PANTA RHEI COLLEGE Een stevig fundament voor vervolgonderwijs!
SCHOOLPLAN 2012-2016
INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE ..................................................................................................................2 SAMENVATTING.....................................................................................................................4 EEN WOORD VOORAF ............................................................................................................5 LEESWIJZER ..........................................................................................................................6 PROFIEL VAN DE SCHOOL .....................................................................................................7 1. 1.1 1.2 1.3 1.4
VISIE EN BELEIDSVORMING .....................................................................................8 Missie en visie ....................................................................................................................8 Beleidsvorming ..................................................................................................................8 Stichting Attendiz ............................................................................................................. 11 Beleidslijnen, doelen en resultaten .................................................................................... 11
2. 2.1 2.2 2.3 2.4
OVER HET TEAM .......................................................................................................14 Het team ......................................................................................................................... 14 Integraal personeelsbeleid (IPB) ....................................................................................... 14 Instrumenten ................................................................................................................... 15 Beleidslijnen, doelen en resultaten .................................................................................... 18
3. 3.1 3.2
LEIDERSCHAP EN MANAGEMENT ............................................................................22 Leiderschap ..................................................................................................................... 22 Management.................................................................................................................... 23
4. 4.1 4.2
CULTUUR EN KLIMAAT ............................................................................................26 Schoolcultuur ................................................................................................................... 26 Beleidslijnen, doelen en resultaten .................................................................................... 27
5. 5.1 5.2 5.3 5.4
MIDDELEN EN VOORZIENINGEN .............................................................................30 Huisvesting en uitrusting .................................................................................................. 30 Financiën ......................................................................................................................... 30 Materieel beleid ............................................................................................................... 31 Beleidslijnen, doelen en resultaten .................................................................................... 31
6. 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7
MANAGEMENT VAN PRIMAIRE EN SECUNDAIRE PROCESSEN ................................34 Onderwijsvisie ................................................................................................................. 34 Didactisch ontwerp ........................................................................................................... 35 Toelating ......................................................................................................................... 38 Leerlingzorg ..................................................................................................................... 39 Lesroosters ...................................................................................................................... 43 Ondersteunende processen............................................................................................... 43 Beleidslijnen, doelen en resultaten .................................................................................... 44
7. 7.1 7.2 7.3 7.4
WAARDERING ..........................................................................................................48 Leerlingen en ouders ........................................................................................................ 48 Personeel en management ............................................................................................... 48 Maatschappij ................................................................................................................... 49 Beleidslijnen, doelen en resultaten .................................................................................... 49
8. 8.1 8.2
WERKEN AAN RESULTATEN EN OPBRENGSTEN ......................................................52 Werken aan resultaten met kwaliteitszorg .......................................................................... 52 Beleidslijnen, doelen en resultaten .................................................................................... 54
BIJLAGE 1: OVERZICHT KADERDOCUMENTEN ....................................................................56 BIJLAGE 2: LEERSTOFAANBOD (METHODEN) .....................................................................58 BIJLAGE 3: FORMAT MANAGEMENTOVEREENKOMST EN ACTIEPLANNEN .........................60
SAMENVATTING Voor u ligt het schoolplan van het Panta Rhei College. Dit schoolplan geldt voor de looptijd 20122016. Dit plan is gebaseerd op de systematiek van het INK-model, een leidraad voor het in gang zetten van schoolontwikkeling. Het Panta Rhei College is een relatief jonge school die in 2009 is opgericht. Het Panta Rhei College biedt een specifieke leeromgeving voor leerlingen met een autisme spectrum stoornis (ASS) op havovwo niveau. Vanuit de kenmerken van deze doelgroep voldoet het onderwijs dat we op het Panta Rhei College bieden aan specifieke voorwaarden (specifieke structuur, duidelijkheid en differentiatie). Daarnaast besteden we extra aandacht aan niet-cognitieve vakken om ontwikkelkansen voor deze leerlingen te vergroten (maatschappijvaardigheden, verzorging en lerenleren). We bieden ons onderwijs aan om de ontwikkelkansen van onze speciale leerlingen te vergroten en daardoor hun kans op een passende plek in de maatschappij toe te laten nemen. In de afgelopen drie jaar dat onze school bestaat is er veel neergezet. Met de nodige pieken en dalen kunnen we zo langzamerhand wel stellen dat we op de goede weg zijn. Ook de Inspectie beaamt dit in haar bezoek van juni jl. Niettemin zijn er nog stappen te zetten. Deze stappen zijn aan het einde van elk hoofdstuk in een tabel opgenomen en bieden op hoofdlijnen inzicht in de beleidsvoornemens die we onszelf voor de komende vier jaar stellen. Op hoofdlijnen zijn hieronder de meest voorname beleidsvoornemens opgenomen (zonder daarmee recht te doen aan alle beleidsvoornemens die wij hebben): Onze schoolontwikkeling meer systematisch en cyclisch benaderen volgens het INKmanagementmodel en de PDSA cyclus; Professionalisering van de medewerkers (door middel van scholing, intervisie, gesprekkencyclus et cetera); Sterkere positionering van de school in de regio; Een prettige cultuur en leeromgeving (waaronder: samenwerking met ouders, in positie brengen van leerlingen, een op onze doelgroep afgestemde leeromgeving); Opbrengstgerichtheid van het onderwijs versterken (door middel van het ontwikkelingsperspectief, groepsgerichte instructie, intensiever volgen van de ontwikkeling van leerlingen); Versterken van de orthopedagogische en didactische aanpak in de klas; Versterken en borgen van de zorgstructuur en ondersteuning die we aan leerlingen bieden; Op orde brengen van huisvestingssituatie, ICT en methoden; Met deze beleidsvoornemens gaan we aan de slag. Hoe we dat gaan doen zullen we in de komende periode uitwerken in actieplannen. Meer informatie over de huidige situatie en de verdere uitwerking van deze beleidsvoornemens is op de hierop volgende pagina’s weergegeven.
4 van 68
EEN WOORD VOORAF Het Panta Rhei College is een relatief jonge school. De school is opgericht in 2009. Binnen het Panta Rhei College werkt een groep zeer gemotiveerde mensen aan het realiseren van een specifieke leeromgeving voor leerlingen met een autisme spectrum stoornis (ASS) op havo-vwo niveau. De noodzaak daartoe komt voort vanuit het feit dat er in de regio geen passende onderwijsvoorziening was voor deze doelgroep. Vanuit de kenmerken van deze doelgroep voldoet het onderwijs dat we op het Panta Rhei College bieden aan specifieke voorwaarden (specifieke structuur, duidelijkheid en differentiatie). Daarnaast besteden we extra aandacht aan niet-cognitieve vakken om ontwikkelkansen voor deze leerlingen te vergroten (maatschappijvaardigheden, verzorging en leren-leren). We zijn van mening dat ons onderwijs in belangrijke mate bijdraagt aan het vergroten van ontwikkelkansen van onze speciale leerlingen en daardoor hun kans op een passende plek in de maatschappij. De meeste leerlingen van het Panta Rhei College stromen na de onderbouw (overgangsbewijs havo/vwo 3) door naar de bovenbouw van een regionale vo-school of naar een passende mboopleiding. Het niet doorgaan van een speciale bovenbouw binnen het Panta Rhei College in samenwerking met het regulier voortgezet onderwijs heeft herbezinning op ons bestaansrecht en meerwaarde tot gevolg gehad: ‘Als we alleen de onderbouw aanbieden, voegen we dan voldoende
toe?’
Na drie jaren kunnen we vaststellen dat we voorzien in een belangrijke behoefte in de regio. Ook presteert het eerste cohort dat in juni 2011 het Panta Rhei College heeft verlaten goed in het vervolgonderwijs. We beschouwen het Panta Rhei College dan ook als een stevig fundament voor vervolgonderwijs. We zijn dan ook continu in overleg met de vo-scholen over hoe we een doorgaande lijn zo goed mogelijk kunnen organiseren. Tevens oriënteren we ons om, samen met onderwijszorgcentrum Het Roessingh, een passend onderwijsaanbod te realiseren voor leerlingen die niet in staat zijn om door te stromen naar de bovenbouw van het regulier vo of het mbo. Op het Panta Rhei College bieden we de eerste drie leerjaren van havo-vwo aan. Oorspronkelijk verspreid over vier leerjaren, vanuit de visie dat een verlengde onderbouw (leerstof drie leerjaren in vier jaar) noodzakelijk zou zijn voor elk van onze leerlingen. Inmiddels is vastgesteld dat dit niet voor alle leerlingen noodzakelijk is en met ingang van schooljaar 2012-2013 geldt voor de nieuwe instroom een driejarige onderbouw (met de mogelijkheid om aan het eind van het tweede jaar alsnog een verlengd traject te volgen, mocht dit noodzakelijk zijn). Zo starten we met hoge verwachtingen van onze leerlingen; een bewezen positieve factor in het behalen van hoge onderwijsopbrengsten. Onze schoolontwikkeling is niet altijd zonder slag of stoot gegaan. Er zijn verschillende tegenslagen geweest op het personele vlak, het niet doorgaan van de bovenbouw en een (te) snelle groei, waardoor kort na de oprichting verhuizing noodzakelijk bleek. Maar dit heeft de vlam van uitdaging en motivatie, om voor deze leerlingen een goede school neer te zetten, niet gedoofd en wellicht alleen maar versterkt. We hebben gaandeweg zaken bij moeten stellen en vastgesteld dat er nog veel te leren en te verbeteren is, willen we excellente zorg en onderwijs bieden. We zien de schoolontwikkeling als een cyclisch en continu proces waarin voortdurend resultaten geëvalueerd worden en waarin we nagaan of we voldoen aan de doelen die we onszelf opleggen. Daarin laten we onszelf toetsen en de conclusies daaruit gebruiken we voor de verdere ontwikkeling van onze school, op weg naar excellent onderwijs. We zijn ervan overtuigd dat we steeds duidelijker krijgen wat we willen én moeten doen om onze leerlingen het beste onderwijs aan te bieden. Ook op de vraag hoe we dat het beste kunnen doen, krijgen we steeds meer zicht. In dit schoolplan kunt u onze voornemens lezen en bieden we u een kijkje in het wat én hoe van onze schoolontwikkeling voor de komende vier jaar. Namens het team van Panta Rhei College, Lidie Farro, directeur
Panta Rhei College
Dit schoolplan is vastgesteld door het Bevoegd Gezag van Stichting Attendiz d.d. 1 juli 2012. 5 van 68
LEESWIJZER We volgen in dit schoolplan de systematiek van het INK-model, een leidraad voor het in gang zetten van schoolontwikkeling. Dit model is in onderstaande figuur grafisch weergegeven.
De volgende zeven hoofdstukken die we beschrijven, corresponderen met de organisatie- en resultaatgebieden die door het INK-model worden onderscheiden. Voor meer informatie hierover verwijzen we u naar hoofdstuk 1 ‘Visie en beleid’. Aan bod komen achtereenvolgens de thema’s: Visie en Beleid, Het team, Leiderschap, Cultuur en Klimaat, Middelen, Onderwijs, Waardering en Resultaten en Opbrengsten. Elk hoofdstuk geeft een beschrijving van de huidige situatie en aan het eind van elk hoofdstuk kunt u de beleidsvoornemens en streefdoelen lezen.
6 van 68
PROFIEL VAN DE SCHOOL Ons onderwijs Het Panta Rhei College is een school voor voortgezet speciaal onderwijs in Enschede. Onze school biedt optimale ontwikkelingsmogelijkheden aan leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum met als doel het behalen van een overgangsbewijs van leerjaar 3 naar 4 op havo- of vwo-niveau of starten op het mbo (niveau 3 of 4) met een vervolg beroepsopleiding. Hierbij werken we vanuit de overtuiging dat ieder mens en iedere leerling uniek is. Leerlingen met ASS moeten zich op hun eigen manier kunnen ontwikkelen en verdienen een autivriendelijke leeromgeving die uitgaat van hun mogelijkheden. Deze onderwijsomgeving moet leerlingen met ASS stimuleren hun eigen kwaliteiten te ontdekken en ontwikkelen, maar leerlingen moeten ook leren om te gaan met hun beperkingen. Van voorstructureren naar zelfreguleren is het credo, waarmee onze leerlingen leren steeds meer eigen verantwoordelijkheden te dragen om te kunnen functioneren in onze maatschappij. Dit zien wij als onze maatschappelijke opdracht. Over het team Binnen het Panta Rhei College werkt een bevlogen en gemotiveerd team aan de ontwikkeling van de ongeveer 80 leerlingen die op onze school onderwijs volgen. Dit team bestaat uit groepsleraren en vakdocenten, orthopedagogen en zorgcoördinatoren, maatschappelijk werk, een administratief medewerker, een conciërge en een leraarondersteuner. De schoolleiding wordt ingevuld door Lidie Farro. Bestuur Het schoolbestuur van het Panta Rhei College wordt gevormd door de Stichting Attendiz. Stichting Attendiz verzorgt met circa 25 scholen (voortgezet) speciaal onderwijs en ambulante begeleiding aan kinderen en jongeren met een extra ondersteuningsvraag in Twente en de Achterhoek. Contactgegevens school Schoolnaam: Adres: Telefoon: E-mail: Website:
Panta Rhei College Madoerastraat 4 7512 DL Enschede 053-4326370
[email protected] www.pantarheicollege.nl
7 van 68
1.
VISIE EN BELEIDSVORMING Het onderwijs dat wij aanbieden en de kwaliteit die we hierin neerzetten komt tot stand op basis van onze missie en visie: dat wat wij met onze leerlingen willen bereiken. Deze missie en visie wordt vierjaarlijks geëvalueerd en bijgesteld. Onze schoolontwikkeling verloopt cyclisch en systematisch. Zo concretiseren we de missie en visie in beleid en beleidsvoornemens aan de hand van de INK-managementmodel en de PDSA-cyclus, waarmee we in beeld brengen of we bereiken wat we willen bereiken.
1.1
Missie en visie
Missie
Onze missie is het bieden van optimale ontwikkelingsmogelijkheden aan leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum met als doel het behalen van een overgangsbewijs van leerjaar 3 naar 4 op havo- of vwo-niveau. Dit doen we onder het motto:
Panta Rhei College; stevig fundament voor vervolgonderwijs!
Visie
Deze missie willen wij bereiken door het aanbieden van een passend onderwijsprogramma voor onze leerlingen, waarin we ons - naast de standaard didactische havo/vwoonderbouwlesstof - sterk richten op sociale, emotionele en werkhoudingsvaardigheden. Hierbij houden we rekening met de specifieke onderwijsbehoeften van leerlingen met ASS met als einddoel een stevig fundament voor vervolgonderwijs op 4 havo/vwo-niveau of binnen een mbo-opleiding. Dit doen we onder het motto ‘van voorstructuren naar zelfreguleren’. De kernwaarden die we in ons onderwijs hanteren zijn: De leerling staat centraal in het onderwijs en vormt een individu in ontwikkeling. De basis is respect, vertrouwen en aandacht. We bieden optimale op ASS gerichte voorwaarden voor ontwikkeling. Ouders en leerlingen zijn partner in het onderwijsleerproces. We hebben een brede inzet, gericht op didactiek, sociaal emotionele ontwikkeling, werkhouding en motivatie. 1.2
Beleidsvorming
INK-model
Stichting Attendiz en haar scholen werken aan schoolontwikkeling en concretiseren hun missie en visie naar beleid met behulp van het INK-managementmodel. Dit model sluit aan bij de visie van Stichting Attendiz en het Panta Rhei College op kwaliteitszorg en schoolontwikkeling. In onze visie gaan wij ervan uit dat schoolontwikkeling gericht, systematisch en cyclisch moet plaatsvinden. Het INK-model richt zich op het in kaart brengen van de huidige situatie van de organisatie, om vervolgens prioriteiten voor verbetering vast te stellen. Het INK-model in figuur 1.1 geeft de relevante aandachtsgebieden binnen het INK-model in onderlinge samenhang weer. Deze aandachtsgebieden zijn opgedeeld in organisatiegebieden en resultaatgebieden. Organisatiegebieden beschrijven het functioneren van de school en resultaatgebieden geven zicht op de daarmee behaalde resultaten. Door de organisatiegebieden te wijzigen zal ook het resultaat veranderen. Organisatie en resultaat staan dus sterk met elkaar in verband.
8 van 68
De samenhang tussen ‘resultaat’ en ‘organisatie’ bepaalt de mate waarin wij als school in staat zijn om te leren verbeteren, op weg naar excellentie. Voor meer informatie over hoe we dit in onze school doen, verwijzen we u naar hoofdstuk 8.
Figuur 1.1: INK-model
Dit INK-model vormt de basis van ons systeem voor kwaliteitszorg. Kwaliteitszorg is het geheel van activiteiten dat het Panta Rhei College onderneemt om de kwaliteit van het onderwijs c.q. de school te onderzoeken, te verbeteren, te borgen en openbaar te maken. Kwaliteitszorg vormt als het ware de motor voor school- en organisatieontwikkeling. Hierbij neemt de PDSA-cyclus (zie figuur 1.2) een centrale plek in:
Figuur 1.2: PDSA-cyclus
9 van 68
We werken deze stappen beknopt uit voor onze school. Plan
De school stelt een schoolplan op voor een periode van vier jaar volgens de uitgangspunten van het INK-model. In dit schoolplan staan het schoolbeleid, de doelen en bijbehorende resultaten en opbrengsten vermeld. De doelen baseert de school op evaluaties, uitkomsten van (kwaliteits)onderzoeken en enquêtes en het planningsdocument gebaseerd op het strategisch beleidsplan. De doelen uit het schoolplan vertaalt de school vervolgens naar de managementovereenkomst (voor een periode van vier jaar) tussen schoolleider en leidinggevende.
Do
De schoolleider vertaalt de streefdoelen uit de managementovereenkomst in actieplannen. In deze actieplannen vermeldt de schoolleider een duidelijk tijdspad en de verantwoordelijke personen.
