LOI © Certiked
ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de Toets Nieuwe Opleiding van
Master of Business Administration LOI University aan het NVAO Toetsingskader Nieuwe Opleidingen De visitatie vond plaats op 28 september 2005 en 13 juli 2006
Inhoud van het verslag Identificatie................................................................................................................................................2 Managementsamenvatting.........................................................................................................................4 Bevindingen ..............................................................................................................................................6 1. Onderwerp: doelstellingen opleiding ....................................................................................................7 2. Onderwerp: programma......................................................................................................................12 3. Onderwerp: inzet van personeel..........................................................................................................22 4. Onderwerp: voorzieningen..................................................................................................................26 5. Onderwerp: interne kwaliteitszorg......................................................................................................29 6. Onderwerp: condities voor continuïteit...............................................................................................31 7. Vergelijking met criteria Association of MBA’s..................................................................................33 Bijlage 1: Programma..............................................................................................................................35 Bijlage 2: Documenten ............................................................................................................................37 Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader............................................................................................38 Bijlage 4: Samenstelling visitatieteams...................................................................................................58 Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen .............................................................................................60 De verantwoordelijke teamleider: drs. R. de Lusenet namens deze,
M.I. van de Velde Certiked Oktober 2006
Pagina 1 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Identificatie Stichting LOI Hoger Onderwijs (hierna LOI University) Leidsedreef 2 2352 BA Leiderdorp Postbus 4200 2350 CA Leiderdorp Telefoon: 071 - 545 12 58 Fax: 071 - 545 11 45 Website: www.loi-university.nl Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurders: De heer mr. M.J. Kuipers, voorzitter bestuur Mevrouw mr. K.S. Visscher, businessunitmanager De heer T.F. Steffens, kwaliteitscoördinator
Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: • LOI University • Master of Business Administration (MBA) • Deeltijd • Locatie Leiderdorp (afstandsonderwijs). Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate de aspecten uit het NVAO Toetsingskader Nieuwe Opleidingen (februari 2003) adequaat worden afgedekt.
Teamsamenstelling De visitatie is in twee stappen uitgevoerd, te weten een generieke visitatie op 28 september 2005 en een specifieke visitatie op 13 juli 2006. De samenstelling van de teams op beide dagen was als volgt: Tijdens de generieke visitatie op 28 september 2005: Teamleider: drs. R. de Lusenet Assistent teamleider: ir. R.S. Kloosterman Secretaris: mw. drs. H.T.J. Naaijkens-Wokke Tijdens de specifieke visitatie op 13 juli 2006: Teamleider: drs. R. de Lusenet Extern deskundige: prof. dr. M.A.E. Vandenput Extern deskundige: H.W. Rietberg MBA Secretaris: mw. drs. T. Buising Van elk teamlid is in Bijlage 4 een beknopt CV opgenomen. Pagina 2 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Werkwijze De LOI University heeft de documenten Toets Nieuwe Opleiding en Karakteristiek LOI Hogeschool opgesteld die de basis vormden voor de invulling van de generieke onderwerpen van de visitatie en deze tijdig doen toekomen aan het visitatieteam. Daarnaast heeft de LOI University een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding Master of Business Administration en deze voorafgaand aan de tweede visitatiedag doen toekomen aan het visitatieteam. De eerste visitatiedag is zoals hierboven vermeld uitgevoerd op 28 september 2005; op 13 juli 2006 is de tweede visitatiedag uitgevoerd. De generieke onderdelen komen met name terug bij onderwerpen 4, 5 en 6. Dit betekent dat de teksten van deze onderwerpen veel overeenkomsten vertonen met de teksten van de rapportage inzake de Toets Nieuwe Opleiding van de HBO Bachelor Bedrijfskunde. Het conceptrapport is op 27 september 2006 toegezonden aan het management van de opleiding. In de aanloop naar de visitatie is er eenmaal een bijeenkomst geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de University. Deze bijeenkomst had een voorlichtend en planningstechnisch karakter.
Pagina 3 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Managementsamenvatting Op 28 september 2005 en 13 juli 2006 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de opleiding Master of Business Administration (MBA) van de LOI University. De doelstelling van de visitatie was een Toets Nieuwe Opleiding uit te voeren met betrekking tot de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het NVAO Toetsingskader Nieuwe Opleidingen hoger onderwijs. De deeltijd opleiding MBA is bedoeld voor degenen die al werkzaam zijn in een leidinggevende functie danwel een functie die aan een dergelijke functie is gerelateerd. De opleiding richt zich op werkenden in het brede spectrum van het midden- en kleinbedrijf en op werkenden in de kleinere bedrijfseenheden (business units) van het grootbedrijf. Naar de mening van het visitatieteam heeft de LOI met de focus op het midden- en kleinbedrijf een duidelijk profiel gekozen en de opleiding hanteert dit profiel ook consequent in de uitwerking van het programma en de competenties. De LOI Hogeschool verzorgt veertig opleidingen op divers gebied, zoals economie, informatica, marketing & sales en management en biedt ook post-HBO opleidingen aan. De LOI university verzorgt een drietal HBO master opleidingen en een wetenschappelijk traject. De LOI Hogeschool behoort met ruim 20.000 studenten tot de grote hogescholen van Nederland. De LOI verzorgt afstandsonderwijs. Dat wil zeggen dat de studenten onafhankelijk van plaats, tijd en studietempo de opleidingen kunnen volgen. Belangrijke pijlers van de LOI zijn de kwaliteit van de leerstof, de individuele begeleiding van de studenten door de docent en innovatie van het onderwijs. De leerstof van de MBA opleiding wordt ontwikkeld door inhoudsdeskundigen, waarbij de opleiding veel aandacht besteedt aan de didactisering van de lesstof, juist met het oog op het afstandsonderwijs. Het visitatieteam spreekt haar waardering uit voor het didactische concept van de opleiding, dat getypeerd kan worden als competentiegericht afstandsonderwijs. Hierbij werken de studenten, op afstand, met behulp van praktijkgerelateerde opdrachten aan de ontwikkeling van (kern) competenties. De begeleiding van de studenten vindt plaats door middel van correctie van en commentaar op de ingezonden huiswerkopgaven van de student (door de docent). De student heeft daarnaast de mogelijkheid additionele vragen aan de docent te stellen. De interactie tussen de student en de docent vindt plaats via de post en in toenemende mate via de digitale leeromgeving van de University. Hiernaast worden gedurende de gehele MBA opleiding diverse trainingen georganiseerd, waarbij docenten en studenten (en studenten onderling) elkaar ontmoeten, opdrachten uitwerken en reflecteren op de uitgevoerde opdrachten. Tijdens de twee visitatiedagen heeft het visitatieteam kennisgenomen van de digitale leeromgeving van de LOI, LOI Campus en Campus Pro. Ook de ontwikkelingen op dit gebied (in de periode tussen de twee visitatiedagen) zijn goed zichtbaar gemaakt. De leeromgeving biedt studenten overzicht over de opleiding, inzicht in de eigen vorderingen, mogelijkheden tot overleg met de docent en met medestudenten en (indien de student hier prijs opstelt) een individuele planningsagenda. De zelfevaluatie (inclusief bijlagen) van de MBA opleiding had een goed niveau en heeft het visitatieteam voldoende basis geboden om mede aan de hand daarvan de opleiding te beoordelen. Hiernaast heeft het visitatieteam tijdens de twee visitatiedagen voldoende documentatie kunnen bestuderen. Het visitatieteam plaatst hierbij als kanttekening dat het de leerstof van het eerste jaar van de opleiding nog niet in zijn geheel is uitgewerkt. Dit geldt voor zowel de modules als de trainingen. Het visitatieteam verwacht echter dat, op basis van de bestudeerde reeds ontwikkelde modules, alsmede op basis van de uitgewerkte Pagina 4 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
competenties, leerdoelen en literatuurlijst en de werkwijze van de LOI betreffende de ontwikkeling van programma’s, dit tijdig en adequaat zal plaatsvinden. Het visitatieteam heeft onderzocht in welke mate de MBA opleiding van de LOI voldoet aan de algemene en meer specifieke criteria van de Association of MBA’s (zie hoofdstuk 7). Het betreft hier criteria ten aanzien van het instituut, het programma, het personeel en dergelijke. Het team is van mening dat de opleiding aan deze criteria voldoet. Het visitatieteam waardeert de wijze waarop de LOI University in staat is deskundigheid en capaciteit van velerlei niveau te mobiliseren en daarbij optimale flexibiliteit te behouden. De LOI heeft voor deze opleiding een aparte actie opgezet, gericht op het werven van docenten die geschikt zijn voor een MBA opleiding met een MKB profiel. Dit heeft tot nog toe 10 nieuwe docenten opgeleverd. Hiernaast is de LOI er ook bij de MBA opleiding goed in geslaagd haar strategische uitgangspunten, afstandsonderwijs op maat, onafhankelijk van tijd, plaats of tempo te vertalen in een onderwijsconcept en een begeleidingssystematiek die adequaat wordt ondersteund met moderne technologie (de digitale leeromgeving). Tot slot de interne kwaliteitszorg. De LOI heeft naar de mening van het visitatieteam een adequaat systeem ontwikkeld waarmee de organisatie zichzelf frequent de spiegel voorhoudt, verbeteringen in (deel)processen aanbrengt en continu op zoek is naar optimalisatie van de kwaliteit van het product en de dienstverlening. Het visitatieteam van Certiked concludeert dat de opleiding Master of Business Administration van de LOI University in voldoende mate aan het geheel van het NVAO Toetsingskader Nieuwe Opleidingen hoger onderwijs beantwoordt.
Pagina 5 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hierna de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. Per onderwerp en facet uit het NVAO-kader is in een kader een omschrijving van de NVAO-criteria gegeven, waarna een puntsgewijze opsomming volgt van de bevindingen. Voor elk facet en elk onderwerp wordt vervolgens het oordeel van het visitatieteam gegeven.
Pagina 6 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
1. Onderwerp: doelstellingen opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • • • •
•
•
•
•
Er is geen landelijk beroeps- en opleidingsprofiel beschikbaar voor MBA opleidingen. De LOI heeft zelf het Beroeps- en Opleidingsprofiel Master of Business Administration LOI University opgesteld. De eindkwalificaties van de Master of Business Administration worden weergegeven in het Beroeps- en Opleidingsprofiel Master of Business Administration LOI University. De master is gericht op beroepsuitoefening als zelfstandig, integraal opererend manager in het midden- en kleinbedrijf (MKB) en de kleinere bedrijfseenheden van het grootbedrijf. De LOI wil met deze master een bijdrage leveren aan de toenemende behoefte aan hoger opgeleiden in het MKB en inspringen op de leemte op dit gebied in het onderwijs (er is nog geen masteropleiding voor dit segment). Het Beroeps- en opleidingsprofiel van de Master of Business Administration is opgesteld op basis van kenmerken van het werkveld, ontwikkelingen in het werkveld en ontwikkelingen in de samenleving (bijvoorbeeld mondialisering van de arbeidsmarkt in een multiculturele samenleving en technologie en organisatiekundige ontwikkelingen). De master leidt op tot breed inzetbare en competente leidinggevenden die: a) beschikken over voldoende kennis en inzicht in het brede domein van het midden- en kleinbedrijf; b) gericht zijn op resultaat; c) beschikken over strategisch inzicht en in staat zijn te anticiperen op toekomstige situaties; d) in staat zijn tot (zelfstandige) analyse en probleemoplossing; e) besluitvaardig zijn. Het Beroeps- en opleidingsprofiel maakt onderscheid in acht resultaatgebieden voor MBA opgeleiden. Op basis hiervan heeft de opleiding drie categorieën van kerncompetenties geformuleerd: visie, leiderschap en commerciële oriëntatie. Voor elk van deze drie kerncompetenties onderscheidt de LOI drie niveaus: niveau van kennisverwerving, niveau van gedrag en vaardigheidsniveau. Per kerncompetentie zijn deze drie niveaus uitgewerkt in een competentiematrix. De opleiding is opgedeeld in drie fasen, waarbij in de eerste fase kennis en inzicht in de functionele gebieden en methodologische grondslagen van wetenschappelijk onderzoek centraal staan. In de tweede fase komt kennis van en inzicht in de belangrijkste bedrijfsprocessen (functieoverstijgend) aan de orde. De derde fase tenslotte is de afstudeerfase.
