Kenmerk DMS: I20103
Aan het Algemeen Bestuur Datum: 02-10-2013
Onderwerp: Kaders voor windenergie Voorstel 1. Kennis te nemen van het initiatief voor een windmolenpark bij de Spinder te Tilburg; 2. Kaders vast te stellen voor de betrokkenheid van het waterschap bij windenergie-initiatieven. 1. Inleiding 1.1. Aanleiding Zowel vanuit de ambities van waterschapen als vanuit gemeenten zijn ontwikkelingen gaande om het eigen en regionale energieverbruik te verduurzamen. De Energiefabriek rwzi Tilburg, waarbij energie wordt opgewekt vanuit zuiveringsslib, draagt hier sterk aan bij. In de noordelijke regio van gemeente Tilburg is momenteel een windmolenpark in ontwikkeling. Deze ontwikkeling biedt mogelijkheden om een nadere invulling te geven aan de eigen, de gemeentelijke en de landelijke ambities. 1.2. Beleidscontext/Historie Windmolenpark De Spinder In de gemeente Tilburg is op initiatief van ondernemers en de gemeenten Tilburg en Dongen een windmolenpark in ontwikkeling op de industrieterreinen aan de noordzijde van Tilburg en het aangrenzende industrieterrein “de Wildert” van de gemeente Dongen. Binnen dit initiatief zijn in 2012 de eerste vijf turbines gerealiseerd bij Fuji Film. Het initiatief draagt bij aan de ambitie van de gemeente Tilburg om in 2045 energieneutraal te zijn, alsmede te voorzien in energieverbruik uit duurzame, lokale bronnen. De rwzi Tilburg ligt in het gebied (op “de Spinder”), waarmee het waterschap in de gelegenheid is gebracht om bij te dragen aan het initiatief. Mede door de ambities van Attero en de gemeente Tilburg is de mogelijkheid aanwezig om drie tot vijf turbines te realiseren op en nabij “de Spinder”. De gemeente Tilburg is in deze initiatiefnemer, waarbij ze uiteindelijk hun aandeel beschikbaar stellen voor burgers en lokale ondernemers om te participeren in het park. Voor de regio “De Spinder” is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd door een gerenommeerd bureau, waarbij de recente ontwikkelingen van TenneT, GFT-vergisting Attero en de energiefabriek rwzi Tilburg zijn meegenomen. Daaruit is naar voren gekomen dat, zowel economisch als vergunning technisch, vijf geschikte locaties voor windturbines aanwezig zijn. Daarbij zijn twee locaties gepositioneerd op het terrein van de rwzi Tilburg. Vervolgens heeft een bestuurlijke consultatie plaatsgevonden om te komen tot een gezamenlijke ontwikkeling en exploitatie van windturbines op “De Spinder”. Daarbij waren onder meer 1
Kenmerk DMS: I20103
aanwezig de wethouders van de gemeente Tilburg, de bestuurder van Attero en de portefeuillehouder van het Waterschap. De uitkomst van de consultatie is verwerkt in een nader te ondertekenen intentieovereenkomst en concept businessplan. Deze ontwikkeling geeft mede invulling aan de Green deal “Duurzaam energiepark Spinder”, welke het Dagelijks Bestuur heeft gesloten met de gemeente Tilburg, Attero B.V. en MOED (de Middenbrabantse Ontwikkelingsmaatschappij voor Energie en Duurzaamheid). Deze Green deal is tot stand gekomen naar aanleiding van de lopende ontwikkelingen, zijnde de energiefabriek Tilburg en de GFT-vergisting van Attero, in combinatie met de ambitie van de gemeente Tilburg om tot een energie neutrale stad te komen in 2045. De Green deal heeft als doel de samenwerking te regelen voor het realiseren van de grootschalige lokale productie van duurzame energie in het Spindergebied. De inzet van biobrandstoffen, winden zonne-energie kan leiden tot de productie van groen gas, biogas, warmte en elektriciteit voor de regio. In programma 2 van het beleidsplan 2013-2014 is de verkenning naar windenergie specifiek vermeld bij verlaging maatschappelijke kosten (paragraaf 1.2.4). 2. Doel/meetbaar effect Het doel van dit voorstel is te komen tot kaders van het Algemeen Bestuur over de rol/positie van het waterschap bij windenergie, waarmee richting wordt gegeven voor het Dagelijks Bestuur en de ambtelijke organisatie in de uitwerking van windenergie-initiatieven. Deze kaders geven richting aan de opstelling van het waterschap bij De Spinder, maar zijn eveneens van toepassing op mogelijke toekomstige andere initiatieven. 3. Uitwerking van het voorstel 3.1. Inhoud en argumenten Voor een eventuele investering in windenergie, ten behoeve van de verduurzaming van het eigen energieverbruik, zijn momenteel twee aspecten bestuurlijk relevant. 1. Windenergie is een nieuw onderwerp voor het waterschap dat raakt aan de fundamentele taakopvatting Het plaatsen van windturbines op onze terreinen, ten behoeve van een verduurzaming van het energieverbruik, kan beschouwd worden als een nieuwe nevenactiviteit, ongeacht of hier sprake is van een eigen investering in de turbines of het beschikbaar stellen van het terrein aan derden. Naast de juridische mogelijkheden vraagt dit een bestuurlijk standpunt over het beschikbaar stellen van terreinen en/of het investeren in windturbines. Dit betreft een fundamentele vraag of het waterschap kan en wil investeren in windmolenparken, waarbij onderscheid gemaakt kan worden in het beschikbaar stellen van locaties aan derden en een eigen investering in de realisatie van de turbines. 2. Er zijn nog geen bestuurlijke kaders en beleid op het gebied van windenergie bij het waterschap vastgesteld. Voor een eventuele investering in windenergie in de vorm van het beschikbaar stellen van grond of het investeren in turbines zijn nog geen bestuurlijke kader en beleid vastgesteld. Bij een positieve houding tegenover windturbines op terreinen van het waterschap zijn bestuurlijke kaders nodig voor het Dagelijks Bestuur en de ambtelijke organisatie voor de uitwerking van windenergie-initiatieven. De urgentie van dit voorstel ligt in de huidige mogelijkheden/kansen voor het realiseren van een windmolenpark op de Spinder.
