Pedagogisch werkplan Kinderdagverblijf Tamariki Emmen - Mantingerbrink

Pedagogisch werkplan Kinderdagverblijf Tamariki Emmen - Mantingerbrink

Pedagogisch werkplan Inleiding Tamariki kinderopvang heeft haar pedagogische visie weergegeven in haar pedagogisch beleid. In dit pedagogisch werkplan staat beschreven op welke wijze de vestiging vorm geeft aan de pedagogische visie. In verschillende hoofdstukken wordt de werkwijze beschreven. Hoe gaan wij bijvoorbeeld om met het eten en drinken, aanbieden van activiteiten en kinderparticipatie. Hoe Tamariki een aantal praktische zaken geregeld heeft, zoals bijvoorbeeld de omgang met klachten of het extra afnemen van dagdelen, staat beschreven in de informatiegids. Dit werkplan is tot stand gekomen door overleg over de wijze waarop we dagelijks werken en waar we ons verder in willen ontwikkelen in relatie tot het pedagogische beleid van Tamariki kinderopvang. Dat betekent dat dit werkplan geen statisch document vormt, maar voortdurend vraagt om de dialoog waarin we met elkaar bespreken of het nog goed is zoals we het doen. Zijn er vragen of kansen dan staan wij open om hierover in gesprek te gaan. Daar waar we in dit pedagogisch werkplan spreken over ouders, wordt ook verzorgers bedoeld. De interactieprincipes als leidraad voor ons pedagogisch handelen We gaan uit van vier pedagogische basisdoelen voor de opvoeding. Wij zorgen ervoor dat kinderen zich emotioneel veilig voelen (1), geven ze de gelegenheid zich persoonlijk (2) en sociaal (3) te ontwikkelen en om zich de normen en waarden van onze samenleving eigen te maken (4). Om deze doelen te verwezenlijken en zo goed mogelijk aan te sluiten bij zowel de individuele ontwikkeling en belevingswereld van een kind als bij het groepsproces, passen we de methodiek van de interactieprincipes toe. Deze zes principes draaien om de initiatieven die kinderen nemen. We beschrijven ze hieronder. Initiatieven waarnemen en volgen Het kind neemt van nature initiatieven om zich te ontwikkelen en om contact met anderen te krijgen. Het daadwerkelijk waarnemen van deze initiatieven is van groot belang om in contact met elkaar te komen. Je kunt immers alleen reageren op wat je hoort en ziet. Door heel gericht te kijken en te luisteren naar kinderen, kunnen we deze initiatieven waarnemen en volgen. Overigens hebben jonge kinderen meer tijd nodig om opgedane indrukken te verwerken en hierop te reageren dan oudere kinderen.

Pedagogisch werkplan, 5-11-2015

2

Initiatieven ontvangen (verbaal en non-verbaal) Ingaan op een initiatief (ontvangen), ondersteunt de ontwikkeling van een kind. We laten een kind door middel van een ontvangstbevestiging merken dat we belangstelling hebben voor de initiatieven die het neemt. Een ontvangstbevestiging kan zijn: je toewenden, oogcontact maken, op vriendelijke toon verbaal reageren, vriendelijke gezichtsuitdrukking, vriendelijke houding, meedoen, jaknikken, ja zeggen, herhalen wat een kind zegt. Zo’n positieve ontvangst stelt een kind gerust; het merkt dat de volwassene hem begrijpt en voelt zich dan gezien, bevestigd en emotioneel veilig. En een kind dat zich emotioneel veilig voelt, durft meer initiatieven te nemen en kan zo zijn persoonlijke en sociale competentie verder ontwikkelen. Benoemen Benoemen wil zeggen: taal geven aan ons eigen handelen en aan datgene wat we zien bij de kinderen. Door te benoemen wat we horen of zien, krijgen we contact met het kind. Daarnaast ondersteunt het benoemen de taalontwikkeling (persoonlijke competentie) van kinderen. Benoemen is verwoorden van eigen initiatieven, initiatieven van een kind, gebeurtenissen in de omgeving, alles wat er te zien is. De pedagogisch medewerker zegt (benoemt) wat ze doet of gaat doen. Door het geven van informatie weet het kind wat er gaat gebeuren; dit schept duidelijkheid en geeft rust. Zo bevordert ‘benoemen’ ook de emotionele veiligheid. Bij het benoemen kunnen we ‘sfeercommunicatie’ toepassen: het benoemen van initiatieven, emoties, gebeurtenissen van een kind en dit terugkoppelen naar de hele groep. Hierdoor raken kinderen bij elkaar betrokken en maken we ze sociaal attent op elkaar. Bijvoorbeeld: “Sanne, ik zie dat je Patrick aan het helpen bent; je bent een kanjer!“ Door Sanne in de groep een compliment te geven, wordt de aandacht op zijn initiatief gevestigd (een compliment wil iedereen immers graag horen). Kinderen zien dat Sanne sociaal wenselijk gedrag toont. Zo wordt de ontwikkeling van de sociale competentie gestimuleerd door wenselijk gedrag uit te vergroten. Tegelijkertijd zorgt dit voor overdracht van normen en waarden. Beurtverdeling In contact met kinderen is het wisselen van beurten belangrijk, zodat iedereen aan de beurt komt. De betrokkenheid van de kinderen duurt langer, als een kind weet dat het aan de beurt komt. Door andere kinderen bij een gesprek te betrekken, maken we kinderen sociaal attent op elkaar. Door te zorgen voor een goede beurtverdeling helpen we het kind zich te ontwikkelen. We geven het kind de tijd en zorgen voor de ruimte en rust die het nodig heeft om te reageren; dit nodigt hem uit om meer initiatieven te nemen. Leidinggeven, leiding nemen Leidinggeven is kindvolgend. We geven het kind de leiding door het te volgen, bijvoorbeeld wanneer het een gewenst initiatief neemt. We moedigen hem aan meer initiatief te nemen door het positief te benoemen. Leiding nemen is kindsturend. We nemen de leiding om een kind bij te sturen, bijvoorbeeld omdat het een ‘ongewenst’ initiatief neemt. Omdat een kind meer leert van positieve bekrachtiging dan van een negatieve afwijzing, doen we dit op een positieve, respectvolle manier: het ‘ongewenste’ initiatief wordt op een neutrale manier ontvangen; daarna kiezen we een positieve benadering om het initiatief naar ‘gewenst’ om te buigen.


