SKSG Merdeka (KDV) Pedagogisch Werkplan
Welkom op SKSG Merdeka (KDV)
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV , januari 2014
Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Pedagogisch beleidsplan SKSG 3. Onze visie 4. Beleid in ons dagelijkse werk 5. Ons team 6. Samenwerking met ouders 7. Praktische zaken Bijlage: de Piramidemethode
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
2
1. Inleiding Voor u ligt het pedagogisch werkplan van ons kindercentrum SKSG Merdeka. Merdeka betekent vrijheid in het Indonesisch. Deze naam heeft te maken met de ligging van ons kindercentrum in de Indische Buurt. Maar vrijheid heeft voor ons ook de betekenis van vrijheid om te spelen, vrijheid om te ontdekken en vrijheid om je in je eigen tempo te mogen ontwikkelen. Pedagogisch beleidsplan „Het mooiste wat je kunt worden is jezelf‟ is de titel van ons pedagogisch beleidsplan. In dit beleidsplan staan de uitgangspunten voor onze dagelijkse omgang met de kinderen binnen onze kindercentra en onze gastouderopvang. In het pedagogisch beleidsplan staat beschreven wat wij doen en waarom we dat zo doen. Dit beleidsplan wordt aan u opgestuurd. Het is ook te downloaden via onze website: www.sksg.nl Pedagogisch werkplan In dit pedagogisch werkplan vertellen we, met in ons achterhoofd de pedagogische uitgangspunten, wat onze specifieke visie is en hoe we werken. We beschrijven hoe we omgaan met kinderen in de dagelijkse praktijk. Dit werkplan biedt dus inzicht in onze werkwijze en is een praktische uitwerking van onze uitgangspunten. Bijwerken Dit pedagogisch werkplan is niet voor “eeuwig” vastgelegd. Omdat ons werk in ontwikkeling is, de maatschappij verandert en inzichten in de loop van de tijd kunnen veranderen, houden wij ons werkplan regelmatig up- todate. Een keer per drie jaar lopen we ons werkplan weer na en wordt de inhoud eventueel aangepast. Naast onze medewerkers hebben ook ouders, die zitting hebben in de oudercommissie, invloed op de inhoud van dit werkplan. Mocht u vragen of opmerkingen hebben over onze werkwijze, ons pedagogisch beleidsplan of dit werkplan, dan horen we dat graag! Team SKSG Merdeka (KDV)
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
3
2. Pedagogisch beleidsplan SKSG In ons pedagogisch beleidsplan vertellen we wat wij doen en waarom we dat zo doen. We vatten kort onze pedagogische uitgangspunten samen. ‘’n Veilig en vertrouwd gevoel’ Kinderen kunnen zich alleen optimaal ontwikkelen als zij zich veilig en vertrouwd voelen. Door o.a. herkenbaarheid in dagritme, inrichting van ruimten en duidelijke regels en vast rituelen geven we kinderen houvast en continuïteit. ‘Dat kan ik zelf!’ Kinderen hebben uitdagingen nodig om te kunnen groeien en leren. Om zelfredzaam en zelfstandig te worden, leren we kinderen al vroeg op hun eigen niveau keuzes maken. Dat geeft een goede basis voor later. ‘Iedereen is welkom’ Elk kind is van harte welkom en wij doen er alles aan om dit te laten merken. Wij vinden het belangrijk dat kinderen leren omgaan met verschillen in onze samenleving en we denken dat je daar niet vroeg genoeg mee kunt beginnen. ‘Samen spelen, samen delen’ Kinderen ontmoeten elkaar in het spel en de dagelijkse activiteiten. Op deze manier leren zij spelenderwijs met elkaar omgaan. In dit contact, met andere kinderen en pedagogische medewerkers, leren zij zichzelf beter kennen en ook de ander. Dit vinden wij een belangrijke meerwaarde en daar maken we dan ook dankbaar gebruik van. ‘Lekker spannend’ Uitdaging en spanning zijn belangrijk voor kinderen, mits binnen de grenzen van veiligheid en vertrouwen. Wij nodigen kinderen uit om zelf op verkenning te gaan, zodat zij op zichzelf leren te vertrouwen en zich daardoor verder kunnen ontwikkelen.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
4
3. Onze visie In de Indische Buurt en omgeving wonen mensen uit zeer uiteenlopende milieus en culturen. Deze verscheidenheid vinden we terug op ons kindercentrum en daar zijn we blij mee. Wij vinden het belangrijk dat kinderen al vroeg leren om respectvol met elkaar om te gaan ongeacht afkomst, levensovertuiging of cultuur. Op SKSG Merdeka staat het kind centraal, d.w.z. dat wij het kind met respect benaderen en dat we uitgaan van de eigenheid van elk kind. Door te kijken en te luisteren naar wat het kind aangeeft kunnen we het begeleiden, stimuleren of op het goede moment een stapje terugdoen. Op de babygroep werken wij vanuit de visie van Emmi Pikler. Dit houdt in grote lijnen in dat elk kind de kans krijgt zich in zijn of haar eigen tempo te leren bewegen, onderzoeken en spelen. Voor de oudere kinderen gebruiken we het voor- en vroegschoolse educatieprogramma Piramide. Dit is een programma dat zich richt op alle ontwikkelingsgebieden en spelenderwijs en gestructureerd kinderen stimuleert. Op de junioropvang kunnen kinderen tussen de 3 en 6 jaar zich op sociaal gebied optimaal ontwikkelen, alle kinderen in deze leeftijdsgroep zijn daar volop mee bezig. Door kinderen vanaf 3 jaar in deze groep te plaatsen is de overgang wanneer zij naar school gaan minder groot, immers kennen ze de 4-6 jarigen al omdat deze na schooltijd in hun groep komen spelen. Verderop in dit werkplan leggen we uit hoe we hier in de praktijk mee werken. SKSG Merdeka neemt deel aan Vensterschool Koorenspoor en heeft regelmatig overleg met de basisscholen, peuterspeelzalen en andere bij de Vensterschool betrokken instanties in de wijk. Binnen de Vensterschool wordt gewerkt met het Piramideprogramma. Dit houdt in dat we regelmatig met elkaar overleggen over hoe wij hier gezamenlijk vorm aan geven. Een voorbeeld daarvan is dat we de themaplanning op elkaar afstemmen. De onderwerpen van de thema’s worden elk jaar herhaald, maar dan telkens op een hoger niveau. Het is dus herkenbaar voor de kinderen, het geeft ze een vertrouwd gevoel. Maar ze worden tegelijkertijd ook uitgedaagd om nieuwe dingen te leren.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
