jaargang 09
maart 2014
Het grootste magazine voor intralogistiek
NABESCHOUWING LOGIMAT 2014
COCA-COLA BEHEERST LAADSTROOM
ONGEDIERTE KNAAGT AAN MARGE DRIE MERKEN OP CENTRALE LOCATIE
logistiektotaal.nl 01_Cover.indd 1
05-03-14 10:25
w w w. r e n a u l t . n l
MOCHT ER ’NS EEN DINGETJE ZIJN
DAN HEEFT U DE ZEKERHEID VAN RENAULT PRO+
RENAULT PRO+ MET ONDERHOUD, SERVICE EN FINANCIERING OP MAAT DE NIEUWE KANGOO EXPRESS LEASE AL VANAF € 45,- PER WEEK
Met de Renault Kangoo Express hoeft u zich nergens druk over te maken. U heeft namelijk de zekerheid van Renault PRO+. Uw vaste contactpersoon biedt voor elk probleem de juiste oplossing. Zoals het leveren van maatwerk door onder andere op- en ombouw of vervangend vervoer met haal- en brengservice. Zo verliest u nauwelijks tijd. Want tijd is geld.
DRIVE THE CHANGE
Aanbiedingen geldig van 05-01-2014 t/m 05-05-2014. Kangoo Express vanaf € 11.990,- Kangoo Express vanafprijs van € 45,- per week is gebaseerd op Kangoo Express dCi 75 FAP Générique. Vanafprijzen zijn exclusief BTW, BPM en kosten rijklaar maken. Het weekbedrag van € 45,- wordt berekend d.m.v. een vast percentage van de netto catalogusprijs en het voordeel van financial lease (60 maanden bij 4,9%). Financieringsaanbod geldt alléén op orders voor de Kangoo Express (niet op Kangoo Z.E.). Financial Lease 1,9%, 4,9% of 6,9% en het voordeel is niet van toepassing op leaserent, (inter)nationale rentals, fleetjaarafspraken en dealerorders en indien een leasemaatschappij zichzelf uitsluit van deze actie. Op elke nieuwe Renault Kangoo Express geldt een fabrieksgarantie van 2 jr. zonder kilometerbeperking en 12 jr. plaatwerkgarantie. Getoonde modellen kunnen afwijken van standaarduitvoering. Drukfouten, prijs- en specificatiewijzigingen voorbehouden. Voor meer informatie en/of de voorwaarden bel gratis 0800- 0303, kijk op renault.nl of vraag uw Renault Bedrijfswagen dealer. Bedragen zijn afgerond op hele euro’s. Rentewijzigingen en drukfouten voorbehouden.
Min./max. 4,3-5,0 l/100 km. Resp. 23,3-20,0 km/l. CO2: 112-130 g/km.
100008128 BS 230x300 Adv VU Pro+ Boom_V2.indd 1
31-01-14 15:44
Voorwoord
Toyota aan kop van wereldranglijst Toyota, Kion en Jungheinrich hebben respectievelijk wereldwijd de hoogste omzet gescoord met betrekking tot hun heftruckverkopen in het afgelopen jaar. Nacco staat met de zustermerken Hyster en Yale op de 4e positie, gevolgd door Crown. De wereldranglijst wordt jaarlijks samengesteld door het Duitse DHF Intralogistik. De ranglijst belicht de markt van al het mondiaal verkochte intern transportmaterieel (heftrucks en magazijntrucks) in gedetailleerde omzetten in euro’s en het bijbehorende marktaandeel van de
Beursmoe Logistieke vakbeurzen zijn het uitgelezen platform om innovaties voor de dagelijkse be-
actueel
actueel Bezoek logistiektotaal.nl voor meer nieuws
desbetreffende fabrikanten in het boekjaar 2012/2013.
Peinemann neemt Total Lifttrucks over
drijfsvoering wereldkundig te maken. Bovendien gelden ze als trefpunt en klankbord van
De Peinemann Groep heeft Total Lifttrucks overgenomen. Voortaan zal Total Lifttrucks uit Sint-Oeden
en voor vakgenoten en ook nog als een graad-
rode doorgaan onder de naam Peinemann Heftrucks. Met de overname breidt Peinemann Heftrucks
meter voor de economie. En met dat laatste
haar heftruckorganisatie uit. Met de vestiging in Sint-Oedenrode creëert het bedrijf in Zuidoost-
lijkt het nu eindelijk beter te gaan. Onlangs
Nederland een extra steunpunt. Tezamen met haar vestigingen in Hoogvliet, Amsterdam en Veendam
waren we met drie redacteuren twee dagen
zorgt dit voor een landelijke dekking voor haar klanten.
op de LogiMAT in Stuttgart. Negen ‘kingsize’
Peinemann is sinds 1954 actief in de wereld van horizontaal- en verticaal transport met kranen,
hallen doorlopen met een totaaloppervlak
heftrucks, hoogwerkers, magazijnequipment, tijdelijk personeel, service en onderhoud. Peinemann is
van 75.000 vierkante meter en ruim 1.000
een onafhankelijke verhuurder van intern transportmaterieel. In een eerder stadium heeft Peinemann
standhouders uitpluizen op interessant en
Hangcha Lifting Solutions en Carer Lifting Solutions overgenomen. Het importeurschap van Heli (van
innovatief nieuws is een hele onderneming.
Total Lifttrucks) komt te vervallen.
Vooraf maken we daarom altijd een globaal plan; wie waarheen gaat en waar we mogelijk nieuws kunnen verwachten. Net als in andere
Hoogvliet pickt met MAAS Internal LogistiX
beursedities zijn we daar goed in geslaagd en is veel nieuws ook daadwerkelijk gepubli-
Hoogvliet heeft pick-to-light-karren van MAAS Internal LogistiX aangeschaft. De supermarktketen
ceerd in zowel de voor- als nabeschouwing.
gebruikt de karren voor het verzamelen van de online boodschappen in het 5.000 vierkante meter
Een compilatie daarvan is bij ons ook online te
groot dc in Alphen aan den Rijn.
vinden in het dossier LogiMAT 2014, inclusief
Elke orderpickkar telt 12 locaties met pick-to-light-displays, zodat een orderpicker tot 12 orders
een videoreportage van de highlights. Dat
tegelijk kan afhandelen. De displays staan via het MAAS Flow Control-systeem in verbinding met de
doen we ook allemaal graag, omdat het nut-
orderpicker, die op zijn beurt is uitgerust met een polsterminal en ringscanner.
tige vakinformatie is voor u en ons en wij er
De pick-to-light-karren staan via hetzelfde systeem in verbinding met het WMS van Hoogvliet. In de
ook nog veel plezier aan beleven. Een bijna
aansturing zijn verschillende slimmigheidjes ingebouwd die zorgen voor een zo efficiënt mogelijk
ideale combinatie van aangenaam en nuttig.
orderpickproces. In de wijze waarop orders aan orderpickkarren worden toegewezen, wordt bijvoor-
Er is maar één kwelling die elk beursbezoek
beeld rekening gehouden met de prioriteit van de orders. Als het gewicht van een krat groter dan 15
van dit formaat oplevert. Aan het eind van de
kg wordt, wordt de order automatisch verdeeld over twee of meer kratten.
dag voel je de kilometerslange beursgang ook
... op onze website
pijnlijk echt in je voeten. In de bagage gaan daarom altijd extra schoenen en vooral heel veel schone sokken mee, om te voorkomen
Scan deze pagina met de Layar
● Yale levert Redcoon magazijntrucks
dat we ook echt ‘beursmoe’ worden.
app op uw mobiele telefoon of
● Still hybride trucks op milieulijst 2014
tablet voor meer nieuws.
● SSI Schäfer richt BREEAM magazijn
Martin Althoff
in voor Lely
Hoofdredacteur Logistiek Totaal
3
03_voorwoord.indd 3
05-03-14 10:27
colofon
Logistiek Totaal is het vakblad voor managers in de interne logistiek, waarbij producten en diensten heel nadrukkelijk centraal staan. Het blad onderscheidt zich van de bestaande vakbladen in de branche door zijn praktische en frisse focus op alle producten en diensten waar de logistiek manager in zijn gecompliceerde arbeidsomgeving mee te maken heeft. Hierbij gaat het natuurlijk om de eerste aanschaf, maar ook om gebruik, onderhoud, uitbreiding en vervanging. Op volstrekt onafhankelijke basis worden nieuwe en bestaande producten tegen het licht gehouden, praktisch beoordeeld en bekeken. Logistiek Totaal inspireert en informeert de logistiek manager, zodat die tot de juiste keuzes kan komen bij de aanschaf en het gebruik van investeringsgoederen.
Hoofdredactie:
Martin Althoff (088) 29 44 708
[email protected]
Eindredactie:
Commercieel advies: Ruud Buiting (088) 29 44 744 (06) 10 41 75 69
[email protected]
Lisette Biesenbeek (088) 29 44 711
[email protected]
Maaike Liedenbaum (088) 29 44 995
[email protected]
Redactie o.a.:
Sales manager:
Marcel te Lindert Buro Andersom
Redactieadres:
Eisma Industrialmedia Informaticaweg 3 7007 CP Doetinchem Postbus 361 7000 AJ Doetinchem
E-mail redactie:
[email protected]
Internet:
www.logistiektotaal.nl
Vormgeving: ZeeDesign
Druk:
Veldhuis Media
Uitgever:
Cobie te Nijenhuis
Directie:
Egbert van Hes, algemeen directeur Bouke Hoving, financieel directeur Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur
Cobie te Nijenhuis (088) 29 44 735
[email protected]
PROCESSES AND PACKAGING LEADING TRADE FAIR
Marketing:
08 –14 MAY 2014 INTERPACK.COM
Imke Hammerman (088) 29 44 760
[email protected]
Traffic:
ZeeDesign tel.: (0517) 53 16 72 fax: (0517) 53 18 10
[email protected]
Bankrelatie:
Rabobank Leeuwarden-Noordwest Friesland Postbus 769 8901BN Leeuwarden Banknr: 0365911100 IBAN: NL98RABO0365911100 BIC: RABONL2U
Abonnementen:
DÜSSELDORF, GERMANY
NIEUWE THEMA’S VOOR DE VERPAKKINGS
INDUSTRIE
Publish Impuls
[email protected] (088) 22 66 648
Copyright: © 2014 Eisma Industrialmedia, Leeuwarden. Algemene voorwaarden | Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of worden overgenomen, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Leveringsvoorwaarden: www.eismamediagroep.nl
4
Fairwise bv Verlengde Tolweg 2a _ 2517 JV Den Haag Tel. 070-3501100 _ Fax 070-3584061
[email protected] _ www.fairwise.nl
2014-03-01 interpack 2014_Niederlande_Verpackungsindustrie_95 x 267 Satzspiegel_Verpakking totaal_4c_2757
Het grootste vakblad voor warehousing
maart 2014
04_colofon.indd 4
2014-03-01 interpack 2014_Niederlande_Verpackungsindustrie_95 x 267 Satzspiegel_Verpakking totaal_4c_2757.indd 05-03-14 05.12.13 1 15:16 10:28
inhoud 06
14
06 LogiMAT 2014
17 Flexibele deur
20 32 Knagend probleem
Logistiek Totaal doet verslag van de
Efaflex ontwikkelt een snelroldeur die wel
Ongediertepreventie en -bestrijding in het
beursnoviteiten.
tegen een stootje kan.
magazijn. Hoe pak je dat aan?
20 Meten is weten
12 Interview
34 Veilige stellingen
Barloworld gaat verder onder de nieuwe
Coca-Cola bespaart met het 2100.net batte-
Bonfix richt haar nieuwe dc in Zwolle
naam Heffiq. Lex Knol trekt de kar.
rij management systeem van GNB.
in met Hovuma palletstellingen.
14 Centrale distributie
30 MultiScan
39 Verpakking Totaal
Het nieuwe PDC van Unicarriers herbergt
De MultiScan van Logistore maakt
Verpakking Totaal keert terug als apart
drie merken: Atlet, Nissan en TCM.
artikelstamgegevens completer.
katern. Lees o.a. meer over de Empack.
Test
En verder
Beheerste kracht
06 Actueel
Logistiek Totaal onderwerpt de
11 Nieuwkomers NKIT vol ambitie
ETV 320 reachtruck van Jung-
18 Jungheinrich onthult nieuwe
heinrich aan een grondige test
verbrandingsrange
en noteert een aantal interes-
23 BMWT-column
sante verbeteringen. Zo heeft
24 Industriële toughbook van Panasonic
de reachtruck onder meer een
40 Opvullen of beschermen?
hoge productiviteit en een laag
44 Palomat Greenline biedt uitkomst
energieverbruik.
45 Empack 2014 47 Productnieuws
26
5
05_inhoud.indd 5
05-03-14 10:28
beurs tekst en foto’s: Martin Althoff, Mark Dohmen
Minder heftrucks, meer systeemoplossingen
LogiMAT versus CeMAT De LogiMAT in Stuttgart is de grote Europese tegenhanger van de mondiale CeMAT in Hannover. Dit jaar worden deze twee grote Duitse beurzen op rij gehouden, waarbij de LogiMAT het spits mocht afbijten en de CeMAT medio mei volgt.
6
De beursorganisaties van Logi-
jaar is dat vooral te merken bij de
Daar staat tegenover dat met
vakbeurs samengesteld. Daar-
MAT en CeMAT werken samen, te
heftruckfabrikanten die het echt
name de magazijninrichters,
naast is alles ook na te lezen in
weten EuroExpo voor de jaarlijkse
grote nieuws toch blijken te reser-
automatiseerders en systeem-
het LogiMAT 2014 dossier op
LogiMAT en Deutsche Messe voor
veren voor de CeMAT in Hannover
leveranciers op het gebied van
www.logistiektotaal.nl.
de tweejaarlijkse CeMAT. Naar bui-
in mei. Dit is dan ook de reden
intralogistiek wel vol uit pakken
ten toe benadrukken zij steevast
waarom er deze keer in verhou-
op de LogiMAT. Logistiek Totaal
dat beide evenementen comple-
ding minder heftruckleveranciers
was erbij en doet op de volgende
Scan deze pagina’s met de
mentair zijn aan elkaar, maar in
met noviteiten zijn vertegenwoor-
pagina’s uitgebreid verslag van de
Layar app op uw mobiele
het jaar dat beide samenvallen,
digd op de LogiMAT in Stuttgart
getoonde innovaties. Samen met
telefoon of tablet voor het
is er toch sprake van een kan-
dan in de tussenliggende jaren.
de voorbeschouwing met nieuws
LogiMAT videojournaal.
nibaliserend effect met betrek-
Op een enkele uitzondering na
van een flink aantal Nederlandse
king tot het wereldkundig maken
worden in Stuttgart geen nieuwe
standhouders is door de redactie
van innovaties en noviteiten. Dit
trucks gepresenteerd.
nu een totaaloverzicht van de
maart 2014
06-07-08-10_logimat.indd 6
05-03-14 10:29
Eisenmann Anlagenbau baarde opzien met een even eenvoudig als vernuftig
worden gegeven, bijvoorbeeld om een last op te pakken of neer te zetten.
systeem voor het automatisch transport van pallets. De ‘low budget’ AGV-
Het compacte systeem heeft een eigen gewicht van nog geen 100 kg,
oplossing bestaat uit twee rijdende lepels, die niet mechanisch met elkaar
maar kan lasten tot 1.000 kg verplaatsen. De maximale hefhoogte be-
zijn verbonden, maar wel met elkaar communiceren. Met slechts één aan-
draagt ongeveer 40 mm en de maximale transportsnelheid 1 m/s. Het
drijving wordt gereden, gestuurd en geheven. Per lepel worden vier aandrij-
gepatenteerde systeem is ontwikkeld in samenwerking met de Univer-
vingen gebruikt. Navigeren gebeurt middels optische sensoren en contras-
siteit van Stuttgart en won op de LogiMAT de Best Product Award in de
terende lijnen op de vloer. Met behulp van barcode labels kan een opdracht
categorie ‘inslag, uitslag, opslag’.
Logitrade toont kunststof MOPS
Best Product Award voor PalletCube
Tussen de vele multi-orderpick-
De PalletCube kwam als winnaar uit de bus in de categorie ‘software,
karren op de beursvloer viel eentje
communicatie, IT’ van de Best Product Awards. Het systeem van de firma
in het bijzonder op: de MOPS van
Heidler Strichcode, dat in Nederland wordt geleverd door Logitrade,
het Nederlandse Logitrade. MOPS
werkt met speciale infrarood camera’s die pallets met de meest uiteen-
staat voor Multi Order Picking Sy-
lopende vormen snel (in circa 500 milliseconden) en nauwkeurig meten.
stems, of Mobile Pick and Sort.
Met behulp van de data kan bijvoorbeeld de ideale opslaglocatie of het
Als enige aanbieder op de beurs
juiste verzendtarief worden vastgesteld.
beurs
Rijdende lepels in de prijzen
kiest Logitrade voor een modulair op te bouwen kunststof kar. Het systeem is daardoor niet alleen licht en eenvoudig te hanteren, maar ook relatief goedkoop en eenvoudig te reinigen. MOPS maakt het mogelijk om pick-tolight te combineren met voice. De kar is voorzien van heldere ledlampjes in een rail, die eenvoudig op de kar kan worden geplakt. Het concept maakt een flexibele indeling mogelijk, zodat – indien nodig – de indeling van de orderverzamelkar snel en eenvoudig kan worden aangepast.
7
06-07-08-10_logimat.indd 7
05-03-14 10:29
beurs tekst en foto’s: Martin Althoff en Mark Dohmen
Meerweg stapelaar beleeft primeur Combilift presenteerde haar nieuwste troef: de Combi-WR4, ook wel de Walkie Reach 4-Way genoemd. Deze meerweg stapelaar is bedoeld voor inzetsituaties waarbij lange lasten moeten worden getransporteerd en opgeslagen. De stapelaar is uiterst compact en wendbaar. Dankzij een ‘intelligente knop’ kan zelfs met de dissel in rechtopstaande stand worden gemanoeuvreerd. De digitale display geeft hierbij continu de wielstand aan, zodat de bediener niet voor verrassingen komt te staan en de veiligheid gewaarborgd blijft. Groot voordeel is volgens importeur Mabo-lifting Nederland bovendien dat er niet is gekozen voor een uitreachende mast, maar voor een pantograaf. Hierdoor hoeft de bediener de truck niet onder een stelling, of met de poten in een pallet te rijden. De pantograaf schuift uit en pakt de last op. De hefcapaciteit bedraagt 1.500 kg op een lastzwaartepunt van 600 mm.
