Ontmoetingen. Producten p. 16 Beleggen in Amerikaans vastgoed na de crisis. Building team spirit together. oktober 2012

o kt o b er 2 0 1 2

Ontmoetingen

Detail uit Cap Griz Nez, 2009, Arne Reynaert

Strategie p.4

Inkomen uit aandelen om uw levensstandaard te behouden?

Producten p. 16

Beleggen in Amerikaans vastgoed na de crisis

Building team spirit together

Kunstmarkt p.7

Arne Reynaert, de magie van het niets

Trends p. 18

Wat maakt u gelukkig?

VRANKEN POMMERY BENELUX - SQUARE SAINCTELETTE 11/12 - 1000 BRUXELLES - TÉL : 02/217 59 17

editoriaal

Jan De Coninck Voorzitter van het Directiecomité

Geachte lezer, Hopelijk heeft u kunnen genieten van een deugddoende pauze deze zomer. Het leek wel of de financiële markten ons dit ook gunden, want er was merkelijk minder nervositeit op de markten dan vorig jaar en de tendens was positief. Nu zowel de politici als de beleggers terug zijn uit vakantie en in de media de politieke en economische toestand volop op de voorgrond treedt, merken we dat de problemen van voor de zomer niet zijn opgelost. Hoe een belegger voor de lange termijn voordeel kan halen uit de volgende politieke of economische crisis leest u in het artikel van onze Chief Investment Officer Peter Ampe. Jeroen Vandamme, Product Specialist, heeft het over de heropleving van de Amerikaanse vastgoedmarkt. Het Amerikaanse vastgoed trekt weer aan en dit betekent in eerste instantie een heropleving van de huurmarkt. Later volgen dan de vastgoedprijzen. U verneemt meer hoe u kunt beleggen in Amerikaans vastgoed.

In onze rubriek “Kunstmarkt”, hebben we het in deze editie over twee Belgische kunstenaars. De gerenommeerde Belgische artiest Jan Fabre exposeert van 12 oktober 2012 tot 27 januari 2013 in het Museum voor Schone Kunsten te Brussel. Verder maakt u kennis met Arne Reynaert en zijn werk in een exclusief interview. U vernam ongetwijfeld in de media dat de regering de antimisbruikbepaling heeft herschreven om zo het fiscaal misbruik aan te pakken. De nieuwe regelgeving zorgt echter voor verwarring en Katia Gevaert en Annick Haerens van Patrimoniaal Advies zullen u hierover meer duidelijkheid brengen. Tot slot worden in de rubriek “On the Field” de synergieën binnen Société Générale toegelicht. Ik kan u alvast meedelen dat ons magazine Ontmoetingen vanaf de volgende editie niet enkel een nieuwe naam krijgt, maar ook een meer internationale uitstraling met bijdrages van specialisten binnen hun vakgebied van de groep Société Générale. We wensen u veel leesplezier.

oktober 2012 I Ontmoetingen I p. 3 I

strategie

Inkomen uit aandelen om uw levensstandaard te behouden?

peter ampe chief investment officer

De laatste tijd wordt door prominente fondsbeheerders en financiële verslaggevers gewezen op de dalende interesse in aandelen. Bill Gross van de vermogensbeheerder Pimco schrijft: “The cult of equity is dying”. Onder meer door nieuwe regelgeving nam het percentage aandelen in de portefeuilles van belangrijke investeerders als verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen de laatste jaren gestaag af. Ook individuele beleggers, ontmoedigd door de negatieve opbrengst van de meeste grote aandelenbeurzen over de laatste twaalf jaar, hebben afgehaakt en plaatsten hun vermogen overwegend in liquiditeiten, vastgoed en/of obligaties. Een van de gevolgen is dat bedrijven zich uit de beurs terugtrekken of aandelen terugnemen en zich meer financieren via uitgifte van obligaties. Volgens de economische theorie is deze evolutie minder gunstig voor de groei op langere termijn.

Aandelen zijn goedkoop in vergelijking met obligaties Het is duidelijk dat de huidige interesse in aandelen absoluut niet te vergelijken is met die op het einde van de lange stierenmarkt die ten tijde van de eeuwwisseling eindigde in de internet- en telecombubbel. Aandelen waren toen een must. De winsten op korte termijn motiveerden de beleggers en speculanten tot kopen ondanks historisch hoge waarderingen. Vandaag, meer

I P. 4 I Ontmoetingen I oktober 2012

dan twaalf jaar later, toont vergelijkend onderzoek aan dat op verschillende parameters de aandelen redelijk tot zelf goedkoop gewaardeerd zijn. Dit in schril contrast met de obligatiemarkten die historisch gezien (laatste 100 tot 200 jaar) nu zeer duur zijn, en een ongezien excessief rendement behaalden tijdens de voorbije jaren.

Dividenden vormen een belangrijke inkomstenbron Zonder concrete cijfers te geven over de te verwachten rendementen in de toekomst kan toch met grote zekerheid gesteld worden dat in de westerse landen, over de volgende periode van tien tot twintig jaar, aandelen een hogere opbrengst dan obligaties zullen genereren. Wat beleggers echter afschrikt om opnieuw in aandelen te beleggen zijn, naast de moeilijke economische situatie, vooral de heftige marktbewegingen die de laatste jaren schering en inslag waren. Door die waardeschommelingen kan het rendement van de portefeuille tijdelijk sterk afwijken van de verwachte ”gemiddelde” opbrengst. Indien we echter abstractie kunnen maken van de fluctuaties in de waarde van de portefeuille en eerder de waarschijnlijkheid becijferen van het ontvangen van een regelmatig inkomen dat een bepaalde levensstandaard kan bekostigen, dan zijn de dividenden van uitgezochte aandelen de oplossing. De volatiliteit van dividendindexen was de

laatste vijftig jaar slechts een kwart van die van de aandelenmarkt zelf. De toenemende vraag naar inkomen van een groeiend aantal gepensioneerden zal de traditionele rol van het dividend om de “waarde” van aandelen te bepalen terug op de voorgrond plaatsten. Want bij het berekenen van de opbrengst van aandelenbeurzen over de geschiedenis heen, heeft het dividend een belangrijke impact, daar het verantwoordelijk is voor veruit het grootste deel van de totale opbrengst. Ten slotte verwachten we dat de dividenden zullen verhogen omdat bedrijven een groter deel van de winst gaan uitkeren aan de aandeelhouders.

Winst en winstmarge van ondernemingen staan op hoog niveau We zijn overtuigd dat internationale bedrijven het potentieel hebben om te blijven groeien. Het feit dat ongeveer twee miljard mensen de zogenaamde “middenklasse” zullen vervoegen over een periode van vijftig jaar (1990-2040) zal hiertoe bijdragen. De toekomstige groei in meer dan twintig opkomende landen zal de zwakke groei in de westerse landen meer dan goedmaken. Ondernemingen die wereldwijd actief zijn, zijn goed geplaatst om zoals in de voorbije jaren hierbij hun voordeel te doen.

Een risicoloze belegging bestaat niet Vele bedrijven zijn gezond en zijn vandaag kredietwaardiger dan heel wat veilig geachte overheidsobligaties. De financiële crisis heeft die situatie in de hand gewerkt. Wereldwijd hebben regeringen de wereldeconomie in 2009 voor een depressie behoed via uitzonderlijke monetaire en fiscale maatregelen. Maar dit was ten koste van hoog oplopende staatsschulden. Die hoge staatsschulden zijn geen tijdelijk fenomeen maar wellicht een blijvend probleem vanwege de demografische evolutie in veel westerse landen. De vergrijzing van de naoorlogse generatie (babyboomers) is uniek in de wereldgeschiedenis en de bevolking beseft nog onvoldoende de draagwijdte van die ontwikkeling op onze samenleving gedurende de volgende veertig jaar. Eén gevolg is de exponentiële groei van de sociale uitkeringen, namelijk de verworven pensioenrechten en gezondheidskosten. Eenvoudige berekeningen bewijzen dat zonder aangepaste maatregelen de meeste westerse democratieën op een bankroet afstevenen. We menen dat de nodige maatregelen uiteindelijk zullen genomen worden, maar niet zonder de druk van een crisissituatie zoals de huidige “eurocrisis” overduidelijk aantoont. Daarom mogen we ons de komende jaren nog aan grote schommelingen van de prijs van staatsobligaties verwachten en zal hun “risico” veel hoger zijn dan wat de

beleggers tot nu toe aannemen. Niet alleen het koersverloop van Grieks staatspapier, maar ook de fluctuaties van de Spaanse en Italiaanse obligaties tonen wat de nieuwe norm voor westerse overheidsobligaties kan worden.

