ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. Opleiding Bachelor of Business Administration. InterCollege Business School

ICBS © Certiked

ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de toetsing van

Opleiding Bachelor of Business Administration InterCollege Business School Croho-registratie 39226 aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 12 maart, 7 april en 25 augustus 2004

Inhoud van het verslag Identificatie................................................................................................................................................2 Management samenvatting........................................................................................................................4 Bevindingen ..............................................................................................................................................7 Onderwerp: doelstellingen opleiding ........................................................................................................8 Onderwerp: Programma .........................................................................................................................13 Onderwerp: Resultaten............................................................................................................................29

De verantwoordelijke beoordelaar: mevr. A.M.M.A. Welagen namens deze,

Ir R.S. Kloosterman Certiked 15 september 2004

Pagina 1 van 57 Opleiding BBA definitief 0409

ICBS © Certiked

Identificatie InterCollege Business School Laan van Meerdervoort 2a 2517 AJ Den Haag Telefoon: (070) 345 11 10 Website: www.intercollege.nl Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurder: Marcel Zwart, voorzitter managementteam Kwaliteitsfunctionaris: Bert de Laat ([email protected])

Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: • Hogeschool InterCollege Business School • HBO opleiding Bachelor of Business Administration, minors human resource management (HRM), management & finance (M&F), marketing, sales & communications (MSC) • Voltijd • Locaties Den Haag en Utrecht. Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader (februari 2003) adequaat wordt afgedekt.

Teamsamenstelling Teamleider: mevrouw A.M.M.A. Welagen Assistent teamleider: ir R.S. Kloosterman Extern deskundige: drs R. de Lusenet Secretaris: mevrouw drs P.A.M. van Sonsbeeck-van den Brink Studentlid: mevrouw F.M. Eyffinger

Werkwijze Intercollege Business School, hierna ook te noemen ICBS, heeft een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding en deze samen met andere uitgebreide documentatie via CD ROM doen toekomen aan het visitatieteam op 23 februari 2004. Het visitatieteam heeft een inhoudelijk voorbereidende bijeenkomst gehad op 09 maart 2004. De eerste visitatiedag is uitgevoerd op 12 maart 2004, de tweede visitatiedag heeft plaatsgevonden op 07 april 2004 en de derde visitatiedag op 25 augustus 2004. De derde dag betrof alleen de beoordeling van het onderdeel toetsing en examinering, aangezien eerder geen afstudeerscripties als indicator voor het niveau van het nieuwe opleidingsmodel beschikbaar waren.


ICBS © Certiked

Het conceptrapport over de eerste twee visitatiedagen is op 29 april 2004 toegezonden aan het management van de opleiding. Op 31 mei 2004 zijn schriftelijke reacties opgesteld door de opleiding, die hebben geleid tot een voorlopig definitief rapport. Het definitieve rapport is vastgesteld op 15 september 2004 naar aanleiding van de derde visitatiedag. In de aanloop naar de visitatie zijn er twee bijeenkomsten geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de Hogeschool. Deze bijeenkomsten hadden een voorlichtend en planningstechnisch karakter. In de rapportage staan de bevindingen per facet beschreven, de bijlagen bevatten het programma van de visitatie, de bestudeerde documenten en teksten uit de documentatie van ICBS ter illustratie van de bevindingen.


ICBS © Certiked

Management samenvatting Op 12 maart, 7 april en 25 augustus 2004 heeft het visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de opleiding Bachelor of Business Administration (BBA) van InterCollege Business School. Doelstelling was een toetsing uit te voeren van de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het NVAO Beoordelingskader.

Algemeen beeld InterCollege Business School is een vijfentwintig jaar oud opleidingsinstituut. In 1988 is het onderwijs omgevormd tot verkort HBO. In 2002 is besloten aan te sluiten op de bachelor-masterstructuur door een volledig nieuwe opleidingsopzet te ontwikkelen die leidt tot bachelor of business administration (BBA) met drie afstudeervarianten: management & finance (M&F), marketing, sales & communications (MCS) en human resource management (HRM). Deze opleiding is opgenomen in het CROHO register en wordt als driejarige opleiding aangeboden (240 credits). Met ingang van het studiejaar 2003-2004 geldt deze nieuwe opleidingsaanpak. De studenten, die in 2002 hun laatste jaar van de verkorte opleiding oud model zijn gestart, worden in de gelegenheid gesteld in een kopklas hun volledig HBO af te ronden. In 2004 rondt een groep van 8 studenten op deze wijze hun opleiding af. ICBS heeft vanuit haar visie op de beroepspraktijk een onderwijsconcept ontwikkeld dat moet voorbereiden op de nieuwe beroepskracht voor de komende vijf jaar. Kern in de visie is het ‘entrepeneurschap’, de student is ondernemend en gedraagt zich als ondernemer in de leeromgeving die ICBS biedt. Het onderwijsconcept biedt samenhang tussen de eindkwalificaties, het opleidingsprogramma en de didactische aanpak. Het visitatieteam van Certiked heeft vastgesteld, dat conform haar beoordeling aan het NVAObeoordelingskader onderstaande beoordelingskwalificaties van toepassing zijn. Excellent Het facet ‘afstemming tussen vormgeving en inhoud: didactisch concept is in lijn met de doelstellingen, werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept’’ is op excellente wijze vormgegeven. Het visitatieteam is van mening dat er sprake is van een uniek en zeer weldoordacht didactisch concept dat tot in de details is uitgewerkt en dat consequent wordt gehanteerd. De filosofie betreffende het ‘entrepreneurschap’ is doorvertaald naar het competentiemodel met veel aandacht voor persoonsgebonden competenties. De wijze waarop de competenties zijn geoperationaliseerd en meetbaar gemaakt dwingt respect af. De didactische werkvormen zijn zeer veelzijdig en ‘prikkelend’ en gericht op samenwerken. Goed Het onderwerp ‘programma van de opleiding’ wordt op onderstaande facetten door het visitatieteam beoordeeld als goed: • het programma en de lesblokken zijn actueel en praktijkgericht • de leerdoelen en competenties dragen bij aan het behalen van de gewenste eindkwalificaties • het programma kent een hoge mate van samenhang tussen de vakken en tussen theorie en praktijk • het programma is intensief maar blijft studeerbaar


ICBS © Certiked

• •

de studiebegeleiding is gericht op zowel de persoonlijke groei als op de studievoortgang waarbij de student zelf verantwoordelijk blijft het proces en de vormgeving van toetsing en examinering borgen een zorgvuldige beoordeling van competenties, waarbij het gekozen taxonomiemodel een adequaat instrument is.

Verbetering of aandacht is gewenst voor: • Implementatie van het opleidingsconcept. Overall kan gesteld worden dat het nieuwe opleidingsconcept qua model veelbelovend is; de invoering vindt plaats met ingang van studiejaar 2003-2004 en heeft nog geen volledige cyclus met uitstroom voortgebracht, er is dus nog geen ervaring opgedaan over de drie leerjaren. De implementatie is daardoor vers en kwetsbaar. Sommige zaken zullen zich al werkenderweg verder uitkristalliseren, bijvoorbeeld de weging van persoonsgebonden competenties in de coaching, de rollen van opleiding en student binnen de studiebegeleiding (studentverantwoordelijk versus sturing vanuit opleiding). Andere zaken vragen om veel aandacht zoals de didactische kwaliteiten van het - ten dele nog jonge in de zin van recent samengesteld - docententeam dat vooral geselecteerd is op ervaring en binding met de beroepspraktijk. De relatie met het beroepenveld is voor het nieuwe opleidingsconcept nog recent, de curriculum commissie heeft tot heden vooral het opleidingconcept beoordeeld. De opleiding heeft verbetermogelijkheden genoemd waardoor de diversiteit in haar binding met beroepspraktijk geborgd gaat worden. Bovengenoemde aspecten omtrent de implementatie hebben bij het visitatieteam geleid tot een beoordeling in de zin van voldoende, hoewel de aanzetten op dit moment veelbelovend zijn. • Kwaliteitssysteem. ICBS is een kleine open organisatie met korte lijnen, de verbeterpunten worden snel aangepakt. Het MT volgt zoals blijkt uit de zelfevaluatie de gang van zaken kritisch en is verbetergericht. De traceerbaarheid van verbeteracties via documenten is zeer beperkt, hoe de voortgang gemonitord en bewaakt wordt is daardoor lastiger aan te tonen.

Samenvattend stelt Certiked dat de opleiding BBA aan ICBS opleidt tot een goed niveau van hbobachelors. Het didactische concept is zelfs excellent te noemen. De vertaling daarvan in het onderwijsprogramma, studiebegeleiding en toetsing en examinering is beoordeeld als goed. De gedrevenheid van het management levert hieraan een positieve bijdrage. Certiked heeft op alle facetten, en daarmee ook op alle onderwerpen uit het Beoordelingskader, een positieve beoordeling kunnen geven.


ICBS © Certiked

Overzicht van beoordelingen opleiding Onderwerp en facet

Doelstellingen opleiding

Domeinspecifieke eisen Niveau: Bachelor Oriëntatie HBO

Programma

Eisen HBO Relatie doelstellingen / inhoud Samenhang programma Studielast Instroom Duur Afstemming vormgeving / inhoud Beoordeling en toetsing

Inzet van personeel

Eisen HBO Kwantiteit personeel Kwaliteit personeel

Voorzieningen

Materiële voorzieningen Studiebegeleiding

Interne kwaliteitszorg

Evaluatie resultaten Maatregelen tot verbetering Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld

Resultaten

Gerealiseerd niveau Onderwijsrendement

Certiked beoordeling + voldoende goed voldoende + goed goed goed goed voldoende voldoende excellent goed + goed voldoende voldoende + voldoende goed + voldoende voldoende voldoende + voldoende voldoende


ICBS © Certiked

Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hieronder de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. Steeds zijn in de ‘blokken’ de NVAO-criteria aangegeven die bij het betreffend onderwerp en de facetten horen, de bevindingen zijn beschreven en vervolgens wordt een beoordeling ten aanzien van betreffend facet gegeven.


ICBS © Certiked

Onderwerp: doelstellingen opleiding Domeinspecifieke eisen: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. Bevindingen • De opleiding Bachelor of Business Administration (BBA) van ICBS (ICBS) is een driejarige opleiding. Het eerste jaar is gericht op het creëren van ‘overzicht en samenhang’ en kan gezien worden als basisjaar waarin gewerkt wordt aan het verwerven en uitbouwen van basiskennis en ondernemersvaardigheden. Het tweede en derde jaar staan in het teken van ‘specialisatie in context’. Aan het einde van het eerste jaar wordt hiertoe gekozen uit een drietal afstudeervarianten: marketing, sales & communications (MSC), management & finance (M&F), en human resource management (HRM) (zie bijlage 3, opleidingsmodel ICBS). • Om optimaal te kunnen aansluiten bij de praktijk, heeft de opleiding per september 2003 gekozen voor een eigenzinnige en vooruitstrevende beschrijving van de beoogde eindkwalificaties in de vorm van rolgebonden (c.q. rolspecifieke) en persoonsgebonden competenties, uitgewerkt naar de afstudeervarianten. De ontwikkeling van de persoonsgebonden competenties wordt in kaart gebracht met behulp van een competentiediagram. Het model wordt onder het onderwerp ‘programma’ nader toegelicht. • Zowel de rolgebonden – als de persoonsgebonden competenties zijn zorgvuldig geformuleerd en helder beschreven, vooral op basis van het eigen referentiekader (netwerk in de ruimste zin), waarbij de competenties extern zijn getoetst in het bedrijfsleven (de IT-sector). Bovendien hebben de eindtermen van examens als NIMA-B als referentiepunt gediend. Een vergelijking met andere reguliere en/of particuliere opleidingen heeft slechts marginaal plaatsgevonden. • Binnen Nederland heeft ICBS zich bij het inrichten van de opleiding georiënteerd op het reguliere onderwijs, dat echter een andere opleidingsduur en een ander opleidingsmodel hanteert. Voorts is gekeken naar andere particuliere opleidingen die een driejarig HBO verzorgen, al dan niet met een internationaal aspect. Tenslotte is er een internetonderzoek gedaan naar de BBA opleidingen in Westerse landen. Hier treft men vooral klassieke opleidingsmodellen aan. • Zeer recent heeft ICBS echter kennis gemaakt met instellingen die qua visie en uitgangspunten aansluiten bij hetgeen ICBS wil realiseren. Concrete afspraken voor bezoek en uitwisseling zijn gemaakt met Team Academy in Finland, waarmee naar verwachting vóór de zomer van 2004 een concrete samenwerking zal worden gerealiseerd. Ook zullen contacten worden gelegd met een BBA opleiding in Dublin en de Kaospilots in Denemarken. • ICBS heeft een curriculumcommissie (lees beroepenveldcommissie) waarin het werkveld breed en kwalitatief hoogwaardig vertegenwoordigd is. Zij ziet deze commissie als haar belangrijkste adviesorgaan om de praktijkrelevantie van de opleiding te toetsen. Het Certiked visitatieteam heeft met een aantal vertegenwoordigers van deze commissie gesproken. De commissie heeft waardering voor de inhoud van de opleiding en voor het innovatieve model met veel aandacht voor de persoonlijke ontwikkeling van ‘de jonge ondernemer’. Dat wil zeggen dat bij ICBS wordt opgeleid tot ondernemend functioneren én tot functioneren als ondernemer. De curriculumcommissie is van mening dat de minors voldoen aan de eisen die in de komende jaren door het beroepenveld gesteld zullen worden (zie bijlage 4, Curriculumcommissie). • De eindkwalificaties worden regelmatig zowel intern (met de praktijkdocenten) als extern (met de curriculumcommissie en met de stageaanbieders) geëvalueerd. ICBS werkt momenteel aan de


ICBS © Certiked

oprichting van een Business club als een instrument voor relatiebeheer met ouders, beroepenveld, relaties en oud-studenten. Zij hoopt via deze weg de relatie met de praktijk verder te verstevigen. Beoordeling door het Certiked visitatieteam Op dit moment is er nog geen algemeen geldend extern profiel waaraan een BBA opleiding kan worden getoetst: BBA is een breed veld en er is op landelijk niveau (nog) geen overeenstemming over de diverse domeinkwalificaties die hieronder kunnen vallen. Deze informatie is in maart gecheckt bij de HBO raad die BBA kwalificaties gaat opnemen in een databestand. Wel heeft het visitatieteam bij haar beoordeling gebruik gemaakt van het Beroepscompetentieprofiel voor Bedrijfskundige Informatica (website HBO-I) en de landelijk beschreven beroepskwalificaties voor P&A. Beide beschrijvingen behoren tot de BBA kwalificaties en hebben relaties met twee van de drie minors van InterCollege. Op internationaal niveau heeft het visitatieteam slechts een beperkt referentiekader gevonden, o.a. bij de BBA van de Université IFM Genève en van de universiteit van Gent. Het Certiked visitatieteam heeft geconstateerd dat, waar sprake is van een breed domein, ICBS een opleiding aanbiedt met een relevant profiel, op eigenzinnige en innovatieve wijze vertaald in de vorm van competenties, dat wat betreft de basis aansluit bij eisen uit de beroepspraktijk. De wijze waarop het beroepenveld bij de opleiding is betrokken is op dit moment voldoende, maar kan als de voorgenomen initiatieven (bijvoorbeeld ‘Business club’) worden verwezenlijkt nog aan impact winnen. Dit geldt ook voor de internationale oriëntatie. Op dit moment een target maar nog geen doel. Op termijn wellicht een belangrijke toevoeging. Het Certiked visitatieteam beoordeelt op grond van de bovenstaande bevindingen dit facet als voldoende.