3

Bijvoorbeeld: De nieuwe Donald Duck is binnen. Marco grist hem van de tafel en duikt de leeshoek in. Je ziet de teleurstelling op het gezicht van Patrick (waarnemen / volgen); “ Patrick ik zie dat jij ook graag de Donald Duck wilde lezen, klopt dat? (benoemen en beurtverdeling) Zullen we samen naar Marco lopen om een oplossing te zoeken?” (leiding nemen). Ik-benoeming In contact met kinderen is het belangrijk dat wij onszelf benoemen als ‘ik’ (en dus niet met onze naam). Het kind leert zo het verschil tussen ’ik’ en ‘jij’ en dat draagt bij aan de ontwikkeling van het zelfbesef. Bovendien druk je door de ik-vorm uit dat je deel uitmaakt van de groep, in de groep staat. De ik-benoeming ondersteunt het leidinggeven en leiding nemen. De vestiging Kinderdagverblijf Tamariki is een kindercentrum die opvang biedt aan kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. In hetzelfde gebouw bevindt ook de buitenschoolse opvang, die opvang biedt aan schoolgaande kinderen in de leeftijd van 4 tot 13 jaar. Het gebouw is speels ingericht. Het kinder dagverblijf (KDV) heeft een grote buitenruimte waar de groepen gezamenlijk kunnen spelen. Het kind komt in een vaste stamgroep welke maximaal 4 vaste pedagogisch medewerkers heeft. Hierdoor komt het kind elke dag een vertrouwd gezicht tegen. Dit is nodig om een vertrouwensrelatie op te bouwen. Ook heeft het kind door in een vaste stamgroep te spelen vaak dezelfde kinderen op zich heen. Leeftijdsopbouw Tamariki werkt met 1 verticale groep wat inhoud dat de kinderen in een stamgroep de leeftijd van 0 tot 4 jaar hebben. De stamgroep bestaat uit maximaal 16 kinderen per dag waarvan ten hoogste 8 kinderen tot 1 jaar die begeleid worden door 3 pedagogisch medewerkers. Hierin volgen we de wettelijke richtlijnen. Ook combineert Tamariki op sommige momenten de KDV groep me t de BSO groep. We hanteren hierbij de regel dat het KDV minimaal 3 jaar oud is, er maximaal 2 kinderen van het KDV in de BSO groep zijn en in totaal maximaal 9 kinderen in de groep. Groepsindeling Basisgroep Leeftijdsindeling Maximaal Aantal gekwalificeerde Maximaal aantal aantal pedagogisch stagiaires kinderen medewerkers Kinderopvang Kinderopvang

0 tot en met 3 jaar 3 tot en met 12 jaar

16 9

3 1

1 1

Inrichting van de groepsruimte De groepsruimte heeft een keuken, verschoonruimte en twee slaapkamertjes. Verder is de groepsruimte zo ingericht dat de kinderen in een veilige, educatieve, speelse omgeving kunnen


4

verblijven om zich zo optimaal mogelijk te kunnen ontwikkelen. In elke groep bevindt zich een speelhoek, poppenhoek en/of autohoek, knutseltafel. De materialen zijn duurzaam, op basis van de ontwikkelingsfasen en gebaseerd op de interesse van de kinderen.

Buurt en omgeving De vestiging is gelegen in een gevarieerde woonwijk van Emmen die is opgericht in de jaren ‘70. De bevolking is gevarieerd in leeftijdsopbouw. Ook de welstand en maatschappelijke omstandigheden van de bewoners is divers. De wijk telt een aantal nationaliteiten, maar overwegend autochtoon. Het KDV is gevestigd in de kern van de wijk. Op loop afstand zijn de basisscholen, winkelcentrum, buurtcentrum en zorgcentrum. Dagindeling Wij hanteren globaal de volgende dagindeling. Periode

Wat doen we?

Wat is het doel?

7.00 – 7.30

Ontvangen kinderen en ouders met vervroegde opvang in contract.

Kinderen verwelkomen en veiligheid bieden. Tevens overdracht met ouders.

7.30 – 9.00

Ontvangen kinderen en ouders

Kinderen verwelkomen. Zorgen dat het kind zich veilig en geborgen voelt. Tevens overdracht met ouders.

7.30 – 9.30

Ouders uitzwaaien en de dag beginnen met activiteit waar kind behoefte aan heeft. Dit kan rustig aan tafel met een puzzel of een tekening of misschien even lekker op schoot of door vrijspelen in de groep.

Rustige overgang creëren van thuissituatie naar de opvang.

9.30 – 10.15

Opruimen en aan tafel en een “kring”activiteit.