Een bepaalde klasse van aandelen is te verkiezen in de geschetste context De structurele ontwikkelingen die hiervoor werden aangehaald doen ons besluiten dat de vermogensallocatie die succesvol was de vorige tien jaar nu dient aangepast te worden. De groei van de opkomende landen, de verdere aantasting van de kredietwaardigheid van de westerse overheidsobligaties en de mogelijke impasse tussen de betaalbaarheid van de verworven rechten en het deficit van de begrotingen, pleiten in het voordeel van een bepaalde klasse aandelen ten nadele van staatsleningen. Op termijn kan zowel hogere inflatie als deflatie een gevolg hiervan zijn. Daarom verkiezen we aandelen van grote, veilige bedrijven met weinig of geen schulden. Multinationale bedrijven die zeer gedifferentieerd zijn en een groeiend deel van hun inkomsten uit de opkomende landen verwerven. Bedrijven zijn immers reële activa en bieden bescherming van de koopkracht via dividendgroei.

Besluit De beste rendementen op langere termijn worden behaald door zeer ondergewaardeerde activa aan te kopen. Omwille van de macro-economische en politieke onzekerheid in de eurozone voldoen de Europese aandelen het meest aan die stelling op voorwaarde dat de crisis wordt opgelost. We staan voor cruciale maanden in het moeilijke proces voor de lidstaten van de eurozone en van de Europese Unie om al dan niet meer soevereiniteit aan die gemeenschap af te staan. Misschien zal de keuze voor het een of het andere duidelijker worden na de verkiezingen die de volgende maanden in enkele Europese landen gehouden worden. Wereldwijd zijn aandelen niet uitzonderlijk ondergewaardeerd. Daarom blijven we eerder voorzichtig om nu al volop die kaart te trekken. Toch zouden we niet aarzelen gebruik te maken van een volgende vertrouwenscrisis om voor de lange termijn resoluut meer aandelen met de bovenbeschreven kwaliteiten in de portefeuille op te nemen ten nadele van obligaties. Deze strategie steunt op het vertrouwen dat historische gemiddelden over lange termijn geldig blijven. Beleggers die zich meer richten op de opportuniteiten op korte termijn zullen een andere strategie volgen, een andere portefeuille samenstellen waarbij zij meer zullen en moeten handelen. Bron: Strategic Economic Decision Incorporation


kunstmarkt

JAN FABRE Chapters i-xviii. Waxes & Bronzes

”Wanneer je in de spiegel kijkt, zie je een kwetsbaar wezen dat verandert. Iedereen bevindt zich in een voortdurende toestand van verandering.”

Net als bij voorgaande exposities stellen de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België het werk van de internationaal befaamde beeldhouwer en regisseur Jan Fabre tentoon. Met een reeks van 18 bronzen en wassen bustes met dierenhoofden die voorzien zijn van hoorns en oren creëert hij een galerie van klassieke sculpturen, waarvan hij de mogelijke betekenissen als een zelfportret/zelfbeeld beschouwt.

foto: Pat Verbruggen, © Angelos

Net als bij voorgaande tentoonstellingen die veel succes oogstten, zoals in het Louvre in Parijs (2008) met de Engel van de metamorfose en het Kunsthistorisches Museum van Wenen (2011) met de De jaren van het uur blauw, stellen de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België het werk van de internationaal befaamde beeldhouwer en regisseur Jan Fabre tentoon, in de zalen die gewijd zijn aan de Oude meesters. In de ruimte naast de prestigieuze Rubenszaal zal de kunstenaar een galerie inrichten met klassieke sculpturen. Het gaat om bronzen en wassen beelden, eigentijdse zelfportretten, die volgens de traditionele regels van de kunst zijn gemaakt. Fabre zal ze op één rij opstellen en op die manier wil hij de traditie van historische galerieën in zijn concept verwerken. Fantasie en enige orde vloeien samen in een ruimte die de historisch-artistieke traditie en het huidige, ironische imago van de mens verenigen, een analyse die wordt onderstreept door de beelden. Al meer dan 25 jaar bekleedt de multigetalenteerde avant-gardist Jan Fabre (Antwerpen, 1958) een vooraanstaande plaats in de internationale kunstwereld, als beeldend kunstenaar, regisseur en auteur. Op het einde van de jaren 1970 heeft hij een opleiding gevolgd aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten en aan het Stedelijk Instituut voor Sierkunsten en Ambachten in Antwerpen. Jan Fabre geniet grote faam bij een breed publiek dankzij werken die gaan van tekeningen in blauwe kogelpen - Het Uur Blauw (19771992) en het Tivolikasteel (1990), het plafond van de Spiegelzaal in het Koninklijk Paleis in

Brussel, dat hij versierde met dekschilden van mestkevers, Heaven of Delight (2002), zijn plastische werken die deel uitmaken van de publieke ruimte zoals De man die de wolken meet (1998), Searching for Utopia (2003) of Totem (2004), tot recente ensembles zoals Chapters I-XVIII en Pietas (2011). In een interview met Hans-Martin Post legt Jan Fabre het concept van de tentoonstelling uit: “Ik heb 18 bronzen en 18 wassen sculpturen gemaakt, allemaal bustes. Je herkent er zowel de jonge als de zeventigjarige Jan Fabre in. Alle stukken hebben de oren van dieren of dragen hoorns. Net als Pinocchio. Die hoorns lijken op antennes. Ik beschouw de ene als een studie voor een zelfportret, de andere als een verlangen naar al wat anders en vreemd is. Het is een fysionomiestudie. De perfect gepolijste bronzen beelden hebben iets weg van doodsmaskers. Dat komt omdat elk zelfportret in zekere zin een doodsmasker is. Alle beeldhouwwerken vloeien voort uit een postmortem stadium van het leven. (...) Deze sculpturen maken deel uit van een denkoefening over het menselijke lichaam. En waar moet je dan beginnen? Voor de spiegel. Je ontdekt daarin wie je bent, maar je ziet ook een stuk van de wereld. Wanneer je in de spiegel kijkt, zie je een kwetsbaar wezen dat verandert. Iedereen bevindt zich in een voortdurende toestand van verandering. Maar door die beelden te maken spot ik tezelfdertijd natuurlijk een beetje met mezelf. Je ziet de eigenzinnige Jan Fabre, de lompe Jan Fabre, de duivelse Jan Fabre en de domme Jan Fabre. Niet zonder enige ironie, uiteraard.”

Hoofdstuk VII, 2010, was, 93x25x63 cm

©Angelos

Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Brussel, zaal 54 van 12.10.2012 tot 27.01.2013 De catalogus “Jan Fabre. Chapters I-XVIII Waxes & Bronzes” (NL/FR/EN) werd voor de gelegenheid opnieuw gedrukt. De toegang tot de tentoonstelling is gratis mits aankoop van een ticket voor de permanente collectie van de musea.


kunstmarkt

Arne Reynaert De magie van het niets

Voor Arne Reynaert begint een goed gesprek met aandachtig kijken. We worden dan ook energiek bij de mouw getrokken voor een rondleiding in zijn zonnige atelier: recht naar een voorstelling van zijn Haïtiaanse adoptiedochter van acht. Het is een beklijvend schilderij van een zwart meisje op een kleurig rubberbootje, dobberend op een ijle zee.

“Ik ben even sterk geëngageerd als artistiek gedreven. Einstein schreef ooit dat we niet alleen deel uitmaken van de natuur maar ook van de materie die ons omringt. Daar zo veel mogelijk respect voor trachten te hebben, ook voor de dingen buiten je directe territorium, geeft eigenlijk een heel comfortabel gevoel. Ik merk dat hoe meer je geeft, hoe meer je terugkrijgt. Aanvaarding en vertrouwen hebben daar veel mee te maken.”

Wieland De Hoon Journalist

Hoe uit zich dat op jouw canvas? “Enerzijds zijn mijn werken anekdotes vol emotie. Schoonheid en communicatie vind ik belangrijk in kunst: je verhaal op een leuke, poëtische manier brengen. Anderzijds gaat mijn werk over aanvaarding. In sommige van mijn werken laat ik drippings toe - uitlopende verflijnen - zodat het object het pure afbeelden overstijgt en een momentopname wordt waarin vergankelijkheid besloten ligt.” Je werken hebben iets zachts en rustgevends, vind ik. “Vind ik een mooi compliment, want mijn werk weerspiegelt mijn eigen natuur. Toch is mijn leven bijwijlen hectisch en stresserend. Vooral dit jaar gaat het hard met internationale tentoonstellingen en verkopen. Gefocust blijven, ook

op de praktische en zakelijke kant, is heel belangrijk. Soms denk ik dan aan topsporters. Dit voorjaar was er een incident naar aanleiding van een tentoonstelling in Casablanca: ik kreeg mijn schilderijen niet terug, de tussenpersoon had het mogelijk wat nonchalant aangepakt. Er kwam zelfs intimidatie aan te pas… Vreemd wanneer zoiets je overkomt. Gelukkig kreeg ik steun van vrienden, het consulaat en de Belgische ambassade.” Je exposeert toch vaak internationaal? “Wat de kwaliteit is van zo’n expositie, of wat eruit voortvloeit, weet je nooit van tevoren. Er komt veel bij kijken: de locatie, de eventuele mede-exposanten, verzekering, transport, communicatie met het publiek... Ik heb graag dat die facetten van hoge kwaliteit zijn. In de VS is de opzet dikwijls heel commercieel. Dit jaar heb ik mogen exposeren op Times Square. Waar ik enorm dankbaar voor ben, is dat er een stuk verhuisd is naar de collectie van Lou Reed en Laurie Anderson. Een geweldige bevestiging, zeker omdat Lou Reed toch