5
4. Beleid in ons dagelijkse werk In dit hoofdstuk beschrijven we hoe wij de vijf pedagogische uitgangspunten van SKSG in praktijk brengen:
“Een veilig en vertrouwd gevoel” Groepsleiding Op SKSG Merdeka werken we met vaste pedagogisch medewerkers op de groepen. In geval van ziekte of vakantie zetten we onze vaste invalmedewerkers in. Daarnaast kunnen we een beroep doen op de invalmedewerkers van SKSG. Groepen en groepsgrootte SKSG Merdeka bestaat uit twee kinderdagverblijfgroepen (KDV): Babygroep Bayi (Bayi betekent baby): 0–2 jaar Peutergroep Lunau (Lunau betekent flexibel): 1,5-4 jaar Juniorgroep Loteng (Loteng betekent zolder): 3-6 jaar en vijf buitenschoolse opvanggroepen (BSO) waarvan er zich twee (waaronder de kleuters van Loteng) in hetzelfde gebouw bevinden. De maximale groepsgrootte is afhankelijk van de leeftijd van de kinderen en het aantal pedagogisch medewerkers op de groep. Voor de verschillende groepen betekent dit: Bayi:
max. 9 kinderen en 2 pedagogisch medewerkers.
Lunau:
max. 13 kinderen en 2 pedagogisch medewerkers.
Loteng en Madja: max. 16 kinderen en 2 pedagogisch medewerkers Omdat wij kindercentrumbreed werken wijken we gedurende de dag soms af van bovenstaande, om kinderen de gelegenheid te bieden ook op andere groepen te spelen. Ook kan het voorkomen dat de maximale groepsgrootte tijdelijk overschreden wordt doordat een kind wat later doorstroomt omdat het nog niet toe is aan de andere groep. Dan passen we het aantal pedagogisch medewerkers aan aan het aantal kinderen. Kindercentrum breed werken Op SKSG Merdeka werken we met een open-deuren-beleid. Op het kinderdagverblijf houdt dit in dat we, op de momenten dat het kan, de deur tussen de beide groepen open doen zodat de kinderen op ontdekking kunnen gaan bij de andere groep als ze dat willen. Vooral voor de kinderen die bijna overgaan van baby- naar peutergroep is het fijn dat ze op deze manier spelenderwijs alvast kunnen wennen. Om die reden beginnen we ook soms ’s ochtends, als het kindaantal het toelaat, op een van beide groepen. Grote peuters die al bijna drie jaar zijn, kunnen met activiteiten op de juniorgroep meedoen, zodat ze daar al ervaringen opdoen en alvast wennen aan deze groep. Dagritme, rituelen en gebruiken Op het kinderdagverblijf hanteren we een vast dagritme en vaste rituelen. Wij zien dit als een middel om kinderen duidelijkheid en houvast te bieden. Om het dagritme duidelijk te maken voor de kinderen wordt er op de peutergroep gebruik gemaakt van dagritmekaarten. Maar een vast dagritme en rituelen moeten geen doel worden. Daarom vinden we het belangrijk dat we hier vanaf kunnen wijken als de omstandigheden daarom Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
6
vragen. Bijv. omdat er een kind jarig is of omdat er een uitstapje gepland is of omdat het mooi weer is en de kinderen graag naar buiten willen.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
7
De dagindeling en activiteiten op ons kinderdagverblijf: Voor de baby’s geldt dat we zoveel mogelijk rekening houden met hun eigen ritme. Dit wordt met u besproken tijdens het intakegesprek en bij de dagelijkse overdracht. Naarmate het kind in de dreumesleeftijd komt gaat het geleidelijk aan mee in het dagritme van de groep: 9.15 uur:
fruit en sap
11.15 uur:
broodje en melk
14.30 uur:
cracker en sap.
Tussendoor is er tijd om naar buiten te gaan, te spelen, te knutselen, te slapen, afhankelijk van de behoefte. Voor de peuters hanteren we het volgende dagritme: Tussen 7.30 en 9.30 uur kunnen kinderen gebracht worden. Rond 9.30 uur starten we met een groepsactiviteit rondom het Piramidethema. Tegen 10.00 uur eten we fruit. Om ongeveer 11.30 uur eten we gezamenlijk een broodje. Tussen 14.00 en 15.00 uur een groepsactiviteit. Rond 15.00 uur is het tijd voor een cracker met thee of sap. De gezamenlijke tafelmomenten zijn ook bedoeld als rustmomenten van de dag. Hierbij worden vaste rituelen gebruikt zoals zingen of een verhaaltje voorlezen. Tussendoor is er ruimte om te spelen, binnen of buiten (als de omstandigheden het enigszins toelaten gaan we met de kinderen naar buiten) of voor activiteiten zoals een spelletje, knutselen of voorlezen. Daarbij gaan we uit van de behoeften van de kinderen. Het kan dus voorkomen dat er een paar kinderen buiten spelen waarbij de groepsleiding op afstand toezicht houdt en de andere kinderen binnen aan het spelen zijn. Voor de kleuters die ’s middags bij Loteng en Madja instromen staat drinken en fruit of een cracker klaar. Daarna is er alle gelegenheid om mee te doen aan activiteiten of te kiezen voor vrij spel. Gezonde en gevarieerde voeding Op ons kindercentrum zijn alle voedingsmiddelen aanwezig, dit houdt in dat u in principe geen voeding mee hoeft te nemen. Wij beiden kinderen zoveel mogelijk verse producten aan. Zo pureren wij bijvoorbeeld zelf het fruit en maken zo min mogelijk gebruik van kant- en klare producten. Wij streven ernaar om zoveel mogelijk gezonde en gevarieerde voeding aan te bieden en vragen ouders hier rekening mee te houden bij traktaties.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
8
Slapen op het kindercentrum Slapen is voor kinderen belangrijk om indrukken van de dag te kunnen verwerken. Wij bieden daarom alle kinderen de gelegenheid tot rusten of slapen. Hiervoor beschikken wij over een aantal slaapruimtes. Op de babygroep kunnen baby’s ook slapen in een hangmat of kinderwagen. Op de peutergroep gaan de meeste kinderen tussen de middag tegelijk rusten of slapen. Naast de bedjes in de slaapruimtes maken we ook gebruik van stretchers die op een rustig plekje in de groep neergezet kunnen worden. Op Loteng en Madja kunnen peuters die die behoefte hebben rusten op een stretcher.
