Overzicht artikelen en publicaties over informatiebeheer

Overzicht artikelen en publicaties over informatiebeheer De lijst is aangemaakt op: Gegevens zijn geregistreerd in de maand:

donderdag 8 juli 2004 juni 2004

Dit overzicht bevat titels en 'samenvattingen' van berichten, berichtjes, artikelen en publicaties die het terrein van het informatiebeheer raken. Ze zijn gerubriceerd op basis van de ‘lifecycle of documents’ uit het rapport ‘Management of electronic records: Issues and guidelines; Prepared by the Advisory Committee for the Coordination of Information Systems (ACCIS)’, United Nations, New York, 1990. (blz 27-34). Als laatste is een overzicht van termen opgenomen die zijn gerelateerd aan de onderwerpen van de geregistreerde titels. Het begrip 'informatiebeheer' omvat het geheel van de informatievoorziening en het archiefbeheer. Synoniem aan 'Informatiebeheer' is het begrip 'Records management'. De berichtjes etc. zijn binnen de rubrieken gesorteerd op titel.

Je planmässiger die Menschen vorgehen, desto wirksamer trifft sie der Zufall. Dürremat, F. (1962) Die Fysiker, Diogenes

Aangemaakt : 8-7-2004

Pagina 1 van 34

© Reference manager : R.S. Jonker

juni 2004

Informatiebeheer (overzicht rapporten / artikelen / publicaties)

Levenscyclus van gegevens 0

Algemeen 6387 Een belangrijke campagne Jos van Dijk (Column) Informatie professional, 2004. 2004 [8] 6

Goodwill De vraag is of geavaceerde ICT-tools wel de problematiek rond de beschikbaarheid en betrouwbaarheid van informatie kan oplossen: "Maar helpt dat allemaal op de lange termijn, vraag ik me wel eens af als er geen omslag komt in het denken over vastleggen, bewaren en verantwoording afleggen? Waarom is er bij onze bestuur ders een gebrek aan visie, waarom krijgt archivering een te lage prioriteit, waarom laten zij archivarissen aanmodderen met een tekort aan middelen en menskracht? Waarom krijgen DIV’ers zo weinig medewerking van hun collega’s? In deze cultuur kunnen de experts met de mooiste technieken hun best blijven doen en kunnen de professionals elkaar blijven aanspreken op een betere presentatie (moeten ze natuurlijk niet nalaten), maar de echte verandering zal toch van elders moeten komen." Overige begrippen

Documentaire informatievoorziening; Imago; Informatiebeheer.

Verwijzing (URL of bestandsnaam) Zoek je geen ongeluk: Communicatietraject DIV bij Defensie ~ http://www.overheidsdocumentatie.nl/archief/2004-03-art02.html

6393 Kamerbreed verzet tegen plan De Graaf; ‘Notitie Elektronische Overheid recept voor

mislukking’ (Bericht) Automatisering Gids van 18-jun-2004.

E-government De Tweede Kamer vindt de notitie ‘De Elektronische Overheid’ lang niet ver genoeg gaan. Minister De Graaf moet nog voor het reces teksten uitleg komen geven in het parlement. Oppositie en coalitie menen dat er op deze manier niets van e-government terecht komt. Overige begrippen

Bereikbaarheid; Beschikbaarheid; E-overheid.

6394 Met De Graaf op weg naar e-overheid (Artikel) Automatisering Gids van 18-jun-2004.

E-government Bij de behandeling van het programma Andere Overheid heeft de Tweede Kamer in februari, per motie, meer elan en een integrale aanpak verlangd. MinisterDe Graaf heeft zijn antwoord klaar. Overige begrippen

Bereikbaarheid; Beschikbaarheid; E-overheid.

6388 Zoek je geen ongeluk; Communicatietraject DIV bij Defensie ir. Winfred H.M. Haase en Ir. Winfred H.M. Haase (Artikel) Overheidsdocumentatie, 2004. maart 2004


Pagina 2 van 34



juni 2004


Algemeen Communicatie Communiceren: het uitwisselen van ideeën, gedachten, informatie. Als zowel aan de kant van de zender als de ontvanger het onderwerp hoog staat aangeschreven, komt het met die uitwisseling wel goed. Helaas, documentaire informatievoorziening is niet zo´n onderwerp of het moet in de kring van vakmensen zijn. Toch hebben veel mensen er mee te maken, zeker als zij werken in een kantooromgeving. Documentaire informatievoorziening, kort gezegd DIV, kampt met een imagoprobleem. Het besef dat zonder ieders inbreng het niks wordt met DIV, is er nauwelijks. Bij het ministerie van Defensie, de plaats van handeling van dit artikel, is dat niet anders. En dat maakt het communiceren over dit onderwerp niet eenvoudig. Toch is er aanleiding om dit te doen. Overige begrippen

Documentaire informatievoorziening; Goodwill; Imago; Informatiebeheer.

Verwijzing (URL of bestandsnaam) Tekst op internet ~ http://www.overheidsdocumentatie.nl/archief/2004-03-art02.html


Pagina 3 van 34



juni 2004


Ontstaan 6344 ' Boe’ roepen, maar waarom? André Hoekstra (Ingezonden brief) Computable van 4-jun-2004.

Projectmanagement "Het aanhalen van ‘Pino’ en het refereren aan ‘halve of hele waarheden’ komt op mij over als heel hard ‘boe’ roepen, maar waarom" Overige begrippen

Project.

6347 Hoezo minder regels (Column) Binnenlands Bestuur van 28-mei-2004.

Bureaucratie Een voorbeeld van doorgeschoten bureaucratie is de ‘Regeling verantwoordingsformulieren Regeling uitbreiding kinderopvang en buitenschoolse opvang’. Overige begrippen

Administratie.

6374 ISAD(g) Algemene Internationale Norm voor Archivistisch Beschrijven; Vertaling van de

tweede uitgave Erika Hokke en Peter Horsman, Marc Nelissen, Willem Vanneste (Publicatie) Antwerpen / Leuven / Amsterdam, 2004. Het origineel is in het Engels. Deze vertaling is slechts een referentiedocument. Het is geen officieel document.

ISAD(g) Deze norm verschaft algemene richtlijnen voor het maken van archivistische beschrijvingen. Hij dient te worden gebruikt in combinatie met bestaande nationale normen of als basis voor de ontwikkeling van nationale standaarden. Overige begrippen

Beschrijven; ISAAR(cpf); Norm; Standaard.

Verwijzing (URL of bestandsnaam) De tekst op de site van de Archiefschool ~ http://www.archiefschool.nl/opnieuw.htm

Website archiefschool ~ http://www.archiefschool.nl

6352 Landelijk EPD: nog lange weg te gaan; Nictiz maantpolitiek tot spoed bij keuze

persoonsnummer (Bericht) Automatisering Gids van 4-jun-2004.

Elektronisch medicatiedossier Deze week presenteerde het SintAntonius-ziekenhuis in Nieuwegein met veel tamtam het eerste ‘transmurale’ elektronische patiëntendossier (EPD). Voor een landelijk EPD zijn echter nog heel wat hordes te nemen. Overige begrippen Aangemaakt : 8-7-2004

Elektronisch patiëntendossier; EPD; Persoonsnummer; Privacy; Verwerking van Pagina 4 van 34



juni 2004


Ontstaan gegevens.

6358 Van maatwerk open source; Handreiking voor het succesvol opzetten van open source

projecten (Publicatie) ICTU programma open source, Den Haag, 2004. Versie 1.0 25 mei 2004

Open source software Overheidsorganisaties vragen meer en meer wat open source software nu werkelijk is en hoe ze deze zouden kunnen toepassen. Het idee is ontstaan om een handreiking op te stellen voor geïnteresseerden hierin. Enerzijds wordt daarin uitgelegd wat open source software is. Maar ook helpt het overheden op weg die hun eigen software onder een open source licentie willen (laten) ontwikkelen en verspreiden. Hierbij komen vragen aan de orde als: hoe regel ik het onderhoud, hoe zorg ik voor een duurzame beheerorganisatie, hoe stimuleer ik dat ook andere organisaties meehelpen met de doorontwikkeling van de software? Kortom: hoe zet ik als overheidsorganisatie een open source community op? Anderzijds wordt kort, in de vorm van een stappenplan, stilgestaan hoe door derden ontwikkelde open source software voor overheden serieus is af te wegen ten opzichte van closed source software. De doelstelling voor deze handreiking is hiermee aangegeven; de handreiking verschaft inzicht in het fenomeen open source software en geeft aan op welke wijze overheidsorganisaties zelf als gebruikers en/of ontwikkelaars aan de slag kunnen met open source software. Overige begrippen

Open standaard; Pakketselectie; Standaard; Systeemontwikkeling.

Verwijzing (URL of bestandsnaam) Programma OSOSS ~ http://www.ososs.nl

Tekst op internet ~ http://www.ososs.nl/attachment.db?9539

6354 Machtspolitiek bepaalt softwareprojecten Hans Sassenburg (Artikel) Automatisering Gids van 4-jun-2004.

Pakketselectie Bij softwareontwikkeling spelen vooral psychologische en politieke factoren een rol. Economische afwegingen vinden slechts in de marge plaats. Er is veel te winnen door product innovaties economischer te benaderen. Overige begrippen

Systeemontwikkeling.