Niveau: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties. Bevindingen De opleiding geeft aan dat bij het vaststellen van het profiel waaraan een bij ICBS afgestudeerde BBAstudent dient te voldoen, de competenties die beschreven zijn in de Dublin-Descriptoren (die het internationaal geaccepteerde bachelor-profiel beschrijven) als uitgangspunt hebben gediend. Deze competenties zijn nader geconcretiseerd en onderverdeeld in rolgebonden en persoonsgebonden competenties. ICBS hecht veel waarde aan de persoonsgebonden competenties, waarin het persoonlijke ondernemerschap met name tot uitdrukking komt (zie bijlage 5, Wat kan een BBA). Beoordeling door het Certiked visitatieteam Het visitatieteam heeft het programma bestudeerd en vergeleken met de Dublin Descriptoren (bachelor profiel) en komt tot de volgende conclusie: • Kennis en inzicht Het programma verdiept en verbreedt de kennis gedurende de drie leerjaren. De opleiding schenkt veel aandacht aan gangbare theorieën en modellen uit het vakgebied. De leerboeken bevatten standaardwerken en actuele uitgaven. • Toepassen van kennis en inzicht In de blokken en projecten krijgen de studenten naast kennis veel opdrachten aangeboden, veelal groepsgewijs, waarin zij de analysemodellen moeten hanteren, zaken moeten onderzoeken en interpreteren. Daarbij wordt uitgegaan van real life situaties (praktijk) en recente artikelen in krant en vakbladen. Studenten worden beoordeeld op hun rollen in de groep, de aanpak en de kwaliteit van hun


ICBS © Certiked

analyses en probleemoplossingen. De beoordelingen vinden plaats door medestudenten en de begeleidende docent middels een scoring van en feedback op met name genoemde persoonsgeboden en rolgebonden competenties voor het specifieke lesblok. Daarnaast wordt integratie tussen theorie en praktijk bevorderd via de diverse stages per studiejaar en via aparte blokken integratie voor de diverse kenniscomponenten. • Oordeelsvorming Onderzoeksvaardigheden, kwantitatieve en kwalitatieve analyse van uitkomsten maken onderdeel uit van de opdrachten in het programma. Studenten moeten in verslagen en presentaties hun oordeel verduidelijken en verdedigen. Het niveau van onderzoek van afstudeerscripties is voldoende, er is sprake van een probleemstelling, een gedegen gegevensverzameling en onderbouwde conclusies. • Communicatie Samenwerken met anderen en goed kunnen communiceren zijn twee van de basiscompetenties van de opleiding en zij worden geoefend in de diverse projecten. Blokken worden met regelmaat afgesloten met een presentatie voor de groep. De student ontwikkelt in hoge mate de vaardigheid van feedback geven doordat hij medestudenten moet beoordelen in de blokken. Dit houdt ook in het kunnen incasseren van kritiek op het eigen functioneren. In het gesprek met de studenten tijdens de visitatie viel het de leden van het team op dat de studenten goed luisteren en goed op vragen ingaan. • Leervaardigheden Zelfinzicht wordt ontwikkeld via een model van coaching, waarin de student op basis van ontvangen feedback zijn leerdoelen bijstelt en het zelflerend vermogen stuurt. De beschreven competenties zijn hierin een ondersteunend element. De coaching kent een model waarin de coach het eerste studiejaar meer sturend optreedt met vastgelegde afspraken. In de navolgende jaren dient de student zelf initiatief te nemen voor de - inhoud van de - gesprekken, met uitzondering van de vaste halfjaarlijkse besprekingen, waarin de gezamenlijke competentie-evaluatie plaats vindt, die leidt tot een score en tot het schrijven van een persoonlijk ontwikkelplan. De student wordt geacht zich zelfstandig voor te bereiden op de opdrachten, de docent is op verzoek beschikbaar om vragen te verduidelijken. Student en opleiding beschouwen elkaar als partner en spreken elkaar aan als zaken niet naar wens verlopen. De student wordt uitgedaagd een oplossing voor een verbeterpunt aan te dragen en daar verantwoordelijkheid voor te nemen. Dit wordt bedoeld met ondernemende student. Het visitatieteam constateert derhalve dat de Dublin Descriptoren herkenbaar zijn in de rolgebonden en persoonsgebonden competenties. De uitwerking naar de diverse afstudeervarianten legt accenten binnen deze competenties samenhangend met het beroepsprofiel. Het programma ondersteunt op diverse wijzen de ontwikkeling van de HBO-kwalificaties. Voorzover traceerbaar sluiten de kwalificaties aan bij geldende inzichten in het beroepsdomein; de voortgang in de landelijke en internationale beschrijving dient gevolgd te worden. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als goed.


ICBS © Certiked

Oriëntatie HBO: de eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Bevindingen • Aangezien er geen door het beroepenveld opgestelde beroepsprofielen zijn, is competentie- en programmavergelijking het maximaal haalbare. De visitatiecommissie heeft de indruk dat de opleiding hier zelfs vóór loopt op wat de markt vraagt. Via vergelijking met ‘officiële’examens zoals NIMA-B wordt door ICBS wel een niveau-indicatie gegeven. • De praktijkrelevantie wordt geborgd door de Raad van Advies en de docenten afkomstig uit het bedrijfsleven, terwijl in de optiek van ICBS hier voor de curriculumcommissie de belangrijkste rol is weggelegd. De curriculumcommissie is van recente datum en is tot op heden tweemaal bij elkaar geweest. De visitatiecommissie heeft met een aantal leden van de curriculumcommissie gesproken en verslagen van deze commissie bestudeerd. De curriculumcommissie is van mening dat de BBA van InterCollege een praktijkgerichte opleiding is, gericht op de startkwalificaties voor een ‘beginnend beroepsbeoefenaar’ op HBO Bachelor-niveau. Beoordeling door het Certiked visitatieteam Het visitatieteam is van mening dat de HBO-oriëntatie voldoende is geborgd. Door een meer structurele sondering van de curriculumcommissie (die op dit moment nog beperkt is) kan de borging in de toekomst nog worden verstevigd. Op grond van het bovenstaande, gecombineerd met eerder in dit rapport genoemde initiatieven om het werkveld nog meer bij de opleiding te gaan betrekken, beoordeelt de visitatiecommissie dit facet als voldoende.

Oriëntatie HBO: een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. Bevindingen • De opleiding heeft een helder beeld van wat een beginnend beroepsbeoefenaar moet kunnen, gerelateerd aan de omvang van de onderneming. In concreto houdt dit in dat studenten worden opgeleid voor een generalistische functie in een kleinere organisatie of een meer specialistische functie in een grotere organisatie (zie bijlage 3, Opleidingsmodel en bijlage 5, Wat kan een BBA). • De curriculumcommissie heeft de profielen en competenties getoetst. Verslagen hiervan zijn aan het visitatieteam ter beschikking gesteld. • Omdat de opleiding in de huidige opzet nog geen driejarige cyclus heeft doorlopen, kan geen uitspraak worden gedaan over toetsing aan werkgevers van afgestudeerden en de afgestudeerden zelf. Wel is hier het voornemen van toepassing om een ‘businessclub’ op te richten, waarin ouders, relaties uit het beroepenveld en oud-studenten zitting hebben. Beoordeling door het Certiked visitatieteam De opleiding heeft een helder beeld van wat een beginnend beroepsbeoefenaar in het brede BBA-veld moet kennen en kunnen. Toetsing (op papier) ligt op dit moment vooral bij de curriculumcommissie. Het concept is ambitieus. Dit is een positief gegeven, maar het verplicht de opleiding de studenten goed voor te bereiden op de te verwachten realiteit. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende.


ICBS © Certiked

Conclusie met betrekking tot het onderwerp ‘Doelstelling opleiding’ ICBS heeft zich voor de eindkwalificaties van de opleiding BBA in voldoende mate op het nationale en internationale beroepenveld georiënteerd. De eindkwalificaties zijn uitwerkt naar rolgebonden en persoonsgebonden competenties, die in hun uitwerking voldoen aan de Dublin Descriptoren. In voortdurende toetsing aan relevante beroepspraktijk is via curriculumcommissies en stagebiedende instellingen voorzien. Het totale onderwerp ‘doelstellingen opleiding’ wordt als voldoende beoordeeld.


ICBS © Certiked

Onderwerp: Programma Korte schets van het programma: De opleiding heeft een driejarig curriculum. Aan het eind van het eerste jaar wordt gekozen tussen de afstudeervarianten: management & finance, marketing, sales & communications of human resource management. De opleiding kent per leerjaar een verdeling in vier quamesters. Elk quamester is opgebouwd uit themablokken gedurende vier dagen per week en een totale duur van één tot zeven weken (zie bijlage 6, Curriculum). Wekelijks is een vaste dag gereserveerd voor taal- en communicatievaardigheden, recht, integratie en persoonlijke effectiviteit. Elk blok wordt afgesloten met een toets. ICBS heeft het programma en de lessen uitgewerkt op basis van rolgebonden en persoonsgebonden competenties afgestemd op de afstudeervariant. De persoonsgebonden competenties worden in kaart gebracht met behulp van een competentiediagram. Per jaar moet de student minimaal 70% van het voor dat jaar geldende competentieniveau behalen (zie bijlage 7, Competentiediagram en bijlage 8, Competentiemodel). Bovendien dient om aan de criteria voor de rolgebonden competenties te voldoen, per themablok/vak een cijfer gehaald worden dat hoger of gelijk is aan 5.5. Over het hele jaar genomen dient het gewogen gemiddelde (persoonsgebonden competenties 40% / rolgebonden competenties 60%) minimaal 6 te zijn. Naast de blokken en vakken zijn er vier stagemomenten: de drieweekse oriëntatiestage in het eerste jaar, de werkervaringsstage aan het einde van het eerste jaar, de stafstage aan het begin van het tweede jaar, en de eindstage voorafgaand aan het afstuderen in het derde jaar (zie bijlage 9, Stageoverzicht). Daarnaast voorziet het blok business modelling in een intensief begeleid praktijktraject. Studenten brengen in dit blok gedurende drie weken het business model van een organisatie in kaart en schrijven daarover een rapport.

Eisen HBO: kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindingen De opleidingsdocumentatie is ordelijk gerangschikt en loopt van visie en didactisch concept via de beschrijving van de afstudeerprofielen en de beschrijving van de rolgebonden en persoonsgebonden competenties naar de ‘Blokboeken’. De blokboeken zijn de meest concrete uitwerking van de opleidingsdocumentatiereeks. Ze bevatten alle aspecten die nodig zijn voor de realisatie van een opleidingsonderdeel: te bereiken competenties, vakliteratuur, didactische aanpak en toetsvormen. Het visitatieteam heeft steekproefsgewijs een twaalftal blokboeken, verspreid over de leerjaren en specialisatierichtingen, bestudeerd. Onderstaande bevindingen zijn gebaseerd op deze bestudering en op de gesprekken gevoerd met docenten en studenten. • •

De literatuur is adequaat, actueel en praktijkgericht, gebruikmakend van een aantal standaardwerken. De literatuurlijst en lesopdrachten worden ad hoc aangevuld door de vakdocenten als de actualiteit hierom vraagt. Over het algemeen kan gesproken worden van ‘bevlogen’ docenten die, op een enkeling na, in de praktijk werkzaam zijn, waardoor hun contacten met het beroepenveld voldoende zijn geborgd. Zij


ICBS © Certiked

• • • •

spelen al dan niet gecoördineerd in op de actualiteit. Bovendien wordt de praktijk door ICBS ‘binnengehaald’ door sprekers en excursies. Uit de documentatie en uit de gesprekken blijkt dat er sprake is van actuele projecten en opdrachten, relevante seminars en werkbezoeken aan bedrijven. De stageplekken zijn over het algemeen zeer relevant. De uitgebreide en inzichtelijke ‘stagegids’ vormt hierbij een goede leidraad. De criteria die aan het stagebedrijf worden gesteld zijn hierin duidelijk beschreven, evenals de wederzijdse taken en verantwoordelijkheden. Het afstudeeronderzoek dient gericht te zijn op een concrete bedrijfscase en wordt twee weken voor aanvang van de eindstage aan de examencommissie ter goedkeuring voorgelegd. Elk blok wordt zorgvuldig geëvalueerd met studenten en met docenten, waarbij actualiteit en praktijkgerichtheid punten van aandacht zijn.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam Het visitatieteam is van mening dat de actualiteit en praktijkgerichtheid van de opleiding goed zijn. Zij zijn geborgd in de opbouw van het programma en de feitelijke inhoud van lessen, seminars en werkbezoeken en worden mede bepaald door initiatieven van docenten. Structurele borging om het hoge niveau vast te houden vraagt aandacht. Op grond van de bovenstaande bevindingen is het oordeel over dit facet goed.

Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma: het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Bevindingen • Na bestudering van de blokboeken waarin het programma is uitgewerkt kan worden vastgesteld dat de beoogde competentieprofielen adequaat zijn vertaald naar de programmaonderdelen. Dit geldt voor de colleges, de eisen die gesteld worden aan projecten en stages en ook voor het niveau van de literatuur. • De feitelijke vormgeving in de lessen is van HBO-niveau. Uit de bestudering van de evaluaties en uit de gevoerde gesprekken komt naar voren dat leerdoelen en werkvormen met elkaar in balans zijn en bijdragen aan het behalen van de gewenste eindkwalificaties. • De leerdoelen zijn evenwichtig over de opleiding verspreid. Het eerste jaar kan gezien worden als een adaptatiefase waarin een ‘brede basis’ wordt gelegd. De daaropvolgende jaren staan in het teken van specialisatie en hebben vooral een ‘verdiepend’ karakter. • InterCollege leidt op voor het functioneren in organisaties. Primair in Nederland, maar met het perspectief van nationaal en internationaal ondernemend handelen. Internationaal denken wordt gestimuleerd en internationaal besef wordt bevorderd door internationale activiteiten, uitwisseling (vanaf zomer 2004) en de mogelijkheid voor internationale stages. De opleiding richt zich op Nederlandse studenten en hanteert voornamelijk de Nederlandse taal als ‘werktaal’. De Nederlandse bedrijfseconomische context en regelgeving vormen het uitgangspunt, maar internationale varianten en alternatieven worden wel steeds afgezet tegen de Nederlandse situatie. Een basisvoorwaarde voor internationaal functioneren is beheersing van de relevante taal. InterCollege biedt studenten naast het verplichte Engels, de mogelijkheid om de Franse, Duitse en Spaanse taal op voldoende niveau te


ICBS © Certiked

beheersen. Hierbij bestaat de mogelijkheid tot externe certificatie, die op een bijlage bij het diploma wordt vermeld. Beoordeling door het Certiked visitatieteam Het visitatieteam komt op basis van bovenstaande bevindingen tot de conclusie dat leerdoelen en internationale oriëntatie in de opleiding zodanig gestructureerd zijn dat het leidt tot het kunnen behalen van de gewenste eindkwalificaties. Zij beoordeelt dit facet als goed.

Samenhang programma: studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. Bevindingen • Op basis van de bestudeerde informatie en de gevoerde gesprekken heeft het visitatieteam geconstateerd dat er sprake is van een logisch opgebouwd, samenhangend programma, dat door de studenten ook als zodanig wordt gepercipieerd. • De docenten zijn goed op de hoogte van de manier waarop hun onderdeel past in de opleiding als geheel. Docenten kijken met elkaar mee en stemmen de inhoud van de programmaonderdelen op elkaar af. ‘Samenhang’ is ook een expliciet bespreekpunt tijdens de docentenbijeenkomst aan het begin van het jaar (Texel). Iedere docent beschikt over het totale programma dat steeds up-to-date wordt gehouden op een internet site. • Per blok worden door de opleidingscoördinator start- en afrondingsgesprekken met de docenten gehouden. Voor het aan- en bijsturen van de docenten is binnen de staf een aantal speciale ‘aandachtsvelden’onderscheiden. • In de eerste blokweek is aandacht voor de aanpak en werkwijze van ICBS. Hierdoor is de samenhang van de opleiding bij aanvang van de opleiding voor de studenten ‘op papier’ al helder. • De moeilijkheidsgraad van de vakken loopt geleidelijk op gedurende de opleiding. Bovendien geven de studenten aan dat je een blok niet kunt volgen als je het vorige hebt gemist. • De maandelijkse coachingsgesprekken, waarbij ook de persoonlijke ‘groei’ met betrekking tot de persoonsgebonden competenties periodiek aan de orde komt, leveren een duidelijke bijdrage aan de gepercipieerde samenhang. • Dit geldt ook voor de wekelijkse vakken taalbeheersing, vreemde talen, recht, persoonlijke effectiviteit en integratie. • De stageperiodes (behalve de eerste) zijn gericht op het geïntegreerd toepassen van hetgeen in de voorliggende periode is geleerd. Beoordeling door het Certiked visitatieteam Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de opleiding zowel in haar curriculum en de uitvoering daarvan, als bij de begeleiding gericht is op het creëren van samenhang. Deze samenhang wordt door de studenten ook duidelijk waargenomen. Daarom beoordeelt zij dit facet als goed.


ICBS © Certiked

Studielast: het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Bevindingen • Het programma dat ICBS aanbiedt in de vorm van een driejarige opleiding is ambitieus. ICBS kiest hiermee duidelijk voor een zeer intensieve, sterk geïntegreerde en praktijkgerichte benadering. De studenten werken dagelijks van 09.00-18.00 uur, en regelmatig ook ’s avonds. De geplande vakantie per studiejaar is zes tot zeven weken. • Het visitatieteam heeft veertien studenten, verdeeld over de studiejaren en zowel van de locatie Den Haag als Utrecht, in twee groepen gesproken. Allen geven aan dat het programma studeerbaar is en dat ‘een normale student het kan halen’. Hiervoor is een aantal redenen aan te geven: • InterCollege werkt met groepen van maximaal 15 studenten. In blokken wordt gewerkt in teams van drie tot vijf deelnemers. Per blok is aandacht voor één thema, waaraan geconcentreerd aandacht wordt besteed. • Intercollege besteedt zeer veel aandacht aan begeleiding. Docenten zijn toegankelijk en ook buiten de lessen goed bereikbaar. Dit is zelfs contractueel vastgelegd. Studentcoaches (ouderejaars) begeleiden eerstejaarsstudenten vakinhoudelijk of om deficiënties weg te werken. Zij krijgen hiervoor een aanvullende training. Een belangrijke rol is weggelegd voor de mentor/coach die de individuele studenten intensief begeleid. In het eerste jaar is ook de studievoortgang hierbij een belangrijk thema. In het tweede en derde jaar krijgen de gesprekken een meer reflectief karakter en wordt de frequentie meer door de student bepaald. • Door dit intensieve begeleidingssysteem worden eventuele problemen snel gesignaleerd. Wekelijks worden door coaches of docenten gesignaleerde knelpunten in de staf besproken om snel te kunnen ingrijpen. • De informatievoorziening aan de studenten is adequaat en uitgebreid. Bovendien is het totale aantal studenten beperkt: 79 waarvan 13 in Utrecht. De communicatielijnen zijn dus kort. Beoordeling door het Certiked visitatieteam Samenvattend kan gesteld worden dat de opleiding ambitieus is. De werkdagen zijn lang en de vakanties relatief kort: wat elders in vier jaar wordt gedaan, wordt hier in drie jaar gedaan. Toch is het programma zoals uit de gesprekken met de studenten blijkt goed studeerbaar. Een adequate informatievoorziening en een zeer intensieve begeleiding dragen hieraan bij. Bovendien blijkt uit de gesprekken dat de studenten die zich melden bij ICBS deze cultuur zoeken en zich hier goed thuis voelen. Het Certiked visitatieteam beoordeelt dit facet als goed.

Instroom: het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Bevindingen • De instroomeisen zijn helder geformuleerd. Zij gaan uit van een mbo-, havo- of vwo-diploma of een vergelijkbaar, door middel van een toelatingsonderzoek bepaald, startniveau. Als er sprake is van deficiënties voor vakken op HAVO of VWO-niveau bestaat de mogelijkheid die weg te werken op het Luzac College; hierbij wordt extra begeleiding ingezet.


ICBS © Certiked

•

•

•

In de filosofie van ICBS zijn inzet en betrokkenheid bij deze opleiding onontbeerlijk, belangrijker nog dan eventuele deficiënties. Daarom wordt met elke kandidaat door de directeur een intakegesprek gevoerd en krijgt hij/zij alle gelegenheid zich persoonlijk op de hoogte te stellen van wat hem/haar te wachten staat. Dit kan via een open dag, een experience dag of een meeloopdag. ICBS gaat ervan uit dat studenten hun eigen profiel opbouwen uit een veelheid aan bouwstenen. Het minimum wat gevolgd moet worden is hierbij aangegeven, maar het volgen van extra vakken is mogelijk. De opleiding is van mening dat vrijstellingen bij een dergelijke zienswijze niet passen. Het zou de samenhang van het programma en de teamvorming in de weg kunnen staan. Instroommoeilijkheden worden doordat er sprake is van een strakke begeleiding en een stevig vangnet, al in een vroeg stadium (binnen drie maanden) gesignaleerd.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam Zoals hierboven aangegeven is er sprake van screening op niveau. Studenten weten goed waar ze aan beginnen. De opleiding is tegen ‘selectie aan de poort’: ‘Elke gemotiveerde student met de vereiste startkwalificaties moet in staat worden gesteld zijn talenten te ontwikkelen en krijgt daarbij alle steun.’ Het beoogd rendement van de opleiding is 85% tegenover een landelijk gemiddelde van 43%. De opleiding werkt nog maar recent met dit model, ervaring over het volledig curriculum is nog niet opgedaan en de rendementscijfers zijn voor een deel gebaseerd op studenten die het voorgaande opleidingsmodel hebben gevolgd. De aanzet en huidige stand geven een positief beeld. Op grond van haar bevindingen beoordeelt het visitatieteam dit facet als voldoende.

Duur: de opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: 240 studiepunten. Bevindingen • De opleiding rekent met klassieke studiepunten die daarna worden omgerekend naar credits. Studenten hebben (ruimschoots) de gelegenheid te voldoen aan de gestelde norm. De opleiding biedt, overeenkomstig haar filosofie, de gelegenheid een groter aantal credits te verwerven dan noodzakelijk is. Norm HBO 168/240. Totaal aantal studiepunten BBA 191/272 (mogelijke overscore 23/32). De punten zijn evenwichtig over de opleiding verdeeld. De studenten die daar behoefte aan hebben krijgen extra verrijkingsstof aangeboden (zie bijlage 10, Te behalen studiepunten). • De verhouding tussen contacturen en uren zelfstudie is 50/50. • De student bepaalt gedurende de opleiding voor een deel, en in toenemende mate zijn eigen leerproces. De intensieve coaching tijdens de opleiding is mede gericht op bevordering van een efficiënt leerproces. Beoordeling door het Certiked visitatieteam Op grond van de bovenstaande bevindingen kan worden vastgesteld dat de opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum. De student wordt uitgedaagd extra credits te behalen. Dit zou wellicht kunnen leiden tot overbelasting door zelfoverschatting. Gezien de aanwezige strakke begeleiding is het visitatieteam van mening dat dit een acceptabel risico is. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende.


ICBS © Certiked

Afstemming tussen vormgeving en inhoud: het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Korte schets van de filosofie van InterCollege Business School Naar de filosofie van ICBS is de school een bedrijfsverzamelgebouw. De studenten maken als ondernemers gebruik van dit ondernemend ontwikkelingsplatform om hun kwaliteiten te ontwikkelen. Zij maken gebruik van elkaar door in projecten competenties te verwerven en resultaten neer te zetten. De groep is de plaats waar de persoonlijke ontwikkeling gestalte krijgt. Er is sprake van een hecht team, waar ieder op zijn eigen manier, uitgaande van zijn eigen talenten en behoeftes een bijdrage levert aan de ontwikkeling van zijn eigen competenties en die van zijn teamgenoten. Docenten en coaches zijn beschikbaar als vraagbaak en ontwikkelingsversneller. Leiding en staf vormen het facilitair onderdeel van het ICBS ontwikkelbedrijf. Het werken met elkaar aan de rol- en persoonsgebonden competenties staat gedurende de hele opleiding centraal. Iedere student werkt, binnen de grenzen van het vastgestelde afstudeerprofiel, aan een eigen uniek profiel. Dit profiel wordt samen met eventuele extra behaalde extern gecertificeerde getuigschriften (bijvoorbeeld NIMA-B, en certificaten van het Goethe-instituut voor Duits, het Cambridge-instituut voor Engels, de Alliance Française voor Frans en het Instituto Cervantes voor Spaans) als bijlage aan het einddiploma toegevoegd. Een dergelijk concept betekent dat de studenten verantwoordelijkheid dragen voor zichzelf en voor elkaar als productie-eenheid en als mens. De persoonlijke ontwikkeling, gericht op ondernemerschap, krijgt bij deze opleiding een zwaar accent. De persoonlijke competenties tellen voor 40% mee bij het uiteindelijk te behalen resultaat. De rolgebonden competenties (uitgedrukt in de vorm van cijfers voor de vakken behaald) tellen voor 60% mee. Bevindingen Op grond van bestudering van de aanwezige en toegestuurde informatie én de gevoerde gesprekken komt het visitatieteam tot de onderstaande bevindingen. • • •

•

Het didactisch concept is geheel in lijn met de doelstellingen. Er wordt gewerkt met themablokken en wekelijkse vakken in groepen van maximaal vijftien studenten. Bij de diverse opdrachten en projecten variëren de groepjes van twee tot vijf personen. De samenhang binnen de opleiding krijgt veel aandacht (zie het desbetreffende facet ‘samenhang programma’). Aan de verantwoordelijkheid voor zichzelf en voor elkaar en aan teamsamenwerking wordt op diverse manieren vormgegeven. Voorbeelden hiervan zijn o.a.: de ‘Ardennenkampen’ aan het begin van het eerste, tweede jaar en derde jaar, de manier waarop eerstejaarsstudenten door oudere collega’s vakinhoudelijk worden gecoacht, het grote aantal teamprojecten, het beoordelen van elkaar op persoonlijke competenties, het zware accent op feedback geven en ontvangen, het realiseren en beheren van de eigen IT-voorzieningen en het voeren van het secretariaat van de curriculumcommissie en de Raad van Advies. Ook maken twee à drie studenten deel uit van de brede examencommissie, die verantwoordelijk is voor bewaking van de kwaliteit van toetsing en examinering. Het competentiegerichte concept dat aan de opleiding ten grondslag ligt, is zeer gedetailleerd en zorgvuldig en consequent uitgewerkt. Hierdoor is het zowel voor docenten als voor studenten helder en ‘onontkoombaar’. De competenties komen ter sprake tijdens de periodieke coachingsgesprekken.


ICBS © Certiked

•

•

De coach bespreekt samen met de student tijdens deze gesprekken de diverse beoordelingen van zijn rolgebonden en persoonsgebonden competenties. De vakdocent bepaalt uiteindelijk de score met betrekking tot de rolgebonden competenties. Met betrekking tot de persoonsgebonden competenties en de groei hierin, stellen de coach en de student samen (mede op grond van de feedback van docenten en medestudenten) het resultaat vast. De link met de praktijk, dat wil zeggen de binnen/buiten-relatie, komt op diverse manieren tot uitdrukking: tijdens de lessen en de daar gegeven opdrachten, via de vier stageperiodes die op relevante momenten in het programma zijn ingepast, bij het blok business modelling, maar ook tijdens managementsimulaties, lezingen, seminars en excursies. Uit de blokboeken en de verdere programma-uitwerking blijkt dat een groot aantal didactische werkvormen wordt gebruikt. Er wordt aangesloten bij de diverse leerstijlen die de studenten hebben. Dit wordt tijdens de gesprekken met de studenten door hen bevestigd.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam De bovenbeschreven feiten in aanmerking nemend, is het visitatieteam van mening dat er sprake is van een uniek didactisch concept dat tot in de details is uitgewerkt en dat consequent wordt gehanteerd. De filosofie betreffende het ‘entrepreneurschap’ is doorvertaald naar het competentiemodel met veel aandacht voor persoonsgebonden competenties. De wijze waarop de competenties zijn geoperationaliseerd en meetbaar gemaakt dwingt respect af. De didactische werkvormen zijn zeer veelzijdig en ‘prikkelend’ en gericht op samenwerken. ICBS heeft haar filosofie op gedegen wijze uitgewerkt in een model dat staat voor een opleiding met een eigen identiteit. Het visitatieteam beoordeelt dit onderdeel daarom als excellent.