Study
Twee keer per jaar stelt de schoolleider een managementrapportage op, waarmee het bestuur of een afvaardiging van het bestuur op de hoogte wordt gesteld van vorderingen van de school. Naar aanleiding van deze rapportage vindt een gesprek plaats tussen schoolleider en leidinggevende. In deze gesprekken wordt ingegaan op het vaststellen en actualiseren van de vierjaarlijkse managementovereenkomst, de voortgang van ontwikkelingen aan de hand van managementrapportages en de planning voor nieuwe doelstellingen op basis van evaluatiegegevens. Ook de opbrengsten en de kwaliteit van het onderwijs komen nadrukkelijk aan de orde, naast het persoonlijk ontwikkelplan van de schoolleider.
Act
Borging van de documenten vindt per locatie plaats in kaderdocumenten die zijn ingedeeld op basis van de indeling van het schoolplan, zie bijlage 1. Gedurende de looptijd van het schoolplan vindt evaluatie plaats van deze documenten, waarna bijstelling en opname in het nieuwe schoolplan volgen. Evaluaties vinden plaats tijdens het sectormanagementoverleg, in de teamvergaderingen en in het overleg met de commissie voor de begeleiding. De schoolleider informeert de verschillende belanghebbenden (medewerkers, ouders, leerlingen, bevoegd gezag, inspectie) over de kwaliteit van het onderwijs, alsmede over de effecten van de verbeteractiviteiten: In de schoolgids neemt de schoolleider op welke verbeteractiviteiten gepland zijn en wat het resultaat is van de verbeteractiviteiten van het afgelopen jaar. Op basis van de tweede managementrapportage maakt de leidinggevende van de schoolleider een jaarverslag. De uitkomsten van de diverse onderzoeken en de evaluaties zoals vermeld in de managementrapportages, de schoolgids en het jaarverslag vormen samen het vertrekpunt voor de Planfase waarmee de cirkel rond is (zie figuur 1.3).
Figuur 1.3: Planvorming en managementrapportagesysteem.
Schoolplan, managementovereenkomst, managementrapportages en jaarverslag worden aan team en (G)MR voorgelegd, besproken en/of (indien nodig) vastgesteld. 10 van 68
1.3
Stichting Attendiz Stichting Attendiz vormt het bevoegd gezag van het Panta Rhei College. Attendiz is een jonge organisatie die per 1 augustus 2010 is ontstaan uit een samengaan van drie voormalige stichtingen (Het Maatman, EduKint en Scholengroep Twente Speciaal). Met het samengaan van deze drie stichtingen was de oprichting van één organisatie met zo'n 25 schoolorganisaties en een kleine 1000 medewerkers die onderwijs verzorgen voor ruim 2600 leerlingen een feit. Attendiz is werkzaam vanuit het raad van toezicht-model. Verantwoordelijk voor het beleid is het college van bestuur (CvB). Het CvB rapporteert haar werkzaamheden aan de raad van toezicht. Stichting Attendiz formuleert de kaders waarbinnen wij ons schoolbeleid uitvoeren in het strategisch beleidsplan en de planningsdocumenten. Ook houdt de stichting toezicht op de ontwikkeling en kwaliteit binnen onze school. Op het moment van dit schrijven vindt een herbezinning van de gezamenlijke visie, missie, strategische keuzes en het meerjarenbeleid van Stichting Attendiz plaats. Gezien de ontwikkelingen die op het speciaal onderwijs afkomen, is het van belang om een duidelijk verhaal te hebben. Op het moment van dit schrijven (voorjaar 2012) wordt hier hard aan gewerkt. Meer informatie over de stichting is te vinden op: www.attendiz.nl Correspondentieadres: Stichting Attendiz Postbus 8105 7550 KC Hengelo
1.4
Beleidslijnen, doelen en resultaten Huidige situatie Het Panta Rhei College is in 2009 van start gegaan. De opbouw van de nieuwe school is niet zonder slag of stoot verlopen. Tegenslagen op het personele vlak, het niet doorgaan van de bovenbouw en een (te) snelle groei zijn een aantal van de uitdagingen waar wij voor stonden en soms nog steeds mee te maken hebben. Afgelopen jaar is in samenspraak met het team de visie op onderwijs herzien en zijn keuzes gemaakt binnen de school met betrekking tot aannamebeleid en mogelijkheden en garanties voor doorstroming naar het V(S)O. Het maken van keuzes leidt tot duidelijke kaders wat de stabiliteit binnen de school ten goede komt. Ook is vanuit Attendiz de keuze gemaakt om de schoolontwikkeling meer vanuit het INK-model vorm te gaan geven. Binnen het Panta Rhei College is het nog niet vanzelfsprekend om schoolontwikkeling vorm te geven vanuit het INKmodel en de PDSA-cyclus. Hier willen het team en de schoolleiding zich de komende periode meer op richten vanuit het oogpunt van opbrengstgericht werken. Wel is het dan van belang dat men zeker weet dat dit de gekozen werkwijze wordt én blijft, zodat de continuïteit gewaarborgd is.
11 van 68
Uit het kwaliteitsonderzoek van voorjaar 2012 blijkt dat een aantal zaken heel positief wordt gewaardeerd (informatievoorziening en communicatie, ouderbetrokkenheid en leiderschap), maar dat er ook nog stappen gezet moeten worden. Zo blijkt uit de scores op vragen als: ‘De school meet systematisch of gestelde doelen zijn bepaald’ en ‘De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de ontwikkeling van leerlingen’. Op het gebied van visie en beleid blijkt verder dat de eenduidigheid in de formulering en uitvoering van beleid iets lager wordt gewaardeerd door teamleden. Ook de vergaderingen worden - door de schoolleider - niet altijd als optimaal beschouwd. De schoolleider geeft aan dat deze vergaderingen nog te vaak in het teken staan van organisatorische zaken of incidenten, terwijl zij deze bijeenkomsten graag wil gebruiken om met het team te spreken over inhoud en onderwijs. De waardering van ouders en leerlingen voor de school is positief. Zo blijkt wel uit het groeiende leerlingaantal waarmee het bestaansrecht van het Panta Rhei College wordt bevestigd. Ook de resultaten naar aanleiding van de eerste uitstroom van leerlingen bevestigen het bestaansrecht en de meerwaarde van het Panta Rhei College. Deze bevestiging is een belangrijke schakel voor een stevig fundament. Op dit fundament gaan we de komende jaren bouwen met de volgende beleidsvoornemens en streefdoelen. Op basis van het inspectierapport van april 2011 is een schoolverbeterplan opgesteld. Op basis van dit rapport is met name de opbrengstgerichtheid in het werken en de organisatie van de leerlingenzorg onder de loep genomen. Hier heeft de school de nodige acties op ondernomen in het afgelopen jaar. In juni 2012 is de inspectie opnieuw op bezoek geweest. Op basis van dit bezoek concludeerde de inspectie dat er veel werk is verzet in de school en dat er al veel dingen goed gaan. Echter, zij geven aan dat de tijd te kort is om deze inspanning al te kunnen meten in opbrengsten. Daarom schort de inspectie haar oordeel nog een half jaar op om de effecten van die verbeteringen mee te kunnen nemen.
Beleidsvoornemens en streefdoelen binnen het thema ‘Visie en Beleid’ Schoolontwikkeling continu vanuit het INK model doorlopen
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Vertalen van beleidsvoornemens uit de schoolplannen en jaarlijkse evaluaties naar jaarlijkse managementovereenkomsten (actieplannen)
Verbonden langeen kortetermijnbeleid
Jaarlijks in de periode juni september
Schoolleider
Team en schoolleider
Uitvoeren van een kwaliteitsonderzoek
Inzicht in de waardering van belanghebbenden
Schooljaar 20132014: kernmeting; 2015-2016: volledige meting
Schoolleider
Leerlingen, ouders, team, management ketenpartners (?), bestuur
Vaker en systematischer evalueren. In het bijzonder op het gebied van: * missie, visie en doelstellingen (eens in de vier jaar)
Systematisch en gestructureerder werken
Einde schooljaar
Schoolleider
Hele team (studiedag)
*managementovereenkomst en actieplannen met beleidsvoornemens (jaarlijks)
Systematisch en gestructureerder werken
Einde schooljaar
Schoolleider
Team, schoolleider en leidinggevende
12 van 68
Duidelijke doelstellingen en koers
Actie
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
De missie, visie en doelstellingen helder en concreet communiceren naar het team en naar belanghebbenden. Onder meer met behulp van: nieuwsbrieven website samenvatting (kaart of poster) van schoolplan en doelstellingen in teambesprekingen in klassenobservaties
Meer inzicht in wat we willen bereiken, hoe we dat gaan doen en wat de meerwaarde is van onze school
2012-2016
Schoolleider
Team en schoolleider
NB: Dit is een eerste uitwerking van de beleidsvoornemens van het Panta Rhei College voor de komende vier jaar. Verdere concretisering in acties en resultaten vindt plaats in de jaarlijkse managementovereenkomst met actieplannen.
13 van 68
2.
OVER HET TEAM
Goed onderwijs wordt verzorgd door kwalitatief goede mensen. Kwalitatief goed geschoolde medewerkers vormen een succesfactor om excellent onderwijs te verzorgen in onze school. 2.1
Het team Binnen het Panta Rhei College werkt een hard werkende groep mensen aan de ontwikkeling van de ongeveer 80 leerlingen die op onze school onderwijs volgen. Dit team bestaat uit leraren, waaronder vakdocenten. Daarnaast zijn werkzaam binnen de school: orthopedagogen en zorgcoördinatoren, maatschappelijk werk, een administratief medewerker, een conciërge en een leraarondersteuner. De schoolleiding wordt ingevuld door Lidie Farro. Het team bestaat uit 14 vrouwen en 6 mannen en kent een evenwichtige samenstelling qua leeftijdsopbouw. Binnen onze organisatie en binnen ons team streven we naar een professionele cultuur. Dit betekent dat in ons aannamebeleid mensen worden gezocht die aspecten uit deze cultuur waarderen, respecteren en willen uitdragen. Samen zijn we erop gericht om betere professionals te worden. We willen ons vak verstaan, maar ook over de vaardigheid beschikken om leerlingen met ASS goed te kunnen begeleiden. Dit geldt voor leraren, conciërges, onderwijsondersteunend personeel en de schoolleider.
2.2
Integraal personeelsbeleid (IPB) Het personeelsbeleid vormt een belangrijke pijler in onze school. Wij kiezen binnen onze school voor integraal personeelsbeleid, in navolging van het stichtingsbeleid. Integraal personeelsbeleid betekent: het regelmatig en systematisch afstemmen van de inzet, kennis en
bekwaamheden van de medewerkers en de inhoudelijke en organisatorische doelen van de school. Deze afstemming is ingebed in de strategische positie en gerelateerd aan de onderwijscontext van de school. Hierbij wordt professioneel gebruik gemaakt van een samenhangend geheel van instrumenten en middelen die gericht zijn op de ontwikkeling van individuele medewerkers.
Ontplooiing en het verder bekwamen zijn geen vrijblijvendheden. De wet op de Beroepen in het Onderwijs (wet BIO) schrijft voor dat alle medewerkers in het onderwijs bekwaam moeten zijn en moeten blijven. Ze moeten ook na hun benoeming hun bekwaamheid actueel houden en zich verder ontwikkelen. Het integrale personeelsbeleid kent een vijftal uitgangspunten: Er moet sprake zijn van een samenhangend personeelsbeleid, zodat ad hoc besluiten of tegengestelde besluiten worden voorkomen. Het personeel heeft recht op een duidelijke rechtspositionele basis die zekerheid en perspectieven biedt, zodat inzet en kennis van personeelsleden zo optimaal mogelijk tot hun recht komen. Er dient een kader te zijn voor leiding, begeleiding maar vooral voor het bevorderen van samenwerking. Hierdoor kunnen fricties of een bepaalde vorm van 'hokjesgeest' worden voorkomen. In ruime mate dient aandacht te worden besteed aan selectie, loopbaanbegeleiding en ontwikkeling en scholing van personeel. Het personeelsplan moet leiden tot een hogere arbeidsvreugde voor het personeel, een optimale kwaliteit van het onderwijs en een grote zorg voor de leerlingen.
14 van 68
Hiervoor is de schoolleider binnen het Panta Rhei College eindverantwoordelijk, maar medewerkers dragen ook zelf een grote mate van verantwoording om hun bekwaamheid op peil te houden. Het IPB bestaat uit het systematisch en integraal benutten van een aantal (sturings)instrumenten. We benoemen deze instrumenten en lichten het gebruik in onze school toe. 2.3
Instrumenten Het formatiebeleid Jaarlijks, voor 1 mei, wordt het bestuursformatieplan vastgesteld. Dit plan geldt voor de duur van een schooljaar. Per sector, en daarbinnen per locatie, wordt bekeken hoeveel formatie in GLE (genormeerde leerkrachteneenheid) er voor het komend schooljaar beschikbaar is. Het taakbeleid Binnen de school is sprake van taakbeleid, waarbij het uitgangspunt is dat een fulltimer een normjaartaak heeft van 1659 uur. Deze uren worden evenredig gespreid. De normjaartaak is bij het onderwijspersoneel verdeeld in de onderdelen lesgevende taak, nascholing en andere schooltaken. Een evenredige taakbelasting voor iedere medewerker, naar rato van zijn/haar benoemingsomvang, moet overbelasting en voortijdige uitval voorkomen. Ook stuurt de schoolleider erop dat medewerkers na enige tijd eens wisselen in schoolbrede taken. Gesprekkencyclus De gesprekkencyclus binnen het Panta Rhei College staat nog enigszins in de startblokken. In het afgelopen jaar is een start gemaakt met deze cyclus. Onderstaande cyclus geeft weer hoe men de cyclus wil gaan doorlopen in de komende periode. Heldere (resultaat)afspraken en structurele gesprekken tussen medewerker en leidinggevende vormen het fundament voor de ontwikkeling van medewerkers en goede prestaties. De gesprekkencyclus is een belangrijk instrument om ontwikkeling en groei van iedere medewerker mogelijk te maken. Aangezien de ontwikkeling van medewerkers ten goede dient te komen aan de prestaties van de school vindt in de gesprekkencyclus een continue wisselwerking plaats tussen twee niveaus; het individuele niveau en het schoolniveau. De cyclus die binnen het Panta Rhei College wordt gevoerd bestaat uit de volgende gesprekken: Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP) / doelstellingengesprek (DG); functioneringsgesprek (FG); beoordelingsgesprek (BG) / evaluatiegesprek (EV). De gesprekkencyclus beslaat drie opeenvolgende schooljaren waarin vier gesprekken plaatsvinden. Dat betekent dat in de aanvang een POP / doelstellingengesprek plaatsvindt, tweemaal een functioneringsgesprek en eenmaal een beoordelingsgesprek.
POP / doelstellingengesprek
Aan het begin van de gesprekkencyclus vindt een POP / doelstellingengesprek plaats. Tijdens dit gesprek brengen leidinggevende en medewerker samen in kaart welke ontwikkelingsdoelen er de komende drie jaar centraal staan. Deze doelen leidt men af van het competentieprofiel / functieomschrijving behorende bij de functiewaardering van de medewerker, de doelstellingen van de school en de leerbehoeften van de medewerkers. Deze doelen worden opgenomen in het Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP). Het doelstellingengesprek vormt dus een startsein voor het werken aan specifieke ontwikkelpunten en verdere professionalisering.
Functioneringsgesprek
Na het doelstellingengesprek en vaststelling van de POP vinden er in de periode daarna minimaal twee functioneringsgesprekken plaats. Dit betekent dat in het eerste jaar van de gesprekkencyclus twee gesprekken worden gevoerd (POP-gesprek en functioneringsgesprek). 15 van 68
Een functioneringsgesprek is een van te voren afgesproken en voorbereid periodiek gesprek waarbij wordt ingegaan op het functioneren van de gesprekspartner en waarbij door middel van feedback en verbetersuggesties stil wordt gestaan bij de ontwikkeling van de medewerker. Dit is een wederkerig gesprek met inbreng van beide partijen en het resulteert in afspraken ter ondersteuning van de gewenste ontwikkeling. Een voorbereidend onderdeel van dit gesprek is een klassenobservatie door de schoolleider.
Beoordelingsgesprek
Het beoordelingsgesprek is een van te voren afgesproken en voorbereid periodiek gesprek waarin informatie wordt gegeven aan de beoordeelde ten aanzien van het oordeel van de beoordelaar over de functievervulling van de beoordeelde (in hoeverre is het handelen in overeenstemming met doelstellingen en gemaakte afspraken). NB: Meer informatie is te vinden in de handleiding ‘Gesprekkencyclus
competentiemanagement en beoordelen’. Hierin zijn ook de (gespreks)formats en richtlijnen opgenomen. Deskundigheidsbevordering Attendiz ziet het als taak om zowel de organisatie als de individuele medewerker zodanig toe te rusten dat ze kunnen voldoen aan de vragen die aan hen gesteld worden. Dit betekent dat we medewerkers ruimte bieden voor teamgerichte en persoonlijke ontwikkeling. Deskundigheidbevordering richt zich zowel op onderwijzend als op onderwijsondersteunend personeel. We onderscheiden een zestal doelstellingen voor deskundigheidsbevordering: 1. het bevorderen en op peil houden van de kwaliteit van het onderwijs en van de ondersteunende activiteiten; 2. het bevorderen van de beroepsmatige ontplooiing en interesseontwikkeling van personeelsleden; 3. het volgen van nascholing moet een bijdrage leveren aan de uitgezette schoolontwikkeling; 4. het voldoen aan de wens van de medewerker zich te bekwamen in competenties welke de uitvoering van andere taken/functies binnen Attendiz mogelijk maken; 5. het bevorderen van de mogelijkheid tot overplaatsing; 6. het bevorderen van de kwaliteit van het management van de scholen. De volgende elementen zijn een belangrijk uitgangspunt bij de scholing binnen het Panta Rhei College. Leraren leren het beste op basis van intrinsieke motivatie. Leraren leren van en met elkaar via dialoog en interactie met de omgeving. Leraren leren kritisch, reflectief en onafhankelijk denken; ze reflecteren op hun eigen (werk)gedrag en leerproces. Leraren leren actief door zelf zaken in te brengen, mee te denken, te beslissen en keuzes te maken. Leraren hebben verschillende leerbehoeftes. Leraren worden voldoende gefaciliteerd om de nascholing te kunnen volgen. Leraren stellen zichzelf verantwoordelijk voor hun eigen leerproces. Deskundigheidsbevordering als middel voor loopbaanontwikkeling komt aan de orde in de gesprekkencyclus. De deskundigheidsbevordering zal hoofdzakelijk uit het budget voor personeels- en arbeidsmarktbeleid gefinancierd worden. Daarnaast zal er bij iedere individuele aanvraag gekeken worden of er subsidiemogelijkheden zijn. Afspraken hierover zijn vastgelegd in het jaarlijks opgestelde scholingsplan. Dit plan geeft een jaarlijks overzicht van de belangrijke punten op het gebied van deskundigheidsbevordering in samenhang met het specifieke beleid van de school, met daarbij een raming van de benodigde financiële middelen. Jaarlijks wordt op stichtingsniveau beoordeeld of de doelstellingen van het deskundigheidsbevorderingsplan zijn gehaald.