6359 Open Source Software; Fabels & Feiten ir. Brahim Souabi (Publicatie) ICTU programma open source, Den Haag, 2003. Versie 1.0 29 juli 2003

Open source software Er heerst nog veel onwetendheid en onbegrip over het gebruik van open source software. Is het de oplossing op alle problemen in de ICT wereld, of is het iets waar alleen hackers en hobbyisten zich mee bezig houden? De waarheid ligt volgens het programma OSOSS in het midden. De open source software wereld zal de software wereld zoals wij deze nu kennen niet gaan ‘verdringen’, maar er Aangemaakt : 8-7-2004

Pagina 5 van 34



juni 2004


Ontstaan ontstaat wel een verschuiving die nu al voelbaar is in de bedrijfswereld. Bedrijven zijn op zoek hoe zij dit fenomeen kunnen integreren in hun bedrijfsvoering, zijnde als gebruiker of als leverancier. Moet men open source software gebruiken, 'no matter what; . Natuurlijk niet is onze eerste respons. Wij zijn van mening dat open source software indien mogelijk altijd als alternatief mee genomen moet worden bij een software pakket selectie. De keuze van het pakket hangt verder af van de gewenste functionaliteit, kwaliteit, beheerbaarheid en natuurlijk de kosten voor het gebruik (TCO - total cost of ownership). De open source software community (= groep mensen met dezelfde interesse) heeft haar professionaliteit en volwassenheid al bij een groot tal open source projecten aangetoond. Kijk maar eens naar het open source besturingsysteem Linux, dat zich in de server-markt reeds heeft bewezen en steeds meer als alternatief wordt gebruikt voor de desktop omgeving. Zo zijn er nog tal voorbeelden te noemen van succesvolle open source software producten. Maar net als bij gesloten source software zijn er meer dan genoeg open source software programma’s die nog niet volwassen zijn en dat misschien ook nooit worden. In dit document vindt u een verzameling van stellingen, de fabels en de feiten, die wij nader willen toelichten. Dit doen we om: 1. de bekende (voor-) oordelen over open source software te relativeren 2. aan te tonen dat open source niet beter is dan gesloten source en andersom, beide zijn een serieuze oplossing voor uw bedrijfsvoering. Overige begrippen

Gullability-virus; Open source software.

Verwijzing (URL of bestandsnaam) Programma OSOSS ~ http://www.ososs.nl

Publicatie op internet ~ http://ososs.nl/attachment.db?3577

Tekst op internet ~ http://www.ososs.nl/index.jsp?page=2426

6386 Pragmatisch Kennismanagement in uitvoering Bert Huizing (Artikel) Informatie professional, 2004. 2004 [8] 6

Kennismanagement Gasunie Research bedrijft kennismanagement (KM) vanuit een pragmatische visie. Kennis- management krijgt er stap voor stap vorm. Bert Huizing beschrijft reeds gedane stappen en licht toe wat Gasunie Research nog te wachten staat. Stappen 1Leggen theoretische basis 2 Het managen van kennis 3 Haalbaarheid van een kennismanagement 4 Het in beeld brengen van de kennis 5 Het in kaart brengen van competenties 6 Delen van kennis Overige begrippen


6391 Synergie cruciaal bij opzet basisregistraties; Uniforme ontsluitingmaakt ‘éénmalige

inwinning, meervoudig gebruik’ mogelijk Rein During (Artikel) Computable van 25-jun-2004.


Pagina 6 van 34



juni 2004


Ontstaan Basisregistratie Diverse geledingen van de Nederlandse overheid werken aan het op-, in- en herinrichten van registraties van voor de uitvoering van overheidstaken noodzakelijke basisgegevens van personen, bedrijven, gebouwen, adressen, percelen en kaarten. Het kabinet wil voorschrijven dat deze ‘basisregistraties’ binnen de overheid verplicht gebruikt worden. Doorgaans kijkt men bij het maken van plannen voor de wijze van gebruik van basisregistraties niet verder dan zijn neus lang is. Een recente in opdracht van Vrom verrichte studie wijst uit dat het wenselijk is voor de wijze van ontsluiting minimaal naar synergie te streven. Overige begrippen

Basisadministratie; Beschikbaarheid; Beschikbaarstellen; GBA; SOAP; STUF; Toegankelijkheid; Uitwisselbaarheid; XML.

6345 Testen binnen Prince II Rik Marselis en Erik Brouwer (Ingezonden brief) Computable van 4-jun-2004.

Projectmanagement "J. Roos geeft een goed beeld van de algemene opzet van een Prince II-project en gaat dieper in op het kwaliteitsmanagement dan voor ons in ons artikel mogelijk was, dus een prima aanvulling" Overige begrippen

Project.

6366 Ziekenhuis bestrijdt eilandautomatisering; Prince II helpt grip op veelheid aan projecten

krijgen Wijnand van der Hoek (Artikel) Computable van 11-jun-2004.

Projectmanagement Nederlandse ziekenhuizen worstelen met de eilandautomatisering, die verhindert dat het personeel overal en altijd tot alle informatie toegang heeft. Medisch SpectrumTwente in Enschede heeft de strijd met dit fenomeen aangebonden en de eerste slag gewonnen. Toepassing van een projectmanagementmethodiek, waarbij gekozen is voor Prince II, heeft daarbij een grote rol gespeeld. Overige begrippen

1.1

Protocol; Standaard; Systeemontwikkeling; Uitwisselbaarheid.

Definitie 6355 Apenstaart ook in morse-code (Bericht) Volkskrant van 22-apr-2004.

Teken De internationale morse code krijgt zijn eerste nieuwe tekens in meer dan zestig jaar. Het alfabet van lange en korte signalen (piepjes) wordt uitgebreid met het symbool voor e-mail (@ oftewel het apenstaartje). Overige begrippen

1.2

Apenstaartje; Morse.

Benoeming informatiesysteem


Pagina 7 van 34



juni 2004

Levenscyclus van gegevens 1.2

Benoeming informatiesysteem 6360 OS content Management bij de overheid: succesvol, maar nog kleinschalig Arjan Widlak, (Artikel) CM update van 8-jun-2004.

Content management Visie over de rol van Open Source content management bij de overheid. Overige begrippen

CMS; Content management systeem; Open source software.

Verwijzing (URL of bestandsnaam) Tekst op internet ~ http://www.cmupdate.nl/artikel.php?artikel_id=314

website CM update ~ http://www.cmupdate.nl/

6371 XML and Databases Bourret (Publicatie) Website Ronald Bourret, 2003. Last updated November, 2003

XML This paper gives a high-level overview of how to use XML with databases. It describes how the differences between data-centric and document-centric documents affect their usage with databases, how XML is commonly used with relational databases, and what native XML databases are and when to use them. Overige begrippen

Database; Document; DOM; Open source software; SQL; Standaard; Uitwisselbaarheid.

Verwijzing (URL of bestandsnaam) Publicatie op internet ~ http://www.rpbourret.com/xml/XMLAndDatabases.htm

Website Ronald Bourret ~ http://www.rpbourret.com/


Pagina 8 van 34



juni 2004


Bepalen van de bewaartermijnen 6337 Graaien uit de ruif van gemeenschapsgeld Raoul du Pré (Artikel) Volkskrant van 28-mei-2004.

Vernietiging Na de hbo-fraude en het wegmoffelen van een verboden contract, wordt de top van het ministerie van Onderwijs nu in verband gebracht met regelrechte zelfverrijking. ... en tweede is er de zogeheten Jamby-zaak, die drie ex-ambtenaren en directeur-generaal Hoger Onderwijs Jan Vrolijk deze week in de rechtszaal deed belanden. De kern van de zaak is simpel: het ministerie deed zaken met internetbedrijf Jamby (eigendom van onder anderen dj Adam Curry), maar vergat daarover iets op papier te zetten. Toen er uiteindelijk toch een zakelijk contract moest komen, bleek dat volgens de Europese aanbestedingsregels niet te kunnen. Vervolgens werd alsnog met Jamby afgerekend via een serie valse facturen en offertes. Een onthullende blik op de mores van het departement werd deze week alvast geleverd door de advocaat van een van de verdachten. Die probeerde de afgelopen maanden tevergeefs de ambtelijke correspondentie over de Jambyzaak boven water te tillen. Hij kreeg na lang aandringen inzicht in de centrale harde schijf van de OCW-computer. Het leverde niets op. De agenda's en verslagen van vergaderingen, de uitdraai van elektronische agenda's: het staat allemaal keurig op de harde schijf. Alleen over de periode waarin de Jamby-zaak zich afspeelde, is niets meer te vinden. … Overige begrippen

Bewaarbelang; Illegale vernietiging; Integriteit; Klokkenluider; Verantwoording.

6399 Toepassing van selectielijsten in de praktijk. (Rapport) Rijkarchiefinspectie, Den Haag, 2004.

PIVOT In dit onderzoek heeft de Rijksarchiefinspectie gekeken naar de toepasbaarheid van zogeheten PIVOTselectielijsten in de praktijk. Selectielijsten worden op twee manieren gebruikt. Ze zijn nodig voor het wegwerken van achterstanden die in het verleden zijn ontstaan, en het is een instrument voor structurele selectie ‘ aan de bron’. Het rapport besteedt aan beide aspecten aandacht en sluit af met een aantal aanbevelingen. De belangrijkste constateringen van de Rijksarchiefinspectie zijn: * PIVOT-lijsten leiden niet tot een snellere bewerking van in het verleden gevormde archiefbestanden. Daarom achten we het risico aanzienlijk dat de wettelijke verplichting om archieven tot 1976 over te brengen vóór 2006 niet door alle centrale overheidsorganen wordt gehaald. * ‘Selectie aan de bron’ is een belangrijke voorwaarde om achterstanden in bewerking en overbrenging in de toekomst te voorkomen. PIVOT-lijsten kunnen succesvol worden ingezet bij selectie aan de bron. Wel is het vaak wenselijk de selectielijsten nauwer te laten aansluiten op de werkprocessen van een organisatie. Overige begrippen

BSD; Criteria; RIO; Selecteren; Waarderen.