Pagina 7 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
•
•
De competenties vormen de basis voor het curriculum. De verschillende fasen van de opleiding zijn in de Onderwijs- en Examenregeling (OER) uitgewerkt in modules en de daarbij behorende competenties en leerdoelen. De opleiding is ontwikkeld in samenwerking met een Raad van Advies, bestaande uit personen die werkzaam zijn als manager en/of beschikken over ruime onderwijservaring in het hoger onderwijs. Gezien de ervaring en deskundigheid die aanwezig is binnen de raad van advies, heeft deze raad zich in de periode 2003 tot heden ontwikkeld tot een Programma-adviesraad voor de LOI Hogeschool en LOI University. De Programma-adviesraad bestaat uit domeindeskundigen. De MBA opleiding en het curriculum zijn gevalideerd door de domeindeskundigen van de Programma-adviesraad en MKB-domeindeskundige. Voor het domein Business Administration, waaronder MBA valt, is onlangs een beroepenveldcommissie (BVC) geformeerd, bestaande uit personen met deskundigheid op het gebied van Business Administration en feeling het met onderwijsveld. Deze BVC zal voor het eerst bijeenkomen in september 2006. De MBA opleiding is aan de orde gekomen in diverse trainingen van andere opleidingen, waarbij met studenten gesproken is over de behoefte aan een dergelijke opleiding. Inmiddels is ook een deel van de LOI-hogeschool afgestudeerden student van deze MBA-opleiding
Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de invulling van het aspect Domeinspecifieke eisen als voldoende. Het team heeft vastgesteld dat de beoogde eindkwalificaties zowel door een Raad van Advies als door de domeindeskundige van de Programma-adviesraad zijn gevalideerd. Hiernaast wordt door de opleiding momenteel gewerkt aan de inrichting van de beroepenveldcommissie. Het visitatieteam is van mening dat de LOI de opleiding en het curriculum goed heeft afgezet tegen vakgenoten. De LOI heeft gekozen voor een specifiek profiel (MKB) en dat naar de mening van het visitatieteam consequent uitgewerkt in de gehele opleiding. Het visitatieteam spreekt haar waardering uit voor het Beroeps- en opleidingsprofiel, waarin de opleiding een expliciete focus op het MKB zichtbaar maakt en uitwerkt. Het visitatieteam is van mening dat de beoogde competenties duidelijk aansluiten bij de domeinspecifieke HBO-eindkwalificaties. 1.2 Niveau De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Master. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •
•
De opleiding leidt studenten op tot masters met de kwalificaties van een beginnend leidinggevende. De beoogde kwalificaties worden weergegeven in het Beroeps- en opleidingsprofiel en in de eindtermen van de drie verschillende fasen. In de competentiematrix wordt per kerncompetentie een uitwerking gegeven naar niveau (kennis, gedrag en vaardigheden) in diverse deelcompetenties. Vervolgens worden deze competenties (per niveau) gerelateerd aan het onderwijsprogramma c.q. de modulen waarin deze competenties ontwikkeld worden.
Pagina 8 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
•
•
•
Het studiemateriaal wordt door de LOI zelf ontwikkeld. Hiernaast wordt gebruik gemaakt van bestaande literatuur. De Dublin descriptoren zijn voor de ontwikkelaars een belangrijk uitgangspunt bij de ontwikkeling van het materiaal. Niet alleen de inhoud van het materiaal maar ook de mate waarin het materiaal voldoet aan de niveau-eisen voor HBO, wordt gecontroleerd. Auteurs en beoordelaars worden door de LOI geselecteerd op hun bekwaamheid om studiemateriaal te ontwikkelen resp. te beoordelen op HBO-niveau; in combinatie met de ISO 9001-gecertificeerde procedure voor ontwikkeling en toetsing van het lesmateriaal vormt dit een extra garantie voor het vast te stellen eindniveau. Het visitatieteam heeft de eindkwalificaties van de opleiding bestudeerd en vergeleken met de Dublin descriptoren en komt tot de volgende conclusies:
Kennis en inzicht Doelstelling is dat de afgestudeerde Master of Business Administration in staat is om zelfstandig, methodologisch verantwoord en met behulp van theoretische denkkaders complexe problemen uit de praktijk te analyseren en hiervoor bruikbare oplossingen te genereren. De opleiding heeft, zoals eerder aangegeven, een drietal kerncompetenties gedefinieerd (visie, leiderschap en commerciële oriëntatie). Voor elk van deze drie kerncompetenties gelden drie niveaus, waarvan het niveau van kennisverwerving één is. Dit betekent dat de betreffende kerncompetentie op het gebied van niveau van kennisverwerving uitgewerkt is in diverse inhoudelijke kennisthema’s. Voor de kerncompetentie visie bijvoorbeeld geldt dat verwacht wordt dat de afgestudeerde master kennis heeft van strategische managementtheorieën, organisatieprocessen, veranderingstheorieën, etc. Bij de kerncompetentie leiderschap wordt verondersteld dat de afgestudeerde master kennis heeft van organisatieculturen, leiderschapstheorieën, etc. En bij de kerncompetentie commerciële oriëntatie moet de afgestudeerde kennis hebben van marktontwikkelingen, marketingtheorieën en financiën en budgettering. Toepassing van kennis en inzicht Het toepassen van opgedane kennis en inzicht, komt vooral aan de orde bij de praktijkopdrachten, trainingen en het afstudeerproject. De praktijkopdrachten en trainingen vinden plaats tijdens alle fasen van de opleiding. Elke module wordt afgesloten met een praktijkopdracht, waarin de theorie van de verschillende modules direct toegepast wordt in (de eigen) werksituatie van de student. Hiernaast zijn de studenten al werkzaam in de relevante beroepspraktijk (dit is een van de toelatingseisen) waardoor ze in staat zullen zijn het geleerde direct in de eigen praktijk toe te passen. Ook voor de drie kerncompetenties gelden diverse eisen ten aanzien van toepassen van kennis en inzicht. Dit komt met name naar voren bij de beschrijving van de competenties op vaardigheidsniveau en gedragsniveau. Bij de kerncompetentie visie wordt bijvoorbeeld verwacht dat de afgestudeerde master een visie kan vertalen naar de organisatie en doelstellingen voor een organisatie kan formuleren. Bij het leiderschap gaat het onder andere om het kunnen implementeren van een ondernemingsvisie. En wordt verwacht dat de master het vermogen heeft om problemen op te lossen.
Pagina 9 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
De oordeelsvorming Oordeelsvorming komt op diverse manieren aan de orde in de opleiding. Ten eerste wordt gedurende de gehele opleiding een situationeel bepaalde oordeelsvorming verwacht van studenten. Ten tweede maakt de student case-examens (elke fase wordt afgesloten met een examen), waarbij eigen interpretatie en oordeelsvorming een belangrijk onderdeel zijn. Ook bij de praktijkopdrachten (zie hierboven) wordt verwacht dat de student op basis van relevante informatie zich een gefundeerd oordeel vormt en opdrachten uitvoert op basis van eigen inzichten. Hiernaast komt dit aan de orde bij het afstudeerproject en tijdens de trainingen. Op competentie-niveau komt het onderdeel oordeelsvorming vooral aan de orde bij het niveau van gedrag. Hierbij wordt bijvoorbeeld bij de kerncompetentie visie verwacht dat de afgestudeerde master het vermogen heeft om kritisch te denken, te redeneren, interpreteren en discussiëren. Bij de kerncompetentie leiderschap gaat het in dit kader onder andere om het vermogen te evalueren. Communicatie Communicatieve vaardigheden komen vooral aan bod tijdens de trainingen. In elke fase van de opleiding vinden meerdere trainingen plaats. Zoals eerder al aangegeven, maken de studenten tijdens de trainingen in groepen opdrachten, houden presentaties, waaronder een mondelinge presentatie in het kader van het afstudeerproject, wisselen ervaringen uit en reflecteren op elkaar. Hiernaast vindt er gedurende de opleiding veel schriftelijke communicatie plaats (per post of digitaal). Na elke module maken de studenten een praktijkopdracht, waarvoor papers worden gemaakt. Ook maken de studenten tijdens de modules diverse inzendopdrachten. De opleiding verwacht dat studenten over goede communicatieve vaardigheden beschikken, om communicatie over de uitgevoerde opdrachten mogelijk te maken. Communicatie is ook een onderdeel van de drie kerncompetenties. Op het niveau van gedrag en vaardigheden zijn diverse (deel) competenties geformuleerd inzake communicatie. Bij de kerncompetentie leiderschap wordt de afgestudeerde master in staat geacht te kunnen samenwerken, luisteren en gesprekstechnieken toe te passen. Bij de kerncompetentie commerciële oriëntatie moet de student kunnen netwerken. Bij de kerncompetentie visie wordt verondersteld dat de student mondeling en schriftelijk kan presenteren / communiceren. Leervaardigheden Bij het uitwerken van de diverse (praktijk)opdrachten wordt verwacht dat studenten reflecteren op het proces, waarop door de docent vervolgens feedback gegeven wordt. Naast reflectie op het eigen handelen vindt de opleiding ook ondernemerschapsvaardigheden, probleemgericht werken en zelfinzicht belangrijke leervaardigheden. Bij de vaardigheden zelfinzicht en zelfreflectie speelt het portfolio een belangrijke rol. In de kerncompetenties en de uitwerking daarvan in de diverse niveaus (kennis, gedrag en vaardigheden) komt het onderdeel leervaardigheden minder expliciet aan de orde. De opbouw van de competenties (van kennis naar toepassen in de eigen beroepspraktijk), via praktijkgerelateerde opdrachten veronderstelt echter wel dat de afgestudeerde master beschikt over leervaardigheden. Ook in de diverse trainingen van de opleiding wordt hier nadrukkelijk aandacht aan besteed. Beoordeling door het visitatieteam: Op grond van de bevindingen is het visitatieteam van oordeel dat de beoogde eindkwalificaties van de opleiding voldoen aan het niveau van HBO-Master. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de Dublin descriptoren op het niveau van de master in voldoende mate aanwezig zijn in de beoogde eindkwalificaties. De kerncompetenties op het gebied van visie, leiderschap en commerciële oriëntatie (zoals die in het Beroeps- en opleidingsprofiel worden beschreven) zijn naar de mening van het visitatieteam voldoende gerelateerd aan de Dublin descriptoren.
Pagina 10 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
1.3 Oriëntatie HBO De beoogde eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties; een HBO-master heeft de kwalificaties voor het niveau van een zelfstandig en/of leidinggevend beroepsbeoefenaar in een beroep of spectrum van beroepen, dan wel het niveau van het functioneren in een multidisciplinaire omgeving. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •
•
•
• •
In het Beroeps- en opleidingsprofiel worden de competenties weergegeven waarover een zelfstandig en/of leidinggevend beroepsbeoefenaar moet beschikken. Hierbij wordt per kerncompetentie onderscheid gemaakt in drie niveaus: kennis, gedrag en vaardigheden. Het Beroeps- en opleidingsprofiel is ontwikkeld in overleg met externe deskundigen uit het werkveld en de Programma-adviesraad. Het profiel is zoals vermeld gevalideerd door de domeinadviseur van de Programma-adviesraad. Het profiel is gebaseerd op een analyse van de werkzaamheden van een manager op tactisch niveau in het betreffende werkveld en op ontwikkelingen die van belang zijn voor de functie. Het werkveld van de MKB-manager en de leidinggevende in kleinere eenheden van het grootbedrijf is integraal en multidisciplinair. Van de leidinggevende in beide organisaties / functieniveaus geldt dat er sprake is van een toenemende integraliteit en integrale verantwoordelijkheid. In de OER wordt voor de drie verschillende fasen van de opleiding een uitwerking gegeven van kerncompetenties en deelcompetenties naar modules, inclusief eindtermen en leerinhouden. De ontwikkeling van het beroepsprofiel wordt bij de LOI gezien als een dynamisch proces. Dit betekent dat op basis van maatschappelijke ontwikkelingen het beroepsprofiel periodiek kan worden aangepast. Het beroepsprofiel wordt jaarlijks geëvalueerd en beoordeeld door de beroepenveldcommissie (in opdracht van de Programma-adviesraad van de LOI).
Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt het aspect Oriëntatie HBO op basis van de bevindingen als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de eindkwalificaties zijn opgesteld op basis van het in overleg met het beroepsveld opgestelde Beroeps- en opleidingsprofiel. Hiernaast is het visitatieteam van mening dat de eindkwalificaties van de afgestudeerde in overeenstemming zijn met de eisen die aan een leidinggevend beroepsbeoefenaar op HBO-masterniveau gesteld worden. Beoordeling van het onderwerp ‘Doelstellingen opleiding’ Het visitatieteam beoordeelt op grond van bovenstaande bevindingen het onderwerp Doelstellingen opleiding als voldoende. Naar de mening van het visitatieteam zijn de eindkwalificaties voldoende omdat deze ontwikkeld en gevalideerd zijn door deskundige vertegenwoordigers van het beroepenveld. In de eindkwalificaties, die afgestemd zijn op het niveau van een leidinggevend beroepsbeoefenaar, komen de Dublin descriptoren naar het oordeel van het team in voldoende mate aan de orde. De opleiding heeft een duidelijk MKB-profiel gekozen en dit naar de mening van het visitatieteam consequent uitgewerkt in de (kern) competenties en eindtermen van de opleiding.
Pagina 11 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
2. Onderwerp: programma 2.1 Eisen HBO Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleent studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het beoogde programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het beoogde programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • • • •
•
•
•
• •
•
In de master wordt zowel gebruik gemaakt van door de LOI ontwikkeld studiemateriaal als van reeds bestaande literatuur op het vakgebied. Het door de LOI ontwikkelde studiemateriaal omvat een toelichting (uitleg door de docent) op de literatuur, alsmede opgaven en praktijkopdrachten. Het visitatieteam heeft de literatuur (en de literatuurlijst) van de MBA opleiding bekeken en constateert dat die voldoende relevant en actueel is. Het eigen materiaal van de LOI wordt ontwikkeld middels een ISO 9001-gecertificeerde traject. Dit is een van de waarborgen voor de aansluiting van het programma bij de beroepspraktijk en voor de actualiteit ervan alsmede voor het ontwikkelen van de beoogde beroepsvaardigheden van de studenten. De werkwijze van de LOI bij het ontwikkelen van nieuwe opleidingen en bij het bewaken en onderhouden van bestaande opleidingen vormt een waarborg voor de aansluiting daarvan bij de eisen van de beroepspraktijk. Docenten hebben in het gesprek met het visitatieteam bevestigd dat er altijd een collega-docent meekijkt bij het ontwikkelen van het materiaal. Dit ‘vier ogen’-principe is een vast en onderdeel van het ontwikkeltraject van de LOI. Hiernaast komen de docenten / ontwikkelaars van de MBA opleiding twee maal per jaar bijeen. Tijdens deze bijeenkomsten wordt onder andere ingegaan op de ontwikkeling van de modules, de feedback van studenten, de samenhang in het programma, etc. Aan ontwikkelteams en beoordelaars worden strenge eisen gesteld: zij moeten inhoudelijk deskundig zijn, afkomstig zijn uit het beroeps- en werkveld, en tenminste op MBA-niveau functioneren. De relatie met de beroepspraktijk komt in het programma op verschillende manieren naar voren. Ten eerste wordt van studenten verwacht dat ze werkzaam zijn in het MKB (of in een kleinere businessunit van het grootbedrijf). De studenten worden geacht het merendeel van de praktijkopdrachten in de eigen werksituatie uit te voeren. De werksituatie van de student fungeert in het didactisch concept van de opleiding als krachtige leeromgeving. Een relevante werkplek is ook een toelatingseis voor de opleiding. De werkplek wordt daarbij door een toetsingscommissie beoordeeld op inhoud, niveau en relevantie. Ten tweede wordt elke module afgesloten met een praktijkopdracht. De praktijkopdracht dient indien mogelijk uitgevoerd te worden in de eigen werkpraktijk. In sommige gevallen kan de werksituatie van een medestudent gebruikt worden voor de praktijkopdracht. De praktijkopdracht omvat het maken van een schriftelijke case-opdracht of het schrijven van een paper.
Pagina 12 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
•
•
•
• •
•
•
•
•
Ten derde wordt tijdens de diverse trainingen gebruik gemaakt van praktijkcases, die in groepsverband worden uitgevoerd en besproken (met de betreffende docenten). Een onderdeel van de training Internationaal Management is bijvoorbeeld dat studenten een analyse van de internationale strategie van het eigen bedrijf maken en dit tijdens de training aan elkaar presenteren. Ten vierde hebben de docenten en ontwikkelaars een belangrijke rol bij het volgen van ontwikkelingen in de beroepspraktijk. De docenten (ontwikkelaars) waar het visitatieteam mee gesproken heeft, hebben een ruime ervaring in het werkveld en met het ontwikkelen van studiemateriaal. Ook de beroepenveldcommissie speelt hierin een rol, evenals de Programmaadviesraad en de Raad voor de Kwaliteitsbevordering. De relatie met de beroepspraktijk komt, ten vijfde, ook naar voren bij het examen. Elke fase wordt afgesloten met een examen. Hierbij ligt de nadruk op interdisciplinariteit en de integratie van de verschillende modules van de betreffende fase. Een student wordt pas toegelaten tot een volgende fase als het afsluitende examen van de vorige fase met een voldoende is beoordeeld. De beoordeling van zowel de praktijkopdrachten als de afsluitende fase-examens vindt plaats door onafhankelijke deskundigen. Ook het afstudeerproject ten slotte, wordt uitgevoerd op de eigen werkplek. Het afstudeerproject richt zich op een complex probleem dat in de praktijk van het eigen bedrijf / organisatie opgelost dient te worden. De belangrijkste kenmerken van het werkveld waar de opleiding voor opleidt (multifunctionaliteit van de leidinggevenden, ondernemerschap, besluitvaardigheid en toenemende internationalisering) komen op verschillende manieren terug in het programma. Multifunctionaliteit van de leidinggevenden komt met name aan de orde in fase 2 en 3 waar een meer procesgerichte en geïntegreerde benadering van het vakgebied wordt gehanteerd. Ondernemerschap komt bijvoorbeeld expliciet aan de orde bij de module over Strategisch ondernemerschap en is daarnaast verweven in de verschillende praktijkopdrachten. De onderzoekscomponent komt op verschillende manieren naar voren in het programma. Ten eerste wordt in het eerste jaar de module Methoden en technieken van wetenschappelijk onderzoek gegeven. Hiernaast wordt in de praktijkopdrachten verwacht dat studenten bepaalde onderzoekstechnieken toepassen (bijvoorbeeld het verzamelen van informatie, het houden van enquêtes, etc). Tot slot komt de toepassing van onderzoeksvaardigheden aan de orde bij het afstudeerproject. De MBA opleiding richt zich met name op overbrengen van vaardigheden gericht op het doen van toegepast, meer pragmatisch onderzoek. Van belang is dat studenten kennis hebben van diverse methoden en technieken van onderzoek, in beperkte mate kunnen toepassen en onderzoeksresultaten kunnen beoordelen. Als onderdeel van de zelfstudie heeft de opleiding een vergelijking uitgevoerd van de LOI MBA met andere (AMBA geaccrediteerde) MBA opleidingen. Hieruit blijkt dat het onderwijsprogramma van de LOI MBA wat betreft inhoud niet afwijkt van de andere MBA opleidingen. Wel zijn er verschillen in de focus (bijvoorbeeld focus op MKB bij LOI of meer internationale focus bij andere opleidingen) en zijn er verschillen in de opbouw van de diverse programma’s.
Pagina 13 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Beoordeling door het visitatieteam: Op basis van de opgedane bevindingen beoordeelt het visitatieteam het aspect Eisen HBO als voldoende. De aansluiting bij de beroepspraktijk wordt naar de mening van het visitatie team op voldoende verschillende manieren gewaarborgd, bijvoorbeeld door de toelatingseis dat de studenten moeten beschikken over een relevante werkplek. Of door de eisen die aan de docenten worden gesteld. Het visitatieteam constateert dat de aandacht voor onderzoek in het programma in eerste instantie beperkt lijkt (2 ECTS in de eerste fase). Op basis van de gevoerde gesprekken blijkt echter dat het een belangrijk onderdeel is van de diverse opdrachten en het afstudeerproject. Het visitatieteam adviseert de opleiding om de inzendopdrachten zoveel mogelijk te laten aansluiten bij de eigen werksituatie van de student (bij een aantal bestudeerde inzendopdrachten was dit namelijk niet altijd het geval). Dit vergroot ook de aantrekkelijkheid van de opleiding voor de werkgevers van de studenten. De casusopdrachten aan het einde van de modules sluiten wel aan op de eigen werksituatie van de student.
2.2 Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma Het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing weerspiegelen de eindkwalificaties van de opleiding. De te bereiken eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •
• •
•
•
De opleiding heeft de leerstof voor het eerste jaar ten tijde van het visitatiebezoek in juli 2006 nog niet in zijn geheel uitgewerkt. Van de zeven modules van het eerste jaar is er van vier de leerstof geheel ontwikkeld. Van alle modules van de eerste, tweede en derde fase zijn alle competenties helder geformuleerd alsmede de doelstelling en leergebieden en is vastgesteld welke literatuur gebruikt wordt. De trainingen van de tweede fase zijn nog niet tot in detail uitgewerkt. De opleiding bestaat zoals eerder aangegeven uit 3 verschillende fasen. In de eerste fase van de opleiding staat het opdoen van kennis centraal. Hierbij gaat het om kennis en inzicht in de relevante functionele gebieden. Studenten volgen hiertoe modules als financieel management I, operations management, ict management, marketing management, internationaal management, human resource management en methoden en technieken van wetenschappelijk onderzoek. Hiernaast worden in deze fase 2 trainingen aangeboden. In de tweede fase van de opleiding wordt een bedrijfsprocesmatige benadering gehanteerd. In deze fase ligt de nadruk, meer dan in de eerste fase, op probleemoplossend vermogen en oordeelsvorming op basis van onvolledige informatie. Dit betekent dat in deze fase meer trainingen plaatsvinden dan in de eerste fase van de opleiding. Hiernaast wordt in deze fase de rol van de eigen werkplek belangrijker. De werkplek fungeert als een krachtige leeromgeving waarin de ontwikkelde kennis en vaardigheden toegepast en gebruikt kunnen worden. De processen die in de tweede fase aan de orde komen zijn innovatieprocessen, strategische processen, klantmanagement processen en HRM processen.
