Opleidingsgids Leergangen Coachen Systeemgericht Coachen
Leergang Professioneel Coach erkend door St!R leidt op voor het Post-HBO diploma Professioneel Coach NOBCO/EMCC Coach niveau Practitioner Leergang Individueel Coach & TeamCoach erkend door St!R leidt op voor het Post-HBO diploma Individueel Coach & TeamCoach Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken leidt op voor het Post-HBO diploma TeamCoach St!R erkenning in aanvraag
Inleiding .............................................................................................................................................................................. 3 Erkende Leergangen Coachen in vogelvlucht ........................................................................................................ 5 1. Kader van de Leergangen Coachen ....................................................................................................................... 7 1.1 Doelgroep .......................................................................................................................................................... 7 1.2 In schema .......................................................................................................................................................... 8 1.3 Resultaten ......................................................................................................................................................... 9 1.4 Visie op de bijdrage van de coach ........................................................................................................ 10 1.5 Procedure ........................................................................................................................................................ 12 1.6 Beoordelingsprocedure ............................................................................................................................ 12 1.7 Coachportfolio en Studie-Belasting-Uren (SBU’s) ......................................................................... 16 1.8 Eerder Verworven Competenties (EVC's) .......................................................................................... 18 1.9 Aanmeldingsprocedure ............................................................................................................................. 18 2. Achtergrond van de Leergangen Coachen ........................................................................................................ 19 2.1 Competenties in het opleidingsprogramma ..................................................................................... 19 2.2 Didactische uitgangspunten ................................................................................................................... 22 2.2.1 Vier manieren van leren ......................................................................................................................................... 23 2.2.2 Individueel leren versus collectief leren ......................................................................................................... 24 2.2.3 Reflectie als rode draad .......................................................................................................................................... 24 2.2.4 Transfer naar de eigen coachpraktijk ............................................................................................................... 25 2.2.5 Visie op het coachvak: uitgangspunten voor de opleiding ...................................................................... 25 2.2.6 Vertrouwdheid creëren is een professie ......................................................................................................... 26 3. 1-‐daagsen van de Leergangen Coachen ............................................................................................................. 27 3.1 Opleiding Basis Coachen ......................................................................................................................... 27 3.1.1 BC1 Competentieprofiel & de 4 Succesfactoren ........................................................................................... 27 3.1.2 BC2 Dynamiek van Intervisie ............................................................................................................................... 28 3.1.3 BC3 Situationeel Coachen vanuit Visie ............................................................................................................ 28 3.2 Opleiding Individuele Coaching ............................................................................................................ 29 3.2.1 IC1 Intake: van Coachvraag tot Contract ......................................................................................................... 29 3.2.2 IC2 Coachen op Competenties (1e niveau ijsberg) ...................................................................................... 29 3.2.3 IC3 Werkwijzen (2e niveau ijsberg) .................................................................................................................. 30 3.2.4 IC4 Coachen op Talent & Loopbaan (3e niveau ijsberg) ........................................................................... 30 3.2.5 IC5 Afronding Coachtraject (inclusief coachverslag bespreking) ........................................................ 31 3.3 Opleiding Teamcoaching vanuit Systeemdenken .......................................................................... 31 3.3.1 TC1 Teamanalyse & Ontwikkelingsfasen ........................................................................................................ 31 3.3.2 TC2 Teaminterventies ............................................................................................................................................. 32 3.3.3 TC3 Conflictcoaching ............................................................................................................................................... 32 3.3.4 TC4 Intervisiecoaching ........................................................................................................................................... 33 3.3.5 TC5 Regressieve & Stagnerende Teams .......................................................................................................... 33 3.3.6 TC6 Teamcoach als Organisatiecoach .............................................................................................................. 34 3.3.7 TC7 Kritieke MomentenTeamcoach .................................................................................................................. 35 3.3.8 TC8 Afronding Teamcoachtraject ...................................................................................................................... 35 3.3.9 TC9 Assessment TeamCoach & Certificering Leergang ............................................................................ 35 3.4 Assessment ................................................................................................................................................... 36 3.5 St!R-erkenning .............................................................................................................................................. 36 3.6 PHBO-diploma .............................................................................................................................................. 36 3.7 NOBCO Coach niveau Practitioner ...................................................................................................... 36 4. Leergangen Coachen ................................................................................................................................................ 37 4.1 Leergang Professioneel Coach .............................................................................................................. 37 4.1.1 Coachportfolio Leergang Professioneel Coach ............................................................................................. 37 4.1.2 Studie-‐Belasting-‐Uren (SBU’s) Leergang Professioneel Coach ............................................................. 38 4.1.3 Leergang Professioneel Coach: Summercourse 2013 ............................................................................... 39 4.2 Leergang Individueel Coach & TeamCoach ..................................................................................... 40 4.2.1 Coachportfolio Leergang Individueel Coach & TeamCoach .................................................................... 40 4.2.2 Studie-‐Belasting-‐Uren (SBU’s) Leergang Individueel Coach & TeamCoach ................................... 41 4.3 Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken .......................................................................... 42 4.3.1 Coachportfolio Leergang Teamcoaching ......................................................................................................... 42 4.3.2 Studie-‐Belasting-‐Uren (SBU’s) Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken ......................... 43 5. Kwaliteitsborging van de Leergangen Coachen .............................................................................................. 44 5.1 Eisen aan een erkende coachopleiding .............................................................................................. 44 5.2 Kwaliteit van de opleiding ........................................................................................................................ 45 5.3 Klachtenprocedure ...................................................................................................................................... 45 Bijlage 1
Competentieprofiel NOBCO/EMCC ................................................................................................. 46
Bijlage 2
Competentieprofiel St!R .................................................................................................................... 49
Bijlage 3 Overzicht Coachportfolio .................................................................................................................. 52 Bijlage 3.1 Portfolio Leergang Professioneel Coach .......................................................................... 52 Bijlage 3.2 Portfolio Leergang Individueel Coach & TeamCoach .................................................. 53 Bijlage 3.3 Portfolio Leergang Teamcoaching ...................................................................................... 54 Bijlage 4
Verplichte literatuur en multimediaproducten ........................................................................ 55
Bijlage 5
Overzicht kosten Leergangen Coachen ........................................................................................ 60
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
2
Inleiding Begin 2009 zijn we gestart met de 1-daagsen van Coachboulevard. Voor ons als bevlogen professionals is het van belang dat: 1) de Leergang Professioneel Coach, 2) de Leergang Individueel Coach & TeamCoach en 3) de Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken het predikaat PHBO-Registeropleiding hebben èn erkend zijn door St!R (erkenning van de Leergang Teamcoaching is in aanvraag). De Leergang Professioneel Coach is geaccrediteerd door NOBCO/EMCC op Coach niveau Practitioner. 1 In deze opleidingsgids vindt u alle informatie die nodig is bij de Leergangen Coachen van Coachboulevard. Coachboulevard fungeert als een netwerkorganisatie, waar we als coachopleiders elkaar scherp en alert houden om coaches-in-spé zich met plezier professioneel verder te kunnen laten ontwikkelen. Zakelijk, persoonlijk en prikkelend in het leren. De Leergang Coachen voldoet aan de normen van St!R en NOBCO/EMCC. Het competentieprofiel zoals opgesteld is door NOBCO/EMCC en St!R is uitgangspunt voor onze Leergangen (bijlage 1 en bijlage 2). De coachportfolio voldoet aan de opbouw zoals gesteld door St!R en NOBCO/EMCC en de kerncompetenties zijn geïntegreerd in de Leergangen Coachen. Marijke Lingsma is met name uw coachopleider in de Leergangen Coachen. Het is onze missie zoveel mogelijk mensen in korte tijd te laten schitteren in hun persoonlijke en professionele kracht en dit in een scherpe prijs-kwaliteitverhouding. Wij geloven dat de essentie van de professionele coach zich kenmerkt door leergierigheid: het vormgeven van je eigen leerbehoefte. Leren is een individuele aangelegenheid die pas in interactie betekenis krijgt en tot uiting komt en zich verder ontwikkelt. Zo wordt ieder leerproces duurzaam en continu. Coachboulevard refereert aan een boulevard waar je om je heen kijkt, zelf kiest wat je koopt, de hoeveelheid tijd die je er wilt doorbrengen en hoeveel geld je wilt investeren. Je bent zelf in staat om te bepalen wat voor je eigen ontwikkeling van belang is: je bent zelf de regisseur van je leerpad en het traject ervan. Geen gesleep met zware tassen, geen overnachtingen elders; na aanmelding krijg je een inlogcode waarmee je divers lesmateriaal vóór de 1-daagsen vanuit je kluisje kunt downloaden. Vooraf heb je de verplichte literatuur doorgenomen. Vragen hierover en leerdoelen voor de 1-daagse mail je vooraf aan de coachopleider. Op de dag zelf wordt er direct flink geoefend en krijg je effectieve feedback. De erkende Leergang Professioneel Coach bestaat uit 12,5 dag: 12 themagerichte 1-daagsen en een dagdeel het Coachboulevard assessment (CB assessment). De Leergang Professioneel Coach leidt op tot Erkend Coach St!R, het geregistreerd PHBO diploma Professioneel Coach en is geaccrediteerd door NOBCO/EMCC op Coach niveau Practitioner. U kunt natuurlijk ook voor de Leergang Individueel Coach & TeamCoach kiezen. Deze Leergang – bestaat uit 17 themagerichte 1-daagsen en een dagdeel het Coachboulevard assessment (CB assessment) - leidt op tot Erkend Coach St!R en het geregistreerd PHBO diploma Individueel Coach & TeamCoach. De Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken bestaat uit 12 themagerichte 1-daagsen en leidt op tot het geregistreerd PHBO diploma TeamCoach. Meer informatie over deze Leergangen leest u in hoofdstuk 4. Voor een overzicht van de kosten, zie bijlage 5. Sinds 1 juli 2010 zijn al onze opleidingen BTW-vrijgesteld. Tijdens de Leergang Professioneel Coach maakt de deelnemer een coachportfolio waarin hij zijn ontwikkeling tot professioneel coach aantoont. De Leergang Professioneel Coach wordt getoetst met het Coachboulevard assessment (1 dagdeel), waarin de deelnemer zijn kunde als professioneel coach dan wel als individueel coach toont. Met het certificaat van de Leergang Professioneel Coach & de Leergang Individueel Coach & TeamCoach kan de geslaagde zich laten registreren als erkend Coach bij de St!R. (De erkenning voor de Leergang Teamcoachen is in aanvraag.) De ex-leerganger kan dan ook het logo van erkend Coach op zijn/haar visitekaartje plaatsen en komt als erkend coach op de website van de St!R waar opdrachtgevers erkende
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
3
coaches zoeken. Met voldoende tevreden klanten kan hij zich vervolgens bij CEDEO aanmelden voor gecertificeerd coach. Tevens kan hij/zij zich linken met de website van Coachboulevard. De didactische opbouw bestaat uit Basis Coachen, Individuele Coaching en daarna Teamcoaching. Essentieel is de meertijd in de vóórbereiding die van de deelnemers wordt verwacht. Het rendement van het oefengedeelte per 1-daagse, het opdoen van praktische vaardigheden, is daarmee hoog. Als je meer informatie over de Leergangen Coachen wilt, ben je van harte welkom op een van de gratis informatiemiddagen. De Algemene Leveringsvoorwaarden Open Opleidingen kun je downloaden via www.coachboulevard.nl De aanbevolen volgorde van 1-daagsen is: BC Opleiding Basis Coachen BC1 Competentieprofiel & de 4 Succesfactoren BC2 Dynamiek van Intervisie BC3 Situationeel Coachen vanuit Visie IC Opleiding Individuele Coaching IC1 Intake: van Coachvraag tot Contract IC2 Coachen op Competenties IC3 Werkwijzen IC4 Coachen op Talent & Loopbaan IC5 Afronding Coachtraject TC Opleiding Teamcoaching vanuit Systeemdenken TC1 Teamanalyse & Ontwikkelingsfasen TC2 Teaminterventies TC3 Conflictcoaching TC4 Intervisiecoaching TC5 Regressieve & Stagnerende Teams TC6 Teamcoach als Organisatiecoach TC7 Kritieke Momenten Teamcoach TC8 Afronding Teamcoachtraject TC9 Assessment Teamcoach & Certificering Leergang Hoofdstuk 1 bevat alle informatie die van belang is voor de Leergangen Coachen. Hoofdstuk 2 gaat in op het achterliggende didactische concept en de wijze waarop de coachcompetenties in de Leergangen Coachen zijn verweven. Hoofdstuk 3 geeft een korte beschrijving van de 1-daagsen van de Leergangen Coachen. Hoofdstuk 4 geeft informatie over de 3 Leergangen. Hoofdstuk 5 beschrijft de wijze waarop Coachboulevard haar kwaliteit bewaakt. Een stevige en transparante opleidingsgids: u kiest wat u leest en u kunt vergelijken om tot een voor u goede keuze te komen.
De opleidingscommissie: Drs Marijke Lingsma en drs Roy de Brabander
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
4
Erkende Leergangen Coachen in vogelvlucht Erkend en Prijs De Leergangen Coachen hebben het predikaat PHBO-Registeropleiding en zijn erkend door St!R (erkenning Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken is in aanvraag), en de Leergang Professioneel Coach is geaccrediteerd door NOBCO/EMCC voor Coach niveau Practitioner. Met het certificaat van Coachboulevard kunt u zich inschrijven bij de St!R als erkend Coach. Marijke Lingsma is met name uw coachopleider tijdens de Leergangen. Voor een overzicht van de kosten verwijzen we u naar bijlage 5. De Leergangen Coachen zijn BTW-vrijgesteld en de factuurprijs is inclusief locatiekosten. Al onze PHBOLeergangen Coachen beginnen na de aanmelding met een intakegesprek. Doelgroep De groepen zijn gemêleerd in samenstelling: (organisatie)adviseurs, zelfstandige coaches, HRM-managers, ervaren projectleiders en lijnmanagers uit onderwijs, gezondheid, (semi)overheid, bank- en verzekeringswezen, financiële en ICT-wereld. Net als in het dagelijks leven. Deelnemers die kiezen voor de Leergang Individueel Coach & TeamCoach of voor de Leergang Teamcoaching werken vaak al in groepen of zijn dat van plan als zzp’er. De grootte van de groep kan variëren van 7 tot 16 deelnemers. Iedere deelnemer loopt zijn eigen leerpad. De intervisiegroepen hebben in principe het gehele traject dezelfde samenstelling. Missie en Visie De Mission Statement van Coachboulevard luidt: het bevorderen van het leervermogen van individuen en teams, om zo het leervermogen van organisaties te versterken en talenten manifester te maken. Coachen vanuit systeemdenken, zoals door Coachboulevard in haar opleidingen neergezet, richt zich op intra- en inter persoonlijke ontwikkeling in werkcontext. Ons motto is: met zo min mogelijk inspanning zoveel mogelijk leereffect creëren. Leren is altijd maatwerk. Onze missie voor de opleidingen zijn de 3 K’s: Kort, Krachtig en Kwalitatief. Coachboulevard is kwaliteitgedreven. Doelstelling, competenties en leerdoelen De doelstelling van de Leergang Coachen is het verwerven van de competenties van een professioneel coach, niveau Practitioner. De competenties zijn uitgewerkt in leerdoelen en eindtermen. Zij gelden ook voor de competente teamcoach, die zich richt op collectieve leerprocessen en gezamenlijk eigenaarschap van een team; de interactie en de coachrelatie vorm geven is in de hier-en-nu situatie nog belangrijker dan individuele coaching. Per lesdag zijn de competenties in leerdoelen uitgewerkt in kennis, kunde en attitude. Opbouw en opzet De 1-daagsen kennen diverse thema’s die in coachen veelvuldig voorkomen. U kunt zich hierin laten adviseren door ons voor de aanmelding. De Leergangen worden getoetst met een Coachboulevard assessment. De 1-daagsen van de Leergang Coachen zijn intensief, boeiend en vooral levendig. De stijl is nuchter, direct, met feedback op werkwijze, manier van denken en eigen stijl. De dagen zijn verlengde opleidingsdagen: van aankomst 9.00 uur tot vertrek 18.00 uur. Zo doet u in relatief weinig dagen heel veel. Vooraf leest u de verplichte en noodzakelijke literatuur. Deze literatuur dient u zelf aan te schaffen, de prijzen staan in de literatuurlijst (bijlage 4) vermeld. De deelnemer formuleert zelf zijn leerdoelen n.a.v. de bij die dag behorende competenties en zijn eigen leerbehoefte. Vragen over de theorie en de zelf geformuleerde leerdoelen voor de 1-daagse mailt de cursist een week voor de 1-daagse aan de coachopleider. Op de dag zelf wordt er direct flink geoefend en krijgen de deelnemers effectieve feedback. Per 1-daagse vraagt dat zo’n 15 - 25 uur voorbereiding in leestijd. De dagen hebben een hoog ‘Doe-gehalte’. Dat kan omdat iedereen zich vooraf heeft ingelezen. Op de dag zelf volgt de theorie de ingebrachte praktijksituaties, de leerbehoeften en de analyse van het coachgesprek. We hebben expres voor 1-daagsen gekozen, omdat vrijheid in keuze en handelen in ons leerconcept centraal staat. Ieder is vrij te leren, wat en hoe hij wil leren. Iedere deelnemer loopt zijn eigen pad. Je ontmoet daardoor op een 1-daagse nieuwe mensen die voor een ander leerpad hebben gekozen, bijvoorbeeld voor de opleiding Teamcoaching vanuit Systeemdenken of voor een eigen combinatie rondom Intervisiecoaching, maar natuurlijk ook deelnemers van een vorige 1-daagse. Je leert zo iedere keer weer direct (coach)contact te maken en je te focussen op het contact en het leerproces van de coachee.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
5
Daarbij zijn kosten van belang. Een opleiding opgebouwd uit 1-daagsen verspreid over een langere periode scheelt toch zo € 2.500,- ex BTW op een Leergang Coachen in blokken met overnachting. Daarnaast hebben we ook ivm kosten het aantal 1-daagsen beperkt gehouden, zonder aan kwaliteit in te boeten door met verlengde lesdagen te werken. De 1-daagsen van Coachboulevard zijn BTW-vrijgesteld. De deelnemer beslist zelf over zijn tempo van leren en de lengte van de Leergang; dat kan in een halfjaar. Aanbevolen wordt 1-1,5 jaar, maar 2-3 jaar is mogelijk. Plan niet te krap. Je kunt schuiven tijdens het traject in data, met inachtneming van de annuleringsregeling. Beter is om vooraf bij twijfel je leergangpad telefonisch met een coachopleider te bespreken. Inlogcode Na aanmelding en betaling krijgt de deelnemer een inlogcode waarmee hij divers lesmateriaal vóór de 1-daagsen kan downloaden. Je blijft als je dat wilt je leven lang Coachboulevaarder met deze inlogcode. Nieuwe informatie blijft voor jou toegankelijk. Iedere Leerganger onderschrijft vertrouwelijkheid van de privacy informatie en geeft de code niet aan anderen. Degene die dat wel doet wordt onmiddellijk ontcoded. Portfolio De portfolio geeft uw ontwikkeling als coach weer. Tijdens zijn Leergang Coachen maakt de deelnemer een coachportfolio waarin hij zijn bewijslast tot verwerving van de zes competenties aantoont. De portfolio van de Leergang Coachen kent een aantal eisen vanuit de St!R geformuleerd, zoals voor de Leergang Professioneel Coach 100 lesuren, 40 uur coachgesprekken, intervisietijd, begeleidingsuren, totaal 504 SBU’s. Voor de NOBCO dient u de 72 competentie-indicatoren in de portfolio aantoonbaar toe te passen. Wij vinden het van belang dat je ook coachee-ervaring opdoet. Coachverslag 1: Intake & Functionele Analyse dient voorafgaand aan het voortgangspracticum (lesdag 8 - IC5) ingeleverd te worden. De totale portfolio moet 4 weken voorafgaand aan het assessment in het kluisje beschikbaar zijn. Assessment De deelnemer sluit de Leergang Professioneel Coach af met het Coachboulevard assessment (1 dagdeel), waarin hij zijn kunde als individueel coach toont én de Leergang Individueel Coach & TeamCoach of de Leergang Teamcoaching met de Afronding (TC8) en Assessment (TC9), waarin hij zijn kennis en kunde als teamcoach toont. Met het certificaat Leergang Coachen kan hij zich laten registreren als erkend Coach bij de St!R (erkenning voor de 12-daagse Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken is in aanvraag). De ex-deelnemer kan dan ook het logo van erkend Coach op zijn visitekaartje plaatsen en komt op de website van de St!R waar opdrachtgevers erkende coaches zoeken. In het Overzicht Coachportfolio (bijlage 3) wordt voor elke Leergang aangegeven wat de onderdelen zijn van de Coachportfolio zijn. Evaluatie Evaluaties zien we als feedback op de opleiding en de docenten. Er vindt een directe terugkoppeling plaats van hoofdcoachopleider naar coachopleider. Voor evaluaties kunt u kijken op http://www.springest.nl/coachboulevard#ervaringen Locatie Meeting Plaza te Utrecht, parkeren bij P+R Westraven De 1-daagsen worden in Meeting Plaza op Centraal Station in Utrecht gehouden. Kom je met de auto, dan adviseren we je naar het Transferium Utrecht - P+R Westraven te rijden. Het transferium Westraven ligt aan de Ring Utrecht Zuid (A12, afrit nr. 17). Je kunt je auto verwisselen voor het openbaar vervoer. Bijna iedere 7 minuten vertrekt er een sneltram vanaf halte 'Westraven' naast het transferium. In iets minder dan een kwartier brengt deze je naar het Centraal Station. Voor parkeren inclusief een sneltramkaart betaal je circa € 4. Dat scheelt je tijd, geld en de nodige frustratie en je bent op tijd aanwezig. Informatiemiddagen Om een beeld te krijgen en sfeer te proeven wordt de gratis informatiemiddag (Meeting Plaza op Centraal Station te Utrecht) van harte aanbevolen. De data van de informatiemiddagen in 2013: 4 februari, 25 maart, 22 april, 3 juni, 23 september, 18 oktober en 2 december. Kunt u die dag niet, stel uw vragen dan via
[email protected]
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
6
1. Kader van de Leergangen Coachen De kerncompetentie van Coachboulevard is coachen vanuit systeemdenken. We kunnen niet anders dan vanuit de dynamieken van sociale systemen waarnemen, analyseren en feedback geven. De Leergangen Coachen zijn hierop gestoeld en leidt deelnemers op tot professionele coaches.
1.1
Doelgroep
De Leergangen Coachen zijn bestemd voor en gericht op zelfstandig ondernemers, leidinggevenden en professionals op HBO/WO-niveau die zich willen professionaliseren in het vak van coach. In de beroepsuitoefening houden zij zich bezig of gaan zij zich bezighouden met het coachen van individuen en teams. Bijvoorbeeld als coachen nu het tweede beroep is, en deelnemers de wens hebben om het coachvak als professie uit te gaan voeren. Voor toelating tot de Leergangen Coachen van Coachboulevard gelden de volgende voorwaarden: – De deelnemer beschikt aantoonbaar over diploma’s/certificaten van een beroepsopleiding op HBO-niveau, een universitaire opleiding of heeft een vergelijkbare tweede faseopleiding afgerond. – Bij aanvang van de Leergang Coachen beschikt de deelnemer over minimaal 3 jaren werkervaring op HBO/WO-niveau. – Vereist is aantoonbaar HBO werk- en denkniveau (HBO-diploma of een werkgeversverklaring) – De deelnemer heeft de mogelijkheid om tijdens de Leergang Coachen (team)coachtrajecten uit te voeren opdat de vereiste praktijkervaring gewaarborgd is. – De deelnemer beschikt over voldoende reflecterend vermogen en is in staat tot het ontvangen van feedback. – De deelnemer onderschrijft de Ethische Gedragscode van St!R en NOBCO. Het voldoen aan de toelatingsvoorwaarden wordt aan de hand van het Intakeformulier Leergang Coachen getoetst, waarbij in de intake op onderdelen verder wordt ingegaan. De intake heeft als doel om een verdiepingsslag in de leerdoelen aan te brengen, en dient ook als toets op de mate waarin de deelnemer beschikt over voldoende reflecterend vermogen en het kunnen ontvangen van feedback. 2
Voor de inhoud van de 1-daagsen , data en prijzen verwijzen we naar www.coachboulevard.nl De verplichte literatuur en multimediaproducten zijn als bijlage 4 opgenomen.