NB: Voor een uitgebreid overzicht van de scholing binnen het Panta Rhei College zie het jaarlijks opgestelde scholingsplan. 16 van 68
Klassenobservaties Binnen het Panta Rhei College wordt meerdere keren per jaar door de schoolleider een klassenbezoek afgelegd. Excellent onderwijs wordt ingevuld door excellente leraren die beschikken over kwalitatief hoogstaande didactische en orthopedagogische competenties. Om dit na te gaan vinden klassenobservaties plaats, waarin in het bijzonder wordt gekeken hoe de leerkrachtvaardigheden zijn, of de leraar er in slaagt een prikkelarme omgeving neer te zetten en of de interactie tussen leraar en leerling conform de behoeften van ASS-leerlingen verloopt. Ook wordt expliciet gekeken naar de naleving van leraren van het directe instructiemodel, de mate waarin de leraar erin slaagt een stimulerende en activerende les te geven en de naleving van het groepsplan. Hierbij gebruikt de schoolleider een kijkwijzer gebaseerd op het model voor directe instructie. Verder is het van belang dat de leraren over de competenties beschikken om op havo-vwo niveau les te geven. Nieuwe medewerkers Voor nieuwe medewerkers is het van belang dat zij over de juiste informatie beschikken om hun werk op een goede manier uit te kunnen voeren. Voor elke nieuwe medewerker stellen we een uitgebreid inwerktraject vast. Zie hiervoor ook het informatiedocument voor nieuw personeel, onderdeel van de kaderdocumenten (zie bijlage 1). Daarnaast volgen medewerkers de cursus ‘Autisme in de klas’ of beschikken zij over vergelijkbare (basis)kennis rondom ASS. 360º feedback leraren De kwaliteit van de leraar is sterk van invloed op de leeropbrengsten van de leerling. Daarom maken we gebruik van een instrument om de kwaliteit van de leraren te meten en in kaart te brengen. Wat zijn de sterke kanten van de medewerker waar de school, het schoolteam en de stichting gebruik van kan maken. Wat zijn de punten die de medewerker verder moet ontwikkelen teneinde de leerresultaten van de leerlingen te verbeteren. Vanaf het schooljaar 2012 - 2013 zal gebruik gemaakt worden van het instrument 360˚ feedback van Van Beekveld & Terpstra Organisatieadviesbureau. Dit instrument vormt een van de uitgangspunten voor de POP’s van medewerkers. Arbobeleid Doel van het arbobeleid is het zodanig scheppen van arbeidsomstandigheden dat situaties die (kunnen) leiden tot letsel, (beroeps)ziekte of schade binnen de schoolsituatie worden weggenomen dan wel tot een minimum worden beperkt. Het beleid van Attendiz is gebaseerd op de volgende drie hoofdzaken: 1. het voorkomen van schade en/of letsel ten gevolge van ongevallen, alsmede het voorkomen van beroepsziekten; 2. het zoveel mogelijk beperken van gevolgen van ongevallen en beroepsziekten; 3. het optimaliseren van arbeidsomstandigheden. Binnen de uitvoering van het arbobeleid heeft het wegnemen van risicobronnen onze prioriteit boven het nemen van technische en/of organisatorische maatregelen om het risico tot een minimum te beperken. Binnen Attendiz is de schoolleider verantwoordelijk voor de concrete vormgeving en uitvoering van het arbobeleid binnen de school. De uitkomsten van de RI&E, de IPB-gesprekkencyclus, het taakbeleid, de evaluaties en de werkbesprekingen dienen als vertrekpunt voor het systematisch werken aan optimalisering van de arbeidsomstandigheden. De opbrengsten hiervan neemt de schoolleiding op in de managementovereenkomst en -rapportage. Vanuit deze documenten wordt een specificatie in het sociaal jaarverslag opgenomen. Bij het vaststellen van prioriteiten wordt gelet op uitkomsten van evaluaties, effectieve besteding van beschikbare middelen, maatschappelijke normen en technische mogelijkheden. In het sociaal jaarverslag van Stichting Attendiz wordt het arbobeleid als een apart hoofdstuk opgenomen.
17 van 68
Van medewerkers wordt verwacht dat zij de arbo- en veiligheidsregels in acht nemen ter voorkoming van gevaren voor henzelf en voor derden. Concreet betekent dit dat zij: arboknelpunten direct melden aan hun leidinggevende of aan de orde stellen in een werkoverleg of een IPB-gesprek; incidenten, gevaren, ongelukken en bijna-ongelukken (incidenten) direct melden aan hun direct leidinggevende en schriftelijk registreren; deelnemen aan arbovoorlichtingsbijeenkomsten en cursussen; werkinstructies van hun leidinggevenden opvolgen; meewerken aan de uitvoering van arbobeleid en alle overige activiteiten die gericht zijn op het verbeteren van veiligheid, gezondheid en het welzijn. Ziekteverzuimpreventie Het is belangrijk dat medewerkers psychisch en fysiek gezond hun werk kunnen doen. Met de arbodienst is een contract afgesloten met betrekking tot verzuimbegeleiding. In dit contract zijn onder andere opgenomen: het spreekuur van de bedrijfsarts, het reïntegratieadvies aan de stichting, medisch advies en het sociaal-medisch overleg. Indien nodig kan bij de arbodienst maatwerk rond individuele verzuimbegeleiding worden overeengekomen. 2.4
Beleidslijnen, doelen en resultaten Huidige situatie Binnen het Panta Rhei College was er dit schooljaar sprake van een groot aantal mensen met een tijdelijke aanstelling, op basis van onder andere ziektevervanging en vertrek. Het was lang niet duidelijk hoe de formatie en het team er volgend schooljaar (2012-2013) uit zou gaan zien. Dit zorgde- naast organisatorische problemen - voor de nodige onzekerheid van medewerkers. Binnen het Panta Rhei College wordt jaarlijks een gesprek gevoerd met elk van de medewerkers conform de gesprekkencyclus. Deze cyclus staat echter in de startblokken en dient meer geformaliseerd en gestructureerd te worden. Met andere woorden; de vrijblijvendheid moet hier vanaf. Immers, de gesprekken zouden moeten worden gevoerd met een duidelijk doel. Daarnaast is er op dit moment nog geen systeem voor 360 graden feedback binnen de school. Aangezien de kwaliteit van de leraar sterk van invloed is op de leeropbrengsten van leerlingen, willen we meer zicht krijgen op deze kwaliteiten teneinde deze gericht(er) te beïnvloeden. Het systeem moet antwoord geven op een tweetal vragen: Wat zijn de sterke kanten van de medewerker waar de school, het schoolteam en de stichting gebruik van kunnen maken? Wat zijn de punten die de medewerker verder moet ontwikkelen teneinde de leerresultaten van de leerlingen te verbeteren? Dit systeem staat niet op zichzelf, maar maakt onderdeel uit van de gesprekkencyclus. Uit de scores van het kwaliteitsonderzoek van voorjaar 2012 blijkt dat het overgrote deel van de medewerkers met plezier naar het werk gaat. De scores hiervoor zijn voldoende te noemen, maar liggen wel lager dan het gemiddelde binnen Stichting Attendiz. Bij deze scores dient een kanttekening te worden geplaatst. Medewerkers geven aan dat ze met meer plezier naar hun werk gaan dan in de afgelopen jaren en dit jaar als een stijgende lijn ervaren. Medewerkers geven aan dat de scores voor deze zaken één of twee jaar terug veel lager zouden liggen. Er is dus een positieve lijn ingezet binnen het Panta Rhei College. De toch nog lagere score hangt samen met de hoge werkdruk. Wat ook van invloed is, is de inhaalslag (verbetertraject) die gemaakt moet worden binnen de school in combinatie met het realiseren van nieuwe onderwijsontwikkelingen. Onderwijzende personeelsleden zijn, samen met het management, niet geheel tevreden over hoe nieuwe collega's begeleid worden. Het onderwijzend personeel staat kritisch tegenover de inspanning van de organisatie om de fysieke en mentale werkdruk niet te hoog op te laten lopen en de vervanging bij ziekte. Uit de opmerkingen blijkt heel duidelijk dat medewerkers de onzekere situatie als gevolg van passend onderwijs als lastig en belemmerend ervaren. 18 van 68
Beleidsvoornemens en streefdoelen Beleidsvoornemens en streefdoelen binnen het thema ‘Team’ Gesprekkencyclus verder implementeren
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Invoeren van een systeem voor de evaluatie van medewerkers: 360° feedback
Inzichtelijk maken van de prestaties van leraren en andere medewerkers
Schooljaar 2013-2014
Schoolleider
Team, schoolleider (eventueel leerlingen?)
Elke medewerker dient te beschikken over een POP dat jaarlijks bijgesteld wordt op basis van het gesprek
Elke medewerker na te laten denken én bezig te laten zijn met zijn of haar eigen ontwikkeling
2012-2016
Team
Team
Met elke medewerker één gesprek per jaar op basis van de gesprekkencyclus en minimaal eens in de drie jaar een beoordelingsgesprek
Uitvoering van IPB
2012-2016
Schoolleider
Team, schoolleider
Frequenter afleggen van klassenbezoeken door schoolleider (minimaal voor elk gesprek binnen de gesprekkencyclus)
Een koppeling tussen de gesprekkencyclus en het didactisch en (ortho)pedagogisch werken in de klas
2012-2016
Schoolleider
Team, schoolleider
Deskundigheidsbevordering binnen het team
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Een jaarlijks scholingsplan opstellen op basis van scholingsbehoeften en noodzaak
Scholing die aansluit bij behoeften en draagvlak voor het volgen van de scholing
Jaarlijks in september
Schoolleider
Team, schoolleider
Invoeren van intervisie (gefaseerd). Koppelen van meer ervaren en nieuwe medewerkers
Het voeren van de professionele dialoog. Versterken van de aanspreekcultuur
2012-2016
Schoolleider
Team, schoolleider
Continuering en aanscherping van klassenobservaties
Versterken van taakgerichte werksfeer in de klas, versterken van didactisch en (ortho)pedagogisch handelen
2012-2016
Schoolleider
Team, schoolleider
19 van 68
Scholing
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Scholing rondom timemanagement
Beter leren omgaan met werkdruk
2012-2013
Schoolleider
Team, schoolleider
Scholing rondom positieve gedragsondersteuning
Het realiseren van een positief leeren werkklimaat
2012-2016
Schoolleider
Team, schoolleider
Scholing rondom het thema ASS
Het afstemmen van de omgang en instructie op leerlingen met ASS
2012-2016
Schoolleider
Team, schoolleider
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Inwerkplan en inwerkmap invoeren
Een doelmatig inwerktraject van medewerkers
2012
Schoolleider
Team, schoolleider
Actie
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Teamvergaderingen reserveren om te spreken over onderwijs en kwaliteit
Versterken van de dialoog over onderwijs en kwaliteit in het verlengde van wat wij willen bereiken als school
2012-2016
Schoolleider
Team en schoolleider
Invoering van een interne nieuwsbrief (eens in de twee weken) om organisatorische zaken te communiceren
In de vergaderingen ruimte houden voor inhoud, onderwijs en kwaliteit.
Voorafgaand aan elke teamvergadering
Schoolleider
Team en schoolleider
Begeleiding nieuwe collega’s
Professionele besprekingen
NB: Dit is een eerste uitwerking van de beleidsvoornemens van het Panta Rhei College voor de komende vier jaar. Verdere concretisering in acties en resultaten vindt plaats in de jaarlijkse managementovereenkomst met actieplannen.
20 van 68
21 van 68
3.
LEIDERSCHAP EN MANAGEMENT
De schoolleider gaat voor in schoolontwikkeling. De schoolleider zet de koers uit en bepaalt de kaders. Voorbeeldgedrag is een woord dat veelal samen wordt gevat met leiderschap. Goed voorbeeld doet goed volgen. 3.1
Leiderschap De visie van Stichting Attendiz op leiderschap gaat uit van opbrengstgericht leiderschap. Opbrengstgericht leiderschap stelt de interactie tussen leraar en leerling centraal en wil het onderwijskundig proces versterken met als doel de leerresultaten en ontwikkeling van leerlingen te optimaliseren. Opbrengstgericht leiderschap moet dan ook leiden tot effectievere instructie door leraren, waardoor leerlingen beter leren met als resultaat betere prestaties van leerlingen. Hieronder noemen we een aantal kenmerken van opbrengstgericht leiderschap. De schoolleider heeft een heldere visie en stelt ambitieuze doelen; heeft kennis om opbrengstgericht leiding te geven aan zijn team; volgt en evalueert de vooruitgang planmatig; geeft leiding aan een onderzoeksmatige cultuur; zorgt ervoor dat leraren hun werk goed kunnen doen; bewaakt de samenhang en kwaliteit. Deze kenmerken zijn verder uitgewerkt in kaderdocument ‘Leiderschap en management; Opbrengstgericht leiderschap’. Kijkend naar wat het Panta Rhei College op dit moment nodig heeft qua leiderschap, gezien de fase van organisatieontwikkeling waarin de organisatie zich bevindt, dan kunnen we zeggen dat het Panta Rhei College zich nu bevindt in de overgang van fase 2 naar 3 in het groeimodel van Larry E. Greiner. Volgens dit model wordt fase 2 gekenmerkt door toezicht en fase 3 door delegatie. In fase 2 is sprake van ontwikkeling van een meer formele organisatiestructuur en de leiding ligt in handen van een kleine groep mensen. In fase 3 krijgen medewerkers meer verantwoordelijkheid en er wordt meer resultaat- en opbrengstgericht gewerkt. De schoolleider van het Panta Rhei College wil in haar school werken vanuit een relationele insteek. Ze vindt het belangrijk om nadrukkelijk oog te hebben voor haar teamleden. Hoe iemand is als persoon en hoe iemand in zijn vel zit, is direct van invloed op zijn of haar werk. Op de hoogte zijn van het ‘wel en wee’ en zicht houden op het welbevinden van medewerkers is dan ook belangrijk. Ze hecht eraan geïnteresseerd en gemakkelijk benaderbaar te zijn. Dit beeld wordt ook bevestigd in het kwaliteitsonderzoek van voorjaar 2012.
22 van 68
De schoolleider denkt en werkt vanuit een sterke onderwijskundige mening, die gevoed is vanuit een wetenschappelijke context. Het is van belang om zicht te hebben op de feiten en discussies niet te laten domineren door percepties, stokpaardjes en oude handelwijzen. Een laatste belangrijke pijler in haar leiderschap is het maken van resultaatafspraken. Het is in de school nog van belang om kritisch na te gaan of wederzijdse verwachtingen, afspraken en resultaten goed gecommuniceerd en geëvalueerd worden met betrokkenen. De huidige schoolleider van het Panta Rhei College vindt het van belang om veel kritische vragen te stellen. Mensen aan het denken zetten en een zekere mate van bewustwording creëren: Wat willen we bereiken? Wat is de opbrengst, de inzet of keuze? Was dit het bedoelde resultaat? Was dit de meest effectieve weg? Is dit de juiste manier om te bereiken wat we willen bereiken? Onze inzet, werkwijze en keuzes daarin moeten bespreekbaar zijn, om met elkaar vanuit gesprek en dialoog tot betere werk- en handelswijzen te komen. En om taken daar te laten waar ze horen. Doel moet niet zijn de schoolleider vertelt hoe iets moet, maar de medewerker wordt gestimuleerd om zelf als professional tot passende oplossingen te komen. 3.2
Management
3.2.1
Organisatie en overlegstructuren In het kaderdocument ‘Leiderschap en management; Organisatie Attendiz, Stichting, sector en school’ staan de verschillende overlegstructuren met bijbehorende deelnemers, vergaderfrequentie en status vermeld. Op deze plek volstaat te noemen dat er op stichtings-, sector- en schoolniveau diverse overleggen zijn. Op stichtingsniveau variëren deze van RvTniveau tot stuur- en werkgroepniveau. Op sectorniveau, het niveau van sector onderwijs cluster 4, neemt onze school eens per drie weken deel aan het managementoverleg met de sectordirecteur en directeuren van de overige scholen. Dit overleg kent besluitnemende, besluitvoorbereidende informerende en afstemmingscomponenten. Daarnaast overlegt de medezeggenschapsraad maandelijks met een ouder en teamlid van elke school in samenspraak met de sectordirecteur. Deze MR levert gevraagd en ongevraagd advies en verleent instemming betreffende zaken op het niveau van de school en/of de sector. Het Panta Rhei College kent tevens een ouderadviesraad die eenmaal per zes weken vergadert en de school gevraagd en ongevraagd advies geeft. In figuur 3.1 is de verwachtte nieuwe structuur van Attendiz weergegeven in een organogram. Hierin wordt onderscheid gemaakt in een drietal divisies: de divisie SO, de divisie vso en de Regionale divisie. Met dit organogram en deze organisatie-inrichting wil Attendiz beter aansluiten bij de organisatie van het onderwijsveld. Immers, binnen de divisies wordt onderscheid gemaakt in de verschillende samenwerkingsverbanden passend onderwijs waar Attendiz ook onderdeel van uitmaakt. Het Panta Rhei College maakt deel uit van de vsodivisie. Hoewel de school een regionaal karakter heeft onderhoudt het Panta Rhei College de meeste contacten met reguliere vo-scholen, wat het van belang maakt om ook op dit niveau in gesprek te blijven.
