LOGIMAT PAKT WEER UIT. Het grootste magazine voor intralogistiek. AGV-Special. Met STABIEL STAPELEN MET SAT SPECIALE AANDACHT VOOR AGV

jaargang 10

AG

M V- et Sp ec ia

januari/februari 2015

l

Het grootste magazine voor intralogistiek

STABIEL STAPELEN MET SAT

SPECIALE AANDACHT VOOR AGV

LOGIMAT PAKT WEER UIT VEILIGHEID OP DE WERKVLOER

logistiektotaal.nl 01_Cover.indd 1

20-01-15 11:42

Als u gaat voor het origineel

Vanderlande toont pionierspositie op LogiMAT 2015 > PICK@EASE – het ergonomische werkstation > ADAPTO – het eerste 3D shuttle concept > Verdere uitbreiding van het product portfolio

Ervaar ons uitgebreide scala aan oplossingen en bezoek onze stand tijdens de LogiMAT 2015.

10-12 februari Neue Messe Stuttgart Hal 1, stand 1J21.

Voorwoord

Nacco integreert brandstofcel in heftrucks Hyster en Yale bieden hun heftrucks straks aan met geïntegreerde brandstofceltechnologie. De overname van Nuvera Fuel Cells door het Amerikaanse moederbedrijf Nacco Materials Handling Group (NMHG) ligt hieraan ten grondslag. Nuvera, gevestigd in de Amerikaanse staat Massachusetts, is actief in de ontwikkeling en productie van de

VLOEK OF ZEGEN?

subsystemen voor brandstofcelstapels

ACTUEEL

ACTUEEL BEZOEK LOGISTIEK TOTA AL.NL VOOR MEER NIEUWS

en de ondersteuning van on-site waIn de trein en het café, op een verjaardag of op

terstofproductie en doseersystemen. De twee fabrikanten, die momenteel verschillende heftrucks

het werk en zelfs thuis met het gezin op de

bieden op alternatieve energiebronnen - waaronder batterij-elektrische en hybride heftrucks - willen

bank; overal lijkt iedereen voortdurend in de

de brandstofceltechnologie zo snel mogelijk vercommercialiseren en integreren in hun heftrucks

weer met social media op de smartphone. In

en aanbieden als milieuvriendelijk alternatief voor hun klanten. De Orion-brandstofcelstapels van

gedachten verzonken zombies die zich volledig

Nuvera zijn configureerbaar voor aftermarket- en retrofit-oplossingen en ontworpen voor bijna elk

afsluiten van de medemens en de omgeving. In

merk aangedreven heftruck.

dat opzicht zijn social media dus helemaal niet zo sociaal. Gedragsregels zijn er kennelijk niet en zelf bega ik af en toe dezelfde zonde. Maar

Nieuw onderkomen voor SSI Schäfer

het ergert me soms mateloos. Daarom probeer ik mijn social media gedrag op de smartphone

Magazijninrichter SSI Schäfer gaat per

bewust te beperken door het apparaat in voor-

1 maart 2015 verhuizen. Het pand aan

komende gevallen thuis te laten, of gewoon

de Delta op industrieterrein IJsseloord

uit te zetten. Een vermeend grappig bedoelde

2 in Arnhem wordt verruild voor een

opmerking kan bij de ‘gesprekspartner’ aan

ander onderkomen aan de Leemans-

de andere kant van de lijn totaal verkeerd

weg 1 op bedrijventerrein Het Broek,

overkomen, omdat zowel de lichaamstaal als

eveneens in Arnhem. Het telefoon-

de intonatie volledig ontbreken. Het gevolg kan

nummer blijft ongewijzigd.

een knallende ruzie zijn om niets. Beroepsmatig ben ik als hoofdredacteur van een intralogistiek vakblad echter wel veroor-

Van Hooff nieuwe importeur van Heli

deeld tot het gebruik van social media. Die kanalen staan dan ook voortdurend open en om

Van Hooff Intern Transport in Tiel is de nieuwe exclusief importeur van Heli vorkheftrucks voor Neder-

de haverklap klinkt er weer een meldingsbericht

land. Het totaalaanbod van Van Hooff omvat naast de al bekende activiteiten zoals verhuur, verkoop en

dat me van het werk afhoudt. Op zo’n moment

onderhoud van multi brand trucks nu ook de verkoop en service van het totale pakket intern transport-

zet ik alles gewoon weer even helemaal uit.

materiaal van Heli. “Wij zijn er trots op dat wij het exclusieve importeurschap van Heli voor Neder-

Ik krijg − zij het mondjesmaat − ook wel eens

land hebben weten te verkrijgen. Een meer dan goed begin van het nieuwe jaar”, verklaart algemeen

wat goede tips via deze bronnen binnen, maar

directeur Jan Jaap Wiersma. Van Hooff en Heli hebben volgens hem veel met elkaar gemeen. “Heli

het gros van het echte nieuws ontvang ik nog

biedt, net als wij, een complete range aan intern transportmaterieel, gecombineerd met een uitste-

steeds gewoon via de oude vertrouwde e-mail,

kende prijs-kwaliteit verhouding.” Anhui Heli is een van de grootste Chinese heftruckfabrikanten en

de telefoon en via persoonlijk contact op bij-

bezet de tiende plaats in de wereldranglijst

voorbeeld een beurs en tijdens een interview.

(2014). Sinds 2002 worden er Heli trucks in

Dat werkt efficiënter en schept bovendien een

Nederland geïmporteerd. Aanvankelijk door

bijna persoonlijke vertrouwensband.

Heli Heftrucks Nederland en later door Pei-

● Vos Logistics opent duurzaam dc

nemann. De onderdelen worden geleverd

● Van Hooff nieuwe importeur van Heli

Martin Althoff

vanuit het Europese onderdelenmagazijn

● Still levert tien kleine Jägermeisters

Hoofdredacteur Logistiek Totaal

in Frankrijk.

... op onze website

3

03_voorwoord.indd 3

20-01-15 12:02

colofon

Nummer 1 in het hart van Europa

Het grootste vakblad voor warehousing Logistiek Totaal is het vakblad voor managers in de interne logistiek, waarbij producten en diensten heel nadrukkelijk centraal staan. Het blad onderscheidt zich van de bestaande vakbladen in de branche door zijn praktische en frisse focus op alle producten en diensten waar de logistiek manager in zijn gecompliceerde arbeidsomgeving mee te maken heeft. Hierbij gaat het natuurlijk om de eerste aanschaf, maar ook om gebruik, onderhoud, uitbreiding en vervanging. Op volstrekt onafhankelijke basis worden nieuwe en bestaande producten tegen het licht gehouden, praktisch beoordeeld en bekeken. Logistiek Totaal inspireert en informeert de logistiek manager, zodat die tot de juiste keuzes kan komen bij de aanschaf en het gebruik van investeringsgoederen.

Hoofdredactie:

Commercieel advies:

Eindredactie:

Maaike Liedenbaum (088) 29 44 734 [email protected]

Martin Althoff (088) 29 44 708 [email protected] Lisette Biesenbeek (088) 29 44 711 [email protected]

Redactie o.a.:

Marcel te Lindert Buro Andersom

Redactieadres:

Eisma Industrialmedia Informaticaweg 3 7007 CP Doetinchem Postbus 361 7000 AJ Doetinchem

E-mail redactie:

[email protected]

Internet:

www.logistiektotaal.nl

Vormgeving: ZeeDesign

Druk:

Veldhuis Media

Uitgever:

Cobie te Nijenhuis

Directie:

Egbert van Hes, algemeen directeur Bouke Hoving, financieel directeur Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur

2015 13e internationale vakbeurs voor distributie, materiaalen informatiestromen

10 t/m 12 februari 2015 Nieuwe jaarbeurs Stuttgart, Duitsland

Menno ter Braak (088) 29 44 736 [email protected]

Demphy Hurkmans (088) 29 44 744 [email protected]

Sales manager:

Cobie te Nijenhuis (088) 29 44 735 [email protected]

Complexiteit beheersen – de toekomst intelligent vormgeven

Marketing:

Imke Hammerman (088) 29 44 760 [email protected]

Traffic:

ZeeDesign tel.: (0517) 53 16 72 fax: (0517) 53 18 10 [email protected]

Bankrelatie:

Rabobank Leeuwarden-Noordwest Friesland Postbus 769 8901BN Leeuwarden Banknr: 0365911100 IBAN: NL98RABO0365911100 BIC: RABONL2U

Abonnementen:

Publish Impuls [email protected] (088) 22 66 648

Copyright: © 2015 Eisma Industrialmedia, Leeuwarden. Algemene voorwaarden | Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of worden overgenomen, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie

Kom ook gart naar Stutt

niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. Leveringsvoorwaarden: www.eismamediagroep.nl

4

Tel. +49 89 32391-253 · www.logimat-messe.de


04_colofon.indd 4

20-01-15 11:23

inhoud 12

17

06 LogiMAT 2015

16 IFOY Awards 2015

34 26 Tweede generatie

Logistiek Totaal bezoekt de 13 editie van

Vijf heftruckmerken strijden om de fel

Er is een tweede generatie van de Robo

de LogiMAT. Een voorbeschouwing.

begeerde prijs.

ziner Dual Drive op de markt.

e

17 AGV-Special

10 Miniserie – deel 1

34 Veilige werkvloer

Logistiek Totaal volgt Grolleman bij de

Nieuwe ontwikkelingen maken AGV’s nu

Hoe geef je invulling aan het begrip leider-

bouw van een nieuw koelen vrieshuis.

ook geschikt voor dagelijks gebruik in dc’s.

schap? Drie tips van Toyota MH.

23 Bliktransport

12 Exclusief!

36 Workshop

De Stack Assist Tool van RSW helpt bij het

Blikfabrikant Ardagh Group schafte drie

Actemium organiseerde een workshop

omstapelen van bonte pallets.

AGV’s van JBT aan via Scarabee Logistics.

over WMS.

Test Compleet plaatje Hyundai presenteerde in 2014 een volledig nieuwe 9-serie heftrucks met een opvallende styling. Zowel de trucks met verbrandings- als elektromo-

En verder

toren kregen een nieuw design

38

en tal van technische verbete-

03 Actueel

ringen. In deze test staat de 1,8

18

tons 48V elektrische driewieler

20 AGV – Automatische magazijntrucks

centraal.

30 AGV – Praktijk bij Perfetti Van Melle

AGV – Algemeen

32

AGV – Scanners en sensoren

41

Producten

5

05_inhoud.indd 5

20-01-15 11:43

Beurs Tekst en foto’s: Martin Althoff

Ook veel Nederlandse standhouders aanwezig

LogiMAT groeit nog steeds Logistiek Totaal bezoekt 10 t/m 12 februari de dertiende editie van de LogiMAT 2015 in Stuttgart. Deze voorbeschouwing toont een compilatie van enkele Nederlandse standhouders met hun diensten en producten op het gebied van intralogistiek en warehousing. Wat we nog meer aan noviteiten op de beurs aantreffen, komt in een (online) nabeschouwing.

6

De LogiMAT in Stuttgart groeit nog

ruimte (dertien procent meer dan

Verder biedt deze logistieke

duurzaamheid, magazijnautomati-

steeds, zowel in aantallen exposan-

vorig jaar). Daarmee zijn nu zeven

vakbeurs 25 specialistenforums met

sering, e-commerce, industrie 4.0 en

ten als bezoekers. Deze editie tonen

van de acht beschikbare hallen van

meer dan honderd deskundigen uit

het concept van ‘Internet of Things’.

meer dan 1.100 internationale

het Stuttgart Trade Fair Centre

het bedrijfsleven en uit de onder-

De aanpalende handelsbeurs

exposanten (dat is tien procent

volledig bezet.

zoekswereld op het gebied van

TradeWorld wordt voor de tweede

meer dan in 2014) uit 27 landen

Het aantal Nederlandse beursexpo-

intralogistiek, distributie, magazijn-

keer gehouden en fungeert als

hun producten en diensten aan het

santen komt welgeteld uit op 44;

inrichting, material handling en

een platform en verbindingsbrug

bezoekende publiek op 85.000

kennelijk zien zij voldoende

ICT-gerelateerde informatiestro-

tussen e-commerce, handel en

vierkante meter tentoonstellings-

groeipotentieel over de grens.

men. Centrale beursthema’s zijn:

intralogistiek.


06-07-08-09_logimatvoorbeschouwing.indd 6

20-01-15 11:45

Unitech, aanbieder van RFID-oplossingen in de vorm van mobile,

‘Vandaag besteld,

fixed en module RFID readers/writers, neemt de 4.7 inch PA700

morgen in huis’. Om

handheld terminal mee naar LogiMAT. Dankzij de geïntegreerde

de korte levertijden

1D- of 2-D scanner is de PA700 goed te gebruiken voor ‘inventory of

en groei te kunnen

asset management’ en customer service toepassingen. Daarnaast is

blijven garanderen,

de terminal uitgerust met een HF/NFC RFID-reader/writer.

stappen veel e-

beurs

Unitech toont RFID-oplossingen

Same day delivery met Optimus sorter

fulfilment bedrijven Unitech, hal 4, stand A58

over van picking per order naar batchpicking in combinatie met een sorteersysteem. Afhankelijk van het orderprofiel en de gewenste capaciteiten zijn er verschillende oplossingen. Optimus garandeert met de OptiSorter en de bijbehorende software de snelle verwerking van een hoog aantal kleinere orders. Daarbij is de OptiSorter geschikt om zowel enkelstuks als verzendpakketten te sorteren. De sorteerstrategie- en verpakkingssoftware kan dynamisch verschillende groottes van batches tegelijkertijd verwerken. Met behulp van volumeberekening kan op een display bij de paktafels ook worden geadviseerd welk type doos of polybag optimaal is voor verzending. Automatisch scannen van barcodes, volume en gewicht meten, labelen en image capturing zijn de standaard opties. Optimus, hal 5, stand C65

Nedcon biedt stellingen, shuttles en advies

Fagro herstelt vloer met betonschuiminjecties

Magazijninrichter Nedcon demonstreert op LogiMAT zijn bekende palletshuttle en diverse soorten stellingschades en de gevolgen ervan.

Fagro toont op LogiMAT 2015

Nedcon, met vestigingen in Europa, de Verenigde Staten en een eigen

onder de Duitse naam Faber

productie, denkt mee bij het ontwerpen, produceren, begeleiden, mon-

Betonbodensanierung een ge-

teren en installeren van opslagsystemen. Van manuele stellingen en

patenteerd injectiesysteem. Met

semiautomatische systemen tot een integrale aanpak voor complexe en

deze techniek kunnen insta-

geautomatiseerde magazijninrichtingen. Einddoel is een efficiënte en

biele en verzakte vloeren snel,

effectieve doorstroom van goederen in het magazijn.

relatief goedkoop en effectief weer op niveau worden ‘gelift’.

