Contactvaardigheid Word kapitein van je project
Creativiteit
Pedagogisch dossier
Doorzettingsvermogen Keuzes kunnen maken Nieuwsgierigheid Openheid Organisatietalent Teamspirit Vindingrijkheid Zelfstandigheid
www.capten.be 2007_NL-dossier_pedagogique.indd1 1
17/12/2007 16:37:40
Word kapitein van je project Cap’Ten-programma ICHEC-PME Bosstraat, 365a 1150 Brussel Tel. :+32 (0)2 739 38 68 – Fax :+32 (0)2 739 38 63
Inhoud van het pedagogisch dossier De Cap’Ten-hulpmiddelen werden ontworpen in samenwerking met leerkrachten, schooldirecties, inspecteurs en pedagogische animatoren uit de verschillende onderwijsnetten.
www.capten.be
Voor elk van deze hulpmiddelen vindt u in de volgende bladzijden toelichting inzake inhoud, pedagogische doelstellingen en toepassingsmogelijkheden en daarnaast ook wat raadgevingen en nuttige wenken.
Woord vooraf
Lijst van de hulpmiddelen
U heeft het pedagogisch dossier van het Cap’ Ten-programma in de hand. Wees erop bedacht dat, als u voor dit programma opteert, uw leerlingen u wel eens zouden kunnen verrassen en aspecten van hun persoonlijkheid onthullen waar u helemaal geen weet van had, of allerlei talenten ontwikkelen die u niet vermoedde! Zoals reeds vermeld in de brochure die u ontving, wil Cap’Ten kinderen uit het 5de en 6de leerjaar zin geven een project aan te pakken (individueel of in kleine groepjes) en ze bij het uitvoeren van dat project ook begeleiden. Cap’Ten steunt op de pedagogie van het eindwerk.
1
De uitnodiging
2
De geschiedenis van Jakkes (op audio cd en in de Gids van Jakkes )
3
Op het goede spoor (stap-voor- stapfiches)
4
De Gids van Jakkes (met goede-raadfiches)
5
Mier tjemijnspiegel (zelfkennis)
6
De ideeënmarkt
Cap’Ten is veel meer dan een spreekbeurt : ruimer van aanpak , vollediger, moeilijker en van langere adem, maar ook veel gevarieerder…Het gaat hier om het aanpakken van een ambitieus persoonlijk project dat moet uitmonden in een heel concrete verwezenlijking! Want ondernemingsgeest, hoe schuchter ook, kan/moet van jongs af aan gestimuleerd worden. Veel leesgenot Het Cap’Ten-team
2007_NL-dossier_pedagogique.indd2 2
17/12/2007 16:37:43
Doelgericht naar een goed resultaat: enkele voorwaarden Het kind kiest Het onderwerp van het individueel of in kleine groepjes (2 to 3 leerlingen) uitgevoerde project moet door het kind zelf worden gekozen, in functie van zijn persoonlijke smaak, hobby’s en interesses. Die keuze kan wél worden gemaakt binnen een door de leerkracht opgelegd thema.
De uitdaging Door deel te nemen aan Cap’Ten moet elk kind het besef krijgen dat het ook tot moeilijke dingen in staat is, een uitdaging aankan, zich kan overtreffen en zelfs anderen verbazen.
Handelen en uitvoeren Naast het samenstellen van een dossier over het gekozen thema moet het kind ook iets concreets verwezenlijken. Het is van groot belang dat het kind dingen doet, zich uit de slag weet te trekken, iets aandurft, probeert, herbegint …en beseft dat het zich mag vergissen
De ideeënmarkt
Formatieve /Tussentijdse evaluatie door zelfevaluatie Dit soort evaluatie stelt het kind in staat individueel meer zelfkennis te verwerven: men staat stil bij zijn eigen manier van aanpakken, zijn gedragspatronen, zijn sterke kanten en men tracht inzicht te krijgen in mogelijkheden tot verbetering.
De projectvoorstellingen Twee gelegenheden lenen zich uitstekend tot welverdiende waardering voor het voltooide werk en de geleverde inspanning. Eerst en vooral de presentatie van het project voor de klas. Ten tweede het voorstellen van het project aan een ander publiek (leerkrachten, ouders, genodigden, een andere klas). Dat kan jongere kinderen aanzetten om ook zo’n project te starten en het valoriseert meteen de realisatie in de ogen van de ouders.