Overgang van spel naar een eet moment. Door opruimen en een activiteit in de vorm van bijvoorbeeld voorlezen, zingen of een kringgesprek. Aanbieden van drinken en fruit. Een sociaal moment met elkaar aan tafel.

10.15 – 11.30

Verschonen, buitenspelen en/of activiteit.

Persoonlijke verzorging en individuele aandacht. Daarna als het kan in de gezonde buitenlucht spelen. Veel ruimte voor de grove motorische ontwikkeling. Door het samen


5

spelen en het aanbieden van activiteiten buiten maar ook binnen komen ook andere ontwikkelingsgebieden aan bod. 11.30-12.15

Aan tafel voor de broodmaaltijd

Aanbieden van brood en drinken. Samen aan tafel voor een gezellige en voedzame lunch. Aandacht voor elk kind. Kinderen leren normen en waarden en rekening houden met elkaar.

12.00-13.00

Tafel opruimen, verschonen en eventueel naar bed.

Persoonlijke verzorging en kinderen gaan naar bed. De andere kinderen die wakker blijven doen een rustige activiteit of helpen bijvoorbeeld met de afwas of het weg brengen van de was.

12.00-14.30

Slapen, vrij spelen, activiteit

Kinderen krijgen rust. Veel ruimte voor individuele behoeften. Dit kan een rustige activiteit zijn of lekker je eigen gang gaan binnen, buiten of misschien wel even in een andere groep.

14.30-15.00

Aan tafel

De meeste kinderen worden of zijn wakker. Aan tafel even bijkomen en indien behoefte wat drinken en een tussendoortje.

15.00 – 16.30

Activiteit/buiten spelen of vrijspelen

Spelen, ontdekken leren en genieten. Een waardevolle middag bieden.

16.30- 18.00

Kinderen kunnen worden opgehaald. Er wordt nog gespeeld of er is een kleine activiteit bezig. Er wordt vaak ook nog een klein tussendoortje aangeboden.

Overdracht naar ouders. Kinderen die er nog zijn een veilige speelomgeving blijven bieden, afronden van de dag.


6

De beschreven dagindeling is een leidraad. Wij vinden het belangrijk om flexibel om te gaan met de dagindeling, omdat wij in willen spelen op de behoeften van de kinderen. Dat betekent bijvoorbeeld dat als de kinderen lekker aan het spelen zijn, later aan tafel gaan of dat wij als het mooi weer is lekker naar buiten gaan in plaats van de geplande activiteit met de kinderen doen. * Baby’s houden hun eigen schema aan, Deze sluit aan op hun behoefte en zoveel mogelijk op die van thuis. In de dagindeling zoals die hier boven omschreven is blijft voldoende ruimte over voor het spelen, knuffelen en verzorgen van de jonge baby. Eten en drinken, persoonlijke verzorging, zelfstandigheidsbevordering en omgang met intimiteiten en seksualiteit Eten en drinken Het eet- en drinkmoment is een sociaal moment gedurende de dag, het is een moment van gezellig samenzijn. De pedagogisch medewerkers eten tegelijk met de kinderen. Op de vestiging is er een gevarieerd aanbod van voeding. Er zijn verschillende soorten fruit waaruit het kind mag kiezen. Tijdens de broodmaaltijd is er keuze uit zowel zoetig als hartig beleg. Het eet- en drinkmoment wordt omgeven door rituelen. Tijdens het eet- en drinkmoment is een moment waar de overdracht van waarden en normen belangrijk is. Kinderen leren dat ze wachten met praten totdat ze de mond leeg hebben en dat je pas van tafel gaat als de pedagogisch medewerker aangeeft dat het mag. De pedagogisch medewerkers stimuleren de kinderen in hun zelfstandigheid door kinderen bijvoorbeeld te helpen zelf hun brood te smeren. Tijdens het eet- en drinkmoment gaan de pedagogisch medewerkers een gesprek aan met de kinderen. Ze vertellen waar de producten op tafel vandaan komen (bijv. melk van de koe) en laten zien wat ze doen en vertellen waarom (bijv. schillen van fruit). Pedagogisch medewerkers bespreken ook over wat kinderen thuis hebben meegemaakt of wat het programma van die dag is. De kinderen hebben hier inbreng in. Pedagogisch medewerkers gaan geen machtsspel aan met aan met kinderen over het eten of drinken. Medewerkers zorgen voor een goede sfeer aan tafel en laten kinderen hun broodbeleg kiezen. Ze stimuleren kinderen in het eten en drinken en kijken naar hun individuele behoeften. De pedagogisch medewerkers overleggen met ouders over de eet- en drinkgewoontes van het kind. We gaan zorgvuldig om met voeding voor baby’s. In de bereiding van flesvoeding en omgang met borstvoeding, in het maken van een vers fruithapje of misschien wel stukjes als ouders dit willen, warm eten van thuis en tussendoortjes. Het overleg met ouders is erg belangrijk. Persoonlijke verzorging Het verschoonmoment is een uitgelezen moment om 1 op 1 contact te maken met het kind, de pedagogisch medewerker maakt hier gebruik van door spelletjes (bijv. waar is je neus) en gesprekjes (bijv. over wat het kindje zo gaat doen). Verder vertellen we tijdens het verschonen of verkleden wat we doen en vragen we ook om hulp aan het kind (bijv. mag ik je arm) Ook bij hele kleine kinderen al laten we weten wat we doen en wat we graag van hun willen (bijv. pak je sok maar). Hiermee stimuleren we de taal. Tijdens het naar bed brengen van het kind maakt de pedagogisch medewerker gebruik van rituelen (daar waar mogelijk de rituelen van thuis, bijv. knuffel, speentje, slaapliedje,) Ieder kind heeft als het kan een eigen bedje, dit geeft een kind een veilig en vertrouwd gevoel. De zindelijkheid wordt gestimuleerd als het kind er aan toe is en gaat altijd in overleg met ouders. Zindelijkheid training begint op een speelse manier om het leuk te maken. Later word tijdens het


7

trainen van de zindelijkheid kinderen beloont naar de fase waarin ze zitten. Dus in het begin belonen dat het kind op het toilet gaat zitten en als dat goed gaat, wordt het kind beloont als het heeft geplast. Pedagogisch medewerkers leren de kinderen dat zij in ieder geval voor het eten en drinken en na een bezoek aan het toilet handen wassen.