Nedcon, hal 3, stand B30

De noodzaak van een dure renovatie met een nieuwe dekvloer is hiermee niet meer nodig. Met de schuiminjecties worden alle holle ruimtes onder de vloer gevuld en versterkt. Het schuimbeton (een lichtgewicht betonsoort, geen kunsthars) wordt onder de verzakte vloer geïnjecteerd waardoor deze omhoog wordt gedrukt. Een groot voordeel van het Fagro liftsysteem is dat zware machines of stellingen meestal niet hoeven te worden verplaatst. Op de beurs wordt een informatieve demonstratiefilm getoond. Faber Betonbodensanierung, hal 5, stand A20

7


20-01-15 11:45

beurs

Vanderlande zet in op ergonomische concepten

Pcdata mikt op handsfree orderverzamelen

Vanderlande introduceerde het shuttleconcept

Pcdata, leverancier van ICT-oplos-

Adapto al op de vorige

singen voor de food- en consumer

LogiMAT. Dit is een flexi-

goods-industrie, toont op de vak-

bel opslag- en transport-

beurs papierloos orderverzame-

concept (AS/RS). Vanwege

len door middel van augmented

de enthousiaste ont-

reality en de Pcdata Smart Glass.

vangst van het concept

Voor de e-commerce fulfillment markt heeft Pcdata diverse oplos-

besloot het bedrijf om deze wederom en hernieuwd in 2015 in Stuttgart

singen waaronder de PickCart. PickStar is Pcdata’s gemakkelijk te

te presenteren. Hetzelfde geldt voor het ergonomische orderverzamel-

implementeren pick-to-light-systeem dat in verschillende magazijn-

werkstation Pick@Ease, dat gaandeweg is uitgebreid met het ergonomi-

omgevingen kan worden gebruikt, zoals voor snellopers in de food-

sche verpakkingsstation Pack@Ease en het ergonomische tilhulpstation

logistiek en e-commerce. Verder presenteert Pcdata haar compacte,

Stack@Ease voor het laden van koffers in containers. Vorig jaar nam

mobiele en eenvoudig te installeren verdeelsysteem, Distrib XE, een

Vanderlande het Duitse Smatec GmbH over. Hun sorteermachine is ont-

volledig papierloos verdeelsysteem dat zelf kan worden geïnstal-

wikkeld om als Bomb-bay (voor losse voorwerpen) of als tilt-tray sorter

leerd door middel van het plug-and-play-principe.

(voor bijvoorbeeld schoenendozen) te worden gebruikt. Pcdata, hal 7, stand A65 Vanderlande, hal 1, stand J21

Equinox sorteert alle maten en vormen

Inther automatiseert aanbrengen van documenten op dozen Inther toont met de ADA (Automated Document Applicator) een volledig

Een voorbeeld van een maatwerkop-

nieuw product. Het is een machine die het handmatig aanbrengen van

lossing door system integrator Equi-

documenten aan de buitenzijde van een doos volledig automatiseert.

nox is de nieuwe Slide Tray Sorter met

ADA print (tot vier pagina’s A4), buffert, vouwt en plakt documenten

XL Trays. Het meest in het oog sprin-

volautomatisch met een docufoil op dozen. Zowel het doosformaat als

gende kenmerk van deze sorteerin-

de positie waar het document wordt aangebracht, kan hierbij continu

stallatie is dat de machine in staat is

variëren. Dit alles vindt plaats terwijl voortdurend wordt bewaakt of het

om producten van uiteenlopende afmetingen, maten en vormen te

juiste document op de juiste doos wordt aangebracht. De machine is in

sorteren. Pakketten kunnen zowel heel klein en licht zijn als groot

staat om 400 dozen per uur te verwerken.

en zwaar. Ronde of cilindrische vormen, plastic of stoffen zakken, glaswerk in dozen, verpakte en onverpakte producten: allemaal

Inther, hal 1, stand G74

geen probleem voor de Slide Tray Sorter met XL Trays. Deze sorter is speciaal ontwikkeld voor e-commerce & fulfilmentbedrijven, posten pakketlogistieke dienstverleners en fashion retailers. Een andere oplossing betreft de Cross Track Sorter: een sorteersysteem bestaande uit een rollerbaan met daaronder een stalen ‘kam’ waarvan de ‘vingers’ tussen de rollers omhoog komen om een product naar links of rechts te duwen. Het is een modulair uitbreidbaar systeem, bedoeld voor het marktsegment dat behoefte heeft aan medium sorteer- en distributiecapaciteit. Demonstraties van de Equinox-systemen, -producten en projecten zijn te zien op de tvschermen in de stand. Equinox MHE, hal 3, stand B26

8



20-01-15 11:46

De demo I-Collec-

Grondmarkeringen en belijning vormen volgens Parma Nederland een

tor is ten tijde van

essentieel onderdeel van de veilige inrichting van logistieke ruimtes.

LogiMAT helaas

Vaak gedreven door de invoering van 5S-programma’s dragen belijnin-

niet beschikbaar;

gen onder andere bij aan minder werkgerelateerde ongevallen en een

deze staat in een

hogere productiviteit. Denk bijvoorbeeld aan het toepassen van fluores-

testopstelling bij

cerende markeringsverf (soms ook retroflecterend of ‘glow in the dark’

een klant. Daarom

genoemd) waardoor vluchtwegen bij plotselinge stroomuitval zicht-

is deze keer geko-

baar blijven of de belettering van vakken ter ondersteuning van interne

zen voor een in-

processen.

beurs

I-Collector virtueel aanwezig

Parma zet in op veilig grondoffensief

formatiestand. Op twee grote scher-

Parma Nederland, hal Eingang Ost, stand EO41

men worden de werking, de functies en de voordelen aan de hand van echte bedrijfcases getoond. Op het hoofdscherm zijn de werking en de capaciteit van de I-Collector realtime simulatie software zien. Op het tweede scherm is aandacht voor bedrijfcases waarbij de investering versus de Return on Investment (ROI) centraal staat. I-Collector, hal 1, stand A01

Stroomrail voor gangwisselende magazijnkranen

BOFloor maakt industrievloeren vloeistofdicht

De speciaal voor geautomatiseerde

Als er op locaties vloeistofdichte vloeren worden vereist, omdat er

hoogbouwmaga-

moet worden voldaan aan HACCP-normen (horeca-en levensmid-

zijnen ontwikkelde

delenindustrie), of dat de vloerafwerking moet voldoen aan de

vlakke stroomrail

Verklaring Vloeistofdichte Voorziening, is de BoStic vloeistofdichte

AKAPP Pro-Ductor

vloerafwerking van BOFloor een methode om snel en met minimale

is er in vier-, zeven-

belemmering van de dagelijkse werkzaamheden aan deze eisen te

en tienpolige uit-

voldoen. Het BoStic vloeistofdichte vloersysteem bestaat uit zwaar

voeringen. Nieuw

belastbare tegels, gemaakt uit recycling pvc of uit virgin phthalate-

is de vierpolige

vrije PVC, rondom voorzien van een lip-las-verbindingssysteem.

uitvoering voor gangwisselende magazijnkranen. De Pro-Ductor stroom-

Door het chemisch lassen van de lipverbinding en het met een pvc

railsystemen kunnen aan alle gebruikelijke magazijnstaanders worden

lasveter, in een kleur naar keuze, thermisch lassen van de naden

gemonteerd. De systemen hebben doorlopende koperstrips, zonder ver-

ontstaat een honderd procent vloeistofdichte vloerafwerking.

bindingen met stootnaden. De stroomrail is ook toepasbaar in diepvriesmagazijnen (tot -30 °C). De stroomafnemer is uitgerust met een speciale

BOFloor, hal 5, stand A30

wielgeleide constructie, voor een optimale trechterdoorgang bij de gangwisselingen. Op de AKAPP beursstand (hal 1, stand 215) is een demo opgesteld. De zelfcentrerende, wielgeleide dubbele stroomafnemer voor 125A (80% ID) is standaard geschikt voor rijsnelheden tot 500 m/min. Bij gangwisselende kranen worden twee stroomafnemers parallel toegepast, elk geschikt voor 63A (zie afbeelding) en uitgerust met wielgeleide constructie voor trechterovergangen. Akapp-Stemmann, hal 1, stand C15

9


20-01-15 11:46

Praktijk tekst en foto’s: Martin Althoff

Het bestaande koelen vrieshuis van Grolleman krijgt er aan de rechterzijde een bijna identiek broertje bij

Grolleman Coldstore breidt uit in drie delen - deel 1

Vrieshuis met verrijdbare stellingen en ledlicht Grolleman breidt momenteel zijn capaciteit uit met de bouw van een nieuw koelen vrieshuis op bedrijventerrein Ecofactory in Apeldoorn. De inrichting wordt verzorgd door SSI Schäfer. In een driedelige miniserie volgt Logistiek Totaal achtereenvolgens de bouw, inrichting en ingebruikname medio 2015.

10

voldoende capaciteit en wordt in

Hoofd technische dienst Peter

Met het oog op toekomstige

conveyorverbinding met palletlif-

Kieftenbelt van Grolleman is van

uitbreiding beschikte Grolleman

ten naar de oudbouw, zodat er

dit stadium door Ps-Koeltechniek

meet af aan nauw betrokken bij

sinds 2003 al over een naastgele-

intern efficiënt geschoven kan

onder toezicht van Grolleman

het nieuwbouwproject. Hij is

gen stuk grond van circa 10.000

worden met diepvriesproducten.

afgetakt en naar de nieuwbouw

onder andere verantwoordelijk

vierkante meter en inmiddels zijn

De nieuwbouw wordt uiteindelijk

geleid. De diverse geïsoleerde

voor de koelinstallaties en de

ook in alle benodigde vergunnin-

17 meter hoog en omvat een

leidingen voor het koelmiddel

inrichting van het nieuwe

gen voor de uitbreiding voorzien.

oppervlak van 6.500 m2, met een

bedienen verschillende tempera-

coldstore en verklaart in deze fase

Afgelopen november is de grond

nuttige inhoud van circa 90.000

tuurzones van het koelen

waarom er uitbreiding komt. Het

door een aannemer bouwrijp

kuub. Voor het koelen en invriezen

vrieshuis. Daar mogen beslist

bestaande koelen vrieshuis

gemaakt en zijn de funderingen

wordt heel handig gebruik

geen vergissingen bij worden

(K&V) van Grolleman stamt uit

gelegd, waarna de bouw van het

gemaakt van de bestaande

gemaakt. Dit is dan ook een

2003 en krijgt er in 2015 aan de

casco kan beginnen. De nieuw-

gecombineerde ammoniak (NH3)/

uiterst secuur karwei, waarbij het

rechterzijde een vrijwel identiek

bouw krijgt eigen laad- en

kooldioxide (CO2) GTI-installatie

van groot belang is dat de juiste

broertje bij. De hoofdreden is

losdocks, maar aan de voorgevel

van de oudbouw. Die heeft met

aftakkingen worden gemaakt en

onvoldoende opslagcapaciteit.

ook een geïsoleerde overdekte

1850 kW Co2 vermogen namelijk

waarbij de koelen vriesfunctie in


10-11_praktijkssigrolleman.indd 10

20-01-15 11:46

• Zes verrijdbare stellinginstallaties met in totaal 50 wagens • Te verplaatsen gewicht per wagen is 260 ton • Opslagcapaciteit: 15.000 ton product op 10.000 blok of 13.500 europallets • Stellingcapaciteit: drie blokpallets met een hoogte van 2.650 mm en gewicht van 1.800 kg op wagen en eerste liggerniveau. Dus 5.4 ton op een liggerpaar van 3.600 mm • Bovenste afzetpositie: 10,5 meter • Gewicht installaties ruim 500 ton staal • Gangpadaansturing door bovenliggend WMS

De grond is door een aannemer bouwrijp gemaakt en de funderingen zijn gelegd, waarna de bouw van het casco kan beginnen

Praktijk

Kengetallen verrijd bare stellingen

zijn uitstekende stellingen”, zegt

het bestaande deel slechts

verlicht met energiezuinige

Schäfer zijn verrijdbare stellingen

kortstondig mag worden onder-

LED-verlichting, die op een

ongetwijfeld de beste opslagme-

Kieftenbelt, maar bij verrijdbare

broken. Vanwege de hoge

meerijdende traversewagen aan

thode voor koelen vrieshuizen, tot

installaties gaat het vooral om het

werkingsgraad van het toegepaste

het plafond wordt meebewogen.

een bouwhoogte van 17 meter.

verrijdbare systeem. De reden voor

koelmiddel en de uitstekende

Er is met dit systeem dus maar één

Deze stellingen maken maximaal

de merkwisseling was onder

isolatie van het vrieshuis vergt

lichtlijn per installatie benodigd.

gebruik van de beschikbare

andere gelegen in de constructie

deze installatie 1,5 Watt vermogen

De reachtruckchauffeurs hebben

coldstore ruimte, bij een zeer hoge

van de toegepaste verrijdbare

per kuub om de gewenste koelen

daarmee ruim voldoende licht (280

bezettingsgraad en geven

wagens en in het bijzonder het

vriestemperaturen in de diverse

Lux) in de gangpaden waarin op

daarmee de meest gunstige

aandrijfmechanisme (Lamag). De

zones te handhaven; en dat is

dat moment wordt gewerkt. Met

investering per palletlocatie.

toegepaste elektromotoren

volgens de kenners echt zuinig. De

de toepassing van LED-verlichting

Daarnaast is er een minimum aan

zorgden tengevolge van de ijzige

benodigde stroom wordt

is globaal al ruim twintig procent

overbodige lucht om te koelen en

vrieskou en mechanische belasting

ingekocht via de overkoepelende

op de verlichtingenergierekening

te vriezen. Het geheel van alle

regelmatig voor storingen en

brancheorganisatie Nekovri.

bespaard ten opzichte van

energiebesparende maatregelen

uitval. Dat trok al met al een te

traditionele TL-verlichting.

hebben dan ook tot een BREEAM-

grote wissel op de onderhoudskos-

Verrijdbare stellingen en LED

Bovendien zijn de eigenschappen

ontwerpcertificering geleid.

ten en de bijbehorende downtime.

Energiebesparing wordt door

van LED-verlichting zeer gunstig

Grolleman heeft nu met SSI

SSI Schäfer stelt dat deze proble-

Grolleman sowieso heel serieus

voor toepassing in koelen

Schäfer voor een andere leveran-

men zich niet zullen voordoen bij

genomen. Zo is de oudbouw van

vrieshuizen; het rendement blijft

cier gekozen. Niet omdat de

hun stellingaandrijving met een

meet af aan uitgerust met

ook bij vrieskoude hoog en de

oorspronkelijke stellingen van een

externe aandrijfas.

verrijdbare stellingen voor

warmte-afgifte van de verlich-

bekend Nederlands merk in de

Deel 2 in deze miniserie staat

compacte opslag en worden alleen

tingsunits is minimaal. Volgens

oudbouw niet zouden voldoen.

gepland voor de maarteditie van

de opengaande gangpaden

Kieftenbelt en leverancier SSI

Integendeel, stelt Kieftenbelt. “Dat

Logistiek Totaal.

Tijdsbestek stelling inrichting • Week 6: aanbrengen van isolatie • Week 7: betonstroken storten t.b.v. rails voor verrijdbare stellingen • Week 8 t/m 10: rails stellen • Week 12 t/m 16: plaatsen van alle verrijdbare wagens en stel-

De zes verrijdbare stellinginstallaties beslaan op de bouwtekening en na de

lingen met twee ploegen; elektrisch aansluiten en inregelen

oplevering het grootste vloeroppervlak

11

10-11_praktijkssigrolleman.indd 11

20-01-15 11:46

Achtergrond tekst: Mark Dohmen foto’s: Mark Dohmen en RSW

Bestaande techniek op innovatieve wijze gecombineerd; dat is de Stack Assist Tool (SAT). Het concept maakt een stabielere en efficiëntere stapeling van bonte pallets mogelijk

Stapelhulp voor manueel picken bonte pallets

SAT stapelt stabiel en efficiënter Ongeveer tachtig procent van de orderverzamelaars moet tijdens het orderpicken regelmatig pallets omstapelen omdat de pallet instabiel is of dreigt te worden. De Stack Assist Tool van RSW biedt een helpende hand. Bonte pallets worden niet alleen stabieler, maar ook efficiënter gestapeld, stelt de leverancier in een exclusief interview met Logistiek Totaal.

