en wat diens preciese bevoegdheden inhouden. Observaties Men stelt dat dit probleem in de kern gaat over het maken van duidelijke afspraken, en daarin moet met volgende aspecten rekening worden gehouden. •

• •

De keuze van de architectuur zal ongetwijfeld invloed hebben over de aspecten waarvoor afspraken moeten worden gemaakt. Zo zal bijvoorbeeld een centrale mainframe andere gebruiks- of integratieregels kennen dan een gedecentraliseerd platform waarbij verschillende stakeholders bijdragen aan de totale functionaliteit van het platform. De gegevens die ter beschikking worden gesteld via het POP platform kunnen verschillende bronnen hebben, waarop verschillende afspraken over ownership zullen moeten bestaan. Naast afpraken over de manier waarop het POP platform kan interageren, en de informatie over burgers ter beschikking kunnen worden gesteld, is er ook nood aan afspraken rond wie een arbitragerol kan vervullen op de gemaakte afspraken en hoe deze die rol kan invullen.

Dit aspect hangt nauw samen met enkele van de hierop volgende beschreven projecten, zoals privacy, wettelijk kader en authorisatiebeheer. Strategische aanbevelingen Volgens de deelnemers is het van cruciaal belang dat het ondubbelzinnig duidelijk is welk governance model er voor het POP platform wordt aangenomen en wie daarin welke rol vervult. Als duidelijkheid hierover ontbreekt, kan of zal er volgens hen niks opgeleverd worden om tot een werkend POP IT platform ter ondersteuning voor POP trajecten te komen. De VDAB dient een leidende rol te spelen in het bepalen van het governance model. Score van de innovatieve waarde vanuit technologisch standpunt: 13 Risico en analyse Gezien de complexiteit van het project en de variatie aan gebruikers, houdt het opstellen van een geschikt governance model wel degelijk een groot risico in om de use cases zoals vermeld in vorig hoofdstuk te kunnen verwezenlijken. Indien een goed governance model niet wordt gevonden, zal

03/02/2012


57


het POP platform een lege doos blijven, waaraan weinig gebruikers een bijdrage aan wensen te leveren. Voorbeelden van relevante use cases met hoge toegevoegde gebruikerswaarde Als een begeleider kan ik informatie uit de database van de (sociale) werkplaats van de medewerker importeren naar POP, mits toestemming van de gebruiker (eigenaar van de data), zodat zodat ik niet alles moet opnieuw typen. Als een gebruiker van de POP applicatie kan ik autonoom beslissen om bepaalde delen van mijn historische POP verwijderen, met de nodige bevestiging, maar niet wijzigen, zodat ik zelf in controle ben.

Autorisatiebeheer Omschrijving Het al dan niet toegankelijk zijn van informatie is belangrijk om de gewenste functionaliteit van het platform te kunnen waarmaken, waarbij burgers en professionele gebruikers niet gehinderd worden in het invullen van hun rol. Anderzijds is autorisatiebeheer cruciaal in het beschermen van persoonlijke gegevens en het kunnen nakomen van de afspraken gemaakt rond governance, privacy, etc. Observaties Het autorisatiebeheer, wie mag wat en onder welke omstandigheden, hangt nauw samen met het governance aspect en het privacy aspect. Het autorisatiebeheer waarvoor wordt gekozen moet voldoende vertrouwen wekken bij de gebruikers opdat deze het POP platform zullen gebruiken. Strategische aanbevelingen Volgens de deelnemers is er voor het opstellen van een autorisatiebeheer een belangrijke rol bij VDAB. Deze zal duidelijke keuzes moeten maken om tot een goed uitgewerkt en gedragen autorisatiebeheer te komen. Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen de semantische definitie van het autorisatiebeheer en de technologische implementatie van het mechanisme dat dit autorisatiebeheer in werking stelt. Score van de innovatieve waarde vanuit technologisch standpunt: o Technologische implementatie: 3 o Definitie en acceptatie: 13 Risico en analyse Volgens de deelnemers aan de workshop biedt de technologische implementatie van een autorisatiebeheer geen enkel probleem. Elke publiek toegankelijke applicatie moet dit onderwerp behandelen, en technologisch is dit reeds ettelijke malen verwezenlijkt. Veel belangrijker is het feit dat dit autorisatiebeheer eenduidig moet gedefinieerd worden, zodat de gebruikers dit zullen vertrouwen en aanvaarden. Dit is volgens enkele deelnemers de basis voor het succes van het POP platform. Wordt het autorisatiebeheer niet aanvaard door de gebruikers, dan resulteert dit onvermijdelijk in onvoldoende buy-in bij de gebruikers.

03/02/2012


58


Voorbeelden van relevante use cases met hoge toegevoegde gebruikerswaarde Als een werknemer kan ik zelf beslissen voor elke sectie van mijn POP tot welk niveau ik die publiek wens te maken voor anderen (bijvoorbeeld niet voor HR, bijvoorbeeld buiten het bedrijf), zodat ik meer kansen heb om door te groeien. Als een medewerker kan ik bewust kiezen wie ik betrek in mijn persoonlijk ontwikkelingsgesprek, zodat er een maximale openheid gewaarborgd wordt.