Neem contact op... Heeft u nog vragen, bemerkingen, suggesties?
Via dit hulpmiddel maken de kinderen zich een goede gewoonte eigen: zich uiten in het publiek! Op gezette tijdstippen worden in de klas allerhande vragen, moeilijkheden, mogelijke oplossingen enz. of gewoon de vordering van het werk besproken.
Laurence Lievens, projecthoofd; Tel. : 02 /739 38 69 – e-mail :
[email protected]
Om bergen te verzetten moet er solidariteit heersen, maar je moet ook iets over groepsorganisatie leren om in teamverband te kunnen werken. De solidariteit die Cap’ Ten tussen de kinderen schept komt op die “ ideeënmarkt” tot uiting.
Tim Joosen, verantwoordelijke relaties scholen Tel. : 02 /739 38 68 – e-mail :
[email protected]
2007_NL-dossier_pedagogique.indd3 3
Sophie Goethals, projectcoördinator; Tel. : 02 /739 38 67 – e-mail :
[email protected]
17/12/2007 16:37:45
Fase 1 - De methode ontdekken - Dankzij 3 hulpmiddelen Hulpmiddel 1
De uitnodiging
Inhoud Het kind wordt uitgenodigd deel te nemen aan een groots avontuur. Daartoe moet het bij zijn onderwijzer(es) een hulpmiddelendoos gaan halen.
Doel Nieuwsgierigheid opwekken Interesse kweken bij de kinderen en hun ouders (die zo meteen van het project op de hoogte worden gebracht), hun verbeelding prikkelen, de zin aanwakkeren om mee te doen…
Praktisch Elk kind van de deelnemende klassen krijgt thuis een (door ons voorgefrankeerde) uitnodiging toegestuurd.
Hulpmiddel 2
Het verhaal van Jakkes
Inhoud Het verhaal gaat over een mier. Jakkes, ons symboolmiertje, krijgt voor het eerst een opdracht : voedsel vinden en naar het mierennest brengen. Daartoe moet het miertje dus zelfstandig optreden, nieuwsgierigheid aan de dag leggen, creatief en open zijn, pientere oplossingen bedenken… Na het verhaal van Jakkes te hebben gelezen in de Gids van Jakkes, kan het kind zich identificeren met het miertje Jakkes, dat uitlegt dat het bang was, soms geen zin had, dingen vaak moeilijk vond
Doel Zin opwekken een uitdaging aan te gaan Via “Een mierenverhaal”wordt de Cap’Ten-aanpak met de 10 basisvaardigheden speels en dynamisch gedemonstreerd. Het verhaal schetst het kader voor de opdracht van het kind, omschrijft de uitdaging en verduidelijkt over welke hulpmiddelen het kind zal beschikken om zijn taak tot een goed einde te brengen.
Media De leerling kan het verhaal volgen in de Gids van Jakkes, van blz. 3 tot blz. 20. De bladzijden 21 tot 25 beschrijven de hulpmiddelen.
2007_NL-dossier_pedagogique.indd4 4
17/12/2007 16:37:48
Wetenschappelijk onderwerp Als één of meerdere leerlingen voor een wetenschappenlijk thema kiezen, kunnen ze beroep doen op de hulp van specialisten van de Vrije Universiteit Brussel.
1
Stuur een mailtje naar
[email protected] en vergeet niet te vermelden dat het om een CapTen project gaat. Jouw mail wordt dan doorgestuurd naar een specialist rond jouw onderwerp!
2
Pas op: voor onderzoekers is het moeilijk antwoorden te geven op te algemene vragen. Vraag uw leerlingen dus om concreet te zijn, en eventueel pas in een later stadium van hun onderzoek vragen door te sturen. Bijvoorbeeld: jouw onderwerp is dinosaurussen. Stel geen vraag zoals “Wat moet ik vertellen over dinosaurussen?”, maar wel vragen zoals “Hoeveel eet een dino per dag?” of “Zijn er plaatsen op aarde waar nooit dino’s leefden?”
