Overzicht artikelen en publicaties over informatiebeheer

Overzicht artikelen en publicaties over informatiebeheer De lijst is aangemaakt op: Gegevens zijn geregistreerd in de maand:

26 november 2000 oktober 2000

Redactionele opmerkingen

Redactioneel Informatiebeheer Het samenstellen van het redactionele gedeelte kost mij meer tijd dan ik eerste gedacht had. Daarom stop ik voorlopig met het redactionele gedeelte van de lijst. Met de attentielijst zelf ga ik nog wel door.

Standaarden XML. eXtensible Markup Language Al langere tijd wordt er gesproken (en veel geschreven) over de eXtensible Markup Language (XML). Wat hebben wij daarmee te maken? Deze vraag is denk ik snel te beantwoorden met het antwoord op de vraag: Wat is XML? XML is een 'markup language' waarmee de structuur (niet de inhoud) van een document beschreven kan worden. In de archivistische terminologie zouden we kunnen spreken van de beschrijving van de redactionele vorm in combinatie met de uiterlijke vorm. Deze opmaaktaal is de opvolger van SGML. Met deze 'taal' is het mogelijk om documenten onafhankelijk van de applicatie waarmee ze zijn opgemaakt, te raadplegen, te verzenden, te bewaren en te bewerken. De werking lijkt op HTML. In een XML-document wordt ieder onderdeel van de structuur dat zich op een of andere manier kan onderscheiden van andere onderdelen van de structuur voorzien van markeringen. In goed engels een ‘tag’. In een apart bestand (Document Type Definition) wordt per tag de kenmerken en de betekenis beschreven. Zo’n bestand fungeert als sleutel voor applicaties waarmee een XML-document wordt benaderd. Een DTD is een sjabloon waarin afspraken over de structuur van documenten als nota’s, brieven, besluiten, verordeningen, verslagen etc. kunnen worden vastgelegd. De XML standaard (versie 1.0) is in 1998 door W3-consortium vastgesteld, dezelfde groep die ook verantwoordelijk is voor bijvoorbeeld HTML. (www.w3.com) Specificaties bij de ontwikkeling van XML waren: - Het gebruik van XML op het Internet moest zonder meer mogelijk zijn - Het moest toepasbaar zijn binnen diverse soorten applicaties (browsers, databases, tekstverwerkers etc) - Het moest compatible zijn met SGML - Het moest eenvoudig zijn om programma’s te schrijven die XML-documenten kunnen verwerken - Er mochten geen optionele features zijn - XML-documenten moesten zonder tussen komst van speciale applicatie door mensen gelezen kunnen worden en geïnterpreteerd - De standaard moest snel klaar zijn - Het ontwerp van XML moest formeel en beknopt zijn - XML documenten moeten eenvoudig te maken zijn - Beknoptheid in een XML tag is niet nodig Met de komst van XML wordt het volgens mij mogelijk DTD’s te (laten) ontwikkelen die mogelijkerwijs Aangemaakt : 26 nov 2000

Pagina 1 van 21

© Reference manager : R.S. Jonker

kunnen voldoen aan de eisen die wij stellen aan authenticiteit en betrouwbaarheid. XML : - biedt volgens mij de technische mogelijkheid om diverse vormen van archivistische meta-data aan een document te koppelen. - geeft de mogelijkheid het bewaren en raadplegen van documenten te scheiden van de applicatie(s) waarbinnen ze zijn ontstaan. Dit betekent dat we op dit terrein minder last krijgen van conversies en introducties van nieuwe applicaties. De signalen voor een behoorlijke doorbraak zijn er omdat XML steeds meer genoemd wordt in combinatie van begrippen als e-handel, b2b, EDI etc. Grote bedrijven als Oracle en Microsoft beginnen er ook al brood in te zien. Als voorbeeld van een XML-document heb ik een begrippenlijst in XML-formaat bijgevoegd. Bij deze begrippenlijst horen een DTD en een CSS. De bestanden, termenlijst.xml, termenlijst.css en termenlijst.dtd moeten in dezelfde directory worden gecopieerd. Omdat er op het moment dat deze lijst heb aangemaakt nog geen mogelijkheid was om binnen XML zelf aan te kunnen geven hoe stukken tekst weergegeven moeten worden heb ik gebruik moeten maken van een Cascading Style Sheet. De bestanden zijn te raadplegen met behulp van elke mogelijke editor. Met behulp van Internet Explorer versie 5 kan de tekst in vol ornaat bekeken worden. Overigens op het internet zijn ook prima XMLeditors te vinden, bijvoorbeeld XML-writer van Wattle software (http://XMLwriter.net)

Bescherming van de persoonlijke levenssfeer Verwerking van gegevens Met de nieuwe wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) wordt ook de Archiefwet 1995 gewijzigd. Er komt een nieuw artikel 2a. In de WBP wordt de verwerking van persoonsgegevens sterk aan banden gelegd. Onder het begrip verwerking vallen veel handelingen zoals: creëren, verzamelen, opslaan, (online) raadplegen, publiceren, analyseren, enzovoort, tot en met vernietigen toe. Op grond van het nieuwe artikel in de archiefwet worden een aantal (beheers)handelingen ten behoeve van het behoud van de informatie toegestaan. Het betreft hier vervanging (conversie, migratie en andere vormen van substitutie), overbrenging en beheer met uitzondering van het beschikbaarstellen. Het wordt er niet eenvoudiger op.

Aangemaakt : 26 nov 2000

Pagina 2 van 21


Dit overzicht bevat titels en 'samenvattingen' van berichten, berichtjes, artikelen en publicaties die het terrein van het informatiebeheer raken. Ze zijn gerubriceerd op basis van de ‘lifecycle of documents’ uit het rapport ‘Management of electronic records: Issues and guidelines; Prepared by the Advisory Committee for the Coordination of Information Systems (ACCIS)’, United Nations, New York, 1990. (blz 27-34). Onder informatiebeheer wordt verstaan het geheel van informatievoorziening en archiefbeheer.