Wennen op de groep Voor elk kind is het weer anders hoe het het beste kan wennen op de groep. Daarom hebben wij hier geen vaste regels voor, maar maken wij met u afspraken over het wennen tijdens het intakegesprek voorafgaand aan de plaatsing. Deze afspraken kunnen gaan over knuffels of doekjes die het kind mee wil nemen, het eigen bakje op de groep, kortom: hoe we het wennen het beste kunnen laten verlopen. Voor de kinderen op het kinderdagverblijf vinden wij het wennen noodzakelijk. Door het wennen maken we kennis met de gewoontes van het kind en het kind maakt kennis met de nieuwe omgeving. We vragen ouders tijdens het wennen bereikbaar te blijven, zodat we met elkaar kunnen overleggen mocht het nodig zijn. Overgang naar andere groep/ school Als een kind naar een andere groep gaat laten wij dit zo geleidelijk mogelijk verlopen. Als een kind overgaat van de ene naar de andere groep bouwen we het wennen op. In het begin gaat de pedagogisch medewerker van de groep even mee. Als een kind definitief overgaat, maken we met u een afspraak voor een gesprek als daar behoefte daar aan is. Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
9
Als een kind overgaat naar een andere bso van SKSG Merdeka maken we tegen die tijd afspraken met u hoe het kind het best kan wennen. Voor de overdracht naar de basisschool gebruiken wij het daarvoor bestemde overdrachtsformulier. De bevindingen die hierop staan worden van te voren met u besproken. Dit geldt ook voor de toetsen en observaties die gebruikt worden bij het Piramideprogramma. Hier komen we in de volgende alinea op terug. In overleg met of op verzoek van de ouders kan ook een mondelinge overdracht naar de basisschool gedaan worden. Extra dagdelen op het kindercentrum Voor ouders bestaat de mogelijkheid om hun kind een extra dagdeel te brengen, wanneer daar behoefte aan is. Dit gebeurt in overleg met de pedagogisch medewerker van de groep. Zij bekijkt aan de hand van de presentielijst of er een plaatsje vrij is voor het kindje, zo ja, dan wordt het kindje op de eigen groep geplaatst, zo nee, dan kan er nog op een andere groep worden gekeken of daar plaats is voor dit kindje. Mocht dat het geval zijn, dan kunnen ouders ervoor kiezen hun kindje op de andere groep te plaatsen die dag. De meeste ouders zullen al een toestemmingsformulier voor het spelen in een andere stamgroep hebben ingevuld, maar als dat nog niet het geval is, dan wordt de ouders gevraagd dit alsnog in te vullen. De facturering van het extra dagdeel kan op twee manieren gebeuren; ouders kopen een strippenkaart op locatie of vullen een ‘incidenteel opvangformulier’ in. Observaties Wij willen een positieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling van ieder kind. Daarom vinden we het belangrijk elke dag goed naar de kinderen te kijken. Een open contact met ouders is van belang om steeds uit te kunnen wisselen hoe het kind het maakt op het kindercentrum en thuis. We houden ouders steeds op de hoogte van ons beeld van de ontwikkeling van het kind. Observatie en rapportage over het individuele kind In het kennismakingsgesprek, bij de start van de opvang, wordt een vragenlijst met belangrijke gegevens over het kind ingevuld. Dit komt in zijn/haar eigen dossier. De ontwikkeling van elk kind wordt regelmatig in het pedagogisch werkoverleg besproken. Eén keer per jaar wordt elk kind intensief geobserveerd. De pedagogisch medewerkers observeren met het instrument “observeren welbevinden” welke speciaal voor de kinderopvang is ontwikkeld en onderdeel is van het kwaliteitssysteem, waarmee SKSG werkt. Voor elke leeftijdsgroep wordt een aan de ontwikkeling van het kind aangepaste vragenlijst gebruikt. De pedagogisch medewerkers kijken naar de volgende aspecten om het welbevinden van het kind te kunnen onderzoeken: 1. Het kind zelf – staat het open voor nieuwe dingen, is het nieuwsgierig, levenslustig, tevreden en ontspannen, heeft het kind zelfvertrouwen, is het evenwichtig etc. 2. De relatie van het kind met de pedagogisch medewerkers – staat het kind open voor de pedagogisch medewerker, kan de pedagogisch medewerker het kind gemakkelijk uitdagen iets nieuws te proberen, durft het kind ondeugend te zijn en grapjes te maken, is het kind rustig en ontspannen in het contact, laat het kind emoties zoals verdriet, pijn, vreugde of boosheid zien aan de pedagogisch medewerker etc.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
10
3. De relatie van het kind met de andere kinderen – staat het kind open voor contact, is het actief gericht op andere kinderen, geniet het kind van het samen zijn met andere kinderen, gaat het kind in op gezamenlijke bezigheden etc. Het verslag van deze observatie wordt in het kinddossier bewaard. Naar aanleiding van deze observatie en het ingevulde vragenformulier worden de ouders uitgenodigd voor een 10-minutengeprek wat twee keer per jaar wordt aangeboden. Vanaf 3 jaar gebruiken we het peutervolgsysteem van Cito omdat dit aansluit op het volgsysteem wat de basisscholen gebruiken. Het peutervolgsysteem bestaat uit twee toetsen ( taal en rekenen) en een observatielijst waarin naast welbevinden ook gekeken wordt naar o.a. motorische ontwikkeling en zelfstandigheid. Het toetsen gaat spelenderwijs. Kinderen vinden het over het algemeen heel leuk om te doen. We gebruiken de toetsen als middel om ontwikkelingsachterstanden vroegtijdig te kunnen ontdekken zodat we kinderen die dat nodig hebben extra aandacht kunnen geven (tutoring). De toetsresultaten en de uitkomsten van de observatielijst worden met de ouders tijdens de dagelijkse overdracht of in een 10-minutengesprek besproken.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
11
‘Dat kan ik zelf!’ Stimuleren van zelfstandigheid en zelfredzaamheid We stimuleren de zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Dit doen we niet alleen door kinderen ruimte te bieden om te experimenteren en te stimuleren om dingen die ze al kunnen ook zelf te doen, bijvoorbeeld jas aan trekken, naar de wc gaan of opruimen. Maar we doen het ook door de groepsruimten zo in te richten dat kinderen zelf kunnen kiezen waar en waarmee ze willen spelen. Dit vergroot het zelfvertrouwen. Het bevorderen van zelfstandigheid en zelfredzaamheid zijn belangrijk in de Piramidemethode.