Verwijzing (URL of bestandsnaam) Het rapport op internet ~ http://www.rijksarchiefinspectie.nl/pdf/Rapport%20selectielijsten%20DEF%20voor%20pdf.pdf

Toelichting op het rapport ~ http://www.rijksarchiefinspectie.nl/publicaties/onderzoek_rapp_selectielijsten.html

Website van de Rijksarchiefinspectie ~ http://www.rijksarchiefinspectie.nl


Pagina 9 van 34


juni 2004



Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid 6381 E-gezondheidszorg kan met én zonder pki Luuk Roovers (Ingezonden brief) Computable van 18-jun-2004.

PKI Een goed initiatief, een poging om de huisarts mee te nemen in ‘Nederland gaat digitaal’. De door Henk Kloepping in ‘Wachtwoord wekt illusies’ (Computable, 16 april 2004) voorgestelde aanpak, waarin pki een belangrijke rol speelt, roept bij hem echter een aantal vragen op. Overige begrippen

Authenticatie; Betrouwbaarheid; Uitwisselbaarheid.

6395 Elektronisch ‘vissen’ naar data neemt ernstige vormen aan Tijs Doorenbosch (Bericht) Automatisering Gids van 18-jun-2004.

Phishing Phishing, ofwel het verleiden van mensen hun financiële of persoonlijke gegevens achter te laten op een nagemaakte site van een bekende organisatie, is de volgende stap in computercriminaliteit. Websurfers ontkomen niet aan nog meer beveiligingssoftware. Overige begrippen

Beveiligen; Verstoring.

6392 E-mail niet altijd snel afgeleverd (Bericht) Automatisering Gids van 18-jun-2004.

Betrouwbaarheid E-mail faalt als bedrijfskritisch communicatiemiddel. Een deel van de berichten loopt forse vertraging op en mailservers zijn soms niet beschikbaar. Overige begrippen

E-mail; Onweerlegbaarheid.

6405 Europees webstemmen; Nederlandse expats brengen stem uit via het internet (Artikel) NRC van 5-jun-2004.

Verkiezingen Bij wijze van proef kunnen Nederlandse expats bij de verkiezingen voor het Europese parlement stemmen per internet. Dat vereist toezicht en betrouwbare software. Overige begrippen

Authenticiteit; Beschikbaarheid; Betrouwbaarheid; Stemcomputer.

6342 Het gevaar van de ‘babbelbox’; Gezellig samenwerken buiten officiële kanalen om

veroorzaakt lekken Guy Kindermans (Artikel) Computable van 4-jun-2004.


Pagina 10 van 34


juni 2004



Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid Beveiligen Steeds meer werknemers doen een beroep op ‘instantmessaging’ (im) voor een vlottere samenwerking met hun collega’s. Dit vindt vaak plaats zonder medeweten van de systeemverantwoordelijken, met alle risico’s van dien. Overige begrippen

Betrouwbaarheid; Bewaarbelang; Bewijskracht; Communicatie; Gedraging; Instant messaging.

6348 Gezonde achterdocht Tom Sanders (Column) Automatisering Gids van 4-jun-2004.

Stemcomputer En wat doetNederland? Wij gaan vrolijk verder met het gebruik van sterncomputers. Als er al kritiek opkomt, doet fabrikant Nedap dat op Webwereld.nI af als‘gezeur’ en verstomt de discussie. Als er Kamervragen komen, wuift de minister alle kritiek weg, noemt de machines ‘betrouwbaar’ en de discussie valt stil. Ondertussen weigert Ierland het lot van zijn democratie in handen van hetzelfde model stemcomputers te leggen. Het druist in tegen elk cliché, maar een cursus achterdocht en gezond wantrouwen van de positivo’s uit Amerika zou in Nederland geen kwaad kunnen. Niet omdat er bij Nedap boeven rondlopen, maar omdat de ervaring nu eenmaal leert dat computers onveilig zijn, zelfs als het tegendeel is aangetoond. Overige begrippen

Authenticiteit; Betrouwbaarheid; Controleerbaarheid; Democratie.

6340 Internetstemmen realiteit; Kritiek op experiment niet van de lucht Sytse van der schaaf (Bericht) Computable van 4-jun-2004.

Stemgeheim Een groot aantal Nederlanders in het buitenland brengt deze week zijn stem voor de Europese verkiezingen uit via internet of de telefoon. De geheimzinnigheid rond het experiment lokt de nodige kritiek uit. Overige begrippen

Authenticiteit; Betrouwbaarheid; Verantwoordelijkheid.

6364 Kunnen tekstverwerkers fouten maken? Fred van der Molen (Bericht) Computable van 11-jun-2004.

Juistheid Alle grote partijen uitten felle kritiek op Brinkhorst, die de Kamer eerder meldde dat het Europees Parlement en de Europese Ministerraad het eens waren. Van Gennip bood weliswaar haar ‘welgemeende verontschuldigingen’ voor deze onjuiste feiten aan, maar liet dat volgen door het potsierlijke excuus dat er iets "met de tekstverwerking fout moet zijn gegaan." Overige begrippen

Betrouwbaarheid; Octrooi; Patent.

6398 Plaats risico van stemmachines in perspectief Adri de Bruijn. (Ingezonden brief) Automatisering Gids van 18-jun-2004.

Stemcomputer Het lijkt erop dat aan een machine hogere eisen worden gesteld dan aan het vroegere stemproces. Aangemaakt : 8-7-2004

Pagina 11 van 34


juni 2004



Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid Overige begrippen

Authenticiteit; Betrouwbaarheid.

6372 Vreemdelingen door IND bos ingestuurd; ICT-ondersteuninggerneentelijke IND -taken

slecht (Bericht) Automatisering Gids van 11-jun-2004.

Betrouwbaarheid De uitgifte van verblijfsvergunningen aan vreemdelingen door gemeenten is ernstig vertraagd door tekortschietende lCT ondersteuning. Overige begrippen


Authenticiteit; Verstoring; Vervangen.

Pagina 12 van 34



juni 2004


Gebruik, afstemming en toezicht 6368 Voorkom teleurstellend ict-beheer; Informatiemanagement is vaak verwaarloosde

succesfactor Jacques Wetzels (Artikel) Computable van 11-jun-2004.

Beheer Vaak kunnen interne ict-beheerorganisaties niet aan de verwachtingen van de gebruikers voldoen. Dit beïnvloedt door de grote afhankelijkheid van geautomatiseerde systemen alle activiteiten. Organisaties schakelen dan dikwijls consultants in, die adviseren en verbeterpunten aandragen. Ter ondersteuning hebben adviesbedrijven vele raamwerken opgesteld die langs logische stappen toewerken naar een betere beheersituatie. Toch leidt dit vaak niet tot een structurele oplossing. Wat is positie van informatiemanagement en de relatie ervan met de ictbeheerorganisatie? Hoe kan die beheerorganisatie structureel tegemoetkomen aan de wensen en eisen van de klant?

Informatiemanagement kan uitsluitend gedijen op een heldere visie en duidelijke uitgangspunten. De volgende uitgangspunten zijn te zien als kritische succesfactoren voor: - Het inbedden van informatiebeleid is een strategische keuze die alle betrokken managers onderschrijven. - De betrokkenmanagers fiatteren de invulling van de noodzakelijke randvoorwaarden waarmee rekening moet worden gehouden om een informatiemanagementstructuur te starten (mandaat, middelen, expertise en dergelijke). - De reikwijdte en het ambitieniveau van het informatiebeleid binnen de organisatie worden geformuleerd en vastgelegd. - Informatiebeleid wordt een onderdeel van de totale beleid-, planning- en controlecyclus van de organisatie. - Het informatiebeleid kan richting geven aan de afstemming van informatievoorziening en bedrijfsvoering. - Er is voldoende draagvlak binnen de organisatie om informatieprocessen ondergeschikt te maken aan informatiebeleid. - Het informatiebeleid wordt vertaald naar het ambitieniveau van de ict-beheerorganisatieals geheelomde taken en doelstellingen te relateren aan activiteiten. - De eigenaren van de primaire- en ondersteunende bedrijfsprocessen zijn formeel vertegenwoordigd bij strategische besluitvorming over bedrijfsvoering in relatie tot ictmiddelen. - De ict-beheerorganisatie is formeel vertegenwoordigd bij het toetsen van strategisch ict-beleid voor de komende beleidsperiode. Overige begrippen

3.1

Applicatiebeheer; Beheerscontext; Functioneel beheer; Informatiebeheer; Informatiemanagement; Systeembeheer; Technisch beheer.

Bewaken kosten 6402 VVD: ‘open source moet in de ijskast’; VVD-fractie wil dat OC&W open source-projecten

stopt (Bericht) Automatisering Gids van 25-jun-2004.