8

Zelfredzaamheid De pedagogisch medewerkers stimuleren de kinderen in hun zelfstandigheid. Kinderen mogen zo veel mogelijk zelf proberen, denk hierbij aan het helpen met tafeldekken, zelf brood smeren enz. Pedagogisch medewerkers geven kinderen complimenten voor het proberen. De complimenten geven het kind zelfvertrouwen, maar het proces is belangrijker dan het resultaat. Ook maken pedagogisch medewerkers duidelijk naar kinderen dat fouten maken niet erg is. Pedagogisch medewerkers letten hierbij op zowel de verbale als non-verbale uitdrukking. Doordat kinderen in een groep worden opgevangen leren kinderen ook van elkaar, doordat ze een voorbeeld hebben aan elkaar of iets samen proberen, hierdoor worden kinderen ook gestimuleerd in hun zelfstandigheid. Intimiteit en seksualiteit Intimiteiten hebben betekenis voor het kind, maar hier dient zorgvuldig mee om te worden gegaan. Niet ieder kind heeft de zelfde behoeftes en we proberen de fysieke contacten als knuffelen, op schoot zitten, aai over het bolletje, hand en voet bewegingsspelletjes enz. aan te passen aan het moment en de behoeftes van het kind. De pedagogisch medewerker schenkt aandacht aan het kind door te troosten en begrip te tonen bij verdriet en tijd te nemen voor het begroeten en afscheid nemen. Er wordt gestoeid en gespeeld met kinderen. Pedagogisch medewerkers zijn altijd alert of de intimiteit door het kind gewenst wordt. Indien het kind een gesprek begint over seksualiteit , gaat de pedagogisch medewerker hier serieus op in. De pedagogisch medewerker houd tijdens het beantwoorden van de vragen rekening met de leeftijd van het kind. Als meerdere kinderen vragen stellen over seksualiteit dan kan de pedagogisch medewerker hier in de groep aandacht aan besteden. De pedagogisch medewerker vertelt de ouder(s) en haar collega’s dat hij/zij een gesprek met een kind heeft gehad over intimiteiten en seksualiteit. Op deze leeftijd zal het voornamelijk gaan over de fysieke verschillen tussen jongens en meisjes.

Ruimte Voor een optimaal welbevinden is het belangrijk dat een kind zich veilig voelt, zodat een kind zich verder kan ontwikkelen. Dit betekent dat de ruimte een gevoel van veiligheid geeft. Om te zorgen dat een kind zich verder kan ontwikkelen is het belangrijk dat kinderen door een bewuste keuze van de inrichting van de ruimte worden uitgedaagd en dat de ruimte mogelijkheden biedt voor kinderen om zelfstandig aan de slag te gaan (stimuleren van de autonomie). Binnenruimte In de ruimte wordt er rekening gehouden met de verschillende leeftijden en behoeftes van kinderen. De ruimte biedt mogelijkheden tot ontwikkeling voor elke ontwikkelingsfase. Tevens is er zowel ruimte voor rustig als actief spel. Zo is er voldoende ruimte voor kinderen om zich vrij te bewegen in de ruimte zonder dat anderen hierdoor beperkt worden, maar is er ook een mogelijkheid voor rustig spel. De structuur van de ruimte wordt bepaald door verschillende elementen. Zo is er in de groepsruimte een plek om samen te eten, zijn er verschillende speelhoekjes en is er een plek bijv. op een bank, een mat of kussens waar kinderen kunnen relaxen of voorgelezen kunnen worden.