Levenscyclus van gegevens 0 Algemeen Engelse term:

1 Ontstaan Ontstaan en identificatie Engelse term:

Creation and identification

1.1 Definitie Definitie van het begrip archiefbescheiden en de toepassing en reikwijdte daarvan. Engelse term:

Defining electronic records

1.2 Benoeming informatiesysteem Begrenzing van het informatiesysteem waarbinnen de gegevens (archiefbescheiden) opgemaakt etc. worden. Engelse term:

Identifying electronic records systems

1.3 Benoemen bestanddeel Begrenzing van de eenheid die als enkelvoudig bestanddeel te beschouwen is (archiefbestanddeel, archiefstuk,object).. Bijvoorbeeld: Document of registratie. Engelse term:

Identifying electronic records

2 Waarderen Het waarderen en het bepalen van de uiteindelijke bestemming van de archiefbescheiden. Engelse term:

Appraisal

2.1 Bepalen van de waarde Het vaststellen van de waarde van de betrokken gegevens in een bepaalde context. Engelse term:

Appraising

2.2 Bepalen van de termijnen Het vaststellen van de bewaartermijnen ten behoeve van overbrenging of vernietiging. Engelse term:

Scheduling

2.3 Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid Het vaststellen van de juridische waarde van de gegevens, garanderen van de authenticiteit en de betrouwbaarheid (volledigheid, juistheid, beschikbaarheid en controleerbaarheid). Engelse term:

Assuring legality

3 Gebruik, afstemming en toezicht Opslag, ontsluiting en beschikbaarstelling van informatie op basis van informatiebehoefte van de organisatie, burgers, politiek, bestuur, controllers, juristen en archiefbewaarplaats. Engelse term:

Control and use

3.1 Bewaken kosten Vaststellen van de kosten voor beheershandelingen ten aanzien van informatievoorziening en gegevensbeheer. Kosten/baten en risico's. Engelse term:

Controlling costs


Pagina 3 van 21


Levenscyclus van gegevens 3.2 Vaststellen verantwoordelijkheden Bepaling van de organisatieonderdelen, overheidsorganen, die verantwoordelijk zijn, ales eigenaar of houder, voor de gegevens. Bepaling herkomst. Engelse term:

Assigning responsability

3.3 Fysiek beheer Fysieke opslag van de archiefbescheiden en aanwijzing van verantwoordelijken voor het fysiek beheer. Engelse term:

Storing

3.4 Integratie De opslag van gegevens in verschillende formaten mag geen barriere zijn voor de toegankelijkheid en uitwisseling. Standaardisatie en uitwisseling. Engelse term:

Integrating access

3.5 Documentatie Beschrijving van gegevens en systemen (meta-gegevens). Bepaling van standaarden voor documentatie. Ook ten behoeve van het bewaren van de context. Engelse term:

Documenting

3.6 Beschikbaarstellen Het feitelijk gebruik en het vaststellen van regels en afspraken voor het gebruik. Engelse term:

Providing for use

3.7 Beveiliging Het waarborgen van logische en fysieke beveiliging , ten behoeve van de continuiteit van de organisatie, de vertrouwelijkheid van informatie en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Engelse term:

Assuring security

4 Afstoten Selectie en vernietiging van de informatie volgens de selectielijst die is vastgesteld in de waarderingsfase. Tevens overbrenging naar de archiefbewaarplaats. Engelse term:

Disposition

4.1 Duurzaamheid Het garanderen van de duurzaamheid van de betrokken gegevensdragers. Engelse term:

Preserving media

4.2 Bewaren context Bewaren van de originele functionaliteit en de documentatie daarover. Ook in geval van conversie. Engelse term:

Preserving functionality


Pagina 4 van 21


oktober 2000

Informatiebeheer (overzicht rapporten / artikelen / publicaties

Levenscyclus van gegevens 0

Algemeen 3304 Gemeenten weigeren zwartepiet voor trage digitalisering (Bericht) Binnenlands Bestuur van 20-okt-2000

Digitalisering Gemeenten willen wel de elektronische snelweg op, maar niet zo gehaast als minister van Boxtrel dat wil. Aldus de 463 gemeenten die in twee ICT-platforms samenwerken. 'Het magazijn moet op orde zijn willen we aan de toonbank snel kunnen bedienen' Gerelateerde begrippen Back-office; Beschikbaarheid; Beschikbaarstellen; Front-office; Informatiebeheer; Informatiebeleid.

3291 De koortsige hartslag van de 'e-biz'; Vijf ijkpunten om van hype tot echt elektronisch

zakendoen te komen Bart Groenewoud en Patrick Koning (Artikel) Computable van 13-okt-2000

E-commerce Met zekere regelmaat storten bedrijven zich, overhaast door het beeld van de oprukkende concurrentie, in een elektronisch zakenavontuur. Dit resulteert te vaak in e-business zonder business-visie; een zakelijke visie zonder bijvoorbeeld rekening te houden met de mogelijkheden van IT. Een beschrijving van vijf cruciale punten waarmee elektronisch zakendoen staat of valt. 1 E-business = Business + E 2 E-business is snel 3 E-businessoverstijgt de klant 4 E-business is integratie 5 E-business wordt business Gerelateerde begrippen ICT. Informatie- en communicatietechnologie; Informatiebeleid; Informatiestrategie; Integratie.

*

3260 Naar een nieuw archiefbestel; Advies (Nota) Raad voor Cultuur, Den Haag, 2000 Advies van 21 september 2000, nr. rc-2000.1341/2