Open source software De VVD wil dat de overheid pas op de plaats maakt bij de invoering van open source-software. Mocht OC&Walgrote open source projecten hebben gestart dan moet de Kamer ‘halt’ roepen. De VVD-fractie in de Tweede Kamer gaat het gebruik van open source-software (OSS) binnen de overheid ‘kritisch bekijken’. "We willen OSS-fetisjismen en daarmee voorziene ongelukken voorkomen", zegt VVDfractielid Zsolt Szabo. Overige begrippen


Open standaard; Standaard; Systeemontwikkeling.

Pagina 13 van 34



juni 2004


Vaststellen verantwoordelijkheden 6349 Angst voor Big Brother legt het af tegen behoefte aan veiligheid (Bericht) Automatisering Gids van 4-jun-2004.

Privacy Videocamera’s schieten als paddestoelen uit de grond in publieke en private ruimtes. Ze moeten tegemoetkomen aan een behoefte aan meer veiligheid. De komst van volledigIP gebaseerde videoeamera’s en breedbandnetwerken jaagt de trend aan . Overige begrippen

Persoonsgegeven.

6346 Behandeling burgerbrieven bij de overheid: Het moet beter! drs. Timo ten Cate (Artikel) Overheidsdocumentatie, 2004. Jaargang 58, nummer 5, mei 2004

Bereikbaarheid Er zijn wettelijke regels waaraan overheidsinstanties zich horen te hou den bij de behandeling van correspondentie met burgers. Vorig jaar deed de nationale ombudsman onderzoek naar de manier waarop de rijksoverheid brieven en e-mailberichten van burgers behandelt en zich houdt aan de wettelijke regels. De conclusie luidde: "De overheid reageert te traag op bezwaarschriften en klachten van burgers en laat vaak na om burgers over de behandeling van brieven tussentijds te informeren ". Eind vorig jaar nam minister De Graaf voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties het rapport namens de rijksoverheid persoonlijk in ontvangst. Overige begrippen

Openbaar bestuur; Transparantie.

6338 Bezoldiging hoger personeel verdient grootst mogelijke zorg (Persbericht) Algemene Rekenkamer, 2004.

Informatiebeheer Een onderzoek van de Algemene Rekenkamer naar de bezoldiging van hoger personeel (schaal 16 en hoger) bij het Ministerie van OCW (onderdeel van het Rapport bij het Jaarverslag 2003 van dit ministerie) leverde de volgende constateringen op: - onvolledige dossiers (onder andere het ontbreken van Koninklijke Besluiten); - verkeerde (vervallen) grondslagen voor bewust belonen; - het in strijd met de regelgeving of afspraken toekennen van periodieken, waarnemingsvergoedingen, mobiliteitstoelage, representatiekostenvergoedingen en/of reis- en verblijfkosten; - het vergoeden van representatiekosten aan personen die reeds een representatiekostenvergoeding ontvangen; - het niet consequent stopzetten van toegekende vergoedingen bij verandering van functie; - door onbevoegde personen geautoriseerde en onvolledig ingevulde declaraties; - het doorbetalen van salaris en vergoedingen aan personen die (reeds meerdere jaren) geen arbeidsprestatie leveren. Reden voor de Algemene Rekenkamer om extra aandacht en de grootst mogelijke zorg te vragen voor de naleving van de bezoldigingsregels wanneer het gaat om het hogere personeel. Zij vervullen immers een voorbeeldfunctie. De minister van OCW schreef in haar reactie op het rapport van de Algemene Rekenkamer dat een aantal van de 'onregelmatigheden' zijn opgepakt. Zij noemt onder andere: - afspraken die niet conform regelgeving zijn gemaakt, worden aangepast en waar nodig stopgezet; - er zijn procedures opgesteld waarbij toeslagen, declaraties, onkostenvergoedingen en dergelijke die afwijken van de regelgeving, worden besproken met direct leidinggevenden, zodat een extra controle plaatsvindt; - er vindt onderzoek plaats naar de mogelijkheid om een 'legal check' op alle dossiers van de schalen 16 en hoger uit te voeren. Aangemaakt : 8-7-2004

Pagina 14 van 34



juni 2004


Vaststellen verantwoordelijkheden Zij schrijft verder dat, wanneer de toeslagen voor de schalen 16 en hoger niet correct zijn, dit niet betekent dat de hele personeels- en salarisadministratie niet op orde zou zijn. De minister wijst erop dat de schalen 16 en hoger de schalen zijn die de meeste soorten toeslagen, onkostenvergoedingen en dergelijke kennen. Soortgelijke onregelmatigheden trof de Algemene Rekenkamer vorig jaar ook aan bij het ministerie van Justitie. Overige begrippen

Personeelsbeheer; Vernietigen.

Verwijzing (URL of bestandsnaam) het Rapport bij het Jaarverslag 2002 van het ministerie van Justitie (pdf), zie punt 3.5.6. ~ http://www.rekenkamer.nl/9282000/d/tk28880_13.pdf

het Rapport bij het Jaarverslag 2003 van het ministerie van OCW (pdf), zie punt 4.3.3. ~ http://www.rekenkamer.nl/9282000/d/tk29540_17_ocw.pdf

Meer over het Rapport bij het Jaarverslag 2003 van het ministerie van OCW ~ http://www.rekenkamer.nl/cgi-bin/as.cgi/0282000/c/start/file=/9282300/modules/fubrr037

Tekst op de website van de Rekenkamer ~ http://www.rekenkamer.nl/cgi-bin/as.cgi/0282000/c/start/file=/9282300/modules/gqocma7m

Website Rekenkamer ~ http://www.rekenkamer.nl

6404 Chinese censor gaat privé-filmpjes bekijken voor ze op het net mogen (Bericht) Volkskrant van 10-jun-2004.

Censuur De snelle opmars van de kleine digitale videocamera baart de Chinese regering zorgen. Uit vrees dat er onwelkome filmpjes worden gemaakt, moeten alle dv filmers die hun producten buiten de privé-kring willen vertonen - op internet, in filmzalen, op festivals of op de televisie - voortaan eerst goedkeuring van de censor krijgen. Overige begrippen

Beschikbaarheid; Beschikbaarstellen; Openbaarheid.

6381 E-gezondheidszorg kan met én zonder pki Luuk Roovers (Ingezonden brief) Computable van 18-jun-2004.

PKI Een goed initiatief, een poging om de huisarts mee te nemen in ‘Nederland gaat digitaal’. De door Henk Kloepping in ‘Wachtwoord wekt illusies’ (Computable, 16 april 2004) voorgestelde aanpak, waarin pki een belangrijke rol speelt, roept bij hem echter een aantal vragen op. Overige begrippen

Authenticatie; Betrouwbaarheid; Uitwisselbaarheid.

6342 Het gevaar van de ‘babbelbox’; Gezellig samenwerken buiten officiële kanalen om

veroorzaakt lekken Guy Kindermans (Artikel) Computable van 4-jun-2004.

Beveiligen Steeds meer werknemers doen een beroep op ‘instantmessaging’ (im) voor een vlottere samenwerking met hun Aangemaakt : 8-7-2004

Pagina 15 van 34



juni 2004


Vaststellen verantwoordelijkheden collega’s. Dit vindt vaak plaats zonder medeweten van de systeemverantwoordelijken, met alle risico’s van dien. Overige begrippen

Betrouwbaarheid; Bewaarbelang; Bewijskracht; Communicatie; Gedraging; Instant messaging.

6348 Gezonde achterdocht Tom Sanders (Column) Automatisering Gids van 4-jun-2004.

Stemcomputer En wat doetNederland? Wij gaan vrolijk verder met het gebruik van sterncomputers. Als er al kritiek opkomt, doet fabrikant Nedap dat op Webwereld.nI af als‘gezeur’ en verstomt de discussie. Als er Kamervragen komen, wuift de minister alle kritiek weg, noemt de machines ‘betrouwbaar’ en de discussie valt stil. Ondertussen weigert Ierland het lot van zijn democratie in handen van hetzelfde model stemcomputers te leggen. Het druist in tegen elk cliché, maar een cursus achterdocht en gezond wantrouwen van de positivo’s uit Amerika zou in Nederland geen kwaad kunnen. Niet omdat er bij Nedap boeven rondlopen, maar omdat de ervaring nu eenmaal leert dat computers onveilig zijn, zelfs als het tegendeel is aangetoond. Overige begrippen

Authenticiteit; Betrouwbaarheid; Controleerbaarheid; Democratie.

6337 Graaien uit de ruif van gemeenschapsgeld Raoul du Pré (Artikel) Volkskrant van 28-mei-2004.

Vernietiging Na de hbo-fraude en het wegmoffelen van een verboden contract, wordt de top van het ministerie van Onderwijs nu in verband gebracht met regelrechte zelfverrijking. ... en tweede is er de zogeheten Jamby-zaak, die drie ex-ambtenaren en directeur-generaal Hoger Onderwijs Jan Vrolijk deze week in de rechtszaal deed belanden. De kern van de zaak is simpel: het ministerie deed zaken met internetbedrijf Jamby (eigendom van onder anderen dj Adam Curry), maar vergat daarover iets op papier te zetten. Toen er uiteindelijk toch een zakelijk contract moest komen, bleek dat volgens de Europese aanbestedingsregels niet te kunnen. Vervolgens werd alsnog met Jamby afgerekend via een serie valse facturen en offertes. Een onthullende blik op de mores van het departement werd deze week alvast geleverd door de advocaat van een van de verdachten. Die probeerde de afgelopen maanden tevergeefs de ambtelijke correspondentie over de Jambyzaak boven water te tillen. Hij kreeg na lang aandringen inzicht in de centrale harde schijf van de OCW-computer. Het leverde niets op. De agenda's en verslagen van vergaderingen, de uitdraai van elektronische agenda's: het staat allemaal keurig op de harde schijf. Alleen over de periode waarin de Jamby-zaak zich afspeelde, is niets meer te vinden. … Overige begrippen

Bewaarbelang; Illegale vernietiging; Integriteit; Klokkenluider; Verantwoording.