Vanwege de vaak hoge investeringen die gepaard gaan met

bij geautomatiseerde processen. We hadden echter het idee

automatisering, kiest het gros van de bedrijven er nog

dat er zeker ook bij het handmatig samenstellen van

steeds voor om belangrijke logistieke processen, zoals het

gemixte pallets voordelen te behalen zijn”, vertelt directeur

orderverzamelen, manueel uit te voeren. Door bestaande

Marcel van Schijndel.

technieken op een slimme manier te combineren, kan

12

echter ook bij die manuele processen flinke winst worden

Veelvoorkomend probleem

geboekt. De Stack Assist Tool, kortweg SAT, van RSW is

Gesprekken met diverse retailers en logistiek dienstverle-

hiervan een mooi voorbeeld. RSW deed ruime ervaring op

ners bevestigden dat vermoeden. Van Schijndel: “Een

met het mixed palletizing principe. “Tot nu toe echter vooral

veelvoorkomend probleem bij het orderpicken van gemixte


12-13-15_achtergrondsatorderpicking.indd 12

20-01-15 11:47

de contouren van de verzamelde doos op de juiste locatie op de pallet. Altijd in de juiste positie en verhouding

pallets is dat de goederen in de praktijk tijdens en ná het

gestapeld, waardoor er minder lucht hoeft te worden

orderverzamelen vaak worden omgepakt. Omdat de

getransporteerd. “Met stabiele pallets is het zelfs mogelijk

volgorde ongunstig is, of omdat de pallet verre van stabiel

om sandwich mixed pallets te transporteren”, vult Van

is. Dat omstapelen is een tijdrovend karwei. In sommige

Schijndel aan. Daarnaast biedt het wegvallen van de

gevallen duurt het wel even lang als het orderpicken zelf. En

ompakbehoefte ergonomische voordelen. Er is immers

in het slechtste geval heb je er zelfs twee FTE voor nodig.

minder handling.

Achtergrond

Een laser projecteert

Bovendien is het voor de orderverzamelaar gewoon onmogelijk om uit het hoofd een gemixte pallet met

Softwarebrein van SAT

zeventig of tachtig producten goed en stabiel te stapelen,

“Om zo’n stabiele bonte pallet samen te stellen, zonder

zonder om te pakken.” Zo’n stabiele pallet is uiteraard wel

omstapelen, heb je hulpmiddelen nodig”, stelt Marleen

belangrijk. Hij draagt voor een groot deel bij aan het succes

Rohmensen, verantwoordelijk voor business development

in de logistieke keten en wensen van de klant, zoals

bij RSW. De SAT is zo’n hulpmiddel. De stapelsoftware IPS

‘winkelvriendelijke’ pallets. Tevens draagt een stabiele pallet

(Intelligent Palletizing Software) van RSW, die zich eerder

bij aan het reduceren van retouren. En er kan hoger worden

reeds bewees bij verschillende geautomatiseerde mixed palletizing projecten, vormt het brein van de tool. “De software wordt als module onder het WMS van de klant gehangen en speelt vervolgens continu ‘Tetris voor gevorderden’. Rekening houdend met routing en locaties in het warehouse, en met eventuele specifieke wensen en eisen van klant en/of afnemer. De uitkomst wordt doorge-

u

Prototype De Stack Assist Tool die RSW exclusief toonde aan Logistiek Totaal, is nog een prototype. Op dit moment wordt het concept in diverse pilotprojecten in de praktijk aan de tand gevoeld bij verschillende retailers en logistiek dienstverleners. RSW verwacht de tool begin maart op de Nederlandse

Het vernuft zit in de stapelsoftware IPS (Intelligent Palletizing

markt te lanceren. Tijdens de Logistica, later dit jaar in Utrecht, wordt een

Software) van RSW. Deze speelt constant potjes ‘Tetris voor

live-presentatie van het systeem gegeven op het Scala.

gevorderden’

13


20-01-15 11:47

STATIONARY PALLET CHANGER SNEL WISSELEN VAN PALLETS ZONDER KANTELEN EN KLEMMEN Kenmerken • Snelle cyclustijd • Goederen worden niet geklemd • Goederen worden niet gekanteld • Unit is verplaatsbaar • Simpele robuuste constructie • Afstandsbediening met noodstop • Veiligheidscategorie CAT3/Pld • Plug & play

Opties • Beladingsplatform voor pallettrucks • Tweetraps snelheidsregeling • Roestvaststalen uitvoering • Licht- en geluidssignalering • Gebruik in combinatie met ROLLERFORKS® en Push/Pull

WWW.MSE-FORKS.COM Dealer: Griptech bv 0416 - 665001 | [email protected]

Innovative Logistic Products

Bezoek

o

LogiMA ns! T 2015 10 -12

februa ri Stuttga rt Hall 4 | Stand 4 F35

EFFICIËNTER DOOR EEN GOEDE BAND. FOOD

GRAPHICS

LOGISTICS MANUFACTURING MERCHANDISING PHARMA MERCHANDISING LOGISTICS

ATS-Tanner Banding Systems B.V. | NL-8321 WX Urk | Phone +31 527 27 7000 | ats-tanner.nl

geven aan het WMS, dat de informatie doorstuurt naar een

de uitgangssituatie. Van Schijndel schat de tijdwinst bij het

kastje op de orderverzameltruck. Deze vertaalt de data en

verzamelen van grote orders, verdeeld over meerdere

stuurt die door naar een laser, die is bevestigd aan een

pallets, op dertig tot vijftig procent. Bij kleinere orders, op

beugel boven de pallets”, legt business development

één mixed pallet, bedraagt de tijdwinst volgens hem tien

engineer Bas Geessinck van RSW uit.

tot twintig procent. Daarnaast zijn er kostenvoordelen als

Achtergrond

u

gevolg van het elimineren van ompakwerkzaamheden, het Contouren geprojecteerd

verminderen van retouren en het optimaliseren van routes.

De laser projecteert de contouren van de verzamelde doos

Verder kan de transportplanning verder worden geoptimali-

op de juiste locatie op de pallet. Daarbij houdt het systeem

seerd, omdat al in een vroeg stadium bekend is hoeveel

rekening met de gewenste positie van de doos; in lengte-

pallets er nodig zijn. Ook is er veel minder tijd nodig om

richting of overdwars. Ook zijn de contouren altijd correct;

flexwerkers in te werken, en kan op termijn misschien wel

wat de hoek of hoogte van de doellocatie ook is. “We

het aantal orderverzamelaars en orderverzameltrucks

hebben uiteraard gekeken naar alternatieven, zoals

worden verminderd. Uit een business case, opgesteld door

augmented reality brillen. Maar de ervaring leert dat het

RSW (zie kader), blijkt dat de besparingen kunnen oplopen

lastig is om een stapelpatroon vanaf een scherm of

tot honderdduizenden euro’s per jaar.

projectie na te bootsen. Bovendien moet een hulpmiddel natuurlijk aanvoelen. Het mag de orderverzamelaar zeker geen extra tijd kosten. Een laser is daarom in onze optiek de beste oplossing”, aldus Geessinck.

Business case

Nadat de verzamelde doos op de juiste locatie is geplaatst,

Om te bepalen hoe groot de (potentiële) voordelen van de SAT zijn,

wordt dit via voice of door middel van een scanner

stelde RSW een business case op, gebaseerd op data van een

bevestigd en ontvangt de orderverzamelaar de volgende

Nederlands distributiecentrum. In het dc verzamelen zestig FTE’s tijdens

pickopdracht. Voiceterminals of scanners zijn immers nog

een tweeploegendienst de benodigde orders. Omstapelen van de

steeds nodig. De SAT is een toevoeging op bestaande

orders kost het bedrijf veel tijd.

processen. Huidige situatie Flinke winst

Aantal FTE

60

De SAT werkt met elk WMS en kan op elk merk en type

Aantal orderverzameltrucks

30

orderverzameltruck worden opgebouwd. En het systeem is

Aantal shifts

niet alleen geschikt voor low level orderpicking. “Ook bij

Aantal uren per shift

man-up orderverzameltrucks − waar het toch al lastig is om

Salaris FTE

€ 38.000,-

de verzamelde goederen even weg te leggen om de juiste

Huurkosten orderverzameltruck (per jaar)

€ 30.000,-

Van Schijndel. Hoe groot die voordelen precies zijn, is

Gem. tijd voor orderverzamelen pallet (in min)

27

uiteraard afhankelijk van de grootte van het proces en van

Ompakverhouding (1 op)

2 8

stapeling te creëren – biedt het systeem voordelen”, stelt 6

Gem. tijd voor omstapelen pallet (in min)

27

Aantal pallets per FTE, incl. omstapelen, per dag

15

Totaal aantal pallets, incl. omstapelen, per dagt

889

Situatie in combinatie met SAT Aantal pallets per FTE per dag (GEEN omstapelen)

18

Totaal aantal pallets per dag (GEEN omstapelen)

1.067

Conclusie: om 889 pallets per dag te verzamelen en stapelen zijn minder FTE’s en minder trucks nodig. De jaarlijkse besparing (FTE en trucks) in dit geval bedraagt € 530.000,-. Daarnaast zijn er extra voordelen te behalen met minder retouren ten gevolge van foutief gestapelde of gepickte pallets. SAT biedt daarnaast de zekerheid dat het juiste aantal goederen op de pallet staat. Hogere stabiele pallets betekent: meer producten in

RSW koos voor een laser, omdat deze een natuurlijke werkwijze

een vrachtwagen.

mogelijk maakt en geen extra tijd kost

15


20-01-15 11:47

Actueel tekst: Mark Dohmen foto’s: IFOY

Strijd om felbegeerde IFOY Awards 2015 kan beginnen

Genomineerd zijn…

De internationale vakjury van de International Forklift Truck of the Year (IFOY) verkiezing heeft de genomineerden voor de IFOY Awards 2015 bekendgemaakt. In vier verschillende categorieën strijden Clark, Jungheinrich, Still, Toyota Material Handling en Unicarriers om de felbegeerde prijs.

Dit jaar worden voor de derde keer

staan de drie fabrikanten in de

Systeemoplossingen

procesplanning, tot aan de

de IFOY Awards uitgereikt voor de

finale. Namens Still doet de RX

In de laatste categorie, intralogis-

selectie en het gereedstellen van

beste hef- en magazijntrucks en

60-80 een gooi naar de hoofdprijs.

tieke systeemoplossingen, zullen

de voertuigen en het retourneren

intralogistieke oplossingen.

De elektrische 8-tonner moet dan

de twee hofleveranciers van de

van leeggoed.

Onlangs maakte de organisatie de

wel de Jungheinrich DFG 540s, de

verkiezing, Still en Jungheinrich,

veertien finalisten bekend, die door

Toyota Traigo 80 én de Toyota

onderling uitmaken wie de

Beslissing valt in februari

de onafhankelijke internationale

Tonero achter zich zien te laten.

prestigieuze award in de wacht

De genomineerde trucks en

sleept.

oplossingen worden eind februari

vakjury van logistieke hoofdredac-

16

teuren zijn genomineerd. Er zijn

Magazijntrucks

Still realiseerde in slechts negen

uitvoerig getest en beoordeeld op

vier verschillende categorieën.

De categorie magazijntrucks telt

weken een automatisch grond-

onder andere techniek, design,

maar liefst vijf genomineerden: de

stoffenmagazijn voor folieprodu-

ergonomie, handling, veiligheid

Vorkheftrucks

personen- en lasttransportwagen

cent Kuraray Trosifol in Troisdorf,

en duurzaamheid. In de volgende

Bij de vorkheftrucks met een

CBX4 van Clark Europe, de BT Levio

bij Keulen. Voor het eerst werken

editie van Logistiek Totaal en op

hefcapaciteit tot 3,5 ton nemen de

elektropallettruck van Toyota

semiautomatische shuttles en

de website gaan we uitvoeriger

elektrotrucks EFG S30s van

Material Handling, de FM-X

autonoom rijdende reachtrucks

in op de genomineerden. De

Jungheinrich en RX 20 van Still het

reachtruck van Still, de Tergo URS

naadloos samen.

uiteindelijke winnaars worden

op tegen de Tonero HST verbran-

man-down orderpicker gebaseerd

Jungheinrich leverde voor VEMAG

overigens pas bekendgemaakt

der van Toyota Material Handling.

op de reachtruck van Unicarriers

Maschinenbau een complete

in mei, tijdens de vakbeurs

Ook bij de zwaardere heftrucks,

en de horizontale orderverzamel-

routetrein-oplossing, die reikt van

CeMAT@transport logistic in

met hefcapaciteiten vanaf 3,5 ton,

truck ECE 225 van Jungheinrich.

de behoefteanalyse, via een exacte

München.


16_ifoygenomineerd.indd 16

20-01-15 11:47

AGV-Special


Bijlage over automatisch geleide voertuigen

AGV VOOR SNOEPPRODUCENT

SAMENSPEL TUSSEN AGV EN SHUTTLE

BLIKTRANSPORT

AGV’S WERKEN MULTIFUNCTIONEEL

MET AGV

17_agv-cover.indd 17

20-01-15 11:47

AGV Tekst en foto’s: Martin Althoff

Betere sensoren maken de AGV veiliger, sneller en multifunctioneler

Onbemand horizontaal en verticaal transport

AGV verlaagt drempels De AGV was oorspronkelijk vooral populair in traditionele markten, zoals de papierindustrie, productieomgevingen en de automotive branche. Dankzij de doorontwikkeling op zowel hardware- als softwaregebied zijn deze onbemande automatische voertuigen ook geschikt voor dagelijks gebruik in distributiecentra.

18

Een heftruckbestuurder is nog

genwoordig geen onoverkomelijk

dit horizontaal transport tegen

de financiële crisistijd. Desondanks

steeds beduidend sneller en

struikelblok meer, want het afge-

een lagere Total Cost of Owner-

is deze groeivraag logisch te ver-

flexibeler dan een AGV, maar

lopen decennium is de gemid-

ship (TCO) worden uitgevoerd

klaren. Met een gemiddeld lagere

deze voertuigen zijn inmiddels

delde instapprijs flink gedaald.

en dat werkt drempelverlagend.

aanschafprijs van eveneens dertig

ook slimmer en rapper geworden.

Hiermee zijn steeds vaker snellere

Bovendien beperkt de huidige

procent is een investering in een

Bovendien worden ze nooit moe,

terugverdientijden te realiseren

AGV-generatie zich niet enkel

AGV-systeem vaak vrij snel terug-

werken gestaag door, klagen niet

en daarmee een verantwoorde

meer tot horizontaal transport,

verdiend; soms zelfs al binnen één

en behoeven geen loonsverhoging.

Return on Investment (ROI).

maar voorziet nu ook met veilige,

à anderhalf jaar. Het besparingspo-

Daarbij is de huidige AGV-genera-

Volgens de AGV-specialisten en

betrouwbare sensoren in geauto-

tentieel met een onbemande AGV

tie dankzij betere software en sen-

leveranciers leent de AGV zich nu

matiseerde heffuncties voor het

is dus enorm.

soren toch meer flexibel geworden

− met al deze voordelen bij elkaar

verticaal transport.