9

Bij het inrichten van de ruimte is er geprobeerd om deze logisch in te richten, zodat kinderen bijvoorbeeld niet met een spelletje door de hele groep hoeven om bij de tafel te komen of dat kinderen door een bouwhoek moeten om bij een andere ruimte te komen. Dit voorkomt conflicten. Bij de inrichting en aankleding van de ruimte wordt rekening gehouden met de kinderen. Zo wordt er op de vestiging gewerkt met open kasten waar het spelmateriaal in opgeborgen wordt, zodat kinderen zelf hun speelgoed kunnen pakken. En worden werkjes en foto’s zoveel mogelijk voor kinderen op ooghoogte opgehangen. In de groepsruimte is er ook een plek waar kinderen hun eigen spulletjes kunnen opbergen (bijv. een mandje of een bakje. Centrale ruimte binnen het gebouw In de hal bevinden zich de kapstokken met opbergvakjes. In het midden staat een grote steunpilaar die nu net als de entree fris wit geschilderd is. Indien de kinderen elkaar vanuit alle groepen niet buiten treffen, dan spelen ze samen in de hal. Dit kan behalve aangeboden activiteiten ook om vrij spel gaan. Bijzondere feesten of maaltijden, bijvoorbeeld tijdens Kerst of Pasen, worden vaak ook in de hal gevierd. Buitenruimte De totale buitenruimte is zeer ruim. Aan de voorkant van het gebouw is een kleine buitenruimte. Ideaal als het zomers heel warm is door de schaduw van de grote kastanje bomen. Tevens is het er 's ochtends vroeg juist al snel lekker warm zodat er op veel momenten van de dag buiten gespeeld kan worden. Het is verbonden met een hek met de grote buiten ruimte. Inrichting buitenruimte Er is een schuur voor speelmateriaal, zandbakken, speelgras en fietstegels. Door speelse hoekjes te hebben gecreëerd daagt de ruimte kinderen ook uit tot ontdekken en leren van de natuur. Het kindercentrum biedt dagelijks 1 of meer keren buitenspelen aan, soms zelfs als het regent. Buiten wordt er vaak vrij gespeeld, gaan we met de kinderen op ontdekking (kleine insecten, eetbare planten), wordt er een spel activiteit aangeboden of een uitstapje gemaakt. Buitenmateriaal In de schuur staat een grote verscheidenheid aan buitenspeelgoed. Verder kan er onder begeleiding van een pedagogisch medewerker gebruik gemaakt worden van stoepkrijt, bellenblaas, (hut)kleden en tuingereedschap. Spelmateriaal en activiteiten Op de vestiging is er spelmateriaal aanwezig dat uitnodigend, prikkelend, vernieuwend en uitdagend is. Er is spelmateriaal aanwezig dat de fantasie prikkelt, zodat kinderen zelf kunnen bedenken wat ze met het spelmateriaal gaan doen. Naast het aanbieden van bijvoorbeeld spelmateriaal wat een rollenspel stimuleert, kan een pedagogisch medewerker ook kosteloos materiaal aanbieden aan kinderen. Juist het aanbieden van kosteloos materiaal prikkelt de fantasie van kinderen. De groep bestaat uit verschillende leeftijden. Hier wordt bij het aanbod van spelmateriaal rekening mee gehouden. Zo is er bijvoorbeeld voor elke leeftijd constructiemateriaal aanwezig, het constructiemateriaal verschilt dan in grootte en moeilijkheidsgraad. Verder is het aanbod in spelmateriaal divers zodat het verschillende ontwikkelingsgebieden stimuleert, zoals bijvoorbeeld de motorische en cognitieve ontwikkeling.


10

De pedagogisch medewerkers begeleiden kinderen in het spel en zorgen er voor, dat als een kind er aan toe is, het spel wordt uitgebreid zodat het kind wordt uitgedaagd in zijn/haar ontwikkeling. Het aanbod van spelmateriaal sluit aan bij diverse interesses van kinderen. Daarom wordt er bij aanschaf van nieuw spelmateriaal gekeken wat de kinderen leuk vinden. Bij de aanschaf van spelmateriaal wordt erop gelet dat spelmateriaal veilig, degelijk en duurzaam is. Daar waar noodzakelijk wordt er ook gekeken of het spelmateriaal makkelijk schoon te maken is. Verder wordt erop gelet dat er voldoende van hetzelfde soort spelmateriaal aanwezig is, zodat meerdere kinderen met het spelmateriaal kunnen spelen. Het spelmateriaal wordt op verschillende manieren aangeboden aan kinderen. Zo is een deel van het spelmateriaal door kinderen zelf te pakken omdat het in de kieskast staat. Om te voorkomen dat een kind niet meer weet wat het moet kiezen, letten pedagogisch medewerkers er op dat er niet te veel spelmateriaal door kinderen zelf te pakken is. Het is belangrijk dat kinderen zich gedurende de dag even kunnen terugtrekken als ze behoefte hebben aan een rustmoment. Dit kan doordat kinderen alleen kunnen puzzelen, een spelletje kunnen doen of een boekje kunnen lezen. Verder zijn er voldoende voorleesboeken aanwezig, zodat een pedagogisch medewerkers een rustmoment kan creëren om samen met de kinderen een boekje te gaan lezen. Het buitenmateriaal stimuleert verschillende vaardigheden op verschillende niveaus, zo zijn er bijvoorbeeld fietsjes en loopfietsen en zijn er ballen aanwezig. Activiteiten tijdens feesten De feesten die bij kinderen actief leven worden gevierd op het centrum. Vaak is daar een gezamenlijk moment voor alle groepen in de hal met een maaltijd, muziek of toneel. Tijdens Carnaval wordt er veel verkleed gedanst en spelletjes gedaan, tijdens Sinterklaas komen Sint en Piet echt op bezoek. Knutselwerkjes van kinderen Bij elk thema hoort een uitbeelding van dat thema. Een gedeelte wordt door de medewerkers voorbereid zodat kinderen en ouders zien welk thema aan de beurt is. Maar de meeste aankleding gebeurt gedurende de maand door knutselwerkjes van kinderen. We begeleiden kinderen in het proces van het knutselen en laten ze ervaringen opdoen met verschillende materialen. Het uiteindelijke resultaat is minder belangrijk, het gaat om het plezier binnen het proces. De werkjes worden opgehangen of uitgestald zichtbaar voor kinderen en ouders. Afspraken over eigen spullen van kinderen Eigen spullen van kinderen zoals knuffels en spenen worden opgeborgen in het bakje van het kind. Ze mogen eruit bij het slaapritueel of bij verdriet (afhankelijk van situatie en behoefte kind). Eigen speelgoed blijft bij voorkeur thuis of wordt laten zien en dan in de bak gestopt. Een kind vindt zijn eigen speelgoed delen met andere kinderen over het algemeen veel moeilijker en de strijd die dit oplevert kan juist dan zorgen voor verlies of het kapot gaan van.