Voor- en vroegschoolse educatie: De Piramide methode Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
12
Bij SKSG Merdeka werken wij met Piramide, een voor- en vroegschoolse educatie (VVE) programma. Piramide is een programma voor kinderen tot 7 jaar. Het richt zich op allerlei ontwikkelingsgebieden zoals: sociaalemotionele ontwikkeling, persoonsontwikkeling en zelfredzaamheid, motorische ontwikkeling en taal- en denk ontwikkeling. Er worden door het jaar heen verschillende thema’s aangeboden zoals: feest, zomer en herfst. Binnen een thema wordt er op verschillende manieren allerlei aantrekkelijke activiteiten voor kinderen aangeboden. Voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben is er tutoring: individuele kinderen of zeer kleine groepjes worden ondersteund en krijgen extra tijd. Maar ook voor de pientere kinderen is er extra tijd en aandacht om nieuwe dingen te leren.
Pikler Op de babygroep werken we vanuit de visie van Emmi Pikler. Dat betekent o.a. dat we het kind volgen in zijn/haar eigen ontwikkeling en het niet in posities houden waar het nog niet aan toe is (bijv. nog niet laten zitten, als het kind dat uit zichzelf nog niet kan). We geven het kind onverdeelde aandacht tijdens momenten als de fles geven, verschonen, aankleden enz. Wat betreft spelmateriaal maken we gebruik van ‘open’ materialen, zoals bijvoorbeeld kommetjes, borstels, mandjes, bekertjes, stofjes enz., waarmee kinderen zelf kunnen experimenteren en ontdekken.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
13
Bewegingsvrijheid is erg belangrijk voor een kind om zich zowel sociaal als motorisch goed te kunnen ontwikkelen. Baby’s spelen bij ons veel op de grond, waar ze voldoende bewegingsvrijheid hebben om te liggen, te rollen, te kruipen en te leren lopen, waardoor ze zich bewust worden van hun eigen lichaam en hun eigen kunnen. Bovendien komen ze onderweg andere kinderen tegen, waarmee ze contact maken, die ze kunnen voelen, aankijken en waarmee ze kunnen communiceren. Vanuit deze visie mengen wij ons niet constant in het spel van de baby’s. We voegen dingen toe of halen dingen weg om de ontwikkeling te stimuleren, maar grijpen niet direct in in het spel of als er een klein conflict is tussen de kinderen.
Omgaan met conflicten We vinden het belangrijk dat kinderen die dagelijks samen in een groep zijn, leren luisteren naar elkaar, aandacht hebben voor elkaar, leren samen te delen en te overleggen. Kinderen mogen elkaar niet opzettelijk pijn doen of pesten. De grenzen worden aangegeven door de kinderen zelf en ook door de leiding wanneer dat nodig is. Wij vinden het belangrijk dat een kind leert zijn emoties te kennen, te kunnen uiten en hanteren. Kinderen moeten zich kunnen uiten, of ze nou boos, verdrietig, druk of blij zijn. Wij hebben respect voor de verschillen tussen kinderen. De pedagogisch medewerker heeft hierin een belangrijke voorbeeldfunctie. Zij behandelt elk kind met respect, zij luistert naar de kinderen en gaat serieus in op hun problemen en vragen.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
14
‘Iedereen is welkom’
Omgaan met verschillen Wij vinden het belangrijk dat kinderen leren dat niet iedereen hetzelfde is. Respect hebben voor elkaar is voor ons een belangrijke waarde. Maar hoewel elk kind welkom is, vraagt soms de zorg en de begeleiding van een kind wel een heel specifieke deskundigheid. Dan kan het voorkomen dat het kind bij ons niet tot zijn recht komt omdat wij die deskundigheid niet in huis hebben of omdat groepsopvang niet de geschikte opvangvorm is. Daarover gaan wij altijd eerst in gesprek met de ouders en hanteren daarbij het protocol chronisch zieke kinderen en kinderen met een handicap en/of opvallend gedrag en opvoeding- of ontwikkelingsproblemen. Ziek zijn Als een kind zich ziek voelt, met of zonder koorts, is de groep vaak te druk en dan is het eigen bed thuis het prettigst. Wanneer een pedagogisch medewerker merkt dat een kind verhoging of koorts heeft plegen we overleg met de ouders. In overleg wordt besloten het kind op te halen. Wij volgen hierbij de richtlijnen, zoals vermeld in ons protocol zieke kinderen. Het is belangrijk dat ouders op tijd aan de pedagogisch medewerkers doorgeven dat hun kind een besmettelijke ziekte heeft, zodat andere ouders gewaarschuwd kunnen worden. Bij noodgevallen maken wij gebruik van onze eigen huisarts. Wij proberen in eerste instantie altijd de ouders te bereiken. Het is dus belangrijk dat ouders bereikbaar zijn! Drie telefoonnummers zijn noodzakelijk: thuis-, werken een waarschuwingsnummer. Wijzigingen hierin moeten direct worden doorgegeven aan de pedagogisch medewerkers. Wij vragen ouders om bij een kennismakingsgesprek het vaccinatieboekje mee te nemen. Afspraken tussen ouders en kinderdagverblijf over medicatie leggen we schriftelijk vast. Zindelijkheid Op vaste tijden en als het nodig is worden luiers verschoond. In overleg met de ouders of wanneer het kind er zelf aan toe is gaat het op het potje of naar de wc. Kinderen zindelijk maken is echter een taak die bij de ouders ligt. Wel kan er, in overleg met de pedagogisch medewerkers, geoefend worden. Wij vinden het belangrijk dat een kind het zelf wil, er aan toe is. We zullen een kind nooit dwingen. De kans dat het op het kinderdagverblijf sneller misgaat dan thuis heeft te maken met het feit dat kinderen intensief aan het spelen zijn. Bovendien kunnen wij, doordat we groepsopvang bieden, nooit alle subtiele signalen van de kinderen opmerken. Belangrijk is het dan ook dat gedurende deze periode extra kleding wordt meegegeven.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