Privacy & wettelijk kader Omschrijving Nauw samenhangend met governance & authority, en autorisatiebeheer is duidelijkheid over privacy en de aanwezigheid van een wettelijk om alles in goede banen te leiden. Bij gebrek aan een degelijk wettelijk kader staat de deur open voor misbruik van de gegevens beschikbaar via het POP platform. Observaties Regelgeving rond privacy en het publiek maken van persoonlijke informatie is in veel projecten een gevoelig punt en vereist ruime aandacht in het POP project. Volgens enkele deelnemers biedt dit facet geen probleem aangezien de burger expliciet zijn persoonlijke informatie ter beschikking stelt op het POP platform dat publiek toegankelijk is. De voorwaarden waaronder dit kan gebeuren is te vergelijken met de situatie op sociale media zoals Facebook en LinkedIn. Om deze platformen ontstaan echter geregeld discussies omtrent de privacy van persoonlijke informatie. Strategische aanbevelingen Veel e-government initiatieven uit het verleden kennen quasi identieke discussies, waarvoor een geschikt wettelijk kader werd aangenomen. Het probleem rond privacy en een geschikt wettelijk kader is dus, ondanks de gevoeligheid, zeker niet onoverkomelijk. Er moet wel duidelijk gecommuniceerd worden wat de oplossing voor dit aspect inhoudt om gedragenheid bij de burger te verkrijgen. Het autorisatiebeheer zoals hiervoor beschreven is van groot belang tot het verwezenlijken van de afspraken rond privacy, en het governance model is van belang voor het toepassen en controleren ervan. De behandeling van deze risicofacetten moeten ook dit aspect in beschouwing nemen. Score van de innovatieve waarde vanuit technologisch standpunt: 3 Risico en analyse Op technologisch gebied is vormt de implementatie van de privacy geen probleem, zolang er duidelijke afspraken zijn. Voorbeelden van relevante use cases met hoge toegevoegde gebruikerswaarde Als een werkgever kan ik beslissen in hoeverre de werknemer zijn POP instrument van binnen het bedrijf kan gebruiken voor persoonlijke doeleinden (bijvoorbeeld sollicitatie), zodat ik maximaal haalbare vrijheid geef aan mijn medewerker. Als een begeleider kan ik via de POP tool snel de inputs (competentie, voorgaande acties, profiel) zien van de gesprekken van vorige begeleiding bij andere organisaties, zodat ik snel de situatie kan inschatten en erop voortbouwen.

03/02/2012


59


Als een begeleider kan ik informatie uit de database van de (sociale) werkplaats van de medewerker importeren naar POP, mits toestemming van de gebruiker (eigenaar van de data), zodat zodat ik niet alles moet opnieuw typen.

Houdbaarheid van gedeelde informatie Omschrijving Aanvullend op autorisatiebeheer is er ook een noodzaak om de toegang tot gedeelde gegevens te beperken in tijd. De moeilijkheid bestaat erin om deze tijdelijke houdbaarheid te kunnen afdwingen of opleggen aan gebruikers die reeds inzage hadden in deze gegevens. Observaties Dit aspect is volgens bepaalde deelnemers niet van zo’n groot belang wat betreft functionaliteit. Een succesvolle implementatie ervan zal echter wel bijdragen tot het creëren van gedragenheid onder de stakeholders. Strategische aanbevelingen Om dit te implementeren kunnen verschillende opties overwogen worden. •

•

Een synchronisatie van gedeelde gegevens op geregelde tijdstippen kan de houdbaarheid van gegevens afdwingen door rekening te houden met de ingestelde houdbaarheidsdatum. Een potentieel probleem vormen hier echter de ‘niet-bevriende’ systemen. Dit zijn systemen die interageren met het POP platform, maar op zich een zelfstandige entiteit vormen, met eigen beheer over de gegevens waarover het beschikt. Er kan gebruik gemaakt worden van encryptie, waarbij encryptiesleutels moeten gebruikt worden om inzage te krijgen tot gedeelde informatie. Bij het overschrijden van een opgegeven data, zal de sleutel niet meer geschikt zijn.

Dit zijn twee opties die tijdens de discussie aan bod kwamen. Er wordt echter gesteld dat er nood is aan concrete voorbeelden waarop een gelijkaardige functionaliteit werd geïmplementeerd, om te bestuderen hoe het best in deze functionaliteit kan voorzien worden. Score van de innovatieve waarde vanuit technologisch standpunt: 5 Risico en analyse Gezien het beperkte belang van dit facet voor het POP platform moet het risico niet te hoog worden vastgelegd om geen verkeerde prioriteiten te leggen. Er bestond bij de deelnemers wel de vraag naar voorbeelden die dergelijke functionaliteit in andere contexten implementeren. Voorbeelden van relevante use cases met hoge toegevoegde gebruikerswaarde Als een werknemer kan ik via de POP tool snel de inputs (per competentie de score) zien van de gesprekken van vorig jaar bij dezelfde werkgever, zodat ik snel de evolutie kan zien en terugkoppeling kan maken. Als een gebruiker van de POP applicatie kan ik zelf bepalen op een flexibele manier (bvb. termijn, niveaus) wie toegang heeft tot welk deel van mijn POP, zodat ik zelf in controle ben.

