Pedagogisch werkplan. Kinderdagverblijf Harlekijn. Pedagogisch werkplan kinderdagverblijf Harlekijn,

Pedagogisch werkplan Kinderdagverblijf Harlekijn 2015

Pedagogisch werkplan kinderdagverblijf Harlekijn, 2015

1

Voorwoord Voor u ligt het pedagogisch werkplan van kinderdagverblijf Harlekijn. Met dit plan presenteren wij ons naar ouders, nieuwe medewerkers en andere geïnteresseerden. Het biedt ons houvast en ondersteuning in het omgaan met de kinderen op Harlekijn. Bij het tot stand komen van het pedagogisch beleidsplan hebben wij ons laten inspireren door Thomas Gordon. Deze ontwikkelingspsycholoog is van mening dat actief luisteren en het gebruik maken van ik-boodschappen, relaties ten goede komen. Vooral in de omgang met het jonge kind helpt dit om de kinderen op te laten groeien tot evenwichtige volwassenen. Ook onze eigen opvoeding en werk-en levenservaring hebben een belangrijke rol gespeeld bij het tot stand komen van het pedagogisch werkplan. Het is een levend plan: wij gaan ervan uit dat dit plan uitnodigt tot verdere gesprekken en discussies. Ieder jaar wordt het pedagogisch werkplan geëvalueerd en zullen we dit, waar nodig, bijstellen. Wij hanteren hierbij de evaluatiekalender van ons Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector (HKZ) kwaliteitssysteem. De organisatie Kinderdagverblijf Harlekijn maakt deel uit van Ludens, een organisatie met al meer dan 30 jaar ervaring in de kinderopvang. Ludens heeft ongeveer 55 locaties, zowel kinderdagverblijven als buitenschoolse opvang, verspreid over bijna alle Utrechtse wijken. Ludens is geworteld in de wijk en betrokken bij de leefomgeving van de kinderen. We werken samen met o.a. basisscholen, sportclubs en welzijnswerk. Iedere dag verblijven ongeveer 2.500 kinderen bij ons in de leeftijd van 0 tot en met 12 jaar. De werkwijze Dit pedagogisch werkplan is tot stand gekomen door evaluatie van het bestaande werkplan. KDV Harlekijn vindt natuurbeleving bij kinderen belangrijk en werken aan een gezonde, natuurlijke en uitdagende omgeving. Jaarlijks krijgen pedagogisch medewerkers coaching on the job van een hovenier en zal het thema van de studiedag over het natuuraanbod op het kinderdagverblijf zijn. Er is een start gemaakt met een pedagogisch specialist. Ludens zet pedagogisch specialisten in om samen met de teamleider en de pedagogisch medewerkers te zorgen voor een kwaliteitsimpuls op de groepen. Pedagogisch specialisten leveren een bijdrage aan het verankeren, verdiepen en verbinden van het pedagogisch beleid van Ludens. Zij is een meewerkend voorvrouw. De werkgroep bestaand uit pedagoog, teamleider, pedagogisch specialist en één pm-er. Zij komen regelmatig bij elkaar om het pedagogisch handelen te bespreken. Samen met het team en de oudercommissie is het pedagogisch werkplan besproken. De gesprekken zijn in een open en persoonlijke sfeer gevoerd. Het werkplan is bijgesteld in het managementteam vastgesteld en verspreid onder de ouders. Wij wensen u bijzonder veel plezier bij het lezen van ons werkplan. Met vriendelijke groet, Het team van kinderdagverblijf Harlekijn Deze versie is door het team van Harlekijn vastgesteld in januari 2015


2

Inhoudsopgave

1

Voorwoord

1

Inleiding De pedagogische uitgangspunten

3 4

2

Pedagogische handelen

4

2.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4

Met elkaar Samen kun je meer Zo kan het ook Wij lossen het samen wel op Wat vinden jullie ervan

4 4 6 7

2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4

Communicatie Fijn dat je vertelt wat er is Goed gedaan Je vliegt! Mmm, lekker appeltje

8 8 9 9 9

2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4

Het spelende Kind Bij ons mag je vies worden Spring maar, ik vang je op Wat heb je gevonden? Probeer het maar!

11 11 12 14 14

3

Samenwerken met ouders

17

Bijlage 1:

Dagindeling kinderdagverblijf Harlekijn

19

Bijlage 2:

Rituelen en feesten

20

Bijlage 3:

Ondersteuning beroepskrachten

21

Bijlage 4:

Omgaan met gebeurtenissen

22

Bijlage 5:

Seksuele ontwikkeling van kinderen

23

Bijlage 6:

Omgang met het 4 ogen beleid

24

Bijlage 7:

Omgang met het samengaan van groepen

25


3

Inleiding Kinderdagverblijf Harlekijn heeft zijn bestaan te danken aan de oprichters van Stichting Kinderdagverblijven “Utrecht-Zuid” in 1979. In deze kinderrijke buurt was er behoefte aan opvang. In de tussenliggende jaren is deze stichting verschillende keren gefuseerd met andere partners. De laatste fusie was vanuit de welzijnsorganisatie ‘Portes’ naar Ludens. In 1993 is het huidige kinderdagverblijf gebouwd met een grote buitenruimte op Rijnhuizenlaan 20. De namen van de groepen zijn allemaal vertalingen van het woord kind. De uitbreiding met 2 groepen dependance op de Rijnhuizenlaan 10 heeft plaats gevonden in 2003. Sinds december 2012 zijn alle groepen gehuisvest op Rijnhuizenlaan 20 met een uitbreiding van twee nieuwe groepen. Algemeen Het gebouw Het hoofdgebouw heeft twee verdiepingen: Op de eerste verdieping hebben de twee babygroepen, Krioro en Babke, ieder een eigen groepsruimte. Er zijn 4 slaapkamers en iedere groep heeft een buitenbed. Op de eerste verdieping hebben de twee verticale groepen, Nino en Pieni, ieder een eigen groepsruimte. Er zijn 4 slaapkamers en iedere groep heeft een buitenbed. De 4 groepen hebben een speciaal ingericht dakterras tot hun beschikking dat met schuifdeuren contact houdt met de groepsruimtes. Op de begane grond beschikken de peutergroepen Lapsi, Cocuk en Mucha over eigen groepsruimten dat met schuifdeuren contact heeft met buitenruimte. Een grote speelhal is beschikbaar voor alle groepen om te rennen en te bewegen. De peutergroepen hebben elk een eigen slaapruimte en tevens stretchers voor kinderen die willen uitrusten . In de slaapkamer blijft er een vaste pmer om de rust te bewaken. Op de begane grond heeft de babygroep Anak en de verticale groep Bambino, ieder een eigen groepsruimte dat met schuifdeuren contact heeft met de buitenruimte. Er zijn 3 slaapkamers en één buitenbed. Buiten hebben we de beschikking over een uitdagende, groene speelomgeving. Het is een gevarieerde doe- en ontdektuin met ruimte voor contact met de elementen water, aarde en lucht. Natuurlijke processen krijgen de ruimte en worden door de kinderen beleefd. Er zijn buitenbedjes en regelmatig eten we in de tuin. Openingstijden Kinderdagverblijf Harlekijn is geopend van 07.30 tot 18.00 uur. Tussen 18.00 en 18.30 uur kan er (tegen extra betaling) gebruik gemaakt worden van verlengde opvang. Voor structurele opvang op 2 groepen zal één contract opgesteld worden. Voor incidentele opvang op 2 groepen wordt een formulier ingevuld en getekend.

Vrij Ruilen Voor het kinderdagverblijf kunt u dagen via de website ruilen. Via Mijn Menu tot 6 weken vooruit. Vrij Ruilen en extra dagen kunnen alleen vooruit (in de toekomst) aangevraagd worden. U kunt 6 weken vooruit ruilen en extra dagen aanvragen. Officiële feestdagen kunnen niet geruild worden. Vakanties en ziekte mogen geruild worden in de toekomst. (dus niet achteraf) Er wordt geruild op de eigen stamgroep. Doordat de drie peutergroepen en twee baby- verticale groepen elke dag gezamenlijk openen en sluiten zijn alle vaste pmers voor de kinderen bekend. U kunt als er een plekje vrij is op de andere groep vrij ruilen aanvragen. Hiervoor moet wel een formulier getekend worden.