2
Een deelnemer kan voor zijn eigen leerpad kiezen voor een of meerdere 1-daagsen, zie hiervoor de website.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
7
1.2
In schema
De Erkende Leergang Professioneel Coach (LGPC) bestaat uit 12,5 dag: Mondeling intakegesprek Basis Coachen = 3 x 1 dag BC1 Competentieprofiel & de 4 Succesfactoren BC2 Dynamiek van Intervisie BC3 Situationeel Coachen vanuit Visie Individuele Coaching = 5 x 1 dag IC1 Intake: van Coachvraag tot Contract IC2 Coachen op Competenties IC3 Werkwijzen IC4 Coachen op Talent & Loopbaan IC5 Afronding Coachtraject Teamcoaching vanuit Systeemdenken = 4 x 1 dag TC1 Teamanalyse & Ontwikkelingsfasen TC2 Teaminterventies TC3 Conflictcoaching TC4 Intervisiecoaching Assessment (toont professie aan) = 1 x 0,5 dag Totaal aantal lesdagen 12,5 dagen Portfolio (geeft ontwikkeling weer) Coachgesprekken (40 uur) & coachee-leerervaring Intervisiegroep (10 x 3 uur) De Erkende Leergang Individueel Coach & TeamCoach (LGICTC) bestaat uit 17,5 dag: Mondeling intakegesprek Basis Coachen = 3 x 1 dag BC1 Competentieprofiel & de 4 Succesfactoren BC2 Dynamiek van Intervisie BC3 Situationeel Coachen vanuit Visie Individuele Coaching = 5 x 1 dag IC1 Intake: van Coachvraag tot Contract IC2 Coachen op Competenties IC3 Werkwijzen IC4 Coachen op Talent & Loopbaan IC5 Afronding Coachtraject Teamcoaching vanuit Systeemdenken = 9 x 1 dag TC1 Teamanalyse & Ontwikkelingsfasen TC2 Teaminterventies TC3 Conflictcoaching TC4 Intervisiecoaching TC5 Regressieve & Stagnerende Teams TC6 Teamcoach als Organisatiecoach TC7 Kritieke Momenten Teamcoach TC8 Afronding Teamcoachtraject TC9 Assessment TeamCoach & Certificering Leergang Assessment (toont professie aan) = 1 x 0,5 dag Totaal aantal lesdagen 17,5 dagen Portfolio (geeft ontwikkeling weer) Coachgesprekken (60 uur PHBO*/70 St!R**) & coachee-leerervaring Intervisiegroep (15 x 3 uur) * PHBO: 40 IC en 20 TC ** St!R: 40 IC en 30 TC (St!R-erkenning is in aanvraag) Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
8
De Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken (LGTC) bestaat uit 12 dagen: Mondeling intakegesprek Basis Coachen = 3 x 1 dag BC1 Competentieprofiel & de 4 Succesfactoren BC2 Dynamiek van Intervisie BC3 Situationeel Coachen vanuit Visie Teamcoaching vanuit Systeemdenken = 9 x 1 dag TC1 Teamanalyse & Ontwikkelingsfasen TC2 Teaminterventies TC3 Conflictcoaching TC4 Intervisiecoaching TC5 Regressieve & Stagnerende Teams TC6 Teamcoach als Organisatiecoach TC7 Kritieke Momenten Teamcoach TC8 Afronding Teamcoachtraject TC9 Assessment TeamCoach & Certificering Leergang __________ Totaal aantal lesdagen = 12 dagen Portfolio (geeft ontwikkeling weer) Coachgesprekken (30 PHBO*/40 uur St!R**) Intervisiegroep (10 x 3 uur) * PHBO: 30 TC (20 uur teamcoachbijeenkomsten en 10 uur individuele gesprekken rond teamcoaching) ** St!R: 40 TC (30 uur teamcoachbijeenkomsten en 10 uur individuele gesprekken rond teamcoaching (St!R erkenning is in aanvraag)
1.3
Resultaten
De deelnemer aan de Leergang Coachen van Coachboulevard heeft aantoonbaar laten zien over de volgende kwalificaties te beschikken. –
De coach stelt de coachee(s) in staat inzicht (intra en inter) te verkrijgen en is in staat om zelfstandig leerprocessen te begeleiden cq te bevorderen op individueel en op teamniveau. De coach kan in werkwijze variëren naar gelang het ontwikkelingsniveau en de context van de coachee(s) en de fase van het leerproces. – De coach is in staat het leerproces te plaatsen binnen de organisatiecontext en betrekt de (team)coachvraag op de werkcontext. – De coach kan een coachrelatie opbouwen: omgaan met coachcontact en -contract. – De coach is gericht op doel, resultaat en dus actiegerichtheid en daadwerkelijke performanceverbetering en kan van daaruit aansluiten bij de (team)coachvraag en weet voorwaarden daarvoor te scheppen. – De coach weet vorm te geven aan de coachrelatie. Daarbij is van belang dat: – de coach gericht is op zelfsturing, eigenaarschap in werken en leren. – de coach gericht is op interactieprocessen en de samenwerking vorm kan geven op grond van een contract en de daarbij passende doelstellingen. – De coach kan het ontwikkeltraject methodisch vorm geven met diverse modellen en technieken op basis van een geformuleerd stappenplan, aansluitend bij ontwikkelingsniveau en leerproces van de coachee/het team. – De coach kan zijn/haar overwegingen in het handelen benoemen en de eigen ontwikkeling in het professioneel handelen vorm geven. Is gericht op zelfinzicht en zelfontwikkeling. – De coach is gericht op evaluatie met daarbij feedback op de effectiviteit van eigen werkwijze. Evaluatie is een onderdeel van een (individueel/team)coachgesprek en (individueel/team)coachtraject als onderdeel van de coachportfolio. – De coach onderschrijft in denken en doen de Ethische Gedragscode van NOBCO en St!R. Zie hiervoor www.stir.nu en www.nobco.nl
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
9
1.4
Visie op de bijdrage van de coach
Coachen zien wij als het activeren en versterken van het leervermogen in en van organisaties. Het leervermogen van organisaties is de optelsom van het leervermogen van medewerkers, teams en management. Het resultaat van het vergroten van dit leervermogen is de versterking van de kerncompetenties van de organisatie: de kritische succesfactor voor haar voortbestaan. Coachen richt zich daarmee op sociale systemen op individueel niveau, teamniveau en organisatieniveau. Systeemdenken geeft kaders hoe complexe systemen en delen van een systeem onderling leren. Einstein zei al dat problemen op een ander niveau moeten worden opgelost dan waarop ze gecreëerd zijn. Ofwel: als systemen willen leren moet er iets anders gebeuren dan meer van hetzelfde. Out of the box-denken is een kritieke succesfactor ten behoeve van het leren. Ook transitionele competenties, competenties die noodzakelijk zijn in overgangssituaties, zijn onontbeerlijk. Een coach zal in zijn analyse eerst samen analyseren hoe het systeem (coachee/team/coach) zichzelf klem zet en wat een ieders bijdrage is aan het niet meer leren van en met elkaar waardoor de ambities niet worden verwezenlijkt. Leren richt zich op nieuwe informatie toe-eigenen en eigen maken in hier-en-nu situaties. Leerprocessen hebben een anticiperend, bewust en een reflectief karakter: – Anticiperend: nieuwsgierig zijn, een honger hebben om vooruit te kijken, inspelen op wat er zo direct anders gaat zijn/worden en hoe kan ik/kunnen wij daar nu al op inspelen? – Bewust: sensitief aanwezig zijn in de hier-en-nu situatie, alertheid, openstaan voor signalen, vertrouwen op ‘intuïtie’ en bewuste keuzes maken. – Een reflectief karakter: leren van ervaringen. Waarom doe ik wat ik doe, en (waarom) ben ik tevreden met het resultaat? Coachen is daarmee gericht op waardevol leren.
Waardevol leren Er kan slechts sprake zijn van leren als de nieuwe informatie waardevol is en aansluit bij waarden van de betrokkenen en daarmee waardevol is voor de toekomst van de organisatie en haar leden. Dit veronderstelt een bewustzijn over eigen waarden en tevens een loskomen ervan: ‘kill your darlings’. Het bewust worden van waarden, achterliggend aan het handelen en uitspraken en de bewuste keuzes die daaruit voortvloeien is een van de belangrijkste thema’s binnen het coachen. Het zichzelf klemzetten is onder andere gekoppeld aan zicht krijgen op belangenmanagement op de drie niveaus: individueel, team en organisatie: wat is zo belangrijk voor mij/ons, en wat raakt mij/ons zo? Zo komen emoties, ongeschreven regels en cultuuromgangsvormen bij elkaar als uitingen van onbewuste, mogelijk gedateerde waardevolle aannames. Een coach maakt een brug naar de positieve psychologie: van denken vanuit problemen en daaraan gekoppelde waarden, naar denken vanuit kansen en mogelijkheden en daaraan gekoppelde waarden. Inzicht in hoe problemen zijn ontstaan levert nog geen vaardigheid op om nieuwe situaties het hoofd te bieden. Zo richt een coach zich op het leervermogen om bewegingsruimte te creëren in handelen en met name in denken en aannames.
Focus op interactie Persoonlijke ontwikkeling wordt in interactie zichtbaar. Een (team)coach richt zich daarom op het versterken van de interactie. Door de focus meer op interactie dan op het intra-persoonlijk perspectief te leggen, leren leden van het systeem zich te verplaatsen in het perspectief van de ander; een essentieel onderdeel van out of the boxleren. Daarvoor is reflecterend vermogen en het incasseren van feedback van belang. Door feedback te ontvangen en te reflecteren op de eigen waarden en belangen, wordt de eigenheid versterkt. Door te interveniëren in de hier-en-nu situatie en deze te koppelen aan de daar-en-dan situatie wordt de resultaatgerichtheid versterkt: in de hier-en-nu situatie wordt zichtbaar hoe (delen van) het systeem zichzelf klemzet(ten). Na bewustwording hierover ontstaat de koppeling met de doelen die de leden van het systeem zichzelf hebben gesteld: ‘Wat kunnen we nu anders doen zodat we de doelen wèl halen?’ Hiermee laat het systeem horen en zien dat ze eigenaarschap heeft op de huidige situatie waarin de meetlat niet wordt gehaald. De volgende stap is het inzetten van de competenties die de gewenste situatie dichterbij haalt. Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
10
NOBCO De Leergang Professioneel Coach is door de NOBCO/EMCC geaccrediteerd op Coach niveau Practitioner. De NOBCO hanteert 8 competenties, met 72 indicatoren op Foundation en Practitioner niveau die op alle punten aantoonbaar in de portfolio weergegeven dienen te worden. Dit is in de Leergang Professioneel Coach en in de Leergang Individueel Coach & TeamCoach in observatie- en feedbackformulieren, verslagen en DVD-opnamen dan wel opdrachten in het programma aantoonbaar ingebouwd. De 8 competenties zijn: 1. Zelfinzicht 2. Gerichtheid op zelfontwikkeling 3. Omgaan met het coachcontract/de coachovereenkomst 4. Vormgeven aan de coachrelatie 5. Stelt de cliënt in staat inzicht te verkrijgen en te leren 6. Doel- en actiegerichtheid 7. Gebruik van modellen en technieken 8. Evalueren De uitwerking in indicatoren is in bijlage 1 opgenomen. St!R Het profiel van St!R, bestaande uit zes deelcompetenties, geeft abstract weer waaraan een coach moet voldoen. Het volgende competentieprofiel is gebaseerd op de St!R (www.stir.nu) en wordt tevens gehanteerd als uitgangspunt voor de opleiding. I Visie op coachen Kwaliteit in coaching wordt in hoge mate bepaald door de bijdrage die de coach biedt aan: a. Het leerproces van de coachee(s) in relatie tot diens werkcontext. b. De eigen betekenisgeving en zelfsturing van de coachee(s) en daarin een perspectiefverandering laat ontstaan die leidt tot effectieve acties en gewenste resultaten. c. Tevens is de coach in staat om zich op een professionele wijze te verantwoorden over zijn handelen en visie op leren. Dit zijn de centrale waarden binnen coaching. II Competentieprofiel voor coaching Een competente professional is iemand die in een bepaalde context: – ziet of merkt wat nodig is, – in staat is om dat ook te doen, en – daartoe ook bereid is Een competentieprofiel vergt een omschrijving van deelcompetenties die dekkend zijn voor wat een professional geacht wordt te doen. Het competentieprofiel van de coach dat volgt uit bovenstaande omschrijving heeft volgens St!R de volgende deelaspecten van de coachingscompetenties: 1. Begeleiden van leerprocessen 2. Gerichtheid op de werkcontext 3. Resultaatgerichtheid 4. Gerichtheid op zelfsturing in werken en leren 5. Interactie als begeleider vormgeven 6. Professioneel werken Deze deelaspecten van de coachingscompetenties zijn volgens St!R 'noodzakelijk en voldoende'. Dat wil zeggen dat ze essentieel zijn om coaches te beoordelen op hun bekwaamheid (www.stir.nl). De deelcompetenties zijn uitgewerkt in bijbehorende vaardigheden. Deze hebben we in bijlage 2 opgenomen.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
11
1.5
Procedure
Aanmelden doe je via www.coachboulevard.nl. Na je aanmelding voor een Leergang ontvang je een uitgebreid Intakeformulier Leergang Coachen op basis waarvan een intakegesprek plaatsvindt. De intake heeft als doel om een verdiepingsslag in je leerdoelen aan te brengen, en dient tevens als toets op de mate waarin je beschikt over voldoende reflecterend vermogen en het kunnen ontvangen van feedback. Na het volgen van elke 1-daagse ontvang je een bewijs van deelname. Halverwege de Leergang Professioneel Coachen en de Leergang Individueel Coach & TeamCoach vindt er een mini-ontwikkelassessment plaats (lesdag 8, tijdens de 1-daagse IC5), de Leergang Coachen wordt afgesloten/getoetst met een assessment. Voorwaarde voor deelname aan het assessment is een voldoende beoordeling voor je coachportfolio. Je meldt je 2 maanden voor je assessment aan en 1 maand voor de datum van je assessment lever je je portfolio in. In de Leergang Individueel Coach & TeamCoach en de Leergang Teamcoaching is het behandelen van Coachverslag 1 en het voortgangspracticum opgenomen in TC5 (Regressieve & Stagnerende Teams) en in TC7 (Kritieke Momenten Teamcoach).
Praktijkervaring en reflectie vormen de rode draad door de Leergangen Coachen Coachboulevard stelt als voorwaarde dat deelnemers tijdens de Leergangen Coachen praktijkervaring opdoen. De opgedane coachervaring dient te bestaan uit individuele en/of teamcoachingstrajecten. De voorwaarde die Coachboulevard stelt aan de praktijkervaring, is dat het echte coachgesprekken betreft, dat wil zeggen: er is sprake van een coachvraag cq. -probleem in de werkcontext. Na het volgen van de opleiding Basis Coachen (en IC1) heb je voor de aanvang van een coachgesprek voldoende basis gelegd. Het fundament Foundation is gelegd (NOBCO/EMCC) en kan worden aangetoond. Oefenen vanuit relatie theorie - praktijk, inzicht in nut en noodzaak en gevolgtrekking van bepaald handelen van de coach gebeurt tijdens de opleidingsdagen. Feedback op eigen stijl en reflectie vindt zowel binnen als buiten de opleidingsdagen plaats. Evenals voorgenomen acties uitvoeren in de eigen praktijk met achteraf de reflectie hierover. Het accent ligt op leren in de praktijk, de opleiding is een brug, niet meer en niet minder. Het handelingsresultaat laat zich zien in de uitvoering van diverse coachingstrajecten (minimaal 40 uren). Door te reflecteren over de handelingen en het coachresultaat, en de handelingsreflectie onder woorden te brengen, wordt het leren door doen verder ontwikkeld. Dit wordt in de diverse verslagen van de coachportfolio aangetoond. Een ander onderdeel van de portfolio is het opdoen van coachee leerervaring. Hierbij kunnen Leergangers die niet in eenzelfde intervisiegroep zitten worden gecoacht door andere Leergangers. Ook is mogelijk coachee-leerervaring op te doen met een ervaren supervisor/coach van buiten de opleiding. De Coachportfolio wordt verder per Leergang uitgewerkt in: – § 4.1.1 Coachportfolio Leergang Professioneel Coach (LGPC) – § 4.2.1 Coachportfolio Leergang Individueel Coach & TeamCoach (LGICTC) – § 4.3.1 Coachportfolio Leergang Teamcoaching (LGTC)
1.6
Beoordelingsprocedure
Belangrijke onderdelen in de beoordelingsprocedure zijn de coachportfolio (zie § 4.1.1, § 4.2.1 en § 4.3.1) en het assessment. De Leergang Professioneel Coach en daarmee de Leergang Individueel Coach & TeamCoach zijn erkend door St!R en PHBO-erkend. De Leergang Professioneel Coach is geaccrediteerd door NOBCO/EMMC op Coach niveau Practitioner. De LeergangTeamcoaching is PHBO-erkend, erkenning door St!R is in aanvraag. De minimale aantoonbare eisen waar de Leergangen Coachen aan voldoen zijn: – Het competentieprofiel van een coach (St!R en NOBCO/EMCC Practitioner-profiel) – Post-HBO werk- en denkniveau van de deelnemers (PHBO) – Bij meer dan 16 deelnemers, meer coachopleiders (St!R) – 100 contacturen (St!R, PHBO) – 300 SBU’s (Studie-Belasting-Uren) (St!R) – 40 uren coachervaring (St!R)
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
12
– –
Praktijk/theorie verhouding: 1:1 (St!R) In de verhouding praktijkvaardigheden (40%), reflectie (25%), theorie (25%), overig (10%) (NOBCO)
De toetsing van de NOBCO houdt in: – De opleiding is transparant in wat zij oplevert; doen en zeggen komen overeen. – De NOBCO hanteert in overeenstemming met de EMCC (European Mentoring & Coaching Councel) de termen Coach niveau Practitioner en Coach niveau senior Practitioner. – De Leergang Professioneel Coachen is door NOBCO/EMCC geaccrediteerd op Coach niveau Practitioner (voor meer informatie zie www.nobco.nl) – De 8 competenties en de 72 daaraan geformuleerde indicatoren behoren aantoonbaar in het portfolio terug te komen (zie bijlage 1). De beoordeling van de coachportfolio leidt tot het laatste onderdeel: het assessment. De positieve uitslag leidt tot het certificaat Erkend Coach waarmee de erkenning van St!R Erkend Coach aangevraagd wordt. (De erkenning voor de 12-daagse Leergang Teamcoaching is in aanvraag). Certificering door Coachboulevard als coach geschiedt pas nadat deelnemer heeft voldaan aan de volgende voorwaarden: – aanwezigheid en actieve participatie op alle onderdelen; – voldoende beoordeling op alle verslagen; – voldoende beoordeling van de coachportfolio; – voldoende resultaat op het assessment. Alle Leergangonderdelen worden geëvalueerd, getoetst en beoordeeld naar het competentieprofiel. Om de beoordeling zo objectief mogelijk te houden, wordt bij twijfel een tweede beoordelaar ingeschakeld. Het eindverslag wordt in ieder geval door een tweede beoordelaar mede beoordeeld. De intake (nadat het intakeformulier is ingevuld) heeft niet alleen ten doel om een verdiepingsslag in de leerdoelen aan te brengen, maar dient ook als toets op de mate waarin de deelnemer beschikt over voldoende reflecterend vermogen, motivatie en het vermogen feedback te kunnen ontvangen. Bij beoordeling van onvoldoende reflecterend vermogen maar wel voldoende potentieel, kan de coachopleider als voorwaarde voor verdere deelname stellen dat een eigen coachingstraject onderdeel uitmaakt van de Leergang Coachen. Dit vindt plaats op eigen initiatief en kosten van de deelnemer. Bij inschatting van onvoldoende potentieel wordt het dwingend advies gegeven niet te starten met de erkende Leergang Coachen.
Aanwezigheid en actieve participatie Tijdens de 1-daagsen en de intervisiebijeenkomsten is de deelnemer zelf verantwoordelijk voor het af laten vinken van de presentielijst. Daarnaast wordt van deelnemers verwacht dat zij gedurende de Leergang Coachen in alle onderdelen eigenaar zijn van de eigen ontwikkeling. Dit betekent oa: – vragen stellen; – actief oefenen (zowel in de rol van coach, als van observator, als van coachee); – geven en ontvangen van feedback; – zelf kenbaar maken als je leerproces stagneert. Passend bij de aard van de professie zijn coaches in staat tot intercollegiale toetsing en reflectieve zelfbeoordeling aan de hand van de competenties. Bij het missen van een 1-daagse is het mogelijk om deze in te halen op een ander moment. De annuleringsvoorwaarden zijn hierop van toepassing. Intervisie 3 De intervisiegroepen vormen de vaste leercellen binnen Coachboulevard. Iedere deelnemer aan de Leergang Coachen is verplicht zich aan te sluiten bij een intervisiegroep, grootte van deze groep is minimaal 3 en maximaal 5 à 6 deelnemers. Doelstelling is leren van en met elkaar. Uitgegaan wordt van 10 intervisiebijeenkomsten, van elk 3 uur. Bijvoorbeeld 1 x per maand. Kernpunten van deze bijeenkomsten zijn inbreng van eigen leerbehoeften, spellen samen spelen, literatuur en inzichten bespreken in relatie met eigen coachhandelen en uitwerken van eigen en elkaars leerdoelen. De coachverslagen worden eerst in de intervisiegroep besproken voordat ze in naar
3
(F. Siegers, Intervisie: Onbegeleid en begeleid. Uit: Supervisie in opleiding en beroep, 15 (1998) 1/2, 3-39). Siegers spreekt van leerintervisie, als de intervisie een verplicht onderdeel is met opdrachten binnen een opleiding. De samenstelling is niet geheel vrijwillig gekozen en ook de inbreng is niet geheel zelfstandig. Daarin heeft Siegers o.i. een punt. We noemen de begrippen in het lesmateriaal, maar nemen de term niet over. De spreektaal blijft intervisie, vergelijk coachee-ervaring versus coachee-leerervaring. Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
13
de coachopleider verstuurd worden. Van elke intervisiebijeenkomst dient de deelnemer een reflectieverslag te maken waarin hij een samenvatting geeft van de thema’s waar hij in de intervisie mee aan de slag is geweest en hoe dat heeft bijgedragen aan zijn ontwikkeling als coach. De deelnemers komen tussen iedere 1-daagse een dagdeel bij elkaar. Er zijn een paar terugkerende of vaste ‘agenda’punten, zoals: – reflectievragen – literatuur bespreking voor de komende 1-daagse – elkaar feedback geven op de coachverslagen voordat ze naar de coachopleider worden gestuurd – indien de deelnemer op het ontwikkel-assessment in IC5 onvoldoende de ontwikkeling in de competenties toont dan vindt er een voortgangspracticum met DVD-opname (na IC5) plaats, bij de Leergang Teamcoaching in lesdag TC7 (Kritieke Momenten Teamcoach). Daarna vindt terugkoppeling naar de coachopleider plaats – diverse spellen met elkaar ‘spelen’, zoals reflectiespellen, spelen met conflicten en een paar keer De Competente Teamcoach – praktijksituaties die op dat moment spelen – eigen inbreng van persoonlijke thema’s t.a.v coachhandelen – tussentijds evalueren van de intervisiegroep op groepsprocesniveau en eigen bijdrage hierin. De meeste intervisiegroepen eindigen na de het assessment na TC4. Een paar gaan door in een andere samenstelling, meer regionaal of gericht op teamcoaching. Door het aanscherpen van de porfolio is ook de kwaliteit en de diepgang van de intervisie verbeterd. Coachverslagen 1 (voor IC5 en TC5) en 2 (voor het definitief aanleveren van je portfolio) worden in de intervisiegroep besproken voorafgaand aan het toezenden aan de coachopleider voor feedback en aanvullingen.
Assessment Het assessment vindt pas plaats nadat het eindverslag en de andere onderdelen van de coachportfolio als voldoende zijn beoordeeld. Doel van het assessment is dat je laat zien professioneel en competent een coachgesprek te kunnen voeren. Je doet je assessment samen met maximaal 3 andere deelnemers.