Pick-by-voice en RFID in één
Elektrische meerweg driewieler
In de categorie ‘orderverzamelen, verpakken en lading zekeren’ ging de
Naast diverse maatwerkoplossingen stelde Hubtex haar nieuwste drie-
Best Product Award naar Ehrhardt + Partner. De leverancier ontwikkelde
wieler tentoon: de DQ 30 E. Deze elektrische meerweg machine vult een
Voice Integrates RFID (VIR). Een standaard pick-by-voice Talkman is uit-
gat in het gamma van de producent, en is bedoeld voor het segment tus-
gebreid met een draagbare RFID-reader en aan een heupgordel gemon-
sen de vierweg reachtruck en de zijlader.
teerd. De orderverzamelbak, voorzien van RFID-tag, wordt tijdens het
De trucks kunnen zowel binnen als buiten worden ingezet. De DQ 30
beladen van de kar langs de gordel bewogen en zo direct geïdentificeerd.
E is compact gebouwd en voorzien van een lage opstap. De capaciteit
Het concept verenigt de voordelen van pick-by-voice en RFID in één
bedraagt 3 ton en de machine is leverbaar met verschillende masten
orderverzamelconcept. De voordelen: een reductie van de rusttijden tot
tot 7.500 mm hefhoogte. Op de beurs werd de uitvoering met stacabine
80% bij het multi-orderverzamelen, een lagere foutkans en een eenvou-
gepresenteerd, maar er is ook een zitvariant beschikbaar.
diger beheer van de orderverzamelbakken. Bij een inzet van 20 orderverzamelkarren is het systeem volgens E+P binnen een jaar terugverdiend.
8
maart 2014
06-07-08-10_logimat.indd 8
05-03-14 10:29
Hemmink versterkt positie met fors lagere voorraad Technische handelsonderneming Hemmink is exclusief importeur van vooraanstaande merken componenten en systemen. Het bedrijf levert aan zowel elektrotechnische groothandelsbedrijven als aan de tv-, data- en telecombranche. Om de groeiende voorraad in het Zwolse distributiecentrum efficiënter te kunnen managen, vulde Hemmink het nieuwe ERP-systeem Microsoft Dynamics AX aan met Slim4. Dankzij deze voorraadoptimalisatie software werd de voorraad met 20 procent gereduceerd, terwijl de servicegraad steeg van 95 naar ruim 99 procent. Nu is de weg vrij voor een verdere versteviging van de positie van Hemmink in de supply chain.
“Met Slim4 is het aantal backorders gereduceerd van 10% naar 1%.” Mark Roos, Inkoper, Hemmink
Hemmink beschikt over een groeiend assortiment van ongeveer 15.000 artikelen, waarvan zo’n 20 procent op voorraad ligt. Voor het beheren van die voorraad maakte Hemmink lange tijd gebruik van de min/max-niveaus in het toenmalige ERP-systeem Agresso Wholesale. “Een nogal omslachtige methode, met als gevolg dat niveaus amper geactualiseerd werden”, weet inkoper Mark Roos. “Sinds de implementatie van Slim4 eind 2009 is dat verleden tijd.” Basis voor samenwerking Slim4 biedt een dynamisch en gebruiksvriendelijk platform dat dagelijks overzichtelijke besteladviezen creëert. Op basis van deze adviezen wordt er alert gestuurd op uitzonderingen: “Onverwachte ontwikkelingen komen dankzij management by exception tijdig aan het licht,” aldus Roos. “We kunnen nu direct contact opnemen met de afdeling Verkoop om te bespreken wat er aan de hand is. Slim4 zet dus
echt aan tot samenwerking. Dit levert voordelen op voor de hele organisatie.” Efficiënter werken en scherper inkopen “In 2013 gingen we over op het ERP-systeem Microsoft Dynamics AX. Door Slim4 ook hiermee te integreren, kan er nóg efficiënter gepland worden,” stelt een tevreden Roos. De tijdwinst die dit oplevert, wordt gebruikt om ook de voorraden voor de tv-, data- en telecommarkt optimaal te beheren. “In deze vechtmarkt moeten we kort op de bal spelen. Daarbij maken we veelvuldig gebruik van de ‘what-if’-scenario’s die Slim4 biedt. Op basis hiervan kunnen we nóg scherper inkopen en zijn we beter in staat het juiste bestelmoment te bepalen,” aldus een tevreden Roos. Servicegraad van 95 naar ruim 99 procent Al snel na de soepel verlopen implementatie daalde de voorraadwaarde – momenteel ongeveer
drie miljoen euro – met twintig procent. Tegelijkertijd steeg de servicegraad van 95 procent naar ruim 99 procent. Die verbetering is onder andere zichtbaar in het aantal backorders, dat dankzij Slim4 is teruggelopen van 10 naar amper 1 procent. Het foutpercentage is daarnaast tot bijna nul gereduceerd. Gehele supply chain profiteert “En er liggen nog veel meer kansen,” stelt Roos. “We kunnen onze positie verder verstevigen door onder andere ook de verkoopprognoses van klanten in Slim4 te verwerken. Op basis daarvan kunnen we onze toeleveranciers van betrouwbare forecasts voorzien. Zij stemmen daar dan vervolgens hun productie op af. Zo profiteren alle schakels in de supply chain van de voordelen van de software en creëeren we een win-win-win-situatie.”
beurs tekst en foto’s: Martin Althoff en Mark Dohmen
Verpakken zonder lucht en opvulmateriaal Verzendozen zijn vaak te groot. Bplus Equipment heeft met de I-pack
De I-pack werkt samen met een bijbehorende ergonomische doosop-
een verpakkingsmachine voor onder andere logistiek dienstverleners in
zetmachine. Bekijk met de Layar app het LogiMAT videojournaal voor de
de e-commerce ontworpen, waarbij de verzenddoos zich volautomatisch
werking van de I-pack, of ga naar www.logistiektotaal.nl.
schikt naar de inhoud. Hiermee is de doos altijd exact op maat, is geen opvulmateriaal meer nodig en wordt de hoeveelheid overbodige lucht in de verzendverpakking tot een minimum beperkt. De verpakkingsmachine werkt in principe met een universeel doosformaat, die aan het begin van de verpakkinglijn samen met de te verpakken artikelen in de machine wordt ingevoerd. In enkele opeenvolgende stappen wordt de doosinhoud met ingebouwde sensoren intern afgetast, waarbij een perforatievouwlijn ter hoogte van het hoogste artikel op de doos wordt aangebracht. Daarna wordt de verzenddoos door de machine ingenieus naar binnen toe samengevouwen, verlijmd, met een deksel gesloten en uit de machine gevoerd. De doos is op de eindbestemming gemakkelijk te openen door een centrale ingestanste openingsstrip op de sluitdeksel.
Compacte opslag met adapterende shuttles
Conventionele batterijen ombouwen naar Li-Ion
Adapto is een nieuw 3D-
Toyota Material Handling biedt een ‘retrofit’-oplossing voor het ombou-
concept van Vanderlande
wen van magazijntrucks met conventionele lood-zwavelzuur batterijen
Industries. Het systeem
naar Li-Ion accu’s. Het systeem is geschikt voor alle bestaande conven-
biedt uiterst compacte
tionele modellen, waarop de nieuwe Toyota Li-Ion serie is gebaseerd,
opslag van kunststof
waaronder orderpickers uit de BT Optio L-range en elektropallettrucks uit
bakken in een modulair
de BT Levio-serie.
stellingraamwerk. De bakken zijn van alle zijden benaderbaar door meerdere samenwerkende shuttles, die in het systeem op rails rondrijden. De shuttles transporteren de benodigde bakken razendsnel naar een centrale lift voor uitvoer naar een aangekoppeld orderverzamelstation. De shuttles voorzien ook in de voorraadaanvulling en herschikking van de bakken in het systeem. Voordeel van het Adapto-systeem is dat het kan meegroeien met de behoefte. Dankzij de modulaire opbouw is de systeemcapaciteit naar behoefte uit te bouwen, waarbij het al bestaande systeem gewoon kan blijven doorwerken. De capaciteit kan met de toevoeging van rackmodules stapsgewijs worden uitgebreid naar 78.000 locaties met een verwerkingssnelheid van 1.400 tot 3.500 dubbelspelen per uur. De basismodule werkt met 4 shuttles en één lift , maar kan uiteindelijk worden uitgebreid naar wel 100 samenwerkende shuttles en meerdere liften. Vanderlande claimt dat het totale energieverbruik 80% lager is dan een conventionele magazijnkraan of miniload met een overeenkomstige capaciteit. Bekijk met de Layar app het LogiMAT videojournaal voor de werking van het Adapto-systeem, of ga naar www.logistiektotaal.nl.
10
maart 2014
06-07-08-10_logimat.indd 10
05-03-14 10:29
NKIT
NKIT tekst en foto’s: Buro Andersom
Johan Paul, Daniel Giordano en Alex Gerritsen (v.l.n.r.) gaan tijdens het komende NKIT de strijd aan met de ‘gevestigde orde’
Nieuwkomers NKIT zijn vol ambitie
“Wij gaan voor de top 3” Steeds vaker staat veilig werken hoog op de bedrijfsagenda. Dat merkt ook de organisatie van het Nederlands Kampioenschap Intern Transport. Het aantal nieuwkomers tijdens het veiligheidskampioenschap groeit. Ook voor de komende editie. Onder hen drie ambitieuze chauffeurs van Logoplaste Elst. Op zaterdag 7 juni wordt de 18e editie verre-
er wordt meer gedaan. “Loop- en rijpaden zijn
competitie en kunnen op het NKIT laten
den van het Nederlands Kampioenschap Intern
duidelijk gescheiden, heftruckchauffeurs moeten
zien hoe goed we werkelijk zijn. We gaan er
Transport (NKIT). Al jaren kent het veiligheids-
verplicht een veiligheidsbril dragen en rijsnel-
vol enthousiasme en met een ‘open mind’
kampioenschap een vaste kern hef- en maga-
heden worden gereduceerd”, somt Gerritsen
naartoe”, verwoordt Paul de mening van het
zijntruckchauffeurs.
enkele punten op. “Sinds kort werken we ook met
trio.
Maar het aantal bedrijven dat voor het eerst is
BlueSpot, een veiligheidslamp die een blauwe vlek
En hoewel ze het er alle drie over eens zijn dat
vertegenwoordigd op het veiligheidskampioen-
op de vloer schijnt, zodat voetgangers en verkeer
meedoen belangrijker is dan winnen, liegen
schap, groeit. Afgelopen jaar bestond ruim 30%
ziet dat er een heftruck nadert”, vult Paul aan.
de ambities van Johan Paul, Daniel Giordano en Alex Gerritsen er allerminst om: “We gaan
van het deelnemersveld uit nieuwkomers. Ook dit jaar hebben verschillende nieuwelingen al
‘Focus scherp houden’
voor een plek in de top 3”, roepen ze in koor. De
de stap gezet en zich aangemeld om de strijd
Deelname aan het NKIT past volgens het drietal
‘gevestigde orde’ is gewaarschuwd.
aan te gaan. Onder hen drie heftruckchauf-
perfect in de veiligheidsfilosofie van de onderne-
Ook meedoen aan het NK IT 2014? Inschrijven-
feurs van Logoplaste Elst: Alex Gerritsen, Johan
ming. “Het is een extra tool om de focus op vei-
kan nog steeds via www.nkit.nu.
Paul en Daniel Giordano. “We doen weliswaar
ligheid scherp te houden, ook richting zusteron-
voor het eerst mee aan het NKIT, maar we zijn
dernemingen. Bovendien is het natuurlijk goed
absoluut geen nieuwelingen. Samen zijn we
voor de teambuilding”, vindt Gerritsen.
goed voor meer dan 35 jaar ervaring op hef- en
Scan deze pagina met de Layar app
reachtrucks”, stelt initiatiefnemer Gerritsen.
Ambitieus
op uw mobiele telefoon of tablet voor
Veiligheid staat bij Logoplaste Elst hoog in het
Over hun verwachtingen zijn de chauffeurs
meer informatie.
vaandel. Uiteraard zijn alle chauffeurs gecertifi-
duidelijk. “We zien het vooral als een mooie
ceerd en zijn veiligheidsschoenen verplicht. Maar
uitdaging. We houden wel van een beetje
BMWT-TRAIN
11
11_nkit.indd 11
05-03-14 10:29
Interview tekst EN FOTO’S: Martin Althoff
Huidige directie doet management buy-out
Barloworld gaat verder onder nieuwe naam Heffiq Barloworld Intern transport gaat voortaan verder onder de nieuwe naam Heffiq. De Nederlandse directie onder leiding van Lex Knol heeft via een management buy out (MBO) het bedrijf overgenomen van het Zuid-Afrikaanse moederbedrijf. Heffiq neemt hiermee alle activiteiten over van Barloworld
zal zich hierdoor nog meer op de kernactiviteiten voor de
Intern Transport en blijft de exclusieve dealer van Hyster
klanten kunnen focussen.
in Nederland. Deze strategische stap van Barloworld is de
12
laatste in het verkopen van haar intern transportactiviteiten
Hoe kom je tot deze beslissing?
in de Verenigde Staten, Engeland, België en nu dus ook in
“Jarenlang heeft het heftruckmerk Hyster in Nederland
Nederland.
geressorteerd onder de vlag van het toenmalige Geveke;
De management buy-out is een uiting van het vertrouwen
door de jaren heen een instituut. In 2003 werd het overge-
van het huidige management van Heffiq in het groeiper-
nomen door het van oorsprong Zuid-Afrikaanse Barloworld,
spectief van het bedrijf. Omdat Heffiq niet langer deel zal
waarvoor wij de belangen in Nederland naar tevredenheid
uitmaken van een internationale beursgenoteerde groep,
hebben behartigd. Toen bleek dat de Barloworld groep haar
zullen bepaalde interne processen volgens algemeen direc-
intern transportactiviteiten van de hand wilde doen, heb-
teur Lex Knol kunnen worden vereenvoudigd. Het personeel
ben wij ons als management gemeld als potentiële koper.
maart 2014
12-13_interviewlexknol.indd 12
05-03-14 10:30
intern transportgebied. Toch zijn we wat dat betreft eigen-
kunnen creëren voor onze relaties. In de loop van 2013 heb-
lijk altijd al een totaalaanbieder voor onze klanten geweest.
ben wij Barloworld en Hyster een concreet plan voorgelegd
Voor stellingen schakelen we al jarenlang vertrouwde
en een overnamebod gedaan. Er was ook een aantal andere
externe partijen in. Naast de verkoop, verhuur, onderhoud
geïnteresseerde partijen, maar uiteindelijk zijn wij er met
en periodieke keuringen van heftrucks en magazijntrucks
Barloworld uitgekomen en konden we de overname vorig
bieden we een breed pallet aan oplossingen. Hierbij moet
jaar voor de kerst afronden.
je denken aan financiering op maat, korte termijn verhuur,
De basisfilosofie van Heffiq blijft dezelfde: ‘Groei door de bes-
heftruckopleidingen, warehouse simulaties en fleetma-
te service op de markt te bieden’. Ralf Mock, president EMEA
nagement. Met ons Quality Used Equipment (Que) pro-
van Nacco Materials Handling Group, heeft zijn volledige vertrouwen uitgesproken en heeft Heffiq benoemd tot de exclusieve dealer van het merk Hyster voor de Nederlandse markt. Daarmee is tevens de volledige medewerking verzekerd van Hyster EMEA, die volledig achter deze MBO staat.”
‘Met de management buy-out toont de leiding vertrouwen in een groeiperspectief’
Staat Heffiq straks op buitenlandse beurzen? “Nee, op bijvoorbeeld de aanstaande LogiMAT en CeMAT
Interview
Wij kennen de markt goed en denken dat we meerwaarde
gaan we beslist niet staan als standhouder. Hebben we onder de vlag van Barloworld ook nooit gedaan, met uit-
gramma bieden we een kwaliteitsproduct op het gebied
zondering van de Logistica dan, maar die is in mijn beleving
van gebruikte machines. We zijn deelnemer aan het Lean en
nog wat te ver weg om me daar nu al mee bezig te houden.
Green initiatief, wat niet alleen betekent dat we bezig zijn
Vertegenwoordiging van het merk op buitenlandse beurzen
onze eigen CO2 footprint met 20% te verlagen, maar ook
is altijd een initiatief en verantwoordelijkheid van Hyster
dat we in staat zijn onze klanten gericht advies te geven op
EMEA geweest.”
het gebied van CO2-reductie omtrent hun intern transport.”
Waarmee gaat Heffiq zichzelf en het merk promoten?
Hoe komen jullie aan de naam Heffiq?
“Met Heffiq kunen we laten zien dat we met de vernieuwde
“Die bedrijfsnaam is heel spontaan gevormd na een interne
Hyster range in staat zijn de hele markt te bedienen. Ik geef
brainstormsessie met een aantal medewerkers. Het ‘Heff’
je een paar voorbeelden: de nieuwe range Hyster elektri-
gedeelte is afgeleid van het woord heffen van de heffunctie
sche heftrucks behoort tot één productfamilie, waarbij er-
van een truck, gecombineerd met het ‘IQ’ waarmee we onze
gonomie en duurzaamheid zijn verwerkt in het ontwerp. De
focus op slim intern transport benadrukken.”
nieuwe Tier 3B motor in de reachstacker levert een brandstofbesparing op van 20% ten opzichte van de vorige versie op de Nederlandse markt.
Profiel
Op basis van deze vernieuwde Hyster producten is Heffiq in
Naam:
staat slimme adviezen aan gebruikers te geven. In het ver-
Functie: algemeen directeur Heffiq BV
leden waren wij nog wel eens gebonden aan interne regels,
Arbeidsverleden: vanaf 2000 algemeen di-
en de volledig nieuwe reachtruck brengen wij dit voorjaar
Lex Knol (58)
in het nieuwe Heffiq zijn snelheid, persoonlijk contact en
recteur van opeenvolgend
slagvaardigheid de nieuwe kernwaarden. Onze medewerkers
Geveke en Barloworld
hebben veel vakmanschap in huis en we zullen de beslis-
Intern Transport. Daarvoor
singsbevoegdheid laag in de organisatie leggen, zodat er snel
actief in Latijns-Amerika
geschakeld kan worden. In Vianen bouwen we op dit mo-
voor Ceteco, o.a. met de
ment een nieuw demo- en trainingcentrum voor onze klan-
verkoop van kapitaalgoe-
ten en richten we ons eigen logistiek centrum opnieuw in.”
deren.
Opleiding: HTS werktuigbouw. Gaat Heffiq magazijninrichting doen?
