Paul Kuijpers, Partner bij Balance & Result Deventer
Van voorschrijven naar uitvragen.
Hoe zetten opdrachtgevers en opdrachtnemers in de bouw elkaar op scherp?
Inhoud 1) Introductie 2) Wat is EMVI en hoe werkt het? 3) Projectenparade - Welke aspecten krijgen een plaats in EMVI 4) Succesfactoren - Wat betekent EMVI voor opdrachtgevers 5) Succesfactoren - Wat betekent EMVI voor opdrachtnemers 6) Hoe verbeter je je concurrentieprofiel 7) Aandachtspunten in het proces 8) Afsluiting 1. Intro
Wie hebben we in de zaal? GWW
B&U
Opdrachtgevers
A
C
Opdrachtnemers
B
D
Wat is EMVI • Kwaliteit vast, prijs variabel (klassiek) • Prijs vast, kwaliteit variabel • Kwaliteit variabel, prijs variabel
Prijs
Max budget
3 3
3 2
2 1
1 2
1
Min. kwaliteit
Kwaliteit
EMVI aandeel is relatief klein
Regieraad Bouw: ‘Gunnen op waarde is belangrijk voor ontwikkeling bouwsector ……’
Bron: www.aanbestedingsinstituut.nl
Welke kwaliteit wil je? • • • • • • • • •
Functionaliteit van het product (bv. capaciteit, beschikbaarheid) Total Cost of Ownership Esthetica Omgevingsvriendelijke realisatie Duurzaamheid Snelheid Risicobeheersing Kostenbeheersing ………
Waarom zou je EMVI toepassen? • Ambitie: kwaliteit laten bovendrijven • Benutten van kennis & creativiteit van de marktpartijen • Kunnen kiezen uit onderscheidende (multidisciplinaire) oplossingen • Risico’s bij de markt leggen • …..
EMVI: is het kwartje in uw organisatie gevallen? • • • •
Kennen Willen Kunnen Doen
Directeur Projectleider Risicodrager
Bestuurder Projectleider Inkoop coordinator
Hoe werkt EMVI? • gescheiden beoordeling van kwaliteit en prijs • beoordeling: eerst kwaliteit en dan prijs • waarderingsmethode vooraf bekend (meetlat, teambeslissing, externe expertise) • beoordeling afhankelijk van persoon: beoordeling door team (eisen c.q. wensen) • nadere toelichting: aanbesteder zal daarom vragen als hij twijfelt bij toekennen waardering • Kies geen puntensysteem maar financiële weging
Hoe werkt EMVI? (2) Case 50% prijs, 50% kwaliteit
KWALITEIT, gescoorde cijfers
BEDRIJF A B C D E
Inschrijvingssom in euro ex BTW € 4.560.000 € 3.950.000 € 4.850.000 € 5.245.000 € 4.950.000
verkeerstech- wegbouwkunnisch ontwerp dig ontwerp 2 1 3 5 4
7,2 6,3 8,5 8,5 8,7
omgevingshinder
7,5 6,0 9,5 7,5 8,5
8,5 5,5 8,8 8,0 8,5
2: beoordelen
Eenheid ==> Maximaal ==> Verwachte inschrijfsom bij voldoen aan de eisen
belang in € ==> € belang in % ==>
A B C D E
2.500.000 50,0%
Inschrijvingssom € 4.560.000 € 3.950.000 € 4.850.000 € 5.245.000 € 4.950.000
3: fictieve waarden
1: prioriteiten
4: uitslag
Totaal beschikbaar budget maximale waarde in € per kwalititeitsaspect kwaliteit € 750.000 € 1.250.000 € 500.000 € 2.500.000 € 5.000.000 15,0% 25,0% 10,0% 50,0% 100,0% Subtotaal verkeerstech- wegbouwkunomgevingsEvaluatiekwaliteitsnisch ontwerp dig ontwerp hinder scores prijs € 225.000 € 468.750 € 312.500 € 1.006.250 € 3.553.750 € 56.250 €0 € 62.500€ 6.250€ 3.956.250 € 468.750 € 1.093.750 € 350.000 € 1.912.500 € 2.937.500 € 468.750 € 468.750 € 250.000 € 1.187.500 € 4.057.500 € 506.250 € 781.250 € 312.500 € 1.600.000 € 3.350.000
3 1 4 2
Hoe werkt EMVI? (3) Ambitie document
Wensen
Kwaliteit sturen m.b.v. minimale eisen, oplossingsruimte, wensen en gewichtsfactoren.