3
Indien de leerlingen een digitaal werkstuk maken (website, powerpoint, digitale filmpjes of foto), kunnen ze deze ook in het virtueel museum plaatsen. Hiervoor surfen ze naar http://www.in123.eu/
Met de steun van
2007_NL-dossier_pedagogique.indd5 5
Cel Wetenschapscommunicatie VUB
17/12/2007 16:37:52
Fase 2 - Realisatie van het project - Dankzij 4 hulpmiddelen Hulpmiddel 3
Op het goede spoor
Inhoud Zeven kleurfiches met uitleg over de verschillende stappen en onderdelen die essentieel zijn om een project tot een goed einde te brengen: keuze van het onderwerp, opzoekingswerk, ontmoeting met een contactpersoon, ordening van het gevonden materiaal, het dossier, vormgeving en concrete verwezenlijking. Elke steekkaart is opgesplitst in aparte onderdelen om het kind te helpen zo autonoom mogelijk te werken. Duiken er moeilijkheden op, dan kan het kind altijd de goede-raadfiches in de Gids van Jakkes raadplegen. Dat is natuurlijk niet verplicht: elk kind gebruikt de goede-raadfiches enkel als het dat nodig vindt.
Fiche 1 Opgelet voor te algemene thema’s: het is moeilijk hierover grondig onderzoek te doen en ze leveren zelden concrete resultaten op! Bijvoorbeeld : de hond. De leerkracht kan in dit geval het thema wat bijsturen naar een duidelijker omlijnd subthema: begeleidingshonden, honden die mensen in hun beroep terzijde staan, windhonden , enz..
Elke fiche vermeldt de belangrijkste vaardigheden waarop bij deze specifieke stap een beroep gedaan wordt . Na elke stap – of aan het einde van het project – kan het kind zichzelf en zijn vaardigheden evalueren dankzij de Miertjemijnspiegel (zie hulpmiddelenfiche nr.5).
Doel Plannen, organiseren, termijnen in acht nemen De stap-voor-stapfiches bieden het kind een duidelijk overzicht van alle taken en deeltaken die moeten worden uitgevoerd om op te schieten met zijn project. Ze helpen het kind ook zijn handelingen te plannen en te organiseren en de termijnen na te leven die door de leerkracht zijn opgelegd. Naast elk onderdeel zet de leerkracht een datum waarop dit onderdeel klaar moet zijn. Als een kind vlug opschiet en vóór de streefdatum klaar is, mag het op eigen tempo overgaan tot de volgende stap. Zo krijgt de leerling inzicht in de tijdsdimensie verbonden aan projectwerk.
Tips voor gebruik Het kan nuttig zijn de kinderen voor te stellen hun commentaar en opmerkingen neer te schrijven in de daarvoor bestemde ruimte. Zo blijven een aantal zaken in het geheugen voor de volgende stappen. Sommige leerkrachten voegen er een onderdeel aan toe dat in het Frans moet worden opgesteld, of een historisch onderdeel…
2007_NL-dossier_pedagogique.indd6 6
Een onderwerp kiezen
Opzoekingswerk
17/12/2007 16:37:55
Van groot belang : fiche 7 : de realisatie De laatste stap van het stap-voor-stapspoor is van heel groot belang. Om niet zomaar een gewoon ‘potlood-en-papier’-project te maken, dat erg theoretisch blijft en weinig meer om het lijf heeft dan een klassieke spreekbeurt, is het essentieel dat het kind iets concreets kan verwezenlijken en de stap zet van idee naar daad. Er bestaan daartoe mogelijkheden genoeg en zo kan het kind zijn persoonlijke aanleg tot uiting laten komen (zie fiche van de Gids van Jakkes).
Ontmoeting met een kenner
2007_NL-dossier_pedagogique.indd7 7
Informatie ordenen
Sommige kinderen zullen de voorkeur geven aan knutselwerk (maquette, speeltje…), andere dan weer aan de organistie van een of ander gebeuren (tentoonstelling, bezoek in klasverband, wedstrijd…). Deze stap zet natuurlijk de kroon op de hele onderneming en moet dus vóór het einde van het project voorbereid worden. Zodra het thema is gekozen, kan de leerling al beginnen denken aan de concrete vorm die hij of zij eraan wil geven.
