Pedagogisch werkplan KDV SKSG Pinokkio
Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Pedagogisch beleidsplan SKSG 3. Onze visie 4. Beleid in ons dagelijkse werk 5. Ons team 6. Samenwerking met ouders 7. Bijlage: Dagschema Combigroep
2 Versie februari 2015
1. Inleiding Pedagogisch beleidsplan ‘Het mooiste wat je kunt worden is jezelf’ is de titel van ons pedagogisch beleidsplan. In dit beleidsplan staan de uitgangspunten voor onze dagelijkse omgang met de kinderen binnen onze kindercentra en onze gastouderopvang. In het pedagogisch beleidsplan staat beschreven wat wij doen en waarom we dat zo doen. Dit beleidsplan wordt aan u opgestuurd. Pedagogisch werkplan In dit pedagogisch werkplan vertellen we, met in ons achterhoofd de pedagogische uitgangspunten, wat onze specifieke visie is en hoe we werken. We beschrijven hoe we omgaan met kinderen in de dagelijkse praktijk. Dit werkplan biedt dus inzicht in onze werkwijze en is een praktische uitwerking van onze uitgangspunten. Dit pedagogisch werkplan is niet voor ‘eeuwig’ vastgelegd. Omdat ons werk in ontwikkeling is, de maatschappij verandert en inzichten in de loop van de tijd kunnen veranderen, houden wij ons werkplan regelmatig up-to-date. Een keer per 3 jaar lopen we ons werkplan weer na en wordt de inhoud eventueel aangepast. Naast onze medewerkers hebben ook ouders, die zitting hebben in de oudercommissie, invloed op de inhoud van dit werkplan. SKSG Pinokkio Het kinderdagverblijf Pinokkio is gehuisvest in het pand aan de Hooiweg 3 in Zuidhorn.
Mocht u vragen of opmerkingen hebben over onze werkwijze, ons pedagogisch beleidsplan of dit werkplan, dan horen we dat graag! De locatiemanager en pedagogisch medewerkers van SKSG Pinokkio Pedagogisch Werkplan SKSG Pinokkio – februari 2015
3 Versie februari 2015
2. Pedagogisch beleidsplan SKSG In ons pedagogisch beleidsplan vertellen we wat wij doen en waarom we dat zo doen. Onze uitgangspunten, het bieden van veilige, veelvormige en verantwoorde kinderopvang is in dit beleid vertaald naar vijf pedagogische doelstellingen. In het kort treft u ze hieronder: 1. Wij ondersteunen uw kind emotioneel: “Kijk ik mag er zijn” en “Kijk we doen het samen” Kinderen kunnen zich alleen optimaal ontwikkelen als zij zich veilig en vertrouwd voelen. Onze pedagogisch medewerkers geven de kinderen een gevoel van geborgenheid door lichamelijk contact, door oogcontact door het kind te troosten als het daar behoefte aanheeft en door belangstelling/waardering te tonen voor het kind. 2. We respecteren de autonomie van uw kind: “Kijk ik kan het zelf, het lukt me Kinderen hebben uitdagingen nodig om te kunnen groeien en leren. Om zelfredzaam en zelfstandig te worden, leren we kinderen al vroeg op hun eigen niveau keuzes maken. Dat geeft een goede basis voor later. 3. Wij bieden uw kind structuur en continuïteit en stellen grenzen Kinderen hebben behoefte aan houvast en duidelijkheid daarmee hebben zij de zekerheid dat ze zich binnen de geboden structuur en de gestelde grenzen veilig kunnen bewegen. We bieden structuur door o.a. herkenbaarheid in dagritme, inrichting van ruimten, duidelijke regels en vaste rituelen. 4. Wij zeggen wat we doen en benoemen wat we zien. Om de wereld te begrijpen heeft een kind informatie en uitleg nodig die aansluit bij de behoefte, de belevingswereld, de aandacht en het ontwikkelingsniveau van het kind. 5. Wij bieden uw kind de benodigde ruimte, afhankelijk van zijn of haar ontwikkeling. De ruimte neemt toe naarmate uw kind ouder wordt. Uitdaging en spanning zijn belangrijk voor kinderen, mits binnen de grenzen van veiligheid en vertrouwen. Wij nodigen kinderen uit om zelf op verkenning te gaan, zodat zij op zichzelf leren te vertrouwen en zich daardoor verder kunnen ontwikkelen.
4 Versie februari 2015
3. Onze visie Op SKSG Pinokkio hebben wij een duidelijke visie op kinderen en op hoe we met onze kinderen om willen gaan. Respect voor de autonomie van het kind We gaan ervan uit dat het kind bij zijn of haar geboorte competent en uniek is en gericht op het aangaan van sociale contacten. Ieder kind heeft een eigen temperament en laat op zijn of haar manier de behoefte aan autonomie zien. Eerst is een kind nog erg afhankelijk van de volwassene met betrekking tot de basisbehoefte, maar naarmate een kind ouder wordt, zal de afhankelijkheid steeds meer afnemen en de autonomie steeds meer toenemen. We geven kinderen dan ook de gelegenheid om zelf oplossingen te vinden en keuzes te maken. Baby’s zijn helemaal afhankelijk van de zorg van volwassenen. We vinden het belangrijk de baby’s de ruimte te geven en initiatieven te volgen. Bij alle handelingen die we doen vertellen we wát we doen; we pakken een baby bijvoorbeeld niet zo maar uit bed, maar maken eerst oogcontact en vertellen wat er gaat gebeuren. Groepsopvang Groepsopvang is goed voor de sociale ontwikkeling, zowel in de relatie tussen kinderen en de pedagogische medewerkers (PM-ers), als bij de relatie tussen kinderen onderling. Kinderen leren omgaan met elkaar en naar elkaar te luisteren. Maar ook samen spelen, delen, liedjes zingen en eten of andere activiteiten samen doen, draagt een steentje bij aan de sociale ontwikkeling. Kinderen leren wat het effect is van hun eigen gedrag op dat van de andere kinderen, leren om voor zichzelf op te komen (en elkaar te corrigeren waar dit nodig is). Kinderen stimuleren elkaar in hun verdere ontwikkeling.