6384 De grenzen van de overheid Max van den Berg (Artikel) Informatie professional, 2004. 2004 [8] 6

Grondrechten Na enkele reacties uit de bibliotheeksector op de Patriot Act, is het woord aan de politiek. Over de keuzes tussen het zorgvuldig afwegen van belangen bij het bestrijden van terrorisme en de zo broodnodige controle van het (Europees en nationaal) parlement op het al te enthousiast vermideren van burgerrechten door de 'powers that be'. Overige begrippen Aangemaakt : 8-7-2004

Controleerbaarheid; Democratie; Privacy. Pagina 16 van 34



juni 2004


Vaststellen verantwoordelijkheden

6350 De hacker is een blanke mannelijke crimineel Luc van Peteghem (Bericht) Automatisering Gids van 4-jun-2004.

Hacker Een wetenschappelijke studie naar het daderprofiel van hackers laat weinig heel van het imago van de hacker als de eeuwige hoeder van onze bits and bytes. Overige begrippen

Cybercrime; Profiel.

6375 Hergebruik van Overheidsinformatie in Europa en Nederland mr, drs. Risha Gainda (Artikel) Doxis Info Management, 2004. nr 2, juni 2004

Hergebruik Eind vorig jaar is de richtlijn inzake hergebruik en exoloitatie van overheidsinformatie vastgesteld. Tijdens de onderhandelingen heeft iedere lidstaat het belang van het voorstel van de Richtlijn onderstreept, immers, wie kan bezwaar maken tegen de doelstelling om van de Europese Unie een van de meest competitieve kenniseconomieën van de wereld te maken. De economische potentie voor niet alleen de informatiemaatschappij maar ook voor de content-industrie is enorm. Iedere lidstaat houdt er zo zijn een mening op na over hoe die kenniseconomie bereikt zou kunnen worden. Dit leverde erg levend en soms ook uitputtende onderhandelingen op. Is het vreemd dat die zienswijze vaak verrassend dicht bij het bestaande beleid van de eigen lidstaat ligt? Vast niet. Zo was het de Spaanse afvaardiging die in een van de laatste rondes riep: "Helaas zitten we hier niet om het Europees belang te vertegenwoordigen, maar het Spaanse". Overige begrippen

Auteursrecht; Beschikbaarheid; Beschikbaarstellen; Openbaarheid; Openbare overheidsinformatie.

6377 Idee van gratis software is oude koek; Britse historicus Martin Campbell-Kelly nuanceert

ophef over open broncode en Microsoft Rik Sanders (Bericht) Computable van 18-jun-2004.

Open source software De open broncode-paladijnen missen historisch besef. Begin jaren vijftig bestond er reeds een model voor gratis software. Het raakte uiteindelijk uit de gratie. En, oh ja, de positie van Microsoft als softwaremaker is helemaal niet zo dominant als het lijkt. Dit stelt de Britse computerhistoricus Martin Campbell-Kellly. Overige begrippen

Antitrust; Auteursrecht; Broncode.

6340 Internetstemmen realiteit; Kritiek op experiment niet van de lucht Sytse van der schaaf (Bericht) Computable van 4-jun-2004.

Stemgeheim Een groot aantal Nederlanders in het buitenland brengt deze week zijn stem voor de Europese verkiezingen uit via internet of de telefoon. De geheimzinnigheid rond het experiment lokt de nodige kritiek uit.


Pagina 17 van 34



juni 2004


Vaststellen verantwoordelijkheden Overige begrippen

Authenticiteit; Betrouwbaarheid; Verantwoordelijkheid.

6369 Is Linus wel de vader?; Boek over oorsprong Linux al voor verschijning afgekraakt Gijs Hillenius (Artikel) Computable van 11-jun-2004.

Open source software Linus Torvalds is niet de schrijver van computermotor Linux. Dat concludeert het Amerikaans lobbybureau Alexis de Tocqueville. Het boek van dit bureau over de oorsprong van Linux is al afgekraakt, nog voor het verschenen is. Overige begrippen

Auteursrecht; Besturingssysteem; FUD.

6361 Kamer fluit Van Gennip terug; ‘Nederland moet tegen softwarepatenten stemmen’ Gijs Hillenius (Bericht) Computable van 11-jun-2004.

Patent De Tweede Kamer wil dat Nederland terugkomt op zijn stem voor softwarepatenten. Dat bleek vorige week donderdag in Den Haag tijdens een debat met staatssecretaris van Economische Zaken Karien van Gennip. Overige begrippen

Octrooi.

6363 Kun je op eenmuisklik patent aanvragen? Fred van der Molen (Bericht) Computable van 11-jun-2004.

Patent Nu is het kennelijk al zo dat een digitale vertaling van procedures uit de fysieke wereld, of de omzetting van een concept van een ander platform, een patent waard is. Overige begrippen

Octrooi.

6364 Kunnen tekstverwerkers fouten maken? Fred van der Molen (Bericht) Computable van 11-jun-2004.

Juistheid Alle grote partijen uitten felle kritiek op Brinkhorst, die de Kamer eerder meldde dat het Europees Parlement en de Europese Ministerraad het eens waren. Van Gennip bood weliswaar haar ‘welgemeende verontschuldigingen’ voor deze onjuiste feiten aan, maar liet dat volgen door het potsierlijke excuus dat er iets "met de tekstverwerking fout moet zijn gegaan." Overige begrippen


Betrouwbaarheid; Octrooi; Patent.

Pagina 18 van 34



juni 2004


Vaststellen verantwoordelijkheden 6352 Landelijk EPD: nog lange weg te gaan; Nictiz maantpolitiek tot spoed bij keuze

persoonsnummer (Bericht) Automatisering Gids van 4-jun-2004.

Elektronisch medicatiedossier Deze week presenteerde het SintAntonius-ziekenhuis in Nieuwegein met veel tamtam het eerste ‘transmurale’ elektronische patiëntendossier (EPD). Voor een landelijk EPD zijn echter nog heel wat hordes te nemen. Overige begrippen

Elektronisch patiëntendossier; EPD; Persoonsnummer; Privacy; Verwerking van gegevens.

6390 ' Softwarepatent dient innovatie´; Staatssecretaris komt niet op standpunt terug Gijs Hillenius (Bericht) Computable van 25-jun-2004.

Patent Staatssecretaris Karien van Gennip wil niet terugkomen op haar stem vóór softwarepatenten. Dat blijkt uit een brief die ze onlangs stuurde aan de Tweede Kamer. ´Hiermee wordt de innovatie gediend." Overige begrippen

Octrooi.

6357 Vergunningaanvraag crasht op digitale snelweg van Groningen (Bericht) Dagblad van het Noorden van 24-apr-2004.

Onweerlegbaarheid In het kader van digitalale vergunningaanvragen: .. In een van die gesprekken gaf een ambtenaar ruiterlijk toe dat ‘er wel vaker iets mis gaat met digitale aanvragen en dat het altijd verstandig om ook langs het loket te gaan om de aanvraag te verifiëren’.. Overige begrippen

Betrouwbaarheid; Vergunning.

6403 Wet Computercriminaliteit zit vol bugs (Interview) Automatisering Gids van 25-jun-2004.

Computercriminaliteit Jurist Paul Wiemans promoveerde begin juni aan de Universiteit van Tilburg op een proefschrift over de bevoegdheden van justitie om onderzoek te doen in computersystemen. Hij komt tot de conclusie dat de wet Computercriminaliteit uit 1993 diverse lacunes vertoont. De wetgever laat ook in de nieuwe wet Computercriminaliteit, die nu bij de Tweede Kamer ligt, een aantal steken vallen. Computercriminaliteit staat de laatste jaren sterk in de belangstelling. Verschijnselen als hacken (‘computervredebreuk’), diefstal van creditcard-gegevens, softwarepitaterij, verspreiding van virussen en fraude met geldautomaten halen regelmatig de krant. Bij de behandeling van dit soort delicten, maar ook bij langer bestaande vergrijpen als boekhoudfrande, moeten politie en justitie onderzoek kunnen doen in computersystemen. De Nederlandse wet biedt daarvoor bepaalde mogelijkheden maar stelt ook beperkingen en biedt waar borgen aan betrokkenen. Overige begrippen


Beveiligen; Cybercrime; Defacement; Hacker; Phishing; Verstoring.

Pagina 19 van 34


juni 2004



Vaststellen verantwoordelijkheden 6379 Zaak Jamby krijgt ‘happy end’; Ex-ict-directeur OC&W en twee ex-ambtenaren

vrijgesproken Rik Sanders (Artikel) Computable van 18-jun-2004.