2
Kenmerk DMS: I20103
Voor beide vraagstukken zijn de onderstaande kaders geformuleerd als vertrekpunt voor de bestuurlijke bespreking in de Commissies. De overweging bij deze mogelijke kaders is opgenomen in Bijlage 1. Het terrein van het waterschap mag beschikbaar gesteld worden voor windturbines, indien: a. de turbines geen belemmering vormen voor de uitvoering van de waterschapstaken (incl. nieuwe taken) in de nabije en verdere toekomst; b. de turbines bijdragen aan het realiseren van een groter windmolenpark (minimaal 3 turbines), waarmee geconformeerd wordt aan het provinciale beleid qua realisatie windmolenparken; c. het waterschap de zeggenschap houdt over de locatie. Het waterschap mag investeren in windenergie, indien: d. de energieopbrengst gericht is op dekking van het eigen energiegebruik; e. de windenergie bijdraagt aan maatschappelijke lastenverlichting; f. besluit tot investering wordt genomen onder voorbehoud dat een beschikking voor SDE+ wordt afgegeven; g. de energie bijdraagt aan het behalen van de doelstellingen van het waterschap (eigen of landelijke); h. de investering een terugverdientijd heeft van maximaal 10 jaar; i. het waterschap daarmee geen aanvullende expertise hoeft op te bouwen en de exploitatie niet drukt op de capaciteit van de organisatie. 3.2. Risico’s Eventuele risico’s zijn meegenomen in de onderbouwing van het vraagstuk en de kaders in Bijlage 1. 4. Uitvoering en evaluatie 4.1.Vervolgstappen 2-10-2013 22-10-2013 22-10-2013
AB DB DB
vaststellen kaders voor windenergie-initiatieven besluit opstelling waterschap bij De Spinder besluit tekening intentieovereenkomst met Attero en de gemeente Tilburg voor ontwikkeling windmolenpark de Spinder. Bij een “go”, waarbij het intiatief van Windmolenpark De Spinder wordt uitgewerkt: 2014/2015 AB Eventuele toetreding tot een besloten vennootschap (verbonden partij) voor Windenergiepark De Spinder 2014/2015 AB De investering in het park De Spinder met eigen vermogen 4.2. Communicatie Na vaststelling van de kaders door het AB informeert het waterschap de partners Attero B.V, Moed en de gemeente Tilburg in verband met het voornemen om tot een windmolenpark te komen op De Spinder. Daarnaast vormen de bestuurlijke kaders een basis voor de communicatieplannen. 4.3. Verantwoording Initiatieven tot ontwikkeling van een windmolenpark worden opgepakt binnen het proces Innovatie afvalwaterketen. De bestuurlijke afstemming vindt plaats met de 3
Kenmerk DMS: I20103
portefeuillehouder financiën en bedrijfsvoering. 4.4. Evaluatie Na een ontwikkelfase van een windmolenpark (windmolenpark De Spinder) wordt beoordeeld of de kaders toereikend zijn en leidt tot de gewenste resultaten voor het waterschap in combinatie met de ontwikkeling van het park.
Hoogachtend, het dagelijks bestuur, mr. drs. P.C.G. Glas watergraaf
drs. R.E. Viergever secretaris
Bijlage 1: Overwegingen bij mogelijke kaders voor windenergie op terreinen van WDD
4
Kenmerk DMS: I20103
Concept Besluit
Kaders voor windenergie Het Algemeen Bestuur besluit conform voorstel zonder hoofdelijke stemming 1. 2.
kennis te nemen van het initiatief voor een windmolenpark bij de Spinder te Tilburg; kaders vast te stellen voor de betrokkenheid van het waterschap bij windenergie-initiatieven.
Aldus vastgesteld in de vergadering van 2 oktober 2013
het algemeen bestuur,
mr. drs. P.C.G. Glas watergraaf
drs. R.E. Viergever secretaris
Op d.d. in enkelvoud ter kennisgeving gezonden aan gedeputeerde staten van Noord-Brabant.
5