11

3.3 Samenvoegen van groepen Op de dagen waarop er nog maar een paar kinderen zijn geplaatst, proberen we de groepen van het KDV en de BSO samen te voegen. Dan is het mogelijk dat alle aanwezige kinderen in één stamgroep verblijven. Het zal dan gaan om maximaal 2 kinderen van het KDV van minimaal 3 jaar oud die worden samengevoegd in de groepsruimte van de BSO. Hier kiezen we voor omdat spelmateriaal van deze groep het meest overeenkomt met het spelmateriaal van de kinderopvang. De pedagogisch medewerksters van de BSO werken met regelmaat ook in de groep van het kinderdagverblijf waarbij de emotionele veiligheid gewaarborgd is. Interactie en communicatie Kinderen Een kind wordt opgevangen in een groep, dus er is altijd sprake van interactie. De pedagogisch medewerker heeft een belangrijke rol bij de interactiepatronen in de groep. De medewerker ontvangt de initiatieven van de kinderen, zodat het kinderen zich gehoord en gezien voelen. En de medewerker stimuleert ook de interactie tussen de kinderen. Belangrijke interactievaardigheden voor de pedagogisch medewerkers zijn: - Sensitieve responsiviteit; de vaardigheid om signalen die aangeven dat een kind zich niet goed voelt of behoefte heeft aan ondersteuning, op te merken, goed te interpreteren, en er passend op te reageren. - Autonomie respecteren; de vaardigheid om het kind veel ruimte te geven om dingen zelf te doen en het kind hierin te stimuleren. - Structureren en grenzen stellen; de vaardigheid om aan kinderen duidelijk te maken wat er van hen verwacht wordt en er tevens voor te zorgen dat zij zich daar ook aan houden. - Praten en uitleg geven; de vaardigheid in praten en uitleggen waarbij de mate, timing en inhoud van de interacties af op het begripsniveau en de interesse van de kinderen. - Interacties in de groep begeleiden; de vaardigheid om goed om te gaan met negatieve interacties en het bevorderen van positieve interacties tussen kinderen door het opmerken en belonen ervan. - Ontwikkeling stimuleren; de vaardigheid om de persoonlijke competentie van kinderen te stimuleren, door die stimulering goed af te stemmen op de aandacht en het begripsniveau van het kind. Omgang met straffen en belonen Kinderen worden zoveel mogelijk beloont om hun gedrag en niet om de prestaties of producten. Oftewel een kind wat aan het kleien is krijgt een compliment over hoe leuk hij bezig is en minder over het resultaat. Een kind wat oefent met zindelijkheidstraining wordt beloond elke keer als het kind gaat zitten op de wc ongeacht of er wat in komt. We straffen niet. Kinderen kunnen wel even apart genomen worden voor gesprek of overdenking. Afhankelijk van de leeftijd is het soms voldoende een kind uit de ongewenste situatie te halen. Ongewenst gedrag wordt wel benoemt met de nadruk op wat we wel graag willen zien van het kind.


12

Omgang met pestgedrag Jonge kinderen vertonen nog niet echt pestgedrag. Buitensluiting gebeurt nog niet bewust, het is hooguit kopieergedrag van een ouder iemand. En peuters plagen het liefst een volwassene omdat die de grap ervan inziet. We maken kinderen al wel bewust van hun verschillen en overeenkomsten en dat dit prima is zoals het is. Hiermee hoop je dat kinderen respect ontwikkelen voor zichzelf en een ander en dat je pest gedrag helpt te voorkomen op latere leeftijd.

Kinderparticipatie Kinderparticipatie bij jonge kinderen houdt voor ons in dat kinderen leren mee te denken over keuzes. Bij het aanleren van normen en waarden past bijvoorbeeld een verhaal over gedrag en gevolg en de keuzes die je kan maken voor verschillend resultaat. Bijvoorbeeld als een kindje niet 1 maar 3 stukjes fruit pakt van de schaal is dit positief voor hem (zijn buikje raakt snel vol) maar het kindje naast hem moet lang wachten en heeft geen fruit en is verdrietig. Het meedenken kan ook gaan over welke activiteit we gaan eerst doen, buiten in de zandbak of binnen verven. Of over materialen of kleur keuze. Een kind leert zo dat zijn mening belangrijk is, maar ook dat hij rekening moet houden met meningen van anderen.

Ouders/verzorgers Tamariki vindt de relatie met klanten erg belangrijk. Een belangrijk aspect voor het opbouwen van een goede relatie met klanten is een goede communicatie. Tijdens de overdrachts-momenten kunnen pedagogisch medewerkers en ouders zaken met elkaar bespreken. Daarnaast worden ouders jaarlijks uitgenodigd voor een kort gesprekje om even buiten de groep met een pedagogisch medewerker te praten, indien ouders daar behoefte aan hebben. Overdrachtsmoment Zowel aan het begin en aan het einde van de dag is er ruimte voor een overdracht. De medewerkers vinden het prettig om van ouders te horen of er nog bijzonderheden zijn die zij moeten weten, zodat de medewerkers hier gedurende de dag rekening mee kunnen houden. Aan het einde van de dag zal een medewerker ook aan de ouder vertellen wat ze gedaan hebben die dag en of er bijzonderheden zijn voorgevallen. Voor baby's wordt nog gebruik gemaakt van een schriftje omdat de verzorging en ontwikkeling relatief intensiever is en snel gaat en dat is prettig in een dagelijkse documentatie. De oudere kinderen hebben een eigen map waar niet dagelijks maar wel regelmatig in geschreven wordt. De informatie gaat ook meer over (sociaal)gedrag en meegemaakte activiteiten. De stukjes worden aangevuld met foto's en knutselwerkjes van de kinderen.