Beoordeling en toetsing: door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Bevindingen Op grond van bestudering van de aanwezige en toegestuurde informatie én de gevoerde gesprekken komt het visitatieteam tot de onderstaande bevindingen. De organisatie van toetsing en examens: • Docenten ontwikkelen de toetsen voor hun vak, deze worden vervolgens gezien en goedgekeurd door de voorzitter van de examencommissie. • Van de door Certiked geziene toetsen over de periode mei-augustus 2004 bevatten 80% een antwoordnormering. • De afstudeerstage is beschreven in een procedure, voorzien van stappenplan, termijnen en verantwoordelijkheden. De probleemstelling van het afstudeeronderzoek wordt goedgekeurd door de voorzitter van de examencommissie. Er is een beoordelingskader met onder meer formulieren behoeve van de stagebegeleider en de afstudeerdocent ICBS. Hierdoor wordt een zorgvuldig proces geborgd. • Voor het bepalen van de moeilijkheidsgraad van de toetsen in de leerjaren wordt sinds juni 2004 een taxonomie gebaseerd op het model van De Block en Heene gehanteerd. De begrippen zijn geoperationaliseerd en beschreven in “BBA op niveau’. Op een bijeenkomst met docenten is deze ordening uitgewerkt naar alle opleidingselementen ten aanzien van de inhoud van lessen en als basis voor de verdere toetsontwikkeling. De taxonomie en uitwerking naar vakken en leerjaren sluiten aan


ICBS © Certiked

•

op het didactisch model met de persoonlijke en rolgebonden competenties en borgen daarmee de vertaling naar de toetsing. ICBS kent ‘advies(examen)commissie-brede-samenstelling (ACBS), waarin vertegenwoordigd zijn docenten en twee studenten. De ACBS geeft aanbevelingen over de samenhang van inhoud van een opleidingselement en de toetsing daarvan. Tevens doet zij aanbevelingen over richtlijnen en normeringen en over het toetsingsbeleid. De beoordeling van de toetsen door ACBS verloopt volgens een vaste structuur, gezien zijn de beoordeling van diverse toetsen.

Toetsing: • Het merendeel van de toetsen hebben betrekking op de gemeenschappelijke basisvaardigheden voor alle studenten, een klein deel van de toetsen is specifiek voor een minor afstudeervariant. Dit is in overeenstemming met het opleidingsmodel. • De toetsen in de leerjaren kennen een verscheidenheid van vorm en aard van toetsing. Toetsen bevatten onder meer kennisvragen, toepassingsvragen op casuïstiek, formuleren van visie, argumenteren, probleemanalyses, probleemoplossingen en communicatieve vaardigheden. Gezien zijn de toetsen uit 1e en 2e leerjaar. Het 3e leerjaar is in het nieuwe opleidingsmodel nog niet gerealiseerd; gezien zijn afstudeeropdrachten van de kopgroep (zie facet resultaten opleiding). Geziene toetsen zijn ondermeer HR Riskmanagement, Financieel management, Taalbeheersing, Engels, Mens- motivatie & organisatie, Belastingen, Marketing Communicatie, Businessmodelling, Blokweek filosofie, Logistiek, Commerciële gesprekken, Slecht nieuws gesprek, Recht (diverse toetsen), Relatiemanagement, Onderhandelen & coaching. De totaliteit van toetsing borgt een voldoende toetsing van leerdoelen en competenties van de opleiding. • Persoonlijke reflectie vindt plaats via reflectieverslagen op het functioneren in de opleiding, tijdens de stage en bij de afstudeeropdracht. De geziene verslagen van eerstejaars, stage van tweedejaars en bij afstudeeronderzoek getuigen van een zelfkritische blik en een realistische beoordeling van het eigen handelen binnen een specifieke setting. • Vaardigheden worden getoetst via presentaties en een assessment met acteurs, zoals bij gespreksvaardigheden. • Gezien zijn ingevulde beoordelingsformulieren van onder meer businessmodelling, financieel management, commerciële gesprekken en medewerkergesprekken. De formulieren geven naast een cijfermatige beoordeling aan de student feedback op de inhoudelijke uitwerking en op het persoonlijk functioneren. Beoordeling door het Certiked visitatieteam Beoordeling en toetsing zijn bij ICBS vastgelegd in werkwijzen en procedures. ICBS voorziet in een systeem van feedforward met het taxonomiemodel en feedback met de aanbevelingen vanuit ACBS en studentevaluaties. Er is voorzien in het vier ogen principe voor het ontwikkelen en vaststellen van toetsen en er wordt gewerkt met beoordelingsnormen per toets zodat betrouwbaarheid van de beoordeling vergroot wordt. De geziene toetsen voldoen aan het HBO-niveau met een opklimmende moeilijkheidsgraad in de leerjaren. Certiked acht het gehanteerde taxonomiemodel een passend instrument binnen het didactische model om moeilijkheidsgraad en variatie van toetsing te kunnen borgen. Zij beoordeelt dit facet dan ook als goed.


ICBS © Certiked

Conclusie met betrekking tot het onderwerp ’Programma’ De opleiding heeft haar ambities voor een eigentijdse opleiding vertaald in een excellent didactisch model en vervolgens op bijzondere wijze uitgewerkt naar het opleidingsprogramma, de doelstellingen, de toetsing en het hanteren van de studielast. De aansluiting op de beroepspraktijk is geborgd in actuele vakliteratuur, real life leersituaties en opdrachten. Integratie is in het model geborgd in de persoons- en rolgebonden competenties en wordt door de blokken, projecten en coaching gerealiseerd. Op grond van de beoordeling van bovenstaande facetten beoordeelt Certiked dit onderwerp als voldoende.


ICBS © Certiked

Onderwerp: Inzet van personeel Eisen HBO. Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Beoordeling door het Certiked visitatieteam Intercollege kent drie soorten docenten: - docenten voor taalvaardigheid (zeven) - docenten voor themablokken en projecten, werkzaam in het HBO onderwijs (twee) - docenten voor themablokken en projecten die werkzaam zijn in de beroepspraktijk en een themablok verzorgen binnen InterCollege (24). Het visitatieteam heeft de CV’s van alle docenten bestudeerd en negen docenten op de tweede visitatiedag gesproken. Zij heeft vastgesteld dat het overgrote deel van de docenten afkomstig is uit en/of werkt in de nationale en internationale beroepspraktijk. Ook de studenten geven aan dat hun docenten ‘met twee benen in de praktijk staan’. Tijdens de lessen wordt regelmatig naar de praktijk verwezen en een aanzienlijk deel van de opdrachten die de docenten geven is praktijkgerelateerd. Een enkele docent biedt de mogelijkheid aan studenten om binnen hun bedrijf een opdracht of onderzoek uit te voeren. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als goed.

Kwantiteit personeel: er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Bevindingen Bij InterCollege zijn de volgende aantallen medewerkers, uitgedrukt in FTE, werkzaam: • Management 1.9 FTE Uitgesplitst: voorzitter MT (0.5), manager opleiding (1), manager commercie (0.2), Manager persoonlijke ontwikkeling (0.2). • Staf 3.1 FTE Uitgesplitst: Vestigingsmanager Utrecht (1), Vestigingsmanager Den Haag (1), secretaris ondersteuning (0.8), Voorzitter examencommissie (0.2), aandachtsvelden integratie (0.1). • Docenten: 1 per groep van 15 studenten (totaal 33). • Coaches: 10 uur coaching per student per jaar, totaal 4 coaches. Uit het bovenstaande overzicht blijkt dat de docent/student ratio hoog is door het lesgeven aan kleine groepen (landelijk 1:23 cijfers HBO-Raad). Ook wordt er veel geïnvesteerd in begeleiding. Tijdens de gesprekken vertellen de studenten dat er weinig sprake is van lesuitval. Een enkele maal is een beoogde docent niet in staat zich twee weken uit zijn werk vrij te maken. In zo’n geval wordt in eerste instantie naar vervanging van gelijkwaardige kwaliteit gezocht. De blokboeken vormen dan een belangrijke steun voor de vervangende docent. Als vervanging bij plotselinge ziekte bijvoorbeeld niet direct mogelijk is, worden aanvullende opdrachten verstrekt en/of worden de lessen op een later tijdstip ingehaald.


ICBS © Certiked

Beoordeling door het Certiked visitatieteam Het visitatieteam concludeert dat de hoeveelheid personeel in overeenstemming is met het didactisch concept, waarbij het werken in kleine groepen en een intensieve begeleiding centraal staan. Bij onverhoopte uitval van een docent wordt een adequate oplossing gezocht en gevonden. Daarom beoordeelt het visitatieteam dit facet voldoende.

Kwaliteit personeel: het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Bevindingen • Sinds september 2003 wordt gewerkt met een geheel nieuw competentiegericht curriculum. Daarbij is ook het programma aangepast en wordt nu lesgegeven in aaneengesloten weken door dezelfde docent. Bij de implementatie is met alle docenten gesproken in hoeverre zij affiniteit hebben met dit model. De invoering van het nieuwe opleidingsmodel heeft geleid tot een grondige herziening van het bestaande docentenbestand. Docenten hebben zich om diverse redenen teruggetrokken. Veel nieuwe docenten zijn aangetrokken. • Voor de selectie van deze nieuwe docenten wordt een aantal criteria gehanteerd, waarbij relevante beroepservaring, (bij voorkeur) werken in de praktijk, en affiniteit met het didactische model (inclusief coachingsvaardigheden) belangrijke aandachtspunten zijn. Een enkele keer wordt van de eis tot praktijkervaring afgeweken om starters (die nog dicht bij de doelgroep staan en vaak een ‘frisse’ kijk hebben) een kans te geven. • Nieuwe docenten krijgen een mentor toegewezen en de voorzitter van het managementteam volgt via evaluaties nauwlettend hun kwaliteit. Er vinden met regelmaat gesprekken over voortgang en verbeterpunten plaats. • De opleiding wil doorlopend aandacht besteden aan het in praktijk brengen van de uitgangspunten van de opleiding. Zij heeft hiervoor een speciaal aandachtsveld binnen de staf gerealiseerd. • Medewerkers zijn over het algemeen part time bij ICBS betrokken. De kwaliteit en betrokkenheid worden ondersteund door: voorbespreking en evaluatie per blok met de opleidingscoördinator, evaluatie per blok/vak door de studenten, een evaluatiegesprek met iedere medewerker gecombineerd met zijn/haar POP-aspecten, maandelijks docentenoverleg en een jaarlijkse verplichte tweedaagse train-de-docent bijeenkomst met thema. • Alle docenten hebben aan het begin van dit studiejaar deelgenomen aan een train-de-docent bijeenkomst waar het nieuwe curriculum en het didactische model, en wat dit van de docenten vraagt, het thema was. • Het management zegt zorgvuldig en helder naar docenten (ook naar gastdocenten) op te treden. Als de resultaten (evaluaties, klachten) daartoe aanleiding geven wordt een coachingstraject aangeboden aan de docent. Als dit niet tot verbetering leidt wordt de docent niet meer ingezet. Beoordeling door het Certiked visitatieteam Het Certiked visitatieteam heeft vastgesteld dat de kwaliteit van het personeel overwegend goed is. Waar de kwaliteit tegenvalt, wordt snel actie ondernomen. De docenten zijn goed over het didactische model geïnformeerd. Het begeleiden van nieuwe docenten (dit jaar veel) en meer aandacht voor didactische vaardigheden, is een aandachtspunt van InterCollege voor de komende periode. Omdat de opleiding in de huidige vorm van zeer recente datum is, en ook veel docenten nieuw zijn gaat het hier om een eerste voorlopige conclusies. Het visitatieteam beoordeelt dit aspect voldoende.


ICBS © Certiked

Conclusie met betrekking tot het onderwerp ’Inzet van personeel’ De opleiding beseft terdege dat de kwaliteit van de docenten in belangrijke mate de kwaliteit van de opleiding bepaalt. Zij hanteert daartoe een duidelijke selectie en begeleidt en beoordeelt de docenten voortdurend. Docenten zijn adequaat geïnformeerd over het opleidingsmodel. Door de vernieuwing van het curriculum wordt gewerkt met een jong team en een beperkt reservebestand aan docenten. Dat vraagt extra aandacht van het management voor het behouden van de gewenste inhoudelijke en didactische kwaliteiten. Op grond van de beoordeling van de bovenstaande facetten beoordeelt het visitatieteam dit onderwerp als voldoende.


ICBS © Certiked

Onderwerp: Voorzieningen Materiële voorzieningen: de huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren. Bevindingen • InterCollege heeft twee vestigingen: Den Haag met 66 studenten en Utrecht met 13 studenten. Beide vestigingen hebben een eigen locatiemanager. • Iedere groep van ongeveer vijftien studenten beschikt over een eigen groepsruimte. De studenten mogen deze ruimte naar eigen inzicht decoreren. Op beide vestigingen is in een eigen kantine voorzien. Den Haag beschikt over een beperkte bibliotheek, twee coachruimtes en twee teamwerkruimtes. Utrecht heeft twee multifunctionele teamruimtes maar geen bibliotheek. • De inkoop van boeken wordt centraal gefaciliteerd. • Iedere student beschikt over een eigen laptop computer die kan worden aangesloten op het draadloze netwerk. Bij uitval zijn reserve laptops beschikbaar. In Den Haag staan bovendien vier ‘vaste’ pc’s en drie beamers. • Periodiek verschijnt het studentenblad InCollege. Drie- tot viermaal per jaar schrijft de voorzitter van het managementteam over zijn observaties en de ontwikkelingen binnen InterCollege in Ad Collegium. • Binnenkort wordt een op internet gebaseerd informatiesysteem in gebruik genomen, waar iedere student zijn persoonlijk dossier kan inzien en bijwerken. • Op basis van klachten van studenten over de aankleding van de ruimten in Utrecht is deze door de studenten, na instemming van het management, opgeknapt. Beoordeling door het Certiked visitatieteam Het visitatieteam is van mening dat de voorzieningen, gezien de beperkte omvang van de groepen toereikend is. De bibliotheek in Den Haag is relevant maar beperkt. In Utrecht is geen bibliotheek. Veel informatie wordt via internet gezocht en daarvoor zijn alle faciliteiten aanwezig. Het geplande internet based informatiesysteem zal een belangrijke toevoeging zijn op de materiële voorzieningen. Het visitatieteam acht op grond van het bovenstaande het facet materiële voorzieningen voldoende.