03/02/2012


60


Weerstand van organisaties tot het delen van gegevens Omschrijving Aangezien de scope van het POP platform stelt dat het moet kunnen interageren met bestaande toepassingen bij andere organisaties, is het ook afhankelijk van de informatie die het via die toepassingen verkrijgt. De mogelijkheid bestaat dat organisaties de gegevens waarover het beschikt niet zomaar zal delen met een publiek toegankelijk POP platform, waardoor dit laatste kan verhinderd worden in het uitvoeren van de gewenste functionaliteit. Observaties Dit aspect illustreert het spanningsveld tussen de burger en andere stakeholders omtrent het eigenaarschap van gegevens, meer bepaald rond mogelijk duaal eigenaarschap. Strategische aanbevelingen In theorie kan een wettelijk kader dit spanningsveld oplossen met correcte afspraken. Gezien de scope van het POP project om de burger centraal te stellen, zou die laatste over zijn eigen POP gegevens moeten kunnen beschikken. In de praktijk zal er echter vanuit werkgeverskant weerstand bestaan om gegevens te delen die met hun applicaties of hun aangeven zijn opgesteld. Aangezien de werkgevers een grote leverancier zullen zijn van informatie voor het POP platform en dus een echte meerwaarde zullen betekenen, is men van mening dat er voldoende incentives zullen moeten bestaan opdat bedrijven ook in de praktijk hun gegevens zullen delen. Score van de innovatieve waarde vanuit technologisch standpunt: 8 Risico en analyse Volgens de deelnemers bestaat er op technologisch gebied geen risico omtrent dit aspect. Het risico ligt op het feit dat dit een onderhandelingskwestie is tussen voornamelijk de werkgevers. Het eigenaarschap van gegevens is een kwestie die veelvuldig terugkomt in informaticaprojecten. De manier waarop deze kwestie zal worden uitgeklaard wordt zeker beïnvloed door de keuze van de architectuur, het aangenomen wettelijk kader rond privacy, en het governance model. Voorbeelden van relevante use cases met hoge toegevoegde gebruikerswaarde Als een begeleider kan ik informatie uit de database van de (sociale) werkplaats van de medewerker importeren naar POP, mits toestemming van de gebruiker (eigenaar van de data), zodat zodat ik niet alles moet opnieuw typen. Als een begeleider kan ik via de POP tool snel de inputs (competentie, voorgaande acties, profiel) zien van de gesprekken van vorige begeleiding bij andere organisaties, zodat ik snel de situatie kan inschatten en erop voortbouwen. Als een medewerker van elke organisatie (bvb. VDAB) kan ik er voor zorgen dat er een kennisdatabank aangemaakt wordt door cliëntprofielen (sector, beroep, competenties) en POP doelstellingen en uitkomsten aan elkaar te koppelen, zodat de cliënt of de begeleider per cliëntenprofiel een inspiratiebron krijgt.

03/02/2012


61


5.1.4 Innovatiepotentieel op andere domeinen Standaarden voor de uitwisseling van informatie Omschrijving Het POP platform moet kunnen interageren met andere toepassingen, en de gegevens toegankelijk via het POP platform moeten kunnen geïnterpreteerd worden door een breed publiek met gevarieerde achtergrond en zonder persoonlijk contact. Om dit te verwezenlijken is er nood aan standaarden, en dit zowel op semantisch niveau zodat men over uniform gestructureerde data kan beschikken, en op technisch niveau om de uitwisseling van data tussen verschillende toepassingen met elk een specifieke implementatie mogelijk te maken. Observaties De discussie rond standaarden voor de uitwisseling van informatie is tweeledig. Enerzijds zijn er technische standaarden, die de uitwisseling van datapakketten moeten toelaten tussen verschillende platformen. Anderzijds zijn er semantische standaarden. Deze bepalen het formaat van de gestructureerde informatie die zal uitgewisseld worden tussen applicaties, en bepalen de manier waarop gegevens moeten geïnterpreteerd worden en de wijze waarop user interfaces deze kunnen voorstellen. De semantische standaarden bepalen in feite de woordenschat van de informatie die het POP platform wordt aangeboden. Strategische aanbevelingen Het is voor de experts belangrijk dat de discussie rond aan te nemen standaarden zo vroeg mogelijk in het project wordt gevoerd, want de aangenomen standaarden bepalen de interactie tussen het POP platform met andere software applicaties, en de interactie met de gebruikers aan de hand van user interfaces. Er moet ook bepaald worden wie de beslissingen omtrent de aan te nemen standaarden zal nemen. Score van de innovatieve waarde vanuit technologisch standpunt: 13 Risico en analyse De technische standaarden houden volgens de deelnemers geen risico in aangezien dit een courant te implementeren aspect is in tal van informaticaprojecten. Er zullen wel in een vroeg stadium beslissingen moeten genomen worden rond welke standaarden zullen worden aangenomen voor het POP platform zodat andere software-applicaties ermee kunnen communiceren. Semantische standaarden houden volgens de deelnemers wel een groot risico, zelfs al worden die in een vroeg stadium van het project gekozen. Ten eerste is het volgens de deelnemers heel moeilijk om binnen een beperkt tijdsframe standaarden rond gestructureerde informatie te implementeren. Ten tweede moeten gebruikers leren omgaan met de aangenomen standaarden van deze informatie, zoals bijvoorbeeld de Rome standaard rond competenties. Voorbeelden van relevante use cases met hoge toegevoegde gebruikerswaarde Als een burger na opmaak van een POP actieplan (werkzoekende in outplacement begeleiding) kan ik automatisch regelmatig verrassende, prikkelende tips op maat krijgen, zodat mijn vooropgestelde acties kan realiseren als opvolging.

03/02/2012


62


Als een werknemer kan ik via mijn POP omgeving de nodige competenties voor bepaalde profielen op de arbeidsmarkt consulteren, zodat ik mijn ontwikkelingsplan gericht kan opstellen.

Ecosysteem & betaalmodel Omschrijving Het ter beschikking stellen van een publiek toegankelijk POP platform ten dienste van de burger vergt middelen. De bereidheid van andere organisaties, voornamelijk met een winstoogmerk, om gegevens te delen en om toepassingen toegankelijk te stellen via het POP platform, zal samenhangen met de voordelen die de aanbieders er zelf kunnen uithalen. Er moet daarom nagedacht worden over een ecosysteem waarin elke stakeholder een positieve balans ervaart bij deelname tot het POP platform. Observaties Het gekozen economisch model zal ongetwijfeld de drempel voor de burger verlagen of verhogen naargelang de inhoud van dit model. Men moet echter ook rekening houden met de profit-sector. Net zoals private werkgevers de nodige weerstand zullen bieden om gegevens te delen bij onvoldoende incentives, zullen ook private leveranciers niet zomaar hun tools ter beschikking stellen aan het publieke POP platform. Strategische aanbevelingen Volgens de deelnemers moet voor het bepalen van een ecosysteem nagedacht worden over twee aspecten die betrekking hebben op het POP project. Enerzijds zijn er de externe tools die via het POP platform zullen worden aangeboden, anderzijds beschikken professionele begeleiders over de nodige knowhow die een meerwaarde betekenen in het POP proces. De discussie moet gevoerd worden of de diensten (in de vorm van toepassingen en in de vorm van knowhow) gratis zullen worden aangeboden worden aan de burger. De scope van het POP platform is om de burger centraal te stellen en een POP aan elke burger aan te bieden. Verschillende opties zijn mogelijk. Een mogelijke optie die vermeld werd tijdens de workshop is om gratis toegang te verlenen tot de gegevens in het POP platform, maar de aanvullende diensten betalend te maken. De keuze van de architectuur zal in deze discussie ook een rol spelen. Score van de innovatieve waarde vanuit technologisch standpunt: 13 Risico en analyse Het doel van het POP platform is om de juiste tools in elke fase van een POP te kunnen aanbieden. Om dit te kunnen verwezenlijken moeten de leveranciers van die tools incentives hebben om die ter beschikking te stellen aan het publiek toegankelijke platform. Aan de andere kant is het doel van POP om alle burgers een POP aan te bieden, waardoor de drempel om toe te treden tot het platform zo laag mogelijk te houden. Bij gebrek aan een geschikt ecosysteem bestaat de kans dat het POP IT platform een lege doos blijft, dus is dit aspect van fundamenteel belang.