Archiefbeleid De Raad voor Cultuur bepleit fundamentele wijzigingen in het Nederlandse archiefbestel. Het huidige stelsel kan niet meer aan de moderne vereisten van professioneel beheer en publieksgeoriënteerde dienstverlening voldoen. Om het veranderingsproces te laten slagen, moet staatssecretaris van der Ploeg veel meer geld beschikbaar stellen dan nu het geval is in zijn Cultuurnota 2001-2004. De Raad reageert in zijn advies Naar een nieuw archiefbestel op de plannen van staatssecretaris Van der Ploeg voor een herziening van het archiefbestel. Het belangrijkste onderdeel in deze plannen is de vorming van ‘regionaal historische centra’. Inmiddels zijn al drie regionaal historische centra gerealiseerd na fusies tussen rijksarchieven in de provincie met één of meer nabijgelegen gemeentearchieven. Door de vorming van deze regionaal historische centra wil de staatssecretaris de toegankelijkheid vergroten. Beheer en behoud De Raad onderstreept het belang van een goede dienstverlening aan het publiek, maar stelt tegelijkertijd dat een verbetering van het beheer en behoud van de archieven ook aandacht behoeft. Volgens de Raad zijn hogere uitgaven noodzakelijk om een sluitend net van professioneel archiefbeheer te realiseren, achterstanden in beheer en behoud van archieven in te halen, problemen rond digitale duurzaamheid adequaat aan te pakken en - omwille van een breder publieksbereik - technologische vernieuwing door te voeren. Om al deze doelen in onderlinge samenhang te bevorderen, kiest de Raad voor een duidelijke scheiding en toedeling in de verantwoordelijkheden van rijk, provincies en lokale overheden (gemeenten en waterschappen). In de visie van de Raad draagt de centrale overheid de verantwoordelijkheid voor het behoud en beheer van archieven, en moeten de provincies een regisserende rol gaan vervullen, waarbij ze ook in financiële zin hun verantwoordelijkheid nemen. Hiermee komt een einde aan de vrijblijvende rol voor de provincies op het terrein van archieven. Verder dienen de lokale overheden hun publieksfunctie waar te maken. Binnen deze visie hebben Aangemaakt : 26 nov 2000

Pagina 5 van 21



oktober 2000


Algemeen regionaal historische centra primair een taak in het beheer en behoud van het cultureel erfgoed: in het veiligstellen van de bronnen zelf. De publieksfunctie kan worden ingekocht of via andere netwerken verlopen, zoals bibliotheken, historische verenigingen en musea. Hierdoor kunnen lokale overheden in alle vrijheid en op verschillende manieren tegemoet komen aan de specifieke behoeften van het lokale publiek. De Raad beseft dat een stevig bestuurlijk draagvlak nodig is voor de hierboven geschetste herinrichting van verantwoordelijkheden. Een (deel)oplossing die wellicht beter aansluit bij de bestaande bestuurlijke verhoudingen wijst hij van de hand vanwege het hoge compromisgehalte en de - nog steeds - vrijblijvende rol voor de provincies. De Raad dringt er op aan dat het rijk zo snel mogelijk een bestuurlijk overleg opstart, waarin alle overheden zijn vertegenwoordigd. Nadat hier principiële keuzes zijn gemaakt over veranderingen in het archiefbestel, moet het rijk het voortouw nemen bij het omvormingsproces.

Terug naar Persberichten Gerelateerde begrippen Archiefbeheer; Cultureel erfgoed; Informatiebeleid.

3306 Wachten op de e-gemeente Titia Ketelaar (Artikel) NRC van 19-okt-2000

Beschikbaarheid Minister van Boxtel wil met internet de gang naar het gemeentehuis overbodig maken. Toch zal de e-gemeente nog wel even op zich laten wachten. Gerelateerde begrippen Beschikbaarstellen; Beveiligen; Reorganisatie; Website.


Pagina 6 van 21



oktober 2000


Ontstaan 3345 Herbruikbare legacy-code Martin Healy (Column) Computable van 27-okt-2000

Legacydatabases Om een legacy-applicatie te integreren in een nieuwe applicatie is het noodzakelijk dat je aanwijst welke functies opnieuwe gebruikt moeten worden. Gerelateerde begrippen Functional requirements; Functionele eis; Integratie; Specificatie; Standaard; Systeemontwikkeling.

*

3292 Opkomst en ondergang van een acroniem; Wildgroei in XML-vocabulaires schreeuwt om

afstemming Marc de Graauw (Artikel) Computable van 13-okt-2000

XML. eXtensible Markup Language Elektronisch zakendoen begint op stoom te komen. Digitale marktplaatsen zijn er inmiddels in overvloed, zowel van bedrijf naar consument als tussen bedrijven onderling. XML is een van de technologieen die deze bloei mogelijk maakt. XML is echter alleen een standaard voor de structuur van documenten, over de inhoud zegt zij zelf niets. Daarom onstaan er nu overal XML-vocabulaires voor e-handel. Het afgelopen jaar is dit aantal zelfs verdubbeld tot 251. Een beschijving van de ontwikkelingen en een waarschuwing voor een achterstand in Nederland. Gerelateerde begrippen Authenticiteit; Betrouwbaarheid; DTD. Document Type Definition; E-commerce; EDI. Electronic data interchange; Markup language; Schema; Standaard; Structuur. URL of bestandsnaam Een online blad over XML


www.xml.com

Pagina 7 van 21


oktober 2000


Levenscyclus van gegevens 2.3

Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid 3256 Beveiligen van formulieren steeds beter dankzij nieuwe technologie Niek de Kort (Artikel) Document Manager / 2000 september 2000

Beveiligen De getallen liegen er niet om. Uit een onderzoek van Ernst & Young blijkt dat alleen al in de Verenigde Staten jaarlijks voor een bedrag van $ 10 miljard is gemoeid met schade als gevolg van vervalste en gefraudeerde waardepapieren, zoals cheques. Het aantal frauduleuze cheques dat daarbij per dag word aangeboden beloopt meer dan een miljoen. Zowel dit aantal, als het schadebedrag wordt elk jaar procenten groter. En dat ondanks uitgebreide beveiligingsmaatregelen die zijn opgesteld rond deze 'speciale formulieren'. Conclusie: de beveiliging is op zijn zachtst gezegd niet waterdicht. Gerelateerde begrippen Formulier.

*

3348 Consument wantrouw biometrie Jurgen van der Vlugt (Artikel) Automatisering Gids van 20-okt-2000

Biometrie Iemand vertrouwen op zijn blauwe ogen, kan weer. Biometrie bedrijven, de identiteit vaststellen op basis van biologische eigenschappen, is geen marginale bezigheid meer. Het aantal commerciële biometrieproducten neemt snel toe. Er is nog geen sprake van een doorbraak. Er liggen nog drempels op de weg, zoals de kosten, de technische kwaliteit, de hygiëne van leesapparatuur en de privacygevoeligheid. Gerelateerde begrippen Authenticiteit; Betrouwbaarheid; Beveiligen; Privacy.