Figuur 3.1: Organogram Stichting Attendiz
23 van 68
Binnen het Panta Rhei College is een ouderadviesraad (OAR) actief, die bestaat uit een aantal ouders die zich inzetten voor de school en meedenken over schoolzaken en schoolbeleid. De OAR wordt gevormd door ouders van de leerlingen die op het Panta Rhei College zitten. Elk jaar worden opnieuw ouders uitgenodigd om deel te nemen aan de ouderadviesraad. De OAR volgt de ontwikkeling van de school en bespreekt deze ontwikkeling in haar vergaderingen. De ouderadviesraad geeft gevraagd en ongevraagd advies aan de school. Ten gevolge van de reorganisatie binnen Attendiz zullen de GMR en MR opnieuw ingedeeld worden. Deze indeling zal naar verwachting gebaseerd worden op het hiervoor weergegeven organogram, maar hoe deze structuur van medezeggenschap er precies uit zal zien, is op dit moment nog niet duidelijk. Naar verwachting wordt de GMR op Attendiz-niveau samengesteld en zal er per divisie een MR worden opgericht. Daarnaast wordt waarschijnlijk op schoolniveau een (deel-)MR opgericht. Ook is er binnen het Panta Rhei College recentelijk een leerlingenraad opgericht. Vanuit de leerlingenraad denkt een groep kritische leerlingen op dit moment mee over praktische schoolzaken. De school wil dat deze leerlingenraad in de toekomst meer mee gaat denken over de ontwikkeling van het Panta Rhei College. De input en opbrengsten van deze raad worden serieus genomen en de school wil deze graag gebruiken in de verdere ontwikkeling van de school. Beleidslijnen, doelen en resultaten Huidige situatie Uit de scores van het kwaliteitsonderzoek blijkt positieve waardering voor het leiderschap en management door de huidige schoolleider (directeur). Dit geldt voor de waardering die medewerkers (OP en OOP) geven, maar ook voor de waardering van ouders en leerlingen. Zo komt uit de rapportage het volgende beeld naar voren: ‘De schoolleider is aanspreekbaar
indien nodig en goed op de hoogte van de gang van zaken. Ook gaat de schoolleider serieus om met de inbreng van medewerkers en ouders en staat men open voor kritiek. De laagste score - hoewel nog steeds positief - wordt gegeven voor de eenduidigheid in formulering en uitvoering van beleid’. Beleidsvoornemens en streefdoelen Beleidsvoornemens en streefdoelen binnen het thema ‘Leiderschap’ Werken aan opbrengsten vanuit de koers van het Panta Rhei College
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Sturen op opbrengstgerichtheid door afname van een 360° feedback
Inzichtelijk maken van de prestaties van leraren en andere medewerkers
20122016
Schoolleider
Team, schoolleider
Gesprekkencyclus naleven
Medewerkers op een kwalitatief hoger niveau brengen.
20122016
Team
Team
Klassenobservaties uitvoeren (frequenter, intensiever en aangescherpt)
Effectieve leertijd verhogen, directe instructiemodel gewoon worden in de lessen en de kwaliteit van de lessen omhoog
20122016
Schoolleider
Team, schoolleider
Coachen van medewerkers
Medewerkers op een kwalitatief hoger niveau brengen.
20122016
Schoolleider
Team, schoolleider
24 van 68
Zicht op de effectiviteit van het leiderschap
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
360º feedback systeem voor de schoolleider
Versterken van de kwaliteit van de schoolleider.
20122013
Attendiz, stuurgroep Onderwijs & Kwaliteit
Stichting Attendiz, schoolleider, team
Externe profilering school (bestaansrecht communiceren en zeker stellen).
Actie Positionering en profilering door:
Gesprekken met OCR ten behoeve van doorlopende ontwikkeling van leerlingen na onderbouw Gesprekken met regulier vo (regionaal als in Enschede) om warme samenwerkingsrelatie te realiseren Uitnodigen van IB’ers en zorg coördinatoren vanuit het regulier onderwijs om zichtbaar te maken van PRC realiseert Actualiseren website Gesprekken SWV en Attendiz
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Doorgaande leerlijn en ontwikkeling voor onze leerlingen borgen Bestaansrecht van onze school communiceren en zeker stellen
20122016
Schoolleider, maar ook gedragen vanuit stichting Attendiz
Team, schoolleider, Stichting Attendiz
NB: Dit is een eerste uitwerking van de beleidsvoornemens van het Panta Rhei College voor de komende vier jaar. Verdere concretisering in acties en resultaten vindt plaats in de jaarlijkse managementovereenkomst met actieplannen.
25 van 68
4.
CULTUUR EN KLIMAAT
Een prettige cultuur en een veilig klimaat. Een klimaat waarin leerlingen én medewerkers van het Panta Rhei College zichzelf kunnen zijn en vanuit eigen kracht en bevlogenheid samen werken aan maximale leerprestaties en ontwikkeling. 4.1
Schoolcultuur Stichting Attendiz hanteert in haar strategie het streven dat in elke school sprake is van een professionele schoolcultuur. De leidraad hierbij is: ‘Als mens is iedereen gelijkwaardig. Als professional per definitie niet’. Binnen een professionele schoolcultuur worden deze verschillen erkend en benut. Een professionele cultuur is een cultuur waarbinnen sprake is van ‘erkende ongelijkheid’ waarin medewerkers er op zijn gericht om samen betere professionals te worden. Hier werken we elke dag aan met elke medewerker binnen onze school ten behoeve van het leren van onze leerlingen. We willen onze leerlingen in een veilige en gestructureerde omgeving faciliteren in hun ontwikkelingsproces. Cultuur voor leerlingen Binnen het Panta Rhei College realiseren we een op ASS toegespitste omgeving waar leerlingen veiligheid, vertrouwen en steun ervaren in hun ontwikkelingsproces als basisvoorwaarde voor goede leerresultaten. Veiligheid en vertrouwen ontlenen onze leerlingen aan een duidelijke, gestructureerde leeromgeving waarin bijzondere situaties / uitzonderingen worden voorgestructureerd en verduidelijkt. Medewerkers laten deze basisvoorwaarden zien in hun handelen en in de omgang met onze leerlingen; wij zorgen voor rust, veiligheid structuur in tijd, ruime en relatie. Cultuur voor medewerkers Communicatie speelt een cruciale rol in het werken aan een professionele cultuur in onze school. Zijn we bereid om de verschillen die we ervaren bespreekbaar te maken met maar één doel voor ogen: verbetering van de school en daarmee het onderwijs aan de leerlingen? In een professionele cultuur moeten we elkaar kunnen en durven aanspreken. In onderstaande figuur geven we concrete uitwerkingen van een professionele cultuur 1. Professionele cultuur Erkende ongelijkheid Professionele hiërarchie Resultaatgericht Denken in oplossingen Elkaar aanspreken op gedrag Speler Voor jezelf praten Werken met beslissers Veranderingsproces starten met een ontwerp Risico nemen
Het werken binnen het Panta Rhei College aan een professionele cultuur is nog in ontwikkeling. We zijn nog niet waar we willen zijn, maar bevinden ons wel op de goede weg. De schoolleider neemt een cruciale rol in bij het werken aan een professionele schoolcultuur. Dit vraagt om onderwijskundig leiderschap en authenticiteit van de schoolleider. De schoolleider prikkelt teamleden en daagt hen uit om hun eigen deskundigheid en kwaliteit te versterken. Dit kan door hoge verwachtingen te hebben van medewerkers, maar ook door
1
Een meer uitgebreide versie van deze tabel is opgenomen in het kaderdocument ‘Cultuur en klimaat’.
26 van 68
eisen te stellen aan de kwaliteit. Hiertoe initieert de schoolleider de uitvoering van evaluaties. Op die wijze zijn de school én schoolleider in staat daar waar nodig zaken bij te sturen. We streven naar een professionele schoolcultuur. Echter, op dit moment zijn we als medewerkers van het Panta Rhei College nog te veel bezig met organisatorische zaken en er is te weinig tijd om zaken samen goed te doorleven en ons echt eigen te maken. De verantwoordelijkheid voor de school, de ontwikkeling van de school en wat dit van je vraagt als medewerker en als team worden steeds duidelijker. Gezamenlijke verantwoordelijkheid en elkaar kunnen aanspreken op professioneel gedrag is waar we naar toe willen. De sfeer is goed en men is bereid elkaar te helpen. In het toegroeien naar die professionele schoolcultuur hebben we hier de afgelopen periode al een aantal flinke stappen gezet. We zijn op weg in de goede richting! Waar we naartoe werken:
In de professionele schoolcultuur voelen de teamleden zich verantwoordelijk voor de school als geheel. Er is sprake van één visie en één lijn binnen de school die teamleden naleven in hun werk. Vanuit deze gezamenlijke verantwoordelijkheid en het open klimaat spreken medewerkers elkaar aan op het naleven van afspraken. Een professioneel team is probleemoplossend en heeft een zekere mate van regelvrijheid. In overlegmomenten staan onderwijsinhoudelijke thema’s centraal, organisatorische kwesties lossen teamleden op binnen hun eigen regelruimte met gedelegeerde verantwoordelijkheid. Er is sprake van een zelfregelende, zelfdragende organisatie. De rol van de schoolleider is (steeds meer) procesgericht. Meer organisatorische- of regeltaken neemt het team op zich. Cultuur voor ouders De wederkerigheid en gelijkwaardigheid in de contacten met ouders is één van de kernpunten waar de school vanuit het strategisch beleid van Stichting Attendiz op kan worden aangesproken. Als school streven we ernaar goede contacten aan te gaan met ouders, alleen al omdat bewezen is dat dit positief van invloed is op de leerprestaties van leerlingen, maar ook omdat we dit nodig vinden om de leerling goed te kunnen begeleiden. Het is voor ons als school belangrijk om een duidelijke visie op deze samenwerking met ouders te hebben en na te gaan welke positie ouders innemen en waar zij over mee kunnen en mogen praten. Het uitspreken van verwachtingen richting elkaar is hierbij van fundamenteel belang. Soms is het namelijk niet helder genoeg wat we van elkaar verwachten en als gevolg hiervan kunnen er verkeerde beelden ontstaan. Dit gebeurt nog niet altijd goed genoeg, zo blijkt uit de scores in het kwaliteitsonderzoek van 2012. School en ouders hebben eigen verantwoordelijkheden. Ouders zijn partners in de opvoeding en ontwikkeling van hun kind en vanuit gezamenlijke verantwoordelijkheid (de leerling) gaan we een relatie met elkaar aan. Duidelijke communicatie is hierbij van belang en het moet helder zijn waar ieders verantwoordelijkheid start en eindigt. NB: Een uitwerking van deze contactmomenten en de vereisten rondom de verslaglegging zijn weergegeven in kaderdocument ‘Schematisch overzicht en checklist van de contacten met de
individuele ouders’. 4.2
Beleidslijnen, doelen en resultaten Huidige situatie Uit het kwaliteitsonderzoek dat in het voorjaar van 2012 is uitgezet onder leerlingen, ouders, medewerkers en directie blijkt positieve waardering te bestaan voor de ouderbetrokkenheid. Men geeft aan dat de school duidelijk maakt wat de mogelijkheden voor ouders zijn om betrokken te zijn bij het onderwijs. Ook ouders geven aan dat zij tevreden zijn over deze mogelijkheden die de school biedt. Een select aantal ouders merkt een aantal keren op dat de school meer gebruik kan maken van de inbreng van ouders. Ook het op de hoogte brengen van ouders over de vorderingen van hun kind lijkt verbetering te behoeven. 27 van 68
Uit het kwaliteitsonderzoek blijkt wisselende waardering voor het pedagogisch klimaat binnen het Panta Rhei College. De sfeer op school wordt overwegend positief gewaardeerd door alle betrokkenen, hoewel leerlingen en ouders iets kritisch zijn op de vraag of leerlingen graag naar school gaan. Ook de sfeer tussen leerlingen onderling wordt door leerlingen wat lager gewaardeerd. Verder zijn alle betrokkenen positief, onder meer voor de aandacht voor orde en discipline, de sfeer tussen leerlingen en leraren en het voorbeeldgedrag van medewerkers. Een selecte groep ouders en leerlingen is wat kritisch over de veiligheid, hoewel deze lagere scores worden veroorzaakt door een kleine groep die deze thema’s structureel lager waardeert. Zeer aannemelijk is dat deze groep ten gevolge van een aantal incidenten nog enigszins kritisch is. Dit geldt met name voor de mate waarin medewerkers allemaal dezelfde regels hanteren. Verder voelen leerlingen zich veilig op school, kunnen zijn met problemen bij leraren terecht en reageert de school op een goede manier op negatief gedrag van leerlingen. Ook voor de interactie met leerlingen zien we iets lagere scores. Bijvoorbeeld voor de mate waarin leraren de leerlingen altijd positief benaderen en hun mening serieus nemen. Medewerkers zijn betrokken bij de school, zo geven zij aan in het kwaliteitsonderzoek en zij ervaren een grote mate van collegialiteit. Voorts geven zij aan dat de sfeer op school prettig is en gaat het overgrote deel van de medewerkers met plezier naar zijn werk (wel liggen deze laatste scores iets onder het Attendiz-gemiddelde). Problemen zijn onderling binnen de school bespreekbaar en de school staat over het algemeen open voor nieuwe opvattingen en ideeën. Over dit laatste zijn de specialisten wat kritisch. Of collega’s elkaar ook aanspreken op hun gedrag, handelen en functioneren, daarop worden lagere scores gegeven. Ook is er op dit moment een werkgroep pedagogisch klimaat aangesteld die nadenkt over de vraag hoe het Panta Rhei College verder kan werken aan een prettig pedagogisch klimaat en een goede schoolcultuur. We zien positieve gedragsondersteuning als een weg om hieraan te werken binnen onze school. Beleidsvoornemens en streefdoelen Beleidsvoornemens en streefdoelen binnen het thema ‘Cultuur’ Het realiseren van een leeromgeving toegespitst op onze leerlingen.
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Werkgroep pedagogisch klimaat: Werken aan een goed pedagogisch klimaat / goede schoolcultuur: Hoe benaderen we leerlingen? Hoe staan we in ons werk?
Verbeteren en versterken van het (ortho) pedagogisch klimaat
2012-2016
Werkgroepvoorzitter
Team, werkgroep, schoolleider
Sanctiebeleid invoeren met rode en gele kaarten
Verbeteren en versterken van het orthopedagogisch klimaat
2012
Schoolleider
Schoolleider, team, werkgroep, leerlingen, ouders
Schoolregels: communicatie en naleving (uniform en eenduidig)
Verbeteren en versterken van het orthopedagogisch klimaat
2012-2013
Werkgroepvoorzitter
Schoolleider, team, werkgroep, leerlingen, ouders
Scholing rondom positieve gedragsondersteuning
Het realiseren van een positief leer- en werkklimaat
2012-2016
Schoolleider
Team, werkgroep, schoolleider
28 van 68
Samenwerking met ouders
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Verwachtingsmanagement: Het communiceren, in gesprek gaan met ouders over hun verwachtingen en deze koppelen aan onze verwachtingen Communicatie met ouders versterken op onderdelen
Afstemming met ouders, betere relatie en samenwerking
2012-2016
Schoolleider
Team, ouders, schoolleider
Rol en positie van leerlingen in de school
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Leerlingenraad ook richting de toekomst meer laten meedenken over schoolregels en beleidsvoornemens (voorbeeld pleinpas)
Betrokken en actieve medewerkers bij de school
2012-2016
Werkgroepvoorzitter
Team, werkgroep, leerlingenraad, leerlingen, schoolleider
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Versterken van de professionele werkhouding; gezamenlijke verantwoordelijkheid betekent elkaar durven aanspreken op professioneel gedrag. Realiseren door onder meer: voorbeeldgedrag vanuit de schoolleider invoering intervisiegroepen voorbeeldgedrag in besprekingen afspraak is afspraak
Het realiseren van een prettige en professionele werkcultuur
2012-2016
Schoolleider
Team, schoolleider
Interne communicatie versterken door: afstemmen en checken van acties? bij elkaar checken van verwachtingen?
Het versterken van de interne communicaties, wat moet leiden tot betere resultaten en afspraken
2012-2016
Schoolleider én team
Team, schoolleider
Een professionele cultuur
NB: Dit is een eerste uitwerking van de beleidsvoornemens van het Panta Rhei College voor de komende vier jaar. Verdere concretisering in acties en resultaten vindt plaats in de jaarlijkse managementovereenkomst met actieplannen.
29 van 68
5.
MIDDELEN EN VOORZIENINGEN
Huisvesting, financiën en middelen. Meubilair, methoden, ICT-voorzieningen. Voorwaardelijke elementen voor goed onderwijs. 5.1
Huisvesting en uitrusting Het Panta Rhei College is met ingang van augustus 2010 gevestigd aan de Madoerastraat 4 in Enschede. Deze locatie is op dit moment voldoende voor het huidige aantal leerlingen, groei is echter niet mogelijk. We hebben op deze locatie de beschikking over een aangepaste keuken die als kooklokaal wordt benut, een redelijk geoutilleerd technieklokaal en een minimaal ingericht scheikunde/natuurkundelokaal. Daarnaast zijn er zes theorielokalen en naast de school staat een gymnastiekzaal. De lokalen zijn toegerust op de behoeften van onze leerlingen. Zo werken leerlingen met losse leerlingensets en zijn de lokalen rustig ingericht. Ook de inrichting van de school is afgestemd op deze behoeften. Zo zijn er deuren met twee kleuren en elk een eigen betekenis en is er een ruimte waar leerlingen rustig en zelfstandig kunnen werken als ze dat nodig hebben. Een groot deel van de huisvestingsvoorzieningen wordt bekostigd door de gemeente. Jaarlijks kunnen voor 1 februari de wensen voor groot onderhoud bij de gemeente worden ingediend. Bij de financiering van het groot onderhoud gaat de gemeente uit van de meest adequate oplossing. Het gebouwgebonden onderhoud komt voor rekening van de school. Voor het koppelen van groot onderhoud aan onderwijskundige vernieuwing stelt de gemeente geen geld ter beschikking. Als jonge school heeft het Panta Rhei College al sterk geïnvesteerd in de aanpak van achterstallig onderhoud, om het schoolgebouw geschikt te maken voor onze doelgroep. De omvang van de huisvestingsinvesteringen kan van jaar tot jaar aanzienlijk verschillen. Daarom zal er een onderhoudsvoorziening worden getroffen waarmee de kosten over een planperiode van tien jaar worden gemiddeld. Dit meerjarenonderhoudsplan wordt door een bouwkundig adviseur van de gemeente in overleg met Stichting Attendiz jaarlijks herijkt. Jaarlijks wordt er een werkplan vastgesteld waarin duidelijk is omschreven welke huisvestingsactiviteiten voor dat jaar worden uitgevoerd. We voeren jaarlijks een Risico Inventarisatie en Evaluatie uit, met daaruit voortvloeiend een actieplan. Deze RI&E richt zich met name op de veiligheid van het gebouw, het ontruimingsplan, de organisatie van de bedrijfshulpverlening en de veiligheid en het welzijn van de medewerkers.