03/02/2012


63


Voorbeelden van relevante use cases met hoge toegevoegde gebruikerswaarde Als een werkgever kan ik beslissen in hoeverre de werknemer zijn POP instrument van binnen het bedrijf kan gebruiken voor persoonlijke doeleinden (bijvoorbeeld sollicitatie), zodat ik maximaal haalbare vrijheid geef aan mijn medewerker. Als een begeleider kan ik via de POP tool snel de inputs (competentie, voorgaande acties, profiel) zien van de gesprekken van vorige begeleiding bij andere organisaties, zodat ik snel de situatie kan inschatten en erop voortbouwen.

03/02/2012


64


6 Uitwerken van prototype voor innovatief aanbesteden 6.1 Algemene observaties De scope van het project Persoonlijk Ontwikkelingsplan zit inherent vervat in de lijst van use cases (zie hoofdstuk 4) en de verschillende facetten die een zeker innovatiepotentieel en risico omvatten (zie hoofdstuk 5). Het project geeft blijk van zeer ambitieuze use cases, zeer vele facetten en bijgevolg heel wat uitdagingen op verschillende niveaus. Naast zuiver technologische facetten identificeerde men ook een aantal facetten waarin bepaalde beleidskeuzes en strategieën dienen te worden vastgelegd, wil men tot een POP IT platform komen dat de use cases kan invullen. Om een ambitieus project als dit uit te bouwen zal het nodige budget beschikbaar gesteld moeten worden en zullen er heel wat inspanningen geleverd moeten worden. Maar vooraleer zware ontwikkelingen op te starten voor een groot project waaraan tal van risico’s gebonden zijn, wordt de initiële focus best gelegd op een pre-commercieel voortraject. Tijdens dit voortraject wordt met beperkte middelen een relevant prototype opgebouwd om de grootste risicobronnen te reduceren of zelfs volledig weg te werken. Na een succesvol voortraject moeten de hindernissen voldoende weggewerkt zijn om over te gaan tot een klassieke aanbesteding voor de effectieve ontwikkeling van het finale IT platform ter ondersteuning van het VDAB project voor een Persoonlijk Ontwikkelingsplan voor elke burger.

6.2 Prioriteiten van het prototype 6.2.1 Doelstelling van het prototype Het prototype heeft als doel om tijdens een pre-commercieel traject de belangrijkste risico’s weg te werken en zoveel mogelijk obstakels uit de weg te ruimen voor een klassieke aanbesteding. Een relevant prototype is een prototype dat erin slaagt om de facetten met groot innovatiepotentieel op een slimme en kosteneffectieve wijze op te lossen. Het maximale innovatiepotentieel wordt bereikt door de combinatie van een hoge toegevoegde waarde voor de eindgebruiker en een hoog risico. Dat is de essentie van het prototype. Al het klassieke, dure en tijdrovende werk wordt doorverwezen naar het ontwikkelproces van het eindproduct.

6.2.2 Prioriteren van de vereisten voor het prototype De uitdagingen voor het prototype worden bepaald door het innovatiepotentieel in te schatten in twee dimensies. Enerzijds is er de toegevoegde waarde voor de eindgebruiker zoals die werd geïdentificeerd in de use cases. Anderzijds bestaan er een aantal facetten, voornamelijk op technologisch gebied, die een zeker risico en innovatiepotentieel inhouden. Om de vereisten en de prioriteiten van het prototype duidelijk te maken, werden de use cases gescoord naar toegevoegde waarde voor de eindgebruiker om zo het innovatiepotentieel vanuit gebruikersstandpunt te bepalen (zie hoofdstuk 4). Daarnaast werd het risico van elk facet geschat om zo het innovatiepotentieel op vlak van ontwikkeling te bepalen (zie hoofdstuk 5). Wegens het inherente verband tussen de use cases en de facetten, kan ten slotte voor elk facet de toegevoegde waarde bepaald worden.