De procedure 20 minuten 5 minuten 10 minuten 15 minuten
Individueel coachgesprek Feedbackformulieren en bezinning op reflectie Individuele reflectie op gesprek Nabespreking: verantwoording van/reflectie op handelen Feedback op resultaat en stijl
Totaal: 50 minuten. Voor de voorbereiding van het assessment en de voorgelegde coachvraag kun je op 3 uur rekenen. De assessment-bijeenkomst zelf duurt 4 uur. De deelnemer start met 20 minuten waarin hij laat zien hoe hij het coachgesprek aanpakt op basis van de eigen voorbereiding. Daarna heb je 10 minuten reflectietijd om op basis van het eerste deel te verwoorden met welke focus je het gesprek zou vervolgen. De nabespreking start met vragen vanuit mededeelnemers en assessor met als doel om de gemaakte keuzes als coach te verantwoorden. Hierin laat je zien wat de mate is van reflection-on-action. Afsluitend geven mededeelnemers en coach feedback op het resultaat, de interventies, de reflectie en eigen stijl van jou als deelnemer. Ter afsluiting geeft de assessor de uitspraak over het niveau waarop je je coachcompetenties hebt laten zien. Als op basis van de 20 minuten twijfel bestaat over de mate van je professionaliteit, bestaat de mogelijkheid om op basis van concrete feedback het gesprek 10 minuten te verlengen, opdat er een check plaatsvindt over de mate van competent handelen als coach. Indien duidelijk onvoldoende is er eenmalig de mogelijkheid tot herkansing. In het assessment laat je in ieder geval zien: – van probleem tot coachvraag te komen; – helderheid over het contract te verkrijgen; – in te kunnen zoomen op kwestie of thema; – werkwijze aan niveau van leerbehoefte te kunnen koppelen; – de 4 succesfactoren toe te kunnen passen; Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
14
– hier-en-nu interventies te kunnen koppelen aan de coachvraag, gericht op de werkcontext; – eigenaarschap bij de coachee te laten; – het leerproces van de coachee te benoemen. Het geheel passend binnen het competentieprofiel van St!R en NOBCO. De assessments worden opgenomen op DVD, zodat je achteraf het gesprek nog kunt terugzien. De DVD wordt in geval van geschil over de beoordeling of bij onvoldoende gebruikt om samen met de assessor of coachopleider de DVD terug te kijken, zodat de feedback aan de hand van concrete voorbeelden wordt geïllustreerd. De deelnemer ontvangt binnen 14 dagen na het assessment een assessmentverslag. Als het assessment voldoende is beoordeeld, krijg je het certificaat van de Leergang Coachen uitgereikt. Door een kopie hiervan mee te sturen met het aanmeldingsformulier naar de St!R word je binnen een week geregistreerd erkend Coach. Het geregistreerde Post-HBO diploma Professioneel Coach dan wel Individueel Coach en/of TeamCoach wordt separaat na het assessment opgestuurd. De NOBCO zal de portfolio en DVD toetsen op aantoonbaar indicatorengedrag voor de aanvraag Coach niveau Practitioner. Als het assessment onvoldoende is beoordeeld dan volgt de mogelijkheid tot eenmalige herkansing. De deelnemer krijgt in dat geval zijn beoordelingsverslag, de DVD-opname en richtlijnen voor de herkansing die binnen de afgesproken tijd gerealiseerd moet zijn. Een tweede herkansing kost € 250,-.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
15
1.7
Coachportfolio en Studie-Belasting-Uren (SBU’s)
Een portfolio geeft je ontwikkeling als coach naar erkend coach weer. Het geeft als het ware de weg weer naar het assessment toe. Alle Leergangers krijgen een kluisje waarin de benodigde downloads en formats zitten. Van elke lesdag dient een uitgebreid lesdagverslag te worden gemaakt. Een lesdagverslag bestaat uit: 1. Leerdoelen- en behoeftenformulier: ruim voorafgaand aan de lesdag in kluisje plaatsen 2. Reflectieformulier Literatuur: ruim voorafgaand aan de lesdag in kluisje plaatsen 3. Feedbackformulier Oefeningen: dit formulier deel je aan je collega-deelnemers uit, voor hun feedback op de oefeningen die jij hebt uitgevoerd. Print het dus vooraf uit. 4. Compilatieformulier Feedback Oefeningen: zet hier de totalen van de verzamelde feedback op jouw oefeningen en zet dit in je kluisje. 5. Reflectieformulier Lesdag: binnen 14 dagen na de lesdag de gele kolom volledig invullen en in kluisje plaatsen. Let erop als je voor NOBCO/EMCC gaat, dat je duidelijk de indicatoren tussen haakjes in de tekst weergeeft waarmee je kunt aantonen dat je die praktijkvaardigheden hebt uitgeoefend. Het totale lesdagverslag wordt door de coachopleider geaccordeerd (of niet). Het Coachportfolio-overzicht omvat de formats met informatie over de procedure en criteria van het assessment, feedbackcriteria waar het assessmentgesprek aan moet voldoen en informatie over de herkansing. Onderstaand kun je zien welk format voor welke Leergang van toepassing is. Coachportfolio-overzicht INTAKE Intakeformulier Leergangen Coachen (LGPC & LGICTC) Intakeformulier Leergang Teamcoaching (LGTC) REFLECTIEVERSLAG ONTWIKKELING ALS COACH Reflectieverslag Ontwikkeling als Coach INTERVISIEBIJEENKOMSTEN Checklist thema’s Intervisiebijeenkomsten Leergang Individueel Coach & TeamCoach Checklist thema’s Intervisiebijeenkomsten Leergang Professioneel Coach Checklist thema’s Intervisiebijeenkomsten Leergang Teamcoaching Reflectieverslag Intervisiebijeenkomst COACHVERSLAG 1 Criteria Coachverslag 1 IC5 Leergang Professioneel Coach & Leergang Individueel Coach & TeamCoach Criteria Teamcoachverslag 1 TC5 Leergang Individueel Coach & TeamCoach & Leergang Teamcoaching Feedbackformulier Coachverslag 1 (Individueel IC5 en/of Team TC5) Beoordelingsformulier Coachverslag 1 (Individueel IC5 en/of Team TC5) ONTWIKKELASSESSMENT – IC5 Feedbackformulier Ontwikkelassessment - IC5 Leergang Professioneel Coach & Leergang Individueel Coach & TeamCoach Beoordelingsformulier Ontwikkelassessment - IC5 Leergang Professioneel Coach & Leergang Individueel Coach & TeamCoach VOORTGANGSPRACTICUM – IC5 Voortgangspracticum Intervisie - IC5 COACHVERSLAG 2 Criteria Eindverslag/Coachverslag 2 Feedbackformulier Eindverslag/Coachverslag 2 Beoordelingsformulier Eindverslag/Coachverslag 2 ASSESSMENT Individuele Coaching na TC4 Informatie Assessment - na TC4 Feedbackformulier Assessment - na TC4 Leergang Professioneel Coach & Leergang Individueel Coach & TeamCoach Beoordelingsformulier Assessment - na TC4 Leergang Professioneel Coach & Leergang Individueel Coach & TeamCoach ASSESSMENT Teamcoaching TC9 DVD-opname tbv Assessment - TC9 Leergang Individueel Coach & TeamCoach en Leergang Teamcoaching Feedbackformulier Assessment - TC9 Leergang Professioneel Coach & Leergang Individueel Coach & TeamCoach Beoordelingsformulier Assessment - TC9 Leergang Individueel Coach & TeamCoach en Leergang Teamcoaching EVALUATIE Kwalitatieve Evaluatie Leergang Coachen
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
LGICTC x
LGPC
LGTC
x x
x
x
x
x x x x
x
x
x
x
x x
x x
x x x
x
x
x
x
x
x
x
x
x x x
x x x
x x x
x x x
x x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
16
Het portfolio is een instrument en bestaat uit diverse verslagen waarin de deelnemer de eigen competentieontwikkeling zichtbaar maakt. Het eigen leerproces wordt beschreven aan de hand van de zes competenties van St!R en de acht kerncompetenties van NOBCO/EMCC. Beoordeling van deze portfolio vindt plaats op basis van aanwezigheid van alle gevraagde documenten en de kwaliteit daarvan. De deelnemer ontvangt vooraf criteria waaraan deze verslagen moeten voldoen. Voor het assessment dient je portfolio goedgekeurd te zijn. De portfolio (digitaal) dient uiterlijk een maand voor de datum van je assessment te zijn ingeleverd. Indien je portfolio op delen onvoldoende scoort krijg je de gelegenheid je portfolio voor de afgesproken datum van het assessment aan te passen aan de hand van de feedback van de beoordelaar. Voor de specifieke uitleg van de portfolio per Leergang zie hoofdstuk 4. Je portfolio kent in het algemeen de volgende documenten: 1. Intakeformulier Leergang Coachen aan de hand van een formatverslag: je motivatie om professioneel coach te worden en je eigen score op de nulmeting van St!R en NOBCO competenties. 2. Van elke lesdag dient een uitgebreid verslag te worden gemaakt. Lesdagverslag: • Leerdoelen- en behoeftenformulier: ruim voorafgaand aan de lesdag in kluisje plaatsen • Reflectieformulier Literatuur: ruim voorafgaand aan de lesdag in kluisje plaatsen • Feedbackformulier Oefeningen: dit formulier deel je aan je collega-deelnemers uit, voor hun feedback op de oefeningen die jij hebt uitgevoerd. Print het dus vooraf uit. • Compilatieformulier Feedback Oefeningen: zet hier de totalen van de verzamelde feedback op jouw oefeningen en zet dit in je kluisje. • Reflectieformulier Lesdag: binnen 14 dagen na de lesdag de gele kolom volledig invullen en in kluisje plaatsen. Let erop als je voor NOBCO/EMCC gaat, dat je duidelijk de indicatoren tussen haakjes in de tekst weergeeft waarmee je kunt aantonen dat je die praktijkvaardigheden hebt uitgeoefend. Het blauwe gedeelte vul je pas in op het einde van je Leergang Professioneel Coach of later als je je NOBCOaanvraag wilt activeren. Het totale lesdagverslag wordt binnen 14 dagen door de supervisor in het supervisorlogboekje geaccordeerd (of niet). 3. Overzicht van je presentie tijdens de Leergang Coachen. Een kopie van de bewijzen van deelname. 4. Overzicht van de uitgevoerde coachtrajecten: hoeveel, hoe lang, coachvragen en resultaten. 5. Reflectieverslagen Intervisiebijeenkomsten: geef een samenvatting van de thema’s waar je in intervisie mee aan de slag bent geweest en hoe dat heeft bijgedragen aan je ontwikkeling als coach. Intervisiegroep: iedere deelnemer aan de Leergang Coachen is verplicht zich aan te sluiten bij een intervisiegroep, grootte van deze groep is 5 à 6 deelnemers. Uitgegaan wordt van minimaal 10 intervisiebijeenkomsten, van elk 3 uur. Bijvoorbeeld 1 x per maand. Kernpunten van deze bijeenkomsten zijn inbreng van eigen leerbehoeften, spellen samen spelen, literatuur en inzichten bespreken en uitwerken van eigen en elkaars leerbehoeften. Zie format Checklist thema’s Intervisiebijeenkomsten. e 6. Coachverslag 1 (Intake, Functionele Analyse en 1 gesprek) (individuele coachvraag of teamvraag) fungeert als input voor het voortgangsgesprek in de groep, het ochtendprogramma van de 1-daagse IC5. En bij de Leergang Teamcoaching TC5. In dit coachverslag staat de persoonlijke en functionele ontwikkeling als professioneel (team)coach centraal. Het verslag moet voldoen aan de vooraf gegeven criteria. e Deelnemer beschrijft de intake met Functionele Analyse, stappenplan, 1 echte coachgesprek en reflectie op eigen handelen in voldoende mate. Beoordelingscriteria Coachverslag 1 - Criteria Coachverslag 1: – Er is sprake van een coachvraag. – Deelnemer beschrijft hoe de 4 Succesfactoren van coaching hebben bijgedragen tot het contract met de coachee. – Deelnemer is in staat een Functionele Analyse toe te passen en de uitkomsten daarvan mee te nemen in de interventies richting coachee. – Deelnemer beschrijft stappenplan in aansluiting op Functionele Analyse en coachvraag e – Deelnemer legt relaties tussen fragmenten uit 1 coachgesprek en gelezen literatuur als onderbouwing voor gemaakte interventies. – Deelnemer geeft blijk van voldoende reflectie op de eigen competentieontwikkeling. – Deelnemer stuurt de eigen competentieontwikkeling. – Voldoet aan Criteria Coachverslag 1. Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
17
Dit verslag dient 2 weken voor IC5 en/of TC5 te worden opgestuurd naar de coachopleider en is daarvoor door intervisiegenoten gelezen en van feedback voorzien. Deze feedback wordt in het verslag meegenomen. Deelnemers aan de Leergang Individueel Coach & TeamCoach dienen dus 2 Coachverslagen 1 in te leveren: één coachverslag 1 over een individueel coachgesprek met F.A, en één coachverslag 1over een teamcoachgesprek met F.A. 7. Ontwikkel-assessment IC5-middag: heeft tevens voor de Leergangers ten doel een pas op de plaats te maken in de eigen competentieontwikkeling voor de tweede helft van de Leergang Coachen. Tijdens dit practicum voeren de deelnemers een real-life coachgesprek uit. De andere deelnemers vullen het feedbackformulier (Feedbackformulier Ontwikkel-Assessment - IC5) in zoals ook op het assessment wordt gebruikt. Zo doet de Leerganger al voor de assessment ervaring op en krijgt gerichte feedback van deelnemers en coachopleider. Indien dit ontwikkel-assessment ónvoldoende scoort dan bespreekt hij in de daaropvolgende intervisiebijeenkomst een DVD van een eigen real-life. Hiervan mailt hij een reflectieverslag met de feedback van de deelnemers van de intervisiegroep aan de coachopleider. Bij onvoldoende (zicht op) ontwikkeling neemt hij contact op met de coachopleider. 8. Reflectieverslag als coachee. Coachee leerervaring: hoe kun je coachen als je zelf geen ervaring hebt als coachee? Elke deelnemer dient ervaring als coachee op te doen. Na het voortgangspracticum kunnen leergangers door andere leergangers worden gecoacht of door een ervaren supervisor/ coach van buiten de opleiding. Vereiste is dat deelnemers geen intervisiecollegae zijn. 9. Reflectieverslag Ontwikkeling als Coach: wordt meegestuurd als onderdeel van Coachverslag 2. 10. Verzamelde feedback van je collega-deelnemers, Leergang-/intervisiegroep en schriftelijke feedback van je coachees tijdens de Leergang. 11. Visitekaartje: je CV en profiel als coach: korte omschrijving van je profiel evt. conform beschrijving van jezelf op je website. 12. Coachverslag 2 cq Eindverslag: dit verslag (format Criteria Eindverslag/Coachverslag 2) moet voldoen aan de vooraf gegeven beoordelingscriteria van Coachboulevard voor professioneel coach. In dit verslag moet nadrukkelijk een verbinding worden gemaakt tussen de verplichte literatuur en het coachhandelen. Beoordelingscriteria voor het eindverslag: – Is er sprake van heldere contracten (coachvraag, meetlat, eigenaarschap, stappenplan, afspraken)? – Is de reflectie op intake, aanpak en resultaat voldoende? – Worden de gemaakte afwegingen die zijn gemaakt voldoende beschreven, en zijn ze reflectief op het punt: waarom zo en niet anders? – Is er sprake van voldoende theoretische onderbouwing? – Is er voldoende reflectie op het professionele handelen van de coach op de 8 kerncompetenties van NOBCO/EMCC en de 6 competenties van St!R? – Is de feedback van coachees verwoord? – Is er door coachees geleerd en is aangegeven wat daarin de bijdrage van de coach is geweest? – De deelnemer toont aan dat hij over de competenties beschikt zoals omschreven door St!R en NOBCO De deelnemers aan de Leergang Individueel Coach & TeamCoach dienen dus 2 Coachverslagen 2 in: één coachverslag 2 over een individueel coachgesprek met F.A, en één Coachverslag 2 over een teamcoachgesprek met F.A.
1.8
Eerder Verworven Competenties (EVC's)
Indien u in aanmerking denkt te komen voor Eerder Verworven Competenties vanuit een vergelijkbare erkende opleiding, dan dient u hiervoor een schriftelijke aanvraag inclusief onderbouwing en certificaten/diploma’s in te dienen bij de opleidingscommissie van Coachboulevard. Deze commissie doet hierover schriftelijk uitspraak. Binnen twee weken na ontvangst van de aanvraag krijgt u schriftelijk bericht over de uitkomsten.
1.9
Aanmeldingsprocedure
U meldt zich aan via de website www.coachboulevard.nl. U krijgt dan direct een bevestiging van uw inschrijving. U wordt dan vervolgens uitgenodigd voor een intakegesprek.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
18
2. Achtergrond van de Leergangen Coachen 4
5
Coachboulevard heeft het competentieprofiel van NOBCO en St!R en als uitgangspunt genomen voor de inrichting en didactische vormgeving van het opleidingsprogramma.
2.1
Competenties in het opleidingsprogramma
NOBCO/EMCC benoemt 8 competenties, te weten: 1. Zelfinzicht 2. Gerichtheid op zelfontwikkeling 3. Omgaan met het coachcontract/de coachovereenkomst 4. Vormgeven aan de coachrelatie 5. Stelt de cliënt in staat inzicht te verkrijgen en te leren 6. Doel- en actiegerichtheid 7. Gebruik van modellen en technieken 8. Evalueren St!R focust zich op 6 competenties, te weten: 1. Begeleiden van leerprocessen 2. Gerichtheid op de werkcontext 3. Resultaatgerichtheid 4. Gerichtheid op zelfsturing in werken en leren 5. Interactie als begeleider vormgeven 6. Professioneel werken Coachboulevard heeft deze competenties als volgt ingevuld.
Stelt de cliënt in staat inzicht te verkrijgen en te leren/Gericht op leerprocessen Zowel voor NOBCO/EMMC als voor St!R als is dit een essentiële competentie. Deelnemers geven van tevoren aan wat ze willen leren tijdens de Leergang Coachen. Per 1-daagse wordt van deelnemers gevraagd dit te concretiseren, gekoppeld aan het thema van een 1-daagse. Coachopleiders krijgen deze leerdoelen van tevoren en iedere 1-daagse start met het uitwisselen van deze leerdoelen. Op deze manier is voor ieder helder wat deelnemers willen leren. Deze leerdoelen zijn uitgangspunt voor alle oefensituaties tijdens de 1-daagsen; deelnemers krijgen feedback van coachopleider en mededeelnemers op deze leerdoelen. De 4 Succesfactoren zijn leidraad gedurende de Leergangen Coachen. Op twee niveaus: op het niveau van de deelnemers én op het niveau van coachees in de werkcontext. De vier succesfactoren vormen hiermee de essentiële bril voor het kijken en handelen van de coach-in-opleiding. Voor het eigen leerproces en om mee te nemen in de toolkit van de coach als professional. De meetlat, als eerste succesfactor, beschrijft wat de gewenste situatie is; dus de situatie waarin de gewenste competenties vanzelfsprekend zijn. Helderheid over de meetlat is essentieel, zodat altijd helder is wat de situatie is ‘waar naar toe wordt geleerd’. Het verschil tussen de gewenste situatie en de eigen bijdrage in de huidige situatie, is het leerproces. Deelnemers scoren zichzelf op de meetlat, namelijk het competentieprofiel van de NOBCO en de St!R. Zo weten zij aan de start wat het verschil is tussen de gewenste en de huidige situatie. De Leergangen Coachen zijn zo ingericht dat via de verschillende leerlijnen wordt geleerd in de richting van de meetlat. Aan het eind van de Leergang doen deelnemers een assessment, waarin expliciet wordt getoetst of deelnemers over de gewenste competenties, dan wel over het gewenste competentieniveau beschikken. Zo toetsen we of – en de mate waarin – de deelnemer het gewenste niveau in zijn leerproces bereikt heeft. Door aandacht te besteden aan de verschillende petten van leider, manager en coach, wordt duidelijk dat er verschil is tussen het komen tot een oplossing en het leren hoe de oplossing kan worden bereikt dan wel is bereikt. De eerste is de inspanning vanuit de managementpet, de tweede de focus van de coach. Eigenaarschap is de tweede succesfactor. Als helder is wat het gewenste gedrag is, is de volgende check van de
4 5
www.nobco.nl www.stir.nu
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
19
coach of deelnemer dan wel coachee in de werkcontext eigenaarschap heeft op deze gewenste gedragingen. Deelnemers krijgen tijdens de intake en het voortgangsgesprek, de (oefeningen in de) opleiding, in de verslagen, en tijdens het assessment feedback op de mate van eigenaarschap op het eigen leerproces. In de methoden en technieken die tijdens de Leergangen Coachen aan bod komen, wordt expliciet aandacht besteed aan de manier waarop je als coach kunt inzoomen op het eigenaarschap van de coachee. Op de eerste plaats om helder te maken dat de coachee eigenaar is van het eigen leerproces. In de competenties van de NOBCO valt dit onder de competenties omgaan met het coachcontract/de coachovereenkomst en vormgeven aan de coachrelatie en bij St!R valt dit onder de deelcompetentie gerichtheid op zelfsturing.
De ijsberg is de derde succesfactor en verwijst naar het model van transformationeel leren van Hargrove. Door het model van transformationeel leren vanuit de visie op leerprocessen als succesfactor binnen de Leergangen Coachen als uitgangspunt te nemen, wordt deelnemers geleerd hoe de verschillende niveaus van de ijsberg met elkaar zijn verbonden. Het kunnen interveniëren op de verschillende niveaus van de ijsberg vloeit hier logischerwijs uit voort. De laatste succesfactor betreft de hier-en-nu situatie. In de hier-en-nu situatie laten coaches in opleiding en coachees in de werkcontext zien en horen over welk competentieniveau ze beschikken. Vanuit de meetlat geeft dat de coachopleider cq. coach informatie in hoeverre het verschil tussen gewenste en huidige situatie is overbrugd cq. nog aandacht verdient. Door in de hier-en-nu situatie te interveniëren (te beschrijven welk gedrag de coachee laat zien) en te koppelen aan de daar-en-dan situatie wordt het verschil tussen hier en daar duidelijk. Van coachees wordt eigenaarschap verwacht op deze discrepantie. De eerste stap is bewustzijn over het verschil; de interventies van de coach zijn in de eerste plaats daar op gericht. In de hier-en-nu situatie wordt ook duidelijk welke patronen in denken en doen (zie ijsberg) de coachee dan wel deelnemer belemmeren om het gewenste gedrag als resultaat in te zetten. Interveniëren in de hier-en-nu situatie is de kern van het coacharsenaal omdat hierin de directheid zit die nodig is om coachees te laten leren en het resultaat te boeken dat deelnemers cq. coachees hebben geformuleerd. Coachopleiders zijn allen zeer bedreven in het interveniëren in de hier-en-nu situatie. Door congruent te handelen (‘walk your talk’, als een van de uitgangspunten van systeemdenken), wordt de coachopleider en daarmee de coach-in-opleiding voorbeeld. Dit komt in alle 1-daagsen terug. Er wordt een onderscheid gemaakt in single loop-leren: zg instrumentele competenties en double loop-leren: wat leren we hoe we leren? De coachportfolio geeft de ontwikkeling van het leren leren weer.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
20
Doel- en actiegerichtheid/Resultaatgerichtheid Zowel NOBCO/EMCC als St!R noemen deze competentie. Dat coachen gericht is op resultaat is – vanuit de visie en daaruit voortvloeiend instrumentarium – zó vanzelfsprekend dat het voor Coachboulevard bijna moeite kost om aan te geven waar dat uit blijkt. Door de 4 Succesfactoren als leidraad te nemen. Door in het model van transformationeel leren helder te hebben dat beweging op het ene niveau consequenties heeft voor het bovengelegen niveau. Dat er pas sprake is van resultaat als de beweging, op het niveau van willen, expliciet wordt vertaald naar het niveau van denken, wat vertaald wordt naar het niveau van doen. De check vindt plaats door de coachee te vragen of het resultaat van dit gedrag (gebaseerd op de beweging in onderliggend mentale model/denken en de beweging op het niveau van willen, afhankelijk van de analyse waar in de ijsberg het probleem zich bevindt) het resultaat is dat in de werkcontext nodig is. Dat de intentie niet het criterium is, maar of de intentie en het gedrag dat wordt ingezet, het gewenste resultaat oplevert. Door te luisteren naar de taal die coachees gebruiken: is het actie-taal of intentietaal? NOBCO benoemt expliciet de competentie Evalueren, zodat de effectiviteit van het coachtraject en de bijdrage van de coach expliciet worden vermeld.
Gerichtheid op de werkcontext Bij NOBCO is dit een onderdeel van de competentie Doel- en actiegerichtheid, bij de St!R wordt deze competentie expliciet genoemd. Dat coachen op de werkcontext is gericht, maakt de visie van Coachboulevard helder. Immers, als het niet op de werkcontext gericht zou zijn, zou het in onze visie geen coachen zijn, maar therapie of andere vormen van psychosociale/therapeutische begeleiding. De gerichtheid op de werkcontext komt in iedere 1-daagse aan bod.
Vormgeven aan de coachrelatie/Gerichtheid op interactieprocessen NOBCO benoemt de competenties Vormgeven aan de coachrelatie en Omgaan met het coachcontract/de coachovereenkomst. Deze competentie wordt door St!R expliciet genoemd. Gerichtheid op interactie vloeit voort uit systeemdenken als kader voor de Leergangen Coachen. Persoonlijke ontwikkeling, alsook teamontwikkeling en organisatieontwikkeling wordt in interactie zichtbaar. Enkel aandacht voor het intra-persoonlijke perspectief heeft de neiging in zich te verworden tot ‘getherapeutiseer’, het naar binnen gericht zijn. Omdat ontwikkeling in interactie (naar buiten gericht zijn) zichtbaar wordt, is de focus van de coach mede gericht op het versterken van de interactie. Vanuit de 4 Succesfactoren is de laatste, de hier-en-nu situatie hier een krachtig instrument voor. Immers, in de hier-en-nu situatie van een coachgesprek benoemt de coach het effect van hetgeen de coachee doet en zegt, om van daaruit de verbinding te leggen met hetzelfde effect in de daar-en-dan situatie. Daarin zit de kracht van coaching, omdat daarmee daar-en-toen naar hier-en-nu wordt gehaald. Ook in teamcoaching ligt de focus op het versterken van de onderlinge interactie als voorwaarde voor eigenaarschap op het resultaat van de benodigde ontwikkeling in samenwerkingscompetenties. Om de afhankelijkheidsrelatie te minimaliseren is het noodzakelijk een helder coachcontract af te sluiten. In de Leergangen Coachen komt de gerichtheid op interactieprocessen in de 4 Succesfactoren prominent naar voren en in de voorbeeldinterventies van de coachopleiders.
Gerichtheid op zelfsturing/Vormgeven aan de coachrelatie Deze competentie wordt door St!R expliciet genoemd, bij NOBCO valt dit onder de competentie Vormgeven aan de coachrelatie. Het begrip Zelfsturing wordt bij de NOBCO niet benadrukt. Vanuit de visie van Coachboulevard op coaching, is zelfsturing een centraal begrip. Eigenaarschap, als 2e succesfactor, verwijst daarnaar. Het creëren van bewegingsruimte in denken en handelen vergroot zelfsturing. Reflecterend vermogen en het incasseren van feedback, als belangrijke voorwaarden om te leren, vergroten de eigenheid van coachee en deelnemer en daarmee ook de zelfsturing.
Gericht op (transparantie in) professionaliteit Deze competentie wordt door St!R expliciet genoemd. Met daarin de focus op transparantie in handelen, zelfontwikkeling en hanteren van methoden. Bij NOBCO vindt er een onderverdeling plaats in 3 competenties, namelijk: competentie 1: Zelfinzicht, competentie 2: Gerichtheid op zelfontwikkeling en competentie 7: Gebruik van diverse modellen en technieken.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
21
Evalueren Expliciet noemt NOBCO de competentie Evalueren, waarin de coach de resultaten van het coachproces aantoont door expliciet te evalueren en feedback op eigen handelen te vragen. Doel is bijdrage te leveren aan de cultuur waarin het gewoon is informatie te verzamelen over de effectiviteit van de eigen werkwijze. St!R benoemt deze competentie niet expliciet. Als ‘cracks’ in het vak, zowel als opleider maar ook als coach, hecht Coachboulevard aan de professionaliteit van het vak en de overdracht daarin. De coachopleiders die meewerken aan de uitvoering van de Leergangen, zijn allen erkend of gecertificeerd coach. Op een aantal manieren is deze verweven in de opzet en vormgeving van de Leergangen Coachen. – ‘Walk your talk’: coachopleiders zijn congruent in wat ze doen en hoe ze het doen. Daarmee zijn ze voorbeeld voor de rol en het vak van coach. Door hierin consequent de 4 Succesfactoren en de 8 competenties van NOBCO en de 6 competenties van St!R te laten zien, te benoemen, en als focus in te zetten, wordt er nadruk op gelegd. Dit verhoogt de professionaliteit van de aspirant-coaches. – Reflectielijn: één van de leerlijnen is de reflectielijn. Door deelnemers systematisch te laten reflecteren op eigen handelen en het effect daarvan, inclusief de check of daarmee de resultaten gewenst zijn, wordt de professionaliteit gevoed. Door bewust aan de slag te zijn met de eigen houding en de manier waarop het aangereikte instrumentarium wordt toegepast, verkrijgt de coach-in-opleiding informatie over de eigen stijl en de effecten daarvan, waarmee de coach transparanter wordt in het handelen en het waarom van het handelen. Het leerresultaat laat zich zien in de context waarin het coachvak wordt beoefend. Door na te denken over de interventies en het resultaat daarvan en deze handelingsreflectie onder woorden te brengen wordt het leren door directe ervaring verder ontwikkeld en in het bredere perspectief geplaatst van het handelingsrepertoire van de coach. Competente beroepsuitoefening wordt immers in hoge mate bepaald door de ontwikkeling van het handelingsweten. Intervisiebijeenkomsten, vaste lesonderdelen en nabespreking van clinics tijdens de 1-daagsen zijn geplande momenten voor reflectie en daarmee voor het verhogen van de professionaliteit. – Naast het hoge doe-gehalte worden tijdens de 1-daagsen actuele theorieën, zienswijzen en modellen aangeboden om de leerervaringen te kaderen. – De toetsing, die uit een aantal onderdelen bestaat, is de feitelijke weerslag van de professionaliteit van de deelnemer aan de Leergang.
2.2
Didactische uitgangspunten
Uitgangspunt voor Coachboulevard is ‘Hoe je met de minste inspanningen zoveel mogelijk beweging kunt creëren’. Dit is vertaald naar: – Hoe je als deelnemer zoveel mogelijk je eigen leerbehoefte bewust wordt en leert vanuit kernachtig aangereikte opleidingstools: activeert deze werkwijze de leerbehoefte van de deelnemer binnen dit thema? – Hoe je als coach focust op wat bij de coachee de hefboomfunctie vertegenwoordigt. Dit kan zijn: ◦ gedrag; bewust maken van effecten van het gedrag van coachee, ◦ mindset; bepaalde opvattingen die het gedrag beïnvloeden, ◦ keuze- of motivatiethematiek. Verkennen wat hij wil en de leerbehoefte volgen. In beide situaties is het applaus voor het leren voor de eigenaar van het leerproces zelf. Zo is in de samenstelling van de opleiding gekeken naar: – Content waardevolle onderdelen: kernthemagericht, gegeven door hoog gekwalificeerde coachopleiders. – Leerprincipes en -mogelijkheden die voor deelnemers gelden, gelden ook voor het instrumentarium van de coach, vanuit ‘walk your talk’. – Opbouw 1-daagse: iedere 1-daagse kent eenzelfde didactische opbouw: 1. Vooraf literatuur lezen, formuleren van leerdoelen en -behoeften, invullen van Lesdagverslag 2. Start: inleiding met vragen over kennis en leerdoelen 3. Oefenen op onderdelen en reflectie daarop. 4. Oefenen met clinics; puntjes op de i vanuit praktijksituaties. 5. Erna: completeren van Lesdagverslag rondom literatuur, leerdoelen en het geleerde tijdens de 1daagse.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
22
–
Economische uitgangspunten: kosten, vervoer, overnachtingen, een uitgebalanceerde prijs kwaliteitverhouding, goed toegankelijk.