Ain’t we all fugitives - 2009, 130 x 100 x 5 cm


kunstmarkt

een van de grote New Yorkse artistieke iconen blijft. Hij zette destijds Andy Warhol uit The Factory... Kom even mee (toont ons een verstild werk - waterplassen bij eb op een rotsachtig strand - uit 2011: Very, very low tide at Cap Griz Nez). Ik schilderde dit met pigmentloze acrylaten vermengd met de as van een overleden vriendin. Ik deed eerst een test: as bleek veel te ruw om mee te kunnen schilderen. Ik moest die as eerst enkele uren met de hand vijzelen tot fijn pigment. Dat proces heeft mij enorm aangegrepen. Maar los daarvan: ik experimenteer graag met onconventionele technieken.” Ik zie een parallel met een conceptalbum van Lou Reed, Magic en Loss uit 1992, over een vriendin die sterft, wier as verstrooid wordt in de oceaan ... “Ze zal eeuwig bestaan, door de daad alleen al. De materiële aanwezigheid van het ‘niets’ intrigeert me. Dat is geen contradictie. In de wiskunde en de geografie heb je het begrip bifurcatie: splitsing. Die splitsing is in de natuur belangrijk: een tak van een

boom kan niet splitsen als daar al iets is. Materie versus antimaterie: de leegte is erg belangrijk. Ook voor de mens: je kunt maar verlangen naar wat niet is. Dat drijft ons.” Het niets - de antimaterie - brengt ons in beweging? “De rector van de KULeuven kocht een groot werk van me. Onze oudste dochter staat daar op afgebeeld met een vriendin. Op de achtergrond zie je grote holtes, gaten. Het kwam heel anekdotisch tot stand: in de Colruyt vroeg ze me wanneer ik die lekkere kaas nog eens zou kopen, die met gaatjes - die zijn het lekkerst. Intrigerend, toch? Antimaterie maakt materie mogelijk. Kijk naar wat gebeurt in het CERN, met de deeltjesversneller. Als kunstenaar ben ik vrij om daar in gedachten helemaal loos over te gaan. Een wetenschapper moet zich houden aan wat meetbaar is. En toch inspireren kunstenaars en wetenschappers elkaar.” “In mijn filosofie heb ik het ook over parallelle universums. De mens is een medium: we bouwen microscopen en deeltjesversnellers

One two three one - 2012, 100 x 70 cm


die het bestaan aantonen van een ander universum, van andere dimensies dan waar we vertrouwd mee zijn. We komen in contact met wat we niet kennen. De meeste wetenschappers komen op een bepaald moment opmerkelijk genoeg toch met het spirituele in aanraking - hoe rationeel ze ook zijn. De noosphere van Teilhard de Chardin en Vladimir Vernadsky - alle kennis die we allemaal samen bezitten - kun je zien als een bol. Hoe groter die wordt, hoe groter de buitenoppervlakte ervan raakt aan wat we nog niet weten.” Wie of wat inspireert jou in de hedendaagse scene? “Ik heb veel respect voor kunstenaars die - ook zakelijk - goed bezig zijn: Tuymans, Borremans, Jan Vanriet… die beïnvloeden en bevestigen mij ook artistiek. Of Jan Fabre: ik ging in het nieuwe museum van Zagreb kijken naar een beeld van hem - The man who’s spitting on his own grave, temidden van grafzerken waarop Pillenkever, Behangertje, Minotaurus... gegraveerd staan. Alweer: materie, natuur,

en hoe we er allemaal deel van uitmaken. Indianen zeggen dat je mag oversteken naar het hiernamaals: een gunst. De dood als verandering van materie. (fluistert) Echt weg ben je nooit.” “Het is een thema waarin ik gegroeid ben. Als beginnend kunstenaar legde ik de nadruk meer op wat er allemaal scheef zat in de maatschappij. Het conflict tussen de beschaving en het instinct. Toen was mijn werk heel grafisch: Alechinsky, een spoortje Keith Haring ook, Cobra, veel Penck... Eind de jaren negentig ben ik dan gaan herbronnen in het realisme en het naturalisme. Veel meer leren kijken: naar licht bijvoorbeeld. Nu is elk schilderij een uitdaging die heel wat van me vergt. Het is een klassieker, ik weet het, maar het Noordzeelicht vind ik van het mooiste ter wereld.” Ben je erg productief? “Ja, dat komt er nog bij. Ik maak vijftig à honderd doeken per jaar, ik maak enkele beelden en ik schrijf. Er is de druk om te exposeren, om te verkopen ook. Binnenkort

exposeer ik in Leuven in het ‘t Rood Huys met nieuw werk. Dat ben ik aan mijn fans verplicht, maar ik moet het wel nog maken. Voor de EU-gebouwen in Brussel ga ik een expositie samenstellen. Een tentoonstelling zie ik als een project van communicerende werken. Ik werk gelukkig samen met Johan Louvaert van kunsthandel Atmosfera in Heule (Kortrijk): een fantastische sparringpartner. Maar ook wanneer ik geen penseel vastheb, gaat het schilderen in mijn hoofd door. Een poos geleden droomde ik de nieuwe schilderijen. Dat is vermoeiend, want dan sta ik op en... tja.”

“In het kabinet van Joke Schauvlieghe hangen sinds enkele weken drie werken van mijn hand. Dat vind ik een hele eer. En tegelijk respecteer ik zo veel mogelijk mijn environment, kweek zelf met mijn echtgenote onze groenten... en geef geregeld terug: ik werk graag met zogenaamd moeilijk opvoedbare jongeren. Politiek boeit me ook: ik krijg geregeld politici over de vloer, van bijna alle kleuren - ik hou van kleur. Interessante gesprekken zijn dat, en ze waarderen mijn mening. Ik zie het, zéker nu, als een manier om iets terug te geven.”

Werk je lang aan een kunstwerk? “Ja en nee. Het uitvoeren van een werk is als een geboorte, die hoeft niet lang te duren maar moet wel goed zitten, natuurlijk: het juiste moment, de nodige energie, relaxed en gefocust, maar het gaat vooral om wat eraan voorafgaat en wat erop volgt.”

www.rein-art.be Kunsthandel Atmosfera, www.atmosfera.be, Johan Louvaert, tel. 0495/286894

Je hebt succes en bewonderaars, maar je maatschappelijk engagement is niet verdwenen.

Sinds kort worden de ontvangstruimtes van de hoofdzetel van Société Générale Private Banking in Gent opgeluisterd met kunstwerken uit de collectie van Atmosfera waaronder werken van Arne Reynaert. Indien u dit wenst te bekijken, kan u contact opnemen met uw relatiebeheerder.

Very, very low tide at Cap Griz Nez - 2011, 120 x 80 x 4,5 cm - acryl en menselijke as op doek


tactiek

Beleggingsformules in fondsen

Peter Bossaer Portfolio Manager

Via beheer van fondsen kan u genieten van het principe van open architectuur: uit meer dan 29.500 fondsen van meer dan 85 verschillende financiële instellingen worden de best presterende fondsen geselecteerd op basis van kwantitatieve en kwalitatieve criteria. Naargelang uw risicoprofiel kan u kiezen uit vijf formules. Vier formules worden gedefinieerd door het onderliggende aandelenpercentage: Bonds (0% aandelen), Low (10-30% aandelen), Medium (30-70% aandelen) en High (80-100% aandelen). De vijfde formule (Alternative) bestaat uit fondsen die gebruik maken van alternatieve beheertechnieken.

Aandelenfondsen Wij werden in de zomermaanden voorzichtiger ten opzichte van de aandelenmarkten omwille van de onzekerheid over de globale economische groei en de uitkomst van de crisis in de eurozone. Hiertoe werd het gewicht aandelen dat eind 2011 werd opgebouwd opnieuw verlaagd. De globale aandelenindex MSCI World stond toen ruim 10% hoger dan het aankoopmoment. In de afbouw werd de regionale allocatie behouden maar bouwden we het overgewicht in de technologiesector af. Sinds we deze sector een overgewicht in onze portefeuilles gaven (mei 2009) deed deze sector het 26% beter dan de brede index en had daarmee de onderwaardering ongedaan gemaakt.