Pagina 14 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
•
•
• •
•
•
• •
•
•
•
• • •
De laatste, derde fase, omvat het afstudeerproject. Hierbij wordt van studenten verwacht dat zij in de eigen werkomgeving een bedrijfssituatie analyseren op basis van de reeds verworven kennis en aanvullend literatuuronderzoek. Het door de student zelf aangedragen onderzoeksthema dient zowel door de opleiding als de werkgever te worden goedgekeurd. Leerstof, opdrachten, toetsen en examens worden ontwikkeld op basis van de competenties uit het beroeps- en opleidingsprofiel. De daarop gebaseerde eindtermen van de verschillende modules zijn toetsbaar verwoord in de OER. Hierin wordt per module ingegaan op de doelstelling en de leerdoelen. Ook worden hier per module de onderwerpen, activiteiten en literatuurlijst weergegeven. De leerdoelen kennen naar de mening van het visitatieteam voldoende diepgang en breedte en zijn evenwichtig gespreid over de opleiding. De opleiding heeft een Nederlandstalig programma. Dit met name vanwege het gekozen werkveld en de praktijkgerichtheid van de opleiding. In het programma is aandacht voor internationalisering in de vorm van een module Internationaal management in de eerste fase en het gebruik van ‘internationale’ casuïstiek en Engelstalige literatuur. Het didactisch concept van de opleiding kan getypeerd worden als competentiegericht afstandsonderwijs. Hierbij werken de studenten, op afstand, met behulp van praktijkgerelateerde opdrachten aan de ontwikkeling van (kern) competenties. Belangrijk voorwaarde voor het didactisch concept is de (relevante) werkplek van de student. De werkplek fungeert in het didactisch concept als een krachtige leeromgeving, waar de diverse opdrachten kunnen worden uitgevoerd en de opgedane kennis direct kan worden toegepast. In de leerstof zijn zelftoetsingsvragen en inzendopdrachten opgenomen. De inzendopdrachten worden door de betrokken docent beoordeeld. Elke module wordt getoetst door middel van een praktijkopdracht, die in de (eigen) werksituatie moet worden uitgevoerd, hierdoor wordt de praktijkgerichtheid ervan verzekerd. De praktijkopdracht omvat een schriftelijke case-opdracht of het schrijven van een paper. Het cijfer van de praktijkopdracht is het eindcijfer van de module. De praktijkopdracht wordt beoordeeld door onafhankelijke deskundigen. Elke fase wordt afgesloten met een examen. Hierbij ligt de nadruk op de samenhang tussen de verschillende modules en de interdisciplinariteit. Ook het examen wordt beoordeeld door een externe deskundige. In elke fase vinden, zoals eerder aangegeven, diverse trainingen plaats. Dit zijn de momenten waarop daadwerkelijk ‘face-to-face’ contact plaatsvindt. Deelname aan de trainingen is (met uitzondering van de examentrainingen) verplicht. Het examenreglement is opgenomen in de OER, evenals de Procedure voor stage en afstuderen. Voor de beoordeling van (interne) examens is een ‘Handleiding examenwerk, cijfer en uitslag bepalen’ ontwikkeld. Examens worden beoordeeld op basis van het ‘vier-ogen principe’: twee examinatoren beoordelen de examens onafhankelijk van elkaar; in geval van afwijkingen in de beoordelingen wordt deze gevolgd door een beoordeling door een derde arbiter. Per module worden de criteria voor toetsing uitgewerkt. Bij de LOI worden geen vrijstellingen gegeven. Iedere student dient alle examens te doen en alle praktijkopdrachten uit te voeren. Examens worden geëvalueerd door het Examenbureau en de Examencommissie; de kwaliteit van examens is ook punt van bespreking in de studentenpanels.
Pagina 15 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt de Relatie tussen doelstellingen en programma als voldoende. Het visitatieteam is van mening dat de eindkwalificaties op adequate wijze vertaald zijn naar het programma voor de verschillende fasen. Het didactisch concept is duidelijk herkenbaar vertaald naar werkvormen en toetsing. De opleiding heeft toetsbare leerdoelen geformuleerd en hanteert verschillende vormen van toetsing. Het visitatieteam plaatst hierbij als kanttekening dat de leerstof van het eerste jaar van de opleiding nog niet in zijn geheel is ontwikkeld (dit geldt zowel voor de modules als voor de trainingen). De binnen de LOI gehanteerde procedures voor het ontwikkelen van opleidingen bieden naar de mening van het visitatieteam voldoende zekerheid voor een adequate leerstofontwikkeling van het resterende deel van het eerste jaar en het vervolg van de opleiding.
2.3 Samenhang programma Het beoogde programma is inhoudelijk samenhangend. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • •
•
•
• •
Het programma bestaat, zoals eerder aangegeven, uit drie fasen. Het programma kent een horizontale samenhang, binnen de verschillende fasen en een verticale samenhang, tussen de drie fasen. De verticale samenhang komt onder andere tot uitdrukking in de geleidelijke opbouw van de integraliteit in het programma (van aandacht voor functionele gebieden in fase 1 tot een integraal afstudeerproject in fase 3). Integraliteit is ook een onderdeel van de zelfreflectie en het portfolio van de studenten. De integraliteit van de praktijkopdrachten wordt op verschillende manieren gewaarborgd. Ten eerste worden de beoordelingscriteria voor de praktijkopdrachten van te voren vastgesteld. Als tweede worden regelmatig gecontroleerd hoe docenten nakijken en worden de praktijkopdrachten besproken tijdens de diverse docentenbesprekingen. Ook worden meerdere docenten ingezet bij het nakijken van modules / opdrachten. Bij de ontwikkeling van het programma wordt de inhoudelijke samenhang bewaakt door de ontwikkelaars en de programmaleider. De programmaleider is verantwoordelijk voor de inhoudelijke samenhang van het totale programma. De programmaleider controleert of de eindkwalificaties, leerdoelen en het beroepsprofiel voldoende in het totale programma verweven zijn. De ontwikkelaars zijn verantwoordelijk voor de samenhang op het niveau van de modules. De Programma Adviesraad kijkt op strategisch en tactisch niveau of de opleiding aansluit bij het beroepenveld. De horizontale samenhang komt naar voren in de focus van de verschillende fasen. In fase één ligt de nadruk op kennisverwerving in diverse functionele gebieden. De eerste fase bestaat uit verschillende basismodules gericht op de diverse functionele gebieden, zoals financieel management, ICT management, marketing management en internationaal management. De opleiding ziet deze basiskennis als een belangrijke voorwaarde om in de latere fasen van de opleiding integratie van deze verschillende gebieden (in relatie tot de belangrijkste bedrijfsprocessen) te kunnen realiseren. Elke module van de eerste fase wordt afgesloten met een praktijkopdracht. In de afsluitende training van deze fase wordt met behulp van een case de samenhang tussen de verschillende modules getoetst.
Pagina 16 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
•
•
• • •
•
•
• •
De start van de opleiding wordt gemarkeerd met de Oriëntatiemodule (de eerste module van de opleiding). Deze module gaat onder andere in op de doelstelling van de opleiding, de samenhang van de opleiding, de competenties, de doelstellingen van de studenten en het gebruik van het portfolio. Fase twee bouwt voort op de in fase één opgedane kennis en vaardigheden en wordt gekenmerkt door een procesmatige- en vakoverstijgende benadering. In deze fase staan vier bedrijfsprocessen centraal, die invloed hebben op de productiviteitsstrategie of een groeistrategie van een organisatie. In deze fase komen de volgende bedrijfsprocessen aan de orde: innovatie processen, strategische processen, klantmanagement processen en HRM processen. Rondom deze processen worden verschillende modules en trainingen gegeven. Ook hier geldt dat elke module wordt afgesloten met een praktijkopdracht. In de derde fase vindt het afstudeerproject plaats. Deze is gericht op integratie van de verschillende onderdelen in de vorm van een complexe opdracht die op de werkplek dient te worden uitgevoerd. Ook de relatie met de praktijk, in de vorm van de eigen werkplek, wordt gedurende de verschillende fasen opgebouwd en steeds meer geïntegreerd vormgegeven (complexiteit van opdrachten). De MBA kent geen keuzemogelijkheden, dit in tegenstelling tot andere MBA-opleidingen. Dit omdat volgens de opleiding in het MKB integraliteit en een totaaloverzicht belangrijker zijn dan een specialisme en in het MKB een bepaald aantal competenties (gericht op gedrag en vaardigheden) aanwezig dient te zijn. De MBA opleiding kent ook geen vrijstellingsmogelijkheden. Iedere student dient iedere praktijkopdracht uit te voeren en ieder examen af te leggen. Studenten kunnen wel zelf bepalen, mede op basis van diverse kennisassessments, in welke mate het voor hen nog nodig is om de betreffende stof te bestuderen voor het examen of de praktijkopdracht. De combinatie van het gebruik van de successieve en concentrische methode bij het ontwikkelen van de modules draagt er tevens toe bij dat de verschillende onderdelen van het programma logisch op elkaar voortbouwen. Belangrijk kenmerk van het LOI afstandsonderwijs is dat het tijd, tempo en plaats-onafhankelijk is. Het studietempo is dan ook aan de studenten zelf om te bepalen. Het kwaliteitssysteem van de LOI voorziet in een periodieke evaluatie, aan de hand van enquêtes onder de studenten, van de gepercipieerde samenhang van het programma.
Beoordeling door het visitatieteam: Op basis van haar bevindingen beoordeelt het visitatieteam de Samenhang van het programma als voldoende. De eerste fase biedt de noodzakelijke basiskennis, op basis waarvan in de tweede fase functieoverstijgende bedrijfsprocessen behandeld worden, wat vervolgens uitmondt in de afstudeerfase. De gekozen opzet, waarbij de integratie van de diverse onderdelen gedurende de verschillende fasen toeneemt en waarbij ook de relatie met de praktijk (in de vorm van de eigen werkplek) meer integraal vormgegeven wordt, waarborgt naar de mening van het visitatieteam een duidelijke samenhang in het programma. Het visitatieteam spreekt haar waardering uit voor het integrale karakter van het programma in de tweede en derde fase. Deze integraliteit wordt naar de mening van het visitatieteam mede mogelijk gemaakt door de meer functionele benadering in de eerste fase van het programma. Het visitatieteam merkt op dat de opleiding geen keuzemodules aanbiedt. Het aanbieden van keuzemogelijkheden kan naar de mening van het visitatieteam de aantrekkelijkheid van de opleiding voor studenten vergroten.
Pagina 17 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
2.4 Studielast Het beoogde programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •
• •
•
•
• •
•
• •
•
Kenmerkend voor het LOI afstandsonderwijs is dat studenten zelf tijd, plaats en tempo bepalen. Dit betekent dat studenten zelf bepalen hoeveel ze studeren en hiermee ook de eigen studielast bepalen. Het programma omvat 120 ECTS. De opleiding kan in 2 jaar worden doorlopen. De gemiddelde studiebelasting is 18 – 23 uur per week. Tijdens de gesprekken is naar voren gebracht dat de meeste studenten tussen de 15 en 20 uur per week studeren. En dat een deel van de studenten nominaal studeert en dat een ander deel er bewust voor kiest langer over de studie te doen. De studielast wordt bij de LOI beïnvloed door diverse factoren zoals de omvang van een studiejaar (52 weken), de on line-assessments (zie hieronder) op basis waarvan studenten kunnen besluiten bepaalde stof over te slaan en het concurrency beginsel (een effectieve combinatie van studeren en werkend leren), zie ook onderdeel 2.6 (Studieduur). Studenten kunnen met behulp van zgn. (digitale) kennistoetsen (online assessments) per module toetsen of ze de te behandelen stof al in voldoende mate beheersen. Op basis hiervan kan een student besluiten de stof over te slaan (bij een score van 85% of hoger). Hierdoor kan de student een versnelling in het programma realiseren. De student moet wel elke module (middels een praktijkopdracht) afsluiten en ook alle fase examens met succes afronden. Tijdens de gesprekken met het visitatieteam is door de opleiding naar voren gebracht dat de studenten de kennistoetsen ook veel gebruiken om na de bestudering van de leerstof te toetsen of ze klaar zijn voor het examen. Studenten kunnen gebruik maken van de ‘digitale coach’ bij het plannen van de studie. Hiermee kunnen studenten zelf een persoonlijke planning maken. Ook kunnen studenten gebruik maken van de ‘kennistrainer’, waarmee studenten zichzelf digitaal kunnen ‘drillen’. Informatievoorziening aan de studenten vindt plaats via de Onderwijs- en Examenregeling en via de digitale leeromgeving Campus / Campus Pro. Zoals eerder aangegeven wordt elke fase afgesloten met een examen. Studenten worden pas toegelaten tot een examen in de volgende fase als het examen in de voorgaande fase met goed gevolg is afgelegd. Het visitatieteam constateert, op basis van de informatie in de OER, dat de studielast evenwichtig over de drie fasen van de opleiding verdeeld is.
Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam boordeelt de studeerbaarheid op grond van de bevindingen als voldoende. Het visitatieteam is van mening dat de LOI voldoende faciliteiten biedt om de studievoortgang te bevorderen. Het visitatieteam heeft geen knelpunten geconstateerd in de programmering die de studievoortgang kunnen belemmeren.