De coachopleiding is erop gericht om het coachvak goed in de vingers te krijgen. Hierna wordt beschreven hoe de visie op het vak van coach is vertaald in het opleidingsprogramma en welke uitgangspunten daarin leidend zijn. De onderdelen die hierin aan de orde komen, zijn de volgende. – Vier manieren van leren. – Individueel leren vs. collectief leren. – Reflectie als rode draad. – Transfer van de opleiding naar de eigen coachpraktijk. – Visie op het coachvak: uitgangspunten voor de opleiding. – Vertrouwdheid creëren is een professie.
2.2.1
Vier manieren van leren
In onderwijskundige literatuur worden steeds weer ‘de’ vier manieren om te leren beschreven. Om tegemoet te komen aan verschillen in leerstijl, zijn deze vier leerlijnen door de opleiding verweven. Deze leerlijnen zijn: – Leren door directe ervaring: tijdens de 1-daagsen oefenen deelnemers veel waarbij ze feedback krijgen van mededeelnemers en coachopleiders op het resultaat van de oefening en de eigen stijl daarin. Door feedback te krijgen op het handelen, wordt de deelnemer in staat gesteld het eigen gedrag aan te passen zodat het resultaat meer overeenkomt met het gewenste resultaat. Het leerresultaat laat zich zien in de context waarin het coachvak wordt beoefend. Door na te denken over de interventies en het resultaat daarvan en deze handelingsreflectie onder woorden te brengen wordt het leren door directe ervaring verder ontwikkeld. – Leren door sociale interactie: de kracht van het individuele leerproces wordt beïnvloed en vergroot door de onderlinge uitwisseling tussen de deelnemers. Dit wordt wel de confrontatie genoemd tussen vanzelfsprekend geachte opvattingen en handelwijzen van elkaar: het eigen referentiekader wordt minder vanzelfsprekend en wordt aan verandering blootgesteld. Bij interactie draait het om het uitwisselen van perspectieven, het ‘onderhandelen’ over betekenis. In subgroepen tijdens de 1-daagsen en tijdens intervisie tussen de 1-daagsen wordt een leeromgeving gecreëerd waarin van en met elkaar leren uitgangspunt is. – Leren door verwerken van theorie: naast het hoge doe-gehalte worden tijdens de 1-daagsen actuele theorieën, zienswijzen en modellen aangeboden om de leerervaringen te kaderen. Deelnemers beluisteren vooraf de betreffende CD en lezen daarnaast in eigen tijd de verplichte literatuur. Naast verplichte literatuur is ook aanbevolen literatuur opgenomen, voor hen die een theoretische verdieping willen. We gaan er hierbij vanuit dat deelnemers op basis van de aangeboden stof een eigen conceptueel kader ontwikkelen, dat de eigenheid van de coach ondersteunt. In het oefenen en de handelingsreflectie wordt de opgenomen theorie meegenomen, wat bijdraagt aan een dynamische kennisopvatting. Eigen opvattingen en nieuwe opvattingen uit de theorie worden beide kritisch ondervraagd. – Leren door nadenken: reflecteren. Door na te denken over het handelen wordt de vaardigheid in het uitvoeren van die handeling verworven en vergroot. Schön zegt hierover dat competente beroepsuitoefening in hoge mate is gebaseerd op de ontwikkeling van het handelingsweten: het weten schuilt in de handeling. Als het handelen afwijkt van het gewenste of verwachte resultaat, wordt al tijdens het handelen bijgestuurd. Dit wordt de handelingsreflectie genoemd: het handelen wordt tijdens het uitvoeren van de handeling bijgestuurd en geherstructureerd (‘reflection-in-action’). Dit impliceert een voortdurend leerproces waarin voorgaande manieren van leren zijn verwerkt. Dit vraagt de kunst van het vragen stellen aan zichzelf en aan elkaar; het vraagt van deelnemers toestemming om zichzelf toe te staan, het niet te weten, te mogen zoeken, van voorkennis gebruik te maken en iets uit te proberen om te komen tot nieuwe inzichten. Voor coachee(s) en coach. Naast het handelingsweten hechten we ook waarde aan de ‘reflection-on-action’, het nadenken achteraf. In de reflectie over het eigen handelen en het resultaat daarvan, krijgt de deelnemer ideeën over hoe een volgende keer het resultaat nog meer in de gewenste richting wordt behaald. In deze sociaalconstructivistische benadering wordt meer belang gehecht aan het eigen leerproces en eigenaarschap daarop, dan aan de overdracht door de coachopleider. Sociale interactie ondersteunt dit leerproces. Tijdens de opleiding wordt veel aandacht besteed aan de directe ervaring als uitgangspunt voor het leerproces. Het ervaringsgerichte leren, in combinatie met de andere leerlijnen, vergroot het handelingsweten.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
23
Iedere 1-daagse is opgebouwd volgens de vier leerstijlen uit de leercyclus van KOLB: 1. vanuit theorie analyse maken op casuïstiek (denken), 2. experimenteren met nieuw coachgedrag en eigen leerdoelen, 3. ervaringsleren met feedback van deelnemers en coachopleider (doen) en 4. beeldvorming, reflectie plenair en in subgroepjes.
2.2.2
Individueel leren versus collectief leren
Het individuele leerproces Het individuele leerproces start met het invullen van het uitgebreide intakeformulier, waarin leerbehoeften en leervragen voor de Leergang Coachen worden geformuleerd. Dit intakeformulier is het uitgangspunt voor de mondelinge intake. Doel van deze intake is om niet alleen de check te doen op voldoen aan de toegangscriteria maar ook een verdiepingsslag aan te (laten) brengen in de leerdoelen van de deelnemer. De toetsing vindt plaats op de mate van zelfreflectie van de deelnemer en de mate waarin de deelnemer feedback kan incasseren, twee belangrijke competenties van de coach. Hiermee heeft de deelnemer een heldere focus voor de Leergang Coachen en zijn/haar eigen leerproces hierin. Deze focus is de leidraad voor het leerproces gedurende de Leergang. Eigenaarschap op dit leerproces is vanzelfsprekend uitgangspunt. In de verschillende verslagen die de deelnemer tijdens de Leergang maakt, beschrijft de coach het eigen leerproces. Als tussenstap om in de fase daarna met nieuwe of verdiepte focus doelgericht aan de slag te gaan. Na lesdag 12, de laatste dag van de Leergang Professioneel Coach volgt het assessmentdagdeel. Hierin laat de deelnemer zien hoe de coachcompetenties onderdeel uitmaken van zijn repertoire. De competentieprofielen van NOBCO en St!R zijn de meetlat waarlangs de interventies en het resultaat daarvan worden gelegd.
Het collectieve leerproces Coachboulevard accentueert vier collectieve leerprocessen, waarvan de eerste drie verplicht zijn: 1. Tijdens de 1-daagsen in sub groepjes en plenair. 2. Intervisiegroepen als vaste leer-kerngroep met minimaal 10 bijeenkomsten van 3 uur; waar reflectievragen ’ ‘Ken jezelf als coach , literatuurverslagen, coachverslagen, coachervaringen en leerbehoeften worden ingebracht. Een vast onderdeel halverwege is het DVD-practicum in de intervisiegroep, indien de deelnemer in IC5 op het ontwikkel-assessment, en/of TC7 onvoldoende ontwikkeling toont. 3. Bij aanmelding wordt deelname geadviseerd aan besloten LinkedIn Coachboulevaarders, 4. Twee keer per jaar een CB masterworkshop met borrel na afloop, gekoppeld aan uitreiking certificering of PHBO-diploma. Deelnemers leren als coach de kwaliteit van de interactie te versterken door in de hier-en-nu situatie te interveniëren en deze te koppelen aan het leerproces van de coachee of het team. Dit betreft het individuele leerproces van de deelnemer. Tegelijk ondersteunt het interactieproces in de groep deelnemers en in de intervisiegroepen het individuele leerproces. Met en van elkaar leren is een belangrijk uitgangspunt gedurende de Leergang Coachen. Dit bereiken we door de interactie in de groep (deelnemers, subgroepen, intervisie) bespreekbaar te maken en patronen van individuele deelnemers daarin mee te nemen. Geven deelnemers elkaar feedback tijdens de oefeningen? Wordt ook feedback gegeven op patronen die wellicht lastig bespreekbaar zijn? Wat is de bijdrage van de deelnemer op het coachresultaat? De mate waarin deelnemers elkaar in de hier-en-nu situatie feedback geven bepaalt voor een deel het leerresultaat van de groep deelnemers. Niet alleen als ontvanger van de feedback, maar ook van de gever. Als coachopleiders geven we daarmee feedback op het metaproces met als doel om daar als groep van te leren, waardoor het individuele leren een andere dimensie krijgt. De hier-en-nu situatie van het gezamenlijk leren is een afspiegeling van de manier waarop de coaches-inspé in de daar-en-dan situatie als coach interveniëren en resultaat halen. Coachen als onderdeel van een lerende organisatie en daarmee de effecten van de interventies als individueleof teamcoach binnen de organisatie komt in diverse 1-daagsen aan bod.
2.2.3
Reflectie als rode draad
De reflectielijn die door het hele opleidingsprogramma heen loopt, start al bij het invullen van het intakeformulier, waarin de deelnemer oa. wordt gevraagd aan te geven welke leerdoelen en -wensen de deelnemer heeft voor de opleiding. Dit intakeformulier is uitgangspunt voor een intakegesprek waarin samen met de coachopleider de leerdoelen worden onderzocht, met als doel om daarin een verdiepingsslag aan te brengen, zodat de resultaten Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
24
van de opleiding helder zijn geformuleerd. Tijdens het opleidingsprogramma is het reflecteren op het eigen handelen en de effecten daarvan op de ander de rode draad om meer zicht te krijgen op de eigen stijl met daarin de sterke kanten en de verbeterpunten. Het themagerichte reflectie-uur (‘Ken jezelf als coach’) is op aanraden van de deelnemers een onderdeel van intervisie geworden in de voorbereiding op een 1-daagse. De deelnemers nemen de uitkomsten hiervan mee op hun Leerdoelen- en behoeftenformulier voor de 1-daagse (als onderdeel van het Lesdagverslag). Na afloop van die 1-daagse formuleren de deelnemers hun voorgenomen actie (verplicht onderdeel van de portfolio). Intervisiebijeenkomsten beogen hetzelfde doel, waarbij de kwaliteit van de interactie meerwaarde biedt boven 6 individuele reflectie. Het CREA-Model evenals het Case-Navigatormodel als uitwerking van het Thema Gecentreerde Interactiemodel zijn uitgangspunt voor intervisie. Deze komen aan bod in BC2: Dynamiek van Intervisie en TC4: Intervisiecoaching: Tijdelijk begeleiden van Intervisie. Coachboulevard biedt daarnaast de mogelijkheid tot e-coaching: eigen coachvragen kunnen aan de coachopleider worden voorgelegd, waarna deelnemers op basis van de eigen coachvragen feedback krijgen, welke leidt tot reflectie. Aan het eind van de opleiding is een onderdeel van het eindverslag het reflecteren op de ontwikkeling van de vooraf geformuleerde leerbehoeften. Hierin komt oa. aan bod welke ontwikkelstappen de coaches hebben gemaakt in hun leerproces tot coach.
2.2.4
Transfer naar de eigen coachpraktijk
De opleiding biedt de ingrediënten die vanuit de visie van Coachboulevard nodig zijn om het vak van coach competent uit te voeren. Om deze transfer te waarborgen, krijgen deelnemers oefenopdrachten mee, zodat deelnemers heel gericht oefenen, o.a. met de aangeboden theorie, conceptuele modellen, methodes en technieken, maar ook met de eigen leerdoelen. Daarnaast is het volgende van belang: – De opleiding is uitgebreider dan de 1-daagsen zelf; deze zijn slechts een onderdeel in het leren en ontwikkelen. Het handelingsresultaat laat zich zien in de uitvoering van een coachingstraject. Door na te denken over de handelingen en het coachresultaat, en de handelingsreflectie onder woorden te brengen, wordt het leren door doen verder ontwikkeld. – Oefenen en aannames erachter begrijpen gebeurt tijdens de opleidingsdagen en in de intervisiegroepen. Feedback op eigen stijl en reflectie zowel binnen als buiten de opleidingsdagen. Voorgenomen acties uitvoeren in de eigen praktijk met achteraf de reflectie hierover. – We gaan uit van hoog eigenaarschap voor eigen ontwikkeling: zelfstudie, diverse coachtrajecten, intervisie, reflectie en visie- en theorievorming. Het accent ligt op leren in de praktijk; de opleiding is een brug, niet meer en niet minder. De combinatie van het out of the box-denken en het resultaatgericht focussen wordt sterk en bewust aangezet, waardoor een krachtige leeromgeving wordt gecreëerd. Zo kunnen deelnemers uit eigen beweging gaan leren.
2.2.5
Visie op het coachvak: uitgangspunten voor de opleiding
De inhoudelijke rode draad door de opleiding wordt gevormd door de vier succesfactoren van coaching. – Meetlat: de meetlat is nodig om te kunnen coachen. Doelen worden geformuleerd in twee delen: een wat en een hoe. Coaching richt zich met name op het ‘hoe’: de gewenste gedragsverandering die nodig is om in de uitoefening van de functie resultaatgericht te handelen. Voor de opleiding tot coach is het gewenste gedrag geformuleerd in het competentieprofiel van NOBCO en St!R. – Eigenaarschap: In de visie op het coachvak gaan we uit van eigenaarschap op de eigen competentieontwikkeling. Als coach een basisuitgangspunt voor de uitoefening van het vak; als aspirantcoach tijdens de opleiding verwachten we hetzelfde: dat deelnemers zich actief inzetten om verandering in kennis en inzicht, vaardigheden en houdingen te bewerkstelligen.
6
©Van Doorn & Lingsma
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
25
–
–
Metafoor van de ijsberg (McClelland, Lingsma) Het model van transformationeel leren (Argyris & Schön), gaat uit van leren op drie niveaus: o single loop op het niveau van doen: als feedback op gedrag leidt tot ander gedrag; o double loop op het niveau van denken: als verandering in het mentale model plaatsvindt, op basis waarvan het gedrag verandert, met een ander werkresultaat als gevolg; o triple loop op het niveau van willen: oude drijfveren en motieven worden vervangen door nieuwe drijfveren en motieven, op basis waarvan de lagen daarboven in de ijsberg veranderen. Het model van de ijsberg biedt aanknopingspunten om te observeren cq. analyseren waar in de ijsberg de blokkade zich bevindt. De coach sluit aan op dat niveau en faciliteert de coachee om de verandering op dat niveau en bovenliggende niveaus te bewerkstelligen. Hier-en-nu situatie: in de hier-en-nu situatie van het coachgesprek laten betrokkenen zien wat de mate van beheersing van de gewenste competenties is. Deze hier-en-nu situatie is voor de coach aanleiding om feedback te geven, met als doel het creëren van bewustzijn over belemmerende patronen die zich in de hieren-nu situatie in de interactie laten zien. Door de hier-en-nu situatie te koppelen aan de meetlat (‘Gaan jullie zo je doel halen?’) wordt de discrepantie duidelijk tussen gewenst en huidig gedrag. Een krachtige interventie, die de start van gedragsontwikkeling inzet.
Coachboulevard hecht veel waarde aan het kunnen interveniëren in de hier-en-nu situatie omdat hierin niet alleen de resultaatgerichtheid van degenen die worden gecoacht wordt vergroot, maar ook de resultaatgerichtheid van de coach.
2.2.6
Vertrouwdheid creëren is een professie
Coachen zien wij als een zakelijk persoonlijk gesprek; een tijdelijke ontmoeting die diepgang vereist. Daarbij is het een competentie van de coach dat hij in stijl (persoonlijk en inspirerend) en werkwijze (transparant en doelgericht) de condities oproept om vertrouwdheid te scheppen en coachvragen uit te diepen. Een professionele coach is in staat de condities voor een optimaal coachgesprek in verschillende omstandigheden, in verschillende contexten en met verschillende typen coachees te creëren. Coachboulevard is zo’n plek waar je je dit eigen maakt. Tijdens de opleidingsdagen ontmoeten veel verschillende deelnemers elkaar, die elk de wens hebben zich in het thema van de dag te verdiepen. Deelnemers moeten hun persoonlijke stijl uitbuiten om in korte tijd, in diverse omstandigheden, met verschillende typen vertrouwd en gefocust te kunnen coachen. Door bruggetjes te bouwen met behulp van theoretische kaders en directe feedback van mededeelnemers en coachopleiders op eigen stijl, worden deelnemers uitgenodigd om steeds gerichter op persoonlijke en professionele kracht te vertrouwen. De coachopleiders van Coachboulevard zijn minder gericht op het creëren in voorwaardelijke zin van een vertrouwd kader. Coachboulevard creëert niet de condities om open te zijn. Met de 1-daagsen in een wisselende samenstelling leren deelnemers ieder moment weer contact te maken in eigen stijl en werkwijze. We focussen ons liever op het geven van feedback op persoonlijke stijl en het effect daarvan zodat deelnemers zich in hun eigenheid meester kunnen maken van de kneepjes van het coachvak en daarmee professioneel de klik van vertrouwdheid opbouwen.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
26
3. 1-daagsen van de Leergangen Coachen Leergang Professioneel Coach (LGPC) – 12 1-daagsen BC1 t/m BC3, IC1 t/m IC5, TC1 t/m TC4 en dagdeel assessment – PHBO-diploma Professioneel Coach – NOBCO/EMCC Coach niveau Practitioner – erkend door St!R Leergang Individueel Coach & TeamCoach (LGICTC) – 17 1-daagsen BC1 t/m BC3, IC1 t/m IC5, TC1 t/m TC9 en dagdeel assessment – PHBO-diploma Individueel Coach & TeamCoach – NOBCO/EMCC Coach niveau Practitioner – erkend door St!R Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken LGTC) – 12 1-daagsen BC1 t/m BC3 en TC1 t/mTC9 – PHBO-diploma TeamCoach – erkenning St!R in aanvraag De 1-daagsen worden hierna uitgebreid beschreven.
3.1
Opleiding Basis Coachen
3.1.1
BC1 Competentieprofiel & de 4 Succesfactoren
Deze dag biedt de noodzakelijke basiskennis die wordt verondersteld in de andere 1-daagsen. Ook voor ervaren coaches kan de invalshoek van de vier succesfactoren nieuw zijn evenals de nulmeting. Tijdens deze 1-daagse Startdag staan 4 kritieke Succesfactoren, die binnen elk coachtraject van belang zijn, centraal: – de meetlat, – het eigenaarschap, – de ijsberg en – de hier-en-nu situatie. De deelnemer leert diverse interventies op deze 4 Succesfactoren. Daarnaast scoort de deelnemer zichzelf op het erkende competentieprofiel NOBCO en St!R. Ken uw nulmeting als coach! Weet wat u leerbehoefte is om uzelf als coach te profileren. Hoe toont u betrokkenheid met distantie? Wat kunt u ontwikkelen om meer inspirerend en persoonlijk over te komen als coach? De cursist oefent met (eigen) praktijksituaties en leert met de vier factoren te interveniëren op de coachvraag. Resultaat Het resultaat van deze dag is dat u goed gefocust kunt waarnemen en een kader hebt om als basiscoach elk coachingsgesprek aan te gaan. – U kent het kader HS-GS van coachen (Huidige situatie en Gewenste Situatie). – U kunt het GROW-model toepassen. – U kunt interventies koppelen aan (onbalans in) de vier succesfactoren. – U kent het verschil tussen probleemgericht en oplossingsgericht werken. – U kunt betrekkingsniveau waarnemen. – U heeft inzicht in een SWOT-analyse eigen stijl mbv feedback van anderen. – U kunt u eigen handelen plaatsen in het competentieprofiel. – U heeft inzicht in proces van leren.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
27
3.1.2
BC2 Dynamiek van Intervisie
Centraal staat deze dag het stellen van de juiste vragen en goed luisteren en daarbij de eigenheid van de ander respecteren. De voorwaarden voor het scheppen van een goed leerklimaat en eigen bijdragen daarin is essentieel. Het kader, het doel en de basisvaardigheden voor intervisie zijn uitgangspunt. Basisvaardigheden zoals vragen stellen - informerend en verdiepend op beleving - worden geoefend in modellen die in de praktijk ook van toepassing zijn. Aan de hand van de fasen binnen intervisie krijgt de communicatie en interactie vorm door het oefenen en het zich eigen maken van een aantal intervisiestructuren. Vanuit de drie rollen: inbrenger, facilitator en deelnemer wordt het leren geoptimaliseerd. Het CREA-model als dynamisch leermodel wordt geoefend. Het accent komt te liggen op de specifieke dynamiek en ‘uitglijers’ per fase en hoe hierin actief een bijdrage te leveren als intervisant vanuit de drie rollen om het leerrendement van intervisie te optimaliseren. Feedback op eigen leerstijl is vanzelfsprekend. BC2 fungeert als een basis voor de 1-daagse Intervisiecoaching: Tijdelijk begeleiden van Intervisie (TC4), het opzetten en tijdelijk begeleiden van intervisiegroepen binnen organisaties als intervisiecoach. Resultaat – U krijgt inzicht in de kerncompetentie van intervisie aan de hand van de 4 criteria van succesvolle teams. – U kunt - binnen de dynamiek van intervisiefasen - structuur, metacommunicatie en andere vaardigheden toepassen. – U heeft vanuit een leerhouding geoefend een bijdrage als intervisant te leveren. – U krijgt feedback op uw bijdrage in het intervisieleerproces. – U kunt omgaan met uw valkuilen in diverse kritische situaties.
3.1.3
BC3 Situationeel Coachen vanuit Visie
Coachen veronderstelt voor coachend leidinggevenden en coaches een heldere visie en missie, vertaald naar bedrijfsdoelen, afdelingsdoelen en persoonlijke doelen. Vanuit die visie leert een coachende leidinggevende omgaan met het zogenaamde ‘pettendilemma’. Niet twee maar drie petten namelijk die van leider, manager en coach maken het verschil tussen een reactief en een proactief manager. In plaats van sturen en corrigeren van dagelijkse problemen, richt de coachend leider zich op mogelijkheden. In deze 1-daagse wordt aandacht besteed aan de verschillende stappen die nodig zijn om situationeel coachen vanuit visie te ontwikkelen en in te voeren. De deelnemer krijgt een quickscan, gebaseerd op situationeel leiderschap, die hij direct kan toepassen. De deelnemer leert gedrag in de hier-en-nu situatie herkennen en te benoemen en te relateren aan wat er binnen de organisatie verwacht mag worden vanuit de visie van de organisatie. De coachend leidinggevende leert deze dag vanuit belangenverstrengeling te coachen. Voor de (externe/interne) coach vormt deze lesdag de basis voor de keuze teamcoaching of managementcoaching. Resultaat – U bent in staat de vertaalslag van missie en visie naar afdelingsdoelen en persoonlijke doelen te maken. – U kunt reactief en proactief coachen vanuit de drie petten: leider, manager en coach. – U bent in staat op individueel en op teamniveau te focussen en te interveniëren op de drie competenties: resultaatgerichtheid, samenwerking en klantgerichtheid. – U reflecteert op de drie competenties: verbeeldingskracht, veerkracht en tegenwoordigheid van geest. – U kunt schakelen tussen zichtbaar gedrag en te verwachten gedrag (eigenaarschap en meetlat). – U kunt opgaan voor coach niveau Foundation NOBCO/EMCC icm BC1 en BC2.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
28
3.2
Opleiding Individuele Coaching
3.2.1
IC1 Intake: van Coachvraag tot Contract
De eerste ontmoeting tussen coach en (as) coachee gaat over het proces van contact en contractering, rekening houdend met verschillende belangen. Coaching vindt niet in het luchtledige plaats: er is ook altijd een context aanwezig. Wat wil de organisatie met coaching? Hoe kan coaching effectief bijdragen aan wat voor de organisatie belangrijk is? Is de coachvraag levensvatbaar in deze organisatie? Hoe activeert deze context de coachvraag? Dat vraagt van een coach om sensitief te zijn voor wat er in de context speelt, en daar op een constructieve wijze mee om te gaan. De deelnemer leert te werken vanuit de 5 stappen van het Zandlopermodel Intake©. Iedere stap krijgt aandacht en wordt specifiek geoefend. Centraal staat de Functionele Analyse: hoe wordt de huidige situatie in stand gehouden. Welke mogelijkheden heeft de coachee in huis en waar kan bij worden aangesloten? Van daaruit wordt het stappenplan geconstrueerd. Essentieel is te zorgen voor transfer van het geleerde naar de praktijk door doelen te formuleren en meetbare resultaten te bepalen, door met opdrachten te werken en afspraken te maken. In de afronding hoort de evaluatie en check op de 4 succesfactoren. Diverse valkuilen van de coach komen gedurende deze dag aan bod. Kortom: het eerste coachgesprek is geen coachgesprek, maar is wel bijzonder essentieel en betekenisvol voor een waardevol coachtraject. Resultaat – U analyseert en intervenieert vanuit diverse perspectieven in contextgericht coachen. – U kunt de fasen van een intake hanteren. – U kunt de Functionele Analyse toepassen. – U bent in staat de coachvraag te verhelderen. – U kunt offreren: visie, stappenplan en contractering. – U heeft de basis voor Coachverslag 1. – U kunt opgaan voor coach niveau Foundation NOBCO/EMCC icm BC1 en BC3.