4

1. Pedagogische doelen en uitgangspunten Ludens biedt verantwoorde opvang die bijdraagt aan een goede en gezonde ontwikkeling van het kind in een veilige omgeving. Wij stellen ons ten doel om kinderen emotionele veiligheid te bieden, ze mogelijkheden te geven tot de ontwikkeling van hun persoonlijke en sociale competenties en de kans om zich de waarden en normen van onze samenleving eigen te maken. Op de achterkant van de Groeimeter verwoorden we wat onze pedagogische uitgangspunten zijn:

:

Bij Ludens kijken we naar de kinderen die voor ons staan Ludens ziet kinderen als uniek, competent, krachtig en creatief: kinderen hebben van oorsprong al heel veel in huis! Onze pedagogiek gaat uit van wat een kind allemaal al is en kan, rijk aan mogelijkheden om zichzelf uit te drukken. Wij bieden de kinderen een veilige omgeving waarin zij zelf, in hun eigen tempo, de wereld kunnen ontdekken. Een plek om te kijken naar die wereld, hierover na te denken en zelf te komen tot oplossingen voor problemen die zich in hun wereld voordoen. Wij denken dat het heerlijk is voor een kind om te experimenteren, te ervaren, te spelen, te onderzoeken en vooral ook om te doen. Om te merken dat je als kind gezien wordt en dat er echt naar je geluisterd wordt. Dat er veel positieve aandacht voor je is en dat er ook duidelijke grenzen worden gesteld. En dat we steeds zoeken naar win-win-oplossingen. Wij bieden een plek waarin kinderen met elkaar zijn, waarin ze leren om samen besluiten te nemen en respect te hebben voor iedereen die anders is. Waarin ze verantwoordelijkheid leren nemen en zich verbonden voelen met elkaar. Een omgeving waarin kinderen begeleid worden door pedagogisch medewerkers die vertrouwen in hen hebben en een voorbeeld zijn waar ze van kunnen leren en die hun werk doen met hart en ziel. En die de kinderen iedere dag weer stimuleren: ‘Probeer het maar, jullie kunnen het best! 2. Pedagogisch handelen Op de voorkant van de Groeimeter hebben we in 12 items samengevat hoe wij willen werken aan onze pedagogische doelen en uitgangspunten: 1. Samen kun je meer: Je doet het samen, verbondenheid, “the village” 2. Je vliegt!: Met plezier 3. Bij ons mag je vies worden: Ruimte geven, kinderen zelf laten ontdekken 4. Goed gedaan!: Positieve aandacht 5. Probeer het maar!: Vertrouwen hebben in kinderen 6. Zo kan het ook!: Aandacht voor ieders eigen wijze, diversiteit 7. Fijn dat je vertelt wat er is: Respectvolle communicatie 8. Wij lossen het samen wel op!: Zoeken naar win- win oplossingen 9. Mmm, lekker appeltje!: Het goede voorbeeld geven 10. Spring maar, ik vang je op!: Uitdaging bieden 11. Wat heb je gevonden?: Goed kijken en luisteren naar wat kinderen bezig houdt 12. Wat vinden jullie ervan?: Kinderen een stem geven, hen serieus nemen. Deze punten worden hieronder beschreven met concreet waarneembaar gedrag en/of voorbeelden. Deze zijn onderverdeeld in drie sub-hoofdstukken: ‘Met elkaar’, ‘Communicatie’ en ‘Het spelende kind’.


5

2.1 Met elkaar

Wij willen graag dat een ieder zich thuis voelt op het KDV. We willen een sfeer neer zetten die ontspannen is, geborgenheid biedt, warmte uitstraalt en ongedwongen is. Ieder kind moet zich welkom kunnen voelen, de ruimte krijgen om zich sociaal en creatief te kunnen ontwikkelen. Dit willen we voor elkaar krijgen door in de ruimte herkenning te geven. Herkenning door werkjes van de kinderen, foto’s van belevenissen en van activiteiten. We leren de kinderen om met verschillen en overeenkomsten om te gaan en met een positieve nieuwsgierige blik de wereld te ontdekken.

2.1.1. Samen kun je meer Bij kinderdagverblijf Harlekijn kunnen iedere dag 108 kinderen spelen, verdeeld over de volgende stamgroepen: • Anak: 12 baby’s in de leeftijd van 10 weken tot ongeveer 24 maanden onder begeleiding van 3 pmers • Krioro en Babke: 9 baby’s in de leeftijd van 10 weken tot ongeveer 24 maanden onder begeleiding van 2 pmers • Bambino, Nino en Pieni: verticale groep met 12 kinderen in de leeftijd van 10 weken tot 48 maanden, onder begeleiding van 2 pmers • Lapsi, Cocuk, Mucha: 3 peutergroepen met 16 kinderen in de leeftijd van ongeveer 24 tot 48 maanden, ieder onder begeleiding van 2 pmers Omgaan met vervanging We hebben zo veel mogelijk vaste pmers op de groep. Dit bevordert de hechting van de kinderen. Pas als een kind veilig gehecht is, zal het durven exploreren en de omgeving durven verkennen. Als er invallers nodig zijn, streven we ernaar, dat er tenminste één vaste pmer op de groep aanwezig is. De inval pmer introduceren we aan tafel, zodat alle kinderen weten wie ‘de juf’ is. Als het niet mogelijk is om een vaste pmer te laten invallen, maken we bij voorkeur gebruik van vaste invallers uit de invalpool van Ludens, zodat kinderen met deze pmer bekend kunnen raken en de emotionele veiligheid zoveel mogelijk gecontinueerd en gewaarborgd kan worden. Als invallers langere tijd op de groep hebben gewerkt en weer vertrekken is er een afscheidsritueel voor de kinderen. Doordat de drie peutergroepen en twee baby- verticale groepen elke dag gezamenlijk openen en sluiten zijn alle vaste pmers voor de kinderen bekend. Dit zorgt ervoor dat het voor de kinderen vertrouwd is als een andere pm-er op de groep staat. Plaatsingsgesprekken en wenschema Wennen van kinderen, is net zo belangrijk voor de ouder als het kind. Als de ouder weet waar het kind heen gaat en zich hierbij prettig voelt, zal het kind sneller wennen en zich prettig voelen op de groep. Er is sprake van een vertrouwensrelatie die in de eerste periode vooral met de aandachts-pmer wordt opgebouwd. Deze pmer houdt dit kind extra in de gaten en zorgt ervoor dat zij met wennen zoveel mogelijk aanwezig is zodat het kind niet gelijk aan heel veel nieuwe gezichten moet wennen. Verder zorgt de aandachts-pmer dat observaties van welbevinden worden besproken met de ouder in 10-minuten gesprekken. Zij houdt in de gaten of het kind zich ‘wel bevindt’ en zo niet, dan stelt zij dit aan de orde.


6

Kinderen die komen wennen op het kinderdagverblijf bouwen in dagdelen de overgang naar de groep op. Ouders overleggen met de aandachts-pmer over het verloop hiervan en hebben na 3 maanden een evaluatie. We streven ernaar om de eventuele overgang tussen groepen in het kinderdagverblijf zo soepel mogelijk te laten verlopen. Dit doen we door met de kleinere kinderen uit de babygroepen al regelmatig bij de oudere kinderen een kijkje te gaan nemen of samen (buiten) te spelen. Vriendschappen Binnen Harlekijn kunnen kinderen kiezen met wie ze willen spelen. We proberen kinderen uit te nodigen om ook met kinderen te spelen die ze nog niet zo goed kennen, door middel van een spelletje of een groepsactiviteit. Wij zijn van mening dat vriendschappen ontstaan, maar niet kunnen worden opgelegd. Kinderen die niet veel aansluiting vinden bij de anderen proberen we door middel van spel dichter bij de groep te brengen. Immers, niet ieder kind heeft altijd behoefte aan samen spelen. We accepteren ieder kind zoals het is; maar letten wel op of het kind even geen zin heeft in anderen, of dat het niet lekker in z’n vel zit. Samenwerken Pmers zijn medeopvoeders van de kinderen. De kinderen verblijven bij ons in een groep met leeftijdsgenootjes. Wij vinden het dan ook belangrijk om de kinderen sociale vaardigheden te leren. Dat begint al bij de baby’s door ze naast elkaar te leggen, waardoor ze elkaar kunnen ontdekken. Voor de oudere kinderen betekent het soms op elkaar moeten wachten voor ze aan de beurt zijn. We leren kinderen rekening te houden met elkaar en andere kinderen te helpen. Wij zijn ons bewust van onze voorbeeldfunctie, dus ook wij luisteren naar elkaar, wachten op onze beurt, respecteren elkaar en houden rekening met elkaar. Het stimuleren van kinderen om dingen zelf te doen, zorgt voor zelfstandigheid. Hiervoor scheppen we het juiste klimaat. Door bijvoorbeeld taakjes aan de kinderen te geven, kinderen zichzelf aan te laten kleden, kinderen zelf hun brood te laten smeren, kinderen zelf materialen te laten pakken en te laten opruimen. Denk hierbij aan een veilige omgeving, oplettende pmers en het hebben van een voorbeeldfunctie. De pmers leren de kinderen stap voor stap de vaardigheden, daarbij geven we de kinderen gelegenheid tot experimenteren: het mag fout gaan, dat is niet erg, een volgende keer proberen we het weer opnieuw. We kijken individueel wat een kind kan en wil.