Criteria VS-2
Systematische beoordelen van aanbiedingen
Minimale eisen
Criteria VS-1
Wat wil je met dit project bereiken?
Onderscheidend waardevolle oplossingen
Specifieke kwaliteiten
Minimale kwaliteit bij lage prijs
Het kost wat, maar dan heb je ook wat
Projecten parade
Projecten
1
Boulevard Scheveningen
Gemeente Den Haag en Hoogheemraadschap Delfland • • • • • •
2 km herinrichting boulevard en aanleg 1 km primaire kustversterking RAW in voorbereiding, afstemmingen partijen ‘Kwaliteit in proces vraagt meer dan RAW’, complexiteit omgeving Omgeving - intensief proces met als belangrijkste waarden, omgeving, communicatie en transparantie teamkwaliteit zwaarwegend Aannemerscombinatie met hoogste score had ook laagste prijs ON niet bewust dat OG alle referentieprojecten ging screenen
Nov. 2009 gegund Realisatie: v.d. Biggelaar & Liebregts
A1 Hoevelaken - Barneveld
2 Rijkswaterstaat • • • • • • • • •
Uitdaging tot hinder minimaliseren Europese openbare aanbesteding met voorselectie D&C Geraamde waarde 8 miljoen euro Emvi criteria: prijs, minimale hinder, (1 miljoen fictieve korting), projectmanagementplan (0,5 fict. korting) ‘Hoge kwaliteit inschrijvingen ..’ Winnaar had creatieve oplossing met verplaatsbare barrier Oplossing duidelijk onder de raming Beperkte financiele bandbreedte in inschrijvingen Uitvoeringstijd: 4,5 week.
Juli 2009 gegund Realisatie: BAM wegen Oost
Minder hinder voor acceptabele prijs
3
Fietsbrug Heerhugowaard Gemeente Heerhugowaard • Krappe voorbereidingstijd i.v.m. subsidietermijn • budgetplafond 1 miljoen euro. • D&C UAVgc ; Selectie obv referenties • Alleen functionele eisen en tracetekening, geen referentieontwerp • Individuele inlichtingen • Keus uit varianten - Beoordeling op vormgeving en levensduurkosten • Ervaring: bied escape voor marginale ‘ontwerpfouten’ • • • • •
Doel Ervaring Resultaat Knelpunt Leerpunt
Nov. 2008 gegund Realisatie: Dekker Krabbendam & KWS infra
4
Herinrichting Koemarkt Purmerend
Gemeente Purmerend • Herinrichting oude markt t.b.v. 600 jarig bestaan Purmerend • Wens tot breed gedragen oplossing. Keuzeruimte • Budgetplafond 2,4 miljoen euro • DBM. Minimum eisen omschreven. In korte tijd kiezen en uitvoeren • Complexe omgeving. Dialoog burgers, ondernemers en gemeente • Gemeente faciliteert • MKB winnaar Gunning: oktober 2008 Realisatie: Sturm – vd Veekens - MTD
5
Reconstructie centrumroute
Gemeente Hardenberg • • • • • • •
Complexe omgeving (binnenstad) Minimale overlast en goede communicatie met de omgeving door de aannemer Zoek aannemer die zelf verantwoordelijkheid wil en kan nemen EMVI-Presentatie plan van aanpak (10%), werkwijze (45%) en kennis & ervaring (45%) (D&C) – 50% prijs / 50% kwaliteit ‘bewust zoeken naar toegevoegde waarde door markt, werd gewaardeerd door ON. Beste plan voor een goede prijs (30% onder raming) OG : Niet te gedetailleerd ontwerp
Gunning: oktober 2009 Realisatie: Roelofs wegenbouw
6
Integraal onderhoud wegennet Havenbedrijf Rotterdam • Onderhoud & beheer over 5 jaar • Motief – Kostenbesparing & voorkomen van versnippering: veel RAW opdrachtnemers, veel voorbereiding, veel monitoring etc. • DBM -Prestatiecontract met EMVI; 30 miljoen • Selectie: punten voor referenties. Alles nagetrokken. • Topeisen aan structurele levensduur (waarde), functionele levensduur en beeldkwaliteit. 100% beschikbaarheid. • Aannemer neemt alles over: onderhoudsstrategie, bereikbaarheids-mgt, omgevingsmgt, incidentmgt, risicomgt, wegmonitoring, etc. • Laagste prijs niet gewonnen • Groen licht vanwege duidelijke kostenbesparing