3.2.2
IC2 Coachen op Competenties (1e niveau ijsberg)
Centraal staat het coachen boven de waterlijn van de ijsberg (metafoor): het gedrag. Werken met competenties blijkt een goede werkwijze en meetlat te zijn voor coachend leiderschap, maar is voor veel managers, medewerkers en coaches een lastige materie. De deelnemer leert competenties waar te nemen, wat de meerwaarde is van competenties als effectieve en communiceerbare meetlat en waarom competenties met ijsbergen worden vergeleken. Coachen op competenties vraagt om organisatiecontext-gericht coachen. Succesvol coachen op competenties wordt beïnvloed door de organisatiecontext: ‘the three way fit’ van Rainer Hensel. Er wordt gewerkt met de Top 5 Competenties om snel competenties in de praktijk boven tafel te krijgen. En natuurlijk werkt de deelnemer met veelvoorkomende lastige situaties. Daarbij komt de opbouw van een competentiegesprek aan bod en wordt de zogenaamde STARR-methode uitgewerkt. De deelnemer leert hoe hij de hier-en-nu situatie optimaal kan benutten door goed waar te nemen en te benoemen in relatie met competent gedrag. De deelnemer is in staat als basiscoach anderen in diverse situaties competentiegericht te coachen om zo verder ervaring op te doen. Resultaat – Na afloop kunt u competenties als effectieve en communiceerbare meetlat toepassen. – U bent in staat competenties te observeren en te koppelen aan het geven van feedback op gedragspatronen in de hier-en-nu situatie. – U kunt de STARR-methode toepassen. – U kunt ‘the three way fit’ als kader hanteren. – U bent in staat op individueel niveau te focussen en te interveniëren op de drie competenties: resultaatgerichtheid, samenwerking en klantgerichtheid. – U bent in staat veelvoorkomende situaties competentiegericht te coachen.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
29
3.2.3
IC3 Werkwijzen (2e niveau ijsberg)
Centraal staat het coachen onder de waterlijn van de ijsberg (metafoor): de opvattingen, de mentale patronen. Van een coach mag je verwachten dat hij transparant is in de bijdrage die hij levert. Dat vraagt van de coach dat hij weet wat hij doet. Verschillende werkwijzen staan de coach hierbij ter beschikking. Het GROW-model van Whitmore (BC1) en de STARR-methode (IC2) zijn bij de deelnemer al bekend. En de deelnemer maakt een beredeneerde keuze voor coaching: gericht op het bereiken van successen in het handelen (Solution Focus) of op het verminderen of hanteerbaar maken van belemmerende overtuigingen en patronen. De deelnemer leert verdiepende vragen te stellen en wordt geconfronteerd met zijn eigen basishouding in het coachen. Hij leert op een praktische wijze te coachen met de REA-methode. Dit doet de deelnemer door specifiek gedrag, opvattingen en drijfveren van de coachee (irrationeel en rationeel) op het schema van de ijsberg in te vullen. De deelnemer ontwikkelt het gebruik van de zg. ‘Gouden Driehoek’ waarbij hij de hier-en-nu situatie verbindt met de daar-en-dan situatie. De deelnemer leert om samen met de coachee uit te zoeken wat op een bepaald moment het beste past om te bereiken wat hij wil. Met deze 1-daagse is de deelnemer in staat om 1-op-1 coachgesprekken aan te gaan en met verschillende coachwerkwijzen inspirerend de niveaus ‘denken’ en ‘emoties’ uit te diepen. En de reflectieloop van Korthagen af te ronde met Actie. Resultaat – U kunt in aansluiting verdiepende vragen stellen. – Het zich eigen maken van de oplossingsgerichte (Solution Focus) en probleemgerichte (REA-model) basismodellen. – U kunt werkwijzen aan een stappenplan koppelen. – U kunt interveniëren op dynamiek in de hier-en-nu situatie dmv de Gouden Driehoek. – U kunt vanuit de positieve psychologie interventies creëren. – U bent in staat oplossingsgericht te coachen. – U herkent de basishouding: O.E.N. en dynamiek van eigen stijl, valkuilen.
3.2.4
IC4 Coachen op Talent & Loopbaan (3e niveau ijsberg)
Alleen in interactie wordt talent zichtbaar. Centraal staat het coachen onder de waterlijn van de ijsberg (metafoor): niveau van motieven en drijfveren. Talent is een krachtig vertrekpunt voor loopbaansturing. Talenten zijn vanzelfsprekende persoonlijke competenties. Je hebt anderen nodig om eigen talenten bewust te worden en om die talenten als meerwaarde in te zetten in werksituaties. Begin met iemand in zijn kracht bewust te maken van zijn talenten, om van daaruit naar werkwaarden, loopbaanvragen en -dilemma’s te kijken. In de ochtend staat het exploiteren van talenten (in het hier-en-nu), krachten (de waarden en drives) en de levensfasen centraal. De focus ligt op verdiepende vragen stellen wat iemand drijft en het maken van de Functionele Analyse. In de middag komt aan bod waar de focus ligt op loopbaanvragen: wat helpt en belemmert iemand zijn talent zichtbaar te maken. Hoe profileert iemand zich, in hoeverre gebruikt hij sociale ondersteuning? De nadruk ligt sterk op de succesfactoren ‘eigenaarschap’ en ‘ijsberg’. De cyclus van coachen op Talent en Loopbaan is rond met afspraken maken wat iemand gaat doen en hoe hij/zij tot actie komt. Als de deelnemer coacht op zelfregie dan is het essentieel te weten of de coachee ook het heft in eigen hand neemt, vooral in lastige en onverwachte situaties. De keuze die iemand maakt op drijfverenniveau wordt duidelijk met het model ‘Cirkel van 8’. Dit model maakt de deelnemer zich eigen. Als laatste onderdeel komt de inbedding in de organisatiecontext aan bod: in welke context komt het individuele talent het beste tot zijn recht, welke koppeling is er met het organisatiebeleid, wat is de meerwaarde van talentcoaching en talentgesprekken voor nieuw leiderschap? Resultaat – U benoemt talenten die zichtbaar worden in de hier-en-nu situatie. – U werkt met loopbaanwaarden (waaronder ankers, drives en werkvoorwaarden). – U relateert leeftijdsfasen aan de loopbaanvraag. – U werkt met de oplossingsgerichte methode. – U kunt coachen op zelfregie en eigenaarschap. – U werkt met het schema van de Cirkel van 8 en kunt dit relateren aan de coachvraag. – U relateert talenten aan context. – U kunt opgaan voor coach niveau Foundation NOBCO/EMCC icm IC1 en IC2.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
30
3.2.5
IC5 Afronding Coachtraject (inclusief coachverslag bespreking)
Deze 1-daagse bestaat uit drie onderdelen: afronding coachtraject, bespreking Coachverslagen 1 en miniontwikkelassessment. Het eerste onderdeel is afronding van een coachtraject met daarbij aandacht voor lastige opdrachtgever, aandacht voor het resultaatgericht afronden, terugkoppeling aan anderen, zoals afgesproken in de intake en administratieve afronding. Daarmee omvat deze opleiding het totale coachtraject. In het tweede gedeelte van de ochtend en de middag staat de toetsing centraal van Individuele Coaching. Dat gebeurt in de ochtend met het Coachverslag 1. Iedere deelnemer heeft voor deze lesdag al zijn beoordelingsverslag ontvangen van de coachopleider. Hoofdpunten zoals Functionele Analyse worden behandeld. In de middag wordt de groep in twee subgroepen verdeeld met ieder een coachopleider. De ontwikkelassessments worden opgenomen. De deelnemer krijgt feedback van de coachopleider en mededeelnemers. De individuele voortgang wordt besproken. In de intervisiegroep volgt er nog een voortgangspracticum met DVD indien het coachverslag of het optreden in het ontwikkelassessment als onvoldoende wordt beoordeeld, of op eigen verzoek. Resultaat – U weet een coachtraject af te ronden. – U geeft aantoonbaar blijk van de indicatoren van de diverse competenties. – U geeft blijk van voldoende zelfinzicht en ontwikkeling. – Uw Coachverslag 1 voldoet aan de kwalitatieve criteria.
3.3
Opleiding Teamcoaching vanuit Systeemdenken
3.3.1
TC1 Teamanalyse & Ontwikkelingsfasen
Centraal staat het waarnemen en de analyse. Vanuit systeemdenken vanuit het grotere geheel naar de bijdragen van kleinere subdelen kijken en hoe deze zich tot elkaar verhouden. De focus ligt op hoe de huidige situatie met elkaar in stand wordt gehouden. Het gaat dus minder om het individu en juist meer om de verbinding tussen de delen, de interactie tussen individuen en teams. Hoe gaan zij gezamenlijk om met de succesfactoren meetlat, eigenaarschap, ijsberg en hier-en-nu situatie? De deelnemer leert voorgrond - achtergrond zien, de 4 succesfactoren en interveniëren op de interactie in de hier-en-nu situatie. Dat is even wennen, maar na deze 1-daagse gaat er een wereld open door circulair te kijken. De deelnemer leert hoe de ontwikkelingsfasen van een groep naar een team verlopen, en leert aan de hand van de Functionele Analyse en observatie van het gedrag in het hier-en-nu een beeld te vormen hoe de huidige situatie in stand wordt gehouden. In de middag ligt het accent op intake ‘doen’ met opdrachtgever zonder (dus met onzichtbaar) team, gevolgd door intake met het team. Een teamcoachvraag is essentieel voor het vervolg om samen met het team tot afspraken te komen over een stappenplan voor een teamcoachtraject. Resultaat – U verkrijgt inzicht in het verloop van ontwikkelingsfasen en teamcompetenties (Tuckman en Lingsma). – U kunt de uitgangspunten van Situationeel Leiderschap toepassen. – U analyseert het verschil tussen lineair en circulair denken. – U herkent aannames en regels vanuit systeemdenken. – U bent in staat de kwaliteit van interactie waar te nemen. – U kunt van een ‘teamfunctioneren’ een Functionele Analyse maken – U kunt de onbalans in de vier succesfactoren benoemen. – U kunt globaal een stappenplan maken op basis van een teamcoachvraag en Functionele Analyse. – U heeft een eerste SWOT-analyse als teamcoach gemaakt.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
31
3.3.2
TC2 Teaminterventies
De ochtend begint met een overzicht van een stappenplan als globaal plan van teaminterventies. Zo zijn eerst de gezamenlijke meetlat en eigenaarschap essentieel voor verdere stappen. De oefening Top 5 Competenties komt aan bod: verstieren en versterken van bijvoorbeeld de competentie samenwerken. Centraal staan de vervolg teamgesprekken en interventies van de deelnemer hierin. De deelnemer oefent verder in subgroepen met het tweede intakegedeelte: het formuleren van teamcoachvragen, het maken van een globale Functionele Analyse, het (laten) formuleren van een stappenplan en het sluiten van een teamcoachcontract. In de middag worden diverse praktijksituaties geoefend. Het team brengt een coachvraag in n.a.v. de ontwikkelingsfase en sluit de teamcoach met zijn stijl aan. De vier succesfactoren zijn weer de leidraad. En de deelnemer krijgt feedback op zijn stijl als teamcoach. Hoe hij van aansturing tot zelfsturing komt en hoe hij groepen resultaatgericht kunt coachen naar de gewenste ontwikkelingsfase. Tijdens deze dag leert de deelnemer de logica en de opbouw van teaminterventie-mogelijkheden en hoe hij met concrete interventies het team een stap verder kan helpen. Met daarbij volop aandacht voor het appèl dat iedere fase op de manager en de coach doet. En hij leert de talrijke valkuilen te hanteren. Na deze dag is hij in staat aan de hand van de communicatie en interactie het niveau van een groep of team te analyseren en te relateren aan de doelstelling en bovendien daarop te interveniëren. Hij heeft nu een goede basis om veel coachervaring in teamcoaching op te doen. Resultaat – U weet de teamcoachvraag te benoemen en maakt daarop samen met het team een teamstappenplan en werkt dit uit. – U bent in staat de kwaliteit van interactie waar te nemen. – U kunt interveniëren op interactie in het hier-en-nu. – U kunt interactie koppelen aan de coachvraag. – U kunt interveniëren in de hier-en-nu situatie om beweging te creëren. – U bent in staat de teamcoachstijl aan het niveau van de groep te koppelen. – U onderkent uw eigen valkuilen. – U kunt een teamcontract afsluiten.
3.3.3
TC3 Conflictcoaching
Deze 1-daagse opleiding is gewijd aan een bijzondere tak van sport in coachingsland: coachen op conflicten. Misschien wel de hoofdtaak van de manager van nú. Aan de hand van de drie competenties, te weten conflictvaardigheid, conflictmanagement en conflictcoaching krijgt de deelnemer inzicht in zijn eigen conflictopvattingen en conflictgedrag. En de deelnemer krijgt inzicht in hoe conflictvriendelijk de organisatie is. Er wordt gewerkt met de escalatietrap van Glasl, de deelnemer leert de escalatie herkennen en leert hoe hij conflictpartijen aan de praat krijgt en hoe hij anderen kan coachen tot meer conflictvaardig gedrag. Vanzelfsprekend komen systeemtheorie en de basisprincipes van coaching ook hier aan de orde. De deelnemer leert verschillende typen conflicten te signaleren en de escalatiefasen te onderkennen en kan destructieve interactie tussen de betrokkenen bespreekbaar maken. Hij coacht de betrokkenen, al dan niet met spelregels, op hun eigenaarschap voor het proces, op de effecten van hun gedrag, op de voortgang en het resultaat. U leert conflicten met meerdere berokkenen te coachen met behulp van het vijfstappenmodel. Kortom: u krijgt trek in conflicten. Resultaat – U kunt werken met een workshop ‘Spelen met Conflicten’ met grote groepen – U heeft inzicht in het kader van conflictcoaching: conflictvaardigheid, conflictmanagement en uw bijdrage als conflictcoach. – U heeft inzicht in de escalatietrap van Glasl. – U herkent de escalatiedynamiek in de hier-en-nu situatie. – U werkt met spelregels en het vijfstappenmodel. Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
32
– – –
U maakt destructieve interactie bespreekbaar. U toont zich meerzijdig partijdig. U intervenieert op niveaus conflict en op eigenaarschap voor conflictproces.
3.3.4
TC4 Intervisiecoaching
Deze 1-daagse Intervisiecoaching - Tijdelijk begeleiden van intervisie - is bedoeld voor deelnemers die BC2 Dynamiek van Intervisie hebben gevolgd of vergelijkbare en relevante intervisie-ervaring hebben opgebouwd en zich willen richten op het opzetten en tijdelijk begeleiden van intervisiegroepen binnen organisaties. Organisaties en intervisiegroepen vragen steeds vaker om begeleiding, juist op de hierna genoemde kritieke momenten. Van cruciaal belang zijn de volgende beroepskritieke situaties: (1) het voortraject met dwingend adviesgesprek, (2) de start en het versterken van eigenaarschap als intervisiegroep, (3) het begeleiden van de drie rollen, zonder de interne facilitator buiten spel te zetten en (4) groepsdynamisch lastige situaties. Kenmerkend is dat een intervisiecoach uit het proces stapt als 'het gaat lopen'. De deelnemer als coach leert dat hij door het voortraject goed te begeleiden en te coachen hij zichzelf overbodig maakt en tijdelijk aanwezig is. Voor veel intervisiebegeleiders een heftige verschuiving in aanname over het belang van hun eigen aanwezigheid. De groep krijgt voldoende vertrouwen, vaardigheid en zin om zelfstandig door te gaan door de vaardigheden die ze zich in het voortraject hebben eigen gemaakt. Tijdens deze lesdag leert de deelnemer als intervisiecoach kritieke momenten ofwel spannende momenten die er toe doen waar te nemen en te benoemen. Tevens leert de intervisiecoach valkuilen te herkennen en er op een constructieve manier mee om te gaan. Praktijkvragen van deelnemers vormen de rode draad op deze dag. Resultaat U leert als intervisiecoach: – Met de opdrachtgever een passend adviesgesprek aan te gaan. – De eerste bijeenkomst vorm te geven. – Kritieke momenten voor de intervisiegroep te begeleiden. – Effect van interventies in te schatten op leerhouding en eigenaarschap van de intervisanten. – Gericht toe te werken op volledige zelfstandigheid van de lerende groep.
3.3.5
TC5 Regressieve & Stagnerende Teams
Teamcoaching richt zich op het bevorderen van het leervermogen van teams. Dat zijn in principe progressieve teams, teams die zich ontwikkelen of kunnen ontwikkelen. Daarnaast onderscheiden we regressieve teams, die terugvallen in oud gedrag en stagnerende teams, daar waar de ontwikkeling is gestopt. Het model van Hersey en Blanchard dat werkt met 4 niveaus van afstemming (M1, M2, M3 en M4, waarbij de M staat voor Maturity, taakvolwassenheid) is goed te gebruiken door de eenvoud en de praktische toepasbaarheid in de praktijk. Het maakt onderscheid tussen juniorschap en seniorschap. Op die manier kun je ook naar teams kijken, waarbij de kwaliteit van de interactie bepalend is. Regressieve M3-teams bestaan meestal al langere tijd en dus zou je eigenaarschap op inhoud en resultaat, procedures en proces mogen verwachten. Ze functioneren echter op een lager ontwikkelingsniveau. Het team toont een terugval in haar ontwikkeling. De reguliere interventies voor M1-groepen zijn een gepasseerd station. De teamcoach richt zich op de beleving van de teamleden hoe er met het team wordt omgegaan. Een team kan ook in haar ontwikkeling stagneren. Het blijft op juniorniveau functioneren en dat verbaast de omgeving niet. De groepsdynamiek wordt gekenmerkt door onderstroom- en bovenstroomprocessen: formeel wordt er gewerkt volgens de regels, ‘achter de coulissen’ bepalen onuitgesproken conflicterende belangen, laster en venijn de regels. Er is sprake van normvervaging. Grensoverschrijdend gedrag wordt niet gecorrigeerd. De teamcoach richt zich op meetlat en eigenaarschap. Een dag om met elkaar te verkennen wat regressieve teams laten zien, hoe je dit herkent en hoe je kunt aansluiten bij de regressie om van daaruit weer nieuw perspectief te creëren samen met het team. En vooral: welk appèl doet regressief gedrag op jou? Hetzelfde geldt voor stagnerende teams, wat zie je en wat merk je? Hoe wordt de stagnatie in stand gehouden en waarom is het zo moeilijk aan te pakken? Welk appèl doet stagnerend gedrag op jou?
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
33
Resultaat – U herkent en ervaart de kracht van een regressief team. U onderkent het verschil met een stagnerend team. – U maakt aansluiting met een regressief team. – U kent de verschillende fasen in het coachen van een regressief team. – U kunt op M3-niveau met een regressief team in gesprek raken. – U onderkent het grens- en normvervagende karakter van stagnerende teams. – U ervaart hoe het is om onbespreekbare zaken bespreekbaar te maken. – U ervaart en onderkent het (onuitgesproken) appèl dat een regressief of stagnerend team op u doet en kunt dit benoemen. – U bent aanspreekbaar op eigen reactie, staat open voor reflectie en feedback. – U geeft blijk van voldoende zelfinzicht en ontwikkeling, weet onderscheid te maken tussen wat bij uzelf en wat bij de ander hoort.
3.3.6
TC6 Teamcoach als Organisatiecoach
Een organisatiecoach richt zich op kernprocessen op organisatieniveau waarbij sprake is van ongewenste resultaten en ongewenste patronen in processen. Als teamcoach heb je hiermee van doen. Het team als systeem functioneert immers in een grotere context van de organisatie en progressiviteit van het team. Stagnatie, zichtbaar in onderstroom en bovenstroom, heeft wel degelijk een wisselwerking met gebeurtenissen binnen de organisatie. Aan de hand van praktijk- en bedrijfssituaties wordt helder hoe een organisatiecoach denkt, wat zijn competentieprofiel is en met welke vraagstellingen een organisatiecoach zich bezighoudt. De teamcoach als organisatiecoach bewandelt niet de gebaande paden, maar heeft geleerd verder te kijken (double loop leren, de kaart is niet het gebied) en dat levert meer op. De werkwijze van een organisatiecoach wordt inzichtelijk gemaakt aan de hand van het ‘7 stappenmodel van Bryan, Goodman & Schaveling’. Er wordt een breed draagvlak vanuit de organisatie gecreëerd door vanaf het begin de mensen zelf aan het woord te laten. Met behulp van het model van de Functionele Analyse en inzicht in drijfveren wordt geanalyseerd hoe de interactie in de huidige ongewenste situatie in stand wordt gehouden. Bijzondere aandacht wordt gegeven aan wat de belangrijke structuren in mentale patronen zijn en die leert de deelnemer in feedbackloops weergeven. Aansluitend leert de deelnemer wat dan mogelijke adequate interventies zijn. Vanuit systeemdenken sta je nooit buiten het systeem en is het van belang te onderkennen hoe je als teamcoach je bewust bent van jouw eigen bijdrage bij het in stand houden van de patronen en eventueel genereren van nieuwe patronen. In gesprek met uw opdrachtgever leert u hoe u vanuit het gesprek tot een bespreekbare analyse kunt komen als basis voor het 7 stappenmodel. Organisatieadviseurs en consultants vinden het prettig om met deze 1-daagse een Opleiding/Leergang Teamcoaching te beginnen. Resultaat – U kunt vraagstellingen uit de organisatie als werkterrein van een teamcoach als organisatiecoach onderkennen. – U analyseert vanuit feedbackloops. – U heeft inzicht in de werkwijze ‘7 stappen’ van Schaveling. – U kunt in een gesprek de achterliggende feedbackloops duidelijk maken. – U kunt in een gesprek met een opdrachtgever helder maken hoe context en teamfunctioneren elkaar beïnvloeden.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
34
3.3.7
TC7 Kritieke MomentenTeamcoach
Tijdens deze 1-daagse staan de emoties en drijfveren van de deelnemer - meer dan bij de andere lesdagen centraal. Voorafgaand aan deze lesdag scoort de deelnemer zichzelf aan de hand van het competentieprofiel en benoemt hij aansluitend 1 of 2 praktijksituaties waarin ‘slipgevaar’ bestaat om ingezogen te worden. In het functioneren als teamcoach wordt voortdurend een appèl op hem gedaan door de teamleden. De druk voor tegenoverdracht is groter dan bij individuele coaching. Dit komt door de complexiteit van het politieke spel op relatieniveau, als ook de macht (fysieke en mentale) van de groepsgrootte (bijvoorbeeld 10 personen tegen 1 persoon). Daarnaast spelen ook eigen ervaringen mee in groepen, en het overleven in groepen. Welke plek had je in groepen en welke plek neem je automatisch in? Het begrip ‘veiligheid’ kent verschillende‘ dimensies voor de teamcoach. ‘Ingezogen worden’ is een gevolg van de tegenoverdracht en daarmee zet de teamcoach zichzelf buiten spel. Hij accepteert de eisen van het systeem dat niet functioneert en versterkt daarmee de ongewenste situatie. Hoe de teamcoach zichzelf klemzet wordt in een life-situatie/ clinic uitgewerkt vanuit de mogelijkheden die hij in huis heeft en adequaat reagerend op het appel dat de groep doet. Resultaat – U scoort uzelf op het competentieprofiel van de St!R. – U weet eigen kritieke momenten onder woorden te brengen. – U benoemt het appèl op relatieniveau waarop u door het team onuitgesproken wordt aangesproken. – U bent aanspreekbaar op eigen reactie, staat open voor reflectie en feedback. – U geeft blijk van voldoende zelfinzicht en ontwikkeling, weet onderscheid te maken tussen wat bij uzelf en wat bij de ander hoort. – U reageert adequaat op een door uzelf aangegeven moeilijke teamcoachsituatie.
3.3.8
TC8 Afronding Teamcoachtraject
Deelnemers kunnen zich alleen voor TC8 en TC9 opgeven als ze de Opleiding of Leergang met een portfolio en een assessment afsluiten. Op deze dag staan de Coachverslagen 2 centraal. Deze zijn vooraf beoordeeld door de opleidingscommissie. Deze verslagen bieden een rijkdom aan leermateriaal. Aan de hand van de Coachverslagen 2 van eigen teamcoachtrajecten wordt tijdens de lesdag geëvalueerd op proces en product, effectiviteit van de sessies en hoe verder. Afwegingen bij de afsluiting van een teamcoachtraject worden helder. Iedere deelnemer komt centraal te staan. De professie van de deelnemer toont zich. Aansluitend volgt de vraag ‘Wat heeft deze deelnemer nog te leren?’ Deze dag is tevens de laatste lesdag van de opleiding of Leergang Teamcoaching of Individuele Coaching & TeamCoach. Resultaat – U weet een teamcoachtraject adequaat af te ronden. – Uw Coachverslag 2 voldoet aan de vooraf aangegeven kwalitatieve criteria en is hierop beoordeeld. – U geeft aantoonbaar blijk van de indicatoren van de St!R-competenties – U ontdekt door breder perspectief meer mogelijkheden in uw handelen als teamcoach. – U sluit de Opleiding/Leergang Teamcoaching af wat betreft de lesdagen en bent klaar voor het assessment.
3.3.9
TC9 Assessment TeamCoach & Certificering Leergang
TC9 kan alleen worden gevolgd als onderdeel van de Opleiding of Leergang Teamcoaching of als onderdeel van de Leergang Individueel Coach & TeamCoach. Deze 1-daagse bestaat uit 2 onderdelen. Het accent ligt op de toetsing van Teamcoaching. In twee groepen komt het DVD-assessment aan de orde. Per persoon 45 – 60 minuten. In de portfolio staat de criteria en de procedure eenduidig beschreven. In het laatste uur staat het thema afronding van de Leergang Individueel Coach & TeamCoach en de Leergang
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
35
Teamcoaching centraal en het afscheid nemen van elkaar. Aan de hand van eigen leerdoelen, wordt geëvalueerd op proces en product, effectiviteit van de Leergang en hoe verder als alumni. Resultaat – U geeft aantoonbaar blijk van de indicatoren van de diverse competenties. – U geeft blijk van voldoende zelfinzicht en ontwikkeling. – U kent de competenties van de teamcoach en kunt mededeelnemers daarop adequate feedback geven. – U kunt op eigen wijze kwalitatief de Leergang evalueren en afronden.
3.4
Assessment
Het volgen van alle 1-daagsen is een van de onderdelen van de portfolio. Nadat uw portfolio en het eindverslag kwalitatief is goedgekeurd door de 2 beoordelaars krijgt u een uitnodiging voor de assessment. Er zijn 2 momenten van assessment: 1. Na 12 lesdagen van de Leergang Professioneel Coach: een assessment over een individueel coachtraject. Dit assessment is alleen bedoeld voor deelnemers aan de – Leergang Professioneel Coach; – Leergang Individueel Coach & TeamCoach. U voert een real-life gesprek met daarop volgend een reflectiegesprek met de assessor, aangevuld met de feedbackformulieren op de competenties van de mede assessment-collegae. U hoort direct of het gesprek voldoet. Het assessment dagdeel eindigt met de uitreiking van het CB Instituutscertificaat Leergang Coachen. Met dit certificaat kunt u binnen een week de titel Erkend Coach (St!R) aanvragen en activeren. U komt in aanmerking voor PHBO-diploma Professioneel Coach. U kunt opgaan voor NOBCO/EMCC Practitioner. 2. In TC9 een assessment over een teamcoachtraject. Dit assessment is alleen bedoeld voor deelnemers aan de: – Leergang Teamcoaching (BC1 t/m BC3 en TC1 t/m TC9); – Leergang Individueel Coach & TeamCoach (BC 1 t/m BC3, IC1 t/m IC5 en TC1 t/m TC9). U toont aan de hand van een real-life gesprek of een DVD-opname uw teamcoachcompetenties. De procedure is vergelijkbaar met die van het onder 1 beschreven assessment. Deze assessment dag eindigt met de uitreiking van het CB Instituutscertificaat TeamCoach. U komt in aanmerking voor PHBO-diploma TeamCoach. De St!R-erkenning voor de Leergang Teamcoaching is in aanvraag.
3.5
St!R-erkenning
De Leergang Professioneel Coach (LGPC) en de Leergang Individueel Coach & TeamCoach (LGICTC) zijn erkend door St!R. De erkenning voor de Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken LGTC) is in aanvraag.