2.1.2 Zo kan het ook

Omgaan met slapen Wij vinden het belangrijk dat kinderen veilig kunnen slapen. Daarom is er een Ludens-breed protocol over veilig slapen en volgen wij de kwaliteitseisen voor bedjes waar de kinderen in slapen. Wij vinden het belangrijk dat kinderen goed kunnen slapen. We zorgen dat er geen daglicht in de slaapkamers kan schijnen, de temperatuur goed is, en het een rustige, veilige kamer is zodat ieder kind zich kan ontspannen en lekker tot rust kan komen. Een uitgangspunt is dat ieder kind zijn eigen bedje heeft. Zo is het voor het kind vertrouwd en dit draagt bij aan een


7

goede rust. Omdat de slaapkamer voor ieder kind een veilige, vertouwde omgeving moet zijn, halen ouders alleen onder begeleiding van een pmer hun kind uit bed. Bij ons kunnen kinderen ook buiten slapen in comfortabele, veilige buitenbedjes. Buiten is meer frisse lucht. Onze natuurlijke tuin met zijn geluiden en geuren bevordert de rust van kinderen. Sommige kinderen slapen buiten beter dan binnen. Uiteraard houden we de buitenbedjes goed in de gaten en worden de kinderen gekleed naar gelang het weer. Buiten slapen gebeurt alleen na toestemming van de ouders. De jongste kinderen slapen naar behoefte. Zodra ze rust nodig hebben, worden ze in bed gelegd. Vallen ze in slaap in de box, dan laten we ze liggen. Bij de oudere kinderen werken we naar een vast slaapritme toe. Hierbij proberen we regelmaat in het slapen aan te brengen. We kijken daarbij naar de behoefte van het kind en we doen dit in overleg met de ouders. Tijdens het slapen houden we altijd contact met het kind. We gaan regelmatig kijken en/of gebruiken een babyfoon. De peuters slapen, in overleg met de ouders, naar behoefte. Er zijn slaapkamers met bedden waarin kinderen kunnen slapen met toezicht van een pmer. Kinderen die kort slapen kunnen in een groepsruimte op een stretcher slapen. De kinderen die niet meer hoeven te slapen in de middag kunnen opblijven, waarbij ze kunnen spelen of eventueel rustig op de bank een boekje kunnen lezen. Omgaan met zindelijkheid Als pmers zijn wij met de ouders verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het kind. Samen duidelijkheid geven aan het kind is vooral bij het zindelijk worden belangrijk. Vanaf 1,5 jaar, als kinderen zelf aangeven hieraan toe te zijn door bijvoorbeeld. te vertellen dat ze in de luier hebben geplast, proberen we de kinderen op een speelse manier kennis te laten maken met het potje. Ook beginnen we op die leeftijd ouders te informeren. We stimuleren kinderen door het potje te laten zien en mee te laten gaan bij toiletbezoek van andere kinderen. Doordat kinderen voorbeelden van elkaar zien, zijn ze vaak al snel nieuwsgierig. Veel kinderen die nog niet zindelijk zijn, vinden het toch al wel interessant. We stimuleren kinderen verder door ze uit te nodigen om het te proberen, maar dringen niet aan. We belonen kinderen door complimenten te geven en mee te gaan in de beleving van het kind (trots/blij/kijken naar het resultaat). Doordat we de kinderen de ruimte geven om te ‘oefenen’ zijn ze snel vertrouwd en gaat het zindelijk worden op een natuurlijke manier. Ongelukjes horen hierbij. Daar maken we dan ook geen probleem van. Wel vragen we aan ouders of ze hun kind makkelijke kleding kunnen aantrekken en een set reserve kleding op de groep willen leggen. Eigenheid Kinderen groeien op binnen de beslotenheid van een gezin en komen op het kinderdagverblijf in aanraking met andere kinderen en ouders. Iedereen mag er zijn en we praten met kinderen regelmatig over overeenkomsten en verschillen tussen de kinderen. We hebben aandacht voor ieders eigen wijze door de kinderen gelegenheid te geven over zichzelf te vertellen. Regelmatig komt hier een groepsgesprek op gang. Bijvoorbeeld een kind die met oma naar de dierentuin is gegaan. Andere kinderen reageren direct dat zij ook dieren hebben gezien of met oma op stap zijn geweest.


8

2.1.3. Wij lossen het samen wel op! Wij leren de kinderen dat ze een ruzie kunnen oplossen door te praten. Als ze er zelf niet uit kunnen komen, bemiddelt de pmer en helpt de kinderen om zelf een oplossing te verzinnen. Wij zoeken bij conflicten samen met de kinderen naar win-win-oplossingen door: • In te grijpen als kinderen elkaar pijn of verdriet doen • De gevoelens te benoemen van de kinderen • Te vragen wat er aan de hand is, de kinderen te vragen tegen elkaar praten, elkaar aan te kijken • Het probleem te formuleren • De kinderen om ideeën te vragen voor mogelijke oplossingen en hen er één laten kiezen die voor allebei ok is • De kinderen te helpen zo nodig om zich aan hun afspraken te houden. Wanneer er sprake is van regelmatig terugkerend conflicten in de groep met dezelfde kind(eren), bespreken we eerst binnen het team hoe we hiermee omgaan. Dit wordt besproken met de betreffende ouders en afgestemd op de thuissituatie. Wanneer voor het kind en de groep geen verbetering optreedt, raadplegen we in overleg met de ouders de pedagoog van Ludens of andere instanties. Centraal staat altijd het kind en de omgeving waarin hij/zij zich bevindt. Soms moeten we met z’n allen constateren dat de groepssituatie niet het beste is voor het kind. Voor het welzijn van het kind is dan meer begeleiding nodig dan wij kunnen bieden. In zo’n situatie gaan we met de ouders op zoek naar een passende andere vorm van begeleiding. 2.1.4 Wat vinden jullie ervan?

De beste voorbereiding op leven in een democratie is het daadwerkelijk ervaren van democratie in de groep. In onze groepen leren jonge kinderen waarden als: samen meedoen, samen verantwoordelijk zijn voor de groep en voor elkaar, samen conflicten oplossen en samen omgaan met verschillen. Wij hebben een open houding voor de ideeën van de kinderen en de bereidheid om deze samen met de kinderen vorm te geven. Wij laten de kinderen regelmatig met ons meedenken, vragen wat ze van de dingen vinden, kijken en luisteren wat hen bezig houdt.

2.2 Communicatie


9

2.2.1 Fijn dat je vertelt wat er is Werken volgens de Gordon methode Als methode om competentie gericht te werken maken we gebruik van de Gordon-methode: ‘effectief luisteren naar kinderen’. Hiervoor worden Gordon trainingen gegeven. Het doel van deze trainingen is het ontwikkelen en verbeteren van communicatievaardigheden van pmers gebaseerd op wederzijds respect. Het gaat hierbij veelal om luisteren en sensitief zijn. Wij spelen een belangrijke rol in het leven van de kinderen. Wij bieden kinderen emotionele ondersteuning en communiceren respectvol. We praten op een rustige toon, maken oogcontact, gebruiken ik-taal en luisteren actief naar de behoeften en gevoelens van kinderen. Ingaan op emoties Kiet vraagt zich af wat het geluid is wat hij buiten hoort (graafmachine) waarop Teun antwoordt: “Dat is een heks die de bladeren van de boom haalt” Kinderen zijn nog heel puur, en kunnen goed hun emoties tonen. Deze emoties kunnen heel snel wisselen; op het ene moment is een kind vrolijk, op het andere moment kan een kind boos zijn. Kinderen mogen deze emoties hebben en uiten zowel de positieve als de negatieve. We benoemen de emoties die we zien en vragen of het klopt wat we zien. Op deze manier leert het kind zelf de emoties kennen en herkennen en leren wij het kind kennen. Wij houden rekening met de gemoedstoestand van een kind. Ook een kind heeft wel eens zijn dag niet. Door het kind te kennen, kunnen we een inschatting maken hoe we het kind kunnen benaderen. Positieve emoties beantwoorden we door het gevoel te bekrachtigen. Negatieve emoties relativeren we door kalm te blijven, uitleg te geven en veiligheid te bieden. Dus als een kind bijvoorbeeld bijt, leggen we uit dat het pijn doet bij een ander kind. We onderzoeken de reden waarom het kind bijt, bijvoorbeeld omdat de ander iets heeft gepakt, maar accepteren het gedrag niet. Samen met het kind zoeken we naar een andere manier om met de negatieve emotie om te gaan. Meestal stelt de pmer voor hoe het kind om het speeltje kan vragen of doet het samen met het kind voor. Wij zijn ons ervan bewust, dat kinderen snel de emoties van de pmers overnemen. We houden rekening met het uiten van onze emoties om de veiligheid voor de kinderen te waarborgen. Vragen altijd beantwoorden Kinderen stellen veel vragen, dit is uit interesse of uit onduidelijkheid. Als het voor een kind niet duidelijk is, wordt de situatie onveilig. Wij proberen met de kinderen in gesprek te blijven en dingen uit te leggen. Hierdoor weten de kinderen waarom iets is zoals het is en kunnen ze het accepteren. Wij zijn zo duidelijk en eerlijk mogelijk naar kinderen toe. Daarom letten we op onze lichaamshouding of taal. Deze moet overeen komen met wat we willen zeggen.