Veilig en vertrouwd
Iedereen is welkom Wij vinden het belangrijk dat de kinderen zich welkom voelen. Wij bieden een veilige en vertrouwde opvang in een ontspannen sfeer. We heten de kinderen welkom bij binnenkomst. We zorgen ervoor dat we, afhankelijk van de leeftijd van de kinderen, in de buurt zijn of ‘er zijn’. We storen kinderen niet in hun spel, maar helpen als het nodig is. Kinderen hebben de ruimte en aandacht nodig om zich zelf te kunnen ontwikkelen. Dit doen we door te kijken en actief te luisteren naar de behoefte van ieder kind. We proberen ons in te leven in de gedachte van een kind en de wereld om hem/haar heen. De pedagogisch medewerkers hebben individuele aandacht voor alle kinderen. We luisteren naar de kinderen en gaan met hen in gesprek. We geven hen de ruimte hun eigen tempo te volgen. Doordat we de kinderen goed leren kennen, weten we hoe we kinderen positief kunnen beïnvloeden. We zijn er voor alle kinderen en zorgen ervoor dat we alle kinderen gedurende de dag aandacht geven, ook de kinderen die minder aandacht vragen. Ook voor de contacten van de kinderen onderling, vinden we het belangrijk om te laten zien dat we er voor alle kinderen zijn.
5 Versie februari 2015
Dagritme Afhankelijk van de leeftijd van de kinderen kan de dagindeling afwijken. Voor baby’s geldt dat zij zoveel mogelijk het dagritme van thuis volgen voor wat betreft het eten, drinken, slapen en spelen. De dreumesen volgen al wat meer het dagritme van de groep, het individuele slaappatroon uitgezonderd. De peuters volgen het dagritme van de groep. Het slapen van de kinderen is afhankelijk van de behoefte van het kind en de wensen van de ouders. . SKSG Pinokkio is open van 7.30 tot 18.00 uur. Verlengde opvang is mogelijk vanaf 7.00 en tot 18.30. Tot 9.30 uur kunnen de kinderen vrij spelen. Aan tafel kunnen ze puzzelen en/of boekjes lezen. Soms spelen de kinderen in de speelhal. We verwachten dat alle kinderen er vanaf 9.00 uur zijn. We spelen nog even, gaan samen opruimen en de tafel dekken voor het fruit eten. Rond 9.30 uur is er fruit met wat drinken, om 11.30 uur brood eten en ’s middags rond 15.30 uur cracker eten met wat drinken. Tussen 10.30-11.30 uur is er tijd voor activiteiten. Na het eten worden de kinderen die nog even moeten slapen verschoond en naar bed gebracht. De oudere kinderen spelen rustig ‘vrij’, er wordt een spelletje gedaan, of buiten gespeeld. Rond 14.00 uur krijgen zij wat drinken. De kinderen die hebben geslapen worden weer uit bed gehaald en er is tijd voor activiteiten. Aan het eind van de middag worden de kinderen weer opgehaald door de ouders. Gecombineerd peuterspeelzaal – en kinderopvanggroep aanbod Figaro en Japie Krekel Deze peutergroepen bieden naast kinderopvang ook een peuterspeelzaal aanbod. Deze combinatie is mogelijk op alle dagen. (behalve op vrijdag in Japie Krekel). Op de peutergroepen wordt gewerkt met een vaste dagstructuur. Deze structuur kunt u terug vinden in de bijlage. Net als op de peuterspeelzaal en op het kinderdagverblijf wordt ook op deze groep gewerkt met het Voorschoolse Progamma Piramide. De peutergroepen vangen maximaal 16 kinderen op. De leidster – kindratio is hetzelfde als op de kinderopvang 1 pedagogisch medewerker op maximaal 8 kinderen. Het is ook mogelijk om een gecombineerd aanbod af te nemen. Zo zijn er kinderen die 1 dag per week bij ons komen voor een kinderdagopvang aanbod en daarnaast een peuterspeelzaal dagdeel extra komen. Brengen en Halen Wanneer de ouders hun kinderen brengen, begroeten wij hen vriendelijk. We vinden het prettig en belangrijk als zij even blijven, een praatje maken, vertellen hoe het met hun kind gaat en of er bijzonderheden zijn. Wij attenderen ouders erop dat afscheid nemen belangrijk is. Het kind moet duidelijk weten dat mama of papa weggaat. Het afscheid moet ook niet te lang duren. De pedagogisch medewerker begeleidt het afscheid en vangt het kind op. De ouders mogen eventueel later naar de groep bellen hoe het met het kind gaat. Als de kinderen worden opgehaald vertellen de pedagogisch medewerkers aan de ouders hoe de dag is verlopen, wat hun kind heeft gedaan, met wie en waarmee hij of zij heeft gespeeld en of er bijzonderheden zijn. Rituelen en gebruiken, grenzen en regels. Rituelen en gebruiken dragen bij aan een gevoel van veiligheid en geborgenheid. Met name jonge kinderen hechten waarde aan de dagelijkse gang van zaken. Kinderen houden van herhalingen ‘nog een keertje hetzelfde verhaaltje, nog een keer hetzelfde versje’. Herhaling geeft houvast en biedt de veiligheid om nieuwe dingen te ontdekken.
