PEDAGOGISCH WERKPLAN KDV HET ZONNEHUIS
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
INHOUDSOPGAVE
1. Voorwoord 2. Praktische informatie 3. Doorgaande ontwikkelingslijn 0-13 4. Visie op kind en ontwikkeling bij Kanteel 5. Pedagogische doelen 6. Hoe willen wij onze doelen bereiken 7. Pedagogisch medewerkers 8. Volgen en observeren 9. Ouders 10. Bijlagen
2
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
In dit pedagogisch werkplan staan de uitgangspunten van de dagelijkse omgang met de kinderen binnen KDV het Zonnehuis We vertellen u wat we doen en waarom we het zo doen. Het ‘hoe’ is de praktische uitwerking van de visie beschreven in ons pedagogisch beleidsplan, in samenwerking met ouders en medewerkers vastgelegd. Trefwoorden in deze visie: • • • • • • • •
Kinderen zijn de onderzoekers van de eigen leefomgeving. Elk kind mag zijn wie hij is en heeft recht op een eigen plekje binnen de groep. Fysieke en emotionele veiligheid vinden we heel belangrijk. We bieden een uitdagende leer- en leefomgeving voor iedere ontwikkelingsfase. We gaan uit van een doorgaande ontwikkelingslijn van 0-13 jaar in onze kindercentra. Het kind is de motor van zijn eigen ontwikkeling. Kinderen leren door imiteren en leren vooral ook door handelend bezig te zijn. We respecteren de autonomie van elk kind.
Het pedagogisch werkplan geeft onze medewerkers richting en houvast in de dagelijkse praktijk én in de verdere ontwikkeling van hun werk. Het pedagogische werkplan wordt jaarlijks door alle betrokken partijen geëvalueerd. Wij nodigen u uit om met ons in gesprek te blijven over de inhoud van ons pedagogisch werkplan, zodat we dit, waar nodig, bij kunnen stellen.
3
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
1.
Maart 2015
Voorwoord
Beste ouder of verzorger, U bent op zoek naar een fijne plaats met warme mensen, om uw kind aan toe te vertrouwen wanneer u uw dagelijkse werkzaamheden hervat. We zijn blij u kennis te kunnen laten maken met kinderdagverblijf het Zonnehuis. U mag ervan uitgaan dat uw kind bij ons in goede handen is. In dit pedagogisch werkplan leest u wat u en uw kind mogen verwachten bij het Zonnehuis. Het gaat om onze visie op kinderen, onze pedagogische doelen en de activiteiten die we vandaar uit samen met de kinderen ondernemen en nog veel meer onderwerpen die voor u van belang zijn om een goed beeld te krijgen van ons kindcentrum en ons handelen. U kunt de medewerkers altijd aanspreken wanneer u vragen en/of opmerkingen heeft over dit pedagogisch werkplan. Uiteraard kunt u ook bij de assistent manager of de clustermanager terecht. De clustermanager is aanwezig op maandag, dinsdag en donderdag en de assistent manager op maandag t/m donderdag. U mag ons ook mailen:
[email protected] Wij hopen u en uw kind binnenkort te mogen ontmoeten. Met vriendelijke groeten, Team Kindcentrum het Zonnehuis
4
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
2.
Maart 2015
Praktische informatie Adresgegevens Kanteel Kinderopvang Postbus 334 5240 AH Rosmalen T: 073-8507850 M:
[email protected] www.kanteel.nl Relatiebeheer T: 073-8519999 M:
[email protected]
Kindercentrum het Zonnehuis Ophoviuslaan 158 5212 AT ’s-Hertogenbosch Clustermanager Susan Geijsberts T: 06-36512275 M:
[email protected] Telefoonnummers Kantoor Druppels Manen Regenbogen Spetters Sterren Wolken Zonnen Noodnummer
Assistent-manager Bianca van den Boomen T: 06-36547994 M:
[email protected]
073-6920100 073-6920101 073-6920104 073-6920102 073-6920107 073-6920105 073-6920103 073-6920106 010-2403729
Openingstijden Wij zijn geopend van 7.30-18.30 uur. Haal en brengtijden Het brengen in de ochtend is van 7.30-9.00 uur. Het brengen en halen tussen de middag is van 12.30-13.00 uur. Het halen aan het eind van de dag is van 16.00-18.30 uur. Kinderen die tussen 7.30 - 8.00 uur komen, worden gebracht bij de Druppels. Om 8.00 uur komen de pedagogisch medewerkers van de andere groepen en nemen hun kinderen mee naar de eigen groep. Kinderen die na 8.00 uur komen, kunnen naar hun eigen groep gebracht worden.
5
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
Om 9.00 uur worden de kinderen van de spettergroep door de pedagogisch medewerker van de peutergroep naar hun groep gebracht. Alle kinderen blijven tot 18.00 uur in hun eigen groep. Kinderen die tussen 18.00 – 18.30 uur worden opgehaald zijn of bij de Zonnen, peuters van de begane grond, of bij de Manen, kinderen van de eerste verdieping.
De groepen
Beschrijving van de groepssamenstelling per groep Kinderdagverblijf het Zonnehuis bestaat uit 7 groepen: drie baby groepen, drie peuter groepen en een 3 plus groep. De baby groepen zijn verdeelt in de Manen, de Wolken en de druppels: In deze groepen worden maximaal 9 kinderen van tien weken tot achttien maanden opgevangen. Peutergroepen de Sterren, de Regenbogen en de Zonnen: Maximaal 13 kinderen van achttien maanden tot 4 jaar. De 3+ groep de Spetters: Maximaal 8 kinderen van 3 tot 4 jaar, open op maandag, dinsdag en donderdag. De baby- en peutergroepen zijn qua leeftijdsindeling de zogenoemde horizontale groepen. In een babygroep bieden we de allerkleinsten een rustige en veilige omgeving. Met anderhalf jaar zijn de kinderen vaak toe aan ander spelmateriaal, andere activiteiten en speelkameraadjes. De peutergroep biedt hen dan al deze uitdagingen. De inrichting van de ruimte en de activiteiten passen wij aan de wensen en behoeftes van de kinderen aan. Bij de babygroep ligt het accent meer op rust, intimiteit en verzorging, terwijl bij de peutergroepen we meer gericht zijn op spel en diverse activiteiten in de groepsruimtes. Op maandag, dinsdag en donderdag is de Spettergroep open. De Spettergroep is een groep voor kinderen vanaf 3 jaar. Het aanbod van de Spettergroep is gericht op deze leeftijdsgroep. Iedere zes weken wordt er gewerkt aan de hand van een thema, de aankleding van de ruimte wordt aangepast aan dat thema en aan het einde van het blok krijgen de kinderen hun werkjes mee naar huis. Alle kinderen beginnen ’s ochtends in hun eigen peutergroep. Rond 9.00 uur brengen de pedagogisch medewerkers de kinderen die aan de beurt zijn, naar de Spettergroep. De Spettergroep heeft een aparte ruimte om te spelen op de eerste verdieping, de zogenaamde huiskamer. Slapen doen kinderen altijd in de kamertjes van de eigen peutergroep. Op vrijdag werken de drie peutergroepen samen, het zogenaamde open deuren beleid. Open deuren beleid vergroot de zelfstandigheid van kinderen. Kinderen leren zelf keuzes maken: met wie wil ik spelen? Waar wil ik spelen? En bij welke juffrouw wil ik graag zijn? De activiteiten passen we uiteraard aan, aan de leeftijd van de aanwezige kinderen. Het Open deuren beleid laat ook de kwaliteiten van pedagogisch medewerkers beter tot hun recht komen. De medewerker voert een activiteit uit waar ze zich prettig bij voelt/ waar ze goed in is.
6
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
Beschrijving van de indeling en inrichting van de ruimte per groep In ons kinderdagverblijf kan uw kind naar hartenlust spelen en zich ontwikkelen in een knusse, geborgen en ruime omgeving. De groepsruimtes zijn royaal dat er genoeg ruimte is om lekker binnen te kunnen spelen. Pedagogisch medewerkers nemen mede de verantwoording voor de aankleding van de eigen groep. Iedere groep in ons kindercentrum heeft een eigen uitstraling. We vinden het belangrijk dat een huiselijke sfeer wordt gecreëerd. Dit is natuurlijk niet voor 100% mogelijk omdat we met zoveel kinderen ook een functionele ruimte nodig hebben. De 'gewone' huiselijkheid vindt u terug in de gordijnen, de bank, de keuken, de eettafel en voor een deel in de aankleding. Het functionele vindt u ook terug in de volledig op het kind gerichte inrichting. Kortom: we werken aan een functionele huiselijke sfeer, waarin er letterlijk en figuurlijk een ruimte wordt gecreëerd waar kinderen zich veilig en met veel plezier in kunnen ontwikkelen. Babygroepen de Manen, de Wolken en de Druppels Bij de baby groepen streven wij ernaar dat de groep voldoende rust uitstraalt. In de groepsruimte hangt een hangwieg voor de kleinste baby’s, deze hangwieg biedt veiligheid en geborgenheid tijdens het slapen. Er is een hoge box waar de kinderen veilig in kunnen spelen en een goed overzicht hebben. Tevens biedt deze box ook de mogelijkheid voor de grotere kinderen om eronder te spelen. Op de bank kunnen de pedagogisch medewerksters op een ontspannen manier een fles geven of een boekje voorlezen, er is een schommel, speelmatten en er zijn open kasten zodat de kinderen naar eigen keuze het speelgoed kunnen pakken. Dit is een klein overzicht van de babyruimtes, natuurlijk zijn er nog veel meer uitdagingen te vinden. De peutergroepen Zonnen, Regenbogen en de Sterren: De peutergroepen bieden voldoende ruimte en mogelijkheden om de oudere kinderen uit te dagen. Ook hier hebben ze verschillende hoekjes zoals: een poppenhoek, een bouwhoek, en een leeshoek. De peutergroepen kunnen gebruik maken van de aangrenzende hal, de snoezelruimte, de bospatio, de bibliotheek en het atelier. Er zijn kasten waar de kinderen zelf hun speelgoed uit kunnen pakken en waarin ze het ook weer zelf, soms met een beetje hulp, kunnen opruimen. Want daar waar de kinderen worden uitgedaagd om te spelen, worden ze ook gestimuleerd om op te ruimen, want dat hoort er natuurlijk ook bij. Dit is een klein beeld van hoe de groepen zijn ingericht. De groepen worden regelmatig veranderd om de uitdaging van de kinderen te blijven stimuleren. Beschrijving van andere ruimtes waar de groep gebruik van maakt Buiten zijn we meer dan uitstekend voorzien. We hebben een prachtige groene tuin waar de kinderen heerlijk kunnen spelen en ravotten. Er zijn diverse speeltoestellen, deze zijn bedoeld de kinderen hun grenzen te leren ontdekken. Periodiek worden alle speeltoestellen gecontroleerd. Verder hebben we in onze tuin een zandbak, een moestuin, een fietsparcours en een aparte babytuin voor de allerkleinsten. De tuin is omheind zodat de veiligheid is gegarandeerd en de peuters volop de gelegenheid hebben zich uit te leven. Er zijn natuurlijke schaduwplekken voor als de zon te uitbundig schijnt en er is veel buitenspeelgoed voorhanden. Ook hebben wij een prachtige bospatio waar ons konijn en onze vier vrolijke vogels wonen, het is hier heerlijk picknicken, spelen en ontdekken. 7
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
Voor de baby groepen is er ook een groot balkon op de eerste verdieping met fijne speelmogelijkheden zoals de schommel, zandbak/zwembadje, het speelhuisje en de speelmat. Het balkon is voorzien van een luifel en parasols om veel schaduw te creëren. Naast het gebruik van de buitenruimte zijn er ook nog andere ruimtes beschikbaar in het Zonnehuis. Zoals het atelier waarvan alle groepen gebruik kunnen maken en je met meer en aparte materialen kunt knutselen in kleine groepjes, dit is een welkome aanvulling op de grotere groep waarin de kinderen verblijven. De snoezelruimte waar kinderen heerlijk kunnen genieten in een rustige omgeving met zachte muziek, sfeergeluiden, sfeerlichten en/of ander snoezelmateriaal. De bibliotheek waar voorgelezen kan worden, je zelf boekjes kunt lezen of naar een leerzaam webboek kunt kijken.