Hobby’s: hardlopen, met als belang-
“Je bedoelt of we een totaalaanbieder worden met één lo-
rijkste wapenfeit de
ket voor intern transportmaterieel en bijvoorbeeld stellin-
New York Marathon.
gen? Ik besef dat de markt ons primair ziet als specialist op
13
12-13_interviewlexknol.indd 13
05-03-14 10:30
Praktijk tekst en foto’s: Martin Althoff
In zone 1 en 2 staan 6 paternosters en een plateaulift van Kardex-Remstar opgesteld
UniCarriers vestigt onderdelencentrum in Enschede
Drie merken op één centrale locatie Vanuit het nieuwe Parts Distribution Centre (PDC) van UniCarriers in Enschede worden voortaan alle vervangingsonderdelen van de merken Atlet, Nissan en TCM gedistribueerd voor de gehele EMEA en Rusland. Logistiek Totaal nam er als eerste een kijkje. Operational manager Arjen Timmers leidt ons er rond.
Voor Arjen Timmers en ware
worden doorgesluisd. In totaal
klein voor alle vervangingsonder
paternosters en een plateaulift
housemanager Remco Rosink
omvat de spare parts voorraad nu
delen van de nieuwkomers en
kunnen ze er alle spare parts
is er nogal wat veranderd op de
ruim 20.000 SKU’s verdeeld over
daarom werd door UniCarriers
heel goed in kwijt. Mocht het op
vestigingslocatie van Atlet in
drie verschillende warehouse
besloten om een geheel nieuw en
termijn toch te krap worden, dan
Enschede. Na de fusie van de drie
zones.
groter parts distributiecentrum
is er nog een naastgelegen kavel
(PDC) voor de hele groep te betrek
beschikbaar voor uitbreiding.
merken Atlet, Nissan en TCM door Parts Distribution Centre
ken; deze is inmiddels volledig
de Zweden wereldwijd met beide
Met het sluiten van Nissan Forklift
operationeel.
Compacte opslag
Japanse merken samenwerken.
Europe in Amsterdam is de on
Het PDC werd in recordtijd inge
Het onderdelenwarehouse is 8
Daarmee hebben Timmers en
derdelendistributie van dat merk
richt en heeft een binnenopper
meter hoog en omvat drie ver
Rosink ook veel spare parts vanuit
volledig naar Enschede verplaatst.
vlak van 2.500 vierkante meter,
schillende zones. Zone 1 en 2 zijn
de productielocaties in Spanje en
De spare parts van het merk TCM
waarvan 500 vierkante meter
gereserveerd voor alle kleinere en
Japan erbij gekregen en al die be
kwamen daar vervolgens ook nog
facilitair en kantoorruimte. Dat
lichtere vervangingsonderdelen,
stellingen moeten ook op tijd naar
bij. Het eigen Europese partscen
lijkt ogenschijnlijk niet echt groot,
waaronder de fastmovers. Die zijn
beduidend meerdere afnemers
ter van Atlet bleek echter veel te
maar met ruimtebesparende
voor alle merken ondergebracht
het Japanse UniCarriers gingen
14
maart 2014
14-15_praktijkunicarriers.indd 14
05-03-14 10:30
Praktijk
Wereldranglijst
Orderverzamelen in zone 1 en 2 gaat met behulp van pick- en put-to-light (PTL)
Ook de Crepa groep in Nederland en België is in december 2013 volledig overgenomen door UniCarriers Europe. Het
Scan deze pagina’s met
huidige merk Catlift zal binnenkort worden verruild voor dat
de Layar app op uw
van Nissan by UniCarriers. Wat er met het merk Caterpillar
mobiele telefoon of tablet
gaat gebeuren, is in dit stadium ongewis. Daarmee nestelt de
voor meer nieuws over
hele groep zich nu in één klap op de nummer 7 positie van de
Unicarriers.
wereldranglijst. (Bron: dhf intralogistik).
in 6 flinke hoge en dus ruimte
Dit systeem werkt − zoals bekend
af te handelen, te verpakken en te
zameltrucks van het merk Atlet.
besparende paternosterkasten
− relatief simpel. Na scanning van
verzenden.
De plannen liggen er al om deze
van Kardex-Remstar. Deze zijn
de orderbatch gaat op het display
evenredig verdeeld over beide
een lampje branden, zodat de
Palletstellingen
later stadium geheel papierloos te
zijden binnen de eerste zone, met
orderverzamelaar in één oogop
Zone 3 omvat palletstellingen van
maken met behulp van barcode
in het midden de consolidatiezone
slag ziet waar en welk onderdeel
leverancier Kardex-Stow met in to
scanning, gekoppeld aan het eigen
met niet-aangedreven rollenba
moet worden gepickt. Het display
taal 2.700 palletlocaties. Hier zijn
ERP. Daar wordt later een WMS-
nen voor de aan- en afvoer van de
vermeldt daarbij ook het exact
in principe alle relatief grote en
module aan toegevoegd.
benodigde orderverzamelbakken.
te picken aantal en voorziet in
zware onderdelen van de drie hef
In de aangrenzende zone 2 staat
een afmeldknop om de gepickte
truckmerken opgeslagen, waarvan
Contractvervoerders
ook nog een 6 meter hoge
orderhoeveelheid te bevestigen.
de zwaarste vanwege de veiligheid
Voor Europa geldt: ‘Voor half 5 in
plateaulift annex shuttlekast, van
Als een batch is afgerond, gaat
en de toegestane stellingbelasting
de namiddag besteld, is uiterlijk
dezelfde leverancier. Deze heeft
aansluitend aan de overzijde van
uiteraard zo veel mogelijk onderin
de volgende dag in huis’. Ver
een flexibele vakindeling op de
de paternoster of shuttle een rood
het stellingenveld liggen. Van de 6
der weg gelegen buitenlandse
plateauschappen die echter ook
lampje branden waar de orders
stellingvelden in deze zone zijn er
zendingen vergen doorgaans wat
geschikt is voor compacte opslag
in klaarstaande klantenbakken
drie gereserveerd voor het grotere
meer tijd. De bestellingen worden
en snelle uitlevering van zwaar
moeten worden gedeponeerd,
Nissan, twee voor Atlet en één
allemaal ter plekke door de gecon
dere spare parts.
met wederom een bevestigings
voor het kleinere TCM, dat zijn
tracteerde pakketvervoerder UPS
knop voor gereedmelding. Op deze
klanten hoofdzakelijk in België en
en palletvervoerder TNT-Express
Pick- en Put-to-Light
wijze is de orderverzamelploeg bij
Frankrijk heeft zitten. De orders
opgehaald en bij regionale sub
Vanuit beide zones worden de
een volledige bezetting van vier
worden vanuit de palletstellingen
sidiaries/klanten afgeleverd. Bij
klantenorders door orderverzame
man in staat om dagelijks 300 tot
vooralsnog met behulp van pa
belevering van de servicemonteurs
laars verzameld met behulp van
350 pakketverzendingen met sa
pieren picklijsten verzameld door
wordt gebruikgemaakt van TNT-
pick-to-light en put-to-light (PTL).
mengestelde bestelde spareparts
twee bemande man-up orderver
Innight.
orderverzamelmethode in een
wie wat waarom? Wie? UniCarriers omvat tegenwoordig de merken Atlet, Nissan en TCM.
Wat? Vanuit het onderdelendistributiecentrum in Enschede gaan alle spare parts naar de EMEA en Rusland.
Waarom? Met de samenvoeging van de drie merken onder UniCarriers was er behoefte aan één centraal Parts Distribution Centre (PDC) voor de gehele
Het PDC van Unicarriers verzorgt de onderdelendistributie van de merken
groep.
Atlet, Nissan en TCM
15
14-15_praktijkunicarriers.indd 15
05-03-14 10:30
Ready for next innovations. CeMAT
Hannover Consultancy B.V., Tel. +31 (0)184 69 30 50,
[email protected]
The world´s leading fair for intralogistics cemat.com
Specialist in logistiek materiaal
• Steekwagens • Elektrische trappenklimmers • Vierwielige wagens • Rolcontainers • Verhuismateriaal • Facilitaire hulpmiddelen • Pallettrucks • Stapelaars • Werkplaatsinrichting • Meubelwagens / meubelhondjes
Showroom en magazijn Boerhaavelaan 21 • 2992 KB Barendrecht Tel. 0180-616000 | E-mail:
[email protected] www.aarnoudse.nl
• Miniliften • Kunststof bakken • Kunststof pallets • Heftruckvoorzetapparatuur • Vatenhandling • Milieuopvangbakken • Drempelplaten • Oprijplaten • Stapelstellingen • Wielen
Voor maatwerk en advies: bel 0180 - 616 000 of kijk op www.aarnoudse.nl
Paspoort
Paspoort tekstbewerking: Martin Althoff foto’s: Efaflex
De onderzijde van de EFA-SRT ‘soft touch’ snelroldeur bestaat uit een met schuimstof gevuld kunststof doek
Flexibele onderzijde voorkomt schade
Snelroldeur kan tegen stootje Efaflex heeft een nieuwe snelroldeur ontwikkeld die wel tegen een stootje kan. De gepatenteerde flexibele onderzijde voorkomt schade aan de nieuwe ‘soft-touch’ snelroldeur. De onderzijde is daarmee aanrijdbestendig en onderhoudsarm. De onderzijde van deze EFA-SRT ‘soft touch’ snel-
blad bovenaan strak en compact opgerold. Daar-
roldeur bestaat uit een met schuimstof gevuld
mee neemt de constructie boven de deuringang
kunststof doek en vermindert daardoor in geval
weinig ruimte in beslag. De deurstijl bestaat uit
van aanrijding schade aan personen, goederen
een gekant stalen hoofd- en afdekprofiel, dat
en de deur. Stoot een hindernis (een passerende
tegelijkertijd de deurgeleiding vormt. De rondom
persoon of heftruck) op de flexibele onderkant,
gesloten opbouw van de deurstijl voorkomt het
dan herkent een sensor ogenblikkelijk de aanrij-
ophopen van vuil en gevaar van verwondin-
ding, waardoor de linker- en/of rechterzijde van
gen door scherpe randen en beklemming. De
de deurafsluiting uit de geleiderail springt. De
geleiding in de verticale deurstijl verloopt via een
neergaande beweging wordt dan direct gestopt
sluitbeugel met een sensor, waarin de deurafslui-
en het deurblad loopt vervolgens vertragingsvrij
ting is verklonken. De bovenkant van het flexibele
naar boven. Door de snelroldeur daarna hand-
snelroldeurblad is vast met de elektrische riem-
matig weer naar beneden te sturen, wordt de
aangedreven wikkelas verbonden. Deze wikkelt
deurgeleiding door het deurbladspankoord weer
de deur altijd probleemloos op en af.
automatisch in de geleiderails gevoerd. Het spankoord zorgt er ook voor dat het doek altijd strak
Noodsituaties
naar beneden wordt getrokken en gehouden.
In noodsituaties kan de aandrijfrem door het trekken aan een (hand)koord eenvoudig me-
Goede afsluiting
chanisch worden gelost, zodat de snelroldeur
Alle snelloop roldeuren van Efaflex hebben als
door de kracht van een tegengewicht en een
gemeenschappelijk kenmerk dat de constructie
compensatieveer zelfstandig opent. De elektri-
boven de deuringang weinig plaats inneemt. Bij
sche besturing bevindt zich dan uit veiligheids-
alle snelroldeuren van dit merk wordt het deur-
overwegingen in de stand-by toestand.
Naam: Geboorteplaats: Geboortejaar: Functie:
Efaflex (van der Tol en Keijzer) EFA-SRT ‘soft touch’ snelroldeur Utrecht 2013 aanrijdbestendige snelroldeur voor tochtvrije compartimentafscheiding
17
17_paspoortefaflex.indd 17
05-03-14 10:31
Achtergrond tekst en foto’s: Martin Althoff
Jungheinrich TFG 430
Groeimarkten willen ook schone en zuinige verbranders
Jungheinrich onthult nieuwe verbrandingsrange Jungheinrich heeft een nieuwe generatie hydrodynamische verbrandingsheftrucks onthuld. De bouwseries 3 en 4 uit deze nieuwe range zullen op de CeMAT 2014 ook aan het bezoekende publiek worden getoond.
De verhouding elektrisch aangedreven heftrucks en ver-
15% elektrische trucks; sindsdien is het aandeel verschoven
branders ligt in West-Europa respectievelijk rondom 60/40
naar respectievelijk 75% verbranders en 25% elektrisch. De
en is daarmee vrijwel stabiel en uitgebalanceerd. In Neder-
omschakeling gaat daar dus in korte tijd heel hard, conclu-
land − met relatief meer warehousing- en minder produc-
deert ook het Duitse Jungheinrich management tijdens de
tieactiviteiten − ligt deze verhouding rondom 55/45. Daar
internationale persintroductie. Daarmee is een duidelijke
hebben we wel enkele decennia over gedaan.
trend gezet die ongetwijfeld nog zal doorzetten.
In de echte groeimarkten Azië, Zuid-Amerika, Afrika en
18
Rusland, waar veel meer productiefaciliteiten met bijbeho-
Schoner en zuiniger
rende verbranders zijn, ligt het nivelleringstempo bedui-
Ondanks de verschuiving van verbranding naar elektrisch is er
dend hoger. Zeven jaar geleden bestond het heftruckpark
voor buitentoepassingen nog relatief veel vraag naar verbran-
daar nog uit ruim 85% verbrandingsheftrucks en slechts
ders. In de mondiale groeimarkten zullen hieraan gaandeweg
maart 2014
18-19_achtergrondjungheinrich.indd 18
05-03-14 10:31
beeld autofabrikanten zijn veel heftruckproducenten daar
emissies en brandstofconsumptie. Bovendien moeten deze
traditioneel erg terughoudend in. Een gedeeltelijke verkla-
verbranders dat realiseren zonder al te veel elektronische snuf-
ring hiervoor ligt in de afnamehoeveelheid door de klant
jes en daarbij moeten ze betrouwbaar en onderhoudsarm zijn.
en de daaraan gekoppelde onderhandelingsmarge voor de
Daar speelt Jungheinrich nu bewust op in met de productie
desbetreffende leverancier. Ondanks dat het economisch
en introductie van deze nieuwe zuinige en relatief schone
nu beter lijkt te gaan, zijn de marges op intern transport-
verbrandingsrange voor deze groeimarkten, die overigens
materieel over de hele linie nog steeds zeer klein. Pas op de
ook gewoon wordt vermarkt in West-Europa. Hier is name-
komende CeMAT wordt bekendgemaakt wat de prijsstelling
lijk ook nog steeds een substantiële markt voor dergelijke
van de nieuwe serie wordt, maar Jungheinrich laat nu al wel
compacte verbranders, al is deze relatief kleiner.
weten dat deze gunstiger is geprijsd dan de voorganger.
Kubota industriemotoren
Zichtverbetering
Kenmerkend voor de nieuwe vorkheftruckrange is een 9%
Om nog meer onderscheidend te zijn ten opzichte van de
lagere brandstofconsumptie ten opzichte van de vorige
concurrentie in de groeimarkten, heeft Jungheinrich bewust
verbranders uit de DFG/TFG range, met een vrijwel gelijk-
niet beknibbeld op ergonomische aspecten. Die gaan ook daar
blijvend hoge productiviteit. Jungheinrich heeft dit onder
steeds vaker een bepalende rol spelen. Zo is er voor de chauf-
andere voor elkaar gekregen door de keuze voor een nieuwe
feur een opvallende verbetering bereikt met de ontwikkeling
efficiënte verbrandingsmotor van het bekende merk Kubota.
van een nieuwe slanke mastconstructie en de verruimde open
Daarmee is de oer-Duitse heftruckfabrikant afgestapt van
cabine. De bestuurder wordt vrijwel niet meer gehinderd door
de voorheen toegepaste industriemotoren van landgenoot
zichtverstorende hydrauliekslangen en hefkettingen; deze
Volkswagen. Aan deze keuze zullen in de aanbesteding ook
zijn allemaal netjes in de mastprofielen weggewerkt. Het
bedrijfseconomische motieven ten grondslag hebben gele-
eindresultaat is dat het zicht rondom tot 85% is verbeterd ten
gen, maar dat blijft voor de buitenwereld giswerk.
opzichte van de voorganger. De exacte bepaling daarvan is
Hoe dan ook, Kubota heeft zich (net als Volkswagen) ja-
best wel opmerkelijk. De heftruck wordt daartoe in een afge-
renlang als een zeer betrouwbare producent van efficiënte
sloten donkere ruimte geplaatst met witte wanden, vloer en
industriemotoren bewezen voor onder andere graaf- en
plafond. Vervolgens wordt een sterke rondstralende lichtbron
wegenbouwmachines. Deze betrouwbare en efficiënte mo-
in de cabine geplaatst, waardoor er rondom schaduwwerking
toren zijn in afgeslankte vorm nu dan ook voor de nieuwe
door alle in het zicht liggende cabine- en mastcomponenten
verbranders van Jungheinrich leverbaar in een diesel (DFG)-
optreedt. Het schaduwoppervlak kan vervolgens exact door
en een LPG (TFG)-aangedreven versie. De brandstofbespa-
een computerprogramma worden berekend.
Achtergrond
steeds hogere eisen worden gesteld met betrekking tot lagere
ring is mede gerealiseerd door het maximumvermogen tot 36,5 kW terug te schroeven, waardoor er in veel markten − waaronder Nederland − geen wettelijke verplichting meer geldt voor een roetfilter op de dieselversie. De nieuwe kop-
CeMAT 2014
pelomvormer en de onderhoudsarme aandrijfas van eigen
Tijdens de CeMAT 2014 in Hannover wordt de complete DFG/TFG 316-320
makelij dragen elk hun steentje bij aan de lagere brandstof-
en de DFG/TFG 425-435 range aan het bezoekende internationale publiek
consumptie. Wereldwijd wordt de brandstof alleen maar
getoond. Daarmee zijn hefvermogens beschikbaar vanaf 1.6 tot en met
duurder en in de groeimarkten ontkomt men op termijn
3.5 ton met hefhoogtes tot maximaal 7,5 meter.
niet aan strengere milieueisen. Het lagere brandstofver-
Naast de hydrodynamische verbrandingsmodellen met koppelomvormers
bruik en het teruggeschroefde vermogen gaan echter niet
introduceert Jungheinrich tijdens deze mondiale beurs ook een nieuwe
ten koste van de productiviteit; een trend die overal steeds
mastbediening voor al haar hydrostatisch aangedreven verbrandings-
belangrijker wordt.
heftrucks en voor haar zware elektrische lijn de Duo-Pilot met dubbele onafhankelijke joysticks. Voor de bediening van de mastfuncties van de
Prijsstelling
nieuwe verbrandingsrange staan overigens alleen conventionele hendels
Over de prijs van de nieuwe verbrandingsrange doet de
ter beschikking. Geavanceerde joysticks en minihendels worden nu nog
fabrikant in dit stadium nog geen boekje open; zelfs geen
net als een stap te ver gezien voor de potentiële groeimarkten.
vanaf-prijs voor het basismodel. In tegenstelling tot bijvoor-
19
18-19_achtergrondjungheinrich.indd 19
05-03-14 10:31
Praktijk tekst en foto’s: Buro Andersom
Coca-Cola is de eerste Nederlandse gebruiker van het batterij management systeem 2100.net van GNB Industrial Power
Coca-Cola bespaart kosten met batterijmanagement
‘Meten is weten’
Coca-Cola Enterprises in Dongen is de eerste Nederlandse gebruiker van het al langer bestaande 2100.net batterij management systeem van GNB Industrial Power. Hiermee worden de tractiebatterijen en het laadproces voortdurend gemonitord. Op basis van de uitgebreide rapportagemogelijkheden kunnen fraaie kostenbesparingen worden gerealiseerd.