Bovendien hoeft het logistieke

ten opzichte van de eerste genera-

opgeteld − vooral ook goed voor

ties. Met de verbeterde sensoren

toepassing in distributiecentra,

Besparingspotentieel

den veranderd. Voor de navigatie

worden ook schades aan product

waar veel relatief simpel repete-

Sinds 2010 is het aantal aanvragen

wordt de vaste inductiegeleidings-

en werkomgeving voorkomen.

rend werk voorkomt en de vaak

voor AGV’s bij diverse leveranciers

draad in de vloer namelijk steeds

De aanvankelijk relatief hoge

lege retourritten improductief

met circa dertig procent gestegen;

vaker vervangen door gemakkelijk

investeringskosten vormen te-

zijn. Met een onbemande AGV kan

opmerkelijk genoeg nog midden in

te verplaatsen magneet- of zelfs

proces niet of nauwelijks te wor-


18-19_agv-algemeen.indd 18

20-01-15 12:03

inderdaad pas interessant vanaf

latiesoftware kunnen vervolgens

hand, mits het aantal transporten

flexibel uit te breiden lasernaviga-

een tweeploegen-inzet, maar in

snel en eenvoudig verschillende

niet té hoog is, omdat er in dat

tie. Waar voorheen een mechani-

sommige gevallen is automatise-

scenario’s worden getest. Een bij-

geval vaak een gigantisch opper-

sche bumper zat, is een AGV nu

ring óók al bij één shift zinvol. Als

komend voordeel van de simulatie

vlakte nodig is.

voorzien van scanners en sensoren

er bijvoorbeeld schadegevoelige

via de voertuigsoftware is dat ook

Verder geldt een aantal vuistre-

die veel verder vooruitkijken. Door

goederen moeten worden ge-

bestaande AGV-systemen naar de

gels. Zo is één AGV goed voor 15

de betere scanners en sensoren

transporteerd, kan de investering

simulatie kunnen worden terugge-

tot 25 transporten per uur. Bij

steeg de oorspronkelijke maxi-

in nauwkeurig werkende AGV’s

bracht. ‘What if’-vragen kunnen zo

shuttletransporten, waar meer-

male veilig geachte rijsnelheid van

ook al snel worden terugverdiend.

sneller worden beantwoord.

dere pallets of ladingdragers per

1 m/s (3,6 km/uur) naar 1,7 m/s

Maar ook als de veiligheid van me-

(6,12 km/uur). Hierdoor kan in veel

dewerkers in gevaar komt, of bij

Vuistregels

gevallen zelfs worden volstaan

oncomfortabele werkomstandig-

De belangrijkste parameters op

Een andere vuistregel is dat ander-

met minder voertuigen.

heden, biedt een AGV uitkomst.

basis waarvan wordt bepaald of

half tot twee AGV’s één heftruck

AGV

barcodestickergeleiding, of door

keer worden meegenomen, neemt die productiviteit uiteraard toe.

Gedegen onderzoek wijst uit dat

een AGV rendabel is, is het aantal

met chauffeur vervangen. Hierbij

Multifunctioneel

de chauffeur van een heftruck

transporten per uur en het aantal

moet wordt opgemerkt dat een

De inzetmogelijkheden van AGV’s

nog steeds zeventig procent van

locaties/stops. Als er veel locaties

heftruckchauffeur nooit de volle-

nemen alleen maar toe. Werden

de kosten bedraagt. Een derde

moeten worden aangedaan, ligt

dige acht uur productief per shift

ze aanvankelijk alleen ingezet

van de servicekosten (in totaal

de keuze voor een AGV voor de

wordt ingezet; een AGV wél.

voor horizontaal transport, later

vijftien procent) blijkt nodig om

volgde laden en lossen op het dock

daadwerkelijke schade aan trucks

en tegenwoordig worden ze ook

te herstellen. Verder blijkt dat er

gebruikt voor verticaal transport

voor elke euro die wordt uitge-

voor de in- en uitslag. Daarmee

geven aan truckonderhoud door

werd onder andere een samenspel

schade, nog eens tien euro extra

mogelijk tussen bijvoorbeeld ge-

aan verborgen vervolgkosten, zo-

automatiseerde shuttlesystemen

als schoonmaken en herstelwerk-

in stellingen en nu worden ze zelfs

zaamheden, wordt gemaakt.

ingezet voor het orderverzamelen. Trendsetters als Amazon en Timber-

Simulatiesoftware

land zagen al snel in dat de inzet-

Bij draadloze lasernavigatie is het

mogelijkheden alleen maar toene-

veel gemakkelijker om de ver-

men en schaften onlangs massaal

keersregeling aan te passen. Dat

AGV’s aan, die rekken vanuit de

gebeurt tegenwoordig software-

opslag naar de bemande pickloca-

matig, waardoor je veel flexibeler

ties transporteren. Orderpicking is

bent en de implementatietijd

een arbeidsintensief onderdeel van

zeker wordt gehalveerd. Bepalend

het logistieke proces; bijna veertig

voor de implementatietijd van een

procent van de loonkosten in een

AGV-systeem zijn onder andere

warehouse is eraan toe te schrijven.

het aantal en soorten dropposities

Bovendien gaat zeventig procent

en de beschikbare ruimte. Hoe

van de ‘orderverzameltijd’ verloren

krapper de ruimte, hoe meer tijd

aan rijden (50%) en zoeken (20%).

er nodig is om bijvoorbeeld een-

Ideale werkzaamheden voor AGV’s.

baanswegen en veiligheidszones

AGV’s werden aanvankelijk en hoofdzakelijk in de productie ingezet

in te bouwen. Meerploegeninzet

Ook door ontwikkelingen op het

Veel bedrijven denken dat een

gebied van simulatiesoftware

AGV alleen rendabel is voor

wordt de implementatie eenvou-

grote ondernemingen met een

diger. De simulatieomgeving (plat-

meerploegen-inzet, terwijl dat per

tegrond, wegenkaarten, locaties en

definitie niet altijd het geval is.

verkeersregeling) wordt in de AGV-

Met toegevoegde heffuncties kan de AGV ook automatisch stapelen en

Over het algemeen worden AGV’s

software ‘gebouwd’. In de simu-

goederen in- en uitslaan

19

18-19_agv-algemeen.indd 19

20-01-15 12:03

AGV Tekst: Mark Dohmen foto’s: Jungheinrich. Toyota Material Handling, Still

In productieomgevingen, maar ook in de logistiek, groeit de belangstelling naar magazijntrucks die volledig zelfstandig inzetbaar zijn

Aanbod automatische serietrucks groeit gestaag

Schaalbaar en betaalbaar De toenemende behoefte aan geautomatiseerd intern transport is niet alleen koren op de molen van traditionele AGV-leveranciers. Ook aanbieders van conventionele hef- en magazijntrucks begeven zich al enkele jaren succesvol op het AGV-pad. Het aanbod groeit ook dit jaar weer.

20

Vanuit productieomgevingen,

nog steeds ongeveer zeventig

volledige automatisering bieden

trucks zich steeds vaker begeven

maar ook vanuit de logistiek,

procent van de totale levensduur

de autonome standaardtrucks

op het AGV-pad.

groeit de belangstelling naar

kosten. In hun zoektocht naar

het voordeel van schaalbaarheid,

magazijntrucks die volledig zelf

verdere rationalisering komen

flexibiliteit en een relatief korte

Aanbod groeit

standig kunnen worden ingezet.

bedrijven dan al snel uit op auto

terugverdientijd. En ‘robotisering’

Een van de pioniers in het leveren

Aan de basis van die groeiende

matisering.

staat meer en meer in de belang

van geautomatiseerde standaard

interesse liggen twee factoren;

Geautomatiseerde standaard

stelling. De techniek is vandaag de

magazijntrucks is Toyota Material

kosten en beschikbaarheid van

trucks blijken dan steeds vaker

dag een stuk bereikbaarder, waar

Handling Nederland. Al in de jaren

arbeid. Door schaarste en vergrij

een haalbaar alternatief. Zeker

door de investering lager ligt en

negentig, toen nog onder de naam

zing wordt het steeds moeilijker

als er een continue goederen

de terugverdientijd korter is. Niet

BT, bracht het bedrijf de eerste

om goed personeel te vinden.

stroom wordt verwerkt in twee

verwonderlijk dus, dat aanbieders

Autopilot op de markt. De stape

Bovendien vormt de factor arbeid

of drie ploegen. Vergeleken met

van traditionele hef- en magazijn

laar kon via het teach-in principe


20-21-22_magazijn.indd 20

20-01-15 13:02

AGV in Europa en 9.000 voertuigen in 1.000 systemen wereldwijd, een totaalaanbieder is van geautomati seerd intern transport. Voor Linde is de volautomatische stapelaar uit de gloednieuwe Linde L16-serie met behulp van componenten van EK Automation omgebouwd tot AGV. Dankzij een schaalbaar systeem kan de oplossing indien gewenst eenvoudig worden uitgebreid, zelfs met trucks van andere merken. EK Automation zegt hiermee een Dankzij de huidige technologische mogelijkheden lijkt niets onmogelijk, als het gaat om automatisering van intern

belangrijk struikelblok te hebben

transport

weggenomen. In het algemeen zijn automatische standaard trucks van verschillende produ

worden geprogrammeerd voor

een stapelaar. In de vijf volgende

te nemen en (niet-mechanische)

centen volgens de leverancier

het uitvoeren van repeterende

jaren introduceerde het merk vijf

problemen op te lossen.

namelijk moeilijk met elkaar te

handelingen.

nieuwe trucks in het volautoma

Inmiddels heeft Toyota haar aan

tische segment, waaronder een

Bouwen op expertise

het intellectueel eigendom voor

bod serietrucks voor een (semi)-

hoogbouw-combitruck en een

Waar Jungheinrich bewust kiest

de communicatie-interfaces niet

automatische inzet flink uitge

smallegangentruck. De nieuwste

voor in-huis ontwikkeling en

openbaar maken. Om een combi

breid. Standaard leverbaar zijn

aanwinst van de leverancier is een

eigen kennis, bouwt Linde op de

natie mogelijk te maken, moeten

onder andere een pallettruck, een

geautomatiseerde elektrische pal

expertise van EK Automation, dat

onderdelen worden vervangen

stapelaar, een reachtruck, een

lettruck.

met twintig procent marktaandeel

door eigen componenten, of moet u

orderverzameltruck en zelfs een

Bij alle oplossingen koppelt Jung

geautomatiseerde vorkheftruck.

heinrich de sturing van de trucks

Een automatische smallegan

via haar eigen ‘Logistieke Inter

gentruck is in ontwikkeling en

face’, die ook wordt gebruikt voor

wordt waarschijnlijk nog dit jaar

bijvoorbeeld de magazijnnavigatie

aan het gamma toegevoegd.

van de leverancier. Met de inter

combineren, omdat fabrikanten

face kunnen de APM’s eenvoudig Eigen interface

worden opgenomen in bestaande

Ook onder andere Jungheinrich,

WMS-omgevingen, aldus Jung

MotracLinde en Still leveren al lan

heinrich.

ger geautomatiseerde serietrucks.

Sinds kort biedt Jungheinrich

Bijna vijftig jaar nadat het bedrijf

tevens 24-uurs ondersteuning

(in 1962) al eens een onbemande

vanuit haar Europese APM-ICT

trekker introduceerde, presenteer

helpdesk in Moosburg. Via remote

de Jungheinrich tijdens Logistica

service is het bedrijf in staat om

De uitdaging ligt in het ontwikkelen van oplossingen die betaalbaar en

2009 de Auto Pallet Mover (APM),

de besturing van een APM over

rendabel zijn

21


20-01-15 13:02

AGV

u de automatiseerder handmatig in

Geautomatiseerde standaardtrucks worden steeds intelligenter

grijpen in de truck. In beide geval

en zullen in de toekomst nog meer autonoom inzetbaar zijn

len zijn daarmee natuurlijk (extra)

tiseren. Dure, speciaal opgeleide monteurs zijn niet meer nodig.

onderzoek- en ontwikkelingskos

Niets lijkt onmogelijk

ten verbonden.

Dankzij de huidige technologi sche mogelijkheden lijkt eigenlijk

Standaard componenten

niets echt onmogelijk, als het gaat

Still leverde haar eerste geauto

om automatisering van intern

matiseerde standaardtrucks aan

transport. Geautomatiseerde

DSV Solutions in Bergen op Zoom,

standaardtrucks worden steeds

in 2004. De logistiek dienstverle

intelligenter en zullen in de toe

ner koos destijds voor standaard

komst nog meer autonoom inzet

smallegangentrucks als alternatief

baar zijn. Bijvoorbeeld met behulp

voor automatische kranen.

van interactieve routebepaling,

Inmiddels biedt ook Still een

zonder dat er vooraf vaste routes

groter gamma standaardtrucks

zijn bepaald. De uitdaging ligt dan

voor autonome inzet. Dankzij de

ook vooral in het ontwikkelen van

huidige technische staat van haar

oplossingen die betaalbaar en

trucks is de fabrikant naar eigen

rendabel zijn.

zeggen in staat om (semi)automa

Behoefte aan die slimme en be

tisch trucks te leveren zonder eerst

taalbare oplossingen is er steeds

alle standaard componenten te

meer. Alle leveranciers zien een

moeten verwijderen en vervangen

stijgende belangstelling voor de

door gangbare automatiserings

geautomatiseerde oplossingen.

componenten.

MotracLinde constateert al twee

Het iGoEasy concept van de leveran

jaar een verdubbeling van het

cier, dat afgelopen jaar de IFOY-

aantal aanvragen. In de visie van

award won in de categorie AGV’s, is

Toyota Material Handling is er

hiervan een mooi voorbeeld. Bij dit

een potentieel van één procent

concept vormt een iPad (of een iPad

van alle trucks. Omgerekend komt

mini) het besturingssysteem. Het

dat neer op een potentiële markt

intuïtieve en gebruiksvriendelijke

voor ruim 75 geautomatiseerde

systeem stelt de gebruiker in staat

serietrucks per jaar, alleen al in

om volledig zelfstandig eenvoudige

Nederland. Still schat de toename

transportopdrachten te automa

op ongeveer twintig procent.

Het aanbod autonome standaard magazijntrucks groeit gestaag en telt niet alleen deze aangepaste stapelaars

22



20-01-15 13:02

AGV


Bij Ardagh nemen drie onbemande AGV’s de werkzaamheden van zes bemande heftrucks over

Een blik in het geautomatiseerde magazijn van Ardagh

AGV vervangt heftruck Blikfabrikant Ardagh Group in Deventer schafte drie AGV’s van het merk JBT aan via Scarabee Logistics. Deze auto matisch geleide voertuigen bedienen het bulkmagazijn waar jaarlijks 1,5 miljard lege blikken bij de docks worden klaargezet voor transport naar diverse food-producenten in Noordwest Europa. Dagelijks worden vijftig tot zestig volle trailers beladen.

Voorheen werden voor het intern

Deze AGV’s zijn met een maximaal

vergde een terugverdientijd van

huidige positie van de drie AGV’s

bliktransport gemiddeld zes hef-

ingestelde rijsnelheid van circa

slechts twee jaar.

in het magazijn.

trucks en wisselende chauffeurs

zes km/uur beslist niet sneller

ingezet in een meerploegendienst.

dan de heftruckchauffeurs, maar

Inslag

rastore WMS van Scarabee de op-

Nu nemen drie onbemande AGV’s

ze zijn wel in staat om 24 uur per

Vanuit de naastgelegen fabrieks-

dracht om de klaarstaande pallets

alle werkzaamheden voor de 770

dag zelfstandig en continu door

hal arriveren in een gestage

met blikjes op een bufferbaan op

miljoen DWI-blikken (Draw and Wall

te werken, zonder moe of ziek

stroom de daar geproduceerde en

te halen voor de inslag in het ware-

Ironing) voor hun rekening. Het gaat

te worden, en daarin zit ‘m de

gepalletiseerde blikjes over een

house. Het WMS heeft dan ook al

om zogenoemde counterbalanced

grote winst voor de blikproducent.

aangedreven rollenbaan van leve-

een opslaglocatie in het magazijn

AGV’s van het Noord-Amerikaanse

Per saldo zijn de AGV’s daarmee

rancier Trespack naar de inbound-

bepaald. Sensoren aan het einde

merk JBT, met verstelbare viervou-

productiever en efficiënter, met

locatie van het magazijn. Op de

van de rollenbaan controleren de

dige vorken, die tegelijkertijd twee

een bijzonder gunstige ROI. De

afzetlocatie staat een monitor die

stabiliteit en de conditie van de

pallets met een gestapelde hoogte

totale investering in het complete

realtime de vrije opslaglocaties en

palletlading en daarmee de dege-

van maximaal drie meter kunnen

systeem (AGV’s, rollenbanen,

de aanvoer van de pallets over de

lijkheid van de pallets, om te voor-

opnemen en transporteren.

besturingssoftware en het WMS)

rollenbaan weergeeft, alsook de

komen dat de hoge lading omvalt. u

De AGV’s krijgen vanuit het Sca-

23

23-24_agv-scarabee.indd 23

20-01-15 12:04

AGV

Vanuit de fabriekshal arriveren de blikken per rollenbaan en bufferbaan

De AGV’s wisselen geheel zelfstandig elkaars batterij

naar de inboundlocatie van het magazijn

u Als dat allemaal in orde is bevon-

kante meter. Dat was aanvankelijk

wordt de salesorder in het Scaras-

meer mee. Een enkele keer komt

den, kunnen de inmiddels gear-

bij de ingebruikname een grote

tore WMS van Scarabee gekoppeld

het voor dat een trailer veel te

riveerde AGV’s deze pallets met

uitdaging met de vele en hoge sta-

aan een laaddock en krijgt de AGV

laat aandockt en de klaarstaande

de vorken van de bufferbaan af-

pels glimmende blikjes, waarvan

een opdracht om de gepalletiseer-

palletlading in de bufferzone de

nemen en transporteren naar een

de reflectie de laserwerking danig

de blikjes naar de bufferzones bij

weg blokkeert voor een andere

toegewezen vrije opslaglocatie in

verstoorde. Dit probleem is door

de docks te brengen.

klaarstaande trailer. In dat geval

het magazijn. Afhankelijk van het

de AGV-leverancier ondervangen

De vrachtwagenchauffeur zorgt

krijgen de AGV’s onmiddellijk de

bliktype worden de palletladingen

door beduidend meer reflectoren

vervolgens zelf met een pallet-

opdracht om ruimte te maken

drie tot zes hoog koud op elkaar

dan gebruikelijk op staanders te

truck voor het beladen van de

door deze te verzetten. Als er echt

gestapeld. Dat vereist een grote

plaatsen en deze allemaal aan de

desbetreffende trailer. Daar heeft

haast bij geboden is, worden ook

ladingstabiliteit en nauwkeurig-

achterzijde te voorzien van een

het warehousepersoneel van

bemande heftrucks ingeschakeld

heid van de AGV’s. De vrije ruimte

matzwart anti-reflectiescherm.