Het dagritme per groep Bij de babygroepen Uw kind hanteert, binnen de mogelijkheden van de groep, zoveel mogelijk zijn eigen slaap- en eetritme. U mag uw kind ook borstvoeding komen geven. Wanneer uw kind moe is of rust nodig heeft, dan gaat het naar bed. Naar behoefte vergezeld van een knuffel en/of speen. Omdat gezamenlijk aan tafel eten een gezellig en fijn moment is, doen we dit met de kinderen die dit kunnen. In het dagprogramma zijn er voldoende momenten waarop de kinderen verschoond worden. Activiteiten lopen als een ‘rode draad’ door de dag heen. Wij stimuleren uw kind met de taalontwikkeling, sociale ontwikkeling en de lichamelijke ontwikkeling door middel van: knuffelen, dansen, muziek maken, verven, buiten op het balkon spelen, de snoezelruimte enzovoorts. Bij de peutergroepen Om 9.00 uur, wanneer alle kinderen gebracht zijn, starten wij de dag gezellig met zijn allen aan tafel. Een moment van rust waarbij er aandacht is voor elkaar. Wij stimuleren de kinderen om naar elkaar te luisteren, zodat ze kunnen vertellen wat ze hebben meegemaakt, we zingen samen liedjes, drinken gezamenlijk wat en eten fruit of een cracker. Deze gezamenlijke start is ook een duidelijk markeringspunt. Alle kinderen zijn er en de dag bij het Zonnehuis kan beginnen. Gedurende de dag zijn er een aantal momenten die vast liggen, zoals de broodmaaltijd, slapen, rusten of voor de oudsten een rustig spelletje in de groep doen, samen iets eten en drinken na het slapen. Tussendoor is er ruimte om allerlei activiteiten te ondernemen, zoals buiten spelen, zingen, dansen, muziek maken, fantasie- en kringspelletjes.
8
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
Bij de Spettergroep Zie bovenstaande
Stamgroep Zo noemen we de groep waar uw kind in geplaatst wordt. Aan deze groep is vaste groepsleiding gekoppeld. Door de overheid is vastgesteld wat de maximale bezetting van kinderen op een groep mag zijn in combinatie met het aantal pedagogisch medewerkers. Daar wijken wij ook niet van af en dat kan soms tot gevolg hebben dat het niet mogelijk is om een extra dagdeel af te nemen omdat er dan teveel kinderen in de groep zitten ten opzichte van het aantal pedagogisch medewerkers.
Ruilen van dagen We zijn blij u te kunnen melden dat dagen ruilen mogelijk is onder bepaalde voorwaarden. Deze voorwaarden zijn: • • • • •
De aanvraag van ruilen moet in overleg gaan met de pedagogisch medewerker van desbetreffende groep waarop het kind geplaatst is. De ruildag moet van te voren zijn aangevraagd (voordat de eerste ruildag in gaat) bij de pedagogisch medewerker van de groep De ruildag kan alleen worden toegekend indien de groepsgrootte het toelaat. Ruilen mag 10 werkdagen vóór en 30 werkdagen na de ruildag. Als een opvangdag op een feestdag valt is ruilen van deze dag niet mogelijk.
Afnemen van extra (incidentele) dagen Het is mogelijk om extra dagdelen af te nemen. Als de groep waar uw kind geplaatst is plaats heeft, wordt het in zijn eigen groep geplaatst. Als er voor een langere periode uitbreiding van het aantal dagdelen gewenst is en dit niet realiseerbaar is op de stamgroep van het kind, kan het kind met schriftelijke toestemming van de ouders en voor een vooraf bepaalde periode in een tweede stamgroep opgevangen worden. De voorwaarde dat een kind van maximaal 2 stamgroepen gebruik mag maken geldt op dat moment niet.
Open deuren beleid We proberen er voor te zorgen dat vriendjes uit verschillende groepen elkaar gedurende de week regelmatig zien en de kans krijgen om samen te spelen. Niet alleen tijdens de buiten speelmomenten maar juist ook bij het binnenspelen, de hal of op een andere groep. Uitgangspunt hierbij, is dat kinderen op elk moment terug kunnen naar de eigen stamgroep. Werken met het open deurenbeleid heeft vele voordelen. Niet alleen hebben de kinderen meer ruimte en meer ontdekkingsmogelijkheden, zij raken ook vertrouwd met alle gezichten op het kindcentrum, van zowel de kinderen als ook van de pedagogisch medewerk(st)ers. Op deze manier is het voor een kind geen grote stap meer als het in een andere groep mag spelen. Soms zijn er andere reden waarom groepen worden samengevoegd bijvoorbeeld in vakanties of rustige dagen.. Bij opendeuren beleid kan de PKR op groepsniveau gedurende de activiteit tijdelijk losgelaten worden. Kinderen moeten echter altijd terug kunnen keren naar de eigen stamgroep en op stamgroep niveau moet de PKR kloppend zijn. 9
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
Vierogenprincipe Het “vierogenprincie“is een essentiële drempel tegen seksueel misbruik van kinderen. In een kinderdagverblijf moeten er altijd twee volwassenen zijn die de groep kinderen kunnen zien of eventueel horen. De commissie Gunning bedoelt daarmee niet dat er altijd twee mensen op de groep moeten zijn. Vanuit het rapport Gunning worden een aantal aanbevelingen gedaan op het gebied van huisvesting: •
Zorg voor maximale transparantie in het gebouw, volwassenen moeten in elke groepsruimte, verschoonruimte, slaapruimte en algemene ruimte naar binnen kunnen kijken; (het zgn vierogen principe). Bijvoorbeeld: In de verschoningsruimte zijn aan alle kanten ramen waar een medewerker altijd zichtbaar is voor collega’s etc.
•
Er zijn geen verborgen hoeken in het gebouw waar een volwassene zich met een kind kan afzonderen.
•
In de slaapkamers moet gebruik gemaakt worden van een babyfoon als hier niet de mogelijkheid is om naar binnen te kunnen kijken.
Kindercentrum het Zonnehuis vindt het belangrijk dat kinderen in een veilige omgeving en vertrouwde omgeving worden opgevangen. We brengen het principe van vier ogen, vier ogen en transparantie, op verschillende manieren in de praktijk. Gedurende de dag is de sociale controle op de medewerkers en kinderen groot. •
•
•
Het grootste gedeelte van de dag zijn er twee pedagogische medewerkers op de groep. Er zijn altijd meerdere volwassenen in het gebouw aanwezig. Aan het begin en einde van de dag, tijdens de breng- en haalmomenten zijn er naast de pedagogisch medewerkers ook (veel) ouders aanwezig; Pedagogisch medewerkers lopen gedurende de dag regelmatig elkaars groepsruimtes binnen zonder te kloppen. Hun taken zijn zo met elkaar verweven dat ze elkaar even spreken om iets te overleggen of af te stemmen. Daardoor is er zicht op elkaars (pedagogisch) handelen; Zowel de assistent-manager als de clustermanager komt regelmatig binnen in de groepsruimten;
Ook de indeling van de locaties speelt een belangrijke rol als het gaat om openheid en transparantie. • • •
De groepen grenzen aan elkaar en zijn "open". Er zijn veel ramen. Men loopt en kijkt makkelijk bij elkaar binnen; We hebben een "open deuren beleid". De deuren tussen de groepen staan geregeld open; Er is daar waar mogelijk een doorzichtige deur tussen groepsruimten en verschoonruimten of de deur blijft open staan tijdens het verschonen van kinderen.
Daarnaast zorgen we met elkaar voor een open aanspreekcultuur; als je onderbuik gevoel zegt dat er iets niet klopt, zeg je er wat van.
10
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
3.
Maart 2015
Doorgaande ontwikkelingslijn 0-13 De visie van Kanteel Kinderopvang is om in 2017 dé partner van onderwijs en ouders te zijn, waarbij de ontwikkeling en het welbevinden van kinderen centraal staat.
Wat is een doorgaande ontwikkelingslijn?