3258 Elektronische formulieren: lees eerst de gebruiksaanwijzing Niek de Kort (Artikel) Document Manager / 2000 september 2000

Formulier In theorie is het verzamelen van gegevens via elektronische formulieren beter, sneller en goedkoper dan met behulp van de aloude papieren formulieren. Het blijkt lastig deze belofte waar te maken. In het meeste gunstige geval scoren de elektronische formulieren even goed als hun papieren concurrenten. De oorzaak van dit probleem ligt bij de instanties die de formulieren uitzetten en opdracht geven deze informatiedragers te ontwikkelen. Gerelateerde begrippen Betrouwbaarheid; Informatiebehoefte.

3336 Interpay zet tanden in encryptiestandaard; Belgisch algoritme getest voor betalingsverkeer Gijs Hillenius (Bericht) Computable van 20-okt-2000

Encryptie Interpay de organisatie die voor Nederland onder meer het automatische betalingsverkeer regelt, test de encryptiemethode Rijndael. De Amerikaanse overheid koos deze beveilgiging als opvolger voor de huidige standaard DES. Gerelateerde begrippen AES. Advanced Encryption Standard; Authenticiteit; Betrouwbaarheid; Beveiligen; DES. Digital Encription Standard; Rijndael.

3272 De Onderkrant; Produkten / Digitaal paspoort (Bericht) Trouw van 6-okt-2000


Pagina 8 van 21


oktober 2000



Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid Paspoort Volgens Roel Pieper moet iedereen een digitaal paspoort krijgen. Voor het regelen van zaken met de overheid maar ook met bedrijven. Gerelateerde begrippen Authentiek; Authentieke akte; Autorisatie; Beveiligen; Privacy.

3340 Regels in de maak voor virtuele versie jaarverslag (Bericht) Volkskrant van 26-okt-2000

Jaarverslag Er wordt gewerkt aan voorwaarden waar een elektronische versie van een jaarverslag aan moet voldoen. Dit gebeurt door de International Federation of Accounts en de International Accounting Standard Committee. Gerelateerde begrippen Accountantsverklaring; Authenticiteit; Betrouwbaarheid; Dematerialisering; Onthechting.

3257 U wordt gedagvaard! Walter Wijnhoven (Artikel) Document Manager / 2000 september 2000

Formulier Als er een strafbaar feit is gepleegd maakt de politie een procesverbaal op. Aan de hand daarvan beslist de officier van justitie of de zaak voor de rechter moet komen of niet. Als de zaak moet voorkomen krijgt de verdachte een dagvaarding. De officier van justitie stelt, als vertegenwoordiger van het openbaar ministerie deze dagvaarding op. Dat gebeurt op de 19 arrondissementsparketten die we in Nederland hebben. De parketten zorgen ervoor dat de dagvaarding door de PTT, eigen koeriers of de politie aan de verdachte kan worden uitgereikt en dat de zaak op een zitting kan worden behandeld. Bij die uitreiking van de dagvaarding aan de verdachte (en ook aan getuigen) word een akte van uitreiking gebruikt waaruit duidelijk moet blijken of de uitreiking op de juiste (wettelijke) manier is gebeurd. Naast de dagvaarding is de akte van uitreiking dus een belangrijk formulier. Gerelateerde begrippen Akte van uitreiking; Authentication; Betrouwbaarheid; Dagvaarding; Juistheid; Redactionele vorm; Strafrecht; Strafvordering.

3350 Zelfwerkende internetters vervuilen relatiebestanden Herman Gores (Bericht) Automatisering Gids van 20-okt-2000

Betrouwbaarheid Het belang van interactieve dienstverlening via Internet neemt toe. Website-bezoekers voeren zelf naam en adresgegevens in. De kans relatiebestanden te vervuilen is daardoor groter. Bovendien moet men rekening houden met de lolbroeken die bewust verkeerde namen invoeren of fraudeurs die azen op cadeaus die via internet worden weggegeven. Gerelateerde begrippen Basis gegevens; Basisregistratie; Juistheid; Standaard; Uitwisseling; Volledigheid.


Pagina 9 van 21


oktober 2000



Gebruik, afstemming en toezicht 3332 Fax- en e-mailbericht krijgen bescherming (Bericht) Trouw van 19-okt-2000

Briefgeheim Het kabinet wil communicatie per fax en e-mail grondwettelijk beschermen, zoals bij brief en telefoon en telegraaf. Minister de Vries schrijft dit aan de Tweede Kamer. Gerelateerde begrippen Grondrechten.

3346 Nieuw patientdossier op Internet maakt snel furore (Bericht) Automatisering Gids van 27-okt-2000

EPD. Electronisch patientendossier Een nieuw patientendossier op Internet zegt inmiddels 1700 klanten te hebben. Mediarch is een initiatief van twee laboranten in Groningen en richt zich vooral op patienten in Noord-Nederland Gerelateerde begrippen Betrouwbaarheid; Juistheid; Persoonsdossier; Persoonsgegevens; Privacy.

3259 ' Och misschien moet ik maar eens gaan rondbellen' Els van der Vos (Artikel) ARCHOS Magazine september 2000

Toezicht op het beheer De visie van Ferdinand Ector, hoofd auditing van het streekarchief Regio Eindhoven, op archiefinspectie. Gerelateerde begrippen Audit; Control; Inspectie; Toezicht.

3282 Een onmisbare bron van ellende; Bedrijven ontberen eenduidig beleid voor e-mail gebruik Elisabeth Wales en Richard Keijzer (Artikel) Automatisering Gids van 6-okt-2000

E-mail Elektronische post is in korte tijde het belangrijkste gereedschap geworden voor het bedrijfsleven in ons land, zo wijst onderzoek uit. In andere landen worden gelijke signalen opgevangen, waarbij vooral gewezen wordt op het gebruiksgemak van de techniek. Toch is het niet allemaal rozengeur en maneschijn, want e-mail zorgt ook voor een hoop ellende. Dat loopt van simpele irritatie op de werkvloer, via rechtszaken wegens discriminatie tot regelrechte aanslagen in de vorm van virussen. Gerelateerde begrippen Briefgeheim; Communicatie; Privacy; Procedure; Virus.

3310 Surfles voor digitale drenkeling (Bericht) Binnenlands Bestuur van 27-okt-2000

Beschikbaarheid Digitaal aangifte doen bij de politie. Op de computer de wijkkrant doorbladeren. Binnenkort kan dat wellicht allemaal in de dertig steden die met geld van minister van Boxtel in de weer zijn om bits en bytes dichter bij de mensen thuis te brengen. Gerelateerde begrippen Beschikbaarstellen; Betrouwbaarheid; Toegankelijkheid.