13

Procedures Wennen Kinderen komen voor de daadwerkelijke ingangsdatum wennen op de groep. Zoals beschreven wordt er tijdens het intakegesprek afgesproken wanneer het kind kan komen wennen. Het kind kan 2 keer een dagdeel boventallig komen wennen op de groep. In overleg met ouders wordt bepaald op welke tijdstip het kind komt wennen en hoe lang het wenmoment duurt. Tijdens het wenmoment is het prettig als ouders beschikbaar zijn, zodat als het wennen niet zo goed gaat, zij het kind weer kunnen komen ophalen. Tamariki streeft er naar om maximaal 1 kind per groep tegelijkertijd te laten wennen. Er zijn echter uitzonderingen op deze regel mogelijk, zoals bijvoorbeeld een tweeling die gezamenlijk komt wennen.

Extra dagdelen afnemen: Indien ouders dit wensen dan kan er een verzoek tot het afnemen van een extra dag(deel) worden ingediend. In dien het gaat om incidenteel een dag extra, dan kan dit rechtstreeks aan de pedagogisch medewerkster van de groep worden gevraagd. Als het gaat om structureel een extra dag dan kan dit worden aangevraagd via het bedrijfsbureau. Extra dagdelen kunnen alleen worden afgenomen in de eigen stamgroep en als het leidster- kind ratio dit toelaat. Observeren en extra zorg Indien de pedagogisch medewerkers zich zorgen maken om uw kind, omdat het niet lekker in zijn/haar vel zit of omdat de ontwikkeling anders verloopt dan verwacht mag worden, zal de pedagogisch medewerker dit altijd met de ouder bespreken. Dit gesprek zal gebeuren aan de hand van een observatie. De pedagogisch medewerker zal vragen of de zorgen worden herkent en/of gedeeld en of de ouder nog tips heeft hoe de medewerkers kan handelen. De pedagogisch medewerker zal de zorgen ook met het team bespreken. Er zal gekeken worden welke acties er ondernomen kunnen worden om er voor te zorgen dat het kind zich wel weer prettig voelt of om de ontwikkeling te stimuleren. De acties zullen altijd met de ouder besproken worden voordat deze uitgevoerd worden. Stichting Tamariki is nauw verboden aan de stichtingen voor basisonderwijs SKOD en Fidarda. Hierdoor hebben wij ook een nauwe samenwerking met de intern begeleiders (IB ’er) van deze stichtingen. Tamariki kan ten alle tijden terugvallen op een IB’er . Wijze van werken bij signaleren bijzonderheden: Als zich bijzonderheden voordoen, hanteren we het navolgende stappenplan. Per stap wordt aangegeven wie erbij betrokken zijn. Stap 1 - Signaleren (pedagogisch medewerker)  Diagnose door middel van observatie.  Conclusie >> geen verdere actie nodig.  Verder met stap 2


14

Stap 2 - Verhelderen (pedagogisch medewerker, IB’er in adviserende rol voor de pedagogisch medewerker)  Diagnose door middel van observatie (formulier)  Ouders informeren / vragen naar thuissituatie  Observatie (door pedagogisch medewerker of IB-er). Voor observatie door de IB-er  vraagt de pedagogisch medewerker de ouders om toestemming  Conclusie >> geen verdere actie nodig.  Verder met stap 3 Stap 3 - Vervolggesprek met ouders (pedagogisch medewerker en na observatie ook IB’er)  Zorgen aankaarten; bespreken van signalering en observering  Toestemming vragen (indien nodig) om derden te benaderen  Handelingsplan opstellen Stap 4 - Vervolggesprek met ouders (pedagogisch medewerker en IB’er)  Evaluatie handelingsplan Stap 5 - Derden benaderen (IB’er)  Bij derden gaat het vrijwel altijd om de JGZ. Wanneer deskundige hulp nodig is gaat dit ook altijd via JGZ en/of de huisarts. Doel is zo vroeg mogelijk een goed beeld van de situatie te krijgen, zodat tot een passende aanpak besloten kan worden. Een kind kan aangemeld worden voor Integrale Vroeghulp van MEE: aanmelding door JGZ, ouders of IB’er. Stap 6 - Afronding  Zorgtraject afsluiten, of  Terug naar stap 4 Stap 7 - Verwijzen (IB-er)  Afhankelijk van de zorg, minimaal 6 weken voor vertrek  Overdracht naar basisschool  Vermelding op ontwikkelingsboekje’  ‘warme overdracht’ naar de basisschool  Plaatsing op bv. MKD. De medewerkers zullen op deze taak voorbereid worden door begeleiding van de ib-er en voor komend jaar in ons scholingsaanbod een training observeren en signaleren op te nemen. Oudercommissie Ons centrum heeft een centrale oudercommissie. In ons geval is het een combinatie van ouders die kinderen op het KDV en/of BSO hebben. De oudercommissieleden komen ongeveer 6 keer per jaar bij elkaar en de vestigingsmanager wordt hier regelmatig bij uitgenodigd. De leden nemen als eerste deel van informatie voor ouders en kunnen altijd advies geven over de procedure of inhoud. Soms hebben ze instem recht bij aanpassingen van beleidsstukken.