Ardagh geen enkele bemoeienis

ter ondersteuning.

tussen het plafond en de boven-

Een andere noviteit betreft het

ste palletlading is slechts een

laadregime. De drie AGV’s verwis-

tiental centimeters. Samen met

selen geheel zelfstandig elkaars

de trailerhoogte is dit de reden

tractiebatterijen in een batterij-

waarom Ardagh gebruikmaakt

wisselstation, zodra de lading de

van aangepaste lagere pallets met

ondergrens van dertig procent van

voor de food-industrie met een eigen

een kleinere vorkinsteekopening.

de maximale capaciteit heeft be-

distributiemagazijn. In Nederland heeft Ardagh in

De AGV’s zijn door de leverancier

reikt. Het betreft 48 volt loodzwa-

totaal zeven vestigingen, waarvan twee

nauwkeurig genoeg geprogram-

velzuur batterijen met een capaci-

vestigingen glasverpakkingen produceren.

meerd om hier feilloos mee te

teit van 750 Ah. De laadtoestand

kunnen omgaan.

wordt gemonitored door de AGV’s

De aangepaste en klantspecifieke

zelf en het systeem bepaalt welke

pallets zijn eigendom van Ardagh

batterij wanneer moet worden

en komen naderhand allemaal

bijgeladen.

weer terug op de vestiging in

wie wat waarom? Wie? Ardagh in Deventer is een grote blikproducent

Wat? Voor de in- en uitslag van de blikjes wordt gebruikgemaakt van drie JTB AGV’s van Scarabee Logistics.

Waarom? De drie onbemande AGV’s doen in principe hetzelfde werk als zes bemande heftrucks, maar werken zelfstandig en continu door, zonder moe

Deventer. Hiervoor is een eigen

Uitslag

of ziek te worden, en daarin

palletretoursysteem in het leven

Het eigen Ardagh WMS beschikt

zit ‘m uiteindelijk de grote

geroepen.

over een transportmodule (TMS),

winst voor de blikproducent.

die aangeeft wanneer een trailer

24

Meer reflectoren

hoogstwaarschijnlijk zal aandocken

De AGV’s zijn lasergestuurd voor

voor belading. Uiteraard is dit een

de exacte positiebepaling van de

indicatie, want onverwachte files

De vrije ruimte tussen het plafond

trucks en als referentiepunt van de

kunnen oorzaak van vertraging zijn.

en de bovenste palletlading is

palletlocaties in het omvangrijke

Op basis van de laadtijden die de

slechts een tiental centimeters

bulkmagazijn van circa 3.500 vier-

vervoerders hebben aangegeven,


23-24_agv-scarabee.indd 24

20-01-15 12:04

Your Smartest Move

Wereldwijd intralogistieke oplossingen met Automatisch Geleide Voertuigen

Frog AGV Systems ontwikkelt, implementeert en onderhoudt turn-key intralogistieke oplossingen gebruikmakend van Automatisch Geleide Voertuig (AGV) Systemen. Deze geavanceerde technologie ondersteunt u in het verhogen van productiviteit, verlagen van operationele kosten en het stroomlijnen van uw goederenstroom. De systemen zijn breed toepasbaar in diverse omgevingen zoals productie, opslag en distributie, zowel binnen als buiten en transporteren een grote variëteit aan goederen. Wilt u weten wat AGV’s voor uw operatie kunnen betekenen neem dan snel contact met ons op.

Frog AGV Systems

•

www.frog.nl

•

tel. +31 (0) 30 244 0550

Turn key AGV projecten Standaard en speciale oplossingen Alle soorten voertuigen

Zie ook de ARDAGH reportage in dit blad Voor meer informatie: Wim Luijendijk +31 (0) 653153594 of [email protected]


De beide Roboziner en Marshall AGV’s worden voor de klant geprepareerd door Frog AGV Systems in Utrecht

Tweede generatie Roboziner Dual Drive(++)

Van combitruck naar AGV Met ingang van dit jaar is er een tweede generatie van de in 2012 geïntroduceerde Roboziner Dual Drive op de markt. Het betreft wederom een klantspecifieke combitruck annex AGV, waarvan de turret draaikop met vorken voor de palletopname is vervangen door een automatische carrier met ingebouwde kettingtransportbaan. Combitruckchauffeurs hebben een

bij uitstek werk voor een emotie-

zakken en big-bags gevuld met

verleden geleverd door Crepa, dat

specialistisch en eenzaam beroep.

loze machine of een AGV.

aardappelzetmeel op die in bulk

tegenwoordig onderdeel is van

door producent Avebe worden

Unicarriers. AGV Europe is even-

en meest indrukwekkende ma-

Depressief

aangeleverd en op locatie worden

eens in het voormalige Crepa pand

gazijntruck ter beschikking, maar

De combitruckchauffeurs bij

opgezakt. Deze zakken en big-bags

in Rijswijk gevestigd, maar is een

rijden elke dag in lange smalle

logistiek dienstverlener Teuben in

wegen tot wel 1.200 kg en worden

zelfstandige BV; de samenwerking

gangen van een hoogbouwmaga-

Ter Apelkanaal werden er bijkans

dagelijks in grote hoeveelheden op

met het Finse AGV-merk Rocla be-

zijn, waar geen daglicht is en die

depressief van. Dat realiseerde

pallets in het hoogbouw bulkma-

staat overigens nog steeds.

omwille van de veiligheid voor de

deze werkgever zich ook, net als

gazijn van Teuben opgeslagen.

Teuben zocht contact met AGV

andere collega’s tot verboden ge-

dat er veel repeterende han-

De palletstellingen zijn al in een

Europe in Rijswijk, om te bezien of

bied zijn verklaard. Sociaal contact

delingen in de smallegangen

eerder stadium voorzien van twee

de oorspronkelijke Roboziner Dual

is alleen korte tijd mogelijk bij het

plaatsvonden, die zich in principe

AutoSAT-palletshuttles die in de

Drive(+) de mogelijke oplossing

opzetpunt en tijdens de schaft in

goed lenen voor automatisering.

stellingkanalen worden gepositi-

was. De logistiek dienstverlener en

de kantine. In veel gevallen is dit

Teuben slaat in haar magazijn

oneerd. Deze shuttles zijn in het

de leverancier voorzagen echter

Zij hebben weliswaar de grootste

26


26-27-28_agv-robonizer.indd 26

20-01-15 12:04

AGV De traditionele turret draaikop met vorken voor de palletopname is vervan-

Servicetechnicus Pedro Hoek van Crepa/AGV Europe monteert de carrier

gen door een automatische carrier met ingebouwde kettingtransportbaan

en stelt deze nauwkeurig af

problemen met het exact positio-

automatische besturingssysteem

Standaard kan de fabrikant trucks

stijfheid terwijl het eigen gewicht

neren van het zware gepalletiseer-

verzorgt. De Roboziner is gebaseerd

leveren met een hefhoogte van 17

relatief laag blijft. En dat lage ge-

de zakgoed vanaf de vorken aan

op de conventionele combitruck

meter en een minimale restcapa-

wicht resulteert dan weer in een

de turretdraaikop op de kwetsbare

van het Duitse merk Magaziner.

citeit van 500 kg. De Roboziners

snelle acceleratie, hoge hefsnelhe-

shuttles in de stellingkanalen. De

Deze staat algemeen bekend om

met de carriers, die bij Teuben

den en een relatief laag energie-

specialisten van AGV Europe ont-

zijn degelijkheid, betrouwbaarheid

worden ingezet, hebben tevens

verbruik.

wikkelden hierop in samenwerking

en relatieve eenvoud voor wat be-

een aangepast mastconcept en

met Frog AGV Systems een nieuwe

treft het onderhoud. De zoektocht

heffen probleemloos 1.200 kg

Sensoren

automatische carrier (AutoMHA)

naar een geschikte ontwikkelings-

naar een afzethoogte van 6,5

De Roboziner Dual Drive(+) en

die de conventionele turret draai-

partner leidde Crepa bij de ontwik-

meter. Daarboven treedt de auto-

deze nieuwe Dual Drive(++)

kop met de vorken kon vervangen.

keling van zowel de eerste als de

matische snelheidsbeperking in

zijn letterlijk ‘twee machines in

Deze tweede versie is daarmee

tweede generatie wederom naar

werking.

één truck’. Met een sleutel kan

omgedoopt naar Roboziner Dual

Frog AGV Systems. Dit Nederlandse

Drive(++).

bedrijf is al meer dan 25 jaar actief

Maatpak

honderd procent manueel rijden

Met behulp van diverse senso-

als AGV-leverancier. Frog ontwik-

De combitruck wordt, als alle

enerzijds en een honderd procent

ren positioneert de carrier zich

kelde in de beginjaren een uniek

trucks bij Magaziner, op maat

AGV-inzet anderzijds. Die fysieke

te allen tijde kaarsrecht voor elke

concept waarbij met behulp van

gebouwd. Uiteraard binnen be-

sleutel maakt volgens Ligtvoet

klaarstaande shuttle en ook de

camera’s en op basis van een geo-

paalde standaarden, zodat de prijs

de drempel lager voor potentiële

onderlinge hoogte wordt exact op

metrisch raster van referentiepun-

concurrerend blijft. “Het is in feite

gebruikers en biedt een garantie

elkaar afgestemd. Hiermee kon

ten in de vloer werd genavigeerd.

een maatpak voor een confec-

dat er ook bij een onverhoopte

de palletoverdracht met een inge-

Later werd overgestapt op navi-

tieprijs”, aldus Martijn Ligtvoet

systeemstoring mee kan worden

bouwde kettingtransportbaan in

gatie op basis van transponders,

van AGV Europe. Daarnaast biedt

doorgewerkt.

de carrier probleemloos, nauwkeu-

magneten en laser ingebakken in

de unieke mastconstructie veel

Voor het herkennen van pallets en

rig en volautomatisch plaatsvin-

de software en specialiseerde het

voordelen in de praktijk. Doordat

locaties is de Roboziner uitgevoerd

den. Daarmee werd de combitruck

bedrijf zich meer en meer in het

Magaziner de mast opbouwt uit

met diverse sensoren van het

een echte onbemande AGV, die in

besturingsgedeelte.

traverses, biedt deze een hoge

bekende sensormerk SICK. Bij het u

noodgevallen toch ook weer kan

Mede doordat er niet hoeft te

worden bemand.

worden gesleuteld aan het pand

fysiek worden geschakeld tussen

of aan de stellingen, kan de RoboPartners

ziner in elk smallegangenmagazijn

De beide generaties Roboziners

worden ingezet; óók in bestaande.

zijn in nauwe samenwerking

Kenmerkend voor de combitrucks

ontwikkeld met Frog AGV Systems

van Magaziner zijn onder andere

in Utrecht, die met name de elek-

de grote hefhoogtes, met behoud

tronica en de software voor het

van acceptabele restcapaciteiten.

Naam: Geboorteplaats: Geboortedatum: Verschijning: Max. hefcapaciteit: Max. hefhoogte:

Roboziner Dual Drive(++) Rijswijk/Utrecht januari 2015 Magaziner Combitruck (80V) 1.500 kg 17.000 mm

27


20-01-15 12:04

AGV

u

oppakken of wegzetten van een

De ene transporteert en plaatst

pallet herkennen de sensoren van

de lading geheel zelfstandig op

de shuttle het middenblok van de

een aangedreven kettingbaan

pallet, waarna automatisch de car-

die naar het hoogbouwmagazijn

rier aan de combitruck in de juiste

voert, waarna de andere AGV

positie ten opzichte van de klaar-

deze afneemt en aanbiedt bij het

staande shuttle wordt gebracht.

inslagpunt van de Roboziner. De

De dynamische contourscan tij-

uitslag gaat dan in de omgekeerde

dens het rijden wordt uitgevoerd

richting. Het meest opvallende as-

met behulp van diverse sensoren

pect van deze AGV is de elektrisch

aan boord van de truck. Als een

aangedreven spindelheffing voor

pallet overhelt, of als er ander

de mast. Deze maakt een uiterst

gevaar dreigt, wordt de truck

nauwkeurige heffing mogelijk.

direct gestopt. In de gangpaden rijdt de Roboziner inductiegeleid.

Productiviteit

In de vrije zone navigeert de truck

“Zeker zo belangrijk voor de

met behulp van magneten en

praktijk is dat er dankzij de oplos-

op basis van geometrie. Daarbij

singen ook sneller kan worden ge-

haalt de combitruck in de praktijk

werkt. Ook daarmee is de Robozi-

gemiddelde snelheden van 7 tot 9

ner onderscheidend”, vult Ligtvoet

km/h. In de automatische modus

aan. Ten opzichte van bestaande

communiceren een camera en de

dual drive concepten verwacht

sensoren rechtstreeks met de be-

hij een performanceverbetering

sturing van de truck. De communi-

van minimaal twintig procent te

catie met het bovenliggende WMS

kunnen realiseren. Daarmee ligt

wordt verzorgd door het verkeers-

het aantal pallets per uur theo-

systeem van Frog, dat de trans-

retisch nog wel onder de produc-

portopdrachten op basis van on-

tiviteit die in een optimale situ-

der meer kortste rijroute toewijst

atie kan worden bereikt met een

aan een specifieke combitruck.

manuele inzet. Maar de algemene voordelen van automatisering –

28

Aanvoer AGV’s

zoals het mogelijk maken van

Teuben heeft ervoor gekozen

een volcontinu inzet zonder

om ook de aan- en afvoer van

toeslagen, het wegvallen van

gepalletiseerd zakgoed naar de

pauzes en ziekteverzuim etc. –

Het meest opvallende aspect van de Frog Marshall AGV is de elektrisch aan-

Roboziners te automatiseren met

maken dat verschil volgens hem

gedreven spindelheffing voor de mast. Deze maakt een uiterst nauwkeurige

twee 48V Marshall AGV’s van Frog.

meer dan goed.

heffing mogelijk.