03/02/2012


65


Prioriteringsgrid

Waarde

12

6

Standaarden voor de uitwisseling van User interfaces & formaat informatie Keuze van de architectuur Privacy & wettelijk kader Ecosysteem & betaalmodel Autorisatiebeheer Governance & authority technische implementatie Autorisatiebeheer Automatische conclusie: definitie & acceptatie Weerstand van eerder suggesties dan organisaties tot het delen bindende acties van gegevens Complexiteit en capaciteit Houdbaarheid van gedeelde informatie Constante beschikbaarheid Grens POP-applicatie en Mijn Loopbaan (MLB)

0 1

10

100

Risico

Figuur 2: Prioriteringsgrid voor het prototype

Het resultaat van deze oefening uit zich in bovenstaande prioriteringsgrid. Deze is verdeeld in vier kwadranten. Links onderaan bevinden zich de facetten waaraan een laag innovatiepotentieel werd toegekend, en na het toekennen van de relevante use cases, een lage innovatiewaarde vanuit gebruikersstandpunt. Voor deze facetten bestaat een kant en klare oplossing, of tenminste voldoende gelijkaardige verwezenlijkingen die ook in het POP IT platform kunnen gebruikt worden. Deze facetten maken in principe geen deel uit van het prototype, aangezien daarin de belangrijkste en meest risicovolle hindernissen worden behandeld. In de praktijk zullen enkele van deze facetten als vanzelfsprekend worden beschouwd en als gevolg een deel zijn van het prototype. Links bovenaan bevinden zich de facetten met een laag risico, maar met een hoge innovatieve waarde voor gebruikers. Omwille van het lage risico maken deze facetten geen deel uit van het prototype, maar gezien de hoge toegevoegde waarde vanuit gebruikersstandpunt, moeten deze facetten zeker en vast een deel uitmaken van de klassieke aanbesteding. Het kwadrant rechts onderaan is in dit geval leeg. Mochten zich daarin facetten bevinden, dan werd daaraan een hoog risicogehalte toegekend, maar vanuit gebruikersstandpunt zouden zij weinig toegevoegde waarde bieden. Facetten in dit kwadrant worden dus het best vermeden, zowel tijdens de pre-commerciële als de klassieke aanbesteding, omwille van de geringe toegevoegde waarde die zij bieden. Het belangrijkste kwadrant wat betreft het prototype bevindt zich rechts bovenaan. Daarin bevinden zich de facetten die na het mappen met de use cases een hoge toegevoegde waarde vanuit gebruikersstandpunt betekenen, maar tegelijk ook een hoog risicogehalte bevatten. Het prototype

03/02/2012


66


zal dus tenminste deze facetten moeten behandelen, wil men de obstakels tot een succesvol eindproduct zoveel mogelijk overwinnen tijdens de pre-commerciële aanbesteding. Na deze oefening bevinden zich vijf de genoemde facetten in het kwadrant rechtsboven. Dit zijn de keuze van de architectuur, standaarden voor de uitwisseling van informatie, het aspect rond ecosysteem & betaalmodel, het aspect betreffende governance & authority, en de definitie en acceptatie van het autorisatiebeheer. Deze facetten moeten daarom absoluut deel uitmaken van het prototype zoals die in de pre-commerciële fase dient ontwikkeld te worden. Als platformmanager hebben wij gedurende deze fase opinies en waarnemingen van de deelnemers uit de workshop geregistreerd en geanalyseerd. Dit deden wij in alle objectiviteit en namen wij onze eigen waarde-oordelen niet mee in deze oefening en deze tekst. In overleg met en onderlinge toestemming van de initiatiefnemers van VDAB en IWT zullen wij hier in verband met één facet een eigen inbreng mee opnemen, omdat dit naar ons gevoel en dat van de initiatiefnemers van het POP project uitermate belangrijk is voor het succes van de pre-commerciële aanbesteding en het POP IT platform in zijn geheel. Het betreft het technologisch facet rond user interfaces & formaat. Dit aspect belandde na de workshops met de verschillende stakeholders in het kwadrant linksboven in de prioriteringsgrid. Dit betekent een hoge toegevoegde waarde, maar een relatief laag risicogehalte. In de grid is te zien dat alhoewel dit facet in het kwadrant linksboven ligt, het wat betreft risicogehalte dicht aanleunt tegen een aantal facetten in het ‘prototype’ kwadrant rechtsboven. Het is de mening van de initiatiefnemers en de platformmanagers dat het slagen van het POP IT project in grote mate zal afhangen van de gebruiksvriendelijkheid en toegankelijkheid van de user interfaces, gezien de grote variatie aan functionaliteit dat moet worden aangeboden aan een grote variatie aan eindgebruikers. Daarom is het aangeraden ook dit aspect te betrekken in de pre-commerciële fase en het prototype.

6.2.3 Definiëren van het prototype Als laatste onderdeel van de workshop rond het innovatiepotentieel van de verschillende facetten werd de mogelijke inhoud van het prototype besproken met de deelnemers. Dit had als doel de krijtlijnen van het prototype zo scherp mogelijk vast te leggen, zodat het voor de kandidaten die een prototype wensen te bouwen heel duidelijk is wat er van hen wordt verwacht tijdens de precommerciële fase. Men was het erover eens dat VDAB voor het aspect rond governance & authority het initiatief dient te nemen, daar zij eigenaar zijn van het POP proces en de beheerders van het ondersteundende POP IT platform. Dit is een heel belangrijk aspect dat een zekere invloed heeft op alle andere aspecten die dienen behandeld te worden met het prototype. Er zijn verschillende keuzes mogelijk en beslissingen moeten gemaakt worden om tot een succesvol IT platform te komen. De verschillende mogelijkheden worden verder toegelicht. De keuzes rond governance & authority zullen bepalend zijn voor het autorisatiebeheer dat men kan toepassen, en welk ecosysteem & betaalmodel er binnen de mogelijkheden ligt. Rond elk van deze aspecten is een verdere behandeling nodig tijdens de pre-commerciële fase aan de hand van werkgroepen. Het vastleggen van standaarden voor de uitwisseling van informatie gebeurt het best door te beginnen op een beperkte dataset, en niet voor de volledige scope die is vastgelegd voor het POP proces en ondersteunende IT platform. Volgens de deelnemers kijkt men hiervoor het best naar