10

2.2.2 Goed gedaan Positief zelfbeeld We helpen de kinderen bij het opbouwen en versterken van een positief zelfbeeld. Wij willen het kind het gevoel geven de moeite waard te zijn. Dit doen we door middel van: • Luisteren naar waar het kind behoefte aan heeft • Zoveel mogelijk het kind laten ervaren wat het al kan • Positieve eigenschappen van het kind benoemen • Verwoorden wat het kind goed kan • Verwoorden wat het kind probeert te doen • Schouderklopjes, complimenten geven • Andere kinderen betrekken in het waarderen van het kind • Laten zien dat je blij bent dat het kind er is, verwelkomen

2.2.3 Je vliegt! Op Harlekijn werken wij met plezier. Elke pmer vindt het leuk om bij de kinderen te zijn en kiest voor een actieve houding. We verzinnen spelletjes, liedjes en activiteiten waarin wij zelf en de kinderen zichtbaar plezier in hebben.

2.2.4

Mmm, lekker appeltje!

Voeding Wij vinden het belangrijk dat kinderen gezond (leren) eten. Daarom is er een Ludens-breed voedingsbeleid dat gebaseerd is op adviezen van het Voedingscentrum. Wij vinden een gezellige tafelsituatie belangrijk. Het is een rustpunt in de dag waarbij we het samen zijn willen benadrukken. Dit doen we door met z’n allen gezellig te kletsen en liedjes te zingen of een verhaaltje voor te lezen. Tijdens het eten stimuleren we de kinderen om zo veel mogelijk zelf te doen.


11

Omgaan met eten en drinken 0-2 jaar De behoefte van het kind staat centraal. Dit betekent dat een baby voeding krijgt als hij of zij honger heeft. Als een baby borstvoeding krijgt, kunnen de ouders de afgekolfde melk meenemen en warmen wij de voeding volgens de richtlijnen van het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid (gehanteerd door de GG&GD) op. Als een kind flesvoeding krijgt, nemen de ouders het melkpoeder mee en bereiden wij de melk. Bij de aller kleinsten proberen wij zoveel mogelijk het ritme van thuis aan te houden. In overleg met de ouders wordt langzaam gestart met vast voedsel. Ook bij de aller kleinsten wordt gekeken wat ze zelf al kunnen en waar ze aan toe zijn. Kinderen die hun eigen fles of tuitbeker kunnen vasthouden laten we dit dan ook doen. Bij de baby’s is één-op-één contact met de pmer belangrijk om het contact met het kind op te bouwen en te onderhouden. De wat oudere kinderen in deze leeftijdsgroep hebben op vaste momenten van de dag eeten drinkmomenten. Deze zijn voor de oudste kinderen in deze groep hetzelfde als voor de leeftijdsgroep van 2-4 jaar (zie hieronder beschreven). Omgaan met eten en drinken 2-4 jaar Bij de peuters, zijn er een aantal vaste momenten op de dag dat er gegeten en gedronken wordt. Er staan gestampte muisjes op tafel. Victor roept:”Mag ik ook met poeder-muis?” Pleun eet een boterham met pindakaas en zegt:”Ik proef geen pindakaas, het zit te laag”. Het eten is een sociaal moment; we betrekken kinderen zoveel mogelijk bij het ritueel rond het eten door bijvoorbeeld kinderen te laten helpen met het dekken en afruimen van de tafel. Het eten proberen we voor de kinderen aantrekkelijk te maken zodat ook matige eters zich uitgenodigd voelen om te eten. We bieden afwisselend beleg aan, waarbij de kinderen zelf mogen kiezen wat ze op hun brood willen. We letten op wat kinderen per dag eten aan hoeveelheid melkproducten, vetten en suikers. Daarnaast stimuleren we kinderen om zelf hun brood te smeren, waarbij we erg trots op ze zijn! Drinken en eten wordt tegelijk aangeboden. Elk kind is een individu, waarbij niet ieder kind even veel of even gevarieerd eet. We leren de kinderen kennen en een inschatting te maken. Hierbij betrekken we de ouders en zoeken samen naar een oplossing waarbij het kind centraal staat. De kranen zijn op kindhoogte, zodat ze zelf water kunnen pakken als ze daar behoefte aan hebben. Bij diëten en allergieën nemen ouders voeding voor hun kind mee. Wij houden er rekening mee dat deze kinderen niet alles mogen eten. Bij de intakegesprekken wordt dit genoteerd en verwerkt. Omgaan met hygiëne Wij vinden het belangrijk dat er hygiënisch wordt gewerkt. Vanuit de inspectie en het kwaliteitskeurmerk wordt regelmatig geïnspecteerd op hygiëne en hygiënisch werken. Bij Harlekijn hebben we met elkaar afgesproken dat we gedrag stimuleren dat te maken heeft met hygiëne. We starten hiermee bij de jongste kinderen. We starten met een washand waarmee ze zelf hun handen en mond schoon maken. We leren kinderen om handen te wassen na bezoek aan de wc en na het eten, buitenspelen en knutselen. Vaak vinden kinderen dit erg leuk, en is het een manier om op een speelse wijze kennis te maken met hygiëne. We leren de kinderen dat de vuilnisbak vies is. In de babygroepen dragen volwassenen sloffen om de schoenen of dragen binnenschoenen. Op Harlekijn worden geen tanden gepoetst. De tandarts geeft advies om twee maal daags de tanden te poetsen. Dit kan dus thuis gebeuren.


12

Kinderen vinden het vaak ook erg leuk om ‘de juf’ te helpen met schoonmaken. We betrekken ze bijvoorbeeld bij het poetsen van het speelgoed. Omgaan met lichaamsbesef Anita vraagt aan Teun of hij ziek is, waarop hij antwoordt: “Nee, volgende week”. Lichaamsbesef speelt bij alle kinderen. De kleinsten zijn aan het ontdekken wat vingers en voetjes zijn. Anderen zijn bezig met:” Waar is jouw buik en wat is mijn neus”. Het aan- en uitkleden is dit een ideaal moment om hier aandacht aan te besteden. De grotere kinderen ontdekken hun lichaam o.a. met zindelijk worden. De zintuiglijke waarneming zoals proeven, ruiken, horen en zien stimuleren wij met activiteiten zodat kinderen kunnen ervaren hoe dit voor hen is. Stoeien en knuffelen begeleiden we omdat dit door kinderen emotioneel verschillend wordt ervaren. Lichamelijk contact van pmers naar de kinderen is belangrijk voor zowel baby’s en peuters en wordt op een natuurlijke manier aangeboden passend bij het kind en zijn leeftijd. De peuters zijn bewust bezig met de verschillen tussen jongens en meisjes. Tijdens rollenspellen ontdekken ze hun eigen lichaam en dat van de ander. Dit spel begeleiden we, waarbij we de kinderen leren hun grens aan te geven en de grens van de ander te respecteren. Normen en waarden Normen en waarden zijn de basis van de groep. Deze zorgen voor omgangsnormen en geven de kinderen veiligheid. Normen en waarden zorgen voor wederzijds respect en vertrouwen. Wij vinden het belangrijk om de verschillen in waarden te benoemen. Dit betekent voor ons: respect voor jezelf, voor anderen en voor alle vormen van leven.

2.3 Het spelende kind

2.3.1 Bij ons mag je vies worden Kinderen ruimte geven Een van de belangrijkste uitgangspunten van ons pedagogisch werkplan is kinderen zelf laten ontdekken. Wij kijken naar wat een kind kan, leuk vindt, waar het in geïnteresseerd is en we stimuleren kinderen om hier iets mee te doen. Bij de jonge kinderen is dat bijvoorbeeld het omrollen van buik naar rug. Bij de oudere kinderen is het zelf aankleden of een werkje knippen. Hierbij gaan we uit van de nieuwsgierig- en leergierigheid van het kind waarbij de omgeving uitnodigend is. Inrichting ruimtes Onze binnenruimtes zijn afgestemd op de leeftijd van de kinderen waarbij we zorgen voor uitdagend materiaal. Kinderen die klaar zijn met ontdekken, bieden we nieuw materiaal aan of we kijken of we de interesses kunnen verbreden.