Verantwoordelijkheid Siep Eilander, directeur Ictu, is vrijgesproken. Hij was in hoedanigheid van zijn vorige functie als ict-directeur OC&W samen met twee andere exambtenaren van dat ministerie door het Openbaar Ministerie beschuldigd van valsheid in geschrifte in de zaak Jamby. De Haagse rechtbank achtte dat niet bewezen. Overige begrippen

Aanbesteding.

6343 Zwartepieten in de Jamby-zaak; Uitspraak in aanbestedingsdrama bij OC&W in aantocht Rik Sanders (Artikel) Computable van 4-jun-2004.

Verantwoordelijkheid Dinsdag 8 juni doet de rechter in Den Haag uitspraak in de zaak Jamby. Het Openbaar Ministerie eist een boete van 2000 euro en een voorwaardelijke celstraf van twee maanden in de rechtszaak tegen Siep Eilander, exdirecteur Ict van het ministerie van OC&W wegens valsheid in geschrifte. Zijn advocaat vraagt om ontslag van rechtsvervolging. Overige begrippen

3.3

Aanbesteding.

Fysiek beheer 6382 Ambassades doen dataverkeer de deur uit (Bericht) Automatisering Gids van 11-jun-2004.

Dataverkeer De Nederlandse ambassades en Consulaten worden de komende maanden aangesloten op een MPLSIP-VPNnetwerk. Het ministerie van Buitenlandse Zaken laat het beheer grotendeels over aan Equant. Dat is efficienter, voordeliger en geeft de eigen ICT afdeling meer lucht voor andere projecten. Overige begrippen

Betrouwbaarheid; Beveiligen; Vertrouwelijkheid.

6341 Hype met valkuilen; Open source software biedt geen garantie op succes Ruben van Wendel de Joode en Erik Dooper, Jo Lahaye (Artikel) Computable van 4-jun-2004.

Open source software In toenemende mate dringt het besef door dat de elektronische informatievoorziening en bijbehorende kosten in grote mate bepaald worden door een paar monopolisten, die met gesloten systemen de markt in een houdgreep hebben. Door het gebruik van open standaarden en vooral door open source software (oss), kan daaraan worden ontkomen. Vandaar dat er op dit moment veel aandacht voor is, met een gerust hart kan men spreken van een hype. Het gebruik van software met een vrij beschikbare broncode leidt, in tegenstelling tot de meeste ‘gesloten’ software, tot nieuwe en stimulerende vormen van samenwerking, evoluerende producten, lagere kosten (op Aangemaakt : 8-7-2004

Pagina 20 van 34


juni 2004



Fysiek beheer termijn) en minder afhankelijkheden. Door de sterk toegenomen belangstelling, neemt echter ook het aantal valkuilen toe. Dit wordt deels verklaard door het feit dat meeliften op een hype makkelijk is en past in menige marketingstrategie. Inmiddels wordt te pas en te onpas het begrip ‘open’ gebruikt. In dit artikel wordt getracht een aantal van de valkuilen te benoemen, zodat organisaties die serieus met oss aan de slag willen, weten dat ze zich goed moeten informeren. Overige begrippen

Broncode; Open standaard.

Verwijzing (URL of bestandsnaam) Open source softwarelab Amsterdam ~ http://www.ossl.nl

Stichting MM Base ~ http://www.mmbase.org

6397 Markup-talen VoiceXML en• SALT gaan soepel door één deur (Bericht) Automatisering Gids van 18-jun-2004.

Spraakherkenning De spraakindustrie lijkt met VoiceXML en SALT over twee concurrerende markup-talen te beschikken. Beide zijn ontworpen om een spraakinterface mogelijk te maken. Van strijd is echter geen sprake. De industrie acht beide standaarden even noodzakelijk als levensvatbaar. Overige begrippen

SALT; Standaard; Voice XML; Voicerecognition.

6356 Sony gaat dvd’s op papier persen (Bericht) Volkskrant van 22-apr-2004.

Gegevensdrager Sony werkt aan een een dvd schijf die grotendeels uit papier bestaat. De dvd wordt ge baseerd op de Blu-raytechno logie die het Japanse elektroni caconcern onder meer met Philips heeft ontwikkeld. Overige begrippen

3.4

DVD; Papier.

Integratie 6365 Open source vindt plek op de server; Meeste toepassing vindt plaats in ict-infrastructuur Jasper Bakker (Artikel) Computable van 11-jun-2004.

Open source software Het besef dat open source geen wondermiddel is dat overal effectief toegepast kan worden, dringt door in het bedrijfsleven. Open source krijgt een plek voor bepaalde toepassingen, met name op het gebied van de itinfrastructuur. Overige begrippen


Open standaard; Server; Standaard.

Pagina 21 van 34



juni 2004


Integratie 6370 ' Zuivere’ XML-server leeft Eric van der Steen en Boudewijn Dekke (Ingezonden brief) Computable van 11-jun-2004.

XML Volgens Gartner gaan XML-servercapaciteiten een bloeiend leven tegemoet, maar is de zuivere XMLserver op sterven na dood. Met dat laatste zijn de schrijvers het niet eens. Overige begrippen

Database; DOM; ODBC; Server; Standaard; Uitwisselbaarheid.

Verwijzing (URL of bestandsnaam) Overzicht van Ronald Bourret over XML en databases ~ http://www.rpbourret.com/xml/XMLAndDatabases.htm

3.5

Documentatie 6351 Eerste computer ter wereld is herbouwd (Bericht) Computable van 4-jun-2004.

Computer In Groot-Brittannie is de laatste hand gelegd aan de tien jaar durende reconstructie van de Colossus mkz, de eerste grote computer ter wereld. Het apparaat weid in de Tweede Weteldoorlog gebruikt voor het ontcijferen van geheime codes van de Duitsers. Het ging daarbij niet om de codes die werden gemaakt met de Enigmaversleutelaar. De Colossus was nodig om achter de mysteries van de Lorenze Geheimschreiber T52 te komen. Overige begrippen

3.6

Communicatie; Encryptie; Inlichtingendiensten; Telex; Versleuteling.

Beschikbaarstellen 6383 Alle kaarten op het net Henk Leenaers (Artikel) Automatisering Gids van 11-jun-2004.

Beschikbaarstellen Tienduizenden kaarten liggen vaak onbenut in overheidsgebouwen stof te vangen. Daar komt nu een einde aan. Minister Sybilla Dekkers van VROM geeft 17juni het startschot voor het innovatieprogramma ‘Ruimte voor Geotnformatie’, dat al die met overheidsgeld gemaakte kaarten " van de WOZ-waarde van woningen tot de ligging van kabels en leidingen onder de grond " gaat integreren en ontsluiten. Via internet zijn ze voortaan ook beschikbaar voor bedrijven en burgers. Overige begrippen

Beschikbaarheid; E-overheid; Geografisch Informatiesysteem; GIS; Openbare overheidsinformatie.

6346 Behandeling burgerbrieven bij de overheid: Het moet beter! drs. Timo ten Cate (Artikel) Overheidsdocumentatie, 2004. Jaargang 58, nummer 5, mei 2004


Pagina 22 van 34



juni 2004


Beschikbaarstellen Bereikbaarheid Er zijn wettelijke regels waaraan overheidsinstanties zich horen te hou den bij de behandeling van correspondentie met burgers. Vorig jaar deed de nationale ombudsman onderzoek naar de manier waarop de rijksoverheid brieven en e-mailberichten van burgers behandelt en zich houdt aan de wettelijke regels. De conclusie luidde: "De overheid reageert te traag op bezwaarschriften en klachten van burgers en laat vaak na om burgers over de behandeling van brieven tussentijds te informeren ". Eind vorig jaar nam minister De Graaf voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties het rapport namens de rijksoverheid persoonlijk in ontvangst. Overige begrippen

Openbaar bestuur; Transparantie.

6380 België als gidsland Remco Bakker (Ingezonden brief) Computable van 18-jun-2004.

E-government Al een aantal jaren is Nederland bezig met ‘e-government’. Helaas moeten we constateren dat er vooral wordt gediscussieerd, bekeken en onderzocht. De vooruitgang die tot nu toe is geboekt, is in veel gevallen uiterst gering. Misschien zou Nederland een voorbeeld moeten nemen aan België. Overige begrippen

E-overheid.

6385 Big Bang in de zoekmachines; Van AllTheWeb naar LessThanAQuarterOfTheWeb Eric Sieverts (Artikel) Informatie professional, 2004. 2004 [8] 6

Zoekmachine Hoewel Googie bij de meeste zoekers favoriet is, waren er nog altijd goede redenen om voor speciale vragen AllTheWeb en AltaVista te gebruiken. Die goede redenen zijn er nauwelijks meer, nu een aantal van de unieke mogelijkheden van deze twee zoekmachines is verdwenen. Conclusies die van invloed zouden moeten zijn op ons aller zoekgedrag. Overige begrippen

Vindbaarheid; Zoeken.

6404 Chinese censor gaat privé-filmpjes bekijken voor ze op het net mogen (Bericht) Volkskrant van 10-jun-2004.

Censuur De snelle opmars van de kleine digitale videocamera baart de Chinese regering zorgen. Uit vrees dat er onwelkome filmpjes worden gemaakt, moeten alle dv filmers die hun producten buiten de privé-kring willen vertonen - op internet, in filmzalen, op festivals of op de televisie - voortaan eerst goedkeuring van de censor krijgen. Overige begrippen

Beschikbaarheid; Beschikbaarstellen; Openbaarheid.