Pagina 18 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
2.5 Instroom Het beoogde programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •
•
• • • • •
•
De opleiding richt zich op leidinggevenden binnen het MKB en de kleinere bedrijfseenheden van het grootbedrijf. Er is volgens de opleiding geen sprake van een spanningsveld tussen deze twee doelgroepen. Voor leidinggevenden in beide organisaties / functieniveaus geldt dat er sprake is van toenemende integraliteit en integrale verantwoordelijkheid van de leidinggevende. De MBA opleiding is toegankelijk voor studenten met: o een HBO-bachelor diploma in de volgende domeinen: Economics, Commerce, Business Administration, Communications, Law; o een WO-bachelor diploma in een overeenkomstig domein; o een WO-master diploma in een overeenkomstig domein. Hiernaast wordt van studenten verwacht dat zij drie tot vijf jaar werkervaring hebben in een managementgerelateerde functie. Een relevante werkplek is een voorwaarde voor toelating. De werkplek wordt beoordeeld op inhoud, niveau en relevantie. Potentiële studenten dienen verder te beschikken over goede communicatieve en sociale vaardigheden en een aantoonbare kennis van de Engelse taal. Om toegelaten te kunnen worden, wordt van alle studenten bij aanmelding verwacht dat zij hun verzoek schriftelijk motiveren. De Toetsingscommissie beoordeelt, op basis van informatie van de student, bestaande uit diploma’s, CV’s en schriftelijke motivatie, of de potentiële student wordt toegelaten. De Toetsingscommissie bestaat uit externe deskundigen met ruime ervaring in het beroepenveld. Zoals eerder aangegeven worden er geen vrijstellingen verleend. In de gesprekken met het visitatieteam is aangegeven dat dit op termijn wellicht wel mogelijk wordt voor de eerste fase van de opleiding.
Beoordeling door het visitatieteam: Op basis van de bevindingen en de bestudeerde documenten beoordeelt het visitatieteam het aspect Instroom als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de toelatingseisen streng, duidelijk en helder zijn geformuleerd. Het visitatieteam merkt hierbij op dat, gezien de rol van de eigen werkplek in de opleiding, het toetsen van de kwaliteit van de werkplek een belangrijk onderdeel is van de toelatingsprocedure.
Pagina 19 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
2.6 Duur De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum (HBO- master: tenminste 60 studiepunten). Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •
•
• •
•
•
De studielast voor de MBA opleiding omvat 120 studiepunten (ECTS), als volgt verdeeld over de drie fasen: o fase één: 40 ECTS; o fase twee: 55 ECTS; o fase drie: 25 ECTS. Vanwege de inhoudelijke opbouw van de MBA opleiding (van functionele kennis, via integrale bedrijfsprocessen naar de afstudeeropdracht) heeft de LOI gekozen voor een omvang van 120 ECTS (in plaats van 60 ECTS). Zoals bij onderdeel 2.4 is aangegeven, kan de opleiding vanwege het concurrency-beginsel en de efficiency-factor in twee jaar worden doorlopen. Het concurrency-beginsel houdt in, dat er voor de overgrote meerderheid van de studenten sprake is van een effectieve combinatie van werken en leren, als gevolg van het feit dat zij beschikken over een relevante werkplek. Niet alleen kunnen zij daardoor opdrachten op hun werkplek uitvoeren, ook kunnen zij de theorie direct in de praktijk toepassen wat het leereffect ten goede komt. Een en ander resulteert in een studieduurverkorting. De efficiency-factor omvat twee elementen. Het feit dat het studiejaar van de LOI University niet 40 weken omvat zoals in het bekostigd onderwijs gebruikelijk is, doch 52 weken, levert in combinatie met het feit dat het programma geen hoor- of werkcolleges en dergelijke omvat eveneens een versnelling op. Studenten hebben onbeperkte mogelijkheden voor contact met de docenten. Het beantwoorden van vragen door de docent, het geven van feedback op ingestuurde opdrachten en eventuele extra uitleg vindt in het algemeen plaats via de digitale leeromgeving.
Beoordeling door het visitatieteam: Op basis van de bevindingen en de bestudeerde documenten beoordeelt het visitatieteam de duur van de opleiding als zijnde voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de studiebelasting in overeenstemming is met het aantal te verwerven ECTS.
Pagina 20 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Beoordeling van het onderwerp ‘Programma’ Het visitatieteam beoordeelt het onderwerp Programma als zijnde voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat aan de HBO-eisen wat betreft beroepsgerichtheid voldoende invulling is gegeven en dat de eindkwalificaties adequaat vertaald zijn naar een samenhangend, studeerbaar programma. De opleiding sluit voldoende aan bij de kwalificaties van instromende studenten en hanteert een helder en streng toelatingsbeleid. Het visitatieteam constateert tevens dat de opleiding voldoet aan de formele eisen wat betreft studieduur en dat de studielast evenredig over de drie verschillende fasen van de opleiding verdeeld is. Het visitatieteam plaatst bij dit onderwerp als kanttekening dat de leerstof van het eerste jaar van de opleiding nog niet in zijn geheel is uitgewerkt (dit geldt zowel voor de modules als voor de trainingen). Op basis van de bekeken (reeds ontwikkelde) modules en de werkwijze van de LOI bij het ontwikkelen van opleidingen, verwacht het visitatieteam echter dat dit tijdig en zorgvuldig zal plaatsvinden.
Pagina 21 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
3. Onderwerp: inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Het onderwijs zal voor een belangrijk deel verzorgd worden door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De (externe) medewerkers die bij het onderwijs betrokken zijn hebben als functie: ontwikkelaar, beoordelaar, redacteur, docent, afstudeerdocent, coach portfolio, toetsconstructeur, examinator, vakdeskundige en marktverkenner. • De eisen aan de diverse betrokkenen wat betreft inhoudelijke deskundigheid, ervaring in de beroepspraktijk, en functioneren op tenminste MBA-niveau zijn vastgelegd in de selectiecriteria voor de onderscheiden functies. Speciaal punt van aandacht vormt de samenstelling van de ontwikkelteams: van ontwikkelaar, beoordelaar en redacteur, wat betreft de aanwezigheid van specifieke competenties. • Bij de sollicitatie worden externe medewerkers die betrokken zullen zijn bij het ontwikkelen en begeleiden van het onderwijs onder andere beoordeeld op hun ervaring in de beroepspraktijk. Informatie over externe medewerkers wordt opgenomen in de Externe Relatie database (ERD); wanneer zij daadwerkelijk bij het ontwikkelen dan wel verzorgen van onderwijs betrokken zullen gaan worden, volgt opnieuw een controle in hoeverre zij voldoen aan de eisen, onder andere wat betreft hun praktische kennis en ervaring. • Lesmateriaal wordt ontwikkeld onder verantwoordelijkheid van een (interne) projectleider. Bij het ontwikkelen van het materiaal - de inhoud, vragen, kennistests, studieopdrachten en eventueel multimedia-opdrachten - maakt de ontwikkelaar gebruik van uitgebreide auteursinstructies. Praktijkgerichtheid van het materiaal is een primaire eis; voor de beoordelaar vormt dit een van de belangrijkste beoordelingscriteria. • Uitgaande van de ingeziene cv’s van ontwikkelaars en docenten en op basis van het gesprek met de betrokken ontwikkelaars en docenten, is er naar de mening van het visitatieteam sprake van een voldoende relatie met de beroepspraktijk. Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt het voldoen van bij ontwikkeling en uitvoering betrokken medewerkers van de opleiding aan de HBO-eisen als voldoende. Het visitatieteam heeft geconstateerd dat aan de betreffende medewerkers naast eisen op het gebied van inhoudelijke vakkennis nadrukkelijk ook hoge eisen worden gesteld worden wat betreft ervaring in de beroepspraktijk.
Pagina 22 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
3.2 Kwantiteit personeel Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de nieuwe opleiding te kunnen starten en continueren. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • • •
•
Voor de MBA opleiding is een aparte wervingsactie opgezet om geschikte docenten te werven. Tot nog toe heeft dit geleid tot 10 nieuwe geschikte docenten. De opleiding verwacht eind 2006 de beschikking te hebben over voldoende capaciteit om de gehele opleiding te dekken. Om de processen waarbij externe medewerkers betrokken zijn goed te laten verlopen heeft de LOI een aantal controle momenten ingericht. Aan het ontwikkelen van een opleiding gaat bijvoorbeeld altijd een projectplan vooraf, waarin projectfasen alsmede afspraken rond beoogde productie en planning worden vastgelegd. Mochten afspraken niet nagekomen worden, dan wordt dit opgenomen in de ERD (hierbij wordt opgemerkt dat ook positieve / sterke aandachtspunten in het ERD worden opgenomen). Hiernaast wordt op basis van dit projectplan de benodigde capaciteit van auteurs en de aanlevering van materiaal door auteurs vastgelegd.
Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt de Kwantiteit van het personeel op basis van de bevindingen als voldoende. Het visitatieteam heeft geconstateerd dat de opleiding actief bezig is met het werven van geschikt personeel voor de MBA opleiding. Dit in aanvulling op het uitgebreide netwerk aan gekwalificeerde medewerkers waar de LOI Hogeschool over beschikt. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat in de gehanteerde werkwijze bij het ontwikkelen en uitvoeren van de opleiding het waarborgen van voldoende capaciteit van ontwikkelaars en docenten een belangrijk onderdeel vormt.
Pagina 23 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
3.3 Kwaliteit personeel Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •
•
• •
•
• • •
•
De kwaliteit van de opleiding wordt grotendeels bepaald door de docenten / begeleiders. Om deze kwaliteit te waarborgen moeten docenten van de MBA opleiding voldoen aan een aantal criteria. Docenten dienen: o in het bezit te zijn van een MBA diploma of een vergelijkbaar diploma; o te beschikken over voldoende kennis van en managementervaring in het voor hun relevante vakgebied en werkveld; o kennis te hebben van gerelateerde relevante vakgebieden; o te beschikken over algemene en didactische vaardigheden inzake digitale leeromgevingen; o te beschikken over didactische vaardigheden en ervaring met betrekking tot toegepast onderzoek; o sociaal en communicatief vaardig te zijn. De LOI heeft zoals aangegeven, de beschikking over het ERD bestand. De MBA opleiding heeft echter een ander type docent nodig. Dit betekent dat de opleiding in mindere mate een beroep zal doen op het ERD bestand. Zoals eerder aangegeven is de LOI ten behoeve van de MBA opleiding gestart met een campagne gericht op het werven van nieuwe docenten. Dit heeft tot nog toe 10 nieuwe docenten opgeleverd. De kwaliteit van de docenten van de MBA opleiding wordt ook gewaarborgd door een periodieke evaluatie. Dit vindt plaats middels individuele evaluaties van docenten, steekproefsgewijze controles, studentenenquêtes of zogenaamde service calls. Van docenten wordt onder andere bijgehouden of ze huiswerk/opdrachten binnen de daarvoor gestelde normtijden (2 werkdagen) terug sturen aan de studenten. Ook wordt gecontroleerd of bij de examens de normtijden gehanteerd worden. Dit vindt plaats door de afdeling Organisatie Opleidingen en het Examenbureau. Constatering op dit gebied en opmerkingen hierover worden in het ERD vastgelegd. De kwaliteit van het materiaal wordt bewaakt door onafhankelijke beoordelaars. Alle procedures met betrekking tot kwaliteitsborging (van het personeel) worden beschreven in het Kwaliteitshandboek van de LOI. Voor alle ontwikkelaars van de LOI University geldt dat de didactische kwaliteiten wat betreft het schrijven van lesmateriaal op HBO master niveau een belangrijk selectiecriterium is. De didactische eisen die aan docenten gesteld worden hebben onder andere betrekking op de vaardigheid om studenten feedback te geven en te kunnen stimuleren. Uit de ingeziene cv’s van docenten blijkt naast een vakinhoudelijke achtergrond ook een voldoende didactische expertise; dit is bevestigd in de gesprekken die het visitatieteam heeft gevoerd met een aantal van de reeds aangestelde en beoogde docenten.