Studiebegeleiding: de studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog op studievoortgang. De studiebegeleiding en de informatievoorziening sluiten aan bij de behoefte van studenten. Bevindingen • Informatie over relevante zaken betreffende de studie is bij InterCollege, mede door de korte communicatielijnen en de kleine groepen, maar ook doordat informatie beschreven is in onder meer de Studiegids en Stagegids, geen probleem. • Intercollege besteedt veel aandacht aan (studie)begeleiding. Haar kijk hierop en haar uitgangspunten zijn voor de studenten helder beschreven in het document ‘Jezelf en elkaar managen’. Hierin worden onderwerpen besproken als: omgaan met macht, wederzijdse verantwoordelijkheden en samenwerken in teams. Ook wordt in een overzicht duidelijk gemaakt welke ontwikkelingsondersteuning en welke interventies een student kan verwachten.


ICBS © Certiked

• •

•

(Extra) vakinhoudelijke begeleiding kan worden gegeven door vakdocenten en door ouderejaarsstudenten (die hiervoor een opleiding en studiepunten kunnen ontvangen).. Persoonlijke begeleiding vindt plaats tijdens coachingsgesprekken. Deze gesprekken vinden in het eerste jaar maandelijks plaats. De volgende jaren bepaalt de student zelf mede het tempo. De begeleiding heeft in het eerste jaar het karakter van (studie)loopbaanbegeleiding, in het tweede en derde jaar staat reflectie centraal, waarbij de student ook wordt voorbereid op de overstap naar het bedrijfsleven. De begeleiding is zo opgezet dat wordt toegewerkt naar steeds grotere zelfstandigheid. Tweemaal per jaar stelt de coach samen met de student (de groei in) zijn persoonlijk competentieprofiel vast. De studenten zijn in het algemeen zeer tevreden over de manier waarop InterCollege de (studie)begeleiding vorm geeft.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam Studiebegeleiding is voor InterCollege een belangrijk kwaliteitspunt. Toch is het niet zo dat de student permanent bij de hand wordt genomen. Zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid worden zeker gestimuleerd. De begeleiding verandert in de loop van drie jaar van karakter en is erop gericht de student klaar te stomen voor de maatschappij. Gezien de korte termijn van implementatie van het model blijft de nadere uitkristallisering van de weging van de competenties en de rolverdeling tussen student en de begeleider/coach een punt van aandacht. Het visitatieteam beoordeelt dit facet als goed.

Conclusie met betrekking tot het onderwerp ’Voorzieningen’ De materiele voorzieningen zijn van dien aard dat zij een eigentijds onderwijsleerproces ondersteunen. Studenten worden begeleid in hun persoonlijke ontwikkeling en bij studieproblemen op een wijze die de studievoortgang bevordert en hen zelf verantwoordelijk houdt voor het eigen leerproces. Op grond van de beoordeling van de bovenstaande facetten beoordeelt het visitatieteam dit onderwerp als voldoende.


ICBS © Certiked

Onderwerp: Interne kwaliteitszorg Evaluatie resultaten: de opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen. Bevindingen • ICBS heeft in 2002 een enorme verbeterslag ingezet. De resultaten hiervan (instroom/uitstroom/rendement) kunnen pas in 2005, als de eerste groep ‘nieuwe stijl’ afstudeert, worden getoetst. • Er zijn door certificering en heeft daartoe een aantal procedures het management met name op strategisch en organisatorisch niveau doelstellingen geformuleerd betreffende identiteit van de opleiding, studierendement en groei in studenten. • ICBS werkt toe naar ISO beschreven met betrekking tot onderwijskwaliteit, managementkwaliteit en operationele kwaliteit. • Binnen ICBS heerst een sfeer van openheid. Studenten worden voortdurend uitgedaagd feedback te geven op inhoudelijke en procedurele zaken. Formeel schriftelijk na ieder blok/vak, maar veel vaker nog mondeling, gevraagd en ongevraagd. Resultaten van evaluaties worden samengevat en wekelijks besproken in het stafoverleg en met de betrokken docent. Zonodig vinden direct bijstellingen plaats. • Er is sprake van een duidelijk beschreven klachtenregeling. Studenten geven aan dat ook hier in het algemeen snel wordt gereageerd. • Met de verschillende wijzen van gegevensverzameling (evaluaties, klachten, informele contacten en commissies) is een stevige basis gelegd voor feedback vanuit de organisatie en studenten. Opvolging van verbeterdoelen en - acties is beperkt aantoonbaar en is vooral beschikbaar via mondelinge eenduidige informatie. Beoordeling door het Certiked visitatieteam Uit de gevoerde gesprekken en de bestudeerde documenten blijkt dat evaluatie bij InterCollege ‘aan de orde van de dag’ is. In de wetenschap dat de daadwerkelijke resultaten van de ingezette verbeterslag pas in 2005 duidelijk zullen worden, acht het visitatieteam de manier waarop de tussentijdse resultaten worden geëvalueerd voldoende.

Maatregelen tot verbetering: de uitkomsten van deze evaluatie vormen de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragen aan de realisatie van de streefdoelen. Bevindingen • Tijdens de gesprekken met docenten en studenten wordt aan de hand van voorbeelden geïllustreerd dat waar dit mogelijk en zinvol is, snel en alert door het management wordt gereageerd. Het is gebruikelijk om per direct de verbeteringen aan te pakken en documenten en onderwijs bij te stellen. Studenten geven aan dat dit heel snel doorvoeren van veranderingen soms ook wel voor onrust zorgt. Beoordeling door het Certiked visitatieteam Dit afwegend beoordeelt het visitatieteam dit facet voldoende.


ICBS © Certiked

Betrekken van medewerkers, studenten alumni en beroepenveld; bij de interne kwaliteitszorg zijn medewerkers, studenten alumni en beroepenveld van de opleiding actief betrokken. Bevindingen • Medewerkers worden via de themadagen, het docentoverleg en het realiseren van het onderwijs betrokken bij de kwaliteitszorg. • Studenten geven in lijn met visie en onderwijsconcept mede vorm aan de opleiding: zij worden hier ‘tot in de puntjes’ bij betrokken. Structureel wordt dit vormgegeven in klassenvertegenwoordigeroverleg en deelname aan de brede examencommissie. Initiatief met betrekking tot kwaliteitszorg wordt geprikkeld en beloond. Studenten zullen na een daartoe gevolgde training in het blok kwaliteit, ook zorg gaan dragen voor het uitvoeren van interne audits. Ook worden zij tweemaal per jaar (tijdens de seminars) bevraagd over hun observaties en verbetervoorstellen met betrekking tot kwaliteitszorg. • Het betrekken van alumni en het beroepenveld zou meer aandacht kunnen krijgen. De feedback vanuit de stagebiedende instellingen wordt gerealiseerd via de mondelinge contacten met de opleiding en middels een vraag in de eindbeoordeling. Alumnibeleid wordt nog vormgegeven. Beoordeling door het Certiked visitatieteam Het visitatieteam is van mening dat met name de betrokkenheid van de studenten bij de interne kwaliteitszorg respectabel is. InterCollege werkt op dit moment aan de oprichting van de eerdergenoemde business club, waardoor ook alumni en afnemend beroepenveld meer bij de kwaliteitszorg kunnen worden betrokken. Dit alles afwegend beoordeelt het visitatieteam dit facet als voldoende.

Conclusie met betrekking tot het onderwerp ’Interne kwaliteitszorg’ ICBS ontwikkelt haar kwaliteitssysteem. De PDCA cyclus is zichtbaar aanwezig met betrekking tot het onderwijsproces. De student wordt op diverse formele en informele wijzen uitgenodigd feedback te geven. Beroepenveld en alumni gaan intensiever betrokken worden. De snelheid van het verwerken van verbeterpunten is hoog; een wat planmatiger en gestructureerde aanpak kan de borging ten goede komen. De mate waarin verbeterdoelen en acties in documenten kunnen worden gevolgd is beperkt, waardoor een beheerste kwaliteitscyclus nog niet kan worden aangetoond. Op grond van de beoordeling van de bovenstaande facetten beoordeelt het visitatieteam dit onderwerp als voldoende.


ICBS © Certiked

Onderwerp: Resultaten Gerealiseerd niveau: de gerealiseerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen Bevindingen • Op grond van bestudering van de aanwezige en toegestuurde informatie en de gevoerde gesprekken komt het visitatieteam tot de onderstaande bevindingen • • • • • • • •

Certiked heeft afstudeeronderzoeken van de kopgroep beoordeeld. De kopgroep heeft het oude lesprogramma gevolgd met in de kopklas elementen van het nieuwe opleidingsmodel. De beoordeling van de afstudeeropdrachten door de opleiding heeft plaatsgevonden aan de huidige normen. De afstudeeronderzoeken van de kopklas bieden een indicatie voor het afstudeerniveau ICBS. Studenten studeren individueel af en begeleiding vindt plaats op afstand. Certiked heeft acht afstudeeronderzoeken beoordeeld, waarvan twee onderzoeken in eerste instantie door de opleiding als niet passend waren beoordeeld en zijn aangevuld. Certiked heeft geconstateerd dat alle onderzoeken voldoen aan de HBO kwalificaties bachelor en beoordeeld konden worden met een voldoende. De aangesneden problematiek past bij de minor binnen BBA waarin de kandidaat afstudeert. Voorbeelden van onderwerpen zijn bij M&F: invoering CRM, bepalen positie in veranderende markt en bij MSC; trendfactory, fittnessbon. De afstudeeronderzoeken voldoen aan vormeisen als inleiding, probleemstelling, conclusies en aanbevelingen. De onderzoeken bevatten een analyse van de huidige situatie van het bedrijf en de markt, onderbouwd met gegevens uit diverse bronnen, opties voor een aanpak en een uitgewerkt plan van aanpak. Er is sprake van een complexe situatie, multidisciplinaire benadering, hantering van analyseen oplossingsmodellen en aandachtspunten voor de implementatie.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam De geziene afstudeeronderzoeken van de kopklas geven een indicatie voor het uitstroomniveau van studenten ICBS in het nieuwe onderwijsmodel. Het niveau van afstuderen is voldoende en borgt de uitstroom qua eindkwalificaties op HBO niveau. Gezien bovenstaande beoordeelt Certiked dit facet als voldoende.

Onderwijsrendement: voor het onderwijsrendement zijn streefcijfers geformuleerd in vergelijking met relevante andere opleidingen. Het onderwijsrendement voldoet aan deze streefcijfers. Bevindingen • Het management streeft naar een bezetting van negentig leerlingen per vestiging. Met twee startgroepen van vijftien studenten per vestiging blijft de groei zo beheersbaar. Op middellange termijn zou wellicht een extra vestiging geopend kunnen worden. • Het beoogde onderwijsrendement bedraagt 85% tegenover 43% landelijk, voor hogere economische opleidingen (na vijf jaar).


ICBS © Certiked

•

De opleiding faciliteert het behalen van landelijke erkende diploma’s op vrijwillige basis voor onder andere een aantal talen en voor NIMA-B. Het slagingspercentage kan als indicatie gezien worden voor het niveau van lesgeven bij de opleiding.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam De rendementscijfers zijn geformuleerd als targets voor het nieuwe opleidingsmodel, de praktijk moet zich nog bewijzen. De kleine groepen en intensieve studiebegeleiding ondersteunen het rendement in de opleiding, weinig studenten zijn afgehaakt. Certiked beoordeelt dit facet derhalve als voldoende.

Conclusie met betrekking tot het onderwerp ’Resultaten’ ICBS heeft een nieuw opleidingsmodel ingevoerd per 2003/2004. Resultaatgegevens en rendementsgegevens zijn deels gebaseerd op het oude onderwijsmodel en geven vooral een indicatie voor de huidige situatie. Certiked heeft ten aanzien van afstudeeronderzoek kunnen vaststellen dat ook studenten van het oude onderwijsmodel met een kopklas voldoen aan de nieuwe normering en beoordeelt dit onderwerp als voldoende.


ICBS © Certiked

Bijlage 1: Programma 12 maart 2004 10.00-10.30 uur

Managementteam (Start up; kennismaken, toelichting op visitatie, doornemen programma’s) M. Zwart (voorzitter MT) H.A. de Laat (voorzitter examencommissie) N. Oud (coach/docent/MT-lid) Mevr. W.J.M. Ruijgrok (opleidingscoördinator)

10.30-12.00 uur(Domeinspecifieke eisen, bachelorniveau, hbo-orientatie Programma van de opleiding, didactisch concept Toetsing en examinering) Gesprekspartners zie boven 12.00-14.30 uurVisitatiecommissie Documentenonderzoek, lunch 14.30-15.30 uurCurriculumcommissie (Domeinspecifieke eisen, hbo-oriëntatie) Mevr. C. Cankrien (HRM, overheid, NGO’s, ontwikkelingssamenwerking) J.W. List (Management, MKB) D. van Nes (Commercie, ondernemer, opleiding en onderwijs, grootbedrijf, MKB) 15.30-16.30 uurAanvullend onderzoek 16.30-17.00 uurOpleidingsmanagement Terugkoppeling bevindingen van de visitatiedag


ICBS © Certiked

7 april 2004 09.00-10.00 uur

Managementteam en Staf (Kaders opleiding, kwaliteitsbewaking, kwaliteit docerend personeel) M. Zwart (voorzitter MT) Mevr. W.J.M. Ruijgrok (MT) F.G.H. Croes (MT) N. Oud (MT) Mevr. M. van Die (staf) Mevr. L. El Boubsi (staf)