Kinderen ontwikkelen zich op verschillende terreinen (sociaal-emotioneel, spel, spraak, taal, motorisch en cognitief) en op verschillende niveaus. Het kindcentrum heeft een krachtige positie bij de educatie en de opvoeding van het kind. Om deze ontwikkeling van het kind op de diverse terreinen te stimuleren, dienen beroepskrachten bewust en gericht samen te werken met en te reageren op het kind in een rijke leeromgeving. Uitgangspunt blijft altijd dat de ontwikkeling van ieder individueel kind centraal blijft staan. Landelijk wordt er inmiddels gewerkt aan integratie van instellingen op het gebied van ontwikkeling, onderwijs en opvang van kinderen van 0 tot 13 jaar. De samenwerking tussen de verschillende instellingen zoals het kinderdagverblijf, peuterarrangementen, basisschool en buitenschoolse opvang zorgt ervoor dat er voor kinderen een veilige omgeving ontstaat die soepel verloopt van de verschillende fases in de eerste 13 levensjaren van een kind. Nadrukkelijk wordt er gezocht naar samenwerking met de omgeving van het kindcentrum; bijvoorbeeld met zorginstellingen en basisscholen. Deze verschillende instellingen zullen hun visie en werkwijze op elkaar gaan afstemmen, waardoor er een doorgaande ontwikkelingslijn voor het kind ontstaat. De samenwerking staat echter nog in de kinderschoenen, maar zal steeds bewuster en doelgerichter worden ingevuld. Het Zonnehuis heeft naar aanleiding van bovenstaand proces al diverse acties ingezet, welke verdiepingsslagen maken naar de doorgaande ontwikkelingslijn van kinderen. Concreet betekent dit dat we jonge kinderen op het dagverblijf volgen, middels een kind- volgsysteem. Deze registratie laat opvallende ontwikkelingen van het kind zien en draagt bij aan een goede overdracht, zodra het kind overgaat naar een andere groep en/of school. Zodra wij iets signaleren zullen we, na overleg met de ouders, de jeugdverpleegkundige informeren. Op het Zonnehuis hebben wij ook de Spettergroep. Dit is een 3+ groep waarin kinderen zitten die binnenkort de overstap gaan maken naar de basisschool. Met deze groep wordt thematisch gewerkt, waarin voorzichtig VVE-onderwerpen vanuit groep 1 (zoals letters en cijfers) worden aangeboden. VVE staat voor vroege en voorschoolse educatie.
11
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
4.
Maart 2015
Visie op kind en ontwikkeling bij Kanteel
Hoe zien wij kinderen Kinderen hebben een natuurlijke drang zich te ontwikkelen en te leren. Ze zijn initiatiefrijk, spontaan en nieuwsgierig. Kinderen leren met al hun zintuigen. Kinderen zijn onderzoekers van hun eigen leefomgeving. Zij leren in hun eigen tempo en geven op hun eigen manier vorm en betekenis aan de wereld om hen heen. Kinderen maken onderdeel uit van de wereld. Een wereld waarin zij leven met hun eigen ideeën, meningen en persoonlijkheid. Ieder kind is anders en moet de vrijheid krijgen om zichzelf te kunnen zijn. Vanuit deze visies is het belangrijk dat wij de kinderen een veilige en stimulerende omgeving aanbieden, zodat elk kind zich met zijn eigen mogelijkheden spelenderwijs optimaal kan ontwikkelen. Wij realiseren dit door een aantal pedagogische basisdoelen in ons pedagogisch handelen en gedrag tot uiting te laten komen; Een (emotioneel) veilige omgeving creëren (veiligheid) •
Fysieke en emotionele veiligheid Vinden we bij het Zonnehuis belangrijk. Het vormt de basis voor de ontwikkeling van kinderen. Een kind dat zich veilig voelt kan zichzelf zijn en heeft de energie om te leren en te groeien. We bieden de kinderen deze veiligheid door vertrouwde relaties, structuur, voorspelbaarheid en een gezonde omgeving.
•
Vertrouwde relaties Door vertrouwde relaties tussen de pedagogisch medewerker en uw kind, de kinderen onderling en de pedagogisch medewerker en de ouder, voelt uw kind zich veilig. Het is voor kinderen prettig om herkenbare gezichten te zien op het Zonnehuis en natuurlijk is een vast aanspreekpunt voor u als ouder ook belangrijk en prettig.
•
Structuur en voorspelbaarheid De wereld zit vol nieuwe ervaringen en ontdekkingen. Elke dag gebeurt er wel iets wat je nieuwsgierig maakt of je doet verbazen. Dit maakt de wereld spannend maar ook onvoorspelbaar. Het is daarom fijn om te ontdekken binnen een veilige en vaste structuur. Een dagprogramma biedt structuur, herkenning en dus veiligheid. De binnen en buitenruimtes zijn erop afgestemd om de kinderen ongestoord en vooral zélf op ontdekking te laten gaan zonder steeds afgeremd te worden.
•
Gezonde omgeving Het bieden van een uitdagende omgeving waarin aandacht is voor de behoeften en de ontwikkelingsfase van kinderen is voor ons belangrijk. Daarnaast willen we een gezonde en veilige omgeving bieden waarin kinderen zich zonder groot gevaar kunnen bewegen. Kinderen hebben de natuurlijke behoefte om te bewegen en op onderzoek uit te gaan,
12
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
waardoor een blauwe plek of een pleister op de knie niet te voorkomen is. Deze ongelukjes hoeven niet negatief te zijn, ze kunnen juist een belangrijk leermoment vormen. Een gevoel van zelfvertrouwen, zelfstandigheid en vaardigheden ontwikkelen (spelend leren) Jonge kinderen zijn kleine onderzoekers. Zij denken niet in hun hoofd, zoals volwassenen, maar denken door te doen. Spel laat kinderen ontdekken wie ze zijn en wat ze willen. Spelend leren kinderen niet alleen over zichzelf, maar ook over hun omgeving. Ze leren door middel van spel omgaan met deze omgeving, andere kinderen en volwassenen. Spelend en onderzoekend verkent uw kind de wereld om zich heen en het effect van het eigen handelen op deze wereld. Wij zijn verantwoordelijk voor de stimulering van een gezonde emotionele ontwikkeling bij de kinderen, zodat ze een gevoel van zelfvertrouwen kunnen ontwikkelen. Alleen op die manier kunnen kinderen spelenderwijs vaardigheden aanleren. Dit geldt ondermeer voor het leren van de taal, de motorische ontwikkeling en cognitieve vaardigheden. Aandacht voor datgene wat kinderen bezighoudt en daarop inspelen is dan belangrijk. Bijvoorbeeld met verhalen vertellen en de kinderen daar actief bij betrekken, zodat ze hun eigen verhaal/beleving kunnen verwerken. Op die manier vinden wij aansluiting met de belevingswereld van elk individueel kind. Wij kijken altijd wat uw kind zelf kan, zodat het de mogelijkheid heeft zélf te ontdekken wat het aan kan. Dat geeft uw kind allereerst een prettig en veilig gevoel en op den duur een gevoel van zelfvertrouwen. Verder bieden wij uw kind tal van activiteiten aan om zich in de richting van een zelfstandig persoon te kunnen ontwikkelen. Kinderen leren omgaan met anderen (ik ben ik en jij bent jij) Kinderen groeien op in een wereld waarin veel verschillen bestaan. Verschil in religie, cultuur, geaardheid en huidskleur maar ook in sekse, gezinssamenstelling, levensbeschouwing en het wel of niet hebben van een beperking. Deze verschillen benaderen we binnen het Zonnehuis positief, als waardevolle aanvullingen op elkaar. We leren kinderen respect te hebben voor elkaar en voor ieders individuele kwaliteiten. Iedereen mag zijn wie hij is en heeft recht op zijn eigen plekje binnen de groep. Het hebben van respect is niet alleen belangrijk voor kinderen. De pedagogisch medewerkers binnen het Zonnehuis hebben respect voor kinderen, ouders en elkaar. Ze staan open voor ieders leefwereld en beschikken over de openheid en communicatieve vaardigheden om ouder en kind te bereiken. Door respect voor de ander uit te dragen krijgen de kinderen een goed voorbeeld, Voor de sociale ontwikkeling van uw kind betekent het dat wij het de mogelijkheid geven te ontdekken wat het betekent als je samen iets doet. Samen aan tafel zitten en eten is hiervan een goed voorbeeld. Aan tafel leren ze dingen aan elkaar door te geven en/ of uit te delen. Het is belangrijk dat ze leren rekening met elkaar te houden: wachten op je beurt, speelgoed delen, ruzies altijd goed maken, luisteren als een ander kind/volwassene iets vertelt en er niet doorheen praten, elkaar troosten bij verdriet en elkaar helpen. De groep is voor de kinderen in elk geval een ideale situatie om de ander (kinderen én medewerkers) te kunnen imiteren: een belangrijke voorwaarde om zich sociaal te kunnen ontwikkelen.
13
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
5.
Maart 2015
Pedagogische doelen
Waar willen we naar toe? Binnen het Zonnehuis sturen we de ontwikkeling van kinderen op verschillende vlakken. Voor elk aspect van de ontwikkeling hebben we daarom een doel opgesteld. Ik mag er zijn: Uw kind leert zichzelf te zijn en op zichzelf en anderen te vertrouwen. We doen het samen: Uw kind leert sociale vaardigheden en leert relaties aan te gaan. Ik kan het zelf: Uw kind leert dingen zelf doen. Ik voel denk en ontdek: Uw kind leert de wereld om zich heen te begrijpen. Ik kan het zelf zeggen: Uw kind leert te communiceren, eerst door middel van geluidjes, gebaren, kijken en oogcontact, later wordt dit uitgebreid met taal. Ik ben een lief, goed kind: Ik mag er zijn. Ik kan dansen, zingen, iets maken: Uw kind leert zich uit te drukken in verschillende creatieve vormen, zoals beweging, muziek, tekenen, bouwen.
14
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
6.
Maart 2015
Hoe willen wij deze doelen bereiken?
Het zonnehuis ziet uw kind als uniek, kinderen ontwikkelen zich in hun eigen tempo, op hun eigen manier en vaak spontaan. We streven naar een juist evenwicht tussen aan de ene kant in te spelen op spontane gebeurtenissen, uw kind te volgen en aan de andere kant bewust uitdagingen te creëren en zelf de leiding te nemen.
Wennen, begroeten en afscheid nemen In het kindercentrum beginnen de kinderen iedere dag met afscheid van hun ouders en begroeten van de pedagogisch medewerkers en andere kinderen. Vooral aan kinderen die nieuw zijn stelt dit hoge eisen. Kennismaking met het Zonnehuis, U en uw kind komen voor het eerst…. Uw eerste, uitgebreide kennismaking met kindercentrum het Zonnehuis vindt plaats met onze assistent-manager. In het intakegesprek vertelt zij u over de organisatie rondom de opvang, de pedagogische uitgangspunten, de oudercontacten en beantwoordt ze eventuele vragen. Daarna maakt u kennis met de groep waar uw kind geplaatst wordt en de pedagogisch medewerkers. Op de groep krijgt u vervolgens een intakegesprek met de pedagogisch medewerkers waarin de specifieke zaken besproken worden van de groep. U kunt dan vragen stellen en in overleg worden afspraken gemaakt en praktische dingen besproken. We bieden de mogelijkheid dat uw kind eerst een keer komt wennen voordat de plaatsing daadwerkelijk start. Dit kan in overleg met de medewerkers in de ochtend voor maximaal drie uur op een willekeurige dag. Natuurlijk mag u er dan bij blijven als u dat zou willen. De eerste dag Wij begrijpen heel goed dat zo’n eerste dag voor uw kind, maar misschien ook voor u, niet gemakkelijk zal zijn. Wij vinden het belangrijk dat er een basis van wederzijds vertrouwen ontstaat tussen u als ouders en de pedagogisch medewerker, tussen uw kind en de pedagogisch medewerker en tussen de kinderen onderling. Wij dragen hier allereerst aan bij door op een zorgvuldige manier informatie met u uit te wisselen, de komst van uw kind zorgvuldig voor te bereiden en veel aandacht te besteden aan het laten kennismaken van uw kind met de andere kinderen van zijn/haar groep. Ook helpen wij ouders met een afscheidsritueel te ontwikkelen. Zo vinden wij het erg belangrijk dat ouders duidelijk gedag zeggen tegen het kind en niet plots verdwenen zijn om emoties te voorkomen. Het hoort er bij dat (jonge) kinderen verdrietig zijn als u weggaat. U kunt altijd rechtstreeks met de groep van uw kind bellen om te vragen hoe het met uw kind gaat. Als er een aanleiding toe is, belt de leidster van uw kind u. Kijk ik mag er zijn! Spannend hoor, zo´n eerste dag! Gelukkig weten ze wel dat ik kom want mijn naam staat al op mijn eigen bakje en aan de deur hangt een groot WELKOM! Speciaal voor mij!