03/02/2012


67


bestaande applicaties rond vergelijkbare thematiek en naar de wensen die bestaan bij de stakholders, bijvoorbeeld de werkgevers. Rond het ecosysteem & betaalmodel moeten een aantal factoren in rekening worden gebracht. Ten eerste moet men bepalen welke stakeholders men hierin wil betrekken. Ook een mogelijke rol van de burger in dit ecosysteem moet besproken worden. De keuze van de standaarden kan ook een rol spelen bij het vastleggen van dit ecosysteem. De keuze van de architectuur blijkt uit de score van technologisch risico en na mapping met de relevante use cases, het belangrijkste en meest omvattende aspect. Dit aspect heeft een invloed op zowat alle mogelijke aspecten tot de implementatie van een IT platform, zowel tijdens de precommerciële als klassieke aanbesteding. Hierbij mag men het aspect rond ecosysteem en het aspect rond governance zeker niet vergeten, en moet VDAB rekening houden met de andere stakeholders, zodat deze betrokken en gemotiveerd blijven voor het POP project. Ten slotte zal ook, zoals voorheen besproken het aspect rond user interfaces & formaat een onderdeel vormen van de pre-commerciële fase en het prototype. Als resultaat van deze oefening werd een schema opgesteld van de pre-commerciële fase via Innovatief Aanbesteden.

Figuur 3: planning van de pre-commerciële fase en definitie van het prototype

Fase 1a: Initiatie scope & prioriteiten Vooraleer met de pre-commerciële fase kan worden gestart, zal op initiatief van VDAB samen met verschillende stakeholders een initiële scope-oefening worden uitgevoerd. De bedoeling hiervan is het bekomen van een minimale scope die de basis zal vormen voor het prototype. Minimaal wil hier betekenen dat elk onderdeel van deze scope noodzakelijk is om over een POP platform te kunnen spreken, en er dus niks uit deze scope kan worden verwijderd. Het belangrijkste onderdeel hiervan is

03/02/2012


68


een minimale set aan use cases selecteren die een hoog risico inhouden, en zodanig dat door die set een voldoende wijd spectrum aan eindgebruikers en stakeholders wordt gedekt. Deze set van use cases vormt de basis voor de functionaliteit die het prototype moet kunnen aanbieden, en zal dus aan de basis liggen van het lastenboek tijdens de pre-commerciële fase. Concrete invulling en resultaat Deze fase bestaat uit een consulting-opdracht, waarbij geanalyseerd zal worden welke use cases en welke aspecten zullen dienen als minimale scope van het prototype. Het opstellen van deze minimale set van use cases zal zorgvuldig gebeuren, zodanig dat elke groep van eindgebruikers aan bod komt, en elke stakeholder in het POP project er zich kan in terugvinden. Het resultaat wordt in een rapport neergeschreven, dat als basis zal dienen voor de call for action van de pre-commerciële aanbesteding.

Fase 1b : Vervolgfase scope & prioriteiten Na de initiële scoping fase wordt het pre-commercieel traject gestart. Tijdens deze periode zal een vervolg gegeven worden aan de scoping fase, maar dit zal geen onderdeel zijn van de precommerciële aanbesteding an sich. Het doel van deze fase is een aantal aspecten waaraan een hoog risicogehalte en toegevoegde waarde voor eindgebruikers werd toegekend, verder uit te werken. De aspecten die tijdens deze fase zullen worden behandeld zijn deze rond governance & authority, value network analysis, en de definitie en acceptatie van het autorisatiebeheer. Het is uitermate belangrijk dat deze aspecten ten volle worden behandeld wil men tot een succesvol POP IT platform komen. Om dit doel te bereiken zal op initiatief van VDAB een aantal workshops worden georganiseerd met verschillende stakeholders. Deze aspecten zijn, zoals eerder gesteld, heel belangrijk voor de ontwikkeling en het slagen van het POP IT platform, maar het zwaartepunt van deze aspecten ligt voornamelijk op beleidskeuzes en economische strategieën. Het doel van het prototype dat tijdens de pre-commerciële fase zal worden ontwikkeld, dient vooral om de technologische risico’s, die aan bod zullen komen tijdens de ontwikkeling van het POP IT platform, weg te werken. Een volwaardig prototype met dit doel kan dus ontwikkeld worden zonder dat deze beleidskeuzes volledig zijn scherp gesteld. Concrete invulling en resultaat Deze fase bestaat uit een consulting opdracht. De consultant(s) organiseren en modereren een aantal workshops die de items rond ‘governance & authority‘, ‘value network analysis’ en ‘definitie en acceptatie van autorisatiebeheer’ zullen behandelen. De keuzes die hierin worden gemaakt hebben hun invloed op de verdere ontwikkeling van het POP IT platform. Rond governance& authority zijn er verschillende strategieën aan te nemen. Men kan een beleid voeren waarbij de initiatiefnemer VDAB over het volledige beheer van het POP platform beschikt. In dit geval kan VDAB volledig beslissen over de functionaliteit van het platform. VDAB kan hiervoor reeds beroep doen op een decreet dat de lijnen van hun beheer en beleid uitzet. Een andere mogelijkheid is dat VDAB enkel het beheer op zich neemt over de basisfunctionaliteit van het platform, en dat andere partijen zoals werkgevers, HR-afdelingen of ondernemingen, professionele begeleiders en software-leveranciers, verantwoordelijk zijn voor de functionaliteit die zij aanbieden. Een belangrijk aspect bij governance & authority is het eigenaarschap van de gegevens. Burgers