10.00-11.00 uurDocenten (Didactisch concept/competenties, curriculum, toetsing en examinering, studielast) Mevr. F.E.M. Böck (taalbeheersing) Mevr. R.J. Mathieson (Engels) S.E. Pereira (Spaans) P. Dubbeld (Recht) F. Lindeman (Docent) H.A. de Laat (Docent) 11.00-12.00 uurCoaches en stagedocent (Didactisch concept/competenties, stage, afstudeeropdracht) N. Oud (stagebegeleiding) Mevr. W.J.M. Ruijgrok (coach) G.J. van Lamoen (coach) 12.00-13.00 uurDocumentenonderzoek, lunch 13.00-14.00 uurDocenten minor streams (Didactisch concept/competenties, curriculum, toetsing en examinering, studielast) F.G.H. Croes (docent) J.P. Sondervan (docent) H.A. de Laat (docent) 14.00-15.00 uurStudenten (2 per leerjaar per locatie) (Opzet van de opleiding, studiebegeleiding, studielast, informatieverstrekking, faciliteiten) jaar 1 Den Haag: Romy Rooduijn + Martin Leenen jaar 1 Utrecht: Waldo van Leeuwen + Rutger Houtkamp jaar 1 maart-instroom: Gary Smit + Wesley Thonhauser jaar 2 klas HRM: Natascha Kanters + Caroline Smolenaers jaar 2 klas M&F: Roderick van Exter + Peter van Kampen jaar 2 MSC: Jeroen Staartjes + Matthijs van Heijnsbergen jaar 3: Jan Joost Kramer + Bas van Velzen 15.00-16.30 uurIntern beraad / documentatie 16.30-17.00 uurTerugkoppeling bevindingen aan Opleidingsmanagement


ICBS © Certiked

25 augustus 2004 10.00-11.30 uurHoofd examencommissie, docent/beoordelaar, beoordelaar afstudeeropdrachten - Examenprocessen - Toetsen en afstudeeropdrachten M. Zwart (voorzitter MT) H.A. de Laat (voorzitter examencommissie) 11.30-12.00 uurBeraad 12.00-12.30 uurTerugkoppeling bevindingen aan Opleidingsmanagement


ICBS © Certiked

Bijlage 2: Documenten Bestudeerde informatie • Zelfevaluatie in het kader van de accreditatie Bachelor of Business Administration • Digitale informatie vastgelegd op de CD-Rom A big Picture o.a. met betrekking tot visie, missie, opleidingskader van InterCollege Business School; competenties afstudeerprofielen, blokboeken, toetsing, kwaliteitssysteem • ACBS Mandate (brede examencommissie) procedure en rapportages • Afstudeeronderzoeken (8) • Beoordelingsformulieren afstudeerstage, stage en vakken • Blokboekoverzichten • Blokboeken (3 van jaar 1, 3 van elke minor) • Curriculum: inhoudelijke informatie over blokken, projecten, leerstof • Curriculum commissie, advies over opleidingsmodel • CV’s docenten • ‘Elkaar managen’ (document) • ‘Inleiding competentiemanagement’ (document) • Inschaling opleidingselementen-taxonomie • Literatuurlijsten, leerboeken • Meetgegevens als studentevaluaties, instroom/doorstroom/uitstroom etc. • Memorandum: InterCollege internationaal • Persoonsgebonden competenties en uitwerking naar niveaus • Procedures uit kwaliteitshandboek • Rolgebonden competenties • Studentinformatie over opleiding en toetsing (studiegids plus aanvullingen) • Stagegids • Studiegids • Toetsing competenties • Toetsen en tentamens; 2 mappen leerjaar 1, map leerjaar 2 HRM, MSC, M&F • Vakken en stages: opdrachten, verslagen van studenten (instructie, uitwerking, beoordeling) • Verslaglegging diverse overlegstructuren.


ICBS © Certiked

Bijlage 3: Visitatieteam Het visitatieteam bestond uit de volgende vijf personen: A.M.M.A. Welagen (1951), teamleider Mevrouw Welagen is sinds 1999 betrokken bij Certiked als beoordelaar voor visitaties in het hoger onderwijs en audits ISO 9001 en. Zij heeft onder meer werkervaring in het onderwijs en is ingezet voor de landelijke examencommissie. Ir R.S. Kloosterman (1967), assistent teamleider De heer Kloosterman is sinds 1995 betrokken bij Certiked, sinds 1998 als directeur. Hij voert audits uit op het gebied van ISO 9001 en IiP bij een brede groep van kennisintensieve organisaties; tevens treedt hij regelmatig op als teamleider bij visitaties in het hoger onderwijs. Drs R. de Lusenet (1954), extern deskundige De heer De Lusenet is sinds eind 2003 actief betrokken bij Certiked, als extern deskundige en teamleider bij visitaties in het hoger onderwijs en auditor op het gebied van ISO-certificering van kennisintensieve organisaties. In zijn overige werkzaamheden als zelfstandig organisatieadviseur is hij gespecialiseerd in Human Resources Management, opleiding en training, kwaliteitsmanagement en professionalisering van het management binnen organisaties. De heer De Lusenet is ruim twintig jaar verbonden geweest in leidinggevende functies bij enkele internationale organisatieadviesbureaus (waaronder KPMG Consulting en GITP International) en is in die hoedanigheid verantwoordelijk voor praktijkontwikkeling, zowel nationaal als internationaal (m.n. Oost Europa). Drs P.A.M. van Sonsbeeck-van den Brink (1947), secretaris Mevrouw Van Sonsbeeck heeft ontwikkelingspsychologie gestudeerd aan de RUU. Daarna heeft zij uitgebreide werkervaring opgedaan, onder andere in het toetsen van opleidingen, zowel via CEDEO als via de Stichting Post-HBO. F.M. Eijffinger (1981), studentlid Mevrouw Eijffinger is deeltijdstudent Bedrijfskundige Informatica aan de Hogeschool van Rotterdam. Tevens is zij werkzaam in een organisatiekundige functie bij de Koninklijke Landmacht. Naast de studie is zij op verschillende manieren actief geweest omtrent de kwaliteitszorg van het onderwijs bij onder andere de Hogeschool van Rotterdam. Het visitatieteam onderschrijft unaniem de bevindingen en beoordelingen per onderwerp en per facet zoals weergegeven in deze rapportage en heeft verklaard op onafhankelijke wijze tot deze beoordeling gekomen te zijn.


ICBS © Certiked

Bijlage 4: Beoordelingskader Competenties en opleidingskwalificaties: De BBA opleiding leidt op tot beginnend manager. Het BBA is een breed veld en er is op landelijk niveau (nog) geen overeenstemming over de diverse domeinkwalificaties die hieronder kunnen vallen. Deze informatie is in maart 2004 gecheckt bij de HBO Raad die BBA kwalificaties gaat opnemen in een databestand. Het visitatieteam heeft bij haar beoordeling gebruik gemaakt van het Beroepscompetentieprofiel voor Bedrijfskundige Informatica (website HBO-I) en de landelijk beschreven beroepskwalificaties voor P&A (format P&A 2004 plus, januari 2004). Beide beschrijvingen behoren tot de BBA kwalificaties en hebben relaties met twee van de drie minors van InterCollege. Op internationaal niveau heeft het visitatieteam een referentiekader gehanteerd, onder andere afkomstig van de BBA van de Université IFM Genève. Dit kader omvat met name de minor Management & Finance. Vanuit deze documenten is met speciale aandacht gekeken naar het matchen van het zakelijke en vakmatige van de BBA met diens rol en positie als functionaris, in het bijzonder: • Rol- en functietyperingen • Leren hanteren van gangbare organisatiemodellen en digitale systemen • Financieel management • Marketingtools • HRM, visie op loopbaan • Communicatieve vaardigheden • Beheersing vreemde talen.


ICBS © Certiked

Bijlage 5: Opleidingsmodel

rolgebonden competenties

grotere organisatie uitvoerder in deelproces manager deelproces

specialist

overzicht & samenhang

general manager

(basis ondernemers vaardigheden)

generalist

gericht op ‘klein’-bedrijf 1e jaar samenhang zien en begrijpen

kleinere organisatie 2e jaar gericht op specialisme in context

BBA

3e jaar

... meerdere rollen mogelijk op basis van competentiesets

MBA


ICBS © Certiked

Bijlage 6: Omschrijving niveau: “Wat kan een BBA”

InterCollege Business School: omschrijving niveau Facetten

Een afgestudeerde van InterCollege Business School

Algemene competenties

• • • • • •

Specifieke, persoonsgebonden competenties

• Functioneert voor minimaal 70% op niveau 3 van de persoonsgebonden competenties: – interactie informatietransfervermogen veelzijdigheid beinvloedingscapaciteit – problemen oplossen creativiteit/ mentale flexibiliteit soort beslissingen beslissingsniveau/-omvang (pro)activiteit/initiatief – (mens)gerichtheid concentratie/accuratesse mens/ klant/ servicegerichtheid ontwikkelingsgerichtheid – organisatie organisatieadaptiviteit organisatiesensitiviteit (organisatie)samenhang – (be)sturen en doelrealisatie en samenwerking realiseren volharding overtuigingenmanagement (proces)interventie – risico managen ondernemerszin weerbaarheid/drukbestendigheid coping

Begrijpt de samenhang tussen mens,organisatie en markt/omgeving Stelt pro-actief doelen en verwezenlijkt die Kan mensen in en buiten de organisatie laten bewegen Handelt integer en effectief Betekent wat voor de maatschappij, de organisatie, de collega’s en voor zichzelf Geeft op HBO niveau invulling aan de praktijk

InterCollege Business School: omschrijving niveau Management & Finance Facetten


Management &Finance

• Faciliteertde ontwikkeling van ondernemingsbeleid en vertaalt de resultate n naar een ondernemingsplan • Kan beleid operationaliseren naar consequenties en randvoorwaard en voor de inrichting van organisatiestructuur,- cultuur en-processen • Vertaalt doelstellingen naar operationele aansturing • Bewaakt situatie en voortgang m.b.v managementinformatie -instrumentarium • Kan m.b.v. financiëleplannings- en rapportageinstrumenten: – inzicht krijgen in en sturing geven aan een organisatie – gesprekspartner zijn op het gebied van financiering, fiscalitei t en ondernemingsvormen • Coördineert, namens de organisatie, een integrale due diligence • Adviseert het (top)management m.b.t. maatschappelijk ondernemen en integriteit


ICBS © Certiked

InterCollege Business School: omschrijving niveau Marketing, Sales & Communications Facetten


Marketing, Sales & Communications

• Faciliteert de vertaling van het ondernemingsbeleid naar een marktstrategie en ontwikkelt op basis daarvan een marketing, marktbewerkings- en communicatieplan. • Kan beleid operationaliseren naar de inrichting van de marktbewerking, de in- en externe organisatiecommunicatie en de marketingcommunicatie. • Is in staat de omgeving ‘ in kaart te brengen’ (marktonderzoek). • Vertaalt marketing- en communicatiedoelstellingen naar de ontwikkeling en inzet van communicatie-instrumenten en media. Meet de effectiviteit van die inzet. • Coördineert de communicatie-inspanning van de organisatie. • Ondersteunt de coördinatie van de verkoopinspanning van een organisatie. • Adviseert het (top)management m.b.t. -het communicatief effect van-maatschappelijk ondernemen en integriteit.

InterCollege Business School: omschrijving niveau Human Resource Management Facetten


Human Resource Management

• Ondersteunt het formuleren van het ondernemingsbeleid vanuit de optiek van de factor mens. • Vertaalt het ondernemingsbeleid naar een human resources beleid(splan), dat is gericht op het realiseren van de organisatiestrategie. • Kan beleid vertalen naar de inrichting van de hr-processen. • Is in staat de omgeving ‘ in kaart te brengen’ (arbeidsmarktonderzoek). • Kan organisatiedoelstellingen vertalen naar de inzet (en inkoop)van hr-instrumenten en leiderschap en de effectiviteit van die inzet meten. • Kan m.b.v. (o.a. financiële)plannings- en rapportageinstrumenten: – Inzicht krijgen in en sturing geven aan de hr factor in een organisatie. – Gesprekspartner zijn op het gebied van effectiviteit en efficientie, strategieontwikkeling en de invloed daarop van de factor mens/ de invloed van de strategie op de besturing van de factor mens. • Ondersteunt de coördinatie van de hr inspanning van een organisatie. • Adviseert het (top)management m.b.t. effect van maatschappelijk ondernemen en integriteit. • Is in staat als (junior)trainer-coach een concrete bijdrage te leveren aan mensontwikkeling.


ICBS © Certiked

Bijlage 7: Curriculum

curriculum adaptatiefase (1ste jaar, augustus 2003) 34

intro ductie After College (-)

35

36

37

38

40

41

introd uctie info r-m atica studie tools vaar dig(1) heden (1)

orientatiestage (3)

buiten training (1)

39

42

pr oject management (1)

43

44

vestigingsplaatsond erzoek (2)

45

46 form ulekeus/ locatie in richtin g (2)

koopg ed rag (2)

taal(vaar d ig h eid ), p er so o nlijke effe ctiv ite it, in teg ra tie & r ech t m ana ge m en t sim ulatie (2)

47 form ulekeus/ locatie in richtin g

48

49

marketing communicatie (2)

50 comm er ciele gesprekken (1)

51

52

sem inar (1)

1

2

3

vakantie

10

organisatie inrichting (2) vakantie

sem inar BHV (1)

12 infor-matica techn iek (1)

13 finan cier ing (1)

distr ibutie log istiek

14

15

mens, mo tivatie en o rganisatie (2)

16

17

teamro llen en competenties (2)

18

19

20

filoso fie (1)

medewerkers gespr ekken (1)

distr ibutie log istiek (2)

32

33

t aal( vaar dig he id ), p er so on l ijke effec tiviteit, in teg rat ie & r ech t

m arke t c halleng e

22

7

mar ket ch allen g e ( 2)

11

ta al(v ), p .e., i nt . & r ech t

21

6

taal(vaar d ig h eid ), per so o nlijke eff ectivite it, in teg r atie & r ech t

m an age m en t sim ulatie

9

5

administr atieve organisatie en -bestu ring (incl. boekh ouden en fiscaliteit) (6)

ta al( vaard ig heid ), p er s. eff., int eg ratie & r ech t

8

4

m a rket ch allen g e

23

arbo, veiligheid en inrichting wer kplek (2)

24

in haal


25

26

27

28

ervaringsstage (7)

29

30

31

vakantie

st age b eg eleid ing


ICBS © Certiked

curriculum adaptatiefase (1ste jaar, maart 2004) 34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

sem inar BHV (1)

project m an agem ent (1)

in tr oductie vestiging sp laatsinfor-matica stud ie o nderz oek too ls vaardig(2) (1) heden (1) taal(vaar d ig h eid ), per so o nlijke eff ectivite it, in teg r atie &

orientatiestage (3)

buiten trainin g (1)

r ech t m an ag em en t sim u lat ie (2)

21

22

formule-keu s/ lo catie in richting (2)

23

24

ko opgedrag (2)

25

26

org anisatie in richtin g (2)

27

28

AO en besturing (2)

29 co mmerciele gesprekken (1)

30

31

32

33

marketing com mun icatie (2) vakantie

taal(vaa rd ig h eid) , p ers. e ff., in teg r atie & rech t m an ag em ent sim u latie (2 )