7
Persleiding en rioolgemaal Borculo
Waterschap Rijn en IJssel • Benutten creativiteit markt: samenwerking met omgeving, duurzaamheid, levensduurkosten (TCO) • Vooraf gepubliceerd budget met weinig overlast voor omgeving tijdens aanleg en onderhoud • Selectie : ervaring met omgevingsmanagement, grote leidingen, bouwen gemalen, D&C contracten. • Laag energiegebruik door gunstig materiaalkeuze leidingen • Prijs/kwaliteit = TCO / kwaliteitsscore laagste wint • Waterschap Rijn en IJssel doet niet anders meer!
Gunning: augustus 2009 Realisatie: GMB - Koldijk
7
Rioolgemaal Borculo 5
3
Ontwerp Aanbiedingssom
Duurzaam bouwen
2
Organisatie/proces
1
VISI
Energiekosten 20jr TCO (prijs)
+
Kwaliteit
Laagste TCO (prijs)
/
Is winnaar.
Kwaliteit
+
8
Rioolwaterzuivering Amersfoort - Veenendaal
Waterschap Vallei en Eem • DBM met optioneel 10 jaar onderhoud • Gebruik creativiteit markt om binnen budget te blijven totaal verschillende oplossingen • Minimale Total Cost of Ownership (contante waarde berekening incl 15 jaar onderhoud • Innovatie - nieuw type waterfilter • Ervaring – Kennisinbreng marktpartijen leidt tot flinke besparingen (40%) • Resultaat - OG en markt tevreden met deze werkwijze
Gunning: november 2009 Realisatie: GMB – Witteveen & Bos & Reinders
9
61 energieneutrale woningen
Wonion corporatie Varsseveld • • • • • • • • • •
Betaalbare duurzame woning (huurprijs < 548). Gebruik creativiteit markt Maximale ruimte: doelen en uitgangspunten omschreven. UAVgc Diverse consortia presenteren eigen integrale aanbiedingen volgens eigen aanbodspecificaties Openbare presentatie en jurybespreking (incl. experts). Aanbieding woning + stichtingskosten + onderhoudskosten 50 jaar 250.000 210.000 euro EMVI- energieconcept, duurzaamheid, architectuur, financieel. Zelfvoorzienend, niet aangesloten op gas Team coach & selectie op samenwerkingsvaardigheden Bouw start eind 2010
•
•
EMVI tabel samengesteld i.s.m. aanbieders Drie groepen beoordelaars: experts, organisatie (gemeente, onderhoud e.d.) en beslissers
Gunning: november 2009 Realisatie: Klomps dinxperlo e.a.
10
Renovatie Provincieweg N210 Provincie Zuid-Holland • • • • • • •
Verzakte weg, regionale verkeersader Welke oplossingen voor slappe grond en goede bereikbaarheid? Verwachtingen provincie: versnelling, risicobeheersing, functiezekerheid, kostenbeheersing, respect voor omgeving DCM contract met 20 jaar onderhoud. Risico’s bij partij die het het beste kan beheersen Competitieve dialoog Ruimte voor onderscheidende oplossingen EMVI gunning: – – – – –
• •
Prijs aanleg Prijs instandhouding Prijs 20 jaar onderhoud Beschikbaarheid Risicomanagement
Compleet verschillende oplossingen Grote prijsverschillen
Gunning: oktober2008 Realisatie: Ballast Nedam Infra
Case methodiek B&U ontwikkelaar
Partijen die het kunnen en die invulling aan de ambitie kunnen geven
De beste, meest betrouwbare en meest ’harde’ propositie
Samengevat toepassing EMVI: • • • • • •
Enthousiasme bij alle partijen Diversiteit aan omvang Diversiteit aan omgevingscomplexiteit Grootbedrijf en MKB Diversiteit waardeaspecten Vaak in combi
• EMVI vraagt goede voorbereiding en focus: weten wat je wilt !