Pagina 10 van 21



oktober 2000


Gebruik, afstemming en toezicht 3305 Tekstvergelijking Achiefwet 1995 prof. dr. F.C.J. Ketelaar (Bericht) Archiefrecht / Samson, Alphen aan den Rijn, 2000

Verwerking van gegevens Zoals het er nu uitziet treedt in 2001 (waarschijnlijk per 1 februari) de Wet bescherming persoonsgegevens in werking en wordt de Archiefwet 1995 met een nieuw artikel 2a aangevuld. Wat betekent dit voor het beheer van archiefbewaarplaatsen die onder de Archiefwet 1995 vallen? En op welke manier krijgen de categoriale archiefbeherende instellingen, bedrijfsarchiefdiensten en registratuur met het nieuwe artikel te maken? De Wbp regelt niet, zoals de oude Wet persoonsregistraties, de registratie van persoonsgegevens, maar veel ruimer de verwerking van persoonsgegevens: elke handeling of elk geheel van handelingen met betrekking tot persoonsgegevens. De wet geldt zowel voor de overheid als voor particulieren die persoonsgegevens verwerken. Een persoonsgegeven is elk gegeven betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon; gegevens over overleden personen zijn geen persoonsgegevens in de in van de Wbp. Daarom zullen de meeste persoonsgegevens in een archiefbewaarplaats niet onder de Wbp vallen. Verwerking door een archiefdienst, van persoonsgegevens aangaande levende personen) in archiefbescheiden, valt onder de door de Wbp toegelaten verwerking. Bij die verwerking is men evenwel gebonden aan de wettelijke randvoorwaarden. Gerelateerde begrippen Acquisitie; Archiefbeheer; Beschikbaarstellen; Persoonsdossier; Persoonsregister; Registratie; Vervanging. URL of bestandsnaam Zie ook de site van Ketelaar

http://www.org.uva.nl/bai/home/eketelaar/archiefrecht.html

Zie ook de site van Surfnet

http://www.surfnet.nl/publicaties/privacybrochure/

3334 Verpleging moet aan het elektronisch patientendossier; Elektronisch rapporteren William Goossen (Bericht) Trouw van 18-okt-2000

EPD. Electronisch patientendossier Een elektronisch patientendossieris nuttig voor patienten, artsen, managers, beleidsmakers en verpleegkundigen. Wanneer medici eenvoudig over gegevens kunnen beschikken, verbetert de zorg vanzelf. Nu invoering mogelijk is moeten die dossiers er dus onverwijld komen. Gerelateerde begrippen Betrouwbaarheid; Persoonsdossier; Privacy.

3.2

Vaststellen verantwoordelijkheden 3331 Accountants willen regels voor advies en controle (Bericht) Trouw van 17-okt-2000

Belangenverstrengeling Tussen de werkzaamheden van accountants en de activiteiten van adviseurs moet een heldere afbakening komen. De belangenorganisatie van accountants Nivra wil duidelijke regels die bepalen in welke gevallen een accountant ook advies mag geven. Gerelateerde begrippen Advies; Integriteit; Toezicht; Verantwoordelijkheid.

3278 Beetje Internetbedrijf laat persoonsgegevens niet lopen; 'Volwassen omgaan met privacy' Reinoud den Haan (Bericht) Algemeen Dagblad van 7-okt-2000

Privacy Veel internetbedrijven redden het niet. Ze gaan failliet of worden overgenomen. Wat gebeurt er met de gegevens Aangemaakt : 26 nov 2000

Pagina 11 van 21


oktober 2000



Vaststellen verantwoordelijkheden van hun klanten? Die zouden toch nooit ter beschikking worden gesteld aan derden? Of wel? Gerelateerde begrippen Beveiligen; Persoonsgegevens; Verwerking van gegevens.

3274 Controle van beleid onvolledig; Van Walsem: informatievoorziening departementen verre

van toereikend Peter Mom (Bericht) Computable van 6-okt-2000

Controleerbaarheid De informatiesystemen van de ministeries zijn niet geschikt voor een passende beleidsverantwoording. Dit stelt het Tweede Kamerlid mr. J. van Walsem (D66), als voorzitter van de Commissie Rijksuitgaven nauw betrokken bij de invoering van een nieuwe, meer beleidsgerichte controle van de begroting. Gerelateerde begrippen Begroting; Beleid; Betrouwbaarheid; Control; Toezicht.

3349 Helft van landen ontbeert cyberwet (Bericht) Automatisering Gids van 20-okt-2000

Wetgeving Ruim de helft van de belangrijkste landen in de wereld heeft geen wetten tegen computercriminaliteit. Gerelateerde begrippen Beveiligen; Crackers; Hackers; Strafrecht.

3352 Kijkkunde Dik Wensink (Column) Vara TV magazine van 28-okt-2000

Auteursrecht Eerst hadden we musea die te klein waren en waar een deel van de collectie in de kelder moest. Nu hebben we er één dat te groot is en voor de helft nog leeg staat. Gerelateerde begrippen Databankrecht; Intellectueel eigendom.

3317 Maar de naam democratie.nl is van het volk; Domeinnamen Jorrit de Jong en Arjan Widlak (Bericht) Trouw van 18-okt-2000

Domeinnaam De staat heeft via de rechter de domeinnamen regering.nl, prinsjesdag.nl en miljoenennota.nl ingepikt. Dat terwijl een ander, de Digitale Advocaat, ze veel eerder op een wettige manier had gekocht. Een lakse overheid laat zich hier wegens digitale onkunde de wet voorschrijven. Gerelateerde begrippen Democratie; Eigendom; Rechtstaat.

3333 Netgek Willem Breedveld (Column) Trouw van 18-okt-2000

Internet Hoe groter de zuigkracht van internet, des te groter wordt de kans op ontsporingen van neurotische en psychotische aard. Aangemaakt : 26 nov 2000

Pagina 12 van 21


oktober 2000



Vaststellen verantwoordelijkheden Gerelateerde begrippen Nutsfunctie; Overheid; Privatisering.