20
Elke dag is het een drukte van
expeditie. “Dagelijks verlaten 40
die heftrucks heeft de frisdrankgi-
de hectiek. Bewust of onbewust te
jewelste bij Coca-Cola Enterprises
tot 50 vrachtwagens het terrein,
gant in totaal zo’n 60 tractiebatte-
snel een batterij wisselen, zonder
Nederland in Dongen. Als bezige
op weg naar klanten in heel Euro-
rijen ter beschikking.
erop te letten of de betreffende
bijen krioelen de ruim 30 hef-
pa”, stelt Kees Kroes, manager Lo-
Een correct laadproces is dan min-
batterij wel de beste keuze is.
trucks door het warehouse, over
gistics - Warehousing - Transport.
stens zo essentieel. En daar ging
Een batterij te vroeg van de lader
de productievloer en de afdeling
Voor een betrouwbare inzet van al
het tot voor kort wel eens mis in
halen; het is goed voor te stellen
maart 2014
20-21-22_praktijkgnb-coca-cola.indd 20
05-03-14 10:31
dienperiode minder dan 2,5 jaar is.
extra tijd worden gestoken in de
het systeem voorgestelde batterij
maar evenzo funest voor de ef-
De grootste besparing, ongeveer
implementatie. Daar zagen we op
wordt uitgenomen”, weet Van Oss.
ficiency en effectiviteit van het
€ 16.000 op jaarbasis, wordt gere-
dit moment de noodzaak niet van
Welke batterij het systeem voor-
batterijpark. Als het laden van de
aliseerd door een optimaal beheer
in. Het gaat ons in eerste instantie
schrijft, kunnen de medewerkers
(wissel)batterijen ongecontroleerd
van het batterijpark. De energie-
om het opdoen van ervaring.”
aflezen op een groot en duidelijk
en ongeorganiseerd geschiedt,
besparing bedraagt circa € 16.000
Dat gebeurt centraal, met één
beeldscherm dat in het laadsta-
neemt de kans op beschadiging
per jaar. Aanvullende besparingen
verantwoordelijke medewerker.
tion is opgehangen. De voorgestel-
namelijk toe. Bovendien is dan
op onderhoud, ter grootte van
Doordat het batterij management
de batterijen worden per afdeling
niet bekend of een batterij opti-
€ 2.000, maken het voordeel com-
systeem alle informatie opslaat,
weergegeven, omdat elke afdeling
maal wordt ingezet en geladen,
pleet. “En het mooiste is dat het
kan elk gewenst rapport worden
beschikt over een eigen groep bat-
waardoor de kans groot is dat de
eigenlijk een heel simpel systeem
gegenereerd. Of het nou gaat om
terijen, afgestemd op de specifieke
levensduur van de batterij aan-
is. Er kan niets misgaan”, stelt
het aantal laadcycli van een bat-
trucks die op die afdeling worden
zienlijk korter uitvalt dan vooraf
van Oss.
terij, het aantal diepontladingen,
ingezet. “Maar zeker ook om rap-
eventuele storingsmeldingen of
portageadvies per afdeling mogelijk te maken”, voegt Kroes toe.
berekend. Met de ingebruikname van het batterij management
ID-tags en kabels
welk ander relevant punt dan ook;
systeem 2100.net van GNB Indu-
Elke batterijstekker is voorzien
het batterij management systeem
strial Power behoren voornoemde
van een ID-tag. De stekkers van
biedt Coca-Cola inzicht.
problemen definitief tot het
de HF-laders zijn op hun beurt
verleden.
uitgevoerd met een antenne die
Waarschuwingssignalen
batterij- en laadinformatie bij-
deze tags herkent en uitleest.
Het systeem koppelt indien nodig
houdt en zelf voorstelt welke
Praktijk
in de intensieve volcontinu inzet,
Optimaal proces Doordat 2100.net alle relevante
Besparingen
Doordat de laders via een kabel in
de informatie ook direct terug
batterij op welk moment aan een
“Doordat het systeem volledige
verbinding staan met het batterij
naar de laadruimte. Zo klinkt er
truck mag worden gekoppeld, is
inzage verschaft, kunnen we de
management systeem, wordt alle
een akoestisch signaal én wordt
Coca-Cola ervan verzekerd dat de
batterijen optimaal en evenre-
relevante informatie rondom het
een visuele waarschuwing zicht-
batterijen ook in de juiste volg-
dig inzetten, en verwachten we
laadproces direct en continu door-
baar als een heftruckchauffeur
orde en - minstens zo belangrijk
uiteindelijk ook een aanzienlijke
gegeven.
(bewust of onbewust) een andere
- evenredig worden ingezet. De le-
kostenbesparing te realiseren,
Die verbinding is ook draadloos
batterij wil aankoppelen dan het
vensduur van de batterijen wordt
doordat we simpelweg minder
mogelijk, via een beveiligde inter-
systeem op dat moment voorstelt.
hierdoor aanzienlijk verlengd.
batterijen nodig hebben”, vertelt
netsite. Maar daar heeft Coca-Cola
“Die waarschuwingssignalen stop-
Wanneer een batterij namelijk te
Kees van Oss, interim projectma-
bewust niet voor gekozen. Kroes:
pen pas als de verkeerde batterij
vroeg weer wordt ingezet, heeft
nager bij Coca-Cola. Het bedrijf
“Gezien onze strenge software-
is teruggeplaatst en aan de lader
deze onvoldoende tijd om af te
heeft uitgerekend dat de terugver-
beveiliging moet er dan toch
is gekoppeld en de juiste, door
koelen en neemt de levensduur
Het batterij management systeem van GNB is een actief systeem en regi-
Manager Logistics – Warehousing – Transport Kees Kroes van Coca-Cola
streert alle relevante informatie en maakt het mogelijk om rapportages per
(l) en interim projectmanager Kees van Oss: “Jaarlijks levert 2100.net een
afdeling te genereren
fraaie kostenbesparing op”
21
20-21-22_praktijkgnb-coca-cola.indd 21
05-03-14 10:31
Praktijk tekst en foto’s: Buro Andersom
Elke batterijstekker is voorzien van een ID-tag. De stekkers van de HF-laders zijn op hun beurt uitgevoerd met een antenne die deze tags herkent en uitleest
af. De winst die hier te behalen
aanpak het aantal laadcylci even-
batterijen de juiste keuze maken.”
kan de gebruiker van 2100.net
valt, bedraagt volgens GNB 10 tot
redig verdeeld over alle batterijen”,
Ook geeft het batterij manage-
zelfs bepalen hoeveel laders er op
25%. “Bovendien verbruiken we
licht Van Oss toe
ment systeem aan wanneer een
een gegeven moment tegelij-
batterij moet worden bijgevuld.
kertijd mogen laden. Door het
de batterijen optimaal worden
Juiste data
Het onderhoud wordt dus effi-
laadproces slim te sturen, kunnen
geladen en ingezet”, vul Kroes aan.
Daarnaast haalt Coca-Cola voor-
ciënter en gerichter ingepland en
zo bijkomende kostenvoordelen
En doordat de batterijen volgens
deel uit het feit dat alle relevante
uitgevoerd. De besparing die dit
worden gegenereerd. Als gebrui-
de FiFo (First In First Out) regels
informatie wordt geregistreerd.
jaarlijks oplevert bedraagt circa
ker betaal je immers een tarief dat
worden aangeboden, is bovendien
Meten is immers nog steeds we-
€ 2.000.
is gebaseerd op de piekbelasting.
het risico vermeden dat som-
ten. Kroes: “Worden de batterijen
mige batterijen amper worden
niet te kort ingezet? Wat zijn de
Vereffenen
dan een lager tarief.
ingezet. “Waar voorheen in de
pieken? Hebben we wel voldoen-
Het systeem kan indien gewenst
Coca-Cola maakt van deze func
minder drukke periodes toch vaak
de, of misschien te veel batterijen
ook het automatisch vereffenen
tionaliteit overigens geen gebruik.
de voorste batterij werd gepakt,
in ons park? Volstaat de capaci-
van de batterijen regelen. Is de tijd
“De energie die we in het laad
en andere batterijen minder regel-
teit van de huidige batterijen?
te kort om de vereffening volledig
station nodig hebben, is maar een
matig werden ingezet, dwingt het
Met 2100.net kunnen we álles
af te maken, dan onthoudt het
fractie van ons totale energiever-
systeem de chauffeur nu om een
achterhalen. Met die informatie
systeem hoe lang een batterij nog
bruik. Bovendien zou het gefaseerd
batterij te pakken die niet alleen is
kunnen we indien nodig aanpas-
moet worden vereffend en gaat
inschakelen van de laders ten kos-
geladen, maar die ook voldoende
singen doorvoeren en weten we
de vereffening bij de volgende
te gaan van de efficiency in onze
is afgekoeld. Tevens is door deze
zeker dat we bij vervanging van de
lading(en) verder. Volgens GNB
5-ploegeninzet”, besluit Kroes.
tot 8% minder energie doordat
Een lagere piekbelasting betekent
HF-laders met subsidie Naast de implementatie van het batterij management systeem 2100.net verving GNB Industrial Power ook een deel van de laders. Verouderde laders maakten plaats voor moderne, energie-efficiënte HF-laders. Dankzij de nieuwe laders kan minimaal 15% worden bespaard op de energiekosten. De winst als gevolg van CO 2 -uitstoot is
Op een groot scherm in de laadruimte is af te lezen welke batterij als eerste
eveneens 15%, aldus de leverancier. Sinds kort is op deze
beschikbaar is. De sirene (rechts) geeft een akoestisch signaal als toch een
HF-laders een subsidieregeling van toepassing.
verkeerde wisselbatterij wordt gekozen
22
maart 2014
20-21-22_praktijkgnb-coca-cola.indd 22
05-03-14 10:31
Column
GRIP OP ENERGIE Ik ben geïntrigeerd door een bepaald type tanker. Hij of zij tankt een beetje. Meestal voor een laag bedrag, 10 of 20 euro. Waarom doe je dat? En wanneer? Bespaar je er tijd of geld mee? Zelf vind ik tanken niet zo leuk, ik stel het zo lang mogelijk uit. ‘Morgen lukt ook nog’, zoiets. Dat levert soms wat benauwde momenten op. Een enkele keer een flink probleem. Een paar maanden geleden bijvoorbeeld, in een combinatie van op het laatst een extra afspraak, meer kilometers moeten maken en mijn geld thuis laten liggen. Een uurtje later en een paar telefoontjes verder kon ik mijn weg vervolgen met een volle tank. Planning naar de knoppen. Voltanken leek me toen wel handig. In onze dagelijkse logistieke praktijk zien we vergelijkbare patronen. ‘Morgen kan ook nog’, of een beetje tussendoor laden. Soms met chaotische toestanden tot gevolg. Er tekent zich overigens een nieuw type af; hij die bewust laadt. Dit type kent zijn operatie, weet wat hij aan energie in huis heeft en heeft een idee van wat hij nodig heeft. Soms laadt hij een beetje tussen, soms een dag niet, dan juist weer om de batterij goed vol te houden. Dat bedenkt hij overigens niet alleen, het is een combinatie van zijn inzicht in zijn operatie en het overzicht van de batterijvakman. Tegenwoordig pak ik daarom zaken anders aan: ik tank preventief. Mijn programma van de volgende dag bepaalt of ik tank of niet. De bedrijfszekerheid heeft het van mij gewonnen. Willem Stehouwer BMWT-sectievoorzitter Tractiebatterijen
Is uw logistieke proces klaar voor de toekomst? Korte afstanden voor mens en materiaal vormen de basis voor magazijnoptimalisatie. Wij tonen u hoe uw magazijn snel, flexibel en efficiënt wordt. Neem contact met ons op. Wij denken graag met u mee!
026 - 36 35 750 ·
[email protected] · www.ssi-schaefer.nl
Of ga direct naar: www.ssi-schaefer.nl/magazijnstellingen
23_bmwt-column.indd 23
05-03-14 10:32
Paspoort tekst: Buro Andersom foto’s: Panasonic Benelux, Buro Andersom
‘Fit for purpose’; diverse testen tonen aan dat de robuuste Toughpad FZ-M1 7 keer betrouwbaarder is dan een standaard tablet
Panasonic Toughbook voor industriële toepassingen
Tablet vervangt PDA Panasonic Toughbook lanceerde begin dit jaar ’s werelds eerste robuuste 7 inch Windows 8.1 Pro tablet voor industrieel gebruik: de Toughpad FZ-M1. Deze compacte tablet is bedoeld voor mobiele professionals in onder meer de logistiek, transport en retail. De FZ-M1 is ontwikkeld als alternatief voor verouderde PDA’s.
Op dit moment telt het basisassortiment van
aan. “Met deze tablets bieden we een goed al-
tablets met een 7 inch beeldformaat op de markt.
Panasonic Toughbook 14 modellen; 9 laptops
ternatief voor PDA’s. Ik ben ervan overtuigd dat
De Toughpad FZ-M1 heeft 4 GB RAM (uit te
en 5 tablets. “Alle basismodellen zijn volledig
een deel van de markt de overstap maakt.”
breiden naar 8 GB) en een SSD van 128 GB
naar wens te configureren”, stelt Steven Vinde-
24
(optioneel 256GB). Het verstevigde 7 inch LCD-
vogel, country manager bij Panasonic Benelux.
Specificaties
scherm heeft een WXGA-resolutie (1280x800)
Het marktaandeel van de producent groeide
De nieuwkomer werkt met het besturingssy-
en blijft leesbaar bij vrijwel alle lichtomstan-
in de eerste helft van het afgelopen jaar naar
steem Windows 8.1 Pro en bezit de vierde gene-
digheden. Zelfs het felste buitenlicht is geen
42%; 20% meer dan in de eerste helft van 2012.
ratie Intel Core i5 vPro processor. Deze processor
probleem dankzij de speciale anti-reflectielaag
Het uiteindelijke doel volgens Vindevogel is een
levert krachtige prestaties bij een laag energie-
in combinatie met een hoge contrastratio en
marktaandeel te verwerven van 60 à 70%. De
verbruik, waardoor er weinig warmte wordt
een hoge schermhelderheid (500 Cd/m2).
introductie van de FZ-M1 moet daar volgens
gegenereerd. Hierdoor is geforceerde koeling met
De tablet heeft een maximale batterijduur van
hem voor een belangrijk deel aan bijdragen.
een ventilator niet meer nodig. Het gewicht is 540
8 uur. Standaard ondersteunt de tablet USB 3.0,
“Ook omdat we tot nu toe geen robuuste ta-
gram en de dikte is slechts 18 mm. Daarmee is
MicroSD, Headset, DC-In en MicroSIM. Ook 4G/
blets in dit formaat hadden”, vult Vindevogel
het op dit moment een van de lichtste en dunste
LTE- en GPS-modules kunnen worden geïnte-
maart 2014
24-25_paspoortpanasonic.indd 24
05-03-14 10:32
Paspoort
Standaard is de Toughbook FZ-M1 te bedienen met of zonder handschoenen én met de optionele passieve pen
greerd. Daarnaast zijn er allerlei accessoires
De Toughpad FZ-M1 is bestand tegen een
tablet is speciaal ontworpen en geproduceerd
leverbaar, waaronder: vehicle docks, multi bat-
val van 1,5 meter en is volgens de IP65 norm
voor de harde dagelijkse praktijk. Die gaat dus
terijopladers, draagriemen en een passieve pen.
tevens bestand tegen water, stof en extreme
minder gauw stuk. Daardoor zijn ook de onder-
Met de desktop cradle kan de FZ-M1 ook worden
temperaturen.
houds- en gebruikskosten beduidend lager. De
computer. Voor toepassingen binnen de logis-
Prijs/kwaliteit verhouding
De Toughpad FZ-M1 is sinds deze maand ver-
tiek is de tablet voorzien van een geïntegreerde
Aan een robuuste industriële tablet hangt
krijgbaar. Komende zomer lanceert de produ-
barcodescanner en UHF-RFID. In smartcardrea-
natuurlijk een overeenkomstig prijskaartje. De
cent een 5 inch ‘lite-versie’ met Intel Celeron-
ders is ook voorzien. De fabrikant stelt dat de ta-
Toughpad FZ-M1 is ongeveer drie keer duurder
processor en Windows 8.1.
blet veel betrouwbaarder is dan een standaard
dan een standaard consumententablet. Maar
device. Vindevogel licht dat als volgt toe: “Een
die hogere investering verdient zich volgens
standaard USB-poort is bijvoorbeeld ontworpen
Vindevogel vanzelf weer terug. “Het repareren
om 1.500 keer een kabel in te steken en eruit te
van een defecte standaard tablet kost circa 50
halen. Bij deze USB-poort kan dat 30.000 keer.”
tot 100% van de aanschafprijs. Deze robuuste
total cost of ownership (TCO) is ook lager.”
gebruikt als volwaardig alternatief voor een
De geïntegreerde barcodescanner is ontworpen én getest voor logistieke toepassingen
Naam: Geboorteplaats: Geboortedatum: Functie: Afmeting: Gewicht: Dikte: Accuduur:
Toughpad FZ-M1 Kobe, Japan januari 2014 robuuste tablet 7 inch 540 gram 18 mm tot 8 uur
25
24-25_paspoortpanasonic.indd 25
05-03-14 10:33
TEST TEKST EN FOTO’S: THEO EGBERTS, ANDERSOM TESTING
Een van de Jungheinrich noviteiten op de komende CeMAT in Hannover: de nieuwe ETV3-serie. Logistiek Totaal testte de 2-tonner in Drive & Lift Plus uitvoering
JUNGHEINRICH ETV 320 DRIVE & LIFT PLUS
BEHEERSTE KRACHT Nog niet zo lang geleden nam Jungheinrich haar reachtruckserie onder handen en bracht een nieuwe 1.4- en 1.6-tonner op de markt onder de namen ETV 214 en 216. Eind 2013 waren de zware trucks uit de 3-serie aan de beurt. Wij testen de ETV 320 en zien dat de lijst met verbeteringen nu ook in de 1.8-, 2.0- en 2.5-tonner zijn terug te vinden. Enkele noviteiten maken de serie daarbij extra aantrekkelijk.