3.6
PHBO-diploma
Het PHBO-diploma Professioneel Coach, het PHBO-diploma Individueel Coach & TeamCoach en het PHBO-diploma TeamCoach worden 4 keer per jaar uitgereikt, en is niet direct volgend op het assessment.
3.7
NOBCO Coach niveau Practitioner
De Leergang Professioneel Coach (LGPC) en de Leergang Individueel Coach & TeamCoach (LGICTC) Zijn door NOBCO/EMCC geaccrediteerd op Coach niveau Practitioner. Voor Practitioner moet je aantoonbaar aan alle 72 NOBCO-indicatoren voldoen middels reflectieverslagen over je leerdoelen, over de verplichte literatuur, over de lesdagen en coachverslagen. Daar heb je formats voor. De NOBCO indicatoren zijn uitgebreider dan die van de StIR. Het is belangrijk voor de deelnemers die zich willen laten accrediteren bij de NOBCO om een logboekje bij te houden en verslagen van alle gesprekken te maken.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
36
4. Leergangen Coachen Leergang Professioneel Coach – 107 contacturen en 504 SBU’s – NOBCO/EMCC Coach niveau Practitioner – Erkend door St!R – PHBO-diploma Professioneel Coach Leergang Individueel Coach & TeamCoach – 148 contacturen en 665 SBU’s (PHBO)/675 SBU’s (St!R) – NOBCO/EMCC Coach niveau Practitioner – Erkend door St!R – PHBO-diploma Individueel Coach & TeamCoach Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken – 102 contacturen en 433 SBU’s (PHBO)/443 SBU’s (St!R) – PHBO diploma TeamCoach – Erkenning St!R in aanvraag
4.1
Leergang Professioneel Coach
4.1.1
Coachportfolio Leergang Professioneel Coach
De portfolio van de Leergang Professioneel Coach ziet er als volgt uit: Vooraf iedere lesdag: 1. Lesdagverslag (12x) Achteraf iedere lesdag: Bewijs van deelname van de 12 lesdagen: 3 lesdagen van de Opleiding Basis voor Coachen, 5 lesdagen van de Opleiding Individuele Coaching, 4 lesdagen van de Opleiding Teamcoaching vanuit Systeemdenken 2.
Indien u opgaat voor NOBCO/EMCC-registratie: schriftelijke verslag van oefen coachgesprekken met werkwijzen, na de lesdag volledig ingevuld in kluisje zetten 3. Coaching in de praktijk dient minimaal 40 uren te bedragen 4. Minimaal 100 uur aantoonbare coachtrajecten binnen een jaar na afsluiting van de Leergang Professioneel Coach, indien u opgaat voor NOBCO-registratie. Van ieder coachtraject dient bepaalde verslaglegging, coachcontract, schriftelijke feedback, evaluatie overlegd te worden. 5. 10 intervisiebijeenkomsten Indien u opgaat voor NOBCO dient u van iedere intervisiebijeenkomst handtekeningen van medecollega’s te hebben. 6. 2 Coachverslagen (welke dienen te voldoen aan de criteria): • 1 x Coachverslag 1: o 1 verslag over een individueel coachtraject (wordt voorafgaand aan 1-daagse IC5 Afronding Coachtraject schriftelijk beoordeeld) o indien u opgaat voor NOBCO-registratie dient Coachverslag 1 aantoonbaar de indicatoren 1-33 niveau Foundation te bevatten • 1 x Coachverslag 2: o 1 verslag over een individueel coachtraject (als onderdeel van portfolio tonen een maand voor assessment in intervisiegroep bespreken) o indien u opgaat voor NOBCO-registratie dient Coachverslag 2 aantoonbaar de indicatoren 34-72 niveau Practitioner te bevatten 7. Mini-ontwikkelassessment met DVD-opname (IC5). (USB-stick meenemen van 8GB). Indien IC5 miniontwikkelassessment als onvoldoende wordt beoordeeld, dan krijgt u een extra opdracht namelijk het maken van een extra DVD-opname van coachsessie. Deze wordt in de intervisiegroep besproken. 8. Assessment individuele coaching - na TC4 - (na voldoende voor je portfolio met compleet ingevulde lesdagverslagen inclusief alle reflectieverslagen) met real life gesprek, waarbij je als coachee een coachvraag en Functionele Analyse vooraf aanlevert. 9. Twee maanden voorafgaand aan assessment je hiervoor opgeven bij Jan Storck. 10. Een maand voorafgaand aan je assessment je volledige portfolio met alle formats in kluisje plaatsen.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
37
NB Als je voor een PHBO-diploma gaat, dien je je hoogst mogelijke diploma (scan) dan wel een werkgeversverklaring (waaruit HBO werk- en denkniveau blijkt) tegelijk met je ingevulde intakeformulier in je kluisje te plaatsen.
4.1.2
Studie-Belasting-Uren (SBU’s) Leergang Professioneel Coach
De investering in uren van de deelnemers aan de Erkende Leergang Professioneel Coach ziet er als volgt uit. 1. CONTACTTIJD A. Het volgen van de dertien 1-daagsen 12 1-daagsen van 8 uur Individuele contacten gedurende de opleiding Intakegesprek Introductie intervisie E-coaching C. Assessment Totale contacttijd A en B 2. VERPLICHTE LITERATUUR7 De literatuurlijst is als bijlage 4 opgenomen, Vooraf: het bestuderen van de verplichte literatuur en aanbevolen literatuur niet meegerekend. verwerking van de stof mbv multimediaproducten, het maken van thuisopdrachten BC1 - Competentieprofiel en de 4 Succesfactoren BC2 - Dynamiek van Intervisie BC3 - Situationeel Coachen vanuit Visie IC1 - Intake: van Coachvraag tot Contract IC2 - Coachen op Competenties IC3 - Werkwijzen IC4 - Coachen op Talent & Loopbaan IC5 - Afronding Coachtraject TC1 - Teamanalyse & Ontwikkelingsfasen TC2 - Teaminterventies TC3 - Conflictcoaching TC4 - Intervisiecoaching Totale studietijd verplichte literatuur 3. REFLECTIE OP HET GELEERDE Maken van diverse verslagen en portfolio voorbereiding Schrijven Coachverslag 1 (1e verslag) Schrijven Coachverslag 2: Eindverslag (2e verslag) Minimaal 10 Intervisiebijeenkomsten van 3 uur Totale reflectietijd
96
B.
1,5 1 4 4,5 107
30 21 28 29 20 30 26 8 23 29 17 18 279 20 6 10 30 66
4. COACHING IN DE PRAKTIJK In totaal 4-6 coachtrajecten. Per coachtraject 5-8 gesprekken, waarvan 1 teamcoaching. Individuele coaching (per coachgesprek 1,5 uur) en/of Teamcoaching (per teamsessie 2,5 uur). Totaal coaching in de praktijk 5. COACHEE-LEERERVARING
40 Deelnemers aan de LGPC dienen ervaring op te doen als coachee. Tot. 1 coachtraject als coachee, incl verslaglegging 6 x 2 uur.
Totaal coachee-leerervaring TOTAAL AANTAL SBU’s
Leergang Professioneel Coach
12 504 (18,00 ECTS)
7
Coachboulevard hanteert de HBO-norm 1-15. De literatuurlijst is opgedeeld in 2 delen: A. Verplichte literatuur: zelf te kopen literatuur, de downloads en diverse multimediaproducten en B. Aanbevolen literatuur. De verplichte - zelf aan te schaffen - literatuur kunt u bestellen via www.boomnelissen.nl, www.managemenboek.nl of in een boekwinkel. Multi Media Coach-producten en boeken van Marijke Lingsma kunt u met 10% korting bestellen via
[email protected] Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
38
4.1.3
Leergang Professioneel Coach: Summercourse 2013
Coachboulevard biedt de mogelijkheid in één zomer de Erkende Leergang Professioneel Coach te volgen en je PHBO-diploma ‘Professioneel Coach’ te halen! In vijf blokken, incl. avondprogramma’s, verspreid over drie zomerweken worden alle 1-daagsen van de Erkende Leergang Professioneel Coach gegeven. Voorafgaand aan en tussen de blokken door bestudeer je de literatuur. In blok 1, 2 en 3 behandelen we de stof van de 12 1-daagsen van de Leergang Professioneel Coach. Tijdens deze blokken zijn er ook mogelijkheden voor intervisiebijeenkomsten of coachgesprekken. Intervisie vindt men name in het avondprogramma van de blokken plaats en tussen blok 2 en blok 3. Coachgesprekken houd je vooral in de periode tussen blok 2 en blok 3. Je levert 1 maand voor assessment je portfolio inclusief Coachverslag 2 (blok 4) in. Blok 5 is de voorbereiding en uitvoering van je assessment dat plaatsvindt in oktober of een ander tijdstip naar eigen keuze. De Summercourse biedt ook mogelijkheden voor je eigen leerpad, zoals het inhalen van lesdagen, een ‘stevige’ start of een combinatie van lesdagen die goed bij jouw leervraag past. Vraag de speciale flyer aan!
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
39
4.2
Leergang Individueel Coach & TeamCoach
4.2.1
Coachportfolio Leergang Individueel Coach & TeamCoach
De portfolio van de Leergang Individueel Coach & TeamCoach ziet er als volgt uit: Vooraf iedere lesdag: 1. Lesdagverslag (17x) Achteraf iedere lesdag: Bewijs van deelname van de 17 lesdagen: 3 lesdagen van de Opl. Basis voor Coachen, 5 lesdagen van de Opl. Individuele Coaching en 9 lesdagen van de Opl. Teamcoaching. 2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Coaching in de praktijk dient 60 (PHBO)/70 (St!R/St!R-erkenning is in aanvraag) uren te bedragen: • minimaal 20 (PHBO)/30 uur (St!R) aantoonbare teamcoach-bijeenkomsten, waarvan minimaal 2 teams met een teamcoach-vraag • minimaal 40 uur aantoonbare individuele coachtrajecten, waarvan 10 uur gerelateerd kunnen zijn aan teamcoaching (denk aan intake of tussentijdse gesprekken met manager) 15 intervisiebijeenkomsten, waarvan minimaal 9 intervisiebijeenkomsten van 3 uur over teamcoaching (zie format voor Thema’s Intervisiebijeenkomsten). Een sessie vindt plaats ná de laatste 1-daagse Assessment TeamCoach & Certificering Leergang (TC9) over de ingeleverde en gekeurde coachverslagen en feedback op de DVD-opnames en afronding intervisietraject. Het is mogelijk dat een deel van deze intervisiebijeenkomsten in een nieuwe intervisiegroep-samenstelling plaatsvindt (deelnemers die na Leergang Professioneel Coach de overstap maken naar de Leergang Individueel Coach & TeamCoach) met als kernthema teamcoaching; 4 Coachverslagen (welke dienen te voldoen aan de criteria) • 2 x Coachverslag 1: o 1 verslag over een individueel coachtraject (wordt voorafgaand aan 1-daagse IC5 Afronding Coachtraject schriftelijk beoordeeld) en o 1 verslag over een teamcoachtraject (wordt voorafgaand aan 1-daagseTC5 Regressieve & Stagnerende Teams schriftelijk beoordeeld) • 2 x Coachverslag 2: o 1 verslag over een individueel coachtraject (als onderdeel van portfolio een maand voor assessment (assessment na TC4) tonen en daarvoor in intervisiegroep bespreken) en o 1 verslag over een teamcoachtraject (wordt voorafgaand aan TC8 Afronding Teamcoachtraject e in intervisiegroep besproken, daarna schriftelijk beoordeeld met 2 beoordelaar en in TC8 behandeld) Mini-ontwikkelassessment met DVD-opname (IC5). (USB-stick meenemen van 8GB). Indien IC5 miniontwikkelassessment als onvoldoende wordt beoordeeld, dan krijgt u een extra opdracht namelijk het maken van een extra DVD-opname van coachsessie. Deze wordt in de intervisiegroep besproken. Assessment individuele coaching - na TC4 - (na voldoende voor je portfolio met compleet ingevulde lesdagverslagen inclusief alle reflectieverslagen) met real life gesprek, waarbij je als coachee een coachvraag en Functionele Analyse vooraf aanlevert. Assessment Teamcoaching met DVD-opname van teamcoachbijeenkomst en eigen teamcoach-handelen (indien niet mogelijk een audioband met transcript uitgeschreven) - TC9 (na voldoende portfolio met alle compleet ingevulde lesdagverslagen en reflectieverslagen) Indien u opgaat voor NOBCO-registratie Coach niveau Practitioner, voldoet u o.a. aan de aantoonbare bewijzen voor de 72 indicatoren in Coachverslag 1 en 2 over individuele coachtrajecten. U vraagt binnen een jaar na afronding van de Leergang de accreditatie aan. U voldoet o.a. aan 100 aantoonbare coachuren en de algemene admi-bewijzen van uw coachpraktijk.
NB Als je voor een PHBO-diploma gaat, dien je je hoogst mogelijke diploma (scan) dan wel een werkgeversverklaring (waaruit HBO werk- en denkniveau blijkt) tegelijk met je ingevulde intakeformulier in je kluisje te plaatsen.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
40
4.2.2
Studie-Belasting-Uren (SBU’s) Leergang Individueel Coach & TeamCoach
De investering in uren van de deelnemers aan de Leergang Individueel Coach & TeamCoach ziet er als volgt uit. 1. CONTACTTIJD A. Het volgen van de zeventien 1-daagsen 17 1-daagsen van 8 uur B. Individuele contacten gedurende de opleiding Intakegesprek Introductie intervisie E-coaching C. Assessment
136 1,5 1 5 4,5 148
Totale contacttijd A en B 2. VERPLICHTE LITERATUUR8 De literatuurlijst is als bijlage 4 opgenomen, aanbevolen literatuur niet meegerekend.
Vooraf: het bestuderen van de verplichte literatuur en verwerking van de stof mbv multimediaproducten, het maken van thuisopdrachten BC1 - Competentieprofiel en de 4 Succesfactoren BC2 - Dynamiek van Intervisie BC3 - Situationeel Coachen vanuit Visie IC1 - Intake: van Coachvraag tot Contract IC2 - Coachen op Competenties IC3 - Werkwijzen IC4 - Coachen op Talent & Loopbaan IC5 - Afronding Coachtraject TC1 - Teamanalyse & Ontwikkelingsfasen TC2 - Teaminterventies TC3 - Conflictcoaching TC4 - Intervisiecoaching TC5 - Regressieve & Stagnerende Teams TC6 - Teamcoach als Organisatiecoach
30 21 28 29 20 30 26 8 23 29 17 18 13 25
TC7 - Kritieke Momenten Teamcoach TC8 - Afronding Teamcoachtraject TC9 - Assessment TeamCoach & Certificering LG
13 10 8
348
Totale studietijd verplichte literatuur 3.
REFLECTIE OP HET GELEERDE Maken van diverse verslagen en portfolio voorbereiding Schrijven Coachverslag 1: individueel coachtraject (1e verslag) Schrijven Teamcoachverslag 1: teamcoachtraject (2e verslag) Schrijven Coachverslag 2: individueel coachtraject (3e verslag) Schrijven Coachverslag 2: teamcoachtraject (4e verslag) Minimaal 15 Intervisiebijeenkomsten van 3 uur (waarvan 9 over teamcoaching)
20 6 6 10 10 45 97
Totale reflectietijd 4. COACHING IN DE PRAKTIJK Coaching in de praktijk dient 60 (PHBO)/70 (St!R/St!R-erkenning is in aanvraag) uren te bedragen: • minimaal 20 (PHBO)/30 uur (St!R) aantoonbare teamcoachbijeenkomsten, waarvan minimaal 2 teams met een teamcoach-vraag • minimaal 40 uur aantoonbare individuele coachtrajecten, waarvan 10 uur gerelateerd kunnen zijn aan teamcoaching (denk aan intake of tussentijdse gesprekken met manager) TOTAAL COACHING IN DE PRAKTIJK 5. COACHEE-LEERERVARING
60 PHBO/70 St!R Deelnemers aan de LGICTC dienen ervaring op te doen als coachee. Tot. 1 coachtraject als coachee, incl. verslaglegging 6 x 2 uur.
Totaal coachee-leerervaring TOTAAL AANTAL SBU’s
Leergang Individueel Coach & TeamCoach
12 665 PHBO (23,75 ECTS) 675 St!R (24,10 ECTS)
8
Coachboulevard hanteert de HBO-norm 1-15. De literatuurlijst is opgedeeld in 2 delen: A. Verplichte literatuur: zelf te kopen literatuur, de downloads en diverse multimediaproducten en B. Aanbevolen literatuur. De verplichte - zelf aan te schaffen - literatuur kunt u bestellen via www.boomnelissen.nl, www.managemenboek.nl of in een boekwinkel. Multi Media Coach-producten en boeken van Marijke Lingsma kunt u met 10% korting bestellen via
[email protected] Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
41
4.3
Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken
4.3.1
Coachportfolio Leergang Teamcoaching
De portfolio van de Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken ziet er als volgt uit: Vooraf iedere lesdag: 1. Lesdagverslag (12x) Achteraf iedere lesdag: Bewijs van deelname van de 12 lesdagen: 3 lesdagen van de Opleiding Basis voor Coachen en 9 lesdagen van de Opleiding Teamcoaching vanuit Systeemdenken 2. 3.
4.
5.
6. 7. 8.
Indien u opgaat voor NOBCO/EMCC-registratie niveau Foundation: schriftelijk verslag van oefen coachgesprekken met werkwijzen, na de lesdagen BC1, 2 en 3 volledig ingevuld in kluisje zetten Coaching in de praktijk dient minimaal 30 (PHBO)/40 (St!R/St!R-erkenning is in aanvraag) uren te bedragen: • minimaal 20 uur (PHBO)/30 uur (St!R) aantoonbare teamcoach-bijeenkomsten, met minimaal 2 teams met een teamcoach-vraag, • 10 uur kunnen individuele gesprekken rond teamcoaching zijn, bijvoorbeeld deel intakegesprekken, tussentijdse gesprekken met manager 10 intervisiebijeenkomsten (zie format Thema’s Intervisiebijeenkomsten). Een sessie vindt plaats ná laatste de laatste 1-daagse Assessment TeamCoach & Certificering Leergang (TC9) over de ingeleverde en gekeurde coachverslagen en feedback op de DVD-opnames en afronding intervisietraject; 2 Coachverslagen (welke dienen te voldoen aan de criteria): • 1 x Coachverslag 1: o over een teamcoachtraject (wordt voorafgaand aan TC5 in intervisiegroep besproken, daarna opgestuurd aan de coachopleider die het verslag vervolgens schriftelijk beoordeelt vóór TC5 Regressieve & Stagnerende Teams) • 1 x Coachverslag 2: o over een teamcoachtraject (wordt voorafgaand aan TC8 Afronding Teamcoachtraject in e intervisiegroep besproken, vervolgens schriftelijk mede beoordeeld door 2 beoordelaar en in TC8 behandeld) Aanleveren portfolio met de compleet ingevulde lesdagverslagen inclusief de reflectieverslagen 2 weken voor TC9 Assessment TeamCoach & Certificering Leergang. Assessment Teamcoaching met DVD-opname van teamcoachbijeenkomst en eigen teamcoach-handelen (indien niet mogelijk een audioband met transcript uitgeschreven) Indien alles als voldoende is beoordeeld dan wordt u het certificaat Leergang TeamCoach uitgereikt. Hiermee wordt de PHBO-aanvraag diploma TeamCoach geactiveerd en de aanvraag St!R voor ERKEND TeamCoach (in aanvraag)
NB Als je voor een PHBO-diploma gaat, dien je je hoogst mogelijke diploma (scan) dan wel een werkgeversverklaring (waaruit HBO werk- en denkniveau blijkt) tegelijk met je ingevulde intakeformulier in je kluisje te plaatsen.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
42
4.3.2
Studie-Belasting-Uren (SBU’s) Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken
De investering in uren van de deelnemers aan de Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken ziet er als volgt uit. 1. CONTACTTIJD A. Het volgen van de twaalf 1-daagsen B.
12 1-daagsen van 8 uur Individuele contacten gedurende de opleiding Intakegesprek Introductie intervisie E-coaching
96 1 1 4 102
Totale contacttijd A en B 2. VERPLICHTE LITERATUUR9 De literatuurlijst is als bijlage 4 opgenomen, aanbevolen literatuur niet meegerekend.
Vooraf: het bestuderen van de verplichte literatuur en verwerking van de stof mbv multimediaproducten, het maken van thuisopdrachten BC1 - Competentieprofiel en de 4 Succesfactoren BC2 - Dynamiek van Intervisie BC3 - Situationeel Coachen vanuit Visie TC1 - Teamanalyse & Ontwikkelingsfasen TC2 - Teaminterventies TC3 - Conflictcoaching TC4 - Intervisiecoaching TC5 - Regressieve & Stagnerende Teams TC6 - Teamcoach als Organisatiecoach TC7 - Kritieke Momenten Teamcoach TC8 - Afronding Teamcoachtraject TC9 - Assessment TeamCoach & Certificering Leergang
30 21 28 23 29 17 18 13 25
13 10 8
235
Totale studietijd verplichte literatuur 3.
REFLECTIE OP HET GELEERDE Maken van diverse verslagen en portfolio voorbereiding Schrijven Teamcoachverslag 1: teamcoachtraject (1e verslag) Schrijven Coachverslag 2: teamcoachtraject (2e verslag) Minimaal 10 intervisiebijeenkomsten van 3 uur
20 6 10 30 66
Totale reflectietijd 4. COACHING IN DE PRAKTIJK Coaching in de praktijk dient minimaal 30 (PHBO)/40 (St!R/St!R-erkenning is in aanvraag) uren te bedragen: • minimaal 20 uur (PHBO)/30 uur (St!R) aantoonbare teamcoach-bijeenkomsten, met minimaal 2 teams met een teamcoach-vraag, • 10 uur kunnen individuele gesprekken rond teamcoaching zijn, bijvoorbeeld deel intakegesprekken, tussentijdse gesprekken met manager Totaal coaching in de praktijk TOTAAL AANTAL SBU’s
Leergang Teamcoaching vanuitbSysteemdenken
30 PHBO/40 (St!R) 433 PHBO (15,46 ECTS) 443 St!R (15,85 ECTS)
9
Coachboulevard hanteert de HBO-norm 1-15. De literatuurlijst is opgedeeld in 2 delen: A. Verplichte literatuur: zelf te kopen literatuur, de downloads en diverse multimediaproducten en B. Aanbevolen literatuur. De verplichte - zelf aan te schaffen - literatuur kunt u bestellen via www.boomnelissen.nl, www.managemenboek.nl of in een boekwinkel. Multi Media Coach-producten en boeken van Marijke Lingsma kunt u met 10% korting bestellen via
[email protected]
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
43
5. Kwaliteitsborging van de Leergangen Coachen Als bevlogen coaches-in-uitvoering én coachopleiders, hecht Coachboulevard aan het leveren van een bijdrage aan de professionaliteit van het vak. Dit betekent onder andere dat de Leergang Coachen bewezen heeft te voldoen aan de eisen zoals NOBCO/EMCC en St!R die stellen aan een erkende coachopleiding en dat de drie Leergangen het PHBO-predikaat dragen met bijbehorende diploma’s.
5.1
Eisen aan een erkende coachopleiding
De eisen waaraan erkende coachopleidingen moeten voldoen staan hieronder. – De opleiding maakt qua organisatie, inhoud, opzet en werkwijze aannemelijk, dat afgestudeerden aan de opleiding zich voldoende kwaliteit als coach op een professioneel niveau hebben verworven en zich derhalve als Erkend Coach bij de St!R. Voor meer informatie over deze procedure zie www.stir.nu – De Leergang Professioneel Coach en de Leergang Individueel Coach & TeamCoach zijn geaccrediteerd door de NOBCO/EMCC op Coach niveau Practitioner. – De opleiding heeft een heldere visie op het coachvak en maakt helder hoe de visie zich verhoudt tot het competentieprofiel van NOBCO en St!R. – De opleidingsgroep mag niet te klein en niet te groot zijn, minimaal 7 en maximaal 16 deelnemers. Bij meer deelnemers is er een tweede coachopleider. – De opleiding garandeert de waarborg van het individuele leerproces van deelnemers (ook in relatie tot het collectieve leerproces van de groep deelnemers) gedurende de opleiding. – De opleiding is van voldoende omvang om alle onderscheiden aspecten van het competentieprofiel van een coach te kunnen verwerven. Dit betekent minimaal 100 contacturen. – De leerroute bestaat uit theorie en praktijk in een verhouding van ongeveer 1:1, waarbij NOBCO de onderverdeling maakt van 40% praktijkvaardigheden, 25% reflectietijd, 25% theorie en 10% overig. – De praktijk bestaat uit het oefenen met coachen binnen de lesdagen en binnen de intervisiegroep en het zelfstandig coachen binnen het werk of als stage/leerpraktijk. Dit kan teamcoaching en/of individuele coaching zijn. Indien je de Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken of de Leergang Individueel Coach & TeamCoach volgt, is teamcoaching verplicht – Voor de verplichte oefening in de praktijk wordt een richtlijn van ongeveer 40 uur aan uitvoeringsomvang (exclusief voorbereiding) gehanteerd. – Opleidingen expliciteren de onderwerpen en de hoeveelheid tijd die aan die onderwerpen wordt besteed. Hierbij wordt aangegeven wat de relatie is met het competentieprofiel. In ieder geval is er aandacht voor: o het maken van een offerte/contract; o aandacht voor de ethische code voor coaches; o feedback van coachees aan wie coaching gedurende de opleiding wordt gegeven wordt expliciet gemaakt; o het vermelden van de verplicht gestelde literatuur; o de samenhang tussen visie op het vak, competentieprofiel en didactiek; o explicitering van de beoordeling en de beoordelingsprocedure: hoe deelnemers het competentieprofiel zich eigen hebben gemaakt.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
44
5.2
Kwaliteit van de opleiding
Coachboulevard hecht aan kwaliteit op zo hoog mogelijk niveau: – De Leergang Professioneel Coach en de Leergang Individueel Coach & TeamCoach zijn erkend door St!R. Na het volgen van deze opleiding bent u Erkend Coach (St!R). De St!R Erkenning voor de Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken is in aanvraag. – De drie Leergangen Coachen hebben alle het predikaat PHBO-Registeropleiding. – De Leergang Professioneel Coach en de Leergang Individueel Coach & TeamCoach zijn door de NOBCO/EMCC geaccrediteerd op het niveau Coach niveau Practitioner. De coachopleiders zijn allen erkende of gecertificeerde coaches. – Coachboulevard participeert in diverse overleggen waarin het vak en de professionalisering van het vak centraal staan. – De kwaliteit van de opleiding systematisch te toetsen door evaluaties per 1-daagse door deelnemers en deze te bespreken in het opleidingsoverleg per kwartaal. – De coachopleiders komen minimaal twee keer per jaar bijeen voor professionalisering en intervisie. – Coachboulevard stimuleert haar coachopleiders een bijdrage te leveren aan innovatie en productontwikkeling. – De waarborg van de intersubjectieve beoordelaarkwaliteit: o Bij twijfel over het niveau van een opdracht tbv het portfolio wordt een tweede beoordelaar ingeschakeld. o Coachopleiders laten halfjaarlijks de feedback op opdrachten checken door collega’s van andere opleidingen opdat het niveau van de feedback overeenstemt met het verlangde niveau. o Het eindverslag wordt altijd mede beoordeeld door een tweede beoordelaar.