15
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
Van de baby- naar de peutergroep De tijd gaat snel en uw kind is bijna 18 maanden. Op deze leeftijd gaan kinderen naar een peutergroep. De ervaring leert dat ze er dan aan toe zijn. Denken wij dat de geplande overgangsdatum te vroeg of te laat is, dan overleggen wij met u over een verschuiving en proberen wij deze in de planning te verwerken. Ook als uzelf twijfels heeft over de datum: bespreek deze gewoon even met ons! Als uw kind in een verticale groep wordt geplaatst, blijft hij of zij daar natuurlijk totdat de opvang eindigt en vindt er geen overgang plaats, tenzij dat om andere redenen nodig is. De overgang van de baby- naar de peutergroep plannen wij zorgvuldig en de overgang gaat geleidelijk. We bieden u altijd een overgangsgesprek met een pedagogisch medewerker van de peutergroep aan. U kunt tijdens dit gesprek kennismaken met de groep en de pedagogisch medewerkers, bijzonderheden van uw kind vertellen en vragen stellen.
Eten en drinken Kinderen eten en drinken om gezond te blijven. Ze leren hun eigen behoeftes en smaak kennen, en keuzes maken. Eten en drinken zijn ook een bij uitstek plezierig en sociaal gebeuren. Eten is belangrijk en gezellig. Wij gaan ervan uit dat uw kind voordat het naar het Zonnehuis komt, gegeten en gedronken heeft. Mocht het die ochtend niet gelukt zijn om thuis te eten en te drinken dan kan het kind aan tafel in de groep zijn boterham van thuis opeten. Wij kunnen er echter niet altijd op toe zien dat het kind alles opeet en drinkt. Uw kind krijgt bij ons een vast aanbod aan gezonde en volwaardige voedingsmiddelen. Soms krijgt uw kind een extraatje zoals een knakworst of pannenkoek. De twee hoofdredenen om het voor uw kind anders te doen zijn: • •
Het niet mogen eten van bepaalde producten vanwege levensovertuiging; Het niet mogen eten van bepaalde producten vanwege de gezondheid van uw kind.
Mocht u andere voeding gebruiken dan wij in ons assortiment hebben, komt dit voor eigen rekening. Voor de babyvoeding volgen wij de adviezen van het consultatiebureau op. Wij hebben binnen Kanteel een standaard pakket babyvoeding: Nutrilon 1en 2, Friso 1 en 2, en van beide ook hypo allergeen 1 en 2 en AR voeding . Tot uw kind 1 jaar is, krijgt het bij ons in overleg met u een warme maaltijd (potje Olvarit). Deze wordt tot 17.00 uur gegeven want daarna is er maar 1 medewerker op de groep aanwezig.
16
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
Kijk ik kan het zelf! Alle maaltijden en tussendoortjes zijn gezamenlijke activiteiten. Het gaat niet alleen om de voeding maar ook de sfeer, het onderlinge contact en het samenzijn zijn belangrijk. Kinderen helpen graag mee want dat is leuk en gezellig en bevordert zeker de zelfstandigheid van het kind. Soms eten we naast de gebruikelijke boterhammen een lunchgerecht waaraan nog wel het een en ander gedaan moet worden. Dit doen we niet wekelijks, maar als we het doen is het een gezellige boel. Pannekoeken: we hebben de beste mixers tussen al die kinderen zitten! Appelflappen of andere lekkernijen worden er geknutseld: kneden met eten is natuurlijk leuker dan met klei! Kijk ik mag er zijn! Kinderen mogen zelf kiezen wat ze op hun boterham willen hebben, er is geen verplichting zoals eerst vleeswaren, zoet mag ook. De praktijk leert dat kinderen vaak toch voor afwisseling kiezen en het iedere dag anders kan zijn. Maar we proberen er zelf ook op te letten, zodat ze voldoende gevarieerd kiezen. De kinderen hoeven bij ons hun bord niet persé helemaal leeg te eten. Je hebt nu eenmaal grote en kleine eters. Maar we hebben natuurlijk wel een paar regels. Ze krijgen bijvoorbeeld pas een volgende boterham, als de vorige (bijna helemaal…) op is. We stimuleren de kinderen de korstjes op te eten, maar vinden dit niet zo belangrijk en zullen hen niet dwingen. Kortom we voorkomen strijd om eten. Kijk ik kan het zelf zeggen! We vinden het fijn als het kind het product bij de naam noemt. Dit is goed voor hun taalontwikkeling. Weten ze het nog niet, dan vertellen we wat ze aanwijzen en stimuleren we hen om het na te zeggen. Trakteren hoort natuurlijk ook bij het eten. Vaak wordt het verjaardagsfeest gevierd als we het eerste tussendoortje nemen. Afhankelijk van de traktatie en of er meerdere verjaardagen worden gevierd kan het ook bij de boterhammaaltijd of in plaats van de fruitmaaltijd worden gehouden. Voor jonge kinderen is een traktatie al snel een hele maaltijd. Daarom is het belangrijk dat de traktatie niet te groot is. In principe hebben wij het liefste gezonde traktaties zoals bijvoorbeeld: krentjes, zoute stengels, popcorn, fruit maar als er rekening wordt gehouden met de grootte van de traktatie en het moment van uitdelen, kan ook een niet te zoete traktatie een prima keuze zijn.
Verschonen, zindelijk worden en slapen Uw jonge kind is voor zijn verzorging afhankelijk van volwassenen. De medewerkers zullen daarom veel bezig zijn met het verzorgen van uw kind, zoals neus poetsen, een schone luier geven, handen 17
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
wassen na het plassen en vóór het eten enz. Hoe jonger het kind hoe meer afhankelijk het van ons is, hoe meer tijd we aan de lichamelijke verzorging besteden. Als uw kind ouder wordt stimuleren wij het om steeds meer zelf te doen. Kijk ik mag er zijn! Vanuit hygiënisch oogpunt vinden wij een goede verzorging belangrijk, maar wij gebruiken deze momenten ook om uw kind persoonlijke aandacht te geven. We knuffelen, kriebelen en doen spelletjes met de kinderen en bouwen op die manier een veilig contact met uw kind op. Kijk we doen het samen! Voor het verschonen van uw kind, kennen wij vaste momenten. Als uw kind tussendoor heeft gepoept of geplast, verschonen wij natuurlijk direct. Als u of uw kind aangeven dat het kind eraan toe is om zindelijk te worden dan moedigen wij het kind aan samen met de andere kinderen naar het toilet te gaan. Zo ervaren ze dat een plasje of een poep doen op de wc heel gewoon is. De jongste kinderen kunnen op een potje oefenen, zo stimuleren we kinderen om te oefenen/zindelijk te worden, en natuurlijk verplichten we ze niet. Kijk ik kan het zelf! Beheersing van de sluitspieren is afhankelijk van de neurologische ontwikkeling van kinderen. De meeste kinderen zijn voor hun tweede verjaardag niet rijp om zindelijk te worden. Maar er zijn grote individuele verschillen. Pedagogisch medewerkers merken dat een kind rijp is voor zindelijkheidstraining aan de volgende signalen: • • •
Ze zijn langere tijd droog Ze geven zelf aan dat ze moeten plassen of poepen Ze willen op het potje/wc zitten en imiteren andere kinderen
Aangezien de groepen uit heel wat kinderen bestaan vragen wij u rekening te houden met bewerkelijke, onhandige kleding. Dit kost veel tijd en dat is jammer. Ook kunnen kinderen zich fijner bewegen, zichzelf leren aan en uitkleden en zelf naar de wc gaan in makkelijk zittende kleding. In verband met ‘ongelukjes’ is het belangrijk dat reservekleding aanwezig is in het bakje. Wilt u regelmatig controleren of de maat nog juist is en of het kleding is voor het juiste seizoen? •
Slapen
Uw kind gebruikt veel energie. Want het is bezig met spelen, ontdekken, rennen en ga zo maar door. Om voldoende uit te rusten creëert de medewerker rustige momenten voor uw kind, zoals een boekje lezen of een activiteit aan tafel doen. Daarnaast is slapen voor uw kind ook belangrijk om weer energie op te doen. Uw kind mag van ons slapen als het er behoefte aan heeft. In de babygroep zijn de slaaptijden verspreid over de hele dag. Baby’s mogen slapen in een bed, box, hangwieg of in een hangmat. Kinderen van één jaar doen nog vaak een ochtend- en middagdutje. De meeste peuters gaan rond 13.00 uur slapen. Als uw kind niet meer slaapt, doet het tussen de middag een rustige activiteit. Merkt u dat uw kind ’s avonds slecht gaat slapen of uw kind gaat bijna naar de basisschool terwijl het overdag nog slaapt? Overlegt u gerust met een pedagogisch medewerker wat praktisch en verstandig lijkt in zo’n situatie. 18
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
Elke groep heeft de beschikking over eigen slaapkamers, die onder toezicht staan en goed worden geventileerd. Alle groepen hebben een babyfoon die altijd aanstaat wanneer een kind in bed ligt. Uw kind heeft zijn eigen bedje waardoor het bij ons vertrouwd raakt met slapen. De bedjes verschonen we een keer per week. In verband met de mogelijke oorzaken van ‘wiegendood’ slaapt uw kind tot het 2 jaar is, onder een katoenen deken en in een slaapzak en tot 1,5 jaar niet in de buikligging. Bij uitzonderingen t.a.v. de buikligging wordt een schriftelijke verklaring (standaard) van de ouders gevraagd. Met betrekking tot de slaapzak verzoeken wij u deze zelf mee te nemen. Vanaf 2 jaar mag uw kind onder een dekbedje slapen. Uw kind mag gaan slapen in zijn eigen pyjama, met zijn fopspeen en zijn vertrouwde knuffel(s). Voor uw kind is slapen in een ontspannen en veilige sfeer belangrijk. Net als bij het afscheid nemen, ontdekken we een ritueel met uw kind. Als het nodig is helpen we uw kind in slaap te vallen. Als u van het consultatiebureau het advies krijgt uw baby in te bakeren, dan kunt u ons ook vragen dit in het kinderdagverblijf te doen. U tekent daarvoor dan een verklaring en wij zullen u vragen het inbakeren een keer voor te doen. De kinderen slapen met meerderen op één slaapkamer, waardoor het gezellig (soms té...) slapen en weer wakker worden is. Het voordeel is dat uw kind zich niet alleen hoeft te voelen. Als ze op de babygroepen naar buiten gaan, liggen de kinderen in de kinderwagen. Het kan dan gebeuren dat een kind in slaap valt. Hiervoor hebben wij van toestemming van de ouders nodig en zullen u dan vragen om hier een verklaring voor te ondertekenen.