13

De ruimte heeft bij ons een belangrijke opvoedkundige functie. Een goed ingerichte ruimte draagt bij aan de ontwikkeling en het speelplezier van de kinderen. Onze groepsruimte is ingedeeld met verschillende hoeken, bedoeld voor bepaald soort spel. We hebben een poppenhoek, een bouwhoek, een keuken met een klein aanrecht, een verkleedhoek en apart een speelzaal. Natuurbeleving en tuin

“Gaat de winter alweer bijna naar huis?” Terwijl we met alle kinderen naar de duizenden vogels in de lucht kijken, roept Hanna: “Hé, een stippelwolk”. Kinderdagverblijf Harlekijn hecht veel waarde aan natuurbeleving. Vanuit de overtuiging dat natuurbeleving essentieel is voor een gezonde, evenwichtige ontwikkeling van kinderen beschikken we over een uitdagende, natuurrijke tuin. Pmers volgen de kinderen in hun ontdekkingstochten in de tuin, vanuit een open en positieve houding. Kinderen krijgen ruimte en vrijheid. In een gevarieerde tuin komen bovendien minder conflicten voor. Er is variatie in maten (hoog-laag, breed-smal). De beplanting zorgt ervoor dat de zintuigen worden geprikkeld: ruisende bladeren, ruw versus glad, geurende planten en kleurige bloemen. In de tuin zijn droge en natte plekken, zodat kinderen met water en zand kunnen spelen. Vies worden mag. We hebben buitenspeelkleden, reservekleding, kruipbroeken en laarsjes. Ook medewerkers beschikken over goede buitenkleding. De tuin veranderd met de tijd en door het spel van de kinderen. Natuurlijke processen krijgen de ruimte: vallende bladeren en rottend hout. Door betreding ontstaan paadjes, andere plekken groeien dicht tot spannende bosjes. We betrekken kinderen bij de natuur door samen planten en dieren te bewonderen. Ook hebben we een kleine moestuin. Aanvaardbare risico’s Onze tuin kent een aantal risico’s voor de kinderen. Kinderen kunnen vallen, zich prikken, er is water in de tuin, ze kunnen planten in hun mond stoppen. Wij halen bewust niet alle risico’s weg. Wij denken dat kinderen veiliger in het leven komen te staan door te leren omgaan met risico’s. Wij werken met het uitgangspunt aanvaardbaar risico. Kinderen mogen alleen risico’s lopen die we aanvaardbaar vinden. Wij bewaken de grenzen. Zo staan er bijvoorbeeld geen giftige planten in de tuin. Door kinderen te observeren, te begeleiden en de activiteiten te structureren kan het een heuse uitdaging worden.

2.3.2

Spring maar, ik vang je op


14

Dagstructuur Om 07.30 uur wordt er gezamenlijk gestart. De groep Anak en Bambino starten samen. De groep Krioro en Babke starten samen. De groep Nino en Pieni starten samen. Als de groep drukker wordt gaan de pmers elk op hun eigen groep verder. Alle peutergroepen starten gezamenlijk op een van de peutergroepen. Als de pmers van 8.15 en 8.45 uur arriveren, wordt er bekeken hoe druk het is en gaat ieder naar de eigen stamgroep. Van 10.15 tot 11.15 uur bieden we allerlei activiteiten aan de kinderen. We streven ernaar om minimaal 1x per dag naar buiten te gaan. Van 11.15 tot 12.30 uur is iedereen weer in de eigen stamgroep. Vanaf 12.30 tot 14.30 uur wordt er geslapen. Peuters die niet slapen, brengen de tijd door in de eigen stamgroep of spelen samen in één of twee groepsruimtes. De allerkleinsten volgen hun eigen slaap- en eetritme. Vanaf 14.30 tot 17.00 uur zijn alle kinderen weer in hun eigen stamgroep. Vanaf 17.00 uur wordt er gezamenlijk afgesloten. Als het rustiger wordt op de stamgroep wordt de tussendeur geopend en spelen kinderen op twee groepen. De groep Anak en Bambino sluiten samen af. De groep Krioro en Babke sluiten samen af. De groep Nino en Pieni sluiten samen af. Het laatste half uur is op elke etage één groep geopend en sluit af. In bijlage 1 is de dagindeling in detail beschreven. Omgaan met bewegen Bewegen is een manier van (emoties) uiten en wij vinden bewegen bij alle leeftijden erg belangrijk. Bij kinderen is er verschil in behoefte aan bewegen. We proberen bewegen op een speelse manier te brengen door uitdagend materiaal aan te bieden en veel persoonlijk contact te maken in bewegen. Door middel van gesprekken met ouders betrekken we ze bij dit onderwerp. Baby’s laten wij zoveel mogelijk zelf bewegen. Dit doen we door hen zo min mogelijk vast te zetten in wipstoelen. Als baby’s nog niet kunnen kruipen of lopen, leggen wij hen regelmatig op een andere plek waar zij zich vrij kunnen bewegen. Kinderen die nog niet zelf kunnen gaan zitten, zetten wij niet in de zithouding. Wij stimuleren hen wel om zelf te gaan zitten. Baby’s die alleen willen zitten en nog niet zelf tot zitten kunnen komen, leggen wij regelmatig op een harde ondergrond op hun rug om deze beweging zelf onder de knie te krijgen. In principe gaan we elke dag naar buiten met de kinderen, zodat ze kunnen rennen, fietsen enzovoort. In de speelzaal worden regelmatig bewegingsspelletjes aangeboden, zoals dansen, springen en gymmen. Veiligheid en duidelijkheid Kinderen stellen veel vragen, dit is uit interesse of uit onduidelijkheid. Als het voor een kind niet duidelijk is, wordt de situatie onveilig. Wij proberen met de kinderen in gesprek te blijven en dingen uit te leggen. Hierdoor weten de kinderen waarom iets is zoals het is en kunnen ze het accepteren. Op de deur van de groepsruimte hangen de foto’s van de vaste pmers wat duidelijkheid geeft wie er werken. In de groepsruimte hangen de foto’s van de kinderen met de namen eronder. We werken met een duidelijk dagritme, dat zorgt voor voldoende afwisseling en veiligheid. We hebben vaste plaatsen voor het speelgoed en zorgen dat kinderen weten waar alles


15

hoort en zo kunnen vinden waar ze mee willen spelen. Door van te voren te vertellen wat we gaan doen, weten de kinderen wat we van ze verwachten. Wij vinden het belangrijk dat als de ouders weg gaan, ze duidelijk zeggen tegen hun kind dat ze weggaan en afscheid nemen. Zwaaien is een vast ritueel op elke groep. Activiteiten Buiten is het nat, het heeft geregend. Berend ontdekt: Oh, kijk een worm! Die is voor de vogels. Vooooogels, hier is het eten!!!! Door middel van gezamenlijk buitenspelen kunnen kinderen ook met kinderen van andere groepen spelen. Als een kind graag met een kind van een andere groep wil spelen, kijken we naar mogelijkheden om bij elkaar te zijn. Voor het bevorderen van de sociaal-emotionele ontwikkeling gebruiken wij de volgende materialen: • Spullen uit de ‘volwassenwereld’(potten, pannen, gereedschap etc.) • Fantasiemateriaal (poppen, auto’s, vliegtuigen, boerderij, dieren, fornuisje, etc.) • Verkleedkleren, lappen en kosteloos materiaal, schminckdoos, juwelenkist • Gezelschapsspelen Regels Regels geven houvast. Wij vinden het belangrijk dat ze er zijn, maar de regels zijn er voor de kinderen en niet andersom. Regels moeten iets bijdragen, overbodige regels proberen we weg te laten. We beperken ons tot een aantal eenvoudige regels. Het gaat om regels hoe we prettig met elkaar omgaan en niet slaan, schoppen of knijpen. Regels die gaan om respect voor elkaar, dieren en materialen. Als een boekje gescheurd wordt, kan een ander het boekje niet meer lezen. Doordat we veel structuur aanbrengen, zijn er maar weinig regels nodig.

2.3.3. Wat heb je gevonden? Aandacht, luisteren en reageren “Ik ga naar Frankrijk verhuizen, met mama.”PMer: “en gaat papa ook mee?””Nee”zegt het kind, “papa blijft thuis, die moet werken”.

Wij vinden het erg belangrijk dat het kind leert ontdekken wie het is. Hierbij is de pmer het veilige uitgangspunt. Daarom vinden we het belangrijk om het kind goed te leren kennen. Dit doen we door observaties, oudergesprekken en het werken met aandachts-pmers. Wij zorgen ervoor dat we een veilig klimaat scheppen waarbij kinderen durven te ontdekken. Ook nemen we de oudste baby’s regelmatig mee naar de keuken, tuin en peutergroepen. Op die manier spelen we in op de behoeftes van de kinderen en maken we de overgang naar de peuters kleiner. Wij formuleren onze woorden positief en benoemen vaker wat er goed gaat dan wat er mis gaat. De nadruk ligt op het positieve gedrag waarbij humor en plezier voorop staan.