15
‘Samen spelen’ Spelbegeleiding De behoeftes van een kind zijn bepalend voor de mate waarin we het begeleiden. De grenzen worden aangegeven door de kinderen zelf en door de pedagogisch medewerkers wanneer dat nodig is. Pedagogisch medewerkers hebben hierin een voorbeeldfunctie. Door hun stimulerende houding, kennis van leeftijdsfasen en positieve benadering stellen ze de kinderen op hun gemak en helpen het een plekje in de groep te geven. Waar het spel stokt geven zij aan hoe het spel verder kan. Spelmateriaal Wij vinden dat spelmateriaal het kind op de eerste plaats moet uitdagen tot het doen van nieuwe ontdekkingen. Het moet de nieuwsgierigheid van een kind opwekken. Spelmateriaal moet tevens de fantasie, het initiatief en de vindingrijkheid van het kind prikkelen. Het moet passen bij de leeftijd van het kind en zijn ontwikkelingsfasen en aansluiten bij zijn belangstelling. Op de babygroep maken we gebruik van zoveel mogelijk ‘open’ speelgoed. Dit is speelgoed dat kinderen uitdaagt tot ontdekken en experimenteren. Voorbeelden zijn lapjes, mandjes, bakjes, bekertjes e.d. Op de peuter- en juniorgroep wordt het spelmateriaal aangepast aan de wisselende thema’s. Daar mogen kinderen ook zo veel mogelijk zelf kiezen met welk materiaal ze willen spelen. Daarom staan er open speelgoedkasten met foto’s van het speelgoed. Kinderen weten op deze manier wat er in de kast staat en waar ze het speelgoed weer terug moeten zetten na het spelen. Dit bevordert hun zelfstandigheid. Op ons kinderdagverblijf voldoet het speelgoed aan de voor de kinderopvang vastgestelde kwaliteitseisen.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
16
Groepsruimtes Op de babygroep hebben we de indeling zo gemaakt dat baby’s zich uit eigen initiatief actief kunnen bewegen en spelen. Er liggen grote gladde matten zodat de baby’s gemakkelijk kunnen draaien en kruipen. We leggen speelgoed en klim- en klautermateriaal zo neer dat kinderen geprikkeld worden om op onderzoek uit te gaan. Op de peutergroep zorgen we voor een uitdagende omgeving door het creëren van verschillende hoeken. Zo is er op de groep onder andere een ontdektafel, een huishoek, een bouwhoek, een gezellige bank met veel boeken, kussentjes en dekentjes en een klim- en klauterhoek. Kinderen bepalen zelf waar en met wie ze willen spelen. Zo stimuleren we de kinderen om zelf initiatieven te nemen en keuzes te maken. Een belangrijke voorwaarde om te leren. Op de juniorgroep zijn de hoeken en materialen weer meer afgestemd op oudere kinderen, zij kunnen met materialen oefenen, in hoeken spelen, meer spel spelen wat gericht is op de sociale ontwikkeling. In alle groepsruimtes is er vloerverwarming. Daardoor kunnen de kinderen ook in de winter heerlijk op de vloer spelen. Op de babygroep vragen we daarom aan ouders of zij slofjes over hun schoenen aan willen trekken. Daardoor blijft de vloer lekker schoon. Buitenruimte De buitenspeelruimte van SKSG Merdeka, die gedeeld wordt met peuterspeelzaal Robbedoes, ligt midden in het Molukkenplantsoen en grenst aan het speelplein van basisschool Karrepad. Dit vergroot de wereld van de kinderen doordat ze andere (school-)kinderen zien spelen, of de eigen broertjes en/of zusjes. Uitstapjes Een keer per jaar gaan we met ouders en dreumesen en peuters van het kinderdagverblijf een dagje op stap en/ of organiseren we een feest. Naast een ontmoetingsmoment voor ouders is dit ook een activiteit om plezier met elkaar te delen. Regelmatig vinden er ook kleine uitstapjes plaats. Dit kan variëren van even naar de eendjes tot naar de speeltuin hier vlakbij. We vragen bij de kennismaking aan ouders of ze hier geen bezwaar tegen hebben. Ook laten we u achteraf altijd weten wat er met de kinderen is ondernomen.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
17
‘Lekker spannend’ Veiligheid en uitdaging Onze groepsruimtes en tuin zijn zo ingericht dat kinderen er veilig kunnen spelen. Wij vinden het echter ook belangrijk dat kinderen kunnen ontdekken, daarom zijn wij steeds op zoek naar de balans tussen veiligheid en uitdaging. Regelmatig komt dit als agendapunt in ons pedagogisch werkoverleg terug. Risico- inventarisatie en inspectierapport GGD Jaarlijks voeren we een risico-inventarisatie uit op het gebied van veiligheid en hygiëne. De uitkomsten van de risico-inventarisatie worden besproken met de oudercommissie. De GGD controleert of we voldoen aan de eisen die gesteld worden binnen de Wet Kinderopvang. Het inspectierapport van de GGD ligt ter inzage bij het publicatiebord in de gang en wordt gepubliceerd op Internet. Ongevallen In een protocol is vastgelegd welke stappen worden genomen op het moment dat er zich een ongeval voordoet. Ouders moeten hiervan zo snel mogelijk op de hoogte worden gesteld en daarom is het heel belangrijk dat ouders goed te bereiken zijn. Van ieder kind is dan ook een waarschuwingsnummer aanwezig op het kindercentrum en veranderingen hierin moeten onmiddellijk worden doorgegeven. Calamiteiten Op SKSG Merdeka ligt een calamiteitenplan dat in werking wordt gezet wanneer zich