Wat vinden opdrachtgevers belangrijk? • Wordt onze vraag begrepen? • Komt er toegevoegde waarde vanuit de markt • Is het aanbod ook voldoende ‘hard’? • Juridische risico’s • Kan het binnen budget? • (Intern) draagvlak voor de oplossing
Valkuilen voor opdrachtgevers • Alles wensen i.p.v. prioriteiten stellen • Draagvlak in de eigen organisatie • Dichttimmeren i.p.v. loslaten
Wat vinden opdrachtnemers belangrijk? • Duidelijke vraag: wat zijn eisen/wensen, welke prioriteiten? • Niet meer vragen dan nodig is… • Respect & redelijke vergoeding • Zakelijke dialoog • Iets kunnen leren van de uitslag
Bewust van je concurrentieprofiel? Produkt / toepassings specialist
Handige maatwerk specialist
Capaciteits leverancier
Klant/product – georienteerd •Onderscheidend concept • doelgroepkennis • Harde referenties • Vaste partners
Proces – georienteerd • Perfect partners netwerk. Samen sterk • Snel tot specifieke aanbieding komen • Risico management & contractmanagement • Kennis oplossing combineren met locale kennis
Capaciteit/kosten – georienteerd • Super efficiente processen • Economy of scale
Basisvaardigheden aanbieders • • • •
Uitvraag analyseren System engineering & kwaliteitsborging Risico- & kansenmanagement Aansluiten bij eigen onderscheidend vermogen • Presentatievaardigheden • Verantwoordelijkheid willen dragen
Veranderende rol architect • • • • • • •
Partner van opdrachtgever of aanbieder(s)? Visie en ambitie neerzetten Interpreteren behoeften naar eisen/wensen Heldere keuze: wat loslaten, wat inkaderen? Ruimte geven aan de marktaanbieders (ontwerpende rol) Toetsende rol
Succesvol tenderen? • • • • • •
Goed kunnen lezen Creativiteit en kennis Voorsprong in produkten Snelle teamvorming Professioneel keuzeproces (SE, RM,…) Visie kunnen neerzetten/communiceren
Anticiperen vooraf: • • • •
Tijdig signaleren van komende aanbesteding Hoe eerder hoe beter! De Tendernet/Aanbestedingskalender/… Wat zijn geplande investeringen en opdrachten
Analyse: Er is een tender (1) • Maak keuzes (duidelijke propositie) ‘wel of niet inschrijven?’ • Opvragen en bestuderen bestek • Analyse scoringskansen • Kosten-baten • Strategische keuze (klantrelatie) • Past in orderportefeuille?
Profileren in het selectieproces • • • •
Standaard documentatie paraat? Elke keer toespitsen op specifiek project Doe wat wordt gevraagd, alles Spel de documenten, profileren start in de selectiefase
Profileren in het gunningsproces • • • • • •
Haak aan bij de vraagstelling OG Toon enthousiasme, overtuig Toon je team-kwaliteiten Laat zien dat je professioneel werkt (SE, RM) Visualiseer Maak knelpunten met OG zakelijk bespreekbaar. Het is ook uw investering!
Trade-off matrix n210 Kennis opbouwen voor jezelf
+ Transparantie : Hoe bent u tot keuze van oplossing gekomen?
Opdrachtgever: vraag alleen het nodige.. • Richt je op onderscheidende aspecten • Hoeveel zekerheid wil je over minimale eisen (= contract)
Hoe verder? • Breng kansen in beeld • Hanteer scherpe doelen, weet wat je wilt. • Schep voorwaarden & intern draagvlak
Nadere vragen?
• Paul Kuijpers • Partner bij Balance & Result Organisatieadviseurs te Deventer •
[email protected] • www.balance-result.nl
Afsluiting