16

Welbevinden Jaarlijks observeren wij ‘het welbevinden’van elk kind op de groep. Daarbij kijken we hoe het met de kinderen gaat; individueel en op de groep, om eventueel ons pedagogisch handelen bij te kunnen stellen. De uitkomsten van die observaties bespreken we met de ouders. Ouders worden uitgenodigd voor een 10-minuten gesprek. Als voorbereiding hierop krijgen de ouders een formulier mee om in te vullen. Tijdens het gesprek worden ervaringen gedeeld/uitgewisseld en eventuele afspraken gemaakt hoe er thuis en op het kinderdagverblijf wordt gehandeld. 2.3.3 Probeer het maar!

Zelfredzaamheid Het stimuleren van kinderen om dingen zelf te doen, zorgt voor zelfstandigheid. Hiervoor scheppen we het juiste klimaat. Door bijvoorbeeld taakjes aan de kinderen te geven, kinderen zichzelf aan te laten kleden, kinderen zelf hun brood te laten smeren, kinderen zelf materialen te laten pakken en te laten opruimen. Denk hierbij aan een veilige omgeving, oplettende pmers en het hebben van een voorbeeldfunctie. De pmers leren de kinderen stap voor stap de vaardigheden, daarbij geven we de kinderen gelegenheid tot experimenteren: het mag fout gaan, dat is niet erg, een volgende keer proberen we het weer opnieuw. We kijken individueel wat een kind kan en wil. De tuin is een uitgelezen plek voor kinderen om grenzen te verleggen en te verkennen. Kan ik de helling op en af lopen zonder te vallen, durf ik me al op te trekken aan die boomstam? Ga ik alleen door het bamboebosje lopen?

3.

Samenwerken met ouders

Ouderbeleid Met kinderdagverblijf Harlekijn willen wij voor ouders een plek zijn waar zij hun kinderen in goede handen weten, zodat zij zich met een gerust hart aan andere taken kunnen wijden. Wij vinden dat ouders en PM-ers ieder een eigen verantwoordelijkheid hebben ten aanzien van de opvoeding van de kinderen: de opvoeding wordt gedeeld. Vanwege de gedeelde opvoedingsverantwoordelijkheid is het belangrijk om goed samen te werken. Informatie Een goede uitwisseling van informatie is belangrijk om een goed contact tot stand te brengen en wederzijds vertrouwen te creëren. Al voordat het zeker is of een kindje op Harlekijn geplaatst kan worden, krijgen nieuwe/geïnteresseerde ouders een rondleiding op het kinderdagverblijf. Ouders nemen contact op met de afdeling Informatie en Plaatsing om een contract af te spreken. Als het kindje geplaatst is neemt de pmer contact op met de ouders en wordt er een plaatsingsgesprek gepland. De dagelijkse overdracht bij het halen en brengen van de kinderen vinden we heel belangrijk. Voor de pmers en kinderen is het van belang dat zij een goede overdracht krijgen van de ouders over hun kind. Wij vinden dat de overdracht een wisselwerking is tussen ouders en


17

pmers en de verantwoordelijkheid van beiden. Bij het halen van de jongste kinderen is er ook weer een mondelinge en schriftelijke overdracht. Op peuterleeftijd staat er een digitaal fotolijstje om 17.00 uur aan waar foto’s te vinden zijn van die dag. Naast de mondeling overdracht geven foto’s een idee waar de kinderen gespeeld hebben, ontmoet hebben, ondernomen hebben. Op vaste momenten in het jaar wordt een digitale nieuwsbrief gestuurd met actuele informatie over gebeurtenissen van het KDV en BSO. Contacten Het plaatsingsgesprek, waarin ouders kunnen vertellen hoe het thuis gaat met hun kind is erg belangrijk. De pm’er zal ook in de verdere periode het kind observeren en de oudergesprekken voeren. Het wennen met de kinderen is een van de belangrijkste momenten om elkaar te leren kennen. Na 3 maanden volgt een gesprek over de wenperiode. Jaarlijks vindt er een 10-minuten gesprek plaats over het welbevinden in de groep. Hiervoor worden ouders op aanvraag van de pm’er uitgenodigd. Ouders die niet in de gelegenheid zijn om te komen, krijgen een schriftelijke observatie mee. Als er naast de gebruikelijke oudergesprekken tussentijds behoefte is aan een gesprek, kan dit zowel door de ouder als door de pm’er worden aangevraagd. Als kinderen overgaan naar een andere groep, is er een overgangsgesprek. Als wij ons zorgen maken over een kind, praten wij daar in eerste instantie over met de ouders. Wanneer wij denken dat het nodig is extra hulp in te roepen, overleggen wij dit met de ouders. Ouders beslissen zelf of ze dit wel of niet zullen doen. Er kan door het kinderdagverblijf de Ludens-pedagoog ingeschakeld worden, hiervoor wordt altijd toestemming gevraagd aan de ouders. Als er zaken zijn waar ouders ontevreden over zijn, kunnen zij terecht bij de pm’er of bij de leidinggevende. Wij horen graag van ouders hoe zij de opvang ervaren. Hiervoor hebben wij ook klacht- en complimentenformulieren. Op deze manier kunnen wij onze kwaliteit blijven verbeteren. Tweemaal per jaar organiseren wij een ouderavond. Eén ouderavond voor het hele dagverblijf aan de hand van een thema. Eén ouderavond wordt door de groep zelf verzorgd, waarbij de kinderen op de groep en werkwijze centraal staan. Ludens breed worden verschillende cursussen of workshop aangeboden. Zo zijn er cursussen geweest op het gebied van pedagogiek: Gordon cursus. Cursus op het gebied van veiligheid: eerste hulp aan kinderen. Kennismakingscursus Gordon voor zwangere en ouders met jonge kinderen. Jaarlijks komt een professionele fotograaf foto’s van de kinderen maken. Vrijwilligerspool Als ouders graag willen meehelpen met activiteiten of andere werkzaamheden kunnen zij zich opgeven voor de vrijwilligerspool. Op speciale dagen zoals Sinterklaas, Kerst, Zomerfeest organiseren we leuke activiteiten voor de kinderen. Vaak hebben we hulp nodig en is het een gezellig samen zijn om met elkaar een feest te vieren. Daarnaast is een groene tuin een enorme beleving voor kinderen. Om dit goed in stand te houden is onderhoud noodzakelijk. Als werkgroep komen we vier keer per jaar bij elkaar om de tuin te onderhouden. Oudercommissie De ouders van Harlekijn worden vertegenwoordigd in een oudercommissie. (OC). De OC geeft advies over de algemene gang van zaken, bijvoorbeeld over dit pedagogisch werkplan en denkt mee over het reilen en zeilen van het kindercentrum. De OC fungeert als aanspreekpunt voor de ouders. De OC komt elke zes weken bij elkaar en eens in de twaalf weken is de leidinggevende daarbij aanwezig.


18

De werkzaamheden van de oudercommissie zijn: • Het behartigen van de belangen van de kinderen en ouders • Het gevraagd en ongevraagd adviseren over de werkwijze van Harlekijn • Het bevorderen van de communicatie tussen oudercommissie en ouders • Het organiseren van festiviteiten of ouderavond Centrale Oudercommissie Ouders, als belangenbehartigers van hun kind, hebben ook organisatiebreed een plaats bij Ludens. Hiertoe is de Centrale Oudercommissie. Het doel van de Centrale OC is gemeenschappelijke belangenbehartiging op centraal niveau. Daarnaast is de Centrale OC klankbord, stimulans, aanspreekpunt en signaleerder. Klanttevredenheidsonderzoek en Exitgesprek Omdat Ludens steeds verbeteringen nastreeft in de kwaliteit van de diensten en activiteiten houden we regelmatig klanttevredenheidsmetingen. Als kinderen Harlekijn verlaten, vragen wij ouders een exitformulier in te vullen. Ouders zijn dan in de gelegenheid eventuele open aanmerkingen alsnog te plaatsen. Wij krijgen zo feedback over ons eigen functioneren en kunnen daar vervolgens verbeteringen in aanbrengen.

Bijlage 1:

Dagindeling Kinderdagverblijf Harlekijn

Onderstaande tijden zijn richtlijnen en gelden niet voor de allerkleinsten die hun eigen eeten slaapritme volgen. Ook moet worden opgemerkt dat wij soepel omgaan met de tijden en waar mogelijk het aanpassen aan de behoefte van de kinderen.