Een dossier samenstellen
Zijn werk presenteren
IETS CONCREETS VERWEZENLIJKEN
17/12/2007 16:37:58
Fase 2 - Realisatie van het project - Dankzij 4 hulpmiddelen Hulpmiddel 4
De Gids van Jakkes
Inhoud Praktische aanwijzingen om heel alleen een reeks opdrachten uit te voeren. Bij moeilijkheden kan het kind, telkens wanneer naast een van de onderdelen op de stap-voor- stapfiches (in het Goede Spoor) het genummerde hoofd van Jakkes verschijnt, de goede-raadfiche raadplegen die hetzelfde nummer draagt. Sommige kinderen zullen geregeld of zelfs vaak de fiches inkijken, andere zullen er zelden gebruik van maken. Sommige leerlingen zullen de fiches alleen raadplegen voor bepaalde stappen waar ze het wat lastiger mee hebben dan met andere… De steekkaarten zijn er om naar wens te worden geraadpleegd en niet om in één ruk te worden afgelezen. U zal in een aantal fiches ook kleine tips rond duurzaamheid terugvinden, die de leerlingen zullen helpen een op een ecologisch verantwoorde manier te leven en werken, en hen een aantal ideeën geven om hun ecologische voetafdruk te verkleinen. Want de toekomst van onze planeet is een zorg voor iedereen…
Opmerking De leerlingen hoeven niet bang te zijn om aantekeningen te maken in de Gids van Jakkes. Dat is hun dagboek, daarin kunnen ze in vallen, vragen, adressen, tekeningen enz. kwijt…
2007_NL-dossier_pedagogique.indd8 8
Doel Het kind de kans geven heel alleen een aantal stappen te ondernemen, opzoekingswerk te verrichten, contacten te leggen. Hoe? Door het een methode aan de hand te doen: (zich) vragen stellen, een lijst opstellen van zaken die moeten gebeuren en die in volgorde rangschikken… Er blijft een blanco ruimte waarin het kind allerlei dingen kan opschrijven: adressen telefoonnummers, namen, moeilijke woorden… De steekkaarten zijn zo ontworpen dat ze met de logische denkwijze van elk kind rekening houden, om die dan verder te ontwikkelen. Vaak zal het kind ertoe gebracht worden een eigen methode te vinden om het werk tot een goed einde te brengen. Bovendien onderschrijft Cap’Ten de doelstellingen van de duurzame ontwikkeling, ook op sociaal gebied. De bedoeling is de deelnemende leerlingen op een bewuste manier met dit thema te laten omgaan, en hen dynamisme, verantwoordelijkheidszin, en communicatievermogen bij te brengen. Want de kinderen van nu zijn de volwassenen van morgen… Hetgeen we vandaag voorbereiden zal hen helpen om hun latere dromen te realiseren. De ideale wereld zal nooit bestaan indien we niet een gedrag stimuleren dat ook op ecologisch vlak duurzaam is. (zie kader op de volgende pagina)
17/12/2007 16:38:00
Duurzame ontwikkeling
Tips voor gebruik Sommige punten die aangekaart worden in de goede-raadfiches van de Gids van Jakkes zijn uitstekend geschikt voor een collectief leermoment in de klas. Bijv. : een inlichtingenbrief schrijven, vragen stellen aan een volwassene, enz. De Gids van Jakkes bevat achteraan een aantal blanco bladzijden. Daar kan het kind indrukken, vragen, ideeën, problemen en moeilijkheden noteren, die dan als basis voor de ideeënmarkt kunnen dienen.