Ziekte Zieke kinderen zijn niet op hun plaats in een groep. Zij hebben extra zorg en aandacht nodig en die kan hen op een groep niet gegeven worden. Daarom hanteert Kanteel de volgende regels bij zieke kinderen: • • •
Heeft een kind ‘s- morgens 38˚ C graden koorts of meer, dan mag het niet gebracht worden. Wordt een kind tijdens zijn/haar verblijf op het kindercentrum ziek, dan zullen wij contact opnemen met de ouders met het verzoek het kind te komen halen. Binnen Kanteel hebben wij een protocol waarin beschreven staat wanneer kinderen niet naar het kindercentrum mogen worden gebracht. Dit protocol is tot stand gekomen vanuit een landelijke werkgroep bestaande uit GGD artsen, een kinderarts, een huisarts een microbioloog en een locatiemanager kindercentrum.
Bij Kanteel hanteren wij ook een formulier medicijnverklaring. Dit formulier moet worden ingevuld indien een kind op het kindercentrum medicijnen moet krijgen die door een arts zijn voorgeschreven, of die ouders zelf willen geven, de zogenaamde zelfhulpmedicijnen. Ouders vullen dit formulier in en ondertekenen het.
19
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
Daarnaast is er Kanteel breed nog de afspraak dat er geen paracetamol verstrekt en/of toegediend wordt. Hierop zijn twee uitzonderingen: • •
Wanneer het kind bekend is met koortsstuipen Op dokters recept en/of aanraden
In deze gevallen dient de ouder zelf te zorgen voor de aanwezigheid van de paracetamol en, net als bij andere medicatie, moet de ouder een medicijnverklaring invullen en ondertekenen. Ook raden wij het ten zeerste af om een kind met koorts, dat thuis paracetamol gehad heeft, te brengen. De paracetamol is na enkele uren weer uitgewerkt en de koorts dan weer omhoog kan schieten en is er tevens een grotere kans is op koortsstuipen. Wij zullen uw kind dan niet opnieuw een paracetamol geven in verband met de onderdrukkende werking hiervan.
Seksualiteit en intimiteit Het is belangrijk dat kinderen zich lekker voelen in hun lijf. Hierbij is het van belang in te kunnen schatten op welke leeftijd een kind behoefte heeft aan bepaalde intimiteiten zoals knuffelen, op schoot zitten. Hierbij is acceptatie en respect voor elk kind erg belangrijk. Wij vinden het van groot belang dat kinderen leren wat vriendschap en liefde is. Dit proberen wij kinderen te leren door kinderen de ruimte te geven om zelf hun grenzen aan te geven, kinderen te laten ervaren wat respect geven en nemen is, kinderen leren dingen samen te doen en anderen laten helpen. Wij willen kinderen op een natuurlijke manier leren omgaan met seksueel gedrag. Door het bespreekbaar te maken, willen we bepaalde grenzen aangeven. Als kinderen van 0-4 jaar hun geslachtsorganen betasten is dit niet direct aanstootgevend voor anderen en in een gepaste situatie vinden wij dit geen probleem. Kinderen in deze leeftijdsfase hebben hier nog geen enkele bedoeling bij en is het volkomen onschuldig gedrag. Maar ook zijn er grenzen: wij vinden het niet gepast als kinderen bij elkaar aan de geslachtorganen komen. Dit gedrag zullen we bespreekbaar maken en uitleggen dat het niet kan waar alle kinderen bij zijn. Dit doen we op een manier dat een kind er geen vervelend gevoel aan overhoudt. Kinderen mogen doktertje spelen maar ze moeten de kleren aanhouden. Wij laten kinderen niet bloot lopen om hygiënische reden maar zeker omdat het buitenterrein aan de openbare weg ligt. Wij vragen dus altijd aan de ouders om in de zomer, zwemkleding of zwemluiers mee te nemen. Denkt u hierbij ook aan waterschoentjes.
Dagritme, rituelen en overgangsmomenten Het dagritme van een groep bestaat uit afwisseling van speel- leeractiviteiten en verzorgleeractiviteiten zoals eten, drinken, handen wassen of verschoond worden. Spontaan spel wordt afgewisseld met activiteiten die de pedagogisch medewerkers aanbieden. Binnen spelen wordt afgewisseld met buitenspel. Overgangsmomenten waarin samen wordt opgeruimd, kinderen verkleden, of met zijn allen de tafel voor de lunch wordt klaargemaakt zijn voor jonge kinderen een activiteit zoals alle andere activiteiten. Het dagritme volgen wij zoveel mogelijk volgens een vast patroon, dat wil zeggen op dezelfde tijd bepaalde activiteiten en op dezelfde manier. 20
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
Kijk ik mag er zijn! Het tijdstip van de lunch ligt op ongeveer 11:30 uur. Maar hebben de kinderen al eerder honger en zijn ze uitgespeeld dan kunnen we rustig vroeger aan tafel gaan. Maar het kan ook de andere kant op, zijn ze om 11:30 uur nog helemaal niet uitgespeel…dan laten we hen gewoon nog even hun gang gaan. We zullen dan wel aankondigen dat we straks boterhammen gaan eten zodat ze vast voorbereid zijn, uiteindelijk zitten we dan misschien tegen twaalven aan tafel. Dat is ook prima. Kinderen in het keurslijf van het tempo van volwassenen in hun dagritme dwingen, geeft problemen en stress. Overgangssituaties zijn natuurlijke leersituaties, samen opruimen, samen de ruimte mooi maken, dingen voorbereiden, kinderen de ruimte te geven voor autonomie. Zo leren kinderen verantwoordelijk te zijn voor hun omgeving en rekening te houden met elkaar. Kijk we doen het samen!
Bewegen en zintuiglijk ervaren Bewegen en gebruik van de zintuigen zijn de basis van alle andere vormen van communicatie en leren. Jonge kinderen hebben een spontane drang om te bewegen en om hun zintuigen te gebruiken. Zij hebben geen gerichte training nodig om zich motorisch te ontwikkelen. Ze leren op natuurlijke wijze tijdens hun dagelijkse activiteiten en spel. Binnen het Zonnehuis scheppen we de voorwaarden voor het actieve spontane leren op motorisch en zintuiglijk gebied. De verschillende ruimtes die wij tot onze beschikking hebben sluiten aan bij de beweeg- en ervaarbehoeftes van de kinderen. Het Zonnehuis heeft speciaal voor de creatieve activiteiten een atelier gevuld met allerhande materialen. Voor de zintuiglijke ervaring kunnen we samen naar de snoezelruimte waar licht, geluid en geur ontdekt kunnen worden. Volop bewegen kunnen de kinderen in de grote gezamenlijke hal, het babybalkon, in de bospatio en de grote buitenruimte. Wij zorgen voor een goed dagritme zodat de kinderen niet over- of onderprikkeld raken, laten het kind doen wat het zelf kan en geven extra impulsen door gerichte activiteiten aan te bieden zoals imitatie-,beweeg-,en ontdekspelletjes. In ons activiteitenaanbod maken we een onderscheid tussen baby’s en peuters. Ook bij de allerjongsten wordt aandacht besteed aan activiteiten. Dan gaat het vooral om zintuiglijke en motorische activiteiten. Kijk ik mag er zijn…kijk, ik voel, denk en ontdek! Rob ligt op het aankleedkussen voor een verschoning. Wanneer de leidster klaar is met verschonen, kriebelt ze Rob in zijn nek. Hij schatert het uit van het lachen. Dan pakt ze een rammelaar met belletjes en beweegt die op en neer. Rob volgt met zijn ogen de rammelaar, hij volgt deze aandachtig. Daarna kriebelt ze hem in zijn buik, waarna hij weer in lachen uitbarst.