Met de ETV 318, 320 en 325 brengt Jungheinrich een drietal
deze trucks over een grotere maat lastwielen (+70 mm) en
nieuwe trucks in haar zwaardere reachtrucksegment. De
een iets langer chassis (+46 mm). Samen met de al eerder
320 en 325 vervangen de even ‘zware’ 2.0- en 2.5-tonner uit
geïntroduceerde versteviging van het chassis toont en voelt
de voorgaande range, de 318 is een toegevoegd model in
de 3-serie krachtiger en stabieler dan de voorgaande model-
deze serie. De nieuwkomer dicht het gat dat bestond tussen
len en past daarmee naadloos in de nieuwe reachtrucklijn.
het 1.6- en het 2.0-tons model, waardoor er nu voor elke
Dankzij dezelfde elektronica als de 2-serie zetten de zwaar-
inzet een nauwkeurig passende truck beschikbaar is.
dere trucks een flinke stap voorwaarts ten opzichte van het
Kenmerk voor de vernieuwde trucks uit het zwaardere
voorgaande model. De software is daarbij nauwkeurig afge-
segment zijn de hogere restdraagvermogens, de verbeterde
stemd op de hogere gewichten die de sterkere trucks zullen
productiviteit en het verlaagde energieverbruik.
verplaatsen. Het doel is daarbij echter identiek: optimalisatie van de productiviteit en het energieverbruik.
26
GROTER EN STERKER
Bij het binnenstappen van de nieuwe ETV 320 valt op dat
Waar de ETV 318 grotendeels is gebaseerd op de eerder ge-
de truck volledig in lijn ligt met de eerder geïntroduceerde
toonde 2-serie, daar zijn de 2.0- en 2.5-tonner op een aange-
modellen. Waar andere fabrikanten kiezen voor allerlei
past chassis gezet. In vergelijking met de 2-serie beschikken
instelbare elementen op hun trucks, daar beperkt Junghein-
maart 2014
26-27-29_test.indd 26
05-03-14 10:33
Verbruik in kWh per 100 pallets
00
x1
00
x1
00
x1
00
x1
00
x1
00
x1
6,5
Jungheinrich ETV 320 P2: 444
00
00
00
x1
x1
00
x1
x1
x1
Jungheinrich ETV 320 P3: 455
00
x1
00
x1
3,5
7,5
6
00
00
x1
7
00
x1
00
x1
00
x1
00
Gemeten testverbruik in kWh 4
4,5
3
8
TEST
Aantal pallets per 8 uur Jungheinrich ETV 320 P1: 423
5
5,5
8,5
2,5
5,5
5
9
2
6
x1
Gemiddelde reachtrucks 2-2,5 ton t/m februari 2014: 416
00
x1 0
100
00
x1
00
x1
200
300
00
x1
400
00
x1
500
00
x1
600
rich het tot het hoogst noodzakelijke. Bij de ETV-series zijn alleen het stuurwiel en de stoel op maat van de chauffeur
ki
lo
wa
W tt per uur (k
ki
h)
lo
wa
W tt per uur (k
h)
Jungheinrich ETV 320 P1: 7,08 kWh Jungheinrich ETV 320 P2: 7,92 kWh Jungheinrich ETV 320 P3: 8,16 kWh
Jungheinrich ETV 320 P1: 3,75 kWh Jungheinrich ETV 320 P2: 4,40 kWh Jungheinrich ETV 320 P3: 4,64 kWh
Gemiddelde reachtrucks 2-2,5 ton tot en met februari 2014: 8,65 kWh
Gemiddelde reachtrucks 2-2,5 ton tot en met februari 2014: 4,52 kWh
in te stellen, de armleuning, vloerplaat en de positie van de hydraulische functies zijn gefixeerd. Dit doet het merk on-
Control wordt continu het gewicht van de last gesynchro-
der het motto: elke verstelling kan tot ongewenste speling
niseerd met de actuele hefhoogte. Wanneer het maximale
leiden en dat vermindert de voorspelbaarheid van de truck.
restdraagvermogen wordt overschreden, krijgt de reach-
Bovendien worden veel extra instellingsmogelijkheden
truckchauffeur een waarschuwing via optische en akoesti-
amper benut, ook al neemt een andere chauffeur de truck
sche signalen.
over. Door de eenduidige opstellingen en stijfheid van het geheel, voelt de truck stabiel en voorspelbaar aan. Je rijdt er
MEER RESTDRAAGVERMOGEN
probleemloos mee weg.
Met een verbeterde mastconstructie geeft de ETV 3-serie antwoord op de vraag uit de markt naar hogere restdraag-
NIEUWE FEATURES
vermogens. De 2.5-tonner heft 1.000 kg tot 13.000 mm en
Vergeleken met de voorgaande modellen beschikken de
dat biedt tevens extra mogelijkheden voor attachments als
3-serie trucks over een nieuwe elektrische besturing: bij
telescoopvorken. Ook het zicht door de mast en rondom de
rechtuit rijden staat de stuurknop altijd op 9 uur. Het blijkt
truck is verbeterd. De mast is breder (+30 mm) en de slan-
de meest ergonomische positie te zijn. Bovendien zorgt
gen en kettingen zijn slimmer geplaatst, al toont het geheel
u
deze stand voor de hoogste mate van stuurnauwkeurigheid bij het rechtuit rijden. Het instrumentarium van de 320 zagen we al bij de ETV214 en is overzichtelijk en functioneel. Op de nieuwe trucks zijn drie optionele pakketten leverbaar die het werk vergemakkelijken en de efficiëntie verhogen: Position Control, Warehouse Control en Operation Control. Position Control maakt het mogelijk om eenvoudig pallets in en uit te stapelen op vooraf gedefinieerde hoogtes. De ‘Snap’ functie gaat hierbij nog een stapje verder. Met het loslaten van de hef- en daalhendel in de buurt van het gewenste afzetniveau, herkent de truck automatisch de juiste hoogte van de ligger en past de vorkhoogte hierop aan. Met Warehouse Control worden gegevens uitgewisseld tussen de terminal aan de reachtruck en het WMS. De data
Vanaf de vrije heffing gaan au-
Ook de diameter van de wielmaat is vergroot met
wordt door de hefhoogtevoorkeuze-module gebruikt voor
tomatisch de werklampen op het
70 mm
de eerstvolgende afzet- of uitslaghoogte. Met Operation
vorkenbord aan (optie)
27
26-27-29_test.indd 27
05-03-14 10:33
Website www.logistiektotaal.nl vernieuwd! Met meer ruimte voor foto’s, video’s en achtergronden! NIEUW! Marktplaats en Vacatures, waar vraag en aanbod samenkomen. Blijf relevant en ga voor het laatste nieuws én verdieping naar www.logistiektotaal.nl
■ FRISSER ■ OVERZICHTELIJKER ■ TOEGANKELIJKER
Ga voor meer informatie naar www.eisma.nl of neem direct contact op 088 2944 700
TEST Scan deze pagina’s met de Layar app op uw mobiele telefoon of tablet en bekijk een videoverslag van de test.
Wat de prestaties betreft is het logisch dat de truck op
Het dak is zicht geop-
vorkpunt goed te zien, en zo kom je op elke hefhoogte toch
stand 3 de hoogste waarden scoort. Vergeleken met eerder
timaliseerd, maar het
goed uit.
geteste 2-tonners komen we tot +8,5% hogere productivi-
optionele panorama-
Het zicht door het dak is geoptimaliseerd en wie hierbij een
teit. Het energieverbruik om 100 pallets te verplaatsen is
dak biedt nog meer
maximaal zichtvenster wenst, kan kiezen voor het pano-
hierbij 5% lager dan gemiddeld. Kiezen we stand 1, dan ligt
doorzicht
rama-glasdak met licht getint veiligheidsglas. De M(edia)-
de prestatie +1,5% hoger in vergelijking met het gemiddel-
Device balk die al eerder werd getoond, is eveneens op de
de van de maximale instellingen van de concurrentie, maar
ETV 320 aanwezig. Aan deze balk zijn allerlei terminals,
ligt het energieverbruik ruim 18% lager. Hiermee toont
beeldschermen of schrijfplanken te bevestigen zonder dat
Jungheinrich met de zwaardere reachtrucks vrijwel dezelfde
ze het zicht beperken.
productiviteit/energieverbruik-verhouding als bij de lichtere
u nog altijd best flink gevuld. Gelukkig is steeds minimaal één
1.4- en 1.6-tons modellen. PRESTATIES VAN FORMAAT
Conclusie: in stand 1 komt de Jungheinrich ETV 320 al tot
Net als de 2-serie is ook de 3-serie leverbaar in Efficiency
prima prestaties in combinatie met een opvallend laag
(zo economisch mogelijk), Drive Plus (meer rijsnelheid), Lift
energieverbruik. De truck is uiterst voorspelbaar en gemak-
Plus (meer hefsnelheid) en Drive & Lift Plus. Onze test-
kelijk te bedienen. Wie het maximale wil halen, krijgt op
truck is een ETV 320 in Drive & Lift Plus uitvoering. Met de
stand 3 een zeer krachtige truck, maar of al die snelheid
truckwaarden op de maximale stand 3 blijft de 320 net zo
werkelijk nodig is, betwijfelen we.
voorspelbaar als op een mildere instelling. Het stuurgedrag
Net als bij de eerdere test van de ETV 214 stellen we dat een
is zowel op 180 als 360 graden zeer stabiel en voorspelbaar
aparte op-/afstaptrede gemakkelijk is, maar de vloerhoogte
en dat komen we wel eens anders tegen tijdens onze test.
van 520 mm is geen onoverkomelijk probleem. Met de
Ook bewijst de CurveControl in de juiste waarde te staan.
komst van de ETV 318, 320 en 325 heeft het Duitse merk
Ondanks een hoge rijsnelheid, worden scherpe bochten
nu een volwaardige en identieke range reachtrucks die op
steeds netjes beheerst genomen.
vrijwel elke inzetvraag exact zijn af te stemmen.
Hefsnelheid met 1.000 kg (in cm/s) Jungheinrich ETV 320 P1
Jungheinrich ETV 320 P2
Jungheinrich ETV 320 P3
Rijsnelheid met 1.000 kg (in km/h)
Acceleratie over 15 meter (in s)
Praktische inzetduur bij max. batterij (in h:min)
QUICKSCAN Pluspunten:
+ Hoge prestaties + Zeer zuinig + Makkelijke bediening Voor verbetering vatbaar:
- Spannender uiterlijk - Vol lijkende mast
Gemiddelde reachtrucks 2-2,5 ton tot en met februari 2014
- Op-/afstaptrede
29
26-27-29_test.indd 29
05-03-14 10:33
Paspoort tekst en beeld: Juanita Stachowitz (Logistore)
De MultiScan is een plug & play dimensiescanner
Afmetingen en gewicht van artikelen bepalen en vastleggen
MultiScan maakt masterdata completer Masterdata worden binnen de logistiek ook wel aangeduid als ‘big data’ of ‘artikelstamgegevens’. Die zijn belangrijk voor het maken van de juiste keuzes. Maar veel logistieke bedrijven beschikken niet eens over de basisgegevens van een artikel; lengte, breedte, hoogte en gewicht. Met de MultiScan van Logistore kunnen deze eenvoudig en snel worden bepaald.
30
De MultiScan is een plug & play dimensies-
artikel (SKU) duidelijk in beeld. Deze maken
en externe logistieke processen en het totale
canner. Scannen van zowel gelijk-, als onge-
deel uit van alle relevante masterdata.
kostenplaatje. Het is dus essentieel om vanaf
lijkvormige artikelen gaat met dit apparaat
Aan het belang van masterdata en goede da-
het begin de afmetingen en het gewicht van
handsfree en razendsnel. Hiermee heeft de
takwaliteit wordt tegenwoordig veel aandacht
een product exact te kennen.
warehousemanager de exacte basisafmetin-
besteed. Terecht, want keuzes in de supply
De gescande data verschijnen gelijk in de
gen en ook het gewicht van het desbetreffende
chain hebben grote gevolgen voor de interne
velden op het bijbehorende beeldscherm van
maart 2014
30-31_paspoortlogistore.indd 30
05-03-14 10:34
Paspoort
Voordelen op een rij De MultiScan biedt samengevat de volgende voordelen: • Directe automatische invoer in ERP/WMS • Bepaling van de benodigde ruimte en het gewicht per magazijnlocatie • Keuze voor de juiste opslagsystemen en methodes • Bekend hoeveel orders tegelijk kunnen worden gepickt • Bepaling van de pickvolgorde; bijvoorbeeld zware producten eerst • Door eindcontrole op gewicht pickfouten op tijd uitsluizen • Het juiste formaat verzenddoos • Hoeveel laadruimte benodigd en de beste verzendwijze • Klanten krijgen (online) ook de juiste informatie • Exacte gegevens voor schappenplan
de MultiScan. Deze data zijn desgewenst aan
Daarbij worden de artikelen, bijvoorbeeld een
beschikte. Logistore mocht de verkoop en de
te vullen door de artikelbarcode te scannen,
stapel handdoeken of T-shirts, eerst zonder en
verhuur in Nederland op zich nemen. Al snel
een foto te maken en deze erbij op te slaan, of
daarna met compressie gescand. Met de mo-
groeide dit uit tot een volwaardig dealerschap
verpakkingsspecificaties toe te voegen. De ge-
biele uitvoering (op een rijdend onderstel met
voor de Benelux.
gevens zijn vervolgens direct via een WiFi-ver-
accu) kunnen overal in het magazijn metingen
Bij een precisiemeetinstrument als de Mul-
binding beschikbaar voor het ERP en/of WMS.
worden uitgevoerd. Voor de koppeling met het
tiScan zijn onderhoud en kalibratie van groot
ERP- of WMS-systeem zijn diverse standaard-
belang. Logistore heeft hiervoor een eigen −
Onbetrouwbaar
oplossingen, maar werken met de mobiele
door de fabrikant opgeleide – servicedienst en
Handmatig meten en wegen is een arbeids-
oplossing met WiFi is ook een optie. Voor inci-
helpdesk, die alle mogelijke storingen oplost of
intensief en dus kostbaar proces waarvan de
denteel gebruik, of om het assortiment eenma-
voor vervangende apparatuur zorgt.
resultaten niet nauwkeurig genoeg zijn. Vooral
lig in te scannen, biedt Logistore de mogelijk-
bij ongelijkvormige producten is het vaststellen
heid om de MultiScan te huren. De MultiScan
van afmetingen bijzonder lastig. Ook de be-
wordt onder meer ingezet voor het verzamelen
trouwbaarheid van door leveranciers verstrekte
van artikelstamgegevens van boeken, kantoor-
informatie blijkt – onder andere uit onderzoek
artikelen, computersupplies, cosmetica- en
van GS1 Nederland – vaak te wensen over te
farmaceutische artikelen, kleding, schoenen,
laten. Verschillende partijen van hetzelfde
technische producten en spare parts.
product kunne zelfs grote gewichtsafwijkingen vertonen. Tenslotte is er nog het risico op
Voorgeschiedenis
typefouten bij de handmatige invoer van deze
De MultiScan wordt geproduceerd door het
gegevens in het eigen systeem.
Duitse KHT Kommissionier- und Handhabungstechnik in Gelsenkirchen. Door de jaren
Uitvoeringen
heen werd duidelijk dat er een toenemende
De MultiScan is leverbaar in verschillende
behoefte was aan gedetailleerde en betrouw-
uitvoeringen, waarbij het verschil ‘m hoofdza-
bare productdata om de juiste inrichting van
kelijk zit in het maximale bereik qua afmeting,
een magazijn en van de magazijnprocessen te
gewicht of in de toepassing. Zo is er een type
bepalen. De oplossing werd gezocht en gevon-
voor boeken, dozen en andere rechthoekige
den in de PBM (Platsbedarfmessgerät) bij de
artikelen. Voor het scannen van textiel is de
Duitse fabrikant KHT in Gelsenkirchen, die nog
MultiScan leverbaar met een textielmodule.
niet over een distributiekanaal in Nederland
Naam: Leverancier: Geboorteplaats: Functies:
MultiScan (dimensiescanner, meet- en weegcomputer, PBM) Logistore Gelsenkirchen (DL) exacte bepaling van afmetingen en gewicht artikelen
31
30-31_paspoortlogistore.indd 31
05-03-14 10:34
Achtergrond tekst: Buro Andersom foto’s: Rentokil, Buro Andersom
De kans dat er knaagdieren in het magazijn rondlopen is net zo groot bij de op- en overslag van bijvoorbeeld elektronica als bij de handling van voedingsmiddelen
Ongediertebeheersing in het magazijn
Knagend probleem aanpakken Aangevreten verpakkingen of producten, uitwerpselen op of zelfs in de goederen. Het is een nachtmerrie voor iedere warehousemanager. Ongedierte veroorzaakt schade en ziektes en kan het imago van een bedrijf ernstig schade berokkenen. De remedie: ongediertepreventie- en betere bestrijdingsmiddelen.
32
Of het nu gaat om de preventie,
deze problematiek het beste moet
net zo groot bij de op- en overslag
bij Rentokil Nederland vast. “En ze
detectie en bestrijding van knaag-
worden aangepakt.
van bijvoorbeeld elektronica als
knagen net zo graag op compu-
dieren en insecten, zoals muizen,
Problemen met ongedierte komen
bij de handling van voedingsmid-
terkabels als aan verpakkingsma-
ratten, bedwantsen en vliegen, of
overigens niet alleen voor in de
delen. “Muizen vinden het binnen
teriaal”.
het aanbrengen van duivenwe-
levensmiddelenbranche. De kans
namelijk sowieso aangenamer
Volgens hem zijn bedrijven in
ring; ongediertebestrijder Rentokil
dat er knaagdieren in het non-
dan buiten”, stelt Marcel Vreug-
de levensmiddelenbranche over
weet uit jarenlange ervaring hoe
foodmagazijn of dc rondlopen is
denhil, senior service technician
het algemeen wel scherper op
maart 2014
32-33_achtergrondongedierte.indd 32
05-03-14 10:34
Bestrijdingsmiddelen worden steeds slimmer; deze muizenval heeft een ge-
ventie wordt steeds belangrijker. Ik schat dat 60 tot 70% van onze klanten
ïntegreerde infrarood bewegingssensor en kan indien gewenst automatisch
niet eens last heeft van ongedierte”
communiceren met een server
mogelijke problemen. Dat heeft
het weet, zit je met een regelrech-
ters en gaas of flexibele kit voor
val niet leegt, gaat de muis ontbin-
natuurlijk ook te maken met
te plaag opgescheept. Die muizen
dilatatievoegen. Voor die voegen
den en krijg je te maken met een
HACCP-voorschriften, BRC-eisen
hebben allemaal een onstilbare
ontwikkelde Rentokil ‘Muisstop’,
nieuw probleem: maden, vliegen
en terugkerende audits. Als het
honger en vreten dan ook alle
een speciale kit waar muizen niet
en stank”, licht Vreugdenhil toe.
gaat om insecten zoals brood-
dozen en de inhoud aan. Die pro-
graag doorheen vreten.