5.2
Financiën Binnen Attendiz is gekozen voor een volledige schooljaarrekening. Met 'volledig' wordt bedoeld dat er naast een exploitatie- ook een balansoverzicht per sector / school wordt opgemaakt. De balans is een instrument aan de hand waarvan de financiële situatie van de school kan worden afgelezen. Daarnaast hanteert Attendiz voor het volgen van het financieel beleid een Planning & Control-cyclus (conform de PDCA-systematiek).
30 van 68
De
Planning & Control-cyclus bestaat uit de volgende rapportages2: Begroting Liquiditeitsprognose Maandrapportages (inclusief liquiditeitsrapportage) Kwartaalrapportages Jaarrekening (inclusief jaarverslag)
Ten aanzien van de maandrapportage wordt er zowel gewerkt met een stichtingbrede rapportage als een rapportage op het niveau van de scholen/locaties. Op deze wijze wordt het benodigde inzicht verkregen waardoor sturing en beheersing ten aanzien van financiële middelen worden bewerkstelligd. Het Panta Rhei College heeft geen eigen BRIN-nummer, wat betekent dat bekostiging plaatsvindt vanuit lumpsumgelden en een vrijwillige ouderbijdrage. De lumpsumgelden worden op grond van het leerlingaantal van 1 oktober vastgesteld. De ouderbijdrage wordt nu nog gebruikt voor de financiering van activiteiten zoals Sinterklaas, kerst, excursies, schoolkamp en schoolreis. Vanaf het volgende schooljaar worden binnen Attendiz nieuwe afspraken gemaakt over de hoogte en de besteding van de ouderbijdrage. In overleg met de eigen MR en Ouderadviesraad kan deze bijdrage aangepast worden. Op dit moment is nog niet bekend wat de consequenties zijn voor onze school. In de schoolgids wordt medegedeeld en onderbouwd hoe deze bijdrage wordt besteed. Wat de gevolgen van de reorganisatie binnen Attendiz precies zijn is op dit moment nog niet duidelijk. Met de invoering van passend onderwijs verschuift het totale budget voor ondersteuning naar de nieuwe samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs. Zij verdelen vervolgens de middelen voor extra ondersteuning. Daarbij volgt het geld de leerlingen. Op dit moment is nog niet duidelijk wat de gevolgen hiervan zijn voor de financiering van het Panta Rhei College. 5.3
Materieel beleid Het pand aan de Madoerastraat is opgeknapt (schilderbeurt binnen) en van noodzakelijke ICT-voorzieningen voorzien, zo beschikt elk lokaal over een digibord. Zoals hiervoor besproken zijn de lokalen sober en prikkelarm ingericht, zodat de leerlingen bij leswisselingen zich niet opnieuw hoeven te oriënteren. Daarnaast wisselen de leerlingen van leerjaar 1 en 2 niet van lokaal, maar wisselen de leraren van lokaal. Achterin het lokaal staan de computers opgesteld en voor elke twee leerlingen is één computer beschikbaar.
5.4
Beleidslijnen, doelen en resultaten Huidige situatie De huidige situatie is hiervoor reeds aan de orde gekomen. Het pand aan de Madoerastraat is voor dit moment redelijk op orde, hoewel er voor het komende jaar nog een aantal aanpassingen op het programma staan. Groei van het leerlingaantal is op dit moment echter - met het huidige aantal lokalen - niet mogelijk. Binnen het Panta Rhei College is de financiële situatie niet optimaal. Vanwege de t-1 systematiek is er op dit moment bij het Panta Rhei College sprake van een begrotingstekort en is voorfinanciering noodzakelijk. Ook komen er een aantal onzekere ontwikkelingen op de school af. Dit geldt onder meer voor de reorganisatie binnen Attendiz en passend onderwijs. Aan de andere kant geldt dat we een groeischool zijn. We hopen daarom de financiële situatie op termijn op orde te brengen.
2
In het kader van de reorganisatie wordt de financiële systematiek mogelijk aangepast.
31 van 68
Beleidsvoornemens en streefdoelen binnen het thema ‘Middelen’ Huisvesting en uitrusting
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Huisvesting: Aanschaf van thermopane en nieuwe radiatoren Buitenschilderwerk realiseren Zonneschermen
Op orde brengen van huisvestingssituatie
2013-2016
Schoolleider
Schoolleider in samenwerking met gemeente
Aanvullen meubilair in verband met groei
Op orde brengen van de huisvestingssituatie
2012-2016
Schoolleider
Schoolleider
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
WIFI omgeving uitbreiden
WIFI in de gehele school mogelijk maken t.b.v. onderwijsleerproces
2013-2014
Schoolleider
Schoolleider
Nieuwe ELO aanschaffen (it’s learning) en implementeren
Studieplanning versterken.
2012-2013
Werkgroep
Werkgroep en schoolleider
Nieuw LVS (LVS2000)
Volgen van de ontwikkeling van leerlingen, goede leerlingenadministratie
2013
Schoolleider
Schoolleider
Methoden: Nieuwe methode voor Nederlands leerjaar 1 2012 leerjaar 2 2013 leerjaar 3 2014
Onderwijs dat aansluit bij de kerndoelen en de doelgroep
2012-2016
Schoolleider
Schoolleider
Opstellen van een ICT plan voor de aanschaf van nieuwe materialen
Het ontwikkelen van een meer langetermijnvisie op ICT en aanschaf hiervan
2012-2013
Schoolleider
Schoolleider
Aanschaf Cito-toetsen
Volgen van de leerlingontwikkeling
2012-2013
Werkgroep en schoolleider
Schoolleider, CvB, werkgroep
Materieel beleid/ICT
Aanvullende methode of materiaal voor onderdeel Rekenen bij wiskunde ( i.v.m. rekentoets in 2015) Vervangen methode scheikunde/natuurkunde* Vervangen methode Engels Leerjaar 3 2012 Leerjaar 1 en 2* Aanschaf methode techniek* *z.s.m. afhankelijk van het budget
NB: Dit is een eerste uitwerking van de beleidsvoornemens van het Panta Rhei College voor de komende vier jaar. Verdere concretisering in acties en resultaten vindt plaats in de jaarlijkse managementovereenkomst met actieplannen. 32 van 68
33 van 68
6.
MANAGEMENT VAN PRIMAIRE EN SECUNDAIRE PROCESSEN
Het leveren van goed onderwijs voor onze leerlingen om mee te nemen in hun ontwikkeling. Onze leerlingen leren steeds meer eigen verantwoordelijkheden te dragen om te kunnen functioneren in onze maatschappij. Dát is toch waar het uiteindelijk om gaat? Dat is toch uiteindelijk onze maatschappelijke opdracht? 6.1
Onderwijsvisie Onze visie op onderwijs wordt gevormd op basis van drie pijlers, te weten: de visie van Stichting Attendiz, de visie van het Panta Rhei College (die hier een uitwerking van is) en het belang dat wij hechten aan opbrengstgericht werken.
6.1.1
Attendiz-breed In het strategisch beleidsplan van Stichting Attendiz is de visie voor de komende jaren vastgelegd. Stichting Attendiz wil met haar scholen het volgende bereiken: “Een op maat
gesneden ononderbroken ontwikkeling(slijn) en passend onderwijs en passende ondersteuning die wordt gekenmerkt door vraagsturing en in nauwe samenwerking met ouders en ketenpartners.”
De scholen binnen de stichting kunnen worden aangesproken op: onderwijsvraagsturing: het ontwerpen en aanbieden van kwalitatief passend onderwijs; ondersteuningsvraagsturing: de (impliciete) ondersteuningsvraag van de leerling is het motief van ons handelen; wederkerigheid en gelijkwaardigheid in de contacten met ouders. 6.1.2
Schoolspecifiek Missie en visie Onze missie is het bieden van optimale ontwikkelingsmogelijkheden aan leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum met als doel het behalen van een overgangsbewijs van leerjaar 3 naar 4 op havo- of vwo-niveau. Dit doen we onder het motto:
Panta Rhei College; stevig fundament voor vervolgonderwijs!
Dit willen wij bereiken door het aanbieden van een passend onderwijsprogramma voor onze leerlingen waarin we ons - naast de standaard didactische havo/vwo-onderbouw lesstof sterk richten op sociale, emotionele en werkhoudingsvaardigheden. Hierbij houden we rekening met de specifieke onderwijsbehoeften van leerlingen met ASS met als einddoel een stevig fundament voor vervolgonderwijs op 4 havo/vwo niveau of binnen een mbo-opleiding. Dit doen we onder het motto ‘Van voorstructuren naar zelfreguleren’. Kernwaarden De kernwaarden die we in ons onderwijs hanteren zijn: De leerling staat centraal in het onderwijs en vormt een individu in ontwikkeling. De basis is respect, vertrouwen en aandacht. We bieden optimale op ASS gerichte voorwaarden voor ontwikkeling. Ouders en leerlingen zijn partner in het onderwijsleerproces. We hebben een brede inzet, gericht op; didactiek, sociaal emotionele ontwikkeling, werkhouding en motivatie. 34 van 68
Ons mens en maatschappijbeeld Ieder mens, iedere leerling is uniek en wil zich ontwikkelen. Leerlingen met ASS moeten op hun eigen manier kunnen leren en hebben recht op een autivriendelijke leeromgeving die uitgaat van hun specifieke mogelijkheden. De onderwijsomgeving moet leerlingen met ASS stimuleren hun eigen kwaliteiten te ontdekken en te ontwikkelen en om te leren gaan met hun beperkingen. Via voorstructureren naar zelfreguleren leren leerlingen steeds meer eigen verantwoordelijkheden te dragen die nodig zijn om goed te kunnen functioneren in onze maatschappij. Dit zien wij als onze maatschappelijke opdracht. Doelen De doelen die we hanteren in ons onderwijs: 1. De school stelt voor elke leerling een passend ontwikkelingsperspectief op. 2. Voor elke leerroute die de school aanbiedt is vastgesteld welke doelen de leerling moet behalen, didactisch, sociaal emotioneel en in werkhouding, om dit perspectief te bereiken. 3. Het uiteindelijke resultaat is het behalen van een overgangsbewijs naar leerjaar 4, met als uitstroommogelijkheden bovenbouw regulier vo (havo-vwo) of overstap naar het mbo-niveau 3-4. 4. Eerder schakelen naar regulier vo behoort ook tot de mogelijkheden. 5. De leerling voor wie om redenen het bovenstaande niet haalbaar blijkt, schakelt naar een andere vorm van onderwijs binnen de Stichting Attendiz of het SWV. 6.1.3
Opbrengstgericht werken Als school willen wij dat leerlingen het maximale uit zichzelf kunnen halen. Om dit te bereiken willen wij meer opbrengstgericht gaan werken. Door opbrengstgericht te werken willen wij systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van de prestaties van de leerlingen. De volgende kenmerken van opbrengstgericht werken worden daarom steeds meer zichtbaar binnen onze schoolorganisatie: Iedereen, op elk niveau binnen de organisatie, heeft zijn eigen verantwoordelijkheid als het gaat om sturen op opbrengsten. De school benut beschikbare data voor het verbeteren van hun onderwijs. De school heeft de leerstandaarden en op basis daarvan de onderwijsarrangementen vastgesteld (nog in ontwikkeling). De school definieert de gewenste situatie door het uitspreken van ambitieuze verwachtingen. Binnen de school is opbrengstgericht werken een cyclisch proces. Voor de uitwerking van deze kenmerken verwijzen we naar hoofdstuk 8.
6.2
Didactisch ontwerp
6.2.1
Onderwijsaanbod Onze school is gericht op het uitstroomprofiel vervolgonderwijs. Leerlingen verlaten onze school in principe met een overgangsbewijs van leerjaar 3 naar 4 op havo of vwo niveau. Ook is er een niet-diplomagerichte opleiding. Hieronder hebben we de verschillende uitstroomprofielen weergegeven: PRC heeft route onderbouw havo-vwo
Leerlingen kunnen met overgangsbewijs naar havo 4 of vwo 4 uitstromen naar:
Reguliere bovenbouw havo Reguliere bovenbouw vwo mbo (ROC) beroepsopleiding niveau 3/4 vso of aangepast traject
35 van 68
In het eerste en tweede leerjaar zitten leerlingen met havo/vwo-niveau gemengd. In het derde leerjaar kan - bij voldoende leerlingen - een aparte havo/vwo-klas gevormd worden. Een gemengde havo-vwo klas blijft echter een mogelijkheid. Het kan voorkomen dat de leerling door didactische achterstanden of achterstanden op het vlak van sociaal emotionele ontwikkeling en/of problemen op het gebied van de werkhouding niet in staat is om het onderwijsprogramma binnen drie jaar met voldoende resultaat af te ronden. Daarom wordt aan het eind van het tweede jaar kritisch gekeken of er een verlenging van de leertijd nodig is. Deze leerlingen krijgen didactisch het zelfde programma maar dan over een langere periode verdeeld. Dit betekent dat de leerling een extra (vierde) leerjaar volgt, wat de mogelijkheid geeft om nog extra te werken aan de geconstateerde achterstanden op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling of werkhouding. Deze onderdelen staan het behalen van het ontwikkelingsperspectief in de weg. Indien een leerling didactisch gezien niet voldoet aan de overgangsnormen blijft een leerling zitten of stroomt af naar een lager niveau. 6.2.2
Kerndoelen en leerlijnen Het Panta Rhei College is gestart met het implementatietraject van het werken volgens de kerndoelen en leerlijnen. De door het SLO opgestelde kerndoelen zijn op dit moment globaal geformuleerd3 Zij bieden scholen ruimte om in te spelen op individuele mogelijkheden en ondersteuningsbehoeften van leerlingen. Volgend schooljaar zal zijn vastgelegd op welke wijze de kerndoelen binnen het Panta Rhei College zijn vormgegeven en hoe deze worden weggezet in leerlijnen. De leerlijnen zullen gekoppeld worden aan de uitstroomprofielen die gelden voor de leerlingen van het vso voor het uitstroomprofiel vervolgonderwijs. Ook werken we de leerlijnen uit voor de leergebied overstijgende kerndoelen: Leren leren Leren taken uitvoeren Leren functioneren in sociale situaties Ontwikkelen van een persoonlijk toekomstperspectief In dit proces wordt de school ondersteund door het SLO.
6.2.3
Leerstandaarden en onderwijsarrangementen Met ons onderwijs sluit de school aan op de verschillende standaarden door onderwijs aan te bieden in verschillende arrangementen. De koppeling tussen de leerstandaarden en de arrangementen is als volgt: Het basisarrangement is gekoppeld aan de voldoende standaard. Het verdiept arrangement is gekoppeld aan de gevorderde standaard. Het intensief arrangement is gekoppeld aan de minimum standaard. Het zeer intensief arrangement is gekoppeld aan de groep leerlingen voor wie het intensief arrangement nog onvoldoende steun biedt. Hoe de verbinding wordt gemaakt tussen de leerstandaarden en onderwijsarrangementen in ons onderwijs is op dit moment nog niet volledig uitgewerkt. De komende periode wordt hier verder uitwerking aan gegeven in samenwerking met de SLO.
6.2.4
Schoolklimaat, leerstofaanbod en differentiatie Klassen bij het Panta Rhei College bestaan uit gemiddeld elf á twaalf leerlingen. In principe worden leerlingen ingedeeld op niveau en leerjaar. Daarnaast wordt rekening gehouden met problematiek en leeftijd van de leerling. Een aantal kenmerken hiervan: wisseling (vak)docenten wordt stapsgewijs opgebouwd; leerkrachten kunnen hun kennis van ASS vertalen in het handelen met de leerlingen alle lessen hebben zoveel mogelijk dezelfde opbouw; veel begeleiding bij leren-leren, plannen en organiseren; elektronische leeromgeving (huiswerk digitale agenda); pauzes met supervisie;
3
Zie voor meer informatie document: ‘Implementatie Kerndoelen vanaf 2012-2013
36 van 68
naast de focus op cognitieve ontwikkeling, zijn het leren leren, het ontwikkelen van sociale vaardigheden en maatschappelijke vaardigheden erg belangrijk op school.