bijvoorbeeld brand of een andere calamiteit voordoet. In dit uitgebreide plan staat precies beschreven wie wat moet doen in geval van brand, waar de vluchtwegen zich bevinden etc. Minimaal één keer per jaar houden we een “brand”oefening op de locatie. Deze brandoefeningen worden geëvalueerd en, indien nodig, steeds weer aangescherpt. Op de locaties zijn een aantal mensen aanwezig die de cursus bedrijfshulpverlening hebben gevolgd en daarin jaarlijks worden bijgeschoold. Ook hebben een aantal medewerkers de cursus EHBO bij kinderen gevolgd. Achterwachtregeling Op SKSG Merdeka worden altijd minimaal twee beroepskrachten ingeroosterd zodat pedagogisch medewerkers niet alleen op de locatie aanwezig zijn. Mocht het bij uitzondering voorkomen dat er slechts één pedagogisch medewerker aanwezig is, bijvoorbeeld door ziekte of andere calamiteiten, dan wordt er een achterwacht geregeld.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
18
5. Ons team Het team van SKSG Merdeka bestaat uit twee locatiemanagers (een voor BSO en een voor KDV), pedagogisch medewerkers, locatiehulp, en aan onze locatie gekoppelde kwartaalmedewerksters en stagiaires. Alle medewerkers zijn verplicht om, voordat zij in het kindercentrum gaan werken, een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) te overhandigen. Locatiemanager De locatiemanagers werken niet op de groep, zij hebben de dagelijkse leiding over het kindercentrum. Pedagogisch medewerkers en locatiehulp Alle pedagogisch medewerkers hebben minimaal een MBO- niveau 3 opleiding. Vrijwel alle pedagogisch medewerkers die werken met de Piramidemethode hebben daarvoor een scholing gehad. Op SKSG Merdeka werkt een locatiehulp ter ondersteuning van de pedagogisch medewerkers. Zij heeft een aantal huishoudelijke taken en assisteert bij de begeleiding en verzorging van de kinderen, maar draagt geen eindverantwoordelijkheid. Kwartaalmedewerkers De kwartaalmedewerkers zijn de vaste invalmedewerkers die voor een bepaald aantal uren aan SKSG Merdeka zijn verbonden en worden ingezet bij ziekte of verlof van de vaste medewerkers op de groep. Daarnaast kunnen wij voor vervanging een beroep doen op het interne uitzendbureau van SKSG. Voor de invalmedewerkers gelden dezelfde opleidingseisen als voor de vaste groepsleiding. Op elke groep hangt bij de deur een lijst waarop aangegeven is welke pedagogisch medewerkers op de groep aan het werk zijn gedurende de dag. Stagiaires SKSG Merdeka biedt de mogelijkheid praktijkervaring op te doen aan stagiaires die een kindgerichte MBOopleiding volgen. Ze blijven minstens een half jaar en maximaal een jaar, uitzonderingen daar gelaten. De stagiaires zijn boventallig op de groep en dragen geen eindverantwoordelijkheid voor de kinderen. Pedagogische werkbegeleiding en orthopedagoog In sommige situaties wordt door de medewerkers een beroep gedaan op een van de pedagogen die aan SKSG verbonden zijn. De pedagogen zijn geschoold in het opnemen en analyseren van interactie en communicatie tussen medewerkers en kinderen. De werkbegeleiders kunnen tijdens hun werkzaamheden gebruik maken van video- opnames. De beelden worden gebruikt om de pedagogisch medewerkers te ondersteunen bij hun werkontwikkeling. Daarnaast kan in voorkomende gevallen een beroep worden gedaan op een orthopedagoog. Dit gebeurt alleen in en na overleg met ouders. Video Interactie Ondersteuning Op de groepen worden regelmatig video-opnames gemaakt door speciaal daarvoor opgeleide pedagogisch medewerkers. Deze opnames worden gebruikt bij de pedagogisch werkoverleggen ter ondersteuning van het werken op de groepen. Nadat de opnames besproken zijn worden ze vernietigd.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
19
6. Samenwerking met ouders Positieve sfeer Een positieve benadering is een essentieel aspect in een goed leefklimaat. Het is een basis voor ontwikkeling en samenwerken. Dit geldt voor de kinderen, maar ook voor ouders en pedagogisch medewerkers. Ouders moeten in vertrouwen hun kind achter kunnen laten op ons kinderdagverblijf. Pedagogisch medewerkers dienen een positieve sfeer uit te stralen naar kinderen en ouders. Positief gedrag kenmerkt zich door: acceptatie, openheid, uitgaan van goede bedoelingen, groei en verandering en een uitnodigende, ondersteunende houding. Halen en brengen/ dagelijkse overdracht In de visie van SKSG zijn ouders eindverantwoordelijk voor de zorg en opvoeding van hun kind(eren). Wij zien onszelf als medeopvoeder van de kinderen. Daarom vinden wij een zeer regelmatig contact met individuele ouders om de gedeelde zorg voor het kind op elkaar af te stemmen van wezenlijk belang. Hierbij gaat het om belangrijke zaken zoals bijvoorbeeld zindelijkheidstraining, afspraken over het eten en drinken, slapen, de verzorging en normen en waarden in de groep. Ook informeren we de ouders zorgvuldig over wat het kind op het kindercentrum onderneemt en beleeft. Wij willen zoveel mogelijk rekening houden met de wensen van individuele ouders. Tegelijkertijd bewaken we het belang van de groep kinderen, we hanteren groepsregels en ook hebben wij onze eigen normen en waarden die richting geven aan het handelen van de pedagogisch medewerkers. We vragen ouders van kinderen op de peutergroep om zich te houden aan de aangegeven haal- en brengtijden in verband met de activiteiten die op deze groep worden