Normaal gesproken adviseert hij
kevers en rijstmeelkevers, is het
ducten moeten allemaal worden
De jongste ontwikkeling van Ren-
daarom de vallen minimaal weke-
risico in de foodsector overigens
afgeschreven en weggegooid.
tokil is de ‘Radar’, een muizenval
lijks te controleren.
wel degelijk groter. Vreugdenhil:
Bij die preventie is het noodzakelijk
met geïntegreerde infrarood
Maar de Radar kan ook worden ge-
“Dat zijn insecten die zich letterlijk
dat mogelijke risico’s goed in kaart
bewegingssensor. Zodra de muis
koppeld aan het Connect systeem
ín de voorraad nestelen. Een derde
worden gebracht. Een rommelige
de sensor passeert, sluit de val,
van Rentokil. In dat geval ‘commu-
risicofactor vormen vogels. Zeker
vloer is een paradijs voor muizen.
wordt een spuitbusje met CO2
niceren’ alle vallen met een server
als dockdeuren regelmatig en lan-
Frequent schoonhouden is hier
geactiveerd die de muis doodt en
bij Rentokil. Zodra een val dicht-
ger openstaan, kunnen zij voor de
het devies. Andere risicofactoren
knippert een lampje aan de bui-
slaat, gaat er een signaal naar de
nodige problemen zorgen.”
zijn langdurig openstaande en/
tenkant, zodat in één oogopslag
server en wordt automatisch een
of niet goed sluitende laaddeuren
zichtbaar is dat er een muis in de
bericht verstuurd naar de Rentokil
Preventie
en ramen. Allemaal zaken waar bij
val zit. “Die dode muis moet wel
servicemedewerker, die de val ver-
“Zeker in de foodsector wordt
inspecties op moet worden gelet.
worden verwijderd, want als je de
volgens vervangt door een nieuwe.
zorg aan de bel getrokken”, aldus
Elektronische muizenvallen
Vreugdenhil. Hij schat in dat 60
Overdag verschuilt ongedierte zich
tot 70% van de klanten geen last
in allerlei kieren en holle muren,
Ongedierte app
heeft van ongedierte, doordat zij
zodat je het niet ziet. Vooral in ou-
Naast ongediertepreventie en -bestrijding is ongedierte
preventief te werk gaan. In andere
dere panden is de wering tussen
rapportage belangrijk. Voorheen gebeurde dat handmatig in
sectoren constateert Vreugden-
fundering en muur volgens Vreug-
een rapportagemap. Later ontwikkelde Rentokil het digitale
hil echter nog steeds dat er vaak
denhil vaak onvoldoende dicht.
rapportagesysteem myRentokil. Eind vorig jaar werd dat
wordt gewacht tot er daadwerke-
Daar komt het ongedierte ook
systeem uitgebreid met een smartphone app. De app laat
lijk een probleem is. Niet zo slim,
naar binnen. Bij nieuwbouw wordt
in één oogopslag, op elk gewenst moment en op iedere
volgens hem, omdat het probleem
daarmee volgens hem steeds
locatie zien of er ongedierteactiviteit is geconstateerd en
dan meestal al is uitgebreid en de
vaker rekening gehouden, en
welke aanbevelingen de servicemedewerker heeft gedaan.
schade onnodig groot is. Muizen
wordt het pand ‘knaagdierproof’
De myRentokil app is beschikbaar voor iPhone en Android
planten zich razendsnel en bijna
gemaakt. Dat kan met eenvoudige
gebruikers.
exponentieel voort en voordat je
middelen, zoals stootvoegafdich-
Achtergrond
Marcel Vreugdenhil, senior service technician bij Rentokil Nederland: “Pre-
steeds vaker en eerder uit voor-
33
32-33_achtergrondongedierte.indd 33
05-03-14 10:34
Praktijk tekst en foto’s: Buro Andersom
De warmgewalste liggers van Hovuma zijn elastischer dan bijvoorbeeld kokerliggers en behouden dankzij hun I-profiel bovendien hun draagkracht
Fittingenfabrikant richt nieuw magazijn in
Bonfix verkiest veiligheid boven prijskaartje Bij de inrichting van haar nieuwe warehouse in Zwolle koos Bonfix voor de palletstellingen van Hovuma. De initiële investering was gemiddeld genomen weliswaar hoger; de uiteindelijke TCO is daarentegen lager. Doorslaggevend is de waarborging van de stellingveiligheid.
34
Als gevolg van de gestage groei
bouwen, van waaruit inmiddels
minimaal is. Het pand wordt
logistiek adviesbureau Logistore.
werd de logistieke afhandeling bij
bijna twee jaar de complete markt
verwarmd en gekoeld met behulp
Daarmee kon Bonfix zich blijven
fittingenfabrikant Bonfix in Zwolle
wordt verzorgd. De magazijnvloer
van zonnewarmte. Deze en andere
richten op zijn kernactiviteiten en
steeds lastiger. “In ons oude pand
in het nieuwe pand meet 2.400
maatregelen hebben ertoe bijge-
de inrichting grotendeels over-
waren we écht uit ons jasje ge-
m2. Daarmee is de beschikbare
dragen dat het nieuwe onderko-
laten aan deze specialisten. Het-
groeid”, verklaart directeur Marcel
ruimte meer dan verdubbeld. Voor
men het BREAAM-certificaat ‘Very
zelfde doet de fittingenfabrikant
van Buul. “We moesten zelfs
toekomstige groei werd bovendien
Good’ in de wacht sleepte.
met onder andere ICT-werkzaam-
externe ruimte voor de opslag en
extra grond gekocht. De nieuw-
afhandeling bijhuren. Dat kwam
bouw is duurzaam en energiezui-
Magazijninrichting
Buul altijd naar behoefte inge-
de efficiency van de logistieke pro-
nig. Isolatie is extra dik uitgevoerd,
Voor een efficiënte inrichting van
huurd. Logistiek houdt het bedrijf
cessen niet ten goede.”
beglazing bestaat uit driedubbel
het warehouse en de goederen-
daarentegen wel in eigen hand.
Bonfix besloot daarom een nieuw,
thermopane en het gebouw is
stromen schakelde Bonfix in een
“Dat is voor ons van levensbelang;
ruimer onderkomen te laten
zó gelegen dat de energievraag
vroeg stadium de hulp in van
99,8% van de bestellingen wordt
heden; deze worden volgens Van
maart 2014
34-35_praktijkbonfix-hovuma.indd 34
05-03-14 10:34
in ons magazijn steeds drukker
vanaf doorrolstellingen, waarmee
wordt, staan de stellingen er na
de looptijd bij het orderpicken is
bijna twee jaar nog steeds top bij.”
teruggebracht van 70 naar 30%. Voor de opslag van kleinere artike-
Totaalleverancier
len in dozen zijn breedvakstellin-
Fittingenfabrikant Bonfix vestigde
gen geplaatst.
zich in 1994 in Nederland. “Inmiddels zijn we een van de grootste
Veiligheid
spelers in de markt”, verklaart direc-
Dankzij de doorrolstellingen is de looptijd bij het orderpicken teruggebracht
Hovuma gaf daarnaast als enige
teur Marcel van Buul met gepaste
van 70 naar 30%
de garantie dat − tegen een kleine
trots. Bonfix produceert en levert
meerprijs (een vast percentage op
fittingen, waaronder knelkoppelin-
jaarbasis, red.) − eventuele aanrijd-
gen, voor onder andere de CV- en
schade kosteloos wordt hersteld.
sanitair markt, tuinbouw en aan
De meerwaarde in de aanschaf-
producenten. “Van grondstoffen tot
prijs verdient Bonfix volgens Van
warmperswerk en matrijzen; we
Buul op termijn terug door de
verzorgen het totale pakket vanuit
binnen 24 uur uitgeleverd. Dan is
gekozen voor de meest betrouw-
degelijkheid en robuustheid van
één hand. Iets wat uniek is in onze
een optimale service essentieel”,
bare oplossing”, licht Van Buul zijn
de stellingen: “We zijn minder tijd
branche”, vervolgt Van Buul.
stelt de directeur.
keuze toe. Hovuma produceert
en geld kwijt aan het repareren
Vanuit Zwolle wordt de logis-
Met het door Logistore bedachte
warmgewalste liggers. Die zijn
van aanrijdschades. De total cost
tiek en distributie verzorgd voor
logistieke concept benaderde
volgens de stellingfabrikant veel
of ownership is dus lager. Maar
16 landen. Van oudsher worden
Bonfix vier stellingleveranciers,
elastischer dan bijvoorbeeld koker-
nóg belangrijker; de veiligheid
de fittingen uitsluitend geleverd
van wie er twee overbleven. De
liggers en behouden dankzij hun
is aanzienlijk verbeterd. In ons
aan groothandelsbedrijven, maar
uiteindelijke keuze viel op Ho-
I-profiel bovendien hun draag-
vorige pand, waar we stellingen
sinds 2009 adviseert Bonfix ook de
vuma Magazijnstellingen. “Niet
kracht, ook als de ligger tijdens de
van een ander merk hadden, werd
installateur rechtstreeks. Intensief
zozeer vanwege de prijs; zij waren
in- of uitslag wordt aangetikt door
wel eens een ligger of staander
marktonderzoek heeft volgens Van
volgens Van Buul beslist niet de
de lepels van de truck, wat vaak
door een heftruck aangetikt. De
Buul geleid tot verdere verbetering
goedkoopste, maar vooral omdat
gebeurt.
ingedeukte stellingen vormden
van het productgamma en een
deze stellingleverancier de door
In totaal leverde en bouwde
daarmee een tikkende tijdbom
forse stijging van het marktaan-
ons gewenste kwaliteit en veilig-
Hovuma palletstellingen op voor
in het magazijn. Dát gevaar is nu
deel. “Onze omzet is in de afgelo-
heid bood. Daarmee hebben we
3.000 palletplaatsen. De A- en
helemaal weg. Ondanks dat het
pen vijf jaar verviervoudigd.”
Praktijk
B-artikelen worden verzameld
wie wat waarom? Wie? Bonfix produceert en levert fittingen. De logistiek voor 16 landen wordt verzorgd vanuit het warehouse in Zwolle.
Wat? Voor de inrichting van het nieuwe, ruimere warehouse klopte Bonfix aan bij Hovuma Magazijnstellingen.
Waarom? De Hovuma stellingen bleken kwalitatief de beste keuze en bieden dankzij hun solide constructie maximale veiligheid.
Bonfix-directeur Marcel van Buul: “Veiligheid kun je niet kopen. Kwaliteit wél”
35
34-35_praktijkbonfix-hovuma.indd 35
05-03-14 10:34
Paspoort tekst en foto’s: Buro Andersom
Uniek aan AD (All Directions) is dat de kogels zijn aangedreven. Daardoor kunnen ook zware en grote lasten eenvoudig worden gesorteerd
Sorteermachine voor dozen, kratten, zakken én pallets
Alle kanten op met All Directions Met AD (All Directions) presenteert de gepensioneerde machinebouwer Jan ten Broeke een unieke machine voor het verdelen van goederen, in welke verpakking dan ook. De crux van het concept zit ‘m in de kogelaandrijving.
36
Ten Broeke heeft van zijn werk zijn hobby ge-
deur naar zijn werkplaats opent. “Ik bezoek nog
is simpel”, licht hij toe, terwijl hij een doek van
maakt. In zijn eigen werkplaats is hard gewerkt
regelmatig vakbeurzen. Daar kom ik niet zelden
de werkbank haalt en een blad met golfbal-
aan een nieuw concept dat logistieke proces-
concepten tegen die naar mijn idee óf veel te
len onthult. “Ik wilde een sorteertafel met
sen moet vereenvoudigen: de ‘All Directions’,
complex zijn, óf te beperkte mogelijkheden bie-
‘kogelpotten’ ontwikkelen, die in álle richtingen
afgekort AD. Deze sorteert dozen, kratten, zak-
den. Dan denk ik: ‘Dat kan eenvoudiger’ en vooral
kunnen bewegen. Doordat de kogels zijn aan-
ken, maar ook pallets. Een allround sorteerma-
‘daar zit meer in’. Vaak heb ik op de terugweg van
gedreven, kunnen ook grote en zware lasten
chine dus. Logistiek Totaal sprak de bedenker
de beursvloer al een ruw concept in gedachten.”
eenvoudig worden gesorteerd.”
en kreeg een exclusief kijkje in zijn werkplaats.
Bij de totstandkoming van AD was het niet anders. Na een bezoek aan een verpakkings-
Golfballen
Eenvoud
beurs, ongeveer anderhalf jaar geleden, dook
In plaats van stalen kogels worden in de testop-
“De kracht van een goed concept schuilt vaak
Ten Broeke nog diezelfde week de werkplaats
stelling golfballen toegepast. “Dat werkt uit-
in de eenvoud”, vertelt Ten Broeke als hij de
in om aan het ontwerp te beginnen. “Het idee
stekend. Vaak zelfs beter dan stalen kogels, bij-
maart 2014
36-37_paspoortadsorter.indd 36
05-03-14 10:34
en wordt daar uitgesorteerd naar een van de zeven andere richtingen. Daarmee heb je dus een flexibele allround sorter. Bijkomend voordeel is dat de investering beperkt blijft en de logistieke Het geheel wordt aangedreven door slechts één
Machinebouwer Jan ten Broeke: “De kracht van
stromen compact. Afhankelijk van de uitgangs-
aandrijfmotor
een goed concept schuilt vaak in de eenvoud”
situatie is het systeem al rendabel vanaf één te
Paspoort
let komt dan uit één richting naar de tafel toe
lossen container per dag. In dat geval bedraagt de terugverdientijd één à twee jaar.” Dat het functioneert, blijkt als Ten Broeke het werkplaatsmodel demonstreert. Het is wachten op de eerste praktijkinzet. Kansen ziet de machinebouwer genoeg. “AD biedt voordelen in alle inzetsituaties waar goederen moeten voorbeeld als je een krat met een minder goede
Wel wil Ten Broeke kwijt dat er voor de aandrij-
worden verdeeld over bijvoorbeeld routes, fili-
bodem wilt verplaatsen”, vervolgt Ten Broeke,
ving slechts één elektromotor nodig is: “Ook
alen, productielijnen etc. Maar het vermarkten
die aangeeft dat in de definitieve versie echter
dát heeft weer te maken met die eenvoud.
laat ik graag over aan anderen. Ik ben nog op
ook staalkogels kunnen worden toepast. Onder
Bovendien levert het gebruik van slechts één
zoek naar partijen die interesse hebben en het
elke kogel bevindt zich een schijf. Door de ko-
motor economische voordelen op. De investe-
concept willen opnemen in hun assortiment”,
gels over het schijfoppervlak te laten bewegen,
ring is lager. En dat geldt ook voor het ener-
besluit hij.
kan de transportrichting worden bepaald. De
gieverbruik.” Voor de besturingstechniek paste
schijven zijn vervolgens geplaatst op een basis-
Ten Broeke eveneens eenvoudige, onderhouds-
plaat. Door de bovenplaat – met de gaten voor
vriendelijke en bewezen componenten toe.
de kogels – ten opzichte van deze basisplaat
In het getoonde model telt de basisplaat
te verplaatsen, worden de kogels gestuurd. Als
ongeveer 50 schijven, maar dat kunnen er
de bovenplaat in secties wordt verdeeld, kan er
ook meer zijn, afhankelijk van de inzet van de
zelfs voor worden gekozen om slechts een deel
AD. Bij meer dan 100 schijven is het volgens
van de kogels te laten bewegen. De verschil-
de ontwikkelaar overigens wel verstandig om
lende secties kunnen dan ook tegelijkertijd in
een extra aandrijfmotor te gebruiken. Andere
meerdere richtingen bewegen. Zo kan een doos
beperkingen kent AD niet, aldus Ten Broeke.
of pallet bijvoorbeeld ook op de tafel worden
“Ook niet in de belasting van het systeem. Zelfs
gedraaid door deze in twee helften in tegenge-
de meest zware pallets worden moeiteloos
stelde richting te laten bewegen.
gesorteerd.”
Patent
Klantspecifiek
Hoe die aandrijving van de platen dan precies
Niet alleen het aantal kogels kan aan de inzet
werkt, wil en kan de bedenker (nog) niet ont-
worden aangepast. Ook de vorm is volledig op
hullen. “Er lopen nog meerdere patentaan-
maat leverbaar. Ten Broeke: “Het concept kan
vragen. Zolang daarover nog geen uitspraak
geheel naar de inzeteisen en -wensen worden
is gedaan, blijft dat het geheim van de smid”,
gebouwd. Het is bijvoorbeeld toepasbaar op
lacht hij.
een achthoekige tafel. Een doos, krat, zak of pal-
Naam: Geboorteplaats: Geboortedatum: Functie:
AD (All Directions) Terborg december 2013 allround sorteermachine voor dozen, kratten, zakken én pallets
37
36-37_paspoortadsorter.indd 37
05-03-14 10:34
Airconditioners voor een heerlijk fris en energiek werkklimaat! se Nu ook lea
!!