ICBS © Certiked

curriculum 1ste differentiatiejaar (2e jaar) Management & Finance 34

35

36

vakantie

intro ductie integrale pro jecten (-)

bu iten training leider schap (1)

48

49

37

38

39

o nder neming s omgev in g (2)

40

41

m ar ktinlichtingen (2)

42

43

44

marktond erzoek (3)

45

keng etallen (2)

46 marktstrategie (2)

t aal( vaard ig he id ), p er so on lijke effect iviteit, i n teg rat ie & r ech t in teg ra le p ro je cten ( bv. mini-o n de rn em in g) (8 )

47

50

busin ess analysis (3)

marktstrategie

51

52

1

2

3

integrale projecten

inhaal

10

11

vakantie

sem inar creagrp/ BHV (1)


22

kennis

pr odu ctie(factor ) mens (2)

in teg r ale p ro jecten (b v. m in i-o n d ern em in g )

12

13

pro ductie(factor) machine (2)

14

15

16

fin anciële kengetallen onderneming (2)

17

18

m ob iliteit (2)

19

comm unicatie (2)

20

kennis (2)


in teg r ale p r ojecten

21

7


in teg ra le p ro je cten ( bv . mini-o n de rn em in g)

9

6

vakantie


8

5

logistiek man ag em ent (3)

integ rale projecten

sem inar (1)

4

in teg r ale p ro jecten (b v. m ini-o n d ern em in g )

23

maatschappelijk verantwoo rd o ndern emen (2)

24

retr aite (1)

25

26

kwaliteit (2)

27

28

business modelling (3)

29

30

31

32

33

vakantie

ta al( v), p .e., in t. & r ech t in te gr ale p r ojecte n


ICBS © Certiked

curriculum 1ste differentiatiejaar (2e jaar) Marketing, Sales & Communications 34

35

36

vakantie

intro ductie integrale pro jecten


37

38

39


40

41


42

43

44

marktond erzoek (3)

45

keng etallen (2)


t aal( vaard ig he id ), p er so on lijke effect iviteit, i n teg rat ie & r ech t in teg ra le p ro je cten ( bv . m ini-o n de rn emi n g )

47

48

49

50


marktstrategie

51

52

1

2


sem inar (1)

vakantie


3

9

integrale projecten

10

inhaal vakantie


11


22

relatie management

6

im ago marketing (1)

7

verkoo p manag em ent (2)

taal(vaar d ig h eid ), per so o nlijke eff ectivite it, in teg r atie & r ech t in teg r ale p ro jecten (b v. m in i-o n d ern em in g )

12

13

d oelgroep marketing (2)

14

15

e-marketin g (2)

16 m edia video/ radio (1)

17

18

media g edrukt (1)

19

media planning (2)

20 relatie management (2)



21

5

produ cten diensten marketing (2)


8

4


23


24

retr aite (1)

25

26

kwaliteit (2)

27

28


29

30

31

32

33

vakantie



ICBS © Certiked

curriculum 1ste differentiatiejaar (2e jaar) HRM 34

35

36

vakantie

intro ductie integrale pro jecten


37

38

39


40

41


42

43

44

marktond erzoek (3)

45

keng etallen (2)


t aal( vaard ig he id ), p er so on lijke effect iviteit, i n teg rat ie & r ech t in teg ra le p ro je cten ( bv . m ini-o n de rn emi n g )

47

48

49

50


marktstrategie

51

52

1

2


sem inar (1)

3

integrale projecten

10

inhaal vakantie


11


22

HR risk management

7

HR kengetallen (2)

taal(vaar d ig h eid ), per so o nlijke eff ectivite it, in teg r atie & r ech t in teg r ale p ro jecten (b v. m in i-o n d ern em in g )

12

13

14

ontwikkeling s managem en t (2)

15

e-HRM (2)

16

HR audit (1)

17

18

co mmu nicatie (1)

diversity (1)

19

20

arbeidsr ech t (1)

HR risk management (2)

32

33



21

6

arbeidsvoorwaard en en belonen (3)


9

5

vakantie


8

4


23


24

retr aite (1)

25

26

kwaliteit (2)

27

28


29

30

31

vakantie



ICBS © Certiked

curriculum 2e differentiatiejaar (3e jaar) Management & Finance 34

35

team tr ain ing 'train-th etrainer' (1)

bu itentraining begeleid in g (1)

47

48

36

37

38

39

40

internatio naal z akendoen (2)

stafstage (3)

41

42

macro-eco nom isch e kengetallen (2)

43

44

risk m an agement (2)

45

46

ondern emings-strateg ie/ ond ernemingsplan (3)

t aal(vaar dig h eid ), p er so on lijke effec tiv iteit, in teg rat ie & r ech t

on dernemingsstr ategie/plan

49

m ens- en o rganisatieontwikkeling (change) (2)

50

51

52

in haal

sem inar (1)

1

2

informatie manag em ent (2)

vakantie


8

9

co ntinuiteit, overnam es en d ue dilligence (3)

10

11

22

4

5

com petentie managemen t (2)

6

7

medez eggenschap (1)

continuiteit overnam es en due d illigence


12

13

14

15

16

17

18

19

20

30

31

32

33

eindstage vakantie


21

3

st ag e b eg eleid ing

23

24

25

26

27

28

29

eindstage

stag e be ge leid in g

vakantie

examen


ICBS © Certiked

curriculum 2e differentiatiejaar (3e jaar) Marketing, Sales & Communications 34

35



47

48

36

37

38

39

40


stafstage (3)

41

42

co mmu nicatie effectm eting (2)

43

44

comm unicatie managemen t (2)

45

46

com mun icatie-strategie/ ond ernemingsplan (3)


comm .strategie/ ondernemingsplan

49


50

in haal

51

52

sem inar (1)

1

2

voorlichtin g en crisisco mmu nicatie (2)

vakantie


8

9

integrale communicatieplanning (3)

10

11

22

4

5

com petentie managemen t (2)

6

7


integr ale com municatieplan ning


12

13

14

15

16

17

18

19

20

30

31

32

33

eindstage vakantie


21

3

stage begeleiding 23

24

25

26

27

28

29

eindstage


vakantie

examen


ICBS © Certiked

curriculum 2e differentiatiejaar (3e jaar) HRM 34

35



47

48

36

37

38

39

40


stafstage (3)

41

42

HR tools en effectmeting (2)

43

44

HR comm unicatie (2)

45

46

HR-strategie/ ondernemingsplan (3)


HRstrategie/ ondernemingsplan

49


50

51

52

in haal

sem inar (1)

1

2

informatie manag em ent (2)

vakantie


8

9

integrale HR planning (3)

10

11

22

4

5

org anisatie competentie managemen t (2)

6

7


integr ale HR plan ning


12

13

14

15

16

17

18

19

20

30

31

32

33

eindstage vakantie


21

3

stage begeleiding 23

24

25

26

27

28

29

eindstage


vakantie

examen


ICBS © Certiked

Bijlage 8: Competentiediagram

persoonsgebonden competenties – niveau’s


ICBS © Certiked

Bijlage 9: Competentiemanagement als ontwikkelperspectief

competentiemanagement als ontwikkelperspectief 1. Inleiding

inhoud

In de afgelopen decennia is het leveren van (toegepaste) denkkracht als product en/ of dienst uitgegroeid tot een zelfstandig economisch fenomeen. Waar, naarmate de vraag naar (toegepaste) denkkracht sneller steeg dan het aanbod, ook schaarstewetten op van toepassing bleken.

1. inleiding

Het leveren van “toegepaste denkkracht” kent vele vormen. Bij al deze vormen is de drager van de “denkkracht” essentieel: de mens.

2. definities a. individu gerelateerde competenties b. organisatie competenties c. overtuigen en cultuur 3. het vermarkten van competenties a. het mark(e)t(ing)model b. marketing en verkoop: i.

marktinlichtingen

ii.

marktbewerking

iii.

marktcommunicatie

iv.

marktgerelateerde organisatiecompetentie

4. het beheren van competenties 5. het ontwikkelen van competenties 6. het waarderen van competenties 7. de competentieorganisatie

Effectief en efficiënt leveren van kennis en kunde is afhankelijk van: • De mate waarin de gewenste kennis/ kunde bij een Steeds vaker is een mens aanwezig is/ voor een mens toegankelijk is; individu zelfstandig op productie • De mate waarin betrokkene bereid is die kennis/ perspectief de markt actief. kunde beschikbaar te stellen (motivatie); Vandaar dat hier het • De mate waarin iemand in staat is de kennis/ kunde woord onderneming over te dragen/ toe te passen ((inter)actievermogen); wordt gebruikt in • De mate waarin de onderneming in staat is aan te plaats van markt sluiten op de (ontwikkeling van de) marktvraag; perspectief organisatie. • De mate waarin de onderneming in staat is ontwikkeling, beheer en levering effectief en efficiënt te realiseren. Het effectief en efficiënt uitbaten van kennis en kunde vraagt om een organisatiebenadering die is gebaseerd op de behoefte(n) van mensen. Competentiemanagement richt zich dan ook op de integrale organisatieinrichting, in de organisatiesamenhang en in samenhang met de (maatschappelijke) omgeving. In de afgelopen decennia heeft Nederland zich ontwikkeld tot een dienstenmaatschappij. Ook dat is van grote invloed geweest op de structurering van de economische uitwisseling. Belangrijk fenomeen daarbij is dat de door de klant ervaren kwaliteit bepaald wordt door de leverancier: de dienstverlenende mens. Dat heeft geleid tot een toegenomen vraag naar het vaardig inrichten van een klantrelatie. Het individuele vermogen om een rol te kunnen vervullen kan worden beschreven met competenties. Het (benodigde) vermogen van/voor een groep mensen(organisatie) om een rol te kunnen vervullen in de markt vraagt ook om vastlegging. Dit gebeurt met behulp van collectiviteits – of organisatiecompetenties. Dit document beschrijft vanuit een competentieperspectief: • Mens- en organisatie(ontwikkeling); • De interactie met de markt; • De waardering van competenties op individueel en ondernemingsniveau.


ICBS © Certiked

2. definities Om eenduidigheid en daardoor goed begrip te bewerkstelligen wordt in dit document gebruik gemaakt van de volgende definities: • Kennis: Van Dale:

Uitgangspunten door onderzoek, studie of oefening verkregen bekendheid met iets, vertrouwdheid met, weten van iets.

In het kader van dit document: informatie met betrekking tot… • Kunde: Van Dale:

Individu gerelateerde competenties

• Individu gerelateerde competenties zijn beschreven/ belicht vanuit het perspectief van rolvervulling binnen een organisatie.

Het vermogen om uitdrukking te geven aan liefde is een competentie, maar zal niet primair relevant zijn voor de rolvervulling in de organisatie.

• Competenties beschrijven een “zijnstoestand” (beschikken over). Dat wil niet zeggen dat alle bij een individu beschikbare competenties ook daadwerkelijk binnen een rol worden ingezet.;

Een programmeur die in een verkooprol functioneert zal niet meer direct gebruik maken van zijn programmeercompetentie.

• Competenties zijn in principe ontwikkelbaar. De bereidheid om (een) competentie(s) te ontwikkelen zal gekoppeld zijn aan een afweging van de daarvoor benodigde inspanning versus het te verwachten/ benodigde resultaat, binnen een relevant tijdsframe.

Het besluit een competentie te ontwikkelen wordt meestal genomen door organisatie en medewerker samen. Besluit een medewerker met een middelbaar ontwikkelingsniveau tot het volgen van een academische studie rechten, dan zal wederzijds worden afgewogen: - of dit een kansrijk ontwikkelpad is (inspanning versus resultaat) binnen een tijdsframe; - of de investering gewenst en gerechtvaardigd is.

(theoretische) bekwaamheid

In het kader van dit document: het potentieel kunnen toepassen van kennis • Competentie: Van Dale:

kennis die taalgebruiker van zijn moedertaal heeft en die hem in staat stelt op correcte wijze en in een situatie passende zinnen in die taal te vormen en te begrijpen volgens de bedoeling;

In het kader van dit document: een voor het vervullen van een rol (in een organisatie)relevante kwaliteit (kunde, vaardigheid, persoonlijkheidsaspect) uitgedrukt in het (aantoonbare) vermogen van een mens om iets te bewerkstelligen: • kennis/kunde x feitelijke toepassing=gedrag; • gerichte toepassing in organisatie• context(doelrealisatie) = tegenprestatie Om het begrip competentie(s) hanteerbaar te maken binnen een ondernemingscontext is het verder onderverdeeld: • Individu gerelateerde competenties; • Organisatiecompetenties.


ICBS © Certiked

2. definities Individu gerelateerde competenties: een verdere onderverdeling • Persoonsgebonden competenties: Aan de persoon(lijkheid) van een mens/ medewerker verbonden competenties. • Rolgebonden competenties: Algemene voor het vervullen van een rol/ functie/ beroepsprofiel benodigde competenties. Rolgebonden competenties zijn gerelateerd aan “algemeen aanvaarde/ binnen de organisatie aanvaarde” normen en waarden voor kwalitatief goede “beroepsuitoefening”. • Rolspecifieke competenties: Competenties die relevant zijn voor het vervullen van een rol in een specifieke (klant)situatie/ opdracht .

Bijvoorbeeld: Ontwikkelingsniveau, ontwikkelingsbreedte, creativiteit, interactievermogen, weerbaarheid en drukbestendigheid, sturend vermogen, klantgerichtheid etc. Bijvoorbeeld: Voor een programmeur: kunnen programmeren volgens …. standaard Voor een manager: medewerkersgesprekken kunnen voeren, uitgaande van de motiavatiefactoren Bijvoorbeeld: Kennis van een specifiek ‘tool’/gereedschap Kennis van en/of ervaring in een specifieke branche of organisatie

Bij het maken van de bovenstaande indeling hebben de volgende aspecten een rol gespeeld:

• houdbaarheid in de tijd van de competentie(s)(tijdsperspectief): • Persoonsgebonden: eenmaal verworven competenties blijven een heel leven valide (hoewel niet altijd direct van toepassing); • Rolgebonden competenties: hebben een houdbaarheid van 4-10 jaar (en soms veel langer). Immers, de tijd dat iemand in een rol/ soortgelijke rollen blijft is maatgevend voor de mate waarin de opgedane rolgebonden competenties van toepassing blijven. En… ook rollen ontwikkelen zich. Denk bijvoorbeeld aan de cobol programmeur in het rekencentrum van 10 jaar geleden versus de 3/4GL programmeur, die bij de klant interactief een systeem vormgeeft. • Rolspecifieke competenties: zijn, zoals gezegd, gerelateerd aan de tools/ de omgeving waarin wordt gefunctioneerd. Hebben daarmee een houdbaarheid van 1 maand (bijvoorbeeld het verrichten van een klus in een bepaalde omgeving) tot een aantal jaren ( bijvoorbeeld een bepaald tool). • wijze van ontwikkelen van de competenties(ontwikkelperspectief): • Persoonsgebonden competenties vragen (bijna) doorlopend (ontwikkelings- en/of onderhouds-) aandacht. • Rolgebonden competenties: de ontwikkeling van deze competenties wordt gerelateerd aan een rol- of beroepsprofiel. Ontwikkelingstrajecten hebben zowel een inhoudelijk als een vormend karakter, waarbij de rol- of beroeps gebonden overtuigingen referentiekader zijn. • Rolspecifieke competenties worden aangeleerd in relatief korte leermomenten, waarbij het vooral gaat om het verwerven van de relevante kennis en/ of vaardigheid. • de bruikbaarheid van competenties in diverse rollen (inzetbaarheidsperspectief):

Bijvoorbeeld: Opleidingsniveau HBO, een grote organisatiesensitiviteit, uitstekende communicatieve vaardigheden en een grote overtuigingskracht zijn relevant voor een trainer, een verkoper en een projectleider van een automatiseringsproject. Door op deze wijze te ordenen kan ( al dan niet ondersteund door een systeem) voor mensen duidelijk worden welke rollen nog meer vervuld kunnen worden met hun competenties (horizontale mobiliteit).