6 Versie februari 2015
We vinden het ook belangrijk te weten welke rituelen en gewoonten thuis gelden. Wij proberen deze gebruiken zo dicht mogelijk te benaderen. Ook wordt er feesten gevierd zoals Sinterklaas, Kerst en Pasen en natuurlijk verjaardagen met de bijbehorende rituelen. We weten ook dat kinderen duidelijke grenzen nodig hebben voor wat mag en niet mag en dat bepaalde regels nodig zijn in het belang van de veiligheid en om met elkaar prettig in een groep te kunnen functioneren. We vinden het belangrijk dat kinderen zich bewust worden van regels, normen en waarden. Ook door de voorbeeldfunctie die de pedagogisch medewerkers hebben, leren kinderen het belang kennen van normen en waarden en hoe hiermee om te gaan. Eten en drinken Tijdens de maaltijden zijn we kindvolgend en hanteren we geen strikte regels. De kinderen hebben ook ten aanzien van het eten keuzevrijheid. We zorgen voor voldoende afwisseling in gezonde voeding. We stimuleren kinderen om gezond en verantwoord te eten en te drinken. Slapen Voor het slapen van de kinderen zijn op en/of bij alle groepen aparte, goed geventileerde slaapruimtes. Op bijna alle groepen maken we gebruik van stapelbedjes. Bovenin slapen de allerkleinsten, onderin de grotere kinderen. De kinderen slapen in principe in een ‘eigen’ bedje, hebben eigen beddengoed/slaapzak en slapen op hun eigen slaaptijden. Wennen Voordat de werkelijke opvang begint, komen de kinderen (met 1 van de ouders) wennen op de groep. Hoe we dat doen gaat in goed overleg met de ouder, waarbij de behoefte van het kind voorop staat. Overgang van baby- naar peutergroep De kinderen die als baby starten op een babygroep gaan rond hun tweede verjaardag naar een peutergroep of eventueel naar een 0-4 groep. Voordat het kind naar de nieuwe groep gaat, gaat het daar een paar keer wennen, eventueel eerst samen met een pedagogisch medewerker. Overgang van peutergroep naar de basisschool en de buitenschoolse opvang (BSO) Wanneer het kind 4 jaar wordt gaat het naar de basisschool en stopt de opvang op het KDV. Veel kinderen gaan dan voor en na schooltijd, op margedagen van school en in de schoolvakanties naar de buitenschoolse opvang. De kinderen van het KDV naar de BSO gaan van te voren wennen op de BSO. De pedagogisch medewerkers van het KDV en de BSO organiseren het wennen. Observaties Op het KDV vinden er twee vormen van observaties plaats. Dit zijn de individuele kindobservaties en de groepsobservaties. Het welbevinden en de ontwikkeling van uw kind wordt regelmatig in de groepsbesprekingen besproken. BOL en POL (Baby Observatie Lijsten en Peuter Observatie Lijsten Binnen de SKSG werken met een nieuw instrument om kinderen te observeren. Het observeren van alle kinderen doen we nu ook al, alleen op een andere manier. 7 Versie februari 2015
In de baby en peuter observatielijst, ontwikkeld door Cito komen vragen aan de orde als: maakt een kind een ontspannen indruk, voelt een kind zich prettig op de groep, kan een kind kruipen, kan hij of zij brabbelen? Het doel van deze observatie is om de ontwikkeling en het welbevinden van het kind te bekijken en dat van alle kinderen samen in de groep. Uit de observatie kunnen ook punten uit naar voren komen waar de pedagogisch medewerksters voor de hele groep mee aan de slag gaan. De observatielijst voor peuters richt zich op sociaal gedrag, speelwerkhouding en welbevinden. In de periode tussen 6 maanden en 2 jaar wordt de ontwikkeling van de baby's (0-2 jaar) elk half jaar bijgehouden door middel van deze observatielijst. Peuters worden één keer per jaar geobserveerd. Uiteraard worden ouders op de hoogte gehouden wat er uit onze waarnemingen is gekomen en we horen dan ook graag wat de indruk van de ouders over hun eigen kind is. De mentor van het kind zal ouders uitnodigen voor een persoonlijk gesprek om alle bevindingen te bespreken. Naast de individuele kindobservaties vindt er ook een groepsobservatie plaats op de verschillende dagen van de week. Bij deze observatie wordt er gekeken naar de sfeer in de groep, het spel van de kinderen, de activiteiten die er gedaan worden, het gebruik van de ruimte, de relaties tussen kinderen, de relaties met de pedagogisch medewerkers, de onderlinge betrokkenheid tussen de kinderen, de reactie op de pedagogisch medewerker en naar de structuur en de regels van de groep. Door middel van de observaties krijgen wij een overzichtelijk beeld van wat er op de groep gebeurt en het is een manier om te kijken hoe wij de kwaliteit van de opvang kunnen verbeteren. Uiteraard observeren wij dagelijks wat er speelt op de groep en zullen wij ook op andere momenten signalen oppakken. Vervolgobservaties Wanneer wij goed naar kinderen en naar hun spel kijken, kan het zijn dan ons soms iets bijzonders opvalt. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat een kind zich anders ontwikkelt dan verwacht. Dit hoeft niet per definitie zorgwekkend te zijn maar het is voor ons wel een teken dat wij wat vaker en meer gestructureerd naar een kind zullen gaan kijken. Het kan daarbij zijn dat wij besluiten om het kind vaker te observeren en daarna de situatie in kaart gaan brengen. Natuurlijk leggen wij onze eventuele zorg en onze vragen ook aan als ouders voor, dat staat bij ons voorop. Samen bespreken wij een eventuele plan van aanpak om het kind een optimale ontwikkeling op onze groep te kunnen bieden. Daarnaast hebben we ook altijd de mogelijkheid om in overleg met ouders een pedagoog van SKSG in te schakelen. Wij hebben binnen de SKSG kinderopvang een protocol ‘opvallend gedrag en / of ontwikkelingsproblemen’. Hierin wordt uitgebreid beschreven hoe wij handelen in de hiervoor beschreven situatie. Veiligheid In ons kindercentra worden kinderen opgevangen, begeleid en verzorgd in een veilige omgeving: er zijn brandveiligheidseisen, er is een bedrijfsnoodplan en 2 x per jaar wordt een ontruiming geoefend. Daarnaast voeren wij jaarlijks een risico-inventarisatie veiligheid & gezondheid uit welke ook door de GGD gecontroleerd wordt. Dagelijks is er leiding aanwezig met een EHBO of BHV-diploma . Een veilige omgeving stelt eisen aan de materiële omgeving. Deze omgeving moet hygiënisch zijn en kinderen moeten zich vrij kunnen bewegen zonder gevaar van lichamelijk letsel. Daarnaast komt de omgeving tegemoet aan de veelzijdige ontwikkelingsbehoeften van kinderen. De pedagogisch medewerkers
8 Versie februari 2015
zorgen voor een gezonde balans tussen lichamelijk veiligheid en de natuurlijke behoefte van kinderen om te bewegen en te onderzoeken. Van (bijna) ongevallen wordt melding gedaan via een formulier, waarbij gekeken wordt of het ongeval voorkomen had kunnen worden en welke eventuele maatregelen genomen moeten worden ter voorkoming van een dergelijk ongeval. Achterwacht Er zijn altijd minimaal 2 volwassenen, waarvan één pedagogisch medewerker, in het gebouw aanwezig. Mocht een locatie zo klein zijn dat er gezien het kindaantal slechts een pedagogische medewerker noodzakelijk is dan is geregeld dat een andere volwassene telefonisch bereikbaar is en binnen 15 minuten aanwezig kan zijn in geval van een calamiteit. Algemene uitwerking vier-ogen principe De groepsruimtes van Pinokkio bevinden zich aangrenzend aan de centrale hal. De groepen en verschoonruimtes zijn voorzien van ramen of openingen die directe inkijk mogelijk maakt. De leidinggevende kan dagelijks onaangekondigd de diverse groepsruimtes binnen lopen (zonder hierbij de groepsrust te verstoren). De leidinggevende coacht leidsters op de werkvloer en observeert regelmatig op de groepen. Dit gebeurt deels aangekondigd maar grotendeels onaangekondigd. Op tijdstippen aan het begin en eind van de dag is er een medewerker op de groep aanwezig zonder dat er nog een collega naast haar staat. In het gebouw zijn altijd minimaal twee volwassenen aanwezig. Aan het eind en begin van de dag zijn dit echter ook de momenten waarop ouders regelmatig in en uit lopen om hun kind(eren) te brengen of halen De aanwezigheid van collega’s of andere organisaties in het gebouw en de inloop van ouders maakt dat over de gehele dag de mogelijkheid bestaat dat een andere volwassene de mogelijkheid heeft om mee te kijken of luisteren. Het onvoorspelbare karakter van de momenten waarop collega’s of anderen langs kunnen lopen of binnen kunnen lopen verkleint het risico dat iemand zich onbespied of niet gecontroleerd zou kunnen voelen. Dit ontmoedigt eventueel ongewenste gedrag.. Specifieke punten om toezicht op elkaar te vergroten Op groepen waar de leidsterkindratio het toelaat om met één pedagogisch medewerker te draaien worden regelmatig stagiaires ingezet. Om de transparantie te vergroten mogen ramen niet dichtgeplakt worden met werkjes of aankondigingen. Om ruimtes overzichtelijk te houden vanaf buiten wordt hier bij de inrichting rekening mee gehouden. Op slaapkamers wordt met babyfoons gewerkt die in de groepsruimte aanstaan. Tijdens uitstapjes: Gaan pedagogisch medewerkers (of pedagogisch medewerkers en een volwassene en/of een stagiair ) bij voorkeur minimaal met zijn tweeën op pad met een kleine groep kinderen. Als pedagogisch medewerkers alleen met een groepje kinderen op pad gaan, dan is dit een vaste pedagogisch medewerker die werkzaam is op de locatie, en dan is dit in een omgeving waar sociale controle aanwezig is van andere mensen. ( Bijvoorbeeld bakker, kinderboerderij, etc.) Tijdens pauzes: Tijdens de pauze staat een PM’er alleen op de groep. Vaak gaan dan de deuren van de groepen open en spelen de kinderen ook op de hal.