19

Tot 9.30 uur Ouders komen de kinderen brengen, drinken eventueel een kopje koffie of thee, maken met hun kind een puzzeltje of lezen een boekje en nemen afscheid. Als ouders snel weg moeten is daar ook begrip voor. 9.30 uur Tafelmoment, iedereen krijgt drinken en fruit. Aan tafel wordt een gezellig moment gecreëerd met soms een verhaal, vertelling of muziek. 10.00 uur Verschonen, plassen en kinderen die behoefte hebben om te slapen gaan naar bed. 10.15 uur Aanbieden van activiteiten. 11.15 uur Gezamenllijk opruimen, tafel dekken, eten en tafel afruimen. 12.30 uur Plassen, verschonen, uitkleden en wie gaat slapen naar bed. Voor degenen die op blijven, bieden we rustige activiteiten aan. 14.30 uur De meeste kinderen zijn wakker, er is weer een plas en verschoonronde, aansluitend een eetsituatie met crackers en drinken. 15.00 uur De kinderen gaan vrij spelen, binnen of buiten. 16.45 uur Er is een verschoonronde. Aansluitend wordt er nog drinken aangeboden en een tussendoortje. Vanaf deze tijd komen er ouders kinderen ophalen en is er mondelinge overdracht. In de zomervakantie en Kerstvakantie inventariseren we het aantal kinderen die komen in deze periode. Op basis van beroepskracht-kind-ratio worden de groepen ingedeeld. In deze periode werken de groepen Anak en Bambino samen waarbij de vaste pmers werken op beide groepen. Babke en Kioro en Nino en Pieni combineren zo hun groepen. Mucha, Cocuk en Lapsi combineren hun groepen op dezelfde manier. Het uitgangspunt is het spelende kind.


20

Bijlage 2: Rituelen en feesten Activiteiten en bijzondere dagen In onze manier van werken met de kinderen zijn het de kinderen zelf, die aangeven in wat voor teken de dag staat. Is er een broertje of zusje geboren en zijn de kinderen daar vol van? Hebben we met elkaar een mooi verhaal gelezen? Heeft het gesneeuwd? Staat de dag in het teken van verkleden, opa’s en oma’s, schilderen? Tijdens het eerste drinkmoment merken de pedagogisch medewerkers wat de kinderen bezighoudt. Gedurende de dag spelen zij daar op in. Zij bieden kinderen de mogelijkheid om dat waar zij zich mee bezig houden, een plek te geven. In spel, in het werken met allerlei soorten materiaal. Thema’s die regelmatig aan de orde komen zijn bijvoorbeeld ziekenhuis, het krijgen van een broertje of zusje, de seizoenen, vervoer (trein en bus), het zwembad, dierentuin, brand. Daarnaast hebben we op Harlekijn een aantal vaste rituelen. Het dagritme is zo’n ritueel waar de kinderen ook plezier aan beleven, omdat je van tevoren weet wat er gaat gebeuren. Verder vieren we een aantal feesten: Verjaardagen Als een kind jarig is overleggen we met de ouders of, en zo ja, wanneer we de verjaardag vieren. We vieren de verjaardag met liedjes en eventueel een traktatie. Ouders mogen deze dag een fotocamera aan de pedagogisch medewerkers geven. Op deze manier kunnen ouders deze feestelijke gebeurtenis thuis nog een keer rustig met uw kind bekijken. Als een van de pedagogisch medewerkers jarig is trakteert zij of hij de kinderen. Sinterklaas Eind november bereiden we de kinderen voor op de komst van Sinterklaas. Dit doen we met verhaaltjes, liedjes en Sinterklaasknutsels. Ook mogen de kinderen één keer hun schoen zetten. Op 5 december komt Sinterklaas met zijn twee Pieten het dagverblijf bezoeken. Onze ervaring is dat kinderen dit spannend vinden maar ook leuk. Kerstmis en Pasen Met Kerstmis en Pasen kleden we de ruimten sfeervol aan. We vertellen verhalen, zingen liedjes en maken leuk kerst- of paasknutsels. Verder vieren we deze feestdagen op het kinderdagverblijf met een gezellige en feestelijke lunch. Soms wordt er voor de ouders een Kerstborrel georganiseerd in de speelzaal. Ouders nemen hiervoor zelf eten mee. Voorleesontbijt In de maand januari doet Ludens mee aan het nationale voorleesontbijt. Een bekende Utrechtenaar komt bij Harlekijn voorlezen uit een jaarlijks gekozen boek. Hiervoor komt de vertelstoel in het speellokaal te staan. Na het lezen krijgt elk kind een tasje met etenswaar. Aan de hand van het boekje worden activiteiten georganiseerd. Carnaval In de carnavalsweek wordt er altijd een dag gereserveerd om te verkleden, te schminken en te dansen (of in polonaise lopen). In ieder geval is het een vrolijke boel waar het hele dagverblijf aan meedoet. Zomerfeest en seizoensfeesten Elke zomer organiseren we een feest voor ouders en kinderen. Alle kinderen kunnen diverse activiteiten doen aan de hand van een thema. Alle ouders brengen zelfgemaakte hapjes mee die gezamenlijk worden genuttigd. Verder bepalen we per jaar welk ander seizoensfeest we gaan vieren. Dat kan een winterfeest zijn of een lentefeest.


21

Bijlage 3: Ondersteuning beroepskrachten Bij Ludens werken we met gediplomeerde pm’ers. Op elke groep staan per dag pm-ers in het bezit van minimaal een MBO diploma.We houden ons aan de regels die voorgeschreven zijn door de wet en de GG&GD. De omvang van de groepen ligt vast in de CAO en Ludens hanteert die norm. Pm’ers die in dienst zijn bij Ludens krijgen diverse cursussen aangeboden die hen ondersteunen in het werk. Verplicht zijn de cursussen voor EHBO en BHV en de Gordon cursus. Éénmaal in de 2 jaar krijgen pm’ers een Video-interactie-begeleiding. Op eigen verzoek zijn er cursussen te volgen op het gebied van activiteiten. Bij het uitvoeren van hun werkzaamheden worden de pm’ers ondersteund door: • Pedagogisch specialist, richt zich op het praktisch pedagogisch handelen. Heeft de Gordonmethode helemaal eigen gemaakt en kan haar collega’s voordoen hoe je op de Gordonmanier met situaties omgaat. Pedagogisch specialist verbeeld en verwoord de groeimeter die opgesteld is door de pedagogen. Werkt vanuit de behoefte of vraag van haar collega’s. • Leidinggevende voor aansturing, begeleiding coordinatie ivm het uit te voeren beleid en de dagelijkse gang van zaken • Afdeling Informatie en Plaatsing (I&P): regelt de aanmelding en plaatsing van kinderen • Afdeling Personeel en Organisatie (P&O): regelt de aanstelling van medewerkers • Afdeling Facilitaire zaken: zorgt voor reparaties en onderhud van gebouwen en buitentterreinen • Externe schoonmaakbedrijven: zorgen voor reinigingswerkzaamheden • Gebiedsmanager voor de aansturing en begeleiding op management niveau • Pedagoog voor advies en ondersteuning van pm’ers indien dit noodzakelijk is (in overleg met de ouders) • Oudercommissie voor advies • GG&GD voor toezicht houden en controleren op uitvoering van wettelijk vastgesteld beleid • Ludens is HKZ gecertificeerd en werkt volgens het HKZ kwaliteitssysteem. Dit wordt gecntroleerd door een extern auditbureau Ludens leidt ook mensen op. Dit doen we via het leerlingwezen. Dit betekent dat er soms leerlingen in het kinderdagverblijf werken die in opleiding zijn. Zij worden begeleid in de groep en daarbuiten door een praktijkopleider. Daarnaast werken er bij ons stagiaires die de traditionele mbo-opleiding doen en bij ons stage lopen. Deze mensen zijn niet in dienst van Ludens en worden niet betaald.


22

Bijlage 4: Omgaan met gebeurtenissen Ieder kind kan in aanraking komen met gebeurtenissen die van invloed zijn op het functioneren of op de ontwikkeling van het kind. Een kind kan bijvoorbeeld ernstig ziek worden, er kunnen problemen in de gezinssituatie zijn, er kan sprake zijn van een stoornis of achterstand in de ontwikkeling of lastig gedrag. Deze gebeurtenissen kunnen klein van aard zijn en met extra zorg en aandacht of kleine aanpassingen geholpen worden. Echter, er komen ook situaties voor die de pm’ers en/of ouders niet eenvoudig opmerken of die ernstiger van aard zijn zodat professionele hulp en zorg noodzakelijk is. Vastlegging van beleid Ludens heeft beleid vastgelegd conform de Wet BIG, het signaleren en begeleiden van problemen t.a.v. kinderen met opvallend gedrag of kinderen die extra zorg nodig hebben, hoe te handelen in geval van overlijden en hoe te handelen bij ziekte en ongevallen. Dit beleid is terug te vinden in ons kwaliteitshandboek. Protocollen beschrijven welke stappen wij kunnen zetten als er iets bijzonders is met een kind. We kunnen onze eigen Ludens pedagoog inschakelen om de pm’ers te ondersteunen en te adviseren bij hun omgang met kinderen met gedrags- of ontwikkelingsproblematiek. De pedagoog kan gevraagd worden daartoe een kind op de groep te obseveren, dit wordt alleen gedaan na toestemming van de ouders. Contact met ouders Wanneer wij ons zorgen maken over het functioneren of de ontwikkeling van een kind, dan delen wij onze bezorgdheid met ouders. Ouders kunnen ook met vragen ten aanzien van de ontwikkeling van hun kind bij de pm’er of de leidinggevende terecht. Samen met ouders en eventueel in samenwerking met andere instanties kan het kinderdagverblijf meewerken aan een oplossing van het probleem.