Pagina 24 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Beoordeling door het visitatieteam: Op basis van de bevindingen beoordeelt het visitatieteam de Kwaliteit van het personeel als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de opleiding naast vakinhoudelijke eisen nadrukkelijk ook didactische en organisatorische eisen stelt aan bij de opleiding betrokken medewerkers. Deze eisen worden zowel gehanteerd bij het selecteren van medewerkers als bij de controle van de in dit kader geformuleerde normen. Hiernaast heeft de opleiding een actie opgezet om specifieke ‘MBA-gerichte’ docenten te werven.
Beoordeling van het onderwerp ‘Inzet van personeel’ Het visitatieteam beoordeelt de Inzet van personeel op basis van de gevoerde gesprekken en de ingeziene documenten als voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de betrokken medewerkers vanuit hun relevante ervaring in de beroepspraktijk de vertaalslag kunnen maken naar de opleiding. Hiernaast heeft de opleiding, naar de mening van het visitatieteam voldoende instrumenten en procedures ter beschikking voor evaluatie (en bijsturing) van het personeel. Tot slot constateert het visitatieteam dat de opleiding gericht nieuwe docenten werft voor de MBA-opleiding.
Pagina 25 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
4. Onderwerp: voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen De beoogde huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: • •
• • •
Als instelling voor afstandsonderwijs beschikt de LOI over specifieke voorzieningen, waarvan met name de ‘digitale leeromgeving’ naar de mening van het visitatieteam van bijzonder niveau is. De digitale leeromgeving omvat LOI Campus en LOI Campus Pro, waarvoor onder meer gebruik gemaakt wordt van Internet. De basisfuncties van LOI Campus zijn: studie-informatie, opleidingsoverzicht, ondersteuning studieplanning, communicatie, toetsing, begeleiding, borging van de actualiteit en publicatie van aanvullende leermiddelen. LOI Campus Pro biedt studenten in aanvulling daarop een individueel opleidingsoverzicht, online assessments, multimediale opdrachten, interactieve begeleiding en studieopdrachten. Voor het logistieke proces en de postale verzending van materiaal beschikt de instelling over voldoende capaciteit. Voor examens en trainingen, in de eigen locatie of op een centrale plaats in Nederland, wordt adequate accommodatie, materiaal en apparatuur verzorgd. Voor telefonisch contact met studenten beschikt de instelling over een gecertificeerd Customer Contact Center.
Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt het facet Voorzieningen op basis van de gesprekken en de presentatie van Campus Pro als voldoende. Het visitatieteam heeft geconstateerd dat de LOI over adequate voorzieningen beschikt voor het logistieke proces en voor de examens; met name de voorzieningen voor de digitale leeromgeving Campus en Campus Pro zijn naar de mening van het visitatieteam van bijzondere kwaliteit.
Pagina 26 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
4.2 Studiebegeleiding en informatievoorziening Er is voorzien in personele capaciteit voor studiebegeleiding en informatievoorziening aan studenten die adequaat zijn met het oog op studievoortgang. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •
•
•
• •
Studenten die kiezen voor afstandsonderwijs kiezen bewust voor zelfstandige bestudering van de leerstof, in eigen tijd en tempo. Het beleid met betrekking tot de begeleiding sluit daarbij aan middels het aanbod van individuele, interactieve begeleiding. De opleiding kiest hierbij voor een middenweg, in de zin dat zij de studenten keuze biedt uit een breed scala aan begeleidingsactiviteiten. De voorzieningen van de digitale leeromgeving bieden een uitgelezen mogelijkheid van één-op-één begeleiding en van snelle feedback. De begeleiding omvat onder andere: o begeleiding door de docent via het gecorrigeerde huiswerk, waarbij zorgvuldig wordt uitgelegd waarom bepaalde uitwerkingen onjuist zijn, aan de hand van modeluitwerkingen, o onbeperkte gelegenheid voor studenten tot het stellen van vragen aan de docent over de uitwerkingen en over de leerstof, o begeleiding door een coach bij de opbouw van het portfolio, o begeleiding door een afstudeerdocent tijdens het afstudeerproject, o de digitale leeromgeving LOI Campus biedt diverse mogelijkheden van ondersteuning, zoals een digitaal overzicht van de vorderingen, informatie over actuele ontwikkelingen, een mediatheek met relevante links op het web, literatuurlijsten en de mogelijkheid ondersteunende leerstof te downloaden, o LOI Campus Pro biedt daarnaast onder andere de mogelijkheid om middels on line assessments een persoonlijk studieprogramma op te stellen; de multimediale opdrachten in Campus Pro bieden studenten tevens hulp bij het opnemen van als moeilijk ervaren onderwerpen. Tevens kan een groepsomgeving gebruikt worden als discussieforum of gezamenlijke werkruimte. Ook het (digitale) portfolio speelt een belangrijke rol in de begeleiding en competentieontwikkeling van de student. Het portfolio wordt gebruikt voor een summatieve evaluatie aan het einde van de opleiding en voor tussentijdse, formatieve evaluaties. In het portfolio worden gedurende de gehele opleiding bewijzen van de ontwikkeling van de student opgenomen. De student is zelf verantwoordelijk voor het bijhouden van het portfolio. De student vraagt zelf, op basis van de inhoud van het portfolio, feedback aan de docent. In de eerste module van de opleiding (de oriëntatiemodule) wordt het gebruik van het portfolio besproken. In de informatievoorziening aan studenten speelt LOI Campus een grote rol, bijvoorbeeld bij het verspreiden van relevante informatie in het kader van de opleiding en over examens. Het interactieve opleidingsoverzicht van Campus Pro biedt de student, en ook de docent, een actueel overzicht van de stand van zaken wat betreft de studie als geheel en wat betreft zijn resultaten voor inzendopdrachten en examenresultaten. Via periodieke service calls, met studenten die daar prijs op stellen, wordt hen onder andere, in relatie tot de studievorderingen, gevraagd naar de behoefte aan begeleiding. Met betrekking tot de terugkoppeling van studieresultaten, in toenemende mate via de digitale leeromgeving, zijn normen vastgelegd voor de reactietermijnen.
Pagina 27 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Beoordeling door het visitatieteam: Op basis van de bevindingen beoordeelt het visitatieteam de Studiebegeleiding en informatievoorziening als voldoende. Het visitatieteam heeft geconstateerd dat de LOI studenten een breed scala aan begeleidingsmogelijkheden biedt, aansluitend bij de kenmerken van studenten die voor afstandsonderwijs kiezen. Met name LOI Campus en Campus Pro spelen hierbij een belangrijke rol, ook in de informatievoorziening aan studenten en de terugkoppeling door docenten, waarvoor duidelijke normen zijn vastgelegd.
Beoordeling van het onderwerp ‘Voorzieningen’ Het visitatieteam beoordeelt het aspect ‘Voorzieningen’ op basis van de bevindingen als voldoende. De materiële voorzieningen zijn naar de mening van het visitatieteam van voldoende niveau evenals de studiebegeleiding en informatievoorziening. Met name aan de opzet van de studiebegeleiding, een van de pijlers van het onderwijs, wordt door de LOI nadrukkelijk veel zorg besteed.
Pagina 28 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
5. Onderwerp: interne kwaliteitszorg 5.1 Systematische aanpak Er is voorzien in een systeem van interne kwaliteitszorg, waarbij mede aan de hand van toetsbare streefdoelen en periodieke evaluaties verbetermaatregelen worden getroffen Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •
• •
•
•
•
•
Het kwaliteitssysteem van de LOI heeft betrekking op alle aangeboden beroeps- en functiegerichte opleidingen. Het systeem is ontwikkeld onder het toeziend oog van de onafhankelijke Raad voor de Kwaliteitsbevordering, die niet alleen een rol speelt bij de opzet en onderhoud van het systeem, maar daarnaast ook functioneert als klankbord. In het systeem wordt onderscheid gemaakt tussen de proces- en de productkwaliteit. Het ontwikkelingstraject van de opleidingen en de daarbij behorende examens vormt het primaire proces van de organisatie. Dit proces, waarvan de relevante procedures en werkwijzen zijn opgenomen in het Kwaliteitshandboek, is ISO 9001-gecertificeerd. De streefdoelen voor de proceskwaliteit zijn ontleend aan de ISO-9001 normen; inhoud en naleving van het kwaliteitssysteem worden jaarlijks geaudit door de ISO-certificeerder. De tevredenheid van de studenten is een belangrijke indicator van de kwaliteit; als norm geldt een beoordeling van vier of hoger op een schaal van vijf. Ten aanzien van externe examenresultaten geldt als norm het behalen van hogere resultaten dan het landelijk gemiddelde. Het kwaliteitssysteem omvat een groot aantal monitorpunten. Het ontwikkelingstraject van opleidingen en examens verloopt volgens een ‘vierluik-traject’: vast onderdeel van de drie onderscheiden fasen binnen het traject, te weten de projectopzet, projectuitvoering en de projectevaluatie, zijn de registratie van inhoud, betrokkenen, document(en) en archivering. Op basis van interne audits door de kwaliteitscoördinator worden procedures en afspraken binnen het traject geëvalueerd.Ontwikkelaars, docenten en andere betrokkenen bij het opleidingsproces worden zorgvuldig geselecteerd en beoordeeld. Reactietermijnen worden nauwkeurig bijgehouden. Periodieke evaluaties van de docenten zijn eveneens onderdeel van het kwaliteitssysteem. Voorbeelden hiervan zijn periodieke evaluaties door een tweede docent van de uitgevoerde correcties en van de beantwoording van vragen van studenten. Ook periodieke studentenenquêtes, studentenpanels en zogenaamde service calls leveren onder andere input over de waardering van docenten. Opmerkingen van studenten over de inhoud van het studiemateriaal en over de docenten tenslotte leveren eveneens input over de kwaliteit. Deze worden zorgvuldig geregistreerd via het customer contact center en leiden zonodig tot verbeteracties. Op basis van de gevoerde gesprekken en de ingeziene documenten is het visitatieteam van mening dat aan de Plan Do Check Act-cyclus uitstekend invulling gegeven wordt binnen de instelling. De maximale inspanning om kwaliteit te leveren staat borg voor een optimaal verloop van het opleidingsproces.
Beoordeling door het visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op basis van de bevindingen de Systematisch aanpak van de kwaliteitszorg als voldoende. Het visitatieteam heeft geconstateerd dat de LOI University over een adequaat kwaliteitssysteem beschikt, met duidelijk geformuleerde streefdoelen voor de proces- en productkwaliteit. Op basis van periodieke evaluaties worden concrete verbeterplannen geformuleerd en uitgevoerd.
Pagina 29 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
5.2 Betrekken van medewerkers, studenten alumni en beroepenveld Bij de interne kwaliteitszorg zullen medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld van de opleiding actief worden betrokken. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •
•
•
•
• •
•
•
Het kwaliteitssysteem voorziet in een gestructureerde betrokkenheid van de belangrijkste stakeholders bij de periodieke evaluatie van de opleiding. Het in het Kwaliteitshandboek opgenomen schema Civiel effect geeft een overzicht van signalen, documenten en partijen die betrokken worden bij ontwikkeling en evaluatie van opleidingen. De Raad voor de Kwaliteitsbevordering levert evenals de Programma-adviesraad input vanuit het relevante beroepenveld. Zoals eerder aangegeven is de opleiding bezig met de inrichting van een beroepenveldcommissie. Deze zal de opleiding in de toekomst voorzien van input uit het relevante beroepenveld. De Programma-adviesraad komt vier keer per jaar bijeen en heeft zich, zoals eerder aangegeven, ontwikkelt tot een Hogeschool en University brede adviesraad. De raad houdt zich onder andere bezig met het assortiment, de samenhang en de kwaliteit van alle opleidingen. Ook is de raad betrokken bij de voorbereiding van nieuwe opleidingen en wordt de raad periodiek geïnformeerd over de uitvoering van de diverse programma’s. Op basis van de notulen en de gesprekken heeft het visitatieteam vastgesteld dat er wezenlijke input is geleverd door de Programma-adviesraad. De raad heeft zich inzake de MBA opleiding onder andere uitgesproken over de MKB focus, de duur (met daarbij een fundamentele keuze voor een MBA opleiding van 120 ECTS in plaats van 60 ECTS) en diverse inhoudelijke aspecten (bijvoorbeeld de mate van aandacht voor het onderdeel financiën) Via de netwerken van de voorzitter van het bestuur en de businessunitmanagers is inbreng vanuit het beroepenveld eveneens duidelijk gewaarborgd. Ontwikkelingen in het beroepenveld worden daarnaast gesignaleerd door vakdeskundigen en marktverkenners. Informatie van ontwikkelaars en docenten met betrekking tot nieuwe ontwikkelingen in het werkveld worden eveneens systematisch verwerkt. Middels de reeds vermelde evaluaties onder studenten wordt onder andere nagevraagd of via de opleiding voldaan wordt aan de behoeften van de werkgever. Op hogeschoolniveau is alumnibeleid op dit moment in ontwikkeling. Belangrijk kenmerk van de instelling is het streven om innovatief te zijn, zowel wat betreft de inhoud van de opleidingen als wat betreft de opzet ervan. Naar de mening van het visitatieteam biedt de werkwijze van de instelling waar het gaat om het inventariseren van en inspelen op signalen en ontwikkelingen in de maatschappelijke omgeving en het beroepenveld daarvoor duidelijke garanties.