9 Versie februari 2015
Ten aanzien van een open aanspreekcultuur en Meldcode Kindermishandeling: • Is het de afspraak dat wij elkaar durven aanspreken. • Wordt de Meldcode Kindermishandeling regelmatig, in ieder geval jaarlijks, besproken tijdens een teamoverleg. • Kan bij twijfel of bij een onderbuikgevoel de leidinggevende altijd benaderd worden. Ten aanzien van knuffelen: De pedagogisch medewerker is nooit dominant als het gaat om lichamelijk contact met kinderen. Pinokkio vindt het niet wenselijk om kinderen standaard te zoenen bij het brengen en halen. Als we zoenen dan doen we dit op de wang of op het voorhoofd, liever niet op de mond. Het bieden van knuffelen/lichamelijk contact is voor kinderen heel belangrijk. Dit doen we dus graag en vaak. Stoeien en knuffelen is leuk en belangrijk. We beseffen goed dat er grenzen zijn aan de intimiteit met kinderen en bespreken dit met elkaar en met ouders. Als een kind niet wil knuffelen zullen we dit altijd respecteren. Ziekte Het kan voorkomen dat een kind bij ons op het KDV ziek wordt. Wij kijken naar de toestand van het kind en de situatie op de groep. Mocht het in het belang zijn van het kind om naar huis te gaan, bellen wij ouders of verzorgers met het verzoek het kind op te halen. Ontstaan er door de ziekte van het kind problemen voor de andere kinderen of gaat de zorg voor de overige kinderen ten koste aan de zorg voor het zieke kind, dan vragen wij ouders ook om het kind op te halen. Mocht het zo zijn dat het voor uw kind en de groep niet nadelig is om op het KDV te verblijven dan stellen wij u als ouders op de hoogte van de ziekte van uw kind maar geven wij aan dat het geen noodzaak is dat uw kind gehaald wordt.
Veelvormige kinderopvang
Groepen SKSG Pinokkio heeft 5 groepen: De babygroep,Blauwe Fee voor kinderen van 0 tot ca. 2 jaar met maximaal 12 kinderen. De peutergroepen Figaro en Japie Krekel voor kinderen van ca. 2 tot 4 jaar met maximaal 16 kinderen. De verticale groepen Gepetto, Pompidoe voor kinderen van 0 tot 4 jaar met maximaal 16 kinderen. Het aantal kinderen per pedagogisch medewerker is vastgelegd in de Wet Kinderopvang door middel van een pedagogisch medewerker/kind ratio. Er werkt bij ons één medewerker op:
4 kinderen van 0-1 jaar
5 kinderen van 1-2 jaar
8 kinderen van 2-3 jaar
8 kinderen van 3-4 jaar
Kindercentrumbreed werken Dreumesen en peuters zijn van nature nieuwsgierig en onderzoekend. Zij willen, naast de veiligheid die de stamgroep hun biedt, verder kijken. Op die ontwikkelingsbehoefte willen we graag inspelen. Daarom kunnen we op een aantal dagen uitdagende spel- en ontwikkelingsactiviteiten buiten de eigen stamgroep bieden. Wanneer de spelactiviteit ten einde is gaan de dreumesen en peuters weer naar hun eigen stamgroep. Peuters bieden we op die manier ook de piramide-activiteiten aan. Mochten er op een dag(deel) 10 Versie februari 2015
veel peuters zijn op de 0-4 groepen dan kunnen de oudste peuters naar Japie Krekel voor een specifiek op de peuterleeftijd gericht aanbod waar deze kinderen vaak echt van genieten. Ouders worden daarvoor om toestemming gevraagd met een toestemmingsformulier “Opvang in een 2 e stamgroep”. Extra dagdelen Wanneer een ouder structureel of incidenteel een extra dag(deel) opvang aanvraagt, kan het voorkomen dat er op dat moment op de vaste stamgroep van het kind geen plaats is. In dat geval wordt het kind tijdelijk voor de betreffende dag (deel), in een andere stamgroep geplaatst. Dit met toestemming van de ouders, die geregeld wordt via het toestemmingformulier “Opvang in een 2 e stamgroep” . Samenvoegen van groepen Soms komt het voor dat we groepen samenvoegen, bijvoorbeeld aan het begin of eind van de dag, tijdens vakanties en op dagen dat de bezetting laag is. De stamgroep wordt dan in zijn geheel samengevoegd met een andere groep. Kinderen maken gedurende een week ten hoogste gebruik van twee stamgroepruimtes. Mentorschap Ieder kind bij SKSG Pinokkio heeft een mentor. De mentor is de pedagogisch medewerker die het kind het meeste ziet/verzorgt en ook het eerste aanspreekpunt voor ouders. Vooral in de beginperiode is dit duidelijk voor zowel het kind als de ouders. De mentor volgt de ontwikkeling van het kind en voert observaties uit ten behoeve van het kind. De mentor is verantwoordelijk voor gesprekken naar aanleiding van de observaties en de overdracht naar de locatiemanager.
Verantwoorde kinderopvang Leren en stimuleren
SKSG Pinokkio biedt een rijke leer- en leefomgeving. Zo wordt ieder kind gestimuleerd en krijgt de uitdaging die hij nodig heeft om zich te ontwikkelen. De groepsopvang is hierin een belangrijk onderdeel. Kinderen kunnen van elkaar leren door naar elkaar te kijken en bij elkaar te zijn. Op Pinokkio wordt de leeromgeving bovendien verrijkt door te werken volgens Piramide.