3309 Onbelemmerde toewijzing domeinnamen is half werk Ouassama Cherribi (Bericht) Volkskrant van 19-okt-2000

Domeinnaam Half november kan iedereen een domeinnaam voor het internet deponeren bij het SIDN. Zeggenschap over een geschikte domeinnaam is goud waard, zowel voor eigen gebruik als in het onderlinge digitale verkeer. Gerelateerde begrippen Internet.

3323 Ontslag wegens beledigende e-mail (Bericht) Trouw van 14-okt-2000

E-mail Wegens het verzenden van 'beledigend' materiaal per e-mail zijn 15 medewerkers van het effectenhuis Merrill French in Londen ontslagen. Gerelateerde begrippen Gedraging; Gedragscode; Verantwoordelijkheid.

3285 Vrije toegang tot Europese documenten is nog ver weg Deidre Curtin (Artikel) NRC van 10-okt-2000

Verantwoording Een doorzichtige besluitvorming en vrijheid van informatie zijn de belangrijkste elementen van het democratiseringsproces van de Europese Unie. Als burgers niet worden geinformeerd, is verantwoordingsplicht in de ware zin ver te zoeken. Gerelateerde begrippen Democratie; Openbaar bestuur; Openbaarheid; Openbare overheidsinformatie.

3.3

Fysiek beheer 3302 Contract IBM en Koninklijke Bibliotheek (Bericht) NRC van 19-okt-2000

Digitale duurzaamheid De KB heeft een contract gesloten met IBM om de dreigende teloorgang van digitale collecties te verhinderen. Doel is de bestanden voor de lange termijn te bewaren en toegankelijk te houden. Gerelateerde begrippen Conversie; Duurzaamheid; Emulatie; Geordende staat; Goede staat; Materiele staat; Substitutie; Toegankelijke staat; Vervanging.

3290 Van Gutenberg naar elektronische inkt Teake Zuidema (Artikel) Computable van 13-okt-2000


Pagina 13 van 21



oktober 2000


Fysiek beheer Presentatie De opkomst van digitaal 'papier'. Gerelateerde begrippen Communicatie; Gegevensdrager; Papierloos.

3.4

Integratie 3345 Herbruikbare legacy-code Martin Healy (Column) Computable van 27-okt-2000

Legacydatabases Om een legacy-applicatie te integreren in een nieuwe applicatie is het noodzakelijk dat je aanwijst welke functies opnieuwe gebruikt moeten worden. Gerelateerde begrippen Functional requirements; Functionele eis; Integratie; Specificatie; Standaard; Systeemontwikkeling.

3303 Witte fraudeurs efficient ontmaskerd; Inlichtingenbureau neemt sociale dienst werk

uithanden Jos Moerkamp (Artikel) Binnenlands Bestuur van 20-okt-2000

Fraude Als alles meezit, zullen rond 2003 alle gemeentelijke sociale diensten (GSD) gebruik kunnen maken van het Inlichtingenbureau (IB). Dit bureau maakt door koppeling van computerbestanden witte fraude door bijstandsklanten vrijwel onmogelijk. Gemeenten die al zijn aangesloten op het IB, orienteren zich op de gevolgen voor hun GSD-organisatie. Gerelateerde begrippen Koppelen; Privacy; Standaard; Uitwisseling.

3.5

Documentatie 3258 Elektronische formulieren: lees eerst de gebruiksaanwijzing Niek de Kort (Artikel) Document Manager / 2000 september 2000

Formulier In theorie is het verzamelen van gegevens via elektronische formulieren beter, sneller en goedkoper dan met behulp van de aloude papieren formulieren. Het blijkt lastig deze belofte waar te maken. In het meeste gunstige geval scoren de elektronische formulieren even goed als hun papieren concurrenten. De oorzaak van dit probleem ligt bij de instanties die de formulieren uitzetten en opdracht geven deze informatiedragers te ontwikkelen. Gerelateerde begrippen Betrouwbaarheid; Informatiebehoefte.

3.6

Beschikbaarstellen 3343 Bibliotheek.nl; "Wij willen de beste zoekmachine worden" Gijs Hillenius (Bericht) Automatisering Gids van 27-okt-2000


Pagina 14 van 21


oktober 2000



Beschikbaarstellen Zoekmachine Openbare bibliotheken worstelen met de veranderende vraag naar informatie. Bibliotheekbezoek neemt af nu steeds meer informatie op internet te vinden is. Over de alternatieven voor bibliotheken zoals de mogelijkheid de kennis in bibliotheken te ontsluiten via het internet. Gerelateerde begrippen Beschikbaarheid; Beschikbaarstellen; Kennis; Toegankelijkheid; Zoeken.

3324 Centric kwaad op minister van Boxtel; Vier miljoen gulden subsidie voor 160

gemeentewebsites Peter Mom (Bericht) Computable van 20-okt-2000

Product Gemeenten die een 'gemeentelijke productencatalogus' op internet zetten, kunnen van minister van Boxtel 25.000 gulden subsidie krijgen. De regeling beloopt 4 miljoen, zodat 160 gemeenten ervan kunnen profiteren. Leverancier Centric is kwaad. Het ministerie zou de regeling sneller hebben 'doorgegeven' aan concurrent Roccade Civility. Gerelateerde begrippen Beschikbaarstellen; Oligopolie; Openbare overheidsinformatie; Proces; Taak.

3288 Gemeentelijke website verplicht (Bericht) Binnenlands Bestuur van 13-okt-2000

Website Vanaf 2003 moet internet een verplicht communicatiemiddel voor gemeenten worden. Bouwvergunningen, huwelijken en gemeenteraadsvergaderingen dienen dan via de website wereldkundig gemaakt te worden. Aldus het Electronic-highway Platform Nederland (EPN), een samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, politiek en wetenschap. Gerelateerde begrippen Beschikbaarheid; Beschikbaarstellen; Overheidsinformatie.

3339 Historici willen archief Vaticaan ter inzage; Pius XII (Bericht) Trouw van 27-okt-2000

Openbaarheid Een commissie van rooms-katholieke en joodse wetenschappers, door paus Johannes Paulus II ingesteld, constateert na een jaar onderzoek dat de belangrijkste vragen over de rol van de rk kerk en van paus Pius XII ten tijde van de holocaust nog altijd niet kunnen worden beantwoord. Reden waarom zij verzoekt het Vaticaan zijn archieven over de periode 1939 -1945 geheel open te stellen voor historisch onderzoek. Momenteel is dat slechts gedeeltelijk het geval. Gerelateerde begrippen Authenticiteit; Beschikbaarheid; Beschikbaarstellen; Volledigheid; WOII.