15

Huisregels Om de risico’s ten aanzien van de veiligheid en gezondheid te beperken worden er op de vestiging afspraken gemaakt. De afspraken zijn vastgelegd in huisregels. Wij vragen ouders om zich aan de huisregels te houden in het belang van het welbevinden, de veiligheid en gezondheid van de kinderen. Achterwacht In de ochtend start het eerste half uur 1 pedagogisch medewerkster alleen de groep op, op rustige dagen komt de tweede pedagogisch medewerker pas na 1 uur. De medewerkster die als tweede aanwezig op het rooster staat is ook achterwacht en weet dat ze gebeld kan worden om eerder te starten in nood. De medewerkster van de voorschoolse opvang is elke ochtend aanwezig. Door middel van veel ramen is er zicht op elkaar. In de avond is een medewerkster van de BSO altijd achterwacht (maar ook fysiek aanwezig) omdat zij een half uur later afsluiten dan de kinderopvang. Andersom geldt ook dat mocht de BSO medewerkster uitvallen in het laatste half uur dat zij alleen werkt, dat de laatst werkende medewerker van de kinderopvang langer haar dienst blijft draaien. Tevens is er op elk moment van de dag een achterwacht geregeld die binnen 10 minuten aanwezig kan zijn. Op het moment dat we starten met de dagopvang zal er met de medewerkers een rooster afgesproken worden wie er welke dag achterwacht is. Vier ogen principe Het vier-ogen principe: Veiligheid voor alles: Zorgen voor vier ogen, vier oren en transparantie Het vier ogenprincipe houdt in dat altijd een volwassene moet kunnen meekijken of meeluisteren met een beroepskracht. Een beroepskracht mag nog steeds alleen op de groep staan, zolang maar op elk moment een andere volwassene de mogelijkheid heeft om mee te kijken of luisteren. De oudercommissie heeft hierin adviesrecht. En de GGD controleert hier ook op. Naast praktische oplossingen om meekijken en meeluisteren mogelijk te maken vindt Tamariki vooral ook ‘de gedachten achter’ het principe van belang. We moeten werken aan een professioneel en open werkklimaat. Het is belangrijk om met elkaar te overleggen, elkaar te coachen en feedback te geven. Zo verval je minder snel in je eigen patroon. Regels kunnen helpen, maar het gedrag eromheen telt minstens zo zwaar. Eerlijkheid tussen medewerkers en ouders is belangrijk. Tamariki schenkt veel aandacht aan een beroepshouding en aan de beroepscode van de kinderopvang. In verschillende overlegvormen; zoals teamoverleg of functioneringsgesprekken komt dit ter sprake. Het gaat daarbij om ‘open’ samen te werken met collega’s. Spreek je collega’s aan op ongewenst gedrag. Meld het direct bij je collega of bij het management wanneer je denkt dat er iets niet klopt. Tamariki streeft ernaar om 2 pedagogisch medewerkers in de groep te hebben, maar als er niet genoeg kinderen zijn dan kunnen we van dit streven afwijken. Wettelijk mag je bij halve groepen alleen op de groep. De wettelijke bepaling over de beroepskracht-kind-ratio is: a. één beroepskracht per vier kinderen in de leeftijd tot één jaar; b. één beroepskracht per vijf kinderen in de leeftijd van één tot twee jaar; c. één beroepskracht per zes kinderen in de leeftijd van twee tot drie jaar; d. één beroepskracht per acht kinderen in de leeftijd van drie tot vier jaar.


16

Verder is het Conform het “convenant kwaliteit” toegestaan per dag gedurende maximaal drie uur af te wijken van de beroepskracht-kind-ratio. Dit mag op de volgende tijden: - Voor 9.30 uur - Tussen 12.30 en 15.00 uur - Na 16.30 uur Bovenstaande momenten zijn aandachtpunten bij de uitwerking van het vier-ogen-principe. Tamariki heeft het vier-ogen-principe voor kinderen tussen 0 en 4 jaar als volgt uitgewerkt.  Er wordt gestreefd naar meer dan één pedagogisch medewerker (pm) aanwezig op de groep.  Pedagogisch medewerkers gaan altijd met z'n tweeën (of meer) op stap met de kinderen.  Pedagogisch medewerkers lopen regelmatig onaangekondigd elkaars groepsruimtes binnen. Vooral op de momenten waarop pm’ers alleen op de groep staan, zoals tijdens openen/ sluiten en pauzemomenten.  De leidinggevenden komen regelmatig binnen in de groepsruimtes. Vooral op de momenten waarop pm’ers alleen op de groep staan, zoals tijdens openen/ sluiten en pauzemomenten. Zij zorgen ervoor dat hun bezoek geen vast patroon aanneemt.  Er zijn doorzichtige afscheidingen tussen groepsruimtes en gangen.  Er is een doorzichtige afscheiding tussen groepsruimtes en verschoonruimte.  Van binnenuit zijn de buitenspeelterreinen overzichtelijk en houdt degenen die binnen zijn mede toezicht op het buitenspelen.  De flexibele inzet van stagiaires vergroot deze aanwezigheid van ogen en oren. Daarbij in het oog houdend dat stagiaires onder de 18 jaar niet ingezet mogen worden als volwassene. .  Tijdens haal en brengmomenten komen er voortdurend ouders binnen om hun kinderen te halen en overdracht te doen. De pm’er heeft zeer zeker niet de kans, zich alleen af te zonderen met een of meerdere kinderen.  Een ouder heeft elk moment de mogelijkheid onaangekondigd de groep binnen te lopen.


17

Pedagogisch werkplan Kinderdagverblijf Tamariki Emmen - Mantingerbrink

Recommend Documents