Stimuleren van zelfstandigheid en zelfredzaamheid Jonge peuters willen veel zelf doen en zijn tegelijkertijd nog erg (emotioneel) afhankelijk van volwassenen. We gaan hiermee om door de peuters vrij te laten spelen en zelf beschikbaar te blijven via oogcontact. Hierdoor wordt de behoefte aan afhankelijkheid bevredigd en kan de peuter rustig verder spelen. De oudere peuters, bijna kleuters kunnen al wel enige tijd zelfstandig spelen. Ze kunnen ook zelf de pedagogisch medewerker opzoeken, als dat nodig is. Ze ontdekken wel een nieuwe vorm van afhankelijkheid: die van andere kinderen. Ze ontdekken dat andere kinderen soms niet met hen willen spelen als ze geen rekening met hen houden, dat je ze soms ter wille moet zijn of dat soms de wet van de sterkste geldt. Peuters zijn meer autonoom van ons, maar als ze willen samenspelen en afhankelijk zijn van de regels van het kinderspel hebben ze af en toe de hulp van de pedagogisch medewerker nodig om (te leren) samenspelen.
11 Versie februari 2015
Manieren om de autonomie van het kind te respecteren zit in kleine handelingen: In het aanpassen van het dagprogramma en de dagelijkse routine: als een kind bijvoorbeeld moe op de opvang aankomt laten we het kind liever rusten op de bank in plaats van dat het moet meedoen aan tafel. We geven kinderen de gelegenheid zelf hun problemen oplossen. We zijn wel betrokken, maar nemen niet direct iets uit handen. We observeren en wachten af. Ook met praktische dingen, zoals het pakken van speelgoed, zijn we gericht op de zelfstandigheid van de kinderen. We laten kinderen een keuze maken, maar uit niet meer dan twee: wil je dit of wil je dat? Meerdere keuzemogelijkheden kunnen ze vaak nog niet overzien. We volgen de kinderen in de individuele gesprekjes en vullen niet voor het kind in wat het denkt of voelt. We stellen vragen en wachten rustig op en antwoord; we laten ons leiden door het kind. We laten de kinderen meehelpen op de groep. Het geeft hen een groot en sterk gevoel. De meeste kinderen helpen een ander kind spontaan als het ergens niet bijkan, als het iets laat vallen of als zij huilen. Ze vinden het leuk om ons te helpen met de afwas, tafel dekken of met opruimen. We luisteren naar kinderen, want zij hebben het recht om gehoord te worden. Kinderen kunnen vanaf hun geboorte, eerst door hun gedrag en later in het praten, aangeven wat zij belangrijk vinden. Activiteiten Door middel van verschillende activiteiten willen we een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van kinderen op sociaal-emotioneel, cognitief, motorisch en creatief gebied. Ook aan de natuur(beleving) besteden we aandacht. We doen dit door het verschillende activiteiten aan te bieden, zoals knutselen (tekenen, plakken, verven, kleien, e.d.), rollenspellen, verkleden, zingen, dansen en andere bewegingsspelletjes, puzzelen en spelletjes doen, voorlezen, buiten spelen, vrij spelen (spelen in de huishoek, de bouwhoek, spelen met auto’s, blokken, duplo, lego). We geven de kinderen de gelegenheid om te ontdekken, om spelend te leren, om zichzelf en elkaar, spelenderwijs en/of in spelvorm te leren kennen. Uiteraard besteden we aandacht aan de gebruikelijke feesten, zoals een verjaardag, Pasen, Pinksteren, Sinterklaas en Kerst, de geboorte van een broertje of zusje , de seizoenen. Piramide Bij Pinokkio werken we op het kinderdagverblijf met het VVE (voor- en vroegschoolse educatie) programma Piramide. Piramide stimuleert jonge kinderen en richt zich op een speelse manier op alle ontwikkelingsgebieden: de sociaal-emotionele ontwikkeling, de persoonlijke ontwikkeling en redzaamheid, de motorische ontwikkeling en taal- en denkontwikkeling. Er worden door het jaar heen verschillende thema’s aangeboden zoals bijvoorbeeld Feest, Verkeer, Herfst. Binnen een thema worden er op verschillende manieren allerlei aantrekkelijke activiteiten aangeboden. Het programma voorziet in activiteiten voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben, maar ook voor pientere kinderen is aandacht om nieuwe dingen te leren. Tijdens een thema wordt de groepsruimte aangepast. Ook zo stimuleren we kinderen om een ander spel te spelen en nieuwe woorden te gebruiken. Buiten spelen We proberen zo vaak mogelijk met de kinderen buiten te spelen. Als de kinderen buiten spelen mogen ze zelf kiezen wat ze willen gaan doen.