Obligatiefondsen Door de lage marktrente werd het in de obligatiemarkt steeds moeilijker opportuniteiten te vinden. In mei kochten wij Muzinich Short Duration High Yield. Muzinich is een Amerikaanse vermogensbeheerder met Zwitserse roots die zich heeft gespecialiseerd in de obligatiemarkten en ongeveer $ 10 miljard beheert via diverse mandaten. Het US Short Duration High Yield fonds werd pas in 2010 gelanceerd voor de Europese markt maar heeft in de Verenigde Staten varianten die bijna 20 jaar een uitstekend trackrecord kunnen voorleggen. De beheerder gaat samen met zijn 12 analisten op zoek naar een goed gediversifieerde portefeuille van kortlopende obligaties met focus op BB en B ratings. Door het speculatieve karakter van deze leningen valt met dit fonds wat meer rendement te halen. De ruime spreiding over meer dan 100 verschillende uitgevers beperkt het kredietrisico van de portefeuille. De korte looptijd van de leningen verkleint dan weer het renterisico. Wij verkochten het fonds Edmond de Rothschild Global Convertible. Sinds aankoop (2 december 2011) boekten wij op deze positie een rendement van ongeveer 6,5% (=8,9% geannualiseerd) en vanuit onze eerder defensieve houding ten opzichte van de aandelenmarkt besloten wij deze winst veilig te stellen.

Aandelen Obligaties Alternatief Cash

FUB 0% 87% 0% 13%

FUL 15% 62% 8% 15%

FUM 42% 43% 8% 8%

FUH 86% 6% 4% 5%

Fund Universe Bonds

Shares

Ondanks het lage groeiklimaat blijven bedrijven in een sterke financiële situatie zitten. Sinds 2008 hebben ze enorme inspanningen geleverd om hun balansen gezonder te maken via reductie of herfinanciering van hun schulden. Toch anticipeert de markt nog steeds een impliciete falingsgraad (default rate) die nog een stuk boven het historisch gemiddelde ligt.

Bonds Alternatief Cash

Fund Universe Low

Shares Bonds Alternatief Cash

Het fonds Pimco Global Investment is een uitstekend fonds om op deze opportuniteit in te spelen. Hun flexibiliteit en diversificatie over verschillende regio’s, sectoren en uitgevers brengen in het huidig marktklimaat een meerwaarde in de portefeuille. Zij investeren enkel in kwalitatieve bedrijfsobligaties (investment grade) en houden gemiddeld 150-200 posities aan, vooral geïnvesteerd in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en opkomende markten. Hun portefeuille had bij aankoop van het fonds een looptijd van 5,6 jaar en een brutorendement (YTM) van 4,32%.

Fund Universe Medium


Fund Universe High


Fund Universe Alternative Opnieuw kochten wij enkele fondsen met originele performante strategieën. Invesco Balanced-Risk Allocation is een gebalanceerd fonds dat de mogelijkheid heeft om te investeren in 3 activaklassen: aandelen, obligaties en grondstoffen. Het originele uitgangspunt van deze strategie is om de risicobijdrage van de 3 verschillende activaklassen met elkaar in evenwicht te brengen teneinde de waarschijnlijkheid, omvang en duur van vermogensverliezen te beperken. Door deze benadering heeft

het fonds een lage correlatie met andere gemengde fondsen waardoor we onze portefeuille beter kunnen diversifiëren. BlackRock European Absolute Return belegt in de Europese aandelenmarkt maar vanuit een absolute return benadering, dit wil zeggen positief presteren in alle marktomstandigheden. De doelstelling van het fonds is dan ook met een lage volatiliteit een hoger rendement behalen dan een pure cash belegging. De beheerder hanteert een marktneutrale strategie (zowel long als short) en houdt de “net market exposure (verschil tussen long en short) tussen +20% en -10%, waardoor het fonds een heel lage correlatie heeft met de aandelenmarkt (0,11). In volatiele markten kan hij daarenboven tot 100% in cash aanhouden.

Gewicht activaklassen Zoals hiervoor al vermeld hebben we het gewicht van de aandelen in portefeuilles verlaagd van 20% naar 15% voor de defensieve portefeuilles (Fund Universe Low), voor de gemengde stijl (Fund Universe Medium) van 49,5% naar 41,5% en voor de aandelenportefeuille (Fund Universe High) van 91,5% naar 85,5%. Het obligatiedeel van de portefeuille werd via bovenstaande fondsen nog wat verhoogd; van 84% naar 87% in Fund Universe Bonds, van 59% naar 62% Fund Universe Low, van 36% naar 42,5% in Fund Universe Medium en van 3% naar 6% in Fund Universe High.


trends

“Als het van Be Cool afhangt, dan halen we de top” Wieland De Hoon journalist

Het zijn hoogdagen voor Boy-Adrian van Gelderen. De zestienjarige juniorruiter uit Wuustwezel start vanaf september met een fulltime opleiding tot professioneel sportruiter. Wij gingen met hem praten over zijn passie voor paarden en zijn ambities om de teugels van APG Stables in handen te nemen en uit te bouwen tot een topstal.

Boy-Adrian en zijn ouders Alexander en Jacqueline van Gelderen ontvangen ons op hun prachtige stoeterij, verscholen in de bossen en velden van Wuustwezel. Op de weide staan twee merries en hun veulens te glanzen. “Die daar is twee maanden

oud, de ander zes”, steekt hij van wal. “We hebben hier paarden van veulens tot sportpaarden, en voor mij zijn ze allemaal evenveel waard. Ik heb écht geen favoriet: ik zie ze allemaal even graag. Die liefde voor paarden is mijn allergrootste drijfveer.”

Vertel, wat is jumping precies? Boy-Adrian van Gelderen: “Alle disciplines in de paardensport hebben dressuur als basis. Bij het springen is het de bedoeling om foutloos over de hindernissen te gaan en zo min mogelijk balken te laten vallen binnen de toegestane tijd. Dan in de tweede ronde, de barrage, is het de bedoeling zo snel mogelijk, alweer zonder fouten, over de hindernissen te gaan. Heb je nul strafpunten en de snelste tijd, dan sta je vooraan.” Wat komt er allemaal bij kijken? “Training! Voor topsport moet je elke dag volop gaan. Je moet ook een goede band ontwikkelen met je paard. Voor een concours heb ik geen favoriet dier, ik ben fan van al mijn paarden - ook op dagen waarop het wat minder gaat. Er zijn heel wat jonge paarden waar ik nu nog niet mee rijd, maar waarvan ik hoop in de toekomst een nog sterkere band mee te krijgen om samen goed te kunnen presteren.” Hangen karakter en prestaties af van het ras? “Bepaalde genen van de vader of moeder spelen een grote rol. Het paard op de foto is nogal zuur, die kan niet met andere paarden op de wei: oren achteruit, pitsen (bijten) … . Nog een andere merrie is dan wel weer heel benaderbaar. Maar op hun prestaties heeft dat geen invloed. Een bepaalde ruin eist echt al je aandacht op, die blijft maar duwen. Onze paarden delen wel hun afkomst: het zijn allemaal sportgerichte stamboekwarmbloeden die heel geschikt zijn voor jumping. Sportpaarden, dressuurpaarden of paarden voor endurance hebben allemaal een warmbloedafstamming.” Stamboek en warmbloed: waar staat dat precies voor? “Afstamming is erg belangrijk: zo kan je tot een paar lijnen terugkijken naar de geschiedenis van de voorouders van


een dier. Warmbloedpaarden stammen eigenlijk af van Arabische paarden, maar zijn in de loop van decennialang kruisen sterker en groter gemaakt, terwijl ze toch hun elegante eigenschappen behielden. Warmbloeden zijn ook de sterkste springers.” Jacqueline van Gelderen: “Bij APG Stables houden we vooral KPWN’s Koninklijk Warmbloed Paardenstamboek Nederland (Oorspronkelijk kruisingen van Gelderlanders en Groningers, wdh). Andere stamboeken die we op stal hebben, zijn BWP - Belgisch Warmbloedpaard, Zangersheide, AES (Anglo-European Stuckbook) en Holsteiner.” Aan welke wedstrijden heb je laatst nog deelgenomen? Boy-Adrian: “Pas geleden nog met Be Cool, mijn zesjarige ruin, de kwalificatie

voor jonge springpaarden voor het WK als voorbereiding op de VION-Cup. Daar heb ik de afgelopen tijd flink voor getraind. Het is ook voor het eerst dat ik meedoe. Per paardenleeftijdscategorie moet je je kwalificeren om eraan mee te mogen doen. Voor de zesjarigen is het lastig omdat ze zo hoog moeten springen. Je moet twee halve finales verrijden, de besten van de finale mogen dan naar het WK in Lanaken deze herfst. Maar als het van Be Cool afhangt, dan zou het kunnen lukken.”

Olympische Spelen met een zestienjarige.”

Jacqueline van Gelderen: “Niet allemaal, daar zijn we pas sinds een paar jaar mee bezig. Wij fokken een aantal veulens per jaar, de andere paarden kopen we aan. We hopen dat daar in de toekomst dan sterke sportpaarden voor Boy-Adrian uit voortkomen.”

Verkies je zelf jongere of oudere paarden?

Heb je een ochtendritueel voor je gaat trainen?