5.3
Klachtenprocedure
Waar maatwerk wordt geleverd in een intensieve samenwerking, kan het voorkomen dat zich onenigheden voordoen, bijvoorbeeld over een beoordeling of de kwaliteit van een 1-daagse of de Leergang Coachen. Uitgangspunt is dat professionele opleiders en deelnemers die daartoe worden opgeleid, in principe in staat zijn om de onenigheid of klacht in eerste instantie zelf op te lossen. Mocht dit niet zo zijn, dan hanteert Coachboulevard de volgende procedure. – De deelnemer bespreekt de kwestie in eerste instantie altijd met de betreffende coachopleider. – Als dit niet leidt tot het gewenste resultaat of oplossing, heeft de deelnemer de mogelijkheid om zich schriftelijk te wenden tot de opleidingscommissie. – De klacht wordt vertrouwelijk behandeld. – De deelnemer ontvangt per ommegaande een bevestiging van ontvangst van de klacht. – De commissie - verantwoordelijk voor de kwaliteit van de opleiding - bestaat uit Marijke Lingsma, Roy de Brabander en Irene van Meijgaard. – De opleidingscommissie doet binnen twee weken na ontvangst van de klacht of onenigheid een uitspraak. – Als een van beide leden van de opleidingscommissie betrokken is bij de klacht of onenigheid, doet het andere lid deze uitspraak. – Mocht bovenstaande niet tot het gewenste resultaat leiden, heeft de deelnemer de mogelijkheid zich te wenden tot de klachtencommissie. Deze commissie bestaat uit professionals uit het vakgebied en doet binnen twee weken na ontvangst van de klacht een uitspraak. Voor meer informatie over contactmogelijkheden mail:
[email protected] – Indien de deelnemer dit wil kan de deelnemer zich wenden tot een klachtencommissie van de beroepsvereniging NOBCO/EMCC. – Betrokken coachopleiders zijn te allen tijde verplicht zich te houden aan de uitkomst. – De klacht wordt voor een termijn van 3 jaar bewaard.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
45
Bijlage 1 Competentieprofiel NOBCO/EMCC De Leergang Coachen van Coachboulevard wordt getoetst op coach niveau Practitioner. De 8 kerncompetenties van EMCC, vertaald door NOBCO, zijn als volgt geformuleerd: namelijk in staat zijn (tot): 1. Zelfinzicht 2. Gerichtheid op zelfontwikkeling 3. Omgaan met het coachcontract/de coachovereenkomst 4. Vormgeven aan de coachrelatie 5. Stelt de cliënt in staat inzicht te verkrijgen en te leren 6. Doel- en actiegerichtheid 7. Gebruik van modellen en technieken 8. Evalueren
De invulling van deze 8 kerncompetenties zijn voor Coachboulevard leidend. U vindt de 8 kerncompetenties hieronder uitgewerkt. Deze dienen aantoonbaar te zijn.
1. COMPETENTIE: ZELFINZICHT Laat zien zich zowel bewust te zijn van eigen waarden, overtuigingen en gedrag als ook inzicht te hebben in de wijze waarop deze de uitoefening van het coachen beïnvloeden. Dit zelfinzicht is nodig opdat de doelstellingen van de cliënten en eventueel van de opdrachtgever(s) op een zo effectief mogelijk manier gerealiseerd worden. CI 1: Gedraagt zich zodanig dat het coachproces zich zo goed mogelijk kan voltrekken CI 2: Is in staat om in de eigen coachpraktijk om te gaan met culturele-, religieuze- en sekseverschillen CI 3: Beschrijft de eigen waarden, overtuigingen en opvattingen die leidend zijn in het uitoefenen van de coachpraktijk CI 4: Gedraagt zich in overeenstemming met de eigen waarden en overtuigingen. CI 34: Ontwikkelt zelfinzicht met behulp van zowel een beproefd model van menselijk gedrag alsook door middel van nauwgezette reflectie op het eigen handelen. CI 35: Realiseert zich wanneer zijn/haar eigen proces een rol speelt in het coachen en is in staat om het eigen gedrag vervolgens op de juiste wijze aan te passen. CI 36: Reageert op de emoties van de cliënt zonder daar zelf persoonlijk bij betrokken te raken.
2. COMPETENTIE: GERICHTHEID OP ZELFONTWIKKELING Onderzoekt en verbetert het eigen niveau en houdt de reputatie van het vak hoog. CI 5: Oefent en evalueert de eigen vaardigheden in het coachen. CI 37: Laat in zowel zijn/haar manier van handelen alsook in zijn/haar reflecties zien dat hij/zij gericht is op persoonlijke ontwikkeling. CI 38: Neemt regelmatig deel aan supervisie om het eigen niveau verder te ontwikkelen. CI 39: Neemt in ogenschouw wat het effect is van de supervisie.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
Niveau:
Foundation Foundation Foundation Foundation Practitioner Practitioner Practitioner
Niveau:
Foundation Practitioner Practitioner Practitioner
46
3. COMPETENTIE: OMGAAN MET HET COACHCONTRACT/DE COACHOVEREENKOMST Stelt de verwachtingen en de grenzen van de coachovereenkomst met de cliënt - en indien van toepassing met de opdrachtgever - vast en leeft deze na. CI 6: Legt aan de cliënt de eigen rol in relatie tot hem/haar uit. CI 7: Legt aan de cliënt en/of de opdrachtgever uit wat het voordeel van coachen is voor de cliënt zelf en voor de cliënt in relatie tot zijn context. CI 8: Stemt met de cliënt en/of de opdrachtgever de geëigende niveaus van vertrouwelijkheid en van communicatie naar derden af. CI 9: Draagt zorg voor het expliciteren van de uitkomsten van het coachgesprek. CI 40: Houdt zich aan de NOBCO Ethische Gedragscode CI 41: Stelt een ondubbelzinnige coachovereenkomst met de cliënt en - indien van toepassing met de opdrachtgever - op en leeft deze overeenkomst na. CI 42: Zorgt voor afstemming van de planning van het coachtraject (wanneer, waar en hoe vaak vinden de coachgesprekken plaats). CI 43: Beschrijft voor de cliënt de eigen professionele stijl en licht het voorgestelde coachtraject toe zodat de cliënt in staat is om een overwogen keuze te maken over het al dan niet verder willen met de coaching. CI 44: Herkent de grenzen van het eigen professionele kunnen en – indien van toepassing verwijst de cliënt door en/of besluit het coachtraject te beëindigen. CI 45: Herkent wanneer de cliënt zich actief in kan zetten in het coachtraject en gaat daar vervolgens op de juiste wijze mee om. CI 46: Werkt effectief met de voorkeuren van de cliënt en – indien van toepassing – van beleid en procedures van de opdrachtgever. CI 47: Rondt het traject zorgvuldig en volgens de coachovereenkomst af. 4. COMPETENTIE: VORMGEVEN AAN DE COACHRELATIE Bouwt zorgvuldig een vruchtbare relatie op met de cliënt – en indien van toepassing – met de opdrachtgever, en onderhoudt deze relatie. CI 10: Legt uit hoe zijn eigen gedrag van invloed kan zijn op het coachproces. CI 11: Benadert alle mensen met respect en draagt zorg voor de waardigheid van de cliënt. CI 12: Beschrijft op zijn minst één manier van rapport maken en past deze ook toe. CI 13: Stemt zijn eigen taalgebruik af op dat van de cliënt. CI 14: Creëert vertrouwen door onverminderd betrokken te zijn en niet-oordelend te zijn in de relatie met zijn cliënt. CI 48: Laat empathie zien en oprechte ondersteuning voor zijn cliënt. CI 49: Verzekert zich ervan dat de vertrouwensbasis toereikend is voor een effectief coachproces. CI 50: Herkent de emotionele toestand van de cliënt en werkt hier effectief mee. CI 51: Past zijn/haar taalgebruik en gedrag aan om aan te sluiten bij de stijl van de cliënt en blijft daarbij (toch) helemaal zichzelf. CI 52: Verzekert zich ervan dat de cliënt geen afhankelijkheid ten opzichte van de coach opbouwt.
5. COMPETENTIE: STELT DE CLIËNT IN STAAT INZICHT TE VERKRIJGEN EN TE LEREN Werkt zodanig met de cliënt en de opdrachtgever dat er inzicht wordt ontwikkeld en wordt geleerd. CI 15: Laat zien dat hij gelooft anderen te kunnen helpen om zich te ontwikkelen. CI 16: Gelooft dat iedereen het meest leert van zichzelf. CI 17: Controleert zorgvuldig of hij/zij en cliënt elkaar goed begrijpen. CI 18: Maakt gebruik van een actieve luisterstijl. CI 19: Legt de werking van het stellen van vragen uit en tenminste één methode daarvoor. CI 20: Geeft op gepaste wijze feedback. CI 21: Geeft alleen adviezen of suggesties als dat gepast is. CI 53: Legt uit welke blokkades het goed kunnen luisteren in de weg kunnen staan. CI 54: Neemt de toon, het stemgebruik en de feitelijke inhoud waar van wat er gezegd wordt. CI 55: Identificeert de persoonlijke patronen in denken en doen van de cliënt. CI 56: Stelt cliënt in staat om verbindingen te leggen tussen gevoelens, gedrag en de manier waarop die zich uiten.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
Niveau:
Foundation Foundation Foundation Foundation Practitioner Practitioner Practitioner Practitioner Practitioner Practitioner Practitioner Practitioner Niveau:
Foundation Foundation Foundation Foundation Foundation Practitioner Practitioner Practitioner Practitioner Practitioner Niveau:
Foundation Foundation Foundation Foundation Foundation Foundation Foundation Practitioner Practitioner Practitioner Practitioner
47
CI 57: Maakt gebruik van verschillende vraagtechnieken die erop gericht zijn het bewustzijn te vergroten. CI 58: Stelt de cliënt in staat om nieuwe ideeën te vormen. CI 59: Weet de cliënt op het juiste moment feedback te geven en uit te dagen zodat de cliënt geholpen wordt om verschillende perspectieven te verkrijgen terwijl hij/zij er tegelijkertijd voor zorgt dat de verbinding met de cliënt in stand blijft. CI 60: Laat geen voorkeur blijken terwijl hij/zij de cliënt aanmoedigt om alternatieven te overwegen. CI 61: Gebruikt het „terugkijken met de cliënt om de cliënt te helpen nog beter te begrijpen en de bereidheid tot het zetten van stappen verder te vergroten.
Practitioner
6. COMPETENTIE: DOEL- EN ACTIEGERICHTHEID
Niveau:
Laat zien hoe hij werkt en zijn vaardigheden inzet om de cliënt te ondersteunen in het realiseren van de veranderingen die hij wenst. CI 22: Helpt de cliënt bij het helder krijgen en eventueel bijstellen van de gewenste resultaten en het vaststellen van de juiste doelstellingen. CI 23: Zorgt ervoor dat de doelen van de cliënt en de context waarbinnen die gelden congruent zijn. CI 24: Verkent verschillende opties waarmee de doelstellingen gerealiseerd kunnen worden. CI 25: Draagt er zorg voor dat de cliënt oplossingen kiest. CI 26: Maakt ter zake doende aantekeningen van zijn/haar coachgesprekken. CI 27: Houdt zicht op het proces en de mate waarin de cliënt leert. CI 28: Verzekert zich ervan dat de cliënt na het coachgesprek in staat is om het geleerde en nieuwe inzichten toe te passen. CI 62: Helpt de cliënt om een effectief stappenplan op te stellen, waarin ook de benodigde hulp, hulpmiddelen en onvoorziene omstandigheden zijn opgenomen. CI 63: Helpt de cliënt om concrete stappen te bedenken en vast te stellen die het beste aansluiten bij zijn/haar persoonlijke voorkeuren. CI 64: Verzekert zich ervan dat de cliënt verantwoordelijkheid neemt voor zijn eigen beslissingen, stappen en leerstijl. CI 65: Helpt de cliënt om te herkennen wat het zetten van stappen eventueel in de weg zou kunnen staan. CI 66: Beschrijft tenminste één methode om de cliënt eigen verantwoordelijkheid te laten nemen voor de uitkomsten, doelen en stappen en past deze methode ook toe. CI 67: Houdt zicht op het proces en het realiseren van de doelstellingen en herziet deze als daar aanleiding toe is.
7. COMPETENTIE: GEBRUIK VAN MODELLEN EN TECHNIEKEN Past naast de basis communicatievaardigheden modellen, hulpmiddelen, technieken en ideeën toe om ervoor te zorgen dat er inzicht ontstaat en dat er wordt geleerd. CI 29: Baseert zijn benadering op een model of raamwerk voor coachen. CI 68: Ontwikkelt een samenhangend model om te coachen dat is gebaseerd op een of meerdere beproefde modellen. CI 69: Gebruikt verschillende beproefde hulpmiddelen en technieken om de cliënt te helpen naar de doelstellingen toe te werken. CI 70: Werkt met modellen uit de context van de cliënt en verklaart deze.
8. COMPETENTIE: EVALUEREN Verzamelt informatie over de effectiviteit van zijn/haar werkwijze en levert een bijdrage aan het tot stand komen van een cultuur waarin resultaten worden geëvalueerd. CI 30: Evalueert de resultaten van het coachproces met de cliënt en indien van toepassing met de opdrachtgever. CI 31: Houdt actief zicht op de effectiviteit van het hele proces en reflecteert hier op. CI 32: Vraagt de cliënt om feedback op het coachen. CI 33: Ontvangt en accepteert feedback op gepaste wijze. CI 71: Maakt gebruik van een formeel proces om feedback te krijgen van de cliënt. CI 72: Beschikt over een eigen proces om zijn/haar effectiviteit als coach te evalueren.
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
Practitioner Practitioner Practitioner Practitioner
Foundation Foundation Foundation Foundation Foundation Foundation Foundation Practitioner Practitioner Practitioner Practitioner Practitioner Practitioner
Niveau:
Foundation Practitioner Practitioner Practitioner Niveau:
Foundation Foundation Foundation Foundation Practitioner Practitioner
48
Bijlage 2 Competentieprofiel St!R I.
VISIE OP COACHING
• •
Coaching is een professionele manier van begeleiden van leerprocessen van individuen en teams. Dat leren betreft hun werkcontext (persoonlijke invulling van taak, functie, wijze van samenwerken binnen de organisatie). Die begeleiding is resultaatgericht. En wel gericht op een dubbel resultaat: Verbetering van de performance in gestelde doelen Vergroting van de zelfverantwoordelijkheid (eigenaarschap) voor het leerproces
• •
II.
COMPETENTIEPROFIEL VOOR COACHING
Een competente professional is iemand die in een bepaalde context: • ziet of merkt wat nodig is, • in staat is om dat ook te doen, en • daartoe ook bereid is. Een competentieprofiel vergt een omschrijving van competenties die dekkend zijn voor wat een professional geacht wordt te doen. Het competentieprofiel van de coach dat volgt uit bovenstaande omschrijving heeft volgens St!R de volgende deelcompetenties: • Begeleiden van leerprocessen • Gerichtheid op de werkcontext • Resultaatgerichtheid • Gerichtheid op zelfsturing in werken en leren • Interactie als begeleider vormgeven • Professioneel werken Deze deelcompetenties zijn volgens St!R ‘noodzakelijk en voldoende’. Dat wil zeggen dat ze essentieel zijn om coaches te beoordelen op hun bekwaamheid. De uitgebreide uitwerking van de coachingscompetenties van de St!R is als volgt: 1. Begeleiden van leerprocessen Ø Een krachtige leeromgeving kunnen scheppen. Ø Kunnen omgaan met diversiteit naar klanten. Ø Kunnen faseren in het leerproces. Bijvoorbeeld: o Leervragen expliciet maken o Leeractiviteiten onderkennen (o.a. motor aanzetten) o Bij teamcoaching onderscheid maken tussen individu en team en de eigen dynamiek van teams herkennen o Zien van overeenkomsten en verschillen tussen deelnemers in een team o Sensitiviteit voor relevante verschillen in achtergrond o Verschil naar leerstijlen hanteren o Variëren naar externe sturing gezien de mate van zelfsturing van de gecoachte o Werkvormen aandragen die uitnodigen tot leren o Onderscheid maken naar single loop, double loop en triple loop leren en dat herkennen in de vraag van de klant o Leren van fouten faciliteren o Hanteren van tegenslag o Ervaringsleren begeleiden o Afwisselend inzetten op 'bestendigen' en 'nuanceren' o Waar nodig voorbeeldgedrag laten zien o Leerweg in stappen verdelen o Oefeningen (laten bedenken of ) bedenken o Opdrachten per fase herkennen en hanteren o Feedback geven
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
49
o o o o o o
De verbinding maken van de ene bijeenkomst naar de volgende Kunnen plannen en beslismomenten daarin markeren Kunnen onderscheiden van langere en kortere termijn Coaching op leren gericht houden evt. naast oplossingsgericht Consolideren van leerresultaten Structureren van begin, midden en eind van traject en per bijeenkomst
2. Gerichtheid op de werkcontext Ø De werkcontext bij de coaching kunnen betrekken. Bijvoorbeeld: o Acquisitie een verantwoorde plek geven als aspect van eigen professioneel handelen o Adviseren aan beslissers in de organisatie m.b.t. inzet van begeleiding o Randvoorwaarden voor coaching organiseren o Contracteren met klant en opdrachtgever o Eigen grenzen aangeven o Kunnen onderhandelen o Onderscheid maken in meningen, belangen en principes o Rekening houden met posities, communicatielijnen en procedures o Relevante organisatieontwikkelingen betrekken in de begeleiding o De klant uitnodigen om de eigen coachingsvraag te koppelen aan posities, rollen, procedures en communicatielijnen binnen de organisatiecontext o Actorgerichte en systeemgerichte manier van kijken herkennen en hanteren o 'Meerzijdige partijdigheid' vormgeven o Oefenopdrachten in de werkpraktijk bedenken o Grens bewaken tussen begeleiden en leidinggeven o De klant niet in een loyaliteitsconflict met de organisatie brengen o Randvoorwaarden onderzoeken om resultaat van coaching te consolideren in de organisatie o Rapportage van resultaat (liefst door de klant zelf) stimuleren 3. Resultaatgerichtheid Ø Op een resultaatgerichte manier kunnen aansluiten bij de vraagstelling van de gecoachte. Bijvoorbeeld: o Herkennen of de vraag van de klant een coachingsvraag is o Variëren naargelang aard en type van de vraag (met gebruik maken van het onderscheid tussen single loop, double loop en triple loop leren) en daar de leeromgeving op aanpassen o Beoogde resultaten concretiseren en werkbaar maken (SMART formuleren) o Realistisch beoordelen wat haalbaar is o Stimuleren van zelfsturing als belangrijk kenmerk van dat resultaat o Hoofd- en bijzaken onderscheiden en daarop sturen (resultaat en samenwerking) o Resultaten en processen onderscheiden o Resultaten monitoren, controle op de voortgang houden (evt. bijsturen) o Evalueren van de samenwerking tussen coach en gecoachte o Teleurstellingen herkennen en functioneel maken o Resultaten zichtbaar maken en daartoe uitnodigen o Beoordelen van behaalde resultaten o Afronden 4. Ø
Gerichtheid op zelfsturing in werken en leren Zelfsturing, eigenaarschap, verantwoordelijkheid nemen voor eigen ontwikkeling is voorwaarde voor voortgang in werken en leren. Ø Eigenaarschap voor het behalen van doel en acties bij coachee laten. Bijvoorbeeld: o Herkennen hoe iemand zichzelf (al dan niet) stuurt o Helder onderscheiden van externe sturing als coach en zelfsturing van de klant o Gebruik maken van de wijze waarop iemand zichzelf in de actuele interactie tussen coach en gecoachte stuurt om de wijze van zelfsturing aan de orde te stellen en te stimuleren o Het nemen van eigen verantwoordelijkheid bij de gecoachte stimuleren
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
50
o o o o
Gedrag in de hier en nu situatie aan die verantwoordelijkheid en aan de vraagstelling koppelen Situaties creëren waardoor het nemen van verantwoordelijkheid door de gecoachte aangesproken wordt Keuzes voor acties in de werkcontext bij gecoachte houden Het faciliteren beperkt houden tot 'waar nodig'
5. Ø
Interactie als begeleider vormgeven In interactie met de klant een - op een contract gebaseerde - samenwerking tot stand kunnen brengen en onderhouden. Bijvoorbeeld: o Een begin maken o Contact maken (met zichzelf en met de gecoachte) o Wederzijdse verwachtingen verhelderen o Taakverdeling tussen coach - gecoachte verhelderen o Vaardig in gespreksvaardigheden, o.a. gebruik kunnen maken van metacommunicatie o Structuur en ruimte bieden (soepelheid voor het onverwachte) o Gebruik maken van empathie en confronteren o Interactie in het hier en nu gebruiken om de coachvraag te bewerken o Voorstellen doen en gelegenheid bieden om mee te sturen o Onderscheid maken tussen inhoud, procedure en betrekking o Luisteren en initiëren (actief - receptief) o Samenvatten of de klant daartoe uitnodigen o Relevante vragen stellen en ruimte bieden tot reflecteren o Hanteren van afstand en nabijheid o Geven en ontvangen van feedback o Bereid en in staat om zich te laten aanspreken op overwegingen, keuzes en handelen als coach o 'Reflection in action' expliciet maken o Bij teams de onderlinge interactie stimuleren o Afspraken nakomen bij zichzelf en erop toezien/signaleren dat de gecoachte dat doet 6. Professioneel werken Ø Methodisch kunnen werken. Ø Transparant kunnen zijn m.b.t. eigen overwegingen en handelen. Ø Zelfstandig de eigen professionele ontwikkeling als coach vorm kunnen geven. Bijvoorbeeld: o Zorgvuldig omgaan met informatie o Relevante codes respecteren o Kunnen reflecteren o Alertheid en sensitiviteit voor werking van eigen handelen o Eigen aandeel in coaching kunnen expliciteren o Eigen handelen als coach kunnen onderbouwen o Inzichten uit het vakgebied kunnen betrekken bij eigen handelen o In staat om eigen keuzes voor te leggen aan anderen o Aanspreekbaar op eigen handelen o Eigen optreden kunnen verantwoorden o Open staan voor feedback vanuit de professie en daar ook iets mee doen o Bewaken van grenzen in coaching en eventueel doorverwijzen o Weloverwogen risico's durven nemen o Kritisch kunnen zijn t.a.v. eigen prestaties o Een reële zelfbeoordeling kunnen maken o Tijd maken voor eigen ontwikkeling o Eigen verwachtingen expliciet kunnen maken m.b.t. eigen ontwikkeling o Prioriteiten kunnen stellen m.b.t. eerstvolgende stappen in de eigen ontwikkeling o Concrete afspraken voor de eigen ontwikkeling kunnen maken en die ook daadwerkelijk vormgeven o Anderen waar nodig in kunnen schakelen (netwerken) o Passende leeromgeving voor zichzelf kunnen scheppen o Eigen ervaringen en die van anderen benutten voor ontwikkeling
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
51
Bijlage 3 Overzicht Coachportfolio Een coachportfolio geeft je ontwikkeling als coach naar erkend coach weer. Het geeft als het ware de weg weer naar het assessment toe. Op het assessment toon je je competenties. Op de website kunnen de Leergangers de diverse documenten en formats downloaden met hun inlogcode. De portfolio bestaat uit de volgende verslaglegging. Voor de diverse verslagen zijn verschillende feedback- en beoordelingscriteria opgesteld.