Beoordeling door het visitatieteam: Uitgaande van de bevindingen beoordeelt het visitatieteam het Betrekken van stakeholders als zijnde voldoende. Het visitatieteam heeft vastgesteld dat gestructureerde betrokkenheid van de belangrijkste stakeholders geborgd is middels het kwaliteitssysteem van de instelling. Beoordeling van het onderwerp ‘Interne kwaliteitszorg’ Het visitatieteam beoordeelt op basis van de bevindingen het aspect Interne kwaliteitszorg als voldoende. Het visitatieteam is van mening dat de LOI over een adequaat kwaliteitssysteem beschikt: middels de periodieke evaluaties en de daaruit voortvloeiende verbeteracties is voorzien in een continu proces van kwaliteitsverbetering. Pagina 30 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
6. Onderwerp: condities voor continuïteit 6.1 Afstudeergarantie De instelling geeft aan studenten de garantie dat het programma volledig kan worden doorlopen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •
De LOI geeft studenten bij de start van de studie een formele afstudeergarantie middels een rechtsgeldige onderwijsovereenkomst. Dit contract houdt onder meer in, dat studenten in principe gedurende tweemaal de opleidingsduur, dat wil zeggen gedurende vier jaar, de mogelijkheid hebben de opleiding af te ronden zonder extra kosten (studenten betalen slechts voor 2 jaar); eventueel is verlenging mogelijk.
Beoordeling door het visitatieteam: Op basis van de bevindingen beoordeelt het visitatieteam de afstudeergarantie als voldoende.
6.2 Investeringen De voorziene investeringen zijn toereikend om de opleiding (inclusief voorzieningen) tot stand te brengen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •
• • •
De verkoopbegroting die het visitatieteam ter inzage heeft gekregen geeft een realistische weergave van de benodigde investeringen voor het ontwikkelen, onderhouden en evalueren van de MBA opleiding. Voorbeelden hiervan zijn de investeringen voor het ontwikkelen van het Beroeps- en opleidingsprofiel, het leerplan en de OER, kosten van benodigde capaciteit aan docenten en beoordelaars etc. Deze verkoopbegroting biedt naar de mening van het visitatieteam een goede financiële basis om de opleiding op te zetten en de afstudeergarantie gestand te doen. De LOI heeft al vele malen laten zien met succes nieuwe opleidingen te kunnen ontwikkelen en winstgevend te kunnen exploiteren. De uitermate professionele ontwikkelingsorganisatie van de LOI biedt naar de mening van het visitatieteam voldoende zekerheid dat de processen rond de (verdere) ontwikkeling en de uitvoering van de MBA eveneens adequaat zullen worden uitgevoerd.
Beoordeling door het visitatieteam: Op basis van de bevindingen en van de ingeziene documenten beoordeelt het visitatieteam de invulling van het aspect Investeringen als voldoende. Het visitatieteam heeft hierbij overwogen, dat naast de ingeziene verkoopbegroting ook de professionele werkwijze van de instelling bij het ontwikkelen van opleidingen een waarborg vormt voor een adequaat proces.
Pagina 31 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
6.3 Financiële voorzieningen De financiële voorzieningen voor de gecalculeerde negatieve resultaten zijn voldoende voor de dekking van de aanloopverliezen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: •
•
Op basis van de ingeziene jaarverslagen en de verkoopbegroting is er naar de mening van het visitatieteam een voldoende financiële basis om de opleiding te ontwikkelen; mede in combinatie met het uitgesproken commitment van het Bestuur met betrekking tot het ontwikkelen van de opleiding is naar de mening van het team sprake van een goede waarborg voor het ontwikkelingsproces. De begrote investering is overzienbaar. Uit de gevoerde gesprekken is gebleken dat er sprake zal zijn van een betrekkelijk korte terugverdienperiode. Belangrijk punt hierbij is de voorziene interesse voor de opleiding. Signalen uit de markt, zoals die bijvoorbeeld binnenkomen bij het Customer Contact Center, wijzen op een aanzienlijke belangstelling voor de Master of Business Administration.
Beoordeling door het visitatieteam: Op basis van de bevindingen en de bestudeerde documenten beoordeelt het visitatieteam het aspect Financiële voorzieningen als voldoende.
Beoordeling van het onderwerp ‘Condities voor continuïteit’ Het visitatieteam beoordeelt het onderdeel Condities voor continuïteit als voldoende. Naar de mening van het visitatieteam is sprake van een stevige financiële basis, die in combinatie met het commitment van het Bestuur een goede waarborg biedt voor continuïteit in het proces van ontwikkelen en uitvoeren van de opleiding.
Pagina 32 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
7. Vergelijking met criteria Association of MBA’s Als onderdeel van het visitatietraject heeft het visitatieteam een vergelijking gemaakt van de LOI MBA opleiding met de algemene en meer specifieke criteria van de Association of MBA’s (AMBA) voor MBA’s die gebruik maken van afstandsleren. Op basis hiervan komt het visitatieteam tot de volgende conclusies: Algemeen De AMBA verwacht een helder en effectief intern systeem van kwaliteitszorg, met betrekking tot de ontwikkeling van materiaal, de kwaliteit van het personeel en de kwaliteit van feedback. Het visitatieteam is van mening dat dit bij de MBA opleiding van de LOI University het geval is. De LOI University hanteert interne procedures (die ISO 9001-gecertificeerd zijn) voor de ontwikkeling van materiaal. De kwaliteit van het personeel wordt onder andere gewaarborgd door de eisen die de LOI aan het personeel stelt en de periodieke evaluatie van het personeel. De begeleiding en feedback wordt op verschillende manieren gewaarborgd, bijvoorbeeld middels de digitale leeromgeving van de LOI en de feedback die studenten ontvangen op de praktijkopdrachten en inzendopdrachten die ze bij de docent inleveren. Het instituut De algemene criteria van de AMBA ten aanzien het ‘instituut’ is dat er sprake dient te zijn van een missie en een strategie, zicht op de markt voor de producten van de instelling. En wordt verwacht dat er sprake is van financiële en institutionele continuïteit. Het visitatieteam constateert dat dit bij de LOI en de MBA opleiding van de LOI het geval is. De University heeft een duidelijke visie op de eigen marktpositie. De University ontwikkelt en voert opleidingen uit in overleg met het beroepenveld. Voor de MBA opleiding geldt dat het visitatieteam bij onderdeel 6.3 geconstateerd dat er sprake is van voldoende financiële continuïteit Ten aanzien van de specifieke criteria voor MBA’s die gebruik maken van afstandsleren stelt de AMBA dat de opleiding een duidelijke infrastructuur dient te hebben (inclusief logistieke, administratieve en informatie en communicatieprocessen). Het visitatieteam concludeert dat bij de LOI een dergelijke infrastructuur aanwezig is. De MBA opleiding maakt gebruik van de digitale leeromgeving van de LOI, waar studenten alle informatie over het programma, deadlines, procedures etc kunnen vinden. Ook zijn er duidelijke afspraken over feedback in de vorm van normtijden (docenten worden geacht binnen 2 werkdagen op ingezonden opdrachten te reageren). Personeel De algemene criteria van de AMBA ten aanzien van personeel hebben onder andere betrekking op de academische kwalificaties, deskundigheid, onderwijs- en onderzoeksvaardigheden en hun relaties met de beroepspraktijk. De AMBA verwacht ook bij MBA’s die gebruik maken van afstandsleren (de specifieke criteria) dat de opleiding gebruik maakt van voldoende gekwalificeerd personeel. Het visitatieteam constateert dat de kwaliteit van het personeel onderdeel is van het systeem van kwaliteitszorg van de LOI als geheel. Dit betekent dat de university voldoende waarborgen heeft voor de realisatie van de gewenste kwaliteit. Specifiek voor de MBA opleiding heeft de university een apart wervingstraject opgestart om docenten te werven die voldoen aan het ‘MBA-profiel’. Aan MBA docenten worden, naast de algemene eisen die door de LOI aan docenten worden gesteld, aanvullende andere eisen gesteld, zoals bijvoorbeeld het bezit van een MBA diploma (of een vergelijkbaar diploma) en managementervaring in het relevante vakgebied en werkveld (MKB). Het visitatieteam is van mening dat de MBA opleiding van de LOI op dit onderdeel aan zowel de algemene en meer specifieke criteria voldoet.
Pagina 33 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Studenten Een algemene eis ten aanzien van de studenten van de MBA opleiding is onder andere dat de studenten relevante werkervaring hebben in het betreffende werkgebied (minimaal 3 jaar ervaring). Ook moet verwacht kunnen worden dat studenten de studie de doelstellingen van het programma zullen behalen. Voor de MBA opleiding van de LOI geldt als instroomeis dat de studenten 3 tot 5 jaar werkervaring hebben en werkzaam zijn in het MKB (of een kleinere eenheid van het grootbedrijf). De toelatingsprocedure van de LOI voorziet er ook in dat studenten hun aanmelding dienen te onderbouwen met een schriftelijke motivatie. Het visitatieteam constateert dat de MBA opleiding van de LOI op het onderdeel Studenten aan de eisen van de AMBA voldoet. Doelstellingen en resultaten Verwacht wordt dat het MBA programma heldere doelstellingen heeft, die uitgewerkt zijn in heldere eindkwalificaties. De MBA opleiding heeft drie kerncompetenties geformuleerd, die vervolgens in drie niveaus uitgewerkt zijn in verschillende (deel)competenties. Deze deelcompetenties geven naar de mening van het visitatieteam een helder beeld van wat de afgestudeerde master na afloop van de opleiding moet kennen en kunnen. Ook de verschillende deelcompetenties (zoals analyseren, probleem oplossen, kennis van strategisch management, etc) van de LOI-MBA komen overeen met dat wat een afgestudeerde MBA-er volgens de AMBA moet kennen en kunnen. Programma Een algemene eis ten aanzien van het MBA programma is dat het programma generalistisch van opzet is en aandacht besteed aan ondernemerschap/leiderschap. Leiderschap is een van de drie kerncompetenties van de MBA opleiding van de LOI. Ondernemerschap is geen kerncompetentie maar wel een belangrijk onderdeel van het programma. Ook onderwerpen als IT, HRM, onderzoeksmethoden, organisatietheorie etc komen terug in het MBA programma van de LOI. De specifieke eisen inzake het programma voor MBA’s die gebruik maken van afstandsleren betreffen onder andere de mate waarin de opleiding gebruik maakt van verschillende werkvormen, de dialoog tussen studenten en docenten en didactische kwaliteiten van het materiaal. De MBA opleiding van de LOI maakt gebruik van verschillende werkvormen, waarbij de trainingen een belangrijk onderdeel zijn waar de face to face dialoog tussen docenten en studenten (en studenten onderling) plaats vindt. Hiernaast hebben docenten en studenten geregeld contact naar aanleiding van feedback op ingeleverde opdrachten. Het materiaal van de LOI is speciaal ontwikkeld voor afstandsonderwijs, dat betekent de student voor een groot deel zelfstandig door de stof wordt geleid.