georganiseerd. In overleg met de groepsleiding kan daar natuurlijk vanaf geweken worden. Gesprekken We bieden de ouders op ons kindercentrum de volgende gesprekken 1 aan: Kennismakingsgesprek/intakegesprek: in dit gesprek maken ouders kennis met het kindercentrum en de locatiemanager of pedagogisch medewerker. Afhankelijk van de tijd die er tussen kennismaking en plaatsingsdatum zit volgt er een intake gesprek met de mentor van het kind. Evaluatiegesprek: ongeveer drie maanden nadat het kind op de groep is gekomen krijgen ouders van de groepsleiding een vragenlijst waarin zij aan kunnen geven of zij behoefte hebben aan een gesprek. Vanuit de organisatie wordt na ongeveer vier maanden een vragenlijst opgestuurd waarin naar de mening over de kinderopvang wordt gevraagd. Overgangsgesprek/afsluitend gesprek: bij een overgang van de ene groep naar de andere groep, van kinderdagverblijf naar buitenschoolse opvang en/of basisschool bieden we een gesprek aan tussen ouders en groepsleiding waarin o.a. wordt teruggekeken op het verblijf van het kind op de groep. Gesprek n.a.v. observatie (10-minutengesprek): één maal per jaar vindt er een individuele observatie plaats, de uitkomsten worden met de ouders besproken. Voor de peuters die werken met het Piramideprogramma wordt 2 x per jaar een gesprek aangeboden.
1
De gesprekken worden zoveel mogelijk gevoerd door de mentor van het kind.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
20
Bij het brengen en halen is er gelegenheid om informatie uit te wisselen over het kind. Wij houden ouders zoveel mogelijk op de hoogte van wat het kind heeft beleefd gedurende de dag. Op de groepen maken we hiervoor ook gebruik van een whiteboard. Voor kinderen tot een jaar wordt er een overdrachtsschriftje bijgehouden. We proberen ook zoveel mogelijk foto’s te maken zodat ouders een beeld krijgen van de dag. Mocht er behoefte zijn van uw of onze kant om eens rustig te praten dan maken we hiervoor met u een afspraak. Nieuwsbrieven en kwartaalberichten SKSG Merdeka geeft regelmatig een nieuwsbrief of crèchekrant uit waarmee we u op de hoogte houden van belangrijke zaken zoals geplande uitstapjes, wisselingen in personeel etc. Daarnaast ontvangen ouders vier maal per jaar het Kwartaalbericht waarin verschillende zaken aan bod komen. Deze brieven en berichten worden door de groepsleiding van de desbetreffende groepen verspreid. De peutergroep maakt bij elk Piramidethema een ouderbrief. Hierin kan bijvoorbeeld een thema-activiteit staan die u met uw kind kunt doen, de tekst van het themaliedje en/ of een kleurplaat om samen over te praten. Oudercommissie Ons kindercentrum heeft een oudercommissie (OC) waar ouders plaats in kunnen nemen. Deze commissie behartigt de belangen van ouders op locatieniveau. Daarom is het belangrijk dat alle groepen hierin zijn vertegenwoordigd. De OC heeft een adviserende rol. Op het informatiebord in de gang wordt meer informatie gegeven over de OC en hangt een overzicht van ouders die deel uitmaken van de OC. Ook de notulen van de vergaderingen zijn hierop terug te vinden. Daarnaast komen ze op de subsite te staan. Ouders die belangstelling hebben om lid te worden, kunnen contact opnemen met de voorzitter of mailen naar
[email protected] De OC komt gemiddeld een keer in de zes weken bij elkaar, meestal samen met de locatiemanager en een van de pedagogisch medewerkers. Ouderavonden Een á twee keer per jaar organiseren we een ouderavond. De oudercommissie organiseert een avond voor alle ouders van SKSG Merdeka. Hierin staat bijvoorbeeld een thema centraal over opvoeden in het algemeen of over een onderwerp dat betrekking heeft op het kindercentrum zoals de methodes (Piramide en Pikler) waar we mee werken. Het kan ook voorkomen dat er een groepsouderavond wordt georganiseerd door de pedagogisch medewerkers. Dit kan een gezellige avond zijn, waarin het onderlinge contact centraal staat of een avond met een thema. Klachtenregeling Het kan voorkomen dat ouders een klacht hebben. Wij vragen ouders om dit allereerst met de desbetreffende persoon te bespreken. Mocht dat niet tot resultaten leiden dan kunt u zich wenden tot de locatiemanager. Onze interne klachtenprocedure schrijft voor dat wij melding maken van de klachten en dat de klacht in behandeling wordt genomen. Mocht de interne klachtenprocedure niet tot een bevredigende oplossing of antwoord leiden dan kunt u zowel mondeling als schriftelijk een klacht indienen bij het landelijke coördinatie/ meldpunt van de Stichting Klachtencommissie Kinderopvang (SKK). U kunt zich natuurlijk ook rechtstreeks tot de SKK wenden. Beide procedures zijn na te lezen op onze website www.sksg.nl. Bij het kennismakingsgesprek ontvangen ouders een exemplaar van onze klachtenprocedure.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
21
Privacy reglement Informatie over het kind en zijn thuissituatie blijft binnen het kindercentrum en wordt alleen uitgewisseld tussen medewerkers onderling als dat in het belang van het kind is. Regels en afspraken rondom privacy gevoelige gegevens zijn vastgelegd in het privacy reglement. Dit reglement is op te vragen bij de locatiemanager. Tijdens het intakegesprek worden afspraken gemaakt over publicatie van foto’s binnen en buiten het kindercentrum. Protocollen Al onze protocollen liggen ter inzage op ons kindercentrum.
