Persconferentie P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten Toespraak van Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing 6 oktober 2010 Dames en heren, Vandaag heb ik u hier op de Hortasite van het UVC Brugmann uitgenodigd om een voorbeeld te laten zien van de talrijke mogelijkheden die het P.L.A.G.E. of het Plan voor Lokale Actie voor het Gebruik van Energie te bieden heeft. P.L.A.G.E. is een instrument dat ik voor het eerst in 2006 gelanceerd heb. Toen ik in 2004 de energieportefeuille overnam, interesseerde bijna niemand zich voor energiebesparingen. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest stond toen – en staat nog altijd – voor een grote uitdaging op het vlak van leefmilieu en op economisch en sociaal vlak: de Brusselse gebouwen zijn namelijk verantwoordelijk voor 71% van het energieverbruik, terwijl de overheidsgebouwen 15% van het energieverbruik in Brussel voor hun rekening nemen! We hebben dus moeten vechten om dit onderwerp in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ter sprake te brengen en hebben ook ambitieuze politieke beslissingen moeten nemen, zoals de energiepremies, de energie-uitdaging en de projectoproep “Voorbeeldgebouwen”. Vandaag ben ik trots om u de uitstekende resultaten van het eerste P.L.A.G.E. voor te leggen, wat van de overheid een voorbeeld op dit vlak maakt.
1. Wat is P.L.A.G.E.? Het P.L.A.G.E.-programma wil grote vastgoedeigenaars sensibiliseren en hen de juiste reflexen en een proactieve houding op het vlak van energiebesparing bij de realisering, de renovatie maar ook bij het alledaagse beheer van een gebouw bijbrengen. Type deelnemer (projectoproepen) Gemeenten 2006-2009 Gemeenten 2008-2011 Ziekenhuizen 2006-2009 Netten van het leerplichtonderwijs
Aantal deelnemers 7 8 5 Selectie eind 2010
Begroting 631.000,00 € 1.000.000,00 € 425.000,00 € 2.800.000,00 €
Kostprijs deskundigen 198.491,00 € 427.458,00 € 119.949,00 € 219.907,82 €
Daarom heb ik in 2006 een eerste reeks P.L.A.G.E. gelanceerd, die eerst en vooral bestemd was voor gemeenten en ziekenhuizen. 7 gemeenten (Anderlecht, Sint-AgathaBerchem, Elsene, Sint-Jans-Molenbeek, Schaarbeek, Sint-Gillis en WatermaalBosvoorde) en 5 ziekenhuizen (Erasmus-ziekenhuis, de Cliniques Universitaires SaintLuc en Brugmann UVC – Victor Hortasite en Paul Briensite en de ziekenhuizen Iris Zuid – Josep Bracopssite) hebben toen een dossier ingediend en daarna begeleiding gekregen.
In de praktijk ging het om 2 soorten begeleiding: -
Technische begeleiding De deelnemers aan P.L.A.G.E. hebben een energieverantwoordelijke aangeworven of aangewezen. Die energieverantwoordelijken hebben een opleiding gevolgd die door Leefmilieu Brussel gecoördineerd werd. Ook kregen zij begeleiding van de beste experts van mijn administratie. Bovendien werden ze bij de opstelling van een energiekadaster en de uitvoering een energie-audit ondersteund. Ook konden zijn op de raad van deskundigen rekenen bij de uitvoering van investeringsplannen in gebouwen met het oog op een vermindering van het energieverbruik (kantoren, scholen, sporthalls, opslagplaatsen, ateliers, zwembaden, enz.).
-
Financiële begeleiding De gemeenten hebben, naargelang het project, een financiële ondersteuning van 35 000 tot 135 000 euro ontvangen om een systeem in te voeren voor het energiebeheer. Deze steun was uitsluitend op het personeel gericht: de helft van het loon van de energieverantwoordelijke kwam ten laste van het Gewest.
De werkwijze gebeurt in 4 fasen: - Opmaken van een inventaris van het energieverbruik energiebesparingspotentieel - Opstellen van een nauwkeurig actieprogramma - Uitvoeren van het actieprogramma (via eigen vermogen, energiepremies, enz.) - Opvolgen van de performantie en evaluatie
en
2. Balans van de eerste reeks P.L.A.G.E. Na 4 jaar kunnen wij de balans opmaken van deze eerste reeks P.L.A.G.E., die nu afgerond is. De resultaten zijn meer dan bemoedigend!