De dreiging van de klimaatveranderingen worden steeds concreter, natuurlijke rijkdommen raken uitgeput, en de vervuiling heeft een steeds duidelijkere impact op de volksgezondheid. Daarom wordt het noodzakelijk om de kwestie van respect voor het milieu op te nemen in pedagogische projecten. Zoals u weet, wordt er ook op school heel wat geconsumeerd: drankjes, snoep, maaltijden en schoolmateriaal worden dagelijks gebruikt door de leerlingen. Deze consumptie heeft een impact op het milieu, maar ook op de arbeidscondities van diegenen die deze goederen produceren. De gemiddelde afvalproductie van een gemiddelde lagere school klas loopt op tot 1 ton per jaar. Slechts een derde van het papier dat kan worden gerecycleerd wordt ook degelijk gerecycleerd. Slechts 25% van de scholen geven aan regelmatig recycleerbaar papier te gebruiken. Een druppende kraan betekent dagelijks een verspilling van 50 liter water. Een lekke Wc-spoelbak verspilt 25 liter per uur, of 200 kubieke meter water per jaar! Wat is eco-consumptie? Het gaat om een manier van consumeren die compatibel is met een duurzame ontwikkeling. Op een duurzame manier consumeren betekent het op een verantwoorde en doordachte manier consumeren, met respect voor de natuurlijke rijkdommen, en een gelijkwaardige verdeling van deze rijkdommen voor iedereen, zowel de huidige als toekomstige generaties… Vandaag verbruikt de gemiddelde Belg driemaal meer dan het planetair ecosysteem kan vernieuwen. Hierin moet dringend verandering komen, zodat onze planeet nog kan voldoen aan de noden van onze kinderen en hun kinderen! Enkele verenigingen bieden pedagogische tools aan voor leerkrachten: Verdraaide Wereld
www.verdraaidewereld.be
Green Belgium vzw “Leren duurzaam leven”? www.greenbelgium.be WWF
2007_NL-dossier_pedagogique.indd9 9
www.wwf.be
17/12/2007 16:38:03
Fase 2 - Realisatie van het project - Dankzij 4 hulpmiddelen Hulpmiddel 5
De miertjemijnspiegel
Inhoud Dit boekje bevat de 10 basisvaardigheden van Cap’Ten. Voor elk van deze vaardigheden wordt het kind gevraagd de moeilijkheidsgraad ervan (van “gemakkelijk” tot “heel moeilijk”) aan te kruisen in een tabel. Elk niveau uit de tabel geeft capaciteiten van het kind aan: keuzevaardigheid, organisatietalent, enz. Dat gebeurt zonder ooit een waardeoordeel te vellen.
Doel De Miertjemijnspiegel dient als hulpmiddel om meer zelfkennis te ontwikkelen. De “spiegel“ biedt het kind de mogelijkheid na te gaan hoe het zelf functioneert, te ontdekken wat zijn reacties zijn in verschillende situaties en een beter inzicht te verwerven in materies waar het al dan niet moeite mee heeft. De “spiegel” helpt het kind ook het hele verloop in een tijdskader te plaatsen.
Opmerking De Miertjemijnspiegel stoelt op individuele introspectie bij het kind. Daar dit evaluatieproces fundamenteel vormend moet zijn, is het toekennen van punten hier uit den boze.
Tips voor gebruik Tijdens of op het einde van het project kan het uitermate verrijkend zijn als de leerkracht de leerlingen een individueel onderhoud voorstelt op basis van de Miertjemijnspiegel. Zo wordt dit streven naar zelfkennis nog persoonlijker toegespitst.
Hulpmiddel 7
De ideeënmarkt
Inhoud De ideeënmarkt is het enige hulpmiddel dat niet via een concreet voorwerp wordtweergegeven. Het is een moment van solidariteit, samenspraak en uitwisseling van indrukken en ideeën tussen de leerlingen. Tijdens 1 lesuur per week (of minstens 1 lesuur om de veertien dagen) krijgen de kinderen de kans om over hun Cap’Tenproject te praten, zonder er effectief aan voort te werken. In dit vrije forum mag elk kind vrijuit spreken over de stappen die het ondernomen heeft of vragen stellen over de projecten van zijn klasgenootjes en ook knelpunten aankaarten. Iedereen is vrij om ideeën uit te wisselen of een medeleerling te helpen.
Doel Voor de kinderen is de ideeënmarkt een uitstekende gelegenheid om vrij en ongedwongen hun mening te geven, ervaringen uit te wisselen of vragen voor te leggen… Dit schept een band van onderlinge solidariteit tussen de leerlingen. Ze worden ertoe gebracht elkaar te helpen bij het vinden van antwoorden op hun vragen of oplossingen voor hun problemen. De ideeënmarkt verlaagt ook de drempelvrees om het woord te nemen voor de klas en zich in het openbaar uit te drukken. De oefening is dus een mooie voorbereiding op de presentatie van het project voor de klas.
Tips voor gebruik De ideeënmarkt vormt een gunstig kader voor een grondige gedachtenuitwisseling over autonoom handelen, zich verantwoordelijk gedragen, initiatief nemen… In deze fase ervaren de kinderen hoe ver de anderen staan en kunnen ze naar hartelust hun problemen aan elkaar voorleggen en hun enthousiasme met elkaar delen.