7. Praktische zaken Deze staan vermeld op “De handige kaart” die u bij het kennismakingsgesprek ontvangt. Op deze kaart staan verschillende praktische zaken zoals:
Bereikbaarheid (inclusief e-mail en algemeen nummer)
Naam en aanwezigheid locatiemanager
Namen en telefoonnummers van de verschillende groepen
Openingstijden
Brengen en halen
Vakanties en sluitingsdagen
Ruilen en extra dagdelen
Opvang tijdens margedagen (alleen voor BSO)
Informatie over Centraal Bureau (inclusief telefoonnummer)
Bijlage: De Piramidemethode Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
22
Op kindercentrum SKSG Merdeka wordt gewerkt met de Voor- en Vroegschoolse methode Piramide. Piramide is een speelse educatieve methode voor alle kinderen van nul tot zeven jaar. De methode is toegesneden op alle kinderen, variërend van kinderen met een ontwikkelingsachterstand tot en met kinderen die voorop lopen. De methode stimuleert jonge kinderen op een speelse manier in hun ontwikkeling. Door een slimme combinatie van activiteiten krijgen ze in een veilige omgeving grip op de wereld. Zo biedt Piramide elk kind de kans om zich optimaal te ontwikkelen Piramide richt zich op acht ontwikkelingsgebieden, die essentieel zijn voor de educatieve vorming van een kind. Alle ontwikkelingsgebieden komen evenwichtig en in samenhang aan bod. Kinderen breiden bijvoorbeeld hun woordenschat uit en ze leren tellen, maar ze leren ook om prettig om te gaan met anderen en plezier te hebben in het spel. Piramide werkt door het jaar heen met thema’s, zoals: “Verkeer, Herfst, Kunst, Mensen enz.” Binnen elk thema komen in meer of mindere mate de volgende ontwikkelingsgebieden aan bod: 1
Persoonlijkheidsontwikkeling Zelfredzaamheid, zelfvertrouwen, zelfstandigheid, zelfcontrole en doorzettingsvermogen. Piramide legt de basis. Zo groeien kinderen op tot zelfstandige individuen.
2
Sociaal-emotionele ontwikkeling Leren omgaan met gevoelens, zowel bij zichzelf als bij anderen. Piramide geeft kinderen de kans om te groeien als persoon.
3
Ontwikkeling van de waarneming Voelen, proeven, ruiken, zien en horen. Piramide leert kinderen al hun zintuigen te gebruiken. Een belangrijke voorwaarde om de wereld te ontdekken.
4
Taalontwikkeling en ontwikkeling van lezen en schrijven Communiceren met kinderen én volwassenen, de woordenschat uitbreiden, interactief voorlezen. Piramide nodigt kinderen uit om te praten en bereidt ze voor op het leren lezen en schrijven. De taallijn voor- en vroegschoolse educatie (VVE) is in de Piramide-methode uitgewerkt.
5
Denkontwikkeling en ontwikkeling van rekenen Ordenen van kleuren en vormen, classificeren, seriëren, maar ook omgaan met getallen, tellen en vergelijken. Piramide bereidt de kinderen voor op het leren rekenen.
6
Oriëntatie op ruimte en tijd en wereldverkenning Benoemen van lichaamsdelen, de kamers in een huis, de buurt of op reis gaan. Met de thema’s van Piramide ontdekken kinderen de wereld om hen heen. Ook krijgen ze besef van de volgorde waarin gebeurtenissen plaatsvinden.
7
Motorische ontwikkeling Grote en kleine motorische vaardigheden. Piramide laat kinderen springen en dansen, maar ook omgaan met stiften, potloden, schaar en bereidt kinderen tevens voor op het schrijven van letters en cijfers.
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
23
8
Kunstzinnige ontwikkeling Muzikale en beeldende ontwikkeling. Piramide stimuleert de creativiteit door samen muziek te maken en te beleven en door te dansen. De kinderen werken aan hun beeldende ontwikkeling door op een creatieve manier thema’s als kleur, vorm, licht en ruimte bezig te zijn. Technisch leren ze diverse materialen hanteren, zoals klei, verf, papier of textiel, tot en met kleur, vorm, licht en ruimte.
Speelleeromgeving: spelen in een uitdagende omgeving is een van de essenties van de Piramide-methode. Zo is er op de groep onder andere een ontdektafel, huishoek, bouwhoek, taalhoek en een klim- en klauterhoek. De aantrekkelijke materialen maken kinderen enthousiast om te spelen of te leren. Jonge kinderen verkennen zo de wereld. De rijke speelleeromgeving stimuleert hen om zelf initiatieven te nemen en keuzes maken. Een belangrijke voorwaarde om te leren. Toetsing: alle kinderen worden getoetst op 3- en bijna 4-jarige leeftijd. Dit gaat spelenderwijs. Kinderen vinden het over het algemeen heel leuk om te doen. Kinderen die dat nodig hebben krijgen tutoring, d.w.z. dat zij extra aandacht krijgen van de groepsleiding. Maar er is ook aandacht voor kinderen die zich bovengemiddeld ontwikkelen. Ouderbetrokkenheid: bij Piramide is de betrokkenheid van ouders van onschatbare waarde. Ouders worden op de hoogte gehouden d.m.v. de ouderbrieven die vooraf aan een thema worden uitgedeeld. Doordat ouders aansluiten bij wat er in de groep wordt gedaan wordt de effectiviteit van het programma vergroot.
Voor meer informatie over de Piramidemethode kunt u terecht bij de groepsleiding of op www.cito.nl
Pedagogisch werkplan SKSG Merdeka KDV, januari 2014
24