“Toen ik pas begon eerder oudere dieren, zoals Bon Ami - die is nu elf jaar - omdat die meer ervaring hebben. Meestal zijn sportpaarden op hun top rond hun tien, dertien jaar. Dat gaat dan tot vijftien, zeventien jaar, hoewel je het moeilijk kunt voorspellen. Ian Miller reed tijdens de

Boy-Adrian: “Op onze eigen stal trainen duurt al gauw een hele dag: om zeven uur aankomen, kop koffie drinken en werkboek invullen voor het dagschema met Teun van den Broek, tweede ruiter met veel ervaring met het opleiden van jonge paarden. En dan naar het bos of meteen gaan

Fokken jullie alle paarden zelf in de stoeterij?


trends

trainen. Meestal eerst de paarden die het volgend weekend mee op concours gaan. Een training kan ook bestaan door op verplaatsing te gaan, door de week is het veelal dressuur om het paard krachtiger te maken. Longeren, het paard aan de longeerlijn in de cirkel oefeningen laten doen, hoort er ook bij. Het bos trekken we in om de paarden te ontspannen. En daarna gaan ze op de wei, in de paddock of in de stapmolen.” Hoe combineer je al die training met je studies? “Ik verruil vanaf dit jaar de sportschool in Merksem voor een masterclass bij Helicon in Deurne (NL), een driejarige opleiding met talen en wiskunde maar ook paardenanatomie, coaching … Ideaal: enkel les op woensdag. Zo kan ik permanent met de paarden aan de slag en word ik toch gediplomeerd internationaal lesgever. Nu kan ik me totaal focussen. Ik wil wél proberen de top bereiken in mijn sport, maar met dat diploma heb ik een vangnet.” Ben je al van jongsaf zo gedreven bezig met paarden? “Nee, tussen mijn vijfde en mijn twaalfde had ik niets met paarden, ik was bang geworden door een trap van een pony. Ik ben dus vrij laat begonnen. Toen mijn ouders zagen dat ik het méénde, besloten ze te investeren in een eigen stal, om optimaal te kunnen trainen. ” Jacqueline van Gelderen: “Boy-Adrian heeft de drive van een topsporter. Dat vind ik wel bijzonder, ook gezien zijn leeftijd. Hij zet veel opzij om zijn droom waar te maken.” Drive of discipline: belangrijkste?

wat

is

het

Boy-Adrian: “Je hebt het allebei nodig: de discipline moet er zijn om er elke dag weer te staan. Er zijn ook minder leuke werkjes, stallen schoonmaken bijvoorbeeld, maar


die neem ik er met plezier bij. ’s Avonds kan het ook lelijk uitlopen. Je weet nooit om hoe laat je klaar bent.” Heb je het gevoel dat je een stukje sociaal leven mist? “Ik heb wel vrienden en vriendinnen in de sport, die zie ik dan op de concoursen en ik houd contact via facebook. Met een maat, niet uit de paardensport, ga ik wel eens karten: meer heb ik zelf niet nodig. Of samen naar een wedstrijd, of op een ruiterbal een keertje meedoen: het is voldoende.” En … een vriendin? “Nee, geen tijd (lacht). De sport gaat voor. Ik kan gerust een afspraakje afzeggen als ik nog iets moet doen.” In 2010 won je de Beker van België voor scholieren en voor pony’s. “Ja, dat was mooi, de Beker van België bij de paarden en de pony’s op dezelfde dag. Ondertussen ben ik junior geworden: dan ligt de lat gelijk heel wat hoger van hoogte en moeilijkheidsgraad. Veel moeilijker. Tijdens het voorbije trainingsjaar heb ik niet meegedaan aan de kwalificaties voor het EK. Ik heb vooral ervaring opgedaan: in het buitenland heb ik niet alleen met de jeugdmaar ook met de volwassenentoernooien meegedaan. Heb je ook rolmodellen? Tijdens de Olympische Spelen bijvoorbeeld? “Nee, ik probeer van iedereen wat mee te pikken. Mijn stijl wordt wel mee bepaald door mijn Nederlandse lesgever Vincent Voorn en zijn vader Albert. Zij hebben wel een typisch eigen rijstijl, daar neem ik dan ook veel van over, nog niet alles, zij hebben veel meer ervaring dan ik.” Wat vind je zelf de beste prestatie die je al hebt neergezet?

“Toen ik vorig jaar tijdens de landenwedstrijd van mijn eerste jaar junioren in Italië, met maar één fout buitenkwam. Ik had nog nooit zo hoog gesprongen, één meter veertig. Dat scheelde meteen vijftien centimeter.” Zou je graag aan landenprijzen meedoen, teamjumping dus? “Daar word je voor gevraagd. Het hangt van je prestaties af. Je gaat individueel naar een internationale wedstrijd, maar je kunt er ook teamspringen.” Is er groot verschil in jumpingcultuur tussen Nederland en België? “Ik vind van wel. België kent geweldig goede ruiters, denk maar even aan de twee elkaar opvolgende wereldkampioenen Jos Lansink en Philippe Le Jeune. In vergelijking met Nederland is de top daar echter veel breder maar dat zie je in vele andere takken van sport ook terug komen. Op het gebied van begeleiding door de overheid via de sportbonden is er nog wat in te halen waar nu wel het nodige aan gedaan wordt, maar nog niet direct in resultaten wordt neergezet.” Dit is een prachtig domein van acht hectare met alle faciliteiten. Waar wilt u naartoe met APG Stables? Jacqueline van Gelderen: “We willen vooral een rendabele, professionele paardensportomgeving uitbouwen waarin men kan komen trainen. Momenteel hebben we een Finse amazone in onze gastenverblijven. Haar paarden staan in de logeerboxen. Die uitwisseling vinden we leuk. We hebben een gedraineerde springweide - veel concoursen gaan door op gras - een springtuin, stapmolen, longeercirkel, binnenpiste, gedraineerde buitenpiste, wasserij, zadelkamer, gastenboxen én woonruimte voor de ruiters. Dat is heel wat. We organiseren ook clinics, dressuur en springen waarbij een bekende ruiter les komt geven, met telkens heel wat bijval.”

“Kijk, alles is begonnen met twee pony’s voor Boy-Adrian - en zie waar we nu staan. Boy-Adrian kan hier echt méégroeien. Je weet nooit of er tussen onze jonge dieren een absoluut topdier bijzit. APG Stables kán een topstal worden, maar dat hangt ook samen met Boys sportieve prestaties. Prijzen winnen is essentieel voor je reputatie als stal. Verder hangt alles af van zijn drive om het ook zakelijk te maken, maar ook dat zit wel goed. Bovendien staan we klaar voor hem wanneer hij ons nodig heeft.” U organiseert ook zakenevents op het domein. “Klopt, we hebben een hele mooie foyer en een groot terras. Binnenkort stellen

we het bijvoorbeeld ter beschikking voor een seminarie voor Société Générale Private Banking. Een prachtomgeving voor bijeenkomsten, events, seminaries ... Rustig, en in een bijzonder kader.” Vanwaar eigenlijk die grote passie voor wat u doet? “Mijn echtgenoot en ik gaan hier nu helemaal in op na een geslaagd zakenleven. Ik ben er zelfs avondcursussen voor gaan volgen in Sint-Niklaas. Paardrijden deden we eigenlijk enkel recreatief. Wat we zelf leuk vinden, is varen en rallyrijden met oldtimers. Maar op deze manier onze zoon een kans bieden, is en blijft het allerleukste.”

Laatste vraagje, Boy-Adrian: waar zie jij jezelf over vijf jaar? Boy-Adrian: “Zover mogelijk. Misschien ben ik dan al senior. Op topniveau meedraaien is in ieder geval dé ambitie: ik eindig sowieso liever eerste dan tweede. Dat heeft Teun ook al een enkele keer mogen ondervinden (lacht).”

Foto’s: Frank Toussaint


producten

Beleggen in Amerikaans vastgoed na de crisis

Jeroen Vandamme Product Specialist

Eindelijk trekt de Amerikaanse vastgoedsector zich weer op gang! Het begin van de vastgoedcrisis ligt nu al vijf jaar achter ons. Over die periode corrigeerde de Amerikaanse vastgoedsector zoals nooit eerder was gebeurd, met de bouw van gemiddeld amper 700.000 nieuwe woningen per jaar tegenover 1,8 miljoen in 2007. De excessen uit het verleden lijken weggewerkt. Het wordt nu hoog tijd dat de bouw het niveau van de structurele vraag opnieuw oppikt. De vastgoedsector kende een noodzakelijke correctie om de excessen van de vastgoedzeepbel weg te werken. Het overtollige aanbod daalt echter snel en als het Amerikaanse vastgoedaanbod de komende jaren weer een normaal niveau zal halen, zal het woningenaanbod, ten opzichte van het huidige niveau, moeten worden verdubbeld. Voor een belegger zit het venijn altijd in de details en de uitwerking van een rendabele belegging vereist een duidelijke visie. Verwacht alvast geen snelle opvering van de vastgoedprijzen, maar mik veeleer op de huurmarkt en de bouwsector.