Pagina 34 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Bijlage 1: Programma Programma van de eerste visitatiedag op 28 september 2005 10.00 – 10.15 uur
Bestuur, portefeuillehouder Hoger Onderwijs en kwaliteitscoördinatie: Onderwerpen: voorstellen, doornemen van het programma en van de visitatiedag: mr. M.J. Kuipers (voorzitter bestuur), mevrouw mr. K.S. Visscher (portefeuillehouder Hoger Onderwijs), drs. C. Schonagen (manager Personeel & Organisatie), T.F. Steffens (kwaliteitscoördinator)
10.15 – 11.30 uur
Karakteristiek LOI Hogeschool: mevrouw mr. K.S. Visscher (portefeuillehouder Hoger Onderwijs), drs. C. Schonagen (manager Personeel & Organisatie), T.F. Steffens (kwaliteitscoördinator)
11.30 – 13.00 uur
Documentenonderzoek en lunch
13.00 – 14.00 uur
Invulling generieke onderwerpen: T.F. Steffens (kwaliteitscoördinator)
14.00 – 15.00 uur
Kwaliteitsbevordering: drs. C. Schonagen (manager Personeel & Organisatie), T.F. Steffens (kwaliteitscoördinator)
15.00 – 15.30 uur
Overleg visitatiecommissie
15.30 – 16.00 uur
Terugkoppeling: mr. M.J. Kuipers (voorzitter bestuur), mevrouw mr. K.S. Visscher (portefeuillehouder Hoger Onderwijs), drs. C. Schonagen (manager Personeel & Organisatie), T.F. Steffens (kwaliteitscoördinator)
Pagina 35 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Programma van de tweede visitatiedag op 13 juli 2006 09.30-09.45 uur
Voorstellen en logistiek van de dag: mr. M.J. Kuipers (voorzitter bestuur), mevrouw mr. K.S. Visscher (businessunitmanager/portefeuillehouder Hoger Onderwijs), mevrouw mr. B. Mooij (projectleider), drs. C. Schonagen (manager Personeel en Organisatie), T.F. Steffens (kwaliteitscoördinator)
09.45-10.45 uur
Aansluiting beroepspraktijk Oriëntatie, Domeinspecifieke eisen en Programma mevrouw ing. M.P.M. Harlaar MBA (deskundige), dr. R. Heijblom (deskundige), mevrouw drs. P.E. van Harten MBA (deskundige), mevrouw mr. K.S. Visscher (businessunitmanager/portefeuillehouder Hoger Onderwijs, toehoorder), mevrouw mr. B. Mooij (projectleider, toehoorder)
10.45-12.45 uur
Domeinspecifieke kader, Doelstellingen opleiding, Niveau, Programma, Didactisch Concept en Inzet personeel dr. P. Breman (programmaleider), prof. Dr. H.W.A.M. Coonen (voorzitter Programma adviesraad), mevrouw mr. K.S. Visscher businessunitmanager/portefeuillehouder Hoger Onderwijs), mevrouw mr. B. Mooij (projectleider)
12.45-13.30 uur
Documentenonderzoek en lunch
13.30-14.30 uur
Voorzieningen, Campus Pro en studiebegeleiding Ir. M. Veldhuisen (businessunitmanager en portefeuillehouder E-learning), T.F. Steffens (kwaliteitscoördinator)
14.30-15.30 uur
Documentonderzoek en/of aanvullende discussiepunten
15.30-16.30 uur
Intern overleg visitatieteam
16.30-17.00 uur
Terugkoppeling bevindingen mr. M.J. Kuipers (voorzitter bestuur), mevrouw mr. K.S. Visscher (businessunitmanager/portefeuillehouder Hoger Onderwijs), mevrouw mr. B. Mooij (projectleider), drs. C. Schonagen (manager Personeel en Organisatie), T.F. Steffens (kwaliteitscoördinator)
Pagina 36 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Bijlage 2: Documenten Documenten die zijn bestudeerd: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Zelfevaluatierapport Toets Nieuwe Opleiding Master of Business Administration Toets Nieuwe Opleiding, Generieke onderwerpen Karakteristiek LOI Hogeschool Beroeps- en opleidingsprofiel Master of Business Administration LOI University Aansluiting voorgestelde LOI Opleiding Master of Business Administration bij de behoefte van het werkveld Toets LOI MBA aan de AMBA criteria (Association of MBA’s) Vergelijking AMBA-geaccrediteerde MBA-opleidingen en de LOI MBA Concept Onderwijs- en Examenregeling Opleiding Master of Business Administration Kwaliteitshandboek Externe medewerkers: taken, verantwoordelijkheden en criteria m.b.t. ontwikkelaars, begeleiders, examinatoren, gatekeepers; profiel van de Raad voor de Kwaliteitsbevordering Interne medewerkers: Functionerings- en beoordelingssystematiek, Werving, selectie en begeleiding bij de LOI Instructies m.b.t. ontwikkelen van opleidingen voor auteurs en beoordelaars Stramien leerplan LOI Hogeschool Handleiding voor corrigerende docenten Evaluatie kwaliteitscontrole correctiewerk docenten, vergaderverslag m.b.t. deze evaluaties Instructies m.b.t. toetsing en examinering Studiegids LOI Hogeschool Module Marketing Module Internationaal Management Afstudeerscripties (3) Niveau-eisen t.a.v. diverse externen (auteurs, beoordelaars, toetsconstructeurs, toetsbeoordelaars) CV’s van auteurs en docenten Verslagen Stuurgroep MBA Verslagen Raad van Advies Verslagen Programma Adviesraad Documentatie m.b.t. de Beroepenveldcommissie Verkoopbegroting Enquête resultaten studenten
Pagina 37 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Bijlage 4: Samenstelling visitatieteams De visitatieteams van de bijeenkomsten op 28 september 2005 en 13 juli 2006 bestonden uit de volgende personen: Teamleider: drs. R. de Lusenet (1954) De heer De Lusenet is sinds eind 2003 actief betrokken bij Certiked, als extern deskundige en teamleider bij visitaties in de onderwijssector en als auditor bij ISO certificering van kennisintensieve organisaties. In zijn overige werkzaamheden als zelfstandig organisatieadviseur is hij gespecialiseerd in human resource management, opleiding en training, kwaliteitsmanagement en professionalisering van het management binnen organisaties. De heer De Lusenet is universitair opgeleid als bedrijfskundige aan het NIB Nijenrode te Breukelen en aan de Interuniversitaire Interfaculteit Bedrijfskunde te Delft. Hij is ruim twintig jaar actief geweest in leidinggevende functies bij enkele toonaangevende internationale organisatieadviesbureaus, waaronder KPMG Consulting en GITP International. Naast zijn werkzaamheden op het gebied van human resource management en strategie en beleid, is hij in die hoedanigheid verantwoordelijk geweest voor het formuleren en (doen) uitvoeren van het bureaubeleid, waaronder in het bijzonder kwaliteit van de dienstverlening, professionalisering en innovatie. Assistent teamleider 28 september 2005: ir. R.S. Kloosterman (1967) De heer Kloosterman is sinds 1995 betrokken bij Certiked, sinds 1998 als directeur. Hij voert audits uit op het gebied van ISO 9001 en IiP bij een brede groep van kennisintensieve organisaties; tevens treedt hij regelmatig op als teamleider bij visitaties in het hoger onderwijs. Studeerde Bedrijfskunde aan de TU Eindhoven en heeft uitgebreide internationale werkervaring op het gebied van marketing, marktonderzoek, en kwaliteitsmanagement. Is binnen Certiked verantwoordelijk voor aansturing, werving en ontwikkeling van het bureaumanagement. Extern deskundige: prof. dr. M.A.E. Vandenput De heer Vandenput (emeritus hoogleraar Radboud Universiteit Nijmegen - faculteit der Managementwetenschappen) studeerde Toegepaste Psychologie aan de Katholieke Universiteit Leuven (1962). In 1968 promoveerde hij in de Psychologie, eveneens aan de Katholieke Universiteit Leuven. Aansluitend was hij tot 1978 als vennoot verbonden aan IOD International Institute for Organizational and Social Development (Leuven), en gedurende 17 jaar was hij werkzaam voor KPMG, onder andere als Lid Raad van Bestuur Belgische praktijk en lid van de Professional Practice Steering Group (overkoepelende internationale organisatie). Zijn advieswerk betrof het werkterrein Management en Organisatie en opdrachten werden o.a. bij onderwijsinstellingen uitgevoerd (Universiteit en HBO). In 1992 aanvaarde hij de positie als Bijzonder hoogleraar Organisatieverandering en -advisering (Faculteit der Managementwetenschappen, Radboud Universiteit Nijmegen) en was hij verantwoordelijk voor de afstudeerrichting Strategie Marketing Distributie en tijdelijk voorzitter afdeling Bedrijfswetenschappen. Zijn opleidingservaring bestaat onder andere uit begeleiding afstudeerders Katholieke Universiteit Leuven, docent aan enkele hbo-instellingen in België, docent aan diverse management opleidingen (Kluwer, Philips, IBM, Atos, Cap Gemini, KPMG, Avondopleiding Bedrijfskunde) en aan de RU Nijmegen; gedoceerde vakken (in het Nederlands en in het Engels): - Strategisch Veranderingsmanagement - Internationaal Management - Strategisch Management - Integraal Ondernemerschap Zijn onderzoek betreft het functioneren van Management Teams.
Pagina 58 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Extern deskundige: H.W. Rietberg MBA De heer Rietberg heeft naast een tweede en eerste graads Lerarenopleiding Economie bedrijfskunde gestudeerd en deze opleiding afgesloten met de titel Master of Business Administration. Aanvankelijk werkte hij als docent economie op een middelgroot MBO college, later als sectieleider bedrijfseconomie en raakte hij betrokken bij de herstructurering van het college. Na verkoop van een zelf opgericht opleidingsinstituut voor deeltijd avondonderwijs aan Hogeschool Markus Verbeek werd hij regiomanager bij de hogeschool en trad daarnaast op als docent in vakken als NIMA A en B en SPD bedrijfsadministratie.Via directiefuncties binnen de moedermaatschappij BPP Professional Education is hij uiteindelijk verantwoordelijk geweest voor de business units Praehep Opleidingen en Hogeschool Markus Verbeek en was daarnaast verantwoordelijk voor het onderwijsbeleid, marketingbeleid en kwaliteit. Sinds medio september 2004 is hij directeur VLB en VLB Opleidingen en tevens mede eigenaar van dit opleidingsinstituut dat opleidingen en trainingen levert aan accountantskantoren en belastingadviesbureaus. Naast tal van bestuursfuncties op opleidingsgebied (SPD, NGPO, NIMA) is hij actief als ouderling en is lid geweest van de stuurgroep reorganisatie kerkenwerk. Verder treedt de heer Rietberg op als bestuurslid van de Christian Business Managers and Committees. Secretaris28 september 2005: drs. H.T.J. Naaijkens-Wokke (1949) Mevrouw Naaijkens is afgestudeerd als onderwijskundige aan de Rijks Universiteit Utrecht. Als opleidingsadviseur bij CEDEO onderzoekt zij de kwaliteit van opleidingsinstituten. Eerder werkte zij onder andere bij een hogeschool als beleidsmedewerker onderwijs en kwaliteitszorg en bij diverse andere organisaties als onderwijskundige. Daarnaast beschikt zij over ruime bestuurlijke ervaring als secretaris. Secretaris 13 juli 2006: drs. T. Buising (1971) Mevrouw Buising heeft Toegepaste Onderwijskunde gestudeerd. Zij heeft daarna bij diverse adviesbureaus gewerkt (EB Management, KPMG) aan vraagstukken op het gebied van onderwijsontwikkeling, ontwikkeling van (school) organisaties en de relatie onderwijs – arbeidsmarkt. Dit in zowel HBO, MBO als VMBO. Sinds januari 2006 is zij werkzaam als zelfstandig onderwijskundige.
Pagina 59 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006
LOI © Certiked
Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen Drs. R. de Lusenet Ir. R.S. Kloosterman Prof. dr. M.A.E. Vandenput H.W. Rietberg MBA Drs. T. Buising
Pagina 60 van 60 Definitief rapport LOI opl. MBA - oktober 2006