12 Versie februari 2015
Voorleescoach Voorlezen en plaatjes kijken vinden we belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Daarom heeft Pinokkio een voorleescoach. Zij zorgt ervoor dat er steeds boeken, passend bij een thema, aanwezig zijn en dat er een standaard aanbod is waarin vele verschillende onderwerpen aan de orde komen. ( Van boeken over “kleuren” tot “de geboorte van een broertje of zusje” ) . Zij stimuleert collega’s om voor te lezen. Op elke groep is een knus hoekje aanwezig waar kinderen rustig voorgelezen kunnen worden of zelf kunnen ‘lezen’. 5. Onze teams Pedagogisch medewerkers Alle groepen worden begeleid door pedagogisch medewerkers. Zij hebben de verantwoordelijkheid voor de kinderen die aan hun zorg zijn toevertrouwd. Zij zorgen voor een goede sfeer. Zij observeren en begeleiden de kinderen op het niveau van het individuele kind en verzorgen hen afhankelijk van de zorg die zij nodig hebben. Zij hebben aandacht voor de groep als geheel, maar zien ook het individuele kind in de groep. De pedagogisch medewerker is een belangrijk dagelijks aanspreekpunt voor ouders. Samen met de ouders stemmen zij de zorg voor het kind af. Uiteraard binnen de mogelijkheden die ons kindercentrum te bieden heeft. Onze pedagogisch medewerkers hebben een belangrijke rol in het bieden van pedagogische kwaliteit zoals die in de doelstellingen worden beschreven. Om deze kwaliteit te kunnen waarborgen vinden we het belangrijk dat de pedagogisch medewerkers (PM) over zes interactievaardigheden beschikt. Deze interactievaardigheden heeft onze organisatie kortweg REIS genoemd: -
Respect voor de autonomie; de PM geeft het kind veel ruimte om zelf dingen te doen, ze stimuleert
-
kinderen actief om dingen zelf te proberen en respecteert ook eigen ideeën en oplossingen. Emotionele ondersteuning: de PM kan signalen van een kind dat zich niet goed voelt of behoefte
-
heeft aan ondersteuning opmerken, goed interpreteren en er passend op reageren. Informatie en uitleg geven: de PM legt goed uit, praat niet alleen regelmatig met de kinderen, maar stemt ook de timing en inhoud van de interacties af op het begripsniveau en interesse van de
-
kinderen Structuur en grenzen stellen: de PM kan kinderen duidelijk maken wat er van hen verwacht wordt en er voor zorgen dat zij zich daar ook aan houden
Twee aanvullende interactievaardigheden zijn: -
Ontwikkelingsstimulering: de PM kan kinderen extra stimulering bieden om hun motorische -, cognitieve -, en taalontwikkeling en creativiteit ontwikkelen
-
Begeleiden van interacties tussen kinderen: de PM besteedt aandacht aan positieve interacties tussen kinderen en probeert deze te bevorderen.
PM worden regelmatig op deze vaardigheden geschoold en gecoacht. Alle pedagogisch medewerkers hebben minimaal een (kindgerichte) mbo-opleiding afgerond. Locatiemanager De locatiemanager is de leidinggevende van SKSG Pinokkio. Zij geeft leiding aan het team van pedagogisch medewerkers. De locatiemanager heeft de eindverantwoordelijkheid over de dagelijkse gang van zaken en
13 Versie februari 2015
begeleidt haar medewerkers in het uitoefenen van hun functies. De bereikbaarheid van de locatiemanager is te vinden op de handige kaart. Invalkrachten Tijdens vrije dagen en ziekte van onze pedagogisch medewerkers (PM) wordt in de meeste gevallen de vervanging gedaan door een van de andere PM-ers van de eigen groep en/of locatie. We streven naar zoveel mogelijk vaste gezichten op de groep. Zo nodig worden invalkrachten ter vervanging ingezet uit de zogeheten SKSG ‘flexpool’ : medewerkers die flexibel op plaatsen ingezet worden bij ziekte of afwezigheid. Deze pedagogisch medewerkers zijn inzetbaar op alle locaties van SKSG kinderopvang waardoor zij veel ervaring hebben. Stagiaires SKSG kinderopvang is een erkend leerbedrijf. Wij vinden het belangrijk om aankomende pedagogische medewerkers bij ons ervaring te laten opdoen. De pedagogisch medewerkers die stagiaires begeleiden zijn hiervoor gekwalificeerd. Stagiaires dragen uiteraard geen eindverantwoordelijkheid. Pedagogen Soms hebben de pedagogisch medewerkers behoefte aan extra ondersteuning of tips in de omgang met de kinderen. Wij kunnen dan de pedagogen raadplegen die verbonden zijn aan SKSG. De pedagogen zijn geschoold in het analyseren van interactie en communicatie tussen medewerkers en kinderen. Zij kunnen tijdens hun werkzaamheden gebruik maken van video-opnames. De beelden worden dan vervolgens gebruikt om de pedagogisch medewerkers te ondersteunen bij hun werkontwikkeling. Als er video-opnames voor deze doeleinden gemaakt worden, dan wordt dit altijd eerst met U besproken.
6. Samenwerking met de ouders Visie op relatie met ouders Samen met de ouders willen we er voor zorgen dat we het kind op de juiste manier kunnen begeleiden en stimuleren. Een goede communicatie tussen de ouders en de pedagogisch medewerkers is dus van essentieel belang om elkaar aan te kunnen vullen in de opvoeding van het kind. We vinden het belangrijk dat ouders zich begrepen voelen en serieus genomen worden en dat ze een goed en tevreden gevoel hebben over de opvang van hun kind, zodat het kind zich optimaal kan ontplooien. Halen en brengen en dagelijkse overdracht Bij het halen en brengen is de dagelijkse overdracht een belangrijk moment om informatie te geven en te ontvangen. Wij informeren de ouders zorgvuldig over wat het kind op het KDV onderneemt en beleeft. Wij willen graag weten hoe het met het kind gaat zodat we hierop in kunnen spelen. Wij willen zoveel mogelijk rekening houden met de wensen van individuele ouders. Tegelijkertijd bewaken we het belang van de groep kinderen, we hanteren groepsregels en ook hebben wij onze eigen normen en waarden die richting geven aan het handelen van de pedagogisch medewerkers. We vinden het belangrijk dat ouders zich begrepen voelen en serieus genomen worden en dat ze een goed en tevreden gevoel hebben over de opvang van hun kind.