DE HUURMARKT ZAL DE EERSTE BEGUNSTIGDE ZIJN EN DE VERKOOPPRIJZEN ZULLEN ALS LAATSTE OPVEREN


De prognoses omtrent de opvering van de Amerikaanse vastgoedmarkt zijn vaak overmoedig gebleken. De vraag naar woningen zal zich inderdaad hoofdzakelijk laten gevoelen op de huurmarkt aangezien de toegang tot eigendommen blijft dalen. Gelet op de meest recente evoluties in het voorjaar lijkt het herstel echter op gang gekomen, ook al zal dat herstel in opeenvolgende fases verlopen. Eerst zal de huurmarkt zich herstellen en daarna de bouwsector, terwijl de prijzen van de woningen als laatste zullen opveren. De Amerikaanse huursector zou inderdaad moeten profiteren van de bijzonder gunstige commerciële omstandigheden, waaronder:

1. solide huuropbrengsten, 2. lage financieringskosten, 3. talrijke verkoopaanbiedingen met betrekking tot in beslag genomen vastgoed, 4. stijgende huurprijzen. De vooruitzichten lijken dus veelbelovend voor de huurmarkt. Het huurvolume zal grotendeels tegemoet kunnen komen aan de woningenvraag aangezien de toegang tot eigendom blijft afnemen. We zijn van mening dat de huurvraag meer dan 2 miljoen huizen zal betreffen. Dit blijkt momenteel uit een forse hausse van de vrijstaande woningen, wat op zijn beurt leidt tot een regelmatige huurprijsinflatie

(2,5% op jaarbasis) en een versnelling van de opstart van nieuwe residentiële woningen (+24% in april ten opzichte van het gemiddelde percentage in 2011). Omgekeerd zullen de vastgoedprijzen zich pas over 2 à 3 jaar herstellen gelet op de malaise op de arbeidsmarkt, het hoge aantal niet verkochte woningen (beslagleggingen) en de negatieve impact van de daling van het eigendomspercentage. Ook hier zal de residentiële bouwsector (voor de huurmarkt) de vruchten plukken van deze opvering om tegemoet te komen aan de behoefte aan nieuwe woningen.

3. een overvloedig verkoopaanbod met betrekking tot het in beslag genomen vastgoed aan prijzen die vaak lager zijn dan de bouwkosten. Bovendien bieden de aandelen van de REIT’s een aantrekkelijk dividend aan dat hoger ligt dan het obligatierendement en waarvan de inkomsten (huurprijzen) verbonden zijn met de inflatie. Dit laatste is ook duidelijk zichtbaar op de grafiek waarbij de rendementen op 10-jarige staatsobligaties zijn gedaald naar hun laagste peil ooit, terwijl de huurrendementen

sinds 2008 weten te stijgen. Wat de bouwbedrijven betreft lijken hun hoogrentende obligaties nog altijd goedkoop; terwijl het hogere bouwvolume hun rendabiliteit en hun kaspositie zullen verbeteren. Die obligaties moeten nog stijgen vooraleer ze hun waardering van vóór de crisis halen. Toen waren hun ‘spreads’ gelijk aan 400-450 basispunten tegenover 550-600 op dit moment. Deze herwaardering hebben we al waargenomen op de aandelenmarkten, geheel in lijn met de verwachte opvering van de bouwsector.

Zoals men kon verwachten, is de markt al begonnen met het inprijzen van deze opvering. De aandelen van de bouwbedrijven spurtten de laatste maanden fors hoger, met een stijging van 25% sinds begin dit jaar. De beleggers raakten in de ban van de sterke activiteitsindicatoren in de vastgoedsector, zoals de stijging met 25% van de bouwvergunningen en met 30% van de opstart van nieuwe projecten (op jaarbasis).

VOOR DE BELEGGERS LIGT DE WAARDE IN DE AANDELEN VAN DE REIT’s EN DE OBLIGATIES VAN DE WONINGBOUWBEDRIJVEN Gelet op het bestaande onevenwicht op de huurmarkt en in het segment van de appartementenverkoop bevatten de aandelen van de Amerikaanse Real Estate Investment Trusts (REIT’s) en de obligaties van de bouwbedrijven interessante opportuniteiten. De REIT’s zijn inderdaad goed geplaatst om winst binnen te halen omdat ze kunnen bogen op: 1. een solide huuropbrengst, 2. lage rentevoeten om hun aankopen te financieren,

Conclusie Gelet op het bestaande onevenwicht op de huurmarkt en in het segment van de appartementenverkoop bevatten de aandelen van de Amerikaanse Real Estate Investment Trusts en de obligaties van de bouwbedrijven interessante opportuniteiten. Het is nog niet te laat om deze investeringsoplossingen op te nemen in een beleggingsportefeuille. In beide gevallen zou de geduldige belegger een interessant rendement moeten kunnen binnenhalen.


trends

Wat maakt u gelukkig ? Hein Zegers Welzijnswetenschapper

Welzijn. Geluk. Het goede leven. Eeuwenlang waren deze belangrijke onderwerpen uitsluitend het terrein van religie en filosofie. De laatste decennia ontstond er echter ook meer en meer empirisch onderzoek naar welzijn, vooral dan binnen de psychologische wetenschap. Lord Richard Layard, Professor aan de London School of Economics, is een vurig pleitbezorger van deze wetenschapstak. Welzijn is ook het stokpaardje van Daniel Kahneman, de enige psycholoog die ooit de Nobelprijs Economie heeft gewonnen. De Verenigde Naties heeft geluksonderzoek vanaf dit jaar prominent op de agenda gezet. Maar ook vanuit België wordt er internationaal onderzoek gedaan naar welzijn. Wat kunnen we van dit onderzoek leren? Hoe kunnen we onszelf en onze omgeving gelukkiger maken?

Gelukkig zijn doen we samen Wat maakt u gelukkig? Deze vraag stelden we in een onderzoek aan mensen uit 70 verschillende landen. We analyseerden de antwoorden en ontdekten een aantal steeds terugkerende thema’s. Eén soort antwoord op de vraag “Wat maakt u gelukkig?” stak er met kop en schouders bovenuit: “andere mensen”, “anderen”, “verbondenheid met anderen”, ... werd door bijna de helft van de ondervraagden vermeld. Ook ander wetenschappelijk onderzoek bevestigt dit keer op keer: anderen zijn essentieel voor ons geluk. Mensen uit meer collectivistische culturen vertalen “wat maakt u gelukkig” vaak zelfs automatisch naar “wat maakt ONS gelukkig”. Gelukkig zijn doen we samen.

Flow “Persoonlijke sterktes en talenten gebruiken” blijkt ook veel mensen gelukkig te maken. Of u nu goed bent in zorgen voor anderen, organiseren, koken, managen van mensen, investeren of schilderen, wanneer u deze talenten zinvol kan inzetten, is de kans groot dat u er gelukkiger van wordt. Wanneer u uw sterktes intensief kan gebruiken, kan u in een gelukzalige psychologische toestand van “Flow” terechtkomen. “Flow” kan u onder andere herkennen aan het gevoel helemaal op te gaan in een bezigheid, zichzelf te vergeten en de tijd uit het oog te verliezen.


Klein maar fijn

Basisbehoeften

“Kunnen genieten van kleine dingen” is een ander antwoord dat we vaak hoorden tijdens ons internationaal onderzoek naar de vraag “Wat maakt u gelukkig?”. De geur van lavendel, de zang van een lijster, de glimlach van een kind, het gevoel van de warmte van de zon op het gezicht, een zomerbriesje, ... “Eenvoud” is een ander antwoord dat vaak terugkomt: “Rust en eenvoud”, “gewoon leven”, ...

“Als ik ’s avonds thuiskom en al mijn familieleden zijn ongedeerd, niet vermoord of ontvoerd, dan ben ik gelukkig”, antwoordt een buschauffeur uit een gebied dat wordt geteisterd door drugskartels. Een jongen uit Ghana rapporteert dat “naar school mógen gaan” hem gelukkig maakt. “Eten hebben voor mijn kind” antwoordt de tienermoeder uit de sloppenwijken van een Indische grootstad. Voor wie

basisbehoeften als veiligheid, onderwijs, voeding of medische zorg ontbeert, is het zeker gelukkigmakend om aan deze basisbehoeften te kunnen voldoen.

Beweging Uit westers onderzoek blijkt dat lichaamsbeweging heel belangrijk is voor ons welbevinden. Dit hoeft daarom geen topsport of competitie te zijn: regelmatig wandelen, dansen, de trap nemen, ... blijken ons significant gelukkiger te maken. Misschien is beweging voor ons lichaam ook wel een basisbehoefte, waar we in onze westerse zittende samenleving vaak niet aan toekomen. Sport en beweging kan voor een aantal mensen dus als antidepressivum werken, of misschien nog juister: een leven achter een computerscherm ZONDER beweging kan een “depressivum” worden...

Dé ultieme geheime sleutels tot hét geluk Als onderzoek bevestigt dat vele mensen asperges lusten, bewijst dat nog niet dat u asperges lust. Hetzelfde geldt ook voor onderzoek naar geluk: Als u dus ergens “Dé vijf ultieme geheime sleutels tot hét geluk” hoort verkondigen, dan is de kans groot dat dit voor u persoonlijk niet helemaal zal kloppen. Een mens is immers geen gemiddelde. De welzijnswetenschap kan ons wel erg interessante bevindingen aanreiken. Op basis van die gegevens kunnen we dan zelf beslissen en uitproberen of we er ons leven en dat van onze dierbaren gelukkiger mee kunnen maken.