21
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
Samen spelen en samen leven Al heel jong hebben kinderen met elkaar een sociaal leven, met leuke en minder plezierige kanten. Ze hebben plezier en dagen elkaar uit en kunnen elkaar ook storen. Ze leren met elkaar en met de pedagogische medewerkers basale sociale vaardigheden. Dat de situatie op het kinderdagverblijf anders is dan thuis, is een gegeven en maakt dat de kinderen ook leren omgaan met verschillen. Dit alles wel binnen de mogelijkheden en grenzen van baby’s en peuters. Leren wat wel en niet mag en hoe je je moet gedragen is de leerschool voor het grote leven. Dit brengen wij ze dagelijks bij door veel ongeschreven regels, zoals: samen delen, op je beurt wachten, enzovoort. Wij leren kinderen in een groep te leven, dus rekening te houden met elkaar en met de omgeving. Kinderen in de groep hebben regelmatig botsingen of conflicten. Botsingen zijn leermomenten, kinderen leren sociale vaardigheden om hun mening duidelijk te maken, de ander te begrijpen en oplossingen te zoeken. Wij grijpen alleen in situaties in wanneer we merken dat de veiligheid van een ander in gevaar is of als uw kind een situatie als angstig ervaart. We verwoorden emoties en regels, leggen uit en geven aanwijzingen. Lieke stapt van een loopfietsje af en Danny denkt: ‘zo nu ik’. Maar als hij erop stapt, bedenkt Lieke zich en wil het fietsje terug. Ze begint te sjorren en te duwen, maar Danny laat niet los. Dat wordt ruzie. De pedagogisch medewerker ziet het eerst even aan, zegt dan tegen Lieke ‘Laat Danny nu maar even, dan mag jij dadelijk als Danny klaar is weer fietsen’. En tegen Danny: ‘Zeg maar tegen Lieke dat zij dadelijk weer mag fietsen’. Lieke laat los, kijkt nog wat beteuterd. Danny doet een paar stapjes op het fietsje, stapt dan af en duwt het weer richting Lieke met een gebaar “zo nu mag jij weer”. De meeste kinderen vinden de andere kinderen het leukste van het kindercentrum. Ze komen om te spelen en om samen op onderzoek uit te gaan. Zodra kinderen elkaar zien, gebeurt er iets tussen hen. Wij zorgen daarom in de eerste plaats voor goede voorwaarden, zodat deze contacten positief kunnen verlopen. Zoals het inrichten van de ruimte zo dat kinderen elkaar niet hinderen met duidelijke hoeken, rituelen, spelvormen, plezier in samenzijn, elkaar helpen en samen dingen doen. Door het samen praten en positief leiding geven. Vrij spel is het domein van de kinderen en de pedagogisch medewerker is te gast, het is daarom van belang dat een kind de mogelijkheid krijgt om vrij te spelen met het speelgoed wat het op dat moment kiest. Het kind kan in zijn spel een eigen betekenis aan dingen geven. Je bent als pedagogisch medewerker altijd actief met activiteiten bezig, maar zonder de belevingswereld van het kind uit het oog te verliezen. Kijk ik mag er zijn! Dacht je bijvoorbeeld een leuk fantasiespel te doen over dieren, maar zijn de kinderen zelf al druk en leuk bezig met 'vadertje moedertje' te spelen. Dan voeg je jezelf er rustig bij in en gaat met hun fantasie mee. Wij zorgen ervoor dat ieder kind zich veilig, geborgen en geaccepteerd voelt en maken kinderen er ook op attent dat niet iedereen hetzelfde hoeft te zijn, zodat bijvoorbeeld een rustig kind, dat liever de kat uit de boom kijkt, niet direct op dezelfde manier in een spel mee hoeft te doen als een druk kind. 22
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
Taal en communicatie
De communicatie tussen pedagogisch medewerkers en kinderen vormt het hart van de pedagogiek in het kindercentra. Jonge kinderen communiceren met hun hele lichaam. Maar taal wordt al snel een steeds belangrijker communicatiemiddel. Communicatie biedt veel veiligheid voor de kinderen. Dát je met hen communiceert, maar vooral ook de manier waaróp je met hen communiceert. Het biedt de kans om in te spelen op de dingen die hen bezighouden en geeft ze het gevoel dat ze meetellen. We proberen veel met de kinderen te praten over wat er gebeurd is die dag of thuis, in het weekend en wat er is gedaan. Dit gebeurt vooral veel tijdens het eten en bij het verschonen. Aan tafel met ons allen; tijdens het verschonen één op één, tijdens het spelen. Hiermee proberen we te laten zien dat we de leefervaringen van het kind belangrijk vinden en serieus nemen. We proberen ook op stemmingen van het kind te reageren en te verwoorden wat we zien of denken te zien. Door dit te doen laten we het kind merken dat het zich kan uiten en dit draagt bij aan het gevoel van geborgenheid. De hele dag door benoemen we wat wij doen, wat de kinderen doen, wat er volgens ons gebeurd, wat we zien. We verbeteren de kinderen nooit rechtstreeks maar zullen zelf wel de woorden correct herhalen. We besteden bij het Zonnehuis ook veel aandacht aan activiteiten die de ontluikende geletterdheid ontwikkelen zoals voorlezen in onze eigen bibliotheek, het actief deelnemen aan de kinderboeken week en de nationale voorleesdagen. Kijk ik mag er zijn! In onze manier van communiceren laten we respect voor het ‘kind-zijn’ van de kinderen zien. We proberen te praten op ‘kindniveau’ zonder kinderachtig te zijn. Dat betekent dat we zoveel mogelijk op gelijke hoogte (letterlijk) communiceren. Dat kan niet altijd maar zeker op die momenten dat echt contact gevraagd is, is dit belangrijk. Maar we bedoelen dit ook figuurlijk. Op dezelfde hoogte communiceren met kinderen door in het praten het gebruik van moeilijke woorden te vermijden zonder te vervallen in krom, kinderlijk taalgebruik.
Natuur en fysieke omgeving
Jonge kinderen zijn van nature betrokken bij hun omgeving. Ze hebben plezier in buiten zijn, ervaren, bewegen en ontdekken. Buitenspelen is een steeds terugkerende activiteit. Dit gebeurt op het buitenterrein (daar is altijd toezicht) of in de bospatio. We hebben een groot arsenaal aan “buitenspeelgoed” zoals fietsjes, een zandbak, een vaste glijbaan, maar ook veel groen om te onderzoeken zoals prachtige bomen en spannende haagjes waar altijd wel iets in leeft. We vinden buitenspelen van groot belang omdat de kinderen daar voluit kunnen rennen, klauteren en ontdekken. We maken dankbaar gebruik van de seizoenen, zo gaan we in de lente graag naar de jonge dieren in het park en zaaien we van alles in onze moestuin. In de zomer spelen we volop met water in onze van thuis meegebrachte zwemspullen. In de herfst hebben we speciaal voor het stampen in regenplassen laarsjes en paraplus bij het Zonnehuis en in de winter maken we allerlei lekkernijen voor de vogels in onze grote tuin.
23
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
Kijk ik voel, denk en ontdek Bij het Zonnehuis hebben wij een grote moestuin. Daar kunnen we samen met de kinderen leren over de natuur, bezig zijn met plantjes, aarde, zien hoe appeltjes groeien, zelf plukken en meteen proeven! Dieren: omdat wij het belangrijk vinden de kinderen zo vroeg mogelijk respect voor de natuur en de dieren bij te brengen hebben wij bij het Zonnehuis een konijn, vogeltjes en vissen. Ook hebben we vaak thema’s waarin dieren een hoofdrol spelen zoals bijvoorbeeld het thema vlinders. Bij het thema vlinders hebben we een thema pakket besteld bij de Vlinderstichting voor op de groepen. Daar zaten eitjes, rupsen en coconnetjes van het koolwitje in. Zo konden we samen met de kinderen de cyclus van de vlinder door maken. Zodra de vlinder uitgekomen was lieten we ze samen vrij op de vlinderstruik in onze tuin. Een rupsje nooit genoeg in het echt!
Ordenen, meten en rekenen Een blik op spelende kinderen in de zandbak bewijst: kinderen en ordenen, meten en rekenen horen bij elkaar. In de eerste kinderjaren wordt de basis gelegd voor deze belangrijke cognitieve vaardigheid. De houding en motivatie van jonge kinderen om de wereld om zich heen te ontdekken is het belangrijkste. Het overdragen van kennis en begrippen om de wereld te ordenen mag niet en koste gaan van dit doel. Leerervaringen op dit gebied zijn ingebed in het spontane spelen en de alledaagse (verzorgende) activiteiten. Kijk, ik voel, denk en ontdek!
Tessa probeert zich in een veel te kleine doos te wurmen. We kijken dit aan en laten haar haar gang gaan. hé dat lukt niet! Ernaast staat een grotere doos. Tessa klimt daar in…hé dat lukt wel! Deze is groot genoeg! Zo leert Tessa dat sommige ruimtes te klein zijn en sommige groot genoeg.
Geluid en muziek, dans en beweging
Ze zijn onlosmakelijk verbonden met de ontwikkeling van baby’s en peuters. Het gaat over communicatie, de wereld ontdekken en een wij-gevoel maken. We schenken veel aandacht aan spelen waarbij (zelf-)expressie een belangrijke rol speelt. Enkele voorbeelden hiervan zijn: zingen en bewegen op muziek, verkleden, poppenkast spelen, muziek maken, fantasieverhaaltjes bedenken en spelen. We zingen iedere dag, vooral bij de vaste momenten veel liedjes zoals na het eten het poetslied, dansen, maken regelmatig muziek met verschillende instrumenten. We luisteren ook naar muziek en doen er dan spelletjes mee zoals bijvoorbeeld de polonaise of de stoelendans. Ook spelletjes zoals zakdoekje leggen en “Jan Huygen in de ton” worden enthousiast meegespeeld. Ik kan dansen, zingen, iets maken! Poets nu je neusje en poets nu je kin Poets nu je mondje met je tandjes erin Was je handje hier en was je handje daar Nog een keer het mondje en dan zijn we klaar!
24
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
Beeldende expressie
Beeldende expressie gaat in de jonge jaren om plezier in het bezig zijn en de ervaring dat je de wereld om je heen kunt veranderen en mooi maken. •
•
Het ontdekken van verschillende materialen, het aanvoelen, zelf vormen en naar eigen hand zetten van materiaal, het gebruiken van voorwerpen zoals een kwast of een schaar, het oefenen van de motoriek, het zich uiten op verschillende manieren: dat alles speelt een rol bij creatief bezig zijn. Het eindresultaat is niet van belang en altijd mooi, plezier hebben in de activiteit vinden wij het belangrijkste! Kinderen worden dan ook niet gedwongen om aan een activiteit mee te doen. De pedagogisch medewerker zal een kind aanmoedigen, stimuleren, begeleiden of helpen de angst voor bijvoorbeeld verf (daar krijg je zulke vieze vingers van!) te overwinnen. Kijk, ik kan het zelf, kijk, we kunnen het samen! De kinderen plakken, knippen en schilderen. Ieder doet het op zijn of haar eigen manier en de groepsleiding geeft aanwijzingen over het gebruik van het materiaal “Kijk zo kun je de kwast goed vasthouden.
Verjaardagen en feesten
In het kinderdagverblijf besteden we met de kinderen aandacht aan feesten zoals Sinterklaas, Kerstmis, Carnaval en Pasen. Ze vormen steeds terugkerende rituelen die sfeer geven aan de groep en voor de kinderen belangrijk zijn als herkenning. Samen feest vieren legt de nadruk op het gevoel van verbondenheid met elkaar. Natuurlijk is het feest dat gevierd wordt afgestemd op de groep en de persoon. Jarig zijn is een groot feest waar de kinderen soms dagen van te voren al mee bezig zijn! Op die speciale dag staat het kind in de belangstelling en vieren we feest in de eigen groep. Met slingers, muziek, een kroon, een speciale stoel, traktaties én natuurlijk een cadeautje maken we dan ook iets heel bijzonders van deze dag. Maar als een kind niet zoveel aandacht wil, houden we daar natuurlijk rekening mee! Verjaardagen en afscheidsfeesten hebben vaste onderdelen zodat het voor ieder kind een vertrouwd gebeuren is. De ouders zijn van harte welkom om dit feestje mee te vieren. Als dit niet kan en u wilt graag dat wij foto’s maken dan kunt u uw camera aan ons afgeven. Wij maken dan enkele opnames zodat u toch een indruk krijgt van het feest. Kijk ik mag er zijn! Spannend hoor! Mijn allerlaatste dag op het Zonnehuis. We zingen, maken muziek en ik krijg een cadeautje. Ook krijg ik vandaag mijn knutselmap mee naar huis met werkjes, foto’s en verhaaltjes van mijn leuke tijd hier op het Zonnehuis. Ik zal het hier wel missen en ik denk dat ze mij ook wel gaan missen! Jaarlijks vieren we ook met alle ouders en kinderen samen ons Jaarfeest met steeds een ander thema.