6376 Gemeenten reageren slechter op e-mail; Wel vaker ontvangstbevestiging (Bericht) VNG Magazine van 11-jun-2004.


Pagina 23 van 34


juni 2004



Beschikbaarstellen Bereikbaarheid Gemeenten reageren steeds slechter op een vraag die per e-mail wordt gesteld. Veertig procent reageerde zelfs helemaal niet binnen acht werkdagen op een vraag die Webdam (een initiatief van GemeenteWeb) aan alle gemeenten voorlegde. Overige begrippen

Beschikbaarheid; E-mail.

6375 Hergebruik van Overheidsinformatie in Europa en Nederland mr, drs. Risha Gainda (Artikel) Doxis Info Management, 2004. nr 2, juni 2004

Hergebruik Eind vorig jaar is de richtlijn inzake hergebruik en exoloitatie van overheidsinformatie vastgesteld. Tijdens de onderhandelingen heeft iedere lidstaat het belang van het voorstel van de Richtlijn onderstreept, immers, wie kan bezwaar maken tegen de doelstelling om van de Europese Unie een van de meest competitieve kenniseconomieën van de wereld te maken. De economische potentie voor niet alleen de informatiemaatschappij maar ook voor de content-industrie is enorm. Iedere lidstaat houdt er zo zijn een mening op na over hoe die kenniseconomie bereikt zou kunnen worden. Dit leverde erg levend en soms ook uitputtende onderhandelingen op. Is het vreemd dat die zienswijze vaak verrassend dicht bij het bestaande beleid van de eigen lidstaat ligt? Vast niet. Zo was het de Spaanse afvaardiging die in een van de laatste rondes riep: "Helaas zitten we hier niet om het Europees belang te vertegenwoordigen, maar het Spaanse". Overige begrippen

Auteursrecht; Beschikbaarheid; Beschikbaarstellen; Openbaarheid; Openbare overheidsinformatie.

6400 Huisarts kan met computer in ziekenhuisdossier patiënt (Bericht) Volkskrant van 2-jun-2004.

Elektronisch patiëntendossier Huisartsen in Nieuwegein kun nen voortaan via de computer in hun praktijk inzage krijgen in het ziekenhuisdossier van hun eigen patiënten. Het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein is een project begonnen dat dat mogelijk maakt. Het systeem is uniek voor Nederland. Overige begrippen

Beschikbaarheid; Uitwisselbaarheid.

6353 Papierwinkel burger kleiner (Bericht) Automatisering Gids van 4-jun-2004.

Bureaucratie De departementen moeten dit jaar een nulmeting afronden van de administratieve lasten die ze burgers bezorgen. In 2007 moet de bureaucratie een kwart lager zijn. Overige begrippen


Bereikbaarheid; Beschikbaarheid; E-government.

Pagina 24 van 34



juni 2004


Beschikbaarstellen 6386 Pragmatisch Kennismanagement in uitvoering Bert Huizing (Artikel) Informatie professional, 2004. 2004 [8] 6

Kennismanagement Gasunie Research bedrijft kennismanagement (KM) vanuit een pragmatische visie. Kennis- management krijgt er stap voor stap vorm. Bert Huizing beschrijft reeds gedane stappen en licht toe wat Gasunie Research nog te wachten staat. Stappen 1Leggen theoretische basis 2 Het managen van kennis 3 Haalbaarheid van een kennismanagement 4 Het in beeld brengen van de kennis 5 Het in kaart brengen van competenties 6 Delen van kennis Overige begrippen


6372 Vreemdelingen door IND bos ingestuurd; ICT-ondersteuninggerneentelijke IND -taken

slecht (Bericht) Automatisering Gids van 11-jun-2004.

Betrouwbaarheid De uitgifte van verblijfsvergunningen aan vreemdelingen door gemeenten is ernstig vertraagd door tekortschietende lCT ondersteuning. Overige begrippen

Authenticiteit; Verstoring; Vervangen.

6339 Ziekenhuis laat huisarts elektronisch meekijken Gijs Hillenius (Bericht) Computable van 4-jun-2004.

Elektronisch patiëntendossier Zestien huisartsen in IJsselstein en Nieuwegein kunnen elektronisch de medische gegevens inzien van hun patiënten als die worden behandeld in het Sint-Antoniusziekenhuis in Nieuwegein. Volgens het ziekenhuis is het in Nederland voor het eerst dat huisartsen op deze manier hun patiënten kunnen volgen. Overige begrippen

3.7

Dossier; Elektronisch medicatiedossier; Uitwisselbaarheid.

Beveiliging 6401 Authenticatie is hét middel tegen phising (Ingezonden brief) Automatisering Gids van 25-jun-2004.

Authenticatie Authenticatie biedt prima mogelijkheden voor beveiliging tegen phising. Ook op dit punt kunnen we nog het een en ander van de Belgen leren. Aangemaakt : 8-7-2004

Pagina 25 van 34



juni 2004


Beveiliging Overige begrippen

Beveiligen; Phishing; Verstoring.

6362 Beveiliging nog geen prioriteit; Bedrijven spenderen bijna evenveel aan printers als aan

beveiliging Sytse van der Schaaf (Bericht) Computable van 11-jun-2004.

Beveiligen De beveiliging van bedrijfsnetwerken krijgt nog steeds niet de aandacht die het verdient. Veel organisaties beperken zich tot de aanschaf van losse applicaties en pakken informatiebeveiliging niet als een integraal probleem aan. Overige begrippen

Verstoring.

6395 Elektronisch ‘vissen’ naar data neemt ernstige vormen aan Tijs Doorenbosch (Bericht) Automatisering Gids van 18-jun-2004.

Phishing Phishing, ofwel het verleiden van mensen hun financiële of persoonlijke gegevens achter te laten op een nagemaakte site van een bekende organisatie, is de volgende stap in computercriminaliteit. Websurfers ontkomen niet aan nog meer beveiligingssoftware. Overige begrippen


Beveiligen; Verstoring.

Pagina 26 van 34



juni 2004

De rubrieken Levenscyclus van gegevens 0 Algemeen Engelse term:

1 Ontstaan Ontstaan en identificatie Engelse term: Creation and identification

1.1 Definitie Definitie van het begrippen als informatiebeheer, archief, archiefbescheiden etc, beschrijving van de toepassing en reikwijdte daarvan. Engelse term: Defining electronic records

1.2 Benoeming informatiesysteem Begrenzing van het informatiesysteem waarbinnen de gegevens (archiefbescheiden) opgemaakt etc. worden. Engelse term: Identifying electronic records systems

1.3 Benoemen bestanddeel Begrenzing van de eenheid die als enkelvoudig bestanddeel te beschouwen is (archiefbestanddeel, archiefstuk, item, object, archiefblok, informatie-object). Bijvoorbeeld: Document of registratie. Engelse term: Identifying electronic records

2 Waarderen Het bepalen van de functie en de waarde van een gegeven of gegevens in een bepaalde context of samenhang en het bepalen van de uiteindelijke bestemming van de archiefbescheiden. Engelse term: Appraisal

2.1 Bepalen van de waarde Het vaststellen van de waarde van gegevens in een bepaalde context. Engelse term: Appraising

2.2 Bepalen van de bewaartermijnen Het vaststellen van de bewaartermijnen ten behoeve van overbrenging of vernietiging. Engelse term: Scheduling

2.3 Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid Het vaststellen van de juridische waarde van de gegevens, garanderen van de authenticiteit en de betrouwbaarheid (volledigheid, juistheid, beschikbaarheid en controleerbaarheid). Engelse term: Assuring legality

3 Gebruik, afstemming en toezicht Opslag, ontsluiting en beschikbaarstelling van informatie op basis van informatiebehoefte van de organisatie, burgers, politiek, bestuur, controllers, juristen en archiefbewaarplaats. Engelse term: Control and use


Pagina 27 van 34



juni 2004

Levenscyclus van gegevens 3.1 Bewaken kosten Bewaken van de kosten die beheershandelingenmet zich meebrengen. Kosten/baten en risico's. Engelse term: Controlling costs

3.2 Vaststellen verantwoordelijkheden Bepaling van de organisatieonderdelen, overheidsorganen, die verantwoordelijk zijn voor de gegevens. Dit kan zijn als als eigenaar of houder. Ook bepaling herkomst. Engelse term: Assigning responsability

3.3 Fysiek beheer Fysieke opslag van de archiefbescheiden en aanwijzing van verantwoordelijken voor het fysiek beheer. Engelse term: Storing

3.4 Integratie Standaardisatie en uitwisseling. De opslag van gegevens in verschillende formaten mag geen barriere zijn voor de toegankelijkheid en uitwisseling. Engelse term: Integrating access

3.5 Documentatie Beschrijving van gegevens en systemen (meta-gegevens). Bepaling van standaarden voor documentatie. Ook ten behoeve van het bewaren van de context. Engelse term: Documenting

3.6 Beschikbaarstellen Het feitelijk gebruik en het vaststellen van regels en afspraken voor het gebruik. Ook beschikbaarheid. Engelse term: Providing for use

3.7 Beveiliging Het waarborgen van logische en fysieke beveiliging, ten behoeve van de continuiteit van de organisatie, de vertrouwelijkheid van informatie en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Engelse term: Assuring security

4 Overdragen (of vernietigen) Selectie en vernietiging van de informatie volgens de selectielijst die is vastgesteld in de waarderingsfase. Tevens overbrenging naar de archiefbewaarplaats. Engelse term: Disposition

4.1 Duurzaamheid Het garanderen van de duurzaamheid van de betrokken gegevensdragers. Engelse term: Preserving media

4.2 Bewaren context Bewaren van de originele functionaliteit en de documentatie daarover. Ook in geval van conversie. Engelse term: Preserving functionality


Pagina 28 van 34



juni 2004

Overzicht termen Authenticatie Bevat :

Fixity Information; Grafologisch onderzoek.