Leeromgeving Wij zorgen voor een optimale leeromgeving voor leerlingen met ASS, waar bovenstaande basisvoorwaarden aanwezig zijn en leerlingen zich voldoende uitgedaagd en gestimuleerd voelen. Er zijn voldoende en passende leermaterialen aanwezig. De inrichting van de lokalen is functioneel; overzichtelijk, gestructureerd en prikkelarm. Daarbij zijn een heldere structuur, duidelijke en eenduidige regels en naleving daarvan basaal. Deze factoren zijn essentieel voor onze leerlingen om actief leren mogelijk te maken. Opzet onderwijs De psychiatrische problematiek van onze leerlingen maakt het noodzakelijk om naar maatwerk te zoeken bij elke leerling. Daarbij houden we ook rekening met verschillen tussen leerlingen in aanleg, tempo en interesse. Voor elke leerling wordt een ontwikkelingsperspectief opgesteld. Dit wordt met ouders en de leerling besproken. De medewerkers spiegelen gedrag, geven feedback op de voortgang in de ontwikkeling van de leerling en sturen zo nodig bij op (vak)didactisch gebied, maar ook op sociaal-emotioneel gebied en met betrekking tot de werkhouding. We gaan hierbij uit van het principe van voorstructureren naar een zelfreguleren en gewoon waar het kan, speciaal waar het moet. De inrichting van het onderwijs Met ons onderwijs sluiten we aan bij de mogelijkheden van onze leerlingen en ook bij de eisen van de samenleving. Betreffende de lesinhoud en werkwijze gaan we uit van regulier voortgezet onderwijs. Onder het motto ‘gewoon waar het kan, speciaal waar het moet’. Hierdoor wordt de kans vergroot dat een leerling na enkele jaren kan doorstromen naar het regulier onderwijs: bovenbouw vo of naar het mbo. Instructie Het geven van instructie is één van de belangrijkste activiteiten van de leraar. Hier wordt ook in het kader van het verbeterplan - veel aandacht aan besteed binnen het Panta Rhei College. We bevinden ons op dit moment in de ontwikkeling van een instructiemodel met vooral individuele instructie naar een model met een goede afstemming tussen klassikale en individuele instructie. Het directe instructiemodel neemt hier een belangrijke plaats bij in. De volgende pijlers stellen we centraal op didactisch gebied: stellen van minimumdoelen; bieden van voldoende leer- en instructietijd; monitoren van vorderingen van leerlingen; veilig en stimulerend onderwijsleerklimaat; efficiënte lesorganisatie; duidelijke gestructureerde instructie; intensieve en activerende les; afstemmen van het onderwijs op verschillen tussen leerlingen; aanleren van leerstrategieën. In klassenobservaties wordt hier expliciet naar gekeken, met name in relatie tot de benadering van onze specifieke leerlingen met ASS problematiek. Differentiatie Het vakkenpakket en de gehanteerde lesmethoden wijken niet af van hetgeen op het regulier voortgezet onderwijs aangeboden wordt: “We houden vast aan de kerndoelen van het voortgezet onderwijs”. Leerlingen krijgen - indien nodig - gedifferentieerde instructie en verwerking. Leerlingen die extra instructie nodig hebben, krijgen dat als andere leerlingen zelfstandig werken.
37 van 68
Wanneer de behoefte aan extra instructie voor een bepaald onderdeel structureel is, ontwerpen we een individuele leerlijn of verwijzen we de leerling door naar externe instanties (bijvoorbeeld voor huiswerkbegeleiding). De mentor/leraar heeft een belangrijke functie in het volgen van leerlingen met een individuele leerlijn. De zorgcoördinator begeleidt en adviseert de leraar hierbij. 6.2.5
Werken vanuit het ontwikkelingsperspectief Het ontwikkelingsperspectief geeft een inschatting van ontwikkelingsmogelijkheden door instroomniveau en verwacht uitstroomniveau met elkaar te verbinden. Voor het opstellen van het ontwikkelingsperspectief gelden de volgende uitgangspunten: Voor iedere leerling stelt de school bij plaatsing binnen zes weken een ontwikkelingsperspectief vast, na, een op overeenstemminggericht, overleg met ouders. De school legt het instroomniveau vast op basis van beschikbare informatie (intelligentieprofiel, motivatie, didactische informatie, leergedrag, sociaal-emotionele ontwikkeling, communicatieve redzaamheid, stoornis/handicap, gezins-/woonsituatie). Het ontwikkelingsperspectief bevat didactische, cognitieve en pedagogische gegevens. De school stelt voor de basisvakken het uitstroomniveau, een leerrendementsverwachting en de leerroute op en bepaalt de uitstroombestemming. De school betrekt de leerlingen waar mogelijk actief bij het opstellen van het ontwikkelingsperspectief en de leerroute. De school evalueert het ontwikkelingsperspectief tenminste eenmaal per jaar met ouders/leerling. Indien hulpverlening of behandeling betrokken is, bespreekt de school met deze partners het ontwikkelingsperspectief van de leerling en tevens de eventuele invloed van de behandeling hierop. Om de ontwikkeling van de leerling te kunnen volgen, brengt de school het ontwikkelingsperspectief van de leerling vanaf de plaatsing door de jaren heen overzichtelijk in kaart en toetst de prestaties van de leerling jaarlijks middels het leerlingenvolgsysteem. De school verantwoordt aan de hand van het ontwikkelingsperspectief wat de resultaten en leerwinst zijn, of de school erin slaagt leerlingen op een school te plaatsen die past bij hun uitstroomniveau en of leerlingen de verworven plek weten te bestendigen. 4 De school volgt leerlingen nog twee jaar na het verlaten van de school om te controleren of de leerling naar verwachting functioneert op de uitstroombestemming via het formulier ‘Bestendigen uitstroom’. Er wordt gewerkt met een uniform format voor het ontwikkelingsperspectief. Er is een doorgaande lijn. NB: De school werkt met het document: ‘Format ontwikkelingsperspectief’. Zie bijlage 1.
6.3
Toelating Aangemelde leerlingen moeten voldoen aan de wettelijke toelatingscriteria, zoals vermeld in de Wet op de Expertise Centra. Voor een kind geplaatst kan worden of extra begeleiding kan krijgen vanuit de rugzak, moet er door een onafhankelijke commissie, de Commissie van Indicatiestelling (CVI), een positieve beschikking afgegeven worden voor cluster 4. Om te bepalen of een leerling op zijn plek is binnen het Panta Rhei College is bepaalde informatie nodig: Psychodiagnostisch / Psychiatrisch onderzoek (met ASS-diagnose) Intelligentie-onderzoek (TIQ≥ 110) Indien van toepassing onderzoeksgegevens van maatschappelijk werk Gegevens uit de jeugdzorg of kinderpsychiatrie over de hulpverlening
4
Zie protocol ‘Opbrengsten van het onderwijs in de schoolgids’.
38 van 68
Overige relevante informatie met betrekking tot de stoornis, de problematiek en/of de geboden aanpak Kopie van de beschikking Onderwijskundig rapport of andere info van school Citoscores en andere belangrijke didactische gegevens Handelingsplan + evaluatie BSN-nummer
Het Panta Rhei College probeert de problematiek van de individuele leerling te ondervangen door de leeromgeving af te stemmen op de stoornis van de leerling. Dit betekent dan ook dat de commissie voor de begeleiding op basis van het dossier secuur nagaat of het Panta Rhei College de aangewezen plek is voor de leerling. Op basis van een intakegesprek, leerlingdossier en eventueel aanvullend onderzoek door orthopedagogen wordt hier een uitspraak over gedaan. Hierbij wordt de relatie gelegd met de toelatingscriteria van het Panta Rhei College. Binnen het Panta Rhei College komt de volgende doelgroep leerlingen in aanmerking voor toelating: Diagnose Autisme Spectrum Stoornis Geldige indicatie voor cluster 4 Er zijn voldoende leermogelijkheden (havo- of atheneum-niveau) TIQ: 110 of hoger Citoscore 540 of hoger Totaalbeeld van de leerling, waarbij sociaal-emotionele ontwikkeling van belang is Leerling is zelf gemotiveerd en heeft een passende werkhouding NB: Voor meer informatie verwijzen we u naar de procedure ‘Nieuwe aanmelding’. 6.4
Leerlingzorg
6.4.1
Uitgangspunten interne zorgstructuur De mentor is casemanager binnen het Panta Rhei College. Hij heeft de regie over de ondersteuning die de leerling ontvangt. Mentoren hebben namelijk iedere dag te maken met leerlingen die verschillende onderwijsbehoeften hebben en signaleren hoe een leerling zich ontwikkeld. De mentor van de klas is in eerste instantie verantwoordelijk voor het afstemmen van het onderwijs en de ontwikkeling van de leerling. Kerntaak van onze leraren is uiteraard het onderwijzen van leerlingen, waarbij de focus op cognitieve ontwikkeling ligt. Maar er ligt ook een belangrijke opdracht op het gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen. De mentor/leraar stemt het onderwijs af op de drie basisbehoeften: de behoefte aan relatie, de behoefte aan competentie en de behoefte aan autonomie. Daarbij houdt de mentor/leraar rekening met verschillen en anticipeert op eventuele problemen die in de onderwijssituaties aan het licht komen. De mentor/leraar zorgt voor een optimaal ondersteuningskader, zowel voor de individuele leerling als voor een klas leerlingen. Kenmerken van de ondersteuning - waarbij het OPP als kader dient - zijn: heldere en ambitieuze onderwijsdoelen; stimuleren van de sociaal-emotionele ontwikkeling. een pedagogisch-didactische benadering gericht op de drie basisbehoeften (relatie, competentie, autonomie); structurele signaleringsmomenten; optimale taakgerichte leertijd; bieden van structuur.
39 van 68
De mentor of leraar kan ondersteuning inroepen vanuit de commissie voor de begeleiding indien dit nodig is. Hier heeft de commissie voor de begeleiding met ingang van het nieuwe schooljaar 2012-2013 een duidelijk aanvraagformulier voor opgesteld, te weten ‘Aanvraagformulier zorgteam’. Aanvullende ondersteuning die de leerlingen nodig hebben, wordt multidisciplinair vormgegeven vanuit een krachtige interne zorgstructuur. Deze interne zorgstructuur garandeert dat de leerlingen op school die ondersteuning krijgen die nodig is. Indien de school niet de benodigde deskundigheid in huis heeft, dan kan het Panta Rhei College hulp inroepen van relevante (keten)partners. Binnen onze school maakt leerlingenzorg deel uit van het cyclisch proces van kwaliteitszorg waarin doelen worden geformuleerd, evaluaties en analyses plaatsvinden, verbeteringen worden aangebracht en de kwaliteit van de zorg gewaarborgd wordt. 6.4.2
Commissie voor de begeleiding De commissie voor de begeleiding is verantwoordelijk voor het bieden van de juiste zorg en begeleiding aan de leerlingen van de school. De commissie voor de begeleiding is multidisciplinair samengesteld. Dit hebben we op zo’n manier gedaan dat vanuit verschillende oogpunten adequaat en deskundig advies gegeven kan worden. De commissie bestaat uit de orthopedagogen, een schoolmaatschappelijk werker, zorgcoördinatoren en de directeur. Op afroep wordt soms de jeugdarts toegevoegd. De algehele leiding en coördinatie zijn in handen van de directeur. De commissie voor de begeleiding heeft wettelijk tot taak: a. te adviseren over het vaststellen en bijstellen van het ontwikkelingsperspectief; b. het tenminste één keer per jaar evalueren van het ontwikkelingsperspectief en hiervan verslag te doen aan het bevoegd gezag; c. te adviseren over terugplaatsing of overplaatsing van de leerling naar het voortgezet onderwijs. Wij vatten als school de wettelijke taken breder op en zien voor de commissie voor de begeleiding een rol weggelegd op het gebied van begeleiding, regievoering en plaatsing. Hieronder volgt een beschrijving van de wijze waarop de commissie voor de begeleiding de wettelijke taken breed invulling geeft: a. Begeleiding Teneinde een optimale ontwikkeling te bewerkstelligen doet de commissie op basis van observatie en handelingsgerichte diagnostiek aanbevelingen ten behoeve van de begeleiding van individuele leerlingen tijdens hun verblijf op school. De commissie adviseert en faciliteert leraren ter ondersteuning van het primaire proces. De commissie stelt het eerste ontwikkelingsperspectief op in samenwerking met de leraar naar aanleiding van diverse onderzoeksverslagen. De leden van de commissie maken deel uit van de leerlingbesprekingen en groepsbesprekingen. De jeugdarts verricht medisch onderzoek naar aanleiding van een specifieke medische vraagstelling. De commissie coördineert de zorg rondom de leerling door het onderhouden van contacten met ouders en hulpverleningsinstanties. b. Regievoering Tijdens de leerlingbesprekingen formuleert de commissie of de leerling zich ontwikkelt conform het eerder vastgestelde ontwikkelingsperspectief. Als de leerling zich niet volgens verwachting ontwikkelt, dan bespreekt de commissie samen met de leraar welke maatregelen noodzakelijk zijn en of het ontwikkelingsperspectief aanpassing vereist.
40 van 68
Zo is het binnen het Panta Rhei College - bij uitzondering mogelijk- om gebruik te maken van een verlengde onderbouw, waarbij de onderbouw niet in drie, maar in vier jaar wordt doorlopen. Aan het einde van het tweede jaar wordt hier een keuze in gemaakt, op basis van de uitkomsten van onderzoeksgegevens (TRF en BRIEF, didactische gegevens, Cito toetsen voor de vakken Nederlands, Engels en rekenen/wiskunde, informatie van de mentor). Op groepsniveau bespreekt en analyseert de commissie de resultaten van de groep als geheel en formuleert samen met de mentor verbeterpunten. Om te beoordelen of het onderwijs, de zorg en de begeleiding voldoende zijn geweest, worden aan het einde van de schoolperiode de resultaten van de leerlingen vergeleken met het eerder geformuleerde ontwikkelingsperspectief. Binnen het Panta Rhei College doen we dit niet alleen aan het einde van de schoolperiode, maar frequenter. Uiteraard bij aanmelding van de leerling, maar ook stellen we het OPP bij na twee jaar (op basis van de didactische ontwikkeling van de leerling en de uitkomsten van de TRF en BRIEF). Dit doen we om te bepalen of een verlengde onderbouw wenselijk is. Bij uitstroom van de leerling naar vervolgonderwijs evalueren we het OPP en kijken we of de ondersteuning voldoende in lijn van de ontwikkeling van de leerling is geweest. Om ervan op de hoogte te zijn of de leerlingen in de vervolgvoorziening naar verwachting functioneren, worden bij de vervolgvoorziening gedurende twee jaar na de verwijzing gegevens opgevraagd.
c. Plaatsing De commissie geeft advies over de plaatsbaarheid van de leerling. De commissie maakt samen met de ouders van de aangemelde leerling het dossier compleet. Reeds bestaande informatie rondom de leerling wordt opgevraagd. In voorkomende gevallen doet de gedragswetenschapper zelf onderzoek of gaat observeren op de school van de aangemelde leerling. De schoolarts beoordeelt de medische gegevens of verricht een eigen medisch onderzoek. De schoolmaatschappelijk werker beoordeelt de integraliteit van de problematiek. De commissie informeert, voorafgaand aan de plaatsing van de nieuwe leerling, de leraren en mentor over: de onderwijsrelevante beginsituatie, het ontwikkelingsperspectief. 6.4.3
De leerlingbespreking Het Panta Rhei College bevindt zich op dit moment in de overgang van het werken met handelingsplannen naar het werken met ontwikkelingsperspectieven. De onderstaande tekst geeft weer hoe de school met ingang van schooljaar 2012-2013 wil gaan werken, waarbij in 2011-2012 nog met handelingsplannen werd gewerkt. De leerlingbesprekingen vormen het centraal overleg rond de leerlingenzorg. Alle leerlingen worden minstens twee keer per schooljaar besproken, zowel op cognitief als sociaalemotioneel gebied. Waar mogelijk wordt contact gezocht met aanpalende instanties die contact hebben met de leerling (zoals hulpverlening). Doel van de leerlingbespreking is duidelijk te krijgen of de leerling zich ontwikkelt conform het eerder vastgestelde ontwikkelingsperspectief. We gaan binnen de leerlingbesprekingen uit van de volgende werkwijze: Deelnemers aan de leerlingbespreking zijn in ieder geval de betrokken docenten /mentor en (betrokken zorgcoördinator en orthopedagoog) vanuit de Commissie voor de Begeleiding. Ter voorbereiding van de leerlingbespreking levert de leraar/mentor gegevens aan (bijvoorbeeld een analyseformulier, gegevens vanuit het leerlingenvolgsysteem).
41 van 68
6.4.4
Tijdens de leerlingbespreking wordt de uitvoering van het ontwikkelingsperspectief geëvalueerd: Wijze waarop instructie - orthopedagogisch handelen - orthodidactisch handelen aansluiten bij de leerling. Wijze waarop de leermiddelen – leerinhoud aansluit bij de ontwikkeling van de leerling. Actieve leertijd. Tijdens de leerlingbespreking vindt een analyse van de vorderingen plaats, waarin de volgende vragen centraal staan: Zijn de gestelde doelen behaald? Liggen de resultaten van de leerling in lijn met wat er verwacht mag worden? (Onder andere op basis van gegevens uit leerlingenvolgsysteem.) Wat zijn bevorderende en belemmerende factoren bij het behalen van de doelen? Is de geboden zorg afdoende? De evaluatie en de analyse van de leerlingbespreking en de conclusies hieruit worden vastgelegd in het leerlingendossier. Op basis van de analyse door de Commissie voor de Begeleiding wordt het ontwikkelingsperspectief al dan niet bijgesteld door de mentor. De mentor bespreekt het eventueel aangepaste ontwikkelingsperspectief met de ouders/verzorgers.
Groepsbespreking en groepsplan De school bevindt zich op dit moment in de overgangsfase van een meer individuele aanpak naar een meer groepsgerichte aanpak. Onderstaande tekst bevat de beleidsvoornemens die de school op dit terrein heeft. In de groepsbespreking worden resultaten op groepsniveau door de mentor, groepsleraar(en) en (leden van) de commissie voor de begeleiding besproken. Doel van de groepsbespreking is informatie geven en verantwoording afleggen voor wat betreft het functioneren van de groep. Binnen de groepsbesprekingen wordt de volgende werkwijze gehanteerd: Analyse van de opbrengsten van het onderwijs op basis van toets uitslagen. Wanneer blijkt dat de leerresultaten niet voldoen aan de gestelde leerstandaarden, dan is er aanleiding om het onderwijsaanbod onder de loep te nemen. Verklaring van de resultaten via het evalueren van de instructie: het klassenmanagement (waaronder ook groepssamenstelling, groepsinteractie); leermiddelen; actieve leertijd en professionaliseren. Nagaan welke consequenties de analyse en verklaring hebben voor de inhoud en de organisatie van het onderwijs in de komende periode voor de hele groep; het formuleren van aandachtspunten voor de volgende periode. Het groepsplan is het document dat bij de groepsbespreking ter evaluatie op tafel ligt. Uitgangspunt van het groepsplan is convergente differentiatie, waarbij voor alle leerlingen in de groep minstens de gestelde minimumdoelen voor de basisvaardigheden worden gehanteerd. In de groepsplannen worden leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften geclusterd. Vanuit de onderwijsarrangementen leidt dit tot differentiatie in drie groepen: Instructieonafhankelijke leerlingen / verdiept arrangement: korte instructie. Instructiegevoelige leerlingen / basisarrangement: basisinstructie. Instructieafhankelijke leerlingen / intensief arrangement: basisinstructie en verlengde instructie. Het groepsplan omvat een beschrijving van het onderwijsaanbod aan alle leerlingen in de groep voor een bepaalde periode.