De Carrier is voorzien van diverse sensoren voor een nauwkeurige positione-

De Roboziner is een echte onbemande AGV, die in noodgevallen weer kan

ring ten opzichte van de shuttle

worden bemand; het bestuurderscomfort is daarom karig gehouden



20-01-15 12:04

automatisch intern transport, 24 op 7, voor hogere efficiëntie en lagere kosten

Bez

in h

oek

al 1

Ege

min and ns L 1F6 ogi MA 6 10TS 12 tutt feb gar rua Live t ri 2 AG 015 V dem . mag om azij n/p et rod uct logi i e stie k. tijde

e’gv ®. automatische geleide voertuigen voor productie, magazijn en distributie

, st

Vind het ideale alternatief voor manueel transport en opslag van goederen in productie, magazijnen en distributie. Egemins AGV-systemen worden op maat geconfigureerd en zijn perfect en eenvoudig uitbreidbaar. AGV’s van Egemin: QQ

verlagen de operationele kosten

QQ

zorgen voor meer efficiëntie en hoger rendement

QQ

verhogen de veiligheid op de werkvloer

QQ

veroorzaken geen schade aan goederen en pallets.

Handling automation life Sciences Process automation infra automation consulting & Services

www.egemin-automation.com

we DeliveR automateD guiDeD veHicleS

AGV Tekst en foto’s: Mark Dohmen

Voor het intern transport van halffabrikaten stapte snoepproducent Perfetti Van Melle over op AGV’s

Egemin automatiseert intern transport Perfetti Van Melle Benelux

Snoepproducent legt op alle slakken zout Bij de vervanging van haar power & free hangbaansysteem ging snoepproducent Perfetti Van Melle Benelux niet over één nacht ijs. Tijdens een 3,5 jaar durend vooronderzoek passeerden alle alternatieven de revue en werd op alle slakken zout gelegd. De uiteindelijke keuze viel op een AGV-oplossing van Egemin Automation.

Voor het transport van halffabrika-

out-of-date en voldeed het systeem

vooronderzoek, waarbij alle

onder andere flexibiliteit, hygi-

ten stapte snoepproducent Perfetti

niet meer aan de hygiëne-eisen van

mogelijke alternatieven onder de

ëne, betrouwbaarheid, nauw-

Van Melle Benelux in Breda over op

deze tijd”, licht Michael Hereijgers

loep werden gelegd. “We hebben

keurigheid, onderhoudsvrien-

AGV’s, geleverd door Egemin

toe. Als manager Industrial

gekeken naar transportbanden,

delijkheid en snelheid waarmee

Automation. “Sinds de jaren

Automation is hij werkzaam op de

vacuümtransport, hangbanen en

de systemen kunnen worden

tachtig maakten we voor dat

afdeling Maintenance & Enginee-

AGV’s. In totaal hebben we voor

geïmplementeerd. “Een korte

transport gebruik van een power &

ring, die verantwoordelijk is voor

dat vooronderzoek maar liefst 3,5

implementatietijd was voor ons

free hangbaansysteem. Dat

alle automatiseringsprojecten bij

jaar uitgetrokken”, vervolgt de

cruciaal, omdat we een nieuw

systeem was echter mechanisch

de snoepgigant wereldwijd.

manager.

systeem niet gefaseerd konden

Het projectteam legde de ver-

invoeren. Ons oude hangbaansy-

verouderd dat er zelfs geen

Zorgvuldig voorbereid

schillende alternatieven langs de

steem bestond namelijk uit één

onderdelen meer beschikbaar

Samen met zijn projectteam

wensen- en eisenlijst van Perfetti

ketting. Het kon simpelweg niet

waren. Bovendien was de besturing

startte Hereijgers een intensief

Van Melle en beoordeelde ze op

in delen worden ontmanteld,

compleet afgeschreven en zo

30


30-31_agv-egemin.indd 30

20-01-15 12:05

de vereiste nauwkeurigheid bij

“Voor eventueel onderhoud

van de AGV’s blijft mede gewaar-

stilvalt”, vult Hereijgers aan.

het positioneren van de lastdra-

hoeven immers niet verschillende

borgd doordat de voertuigen zelf

gers biedt de simulatietool van

componenten op voorraad te

naar de acculaadpunten rijden als

Belangrijke rol simulatie

Egemin grote voordelen”, weet

worden gehouden.”

dat nodig en mogelijk is. Het laden

Een AGV-systeem kwam als meest

Hereijgers.

van de accu’s gebeurt middels Overzicht

laadcontacten, die − op verzoek

sing uit de bus. “Bovendien is een

Twee voertuigtypen

Zowel de narrows als de straddles

van het snoepbedrijf − aan de

AGV-systeem relatief eenvoudig

Egemin leverde in totaal zeven

rijden met behulp van lasernavi-

voorzijde van de AGV’s zijn

op te schalen. Daarmee is het ook

AGV’s; drie zogeheten ‘narrows’

gatie. Voor een feilloos intern

geplaatst.

naar de toekomst toe de beste

voor het intern transport van

transport van de halffabrikaten

Sinds de AGV’s operationeel zijn, is

oplossing”, aldus Hereijgers.

dolly’s, en vier ‘straddles’ voor het

zijn de reflectoren op verschillende

de productievloer een stuk

Een ander voordeel van de inzet

transport van de bunkerbakken

hoogtes gemonteerd. De AGV’s

overzichtelijker, merkt Hereijgers.

van AGV’s in het productieproces

tussen de productiemachines.

worden draadloos gemonitord en

“Machines zijn makkelijker

is een betere handhaving van de

Beide voertuigtypen rijden deels in

aangestuurd via Egemins Traffic

bereikbaar voor bijvoorbeeld

hygiëne-eisen. Bij productwisse-

hetzelfde gangpad. “Om dat te

Intelligent Control Centre, kortweg

onderhoud of schoonmaak.

lingen in het productieproces

kunnen testen is simulatie

E’tricc, dat is gekoppeld aan het

Bovendien bevordert de rust en

kunnen de bunkerbakken, waarin

noodzakelijk”, stelt Hereijgers.

ERP-systeem van Perfetti Van

het overzicht de veiligheid op de

sommige halffabrikaten worden

Zowel de narrows als de straddles

Melle. Een continue inzetbaarheid

werkvloer”, besluit hij.

getransporteerd, eenvoudig

zijn afkomstig uit de FLV2012-

worden gecontroleerd. Vermen-

serie van Egemin. De narrows

ging van producten is daardoor

blijken, dankzij hun breedte van

vrijwel uitgesloten.

slechts 820 mm, zelfs in de

wie wat waarom?

Diverse AGV-leveranciers werden

beperkte ruimte perfect te

Wie? Perfetti Van Melle Benelux is verantwoordelijk voor

verzocht een passende oplossing

manoeuvreren. De straddles zijn

de productie van onder andere de merken

aan te bieden. De uiteindelijke

voorzien van hetzelfde chassis,

Mentos, Fruittella en Frisk, en verkoopt naast deze

keuze viel op Egemin Automation.

maar uitgevoerd met steunbenen

merken ook Klene, Look-O-Look, Chupa Chups en

Een belangrijke rol bij die

en een hogere mast, om een

Smint.

beslissing speelde de mogelijkheid

stabiel transport van de 430 kg

om de praktijksituatie nauwkeurig

wegende bunkerbakken te

op voorhand te simuleren. “Niet

garanderen. Doordat beide

alleen vanwege de korte tijd die

voertuigtypen uit dezelfde serie

beschikbaar was voor de imple-

komen, beschikken ze ook over

van zijn Latijn en voldeed niet langer aan de

mentatie. Ook gezien de krappe

dezelfde besturing. “Een bijko-

hygiëne-eisen van deze tijd.

ruimte op de productievloer en

mend voordeel”, aldus Hereijgers.

flexibele automatiseringsoplos-

AGV

omdat de productie dan direct

Wat? Op de productiefaciliteit in Breda nam het snoepbedrijf een nieuw AGV-systeem van Egemin Automation in gebruik.

Waarom? Het oude hangbaansysteem was aan het eind

Manager Industrial Automation, Michael Hereijgers: “Een AGV-systeem

De krappe ruimte op de productievloer en het gegeven dat de twee voertuig-

kwam als meest flexibele oplossing uit de bus”

typen deels op hetzelfde gangpad rijden, maakten simulatie noodzakelijk

31

30-31_agv-egemin.indd 31

20-01-15 12:05

AGV tekst: Mark Dohmen foto’s: SICK

Automatisch intern transport is vrijwel onlosmakelijk verbonden met scanners en sensoren

Scanners en sensoren bewaken automatisch transport

Navigeren, positioneren en beveiligen Automatisch intern transport is vrijwel onlosmakelijk verbonden met de toepassing van scanners en sensoren. Ze helpen het voertuig te navigeren en positioneren, en waken bovendien over de veiligheid in het magazijn en op de productievloer.

32

Of het nou een traditionele AGV

andere RFID-oplossingen, vision

tuig, onderscheiden we drie

product manager niet alleen een

betreft of een standaard maga-

technologie, arbeidsbeveiliging,

aandachtsvelden: navigeren,

veel toegepaste, maar ook een

zijntruck, uitgevoerd voor

fotocellen en meet- en positio-

positioneren en beveiligen”, weet

bewezen techniek. Zeker in grotere

autonome inzet, de automatisch

neersystemen. Maarten Braad-

de specialist.

ruimten, gangen of meerdere

geleide voertuigen zijn vrijwel

baart, product manager Beveili-

altijd voorzien van de nodige

gingssystemen bij SICK in

Positiebepaling

ook bochten moet maken. De

scanners en sensoren. Vaak van

Bilthoven, geeft een kijkje in de

Bij het navigeren gaat het om de

NAV-sensor is een roterende

het merk SICK. De gelijknamige

keuken van de producent. “Als we

plaatsbepaling met behulp van

scanner die aan de hand van

Duitse producent is marktleider

uitsluitend kijken naar de

sensoren. Bij AGV’s is dat vrijwel

meerdere reflectoren, die verspreid

op dit vlak en levert daarnaast een

sensoren en scanners op een

altijd de NAV-sensor, in combina-

in het magazijn of in de productie-

uitgebreid assortiment, met onder

automatisch intern transportvoer-

tie met encoders. Het is volgens de

omgeving zijn bevestigd, de

hallen tegelijk waar het voertuig


32-33_agv-sensoren.indd 32

20-01-15 12:05

automatisch transport zo veel

er weinig speelruimte en detec-

een aantal jaren niet meer gehar-

“De scanner stuurt een puls uit,

mogelijk af te stemmen op de

teert een veiligheidsscanner

moniseerd. De opvolger, de

die wordt teruggekaatst en

specifieke inzetomstandigheden

eigenlijk feitelijk álles.”

ISO3691-4, is al wel bekend – en

herkend. Vervolgens koppelt de

en op de wensen en eisen van de

scanner de informatie terug aan

klant, bieden standaard scanners

Opvolger ontbreekt

aan zijn voorganger – maar is nog

het bovenliggende besturingssy-

een keur aan instel- en filtermoge-

In het verleden gold voor AGV’s

steeds niet vrijgegeven. Tot

steem. Hier wordt de informatie

lijkheden. Zo kan de scanner

ook de EN1525 als specifieke

ergernis van Braadbaart. “Veilig-

gecombineerd met onder andere

worden ingesteld om alle objecten

machinenorm. Hierin zijn allerlei

heid zou toch voor iedereen het

de encodersignalen en de van

kleiner dan 25 mm te negeren. Of

zaken vastgelegd met betrekking

hoogste goed moeten zijn”, stelt

tevoren bepaalde lay-out,

om altijd eerst zes keer te meten

tot de uitvoering van de AGV’s.

hij. Bij gebrek aan beter hanteert

waardoor als het ware de

en vervolgens de hoogste waarde

Bijvoorbeeld als het gaat om de

SICK daarom nog steeds de

roadmap voor de AGV ontstaat”,

te hanteren. “Ondanks al die

prestaties van het remsysteem,

EN1525, en worden de eisen

legt Braadbaart uit.

kennis en knowhow is een

het detecteren van personen of de

vertaald naar de huidige stand der

laserscanner in het totale intern

noodstop. De EN1525 is echter al

techniek.

Besturing bepalend

transportplaatje ‘slechts’ een

Indien gewenst kan een naviga-

dataverzamelaar. De intelligentie

tiescanner ook zijn positie bepalen

zit ‘m dan ook vooral in de wijze

op basis van contourherkenning,

waarop de bovenliggende

zodat bijvoorbeeld ook vrachtwa-

besturing met die data omgaat.

gens automatisch kunnen worden

In die besturing leg je ook vast

geladen en gelost. Er zijn ook

welke mogelijkheden van de

andere mogelijkheden om de

laserscanner je wel en welke je

positie te bepalen, bijvoorbeeld

niet gebruikt”, weet Braadbaart.

voor ongeveer 95 procent identiek

AGV

positie van het voertuig bepaalt.

door gebruik te maken van vision technologie, een magnetisch grid

Strenge eisen

of zelfs barcodes. De keuze voor de

Het derde aandachtsveld − beveili-

uiteindelijke technologie is af-

gen − is misschien wel het

hankelijk van de complexiteit van

belangrijkste. Elke AGV is hiervoor

de lay-out. “Daarnaast mogen we

uitgerust met een specifieke, gele

de rol van het bovenliggende be-

veiligheidsscanner. De filtermoge-

sturingssysteem zeker niet onder-

lijkheden, die standaard blauwe

schatten”, aldus Braadbaart. “Met

en grijze scanners bieden, zijn voor

alleen onze scanners en sensoren,

deze veiligheidsscanners niet

of welke andere technologie dan

toegestaan. Dat is vastgelegd in

Om te navigeren maken veel AGV’s gebruik van de roterende NAV-sensor

ook, red je het niet. De expertise

de EN61496-3. “Voor het detecte-

van SICK

en ervaring van de AGV-leverancier

ren van mensen gelden immers

zijn uiteindelijk bepalend voor de

andere eisen dan voor het

mate van het succes.”

detecteren van objecten”, licht Braadbaart toe. De belangrijkste

Filtermogelijkheden

eis waaraan een veiligheidsscan-

Die vlieger gaat uiteraard ook op

ner moet voldoen, is dat hij in een

voor het tweede aandachtsveld;

gespecificeerde afstand – bijvoor-

positioneren. De meeste AGV-leve-

beeld een veiligheidsveld van

ranciers kiezen hier voor een

zeven meter – 1,8 procent remissie

laserscanner. Ook deze werkt

(terugkaatsing, red.) moet

volgens het zogeheten ‘time of

herkennen. “Je moet daarom

flight’-principe: de scanner stuurt

rekening houden met álle

een puls uit, meet wanneer die

mogelijke omgevingsfactoren,

terugkomt, en creëert zo een

zoals stof, licht, hoge temperatu-

tweedimensionaal vlak van het

ren of vocht”, vult Braadbaart aan.

Als gevolg van de strenge eisen is er voor de gele veiligheidsscanner weinig

gebied vóór de AGV. Om het

“Als gevolg van die strenge eisen is

speelruimte en detecteert deze feitelijk álles

33

32-33_agv-sensoren.indd 33

20-01-15 12:05

Achtergrond Tekst en foto’s: Toyota Material Handling

Bedrijven met een logistiek manager die een actief veiligheidsbeleid voeren, zijn het veiligst

Drie tips voor meer veiligheid op de werkvloer

Veiligheidsbewustzijn vereist leiderschap Managers hebben een grotere invloed op het veiligheidsbewustzijn van medewerkers dan trainingen, gebodsen verbodsborden of een postercampagne. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat voor een veilig magazijn leiderschap is vereist.