A.L.F. International BV Tel. 0168 - 33 54 78
[email protected] www.alf-international.nl
PickCart
ALF 94 x 63mm 13-01-2014.indd 1
13-01-14 16:33
snel en efficiënt meerdere orders tegelijk verzamelen. Multi-order picking met ondersteuning van Pick to Light Snelle installatie, korte terugverdientijd. Looproute optimalisatie met ondersteuning door navigatie software. Pcdata bv Wiebachstraat 32, 6466 NG Kerkrade, Nederland
[email protected] +31 45 - 544 23 23
w w w. p c d a t a . n l
Ssssssssssstill De extreem stille
RX 60-80 van Still
Wij stellen voor, de elektrische krachtpatser. Met een hefvermogen tot 8 ton een echte beul van een truck. Hij is sterk, hij is elektrisch en hij is stil. Bovendien is hij prettig in het gebruik, snel, bijzonder compact én extreem wendbaar. Voordelig is hij ook: de energie-, onderhouds- en servicekosten zijn het laagste in haar klasse. De RX60-80 is bijzonder stil. En daarmee bijzonder STILL.
www.still.nl/RX60-80
jaargang 05
maart 2014
Verpakkingsbijlage voor warehousing
PALLETAUTOMAAT OP 230 VOLT
EMPACK PAKT UIT IN DEN BOSCH
OPVULLEN OF BESCHERMEN verpakking-totaal.nl 39_covervt.indd 39
04-03-14 11:20
Achtergrond tekst: Marcel te Lindert foto’s: Moonen Packaging, Storopack, PaperlinX Packaging
Door opvulmaterialen op elke inpaktafel beschikbaar te maken, hoeven inpakmedewerkers daarvoor niet te lopen naar een centraal opgestelde machine
Veel keus in duurzaam opvulmateriaal
Opvullen of beschermen Verpakkingschips, papieren pads, luchtkussens van folie of tweecomponentenschuim: bedrijven hebben een groot aantal mogelijkheden om verzenddozen op te vullen. Wat het meest geschikt is, hangt af van de vraag of het materiaal alleen de lege ruimtes moet vullen of ook de producten moet beschermen. Wie daarbij kiest voor milieuvriendelijk opvulmateriaal, moet oppassen dat de aandacht voor duurzaamheid niet ten koste gaat van de kwaliteit.
40
Wie in een webwinkel een bestelling plaatst en de volgende
Steeds meer bedrijven, met name webwinkels en fulfil-
dag een beetje onhandig het postpakket opent, loopt het
mentbedrijven, laten hun keuze voor opvulmateriaal afhan-
risico dat de hele vloer bezaaid ligt met opvulmateriaal. In
gen van de ervaring die ze de ontvangende partij bezorgen.
het ergste geval gaat het om verpakkingschips die dagen
Dat betekent onder meer dat de aloude verpakkingschips de
later nog steeds opduiken onder de kast of tussen de kus-
afgelopen jaren steeds meer hebben plaatsgemaakt voor al-
sens van de bank.
ternatieven zoals luchtkussens vervaardigd uit folie. “Als die
maart 2014
40-41-43_achtergrondopvulmateriaal.indd 40
05-03-14 10:35
kostprijs hoger is. Daarnaast heeft het materiaal wat min-
van het oorspronkelijke volume over”, verklaart Wim Krol,
der veerkracht, waardoor het in situaties met veel handling
sales manager van Storopack.
en grote transportafstanden een deel van zijn werking kan
Behalve luchtkussens wordt ook papier veel gebruikt, onder
verliezen.
meer vanwege de perceptie dat dit opvulmateriaal milieu-
Het vierde type opvulmateriaal is tweecomponenten-
vriendelijker is. De ontvangende partij kan de doos inclusief
schuim. Dit schuim wordt gespoten in foliezakken en
opvulmateriaal immers direct bij het oud papier zetten.
expandeert zodra de twee componenten met elkaar in aan-
“Alleen, mensen vergeten dat papier productietechnisch he-
raking komen. Als dat gebeurt in de doos die moet worden
lemaal niet zoveel milieuvriendelijker is. Papier maken kost
opgevuld, vormt het schuim zich om het product dat ver-
veel energie”, vertelt Gijs ten Hoeve, accountmanager indu-
volgens perfect wordt vastgezet. Het schuim is verkrijgbaar
strie bij Moonen Packaging. Hij krijgt bijval van Eric Nijen-
in verschillende dichtheden, zodat zowel lichte als zware
huis, hoofd category management bij PaperlinX Packaging.
producten efficiënt kunnen worden beschermd. Omdat
u
“Bij gebruik van luchtkussens is veel minder materiaal nodig dan voor papier.” Volstorten Ondanks de nadelen bij het uitpakken, kiezen veel bedrijven nog steeds voor verpakkingschips vanwege de lage investeringskosten. Bedrijven hoeven geen kostbare machines aan te schaffen, maar kunnen het materiaal laten aanvoeren in grote zakken van 400 of 500 liter. Dozen kunnen vrij eenvoudig worden opgevuld door een schuif open te trekken en de doos eronder te houden. Nadeel is dat inpakmedewerkers relatief veel tijd kwijt zijn, als ze hun dozen tenminste goed willen opvullen. “Het volstorten van een doos betekent
Achtergrond
worden kapot gestoken, blijft nog maar een paar procent
niet automatisch dat de chips ook alle gaten opvullen. Vaak moeten medewerkers steeds weer wat chips toevoegen als het materiaal in de gaten zakt”, vertelt Ten Hoeve. Luchtkussens hebben als voordeel dat het materiaal schoon en goedkoop is en snel kan worden verwerkt. Een doos is door het volume van de kussens al vrij snel goed opgevuld,
Tweecomponentenschuim heeft van alle opvulmaterialen het grootste schokabsorberend
zeker als de kussens samen een matje vormen. Nadeel is
vermogen
dat een machine nodig is om de lucht in de folie te blazen en de kussens dicht te sealen. Daarnaast is de keuze van het folie belangrijk omdat altijd wat lucht ontsnapt en de luchtkussens na enkele dagen in volume kunnen afnemen. Ook zijn luchtkussens gevoelig voor scherpe punten. “Daar is meestal echter wel een oplossing voor te vinden in de vorm van een folie met een hogere doorprikweerstand”, stelt Nijenhuis. Expanderend schuim Papier kan net als verpakkingschips handmatig worden verwerkt, maar wordt meestal gebruikt in combinatie met een machine die het papier kreukt en tot ‘pads’ vormt. Door de speciale manier waarop het papier wordt gekreukt, is minder materiaal nodig voor een gelijkblijvende werking. Papier heeft als voordeel dat zelfs de kleinste gaatjes vrij gemakkelijk kunnen worden opgevuld, maar heeft als nadeel dat – afhankelijk van de kwaliteit – stof kan ontstaan en de
Het beste is om luchtkussens niet helemaal vol op te blazen, zodat ze nog kneedbaar zijn
41
40-41-43_achtergrondopvulmateriaal.indd 41
05-03-14 10:35
HIGHLIGHTS DE KONINGH EMPACK DEN BOSCH! Print & Apply Autolabel systemen
NIEUW!
• Lange levensduur met de beste printkwaliteit • Eenvoudig in gebruik en onderhoud • Etiketten wisselen in een handomdraai
Linx inkjet actie! Bij aankoop van een inkjet printer Linx CJ400 krijgt u een Linx TJ725 gratis.*
Met Linx inkjet printers een perfecte codering!
ACTIE!
TJ725
* Deze actie loopt t/m 31 mei 2014.
Wegen & etiketteren • • • •
De hoogste capaciteit Flexibel in gebruik Moderne technologie Bedrijfszeker en onderhoudsarm
EMPACK Hal 3 stand G321 T (026) 741 00 10 F (026) 741 00 99 E
[email protected] W www.dekoningh.nl
vervaardigd uit standaard PE-folie, maar ook uit composteerbare of biodegradable folie Gerecycled papier is minder veerkrachtig, neemt sneller vocht op en wordt daardoor eerder zacht
u
schuim relatief duur is, hebben verpakkingsleveranciers
Duurzaam materiaal
slimme oplossingen ontwikkeld waardoor niet meer de hele
In het aanbod van opvulmaterialen is de groeiende aandacht
doos met dit materiaal hoeft te worden opgevuld.
voor duurzaamheid zichtbaar. Verpakkingschips en luchtkussenfolie kunnen worden gemaakt van composteerbaar
Opvullen of beschermen
materiaal zoals aardappelzetmeel of maïszetmeel, terwijl
Welk opvulmateriaal het beste voldoet, hangt af van de functie
ook folie en papier van gerecycled materiaal worden ingezet.
die het moet vervullen. Dient het materiaal alleen om lege
Het gebruik van dergelijk materiaal is niet zonder risico’s.
ruimtes op te vullen zodat producten niet door de doos slinge-
Gerecycled papier is bijvoorbeeld minder veerkrachtig, neemt
ren, of is het nodig om de producten daadwerkelijk te bescher-
sneller vocht op en wordt daardoor sneller zacht. Compos-
men, fixeren of zelfs van elkaar te scheiden? “Als je kunststof
teerbare folie laat meer lucht door dan de standaard PE-folie,
consumentenproducten of kleding wilt verpakken, volstaan
waardoor vaak dikker folie nodig is om dezelfde werking te
verpakkingschips. Aan het verpakken van glaswerk of keramiek
bereiken. “Let ook op het verschil tussen composteerbaar en
worden echter heel andere eisen gesteld”, vertelt Krol.
biodegradable folie. Dat laatste is in feite standaard PE-folie,
Tweecomponentenschuim is weliswaar kostbaar, maar
waaraan een additief is toegevoegd waardoor de folie binnen
heeft het grootste schokabsorberend vermogen en kan
circa 60 maanden uit elkaar valt. Je vindt er niets meer van
producten onwrikbaar vastzetten in een doos. Dit materiaal
terug, alleen is het er nog wel”, vertelt Krol van Storopack, dat
wordt daarom vaak gebruikt voor kostbare of kwetsbare
gecertificeerd is voor folie dat volledig composteerbaar is.
Achtergrond
Luchtkussens kunnen worden
producten. Ook met luchtkussens en papier is het mogelijk om producten redelijk goed te beschermen, maar dan moet
Doos op maat
het materiaal wel op de juiste manier worden toegepast.
Een andere manier om duurzamer om te gaan met opvulma-
Een ander aandachtspunt is de lay-out van het inpakproces.
teriaal is minder gebruiken. Dat staat of valt allereerst met
Om te voorkomen dat medewerkers voor het opvulmate-
de juiste mix van doosformaten. Hoe beter de doos past, hoe
riaal heen en weer naar een centrale plek moeten lopen,
minder opvulmateriaal nodig is. Storopack heeft daarnaast
kiezen veel bedrijven ervoor om het opvulmateriaal op elke
een machine ontwikkeld die het mogelijk maakt om papieren
inpaktafel ter beschikking te stellen. Er zijn echter ook ont-
pads te maken op basis van rollen met een breedte van 60
wikkelingen die andere opstellingen mogelijk maken, zoals
centimeter in plaats van de gebruikelijke 74 centimeter. Dat
luchtzakken die in een doos kunnen worden gehangen en
betekent 20% minder folie voor dezelfde bescherming.
via een ventiel kunnen worden opgeblazen als de doos al
De ultieme oplossing is een doos die volledig op maat is ge-
is gesloten. Aan het opvullen van de doos komt dan geen
maakt. PaperlinX komt daarbij dicht in de buurt met Packsize,
mensenhand meer te pas, zodat deze machine kan worden
een innovatieve machine uit Zweden die op basis van de vast-
geïntegreerd in de afvoerbaan en niet voor elke inpaktafel
gelegde productafmetingen het ideale doosformaat uitrekent
afzonderlijk een machine hoeft te worden aangeschaft.
en produceert. Natuurlijk blijven ook in deze dozen nog ruim-
“Deze oplossing wordt vaak over het hoofd gezien omdat
tes over die moeten worden opgevuld, stelt Nijenhuis. “Maar
mensen niet goed nadenken over de logistieke opstelling”,
ervaringen in de praktijk tonen aan dat bedrijven dankzij Pack-
stelt Ten Hoeve van Moonen Packaging.
size 80 tot 90% minder opvulmateriaal nodig hebben.”
43
40-41-43_achtergrondopvulmateriaal.indd 43
05-03-14 10:35
Paspoort tekst: Martin Althoff foto’s: Palomat
Plug & play palletautomaat werkt op 230 Volt
Moeiteloos stapelen Het nieuwste model van Palomat is de Greenline voor het stapelen of ontstapelen van 25 pallets. Het betreft een verplaatsbare elektrisch aangedreven palletautomaat op 230 Volt. Allmarec vermarkt de machines in Nederland. Houten pallets zijn doorgaans zwaar en on-
Installatie en bediening
handelbaar. Het tillen en verplaatsen ervan is
De vorige modellen gingen tot maximaal 15
een onaangename en fysiek belastende klus.
stuks hoog en werkten elektro-pneumatisch op
Deze ladingdragers zijn dagelijks veelal in
380/400 V driefasen krachtstroom en dat heeft
grote hoeveelheden nodig en staan daarom
niet elk magazijn overal in huis. De Green-
vaak hoog opgesteld in een verloren hoek van
line werkt volledig op tweefasen 230 Volt. Dit
het magazijn, of buiten in weer en wind. Om
maakt de machine flexibel wat betreft plaat-
de bovenste pallet van een stapel te krijgen is
sing en is daarmee plug & play.
altijd een heftruck met chauffeur nodig en dat
De installatie van de palletautomaat is eenvou-
geeft het nogie oponthoud.
dig. Deze wordt bijna kant en klaar aangeleverd, alleen de bovenste twee veiligheidsplaten
44
Nooit meer tillen
moeten ter plekke nog worden gemonteerd.
De Palomat biedt uitkomst daar waar magazijn-
Vervolgens is het een kwestie van goed en ho-
medewerkers veilig en ergonomisch lege pallets
rizontaal vastzetten op de vloer met 4 bouten,
moeten stapelen of ontstapelen. Deze palletau-
de stekker in het stopcontact stoppen en de
tomaat kan vrijwel alle gangbare palletmaten
palletautomaat is klaar voor gebruik. Aan de
en soorten aan. Bovendien staan de lege pallets
zijkant van de palletautomaat zit een touch
altijd veilig op dezelfde plek en kunnen de sta-
panel waarmee de functie ‘stapelen’ of ‘onsta-
pels nooit omvallen. Werknemers hoeven nooit
pelen’ kan worden geselecteerd. De gebruiker
meer zware pallets met hun handen op te tillen,
voert op werkvloerhoogte met een handpal-
waardoor rugklachten en splinters in de handen
lettruck een pallet onderin de palletautomaat,
worden voorkomen. Met een palletautomaat
met behulp van een handpallettruck, of hij
kan elke medewerker pallets stapelen. Niet al-
haalt er een pallet onderuit, ook op werkvloer-
leen sterke mensen, ook tengere vrouwen en
hoogte. De palletautomaat detecteert zelf of
65-plussers kunnen met de Palomat Greenline
er een pallet wordt ingevoerd of uitgehaald en
moeiteloos pallets tot 25 stuks hoog opstapelen.
stapelt of ontstapelt dan automatisch.
Naam: Geboorteplaats/ jaar: Functie: Leverancier:
Palomat Greenline Denemarken automatisch stapelen en ontstapelen van pallets Allmarec, Zutphen
maart 2014
44_paspoortpalomat.indd 44
05-03-14 10:36
Beurs
Beurs tekst en foto’s: Martin Althoff
NADRUK EMPACK 2014 LIGT OP PRINTEN EN LABELEN
Vakbeurs pakt uit De Brabanthallen in Den Bosch openen op 2 en 3 april de deuren voor bezoekers van de Empack, de grootste verpakkingsbeurs van de Benelux. Dit jaar ligt de focus op het printen en labelen van verpakkingen.
Empack heeft met ‘print4Packaging’ een podium voor par-
snoeren, omwikkelen, printen, coderen, labelen en diverse
tijen die oplossingen bieden voor veel voorkomende print-
opvulmaterialen vallen hieronder, evenals complete verpak-
vraagstukken uit de verpakkingsmarkt. Deze vragen komen
kingslijnen en dozenopzetmachines. Deze worden op de
voort uit kostenbesparingen, voorraadbeheer, just-in-time
Empack door diverse leveranciers tentoongesteld en waar
productie en een toenemende vraag naar kleinere oplages.
mogelijk ter plekke gedemonstreerd.
Om tegemoet te komen aan deze ontwikkelingen is flexibiliteit van een (print)machinepark onontbeerlijk. Maar ook
Focusgebieden
met vragen over ecologisch verantwoorde inkten, voedsel-
De Empack biedt de food- en procesindustrie dit jaar voor
veilige printmethodes, verpakkingsverbetering, gepersonali-
het eerst een eigen Foodplein. Dit is een speciaal ingerichte
seerd drukwerk met web-to-print functionaliteit (denk aan
zone waar de verpakkingssector en de food- en procesin-
QR-codes), fototoepassingen, productie van farmaceutische
dustrie elkaar gemakkelijk ontmoeten en ter plekke zaken
verpakkingen, private labelverpakkingen van levensmidde-
kunnen doen. Ook nieuw is de Caps & Closures Lane. Hier
len of productmonsters kan de bezoeker terecht bij de ver-
staan de toename van wet- en regelgeving, wereldwijde
schillende deelnemers aan print4Packaging. Bezoekers van
vergrijzing, de actuele focus op (voedsel)veiligheid en duur-
Empack zijn onder andere inkopers, brandowners, label- en
zaamheid centraal. Er worden namelijk steeds meer eisen
verpakkingsontwerpers, technisch managers, productie- en
gesteld aan verpakkingen en de manier waarop verpakkin-
logistiek managers en verpakkingsspecialisten.
gen worden afgedicht. Andere focusgebieden zijn ecoPack en LabelTech.
Verpakken in het warehouse
Met het hoofdkantoor in Brussel en een internationaal net-
De focus van Verpakking Totaal ligt hoofdzakelijk op ver-
werk van vestigingen, organiseert easyFairs vakbeurzen in
pakkingsaspecten die tot de dagelijkse praktijk van het
België, Canada, Colombia, D enemarken, Duitsland, Finland,
warehouse behoren. Daarbij gaat het onder andere om
Ierland, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Singa-
transportverpakkingen in de vorm van kartonnen omdozen
pore, Spanje, Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland.
en ladingdragers zoals pallets, kratten en bakken. Ook om-
Ga voor meer informatie naar www.easyfairs.com.
45
45_empack.indd 45
05-03-14 10:36
Laat u informeren over de innovaties en trends op het gebied van onder meer interne transportsystemen, procesinrichting, logistieke dienstverlening, verpakkingssystemen, certificeringen en e-fulfilment. Ruim 80 leveranciers zijn aanwezig op de beursvloer om u te adviseren en te ondersteunen bij de uitdagingen waar u mee te maken heeft. Tijdens het lezingenprogramma wordt u geïnformeerd door toonaangevende sprekers en geïnspireerd door bijzondere praktijkcases. Een bezoek aan Groothandel & Logistiek is na registratie kosteloos. Registreer u nu via: www.groothandelenlogistiek.nl
Een greep uit het programma: Arjen Lagerweij
N? DEELNEME
ect in Wilt u ook dir n met contact kome nen beslissers bin el, de groothand ctie? retail of produ Registreer u ant nu als expos tijdens Groothandel & Logistiek, er zijn nog en enkele plaats beschikbaar!