03/02/2012


69


plaatsen persoonlijke gegevens op een software-platform dat toegankelijk is voor vele partijen. Het is belangrijk dat deze gegevens voldoende beschermd worden en dat de bestaande wetgeving rond privacy gerespecteerd wordt. Naast de toegankelijkheid van de gegevens iso ok de beschikbaarheid van gegevens. De scope van het POP project is een traject van levenslang leren te kunnen aanbieden aan de burger. Om dit te kunnen verwezenlijken moet de continue en constante beschikbaarheid van die gegevens kunnen gegarandeert worden. Het is duidelijk dat de manier waarop dit doel kan bereikt worden sterk zal verschillen naargelang er gekozen wordt voor een enkel orgaan, zoals VDAB, met het volledige beheer en eigenaarschap van gegevens, of voor een meer gefragmenteerd beheer zoals hiervoor werd beschreven. Value network analysis heeft als doel een strategie aan te nemen waarin het POP platform economisch kan functioneren. Er moet zich de vraag gesteld worden hoe aan elke burger een POP ter beschikking kan worden gesteld, en hoe zoiets kan gefinancierd worden. VDAB beschikt over middelen voorzien voor het POP platform, maar dat betekent niet dat er automatisch voor een subsidiemodel wordt gekozen. Om private partijen zoals werkgevers, leveranciers van ‘POPfunctionaliteit’ en andere mee te krijgen in het POP verhaal, moeten zij de nodige incentives hebben om dit te doen. Voor die stakeholders moet waarde gezocht worden in een POP proces. Zij kunnen bijvoorbeeld bepaalde functionaliteit aanbieden tegen betaling, waarop burgers naar eigen believen al of niet intekenen. Er kan ook waarde gekoppeld zijn aan de gegevens die ter beschikking worden gesteld door burgers op het POP platform. Uit het laatste voorbeeld blijkt duidelijk dat het eigenaarschap van gegevens hier ook aan bod komt, en dat de discussie rond value networks verschillende raakpunten zal hebben met de discussie rond governance & authority. Op een POP platform waar burgers persoonlijke gegevens invoeren om een POP proces te doorlopen is er een hoge nood aan een duidelijk uitgewerkt autorisatiebeheer. Deze discussie hangt opnieuw samen met het eigenaarschap van gegevens. Blijft de burger eigenaar van de gegevens die hij ter beschikking stelt, en de resultaten van eender welke opdracht hij uitvoert op het platform, dan moet de burger de zekerheid hebben over wie zijn gegevens kan inkijken en moet duidelijk zijn in welke mate hij hierin zelf kan beslissen. Ligt het eigenaarschap elders, dan moet ook dit heel duidelijk zijn voor de burger, en moet er beslist worden hoe toegang kan verkregen worden tot die gegevens door andere partijen, zonder de privacy van de burger te schenden. Een voorbeeld is het model van sociale media, waarin de gebruiker zijn gegevens ter beschikking stelt die door andere gebruikers kunnen worden ingekeken of geannoteerd. Soms hebben gebruikers beperkte mogelijkheden om de inzage in hun gegevens te regelen, maar niettemin komen dergelijke sociale media regelmatig in opspraak rond het respecteren van de privacy. Een belangrijk evaluatiecriterium van de definitie van het autorisatiebeheer is de gedragenheid bij de gebruikers van het POP platform, met de burger in het bijzonder. De resultaten van de respectievelijke workshops worden neergeschrevenin een rapport, en zullen samen met de resultaten van de pre-commerciële fase als input dienen voor de vervolgfases.

Fase 2 : Mock-ups voor kritische use cases en actoren Met deze fase gaat de eigenlijke pre-commerciële aanbesteding van start. Hierin zal het aspect rond user interfaces & formaat worden behandeld. Aan de deelnemers zal gevraagd worden om mockups te ontwerpen die illustreren hoe het POP IT platform de functionaliteiten, gedefinieerd in de

03/02/2012


70


minimale scope uit fase 1a, zal aanbieden aan de eindgebruikers. Deze mock-ups bevatten geen back-end functionaliteit, maar moeten op duidelijke wijze kunnen aantonen hoe een eindgebruiker het POP IT platform zal gebruiken. Op deze ontwerpen moet een evaluatie kunnen gebeuren van de toegankelijkheid en de gebruiksvriendelijkheid. Om deze mock-ups te evalueren zullen testscenario’s worden opgesteld, en zullen één of meer sessies voor gebruikerstests georganiseerd worden. Concrete invulling en resultaat Voor de aanvang van deze fase wordt een call for action gelanceerd uitgaande van Innovatief Aanbesteden. Geïnteresseerden kunnen hierop intekenen, waardoor zij zich gedurende een periode van twee maand toeleggen op het design en de bouw van concrete user interfaces voor de geselecteerde use cases, aan de hand van mock-ups zonder back-end functionaliteit. Deze mock-ups zullen worden geëvalueerd aan de hand van gebruikerstests. Deze mock-ups, indien ze goed worden bevonden, zullen als basis dienen voor het prototype tijdens de volgende fases van de precommerciële aanbesteding. Op het einde van deze fase moet kunnen aangetoond worden dat het risico verbonden aan de ontwikkeling van user interfaces voor het POP IT platform beheersbaar zijn en geen onoverkomelijk obstakel zullen vormen tijdens de ontwikkeling van het definitieve platform. Succes in deze fase garandeert de beschikbaarheid van een gebruiksvriendelijk en toegankelijk POP platform de eindgebruiker.