25
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
7.
Maart 2015
Pedagogisch medewerkers
De spil van het hele reilen en zeilen van het kinderdagverblijf zijn de pedagogisch medewerksters. Zij zijn diegene die iedere dag weer zorgen voor de sfeer, de uitdaging, de veiligheid, de structuur kortom de pedagogische kwaliteit op locatie. Het team is van groot belang voor kinderen en ouders; alle teamleden moeten in staat zijn om kinderen (en ouders) op de juiste momenten te ondersteunen, informatie te geven, bij te sturen of juist ruimte te geven. Alle pedagogisch medewerksters zijn gericht op het welbevinden van alle kinderen. Waaraan kunt u als ouder een pedagogisch medewerkster van het Zonnehuis herkennen: • • •
• • •
Iemand die oprechte aandacht voor het kind heeft en plezier heeft in wat kinderen doen. Ieder kind helpt zijn gevoelens te uiten en op te vangen. Die in dialoog gaat met de kinderen en zorgt dat ieder kind zich veilig voelt (sensitieve responsiviteit). Iemand die vertrouwen toont in de kinderen en hun mogelijkheden. De kinderen zelf keuzes laat maken, luistert en kijkt naar de kinderen (respect voor de autonomie). Iemand waarbij kinderen weten waar ze aan toe zijn en wat er van ze verwacht wordt. Die duidelijk is in de afspraken die gemaakt zijn in de groep met de kinderen en die zorgt dat voor de kinderen de momenten van uitdaging en rust in balans zijn (structureren en grenzen stellen). Iemand die samen met de kinderen de dag beleeft met dezelfde dagindeling, dezelfde manier van slapen gaan, dezelfde manier waarop je je verjaardag viert (rituelen beleven). Iemand die in contact is met de kinderen door te vertellen wat ze gaat doen; uit te leggen wat er gebeurd; feitelijke dingen voor kinderen verwoorden. (informatie en uitleg geven). Iemand die zorgt dat alle kinderen zich veilig en vertrouwd met elkaar voelen. Die helpt om vriendjes te maken en leert hoe je een conflict op kunt lossen(ondersteunen van positieve relaties bij kinderen)
Teamwork is essentieel; als we bovenstaande willen bereiken dan is het een vereiste dat mensen goed samen kunnen werken. Het samenwerken in de groep is belangrijk; teamleden moeten steun voelen bij elkaar en op elkaar kunnen bouwen. In de groepsoverleggen en teamvergaderingen is het onderwerp samen werken een belangrijk onderwerp; hoe werk je goed samen? Hoe zeg dat je iets minder prettig vindt van je collega? Maar ook hoe werk ik zelf? Wat kan ik goed en waar moet ik groeien? Het reflecteren op jezelf komt regelmatig terug in het team of individuele gesprekken. Als je jezelf goed kent, kun je goed afstemmen op de kinderen, collega’s en ouders. Een methode als Video interactiebegeleiding wordt hierbij gebruikt. Door vanuit de positieve invalshoek te kijken naar de interactie tussen de pedagogisch medewerkster en kinderen, wordt de juiste wisselwerking versterkt. Doordat pedagogisch medewerksters regelmatig trainingen en conferenties of studiedagen bezoeken, proberen we elkaar steeds weer te inspireren en aan te vullen. De medewerkers maken gebruik van de werkinstructies en protocollen die Kanteel voor haar processen heeft ingericht. Pedagogisch medewerkers gebruiken de volgende interactievaardigheden die beschreven staan in het pedagogisch kader: • Sensitieve responsiviteit • Respect voor de autonomie van het kind • Structureren en grenzen stellen • Praten en uitleggen • Ontwikkelingsstimulering 26
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis •
8.
Maart 2015
Begeleiden van interacties tussen kinderen
Volgen en observeren
De pedagogisch medewerkers observeren dagelijks de kinderen en de groep. Dit is een bron van plezier, inzicht en verwondering. Bij het observeren van de individuele ontwikkeling en welbevinden van de kinderen wordt gebruik gemaakt van observatie-instrumenten. Afhankelijk van de locatie is er een verschillend observatie instrument. Voor alle locaties waar niet een basisschool bij is die met een speciale observatiemethode werkt geldt dat we het kindvolgsysteem van de CED groep gebruiken. Dit bestaat uit 3 onderdelen: Zo doe ik, Zo praat ik, Zo beweeg ik. Elk kind krijgt zijn eigen 3 observatieboekjes. Om de 5 tot 6 maanden wordt er per kind geobserveerd en een vragenlijst ingevuld door de pedagogisch medewerkers. Hierdoor kunnen we de ontwikkeling van uw kind volgen. Aan de hand van het kindvolgsysteem worden de oudergesprekken gevoerd. Daarnaast worden de resultaten besproken in het groepsoverleg van pedagogisch medewerkers en clustermanager. Aan de hand hiervan wordt de werkwijze op de groep besproken en waar nodig aangepast. Als pedagogisch medewerkers vermoeden dat er iets aan de hand is, observeren zij eerst gericht het kind om vervolgens het probleem met de ouders en de locatiemanager te bespreken. Er wordt bij de ouders afgetast of ze de problemen herkennen. Als het probleem blijft bestaan, wordt tijdens het groepsoverleg een plan van aanpak opgesteld. In samenwerking met ouders en eventuele andere instanties kan het kinderdagverblijf meewerken aan een oplossing van het probleem. Het kinderdagverblijf is echter beperkt in de mogelijkheid tot speciale behandeling van of ondersteuning aan individuele kinderen. Het stappenplan basiszorg op KDV (bijlage) is de werkinstructie voor medewerkers in het geval zij problemen signaleren bij een kind. Dit stappenplan wordt in de gemeente ’s-Hertogenbosch gemeentebreed gehanteerd. Bij vermoeden van mishandeling of misbruik geldt een ander plan van aanpak. Wanneer er een vermoeden van kindermishandeling of seksueel misbruik is, hanteren we binnen Kanteel het stappenplan meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling KDV (bijlage). Ook dit stappenplan is onderdeel van de sluitende zorgstructuur ‘s-Hertogenbosch. Alle communicatie en handelingen met betrekking tot de bovengenoemde stappenplannen, moeten door de betrokken pedagogisch medewerkers schriftelijk dan wel digitaal worden vastgelegd zodat te allen tijde inzichtelijk is welke stappen er zijn ondernomen in het traject. Wanneer een gespreksverslag is gemaakt, dienen ouders dit te tekenen voor gezien. Ouders hebben recht op inzage in het dossier van hun kind.
SNEL In de gemeente Den Bosch wordt bij alle kinderen in de kinderopvang of het peuterarrangement op de leeftijd van 2,8 jaar de SNEL 30-33 maanden afgenomen. Hierover wordt u als uw kind deze leeftijd bereikt nader geïnformeerd door de locatie. U moet toestemming geven om uw kind hieraan deel te laten nemen. Het doel van deze test is om zo snel mogelijk in te kunnen springen als uw kind kans loopt om een
27
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
taalachterstand te ontwikkelen. We werken hierbij nauw samen met de jeugdverpleegkundige.
Overdrachtformulier Als uw kind vanuit kinderopvang of peuterarrangement doorstroomt naar een bijbehorende basisschool, vindt er een overdracht plaats met de leerkracht van de basisschool. In het overdrachtformulier staat de ontwikkeling van het kind omschreven. De leerkracht is op deze manier op de hoogte van de vaardigheden. Ook weet hij wie het kind heeft begeleid op het kinderdagverblijf en kan er eventueel een terugkoppeling plaatsvinden. Voordat wij dit formulier aan de basisschool geven, krijgt u het uiteraard eerst zelf te lezen. Gaat uw kind naar een andere basisschool, dan sturen wij het overdrachtsformulier, met uw toestemming , op naar de basisschool waar uw kind naar toe gaat. Indien gewenst kan er aan de leerkracht nog een mondelinge toelichting gegeven worden.
28
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
9.
Maart 2015
Ouders
Communicatie met ouders bij het halen en brengen van het kind Wij hechten waarde aan vaste breng- en haaltijden, omdat dit voor kinderen herkenning, duidelijkheid en dus veiligheid biedt. Bovendien brengt dit rust in de groep. We willen graag om 9.00 uur met ons dagprogramma beginnen. De momenten dat u uw kind bij ons brengt en haalt, gebruiken wij graag voor een overdracht tussen u en de medewerker. Om er zeker van te zijn dat hier tijd voor is, verwachten wij van u dat u uw kind op tijd komt brengen en halen. Voorop staat dat wij een prettige open sfeer willen creëren bij het halen en brengen van uw kind. Wij vinden het belangrijk dat u ons op de hoogte stelt van eventuele bijzonderheden in de thuissituatie met betrekking tot uw kind, bijvoorbeeld: is uw kind niet helemaal fit, heeft het niet goed geslapen, zijn er veranderingen in eet- en/of slaapgewoonte of zijn er gebeurtenissen geweest die indruk maken op uw kind? Bij de dagelijkse overdracht wisselen we informatie uit hoe het met uw kind gaat. Als u wat langer wilt praten over uw kind, redenen hiervoor kunnen zijn dat u wat dieper in wilt gaan op zorgvragen, verbeterpunten of problemen, dan kunt u altijd een afspraak maken met een van onze pedagogische medewerkers van de groep. Wilt u ons altijd laten weten als u met uw kind weggaat! Zo weten we precies welke kinderen opgehaald zijn. Vooral bij buitenspelen en bij een calamiteit is dit van wezenlijk belang.
Het schriftje/documentatie Bij het kennismakingsgesprek in de groep krijgt u een schriftje mee om de communicatie tussen ouders en pedagogisch medewerkers te bevorderen en om de belevenissen van uw kind over te dragen. In de eerste week dat uw kind komt, kunnen de medewerkers ervoor kiezen vaker te schrijven over hoe het is gegaan. Na die tijd zal dat eens in de een of twee weken gebeuren. Natuurlijk vinden wij het prettig als u ook regelmatig iets schrijft over het wel en wee van uw kind. We maken met grote regelmaat foto’s. Niet alleen van speciaal georganiseerde activiteiten, maar ook om te laten zien (letterlijk dus) hoe kinderen gedurende de dag bezig zijn. Beneden in de gang tonen we dagelijks onze foto’s. In de groepen laten we foto’s zien via een digitaal fotolijstje of als collage.