23

Bijlage 5: Seksuele ontwikkeling van kinderen Seksualiteit is een wezenlijk onderdeel van de ontwikkeling van een kind naar volwassenheid. Daarom besteden we op ons kindercentrum in teamoverleg, werkoverleg, kindbespreking of intervisie met enig regelmaat aandacht aan thema’s als intimiteit en seksualiteit. Op deze manier dragen we bij aan de ontwikkeling van kinderen, maar ook aan het voorkómen van grensoverschrijdende seksuele incidenten. Wij bieden de kinderen op ons kindercentrum een plek waar ze fysiek veilig zijn en zich ook zo voelen, ook op het gebied van seksualiteit. Daarnaast ondersteunen wij kinderen, afhankelijk van hun leeftijd en situatie, bij hun ontwikkeling op het gebied van intimiteit en seksualiteit. Kinderen hebben seksuele gevoelens. Ieder kind maakt in zijn algemene ontwikkeling een seksuele ontwikkeling door. In zijn eigen tempo, wanneer hij daar aan toe is, verkent hij zijn eigen lichaam en dat van anderen. Kinderen zijn nieuwsgierig en stellen vragen over seks. Wij accepteren seksueel gedrag binnen bepaalde grenzen. Kinderen vinden het leuk om doktertje te spelen, hiervoor hebben we een koffertje met attributen om mee te spelen. Pmers houden in de gaten hoe kinderen met elkaar spelen. Zodra pmers merken dat kinderen iets niet prettig vinden maken ze dat bespreekbaar. Het gaat erom dat kinderen leren dat er verschillen zijn, dat je aan elkaar kunt vertellen wat je wel en niet wil dat er gebeurd. Wij signaleren grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling. Wij baseren ons daarbij op drie criteria: - toestemming, - vrijwilligheid - gelijkwaardigheid Als aan één van deze criteria niet voldaan is, is er mogelijk sprake van seksueel grensoverschrijdend gedrag en gaan wij het stappenplan “Grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling” hanteren uit onze Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling.


24

Bijlage 6: Omgaan met het vier-ogen-principe Maatregelen inzake 4 ogen principe De volgende maatregelen hebben wij op ons dagverblijf genomen in het kader van het 4ogen principe. Deze maatregelen hebben het team en de oudercommissie samen opgesteld. Het 4 ogenprincipe houdt in dat er altijd een volwassene kan meekijken of meeluisteren met een beroepskracht. Dit hoeft niet altijd een andere beroepskracht te zijn. Een beroepskracht kan nog steeds alleen op de groep staan zolang er een andere volwassene kan meekijken of meeluisteren. Stagiaires en invalkrachten Stagiaires zijn altijd onder toezicht. Bij gevorderde stagiaires kan het voorkomen dat zij ingezet worden, maar dan zijn ze al langere tijd (maanden) bij ons in dienst. Invalkrachten zijn net als vaste medewerkers tijdens pauzes e.d. alleen op de groep. Wij werken echter veel met vaste invalkrachten, mensen die al jaren bij ons werken. Daarbij hebben we een cultuur waarbij we geregeld bij elkaar binnenlopen en tussen deuren openstaan. Extra afspraken pauzes Als we wel werken met een onbekende invaller nemen we als extra maatregel dat de vaste medewerker in haar pauze even op een onverwacht maar wel aangekondigd moment de groep opgaat (of dit vraagt aan een collega). Inzetten van babyfoons We werken op alle slaapkamers met babyfoons. Open ruimten,glazen wanden, enz. Onze verschoonruimtes bevinden zich in open verbinding met de groepsruimtes. Alle groepsdeuren hebben glas. Deuren staan heel vaak open en er is een inloopcultuur. Als we elkaar iets willen vragen lopen we naar elkaar toe en gebruiken we niet de telefoon, dit geldt voor pedagogisch medewerkers en voor leidinggevenden. We werken met een vast team, dat elkaar goed kent en open en eerlijk is naar elkaar. Veiligheid rondom panden Voordeuren zijn beveiligd met intercom, pedagogisch medewerkers weten wie ze binnenlaten en zijn alert op ‘vreemden’. De tuin heeft een open karakter maar is met hekwerk en beukenhaag afgesloten van de straat. Met wandelaars kan een praatje gemaakt worden b.v. als ouderen van de Plettenburgh langs lopen en de kinderen zien spelen. Uitstapjes Soms maken we uitstapjes met de kinderen, als er minimaal 2 pedagogisch medewerkers meegaan is dat geen probleem. Het komt af en toe voor dat pedagogisch medewerkers met enkele kinderen een boodschap gaat doen, we spreken af dat ze minimaal 2 kinderen meenemen. We hebben afgesproken dat je altijd even meldt aan de collega van de andere groep dat je weggaat en je een andere collega alleen achterlaat. Vaak gebruiken pmer de bolderkar hiervoor. Zo wordt er regelmatig glas of plastic weggebracht naar de containers. Kinderen helpen hierin mee.


25

Bijlage 7: Omgaan met het samengaan van groepen en het gebruik van kinderopvang gedurende extra dagdelen (Regeling Kwaliteit Kinderopvang en Peuterspeelzalen art. 5, lid 13: Een kind kan tijdelijk worden opgevangen in één andere stamgroep dan de stamgroep bedoeld in het eerste en tweede lid, dat wil zeggen de stamgroep waarin het kind is opgenomen. De ouder van het kindmoet hiervoor vooraf schriftelijke toestemming geven.) Nieuwe kindplaats of uitbreiding van het contract In principe wordt een kind in één groep geplaatst, maar wanneer het niet anders kan, wordt hier tijdelijk van afgeweken, na overleg met de ouders door I&P. Kinderen die in 2 groepen zijn geplaatst, hebben de hoogste prioriteit bij de overplaatsing in één van beide groepen. Ouders ondertekenen hiervoor bij de plaatsing het formulier ‘opvang in twee stamgroepen voor een bepaalde periode’ waarop vermeld staat dat het kind in 2 groepen is geplaatst. Er wordt een toevoeging / aanpassing gedaan op de stamkaart. • I&P stemt met de ouders de tijdelijke plaatsing in 2 groepen af. • De teamleider zorgt ervoor dat de ouders het formulier ‘opvang in twee stamgroepen voor een bepaalde periode’ ondertekenen. Extra dag of ruilen Als voor een extra dag of een ruildag het kind niet in de eigen stamgroep kan worden opgevangen, moet hiervoor vooraf getekend worden door de ouder. Dit kan op het ‘formulier toestemming incidentele opvang in andere stamgroep’. Dit is een formulier dat in de groep wordt bewaard. • De locatie zorgt ervoor dat de ouder vooraf ondertekent. • NB voor de facturering moet bij een extra dag ook het formulier ‘aanvullende facturen’worden ingevuld en ondertekend Structurele mutatie samenstelling groepen Wanneer door het herschikken van de groepen een kind in 2 stamgroepen wordt geplaatst, zal de leidinggevende schriftelijk met de ouders overeenkomen dat het kind in 2 groepen is geplaatst. Hiervoor wordt het ‘formulier opvang in twee stamgroepen voor een bepaalde periode’ ondertekend door ouder en teamleider. Samenvoegen/ samenwerken van groepen Wanneer de groep in zijn geheel wordt samengevoegd met een andere groep hoeft er niets geregeld te worden op voorwaarde dat van iedere groep een vaste pedagogisch medewerker aanwezig is. • De teamleider zorgt voor informatie aan ouders en aanpassing van het pedagogisch werkplan. Bijlagen: de formulieren - Formulier ouders opvang in twee stamgroepen voor een bepaalde periode - Toestemmingsformulier groep incidentele opvang in twee stamgroepen De documenten - K1 Plaatsing in 2 stamgroepen


26

KDV Harlekijn Rijnhuizenlaan 20 3523 JA Utrecht Tel. 030-2883407 Email: clusterhoograven @ludens.nl Teamleider: Sabine de Boer tel. 06-34491799 email: [email protected] Gebiedsmanager: Heleen Nieboer tel. 06-41786668 email: [email protected]


27

Pedagogisch werkplan. Kinderdagverblijf Harlekijn. Pedagogisch werkplan kinderdagverblijf Harlekijn,

Recommend Documents