Hein Zegers: ”Geluk kan een zwaar onderwerp zijn!”

Hein Zegers studeerde literatuur, talen en psychologie (K.U.Leuven, Universität zu Köln & UvH Universiteit Utrecht). De laatste 20 jaar bezocht hij meer dan 100 landen en deed er veldonderzoek naar geluk en welzijn. Hij publiceert en doceert regelmatig over welzijnsonderzoek.


patrimonium

De nieuwe antimisbruikbepaling : de verwarring is compleet

De verwarring is compleet, maar laten we voorlopig rustig blijven. De fiscus heeft met de nieuwe antimisbruikbepaling ongetwijfeld een wapen in handen gekregen om constructies die duidelijk ingaan tegen de doelstelling van de wet, aan te vechten. Doch, er is geen nood tot paniek. Volgens menig rechtsgeleerde zullen de gevallen van fiscaal misbruik zeldzaam blijven omwille van de cumul van de toepassingsvoorwaarden. Volgens anderen echter zou iedere vorm van successieplanning in vraag kunnen gesteld worden. De nieuwe maatregel zou bovendien aangevochten kunnen worden door het Grondwettelijk Hof. Bij gebrek aan zekerheid zullen we trachten u meer duidelijkheid te geven rond de nieuwe antimisbruikbepaling en de gevolgen ervan op uw successieplanning.

Fiscaal misbruik Samengevat stelt de nieuwe antimisbruikbepaling dat rechtshandelingen of het geheel van rechtshandelingen dat eenzelfde verrichting tot stand brengt, niet kunnen worden tegengeworpen aan de fiscus wanneer de fiscus aan de hand van objectieve criteria fiscaal misbruik aantoont. Er is sprake van fiscaal misbruik als de belastingplichtige via de door hem gestelde rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen een verrichting tot stand brengt: • waarbij hij zichzelf in strijd met de doelstellingen van de wet of de uitvoeringsbesluiten daarvan, buiten het toepassingsgebied van een bepaling plaatst; of


Annick Haerens hoofd patrimoniaal advies

Katia Gevaert Patrimoniaal adviseur

• waarbij aanspraak wordt gemaakt op een belastingvoordeel voorzien door een bepaling van de wet of de uitvoeringsbesluiten daarvan, en de toekenning van dit voordeel in strijd zou zijn met de doelstellingen van die bepaling en de verrichting in wezen het verkrijgen van dit voordeel tot doel heeft. Levert de fiscus dat bewijs, dan komt het aan de belastingplichtige toe te bewijzen dat hij, bij de keuze van zijn verrichting, andere motieven had dan het ontwijken van belastingen. Wordt dat bewijs niet geleverd, dan wordt de verrichting van de belastingplichtige belast overeenkomstig het doel van de wet alsof het misbruik niet had plaatsgevonden. De nieuwe antimisbruikbepaling is van toepassing op de inkomstenbelastingen (art. 344, §1 WIB), de successierechten ( art. 106, lid 2 W. Succ.) en de registratierechten (art. 18, §2 W. Reg.). De fiscus moet in eerste instantie bewijzen dat er een rechtshandeling voorhanden is. Vervolgens moet zij de fiscale motieven kunnen aantonen aan de hand van

objectieve criteria zoals bijvoorbeeld de snelheid van handelen, het gekunstelde karakter van de verrichting, het feit dat de handeling atypisch is enz. Ten slotte moet de administratie bewijzen dat de verrichting de duidelijke doelstelling van een specifieke wettelijke bepaling frustreert. Het is echter niet eenvoudig om de doelstelling van de wetgever te achterhalen met betrekking tot een specifieke bepaling. Indien de fiscus erin slaagt al deze bewijzen te leveren, is er sprake van fiscaal misbruik. De belastingplichtige kan in dat geval bewijzen dat hij ook andere (burgerrechtelijke) motieven had dan louter fiscale. Levert hij dat bewijs, dan is er geen sprake meer van fiscaal misbruik. Het valt te betreuren dat de memorie van toelichting geen enkel voorbeeld bevat van rechtshandelingen die onder de toepassing van de nieuwe antimisbruikbepaling zouden vallen. In de pers werd veel verwarring gecreëerd rond de handelingen die wel of niet als fiscaal misbruik zouden worden bestempeld. De minister van financiën koos er ook bewust voor om geen duidelijke taal te spreken om misbruikers niet op ideeën te brengen. De juiste draagwijdte van de tekst, voornamelijk in het kader van een successieplanning, is derhalve moeilijk te achterhalen. Een eerste circulaire bood weinig verduidelijkingen, wel integendeel. Daarom heeft de fiscus onder zware druk recent een tweede circulaire gepubliceerd waarin zij bijkomende informatie geeft rond de verrichtingen die volgens haar al dan niet onder de toepassing zouden vallen van de antimisbruikbepaling.

De “white list” en de “black list” van de fiscus In haar circulaire bevestigt de fiscus dat geval per geval beoordeeld zal worden of een verrichting, rekening houdend met de concrete context, een fiscaal misbruik uitmaakt. De fiscus wil met andere woorden geen exhaustieve lijst opmaken van per se veilige of verdachte rechtshandelingen.

Ten einde enige duidelijkheid te bieden heeft de fiscus een aantal rechtshandelingen opgesomd die zeker niet ofwel duidelijk wèl als misbruik kunnen worden beschouwd. Deze lijst is echter geenszins limitatief. De “white list” • handen bankgiften • schenkingen voor een buitenlandse notaris • gespreide schenking van onroerende goederen met tussenperiode van meer dan 3 jaar • schenkingen onder last • schenkingen onder ontbindende voorwaarde • schenkingen met voorbehoud van vruchtgebruik of een ander levenslang recht • schenkingen van grootouders aan kinderen en kleinkinderen • schenkingen waarop een verlaagd registratierecht van toepassing is (bv. familiale onderneming, bouwgrond) • schenkingen die vrijgesteld zijn conform het Wetboek Registratierechten • tontine- en aanwasbedingen • testament met maximale benutting van gunstregimes (bv. legaat van de gezinswoning aan de langstlevende echtgenoot van de geheelheid van de volle eigendom in Vlaanderen) • generation skipping (legaat aan de kleinkinderen waarbij een generatie geheel of gedeeltelijk overgeslagen wordt) • kinderloos vrijgezel testament, een testament waarbij kinderloze personen hun nalatenschap nalaten aan hun vader en moeder in de plaats van aan hun broers en zussen om de hogere tarieven in de zijlijn te vermijden • duolegaten, voor zover deze na verrekening van de last, resulteren in een substantiële nettobevoordeling van de vereniging Deze handelingen zijn op zich niet te beschouwen als een fiscaal misbruik, echter onder voorbehoud dat ze geen deel zouden uitmaken van een gecombineerde constructie.

De “black list” • sterfhuisclausules • gesplitste aankoop (blote eigendom en vruchtgebruik) van onroerend goed voorafgegaan door een al of niet geregistreerde schenking mits er eenheid van opzet aanwezig is • erfpachtconstructies • inbreng in de huwgemeenschap gevolgd door een schenking van beide ouders aan de kinderen, mits er eenheid van opzet aanwezig is • uitbreng van goederen uit de huwgemeenschap gevolgd door wederzijdse schenkingen onder ontbindende voorwaarden • ik-opa-testamenten (waarbij de grootouders legateren aan de kinderen onder de last om een schuld te erkennen ten aanzien van de kleinkinderen)

een geschil tussen de belastingplichtige en de fiscus zal de rechter beslissen. Ten aanzien van de successie- en registratierechten is de nieuwe antimisbruikbepaling van toepassing op rechtshandelingen gesteld vanaf 1 juni 2012. Dat de fiscus zijn wapen te pas en te onpas zal gebruiken is niet uit te sluiten en schrikt af. Daaruit zullen tal van geschillen voortvloeien. Dit bevordert de rechtszekerheid hoegenaamd niet en belooft veel werk voor de advocaten. De taak om de juiste draagwijdte van de nieuwe antimisbruikbepaling te achterhalen zal heel waarschijnlijk doorgeschoven worden naar de hoven en de rechtbanken. In afwachting van meer rechtszekerheid is voorzichtigheid aan te raden bij het uitwerken van iedere successieplanning.

Deze handelingen zijn op zich wel te beschouwen als een fiscaal misbruik, tenzij bewezen kan worden dat ze verantwoord zijn door andere dan fiscale motieven.