2.1.
Gemeenten: - 15,8% gas, - 4,3% elektriciteit
Van 389 gekadastreerde gebouwen in 7 gemeenten werden 70 gebouwen geselecteerd om deel te nemen aan deze eerste reeks P.L.A.G.E.: 39 scholen, 6 gemeentehuizen, 2 zwembaden en 3 sportcomplexen. Het ging om uiterst energieverslindende gebouwen met een groot besparingspotentieel. Samen waren deze gebouwen verantwoordelijk voor 50% van het totale gasverbruik en voor 40% van het totale elektriciteitsverbruik van de gebouwen van de betrokken gemeenten. Hun energieverbruik kwam overeen met dat van 3 660 gezinnen. Het resultaat na deze 4 jaar is overtuigend: na de toepassing van het actieprogramma is het gasverbruik gedaald met 15,8% en het elektriciteitsverbruik afgenomen met 4,3%. Deze vermindering van het verbruik houdt een besparing in van 1,326 miljoen euro en van 2 695 ton CO2! Dat komt overeen met het verbruik van 860 gezinnen!
Enkele voorbeelden: Deelnemers Atheneum Bracops Lambert (Anderlecht) Gemeente WatermaalBosvoorde (12 gebouwen) Zwembad V. Boin (Sint-Gillis)
Gas - 20%
Elektriciteit Hoe? - 8% afstelling systemen, isolering leidingen,...
- 21%
- 7%
regeling verwarmingsinstallaties, nieuwe verwarmingsketels, nieuwe ramen,...
- 43%
- 10%
vervanging circulatiepompen, installering sonde, condensatieketel, thermische zonnepanelen,...
70 gemeentegebouwen, eerste reeks PLAGE: economische winst 7.000.000€ 6.000.000€
0,60 0,50
gecumuleerde vermeden uitgave: 1.326.000 €
€/kWh
0,40
5.000.000€
0,30 4.000.000€ 0,20 3.000.000€
0,10
2.000.000€
0,00 2005
2006
2007
2008
2009
Totale genormaliseerde energiefactuur met PLAGE Totale genormaliseerde energiefactuur zonder PLAGE Prijs gas Prijs elektriciteit 2.2.
Ziekenhuizen: - 14,3% gas, - 0,6% elektriciteit
De 5 ziekenhuizen die aan de eerste reeks P.L.A.G.E deelgenomen hebben, vertegenwoordigen een gebouwenpark van 483 000 m². Hun energieverbruik kwam overeen met dat van 11 300 gezinnen. Ook zij hebben overtuigende resultaten neergezet: hun gasverbruik is verminderd met 14,3% en hun elektriciteitsverbruik is gedaald met 0,6% (tegenover een jaarlijkse stijging van 2%). Vóór 2006 lag het energieverbruik van deze gebouwen elk jaar opnieuw een beetje hoger. Deze vermindering van het verbruik zorgt voor een besparing van 1,370 miljoen euro en heeft het mogelijk gemaakt om 4 000 ton CO2 minder uit te stoten! Dat komt overeen met 4 400 Brusselse gezinnen die hun totaalverbruik terugdringen met 20%!