Consultant EVO
Walther Ploos van Amstel
Vrije Universiteit Amsterdam
Hans Elshout Directeur S&H Productfulfilment
VAKBEURS
Jules de Jong
Sales Manager Crown Intern Transport BV
12e EDITIE
14 &15 MEI 2014 BEURSGEBOUW EINDHOVEN
www.groothandelenlogistiek.nl
Datalogger maakt opgelopen schade inzichtelijk
Unitech PA700 terminal voor mobiele werknemer Unitech Europe brengt de PA700 op
Ladingen die omval-
de markt, een nieuwe industriële
len of producten
terminal speciaal ontwikkeld voor de
die onder bepaalde
mobiele werknemer.
(slechte) omstandig-
De PA700 heeft het grootste scherm
heden zijn vervoerd,
(4.7 inch) in zijn klasse en draait op
kunnen ernstige
het Android 4.1.1 Jelly Bean bestu-
schade oplopen. Om
ringsplatform. Door de uitgebreide
in beeld te brengen
draadloze mogelijkheden van de ter-
welke partij hiervoor verantwoordelijk kan worden gehouden, heeft
minal kan er altijd en overal data worden verzameld en verstuurd.
Tservice de MSR 165 ontwikkeld: een datalogger waarmee verschil-
De terminal is verder voorzien van een geïntegreerde 1D- of 2D-scanner
lende parameters zoals schokken, temperatuur en vochtigheid
en een HF/NFC RFID reader/writer. Extra robuustheid ontleent de termi-
voor een bepaalde periode – tot 6 maanden lang – kunnen worden
nal aan een Corning Gorilla Glass II display. Ook is het apparaat val- en
gemonitord.
waterbestendig (IP65).
De aan de lading bevestigde datalogger registreert gedurende het
Naast de PA700 biedt Unitech extra support in de vorm van 12Manage
hele logistieke proces schokken en veranderende omgevingsfacto-
remote device management, een speciaal ontwikkelde softwareoplos-
ren. Het intern geheugen van de MSR 165 datalogger kan 2 miljoen
sing om het management en integratie van apparatuur te vereenvou
metingen opslaan. Dit komt overeen met 10.000 schokken. De op-
digen.
Producten
Producten Bezoek logistiek tota al.nl voor meer producten
slagcapaciteit kan met een SD-kaart worden uitgebreid tot 2 miljard metingen. Alle opgeslagen metingen kunnen snel worden overgebracht naar een PC of laptop via de USB-interface.
Van Gent haalt Unigom heftruckbanden in huis
Software upgrade voor Linx TJ725 printer De Linx TJ725 thermal inkjet dooscodeermachine heeft er dankzij een software-upgrade een aantal nieuwe printfuncties bij gekregen. De Linx TJ725 print met hoge resolutie en is nu geschikt voor het
Van Gent Forkliftparts in Nijmegen heeft een invoerovereenkomst
printen en coderen op dozen, kisten, retailtrays en verpakkingen. De
getekend met bandenfabrikant Unigom uit België. Hiermee komen de
upgrade is standaard voor alle nieuwe modellen en kan op verzoek
heftruckbanden (ook non-marking) van Unigom ook via deze onderde-
gratis aan bestaande printers worden toegevoegd.
lenleverancier op onze markt beschikbaar. In het centrale warehouse van
De printer bestaat uit slechts enkele onderdelen, zodat er geen
Van Gent in Nijmegen is een grote voorraad aangelegd, wat volgens Van
monteur of speciaal gereedschap voor de assemblage nodig is. De
Gent garant staat voor een snelle levering.
printkop en de cartridge kan snel en eenvoudig, eveneens zonder gereedschap, worden vervangen. Gebruikers kunnen er zonder instructie snel mee printen. Het merk wordt geleverd door onder andere De Koningh Coding & Labeling.
47
47-49-50_productnieuws.indd 47
05-03-14 10:36
Producten Bezoek logistiek totaal.nl voor meer producten
Air In Motion houdt vriescellen nog kouder
Mitsubishi FB40-50 serie verbruikt tot 20% minder energie
Air In Motion heeft opnieuw enkele veranderingen aangebracht
Mitsubishi heeft een elektrische heftruckserie op de markt ge-
aan zijn AFIM luchtdeuren
bracht. De FB40-50(C) 2 S combineert ogenschijnlijk twee tegen-
(hogedruk-luchtgordijnen). Naar
strijdige zaken: zuinigheid en hoge prestaties.
eigen zeggen zijn hiermee de
Dit resultaat werd gerealiseerd door een verbeterde AC draaistroom-
prestaties verder verbeterd.
techniek en een slimmere plaatsing van componenten in het chassis,
De scheiding tussen de vriescel
waardoor de elektronische en hydraulische circuits kortere afstanden
en de voorruimte is geoptimali-
moeten overbruggen en daarmee minder weerstand geven.
seerd, waardoor de temperatu-
Vergeleken met de vorige modellen, verbruikt de FB40-50 serie tot
ren lager zijn en het energiever-
20% minder energie. Bij metingen in de VDI cyclus presteerde de
bruik verder is teruggebracht. Onlangs is een nieuw model geïnstalleerd
nieuwe serie zowel qua verbruik als prestaties (het aantal cycli)
bij vleesverwerker ESRO Food Group in Nuenen en zijn gedurende twee
beter dan de concurrentie. Zo kan de FB40-50 serie op een volle bat-
weken (2 × 168 uur) temperatuurmetingen uitgevoerd. De gemiddelde
terij in de meeste applicaties tot 12,5 uur worden ingezet.
temperatuur in de vriescel daalde na plaatsing van de AFIM luchtdeur
De nieuwe serie vervangt de huidige drie modellen en zal in totaal uit
met exact 3,3 °C. Doordat er minder koude verloren gaat, is de tempera-
7 modellen bestaan met hefvermogens variërend van 4 tot 5 ton. De
tuur in de voorruimte gemiddeld 1,5 °C hoger dan voorheen.
serie is dan ook voornamelijk geschikt voor een zwaardere inzet.
Voordat de luchtdeur werd geplaatst, was op het plafond van de vries-
De trucks zijn zowel binnen als buiten inzetbaar. De elektronische
ruimte veel ijsvorming zichtbaar en had de vleesverwerker te kampen met
componenten hebben een IP54 beschermingsgraad, wat bete-
condens dat op de vloer droop, snel bevroor en gladheid veroorzaakte. Na
kent dat de machine stofbestendig en spatwaterdicht is. Ook kan
installatie van de deur werd op geen enkele plek nog sneeuw- of ijsvor-
de FB40-50 serie ter
ming aangetroffen. Het aantal ontdooicycli van de verdamper is terug-
vervanging dienen van
gebracht van 4 naar 3. Naar verwachting neemt het energieverbruik met
diesel- of LPG-trucks.
ongeveer 10% af en bedraagt de terugverdientijd minder dan een jaar.
Naast de reguliere uitvoeringen zijn sommige modellen verkrijgbaar als Compact- of
Scan de pagina’s Producten
als Special-uitvoering.
met de Layar app op uw
Volgens importeur
mobiele telefoon of tablet
Offringa Heftrucks
voor meer productnieuws.
zijn de nieuwe heftrucks leverbaar vanaf april 2014.
De BMWT-keursticker… ...meer dan alleen periodiek onderhoud Door cruciale onderdelen tijdig te vervangen kennen goed onderhouden machines doorgaans weinig problemen. Tóch is de veiligheid daarmee nog niet optimaal gewaarborgd en kan onverwachte controle door de Arbeidsinspectie tot ongewenste stilstand leiden. Met een BMWT-keur-sticker op de machine is
uw machine veilig en wordt uw werkplanning niet hinderlijk onderbroken. Conclusie: Laat uw machinepark voortaan periodiek door een BMWT-gecertificeerd bedrijf keuren en combineer dat met uw onderhoudsbeurt. Meer weten, kijk op www.bmwt.nl
BMWT-KEUR
48
maart 2014
48_productnieuws.indd 48
05-03-14 10:37
Domino en Hollander bieden samen codeersoftware aan Domino Benelux en Hollan-
Domino en Hollander spelen hiermee in op de industrie-brede behoefte
der Techniek bieden samen
aan kwaliteitscontrole en identificatiemiddelen. Informatie over de
de integrale printbericht-ont-
houdbaarheid en herkomst van een product zijn immers wettelijk ver-
werpsoftware Quickdesign
plicht. Quickdesign geeft een fabriek volgens Domino meer controle over
aan. Met dit softwarepakket
het volledige codeerproces, wat niet alleen de kans op fouten verkleint
kunnen alle codeerlocaties
maar ook de efficiency van het productieproces vergroot. De toepassing
en printberichten van een
is vooral bedoeld en geschikt voor grote bedrijven in de foodsector en de
productielijn centraal op alle
farmacie, maar ook non-food sectoren hebben er voordeel bij. Quickde-
niveaus worden beheerd, van
sign is te integreren met diverse printers, besturingen en softwarepak-
product tot pallet.
ketten.
PTB ontwikkelt high-speed pallettrucks voor Lidl
Handheld lanceert Nautiz X4 voor mobiele werknemer Handheld Group heeft
PTB Special Products heeft elektrische high-speed pallettrucks ont-
een compacte handheld
wikkeld met rijsnelheden tot 20 km/h. De 3.5-ton elektropallettrucks
computer ontwikkeld voor
worden momenteel ingezet bij het distributiecentrum van Lidl.
de mobiele werknemer,
De supermarktketen ontvangt dagelijks tientallen containers van
speciaal voor gebruik zowel
overzee. De PTB high-speed pallettrucks rijden de containers leeg.
in als buiten het magazijn.
Het gaat om honderden pallets per dag die met hoge snelheid en
De Nautiz X4 beleefde zijn
met maximale continuïteit het logistieke proces doorlopen.
publieksprimeur tijdens
PTB Special Products heeft de magazijntrucks ontwikkeld voor een
de jaarlijkse IT-TRANS con-
combinatie van handling van enorme palletvolumes en lange trans-
ferentie die van 18 tot 20
portafstanden in een groot 24/7 dc. De palletrucks zijn voorzien van
februari 2014 plaatsvond in
dubbele AC aandrijfmotoren voor een hoog vermogen en bieden
Karlsruhe.
een maximaal vloercontact, met een hoge stabiliteit en goede rem-
De Nautiz X4 is een multi-
eigenschappen.
functionele PDA voor het
Producten
Producten Bezoek logistiektotaal.nl voor meer producten
efficiënt verzamelen van gegevens in veeleisende omgevingen zoals magazijnbeheer, logistiek en transport, maar ook fieldservice, beveiliging en openbare veiligheid. De computer, met een afmeting van 156 x 74 x 25,5 mm en een gewicht van 330 gram, is volgens de producent een van de dunste en lichtste handheld computers in de sector van robuuste apparaten. De handheld wordt geleverd met een 1D- of 2D-imager en is uitgerust met een 5MP camera met autofocus en led-flash. Het heldere touch screen is ook in zonlicht goed leesbaar. De Nautiz X4 is water- en stofbestendig (IP65) en kan zelfs worden afgespoeld als het apparaat vuil is. Ook voldoet de PDA aan de MIL-STD-810G militaire testnormen voor duurzaamheid en bestendigheid tegen vocht, schokken, trillingen, vallen, zout en extreme temperaturen. Het apparaat is uitgerust met een geïntegreerde u-blox gps-ontvanger voor professionele navigatiefunctionaliteit. De handheld biedt bovendien meerdere aansluitmogelijkheden, zoals zeer snel 3G en WiFi-mogelijkheden. Hij heeft een snelle 1 GHz processor, 512 MB RAM en 1 GB flashgeheugen en draait op Windows Embedded Handheld 6.5, met inbegrip van Microsoft Office Mobile.
49
47-49-50_productnieuws.indd 49
05-03-14 10:37
Producten Bezoek logistiektotaal.nl voor meer producten
Spidergripper lost zakken en balen automatisch
Crossflow ook op Nederlandse markt Na België, Luxemburg en Frankrijk begeeft ventilatiespecialist Crossflow zich nu ook op de Nederlandse markt met het gelijknamige Scandinavi-
Copal Development
sche ventilatieproduct.
heeft een grijper ontwik-
De textiele Crossflow luchtverdeelslangen kenmerken zich door een laag
keld voor het automa-
eigen gewicht, waardoor ze eenvoudig en snel monteerbaar zijn. Het
tisch lossen van jutezak-
gepatenteerde ophangsysteem zorgt ervoor dat ook een niet opgeblazen
ken en -balen, gevuld
luchtkanaal altijd in vorm blijft, zonder gebruik te maken van interne
met bijvoorbeeld cacao,
vormringen die voor turbulentie, geluid en ophoping van vervuiling kun-
koffie, noten of thee.
nen zorgen.
De jutezakken worden
Crossflow is leverancier van textiele luchtverdeelslangen voor industriële
volledig automatisch
bedrijfsventilatie en klimaatbeheersing voor onder andere (koel)magazij-
uit een container gehaald en op een uitschuifbare transportband
nen en productieomgevingen.
geplaatst. Vervolgens worden de zakken getransporteerd om daarna volautomatisch te kunnen worden gepalletiseerd voor verder transport of opslag. De Spidergripper kan 90 graden draaien en heeft meerdere rotatieen kantelpunten. Hierdoor kunnen ook zakken/balen die niet vlak liggen, maar bijvoorbeeld schuin over elkaar, worden opgepakt en op de conveyor van de Copal C2 worden gelegd. De positie van de grijper wordt ingesteld door sensoren. Het operating system van de Copal C2 Container Stripper is uitgebreid met alle functionaliteiten van de Spidergripper. Alle Copal-systemen zijn uitgerust met snelkoppelingen. Hierdoor kunnen grijpers eenvoudig en snel worden vervangen.
Storopack breidt aanbod Airplus luchtkussens uit Storopack breidt het zijn aanbod Airplus luchtkussens uit met drie nieu-
neemt dus geen plaats in op de werkplek en wordt alleen voor de be-
we foliesoorten, geschikt om gebruiksklare luchtkussenfolie te vervan-
voorrading neergelaten met een liftsysteem. Een alternatief is dat Stor-
gen. Door invoering van een on-demand systeem met Airplus luchtkus-
opack op een centrale plaats in de verpakkingsafdeling in een systeem
sens kan bovendien worden bespaard op de opslag- en handlingkosten.
voorziet dat luchtkussens vervaardigt met de Airplus Coiler. Indien nodig
Airplus Bubble is verkrijgbaar in de standaard breedte van 400 mm (Bub-
brengen medewerkers van de verpakkingsafdeling die rollen naar hun
ble 29b) en in 700 mm (Bubble 53b). Een individueel segment heeft bij
werkplek.
beide Airplus Bubble foliesoorten een lengte van 160 mm; dat is 100 mm minder dan gebruikelijk. Dit maakt Airplus Bubble ook geschikt voor kleine voorwerpen zoals mobieltjes of cosmetica, en voor lange, dunne producten zoals fluorescentielampen. De beschermende verpakking past zich aan de werkelijke omvang van het product aan, wat de folie efficiënter maakt wat betreft materiaalverbruik en volume. De luchtkussenlijn Airplus Cushion wordt aangevuld met een foliesoort met 28 luchtkamers per geperforeerd segment (Cushion 28p). De folie is 675 mm breed, wat het ook geschikt maakt voor het inpakken van bijvoorbeeld laptops. De bijbehorende Airplus machines kunnen rechtstreeks op de inpakplaats worden opgesteld. Storopack kan een ‘working comfort’-werkplek bijvoorbeeld voorzien van een constructie boven het hoofd. De machine
50
maart 2014
47-49-50_productnieuws.indd 50
05-03-14 10:37
NIEUWE NAAM
VERTROUWD PRODUCT
. u o y % 100
dat de rgen er voor al stellen zo de mens centra daarom zijn s de ie e di ec pr en . En niek in hun werk ikkeld: tech En stel je . n w or zij ge r at in er ve zo op tie oduc Het is niet individuele voelen en pr egerust, stemd op de zich prettig heden is to geheel afge gebruikers e werkzaam ® reachtrucks ist re ve o de or t Terg e 100% vo nieuwe Atle ruck voor di ? een reacht gaan bieden ijf dr daarnaast be ck uw al reachtru len zou dat welke voorde ost person ®
Atlet Tergo
l en maak
op atlet.n et personal
’s m
- the world
g
vandaag no
@atlet.nl of
ak op info een afspra
bel (053) 4
84 84 84
G
Netherlands B.V.
Ga voor meer informatie naar www.atlet.nl of neem direct contact op 053 - 484 84 84 of via
[email protected]
15.000
EXEMPLAREN VERSPREIDE OPLAGE 2014
jaa rg an g
09
jan ua ri/ feb
ru ar i 20 14
logistiek
e voor intra
te magazin
Het groots
TE GAAT VANDEPUT CH TIS MA TO AU
6.000
T JABIL KIES G VOOR VEILI
exemplaren
Jaargang 21
Nummer 4
juni 2013
G I M AT O L R O O TIJD V
VerSpreIDe OplaGe 2013
Powtech Inno vation Awar ds REDUCEER WILDKAMP VOORRAAD
Open dag Russell Finex Opslaghal met schu ifdak
T
Betere koffie met Lindor-menger Recycling verpakte voedingsmiddele n
lo gi st iek to
21-01-14
Aanrijbeveiliging snel terug verdiend
ta al. nl
14:12
Dinnissen innoveer menglijnen Trom t p
dd 3
Verder BV levert koelwaterskid Robuuste werkvlo er in minuten Dynamisch gedrag transportbanden van
01_Cover.in
Avery Weigh-Troni vernieuwt productlx ijn
www.bulkgids
.nl
01_cover.indd
1
13-06-13 14:32
100% Betrouwbare oplagecijfers? AlleenAlleen metmet hethet HOI-keurmerk. 100% Betrouwbare oplagecijfers? HOI-keurmerk. Dit tijdschrift draagt het HOI-keurmerk. Zo weet uZozeker dedatoplagecijfers endat dat Dit tijdschrift draagt het HOI-keurmerk. weet udat zeker de oplagecijferskloppen kloppen en u niet te veel voor uw advertentie. Dat zijn gegarandeerd de harde cijfers. Dat Dat isisHOI. u niet te veel betaalt voor uwbetaalt advertentie. Dat zijn gegarandeerd de harde cijfers. HOI.
Hoi. De hardeHOI. cijfers van digitaal én print. De HArDe cIjfers vAn DIgItAAl én prInt.
Instituut voor Media Auditing