2007_NL-dossier_pedagogique.indd10 10
17/12/2007 16:38:09
Voorbeelden van geslaagde Cap’Ten-projecten De ruimte in Thomas heeft maar één droom : astronaut worden. Hij wint een wedstrijd en nodigt zijn vrienden uit op een weekendje in het Space Center van Redu in de Ardennen. Hij stort zich op een zeer uitgebreide documentatie en ontpopt zich tot een jonge deskundige in ruimteonderzoek en tot fysicus in spe op de koop toe! Hij bouwt een prima tentoonstelling op over zijn onderwerp, met posters, allerhande materiaal, een videofilm… Iedereen zit geboeid te luisteren naar wat hij vertelt. Als concrete verwezenlijking stelt hij voor waterraketten te maken. Iedereen beschildert een waterfles. Die flessen worden op het schoolfeest in mei allemaal zes meter hoog de lucht ingeschoten, voor een bewonderend publiek van ouders en jonge schoolgenoten.
Het Oude Egypte Kim en Michiel willen in hun Cap’Ten-project het thema van de Egyptische Oudheid aansnijden. Kim gaat op onderzoek uit, ontmoet een Egyptoloog, leert veel over de Egyptische beschaving van Ramses II. Ze leert zelfs haar voornaam in hiërogliefen schrijven ! Michiel besluit een maquette te maken van het Gizeh-plateau. Zijn eerste poging bevalt hem maar matig. Hij herbegint en is tevreden over het resultaat: een uitbeelding in miniatuur op een zandbodem (1m x 75 cm) van de piramiden, de Sfinks, enkele Egyptische huizen, de belangrijkste godheden (hij kent ze allemaal !) en zelfs … de tempel van Aboe Simbel !
China Tina heeft heel veel zin om meer te weten te komen over China omdat ze de Chinese keuken zo lekker vindt! Wekenlang verzamelt ze informatie over de leefwijze van de Chinezen. Ze leert Chinese gerechten klaarmaken, maakt een oosters gewaad. Bij het voorstellen van zijn project komt ze verkleed opdagen,vertelt ze over al de vreemde dingen die ze heeft ontdekt en… vergast ze de klas op de Chinese gerechten die ze heeft klaargemaakt.
2007_NL-dossier_pedagogique.indd11 11
De speelplaats We zijn in Kuregem, niet bepaald de welvarendste buurt van Brussel. De leerlingen uit het 5de en 6de leerjaar hebben besloten een grote werf aan te pakken: de speelplaats ! Drie aspecten worden behandeld: verfraaiing, netheid en geweld, alles in handen van de Cap’Ten-leden. Op het einde van het jaar is de speelplaats opgesmukt met een tiental grote muurschilderingen (één per schooljaar), maar ook met bloemen- en plantenbakken. Overal staan kleurige vuilnisbakken en voor de goede gang van zaken regelt een ‘Handvest tegen geweld’ nu het reilen en zeilen op de speelplaats. De leerlingen hebben ook een ‘Kinderraad’ opgericht; dat is een democratische vergadering die beslissingen treft in het algemeen belang. Er wordt slechts één volwassene toegelaten en dat is de directeur in persoon!
De invloed van videospelletjes Andreas is geen grote fanaat van videospelletjes, maar hij beseft wél dat gesprekken over dit onderwerp veel bijval genieten. Hij vat dus het idee op om in de klas – met een overvloed aan informatie - een groot debat te organiseren over de invloed van videospelletjes . Hij gaat op onderzoek uit, verzamelt heel wat verschillende meningen, neemt interviews op band af, verricht opzoekingen over de geschiedenis van videospelen, kijkt naar de wetenschappelijke aspecten, zoekt uitwelke symbolen achter de video’s schuilgaan, enz. Hij leidt het debat als een volleerd moderator, vat de geuite ideeën samen, laat alle meningen aan bod komen zonder zelf ook stelling te nemen. De leerkracht zegt : “Het was geweldig; niemand had ooit gedacht dat er zoveel over dat onderwerp te vertellen viel !”