Zelfs de meest ervaren magazijnmedewerkers die donders

direct als indirect verband bestaat tussen leiderschap en

goed weten hoe ze veilig moeten werken, vertonen wel

het aantal ongelukken.

eens onveilig gedrag. Een heftruckchauffeur met een spoed-

34

opdracht veroorlooft zich soms net wat meer vrijheden dan

Actief veiligheidsbeleid

het veiligheidsplan toestaat, zeker als zijn baas hem erop

Bedrijven met een logistiek manager die een actief veilig-

heeft gewezen dat het geld gaat kosten als die vracht-

heidsbeleid voeren, zijn het veiligst. Hoogleraar en onder-

auto nog later vertrekt. Cruciaal voor de veiligheid in dit

zoeksbegeleider René de Koster noemt dat leiderschap.

soort situaties is de rol van het management. Dat blijkt uit

Leiderschap betekent allereerst zelf het goede voorbeeld

wetenschappelijk onderzoek van de Erasmus Universiteit

geven, maar ook medewerkers inspireren, coachen en ver-

Rotterdam, waarin het effect van verschillende aspecten

antwoordelijkheid geven. Dat kan alleen met de juiste su-

op het aantal ongevallen op de magazijnvloer is gemeten

pervisors en teamleiders. De twintig procent bedrijven die

en geanalyseerd. Het onderzoek toont aan dat er zowel een

het laagst scoren op leiderschap, hebben gemiddeld


34-35_toyota.indd 34

20-01-15 12:07

• Participatief leiderschap: medewerkers betrekken bij be-

cent met de hoogste score op leiderschap. Een manager die

slissingen en hen inspraak en verantwoordelijkheid geven,

leiderschap toont, zorgt ervoor dat het aantal ongevallen

bijvoorbeeld door hen te laten meedenken over veilig-

direct afneemt. Nog belangrijker is dat die manager het

achtergrond

135 procent meer ernstige ongevallen dan de twintig pro-

heidsmaatregelen.

veiligheidsbewustzijn van de medewerkers vergroot, wat

De Koster spreekt bij veiligheidsspecifiek leiderschap over

een zo mogelijk nog grotere impact heeft op de afname van

het vermogen om medewerkers te inspireren, te prikkelen

het aantal ongevallen. Leiderschap heeft zelfs meer impact

en aan zich te binden. Dat laatste wordt nog eens onder-

op het veiligheidsbewustzijn dan het trainen van medewer-

streept door een ander onderzoek, waaruit blijkt dat het

kers, het ophangen van signaleringsborden of het meedoen

veiligheidsbewustzijn voor een groot deel afhankelijk is van

aan postercampagnes.

de getoonde interesse van de manager in het welzijn van

Hieronder volgen drie tips om actief invulling te geven aan

de medewerkers. Met andere woorden: als medewerkers

het begrip leiderschap.

geloven dat het de manager daadwerkelijk om hun veiligheid en gezondheid te doen is - en niet om de kosten en het

Tip 1: Geef het goede voorbeeld

tijdverlies als gevolg van ongevallen te beperken - geven ze

Leiderschap begint allereerst met het geven van het goede

sneller gehoor aan hun instructies en adviezen om ongeluk-

voorbeeld. Een logistiek manager die zich denkt te kunnen

ken te voorkomen.

permitteren even zonder veiligheidsschoenen de magazijnvloer op te lopen zonder op de aangegeven looproute te let-

Tip 3: Kies de juiste supervisors en teamleiders

ten, moet niet raar opkijken als zijn medewerkers dezelfde

Coachend leiderschap betekent medewerkers van feedback

risico’s nemen. Bovendien komt de geloofwaardigheid van

voorzien en corrigeren als ze onveilig gedrag vertonen. Dat

de manager in gevaar. Wat is het verhaal van een manager

is niet iets wat de logistiek manager of warehouse ma-

over veiligheid waard als hij het zelf niet zo nauw neemt?

nager in zijn eentje kan doen. Hij heeft daarvoor de hulp

Het goede voorbeeld geven, geldt uiteraard niet alleen voor

nodig van zijn afdelingschefs, supervisors en teamleiders.

de logistiek manager, maar voor het complete management

Zij zijn vrijwel continu op de magazijnvloer te vinden, zien

inclusief de directie. Wie serieus werk wil maken van veilig-

welke fouten de medewerkers maken en kunnen hen direct

heid, moet ervoor zorgen dat ook de algemeen directeur

daarop aanspreken. Een logistiek manager zal dus ook zijn

zich achter het veiligheidsbeleid schaart en zich aan de

leidinggevenden op de werkvloer moeten overtuigen van

daaruit voortvloeiende maatregelen houdt. Als de directeur

het belang van veiligheid.

gelooft dat alle aandacht voor veiligheid onzin is en alleen

Praktijkvoorbeelden laten zien dat de uitvoering van het

maar tijd en geld kost, hebben alle inspanningen weinig zin.

veiligheidsbeleid vaak stukloopt op de werkvloer. Veel medewerkers zijn doorgegroeid naar de functie van supervisor

Tip 2: Hanteer de juiste leiderschapsstijl

of teamleider, omdat ze de processen in het magazijn tot

In totaal zijn er maar liefst acht verschillende leiderschaps-

in detail kennen en bij het oplossen van problemen uit een

stijlen te onderscheiden, variërend van inspirerend tot wan-

rijke ervaring kunnen putten. Dat zijn echter lang niet altijd

trouwend en van autoritair tot participatief leiderschap.

de juiste personen om medewerkers te motiveren en op de

Van die acht leiderschapsstijlen zijn er drie die managers

juiste manier te coachen. Er zijn inmiddels voorbeelden van

absoluut moeten vermijden: autoritair, wantrouwend en

bedrijven die na invoering van een actief veiligheidsbeleid

teruggetrokken leiderschap. Deze drie stijlen hebben alleen

hebben ondervonden dat ze andere supervisors of teamlei-

maar negatieve effecten. Managers die positieve, duurzame

ders nodig hebben. Dat betekent dat ze nieuwe medewer-

veranderingen op het gebied van veiligheid tot stand willen

kers voor deze functie selecteren op andere competenties

brengen, doen er goed aan te kiezen voor inspirerend, coa-

dan vroeger.

chend of participatief leiderschap: • Inspirerend leiderschap: medewerkers inspireren door een

Het aanbrengen van

duidelijke visie te verkondigen, door zelfverzekerd op te

belijning, ophangen

treden en waar nodig tegen de stroom durven in te gaan.

van signaleringsborden

Een voorbeeld is het motiveren van medewerkers om zich

of het meedoen aan

aan de regels en procedures te houden.

postercampagnes zijn

• Coachend leiderschap: aandacht geven aan medewerkers

nuttige hulpmiddelen;

door ze bij het werk te betrekken en met hen te praten

leiderschap leidt effec-

over hun werk of hun ontwikkeling. Denk aan het geven

tiever tot veiligheidsbe-

van feedback over hun veilig of onveilig gedrag.

wustzijn

35

34-35_toyota.indd 35

20-01-15 12:07

Achtergrond Tekst en beeld: Martin Althoff

Het Actemium WMS leent zich onder andere uitstekend voor voice toepassingen

Actemium Warehouse Management Systeem (WMS)

Workshop met dilemma’s, vragen en keuzes Actemium organiseerde onlangs in Zevenaar een workshop over Warehouse Management Systemen. Aanleiding waren eerdere succesvol verlopen workshops over voicepicking en de integratie van deze handsfree orderverzamelmethode met het Actemium WMS.

Actemium nodigde voor de WMS workshop een evenwich-

Actemium propageert tijdens de workshop zijn WMS voor

tige mix van 17 klanten en prospects uit. Zij werden in de

meer sturing in het magazijn, zonder maatwerk in of

gelegenheid gesteld elkaar over en weer te confronteren

overlap met de meest gangbare ERP-systemen. De koppe-

met vragen en inzichten over WMS, nadat Actemium een

ling van dit WMS met het ERP biedt volgens de automati-

uitgebreid overzicht voor het voetlicht bracht van de

seerder een betrouwbare ondersteuning voor en integratie

mogelijkheden en uitgangspunten van hun eigen WMS.

met alle soorten mobiele computers, scanners, printers,

Onder de deelnemers waren opvallend veel afgevaardigden

weegschalen, gemechaniseerde logistieke systemen en

van productiebedrijven en groothandels. En dat was beslist

orderpickmethoden als RF scanning, pick-to-light/put-to-

geen toeval. Want, voor al deze disciplines is en blijft de

light en voicepicking.

keuze altijd nog een lastig dilemma: Schaffen we voor

36

aansturing van de processen in het magazijn een klantspe-

Ordermanagement

cifiek warehouse management systeem (maatwerk WMS)

Het correct en efficiënt afhandelen van klantorders vergt

aan? Of kan worden volstaan met de standaard WMS-mo-

een nauw samenspel van ERP- en WMS-functionaliteit.

dule van het ERP-pakket?

Ordermanagement is namelijk in eerste instantie een


36-37_achtergrondactemium.indd 36

20-01-15 12:08

om bedrijfsgegevens consistent te houden, ieder gegeven

uitleveropdracht, wordt deze in het WMS geschoten. Dit

slechts in één systeem bij. Dit systeem voedt alle andere

wordt ook wel het logistieke ordermanagement genoemd.

systemen die het nodig hebben. Leg opslaglocaties

Het WMS splitst vervolgens de uitleveropdracht in pickop-

uitsluitend vast in het WMS. ERP houdt de voorraadhoogte

drachten, de magazijnmedewerker pickt en scant een

bij en hoeft niet te weten wáár de spullen liggen. Initieer

artikel, brengt deze naar expeditie etc. Is het artikel de

een voorraadcorrectie in het WMS, nooit in het ERP. Leg

magazijndeur uit, dan wordt het stokje weer overgedragen

stamgegevens van artikelen, zoals artikelomschrijving, kleur

aan het ERP dat vervolgens de facturatie in gang zet.

of prijs, in het ERP vast. Deze worden later naar het WMS

Een belangrijke tip bij het afstemmen van ERP en WMS is

gecommuniceerd. Stamgegevens die alleen relevant zijn

het doornemen van alle mogelijke scenario’s. En dat is geen

voor het WMS, zoals in sommige gevallen lengte-, breedte-,

kleinigheid. Het komt vaak genoeg voor dat een artikel dat

hoogtematen en het gewicht, kunnen wel direct in het

volgens het ERP op voorraad zou moeten liggen, er in de

WMS worden vastgelegd.

praktijk helemaal niet ligt. Of dat het niet wordt gevonden, omdat het op een verkeerde locatie staat of ligt. Die dingen

Voice

gebeuren, dus daar moet je bij de inrichting van je systeem

Voice technieken voor spraakgestuurd orderpicken zorgen

rekening mee houden.

ervoor dat medewerkers in het magazijn hun handen vrij hebben en daardoor volledig gefocust zijn op hun werk-

Mogelijk scenario

zaamheden, efficiënter kunnen werken en minder fouten

Een mogelijk scenario hierbij zou kunnen zijn dat het WMS

zullen maken. Actemium helpt bij de inrichting van de voice

het tekort meldt op de levering aan het ERP-systeem. De

dialogen, en kan snel een betrouwbare koppeling realiseren

klant krijgt minder geleverd en mag dus niet het volledige

met het huidige ERP of WMS. Actemium beschikt over

bedrag in rekening worden gebracht. De voorraadstand

gecertificeerde interfaces en voorgedefinieerde transacties

moet worden bijgewerkt, zowel in het WMS als in het

voor ERP-systemen als SAP, Oracle EBS en JD Edwards, en

ERP-systeem. Doorgaans moet een voorraadcontroleur eerst

Dynamics NAV en AX en UNIT4. Daarnaast wordt gebruikge-

bevestigen dat de goederen werkelijk ontbreken. Er moet

maakt van de bestaande RF Telnet, Database of Webservice

een nalevering worden aangemaakt etc. Pas bij het in detail

interfaces van het huidige ERP- of WMS-pakket. Actemium

doorlopen van de order- en retourscenario’s wordt duidelijk

werkt met ‘best practice’ templates en workflows, gebaseerd

welke ERP- cq. WMS-functies worden aangesproken en hoe

op gerealiseerde voice implementaties, die op basis van een

deze op elkaar ingrijpen.

workshop met de klant tot in detail worden ingericht. Hierbij

Achtergrond

ERP-functie. Maar zodra een klantorder is vertaald in een

kunnen de warehouseprocessen nog efficiënter worden Keuzes maken

gemaakt, door extra functionaliteit toe te voegen voor

Een bedrijfsbreed ERP-systeem heeft veel overlap met een

slimme looproutes, het combineren van verschillende

Warehouse Management Systeem (WMS). Veel gegevens

verkooporders, het splitsen van orderregels in bulk en pick en

kun je in beide vastleggen, maar dat is onpraktisch en niet

een dashboard voor inzicht in openstaande werkzaamhe-

verstandig. Tijdens de implementatie moeten hierin

den, bezetting en de optimale inzet van medewerkers.

belangrijke keuzes worden gemaakt. Als je voor een klant wilt weten of een artikel nog voorradig is, kijk je dan in het ERP- of het WMS-systeem? Stel, een artikel is beperkt houdbaar en heeft een THT-datum, waar leg je die dan vast, in het ERP- of in het WMS-systeem? Nog eentje: stel, een klant plaatst een order voor het laatste artikel dat nog voorradig is. Ga je zo’n artikel dan direct in je ERP-systeem aan die klant toewijzen of maak je alleen een reservering? Want wat als er even later een belangrijkere klant belt die datzelfde artikel wil hebben? Een zending aan een klant kan een gedeelte van een order betreffen, een hele order of meerdere orders. Het omzetten van orders in verzendopdrachten kan in het ERP gebeuren, of in het WMS. Als de klantafspraken belangrijk zijn, laat dan het ERP deze keuze maken. Is de efficiency van het magazijn belangrijk, laat het dan aan het WMS over. Hou,

Horesca Lieferink is een recente WMS-referentie van Actemium

37

36-37_achtergrondactemium.indd 37

20-01-15 12:08

TEST TEKST EN FOTO’S: THEO EGBERTS, ANDERSOM TESTING

De Hyundai 18BT-9 oogt modern, is solide gebouwd en gemakkelijk te bedienen

HYUNDAI 18BT-9

COMPLEET PLAATJE Hyundai presenteerde in 2014 een volledig nieuwe 9-serie heftrucks met een opvallende styling. Zowel de trucks met verbrandings- als elektromotoren kregen een nieuw design en tal van technische verbeteringen. In deze test staat de 1,8 tons 48V elektrische driewieler centraal. Samengevat: we meten een stevig stroomverbruik, maar verder is het een truck met alles er op en er aan. Hyundai komt als heftruckmerk niet zo vaak voor in onze

volledige lijn van bijna citroengele trucks. Lekker fris en be-

test. In de afgelopen 26 jaar namen we slechts twee keer

slist opvallend en veilig.

een LPG- en eenmaal een dieseltruck in de 2,5 tons klasse

Zo ook onze 1,8 ton testtruck. De compacte driewieler met

onder handen. Wat ons betreft komt daarin de komende tijd

dubbele AC-rijmotoren en dubbel achterwiel is compact

beslist verandering. Het Koreaanse merk ververste vorig jaar

en toch voorzien van een 750 Ah batterij. Ondanks het for-

haar totale range met opvallend modern gestylede trucks.

maat van de krachtbron is de entree tot de werkplek redelijk

Niet alleen het frisse ontwerp trekt daarbij de aandacht,

goed. De opstaptrede had een maatje groter mogen zijn,

ook de details springen in het oog. Reden genoeg om bij im-

maar is al met al goed bruikbaar bij het open afstappen.

porteur ZHE uit Heijningen met een populaire elektrotruck

Het gekozen kunststof is erg solide, al wordt dat wel wat

uit het 48V-segment te beginnen: de driewiel BT18-9.

glad onder natte omstandigheden. Een iets grover profiel zou wenselijk zijn.