Tab.1. Voorbeelden van typeacties in de 5 P.L.A.G.E.-ziekenhuizen en hun becijferde resultaten. geschatte winst typeacties
warmteisolatie
regeling
koudeproductie verlichting
beschrijving
isolering van de warmtecircuits verwarming volgens buitentemperatuur aanpassing van het ventilatieschema in functie van de behoeften van de gebruikers activering van de regeling van het tijdschema van 5 luchtkokers stilstand ’s nachts van 42 luchtkokers free chilling IT-lokaal
gas
elektriciteit
kostprijs (euro incl.btw)
Gewone terugwintijd investeringen (jaren)
kWh/jaar
€/jaar incl.btw
1.056.280
42.300
80.091
1,9
1.063.830
40.000
3.100
0,1
4.700.000
222.000
297.000
28.000
4.000
0,02
9.290
13.850
2.080
0
0,00
388.200
44.760
2.238
0,01
261.438
40.000
150.507
3,8
22.000
2.000
4.700
2,14
255.880
3.900.980
117.030
aanwezigheidsdetector en in de trappenhuizen
kWh/ jaar
€/ jaar incl.btw
Er moet worden opgemerkt dat de meeste energiebesparingen die de gemeenten en de ziekenhuizen hebben gerealiseerd, het resultaat zijn van de regeling van de installaties en dus niet van grote investeringen. Het salaris van de energieverantwoordelijke wordt ruimschoots gedekt door de verwezenlijkte besparingen. Enkele van de toegepaste maatregelen zijn: -
de optimalisering van het beheer van de verwarmingsinstallaties. Bijvoorbeeld: de regeling van de verwarming in functie van het gebruik van de lokalen en in functie van de buitentemperatuur, de uitschakeling van de verwarmingsinstallaties in de zomer, de installatie van buitensondes en van thermostatische kranen;
-
de verbetering van de energiedoeltreffendheid van gebouwen, dat wil zeggen een betere isolatie van daken, vloeren, verwarmingsleidingen;
-
maar ook gedragsaanpassingen door de bewustmaking van de gebruikers en de betrokkenheid van schooldirecties, conciërges, onderhoudspersoneel etc.
Vandaag is de ondersteuning van de gemeenten en de ziekenhuizen van de eerste reeks P.L.A.G.E. afgerond (de energieverantwoordelijken kunnen wel nog rekenen op opvolging, zij het minder nauwgezet). Het doel van P.L.A.G.E. was immers niet om eindeloos bijstand te bieden, maar wel om de nodige instrumenten aan te reiken, zodat de deelnemers nadien zelfstandig aan de slag kunnen gaan.
3. Eerste bemoedigende resultaten van de overige P.L.A.G.E De overige P.L.A.G.E. lopen nog. De tweede reeks P.L.A.G.E. voor gemeenten is gelanceerd in 2008 en duurt tot 2011. 8 gemeenten en 103 gebouwen nemen eraan deel: Oudergem, Brussel-Stad, Etterbeek, Jette, Koekelberg, Vorst, Ukkel en Sint-LambrechtsWoluwe. In 2009 hebben wij ook een P.L.A.G.E.-projectoproep gelanceerd voor de netten van het leerplichtonderwijs in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Daartoe heb ik 3 miljoen euro vrijgemaakt. De bedoeling is om het energieverbruik te verminderen met 20 tot 25%. Het energieverbruik neemt immers een grote hap uit het budget van onze scholen en gaat soms ten koste van de basisopdracht van het onderwijs. De onderwijssector is de vierde grootste energieverbruiker in Brussel (10% van het totale verbruik van fossiele energie). Dit project is op dit ogenblik aan de gang. Voor deze 2 nieuwe P.L.A.G.E. beschikken wij nog niet over de definitieve resultaten. De eerste cijfers wijzen echter op snellere resultaten. De deelnemers hebben lessen kunnen trekken uit de ervaringen van de deelnemers aan de eerste reeks P.L.A.G.E.
4. Vooruitzichten Het is duidelijk: P.L.A.G.E. is een groot succes. Daarom ben ik uiterst tevreden dat in de Gewestelijke Regeerverklaring voorzien is dat de eigenaars van groot onroerend erfgoed, van welke sector dan ook (met uitzondering van de sociale huisvestingssector), ertoe verplicht zullen worden een P.L.A.G.E. uit te voeren. Om de verschillende sectoren hierbij te helpen, hebben wij 2 handboeken P.L.A.G.E. uitgewerkt: een voor beheerders van gebouwen en een voor energieverantwoordelijken. Het betreft 2 exhaustieve methodologische en technische instrumenten die zullen toestaan om de uitvoering van een P.L.A.G.E. op touw te zetten. Het bewijs wordt nog maar eens geleverd: de beheersing van het energieverbruik levert een indrukwekkende en duurzame winst op voor het leefmilieu en voor de portemonnee. Door besparing en leefmilieu aan elkaar te koppelen, kunnen wij beschikken over een winstgevend potentieel. P.L.A.G.E maakt deel uit van de initiatieven om Brussel om te vormen tot een Duurzame Stad. Graag geef ik nu het woord aan mevrouw Laurence Caussin, energiebeheerder in het Brugmann-ziekenhuis. Ik dank u voor uw aandacht!
Evelyne Huytebroeck Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing Meer informatie: http://evelyne.huytebroeck.be