17/12/2007 16:38:16
Integratie van de vaardigheden per vak Inhoud Met Cap’Ten wordt het mogelijk de vaardigheden die in het project werden aangeleerd toe te passen op situaties uit het dagelijks leven of op een specifieke leercontext. Voor elk onderwerp kan een diagram deze “ toepassingen “ verduidelijken. Hier volgen twee voorbeelden.
Voorbeeld 1 Nederlands – Boeken en informatie vinden ; – Een brief opstellen om documentatie aan te vragen ; – De bekomen documentatie lezen ; – Een vragenlijst opstellen met het oog op het raadplegen van een specialist; – Teksten schrijven voor het dossier ..
Wiskunde – Afdoend cijfermateriaal zoeken ; – Grafieken tekenen; – Grafieken kunnen aflezen en interpreteren ; – Een wiskundig probleem uitdenken en oplossen.
Tweede taal – Een tweetalige brochure samenstellen of Franstalige uittreksels inlassen ; – De mondelinge presentatie gedeeltelijk in de tweede taal houden; – Een woordenlijst Nederlands/Frans opstellen.
2007_NL-dossier_pedagogique.indd12 12
Het Europese ruimtevaartagentschap
Wetenschappen – Informatie verzamelen over bestaande raketten, ruimtevaart, Belgische astronauten ; – De verzamelde informatie vergelijken naargelang de verschillende bronnen; – Ongewone of verrassende gegevens vinden via contact met een specialist; – De gebruiksaanwijzing voor een waterraket opzoeken en toepassen.
Informatica – Een blog ontwerpen over het opzoekingswerk, de contacten (teksten, foto’s, persoonlijke commentaar, links…).
Kunst – Een liedje of een gedicht schrijven ; – Een schaalmodel van de raket of van een ruimtestation vervaardigen; – De voorstelling illustreren aan de hand van collages, tekeningen of een video; – Een muzikale achtergrond of achtergrondgeluiden voor de presentatie vinden..
Geschiedenis, aardrijkskunde – Een overzicht maken van de geschiedenis van de ruimtevaart; – Een tijdlijn uittekenen; – De verovering van de ruimte koppelen aan de technologische vooruitgang of andere belangrijke historische momenten.
17/12/2007 16:38:18
Wetenschappen Voorbeeld 2
– Informatie verzamelen over de met uitsterven bedreigde diersoorten (woongebied, voeding, aardrijkskunde, klimaatkunde…) ; – Het uitstervingsgevaar begrijpen ;
Nederlands – Boeken en documentatie vinden ; – Een brief opstellen om documentatie aan te vragen ; – De bekomen documentatie lezen ; – Een vragenlijst opstellen om een specialist te raadplegen; – Teksten schrijven voor het dossier.
– De verzamelde informatie vergelijken naargelang de bronnen ; – Ongewone of verrassende informatie vinden via contact met een specialist.
Wiskunde – Geschikt cijfermateriaal zoeken (bevolking, geografische spreiding) ; – Grafieken tekenen (tijd/bevolking) ; – De opgezochte grafieken kunnen lezen en interpreteren; – Een probleem uitdenken en kunnen oplossen.
Tweede taal – Een tweetalige brochure samenstellen of Franstalige uittreksels inlassen ; – Een deel van de mondelinge voorstelling in het Frans geven ; – Een woordenlijst Nederlands/Frans opstellen.
Met uitsterven bedreigde diersoorten Project: een boek maken om uit voor te lezen aan de kleintjes. Informatica – Een blog ontwerpen over de bedreigde diersoorten (teksten, foto’s, persoonlijke commentaar, links…).
Kunst – Een liedje of gedicht bedenken ; – Een fresco maken ; – Het boek illustreren (collages, tekeningen …) ; – Passende muzikale begeleiding vinden voor de mondelinge presentatie ; – Een dialoog tussen met uitsterven bedreigde dieren verzinnen.
2007_NL-dossier_pedagogique.indd13 13
Geschiedenis, aardrijkskunde – Het verschijnsel ‘met uitsterven bedreigde diersoort’ in de tijd situeren ; – Een tijdlijn uittekenen ; – De evolutie van de diersoorten koppelen aan de technologische vooruitgang of aan natuurrampen.