In plaats van : Onderdeel van :

Authentificatie. Authenticiteit.

Synoniem :

Authentication.

Verwant :

Authentication certificate of trusted third party; Certificaat; Digitaal certificaat; Handtekening; Key fingerprint; Signeren; Special sign; Waarmerken; Wachtwoord.

Basisregistratie Bevat :

Basisbedrijvenregister.

Verwant :

Basis gegevens; Basisadministratie.

Beheer Bevat :

In plaats van : Onderdeel van : Verwant :

Administratief beheer; Administratieve organisatie; Archiefbeheer; Bedrijfsvoering; Beheer van vermogenswaarden; Beheersproces; Customer Relation Management; Financieel beheer; Fysiek beheer; Informatiebeheer; Intellectueel beheer; Onderhoud; Personeelsbeheer. Beheersen. Gebruik; Middelen. Back-office; Beheersing; Behoud; Cultural Resource Management; Management; Preservation metadata; Preserveringskopie.

Bereikbaarheid Onderdeel van :

Kwaliteit.

Verwant :

Beschikbaarheid.

Beschikbaarstellen Bevat : Onderdeel van :

Publiceren; Systematische verstrekking. Archieffunctie; Gebruik; Proces van het archiefsysteem.

Verwant :

Beschikbaarheid; Dienstverlening; Informatie-apartheid; Internet; Raadplegen; Verstrekking; Virtuele studiezaal.

Betrouwbaarheid Bevat :

Controleerbaarheid; Juistheid; Tijdigheid; Volledigheid.

Onderdeel van :

Kwaliteit.

Verwant :

Authenticiteit; Betrouwbaar; Beveiliging; Consistentie; Opschonen.

Beveiligen Gebruik :

Beveiliging.

Bureaucratie Bevat :

Administratief- industrieel complex.

Verwant :

Administratie.

Censuur Bevat :

E-censuur.

Verwant :

Censor.


Pagina 29 van 34



juni 2004

Communicatie Bevat :

Verwant :

Briefwisseling; Chatten; Datacommunicatie; Datatransmission; Dataverkeer; Desinformatie; Gegevensuitwisseling; Informatiestroom; Instant messaging; Propaganda; Reclame; Telecommunicatie; Transmission; Voorlichting; Web Distributed Data Exchange. Blocks Extensible Exchange Protocol; Boodschap; Brief; Client; Common carrier regel; Common Communications Format; Communicatiesysteem; EDI; Electronische Heerendiensten; E-mail; Interactie; Internet; Interoperatibility; Morse; Taal; Telematica; Transport; Uitwisseldienst; Uitwisselingsformaat; Verkeersgegevens; Verzenden.

Computer Bevat :

Nano-computer; PC; PDA; Quantumcomputer; Schaakcomputer; Stemcomputer.

Onderdeel van :

Hardware.

Computercriminaliteit Onderdeel van :

Criminaliteit; Verstoring.

Verwant :

Cybercrime.

Content management Bevat :

ECM.

Verwant :

CMS; Content; Document Management; Knowledge management; Records Management.

Dataverkeer Onderdeel van :

Communicatie.

Verwant :

Datacommunicatie.

E-government Onderdeel van :

E-governance; Government.

Verwant :

E-gemeente; E-overheid; MIReG; Openbaar bestuur.

Elektronisch medicatiedossier Onderdeel van :

Elektronisch patiëntendossier.

Elektronisch patiëntendossier Bevat :

Elektronisch medicatiedossier.

In plaats van :

EPD.

Onderdeel van :

Patiëntendossier.

Gegevensdrager Bevat : In plaats van :

Analoge gegevensdrager; Creation medium; Digitale gegevensdrager. Drager; Informatiedrager.

Onderdeel van :

Techniek.

Synoniem :

Medium.

Verwant :

Informatie-object; Media Type; Papierloos; Vorm van de gegevens.

Goodwill Onderdeel van :

Asset; Kapitaalgoed.

Grondrechten


Pagina 30 van 34



juni 2004

Grondrechten Bevat :

Briefgeheim; Privacy.

Verwant :

Democratie; Vrije informatievergaring.

Hacker Bevat :

Cracker; Cypherpunk; Hacktivist.

Onderdeel van :

Gebruiker.

Verwant :

Backdoor; Verstoring.

Hergebruik Verwant :

Datamining.

Informatiebeheer Bevat : Onderdeel van :

Archiefbeheer; Collectiebeheer; ICT-beheer; Informatiehuishouding; Informatiemanagement; Informatievoorziening; Procesmanagement. Beheer.

Synoniem :

Records Management.

Verwant :

Informatisering.

ISAD(g) Onderdeel van :

Standaard.

Verwant :

Descriptive standards; EAD; ISAAR(cpf).

Juistheid Onderdeel van :

Betrouwbaarheid.

Kennismanagement Bevat :

Kennisatlas; Kennisopslagplaats.

Onderdeel van : Synoniem :

Management. Knowledge management.

Verwant :

Informatiemanagement; Kennis; Kennissysteem.

Onweerlegbaarheid Bevat :

Non-repudiation of origin; Non-repudiation of receipt.

Onderdeel van :

Authenticiteit.

Synoniem :

Non-repudiation.

Verwant :

Bestaanvereiste; Defacement; Onweerlegbaar; Vertrouwensbeginsel; Vormvereisten.

Open source software In plaats van :

OSS.

Onderdeel van :

Software.

Verwant :

CPL; GPL; Licentie.

Pakketselectie Onderdeel van :

Beheershandeling.

Verwant :

DOD5015.2; MoReq.

Onderdeel van :

Intellectueel eigendom.

Patent


Pagina 31 van 34



juni 2004

Patent Verwant :

Merkenrecht; Octrooi.

PIVOT Bevat :

Rapport Institutioneel Onderzoek.

In plaats van :

Project Invoering Verkorting Overbrengingstermijn.

Onderdeel van :

Archiefprogramma.

Verwant :

BSD; Institutionele selectie.

Gebruik :

Public Key Infrastructure.

PKI

Privacy Bevat :

P3P.

In plaats van :

Bescherming persoonlijke levenssfeer; Persoonlijke levenssfeer; Privacybescherming. Grondrechten.

Onderdeel van :

Projectmanagement Onderdeel van :

Management.

Spraakherkenning Onderdeel van :

Spraaktechnologie.

Synoniem :

Voicerecognition.

Verwant :

SALT; Voice XML.

Stemcomputer Onderdeel van :

Computer; Democratie.

Stemgeheim Onderdeel van :

Geheim.

Verwant :

Vertrouwelijkheid.

Bevat :

Apenstaartje.

Synoniem :

Sign.

Verwant :

Character; Ideografie.

Teken

Verantwoordelijkheid Bevat : Onderdeel van :

Budget verantwoordelijkheid. Gebruik.

Synoniem :

Accountability.

Verwant :

Aansprakelijkheid; Bestuurdersaansprakelijkheid; Common carrier regel; Decharge; Gedraging; Primaat; Tekenbevoegdheid; Verantwoording; Vrijwaring; Zorg.

Verkiezingen Verwant :

Democratie.

Vernietiging


Pagina 32 van 34



juni 2004

Vernietiging Bevat : In plaats van :

Destroy inactive records; Feitelijke vernietiging; Illegale vernietiging; Schoning; Voorselectie. Vernietigen.

Onderdeel van :

Afstoten; Beheershandeling.

Synoniem :

Delete.

Verwant :

Afstemmen; Muteren; Wissen.

Bevat :

In plaats van : Onderdeel van :

Chess ML; DTD; ebXML; Geography Markup Language; ISO/IEC 13250:2000; Math ML; RDF/XML; SALT; Scalable Vector Graphics; SOAP; Topic maps; Voice XML; XBRL; XDR; Xforms; Xhtml; XML MI; XML Schema; XML Schema Definition; XML-container; XML-wrapper; XSL; XTM. Extensible Markup Language. Markup language; Metataal; SGML.

Verwant :

CPXe; EAD; EDI; Semantic web; UML; WAP.

XML

Zoekmachine Onderdeel van :

Internet; Zoeksysteem.

Verwant :

Surfen; Webbrowser; Zoeken.


Pagina 33 van 34



De gegevens komen uit een met behulp van MS-Access ontwikkelde Reference Manager.

juni 2004

Inlichtingen over deze lijst bij: Rienk Jonker

Mijn waardering van de publicaties: ** = zeer interessant * = interessant -- = matig, maar juist daarom geschikt om op te nemen.

E-mail:

[email protected]

Website (proef)

http://text4you.tk

Eerdere versies zijn aan te treffen op de website van de DIVA onder het kopje 'kennisbank' (http://www.divakoepel.nl/kennisbank ) De overzichten zijn ook beschikbaar op de site van DIGIDIVA via de pagina 'ontmoetingsplaats'. (http://digidiva.amsterdam.nl/ontmoetingsplaats/)


Pagina 34 van 34


Overzicht artikelen en publicaties over informatiebeheer

Recommend Documents