Fase 3 : Software prototype Voor de volgende fase in het pre-commercieel traject wordt opnieuw een call for action gelanceerd, waarbij opgeroepen wordt tot de bouw van een software prototype. Het eindresultaat van deze fase moet een software-applicatie zijn die de functionaliteit aanbiedt zoals gedefinieerd in de initiële scope en prioriteiten tijdens fase 1a, en met user interfaces gebaseerd op de geselecteerde mockups uit fase 2. Aan het einde van deze fase zullen opnieuw gebruikerstesten worden uitgevoerd op de het software prototype. Zoals in vorig hoofdstuk werd beschreven is de keuze van de architectuur van het software-platform uitermate belangrijk voor het pre-commerciële en klassieke ontwikkeltraject van het POP IT platform. De architectuur moet daarom niet alleen vanuit software-technisch oogpunt worden opgesteld, ook de aspecten rond governance & authority, value network, en autorisatiebeheer moeten een onderdeel zijn van het ontwerp van een architectuur. De ontwerper van het prototype kan kiezen voor een centraal mainframe platform, waarin alle functionaliteit die wordt aangeboden is ingebed in het platform, en waarvan het beheer in handen is van één partij. Deze architectuur houdt in dat ook de gegevens centraal op één plaats worden beheerd. Dit heeft zijn voordelen, zoals een beter controleerbaar autorisatiebeheer en bescherming van de privacy, maar ook mogelijke nadelen zoals beperkte mogelijkheden rond value networks, en een hogere drempel voor andere partijen om mee te gaan in het verhaal. Er kan ook een service oriented architectuur worden ontwikkeld, waarin een beperkt centraal platform toelaat aan derde partijen om modules met eigen functionaliteit te koppelen via het internet. Dit laat meer flexibiliteit toe dan een centrale mainframe, en meer ruimte om value networks te creëren. Dit zou de drempel om toe te treden tot het POP platform voor veel stakeholders kunnen verlagen. Door de gefragmenteerde functionaliteit kunnen mogelijk ook de gegevens meer gefragmenteerd zijn naargelang de semantiek van die gegevens. Dit

03/02/2012


71


heeft mogelijk als gevolg dat het autorisatiebeheer moeilijker te implementeren wordt, met een groter gevaar op overtredingen van de privacy. De minimale vereiste van het POP project is dat het IT platform moet interageren met de VDAB applicaties Mijn Loopbaan en Competent. De gekozen architectuur moet dus zeker een oplossing bieden voor deze uitdaging. Omwille van grote belang van dit aspect zal bij de aanvang van fase 3 gevraagd worden aan de deelnemers om een gedetailleerd voorstel uit te werken omtrent de architectuur die elk geschikt acht voor de ontwikkeling van het POP IT platform. Elk van deze voorstellen zal grondig worden geëvalueerd, waarbij ook de niet-technologische aspecten die in fase 1b verder worden uitgewerkt, worden getoetst aan deze architectuurontwerpen. De twee meest geschikte architecturen zullen worden geselecteerd, en daarop zal het vervolg van fase 3 en fase 4 (cf. infra) op verder bouwen. Na deze selectie zal aan de geselecteerde deelnemers gevraagd worden om een software-prototype te ontwikkelen die zoals gesteld de vereiste functionaliteit en user interfaces implementeren. Tot slot van fase 3 worden deze prototypes opnieuw onderworpen aan gebruikerstesten en geëvalueerd. Concrete invulling en resultaat In een eerste stap wordt een shoot out georganiseerd waarbij twee voorstellen van ontwikkelingstrajecten worden geselecteerd voor eigenlijke implementatie. Deze selectie zal gebaseerd worden op de eigenschappen van de architectuur, niet enkel software-technisch, maar ook wat betreft de aspecten rond governance & authority, value networks en autorisatiebeheer. De twee geselecteerde voorstellen moeten dan tijdens twee parallel lopende trajecten worden ontwikkeld tot een werkend prototype die de minimale scope uit fase 1a implementeert. Aan het einde van fase 3 worden gebruikerstesten georganiseerd om het prototype te evalueren. Deze fase zal in zijn geheel drie maanden in beslag nemen.

Fase 4 : Standaarden en connectiviteit Deze fase heeft als doel de software-prototypes uit fase 3 uit te breiden. De focus ligt in deze fase niet op architectuur en user interfaces, maar op connectiviteit en de standaarden voor informatieuitwisseling die daarvoor noodzakelijk zijn. De ontwikkelaars van de prototypes moeten hier kunnen aantonen dat hun keuze van standaarden het POP IT platform in staat stellen om te kunnen communiceren met relevante software-applicaties van andere stakeholders, zoals HR-afdelingen van werkgevers, private loopbaan-begeleiders, e.a., en daarbij moet rekening gehouden worden met de voorkeuren en wensen van die partijen, zoals blijkt uit de prioritaire use cases die werden geselecteerd in fase 1a. Daarnaast moet de keuze van de standaarden compatibel zijn met de keuzes die tijdens fase 1b, rond autorisatiebeheer, governance en waardenetwerk worden gemaakt. Net zoals bij de ontwikkeling van de architectuur is ook bij de keuze van de standaarden de interactie met Mijn Loopbaan en Competent belangrijk. Dit is zonder meer de eerste vereiste van connectiviteit. Deze fase wordt opnieuw afgesloten met gebruikerstesten, en besluit de pre-commerciële aanbesteding van het POP project.

03/02/2012


72


Concrete invulling en resultaat In een eerste stap wordt een analyse gemaakt van rond standaarden, dat als basis dient voor verdere implementatie van de prototypes. Daarbij wordt de focus gelegd op connectiviteit en informatieuitwisseling van het POP platform met andere applicaties. Deze fase wordt afgesloten met gebruikerstesten. Deze fase duurt 4 maanden.

Slot : evaluatie en vervolgtraject De software-prototypes als resultaat van de pre-commerciële fase zullen grondig worden geëvalueerd door de initiatiefnemers van het POP project. In deze evaluatie zullen de strategische keuzes zoals beslist tijdens fase 1b, rond governance & autoritie, ecosysteem en betaalmodel, en definitie en acceptatie van autorisatiebeheer, van fundamenteel belang zijn. Vervolgens zal beslist worden wat de volgende stappen zullen zijn in het POP project, wat de volledige scope van het project is, en hoe het vervolgtraject aan de hand van een klassieke aanbesteding er zal uitzien.

7 Dankwoord Tot slot wenst Addestino het IWT te bedanken voor het gestelde vertrouwen gedurende traject Innovatief Aanbesteden, het Departement WSE voor de geleverde inspanningen, en VDAB, met in het bijzonder de heren Frank Roegiest en David Pappaert voor hun enthousiaste medewerking en fundamentele bijdrage aan dit project.

03/02/2012


73

Persoonlijk Ontwikkelingsplan

Recommend Documents