17/12/2007 16:38:19
Cap’Ten, EEN INITIATIEF
Cap’Ten is gratis dankzij de actieve steun van de volgende partners
Electrabel
www.electrabel.be
De CapTen methode brengt leerlingen en hun leerkrachten ondernemingszin bij, en geeft jongeren zo een heel concreet middel hun eigen toekomst in handen te nemen. Iedereen bouwt dagelijks aan zijn of haar eigen project... Om die projecten te realiseren, moeten we soms nieuwe wegen bewandelen, onze grenzen verleggen. Die uitdagingen zijn steeds passionerend, en hun succes staat niet altijd bij voorbaat vast. Dit succes wordt bepaald door: de zin, de motivatie, kortweg: de menselijke energie. Het is deze energie die Electrabel wil ondersteunen. Om vooruit te gaan, zijn ambities waar te maken, hebben we een solide basis nodig, attente partners, die een luisterend oor bieden, en oplossingen aanreiken wanneer nodig. Rond deze doelstelling vinden CapTen en Electrabel elkaar terug. Vanzelfsprekend.
BuroMarket
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
www.brussel.irisnet.be
Fortis Foundation Welke gelijkenis is er tussen een jonge KMO-ondernemer, en een 11-jarige die CapTen doet? Ondanks de verschillen in leeftijd en kennis, delen ze dezelfde kwaliteiten die hen helpen hun project te realiseren. Het is deze actieve wil, het risico’s durven nemen, het enthousiasme, het zich in vraag durven stellen, twijfel en volharding die mannen en vrouwen met een stevige ruggengraat vormen. Buromarket wil actief bijdragen tot de vorming van deze houding bij de toekomstige generaties.
www.buromarket.be
2007_NL-dossier_pedagogique.indd14 14
Bij de allerjongsten werken aan de fundamentele competenties van de ondernemingszin is fundamenteel om ook in de toekomst een dynamisme te behouden dat cruciaal is voor de ontwikkeling van ons Gewest. Brussel kent heel wat uitzonderlijke troeven op dat vlak: talloze projecten die de werkgelegenheid en de economische ontwikkeling promoten worden vandaag uitgevoerd. Het is ook belangrijk de eigen toekomst voor te bereiden... Daarom steunt het Ministerie voor Economie en Tewerkstelling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest het CapTen-programma: zodat de volwassenen van morgen creatief, competent en ondernemend mogen zijn!
www.fortisfoundation.be
Om tegemoet te komen aan de vraag “Buiten haar eigen groei en bloei, wat draagt mijn bedrijf bij aan de maatschappij waarin ze aanwezig is?” steunt Fortis Foundation Belgium talloze sociale projecten. De originaliteit van dit initiatief, dat los staat van alle commerciële doelstellingen, ligt hem in de hulp aan de minst begoeden, de strijd tegen de sociale uitsluiting, de steun aan organisaties, verenigingen en stichtingen die in België op het terrein actief zijn. Cap’ten biedt aan alle kinderen, ongeacht hun sociale of economische achtergrond, de mogelijkheid een project uit te voeren op hun eigen maat, met aantrekkelijke pedagogische tools. De waarden die CapTen naar voren schuift sluiten naadloos aan bij die van de Fortis Foundation.
17/12/2007 16:38:38
Notities
2007_NL-dossier_pedagogique.indd15 15
17/12/2007 16:38:54
ck Patri
Tim
Laur ence
Stuur ons uw opmerkingen, suggesties,... Elk jaar verbeteren we het Cap’Tenmateriaal op basis van uw ervaringen in de klas.
U organiseert een feest of evenement rond het project op school? Aarzel niet ons te verwittigen. Het is altijd een plezier leerlingen, leerkrachten, directies en ouders die aan Cap’Ten deelnamen te ontmoeten
U neemt fotos van de leerlingen terwijl ze aan hun project werken? Stuur ze ons op, en wij publiceren ze graag indien we het akkoord krijgen van de ouders van de geportretteerde leerlingen.
U hebt vragen over het verloop van het project? Contacteer ons: 02 739 38 68... De Cap’Ten Ploeg
Cap’Ten is gratis dankzij de actieve steun van de volgende partners Région de Bruxelles-capitale
2007_NL-dossier_pedagogique.indd16 16
Brussel Hoofdstedelijk gewest
17/12/2007 16:39:07