42 van 68
Een groepsplan wordt voor de periode van een jaar opgesteld, tweejaarlijks formeel geëvalueerd en bijgesteld en tussentijds veel vaker bijgesteld op basis van individuele ontwikkeling van leerlingen in relatie tot de ontwikkeling van de groep als geheel. Een groepsplan is altijd dynamisch van opzet, een bijstelling op basis van observatie en tussentijdse methodegebonden toetsen is gewenst. Het groepsplan omvat altijd de volgende onderdelen: doelen, inhoud, instructie, organisatie (tijd) en evaluatie. In het groepsplan staan concrete en praktische aanwijzingen beschreven voor de manier waarop de leraar omgaat met de verschillende onderwijsbehoeften van de leerlingen in de groep. De doelen in het groepsplan zijn SMARTI 5 geformuleerd. Belangrijk in het groepsplan is het plannen van de leerstof gekoppeld aan de effectieve leertijd. Het groepsplan wordt opgesteld door de mentor. 6.4.5
Leerlingdossier In het leerlingdossier is terug te vinden: Administratieve gegevens: aanmeldingsformulier, BSN, beschikking cluster 4. Intake gegevens: kopie van de beschikking, verslag van intakegesprek met ouders/verzorgers, psychodiagnostisch / psychiatrisch onderzoek (met diagnose), intelligentieonderzoek, gegevens uit de jeugdzorg of kinderpsychiatrie over de hulpverlening, onderwijskundig rapport, handelingsplan en/of andere informatie van de vorige school, overige relevante informatie met betrekking tot de stoornis, de problematiek en/of de geboden aanpak. Ontwikkelingsperspectief: ontwikkelingsperspectief inclusief aanduiding leerroute, verwachte eindniveau, verwachte uitstroombestemming. TRF & BRIEF: ingevulde vragenlijsten en conclusies. Handelingsplannen. Logboek: verslag van gesprekken met ouders, logboek, formulieren agressie-incidentmelding, rode en gele kaarten. Schoolrapporten/vordering: kopie van de rapporten en gegevens leerlingvolgsysteem. Informatie vanuit hulpverlening en jeugdarts. De school houdt van elke leerling een digitaal logboek bij. In dit logboek worden bijzonderheden van elke leerling vermeldt. Dit logboek kan door medewerkers van het Panta Rhei College worden ingezien. NB: Voor meer informatie over de zorgstructuur verwijzen we u naar de documenten ‘Leerlingzorg voor nieuwe leerlingen’ en ‘Leerlingzorg zittende leerlingen’.
6.5
Lesroosters Het onderwijsaanbod moet voor elke leerling in elk leerjaar 1000 uren omvatten. In het begin van het jaar ontvangen alle leerlingen het lesrooster voor de periode van een jaar. Gedurende het jaar kunnen hier wijzigingen in plaatsvinden, maar dit proberen we zoveel mogelijk te voorkomen of goed op te vangen.
6.6
Ondersteunende processen Om ons onderwijs optimaal vorm te kunnen geven is afstemming en overleg nodig. Binnen het Panta Rhei College zijn er verschillende overlegorganen met ieder een verschillend doel. We noemen een aantal van de meest voorkomende overleggen: Team vergaderingen, CvB vergaderingen, CvB toelatingsvergaderingen, groepsbesprekingen, leerlingbesprekingen, incidentenbesprekingen op dinsdag- en donderdagmiddag, rapportbesprekingen. Daarnaast is er regelmatig overleg met onder meer de OuderAdviesRaad, de leerlingenraad et cetera.
5
: Concreet en duidelijk, meetbaar, realistisch, tijdgebonden en inspirerend.
43 van 68
6.7
Beleidslijnen, doelen en resultaten Huidige situatie Uit het kwaliteitsonderzoek dat in het voorjaar van 2012 is uitgevoerd binnen het Panta Rhei College blijkt duidelijk dat de school al de nodige progressie heeft geboekt op het gebied van onderwijs en leren. Niettemin zijn er ook nog stappen te zetten. Uit het onderzoek blijkt dat leerlingen worden gestimuleerd om zelfstandig te werken en dat de lesstof aansluit bij het niveau van de leerlingen. Ook zorgt het Panta Rhei College voor een brede ontwikkeling van leerlingen, zo geven ouders, leerlingen en medewerkers aan. Of leerlingen in voldoende mate de gelegenheid krijgen om elkaar te helpen en samen te werken, daarvoor zien we lagere scores. Op het gebied van de begeleiding zien we positieve scores, die op zichzelf iets onder het interne vso-gemiddelde liggen. Hebben leraren realistische verwachtingen van leerlingen, leggen leraren de lesstof op begrijpelijke wijze uit en krijgen leerlingen regelmatig te horen hoe hun vorderingen zijn? De scores hiervoor liggen onder het Attendiz vso-gemiddelde. Met name de specialisten zijn kritisch bij de vraag of de leraren voldoende tijd hebben om leerlingen te begeleiden. Betrokkenen bij het PRC geven aan dat de school over geschikt lesmateriaal beschikt. Leerlingen waarderen de vraag of de school beschikt over voldoende computers en nieuwe media voor leerlingen met lagere scores. Bij de zorg en ondersteuning zien we een wisselend beeld. Alle leerlingen hebben een handelingsplan wat meestal in overleg met ouders wordt opgesteld. De vraag of dit handelingsplan ook met de leerling wordt besproken, leidt tot lagere tevredenheid. Met name de vraag of de school een goed leerlingvolgsysteem heeft, leidt tot lagere scores. Ook de vraag of de school over voldoende voorzieningen beschikt voor de specifieke leerbehoeften van leerlingen waarderen betrokkenen iets lager. Wel zijn medewerkers en ouders positief over de zorg die op school geboden wordt. Ook geven betrokkenen aan dat de (impliciete) zorgvraag van de leerling sturend in het handelen van de school is. De school is in beweging. De school bevindt zich op dit moment in een verbetertraject met de inspectie. Hieruit voortvloeiend hebben we de afgelopen tijd ingezet op de structuur en organisatie van leerlingenzorg, maar ook het didactisch werken in de klas en de opbrengstgerichtheid van het onderwijs zijn onder de loep genomen. Op dit moment wordt de overstap gemaakt van het werken met handelingsplannen naar het werken met het ontwikkelingsperspectief voor leerlingen. Daarnaast bevindt de school zich in een beweging van een meer individuele benadering naar een groepsgerichte benadering. Dit geldt met name voor de instructie in de klas die meer op groepsniveau plaatsvindt met daarbinnen verschillende niveaus. Ook hebben we ons het afgelopen jaar georiënteerd op de aanschaf van een nieuw leerlingvolgsysteem. Binnen de school zijn op dit moment drie werkgroepen actief. De werkgroep onderwijszorg, pedagogisch klimaat/schoolcultuur en programma onderbouw havo-vwo. Een korte uitwerking van de taken van elke werkgroep: Werkgroep Onderwijszorg: het ontwikkelingsperspectief en hoe dit in te voeren. Praktisch ermee aan de slag. Wat hebben we nog nodig naast het ontwikkelingsperspectief? Aanschaf cito LVS voor Nederlands, wiskunde, rekenen en Engels en hoe deze te implementeren. Werkgroep pedagogisch klimaat/schoolcultuur: hoe benaderen we leerlingen, hoe staan we in ons werk, eventueel met behulp van positive behaviour support.
44 van 68
Werkgroep programma onderbouw havo-vwo: ELO (it’s learning)/ Planners LGO kerndoelen: koppelen aan vakken en zoveel mogelijk aan methoden Kerndoelen uitstroomprofiel vervolgonderwijs: • Methoden kiezen / jaarplanners klaar voor de zomervakantie • Deze doelen registreren via de planner en het aftekenen ervan. • Referentieniveaus taal en rekenen (methoden of extra materiaal) Deze werkgroepen zijn op dit moment opgezet en zullen in de komende schoolplanperiode actief blijven. Beleidsvoornemens en streefdoelen Beleidsvoornemens en streefdoelen binnen het thema ‘Onderwijs’ Implementeren 3 jarige onderbouw als standaard
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Implementeren van 3-jarige onderbouw als standaardtraject voor de leerlingen
Het aanbieden van ons traject in een tijdsbestek van 3 jaar in plaats van 4 jaar
20122013 Voor leerjaar 1 en 2
Schoolleider
Schoolleider, CvB en team
Implementeren ontwikkelingsperspectief
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Implementeren van het werken met het ontwikkelingsperspectief: Bespreken ontwikkelingsperspectief met de leerlingen Werken met meetbare en tijdsgebonden tussen- en einddoelen Vaststellen ontwikkelingsperspectief in overleg met de ouders
Maatwerk realiseren voor elke leerling en het daarmee optimaliseren van prestaties
20122013
Werkgroepvoorzitter en schoolleider
Team, werkgroep, CvB en begeleider SLO
Het realiseren van een planmatig en opbrengstgericht onderwijsaanbod
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Er wordt planmatig gewerkt aan de hand van leerlijnen en planners/studiewijzers
Planmatig werken aan ontwikkeling van leerlingen
20122013
Schoolleider
Team, CvB en schoolleider
Uitwerking leerlijnen voor de vakken (in relatie tot kerndoelen) en leren leren (en LGO-kerndoelen), afspraken over hoe deze te registreren
Het vaststellen van leerlijnen
2012
Werkgroepvoorzitters en schoolleider
Werkgroep, team en begeleider SLO
Helderheid krijgen over leerstandaard en bij behorende onderwijsarrangementen
Zicht krijgen op het eigen aanbod
20122013
Werkgroepvoorzitters en schoolleider
Werkgroep, team en begeleider SLO
Verder beschrijven van leerlijnen en leerdoelen per vak en leerstofoverstijgende gebieden
Vaststellen leerlijnen
20122013
Werkgroepvoorzitters en schoolleider
Werkgroep, team en begeleider SLO
45 van 68
Dyslexiebeleid
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Het implementeren van het protocol dyslexie
Duidelijke en eenduidige aanpak voor dyslexieleerlingen
2012-2013
Orthopedagogen
Orthopedagoog, zorgcoördinator en leraren
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Werken met groepsplannen en groepsbesprekingen: Format ontwikkelen voor het groepsplan Implementeren van groepsplan Implementeren van groepsbesprekingen
Sterkere focus op onderwijsopbrengste n. Lesgeven op drie niveaus en leerlingen daarmee meer kansen geven.
Format: 2012-2013 Implement atie: 2013
Schoolleider
Team, CvB, schoolleider
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Volgen van leerlingontwikkeling, onder meer door: Aanschaf en implementatie LVS 2000 Aanschaf BRIEF Gebruik van TRF en BRIEF Toetskalender opstellen en gebruiken
Het monitoren van de ontwikkeling van individuele leerlingen om analyse hiervan mogelijk te maken met behulp van Cotan genormeerde test
2012-2013
Schoolleider
Team, CvB, ICTcoördinatoren, schoolleider
Aanschaf Cito-toetsen
Zicht op de ontwikkeling van leerlingen op basis van referentieniveaus
2012-2013
Werkgroep Ontwikkelingspersp ectief
Werkgroep en schoolleider
Groepsplannen implementeren
Volgen van leerlingontwikkeling
Relatie en samenwerking CvB – team
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Het realiseren van een betere samenwerking en afstemming tussen CvB en team. Eén keten van ondersteuning
2012-2013
Schoolleider
Leraren, zorgcoördinatoren, orthopedagogen, schoolleider
Communiceren van taken CvB Duidelijke taakverdeling tussen CvB en team (positionering orthopedagogen en zorgcoördinatoren) Evalueren uitvoering leerlingenzorg door CvB middels vragenlijst In positie brengen van mentoren als regievoerder van zorg
46 van 68
Aandacht in de klas (didactiek en klassenmanagement)
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Taakgerichte werksfeer, effectieve instructie ASS vriendelijke leeromgeving
Continu 2012-2016
Schoolleider
Leraren, zorgcoördinatoren, orthopedagogen, schoolleider
Aandacht voor het directe instructiemodel (bij klassenobservaties, studiedagen) Uitdagend en stimulerend onderwijs (belevingswereld leerlingen) Leerlingen stimuleren tot samen werken en elkaar helpen Prikkelarm - ASS vriendelijke leeromgeving
NB: Dit is een eerste uitwerking van de beleidsvoornemens van het Panta Rhei College voor de komende vier jaar. Verdere concretisering in acties en resultaten vindt plaats in de jaarlijkse managementovereenkomst met actieplannen.
47 van 68
7.
WAARDERING
Hoe waarderen directe betrokkenen onze school? Welke tevredenheid uiten zij ten aanzien van het onderwijs en de school? Om hier zicht op te krijgen organiseert onze school eens in de vier jaar een kwaliteitsmeting met de Kwaliteitsvragenlijst (V)SO ontwikkeld door Van Beekveld & Terpstra6. Dit onderzoek is voorafgaand aan het opstellen van het schoolplan uitgevoerd (februari 2012) zodat we op basis van de uitkomsten ons beleid kunnen bepalen. De inhoud van de Kwaliteitsvragenlijst (V)SO is gebaseerd op het INK-model. Deze inhoud is aangepast op stichtingsniveau en op schoolniveau. Dit maakt het mogelijk de vragen echt te laten aansluiten bij waar onze school mee bezig is. De Kwaliteitsvragenlijst (V)SO is uitgezet onder managementleden, medewerkers (OP, OOP en specialisten), ouders en leerlingen. In dit hoofdstuk geven we een weergave van de waardering voor onze school. 7.1
Leerlingen en ouders We vinden de waardering die leerlingen en ouders aan de school en het onderwijs geven van belang. Deze waardering brengen we onder meer in beeld met kwaliteitsmetingen, maar ook door continu in gesprek te gaan met leerlingen en ouders middels de leerlingenraad, de OuderAdviesRaad en de MR. Uit het kwaliteitsonderzoek blijkt dat er sprake is van positieve waardering vanuit leerlingen en ouders voor onze school. Leerlingen beoordelen de school met een ruime voldoende van 6,8 (gemiddeld binnen Stichting Attendiz vso 6,9). Ook ouders waarderen ons onderwijs met een gemiddeld eindcijfer van 7,1 (gemiddeld Stichting Attendiz vso 7,7). Dit zijn mooie scores, maar we zijn uiteraard nog niet tevreden. In dit schoolplan wordt op een groot aantal plaatsen gerefereerd aan de uitkomsten van dit kwaliteitsonderzoek, dus op deze plaats bespreken we niet in detail welke thema’s hoog en laag worden gewaardeerd. Daarvoor verwijzen we u naar de uitkomsten van dit kwaliteitsonderzoek. Deze zijn terug te vinden op de website van het Panta Rhei College. In algemene zin is er sprake van waardering voor onze school en het onderwijs dat wij bieden. Hoge waardering is er voor het leiderschap van de schoolleider, de informatievoorziening, ouderbetrokkenheid en communicatie en de procedures binnen het Panta Rhei College. Iets lagere waardering, maar nog steeds als voldoende te beschouwen, is er voor een aantal onderdelen in het onderwijs (onder andere leerlingen worden uitgedaagd om zich maximaal te ontwikkelen, leerlingen krijgen te horen hoe hun vorderingen zijn), het pedagogisch klimaat, (met name het naleven van de regels) en het schoolgebouw. Deze onderdelen zien we dan ook als ontwikkelpunten.
7.2
Personeel en management We hechten ook veel belang aan de waardering voor onze school en het onderwijs door onze medewerkers. We meten deze waardering in kwaliteitsonderzoeken, maar ook in gesprekken die structureel plaatsvinden met de medewerkers.
6
Daarnaast is het mogelijks om tussentijds, na twee jaar, een tussenmeting uit te zetten om na te gaan of het ingezette beleid daadwerkelijk rendeert.
48 van 68
Uit het kwaliteitsonderzoek blijkt ook vanuit de medewerkers positieve waardering te bestaan voor de school. Dit geldt voor het eindoordeel van de schoolleider (7,0), onderwijzend personeel (7,0), onderwijs ondersteunend personeel (8,0) en specialisten (7,0). Dit zijn mooie scores, ook in vergelijking met het gemiddelde van Stichting Attendiz. Zeer positieve waardering van medewerkers is er voor de schoolleider. Ook de interactie met leerlingen, ouderbetrokkenheid en contacten met ouders leiden tot positieve waardering van deze interne groepen. Daarnaast worden positieve scores gegeven voor de informatievoorziening, onderdelen van het werkklimaat, de ontwikkelingsmogelijkheden en de mogelijkheden tot overleg en medezeggenschap. Opvallend is het feit dat de schoolleider deze, maar ook de andere thema’s, vaak iets lager waardeert dan de andere interne groepen doen. Deze lagere scores getuigen van een kritische houding en het besef dat er nog een aantal stappen gezet moeten worden binnen de school. De schoolleider is dan ook bewust kritisch en aan de voorzichtige kant in haar oordeel en conclusies. Lagere scores zijn er voor het arbobeleid, de huisvesting, het werken met het ontwikkelingsperspectief en opbrengstgericht werken. Deze laatste twee thema’s worden met name laag gewaardeerd door de specialisten en de schoolleider. 7.3
Maatschappij De inspectie van het onderwijs geeft op haar website over het Panta Rhei College aan dat:
‘Deze school is kort geleden gestart. De inspectie heeft de kwaliteit van het onderwijs nog niet onderzocht. Nadat de inspectie de kwaliteit van het onderwijs heeft vastgesteld, verschijnt de informatie daarover op deze Toezichtkaart’.