Hoe moet het nu verder? Op deze lijst zal ongetwijfeld veel kritiek geuit worden. De practici zullen trachten aan te tonen dat veel van de door de fiscus geviseerde technieken niet als een fiscaal misbruik kunnen beschouwd worden. Ofwel omdat het doel van geen enkele specifieke bepaling gefrustreerd wordt, ofwel omdat er duidelijk andere dan fiscale motieven de keuze van de belastingplichtige rechtvaardigen. Merk op dat een circulaire enkel het standpunt van de fiscus omvat. Er kan maar belasting geheven worden op basis van een wet en dus niet op basis van een circulaire. Bovendien moet de fiscale wet op een restrictieve manier geïnterpreteerd worden. Analoge interpretaties zijn uitgesloten. Bij


on the field

Nieuwe synergieën bij Société Générale Private Banking

Nieuwe website Indien u een regelmatige gebruiker bent van e-Consulting, zal het u wellicht niet ontgaan zijn dat de website van Société Générale Private Banking België recent in een nieuw kleedje werd gestopt. De look & feel zijn nu volledig in overeenstemming met de corporate website alsook met de huisstijl die van toepassing is op de laatste advertenties, brochures en dit magazine Ontmoetingen. Zwart-witfoto’s maakten plaats voor kleurenfoto’s. De zwart-grijze achtergrond werd vervangen door een verfrissend wit. Het oogt allemaal veel mooier en we zijn dan ook trots op het resultaat. Neem gerust een kijkje op www. privatebanking.societegenerale.be. U zal op een vernieuwde manier kennis maken met de bank en de waarden en engagementen waar zij voor staat.

Helena Buckinx Communication Manager

Nieuw magazine Het magazine Ontmoetingen is ook onderwerp van synergie. Het initiatief om als private bank een exclusief magazine te creëren werd een aantal jaren geleden in België gelanceerd en is uitgegroeid tot een successtory die onze collega’s in Parijs niet ontgaan is. Er werd daarom beslist dit initiatief uit te breiden naar alle

entiteiten van private banking worldwide. Dit betekent dat Ontmoetingen in z’n huidige vorm zal verdwijnen, maar u krijgt er een internationaal magazine voor in de plaats met nog steeds dezelfde vaste rubrieken en een meer internationale aanpak en uitstraling. Het nieuwe magazine zal drie keer per jaar verschijnen: in februari, juni en

j a n u a ri 2 0 1 2

a p r il 2 0 1 2

OntmOetingen

CORPORATE P.4

Country Market Management

KUNSTMARKT P.10

Museum M verbluffend anders

Building team spirit tOgether

juli 2012

OntmOetingen

TACTIEK P.8

KuNSTMaRKT P.6

Beleggingsformules in fondsen

oNTMoETiNg MET SEvERiN voN EcKaRDSTEiN

TRENDS P.14

TRENDS P.14

Interview met golfspeler Christian Cévaër

BRigiTTE EN MichaEl: EEN PaSSiE vooR TuiNEN



november. Over een maand krijgt u dus al het eerste nummer van dit nieuwe magazine in de bus (in de taal van uw keuze). Wij kijken samen met u uit naar het resultaat van deze nieuwe publicatie, en zijn ervan overtuigd dat het u minstens evenzeer zal kunnen bekoren als dat nu met Ontmoetingen reeds het geval was.

STRaTEgiE P.10 Risicoscenario’s gewikt en gewogen PRoDucTEN P.18

WERElDWijD BElEggEN SiNDS 1979

oktober 2012

OntmOetingen

KUNSTmaRKT P.6

ERic vaNDE PiTTE: ’aaN KUNST KaN iK NiET oNTSNaPPEN’

TRENDS P.14

GaSTRoNomiE DiE haaR ooRSPRoNG NiET vERloochENT


STRaTEGiE P.8

EURolaND, DE STRijD om TE ovERlEvEN

PaTRimoNiUm P.20

DE ovERDRachT vaN familialE oNDERNEmiNGEN EN vENNooTSchaPPEN

OntmOetingen

strAtegie P.4

inkomen uit AAndelen om uw levensstAndAArd te Behouden?

Producten P. 16

Beleggen in AmerikAAns vAstgoed nA de crisis


kunstmArkt P.7

Arne reynAert, de mAgie vAn het niets

trends P. 18

wAt mAAkt u gelukkig?

VILLA & PALAZZO AMINTA - MAGGIORE-MEER

VIND ONS OP

You Tube

stylish feel good hotels in europe

GRATIS INSPIRATIEBOEK

voor klanten Société Générale Private Banking U zoekt een mooi, origineel en stijlvol hotel om maximaal te genieten van uw schaarse vrije tijd? Het inspiratieboek geeft u de keuze uit 76 stijlvolle feel good hotels in Europa.

bestel via www.cocooningtime.com of mail naar [email protected] -

normale prijs € 15 + € 7,50 verzendkosten stijlvolle uitvoering met glansverniste foto’s pagina’s: 188 afmetingen: 240 x 240 mm

Geldig bij een bestelling van één exemplaar met vermelding ‘Société Générale PB’ en zolang de voorraad strekt.

Société Générale Private Banking Kortrijksesteenweg 302 9000 Gent T +32 9 242 22 22 F +32 9 242 22 44 E [email protected] www.privatebanking.societegenerale.be BE 0415 835 337 RPR Gent Kanunnik Colinetstraat 7 9300 Aalst T +32 53 76 84 84 F +32 53 21 32 99 [email protected]

Luikersteenweg 267A 3500 Hasselt T +32 11 22 24 29 F +32 11 22 28 47 [email protected]

Rue du Curé Notre Dame 8 7500 Tournai T +32 69 76 67 51 F +32 69 76 67 63 [email protected]

Sneeuwbeslaan 14 2610 Antwerpen T +32 3 233 78 00 F +32 3 233 84 24 [email protected]

Natiënlaan 203 8300 Knokke-Heist T +32 50 33 95 77 F +32 50 33 19 29 [email protected]

Langestraat 207 2240 Zandhoven T +32 3 311 75 43 F +32 3 309 32 97 [email protected]

Scheepsdalelaan 60 8000 Brugge T +32 50 39 25 55 F +32 50 38 76 68 [email protected]

Condédreef 69 8500 Kortrijk T +32 56 21 01 44 F +32 56 21 01 47 [email protected]

Koloniënstraat 11 1000 Brussel T +32 2 511 02 06 F +32 2 511 77 21 [email protected]

Bondgenotenlaan 109 3000 Leuven T +32 16 28 46 00 F +32 16 23 38 43 [email protected]

Colofon REDACTIE Peter Ampe, Peter Bossaer (Vermogensbeheer), Annick Haerens en Katia Gevaert (Patrimoniaal Advies), Jeroen Vandamme (Investment Solutions), Helena Buckinx en Leen Joos (Communicatie). MET DE MEDEWERKING VAN Wieland De Hoon EINDREDACTIE Dienst Communicatie, [email protected] Afsluiting eindredactie: 10 september 2012. ILLUSTRATIES Cocooningtime - Arne Reynaert - Frank Toussaint - Christophe Vander Eecken - Pat Verbruggen - CSC Société Générale Private Banking - stock.xchng. OPMAAK - CSC. DRUK - Cassochrome Graphic Production. Elke volledige of gedeeltelijke reproductie of vertaling is strikt verboden zonder de voorafgaande schriftelijke toelating van de bank. Alle informatie in dit document wordt louter ter informatie verstrekt en mag in geen geval worden beschouwd als een verbintenis van de bank.

De informatie opgenomen in deze publicatie is van algemene aard en is niet bedoeld als gepersonaliseerde aanbeveling, aanbod tot aankoop of aanzetten tot verkoop van financiële instrumenten of enig andere vorm van adviesverlening. De cliënt dient zelf, in overleg met zijn relatiebeheerder bij Société Générale Private Banking België, na te gaan of de vermelde financiële instrumenten en beleggingsdiensten voor hem geschikt of passend zijn. Voor geïndividualiseerd fiscaal, patrimoniaal of juridisch advies dient de cliënt zich te richten tot de personen of instanties die hierin gespecialiseerd zijn. De informatie opgenomen in deze publicatie steunt op betrouwbare bronnen en eigen onderzoek. De (gesimuleerde) resultaten uit het verleden of prognoses vormen geen betrouwbare indicator voor toekomstige resultaten. Resultaten uitgedrukt in vreemde valuta kunnen onderhevig zijn aan valutaschommelingen. Tenzij dit uitdrukkelijk anders wordt vermeld, richt deze informatie zich enkel tot ingezetenen van lidstaten van de Europese Unie. Deze publicatie is een publicitaire mededeling uitgebracht door Société Générale Private Banking België. De bevoegde controleautoriteit is de Nationale Bank van België (NBB) en de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA). Raadpleeg onze website www.privatebanking.societegenerale.be voor meer informatie over beleggingsaanbevelingen. Société Générale Private Banking België, noch enige andere vennootschap van de Groep Société Générale kan aansprakelijk worden gesteld voor de eventuele onjuistheid, onvolledigheid of oneigenlijk gebruik van de informatie.

Building team spirit together

Ontmoetingen. Producten p. 16 Beleggen in Amerikaans vastgoed na de crisis. Building team spirit together. oktober 2012

Recommend Documents