OPVALLEND FRIS

38

Zoals vele Koreaanse merken hanteert ook Hyundai alleen

GEMAKKELIJKE BEDIENING

oneven cijfers in haar typeaanduidingen. De serie-9 is de

De ruimte op de werkplek is groot voor zo’n compact model.

opvolger van de 7, die op zijn beurt de serie-5 verving. Niet

De voetenplaat is vrij van obstakels en staat onder de juiste

alleen verandert het getal, ook de kleur wijzigt. Toonde het

hellingshoek. De hoogte van de pedalen is prima, evenals

merk eerst wat oranjegeel en later okergeel, nu staat er een

hun bereikbaarheid.


38-39-40_test.indd 38

20-01-15 12:09

14

13

Gemeten testverbruik in kWh

16

11 10

wa

W tt per uur (k

7

4,5

7,5

4

18

lo

6,5

5 17

ki

6

5,5

15

12

TEST

Verbruik in kWh per 100 pallets

8

ki

h)

lo

wa

W tt per uur (k

h)

Hyundai 18BT-9 High: 14,67 kWh

Hyundai 18BT-9 High: 6,93 kWh

Hyundai 18BT-9 Normal: 13,81 kWh

Hyundai 18BT-9 Normal: 6,11 kWh

Hyundai 18BT-9 Economy: 13,44 kWh

Hyundai 18BT-9 Economy: 5,83 kWh

Gemiddelde 3-wl 48V tot december 2014: 10,23 kWh

Gemiddelde 3-wl 48V tot december 2014: 4,73 kWh

De zit op de Grammer MSG65 is in orde. De stoel is voorzien

fen we rechts naast de stoel een opbergbakje, papierklem,

De masthendels zijn

van twee verstelbare armleuningen en een gemakkelijk te

bekerhouder en een 12V aansluiting.

goed bereikbaar en

bedienen gewichtsinstelling. Vanaf de zitpositie zijn de hen-

Wat de veiligheid betreft heeft Hyundai de zaken ook netjes

zorgen voor een nauw-

dels voor de mastfuncties ook comfortabel bereikbaar. Ze

voor elkaar. Er is een melding voor het niet gebruiken van

keurige bediening

staan rechts voorop bij de batterijdeksel en zorgen voor een

de opvallend oranje gekleurde heupgordel. Via het stoelcon-

van alle hydraulische

nauwkeurige bediening van de vorkhoogte en mastneiging.

tact is er een vrijgave van de mast- en rijfuncties. Zit je niet

functies

Heel aangenaam is de plaatsing van de rijrichtingsscha-

op de stoel, dan kun je niet rijden, heffen, dalen of neigen.

kelaar op de zijkant van de hefhendel. Tevens is daar een

Daarnaast is de testtruck voorzien van een panorama-

drukknop van de claxon ondergebracht. Op de neighendel

spiegel, compleet verlichtingspakket, flitslicht en achter-

treffen we een drukknop om automatisch de mast verticaal

uitrijdsignalering (pieper). De parkeerrem ontgrendelt de

(en de vork horizontaal) te stellen. Deze functie werkt zowel

aandrijving honderd procent en houdt de truck keurig op

bij het voor- als achterover neigen en is zeer praktisch in het

zijn plaats.



gebruik. De hellingshoek van de stuurkolom is traploos en over een groot bereik te verstellen. Als je kiest voor beenruimte, dan staat de kolom vrij rechtop. In dat geval is de positie van het stuurwiel naar onze smaak net te hoog voor een comfortabele bediening. ZICHT EN VEILIGHEID Het zicht vanaf de werkplek is in orde. Het schutboord is opvallend laag en biedt riant zicht direct voor de truck. De driedelige mast is voorzien van dubbele cilinders voor de vrije heffing waardoor het doorzicht beter is dan bij een centrale enkelvoudige cilinder. De mast is voorzien van een prima demping tussen de mastdelen, zowel bij het heffen als het

Het instrumentarium met kleurrijk LCD is overzichtelijk en

dalen. De geïntegreerde sideshift is handig, maar snoept

biedt de chauffeur de mogelijkheid om drie werkmodi te

wel wat centimeters extra dodehoek weg. In de cabine tref-

selecteren

39

38-39-40_test.indd 39

20-01-15 12:09

TEST

Aantal pallets per 8 uur Hyundai 18BT-9 High: 378

Hyundai 18BT-9 Normal: 354

Hyundai 18BT-9 Economy: 346

Gemiddelde 3-wl 48V tot december 2014: 373

0

100

200

300

400

De grootte van de op-/

daginzet mogelijk maakt. Wellicht brengt een nauwkeurige

afstaptrede is wat

afstemming van de diverse parameters nog winst.

aan de krappe kant,

Wie aan de 750 Ah tekort komt, kan via de zijdeur snel en

maar wel praktisch

veilig de batterij wisselen. Gewoon takelen is ook mogelijk,

bruikbaar

de Hyundai biedt beide mogelijkheden. VOORSPELBAAR EN SOLIDE



DRIE WERKMODI

Bij het werken valt de goede voorspelbaarheid van de Hyun-

Een van de opvallendste zaken in de cabine is het kleurrijke

dai 18BT-9 op. De curve contol houdt hem netjes op koers in

display. Deze toont alle noodzakelijke informatie inclusief

scherpe bochten. De mate van afremming op het accelera-

stand van de stuurwielen en het gekozen rijprogramma.

tiepedaal is goed, maar zou wat ons betreft ook iets hoger

Gewichtsindicatie van de opgenomen last is optioneel.

mogen zijn. De ons onbekende Koreaanse Nexen volrubber-

De 18BT-9 kent drie werkmodi: Economic, Normal en High.

banden laten een positieve eerste indruk achter.

We rijden de truck in de standaard fabrieksinstellingen en

Net zo positief is de opvallend solide constructie van de to-

ervaren hierbij logische verschillen in acceleratie, rijsnelheid

tale heftruck. Het chassis, het plaatwerk, de zijdeur van het

en hefsnelheid. In de H-modus presteert de Hyundai markt-

batterijcompartiment, de batterijdeksel, het beschermdak

conform. De truck voelt krachtig aan, maar kent daarbij een

en de mast: alles is even stevig en robuust. Dit comple-

stevig energieverbruik. Kiezen we de N of E modus, dan da-

teert het totale plaatje van deze opvallende Koreaan: hij is

len prestaties en verbruik navenant, maar minder sterk dan

modern van uiterlijk, kent de noodzakelijke veiligheden, is

we doorgaans zien. Het verbruik blijft relatief hoog, al zal

voorspelbaar te bedienen en presteert naar verwachting.

dat zal voor de gemiddelde gebruiker wellicht minder een

Om het daarnaast ook de energiebewuste klant naar de zin

struikelblok zijn, omdat de 750 Ah batterij een behoorlijke

te maken, rest Hyundai nog een fraaie uitdaging.

Hefsnelheid met 1.200 kg last (in cm/s)

Rijsnelheid met 1.200 kg last (in km/h)

Acceleratie over 27,2 meter (in s)

Praktische inzetduur bij max. batterij (in h:min)

QUICKSCAN Pluspunten:

Hyundai 18BT-9 High

+ Gemakkelijke bediening + Voorspelbaarheid

Hyundai 18BT-9 Normal

Hyundai 18BT-9 Economy

+ Solide constructie Voor verbetering vatbaar:

- Hoogte stuurkolom - Antislip open afstap

Gemiddelde 3-wl 48V tot december 2014

40

- Energieverbruik


38-39-40_test.indd 40

20-01-15 12:09

Energic Plus biedt batterijregenerator

Stootprofielen voorkomen letsel en schade De Energic Replus batterijregene-

Haagh Protection heeft zijn

rator geeft alle

assortiment uitgebreid met

loodzuurbatte-

flexibele en sterke waarschu-

rijen een tweede

wings- en beschermingspro-

leven. Sulfatering

fielen om ongelukken met

tast batterijen

medewerkers en schade aan

aan waardoor na

het machinepark te voorko-

een aantal jaren

men. De profielen fungeren

van gebruik de

als persoonlijke kreukelzone voor mensen, machines en andere

capaciteit van de

inventaris. Ze absorberen schokken en stoten en verhinderen zo per-

batterij afneemt.

soonlijk letsel of schade. Het geheim van de sterkte van de profielen

De batterijregene-

zit ‘m in het ontwerp: in het midden van het profiel zit een kern

rator verwijdert de

van polyurethaan schuim, dat wordt beschermd door een speciaal

sulfatering door hoogfrequente elektrische pulsen, waardoor de batte-

folie dat ook de waarschuwingskleuren beschermt, zelfs wanneer er

rijen volgens deze leverancier hun capaciteit terugkrijgen. (N.B. De effec-

sprake is van zware slijtage. De flexibele profielen zijn geschikt voor

tieve werking van deze regeneratiemethode is overigens nog onderwerp

binnen- en buitengebruik en zijn licht- en verouderingsbestendig.

van discussie binnen de batterijbranche (red.). Het batterijen lader-

Ze zijn bovendien bestand tegen extreme temperaturen, van -40ºC

merk Energic Plus wordt in de Benelux onder andere vertegenwoordigd

tot +100 ºC. Ook zijn ze eenvoudig op maat te snijden.

Producten

Producten Bezoek Verpakking-tota al.nl voor meer producten

door de TVH-Group Thermote & Vanhalst in Waregem. Alle producten, nieuws, handleidingen en catalogi zijn te vinden op de nieuwe website van Energic Plus.

Veiligheidsschoenen voor dames Honeywell Safety Products heeft nu ook Otter Premium Protect-serie

Het complete assortiment kogelpotten, ook RVS

veiligheidsschoenen met antislipzolen voor met name vrouwelijk warehouse-personeel. Deze schoenen zijn met verwisselbare binnenzolen volledig af te stemmen op de persoonlijke voorkeuren van de drager en verkrijgbaar in de maten 36 tot en met 48. Alle schoenen in deze reeks zijn schokbestendig en hebben goede antislipprestaties. De zool is snijbestendig, biedt bescherming tegen veel zuren en oliën en is bij kort contact bestand tegen temperaturen tot 300 °C. Het profiel van de zool is zelfreinigend. De Otter Premium veiligheidsschoenen voorkomen bovendien

Bel voor informatie: Protempo bv

elektrostatische lading en ontlading. Dat is vooral belangrijk voor medewerkers in de elektronica-industrie. 115

adv. 115 93x131 mm.indd 1

41-42_productnieuws+column.indd 41

Postbus 21, 6500 AA NIJMEGEN Nederland Tel. +31(0)24-3711711. Fax +31(0)24-3711700 [email protected] www.protempo.eu

41

26-01-2010 10:45:46

20-01-15 11:23

Producten

Yale introduceert veiligheidsgordel voor verbranders

column

Yale komt met een felrode en goed zichtbare veiligheidsgordel voor alle verbrandingstrucks met een capaciteit van 1 tot 9 ton. er is optioneel ook een vergrendelingssysteem beschikbaar voor de reeks. dit voorkomt dat de motor kan worden gestart als de gordel niet is vastgemaakt. Wordt de gordel tijdens het rijden losgemaakt, dan wordt de aandrijving uitgeschakeld en mindert de heftruck vaart. is de gordel los, dan gaat op het display van de heftruck het symbool van de veilig-

HOED U VOOR NAMAAK!

heidsgordel branden om de bestuurder te waarschuwen. de gordel is voorzien van het emergency locking retractor (elr)-mechanisme.

Het stond al langer in de weg, maar nu ook de jongste naar de middel-

Hierdoor kan de riem zich aanpassen aan de bewegingen van de

bare school gaat, werd het toch echt tijd de lego op te bergen. prachtig

bestuurder. dit komt het comfort ten goede, ook bij het achteruit-

speelgoed waarvan zelfs steentjes van veertig jaar oud nog steeds op de

rijden. Bij een botsing of instabiliteit vergrendelt de gordel automa-

nieuwe steentjes passen. dat gooi je natuurlijk niet weg, dat kan nóg

tisch. de gordel kan ook achteraf worden gemonteerd op bestaande

wel een generatie mee. over duurzaam gesproken.

Yale ic-heftrucks en elektrische vorkheftrucks.

tussen de bouwwerken zat ook een blauw politievliegtuigje. Bijna niet van echt te onderscheiden, maar bij het oppakken liet een aantal blokjes los en viel er een vleugel af. oorzaak: nep-lego van een ander fabricaat.

Hybride snelloopdeur biedt isolatie en snelheid

in 1988 verliep het lego-patent voor de originele blokjes en sindsdien is er namaak op de markt. Helaas niet in dezelfde kwaliteit. magazijnstellingen zijn ook een soort lego; uit standaard elementen kun je complete constructies bouwen. Fabrikanten hebben eigen stel-

de albany rr3000 iSo hybride snelloopdeur van aSSa aBloY entrance

lingsystemen ontwikkeld en deze zijn niet onderling uitwisselbaar. daar

Systems opent en sluit met maximale snelheid en minimaal thermisch

is een goede reden voor.

energieverlies. de vijftig millimeter dikke, thermisch geïsoleerde deur-

de statische berekeningen voor de stellingconstructies gaan namelijk uit

lamellen van deze snelroldeur hebben een thermische onderbreking in

van bouwelementen met beproefde vaste eigenschappen. Voor bouw-

elke lamel. dit ontwerp zorgt voor optimale thermische prestaties met

elementen van verschillende fabrikanten is onderlinge gelijkwaardigheid

minimaal warmteverlies en geen condensatie. een verbeterde afdichting

praktisch niet vast te stellen. daarvoor zijn tests en beproevingen nodig,

rond de buitenrand van de deur beperkt tocht en zorgt dat een betere u-

waar zeer aanzienlijke kosten mee gemoeid zijn.

waarde wordt bereikt, waarin warmteverlies meestal wordt uitgedrukt.

Het is daarom oppassen geblazen als u vervangend materiaal aangebo-

met de albany rr3000 iSo kan ieder gebouw volgens de leverancier

den krijgt dat niet van de oorspronkelijke fabrikant afkomstig is, maar

energiezuiniger en duurzamer worden.

volgens de leverancier wel zou passen. Bij lego is een slechte passing

de snelloopdeur heeft een naadloze constructie zonder scharnieren,

hooguit irritant; bij magazijnstellingen kan het levensgevaarlijk zijn.

steunen of loopwielen, zodat hij voortdurend kan worden gebruikt. de deurlamellen zijn zo ontwikkeld dat ze elkaar niet raken wanneer de deur naar boven of beneden rolt.

harm de Vries BmWt-sectievoorzitter magazijninrichting

42


41-42_productnieuws+column.indd 42

20-01-15 11:24

slim intern transport

DE NIEUWE HYSTER REACHTRUCK, DE BESTE DIE HYSTER OOIT GEMAAKT HEEFT.

> Hogere efficiëntie door hogere rijen hefsnelheden. > Uitmuntend zicht rondom door het innovatieve mastontwerp. > Toonaangevende ergonomie.

www.heffiq.nl

BY JOINING FORCES, WE CAN MEET YOUR CHALLENGES LIKE NEVER BEFORE.

Vijf grote namen. Eén bedrijf. UniCarriers. Dé nieuwe specialist in intern transport. In UniCarriers komen Atlet, Nissan Forklift en TCM samen doordat de bedrijven Crepa en UniCarriers Netherlands hun krachten bundelen. Elk met zijn eigen specialisme. Er staat nu één ijzersterke, complementaire combinatie die u ongeëvenaarde totaaloplossingen in leasing, warehousing en heftrucks biedt. Wereldwijd. Geen uitdaging is te groot.

UNI 21409036 AD 230x300 The UniCarriers.indd 1

IJzersteden 28, 7547 TB Enschede, tel.: 053 484 84 84 Fleminglaan 5, 2289 CP Rijswijk, tel.: 070 413 55 55 weareunicarriers.nl

17-10-14 10:59

LOGIMAT PAKT WEER UIT. Het grootste magazine voor intralogistiek. AGV-Special. Met STABIEL STAPELEN MET SAT SPECIALE AANDACHT VOOR AGV

Recommend Documents