Het laatste inspectiebezoek op het Panta Rhei College dateert van 26 juni 2012. In dit bezoek concludeerde de inspectie dat de kwaliteit van de school in de afgelopen periode is verbeterd. De inspectie gaf in dit bezoek aan dat er veel werk is verzet en dat er al veel dingen goed gaan. Wel benadrukken de inspecteurs dat de tijd te kort is om deze inspanning al te kunnen meten in opbrengsten. Daarom schort de inspectie haar oordeel nog een half jaar op om de effecten van die verbeteringen mee te kunnen nemen. Een volgend bezoek van de inspectie is gepland medio begin 2013. 7.4
Beleidslijnen, doelen en resultaten Huidige situatie In de bovenstaande paragraaf Personeel en management zijn de algemene resultaten en conclusies uit het kwaliteitsonderzoek op hoofdlijnen beschreven. Op basis van het onderzoek zijn verschillende beleidsvoornemens bepaald. Deze beleidsvoornemens zijn binnen dit schoolplan zoveel mogelijk geplaatst binnen het hoofdstuk waarin deze passend zijn. Onder verantwoordelijkheid van de schoolleider gaan verschillende werkgroepen aan de slag om de resultaten verder te duiden en verbeterplannen te ontwikkelen en uit te voeren. De ontwikkeling van deze beleidsvoornemens wordt twee keer per jaar gevolgd door middel van de managementrapportages die schoolleider bespreekt met - een afvaardiging van - het bestuur en het team.
49 van 68
Beleidsvoornemens en streefdoelen Beleidsvoornemens en streefdoelen binnen het thema ‘Waardering’ Nieuwe structuur medezeggenschap vormgeven
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Nieuwe medezeggenschapstructuur vanuit Attendiz op schoolniveau implementeren
Medezeggenschap op schoolniveau organiseren
2012-2013
Schoolleider
Ouders, team en schoolleider
Waardering leerlingen en ouders/verzorgers
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Waardering van leerlingen en ouders/verzorgers verder uitbouwen
De waardering van leerlingen en ouders over 2/4 jaar moet hoger liggen op de lager scorende thema’s
2014 en 2016
Schoolleiding
Team, ouders, leerlingen, schoolleider
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Waardering van medewerkers verder uitbouwen
De waardering van leerlingen en ouders over 2/4 jaar moet hoger liggen op de lager scorende thema’s
2014 en 2016
Schoolleiding
Team, schoolleider
Waardering medewerkers
NB: Dit is een eerste uitwerking van de beleidsvoornemens van het Panta Rhei College voor de komende vier jaar. Verdere concretisering in acties en resultaten vindt plaats in de jaarlijkse managementovereenkomst met actieplannen.
50 van 68
51 van 68
8.
WERKEN AAN RESULTATEN EN OPBRENGSTEN
Uiteindelijk is het van belang dat een school de juiste resultaten en opbrengsten bereikt en die inzichtelijk en aantoonbaar weet te maken. Het is immers van groot belang en wordt steeds belangrijker dat je het maximale uit leerlingen haalt. Het gaat hierbij niet om de inspanning die je verricht voor óf met de leerlingen, maar het draait erom tot welk resultaat deze inspanning leidt. Soms is dit nog een omslag in het denken binnen de school. 8.1
Werken aan resultaten met kwaliteitszorg
8.1.1
Het cyclische proces van opbrengstgericht werken Kwaliteitszorg is het geheel van activiteiten die onze school onderneemt om de kwaliteit van het onderwijs (c.q. de school) te onderzoeken, te verbeteren, te borgen en openbaar te maken. Een belangrijke rol is hierbij weggelegd voor opbrengstgericht werken. We hebben in dit schoolplan al even stilgestaan bij dit thema, maar in dit laatste hoofdstuk doen we dat nogmaals. Dit doen we omdat opbrengstgericht werken niet alleen in de klas plaatsvindt, maar een werkwijze moet zijn op alle niveaus: in onze stichting, onze school en onze groepen. Wil je sturen op opbrengsten, dan is informatie nodig. Informatie die op elk niveau (bovenschools-, school-, en groepsniveau) passend is en inzicht geeft. In onderstaande tabel is zichtbaar welke functionaris binnen onze school over welke informatie dient te beschikken. Bovenschools
Op bovenschools niveau beschikt de bestuurder over informatie als: de leerlingenaantallen en de ontwikkeling daarvan; de leerresultaten per school; de positie van de leerlingen twee jaar na het uitstroomadvies; het welbevinden van de leerlingen. De bestuurder krijgt deze informatie van de directeur in managementrapportages, uit kwaliteitsonderzoeken en enquêtes, interne audits en de inspectiebezoeken.
School
Op schoolniveau beschikt de schoolleider over informatie als: de leerresultaten per groep op basis van het ontwikkelingsperspectief; de positie van de leerlingen twee jaar na het uitstroomadvies; het welbevinden van de leerlingen. De directeur krijgt deze informatie van de leraar tijdens groepsbesprekingen, vanuit de commissie voor de begeleiding tijdens besprekingen, uit het LVS, vanuit klassenbezoeken, inspectiebezoeken, interne audits en (kwaliteits)onderzoeken en enquêtes.
Groep
Op groepsniveau beschikken leraren over informatie als: voortgangsgegevens van individuele leerlingen, cognitief en sociaal; voortgangsgegevens van de groep als geheel, cognitief en sociaal. De leraar krijgt inzicht in deze zaken door te beschikken over toetsgegevens, audits, het LVS en enquêtes.
52 van 68
Opbrengstgericht werken is een cyclisch proces en verloopt binnen onze school volgens een aantal standaardstappen die grote overlap kennen met de eerder in dit plan genoemde PDSA-cyclus (zie hoofdstuk 1): doelen stellen; inrichten onderwijsprogramma en -proces; beschikbare informatie systematisch analyseren; besluiten of aanpassingen of interventies nodig zijn; eventueel bijstellen van doelen en nieuwe doelen stellen. Bij het doorlopen van deze cyclus is het van belang dat alle medewerkers beschikken over de professionaliteit en expertise om de beschikbare informatie te kunnen duiden en te vertalen in nieuwe doelstellingen. Om succesvol te kunnen werken aan OGW beschikken we daarom over: een instrumentarium waarmee de onderwijsresultaten op valide en betrouwbare wijze kunnen worden geëvalueerd (onder andere methode en niet-methode gebonden toetsen (Cito), TRF voor sociaal-emotionele ontwikkeling en BRIEF voor executieve functies en gedrag); een vaste cyclus van OGW, waaronder vaste afnamemomenten van de toetsen. De resultaten van de leerlingen en de klas komen aan de orde tijdens de geplande leerlingen groepsbesprekingen (zie hoofdstuk 6.4). Op basis van de uitkomsten van de analyse en interpretatie, dienen medewerkers (schoolleider en teamleden) te bepalen welke interventie op zijn plaats is. Interventies waar op schoolniveau aan gedacht kan worden: deskundigheidsbevordering, intervisie, POPgesprekken, functioneringsgesprekken en beoordelingsgesprekken. Interventies in de klas kunnen plaatsvinden op het gebied van: instructie, orthopedagogisch handelen, orthodidactisch handelen, klassenmanagement, leermiddelen, actieve leertijd et cetera. 8.1.2
Verantwoording afleggen over de opbrengsten van het onderwijs Schoolgids In de schoolgids vermelden we jaarlijks de concrete opbrengsten van het onderwijs aan de hand van: de uitstroomgegevens van het afgelopen schooljaar; de bestendiging van de plaatsing in een vervolgbestemming. Hiervoor geldt het ‘Protocol met betrekking tot het vermelden van de opbrengsten van het onderwijs in de schoolgids’. Managementrapportagesysteem In de managementrapportages brengt de directeur aan het bestuur verslag uit van de opbrengsten van het onderwijs (zie hoofdstuk 3.2). Jaarverslag Het jaarverslag van de school is een samenvatting van de tweede managementrapportage die wordt opgesteld door een afgevaardigde van het bestuur. In het jaarverslag leggen wij als school verantwoording af aan de onderwijsinspectie, de medezeggenschapsraad en externe partners over de resultaten van het onderwijs en geven wij de ontwikkelpunten voor het komende schooljaar aan.
53 van 68
8.2
Beleidslijnen, doelen en resultaten Huidige situatie Het werken aan onze resultaten en opbrengsten heeft vanuit ons traject met de inspectie onze voornaamste aandacht. Het implementeren van de hierboven beschreven cyclus van opbrengstgericht werken is daarom voor onze school ook van groot belang. Dit is continu onder onze aandacht, maar er zijn nog de nodige stappen te zetten. Beleidsvoornemens en streefdoelen binnen het thema ‘Werken aan resultaten en opbrengsten met kwaliteitszorg’ Cyclisch werken aan resultaten en opbrengsten via opbrengstgericht werken
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Kerndoelen uitstroomprofiel vervolgonderwijs vaststellen Vertalen van kerndoelen in leerlijnen. Werken met leerstandaarden
De leerinhouden en doelen in het onderwijsleerproces versterken en koppelen aan landelijke referentieniveaus
2012-2013
Werkgroepvoorzitters en schoolleider
Team, werkgroep en schoolleider
Cyclisch proces borgingsdocumenten - kaderdocumenten
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Borgingsdocumenten vanuit de stichting zijn omgezet in kaderdocumenten voor de school
Cyclisch maken van schoolontwikkeling
2012-2016
Schoolleider
Team, CvB, schoolleider
Managementrapportagesysteem implementeren
Acties
Doel
Wanneer
Verantwoordelijk
Betrokkenen
Borgingsdocumenten vanuit de stichting zijn omgezet in kaderdocumenten voor de school
Cyclisch maken van schoolontwikkeling
2012-2016
Schoolleider
Team, CvB, schoolleider
NB: Dit is een eerste uitwerking van de beleidsvoornemens van het Panta Rhei College voor de komende vier jaar. Verdere concretisering in acties en resultaten vindt plaats in de jaarlijkse managementovereenkomst met actieplannen.
54 van 68
55 van 68
BIJLAGE 1: OVERZICHT KADERDOCUMENTEN SECTOR ONDERWIJS (V)SO CLUSTER 4
Overzicht van kaderdocumenten sector onderwijs cluster 4 die worden besproken, geëvalueerd en vastgesteld door het sector managementoverleg.
Kwaliteitszorg bij sector onderwijs cluster 4 Integraal personeelsbeleid Inwerkschema en toelichting voor nieuwe personeelsleden Opbrengstgericht leiderschap Organisatie Attendiz: Stichting, sector en school Organogram Attendiz Planvorming, managementrapportages en gesprekscyclus De professionele schoolcultuur Contacten met ouders Opbrengstgericht Werken Toelatingscriteria en contra indicaties voor toelating Veiligheidsbeleid Leerstandaarden, onderwijsarrangementen en uitstroomrichtingen Commissie voor de Begeleiding Werken vanuit het ontwikkelingsperspectief De groepsbespreking en de leerlingenbespreking Het groepsplan
56 van 68
57 van 68
BIJLAGE 2: LEERSTOFAANBOD (METHODEN) Vak Nederlands
Uren 10
Frans
8
Duits
6
Engels
Geschiedenis
7
7
Methode per leerjaar Klas 1 Nieuw Nederlands h/v (9789001761882) 4 e editie Klas 2 Nieuw Nederlands h/v (9789001759841) ster-editie Klas 3 Nieuw Nederlands havo (9789001760199) ster-editie Klas 3 Nieuw Nederlands vwo ster-editie Klas 2 Franconville 1(t)hv (9789006180183) 2 e editie Klas 2 Franconville 2(t)hv (9789006180275) 2 e editie Klas 3 Franconville 2(t)hv (9789006180275) 2 e editie Klas 3 Franconville 3hv (9789006180381) 2e editie Klas 1 editie Klas 2 editie Klas 3 editie Klas 1 editie Klas 2 editie Klas 3 editie Klas 1
Neue Kontakte (t)hv (9789001713874) 5 e
Uitgeverij Noordhoff
Thieme/Meulenhoff
Noordhoff
Neue Kontakte (t)hv (9789001772284) 5 e Neue Kontakte hv (9789001767464) 5 e Stepping Stones t/hv (9789001411107) 4e
Noordhoff
Stepping Stones t/hv (9789001779245) 4 e Stepping Stones hv (9789001743024) 3 e Memo h/v (9789034552327) 3 e druk
Malmberg
Klas 2 Memo h/v (9789034552488) 3 e druk Klas 3 Memo havo (9789034500533) 2 e druk Klas 3 Memo vwo (9789034500694) 2 e druk Aardrijkskunde
6
Klas 1 Wereldwijs h/v (9789034552891) 4 e druk
Malmberg
Klas 2 Wereldwijs h/v (9789034556325) 4 e druk Klas 3 Wereldwijs havo (9789034558725) 4e druk Klas 3 Wereldwijs vwo (9789034558756) 4 e druk Economie
2
Wiskunde
11
Natuurkunde
4
Klas 2 Economisch Bekeken h/v onderbouw (9789034514257) 6e druk Klas 1 Getal en Ruimte h/v 1e druk deel1 (9789011099937) deel 2 (9789011101821) Klas 2 Getal en Ruimte h/v 1e druk deel 1 (9789011106413) deel 2 (9789011106482) Klas 3 Getal en Ruimte havo 1e druk deel 1 (9789011106390) deel 2 (9789011106406) Klas 3 Getal en Ruimte vwo 1e druk deel 1 (9789011106369) deel 2 (9789011106352) Klas 3 Nova Nieuwe Natuurkunde 3h/v (9789020866872) 2e druk 58 van 68
Malmberg EPN
Malmberg
Scheikunde
3
Biologie
4
Verzorging
4
Techniek Muziek Beeldende Vorming LO
4 3 2
Mentorles Mentorles/MV
2 1
Leren leren (studie-uur) Studie-uur PPO CMM
3
Klas 3 Nova Nieuwe Scheikunde 3h/v (9789020867503) 2e druk Klas 1 Biologie voor Jou h/v (9789020860474) 5 e druk Klas 2 Biologie voor Jou 2/3 h/v (978902061068) 5e druk Klas 1 en 2 Verzorging voor Jou t/h/v (9789020869507) Eigen ontwikkelde opdrachten Muziek Op Maat 1,2 en 3 en Soundcheck 1 en 2 Klas 1 Kunstwerk CKV1 voor de tweede fase (Havo) (9789034506450) 1e druk Basisdocument VO bewegingsonderwijs cluster 4 scholen Basisvorming VO SOS-map Sekseducatie, Tactus, vrijetijdsbesteding, leefstijl leerjaar 3 Breingeheimen
3 1 2
Studiebegeleiding Praktische Profiel Oriëntatie methode Qompas Leefstijl (1 lesuur leerjaar 1 + 1 lesuur leerjaar 2)
6
59 van 68
Malmberg Malmberg
Malmberg
Malmberg
Princep Educatief
Qompas bv Edu’actief
BIJLAGE 3: FORMAT MANAGEMENTOVEREENKOMST EN ACTIEPLANNEN
MANAGEMENTOVEREENKOMST
Stichting Attendiz in deze vertegenwoordigd door … en (naam school) school voor ………………………, vertegenwoordigd door (naam directeur), directeur van de school. In aanmerking nemende voor Attendiz dat er binnen Attendiz wordt gewerkt met kwaliteitsbeleid; er binnen Attendiz wordt gewerkt met managementcontracten; er wordt gestuurd vanuit het strategisch beleidsplan. Komen partijen overeen dat zij onderstaande afspraken maken om de kwaliteit van (naam school) te behouden en te verbeteren en zodoende haar positie te waarborgen ten behoeve van de doelgroep die wordt bediend. Vanuit de zijde van Stichting Attendiz: 1. Stichting Attendiz verplicht zich om vastgestelde beleidsplannen in de vastgestelde termijnen te realiseren. 2. Stichting Attendiz verplicht zich om (naam school) conform begroting en werkafspraken te faciliteren qua middelen, stafondersteuning en stafexpertise bij het realiseren van de aangegane verplichtingen in deze overeenkomst. 3. Stichting Attendiz ondersteunt de directeur van (naam school) bij het realiseren van de persoonlijke doelstellingen zoals die zijn vastgelegd in diens persoonlijk ontwikkelingsplan. 4. Stichting Attendiz communiceert zoals onderling is afgesproken over afspraken en ontwikkelingen. Vanuit de zijde van (naam school): Zie de hierna volgende beleidsvoornemens. Ingang managementovereenkomst: 1 augustus 2012 Einde managementovereenkomst: 1 augustus 2016
60 van 68
61 van 68
Wat
Hoe
Wat
Hoe
visie en beleid Prestatie-indicator + norm
leiderschap en management Prestatie-indicator + norm
Wanneer
Kosten
Wanneer
Kosten
62 van 68
Wat
Hoe
personeel Prestatie-indicator + norm
Wanneer
Kosten
Wat
Hoe
cultuur en klimaat Prestatie-indicator + norm
Wanneer
Kosten
63 van 68
middelen en voorzieningen Prestatie-indicator + norm
Wat
Hoe
Wat
management van onderwijsprocessen Hoe Prestatie-indicator + norm
Wanneer
Kosten
Wanneer
Kosten
64 van 68
Wat
Wat
management van ondersteunende processen Hoe Prestatie-indicator + norm
Hoe
waardering door ouders Prestatie-indicator + norm
Wanneer
Kosten
Wanneer
Kosten
65 van 68
Wat
Hoe
waardering door leerlingen Prestatie-indicator + norm
Wanneer
Kosten
Wat
Hoe
waardering door personeel Prestatie-indicator + norm
Wanneer
Kosten
66 van 68
Wat
Hoe
waardering door maatschappij Prestatie-indicator + norm
Wanneer
Kosten
Wat
Hoe
resultaten en opbrengsten Prestatie-indicator + norm
Wanneer
Kosten
67 van 68
Getekend voor Akkoord Datum:
………………………. (namens het Bestuur)
te:
…………………………… (namens de school)
Bijlage: begrotingsoverzicht
68 van 68