3341 Internetters helpen bij auteurswet; Vandaag meediscussiëren Egbert Kalse (Bericht) NRC van 26-okt-2000

Auteursrecht De nieuwe wet over het autersrecht op de elektronische snelweg zal interactief, in samenwerking met internetters, tot stand komen. Gerelateerde begrippen Wetgeving. Aangemaakt : 26 nov 2000

Pagina 15 van 21


oktober 2000



Beschikbaarstellen URL of bestandsnaam De site van Justitie

www.minjus.nl/auteursrecht

Interactieve wet

www.nrc.nl

3308 Niet leverbaar boek kan straks gedownload Fred de Vries (Bericht) Volkskrant van 19-okt-2000

Beschikbaarstellen De mogelijkheid komt voor consumenten om tegen betaling boeken te downloaden die niet meer leverbaar zijn maar wel elektronisch beschikbaar worden gesteld door uitgevers. Gerelateerde begrippen Beschikbaarheid; Publiceren.

3280 Op tijdreis met gezinskaarten uit het archief (Bericht) NRC van 7-okt-2000

Gezinskaart De gezinskaarten van het bevolkingsregister van Amsterdam uit de periode 1893-1939 zijn openbaar. Gerelateerde begrippen Bevolkingsboekhouding; Bevolkingsregister; Openbaarheid; WOII. URL of bestandsnaam Site gemeentearchief

www.gemeentearchief.amsterdam.nl

3337 Sites; Justitie vraagt internetters om hulp Bart Zuidervaart (Bericht) Trouw van 27-okt-2000

Wetgeving Iedereen kan op de website van het ministerie van Justitie zijn oordeel geven hoe de wet over het auteursrecht op internet eruit moet zien. Gerelateerde begrippen Auteursrecht; Chatten. URL of bestandsnaam De site van Justitie

www.minjus.nl/auteursrecht

3299 Het speeltje van de rijke bovenlaag; Internet Judith Neurink (Artikel) Trouw van 12-okt-2000

Cultuur Terwijl internet voor de westerse burger een steeds belangrijker informatiebron wordt, kan in de meeste arabische landen slechts een kleine groep via de digitale snelweg een door de overheid afgebakende hoeveelheid gegevens tot zich nemen. Daardoor wordt de informatiekloof tussen de Arabische Wereld en het Westen dagelijks een stukje groter. Gerelateerde begrippen Beschikbaarheid; Censuur; Democratie; Filter; Internet; Openbaarheid.

3289 Zondagsrijders op digitale snelweg (Bericht) Binnenlands Bestuur van 13-okt-2000 Aangemaakt : 26 nov 2000

Pagina 16 van 21


oktober 2000



Beschikbaarstellen Beschikbaarheid 'In Tilburg kun je digitaal bezwaar maken tegen je belastingaanslag. In Groningen is het mogelijk om via Internet aangifte te doen voor de hondenbelasting. Leeuwarden biedt de mogelijkheid een elektronisch verhuisbericht in te sturen. Maar in pakweg Swalmen kan dat allemaal nog niet'. Volgens het Electronic-highway Platform Nederland (EPN) blijven de kleine gemeenten achter. Gerelateerde begrippen Beschikbaarstellen; Overheidsinformatie.

3.7

Beveiliging 3256 Beveiligen van formulieren steeds beter dankzij nieuwe technologie Niek de Kort (Artikel) Document Manager / 2000 september 2000

Beveiligen De getallen liegen er niet om. Uit een onderzoek van Ernst & Young blijkt dat alleen al in de Verenigde Staten jaarlijks voor een bedrag van $ 10 miljard is gemoeid met schade als gevolg van vervalste en gefraudeerde waardepapieren, zoals cheques. Het aantal frauduleuze cheques dat daarbij per dag word aangeboden beloopt meer dan een miljoen. Zowel dit aantal, als het schadebedrag wordt elk jaar procenten groter. En dat ondanks uitgebreide beveiligingsmaatregelen die zijn opgesteld rond deze 'speciale formulieren'. Conclusie: de beveiliging is op zijn zachtst gezegd niet waterdicht. Gerelateerde begrippen Formulier.

*

3348 Consument wantrouw biometrie Jurgen van der Vlugt (Artikel) Automatisering Gids van 20-okt-2000

Biometrie Iemand vertrouwen op zijn blauwe ogen, kan weer. Biometrie bedrijven, de identiteit vaststellen op basis van biologische eigenschappen, is geen marginale bezigheid meer. Het aantal commerciële biometrieproducten neemt snel toe. Er is nog geen sprake van een doorbraak. Er liggen nog drempels op de weg, zoals de kosten, de technische kwaliteit, de hygiëne van leesapparatuur en de privacygevoeligheid. Gerelateerde begrippen Authenticiteit; Betrouwbaarheid; Beveiligen; Privacy.

3338 Dossier Yasmina op straat (Bericht) Trouw van 27-okt-2000

Proces Verbaal Justitie stelt een onderzoek in naar het uitlekken van het politiedossier over de moord op de 5-jarige Yasmina Habchi. Gerelateerde begrippen Beveiligen; Geheim; Politieregister; Privacy; Vertrouwelijkheid.

3296 Een al te handzaam formaat Bas den Hond (Artikel) Trouw van 11-okt-2000

Beveiligen Een schootcomputer is niet alleen makkelijk in het gebruik, maar ook erg gemakkelijk te stelen. Weg jarenlang werk, weg vertrouwelijke gegevens van patienten. Het maken van een back-up is nog het minste waar een lap-top Aangemaakt : 26 nov 2000

Pagina 17 van 21



oktober 2000


Beveiliging gebruiker aan moet denken. Gerelateerde begrippen Backup; Encryptie; Privacy; Vertrouwelijkheid.