• Persoonsgebonden competenties hebben een algemenere relevantie dan rolspecifieke competenties. Door de ordening toe te passen kan inzichtelijk worden gemaakt welke (soorten) rollen met een bepaalde competentieset kan worden vervuld.


ICBS © Certiked

2. definities Organisatiecompetenties

Overtuigingen & cultuur

Een collectief behoeft een aantal competenties, om vorm te kunnen geven aan de verwerkelijking van doelen en bestaan. De besturing (op zichzelf een competentie) van deze competenties is in handen van het verantwoordelijke management. Met de beschrijving van deze competenties kan vorm en inhoud worden gegeven aan de inrichting van organisatie en management. De organisatiecompetenties kunnen worden afgeleid van het onderstaande model/ de onderstaande overtuiging: informatie verzamelen

klant/ markt

(be)sturen ontwikkelen veranderen

organisatie

individu

De door de klant ervaren dienstverlening wordt voor een groot deel bepaald door de mens die die dienst levert. Dit fenomeen kan ook worden waargenomen in situaties waarin producten onderwerp zijn van ruil bijvoorbeeld in de retail of bij de verkoop van een kantoorinrichting. Bij vergelijkbare producten geeft de relatie met de vertegenwoordiger van de -potentiële- leverancier de doorslag (gunnen). Het inrichten van deze relatie is dan ook van cruciaal belang. Dat betekent dat iedere organisatie genoopt is vast te stellen op welke wijze met de diverse participanten in het proces moet worden omgegaan. Het managen van verwachtingen is cruciaal. Zoals blijkt is de relatie tussen het organisatieresultaat en het vermogen van medewerkers om adequaat met klanten om te gaan van groot belang. De organisatie zal haar relatie met haar medewerkers dan ook moeten inrichten op een wijze die aansluit bij de gewenste situatie. Mensen kunnen gewenst gedrag vertonen op het moment dat zij daarvoor een richtsnoer hebben. Dat richtsnoer kan worden vormgegeven door het formuleren van gewenst gedrag (bijvoorbeeld een kledingcode).

koers bepalen OVERTUIGING het succes van een organisatie wordt, in samenhang, bepaald door de mate waarin: • het product/ de dienst(verlening) optimaal kan worden afgestemd op de klant (of markt=verzameling van klanten), • de organisatie (verzameling van individuen die zich scharen achter een doelstelling) als geheel een effectieve en efficiënte product(ie) kan realiseren, gericht op de klant/ markt, • de mate waarin individuen in staat zijn hun eigen ontwikkeling in aansluiting op en in harmonie met de klantbehoefte en de organisatievraag vorm te geven, • de activiteiten informatie verzamelen, koers bepalen, ontwikkelen/ veranderen en sturen op elkaar afgestemd en integraal gericht plaatsvinden.


ICBS © Certiked

2. definities

vermarkten vermarkten ontwikkelen ontwikkelen product-markt product-markt combinatie combinatie

persoonlijke competenties

aanpak/ methodiek

kennis

C O L L E C T I E F

concepten

Daadwerkelijk vanuit dit (overtuigen)perspectief (be)sturen vraagt om: een in zijn samenhang beschreven overtuigingenset (zie voor de samenhang tussen marktontwikkeling, mensen organisatieontwikkeling en (financiële) besturing het schema in bijlage 1): a.droom, visie b.mensvisie c. missie d.strategie e.klantvisie m.b.t. aandeelhouders & afnemers f. uitgangspunten mensen organisatie-ontwikkeling

marktgerichte activiteit

overtuigingen

Het gedrag van mensen wordt mede bepaald door de manier waarop zij naar de werkelijkheid kijken. Hun overtuigingen/ overtuigingenset bepaalt voor een belangrijk deel hun (interactief)gedrag. In schema verhouden overtuigingen zich als volgt: • primair wordt een mens bepaald door de bij geboorte aanwezige erfelijke eigenschappen; • in de periode van opvoeding en vorming bepaalt de omgeving in, naarmate de tijd vordert, afnemende mate de manier waarop een individu in de wereld staat ( en daarmee het gewenste gedrag); • vanaf de puberteit begint een grotere zelfstandigheid te ontstaan in het kiezen van de individuele perceptie van de werkelijkheid. De mate waarin actief gekozen wordt voor bepaalde overtuigingen verschilt per mens wordt beïnvloed door de omgeving waarin die mens verblijft. In een omgeving (organisatie, familie, sportclub) zijn meer of minder door het collectief geaccepteerde overtuigingen (regels, normen, waarden, cultuur) aanwezig, waaraan een individu zich meer of minder spiegelt/ conformeert. • Gedrag is, zo beredeneerd, een resultante van erfelijkheid, opvoeding en vorming en ( al dan niet gekozen) overtuigingen. Helpend gedrag creëren bij zelfstandige mensen vraagt dus om gedragsrichtlijnen (procedures) en afgestemde overtuigingen.

I N D I V I D U E E L

distribueren distribueren

beheren beheren

inventariseren inventariseren

ontwikkelen ontwikkelen In het hiernaast weergegeven schema staat de relatie weergegeven tussen competenties en (aan competenties gerelateerde) organisatie- activiteiten. De competenties zijn gerangschikt van minder naar meer collectief. De activiteiten zijn uitgezet op een schaal van intern (organisatie-) naar extern (markt) gericht.

organisatie gerichte activiteit


ICBS © Certiked

Bijlage 10: Stage-overzicht (uit stagegids) Stage

Student/stagiair

Stageorganisatie

Intercollege

Oriëntatiestage

•

•

•

werft de stage

•

onderhoud

bereid zich voor door informatie te

Begin 1e jaar

stelt stageplaats beschikbaar

verzamelen over het bedrijf •

•

ondertekent de

telefonisch contact

stage overeenkomst

met de

zorgt voor ondertekening en

stageorganisatie •

draagt zorg voor

inleveren van het

begeleiding van de

stagecontract

stagiair

•

begeleidt de stagiair tijdens twee

• •

Werkervaring

•

loopt de stage

•

•

conform eisen (zie

komsten bij te

bijlage)

wonen

werft de stageplaats

•

stelt stageplaats

concrete opdracht bereid zich voor door

bedrijf

•

•

•

beoordeelt het stageverslag

•

beschikbaar met

verzamelen over het

•

komsten

terugkombijeen-

informatie te Eind 1e jaar

terugkombijeen-

gelegenheid de levert verslag in

en loopt de stage stage

stelt stagiair in de

keurt stageplaats en –opdracht goed;

•

stelt een

ondertekent de

stagebegeleider

stage overeenkomst

beschikbaar

draagt zorg voor

•

bezoekt het

zorgt voor

begeleiding van de

stagebedrijf en

ondertekening en

stagiair

realiseert een

inleveren van de stageovereenkomst

•

stageevaluatiebespreekt het

gesprek

functioneren van •

•

kiest een

stagiair in een

stagebegeleider

gesprek met de

•

beoordeelt het stageverslag

stagiair en de rapporteert wekelijks

begeleider van

aan de

InterCollege

stagebegeleider •

neemt deel aan

•

stelt stagiair in de gelegenheid de

stageevaluatie-

terugkombijeen-

gesprekken met

komsten bij te

begeleider organisatie

wonen

en begeleider InterCollege •

•

beoordeelt de stagiair m.b.v. het

levert verslag in conform eisen

stagebeoordelingsformulier


ICBS © Certiked

Stafstage

•

werft de stageplaats

•

en loopt de stage e

Begin 3 jaar

•

bereid zich voor door •

verzamelen over het bedrijf

•

beschikbaar met concrete opdracht

informatie te

•

stelt stageplaats

•

keurt stageplaats en –opdracht goed;

•

stelt een

ondertekent de

stagebegeleider

stage overeenkomst

beschikbaar

draagt zorg voor

•

bezoekt het

zorgt voor

begeleiding van de

stagebedrijf en

ondertekening en

stagiair

realiseert een

inleveren van de stageovereenkomst

•

stageevaluatiebespreekt het

gesprek

functioneren van •

•

kiest een

stagiair in een

stagebegeleider

gesprek met de stagiair en de

rapporteert wekelijks

begeleider van

aan de

•

beoordeelt het stageverslag en de door jou gestelde leerdoelen

InterCollege

stagebegeleider •

neemt deel aan

•

stelt stagiair in de gelegenheid de

stageevaluatie-

terugkombijeen-

gesprekken met

komsten bij te

begeleider organisatie

wonen

en begeleider InterCollege •

•

beoordeelt de stagiair m.b.v. het

levert verslag in conform eisen

stagebeoordelingsformulier


ICBS © Certiked

Stage

Eindstage

Student/stagiair

Stageorganisatie

Intercollege

•

•

•

3e jaar

werft de stageplaats en

beschikbaar met

opdracht voor aan

concrete opdracht

examencommissie •

•

•

keurt stageplaats en –opdracht goed •

stagebegeleider bezoekt het

draagt zorg voor

stagebedrijf en

over het bedrijf

introductie en

realiseert een

zorgt voor

begeleiding van de

stageevaluatie-

ondertekening en

stagiair

gesprek

•

•

bespreekt het

•

voorzitter

stagecontract

functioneren van

kiest een

stagiair in een

stagebegeleider

gesprek met de

levert 5 weken na

stagiair en de

aanvang stage een

begeleider van

definitieve

InterCollege

opdrachtformulering

alsmede in een

met een plan-van-

functionerings-

houdt

aanpak in bij

gesprek in week 11

examenzitting en

stagebegeleider en

van de stage.

brengt oordeel uit

stelt stagiair in de

over stage- en

realiseert de stage en

gelegenheid de

examenresultaat.

rapporteert wekelijks

terugkombijeen-

aan de stagebegeleider

komsten bij te

van InterCollege

wonen

examencommissie •

ondertekent de

examencommisie

stage overeenkomst

inleveren van het •

•

bereid zich voor door informatie te verzamelen

•

stelt stageplaats

stelt stageplaats en

realiseert een

•

•

examencommis-sie beziet het stageverslag in conceptversie en adviseert student •

examencommis-sie

beoordeelt de

functioneringsge-sprek

stagiair m.b.v. het

met de begeleider vanuit

stagebeoor-

de stageorganisatie in de

delingsformulier

11e week van de stage •

neemt initiatief voor de afstemming en vastlegging van de examendatum

•

neemt deel aan stageevaluatiegesprekken met begeleider organisatie en begeleider InterCollege

•

levert een concept verslag in (2 weken voor examendatum)

•

levert definitief verslag in conform eisen

•

realiseert presentatie en verdediging


ICBS © Certiked


ICBS © Certiked

Bijlage 11: Te behalen studiepunten

Aantal te behalen studiepunten / credits Aantal studiepun ten J aar 1 B1xx x T otal R 1xx x To ta l

T ota al a antal studiep unte n

Totaa l aa nta l cre dits

46 18 64

90 ,8 1

B2H RM To tal B2M &F To ta l B2M SC T otal

25 27 15 15 15

67 67 67

95 ,8 1 95 ,8 1 95 ,8 1

B3H RM To tal B3M &F To ta l B3M SC T otal

33 13 14 14 14

60 60 60

85 ,8 0 85 ,8 0 85 ,8 0

J aar 2 B2xx x T otal R 2xx x To ta l

J aar 3 B3xx x T otal R 3xx x To ta l

(inclusief 9 stud iepu nten v oor Du its, Fran s en Sp aan s)

(inclusief 6 stud iepu nten v oor Du its, Fran s en Sp aan s)

Totaa l aa nta l studiepu nte n voor de g ehe le s tudie 19 1 No rm v oor H BO 16 8 M og elijke 'ove rsc ore' 2 3

272 ,4 2 240 ,2 4 32 ,1 8

Extra studiep unte n B1xx x FIL OSOFIE

1

1 ,4 3

B2xx x BU SIN ESS ANAL YSIS B2xx x M AA TS C HA PPE LIJK VERAN TW O OR D ON D ER N EM E N B2M SC RELA T IE M A NAGEM EN T B2H R M H R R ISK M A NAG EM EN T B2M &F K ENN IS

1 1 1 1 1

1 ,4 3 1 ,4 3 1 ,4 3 1 ,4 3 1 ,4 3

B3M &F INF OR M ATIEM AN A GEM ENT B3M &F R IS K M ANAGE M EN T B3M &F O ND E RN E M IN GSS TR ATE GIE/ON DER NEM ING SPL AN B3H R M IN FOR M A TIEM AN A GEM E N T B3H R M H R STR ATE GIE/ON DER NEM ING SPLAN B3H R M H R C OM M U N IC A TIE B3M SC CO M M UN ICATIE STR AT EGIE/O ND ERN EM IN G SP LA N B3M SC VO OR LIC HTIN G EN C RIS ISC OM M U N IC ATIE B3M SC CO M M UN ICATIE M AN A GEM EN T

1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 ,4 3 1 ,4 3 1 ,4 3 1 ,4 3 1 ,4 3 1 ,4 3 1 ,4 3 1 ,4 3 1 ,4 3

coa ch ing jo nge re -jaa rs B3xx x Ethiek (n .o.t.k.)

1 1

1 ,4 3 1 ,4 3


ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. Opleiding Bachelor of Business Administration. InterCollege Business School

Recommend Documents