Bijlage 3.1 Portfolio Leergang Professioneel Coach A. Kwantitatieve criteria 1. Presentielijst Leergang Professioneel Coach 2. Overzicht coachtrajecten (> 40 uur) B. Reflectieverslagen 3. Intakeformulier Erkende Leergang (Professioneel Coach en Individueel Coach & TeamCoach) 4. Reflectieverslag Ontwikkeling als Coach 5. Lesdagverslag van elke 1-daagse 6. Reflectieverslag Intervisiebijeenkomst 7. Reflectieverslag als Coachee C. Competentiecriteria 8. Beoordelingsformulier OntwikkeIassessment – IC5 (Indien je onvoldoende scoort op je Ontwikkelassessment - IC5, dan volg je verplicht het Voortgangspracticum Intervisie – IC5 en breng je een DVD-fragment in je intervisiegroep. Je collegadeelnemers gebruiken hiervoor het Feedbackformulier OntwikkeIassessment – IC5) 9. Coachverslag 1 10. Beoordelingsformulier Coachverslag 1
voldoet 12 x bewijs van deelname Zelf aanleveren
12 x aanleveren 10 x aanleveren Zelf aanleveren
Zelf aanleveren
(Individueel en/of Team)
11. Eindverslag/Coachverslag 2 12. Beoordelingsformulier Eindverslag/Coachverslag 2 13. Beoordelingsformulier Assessment - na TC4 D. Profileringscriteria 14. Schriftelijke feedback tijdens de Leergang 15. Feedback van coachees 16. Profiel als coach en ‘visitekaartje’ (korte omschrijving van je profiel evt. conform beschrijving van jezelf op je website) 17. Kwalitatieve Evaluatie Leergang Coachen
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
Zelf aanleveren
Zelf aanleveren Zelf aanleveren Zelf aanleveren
52
Bijlage 3.2 Portfolio Leergang Individueel Coach & TeamCoach A. Kwantitatieve criteria 1. Presentielijst Leergang Individueel Coach & TeamCoach 2. Overzicht coachtrajecten: 40 uur individuele coachtrajecten en 20 uur PHBO/30 St!R teamcoachtrajecten: samen minimaal 60 PHBO/70 St!R uur B. Reflectieverslagen 3. Intakeformulier Erkende Leergangen Coachen (Professioneel Coach en Individueel Coach & TeamCoach) 4. Reflectieverslag Ontwikkeling als Coach 5. Lesdagverslag van elke 1-daagse 6. Reflectieverslag Intervisiebijeenkomst 7. Reflectieverslag als Coachee C. Competentiecriteria 8. Beoordelingsformulier OntwikkeIassessment – IC5 (Indien je onvoldoende scoort op je Ontwikkelassessment - IC5, dan volg je verplicht het Voortgangspracticum Intervisie - IC5 en breng je een DVD-fragment in je intervisiegroep in. Je collegadeelnemers gebruiken hiervoor het Feedbackformulier OntwikkeIassessment - IC5) 9. Coachverslag 1 U dient 2 Coachverslagen 1 in te leveren, het ene Coachverslag 1 dient te gaan over een individueel coachtraject (wordt voorafgaand aan 1-daagse IC5 Afronding Coachtraject besproken), en het andere Coachverslag 1 dient een teamcoachtraject te betreffen (wordt voor TC5 in intervisiegroep besproken en daarna opgestuurd aan de coachopleider en besproken in TC5 Regressieve & Stagnerende Teams) 10. Beoordelingsformulier Coachverslag 1 (Individueel en/of Team) 2x
11. Eindverslag/Coachverslag 2 U dient 2 Coachverslagen 2 in te leveren, het ene Coachverslag 2 dient te gaan over een individueel traject (een maand voor assessment in intervisiegroep bespreken), het andere Coachverslag 2 dient een teamcoachtraject te betreffen (wordt voorafgaand aan TC8 Afronding Teamcoachtraject in intervisiegroep besproken)
12. Beoordelingsformulier Eindverslag/Coachverslag 2 2x 13. Beoordelingsformulier Assessment – na TC4 14. Beoordelingsformulier Assessment – na TC9 D. Profileringscriteria 15. Schriftelijke feedback tijdens de Leergang 16. Feedback van coachees/teamleden 17. Profiel als (team)coach en ‘visitekaartje’ (korte omschrijving van je profiel evt. conform beschrijving van jezelf op je website) 18. Kwalitatieve Evaluatie Leergang Coachen
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
voldoet 17 x bewijs van deelname Zelf aanleveren
17 x aanleveren 15 x aanleveren Zelf aanleveren
Zelf aanleveren (2x)
Zelf aanleveren (2x)
Zelf aanleveren Zelf aanleveren Zelf aanleveren
53
Bijlage 3.3 Portfolio Leergang Teamcoaching A. Kwantitatieve criteria 1. Presentielijst Leergang Teamcoaching 2. Overzicht coachtrajecten: 30 uur PHBO/40 St!R teamcoachtrajecten •
•
voldoet 12 x bewijs van deelname Zelf aanleveren
minimaal 20 uur PHBO/30 uur St!R aantoonbare teamcoachbijeenkomsten, met minimaal 2 teams met een teamcoach-vraag 10 uur kunnen individuele gesprekken rond teamcoaching zijn, bijvoorbeeld deel intakegesprekken, tussentijdse gesprekken met manager
B. Reflectieverslagen 3. Intakeformulier Leergang Teamcoaching 4. Reflectieverslag Ontwikkeling als Coach 5. Lesdagverslag van elke 1-daagse 6. Reflectieverslag Intervisiebijeenkomst 7. Reflectieverslag als Coachee C. Competentiecriteria 8. Coachverslag 1
12 x aanleveren 10 x aanleveren Zelf aanleveren Zelf aanleveren
(over een teamcoachtraject, wordt na TC1 in intervisiegroep besproken en daarna opgestuurd aan de coachopleider en besproken in TC5 Regressieve & Stagnerende Teams)
9. Beoordelingsformulier Coachverslag 1 10. Eindverslag/Coachverslag 2
Zelf aanleveren
(over een teamcoachtraject - wordt voorafgaand aan TC8 Afronding Teamcoachtraject in intervisiegroep besproken)
11. Beoordelingsformulier Eindverslag/Coachverslag 2 12. Beoordelingsformulier Assessment - TC9 D. Profileringscriteria 13. Schriftelijke feedback tijdens de Leergang 14. Feedback van coachees/teamleden 15. Profiel als coach en ‘visitekaartje’ (korte omschrijving van je profiel evt. conform beschrijving van jezelf op je website) 16. Kwalitatieve Evaluatie Leergang Coachen
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
Zelf aanleveren Zelf aanleveren Zelf aanleveren
54
Bijlage 4 Verplichte literatuur en multimediaproducten De literatuurlijst beschrijft per 1-daagse (A) de verplichte literatuur en multimediaproducten die u zelf dient te kopen (waarvan sommige met korting), welke multimediaproducten u gratis krijgt uitgereikt en het materiaal dat u met een inlogcode kunt downloaden. Onder B staat de aanbevolen literatuur beschreven. Iedere deelnemer krijgt gratis de CoachingWaaier. Op een aantal boeken en multimediaproducten krijgt u korting. Bij de ERKENDE Leergang Professioneel Coach en de Leergang Individueel Coach & TeamCoach & de Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken (PHBO LG-en) ontvangt u gratis het Reflectiespel deel 2 (€ 25,00), de DVD Team in Beeld (€ 49,50) en het spel de Competente Teamcoach (€ 25,00). Bij het intakegesprek worden deze materialen uitgereikt. Bij sommige boeken staat de prijs in vet aangegeven, ze worden in meerdere 1-daagsen gebruikt. Bij het kostenoverzicht van de PHBO-Leergangen worden deze boeken uiteraard maar 1 x meegeteld. BC1 Competentieprofiel & de 4 Succesfactoren A. Verplicht Whitmore, J. (2010). Succesvol coachen. Coachen: de managementstijl voor betere • prestaties van individu en team. Amsterdam: Boom/Nelissen NIEUW: Pol, van der, I. (2012). Coachen als professie, deel I, deel III en H25. • ‘s-Gravenhage: Boom Lemma (Ook bij IC1 en IC3) (Totaal 521 pag’s) Lingsma, M. & Boers, A. (2009). De Help!Coaching Bibliotheek: C1 Help! ik ga coachen. • Utrecht: Multi Media Coach Lingsma, M. (2008) CoachingWaaier. Utrecht: Multi Media Coach • Met inlogcode: artikelen, reflectievragen, download info over registratie NOBCO en St!R en • PDF-tekst van CD1 Coachen in perspectief, De Coachingbox. Lingsma, M. (2007). Schiedam: Mainpress Totaal B. Aanbevolen Ruijters, M. (2006). Liefde voor leren. Over diversiteit van leren en ontwikkelen in • organisaties. Deventer: Kluwer Tolle, E. (2002). De kracht van nu in de praktijk. Deventer: Ankh-Hermes bv •
Pag
SBU
Prijs
270
12
€30,90
201
10
€46,00
128
4
€19,95* --
10
1
50 659
3 30
-€96,85
455 117
30 8
€57,00 €15,95
BC2 Dynamiek van Intervisie A. Verplicht Bellersen, M. en Kohlmann, I. (2009). Praktijkboek Intervisie: Proces en methoden. • Deventer: Kluwer Lingsma, M. & Doorn, G. van (2011). IntervisieWaaier, voor intervisiegroepen en (tijdelijke) • begeleiders. Utrecht: Multi Media Coach (ook bij TC4) Met inlogcode: artikelen en reflectievragen • Totaal B. Aanbevolen Dam, van L. (2010). Oplossingsgerichte intervisie, Amsterdam: Boom/Nelissen • Groen, M. (2011). Persoonlijke ontwikkeling en professionaliteit. Reflecteren: de basis. • Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers
Pag
SBU
Prijs
290
16
€51,75
10 60 360
1 4 21
€12,50* -€64,25
135
9
€18,00
183
10
€28,95
BC3 Situationeel Coachen vanuit Visie A. Verplicht Beek, van M. & Tijmes, I. (2009). Procesgericht coachen, praktijkboek voor • leidinggevenden. Amsterdam: Boom/Nelissen NIEUW: Veraart, M. (2012). Socratisch coachen voor leidinggevenden en HRM. • Amsterdam: Boom/Nelissen Lingsma, M. & Boers, A. (2009). De Help!Coaching Bibliotheek: L2 Help! ik geef coachend • leiding. Utrecht: Multi Media Coach Met inlogcode: artikelen, reflectievragen, download info over registratie NOBCO en St!R en • PDF-tekst van CD3 Coachend leiderschap, De Coachingbox. Brabander, R. de & Meijgaard, I. (2007). Schiedam: Mainpress Totaal
Pag
SBU
Prijs
116
8
€15,90
200
10
€24,90
128
4
€14,95*
59 503
6 28
-€55,75
* Via Coachboulevard met korting te verkrijgen
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
55
IC1 Intake: van Coachvraag tot Contract A. Verplicht Haan, E. de & Burger, S. (2008). Coachen met collega’s. Assen: Koninklijke Van Gorcum • NIEUW: Delft, F. van (2012). Overdracht en tegenoverdracht. ’s-Gravenhage: Boom • Lemma NIEUW: Pol, van der, I. (2012). Coachen als professie, deel II en deel III. ’s-Gravenhage: • Boom Lemma (Ook bij BC1 en IC3) (Totaal 512 pag’s) Met inlogcode: artikelen, opdrachten, reflectievragen en PDF-tekst van CD5 Eén-op-éen • coaching: contouren, De Coachingbox. Boomen, F. van den & Baarsen, B. van (2008). Schiedam: Mainpress Totaal B. Aanbevolen Walthuis, K. (2008). Wisselende contacten. De ontmaskering van de coachingsrelatie. • Schiedam: Scriptum Psychologie Lingsma, M. & Boers, A. (2009). De Help!Coaching Bibliotheek: Z3 Help! ik bereik mijn doel. • Utrecht: Multi Media Coach
Pag
SBU
Prijs
174
9
€30,95
120
7
€15,50
164
10
€46,00
51 509
3 29
-€92,45
192
11
€18,95
128
4
€14,95*
IC2 Coachen op Competenties A. Verplicht Lingsma, M. & Scholten, M. (2007). Coachen op competentieontwikkeling. Soest: Nelissen • Lingsma, M. & Boers, A. (2009). De Help!Coaching Bibliotheek: C3 Help! ik coach op • competenties. Utrecht: Multi Media Coach Lingsma, M., Sybesma, M. & Oosting, J. (2012). CoachLesmateriaal Spel: Reflectie, de • basis van alle competenties, deel 1. Utrecht: Multi Media Coach. Met inlogcode: artikelen, opdrachten, reflectievragen en PDF-tekst van CD4 Coachen op • competenties, De Coachingbox. Lingsma, M. & Sybesma, M. (2008). Schiedam: Mainpress Totaal B. Aanbevolen Kraal, W. & Heuvel, S. van den. (2009). De STAR-methode. Selecteren, beoordelen en • ontwikkelen van talent. Culemborg: Van Duuren Management Rijkers, T. (2003). Succesvol werken aan je competenties. Nelissen, Soest. •
Pag
SBU
Prijs
128
9
€23,00
128
4
€14,95*
100
4
€25,00*
45 401
3 20
-€62,95
140 196
9 12
€22,95 €23,00
IC3 Werkwijzen A. Verplicht Visser, C. (2009). Doen wat werkt. Oplossingsgericht werken, coachen en managen. • Culemborg: Van Duuren Management, Culemborg. IJzermans, T. & Dirkx, C. (2009). Beren op je weg, spinsels in je hoofd. Zaltbommel: Thema • Lingsma, M. & Boers, A. (2009). De Help!Coaching Bibliotheek: Z2 Help! ik blijf in balans. • Utrecht: Multi Media Coach NIEUW: Pol, van der, I. (2012). Coachen als professie, deel IV. ‘s-Gravenhage: Boom • Lemma (Ook bij BC1 en IC1) Totaal 512 pag’s) Met inlogcode: artikelen, reflectievragen en PDF-tekst van CD6 Eén-op-één coaching: • werkwijzen, De Coachingbox. Oosting, J. & Ozinga, J. (2008). Schiedam: Mainpress Totaal B. Aanbevolen Hollander, J. & Wijnberg, J. (2006). Provocatief coachen. De basis. Schiedam: Scriptum • Horst, van der, A. ea. (2010). Groot psychologisch modellenboek. Culemborg: Van Duuren • Management Kim Berg, I. & Szabó, P. (2006). Oplossingsgericht coachen. Zaltbommel: Thema • Lingsma, M., Sybesma, M. & Oosting, J. (2009). CoachLesmateriaal Spel: Reflectie, de • basis van alle competenties, deel 2. Utrecht: Multi Media Coach. GRATIS BIJ PHBOLEERGANGEN!
Pag
SBU
Prijs
216 88
13 6
€27,95 €21,95
128
4
€14,95*
87
4
€46,00
45 564
3 30
-€110,85
246
16
€19,95
256 152
17 10
€44,95 €32,95
100
4
€25,00*
* Via Coachboulevard met korting te verkrijgen
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
56
IC4 Coachen op Talent & Loopbaan A. Verplicht Schein, E.H. (2006). Loopbaan Ankers. Ontdek je werkelijke waarden. • ’s-Gravenhage: Academic Service Spijkerman, R. (2005). Loopbaangesprekken. Praktijk en theorie van een ervaren • loopbaanadviseur. Zaltbommel: Thema Lingsma, M. & Boers, A. (2009). De Help!Coaching Bibliotheek: Z1 Help! ik ontplooi mijn • talent. Utrecht: Multi Media Coach Met inlogcode: artikelen, reflectievragen en PDF-tekst van CD7a en 7b Eén-op-één • coaching: coachen op zelfregie, De Coachingbox. Lingsma, J., Peeman, T. & Hamburger, O. (2008). Schiedam: Mainpress Totaal B. Aanbevolen Dewulf, L. (2009). Ik kies voor mijn talent. Schiedam: Scriptum •
Pag
SBU
Prijs
125
8
€25,95
173
10
€26,95
128
4
€14,95*
61 487
4 26
-€67,85
136
9
€24,95
IC5 Afronding Coachtraject A. Verplicht • Met inlogcode: artikelen, opdrachten en reflectievragen. Download: Haan, E. de & Burger, S. (2004). Coachen met collega’s (H4, p. 32 - 39). Assen: Koninklijke Van Gorcum • Literatuur uit voorgaande lesdagen verbinden aan Coachverslag 1 Totaal
Pag
SBU
Prijs
113 113
8 8
---
IC8 Verbeeldend Coachen (voorheen Voice Dialogue/ SP2) A. Verplicht Mulder, L. (2011). Speels coachen. Zaltbommel: Thema • Met inlogcode: artikelen en reflectievragen • Totaal B. Aanbevolen Stone, H. en S. (2005). De innerlijke criticus ontmaskerd. Groningen: De Zaak. • Mulder, L. en Budde J. (2006). Drama in bedrijf. Werken met dramatechnieken in training • en coaching. Zaltbommel: Thema.
Pag
SBU
Prijs
176 40 216
6 3 9
€28,95 -€28,95
248
17
€19,95
224
16
€32,95
TC1 Teamanalyse & Ontwikkelingsfasen A. Verplicht Lingsma, M. (2009). Aan de slag met teamcoaching. Soest: Nelissen • Lingsma, M. & Boers, A. (2009). De Help!Coaching Bibliotheek: C2 Help! ik coach teams. • Utrecht: Multi Media Coach Met inlogcode: artikelen, reflectievragen en PDF-tekst van CD9 Teamcoaching, De • Coachingbox. Brabander, R. de (2007). Schiedam: Mainpress Totaal B. Aanbevolen Robbins, H. & Finley, M. (2001). Waarom teams niet werken. Over mythes, missers, • mensen en mogelijkheden. Zaltbommel: Thema Lingsma, M., Brabander, R. de Verhoeven, M. (2008) CoachLesmateriaal DVD Team in • Beeld, 4 ontwikkelingsfasen van een team. Utrecht: Multi Media Coach www.teaminbeeld.nl. GRATIS BIJ PHBO-LEERGANGEN! Lencioni, P. (2008), De vijf frustraties van teamwork. Amsterdam: Business Contact •
Pag
SBU
Prijs
176
12
€26,50
128
4
€19,95*
120 424
7 23
-€46,45
262
17
€25,00
157
3 10
€49,50* €37,50
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
57
TC2 Teaminterventies A. Verplicht Vroemen, M. (2010). Teams op vleugels: gids voor geïnspireerd samenwerken. Deventer: • Kluwer Lingsma M. & Maris T. (2010). CoachLesmateriaal Spel: De Competente Teamcoach. • Utrecht: Multi Media Coach. GRATIS BIJ PHBO-LEERGANGEN! Spanjersberg, M. e.a. (2011) - (deel Kennisboek incl. DVD). Systeemdenken in de • praktijk. De kunst van het verbinden. Utrecht: STILI NOVI (H 1 t/m H 4) (Ook bij TC7) Met inlogcode: artikelen, reflectievragen en PDF-tekst van CD8 Groepsgericht coachen • vanuit systeemdenken, De Coachingbox. Lingsma, M. (2008). Schiedam: Mainpress Totaal B. Aanbevolen Remmerswaal, J. (2008). Handboek groepsdynamica. Een inleiding op theorie en praktijk. • Amsterdam: Boom/Nelissen Karreman, M. (2010). Warming-ups en energizers. Zaltbommel: Thema. • Lingsma, M., Bolung, M. & Brabander, R. de (2010). Werkboek Teamcoaching en nu ECHT • aan de slag. Soest: Nelissen Spijkerman, R & Spijkerman, S. (2010). Navigeer je team naar succes. Amsterdam: • Prentice Hall
Pag
SBU
Prijs
275
15
€39,00
100
5
€25,00*
82
6
€31,50
45 502
3 29
-€95,50
402 208
27 9
€45,50 €26,95
168
8
€23,00
224
15
€25,95
TC3 Conflictcoaching A. Verplicht Lingsma, M. & Hoedt, F. ten. (2009). Conflictcoaching. Soest: Nelissen • Lingsma, M. & Boers, A. (2009). De Help!Coaching Bibliotheek: C4 Help! ik coach • conflicten. Utrecht: Multi Media Coach Met inlogcode: artikelen, reflectievragen en PDF-tekst van CD10 Conflictcoaching, De • Coachingbox. Hoedt F. ten (2008). Schiedam: Mainpress Totaal B. Aanbevolen Hoedt, F. ten, Lingsma, M. & Meessen, V. (2010). Praktijkboek Conflictcoaching. Soest: • Nelissen Hoedt, F. ten & Lingsma, M. (2006). CoachLesmateriaal Spel: Spelen met conflicten. Soest: • Nelissen (in herdruk, verwacht dec. 2012) Lingsma, M. & Hoedt, F. ten (2003). CoachLesmateriaal DVD Mediation in beweging. bITs • en KiK, met NLP-boekje
Pag
SBU
Prijs
132
9
€23,00
128
4
€14,95*
60 320
4 17
-€37,95
176
172
€26,50
100
4
€25,00
1
€27,50
TC4 Intervisiecoaching Als bekend en gelezen verondersteld Praktijkboek Intervisie van Bellersen, zie BC2 A. Verplicht Doorn, G. van & Lingsma, M. (2012). Intervisiecoaching. Amsterdam: Boom/Nelissen • Lingsma, M. & Doorn, G. van (2011). IntervisieWaaier voor collega-coaches, • intervisiegroepen en (tijdelijke) begeleiders. Utrecht: Multi Media Coach (ook bij BC2) Met inlogcode: artikelen en reflectievragen • Totaal B. Aanbevolen Ruijters, M. (2006). Liefde voor leren. Over diversiteit van leren en ontwikkelen in • organisaties. Deventer: Kluwer
Pag
SBU
Prijs
236
15
€24,90
10 30 276
1 2 18
€12,50* -€37,40
455
30
€57,00
TC5 Regressieve & Stagnerende Teams A. Verplicht Kets de Vries, M. (2012). Het egeleffect. ‘s-Gravenhage: Academic Service. Deel 1 en deel • 2. (Ook bij TC7) (Totaal 248 pag’s) Met inlogcode: artikelen en reflectievragen • Totaal B. Aanbevolen Weisfelt, P. & Andel A. van (2005). De geheimen van de groep: Het proces van het systeem • en de consequenties voor individu, groep en organisatie. Soest: Nelissen (vanaf H 6 t/m H 14)
Pag
SBU
Prijs
100 100 200
6 7 13
€34,95 -€34,95
160
6
€44,00
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
58
TC6 Teamcoach als Organisatiecoach A. Verplicht Bryan, B., Goodman, M. & Schaveling, J. (2012). Systeemdenken. ’s-Gravenhage: SDU • Uitgevers bv Met inlogcode: artikelen, reflectievragen en PDF-tekst van CD2 De organisatiecoach, De • Coachingbox. Schaveling, J. & Raekers, J. (2008). Schiedam: Mainpress Totaal B. Aanbevolen • Boomen, F. van den & Jaarsveld, J. van (2011). Organisatiecoaching in de praktijk. Neer: Kloosterhof Neer BV
Pag
SBU
Prijs
253
17
€34,50
45 298
8 25
-€34,50
264
20
€39,75
TC7 Kritieke Momenten Teamcoach A. Verplicht Spanjersberg, M. e.a. (2011) - (deel Kennisboek en DVD). Systeemdenken in de praktijk. • De kunst van het verbinden. Utrecht: STILI NOVI (H 5 t/m H 6) en DVD bekijken (Ook bij TC2) Kets de Vries, M. (2012). Het egeleffect. ‘s-Gravenhage: Academic Service. Deel 3 (Ook bij • TC5) (Totaal 248 pag’s) Met inlogcode: artikelen en reflectievragen • Totaal
Pag
SBU
Prijs
60
5
€31,50
105 20 185
7 1 13
€34,95 -€66,45
TC8 Afronding Teamcoachtraject A. Verplicht • Artikelen, opdrachten en reflectievragen. Download: Haan, E. de & Burger, S. (2004). Coachen met collega’s (H4, p. 32 -39). Assen: Koninklijke Van Gorcum. • Literatuur uit voorgaande lesdagen verbinden aan Coachverslag 2 Totaal
Pag
SBU
Prijs
10 10
---
TC9 Assessement TeamCoach & Certificering Leergang A. Verplicht Literatuur en audio-/filmmateriaal verwerken • Totaal
Pag
SBU
Prijs
8 8
---
* Via Coachboulevard met korting te verkrijgen
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
59
Bijlage 5 Overzicht kosten Leergangen Coachen Overzicht verplichte literatuur in pag’s, SBU’s en prijs
Pag’s
SBU’s
Opleiding Basis Coachen (BC) BC1 Competentieprofiel & de 4 Succesfactoren BC2 Dynamiek van Intervisie BC3 Situationeel Coachen vanuit Visie Totaal verplichte literatuur Basis Coachen Opleiding Individuele Coaching (IC) IC1 Intake: van Coachvraag tot Contract IC2 Coachen op Competenties IC3 Werkwijzen IC4 Coachen op Talent & Loopbaan IC5 Afronding Coachtraject Totaal verplichte literatuur Individuele Coaching Opleiding Teamcoaching (TC) TC1 Teamanalyse & Ontwikkelingsfasen TC2 Teaminterventies TC3 Conflictcoaching TC4 Intervisiecoaching TC5 Regressieve & Stagnerende Teams TC6 Teamcoach als Organisatiecoach TC7 Kritieke Momenten Teamcoach TC8 Afronding Teamcoachtraject TC9 Assessment TeamCoach & Certificering Leergang Totaal verplichte literatuur Teamcoaching vanuit Systeemdenken Totaal erkende Leergang Professioneel Coach met PHBO-diploma Professioneel Coach Totaal erkende Leergang Individueel Coach & TeamCoach met PHBO-diploma Individueel Coach & TeamCoach Totaal Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken met PHBO-diploma TeamCoach
659 360 503 1522 509 401 564 487 113 2074 424 502 320 276 200 298 185 -‐ -‐ 2205
30 21 28 79 29 20 30 26 8 113 23 29 17 18 13 25 13 10 8 156
Prijs incl. kortingen/gratis voor PHBO-LGN en minus boeken die in meer 1daagsen worden gebruikt €96,85 €64,25 €55,75 €216,85 €46,45 €62,95 €64,85 €67,85 - €242,10 €46,45 €95,50 €37,95 €24,90 €34,95 €34,50 - - - €274,25
5118
279
€663,75
(9,96 ECTS)
5676 3602
348 (12,42 ECTS) 235
€733,20 €491,10
(8,39 ECTS)
Leergang Professioneel Coach Opleidingsprijs (BTW-vrijgesteld) Locatiekosten en MMC-producten Factuurprijs Verplichte literatuur, zelf aan te schaffen Totale kosten Leergang Professioneel Coach
Totale kosten € 4978,00 € 1147,00 € 6125,00 € 663,75 € 6788,75
Leergang Individueel Coach & TeamCoach Opleidingsprijs (BTW-vrijgesteld) Locatiekosten en MMC-producten Factuurprijs Verplichte literatuur, zelf aan te schaffen Totale kosten Leergang Individueel Coach & TeamCoach
Totale kosten € 6824,00 € 1566,00 € 8390,00 € 733,20 € 9123,20
Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken Opleidingsprijs (BTW-vrijgesteld) Locatiekosten en MMC-producten Factuurprijs Verplichte literatuur, zelf aan te schaffen Totale kosten Leergang Teamcoaching vanuit Systeemdenken
Totale kosten € 4639,00 € 1056,00 € 5695,00 € 491,10 € 6186,10
Bijkomende kosten: Kosten hernieuwde assessment Administratiekosten PHBO-inschrijving Begeleidingskosten NOBCO Foundation Begeleidingskosten NOBCO Practitioner Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
€ 50,00 € 90,00 € 75,00 € 150,00 60
Marijke Lingsma ontplooit activiteiten in verschillende werkmaatschappijen Scholing: opleidingen en trainingen Vanuit Coachboulevard BV, de coachopleidingen zijn vrijgesteld van BTW Voor meer informatie: www.coachboulevard.nl Heeft u vragen, mail:
[email protected] Coaching (executive, team en organisatie), het geven van workshops, presentaties, lezingen en het begeleiden van verandertrajecten Vanuit Marijke Lingsma Coaching, onderdeel van Multi Media Coach BV, de diensten zijn BTW-plichtig Het ontwikkelen en het op de markt brengen van Multi Media Coach-producten ism uitgeverij Boom/Nelissen Bijvoorbeeld de Scheur je los Coachingskalender, Help!Coaching Bibliotheek, spellen, DVD’s. Vanuit Multi Media Coach BV, BTW-plichtig De diverse boeken zijn uitgegeven bij uitgeverij Boom/Nelissen http://www.boomnelissen.nl/auteurs/marijke_lingsma
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
61
www.coachboulevard.nl
!!!!Opleidingen!en!(Erkende)!Leergangen!Coachen! BC
Basis Coachen
IC
Individuele Coaching
TC
Teamcoaching vanuit Systeemdenken
BC1 Competentieprofiel & de 4 Succesfactoren
BC2
BC3
Dynamiek van Intervisie
Situationeel Coachen vanuit Visie
IC1
IC2
IC3
IC4
IC5
Intake: van Coachvraag tot Contract
Coachen op Competenties
Werkwijzen
Coachen op Talent & Loopbaan
Afronding Coachtraject
IC6
IC7
IC8
IC9
Coachen op Hier-en-Nu
Individu in Groepscontext
Verbeeldend Coachen
Kritieke Momenten Coach
TC1 Teamanalyse & Ontwikkelingsfasen
TC2
TC3
TC4
Teaminterventies
Conflictcoaching
Intervisiecoaching
TC5 Regressieve & Stagnerende Teams
Opleidingsgids Coachboulevard Maart 2013 – versie 1.14
TC6
TC7
TC8
TC9
Teamcoach als Organisatiecoach
Kritieke Momenten Teamcoach
Afronding Teamcoachtraject
Assessment TeamCoach & Certificering Leergang
62