3311 Het is ook oorlog op internet; Midden Oosten (Bericht) Trouw van 25-okt-2000

Beveiligen Over en weer proberen de strijdende partijen, Israeliers en Palestijnen, elkaars websites plat te leggen Gerelateerde begrippen Beschikbaarheid.

3335 Informatiemanagement onder controle Cok de Zwart (Boekbespreking) Computable van 20-okt-2000

Beveiligen Het boek 'Informatiebeveiliging onder controle' van Paul Overbeek, Edo Roos Lindgreen en Marcel Spruit, uitgave van Addison Wesley Longman Nederland, is in drie delen opgedeeld. 1 basisprincipes informatiebeveiliging; 2 de organisatie van informatiebeveiliging en standaaden, methoden en technieken; en 3 technische aspecten. ISBN 90-430-02895 Gerelateerde begrippen Informatiemanagement.

3336 Interpay zet tanden in encryptiestandaard; Belgisch algoritme getest voor betalingsverkeer Gijs Hillenius (Bericht) Computable van 20-okt-2000

Encryptie Interpay de organisatie die voor Nederland onder meer het automatische betalingsverkeer regelt, test de encryptiemethode Rijndael. De Amerikaanse overheid koos deze beveilgiging als opvolger voor de huidige standaard DES. Gerelateerde begrippen AES. Advanced Encryption Standard; Authenticiteit; Betrouwbaarheid; Beveiligen; DES. Digital Encription Standard; Rijndael.

3271 Kunstenaars zien toevallig vertrouwelijke notulen (Bericht) Trouw van 6-okt-2000

Vertrouwelijkheid De kunstenaars van MPD export hebben inzage gekregen in de notulen van de beoordeling van hun werk door de commissieleden van het Fonds voor de Beeldende kunsten , vormgeving en bouewkunst (BKVB). Zij willen het verslag gebruiken in hun rechtszaak tegen het fonds dat in 1998 een negatrief advies over hun subsidie aanvraag utibracht. Gerelateerde begrippen Openbaarheid; Uitzonderingsgrond.


Pagina 18 van 21


oktober 2000



Beveiliging 3281 ' Politie te makkelijk met internettaps'; Providers uiten bezorgdheid over gebruik 'zwarte

doos' (Bericht) Automatisering Gids van 6-okt-2000

Privacy Providers en privacybewakers voorspellen een explosieve toename van het aantal Internettaps door politie en justitie. GSM-gesprekken afluisteren is inmiddels al gemeengoed. In 199 werden 7000 mobiele gesprekken afgetapt, tegen 3000 'vaste' telefoontjes. Gerelateerde begrippen Common carrier regel; Hackers; Provider.

3277 Van beroep: RISC-hacker; Veiligheidsman Sten Kalenda wordt jaarlijks witgewassen

door de BVD Auke Schouwstra (Artikel) Computable van 6-okt-2000

Hackers Hackers. Met de groei van het Internet kwamen ze opzetten, als vliegen op de stroop. En het worden er steeds meer. Mogelijkheden genoeg in een wereld die van netwerken aan elkaar hangt. Maar het bedrijfsleven slaat terug. Met gelijke middelen; de 'ethical hacker' tegenover de 'black hat-hacker', die slechts uit is op chaos of gewin. Sten Kalenda van Pink Elephant Megaplex, een gevluchte Tsjech en een ethisch hacker: "Veel belangrijke hackers komen uit Nederland." Gerelateerde begrippen Beveiligen; Crackers; Ethiek.

3279 Vingerafdruk in opmars Daan van der Staaij (Artikel) Algemeen Dagblad van 7-okt-2000

Biometrie Pincodes en wachtwoorden hebben hun langste tijd gehad. Nederland omarmt beveiligingstechnieken die gebruik maken van iemands vingerafdruk, stem of gelaatstrekken. Het lichaam is het paspoort van de toekomst. Fraude is uitgesloten. Maar weegt dat altijd op tegen het afstaan van unieke persoonsgegevens? Gerelateerde begrippen Autorisatie; Betrouwbaarheid; Beveiligen; Paspoort; Persoonsgegevens; Privacy.

3264 Vrees van internetgebruikers voor overheid is helaas terecht; Digitale privacy Bernard Hulsman (Bericht) Trouw van 3-okt-2000

Privacy Het internet is als communicatiemiddel onvolwassen. De vertrouwelijkheid van communicatie is op het net niet gewaarborgd. Overheid en instellingen doen hun best om persoonlijke gegevens te kunnen doorsnuffelen, om redenen van staatsveiligheid, criminaliteitsbeheersing, bedrijfsbeveiliging en marketing Gerelateerde begrippen Beveiligen; Briefgeheim; Democratie; Encryptie; Vertrouwelijkheid.


Pagina 19 van 21



oktober 2000


Bewaren context 3347 Toevloed klantgegevens lastig verwerkbaar; CRM-pakket is hulp in huishouding Nico Baaijens (Artikel) Automatisering Gids van 20-okt-2000

Toegankelijke staat Pakketten voor datamining en klantenrelatie- en campagnebeheer zijn niet meer dan kisten vol keukengerief. Effectief en veelzijdig maar alleen in handen van bedreven en vindingrijke keukenmeesters. Gerelateerde begrippen Beheer; Beschikbaarheid; Betrouwbaarheid; Datamining; Geordende en toegankelijke staat; Geordende staat; Legacydatabases; Toegankelijkheid; Volledigheid.


Pagina 20 van 21


oktober 2000


De gegevens komen uit een Access-database met behulp van de reportfunctie. Dit report is geprint met de postscript printerdefinitie (HP LaserJet 5P/5MP Postscript) naar PSformaat en vervolgens met Ghostscript 6.01 geconverteerd naar PDF-formaat.

Inlichtingen over deze lijst bij: Mijn waardering van de publicaties: ** = zeer interessant * = interessant -- = matig, maar juist daarom geschikt om op te nemen.

Rienk Jonker E-mail privé : E-mail werk:

[email protected] [email protected]

'Het magazijn moet op orde zijn willen we aan de toonbank snel kunnen bedienen' Uit: 'Gemeenten weigeren zwartepiet voor trage digitalisering' in Binnenlands Bestuur van 20-okt-2000. (nr. 3304)


Pagina 21 van 21

©Reference manager : R.S. Jonker

Overzicht artikelen en publicaties over informatiebeheer

Recommend Documents