14 Versie februari 2015
Gesprekken Er zijn diverse mogelijkheden om met ouders in gesprek te komen. We noemen er een aantal: Kennismakingsgesprek : in dit gesprek maken ouders kennis met het kindercentrum en de locatiemanager, daarna volgt een kennismaking met de groepsleiding Evaluatiegesprek ongeveer 6 weken nadat het kind op de groep is gekomen is er een evaluatiegesprek met de mentor van uw kind. Na 3 maanden krijgen ouders ook een vragenlijst opgestuurd waarin naar de mening over de opvang wordt gevraagd Overgangsgesprek bij een overgang van de ene groep naar de andere groep of van kindercentrum naar buitenschoolse opvang kan, naar behoefte, een gesprek plaatsvinden. Gesprek n.a.v. observatie 1 x per jaar vindt er een individuele observatie plaats, de uitkomsten worden daarna met de ouders besproken. Afsluitend gesprek als het kind het kindercentrum verlaat kan in een exit- gesprek het verblijf van het kind geëvalueerd. Voor kinderen die bijna naar school gaan wordt een overdrachtsformulier ingevuld, dat na bespreking met ouders, naar school wordt gestuurd. Het is natuurlijk ook mogelijk dat ouders of pedagogisch medewerkers een afspraak maken voor een extra gesprek wanneer daar behoefte aan is. Kwartaalberichten en nieuwbrieven Ouders ontvangen vier maal per jaar een SKSG Kwartaalbericht waarin verschillende zaken aan bod komen. Het Kwartaalbericht wordt ook op de website geplaatst. Daarnaast ontvangen ouders in ieder geval 1 keer per twee maanden een nieuwsbrief vanuit de locatie met informatie over de groepen, personeel, het thema en de oudercommissie. Oudercommissie (OC) In het Westerkwartier hebben de locaties één oudercommissie. Deze commissie behartigt de belangen van ouders op locatieniveau. Deze OC heeft een adviserende rol. Volgens de Wet Kinderopvang moet elke locatie vertegenwoordigd worden door een oudercommissie met ten minste twee ouders. Voor de kleiner locaties is dat soms niet haalbaar. Gemiddeld vergadert een OC eens per 6 weken, maar zij mogen dit zelf vaststellen in het eigen huishoudelijk reglement. Ouders die belangstelling hebben om zitting te nemen in de OC en/of meer informatie wensen, kunnen contact opnemen met de OC via
[email protected] of met de locatiemanager. (zie handige kaart op de website). Klachtenregeling Het kan voorkomen dat ouders een klacht hebben. Wij vragen ouders om dit allereerst met de desbetreffende persoon of diens leidinggevende te bespreken. Dit laat niet onverlet dat u zich rechtstreeks kan wenden tot de SKK (Stichting Klachten Kinderopvang). Onze interne klachtenprocedure schrijft voor dat er altijd een klachtformulier ingevuld wordt en dat de klacht in behandeling wordt genomen. Mocht dit 15 Versie februari 2015
niet tot een bevredigende oplossing leiden dan staat de externe klachtenprocedure open. Beide procedures zijn na te lezen op onze website: www.sksg.nl. Privacy reglement Informatie over het kind en zijn thuissituatie blijft binnen SKSG Pinokkio en mag alleen worden uitgewisseld tussen medewerkers onderling als dat in het belang van het kind is. Regels en afspraken rondom privacy gevoelige gegevens zijn vastgelegd in het privacy reglement. Dit reglement is op te vragen bij de locatiemanager. Tijdens het kennismakingsgesprek worden ouders gevraagd of wij beeldmateriaal van uw kind mogen gebruiken, dit wordt vastgelegd in het intakeformulier. Protocollen Onze protocollen zijn digitaal aanwezig op de locatie. U kunt de locatiemanager vragen om inzage in deze protocollen.
16 Versie februari 2015
7.Bijlage:
Voorbeeld Dagschema Combinatiegroep KDV/PSZ + Versie: 03-06-14
Tijd Vanaf 7.30 8.30 8.30 8.45 -9.30 9.30-9.45 9.45-10.45 10.30-11.00
Activiteit Inloop Kinderen Kinderdagopvang
Opmerkingen Ontvangst en overdracht ouders 1e pm begint, zet koffie/thee klaar
Inloop PSZkinderen
Ontvangst en overdracht ouders (Ouders brengen kind in de groep)
(Begeleid )vrij spel en daarna opruimen Kringgesprek/ fruit eten
11.00 11.00
Vrij spelen Kernactiviteit (gerichte VVEactiviteit) Afsluiting Ophalen van pszkinderen
11.30-12.15 12.15-13.00
Brood eten Verschonen, kinderen naar bed
13.00-13.15 13.15-14.00
Inloop pszkinderen (Begeleid )vrij spel en/ of voorlezen in kleine groepjes Drinken, daarna spelen
14.00-14.15 14.15-15.00 15.00-15.30 15.30 15.30-18.00 of later
Beweging,( begeleid) vrij spel Kernactiviteit (gerichte VVEactiviteit) Afsluiting Ophalen van pszkinderen Ophalen Kinderdagopvangkinderen
Bespreken dagritmekaarten, taalactiviteiten zoals liedjes zingen enz. Buitenspel, bij slecht weer binnen In grote of kleine groep, afh. van de activiteit Overdracht naar ouders (Ouders wachten in de hal) Kinderen Kinderdagopvang worden opgehaald/ gebracht tussen 12.30 en 13.15 Ontvangst en overdracht ouders Andere kinderen rusten (tot 15.00 uur) Bespreken dagritmekaarten, taalactiviteit Buitenspel, bij slecht weer binnen In grote of kleine groep, afh. van de activiteit Overdracht naar ouders Overdracht naar ouders
*Tijden zijn bij benadering, afh. van de kinderen en/ of activiteit * Alle kinderen krijgen minimaal 1 keer per dag een taalactiviteit en een kern(gerichte VVE-)activiteit aangeboden
17 Versie februari 2015