Ouderavonden/tien minuten gesprekken Eén keer per jaar wordt er door de pedagogische medewerksters en/of oudercommissie een thematische ouderavond georganiseerd. De invulling van deze avond wordt iedereen opnieuw bekeken en is dus niet ieder jaar hetzelfde. Soms hebben we groepsgebonden ouderavonden, bijvoorbeeld als een thema zich niet leent voor behandeling in een hele grote groep. Daarnaast is er ook één keer per jaar de mogelijkheid voor een 10 minuten gesprek. Tijdens deze gesprekken worden de observaties van uw kind met u besproken. Deze gesprekken vinden plaats na
29
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
de observaties van 10, 20, 32 en 44 maanden. De medewerkster van de groep van uw kind zal u benaderen om een afspraak te maken voor een gesprek.
Wat kunnen ouders verwachten van de locatie Een enthousiast team die er alles aan doet om de kinderen hier een fijne tijd aan te bieden, en een veilige en uitdagende omgeving te creëren. Ouders kunnen altijd bij onze medewerkers terecht voor vragen en ondersteuning met betrekking tot het kind en de opvoeding.
De oudercommissie De oudercommissie is een vaste geleding binnen Kanteel. Zij kan gevraagd en ongevraagd advies geven over het beleid en de activiteiten van het Zonnehuis. De oudercommissie behartigt de belangen van de ouders en kinderen die het kinderdagverblijf en de buitenschoolse opvang bezoeken en draagt zorg voor een regelmatige communicatie met de ouders, de leiding van het Zonnehuis en Centrale Cliëntenraad 1 (de CCR) van Kanteel. Elke ouder kan lid worden van de oudercommissie.
De CCR De centrale cliënten raad (CCR) van Kanteel kinderopvang vertegenwoordigd de verschillende oudercommissies van de kindercentra. Van iedere oudercommissie is er een vast contactpersoon voor de CCR. Kanteel kinderopvang is verplicht om over bepaalde onderwerpen de CCR te informeren en advies te vragen.
Klachtenregeling Kanteel Kinderopvang beschikt over een klachtenprocedure. Indien een ouder of medewerker een klacht heeft, dient Kanteel Kinderopvang te handelen volgens deze procedure. Het spreekt voor zich dat, bij een klacht, onze voorkeur er naar uitgaat om in goed onderling overleg (met groepsleiding, assistent-manager en/of clustermanager), samen tot een oplossing te komen. Om nog beter aan te sluiten bij de wensen van onze klant is er ook een registratie van de klantgeluiden. Dit is wat er door de pedagogisch medewerkers gehoord en gezien wordt op de groep en zowel de negatieve als de positieve geluiden worden verzameld om ons beleid te verbeteren. De klachtenregeling ligt ter inzage op alle vestigingen van Kanteel Kinderopvang. Hierbij willen wij u ook wijzen op het bestaan van onze klantenkaarten de zgn. groene, gele en rode kaarten waarmee u hetzij positieve, hetzij negatieve ervaringen en/of suggesties met ons kunt delen. Mocht dit niet voldoende zijn of wilt u uw klacht door een extern bureau laten behandelen dan kunt u zich wenden tot de externe Stichting Klachtencommissie Kinderopvang: 0900-0400034 of
[email protected]
1
De Centrale Cliëntenraad (CCR) van Kanteel Kinderopvang vertegenwoordigt de verschillende oudercommissies van de kindercentra. Van iedere oudercommissie is er een vaste contactpersoon voor de CCR. Kanteel Kinderopvang is verplicht om over bepaalde onderwerpen de CCR te informeren en advies te vragen.
30
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
Tot slot Een goed positief pedagogisch klimaat is “open”. Het biedt kinderen de veiligheid en vrijheid te ontdekken en te experimenteren maar ook de rust. Het is geen klimaat waarin alles kan en evenmin een klimaat van voortdurende controle. Er is een sfeer waarin kinderen en volwassenen vanuit wederzijds respect met elkaar omgaan. De pedagogisch medewerksters van het Zonnehuis staan daar garant voor. Zij zorgen voor een klimaat waarin iedereen zich welkom voelt en er mag zijn. De kleine dagelijkse gebeurtenissen krijgen de aandacht die ze verdienen. Het zijn de kleine “pedagogische momenten” waarin iets fijns, iets spannends maar ook iets vervelends of verdrietigs gebeurt. Momenten in elk geval om samen bij stil te staan. Met dit werkplan hebben wij geprobeerd te verwoorden waar wij voor staan. Is er iets onduidelijk, heeft u vragen of opmerkingen, de deur staat altijd voor u open! Het Zonnehuis, dé plek om samen op te groeien!
Team het Zonnehuis
31
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
10. Bijlagen Beleidsafspraken Het gaat te ver om hier uitgebreid de verschillende beleidsgebieden aan bod te laten komen. Daarvoor verwijzen we naar de betreffende beleidstukken. Toch willen we hier de zaken die belangrijk zijn voor het pedagogisch beleid in het kort toelichten. Meer informatie over protocollen en werkafspraken vindt u aan de binnenkant van de omslagmap die u bij het kennismakingsgesprek heeft ontvangen. Als u vragen heeft over onze werkwijze kunt u altijd contact opnemen met de clustermanager of assistent-manager.
Hygiëne en veiligheid in het kindcentrum Veiligheid Jaarlijks wordt een risico-inventarisatie gedaan aan de hand van wettelijke vragenlijsten. Het daaruit volgende actieplan wordt in stappen uitgevoerd binnen het kindercentrum en er worden eventuele verbeteracties op het gebied van veiligheid uitgevoerd. Het is belangrijk dat de ruimtes waarin kinderen verblijven, en het materiaal zowel binnen als buiten, veilig zijn. Deze moeten dus aan bepaalde voorwaarden voldoen: • • • • • • • • • • •
Kinderen moeten niet zomaar naar buiten kunnen lopen. Een kind moet zichzelf niet kunnen opsluiten. Vingers moeten niet tussen de deur kunnen komen. Spelmateriaal mag geen gevaar opleveren voor jonge kinderen. Elektriciteit moet veilig afgedekt zijn (geen losse draden, gebruik stopcontactbeveiligers enz.) Het kindercentrum moet voldoen aan de verordening van de gemeente. De GGD inspecteert jaarlijks elke vestiging en geeft richtlijnen op het gebied van veiligheid, hygiëne en pedagogische kwaliteit. Er is altijd voldoende toezicht op de kinderen. Was- en schoonmaakmiddelen staan buiten het bereik van kinderen. Buitenspeelgoed wordt jaarlijks gecontroleerd. Het buitenspeelterrein is veilig ingericht en het materiaal wordt periodiek gecontroleerd. We hebben voldoende toezicht op het terrein. De inrichting van de ruimtes proberen we zo veilig mogelijk te houden. In principe mogen kinderen alles zelf pakken, behalve materiaal dat gevaarlijk is in gebruik.
Natuurlijk gebeurt er wel eens wat, een valpartij, een schaafwond. Op iedere groep is een EHBO-doos aanwezig en er is altijd iemand aanwezig die een EHBO en/of BHV-diploma heeft. De clustermanager ziet erop toe dat deze kennis op peil blijft. Mocht er zich een wat ernstiger ongeluk voordoen, dan nemen wij contact op met de huisarts of iemand van ons team gaat met het kind naar het ziekenhuis. Natuurlijk stellen we de ouders zo snel mogelijk op de hoogte. Bij brand of andere calamiteiten bestaat er een noodgevallenplan. Dit hangt op het mededelingenbord en iedere pedagogisch medewerker is hiervan op de hoogte. Minstens 2x per jaar 32
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
oefenen we met het hele team en de kinderen dit calamiteitenplan. Op de locatie is een brandblusser en branddeken aanwezig die jaarlijks gecontroleerd worden, evenals ontruimingsbedjes. De BHV-er is op de hoogte van de gebruiksaanwijzing. Voor een gezonde ontwikkeling van een kind is het van belang verstandig om te gaan met hygiëne en veiligheid. Om ziektes en allergieën bij kinderen te voorkomen, is het schoonhouden van leefactiviteiten- en buitenruimtes van belang. Op het gebied van gezondheid, veiligheid en hygiëne worden de richtlijnen van de GGD van de gemeente gevolgd. Hygiëne en verzorging Het schoonhouden is een zaak die alle medewerkers van het kindercentra aangaat: de pedagogisch medewerkers, de huishoudelijk medewerkster (en voor sommige kindercentra een schoonmaakbedrijf) hebben hierin allen een eigen taak. Zo dragen de pedagogisch medewerkers zorg voor hun eigen groep en het materiaal daarin, de huishoudelijk medewerkster is met name verantwoordelijk voor de hygiëne buiten de groepen. Bij de inrichting van de ruimtes is al rekening gehouden met hygiëne: marmoleum op de vloeren zodat deze goed en makkelijk te reinigen zijn (hoewel we beseffen dat tapijt meer "warmte" biedt). Op het kindercentrum zijn afspraken gemaakt wat betreft de volgende hygiëneaspecten: • • • • • • • •
Kleding Handhygiëne Haardracht Omgaan met wondjes Schoonmaken van speelgoed Bereiding van voeding Schoonhouden van de toiletten Schoonhouden van de groepsruimten
Voor een optimale hygiëne is het gebruik van schoonmaakmiddelen onvermijdelijk. Op het kindercentrum probeert men middelen te gebruiken die zo min mogelijk schade opleveren voor mens en milieu. Het aantal middelen wordt tot een minimum beperkt om vergissingen tegen te gaan; de schoonmaakmiddelen zijn opgeborgen in een afgesloten kast.
Wenbeleid Voor kinderen en voor hun ouders is het belangrijk om te wennen in de groep waarin het kind geplaatst wordt. Dat wennen gebeurt op onderstaande wijze. Extern wenbeleid Als uw kind nog niet op de dagopvang van Kanteel zit, worden er met u tijdens het intakegesprek afspraken gemaakt over de manier waarop uw kind gaat wennen op groep waarin het kind geplaatst wordt. De PKR mag niet overschreden worden voor dit wenmoment! Kinderen mogen niet op de groep wennen voordat het contract is ingegaan! Intern wenbeleid Als uw kind al op de dagopvang van Kanteel zit en doorstroomt naar een andere leeftijdsgroep op
33
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
dezelfde locatie is er ook een moment waarop het kind vast mag gaan kennismaken op de groep waarin het geplaatst wordt . Omdat het kind altijd weer terug kan keren naar de eigen stamgroep mag het voor korte periode om te wennen boventallig op een andere groep aanwezig zijn.
34
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
35
Pedagogisch werkplan KDV het Zonnehuis
Maart 2015
36